با نو گشسپ در شاهنامه ، رها از بند پهلوانی

23
ب س گش و ن ا ب در امه، ن ه ا ش رها ار د ن ب ی ن وا ل ه! پ روح % ز گی ب ا ی! چ را ک1 ده ن ح در ادب ی س ما ح ب س گش و ن ا ب ی ش6 ق ن ه دگان ن! چ دارد، ری گ کار یA ب و، ج گ ن چ ی ن ر ی، گ ب ا ح ی ن ’ز ی را ه ان ر ر ف که در ور م ا ی س ا ن س ور ش ک6 ت ل ا دح دارد. در امه ن ه ا ش ی ن ر ا ب ی گ ’ز ی و عارف6 ت م ی گ ب ا ب ر و ا بداری ر ک ی ن6 تX ف ’ز ی د! ب در ای ض ف ه ع م ا ح ای زد م ور، ج م ز س م ه ’ع مطی و ی گ و ز6 ی خ دزاه ی ز س م6 ت س ر ش6 ق ن. 6 ب س ا ی گ ب ا ح ب س گش و ن ا ب در امه ن ه ا ش ی ن ا نo ث6 ن س ا. 6 ب س اما ا درr ون6 ی م ز گ ب د ی، س ما ح ز یu ظ ن ب س گش و ن ا ب امه، ب ن م ه پ امه، ن امه، ب زر م را ف امه ارب رب ه ش و6 ب ق ه ز ک ش ل او ی ن وا ل ه! پ د، ن م6 ت در6 ف ری گ کار یA ب د ن م رد خ و اع ج ش6 ب س ا که در ای ض ف !زور ی زد م ی س ما ح ه ندهایاردا ر6 ف ه زدان مr دان ن! چ ی ن ها پ ن م ت دهد و در ی ش6 ق ن ه زدان م ر ه اu ظ ن م ود، ش ا6 ب ی ن ا ح که ه پ ا ش ن ای گ رن م ک ار ن گ ’ز ی و های ی گ ب ا ب ر و6 ب ’ع ت ت ط امه ب ر او درr ن ی اr ون6 ی مده اه ش م ن م6 اوب ف6 ن ود. ش ش6 ق ن1 ار ن س ن دا- گاه ش ه و ی وم ل ع ی ن شا ن ا و6 عاب ل مطا% ی گ ن ه ر ف[email protected] 1

Upload: ihcs

Post on 29-Jan-2023

1 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

سب� وگ�ش� ان� امه، در ب�� اه�ن د ار ره�ا ش�� ن ی ب�� �هلوان پ�!ز%روح گی' ی اب� 1ک�راچ!

ده کن' ح�!سب� ح�ماسی ادب� در وگ�ش� ان� ی ب�� ش� ق6 ه ن� دگ�ان� ن کارگ�ری دارد، چ�! ی' Aو، ب� گج� ن ی چ�� �ن گی، ر اب� ی ح� �ن ه رای�'ز ان� رر ف�

اسی ام�ور در ک�ه ور س�ن' ال�ت6 ک�ش� امه دارد. در دح� اه�ن ی ش�� �ن ا ر گ�ی ب�� عارفوی�'ز� گی م�ت6 اب� ب� ا و ر ک�رداری ب��

ی ن ت6 Xزف�'Zی د ای در ب�! ض ام�عه ف� ع ه�مسز م�جور، مزد ایح�� وم�طی' ی6ز و گی' م سزی��زاه دخ ش� رس�ت6 ق6 . ن� گی اس�ب6 اب� ح�سب� وگ�ش� ان� امه در ب�� اه�ن ی ش�� '�ان ن oث . اس�ن6 اس�ب6

ونr در ام�ا گز م�ی6 'Zب ز ح�ماسی، د ی' uظ سب� ن� وگ�ش� ان� امه، ب�� همن ب� امه،پ�� امه، ن ب� رامزر امه ف� ارب� 'zب هر ب6 و ش�� ه�ق

کز ی او ل�ش� �هلوان د، پ�! من درت�6 کارگ�ری ف�6 ی' Aد ب� ردم�ن اع و خ� ج� ای در ک�ه اس�ب6 ش�� ض یZ!زور ف� ه ح�ماسی مزد ن��6رارداده�ای ه ف� دانr مزدان� ن ی چ�! '�هان من' پ�� ی در و ده�دت� ش� ق6 ه ن� اه�ر مزدان� uود،م�ن' ظ� ا ش� ی ب�6 '�ان ه ک�ه ح�� اپ� ش� این�

گ گ�ن' ار ک�مرن� گی هایوی�'ز� اب� ب� عب6 و ر ت' امه ط�ت� ب� ونr ای�'نr در او ر اه�ده م�ی6 اوب6م�ن' م�ش� ف ود. ن�6 ش� ش� ق6 ن�

ار 1 ن' س� گاه - دان� وه�ش� ی ع�لوم ی�!ز��ن شا گی% م�طال�عاب6 و ان� ره�ن [email protected] ف�

1

ن6ی شث' ن سب� ح�� وگ�ش� ان� امه در ب�� اه�ن گز و ش�� 'Zب ونr د ی و ح�ماسی م�ی6 '�ران نr خ�! ، ای�' اوب6 ف وع ن�6 ای�'نr م�وض�اله وب� در ک�ه اس�ب6 م�ف6 ارچ�! د ح�! ف6 ی ن� سن6 ی' ن 6رار م�طال�عه م�ورد ف�مث' گی'زد. م�ن' ف�

د امه، ک�لن' اه�ن ه: ش�� ، وار� سب� وگ�ش� ان� ش� ح�ماسی، ادب� ب�� ق6 نr ن� ر

دمه م�ف6ی، هایح�ماش�ه در�هلوان سب� پ�! وگ�ش� ان� هره ب�� ه ایچ�! ªت اچ� ن ده س�� . در ش�� ام�عه اس�ب6 اص�ال�ت6 ک�ه ایح��

اد oز ش� ی� ی ارر لق6 ود،م�ن' ب�6 ی ش� 'Zن و ان� ه ب�� گان� درش� ی�' . ب�! م اس�ب6 یZ'نr رس�ت6 رگ�ی6ز هلوانr ی��ز و م�لی ح�ماسه± پ�!رگ�، دری��ز ا ب�! ن' ش� و ب� انr ار ه�مه ی��زادران� هلواب� ام پ�! ن ن ای�'زانr ب�� م�ی' هر د. اگ�رخ! نr اب� ام�ا اس�ب6 ر

ی �هلوان ای�'ت6 در اس�ب6 پ�! گی ع� دی، و مزداب� ورم�ن ه ک�رداره�ای و اس�ب6 مزدانr ه�ماورد ر -مزداپ�کزی در اش� ن' Aامه ب� ب� نr م�ورد ر حشی' . درح�ماش�ه ت�6 rان وم�ه شزاب�' uظ ش� سه در ح�ماسی هایم�ن ق6 ن�

، rهلوان نr پ�! نr و رای�'ز گی ر اب� اه�ر ح� uده ظ� . ک�اره�ای ش�� ارف�6 اس�ب6 ی ادب� در او ال�عادهح��هلوان او ار پ�!هره ه اش�اط�ی'زی% ایچ�! ªت ، ش�اچ� ه اس�ب6 د ن�� ی ای�'ز �وان ان� دم�ن' ب�� ۀ± ار ک�ه ماب� هت ه اس�ظوره گ�سی6زده± پ�! هانr ن�� چ��

2

م�ده ح�ماسه Åدا ی ای�'نr در و اب� دش دگ�رگ�ون� ف6 دی ن�6 ود اش�اط�ی'زی%ـ ای�'ز ح�ماسه در و داده دس�ب6 ار را چ�

ش� ق6 ی ن� �هلوان ه پ�! ت6 د. ام�اگ�رف� ی در اب� ه ار ی��زچ سخ امه هاین� اه�ن ی ش�� ش� ق6 گی ن� اب� ی ح� 'Zن هانr ار دارد. گ�و چ��ده ح�ماسه ه و راب� جr ن�� ه ک�ن ان� د ح� عن' ت� ده ب�6 . ش�� اس�ب6له: ط�رح اون�6 م�سن± ف اه�ن6 و هان�6 ن� ش� هایس�� ق6 نr ن� هلوانr ای�' و پ�! ان� نr ار ن�!ش و ح�ماسی دورانr در ب�� Åو ا

ی'ز Ðی ع ش� ن�6 ق6 ی ن� ن6 شث' ن وم�ه در ح�� uظ لف هایم�ن ن6 وع�ی ح�ماسی م�ح ار ک�ه اس�ب6 م�وض� ن' ه ب� ونr ی��زرسی ن�� م�ی6

امه، ح�ماسی اه�ن همن دارد. ش�� امه،پ�� شن� ن وگ�ش� ان� امه،ب�� امه، ن ارب� 'zب هر امه ش�� ب� رامزر ب6 و ف� کز ه�ق ی ل�ش� ون� م�ی6

وع در ک�ه اس�ب6 حب� م�ورد م�وض� ی ت�� '�اش�ان ن ی و س�� �وان چ� ار د. ب�� ش��سب�1 وگ�ش� ان� امه، - ب�� ی روای�'ت6 ب� �وان ا چ�� دواحr ب�6 هلوانr ار ی پ�! 'Zن و ان� ب6 ک�ه اس�ب6 ب�� صی' خ اص�لی ش��

ی و اس�ب6 ح�ماسه 'Zن ی'زام�ونr در ک�ه اس�ب6 ایدای�'زه مزک�ر در گ�و Aن� rن Åی ا �کسب6 گ�اه مزدان ورده، ش�� چ�ی'ز جق6 ده ت�6 ا ش�� ی ب�' �ان ون�'ش� ه چ� ن� ن� Åاrان ن ا چ! واب� ، ک�ه ن�6 صه در اوس�ب6 ور ف�6 ی ح�ض�ن د. ر گ�ی ک�ه دارب� گی وی�'ز� اب� ب� ک�م را ر

کارگ�ر و دارد ی' Aی و ب� 'Zن و گج� ن ا ک�ه اس�ب6 چ�� گد. م�ن' مزدانr ب�� ن ا ه�مراه%چ� ب256 او ب�� صی' خ گز ش�� 'Zب نr در د ت6 ای�'نr ش�اح�

3

صه م، ش�هم ف�6 د. رس�ت6 ، دارب� رامزر اه ف� ادش�� ، ب�! rان '�ال، ی�!زب واره، ر ده، ر ن' ، س�� rی'زان Aن� ، اب� راس�ن' اف�، اش� مرب�6 ، ت�6 ور ال، گ�رس�ی' ن! Ðت ور ح�� ی! Ðت ... و ح��

rن' روای�'ت6 ح�ماسه ای�'ن هلوان� ی6ز هایپ�! ی دخ �وان وچ�� ه ک�ه اس�ب6 ن� رامزر ی��زادرش� ه�مراه ن�� ه ف� کار ن�� زود.م�ن' ش��ه اش ط�ور ن�� ن اس�� ا ب� در ب�� گ ب�! ن د،م�ن' چ�� اده± کن رس�ن6 گارش� ف� واس�ی6 ده چ� ن' اب� ن�!سز س�� راس�ن' دم�ن' را اف� ا کش� سه ب��

اه د ش�� گار ک�ه ه�ن واس�ی6 د، او چ� ن ªگ ه�شث ن دم�ن' چ�� ها و کن �پ Åکسب6 را ا ا ش�� راری ب�' ها در و ده�دم�ن' ف� ت6 Xاب�rان هلواب� ی پ�! �ی در ک�ه ای�'زان �اه م�همان ادش�� دواحr سز ی��ز کاوشک�ن' ب�! ا ار زط ح�ال در او ب�� دیس� ی ادله و ن� م�ج�

د، ن ªا ه�شث اره ب�� م گزیح�! ه در رس�ت6 ق6 زک�ت6 ایم�شان�� دم�ن' س� ن Xو کث rن '�زی دی�6 ورم�ن ون�' و ر نrق6 'Zی هلوانr ی6ز پ�!

ی عن و ن�' اب� دام�ادی ی��زای گ�ی' ج ت6 سب�م�ن' اب� وگ�ش� ان� ود. ب�� ب� در ش� ه ع�روسی س�� رم ن�� ی خ�� ن6 اچ� و دس�ب6 گ�سن6ای و ب�! ددم�ن' را گ�ی' ی یZ'ز و ن� ب6 ر ح دم�ن' ت�6 دار ا ک�ه اب� م وش�اط�ب6 ب�� له رس�ت6 نrم�ن' ح�ل م�سن± ود.ای�' ا ح�ماسه ش� ول�د ب�� ن�6

rن ز� ی' ه ن�� انr ن�� اب�' سب�م�ن' ب�! وگ�ش� ان� امه زش�د. ب�� ی ب� �ان ی داس�ن6 �هلوان ا ک�ه اس�ب6 پ�! م ب�� کار و ی��ز ار ش�� ع� Åود،م�ن' ا ا ش� ب��م ه رر ه و زش�دم�ن' اوحr ن�� ه ن�� عارف ایگ�وپ� انr م�ت6 اب�' د. م�ن' ب�! اب�� ن'

4

2همن امه،- پ�� ان� روای�'ت6 ن گی دورانr و شالیم�ن' ن6 ح سب� ت�! وگ�ش� ان� .او ب�� ص اس�ب6 اح� یZ'نrش�� هره± ی6ز نr چ�! رهمنr در امه پ�� ه ، اس�ب6 ب� موپ� دی دلی'زی،% ار ایت� ردم�ن ادب6 ، خ� کاره�م و رش�� ی' را درده�ا ک�ه مزدانr ن!

ه ان� ب� حمل ر دم�ن' ت�6 ا و کن ی ب�� ظق6 ه م�ن دان� ردم�ن ه خ� اره ن�� یح�! 'Zن و د،م�ن' چ� ا ی!زدار ج� ت� Åک�ه ا ار ن' ه ب� ی�زدی% ن�� ه ن� اس�ب6 مزدان�ه گدم�ن' مزدان� ن گامی و چ� ب6 ک�ه ه�ی وس�� دم�ن' صی�ز سزن� رام طلن� Åور و ا د ص�ی� ن انr ده�د. ارم�ن' ب�! ب6 م�ن' نr ه�ق ر

همن امه،پ�� ها ن ت ªسب� ب� وگ�ش� ان� ی ب�� ش� ق6 ه ن� ، مزدانr ه�ماورد دارد، مزدان� فر5 اس�ب6 د،م�ن' را ن� فر دو کش� را ن�ز% د و اسی' ن فر چ�! دم�ن' م�ج�روح را ن� ط و کن ق6 های در ف� ت6 Xاب� rن ومه ای�' uظ ا ک�ه اس�ب6 م�ن ی ب�� ن6 ضث' خ ی'ز ش�� ار غ

ی�هلوان و ه�مراه پ�! ان� ��رب واه�رش� ر ه چ� وانr ن�� نr ع�ی اه ه�مای رای�'ز ادش�� اه�ر ای�'زانr ب�! uود. درم�ن' ظ� همن ش� امهپ�� نار70 ام�ش� ب�� کزار ب� ده ب�6 . ش�� اس�ب6

امه،3 ارب� 'zب هر انr- ش�� ار داس�ن6 ع� Åم اس�ب6 ک�ه در ا و، ن�!سز ش�هراب� ن�!سز رس�ت6 ار ن�!سز ی��زر 'zب هر صه ش�� ف�6م م�ن' ی6ز رس�ت6 سب� دخ وگ�ش� ان� رگ�ش� ب�� م و ع�مه± ی��ز رامزر ن�!سز رس�ت6 درش� ف� ا ع�موی ب�! اش ب�� ن اس�� ظور ب� گد.ن�� ن چ�

ن' هلوان� ز روای�'ت6 ار پ�! ی' امه ن� ارب� 'zب هر سب� م�ن'در ش�� وگ�ش� ان� اه م�ن'های ب�� ود ک�ه س�ن' ه ش� د و ن�� وش�� هن! اش ن�� ن اس�� ط�ور ب�

ار م�ن' 'zب هر اه ش�� گی ار س�ن! �ب جانr ر 'Zت گ ر ن می م�ن'چ�� ح� وس�ط او ر ی'زونr زود و ن�6 دانr ن�� ود و ار م�ن' د. م�ن'ش� ب�' Åا

5

م�ده ی��زونr س�واری Åا اه ار س�ن!rوان ه چ�� وش�س�ت' م ک�و ن! خ� ورد ر چ�

دم ن' ث ود او ک�ه ش�� سب� ن�� وگ�ش� ـان� ب��

ـد ن' ـوس�� ـی! ـای ار ب�� ـا ب�! ـاه سـز ب�6 س�ن'ـد هن' دس�ب6 او چ�� هدار ر گ�ـرد س�ت!

ن ک�ر هان�' ب6 گون� م در ی��زگ�اس�� اس�ب� رر

rوان 'Zن ث�مانr د اری، ع� ن6 امه م�ح ارب� 'zب هر 807 ص ش��امه، 4 ب� رامزر صه± دلاورن�'- ف� . در ای�'نr ح�ماسهف�6 سب� اس�ب6 وگ�ش� ان� م، ی��زادر ب�� رامزر ن�!سز رس�ت6 های ف�

اد م�ن' سب� ب�' وگ�ش� ان� رامزر ار ب�� واه�ر ف� ام چ� ا ب� ی6ز ب�� س� Ðی همنr ن�!ش ارن�� ی ک�ه پ�� �ن م�ا صه، ر های ای�'نr ف�6 ت6 Xود. در اب� ش�

ن ه ک�ی' م ن�� ل ح�مله م�ن'مزگ� رس�ت6 ان�� ه ر ، ن�� درش� واهی ب�! همنrچ گ پ�� ن ه چ�� واه�رش� ن�� رامزر ه�مراه% دو چ� د، ف� کن

همنم�ن' ا پ�� امه ب�� ب� رامزر ش� ار روای�'ت6 ف� ح د. ای�'نr ت�� گزوب� ن نr چ�� سب� در ای�' وگ�ش� ان� اه�ب6 دارد. ب�� ن� امه س�� ن . ورب6 اوس�ب6 رامزر و ط�رف م�ش� م% ف� ه�مرر

کی Ðب� غ ت' ف ی��ز ب�6 سب� ک�ت6 وگ�ش� ان� ام�دب�� ن' کنr ب�� اد ول�ن' ن6 ق ت' اس�ب� ار ب��

امه، ب� رامزر اب! ف� گی ح�! 439 ص ،س�ن

6

ام�غ - ط�وم�ار5 ، ح�� rالان ف6 ب6 ن� کز، ه�ق ی ک�ه ل�ش� ن6 '�ور رواب ی� Xم�ث صه± ار سب� ف�6 وگ�ش� ان� رامزر ی��زادرش� و ب�� ف�

6ی و اس�ب6 اون� ف ا ن�6 ومه± ب�� uظ سب� م�ن وگ�ش� ان� زح ب�� دارد. س� گ ب� ن رای و هاچ�� دواحr م�اخ�� یZ'ت� ار ر ع�

سب� وگ�ش� ان� و و ب�� . گ�ی' اس�ب6

ب6 کز ه�ق 197 ص ،ل�ش�امه6 اه�ن ردوسی، - ش�� ام ف� سب� ب� وگ�ش� ان� ار سه ب�� ش� در ب�� ح اهی ت�� ادش�� کاوش، ب�! انr ک�ی' اوش� داس�ن6 س�ن'

م�ده Åا rن ی' سن6 ح . ت� ار اس�ب6 ا ب�� وانr ب�� واب� ع�ی دنr »چ� '�سب� سزوش� گ�ودرر دب وگ�ش� ان� ی6ز را« ب�� م دخ رس�ت6و ه�مسز و ی گ�ی' ده م�عرف . ش�� اس�ب6

( در درش� م )ب�! دنr رس�ت6 '�ضد دب ه ف�6 ( ن�� و )ه�مسزش� سب� اس�ب6 ار گ�ی' وگ�ش� ان� واش�ی6نr ب�� ه چ� ار اب6 اح�� ن' �Zب نr ا ای�' . rان سن6 ش�ی'

rن وی م�هانr م�هی' ان� و ب�� ود گ�ی' ن��

ز ی� د خ گه ه�م ش�� �ب Åه ا سب� ن�� وگ�ش� ان� ب��ام�د ن' رام�انr ب�� ه خ� ک� ن�� 'Zن د Xز اوی ی�

ب6 ک�ه ی�'نr دچ� م گ�ر و رس�ت6 ی' ود ب� ن��

و مز ک�ه نr را گ�ی' ت6 راس�ب6 رف� Åاس�ب� اrن ی' ن ب6 چ�! هی6ز ای گ�ق وی م� ام�ج� ب�

7

دم ن' ث و ک�ه ش�� ب6 ن�6 واهی رف� ه چ� ور ن�� ن�6

و ور چ�! د دس�ی6 اش�� هلوانr مزا ب�� پ�!

و مزا رر Åهره± ا م چ�! اس�ب6 رس�ت6و درود ن�6 اش� ب�! هانr ای ب�� هلوانr چ�� پ�!

ه رم�انr ن�� و ش�الار ف� ان� ب6 ب�� ی��زف�

سزو ک�ه ی چ� 'Zن و ج� ک� ر ت�� 'Zن د Xز دور و ی�وم د س�� Xز م ی� ه رس�ت6 نr ن�� روانr روس��

ش� ر دن� '�ادب انr ب� م ی�!ز م�نr ح�� اس�ب6 غ�ادی ک�ه ب6 ش�اله ه�مه ب�� گ�وانr ن�!س�

انr س�وی سن6 هاد روی ش�ی' ت ب6 ب�� ق ن�6

rن ب86 ای�' ی' غ در ب�� �Zب ا یZ'ز م�ن م�ده ر Åی در و ا عض ه ار ن�� سخ امه هاین� اه�ن ف ش�� ده ح�د . ش�� اس�ب6: د ح� امهم�ا± اه�ن ز ش�� زی� امه ،509 ص ،2 حr ک�انr ی�6 اه�ن ول ش�� امه ؛240 ص ،2 حr مولر� اه�ن م ش�� ت' ص ،3 حr ی��زوچ�امه ؛712 اه�ن امه ؛712 ص ،2 حr وول�رش ش�� اه�ن ز ش�� ی' ن � ی د اف6 امه ؛628 و627 ص ،2 حr س�ن' اه�ن م�شکو، ش��

اب6 لجف6 امه ؛259 و258 ص ،3 حr م� اه�ن ، م�وس�سه ش�� اوش� م�طال�عاب6 ل س�ن' صن' ق ه )ن�6 سخ دل ن� ص ،1ها( ب��ون�'ش ؛506 ی ªه± دش�ث ا م�ور ن' �ب ا ن6 'zب (841) ی��ز

8

ار ام دوم ب�� سب� ب� وگ�ش� ان� گ در ب�� ن ی'زانr »چ�� Aا ن� و« و ب�� گام گ�ی' ن' ه�ی وان� چ� ر و هایرخ�� گن' ار گ�ی' ان�'سن6 هایش��ود، کزار چ� ده ب�6 و ک�ه اس�ب6 ش�� ی'زانr ی��زای��ز در گ�ی' Aدم�ن' ادع�ا ن� انr در ک�ه کن انr م�ن' هلواب� ها پ�! ت ªه او ب� ان�'ست6 ش��

م دام�ادی% وده رس�ت6 . ن�� اس�ب6ن' وان� چ� ر ب6رخ�� ی' نr ب�� ا ای�' و ب�� ار م�ن'های گ�ی' ع� Åود ا ک�ه: ش�

نr ار Åد ن�!ش ا 'zب عر و ن�� انrسی6زگ% گ�ی' هلوانr سزسزک�ش� رگ پ�! ی��ز

نr ادامه م�ن' Åا ک�ه: ده�د و ن�!ش ار

ه ی ن�� ن6 گه گ�ث' م ک�رد ب� ن��شی رس�ت6

ه ش� و مزدی ن�� ه دان� ّر ن�� اد و ف� oز ی�

ه م داد م�نr ن�� ی�'نr رس�ت6 ی6زش� گ�ر دخrن ب6 م�هی' سب� دچ� وگ�ش� ان� س�وار ب��

ام�د گ�ردانr ر ن' دش� ب� ک�شی ن�!سن

ه ورد ن�� ه و چ� ش� ن�� ش� خ اد ک�رد مزا ت�� ب�'ودی ک�ه سزش� ار ی6زگ�رام�ن' ن�� اف�ه کش� داد م�نr ن�� ام�دار گ�ردب� ب�

9

rن اب6 ای�' ن' �Zب ه ک�ه ا اوب6 ن�� ف ا41 ار ن�6 ی در اس�ب436 ب�6 عض ه ار ن�� سخ امه هاین� اه�ن ف ش�� ده ح�د ش�� . اس�ب6

امه اه�ن ز )ش�� زی� امه ؛524 ص ،2 حr م�اک�انr ی�6 اه�ن ول ش�� امه ،255 ص ،2 حr م�ول ر� اه�ن م ش�� ت' ص ،3 حr ی��زوچ�امه ؛732 اه�ن امه ؛732 ص ،2 حr وول�رش ش�� اه�ن ز ش�� ی' ن � ی د اف6 امه ؛646 و645 ص ،2 حr س�ن' اه�ن م�شکو، ش��

اب6 لجف6 امه ؛259 و258 ص ،3 حr م� اه�ن ، م�وس�سه، ش�� اوش� ل س�ن' صن' ق ه ن�6 سخ دل ن� ؛536 ص ،1 حr هاب��ون�'ش ی ªگزاد دش�ث ن ث' (733) ل�ن

ار م�ن' ه ای�'زانr ب�� ود ن�� ب6 ش�اله± چ� و ار س�فر ه�ق ی اس�ب6 ک�ه گ�ی'�ن م�ا ار ر نr ب�� سب� ی��زایس�وم�ی' وگ�ش� ان� گزدد و ب��

د او م�ن' Xز ه ی� انr ن�� سن6 دنr ه�مسزش� ار ش�ی' '�ادب کاوش و ب�� اهی ک�ی' ادش�� وع در دوره± ب�! د. ای�'نr م�وض� ب�' Åاه سخ ی ار ن� عض را در ن�� نr م�اخ�� . ای�' م�ده اس�ب6 Åا » rن م�ی' ه ای�'زانr ر سزو ن�� ح ی' دنr ک� وانr »رس�ن' هایع�ی

امه در اه�ن سخه9ش�� ی ار ن� م�ده اس�ب6 و در ی��زچ Åب6 ا ی' . ب�� ده اس�ب6 ف ش�� ها ح�دrن'�ی هی ور گ� Åد ا مرور س�وی ش�� ث' ب�

م�د ک�ه Åا rرام�ان ه خ� نr ای�'زانr ن�� م�ی' رد ن' س� ح ی� م ب�� ه رس�ت6 ر درون�'ش� ن�� ر

ه ی ن�� ی'زور و ف ی گ�ی' ن6 رور گ�ث' ف�

ه ی ن�� ی'زور Aسزو ن� اک�� چ� نr ب�! 'Zی دام�د ک�ه دی ب� ب� نr ی��ز گ�ر Åز% ا ی' ز س� ی�

10

rان سب� ک�رد گ�شی ن�!ش ور وگ�ش� ان� اب�� ه اب�� واس�ت6 و چ� ر ه�مج! د Åسب� ا گ�ش�

امه اه�ن ز )ش�� زی� امه ،533 ص ،2 حr م�اک�انr ی�6 اه�ن ول ش�� امه ؛265 ص ،2 حr م�ول ر� اه�ن م ش�� ت' ص ،3 حr ی��زوچ�امه ؛745 اه�ن امه ؛745 ص ،2 حr وول�رش ش�� اه�ن ز ش�� ی' ن � ی د اف6 امه ؛658 و657 ص ،2 حr س�ن' اه�ن م�شکو ش��

rه( ح ت' امه ؛232 ص ،3 )ح�اس�� اه�ن اووش� م�وس�سه، ش�� ل س�ن' صن' ق ه )ن�6 سخ دل ن� ون�'ش ؛554 ص ،1 ها( حrب�� ی ªدش�ثگزاد ن ث' (.733) ل�ن

ق6 و ی��زرسی ار ی' طت� سخه ن�6 ان�! و هان� امه هایح�! اه�ن نr ش�� ی' ن دی��زم�ن' چ�! ب�' Åک�ه ا rن ش� ای�' ح اب6 ار ت�� ه ک�ه رواب�' ن��زح اب6 س� ن' ±�ب ر سب� ورود خ�� وگ�ش� ان� ه ب�� انr ن�� د. درم�ن' اص�لی داس�ن6 ی ی!زدار ش ار ی��زچ وب�' ی ªی�ز هایدش�ث و م�عی6

rامه ک�هن اه�ن مله؛ ار ش�� ح��ون�'ش ی ªش دش�ث لوران� ه614) ف� ( م�ور ا ق6 ن' �ب ا ن6 'zب و675) ی��ز ان�! ف6 !�( ط�ون ول% سزای ق6 ی� �ب ا 731) اس�ن6

اه�ره ( ف�6 اه�ره741 ق6 ه±796) ( ف�6 ا، ( م�ور ن' �ب ا ن6 'zب ه ی��ز ت' امه ح�اس�� فرب� u807) ط�rدن ه840) ( ل�ن' ( م�ورا ن' �ب ا ن6 'zب ارن�'ش841) ی��ز کان844r) ( ب�! ی6 '�ورد848) ( واب دن852r) ( اک�شف ن891r) ( ل�ن ) ( ی��زل�ی'ام�ده894 ن' . ( ب� اس�ب6

11

rن ای��زای�' ن چ در ب�� صحی' ادی هاین�6 ف6 ت6 Xامه اب� اه�ن ز ش�� ی' زح ن� را ای�'نr س� انr م�ی6نr در م�اخ�� ود داس�ن6 دارد. وچ�� ب�

ی و ی��زرسی '�ران وع خ�! م�وض�را امه، در خ�! اه�ن سب� ش�� وگ�ش� ان� ی6ز ب�� م دخ ای�'ت� رس�ت6 ؟ ع� ه اس�ب6 اد ن�� ن ªاب6 اش�ث ف6 ت' جق6 ام ت�6 ج� ده ات� ش��

وس�ط گزانr ن�6 وه�ش� ه± ی�!ز� اب6 چ�ور ن' ب � مام ح�ماسی، اد ش ت�6 وب�' ی ªامه هایدش�ث اه�ن ش� ار ش�� ار و ارر ن� اع�ت6ی�کشان وردار ب�' د. در ی��زچ� ن ªشث ی' ی ن� ی و م�عرف ��ن ا '�ب ش ارر وب�' ی ªامه هایدش�ث اه�ن وه�ش� ش�� یی�!ز� '�ام هان ج� ده ات� ش��

ه ک�ه اس�ب6 اد ن�� ن ªها اش�ث �پ Åه ا سخ ی�ز هاین� د و م�عی6 من ش�� ش ار ارر وب�' ی ªی�ز هایدش�ث ی'زم�عی6 ک� غ کن' ف ده ن�6 دش�� اب�ی ال�ق6 ( 50-11: 1369 م�طلق6 )ح�

ق6 و ی��زرسی در ی' طت� سخه ن�6 ان�! و هان� امه هایح�! اه�ن ص ش�� خ د م�س� '�وع ک�ه گ�ردب رع�ی م�وض� ه ف� ار - اح��rواش�ی6ن سب� چ� وگ�ش� ان� ضال و ب�� نr ان�6 Åه ا صه± ن�� ش� در ک�ه اص�لی ف�6 ح امه اش�اط�ی'زی% ت�� اه�ن انr در و ش�� اب�' ب�!rان اووش� داس�ن6 ای س�ن' زد%م�ن' ح�� ش در گی' وب�' ی ªی�ز، هایدش�ث ل، م�عی6 ل اص�ن' ف6 می و م�ست6 'zت د امه ف�6 اه�ن ش��

ام�ده ن' ل ب� . دلان�' ی اس�ب6 لق ن6 ی در م�ح '�ران ب6 خ�! ی� Ðت سب� ع� وگ�ش� ان� نr در ب�� ه ای�' سخ امه هاین� اه�ن ود ش�� وچ��نr ار ک�ه دارد Åمله ا ؛ ح�� اس�ب6

12

ردوسی1 ش� در - ف� ی '�ن اب6 گ�ر ، رواب�' rظق6 ک�هن گی، م�ن دن�'ش� اصی هیزی اب� ب6 ح� نr ار ک�ه داس�� Åای'زوی% Aه و کزدم�ن' ن� ب� ن�� عالی ه�دف س�ی� امه سزان�'ش� در م�ت6 اه�ن ه± و ش�� نZ'س� د ه اب� ماپ� در ک�ه ایح�کث'

ب6 ن6 ی�!زداچ� امه±ه�ون�' ومی ن ه و ق6 ز گی' لق6 در ک�ه ایاب� ی ای��زی ح� Zن د ، م�اب� ب6 روای�'ت6 ه�ر داس��زوری% ی'زض ا و غ اری ب�' ن� ن' را اچ� لن�� اب� دل�ن' ج ت6 من' اب� ه�ای و کزدت� ار ن' ومی ب� انr م�لی و ق6 ن' �ر در را ای�'زاب uظ ن�

. م�ن' ب6 گزف�ردوسی2 اب� در - ف� ج ت6 ن6 اب� ضی' خ امه هایش�� اه�ن ار ش�� ق6 ن��سن' ی' ود دف�6 ش� ی��زای و ن�� ی '�ن ون�'ش� گ�ر ل چ� دلان�'

ن6 م�جکمی ضی' خ . ش�� ب6 یداس�� '�ونr هان ، چ�! اس�ب� رش� ش�ام، گ�رش�� Åسب� و ا وگ�ش� ان� ه ب�� ایاس�ظوره اگ�رخ!ا ی ب�' �هلوان د ح�ماسی پ�! �ودب ا ام�ا ن�� اره�ای ب�� گ�ار او م�عن' د. ش�ار �ودب ی� ب�

3هلوانr - ه�دف امه، در ح�ماسه پ�! اه�ن ب6 ش�� uاط� ه�ای ار ح�ف هنr مزر ا م�ت' زد ب�' ی� ز ن� ی' ز و خ ا س� گ�سی6زش� ب�'

rن'Zی هی د اب6 پ�� ود. رواب�' وط ن�� ��ه مزن ، ن�� سب� وگ�ش� ان� ه ب�� ار نr اح�� ت6 و گ�رف� ان� دنr و ه�مسز ار ب�� '�در دب ه ب�! ع�ملی ن�

ی�هلوان ود پ�! ه و ن�� ی ن� ی ه�دف �شان ود در را ان� . ن�!ش چ� ب6 6ی داس�� �زورن زح ی��زای ض را س� وس�ط م�اخ�� ن�6

ردوسی ود ف� . وچ�� ب6 داس�� ب�

13

ردوسی4 ه - ف� ی وح�دب6 ن���هلوان اد پ�! ف6 ی6زی اع�ت6 س� Ðی ب6 ن�� ا داس�� کی�ز ب�6 ی، ب�6 �هلوان انr م�لی ح�ماسه در او پ�! ب� ری �هلوان ونr پ�! د گ�رد چ�! '�رب ف� Åه و ا انr م�ی6نr در را گ�ردن�' ف داس�ن6 وص�ت' ی ن�6 �ن ا ب� اره ک�رد. ر وح�! ی و چ� �ن ا هلواب� پ�!

د ردم�ن اع. و خ� ج� ش��

کی5 Ðگز - ب� 'Zب ث6مالاب6 ار د نr اچ� م�انr در ک�ه اس�ب6 ای�' ردوسی ر لی روای�'ت6 ف� ف6 اره م�ست6 ��دربسب� وگ�ش� ان� ود ب�� ه وچ�� ت6 ردوسی و داس�� ش� ف� Ðی نr ار ن�� Åمن' ا هت� واس�ت6 ه چ نr ن�� Åد. ا ی!زدار ن��

ن'6 اب�'انr در روای�'ت6 ای�'نr ال�جاق6 گمانr- ن�� انr ب�! ، داس�ن6 اوش� ل ح�اص�ل س�ن' صزف و دح� انr ن�6 ن� 6�ا ک�اب ب�'ه دانrع�اق�6 ه من امه ن�� اه�ن ام ک�ه اس�ب6 ش�� uط کزی ن� Xظق6 و ف� گی م�ن دن�'ش� اع�ر اب� کزده درک�� را ش�� ا و ب� ج� ت� Åک�ه ا

ادگ�ی ن6 ودی و اف� د،ک�رده اچ�شاش ک�می� ا اب� ودنr ب�� ر ا8 اف� ب246 ب�6 ی' ه ب�� ود گ�مانr ن�� نr چ� Åصه ا ن' ق6 غ را ن� رف�هک�رده د. ن�� نr اب� ب� ه�می' اب6 ای�'نr س�ی� ن' �Zب من' در ا دت�' یZ'نrف�6 ل و ی6ز یZ'نrاص�ن' سج ی6ز امه ن� اه�ن ام�ده ش�� ن' . ب� اس�ب6

ردوسی7 مام - ف� ار ت�6 ن� اب6 و اچ� وط ک�هنr رواب�' ��ه مزن اه�انr ن�� انr و ش�� هلواب� دانr و پ�! ب� رر ها ف� �پ Åدر را اامه اه�ن وری ش�� Åکزده، گ�ردا ونr ب� ر ل ی��ز اف� ی دلان�' ظق6 ه و م�ن ش� در ایخ�رق� ی '�ن ، گ�ر اب6 ای�'نr رواب�'

اب� ان�'ش� ک�ن6 ج� Xی ف گ� وص�ت' نr ن�6 Åعداد ا ن6 ار ن�6 ضی' خ ه هایش�� ªت اچ� ن ده س�� ه را ش�� ت6 داس�� . ب� اس�ب6

14

سب� روای�'ت6 ک�ه زودم�ن' - اچ�ث6مال8 وگ�ش� ان� غ در ب�� �Zب ا ی�'نr م�ن ار ع� Åا rون ام�ه چ�! ن '�داب امه ها،ح� اه�ن ش��ضوری وم�ن ن6 و ان�� اهی هایروان�' ف وده س�� ی� . ب� اس�ب6

ل جلن' اوب6 ت�6 ف ش� ن�6 ق6 ی ن� ن6 شث' ن ح��

ی ع�لت6 ش� دگ�رگ�ون� ق6 سب� ن� وگ�ش� ان� ی در ب�� ش ار ی��زچ وب�' ی ªامه هایدش�ث اه�ن ؟ ش�� سب6 ن' را ح�! خ�!

سب� وگ�ش� ان� ه ح�ماسه ب�� اره ن�� کن� گاه ار ب�' ای�' ی ح�� �هلوان ود پ�! رو چ� اده ف� ن6 ه و اف� ش� ن�� ق6 عی ن� ت' ود ط�ت� ه چ� ت6 گ�س� ار ه و ب�� ن��ی �ن ه ر اپ� ی'ز دارح� Ðی ع ؟ داده ه�وی�'ت6 ن�6 اس�ب6ش� اگ�ر ق6 ی ن� ن6 شث' ن اراب6 در را ح�� uط ن6 Xام�عه اب� ار ار ح�� ن6 اوب6 ک�ردار و رف� ف نr و مزد م�ت6 ف ر '�عری م ن�6 ت' ک�ث

نr ار ز، دورانr ر ار ح�اض uط ن6 Xی، اب��هلوان ، پ�! وی�ت6 ش� ل، چ� ن6 کار ف�6 ی و ش�� 'Zن و گج� ن م را چ�� '�داری ن' ک�ه ب� گمانrن��

rار ای�'ن uط ن6 Xا اب� ی دورانr ب�� �هلوان اوب6 ح�ماسیـ پ�! ف . اگ�ر م�ت6 ه اس�ب6 داده�ای خ! ـ اش�اط�ی'زی% روب�'ا ح�ماسی ن6 ب�� عی' ی هایواف�6 خ 'Zت ار ق6 ب�6 ی' طت� من' ن�6 دت� ج دوره�ای ار ام�ا کن '�ارت ک� ب�6 کن' ف ش� ن�6 ق6 ی ن� ن6 شث' ن ود ح�� وچ��

ه ت6 کی داس�� Ðب� . نr ار اس�ب6 'Zی ک� عوام�ل م�همی6ز کن' ف ش� ن�6 ق6 ن6ی، ن� شث' ن اون�6 ح�� ف ن�'شن6 هاین�6 ن6یر اچ� ن یÐنr ش� نr ن�� و ره مزد اوب6 ل�جاطu ن�� ف انr ن�6 شی هایه�ورم�ون� می'ز ن نr ک�ه اس�ب6 ح�� ه را ر عی ط�ور ن�� ت' ه ط�ت� ول�د ن�� و ن�6

15

گهداری د، ار ب� ب� رر ه ف� هت' ا پ�6 د ب6 و ع� ی� گزانr ار مزاف�6 'Zب گی ک�اره�ای و د اب� م�هم دارد. ع�ام�لوام�ن' ح�

گزی 'Zب کل در ک�ه د ش� گی'زیش�� ق6 ی ن� ن6 شث' ن ز ح�� ث6ماع�ی عوام�ل اس�ب6 م�وی�� گیـ اچ�� ره�ن ار ف� ن6 . ش�اچ� اس�ب6ام�عه، ش�� ح�� ث6ماع�ی ال�گوه�ای و هاارر گ اچ�� ره�ن ال�ت� ف� وع ی��ز ع� گزش� ن� ه ب� نr ن�� ار ر . ای��زگ�د اس�ب6

عی ت' انr در ک�ه اس�ب6 ط�ت� 'zب ر نr خ�� 'Zی کو ی ب�6 خ� 'Zت در ج ب�6 '�ارت لان�� و ب�6 ف6 ث6ماع�ی، هایان� ش� اچ�� ث� ی ی، هایح�� ن 'zب دشلط گانr ن�6 گای� ی' ز% و ب�� ی' ��ن ا± گی ب�6 ره�ن ها، ف� �پ Åش� ا ق6 نr ن� وش� ر ج ی دس�ت6 ده دگ�رگ�ون� اوره�ای ش�� . ب�� اس�ب6

ز ح�ماسی یZ'زور ن��س� ه د گ ک�لی ن�� ه رن� ªت اچ� ای و ب�� ود ح�� ه را چ� ب6 ن�� ی' ث هانr ع�ن' د. ن�!شداده م�حشوش چ�� اب�عی ت' اع ک�ه اس�ب6 ط�ت� اسی اوص� ث6ماع�یـ س�ن' ه± ف�6مری%4 ش�ده در ای�'زانr اچ�� م�ان� ا )ر ردوسی( ب�� -ش�ده ف�اوب6 ق106 و9 و8 های ف وده، م�ت6 ردوسی اگ�ر ن�� ا ف� ظق6 ب�� گی م�ن دن�'ش� اص اب� ود، ح� ی6ز چ� هانr دخ چ��

rهلوان امه ار را پ�! اه�ن ف ش�� ه± در و اس�ب6 ک�رده ح�د م�ان� اده�ای ر ض د ن�6 '�دب ث6ماع�ی ش�� شلط و اچ�� ن�6

گ ره�ن نr ف� کوهی، ر ب6 ب� صی' خ ، ش�� عارف ی'زم�ت6 رام، غ Åاا اح ب� ا و گ�سن6 غ ب�' گی و م�طت' اب� ی��زای را ح�

سب� وگ�ش� ان� ش� ب�� هلوان� اس�ب� پ�! ده، م�ن '�دب ی در ب� �6رن گز ف� 'Zب ا د ط ب�� زان�' ث6ماع�ی س� ، اچ�� اوب6 ف گز ک�شی م�ت6 'Zب د

ب6 ی� Ðت ی6ز ع� هانr دخ هلوانr چ�� ص را پ�! ق6 امه ن� اه�ن ص ش�� ن' ح س� . دوم داده ن�6 که% اس�ب6 ن '�ل اب و دح�

16

صزف% انr ن�6 ن� 6�ب ه و ک�ا دانrع�لاق�6 ه من امه ن�� اه�ن ردوسی ار ن�!ش هایدوره در ش�� ب� ف� نr راه س�ی� ت6 اف� ب�'سب� وگ�ش� ان� ه ب�� امه ن�� اه�ن ده ش�� ونr و اس�ب6 ش�� ش� چ�! ی ن' دگ�اه و ب�� '�نr دب صزف� ای�' دگ�انrن�6 ن Xا کث ردوسی ب�� ف�

اوب6 ف وده، م�ت6 ای��ز ن�� ن ه± رسم ب�� م�ان� ون�'ش� ر ا و چ� دگ�اهی ب�� '�ی6ز م�جور، مزد دب م دخ ن� را رس�ت6 Åها ود ک�ه گون� -م�ن' چ�د ن ªواش�ث ی چ �ن گی، ر اب� غ، ح� عارف و ی��زاه سز م�طت' ف م�ت6 وص�ت' 6ی و ک�رده ن�6 �ان ن' �Zب ه را ا د ن�� لن' ف6 ه و سزوده ن�6 ن��

امه اه�ن وده ش�� ر داف� ی و اب� 'Zن و ان� هلوانr ب�� ه را پ�! ه ن�� ان� د ح� عن' ت� دک�رده ب�6 ا اب� ام در ب�6 uط ام�عه ن� ی ک�ه ایح�� �هلوان پ�!

نr ی��زای را اس�ب� ر من' م�ن ه،ت� ست6 گاهی دان� ای�' ور ح�� ان�'ش� درچ� ر د. اف� اب�� ن' نr ب�� ی' ن 6ی چ�! �ان ن' �Zب نr ورود و ا ی' ن چ�!

ن6ی ضث' خ انr ش�� ش� جول ار ن� ب6 ت�6 ی' ه�ث ام�عه د ی در ک�ه ده�دم�ن' ح�� ی'زاب6 ن�! Ðی ع اسی ن�6 ث6ماع�یـ س�ن' ث6مالًا و اچ�� در اچ�اق6 ف�6مری ه�ج�ری11 و10 هایش�ده ف اده ان�6 ن6 . اف� اس�ب6

ه: خ� ی' ªث Xسب�ن� وگ�ش� ان� وم�ه در ب�� uظ همن ح�ماسی هایم�ن امه،پ�� شن� ن وگ�ش� ان� امه،ب�� امه ن ب� رامزر امه و ف� ارب� 'zب هر ش��ی�ن د، ر من درت�6 هلوانr ف�6 نr و پ�! . ای�' وس�ب6 گج� ن وم�ه چ�� uظ ه هام�ن ªت ۀQ و ش�اچ� ªت ن' دورانr ی�!زداچ� هلوان� د. ام�اپ�! اب�

ردوسی ا ف� ن ه ب�� لی ن�� Ð�ه دلاب ام ن�� سب� ب� وگ�ش� ان� اره ب�� کزده اش�� سخه در اگ�ر و ب� ان�! و هان� امه، هایح�! اه�ن امی ش�� ب�

سب� ار وگ�ش� ان� م�ده، ب�� Åاب6 ا ن' �Zب ی ا ردوسی سزوده± و ال�جاف6 سب6 ف� ی' نr و ن� ی' ن ه چ�! سخ ین� '�ار ار هان ن� اع�ت6

17

ی�دان ن وردار چ�! د. و ی��زچ� ن ªشث ی' ز ع�لت6 ن� ی' Ðی ع ش� ن�6 ق6 ی ن� ن6 شث' ن سب� ح�� وگ�ش� ان� ه در ب�� سخ ی�ز هاین� ی'زم�عی6 غامه، اه�ن ز% ش�� ی' ��ن ا± ی'زوه�ای ب�6 ث6ماع�ی ن� ز ک�ه اس�ب6 اچ�� دی�6 من درت�6 گز ار ف�6 'Zب نr در عوام�ل د ز ای�' ی' Ðی ع ع�مل ن�6

ش�ک�رده ق6 د. ن� ی اب� ن6 شث' ن نr ح�� اب� و ر ب�6 ار نr ب�� Åاب6 در ا ن' ب � ارسی اد ا اش�اط�ی'زی% دورانr ار ف� دورانr ب�6ی�هلوان ا ار و ح�ماسی و پ�! ج� ت� Åا ا اب6 ب�6 ن' ب � ی اد لاف6 ی و اح� '�ان ن ی و ع� �ان ب6 دوره± و ع�رف� گ�س� ار ی راه ب�� درار

موده را ث' Aو ب� رار ن� و ف� ی' ش� ن' هاین� مارین�� ه ش� ت6 . ار داس�� ا اس�ب6 ج� ت� Åک�ه ا rن م�انr در ر لف ه�ای ر ن6 در م�حش� ق6 د ن� و، ای�'ز ان� ، ب�� rهلوان ، م�ادر، پ�! ز ی' وق6 ک�ی ش و م�عش� ق اه�ر ام�اره ن� uده ظ� ا ش�� ی ب�6 �ن م�ا ه ک�ه ر ف ک�لی ن�� ح�د

ده، اری عوام�ل ش�� نr ی��ز ن��سن' Åز% ا ی' ��ن ا± ارده ب�6 دگ�د نr ک�ه اب� '�زی زی�6 ها م�وی�� �پ Åث6ماع�ی ع�ام�ل ا وده اچ�� . ن�� اس�ب6: ب6 وس�� ان� لال دک�ی6زب�! ی ح�� ال�ق6 غ در م�طلق6 ح� ت� یZ'ز م�ث ه ر ی ن�� ی و م�عرف ��ن ا '�ب ش ارر وب�' ی ªب� هایدش�ث ح ت6 امه م�ث اه�ن ه ش�� ªت ی�!زداچ�

امه اه�ن . ش�� اسم اس�ب6 وال�ف6 ردوسی، ان�� مه± ف� مث' ی6ز ض� ، دف rهان ��پ : رور rهران کم. پ�6 نr و1369 ب�' ی' ن ای ه�مح! ف�6 Åم�هدی ا

یZ'ت� 6ر دمه در ف� انr م�ف6 اووش� داس�ن6 ای ی��ز س�ن' ن ، اص�ل، سه م�ث� دم�ب6 ه م�ی6نr اص�ال�ت6 و ص�حب6 ف�6 سخ لال و ن� ف6 اس�ت6ه، سخ ش ن� وب�' ی ªامه هایدش�ث اه�ن ه را ش�� ار ل�جاطu ن�� ن� ش� و اع�ت6 ه ارر ق6 دیط�ت� ی . ک�رده ن� انrاس�ب6 اووش� داس�ن6 امه س�ن' اه�ن ش��

ردوسی جف� صحن' ج و . ن�6 ن' وص� ی ن�6 ن� ت6 دمه م�ج� وی. م�ف6 ی ، م�هدی م�ث' یZ'ت� 6ر : م�وس�سه ،2 حV ف� rهران اب6 و م�طال�عاب6 پ�6 ف6 ت' جق6 ت�6

گی، ره�ن .1369 ف�

18

غ �Zب ا م�نلو،ـ دب� ب�' Åاد. ا ا1386ش�ج� ده. ب� جr رس�ن' �ش�ی�6زت ق6 : ن� rهان ا . اض�ق م�اب�اهـ ش� نr ای�'زان� ن' ی�� ی'ز.ان�� خ همن . 1370ال� امهپ�� هن م . وی�'زاس�ت6 : ع�لمی رچ�ت' rهران ی. پ�6 ق ت' و ع�ق

گی. ره�ن ف�

شن�ـ وگ�ش� ان� امهب�� ج1382. ن صحن' ز%روح . ن�6 گی' گاه اب� وه�ش� : ی�!ز� rهران ی. پ�6 ی ع�لوم ک�راچ! �شان م�طال�عاب6 و ان�گی ره�ن ف�

دی،ـ . ح�من' rهمن گ. 1384پ�� ره�ن انr ف� ب� امه ر اه�ن واک��ش�� : ی�!ز� rهران وانr . پ�6 ک�ی'یـ ال�ق6 ، ح� لال. م�طلق6 امه1369ح�� اه�ن اسم . ش�� وال�ف6 مه ان�� مث' ی6ز )ض� . دف rهان ��پ : رور rهران کم( پ�6 ب�'

19

امهـ ب� رامزر ه1324: ف� . ن�� ش� ق6 م ک�وس�� هرام ن�!سز رس�ت6 نrپ�� ی، سزوش� ی� ن6 ق گی، حV ن�6 ص س�ن ی' ی: ف� ن± مث� -ت��rزش�ان

ردوسی،ـ اسم. ف� وال�ف6 انr. 1369ان�� اووش� داس�ن6 امه ار س�ن' اه�ن ردوسی ش�� جف� صحن' ی . ن�6 ن� ت6 وی. م�ج� ی م�ث'

: م�وس�سه rهران اب6 و م�طال�عاب6 پ�6 ف6 ت' جق6 گی. ت�6 ره�ن ف�

ردوسی،ـ اسم. ف� وال�ف6 امه. 1369ان�� اه�ن ردوسی ش�� اب!ف� ه± روی ار ع�کشی . ح�! سخ ه ن� ان� ج ات�� م�لی ک�ن6

ش لوران� اد614 م�ورح ف� ن' ث : ن�� rهران . پ�6 گاه و اش�لامی ال�معارف دای�'زه± ق6 ش� . دان� rهران پ�6ردوسی،ـ اسم. ف� وال�ف6 امه. 1829ان�� اه�ن هش�� ث6مام و س�عی . ن�� انr اه� ن6 ز ک�ث! زی� ه. ی�6 . ک�لکت6 r4م�کان. rح ردوسی،ـ اسم. ف� وال�ف6 امه. 1877ان�� اه�ن هش�� ا س�عی . ن�� وچ�ن وش ن�' وس�ی6 . اع rدن .3وول�رش. ل�ن' rح ردوسی،ـ اسم. ف� وال�ف6 امه. 1970 ـ1967ان�� اه�ن ردوسی ش�� حب6 . م�ی6نrف� ادی. ت�6 ف6 ت6 Xر. ی.ا. اب� uظ ن�

لش. م�شکو؛ 6�ادمی ی��زب ک Åوروی. ع�لوم ا .8س�� rح ردوسی،ـ اسم. ف� وال�ف6 امه. 1335ان�� اه�ن م ش�� اسم ح�کت' وال�ف6 ردوسی ان�� هف� ش� . ن�� ی. م�حمد ک�وس�� اف6 ی'زس�ن' ن � د

: ع�لمی rهران نـ پ�6 ا. ان�� ی .6شن' rح

20

ردوسی،ـ اسم. ف� وال�ف6 امه. 1345ان�� اه�ن م،ش�� ت' : ی��زوچ� rهران .5 . پ�6 rح ،ـ یZ'ت� 6ر ی. 1369م�هدی. ف� �وان چ� ار م�لی ب�� ا± امه. ب�6 اه�ن م�انr در ش�� ه± و ر نZ'س� د ردوسی اب� وشف� : ن�6 rهران . پ�6اری،ـ ن6 . م�ح rث�مان وانr. 1341ع� 'Zن ث�مانr د اری ع� ن6 امه( م�ح ارب� 'zب هر ه)ش�� ث6مام . ن�� لال اه� یZ'نrح�� ال�د

گاه ی : ب�� rهران ی. پ�6 '�مه ه�مان ز و ی�6زح�� س� . ن� اب� ک�ن6ب6ـ کز ه�ق غ )ط�وم�ار ل�ش� ام� (. ح�� rالان ف6 ج1377ن� صحن' اری. م�هدی م�هرانr . ن�6 ش� : اف� rهران ی. پ�6 Xن ±�م�داب

گاه وه�ش� ی ع�لوم ی�!ز� �شان گی. م�طال�عاب6 و ان� ره�ن ف�

21

Banogushasp a heroine or not ?Rohangiz Karachi

There is a controversy regarding Banogushaspʼs

character in different books. In the books such as

Bahman nameh, Banogushaspnameh, Faramarznameh, and

Shahriyarname , Banogushasp is a heroine ,adviser and

powerful fighter woman, whereas in shahnameh is a house

wife. The story of Banogushasp is not mentioned in the

valuable manuscript of Shahnameh, but it has come to

that invalid manuscript of Shahnameh with

modification. In these manuscript her gender role and

characters changed to a house wife. In this article an

attempt was made to answered these questions ; why

Banogushasp, this heroine character has been changed

and why her story is not mentioned in all the

manuscript of Shah name ?

Key words : shahnameh ,Banogushasp ,Epic ,Gender role

Associate professor of Persian Department

22

Institute For Humanities and Cultural Studies, Tehran, Iran

[email protected]

ا ش� م�حم%%د رص%%� ه ک�وس%%�� امه . ن%%�� اه�ن اره دوم ش%%�� ر ار ه%%� ع%%� Åالاب6 ه�م%%ان�'ش%� ا موغ%%ه م�ف6%% وم .م�ح� ی6ز س%%� وهی دف%% ز� امه ی%%�! اه�ن ال%%ه در ش%%�� ای�'نr م�ف6لم . گ ف�6 ه�ن Åاراب6 ا ش� ªی Xهد : ان� د م�خضل . م�ش� 232-221 .ص 1390راش��

23