هو121

وان مشتاقيد

و

وان مظفر يد

سرودة

كرمانيب يجناب محمدتقي ابن محمد كاظم طب ملقب به مظفرعليشاه نعمت اللّهي

ه نعمت اللّهي سلطانعليشاهي گنابادياز مشايخ طريقت صوفي

۲

فهرست

۴ .............................................................................................................. شاهیذکر موالنا مظفرعل ۶ ................................................................................................................................... غزليات

۹۷ ................................................................................................................................... دیقصا

۹۷ ............................................................................. قدس سره شاهیض علیانسان در مدح حضرت ف

۹۷ ........................................................................... قدس سره یمرد خدا در مدح حضرت مشتاق عل

۹۸ ..................................................................... السالم هیعل یعل المواىل قطب در مدح حضرت موىل

۹۹ ............................................................. شاه قدس سره یشتاقعلرندان عشق در مدح حضرت م یساق

۱۰۰ ............................................................................. قدس سره شاهیحال دل در مدح حضرت نورعل

۱۰۱ ........................................................................... قدس سره شاهینور جمال در مدح حضرت نورعل

۱۰۲ ..................................................................................................................... و مطرب یساق

۱۰۳ .............................................................................. قدس سره یتو در مدح حضرت مشتاقعل یکو

۱۰۴ ........................................................................ قدس سره یدور محنت در مدح حضرت مشتاق عل

۱۰۵ ..................................................................... قدس سره شاهیقلب عالم در مدح حضرت معصوم عل

۱۰۶ ............................................................. السالم هیعل یعل المواىل انسان کامل در مدح حضرت موىل

۱۰۶ ....................................................................................................................... یاوصاف عل

۱۰۷ ......................................................................................................................... یعشاق عل

۱۰۸ ............................................................................................................................. بند بیترک

۱۲۴ ............................................................................................................................ بند عیترج

۱۳۸ ............................................................................................................................... تایرباع

۱۴۶ .......................................................................................................................... مظفر وانید

۱۴۷ ................................................................................................................................ غزليات

۱۵۴ .................................................................................... النور ةیشرح آ یمعارج الحضور ف دهیقص

۱۵۵ ............................................................ دینور بخاطر رس هیمذاکره آ نيمصباح الروح که در ح دهیقص

۱۵۶ ........................................................................................................... النفس یشکو دهیقص

۱۵۷ ................................................................................................................. در وحدت وجود

۱۵۹ ............................................................................................................................ بند بیترک

۱۶۲ ............................................................................................................................ بند عیترج

۱۶۲ ................................................................................................................. مراتب الطلب یف

۱۶۶ ................................................................................................................................. یمثنو

۱۶۶ ............................................................................................. است گو در نه قدم یهر که را ذوق

۱۶۷ ................................................................................................................... هینقشبند یمثنو

۱۶۷ ............................................................................ نيآم نایجواب رقعة السابقه افاض الله به عل یف

۱۶۸ ........................................................... بیمن خطاب الحب یالملقب بمظفرعل بیالطب بیرقعةمن اد

۱۶۹ ..................................................................................... میدر شرح بسم الله الرحمن الرح یمثنو

۱۷۱ ................ هیمجاز گرفتار شدن معظم ال نيشده در ح یقلم قتیاز اعاظم برادران طر یکیلوامع الجمال که ب

۱۷۲ .................................................................................................................... مراسله منظومه

۱۷۳ ............................. یتم نوره العل) شاهیجناب نور عل( یظل الله یدر جواب مراسله حضرت شاه یمثنو

۳

۱۷۵ .................................................................................................................. معارج االعتدال

۱۸۰ ................................................................................................. خدمت استاد یعل بیالرتغ یف

۱۸۰ .................................................................................................................... در خدمت زیو ن

۱۸۱ .................................................... هیوحدالتشب لیالتعط لیتخرجه من حدالعط فیشر ثیحد ريدر تفس

۱۸۱ ........................................ بقعة االمکان یفذره ف بیدر شرح قصه مشهوره کل ماقرع سمعک من الغرا

۱۸۲ .............................................. ظلموا منکم خاصة نیالذ نبیواتقوا فتنة ال تص فهیشر هیدر شرح آ یمثنو

۱۸۳ ........................................................................................ نیریمنازل تسعه للسا قیدر تحق یمثنو

۱۸۴ ............................................................. یمتخلص بوحد یعل اتیمرسوله منظومه ساللة السادات آ

۱۸۶ ......................................................................................................................... یاشعار صدق

۱۸۶ ................................................................................................................................ غزلها

۱۸۸ ............................................................................................................................... یمثنو

۱۸۸ ................................................................................................................................ قطعه

۴

هو۱۲۱

ذکر موالنا مظفرعلیشاه تأليف حضرت حاج زين العابدين شيروانی مستعليشاه طاب ثراه از كتاب حدائق السياحه

ابن مريزا محمد کاظم اسم شریفش مريزا محمد تقی زبدة عرفای زمان و قدوه حکمای دوران بود و در علوم نقلیه و

حراالسرار بر کمال آن قدوه احرار دلیلی است قاطع و دیوان مشتاقیه فنون عقلیه وحید عصر و فرید دهر بود و کتاب ببرهانی است ساطع، همانا قرون بسیار مرور نموده که مانند موالنا عارفی ظهور نکرده و مثل او حقایق و بسیاری

مناسبت تمام الدّین رومی است و میان آن دو بزرگوار دقایق بیان نفرموده باشد، آن حضرت نظري عارف قیومی جاللالدّین تربیزی امّی بوده و موالنان مظفرعلیشاه را ربوده و چنانچه موالنا است، چنانکه مشهور است که موالنا شمسالدّین کرده موالنا مظفرعلیشاه نیز مقطع قصاید غزلیات خود را به اسم مقطع غزلیات خود را به نام شریف شمس

ه درجه شهادت رسانیدند مشتاقعلی را نیز شهید گردانیدند، به اعتقاد فقري الدین را ب سامی مشتاقعلی فرموده و شمسدر مراسم عشق و فقر و فنا و سوز و نیاز و وجد مولوی کرمانی برتر و در سرایر علوم ظاهری گویا برابرند و الله اعلم

.بحقیقة االحوالبودند و ودند و در کمال عزّت و احرتام مینم بای حال آباء و اجداد موالنا در کرمان به شغل طبابت اشتغال می

نمود و در اندک زمانی در علوم عقلیه و نقلیه گوی سبقت موالنا در بدایت حال به تحصیل فضل و کمال اشتغال میاز فضالی دوران ربود، وصیت فضایل و کماالت آن بزرگوار به گوش هوش اعاىل و ادانی رسید و طالبان علم از

گردیدند و در مسایل عقلیه و نقلیه علمای عصر بدان جناب رجوع یاب می متش رسیده فیضبالد بعیده به خدکردند، و چون از علوم ظاهری باطنی ندید و از معالم صورت بوی معنی نشنید الجرم طالب پري و مرشد گردید، و می

شاه قدّس الله اسرارهم رسید و شاه و رونقعلی در همان دیار به خدمت عارفان بالله جناب نورعلیشاه و مشتاقعلیالله شاه رحمة شاه قدّس سرّه العزیز رونقعلی االمر جناب نورعلی الله ثراه گشت و به حسب ربوده مشتاقعلی شاه طیب

علیه آن عزیز را ارشاد و تلقني نمود، و چند سال در خدمت و مالزمت آن حضرت و مشتاقعلیشاه سلوک کرد و لوازم ی آورد و از یمن همّت پاکان از لوث اوهام و شکوک پاک گشت و از عالم صورت و علوم ریاضت و مجاهده بجا

اعلی و درجه قصوی رسید و رخصت ارشاد یافته از خلفای آن حضرت گردید، موالنا ظاهری درگذشت، و به مرتبهدالله کرمانی که یکی از از علماء سوء و عبید بطون جور بسیار دید و زحمت از حد زیاده کشید، از آنجمله مالّ عب

شاه قدّس سرّه آن شقی فتوی داد و اقدام نمود و در خدمت قهرمان ایران معاندین اهل یقني بود و بر قتل مشتاقعلیآقا محمدخان سعایت موالنا را نموده و چون آن شهریار دانا و بر عواقب امور بینا بود و به مضمون ارباب الدّول

کرد که عرض مالعبدالله مبنی بر غرض و در دلش مرض است و آنچه درباره موالنا ملهمّون آن شهریار دریافتعرض نموده در آن مدّعی است، الجرم بعرض مالعبدالله التفات ننمود و موالنا را از کرمان به دارالملک طهران

رامید، آقا محمّدعلی احضار نمود و چون آن پادشاه به حکم کّل من علیهما فان از جهان فانی به سرای جاودانی خربود و در ظلم و عناد و جور و فساد کرمانشاهی که از جمله علماء ظاهر بود و کاسه همسایگی از مالعبدالله می

نمود باعتضاد حاجی ابراهیم نسبت به اهل صلح و سداد مقلّد مالعبدالله بود امّا در تقلید بر وی تفّوق و تقدّم میانشاهان برد، و نسبت به موالنا لوازم ایذا و اذیت و اهانت بجا آورد، و چون فضیلت خان شريازی موالنا را به کرم

دید لهذا در صدد مناظره و مکالمه نیامد و هرچند موالنا فرمود که مجلسی موالنا را نسبت به خود در مرتبه اعلی میتا آنکه در سنه هزار و دویست و آقا محمدعلی راضی نشد، شود و مناظره کنیم تا دانسته گردد که حق با کیست؟

پانزده در بلده مذکور از جهان پرمالل به سرای بهجت مآل انتقال نمود و در خارج درب شرقی مدفون گشت، الله علیه، موالنا را تصانیف مفیده بعضی بر اینند که به زهر ستم آقامحمّدعلی از عالم فانی موالنا در گذشت رحمة

۵

العلوم و رساله کربیت احمر که در روش طاعت قلبیه و قالبیه و دیوان مشتاقیه و خالصهاست منجمله بحراالسرار و اللّهیه به طریق رمز نوشته است، فقري آن رساله را با مقداری از عبادت لسانیه و جنانیه در طریقت سلسله علیه نعمة

است و در این مجموعه به چند رباعی السیاحه ثبت نموده اشعار بحراالسرار و دیوان مشتاقیه در جلد اول ریاض :نماید اقتصار می

رباعی اول قدم عشق بود درد طلب سیم قدمش بندگی و عجز و ادب

دویم قدمش بریدن از کّل سبب المطلب چارم چه وصول و هو نعم

وله ایضاً است فتح در دلدر قدرت مرتضی

جزشريخداکه میکشد مرحب نفس

ردلتسخري عدوی نفس و هم کشو علی که میکند خیرب دل؟ جز ذات

وله ایضاً ای مست شراب عشق سرمد مددی وی محرم خاندان احمد مددی

ای آینۀ علی اوحد مددی ای رند قلندر مجرّد مددی

و از آن بزرگوار دو فرزند ذکور و سه دخرت پاک گوهر یادگار ماند ارشد و اعلم و اکمل اوالد مريزا کاظم است که امیش ظفرعلی است ودر فضایل صوری و معنوی ممتاز و در کماالت ظاهری و باطنی بامتیاز است، اکنون لقب گر

الله مایشاء و گذارد امید از کرم یفعل در آن دیار به شغل موروثی اشتغال دارد و در غایت اعزاز و احرتام اوقات میگاه و مقرّبان المرام حضرت اله برسد و کامیاب نشأتني و مقضّی یحکم مایرید چنان است که به کمال آمال عارفان آ

.دارین گردد بمحمّدٍ و آله االمجاد

۶

غزليات

بسم الله الرحمن الرحیم ای نــــام خوشــــت صـــــیقل مــــرآت جنانهـــــا آنجـــا کـــه ســـخن بگـــذرد از قـــدرت ذاتـــتــــــفاتت ــــــب ص ــــــر اعاجی ــــــه تحری در عرصـــــو مـــــدایح ـــــاقص ز کمـــــاالت صـــــفات ت ن

ـــانی ـــت نش ـــو را نیس ـــه ت ـــا آنک ـــالمب ـــدو ع ب مشــــتاق تــــو را دل ز دو کــــون گشــــته منــــزه

روشــــن شــــده از نــــور رخــــت دیــــده جانهــــا هـــاعـــاجز شـــود از کنـــه وی اوصـــاف زبـــان

ــــم ــــته قل ــــابشکس ــــته بنانه ــــه بگسس ــــا هم هــــان ــــو بی ــــال ت ــــای کم ــــاقاصــــر ز قضــــا ی ه هــــادر راه تــــو عشــــاق تــــو را هســــت نشــــانــــو روان ــــري ت ــــاک ز غ ــــو را پ ــــاق ت ــــاعش ه

دورت همـــــه تـــــا شـــــددل گشـــــته مصـــــفا ز کـــــ مشـــــــــتاقعلی صـــــــــیقل مـــــــــرآت جنانهـــــــــا

ــــــــــا ــــــــــای نی ــــــــــر انبی ــــــــــطفی فخ مصــــــــن شــــــــمس آســــــــمان وقــــــــار بوالحســــــــــی ــــــــــن العظم ــــــــــن آن ذوالمحاس حس نـــــــه امـــــــام دگـــــــر ز صـــــــلب حســـــــني انبیـــــــــــا کربیـــــــــــا بســـــــــــما بخشـــــــــــند عقــــــــل آمــــــــد بگفــــــــتمش کــــــــه بــــــــرو

مرتضـــــــــــی شـــــــــــاه اولیـــــــــــای کیـــــــــــا ـــــــــــا ـــــــــــاب حی ـــــــــــور آفت ـــــــــــه ن فاطمـــــــــــا ـــــــــــد العلی ـــــــــــني ذوالمحام وان حس

ــــــــــموس ــــــــــم ش ــــــــــاه ــــــــــذروة العلی لــــــــا ــــــــرب و ری ــــــــه ک ــــــــای خــــــــدا ن کربی عشــــــــق آمــــــــد بگفــــــــتمش کــــــــه بیــــــــا

گــــــــــاه ظهــــــــــور نــــــــــور علــــــــــیجلــــــــــوه وجـــــــــــه مشـــــــــــتاق عـــــــــــني و الم و یـــــــــــا

ــــــــــور خــــــــــدا ــــــــــت آئینــــــــــۀ ن ای رخـــــــــت از اوصـــــــــاف ذات ـــــــــا و عظم کربیــــــو ــــــان از دســــــت ت ــــــار ســــــه ن بهــــــر ایثــــــل ــــــني را جربئی ــــــق روح االم ــــــد ح خوانــــــــــت نداشــــــــــت چونکــــــــــه آداب عبودی

بیافــــــــتاز علــــــــی رســــــــم عبودیــــــــت ــــــاچیز شــــــد ــــــر بشکســــــتش و ن ــــــال و پ ب کســــــرش از لطــــــف علــــــی شــــــد منجــــــرب

ــــــر مــــــال ــــــت ب ــــــدا ز روی ــــــور حــــــق پی ن ایـــــــــــــن ازارت آمـــــــــــــده آنـــــــــــــت ردا هفــــــــده آیــــــــه آمــــــــده در هــــــــل اتــــــــی زانکــــــه کســــــرش جــــــرب شــــــد از ایلیــــــاـــــــــــــا ـــــــــــــریم کربی ـــــــــــــد از ح دور گردیـــــــــی مرتضـــــــــی رهنمـــــــــایش شـــــــــد عل گشـــــــــت عـــــــــاجز از عـــــــــروج اعـــــــــتالــــــــا ــــــــه انبی شــــــــد امــــــــني وحــــــــی جمل

ـــــــــو ـــــــــی شـــــــــاه وىلهجل ـــــــــور عل گـــــــــر نـــــــــــــا ـــــــــــــني و الم و ی ـــــــــــــتاق ع از رخ مش

آیـــةالکربی اســـت ایـــن یـــا صـــفحۀ روی شـــما لیلةاالســـری اســـت ایـــن یـــا طـــره مشـــکني تـــوــو ــه وضــاح ت ــا جبه ــن ی ــع الفجــر اســت ای مطلـــم ـــه التنقس ـــا نقط ـــن ی ـــرد اســـت ای جـــوهر ف آهــوی چــني اســت یــا هــاروت چــاه بابــل اســت لمعــه نــور اســت ایــن یــا بــرق خرمنهــای دل

عروةالـــوثقی اســـت ایـــن یـــا طـــره مـــوی شـــما ــا طــاق ابــروی شــما قــاب قوســني اســت ایــن ی لیلةالقـــدر اســـت ایـــن یـــا جعـــد گیســـوی شـــماــا خــال هنــدوی شــما ســر وحــدت باشــد ایــن ی رمـــز مـــا زاغ البصـــر یـــا چشـــم جـــادوی شـــما آتــش طــور اســت ایــن یــا شــعله خــوی شــما

۷

ــــدس ــــا نفخــــه روح الق ــــود ی ــــن دم رحمــــن ب ای یــــــا نفحــــــه کــــــوی شــــــماخلــــــق مشــــــتاقعلی

ســـــــاقی بـــــــده آن جـــــــام شـــــــراب ازىل راــــــرآیم ــــــار ب ــــــه و پرک ــــــی پخت ــــــی م از گرم رندانــــــه قــــــدم ســــــوی خرابــــــات گــــــذارم مطـــــرب بـــــزن آن پـــــرده عشـــــاق حجـــــازیـــــــوازم ـــــــور ن ـــــــرده منص ـــــــني پ در راه حســنم ســاقی و مطــرب ــه م ــه و مطــرب ک ســاقی کــــــدیمم ــــــاض ق ــــــه فی ــــــن ســــــاقی میخان مـــــربوتم ـــــزم ج ـــــتان زن ب ـــــرب دس ـــــن مط م

اش کــــــنم ســــــر نبــــــی را و وىل راتــــــا فــــــ یکســـو نهـــم ایـــن خـــامی و ایـــن ســـاده دىل را بــــــر بــــــاد دهــــــم دفــــــرت زرق و دغلــــــی راـــــی را ـــــا ســـــاز کـــــنم شـــــیوۀ رقـــــص جمل تـــــــی را ـــــــوای یلل ـــــــاز ن ـــــــنم س ـــــــردار ک ب یکبــــني شــــو و بربنــــدد و چشــــم حــــوىل را قســــــام مــــــنم جــــــام مــــــی لــــــم یــــــزىل راـــــی را ـــــی را و جل ـــــنم ســـــاز خف ـــــاز م دمس

حــــق دیــــده حــــق بــــنيرو وام کــــن از حضــــرت بــــــــني در رخ مشــــــــتاقعلی راوانگــــــــاه بــــــــه

االیــــــا ایهــــــاالمطرب ادرلحنــــــاً و سلســــــلهاــــــع دورات ــــــق جم ــــــات و نس ادر ادوار نغمــــة ســــالت ــــا قوت ــــاقی ادری ــــا الس ــــا ایه اال ی

تــر گــردم مالمــت ســهلرت گــرددچــو از مــی مســت می ساقی چـو اشـک چشـم مـن یـاقوت سـیاىل رمــی ســاقی ســفر بگزیــده از خــم جانــب ســاغ مــی ســاقی ز دود از چهــرۀ جــان بــس غبــار غــمــريون یکــی جــوهر ز کــان خــم قــدم بگذاشــته ب سرشک مـن چـو طفلـی جایگـاه اوسـت دامنهـا

کـــزین دور مسلســـل دل نمایـــد حـــل مشـــکلها کــه دوار فلــک بــس عقــدها افکنــد در دلهــا علــی الحضــار قســمها اىل مــن غــاب ارســلها کـــه اشـــرت مســـت آســـانرت نمایـــد قطـــع منزلهـــا

ـــایلهاوىل ـــد س ـــان دارن ـــدر می ـــرق ان ـــیار ف بســا ــال محمله ــدگان دنب ــن روان از دی سرشــک م سرشک من سرشت از خاک میخانه بسـی گلهـا دگرگـــوهر ز بحـــر دل فتـــاده ســـوی ســــاحلهاــا ــا چــو حامله شــراب او جنینــی ســر بســر خمه

چـــو مشـــتاقعلی ســـاقی شـــد انـــدر دور مســـتانرا روان شـــــد اشـــــکها از دیـــــدۀ مـــــردم بمحفلهـــــا

رخ زیبــــای مــــا از دیــــدۀ بینــــای مــــابنگــــر شــو فتنــۀ بــاالی مــا تــا وارهــی از هــر بــال

نهکه شد رسوای ما ازنام و ننگش باکآنکســس ــاش ب ــف م ــا زنجــري زل ــیدای م ــۀ ش دیوانــان ــام المک ــدر مق ــا ان ــاوای م ــزل و م ــو من چ چون قامت رعنای مـا سـروی نخیـزد از چمـن

ــــا ــــای م ــــا بنگــــر رخ زیب ــــای م ــــده بین از دی ز هـــر بـــال شـــو فتنـــه بـــاالی مـــاتـــا وارهـــی ا

ازنام و ننگش باک نه آنکس که شد رسوای ما زنجـــري زلـــف مـــاش بـــس دیوانـــه شـــیدای مـــا انـــدر مقـــام المکـــان جـــو منـــزل و مـــاوای مـــا سـروی نخیـزد از چمـن چـون قامـت رعنـای مــا

پـــروای مـــا فـــیض علـــی عـــاىل اســـتمشـــتاق بـــی پـــروای مـــافـــیض علـــی عـــاىل اســـت مشـــتاق بـــی

جـــام کـــرد آن بـــادۀ اطـــالق راســـاقی دگـــر در طی کردخوش چست وسبکوقدمگامبیکدردم

مطــرب بدســتی بــربط و مضــراب دردســتی دگــر ســاقی ایــن دوران مــنم مطــرب ببــزم جــان مــنم از سـر حـق چــون دم زنـم عـالم همــه بـرهم زنــم رفتم برون ازجسم و جان چرخی زدم درالمکان

ــــد زراق را ــــد آن زاه ــــتی وارهان ــــد هس از قیــــ ــــزل اطــــالق رااز من ــــا ســــر من ــــد ت زل تقیی

افشان کند سالوس خشک قاق رارقصان ودست رهـــرب ســـوی جانـــان مـــنم عشـــاق را عشـــاق راـــاق را ـــم سرتاســـر آف ـــرهم زن از یـــک نفـــس بــه طــاق را ــد ن در چــرخ آرم ایــن زمــان ایــن گنب

گـــهگـــر مـــن وجـــه او را جلـــوهوجـــه الهـــی جلـــوهــــی را بنگــــری بنگــــر رخ مشــــتاق را خــــواهی عل

۸

ینــــــــــــــه مــــــــــــــنم پیمــــــــــــــربی راگنج ســـــــــاقی بخـــــــــدا مـــــــــنم در ایـــــــــن دور مطـــــــرب بخـــــــدا مـــــــنم در ایـــــــن قـــــــرنــــــــدر شــــــــریعتم کــــــــه روشــــــــن مــــــــن ب نایـــــــب بخـــــــدا مـــــــنم در ایـــــــن عصـــــــرـــــــم ـــــــه حق ـــــــتم ک ـــــــمس حقیق ـــــــن ش مـــــــــــم ـــــــــــی مـــــــــــنم معل در شـــــــــــرع نبــــــــــــــــــــــی ــــــــــــــــــــــنم مرب در راه وىل مــــــــدم ــــــــم بیک ــــــــنم به ــــــــع ک ــــــــن جم م معشــــــــــــــــــــوقی را و عاشــــــــــــــــــــقی را از فـــــــــرق شـــــــــهان بـــــــــرم بیکدســـــــــت

بیکـــــــــدمبـــــــــر فـــــــــرق گـــــــــدا نهـــــــــم بخشــــــــــم بیکــــــــــی اشــــــــــارۀ چشــــــــــم

آئینـــــــــــــــه مـــــــــــــــنم ســـــــــــــــکندری را ـــــــــــــدری را ـــــــــــــراب حی ـــــــــــــتان ش مس دســــــــــــــتان مقــــــــــــــام جعفــــــــــــــری راـــــــــه و مهـــــــــر و مشـــــــــرتی را ســـــــــازم م آن مهــــــــــــدی ایــــــــــــن عســــــــــــکری راــــــــــــــــــــــه ذره پــــــــــــــــــــــروری را آموختــــــــــــــــــــوذری را ــــــــــــــــــــدادی را و ب مق ســـــــــــــــــــــلمانی را و قنـــــــــــــــــــــربی را ســــــــــــــــــــلطانی را و چــــــــــــــــــــاکری را دلبـــــــــــــــــــــاختگی و دلـــــــــــــــــــــربی را را مــــــــــن تــــــــــاج و کــــــــــاله ســــــــــروری

ــــــــــــــری را ــــــــــــــاج شــــــــــــــهی و مظف ت فغفــــــــــــــــــــوری را و قیصــــــــــــــــــــری را

ــــــــــــان و فــــــــــــاش کــــــــــــرده امــــــــــــروز عیــــــــــــــــــــــــــدری را مشــــــــــــــــــــــــــتاقعلی قلن

ــــــط را ــــــار فق ــــــار نخــــــواهیم بجــــــز ی از یـــــــا نســـــــتاند طـــــــوطی شـــــــکرخواره دل م کـــی بلبـــل جـــان طالـــب چیـــزی دگـــر آیـــد

ــــی ــــاده کــــه دل م ــــده آن ب نســــتاندســــاقی بــو نخواهــد ــرده کــه جــان از ت ــزن آن پ مطــرب ب

اطــوار تــو بــس دلکــش و زیبااســتهــر طــور ز ـــق صـــادق ـــا عاش ـــو و ی ـــی ت ـــب ذات ـــر طال گ رو وام کـــــن از حـــــق نظـــــر پـــــرده شـــــکافیــــــکافد ــــــفاتی بش ــــــات ص ــــــات حجاب ظلم ســـردار شـــود خــــوش بســـردار چـــو منصــــور عیــــار شــــود رنــــد و خرابــــاتی و سرمســــت در گـــــردن جـــــان نفکنـــــد از فـــــرط ارادتـــــــارات دو عـــــــالم ـــــــار نســـــــازد ز خی مخت

ــــــون ــــــه ک ــــــدمقصــــــود دل از جمل ني نشناســــد ــــی آی ــــی منجل ــــام عل ــــش از ن ــــم و غم هــــــارد ــــــویش نی ــــــب خ ــــــر بل ــــــدر دم آخ ان

از آینــــــه جــــــز صــــــورت دلــــــدار فقــــــط را ــــط را ــــار فق ــــکر ب ــــريین ش ــــب ش ــــز آن ل جـــــط را جـــــز عـــــارض آن نوگـــــل بیخـــــار فقـــــط را جـــــز جرعـــــه آن ســـــاغر سرشـــــار فقــــــط را ــــــربط و ادوار فق ــــــه آن ب ــــــز نغم جــــط را ــــو نخــــواهیم جــــز اطــــوار فق ــــا از ت م

ـــــا ـــــط رااز م ـــــردار فق ـــــريت و ک ـــــر س منگـــــط را ـــــرار فق ـــــز اس ـــــد بج ـــــار نبین ـــــز ی کــــــط را ــــــوار فق منظــــــور نســــــازد بجــــــز ان مایــــــل نشــــــود غــــــري ســــــردار فقــــــط راـــــار فقـــــط را ـــــب نشـــــود جـــــز مـــــه عی طال االخـــــــــم آن طـــــــــره طـــــــــرار فقـــــــــط را اال نظــــــــر احمــــــــد مختــــــــار فقــــــــط راـــــــــط را ـــــــــدر کـــــــــرار فق ـــــــــدد حی اال مــــط را ذاکــــر نشــــود جــــز شــــه غمخــــوار فق

ت اطهــــــــار فقــــــــط رااال نفــــــــس عــــــــرت

ــــتند ــــتاق سرش ــــل مش ــــون گ ــــی چ ــــیض عل از ف خواهـــــد دلـــــش از یـــــار همـــــان یـــــار فقـــــط را

ســـــاقی مـــــنم آن بزمگـــــه خـــــاص خـــــدا راــــانم ــــم ذوق فناشــــان بچش ــــه ده ــــک جرع یـــــن و مـــــا بازســـــتانم ـــــن و مـــــا از م اول م مــــــن ســــــاقی مســــــتان شــــــراب جــــــربوتمــــــام ملکــــــوتم ــــــن مطــــــرب دســــــتان مق م خاضـــــع کـــــنم از مـــــی همـــــه اهـــــل تکـــــرب

ــــا را ــــام بق ــــن ج ــــند ز م ــــه نوش ــــدان هم رنـــــا را بخشـــــم بـــــدگر جرعـــــه بقـــــا بعـــــد فنــــا را ــــن و م ــــا م ــــن و م ــــذارم بم ــــس بازگ پ از بــــــاده بوجــــــد آورم اربــــــاب صـــــــفا را از نغمـــــه بـــــرقص آورم اصـــــحاب وفـــــا را خــــالص کــــنم از نــــی همــــه اهــــل ریــــا را

۹

ـــــني ـــــدا ب ـــــني خ ـــــدا ع ـــــات خ ـــــتان ز عنای بس بـــــــــني در رخ مشـــــــــتاقعلی نـــــــــور خـــــــــدا را

ــا ــی راگــر ف ــی شــه اعل ــان خــواهی بین ش و عی انــــدر دل و جــــان ماســــت آن دلــــرب جــــانرپورـــرب همگـــی دل شـــد ـــرب دل دل شـــد همگـــی دل جان شد همگی جانان جانان همگی جـان شـد مــــائیم کــــه دلــــداریم مــــائیم کــــه جانــــانیمــان ــا ج ــده جانه ــا ش ــا دل از م ــده دله ــا ش از م

از دیــــدۀ مــــا بنگــــر وجــــه اللــــه اجلــــی را بــــــني آن روی دل آرا رادر جــــــان و دل مــــــا

دلــــدار شــــدیم اکنــــون هــــر بیــــدل شــــیدا را جانانـــه شـــدیم اینـــک هـــر جـــان غـــم افـــزاراــا را ــا را یکســر همــه جانه یــک یــک همــه دلهــــه اخفــــی را ــــیم ایــــن نکت از ســــر خــــدا گفت

ــــــود ــــــس نب ــــــاج بک ــــــی محت ــــــی اعل ذات علـــــا را ـــــود م ـــــتاق ب ـــــیکن مش ـــــرمش ل ـــــیض ک ف

ـــــاه اولیـــــا ـــــدری زنـــــم از دم ش ـــــره حی نعــــه ــــیاآین ــــت عل ــــی شــــد بوالی م چــــو منجل

ــــرآرم از جگــــر ضــــربت ذوالفقــــاربر نعــــره ب روی چـــــو آفتــــــاب را بــــــرفکنم نقــــــاب راــرق ســر ــار دگــر بف ــر ب ــني شــوم دگ ــت نش تخــــی مرتضــــی ــــی شــــاه عل ــــر در شــــاه الفت بـــن خســـرو کشـــور یقـــني در خـــدمات شـــاه دی چهـــره نهـــم بخـــاک ره ســـر بـــنهم بپـــای شـــهــرم ــر س ــه ب ــداگر ک ــرم زیب ــو برت ــان چ از دو جهــــدود ــــربم ز عب ــــر ب ــــد س ــــدودودم از رش عبـــتعد ـــر ســـر خصـــم مس ـــک اشـــرت بجـــد ب مالـــم ـــد مطلق ـــه قی ـــم از هم ـــوتر حق ـــن چـــو کب مـــد دل نگـــر ـــر رخ نق ـــام زر ب گشـــته مســـم تم

جــــــام قلنــــــدری زنــــــم از دم شــــــاه اولیــــــا کــــوس ســــکندری زنــــم از دم شــــاه اولیــــاـــــا ـــــم از دم شـــــاه اولی ـــــربی زن مرحـــــب خیـــــا ـــــاه اولی ـــــم از دم ش ـــــرتی زن ـــــه بمش طعن تــــــاج مظفــــــری زنــــــم از دم شــــــاه اولیــــــا نوبــــــت قنــــــربی زنــــــم از دم شــــــاه اولیــــــا دم ز ابـــــــوذری زنـــــــم از دم شـــــــاه اولیـــــــاـــــا ـــــاه اولی ـــــم از دم ش ـــــروری زن ـــــت س رایــــــا ــــــم از دم شــــــاه اولی ــــــری زن افســــــر برتــــــا ــــــم از دم شــــــاه اولی دم ز غضــــــنفری زنـــــا ـــــم از دم شـــــاه اولی ضـــــربت اشـــــرتی زن هـــــوی کبـــــوتری زنـــــم از دم شـــــاه اولیـــــا

ـــــد ـــــکه حی ـــــاه اولیـــــاس ری زنـــــم از دم ش

مبـــــدا اشـــــتقاق مـــــن چـــــون زعلیســـــت زیبـــــدمــــــا ــــــاه اولی ــــــم از دم ش ــــــر دم مصــــــدری زن گ

ـــــــا را ـــــــاق م ـــــــني عش ـــــــم مب ـــــــم ک بچشـــــــني ـــــــان ب ـــــــا عی ـــــــال م ـــــــرآت جم ز م کتـــــــاب نـــــــاطق خـــــــالق چـــــــو مـــــــائیمـــــــق مـــــــاز مشـــــــائی چـــــــه جـــــــوئی طری رواقیــــــــــــني ز افالطــــــــــــون نگوینــــــــــــد الســــــت از حــــــق بلــــــی از خلــــــق بــــــاهم

ـــــــه گـــــــر نشـــــــینی بخـــــــوان نعمـــــــت الل ز قیـــــــد هـــــــر دو عـــــــالم مطلـــــــق آئـــــــیــــت ــــن خواس ــــوی یم ــــه از س ــــان ک دم رحم چــــــــو از ســــــــم هوامســــــــموم گشــــــــتی

ــــــی ــــــان م ــــــا رادر ایش ــــــالق م ــــــر اخ نگ جمـــــــــال حضـــــــــرت خـــــــــالق مـــــــــا را نظـــــــر کـــــــن جـــــــزو جـــــــزو اوراق مـــــــا راــــــــا را ــــــــراق م ــــــــرپس اش ــــــــراقی م ز اشـــــــــــــا را ـــــــــــــی رواق م ـــــــــــــند ارم بنوش

ـــــــی ـــــــت م ـــــــا راحکای ـــــــاق م ـــــــد میث کن رابنوشـــــــــــــی نعمـــــــــــــت رزاق مـــــــــــــا چـــــــو یـــــــابی نشـــــــاۀ اطـــــــالق مـــــــا راـــــــــا را ـــــــــاق م ـــــــــد استنش ـــــــــیمی آم نس بـــــــرو تحصـــــــیل کـــــــن تریـــــــاق مـــــــارا

نظــــــــــر خــــــــــواهی رخ نــــــــــور علــــــــــی را ببـــــــــــــني آئینـــــــــــــۀ مشـــــــــــــتاق مـــــــــــــا را

ــا از دردرآمــد صــبحدم، ســاقی ســیمني ســاق م جان گسل،مسموم بود این خسته دلنفسزافعی

ـــا ـــاق م ـــدر قـــدح تری ـــع ســـم، ان ـــر دف آورد به جــام شــراب معتــدل تعــدیل کــرد اخــالق مــا

۱۰

زین می بیاشام ای پسـر بشـنو نصـیحت از پـدر ی، تاچنـد زاشـراق ای عنـیتاکی زمشـاای صـب

اندر راه شو، خوش چابک و دلخواه شومشائی ز اشــراق نــور وجــه هــو، راه حقیقــت را بپــو چنــد از رواقــی ای مضــل، انــدررواق قصــر دلــه از کــرم گســرتده الــوان نعــم خــوش نعمــت الل

ــه باشــی عــاق مــاکــاین پنــد ن نیوشــی اگــر، البت یمشـــی ســـویاً از نبـــی، بشـــنو ببـــني اشـــراق مـــاــا ــه عشــاق م گــاه شــو، در حلق ز اشــراق حــق آ رب المشـــارق را بجـــو آنحضـــرت خـــالق مـــا بنشـــني و درکـــش متصـــل، جـــام مـــی رواق مـــاــا ــری رزاق م ــا بنگ ــوهم، ت ــني ت ــوان او بنش برخ

خواهی شوی ز اهل نظر، تحصـیل کـن چشـمی دگـرـــــورعلی ـــــی ن ـــــارا م ـــــه مشـــــتاق م نگـــــر، ز آئین

ــــــه را ــــــیفکن پیال ــــــدور ب ســــــاقی دگــــــر ب مصــباح فــی زجاجــه کــه حــق گفــت اراده کــردــه ــود چــون ذبال ــل ب ــش اســت و عق ــی آت ایم

ـــــم ـــــه از دل ـــــاور ک ـــــاله بی ـــــادۀ دو س زان ب در هالـــــه مهـــــر اگـــــر نشـــــنیدی بیـــــا ببـــــني تـــا چنـــد همچـــو اللـــه تـــوان بـــود داغ دل ویچنـــد از رســـائل و کتـــب ای مـــدعی بشـــ

بعــد العیــان چــه حاجــت شــرح و بیــان بــودــــاً ــــه دائم ــــمی ک ــــالم رس ــــت ع ــــه کیس داللــــــدان ــــــاالت زاه ــــــوش دل ز مق ــــــد گ بربن ایعشـــق اســـت صـــفوة اللـــه و عقلـــت ثقالـــه

ـــه را ـــن خـــرد چـــون غزال ـــه ای کـــن شـــري حملـــــــه را ـــــــاده را و زجاجـــــــه پیال مصـــــــباح ب

آن ذبالـــــه رابایـــــد فروخـــــت ز آتـــــش مـــــی له رااش بــــرد غــــم هفتــــاد ســــایــــک جرعــــه

ــــه را ــــو هال ــــدح همچ ــــاده در ق ــــید ب خورش ای و مکــــــن داغ اللــــــه رادرکــــــش پیالــــــه

ــــــاب و رســــــاله را ــــــوش کت ــــــی نق از آب م داللــــه را بگــــوی کــــه کــــم کــــن داللــــه راـــــــه را ـــــــده حبال ـــــــه را وفکن ـــــــیده دان پاش بشــــنو ز نطــــق پــــري مغــــان ایــــن مقالــــه راـــه را ـــیفکن ثقال ـــو را چـــو هســـت ب صـــفوت ت

ـــی ـــیض عل ـــو بف ـــدی ت ـــون ش ـــتاق چ ـــویمش بجـــــه را ـــــن نوال ـــــا ای ـــــه م ـــــت الل ـــــوان نعم از خ

ــــــــــا مطلــــــــــع انــــــــــوار صــــــــــفا رخ م کــــــــــنج ویــــــــــران خــــــــــراب دل مــــــــــاـــــــــــا اســـــــــــتخالص بســـــــــــته را از دم مــــــدام ــــــه م ــــــا پیش ــــــت جف ــــــدان راس زاهــــاک ــــب و پ ــــب طی ــــد ذه ــــه باش ــــق چ حـــــــد کـــــــرد ـــــــث جـــــــا بای ـــــــب از خب طی کیمیاکــــــــار مــــــــن اکســــــــريی عشــــــــق کلمــــــــات اللــــــــه فرقــــــــان دل اســــــــت

دل مـــــــــــا مخـــــــــــزن اســـــــــــرار وفـــــــــــا ـــــــــه آن گـــــــــنج خفـــــــــاچیســـــــــ ت گنجین

خســـــــــته را از لـــــــــب مـــــــــا استشـــــــــفاــــــــا ــــــــاداش جف ــــــــه بپ ــــــــا پیش ــــــــا وف مـــــــدوخبث و خطـــــــا چیســـــــت باطـــــــل ز ب بفنـــــــــــــــون عمـــــــــــــــل استصـــــــــــــــفاــــــــــس ازو شــــــــــد اصــــــــــفا کــــــــــدر نفــــــــــتیفا ــــــــــوان اس ــــــــــش نت ــــــــــه بعقل ک

ــــــــــــــــس ــــــــــــــــا را ب ــــــــــــــــتاقعلی م دم مشــــــــــــی ــــــــــــاىل و کف ــــــــــــه تع حســــــــــــبی الل

ـــــــــی ـــــــــا مشـــــــــرق شـــــــــمس اجل رخ مـــــــــر وی ـــــــــر ب ـــــــــود مرکـــــــــز و دای دل ب

ـــــــــاطق ا ـــــــــود ن ـــــــــتدل ب ســـــــــرار الســــــــني ــــــــی زان عین ــــــــده بس ــــــــا دی دل عنـــــــــه جـــــــــان عشـــــــــیق هســـــــــت درذائق

ـــــوه ـــــناسجل ـــــوه ش ـــــا جل ـــــرب و م ـــــر دل گ

ـــــــال ـــــــت ج ـــــــا اس ـــــــم دل را ز رخ م چشـــــــــی ـــــــــموات عل ـــــــــدارات س ـــــــــن م ای دل بـــــــــــود قابـــــــــــل گفتـــــــــــار بلـــــــــــیـــــــــاال ـــــــــی زان ب ـــــــــده بس ـــــــــال دی دل ب تلـــــــــخ معشـــــــــوق ز شـــــــــکر احلـــــــــیــــــــتجال ــــــــا اس ــــــــت و ز م زو جــــــــال هس

ـــــــوه ـــــــزل اســـــــتجل ـــــــم ی گـــــــاه صـــــــمد ل مشـــــــــــــــــتاقعلی اعلـــــــــــــــــی وجـــــــــــــــــه

۱۱

جبهــــــــۀ مــــــــا مطلــــــــع نــــــــور حبیــــــــبــــــــه مریضــــــــان عشــــــــق راهــــــــروان جملــــــــــــــــازپرس وصــــــــــــــــف دالرام ز دل بـــــل ـــــف گ ـــــد صـــــفت لط ـــــه دان ـــــار چ خــــــــــــران ــــــــــــدگانرا ز در خــــــــــــود م دلش ظلـــــم ســـــتم پیشـــــه نهـــــان از تـــــو نیســـــت حــــــــال غریبــــــــان بنگــــــــر یــــــــا کــــــــریم دعــــــــوت مشــــــــتاق دالن گــــــــوش کــــــــن

ســــــــینه مــــــــا مخــــــــزن ســــــــر عجیــــــــب لعـــــــل مســـــــیحا نفـــــــس مـــــــا طبیـــــــب

ــــــدلیبحا ــــــت گــــــل گــــــوش کــــــن از عن لـــــــــرپس از رقیـــــــــب ـــــــــار م ـــــــــت ی منقب انـــــــــک یـــــــــا رب قریـــــــــب مجیـــــــــب انــــــــک یــــــــا ربــــــــی نعــــــــم الحســــــــیب رخ باســــــــــريان بنمــــــــــا یــــــــــا قریــــــــــبـــــــــتجیب ـــــــــا مس ـــــــــمیع ىل ی ـــــــــت س ان

در رخ مشــــــــــــــــــــــــتاقعلی شــــــــــــــــــــــــهیدـــــــــب ـــــــــوه نمـــــــــا شـــــــــاه شـــــــــهید غری جل

چشـــــم را چشـــــمه خوانـــــد اهـــــل خطـــــاب گشـــــــــته نـــــــــورعلی و فـــــــــیض علـــــــــی دل مــــــــرد خداســــــــت چشــــــــمه نــــــــور

مـــــرد حـــــق اســـــت عـــــني یقـــــنيجـــــان ــــــــع ــــــــیض نوریســــــــت روشــــــــن و الم ف چشــــــــمه آئینــــــــه آب چشــــــــمه صــــــــفا آب نـــــــور اســـــــت لـــــــیکن نـــــــور متـــــــنيـــــــــــــاض ـــــــــــــدء فی نوراالنـــــــــــــوار و مبـــــــــی را ـــــــــور اعل ـــــــــی و ن ـــــــــیض اعل ف چشــــــم چشــــــمه اســــــت و آب او انــــــوار

ز آنکـــــه چشـــــم اســـــت نـــــور چشـــــمش آب متحـــــد بـــــا هـــــم ایـــــن ســـــخن دریـــــابــــــور صــــــدق و صــــــواب ــــــمه ن آب آن چش

ــــــــیض ح ــــــــور وی ف ضــــــــرت وهــــــــابن نـــور فیضـــی اســـت صـــاف و خـــالص و نـــابــــور چشــــم شــــراب چشــــم جــــام اســــت و ن نــــــــور آب اســــــــت لیــــــــک آب مــــــــذابـــــــــا اصـــــــــحاب ـــــــــد ی عـــــــــني یکدیگرن دو مدانیـــــــــــــد یـــــــــــــا اولوااللبـــــــــــــابـــــوراو ســـــیالب چشـــــمه چشـــــم اســـــت و ن

ـــــــــــا ـــــــــــني و الم و ی ـــــــــــتاق ع ـــــــــــور مش نــــــــاب ــــــــب لب ــــــــی ل ــــــــیض عل ــــــــت ف چیس

رخســــــارۀ مــــــا آینــــــه حضــــــرت الریــــــب شــــني معنــــی غیبــــیندر معنــــی مــــا پــــرده

ـــد ـــار کـــه گردی ـــوت دل خـــاىل از اغی شـــد خل انـــوار حقـــایق همـــه غـــارب شـــد و غایـــب چنــد از کتــب عقلــی و ایــن حکمــت رســمی جـــز نـــام تـــو بـــر صـــفحۀ دل مـــا ننوشـــتیم بــــــر مائــــــده غیبــــــی مــــــاهر کــــــه نشــــــیند گــــر دســــت دل آویخــــت بــــدامان رضــــایت

ـــــوه ـــــا جل ـــــه م ـــــبآئین ـــــوت الری ـــــه جل گـــا صـــورت ال ـــوه نم ـــا جل ـــبدر صـــورت م ری

خلوتگــــــه آن خلــــــوتی خلــــــوت الریــــــبــب ــت الری ــع جــان طلع ــالع چــو شــد از مطل طـــب ـــت الری ـــان گـــوش بکـــن حکم ـــري مغ از پـــر آن آیـــت الریـــب ـــام تـــو ب دل مصـــحف و ن در ذایقـــــۀ جـــــانش رســـــد نعمـــــت الریـــــب معصــــوم شــــود از نظــــر عصــــمت الریــــب

ــــاک ــــب شــــود پ ــــد از ری ــــی کن در دل چــــو تجل مشـــــــــتاقعلی آینـــــــــه حضـــــــــرت الریـــــــــب

ب چـــو مکشـــوف کنـــد ســـرغیوبشـــاهد غیـــــــردد ــــاتش گ ــــز لمع ــــر ک ــــایق بنگ ــــن ف حس عشـــق غالـــب بنگــــر کـــز ســـطواتش گردیــــد بــــا کمــــال عظمــــت لطــــف خفــــی را بنگــــرـــم ـــب اعظ ـــده ذن ـــو در میک ـــی ت ـــویش بین خ عاشـــقان مغبچگـــان پريمغـــان حضـــرت عشـــق

خوبرویـــان همـــه گردنـــد ز خجلـــت محجـــوب ـــــرب بتحـــــري منســـــوب جـــــان خاصـــــان مق

ـــ ـــه اس ـــان جمل ـــاىل همم ـــزم ع ـــوبع ري و مغلـــوب ـــدر دل اصـــحاب قل ـــد ان ـــی کن ـــه تجل کــــوب ــــار ذن ــــده غف ــــان آم ــــري مغ حضــــرت پ ذیــــل عفــــوش همــــه را آمــــده ســــتار عیــــوب

ـــــــــوار شـــــــــهود ـــــــــع ان رخ مشـــــــــتاقعلی مطل

۱۲

ــــــــوب ــــــــرار غی ــــــــزن اس ــــــــتاقعلی مخ دل مش

حـق راســت ایـن جهــان همگـی دفــرتی عجــب مــــائیم جــــامع صــــفت لطــــف و قهــــر حــــقــــــق ــــــتجمع الخل ــــــوم و نس ــــــتجمع العل نس

ف ماســــت روشــــن و بســــام روی روزاز لطـــــــه رضـــا ـــت هم ـــازن جن ـــت خ از فضـــل ماســــه اســــم مــــائیم آنکــــه گشــــته مســــمی بجملــــر نســــبی گشــــته منتســــب ــــدر صــــفت به ان

ـــان شـــویمهـــر لحظـــه ای بکســـوت دیگـــر عی گـــر شـــویمهـــر دم بصـــورت عجبـــی جلـــوه

انســــان کــــل ز دفــــرت حــــق فــــرد منتخــــب مســــــتجمع نعــــــوت جمــــــال و جــــــالل رب

مع االدبنســـــــتجمع الکمــــــــال و نســــــــتج از قهـــر ماســـت مـــنظلم و تـــريه زلـــف شـــبـــه غضـــب ـــک دوزخ هم از عـــدل ماســـت مال مـــــائیم آنکـــــه گشـــــته ملقـــــب بهـــــر لقـــــبــــب ــــر نس ــــربا ز ه ــــوده م ــــویش ب در ذات خــــاس و گهــــی ســــالب ســــلب ــــس لب گــــه البـــح العجـــم شـــده گـــه افصـــح العـــرب گـــه امل

نــــــور علــــــی ز ذات علــــــی مظهــــــر العجــــــاب مشــــتاق حــــق ز فــــیض علــــی ســــر بوالعجــــب

ــــــــــبن ــــــــــوب کــــــــــل طال حــــــــــن مطل مــــــــــا معنــــــــــی صــــــــــورت خــــــــــدائیمـــــــــه مظـــــــــاهر ـــــــــاهر شـــــــــده در هم ظ در صـــــــورت و وصـــــــف عـــــــني ممکـــــــنــــــــــــائیم ــــــــــــدا نم ــــــــــــه خ ــــــــــــا آین م مــــــــــــــــامظهر جلــــــــــــــــوۀ الهــــــــــــــــیمـــــــــــــیم ـــــــــــــر ذوالجالل ـــــــــــــامخزن س مـــــــــــزالیم ـــــــــــور الی ـــــــــــع ن ـــــــــــا مطل مـــــــــــماء ـــــــــــزین الس ـــــــــــا نحـــــــــــن م هـــــــــه ـــــــــف نعمـــــــــت الل از خـــــــــوان لطی مشـــــــــتاقعلی بمـــــــــا چـــــــــود بنمـــــــــود

ــــــــــب ــــــــــل راغ ــــــــــوب ک ــــــــــن مرغ نحـــــــــن ـــــــــر وعل ـــــــــب وقالـــــــــب در س بقل

عــــــــارج شــــــــده بــــــــر همــــــــه مراتــــــــبـــــــــــب ـــــــــــني واج ـــــــــــی و ذات ع در معن از مـــــــــــــا منگـــــــــــــر تـــــــــــــوطني الزبــــــــــب ــــــــــق واه ــــــــــال ح ــــــــــرآت جم م گنجینــــــــــــــه واهــــــــــــــب الرغایــــــــــــــبـــــــــــــــب ـــــــــــــــی المطال ـــــــــــــــه منته آئینــــــــــــــةالکواکب ــــــــــــــا صــــــــــــــاح بزین یـــــــــــــب بخشـــــــــــــیم وظـــــــــــــایف و روات از ذات علــــــــــــی بســــــــــــی غرائــــــــــــب

ــــــــــــــدیم ــــــــــــــان بدی در صــــــــــــــورت او عیــــــــــــب ــــــــــــی مظهــــــــــــر العجائ مــــــــــــا معن

ــاک ــیدر جــان پ ــر وىل را م ــی س ــر نب ــبه طل گـــرســـر والیـــت مســـترت نـــور نبـــوت جلـــوه

در خانقاه ای مردمان صـاحبدىل کـس دیـده نـهــلی ــآخر حاص ــان دارد ب ــدر جه ــنعتی ان ــر ص ه گـــر فـــن دیگـــر طـــالبی رو قابلیـــت پیشـــه کـــن گــر مــرد ره همچــون منــی از حلیــه وزینــت گــذر

ــی را مــی ــبدر جــان احمــد الجــرم ســر عل طل طلــبنــور جلــی را مــی ســر خفــی را طــالبی

ــا صــاحبدىل را مــی ــدان م ــباز حضــرت رن طلــا ــو از خراب ــیت ــدن بیحاصــلی را م ــبتی ش طل

طلـــبرنـــدی بایـــدت ناقـــابلی را مـــی مور علـــ طلـبو حلی را میور چون زنان جمله تنی زیب

نــــور رخ معصــــوم حــــق در جــــان مشــــتاقان بــــودــــی ــــورعلی را م ــــا ن ــــتاق م ــــدر دل مش ــــبان طل

ن از کـــــل جوانـــــبشـــــد بحـــــر ازل مـــــوج ز یــک مــوج ز امــواج وی آن حضــرت اسماســت مـــــوج دوم از بحـــــر ازل حضـــــرت اعیـــــان مــــوج ســــیم از بحــــر مقــــام جــــربوت اســــتــــــــق ــــــــدورات عالی ــــــــوار مصــــــــفا ز ک ان هــــر یــــک بیکــــی نــــوع ز انــــواع عــــوالم

ای شــــد ز مراتــــبهــــر مــــوج از آن مرتبــــه بــــا صــــفتی گشــــته مناســــبهــــر اســــم از آن

هـــــر عـــــني از آن گشـــــته باســـــمی متناســـــبــــب ــــارق شــــده ز اجــــرام مجان ز اجســــام تف ارواح مجــــــــــرد ز تصــــــــــاریف نوائــــــــــب فیــــــاض افاضــــــات و کمــــــاالت و رواتــــــب

۱۳

ــــــارم ــــــوج چه ــــــم م ــــــور ملکوتســــــت زی نـــــــد ـــــــود ازوی متباع ـــــــت ب در ذات وحقیقـــنجم ـــم موجـــۀ پ پـــس عـــالم ملـــک اســـت زی

ـــه ـــود غیـــب و بـــود ملـــک شـــهادتآن جمل ب آن موج کـه خـود جـامع غیـب اسـت و شـهادت در ذات بــــود بحــــر و لــــیکن بصــــفت مــــوجـــــیم بـــــود مظهـــــر کامـــــل انســـــان کـــــه بگفتــــــل و جــــــامع هــــــر دور ز ادوار یکــــــی کامـــــک حجـــــت ســـــبحان ـــــن دور ز ادوار فل ای

ـــــوه ـــــومعلی جل ـــــادیمعص ـــــدی ه ـــــه مه گ

از جســــم مباعــــد شــــده بــــا جســــم مقــــارب در فعــــل و تصــــرف شــــده بــــا وی متقــــارب ارکــــــان و موالیــــــد و ســــــموات و کواکــــــب

ـــو ـــن ت ـــر حس ـــن حاضـــر و آن از نظ ـــب ای غائـــود ـــان ب ـــب آن حضـــرت انس ـــادق طال ای ص

ـــاذب ـــده ج ـــت ش ـــذوب بصـــورت بحقیق مج مجموعـــــــه اطـــــــوار معـــــــاىل و مناقـــــــب بـــــر روی زمـــــني حجـــــت فیـــــاض مواهـــــب بوالقاســــم ابــــن الحســــن آن مهــــدی غائــــب فـــــیض علـــــی و نـــــورعلی زو شـــــده نایـــــب

ــــــــــی ــــــــــوح اله ــــــــــتاقعلی ل ــــــــــارۀ مش رخس بنوشـــــته بـــــر او دســـــت خـــــدا علـــــم عجائـــــب

سن روی ساقی چون شرابساقی جام و حروی ماه و مهر انگشت ساقی چون هالل جام و باده

ـــه ـــک جرع ـــن ی ـــز زان آب که ـــاقیا برخی ایســـــاخنت ـــــم ت ـــــگر غ ـــــر دل لش ـــــا آورد ب مطرب کیســت ســاقی انــدر ایــن دوران بجــز نــور علــیــــت مشــــتاقعلی ــــان کیس ــــزم حریف ــــرب ب مط

جام همچون ماه و می در جـام همچـون آفتـاب ز اشــکال حبــابهــر زمــان نجمــی شــود طــالع

در زمــان در کــام مــن کــن تــا شــوم کلــی خــراب ســاز کــن بهــر دلــم یــک نغمــه خــوش از ربــاب رهـــــرب رنـــــدان روشـــــندل شـــــه مالکرقـــــابــیض بیحســاب ــاض ف ــأه بخــش عاشــقان فی نش

جبهـــــــۀ نـــــــورعلی عنـــــــوان فرقـــــــان حمیـــــــد ام الکتـــــــــــابروی مشـــــــــــتاقعلی دیباچـــــــــــه

ـــــــــت ـــــــــاه اس ـــــــــی پن در روز جـــــــــزا علــــــــــور او شــــــــــ ــــــــــور ن ــــــــــه ظه ددر کعب هــــــر کــــــس کــــــه گــــــدای کــــــوی او شــــــدــــــــد ــــــــی چن ــــــــه بخــــــــواب غفلت ای خفت ای مســـــــــــت شـــــــــــراب خودپســـــــــــندی زهـــــــد تـــــــو ریـــــــائی اســـــــت و هیچـــــــت راهـــــــــت زده دیـــــــــو نفـــــــــس و گـــــــــوئی مطــــــــــرب بــــــــــره خــــــــــدات خوانــــــــــدــــــــــوازد ــــــــــی ن ــــــــــۀ ارجع چــــــــــون نغمـــــــــــــــت ـــــــــــــــراه حق ـــــــــــــــتاقعلی ب مش ایـــــــن خوانـــــــدنش از بـــــــرای حقســـــــت

در ذات علـــــــــــی خـــــــــــداگواه اســـــــــــت ــــــه ــــــه قبل ــــــه کعب ــــــت ک ــــــت زانروس گاهس

ـــــــــت ـــــــــاه اس ـــــــــر پادش ـــــــــور فق در کش برخیـــــــز کـــــــه روز تـــــــو ســـــــیاه اســـــــتــــــاه اســــــت ــــــو تب هشــــــدار کــــــه حــــــال تـــــــــت ـــــــــدا هس ـــــــــرب و خ ـــــــــی ز پیم بیم کـــــاین رهـــــرب مـــــن ســـــوی الـــــه اســـــتـــــــت ـــــــاه اس ـــــــريوم گن ـــــــه نم ـــــــی ک گفت گوینـــــــــد بطنـــــــــز گـــــــــاین نواهســـــــــتــــــــت ــــــــتباه اس ــــــــوئی اش ــــــــد و گ میخوانـــــت ـــــاه اس ـــــال و ج ـــــی حـــــب م ـــــه از پ ن

ـــــــــا ـــــــــک و مـــــــــال دنی ـــــــــی مل ـــــــــه در پ نــــــــم ل ــــــــه در غ ــــــــتن ــــــــپاه اس ــــــــکر و س ش

ـــــوه ـــــا جل ـــــار اســـــترخ م ـــــن ی گـــــاه حســــــم ــــــف اوســــــت دای ــــــا همچــــــو زل دل م پریشانســــــت گــــــاه و گــــــاه جمــــــع اســــــتــــــرورد عشــــــق ــــــم مــــــی پ درون جــــــان دلــــــق ــــــا عش ــــــرورد ی ــــــق را پ ــــــن عش دل مـــــري اســـــت ـــــن انجـــــم من ـــــور عشـــــق ای ز ن

جمـــــــالش از رخ مـــــــا آشـــــــکار اســـــــت ــــــرارش گــــــاه و گــــــاهی بیقــــــرار اســــــت ق گهــــــی بیتــــــاب و گــــــاهی تابــــــدار اســــــتــــــت ــــــار اس ــــــم پروردگ ــــــه دل ــــــاىل الل تع مربــــــــــــــی دل امیــــــــــــــدوار اســــــــــــــت

دار اســــــترخـــــش را مهـــــر و مـــــه آئینـــــه

۱۴

ــــــی االطــــــالق عشــــــق اســــــت مربــــــی علـــــــار ـــــــا ک ـــــــق کیمی ـــــــه ز عش ـــــــاىل الل تعـــــــک ـــــــک عاشـــــــقی او مالـــــــک المل بمل

ـــــی ـــــذات آن ســـــلطان عشـــــق اســـــت عل ال ردای او جـــــــــــــــــــــالل کربیـــــــــــــــــــــائیـــــق اســـــت آن حضـــــرت عشـــــق ـــــی مطل غنــــــود عــــــز و شــــــانش ــــــاج نب بکــــــس محت

ـــت ـــدار اس ـــاىل را م ـــقف ع ـــن س ـــق ای ز عش کــــه نقــــد قلـــــب ازو کامــــل عیــــار اســـــت بشــــــــهر دلــــــــربی او شــــــــهریار اســــــــت کـــه ملکـــش ثابـــت اســـت و پایـــدار اســـتـــــت ـــــدار اس ـــــت و اقت ـــــت اس از ارش عظمــــــت ــــــتعار اس ــــــال مس ــــــه کم ــــــالش ن کمـــــاج خـــــوار اســـــت ـــــر محت ـــــتاق ه وىل مش

ـــــــــــی را ـــــــــــتاق عل ـــــــــــدیم مش ـــــــــــدل دی ب بدســــــتی جــــــام و دســــــتی ذوالفقــــــار اســــــت

ه ازىل را رخ مـــــا گشـــــته چـــــو مـــــرآتوجـــــ بحـــری اســـت دل مـــا فلکـــش همچـــو حبـــابیــــــی ــــــم صــــــنع اله ــــــا قل ــــــت دل م لوحیس گنجــی اســت دل مــا کــه خــدایش شــده گنجــور بـــــر دیـــــدۀ مـــــا منکشـــــف انـــــواع تجلـــــی انـــــدر دل مـــــا مختفـــــی اســـــرار والیـــــت

ــا گشــته چــو مشــکوت مصــباح رخــش را دل م شمســــی اســــت دل ماوکواکــــب همــــه ذرات

ــــــروی ر ــــــم کــــــل کمــــــاالتبنگاشــــــته ب ق مخـــزون شـــده در وی همـــه اســـرار خفیـــاتـــــام افاضـــــات ـــــع اقس ـــــا مجتم ـــــینه م در ســـــوات ـــــوار نب ـــــی ان ـــــا منجل ـــــدر رخ م و ان

خوبــــــان همــــــه مــــــرآت صــــــفات احــــــدیت رخســــــــــــــارۀ مشــــــــــــــتاقعلی آینــــــــــــــه ذات

آن مــاه کــه از نــورش روشــن دل عشــاق اســت مــــرآت صــــفات او هــــر حضــــرت تقییــــدی آن حضـــــرت مطلـــــق را آن ذات محقـــــق را

ن جــــامع اعیانســــت آن مجمــــع اکوانســــتآ حق راست صـفت بیحـد او جـامع اوصافسـت درجمع چو غرق آید لب بسته و خاموش استـــار اســـت ـــۀ اذک ـــانی از نغم ـــرب رب ـــه مط گ از نــور جمــالش دل مغلــوب مواجیــد اســت

رونــــق ده انفــــس او زینــــت ده آفــــاق اســــت آئینـــــۀ ذات او آن حضـــــرت اطـــــالق اســـــت

کـه مصـداق اسـتآن سر هـو الحـق را بـر گـوی ـــۀ خـــالق اســـت آن حضـــرت انسانســـت کائین حــق راســت خلــق بیعــداو مجمــع اخــالق اســت در ســاحل فــرق آیــد دســتان زن و نطــاق اســتـــادۀ اشـــواق اســـت گـــه ســـاقی روحـــانی از ب وز فــیض جاللــش جــان مســتغرق اذواق اســت

ــــــی ــــــی اعل ــــــور عل ــــــرآت جمــــــال حــــــق ن م مجــــالی جــــالل حــــق رخســــاره مشــــتاق اســــت

ـــــا مخ تفـــــی اســـــرار نهانیســـــتدر ســـــینۀ م در نــــــور خــــــدا طــــــور دل مــــــا متدکــــــدک دلــــــدار بــــــود قابــــــل انــــــی انــــــا ربــــــک دلــــرب بمقــــام دل مــــا آمــــرو نــــاهی اســــتـــدار ـــدار همـــه دل شـــد و دل شـــد همـــه دل دلـــدار ـــه دل ـــت هم ـــا بحقیق ـــت دل م ـــون گش چ بـــر صـــورت دلـــدار دل مـــا اســـت بتحقیـــق قـــــرآن عظـــــیم اســـــت دل مـــــا بحقیقـــــتـــ ـــان همـــه چـــون ذره و دل شـــمس حق ایقاعی

دل قایـــــل فـــــی جبتنـــــالیس ســـــوی اللـــــهــــــت ــــــارج متعالیس ــــــش ز مع ــــــرار جالل اس

بــــــر دیــــــدۀ مــــــامنجلی انــــــوار عیانیســــــت ـــک وفانیســـت ـــا هال ـــتی م ـــتی وی هس در هس دل طـــــور گهـــــی گـــــاه کلـــــیم عربانیســـــت در حضـــرت او منســـب دل چیســـت لسانیســـت تفریـــــق و تمـــــایز ز دو بیتـــــی و دودانیســـــت دل بافتـــــۀ مـــــا همـــــه خلـــــق دو جهانیســـــت

ـــــــــــــــتاو ـــــــــــــــا آدم ثانیس آدم اول دل مــــت ــــبع مثانیس ــــا س ــــدر دل م ــــار وی ان رخســه چــون قطــره و دل بحــر معانیســت اکــوان همــــت ــــم شانیس ــــا اعظ ــــبحانی م ــــاطق س دل ن انـــــوار جمـــــالش بمنـــــازل متـــــدا نیســـــت

ــــــدیت ــــــور اح ــــــع ن ــــــی مطل ــــــور عل ــــــد ن ش

۱۵

مشــــــــتاقعلی مخــــــــزن ســــــــر صمدانیســــــــت

دل آینـــــــــــــه جمـــــــــــــال ذات اســـــــــــــت مجـــــــــــــــالی تجلیـــــــــــــــات دایـــــــــــــــم

ت ذات بــــــــــــر دلجلــــــــــــوات صــــــــــــفاــــــــــون ــــــــــی دگرگ ــــــــــه تجل ــــــــــر لحظ هــــــــــب ــــــــــوایح غی ــــــــــه از ل ــــــــــر الیح ه

ـــــــــــــــه ای مجـــــــــــــــردی راهـــــــــــــــر آینـــــــــــی ـــــــــــات ظل هـــــــــــر عـــــــــــني ز ثابت اســـــما همـــــه ظـــــل یـــــک مســـــمی اســـــت

ــــــــب ــــــــت در مرات ــــــــی اس ــــــــود یک موج رخســـــــاره یکـــــــی اســـــــت لـــــــیکن او را

ـــــــــت ـــــــــفات اس ـــــــــی ص ـــــــــرآت تجل م پیوســــــــــــته محــــــــــــل واردات اســــــــــــت

تتـــــــــاىل از جهـــــــــات اســـــــــتمدایـــــــــم ـــــــــــات ا ـــــــــــر دل ز الیح ـــــــــــتوارد ب س

ای از مجــــــــــــردات اســــــــــــتآئینــــــــــــهـــــــــت ـــــــــات اس ـــــــــان ثابت ـــــــــی ز عی عین از اســــــــــــمای مقدســــــــــــات اســــــــــــت ذاتــــــــش بــــــــری از تکثــــــــرات اســــــــت کثـــــــــرت همـــــــــه از تعینـــــــــات اســـــــــتـــــــــات اســـــــــت ـــــــــی تجلی در هـــــــــر مجل

عنــــــــــــــــوان رخ علــــــــــــــــی مشــــــــــــــــتاق دیباچــــــــــــــۀ آن کتــــــــــــــاب ذات اســــــــــــــت

ــــاح اســــت ــــا فت ــــا را دل م ــــز اســــرار خف کن ســــاقی بــــادۀ فیضــــیم و بکــــف ســــاغر مــــی

سـت چـو مشـکوة و دم حـق چـون زیـتسینه ما نـــور حـــق شـــعله مصـــباح و ز حاجـــات ارواحــــق ســــلطان دکــــر ــــی الی هســــت هــــر مملکت اســـــم اعظـــــم رقـــــم حـــــق و یداللـــــه راقـــــم

ـــت ـــاح اس ـــا مفت ـــل م ـــس کام ـــل دل را نف قف دل ما همچو قدح فـیض علـی چـون راح اسـت دل زجاجـــه بـــود و نـــور علـــی مصـــباح اســـت فــیض حــق بــاده و ارواح همــه اقــداح اســتــــیم همــــه ارواح اســــت روح اعظــــم شــــه اقلــواح اســت ــوب ال ــه قل ــم و جمل ــم قل روح اعظ

چیســــــت مفتــــــاح دلــــــت جــــــز دم مشــــــتاقعلی بــــــاب دل را نفــــــس کامــــــل او فتــــــاح اســــــت

ــــت ــــاىل اس ــــون نه ــــاغ دل را چ ــــو ب ــــد ت ق ز فکـــــــــــر آن فلا آســـــــــــا قـــــــــــد تـــــــــــوــــــت ــــــائی اس ــــــورا انحن ــــــن دال ک ــــــد م ق تـــــو را ایـــــن یـــــک کمـــــاىل شـــــد مـــــرا آن

ســــــارت گــــــل نــــــوقــــــد تــــــو ســــــرو و رختـــــو را زلـــــف اســـــت دام و خـــــال دانــــــه

ــــاىل اســــت ــــا چــــون خی ــــت م ــــدت قام ز قـــــا همچـــــو داىل اســـــت ـــــده قامـــــت م خمیـــــــداىل اســـــــت ـــــــو کـــــــورا اعت ـــــــد ت فلا قــــت ــــاىل اس ــــر کم ــــرف را دیگ ــــر ح ــــی ه بل رخ تـــــو بـــــدرو ابرویـــــت هـــــالىل اســـــت

پــــر و بــــاىل اســــتمــــرا دل مرغــــک بــــی

ـــــــــــــــــال قـــــــــــــــــد مشـــــــــــــــــتاقعلی را خی اىل اســــــتبــــــدل بنشــــــان کــــــه رعنــــــاتر نهــــــ

لمعــــــــۀ طــــــــور نــــــــور ســــــــید ماســــــــتـــــــیم در طـــــــور اســـــــت ـــــــور کل گـــــــر ظه نطـــــــــــق داود گـــــــــــر زبـــــــــــور آمـــــــــــد هدهـــــــــد ار طـــــــــایر ســـــــــلیمان اســـــــــت هـــــر دىل را کـــــه خـــــوش ســـــروری هســـــت هـــــر ســـــری را کـــــه شـــــور عشـــــق فتـــــادـــــــه زور آورد ـــــــر ک ـــــــان ه ـــــــر ج ـــــــاده ب بـــــــون ـــــــت کن ـــــــا برف ـــــــائی ز م ـــــــر خط گ شـــــد عطـــــاگر ز مـــــا خطـــــا چـــــه عجـــــب مــــــــــا قلنــــــــــدر دالن خــــــــــود کــــــــــامیم

طـــــــــور معـــــــــراج طـــــــــور سیدماســـــــــت طـــــــور انـــــــدر حضـــــــور ســـــــید ماســـــــت ســــــــر قــــــــرآن زبــــــــور ســــــــید ماســــــــت جربئیـــــــــل از طیـــــــــور ســـــــــید ماســـــــــت آن ســــــــرور از ســــــــرور ســــــــید ماســــــــتــــــت ــــــید ماس ــــــور س ــــــر ز ش ــــــور آن س شـــــــــــت ـــــــــــید ماس ـــــــــــاده زور س زور آن ب آن خطــــــــانز قصــــــــور ســــــــید ماســــــــتـــــت ـــــید ماس ـــــور س ـــــس غی ـــــا ب ـــــس م نفــــــت ــــــید ماس ــــــرور س ــــــرور از غ ــــــن غ ای

۱۶

ــــــــــــــاروی مشــــــــــــــتاق عــــــــــــــني و الم و ی گـــــــــاه ظهـــــــــور ســـــــــید ماســـــــــتجلـــــــــوه

ــــــت ــــــاف اس ــــــو ص ــــــام ت ــــــاقیا درد ج س ذات تـــــو محـــــض رحمـــــت اســـــت و کـــــرمـــــــــی غضـــــــــبی ـــــــــی عل ســـــــــبقت رحمتـــــت ـــــوه اس ـــــر ک ـــــوه ب ـــــو ک ـــــر ت ـــــوج بح م گـــــــر نبـــــــودی ظهـــــــور عشـــــــق غـــــــرضـــــــناخت ـــــــن را بش ـــــــیمای حس ـــــــق س عشــــــن اســــــت ــــــش راه حــــــق ای رســــــم دروی

قهـــــر تـــــو عـــــني جـــــود و الطـــــاف اســـــت غضـــــــبت عارضـــــــی ز اوصـــــــاف اســـــــت

یـــــــن معـــــــانی بیـــــــان کشـــــــاف اســـــــتزــــت ــــاف اس ــــا ق ــــاف ت ــــو ق ــــود ت ــــر ج بحــــا کــــاف اســــت ــــط ب ــــون کــــن را چــــه رب ن علــــم ایــــن خــــاص اهــــل اعــــراف اســــت کـــــه نـــــه انـــــدر ســـــؤالش الحـــــاف اســـــت

ـــــــــتاقی ـــــــــال مش ـــــــــی کم ـــــــــو چـــــــــه دان تــــــــیش وصــــــــاف اســــــــت کــــــــه لســــــــان عل

اگرت چشم راست بني چو من استدوئی مبنيــاس ــوه در دولب ــد بجل ــت و آی ــت قام ــی اس یک

ـــی ـــتیک ـــدانی اس ـــر وح ـــی و س ـــۀ غیب لطیف گهــی بتخــت برآیــد کــه ملــک مصــر ایــن اســت یکــــی حقیقــــت واحــــد بــــود وجــــود بســــیط بجــــوی جــــوهر یــــاقوت مــــی ز بــــاطن خــــمــــــــی ز وادی ایمــــــــن ــــــــور تجل ظهــــــــور ن عنـــــان دل بکـــــف نفـــــس بدســـــگال مـــــده

یک حسني وآن حسن استکه اینزحسن وعشق قلـــم مثـــال دو ســـر دارد و یکـــیش تـــن اســـت

ــريهن اســت کــه گــاه یوســف ــه گــاه پ و گــه نغم گهـــی بگوشـــه نشـــیند کـــه خانـــه حـــزن اســـت کــه گــاه روح شــمارندش و گهــی بــدن اســـت از انکـــه هـــر گهـــری را بمعـــدنی وطـــن اســـتــــاب یمــــن اســــت ــــدن دم رحمــــان ز جن وزی کــه ایــن نگــني نــه ســزاوار دســت اهــرمن اســت

نهــــــال قامـــــــت مشـــــــتاق عـــــــني و الم و یـــــــاـــن اســـت ـــن چم ـــرو ای ـــه س ـــانش ک ـــاغ دل بنش بب

ــــــه ســــــر بــــــرون آوردو رفــــــت نعمــــــت اللــــد ــــت و ش ــــم بگسس ــــان ز ه صــــف خودبینـــــــــرد ـــــــــاج ک ـــــــــرفراز ت ـــــــــتان را س دوس

ای فرمــــــــود در عــــــــني ظهــــــــورجلــــــــوهـــــــــازه ـــــــــروز ت ـــــــــن ب ـــــــــاب ت ایاز حج

بهـــــــــر نفـــــــــی مشـــــــــرکان از الفتـــــــــیــــــی ــــــا ب ــــــود جانه ــــــرقتشب ــــــکون از ف س

ــــــــار خــــــــویش ــــــــاب جــــــــامع رخس از کت چشـــــم و لعـــــل او چـــــو هـــــاروت و مســـــیح

ــــــــــاز ــــــــــد بســــــــــاط ت ایهکــــــــــرد تمهیــــــــت ــــــــادانی ز عــــــــالم برگرف ــــــــل ون جه عقــــــــــل شــــــــــد آوارۀ کــــــــــوی عــــــــــدم شــــــــــقۀ رایــــــــــات ســــــــــلطان الرضــــــــــاــــــاد ــــــانی نه ــــــوان احس ــــــه خ ــــــت الل نعمـــــــی ـــــــیض عل ـــــــرم ف ـــــــاض ک ـــــــر فی ز اب

ـــــوه ـــــا شـــــد جل ـــــني و الم و ی ـــــور ع ـــــرن گ

نعمـــــت اللـــــه عشـــــق چـــــون آورد و رفـــــت ــــــت وصــــــف نحــــــن الصــــــافون آورد و رف دشـــــــــمنان را ســـــــــرنگون آورد و رفـــــــــت

ـــــــون ـــــــوی بط ـــــــاز رو س ـــــــتب آورد و رف کــــــرد و رخ ســــــوی کمــــــون آورد و رفــــــت ذوالفقــــــــــاری آبگــــــــــون آورد و رفــــــــــت بیقــــــــرار انــــــــرا ســــــــکون آورد و رفــــــــت دفــــــــرتی کامــــــــل فنــــــــون آورد و رفــــــــت ایــــــنش اعجــــــاز آن فســــــون آورد و رفــــــتـــــــت رســـــــم نعـــــــم الماهـــــــدون آورد و رفـــــــم ماکـــــــان و یکـــــــون آورد و رفـــــــت عل عشــــــق بــــــاز آمــــــد جنــــــون آورد و رفــــــت

و رفــــــــتشــــــــرح انــــــــا موســــــــعون آورد ـــــــت ـــــــزون آورد و رف ـــــــی از حـــــــد ف نعمتـــــــت ـــــــون آورد و رف جـــــــود نحـــــــن المنزل

ـــــخه ای از کـــــاف و نـــــون آورد و رفـــــتنس

نعمــــــــت اللــــــــه بــــــــود مشــــــــتاق علــــــــیـــــــت ـــــــرون آورد ورف ـــــــه ب ـــــــن خرق ـــــــر ازی س

۱۷

نعمــــــت اللــــــه ســــــر بــــــرون آورد ورفــــــتــــــــــر میهمــــــــــان ــــــــــده گســــــــــرتد به مائ

شـــــد ســـــاخت شـــــاگردان همـــــه اســـــتاد و صــــــــــاف درمــــــــــان داد بهــــــــــر درد درد گــــرد راهـــــش نــــور چشـــــم مــــردم اســـــتـــــوس ـــــریط نف ـــــراط و تف گـــــرم و ســـــرد افـــــــــا هـــــــــوا ـــــــــود دل را ب ازدواجـــــــــی ب پـــــــــري مـــــــــغ زاده بکـــــــــوی میکـــــــــده

ای ز آئینــــــه مــــــا کــــــرد و رفــــــتجلــــــوه ــــــت ــــــده گســــــرتد و رف ــــــان مائ ــــــر مهم به کــــــرد نــــــامردان تمــــــامی مــــــرد و رفــــــتـــــــت ـــــــان داد و درد درد و رف صـــــــاف درمـــــد از وی گـــــرد و رفـــــت شـــــد ســـــوارو مان

فرمــــــود گــــــرم و ســــــرد و رفــــــتمعتــــــدل ــــــت ــــــرد و رف ــــــردش ف ــــــس ک ز ازدواج نفــــــــت ــــــــرورد و رف آمــــــــد و مغزادگــــــــان پ

نعمـــــــــت اللـــــــــه بـــــــــود مشـــــــــتاق علـــــــــیـــــــت ـــــــرون آوردو رف ـــــــه ب ـــــــن خرق ـــــــر ازی س

ـــــت ـــــنات اس ـــــانور وىل الحس ـــــن رخ م حســــت ــــع الدرجاتیکــــه خــــدا گف ــــرش رفی ذوالعــــما ــــه اس ــــام هم ــــمای تم ــــق اســــت مس عش عشـــق اســـت کـــه انـــدر جـــربوتش عظموتســـت

ر ظلمــــات هــــوس نفــــس جفــــا جــــویانــــدــــکندر ــــوس اســــت س ــــای نف ــــات هواه ظلم عقــل اســت جــم و خــاتم دل حــافظ ملکــشــــنقش ــــه م ــــرا ک ــــود آن ــــن ش ــــرمن ایم از اهـــم را ـــاتم ج ـــني خ ـــش نگ ـــی نق ـــام عل ـــد ن ش

عشــــق دل مــــا ســــر رفیــــع الــــدرجات اســــت عشق است کـه بـريون ز حـدود وزجهـات اسـت عشق است کـه موصـوف تمـامی صـفات اسـت

نــدر ملکــوتش ملکــات اســتعشــق اســت کــه اــات اســت ــق آبحی ــده عش ــر آم ــو خض دل همچ عقل است که حـريان شـده انـدر ظلمـات اسـتـــت ـــات اس ـــازل درک ـــائن ن ـــرمن خ ـــس اه نف بــــر خــــاتم دل نــــام عظــــیم الربکــــات اســــت ورنــه ز کجــاش اینهمــه عــز و ســطوات اســت

ــــــــــی ــــــــــه مســــــــــتان اله در مجمــــــــــع رندان مشـــــتاقعلی ســـــاقی شـــــريین حرکـــــات اســـــت

ینـــــــۀ جلـــــــوه ذاتســـــــترخســـــــارۀ مـــــــا آ هــــــر اســــــم ز اســــــمای آلهــــــی و ربــــــویی هـــــر عـــــني ز اعیـــــان ثبـــــوتی و وجـــــودیـــــده ـــــبز دمی ـــــی س ـــــار خط ـــــب ی ـــــرد ل برگ هـــم جبهـــه او صـــورت فرقـــان مبـــني اســـت از طــره و رخ مبــدع لیــل اســت ونهــار اســت دل گلشــــن و رخســــاره او هــــم چــــو گــــل نــــوـــــــا ـــــــانی و دل م ـــــــش شکرســـــــتان مع لعل بــی فکــر رخــش راحــت عــالم همــه رنــج اســتــع اســت ــات رفی ــراج مقام ــه مع ــق اســت ک عش بـــــر درگـــــه او بـــــس نشـــــآت از خـــــدماتش گــه نــور ظهــور اســت و گهــی ســر بطــون اســت گـــاهی چـــو نبـــی محـــض جمـــال و کـــرم آمـــد گـــــه زاتـــــش ســـــوزنده هجـــــر پـــــدر خـــــود گـاهی چــو حسـن جــام مــیش سـاغر زهــر اســتــــــالله ــــــای س ــــــرا ی ــــــاىل م ــــــاهی ز مج گ

آئینــــــۀ مــــــا مظهــــــر جلــــــوات صفاتســــــت ـــــــرآت مســـــــمای ر ـــــــع الدرجاتســـــــتم فی

ــــــــه اســــــــمای عظــــــــیم الربکاتســــــــت آئینــت ــبش آب حیاتس ــل ل ــر و لع ــون خض خــط چ هـــــم طـــــرۀ او عـــــروۀ وثقـــــای نجاتســـــتـــور و ظلماتســـت از عـــارض و خـــط جاعـــل ن در گلشـــن دل بلبـــل جـــان را نغمـــات اســـت بـــــر شـــــکر او طـــــوطی شـــــريین لهجاتســـــت

ــــی ــــه مماتســــتب ــــدگی جمل ــــبش زن ذکــــر ل حســــن اســــت کــــه مــــرآت وىل الحسناتســــت

ـــــ ـــــس برکـــــات از حرکاتســـــتوان در ره او ب گـــــه در جلواتســـــت و گهـــــی در خلواتســـــتـــت ـــالل و سطواتس ـــني ج ـــو وىل ع ـــاهی چ گ چـــــون فاطمـــــه مســـــتغرق بحـــــر دمعاتســـــت گـــاهی چـــو حســـني تشـــنه جـــامی ز فراتســـت انــــــدر درجــــــاتش عشــــــوات و جلواتســــــت

خوبــــــان همگــــــی مظهــــــر جلــــــوات صــــــفاتند مشــــــــــتاقعلی آینــــــــــۀ جلــــــــــوۀ ذاتســــــــــت

۱۸

ـــــد آئی ـــــا باش ـــــاره م ـــــه ذات غـــــوثرخس نــانرا ســکنات قطــب ــزل تمکــني اســت ج در منـــمای قطـــب ـــر در هفـــت س ـــدال همـــه دای ابــــب ــــني قط ــــاء مع ــــرياب ازم ــــا س ــــام نجب ک گردیــده همــه ســالک ســالک ز ســلوک قطــبـــات قطـــب ـــدر نطق ـــه ســـمعند ان ســـالک هم

ــــه مــــا باشــــد مجــــالی صــــفات غــــوث آئین در مـــنهج تلـــوین اســـت دل را حرکـــات غـــوث

هـــات غـــوثاوتـــاد همـــه ثابـــت در چـــار ج جــــام نقبــــا لربیــــز از عــــني فــــرات غــــوث جذب همـه مجـذوبني هسـت از جـذبات غـوثـــدر خـــدمات غـــوث ـــد ان ـــه جمعن عشـــاق هم

ـــــور شـــــد ـــــا چشـــــمی کـــــه من ـــــورعلی جان از ن بینـــــد ز رخ مشـــــتاق ظـــــاهر جلـــــوات غـــــوث

ــــوارث ــــور جمــــال اســــم ال ــــع ن رخ مــــا مطل بخــوان اللــه مــرياث الســموات از کتــاب حــق

ــ ــاىل ش ــادی الصــالحون ت ــا راعب د االرض یرثهـــازل ـــده ن ـــان ماش ـــوب بش ـــن آل یعق ـــرث م ی صـــفات اصـــفیا بشـــنو خصـــال اولیـــا بنگـــر چودارد هر یک از اسمای حسنی فعـل وتـاثريی

ــــوارث دل مــــا مخــــزن ســــر جــــالل اســــم ال بوســــعتگاه دل بنگــــر مجــــال اســــم الــــوارث عیان از حال ما بـني وصـف حـال اسـم الـوارث

ــو ــوال اســم ال ــه خــور ن ارثز خــوان نعمــت اللــــوارث ــــدر رخ سیدخصــــال اســــم ال ــــني ان بب شــد از نـــور علـــی ظــاهر فعـــال اســـم الـــوارث

ـــــت را ـــــر والی ـــــود س ـــــتاقعلی وارث ب ـــــو مش چــــه ــــود در جبه ــــوارثب ــــال اســــم ال ــــدا کم اش پی

ایجــــــاد دو عــــــالم را عشــــــق ازىل باعــــــثـــار بـــه پیوســـتیم ـــا ی ـــار چـــو بگسســـتیم ب ز اغیــتیم ــه بشکس ــد هم ــتیم عه ــد خــدا بس چــون عه

ـــل ـــن عم ـــد از حـــق از حس ـــت طلب ـــد جن زاهــــت ــــن نیس ــــاکیزگی ت ــــوىل آنحضــــرت پ مقبــــــکل را ــــــه مش ــــــاکیزگی دل را حــــــل هم پ

عشـــــق دل آدم را آن حســـــن جلـــــی باعـــــث ــــن متصــــلی را شــــد آن منفصــــلی باعــــث ایـــن عهـــد مجـــدد را آن عهـــد بلـــی باعـــث ای بــر قــرب خــدا مــا را شــد بــی عملــی باعــث بــــر حســــن قبــــول حــــق پــــاکیزه دىل باعــــث

ـــــا تع ـــــی منش ـــــثتکـــــریم نب ـــــیم وىل باع ظ

ـــــدا ـــــی مب ـــــور عل ـــــد ن ـــــت را ش ـــــیم طریق تعظ تکمیـــــــل حقیقــــــــت را مشــــــــتاقعلی باعــــــــث

ز نفــــــس و فطــــــرتش الغــــــوث الغــــــوثــــــس ــــــده نف ــــــت گشــــــاید عق کجــــــا عقل پنـــــاهی نیســـــت غـــــري از حضـــــرت عشـــــقــــــــــــائی اال ــــــــــــا و منج ــــــــــــد ملج نباش بگـــــو چبـــــود غـــــرض از حضـــــرت عشـــــق بجــــــــــــــو در حضــــــــــــــرت او ذات او را ز دســـــت قـــــدرتش شـــــد عقـــــدها حـــــل

ــــــــی ــــــــذات ذات عشــــــــق باشــــــــدعل ال

ـــــــوث ـــــــوث الغ ـــــــتش الغ ـــــــر و حیل ز مکـــــــوث ـــــــوث الغ ـــــــرتتش الغ ـــــــل و ف ز عق بـــــــرب در حضـــــــرتش الغـــــــوث الغـــــــوثـــــــــوث ـــــــــوث الغ ـــــــــتش الغ ـــــــــاه دول پنــــــــوث ــــــــوث الغ ــــــــرتتش الغ ــــــــی و ع نب بگــــــو بــــــا قــــــدرتش الغــــــوث الغــــــوث بســــــــوی رحمــــــــتش الغــــــــوث الغــــــــوث ز فـــــــرط ســـــــطوتش الغـــــــوث الغـــــــوث

چــــــــــو مشــــــــــتاقعلی غــــــــــوث زمانســــــــــتــــــــــ ــــــــــتش الغ ــــــــــاب رفع ــــــــــوثبب وث الغ

ــــــــــائیم و وارث ــــــــــني م ــــــــــه در زم خلیفـــــــی ـــــــف از رب محی ـــــــد منکش ـــــــا ش بمــــــــــایع ــــــــــواع وق ــــــــــم و ان تمــــــــــام عل زمـــــــانی آدمـــــــیم و شـــــــیث و ادریـــــــس چــــــو موســــــی فــــــالق البحــــــریم و فــــــارق

ـــــدر وصـــــف حـــــادث ـــــذات و ان ـــــدیم ال ق بمـــــــا شـــــــد منجلـــــــی از حـــــــق باعـــــــثـــــــــوادث ـــــــــوار ح ـــــــــم و اط ـــــــــام فه نظ

ســـــام و یافـــــث گهـــــی نـــــوحیم و گـــــاهی چــــــو عیســــــی نــــــافخ الــــــروحیم و نافــــــث

۱۹

ـــــــر ـــــــاه و دای ـــــــایر گ ـــــــرخ س ـــــــان چ بس

مثــــــال قطــــــب ســــــاکن گــــــاه و البــــــث

ــــــــدرین دور ــــــــو ان ــــــــر گ ــــــــتاق ب بجــــــــز مش علــــــــــــی را در والیــــــــــــت کیســــــــــــت وارث

ســـینه ماســـت چـــو مشـــکوة و دل ماچوزجـــاج آفتـــاب رخـــت از شـــرق و دل مـــا چـــو دمیـــد دردمـــــا را نبـــــود چـــــاره مـــــداوای حکـــــیمــــني اســــت ــــت علی ــــا طین ــــت قدســــی م طین

ــــدچــــون گشــــائی ــــم یول ــــر احــــد ل م نظــــر بــــیم ــــد نه ــــزل تفری ــــدم صــــدق چــــو در من قــــا غوطــــه زنــــیم از همــــت چــــو بــــدریای فن پادشـــاهیم و در اقلـــیم بقـــا صـــاحب تخـــتـــــــه از اســـــــتعطاف ـــــــوازیم گ آشـــــــنا را بن

نـــــور رخســـــار تـــــو ماننـــــد ســـــراج وهـــــاج ای نیست دگر شـمس فلـک را چـو سـراججلوه

درد عشــق اســت و بجزیــادتواش نیســت عــالج ون و موالیــــد و تراکیــــب و مــــزاجبرتــــر از کــــ

ــــــــاج ــــــــر والدوز نت ــــــــالنیم دل از مه بگس فــــــرد گــــــردیم ز افــــــراد و مجــــــرد ز ازواجـــواج ـــیم از ام ـــاحل فکن ـــه بس ـــا ک ـــس گهره ب مالـــک الملـــک و بملـــک ازىل صـــاحب تـــاجـــــه گـــــدازیم گـــــه از اســـــتدراج جـــــان بیگان

قدســـــــــیان جملـــــــــه درآینـــــــــد باســـــــــتقبالشـــــر معـــــراج ـــــای نهـــــد ب چونکـــــه مشـــــتاقعلی پ

د از ســــــینه مــــــا شــــــمس و هــــــاجدمــــــ رخ مــــــا شــــــمس و اعیــــــان جملــــــه ذرات منــــــــزه ذات مــــــــا ز اوتــــــــار و اشــــــــفاع بفـــــــرق ســـــــروران مـــــــا تـــــــاج شـــــــاهیــــامی اســــت ــــاىل مق ــــس ع ــــام عشــــق ب مقـــــــلک ـــــــت مس ـــــــعرادق اوراس ـــــــن الش م

تــــــر اوراســــــت مســــــلکز مــــــو باریــــــک چـــه مســـلک کـــه عیـــان چـــون روز روشـــنـــــا وضـــــاح و بســـــام گهـــــی چـــــون روی م

مـــــــن تعـــــــاىل اللـــــــه غنـــــــی مطلقـــــــمــــــــاده ــــــــربی بنه ــــــــک دل ــــــــتبمل ام تخ

ــــــــدرت ــــــــت ق ــــــــاهباز دس ــــــــنم آن ش م مـــــن آن شـــــیخم کـــــه تـــــار خرقـــــه عشـــــقـــــر دار ـــــر س ـــــم ب ـــــه دای ـــــدم ک ـــــن آن رن م

ــــــــــاج ــــــــــاء ثج ــــــــــده م ــــــــــد از دی چک دل مــــــا بحــــــر و اکــــــوان جملــــــه امــــــواج

شــــــــان مــــــــا ز افــــــــراد و ازواجمقــــــــدســـــــــاج ـــــــــا درةالت ـــــــــروان م ـــــــــاج خس بتــــــراج ــــــه ز مع ــــــی پای ــــــش یک ــــــه افالک ن

ســــــت منهــــــاجمــــــن الســــــیف احــــــد اوراــــــم ــــــاجه ــــــغ منه ــــــر از تی ــــــس تیزت اش ب

ـــاج ـــان همچـــون شـــب س ـــه نه ـــنهج ک چـــه مـــــانی وداج ـــــا ظلم ـــــوی م ـــــون م ـــــی چ گهــــــاج ــــــه محت ــــــتاقم ن ــــــه مش ــــــه ک بحمدالل

ام بــــــــاجز شــــــــهر عاشــــــــقی بگرفتــــــــه کــــــــــه منقــــــــــارم نیاالیــــــــــد بتمتــــــــــاج بـــــــرای عاشـــــــقان بـــــــافم چـــــــو نســـــــاج

ســــــرایم همچــــــو حــــــالجانــــــاالحق مــــــی

ــــــــــا ــــــــــون در یکت ــــــــــی چ ــــــــــود ذات عل بــــــــــای مــــــــــواجدل مشــــــــــت اق چــــــــــون دری

مــا را بــذات خــویش بکــس نیســت احتیــاجـــام روی روز ـــرروی ماســـت ضـــناحک و بس بـــــوس از قهرمـــــا ســـــیاه رخ شـــــب چـــــو آبن هــاســاقی بریخــت لعــل تــو بــس در ز دیــده

ســــنگ جفــــای چــــرخ زجــــاجی زجــــاج دل مطـــرب مـــزاج دهـــر بســـی گشـــته منحـــرفـــت؟ ـــاقی اس ـــه س ـــراب ازل را ک ـــه ش خمخان

مطـــرب اســـت؟ کاشـــانۀ مقـــام ابـــد را کـــه حـــق در کـــالم خـــویش ســـراج منـــري گفـــت

از نـــــور مـــــا گرفتـــــه جهـــــان رونـــــق و رواج از مــــوی ماســــت مــــنظلم و داج لیــــل ســــاج وز لطــــف مــــا ســــفید رخ روز همچــــو عــــاج یــــــاقوت در بلــــــور روان ســــــازد از زجــــــاج بشکســت پــس ز جــام زجــاجیش کــن عــالج قــــانون عــــدل زن کــــه شــــود معتــــدل مــــزاج

ازدواجفـــــردی کـــــه بـــــا بتـــــول ورا هســـــت ــــل داج ــــاز وحــــی انکــــه رخــــش را بلی دمســـــاج ـــــا نت ـــــدر، همـــــۀ اولی ـــــی پ اوجـــــد، عل

۲۰

ــــــرم ــــــی از ره ک ــــــیض عل ــــــت ف ــــــتاق ماس مشــــــــاج ــــــــري ذات ورا نیســــــــت احتی ــــــــیکن بغ ل

ـــد حـــرج در راه عشـــق آن صـــنم هرگـــه توراآی وجـد یکدم میاسا از طلـب ز آنـرو کـه مـن جـد

دل از کدورت کن صفی عهد خـدا را شـو وفـیــو ــرراه س ــته ب ــتویپیوس ــدل و مس ــاش ع ی میب

ـــاهوش شـــو باخـــاطر خـــاموش شـــو ـــانی ب رب ربــانی کامــل شــود حــالل هــر مشــکل شــود

در صــرب کــن ثابــت قــدم کالصــرب مفتــاح الفــرج میـــزن در دل بـــا ادب زیـــرا کـــه مـــن لـــج ولـــج همواره با ذکر خفی میباش خوش بر یـک نهـج بگــذر ز راه هــر غــوی وز هــر طریــق ذی عــوج

ه رعــاعی و همــجاز پــای تــا ســر گــوش شــو ورنــ الشک زاهل دل شودمن من هوی النفس خرج

آن جمــــع عشــــاق علــــی اصــــحاب میثــــاق علــــی یکســــر ز مشــــتاق علــــی آموختــــه بــــذل مهــــج

در جـــان پـــاک انبیـــا ســـر والیـــت منـــدرج با سـر حـق ملحـق شـدم وز قیـدها مطلـق شـدم گــاهی چــو حــالج از لــبم ســر حقیقــت منتشــرــی ــی ذکــر خفــی ورد جل ــام عل ــرا کــه شــد ن آن راه قــــویم شــــاه رانــــاهج شــــدیم و منســــلک مــن و چــه مخــدوم وىل عشــاق حســن منبســط

ــــــدمج ــــــی من ــــــا ذات اله ــــــرجان اولی در س از پای تـا سـر حـق شـدم بگذشـتم از علـم نـوج گاهی چـو نسـاج از دمـم نسـج طریقـت منتسـج شد هم و غمش منجلـی مسـرور گشـت و مبـتهج منهــــاج ســــرالله را ســــالک شــــدیم و منــــتهج

ــوم ع ــور معص ــن ن ــتهجم ــیض مب ــتاق ف ــی مش ل

ــــــوی ــــــوت منط ــــــم نب ــــــورعلی عل ــــــدر دل ن انــــدرج ــــت من ــــر والی ــــی س ــــتاق عل ــــان مش در ج

ـــه چـــون مصـــباح رخســـارۀ مـــا باشـــد افروخت مصــــباح رخ ذاتســــت ارواح چــــو مرآتســــت آن عـــــــالم روحـــــــانی خمخانـــــــۀ ربـــــــانیـــــا و صـــــراحی دان ـــــس ملکـــــوتی را مین نفــــن دوران ــــائیم در ای ــــزدان م ــــی ی ــــاقی م س

ـــــرق را ـــــای مف ـــــا جـــــامعجانه ـــــد دم م آمــد کشــاف ــه ش ــاش ک ــز م ــروبني ج ــم دل مک غ بحریســـت دل عشـــاق افـــالک در آن غـــواص

ارواح زجاجـــــاتش، مشـــــکوة همـــــه اشـــــباح ـــان ز ارواح ـــار عی ـــباح رخس ـــان زاش ارواح عی روح جربوتـــــی خـــــم فـــــیض صـــــمدانی راح اعیــان شــهادی را هــر یــک قــدحی ز اقــداح بخشــــیم شــــراب جــــان از جــــام رخ وضــــاح

باشــــد کــــف مــــا مفتــــاح هــــای مغلــــق رادل ســـد ره محجـــوبني جـــز مـــاش کـــه شـــد فتـــاح یمــی اســت دل مشــتاق امــالک در آن ســباح

ــــکوةاند ــــدال چــــو مش ــــد اب ــــه مرآتن ــــان هم خوبــــــــد مشــــــــتاقعلی مصــــــــباح ــــــــاد زجاجاتن اوت

ــون راح ــن ازل همچ ــدح حس ــو ق ــا همچ رخ م عشق حق روحو دل ماست چـو جسـمی نـازک دل مـــا کعبـــه خـــاص همـــه اربـــاب نجـــات

درگـــه مـــا ملجـــا و منجـــای ظفـــر نیســـت جـــز کــــوی مــــا مســــجد دلهــــا بشــــروق و عشــــی ذکــــر مــــا طاعــــت عاشــــق ببکــــور و اصــــیل

دل مـــا همچـــو زجاجـــه رخ او چـــون مصـــباح حسن حق نور و رخ ماست چـو شمسـی وضـاحــــه عــــام همــــه اصــــحاب نجــــاح رخ مــــا قبل نیســت جــز ســده مــا مشــهد و میقــات فــالح ســـــوی مـــــا ســـــجده جانهـــــا بغـــــدو و رواح

ـــد ـــا خ ـــر م ـــباحفک ـــاء و ص ـــادق بمس مت ص

جـــــان عشـــــاق چـــــو تـــــن نـــــورعلی در وی روحـــی در وی راح ـــیض عل جـــان مشـــتاق چـــو خـــم ف

ـــن ازل راح ـــدح و حس ـــون ق ـــا چ ـــارۀ م رخســـــوه ـــــماذات ازىل جل ـــــرت اس ـــــر از حض گ

ــــان ــــت در اعی ــــی اس ــــی متجل ــــمای آله اس

ـــود و حســـن چـــو مصـــباح رخســـار زجاجـــه بــــرۀ وضــــاح ــــه زان چه ــــر اســــم یکــــی آین ه اعیــــــان ثبــــــوتی متجلــــــی اســــــت در ارواح

۲۱

ــــــــــی ملکــــــــــوتی ارواح مجــــــــــرد جربوتـــات ـــد ارواح زجاج ـــکوة ش ـــو مش ـــباح چ اش

ـــــابیح ف ـــــو مص ـــــان چ ـــــمااعی ـــــدۀ اس روزنـــــود ذات مســـــمی ـــــور ب ـــــی ن ـــــور عل وان ن ذات علــــی آن نــــور علــــی نــــور کــــه نــــامش

ـــــباح ـــــۀ اش ـــــت در آئین ـــــی اس ـــــم متجل دای اعیـــان چــــو مصـــابیح بــــود روشـــن و لــــواحـــــدا ـــــد بمق ـــــار برآرن ـــــارکز احج ـــــون ن حچ

ــــباح ــــالق االص ــــم ف ــــوار و ظل ــــل ان آن جاع فتــــــاح مغــــــالیق قلوبســــــت چــــــو مفتــــــاح

ــــــورعلی روح ــــــن ن ــــــاق چــــــو ت ــــــد دل عش آم باشــــد دل مشــــتاق چــــو خــــم فــــیض علــــی راح

ــــــــــن ازل راح ــــــــــا ســــــــــاغر و حس رخ مـــــــتور ـــــــن مس ـــــــاب حس ـــــــت در حج هویــــــون مــــــی ــــــني هســــــت چ ــــــود التع وج مســــــــمی فــــــــاتح و اعیــــــــان خــــــــزائن مفـــــاتیح الغیـــــوب اســـــماء حســـــنی اســـــت

ـــــــور ـــــــان حض ـــــــما در اعی ـــــــرت اس حضـــــــــــم حضـــــــــــور حضـــــــــــرت ارواح دایــــــن چــــــار حضــــــرت ــــــۀ ای حضــــــور جمل

ـــــن مصـــــباح ـــــه حس ـــــون زجاج ـــــا چ رخ مـــــاه در راح ـــــی چـــــون نش ـــــن آن مختف در ایـــــــــــــداح ـــــــــــــا صـــــــــــــراحیها و اق تعینه بــــود هــــر یــــک ز اســــما همچــــو مفتـــــاح غیـــــوب اعیـــــان و غیـــــب الغیـــــب فتـــــاحـــــــــان در ارواح حضـــــــــور حضـــــــــرت اعیـــــــام و اشـــــــباح ـــــــود در حضـــــــرت اجس ب

د در حضــــــــرت جــــــــامع ایاصــــــــاحبــــــــو

حضــــــــــور حضــــــــــرت وجــــــــــه العلــــــــــی راـــــــــاح ـــــــــت وض ـــــــــی اس ـــــــــتاق مرآت رخ مش

رخ ســــــــــاغر وراح حســــــــــن وضــــــــــاح آن آن خفــــــــی اســــــــت نــــــــار مطلــــــــق آن نــــــــار بســــــــیط ذات عشــــــــق اســــــــت او چـــــــــــون دم و عارفـــــــــــان چونیهـــــــــــاــــــــــــــا ــــــــــــــا زبانه ــــــــــــــه انبی او دل همــــــواج ــــــه وصــــــفها چــــــو ام بحــــــر او هم اعیــــــــــان چــــــــــو خــــــــــزاین الهــــــــــی صاو بحــــــــــــر و مجــــــــــــردات غــــــــــــوا

ــــــــــاۀ در راح ــــــــــی چــــــــــو نش وان آن خف رخســــــــاره زجاجــــــــه حســــــــن مصــــــــباحـــــداح ـــــو اق ـــــقان چ ـــــی و عاش ـــــون م او چ او روح و موحــــــــــدان چــــــــــو اشــــــــــباحـــــــــو ارواح ـــــــــا چ ـــــــــه اولی ـــــــــر هم او س کنـــــــز او همـــــــه اســـــــمها چـــــــو مفتـــــــاحــــــاح ــــــت فت ــــــاتح اوس ــــــت مف ــــــما اس اســــــــــــــم و مقدســــــــــــــات ســــــــــــــباح اوی

ـــــــــــتاق ســـــــــــفینه نجـــــــــــات اســـــــــــت مشــــــــــالح ــــــــــو م ــــــــــدر آن چ ــــــــــی ان ذات عل

ربـــانی نمـــود از چهـــره عشـــاق رخمعشـــوق انـــوار ربـــانی نمـــود اســـرار ســـبحانی نمـــودـــــدرو ـــــه وان حضـــــرت تفری روح مجـــــرد آین آن نغمــــۀ مکتــــوم را بشــــنو تــــو از مزمــــار دمـــان ـــه ســـاغر عی ـــاقی را نگـــر ز آئین آن وجـــه ب

امام آئینـه سـان شـد سـینهکینـهدل شد ز می بـی

ســـلطان فردانـــی نمـــود از انفـــس و آفـــاق رخ انی نمــــود از جبهــــه عشــــاق رخاطــــوار حقــــ

عـــني مقیـــد آینـــه و آن حضـــرت اطـــالق رخ وان نــازنني مفهــوم را بنگــر تــو در مصــداق رخ آن رنــــد ســــاقی را نگــــر در بــــاده رواق رخ

ــــه ــــود در آئین ــــالق رخبنم ــــه خ ــــن ش ام حس

عشــــاق مســــتور علــــی افتادشــــان شــــور علــــیـــــتاق رخ ـــــۀ مش ـــــی ز آئین ـــــور عل ـــــا ن ـــــود ت بنم

دم گســــتاخمنــــه بکــــوی خرابــــات مــــا قـــــــــــر دارد ـــــــی دگ ـــــــان حرمت ـــــــاب پريمغ جن شــــــــــهان محتشــــــــــمانند بنــــــــــدگان درش شـــدی چـــو محـــرم بیـــت الصـــنم مبـــني زنهـــار

مــــزن بحضــــرت رنــــدان مــــا تــــو دم گســــتاخ مبــــــني بجانــــــب آنشــــــاه محــــــرتم گســــــتاخ مـــــرو بخـــــدمت شـــــاهان محتشـــــم گســـــتاخ

م آنحـــــرم گســـــتاخبســـــوی حضـــــرت خـــــدا

۲۲

چــــو شــــد عنایــــت مخــــدوم دســــتگري دلــــتـــــد ـــــر فکن ـــــه را نظ ـــــمدی آنک ـــــت ص عنای

ادب بـــورز و مکـــش پـــا ســـوی خـــدم گســـتاخـــتاخ ـــنم گس ـــوی ص ـــد س ـــه بین ـــرب ن ـــم ک بچش

ــــــای علیســــــت ــــــان ز جبهــــــۀ مشــــــتاق کربی عیـــــــتاخ ـــــــدم گس ـــــــا ق ـــــــه کربی ـــــــار گ ـــــــه بب من

در جبهۀ مشـتاق حـق بـني طلعـت معـروف کـرخ بــر ســر حــق گــر واقفــی از وجــه معنــی کاشــفیــدت ــدت در دل ســرور افزای ــور افزای ــینه ن در س

ی شــــاه رضــــا ســــلطان تخــــت ارتضــــادربـــانــد از روی یقــني ــني مالی ــر خــاک آن درگــه جب ب قدرت نگر ای ذوفنون کـاممواج دریاشـد فـزون خـواهی اگــر کامــل شـوی از صــاحبان دل شــوی مردان حق را بنده شو مغلوب و سـرافکنده شـو پســـتی و ســـرافکندگی مـــردان حـــق را بنـــدگیــــه ــــه شــــد از دم او عادل ــــوس کامل ــــه نف جمل

ای مختلـــف از یمـــن او شـــد مـــرتبطآن راههــــــی ـــور جل وانچـــه ز معصـــومعلی ســـر خفـــی ن

ـــه ـــی آئین ـــور عل ـــی ن ـــیض عل ـــیف ـــای منجل ه

ــه عشــاق حــق بــني جلــوت معــروف کــرخ ز آئینــه هــر عــارفی بــني صــورت معــروف کــرخ ز آئین درجان حضورافزایدت از حضرت معروف کرخ ابــن علــی مرتضــی شــد خــدمت معــروف کــرخ

ــدخلوت ــن ب ــاه دی ــتان ش ــرخ در آس ــروف ک مع پس یافت آرام و سکون از قدرت معروف کـرخ حالل هر مشکل شوی در کسوت معـروف کـرخــده شــو از همــت معــروف کــرخ پــس زنــدۀ پاین

چون حشمت معروف کرخوفرخندگیدان شاهی شد منـتظم ایـن سلسـله از نسـبت معـروف کـرخ وز نعمت الله منبسط شـد نعمـت معـروف کـرخ

عــروف کــرخشــد منتشــر ســر وىل دان ســريت م هر یک چو آنشاه وىل بـر فطـرت معـروف کـرخ

خــواهی علــی را تــو لقـــا مشــتاق را بــني ای فتـــی خـــواهی مالقـــات رضـــابني طلعـــت معـــروف کـــرخ

ـــــراخ ـــــور ف ـــــرافیل ازل ص ـــــاز س ـــــد ب میدمــــه در اســــتیمان ــــه از آن زلزل جــــزو کــــل جملـــاث ـــه حـــرف غی ـــق هم ـــريود از خل برخـــدا مـــــوح ـــــا مفت ـــــد نفحـــــۀ رب ســـــده دله میکن

ونبـــــار فنـــــا نفـــــس دنـــــی را قتـــــالتیـــــغ خ از غضــــب میگســــلد جملــــه بزرگــــان را دل

ــــی ــــوا م ــــر ه ــــۀ دردب ــــی نال رود از دل همگ شــــود خارجهــــا داخلهــــا خانــــه و قصــــرمــــی

هــــــای آمــــــالآن زمانشـــــان نبــــــود راحلـــــه علـــــی اکـــــرب اعظـــــم شـــــه اقلـــــیم رضـــــا

میـــــدرد پـــــردۀ دلهـــــا و حجابـــــات صـــــماخ ــــوه در استصــــراخ ــــه از آن ول ــــردو زن جمل م

ــما ــر س ــراخب ــه صــوت ص ــد از ارض هم مريس میکنـــد صـــیحۀ حــــق پـــرده جانهـــا ســــوراخ دســـت قصـــاب قضـــاکبش هـــوی را ســـالخ

ــخط مــی ــه درختــان را شــاخاز س شــکند جمل رســـد از جـــان همگـــی نعـــرۀ آخبـــر ســـما مـــی

ــــی ــــاخم ــــرفه و ک ــــافلها ش ــــا س ــــود عالیه شــــاخ ــــامن ضــــامن بخــــدا هــــیچ من جــــز در ث آنکه در حضرت حق نیست جـز او کـس گسـتاخ

ــــگدو ــــه تن ــــان در نظــــر عشــــق یکــــی خان جه دل مشـــــتاقعلی چیســـــت یکـــــی بحـــــر فـــــراخ

نگــــر بنمــــوده در آیــــات رخآن کربیــــا را مــــیـــني ـــال او بب ـــدر جم ـــني ب شـــمس جـــالل او ببــــانی نگــــر اســــرار ســــبحانی نگــــر ــــوار رب ان آن چهــــره وضــــاح بــــني آنجبهــــه لــــواح بــــني آن دلگشــا نــورش نگــر رخســار مشــهورش نگــر

ی بـــاقی را ببـــنيآن رنـــد ســـاقی را ببـــني ســـاقــــاده نگــــر ــــاده نگــــر صــــهبای آم آنشــــاهد ب غلمـــان زیبـــا را ببـــني ولـــدان رعنـــا را ببـــني

ــی ــا را م ــوه نم ــوات رخجل ــوده در جل ــر بنم نگــــات رخ ــــوده در آی ــــني بنم ــــال او بب ــــور کم ن اطـــوار حقـــانی نگــــر بنمـــوده در مــــرآت رخ آنشـــعله مصـــباح بـــني بنمـــوده در مشـــکوة رخ

میقـــات رخآنجلـــوه طـــورش نگـــر بنمـــوده در عــني التالقــی را ببــني بنمــوده در جامــات رخـــات رخ ـــوده در کاس ـــر بنم ـــاده نگ ـــرب س آن دلــوده درروضــات رخ ــني بنم ــی را بب رضــوان ابه

۲۳

چـــون حضـــرت ذات علـــی گفتـــا کـــه المشـــتاق ىل ای گشـــــتم جلـــــی بنمـــــوده دروی ذات رخآئینـــــه

دل جنـــــــــبش بحــــــــــر اعظـــــــــم آمــــــــــدــــــــر ــــــــی بح ــــــــوج و معن ــــــــورت م در ص

معنـــــــــی مـــــــــیدر صـــــــــورت جـــــــــام و ــــــــمی ــــــــی مس ــــــــد گه ــــــــم آم ــــــــه اس گــــــــد ــــــــؤخر آی ــــــــر م ــــــــو ثم ــــــــاهی چ گ گــــاهی حســــن اســــت و گــــاه عشــــق اســــتــــــــــــل ــــــــــــت و تاوی ــــــــــــاهی متشابهس گـــــــــان ـــــــــت اعی ـــــــــما گهیس ـــــــــاهی اس گــــــــــئی ــــــــــل ش ــــــــــوت ک ــــــــــاهی ملک گــــــهادت ــــــه ش ــــــب و گ ــــــه حضــــــرت غی گــــــس گــــــاهی شــــــیث اســــــت و گــــــاه ادری گــــــــــه ابــــــــــراهیم و گــــــــــاه اســــــــــحق گــــــاهی اســــــت شــــــعیب و گــــــاه موســــــیـــــــــــــلیمان ـــــــــــــه س ـــــــــــــاهی داود و گ گ

ـــــــــ ـــــــــدرگ ـــــــــت حی ـــــــــد گهیس اهی احم گــــــاهی حســــــن و گهــــــی حســــــني اســــــت

ـــــــــــد ـــــــــــدم آم ـــــــــــای اق ـــــــــــوج دری م ظـــــــــــاهرنم و باطنـــــــــــاً یـــــــــــم آمـــــــــــدــــــــــد ــــــــــاً دم آم ــــــــــی و باطن ــــــــــاهر ن ظ گـــــــه جـــــــام آمـــــــد گهـــــــی جـــــــم آمـــــــد گــــــــاهی چــــــــو شــــــــجر مقــــــــدم آمــــــــد گــــــــاهی فــــــــرح و گهــــــــی غــــــــم آمــــــــد گـــــــــاهی تنزیـــــــــل و محکـــــــــم آمـــــــــدـــــــــــــد ـــــــــــــربوت ادوم آم ـــــــــــــاهی ج گــــــــــد ــــــــــم آم ــــــــــک مجس ــــــــــاهی مل گـــــــــ ـــــــــامع آدم آم ـــــــــرت ج ـــــــــه حض دگـــــــــــد ـــــــــــرم آم ـــــــــــوح مک ـــــــــــاهی ن گــــــــــد ــــــــــم آم ــــــــــوب اعل ــــــــــاهی یعق گــــــــــد گــــــــــاهی هــــــــــارون احکــــــــــم آمــــــــریم آمــــــــد ــــــــن م ــــــــی اب ــــــــه عیس گــــــــاک خــــــــاتم آمــــــــد گــــــــه بضــــــــغۀ پــــــــد ــــــــرم آم ــــــــني اک ــــــــد حس ــــــــه ول گ

ـــــــــــــــبحان ـــــــــــــــیم س ـــــــــــــــاء عظ دل آن نب مشــــــــــــــــــتاقعلی اعظــــــــــــــــــم آمــــــــــــــــــد

دل مــــــــــوج محــــــــــیط اکــــــــــرب آمــــــــــد گـــــــاهی بحـــــــر اســـــــت و گـــــــاه گـــــــوهرــــت ــــاه وصــــف اس ــــت و گ ــــاهی ذات اس گ

ـــــــوه نمـــــــا گهیســـــــت ـــــــی گـــــــه جل مجلــــــــــد ــــــــــی مقی ــــــــــق گه ــــــــــاهی مطل گ گـــــــــاهی راهســـــــــت و گـــــــــاه مقصـــــــــد گــــــــــه رب قــــــــــوی و شــــــــــاه باشــــــــــد دلباختــــــــه عاشــــــــقی اســــــــت گــــــــاهیـــــــدۀ عـــــــاجز ضـــــــعیف اســـــــت گـــــــه بن گـــــه مهـــــر مضـــــیئی نـــــور بخـــــش اســـــتــــــــت ــــــــواه اس ــــــــی و دادخ ــــــــوم گه مظلــــــــــوب گــــــــــه و ســــــــــتم رســــــــــیده مغلـــــــوش باشـــــــد ـــــــه پ گـــــــه صـــــــوفی خرق مجـــــــــذوب گهـــــــــی و گـــــــــاه ســـــــــالک گــــــــاهی نبــــــــی و گهــــــــی وىل اســــــــت

ـــــــــت ـــــــــتگاهیس ـــــــــه طریق رضـــــــــا ش

در بحــــــــــر ازل چــــــــــو گــــــــــوهر آمــــــــــد در بحـــــــــــر گهـــــــــــی شـــــــــــناور آمـــــــــــد گـــــــــه آینـــــــــه گـــــــــه ســـــــــکندر آمـــــــــد گــــــــه ظــــــــاهر و گــــــــاه مظهــــــــر آمــــــــدـــــــه مشـــــــتق و گـــــــاه مصـــــــدر آمـــــــد گ گــــــــه رهــــــــرو و گــــــــاه رهــــــــرب آمــــــــدـــــــد ضـــــــعیف و چـــــــاکر آمـــــــد گـــــــه عب گــــــــــاهی معشــــــــــوق و دلــــــــــرب آمــــــــــدــــــــد ــــــــرور آم گــــــــه شــــــــاه ضــــــــعیف پ

ــــــــور آ ــــــــاه ان ــــــــگــــــــاهی چــــــــون م دم دگـــــــــــه خســـــــــــرو دادگســـــــــــرت آمـــــــــــ

دمـــــــــــمنصـــــــــــور گـــــــــــه و مظفـــــــــــر آ گـــــــــــاهی رنـــــــــــد قلنـــــــــــدر آمـــــــــــدــــــــد ــــــــوذر آم ســــــــلمان گــــــــه و گــــــــاه ب گــــــــه احمــــــــد و گــــــــاه حیــــــــدر آمــــــــد گــــــــه شــــــــارع شــــــــرع جعفــــــــر آمــــــــد

دل آیـــــــــــــــــت کربیـــــــــــــــــای یـــــــــــــــــزدان مشــــــــــــــــــتاقعلی اکــــــــــــــــــرب آمــــــــــــــــــد

ـــــــا درافتـــــــاد ـــــــني بم ـــــــه زک ـــــــس ک بـــــا مـــــا نـــــه کـــــه بـــــا خـــــدا در افتـــــاد آنک

۲۴

ـــــــاده آنکـــــــس کـــــــه شکســـــــت جـــــــام بـــــــانون ـــــــار ق ـــــــت ت ـــــــه گسس ـــــــس ک آنکــــــــــرد ــــــــــا ک ــــــــــاب کربی ــــــــــف کت تحری

ی کـــــــــردتکـــــــــذیب بـــــــــآل مصـــــــــطف هـــــــــــر کـــــــــــس دل اولیـــــــــــا بیـــــــــــازردــــــــــرد عاشــــــــــق نعمــــــــــت بشــــــــــمرد مـــــــادق ـــــــخص ص ـــــــناخت ش ـــــــت بش راح

ـــــــــــاد ـــــــــــا درافت ـــــــــــاقی دلرب ـــــــــــا س بــــــــــاد ــــــــــا مطــــــــــرب جــــــــــانفزا درافت بــــــــــاد ــــــــــا درافت آنکــــــــــس کــــــــــه بکربی آنکـــــــــس کـــــــــه بمصـــــــــطفی درافتـــــــــاد بـــــــــــا ســـــــــــرور اولیـــــــــــا درافتـــــــــــاد آنگــــــــــاه کــــــــــه در بــــــــــال درافتــــــــــاد

ــــــــــا دراف ــــــــــه در عن ــــــــــاه ک ــــــــــادآنگ ت

مشــــــــــــــــتاقعلی گرفــــــــــــــــت دســــــــــــــــتش آنکــــــــس کــــــــه ز غــــــــم ز پــــــــا درافتــــــــاد

یداللـــــــه چـــــــون دســـــــتگري تـــــــو شـــــــدـــــــو گشـــــــت ـــــــذیرفتی امـــــــر خـــــــدا را ت پــــــــــــق ــــــــــــوال خل ــــــــــــی دل ز اق برپداختــــــــــای خــــــــــدا ــــــــــدل کربی ــــــــــدی ب بدی ز فرعـــــــــون دگـــــــــر موســـــــــیا التخـــــــــفـــــس ـــــزاىل و نف ـــــون غ ـــــل همچ ـــــو را عق تــــــون ــــــرگ چ ــــــی از گ ــــــرا ترس ــــــزاال چ غـــــور ـــــم مخ ـــــر درد غ ـــــر ب ـــــري اگ ـــــو را ش ت

ـــــ ه شـــــري خـــــدا چـــــون شـــــدی مســـــتجريب ز نـــــــور علـــــــی چـــــــون شـــــــدی مســـــــتنري ســــــــپهرت بشــــــــاهی بشــــــــارت دهــــــــد

مخـــــور غـــــم کـــــه عـــــالم اســـــري تـــــو شـــــد اســـــــري تـــــــو آن کـــــــو امـــــــري تـــــــو شـــــــد مقـــــــاالت حـــــــق دلپـــــــذیر تـــــــو شـــــــدــــــــد ــــــــو ش ــــــــري ت ــــــــا حق ــــــــی دنی بزرگ دلــــــريی چــــــو هــــــارون وزیــــــر تــــــو شــــــد چــــو گرگــــی و عشــــق تــــو شــــري تــــو شــــد پنـــــــاه تـــــــو شـــــــري دلـــــــري تـــــــو شـــــــد

ــــريی چــــ ــــو ش ــــدت ــــو ش ــــري ت ــــه گ و او طعمـــــني ـــــو شـــــدیق ـــــش مجـــــري ت دان کـــــه لطف

یقــــني بــــني کــــه فیضــــش منــــري تــــو شــــدــــــد ــــــو ش ــــــري ت ــــــی بش ــــــیض اله ــــــو ف چ

ــــــت ــــــتاق فیاضــــــی اس ــــــه مش ــــــر ن ــــــی گ علـــــــــو شـــــــــد ـــــــــادی چـــــــــرا دســـــــــتگري ت فت

نــــور علــــی مطلــــق بــــر دیــــده عیــــان گــــردد چــون عــني یقــني باشــد دل لــوح مبــني باشــدــــد ــــد آداب مغــــان جوی چــــون راه مغــــان پوی

ـــــــن از ـــــــه دل گـــــــردد ت حرکـــــــات دل آئین آدم چـــو زگـــل ســـازد گـــل را همـــه دل ســـازد آن نـــــــورعلی باشـــــــد آن ســـــــروىل باشـــــــد

ـــور حـــق در دل نگـــران گـــردد ـــده بن چـــون دیــردد ــان گ ــز چن ــد دل نی ــني باش ــده چن ــون دی چ اســــرار مغــــان گویــــد خــــود پريمغــــان گــــرددــــردد ــــان گ ــــۀ ج ــــان گنجین ــــات ج دل از برک ردددل جــان مــدل ســازد جــان خــود همــه آن گــ

مشـــــتاقعلی باشـــــد کاشـــــوب جهـــــان گـــــردد

ـــــــه ـــــــه آئین ـــــــان هم ـــــــني خوب ـــــــتاقعلی آئ مشــــرد ــــان گ ــــه عی ــــان باشــــد ز آئین ــــني چــــو نه دآئ

ـــــــــود ـــــــــه گش ـــــــــاقی در میخان ـــــــــاز س ب چشـــــــم احســـــــان نظـــــــر لطـــــــف مـــــــدام مطــــــــــرب مســــــــــت بتــــــــــالیف نغــــــــــم

مالــــــــک ملــــــــک بقــــــــا پــــــــري مغــــــــان ـــــــــک از سلســـــــــله مســـــــــتان را ـــــــــر ی هــــــــــنج ــــــــــی در گ ــــــــــنج اله ــــــــــازن گ خ

عیــــــــــاردلــــــــــرب شــــــــــاهد و شــــــــــوخ ـــــــرد ـــــــو وا ک ـــــــر گیس ـــــــره از س چـــــــون گ عیســـــــــی وقـــــــــت بمفتـــــــــاح نفـــــــــس

ـــــــه گشـــــــود بســـــــت پیمـــــــان ســـــــر پیمان از کــــــــرم بــــــــر مــــــــن مســــــــتانه گشــــــــودـــــــــود ـــــــــه گش ـــــــــم از دل فرزان ـــــــــد غ بنــــــــده شــــــــاهانه گشــــــــود ــــــــر گــــــــدا دی ب نظـــــــــر لطـــــــــف جداگانـــــــــه گشـــــــــود

ر درون دل ویرانـــــــــــــــــــه گشـــــــــــــــــــودد گــــــــره از مــــــــو بســــــــر شــــــــانه گشــــــــود سلســــــــــــله از دل دیوانــــــــــــه گشــــــــــــودـــــــــود ـــــــــواب شـــــــــفاخانه گش ـــــــــل اب قف

۲۵

از جگرهـــــــــــــای علـــــــــــــیالن فـــــــــــــراق ســـــــــــده مغـــــــــــز دمـــــــــــاغ جـــــــــــان راــــــــــل ــــــــــلطان رس ــــــــــل س ــــــــــس کام نف قلعــــــــــــــۀ خیــــــــــــــرب دل را حیــــــــــــــدر

ـــــــود ـــــــه گش ـــــــل چـــــــو رمان ســـــــده از لع بــــــــوی آن زلــــــــف چوریحانــــــــه گشــــــــود نطـــــــــق آن اســـــــــنت حنانـــــــــه گشـــــــــود از دم همـــــــــــــت مردانـــــــــــــه گشـــــــــــــود

چونکــــــــــه مشــــــــــتاقعلی شــــــــــمع صــــــــــفت ســــــــوخت، بــــــــال و پــــــــر پروانــــــــه گشــــــــود

ان مــــا جــــا شــــداســــم حــــق را چــــو جــــ اســــــم جــــــامع کــــــه جــــــامع االسماســــــت ذات مطلــــــــــــــــــق ورا مســــــــــــــــــمی دانــــــــــامع احــــــــــدی ــــــــــم ج ــــــــــر اس مظه مخــــــــــزن اســــــــــم اعظــــــــــم صــــــــــمدی اســــــــــم جــــــــــامع نبــــــــــی اعظــــــــــم دان ایـــــــن چـــــــو آئـــــــني و آن چـــــــو آئینـــــــه صـــــــورت آنســـــــت عـــــــني معنـــــــی ایـــــــن

ــــــــر مســــــــمی شــــــــد ــــــــا مظه جــــــــان م جمـــــــــع اوصـــــــــاف حقتعـــــــــاىل شـــــــــد اســـــــم اعظـــــــم کـــــــه خرياالســـــــما شـــــــدــــــــــد ــــــــــه ش ــــــــــاه ط ــــــــــطفی پادش مصـــــــــد ـــــــــی ش ـــــــــی اعل ـــــــــی آن عل مرتض اســـــــــــــم اعظـــــــــــــم وىل اوىل شـــــــــــــد صــــورت آن آمــــد ایــــن چــــو معنــــی شــــدـــــــد ـــــــا ش ـــــــه یکت ـــــــه را ک ـــــــر آنک در نظ

ــــــــــــــا روی مشــــــــــــــتاق عــــــــــــــني و الم و یـــــــــــد ـــــــــــنی ش ـــــــــــمهای حس ـــــــــــر اس مظه

دىل کـــــه نـــــورعلی انـــــدرو ظهـــــور کنـــــد تجلـــــی ازىل صـــــعق و دکـــــه را ز جـــــالل مجـــردان همـــه جویـــاش در صـــوامع قـــدس را مجــــــاز قنطــــــره آمــــــد حقیقــــــت حــــــق

فــراق یوســف و یعقــوب بــد ز غــريت عشــق ز غــــريت ازل ایــــن بوالعجــــب بــــدیع مــــدانـــرخ ـــده ب ـــم فکن ـــور و ظل ـــاب ز ن ـــی حج بس

ســــزد کــــه جــــانی ازو اقتبــــاس نــــور کنــــد ــــد ــــور کن ــــه بموســــی یکــــی بط یکــــی حوال دل مــــــرا ز کــــــرم خلــــــوت حضــــــور کنــــــدــــد ــــور کن ــــره عب ــــن قنط ــــه ازی خوشــــا دىل ک کــــه هرچــــه میکنــــد آن دلــــرب غیــــور کنــــد

ــــدکــــه آ ــــني نــــور دیــــده دور کن ن پــــدر ز چن بــــدین دقیقــــه کــــه عشــــاق را نفــــور کنــــد

ــــــــــی مشــــــــــتاقی بغــــــــــري همــــــــــت ذات علـــد کـــه خـــرق ایـــن حجـــب و شـــق ایـــن ســـتور کن

ـــــــد ـــــــان آم ـــــــم و ج ـــــــیم جس ـــــــاه اقل شــــــــــا ــــــــــت ناتوانیه ــــــــــر بس رخــــــــــت بـــــــت ـــــــاری جس ـــــــاش وش کن جـــــــان خفـــــــــد ـــــــــد مـــــــــوج زن گردی بحـــــــــر توحی غنچــــــــه گلســــــــتان عشــــــــق شــــــــکفت ســــــــــر خــــــــــم شــــــــــراب بگشــــــــــادند

ـــــــ ـــــــوشمیکش ـــــــا ن ـــــــگ نوش ان را ز بانــــــــان ــــــــري مغ ــــــــف پ ــــــــقان را ز لط عاش پـــــــري فرتـــــــوت جـــــــام مـــــــی نوشـــــــید ذوالفقــــــــــار علــــــــــی هویــــــــــدا شــــــــــد

گــــــــر شــــــــد فتــــــــوت علــــــــویجلــــــــوه آشـــــــــــــکارا طریقـــــــــــــت رضـــــــــــــویــــــــــرتد ــــــــــده گس ــــــــــه مائ ــــــــــت الل نعم

ـــــــوه ـــــــور معصـــــــوم جل گـــــــر گردیـــــــدن

ــــــــــد ــــــــــان آم ــــــــــالک المک ــــــــــاه اف مــــــــــــــ ــــــــــــــوان آم ــــــــــــــاق را ت ددل عش نــــــــــور خورشــــــــــید در میــــــــــان آمــــــــــدــــــــــد ــــــــــان آم ــــــــــادی ماهی ــــــــــت ش وقــــــــــد ــــــــــبالن آم ــــــــــان بل ــــــــــور در ج ش راحــــــــــت جــــــــــان میکشــــــــــان آمــــــــــدــــــــــد ذوق و وجــــــــــدی بجــــــــــان روان آمـــــــــــــد ـــــــــــــادمان آم ـــــــــــــده ش دل غمدی عمــــــــــر بازآمــــــــــدش جــــــــــوان آمــــــــــد قطــــــــــع عــــــــــرق مخالفــــــــــان آمــــــــــد نـــــــــــام او آمـــــــــــد و نشـــــــــــان آمـــــــــــد مــــــــــذهب جعفــــــــــر عیــــــــــان آمــــــــــد رنـــــــــــد قـــــــــــالش میهمـــــــــــان آمـــــــــــد انــــــــــس در جــــــــــان شــــــــــیعیان آمــــــــــد

۲۶

مهــــــــــــــدی دور آشــــــــــــــکارا شــــــــــــــد خـــــــــــر عیســـــــــــی متـــــــــــابع دلـــــــــــدل

عیســــــــــی وقــــــــــت ز آســــــــــمان آمــــــــــد خردجـــــــــــــــال در امـــــــــــــــان آمـــــــــــــــد

ــــــــــــتاقی ــــــــــــی مش ــــــــــــق عل ناصــــــــــــر ح نایـــــــــــب صـــــــــــاحب الزمـــــــــــان آمــــــــــــد

ـــــــد ـــــــون آم ـــــــق ذوفن ـــــــل شـــــــد عش عق عاشــــــــــــقان را ز دل تزلــــــــــــزل شــــــــــــد جهـــــل و حمـــــق از میـــــان کنـــــار گرفـــــت صـــــف اعـــــدای دیـــــن ز هـــــم بگســـــیخت ســــــــــوی خلوتگــــــــــه ظهــــــــــور دگــــــــــر دوســــــــتان جملــــــــه ســــــــرفراز شــــــــدندـــــــــت ـــــــــارک نیکخـــــــــواه افســـــــــر یاف ت

اللـــــــه بســـــــاط نـــــــو گســـــــرتدنعمـــــــت نــــــــــور لمــــــــــاع عــــــــــني و الم و یــــــــــاـــــــــــی رضـــــــــــا ـــــــــــت عل ـــــــــــقه رای ش

خــــــــــرد آواره شــــــــــد جنــــــــــون آمــــــــــد ـــــــــد ـــــــــکون آم ـــــــــش و س ـــــــــرو آرام وق علــــــــم مــــــــا کــــــــان و مــــــــایکون آمــــــــد نوبــــــــــت نحــــــــــن صــــــــــافون آمــــــــــد شـــــــــــاه خلوتگـــــــــــه بطـــــــــــون آمـــــــــــدــــــــد دشــــــــمن از عرصــــــــه ســــــــرنگون آم ســـــــر بـــــــدخواه غـــــــرق خـــــــون آمـــــــد نعمــــــــــتش از عــــــــــدد فــــــــــزون آمــــــــــد

ـــــــو ـــــــر دوش کـــــــاف و ن ن آمـــــــددوش ب شـــــــــــرح انـــــــــــا لموســـــــــــعون آمـــــــــــد

ذوالفقـــــــــــــــــار علـــــــــــــــــی مشـــــــــــــــــتاقیـــــــــــــد ـــــــــــــرون آم ـــــــــــــا ب ـــــــــــــام خف از نی

ـــود ـــه ب مـــرا دمـــی دل یکـــروی و جـــان یکدلــم را ــه شــادی و غ ــدم ک ــن آن ــود و م ــو ب غــم ت اگـــــر رســـــید بالئـــــی ز عشـــــق باالیـــــتـــــــد گیســـــــو را ز پـــــــای دل نگشـــــــودند قیـــــدم ـــــل مجـــــانني عشـــــق را دی بچشـــــم عقــ رسز مــا خطــائی اگــر شــد ز زلــف مشــکني پ

کــه جســم را نــه بجــان الفــت و معاملــه بــود ــــه بــــود ــــه صــــورت ضــــدیت و مقابل بهــــم ن مقـــام شـــکر دلـــم را نـــه موجـــب گلـــه بـــودـــود کـــه در طریقـــت عشـــاق ز اهـــل سلســـله بــــود ــــه ب ــــف عاقل ــــري زل ــــه زنج ــــام را هم تم صــواب گفتمــت ایــن نکتــه حــق مســاله بــود

ـــــــتاقی ـــــــی مش ـــــــیض عل ـــــــاغر ف ـــــــراب س ش بــــودکســــی کشــــید کــــه جــــانش فــــراخ حوصــــله

ـــا شـــد ـــش بین ـــدح چشـــم دل ـــور ق آنکـــه از ن دیـــد از مـــاه قـــدح طلعـــت خورشـــید شـــراب مـــدتی ســـر غمـــش را دل مـــن پنهـــان داشـــت دلـــم از لعـــل شـــفابخش تـــو علمـــی آموخـــتــــم ــــیدند بچش ــــا زاغ کش ــــرمه م ــــه را س آنکــــوش ــــد ز گ ــــت بدریدن ــــرده غفل ــــه را پ آنک

نـــــاظر مهـــــر رخ ســـــاقی مـــــه ســـــیما شـــــد ـــــــه دریـــــــا شـــــــد مـــــــوج او را بنظـــــــر آین

ـــده ـــددی ـــوا ش ـــم رس ـــه چـــو ســـرکرد دل ام گری کــــــه باســــــرار اشــــــارات ازل دانــــــا شــــــد نـــــاظر آیـــــت کـــــربی بشـــــب اســـــری شـــــدـــــه پنهـــــانی مـــــا اوحـــــی شـــــد ســـــامع نکت

ـــــــتاقعلی ـــــــی ســـــــاغر مش ـــــــه نوشـــــــید م هرک منطـــــق جـــــانش باســـــرار خـــــدا گویـــــا شـــــد

در خرابــــــات فنــــــا بــــــادۀ ذاتــــــم دادنــــــد مالــــک الملــــک جهــــان ملکــــوتم خواندنــــد

ــــکینه ــــور س ــــم ن ــــددر دل ــــازل ش ز خــــدا ن بعـــــد تلـــــوین بـــــدلم قـــــوت تمکـــــني آمـــــد بیقــــــــراریم بربدنــــــــد و قــــــــرار آوردنــــــــدــــیدند ــــا بخش ــــد وغن ــــن بگرفتن ــــر را از م فقــــدم ــــوی گردی ــــد و ق ــــن بربودن ضــــعف از م

ـــــــد ـــــــای صـــــــفاتم دادن ـــــــادۀ ذات ز مین ب بــــــر ملــــــوک ملکــــــوتی ملکــــــاتم دادنــــــد ایـــــن ســـــکون از برکـــــات حرکـــــاتم دادنـــــدـــــــد ـــــــکناتم دادن ـــــــاتم س ـــــــتدند آنحرک بس

ثبــــــاتیم گرفتنــــــد و ثبــــــاتم دادنــــــدبــــــیــــد ــــاتم دادن ــــتاندند و حی ــــن بس ــــوت از م م قیـــــد از مـــــن بگشـــــودند و نجـــــاتم دادنـــــد

۲۷

ـــــــد ـــــــت کردن ـــــــانیم حوال شکرســـــــتان معــــــد ــــــم فرمودن ــــــت فرقــــــان دل حــــــافظ آی نعمـــــت اللـــــه پـــــی نـــــزل دلـــــم گســـــرتدند

ـــــد منطـــــق طـــــوطی شـــــريین لهجـــــاتم دادنــــــني کلمــــــاتم دادنــــــد لــــــوح محفــــــوظ مب

ــــت ع ــــدر آن نعم ــــدوان ــــاتم دادن ــــی برک ظم

چونکـــــه مشـــــتاقعلی در دل مـــــن جلـــــوه نمـــــودـــــــد ـــــــاتم دادن ـــــــو درج ـــــــدر و عل ـــــــت ق رفع

درد از دل بگرفتنـــــــــــد و دوا بخشـــــــــــیدند زحمــــت زخــــم پــــی راحــــت مــــرهم دادنــــدــــد ــــا مســــت و خــــرابم کردن ــــات فن در خرابــر چــون برخاســت ــیش نظ ــتم از پ حجــب ظلمـــــاالش ـــــبالی ب ـــــتال شـــــد دل عاشـــــق ب مب

ــــــردان ره حــــــق ــــــامل م ــــــرم ش ــــــر ک بنگ همــــــت عــــــاىل رنــــــدان خرابــــــات ببــــــني در دلـــم نـــور علـــی چونکـــه تجلـــی فرمـــود

ــــد و صــــفا بخشــــیدند ــــه زدودن زنــــگ ز آئین دردی درد بامیـــــــــــــــد دوا بخشـــــــــــــــیدند

ـــه ـــد از آن جرع ـــیدندبع ـــا بخش ـــام بق ای از ج مـــــردم چشـــــم مـــــرا نـــــور لقـــــا بخشـــــیدند مبـــــــتال را بگزیدنـــــــد و بـــــــال بخشـــــــیدندــــد و عطــــا بخشــــیدند ــــاز گرفتن کــــه خطــــا ب کـــــه شهنشـــــاهی عـــــالم بگـــــدا بخشـــــیدند دیـــــدۀ جـــــان مـــــرا نـــــور خـــــدا بخشـــــیدند

شــــمس مشــــتاقعلی چــــون بــــدر آمــــد زغمــــامـــــیدندذره ـــــیاء بخش ـــــور و ض ـــــی ن ـــــا را همگ ه

رهروانــــی کــــه قــــدم در ره میخانــــه زدنــــد در رخ معتکلــــــف صــــــومعه انــــــوار قبــــــول

ـــه ـــور صـــمد کعب ـــوۀ ن ـــودجل ـــو نب ـــني را چ نشــه پیمــان درجرعــه ــدل پــاک و ب ســتنوشــان ب

صـــفحۀ ســـاده جـــان را رقمـــی نغـــز و لطیـــفـــــان بگشـــــادند ـــــف بت گـــــره از سلســـــله زل

ــــد ــــتانه زدن ــــاغر مس ــــان س ــــري مغ ــــف پ از ک چـــون ندیدنـــد قـــدم جانـــب میخانـــه زدنـــدـــد ـــر و صـــنمخانه زدن ـــوی دی ـــام س ـــرم گ الجـــد ـــه زدن ـــاک شـــده جرعـــه پیمان از خـــودی پ خــــوش نویســــان ازل از خــــط جانانــــه زدنــــد

انــــه زدنــــدوان گــــره بــــر دل هــــر عاشــــق دیو

کیســــــــت مشــــــــتاقعلی ســــــــاقی رندانــــــــه دورــــه زدنــــد ــــاغر رندان ــــش س ــــدان ز کف ــــه رن جمل

ــــی ــــه فریادرســــی م ــــژده ک ــــدعاشــــقان م آی دل بـــود اینکـــه بگـــوش آیـــدم از وی ســـخنی بــــاب احســــان و عطــــا را ز کــــرم بگشــــادند غمزدائـــــی برســـــد خـــــاطر هـــــر غمـــــزده را بوالعجــــب بــــازی شــــطرنجی دوران بنگــــر

مـــــــا آوردزاهـــــــدی رو بســـــــوی میکـــــــدۀ ــری ــا و س ــی پ ــحنه ب ــرد ش ــلطان و خ ــق س عشـــد خـــوان احســـان وىل نعمـــت مـــا هرکـــه بدیـــد ـــاک کنی ـــوس پ ـــوا و زه ـــرا ز ه ـــان و دل ج ارجعــــــوا فالتمســــــوا نــــــور علــــــی منــــــا

آیـــــدشــــاه روحـــــانی عیســـــی نفســــی مـــــی آیــــدیــــا کــــه از دیــــر صــــدای جرســــی مــــی آیــــدهــــر کــــس اینجــــا ز پــــی ملتمســــی مــــی آیـــــدبـــــیکس دلشـــــده را بـــــاز کســـــی مـــــی

آیـــــدیـــــدقی مـــــريود اینـــــک فرســـــی مـــــیبــــی ــــی م ــــا مگس ــــزل عنق ــــر من ــــا بس ــــدی آیــــی ــــی م ــــر عسس ــــد گ ــــروا نکن ــــاه پ ــــدش آی

آیـــدچـــون عدســـی مـــی شنـــه فلـــک در نظـــرــــاک از هوســــی مــــی ــــدر دل پ ــــدکــــه قلن آیـــــد قبســـــی مـــــی ـــــدموســـــی اینجـــــا بامی آی

ــــــک ــــــداد فل ــــــد ز بی ــــــدالن شــــــکوه مداری بی آیــــــدکــــــه چــــــو مشــــــتاقعلی دادرســــــی مــــــی

ــــ ــــال خــــوب ت ــــدن جم و خاموشــــی آورددیــــی ــــدم بس ــــول آم ــــیار مل ــــل هوش ــــن عق زی دهشــــــت فــــــزود فــــــرط تجلــــــی کلــــــیم را نجــــوی مکــــن بغــــري و بمــــاظن بــــد مــــرب

یـــــــاد رخـــــــت ز غـــــــري فراموشـــــــی آورد ســــــاقی بیــــــار بــــــاده کــــــه بیهوشــــــی آورد آری جــــــالل حــــــق همــــــه مدهوشــــــی آورد

ـــ ـــان ب ـــی آوردک ـــر گوش ـــه س ـــت ک دگمانی اس

۲۸

ــادت ویســت ــرده دری ع ــه پ ــق اســت آنک عشـــار ـــذار ی ـــد خـــوش ع ـــتان بدم ـــان ز گلس ریح

ــــت سرپوشــــی آورد عقــــل اســــت آنکــــه حالـــــــی آورد ـــــــط بناگوش ـــــــر ز خ ـــــــان ت ریح

مشـــتاق چـــون ز فـــیض علـــی گشـــت مســـتفیضـــــــــــی آورد ـــــــــــادۀ سرجوش ـــــــــــم ذات ب از خ

عشــــق غالــــب شــــد خــــرد مغلــــوب شــــدـــــت ـــــوق گش ـــــا معش عاشـــــق بیدســـــت و پــــــــود و محــــــــب اوال کوشــــــــش نمــــــــا ب

گـــــر گشـــــت و رقیـــــبناصـــــر حـــــق جلـــــوهــــــار نیکــــــو ســــــريت خوشــــــخو رســــــید ی

ـــــــه ـــــــت علی ـــــــد انعم ـــــــه آم نعمـــــــت اللــــــق ــــــادۀ صــــــدمات عش ــــــد آم ــــــل ش عق کیســـت ز ابـــدال آنکــــه مبـــدل شـــد دلــــش

ــــــــد ــــــــذوب ش ــــــــدا مج ــــــــالک راه خ ســـــد ـــــوب ش ـــــر مطل ـــــا و س ـــــی پ ـــــب ب طالـــــــوب شـــــــد ـــــــد کشـــــــش محب آخـــــــرا آم گشــــت هــــم مخــــذول و هــــم منکــــوب شــــد بــــــد ســــــري از پــــــا درآمــــــد خــــــوب شــــــد ضـــــال آمـــــد غـــــري و هـــــم مغضـــــوب شـــــد

ســـــــتعد چـــــــوب شـــــــدطفـــــــل نـــــــادان م نفــــــس او قلــــــب آمــــــد و مقلــــــوب شــــــد

ـــــــــــــــتاقعلی ـــــــــــــــار مش ـــــــــــــــفحۀ رخس ص عـــــــني و الم و یـــــــا بـــــــر آن مکتـــــــوب شـــــــد

هرچــــــه گــــــویم عشــــــق از آن برتــــــر بــــــود عشـــــق گـــــه رب اســـــت و گـــــاهی جربئیـــــلـــــــس ـــــــل نف ـــــــد کام ـــــــرب احم ـــــــه بمن گـــــود ـــــالک ش ـــــی س ـــــذوب و گه ـــــاه مج گ گـــــه مســـــمی گـــــاه اســـــم اعظـــــم اســـــت عشــــق گــــه دم باشــــد و گــــاهی نــــی اســــت

ـــ ـــق گ ـــتعش ـــم اس ـــاهی ج ـــد و گ ـــام آم ه جــــــوربخش ــــــر مضــــــیئی ن عشــــــق گــــــه مهــزرگ ــم ب ــه چــون ی ــم خــورد و گ ــاه چــون ن گـــــد ضـــــعیف گـــــاه رب اســـــت و گهـــــی عبـــــــــداده ایگـــــــــاه باشـــــــــد عاشـــــــــق دل

گـــــــــاه باشـــــــــد آدم مســـــــــجود پـــــــــاکـــــود ـــــان ش ـــــی طوف ـــــد گه ـــــوح آی ـــــاه ن گ گـــــــــاه در کعبـــــــــه بـــــــــراهیم خلیـــــــــل گــــــــاه موســــــــی کلــــــــیم اللــــــــه شــــــــودــــــــب ــــــــرون آرد یدبیضــــــــا ز جی ــــــــه ب گ

ــــــسگــــــه ســــــ لیمان پادشــــــاه جــــــن و انـــــــود ـــــــان ش ـــــــوش الح ـــــــاه آن داود خ گ گـــــاه محمـــــود و حمیـــــد و احمـــــد اســـــت

عشــــــــق امريالمــــــــؤمنني حیــــــــدر بــــــــود ــــــــود گــــــــه امــــــــني وحــــــــی پیغمــــــــرب ب گــــــه بهیجــــــا حیــــــدر و صــــــفدر بــــــودـــــود ـــــوذر ب ـــــه ب ـــــلمان اســـــت و گ ـــــاه س گـــــود گـــــاه مشـــــتق اســـــت و گـــــه مصـــــدر ب عشــــــق گــــــه بــــــاده گهــــــی ســــــاغر بــــــودــــــــود ــــــــه اســــــــکندر ب ــــــــه گ ــــــــاه آئین گ گــــــــاه مــــــــاه روشــــــــن انــــــــور بــــــــودـــــود ـــــوهر ب ـــــی گ ـــــاه بحـــــر اســـــت و گه گـــــود ـــــی چـــــاکر ب گـــــاه شـــــاه اســـــت و گهـــــــود ـــــــرب ب ـــــــوش دل ـــــــوق خ ـــــــاه معش گ چـــــون ملـــــک گـــــاهی ســـــجود آور بـــــودــــــود ــــــی لنگــــــر ب ــــــد گه ــــــک آی گــــــاه فلــــــــــود ــــــــــده آذر ب ــــــــــدر بتک ــــــــــاه ان گ کــــــآتش او را ســــــوی حــــــق رهــــــرب بــــــودــــــــود گــــــــه عصــــــــائی از دمــــــــش اژدر ب حکــــــم او جــــــاری ببحــــــر و بــــــر بــــــود

ـــــــودگـــــــاه ـــــــرور ب آن عیســـــــی جـــــــان پ گــــــــه علــــــــی اعظــــــــم اکــــــــرب بــــــــود

ذات مشــــــــتاقعلی عشــــــــق اســــــــت عشــــــــقـــــــود ـــــــر ب ـــــــق از آن برت ـــــــویم عش ـــــــه گ هرچ

کنــــدبشــــنو از نــــی چــــون حکایــــت مــــی وصـــــــفی از شرکســـــــتان گـــــــاهی صـــــــریحــــــم ــــــه قل ــــــود لســــــان الل ــــــی بگــــــو چب ن خــــاىل از خــــویش اســــت پــــر از نفــــخ حــــق

ــــــــد ــــــــی شــــــــکایت میکن شــــــــکر دارد نــــــــــد ــــــــــت میکن ــــــــــوان کنای ــــــــــه بعن گـــــــد ـــــــت میکن ـــــــه روای ـــــــت گ ـــــــه کتاب گ

ســـــــرایت میکنـــــــدنفخـــــــش انـــــــدر دل

۲۹

روح اعظـــــم نـــــور پـــــاک احمـــــد اســـــت ســــــتآیــــــت کــــــربی علــــــی مرتضــــــی ا

ــــــرد صــــــمد ــــــائی حضــــــرت ف کیســــــت ن عیســــــــــی وقــــــــــت از دم روح القــــــــــدســـــــم ـــــــدر دل ـــــــد ان ـــــــه میدم ـــــــبی الل حســـــــــدم ـــــــــب دمب ـــــــــدر نوائ ـــــــــون او ان عـــــیم جـــــان ـــــک اســـــت در اقل ـــــک المل مال در بـــــــــــــدایات ســـــــــــــلوک معنـــــــــــــوی در نهایـــــــــــــات قـــــــــــــدم پرگـــــــــــــاروش

شـــــــــرح اســـــــــرار والیـــــــــت میکنـــــــــدـــــــــد ـــــــــت میکن مصـــــــــطفی تفســـــــــري آی نفـــــــــخ در نـــــــــی از عنایـــــــــت میکنـــــــــدـــــــــد ـــــــــدم جـــــــــانرا هـــــــــدایت میکن دمب

اش کفایـــــــــت میکنـــــــــداللـــــــــهحســـــــــبی خـــــــوش ضـــــــعیفان را حمایـــــــت میکنـــــــدــــــــــــد ــــــــــــت میکن زیردســــــــــــتان را رعای شــــــــــرح اســــــــــرار نهایــــــــــت میکنــــــــــدـــــــــد ـــــــــدایت میکن ـــــــــوی ب ـــــــــاز رو س ب

ســــتنــــی بــــود مشــــتاق و نــــائی خــــود علــــی اـــــــد ـــــــت میکن ـــــــی چـــــــون حکای بشـــــــنو از ن

بخش چارم طـاق بـودرونقشمسکاینازینپیشـــــاقی جـــــدا ـــــالم جـــــانرا ســـــماواتی و آف ع پـیش ازیـن کـاین سلســله منظـوم و بـارونق شــودـــی ـــاق بل ـــن عهـــد الســـت رب و میث پـــیش ازی

ـــه ـــدمجرع ـــق ش ـــدها مطل ـــیدم و از قی ای نوش نـــور اشـــراقی کـــه انـــدر جـــان افالطـــون فتـــاد

ـــی ـــیض رواق ـــني بریخـــتف ـــام رواقی ـــه در ک ک آن دم رحمـــان کـــه ســـوی یثـــرب آمـــد از یمـــنــا ــر م ــوش از به ــرتد خ ــی گس ــه نعمت ــت الل نعم هـــم و غـــم دل شـــد از فـــیض والیـــت منجلـــی

لمعـــــۀ نـــــور علـــــی رونـــــق ده آفـــــاق بـــــود بود پیش از آنکه این آفـاق و ایـن نـه طـاق بـود قصــــۀ گیســــوی مــــا در حلقــــۀ عشــــاق بــــود

ــد ــا آن عه ــاق م ــزی از میث ــود رم ــاق ب و آن میث زانکـــه انـــدر جـــام ســـاقی بـــادۀ اطـــالق بـــود

ای از نــــور آنرخســــار بـــا اشــــراق بــــودلمعـــهـــحه ـــودرش ـــی رواق ب ـــام آن م ـــیض ج ای از ف

ــــود ــــاق ب ــــر استنش ــــی را به ــــم نب ــــه ش نفحــود ــدا رزاق ب ــرتد و خ ــوان بگس ــه خ ــت الل نعمــود ــاق ب ــی تری هــم و غــم ســم آمــد و فــیض عل

ــود ــا نب ــان م ــی در ج ــیض عل ــر ف ــبریخــت گ عجــــاج بــــودیم او بمــــا مشــــتاق بــــود ــــاو محت مــــا ب

داردچشــــــــــــم از بحــــــــــــر دل نمــــــــــــیــــــــودیم و اشــــــــک چــــــــون گــــــــوهر دل بـــــــــــریم زر ـــــــــــاده روح اللهســـــــــــت و م ب رخ دلـــــــــــــــرب عـــــــــــــــرق بـــــــــــــــرآوردهـــــــــــــود ـــــــــــــراق ب ـــــــــــــقان ف دوزخ عاشــــــــــود ــــــــــان وصــــــــــال ب ــــــــــت عارف جن مــــــا غــــــم یــــــار و زاهــــــدان غــــــم خلــــــد دم بلبـــــــــــل دریـــــــــــد خرقـــــــــــۀ گـــــــــــل

ــــــــــــــالمی دارد ــــــــــــــه ع ــــــــــــــاۀ گری نش ی دریمــــــــــی داردهــــــــــر گهــــــــــر جــــــــــا

عیســـــــــــــی البتـــــــــــــه مریمـــــــــــــی داردــــــبنمی دارد ــــــه ش ــــــت اینک ــــــل اس ــــــا گ یــــــــــــــی دارد ــــــــــــــاهی جهنم هــــــــــــــر گنـــــــــی دارد ـــــــــت آدم ـــــــــر جن ـــــــــه ه زانک هـــــــــــــر دىل طاقـــــــــــــت غمـــــــــــــی دارد زانکـــــــــه هـــــــــر مطربـــــــــی دمـــــــــی دارد

ــــــــــت ــــــــــر علیس ــــــــــای س ــــــــــتاق ج دل مش ســـــــــــر هـــــــــــر ســـــــــــینه محرمـــــــــــی دارد

ـــــم ســـــفری باشـــــد ـــــاال دای ـــــک ب مـــــاه فل مــــاه حضــــری چبــــود آن نــــور حضــــور دل

ـــی اســـتآ ـــی اعل ـــور عل ـــور حضـــور دل ن ن نــــتی ــــت زبردس ــــتی اس ــــتی پس ــــۀ مس در مرتب نــــور علــــی اعلــــی شــــمس فلــــک جانســــت از دیـــــدۀ جســـــمانی گــــــر آمـــــده پنهــــــانی

ــــد ــــاهی حضــــری باش ــــا م ــــک دله ــــور فل نـــــری باشـــــد ـــــه ب ـــــت البت کزوصـــــمت غیبوب

کــارش گــه پــرده دری باشــدگــه پــرده کشــی ـــــری باشـــــد ـــــادگی و پســـــتی عـــــاىل گه افتـــری باشـــد ـــمس اســـت وىل دورش دور قم ش

زآئینـــــه روحـــــانی در جلـــــوه گـــــری باشـــــد

۳۰

گــو خصــم چــو اهــریمن پوشــد ز فلــک جوشــنـــان مشـــفق ـــري مغ ـــا شـــد پ ـــود عجـــب اربرم نب

چــــون تــــري و کمــــان مــــن آه ســــحری باشــــدـــــدری باشـــــد ـــــر پ ـــــا مغبچگـــــان او را مه ب

ـــــــــاقی ـــــــــورعلی ب ـــــــــدن ز رخ ســـــــــاقی ن دیــــــدۀ مشــــــتاقی روشــــــن بصــــــری باشــــــد از دی

نــــور مبــــني باشــــدایــــن صــــفحه روی او یــــاــۀ طــور اســت ــا المع ــرب مشــهور اســت ی ــن دل ایـــا ـــغ آس ـــروی تی ـــا اب ـــت ی ـــاطع برهانس ـــن ق ای از بحـــر حقیقـــت ایـــن موجیســـت عیـــان گشـــتهــده خــوش ــت دمی ــارم خطــی اس ــب ی ــرد ل برگـــانی اســـت ـــت پنه ـــدائی در غای ـــه پی ـــا آنهم ب

ایــــن طــــره مــــوی او یــــا حبــــل متــــني باشــــد ــد ــني باش ــا عــني یق ــور اســت ی ــی ن ــور عل ــا ن ی ایــن صــفحه فرقانســت یــا لــوح جبــني باشــدـــد ـــا صـــورت چـــني باش ـــدارم ی ـــۀ دل ـــر جبه بـــا مـــاء معـــني باشـــد ریحـــان جنانســـت ایـــن یــد ــني باش ــرده نش ــم پ ــارش ه ــرده دری ک ــم پ ه

در مملکـــــت دلهـــــا مشـــــتاق ســـــلیمان اســـــت چـــون نـــام علـــی او را خـــوش نقـــش نگـــني باشـــد

بــــــــاده را بــــــــاده نــــــــام کــــــــرد اســــــــتاد ل اســـتفـــیض حـــق را کـــه نشـــاء بخـــش د

ـــــــــــران ـــــــــــریم عم ـــــــــــرم م ـــــــــــجر ک شــــــــــی ــــــــــادۀ عنب ــــــــــی چــــــــــو ب دم عیســـــف ـــــون لطی ـــــت و روح خ ـــــه روح اس نفخ بــــــاده بــــــود آن نفخــــــت مــــــن روحــــــی نفخـــــــه و مـــــــی یکیســـــــت ای عـــــــارفـــــــــرب ـــــــــت مط ـــــــــاقی حقیق ـــــــــني س ع

زانکــــــه آبــــــی لطیــــــف بــــــود چــــــو بــــــاد نفخةاللـــــــــــه نـــــــــــام کـــــــــــرد اســـــــــــتاد عنـــــــــــب آن عیســـــــــــئی کـــــــــــه ازوی زاد کــــــــه از آن زنــــــــده میشــــــــود اجســــــــاد

ت و بـــــــاد آب نهـــــــادبـــــــاده بـــــــاد اســـــــ ســـــــــاغرش آنصـــــــــفی خـــــــــاک نـــــــــژاد ســــــــاغر و نــــــــی یکیســــــــت ای نقــــــــادــــــــــراد ــــــــــري اف ــــــــــی کث ــــــــــد آن کل واح

جــــــــام جــــــــان علــــــــی مشــــــــتاق اســــــــتـــــــــی امـــــــــام جـــــــــواد ـــــــــیض عل ـــــــــادۀ ف ب

ـــــــــد ـــــــــت جـــــــــان آفریدن ـــــــــم از طین گلــــــــا را ــــــــان م ــــــــبش مژگ ــــــــکون و جن س ز لعـــــــــل مـــــــــا لطافـــــــــت وام کردنـــــــــدــــــــــد ــــــــــا را بدیدن ــــــــــد م ــــــــــا ق فلا آس ببوئیدنـــــــــد مشـــــــــکني زلـــــــــف مـــــــــا را

لطـــــف و قهـــــر مـــــا دو عشـــــوده دیدنـــــد زــــــاندند ــــــک نش ــــــی مال ــــــريان یک ــــــی ن پ

ـــــوه ـــــی چـــــون جل ـــــور عل ـــــر شـــــدرخ ن گ

دلــــــــــم از نــــــــــور جانــــــــــان آفریدنــــــــــد ز عــــــــني لطــــــــف و احســــــــان آفریدنــــــــدــــــــــد ــــــــــان آفریدن ــــــــــاقوت و مرج وزان ی ز عکســـــــش ســـــــر و بســـــــتان آفریدنـــــــدـــــــــــــــــــد وزان بوسنبلســـــــــــــــــــتان آفریدن جنـــــــــان کردنـــــــــد و نـــــــــريان آفریدنـــــــــد

ـــــــــوان آفری ـــــــــات رض ـــــــــی جن ـــــــــدپ دنـــــــــــد ـــــــــــان آفریدن از آن خورشـــــــــــید تاب

ــــــــــا را ــــــــــني و الم و ی ــــــــــتاق ع ــــــــــد مش ق نهــــــــــــال گلشــــــــــــن جــــــــــــان آفریدنــــــــــــد

بـــــــــــاز ســـــــــــلطان تاجـــــــــــدار آمـــــــــــدــــــــت ــــــــان برخاس ــــــــرب از می ــــــــذهب ج مــــــــــــــدل را ــــــــــــــبالن ضــــــــــــــعیف بی بلـــــــــــــیکس را ـــــــــــــف ب ـــــــــــــان نحی قمریـــــــــدار ـــــــــام دلخوش ـــــــــخ ک ـــــــــوطی تل ط مــــاهی خشــــک لــــب دلــــت خــــوش بــــادــــــــــــــر ــــــــــــــق را دیگ ــــــــــــــراران عش بیق

ــــــــــدار آمــــــــــد ــــــــــک اقت ــــــــــک مل مال صـــــــــــاحب کـــــــــــل اختیـــــــــــار امـــــــــــدـــــــــــد ـــــــــــار آم در نظـــــــــــر نوگـــــــــــل بهــــــــار آمــــــــد ــــــــر طــــــــرف جویب ســــــــرو بــــــــــد ــــــــــار آم ــــــــــاین دی ــــــــــتان ب شکرســــــــد ــــــــار آم ــــــــوی کن ــــــــا س ــــــــوج دری م بـــــــــــدل آرامـــــــــــش و قـــــــــــرار آمـــــــــــد

۳۱

اخاکســــــــــــاران کــــــــــــوی میکــــــــــــده ر ســــــــاقی بــــــــاده بخــــــــش پیــــــــدا شــــــــدـــــــر ـــــــه زی ـــــــوا بنغم ـــــــوش ن ـــــــرب خ مط

ـــــــــــد ـــــــــــار آم ـــــــــــت عـــــــــــز و اعتب نوبــــــــــد ــــــــــت شــــــــــادی میگســــــــــار آم وق

مـــــــــــدهـــــــــــای زار آناســـــــــــخ نالـــــــــــه

ــــــــــــتاقی ــــــــــــی مش ــــــــــــق عل ــــــــــــوۀ ح جلــــــــــــد ــــــــــــر لطــــــــــــف کردگــــــــــــار آم مظه

ـــــــــــد ـــــــــــوۀ جـــــــــــالل آم ـــــــــــع جل مطلـــــــــا ـــــــــت ظلمته ـــــــــزود و کاس ـــــــــور اف ن انحــــــــراف از جهــــــــان کنــــــــار گرفــــــــتـــــــــزىل ـــــــــم ی ـــــــــاه ل رخ برافروخـــــــــت مــــــود ــــــه ب مــــــاه ماهــــــان کــــــه نعمــــــت اللــــــــــــور زن صــــــــــــفتان ــــــــــــت دور ظه رف عقـــــل بشکســـــت و عشـــــق غالـــــب شـــــد

ای بگرفــــــــتزاهــــــــد خشــــــــک گوشــــــــهـــــــــــني و الم و ـــــــــــاروی معصـــــــــــوم ع ی

ـــــــــمت را ـــــــــت عص ـــــــــل بی ـــــــــیعۀ اه شـــــت ـــــد راس ـــــون فلا ش ـــــت چ ـــــت دوس قامــــــــر ــــــــار دگ ــــــــني و را واو خــــــــوش به غــــــــت ــــــــمني بگذش ــــــــتان شش ــــــــن زمس ای

مظهـــــــــــر عشـــــــــــوۀ جمـــــــــــال آمـــــــــــد نقــــــــــص آواره شــــــــــد کمــــــــــال آمــــــــــد در میــــــــــان خلــــــــــق اعتــــــــــدال آمــــــــــد شـــــــــــاه اقلـــــــــــیم الیـــــــــــزال آمـــــــــــدــــــــد ــــــــال آم ــــــــا کم ــــــــاهان ب ــــــــاه ش شــــــــــد ــــــــــت ســــــــــطوت رجــــــــــال آم نوب قـــــــال بگریخـــــــت جملـــــــه حـــــــال آمـــــــد

ــــــــــد س ــــــــــدرن ــــــــــال آم ــــــــــت الاب رمس جلـــــــــــوه گـــــــــــاه نبـــــــــــی و آل آمـــــــــــد عاقبــــــت خــــــوب و خــــــوش مــــــآل آمــــــد پشــــــت دشــــــمن نگــــــون چــــــو دال آمــــــدــــــــــــد ــــــــــــني و را و دال آم ــــــــــــی غ از پـــــــد ـــــــال آم ـــــــار خجســـــــته ف خـــــــوش به

ــــــــــــتاقی ــــــــــــی مش ــــــــــــق عل ناصــــــــــــر ح مطلـــــــــــــع جلـــــــــــــوۀ جمـــــــــــــال آمـــــــــــــد

دمــــــــــگــــــــــاه جمــــــــــال ذات آجلــــــــــوه گـــــــر گردیـــــــدشـــــــاه لـــــــوالک جلـــــــوه

روز دشــــــمن ســــــیاه چــــــون شــــــب شــــــد نهــــــــاد بــــــــر ســــــــر تــــــــاجاز لعمــــــــرک

ــــــــــا دل ــــــــــوار دری ــــــــــدل س ــــــــــاه دل ش ذوالفقـــــاری چـــــو حــــــرف البـــــر دســــــتــــــــــدل را ــــــــــان بی ــــــــــب طوطی ــــــــــخ ل تل

ــــــــــنه ــــــــــرتش ــــــــــراب را دیگ ــــــــــان س گ قیـــــــــــــــدهای تـــــــــــــــن اســـــــــــــــريان را ســــــــــــینه آئینــــــــــــه لــــــــــــوایح شــــــــــــدــــــــوب ــــــــک غی ــــــــیم دل ز مل ســــــــوی اقل جمـــــــــــــع بیمارهـــــــــــــای هالـــــــــــــک راــــــــــــــــــــان را ــــــــــــــــــــکالت دل غریب مشـــــت ـــــی اس ـــــازی عجب ـــــطرنج ب ـــــخت ش س رتدنعمــــــــت اللــــــــه بســــــــاط نــــــــو گســــــــ

ــــــــا ــــــــني و الم و ی ــــــــوم ع ــــــــف معص لطــــــرم ــــــود و ک ــــــر ج ــــــت بح ــــــوج زن گش مـــــــــــفلی ـــــــــــوالم س ـــــــــــدر ع ـــــــــــاز ان ب

ــــــــــد ــــــــــفات آم ــــــــــۀ ص ــــــــــامع جمل جـــــــــــد ـــــــــــات آم مقصـــــــــــد کـــــــــــل کاینـــــــــــــــد ـــــــــــــــابرات آم ـــــــــــــــدر ب لیلةالقــــــــــد ــــــــــل ناقصــــــــــات آم ــــــــــر تکمی بهـــــــــد ـــــــــزات آم ـــــــــات و معج ـــــــــا کرام بـــــــــد ـــــــــی الت آم ـــــــــال و نف ـــــــــر ابط به

هــــــــا نبــــــــات آمــــــــداز شــــــــکر خانــــــــه آب عـــــــــذب خـــــــــوش فـــــــــرات آمـــــــــد

ن و نجـــــــــات آمـــــــــدوقـــــــــت بگشـــــــــود دل محــــــــــــــل تجلیــــــــــــــات آمــــــــــــــدــــــــــــــــــــد ــــــــــــــــــــاروانی ز واردات آم کــــــــــد ــــــــــات آم ــــــــــحت حی ــــــــــژدۀ ص م از کــــــــــرم حــــــــــل مشــــــــــکالت آمــــــــــدـــــات آمـــــد ـــــل م ـــــريه عق ـــــد چ ـــــق ش عش نعمـــــــــتش بیحـــــــــد و جهـــــــــات آمـــــــــد عــــــــــون مجمــــــــــوع نایبــــــــــات آمــــــــــد فـــــــــیض اعلـــــــــی بســـــــــافالت آمـــــــــدــــــــــد ــــــــــات آم ــــــــــی ز عالی ــــــــــور اعل ن

ــــــــــــتاقی ــــــــــــی مش ــــــــــــر حــــــــــــق عل مظه

۳۲

گـــــــــــاه جـــــــــــالل ذات آمـــــــــــدجلـــــــــــوه

انان بیـــــدالن را شـــــد مـــــالذآســـــتان دلســـــتــود ــد در وج ــن دور نام ــاملرتی ای ــا ک ــون ز م چ چــون ز مــا واصــلرتی ایــن قــرن نامــد در ظهــور گر ز ما رخ کس بتابـد سـوی غـريی دور نیسـت گــر ز حــق رو جانــب باطــل کنــد کــس العجــبــدبران را التجاســت ــدبران کــی م ــوی م ــز بس ج

درگــه روشــندالن صــافی گــالن را شــد مــالذ ــه ــاک درگ ــاک پ ــالذ خ ــد م ــامالن را ش ــا ک م

آســـتان خلـــوت مـــا واصـــالن را شـــد مـــالذـــالذ ـــه بیحاصـــالن بیحاصـــالن را شـــد م درگـــالذ ـــد م ـــبطالن را ش ـــم م ـــبطالن ه ـــتان م آس غــري کــوی مقــبالن کــی مقــبالن را شــد مــالذ

ـــــتاقعلی ـــــن بمش ـــــکند رو ک ـــــت دل بش ـــــر کس گـــــدالن را شـــــد مـــــالذ کآســـــتان جـــــانفزایش بی

ــــــه نســــــتعیذ ــــــک بالل مــــــن ســــــاتری کمال یـــــا خـــــاتم الرســـــالة فـــــی الملـــــک الوفـــــاــــا ــــک الحی ــــی خال ــــة ف ــــامع المالح ــــا ج ی یـــــا منبـــــع النبـــــوة فـــــی قربـــــک الحیـــــاتـــــا ـــــی وصـــــلک البق ـــــوة ف ـــــز الفت ـــــا مرک ی یــــــا فــــــاتح الوالیــــــة فیاضــــــک الجمیــــــلـــــل ـــــة مشـــــتاقک الحلی ـــــا کاشـــــف الهدای یــــــا ــــــة الجف ــــــت ظلم ــــــا ایهاالرضــــــا غلب یــــان ــــدهر االم ــــن ال ــــان م ــــا صــــاحب الزم ی

ــــــک ــــــافری نوال ــــــن ک ــــــتعیذم ــــــه نس بالل ممـــــــن جفـــــــا بآلـــــــک باللـــــــه نســـــــتعیذــــــتعیذ ــــــه نس ــــــک بالل ــــــی بخال ــــــن نه ممــــــتعیذ ــــــه نس ــــــک بالل ــــــانعی زالل ــــــن م مـــــتعیذ ـــــه نس ـــــالک بالل ـــــاجبی وص ـــــن ح م مــــــن دافعــــــی جمالــــــک باللــــــه نســــــتعیذ مــــــن کــــــاتمی جاللــــــک باللــــــه نســــــتعیذ مــــــن منکــــــری فعالــــــک باللــــــه نســــــتعیذــــــه نســــــتعیذ ــــــک بالل ــــــی مقال مــــــن مبطل

ــــــــــک ســــــــــالم و رحمــــــــــةمشــــــــــتاقنا علیـــــــتعیذ ـــــــه نس ـــــــک بالل ـــــــاطعی حبال ـــــــن ق م

ــــــــــن الشــــــــــیطان باللــــــــــه اعــــــــــوذ م ز طغیـــــــــان ســـــــــجده آدم ابـــــــــا کـــــــــردـــــرد ـــــدا ک ـــــر روی خ ـــــت ب ـــــیان پش ز عص خلیـــــــــل آســـــــــا درآ در نـــــــــارو برگـــــــــو ز ثعبــــــان التخــــــف قــــــل یــــــا کلیمــــــی چـــــو عیســـــی داد عمیـــــان را شـــــفا گفـــــت

ــــتم فلــــک نــــوح انــــدنبــــی گفــــت اهــــل بی خوانــد میگفــتچــو احمــد وحــی حــق مــی

ــــــــــامن ر ــــــــــاردع ــــــــــدا ذوالفق اس االعــــــر ــــــان خصــــــم او کف ــــــتاق ایم ــــــود مش ب

مـــــــــــن الکفـــــــــــران باللـــــــــــه اعـــــــــــوذ مـــــــــــن الطغیـــــــــــان باللـــــــــــه اعـــــــــــوذ مـــــــــــن العصـــــــــــیان باللـــــــــــه اعـــــــــــوذـــــــــــوذ ـــــــــــه اع ـــــــــــريان بالل ـــــــــــن الن مـــــــــــوذ ـــــــــــه اع ـــــــــــان بالل ـــــــــــن الثعب مـــــــــــه اعـــــــــــوذ ـــــــــــان بالل مـــــــــــن العمی مـــــــــــن الطوفـــــــــــان باللـــــــــــه اعـــــــــــوذ مـــــــــــن الـــــــــــبطالن باللـــــــــــه اعـــــــــــوذ مـــــــــــن العـــــــــــدوان باللـــــــــــه اعـــــــــــوذ

باللـــــــــــه اعـــــــــــوذ مـــــــــــن الکفـــــــــــران

ـــــــه ظلمـــــــات ـــــــی نـــــــور و شـــــــیاطني جمل عل مــــــــــــن الشــــــــــــیطان باللــــــــــــه اعــــــــــــوذ

نگــارم در ســخن آمدشــودخودزان ســخن ملتــذــاظر ــنت ن ــر خویش ــود ب ــوه ش ــنت جل کندبرخویش حسن سیما خط او را حسني گونـه رخـش دربـرــن حســن جلــی را بــني و ســر آنخفــی رادان عل چون من او گردم واو من شود الفـرق فـی البـني

ـــون ســـاحریرا خـــود بکـــار خویشـــنت کـــردهفن

بحســن خویشــنت عاشــق ز عشــق خویشــنت ملتــذ ـــذ ـــنن ملت ـــه ذوالم ـــردد زوج ـــنن گ ـــني ذوالم بع حسن بني برحسني واله حسني بني از حسن ملتـذ ز حســـن خویشـــنت آنشـــاه در ســـرو علـــن ملتـــذ من از رخسار او محظوظ واو از چشم مـن ملتـذ لتـذپس آنگه خویشنت گردیده از آن سحر وفن م

علـــی محتـــاج کـــس نبـــود وىل مشـــتاق خودباشـــد

۳۳

ــذ ــد شــودخود زان ســخن ملت ســلونی در ســخن گوی

ـــــوذ ـــــکوة نف ـــــو مصـــــباح ز مش ـــــد پرت نکن چیســـت مشـــکوة تـــن خـــاکی ظلمـــانی تـــو روح قدســــی تــــو مصــــباح آلهــــی کــــه کنــــدــوی از مصــباح ــه ب ــو همچــو زجاجــه ک ــب ت قلـــور الهـــی فـــایض ـــر دل از جـــان شـــود آن ن ب

ــا و در او ــو مین ــی دل چ ــون م ــی همچ ــور عل ن

میکنــــد گرچــــه ز اجــــرام زجاجــــات نفــــوذ ــــوذ ــــرده ظلمــــات نف ــــود از پ ــــور را کــــی ب نـــــوذ ـــــات نف ـــــل حجاب ـــــاذوی از ک ـــــور نف نــــوذ ــــعاعات نف ــــدعکس ش ــــکوة کن ــــا بمش ت پـــس ز دل میکنــــد انــــدر تــــن و آالت نفــــوذ عکـــس مینـــا کنـــد انـــدر همـــه جامـــات نفـــوذ

ــــــــد ــــــــتاقعلی را باش ــــــــمس رخ مش ــــــــور ش نـــــرط ســـــعت د ـــــم از ف ـــــوذدای ـــــه ذرات نف ر هم

ــت حضــور ــده وق ــکوة و دل، آم ــو مش ــینه چ س حســـن تـــو زیـــت لطیـــف، آن تـــو نـــار بســـیط نـــور علـــی نـــور چیســـت؟ ذات علـــی کبـــري

ـــوه ـــرده در و جل ـــأن، پ ـــار ش ـــاه در اظه ـــرگ گـــــا ـــــق کربی ـــــوب، در تت ـــــب الغی ـــــاهد غی شـــاز کـــرد ـــرده ز رخ ب ـــوه چـــو آغـــاز کـــرد، پ جلـــــام ـــــوم القی ـــــای او، باســـــط ی قامـــــت رعن

قـداح راح، عشـق وی انـدر قلـوبهست چـو ا

همچــو زجـــاجی در او، روی تــو مصـــباح نـــور شــــعله مصــــباح را، زیــــن دو نمــــود و ظهــــورـــور ـــق غی ـــیم، حضـــرت عش ـــیط عظ ـــر مح بح گــاه دراخفــای ذات، پردگــی اســت و صــبورـــان کـــرده رخ، در حجـــب و در ســـتور ـــود نه بـــه و غوغـــا و شـــور ـــد، فتن در همـــه عـــالم فکن

ـــــوم ـــــر ی ـــــای او، ناش ـــــت زیب ـــــورطلع النش هست چو مشـکوة نـور، حسـن وی انـدر صـدور

ــــف ــــن دل مشــــتاق مــــا همچــــو زجــــاجی لطی ای نـــــورعلی انـــــدرو هســـــت چـــــو مصـــــباح نـــــور

ـــــه نـــــور گشـــــت دگـــــر آشـــــکار رایـــــت الل وجـــــه الهـــــی نگـــــر نورفشـــــان بـــــر بـــــالدــــني ــــب مشــــهور ب ــــني غای حاضــــر مســــتور ب جلــــــوۀ نــــــوری نگــــــر ســــــرظهوری نگــــــرـــني ـــوب ب ـــب مطل ـــني طال ـــوب ب ـــق محب عاش

مـــروت نگـــر حلـــم و فتـــوت نگـــر عـــدل و معرکــــه ســــخت بــــني شــــاه نکوبخــــت بــــني

ایت نگـــــر رمـــــز نهایـــــت نگـــــردســـــر هـــــ مطــــرب مرتــــاض بــــني ســــاقی فیــــاض بــــنيــــر ــــی نگ ــــت عظم ــــر نعم ــــربی نگ ــــت ک آی

ـــــاررونـــــق دیگـــــر گرفـــــت عـــــالم بـــــی اعتب افســــر شــــاهی نگــــر ســــایه فکــــن بردیــــارــــار ــــه ن ــــولم تمسس ــــني ل ــــور ب ــــی ن ــــور عل ن

عــــذاروجــــه حضــــوری نگــــر پــــرده گشــــا از دارســــالک مجــــذوب بــــني پــــرده در و پــــرده

ــــردان کــــار ــــر همــــت م ــــم و نبــــوت نگ علــــــرار ــــــني ظــــــل خــــــدا را ق برزبرتخــــــت ب نـــــور والیـــــت نگـــــر شـــــاه عظـــــیم الوقـــــارـــار ـــني در کـــف او ذوالفق ـــراض ب صـــورت مق حضــــرت اعلــــی نگــــر قــــدرت پروردگــــار

ــــنج ــــه س ــــی نکت ــــق عل ــــا نط ــــاق م ــــب نط از لـــــــی آشـــــــکار ـــــــور عل ـــــــا ن از رخ مشـــــــتاق م

ـــــرۀ ـــــورچه ـــــه ن ـــــع الل ـــــا مطل ـــــاح م وضـــــیم ـــــور کل ـــــاوادی ط ـــــور م ـــــدم از ط یکق کاتـــــــب لـــــــوح قضـــــــا بـــــــرورق کربیـــــــاـــتقیم ـــی مس ـــون الف ـــطری چ ـــا مس ـــت م قاچــــــل دل ــــــاىل انجی ــــــس ت ــــــیحا نف روح مســـــود ـــــد نم ـــــس نتوان ـــــرآن دل م صـــــفحه ق گفــــت خــــدا انماالمشــــرک رجــــس نحــــس اذهـــب مـــن اهـــل بیـــت کـــل قبـــیح و رجـــس

ـــــور حضـــــور ـــــع ن ـــــا ملم ـــــواح م ـــــه ل جبه یکقـــــبس از نـــــور مـــــا نـــــور تجلـــــی طـــــور در صــــفت ذات مــــا راســــت کشــــیده ســــطورـــــر صـــــفحات صـــــدور ـــــا ب ـــــم کربی ـــــا قل ب ویـــــن دل داود دم صـــــفحه صـــــدرش زبـــــور جــز کــف روح القــدس کامــده پــاک و طهــور مشــــکر رجــــس نحــــس نفــــس کنــــود کفــــور بیـــــــت دل و اهـــــــل دل روح ودود شـــــــکور

۳۴

عــــرتت پــــاک رســــول روح اضافیســــت کــــو القـــدس صـــورت معصـــوم پـــاک معنـــی روح

طیـــب و طـــاهر بـــود از همـــه رجـــس و قصـــورـــــی ســـــر بطـــــون در ظهـــــور ـــــورعلی در نب ن

بـــــررخ مشـــــتاق حـــــق لـــــوح علـــــی حکـــــیمــــــور ــــــه ن ــــــت الل ــــــی نوشــــــت آی ــــــک اله کل

در اول و در آخــــــــر مشــــــــتاقعلی مــــــــذکورـــاهر ـــاطن و الظ ـــی الب ـــر ف ـــی االول و االخ فــرهم ــرح و ه ــر ف ــم در ه ــر غ ــرح و ه ــر ف در هـــــــــارت در آخـــــــــر کـــــــــردارت در اول گفت

اهر اقـــــوال فـــــی بـــــاطن احـــــوالفـــــی ظــــــــــــارتها ـــــــا در ضـــــــم بش ـــــــتح عبارته در ف فــــی بــــدو بــــدایات فــــی عــــود نهایـــــاتـــــا در صـــــدع شـــــریعتها در کشـــــف حقیقته فــــی فاتحــــةاالیمان فــــی خاتمــــة االحســــانـــادق ـــر ص ـــینۀ ه ـــق در س ـــر عاش ـــدر دل ه انــــد ــــدرج توحی ــــی م ــــد ف ــــرج تفری ــــی مع فـــــده ـــــینه غمدی ـــــده در س ـــــدر دل و در دی ان

مرتبـــة الوحـــدةفـــی مصـــطبه الوحـــدة فـــی در مجمــــــع رندانــــــه در مجلــــــس مســــــتانه فــــی مشــــهد اطــــالق فــــی محضــــر اشــــراقــــان ودل ــــوت ج ــــل در خل ــــردۀ آب و گ در پـــوت ناســـوت ـــی جل ـــوت الهـــوت ف ـــی خل فـــــل دل ـــــل اه ـــــل دل در محف ـــــزل اه در من فـــی محضــــر معصـــوم فــــی مخـــرب معصــــوم بســــــــتان الهــــــــی را دســــــــتان الهــــــــی راــــــةالنور ــــــی محمل ــــــور ف ــــــة الن ــــــی منزل ف

ـــــاطن ـــــذکوردر ب ـــــتاقعلی م ـــــاهر مش و در ظ فــــی الغائــــب و الحاضــــر مشــــتاقعلی مــــذکور در هــــر نفــــس و هــــر دم مشــــتاقعلی مــــذکور

مشـــــتاقعلی مـــــذکور در حالـــــت رفتـــــارت فـــــی بـــــرزخ افعـــــال مشـــــتاقعلی مـــــذکور در عـــــــني اشـــــــارتها مشـــــــتاقعلی مـــــــذکور فـــــی وســـــط کفایـــــات مشـــــتاقعلی مـــــذکور در نهــــــج طریقتهـــــــا مشــــــتاقعلی مـــــــذکور

ان مشــــتاقعلی مــــذکورفــــی واســــطة العرفــــ در منطـــــق هـــــر نـــــاطق مشـــــتاقعلی مـــــذکورـــــذکور ـــــتاقعلی م ـــــدید مش ـــــنهج تس ـــــی م فــــــذکور ــــــتاقعلی م ــــــندیده مش ــــــان پس در جــــــذکور ــــــتاقعلی م ــــــده مش ــــــی مقربةالوح فـــــذکور ـــــتاقعلی م ـــــه مش ـــــجد و میخان در مســــالق مشــــتاقعلی مــــذکور ــــی حضــــرت خ ف در هـــــر وطـــــن ومنـــــزل مشـــــتاقعلی مـــــذکور رفــــی حضــــرت ملکــــوت مشــــتاقعلی مــــذکوــــــذکور ــــــتاقعلی م ــــــل دل مش ــــــدر دل اه ان فـــــی مشـــــعر معصـــــوم مشـــــتاقعلی مـــــذکورـــــــذکور ـــــــتاقعلی م ـــــــی را مش ـــــــتان اله مســـــذکور ـــــتاقعلی م ـــــور مش ـــــلة الن ـــــی موص ف

نطــــــاق علــــــی ذاکــــــر عشــــــاق علــــــی ذاکــــــرــــــذکور ــــــتاقعلی م ــــــر مش ــــــی ذاک ــــــتاق عل مش

مــــــــــــــائیم بــــــــــــــدور ســــــــــــــرور دورـــــــــت ســـــــــلطان عظـــــــــیم شـــــــــوکت وقــــــا و گــــــه جــــــم ــــــان نم گــــــه جــــــام جه

ـــــــ ـــــــۀ س ـــــــه منطق ـــــــبگ ـــــــه قط پهر و گــــــــــــیم ــــــــــــوض ذوالجالل ــــــــــــاض فی فیـــــــــــــــزالیم قســـــــــــــــام شـــــــــــــــراب الیـــــــا ـــــــاغر م ـــــــاب س ـــــــه ز ن ـــــــک جرع ی چــــــــون مــــــــا بکمــــــــال تــــــــا بــــــــامروز کـــــــــــم یافـــــــــــت بقلـــــــــــزم معـــــــــــانیـــــــــده چـــــــــون عـــــــــارض مـــــــــامهی ندی

ــــــــــــــــــــــرت دور ــــــــــــــــــــــه دادگس شاهنشـــــــــــــــد افســـــــــــــــر دور ـــــــــــــــان بلن خاق گـــــــــــه آینـــــــــــه گـــــــــــه ســـــــــــکندر دور گــــــــــه مرکــــــــــز و گــــــــــاه محــــــــــور دور ســـــــــــــــاقی بـــــــــــــــدیع منظـــــــــــــــر دور

ســــــــــاغر دوربــــــــــر خلــــــــــق جهــــــــــان بــــــــــــــر دور ــــــــــــــد سراس ــــــــــــــا فکن از پ فرزنـــــــــــــــد نـــــــــــــــزاده مـــــــــــــــادر دور چــــــــــون مــــــــــا گهــــــــــری شــــــــــناور دور چشــــــــــــــم نگــــــــــــــران اخــــــــــــــرت دور

نـــــــــور علـــــــــی اســـــــــت هـــــــــادی عصـــــــــرــــــــــــــــــــــــــدر دور ــــــــــــــــــــــــــتاقعلی قلن مش

۳۵

ــر ــا کروف ــرون ب ــد ب ــور آم ــق غی ــه عش ــر ش دیگ عشــق قــوی دل مريســد حــالل مشــکل مريســد ای عقــل تــرک جــاه کــن تــرک کــاله و گــاه کــن

ون از خلوت غیب و بطـونسلطان عشق آمد بر عـــون نوائـــب مريســـد شـــاه عجائـــب مريســـد

غمخــواره او مــاوای هــر آواره او رعمخــوار هــ کشاف کرب و هم و غم نطقش شفای هـر الـم

او فــــیض علــــی اکــــرب او ســــر علــــی داور

شد ملـک عقـل پـر غـرور از شـوکتش زیـرو زبـر ســـلطان عـــادل مريســـد عشـــاق را نعـــم المفـــر

د بــرون شــاه دگــربرخیــز و عــزم راه کــن کامــ بــا وقــر و آرام و ســکون بــا تــاج و دیهــیم و کمــرــر ــر و ب ــدا در بح ــل خ ــد ظ ــب مريس ــر غرائ بح بیچارگـــان را چـــاره او مـــاه سفرشـــاه حضـــر بر دشمنان قهر است وسم بر دوستان شريوشـکر نــــور علــــی انــــور او رونــــق ده نصــــر و ظفــــر

ــــا ــــده لق ــــال معصــــوم فرخن ــــاه رضــــای ذوالع شــــ ــــی راهــــربمشــــتاق عــــني و الم و ی ا صــــدق عل

ــــار ــــه ذوالفق ــــه برگفت ــــدا شــــد یدالل ــــاز پی بــرچون حــرف ال ــار مرتضــی دارد دو س ذوالفق حـــرف ال در الالـــه از بهـــر نفـــی مشـــکرین

شـــعورذوالفقـــار شـــاه دیـــن را گـــر جمـــاد بـــیــــی ــــري عل ــــود شمش ــــرد ب ــــی مج ــــوهر ح ج اســم عــادل چــون ز اســمای جــالل ذوالجــالل

ـــوه ـــونجل ـــیفی آبگ ـــرآت س ـــد در م ـــر گردی گ چــه مــرآت، آشــکارازوی جمــال نصــروعون وه

ـــار مرتضـــی ـــرد ذوالفق ـــود حـــی مج چـــون ب ثابـــت اســـت و نـــافی اغیـــار باشـــد در قـــرون دوســتان را فــانی از خــود ســازد و بــاقی بحــق

ــــات حبیــــب کردگــــار بهــــر نفــــی غــــري و اثب ایــــن ز دل نفــــی رقیبــــان میکنــــد آن از دیــــار ذوالفقــــار آسادوســــر آن را بــــود مقــــراض وار

ــر ــدانی م ــو ب ــار ت ــم اعتب ــور اســت چش ــو را ک تــوه ــارجل ــدی کب گــر گشــتی بدانصــورت کــه گفتن

مظهری میخواست تا ظاهر کند خـوش کـارو بـارــــدار ــــام آن مــــرآت صــــاف آب ــــارش ن ذوالفق وه چـــه آئینـــه، رخ فـــتح و ظفـــر زان آشـــکارـــار ـــای حضـــرت پروردگ ـــا بق ـــاقی ب هســـت بـــار ـــدر روزگ ـــرار ان ـــی اش ـــت و مفن ـــاقی اس ب

ــــار دشــــمنان را فــــانی از نــــور آورد بــــاقی بن

نیســــت جــــز ذات علــــی مشــــتاق عشــــاق الــــه الفتـــــــی اال علـــــــی الســـــــیف االذوالفقـــــــار

ـــــري ـــــر من ـــــاده مه ـــــت و ب ـــــاه اس ـــــام م جـــــــش ـــــــالل ای دروی ـــــــی ه ـــــــت دان چیســـــی کـــــه چیســـــت ای سرمســـــت جـــــام دان بــــــاده دانــــــی کــــــه چیســــــت ای عاشــــــقـــــام لطیـــــف ـــــو ج ـــــی چ ـــــور عل ـــــه ن وج بـــــاده چـــــون جـــــام و جـــــام چـــــون بـــــاده

توصـــــــــیفلطـــــــــف بـــــــــاده منـــــــــزه از جــــــــــام نــــــــــور نبوتســــــــــت و عیــــــــــانـــــــــــه ـــــــــــام آئین ـــــــــــني و ج ـــــــــــاده آئ ب بـــــــــاده و جـــــــــام عـــــــــني یکدگرنـــــــــد

ـــــــــدیر ـــــــــالل م ـــــــــر را ه ـــــــــه و مه آن مــــــــــف ضــــــــــمري اســــــــــبع ســــــــــاقی لطی وجـــــــــه ســـــــــاقی معـــــــــدلت تخمـــــــــريـــــــــري ـــــــــیم خب ـــــــــاه ازل حک ـــــــــن ش حس بـــــــــــاده نـــــــــــور رخ علـــــــــــی قـــــــــــدیر آن ازیـــــن ایـــــن از آنســـــت لطـــــف پـــــذیر لطـــــــــف ســـــــــاغر مقـــــــــدس از تقریـــــــــر

ســـــــتريبـــــــاده ســـــــر والیـــــــت اســـــــت و صـــــــــــــورت آن منـــــــــــــزه از تصـــــــــــــویرـــــني بصـــــري ـــــو راســـــت ع ـــــر ت ـــــني گ دو مب

ــــــــــــــا روی مشــــــــــــــتاق عــــــــــــــني و الم و یـــــــــــــري ـــــــــــــی کب ـــــــــــــوه عل ـــــــــــــر جل مظه

ـــــــــــــــدر ـــــــــــــــت قلن ـــــــــــــــائیم حقیق م بـــــــر دیـــــــدۀ جـــــــان ز صـــــــورت مـــــــا رخســــــــــارۀ جــــــــــانفزای مــــــــــا شــــــــــدــــــــــن مــــــــــا ــــــــــان روش ــــــــــع ج از مطل

ـــــــــــــــدر ـــــــــــــــت قلن ـــــــــــــــی و هوی معن پیــــــــــدا شــــــــــده صــــــــــورت قلنــــــــــدر آئینـــــــــــــــــه جلـــــــــــــــــوت قلنـــــــــــــــــدر طــــــــــالع شــــــــــده طلعــــــــــت قلنــــــــــدر

۳۶

ــــــــاک کــــــــردیم ــــــــار پ دل چــــــــون ز اغی بــــــــــــر وفــــــــــــق مشــــــــــــیت آلهــــــــــــی پیداســـــــــت جمـــــــــال قـــــــــدرت حـــــــــق

ن کـــــــــاله شـــــــــاهیاز فـــــــــرق شـــــــــها بـــــــــر محتشـــــــــمان ظهـــــــــور حشـــــــــمتـــــــــای محـــــــــیط و بحـــــــــر اعظـــــــــم دری

شـــــــــــد الیـــــــــــق خلـــــــــــوت قلنـــــــــــدرــــــــــــــدر ــــــــــــــیت قلن ــــــــــــــت مش جاریس ز آئینــــــــــــــــه قــــــــــــــــدرت قلنــــــــــــــــدرـــــــــــــــــــــــدر ـــــــــــــــــــــــوده ارادت قلن بربــــــــدر عکســــــــی اســــــــت ز حشــــــــمت قلن رشــــــــــــــحی ز افاضــــــــــــــت قلنــــــــــــــدر

رخ علـــــــــــــــــی مشـــــــــــــــــتاق پیـــــــــــــــــدا ز معنـــــــــــــــــی و حقیقـــــــــــــــــت قلنـــــــــــــــــدر

ــــــــــــــع طلعــــــــــــــت قلنــــــــــــــدر دل مطلـــــــــــاىل ـــــــــــفات حقتع ـــــــــــني ذات و ص بــــــــــــــــــــةالحقایق خورشــــــــــــــــــــید حقیق معنـــــــــــــــــی هویـــــــــــــــــت الهـــــــــــــــــی در زلـــــــــف بتـــــــــان و خـــــــــال خوبـــــــــانـــــــــــــــــــوت دل نگنجـــــــــــــــــــد اال در خل هــــــم حضــــــرت غیــــــب و هــــــم شــــــهادتــــــــــــان حــــــــــــرف شــــــــــــهدالله ای حریفــــــــک ــــــــک المل آن اســــــــم شــــــــریف مال مجمـــــــــــــــوع عـــــــــــــــوالم الهـــــــــــــــی بیتــــــــــــــــأثري مشــــــــــــــــیت ربــــــــــــــــو

ــــــــــانی ــــــــــایق و مع صــــــــــد گــــــــــنج حق برخـــــــــوان لطیــــــــــف نعمــــــــــت اللــــــــــه معصـــــــــــوم علـــــــــــی فـــــــــــرد اعلـــــــــــیــــــــــانی ــــــــــم مع ــــــــــی آن ی ــــــــــیض عل فـــــــــــــــابی ـــــــــــــــت آفت ـــــــــــــــورعلی اس ن

آئینـــــــــــــــــه جلـــــــــــــــــوت قلنـــــــــــــــــدر ـــــــــــــدر ـــــــــــــی و صـــــــــــــورت قلن در معنــــــــــــــدر ــــــــــــــت قلن ــــــــــــــارق ز حقیق شـــــــــــــــدر ـــــــــــــــت قلن ـــــــــــــــی و هوی معن بـــــــــني کثـــــــــرت و وحـــــــــدت قلنـــــــــدر آنحضــــــــــــــرت عــــــــــــــزت قلنــــــــــــــدرـــــــــــــدر مجمـــــــــــــوع ز حضـــــــــــــرت قلنــــــــــــــدر ــــــــــــــهادت قلن ــــــــــــــزی ز ش رمـــــــــــــــدر شاهنشـــــــــــــــه ملکـــــــــــــــت قلن انـــــــــــدر یـــــــــــد قـــــــــــدرت قلنـــــــــــدرـــــــــــــــدر ـــــــــــــــیت قلن ـــــــــــــــاهر ز مش ظـــــــــــــــدر در گـــــــــــــــنج قناعـــــــــــــــت قلنـــــــــــدر ـــــــــــت قلن ـــــــــــده نعم ـــــــــــد مائ ب آرایـــــــــــــــش عصـــــــــــــــمت قلنـــــــــــــــدرـــــــــــــــدر ـــــــــــــــاض افاضـــــــــــــــت قلن فیــــــــــــــــــــــدر ــــــــــــــــــــــت قلن در ذروۀ رفع

ـــــــــــــتاق ـــــــــــــی مش ـــــــــــــرم عل ـــــــــــــر ک ز ابــــــــــــدر ــــــــــــت قلن ــــــــــــازل شــــــــــــده رحم ن

ــــــور ــــــوار ظه ــــــع ان ــــــا مطل ــــــدۀ م رخ زیبن بیـــنمدل بـــود اینکـــه بـــر او نقـــش رخـــت مـــی

ــوه ــو دروادی جــان جل ــور رخســار ت گــر اســتن عندلیب است که بر عـارض گـل نکتـه سراسـتــم ــو رق ــی همچ ــام عل ــم ن ــو قل ــود همچ ــان ب جــوف ــوحی ملف ــو ل ــال چ روحــدر حضــرت اجم در خــــــراب دل مــــــا گــــــنج ازل بنهادنــــــد دل بـود چـون خضـر و عشـق تـو چـون آبحیــات

ـــــده مـــــا مخـــــزن اســـــرار حضـــــور دل فرخنــی ــر مصــحف حــق م ــه ب ــا ک ــری ــورنگ ــت ن م آی

یــا کــه خــود آتــش موســی اســت نمایــان از طــورـــــور ـــــات زب ـــــاىل آی ـــــود ت ـــــه داود ب ـــــا ک یـــاب مســـطور حـــق بـــود راقـــم و دل همچـــو کت قلــــب در محضــــر تفصــــیل چــــورقی منشــــور زان ســـبب نـــام دل مـــا شـــده بیـــت معمـــور دل بــود همچــو ســلیمان و مشــاعر چــو طیــور

ــــــون ــــــرار بط ــــــزن اس ــــــی مخ ــــــتاق عل دل مشـــــــــع ا ـــــــــتاقعلی مطل ـــــــــوررخ مش ـــــــــوار ظه ن

ــــــواربرخ زی ــــــور االن ــــــع ن ــــــا مطل ــــــده م ن نوراالنـــــــوار بـــــــود نـــــــور علـــــــی اعلـــــــی سراالســـــرار بـــــود فـــــیض علـــــی فیـــــاض

ـــــــا مخـــــــزن سراالســـــــرار ـــــــده م دل فرخنـــ ـــالم اع ـــرد صـــمد ع ـــرارحضـــرت ف الن و س

ــــار ــــرار و جه ــــف اس ــــد واق ــــوم اب ــــی قی ح

۳۷

ـــــور احـــــدی ـــــع ن ـــــی مطل ـــــور عل ـــــۀ ن جبهــــر صــــمدی ــــزن س ــــی مخ ــــیض عل ــــینۀ ف ســـرق شـــمس جـــربوت ـــی مش ـــور عل ـــارض ن ع بــــاطن فــــیض علــــی منبــــع فــــیض ملکــــوت

ـــوه ـــارجل ـــال غف ـــن و جم ـــته ازان حس ـــر گش گــــار ــــالل قه ــــق و ج ــــته در او عش ــــترت گش مس نــــــــور بخشــــــــندۀ ذرات قلــــــــوب ابــــــــرارـــــار ـــــیض بخشـــــنده مســـــتان شـــــراب اخی ف

ــــــــنش ــــــــی آئی ــــــــه و نــــــــور عل دل بــــــــود آین دل مشـــــــتاق علـــــــی مطلـــــــع نـــــــور االنـــــــوار

ــــاز ــــک ن ــــت مل ــــوی دس ــــاه ق ــــائیم پادش مـــــ ـــــزمس ـــــت کن ـــــر کن ـــــا س ـــــرایر م تور در س

ــــــب ــــــم ری ــــــد از چش ــــــارفیم بین بحــــــر معــــو بصــــورت کــــل باشــــد انتســــاب ــــا را بت مــــات ــــو التف ــــا ت زان انتســــاب هســــت مــــرا ب گـــــر بـــــا تـــــو التفـــــات کـــــنم از ره وفـــــاــــــا ــــــی از ره جف ــــــن احــــــرتاز کن گــــــر از م در شـــــــعلۀ جـــــــالل ازل دائمـــــــا بســـــــوز

خوبــــــان نــــــازنني همگــــــی را بمــــــا نیــــــاز ـــــا ـــــمایر م ـــــور در ض ـــــم رازمطم ـــــنج عل گ

عــــــني حقــــــایقیم بکــــــن دیــــــدۀ مجــــــاز مــــــا را ز تــــــو بمعنــــــی دل باشــــــد امتیــــــازــــاز هســــت تــــو را از مــــن احــــرتاز زیــــن امتیـــاز ـــیض ب ـــواب ف ـــو را شـــود اب ـــر روی دل ت ب درهــــای جــــور بــــررخ جــــان گــــرددت فــــرازـــــاز ـــــد متصـــــل بس ـــــال اب ـــــه جم ـــــا نفخ ب

ذات علـــــی ز غایـــــت جـــــود و کمـــــال فـــــیضــــمشــــتاق ماســــت لیــــک ز مــــا هســــت بــــی ازنی

ـــــاز ـــــع ن ـــــا مطل ـــــوار ازل را رخ م حســـــن ان نبـــــــود ســـــــر بطـــــــون ابـــــــدی را انجـــــــام گــــذری کــــن بطریقــــت نظــــری کــــن ز یقــــنيــه کشــف ــارف هم ــت اســرار مع ــر دل ــا شــود ب تــــود شــــارح هرجــــا اشــــکال ــــت حســــن ب آی مـــــوج تفســـــري بـــــود ســـــاتر بحـــــر اجمـــــال فــرض عینـــت ســـوی اجمــال ز تفصـــیل عبـــور

ــه ــاالت عــریض چیســت تفصــیل هم بحــث خی ل ز پروانــــــۀ عــــــارف آمــــــوزعلــــــم اجمــــــا

ــــــاز ز م ــــــنوحدرس ایج ــــــق بش ــــــود محق م چشــم دل پــوش بجــز چهــرۀ فکــر از همــه وجــه غــــري رخســــارۀ ســــاقی منگــــر هــــیچ جمــــالـــــوز ـــــاک بس ـــــالل ازىل پ ـــــار ج ـــــاه در ن گ

فـــــیض اســـــرار ابـــــد را دل مـــــا مخـــــزن راز نبـــــــــود نـــــــــور ظهـــــــــور ازىل را آغـــــــــازـــاز ـــن ز مج ـــذری ک ـــت گ ـــن بحقیق ـــری ک نظ

قــایق همــه بــازتــا شــود بــر رخــت ابــواب ح حضـــرت عشـــق بـــود موضـــح هـــر جـــا الغـــاز زلــــف تطویــــل بــــود حاجــــب وجــــه ایجــــازـــل جـــواز عـــني فرضـــت ســـوی ایجـــاز ز تطوی چیســــت تطویــــل همــــه نقــــل مقــــاالت دراز چشـــم بســـنت ز همـــه جمـــع بجـــز شـــمع طـــرازــاز ــه حــرف بجــز وصــف ای گــوش بســنت ز هم گــوش جــان بنــد بجــز نغمــه ذکــر از همــه ســاز

ـــــــ یچ آوازغـــــــري آوازه مطـــــــرب مشـــــــنو ه گــــاه بـــــانور جمــــال ابـــــدی نیــــک بســـــاز

گــــــــوهر راز بــــــــود فــــــــیض علــــــــی یکتــــــــاـــــوهر راز ـــــون صـــــدف گ ـــــی چ ـــــتاق عل دل مش

ــــــــــز گــــــــــوهر راز ســــــــــینۀ ماســــــــــت کن عشــــــــــق مــــــــــا را پدیــــــــــدنی انجــــــــــام

ایســـــــتمـــــــا حقیقـــــــت مجـــــــاز قنطـــــــره نـــــــــور عـــــــــني الیقـــــــــني حقیقـــــــــت را حســـــــــن معشـــــــــوق بینـــــــــد از عاشـــــــــق بینــــــــــد از عنــــــــــدلیب جلــــــــــوه گــــــــــل

یلــــــــــیبینــــــــــد از قــــــــــیس جلــــــــــوۀ لــــــــار ــــــــک و عی شــــــــاهد چســــــــت و چاب

ـــــــ ـــــــازجبه ـــــــرت ن ـــــــرق اخ ـــــــت ش ۀ ماس حســـــــن مـــــــا را عیـــــــان نشـــــــد آغـــــــازـــــــــواز ـــــــــور و ج ـــــــــره عب ـــــــــد از قنط بای

گـــــــر بینـــــــد ازنقـــــــاب مجـــــــازجلـــــــوهـــــــــــاز ـــــــــــني نی ـــــــــــاز از جب ـــــــــــوۀ ن جل هـــــــم ز پروانـــــــه نـــــــور شـــــــمع طـــــــرازــــــــاز ــــــــن روی ای ــــــــود حس ــــــــم ز محم ه مــــــــــــاه طــــــــــــرار و دلــــــــــــرب طنــــــــــــاز

۳۸

ـــــــوه ـــــــان جل ـــــــر زم ـــــــاره ـــــــد اظه ای کنــــــحر چشــــــمش گهــــــی کشــــــد مــــــردم س گــــــــاه ســــــــاقی شــــــــود گهــــــــی بــــــــاده

گـــــــردد و گهـــــــی میخـــــــوارگـــــــاه مـــــــیـــــــداد ـــــــط بغ ـــــــه از ش ـــــــد گ ـــــــاده بخش بـــــدار ـــــم دل ـــــاه و ه ـــــواز اســـــت گ جـــــان ن جانستانســـــــت گـــــــاه و گـــــــه جـــــــانبخش سرفشانســـــــــت گـــــــــاه و گـــــــــه ســـــــــردارــــــــد ــــــــا احم ــــــــتم انبی ــــــــود خ ــــــــه ش گ

ــــــــت ــــــــود ف ــــــــه ش ــــــــدرگ ــــــــا حی ح اولیـــــــري ـــــــرش مس ـــــــراق ع ـــــــه ب ـــــــر ران گ زی گــــــــاه زهــــــــرا شــــــــود کــــــــه جــــــــربیلشـــــد ـــــم نوش ـــــر غ ـــــاه ز ه ـــــن گ ـــــون حس چ چـــــــون حســـــــني گـــــــاه جادهـــــــد بگلـــــــوـــــــب ـــــــام عن ـــــــی ز ج ـــــــد گه ـــــــر نوش زهــــــــا ــــــــتان رض ــــــــر اس ــــــــذارد ب ــــــــه گ گـــــــــه رخ ـــــــــت الل ـــــــــد ز نعم ـــــــــه نمای گـــــد ـــــت کن ـــــب وق ـــــه چـــــو معصـــــوم قط گ گـــــه چـــــو فـــــیض علـــــی ز فـــــیض دمـــــش گــــــه چــــــو نــــــور علــــــی ز نــــــور رخــــــش

ـــــــرازهـــــــر نفـــــــس عشـــــــوه ای دهـــــــد اب گـــــــه لـــــــبش زنـــــــده ســـــــازد از اعجـــــــازـــــــــی آ ـــــــــود گه ـــــــــرب ش ـــــــــاه مط وازگ

ـــــــــی دمســـــــــاز گـــــــــاه دم گـــــــــردد و گه نغمـــــــه ســـــــازد گـــــــه از مقـــــــام حجـــــــاز دلســــــــتان اســــــــت گــــــــاه و روح گــــــــدازــــــرداز جــــــان فشانســــــت گــــــاه و جــــــان پ ســــــر فــــــراز اســــــت گــــــاه و گــــــه ســــــرباز بــــــر دلــــــش بــــــاب وحــــــی گــــــردد بــــــاز شــــــــاه دلــــــــدل ســــــــوار معرکــــــــه تــــــــازـــــــداز ـــــــار ســـــــر ان گـــــــه بکـــــــف ذوالفقـــــــاز ـــــــت نم ـــــــود بوق ـــــــان ش ـــــــد جنب مه زن کـــــــه زهـــــــرش دهـــــــد نگویـــــــد بـــــــازــــــــاز ــــــــعبده ب ــــــــني ش ــــــــمر لع ــــــــغ ش تیــــــــاز ــــــــی رضــــــــا شــــــــه ممت چــــــــون علــــــــالهای دراز ــــــــروف س ــــــــو مع ــــــــر چ س آن شـــــــه بـــــــی شـــــــریک بـــــــی انبـــــــاز وعــــــــــد عهــــــــــد الســــــــــت را ایجــــــــــازـــــــاز ـــــــق را الغ ـــــــز عش ـــــــده رم ـــــــل ش ح

ــــــــده ــــــــده دی ــــــــاز گردی ــــــــرازب هــــــــای ف

ــــــــــی ــــــــــیض عل ــــــــــت ف ــــــــــوهر راز چیس گ دل مشــــــــــــــــتاق بحــــــــــــــــر گــــــــــــــــوهر راز

رخ مــــــا حســــــن حــــــق را مطلــــــع نــــــاز نجامدریــــــــن گنجینــــــــه پنهــــــــان ســــــــرا

ــــــحر ــــــت س ــــــدا آی ــــــت پی ــــــم ماس ز چش ســـــتاندبغمـــــزه چشـــــم مـــــا جـــــان مـــــی

ـــــــیم ـــــــه ممیت ـــــــی گ ـــــــایم محی ـــــــی م گهــــــــار ــــــــدان عی مــــــــنم شــــــــاه همــــــــه رنــــــار ــــــه در اظه ــــــونم گ ــــــدر بط ــــــی ان گهــــاده گــــه جــــام ــــی ســــاقی شــــوم گــــه ب گهـــــوش ـــــا پ ـــــري خط ـــــی پ ـــــیض عل ـــــی ف گه

دل مــــــــا عشــــــــق حــــــــق را مخــــــــزن راز ــــــــــور آغــــــــــاز ــــــــــدا ن ــــــــــه پی وز آن آئین ازبلعـــــــل ماســـــــت پنهـــــــان ســـــــر اعجـــــــ بعشـــــوه لعـــــل مـــــا جـــــان میدهـــــد بـــــازــــــاز ــــــم غم ــــــاز و چش ــــــوه س ــــــل عش ز لعــــــــاز ــــــــان طن ــــــــه خوب ــــــــاه هم ــــــــنم م م گهـــــــی انـــــــدر کمـــــــونم گـــــــه در ابـــــــراز گهــــی مطــــرب شــــوم گــــه نغمــــه گــــه ســــازـــــــرافراز ـــــــد س ـــــــی رن ـــــــور عل ـــــــی ن گه

گهــــــــی در بحــــــــر راز آمــــــــد چــــــــو گــــــــوهر دل مشــــــــــــــــتاق بحــــــــــــــــر گــــــــــــــــوهر راز

ــــــــــاز ــــــــــع ن رخســــــــــارۀ ماســــــــــت مطلـــــــــــــۀ دل ماســـــــــــــت مخـــــــــــــزون خزان

هــــــــرۀ جــــــــان ماســــــــت دایــــــــمبــــــــر چ عـــــــــــــــارج بمعـــــــــــــــارج کمـــــــــــــــالیمـــــــــا شـــــــــده ســـــــــرفکنده دشـــــــــمن از مـــــــــش ـــــــــه بخ ـــــــــان کل ـــــــــاهی بموافق گ

ــــــــــــــــاز ــــــــــــــــاهدان طن ــــــــــــــــۀ ش آئینـــــــــــاز ـــــــــــم آغ ـــــــــــام و عل ـــــــــــر انج س ابـــــــــواب فیـــــــــوض ســـــــــرمدی بـــــــــاز خورشــــــــــید ســــــــــوار آســــــــــمان تــــــــــازـــــــــرافراز ـــــــــتان س ـــــــــده دوس ـــــــــا ش از مـــــــــداز ـــــــــان ســـــــــر ان ـــــــــاهی ز مخالف گ

۳۹

ـــــــده عـــــــدل ـــــــا ش ـــــــب ز م ـــــــزان طل می چـــــــون عهـــــــد الســـــــت وعـــــــدۀ یـــــــار منحـــــــــل شـــــــــدمان عقـــــــــود اشـــــــــکال تفصـــــــــیل نشـــــــــد حجـــــــــاب اجمـــــــــال بنمــــــــــود بطــــــــــون جمــــــــــال اظهــــــــــارــــــــــدم ــــــــــار هم ــــــــــل ی ــــــــــتیم بوص گشــــــــای ــــــــأه بخش ــــــــاقی دورو نش ــــــــه س گ

قـــــــانون طـــــــرب ز مـــــــا شـــــــده ســـــــاز بگرفــــــــــت ز مــــــــــا وفــــــــــا و انجــــــــــاز واضــــــــــح شــــــــــدمان رمــــــــــوز الغــــــــــازــــــــــاز ــــــــــاب ایج ــــــــــد نق ــــــــــل نش تطویــــــــــراز پــــــــــذرفت کمــــــــــون کمــــــــــال اب گشــــــــــتیم بــــــــــآن نگــــــــــار دمســــــــــاز

ـــــــزم ـــــــرب ب ـــــــه مط ـــــــردازگ ـــــــه پ و نغم

مشـــــــــــتاقعلی اســـــــــــت بحـــــــــــر واســـــــــــعـــــــــــــــوهر راز ـــــــــــــــوی گ ـــــــــــــــر بج زان بح

ــــــــــروز ــــــــــه دل اف ــــــــــا م ــــــــــاره م رخس مـــــــاهی و چــــــــه مـــــــاه مهــــــــر افــــــــزایــــــــــــق دردآور ــــــــــــه عش ــــــــــــقی و چ عشــــــار ــــــل بیم ــــــب و عق عشــــــق اســــــت طبی مفتــــــــــوح ز عشــــــــــق بــــــــــاب مغلــــــــــق عشــــــق اســــــت چــــــو نفخــــــه دل بــــــودنی عشــــــــــــق آن اســــــــــــدالله قــــــــــــوی دل

ــــــان ــــــروان کم ــــــدف اب ــــــون ه ــــــادل چ ه رص و شــــــــــهوت و آزدر مرتــــــــــع حــــــــــ

مــــــــا راســــــــت جمــــــــال زینــــــــت اللــــــــه

چــــــــه مــــــــه شــــــــب دل ز نــــــــور او روز ـــــــدوز مهـــــــری و چـــــــه مهـــــــر عشـــــــق ان دردی و چـــــــــــه درد عافیـــــــــــت ســـــــــــوز آن پـــــــــري ادیـــــــــب و ایـــــــــن نوآمـــــــــوز مکشـــــــــوف ز عشـــــــــق ســـــــــر مرمـــــــــوزــــاده جــــان بــــود کــــوز عشــــق اســــت چــــو بــــوز ــــون ی ــــس چ ــــزال و نف ــــت غ ــــل اس عق مژگـــــــــــــــان دراز تـــــــــــــــري دلـــــــــــــــدوزـــــــب و پـــــــ وزمگشـــــــا خـــــــر نفـــــــس را ل

ـــــــــوز ـــــــــاطلس و ت ـــــــــود ب ـــــــــت نب حاج

مـــــــــاه فلکـــــــــی جهـــــــــان فـــــــــروز اســـــــــت مشــــــــــــــــتاقعلی مــــــــــــــــه دل افــــــــــــــــروز

مــــــا خرقــــــۀ سالوســــــی و دراعــــــه پرهیــــــز کـــــردیم دل انـــــدر ســـــر آن دلـــــرب سرمســـــتــــار کــــردیم ســــیه روز عــــدو را چــــو شــــب ت مــــی نــــوش بــــآواز نــــی و چنــــگ و چغانــــهــد ــا چن ــو ت ــان حــرص ت ــک جه ــب مل ــدر طل ان

ــــا و ســــران ــــی پ ره حــــق را منگــــر پســــتب گــــر رنــــد خرابــــاتی و گــــر زاهــــد مســــجد عشــــــاق همــــــه دامــــــن معصــــــوم گرفتنــــــد

دادیـــــم و گـــــرفتیم عـــــوض ســـــاغر لربیـــــز ــــــز ــــــاه دالوی ــــــدر ره آنم ــــــر ان ــــــم س دادیـــــــــبخیز ـــــــــه ش ـــــــــحرگاهی و از نال از آه ســـــز ـــــب تی ـــــبلتک محتس ـــــن از س ـــــروا مک پ کـــاین حـــرص دریـــده شـــکم خســـرو پرویـــزــــه مســــتیز ــــات مغــــان اینهم ــــا رنــــد خراب ب

ـــن ـــت ک ـــوی عنای ـــز روی س ـــه بگری و از اینهم از تربیـــــت فـــــیض علـــــی نـــــور علـــــی نیـــــز

مشــــــــتاقعلی رنــــــــد قلنــــــــدر دل سرمســــــــتـــــــز ـــــــه پرهی ـــــــا خرق ـــــــد ز اصـــــــحاب ری برکن

ـــــاد شـــــموس ـــــدال آمـــــده اقمـــــار وش اوت بــــان ملکــــوت ــــود شــــمس جه ــــوار ب ــــور ان نــــر ــــرب و دل همچــــون دی عیســــی دیرنشــــني دلـــاقوس همـــه وصـــف جمـــال ســـبوح صـــوت ن

و حکـیم عشق چون راکب رایـض کـه ادیبسـت هیبــــت عشــــق کنــــد عقــــل حــــرون را منقــــاد ســـاقیا بانـــگ خـــروس ســـحری شـــد نزدیـــکـــاز آمـــد جـــم ـــاده کـــه ب مســـند ملـــک کـــن آم

بشان شمس شموس آن ملـک ملکـت طـوسقط آن چــو شــمس آمــده ذرات عقولســت و نفــوس زلف آن همچـو صـلیب آمـده دل چـون نـاقوســـدوس ـــالل ق ـــت ج ـــه نع ـــاقوس هم ـــرف ن ح عقل چون مرکب رهروکه جموحست و شـموســـوس ـــق عب ـــود خل ـــاس ب صـــفت حضـــرت عب ریـــزدر جـــام از آن بـــادۀ چـــون چشـــم خـــروســـاوس ـــد ک ـــه در آم ـــانی ک ـــن تخـــت کی ـــاز ک س

۴۰

آفتــــی نیســــت بــــرت راهــــروان را از عجــــب حفــــظ نــــاموس کجــــا مقصــــد عشــــاق کجــــاـــــد ـــــاز شـــــنو از هده قصـــــه شـــــهر ســـــبا ب

ای از نــــور علــــیآتــــش طــــور بــــود لمعــــهـــالوف ـــا م ـــت دل م ـــی نیس ـــز بمعصـــوم عل ج

ـــــر ـــــت جـــــان طـــــاوسپ ـــــود آف طـــــاوس بـــــاموس ـــــاظ ن ـــــود وســـــع حف عاشـــــقانرا نبــــاموس منطــــق الطــــري کجاکشــــف شــــود از قــــانوس ــــی شــــمع و دل مــــا ف ــــور عل لمعــــۀ ن جـــــز بمشـــــتاقعلی نیســـــت دل مـــــا مـــــأنوس

ــــاد قطــــب معصــــوم رضــــا شــــمس شــــموس اوت فــــرد مشــــتاقعلی چــــون فلــــک شــــمس شــــموس

ـــــاده انســـــم در کـــــاس ـــــز از آن ب ســـــاقیا ریــ ن شــودم ســخت قــویضــعف از تــن بــرود ت

ـــار ـــرب و وق ـــوم ص ـــه ش ـــرود جمل ـــبوری ب ناصــــاز ــــن س ــــرب را ک ــــانون ط ــــردۀ ق ــــا پ مطربــــی ــــدا را نفس ــــرده خ ــــريود از پ ــــرون م دل بـــوازی ـــر بن ـــرده اگ ـــی پ ـــه ب ـــن نغم ـــد از ای بع اســـــم اعظـــــم رقـــــم حـــــق و یداللـــــه راقـــــمـــام ســـروش ـــی اله ـــود معن نفـــس حـــق چـــه ب

تاشــــود وحشــــت جــــانم همگــــی اســــتیناس ان شــودم جملــه شــناسجهــل از جــان بــرود جــ

ناسپاســـی بـــرود جملـــه شـــوم شـــکر و ســـپاس کــه بــرون رفــت غــم از حیــز قــانون و قیــاس حــرف در پــرده بگــو زان شــه بــی ســرت و لبــاس پــــرده پــــرده بشــــکافد فلــــک پــــرده اســــاســــاس ــــا قرط ــــوح دل م ــــم و ل ــــم قل روح اعظـــــاس ـــــیم خن ـــــواس رج ـــــل وس ـــــس باط نف

نفـــــس حـــــق چـــــه بـــــود فـــــیض علـــــی اعلـــــی ه الهـــــی انفـــــاسکیســـــت مشـــــتاق علـــــی شـــــا

ـــــــناس ـــــــل ش ـــــــاه اه ـــــــه گ ـــــــا قبل رخ مــــــــــاگردد ــــــــــه غن ــــــــــا هم ــــــــــر از م فقـــــــدوث صـــــــفات ـــــــر از ح ـــــــا برت ذات م ملـــــــک از لطـــــــف ماســـــــت ذوااللهـــــــام

نفـــــــــس ماســـــــــت وحـــــــــی ربـــــــــانی ـــــــــــــور ـــــــــــــد نف ـــــــــــــدان از معارفن زاهــــــــــود زعــــــــــامی خــــــــــاص ــــــــــز ب متمیــــــت ز ابــــــدال دانــــــی ای درویــــــش کیســــــــارف ــــــــی ایع ــــــــاد دان ــــــــت ز اوت کیس

انــــــــدآن امامــــــــان دو مظهــــــــر آمــــــــدهـــــــ ـــــــتجل ـــــــوم اس ـــــــه معص ـــــــاه ال وه گ

ـــــــــــــاس ـــــــــــــه اولواالنف ـــــــــــــا کعب دل م وحشــــــــت از مــــــــا بــــــــدل باســــــــتیناســـــــاس ـــــــد قی ـــــــرون ز ح ـــــــا ب صـــــــفت م دیــــــــو از قهــــــــر ماســــــــت ذوالوســــــــواســـــــــــاس ـــــــــــق از وی وســـــــــــاوس خن زاه متنفـــــــــــر ز بـــــــــــوی گـــــــــــل کنـــــــــــاســـــــناس ـــــــا نس ـــــــاس ت ـــــــد ز ن ـــــــرق باش فــــــواس ــــــل و ح ــــــرد عق ــــــدیل ک ــــــه تب آنکــــــاس ــــــت اس ــــــق راس ــــــاد عش ــــــه بنی آنکـــــــــــ ـــــــــــاس را و رب الن ـــــــــــک الن اسمل

ـــــون آس ـــــود چ ـــــمان ب ـــــب آس ـــــو قط او چ

ـــــــــــا ـــــــــــني و الم و ی ـــــــــــتاق ع ـــــــــــرد مش فــــــــــاس کیســــــــــت ســــــــــلطان آســــــــــمان کری

مـــا جلـــیس اللـــه خاصـــیم و خـــدا خريجلـــیس قدســــیان را همــــه در صــــومعۀ عــــالم قــــدســــــون تــــــذویر خــــــاطر ماســــــت مــــــربا ز فنــف ــع کثی ــا طب ــافی م ــس ص ــف از نف ــد لطی شــــــف ــــــی دم مــــــا گشــــــته لطی از دم آدم معن

ـــــت ـــــر مکرم ـــــرا نظ ـــــم دل ـــــریحه ـــــا تف م

ــیس ــه مخصــوص و خــدا خــري ان ــیس الل ــا ان م حاصــلی نیســت بجــز مــدحت مــا از تقــدیســــیس ــــاطن ماســــت مصــــفی ز صــــنوف تلب ب شــد شــریف از دم پــاکیزۀ مــا نفــس خســیســــیس ــــس عشــــق نف ــــا از نف ــــل م ــــس کام نفــــیس ــــا تنف ــــت م ــــرم عاطف کــــرب جــــانرا ک

پــــای تــــا ســــر همگــــی حضــــرت جربیــــل شــــودــــــی گــــــرابلی سنوشــــــد از ســــــاغر مشــــــتاق عل

ــــت حســــن شــــریف و عشــــق نفــــیس ــــــاطیس چیس ــــــو مغن ــــــن آن چ ــــــود آه ــــــن ب ای

۴۱

همـــــه عـــــالم وضـــــیع و حســـــن شـــــریف کنــــــد ملــــــک تســــــبیححســــــن را مــــــی

ــــــــه دل را ــــــــود هم ــــــــونس ب ــــــــن م حســــــود همــــــه جــــــان را عشــــــق صــــــاحب بــــــد ــــــق جــــــنس یکدگرن ــــــا عش ــــــن ب حس صــــــادق الوعــــــد حســــــن بــــــی تزویــــــر غــــــــريت عشــــــــق بــــــــود آنکــــــــه ابــــــــا

ـــــیس ـــــق نف ـــــیس و عش ـــــونني خس ـــــه ک همـــــــــــدیسعشـــــــــــق را ر ـــــــــــد تق وح میکن

انـــــــــــه خـــــــــــري مـــــــــــونس و انـــــــــــیس انــــــــــه خــــــــــري صــــــــــاحب و جلــــــــــیس مرحبــــــــــا حبــــــــــذا زهــــــــــی تجنــــــــــیس صــــــادق العهــــــد عشــــــق بــــــی تلبــــــیســـــــــیس ـــــــــن ابل ـــــــــاد حس ـــــــــرد از انقی ک

ــــــــــا ــــــــــني و الم و ی ــــــــــتاق ع ــــــــــن مش حســـــــــــدلیس ـــــــــــه عشـــــــــــق خـــــــــــاىل از ت قبل

مـــا را دىل باشـــد بربپـــاک ازهـــوا و از هـــوس رنـــد قلنـــدر مشـــربم صـــوفی صـــاحب مـــذهبم

ــ ــوددل وادی ایم ــش روشــن ب ــق آت ــود عش ن ب میخانـــه چـــون دارالشـــفا میخوارگـــان بیمارهـــاـــوی ـــريان مســـیح معن ـــر عیســـوی پ ـــه دی میخان لعــل لــبش شکرســتان عشــاق همچــون طوطیــان رعنا قدش نخلی رسا از لب رطـب بخشـد بمـاــور و ضــیاء ــا ن ــیم ســخا خورشــید ب ســلطان اقل

از هر دو عالم ای پسر این پاکدل ما راست بس ــا ــاج کــی باشــم بکــسمشــتاق عش ــم محت ق رب

ـــبس ـــد ق ـــد بامی ـــود کآی موســـای جـــان مـــن ب پـــري مغـــان بـــا صـــفا عیســـای روحـــانی نفـــس زلفش صلیب ملتوی دل همچو ناقوس و جـرس طوطی ز شکر کـامران برسـرزنان مسـکني مگـس کوتــاه دســتانرا کجــا باشــد بــنخلش دســت رســبس ــش مقت ــور روی ــور و صــفا از ن ــه ن ــا آنهم ب

ـــافی ـــفا ص ـــا ص ـــی ب ـــور عل ـــوین ـــر ه ـــود از ه بــود از هــر هــوس ــا خــالص ب مشــتاق عــني و الم و ی

ـــــــــنفس ـــــــــدی ت ـــــــــری صـــــــــبح اله بشـــــــــالس ظلمـــــــــت ـــــــــد جهـــــــــان پ افکن بلبـــــــــــــل ز دم بهـــــــــــــار جـــــــــــــانبخش اســـــــــــــــتقبل مـــــــــــــــونس تـــــــــــــــوال از دیــــــــــر مغــــــــــان دگــــــــــر درآمــــــــــد باخـــــــــد صـــــــــبیح و ســـــــــاعد صـــــــــافــــــــــــــاىل ــــــــــــــال حقتع ــــــــــــــرآت جم مـــــــــد ـــــــــد نمان ـــــــــی کن ـــــــــمش نگه چش

ـــــــــی ـــــــــاغر وی مئ ـــــــــردددر س ـــــــــه گ کـــــــــــــبس از رخ ـــــــــــــی ق ـــــــــــــورموس من

لیــــــــــل ظلــــــــــم الضــــــــــالل عســــــــــعس پوشــــــــــید فلــــــــــک لبــــــــــاس اطلــــــــــس گردیـــــــــــد فصـــــــــــیح و زاغ اخـــــــــــرســـــــــــــــبس ـــــــــــــــل تع اســـــــــــــــتانس مقب

ای لطیــــــــف نــــــــورسخــــــــوش مغبچــــــــهــــــــــس باقــــــــــدر شــــــــــیق و ســــــــــاق املــــــــــــدس ــــــــــــالل رب تق ــــــــــــالی ج مجــــــــــس ــــــــــتی ک ــــــــــری ز هس ــــــــــاقی اث ب از قـــــــــــــوت آن عقـــــــــــــاب کـــــــــــــرکســــــــــــدس ــــــــــــس از دم مق ــــــــــــی نف عیس

ـــــــــــی مشـــــــــــتاق ـــــــــــس عل صـــــــــــبح از نفـــــــــــــــنفس ـــــــــــــــود اذا ت ـــــــــــــــبوی ش خوش

دمــد صــبح و عیــان میشــود انــوار نفــسمــیـــــی از دم معصـــــوم رضـــــا ـــــور عل ـــــع ن مطل فـــایض از ســـر نفـــس نـــور حضـــوری دردلــور حضــور ــد ن ــوه کن ــر جل ــور دگ ــس ط ــر نف هــوات ــود چــون فلکــی همچــو کواکــب جل دل ب

دل بـــــود افـــــالک دگـــــردر بطـــــون فلـــــک ـــی ـــر بین ـــائر ودائ ـــني س ـــه چن ـــک را ک ـــه فل نــــن اســــت ــــول ک ــــال ازل ق ــــی دم فع دم اعل

ــــد اظهــــار نفــــس ــــري روشــــن نفســــی میکن پ دل مشـــــــتاقعلی مطلـــــــع انـــــــوار نفـــــــســــس ــــرار نف ــــزن اس ــــی مخ ــــیض عل ــــینه ف ســــس ــــوار نف ــــوار ز اط ــــده ان ــــور آم ــــور ط طـــــــس ـــــــوات زاد وار نف ـــــــده جل دور دور آم روش هــــــر فلکــــــی تــــــابع رفتــــــار نفــــــس

د ایــن جنــبش و گــردش همــه کــردار نفــسباشــ نفـــــــس اول حـــــــق اول گفتـــــــار نفـــــــس

۴۲

رمـــای دو عـــالم نفـــس رحمـــان اســـتکـــار ف گـــــردش عـــــرش عظـــــیم از دم روح اعظـــــمــذکر اســت ــل ال ــت از دم اه ــرش دل ــبش ع جن جلــوۀ معنــی ذکــر اســت بــدل صــورت فکــرــــال و دم فکــــر دگــــر ــــس ذکــــر یکــــی ب نف شــــب معــــراج تــــو آنشــــب کــــه بــــراق دل راـــــو ـــــراق دل ت ـــــد ب ـــــار فرومان ـــــون ز رفت چ احمــدا در شــب معــراج کجــا خــواب رواســت

و روح امــــني جــــربیلممــــن رســــول حقــــم جانــــب ســــدره تــــو را میطلبــــد رب العــــرش نفــــس شــــري خــــدا قــــوت انفــــاس دلســــت

آن نفــس کــارحق اســت و دو جهــان کــار نفــســــــس ــــــدار نف ــــــدارات بمق ــــــادیر م و آن مق در دلـــــت جلـــــوه مـــــذکور ز اذکـــــار نفـــــســــس ــــتج افکــــار نف ــــس من باشــــد اذکــــار نفـــــار نفـــــس ـــــاحني لقـــــب جعفـــــر طی ذوالجنـــــس ـــــار نف ـــــد مخت ـــــد احم ـــــرران رام کن زی

کــــب رهــــوار نفــــسرفــــرف روح شــــود مر بایـــــدت هوشـــــدل آمـــــاده و بیـــــدار نفـــــس متصـــل حاضـــر دم بـــاش و تـــو هشـــیار نفـــس همـــــدم تـــــو ببطـــــون حیـــــدر کـــــرار نفـــــس ورنــــه از بــــاد هــــوا میگســــلد تــــار نفــــس

ـــــتاقعلی ـــــدم مش ـــــد از یک ـــــده ش ـــــان زن دو جه چشـــــم بگشـــــا و ببـــــني قـــــوت آثـــــار نفـــــس

رود الیــح شــد اســرار نفــسلیــل ضــاللت مــی شف ظلمات حجـباللیل عسعس کاشفی در ک

ـــم ـــدام هم ـــر اق ـــایر ب ـــأثري دم س ـــالک از ت ســـاس ارواح بقـــا دایـــر ســـموات العلـــی ز انف از یکنفس شد بر مال کون ومکـان ارض وسـماــار شــو سســتی مکــن ســیار شوپســتی مکــن طیــار شــو کاهــل مشــو در کــار شــو زاهــد مشــو عی

کنخویجانانباخویکنرویجانانسویخوش

انــوار نفــسصــبح هــدایت میدمــد واضــح شــد صــبح تــنفس واصــفی در وصــف آثــار نفــس

ـــدم ـــوار ق ـــواع اط ـــس ان ـــوار نف ـــق اط ـــر طب ب اقســــام ادوار ســــما بــــر وفــــق ادوار نفــــســق جهــان کــار نفــس ــق نفــس کــار خــدا خل خلــیار نفــس ــیار شــو دل دار هش مســتی مکــن هش غافل مشـو بیـدار شـو خـوش بـاش بیـدار نفـس مغــز خــرد خوشــبوی کــن از بــوی عطــار نفــس

مشـــــتاقعلی در دم همـــــی ســـــازدوىلاز دم چـــــو ــس ــرار نف ــق اس ــر خل ــی ب ــت و منجل ــوف گش مکش

قلبهـــــا را کـــــرم مـــــا زنـــــد اکســـــري نفـــــســــذار ــــت بگ ــــم جهال ــــري شــــوی رس ــــرا پ پس عــــرتت پــــاک نبــــی شــــارح فرقــــان حکــــیمــــذکر نشناســــد صــــفت ذکــــر مگــــر اهــــل ال حــق بــود رامــی و دم تــري ودلــت همچــو هــدفـــــادۀ دم ـــــه حـــــق جایگـــــه ب ـــــود شیش دل ب

ـــ ـــري خ ـــویاز دم ش ـــت ق ـــو گش ـــون دم ت دا چـــــازو را ـــــوی ب ـــــس ق بگســـــالند نفـــــس نف

ـــته ـــري نفـــسخس ـــت تباش ـــب ماس ـــان را زل گ هـــم نفـــس شـــو نفســـی بـــا نفـــس پـــري نفـــس پــــري کامــــل کنــــد از بهــــر تــــو تفســــري نفــــس حامــــل وحــــی کنــــد بهــــر تــــو تقریــــر نفــــســـري نفـــس ـــري چـــون قـــوس کـــزان میگـــذرد ت پ دل بــــود بیشــــه حــــق خوابگــــه شــــري نفــــس

و زنجــــري نفــــسنگســــلد از نفــــس نفــــس تــــــــــار اســــــدالله دم شمشــــــري نفــــــس ذوالفق

ـــــی چـــــون زدم شـــــري خداســـــت دم مشـــــتاق علــــس ــــأثري نف ــــوت ت ــــد از ق ــــق کن ــــک ش ــــه فل ن

ـــــس ـــــدرت نف ـــــرق از ق مـــــائیم جـــــامع الفــــــوخ دم ــــــات از رس ــــــائیم ناســــــخ العزم مـــــــار دم ـــــــه از ذوالفق ـــــــرحبیم گ ـــــــال م قتـــام دم ـــس از حس ـــمن نف ـــت دش ـــول ماس مقتـــــتقا ـــــت اش ـــــدادم ماراس ـــــون از دم خ قچ

ـــــای دم ـــــی از کربی کـــــاف کـــــن اســـــت آیت

ـــــس ـــــت نف ـــــق از رحم ـــــالق الفل ـــــائیم ف مـــــس ـــــت نف ـــــم از هم ـــــاقض الهم ـــــائیم ن مــــــس ــــــريت نف ــــــه از غ ــــــربیم ک ــــــاح خی فت

ـــوح ماســـت حصـــن دل از صـــولت نفـــس مفتـــــرتم از حرمـــــت نفـــــس ـــــا را بـــــدار مح مـــاء از عظمـــت نفـــس هـــم نـــون کـــن یکـــی نب

۴۳

جملــــه کاینــــاتمــــامخلــــوق گشــــته از دم از دم شـــــده اســـــت سلســـــله کـــــون منـــــتظمـــی وســـعت کـــل شـــی گفـــت ـــزد کـــه رحمت ای مــــا را ز رحمــــت وســــعت گشــــت منکشــــف

ـــس ـــرت نف ـــه از فط ـــان هم ـــن جه ـــور ای مفط اتقــــان نظــــم کــــل همــــه از حکمــــت نفــــس

ـــــمه ـــــرد ش ـــــري ک ـــــستفس ـــــعت نف ای از وســـــس آن وســـــعت دم حـــــق و آن بســـــطت نف

ـــــــوت دم از دم علیســـــــ تمشـــــــتاق را چـــــــو قــــــــس ــــــــوت نف ــــــــد از ق ــــــــم زن ــــــــاقرا به آف

ـــد گر ـــروشمیکن ـــوای ف ـــک حل ـــر طفل ـــه دگ ی کیســـت آن طفـــل دگـــر راهـــرو فـــرد ضـــعیف چیســت حلــوای وی آن هســتی موهــومی نفــس مشــــرتی کیســــت بگــــو هســــتی موهــــوم تــــراـــــة ـــــهم بالجن ـــــدا انفس ـــــت خ ـــــرتی گف اش طفــل را چــون بخــری قنــد وجــوابش نــدهیــــرآن مــــا را ــــت بق ــــدا گف ــــه خ ــــرض الل اق طفلـــم و گریـــه مراهســـت همـــه عـــادت و خـــو

ــــده ــــخوان ــــن ز ک ــــوا راام م ــــت ولیبک الم آی طفــل چــون در طلــب شــري ز سرهوشــش رفــتــداد ــري ن ــر ش ــرد و دگ ــیه ک ــو س ــتان چ ــر پس ســـــا ـــــای فن ســـــاقیم داد یکـــــی جرعـــــه ز مینــــر دادم ــــه دیگ ــــا جرع چــــون ز صــــهبای بق

ــی ــر جــوشم ــش دم دیگ ــرم ز آت ــگ ک ــد دی زنـــروش ـــده در وحـــی س ـــبیل آم ـــن س ـــام او اب ن کـــام شـــريین کـــن اذواق خالیـــق چـــون نـــوش

ه طریقـــــت شـــــه اســـــرار نیـــــوشرهـــــرب راـــو خـــود را بفـــروش ـــز ت ـــرا نی ـــو ت میخـــرد از تـــوز و خـــروش ـــد س ـــاز کن ـــن س ـــاخري ثم او ز ت قـــرض بـــی نســـیه نباشـــد تومســـوز و مخـــروشــــوش ــــدر آغ ــــادرم ان ــــد م ــــریم نکش ــــا نگ ت آنقـــدر گریـــه کـــنم تـــا گـــذرد ســـیل از دوشـــوش ـــیدش ه ـــاز ببخش ـــت حـــق ب ـــادر رحم مــــد بــــدادش بــــدل شــــريکه نــــوش شــــربت قن

شــاۀ آن مســت و خــراب و مــدهوشگشــتم از ن شد وجودم همه هوش و همه چشم و همه گوش

ــــــی ــــــتاق عل ــــــاطع مش ــــــت دم ق ــــــه چیس قارع جبــــــل الــــــنفس بهــــــا صــــــارکعهن المنفــــــوش

ـــــــوش ـــــــر درج ـــــــو بح ـــــــت دىل چ ماراســــــــت ــــــــس گهرهاس ــــــــر ب ــــــــدر دل بح ان گوشـــــــی کـــــــه ســـــــخن نیـــــــوش باشـــــــد دانـــــــی خـــــــر معنـــــــوی چـــــــه باشـــــــدـــــــــاطق ـــــــــام ن دوریســـــــــت خـــــــــران تم

ـــــــــــی ز روی ـــــــــــیای خـــــــــــر نفس عیس قـــــــوت تـــــــو علوفـــــــه زمـــــــني اســـــــت عیســـــــــی خـــــــــورد از موائـــــــــد غیـــــــــب خـــــــر چـــــــون صـــــــفت خـــــــری گـــــــذاردــــــــتاند ــــــــود س ــــــــش ز خ ــــــــک نفس از ی جهلــــــش همــــــه علــــــم گــــــردد و فهــــــم

ای قطـــــــــرۀ مـــــــــدعی تـــــــــو مخـــــــــروش ـــــــت گـــــــوش ـــــــک گهـــــــریش زین هـــــــر یــــــوش ــــــاری از ه ــــــران ع ــــــوش خ ــــــه گ ن زاهــــــــــــد صــــــــــــفت ردای بــــــــــــر دوشــــــــــــاموش ــــــــــــام خ ــــــــــــان تم و آن آدمی شـــــــــرمی بکـــــــــن و کمـــــــــال مفـــــــــروش

ــــــــــوشاز ــــــــــده ســــــــــما مکــــــــــن ن مائـــــــــردوش ـــــــــدام ب ـــــــــد م ـــــــــه کش خرهیمـــــــــوش ـــــــــدر آغ عیســـــــــیش بگـــــــــريد انـــــــــد فرامـــــــــوش از هســـــــــتی خـــــــــود کنــــــوش ــــــردد و ن ــــــهد گ ــــــه ش ــــــش هم تلخ

عیســــــــــــی زمــــــــــــان علــــــــــــی مشــــــــــــتاقـــــــــــــاپوش ـــــــــــــاقی دگـــــــــــــر خـــــــــــــر قب ب

جــــــان کــــــرد همــــــه جهــــــان فرامــــــوشـــــــــار ـــــــــود رخس ـــــــــان نم ـــــــــه بج جانان دلـــــــــــدار بـــــــــــدل نمـــــــــــود دیـــــــــــدار آمــــــــــد مــــــــــه المکــــــــــانی و گشــــــــــت

شـــــــــــد آمـــــــــــد شـــــــــــه آســـــــــــمانی و

دل جـــــــــــز رخ دلســـــــــــتان فرامـــــــــــوش کــــــــردیم ز جســــــــم و جــــــــان فرامــــــــوشـــــــــــــوش ـــــــــــــربان فرام ـــــــــــــردیم ز دل کـــــــــوش ـــــــــون و مکـــــــــان فرام ـــــــــا راک مــــــــــوش ــــــــــمان فرام ــــــــــه آس ــــــــــا را م م

۴۴

ــــــــــار ــــــــــت و ن ــــــــــیم جن ــــــــــدیم قس دی

شـــــــد دوزخ و هـــــــم جنـــــــان فرامـــــــوش

ــــــــــــتاق ــــــــــــی مش ــــــــــــدل عل ــــــــــــدیم ب دی کـــــــــــردیم همـــــــــــه جهـــــــــــان فرامـــــــــــوش

ـــی در دل فـــاش ـــور عل ـــد ن ـــوه کن هرکـــه را جلـــد از ـــذت جـــان راحـــت روحزای ـــور همـــه ل ن

قـــدرت و قـــوت دل رونـــق دیـــن اســـت ودولـــی از غـــم دوران مخـــروش راحـــت جـــان طلبــــار ــــدی عی ــــب در دل رن عشــــق جــــوئی بطلــال ــرط جم ــه از ف ــاه ک ــن آن م ــاش م ــوخ عی شـــد عیـــار مـــن آنشـــاه کـــه در عـــني جـــالل رن شـــــاه عیـــــاش مـــــن آن نـــــور علـــــی اعلـــــیـــــتاق ـــــی مش ـــــاه عل ـــــن آنش ـــــار م ـــــاه عی م

آیــــد بــــدل اســــتیحاشذوق انســــش بــــدلـــد از انـــس همـــه قـــدرت دل قـــوت جـــاش آی لــذت و راحــت جــان نظــم معاداســت ومعــاش قـــــوت دل طلبـــــی ســـــینه رنـــــدان مخـــــراش حســـن خـــواهی بنگـــر در رخ شـــوخ عیـــاش دســــت اللــــه بــــود نقــــش رخــــش را نقــــاش گیســـوی حـــور بـــود خـــاک درش را فـــراشــــراش ــــه پادشــــه عــــرش ف جــــم خورشــــید کلـــر ـــدر ف ـــک در نظـــرش ق ـــای فل ـــدر عنق اشق

لــــــذت انــــــس درآیــــــد غــــــم وحشــــــت بــــــربد چـــــون بـــــدل جلـــــوۀ مشـــــتاقعلی گـــــردد فـــــاش

ــــاش ــــا تجمــــل و نازیســــت دور ب معشــــوق ب حســــنش کــــه بــــود در تتــــق غیــــب مختفــــیــــال او ــــد جم ــــر آم ــــو در نظ ــــید را چ خورش رخســـــــارش آفتـــــــاب فـــــــروزان و آفتـــــــاب برگــــرد شـــــمع عــــارض او میکنـــــد طـــــوافـــم ـــر به ـــال و پ ـــد ب ـــو زن ـــدرتش چ ـــای ق عنق

خلقــــت جمیــــع المکونــــاتیــــا مــــن لنــــا ـــــی ـــــا عل ـــــت ی ـــــت تعالی ـــــم نیاف ـــــوح دل ل

کــــز مقــــدمش بجــــان و بــــدل آیــــد انتعــــاشــــاش ــــان وف ــــد عی ــــع ز رخ گشــــود و برآم برقـــــاش ـــــش در ارتع ـــــال و جالل ـــــاد از جم افتــــالش ــــد ت ــــفت میکن ــــواش ذره ص ــــدر ه انــــداش ــــد ف ــــا جــــان کن ــــۀ ســــپهر کــــه ت پروانــــراش ــــک ف ــــدر ی ــــود ق ــــرخ را نب ــــار چ طی

ی الفـــــراشیـــــا رافـــــع الســـــمأ و یـــــا داحـــــ جــــز نقــــش نامــــت از رقــــم دیگــــر انتقــــاش

مشـــتاق چـــون ز فـــیض علـــی گشـــت مســـتفیضــــــت انتعــــــاش جــــــان مجــــــردان ز دمــــــش یاف

ــش ــاه دروی ــورت و ش ــدا ص ــلطان گ ــت س کیس جـــان شـــده خالصـــش از وسوســـه و از تلبـــیســـت ـــود مـــذهب و کـــیش و مل غـــري عشـــقش نب قــــوت جــــانش همگــــی مائــــده غیــــب بــــود

ـــاک ـــر خ ـــاه ب ـــۀ گ ـــی جام ـــیند بیک ـــقنش دلــــم ــــه ک ــــم از هم ــــت و ک ــــد بعبودی ــــاجز آی عـــــاق ـــــد در تری ـــــر نه ـــــر او خاصـــــیت زه قهـــــد ـــــرار اب ـــــت اس ـــــد حکم ـــــم کن از ازل فه

آن قلنـــــدر دل بیگانـــــه ز بیگانـــــه و خـــــویش دل شـــــده فـــــارغش از تفرقـــــه و از تشـــــویق بیخــــرب آمــــده از مــــذهب و از ملــــت و کــــیش خبــز یــا بــس بــودش قــوت تــن و ملــح جــریش

ـــد بهمـــه ز ـــر تخـــت برآی ینـــت و ریـــشگـــاه بـــیش ـــه ب ـــیش از هم ـــت و ب ـــد بربوبی ـــادر آی قــــیش ــــوش گــــذارد در ن ــــت ن لطــــف او منفع نیست غایـب ز دلـش سـردو عـالم پـس و پـیش

رنــــــد مشــــــتاق علــــــی ســــــاقی فــــــیض ازىلــــاه ــــدر دل و ش ــــلطان قلن ــــت س ــــشو کیس دروی

از آینـــــــــــــــۀ جمـــــــــــــــال درویـــــــــــــــش هـــــــــر نـــــــــاقص پســـــــــت فطـــــــــرت دون خلـــــــــق افـــــــــراط و وصـــــــــف تفـــــــــریطــــــــــــــــۀ ســــــــــــــــماوی ــــــــــــــــات بلیغ آی

ــــــــــــــــوبیاف ــــــــــــــــه رب عــــــــــــــــال جمیل

گردیــــــــده عیــــــــان جــــــــالل درویــــــــش کامـــــــــل شـــــــــده از کمـــــــــال درویـــــــــشــــــــش ــــــــدال دروی ــــــــده ز اعت ــــــــادل ش ع

ـــــــــود از مقـــــــــا ـــــــــش لحرفـــــــــی ب درویـــــــــال درویـــــــــش ـــــــــاهر بـــــــــود از فع ظ

۴۵

ــــــــــر فخــــــــــری ــــــــــول رســــــــــول فق از قــــــــــــــــی ــــــــــــــــۀ اله اخــــــــــــــــالق کریمــــــت ــــــال و خوابس ــــــه خی ــــــه هم ــــــالم ک ع چــــــــون ســــــــر و ســــــــهی بپــــــــا ســــــــتادهــــــــاش ایمــــــــن بــــــــا خصــــــــم بگــــــــو مب

حـــــال درویـــــشیـــــک نکتـــــه ز وصـــــفـــــــــش ـــــــــود از خصـــــــــال دروی ـــــــــدا ب پیـــــــــش ـــــــــال دروی ـــــــــود از خی نقشـــــــــی بــــــــــــش ــــــــــــال دروی در گلشــــــــــــن دل نهــــــــــش ــــــــــود مجــــــــــال دروی بســــــــــیار ب

از آینــــــــــــــــــۀ علــــــــــــــــــی مشــــــــــــــــــتاقــــــــــش ــــــــــال دروی ــــــــــان جم ــــــــــده عی گردی

معصــــــــوم علیســــــــت شــــــــاه درویــــــــش فـــــــیض علـــــــی اســـــــت پـــــــري ارشـــــــاد نــــــــور علــــــــی اســــــــت شــــــــاه تجریــــــــدـــــــــــــــــــــــدر دور مشـــــــــــــــــــــــتاقعلی قلن بیــــــــــــداد روا مــــــــــــدار بــــــــــــر مــــــــــــا

ن آســــــــــمان برپهیــــــــــزبــــــــــا جوشــــــــــ مســــــــــــــهای طبـــــــــــــــایع نـــــــــــــــواقص اکســــــــــري کبــــــــــري چیســــــــــت دانــــــــــی

ســــــــــلطان همــــــــــه ســــــــــپاه درویــــــــــش بنشســـــــــــــته بخانقـــــــــــــاه درویـــــــــــــش تــــــــــاج شــــــــــهیش کــــــــــاله درویــــــــــشــــــــــش ــــــــــاه دروی ــــــــــاب کــــــــــرمش پن بــــــش حــــــق اســــــت چــــــو دادخــــــواه درویــــــــــــــش ــــــــــــــري آه دروی ــــــــــــــوت ت از قــــــــش ــــــــاه دروی ــــــــک نگ ــــــــته ز ی زر گش یکــــــــــــذره ز خــــــــــــاک راه درویــــــــــــش

مشـــــــــــتاقعلی اســـــــــــت شـــــــــــاه شـــــــــــاهانـــــــــــشســـــــــــلط ان فقـــــــــــري و شـــــــــــاه دروی

بر طینـت مـا کـرد حـق از نـورذات خـویش رش چـــون کشـــتگان کـــربال بـــدهر یکیشـــانرا جـــدا آن کــو بحــق ملحــق شــود وز قیــدها مطلــق شــود

ای ازرش حق پاشید چون حق بر خلـقیکرشحهــور خــود رشــی اگــر ــان و صــور از ن فیــاض اعی گــر رش حــق فــانی شــود علویــه ســفالنی شــود

بـــررش حـــق وصـــف فنـــاآیـــا کجـــا باشـــد روا ــدم ــح ق ــق و رش ــم رش ح ــاری از قل ــد ج گردی

بردیم مـا زانروسـبق هـم از عـرب هـم از حـبشـــد از عطـــش ـــروا نکردن ـــا پ قســـطی زرش کربی ازرش نور حق شود صافی دلش از غـل و غـش بدرید خوش جیب غسق وارست ازتنگ عطشــید وش ــها خورش ــر گرددس ــرانجم سربس ــد ب پاش

ا آن کـش و فـشیکباره ظلمانی شود خورشید ب کی نعت دیمـوم بقامنفـک شـود زان رش کـش لــوح دل مــا زد رقــم مرقــوم گشــت و منــتقش

فـــایض شـــد از مشـــتاق مـــا فـــیض علـــی ذوالعـــالـــت اوکـــرد وش ـــی را چـــون خـــدا برطین فـــیض عل

ــان شــد ز حجــاب عطــش شــمس حقیقــت عی آب رخ زهـــد ریخـــت رشـــته تقـــوی گســـیخت مفتــی صــد تــو حجــب قشــری خــاىل ز لـــب

ل شــناخت نغمــۀ دیگــر نواخــتمطــرب کامــ جـــام مـــی صـــاف و درد زنـــگ زدلهـــا ســـرتدــــت ــــر گرف ــــوۀ دیگ ــــت جل ــــرده ز رخ برگرف پـــــدم ـــــزم ق ـــــاهد ب ـــــرم ش ـــــا از ک ـــــوه نم جل ســـینه شـــدش صـــیقلی هـــم و غمـــش منجلـــی

ـــاش وش ـــد خف ـــان زاه ـــت نه ـــت ز خجل گش عشـق چــو آمــد گریخــت عقـل بــآن کــش و فــش حامــــل نقــــل کتــــب چــــون خــــرک بــــارکش

واعــظ بــا غــل و غــشز آتــش حرمــان گــداخت ــــربد از دل مســــتان عطــــش رشــــحۀ ســــاغر بــــای کــــش ــــرب زیب ــــت دل ــــر گرف ــــربی از س دل گــــاه ز تــــرک و عجــــم گــــاه ز روم و حــــبشــــتقش ــــی گشــــت دلــــش من ــــام عل آنکــــه ز ن

بــــــر گــــــل مشــــــتاق مــــــا قبلــــــۀ عشــــــاق مــــــا صـــــاحب میثـــــاق مـــــا فـــــیض علـــــی کـــــرد رش

عشـــــاق ز فـــــیض مـــــا گردیـــــده قلنـــــدروش نـــــهدر مجلـــــس مســـــتانه عشـــــاق چـــــو پروا

ــی همــه از کــونني ســرکش شــده چــون آتــش کلــا چــون شــمع شــده ــور جــالل م ســرکش وان ن

۴۶

مـــــا پادشـــــه دوران عـــــالم همـــــه در فرمـــــان مـــا ســـاقی دریـــا دل دل گشـــته ز مـــا عـــادلـــم بعقـــل کـــش ـــیغش دادی چـــون جـــام مـــی ب آن زاهــــــدک غافــــــل آن ناقصــــــک عاقــــــلــان گــردد ــاره نه ــان گــردد یکب چــون شــمس عی از قیـــــد نشـــــد مطلـــــق آن زاهـــــدک احمـــــق

افــالک چــو شــادروان گردیــده زمــني مفــرش پاک آمده از هـر غـل صـاف آمـده از هـر غـش سرمست شد و سرخوش با آن همه کـش و فـش شــد از مــی مــا کامــل سرمســت شــد و ســرخوشــــش ــــک اخف ــــاش آن مفتی ــــک خف آن واعظــــور حــــق خفــــاش ندیــــده رش زان روی ز ن

مشـــــــــتاقعلی کبـــــــــود آن رنـــــــــد قلنـــــــــدر دل قلنــــــــدروش عشــــــــاق ز فــــــــیض او گردیــــــــده

چو شمس الحق گشاید برقـع از رخسـار دلکـشــادان ــا شــود آن عقلــک ن ز ســر عشــق کــی دان شهنشــــاه دو عــــالم کیســــت آنرنــــد قلنــــدر دلـــته ـــان گش ـــدر صـــورت آدم عی ـــیس ان ـــود ابل بــاتی ــا مســت خراب ــیض م ــد دالن از ف ــه زاه همـــه ـــه مســـتانه بـــرقص آمـــد چـــو پروان ـــیم الل کل

ــی ا ــاش وش و آن مفت ــزد زاهــد خف خفــشگری بنــور مهــر کــی بینــا بــود آن چشــمک اعمــش ســمواتش چــو شــادروان وارضــني آمــده مفــرش گــل هــر آدمــی کــز فــیض نــور حــق ندیــده رشــدروش ــد قلن ــن مارن ــان از یم ــه صــوفی وش هم چودروادی ایمن شمع وش سرکش شد آن آتش

ـــا چـــون ســـاغر صـــافی دل مشـــتاق عـــني والم و ی در او فـــیض علـــی ذوالعـــال چـــون بـــاده بـــیغش

ون شــــمس حقیقــــت بنمایــــدرخ دلکــــشچــــ از عشـــق چـــه دانـــد تـــو بگـــو عقلـــک نـــادانــن بخــش ــه بم ــق یکــی جرع ــی عش ــاقی ز م س

ای از پـــــرده عشـــــاقمطـــــرب بســـــرا نغمـــــه مــــــا ســــــاقی دریــــــا دل میخانــــــه عشــــــقیمـــــیم ـــــزم آله ـــــس ب ـــــل نف ـــــرب کام ـــــا مط م

ـــش ـــظ اخف ـــود واع ـــور ش ـــاش صـــفت ک خف از مهـــر چـــه بینـــد تـــو بگـــو دیـــده اعمـــش

ــــم ــــل دل ــــه عق ــــز وسوس ــــوشک ــــت مش گش کـــــــآرام بگـــــــريد دل مســـــــکني بالکـــــــشـــر طینـــت مـــا کـــرده حـــق از فـــیض ازل رش بــــــش ــــــۀ دلک ــــــزده از نغم ــــــذاب دل غم ج

ــــاک شــــد از غــــل و غــــش بــــادۀ کــــونني دل پ مشــــــتاقعلی داد بمــــــا چــــــون مــــــی بــــــیغش

ــی آورد خــوش باشــید خــوش ــه نعمت نعمــت الل گرم و سردی بـود ز افـراط و قصـوراندر نفـوس

ــتاد ــه اس ــاگردان هم ــرد ش ــویدک ها خوشــدل شـــال ـــد الاب ـــد سرمســـت و رن ـــیار ش ـــل هش عاق ازدواجــــی بــــود دل را بــــا هواهــــای نفــــوســور چشــم مــردم اســت ــرد راه نعمــت اللــه ن گ رنــد معصــوم علــی خــوش از خرابــات مغــانــد ــی ازوی بمان ــور عل ــی ن ــیض عل ــر ف ــت گ رف

خوان نهاد و مائده گسرتد خـوش باشـید خـوش معتــدل فرمــود گــرم و ســردخوش باشــید خــوش ساخت نامردان تمامی مرد خوش باشید خـوش کامــل بیــدرد شــد بــا درد خــوش باشــید خــوش ز ازدواج نفس کردش فرد خوش باشـید خـوش شد سوار و ماند از وی گرد خوش باشید خوش آمــد ورنــدان بســی پــرورد خــوش باشــید خــوش

ازوردمـاءالورد خـوش باشـید خـوشماند خوش

نعمـــــت اللـــــه کیســـــت مشـــــتاقعلی خرقـــــه بـــــاز رازین خرقـــه بـــرون آورد خـــوش باشـــید خـــوشســـ

خــاص حقــیم و ز حــق مــا بهــدایت مخصــوصـــج ـــني و حج ـــق برباه ـــته محق ـــا گش ـــدق م ص زاهـــــدا جـــــنس عـــــوامی تـــــو و کاالنعـــــامی بــــا پلنــــگ کــــه قربــــت چــــه ســــتیزد روبــــاهـــق ـــرب خل ـــط اوســـط حـــق ره ـــر نم ـــان ب عارف

ــــوص ــــت منص ــــت بوالی ــــاه والی ــــب ش از لـــا گشـــته مصـــدق باســـانید و نصـــوص حـــق مــــوص ــــات خص ــــرار کرام ــــد ز اس ــــب فروبن لــم وحــدت چــه ســگالد دعمــوص ــگ ی ــا نهن ب رهزنان از دو طرف مفتـی و زاهـد چـو لصـوص

۴۷

ــــرط ــــوم مف ــــنج اق ــــان یکــــی مه ــــه ز طغی گـــا ـــش از صـــحبت اصـــحاب ری ـــا بک ـــا پ طالب

جمــــــوع و الــــــوف کفریــــــد واحــــــد هــــــم

گـــه ز خســـران دگـــر مســـلک اعـــدل منقـــوصــوص ــاب خل ــدمت ارب ــر مکــش از خ ــا س راغب

صـــــفوف کبنـــــاء مرصـــــوصهـــــم کهـــــوف و

نــــــص اشــــــتاق اىل قربــــــک فــــــی المشــــــتاقنيــــــوص ــــــت منص ــــــتاقعلی را بوالی ــــــاخت مش س

ـــــوه خـــــاص ـــــه جل ـــــا آین ـــــع م ـــــه الم جبه ســوی مــا حــق طلبــان را همــه اقبــال و لجــاــــاجی ــــالم ن ــــردی ز دو ع ــــه گ ــــا آر ک رو بم رو بهــر کــار کــه آری چــه بغیبــت چــه حضــور غایــب از خــویش شــو و حاضــر مــا بــاش مــدام

ـــري ـــل ره ش ـــاطف ـــینه م ـــورد از س ـــارف خ مع هـــم زمـــا کـــام وی از شـــري هـــوا یافـــت فطـــام ســـــازدت فاطمـــــه مفطـــــوم ز پســـــتان هـــــوا

زان شــد) ص(شــري پســتان کــرم خــورد محمــدــرد ــر ک ــب ت ــی ل ــیض عل ــنب ف ــون از ل ــل چ طف

ســـــینه جـــــامع مـــــا گـــــنج نقـــــود اخـــــالص کـــوی مـــا صـــاف دالن را همـــه منجاومنـــاص خوبمــا ســاز کــه یــا بــی زدو کــون اســتخالص

ال بایــــدت از حضــــرت مــــا اســــرت خــــاصاوــواص ــلک خ ــلک س ــو را منس ــازیم ت ــه س ــا ک ت زانکــه پســتان کــرم را لــب مــا شــد مرصــاصــا ذوق وی از شــري خــدایافت مصــاص ــم ز م هــنب خــاص الخــاص ــدا زان ل ــري خ ــدت ش بخش مـــادر رحمـــت حـــق شـــافع هـــر مجـــرم عـــاص گشـــت در مجمـــع جـــان ذوق کنـــان و رقـــاص

ســـــاقی مجمـــــع جـــــان کیســـــت علـــــی مشـــــتاق گــــه دهــــد شــــري و گهــــی بــــاده بجمــــع خــــالص

ـــا بکرامـــت تخصـــیص آنکـــه کـــردش کـــرم مــــف ــــاو گشــــت الی ــــب ب شــــاهد پردگــــی غیــــــان او گشــــــت ز تقلیــــــد عالیــــــق آزاد ج ایکــــه از همهمــــه عقــــل تورانیســــت منــــاص غیـــب تفصـــیل تـــرا حاجـــب شـــمس اجمـــال دل بکـــن جمـــع کـــه جانـــت گـــذرد از تفریـــقـــدر نظـــر عقـــل وجودیســـت نفـــیس عشـــق ان

بجـــو در خطـــرات و تلبـــیس همـــت از عشـــق عشــق دل یــا دل عشــق آنکــه بقــران ســبحان قبلـــۀ اهـــل یقـــني نـــور مبـــني حصـــن منیـــع گـــر تـــرا هســـت بـــدل شـــوق کمـــاالت کمیـــل

رســــت از آفــــت افــــراط وز نقــــص تنقــــیص جلـــوه حضـــرت الریـــب بـــاو گشـــت خصـــیصــــیص ــــیط شــــوائب تخل ــــت ز تخل ســــراو یافــیص ــت مح ــو را نیس ــس ت ــۀ نف ــه از وسوس ایک

ا ســـــاتر لـــــب تلخـــــیصقشـــــر تطویـــــل تـــــر بگســـل از فـــرق کـــه عیشـــت برهـــد از تنغـــیصـــق متاعیســـت رخـــیص ـــر عش ـــدر نظ ـــل ان عق رخصــت از دل بطلــب در عزمــات و تــرخیص کـــرد بـــر حضـــرت ذاتـــش بوالیـــت تنصـــیص مرشــــد روح امــــني حبــــل متــــني سدرصــــیص روشنوســـرحقیقت کـــه مجـــاز اســـت نقـــیص

جبهـــــــۀ عجـــــــز بـــــــدرگاه علـــــــی مشـــــــتاقــــت ــــابی بکرام ــــدت ســــود کــــه ی تخصــــیصبای

بربنــد گــوش جــان و دل از هــر حــدیث نــصــاص ــل خ ــده دل بعق ــام و م ــل ع ــذر ز جه بگـــر ـــاذب بط ـــع رخـــص و ج ـــت رات ـــل اس جه عشـــــق اســـــت در میانـــــه مـــــربا ازیـــــن و آن بـــا نـــور عشـــق روشـــنی عقـــل را بهااســـتــق ــم ح ــور چش ــود ن ــق ب ــم حــق و عش دل چشــــــود ــــــه بصــــــري دل اهــــــل دل ب عــــــني الل چشـــم خداســـت احمـــد و نـــور علـــی در او

بشنو حـدیث عشـق کـه هسـت احسـن القصـصـــاب حضـــرت عشـــق آنشـــه اخـــص رو کـــن بب عقـــل اســـت عاقـــد همـــم و موجـــب غصـــص

خ العــــزایم و هــــم مــــانع الــــرخصســــهــــم فاـــــرص ـــــد بیضـــــا اگـــــر ب ـــــل ی گـــــردد مماث عقل است منفصـل شـده زانچشـم چـون رمـصـــــتقص ـــــم من ـــــنوبری و لح ـــــغه ص ـــــه مض ن مــــــا زاده انکشــــــاف غطــــــاء وال نقــــــص

ــــــ ــــــت س ــــــه هس ــــــتاق را ک ــــــارمش لیمان روزگ

۴۸

ــــــی چــــــوفص بــــــر خــــــاتم دل آمــــــده ذات عل

مــــــائیم در ایــــــن دور ســــــلیمان مخصــــــص انــــدر صــــفت ماســــت بــــر الــــواح ســــماویـــالم ـــدو ع ـــد ب ـــا روی بتاب ـــه ز م ـــس ک ـــر ک هـــدنس ـــل م ـــد عق ـــدس چـــه کن ـــق مق ـــا عش بــــدل ــــط اع ــــط اوس ــــر نم ــــذرد ب ــــارف گ عـــــرخیص عـــــزایم ـــــی و ت ـــــد مفت ـــــراط کن افــــه ــــی دهــــدت رخصــــه کــــه از بهــــر ترف مفت

دت منـــــع کـــــه از نغمـــــۀ بلبـــــلزاهـــــد کنــــــــــوفی ـــــی و ت ـــــبه تغن ـــــود ش ـــــه ب ـــــرو ک زان اینــــــان همــــــه باشــــــند شــــــیاطني مضــــــلني

ــــام خــــدا نقــــش رخ فــــص ــــر خــــاتم دل ن بـــــــراهني منصـــــــص ـــــــات و ب ـــــــته آی بنگاش صــــفوش متکــــدر شــــود و عــــیش مــــنغص آخــــر چــــه کنــــد بــــا یــــد بیضــــا یــــد ابــــرصــص ــی انق ــد یک ــی از ی ــد یک ــی و زاه وان مفت صتفـــــریط کنـــــد زاهـــــد و تعـــــزیم مـــــرخ

ایـــــوان مقـــــرنس کنـــــی و طـــــاق مجصـــــصـــــص ـــــز نمـــــائی بحـــــدیث و خـــــرب و ن پرهی از شــــبه تغنــــی بـــــودت احــــوط و اخلـــــصـــو مخلـــص ـــد جـــان ت جـــز ظـــل ســـلیمان نکن

مشـــــــــتاقعلی را کـــــــــه ســـــــــلیمان زمانســـــــــتـــــص ـــــش رخ ف ـــــی نق ـــــام عل ـــــر خـــــاتم دل ن ب

ـــــیض ـــــدایات ف ـــــر ب ـــــابقی س ـــــر س اول هــات ــا و ثب ــات چیســت بق چیســت وجــود و حی

ــــــ ــــــواب دل راف ــــــاتح اب ع اصــــــحاب دلف جالــــب ارزاق جــــان جــــاذب اشــــواق جــــان صـــحو صـــحاب قلـــوب محـــو نقـــاب قلـــوب باعثــــــــه شــــــــوق روح واســــــــطۀ دوق روح خــــافض ریــــن دلســــت رافــــع غــــني دلســــت مصـــلح هـــر جـــا فســـاد رونـــق هـــر جـــا کســـاد قـــــاطع برهـــــان بـــــود ســـــاطع تبیـــــان بـــــود مـــــاحی ارقـــــام کفـــــر کاســـــر اصـــــنام کفـــــرــــود ــــود رحمــــت شــــامل ب نعمــــت کامــــل ب

بــــود نــــور و هــــدایت بــــود عقــــل و کفایــــتــــــود ــــــوت ب ــــــهر فت ــــــود ش ــــــروت ب دار م

آخــــر هــــر الحقــــی رمــــز نهایــــات فــــیض چیســـت شـــفا و نجـــات علـــم اشـــارات فـــیض ناصــــب اربــــاب دل حســــن عبــــارات فــــیض باعـــــث اذواق جـــــان ذوق بشـــــارات فـــــیض کشـــف حجـــاب قلـــوب عـــني کرامـــات فـــیض رابطــــۀ طــــوق روح عشــــق ســــالالت فــــیضــــور هــــدایات فــــیض ــــاتح عــــني دلســــت ن ف

م بـــالد و عبـــاد فـــیض کفایـــات فـــیضنظـــــــیض ــــات ف ــــود حجــــت آی ــــان ب جــــامع فرقـــیض ـــات ف ـــت رای ـــر رفع ـــالم کف ـــافض اع خ حکمـــت فاصـــل بـــود فصـــل خطابـــات فـــیضـــیض ـــم دالالت ف ـــود حک ـــت ب ـــق و والی عش ملــــک نبــــوت بــــود جمــــع والیــــات فــــیض

ــــه عشــــاق کیســــت ــــاق کیســــت قبل صــــاحب میث کعبـــه مشـــتاق کیســـت فـــیض علـــی ذات فـــیض

ســمان از هیبــت انــا عــرضچــون مشــفق آمــد آــــا ــــفقن ان یحملنه ــــی اش ــــموات العل ان الس

کـــارد شـــجرگـــر باغبـــان بـــاخرب در بـــاغ مـــی بشنو ز حق لـوالک را مـا خلقـت االفـالک راــوه ــه آن ایــن جل ــه آن و ایــن گهــر آئین گــرگنجین

ــه ــیتالل ــده پ ای یعقــوب حــی ای عاشــق فرخن ام شــدهش مــراام عقلــم کجــا مســتانهدیوانــه

ن الـرتق هـا ابصـروا کیـف اتفـقالجفن با الجف

گردیـــد بـــر دیوانگـــان حمـــل امانـــت مفـــرتض ظهــر الســماء لوالاالبــاءال نشــق منهــا و انــتقض

وی باشـد ثمـر از خـدمت آنشـاخ غـضمقصود ــی و غــرض ــاکرا مقصــود بین ــل و خ ــی طفی بین

وآن عـرضجوهراسـتشجراینوآناستاین میوه از ذکر یوسف تا بکی یا هالک آئـی یـا حـرض

ام ترســم چــرا مــن از هــالک و ازمــرضنــهمردا هــاانظرواکیف انــتهضالجســم بــاالرض التصــق

ـــــا ـــــردیم م ـــــرون ک ـــــا از دل ب ـــــان دلرب ـــــر بت مه مشـــتاق عـــني و الم و یـــا آمـــد بـــدل نعـــم العـــوض

ـــده مســـتفیض فیــــاض مطلقــــیم بــــر اعیــــان همــــه مفــــیض ـــا همـــه گردی ـــیض م ـــان ز ف اعی

۴۹

اعیــــان تمــــام ذره و مــــا شــــمس بــــس منــــري قــانون قــبض و بســط دل تــو بدســت مــا اســت

ــــدر کــــف کفا ــــبض دل گــــذاران ــــا ن ــــت م ی دل پـــاک کـــن ز غـــري و بمـــا رو کـــن آنگهـــیــــات ــــان کاین ــــه اعی ــــر هم ــــاض گشــــت ب فی

اکـــوان تمـــام قطـــره و مـــا بحـــر بـــس عـــریضــون مــریض ــت چ ــب ودل تس ــون طبی ــائیم چ مـــــدال دل دهـــــدت رافـــــت نقـــــیض ـــــا اعت تــادات در محــیض ــه نیســت رخصــه عب ــرو ک زان

ــ ــون ز ف ــتاق چ ــتفیضمش ــت مس ــی گش یض عل

ـــــک مســـــتوی ـــــاض جـــــود جـــــودی و دل فل فیـــــــیض ـــــــاءالظهور غ ـــــــاض و م ـــــــاءالبطون ف م

انفــس چــو مراکــب همــه مــا راکــب رایــض ســــرکش ز عنانــــداری مــــا تــــابع و منقــــادــــــه ز مــــــا مــــــنهج اعــــــوج تقــــــویم پذیرفتــــــل ــــــه بخــــــت متقاب ــــــا یافت ــــــدیل ز م تع از مــــا شــــده مجمــــوع مقــــاالت پریشــــان

ــــیل ذ ــــب دنیــــی و تحص ــــد از طل مــــایمچنـــــاه خالیـــــق ـــــی طلـــــب رزق ز درگ ـــــا ک ت پروانـــــه جانهـــــای مقـــــدس همـــــه طـــــایف

ـــــارض ـــــس مع ـــــا نف ـــــذیر از دم م تســـــلیم پـــــاهض ـــــائم و ن ـــــا ق ـــــتاری م ـــــزمن ز پرس م تعــــــدیل پذیرفتــــــه ز مــــــا خلــــــق منــــــاقض توفیـــــق ز مـــــا یافتـــــه درســـــت متعـــــارضـــــاقض ـــــا شـــــده مـــــالوف صـــــفات متن از م طاعـــــــت متقبـــــــل نبـــــــود از زن حـــــــایض

ــو را هســت خــد ــابضچــون رزق ت ا باســط و قــــارض ــــه ع ــــمع وش افروخت ــــوق ازل ش معش

فـــــیض علـــــی انـــــدر دل مشـــــتاقعلی ریخـــــت پـــس گشـــت ازو در دو جهــــان جـــاری و فــــایض

ـــیض ـــو آب ف ـــرا چ ـــزرع دل ـــال م ـــیض جم فــو آب ــال ازل چ ــیض جم ــراب و ف ــون ت دل چ تخمـــــري طینـــــت دل مـــــا را چهـــــل صـــــباحــــوی ــــت گرفــــت صــــورت صلصــــال معن طین رمصلصـــــال گشـــــت آدم بـــــاقی چـــــو از کـــــ

ـــــود ـــــان نم ـــــاقی عی ـــــو آدم ب ـــــا چ روح بق فیــــــاض کیســــــت ســــــاقی میخانــــــه قــــــدمــــدام ــــرم م ــــه ز روی ک ــــت آنک ــــتاق کیس مش

نــــور جــــالل آمــــده چــــون آفتــــاب فــــیضــیض ــراب ف ــی ت ــت قدس ــیض طین ــد ز آب ف شـــیض ـــادم شـــراب ف ســـاقی فـــیض ریخـــت دمــیض ــاب ف ــت ت ــرو تاف ــیض ب ــاب ف چــون ز آفت روح بقــــــا دمیــــــد در اوبــــــوتراب فــــــیض

عالیجنــــاب فــــیض فیــــاض شــــد ز حضــــرت مشـــتاق حـــق خلیفـــه مالـــک رقـــاب فـــیضــود بحکمــت و فصــل الخطــاب فــیض ــاطق ب ن

ـــــی را بمـــــا رســـــاند ـــــه فـــــیض عل مشـــــتاق گرن بـــــر روی دل گشـــــاده کجاگشـــــت بـــــاب فـــــیض

عـــني مـــا چیســـت یکـــی بحـــر وســـیع مبســـوط عینهــا را همــه زیــن عــني عروجســت و نــزول سطح بحر است یکـی صـفحه مبسـوط عـریض

ــــر ــــاده چــــو ب ــــرب س ــــارض اودل ــــیه ع حاشــابی مســطور رخ عیــان گشــته بــراو خــط چــو کت گر تو خواهی که شوی منسلک سـلک خـواص بگشــــا دیــــده دل بــــاش دو کــــونرا محســــود رمـــــز موتـــــوا بشـــــنو از نفـــــس زنـــــده دالن تــــا نمـــــريی بـــــارادت نشـــــوی حـــــی ابـــــد چــــون شــــدی زنــــدۀ جاویــــد ابــــد میگــــرددــو یکــی بحــر شــوی هــر دو جهــان امــواجش ت

عیــان همــه انهــار وشــطوطبحــر مــا را دگــر ا موجهــا را همــه زیــن بحــر صــعود اســت هبــوط موجها جمله بر او همچو نقـوش و چـو خطـوط خط عیان شد رخ اوگشت چـو لـوحی مخطـوط خــط عیــان گشــته بروخــال چــو ســطری منقــوطـــه لحـــم مخـــروط دل مخصـــوص بدســـت آر نـــوط ـــرون آر ز گـــل شـــو دو جهـــان را مغب ـــا ب پــــو ــــان وحن ــــاده اکف ــــردن بشــــو آم ــــل م طقب

کـــاین ســـعادت شـــده بـــاموت ارادت مربـــوطــــوط ــــو من ــــات ت ــــالم بحی ــــه ع ــــدگی هم زن موجهـــا را همـــه هســـتی بوجـــودت مشـــروط

ــــــواج ــــــودی ام ــــــوتی و وج ــــــان ثب ــــــه اعی هم

۵۰

ــــــده بحــــــری مبســــــوط ــــــی آم دل مشــــــتاق عل

ـــــــوط ـــــــریض و مبس ـــــــم ع بحریســـــــت دل اعیــــــان همــــــه موجهــــــای ایــــــن بحــــــرـــــــــــــــــروض ـــــــــــــــــد و مف از وی متمایزن بــــــــر صــــــــفحه ســــــــطح بحــــــــر دایــــــــم

ـــــــــــر حا ـــــــــــدارب شـــــــــــیه عـــــــــــذار دل آویختــــــــــه زلــــــــــف بــــــــــر رخ یــــــــــار دل چیســــــــــــــت لطیفــــــــــــــۀ الهــــــــــــــی گـــــــه حـــــــافظ ســـــــر و گـــــــاه محفـــــــوظ گـــــــه آدم و گـــــــاه شـــــــیث و گـــــــه نـــــــوح گـــــــه فـــــــیض علـــــــی وحیـــــــد محســـــــود

ـــــــــوط ـــــــــوط و مرب ـــــــــآن من ـــــــــواج ب ام هســــــــــتی همــــــــــه ببحــــــــــر مشــــــــــروطــــــــــــوط ــــــــــــد و مخل ــــــــــــا وی متمازجن ب امــــــــواج مــــــــنقش اســــــــت و مخطــــــــوط سطریســــــــت ز خــــــــط بخــــــــال منقــــــــوط

مبســـــــــوط گـــــــــاهی مجعـــــــــود و گـــــــــاه نــــــــــه لحــــــــــم صــــــــــنوبری مخــــــــــروط گـــــــه ضـــــــابط علـــــــم و گـــــــاه مضـــــــبوط گـــــه صـــــالح و گـــــاه هـــــود و گـــــه لـــــوطــــــــوط ــــــــد مغب ــــــــی فری ــــــــور عل گــــــــه ن

ـــــــــــواج ـــــــــــا و ام ـــــــــــو حبابه ـــــــــــان چ اعیــــــــوط ــــــــر مبس ــــــــو بح ــــــــی چ ــــــــتاق عل مش

ـــــان حســـــن خطـــــاط ز حســـــن خـــــط نمایــــــــــاىل ــــــــــد الاب ــــــــــال عشــــــــــق رن کم نبینــــــد چشــــــم فرعــــــون حســــــن موســــــیــــول اســــت ــــني مل ــــد خــــود ب ــــم زان زاه دل

ــــــه ــــــتک ــــــدر مالم ــــــس را ان ــــــم نف دایــــــريی اســــــت ــــــد ناتراشــــــیده چــــــو ت مری مـــــریض نفـــــس را پـــــري آن طبیـــــب اســـــتـــــن ـــــنفس اخـــــالق چـــــون اخـــــالط در ت بـــــــدیل ـــــــار تع ـــــــی معی ـــــــیض عل ـــــــرا ف ت چـــــو مشـــــتاق علــــــی آمـــــد در ایــــــن دور

ــــــاط ــــــف نق ــــــدا لط ــــــه پی ــــــف نقط ز لطـــــــاط ـــــــن زهـــــــاد محت ـــــــد ای کجـــــــا داننــــــباط ــــــدر اس ــــــد ق ــــــی شناس ــــــا قبط کج

ـــــاش و ا ـــــواطخوشـــــا وقـــــت خـــــوش اوب لــــــــد از مــــــــدرج تفضــــــــیل اســــــــقاط کنن

تراشـــــد همچـــــو خـــــراطکـــــه پـــــريش مـــــی کــــــــه میفرمایــــــــدش تعــــــــدیل اخــــــــالطــــــــراط ــــــــریط و اف ــــــــد از تف ــــــــدل بای مع تــــــــرا نــــــــور علــــــــی میــــــــزان اقســــــــاط فـــــــان الســـــــاعة جائـــــــت بـــــــاال شـــــــراط

بـــــــــــر انـــــــــــدامش لبـــــــــــاس کربیـــــــــــائی تعــــــــاىل اللــــــــه زهــــــــی نســــــــاج و خیــــــــاط

ــــماط ــــزل و س ــــود ازل ن ــــر ج ــــاده دگ کردآمـــی ـــل ب ـــدر عق شـــد و عـــالم رســـمی ســـاقطق

ــــد از خــــط عــــذار ــــق کن ــــرد محق عــــارف فـــب ـــه زی ـــدار ز خـــط یافت ـــارض دل صـــفحه ع نقطــــه خــــال عیــــان بــــر زبــــر خــــط لطیــــف جامـــــۀ عقـــــل کجـــــا قامـــــت تجریـــــد کجـــــا

ـــاط ـــوان و بس ـــر خ ـــرتد دگ ـــه بگس ـــت الل نعم عشـــق شــــد معتــــرب و رســـم خرابــــات منــــاط روز و شــب شــام و ســحر علــم نظــر اســتنباط

ـــــذا خـــــط خوشـــــاینده ت عـــــاىل خطـــــاطحبــــــارک نقــــــاط ــــــده تب ــــــا نقطــــــه زیبن مرحب فــی المثــل حضــرت ادریــس بــود گــر خیــاط

چونکـــــه مشـــــتاقعلی کـــــرد در ایـــــن دور ظهـــــور انمـــــا الســـــاعة جائـــــت قـــــبال بـــــاال شـــــراط

دل بحرواعیان دگرهر یک چو نهری همچو شط منتهــا اوصــاف همچــو موجهــادل بحــر بــس بــی

فرح موجیش غم موجی فرج موجیش همموجیــــور ــــنمن ــــب روش ــــد بقل ــــنم آم ــــی ذوالم عل

آن ذوالفقـــار معتمـــد در دســـت شـــاه ذوالرشـــد کفــر مــن آمــد عــني دیــن ظلمــات مــن نــور مبــني

وهمچو بطتچوحوورهریکدروی غوطهعشاق امــواج را یــا ذالنهــی از بحــر باشــد رفــع و حــط

موجی رضا مـوجی سـخط نقمموجی نعمموجی درگــاه اوشــد مــأمنم کــی ترســم از خصــم ســقط

اســتطال الخصــم قــداما اذا اســتفرص فقــط لمــا خطــرات مــن عــني الیقــني عــني صوابســتم غلــط

۵۱

ـــی ـــس ب ـــی جـــل عـــال بحریســـت ب ـــاذات عل انته مشــتاق عــني و الم و یــا در بحــر ذات آمــد چــو بــط

ــــار فقــــط ــــار همــــان ی دل مــــا خواســــته از یــــان ــــزار جه ــــني کــــه ز گل ــــا ب ــــدلیب دل م عنـــزی ـــد چی ـــر نخواه ـــن از ده ـــان م ـــوطی ج ط

ـــــوار جمـــــال رب را مطلعـــــی کـــــی ـــــود ان بــــود اســــرار جــــالل حــــق را ــــی کــــی ب مخزنـــــی ـــــرا از رخ معصـــــوم عل ـــــان م ـــــده ج دی

ـــط ـــدار فق ـــورت دل ـــان ص ـــه هم ـــده ز آئین دی مـــی نخواهـــد بجـــز آن نوگـــل بیخـــار فقـــط جـــــز شـــــکرریزی آن لعـــــل شـــــکربار فقـــــط جـــــز رخ نـــــور علـــــی مطلـــــع انـــــوار فقـــــط جــــز دل فــــیض علــــی مخــــزن اســــرار فقــــط

ــــدر ــــز حی ــــور بج ــــت منظ ــــطنیس ــــرار فق ک

ــــی بسرشــــتند ــــا فــــیض عل گــــل مشــــتاق چــــو ب دل او کـــــی طلبـــــد غـــــري همـــــان یـــــار فقـــــط

عـــون حـــق حـــافظ مـــا مـــا باعانـــت محفـــوظ حــــظ جــــان چــــون ز جمــــال ازىل بگــــرفتیم چشـــم وامـــق شـــود از عـــارض عـــذرا ملتـــذـــاطق ـــالم ن ـــه ک ـــر وج ـــه ب ـــارف هم ـــم ع چش نفس اماره چـو خـر روز و شـب و شـام و سـحر

رخ شـــاه ازلصـــدهزاران حجـــب افکنـــده بـــ

ـــت ملحـــوظ ـــا بعنای ـــا م عـــني حـــق الحـــظ م چشـــم رغبـــت نگشـــادیم بلـــذات و حظـــوظ جــان مجنــون شــود از طلعــت لیلــی محظــوظ گــوش مفتــی همــه بــر حــرف کتــاب ملفــوظ دایمــــا فکــــر علــــف میکنــــد و ذکــــر نعــــوظـــوظ ـــق وجح ـــت تفری ـــد آف ـــمت نرس ـــا بچش ت

نفــــس فــــیض علــــی همچــــو قلــــم حــــافظ علــــم ظدل مشـــــــــتاقعلی آمـــــــــده لـــــــــوح محفـــــــــو

ــــــاظ ــــــقطاط االلف ــــــادک س ــــــا اغفرلعب ربنـــالذ ـــرا جـــز کرمـــت نیســـت م ـــان ت ـــن غالم ایـــو را نیســـت حجـــاب حجـــاب درگـــه جـــود ت عثــــــرات همــــــه را ســــــاتر عفــــــوت ســــــتارــــاق ــــات نط ــــی نطق ــــه ب ــــوال هم ــــر اح بنگــــاح ــــغ و فص ــــته بلی ــــت گش ــــقان از کرم عاش

ــــــاظ ــــــزات االلح ــــــرتالمائک رم ــــــا اس ربن ایـــن کنیـــزان تـــرا جـــز حرمـــت نیســـت حفـــاظ

ـــأمن ـــاظم ـــاظ حف ـــت حف ـــو را نیس ـــف ت لطــــاظ ــــت حف ــــافظ عون ــــه را ح ــــرات هم خط بشــــنو اقــــوال همــــه بــــی لفظــــات لفـــــاظ صــــادقان از نعمــــت گشــــته فصــــیح و لفــــاظ

ـــــیض ازلیســـــت ـــــع ف ـــــی منب عـــــني مشـــــتاق علـــر او عـــني لحـــاظ ـــی راســـت ب ـــات عل چـــون عنای

حـافظوبرکالمجانا بگشای گوش غیبی بر منطق ن و نازباشـدپرور و تن گداز باشد آئینه حسـجان سازدزندهوگاهخواجه و گاه بنده سازد گه مردهگه عشق و دردسازدراهمهفردسازددلرازدوکونجان استوخاصعامغمومکشافاستوخاصعامهمومدفاع

بخشـدغیـبهوشبخشدجانراهمهغیبگوشدلراهمه مطلق زهمه تقیداتستمجردازصفاتستکهذاتش

ل شده زآسمان غیبیچون بردل اوبیان غیبی ناز

ـاماینغمـهخوشغیبیازسروشتابشنوی ـافظازمق ح ورازباشددیوان خوش انتظام حافظعلمگنجینه سازدشعرخوش بانظام حافظخندهوگاهگه گریه

نفــس نــامرد مــرد ســازد تــاثري دم تمــام حــافظ حافظعامفیضخاصیتاستوخاصعامعمومفراح پیام حافظچورسدبخشددردلغیبسروشپیغام ذاتست مستی علی الدوام حافظخمنابازباده

لسان غیبی از حضرت حق بنام حافظآمدلقب

مشتاق علی کـه از مقـامش کاشـف باشـد علونـامش جـامش لربیزنمـوده جـام حـافظنابیکرشحه زفیض

عـــــني دل مـــــا وجـــــه ازل را شـــــده الحـــــظ ز آئینــــــــه اعیــــــــان وجــــــــودی و ثبــــــــوتی

وائــــــبمحفــــــوظ بمانــــــد ز تصــــــاریف و ن

کنـــــز دل مـــــا ســـــر ابـــــد را شـــــده حـــــافظ بینــــــد رخ فرخنــــــده مــــــا عــــــني مالحــــــظــــود نصــــرت مــــاعون و محــــافظ آن را کــــه ب

۵۲

ـــدریس ـــند ت ـــر مس ـــه ب ـــه ک آن صـــاحب عمامــــل ک ــــکم جــــاذب آ ــــود جــــز ش فکــــرش نب چون طالب دنیـا اسـت تـو خـود مـرد مخـوانشــاید چــون شــمس حقیقــت حجــب از رخ بگشــريه شــود چشــمک اخفــش ــی ت از شــمس جل

بـــــا فـــــادات بـــــود نـــــاطق و الفـــــظدایـــــمـــــاعظ ـــــائم ن ـــــود جـــــز ذکـــــر ق ذکـــــرش نبـــــالظ ـــــالغ و حـــــراف و مغ ـــــود ب ـــــد ب هرچن منکـــــر شـــــودش دیـــــده خفاشـــــک واعـــــظ از نــــور علــــی خــــريه شــــود عینــــک جــــاحظ

ــــــوظ ــــــده محف ــــــوح آم ــــــم در دل ل اســــــرار قل مشـــــــتاقعلی ســـــــر قلمـــــــرا شـــــــده حـــــــافظ

عــــــني مــــــاالحظ اســــــت و تــــــو ملحــــــوظ چشــــــم دل پــــــوش از حظــــــوظ دو کــــــون

و فــــــــرع درخــــــــت شــــــــهوانیاصــــــــل ـــــــهوات ـــــــۀ ش ـــــــیخ و ریش ـــــــن ب ـــــــع ک قلــــــــــــــد رخ ــــــــــــــا جمــــــــــــــال ازل نمای ت تــــــــا کــــــــی از درس صــــــــفحۀ مکتــــــــوبــــــــظ ــــــــرد و زن واع ــــــــردی بم ــــــــد گ چنـــــــــــای ـــــــــــل و بگش ـــــــــــار بگس دل ز اغی

ــــوظ ــــو محف ــــت و ت ــــافظ اس ــــا ح ــــون م ع کـــــــز عنایـــــــات مـــــــا شـــــــوی محظـــــــوظـــــان و ذکـــــر نعـــــوظ نیســـــت جـــــز فکـــــر نـــــوظ ـــــاخهای حظ ـــــاق و ش ـــــن س ـــــع ک قط

ی و جحــــــوظوارهــــــد چشــــــمت از عمــــــ تـــــــا کـــــــی از علـــــــم حرفـــــــه ملفـــــــوظ نفســـــــــی شـــــــــو ز مـــــــــرد ره موعـــــــــوظـــــــوظ ـــــــني لح ـــــــار ع ـــــــاک ی ـــــــر رخ پ ب

تــــــــــــا شــــــــــــود از جمــــــــــــال مشــــــــــــتاقیــــــــوظ ــــــــو را ملح ــــــــی ت ــــــــور عل ــــــــن ن حس

ـــوع ـــع جـــان کـــرد طل ـــاز شـــمس ازل از مطل ب جمــــع ذرات پریشــــان شــــده ز آســــیب فــــراق عاشــــقان کــــز حــــرم وصــــل ســــفر بگزیدنــــد لگشت جانشـان همـه بـا حضـرت بـاقی موصـو جملــه افراختــه کــف جملــه بــر آراســته صــف در مقامــــــات طلــــــب جــــــامع ارکــــــان ادب حیـــــف بـــــر آدمـــــی ابلـــــه نـــــادان ضـــــعیف هــــم مگــــر عــــني عنایــــت نظــــری فرمایــــد عشــــق گــــر مرکــــز ایــــن دور نبــــودی نشــــدیـــــابع ـــــع و ت ـــــموات مطی ـــــدارات س ـــــن م ای آیـــد از همـــت روشـــن نفســـان بســـطت روح مـــزرع جـــان تـــرا خضـــرت و نصـــرت بخشـــد

بـــا رتبـــه علـــی مشـــتاقکیســـت کامـــل شـــه ـــوم ـــا مرح ـــه جانه ـــیم و هم ـــت رح ـــر اوس نظ

ــوع ــورش ممن ــان گشــت ز ن ــاش وش ــم خف چش فرقـــه فرقـــه همـــه گشـــتند ز وصـــلش مجمـــوعــــوع ــــن اصــــل رج ــــوی وط ــــد بس ــــاز کردن ب گشـــت دلشـــان همـــه از عـــالم فـــانی مقطـــوعــــوع ــــد و ســــجودند و رک ــــد و قعودن در قیامنــا تصــوحند و نصــوعندو خضــوعند و خشــوع ب

و جهولسـت و جزوعسـت و منـوعکه ظلومست ورنــه کــس جــان نــربد از خطــر نفــس هلــوع

هــا موضــوعهــا همــه مرفــوع و زمــنيآســمان نقطـــه مرکـــز عشـــق اســـت مطـــاع و متبـــوع زایــــد از بســــطت پــــاکیزه دالن وســــعت روعــــــوع ــــــاران دم ــــــل و ب ــــــر کام ــــــاب نظ آفتــوع ــات مرف ــه طبق ــن ن ــد ای ــق کن ــس ش ــز نف ک کـــرم اوســـت شـــفیع و همـــه دلهـــا مشـــفوع

ـــــان ـــــعج ـــــی را منب ـــــیض عل ـــــود ف ـــــتاق ب مشــــــوع ــــــیض رضــــــا را ینب ــــــود ف دل معصــــــوم ب

مـــا حلیمـــیم و کــــریمیم و جـــوادیم و شــــجاع شـــــري بخشـــــیم بکـــــام تـــــو چـــــو ام مشـــــفقــــــــیم ــــــــادر امیین ــــــــل ره و م مرضــــــــع طف ابـــــــر نیســـــــان فیوضـــــــیم گـــــــه استســـــــقاــــدازیم ــــدور ان ــــانیم و ب ــــطب ج ــــاقی مص ســـــاد ـــــدأ بمع ـــــانیم و ز مب ـــــزم جن ـــــرب ب مط

خــــري فیاضــــی مــــا را نشــــود کــــس منــــاع قطــــره بــــاریم بکشــــت تــــو چــــو ابــــر نفــــاعــــــق رضــــــاع ــــــیض چکــــــانیم بحل ــــــنب ف ل مطــــــــر جــــــــود فشــــــــانیم بکشــــــــت زراع ســــاغر بــــاده چــــو عشــــاق کننــــد اســــتجماعــــــاع ــــــوت رج ــــــانیم بص ــــــروان را بکش ره

۵۳

ـــــاقور ـــــوازیم بن ـــــورچـــــون ن ازل لحـــــن نش همـــت مـــا چـــو در ایـــن راه تـــرا همـــراه اســـت

ــــــد اســــــرتجاع همــــــه اشــــــباح ز ارواح کنن نیســــت تــــرا هــــیچ خطــــر از قطــــاعالجــــرم

ـــــــتاق ـــــــی مش ـــــــیض عل ـــــــردان ز در ف رخ مگ وحکیم اسـت وعفیـف اسـت و شـجاعاستکریمکه

درگــــــــــه ماســــــــــت آســــــــــمان رفیــــــــــعــــــال ــــــه ح ــــــت در هم ــــــف ماس ــــــر لط نظـــــــــــینۀ مـــــــــــا ـــــــــــوی ز س ـــــــــــد معن ولـــــــم بصـــــــري ـــــــه حـــــــق بچش ـــــــر وج بنگـــــــیح ـــــــدان کـــــــالم مل گـــــــوش بگشـــــــا ب مصــــــــطفی شــــــــمس آســــــــمان جمــــــــال مرتضــــــــــــی آفتــــــــــــاب اوج جــــــــــــالل

بحـــــــــــــر عصـــــــــــــمت ازىلفاطمـــــــــــــه ــــــــر ــــــــن بنگ ــــــــق در رخ حس ــــــــن ح حســــــــب عشــــــــق حــــــــق از دل حســــــــني بطل نـــــــه امـــــــام دگـــــــر ز صـــــــلب حســـــــني نــــــــور ایــــــــن چــــــــارده شــــــــفیع تمــــــــامـــــــــــــوىل ـــــــــــــاک چـــــــــــــارده م در دل پ از رخ خـــــــــــوب چـــــــــــارده معصـــــــــــوم

هـــــــــــای همـــــــــــهاز ینـــــــــــابیع ســـــــــــینهـــــجره ـــــن ش ـــــل ای ـــــت اص ـــــی اس ذات اعل

ـــــــه ـــــــیعقبل ـــــــریف و ض ـــــــه ش ـــــــاه هم گــــــــل و شــــــــفیع ــــــــه کفی عاصــــــــیان را هم

فـــــان خـــــورد چـــــو طفـــــل رضـــــیعشـــــري عر بشـــــــنو نطـــــــق حـــــــق بگـــــــوش ســـــــمیعـــــــدیع ـــــــال ب ـــــــر انجم ـــــــا ب ـــــــم بگش چشــــــــــع ــــــــــی وقی ــــــــــیم نب ــــــــــل الش آنجمیــــــــــع ــــــــــام منی ــــــــــنعم ام ــــــــــل ال آن جلی ســــــــیل اشــــــــکش روان بــــــــارض بقیــــــــع آن شــــــــــهید جفــــــــــا بســــــــــم نقیــــــــــع آن قتیــــــــــل ســــــــــتم بســــــــــیف قطیــــــــــعــــــــــع ــــــــــق جمی ــــــــــیأت خل ــــــــــافع س شــــــــع ــــــــا توزی ــــــــان اولی ــــــــر ج ــــــــده ب ش هســـــــت ســـــــر علـــــــی خفـــــــی و ودیـــــــع

ـــــــی ـــــــعگشـــــــت نـــــــور عل ـــــــی و طلی جلـــــــع ـــــــدام منی ـــــــی م ـــــــیض عل ـــــــته ف گشـــــــــع ـــــــــر او تفری ـــــــــاخ را ب ـــــــــارده ش چ

آســــــــــــتان علــــــــــــی مشــــــــــــتاق اســــــــــــت آســــــــــــمان بلنــــــــــــد و عــــــــــــرش رفیــــــــــــع

ـــــــــان جـــــــــامع ـــــــــا صـــــــــورت فرق رخ م رخ مــــــا بــــــدرو دلهــــــا چــــــون مشــــــارق دل مـــــــــــــا آســـــــــــــمان عـــــــــــــالم روحــــــــــح ــــــــــا گشــــــــــته الی ــــــــــاق دل م ز آفــــــــان ــــــــرق دل نمای ــــــــا را ز ش ــــــــی م گهــــــروزان ــــــر اوج جــــــان ف ــــــا را ب ــــــی م گه

ــــــــــــلاال ا ــــــــــــای عاق ــــــــــــب دان ی طال بگــــــــو تــــــــا چنــــــــد ماننــــــــد بهــــــــایم

حـــــــدتـــــــوئی ســـــــباح بحـــــــر ذات بـــــــیــــــــی ــــــــنس چرائ ــــــــنس الک ــــــــوار الخ ج بخــــوان و الشــــمس تجــــری فــــی المجــــاریــــاش ــــدر مجــــاری مســــتقر ب چــــو شــــمس ان ســـــــــوی و مســـــــــتوی انســـــــــان کامـــــــــلــــــزد عــــــارف ــــــود والشــــــمس تجــــــری ن ب

ــــــــــاطع ــــــــــان ق ــــــــــی بره ــــــــــا معن دم مـــــا چـــــون مطـــــالع ـــــا شـــــمس و جانه رخ م

ســـــــــبحانی طوالـــــــــعهـــــــــای تجلـــــــــیـــــــــــــع ـــــــــــــوایح چـــــــــــــون دراری لوام لــــــــاطع ــــــــدر س ــــــــون ب ــــــــدار همچ رخ دلــــــع ــــــار همچــــــون شــــــمس الم ــــــال ی جم اال ای راغــــــــــــب بینــــــــــــای ســــــــــــامع بـــــــود نفـــــــس تـــــــو راتـــــــع در مراتـــــــع شـــــــــدی قـــــــــانع بغـــــــــدران و مصـــــــــانعـــــــاه راجـــــــع ـــــــی گ ـــــــاهی مقیم چـــــــرا گ باالســــــــــــتقرار ذا تقــــــــــــدیر صــــــــــــانع ســـــــــوی و مســـــــــتقیم و بـــــــــی مـــــــــدافع بـــــــری ز افـــــــراط و تفـــــــریط و منـــــــازع چــــــو مفهــــــومی بــــــر آن مصــــــداق واقــــــع

بـــــــــدان مشـــــــــتاق عـــــــــني و الم و یـــــــــاراـــــــــــامع ـــــــــــان ج ـــــــــــاطق و فرق ـــــــــــالم ن ک

ـــــــــــــــه جمـــــــــــــــال صـــــــــــــــانع مــــــــــرآت ظهــــــــــور وجــــــــــه جــــــــــامع دل آین

۵۴

ـــــــــــــت ـــــــــــــو آفتابیس ـــــــــــــه ازىل چ وجـــــــــــــان ـــــــــــــه و در او نمای جـــــــــــــان آین انـــــــــــــــــوار بـــــــــــــــــدایع لـــــــــــــــــوایحــــــــــــــــی ــــــــــــــــع تجل ــــــــــــــــواع لوام ان جلـــــــــــــــوات حقـــــــــــــــایق آلهـــــــــــــــی خورشـــــــــــــــــــید حقیقـــــــــــــــــــةالحقایقـــــــــارق ـــــــــالع و مش ـــــــــان چـــــــــو مط اعی

ـــــــــان چـــــــــو مـــــــــوادع و مخـــــــــازناعیـــــــــواقی اســـــــــما چـــــــــو شـــــــــواهد و س ذات ازىل چـــــــــــــو خـــــــــــــم بـــــــــــــادهـــــــوار ـــــــراب و خـــــــم و میخ ـــــــاقی و ش ســـــــت ـــــــني ساقیس ـــــــاب ع ـــــــی ن خـــــــم مــــــــــــــوع ــــــــــــــام متب ــــــــــــــاقی ازل ام ســــــــوع ــــــــام متب ــــــــود ام ــــــــه ب ــــــــی ک دانــــــــــی ــــــــــی اعل ــــــــــا عل ــــــــــلطان رض س

ـــــالع ـــــت ط ـــــده اس ـــــان ش ـــــع ج ـــــز مطل ک رخســــــــــــــارۀ مبــــــــــــــدع البــــــــــــــدایعــــــــــع ــــــــــدام الم ــــــــــان م ــــــــــع ج از ملم

علـــــــــی الـــــــــدوام ســـــــــاطعزان گشـــــــــته ــــــــــع ــــــــــق واق ــــــــــور ح ــــــــــالی ظه مجــــــــــــــالع ــــــــــــــایقش مط ــــــــــــــام حق اقس اســــــــــما چــــــــــو شــــــــــوارق و طوالــــــــــعــــــــــع اســــــــــما چــــــــــو خــــــــــزاین و ودایـــــــــان چـــــــــو مجـــــــــالس ومجـــــــــامع اعیــــــــــــــافع ــــــــــــــیض ازىل شــــــــــــــراب ن ف

ـــــــی ـــــــه یکیســـــــت ب ـــــــن جمل ـــــــازعای من ایـــــــن هـــــــر دو یکیســـــــت بـــــــی مـــــــدافع بــــــــــــاقی دگــــــــــــر همــــــــــــه توابــــــــــــع خورشــــــــــــید مشعشــــــــــــع الســــــــــــواطعـــــــــــــــع ـــــــــــــــا طالی او پادشـــــــــــــــه اولی

علیســــــــــــــت انــــــــــــــدر ایــــــــــــــن دورمشتاقـــــــــــــانع ـــــــــــــاک ص ـــــــــــــه پ ـــــــــــــه وج آین

ـــــع دل مـــــی ـــــورعلی ز مطل ـــــوعن ـــــد طل کنـــی ـــما م ـــوی س ـــور دل بس ـــروجزان ن ـــد ع کن

شمسـی اسـت دل کـز آن فیضـان میکنـد شـعاعــــروغ ــــه ف ــــع دل هم ــــت مجتم ــــر ماس از قه گـــــه از جـــــالل مـــــا متزلـــــزل اســـــاس روحـــال ـــق تع ـــود ح ـــو فرم ـــوع چ ـــرا هل ـــس ت نفـــد دمـــی پیشـــه کنـــد خلـــوص از شـــوب تابچن گـــه راســـت کـــن بخـــدمت حـــق قامـــت قیـــام گـــاهی بســـوز خـــرمن جـــان ز آتـــش عطـــش

ــــوع ــــد نب ــــع جــــان میکن ــــی ز منب ــــیض عل فــیض جــان بســوی خــدامی ــن ف ــد رجــوعزی کن

چشمی است جـان کـز آن سـیالن میکنـد دمـوعــوع ــه جم ــرتق جــان هم ــا اســت مف از لطــف مـــــای روع ـــــا متوصـــــل بن ـــــال م ـــــه از جم گ از شـــر گهـــی جـــزوع شـــد از خريگـــه منـــوع

کـــرب تـــا بکـــی نفســـی کســـب کـــن خضـــوع از گـــه خـــم نمـــا بحضـــرت ســـبحان قـــد رکـــوع گـــــه بـــــر فـــــروز مشـــــعئلۀ دل بنـــــار جـــــوع

ــــــــی و عصــــــــمت رضــــــــا ــــــــتاق را دم عل مش احصـــــن الـــــدروعآن اقطـــــع الســـــیوف شـــــداین

ـــــالع ـــــاهر مط ـــــمس و مظ ـــــو ش ـــــا چ رخ م لوامــــــع ز شــــــرق دل مــــــا اســــــت طــــــالعــــه ــــون زجاج ــــکوة و دل چ ــــینه مش ــــود س ب

راقـــــــم رقـــــــم نـــــــام حـــــــق و یداللـــــــهــــــی ــــــوح اله ــــــرد حــــــق چیســــــت ل دل مــــــایم ــــــل به ــــــو خی ــــــی چ ــــــد باش دال چن تـــــــــوئی ســـــــــابح بحـــــــــر ذات الهـــــــــیــــــاری ــــــاش ب ــــــی ب ــــــر میکن ــــــت اگ قناعــــــم ــــــی اعظ ــــــني تجل ــــــان ب ــــــرآت ج ز م علــــــی ابــــــن موســــــی الرضــــــا حجةاللــــــه

ــــــع ــــــع طوال ــــــرق و لوام ــــــو ش ــــــا چ دل م شـــــــوارق ز شـــــــمس رخ ماســـــــت المـــــــع رخ یـــــــار در وی چـــــــو مصـــــــباح ســـــــاطع

قــــــان جــــــامعقلــــــم روح ودل همچــــــو فر دم مــــــرد حــــــق چیســــــت برهــــــان قــــــاطعــــــع ــــــس رات ــــــع خــــــواهش نف ــــــو در مرت ت چــــــــرا قــــــــانع آئــــــــی بــــــــآب مصــــــــانعـــــــانع ـــــــز ق ـــــــه چی ـــــــار از هم ـــــــدار ی بدی ظهــــــــــور علــــــــــی جلــــــــــی الســــــــــواطع شهنشـــــــــاه او اولیـــــــــا چـــــــــون طالیـــــــــع

ـــــــد ـــــــع آم ـــــــون مطل ـــــــتاق چ ـــــــاک مش دل پ

۵۵

ـــــــــالع ـــــــــمس ط ـــــــــورعلی ش ـــــــــوب ن رخ خ

جــــانی کــــه براســــرار حقــــش هســــت تطلــــع د از صـــــورت دلـــــدارآن را کـــــه تمتـــــع بـــــو

ــــــارا ــــــه م ــــــارنخواهیم ک ــــــز ی ــــــار بج از ی بـــــردار بـــــرآئیم چـــــو منصـــــور کـــــه باشـــــد صــــــنع ازل از آینــــــۀ مــــــا بتــــــوان دیــــــدـــــد ـــــده ببای در راه خـــــدا راســـــت نظـــــر دی

ـــــودش عجـــــز و تضـــــرع ـــــع ب ـــــني ترف در ع نبــــــود ز متــــــاع دو جهــــــان هــــــیچ تمتــــــعـــــــع ـــــــني توق ـــــــودو آئ ـــــــع نب ـــــــانون طم ق مـــــــا را بســـــــر دار بـــــــر آفـــــــاق ترفـــــــع

ـــــبحان ال ـــــني و تصـــــنعس ـــــوالعجبی ب ـــــه ب لـــــع ـــــه تتب ـــــد ب ـــــت نیای ـــــت حـــــق راس تبعی

ــــــور ــــــت من ــــــی گش ــــــور عل ــــــه دل از ن آن را کـــــــع ـــــــد روی تخش ـــــــتاق نه ـــــــه مش ـــــــر درگ ب

بگشــــای بــــر اســــرار خــــدا چشــــم تطلــــع تــا عقــده مشــکل شــود از دســت تــو منحــل

ای رااحســــان چـــــو کنــــی غمـــــزدۀ دلشـــــده مــــا را اســــت تمتــــع ز رخ یــــار و شــــما را

ــــدر حــــ ــــا راســــت تخشــــع ب ق و شــــما رامــــاک نشــــینی ــــع بکــــن از خ ــــب ترف رو کس

تــــا بــــاز بپوشــــی ز دو کــــون چشــــم توقــــع بــــــردار بــــــدرگاه خــــــدا دســــــت تضــــــرعــــربع ــــد ت ــــا قص ــــو ب ــــع کن ــــد توق ــــی قص بـــــــــع ـــــــــه عـــــــــالم فانیســـــــــت تمت از امتع بــــــر درگــــــه شــــــاهان جهانســــــت تخشــــــعــــــــع ــــــــود هــــــــیچ ترف در صدرنشــــــــینی نب

ــــــاالک ــــــدر دل چ ــــــد قلن ــــــی رن ــــــتاق عل مشـــــت و زرق ـــــی کلف ـــــد همگ ـــــنعزاه ـــــت و تص س

فـــــیض اعلـــــی اســـــت بـــــاده دل چوایـــــاغـــــــه ـــــــد لمع ـــــــورآنکـــــــه تابی ـــــــن ن ای زیــــــه ــــــید جرع ــــــه نوش ــــــیآنک ــــــن م ای زی

ـــــــــل ـــــــــادۀ لع ـــــــــت ب صـــــــــبغةالله چیس خــــــم ایــــــن بــــــاده چیســــــت ســــــینۀ مــــــا جـــــــز یداللـــــــه نیســـــــت در ایـــــــن خـــــــم

ای از شـــــــــراب ســـــــــاغر مـــــــــانفحـــــــــهــــــار ــــــل از خ ــــــرگ گ ــــــف ب ــــــری لط بنگــــــــــوئی ــــــــــم ب ــــــــــه واص ــــــــــد اکم زاهـــــــــن نگـــــــــرد حســـــــــن گلســـــــــتان ز دم زاهـــــــــــدا مـــــــــــا بتـــــــــــو ادا کـــــــــــردیم حجـــــــــــت بـــــــــــالغ خـــــــــــدا مـــــــــــائیم گـــــــر شـــــــنیدی تـــــــو برتـــــــری ز فلـــــــک

دل چـــــــو مشـــــــکوة و نـــــــور ذات چـــــــراغ ــــــراغ ــــــون ف ــــــت از دو ک ــــــش یاف ــــــر دل ب کـــــــــرد از هـــــــــر دو عـــــــــالم اســـــــــتفراغ ســــــــــاقی رنــــــــــد احســــــــــن الصــــــــــباغ ســـــــینه ماســـــــت چـــــــون خـــــــم صـــــــباغ مرحبـــــــــا دســـــــــت و حبـــــــــذا ارســـــــــاغـــــــــاغ ـــــــــب ب ـــــــــیم آورد بجان ـــــــــر نس گ

ـــــــــــدلیب ا ـــــــــــق عن ـــــــــــنوی نط ز زاغبش زیـــــــن شـــــــرابش اگـــــــر رســـــــد بـــــــدماغ شــــــــــنود لحــــــــــن بلــــــــــبالن ز کــــــــــالغ حجــــــــــت حــــــــــق شــــــــــرایط ابــــــــــالغـــــــالغ ـــــــا بجـــــــز ادا و ب ـــــــر م نیســـــــت ب نشـــــــــــــنیدی تـــــــــــــو کمـــــــــــــرتی ز االغ

ــــــــی ــــــــیض عل ــــــــت ف ــــــــاب چیس ــــــــاده ن ب دل مشــــــــــــتاق آمــــــــــــده چــــــــــــو ایــــــــــــاغ

ــــروغ ــــید ف ــــاقوتی خورش ــــی ی ــــبغةالله م ص پـــري مغـــزداه همـــه مغبچگـــان را زیـــن مـــی

آب طهــــورعاشــــق اســــباغ وضــــوکرد ازیــــن ـــل ـــراهیم خلی ـــید ب ـــاده بنوش ـــن ب ـــون از ای چ

نوشـــیدچـــون گنـــه کـــار فرومانـــده ازیـــن مـــیـــــیح ـــــه کـــــردار قب ـــــد ازو جمل حســـــن گردیـــیس گـــر رســـد بـــوئی ازیـــن مـــی بـــدماغ ابل

ـــدان مصـــبوغ ـــه چـــو صـــباغ و مری ـــري میخان پــــوغ ــــرحد بل ــــانید بس ــــرپورد و رس ــــوش ب خ

او حســــن ســــبوغکــــه پــــذیرفت حضــــور دل آمــــد از شــــمس افــــولش بنظــــر عــــني بــــزوغـــه حســـابش مفـــروغ شـــد قیامـــت نشـــده جمل راســــــت گردیــــــد ازو جملــــــه گفتــــــار دروغ وحـــی گـــردد همـــه وسواســـش و الهـــام نـــزوغ

۵۶

کــــار تریــــاق کنــــد بــــاده مــــا در ملســــوغ

ـــدوغ ـــا در مل ـــاۀ م ـــد نش ـــر ده ـــا زه ـــم پ حک

ــــی ــــیض عل ــــو بگــــو ف صــــبغةالله چــــه باشــــد تـــبوغ ـــدان مص ـــه رن ـــو صـــابغ هم ـــتاق چ ـــد مش رن

ــــــزمني ــــــائیم خــــــد را ب ــــــالغم حجــــــت بــــــــزه ــــــــوفیم من ــــــــیکن ز کس ــــــــدریم و ل ب مــــائیم چــــو اکســــري و طبــــایع مــــس نــــاقصـــذفاً ـــی الباطـــل ق ـــا الحـــق عل ـــذف ب ـــل نق بـــــــــاىل ـــــــــرد متع ـــــــــاىل ف ـــــــــورعلی ع ن زان عــــارض نــــورانی و زان طــــره مشــــکني

مـــــائیم شـــــما را بجهـــــان نعمـــــت ســـــابغ ـــــارغ ـــــده ف ـــــول آم ـــــیکن ز اف ـــــیم و ل شمســـــو افعـــــی الدغ ـــــو تریـــــاق و ه ـــــائیم چ م

ــس اســت ــق و عقــل آمــده دامــغ نف ز مــا زاه مـــــا را بـــــود از مطلـــــع دل شـــــارق و بـــــازغ گردیـــده ملـــک ملهـــم و شـــیطان شـــده نـــازغ

ـــــــــه ـــــــــت الل آن ســـــــــید معصـــــــــوم وىل نعمـــــالغ ـــــت ب ـــــی حج ـــــتاق عل ـــــرت مش و آن حض

حســــــن حــــــق بــــــاده رخ ماســــــت ایــــــاغـــــــــــــن ازل ـــــــــــــود حس صـــــــــــــبغةالله بــــــف ــــــن صــــــبغ لطی ــــــته ازی منصــــــبغ گشـــــــگ ـــــــر رخ ورد ز حســـــــنش صـــــــد رن ب

امــــــــت مــــــــوزون باشــــــــدق نعکــــــــس آ منطــــــــــق عــــــــــارفو وعــــــــــظ زاهــــــــــد جــــــان طــــــوطی شــــــده جــــــذاب شــــــکرــــــــوت روح ــــــــد ق ــــــــردار کن ــــــــگ ز م س ای خـــــوش آن رنـــــد قلنـــــدر کـــــه دلـــــش

ـــــــرده ـــــــکافتپ ـــــــان را بش ـــــــای دو جه ه

رخ زجاجــــــــه بــــــــود و حســــــــن چــــــــراغ ـــــــــباغ ـــــــــق ص ـــــــــبغ وح ـــــــــا منص رخ مــــــــــــــــاغ و شــــــــــــــــقایق در راغ ورد در ب در دل اللــــــــــه ز عشــــــــــقش صــــــــــد داغ قامــــــــت ســــــــرو ســــــــهی انــــــــدر بــــــــاغ

ق طـــــــــوطی بـــــــــود و نعـــــــــرۀ زاغنطـــــــــ جـــــــاذب فضـــــــله بـــــــود جـــــــان کـــــــالغ خرزســـــــــرگني طلبـــــــــد قـــــــــوت دمـــــــــاغ یافـــــــــت از لـــــــــذت کـــــــــونني فـــــــــراغ بصــــــرش یافــــــت چــــــو کحــــــل مـــــــازاغ

ــــــــاض ــــــــی شــــــــد فی همچــــــــو مشــــــــتاق عل میکشـــــــــان را همـــــــــه پـــــــــر کـــــــــرد ایـــــــــاغ

ــــــازغ ــــــمس ب ــــــت ش ــــــا اس ــــــارۀ م رخس حســــــــــــن رخ ماســــــــــــت صــــــــــــبغةاللهــــــــه مــــــــن احســــــــن صــــــــبغة مــــــــن اللــــــــــاق عشــــــــــاق چــــــــــو کانهــــــــــای تری

ــــــــل ز لطــــــــف ماســــــــت مــــــــوحیجرب یــــــــــرط ــــــــــدل مف ــــــــــا شــــــــــده معت از م باطـــــــــل ز بیـــــــــان ماســـــــــت زاهـــــــــقــــــــــکینه ــــــــــزل الس ــــــــــو من ــــــــــائیم چ م از مــــــــــا رودت وســــــــــاوس از جــــــــــانــــــــــتاق ــــــــــی مش ــــــــــدر عل ــــــــــن ب رو کـــــــارک اســـــــمه ـــــــب حـــــــق تب کـــــــز جان

از ظلمـــــــــــــت و از افـــــــــــــول فـــــــــــــارغ ـــــــــا منصـــــــــبغیم و اوســـــــــت صـــــــــابغ م مـــــــــــا احســـــــــــن هـــــــــــذه الصـــــــــــبایغــــــــــــــان الدغ ــــــــــــــو افعی ــــــــــــــاد چ زه

ازغابلــــــــــیس ز قهــــــــــر ماســــــــــت نــــــــــ از مـــــــــــا شـــــــــــده مســـــــــــتقیم زایـــــــــــغـــــــغ ـــــــا اســـــــت دام حـــــــق از کلمـــــــات مــــــــــوازغ ــــــــــل الن ــــــــــو مبط ــــــــــائیم چ مــــــــــــادغ ــــــــــــدت دل از دغ ــــــــــــا رم از م بـــــــــاش از همـــــــــه نایبـــــــــات فـــــــــارغـــــــالغ ـــــــی اســـــــت ب ـــــــه حجت ـــــــر هم او ب

ــــــــــــــه ــــــــــــــی کمال وز حضــــــــــــــرت رب علــــــــابغ ــــــــت س ــــــــی اس ــــــــه نعمت ــــــــر هم او ب

شــد حجــاب از رخ آن شــاهد غیبــی مکشــوفـــــت ـــــان هم ـــــب عن ـــــت غی ـــــرو مملک خس

ــــوعکــــرد خور ــــب طل ــــق غی شــــید ازل از اف

ـــروف ـــت مع ـــر هوی ـــد س ـــه ش ـــان را هم عارف کــــرد تــــا جانــــب اقلــــیم شــــهادت معطــــوف

عاعش مکفــوفشــچشــم خفــاش وشــان شــد ز

۵۷

جمـــــع اعیـــــان ثبـــــوتی و وجـــــودی یکســـــر بـــزم شـــاهانه شـــد آراســـته چـــون خلـــد بـــرین واقفـــــان درجـــــات ادب و حســـــن طلـــــبــــــدرجات ــــــع ال ــــــرب رفی ــــــان ادب ق عارف ملــــــک اکــــــرب اعظــــــم بمقــــــام اعلــــــی جالس مجلس وحـدت همـه اجنـاس و فصـول همــــه را حــــال ز تفریــــق و عوایــــق صــــارف

ـــــی م ـــــوار اله ـــــه ناعـــــت و ان ـــــوتناطق نعــــــت کــــــرم رب ودود ــــــان همــــــه ثاب در جنــــــف ــــــات لطی ــــــل بعنای ــــــه را دل متوک هم

جملگــی ذره صــفت در نظــرش بســته صــفوف شــد زرابــی همــه مبثــوث و نمــارق مصــفوفـــوف ـــی موق ـــده در آنحضـــرت اعل ـــه گردی هم

لـــه در خـــدمت ذوالعـــرش نمودنـــد وقـــوفجم همــــه خاصــــان مقــــرب بکرامــــت محفــــوف واقـــف موقـــف قربـــت همـــه انـــواع وصـــفوفــــق مصــــروف ــــد عالی ــــت بتجری ــــه را وق همـــه واصـــف و اوصـــاف ربـــوبی موصـــوف عاقلـــوف ـــق عط ـــم ح ـــاری نع ـــه ج ـــان هم ـــر لس بــــــات رؤف ــــــق بکرام ــــــب متنط ــــــه را ل هم

ــــــتاق ــــــی مش ــــــع عل ــــــس آن جم ــــــاقی مجل ســــر همــــه اقــــداح و ظــــروف از مــــی مکــــرمتش پ

ـــرا زان مـــی صـــاف ـــزم صـــفائیم و ت ســـاقی بــــا ســــر خــــدا کاشــــف ســــر خــــدائیم و ز م عارفــــــانیم و ز ســــــیمای جبــــــني بشناســــــیمـــس ـــیاطني االن ـــم و ش ـــه دوری ـــفی الل ـــا ص م غمــــزۀ ماســــت گــــران خیــــز گهــــی ز اســــتغناــوی از هســتی ماســت ــا پرت عکــس هشــیاری م پادشـــــــاهان معـــــــانی فقـــــــرای صـــــــورت

فتــــــاحســــــد دل را نظــــــر مکرمــــــت مــــــا

صــــفوت اللــــه نمــــائیم و مصــــفا ز اوصــــاف ــــد استکشــــاف ــــب کنن کاشــــفان حجــــب غی ســــر دلهــــای خالیــــق چــــو رجــــال اعــــراف همــــه دارنــــد ز مســــجودی مــــا اســــتنکاف نظــــر ماســــت ســــبکروح گهــــی ز اســــتعطاف رهــــروان ســــبل حــــق کــــه ثقالنــــد و خفــــافـــــاف ـــــداً باااللح ـــــیئاً اح ـــــئل ش ـــــط النس قــــاف ــــا کش ــــت م ــــرم عاطف ــــان را ک ــــم ج غ

ــــه د ــــو چ ــــتاقت ــــی مش ــــان عل ــــفت ش ــــی ص ان هـــــم مگـــــر نطـــــق الهـــــی شـــــود آن راوصـــــاف

ــف ــی لطی ــف و جــام لطیفســت و م ســاقی لطی چـــــون مـــــوی او دقیـــــق بـــــود راه کـــــوی او خطــش چــو خضــر حــی و لــبش چشــمه حیــاتـــیئی ـــل ش ـــاء ک ـــن الم ـــبش و م ـــت از ل رمزیســـــتاده ـــــا ایس ـــــام رض ـــــرو در مق ـــــون س امچ

ـــرد ـــت نک ـــر مکرم ـــق نظ ـــف ح ـــه لط آن را ک

نغمــه لطیفســت و نــی لطیــفمطــرب لطیــف و ـــف ـــی لطی ـــت و پ ـــف و راه لطیفس ـــرب لطی رهــف ــف و آب لطیفســت و حــی لطی ــمه لطی چشـــف ـــبش کـــل شـــی لطی ـــل ل ـــد ز لطـــف لع آم طبـــــع مـــــرا بهـــــار لطیفســـــت ودی لطیـــــفــف ــود جــانش کــی لطی ــف ش ــا لطی ســرش کج

ــــی چــــومی مشــــتاق همچــــو ســــاغر و فــــیض عل ف بــود مــی چــووی لطیــفيــســاغر چــو مــی لط

یـــا دیگـــر وزیـــد از هـــر طـــرفبـــاد جـــالل کرب امـــواج دریاشـــد فـــزون امـــواج را ای ذوفنـــونـــدل ـــرک معت ـــدر تح ـــتقل ان ـــمان مس ـــن آس ای

ـــی ـــر ب ـــرار بح ـــاناس ـــا ماهی ـــد دان ـــران دانن کــی ــا همچــو در ب ــا م ــی انته ــادل بحــر بــس ب به

مــــائیم آن یکتــــا گهــــر در بحــــر دلهــــا مســــترت گه بحر و گاهی گوهرم گه چـرخ و گـاهی اخـرتم

کن ای دل زمانی گوش کنای عقل ترک هوش

در جنــبش آمــد بحــر دل آود بــريون مــوج کــف در اضطراب و در سکون از بحر باشد نشـرولف برخاسته از بحر دل همچـون بخـار و همچوتـف سردل دریـای جـان کـی منکشـف شـد برکشـف دل بحروماهمچون گهرمادرودل همچون صدف

ـــرفدر بحـــر دل شـــوغوطه ـــابی آن درش ور تای شــعرم گــاهی منــا گــه مزدلــفگــه کعبــه گــاهی م جوش کن کآن اشرت حق کردعفای بحررحمت

ـــــا ـــــان ســـــر کربی ـــــا عرف ـــــاک م ـــــان ذات پ عرف

۵۸

مشـــتاق عـــني و الم و یـــا کشـــاف ســـر مـــن عـــرف

محمل بدار ای سـاربان التعجلـن بالمشـی قـفــا کــاروان ــدی مکــن ب آهســته ران آهســته ران تن راهیست ما را سوی اوباریک همچـون مـوی او

ــه جــان ــا ک ــدهه ــد آم ــد مجن ــده جن ــی حــد آم بـــر ـــردد کواکـــب منتش ـــر گ ـــردد منفط ـــالک گ اف حسنش چـو گـردد پـرده در گردنـد انجـم منکـدرــا صــنم بــريون خرامــد از حــرم روزی کــه آن زیب ورعشاق همچـون ماهیـان دریـم جـودش غوطـه

کآن دلرب محمل نشني نازک مزاجسـت و لطـف کاندر پی محمل روان بس ناتوانسـت و ضـعف

از کــوی او ایــن راههــای مختلــف دورت کنــد انــدر تنــاکر مختلــف و انــدر تعــارف موتلــف روزی کــه خورشــید ازل گــردد عیــان و منکشــف هم ماه گـردد منخسـف هـم مهـر گـردد منکسـف جملــــه بتــــان محــــرتم آینــــد پیشــــش معــــرتف مشتاق همچون ساقیان از بحـر فیضـش مغـرتف

اســـرار لوکشـــف الغطـــا دانـــد کـــه جـــز مشـــتاق مـــا و الم و یــــا کشــــاف ســــرلو کشــــفمشــــتاق عــــني

عشــق چــو ســیمرغ و دل آمــده چــون کــوه قــاف عشــــق نبــــود ار غــــرض از جلــــوات دوکــــون آن ببطـــــــــون و خفـــــــــا ذات ورا ارتســـــــــام کعبــــــه اهــــــل حضــــــور پريســــــراپای نــــــورـــدبري خـــویش ـــک ت ـــري خـــویش مال ـــر پ در نظ کســـوت رنـــدی کـــه حـــق آمـــده نســـاج ویــــــــم ــــــــل دل ــــــــه اه ــــــــزملم قبل ــــــــرب م دل

ـــــف ـــــار در ک ـــــه ذوالفق ـــــذار قائم ـــــدر گ حی ظلمـــــت پـــــر اشـــــتلم آمـــــد و شـــــد نـــــورگمـــــورعلی در صـــــدور ـــــه اهـــــل حضـــــور ن قبل

آن همگــــی اختفــــا ایــــن همگــــی انکشــــاف داشت کجـا حـرف نـون رابطـه بـا حـرف کـاف ایـــــن بظهـــــور و جـــــال نعـــــت ورا اتصـــــاف مغبچگـــــان غیـــــورگرد وی انـــــدر طـــــواف جملــــه بتقصــــري خــــویش آمــــده در اعــــرتاف فاطلس چرخش کجا است الیق عطـف سـجا

ــــیم رخ بنمــــا از لحــــاف ــــدر گل ســــرمکش انــــدر دلدلســــوار صــــفدر دشــــمن شــــکاف حی التخـــــف اللیـــــل قـــــم ایمـــــه عبـــــد منـــــاف اوست چو مصباح نـوردل چوزجاجسـت صـاف

معنــــــی ســــــیمرغ چیســــــت ذات علــــــی کبــــــري ویــــن دل مشــــتاق مــــا آمــــده چــــون کــــوه قــــاف

ـــاف ـــه ص ـــدح زجاج ـــراغ و ق ـــه چ ـــی مغان م شــــفیف جــــام صــــفای شــــراب را حــــاکی

نبـــود ارغـــرض ز خلـــق دو کـــون ظهـــور عشـــقــــود ــــق ب ــــر عش ــــیمرغ س ــــه س ــــرض زقص غـــاخرب کـــس نیســـت ز ذات حضـــرت ســـیمرغ ب

هــــــای جمــــــال حضــــــرت اوظهــــــور آینــــــهـــري ـــق ط ـــه منط ـــی ب ـــالم کس ـــت بع ـــیم نیس علــم منطــق الطــري اســت ــان عل حــدیث عشــق هم

ـــفاف ـــم ش ـــاج ه ـــع زج ـــن و الم ـــراغ روش چــــاج را وصــــاف ــــفیف زج ــــاده ش صــــفای ب

و باکــــافچــــه بــــود رابطــــه نــــون کــــن بگــــ دل مـــن آمـــده ســـیمرغ عشـــق را چـــون قـــاف عیـــان بخلـــق ز ســـیمرغ نیســـت جـــز اوصـــاف بـــود ز منطـــق وی نطـــق هـــر یکـــی کشـــافــــــاف ــــــل االعط ــــــلیمان کام ــــــري ذات س بغـــراف ـــک االط ـــاه مال ـــز آن ش ـــود معج ـــه ب ک

ـــــت ـــــی مشتاقس ـــــلیمان عل ـــــو س ـــــک دل چ بمل شــــــود رمــــــوز طیــــــور از بیــــــانش استکشــــــاف

دل مــــــــــا آمــــــــــده زجــــــــــاج شــــــــــفیفــــــــــــاج ــــــــــــدآن زج ــــــــــــزه از تحدی ی من

آن نگنجـــــــــــــــد بحیـــــــــــــــز تقریـــــــــــــــر همــــــه عــــــالم خســــــیس و عشــــــق نفــــــیس ســــــــــر عشــــــــــق لطیــــــــــف الطــــــــــف راــــــــــد ــــــــــدا صــــــــــفا یاب ــــــــــور خ دل ز ن

نـــــــور حـــــــق انـــــــدر و چـــــــراغ لطیـــــــف صـــــــیفایـــــــن چراغـــــــی مقـــــــدس از تو

ــــــــــف ــــــــــۀ تعری ــــــــــد بحیط ــــــــــن نیای ای همــــــه کــــــونني وضــــــیع و عشــــــق شــــــریف چـــــــــه شناســـــــــند زاهـــــــــدان کثیـــــــــف تـــــــا بکـــــــی از صـــــــفای نـــــــوره ولیـــــــف

۵۹

خــــــــــر حمالــــــــــة الکتــــــــــب را گــــــــــویـــــــد ـــــــال آم ـــــــه کم ـــــــدان هم ـــــــص رن نقــــــوع چــــــون پریشــــــان شــــــد ــــــف مجم زل فلا قامتــــــــــــــــت بلــــــــــــــــوح دلــــــــــــــــمــــــــــــــت معصــــــــــــــوم فلا عــــــــــــــدل قام

ــــــف ــــــل خفی ــــــن ثقی ــــــت ای ــــــرده میزان ک کــــــل شــــــیئی مــــــن الظریــــــف ظریــــــف بــــــر دلــــــم کشــــــف گشــــــت نشــــــرلفیف آمـــــــــده بـــــــــا دلـــــــــم مـــــــــدام الیـــــــــفـــــــالیف ـــــــرا ت ـــــــق م ـــــــا ذات ح ـــــــرد ب ک

وجـــــــه نـــــــورعلی چـــــــو مصـــــــباح اســـــــت زجـــــــــاج شـــــــــفیفدل مشـــــــــتاق چـــــــــون

ـــــی مشـــــتاق ـــــاالت عل ـــــه اوصـــــاف کم کن علــــم اللــــه کــــه جــــز عــــالم االســــرار کســــیــــــه ــــــن رب ــــــة م ــــــی بین ــــــان عل ــــــن ک افمـــدا ـــود خ ـــه فرم ـــأن ک ـــی ش ـــو ف ـــوم ه ـــل ی ک ورفعنالــــک ذکــــرک کــــه خــــدا گفــــت بمــــاــــروز ــــرد ب ــــني ک ــــل ام ــــز دم جربی ــــی ک الفت انمــــا کــــز نفــــس پــــاک خــــدا کــــرد ظهــــورـــــب ـــــاب الری ـــــات کت ـــــب ز آی ـــــالم الغی ع

ز اســــــماء کمالیــــــه ذاتمالــــــک الملــــــک ــــا ــــت غط ــــره چوبرداش ــــف ازچه شاهدلوکش

ــــتاق ــــی مش ــــز ذات عل ــــت بج ــــس ندانس کـــــی مشـــــتاق نیســـــت عـــــالم بکمـــــاالت عل آیتـــــــی بینـــــــه ز آیـــــــات علـــــــی مشـــــــتاق هســـــت شـــــأنی ز شـــــئونات علـــــی مشـــــتاق هســــت ذکــــری ز مقامــــات علــــی مشــــتاق شـــــرحی آمـــــد ز فتـــــوات علـــــی مشـــــتاق رمـــــزی آمـــــد ز والیـــــات علـــــی مشـــــتاق

شـــــهادات علـــــی مشـــــتاقشـــــاهد غیـــــب و ـــــــی مشـــــــتاق ـــــــت حکـــــــم وارادات عل آیـــــتاق ـــــی مش ـــــات عل ـــــد کرام ـــــف گردی کش

غــــــري مشــــــتاقعلی کیســــــت درایــــــن دور بگــــــو حجــــــــت بــــــــالغ اثبــــــــات علــــــــی مشــــــــتاق

رخســـــــــارۀ ماســـــــــت مظهـــــــــر حـــــــــقـــــــواج ـــــــام ام ـــــــان تم ـــــــر و جه ـــــــا بح مــــــــــالح ــــــــــک عشــــــــــق م ــــــــــائیم بفل م از مــــــــا شــــــــده ایــــــــن زمــــــــني ممهــــــــدـــــــن منضـــــــود ـــــــده چـــــــار رک ـــــــا ش از م

ـــــــــا ـــــــــه ز م ـــــــــامانپذرفت ـــــــــون س دو کـــــــت ـــــــوق اس ـــــــا زه ـــــــان م ـــــــل ز بی باط موصــــــــول ز ماســــــــت جــــــــان مقطــــــــوعــــــــکل ــــــــد مش ــــــــت عق ــــــــول ز ماس محل شـــــــــد قـــــــــول بلـــــــــی ز مـــــــــا مثنـــــــــی مـــــــــــائیم چـــــــــــو عـــــــــــارف موحـــــــــــد مـــــا را چـــــه کنـــــی تـــــو جـــــرح و تکـــــذیب در خـــــــــدمت مـــــــــا ز طـــــــــوق تســـــــــلیم مــــــــــا ســــــــــاقی مصــــــــــطب خــــــــــدائیمـــــــــــائیم ـــــــــــزم کربی ـــــــــــا مطـــــــــــرب ب مــــــــــه ــــــــــال زینةالل ــــــــــت جم ــــــــــا راس م ماراســـــــــــــت کمـــــــــــــال صـــــــــــــبغةالله بــــــا شــــــمس و قمــــــر چــــــه کــــــار مــــــا را چــــــون نــــــور علــــــی بقلــــــب مــــــا تافــــــت گشـــــــــــــــتیم مویـــــــــــــــد و مظفـــــــــــــــر

آئینـــــــــــــــۀ وجـــــــــــــــه ذات مطلـــــــــــــــق ـــــــه کـــــــون مشـــــــتق مـــــــا مصـــــــدر و جملـــــــــــــر ذات زورق ـــــــــــــه بح ـــــــــــــائیم ب م از مــــــــــا شــــــــــده آســــــــــمان معلــــــــــقــــــــق ــــــــک مطب ــــــــه فل از مــــــــا شــــــــده ن بگرفتـــــــــه ز مـــــــــا دو نشـــــــــاۀ رونـــــــــقــــــــــق ــــــــــا محق ــــــــــات م ــــــــــق از کلم ح

دل مفــــــــــــــرق مجمــــــــــــــوع ز مــــــــــــــاـــــــــق ـــــــــاب مغل ـــــــــوح ز ماســـــــــت ب مفتـــــــــــــــق ـــــــــــــــا موث ـــــــــــــــد ازىل ز م عهــــــــــائیم چــــــــــو صــــــــــادق مصــــــــــدق مـــــــه ودق ـــــــو طعن ـــــــی ت ـــــــه زن ـــــــا را چ مـــــــوق ـــــــود مط ـــــــان خ ـــــــردن ج ـــــــن گ کــــــــــــــــروق ــــــــــــــــادۀ م بخشــــــــــــــــندۀ بــــــــــــــــۀ منســــــــــــــــق ســــــــــــــــازندۀ نغمـــــــــــــاس ازرق زاهـــــــــــــد تـــــــــــــو و آن لبـــــــق ـــــــد زبی ـــــــو و حـــــــل و عق صـــــــانع تـــــــق ـــــــاه منش ـــــــت م ـــــــبع ماس ـــــــز اص کـــــــــق ـــــــــان مطل ـــــــــیم و زر جه ـــــــــد س ش

فـــــــــــــــقگشـــــــــــــــتیم مســـــــــــــــدد و مو

۶۰

نـــــــــور علیســـــــــت و جـــــــــان عشـــــــــاق

مصــــــــــــــباح و زجاجــــــــــــــه مــــــــــــــروق

ـــــــــــــــتاق ـــــــــــــــانفزای مش ـــــــــــــــاره ج رخســـــــــــــــــق ـــــــــــــــــی مطل ـــــــــــــــــرآت رخ عل م

ـــــارق ـــــاهر مش ـــــا چـــــو شـــــمس و مظ رخ م شـــــــوارق ز شـــــــمس رخ ماســـــــت الیـــــــحـــــم ـــــید اعظ ـــــو خورش ـــــی چ ـــــود حقیق وج

ـــــــه ـــــــو آئین ـــــــایق چ ـــــــانحق ـــــــا و نمای ه از آن ســــــــاخت آئینــــــــه کآئینــــــــه باشــــــــدــــــــــا ــــــــــۀ روی زیب ــــــــــق آین ــــــــــود عاش بـــاظر ـــاه ن ـــت آن ش ـــود گش ـــن خ ـــر حس ـــو ب چ

ـــــــر آ ـــــــود رابه ـــــــار خ ـــــــد رخس ـــــــه دی ین جمـــــــال خـــــــودش گـــــــاه در روی عـــــــذرا کمــــــال خــــــودش گــــــاه در حســــــن لیلــــــی اال طالــــــــب وصــــــــل انــــــــدیش راغــــــــبــــــــی دل ــــــــرورد ب ــــــــق پ ــــــــایق عش اال ش دل تســـــــــت آئینـــــــــه زنـــــــــگ خـــــــــورده مصــــــــفا نمــــــــایش ز گــــــــرد صــــــــوارفـــــی ـــــني انـــــدر آن نـــــور اعل پـــــس آنگـــــه بب

دل مــــــا چــــــو شــــــرق و لــــــوایح شــــــوارق لـــــــوایح ز شـــــــرق دل ماســـــــت شـــــــارق

منبســـــــط نـــــــور او بـــــــر حقـــــــایقشـــــــده ز هـــــــر آینـــــــه حســـــــن معشـــــــوق فـــــــایق هــــــر آئینــــــه بــــــا طبــــــع خوبــــــان موافــــــق کـــــه بینـــــد در آن حســـــن خـــــود را مطـــــابق

هـــــا گشـــــت بـــــر خـــــویش عاشـــــقدر آینـــــهـــــــوه ـــــــه جل ـــــــر آین ـــــــقز ه ـــــــرد الی ای ک

ــــــای وامــــــق مشــــــاهد شــــــد از چشــــــم بین معــــــاین شــــــد از عــــــني مجنــــــون صــــــادقـــــــــــــز عاشـــــــــــــق اال راغـــــــــــــب دردآمی

واثـــــــــــــقاال بیـــــــــــــدل دل بدلـــــــــــــدار ـــــــــق ـــــــــار عالی ـــــــــرد و غب ـــــــــدر ز گ مکــــــــق ــــــــگ عوای مصــــــــقل نمــــــــایش ز زنــــــق ــــــن صــــــفات الخالی ــــــانه ع ــــــال ش ع

ــــــــــاین ــــــــــر مع ــــــــــتاق بنگ ــــــــــار مش ز رخس ظهـــــــــــور علـــــــــــی جلـــــــــــی الشـــــــــــوارق

ــــــق ــــــرت مطل ــــــۀ حض ــــــا آین ــــــاره م رخســـــا اعظـــــم شـــــانی ـــــل م ـــــا قائ ـــــور ز م طیفــــه ز مــــا کــــار شــــریعت ســــرو ســــامان بگرفتــــــه جــــــانیم ــــــا دل میخان ــــــا ســــــاقی دری م

ور کاشـــــانه روحـــــیمپـــــرمـــــا مطـــــرب جـــــانـــوی منضـــد ـــش ت ـــد ش ـــن گنب ـــده ای ـــا ش از م از وســــعت مــــا ســــطح زمــــني گشــــته ممهــــدـــه تفصـــیل ـــالم هم ـــال دو ع ـــا شـــده اجم از مـــــیم منـــــزه ـــــرت عشـــــقیم وز عقل ـــــا حض م

ـــوه ـــا جل ـــی در دل م ـــور عل ـــون ن ـــدچ ـــر آم گ

ـــــــوه ـــــــه مـــــــا جل گـــــــه ذات محقـــــــقآئین منصــــــور ز مــــــا نــــــاطق اســــــرار انــــــاالحق

ــــه ــــت هم ــــم طریق ــــا نظ ــــه ز م ــــقپذرفت رون از ســـــــــاغر مـــــــــا بـــــــــادۀ رواق مـــــــــروق از پـــــــرده مـــــــا نغمـــــــه عشـــــــاق منســـــــقــــق ــــوی معل ــــه ت ــــن طــــارم ن از مــــا شــــده ای از حکمـــــت مـــــا ســـــقف ســـــموات مطبـــــق از مــــا شــــده رتــــق دو جهــــان جملــــه مفتــــقـــق ـــو ایزاهـــد احم ـــه ت ـــی طعن ـــا چـــه زن ـــر م بــــق ــــده ش ــــات ش ــــرده ظلم ــــا پ ــــت م از هم

خوبــــــــان همــــــــه مــــــــرآت تجلــــــــی مقیــــــــدـــــــــــ ـــــــــــوه مطل ـــــــــــۀ جل ـــــــــــتاقعلی آین قمش

آئینــه وجــه ذوالجــالىل ایشــاه وىل علــی مشــتاق آئینـــه نـــور مصـــطفائی گنجینـــۀ ســـر مرتضـــائی تــو مطلــع نــور انبیــائی تــو منبــع فــیض اصــفیائی توصورت قدرت خدائی تو آیت رحمت خدائی

عشق ودردی در معرکه جهادمردیجملهتو کهآنی دارداری بازیب زنـان چکـارداریچوشوقمردانه باشد سر تو همه غریب باشـدتو همه عجیب کار

مرآت جمـال الیـزاىل ایمـاه جلـی علـی مشـتاق در عني عنایت رضائی سلطان وىل علـی مشـتاق تــو مخــزن ســر اولیــائی مهــر ازىل علــی مشــتاق

علـی مشـتاقتو دفرت حکمت خدائی از پاکدىل بدىل علی مشـتاقامروز تو درزمانه فردی در بی

مشتاقعلیوحلیاززیبداریوعاریتووننگمردی نصیب باشدچشم حوىل علی مشتاقتوبیازروی

۶۱

وخواروزار گـردانرسوایشزدیارویار گرداندورش ای ساقی رنـد الابـاىل در سـاغر مـا بریـز حـاىل

مشتاقعلیدغلیخصمذوالفقارگردانطعمهخوش علی مشتاقیک جرعه زخم الیزاىل هم لم یزىل

ــ ــراب س ــان ش ــارا بچش ــرد م ــدر مج ــد قلن رمدای رن کن محرم خاندان احمـد مشـتاق علـی علـی مشـتاق

ظهـــــور اختیـــــار مـــــا کمـــــال اقتـــــدار حـــــق معـــاین گشـــت از تـــوقري مـــا تمکـــني ســـبحانیــــدا ــــا پی ــــئون کربی ــــا ش ــــوین صــــفات م ز تلــــه العــــزة ــــود از عزســــبحان الل چــــو عزمــــا بــــه ــــار الل ــــد عزج ــــه باش ــــا جوارالل ــــوار م ج مــــدار دور حــــق برمرکــــز هســــتی مــــا باشــــد

لحق شـد لقـب ازیـاری سـبحانچو ما را ناصـراــد ــتني باش ــا آس ــدرت م ــو دســت ق ــه را چ یداللـــوب آمـــد چـــو تعظـــیم شـــعایرآیت تقـــوی القلـــار ـــار و وعم ـــدار دی ـــی ال ـــیس غـــريه ف چـــو ل ذبــــیح اعظــــم و ثاراللــــه اکــــرب حســــني آمــــدـــا ـــد در جـــالل م ـــه موق جـــالل ماســـت نارالل

ــه ــازدی پروان ــار جــالل م ســان خــود راچــو برن

اختیـــــار حـــــقکمـــــال اقتـــــدار مـــــا ظهـــــور مشــاهد گشــت از تمکــني مــا عــزو وقــار حــقــرار حــق ــان گــردد ق ــا عی هــم از تمکــني ذات م عزیــز مــا عزیــز حــق و خــوار ماســت خــوار حــق درآ انــدر جــوار مــا اگــر خــواهی جــوار حــق وجود ما است چون نقطه بـراو دایـم مـدار حـق بمــا شــویار یــارا تــا شــوی تــو نیــز یــار حـــق

کـار حـق مکن جـز کارمـا کـاری کـه کـار ماسـت معظـــم میشـــمر مـــا را و مـــارا دان شـــعار حـــق دل ما بیت معمور است و جان ماسـت دار حـقـــارحق ـــت ث ـــائیم و ثارماس ـــبتان م ـــینی نس حس

ــی ــارحقبســوزای عاشــق ب دل جــالل ماســت ن شدی نور علی شمس الحـق گـردون سـوار حـق

دم مـــردان حـــق ســـیف اللـــه قـــاطع بـــود زانـــروـــا شـــد ذوالف ـــتاق عـــني و الم و ی ـــار حـــقدم مش ق

معنـــــی ماســـــت حـــــق و صـــــورت حـــــقـــــــا ـــــــود دری ـــــــوج و آن ب ـــــــود م ـــــــن ب ایــــــــــی ــــــــــار عل ــــــــــرق ذوالفق ــــــــــه ب لمع دســــــــــــت خیربگشــــــــــــای مرتضــــــــــــوی عــــــــاقالن بنــــــــدگان حضــــــــرت عشــــــــقــــــــویش ــــــــق چــــــــون م ــــــــویش دقی راه ک راه مـــــــا بـــــــس دقیـــــــق و ایـــــــن زهـــــــادــــــه فــــــرق ــــــاد دو فــــــرق هم ــــــع هفت جم

ــــــــق ــــــــت آن مطل ــــــــد وىل اس ــــــــن مقی ای آن بــــــــود بحــــــــر و ایــــــــن بــــــــود زورق

ــــــــــــقداده ر ــــــــــــرع را رون ــــــــــــار ش خس شـــــــــــده فتـــــــــــاح هـــــــــــر در مغلـــــــــــق

زن گشـــــــــته زاهـــــــــد احمـــــــــقطعنـــــــــهـــــــــعر الصـــــــــراط ادق ـــــــــن الش ـــــــــل م بــــــــــادق ــــــــــر م ــــــــــد ب ــــــــــی زنن از غلیظــــــــــرق ــــــــــق ف ــــــــــائیم از فری ــــــــــع م جم

اشـــــــــــــتیاقی اســـــــــــــت در دل مشـــــــــــــتاقـــــــــــق ـــــــــــده منش ـــــــــــی ش ـــــــــــتیاق عل ز اش

عشـــــــق اســـــــت بحـــــــق علـــــــی مطلـــــــق عشـــــق اســـــت کـــــه ســـــاقی قـــــدیم اســـــتـــــت ـــــرب حکیمس ـــــه مط ـــــت ک ـــــق اس عش

اد راصــــــــالح اســــــــتزو جملــــــــه فســــــــــــــــــان عشــــــــــق زاهــــــــــق باطــــــــــل ز بیـــوق ـــت و معش ـــق اس ـــه عاش ـــت ک ـــق اس عشـــــــــــــد ـــــــــــــني ممه از وســـــــــــــعت او زم عقـــــــــد همگـــــــــی ازوســـــــــت منحـــــــــل

هســــــتی همــــــه باطــــــل اســــــت و او حــــــق ــــــــــــــــروق ــــــــــــــــادۀ م بخشــــــــــــــــندۀ بــــــــــــــــه منســــــــــــــــق ســــــــــــــــازندۀ نغمـــــــــه کســـــــــاد راســـــــــت رونـــــــــق زو جمل حـــــــــــــق از کلمـــــــــــــات او محقـــــــــــــق صـــــــدق اســـــــت و مصـــــــدق و مصـــــــدق وز حکمــــــــــــتش آســـــــــــــمان معلـــــــــــــق

ــــــــــــــق ه ــــــــــــــقرت مگــــــــــــــی از او مفت

مشــــــــــتاقعلی اســــــــــت انــــــــــدر ایــــــــــن دورــــــــــــق مــــــــــــرآت ظهــــــــــــور عشــــــــــــق مطل

۶۲

ســـــاقی بیـــــار جـــــامی زان بـــــادۀ مـــــروق از خـــــم ذات بـــــاقی جـــــامی بیـــــار ســـــاقیــد ــا چن ــیم ت ــی الف ای حک ــت حقیق از حکم گـــر حـــل وعقـــد کـــردی در راه عشـــق مـــردی عشقست بحر و امالک در بحر وی چو غواصــ تاز حســن عشــق بگرفــت عــالم جمــال و زین

از حکــــم عشــــق قــــادر شــــد آفتــــاب راجــــعــق و باریــک چــون راه عشــق باشــد راهــی دقی

زان مــی کــه خــورد منصــور بــردارزد انــاالحق کـــز قیـــد هـــر دو عـــالم فـــانی شـــویم و مطلـــق مـــی نـــوش تـــا کـــه گـــردد ســـر حقـــت محقـــق ورنـــه چـــه میگشـــاید از حـــل و عقـــد زیبـــق عشــق اســت یــم و افــالک بــریم وی چــو زورق

کـــونني نظـــام و رونـــقوز نـــور عشـــق پـــذرفت زانگشــــت عشــــق قــــاهر گردیــــد مــــاه منشــــق عشــــــاق را نباشــــــد پــــــروا ز طعــــــن و ازدق

ــــایض ــــق ف ــــیض عش ــــاض از ف ــــی فی ــــیض عل فـــــتق ـــــق مش ـــــور عش ـــــتاق از ن ـــــی مش ـــــور عل ن

رخســــــاره مــــــا باشــــــد آئینــــــه ذات حــــــقـــت ـــا زین ـــه ب ـــالم هم ـــا ع ـــال م ـــیض کم از ف حببحریســــت دل عشــــاق امــــالک در او ســــا

ر دقیــــق آمــــدچــــون راه بســــوی حــــق بســــیاـــه دم ـــی گ ـــائیم گه ـــه جـــم ن ـــی گ ـــامیم گه جـــن ازروزی ـــز ک ـــو پرهی ـــودبني گ ـــظ خ ـــا واع ب

آئینـــــه مـــــا باشـــــد مجـــــالی حـــــق مطلـــــق ا رونــــقبــــاز نــــور جمــــال مــــا کــــونني همــــه

یمـــی اســـت دل مشـــتاق افـــالک بـــر آن زورق پــــروا نکنــــد عاشــــق گــــر طعــــن زننــــد و دق دریـــم گهـــی گـــه یـــم گـــه مصـــدر و گـــه مشـــتق

ک شــــود منشــــقکــــز شقشــــقه حیــــدر افــــال

مشــــتاقی و محتــــاجی چــــون راســــت بهــــم نایــــد مشــــــتاق علــــــی زانــــــرو آمــــــد غنــــــی مطلــــــق

ـــــــــــای خـــــــــــالق ـــــــــــر کربی مـــــــــــا مظهــــــــــب ــــــــــق غال ــــــــــر عش ــــــــــه س گنجینــــــــــــــل ــــــــــــــات کام مجــــــــــــــالی تجلیـــــــد ـــــــه باش ـــــــر ک ـــــــا نگ ـــــــورت م در ص مــــــــا عاشــــــــق او و اوســــــــت معشــــــــوقــــــــالم ــــــــر دو ع ــــــــود به ــــــــا نب ــــــــز م ج مـــــــا معنـــــــی عشـــــــق و ســـــــر ذاتـــــــیم از مـــــــــــا بشـــــــــــنو دقیقـــــــــــه عشـــــــــــق

ـــــــــــــــائیم ـــــــــــــــدم ـــــــــــــــل العواق محلــــــــــور ــــــــــرق منش ــــــــــر ب ــــــــــای نظ بگش در صـــــــــــــفحۀ روی یـــــــــــــار بنگـــــــــــــر از نــــــــــور علــــــــــی ببــــــــــني معــــــــــاینــــــــــل ــــــــــی بگــــــــــري کام ــــــــــیض عل از ف

ــــــــــق ــــــــــن الخالی ــــــــــال ع ــــــــــل و ع ج آئینــــــــــــه نــــــــــــور حســــــــــــن فــــــــــــایقـــــــــــــــق ـــــــــــــــورات الی ـــــــــــــــرآت تط م بــــــــــا معنــــــــــی ذات حــــــــــق مطــــــــــابق مـــــــــا معشـــــــــوقیم و اوســـــــــت عاشـــــــــقـــــــــار صـــــــــادق ـــــــــق ی ـــــــــوی عش در دع مطلــــــــــق شــــــــــده از همــــــــــه عالیــــــــــق

دقــــــــایق تــــــــا حــــــــل شــــــــودت همــــــــهــــــــــــــــق ــــــــــــــــق الروات ــــــــــــــــائیم مفت مــــــــــایق ــــــــــی ز صــــــــــفایح و رق ــــــــــا ک تــــــــــــــوابق ــــــــــــــق و س ــــــــــــــوار لواح اطـــــــــــابق ـــــــــــای س ـــــــــــه انبی ـــــــــــور هم نــــــــــای الحــــــــــق ــــــــــه اولی ــــــــــیض هم ف

ــــــــــــــــــی ــــــــــــــــــرد اعل مشــــــــــــــــــتاقعلی ف مصــــــــــــــــداق حقیقــــــــــــــــة الحقــــــــــــــــایق

ـــــــــــی مشـــــــــــتاق ـــــــــــا بســـــــــــر عل جان از بحـــــــــــــر ازل بســـــــــــــاحل آمـــــــــــــدــــــالم ــــــود و ع ــــــت ب ــــــوج نخس ــــــود م خـــــــد ـــــــر خـــــــویش خـــــــویش را دی در مظه

ــــــــــز او ن ــــــــــر ج ــــــــــور دگ ــــــــــدمنظ یام نـــــــوری کـــــــه بطـــــــور دیـــــــد موســـــــی

ـــــــــــتاق ـــــــــــی مش ـــــــــــنو خـــــــــــرب عل بشـــــــــــتاق ـــــــــــی مش ـــــــــــر عل ـــــــــــا گه یکتـــــــــــتاق ـــــــــــی مش ـــــــــــر عل ـــــــــــوج دگ م

ــــــــــوه ــــــــــتاقآن جل ــــــــــی مش ــــــــــر عل گـــــــــــتاق ـــــــــــی مش ـــــــــــر عل ـــــــــــدر نظ انــــــــــتاق ــــــــــی مش ــــــــــود از شــــــــــجر عل ب

۶۳

ــــــــده ــــــــیآن مائ ــــــــورد عیس ــــــــه خ ای ک افــــــــالک مثــــــــال گــــــــرد برخواســــــــتــــــد ــــــی شجرش ــــــون یک ــــــه چ ــــــالم هم عــــــــــب ــــــــــا وارهــــــــــی از همــــــــــه نوائ ت

ــــــــت ــــــــی مش ــــــــر عل ــــــــا حض ــــــــد م اقبــــــــــــــتاق ــــــــــــــی مش ــــــــــــــذر عل از رهگ بهــــــــــــر ثمــــــــــــر علــــــــــــی مشــــــــــــتاق رو کــــــــــن بــــــــــدر علــــــــــی مشــــــــــتاق

مشتاقعلیســــــــــــــــــــــت بحــــــــــــــــــــــر و درویـــــــــــــی مشـــــــــــــتاق ـــــــــــــر عل ـــــــــــــا گه یکت

ـــع جـــان طلعـــت مشـــتاق طـــالع شـــدم از مطلـــی ـــاهد معن ـــر ش ـــو ب ـــم ت ـــود چش ـــاز ش ـــا ب تـــــد ـــــتاق نگنج ـــــوه مش ـــــل جل ـــــزل گ در من

گــر از حضــرت غیبســت و شــهادتحــق جلــوه یبـــابـــر روی بتـــان خـــال و خـــط دلکـــش ز

ــه پادشهانراســت ــه هم ــمت ک ــت و حش آن رفع آن شــوکت و عــزت کــه ســالطني جهــان راســت ان هـــــول قیامـــــت کـــــه ســـــموات شـــــکافدــــدازد ــــم گ ــــن و جس ــــه ت ــــنم ک ــــار جه آن نـــــوازد ـــــه دل و روح ن ـــــت ک ـــــت جن آن نکه

ـــــــوت مشـــــــتاق ـــــــه دل جل بنمـــــــود در آئینـــــــتاق ـــــــورت مش ـــــــر ص ـــــــه دل بنگ در آینـــــوت مشـــــتاق ـــــود خل غـــــري از حـــــرم دل نب

و شــهادت همــه از حضــرت مشــتاق و آن غیــبـــتاق ـــرت مش ـــی از وحـــدت و از کث ـــت آیت هس عکســـی بـــود از رفعـــت و از حشـــمت مشـــتاقــــتاق ــــزت مش ــــود از شــــوکت و از ع ــــی ب ظل باشــــــد اثــــــری از نظــــــر غــــــريت مشــــــتاقـــــتاق ـــــولت مش ـــــر ص ـــــرری از اث ـــــد ش باشـــتاق ـــت مش ـــس رحم ـــود از نف ـــه ب ـــک نفح ی

از فـــــــیض دم پـــــــاک رضـــــــا آمـــــــده مشـــــــتق ی عصـــــمت مشـــــتاقاز عصــــمت معصـــــوم علـــــ

روزی کــه عیــان گــردد ســطوات جــالل حــقــــل ــــته حای ــــابرخاس ــــده منزله ــــی آم ــــا ط ه

آرد چــــویم قــــدرت مــــوج عظــــم و ســــطوتـــت ـــل البی ـــتی اه ـــتیم در کش ـــه بنشس ـــائیم ک مــــاور ــــم پهن ــــرب همچــــون ی ــــی اک ــــیض عل ف معصـــــوم شـــــه عـــــادل آن رنـــــد قلنـــــدر دل

از شقشـــــقه حیـــــدر افـــــالک شـــــود منشـــــق ـــاره ـــا یکب ـــدر حجـــب دله ـــدفان ـــق ت شـــق ش

اال نبـــــــی و عـــــــرتت مـــــــا را نبـــــــود زورق مــــن واقفنااســــتخلص مــــن خالفنــــا اســــتغرقـــــق ـــــا رون ـــــوهر ب ـــــور آن گ ـــــی ان ـــــور عل ن بنمــــــوده زآب و گــــــل ذات صــــــمد مطلــــــق

فــــیض علــــی فیــــاض از فــــیض احــــد فــــایضـــــتق ـــــمد مش ـــــور ص ـــــتاق از ن ـــــی مش ـــــور عل ن

ـــوک ـــارکش و مســـت چول رهـــروان ره حـــق ب همچــــو جمــــازه ز مــــا گــــرم روان مجــــذوبانـــــار ـــــا بیم ـــــه دله ـــــی هم ـــــان اله ـــــا طبیب مـــــول ـــــا معم ـــــدۀ م ـــــقان را روش و قاع عاشـــــی نظـــــر مـــــا مگـــــذار در ره دل قـــــدمی ب عارفان چرخ زنان همچو فلـک در شـب و روزــــذیر زیردســــتان همــــه از شــــريدالن قــــوت پـــــکر ـــــار ش ـــــر بمنق ـــــۀ عم ـــــان را هم طوطی عارفــان در وســط لجــه خموشــان چــون حــوت

لوکمـــا در ایـــن ره همـــه را قافلـــه ســـار ســـ ــوک ــون ل ــان همچ ــا بارکش ــه ز م ــالکان جمل ســــوک ــــا ممل ــــه جانه ــــی هم پادشــــاهان حقیقـــــلوک ـــــا مس ـــــاده م ـــــج و ج ـــــان را نه طالب از نبــی گــوش کــن النــاس علــی دیــن ملــوک زاهــدان را همــه سرگشــتگی آمــد چــون دوکــان غاصــب اقــوات ضــعیفان چــون خــوک مفتیـــدر نـــوک ـــه مـــدامش فضـــالت ان مـــرغ جالل

چــون غــوک زاهــدان در طــرف دجلــه خروشــان

ســـــاغری از کـــــف مشـــــتاقعلی گـــــري و بنـــــوشــــه ــــود آئین ــــا مصــــفا ش ــــکوکت ــــگ ش ات از زن

رهـــــــــروان اشـــــــــرت جمـــــــــازه و لـــــــــوک گـــــــرم رو چـــــــون جمـــــــازه مجـــــــذوبان

ـــــــلوک ـــــــاروان س ـــــــاالر ک ـــــــا چـــــــو س م ســــــالکان گشــــــته بــــــارکش چــــــون لــــــوک

۶۴

ـــــــــار ـــــــــقان بیم ـــــــــیم و عاش ـــــــــا طبیب م روش ماســــــــــت جملــــــــــه را معمــــــــــولـــــــــــا ـــــــــــدم م ـــــــــــدار بی ـــــــــــدمی برم ق عارفـــــان بـــــی عالقــــــه همچـــــون چــــــرخـــــــــري ـــــــــون ش ـــــــــري همچ ـــــــــقان دل عاش

ـــــــدر شـــــــکر ـــــــار طـــــــوطی ان ـــــــد منق زنـــــــــــاموش ـــــــــــان خ ـــــــــــر ماهی در دل بح

ـــــــــوک ـــــــــان ممل ـــــــــوکیم و طالب ـــــــــا مل م مســــــــــلک مــــــــــا تمــــــــــامرا مســــــــــلوک زانکــــــــــه النــــــــــاس تــــــــــابع لملــــــــــوکـــــــو چـــــــون دوک زاهـــــــدان رشـــــــته در گل

ان حــــــــریص همچــــــــون خــــــــوکيــــــــمفتــــــــوک ــــــــت ن ــــــــالل در نجاس ــــــــرغ ج مـــــه شـــــد خروشـــــان غـــــوک ـــــب دجل ـــــر ل ب

ـــــــــــد ـــــــــــتاقش ـــــــــــی دل مش ـــــــــــور عل ز ن روشــــــــن و صــــــــافی از ظــــــــالم و شــــــــکوک

ــــوالک ــــاب ل ــــب بخط ــــیم مخاط ــــا ز حق م نــــوش کــــردیم مــــی ذات ز مینــــای صــــفاتــــا ــــد بین ــــدا ش ــــا بخ ــــور رخ م ــــق از ن عاشـــــه ـــــد ورن ـــــب ببین ـــــوده زمـــــا عی چشـــــم آلـــع ـــد اســـت و رفی ـــا بســـکه بلن ـــه همـــت م پای تـــــريه از جلـــــوت مـــــا آینـــــه عقـــــل ســـــلیم

اســـتغراقعقـــل را نیســـت در ایـــن بحـــر بجـــز صدف از لجه نصیبش همـه ذوقسـت و حیـات کشــف از کشــف دل بحــر چــه دانــد در خشــکــــــاهی ــــــا بشــــــنو از م ــــــت دری ــــــه ماهی کن بــس قــدمهای عزیمــت کــه در ایــن ره لغزیــد

علــــــت غــــــائی ابــــــداع وجــــــود افــــــالک ــاک ــارم ت ــود ط ــوق ش ــه مخل ــروز ک ــیش از آن پ مانـــد محجـــوب اگـــر دیـــده اغیـــار چـــه بـــاک

همـــت پـــاکدامـــن همـــت مـــا هســـت ز هـــر ت کوتــــه از دامــــن مــــا آمــــده دســــت ادراکـــــده فهـــــم دراک خـــــريه از طلعـــــت مـــــا دی طـــور را نیســـت در ایـــن نـــور بجـــز اســـتهالک کشف از دجله نصابش همه خوفست و هـالک کـــرم خـــاکی ز کرامـــات چـــه الفـــد در خـــاک غوک را نیست بکف جـز کـف مشـتی خاشـاک هـــم مگـــر دســـت عنایـــات حـــق آیـــد مســـاک

ــــــروه و ــــــتاقعلی ع ــــــف مش ــــــای نجــــــاتزل ثقــــاک ــــدام استمس ــــروه م ــــدان ع ــــت ب عاشقانراس

ــــــوالک ــــــا مخاطــــــب ل کیســــــت جــــــز م مســـــت بـــــودیم و رنـــــد و بـــــاده پرســـــتـــــــا ـــــــود بین ـــــــق ش ـــــــا بح ـــــــق از م عاش چشـــــــم آلـــــــوده عیـــــــب دیـــــــد ز مـــــــا قاصــــــــر آمــــــــد ز ذیــــــــل همــــــــت مــــــــا خـــــــــريه شـــــــــد از رخ مشعشـــــــــع مـــــــــا عقـــــــــل در بحـــــــــر عشـــــــــق مســـــــــتغرق شـــــد نصـــــیب صــــــدف ز بحـــــر حیــــــات کشــــــف ســــــاحلی چــــــه دیــــــد ز کشــــــفــــــــــاهی ــــــــــرپس از م ــــــــــا ب ــــــــــه دری کنــــــزش ــــــس لغ ــــــن رهســــــت ب ــــــای را زی پ

ــــــــــــــالک ــــــــــــــرینش اف ــــــــــــــت آف غای پیشــــــــــرت از ظهــــــــــور طــــــــــارم تــــــــــاکـــــاک ـــــه ب ـــــد چ ـــــر ندی ـــــار اگ ـــــم اغی چش ورنــــــــه پــــــــاکیم مــــــــا زهــــــــر ناپــــــــاکـــــــــــل ذواالدراک ـــــــــــد طـــــــــــوالی عق ی دیـــــــــــــــدۀ فهـــــــــــــــم نافـــــــــــــــذ دراک طــــــــــــور را در تجلــــــــــــی اســــــــــــتهالک شــــــد نصــــــاب کشــــــف ز لجــــــه هــــــالکـــــاک ـــــک خ ـــــت کرم ـــــه یاف ـــــت چ از کرام

ک کــــی دیــــد جــــز کــــف و خاشــــاکغــــو هـــــم مکـــــر دســـــت حـــــق شـــــود مســـــاک

زلــــــــــف مشــــــــــتاق عــــــــــني و الم و یــــــــــاــــــــــروه ــــــــــاکع ــــــــــل استمس ــــــــــر اه ای به

مــــــا راســــــت ز حــــــق خطــــــاب لــــــوالکــــــاده ــــــرخوش و ب ــــــا س ــــــودیمم ــــــوش ب ن

آن کـــــــــز رخ مـــــــــا رخ خـــــــــدا دیـــــــــدــــــــب ــــــــد جــــــــز عی ــــــــا ندی ــــــــوده ز م آل

ــــــــت االفــــــــالک ــــــــا خلق ــــــــوالک لم لـــــــــاک ـــــــــود از ت ـــــــــان نب ـــــــــه نش روزیک

ــــــی ــــــد و ب ــــــق رن ــــــد در ره عش ــــــاکش ب در مـــــــــــا بنگـــــــــــر بدیـــــــــــدۀ پـــــــــــاک

۶۵

از دامــــــــــن قــــــــــدر ماســــــــــت کوتــــــــــاه از فـــــــــــــــرط تشعشـــــــــــــــع رخ مـــــــــــــــاـــــــــ ـــــــــبحات وجـــــــــه اعل ـــــــــل و س یعق از لجـــــــــه صـــــــــدف نصـــــــــیبش احیـــــــــاــــــف ــــــت کش ــــــف حقیق ــــــه کش ــــــد چ دانــــــــــاهی ــــــــــت م ــــــــــر یاف ــــــــــت بح ماهی لغزیـــــــــد بـــــــــراه عشـــــــــق بـــــــــس پـــــــــا

دســــــــــــــت خــــــــــــــرد بلنــــــــــــــد ادراک ــــــــل دراک حاســــــــر شــــــــده چشــــــــم عق طــــــــور اســــــــت و تجلیــــــــات دکــــــــاک

ـــــــه ک ـــــــالکاز دجل ـــــــف نصـــــــابش اه شــــــاک ــــــک خ ــــــرام و کرم ــــــیض ک ــــــو ف ک انــــــدر کــــــف غــــــوک کــــــف و خاشــــــاکـــــــاک ـــــــود مس ـــــــدا نب ـــــــت خ ـــــــر دس گ

زلـــــــــــــف ســـــــــــــیه علـــــــــــــی مشـــــــــــــتاقـــــــــــاک ـــــــــــرای امس ـــــــــــني ب ـــــــــــت مت حبلی

فــــــــــرد خــــــــــالق منــــــــــزه ز شــــــــــریک متقــــــــــــــدس ز فنــــــــــــــون تخییــــــــــــــلــــــــري ــــــــور و اس ــــــــاجز و مقه ــــــــدگان ع بن هــــــــر کــــــــه دم زد بحضــــــــورش ز کمــــــــال ره بســــــــــــــوی حــــــــــــــرم عــــــــــــــزت او

ـــــــر ـــــــرش دو اث ـــــــف و قه ـــــــیدندلط بخش گــــــــاه رومــــــــی شــــــــود و گــــــــه چینــــــــیـــــــــد چـــــــــو معصـــــــــومعلی گـــــــــاه از هن

هـــــاگـــــاه چـــــون فـــــیض علـــــی سلســـــله گـــــــاه چـــــــون نـــــــور علـــــــی از نفســـــــش

ـــــــــک ـــــــــق او نزدی ـــــــــق زو دور و بخل خلـــــــــــــکیک ـــــــــــــزه ز صـــــــــــــنوف تش متن حضـــــــرتش قـــــــاهر و قهـــــــار و ملیـــــــکـــــک ـــــت و رکی ـــــیح اس ـــــني قب ـــــویش ع دع هســـــــــت بســـــــــیار دقیـــــــــق و باریـــــــــکـــــک ـــــد تاری ـــــب ش ـــــن و ش ـــــد روش روز ش

ــــــاه تــــــ ــــــد و گــــــاهی تاجیــــــکگ رک آی رخ بــــــــر افروختــــــــه چــــــــون زرســــــــبیکــــــــــــک ــــــــــــاکش تحری ــــــــــــه از دم پ یافتــــــک ــــــده دی ــــــرا آم ــــــبحه س ــــــرش را س ع

ذات مشــــــــــــــــــــــــــتاقعلی اعلــــــــــــــــــــــــــی جـــــــــل مـــــــــن کـــــــــل شـــــــــبیه و شـــــــــریک

ـــــــــک ـــــــــی ملی ـــــــــدر عل حضـــــــــرت مقتــــــــــــل ــــــــــــش از تخیی ــــــــــــت ذات متعالیس متنـــــــــــــــزه ز وصـــــــــــــــمت تشـــــــــــــــبیهـــــــیح ـــــــا جمـــــــال اوســـــــت قب حســـــــنها بــــــــی بحضــــــــرت او ــــــــا را ره ــــــــت م هس

ــــــدورباشــــــد از لطــــــ ــــــر او کــــــه ب ف و قه گـــــــاه رومـــــــی شـــــــود گهـــــــی چینـــــــیـــــــد چـــــــون معصـــــــوم ـــــــد ز هن ـــــــاه آی گــــــل را ــــــی سالس ــــــیض عل ــــــه چــــــون ف گـــــش ـــــیض دم ـــــی ز ف ـــــور عل ـــــو ن ـــــه چ گ

مـــــــــــا از او دور و او بمـــــــــــا نزدیـــــــــــک متقـــــــــــدس صـــــــــــفاتش از تشـــــــــــکیک متجـــــــــــــزد ز نســـــــــــــبت تشـــــــــــــریک لطفهـــــــا بـــــــا کمـــــــال اوســـــــت رکیـــــــک ســـــــیف وش تنـــــــدو شـــــــعروش باریـــــــک کروز و شــــــب گشــــــته روشــــــن و تاریــــــ

گـــــــاه تـــــــرک آیـــــــد و گهـــــــی تاجیـــــــکـــــــــــه چـــــــــــو زر ســـــــــــبیک رخ برافروخت دهـــــــــد از قـــــــــوت نفـــــــــس تحریـــــــــکــــــک ــــــده دی عــــــرش را ســــــجه ســــــنج آم

ــــــــــــــا ذات مشــــــــــــــتاق عــــــــــــــني و الم و ی جــــــــل عــــــــن کــــــــل صــــــــاحب و شــــــــریک

جـــــــــان مشـــــــــتاق بجانـــــــــان نزدیـــــــــکـــــــــان را ـــــــــوی فرم ـــــــــذیرا نش چـــــــــون پ جهــــــــــد کــــــــــن راه بپایــــــــــان برســــــــــان نعمــــــت اللــــــه علــــــی شــــــاه رضاســـــــت

ـــــــــد ـــــــــه ماهـــــــــان بدرآم ز حجـــــــــابمـــــــه ـــــــند و تکی ـــــــدمس ـــــــاده کنی ـــــــاه آم گ

درد عشــــــــــــاق بــــــــــــدرمان نزدیــــــــــــک ــــــــک ــــــــان نزدی ــــــــده صــــــــاحب فرم کامــــــــک زانکــــــــه راهیســــــــت بپایــــــــان نزدی هســــــــت کرمــــــــان بخراســــــــان نزدیــــــــک شــــــد شــــــکوه شــــــه شــــــاهان نزدیـــــــک

ــــــــب ــــــــده موک ــــــــک کام ــــــــلطان نزدی س

۶۶

ـــــــــدر آنـــــــــش ـــــــــن پیغمـــــــــرب و حی حســـــــوح بســـــــازید کـــــــه گشـــــــت کشـــــــتی ن

ــــــــــر ــــــــــد از س ــــــــــال برآی ــــــــــم دج چش پرســـــــــتان گردیـــــــــدای بـــــــــادهمـــــــــژده

حســــــن خــــــوش آمــــــده بــــــا آن نزدیــــــک موســـــــــم شـــــــــدت طوفـــــــــان نزدیـــــــــک

رســــــــد مهــــــــدی دوران نزدیــــــــکمــــــــی راه میخانــــــــــــه مســــــــــــتان نزدیــــــــــــک

ـــــــــــــــتاقعلی ـــــــــــــــوه مش ـــــــــــــــت از جل گشـــــــک ـــــــان نزدی ـــــــه بجان ـــــــان ک ـــــــا ج ای بس

ســـــــــلطان قـــــــــدیم و فـــــــــرد مالـــــــــک ذاتــــــــــــــش متعــــــــــــــاىل از مشــــــــــــــاعرـــــــــس ـــــــــوی او ب ـــــــــود بس ـــــــــک راه ب یـــــــــــدر ره او ز ســـــــــــکر و از صـــــــــــحو ان

امتحـــــــــــان عشـــــــــــاق انـــــــــــدر پـــــــــــیــــــــرد ــــــــدد ک ــــــــایتش م ــــــــه عن ــــــــرا ک آنــــــــوذ باللــــــــه افکنــــــــد ــــــــرا کــــــــه نع آنـــــــــــــــه ـــــــــــــــارک الل ـــــــــــــــرد ره او تب م مــــــــــرد ره عشــــــــــق کیســــــــــت دانــــــــــیـــــــــــــــی ـــــــــــــــام اعل ـــــــــــــــتاقعلی ام مش

ـــــــــــک هوبـــــــــــاق مـــــــــــا ســـــــــــواه هال وصــــــــــــفش متقــــــــــــدس از مــــــــــــدارکــــــــــالک ــــــــــدد مس ــــــــــف تع ــــــــــا وص ب مجـــــذوب بســـــی بســـــی اســـــت ســـــالکــــــــارک ــــــــی مع ــــــــد بس ــــــــای کن ــــــــر پ ب وارســـــــــــــت ز جملـــــــــــــۀ مهالـــــــــــــک

شــــــــــــت دارکانــــــــــــدر درکــــــــــــات گــــــــارک ــــــــت ت ــــــــارک خــــــــویش راس مرت آن فــــــــــرد وحیــــــــــد بــــــــــی مشــــــــــارکــــــــــــک ــــــــــــالک و ممال ــــــــــــلطان مس س

ــــــــــــــــــــدیم ــــــــــــــــــــرد ق ــــــــــــــــــــرد متف ف اللــــــــــــــــــــه الهنــــــــــــــــــــا کــــــــــــــــــــذلک

ــرا در نهــان نــور علــیش مردمــک چشمیســت دلــن نجــی ــو م ــردم لینج ــان ک ــت را بی ــم طریق عل شريین لب معصـوم مـن خـوش بامالحـت آمـدهـــور دیـــن شـــاه اقـــالیم زمـــني آن مـــاه ماهـــان ن

ــاز و ن ــاین راه ران ــو ک ــن بگ ــرورده را از م ــم پ ع نــام تــو در دیــوان عشــق آنگــاه مثبــت اوفتــد

برچشم دل گشته عیان هم سر ملک و هم مالک ســر حقیقــت را عیــان گفــتم لیهلــک مــن هلــک ازهند نامد پیش ازیـن شـکر کـه باشـد بـا نمـک آن شــاه شــاهان شــمس دیــن مــاه دراری فلــک

رپکاســچــونایاشـکی ببایــدچون بقــم رخســاره کزلوح جان و دل شود اینحرف هستی تو حـک

نــــور علــــی ذوالعــــال چشــــم دل و جــــان را ضــــیاـــني را مردمـــک ـــا عـــني یق مشـــتاق عـــني و الم و ی

نقد صـفی معتـدل جـن و ملـک را شـد محـکـــود ـــادانی ب ـــردن ز ن ـــان ک ـــدا را امتح ـــر خ س اندر حجاب آب و گـل بنگـر جمـال جـان و دل

ی کدیه کنبینی زحق با عجز و زار چشم حق رو زخم درون را مرهمی جز لطف مـرد حـق مجـو انــدر مقامــات طلــب چــاالک بــاش و بــا ادب

ابلـــیس ز آدم دیـــد گـــل دل دیـــد از آدم ملـــک ــاد و محــک ــا باشــد بنق اکســري را حاجــت کجــاموز از ملــک ــا بکــی پســتی بی ابلــیس روئــی ت زانــرو کــه اســتدالل تــو نفزایــد االوهــم و شــک

ز دسـت کلـکداروی ریش سـر چـرا میجـوئی ا تـــر روســـنگنکبســـیار گســـتاخی مکـــن آهســـته

ـــــــده ـــــــم آم ـــــــدر تبس ـــــــتاقعلی ان ـــــــای مش لبهــر خــوان نهــاده خــوش نمــک ــه وىل ب ــا نعمــت الل ی

دل مظهـــر ذات صـــمد فـــرد علـــی لـــم یـــزلـــه ـــزآئین ـــل و ع ـــوار رب ج ـــان ان ای از وی عی

ـــی ـــوار وجـــه ب ـــی ان ـــا منجل ـــدۀ م ـــبیهدر دی ش ســاقی ایــن دوران مــنم مســتت کــنم از یکقــدح از صاف و در دمی گهی بخشـم سـروروگاه غـم

ـــــــر ازل ـــــــه س ـــــــد گنجین ـــــــور اب ـــــــۀ ن آئین نهــان اســرار حــق عزوجــلای در وی گنجینــه

ــــل ــــرار ذات بیمث ــــی اس ــــا مختف ــــینه م در س مطرب ببزم جان مـنم گرمـت کـنم از یـک غـزل از بسط و قبض نی گهی سازم نشاط و گـه کسـل

۶۷

از بـــاده گلگـــون کـــنم گـــه عقـــدۀ انکـــار فـــکــــرع ــــرار ج ــــاهی بتک ــــرا گ ــــردانم ت ــــرار گ ک نبــود محــل جــان مــا جــز خلــوت جانــان مــاــک ــت ارض و فل ــا آن زین ــاه م ــع م ــود برق بگش گســرتده شــد خــوان کــرم ای مســتحقان الصــال

از نغمــه مــوزون کــنم گــه مشــکل اســرار حــلــــــرا گــــــاهی ز ادوار عمــــــل دوار گــــــردانم ت در مجمــع رنــدان مــا زاهــد تــرا کــو ان محــل

ونـــق دیـــن و دولدر جلــوه آمـــد شـــاه مـــا آن ر آمــاده شــد نــزل نعــم ای طعمــه خــواران العجــل

ـــــا از دل بـــــرون کـــــردیم مـــــا مهـــــر مهـــــان دلربـــدل ـــم الب ـــدل نع ـــد ب ـــا آم ـــتاق عـــني و الم و ی مش

جان عرش ذات مستعان دل عرش جان مسـتقل جان نور جلی جان عرش هو ذات علیعرشدل

دل عرش روحانی بود جان عرش رحمـانی بـود تمد دل گرددازجـان مســتعدمســجـان باشـدازحق

گــاه از تجلــی خــدا جــان همچــو طــور منجلــی جــان کرســی آســا متســع القلــب و الــنفس وســع نفسی که خـود عـادل شـده حمـال سـر دل شـده البلکــه جــان را ای وىل حامــل بــود ذات علــی

جان مستوی بر عرش دلجانبرعرشمستویحق از هو شده جان منجلی از جان شده دل معتـدل

ــن اول ــتقل ای ــتقر آن مس ــن مس ــود ای ــانی ب آن ث جان گشته با حق متحد دل گشته با جان متصـل گاه از فـروغ جـان مـا دل همچـو کـوه مضـمحل نه نفس از دل منقطع نـه قلـب از جـان منفصـل

شده دل گشته جان را محتملجان ذات راحامل جان کرده دل را حایلی دل حامل اینمشـت گـل

ـــی ـــی را مســـتوی عـــرش العل ـــاذات عل مشـــتاق مــر عــرش دل ــا شــد مســتوی ب مشــتاق عــني و الم و ی

ــــــۀ جــــــان ســــــاقی عــــــادل مــــــائیم بمیخانـــدۀ اشـــکال ـــه را عق ـــا هم ـــک شـــده از م منفــــالغ ــــن و ب ــــرد افک ــــده م ــــا ش ــــت م از تربیـــــــا ـــــــت م ـــــــر تربی ـــــــان از اث ـــــــال مغ اطف محصــول ز تحصــیل معــارف همــه عشــق اســت جـــز پـــري مغـــان مرشـــد کامـــل نتـــوان یافـــت

ــــاده کشــــا ــــۀ ب ــــا هم ن یکــــنت و یکــــدلاز م منحــــل شــــده از مــــا همــــه را نکتــــه مشــــکلــــل ــــنت و حام ــــم آبس ــــود خ ــــاو ب ــــه ب طفلیکـــــل در مســـــألۀ عشـــــق شـــــده فاضـــــل و کام بـــی عشـــق ز تحصـــیل کمـــاالت چـــه حاصـــلـــــب زاهـــــد جاهـــــل ـــــد روی در عق ـــــا چن ت

ــــبک روح ــــان س ــــري حریف ــــی پ ــــیض عل ــــد ف ش مشـــــــــتاقعلی ســـــــــاقی رنـــــــــدان قـــــــــوی دل

ــدازه و ــی ان ــر ب ــان آن بح ــري مغ ــز پ ــاحل بج ســر زور و مــرد افکــن بحســن تربیــت گردانــدش پ عنایت بني که در اندک زمان شـد محـرم رنـدانــود فضــل و هــرن اینجــا اصــول عشــق دانســنت بــه کــار عــاقالن باشــد رمــوز عشــق حــل کــردن نــی عــامی ــد مفت ــه دان ــرا چ ــق ورزی ــول عش اصـــه ـــري میخان ـــرپس از پ ـــوز عشـــق میرپســـی ب رم

باشـدچو علـم عاشـقی را مقطـع و مطلـع یکـی

در ایــن دوران کــه باشــد ســاقی رنــدان دریــا دل همایون کودک پاکی که از وی خـم بـود حامـل

اش منـزلغریب بیکس و کـاری کـه شـد میخانـه هرناینجاهمه عیب است وفضل اینجا همه باطل بجز پـري مغـان کـه بـود بگـو حـالل ایـن مشـکل رمـــوز علـــم رنـــدیرا چـــه فهمـــد زاهـــد جاهـــل

ـــو ا ـــوئی بج ـــحر میج ـــون س ـــلفن ـــاحر باب ز س بطـــور مطلـــع آمـــد مقطعـــی از طبـــع مســـتعجل

ســاحلدو عــالم شــد یکــی دریــای مــی بیحــدو بــیــــا دل ــــدان دری ــــتاقعلی شــــد ســــاقی رن چــــو مش

ــــــــــــــرد اول ــــــــــــــر ذات ف ــــــــــــــا مظه مـــــده ـــــده عق ـــــا ش ـــــکاز م ـــــای جـــــان ف ه

اوتــــــــــــاد ز مــــــــــــا شــــــــــــده مقــــــــــــرر اوقــــــــــات جهــــــــــان ز مــــــــــا موقــــــــــت

از مــــــــــا همــــــــــه ناقصــــــــــان مکمــــــــــل ــــــــل ــــــــکالت دل ح ــــــــده مش ــــــــا ش از مـــــــــــدل ـــــــــــده مب ـــــــــــا ش ـــــــــــدال ز م ابــــــــــول ــــــــــا مح ــــــــــان ز م ــــــــــوال زم اح

۶۸

از ماســـــــــــــت مطـــــــــــــوالت مـــــــــــــوجزــــــــــرق ــــــــــده مف ــــــــــا ش ــــــــــوع ز م مجم

ـــــــــــان مـــــــــــا مـــــــــــربهن فرقـــــــــــان ز بی آئینـــــــــــه جـــــــــــان ز مـــــــــــا مصـــــــــــفا روح القـــــــــــــدس از توجـــــــــــــه مـــــــــــــاـــــــــــــــل ـــــــــــــــزول جربی بیواســـــــــــــــطۀ ن مــــــــــا ســــــــــاقی مصــــــــــطب خــــــــــدائیمـــــــــــائیم ـــــــــــزم کربی ـــــــــــا مطـــــــــــرب ب م مشـــــــــــــتاقعلی فـــــــــــــیض معصـــــــــــــوم

از ماســــــــــــت مفصــــــــــــالت مجمــــــــــــلــــــــــد ــــــــــا ش ــــــــــال ز م ه مفصــــــــــلاجم

ـــــــــــدلل ـــــــــــا م ـــــــــــان ز کـــــــــــالم م برهــــــــــا مصــــــــــقل ــــــــــان ز م ــــــــــرآت جن م بـــــــر صـــــــورت دحیــــــــه شـــــــد ممثــــــــل بـــــــر مـــــــا شـــــــده ســـــــر وحـــــــی منـــــــزلــــــــــول ــــــــــا مع ــــــــــه را بم ــــــــــدان هم رن میـــــــــــزان طـــــــــــرب ز مـــــــــــا معـــــــــــدلـــــــــــــــور اول ـــــــــــــــور ن ـــــــــــــــرآت ظه م

ــــــــــــی ــــــــــــی اعل ــــــــــــا عل ــــــــــــلطان رض س مخـــــــــــــــــدوم پیمـــــــــــــــــربان مرســـــــــــــــــل

ـــــــد ار بگشـــــــاید آن پـــــــر جلیـــــــل« احمـــــــــوی ـــــــــل معن ـــــــــر جلی چیســـــــــت آن پ

ــــــی ــــــالل عل ــــــر اج ــــــوج زنبح ــــــد م ش بـــــود غـــــرق بحـــــر ظلمـــــت گـــــر نبـــــودــــد ــــور چــــون خــــود را بدی ظلمــــتش شــــد ن رســــــــــم و آداب عبودیــــــــــت نیافــــــــــت از جـــــــالل مرتضـــــــی چـــــــون دم زنـــــــمـــــــــه ـــــــــراهش باخت ـــــــــازان ســـــــــر ب پاکب اشـــــک چشـــــم مـــــا کـــــی آرد در حســـــاب

ـــــه ـــــه گفت ـــــدر وصـــــف آنش ـــــدآنچـــــه ان ان احمــــد صـــــاحب نظــــر بـــــود آنکــــه دیـــــد وجـــــه حـــــق را چشـــــم حـــــق بینـــــد فقـــــط

کــــــــوثر بــــــــود رشــــــــح جــــــــام ســــــــاقیـــــحه ـــــترش ـــــامش بریخ ـــــام انع ـــــا از ج ه

ـــــــوختند ـــــــرش س ـــــــف قه ـــــــات از ت کاینــــــوش کــــــن ــــــی را ن ــــــیض عل ــــــۀ ف جرع

»تــــــا ابــــــد مــــــدهوش مانــــــد جربئیــــــل فرحیـــــــــــــدر آن شهنشـــــــــــــاه نبیـــــــــــــل جربئیـــــــل افتـــــــاد انـــــــدر بحـــــــر نیـــــــل دســـــــــــتگريش آن شهنشـــــــــــاه کفیـــــــــــل در حضــــــــور مرتضــــــــی عبــــــــد ذلیــــــــلـــــــل ـــــــري دلی ـــــــودش مرتضـــــــی پ گـــــــر نب

و قیـــــلنگنجـــــد قـــــال کانـــــدر آنجـــــا مـــــی کــــــــرده مرقدوســــــــیانش جــــــــان ســــــــبیل آنکـــــه کشـــــتی رانـــــد بـــــر خـــــون قتیـــــل جملـــــــه باشـــــــد قصـــــــه عمیـــــــان وفیـــــــلــــــل ــــــدر را بــــــآن چشــــــم جمی حســــــن حیــــــــبیل ــــــــت نوشــــــــد آب سلس ــــــــرغ جن مـــــــــل عـــــــــني کـــــــــافوری و عـــــــــني زنجبیـــــــــل ـــــــــد زان قبی کـــــــــوثر و تســـــــــنیم آمـــــل ـــــل ظلی ـــــد ظ ـــــر نب ـــــامش گ ـــــف ع لط بهـــــــر استشـــــــفای ایـــــــن جـــــــان علیـــــــل

پــــــــس ببــــــــني انــــــــدر رخ مشــــــــتاق مــــــــا جلـــــــــوۀ نـــــــــور علـــــــــی شـــــــــاه جلیـــــــــل

زد کـــــــــوس طـــــــــرب ببـــــــــاغ بلبـــــــــل بلبــــــــــــــل برتنمــــــــــــــات دلکــــــــــــــش ســـــــــاقی کـــــــــریم احســـــــــن الخلـــــــــقــــــرگس ــــــم مســــــت ن ــــــور چــــــو چش مخم آن ســــــــبزه و اللــــــــه خــــــــط و عــــــــارض چــــــــون مــــــــوی میــــــــان یــــــــار دیــــــــدم ای عشـــــــــق بـــــــــرآر دســـــــــت قـــــــــدرت خـــــــــوش آنکـــــــــه قضـــــــــای آســـــــــمانی ســــــــــــاقی قــــــــــــدحی شــــــــــــراب در ده روبـــــــــاه وشـــــــــان جهـــــــــان گرفتنـــــــــد

آمــــــــد شــــــــه گــــــــل بصــــــــد تجمــــــــل ــــــــــل ــــــــــاغ غلغ ــــــــــد بصــــــــــحن ب افکنــــــــل ــــــــاغر م ــــــــه س ــــــــف بگرفت ــــــــر ک ب مجعـــــــود چـــــــو زلـــــــف یـــــــار ســـــــنبلــــــــل ــــــــف و کاک ــــــــه زل ــــــــان و بنفش ریح شـــــــــــد عـــــــــــني حقیقـــــــــــتم تخیـــــــــــل

ــــــــــد ز ز ــــــــــا چن ــــــــــلت ــــــــــدان تحم اهــــــــل ــــــــد غ ــــــــد افکن ــــــــردن زاه ــــــــر گ ب

ل لــــــــــــتــــــــــــا چنــــــــــــد تأمــــــــــــل و تع چنـــــــــد ای اســـــــــدالله ایـــــــــن تأمـــــــــل

۶۹

بــــــــرون آرخــــــــوش دســــــــت ز آســــــــتني دلهـــــــــای شکســـــــــتگان قـــــــــوی کـــــــــنــــــــريی ــــــــتگان نگ ــــــــت شکس ــــــــر دس گ مـــــــــــا را نبـــــــــــود بهـــــــــــیچ چیـــــــــــزی

زبــــــــان چــــــــه خیــــــــزداز قطــــــــرۀ بــــــــی از جوشـــــــــــش بـــــــــــاده در دل خــــــــــــم

ای صـــــــــــاحب ذوالفقـــــــــــار و دلـــــــــــدل از قــــــــــــــوت و همــــــــــــــت توکــــــــــــــلـــــــــــزل ـــــــــــد تزل ـــــــــــان فت ـــــــــــدر دلش ان جــــــــــز دامـــــــــــن عرتتــــــــــت توســـــــــــل ای بحـــــــر ســـــــخن بگـــــــوی قـــــــل قـــــــلــــــــــل ــــــــــه غلغ ــــــــــوی شیش ــــــــــد بگل افت

مشتاقعلیســـــــــــــــــــــــت ســــــــــــــــــــــــاقی دورـــــــــــــل ـــــــــــــوش تسلس ـــــــــــــده خ در دور فکن

فتـــــــــــاب اوج جمـــــــــــالمصـــــــــــطفی آ فاطمــــــــــــه بحــــــــــــر عصـــــــــــــمت ازىلـــــــام ـــــــني ام ـــــــی الحس ـــــــن بن ـــــــعة م تس صـــــــــــــــلوات علــــــــــــــــیهم ابــــــــــــــــدا نحـــــــــن مـــــــــنهم مکلمـــــــــون و هـــــــــمــــــت ــــــا گف ــــــلمان حــــــدیث من چــــــون بس آل را گفــــــــــت حــــــــــق یــــــــــول الیــــــــــه ذره را غــــــــري شــــــــمس نیســــــــت معــــــــاد ذره چــــــه اهــــــل بیــــــت شــــــمس منــــــريـــــانی چونکـــــه در شـــــمس و بحـــــر شـــــد فـــــــر ـــــــس وصـــــــال دگ ـــــــی نگنجـــــــد پ م

ــــــز ــــــود ج ــــــرم در وج ــــــتالج ــــــا نیس م الجــــــرم در زمانــــــه جــــــز مــــــا کیســــــت قهـــــــــر مـــــــــا قهـــــــــر قـــــــــاهر عـــــــــادل مینگـــــــــر در جمـــــــــال مـــــــــا و ببـــــــــنيـــــــا و نگـــــــر ـــــــني در جمـــــــال م ـــــــی بب م

ــــــــالل ــــــــمان ج ــــــــمس آس ــــــــی ش مرتض حســــــــــــنني آن دو در بحــــــــــــر کمــــــــــــال هــــــم اولوالجـــــــود و هـــــــم اولواالفضـــــــال دائمــــــــــــــاً بالغــــــــــــــدو و اآلصــــــــــــــال کمـــــــــــل مـــــــــــن مکمـــــــــــل متعـــــــــــالـــــــــــــیم و ز آل الجـــــــــــــرم مـــــــــــــا زعرتت

ــــــــــــــوی آن مم ــــــــــــــواللغ ــــــــــــــز االق یـــــــآل قطـــــــره را غـــــــري بحـــــــر نیســـــــت م قطــــــــــره چــــــــــه آل بحــــــــــر ماالمــــــــــالــــــــــــال ــــــــــــرۀ ضــــــــــــعیف الح ذره و قط انــــــــدر آنجــــــــادمی فــــــــراق و فصــــــــالــــــــل االحــــــــوال ــــــــذات و کام ــــــــل ال کام صـــــــادق القـــــــول و صـــــــادق االفعـــــــال لطـــــــف مـــــــا لطـــــــف مـــــــنعم مفضـــــــال خـــــــوش جمـــــــال خـــــــدای عـــــــم نـــــــوالـــــــــــه جـــــــــــل جـــــــــــالل ـــــــــــای ال کربی

کیســــــــــت مشــــــــــتاق عــــــــــني و الم و یــــــــــا مع جـــــــــــالل و جمـــــــــــالمظهـــــــــــر جـــــــــــا

افکنـــد بـــاز ســـاقی در دور خـــوش تسلســـل افروخــت رخ گلســتان همچــون عــذار مســتان بـــر قـــد ســـرو رعنـــا شـــد نغمـــه ســـنج قمـــریــــــرد ــــــه تج ــــــل آموخت ــــــۀ گ ــــــل ز خرق بلب شــد دولــت خــزان طــی بگذشــت بهمــن و دی شـــــاخ شـــــکوفه آور بـــــر سرکشـــــیده چـــــادر گردیــــد جــــام اللــــه پــــر از شــــراب ژالــــه

ـــــی ـــــور عل ـــــا ن ـــــزم دله ـــــاقی ب ـــــی س اعل

ـــزل ـــاقی جـــان رســـت از تزل ـــیض جـــام ب از فـــل ـــد شـــور و غلغ ـــتان افکن ـــل بصـــحن بس بلب برخـــــد ورد زیبـــــا شـــــد پـــــرده ســـــاز بلبـــــلـــــل ـــــه توک ـــــرو اندوخت ـــــت س ـــــری ز قام قم چــون تــاج بهمــن و کــی پیــدا شــد افســر گــلـــنبل ـــف س ـــود زل ـــر مجع ـــم عبه ـــور چش مخم در گــــــردش پیالــــــه ســــــاقی مکــــــن تعلــــــل

ــه اشــیا جزواســت و حضــرتش کــلهســتی جمل

ـــــار در راه ـــــد بهـــــر نث هـــــان نقـــــد جـــــان پذیری کآمــــد علــــی مشــــتاق بــــا حشــــمت و تجمــــل

جبهــــــــۀ مــــــــا مطلــــــــع نــــــــور جمــــــــال منجیانراســــــــــــت ز مــــــــــــا اســــــــــــتوی فقـــــــــر شـــــــــود ازنعـــــــــم مـــــــــا غنـــــــــا

ــــــــالل ــــــــر ج ــــــــزن س ــــــــا مخ ــــــــینه م ســــــــــــدال ــــــــــــا اعت منحرفانراســــــــــــت ز م نقــــــــص شــــــــود از کــــــــرم مــــــــا کمــــــــال

۷۰

ــــــق ــــــه عش ــــــا جمل ــــــن دم م ــــــل ز یم عق قـــــــــد نکوخـــــــــواه زمـــــــــا چـــــــــون فلا در صـــــــــفت کنـــــــــه کمـــــــــاالت مـــــــــاــــــا بصــــــدق ــــــره م ــــــدم زد ب هــــــر کــــــه قـــــــافق صـــــــفتی پیشـــــــه کـــــــرد آنکـــــــه من حـــــــــق طلبـــــــــا در ره حـــــــــق بایـــــــــدتــــــوز ــــــوش بس ــــــد خ ــــــرار برس ــــــعله قه ش

ـــــه حـــــال ـــــب مـــــا جمل ـــــال ز فـــــیض ل ق قامــــــــت بــــــــدخواه ز مــــــــا همچــــــــو دالـــــــــــــال ـــــــــــــان مق ـــــــــــــه را الل لس ناطق عـــــاقبتش خـــــوب شـــــد و خـــــوش مـــــآلــــــال ــــــال و وب ــــــه نک ــــــش جمل ــــــد عمل ش

ی چــــــون جبــــــالثابــــــت و راســــــخ قــــــدمــــــال ــــــوزد خــــــوش بب نفخــــــه لطــــــف ار ب

ـــــــــــــــــوه مشـــــــــــــــــتاقعلی عظـــــــــــــــــیم جلــــــــــالل و جمــــــــــال ــــــــــع اطــــــــــوار ج مجم

آنــرا کــه از نــور علــی گردیــده روشــن چشــم دل انــدر نقــاب مــاء و طــني بینــی رخ آن نــازنني شدمستقیمت چون نظرزافراط و تفریطه ای پسر پـــروا مکـــن از راهـــزن ز اهـــریمن ســـحار فـــن

ــا الملــک ــوتی مــن یشــاآن مالــک ملــک بق یــا تــو قــري مــا دانــی کــه باشــد پــري مــا ســلطان ب

ـــل ـــاب آب و گ ـــدر نق ـــال آن وىل ان ـــد جم بین چون مر تو را عني یقني شد راست بني و معتـدل پروا مکن از هـر خطـر دیگـر مینـدیش از مضـلــل ــد ظ ــرا افکن ــر ت ــر س ــؤتمن ب ــري م ــه پ ــا ک آنجــذل ــاهی ت ــز گ ــاهی تع ــاء گ ــن یش ــزع مم ــه ین گ

ا فـــیض علـــی شـــاه مـــدلفرقـــان بـــا تفســـري مـــ

چـــون چشـــم دل روشـــن شـــدت از نـــور مشـــتاقعلی بینـــی جمـــال و حســـن دل انـــدر نقـــاب آب و گـــل

ـــم ـــروه التنفص ـــد ع ـــازنني ش ـــار ن ـــوی ی گیس ازطلعت نیکوی او شرحیست وصف و الضحی در وصف آن شريین دهان میآید از دل بر زبـان والشمس شرح روی او واللیـل وصـف مـوی او

سـطری ز خطـش مسـترت بر صفحه رویـش نگـر ستاند گه بفـن از سـحر چشـم غمـزه زنجان می

ــني مستمســکند و معتصــم ــل المت ــآن حب ــا ب دله از قامــت دلجــوی او رمزیســت حــرف فاســتقمـــم ـــه التنقس ـــه نقط ـــان گ ـــرد نه ـــوهر ف ـــه ج گـــدلهم ـــل م ـــی گیســـوش لی ـــار منجل ـــش نه روی بر خط نیکویش نگر چون نقطه خـالش مرتسـم

جــاز لعــل مبتســمبخشــد بــنت ز اعگــه روح مــی

ــــــه التنحــــــرف ــــــتاقعلی شــــــد قبل ــــــروی مش اب گیســـــوی مشـــــتاقعلی شـــــد عـــــروه التنفصـــــم

ــــــــــام ــــــــــود ک ــــــــــدران خ ــــــــــائیم قلن مــــــذهب ــــــال م ــــــم جم ــــــت و ه ــــــم زین ه از یمـــــــــــن کمـــــــــــال همـــــــــــت مـــــــــــا دلهــــــــــــای ضــــــــــــعیف را ز مــــــــــــاعونـــــــــراض حکـــــــــم دم مـــــــــا شـــــــــفای ام حصــــــــــــنیم ز حادثــــــــــــات افــــــــــــالک اجســــــــــام ز مــــــــــا رســــــــــد بــــــــــارواح مــــــــــــالوف ز ماســــــــــــت روح بــــــــــــاتن

ن از مـــــــــا گذشـــــــــته از ننـــــــــگرنـــــــــدا از مـــــــا شـــــــده رســـــــته دوحـــــــۀ عشـــــــق از مــــــــا شــــــــده کشــــــــته دانــــــــۀ خــــــــالـــــــــــه آغـــــــــــاز انجـــــــــــام ز مـــــــــــا گرفتـــــــــــــــــــــــا زدوده ـــــــــــــــــــــــه دل ز م آین

ــــــــــــه آرام ــــــــــــا دل و جــــــــــــان گرفت از مـــــــالم ـــــــام اس ـــــــم نظ ـــــــق و ه ـــــــم رون ه کــــــــــار دو جهــــــــــان گرفتــــــــــه اتمــــــــــام عشــــــــــاق نحیــــــــــف را ز مــــــــــا کــــــــــامــــــــقام ــــــــالج اس ــــــــا ع ــــــــب م ــــــــل ل لع عـــــــــــــــونیم ز نائبـــــــــــــــات ایـــــــــــــــام

ـــــــــــــام ارواح ز ـــــــــــــد باجس ـــــــــــــا رس م مــــــــانوس زماســــــــت بــــــــاده در جــــــــام مســــــــــتان از مــــــــــا گسســــــــــته از نــــــــــامــــــــوه خــــــــام ــــــــه می از مــــــــا شــــــــده پختــــــف چــــــون دام ــــــا شــــــده رشــــــته زل از مـــــــــــام ـــــــــــه انج ـــــــــــا گرفت ـــــــــــاز ز م آغـــــــــن اوهـــــــــام ـــــــــول و ری ـــــــــب عق از ری

ـــــــــد چـــــــــو بـــــــــدل علـــــــــی مشـــــــــتاق آم

۷۱

ـــــــــــــــــــــــت ز اضـــــــــــــــــــــــطراب آرام بگرف

عني ما شمس مضیئی و همـه اعیـان چـو غمـامـــا ـــروی م ـــأت اب ـــدیم هی ـــون ق صـــورت عرج

ــــامی ــــة اال ســــری ن ــــا لیل باشــــد از طــــره مــــی صــــمد ــــا شــــد حــــرم خــــاص تجل دل م اســـــم اعظـــــم نظـــــر عاطفـــــت مـــــا باشـــــد عــــــالم الغیــــــب قلــــــوبیم بــــــال استفســــــار قطـــــب وقتـــــیم و بعهـــــدیت مـــــا مشـــــغولندــــــدر مــــــائیم بــــــر در میکــــــده رنــــــدان قلن الابـــاىل شـــده از موعظـــت و نصـــح خـــواص چونکــه مــا عاشــق و معشــوق علــی صــمدیم

ــالم ــو ظ ــوان چ ــه اک ــري و هم ــدر من ــا ب ــه م وج العجــــــب ذلــــــک تقــــــدیر عزیــــــز عــــــالمــت حــرام ــی دل مــا بی ــود مســجد اقص ــان ب ج ســـینۀ ماســـت صـــنم خانـــه و جلـــوات اصـــنامــام ــر صــفت ســگ بلع ــد ب ــه ش ــود ک ــا ب ــر م قهـــــدوریم بـــــال اســـــتفهام ـــــف الســـــر ص واقــــرام ــــدال ک ــــه اب ــــام و هم ــــاد عظ ــــه اوت هم مکــــه ســــتانیم و دهــــیم افســــر شــــاهان عظــــا فـــــارغ البـــــال ز تشـــــنیع و ز تـــــوبیخ عـــــوامــــــام ــــــات لئ ــــــط مالق ــــــداً ق ــــــاف اب التخ

جملـــــه ذرات پریشـــــان شـــــده مجمـــــوع شـــــدند شــــمس مشــــتاقعلی چــــون بــــدر آمــــد زغمــــام

ای قـــــــد تـــــــو چـــــــون الفـــــــی مســـــــتقیم حاجـــــــــــب وفلا توچـــــــــــه ن و القلـــــــــــم نـــــرگس جـــــادوی تـــــو بـــــر شـــــکل صـــــادــــــی وزان ــــــو میم ــــــو چ ــــــان ت ــــــگ ده تن روی تـــــــو بـــــــدر آمـــــــده ابـــــــرو هـــــــالل هیــــــــــأت ابــــــــــروی هــــــــــالىل تــــــــــو نقــــش دو چشــــمت چــــو دو عــــني کتیــــبـــــــــــو ـــــــــــی ســـــــــــیمني ت ـــــــــــا بین بینهم

ـــــــیم ـــــــا زان دو ن ـــــــت م دال صـــــــفت قام ذوعــــــــوج آن آمــــــــده ایــــــــن مســــــــتقیم طــــــــره گیســــــــوی تــــــــو ماننــــــــد جــــــــیمــــــیم ــــــگ دل عاشــــــق صــــــادق چــــــو م تن ذلـــــــــــک تقـــــــــــدیر عزیـــــــــــز علـــــــــــیمـــــــــدیم ـــــــــق ق صـــــــــورت عرجـــــــــون دقیــــــیم ــــــای رق ــــــرو چــــــو دو ی شــــــکل دو ابـــــــی حکـــــــ ـــــــام عل ـــــــش خـــــــوش ن یمنق

ــــــــــــني ــــــــــــا و بب ــــــــــــی بگش ــــــــــــده معن دیـــــــــــــــی عظـــــــــــــــیم در رخ مشـــــــــــــــتاق عل

ــــــــوه ــــــــا جل ــــــــمم ــــــــور اعظ ــــــــه ظه گــــــــــــی ــــــــــــۀ جمــــــــــــال اعل مــــــــــــا آینــــــــــیم ــــــــــور ذوالجالل ــــــــــع ن مــــــــــا مطلــــــــــزالیم ــــــــــیض الی ــــــــــزن ف ــــــــــا مخ مــــــجردان ــــــی ش ــــــون یک ــــــه چ ــــــالم هم ع آدم ثمـــــــــــــر درخـــــــــــــت افـــــــــــــالک میـــــــــــوه ز شـــــــــــجر بـــــــــــود مـــــــــــؤخرــــــــالک ــــــــت االف ــــــــا خلق ــــــــوالک لم ل

ایــــــــم و گــــــــه ســــــــکندرگــــــــه آینــــــــهـــــــــدر کـــــــــف موســـــــــی و ســـــــــلیمان ان

نــــــــــور علــــــــــی اســــــــــت در دل مــــــــــا

ــــــــــدم ــــــــــور اق مجــــــــــالی حضــــــــــور ن مــــــــــــــرآت ظهــــــــــــــور حســــــــــــــن ادومـــــــــــرم ـــــــــــه اک ـــــــــــن وج ـــــــــــه حس آئینـــــــــــز احکـــــــــــم ـــــــــــر کن ـــــــــــه س گنجین مــــــــا چــــــــون ثمــــــــر درخــــــــت عــــــــالمـــــــــــز آدم ـــــــــــز نغ ـــــــــــو مغ ـــــــــــائیم چ م مغــــــــز آمــــــــده بــــــــر شــــــــجر مقــــــــدم رمزیســــــــــــت از ینحــــــــــــدیث فــــــــــــافهمــــــم ــــــه ج ــــــا و گ ــــــان نم ــــــام جه ــــــه ج گـــــــاتم ـــــــا و خ ـــــــا عص ـــــــش م ـــــــد بخش ب

ــــــــــز ــــــــــا م ــــــــــب م ن دماز ســــــــــر عجی

ــــــــــن دور ــــــــــدر ای ــــــــــت ان ــــــــــتاق علیس مش مـــــــــــــرآت ظهـــــــــــــور نـــــــــــــور اعظـــــــــــــم

ـــــادیم ـــــات نه ـــــوی خراب ـــــدم س ـــــه ق رندانـــــه نشســـــتیم ـــــا ســـــاقی سرمســـــت حریفان بــــــرفتیم ــــــت ب ــــــم از دس ــــــاوانگرفتیم و ه پ

م ره عقــــــل و در عشــــــق گشــــــادیمبســــــتی در معرکـــــــه عشـــــــق شـــــــجاعانه ســـــــتادیمـــادیم ـــای فت ـــم از پ ـــیدیم و ه ـــر نکش ـــود س خ

۷۲

ــــــــم او ــــــــان و هم ــــــــري مغ ــــــــدگی پ از بن مـــــا خســـــرو کامـــــل نظـــــر تخـــــت بقـــــائیم از آدم معنــــــــی ز چــــــــه رو روی بتــــــــابیمــــت ــــق اس ــــه عش ــــاک حکیمان ــــت پ از تربیـــــتیم ـــــاک سرش ـــــیم از آن پ ـــــت قدس از طین چــون طینــت مــا صــالح و عــاری ز فســاد اســت از آب فتـــــوت چـــــو گـــــل مـــــا بسرشـــــتندــــرفتیم ــــت بگ ــــت بوراث ــــو خالف ــــق چ از حـــــــــق از آن رو ـــــــــریم بتحقی ـــــــــامعنی فق مــــد ــــو نگنج ــــر چ ــــبعة ابح ــــا س ــــدر دل م ان در عشــق تــو مــا فــانی و بــا عشــق تــو بــاقیـــــان بـــــاز گـــــرفتیم دل از کـــــف مجمـــــوع بت

شاهنشــــــه جمشــــــید و فریــــــدون و قبــــــادیمـــــه عـــــاىل همـــــم ملـــــک رشـــــادیم شاهنش آدم پــــدر ماســــت نــــه حیــــوان نــــه جمــــادیمـــــوادیم ـــــیم و ج ـــــیم و حکیم ـــــامروز عفیف ک بــــر فطـــــرت عشـــــقیم از آن پـــــاک نهـــــادیم

ـــا مصـــل ـــه م ـــادیمز آنســـت ک ـــه فس ـــر گون ح هـــــادیم ـــــق بازارکس ـــــا رون ـــــه م زانروســـــت ک

دیــــــمالزان نــــــاظم احــــــوال عبــــــادیم و ب بـــر روی بتـــان خـــال صـــفت عـــني ســـوادیمـــدادیم ـــر م ـــم بح ـــه و ه ـــات الل ـــم کلم ـــا ه م از عشــق تــو مــا زنــده و بــا عشــق تــو زادیــمـــــم ـــــو دادی ـــــامی بت ـــــرفتیم تم ـــــه گ آن دل ک

گشــــــتیم چــــــو مشــــــتاق علــــــی ســــــید اعلــــــی ه در یـــــــوم تنـــــــادیمزان شـــــــافع جـــــــرم همـــــــ

ــــــیم مــــــا ســــــاقی مســــــتان شــــــراب جربوتـــیم ـــو شمس ـــیار چ ـــاری و س ـــرخ ازل ج ـــر چ ب ز اعـــدام شـــده مطلـــق و خـــود عـــني وجـــودیم ســـري فلــــک از ماســـت وىل جملــــه ســــکونیم جســــم و تــــن هــــر دلشــــده را روح و روانــــیمـــــــريیم ـــــــرد کب ـــــــی ف ـــــــر عل ـــــــه س گنجین

ــــــام ملکــــــوتیم ــــــا مطــــــرب دســــــتان مق مـــو ـــواص چ ـــابح و غ ـــد س ـــر اب ـــوتیم در بح ح

ـــوتیم ـــني ثب ـــود ع ـــده خـــالص و خ ـــی ش از نفـــکوتیم ـــه س ـــک از ماســـت وىل جمل ـــق مل نطــــوتیم ــــوت و ق جــــان و دل هــــر غمــــزده را ق نـــــــه اهـــــــل تکـــــــرب زره بـــــــاد و بـــــــروتیم

ـــــــــیم ـــــــــر عظیم ـــــــــی وت ـــــــــور عل ـــــــــه ن آئینــــــوتیم ــــــمس عظم ــــــع ش ــــــی مطل ــــــتاق عل مش

مـــــــا آئینـــــــه حضـــــــرت عـــــــالم غیـــــــوبیم مجـــــــالل تجلـــــــی کمـــــــال شـــــــه ذاتـــــــیم

ـــزد ـــر غم ـــم ه ـــم و غ ـــاه ـــی از م ـــد منجل ه ش در میکـــده مـــائیم عطـــا بخـــش و خطـــاپوش قفـــــل دل مســـــتان ز کلیـــــد نفـــــس پـــــاکــــد ــــا را ز خداون ــــده م ــــاک آم ــــق عص ان ال فــی جیبــک اســلک یــدک از حــق چــو شــنیدیمـــالیم ـــا عـــني کم ـــده م ـــص آم ـــه نق ـــونني هم ک

پــــاک از همــــه عیــــب آمــــده ســــتار عیــــوبیم ـــــــوبیم ـــــــرب خ ـــــــال رخ آن دل ـــــــرآت جم م

کــــــروبیمدفــــــاع همــــــوم آمــــــده کشــــــاف ـــــوبیم ـــــار ذن ـــــاتر و غف ـــــه را س ـــــدان هم رن خـــوش خـــوش بگشـــائیم کـــه فتـــاح قلـــوبیم پیـــدا کـــن ثعبـــان ز یکـــی شـــاخک چـــوبیمـــــوبیم ـــــد بیضـــــا ز جی ـــــور ی ـــــن ن ـــــاهر ک ظــــوبیم ــــب لب ــــا ل ــــده م ــــه قشــــر آم عــــالم هم

ــــــهودیم ــــــوار ش ــــــع ان ــــــی مطل ــــــور عل ــــــا ن م مشــــــــــتاقعلی مخــــــــــزن اســــــــــرار غیــــــــــوبیم

ـــــونیم ـــــوریم و بط ـــــوار ظه ـــــع اط ـــــا مجم م رت عقلــــــیم وىل معنــــــی عشــــــقیمدر صــــــو

بـــا فـــرط تکـــرب همگـــی عجـــز و خضـــوعیم مــــــا نســــــخه اقســــــام قــــــوانني علــــــومیمــــــوبیم ــــــویدای قل ــــــان و س ــــــال رخ خوب خ مدر ظـــــــاهر فـــــــرقیم وىل بـــــــاطن جمعـــــــیــــــــب صــــــــفاتیم ــــــــواع تقالی ــــــــه ان گنجین

ـــــش عجـــــب کـــــار گـــــه کـــــن فیکـــــونیم نق مجموعـــــــۀ فکـــــــریم وىل عـــــــني جنـــــــونیم

تحــــرک همگــــی صــــرب و ســــکونیمدر عــــنيـــــونیم ـــــب فن ـــــوع اعاجی ـــــامع مجم ـــــا ج مــــونیم ــــور عی ــــم ن ــــده و ه ــــک دی ــــم مردم هــــــونیم ــــــروزیم وىل محــــــض کم در عــــــني ب آئینــــــــه اصــــــــناف تصــــــــاریف شــــــــئونیم

۷۳

مـــــا باعـــــث هـــــم صـــــحبتی روح بجســـــمیم

مـــــا مقصـــــد هـــــم نســـــبتی کـــــاف بنـــــونیم

ــــــوریم ــــــوار ظه ــــــر ان ــــــی مظه ــــــور عل ــــــا ن م مشـــــــــتاقعلی مخـــــــــزن اســـــــــرار بطـــــــــونیم

ـــــــالم ـــــــاد دو ع ـــــــث ایج ـــــــتاقعلی باع مش تاقعلی چـــون مـــی و عـــالم همگـــی جـــاممشـــ

ـــمس ـــتاقعلی ش ـــون ذره و مش ـــه چ ـــان هم اعی مشـــــتاقعلی بـــــد قـــــبس موســـــی عمـــــران جانهـــــا همـــــه آئینـــــه و مشـــــتاق ســـــکندر مشــــــتاق ســــــلیمان بــــــود و خــــــاتم او دلــــــــاپی ــــــــی پی ــــــــمس تجل ــــــــتاقعلی ش مش مشـــتاقعلی بحــــر ونــــه افـــالک یکــــی مــــوج مشــــــتاقعلی فــــــاتح هــــــر ســــــده حاجــــــبـــــ ـــــده ت ـــــی را ش ـــــیض عل ـــــتاقعلی ف ابعمش

ــــــــتی آدم ــــــــجر هس ــــــــر از ش ــــــــد ثم ماننــــی و مشــــتاقعلی دم عــــالم همگــــی چــــون نـــم ـــتاقعلی ی ـــره و مش ـــون قط ـــه چ ـــوان هم اکــــــریم ــــــس عیســــــی م ــــــد نف مشــــــتاقعلی ب دلهــــا همــــه جــــام آمــــده مشــــتاقعلی جــــمــــــش رخ خــــــاتم ــــــده نق ــــــیش آم ــــــام عل ن مشــــــــتاقعلی بحــــــــر افاضــــــــات دمــــــــادم مشــــتاقعلی یــــم و دو عــــالم چــــو یکــــی نــــم

ــــــ ه مــــــبهممشــــــتاقعلی موضــــــح هــــــر نکتــــــوام ــــــی را شــــــده ت مشــــــتاقعلی نــــــور عل

ـــــتاق ـــــتی مش ـــــان هس ـــــائی جه ـــــت غ ـــــد عل ب مشـــــــــتاقعلی باعـــــــــث ایجـــــــــاد دو عـــــــــالم

ــــــیمنم ــــــته طــــــوبی نش ــــــایر خجس ــــــن ط مـــد ـــادم وىل فکن ـــس ننه ـــن قف ـــا در ای ـــود پ خ در صـــــورت ارچـــــه در قفـــــس صـــــورتم وىل مـــــن ســـــر روح اعظـــــم و اکنـــــون بـــــامررب بینـــــی رخ جمیـــــل بـــــدیع الجمـــــال مـــــن

ـــوهبگشـــای چشـــم و ـــنيحســـن ازل جل گـــر ببــــف و ملجــــاام ــــن عاشــــقان دلشــــده را که مــــات ــــون نائب ــــنم ع ــــو م ــــی چ ــــت عل از هم حمـــــداً لـــــه دم علـــــی و عصـــــمت رضـــــا برهــــــان قــــــاطع حــــــق و درع حصــــــني وی

کـــامروز گشـــته ایـــن قفـــس خـــاک مســـکنم ــــردنم ــــی بگ ــــو دام ــــف ت ــــني زل ــــل المت حبـــم ـــی اســـت روزن بگشـــوده ســـوی گلشـــن معنــــنم ــــاکی ت ــــس خ ــــن قف ــــزین ای ــــوت گ خل روزیکــــه ایــــن حجــــاب تــــن از رخ بــــرافکنم کائینـــــــه جمـــــــال شـــــــه فـــــــرد ذوالمـــــــنمــــامنم ــــزده را حصــــن و م ــــان غم ــــن بیکس مـــــــدامنم ـــــــل ب ـــــــت توس ـــــــت دس عشاقراســــن درع احصــــنم ــــده ای آن ســــیف اقطــــع آم چــون هــر دو بــا مــن اســت چــه پــروا ز دشــمنم

ــــاک مــــن ــــی جــــان پ مشــــتاق شــــد بفــــیض علـــــی گشـــــت روشـــــنم ـــــور عل ـــــا چشـــــم دل ز ن ت

مســـت حـــق بیکـــی جـــام مـــی کـــنمآن را کـــه مـــــاءالحیواة بـــــاده چـــــو در ســـــاغر افکـــــنمــــم ــــوة خ ــــني الحی ــــه ع ــــو را ز جرع ــــان ت ج چـــون دســـت فـــیض بخـــش گشـــایم بمیکـــده آن روح اعظمــــــم کــــــه بــــــنت روح در دمــــــم در بعــــــث و نشــــــر روح ســــــرافیل اعظمــــــم

ـــنم ـــی ک ـــان و ک ـــم و خاق ـــر وج ـــود قیص محســــی ــــرده را بیکــــی جرعــــه م ــــای م کــــنمدله

ــــده پــــی کــــنم خضــــر خجســــته مقــــدم فرخنــــنم ــــی ک ــــاق ط ــــاتم از آف ــــود ح ــــور ج منشـــنم ـــی ک ـــم ن ـــو در جس ـــه چ ـــرار روح نفخ اج نشــــر حیــــات باعثــــه بــــر کــــل شــــی کــــنم

مشــــــتاق حســــــن نــــــور علــــــی شــــــاه مطلقــــــم مســـــکن در ایـــــن منـــــازل تقییـــــد کـــــی کـــــنم

ــــــــــر پادشــــــــــهیم ــــــــــیم فق ــــــــــا در اقل م مالــــــــک الملــــــــک عــــــــالم ملکــــــــوت شـــــــــــافعان گنـــــــــــاه خلـــــــــــق همـــــــــــهـــــــ ـــــــرش و گه ـــــــراز ع ـــــــدم برف یگـــــــه ق

ــــــــــی ســــــــــرو ک ــــــــــیملتاجــــــــــداران ب ه پادشـــــــــــــاهان آســـــــــــــمان ســـــــــــــپهیمــــــــــیم خویشــــــــــنت غــــــــــرق لجــــــــــه گنهـــــــیم ـــــــدم چـــــــو خـــــــاک ره ـــــــال ق پایم

۷۴

علـــــــــــم اللـــــــــــه علـــــــــــیم اســـــــــــراریمــــــریم ــــــک نظ ــــــن بی ــــــاقوت ک ــــــنگ ی س رهنمــــــــــــا گــــــــــــه بغــــــــــــره بیضــــــــــــا گــــــــه هاللــــــــیم و گــــــــاه بــــــــدر تمــــــــام

ـــــــــرده ـــــــــاه و پ ـــــــــی گ ـــــــــیپردگ دار گه

شـــــــــــــهدالله بوحـــــــــــــدتش گـــــــــــــوهیم خـــــــاک اکســـــــري کـــــــن بیـــــــک نگهـــــــیم

ـــــــــــ ـــــــــــزن گ ـــــــــــیهیمراه ـــــــــــره س ه بطـــــــیم ـــــــاه مه ـــــــیئی و گ ـــــــر مض ـــــــاه مه گ

ــــــوه ــــــوه گهــــــیمجل گــــــر گــــــاه و گــــــاه جل

ــــــــــا همچــــــــــو مشــــــــــتاق عــــــــــني و الم و ی گــــــــــــاه جمــــــــــــال پادشــــــــــــهیمجلــــــــــــوه

ـــده ـــاه آم ـــاحب ج ـــا ص ـــیم بق ـــا در اقل ـــمم ای خــــوش ره عشــــق بپایــــان برســــاندیم و کنــــون پــــیش ازیــــن تخــــم وفــــا در ره آدم کشــــتیم گـــــــنج اســـــــرار ازل در دل مـــــــا بنهادنـــــــد

ــــــر دوششــــــافعان ــــــق ب ــــــان خالی یم و گناه چونکـــــه مـــــا معنـــــی الفقـــــر ســـــوادالوجهیم

ایـــماز حـــوادث همـــه را حصـــن و پنـــاه آمـــده ایـــــماز پـــــی راهـــــربی بـــــر ســـــر راه آمـــــدهـــــاه آمـــــده ـــــب آن مهـــــر گی ـــــا طال ـــــمحالی ای ایـــمگـــنج انـــدر بغـــل از حضـــرت شـــاه آمـــدهــــده ــــاه آم ــــر گن ــــودیم وىل بح ــــک ج ــــمفل ای ایـــمبـــررخ خـــوب بتـــان خـــال ســـیاه آمـــده

ـــــوت ـــــک ملک ـــــک مل ـــــتاقعلی مال همچـــــو مشـــــده ـــــپاه آم ـــــالک س ـــــم ام ـــــمملکـــــوتی حش ای

مــــا حلیمــــیم و کــــریمیم و علیمــــیم و حکــــیم امــــر بگرفتــــه ز مــــا رونــــق و نظــــم و تنســــیق عیســـــی زنـــــده دم و همـــــدم روح القدســـــیمـــرد و ســـالم ـــا ب گـــر نگشـــتی ز دم رحمـــت م ابـــروی مـــا کـــه هـــالىل صـــفت آمـــد صـــفتش

ــط حا ــف و خ ــم ان ــني و رق ــرف ع ــاح جــب م چــون بهــم جمــع شــود نــام علــی جلــوه کنــدـــري ـــی اســـم کب ـــش عل ـــا نق ـــر رخ م ـــتقش ب من

گـــه نـــور علـــی فـــرد عظـــیممظهـــر و جلـــوه ـــه ز مـــا زینـــت و حســـن و تنظـــیم خلـــق پذرفت زنــــده گــــردد زدم زنــــدۀ مــــا عظــــم رمــــیمــــــراهیم ــــــن اب ــــــش نمــــــرود ت ســــــوختی آت در کـــــــالم ازىل آمـــــــده عرجـــــــون قـــــــدیم

ــر صــفحه رخســاره ــز یــد اللــه شــده ب رقــیم کــــــرقیم ــــــاىل ت ــــــتاد و تع ــــــم اس ــــــذا راق حب

ـــوه ـــدیمجل ـــی حـــی ق ـــور عل ـــا ن گـــر در دل م

ـــــــتاق ـــــــی مش ـــــــیض عل ـــــــردان ز در ف رخ مگ که جواداست و شجاعسـت وعفیـف اسـت وحکـیم

مـــــــــا نهـــــــــال عشـــــــــق در دل کاشـــــــــتیمــــــــاختیم ــــــــفا س ــــــــوحی مص ــــــــینه را ل س نقطـــــــــۀ موهـــــــــوم یعنـــــــــی آنــــــــــدهانـــــول شـــــد ـــــر معق ـــــان بســـــت او کم ـــــر می ب

ــــرو کــــه مــــا حســــن مــــا معــــروف شــــد ز آنـــــــاع ـــــــا را انقط ـــــــود اســـــــرار م کـــــــی بـــــــود ـــــــا کـــــــس را نب ـــــــدار م ـــــــت دی طاقـــــه را ـــــت انک ـــــمان پش ـــــردش آس ـــــم نک خ

ـــــــی ـــــــر برداشـــــــتیموصـــــــل ب ـــــــان ثم پای نقــــــش وجــــــه اللــــــه بــــــر او بنگاشــــــتیم

پنداشـــــــتیمهـــــــیچ بـــــــد چیـــــــزیش مـــــــیــــــتیم ــــــی انگاش ــــــه م ــــــومی ک ــــــط موه خ ســــــــــــرکنت کنــــــــــــز در دل داشــــــــــــتیم در درون بـــــــــــس گنجهـــــــــــا انباشـــــــــــتیم

و بـــــــــرخ بگذاشـــــــــتیمبرقـــــــــع از گیســــــــــــــــــر او بگماشـــــــــتیم مـــــــــادم همـــــــــت ب

ســــــــــــــــایبان از چــــــــــــــــرت مشــــــــــــــــتاقعلیــــــــــــــــراز المکــــــــــــــــان افراشــــــــــــــــتیم برف

دیرگــــه مــــريود از دور وهمــــان مــــن مســــتمـــد مـــن بالبـــت از روز ازل خـــوش بســـتند عهـــرا ـــاد م ـــت دل افت ـــو در دس ـــف ت ـــر زل ـــا س تــن ــد و م ــم آب روان میش ــمه چش ــم از چش دوش

نیســــت از غــــارت چشــــم تــــو دىل در دســــتم بــــر همــــان عهــــد کــــه آنــــروز ببســــتم هســــتم بــــا تــــو پیوســــتم و از غــــري تــــو دل بگسســــتم

بســــتمنقـــش رخســـار تــــو بـــر آب روان مـــی

۷۵

پیوســـتروز اول کـــه حقـــم جســـم بجـــان مـــی در دلــم بــود کــه خــوش از ســر جــان برخیــزم

پیوســــتمرشــــته جــــان بســــر زلــــف تــــو مــــی بـــر ســـر کـــوی تـــو آنـــروز کـــه خـــوش بنشســـتم

ــــــه د ــــــريود از دورک ــــــه م ــــــاندیرگ ــــــر مغ ر دی همچــــو مشــــتاق علــــی رنــــد و خــــراب و مســــتم

گفـــتمش کـــی ز ســـر جـــان جهـــان برخیـــزمــــیند ــــرب بنش ــــی بط ــــری دل ک ــــتمش قم گفــتمش دعــوی ســرو چمــن از حــد بگذشــت گف گفتمش روضه شـنیدی کـه زوی طـوبی خاسـتــدل دوســت نشســت ــاوک دشــمن ب ــتمش ن گفـــداد بجســـت ـــاوک بی ـــا ن ـــوس جف ـــتم از ق گف

ان خســتگفــتمش رمــح ســتم ســینه مجروحــ گفـــــتم از خنجـــــر بیـــــداد علـــــی را خســـــتند

ـــزم ـــان برخی ـــوه کن ـــن جل ـــه م ـــروز ک ـــت آن گف گفــت آن لحظــه کــه چــون ســروروان برخیــزم گفـــت بگـــذار کـــه مـــن رقـــص کنـــان برخیـــزمـــزم ـــان برخی ـــاغ دل و ج ـــز ز ب ـــن نی ـــت م گف گفــت منـــدیش کـــه مـــن غمـــزه زنـــان برخیـــزمـــزم گفـــت مشـــتاب کـــه بـــا تـــري و کمـــان برخی

ـــا ـــدار کـــه ب ـــزمگفـــت دل ســـیف وســـنان برخیــزم ــاش کــه مــن دادســتان برخی گفــت خــوش ب

گفــــتم انــــدر رمضــــان یافــــت شــــهادت مشــــتاق گفــــــت مــــــن نیــــــز بمــــــاه رمضــــــان برخیــــــزم

بیـــــــــنمشـــــــــاه عـــــــــاىل تبـــــــــار مـــــــــی بحــــــــــر جــــــــــود و کمــــــــــال مینگــــــــــرم در دل بیقــــــــــــــــــــرار غمزدگــــــــــــــــــــانــــــــــــده را ــــــــــــوی میک ــــــــــــاران ک خاکس جـــــــــــــان عاجزتنـــــــــــــان بـــــــــــــیکس را

ـــــــی ـــــــر ب ـــــــدان راس ـــــــام رن ـــــــگ و ن ننــــــــــــــــــــــوات ق ــــــــــــــــــــــدر دورانجل لن

ـــــــــــرمتش ـــــــــــت مک ـــــــــــی رازدس آن یکــــــــــــدلتش ــــــــــــن مع ــــــــــــدگر را ز یم وان رونقــــــــــــــی در بــــــــــــــالد مینگــــــــــــــرم مقبلــــــــی از عطــــــــای تــــــــوتی الملــــــــک مــــــــــــدبری را ز تنــــــــــــزع الملکــــــــــــش المعزالمـــــــــــــذل چـــــــــــــو در کارنـــــــــــــدــــــــــد ــــــــــکارا ش ــــــــــري آش ــــــــــدک الخ ی چــــــــون علــــــــی را فتوتســــــــت شــــــــعارــــــــا ــــــــی ســــــــواک لن ــــــــی الفت یــــــــا عل

ـــــــــــی ـــــــــــدار م ـــــــــــاه واىل م ـــــــــــنمم بیـــــــــی ـــــــــار م ـــــــــنمکـــــــــوه عـــــــــزو وق بیـــــــنمخـــــــوش ســـــــکون و قـــــــرار مـــــــی بیـــــــــــار مـــــــــــی ـــــــــــنمعـــــــــــزت و اعتب بیــــــــــی ــــــــــدار م ــــــــــنمســــــــــطوت و اقت بی بیــــــــــــنمافســــــــــــر افتخــــــــــــار مــــــــــــیـــــــــــنمدر نظـــــــــــر آشـــــــــــکار مـــــــــــی بیـــــــــــی ـــــــــــدار م ـــــــــــرور تاج ـــــــــــنمس بیــــــــــی ــــــــــنمخجــــــــــل و شرمســــــــــار م بیـــــــــــی ـــــــــــار م ـــــــــــی در دی ـــــــــــنمالفت بیـــــــــی ـــــــــک وار م ـــــــــک المل ـــــــــنممال بیـــــــــده و خـــــــــوار و زار مـــــــــی ـــــــــنمران بیـــــــــی ـــــــــزاینش خـــــــــوار م ـــــــــنمآن عزی بی

ـــــــــــنمار مـــــــــــیذل جمـــــــــــع شـــــــــــر بیــــــــن شــــــــعار مــــــــی ــــــــی ای ــــــــنماز عل بی بیــــــنمجــــــز تــــــو کــــــی مــــــرد کــــــار مــــــی

ـــــــــوه ـــــــــتاقیجل ـــــــــی مش ـــــــــد عل ـــــــــر ش گـــــــــــی ـــــــــــار م ـــــــــــش ذوالفق ـــــــــــنمدر کف بی

هـــم جـــانی و هـــم جانـــان مشـــتاقعلی شـــاهمــــو ــــت ت ــــوار طریق ــــو اط ــــریعت ت ــــوار ش انــــدی ــــدی جــــام مــــی تجری بــــاغ گــــل توحی بـــر تخـــت بقـــا شـــاهی بـــر چـــرخ بقـــا مـــاهی

ـــــــدایاتی مصـــــــباح کرا ـــــــاح ب ـــــــاتیمفت مــــــــروىل اوىل ــــــــی س ــــــــی اجل ــــــــور جل نــــــو ــــــر ت ــــــدار مظف ــــــر تودل ــــــار مظف ای ی

هـــم دردی و هـــم درمـــان مشـــتاقعلی شـــاهم ـــــاهم ـــــتاقعلی ش ـــــو مش ـــــت ت ـــــرار حقیق اس خـــــم مـــــی تفریـــــدی مشـــــتاقعلی شـــــاهم آئینـــــــــه اللهـــــــــی مشـــــــــتاقعلی شـــــــــاهم قســـــــام افاضـــــــاتی مشـــــــتاقعلی شـــــــاهم فـــــیض علـــــی اعـــــال مشـــــتاقعلی شـــــاهمـــــاهم ـــــتاقعلی ش ـــــو مش ـــــر ت ـــــوار مظف غمخ

۷۶

ــــو ــــر ت ــــجود مظف ــــو مس ــــر ت ــــود مظف مقص

ــــــو مشــــــتاقعلی شــــــاهم ــــــود مظفــــــر ت معب

ـــــورم ـــــو مهج ـــــرب ت ـــــورم از ق ـــــته و رنج دلخس از خــــــویش مکــــــن دورم مشــــــتاقعلی شــــــاهم

بیـــــــــنمقـــــــــدرت ذوالجـــــــــالل مـــــــــیــــــــــزىل ــــــــــم ی ــــــــــدیم ل ــــــــــالل ق در جـــــــــی ـــــــــی در پ ـــــــــی نقصـــــــــهای پ از پ انحــــــــــــــراف مــــــــــــــزاج عــــــــــــــالم را وجـــــد و حـــــاىل کـــــه شـــــرح نتـــــوان کـــــرد

و فــــــــراق بعــــــــد هجــــــــران و انفصــــــــال در میــــــــــــان غــــــــــــم و دل غمخــــــــــــوارــــــــب ــــــــرتی امش ــــــــاه را خــــــــوش بمش م جمــــــــــــع مستســــــــــــقیان عطشــــــــــــان راــــــــان ــــــــري مغ ــــــــف پ ــــــــان را ز لط میکش

زیبــــــــــــــا راشــــــــــــــاهد دلفریــــــــــــــب ــــــــظ خــــــــام فکرهائیکــــــــه پخــــــــت واع آن خیــــــــــــاالت بــــــــــــی ثبــــــــــــات وراــــــــــــــی را ــــــــــــــی اعل ــــــــــــــتان عل دوس دشـــــــــــــمن بدســـــــــــــگال بـــــــــــــدخو را قامـــــت دوســـــت چـــــون فلا شـــــد راســـــت واعــــــــــــظ و مفتــــــــــــی و مــــــــــــدرس را

الن را فصــــــــیح و نغمــــــــه ســــــــرابلــــــــبـــــــــف در شـــــــــکر ریـــــــــز عارفـــــــــان لطیـــــــد ـــــــازه فکن ـــــــه بســـــــاط ت نعمـــــــت الل

گــــــر شــــــد از کثــــــرتوحــــــدتی جلــــــوه در نقــــــــــــاب جمــــــــــــال مصــــــــــــطفوی

بیــــــــــنمحضــــــــــرت الیــــــــــزال مــــــــــی ـــــــــــی ـــــــــــال م ـــــــــــدراج جم ـــــــــــنمان بی

بیــــــــنملحظــــــــه لحظــــــــه کمــــــــال مــــــــیــــــــــدال مــــــــــی ــــــــــنمصــــــــــحت و اعت بیــــــــی ــــــــال م ــــــــل و ق ــــــــی قی ــــــــنماز پ بیـــــــــــی ـــــــــــال م ـــــــــــدم اتص ـــــــــــنمدمب بی

ــــــــــیصــــــــــورت انفصــــــــــا ــــــــــنمل م بی بیـــــــــــنماقـــــــــــرتان و وصـــــــــــال مـــــــــــیــــــــــــــی ــــــــــــــرق آب زالل م ــــــــــــــنمغ بی

ــــــــــی ــــــــــنمراجــــــــــی و مســــــــــتمال م بی بیــــــــــنمهمــــــــــه غــــــــــنج و دالل مــــــــــیــــــــــی ــــــــــال م ــــــــــی را خی ــــــــــنمهمگ بیــــــــن خیــــــــال محــــــــال مــــــــی بیــــــــنمم بیــــــــنمخــــــــوب حــــــــال و مــــــــآل مــــــــیــــــــــی ــــــــــال م ــــــــــال و وب ــــــــــنمدر نک بی بیــــــــنمقــــــــد دشــــــــمن چــــــــو دال مــــــــی بیـــــــنمســـــــگ و گـــــــرگ و شـــــــغال مـــــــی بیــــــــــــنمزاغ را گنــــــــــــگ و الل مــــــــــــی

ـــــــی ـــــــال م ـــــــوش مق ـــــــوطی خ ـــــــنمط بیــــــــــی زوال مــــــــــی ــــــــــنمنعمــــــــــتش ب بی

بیـــــــنمخـــــــوش ز خـــــــط ســـــــرخال مـــــــی بیـــــــــــنمجلـــــــــــوۀ حســـــــــــن آل مـــــــــــی

ــــــــــــــــتاقی ــــــــــــــــی مش ــــــــــــــــال عل در جمــــــــــــی ــــــــــــوۀ ذوالجــــــــــــالل م ــــــــــــنمجل بی

گـــــــنج علـــــــم علـــــــم االســـــــما مـــــــنمـــــــــوح جـــــــــان و دل ـــــــــورم بل ـــــــــت ن آی آیـــــــــت الکـــــــــربی و اســـــــــم اعظمـــــــــم همچــــــو رویــــــش مطلــــــع الفجــــــر آمــــــدم پـــــور عمـــــران کـــــان یـــــد بیضـــــا نمـــــود

ســـــی مـــــریم کـــــه در تـــــن جـــــان دمیـــــدعیـــــرد ـــــت ک ـــــان مس ـــــه مرغ ـــــق داودی ک نط منطــــــق الطــــــري ســــــلیمان از مــــــن اســــــتــــــاه ــــــان پن ــــــد از طوف ــــــوح آم ــــــتی ن کش آن خلیــــــــل اللــــــــه بــــــــت آذر شکســــــــت ســـــــر عشـــــــق و هـــــــوی مطلـــــــق آمـــــــدم

ــــــــــنم ــــــــــا اوحــــــــــی م رازدان ســــــــــر مــــــــنم ــــــــه م ــــــــم ط ــــــــس و ه ــــــــی ی معن قــــــاب قوســــــني بلکــــــه او ادنــــــی مــــــنمــــــنم ــــــری م ــــــة االس ــــــویش لیل ــــــو م همچ

ــــــــــت ــــــــــنمآس ــــــــــا م ــــــــــد بیض ینش را یـــــــــنم ـــــــــا م ـــــــــه احی ـــــــــبش آن نفخ در ل نـــــــــاطق آن نطـــــــــق روح افـــــــــزا مـــــــــنم بــــــــر زبــــــــان مرغکــــــــان گویــــــــا مــــــــنمــــــا مــــــنم ــــــوح مــــــن کشــــــتی مــــــنم دری ن بـــــــت شـــــــکن از قـــــــدرت مـــــــوال مـــــــنم

پــــــــروا مــــــــنمالابــــــــاىل رنــــــــد بــــــــی

همچـــــــــو زلـــــــــف و روی مشـــــــــتاق علـــــــــی

۷۷

لیلـــــــــة القـــــــــدر آیـــــــــت الکـــــــــربی مـــــــــنم

در کعبــــــه بجــــــز جلــــــوه اصــــــنام ندیــــــدمـــــرم ـــــیخ ح ـــــان را ش ـــــات یک ـــــري مناج و پ

ــــه ــــه در زاوی ــــان هم ــــدخاص ــــا رخ بنهفتن ه اش نــــاماصــــطبل بهــــایم کــــه بــــود مدرســــه

بـــر جـــان بـــود از پـــري مغـــان منـــت بســـیار بســــــــیار اهانــــــــت بکشــــــــیدیم ز زهــــــــاد چـــون حضـــرت معصـــوم علـــی قطـــب زمانـــه چـــون فـــیض علـــی پـــري حریفـــان ســـبک روحــــات ــــدان خراب ــــی رهــــرب رن ــــور عل چــــون ن

ـــــــــــد ـــــــــــتاقعلی رن ـــــــــــدر اال دل مش قلن

هـــــان بـــــت برپســـــتید کـــــه اســـــالم ندیـــــدم جــــــز زاهــــــد کوتــــــه نظــــــر خــــــام ندیــــــدم

ــــوه ــــدمدر جل ــــام ندی ــــز ع ــــاص بج ــــه خ گـــــــدم ـــــــام ندی ـــــــوهی انع در وی بجـــــــز انب کــــز حضــــرت آنشــــاه جــــز انعــــام ندیــــدمـــــدم ـــــرام ندی ـــــز اک ـــــدان بج ـــــب رن از جانـــــدم ـــــام ندی ـــــه ای ـــــری در هم صـــــاحب نظ پـــــــاکیزه دىل خـــــــاىل از اوهـــــــام ندیـــــــدم

ــــا د ــــاقی دری ــــن س ــــدمم ــــام ندی ــــود ک ل خ در بحـــــــر بهـــــــم جنـــــــبش و آرام ندیـــــــدم

ـــــاکش ـــــن پ ـــــاه و دل روش ـــــرت آنش ـــــز حض ج مـــــن جـــــم نشـــــنیدم بجهـــــان جـــــام ندیـــــدم

حسن نبی عشـق وىل قـرب حسـني انـس حسـن ذات علـــــی کربیـــــا نـــــور جلـــــی مصـــــطفیـــدم ـــوار ق ـــید ان ـــم خورش ـــاىل هم ـــه ع شاهنشــانی قــبس عیســای ســبحانی نفــس موســای رب

ــازد ز ــل مددس ــت کام ــداز هم ــري اس ــش ش نق ملکسمک اوعرش ودلهاچوناوبحرودلهاچون

بــی سلســله دیوانگــان بــر شــمع او پروانگــانــرین عشــاق او ــل آف ــاق او عق ــني میث ــل المت حب

اوصــاف ســلطان علــی شــاه رضــای ذوالمــنن ـــن ـــی بوالحس ـــد موس ـــی فرزن ـــرخفی مرتض ســــنت ــــواج ف ــــتی ام ــــرم کش ــــواج ک ــــای م دریــاک از هــوس آن نــوح طوفــان محــن آن آدم پ

ا در زمان خوش بر درد آن سـاحر هـاروت فـنت ودلهاچون فلک اوشمع ودلهاچون لگناوشمس

در عشـــق او فرزانگـــان از عقـــل بربیـــده رســـن آن دل کــه شــد مشــتاق او زیبــد کــه گویــد مــاومن

ـــوات رضـــا ـــا مجـــالی جل مشـــتاق عـــني و الم و ی گنجینـــــه عشـــــق حســـــني آئینـــــه حســـــن حســـــن

تاق مـنایحضرت مشتوئیهم جان و هم جانان تخــت بقــا را تــو شــهی چــرخ لقــا را تــو مهــیـــــدمی ـــــا را هم ـــــی آل عب ســـــرخدا را محرم گه جام و گه جم آمدی گـه نـای و گـه دم آمـدی

صدق و گاهی صادقیگهعاشقیو گاهیعشقگه گه قلب و گه روح آمدیو گه نوح آمدیفلکگه

گـــه مطلـــع نـــور احـــد گـــه مخـــزن ســـر صـــمد ایگـه گنجینـه ای گـه گـنج وگه وجـه و گـه آئینـه

ـــوئی ـــبحانی ت ـــرار س ـــوئی اس ـــانی ت ـــوار رب ان گه بحرو گاهی گوهری گه چرخ و گاهی اخرتی

دار مصـــطفی گـــه رازدار مرتضـــیگـــه پـــرده ســـــر علـــــی داوری فـــــیض علـــــی رهـــــربی حسـن و جمـال رونقــی فـرد و وحیـد و مطلقــی

هم دردوهم درمان توئی ای حضرت مشتاق من مـــرآت ذات اللهـــی ای حضـــرت مشـــتاق مـــنــن ــتاق م ــی ای حضــرت مش ــم اعظم ــی اس معن گه در و گـه یـم آمـدی ای حضـرت مشـتاق مـن گه نطق و گاهی ناطقی ای حضرت مشـتاق مـن گه صدر مشروح آمدی ای حضرت مشـتاق مـن گــاهی ازل گــاهی آبــد ای حضــرت مشــتاق مــن

ای ای حضرت مشتاق منگه قلب و گاهی سینهــوئی ای حضــرت مشــتاق مــن ــانی ت اطــوار حق

و گه مظهـری ای حضـرت مشـتاق مـن گه ظاهر گــه محــرم ســر رضــا ای حضــرت مشــتاق مــنـــی اکـــربی ای حضـــرت مشـــتاق مـــن ـــور عل ن حق حق و حـق حقـی ای حضـرت مشـتاق مـن

خوانــدی چــو عشــاقعلی بســتی چــو میثــاق علـــی گشــــتیم مشــــتاقعلی ای حضــــرت مشــــتاق مــــن

ــن جان باشدم محتاج تو ای حضـرت مشـتاق مـن ــتاق م ــو ای حضــرت مش ــراج ت ــتعرج مع مس

۷۸

کـی نهـانی در نهـانبرقع ز رخ کـن بـر کـران تـا پــرده بــرافکن از جمــال ای مشــرق شــرم جــالل

ـــا کاشـــانه ـــهروشـــن نم ـــا ویران امام گلشـــن نمــه ســان بــادت فــدا ــا پروان ای شــمع جمــع کربیـــتال ـــی جـــان در بالیـــت مب ای از دم عهـــد بل ای شـــاهد بـــزم تقـــی ای ســـاقی جـــام هـــدی فیــاض فــیض ســرمدی در هــر زمــانی آمــدی

ده هـیچکسمعصومی از زل و هوس هرگز ندیـ ای رونـــق بـــزم وجـــود ای نـــاظم اقلـــیم جـــود

ای روی تو عني عیـان ای حضـرت مشـتاق مـنــن ــزال ای حضــرت مشــتاق م ــور عــني الی ای ن

ام ای حضرت مشـتاق مـنای جان و ای جانانه دلهای مـا جانهـای مـا ای حضـرت مشـتاق مـن

مـن وصلت بال هجرت بال ای حضـرت مشـتاق ای نور عني و الم و یا ای حضـرت مشـتاق مـن هم بایدی هم باشـدی ای حضـرت مشـتاق مـن بی یاد حقت یک نفس ای حضرت مشتاق من ای آیت کشـف شـهود ای حضـرت مشـتاق مـن

ـــو ـــراج ت ـــتعرج مع ـــو مس ـــاج ت ـــدم محت ـــان باش ج خــون شــهادت تــاج تــو ای حضــرت مشــتاق مــن

ســــاقی دریــــا دل تــــوئی مــــوال امريالمــــؤمننيــ ــوش ــو شــري فلــک شــد رام ت ــام ت ريخدا شــد ن

تـــو قـــل هواللـــه احـــد تـــو ســـرالله الصـــمدــر جــان آدمــی ــم عــالمی تــو س ــو جــان جس تــوئی ــر ت ــه ذاک ــب الل ــوئی قل ــاظر ت ــه ن عــني الل بـــاب اللـــه اعظـــم تـــوئی ســـرالله اقـــدم تـــوئی هم آیت کـربی تـوئی هـم نعمـت عظمـی تـوئیــو ــوار ت ــک اک ــم مال ــو ه ــم صــاحب ادوار ت ه

قی رب را لســـان صـــادقیحـــق را کـــالم نـــاطــدیک ــدل ل ــع علیــک القــول الیب االســم الیوق هم نور و هم طور آمـدی هـم رق منشـور آمـدی

ای هـم واقعـهای هم قارعـه هـم حاقـههم طامه زروحت یک نفـسعیسییکقبسموسی زنورت

ـــؤمنني ـــوئی موالامريالم ـــاحل ت ـــی س ـــای ب دری تـــو بـــاده عـــالم جـــام تـــو مـــوال امريالمـــؤمنني

ـــواً ـــک کف ـــیس ل ـــؤمنني ل ـــوال امريالم ـــد م احــــؤمنني ــــوال امريالم ــــاتمی م ــــني خ ــــش نگ نقــــه قــــادر تــــوئی مــــوال امريالمــــؤمنني ذات اللـــؤمنني ـــوال امريالم ـــوئی م ـــرم ت ـــه اک ـــه الل وجــؤمنني ــوال امريالم ــوئی م ــی ت ــرت اعل ــم حض ه هــــم جــــامع اطــــوار تــــو مــــوال امريالمــــؤمننيــؤمنني ــوال امريالم ــقی م ــق وعاش ــوق و عش معش

وال امريالمـــــؤننيالکـــــل ابـــــواب الیـــــک مـــــ هـــم بیـــت معمـــور آمـــدی مـــوال امريالمـــؤمننيـــؤمنني ـــوال امريالم ـــه م هـــم خافضـــه هـــم رافع قــرآن ز صــوتت یــک جــرس مــوال امريالمــؤنني

آئینـــــــه نـــــــور خـــــــدا گنجینـــــــه ســـــــر خفـــــــاـــــوال امريالمـــــؤنني ـــــا م مشـــــتاق عـــــني و الم و ی

ـــون ـــا آمـــده چـــون سلســـلۀ اهـــل جن زلـــف مــ ــیحا انف ــا معجــزه ســاز اســت و مس ــب م اسل

ـــوم نیســـت مســـتور ز مـــا صـــورت غیـــب مکتـــــــدانرا ـــــــیم و رخ رن ـــــــادۀ ذوق ـــــــاقی ب س مطـــــرب نغمـــــۀ وجـــــدیم و دل مســـــتان را رخ فــــــروزیم گهــــــی از رشــــــحات ســــــاغرــــی اعجــــاز ــــده عیس ــــا آم ــــاغر م رشــــحه س بـــاده بخشـــیم و بوجـــد آمـــده از مـــا خورشـــید

عقـــل زیـــن سلســـله ســـودائی و عاقـــل مجنـــون چشـــم مـــا ســـحر فنـــون آمـــده هـــاروت فســـون

ــــوننی ــــی ســــر مکن ــــا معن ــــوم ز م ســــت مکتـــــون ـــــراب گلگ ـــــوین ش ـــــازیم بتل ـــــرخ س س عــــــدل ســــــازیم بتمکــــــني مقــــــام مــــــوزونـــــــوازیم گهـــــــی از نغمـــــــات قـــــــانون دل ن نغمــــــه بــــــربط مــــــا آمــــــده داود فنــــــونـــا گـــردون ـــده از م ـــرقص آم ـــه ســـازیم و ب نغم

ـــــق ـــــه صـــــورت عش ـــــی آئین ـــــور عل ـــــارض ن ع زلـــــــف مشـــــــتاقعلی سلســـــــلۀ اهـــــــل جنـــــــون

مـــــــــــائیم چـــــــــــو آفتـــــــــــاب تابـــــــــــانــــــان همــــــه ذره مــــــا چــــــو خورشــــــید اعی عــــالم چــــون جــــام و مــــاش چــــون مــــی

ـــــــــا چـــــــــو ذره حـــــــــريان ـــــــــان در م اعی عمـــــان اکـــــوان همـــــه قطـــــره مـــــا چـــــو

ـــــان ـــــون ج ـــــاش چ ـــــم و م ـــــون جس آدم چ

۷۹

زخـــــــــم همـــــــــه را ز ماســـــــــت مـــــــــرهم گـــــــــاهی بحـــــــــریم و گـــــــــاه کشـــــــــتیــــــــــاتم ــــــــــاه خ ــــــــــا و گ ــــــــــاهیم عص گ گــــــــاهی مصــــــــریم و گــــــــاهی یوســــــــف گــــــــــاهیم جحــــــــــیم و گــــــــــاه جنــــــــــت گـــــــــه ســـــــــاقی کـــــــــوثریم و تســـــــــنیم معشـــــــــوق گهـــــــــیم و گـــــــــاه عاشـــــــــق

درد همــــــــــــه را ز ماســــــــــــت درمــــــــــــان گـــــــــاهی نـــــــــوحیم و گـــــــــاه طوفـــــــــانـــــــــلیمان ـــــــــی س ـــــــــی گه ـــــــــاهی موس گـــــــــاه کنعـــــــــان ـــــــــوب و گ ـــــــــاهی یعق گـــــــــیم رضـــــــــوان ـــــــــک گه ـــــــــاهی مال گ گــــــــــه قاســــــــــم جنتــــــــــیم و نــــــــــريانــــــه آن ــــــن و گ ــــــیم حس ــــــق و گه ــــــه عش گ

ــــــــتاق ــــــــی مش عشــــــــق اســــــــت بحــــــــق عل پیونــــــــــــد نمــــــــــــای جــــــــــــان بجانــــــــــــان

شــجر طــور اســت ایــنشــمع کاشــانه مــا یــا ارنـــی گـــوی بـــود موســـی عمـــران در طـــور گـــل بـــود کاشـــف اســـرار حقیقـــت بـــر شـــاخـــاد اســـت ـــظ و هیـــاهوی دم زه ـــس وع مجلـــف دلـــدار ـــار لطی ـــان گشـــته برخس ـــط عی خ

بســر پنجــه عشــق اســت اســري عقــل باشــد کــه حافظ مصـحف گـل بلبـل شـريین سـخن اسـت

شــــعله نــــار و یــــا المعــــه نــــور اســــت ایــــن انــــه مغــــرور اســــت ایــــنیــــا کــــه پروانــــۀ دیو

ــن ــه منصــور اســت ای ــردار رخ افروخت ــه ب ــا گ ی یــا پــر از صــوت و صــدا خانــه زنبــور اســت ایــنــه بــر صــفحه کــافور اســت ایــن ــا بیخت مشــک ی یــا کــه در چنگــل بــاز آمــده عصــفور اســت ایــنــن ــهور اســت ای ــريازی مش ــافظ ش ــه آن ح ــا ک ی

ــــوه گــــر اســــت از رخ مــــا ــــی جل لمعــــۀ نــــور عل لـــی نـــور اســـت ایـــنیـــا کـــه مشـــتاقعلی نـــور ع

ـــــد اهـــــل ســـــخن جشـــــمه را چشـــــمه خوان آب در وی چــــــــو نــــــــور انــــــــدر چشــــــــمــــــــــب نهــــــــــاد اســــــــــتاد ــــــــــدارش لق آب رونــــــــــق و نــــــــــور تیــــــــــغ المــــــــــع را

ـــــــه ـــــــر را گفت ـــــــمسمه ـــــــني الش ـــــــد ع انــــــون آب ــــــور وی چ ــــــمه ن ــــــرم وی چش جـــــی ـــــور عل ـــــت ن ـــــی اس ـــــیض عل ـــــني ف ع نـــــــور را عـــــــني فـــــــیض بـــــــني دو مبـــــــني فــــــــــرق و تمییــــــــــز نیســــــــــت بینهمــــــــــا

ار علـــــــــــیلمعـــــــــــه نـــــــــــور ذوالفقـــــــــــ

زانکــــــه چــــــون چشــــــم آمــــــده روشــــــنـــــــــــــــــن ـــــــــــــــــانش ازو در اوش وط جری بـــــــود چـــــــون نـــــــور بخـــــــش در عـــــــدنـــــــــــــن ـــــــــــــد صـــــــــــــاحبان فط آب گفتنـــــــن ـــــــاحب ف ـــــــز ص ـــــــان نغ ـــــــه دان نکت نـــــوروی شـــــمع و جـــــرم وی چـــــو لگـــــن گــــــوش کـــــــن ایـــــــن دقیقـــــــه را از مـــــــنــــــــني ــــــــرا اع ــــــــني دل ت ــــــــود ع ــــــــر ب گــــــــــــني ــــــــــــربهن اب ــــــــــــان م ــــــــــــه بی ب رونـــــــق و آب شـــــــرع و فـــــــرض و ســـــــنن

ـــــــــــني ـــــــــــتاق ع ـــــــــــور مش ـــــــــــان و الم و ی عـــــــــني فـــــــــیض علـــــــــی شـــــــــه ذوالمـــــــــن

بلبــــل یعقــــوب وش در گوشــــۀ بیــــت الحــــزنـــدش از یوســـف نوگـــل بشـــريی خوشـــنوا کآم بلبـــل آن پـــرياهن دلـــدار را بـــر چشـــم خـــویش بلبـــل بیـــدل دلـــش از جـــای بـــريون رفتـــه بـــودـــه ـــا نفح ـــوی دل م ـــیم جـــان س ـــد از اقل ایآم

نقش روی اوست ایـن یـا خـود نگارسـتان چـني

ـــته ـــود بنشس ـــنب ـــج و مح ـــت و رن ـــرین فرق ق یعنـــی آن بـــاد صـــبا در کـــف گرفتـــه پـــريهن خوش بمالید و شدش روشن دو چشم غمـزه زن بـــوی گـــل آمـــد دلـــش آمـــد بجـــای خویشـــنت چــون دم رحمــن کــه ســوی یثــرب آمــد از یمــنــاف آهــوی خــنت ــا ن ــن ی ــد مــوی اوســت ای جع

ای از زلـــــــف مشـــــــتاقعلی آورده بـــــــادنفحـــــــهـــ ـــد ان ـــاک ش ـــان چ ـــل را گریب ـــه گ ـــنخرق در چم

ـــدر چمـــننفحـــه ـــاد ان ـــريهن ای از زلـــف مـــا آورد ب ـــدر پ ـــد ان ـــا افکن ـــس چاکه غنچـــه را ب

۸۰

ــوه گــر در بوســتان قامــت و رخســار مــا شــد جل دست حق بر خـاتم دل نـام حـق مـا را نگاشـت مجمـــع قدوســـیان پـــر نـــور بـــود از روی مـــا در خــم چوگــان زلفــت ســر چــو گــوی انــداختیمــا عشــق کــردم عقلــک خــود رای را مشــورت ب در زمـــني دل درخـــت دوســـتی بنشـــان درســـت

ای از نــور مشــتاق علــی بــر طــور تافــتلمعــه

ســرو را قــد گشــت خــم غــرق عــرق آمــد ســمن اسم اعظم چون بـود مـا را چـه بـاک از اهـرمن پیش از آن کـانجم کنـد روشـن فلـک را انجمـن شهســـوارا خـــوش بمیـــدان آمـــدی گـــویی بـــزنــؤتمن ــار م ــی آن مستش ــن ز م ــتش ک ــت مس گف

بــــیخ نهــــال دشــــمنی از بــــن بکــــنریشــــه و طور با موسی بن عمران خوش درآمد در سـخن

منصـــــب فیاضـــــی از فـــــیض علـــــی آمـــــد مـــــرا فــیض بخــش آمــد ز جــان فــیض بخشــش جــان مــن

ـــدم از وی ســـخنان ـــود اینکـــه بگـــوش آی دل ب دلربایـــــــــــان لـــــــــــوایح متجلـــــــــــی در دل دل بــــود مصــــر و تماثیــــل حضــــوری دروی اســـم اعظـــم چـــو تـــو را نقـــش نگـــني دل شـــدــه بخــاک ــدر شــاه کــه چــون الل ــردم ب شــکوه ب گفت خـوش بـاش کـه مـن تیـغ بـرآرم ز غـالف گفـــتمش کـــی دم شمشـــري جفـــا کنـــد شـــود گفـــتمش نـــاوک دلـــدوز عـــدو جـــانم ســـوختـــق ـــا عش ـــوت ســـر پنجـــه نباشـــد ب ـــل را ق عق

ـــان ـــاقوس زن ـــده ن ـــیح آم ـــر مس ـــه در دی ـــا ک یــــدنان ــــریم ب ــــده م ــــه عیســــی نفســــان آم هم یوســــــــفان ملکــــــــوتی تنــــــــگ پريهنــــــــانـــــان ـــــی راهزن ـــــن از رهزن ـــــروا مک ـــــیچ پ هــــازک خــــونني کفنــــان ــــد افتــــد بــــدن ن چنـــان ـــره زن ـــدر صـــف اعـــدا فکـــنم نع ـــه ان رخن گفــت آن روز کــه مــن تیــغ کشــم صــف شــکنان گفـــت دلـــدار کـــه آئـــیم بـــرون غمـــزه زنـــان از کجــــا پشــــه توانــــان ز کجــــا فیــــل تنــــان

ــــــتاقعلی ــــــت از کــــــف مش ــــــه گرف آنکــــــه پیمان شـــکنانرســـت جـــان و دلـــش از صـــحبت پیمـــان

ـــن ـــار حس ـــد اختی ـــق کـــس نکن جـــز ذات عشـــــدر کـــــه بـــــود عشـــــق نـــــام وی آن رب مقت فرمــــــود مرتضــــــی انــــــا عبــــــد الحمــــــدـــور حســـن ـــد ظه ـــدر بطـــون عشـــق و محم حی حســـن جلـــی محمـــد و عشـــق خفـــی علـــی عــــالم بســــوخت از ســــبحات جــــالل عشــــق جربیـــل گفـــت در شـــب معـــراج لـــود نـــوتـــاک نیســـت ـــیچ ب ـــدم ز ســـوختنم ه ـــن احم م

ومـــدان متحمـــد ببـــنيبـــا حســـن عشـــق را دــــت ــــد اس ــــور واح ــــور وىل ن ــــی و ن ــــور نب نـــــزود ـــــن ف ـــــق اســـــالم دی ـــــار رون از ذوالفق شــــد عــــزم مرتضــــی مــــدد شــــرع مصــــطفی نـــــور علیســـــت جلـــــوه ده حســـــن احمـــــدی

ـــــن ـــــار حس ـــــان اعتب ـــــق عی ـــــار عش از اختیــــن ــــدار حس ــــر اقت ــــن را بنگ ــــت حس عبداســـدار حســـن ـــدر محـــیط عشـــق و محمـــد م حیـــ ـــار حس ـــد عی ـــدر و احم ـــق حی ـــري عش ناکس

گــــر از آشــــکار حســــنپنهــــان عشــــق جلــــوه گــر در میــان نــه واســطه بــد پــرده دار حســن ترســــم بســــوزدم پــــر و بــــال از شــــرار حســــن

ـــــه ـــــنپروان ـــــار حس ـــــدارم ز ن ـــــکیب ن ام ش حســـن اســـت یـــار بـــاوی و او نیـــز یـــار حســـن ایـــن شهســـوار عشـــق شـــد آن تاجـــدار حســـن کـــــز عشـــــق بیقـــــرار فزایـــــد قـــــرار حســـــن

ســـــندر اهتمـــــام عشـــــق بـــــود کـــــار و بارح تعظــــیم عشــــق کــــرده معظــــم شــــعار حســــن

ـــــــی ـــــــق آمـــــــده مشـــــــتاق از عل ـــــــار مطل مختــــــار حســــــن بگشــــــای چشــــــم دل بنگــــــر اختی

در جمــــــال ماســــــت پیــــــدا وجــــــه هــــــو هـــــــو بـــــــود وجـــــــه مســـــــمای عظـــــــیمــــــــوجهی وجــــــــه ذات ــــــــۀ اســــــــما ب جملــــه ــــو وج ــــما را چ ــــع اس ــــان جم ــــع اعی جم

در رخ مـــــــا شـــــــد هویـــــــدا وجـــــــه هـــــــو اعظـــــــم اســـــــمای حســـــــنی وجـــــــه هـــــــوــــــوجهی خرياالســــــما وجــــــه هــــــو هــــــم ب

ــــــود اع ــــــان اشــــــیا وجــــــه هــــــوپــــــس ب ی

۸۱

ـــــــود ـــــــا ب ـــــــني م ـــــــم وجـــــــه ع روح اعظ ذات چـــــون بحـــــر و تعـــــني همچـــــو مـــــوج

مــــی تعــــني همچــــو جــــام هوســــت همچــــون اســـــم چـــــون مینـــــا مســـــمی همچـــــو خـــــم معنــــــی و صــــــورت بــــــود ذات و صــــــفات عبـــــد مطلـــــق وجـــــه معبـــــود حـــــق اســـــتـــــــت ـــــــه خداس ـــــــه وج ـــــــا آئین ـــــــم م چشــــــــت ــــــــرآت ذات کربیاس ــــــــا م ــــــــه م وج در رخ مشـــــــــــتاق عـــــــــــني و الم و یـــــــــــا

ـــــو ـــــه ه ـــــا وج ـــــا م ـــــه م ـــــم وج روح اعظـــــا وجـــــه هـــــو ـــــا مـــــوج دری هواســـــت دریــــو ــــه ه ــــام صــــهبا وج ــــو صــــهبا ج ــــو چ هــــــو ــــــا وجــــــه ه ــــــال خــــــم و مین ــــــو مث هــــــو ــــــه ه ــــــا وج ــــــو اوصــــــاف علی ذات هــــــو ــــــه وجــــــه ه ــــــلطان ط ــــــو س ــــــد ه عبـــــــو ـــــــه ه ـــــــا وج ـــــــم بین ـــــــر در چش مینگ چیســـــــت مـــــــرآت مصـــــــفا وجـــــــه هـــــــوـــــــو ـــــــه ه ـــــــکارا وج ـــــــی و آش ـــــــني جل ب

ــــــق اشــــــ ــــــی مطل یا باطــــــل اســــــتحــــــق علـــــــــــه ـــــــــــک اال وجه ـــــــــــی هال ـــــــــــل ش ک

ــــو ــــه االه ــــتئی جــــز حــــق ال ال نیســــت هس ما چو موج و هو دریا ما چـو جـام و هـو صـهبا نــزد عــارف ســالک نیســت غــري هــو مالــک هــو کمــال و هــو کامــل هــو وصــال و هــو واصــل هــو وجــود اطالقــی مــا چــو جــام و هــو ســاقی هواســت مبــدء فطــرت هوســات منشــأ کثــرت

هــو مقــدس از هــر ریــبهــو منــزه از هــر عیــب هــــــو امــــــام ربــــــانی هــــــو وىل ســــــبحانی

ــــــو ــــــه اال ه ــــــق ال ال ــــــد او مطل ــــــا مقی مــــو ــــه االه ــــا الال ــــا مین ــــم و م ــــو خ ــــو چ ه غـــــــريه هـــــــو الهالـــــــک ال الـــــــه االهـــــــوـــــــــو ـــــــــه االه ـــــــــل الال ـــــــــريه هوالباط غ مــــــا فنــــــا و هــــــو بــــــاقی الالــــــه االهــــــوــــو ــــه االه ــــدت الال ــــه وح ــــت نقط ــــو اس ه هواســــت ســــر غیــــب الغیــــب الالــــه االهــــو

ـــــــو ع ـــــــوه ـــــــه االه ـــــــی الال ـــــــی فردان ل

ــــت ــــی میثاقس ــــو وف ــــت ه ــــاق اس ــــو وىل عش ه هــــــــو علــــــــی مشتاقســــــــت الالــــــــه االهــــــــو

ــــوه ــــا جل ــــده م ــــر دی ــــوب ــــوار رخ ه ــــر ان گ در پـــــــردۀ دل پردگـــــــی آن شـــــــاهد زیبـــــــا میخانــــه حــــرم پــــري مغــــان کعبــــه عظمــــی

ـــوه ـــود جل ـــانجـــز هـــو نب گـــر از حضـــرت اعیــــش ــــورت دلک ــــوۀ آن ص ــــر جل ــــل بنگ در گ

منــــدرج آمــــددر قهــــر جلــــی لطــــف خفــــی ـــد ـــو گوین ـــب ت ـــفت عی ـــه ص ـــو آئین ـــدان بت رنــــرده ظلمــــات بــــرافکن ــــارض جــــان پ از عــس وی از حــق ــود ان ــه ب ــود؟ آنک ــه ب ــان ک انس معصــــــــومعلی نوگــــــــل گلــــــــزار الهــــــــی

در ســــــینه مــــــا مســــــترت اســــــرار غــــــم او در خلــــوت جــــان خلــــوتی آن دلــــرب نیکــــوـــــۀ او رو ـــــوی قبل ـــــد س ـــــه دارن ـــــدان هم رن وآبســــت همــــه قطــــره و دریــــا و شــــط و جـــــــــني حالـــــت آن قامـــــت دلجـــــو در ســـــرو بب در صــــــولت شــــــريان بنگــــــر جلــــــوه آهــــــو جــــز راســــت زبــــانی نبــــود حکــــم تــــرازو

ـــــچاز ـــــدورات ف ـــــرد ک ـــــرۀ دل گ ـــــوره و ش آدم نبــــــود آنکــــــه بــــــابلیس کنــــــد خــــــوـــو ـــی ب ـــیض عل ـــی، ف ـــور عل ـــل او ن ـــگ گ رن

ـــــــــــه ـــــــــــه الل ـــــــــــورعلی آئین ـــــــــــاره ن رخس گـــــــــر هـــــــــوآئینـــــــــۀ مشـــــــــتاقعلی جلـــــــــوه

بــــــــر دیــــــــدۀ مــــــــا عیــــــــان رخ هــــــــو پـــــــــــــــردۀ پردگـــــــــــــــی زیبـــــــــــــــا دل

در میکــــــده مــــــا چــــــو در حــــــرم بیــــــت حـــــــــق اســـــــــت حقیقـــــــــة الحقـــــــــایق انــــــــد رگــــــــل و ســــــــرو بــــــــني معــــــــاینـــــــــف ـــــــــت لط ـــــــــني حقیق ـــــــــر بب در قه

در ســـــــــــینۀ مـــــــــــا نهـــــــــــان غـــــــــــم او جــــــــــان خلــــــــــوت خلــــــــــوتی نیکــــــــــو

ـــــــــه ر ـــــــــدان هم ـــــــــا رورن ـــــــــوی م ا بســـــــــــم و جـــــــــــو ـــــــــــت ی آبســـــــــــت هوی آن خــــــــــد لطیــــــــــف و قــــــــــد دلجــــــــــوــــــــــو ــــــــــن آه ــــــــــري حس ــــــــــه ش در حمل

۸۲

از آئینــــــه طلــــــب مکــــــن بجــــــز صــــــدقــــــــردار ــــــــاب ب ــــــــان حج ــــــــارض ج از عــــــت ــــــس اس ــــــدام ان ــــــش م ــــــان بحق انس معصـــــــــــوم گـــــــــــل ریـــــــــــاض اللـــــــــــه

ـــــــــرازو ـــــــــوی از ت ـــــــــت مج ـــــــــز راس جــــــــــرو شــــــــــوچاز ــــــــــره دل کــــــــــدر ف ه

ــــــــــــــو ــــــــــــــیطنت خ ــــــــــــــد بش آدم نکنــــو ــــیض چــــون ب ــــگ و ف ــــورش چــــون رن ن

ــــــــــــــــع ذات ــــــــــــــــت مطل ــــــــــــــــور علیس ن مشتاقعلیســـــــــــــــــت مظهـــــــــــــــــر هـــــــــــــــــو

ــــو ــــه ه ــــن وج ــــا حس ــــدۀ م ــــود بدی ــــدا ب پیـــــرده ـــــفای و پردگـــــی آن شـــــادل پ هد لطی

ـــه چـــون حـــرم ـــه و میخان ـــان چـــو کعب ـــري مغ پ حـــــق هســـــتی حقیقـــــی و اعیـــــان تعینـــــاتــــــني ــــــار او بب ــــــت رفت ــــــرو حال ــــــد س در ق لطـــف خفـــی بقهـــر جلـــی گشـــته محتجـــبــــرآت صــــاف دل ــــواه ز م ــــنی مخ ــــز روش جــــان زدا ــــرآت ج ــــب ز م ــــالم ری ــــگ و ظ زن انســـان بغـــري حـــق بکســـی انـــس کـــی گرفـــت ســــــید گــــــل شــــــکفته بــــــاغ رضــــــا بــــــود

ســـــینه مـــــا عشــــــق روی اوپنهـــــان بـــــود بـــــرب نکـــــو ـــــوتی آن دل ـــــوتی و خل جـــــان خل رنـــــدان ز هـــــر طـــــرف بجنـــــابش کننـــــد رو آبســت و مــوج و قطــره و دریــا و شــط و جــو وز خـــــــدگل لطافـــــــت رخســـــــار او بجـــــــوــــــه عــــــدو بنگــــــر جمــــــال دوســــــت ز آئینـــــزان راســـــتگو جـــــز راســـــتی مجـــــوی ز میـــــو ـــــار دل بش ـــــري ز رخس ـــــار غ ـــــرد و غب گــــــابلیس کــــــرد خــــــو آدم نباشــــــد آنکــــــه بـــو ـــیض علیســـت ب ـــور علیســـت رنگـــش و ف ن

ـــــال حـــــق ـــــع شـــــمس جم ـــــور علیســـــت مطل نــــــوه ــــــتاق جل ــــــومش ــــــی ه ــــــالل عل ــــــاه ج گ

رخســـــاره مـــــا باشـــــد مـــــرآت جمـــــال هـــــوــا خنجــر عاشــق کــش ــن ی مژگــان دراز اســت ای عیســی روان بخــش اســت یــا لعــل لــب دلــربــــا ــــوی م ــــت بس ــــا راهیس ــــق روی م ای عاشــد ــا چن ــدنی ت ــازک ب ــا کــی ن ــه دىل ت ــن شیش ای

ـــع وز عـــادت هـــمگـــر راهـــ روی بگـــذر از طبـــــــاب دل ـــــــردار حجـــــــاب گـــــــل روآر بب ب برخیــــز ز خــــود بینــــی پرهیــــز ز خــــود رائــــی

ـــــا باشـــــد مجـــــالی جـــــالل هـــــو ـــــۀ م آئینــو ــه آه ــوه گ ــا جل ــن ی ــت ای ــاز اس ــل ب ــا چنگ یــا مردمــک جــادو هــاروت فســون ســاز اســت یـــــو ـــــیار ادق از م ـــــغ بس ـــــد از تی ـــــیار اح بس بایـــد دل چـــون آهـــن شـــاید تـــن همچـــون رو

ــدی ــوتع ــن خ ــا ای ــدیل نم ــق تب ــن خل ــن ای ل بکـــق شـــود نیکـــو ـــا خل ـــع شـــود عـــادل ت ـــا طب ت میــوه نشــود شــريین باشــد چــو شــجر خــودرو

ـــــب ـــــد اســـــرار لســـــان الغی ـــــی گوی مشـــــتاق علــــو ــــرو شــــريین گ ــــا خس ــــا ســــعدی شــــريازی ی ی

ـــو ـــک پرت ـــا ی ـــاره م ـــت ز رخس ـــک تاف ـــر فل ب آنکــــه را همــــت مــــا افســــر رنــــدی بخشــــید یجمــــع نــــه خــــرمن گردونــــت نــــريزد بجــــو

ـــز ـــه بری ـــز آنگون ـــت ک ـــر گف ـــه پس ـــان ب پريدهق ای که نومیدی و تخمیت بکـف حاصـل نیسـت مفتــی ار منــع ز مســتی کنــدت تــو مــی نــوشــال ــه خوابســت و خی ــد خــودبني هم ــدۀ زاه وع

ــده ــلوع ــدش بگس ــت زوع ــه خلفس ــایش هم ه

ـــو ـــه ن ـــام و م ـــاه تم ـــر شـــد و م عکـــس آن مهــــــود افســــــر شــــــاهی ز ســــــر کیخســــــرو برب

بیــک گــردۀ جــو دل چــو قــانع شــدت از قــوتــی ــه خجــل م ــت دروتخــم در گــل ک نشــوی وق

ــــی ــــوم ــــد مش ــــت و نومی ــــابقۀ رحم ــــر س نگــــدت تــــو مشــــنو زاهــــد ار نهــــی زرنــــدی کنــــــــرو ــــــــاالت وی از راه م ــــــــاالت مح بخیــه نقــص اســت بعهــدش مگــرو ــدهایش هم عه

گـــر آمـــد چوبتافـــتانجـــم و شـــمس و قمـــر جلـــوه بـــــر فلـــــک از رخ مشـــــتاق علـــــی یـــــک پرتـــــو

ــــو نــــۀ انــــوار هــــوصــــدر نبــــی مصــــطفی آئی ــــۀ اســــرار ه ــــی مرتضــــی گنجین ــــب عل قل

۸۳

صــدیقه کــربای حــق معصــومۀ عظمــای حــقــريهن ــدار یوســف پ ــن دل ــانی حس ــوب رب محب معشوق سـبحانی حسـني قدوسـیان را نـور عـنيــني ــدر جب ــدرخ حی ــدین احم ــن العاب ــجاد زی ســــا ــــب کربی ــــم هــــدی عــــالم غی ــــاقر عل آن ب آن جعفـــر صـــادق قـــدم کشـــاف اســـتار قـــدمــم و ادب ــۀ عل ــب مجموع ــاظم لق آن موســی ک

رتضـــی ســـلطان تخـــت ارتضـــافرزنـــد پـــاک م آن منبـــع جــــود و کــــرم آن مطلــــع نــــور قــــدم فرزنـــد دلبنـــد تقـــی شـــاه علـــی مـــاه نقـــی شاه حسن سـیمای حـق لعـل لـبش گویـای حـق مهدی غالب شـاه حـی مـامور امـرش کـل شـی

ـــو ـــتار ه ـــۀ اس ـــق محجوب ـــنای ح ـــیۀ حس مرض مـــرآت حســـن ذوالمـــنن مجموعـــۀ اطـــوار هـــو

ضـــیئی مشـــرقني آن نقطـــۀ ادوار هـــوشـــمس مــــو ــــار ه ــــم ذخ ــــزین دری ــــاء ح ــــوب بک یعقــــو ــــزار ه ــــا گــــل گل ــــا زیب دراک اســــرار خفـــار هـــو آن نـــاطق خـــالق دم نطـــق حـــق و گفتــــار هــــو ــــرد منتخــــب آن ناشــــر آث ســــلطان ف شاهنشــــه ملــــک رضــــا درج در شــــهوار هــــوــــرج مــــه ســــیار هــــو شــــاه جــــواد محــــرتم ب معصـــوم پـــاک متقـــی هـــو یـــار او او یـــار هـــو

ـــاطق اذکـــار هـــو اکـــر اســـمای حـــق آنآن ذ نـــو ـــار ه ـــد ک ـــروی آم ـــاروی ام ـــق ک ـــر خالی ام

ــــا ــــرآت وجــــه کربی ــــا م ــــی کــــرب و ری معصــــوم ب مشــــتاق عــــني و الم و یــــا آئینــــۀ رخســــار هــــو

ــور جمــال وجــه هــو ــان ن ــا شــد عی ــدۀ م ــر دی بـــام ذات حـــق ـــدا قی ـــا پی ـــای م ـــت رعن از قام از خط و خال دلربان شد کثرت و وحدت عیان

ــم ــم اس ــودان اعظ ــرم ب ــه اک ــه الل ــق وج ای حــئی ــل ش ــآل ک ــد م ــوم حــی آم ــو قی ــه ه آن وجــال آفلــی ــد خی ــد باش ــز دل رو کن ــوه ک ــر جل ه

در ســینۀ مــا شــد نهــان ســر جــالل وجــه هــو از طلعــت زیبــای مــا روشــن کمــال وجــه هــو

هـووجـهچوخـالوحـدتجانکثرت خط معشوقـــو ـــه ه ـــال وج ـــل مث ـــده کام ـــل آم ـــان کام انس

آل وجــه هــووان ذات هــو و ســروی باشــد مـــــال وجـــه هـــو عـــني حقیقـــت آمـــده مـــا را خی

بــــر بنــــد چشــــم احــــوىل بگشــــای عــــني منجلــــی در روی مشـــــتاقعلی بنگـــــر جمـــــال وجـــــه هـــــو

وجــــــه مــــــا آینــــــه منجلــــــی وجــــــه اللــــــه غـــري حـــق در رخ مـــا جلـــوۀ دیگـــر کـــی دیـــدـــان ـــته عی ـــان گش ـــاق و بت ـــقیم ز عش ذات عش عاشـــقان در ره مـــا غرقـــۀ دریـــای سرشـــک

ــــود از ح ــــا ب ــــه م ــــالذدر گ ــــرخ م ــــه چ ادث نبـــــود هـــــیچ خطـــــر جـــــان تـــــرا از قطـــــاعــــا در الســــن خــــربی نیســــت بجــــز قصــــه م نقــــل افســــانۀ مــــا عــــني حقیقــــت باشــــد قـــد فـــرازد بجهـــان هـــر کـــه ز مـــا بســـت کمـــرــفید ــا صــبح س ــارض م ــد از ع ــاق ش ــام عش ش

گــــــاه قبلــــــه گــــــاه همــــــه حــــــق طلبــــــان آـــا کـــرد نگـــاه ـــدۀ حـــق در رخ م هـــر کـــه از دی

ـــــن ـــــد از دام ـــــل ک باش ـــــت تعق ـــــاهمادس وت بیــــــدالن از غــــــم مــــــا ســــــوخته آتــــــش آهــــــاه ــــــه دهــــــر پن ــــــود از نایب ســــــده مــــــا ب همــــت مــــا چــــو تــــرا بدرقــــه آمــــد در راه

ای نیســــت جــــز افســــانۀ مــــا در افــــواهقصــــهــــاه ــــث تب ــــوال پریشــــان و احادی ــــه چــــو اق نـــت کـــاله ـــا یاف ـــک هرکـــه ز م ـــرآرد بفل ســـر ب صــــبح اغیــــار شــــد از طــــرۀ مــــا شــــام ســــیاه

ــــــا ــــــای نج ــــــروه وثق ــــــتاقعلی ع ــــــوی مش تم روی مشــــــــــتاقعلی آینــــــــــۀ وجــــــــــه الــــــــــه

وجــــــه مــــــا جلــــــوه گــــــاه وجــــــه الــــــهـــــــد ـــــــدا بین ـــــــا خ ـــــــلی ز م ـــــــم اص چشـــــــد ـــــــل بلن ـــــــت عق ـــــــقیم و دس ذات عشـــــــک ـــــــۀ اش ـــــــق لج ـــــــا غری ـــــــق م عاش درگــــــــــه مــــــــــا ز حادثــــــــــات مــــــــــالذ

گــــــــــــــــاه قبلــــــــــــــــۀ همــــــــــــــــت دل آـــــــــاهم ـــــــــتعار نگ ـــــــــم مس ـــــــــن از چش ک

ــــــــاه ــــــــا کوت ــــــــز م ــــــــل ع باشــــــــد از ذیـــــــــــدل مـــــــــــا حریـــــــــــق آتـــــــــــش آه بیـــــــــــاه ـــــــــــات پن ـــــــــــا ز نایب ـــــــــــدۀ م س

۸۴

ـــــــــود از قطـــــــــاع خطـــــــــرت هـــــــــیچ نبــــــــن ــــــــت قصــــــــه الس ــــــــا اس خــــــــرب مـــــــا ـــــــانه م ـــــــدان فس ـــــــت م ـــــــز حقیق ج شـــــام صـــــادق ز مـــــا چـــــو صـــــبح ســـــفید

ـــــــراه ـــــــود هم ـــــــات چـــــــون ب ـــــــت م همــــــــــــواه ــــــــــــا فســــــــــــانۀ اف قصــــــــــــۀ مـــــــــاه ـــــــــول تب ـــــــــدیث دروغ وق ـــــــــه ح نـــــیاه ـــــام س ـــــو ش ـــــا چ ـــــاذب ز م ـــــبح ک ص

ــــــــــــــا روی مشــــــــــــــتاق عــــــــــــــني و الم و یـــــــــه ـــــــــم وجـــــــــه الل ـــــــــري ث ـــــــــت تفس چیس

ـــــــــه ـــــــــه ال ـــــــــۀ وج ـــــــــا آین ـــــــــه م وجــــــري حــــــق ــــــردغ ــــــوه نک ــــــرش جل در نظ

ـــــــع ـــــــد اســـــــت و رفی ـــــــه عشـــــــق بلن پای عاشــــــــقان غرقــــــــۀ دریــــــــای سرشــــــــکـــــــــالذ ـــــــــات م ـــــــــت ز آف ـــــــــه ماس درگــــــــــود هــــــــــیچ خطــــــــــر از قطــــــــــاع نب خـــــــــرب مـــــــــا شـــــــــده نقـــــــــل الســـــــــن نقـــــــل مـــــــا عـــــــني حقیقـــــــت باشـــــــدــــــــاج و کمــــــــر خسروانراســــــــت ز مــــــــا ت شـــــــام عشـــــــاق ز مـــــــا صـــــــبح ســـــــفید

گــــــــــــاه قبلــــــــــــۀ حــــــــــــق طلبــــــــــــان آــــــدۀ حــــــق کــــــرد نگــــــاه ــــــر کــــــه از دی ه

ــــــــت ــــــــت عقلس ــــــــاه دس ــــــــش کوت ز ذیلــــــــــــــش آه ــــــــــــــوخته آت ــــــــــــــدالن س بی ســـــــــــده مـــــــــــا ز مخافـــــــــــات پنـــــــــــاه

ـــــــت ـــــــراه هم ـــــــود چـــــــون هم ـــــــات ب مــــــــواه ــــــــا شــــــــده حــــــــرف اف قصــــــــه مــــــــاه ــــــــان تب ــــــــوال پریش ــــــــو اق ــــــــه چ نــــــــا چــــــــرت و کــــــــاله سرورانراســــــــت ز م صــــــــبح اغیــــــــار ز مــــــــا شــــــــام ســــــــیاه

مــــــــوی مشــــــــتاق علــــــــی حبــــــــل متــــــــني روی مشـــــــــــــــتاقعلی وجـــــــــــــــه اللـــــــــــــــه

گـــــــــه جمـــــــــال اللـــــــــهمـــــــــا جلـــــــــوه تــــــــــو گــــــــــدائیمــــــــــا پادشــــــــــهیم و

ـــــــــــــد ادراک ـــــــــــــرد بلن ـــــــــــــت خ دســــــــــق لجــــــــــۀ اشــــــــــک عشــــــــــاق غری مـــــــــــن بـــــــــــد ده الزمـــــــــــان نحـــــــــــنــــــــــرا ز قطــــــــــاع ــــــــــود خطــــــــــری ت نبــــــــن ــــــــت وصــــــــف الس در قصــــــــه ماس افســـــــــانۀ مـــــــــا حقیقـــــــــت محـــــــــضــــــــــــــان ــــــــــــــاففی الجن ــــــــــــــن واالن م مـــــــــا مالـــــــــک افســـــــــریم و دیهـــــــــیم

گــــــــــــــاه مقصــــــــــــــود محققــــــــــــــان آ در شـــــــــــاه ببـــــــــــني بدیـــــــــــده شـــــــــــاه از دامــــــــــــــن عزماســــــــــــــت کوتــــــــــــــاه ســــــــــــــالک حریــــــــــــــق شــــــــــــــعله آه

ـــــــــــن ن ـــــــــــان منجـــــــــــاهم ـــــــــــة الزم ائبـــــراه ـــــت هم ـــــو راس ـــــا ت ـــــت م ـــــون هم چ در غصـــــــــه ماســـــــــت نقـــــــــل افـــــــــواه نـــــــــه نقـــــــــل حـــــــــدیث العـــــــــب و اله مــــــــــــــن عادانــــــــــــــاالجحیم مــــــــــــــاواه مـــــــــا صـــــــــاحب مســـــــــندیم و خرگـــــــــاه

ــــــــــــــدرین دور ــــــــــــــت ان ــــــــــــــتاق علیس مش مـــــــــــــرآت ظهـــــــــــــور نـــــــــــــور اللـــــــــــــه

دل مــــا چیســــت مــــرآت رخ زیبــــای جانانــــه صافیمیدل ما چون زجاج صاف و فیض حق

ــاد ــادل مــا ب ه نــاب حقیقــت راســت چــون مینـــه ســـاغر ـــاین گـــرددت ز آئین جمـــال حـــق مع اگـر آن زاهـد محجـوب یـک جرعـه ز جـام مـاــردافکن ــر یکرطــل م ــاده اگ ــا ب ــرد آزم ــن م ازی مگــر زنجــري زلــف مــا پریشــان گشــت و آشــفته چــون حســن دلربامــی حــدیث مجلــس مــا شــد

رخ ما چیسـت شـمع بـزم جـان جانهـاش پروانـهــا خــم صــهبای حقی ــهدل م قــت ســینه خمخمان

ـــه ـــو پیمان ـــای دل را همچ ـــده مین ـــا آم ـــب م ل اگــر کحــل البصــر ســازی ز خــاک پــاک میخانــهــتانه ــد مس ــان گــردد حریــف و رن بنوشــید در زم بنوشد عقـل زن سـريت شـود چـاالک و مردانـه که شـد هـر عـاقلی مجنـون و هـر فرزانـه دیوانـه حدیث یوسـف مصـری اسـاطري اسـت و افسـانه

ـــني و ال ـــتاق ع ـــور حـــقدل مش ـــکوة ن م و یـــا مش

۸۵

رخ مشـــــتاق عـــــني و الم و یـــــا مـــــرآت جانانـــــه

ــی ــروع م ــاز ش ــهب ــرب خــوش مکالم ــد مط کنــران ــف منک ــد صــوت عنی ــف ش ــم لطی ــر دل س ایمطربـــک لطیـــف مـــن ســـاز لطیـــف نغمـــه

نالـــه دل لطیـــف شـــد نغمـــه نـــی لطیـــف کـــنــــده ــــف را ب ــــاقتم جــــام لطی ــــا لط ســــاقی بـــود رحـــم دل و مالطفـــه ـــرت عاشـــقان ب فط

بـروی هـم نعـره زنـان بلطـف خـوشدلربو گـل ــدان مصــاحبه ــک خــو خــوب م ــدیم نی جــز بن

نغمــه دلکــش خوشــی بــا دل و جــان مالیمــه گـــر برســـد بگــــوش دل مريســـدش مصــــادمهـــه ـــم مقاوم ـــد لطـــف دل ـــف کـــی کن جـــز بلطیـــه ـــد مناغم ـــو کن ـــا ت ـــن ب ـــف م ـــک لطی ـــا دل تـــــه ـــــد مزاحم ـــــل را بگـــــو دور کن ـــــد ثقی زهـــه ـــف دل و مراحم ـــدان لط ـــان زاه ـــت می نیس

ـــم د ـــم مباســـمهه ـــا و غنچـــه راهســـت به ل م جـــز بحریـــف خـــوبرو نیـــک مـــدان منادمـــه

نــــام مــــرا چــــو اشــــتقاق آمــــده ز اشــــتیاق حــــقـــــه ـــــرا مداوم ـــــان م ـــــرم ج ـــــت الج ـــــام علیس ن

قصه بسیار است و دل بس نازک و کم حوصـله ســــــاربانا محمــــــل آن مــــــاه را آهســــــته ران هســــت هشــــیاری محــــال آشــــفتگان عشــــقرا

شـکني بـازپرسگر خطائی شـد ز مـا از زلـف م بــر خطــای مــا عطــائی گــر رســد باشــد کــرمــت دل ــدر دس ــت ان ــاری نیس ــامی کاختی در مق

بـــه کـــه بـــا یـــاد رخـــت گـــردد دل مـــا یکدلـــهــه ــا قافل هســت همــره بــس ضــعیف شیشــه دل بـــف یـــار گـــردد سلســـله ـــم مگـــر زنجـــري زل ه زانکـــه در شـــرع نبـــی باشـــد دیـــت بـــر عاقلـــه ورنــه آســان اســت احســان بــر نفــوس عادلــه

نـد آنجـا کـه خـود نـه شـکر گنجـد نـه گلـهلب بب

ای از زلـــــف دلرببـــــود انـــــدر دل مـــــراعقـــــده غـــري مشـــتاق علـــی کـــس حـــل نکـــرد ایـــن مســـاله

فیض علی چـون گـوهری جـان بحرذخـار آمـده فیضــــی ز دریــــای قــــدم برداشــــته ابــــر کــــرم یک لمعه از مصباح جـان پذرفتـه مشـکوةجنان آنــرا کــه شــد نفــس دنــی از ظلمــت مــا و منــی

ســلطان مهــی عقلســت دهقــان دهــیعشقســت سوداگران مصر جان خوشدل شـوید و شـادمان ای طوطیـــان ده دلـــه تـــا چنـــد شـــکوی و گلـــه آن زاغـــک طعانـــه را برگوکـــه بـــرکن خانـــه راــرار حــق ــاطق اس ــد ن ــق ش ــا نس ــل بلحــن م بلب خوش از کف ساقی گل نوشـیده بلبـل جـام مـل

ــده ــرخ دوار آم ــرتی دل چ ــون اخ ــی چ ــور عل ن الجــرم جــان سبزونضــار آمــده پاشــیده بــر جــان

ــده ــوار آم ــالی ان ــان مج ــرآت س ــکوة دل م مش ســـد حجـــاب روشـــنی بـــس تـــريه و تـــار آمـــده دهقــان چــه فرمــان میــدهی ســلطان قهــار آمــدهـــده ـــازار آم ـــاروان یوســـف بب ـــان ک ـــد ز کنع آمــــه شــــکر بخــــروار آمــــده از مصــــر آمــــد قافلــــده ــــزار آم ــــه را نوگــــل بگل ــــل حنان گــــو بلب

ـــرت گـــل یـــک ورق او را ـــدهب کـــز دف ـــار آم منق کـــل حـــالج اســـرار آمـــده منصـــور وش بـــردار

ـــــا ـــــای دری پربه ـــــی یکت ـــــی ذوالعل ـــــیض عل ف مشــــتاق عــــني و الم و یــــا دریــــای ذخــــار آمــــده

ـــقه ـــريون شقش ـــه از درون آورد ب چـــون ناقةالل درمستی و در شقشقش از جذب ذات مطلقش چون از حرارات جنـون مجنـون مسـت ذوفنـون

ــــ ــــا مرنج ــــرهرن گفت ــــاد را آن پ ــــرتفص ان نیش ای گــر عــارف و زاهــد چشــداز بــادۀ مــا جرعــه

رندی کـه در دیـر مغـان پـري مغـان بسـتش میـان

ــه ــون رســتند خــوش از تفرق عشــاق مســت ذوفنــه ــدر محرق ــد ان ــش افکن ــق حق ــرا ح ــیار دل بســد مطبقــه ــون افتــاد ان ــش جوشــید خ ــدر رگ انــه ــیش محرق ــد ز ن ــی ضــرر آی ــر لیل ــه ب ــم ک ترس

ایــــد زندقــــهآن را فزایــــد معرفــــت ایــــن را فزـــه ـــر از منطق ـــدد کم ـــمان بن ـــدمت او آس در خ

ـــا منشـــق شـــود ارض وســـما ـــی هب عـــالم شـــود کل مشـــتاق عـــني و الم و یـــا آیـــد چـــو انـــدر شقشـــقه

۸۶

ــــرده ــــق پ ــــوق اســــت و عاش ــــه معش ایجمل ایایـــــن ســـــموات آمــــــده چـــــون بیضــــــه

ــــس ــــوش نف ــــرغ خ ــــو م ــــم همچ روح اعظــــی چیســــت هــــني ــــن بیضــــه دان جوجــــۀ ای

ـــــــه ـــــــه در بیض ـــــــجوج ـــــــاض توانعیفی ن چـــــون قـــــوی گـــــردد شـــــکافد بیضـــــه راــــود ــــی ش ــــود مرغ ــــالغ ش ــــون ب ــــه چ جوج

ایزنــــده معشــــوق اســــت و عاشــــق مــــردهـــــــــفیده زرده ـــــــــد س ایآب و خـــــــــاک آم ایبیضـــــــه را در زیـــــــر پـــــــا جـــــــا کـــــــردهــــــــــاورده ــــــــــر ن ــــــــــال و پ ــــــــــی ب ایآدمــــــــــــرده ــــــــــــاجزی افس ــــــــــــوائی ع ایبین ایهمچــــــو عــــــارف کــــــه شــــــکافد پــــــردهــــرتده ــــر بیضــــه خــــوش گس ــــال خــــود ب ایب

ت مشــــــــــــتاقعلی ســــــــــــیمرغ و چــــــــــــرخذاـــــــــــرورده ـــــــــــه پ ـــــــــــالش بیض ـــــــــــر ب ایزی

ذکــــر خــــاص ذات پــــاک کربیــــا نــــام علــــی هریک از سماء حسـنی اسـم وصـفی از صـفات کربیـــــا آمـــــد ردای ذات حـــــق عظمـــــت ازار حبــذا اســمی کــه خــود عــني مســمی آمــده اســت

ولفظ وصوت نیستحرفاسم چون گویم مرادم ذات حق بااعتبار وصف خاص اسم حق اسـت

ـــتال ـــق اس ـــی مطل ـــی ذات عل ـــام عل ـــرم ن ج اسـم اعظـم غـري ذات حـق مـدان ای تیـز هــوش دارد اســـــتقرار عـــــرش از نـــــام شـــــاه اولیـــــا آســـــمانها و زمینهـــــا قـــــائم از نـــــامش بـــــود اســـــم اللـــــه آدم اول دلـــــش اســـــم علـــــی صــــورت اللــــه وجــــه جــــامع احمــــد بــــود نقــش لــوح قلــب احمــد چیســت رخســار علــی

ورد جـــــــان انبیـــــــا واولیـــــــا نـــــــام علـــــــی ــــی اســــم ــــام عل ــــا ن خــــاص عــــني ذات کربی

ـــی ـــام عل ـــن ردا ن ـــن ازار و ای آنکـــه پوشـــد ای عـــني ذات حــــق علــــی ذوالعلـــی نــــام علــــی هســت اعلــی از دم و صــوت و صــدا نــام علــی شــــد منــــزه ز اعتبــــار وصــــفها نــــام علــــی شـــــد مســـــمای تمـــــام اســـــمها نـــــام علـــــی اســـم اعظـــم اعظـــم اســـم خـــدا نـــام علـــیــــی ــــام عل ــــر عــــرش دارد اســــتوا ن الجــــرم ب

ـــت ق ـــیهس ـــام عل ـــما ن ـــم س ـــني و ه ـــوم زم ی مــــا نــــام علــــی آنکــــه دل گــــردد ازو دلهــــای

نقــــش لــــوح وجــــه خــــتم انبیــــا نــــام علــــیــــی ــــام عل ــــی مرتضــــی ن ــــش رخســــار عل نق

شــد دلــش آئینــه قـــدرت نمــا چــون حــق نوشـــت بـــــر دل مشـــــتاق عـــــني و الم و یـــــا نـــــام علـــــی

ـــی ـــز ذات عل ـــود بج ـــی نب ـــات عل ـــان اثب برهــ ــو کشــف الغط ــرار ل ــی اس ــات عل اکشــف کرام شـــرح والیـــات علـــی در انمـــا فرمـــود حـــق علــــم فتــــوات علــــی معلــــوم شــــد از الفتــــی نـــص مـــواالت علـــی مـــن کنـــت مـــواله آمـــدهـــی ـــل ات ـــنودال از ه ـــی بش ـــات عل ـــط کفای بســــود ــــنا ب ــــی انفس ــــی معن ــــات عل ــــر مواخ س رمــــزی ز آیــــات علــــی آیــــات کــــربای خــــدا

ـــی ـــات عل ـــان اثب ـــی بره ـــز ذات عل ـــود بج نبــات ــا کشــف کرام ــو کشــف الغط ــرار ل ــی اس عل

ـــات علـــی ـــرح والی ـــق ش ـــود ح ـــا فرم در انم معلــــوم شــــد از الفتــــی علــــم فتــــوات علــــی مـــن کنـــت مـــواله آمـــده نـــص مـــواالت علـــیـــی ـــات عل ـــط کفای ـــی بس ـــل ات ـــنودال از ه بشــــی ــــات عل ــــر مواخ ــــود س ــــنا ب ــــی انفس معن آیــــات کــــربای خــــدا رمــــزی ز آیــــات علــــی

ـــــا ـــــني و الم و ی ـــــتاق ع ـــــی مش ـــــه ذات عل آئینـــــا آئی ـــــني و الم و ی ـــــتاق ع ـــــیمش ـــــه ذات عل ن

ــــــی ــــــور عل ــــــاً ن ــــــدا منکشــــــفاً منجلی قدبــوه ــبجل ــرده غی ــی از پ ــور عل گــر گشــت چــو ن

ــــی ــــن نب ــــردۀ آن حس ــــق وىل پ پردگــــی عش ایـــن بـــود نـــور ظهـــور حـــق و آن ســـر بطـــونــــــل ذو صــــــفتی ــــــق مث در بطــــــونش متحق

مــــــــن حجــــــــاب احــــــــدی ابــــــــدی ازىل عابـــــــــداً دان لـــــــــه کـــــــــل نبـــــــــی و وىلــی ــت جل ــن کمالیس ــی حس ــت خف ــق سریس عش الیـــــزال ابـــــد ایـــــن آن ابـــــد لـــــم یـــــزىلـــــی ـــــی مثل ـــــرر صـــــفت ب ـــــورش متق در ظه

۸۷

در علــــوش همــــه وصلســــت و بمــــا مقرتبــــی ذات او عــــني صفاتســــت و علــــو عــــني دنــــو

ــــوش بحقیقــــت نشــــنا ختاشــــعری ســــر علــوری ــب ع ــره عی ــن منظ ــت در ای ــعری راس اشــــری ــــل ب ــــبیه و ز تعطی ــــته ز تش ــــان گش عارفــــراط ــــریط زره دور شــــده و آن ز اف ــــن بتف ای

بعــــد اســــت و زمامنفصــــلیدردنــــوش همــــهـــــلی ـــــلی متص ـــــود منفص ـــــرب ب ـــــد او ق بعــــــــزىل ــــــــوش بصــــــــر معت کــــــــور از نوردنــــــزىل راســــــت قصــــــور حــــــوىل نظــــــر معت اشـــــعری ذوالشـــــبهی معتـــــزىل ذوالعطلـــــیــــــدىل ــــــود و معت ــــــارف ب ــــــتقیمی در ع مس

ـــــتان ـــــني بس ـــــدا ب ـــــني خ ـــــدا ع ـــــات خ از عنایـــــتاق علـــــی ـــــارف مش ـــــني ز آینـــــۀ ع ـــــس بب پ

یتـــو نـــه آدمـــی نـــژادی کـــه لطیفـــۀ خـــدائ رخ تــوازین صــور نـــه کــه نگارشیســت غیبـــی ز عناصـــــر الهـــــی تـــــن تـــــو سرشـــــته آمـــــدـــا را ـــار م ـــو ز شـــهان اســـت ع بگـــدائی در ت چــو دل مــرا شکســتی نفســی درســت بنشــني ز زهــــــادت ریــــــائی تــــــو زاهــــــدا ملــــــولم

بجمـــــــال الیــــــــزاىل بجـــــــالل کربیــــــــائی ـــه مجـــردی ســـمائی ـــه ک ـــر ن ـــن بش ـــو ت ـــن ت تـــه ز خـــاکی و هـــوائی ـــه ز آتشـــی و آبـــی ن ن

ه هــــزار بــــار بهــــرت ز شــــهی مــــرا گــــدائیکــــ کــــه شکســــتگی دل را دم تســــت مومیـــــائی

ــیوه ــن و ش ــائیم ــم پارس ــو و رس ــدی ت ــای رن ه

نفـــــس علـــــی مشـــــتاق اگـــــر آســـــمان شـــــکافد نبـــــود عجـــــب کـــــه باشـــــد دم او دم خـــــدائی

ســـــــــــــاقیا درد از تـــــــــــــو صافســـــــــــــتی میکشـــــــــــــان را بدرگـــــــــــــه کرمـــــــــــــتـــــــــاز ـــــــــه مج ـــــــــی ن ـــــــــی حقیقت اعرتافـــــرض ـــــت غ ـــــا تراس ـــــدیل م ـــــه تع ـــــر ن گـــــرا فضـــــل کـــــن فضـــــل زانکـــــه عـــــدل تــــــیمرغی ــــــو س ــــــت همچ ــــــق اس ذات عش عشــــــق گــــــر نیســــــتی غــــــرض ز چــــــه رو

مــــــــــــه لطافســــــــــــتیهوان غالظــــــــــــت بگنــــــــــــــاه خــــــــــــــود اعرتافســــــــــــــتیــــــــــه الفســــــــــتی ــــــــــه گزافســــــــــتی و ن ن نــــــــــــــت بقهــــــــــــــاری اتصافســــــــــــــتی کمـــــــــــر کـــــــــــه گسســـــــــــته نافســـــــــــتی دل مــــــــــا همچــــــــــو کــــــــــوه قافســــــــــتیــــــــــون کــــــــــن بکافســــــــــتی ــــــــــرتبط ن م

ـــــــــی مشـــــــــتاق اســـــــــت ـــــــــل عـــــــــز عل ذیــــــــــک اط ــــــــــس سجافســــــــــتیکــــــــــش فل ل

مطــــرب بــــزن آن پــــردۀ عشــــاق حجـــــازیــــالف ــــس مخ ــــپه نف ــــر س ــــوم ب ــــور ش منصــــدر دل و جــــان دوســــتی شــــاه خراســــان ان در راه خداراســــت روی کــــار حســــني اســــتــــــد راه مــــــوفلا ــــــا نفــــــس مخــــــالف نزن ت عقلســـــت مـــــوفلا بـــــره و نفـــــس مخـــــالفــه کــارش ــت ک ــه عشــق اس ــازی ش ــه غ شاهنش عشـــــق ار نبـــــود حـــــافظ اقلـــــیم وجـــــودت

نم آن پــــرده هســــتی مجــــازیتــــا شــــق کــــ ــــــان حجــــــازی ــــــاه بزرگ ــــــني ش در راه حســــازی ــــه ت ــــنم معرک ــــت ک ــــراق اس ــــدان ع میـــازی ـــمر راســـت روی نیســـت بب کوچـــک مشــــوازی ــــرده ن ــــد پ ــــق کن ــــردۀ جــــان عش در پــــازی ــــهدا ســــید غ ــــام الش عشــــق اســــت ام گـــه دوســـت نوازیســـت گهـــی خصـــم گـــدازی در ملکـــــت جـــــان نفـــــس کنددســـــت درازی

نســــــتچــــــون همــــــت مشــــــتاقعلی همــــــره جاـــــد شـــــعبده ســـــازی ـــــس مشـــــعبد بکن گـــــو نف

ـــــــای دمـــــــی ـــــــد مطـــــــرب داود دم بن دمی نمایــــــدم دم مطــــــرب چــــــو رق منشــــــوری دم اســـــت لـــــوح و یداللـــــه راقـــــم عجبـــــی بغـــــري پـــــري مغـــــان آن شـــــه ســـــریر لقـــــا

ـــــدمی ـــــی ق ـــــر دم ـــــروان را به ـــــود راه گش ای بـــراور قمـــیغمـــهدم اســـت لـــوحی و هـــر ن

رقـــــــم لـــــــوایح و روح محمـــــــدی قلمـــــــیــــريی گــــدای محتشــــمی ــــد شــــاه فق کــــه دی

۸۸

ـــت ـــاریت ادبس ـــون خاکس ـــده چ ـــوی میک بک تجلـــی صـــمدی خـــاص جـــان رنـــدان اســـت

ـــــی ـــــز ومحرتم ـــــاده پرســـــتان عزی بچشـــــم ب از آن کــــه کعبــــه دلشــــان بــــود رخ صــــنمی

ــــــتاقی ــــــی مش ــــــاب عل ــــــاک جن ــــــو ذات پ چــــــدر تــــــراش پاکــــــدمی کــــــه دیــــــد رنــــــد قلن

ــی ــدس دم ــائی و روح ق ــن اســت چــو ن ــن م تــه از آن لــب کــه روح یکــ ــارک الل دم اوســتتب

درخــــت تــــاک از آن کــــرم نــــام او باشــــدـــــد ـــــت رندانن ـــــدام بی ـــــده خ ـــــوی میک بکـــــد ـــــا ادبن ـــــان ب ـــــی طایف ـــــان همگ سبوکش بهشــت عــدن کــه گفتنــد کــوی میکــده اســت

دل مــن اســت چــو جــامی و جــان پــاک جمــی نفــــس ببــــني کــــه کنــــد ابــــن مریمــــی بــــدمی کـــه هـــر قـــدح ز مـــی افزایـــدت جـــدا کرمـــی از آنکــــه هــــر حرمــــی را جــــدا بــــود خــــدمیـــــه، میکـــــده حرمـــــی ـــــاب پريمغـــــان کعب جنــی ــه الم ــه غصــه ن ــا ن ــیچ در آنج ــه نیســت ه ک

چـــــو ذات حضـــــرت فـــــیض علـــــی مشـــــتاقیـــــواز محتشـــــمی ـــــد ســـــاقی مســـــکني ن کـــــه دی

یداللــــه اســــت نگارنــــده نــــام حــــق رقمــــی ایچــــو کعبــــۀ دل مــــا کــــس ندیــــده بتکــــده

بــراه عشــق کــه راهــی عجیــب و بــا خطــر اســت ز قهـــر عشـــق مبـــاش ایمـــن و غـــرور مـــورز والیــــت علــــوی چــــون بــــدل مقــــام گرفــــت از آن زمـــان کـــه قضـــا خـــوان آســـمان گســـرتد

ــــی ــــدی قلم ــــوحی و روح محم ــــو ل ــــم چ دل گــــر ز هــــر صــــنمیتجلــــی صــــمدش جلــــوه

دم بهــــر قــــدمی کمــــني گشــــاده یکــــی شــــري غـــرور بـــني کـــه ابوجهـــل ســـاخت بـــوالحکمیـــــی ـــــگ غم ـــــد زن ـــــۀ دل بمان کجـــــا در آینـــــی ـــــده وىل نعم ـــــه مانام ـــــت الل ـــــو نعم چ

رت نــــــــور علــــــــی مشــــــــتاقیبغــــــــري حضــــــــ کــــه دیــــد شــــاه فلــــک لشــــکر ملــــک حشــــمی

زیـــم جـــود تـــو دریـــای آســـمان چـــو نمـــی تـــو آن مهـــی کـــه بـــدوران بـــه نیکـــوئی مثلـــی نســـیم لطـــف تـــو گـــر بـــر جحـــیم قهـــر وزد حـــــریم میکـــــده دارالشـــــفای عیسویســـــت مباش بی مـی و مطـرب دمـی و خـوش میبـاش از آن زمــان کــه بگســرتده نعمــت اللــه خــوان

تـــو هســـتی مـــا ســـوی عـــدمیبجنـــب ذات ــــی ــــدلربی علم ــــالم ب ــــه بع ــــهی ک ــــو آن ش ت ز نــــار مــــی نرســــد جــــرم پیشــــه را المــــی نشســــته هــــر طرفــــی مــــیکش مســــیح فمــــی که وقت سیف قطیـع اسـت و نیسـت غـري دمـی

ایـــــم چـــــو فـــــیض علـــــی ولینعمـــــیندیـــــده

ــــــــی مشــــــــتاقی چــــــــویم ز اخــــــــر ســــــــر عل کســـــی ندیـــــده بـــــارض و ســـــما وســـــیع یمـــــی

ــا م ــر بــی زواىلرخســار مهــوش اســت ایــن ی ه کنــه حقیقــت اســت ایــن ســرهویت اســت ایــنــــاغ ــــاد در ب ــــی فت ــــدت عکس ــــدال ق از اعت ذات صـــفات حـــق را در معنـــی و بصـــورتــم عیانســت ــدر دل ــت کان ــز نقــش روی خوب ج جســمی بــاین لطافــت مــن در جهــان ندیــدمـــــو ـــــی ت ـــــني حقیقت ـــــاىل ع ـــــوت خی در کس

ابــروی دلکــش اســت ایــن یــا منخســف هــالىل ــ ــن ی ــی وحــدت اســت ای ــاىلمعن ــو خ ــرخ ت ا ب

ســــــرو بلنــــــد قامــــــت بگرفــــــت اعتــــــداىل هــــم مظهــــر جــــالىل و هــــم مطلــــع جمــــاىل هرچیــــز رو نمایــــد خوابیســــت یــــا خیــــاىل

ـــــوه ـــــو جل ـــــاىلت ـــــالم مث ـــــا از ع ـــــر همان گـــــزاىل ـــــاىل امـــــا کـــــه الی ـــــر صـــــورت خی ب

ــــی نظــــريی ــــه عشــــاق معشــــوق ب مقصــــود جملــــــوب ذوالجــــــالىل ــــــی مشــــــتاق محب نــــــور عل

ـــاد وجـــد وحـــاىل دلـــرا زخـــوش م قـــاىلافت نشــــنیده هــــیچ گوشــــی زیــــن نغزتــــر کالمــــی

وجدی و وه چـه وجـدی حـاىل و وه چـه حـاىل ـــن ـــمی زی ـــیچ چش ـــده ه ـــاىلنادی ـــوبرت جم خ

۸۹

مستســــــقیان عطشــــــان داننــــــد قیمــــــت آب در وصــل لــذت وصــل مشــکل شــناخت بتــوان آنکــو ز خــویش بگسســت جــانش بیارپیوســت از ایــن دو روزه فرصــت غــره مبــاش ای خصــم حمــــل امــــانتی را کــــافالک عــــاجز آینـــــد

کــــــی قــــــد آب دانــــــی تــــــا غرقــــــۀ زالىلــــاىل ــــر انفص ــــی گ ــــی بین ــــال دان ــــدر وص قـــق وصـــاىل ـــو او را کـــی الی ـــا خـــودی ت ـــا ب ت رنـــــدان کـــــوی مـــــا را روزی بـــــود مجـــــاىل اال شکســــــتگان را کــــــی باشــــــد احتمــــــاىل

نــــور علــــی مشــــتاق آنــــرا کــــه تافــــت بــــر دلـــــــا زواىل ـــــــد کج ـــــــان او را باش ـــــــید ج خورش

ــــــــــار داری ــــــــــی غب ــــــــــدۀ ب ــــــــــر دی گ آنــــــــــروز کــــــــــه خاکســــــــــار گــــــــــردیـــــــتی ـــــــق گش ـــــــاه عش ـــــــده ش ـــــــون بن چ دل چــــــــون بکــــــــف شــــــــهی ســــــــرپدیـــــــی ـــــــا گرفت ـــــــان نم چـــــــون جـــــــام جه چــــــــون تــــــــاج بقــــــــا بســــــــر نهــــــــادی از خصــــــــــــمی آســــــــــــمان مینــــــــــــدیش

ـــــــــــار بـــــــــــار داری ـــــــــــر درگـــــــــــه ی بـــــــــــــار داری روزیســـــــــــــت کـــــــــــــه اعتبـــــــــــــــــــــدارداری ـــــــــــــــــــــلطانی و اقت س در ملــــــــــــــــــک دل اختیــــــــــــــــــار داری بــــــــــر مســــــــــند جــــــــــم قــــــــــرار داری یبـــــــــــــــا تمکینـــــــــــــــی وقـــــــــــــــار دار

ـــــــــــار داری در دســـــــــــت چـــــــــــو ذوالفق

بنگـــــــــــــر بـــــــــــــرخ علـــــــــــــی مشـــــــــــــتاق گردیــــــــــــــــدۀ بــــــــــــــــی غبــــــــــــــــار داری

ــــــــــــذار داری ــــــــــــه برع خطاســــــــــــت ک ریحـــــــــان بهشـــــــــت عنـــــــــربین اســـــــــت مژگـــــــــان درازغمـــــــــزه ســـــــــاز اســـــــــت گــــــــــر نقطــــــــــه ذات عشــــــــــق نبــــــــــودــــــــــازار ــــــــــرا می ــــــــــیش دل م ــــــــــن ب زی یـــــــــــار ارنـــــــــــه قـــــــــــرار دل فزایـــــــــــد اکســــــــــريی عشــــــــــق اگــــــــــر نباشــــــــــد جــــــــان و دل عشــــــــق دلفــــــــروز اســــــــت

ــــــــــــــا ســــــــــــــبزه ــــــــــــــه زار داریی باللـــــــــــــــا طـــــــــــــــره مشـــــــــــــــکبار داری یـــــــــــــــدار داری ـــــــــــــــر آب ـــــــــــــــا خنج یـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــدار داری ای دور کجامـــــــــه کـــــــــار داری ـــــــــان چ ـــــــــا غمزدگ ب ای دل تـــــــــــــو کجـــــــــــــا قـــــــــــــرار داریـــــــــــــار داری ـــــــــــــا عی ـــــــــــــب کج ای قل یـــــــــا موســـــــــی و طـــــــــور و نـــــــــار داری

بــــــــني نــــــــور علــــــــی ز چشــــــــم مشـــــــــتاقـــــــــــــــــار داری ـــــــــــــــــدۀ اعتب ـــــــــــــــــر دی گ

ــــاری ــــم رود ب ــــت دل ای چش ــــت حال چونس اشکســـت یـــا گـــوهر یـــم دلهـــای ایـــن قطـــره

گـــر بحـــر دل نباشـــد کـــی ایـــن ســـحاب دیـــده مــوجی ز بحــر دل خاســت فیضــی گرفــت دیــده

ـــــ ـــــت باری ـــــا لطاف ـــــاران ب ـــــتان دب ـــــر گلس بـــاوت ـــد تف ـــی میکن ـــاران ک ـــع ب ـــف طب در لط از شـــرق صـــلب آدم یـــک لمعـــه گشـــت المـــعــواج ــواج در وی فــنت چــو ام ــالم چــو بحــر م عــــازو ــــوی چــــو ب ــــه گشــــتت ق ــــاری یدالل از ی

دی چــو در حــق گشــتی تــو حــق مطلــقفــانی شــ

کـــز هـــر کنـــارم از تـــو رودیســـت گشـــته جـــاری ایـــن چشـــم اشـــکبار اســـت یـــا ابـــر نوبهـــاریــــــــاری ــــــــد آبی ــــــــدم بتوان ــــــــزرع امی در م بنمـــــود ابـــــر آســـــا آغـــــاز قطـــــره بـــــاریــاری ــت خ ــار یاف ــم خ ــت وردی ه ــم ورد یاف ه گـــر گـــل گرفـــت عـــزت ور خـــار دیـــد خـــواری هابیــــل گشــــت نــــوری قابیــــل گشــــت نــــاری

اهــل بیــت عصــمت فــی البحــر کــالجواریوان یکپــــاره آهنــــت کــــرد در دســــت ذوالفقــــاری در کـــــربال حســـــني گفـــــت ثارااللـــــه ثـــــاری

ــــــدم ــــــان ندی ــــــی مشــــــتاق مــــــن در جه اال علــــیاری ــــني هوش ــــد در ع ــــت باش ــــه مس ــــدی ک رن

ــــاهی ــــال ش ــــر جم ــــاهی بنگ ــــال ماکم هیبنگـــر جمـــال شـــاهی ز جمـــال مـــا کمـــا ز جم

۹۰

ــس ــرا ب ــو م ــف ت ــیاهی رخ و زل ز ســفیدی و ســــی دل و جــــان ماســــت آ ــــایق اله ــــهز حق گ

بمالعـــــب و مالهـــــی دل مـــــا نشـــــد مقیـــــدـــواهی همـــه آگهـــی اســـت مـــا را ز اوامـــر و نــــمانها ــــل آس ــــه اه ــــاهی هم ــــا مب ــــدوم م بقـــــدا ـــــا هوی ـــــال م ـــــاهی ز جم ـــــوات التن جلـــم ـــات گـــاه گـــاهی ز حضـــور ماســـت دای لمعــــق ــــان ماســــت زاه خطــــرات اشــــتباهی ز بی بطلـــب هـــر آنچـــه خـــواهی تـــو ز آســـتان ســـید

ــرا بــس ز ســفیدی و ســیاهی ــو م رخ و زلــف تــــی ــــایق اله گــــه ز حق دل و جــــان ماســــت آ دل مـــــا نشـــــد مقیـــــد بمالعـــــب و مالهـــــیـــواهی همـــه آگهـــی اســـت مـــا را ز اوامـــر و نــــاهی ــــا مب ــــدوم م ــــمانها بق ــــل آس ــــه اه همـــــاهی ـــــوات التن ـــــدا جل ـــــا هوی ز جمـــــال مـــات گـــاه گـــاهی ـــم لمع ز حضـــور ماســـت دای هیز بیــــان ماســــت دایــــم لمعــــات گــــاه گــــا

تـــو ز آســـتان ســـید بطلـــب هـــر آنچـــه خـــواهی

ـــــی مشـــــتاقی ـــــالل شـــــاهی ز رخ عل ـــــر ج بنگ ز رخ علــــــی مشــــــتاق بنگــــــر جــــــالل شــــــاهی

رخســـــــــاره مـــــــــا آینـــــــــۀ ذات الهـــــــــی بــــــر دیــــــدۀ کامــــــل نظــــــر پــــــرده در مــــــا بـــــر وحـــــدت ذات متعـــــاىل صـــــفت مـــــا بگـــــذر ز ســـــیاهی و ســـــفیدی شـــــب و روز اوتـــــــاد بقطبیـــــــت مـــــــا جملـــــــه مقرنـــــــد

فاننــــــــداقطــــــــاب بفردیــــــــت مــــــــا معرت رنـــــــدان قلنـــــــدر بـــــــدر میکـــــــده مـــــــائیم خاصــــــیت اعمــــــال مبــــــدل زدم ماســــــت ایــن خــود دم قهــر اســت دم لطــف چــو آمــدـــل ـــاهی و غاف ـــا س ـــر از دم م ـــافظ س ـــد ح ش

گــــــه جلــــــوۀ شــــــاهیآئینــــــه مــــــا جلــــــوه اســـــرار حقـــــایق همـــــه پیداســـــت کمـــــاهیـــــــواهی ـــــــان دادگ ـــــــهدالله عی ـــــــرف ش ح زلــــف و زخ مــــا بــــس ز ســــفیدی و ســــیاهی

ــــــا ــــــدیت م ــــــدال بعب ــــــاهی اب ــــــه مب جمل ســــــبحان اللــــــه ذات نگــــــر مــــــا متنــــــاهی از ماســــت ســــپه شــــاه و شهنشــــاه ســــپاهیــــــــاهی ــــــــا بمن ــــــــدل زدم م ــــــــات مب طاعــــی ــــه اشــــغال ماله ــــایق هم شــــد عــــني حق شــــد ذاکــــر حــــق از دم ماالعــــب والهــــی

خوبـــــــان همـــــــه آئینـــــــه اوصـــــــاف الهنـــــــدـــــــــــــــی ـــــــــــــــۀ ذات اله ـــــــــــــــتاقعلی آین مش

ــــــــــــــــی ــــــــــــــــایق اله ــــــــــــــــرار حق اســـــــــرابس ـــــــــا ت ـــــــــف م باشـــــــــد رخ و زل

ــــــــــــانحــــــــــــرف شــــــــــــهدالله ای حریف مـــــــــا صـــــــــاحب شـــــــــرع مصـــــــــطفائیم ماهــــــــــــــــــــــادی راه مرتضــــــــــــــــــــــائیم مــــــــــــــــامطلع نــــــــــــــــور الیــــــــــــــــزالیمـــــــــیم ـــــــــیض ذوالجالل ـــــــــا مخـــــــــزن ف م گـــــــــــــاهی دم لطـــــــــــــف برگمـــــــــــــاریم گـــــــــــه آتـــــــــــش قـــــــــــه برفـــــــــــروزیم قطبــــــــــــیم و بــــــــــــر آســــــــــــتانۀ مــــــــــــا

ــــــــاهی ــــــــان کم ــــــــا عی ــــــــده م ــــــــر دی ب بگـــــــــــــذر ز ســـــــــــــفیدی و ســـــــــــــیاهیــــــــر وحــــــــدت مــــــــا دهــــــــد گــــــــواهی بـــــــــــــــواهی ـــــــــــــــر و ن ـــــــــــــــار اوام معی

عــــــــــــــب و مالهــــــــــــــیدفــــــــــــــاع مالــــــــــــــــه وجــــــــــــــــه پادشــــــــــــــــاهی آئین گنجینــــــــــــــــه ســــــــــــــــر التنــــــــــــــــاهی تبــــــــــدیل کنــــــــــیم نفــــــــــس الهــــــــــی

ــــــــــاهی طاعــــــــــات شــــــــــود همــــــــــه من اوتـــــــــــــــاد ببنـــــــــــــــدگی مبـــــــــــــــاهی

مـــــــــرآت صـــــــــفات و ذات حـــــــــق اســـــــــتــــــــــــــــــی ــــــــــــــــــه اله ــــــــــــــــــتاقعلی ش مش

ویتجلــــــی مــــــا دیــــــد موســــــی بــــــن الــــا شــــد مســــاوی محاســــن گــــه از لطــــف مــــی ــــا شــــد ســــماوی زمین ــــض م گــــه از خف دل ماســــــت چــــــون قطــــــب ادوار عــــــالم

حقــــــایق شــــــدش جملــــــه عــــــني دعــــــاوی گـــــه از قهـــــر مـــــا شـــــد محاســـــن مســـــاویـــــماوی ـــــني س ـــــد زم ـــــا ش ـــــع م ـــــه از رف گ بـــــــر او دایـــــــر ایـــــــن آســـــــمان رحـــــــاوی

۹۱

ــــــــــــدهفلا ــــــــــــرد و جری ــــــــــــاش ف وار میب دل تســـــــت همچـــــــون مریضـــــــی دواجـــــــوـــــا ـــــار دله ـــــو بیم ـــــدان چـــــون ت ـــــه زاه هم ز مفتـــــی چـــــه جـــــوئی تـــــو حـــــل مســـــائل شـــــنو رمـــــز بـــــل هـــــم اضـــــل تـــــا بـــــدانیــــــــم ــــــــانرا موس ــــــــیم و زر طالب ــــــــود س ش

کــــه در پـــردۀ راســـت مطــــربخـــوش آنـــدم معـــــــارف دهـــــــد شـــــــرح انـــــــدر تغـــــــزلــــــــــوازد ــــــــــروان را ن ــــــــــینی روش ره حس

ـــــــائی و واوی ـــــــوئی زی ـــــــد گ ـــــــخن چن ســــــداوی ــــــب م ــــــري همچــــــون طبی ــــــو را پ تـــــــداو ـــــــم ت یز بیمـــــــار کـــــــم جـــــــوی عل

بعیــــــد از حقــــــایق بــــــود ایــــــن فتــــــاویـــــود مســـــاوی ـــــاس نب ـــــا ن کـــــه نســـــناس ب جبــــــاه و جنــــــوب و ظهــــــور ا زمکــــــاویـــــــــدر رهـــــــــاوی ـــــــــد راه عشـــــــــاق ان زنــــــــاوی ــــــــدر مط ــــــــد درج ان ــــــــایق کن حقـــــــاوی ـــــــاه از فح ـــــــات و گ ـــــــی از کنای گه

گــــــر شــــــدز مشــــــتاق نــــــور علــــــی جلــــــوه بصـــــــــعقه در افتـــــــــاد موســـــــــی بـــــــــن الوی

ـــــــوه ـــــــویمـــــــائیم جل ـــــــی معن گـــــــاه تجلـــــائیم نف ـــــام ـــــاک م ـــــاس پ ـــــه وز انف خةالل

گـــردد طپـــان بپهلـــوی چـــپ دل چـــو ســـر کـــنم دل کعبـــــه صـــــمد گـــــه و گـــــه خانـــــه صـــــنم

ای ز جـــو آمـــد کفـــاف تـــنآنـــرا کـــه قرصـــهـــــی ـــــتاق از عل ـــــاطن مش ـــــت ب فیضـــــی گرف

ـــــش ودل طـــــور موســـــوی ـــــار آت رخســـــار یـــل روان بخـــش عیســـوی شـــد روح بخـــش لع انــــــدر مقــــــام راســــــت غزلهــــــای پهلــــــوی

ــــــای ــــــویگــــــه دیروزلــــــف یــــــار چلیپ ملت نـــــه خـــــرمن ســـــپهر نیـــــزرد بیـــــک جـــــویـــوی ـــاغر وی جـــان مول ـــوش س ـــه ن شـــد جرع

ـــــرد ـــــرار درج ک ـــــی اس ـــــوی بس ـــــیض معن زان فــــــــوی ــــــــای مثن ــــــــش زیب ــــــــعرهای دلک در ش

ــــــی ــــــاک از کفــــــر و دین ــــــد پ مــــــنم آن رنـــــــده چشـــــــم کـــــــس در هـــــــیچ دوری ندی ز اهـــــــــریمن نیندیشـــــــــم کـــــــــه باشـــــــــد مشـــــــو غمگــــــــني ز باالدســـــــتی چــــــــرخــــــــد ــــــــه باش ــــــــانی ک ــــــــدیش از پریش مین ملـــــــک در خـــــــدمت مـــــــا بنـــــــده واریـــــــل صـــــــباحی ـــــــا آن چ ـــــــن م ز دور حس ز دریــــــای حقیقــــــت نقــــــش موجیســــــت

کـــــــه عندالکشــــــــف مــــــــازادت یقینــــــــی چـــــــو مـــــــن دیوانـــــــۀ عقـــــــل آفرینـــــــیــــــــی ــــــــی نقــــــــش نگین ــــــــام عل مــــــــرا ن

ـــــــوه ـــــــه جل گـــــــر شـــــــد ز آســـــــتینییدالل تـــــو را چـــــون زلـــــف مـــــا حبـــــل المتینـــــیــــــی ــــــه چین ــــــا خوش ــــــک از خــــــرمن م فل کـــــــــه آدم شـــــــــد مخمـــــــــر اربعینـــــــــی

یـــــــا بـــــــرجبني ماســـــــت چینـــــــی عیـــــــان

ـــــــــن دور ـــــــــد در ای ـــــــــتاقعلی نام ـــــــــو مش چــــــــی ــــــــاک از کفــــــــر و دین ــــــــد پ ــــــــدر رن قلن

تـــــو روحـــــانی نـــــه جـــــنس مـــــاء و طینـــــی بچشـــــم و لـــــب کســـــاد عقـــــل و هوشـــــیـــــــــت ـــــــــز روحانیان ـــــــــوه ک ـــــــــا در جل بی بپایــــــت چــــــون مــــــن مســــــکني نباشــــــد رخ اســــت ایــــن یــــا بهارســــتان جــــان اســــت بهشـــــــت عاشـــــــقان روی نگـــــــار اســـــــت

ــــــارســــــیه پوشــــــان خــــــط گــــــر ــــــب ی د لـــــــا را ـــــــد م ـــــــر خـــــــود پیون ـــــــد از مه بری

نـــــــه زیـــــــن عـــــــالم ز دیگـــــــر ســـــــرزمینیــــــــــی ــــــــــر و دین ــــــــــف و رخ رواج کف بزل

ای صـــــــد آفرینـــــــیرســـــــد هـــــــر لحظـــــــه فقــــــــــــريی مســــــــــــتجريی مســــــــــــتکینی بهشـــــــــتی یـــــــــا نگارســـــــــتان چینـــــــــیــــــی ــــــاء معین ــــــبش م ــــــان ل ــــــش ریح خطــــــــــی ــــــــــرد انگبین ــــــــــد گ ــــــــــو مورانن چ هــــــــالل ابــــــــرو نگــــــــار مــــــــه جبینــــــــی

بـــــــــــرو گیســـــــــــوی مشـــــــــــتاقعلی گـــــــــــريــــــــــی ــــــــــل المتین ــــــــــک حب ــــــــــر مستمس اگ

۹۲

جـــــــــان نـــــــــوازی میکـــــــــنم آری بلـــــــــی جانگـــــــــدازم دشـــــــــمنان را، دوســـــــــت را گــــــــاه محمــــــــودم بملــــــــک عاشــــــــقیـــــــــــــده را ـــــــــــــارۀ درمان ـــــــــــــرم بیچ از ک کنـــــــــدم از ســـــــــر خرقـــــــــه افـــــــــالک راــــــــاک ــــــــن ســــــــجاده را از خــــــــون ت دامـــــوب او ـــــهر آش ـــــت ش ـــــم مس ـــــو چش همچ ســـــر بســـــر عجـــــز و نیـــــازم گـــــاه و گـــــاه

ـــــــــی ـــــــــنم آری بل ـــــــــدازی میک ـــــــــن گ تــــــــــــید ــــــــــــنم اری بل ــــــــــــوازی میک ل ن

گـــــــــه ایـــــــــازی میکـــــــــنم آری بلـــــــــی چـــــــــاره ســـــــــازی میکـــــــــنم آری بلـــــــــیـــــــــی ـــــــــازی میکـــــــــنم آری بل خرقـــــــــه بــــــــی خــــــــوش نمــــــــازی میکــــــــنم آری بلـــــــــــــی ـــــــــــــنم آری بل ـــــــــــــازی میک ترکت

کــــــــنم آری بلــــــــینیــــــــازی مــــــــیبــــــــی

همچــــــــو مشــــــــتاق علــــــــی بــــــــر ســــــــرورانـــــــــــــــی ســـــــــــــــرفرازی میکـــــــــــــــنم آری بل

پادشـــــــــــــاهی میکـــــــــــــنم آری بلـــــــــــــیـــــــــی ـــــــــور آب ـــــــــان را ز ج ـــــــــمانپناه س شـــــــوم آمـــــــر بمـــــــامورات و نهـــــــیمـــــــی

جــــــــرم مســــــــتان را بــــــــر پــــــــري مغــــــــانــــــروی چــــــون صــــــنم ــــــت پرســــــتان را ب بـــــــــــــار را ـــــــــــــار را اغی ـــــــــــــانفزائی ی جـــــــــــالل ـــــــــــر ذات ذوالج ـــــــــــنا در بح آشـــــــــوانی خصـــــــــم را ـــــــــت را رخ ارغ دوس

دادخــــــــــــواهی میکــــــــــــنم آری بلــــــــــــیــــــــی ــــــــنم آری بل ــــــــاهی میک خــــــــوش پن از منـــــــــــــاهی میکـــــــــــــنم آری بلـــــــــــــیـــــــــــی ـــــــــــنم آری بل ـــــــــــذرخواهی میک ع

ـــــــــ ـــــــــیقبل ـــــــــنم آری بل ـــــــــاهی میک ه گـــــــــی ـــــــــنم آری بل ـــــــــاهی میک ـــــــــر ک عمــــــــی ــــــــنم آری بل ــــــــاهی میک ــــــــو م همچ چهـــــــــره کـــــــــاهی میکـــــــــنم آری بلـــــــــی

همچـــــــو مشـــــــتاق علـــــــی در ملـــــــک جـــــــانـــــــــــــــی پادشـــــــــــــــاهی میکـــــــــــــــنم آری بل

ــــائی ــــدر ن ــــد ان ــــس میدم ــــرم نف ــــرب گ مط نغمـــــه راســـــت مقـــــامش خـــــربی میـــــآردــــاز ــــرب س ــــر مط ــــاق دگ ــــردۀ عش ــــد پ میکن

همــه کــسکـس ندانــد چــه کسـی تــو کــه زچشـم ــــــتوری ــــــی و مس ــــــا پردگ ــــــای خف در زوای گــــاه ســــجاده نشــــني گــــاه خرابــــاتی مســــتــــدر روشــــی گــــاه صــــوفی صــــفتی گــــاه قلنـــــه مقیمـــــان حـــــرم را شـــــیخی گـــــاه در کعب ز تــــو هــــر لحظــــه شــــود جلــــوۀ دیگــــر پیــــدا

گـــاه همـــه جلـــوات عجایـــب رخ تســـتجلـــوه

میدهـــــد نالـــــۀ نـــــایش خـــــربی از جـــــائی از مقــــــام بــــــت مــــــوزون ســــــهی بــــــاالئی

پـــــردۀ هـــــر عاشـــــق بـــــی پروائـــــیمیـــــدرد ــــدائی ــــه پی ــــانی و در چشــــم هم ســــخت پنهــــــوائی ــــــرده در و رس ــــــال پ ــــــای ج در مرای عــــــاقلی گــــــاه و گهــــــی شــــــیفتۀ شــــــیدائیــــائی ــــی برن ــــريی و گه ــــورت پ ــــر ص ــــاه ب گ گــــــاه در دیــــــر مغــــــان مغبچــــــۀ ترســــــائی تـــوئی القصـــه کـــه هـــر لحظـــه رخـــی بنمـــائی تــــوئی آن شــــاه کــــه هــــر دور بطــــوری آئــــی

نخواهـــــــد دیـــــــدنتـــــــا جهـــــــان گذرانســـــــتـــــی ـــــان آرائ ـــــی شـــــاه جه همچـــــو مشـــــتاق عل

ــــده ــــاب میک ــــتان داریبب ــــر آس ــــر ب ــــر س گــــدم بیفشــــردی ــــراه عشــــق چــــو محکــــم ق ب نظـــر ز کـــون و مکـــان چـــون تمـــام بربســـتی بکـــــف چـــــو خـــــاتم دل آمـــــدت ســـــلیمانیــــاش ــــوی دل ب ــــه و ق ــــرمن مکــــن اندیش زاه چــــو نقــــد قلــــب کســــی آورد تــــرا در پــــیش

نـــدتـــو را چـــو حســـن بتـــان طرازعرضـــه ده

ـــــان جـــــان داری ـــــه مراجـــــا می براســـــتان کـــــــمان داری ـــــــکان آس ـــــــارک س ـــــــدم بت قــــهی و حکــــم بــــر اقلــــیم المکــــان داری ش کـــه حکـــم بـــر همـــۀ طـــريوانس و جـــان داریـــان داری ـــام حـــق نش ـــر نگـــني دل از ن چـــو ب

ـــ ـــار ب ـــه بکـــف ســـنگ امتحـــان داریعی ني ک حجــــاب ایــــن منگــــر گــــر نظــــر بــــر آن داری

۹۳

حقیقتـــی اســـت نهـــان کـــز مجـــاز گشـــته عیـــان تمــــام ســــر نهــــان بــــر تــــو آشــــکار شــــود رســــــید فتنــــــه آن چشــــــم مســــــت فتانــــــت

نهـــــان عیـــــان شـــــود ار دیـــــده عیـــــان داریـــــــان داری ـــــــررخ آن دلربنه نظـــــــر چـــــــو بـــــان داری ـــــر الزم ـــــنت آخ ـــــاک از ف ـــــه ب چ

در آســــــــــتان جنــــــــــاب علــــــــــی مشــــــــــتاقی تـــرا چـــه غـــم کـــه ســـری خـــوش بـــر آســـتان داری

گفـــــــــت بـــــــــا راهـــــــــربی راهــــــــــرویــــــــــــــــربی دارم و در حضــــــــــــــــرت ا ودل او چــــــــو بحــــــــری مــــــــتالطم امــــــــواج راهـــــــــرب گفـــــــــت دم از عشـــــــــق مـــــــــزنــــــردد ــــــان گ ــــــو درخش ــــــريت چ ــــــرق غ ب گــــــــر تــــــــو را هســــــــتی بــــــــاقی بایــــــــدـــــــــاش ـــــــــدان ب ـــــــــس رو سلســـــــــلۀ رن پ

کــــــــه بــــــــدل مريســــــــدم فکــــــــر نــــــــوی نیســـــــــتم طاقـــــــــت گفـــــــــت و شـــــــــنوی مـــــــــــن بیـــــــــــدل متزلـــــــــــزل کـــــــــــروی کـــــه تـــــو بـــــا هســـــتی خـــــود در گـــــرویـــــــــتی عاشـــــــــق بجـــــــــوی خـــــــــرمن هس یبایــــــد از هســــــتی خــــــود نیســــــت شــــــو

زاهــــــــــــدانرا بعقــــــــــــب چنــــــــــــد دوی

دیــــــــــــد کــــــــــــس سلســــــــــــلۀ رنــــــــــــدان راـــــــــــــیش روی؟ ـــــــــــــتاقعلی پ همچـــــــــــــو مش

چنــــد رخ بــــررخ آنجلــــوه گــــران میــــداریــــــــــی آرد ــــــــــرب رهگــــــــــذری دل نگران دلــــــاقی بنگــــــر ــــــرب ب ــــــه بگشــــــا و رخ دل دیـــــد مـــــرا گـــــو کـــــه چـــــرا زاهـــــدان بیخربانن مفتیـــــان پـــــردۀ نـــــاموس شـــــریعت بدرنـــــد

ــــدر دل ســــیه ــــه پ ــــه فلکــــت ن ــــدپســــرا ن انـــــارام ـــــه چ ـــــی کین ـــــار آفت ـــــو چه ـــــدت ورن

ـــــداری ـــــر رهگـــــذر رهگـــــذران می چشـــــم بــــداری ــــران می ــــذران دل نگ ــــر رهگ ــــد ب چنــــداری گــــر دل و دیــــدۀ صــــاحب نظــــران میـــداری ـــربان می ـــني بیخ ـــرف چن ـــر ح ـــوش ب گ

ــــرده ــــن پ ــــب ای ــــداریز چــــه رو جان دران می روی دل چنــــد ســــوی ایــــن پــــدران میــــداری

ــــه ــــن کین ــــب ای ــــد رخ جان ــــداریچن وران می

گــــــر آمــــــد ز چــــــه روقعلی جلــــــوهروی مشــــــتاـــــداری ـــــران می ـــــوه گ ـــــذر جل ـــــر رهگ ـــــم ب چش

ــــــــــوری ــــــــــت رق منش عارضــــــــــت چیســـــــــــــن ـــــــــــــت وادی ایم ـــــــــــــینۀ ماس س در خـــــــراب دلـــــــم چـــــــو گـــــــنج غمـــــــتـــــــــــتند ـــــــــــان ندیدس ـــــــــــان در جه مردمـــــــــمت زد ـــــــــیش چش ـــــــــرگس ارالف پ ن صــــــــوت وعظــــــــی بگــــــــوش میآیــــــــد عقــــــل در دســــــت عشــــــق گشــــــته اســــــريـــــــــی ـــــــــی روان بخش ـــــــــا م ـــــــــی م عیســـــــــــــا ـــــــــــــا بیاکانج ـــــــــــــات م در خراب

چیســــــــت خطــــــــت کتــــــــاب مســــــــطوریـــــــــو آتشـــــــــی و دل طـــــــــوری عشـــــــــق تــــــت معمــــــوری ســــــاخت جــــــا گشــــــت بیــــــتوری ــــــت مس ــــــو مس ــــــم ت ــــــو چش همچ دل مرنجــــــــــان ز حــــــــــرف رنجــــــــــوری یـــــــــــا صـــــــــــدای طنـــــــــــني زنبـــــــــــوریــــــــــاز عصــــــــــفوری یــــــــــا بچنگــــــــــال بــــــــــوری ــــــــــا درخــــــــــت انگ ــــــــــریم م مـــــــوری ـــــــل مخم ـــــــت و عق ـــــــق مستس عش

ــــــــــــــا روی مشــــــــــــــتاق عــــــــــــــني و الم و یـــــــــــوری ـــــــــــت ن ـــــــــــروی آی مصـــــــــــحفی ب

ـــــا ن ـــــه م ـــــم دراکـــــیبکن رســـــد هـــــیچ فه دلـــــش بنـــــور رخ پـــــاک مـــــا منـــــور شـــــد دم عدوســـت چـــو زهـــری کـــه جـــانگزا باشـــد چــــو همــــدمی تــــو برتیــــاق نــــافع دم مــــا حـــدیث خرقـــه تجریـــد مـــا چـــو بلبـــل خوانـــد

کـــه برتـــریم ز هـــر عقـــل و فهـــم و ادراکـــیــــاکی ــــدا دل پ ــــادش خ ــــه نه ــــر ک ــــینه ه بس دل منــــــزه مــــــا همچــــــو کــــــان تریــــــاکی تـــــرا ز ســـــم دم خصـــــم کـــــی بـــــود بـــــاکی فتـــــــاد پـــــــريهن غنچـــــــه را از آن چـــــــاکی

۹۴

شـــــراب مـــــا دل مســـــت تـــــرا حضـــــور آردــــــدرت ازىل ــــــت بق سرشــــــته دســــــت عنای

ـــده ـــق آم ـــاض مطل ـــیض ذات چـــو فی ـــمز ف ای اشــــنیدی آیــــت التقنطــــوا چــــو از لــــب مــــــــني ــــني یق ــــا بع ــــی م ــــني بصــــورت و معن بب

از آنکـــــه بـــــاده مـــــا را جـــــدا بـــــود تـــــاکیــــاکی ــــر خ ــــی و دگ ــــر آب ــــا ز دگ ــــود م وج

ابخش ماســـت امســـاکیکجـــا بدســـت عطــــــــی مـــــدام غمنـــــاکی ـــــرا همیشـــــه حزین چـــاکی ـــدایرا ح ـــفات خ ـــت ذات و ص ـــه هس ک

چــــــو ذات حضــــــرت پــــــاک علــــــی مشــــــتاقی کــــــه دیــــــد رنــــــد قلنــــــدر تــــــراش چــــــاالکی

رســــــــــم چشــــــــــم بتــــــــــان فرخــــــــــاریـــــــرده دری ـــــــت پ ـــــــق چیس ـــــــادت عش ع نقطــــــــــۀ عشــــــــــق مرکــــــــــزی ثابــــــــــتـــــه ـــــو پروان ـــــک چ ـــــمع و فل ـــــو ش ـــــا چ مـــــــــــا ـــــــــــیم آس ـــــــــــۀ کل ـــــــــــده پروان دی

گـــــــــاه ذات بتـــــــــانروی مـــــــــا جلـــــــــوه راه عشـــــــق اســـــــت و صـــــــدهزار خطـــــــرـــــــــــــــري انـــــــــــــــدر راه ـــــــــــــــاتی کث عقبـــــــــــون را ـــــــــــق مجن ـــــــــــرارات عش از حـــــــــب ـــــــــب طل ـــــــــاد را طبی ـــــــــرد فص ک گفــــــــت مــــــــن پــــــــر ز لیلــــــــیم ترســــــــمـــــــک جملگـــــــی بهـــــــم ســـــــوزد ـــــــه فل ن پــــــــــــرده از رخ اگــــــــــــر برانــــــــــــدازی

ـــــــــــــردم آزاری ـــــــــــــني م ـــــــــــــت آئ چیس صـــــــــفت عقـــــــــل چیســـــــــت ســـــــــتاریـــــــــــــاری ـــــــــــــرده پرگ ـــــــــــــمانهاش ک آســــــــــــت دوار ــــــــــــه چیس یرســــــــــــم پروان

نــــــــــور حــــــــــق در تجلــــــــــی نــــــــــاریـــــــــــوه ـــــــــــاریجل گـــــــــــاه جمـــــــــــال آث

هــــــم مگــــــر لطــــــف حــــــق کنــــــد یــــــاریـــــــددکاری ـــــــد م ـــــــق کن ـــــــر ح ـــــــم مگ هـــــــــج بیمـــــــــاری ـــــــــن آویخـــــــــت رن در ت تـــــا کـــــه خـــــون از تـــــنش کنـــــد جـــــاری لیلـــــــــــــــی از نیشـــــــــــــــرت بیـــــــــــــــازاریــــــــــی نبگــــــــــذاری ــــــــــرخ برقع گــــــــــر بـــــــــواری شـــــــــمس گـــــــــردد ز شـــــــــرم مت

ــــــــــــــا روی مشــــــــــــــتاق عــــــــــــــني و الم و ی چیســــــــــــت مهــــــــــــر ســــــــــــپهر جبــــــــــــاری

ـــــــــرداریاز رخ ـــــــــرده ب ـــــــــه چـــــــــو پ مــــــــــانی ــــــــــت فت ــــــــــم تس ــــــــــیوۀ چش شــــــن جعــــــد گیســــــوی مشــــــکبار اســــــت ای لــــــب و چشــــــم تــــــو عیســــــی و هــــــاروتـــد ـــک ز ح ـــر لی ـــت ده ـــی اس ـــوش عروس خــــــار ــــــن زنه ــــــت بک ــــــد دل هرچــــــه خواه یــــا علـــــی گشـــــت وقــــت آنکـــــه ز لطـــــفــــــوه ــــــم انب ــــــر دل ــــــگ غــــــم گشــــــته ب زنـــــویش ـــــت خ ـــــه از عنای ـــــد ک ـــــت آن ش وق

ــــــــــواری ــــــــــرم مت ــــــــــردد ز ش ــــــــــر گ مهـــــــــــرا ـــــــــــو ط ـــــــــــره ت ـــــــــــادت ط ریع

ـــــــاری ـــــــا ت ـــــــاف غـــــــزال ت یـــــــا کـــــــه نــــــــــــحاری ــــــــــــن بس ــــــــــــاز و ای آن باعجـــــــــــاری ـــــــــــا ک ـــــــــــربد شـــــــــــیوۀ جف میــــــــــازاری ــــــــــا دىل نی ــــــــــن ت ــــــــــد ک جه دســـــــــــــت از آســـــــــــــتني بـــــــــــــرون آریـــــــــــــاری ـــــــــــــپهر ز نگ ـــــــــــــای س از جف خــــــــــاطرم زیــــــــــر بــــــــــار نگــــــــــذاری

ــــــــــــی و مشــــــــــــتاقت ــــــــــــور عل حــــــــــــق ن

کـــــــــز کـــــــــرم کـــــــــن مـــــــــرا مـــــــــددکاری

ــــــــاهی ــــــــو پن ــــــــا مج ــــــــه م ــــــــز درگ ج از ماســــــــــــت اشــــــــــــارتی ز مژگــــــــــــان

ــــــائیم ز حــــــق ــــــک م ــــــک المل چــــــو مال گـــــــــاهی از ماســـــــــت شـــــــــه گـــــــــدائیــــــــاالش ــــــــتالی ب دل گشــــــــت چــــــــو مب هــــــــر شــــــــاه ز دســــــــت قــــــــدرت مــــــــا

جــــــــز حضــــــــرت مــــــــا گریــــــــز گــــــــاهیــــــــــود ســــــــــپاهی از خصــــــــــم اگــــــــــر بـــــــواهی ـــــــو دادخ ـــــــب ت ـــــــا مطل ـــــــز م ج گـــــــــاهی از مـــــــــا گداســـــــــت شـــــــــاهیــــــــــــی ــــــــــــال اله ــــــــــــد ب ــــــــــــرا نرس آن

هـــــــــــیبنهـــــــــــاده بفـــــــــــرق ســـــــــــر کال

۹۵

ـــــات آب خضـــــر اســـــت ـــــن خـــــود ظلم ایــــــت ــــــت ای دوس ــــــوی کوی ــــــت بس دلراس

ــــــــیاهی ــــــــط س ــــــــت خ ــــــــرد لب ــــــــا گ ی چـــــون مـــــوی تـــــو بـــــس دقیـــــق راهـــــی

ــــــــــــتاق ــــــــــــی مش ــــــــــــدر عل ــــــــــــن ب رو کــــــــــــاهی ــــــــــــر پن ــــــــــــال اگ ــــــــــــوئی ز ب ج

ــــــــــــر آزاری ــــــــــــو روز و اب ــــــــــــت ن گش بلبــــــــل آمــــــــد بصــــــــحن گلشــــــــن و زاغ بهــــــر دفـــــــع خــــــزان بکـــــــف بگرفـــــــت دلنــــــــــوازی گــــــــــل ز خــــــــــاطر بــــــــــردـــــــوطی ـــــــون ط ـــــــه چ ـــــــکرخند غنچ از شــــــــن ــــــــوه داد خــــــــوش بچم ــــــــربم جل دلـــــــــانی غمـــــــــزه در قصـــــــــد جـــــــــان بفت لـــــب و چشـــــمی چـــــو عیســـــی و هـــــاروت در شـــــــــکنهای جعـــــــــد مشـــــــــکني درج از کـــــــــرم رو بجانـــــــــب مـــــــــن کـــــــــرد گشــــــت آســــــان مــــــرا ز لطــــــف جمــــــال

ــــــر طــــــرف جــــــاری ــــــا ســــــاخت ه بحرهــــــــواری ــــــــان و مت ــــــــت نه ــــــــد ز خجل شــــــــــنب از خــــــــــار خنجــــــــــر کــــــــــاری گل خـــــــــــــــــــــار را شـــــــــــــــــــــیوه دل آزاری بلبـــــــــل آموختـــــــــه شـــــــــکر خـــــــــواری قــــــــــد چــــــــــون ســــــــــرو، خــــــــــدگلناری طـــــــــــــره در صـــــــــــــید دل بطـــــــــــــراری

ــــــــــــحاری آن ــــــــــــن بس ــــــــــــاز و ای باعج نافــــــــــــــــۀ آهــــــــــــــــوان تاتــــــــــــــــاریــــــــواری ــــــــف و غمخ ــــــــاز لط ــــــــرد آغ کــــــــــــــاری صــــــــــــــدمات جــــــــــــــالل قه

ــــــــــــــا روی مشــــــــــــــتاق عــــــــــــــني و الم و یــــــــــــوه ــــــــــــاریجل ــــــــــــال غف ــــــــــــاه جم گ

بغـــــري درگـــــه مـــــا کـــــو ز کاینـــــات پنـــــاهیـــابني ـــدرت م ـــزع بدســـت ق ـــوتی و تن ـــام ت زمــــذیرفت اذن رخصــــتی از مــــا صــــدور تــــا نپـــا شـــد ـــاالی دلکـــش شـــه م ـــه ب دىل کـــه فتن حـــدیث ظلمـــت و آب حیـــات گشـــت معـــاین بکــوی تــو همــه ســالک و ناهجــان ســبل را

یکـــی اشـــارت مژگـــان ز مـــا ز خصـــم ســـپاهیــاهی ــده ش ــا ش ــدا ز م ــدائی گ ــاه گ ز ماســت ش کمــر نــه بســت میــانی ســری نیافــت کالهــیـــــی ـــــه اله ـــــال و فتن ز آســـــمان مرســـــانش ب دمیـــد گـــرد لـــب یـــار مـــن چـــو خـــط ســـیاهی

تــو راهــی دقیــق پــر خــم و پــیچ آمــده چــو مــوی

ـــــن ـــــی ک ـــــاب عل ـــــتاق رو بب ـــــت مش ـــــا بهم بیـــــر پنـــــاهی ـــــی از بـــــالی ده ـــــر تـــــو میطلب اگ

دگــر ســاقی بســاغر ریخــت آن صــهبای اشــراقی دماغ زاهد خودبني چو بـوئی یافـت زان صـهبا ز اشــراقات افالطــون شــود فــارغ اگــر نــو شــد شوداز شرح تجریدش دل و جان فارغ و مطلق

ــه مــی ــا پیمان پیمــانی بســتیمدرآن ســاعت کــه ب چو از نور علـی چشـمت منـور شـد عیـان بینـی

ــاقی ــال حضــرت ب ــاقی جم ــاغر س ــان در س عیـــی ـــان او ز سالوســـی و زراق ـــی رســـت ج بکل

ــه ــی جرع ــیرواق ــهبای رواق ــافی از آن ص ای ک کسی کز رشح جـام مـا مجـرد گشـت و اطالقـیـــاقی ـــد میث ـــت و عه ـــد آن روز الس ـــاطر آم بخ ز مــــرآت رخ ســــاقی جمــــال وجــــه خالقــــی

عـــني یقـــني داری ز عـــني مـــا عیـــان بنگـــراگـــر جمـــال نـــور عـــني و الم و یـــا در عـــني مشــــتاقی

مبـــــدل بحقـــــایق شـــــدش انـــــواع دعـــــاوی دعـــوی محاســــن مکـــن ای زاهــــد خــــودبنيــــن آزرم ــــق بک ــــر از ح ــــه نظ ــــی کوت ای مفتــش ــاختی از صــحبت دروی ــی س ــو ته ــو چ پهل واربـــــــر صـــــــفحه دل قامـــــــت دلـــــــدار فلا جـــودر ســـینۀ تـــو دل چـــو مریضـــی اســـت دوا

ــــی الوی ــــی حــــق آن موس ــــد تجل چــــون دیــاوی ــبح اســت و مس ــه ق ــه محاســن هم آنجــا ک عــــاری ز حقــــایق بــــود ایــــن جملــــه فتــــاوی پهلـــــوی تـــــو را داغ کنـــــد حـــــق بمکـــــاویــــــائی وز واوی ــــــد زی ــــــخن چن ــــــار، س بنگ بیمـــــار تـــــرا پـــــري طبیبـــــی اســـــت مـــــداوی

۹۶

زهـــــاد تمـــــامی چـــــو تـــــو بیمـــــار دالننـــــد خـــوش آنکـــه زنـــد مطـــرب مـــا پـــرده عشـــاق

ــــــار ــــــداویزنه ــــــم ت ــــــو عل ــــــار مج ز بیمـــد راه رهـــاوی چـــون راســـت روان راســـت زن

ـــــد ـــــی دی ـــــور عل ـــــان ن آن کـــــز رخ مشـــــتاق عیــــــاوی ــــــواع دع ــــــدش ان ــــــایق ش ــــــدل بحق مب

مـــنم انـــدر خرابـــات مغـــان آن رنـــد سرمســـتیـــت آری ـــن اال بدس ـــی دام ـــذری ک ـــا نگ زالت

بحرعشق و دروی غرقه بسیاریعجب بحریست کــم کــنبمیخانــه درا بــا مــا و بــا پیمانــه مح

بدریای فنا کـن غرقـه خـود را زانکـه زیـن دریـاــاقی ــزدت س ــان ری ــاغر ج ــا در س ــم بق ــی خ م

که نشناسـم سـر از پـائی نـه بـاال دانـم از پسـتی چـــو از اغیـــار بگسســـتی بوصـــل یـــار پیوســـتی دل عشــاق چــون مــاهی و زلــف دلــربان شســتیــتی ــان روز ازل بس ــري مغ ــا پ ــه ب ــان ک ــان پیم هم

غـرق آمـدی رسـتی اگر رستی هالکی ور در آن چو از سنگ فنا مینای هست خـویش بشکسـتی

بــــــدل دیــــــدیم مشــــــتاقعلی ســــــاقی رنــــــدان را بدســـتی ذوالفقـــارش بـــود و جـــام بـــاده در دســـتی

ـــخنی ـــن س ـــود و در چم ـــل ب ـــل و گ ـــان بلب می درخـــت گـــل شـــجر طـــور و جلـــوه کـــرد از وی شـــــــنید نکتـــــــه توحیـــــــد موســـــــی بلبـــــــلـــل ز گـــل بیغمـــا رفـــت چـــو ملـــک هســـتی بلب

ســـــت چـــــو بلبـــــل وىل بمعنـــــی گـــــلبصورتـــــدحی ـــــبلش ق ـــــایی و بل ـــــادۀ ن ـــــت ب گلســــــــدلیبانرا ــــــــل آورد عن ــــــــوی گ ــــــــیم ب نس چــو قــرب معنــوی آمــد ز بعــد جســم چــه بــاک

دان ذوفطنــــــینکــــــرد فهــــــم بجــــــز نکتــــــه ــــی ــــعله زن ــــار ش ــــو ن ــــل همچ ــــی رخ گ تجل از آنـــــدرخت نمانـــــدش بخـــــویش مـــــاومنیـــی ـــه تن ـــه جـــان ن ـــد زهســـتی وی ن بجـــا نمان

ـــــ ـــــل مث ـــــیگلســـــت یوســـــف و بلب ال پريهنــــــدنی ــــــبلش ب ــــــی و بل گلســــــت روح لطیف

ای کــه ســوی یثــرب آمــد از یمنــیچــو نفحــه نبــــی بیثــــرب و ســــلطان اویــــس در قرنــــی

ـــــت ـــــی بگـــــل میگف ـــــی بلبل ـــــور عل حـــــدیث ن شـــــنید از لـــــب مشـــــتاق مـــــا مگـــــر ســـــخنی

ببند این چشـم جسـمانی و بگشـا عـني روحـانیــدن ــوان دی ــان را میت ــدی نورانی ــورانی ش ــو ن چ

ــــورا ــــا بن ــــی گفت ــــارفعل نیتم بشناســــد آن ع هـــر آنکـــس کـــو بنـــورانیتم نشـــناخت جـــان اوــن ــور م ــان ن ــق عرف ــاک ح ــان ذات پ ــود عرف ب مگر مه را بگوش آمد کـه شـد رقـاص بـر گـردونــــی ــــها عکس ــــانی فتدگربرس ــــدین ماه ز نورال

که ممکن نیست دیدن نـور را از چشـم ظلمـانی تـــوان دیـــدن رخ نـــور علـــی بـــا عـــني نـــورانی

دش از نـــور یزدانـــیکـــه چشـــم دل منـــور گـــرد بــود ظلمــانی و چشــمش ندیــده نــور ایمـــانی بــود عرفــان ذات پــاک مــن عرفــان ســبحانی حـــدیث نعمـــت اللـــه شـــاه نورالـــدین ماهـــانی درآیــــد مهــــر گردونــــی بــــدرگاهش بــــدربانی

تـــــرا ازنورربـــــانی بودچـــــون چشـــــم دل روشـــــنـــــانی ـــــور رب ـــــني ن ـــــتاقعلی ب ـــــان از روی مش عی

۹۷

یداقص ض علیشاه قدس سرهدر مدح حضرت فی انسان

ــاغ و شــجرچرخ و ثمــر انسانســت دهــر چــون بـــت بنگـــر صـــاحب دل کیســـت انســـان بحقیق صاحب دل چونشد شـخص توانسـانش مخـوان نیســــت ایــــن پیکــــر مخروطــــی لحمــــانی دل دل یکــــی ســــر الهــــی و دم رحمــــانی اســــت دل گهـــی ربـــوه گهـــی عیســـی بـــن مـــریم شـــدــــت ــــای دلس ــــا بوالعجبیه ــــوب عص ــــاره چ پ

ابــــراهیم اســــت نفحــــۀ بــــاغ دل حضــــرت غـــريت دل بـــود آن کـــز نفـــس نـــوح عظـــیم رحمــــت دل بــــود آن کــــز لطــــف آبحیــــاتــــرد صــــمد ــــه خــــاص احــــد ف ــــود خان دل ب کـــــنج ویـــــران دل مـــــا بطلـــــب کـــــنج ازل چیست آن گنج که در کـنج خـراب دل مـا اسـتـــل ـــا را ح ـــر معم ـــد س ـــه کن ـــد ک ـــق خواه عشــردم دوش مشــکل خــویش ســوی حضــرت او ب

ـــــۀ دل چیســـــت ب گـــــوســـــر آن گـــــنج بویران گفــــت آن گــــنج بویرانــــۀ دل دانــــی چیســــت خســــرو مملکــــت جــــود کــــه در حضــــرت او

ــه ــانجبه ــبع مث ــور اســت و رخــش س ــه ن اش آی طلعــــتش تــــازه گلــــی آمــــده از گلشــــن عــــدلـــوی ـــو گ ـــرخ چ ـــره چ ـــانی او را ک ـــف چوگ زلـــد ـــوان بلن ـــک ای ـــت ی ـــینۀ او چیس ـــرح س منش مــوج زن خــاطر او چیســت یکــی بحــر فــراخ

ـــرتده ـــده گس ـــی مائ ـــه یک ـــت الل ـــیضنعم ز ف آن شـــنیدی کـــه گهـــر در صـــدف از نیســـان زاد تـــا کـــه مـــردم بـــزمني در عمـــل و کـــارگر اســـت چشـــم احبـــاب تـــو روشـــن چـــو نجـــوم فلکـــی

ــــت ــــان اس ــــی الش ــــان حضــــرت خــــالق عل باغبـــان اســـت ـــا ج ـــا دل و دل ب ـــاکی او ب ـــن خ ـــه ت ک گرچـــه نـــاطق بـــود امـــا بصـــفت حیـــوان اســـتـــت ـــلطان اس ـــرت دل س ـــه و حض ـــن بارگ ـــه ای بلک

ر نفســی یــک نظــر از رحمــان اســتکــه بــر او هـــــران اســـت ـــن عم ـــی موســـی ب ـــی طـــور گه دل گه کـــز کـــف موســـی عمـــران چـــو یکـــی ثعبـــان اســـت نـــــار نمـــــرود اگرنـــــرگس اگـــــر ریحـــــان اســـــت قـــاف تـــا قـــاف جهـــان غرقـــه یـــک طوفـــان اســـت خضــــر فرخنــــده قــــدم زنــــدۀ جاویــــدان اســــتــــت ــــران اس ــــه در وی ــــنج ن ــــنو گ ــــزا بش ــــت کن کن

ــا دان اســتکــاین خــراب اســت کــه از فضــل وی آب حـــل ایـــن تعمیـــه بـــر عقـــل کجـــا آســـان اســـت پــــري عشــــق اســــت کــــه امــــروز معمــــادان اســــتـــان اســـت ـــر پنه ـــت کاشـــف ه ـــه لب ـــتم ای آنک گفــــت ــــبحان اس ــــرم س ــــت از ک ــــر دم نظری ــــه ه ایک ســـر فـــیض علـــی آن شـــاه عظـــیم ارکـــان اســـتــو شــادروان اســت ــرش و افــالک چ ــن زمــني مف ای جـــانش قـــرآن عظـــیم اســـت و دلـــش فرقـــان اســـت

ـــــا ـــــامتش ت ـــــن احســـــان اســـــتق ـــــال چم زه نه گـــردش گـــوی فلـــک در خـــم ایـــن چوگـــان اســـتـــت ـــوان اس ـــه از آن ای ـــی پای ـــالک یک ـــه اف ـــه ن ک کــــه فلــــک یکصــــدف از لجــــۀ آن عمــــان اســــت

اش فــــیض علــــی مهمــــان اســــتبــــر ســــر مائــــده دل مشــــتاق صــــدف فــــیض علــــی نیســــان اســــت

ـــوه ـــک جل ـــم بفل ـــه انج ـــا ک ـــتت ـــان اس ـــر و تاب گ تبــــاد تــــا مــــردم چشــــم دو جهــــان انســــان اســــ

در مدح حضرت مشتاق علی قدس سره مرد خداـــــد ـــــا آم ـــــی نم ـــــه گیت ـــــرد خـــــدا آئین دل مـــی ـــا بین ـــال کربی ـــوات جم ـــواهی بجل ـــر خ اگـــی را ـــی ســـلطان اعل ـــوۀ وجـــه العل ـــور جل ظه

تجلــــــی گــــــاه انــــــوار جمــــــال کربیــــــا آمــــــد جمــــالش در رخ مــــرد خــــدا جلــــوه نمــــا آمــــدــــــد ــــــل صــــــفا آم ــــــه کام ــــــرد خــــــدا آئین دل م

۹۸

مکــن ابلــیس روئــی ســجده کــن پــري صــفی دلــراـــار روشـــن او از طـــني ظلمـــانی ـــا مـــن زن بگفتــانش ــرم ج ــش ز آدم الج ــغ علم ــد مبل ــني ب هم

مــت طــني دیــدی و از نــور دیــن غافــلز آدم ظل ندیــدی نــور دیــن شــه نعمــت اللــه مــاه ماهــانرا جمـــال وجـــه نورالـــدین عیـــان دیدنـــد گـــرزآدم چو شمس وجه نور الـدین دمیـد از مطلـع جـانم مــه ماهــان شــه شــاهان کــه ســلطان بقــا آمــد ز فیض نعمـت اللـه رخ مگـردان ایـدل عطشـان چــو شــد مسندنشــني تخــت علیــني دل پــاکش

قبلــــه ابــــروی او رخ ایــــدل عاشــــق متــــاب از بیکتـــائی چـــو در راه خـــداافراخت قامـــت را نـــدای دعـــوتش بگرفـــت اقلـــیم شـــهادت را در آن ساعت که سوی حضـرت االعلـی جـانش میـــانش را کمـــر الســـیف االذوالفقـــار از حـــقــــوت را والیــــت را بمــــرياث از علــــی دارد فت ســــلوک بــــا کمــــال و جذبــــه بــــا اعتــــدال او

هــوا جــانش فطــامش راچــو بــد مفطــوم از شــري رخـــش آئینـــۀ حســـن حســـن مـــرآت وجـــه اللـــه همان خلق عظیمی کـه رضـا خواندنـد مـردانش دنـــــو وصـــــفی او از شـــــئون کربیـــــا پیـــــداــم ــرب اعظ ــی اک ــون از عل ــد چ ــذات ش ــی ال عل همان نوری که زد از جبهـه شـد نعمـت اللـه سـر تناسخ نیست این معنی تجلـی ظهـور اسـت ایـن

ـــتان خـــ ـــان بس ـــا عکـــس مهروی دا باشـــداال ت نصـــیب ایـــن وجـــود خـــاکی مـــا بـــاد پیوســـته

ــــد ــــا آم ــــه از ان ــــرود درگ ــــني مط ــــیس لع ــــه ابل کـــد ـــرا آم ـــن فاضـــل چ ـــجود م ـــول مس ـــان مفض چنــــا آمــــد ســــراپا عجــــب و اســــتکبار و انکــــار و اب

ـــردهکـــه از خـــودبینی ـــر چشـــم کـــج پ ـــدش ب ـــا آم هــــد ــــرآت خــــدا آم ــــه کــــه م ــــان از صــــفی الل نمایــــد ــــا آم ــــجده در ثن ــــتکرب ز س ــــیس مس ــــزار ابل هـــد ـــع شـــمس الضـــحی آم ـــور بخشـــم مطل ضـــمري نــــــد ــــــا آم ــــــی مــــــه اوج دن ــــــیم او ادن شــــــه اقلــــد ــــا آم ــــی منته ــــت ب ــــه نعم ــــیض نعمةالل کــــه فـــــا آمـــــد ـــــزد تحفـــــه جـــــانش هـــــزاران مرحب زای

آمـــد کـــه طـــاق ابـــرویش محـــراب اصـــحاب دعـــاــــد ــــا آم ــــیمش دوت ــــر تعظ ــــک از به ــــري فل ــــد پ قــــد ــــدا آم ــــاکش ن ــــت در دل پ ــــب هوی کــــه از غیـــــــد ـــــــی آم ـــــــوی از شـــــــاهراه الفت بســـــــري معنــد ــدعا آم ــب الم ــه حس ــارش جمل ــه ک ــد ک ــل ش مکمـــــد ـــــا آم ـــــی و دیگـــــریش از انم یکـــــیش از الفت

ـــه ـــدســـلوک از مصـــطفی و جذب اش از مرتضـــی آمــــد ــــا آم ــــري النس ــــی خ ــــت النب ــــه بن ــــه فاطم کفیل

نــــــه عشــــــق شــــــهید کــــــربال آمــــــددلــــــش گنجی دبجـــــان پـــــاکش از ســـــلطان اقلـــــیم رضـــــا آمـــــ

ـــــو ذاتـــــیش از ذات حـــــق جـــــل عـــــال آمـــــد عل از ارش عظمـــــت حـــــق کربیـــــای حـــــق ردا آمـــــد نمایـــــان از رخ مشـــــتاق عـــــني و الم و یـــــا آمـــــد تجلــــی را تناســــخ دیــــدن از عــــني عمــــی آمــــدــــــد ــــــا آم ــــــه دام اولی ــــــاالتی ک ــــــاالت و مث خی

ـــازل از ســـموات الع ـــی آمـــدهـــر آن فیضـــی کـــه ن ل

در مدح حضرت موىل المواىل علی علیه السالم قطبـــال آس ـــردون مث ـــی و گ ـــو قطب ـــل چ ـــان ک انس

ســـــناس اهـــــل مشـــــمئه، اصـــــحاب میمنـــــهنـــــتفیض ـــــاس مس ـــــده از ن ـــــاس آم ـــــباه ن اشـــــا الکـــــرام ـــــوا ایه ـــــواو را ئکم ـــــل ارجع قی دانــــی کــــه مــــاوراء تــــو چبــــود مقــــام انــــس قـــــوس نـــــزول را چـــــو تـــــو ســـــیار آمـــــدی

مســــتقبل تــــو شــــد ایــــن منــــزل ایــــاس چــــوــــور ــــام ن ــــد مق ــــه باش ــــاس چ ــــون بیقی آن کــــربوت مقــــدس اســــت ــــل مجــــرد آن ج عقــــــدام ــــــب م ــــــی لق ــــــاهر جربوت ــــــور ق آن نــــــــانق بیکــــــــدگر ــــــــه متع ــــــــان هم جربوتی

ــــــود آس را اســــــاس ــــــه ب ــــــب المحال ــــــر قط ب اشــــــباه نــــــاس آمــــــده اربــــــاب قــــــرب نــــــاســـــاس ـــــور اقتب ـــــد ن ـــــر کن ـــــه ز مه ـــــان کهم ز انس

ــــــاو ــــــاساز م ــــــور التم ــــــن ن ــــــویش بک رای خـــــــواس ـــــــل و الح ـــــــک بالعق ـــــــع اىل ورائ ارج اقبــــــال تســــــت جانــــــب ایــــــن منــــــزل ایــــــاســــــاس ــــــرا کــــــون بیقی ــــــاد ت در پشــــــت ســــــر فتــــــــاس ــــــــول مجــــــــرد زهــــــــر لب منزلگــــــــه عقــــناس ــــدرت و ش ــــز ق ــــت بج ــــاه نیس ــــان جایگ کـــــذکر حـــــق و ســـــبحه و ســـــپاس ـــــود ب ـــــاطق ب نـــــــه از شـــــــدت تمـــــــاس از اتحـــــــاد عشـــــــق ن

۹۹

ــــادی اســــت مجــــرد چوذاتشــــان از جســــم م نســــیان و ســــهو نیســــت در آن مــــوطن کمــــال

ــه ایســت حضــرت جــربوت وزان شــرابخمخان گفـــتم بـــدل کـــه ســـاقی جـــربوت کیســـت؟ دل

ـــ ـــان اوط ـــو ج ـــتی چ ـــت هس ـــد از جناب اهر شـــــاض دســـــت او ســـــاقی کـــــوثر آنکـــــه ز فی از عکـــــــس نـــــــور بارقـــــــه ذوالفقـــــــار اوــــنید ــــزار او ش ــــۀ گل ــــو نفح ــــدس چ روح القــــد ــــرده برکش ــــو ز رخ پ ــــم او چ ــــان حک فرقــــارودی ــــور به ــــر اوســــت ظه از لطــــف و قه ایدر گلشـــــن کمـــــال وی افـــــالک غنچـــــه

یـــــــا ایهـــــــا المزمـــــــل فرمـــــــود بـــــــانبیــــور ــــه ن ــــمس وج ــــااز ش ــــرده برگش ــــی پ عل

مصـــــباح نوراوســـــت دل عاشـــــقان زجـــــاج شــــري فلــــک غــــزال صــــفت بشــــکند کنــــدــــوان ــــی ت ــــرق ک ــــی ف ــــور عل ــــتاق را ز ن مش تــــا مــــادح نبــــی شــــده حســــان پــــاک دل از شــــــکر مــــــدیح علــــــی بــــــاد متصــــــل

ـــــی ـــــا و ن ـــــه آنج ـــــبت مالمس ـــــی نس ـــــاسن مس نی غفلـت اسـت و لهـو و نـه نـوم اسـت و نـه نعـاس ملکــــوت مســــتفیض شــــده همچــــو جــــام و کــــاس در بحـــــر فـــــیض کـــــرد یکـــــی غســـــل ارتمـــــاس آورد ســـــر بـــــرون و بمـــــن گفـــــت بـــــی هـــــراس آثـــــــار بخـــــــل یافتـــــــه در عـــــــالم انـــــــدراس ظلمـــــــات کفـــــــر یافتـــــــه در کـــــــون انطمـــــــاســــرون جســــت چــــو نعطــــاس ــــز او مســــیح ب از مغ

ــــــاساز زلــــــف مهوشــــــان بــــــربد و صــــــف التب بــــر روی و مــــوی اوســــت اســــاس امیــــد و یــــاســــاس ــــو وردوی ــــن او همچ ــــه ز گلش ــــید و م خورش

ــــده ــــه پیچی ــــن ز چ ــــام ک ــــب قی ــــالسدر ش ای پ تـــــا وارهـــــد جهـــــان ز شـــــب ظلمـــــت شـــــماس

هـــــا اســـــت پـــــذیرای انعکـــــاسمشـــــکوة ســـــینه در صــــید گــــه چــــو شــــري خــــدا عــــزم افــــرتاســـــاس ـــــده جن ـــــم آم ـــــت ض ـــــود عل ـــــدر وج کان

ــــــوف ــــــه ب ــــــراتا ک ــــــدح س ــــــت م راسسجادراس طـــــوطی نطـــــق مـــــن گـــــه و بیگـــــه شکرشـــــناس

در مدح حضرت مشتاقعلی شاه قدس سره ساقی رندان عشق خیمــه چــو زد در جهــان حضــرت ســلطان عشــقــالم گذشــت ــر ســر ع عشــق چــو دامــن کشــان بــاز در کــف قــدرت گرفــت عشــق چــو چوگــان نــــا ــــی از کج ــــق عل ــــا عش ــــی از کج ــــل دن عق قلـــــب دلـــــت را عیـــــار نیســـــت ببـــــازار وی

یـد بجـان؟ جـان تـو و جـان حسـنعشق چـه گو عقل سـبک سـنگ را در نظـر آن سـنگ نیسـت ابطحــــی یثربــــی بــــوی یمــــن خــــوش کشــــید بیـــنش مـــا زاغ یافـــت نـــرگس حـــق بـــني او ســــاقی کــــرب و بــــال کــــرد چــــو پیمانــــه پــــرــــار بــــال ــــدمه ب ــــت ص ــــیالن شکس ــــانه پ ش عرصــــه ناســــوت بــــس تنــــگ مجــــال آمــــده نــــــور ازل آمــــــده صــــــورت آغــــــاز حســــــن

ـــق م ـــمد عاش ـــالل ص ـــق ج ـــنعش ـــون حس فتـــای حســـن ـــده جوی ـــني آم ـــه ب عشـــق مجـــرد بــــی ــــی عشــــق مجــــرد عل ــــدس نب حســــن مق دیـــده معنـــی گشـــا یکـــدل و یـــک رو بـــه بـــني حســـن خلیـــل اللهســـت عشـــق ذبـــیح اللهســـتـــرج حســـن آن رخ خـــوب حســـن اخـــرتی از ب

ـــــدۀ فرمـــــان عشـــــق ـــــد بن کـــــون و مکـــــان آمدنــــق ــــان عش ــــره دام ــــت یکس ــــانی گرف دســــت جه نـــه فلـــک آمـــد چـــو گـــوی در خـــم چوگـــان عشـــقـــــدان عشـــــق جـــــان مقـــــدس بســـــی غـــــارت می نقــــــــد روان آمــــــــده مایــــــــه دکــــــــان عشــــــــق حســـن چـــه گویـــد بـــدل؟ جـــان تـــو و جـــان عشـــقــــــزان عشــــــق ــــــه می ــــــا کــــــه بســــــنجد ورا کف تــــد چــــون دم رحمــــان عشــــق ــــرب وزی ــــب یث جانــــق ــــل صــــفاهان عش ــــید کح ــــده کش ــــه بدی چونکــــاد بــــر ســــر پیمــــان عشــــق رفــــت بســــی ســــر ببـــــق ـــــردان عش ـــــرۀ م ـــــد نع ـــــريدان دری ـــــره ش زهــــق ــــوالن عش ــــد عرصــــه ج ــــوت ش ــــعت اله وس ســـــــر ابـــــــد آمـــــــده معنـــــــی پایـــــــان عشـــــــقــــــان عشــــــق ــــــرب فت ــــــال احــــــد دل حســــــن جم

ـــــ ـــــر آم ـــــدس نگ ـــــن مق ـــــقحس ـــــان عش ده جانــــق ــــر آن عش ــــن نگ ــــن حس ــــر آن حس ــــق نگ عشــــق ــــدوران عش ــــن ب ــــن حس ــــدوران حس ــــق ب عشــــــان عشــــــق ــــــح عظــــــیم آمــــــده قرب ــــــۀ ذب فدی وان دل پـــــاک حســـــني گـــــوهری از کـــــان عشـــــق

۱۰۰

ـــوار ـــی گوش ـــرد پ ـــرش ب ـــه ع ـــر را ک آن دو گه سلســــلۀ کاینــــات کاینهمــــه بــــا رونــــق اســــت نيبـــــاده رواق بـــــني در کـــــف عشـــــاق بـــــ

ـــن ـــازار حس ـــق ب ـــق رون ـــد ز عش ـــه فزای ـــا ک ت بــــاد علــــی االتصــــال بــــر گــــل رخســــار تــــو

ـــــــق ـــــــان عش ـــــــیم از دل عم ـــــــت دو در یت چیســـــق ـــــان عش ـــــله جنب ـــــله سلس ـــــن سلس ـــــق ای رون دلــــــرب مشــــــتاق بــــــني ســــــاقی رنــــــدان عشــــــق

ــــتان ــــاۀ مس ــــن نش ــــد ز حس ــــه فزای ــــا ک ــــقت عش بلبـــــل جانهـــــای مـــــا نـــــاطق دســـــتان عشـــــق

در مدح حضرت نورعلیشاه قدس سره حال دلــــداده حــــال دل ای آنکــــه پرســــی از مــــن دل رو وام کــــن ز حضــــرت حــــق چشــــم معتــــدل کامــــل نظــــر ز مــــردم کامــــل نظــــر شــــوی نقــــش دو کــــون در نظــــر آیــــد تــــو را خیــــالـــوتش لقـــب نهـــاد ـــالمی کـــه حـــق ملک آن ع

ـــاه ـــالیش آن نش ـــون مث ـــه ک ـــدهای ک ـــدخوان انـــت ـــاب گف ـــه حـــق در کت ـــیعه ک ـــه وس ارض الــــــیان ــــــوتش آش ــــــزل اله ــــــایری و من دل طــف در اوســت ــه آب و عل ــس ک ــآل نف ــت م جن دلــــــــدار را مقــــــــام دل اهــــــــل دل بــــــــود

گـــر شـــودبـــر چشـــم دل چگونـــه تـــو را جلـــوه حیــــدر چــــو بــــر زبــــان انــــا قلــــب اللــــه آورد

ـــــه ـــــه ذات حـــــق ب ـــــار دل در آین ـــــنيرخس بــــق و حــــق ســــر دل بــــوددل ســــر حــــق مطل

ــد اســت ــدار احم ــاهد دل ــدر اســت و ش دل حی دل چـــون فقـــري گشـــت عیـــال اللهـــش بخـــوانـــــــا ـــــــراء عیالن ـــــــه الفق ـــــــق ک ـــــــود ح فرم مــــال اللــــه فقــــري چــــه باشــــد زکــــوة حســــنــــــده ــــــدا ب ــــــوة گ ــــــن زک ــــــاه حس ای پادشــري ــس و فق ــه و دل مفل حســن اســت نعمــت الل مطلـــــق شـــــود ز قیـــــد دو عـــــالم بعشـــــق دلــــدان ــــاىل وىل ب ــــت اگرچــــه هســــت عق عقل

دت العقــــــال نبــــــی ثــــــم االتکــــــالفرمــــــوـــق ـــو را بعش ـــد ت ـــه راه نمای ـــت آنک ـــل اس عقـــس ـــت ک ـــل نیس ـــز عق ـــق بج ـــري عش ـــلیم پ تس دل نیســت آنکــه بحــث و جــدل عــادت ویســت ایمخــــروط پیکــــری کــــه دلــــش نــــام کــــرده

ـــــود ـــــاب دل ب ـــــا دل ارب ـــــان نم ـــــام جه ج چــــون آســــمان ز حمــــل امانــــت ابــــا نمــــود از لطف و قهر اوست همـه بسـط و قـبض جـان

ــــیاصــــحاب د ــــدل کــــه خــــازن گــــنج اله انــــس ــــام نف ــــان حضــــرت روح و مق ــــدر می ان

بگشــــای چشــــم غیــــب و عیــــان بــــني جمــــال دل تــــــا بــــــر تــــــو آشــــــکار شــــــود اعتــــــدال دلـــــال دل ـــــی کم ـــــته چـــــه دان ـــــر نگش ـــــل نظ کام گـــــردد تـــــو را چـــــو عـــــني حقیقـــــت خیـــــال دل

ـــــــ ـــــــده جـــــــان از ظـــــــالل دلظل ـــــــود بدی ی بــــــال دل ــــــان از مث ــــــم عی ــــــود بچش ــــــی ب عکســــــود ز عرصــــــه واســــــع مجــــــال دل شــــــرحی ب ذکـــــــر دوام و فکـــــــر حضـــــــوری دوبـــــــال دل قـــــــرب وصـــــــال حضـــــــرت دلـــــــرب مـــــــآل دل گـــــر وصـــــل او همـــــی طلبـــــی جـــــو وصـــــال دل از خــــــــویش منفصــــــــل نشــــــــده اتصــــــــال دل حـــــد زبـــــان کجـــــا کـــــه بگویـــــد خصـــــال دل تــــــا منکشــــــف شــــــود بتــــــو ســــــر جــــــالل دل از دل مقــــــال حــــــق شــــــنو از حــــــق مقــــــال دل دل آل احمــــــــــــد آمــــــــــــده مــــــــــــائیم آل دل دل خـــود عیـــال حضـــرت و مـــا خـــود عیـــال دلــــال دل ــــني م ــــان ع ــــه اســــت در دو جه ــــال الل م حســــــن آمــــــده زخـــــــرمن هســــــتی مثـــــــال دل کـــــز هـــــر دو کـــــون منقطـــــع اســـــت احتیـــــال دل از خــــــــوان نعمــــــــت اللــــــــه مــــــــاجونوال دلـــــال دل ـــــت عق ـــــاطر وعقل ـــــول خ ـــــلت فض فض

ـــــن ـــــز ای ـــــال دل ک ـــــود اتک ـــــت ش ـــــال راس عقـــــال دل ـــــد وب ـــــل درآم ـــــت جه ـــــل رف ـــــر عق گ جهلــــت عــــذاب جــــان بــــود و هــــم نکــــال دل از جهــــل خیــــزد ایــــن همــــه بحــــث و جــــدال دل بایــــــــد شــــــــناخت جــــــــوهر دل از ســــــــفال دلـــــال دل ـــــد کم ـــــه دان ـــــت چ ـــــل اس ـــــالم گ از ع ایــــــن صــــــفوت دل تــــــو بــــــود آن ثقــــــال دل بــــر دل نمــــود عــــرض چــــو دیــــد احتمــــال دل

ـــــوی او ـــــالل دلوز روی و م ـــــدی و ض ـــــت ه ســـــــــب دل انتقـــــــــال دل ـــــــــد چـــــــــون تقل دیدنــــــــد چــــــــون بحــــــــل دل و ارتحــــــــال دل دیدن

۱۰۱

انــــــدزان رو دل تــــــو را لقــــــب قلــــــب دادهــــان ــــال ج ــــر اتص ــــان بنگ ــــدل نه ــــاهی ب گ در کــــودکی ز مرضــــع نفســــش رضــــاع بــــودــــد ــــودک دل را حــــرام ش ــــس ک ارضــــاع نف چـــون طفـــل دل ز شـــري هـــوا گشـــت مفطـــم فطــــام دل ز شــــري هــــوا نــــور فاطمــــه اســــت

ــــول ــــور بت ــــور اســــتمشــــکوة جــــان ز ن م منــــان ــــه زم ــــل الل ــــت خلی ــــب سزاس ــــا را لق م مشــــــتاق حســــــن نــــــور علیشــــــاه مطلقــــــیمــــــود ــــــی ش ــــــوی منجل ــــــت عل ــــــا ازوالی ت بــــادا ز فــــیض نــــور علیمــــان صــــفای جــــان

ـــــــــال دل ـــــــــل دل ارتج ـــــــــان تنق ـــــــــر عی بنگــــــان بنگــــــر انفصــــــال دل گــــــاهی ز جــــــان عیـــــد فصـــــال دل بگذشـــــت چـــــون رضـــــاع در آمـــــالل دل ـــــاهر ح ـــــب و ط ـــــوت روح طی ـــــد ق شــــــــرر زالل دل ــــــــت مق ــــــــیض گش ــــــــني ف از ع ای مرحبــــــــــا بمــــــــــادر نیکــــــــــو فعــــــــــال دل

ش فروختـــــــه گشـــــــتیم ذبـــــــال دلمصـــــــباح وــــالل دل ــــدر خ ــــو ان ــــت چ ــــان گرف ــــان مک حقم بنگـــــــــر بعـــــــــز ونـــــــــاز و بغـــــــــنج و دالل دل هــــــــم دل و غــــــــم دل و حــــــــزن و مــــــــالل دل بـــــــادا ز نـــــــور فـــــــیض علیمـــــــان صـــــــقال دل

در مدح حضرت نورعلیشاه قدس سره نور جمالـــــــــال ـــــــــور جم ـــــــــع ن ـــــــــو مطل ای رخ ت لــــــــوح جبــــــــني تــــــــو کتــــــــاب مبــــــــني فجبهــــــــه نورانیـــــــــت از فـــــــــرط لطـــــــــ

ــــــــوم ــــــــنج عل ــــــــزن گ ــــــــو مخ ــــــــینۀ ت ســـــــــــود ـــــــــــل ب ـــــــــــای تبت گـــــــــــوهر دریـــــــر ـــــــمس و قم ـــــــو ش ـــــــبس از روی ت مقت مقمعـــــــه فضـــــــل چـــــــو گـــــــريی بدســـــــت عقـــــــــل قویدســـــــــت شـــــــــود ســـــــــرفرازــــــــآب ــــــــا را م ــــــــر علم ــــــــو م ــــــــه ت عتب روح مفیـــــــــــد از نعمـــــــــــت مســـــــــــتفیدـــــــو شـــــــارح فـــــــرض و ســـــــنن منطـــــــق ت

ـــــــ ـــــــیل معل ـــــــو اص ـــــــر ت ـــــــول از نظ اص شـــــــاخ فـــــــروع از لطفـــــــت بـــــــر دهـــــــدـــــــــو ـــــــــاویم ت ـــــــــدعت و تق ســـــــــنت و بـــــــروس ـــــــکل ع ـــــــدس و ش ـــــــکل اقلی مش درس طبیعــــــــی چــــــــو کنــــــــی جاکنــــــــد چـــــــون ســـــــخن از علـــــــم الهـــــــی کنـــــــی مســـــــأله ز افـــــــراط و ز تفـــــــریط پـــــــاک مــــــوجزاز آنســــــان نــــــه کــــــه آیــــــد مخــــــل نکتـــــــــه توحیـــــــــد تـــــــــرا بـــــــــر زبـــــــــان قاعـــــــــده عـــــــــدل تـــــــــرا زیـــــــــر لـــــــــب حــــــرف نبــــــوت چــــــو نهــــــی در میــــــانــــــــوف ــــــــک قش ــــــــی خش ــــــــد تفریط زاه آن ز تعـــــــــزم چـــــــــو خـــــــــوارج حـــــــــرج

ــــــــد نــــــــافر رحصــــــــنت چــــــــو درآری بقیــــــــــــب ــــــــــــد وز غض ــــــــــــود بره آن ز ته

وی دل تـــــــــــو مخـــــــــــزن ســـــــــــر کمـــــــــــال ـــــــــالل ـــــــــوز ج ـــــــــو رم ـــــــــني ت ـــــــــرف مت حــــــــــــزال ــــــــــــت الی ــــــــــــه مکرم ــــــــــــوه گ جل دیــــــــــــده تــــــــــــو مســــــــــــکب در ولئــــــــــــالـــــــــال ـــــــــک ابته ـــــــــو نجـــــــــم فل اشـــــــــک ت مکتـــــــــــبس از نـــــــــــور تـــــــــــو بـــــــــــدروهالل تــــــــا فکنــــــــی بــــــــر ســــــــر اهــــــــل جــــــــدال جهـــــــــــل لگـــــــــــدکوب شـــــــــــود پایمـــــــــــال ســـــــــــــــــده تومرفضـــــــــــــــــال را مـــــــــــــــــآل جـــــــــــان شـــــــــــهید از کرمـــــــــــت مســـــــــــتمال حجــــــــت تــــــــو علــــــــم حــــــــرام و حــــــــاللـــــــــری ز اخـــــــــتالل ـــــــــع از نقـــــــــص و ب منخلـــــــــــل فعـــــــــــال صـــــــــــالح اعمـــــــــــال و جمی تــــــــا ابــــــــد آن در شــــــــرف ایــــــــن دروبــــــــالـــــــــــال در نظـــــــــــرت آمـــــــــــده مشـــــــــــتی خیـــــــــــال جـــــــــــان ارســـــــــــطوت بصـــــــــــف نعــــــــــدال ــــــــــا اعت ــــــــــف آری و ب ــــــــــه لطی نکتـــــــــــــــتال ـــــــــــــــه اع ـــــــــــــــرف از مرحل لمنصــــــالل ــــــد م ــــــه زای ــــــه ک ــــــان ن ــــــب از آنس مطن پــــــــــاک ز تشــــــــــیید و عــــــــــری ز انعطــــــــــال منحــــــــــــــرف از اشــــــــــــــعرت و اعتــــــــــــــذالــــــــــی از وجــــــــــه شــــــــــریعت ســــــــــدال برکش رنــــــــــــــــداباحت مــــــــــــــــنش الابــــــــــــــــالــــــــرخص چــــــــو بهــــــــایم همــــــــال ــــــــن ز ت وی عقــــــــد عزیمــــــــت چــــــــو دهــــــــی انحــــــــالل ایـــــــــــن ز تنصـــــــــــر بجهـــــــــــد وز ضـــــــــــالل

۱۰۲

چــــــون کشــــــی از وجــــــه امامــــــت نقــــــابــــــوازین قســــــط ــــــی چونکــــــه م وضــــــع کن مـــــــنخفض آیـــــــد چـــــــو کـــــــالم از غلـــــــوــــــدیث از قصــــــور ــــــو ح ــــــد چ ــــــع آی مرتف خــــــتم مباحــــــث چــــــو کنــــــی بــــــر معــــــادـــــــــوی ـــــــــدرج ش ـــــــــرازخ مت ـــــــــون زب چ نکتـــــــه دقیـــــــق آیـــــــد و معنـــــــی عمیـــــــق جنـــــــت جســـــــمانی و حـــــــور و قصـــــــورــــــــــدر ــــــــــک مقت مقعــــــــــد صــــــــــدق مل

مـــــــع کنـــــــی در کـــــــالمهـــــــر دو بهـــــــم جــــــــــــتقیم ــــــــــــتوی و مس ــــــــــــدل و مس معت مــــــدرس تحقیــــــق تــــــو بحــــــری عــــــریض ســـــــــاحل آن ســـــــــینه مســـــــــرت شـــــــــدین وصـــــف تصـــــانیف تـــــو جســـــتم ز عقـــــل روضـــــــــه حـــــــــوراء جنـــــــــان در خیـــــــــامــــــــنج ــــــــه س ــــــــه نکت ــــــــتمش ای عاقل گف مضمضـــــــــه فرمـــــــــا بشـــــــــراب طهـــــــــور شــــــــــامه را تنقیــــــــــه کــــــــــن از زکــــــــــامـــــــــل ـــــــــس جربئی ـــــــــري از نف ـــــــــوی بگ بـــــه لطـــــف و خـــــوش و دلکـــــش بگـــــو نکت

ام گــــــوش کــــــردقلــــــه چــــــون زمزمــــــهعا گفــــــــت تصــــــــانیف جنــــــــاب عظــــــــیم

ــــــه ــــــدهــــــائی اســــــت کــــــه بنمــــــودهآین ان ای متهـــــــــذب خلقـــــــــی کـــــــــز ســـــــــماع جــــــــود وســــــــیع تــــــــو وحلــــــــم عظــــــــیم جــــــــــایزه شــــــــــعر بــــــــــود منقــــــــــرض لطـــــــف تـــــــوام جـــــــایزه شـــــــعر و بـــــــســــــــــات ــــــــــر التف ــــــــــو نظ ــــــــــامعم از ت ط خاتمـــــــــــۀ مـــــــــــدح دعابـــــــــــه بـــــــــــود تــــــا کــــــه کنــــــد غنچــــــه تبســــــم ببــــــاغ خنـــــــده زنـــــــان بـــــــاد لـــــــب دوســـــــتانت

ــــــ ــــــه ســــــحاب مطــــــرت ا کــــــه کنــــــد گری گریــــــــه کنــــــــان دیــــــــدۀ اعــــــــدای تــــــــوــــــوان ــــــري و ج ــــــت پ ــــــود قام ــــــه ب ــــــا ک تــــــــادا فلا ــــــــو ب ــــــــواه ت ــــــــو خ ــــــــد نک ق

حجـــــــــــــــت عـــــــــــــــرتت بنمـــــــــــــــائی و آلــــــــــــدال ــــــــــــوام ع ــــــــــــراهني ق ــــــــــــه ب جمل

العــــــــــــدل غــــــــــــال فــــــــــــاءاىل منهجــــــــــــةـــــــــــال جـــــــــــاء اىل مســـــــــــلکه القســـــــــــط ب پـــــــــــرده ز بـــــــــــرزخ کشـــــــــــی و از مثـــــــــــال عــــــــــــود مجســــــــــــم بنمایــــــــــــد جمــــــــــــالـــــــال ـــــــدس تع ـــــــت تق ـــــــض اس ـــــــدرت مح قــــــــــال ــــــــــرب و وص ــــــــــانی و ق ــــــــــأ روح نشــــــــــــی زوال ــــــــــــد ب ــــــــــــدن اب ــــــــــــت ع جنــــــــال ــــــــزج دهــــــــی در مق ــــــــم م هــــــــر دو بهـــــــــئوال ـــــــــر و جـــــــــواب و س صـــــــــورت تقری مــــــــــوج علــــــــــومش همگــــــــــی کاالجبــــــــــالـــــــــــال ـــــــــــوج س ـــــــــــاحله الم ـــــــــــه اىل س من

ن بــــــــا لــــــــب شــــــــريین مقــــــــالگفــــــــت روا جنــــــــــب خــــــــــريات حســــــــــان در جمــــــــــالــــــــال ــــــــا عق ــــــــب و از پ عقــــــــده گشــــــــا از ل لخلخـــــــــــه بســـــــــــتان ز نســـــــــــیم شـــــــــــمال ناطقـــــــــــه را تصـــــــــــفیه کـــــــــــن از کـــــــــــالل حــــــــرف بخــــــــوان از صــــــــحف ذوالجــــــــالل حشـــــــــو ســـــــــخن را مفکـــــــــن در خـــــــــاللـــــــال ـــــــد و ح ـــــــه وج ـــــــت هم ـــــــتی او گش هســــــــــال ــــــــــذب خص ــــــــــای مه ــــــــــرت آق حضـــــــــان زان جمـــــــــال ـــــــــه خـــــــــريات حس جمل

ـــــــو آمـــــــد چـــــــو ســـــــح ـــــــالکـــــــف ت اب ثقــــــال ــــــن چــــــون حب آن چــــــو بحــــــار آمــــــده ایـــــــــال ـــــــــام رج ـــــــــان و تم ـــــــــه فتی ـــــــــر هم بــــــــال ــــــــال و ومن ــــــــامع م ــــــــم ط ــــــــت دل نیســــــم اصــــــالح حــــــال ــــــو بس ــــــر از ت ــــــک نظ ی هســــــــت دعــــــــا جــــــــاذب جــــــــود و نــــــــوال از اثـــــــــــــر بـــــــــــــاد صـــــــــــــبا و شـــــــــــــمال شــــــام و صــــــحر روز و شــــــب و مــــــاه و ســــــالــــــــال ــــــــی االتص ــــــــاغ عل ــــــــن و ب ــــــــر چم بـــــــــــال ـــــــــــخطات و نک ـــــــــــرین س ـــــــــــاد ق ب

ـــــــــــــــرتن و ا ـــــــــــــــی و مق ـــــــــــــــدالمنحن عتـــــــــــد دال ـــــــــــو مانن ـــــــــــدخواه ت ـــــــــــت ب قام

ساقی و مطربــــــرب شــــــريین شــــــمایلم بــــــادی ز کــــــوی دل

ــــر کــــرم رشــــحه ای کشــــیداز بحــــر فــــیض ابـــــــم ـــــــه دل ـــــــش غنچ ـــــــکفت از نفس ـــــــد ش آم

هـــــا فشـــــاند بخشـــــکیده حاصـــــلمبـــــس قطـــــره

۱۰۳

ــــوع کــــرد ــــی طل خورشــــیدی از مشــــارق غیبــــــــه ــــــــاذیمآئین ــــــــا در مح ــــــــوه نم وار جل

مــــن گــــاه همچــــو آینــــه گــــر دیــــده قــــابلش زنجـــري زلـــف اوســـت وگرنـــه بـــدان صـــفت

ســــــتباللــــــه مــــــرا بقبلــــــه زهــــــاد کــــــار نی مســـــتغرق محـــــیط فنـــــا خواســـــتم شـــــدن پـــس عقـــدها زدهـــر بـــدل جـــا گرفتـــه بـــود بــــس مشــــکالت زلــــف تــــو در دل مرافکنــــدــــام صــــاف ــــادۀ صــــافی بج ــــز ب ــــاقی بری س زان مــــی کــــز آن صــــعود کنــــد جــــان نــــازلم

ـــی کـــه بـــی ـــاز شـــود قلـــب عاشـــقمزان م نیــم ــس ملهم ــن نف ــود ای ــئن ش ــه مطم ــی ک زان مـــارقم ـــود اوصـــاف ف ـــع ش ـــه مجتم ـــی ک زان م

ی که شسـت و شـود هـم از فـیض جـام اوزان مـــدل کـــارگر شـــود ـــوتش جـــو ب زان مـــی کـــه ق

ـــرده ـــه پ ـــی ک ـــردرمزان م ـــاره ب ـــه یکب ـــا هم هــــرده عشــــاق راســــت کــــن ــــوای پ مطــــرب ن

هـــاش بـــرقص آورد تـــنمزان نـــی کـــه نغمـــهــالکم ــن جــان س ــود ای ــه منجــذب ش ــی ک زان نـــی کـــه منکشـــف شـــود از وی حـــوایجم زان ن یقمزان نــــی کــــه منفســــح شــــود از وی مضــــا

ــــم ــــود از وی رواتق ــــق ش ــــه منفت ــــی ک زان ن زان نـــی کـــه هســـت گـــردد از آن جســـم فـــانیمـــم ـــر مهلک ـــردد از آن زه ـــهد گ ـــه ش ـــی ک زان نــــل ــــل را دلی ــــنم عق ــــق م ــــام عش ــــا در مق تــه شــغل د ــادا چــه در ســلوک و چــه در جذب لب

مقــــــابلمســــــان درخــــــوش جاگرفــــــت آینــــــه زو جلــــــــوه گــــــــر بدیــــــــده مثــــــــاىل ممــــــــاثلمــــــــابلم ــــــــده ق ــــــــه گردی او گــــــــاه همچــــــــو آین

ــــــدد دیوانــــــه گشــــــته الســــــلمسام کــــــه نــــــه بنــــــا دل ب ــــــت ــــــایلمط ــــــته م ــــــو گش ــــــروی ت اق اب

ـــــاحلم ـــــیدی بس ـــــو نکش ـــــف ت ـــــه ط ـــــر زانک گــــــت تــــــو گشــــــود ز مشــــــکلم دل عقــــــدانگش

ـــــاکلم ـــــر مش ـــــو یکس حـــــل شـــــد وی خـــــوب ت تــــــا حــــــل کــــــنم بــــــروی تــــــو کــــــل مســــــایلم

ن عـــــروج کنـــــد جســـــم ســـــافلمزان مـــــی کـــــز آ زان مـــــــی کـــــــه پاکبـــــــاز شـــــــود روح کـــــــاملمــــــی کــــــه متصــــــل شــــــود آن سرواصــــــلم زان مـــــادلم ـــــه متحـــــد شـــــود اخـــــالق ع ـــــی ک زان م نقــــــــــش رســــــــــوم باطلــــــــــه را از رســــــــــائلمــــــــــایلم ــــــــــام وس ــــــــــود زتم ــــــــــع ش دل منقطـــــلم ـــــاره بگس ـــــم یکب ـــــدها ه ـــــه بن ـــــی ک زان مــــــایلم ــــــرتو ح ــــــر س ــــــود ز نظ ــــــع ش ــــــا مرتف ت

ـــــرده ـــــه پ ـــــی ک ـــــد آورزان ن ـــــاش بوج ـــــمه د گل زان نــــی کــــه منبعــــث شــــود ایــــن جســــم حــــایلمــــــازلم ــــــی کــــــه منطــــــوی شــــــود ازوی من زان ن زان نــــــی کــــــه منشــــــرح شــــــود از وی دالیلــــــمــــــق شــــــود از وی معــــــاقلم زان نــــــی کــــــه منطلــــاقلم ــــان ع ــــردد از آن ج ــــت گ ــــه مس ــــی ک زان ن زان نـــــی کـــــه نـــــوش گـــــردد از آن ســـــم قـــــاتلمــــــــــه دالل جــــــــــاهلم ــــــــــام عاقل ــــــــــا در مق ت

ل بـــــــاطلماحقـــــــاق حـــــــق همیشـــــــه و ابطـــــــا

در مدح حضرت مشتاقعلی قدس سره کوی تو سوی کوی توچون موی توای محتشماستراهی

ها چـون عقـده هـای تـو بتـوبسیار در وی عقده راهیست وضاح و مبني لیک از یسـار و از یمـني عشاق مست ذوفنـون سـر تـا بپـا عشـق و جنـونــان در مســجد و در میکــده ــر زب ــو ورد ه ذکــر ت

ــ ــان ای ن ــر مچــنياز خاکی ــان عــزت ب ازنني دام روزی که چون سرو روان سوی چمن آئی چمان

منسوخ سازی ای عجبدولبچوندرگفت آری دلــرب چــو بیــدار آمــده چــاالک و عیــار آمــده تــو بانیــاز او نــازنني تــو تــريه بخــت او مــه جبــني ساقی گالب و مـی بهـم ترکیـب کـن انـدر قـدح

ــک و تاریــک و ســیه ــوالنی و پــرپیچ و خــمباری ط بســـیار در وی دامهـــا چــــون دامهـــای خـــم بخــــم وانـــدر مراصـــد در کمـــني در هـــر قـــدم یـــک شـــريدمـــرم ـــان ح ـــک گوی ـــون لبی ـــته چ ـــت بس ـــرام کوی اح نـــام تـــو حـــرز هـــر جنـــان در کعبـــه و بیـــت الصـــنم آخـــر غـــزاال بـــیش از ایـــن وحشـــی مشـــو از مـــامرم ســرو ســهی را بــني چســان در گــل فــرو رفتــه قــدم

از عـــرب طـــرز مالحـــت از عجـــم رســـم فصـــاحت ایــــدل تــــرا کــــار آمــــده تــــا چنــــد خســــبی التــــنمــــم ــــتکني او تاجــــدار و محتش ــــار و مس ــــو خاکس ت مطـــرب ربـــاب و نـــی بهـــم تـــالیف کـــن انـــدر نغـــم

۱۰۴

ــوه ــد جل ــا رخ نمای ای از صــنع وهــاب الصــورت باطــل معــدوم خــوش بیــنم وجــود حــق عیــان در

ای شـاه درویشـت مـنم درویـش بیخویشـت مـنم اغیار گرداگرد من لشکر بـه لشـکر صـف بصـف عــزت کجــا مانــد مــرا مــن دور و ایشــان مقــرتب لطف است ما را قهر تو نوشسـت مـا را زهـر تـوـــني ـــان یق ـــاه ماه ـــني ایم ـــاهان زم ـــاه ش ای ش در حضرت علم و عیان نور تـو کشـاف الحجـب بر بابت اصحاب طرب چه با ادب چه بی ادب جودت بری از الولـن بـودت عـری از مـا و مـن نـــور جمـــال عصـــمتت هرگـــز نگـــردد مختفـــی در معرض جـوالن توخرگـوش وش گـرگ جـری کوچــک بــه نــزد همتــت دریــای پهــن مــوج زن بــا شــمس نــور کاملــت شــمس مضــیئی آمــد هبــا

ای رخسار تو شمس الضحیعالم همه یک ذره گــــــرار روی تــــــو اســــــکندر آئینــــــهدآئینــــــه

ـــنم ـــاقت م ـــتاق عش ـــنم مش ـــتاقت م ـــاه مش ایش از جــــور اغیــــار دغــــا مســــتدرجني بــــی حیــــاـــن ـــردود ک ـــاد را م ـــن حس ـــرود ک ـــار را مط اغی گیســـوی لیـــل مـــدلهم تـــا گشـــته ســـتار الضـــیا جــان محبــان س بســر بــا نــورت ای نعــم المفــر ارواح اعــــدای لــــزج بــــاکرب و کینــــه مــــزدوج

ای از حســـن خـــالق العـــدمبرقـــع گشـــاید عشـــوه در حــــادث موهــــوم خــــوش بیــــنم رخ شــــاه قــــدم یــــار وفــــا کیشــــت مــــنم ایــــن الوفــــا ایــــن الکــــرم

ـــو ور ـــوش ت ـــام خ ـــدمن ـــه دمب ـــه بلحظ ـــن لحظ د مــرا مــن خــوار و ایشــان محــرتم ــد م حرمــت کجــا مان تریـــاق باشـــد بهـــر تـــو گـــر روز و شـــب نوشـــیم ســـمـــنعم ـــاض ال ـــور دیـــن ســـلطان فی ـــه ن ای نعمـــت الل در ظلمـــت شـــک و گمـــان روی تـــو مصـــباح الظلـــمـــم ـــند از فضـــلت نع ـــب نوش ـــیش از تقاضـــا و طل پ شانت برون از علم و ظـن ذاتـت فـزون از کیـف و کـم ذیـــــل کمـــــال عفتـــــت هرگـــــز نگـــــردد مـــــتهمــــه صــــفت شــــرياجم ــــو رو ب ــــدان ت در عرضــــه میـــــم ـــــاب هم ـــــت ادراک ارب ـــــل عزت ـــــه ز ذی کوتـــد چـــونم ـــم وســـیع آم ـــاملت ی ـــر جـــود ش ـــا بح ب

ـــره ـــک قط ـــه ی ـــونني هم ـــدیمک ـــو مانن ـــتی ت ای هس ســـاقی بـــزم کـــوی تـــو ترکیـــب ســـاز جـــام جـــمــم ــد باشــم جفــت غ ــا چن ــنم ت ــت م در عاشــقی طاق

ــا ــن جف ــر م ــد رود ب ــتم بیح ــن س ــر م ــود ب ــزون ش افـــــري دم ـــــاره از شمش ـــــن یکب ـــــابود ک ـــــرار را ن اش رخســــار روز مبتســــم تــــا گشــــته کشــــاف الــــبهمــــادابهم ــــه ب ــــواره چــــون شــــري و شــــکر آمیخت هم همــــواره بــــادا ممتــــزج یکســــر بظلمــــات نقــــم

در مدح حضرت مشتاق علی قدس سره دور محنت دوریســـت پـــر ز محنـــت و قرنیســـت پـــر ز غـــم

ه مقبـــول وروشـــناساشـــراک و منقصـــت شـــد مــــردان حــــق غریــــق بــــال گشــــته ســــر بســــرـــــص ـــــت اخ ـــــده راح ـــــوام ش ـــــتانس ع مســـت حـــرف عـــدل ـــوان گف ـــان نت ـــم ظالم از ظل رو بــــه وشــــان بــــدعوی شــــريی بجلــــوه گــــاهــــرگ ــــون گ ــــري و زب ــــته اس ــــه گش ــــان گل چوپـــر خـــاک خـــون بـــی گنـــه از ظلـــم ریختـــه بــــیش ــــاس م ــــدر لب ــــده ان ــــوه آم گرگــــان بجلـــــا ـــــغ داشـــــته گـــــردون ز طوطی نشـــــکر دریــــــدم زدن ــــــوی ق ــــــهل در ره دع ــــــیار س بســــم ــــد حک ــــدوان کنن ــــرو ضــــعیف بع ــــر ره بـــــو ـــــار س ـــــز از چه ـــــته راه گری ـــــدود گش مســــــنت ــــــر ف ــــــن دور پ ــــــاه در ای ــــــود گریزگ نب یعنـــــی علـــــی عـــــاىل اعـــــال کـــــه ســـــایالن

ـــــم ـــــه ال ـــــان هم ـــــه مشـــــقت و درم راحـــــت همــــــتهم ــــــردود و م ــــــده م ــــــت ش ــــــد و معرف توحی خاصـــــــان رب اســـــــري جفـــــــا گشـــــــته دمبـــــــدمـــــــم ـــــــت اع ـــــــده محن ـــــــتقبل خـــــــواص ش مس

هالن نتـــــــوان زد دم از حکـــــــماز جهـــــــل جـــــــاــــــه ز غــــــم گوشــــــه اجــــــم شــــــريان حــــــق گرفت گرگــــــان ظلــــــم پیشــــــه شــــــده حــــــارس غــــــنم پامـــــــال گشـــــــته پیکـــــــر خاصـــــــان محـــــــرتمـــــــزار در نغـــــــم ـــــــدلیب بگل زاغـــــــان چـــــــو عن بــــر گــــاو و خـــــر مبــــاح گـــــالب و شــــکر بهـــــمــــــــدم ــــــــی زدن ق ــــــــعب در ره معن ــــــــیار ص بس بــــــــر بیــــــــدل نحیــــــــف بطغیــــــــان رود قلــــــــمــــــــــه و از قــــــــــوت ســــــــــتم از شــــــــــدت زمان

ـــــــــاب مرتضـــــــــوی صـــــــــاحب کـــــــــرماال جنـــــــم ـــــــیده بجـــــــز نع ـــــــتش نچش ـــــــاب نعم از ب

۱۰۵

ــــه ــــه ال ال ــــز ب ــــدی ج ــــرف النش ــــاطق بح نــــب ذوالفقــــار وی آمــــد چــــو حــــرف ال ترکی ذاتـــش کـــه هســـت واجـــب ممکـــن نمـــا کنـــد

ه او از ره ادبســـــــــاید بخـــــــــاک درگـــــــــــــوان ــــی ت ــــرق ک ــــی ف ــــور عل ــــتاق را ز ن مش تــــــا انظــــــالم لیــــــل بــــــود ســــــاتر الضــــــیاـــــــــی ـــــــــو همـــــــــواره منجل ـــــــــه وىل ت آئین هـــــم ســـــینه عـــــدوی تـــــو پیوســـــته منکـــــدر

اال هوالــــــــــذی خلــــــــــق النــــــــــور و الظلــــــــــم تـــــا نفـــــی ســـــازد از دو جهـــــان صـــــورت عـــــدم از صــــــورت حـــــــدوث عیـــــــان معنـــــــی قـــــــدم دایــــــــم جبــــــــاه عــــــــزت شــــــــاهان محتشــــــــم باشــــــد تجــــــانس دو ظهــــــور اقتضــــــاش ضــــــم تــــــــا ابتســــــــام روز بــــــــود کاشــــــــف الــــــــبهمــــــم ــــــار ه ــــــی از غب ــــــور عل ــــــیض ن ــــــادا ز ف ب

ــــــاد ــــــمب ــــــت نق ــــــم و ظلم ــــــت ظل ــــــه نقم ا ب

در مدح حضرت معصوم علیشاه قدس سره قلب عالم آســـمان چـــو آس و قطـــبش جـــان کامـــل آمـــده صاحب دل کیست آن کز حضرت حق سـوی مـاـــــام اوال بگذشـــــته از ناســـــوت ســـــجینی مق بعــد از آن از حضــرت الهــوت علیــني منــاص روی او فرازنگــــــــان را قبلــــــــه روی امیــــــــد

ــــود دل د ــــامع ب ــــرزخ ج ــــان حضــــرتنيب ر می قابـــل آن فـــیض الهـــوتی شـــده از یکطـــرفــده ــمل ش ــان بس ــوق ج ــزه معش ــرف از غم یکطـــا در بحـــر جمـــع یکطـــرف غـــرق جـــالل کربیـــران ـــیم بیک ـــای عظ واجـــب و ممکـــن دو دری معنیش بحـر اسـت وصـورت مـوج در نـزد خـرد صد جهان دل در یکی مشت گلـی مضـمر شـده گـــاه مستســـقی عطشـــان یکـــی جرعـــه ز مـــی

ــــدر دو ــــده تسلســــل فضــــل اوگــــاه ان ر افکنـــاىل جـــان و دل ـــد الاب گـــاه عاشـــق گشـــته رنــو مــن رآنــی قــد رای الحــق گفــت گــاهی از عل در عبودیت گهـی سـر تـا بپـا عجـز اسـت و درد آن همـــه اوصـــاف ربـــانی کـــه نایـــد در شـــمار حضـــرت انســـان کامـــل کیســـت معصـــوم علـــیــــه ــــد رخ افروخت ــــتان هن ــــل از گلس ــــو گ همچ

ــو ــن ت ــر راه عشــق از م ــه به ــلایک میرپســی دلیــال ــو میجــوئی حب ــر صــید دل از مــن ت ایکــه به

انـــددر فنـــون ســـحر بســـیاری رســـایل گفتـــه ایکــــه در حــــل عقــــود مشــــکالت راه عشــــق

ــه حــلاز کــرم کــن عقــده ــا جمل هــای مشــکل مــده ــت عق ــت حکم ــا سرانگش ــا ز دلب ــا بگش ه

ـــی ـــدهب ـــاز از خـــرمن گـــردون دون گردی ـــدنی انـــار ـــد چـــه ک ـــه زاه ـــا قبل ـــرا ب ـــقم م ـــافر عش ک

ـــع کـــریم مـــی نگـــر شـــاها باشـــک ســـایلم طب

قلـــــب عـــــالم جـــــان پـــــاک صـــــاحب دل آمـــــده نــــزل بمنــــزل آمــــدهاز خــــودی بیخــــود شــــده م

ـــــده ـــــوت واصـــــل آم ـــــام حضـــــرت اله ـــــا مق تـــــــده ـــــــل آم ـــــــالم ک ـــــــا ع ـــــــه زاد ره ت دل گرفت مـــــوی او دیوانگـــــان را خـــــوش سالســـــل آمـــــدهــــــل آمــــــده گــــــاه فاعــــــل آمــــــده دل گــــــاه قاب یکطــــــرف در عــــــالم ناســــــوت فاعــــــل آمــــــدهـــــده ـــــمل آم ـــــزه بس ـــــرف از غم ـــــدالنش یکط بیــــده ــــرق ســــاحل آم ــــع ســــوی ف ــــرف از جم یکط

فاصــــــل آمــــــدهبــــــرزخ الیبغیانســــــت او کــــــه ــــده ــــکل آم ــــخت مش ــــا س ــــن معم ــــز ای حــــل رمــــده ــــل آم ــــیار عاق ــــه هش ــــت و گ ــــد مس ــــاه رن گ گـــــاه بـــــر میخوارگـــــان ســـــاقی بـــــاذل آمـــــدهــــــده ــــــادل آم ــــــد قســــــام ع ــــــدازه ده گــــــه بان گـــــه معشـــــوق خـــــوش شـــــريین شـــــمایل آمـــــده مـــــا عرفنـــــاک گهـــــی فرمـــــوده نـــــازل آمـــــده در ربوبیـــــــــت گهـــــــــی رب مکمـــــــــل آمـــــــــدهـــــده ـــــل آم ـــــان کام ـــــر حضـــــرت انس ـــــدا ب از خ

جنـــــاب حـــــق پـــــی ابطـــــال باطـــــل آمـــــده کـــــزـــــده ـــــادل آم ـــــان همچـــــون عن ـــــش ایرانی ـــــر گل ب

تــــــر از کــــــل دالیــــــل آمـــــــدهروی او واضــــــح مــــــوی او محکمــــــرت از کــــــل حبایــــــل آمــــــده

ــــــالغ ــــــر از کــــــل رســــــایل آمــــــدهچشــــــم او ب تــــده ــــو حــــالل مشــــاکل آم خــــوش سرانگشــــت ت

ــــــده ــــــدهعق ــــــائل آم ــــــیار در دل از مس ــــــا بس هـــــو را حـــــالل مشـــــکل آن انامـــــل آمـــــده کـــــه ت

ـــدهشـــهخو ـــنابل آم ـــن خـــرمن س ـــان را چـــو زی چین دل ســـــوی محـــــراب ابـــــروی تـــــو مایـــــل آمـــــدهـــــده ـــــب اکـــــرام ســـــایل آم ـــــل جان ســـــخت مای

۱۰۶

من بتـو محتـاج و تـو از مـن غنـی لـیکن بـذات چــون تــو مشــتاقی بکشــت خشــکم ای ابــر کــرم فـــیض فضـــل خـــود زجـــان مســـتمندم وامگـــري انــدتــا محاســن بــا مســائی خــوش معــادل گشــته

ــــد ــــا اب ــــزل ت ــــاد من ــــاىل ب ــــتانت را اع دوس

وصــــف مشــــتاقی تــــرا اعظــــم خصــــایل آمــــده ســــــبز و نضــــــارم ز فیاضــــــیت حاصــــــل آمــــــده کــــه رذایــــل جملــــه از فضــــلت فضــــایل آمــــدهــــده ــــل آم ــــوش مقاب ــــل خ ــــا رذای ــــا فضــــایل ب ت دشــــــمنانت را اســــــافل هــــــم منــــــازل آمــــــده

در مدح حضرت موىل المواىل علی علیه السالم انسان کامل کامل قطب و گردون همچو آسستیوجودشخص

از انــرو اهــل دانــش آســمان خواننــد گردونــرا از آنــرو اهــل بیــنش مــرد حــق را قطــب گفتنــدی تـرعوام الناس را نسـناس خوانـدن هسـت الیـق

ــاىل را ــز حــق تع ــتی ج ــیاً انگاش ــیاً منس ــو نس چ فی ذات الله است از قول پیغمـربعلی ممسوس

عرب گفتیممسوسشگشتمجنونراکههرآنکس بــه پیغمــرب همــی گفتنــد مجنــون شــد علــی مانــا عیان شد مستی جانش مگر جن کرده مس او را پیمرب گفت ممسوس است حیـدر مسـت و آشـفته

ممسوس فی ذات الله است ایقاصراندیشانعلی ئیجــالل کربیــا چــون بحــر و حیــدر مــاهی آســا

علی ممسوس فـی ذات اللـه آمـد ال بـذات اللـهــور خــدا مغمــوس آمــد جــان پــاک او چــو در نـــود از آنســـتی چـــو نـــور او بجـــز نـــور خـــدا نب شــه جــم بنــده کانــدر مجلــس رنــدان خــاص اوــاک او ــز پ ــز مغ ــی ک ــق ذات اعظم ــیم الخل عظــــا صــــنعت اکســــري رای او ــــی ب اگــــر پرداخت دم از مـــردی زدی چـــون همـــتش آبـــاء علـــویرا

ــــهاال ــــذیر الل ــــا ن ــــم ی ــــدثر ق ــــا الم ــــا ایه یــرون ــق ظــاهر کــنآ شــمهب ــر خل ــی ب ای شــان عل

مــرتس از نــاس بلــغ فــی علــی کــل مــا انــزل علــی را گــر اطاعــت نــاوری ایــدل خجــل مــانی علــی را شــو ز مشــتاقان کــه هــر مشــتاق جــانرياــــني آمــــده حســــان ــــا مــــادح خــــتم النبی اال ت بمــــدح مرتضــــی بــــادا زبــــانم دایمــــاً نــــاطق

ا بـــــر قطـــــب دوران و اساسســـــتیوجـــــود آس ر ـــد آسســـتی ـــر وجـــود مـــرد حـــق مانن کـــه گـــردان بــــتی ــــوت بیقیاسس ــــزل تمکــــني ثب ــــدر من کــــش ان بخاصــــان خدامخصــــوص ایــــن اطــــالق ناسســــتیــــتی ــــل شناسس ــــارف کام ــــرد ع ــــاس م ــــرو ن از آنــتی ــی را خــوش مساسس ــا ذات خــدا جــان عل ــه ب کـــتی ـــود او تماسس ـــا وج ـــن را ب ـــه ج ـــی ک از آن معن

سـتی نـه خـواب و نـه نعاسسـتیکه آنشـه را نـه خورد معــــاین شــــورش ســــرش نــــه در ســــرت و لباسســــتی نــه زانگونــه کــه جــن بــا جــان ممسوســان مماسســتیــــــريا در بحــــــار عــــــزت حــــــق ارتماسســــــتی عل کـــه انـــدر بحـــر قـــدرت دایـــم او را انغماسســـتیـــتی ـــاس و لماسس ـــی وصـــف امس ـــرد را ک ـــی ف عل از آن شـــــــمس فلـــــــک را از رخ او اقتباسســـــــتی

ــــــی پیغ ــــــور عل ــــــرا التماسســــــتیکــــــه از ن مربان چون ساقی و شمس و قمر چون جام و کاسستیفلک

وجــود حضــرت روح القــدس چــون یــک عطاسســتی زر قلـــــب همـــــه پیغمـــــربان همچـــــون نحاسســـــتی زیــــاران امهــــات آســــا همــــه حــــیض و نفاسســــتیـــدر پالسســـتی ـــد ان ـــا بچن ـــده خـــود را ت بگـــو پیچی مگـــر جـــان تـــرا از طعـــن مشـــت خـــس هراسســـتی

ـــ را از شـــر ناسســـتیکـــه حفظـــم عاصـــمی جـــان ت در آنروزیکــــــه یــــــدعی باالمــــــام هراناسســــــتیـــــی جناسســـــتی ـــــه خـــــویش در معن بمشـــــتاق الیــــــتی ــــــان بوفراسس ــــــجاد ج ــــــد س ــــــا حام اال ت بمغـــزم تـــا کـــه عقـــل و فکـــر و تـــدبري و حواسســـتی

اوصاف علی چیســــــت گــــــل دفــــــرت اوصــــــاف علــــــی طبــــــــق ســــــــیم شــــــــکوفه بــــــــر ســــــــرـــــــش ـــــــر ورق ـــــــن ه ـــــــف چم ـــــــرت لط دف تـــــــا شـــــــود عـــــــارف ســـــــیمای جمـــــــال

ــــــــی ــــــــل وصــــــــاف عل ــــــــن بلب ــــــــت ای کیس کنــــــــد اتحــــــــاف علــــــــیبوســــــــتان مــــــــی

ـــــــــــی شـــــــــــرح مجموعـــــــــــۀ الطـــــــــــاف عل دل شـــــــــــده واقـــــــــــف اعـــــــــــراف علـــــــــــی

۱۰۷

ذات مطلـــــق شـــــده بـــــر صـــــورت اصـــــل لـــــــــبش از لـــــــــو کشـــــــــف اردم نـــــــــزدیـــــــد نـــــــاف احمـــــــد لـــــــب حیـــــــدر بمکی کاشـــــــــــــف حـــــــــــــرف معـــــــــــــانی ازل قاســــــــــم جنــــــــــت و نــــــــــريان آمــــــــــدـــــــــوت ـــــــــک و ملک ـــــــــأه مل ـــــــــاذل نش ب ذات حـــــــــق را نبـــــــــود جـــــــــای مقـــــــــام اهــــــــــــــل دل را بمقــــــــــــــام زلفــــــــــــــی شــــــــــــاهباز ازىل همــــــــــــت اوســــــــــــتــــــــــودت ــــــــــا ش ــــــــــنو ت ــــــــــیمن بش المه واســـــــع الـــــــذیل شـــــــود آنکـــــــه زنـــــــد

مرغ عظــــــــــیمعلــــــــــی اعظــــــــــم ســــــــــی گـــــــــر نـــــــــور علـــــــــی اعلـــــــــیجلـــــــــوه

ـــــــی مشـــــــتاق کیســـــــت جـــــــز نطـــــــق عل خـــــــــرمن و خوشـــــــــه مـــــــــاه و پـــــــــروینـــــــه خـــــــرمن ـــــــن ن ـــــــاد مســـــــتغنی از ای ب

ـــــــــوه ـــــــــیجل ـــــــــاف عل ـــــــــه ص ـــــــــر ز آین گــــــــی ــــــــاف عل ــــــــه کش ــــــــدی ناطق ــــــــی ش ک

ـــــــــه ـــــــــناف ـــــــــی ن ـــــــــا داد بس ـــــــــیه اف عل منطـــــــــــــق بـــــــــــــالغ حـــــــــــــراف علـــــــــــــیـــــــــــــی ـــــــــــــذ صـــــــــــــراف عل ـــــــــــــر ناف نظـــــــــــی قبضـــــــــــه باســـــــــــط االطـــــــــــراف عل جـــــــــــز دل واســـــــــــع االکنـــــــــــاف علـــــــــــی کـــــــــــه رســـــــــــاند بجـــــــــــز از الف علـــــــــــی طـــــــــایر چـــــــــرخ چـــــــــو خطـــــــــاف علـــــــــی منکشـــــــــــف معنـــــــــــی اشـــــــــــراف علـــــــــــیــــــــــی ــــــــــاف عل ــــــــــن اعط ــــــــــگ در دام چنـــــــــــی ـــــــــــاف عل دل ســـــــــــلطان رســـــــــــل ق از زجـــــــــــــــاج دل شـــــــــــــــفاف علـــــــــــــــیــــــــــی ــــــــــادح و وصــــــــــاف عل ــــــــــد و م حام

ـــــــــ ـــــــــود حاصـــــــــل اوق ـــــــــا ب ـــــــــیت اف علـــــــــــی ـــــــــــاف عل ـــــــــــادم االلح ـــــــــــایل ع س

عشاق علی چــــــــرخ بنیــــــــان نــــــــه اطبــــــــاق علــــــــیـــــــــد ـــــــــر اح ـــــــــمد وت ـــــــــق ص ذات مطل نــــــــور احمــــــــد صــــــــنم دیــــــــر وجــــــــود ذات حــــــــق گــــــــنج طلســــــــمات اســــــــماءــــــــــــــد ــــــــــــــق آم ــــــــــــــی متخل ذات اعل حـــــق مطلـــــق کـــــه بـــــود عـــــني صـــــواب باطـــــل محـــــض کـــــه شـــــد عـــــني خطـــــا دمبـــــــدم بـــــــررخ هـــــــر دل بـــــــاز اســـــــتــــــــــــت ــــــــــــالم ذر عهدالس ــــــــــــود در ع ب

ـــــــــردش شـــــــــوقی ـــــــــرخ اعظـــــــــمگ چ دل عشــــــــــــاق زجــــــــــــاجی صــــــــــــافی نامیــــــــــات آمــــــــــده مــــــــــرزوق تمــــــــــامـــــــــــــــوتی ـــــــــــــــن اله ـــــــــــــــبالن چم بلـــــی اســـــت ـــــاطق عل ـــــه ن ـــــاب الل خـــــود کت ذوق ارواح مواجیـــــــــــــــــــد همـــــــــــــــــــهــــــــــانرا همــــــــــه وهــــــــــاب صــــــــــور غیبی شــــــــــــــمع نــــــــــــــورعلی و پروانـــــــــــــــهـــــــــود؟ ـــــــــه ب ـــــــــق ک ـــــــــل رزق خالی کاف نیســـــــت جفتـــــــیش بجـــــــز نـــــــور بتـــــــولـــــــــی شـــــــــد مشـــــــــتق از دل فـــــــــیض علـــــــــک ـــــــــم مهل ـــــــــده س ـــــــــمن ش دم دش

ینـــــــــــــه اشـــــــــــــراق علـــــــــــــیمهـــــــــــــر آئ معنـــــــــــی صـــــــــــورت اطـــــــــــالق علـــــــــــیـــــــــــی ـــــــــــی مصـــــــــــداق عل صـــــــــــورت معنــــــــــــی ــــــــــــاق عل ــــــــــــه، انف ــــــــــــات الل کلم وصـــــــــــــــفهای ازل اخـــــــــــــــالق علـــــــــــــــیـــــــــــی ـــــــــــاق عل ـــــــــــق شـــــــــــده ز احق متحقـــــــــــی مضـــــــــــمحل گشـــــــــــته بازهـــــــــــاق علـــــــــــــی دری از رحمـــــــــــــت و اشـــــــــــــفاق عل رمـــــــــــزی از معنـــــــــــی میثـــــــــــاق علـــــــــــیـــــــــــی ـــــــــــو اشـــــــــــراق عل عکســـــــــــی از پرتــــــــــــــــی ــــــــــــــــاده رواق عل ــــــــــــــــدر آن ب ونــــــــــــــــی ــــــــــــــــر ارزاق عل ــــــــــــــــرات مط قط

ی آمــــــــــــده نطــــــــــــاق علــــــــــــیهمگـــــــــــــــــــــــی ـــــــــــک اوراق عل ـــــــــــک بی ـــــــــــا ی انبی

ای از یـــــــــــــــم اذواق علـــــــــــــــیرشـــــــــــــــحهـــــــــــــی نظـــــــــــــر همـــــــــــــت خـــــــــــــالق علــــــــــــــــی ــــــــــــــــاق عل ــــــــــــــــوتی دل عش ملک کـــــــــــف بـــــــــــا وســـــــــــعت رزاق علـــــــــــی هســـــــــــــتی منفـــــــــــــرد طـــــــــــــاق علـــــــــــــی دل پـــــــــــــــــــــــــــاکیزه مشـــــــــــــــــــــــــــتاقعلی دم مشــــــــــــتاق چــــــــــــو تریــــــــــــاق علــــــــــــی

۱۰۸

ترکیب بند

ــــرا گــــر از دل مــــا بگســــلند نســــبت زلــــف تـــ ـــمان از ج ـــدد آس ـــر نبن ـــدمتم را گ ـــرخ ان کم

ــــم ــــکني دل ــــر تس ــــمان را به ــــد کآس روزی آی گــــر بــــدیر ســــینه نــــاقوس دلــــم گویــــا شــــودـــد ـــم واکنن ـــو از ه ـــف ت ـــر زل ـــای س ـــر چلیپ گ

ــته ــت بس ــد الف ــت عق ــاول بزلف ــقان ک ــدعاش ان ذوالفقـــــار البکـــــف گرينـــــد مـــــردان خـــــدا

ــلند ــا بگس ــه چــرخ مین ــان ن ــات از می ــن نطاق ایــــلند ــــای جوزابگس ــــش حمایله ــــر و دوش از ب

اش عقــــد ثریــــا بگســــلنددهتــــا گشــــاید عقــــ دیریــــان زنجــــري نــــاقوس مســــیحا بگســــلند از میـــان زنـــار طاعـــت قـــوم ترســـا بگســـلند حبـــل رغبـــت آخـــر از اوىل و آخـــر بگســـلندـــلند ـــدا بگس ـــد جـــان اع ـــل الوری ـــا از آن حب ت

ــــار ــــل و نه ــــان ســــازند هــــر لی الجــــرم ورد زبــــــار ــــــیف االذوالفق ــــــی ال س ــــــی اال عل الفت

ـــل ـــر محم ـــز مه ـــالک را ک ـــه اف ـــدبســـتهناق انـــم ـــرهم زن ـــان ب ـــاق جه ـــه آف ـــون ن ـــامن مجن ت

ــرده ــر پ ــه یکس ــا ن ــردرمت ــم ب ــتی از ه ــای هس هــک در روز و شــب ــد فل ــدمتم باش ــع خ ــا مطی تـــــج راه ـــــودگی از رن ـــــی آس ـــــقم پ در ره عشــــــا ــــــاگران کربی ــــــرتم خنی ــــــزم عش ــــــر ب به

ــرده ــوه راســخ ک ــاد را چــون ک ــني اوت ــر زم ــدب ان

ـــته ـــدل بس ـــر مجنونـــان بی ـــی به ـــر لیل انـــدمهـــه ـــته از ن ـــل بس ـــای دل سالس ـــم بپ ـــدافالک ان

انــدهــا از آب و از گــل بســتهپــیش چشــمم پــرده انـــدبـــر بـــرودوش وی از جـــوزا حمایـــل بســـته

ـــد ـــازل بســـته ان ـــا من ـــک زیب ـــاق فل ـــه اطب از ن انـــدبـــردف افـــالک از انجـــم جالجـــل بســـته انــــدسلســــله بــــروی پــــی دفــــع زالزل بســــته

همــــت مــــردان نگــــه دارد زمــــني از اضــــطراب ایلیــــا یــــا باحســــن یــــا بــــاترابیــــا علــــی یــــا

ــه روشــن کــرده ــدر فلــک زینگون ــدمهــر را کان ان تـــا یکـــی تخـــم عمـــل کـــارم بـــارض معرفـــت تــــا گشــــایم دیــــدۀ نظــــاره بــــر اقلــــیم غیــــب پادشـــــــــاهان اقـــــــــالیم جـــــــــالل کربیـــــــــاــــاد ــــی نه ــــوت قدوس ــــوت اله ــــاکنان خل س انــدوســعت ارض و ســما را تنــگ برخــود دیــده انـــدبـــر رخ خـــتم رســـل نـــام علـــی بنوشـــته

ــــد چهــــره ــــا نمای ــــۀ مــــن کــــردهت ــــدام آئین ان انــدسـر بسـر یکـدیگر ایــن افـالک خـرمن کـرده انـــداز دلـــم انـــدر ســـرای ســـینه روزن کـــرده انـــدســالها بـــر تخـــت دل مـــا را نشـــیمن کـــرده انـددایم انـدر خلـوت جـان جـا و مسـکن کـردهـــرده ـــني ک ـــود مع ـــرای خ ـــرا ب ـــوت دل ـــدخل ان نـدارمز حسن و عشق از ایـن آیـت مـربهن کـرده

ـــــــــــم ـــــــــــوالفردالعلی االعظ ـــــــــــه االه الال جـــــــل مـــــــن الغـــــــريه رب قـــــــدیم اکـــــــرم

بــر زمــني تــا ســقف ایــن نــه طــارم اخضــر زدنــد بوالعجــب بینــی چشــمم بدکــه نقاشــان غیــب تـــا نگـــردد منحـــرف از مرکـــز جـــانم فلـــک غرقــــه بحــــر فنــــا میخواســــت گــــردد آســــمانــــوریده دالن ــــد ش ــــر افکندن ــــی در بح شورش

ســـوز دلـــمآتـــش انـــدر نـــی در افکندنـــد از

ــــد ــــر زدن ــــر س ــــا ب ــــا را چرته ــــاهان بق پادش نقشــهای بوالعجــب بــر ســطح ایــن پیکــر زدنــد در میـــان هـــر دو قطـــب آســـمان محـــور زدنـــد کشـــتی آســـا از وجـــود مـــا بـــر آن لنگـــر زدنـــدــــــد ــــــاق در آذر زدن ــــــی عش ــــــی از گرم آتش

ام بـــر بــــادۀ احمـــر زدنــــدرنگـــی از گلگونــــه

۱۰۹

ــده ــه حــق را دی ــا جمل ــرا ی ــدر م ــاظران کان ــدن ان

ـــ ـــدب ـــوثر زدن ـــاقی ک ـــت س ـــدت ز دس ادۀ وح

کــوثر و تســنیم و کــافور اســت و دیگــر سلســبیل هـــر یکـــی رشـــحی ز جـــام فـــیض آنشـــاه جلیـــل

انــــدســــاقیان کربیــــا ســــاغر بمــــا بخشــــیده بخشـــیان غیـــب بهـــر زاهـــدان بخـــش نعـــیم

ـــــا اول خـــــرابم کـــــرده ـــــات فن ـــــددر خراب ان انــــدقــــدو بــــاالئی بــــالی جــــان مــــا را داده

ــ ــی س ــادالن ب ــني کــه چــونهمــت در ی ــا ب ر و پ بخشـــش و بخشـــایش مـــردان راه حـــق نگـــر

انــــددر دلــــم تــــا پرتــــو نــــور علــــی افکنــــده

ـــا بخشـــیده انـــدجـــان مـــا را جـــام فـــیض کربیــیده ــا بخش ــا بحــش لق ــد و بم ــدبخــش کردن انـــیده ـــا بخش ـــۀ جـــام بق ـــم جرع ـــد از آن ـــدبع ان انـــدمبـــتال را زان قـــد و بـــاال بـــال بخشـــیدهـــید ـــدا بخش ـــق گ ـــی دل ـــاهی را یک ـــدهپادش ان

انــدانــد و هــم عطــا بخشــیدههــم خطــا پوشــیده انـــدمـــردم چشـــم مـــرا نـــور خـــدا بخشـــیده

رهــــرب رنــــدان روشــــن دل شــــه مالــــک رقــــاب اش گنجینـــــۀ ام الکتـــــابســـــینۀ بـــــی کینـــــه

ـــت ـــی اس ـــور عل ـــه از ن ـــیم الل ـــور کل ـــۀ ط لمع آســمانها رق منشــور اســت و بــر صــفحات آن حــق بلــوح صــدر احمــد نقــش نــام او نگاشــت

ـــرا ـــنج وی ـــادهک ـــق بنه ـــنج ح ـــا گ ـــدن دل م انــــیط ــــمانهای بس ــــیط آس ــــر مح ــــه بح ــــر ن زی فـــاذکرونی را چـــو اذکـــرکم ز حـــق آمـــد خـــرب

چونکه پاداش آمده» عشقت«را »من عشقنی«

لیلــةالمعراج احمــد طــوری از طــور علــی اســت نقشهای ایـن کواکـب خـط مسـطور علـی اسـتـــت ـــی اس ـــور عل ـــني رق منش ـــتم النبی ـــینه خ س

معمــور علــی اســت ایـن خــراب آبــاد دلهــا بیــت عنصــر نــار مجــرد بحــر مســجور علــی اســت ذاکــر نــام علــی همــواره مــذکور علــی اســت نـــاظر نـــور علـــی پیوســـته منظـــور علـــی اســـت

ــــومعلی ــــرآت معص ــــر م ــــای ب ــــم دل بگش چش بــــني عیــــان نــــور رضــــا فرزنــــد مظلــــوم علــــی

ـــاق علیســـت ـــه اطب ـــان ن ـــرخ بنی ـــکوب چ آش ذات مطلـــــق حضـــــرت فداحـــــد و ترصـــــمد

ســـیمای دیـــر معنـــوی نـــور احمـــد آن صـــنم »بلـی«از حق و از ذرات امکـانی » الست«آن

ذات حق چون گنج و اسمای الهی چون طلسـمــت ــت اس ــق ثاب ــق را باوصــافش تخل ذات مطلــتق شــده ــی مش ــور عل ــور حــق ن ــز ن ــان ک همچن

ســــاغر خورشــــید جــــام نــــاب رواق علیســــت معنـــی آن صـــورت تجریـــد و اطـــالق علیســـت صــــورت عنــــوانی معنــــی مصــــداق علیســــتـــاق علیســـت ـــد و میث داســـتانی از حـــدیث عه وان افاضـــات حقـــایق جملـــه انفـــاق علیســـت وان صــفات اللــه علیــا چیســت اخــالق علیســتـــت ـــتاق علیس ـــور مش ـــا ن ـــی ب ـــور عل ـــد ن متح

ـــــت ـــــه وجـــــه اللهس ـــــتاقعلی آئین ـــــت مش کیس نــور حــق بینــد در او چشــم دل آن کاگــه اســت

ســــــــاقی دور جــــــــام مــــــــی برداشــــــــتـــــــــــه ـــــــــــوی مردان ـــــــــــیده ای ز دل بکش

گـــــــــره از زلـــــــــف او بکـــــــــار افتـــــــــاد پـــــــــــای از ســـــــــــر نمـــــــــــود مردانـــــــــــهـــــــرو ـــــــو س ـــــــتاد چ ـــــــام رضـــــــا س در مق عشــــــق چــــــون صــــــف کــــــارزار آرااســــــتــــــــی ســــــــر بباخــــــــت در ره عشــــــــق مقبلــــــــــد ــــــــــاب آم ــــــــــر العج ــــــــــی مظه عل همـــــــتش جنـــــــبش از فلـــــــک بگرفـــــــت

شـــــــتمطـــــــرب کـــــــل نـــــــوای نـــــــی بردا زاهـــــــــد خشـــــــــکرا زهـــــــــی برداشـــــــــت نـــــــــام حیـــــــــدر گـــــــــره زوی برداشـــــــــتــــــت ــــــی برداش ــــــه پ ــــــر ک ــــــق ه در ره عشــــــــــارودی برداشــــــــــت چشــــــــــم دل از به هــــــــر کســــــــی قســــــــمتی زوی برداشــــــــتــــــک ری برداشــــــت ــــــدبری حــــــرص مل م در صــــــف حشــــــر و یــــــا بنــــــی برداشــــــت عـــــــزمش آرامـــــــش از جـــــــدی برداشـــــــت

۱۱۰

ـــــــبس وجـــــــود ـــــــع ل قـــــــدرتش گـــــــاه خلــــــود ــــــت ج ــــــبس خلع ــــــاه ل ــــــتش گ رحمــــــد صــــــبی ــــــدش ز عه ــــــاد آم خــــــوش بی

ــــــــدگی راز ــــــــتزن ــــــــی برداش ــــــــل ح کــــــــتی راز ــــــــت نیس ــــــــی برداش ــــــــل ش گــــــاده چــــــون صــــــبی برداشــــــت ســــــاغر ب

جرعـــــــــــه جـــــــــــام شـــــــــــوخ مـــــــــــغ زاده کـــــــرد جـــــــان راز نقـــــــش غـــــــم ســـــــاده

یـــــار چـــــاالک و شـــــوخ و شـــــنگ آمـــــد فتنـــــــــــــــه مـــــــــــــــذهب مســـــــــــــــلمانان روی او از بــــــــــــــــــالد روم رســــــــــــــــــید خــــــــوش کمــــــــانی ز ابروانــــــــدر دســــــــت فتنــــــه جــــــوئی نگــــــر کــــــه مــــــا بــــــا اوـــــــــــــرا ـــــــــــــدرنگ م دل بیصـــــــــــــرب و بی در ره ســــــــــــنگالخ عشــــــــــــق بتــــــــــــانـــــــد ـــــــر باش ـــــــر خط ـــــــر پ ـــــــق آن بح عش

آن کـــــــــوه هولنـــــــــاک بـــــــــودعشـــــــــق ســـــــــاقیم ســـــــــاغری بدســـــــــت رســـــــــیدــــــــه از او ــــــــا جــــــــای اوســــــــت ورن دل م عشــــــــــــق برينــــــــــــگ ذات مطلــــــــــــق را

ــــــد ــــــگ آم ــــــام و نن ــــــوش و ن ــــــارت ه غـــــــــد ـــــــــگ آم ـــــــــالم از فرن ـــــــــوی اس س مـــــــــوی او از دیـــــــــار زنـــــــــگ آمـــــــــد

اش خـــــــدنگ آمـــــــدبـــــــر دل از غمـــــــزهـــــــــد ـــــــــگ آم ـــــــــودیم او بجن صـــــــــلح ب رفـــــــــت بیصـــــــــربی و درنـــــــــگ آمـــــــــدـــــــد ـــــــنگ آم ـــــــی بس ـــــــی بس ـــــــای عقل پ

ـــــــه ه ـــــــدک ـــــــگ آم ـــــــاهیش نهن ـــــــه م مـــــــد ـــــــگ آم ـــــــه پلن کـــــــه شـــــــکارش هم مطـــــــــربم بربطـــــــــی بچنـــــــــگ آمـــــــــدـــــــد ـــــــگ آم ـــــــه تن ـــــــمان ب ـــــــعت آس وس صـــــــــبغةالله حســـــــــن رنـــــــــگ آمـــــــــد

صـــــــــــــبغةالله چیســـــــــــــت حســـــــــــــن ازل کیســــــــــــت صــــــــــــباغ ذات عزوجــــــــــــل

ــــــی ــــــب م ــــــوی طی ــــــد ب ــــــدصــــــبح ش آی عاشــــــــــــقان دل بـــــــــــــرب نگهداریـــــــــــــدــــــد ــــــر بندی ــــــکوه ب ــــــب ز ش ــــــتگان ل خســــــــن بکشــــــــید ــــــــه از چم زاغکــــــــان خان

ـــــــــ ـــــــــن زیبق ـــــــــببفک ـــــــــوش رقی ی بگ شــــــــــکیب مــــــــــرادل بیصــــــــــر و بــــــــــی

مردمــــــــــــــی میکنــــــــــــــد کرشــــــــــــــمۀ او خســــــــته جانــــــــا کــــــــف دعــــــــا بــــــــردار حجـــــــب نـــــــه ســـــــپهر شـــــــق ســـــــازیدــــــــد ــــــــت و خل ــــــــیب جن ــــــــدانرا نص زاه محشــــــــــر عاشــــــــــقان تبــــــــــاه کردنــــــــــد دعـــــــــــوت دل شکســـــــــــتگان فــــــــــــراق

ـــــــــــی ـــــــــــب م ـــــــــــربم عنقری ـــــــــــددل آی آیـــــــــدکــــــــان مـــــــــه دلفریـــــــــب مـــــــــی آیـــــــــــددردهـــــــــــا را طبیـــــــــــب مـــــــــــیـــــــــــدلیب مـــــــــــی ـــــــــــا عن ـــــــــــدورد ب آی

آیـــــــــددای حبیـــــــــب مـــــــــیکـــــــــه نــــــــــــــــی ـــــــکیب م ـــــــرب و ش ـــــــت ص ـــــــدوق آیـــــــی ـــــــب م ـــــــش عتی ـــــــون ز لعل ـــــــدچ آیـــــــی ـــــــف الخضـــــــیب م ـــــــش ک ـــــــدنق آیــــــــب مــــــــی ــــــــی حجی ــــــــربی ب ــــــــددل آی آیــــــــدوصــــــــل مــــــــا را نصــــــــیب مــــــــیــــــــی ــــــــیب م ــــــــم الحس ــــــــدشــــــــاه نع آیــــــــــی ــــــــــب م ــــــــــریبش مجی ــــــــــدعنق آی

بیـــــــــدالنرا مجیـــــــــب کیســـــــــت؟ جیـــــــــبــــــــب ــــــــت؟ حبی ــــــــب کیس ــــــــقانرا طبی عاش

ســـــــاقی مســـــــت جـــــــام مـــــــی بردســـــــتــــــــــا اضــــــــــطراب مــــــــــ ا مــــــــــاهیدل ب

معجـــــــــز ســـــــــاعدش یـــــــــد و بیضـــــــــاــــــــام قــــــــد او شــــــــرح کــــــــرده یــــــــوم قی قــــــــــــاب قوســــــــــــني و لیلةاالســــــــــــری دل بامیــــــــــــــد او زغــــــــــــــري بریــــــــــــــد

ـــــز ـــــه ب ـــــوش ب ـــــد و خ ـــــتآم ـــــا بنشس م مـــــت ـــــون شس ـــــاب او چ ـــــرپیچ و ت ـــــف پ زلـــــــــت ـــــــــاىل دس ـــــــــاعد و تع ـــــــــذا س حبـــــــد الســـــــت ـــــــازه کـــــــرده عه ـــــــب او ت ل شـــــــرح آن زلـــــــف و ابـــــــروی پیوســـــــت جــــــان بــــــه پیونــــــد او ز جســــــم گسســــــت

۱۱۱

ــــــغ ــــــذت تی ــــــد ل ــــــر امی ــــــان ب صــــــید ج هـــــــــر کــــــــــه در دام زلـــــــــف اوافتــــــــــادـــــــــــا رســـــــــــته زاهـــــــــــد از عـــــــــــالم فن پـــــري چـــــون کعبـــــه میکـــــده چـــــو حـــــرم از لــــــــب نــــــــوش مرهمــــــــی بفرســــــــت گــــــــر زمســــــــتی رویــــــــم کــــــــج بپــــــــذیر

ــــــت ــــــرتاک صــــــید افکــــــن بس خــــــود بفـــــــــت ـــــــــش جس ـــــــــد دام ـــــــــد ز بن نتوان عاشــــــــق از خویشــــــــنت بکلــــــــی رســــــــت طایفـــــــــان میکشـــــــــان بـــــــــاده پرســـــــــت

ســــــتای را کــــــه نــــــیش مژگــــــان خســــــینهـــــر مســـــت کـــــه شـــــریعت نگفـــــت حـــــد ب

ــــــــــۀ عشــــــــــق مســــــــــتی ماســــــــــت از پیال طعمـــــــــه جـــــــــان مـــــــــا نوالـــــــــۀ عشـــــــــق

ــــــــد ــــــــن آم ــــــــان و ت ــــــــیم ج ــــــــاه اقل ش آنکـــــــه بـــــــا حـــــــق انـــــــیس شـــــــد دل اوـــــــــــــدرمان خســـــــــــــته درد عشـــــــــــــق بیـــــــــــــني ـــــــــــــدا منش ـــــــــــــات زاه در خرابــــــــتم ــــــــر شس ــــــــر بس ــــــــل س ــــــــرت عق دف همــــــــــره جــــــــــان بــــــــــدر رود از تــــــــــن

گــــــــویمســــــــخن عشــــــــق مــــــــن نمــــــــی نفــــــس عیســــــوی جــــــان بخــــــش اســــــت

ــــــر ــــــطب ــــــش از خ ــــــه عارض ــــــني گون جبـــــــــت ـــــــــت اوس ـــــــــدال قام ـــــــــن اعت چمــــــــش ــــــــا گوش ــــــــاره و بن ــــــــف و رخس زلــــــــیب ــــــــه و س ــــــــادام و ناردان ــــــــل و ب گ

ــــــــــد ــــــــــت و حــــــــــزن آم چــــــــــاره محنـــــــد ـــــــن آم ـــــــا و م ـــــــارغ ز م جـــــــانش ف صــــــــــــاف درمــــــــــــانش درددن آمــــــــــــدــــــــد ــــــــن آم ــــــــومعه وط ــــــــرا ص ــــــــه ت کـــــــن آمـــــــد ـــــــم عشـــــــق ف ـــــــرا عل ـــــــا م تــــــــــد ــــــــــالنب آم ــــــــــه ب ــــــــــقی ک درد عشـــــــد ـــــــخن آم ـــــــن س ـــــــق ای ـــــــب عش از ل

کـــــــز آن دهـــــــن آمـــــــد هـــــــر حـــــــدیثی گــــــــر کســــــــوت حســــــــن آمــــــــدجلــــــــوه

ــــــــد ــــــــن آم ــــــــاىل از آن چم ــــــــوش نه خـــــــــــــد ـــــــــــــرتن آم ـــــــــــــنبل و ورد ونس ســــــــد ــــــــن آم ــــــــب و ذق ــــــــم و ل رخ و چش

ــــــــــن شــــــــــیوه ــــــــــدم ای ــــــــــی ندی از درخت کــــــــه دهــــــــد مختلــــــــف گــــــــل و میــــــــوه

ــــــــی ــــــــذار م ــــــــل ع ــــــــاقی گ ــــــــنمس بیــــــــی ــــــــال م ــــــــم خی ــــــــه نقش ــــــــدهم آی

ـــــــاتی ـــــــوش خراب ـــــــر خ ـــــــن س ـــــــار م ی گـــــــــر در جمـــــــــال حیـــــــــدریانجلـــــــــوه

ــــــت ــــــی دس ــــــابدر یک ــــــادۀ ن ــــــام ب ج بــــاده یـــــک بــــاده لیـــــک ســــاغر و جـــــام

ـــــک ـــــر نشـــــاۀ ی ـــــک بیحـــــد وم نشـــــاۀ لیـــــــــغ ذوالفقـــــــــار لقـــــــــب آن یکـــــــــی تیـــــــــیم در زمـــــــــني و زمـــــــــان هفـــــــــت قل بــــر یکــــی قطــــب همچــــو هفــــت انجــــم در اقــــــــــــــالیم کربیــــــــــــــا و جــــــــــــــالل بــــــــــر در دیــــــــــر ای بــــــــــرادر مــــــــــن

بیـــــــــــنمبـــــــــــاده خوشـــــــــــگوار مـــــــــــی ـــــــار مـــــــی ـــــــدل نقـــــــش ی ـــــــا ب ـــــــنمت بیــــــــــق را در خمــــــــــار مــــــــــی ــــــــــنمخل بی

بیــــــــــــنمدر نامــــــــــــدار مــــــــــــیحیــــــــــــ بیــــــــــنمدردگــــــــــر ذوالفقــــــــــار مــــــــــی

بیــــــنمشــــــمار مــــــیبــــــی حــــــد و بــــــیــــــــی ــــــــاده خــــــــوار م ــــــــاده و ب ــــــــنمب بی

ــــــــوه ــــــــیجل ــــــــزار م ــــــــر از ه بیــــــــنمگ بیـــــــنمجلـــــــوۀ هشـــــــت و چـــــــار مـــــــیــــــــن را مــــــــدار مــــــــی ــــــــت ت ــــــــنمهف بی بیـــــــــــنمهمـــــــــــه را تاجـــــــــــدار مـــــــــــیــــــــنمپســــــــری چــــــــون نگــــــــار مــــــــی بی

ــــــــــرب ــــــــــوی مش ــــــــــوخ عیس ــــــــــرب ش دلــــــــــب ــــــــــد از ل ــــــــــنت روح دردم ــــــــــه ب ک

شـــــــــــــتاق را روان آمـــــــــــــدجـــــــــــــان م رنــــــد سرمســــــت مــــــن جهــــــان بگرفــــــت ایــــــــن امانــــــــت بــــــــر آســــــــمان بلنــــــــد

ـــــــــــد ـــــــــــوان آم ـــــــــــن عشـــــــــــاق را ت تــــد ــــان آم ــــن جه ــــان در ای ــــان ج ــــک جه ی عـــــــــرض کردنـــــــــد و در امـــــــــان آمـــــــــد

۱۱۲

ــــــــــد اســــــــــرافیل نفخــــــــــه حــــــــــق دمی هـــــر دل مــــــرده جـــــان ز جانــــــان یافــــــتـــــــیش شـــــــريین شـــــــد ـــــــام ع تلخـــــــی کــــــــــت ــــــــــم بشکس ــــــــــار غ در دل زاغ خ کودکــــــــــــان نبــــــــــــات عطشــــــــــــان را

ـــــــــی ـــــــــژدهب ـــــــــان م ـــــــــیم مفلس زر و ســــــد ــــــوج از لجــــــه ســــــوی ســــــاحل ران م مطــــــــــــــرب دلنــــــــــــــواز کانــــــــــــــدردور

ــــــــــــــدم ــــــــــــــرپدۀ دلدمب ــــــــــــــد ب میزن

ــــــــــد ــــــــــان آم جــــــــــان بجســــــــــم جهانیــــــــــد ــــــــــان آم ــــــــــیه بج ــــــــــد دل س زاه طوطیـــــــــــــان را شکرســـــــــــــتان آمـــــــــــــد گلســــــــــتان نقــــــــــد بلــــــــــبالن آمــــــــــد ابــــــــــر فیــــــــــاض ز آســــــــــمان آمــــــــــد نــــــــــور خورشــــــــــید زرفشــــــــــان آمــــــــــدــــــــــد ــــــــــنگان آم ــــــــــتاق تش ــــــــــر مش بح

مـــــــــــدســـــــــــاقی بـــــــــــزم عاشـــــــــــقان آ مهـــــــــــدی آخـــــــــــر الزمـــــــــــان آمـــــــــــد

ـــــــت ـــــــتاق اس ـــــــی مش ـــــــل عل ـــــــرب ک مط ســــــاقی فــــــیض بخــــــش عشــــــاق اســــــت

ای رخـــــــــت مـــــــــاه آســـــــــمان جمـــــــــالـــــــــــــه ـــــــــــــو خورشـــــــــــــیدآین دار روی ت

ـــــــه ـــــــی لمع ـــــــو یک ـــــــوی ت ـــــــحر از ک ســـــــــت ـــــــــال مطبوع ـــــــــش جم ـــــــــري نق غ چشــــــــم جــــــــانرا ز نــــــــورت استبصــــــــار همـــــــه دعـــــــوی ز لطـــــــف تـــــــو معنـــــــی بــــــاد خــــــاک رهــــــت بدیــــــده رســــــاند

وی قـــــــــــدت سروبوســـــــــــتان کمـــــــــــال ــــــاللح ــــــو ه ــــــروی ت ــــــوش اب ــــــه در گ لق

ـــــــــال ـــــــــی تمث ـــــــــو یک ـــــــــر از روی ت قمـــــــال ـــــــده خی ـــــــدم بدی ـــــــش آی ـــــــه نق همــــــــــــتقبال ــــــــــــویت اس ــــــــــــرا بس روی دل همــــــه قــــــال از عنایتــــــت شــــــده حــــــالــــــن یکــــــی ســــــرمه گشــــــتش آنکحــــــال ای

خـــــــــــاک راه تـــــــــــو ســـــــــــرمۀ مـــــــــــردم روشــــــــــنی بخــــــــــش دیــــــــــدۀ انجــــــــــم

ـــــن اســـــت ـــــر ســـــاغر شـــــراب م چشـــــم ت ای کایـــــــــــدم بگـــــــــــوش از دلنالـــــــــــه

و عتـــــــــاب لطـــــــــف آمیختـــــــــه بقهـــــــــر فلا قامـــــــــت تـــــــــوام ســـــــــبق اســـــــــت گــــــــل روی تــــــــو زیــــــــر ســــــــنبل مــــــــوــــــــرا ــــــــیم م ــــــــت نع ــــــــو جن وصــــــــل تـــــــــه و حطـــــــــیم مـــــــــرا حضـــــــــرتت کعب

ـــــت ـــــن اس ـــــاب م ـــــارۀ کب ـــــر پ ـــــن جگ وی نغمـــــــۀ بـــــــربط و ربـــــــاب مـــــــن اســـــــتــــن اســــت ــــن گــــالب م ــــد و ای آن یکــــی قن لـــــوح محفـــــوظ دل کتـــــاب مـــــن اســـــت در شـــــــب تـــــــريه آفتـــــــاب مـــــــن اســـــــتــــــن اســــــت ــــــو دوزخ عــــــذاب م هجــــــر ت

ع و مــــــآب مــــــن اســــــتدرگهــــــت مرجــــــ

ام کــــــوی تســــــت در همــــــه حــــــالکعبــــــه ام روی تســــــــت در همــــــــه حــــــــالقبلــــــــه

روی تـــــــــو آفتـــــــــاب و مویـــــــــت فـــــــــیـــــــا نـــــــابود ـــــــود م ـــــــودت وج ـــــــا وج بـــــــم ـــــــت دل ـــــــو یاف ـــــــب ت ـــــــدگی از ل زنـــــــــب ســـــــــاقی مســـــــــتی ماســـــــــت از ل دم مطـــــــرب خرابـــــــی دل مـــــــا اســـــــتـــــــــــــیم ـــــــــــــالها رفت ـــــــــــــق س در ره عش

ای ز دل برخاســــــــــتهــــــــــوی مردانــــــــــه

قهــــــرت دیلطــــــف تــــــو چــــــون بهــــــار و بــــــــــا کمالــــــــــت کمــــــــــال ماالشــــــــــیئی و مــــــــن المــــــــاء کــــــــل شــــــــیی حــــــــی نشــــــأه از اوســـــــت تهمـــــــتش بـــــــر مـــــــی جـــــز خیـــــاىل مبـــــني تـــــو صـــــورت نـــــیـــــــی ـــــــد پ ـــــــم ش ـــــــید و گ ـــــــدریا رس ره ب دل زاهــــــــد گســــــــیخت بنــــــــد از هــــــــی

مطربـــــــــــــــی دم دمیـــــــــــــــد درنـــــــــــــــائیـــــــــــــــد هیهـــــــــــــــائی بجهـــــــــــــــان درفکن

ــــــــد نــــــــائی کــــــــل ـــــل در نــــــــی کــــــــل دمی ـــــی و غلغ ـــــی ه ـــــر زه ـــــک پ ـــــد فل ش

۱۱۳

ــــــک جرعــــــه ریخــــــت ســــــاقی بجــــــام ی ده نــــــــــرگسنشــــــــــأه زو دیــــــــــد دیــــــــــ

معتــــــــدل ز اوســــــــت قامــــــــت شمشــــــــادــــــــل ــــــــتی او اص ــــــــرعیم و هس ــــــــه ف همـــــــــدال ســـــــــاز صـــــــــراط قـــــــــامتش اعت دیـــــــــده در ســـــــــرو قـــــــــامتش قمـــــــــری

ـــــــــل ـــــــــرخ از آن م ـــــــــد بچ ـــــــــک آم فلـــــــــوه زویافـــــــــت عـــــــــارض نوگـــــــــل جل منطـــــــــوی ز اوســـــــــت طـــــــــرۀ ســـــــــنبلــــــــرت او کــــــــل ــــــــه جــــــــزویم و حض هم

اش انحــــــــراف بخــــــــش ســــــــبلطــــــــره ش بلبــــــــلخوانــــــــده در گــــــــل لطــــــــافت

گــــر حســــن اوســــت در گــــل و ســــروجلــــوه عاشـــــــــق اوســـــــــت عنـــــــــدلیب و تـــــــــذرو

ـــــــــن ـــــــــدم بســـــــــوی چم صـــــــــبحدم آمـــــــــأوا ـــــــــن م ـــــــــرده در چم ـــــــــبالن ک بل سبزپوشــــــــــــــان بــــــــــــــاغ را دیــــــــــــــدم آن یکــــــــــی را قیــــــــــام آمــــــــــده کــــــــــار ورد را خــــــون بچهــــــره همچــــــو حســــــني شــــــرح حــــــزن و نشــــــاط مــــــن میگفــــــتـــــــــاغ ـــــــــل ب ـــــــــب نوگ ـــــــــارض دلفری ع

ـــــــــمن ـــــــــر و وس ـــــــــداختم بس ـــــــــر ان نظـــــــت بر ـــــــنرخ ـــــــه زاغ و زغ ـــــــته جمل بس

همـــــــــه مشـــــــــغول طاعـــــــــت ذوالمـــــــــنـــــــــن ـــــــــده ف ـــــــــوع آم ـــــــــر را رک وان دگــــــن ــــــو حس ــــــر چ ــــــر جگ ــــــه را داغ ب الل گریـــــــــــۀ ابـــــــــــر و خنـــــــــــدۀ گلشـــــــــــنـــــــــن ـــــــــتاند ازم ـــــــــل مراس ـــــــــو بلب همچ

چـــــــــون ز غرقـــــــــاب بیخـــــــــودی رســـــــــتم دل و جـــــــــان بـــــــــا خـــــــــدای پیوســـــــــتم

ــــــــــوریم ــــــــــت ن ــــــــــوح دل آی ــــــــــا بل مــــــــــــــــــــوری دل عشــــــــــــــــــــاق رق منش گــــــــنج حــــــــق در خــــــــراب دل داریــــــــم

بنــــــــور علــــــــی نظــــــــر کــــــــردیمچــــــــون مــــــان بــــــود چــــــو نــــــام علــــــیذکــــــر دل

ــــــــذکریم ــــــــل ال ــــــــني گرچــــــــه حام در زم غـــــــرق نـــــــور جمـــــــال و نـــــــار جـــــــالل

خــــــــــــط مســــــــــــطور و رق منشــــــــــــوریم مـــــــا بـــــــرآن چـــــــون کتـــــــاب مســـــــطوریم در خرابــــــــــــات بیــــــــــــت معمــــــــــــوریمــــــــوریم ــــــــه منظ ــــــــق را همیش ــــــــم ح چش نطـــــــــق حـــــــــق را همـــــــــاره مـــــــــذکوریم در ســـــــــــموات و عـــــــــــرش مشـــــــــــهوریم

وریمســـــــقف مرضـــــــوع و بحـــــــر مســـــــج

ــــــــــــــــواتیم آســــــــــــــــمان نجــــــــــــــــوم جلـــــــــــــیم ـــــــــــــار عـــــــــــــالم ذات کـــــــــــــرۀ ن

ـــــــــــــیم ـــــــــــــای ذات خالق ـــــــــــــا مرای مـــــــوه ـــــــانجل ـــــــال بت گـــــــر گشـــــــته از جم

رســـــته از قیـــــد مـــــا و مـــــن یـــــک ســـــر متســــــــــمی بــــــــــا حســــــــــن االســــــــــماءـــــــــق ـــــــــۀ عش ـــــــــراب خان ـــــــــاقیان ش س گشــــــــــــته فیــــــــــــاض قاســــــــــــم االرزاق همچـــــــو مـــــــرآت حســـــــن نـــــــور علـــــــی

گــــــــــر زانفــــــــــس وز آفــــــــــاقیمجلــــــــــوه ـــــــــــــــاقیم ـــــــــــــــام عش ـــــــــــــــای تم دلرب

ـــــــــــــ ـــــــــــــیمپادش ـــــــــــــک اطالق اهان ملــــــــــــــیم ــــــــــــــق بحســــــــــــــن اخالق متخلــــــــــــــیم ــــــــــــــراب رواق ــــــــــــــیان ش بخش مـــــــــــی کشـــــــــــانرا تمـــــــــــام رزاقـــــــــــیم

گـــــــــــاه علـــــــــــی مشـــــــــــتاقیمجلـــــــــــوه

مظهـــــــر حـــــــق علـــــــی مشـــــــتاق اســـــــت ذات مطلـــــــــق علـــــــــی مشـــــــــتاق اســـــــــت

ــــــــو شــــــــمس عــــــــالم دل ای جمــــــــال ت عکـــــــس روی تـــــــو روز روشـــــــن جـــــــانــــــــــاق ــــــــــه دل عش ــــــــــو کعب ــــــــــوی ت ک

نوشــــــــدمــــــــی بــــــــدور رخ تــــــــو مــــــــی

لــــــــب لعــــــــل تــــــــو فــــــــص خــــــــاتم دل ظــــــــل مــــــــوی تــــــــو لیــــــــل مــــــــبهم دل خـــــــــاک کـــــــــوی تـــــــــو آب زمـــــــــزم دل از لـــــــب همچـــــــو جـــــــام تـــــــو جـــــــم دل

۱۱۴

ـــــــــای بیکـــــــــران عظـــــــــ یمعشـــــــــق دریــــــرد ــــــم ک ــــــق محک ــــــان عش ــــــت پیم دس

انـــــد و بـــــاقی نیســـــتدو جهـــــان فـــــانی دل چــــــو بیــــــت اللهســــــت نیــــــک بــــــدار

ـــــــــبنم دل ـــــــــا و ش ـــــــــم کج ـــــــــر اعظ بح عقــــــــــــد حــــــــــــوای نفــــــــــــس و آدم دل بخــــــــــــــدا غريوجــــــــــــــه اکــــــــــــــرم دل ادب خانـــــــــــــــــــــــۀ مکـــــــــــــــــــــــرم دل

ـــــــرم ـــــــینه ح ـــــــت و س ـــــــه اس ـــــــا کعب دل مـــــــــــدم ـــــــــــادب در حـــــــــــرم گـــــــــــذار ق ب

ــــــــذارم دوش ــــــــان گ ــــــــر مغ ــــــــوی دی س ســــــــــــــاقی دلفریــــــــــــــب را دیــــــــــــــدم غمــــــــزۀ جــــــــانگزاش صــــــــورت نــــــــیشــــــور ــــــاح طی ــــــد گیســــــوش چــــــون جن جعـــــــــني ـــــــــت آئ ـــــــــۀ بهش ـــــــــحن میخان صــــــدیث ســــــرا ــــــر ســــــامعان ح ــــــگ ب چن عاشــــــــــــقان در تجلیــــــــــــات جمــــــــــــالـــــــتور ـــــــر مس ـــــــت و آن دگ ـــــــی مس آن یک

اوفتــــــــــاد و بســــــــــر نبــــــــــودم هــــــــــوش ـــــــــ ـــــــــوشم ـــــــــده روپ ـــــــــر روی آم وی ب

خنــــــــدۀ جــــــــانفزاش معنــــــــی نــــــــوش چشـــــم جـــــادوش چـــــون نگـــــاه و حـــــوشـــــــــروش ـــــــــیان مف ـــــــــر قدس ـــــــــده از پ شــــــــوش ــــــــال نی ــــــــان مق ــــــــوش از مطرب گــــــــدهوش ــــــــه و م ــــــــريان و وال ــــــــه ح هم آن یکــــــــی نــــــــاطق آن دگــــــــر خــــــــاموش

ــــــــــا دل مســــــــــت طــــــــــال اللســــــــــان دری کیســـــــــت؟ مســـــــــتور ســـــــــالک واصـــــــــل

ــــــــــه ــــــــــذر میحان ــــــــــر رهگ صــــــــــبح بــــــــز مــــــــی ــــــــت کن ــــــــی کن جســــــــتممعن

پــــــــــري پیمانــــــــــه بخــــــــــش را دیــــــــــدم شــــــــمع وش در میــــــــان جمــــــــع مقــــــــیم در مقــــــــــام جهــــــــــاد نفــــــــــس همــــــــــه

ــــــــژاد جــــــــان ــــــــرورمــــــــی عیســــــــی ن پ عیســـــــــی وقـــــــــت از کلیـــــــــد نفـــــــــســـــــــر ـــــــــتگی جگ ـــــــــدبري خس ـــــــــرده ت ک

گــــــــــــــــذرم اوفتــــــــــــــــاد مســــــــــــــــتانه گــــــــــنج دیـــــــــــدم نهـــــــــــان بویرانـــــــــــهـــــــــه ـــــــــه پیمان خـــــــــوش بکـــــــــف برگرفت میکشـــــــــان گـــــــــرد او چـــــــــو پروانـــــــــهــــــــــــــه شــــــــــــــريافکن زرطــــــــــــــل مردان

حنانـــــــــــهچنـــــــــــگ مـــــــــــریم نهـــــــــــاد ـــــــــــــــفاخانه ـــــــــــــــرده در ش ـــــــــــــــاز ک ب خـــــــــوش حوالـــــــــت بلعـــــــــل رمانـــــــــه

ــــــــــازی ــــــــــیح اعج ــــــــــش مس ــــــــــب لعل ل غمــــــــــزه هــــــــــاروت ســــــــــحر پــــــــــردازی

ـــــــــار همـــــــــوم قـــــــــیس را ز اشـــــــــتعال نــــــب در رگ ــــــدش ز ت ــــــوش آم ــــــون بج خ چونکـــــــه از شـــــــدت حـــــــرارت عشـــــــق کــــــــــرد فصــــــــــاد را طبیــــــــــب طلــــــــــبـــــی ـــــن لیل ـــــن اســـــت و م ـــــی م ـــــت لیل گف او چــــــو کیفیــــــت اســــــت و مــــــن بــــــاده

ی اســــــــتعاصــــــــم هســــــــتیم وجــــــــود وـــــــــد آن عاصـــــــــم ترســـــــــم آســـــــــیب یاب

ـــــــــــــوم ـــــــــــــاد در دل مغم شـــــــــــــعله افت وجعــــــــــــیش اوفتــــــــــــاد در حلقــــــــــــومــــــت حکــــــم ســــــموم خــــــونش در رگ گرف تـــــــــــــا گشـــــــــــــاید زرگ دم مســـــــــــــمومـــــــــــــزوم ـــــــــــــیم الزم و مل ـــــــــــــن واوئ مــــموم ــــن مش ــــت و م ــــل اس ــــوی گ ــــو ب او چـــــــروم ـــــــمتش مح ـــــــانم ز عص ـــــــت ج نیســــــــوم ــــــــو در رگ معص ــــــــد چ ــــــــرت آی نش

الجــــــــــــــــرم الحســــــــــــــــني ثاراللــــــــــــــــه جـــــــــــــــار اللـــــــــــــــهجـــــــــــــــاورالرب عز

ــــــــع انــــــــوار جبهــــــــه مــــــــا اســــــــت مطل ظــــل عکســــی ز مــــوی و روی مــــن اســــتـــــــــومن ـــــــــس م روی مـــــــــا رهنمـــــــــای ب

ســـــــینه مـــــــا اســـــــت مخـــــــزن اســـــــرار ــــــار ــــــل و نه ــــــور لی ــــــات و ن ــــــل ظلم جع

ــــــــ ــــــــوی م ــــــــارم ــــــــی کف ــــــــزن بس ا ره

۱۱۵

ــــــــد عاشــــــــق سرمســــــــت ــــــــک آن رن خنــــــــــاکف ــــــــــم ع ــــــــــۀ دل ــــــــــار در خان یــــــــــدا شــــــــــد ــــــــــی هوی ــــــــــار عل ذوالفق در یکـــــــی دســـــــت ذوالفقـــــــار دو ســـــــر

ــــــــو صــــــــراط ــــــــد همچ ــــــــار حدی ذوالفق

کــــــــــه ندانــــــــــد ز هــــــــــم سرودســــــــــتارــــــــــــقان زوار ــــــــــــه عاش ــــــــــــود کعب دل ب حبـــــــــــذا دســـــــــــت حیـــــــــــدر کـــــــــــرارـــــــــــرار ـــــــــــادۀ اب در دگـــــــــــر جـــــــــــام بـــــار ـــــر وی گذشـــــت رســـــت زن ـــــه ب ـــــر ک ه

ــــــــني ــــــــی صــــــــراط مب ــــــــغ دســــــــت عل تیـــــني ـــــل مت ـــــت حب ـــــی اس ـــــت نب ـــــف شس زل

بیـــــــــــنمجلـــــــــــوۀ نـــــــــــور ذات مـــــــــــی عکـــــــــــس جلـــــــــــوات ذات انـــــــــــدر دل امذکــــــــر حــــــــق ورد دل چــــــــو ســــــــاخته

ــــــــــــمذات بی ــــــــــــت دای ــــــــــــد و بیجه حـــــــــــــــــــۀ دل ـــــــــــــــــــق را در قمارخان عشــــــــــــــب را ــــــــــــــی مظهــــــــــــــر العجائ عل گشــــــــته منحــــــــل ز دســــــــت مرتضــــــــوی نعمـــــــــت اللــــــــــه را ز خــــــــــوان کــــــــــرم

بیــــــــــنمجلــــــــــوات صــــــــــفات مــــــــــی بیــــــــــنمدمبــــــــــدم الیحــــــــــات مــــــــــی بیـــــــــــنمروز و شـــــــــــب واردات مـــــــــــیـــــــــی ـــــــــات م ـــــــــنمدر حـــــــــدود و جه بی بیــــــــنمچــــــــريه و عقــــــــل مــــــــات مــــــــی بیــــــــــنمعــــــــــون در نائبــــــــــات مــــــــــیــــــــــی ــــــــــکالت م ــــــــــده مش ــــــــــعق نمبی بیـــــــــــنممـــــــــــنعم الفارقـــــــــــات مـــــــــــی

ـــــــه صـــــــورت مـــــــوىل اســـــــت نعمـــــــت الل ذات اللـــــــــه حضـــــــــرت اعلـــــــــی اســـــــــت

المکــــــــان چیســــــــت منــــــــزل مشــــــــتاق قمــــــــر و شــــــــمس چیســــــــت انــــــــدر دورـــــــد ـــــــزل ش ـــــــی من ـــــــان و وح ـــــــر فرق س فقـــــر فخـــــری کـــــه گفـــــت خـــــتم رســـــلـــــــود ـــــــري ب حاصـــــــل بحـــــــر و کـــــــان حقـــــــــک گـــــــــدا بخشـــــــــد ـــــــــانرا بی دو جهــــــــام شــــــــود ــــــــغ ز انتق گــــــــر کشــــــــد تی

مثـــــــــــالقامـــــــــــت طـــــــــــوبی بـــــــــــدیع

ــــــــتاق ــــــــل مش ــــــــت محم ــــــــمان چیس آســــــــتاق ــــــــل مش ــــــــی ز محف ــــــــام و کاس ج منکشـــــــــــــف از دالیـــــــــــــل مشـــــــــــــتاق خصــــــــــــلتی از خصــــــــــــایل مشــــــــــــتاق نــــــــــزد احســــــــــان شــــــــــامل مشــــــــــتاق همــــــــــت دســــــــــت بــــــــــاذل مشــــــــــتاقــــــــــتاق ــــــــــمل مش طــــــــــایر چــــــــــرخ بســــــــــد عــــــــــادل مشــــــــــتاق صــــــــــورت ق

ـــــــد اوســـــــت ـــــــد دل ق ـــــــاغ خل طـــــــوبی بــــــت ــــــد اوس ــــــواف مرق ــــــان ط ــــــت ج طاع

ـــــــوروز اســـــــت ـــــــد ن ســـــــاقیا صـــــــبح عیـــــــــاده خـــــــــ ـــــــــتب ـــــــــروی میمون وردن ب

ـــــــدل ـــــــه ب ـــــــال کهن ـــــــم ز س ـــــــت غ ظلم بـــــاده کهنـــــه ســـــال نـــــو خـــــوب اســـــت مطربـــــــــا ســـــــــاز کـــــــــن نـــــــــو آئینـــــــــی

ـــــــه ـــــــنم نکت ـــــــازچک ـــــــل مج ـــــــای عق هــــــت ــــــق اس ــــــت عش ــــــزدان حقیق ــــــري ی ش

روز احســــــــان وجــــــــود امــــــــروز اســــــــت خـــــوب میمـــــون و نیـــــک فـــــريوز اســـــت

ـــــــــه ـــــــــادۀ کهن ـــــــــروز اســـــــــتب ام دل اف کـــه طـــرب بخـــش و راحـــت انـــدوز اســـت

ان ســــــوز اســــــتســــــاز درمــــــان درد جــــــ پـــــــري عشـــــــقم حقیقـــــــت آمـــــــوز اســـــــتــــل آهــــوز و نقــــش چــــون یــــوز اســــت عق

ـــــــــزدان زن ـــــــــري ی ـــــــــل ش ـــــــــت در ذی دس چنـــــــــگ در حبـــــــــل شـــــــــاه مـــــــــردان زن

ـــــــت ـــــــانی اس ـــــــام رب ـــــــزدان ام ـــــــري ی ش ثــــــــــانیئی گــــــــــر خــــــــــدایرا بـــــــــــودی مطلــــــــــع نــــــــــور حضــــــــــرت احــــــــــدی

ــــــت ــــــی اس ــــــی عمران ــــــردان عل ــــــاه م ش او بگفـــــــــتم خـــــــــدایرا ثـــــــــانی اســـــــــت

ــــــوه ــــــورانی اســــــتجل ــــــني ن گــــــر زان جب

۱۱۶

لنگـــــــــــر حلـــــــــــم آن امـــــــــــام مبـــــــــــنيــــــار ــــــس روح بخــــــش اوســــــت کــــــه ن نف

کــــــم و کیــــــفصــــــمدانی وجــــــود بــــــی ع و لــــــبس قــــــدرت اوســــــتاثــــــر خلــــــ

ــــــوح طوفــــــانی اســــــت ــــــک ن منجــــــی فل بــــــر خلیــــــل خــــــدای ریحــــــانی اســــــت مخــــــزن ســــــر شــــــاه صــــــمدانی اســــــتــــــت ــــــانی اس ــــــاس ثعب ــــــا را لب ــــــه عص ک

ــــــــــــــــــــــن آدم ــــــــــــــــــــــد روح در ت او دمــــــــــــــــــــــریم ــــــــــــــــــــــی م دم او روح عیس

ـــــــل و ـــــــتمصـــــــطفی را خلی ـــــــاور اوس ی مصـــــــــــطفی رهنمـــــــــــای گمشـــــــــــدگانــــــــــــــــــــــۀ دل ــــــــــــــــــــــاتح خزان دم او ف لـــــــب ثعبـــــــان نفـــــــس از او بشـــــــکافتـــــــــــــلیمان او ـــــــــــــد را س ـــــــــــــاج توحی تــــــــــــاک او ــــــــــــد را دل پ صــــــــــــدر تفریـــــــــــان او ـــــــــــب درم ـــــــــــتگان را طبی خس

ابـــــن عـــــم اســـــت و هـــــم بـــــرادر اوســـــت ـــــــت ـــــــرب اوس ـــــــت ره ـــــــروان را بدوس رهــــــت ــــــرب اوس ــــــاب حصــــــن خی ــــــاتح الب ف

ـــــــــاره ـــــــــتپ ـــــــــان اژدر اوس ـــــــــاز ده س حقیـــــــق را ســـــــکندر اوســـــــتتخـــــــت ت

ـــــــــد را مصـــــــــدر اوســـــــــت ـــــــــزم تجری بـــــــت ـــــــرب اوس ـــــــب و دل ـــــــقان را حبی عاش

ـــــــــحه ـــــــــف رش ـــــــــو کش ـــــــــۀ اول ای ز خام انمـــــــــــــــــا آیتـــــــــــــــــی ز نامـــــــــــــــــۀ او

ــــــــت ــــــــول وی اس ــــــــني رس ــــــــل ام جربئیــــــــــــــت او نکشــــــــــــــد آســــــــــــــمان امان گـــــر ظلـــــوم و جهـــــول گشـــــته چـــــه بـــــاکــــــــــــــدالت او ــــــــــــــه ع ــــــــــــــم او مای ظل روح اعظــــــــم ســــــــوی علــــــــی عــــــــارج جزوهــــــــــا ســــــــــوی کــــــــــل او راجــــــــــع

مـــــع اللـــــه کـــــه گفـــــت خـــــتم رســـــل ىل

ـــــــت ـــــــول وی اس ـــــــطفی قب ـــــــت اص خلع آدم بوالبشـــــــــــر حمـــــــــــول وی اســـــــــــتـــــــوم وی و جهـــــــول وی اســـــــت کـــــــه ظل جهــــــــل او مبــــــــدء عقــــــــول وی اســــــــتــــــزول وی اســــــت ــــــی ن هــــــم بســــــوی علـــــــت ـــــــه از اصـــــــول وی اس ـــــــا جمل فرعه شـــــــرحی از منـــــــزل وصـــــــول وی اســـــــت

ىل مـــــــع اللـــــــه وقـــــــت وقـــــــت رســـــــول همــــــه اوقــــــات اوســــــت وقــــــت وصــــــول

ـــــــ ـــــــع ش ـــــــدىل م ـــــــی گنج ـــــــته ک د فرش مـــــــــیم احمـــــــــد نگنجـــــــــد آنجالیـــــــــکـــــــک ـــــــد نگنجـــــــد آنجـــــــا لی ســـــــر احم جنـــــــــت دل مقـــــــــام توحیـــــــــد اســـــــــت شـــــمس حـــــق را چـــــو رخ عیـــــان گـــــردد نفــــــخ مطــــــرب بنــــــای تــــــدریجی اســــــتـــــــــریض ـــــــــیع ع ـــــــــم وس ـــــــــدر ی دل حی

کـــــــی نبـــــــی خجســـــــته پـــــــی گنجـــــــد ــــــــــی گنجــــــــــد ــــــــــرد ح ــــــــــد و ترف اح

ــــــی ــــــه م ــــــی ک ــــــاده ن ــــــاغر ب ــــــدس گنج کــــــــی در آنجــــــــا بهــــــــار و دی گنجــــــــد

ـــــی در آ ـــــدک ـــــی گنج ـــــل و ف ن عرصـــــه ظـــــــی گنجـــــــد ـــــــه ن ـــــــان کجـــــــا ب دم رحم وانـــــــدر آن بحـــــــر کـــــــل شـــــــیئی گنجـــــــد

دل حیـــــــدر یـــــــم اســـــــت و حـــــــق گـــــــوهر همــــــــه عــــــــالم عــــــــرض علــــــــی جــــــــوهر

ــــــــــت ــــــــــور علیس ــــــــــۀ ظه ــــــــــون آئین کـــــــــــان ـــــــــــرب االلح ـــــــــــت داود مط اوس او ســــــــــــــلیمان ملکــــــــــــــت معنــــــــــــــی

ــــق«او ــــه الخل ــــر«و او » ل ــــه االم اســــت» ل گـــــــر حضـــــــور کلـــــــیم در طـــــــور اســـــــت

ــــــــــــــــ ــــــــــــــــراتاو در ادوار ص احب الک

ـــــــوه ـــــــتجل ـــــــور علیس ـــــــور ن ـــــــاه ظه گ چار دفرت همه زبور علی است

شــــــــاهباز دل از طیــــــــور علــــــــی اســــــــتـــن«حـــرف ـــی اســـت» ک ـــور عل ـــری از ام ام

حضـــــرت طـــــور در حضـــــور علـــــی اســـــتــــــــی اســــــــت ــــــــرور عل ــــــــاعه از ک کرةالس

۱۱۷

او ســــــــرافیل صــــــــاحب الصــــــــور اســــــــتـــــــــاقور اســـــــــت ـــــــــاق همچـــــــــو ن دل عش

آنکــــــه قیــــــوم ایــــــن نــــــه اطبــــــاق اســــــتــــــــــ ا حســــــــــن االســــــــــماءمتســــــــــمی ب

ــــــــیم ــــــــیم و جح ــــــــم نع ــــــــان قاس آن جه شـــــــــــاه فـــــــــــیض علـــــــــــی نـــــــــــورانیـــــــــــی روحـــــــــــانی ـــــــــــور عل شـــــــــــاه نــــت ــــوم اس ــــای معص ــــق رض ــــر ح ــــب ب قطــــــت ــــــد اس ــــــاص تجری ــــــزم خ ــــــرب ب مط

ــــــاق اســــــت ــــــق انفــــــس اســــــت و آف رون متخلـــــــــق بحســـــــــن اخـــــــــالق اســـــــــت ایــــــن جهــــــان هــــــم قســــــیم ارزاق اســــــتــــــت ــــــاق اس ــــــام عش ــــــش تم ــــــیض بخ فـــــت ـــــراق اس ـــــل اش ـــــمس کام ـــــتش ش طلع

ـــــــق ـــــــی مشـــــــتاق اســـــــتفـــــــرد مطل عل ســـــــاقی جـــــــام نـــــــاب اطـــــــالق اســـــــت

در دلـــــــش نیســـــــت غـــــــري جلـــــــوۀ یـــــــار لـــــــــیس فـــــــــی الـــــــــدار غـــــــــريه دیـــــــــار

بریخــــت ســــاقی گلچهــــره از رجاجــــه بجــــام هــالل اصــبع ســاقی اســت حــني اخــذالکاس حبابهـــــای قـــــدح چـــــون نجـــــوم رخشـــــنده نســــــیم بــــــاده مــــــا بشــــــنود اگــــــر زاهــــــدــــــنیم ــــــه تس ــــــق مزاج ــــــه رحی ــــــی زجاج م

مســــــکزجـــــاج میکــــــده کـــــاس ختامــــــه ســـــخن ز قطـــــره نیســـــان و از غمـــــام مگـــــو

مئـــــی کـــــه ز آینـــــه دل زدود زنـــــگ ظـــــالم گـــر از مـــاه بـــاده انـــدر جـــامچـــو مهـــر جلـــوه

تمـــــــام هـــــــادی سرگشـــــــتگان درد آشـــــــام ز مغــــز جــــانش رود علــــت جمــــود و ز کــــام شــــــراب خــــــاص مــــــزاج مقــــــربني کــــــرامـــــام ـــــش خت ـــــري نق ـــــی کب ـــــام عل ـــــیم ن عظ فیوض او قطـرات اسـت و دسـت اوسـت غمـام

ت راقــــم قــــدرت بدســــت خــــویش قلــــمگرفــــ نگاشــــت بــــر کــــف حیــــدر بســــی بــــدیع رقــــم

ـــــادۀ شـــــفاف در زجـــــاج شـــــفیف ـــــز ب بری از ان شـــراب کـــه آلـــوده دامـــن ار نـــو شـــد بـــــروی خـــــویش بینـــــداز برقعـــــی از مـــــویــــــــته ــــــــو نگاش ــــــــد ت ــــــــوح دل فلا ق امبل

ــــر ــــز تقری ــــريون ز حی ــــو ب ــــن ت ــــال حس جمـــارف ـــده ع ـــم ش ـــرو دل ـــو زان ـــوی وروی ت بم

العلــــــی بینــــــیبمصــــــحف ازىل هرچــــــه

مـــی لطیـــف فروریـــز خـــوش بجـــام لطیـــف کنـــد طهـــارت مـــی ذیـــل وی ســـتري و عفیـــف کــــه تــــا معاینــــه گــــردد بخلــــق نشــــر لفیــــفـــف ـــت الی ـــن اس ـــدلت دل م ـــت ع از آن بقام کمــــال قــــدر تــــو افــــزون ز حیطــــه توصــــیفــف ــد تعری ــی کن ــی را هم ــر عل ــه لطــف و قه ک گهـــیش گشـــته عظـــیم و گهـــی کبـــري ردیـــف

ــــف ــــام علیســــتچــــو اســــم اعظــــم اکربلطی ن لطیفهـــــــای ازل جملگـــــــی پیـــــــام علیســـــــت

بریــــز ســــاقی از آن خمــــر راوق انــــدر کــــاس از آن شـــراب کـــه صـــافی کنـــد دمـــاغ عقـــول مئــی کــه محمــدتش نیســت شــأن نطــق و بیــان مئـــی کـــه خـــوش بزدایـــد ز ســـینه زنـــگ هـــوا از آن مئــی کــه یکــی جرعــه در گلــوی فلــکـــد ـــوش کن ـــر آنکـــه ن شـــراب ســـاقی کـــوثر ه

ـــام ـــی ج ـــوی م ـــنید ب ـــدس ش ـــو روح ق او چ

کــــه وحشــــتم همــــه گــــردد بــــدل باســــتیناس ـــزاج حـــواس ـــد م ـــادل کن ـــه ع ـــق ک از آن رحیـــاس ـــتش نیســـت حـــدفهم و قی ـــی کـــه منقب مئ مئـــی کـــه خـــوش بـــربد از ســـرم خمـــار نعـــاســـــون آس ـــــرخ همچ ـــــد بچ ـــــد و درآم بریختن ز دل برون شودش هم و غـم و خـوف و هـراســـاس ـــو عط ـــیح همچ ـــد مس ـــدر آم ـــز او ب ز مغ

دس یـــک نســـیم بـــاغ وی اســـتوجـــود روح قـــ فــروغ شــمس یکــی لمعــه از چــراغ وی اســت

شـــکوفه بهـــر نثـــارش بریخـــت ســـیم ســـفید قــــدم نهــــاد بــــه بســــتان دگــــر بهــــار ســــعید

۱۱۸

درختهــا اســت شــکوفه دمیــده زان بــا آنــک شـــکوفه گشـــته عیـــان یـــا نهـــاده دســـت بهـــارــــــدانی ــــــکفته روی خن ــــــرب بش بدســــــت دل بگفـــتم ای رخــــت اشـــکوفه و لبــــت غنچــــه

ـــکوفه ـــکفتهش ـــرو ش ـــه زان ـــا هم ـــاغه ـــد بب ان حیـــــی انفـــــاس او بســـــوی چمـــــننســـــیم م

ــــــار کــــــرده طبقهــــــا چمــــــن ز مرواریــــــد نث کــــاله بــــر ســــر اطفــــال شــــاخ موســــم عیــــدــــم شــــکفید ــــدم و زان غنچــــه دل شــــکوفه دیـــد شـــگفت نیســـت گراشـــکوفه بررخـــت خندیــــد ــــاغ وزی ــــدر بســــوی ب کــــه نفحــــه دم حی بـــه جنـــبش آمـــد و شـــاخ شـــجر بخـــود بالیـــد

ــــــرب ین ز بــــــوی ویســــــتنفــــــایح چمــــــن عن نســـیم روضـــه فـــردوس خـــاک کـــوی ویســـت

صـــباح ســـاقی گلچهـــره جـــام مـــی برداشـــت کشـــــــید از دل مســـــــتانه هـــــــوی مردانـــــــه قیــــام کــــرد ســــهی ســــرو در مقــــام رضــــاــا شــناخت ز ســر ــه پ ــا و ن ــه ســر شــناخت ز پ نـــــم ـــــت در آســـــمان دل ـــــاب حقیق چـــــو آفتــــدا ــــري خ ــــب ش ــــتار غی ــــی اس ــــد از پ درآم

فـــتثبـــات همـــت او جنـــبش از فلـــک بگر

ببــاغ مطــرب خــوش دم نــوای نــی برداشــت ــی برداشــت ــگ ه ــودبني ز بان ــد خ ــود زاه وج نظــــر ز لطــــف بهــــار و ز قهــــر دی برداشــــت بـــراه عشـــق هـــرآن ســـالکی کـــه پـــی برداشـــت ظهــور کــرد همــه نقــش ظــل و فــی برداشــت بصــــف محشــــر و فریــــاد یــــا بنــــی برداشــــتـــش از جـــدی برداشـــت ـــدرتش آرام ـــال ق کم

نشــــــقز قــــــدرت علــــــوی آســــــمان شــــــود مــــق وجــــود مــــا شــــود از قیــــد مــــا ســــوی مطل

ـــت ـــان صـــباح نشس ـــري مغ ـــطبه پ بصـــدر مص کشــــی داد میکشــــان همــــه راصــــالی بــــاده

گهــی ز لعــل ســخن گــوش بیخــودان هشـــیارــــاب قوســــینش ــــت شــــب اســــری و ق حکای قیـــام ســـرو قـــدش شـــرح کـــرده یـــوم قیـــامــــــني نقشــــــبند ازل دو حــــــرف عــــــني ز عینــرد درســت ــق ک ــد عش ــی عه ــذات عل ــی ب کس

ســــاغر چــــون آفتــــاب انــــدر دســــتگرفــــت هــر آنکــه جرعــه جــامش چشــید از خــود رســتـــت ـــیاران مس ـــادوش هوش ـــرگس ج ـــی ز ن گه کنـــایتی اســـت از آن زلـــف و ابـــروی پیوســـت حـــدیث لعـــل لـــبش تـــازه کـــرده عهـــد الســـت بـــالم و انـــف و دویـــای دو حاجـــب او بســـتـــان جهـــان همـــه بشکســـت کـــه عهـــد مهـــر بت

بـــرو بـــذات علـــی عهـــد عشـــق محکـــم کـــنــــک ــــنبمل ــــلم ک ــــاخویش را مس ــــن و وف حس

ــــد دگــــر ســــاقی نکــــو اخــــالق صــــباح عی چـــه بـــاده؟ نایـــب روح اللـــه لطیـــف انفـــاس ظهــــور طلعــــت ســــاقی ســــیم ســــاق ز جــــامـــازد ـــرده منکشـــف س ـــا پ ـــاقی م زرخ چـــو س چــــو دل بــــدخرت رزعقــــد ازدواج بــــه بســــت طـــالق گفـــت چـــو حیـــدر عـــروس دنیـــا را جمــال نــور علــی ســخت دلکــش و زیبــا اســت

ـــــت ی ـــــف گرف ـــــادۀ رواقبک ـــــام ب ـــــی ج کـــتحقاق ـــدس باس ـــه روح الق ـــی؟ خلیف ـــه م چــــاق ــــن س ــــف ع ــــوم یکش ــــجود آوردت ی س حجابهـــــا شـــــودت منکشـــــف بیـــــوم تـــــالق عــــروس عشــــوه ده دهــــر را بگفــــت طــــالق از آن قبــــــــیح نمایــــــــد بدیــــــــدۀ عشــــــــاقـــور حـــق مشـــتاق بچشـــم آنکـــه دلـــش شـــد بن

گــر ز نــور علــی اســتبدیــده نــور حقــم جلــوهـــور ـــم ظه ـــی در دل ـــور عل ـــور ن ـــی اســـتظه عل

ای رخ تــــــــــــو قبلــــــــــــه اربــــــــــــاب دلـــــار ـــــربط دل همچـــــو ت ـــــر ب ـــــو ب ـــــوی ت مــــــــب ــــــــو دل را طبی ــــــــار ت ــــــــرگس بیم نـــــــود ـــــــان ب ـــــــر ج ـــــــات خض ـــــــني حی ع

ــــــــاب دل ــــــــت ب ــــــــام خوش ــــــــتح ازن مفت نقــــــــش مــــــــژه صــــــــورت مضــــــــراب دلـــــــــاب دل ـــــــــکر وعن ـــــــــت ش ـــــــــل لب لع

ــــــا ــــــا ج ــــــو ی ــــــل ت ــــــاب دللع ــــــی ن م م

۱۱۹

جـــــــام جـــــــم آئینـــــــه اســـــــکند راســـــــت گیســـــــوی تـــــــو عـــــــروه وثقـــــــای جـــــــان نقــــــــش خیــــــــال تــــــــو بچشــــــــم دلــــــــم

روی تــــــــــــو آئینــــــــــــۀ اصــــــــــــحاب دلــــــــو صــــــــورت محــــــــراب دل ــــــــروی ت ابــــــــواب دل ــــــــودز دل خ ــــــــر ب ــــــــد و ب آم

ـــــــم ـــــــر زده ز آب و گل ـــــــا س ـــــــو ت ـــــــر ت مهـــــــم ـــــــم دل ـــــــه ز چش ـــــــرون رفت ـــــــواب ب خ

ــــــای حســــــن ــــــه حقــــــایق چــــــو مرای جمل بــــــــر نظــــــــر دل ز مــــــــرا یــــــــای کــــــــونــــــود ــــــه اســــــماش کــــــه حســــــنی ب در هم حضـــــــــرت اســـــــــمای الهـــــــــی تمـــــــــام آمــــــــــده اســــــــــمای ربــــــــــوبی مقــــــــــام

ــــــوه ــــــقجل ــــــون عش ــــــدۀ مجن ــــــر از دی گــــــان ــــــني ج ــــــان ب ــــــام جه ــــــق دل ج وام

گـــــــــــه روی دل آرای حســـــــــــنجلـــــــــــوه ــــــن ــــــای حس ــــــورت زیب ــــــا ص ــــــوه نم جل

گــــــر آن شــــــاهد حســــــنای حســــــنجلــــــوه یــــــک یکشــــــان آمــــــده اســــــمای حســــــن مـــــــا صـــــــدق جملـــــــه مســـــــمای حســـــــن طلعـــــــــت فرخنـــــــــدۀ لـــــــــیالی حســـــــــن آینـــــــــۀ عـــــــــارض عـــــــــذرای حســـــــــن

ـــــــــه ـــــــــني و دل آئین ـــــــــن چـــــــــو آئ اشحس ده گنجینــــــــــه اشگــــــــــنج وی و دل شــــــــــ

ـــــــــق ـــــــــه ذات عش ـــــــــود آین ـــــــــن ب حس مـــــــز رفیـــــــع الـــــــدرجاتی کـــــــه حـــــــق ذات احـــــد معنـــــی عشـــــق اســـــت و بـــــســــــوب ــــــان غی ــــــمس جه ــــــود ش ــــــق ب عش شـــــمس حقـــــایق چـــــه بـــــود غـــــري عشـــــقــــــــدس ــــــــده ارواح ق ــــــــق آم ــــــــو عش پرتــــاج ــــان زج ــــود ج ــــباح ب ــــو مص ــــق چ عش

ـــــــوه ـــــــوات عشـــــــقجل ـــــــه جل گـــــــه جملــــــق ــــــات عش ــــــرح مقام ــــــود ش ــــــت ب گفــــــــق ــــــــئونات عش ــــــــه اوصــــــــاف ش جمل

اســـــما اســـــت ســـــماوات عشـــــق حضـــــرتـــــــق ـــــــه ذرات عش ـــــــان هم حضـــــــرت اعی عــــــــــــالم ارواح شــــــــــــعاعات عشــــــــــــق حضـــــرت اشـــــباح چـــــو مشـــــکوة عشـــــق

آیـــــــــــت نـــــــــــور و همـــــــــــه برهـــــــــــان اوـــــــــــــه ـــــــــــــت وشـــــــــــــان اونکت ای از منقب

صـــــفحه رخســـــار تـــــو فرقـــــان مـــــا اســـــتــــــه حســــــن خــــــدا اســــــت روی تــــــو کآئین مـــــــاه کـــــــت از شـــــــرق گریبـــــــان دمیـــــــدــــــــت ــــــــع بتاف مهرکــــــــت از مشــــــــرق برق

ـــــــوان ـــــــی بت ـــــــدم ـــــــن دی ـــــــۀ حس ز آینـــــیم ـــــی ای کل ـــــا اســـــت بس ضـــــعف دل م

ـــــی ســـــروپا گشـــــته ـــــمگـــــوی صـــــفت ب ای

حســــن رخــــت حجــــت و برهــــان مــــا اســــت ـــــــۀ صـــــــورت احســـــــان مـــــــا اســـــــت آینــــــت ــــــا اس ــــــان م ــــــاک گریب ــــــذرت چ مع

تـــــابی پنهـــــان مـــــا اســـــتحجـــــت بـــــی ســـــرغم عشـــــق کـــــه در جـــــان مـــــا اســـــتــــت ــــا اس ــــفاهان م ــــیب ص ــــن س ــــوی ذق گـــــت ـــــا اس ـــــان م ـــــو چوگ ـــــکني ت ـــــره مش ط

ـــــــا ـــــــره پیچ ـــــــولجانط ـــــــون ص ـــــــو چ ن ت گــــــــو نتوانــــــــد ز خمــــــــش بــــــــرد جــــــــان

ــــــــــوایم ــــــــــري ت ــــــــــزیم اس ــــــــــه گری درک بـــــا تـــــو مصـــــور چـــــه ســـــکالش کنـــــیم غــــــــري تــــــــو از مــــــــا نتواندیــــــــد کــــــــســـــــو ـــــــرف ت ـــــــز ح ـــــــوئیم بج ـــــــیچ نگ ه طینـــــــت مـــــــا از تـــــــو مخمـــــــر شـــــــده بـــــــوی ده و بـــــــوی ســـــــتان بـــــــوی بـــــــرــــــــــافتیم ــــــــــو ی ــــــــــرياهن ت ــــــــــوی ز پ ب

ـــــــــــوایم ـــــــــــم فقـــــــــــري ت روبکـــــــــــه آریــــــوایم ــــــذیر ت ــــــش پ ــــــه نق ــــــه هم ــــــا ک مــــــــــوایم ــــــــــه صــــــــــاف ضــــــــــمري ت کآینـــــــوایم ـــــــش ســـــــریر ت ـــــــم نق ـــــــوح و قل ل در کـــــــف دســـــــت تـــــــو خمـــــــري تـــــــوایم یوســــــــف و یعقــــــــوب و بشــــــــري تــــــــوایم روشـــــــــن و بینـــــــــا و بصـــــــــري تـــــــــوایم

۱۲۰

ایــــــــمدلــــــــرب مصــــــــری گــــــــه و زنــــــــدانیـــــــانی ـــــــه و کنع ـــــــدل گ ـــــــش بی ـــــــمغمک ای

یوســــــــف زنــــــــدانی، ناســــــــوت مــــــــنــــــاه ــــــوت و گ ــــــدانی ناس ــــــده زن ــــــه ش گ گــــاه شــــده یوســــف و گــــه گشــــته ســــجن

ـــــد و بیضـــــا شـــــده گـــــاهی عصـــــاگـــــه ی جلـــــــــوه نمـــــــــادر ملکـــــــــوت آمـــــــــدهـــــــرا گـــــــاه و گـــــــاه ـــــــته ت ـــــــوت دل گش ق

ـــــو شـــــد ماصـــــدق ـــــز«ذات ت ـــــت کن »کن

ـــــــــوت مـــــــــن غمکـــــــــش کنعـــــــــانی فرتـــــــــوه ده عرصـــــــــۀ الهـــــــــوت مـــــــــن جلـــــن ـــــوت م ـــــه ح ـــــونس و گ ـــــده ی ـــــاه ش گ گـــــــاه شـــــــده موســـــــی و تـــــــابوت مـــــــن

گــــــر از حضــــــرت جــــــربوت مــــــنجلــــــوه جــــــان تــــــرا آمــــــدم چــــــون قــــــوت مــــــن

ـــــــ ـــــــوهر و ی ـــــــرا گ ـــــــنج ت ـــــــنگ اقوت م

گــــــــــنجم و گنجینــــــــــه و گنجــــــــــور هــــــــــمـــــــــــه و منظـــــــــــور هـــــــــــم نـــــــــــاظر و آئین

خلــــــــق مــــــــن آئینــــــــه خــــــــالق تــــــــوـــــــق ـــــــق ح ـــــــدم و ح ـــــــایق ش ـــــــر حق س مــــــــا صــــــــدق جملــــــــه اســــــــما شــــــــدم نقطـــــــه مبســـــــوط وجـــــــود مـــــــن اســـــــتـــــــاغرت ـــــــه س ـــــــاقی و گ ـــــــنم س ـــــــاه م گـــــــدۀ مـــــــرزوق و گـــــــاه ـــــــاه شـــــــدم بن گــــــــن ــــــــده مشــــــــتاق م ــــــــو ز کــــــــرم آم ت

قیـــــــد دلــــــــم صــــــــورت اطــــــــالق تــــــــو ـــــــکحـــــــق شـــــــده ـــــــو ام لی ـــــــاق ت باحق

ـــــــــو ـــــــــوانی مصـــــــــداق ت صـــــــــورت عنــــــــو ــــــــاق ت ــــــــه اطب ــــــــالک ن مرکــــــــز افــــــــــو ــــــــــافی رواق ت ــــــــــی ص ــــــــــاه م گ بخشــــــــــی تــــــــــو قاســــــــــم ارزاق تــــــــــوــــــــو ــــــــتاق ت ــــــــده مش ــــــــا آم ــــــــن ز وف م

صـــــــــورت مشـــــــــتاق نشـــــــــان علیســـــــــتــــــــــت ــــــــــان علیس ــــــــــالق بش ــــــــــت اط آی

بنــــــــام اعظــــــــم ذات عظــــــــیم فردعلــــــــی دنووصــــــفی او راســــــت الیــــــزال ظهــــــورـــــی ـــــان و خف ـــــر نه ـــــوتیش از نظ ـــــو خل عل

ــــــــو او ــــــــعریان عل ــــــــم اش ــــــــاىل ز فه متع از ار او عظمـــــــت ذات او علـــــــی عظـــــــیم

ـــــــت و اول ازىل ـــــــدی اس ـــــــر اب ـــــــه آخ ک علــــــو ذاتــــــی او را بطــــــون لــــــم یــــــزىلــــان و جلــــی ــــر عی ــــر بص ــــوتیش ب ــــو جل دنـــــــزىل ـــــــم معت ـــــــب ز چش ـــــــو او متحج دنــــــــــد وىل ز کربیــــــــــاش ردا نــــــــــام او حمی

رخ نبـــــــی حمیـــــــد اســـــــت ذات را مـــــــرآتـــــی عظـــــیم اســـــت گـــــنج گـــــوهر ذات دل عل

ـــــ ـــــلبن ـــــل رس ـــــام خی ـــــتم تم ـــــدم خ ور اقــــد و فطــــرت او اصــــل ــــان همــــه فرعن جهانیــــه ــــد او ناف ــــو جع ــــت چ ــــاف هوی ــــداده ن ن ز بـــــاغ دل ندمیـــــده چـــــو عارضـــــش اللـــــهـــــدس ـــــن ق ـــــار او بگلش ـــــاد نوگـــــل رخس بی

شــــــفیع روز جــــــزا هــــــادی قــــــویم ســــــبل مقربـــــان همـــــه جونـــــد و حضـــــرت او کـــــلـــنبل ـــوی او س ـــت چـــو م ـــم حقیق ـــده چش ندی

ـــو ط ـــکفته چ ـــان نش ـــاخ ج ـــلز ش ـــتش نوگ لعــــل دســــتان ســــر اســــت در غلغــــل هــــزار بلب

ـــدلیب ویســـت رخـــش چـــو نوگـــل و جربیـــل عن هـــم او حبیـــب خـــدا هـــم خـــدا حبیـــب ویســـت

بجلـــــوه گـــــاه علـــــی عظـــــیم مظهـــــر ذات علـــــی اعظـــــم اکـــــرب وصـــــی خـــــتم رســـــل ز لطــــف وقهــــر دلــــش روح را بقــــا و فنــــا بنـــــام اوســـــت قیـــــام همـــــه مراتـــــب کـــــونــــا پــــرده ــــه انبی علــــی اســــت پردگــــی و جمل

طهــور کــل جــالل و جمــال و ذات و صــفات ـــــــات ـــــــاء اعظـــــــم اکـــــــرب آی خـــــــدایرا نب ز بسط و قبض کفش جسـم را حیـات و ممـات ز نـــــور اوســـــت ظهـــــور تمـــــام موجـــــودات

گـــر و جملـــه اولیـــا مـــرآتعلـــی اســـت جلـــوه

۱۲۱

ــور حــق مصــباح ــی چــو زجــاج اســت و ن دل عل علــــی اســــت بــــادۀ صــــافی و اصــــفیا اقــــداح

هاللـــــۀ چمـــــن عصـــــمت خـــــدای بتـــــول ز آن بفاطمـــــه شـــــد نـــــامزد حقیقـــــت ویا

محســــنات جمــــالش عیــــان بعــــني حضــــور مگـــــر بعـــــروه زهـــــرا تمســـــک آری و بـــــســـدی نگذشـــت ـــید احم ـــت خورش بســـی ز غیب

ـــول ـــم رس ـــه صـــفوت چـــراغ چش ـــل حدیق گ کــه عصـــمتش شــده فطـــام دل ز شــري فضـــول مخــــدرات ضــــمريش نهــــان ز چشــــم عقــــول وگرنــــه طاعــــت جانــــت کجــــا شــــود مقبــــول

ـــرا ز ـــرۀ زه ـــرد زه ـــه ک ـــول ک ـــق اف ـــم خل چش

ــــود ــــب ب ــــدر درج قری بشــــمس زهــــره چــــو ان غــروب زهــره پــس از شــمس کــی غریــب بــود

بشــــمع خلــــوت احمــــد کــــل ریــــاض عفــــافــــدفی ــــاطمی ص ــــر ف ــــه از آن بح ــــارک الل تب ســــحاب فــــیض ازل ذات پــــاک مرتضــــویــر یــک از آن بحــر بوالعجــب صــدفی ســالله هـــنب و خـــري النســـا اســـت نوگـــل او خدیجـــه گل

ـــه مصـــبا ح و او زجاجـــه صـــافوجـــود فاطمــازده اصــداف ــر ی ــی صــدفش بح ــد یک ــه ش کـــاف ـــه چـــون بحـــر واســـع االکن وجـــود فاطم حقــــــــــایق ازىل چــــــــــون آلىل شــــــــــفاف ســـالله چـــون قطـــرات عـــرق ز گـــل اخـــالف

ــــورد ــــوی آن زمــــاء ال چــــو ورد رفــــت بجــــو بـــرورد ـــه او پ ـــر ک ـــف صـــدف زان گه ـــواه لط بخ

بســــر و بــــاغ بهــــا نوگــــل ریــــاض جمــــالــــ نب گــــل حســــننهــــال روضــــۀ احســــان و گل

ـــــد صـــــبا ز گلشـــــن الطـــــاف او وزد کـــــه کن چـــو خـــد آن نشـــکفته ز شـــاخ جـــان نوگـــل نرســـــته از چمـــــن اعـــــتال چـــــو او شمشـــــاد

حســـن خصـــال حســـن خلـــق احســـن االفعـــال گــــــل حدیقــــــه عــــــرتت بهــــــار گلشــــــن آل لطیفهـــــای چمـــــن هـــــر بهـــــارش اســـــتقبال چـــــو قـــــد او ندمیـــــده ببـــــاغ روح نهـــــالـــــــال ـــــــا چـــــــو او تمث ـــــــه کربی نبســـــــته آین

ــــال ــــرآتشجم ــــو م ــــال و او چ ــــو تمث ذات چــــکوتش ــــو مش ــــباح و او چ ــــده مص ــــی آم تجل

بـــــارغوان گلســـــتان عشـــــق امـــــام شـــــهیدــــ ــــقنيحس ــــق جــــامع التحقی مصــــطفوی خل

ز پرتـــــــو ســـــــبحات جـــــــالل او عشـــــــاق بمقـــــدمش همـــــه قدوســـــیان عـــــرش مقـــــام ز عظمــــتش همــــه را ذکــــر دل شــــده تســــبیح

ـــــد ـــــل توحی ـــــنب گ ـــــاض احـــــد گل گـــــل ریـــــل ال ـــــود کام ـــــوی ج ـــــهید مرتض تاییـــــدش

ـــــد ـــــه تجری ـــــرق لج ـــــا غ ـــــر فن ـــــق بح غری نثــــــار کــــــرده ز بحــــــرین دیــــــده مرواریــــــد ز هیبــــتش همــــه را ورد جــــان شــــده تمجیــــد

ــــک ــــر و ســــبحه نطــــق مل ــــه ار دم او ذک گرفت ز عشـــق اوســـت بـــرقص آمـــده کـــرات فلـــک

ـــــــجاد ـــــــطفی س ـــــــن آل مص ـــــــه چم بغنچــــــار ــــــن اذک ــــــده گلش ــــــراوت از دم او دی ط ز بحـــــر صـــــافی تســـــبیح او یکـــــی رشـــــحه

ـــــهاجـــــازتش ـــــد خرق ـــــه واصـــــالن ده بهم گرفتــــه منــــزل تمکــــني بحکــــم او اقطــــاب

ــــاد ــــن عب ــــا و زی ــــالد و به ــــور ب ــــال و ن جمـــــته روضـــــۀ اوراد ـــــب او جس نضـــــارت از لـــــف فطـــــرت ســـــبوحیان قـــــدس نهـــــاد لطی کــــــرامتش بهمــــــه ســــــالکان دهدارشــــــاد ســــــرپده مــــــنهج تلــــــوین بــــــیمن اواوتــــــاد

تجلیــــــــــــات دل اولیــــــــــــا ز نورویســــــــــــتــــوات حــــق ظهــــور و ــــۀ جل یســــتظهــــور جمل

ـــــم ـــــن عل ـــــرای گلش ـــــایق س ـــــدلیب حق کــه دیــده از نظــرش نــور چشــم روشــن علــم بعن

۱۲۲

دلـــش کـــه گلشـــن تحقیـــق بـــود جانـــب ویـــــم و معـــــرفتش ـــــور مصـــــابیح عل ز یمـــــن ن

اش بهـــــر عاشـــــقان حضـــــوراشـــــارت مـــــژه مســــیح دم حکمــــا خــــاک درگهــــش گشــــتند

ـــــمگشـــــوده ـــــب روزن عل ـــــیم غی ـــــد ز اقل انــــیده ــــمرس ــــأمن عل ــــروان بم ــــه ره ــــد هم ان

ده بمعـــــــراج دل نشــــــیمن علـــــــمقــــــرار دا کــــه میدمیــــددمش روح پــــاک در تــــن علــــم

ــــــم ــــــوم و حک ــــــاقر عل ــــــی ب ــــــدبن عل محمـــد بـــنفس پـــرده ـــمکـــه شـــق کن هـــای نـــور و ظل

باســــتقامت آن راســــت گــــو زبــــان قســــطاســـوم ـــیض عل ـــحاب ف ـــایق س ـــم حق ـــیط عل محـــــــی عـــــــرش شـــــــاد روان شهنشـــــــه جربوتــــم و بیــــان ــــدس ز شــــرح عل ــــالل او متق ج

ســــینه اوســــتز نهــــر جــــاری فیــــاض علــــم

کــه معتــدل دل و جانســت و مســتقیم حــواس ــــاس ــــیم اس ــــه عظ ــــاطق صــــادق ش ــــام ن امــــــــاس ــــــــم ملکــــــــوتی آســــــــمان کری معظـــــاس ـــــم و قی ـــــد فه ـــــزه ز ح ـــــال او متن کم کــــه چــــرخ در دورانســــت دایمــــا چــــون آس

از آن فلـــــک شـــــده در دور آســـــمان نـــــامش کـــــه آس گونـــــه کنـــــد چـــــرخ ز آب انعـــــامش

بحلــــم و عفــــو امــــام کظــــیم شــــاه عظــــیم ز خـــوان نعمـــت او طعمـــه خـــوار جـــان خلیـــلــــار جــــالل ــــل ن ــــد جمــــال و خلی صــــفی خل شــــــه محمــــــدی اخــــــالق و الزم التبجیــــــل ز بـــاغ اوســـت یکـــی شـــاخه ســـدره و طـــوبی

ــــدیم ــــک ق ــــدم شــــهریار مل ــــم ق محــــیط عل ز طــــور طلعــــت او جــــذوه خــــواه روح کلــــیمــــال و مســــیح جــــان ســــقیم ــــیم طــــور کم کلــــیم ــــدری اوصــــاف واجــــب التعظ ــــام حی ام

وســـت یکـــی رشـــحه کـــوثر و تســـنیمز فـــیض ا

ــــــبیل ــــــبیل س ــــــافور و سلس ــــــدوکوثر و ک بخل بـــــرای شـــــیعه موســـــی شـــــه جمیـــــل جلیـــــل

بشــــمس اوج علــــو جــــالس بســــاط رضــــا شـــــه محمـــــدی اخـــــالق حیـــــدری اســـــرار ز جبهـــــه منجلـــــیش نـــــور طلعـــــت ســـــجاد بصـــدق و عـــدل معـــادل بجـــد خـــود صـــادق

انـــــد و چـــــار از آنامامهـــــای حســـــینی نـــــه

بـــــن موســـــیرضـــــای مرتضـــــوی دم علـــــی بتــــول اصــــل و حســــینی رخ و حســــن ســــیما بســـــــینه مختـــــــزنش علـــــــم بـــــــاقر دانـــــــا بحلـــم و عفـــو ممائـــل ببـــاب خـــود موســـی رضـــــای را شـــــده آبـــــاء و چـــــار از آن ابنـــــا

ـــر محـــیط ـــعه قط ـــیط و امامـــان تس ـــني مح حس رضــــا چــــو نقطــــه مرکــــز مــــدار قطــــر بســــیط

بـــــدر درج تقـــــی گـــــو هـــــر محـــــیط قـــــدمـــوه ـــوی جل ـــرت رض ـــیمز فط ـــق عظ ـــاه خل گ

فکنـــــده خلعـــــت خلـــــت بـــــدوش ابـــــراهیمــــه از او دســــت موســــی عمــــران قــــبس گرفتــــاب حضــــرت او التجــــای رکــــن و مقــــام بب

ســـــپهر کوکـــــب جـــــود آفتـــــاب اوج کـــــرم بهمـــــــت علـــــــوی مظهـــــــر علـــــــو همـــــــم ســــــرپده کســــــوت صــــــفوت بحضــــــرت آدمـــــریم ـــــی م ـــــل عیس ـــــه از او لع ـــــس گرفت نف بخـــــاک درگـــــه او افتخـــــار بیـــــت و حـــــرم

اوســــــتحــــــرم ز خــــــاک نشــــــینان آســــــتانۀ درون خلــــــوت الهــــــوت آشــــــیانۀ اوســـــــت

ـــــا دل ـــــی دری ـــــاوت نق ببحـــــر صـــــفو و نقــــــــی ــــــــاتر فلک ــــــــوتی دف صــــــــفایح ملکـــی و مکـــرم دلـــش چـــو بحـــر کـــرم پیشـــه مغن مــــدرس از حکــــم اوســــت مشــــرتی حکــــیم

کــه نیســت بحــر دلــش را نــه حــد و نــه ســاحل ــــجل ــــی س ــــوی کط ــــدرت او منط ــــت ق بدس

ـــر عطـــابخ ـــش چـــو اب ـــاذلکف ش معطـــی و ب مهنـــــــدس از قلـــــــم او عطـــــــارد عامـــــــل

۱۲۳

ـــــاض ـــــیض روح را فی ـــــت او ف ـــــب افاض ل

ــــــل ــــــم را کاف ــــــت او رزق جس ــــــف کفای ک

ز فــــیض اوســــت کهمهــــر منــــري فیــــاض اســــت ز شـــوق اوســـت کـــه چـــرخ اثـــري ثرتـــاض اســـت

بشـــاه عســـکر امکـــان خـــدیو جنـــد وجـــودــــزول ــــروج و ن ــــک و روح را ع ــــذکر او مل بـــــــدس از قـــــــدم او فرشـــــــته ســـــــاجد مقــــــــالوت ــــــــت ط ــــــــرر ایال ــــــــاذن او متق ب

حضــرت او جبهــه ســوده یــونس و لــوط ببــاب

ســــپهر عــــالم کشــــف آفتــــاب چــــرخ شــــهود ـــوط و صـــعود ـــر و شـــمس را هب ز فکـــر او قم مکــــــــرم از کــــــــرم او خلیفــــــــه مســــــــجود بحکــــــــــم او متحقــــــــــق خالفــــــــــت داود ز خــاک درگــه او ســرمه بــرده صــالح و هــود

ـــام ذیجـــود اســـت ـــن آن ام ـــق حس ز حســـن خل کـــه بـــر خلیـــل گلســـتان شـــرار نمـــرود اســـت

ـــــــا امـــــــام همـــــــامبخـــــــتم سلســـــــلۀ انبیـــق ـــب خل ـــربان بجان ـــه پیغم ـــن هم ـــث ای ز بعـــک ـــت چنان ـــا اس ـــتم اولی ـــوی خ ـــد عل محمــــدور احمــــد پــــاک ــــل تمــــام مبشــــر ب رســـــائم ـــــدی ق ـــــان حجـــــت حـــــق دور مه زم

ــام ــیم و دال گشــتش ن ــر م ــا و دگ ــیم و ه ــه م کـــام ـــن پیغ ـــد حـــق ای غـــرض همـــني کـــه گذارنــــــام ــــــای عظ ــــــتم انبی ــــــی خ ــــــد عرب محم

بـــــاین ایـــــامجنـــــاب مصـــــطفوی مـــــژده ده ــــوه ــــت آن شــــمس جل گــــر ز غمــــاماوان غیب

ـــــت ـــــرخ دوروی اس ـــــه ادوار چ ـــــه هم خالصــــق طــــور وی اســــت ــــه اطــــوار خل نتیجــــۀ هم

کـــه حـــق همیشـــه قـــوی غالـــب و مظفـــر بـــاد خلیفـــــــه حـــــــق و مهـــــــدی دور را دایـــــــمـــــان ـــــت دجـــــال ســـــريتان جه چـــــراغ دولــــت ــــق پیوس ــــردان راه ح ــــرت م ــــاغ فط دم

نیـــــاز غیـــــورهمیشـــــه ســـــینه مشـــــتاق بـــــی

ــــــون و مضــــــطربادر ــــــل زب ــــــردم باط وان م جهـــان صـــورت و معنـــی همـــه مســـخر بـــادــــاد ــــرت ب ــــی واب ــــق منطف ــــر صرصــــر ح ز قهــــــاد ــــــر ب ــــــازه و معط ــــــق ت ــــــه دم ح بنفحـــــاد ـــــور ب ـــــورعلی روشـــــن و من ز شـــــمس ن

کســـیکه ســـاغر فـــیض علـــیش در دســـت اســـت عجــــب مــــداراگر عــــالمی از او مســــت اســــت

۱۲۴

ترجیع بند

ت تعلقــیچــو ارادت شــه ذوالکــرم بظهــور داشــ

کــــه توجــــه صــــمدیتش بتجلــــی احــــدیتش ز لـــبش بـــدیع عبـــارتی زمـــژه لطیـــف اشـــارتی شه مطلقی همه عزوشـان بکمـال جـان جهانیـان

مسـکنت و ادببکمالربخاصحضرتبجناب سوی حق چو کرد انـابتی بگشـود لـب بشـفاعتی چو خدا نمود اجابتش چو قبـول کـرد شـفاعتش ز فیوض رشحۀ آن عـرق فیضـان فطـرت مـاخلق رشحات روی بـدیع او لمحـات خـوی شـفیع او تو کجاووصف کمال اوتو کجا و حرف جمـال او من و وصف دلرب الیقم منـو نعـت خسـرو فـایقم

بکمال داشـت شـه قـدم بجمـال خـویش تعشـقی ــــدیتش بکمــــال داشــــت تحققــــی ــــتش اب ازلیـــانقی ـــف و ت ـــال لط ـــارتی بکم ـــور داد بش بظه قـیزنهان عیان شدش آنچنـان کـه نمانـد راه تطر

ـــی ـــب بتضـــرعی بتملق ـــود ل ـــد گش ـــاء و حم بثن زحضـــور یافـــت کرامتـــی ببحـــار قـــرب تغرقـــیــــی ــــح تعرق ــــود رش ــــافتش بنم ــــا رخ بلط زحی

حق بکمال داشـت تخلقـیذاتحضرتکه بخلق لمعــــات کــــوی رفیــــع او بتمــــام داد تصــــدقی تو کجاو نعت خصال او که تمام ضـعف و ترققـی تو بگوی سعدی نـاطقم کـه تمـام ذوق و تشـوقی

لــــغ العلــــی بکمالــــه کشــــف الــــدجی بجمالــــهبـــــه ـــــع خصـــــاله صـــــلواعلیه و آل ـــــنت جمی حس

صنما بقامـت معتـدل تـو چوسروگلشـن فاسـتقمــده ــده بن ــو آم ــدر ت ــدهب ــو زن ــایتی ز ت ایای بعن

خم موی پر خم و چني توره دل بجانب دیـن تـو وذیل عنایتت من وپای کـوی هـدایتتودستمن عـدل تـو ازعنایت و فضل تو شود از کفایتشده

صفحات روی نکـوی تـو ز لوامـع آمـده منجلـی بحرم رویم برای تو سوی مروه قصـد صـفای تـو غـــربات خـــاک ره تـــو را عتبـــات بارگـــه تـــو را

وعزم بیت رفیع تومن و قصد صحن بـدیع تـومن ومهرموی نظیـف تـوتومنمن وعشق روی لطیف

توبگوی شیخ فصـیح مـنمنملیحشاهمن ووصف

منجلی و چولیل مـوی تومـدلهمچو نهار روی تو ای شود آن دولعل تومبتسـمچه شوداگر که بخنده

که بغـري حبـل متـني تـو همـه عـروه آمـده منفصـم که بمرهمی ز شفاعتت همـه زخمهـا شـده ملتـئم درجــات عالیــه مرتفــع درکــات هاویــه منقســم

منقصــم فقــرات پشــت عــدوی تــو بمقــامع آمــده تـزمکه بمستجار لقـای تـو همـه عاشـقان شـده مل

همه واصالن شـده ملتـثممکتحلشدهسالکانهمه که بغري حصن منیع تو همـه حصـنها شـده منهـدم کــه بغــري ذیــل عفیــف تــو همــه ذیلهــا شــده مــتهم که نظام سلک مدیح من شود از بیـان تـو منـتظم

بلــــغ العلــــی بکمالــــه کشــــف الــــدجی بجمالــــهــــه ــــه و آل ــــع خصــــاله صــــلوا علی ــــنت جمی حس

که توشاه تخـت لعمرکـیجهان جانبملکبنشني ز شکنج زلف تو مقبلم چو گشود عقـده مشـکلم چه شناخت عاقلـه حـد توچـه بسرونسـبت قـدتوــودهم ــوده عق ــودم گش ــارغم ش ــودم زدوده غب ش

که بمتکای جـالل و شـان نسـزد بغـري تـو متکـی نه گمانی آمده در دلم نه بسینه مانـده مـرا شـکی

دتوکـه بسـی لطیفـی و نـازکیچه بگل لطافـت خ چو بخلوت دل من قدم تو نهـی بـیمن و مبـارکی

۱۲۵

توچــو بحــر بیحــد و انتهارشــحات بحــر توعینهــا گـرسربسر توزهر یکی شده جلـوهچوآینهدوجهان شده پردگی جهـان چوشـبسپهرربآفتابرخت غرق خـون عاشقان توهمهبرونقدمیدنهیشوچه و غريوصل تومطلبی؟ وغريلعل تومشربی؟من من

امام زبتـان حـدیث شـنیدهرخ نیکوان همه دیـده چوبراه کوی و فارسی چو بمدح شـاه صفارسـی

رشحات هستی ما سوی ز بحار فـیض توانـد کـیــز یکــی ــاهده ج ــود مش ــر نش ــه در نظ ــزار آین ز ه

مهر چو کرمکـیبتافتکهعجبتونیاحتجابشب درجناب تو مشـتکیشدهسپهردونز قضای دست

لکی؟وغري راه تـو مسـوغريعشق تومذهبی؟منمن مراست عقلی و مـدرکیام کهدگری نه برتو گزیده

بشنوز سعدی فارسی نـه زعنصـری نـه ز رودکـی

بلــــغ العلــــی بکمالــــه کشــــف الــــدجی بجمالــــهـــــه ـــــع خصـــــاله صـــــلواعلیه و آل ـــــنت جمی حس

یاوسـنيآمـدهز جناب حق بتودلستان چو خطـاب تـودل ماسـت زنـده ببـوی تـوماشکفته زرویرخ

ملکوتیـان وشـده خجـلز تو دیده قامت معتـدل چوتــو در بحــر شــفاعتی چوتولعــل کــان کرامتــی

ـــو خلـــق عظـــیم باشـــ ـــان ت ـــاءعظیم بی ـــوأنب ن ت بجازمل ماند که کرمماند بجازگل چو چوعرق که

چوتو را مقام غـدیر شـد لـب تـو بشـريونذیر شـدــــةوالنعم ــــه ذوالکرام ــــةوالکرم م شــــه ذوالعنای

آگهـی بمعـارجش همـه همرهـیزحقایقش همهــ ــوال نعم ــقبن ــا خل ــدء م ــا ســبق بکمــال مب ت م

ز کجــا زبــان و کمــال او زکجــا بیــان و جمــال او

ــازنني ــا چوتون ــقان چوتودلرب ــذهب عاش ــود بم نب غــربات حضــرت کــوی تــو بمــژه بروفتــه حــورعني توصــفی و آدم پاکــدل بمیــان کــدورت مــاءوطني

شود بچشم عنایتی نگری بجانـب ایـن غمـني چه مرســلنيشــده میهمــان بخــوان تــو همــه انبیاهمــه

ــۀ رســل بجهــان ســالله طــاهرین ــو خــتم قاطب ز ت ز دمـــت علـــی کبـــري شـــد بـــامري جملـــه مـــؤمننيــني ــه او مب ــود ز جبه ــدم نب ــه ق ــور ش ــري ن ــه بغ ک بنموده نقش یداللهی چـو نمـوده دسـت ز آسـتني بجالل قدرت ذات حق بجمـال رحمـت عـالمني ز کجا بنـان و خصـال او بشـنوز مصـلح دادودیـن

شــــف الــــدجی بجمالــــهبلــــغ العلــــی بکمالــــه کـــــه ـــــع خصـــــاله صـــــلواعلیه و آل ـــــنت جمی حس

تـوبـرویتوئی آنکه آیت والضحی قسم خداست لــب سلســبیل کنــایتی زلبــت کــه عــني عنــایتی ملکوتیان لطیف دل که برنـد سـجده بـآب و گـل نفحات روضـه عنـربین نسـمات جنـت حـورعني دم رحمت شه ذوالمنن که به یثرب آمده از یمـن

ان زبروصــحایف آســمانکتــب و رســائل المکــ کسی زفیض تو ممتنـعنه بحار جود تو منقطع نه

چونهال قدتورسته شـدره مـدعی همـه بسـته شـد شده ملک ز لبت بزخم دلش نمـکتومستزمی

ــرابخانه ــانبش ــانکنفک ــراب بخــش بمیکش توش سخن از کمال صریح او تو بگوی شـیخ ملـیح او

دگـــرآن لطیفـــه طاوهـــا خـــربی زطـــره مـــوی تـــو ــق عظــی ــوخل ــاک زخــوی ت م حکــایتی بکــالم پ

ـــو ـــال روی نکـــوی ت ـــدل بجم ـــد زآدم معت نگرن فوحــات خلــد مخلــدین وزداز جوانــب کــوی تــو بمدینــه آمــده از قــرن بمشــام جــان توبــوی تــو تـوصحف و دفاتر ما بیـان ز حضورتسـت بسـوی

تـوزجـویبحارسبعه متسع چویکی است جرعهکه تـوعـدویکه بذوالفقار شکسته شد فقرات پشـت

تـوزکـدویداین زجاجه نه فلـک بگلـوش مـیرس شده جام و کـاس سـبوی تـومه و مهر پیکر آسمان

تـوگویکه سخن سرای مدیح او شده نطق نادره

بلــــغ العلــــی بکمالــــه کشــــف الــــدجی بجمالــــهـــــه ـــــع خصـــــاله صـــــلواعلیه و آل ـــــنت جمی حس

نگشوده دیـده نـاظری بجمـال مثـل تـو شـاهدیــو دل عــام راســت مشــ اربیزفیــوض نورقــدیم ت

نه بدیر سـینه عاشـقان چـورخ تـو جلـوه نمـابتی بســماء عــزت و رفعتــت حفظــه مالیــک نقمتــت

ـــدی ـــه زاه ـــال کعب ـــافری بکم ـــه ک ـــال قبل بجم فیض عظیم تو لب خاص راسـت مـواردیزعیون

نــه بخلــوت دل عارفــان چــو لبــت لطیفــه واردی زشهاب ثاقب سطوتت چه مجـال خطفـه مـاردی

۱۲۶

مرساد چشم عدوی تـو بجمـال دلکـش روی تـو نورمبني بودنه چوموت حبل متـني بـودچوروتنه

نکشیده کلک مهندسی چورخ تو طاق مقرنسـی تو قدم نهی بمعـارجی کـه ندیـده دیـده عـارجی

ر خــاص مناصــبیزخداتراســت مراتبــی ز حضــو رخ تست آنمه خرگهـی کـه بـرد زمـادل و آگهـیـــام وصـــولرا ـــرا مق ـــعدی اصـــولرا بس ـــواز س بن

حـل نظـره حاسـدیز سپند خال نکوی تـو چـه م امني بودزجناب رب شـده قاصـدیروحبسوتکه

نـــه یداللـــه ازىل کســـی بنشـــیده بســـته بســـاعدی چوتودارجی بطبـاق دل چوتوصـاعدیبسماءجان

بخوردمـدح ومحامـدیکهومناقبیوصفسزایکه ز جمال روی تونی تهی نه مساجدی نـه معابـدی

ایــم رســول را چوتومــادحی چوتوحامــدینشــنیده

علــــی بکمالــــه کشــــف الــــدجی بجمالــــهبلــــغ الـــــه ـــــع خصـــــاله صـــــلواعلیه و آل ـــــنت جمی حس

محمـدیچو خدای گفته بآسـمان سـخن خصـال ببهشــت عــدن موحــدین بنگــر بچهــرۀ عــارفني بنگـــر بـــآتش بالهـــب تـــوبعني مســـکنت و ادب بحسابگاه مشـوخجل ز فعـال خـویش نـه منفعـلـــل را ـــل را بنگـــر نجـــی جلی بنگـــر صـــفی جمی

بـنيبـذبیح ولـوط ملـیح بشعیب وهود فصـیح بـني زدو روزه فرصت خصم ردتومباش تـريه ودرکمـد

و حـبشخـنتملکتهمهخوشگرفتهوحسنزجمالــر ــورعلی نگ ــور ن ــر بظه ــی نگ ــور عل بحضــور ط همــه اشــتیاق علــی ببــني همــه اتفــاق علــی ببــني چوسـرود سـعدی پاکـدل صـلوات احمـد معتـدل

بچه حـد کـنم مـن بیزبـان صـفت کمـال محمـدی بدیدۀ پاک بني بنگـر جمـال محمـدیپس از آن

ز جهــیم بالهــب و غضــب بنگــر جــالل محمــدی همه خلقهات چو معتدل شده زاعتـدال محمـدیــه در ظــالل محمــدی ــل را هم ــیم و خلی بنگــر کل بنشســته خضــر و مســیح بــني بلــب زالل محمــدیـــدی ـــال محم ـــد بنگـــر جم ـــا اب ـــه ت ز ازل معاین

خـال محمـدیاستحبشیکشلطیفرویختنیش ا ظهــور علــی نگــر ز جمــال حــال محمــدیتــو بیــ

غرض التصاق علی ببني ز شـب وصـال محمـدی بســرود تــا نشــود خجــل صــلوات آل محمــدی

بلــــغ العلــــی بکمالــــه کشــــف الــــدجی بجمالــــهـــــه ـــــع خصـــــاله صـــــلواعلیه و آل ـــــنت جمی حس

ـــــــــــــاب عـــــــــــــالم دل ای رخـــــــــــــت آفت مــــــــــردم چشــــــــــم مســــــــــت فتانــــــــــتــــــــــت ــــــــــق لب ــــــــــاتمی عقی ــــــــــا خ دل م مــــــی بــــــدور رخــــــت کشــــــد تــــــا شــــــد

ت در خلـــــــــوت حضـــــــــور مـــــــــراکیســــــــــــــــــدود و کنـــــــــار ـــــــــم بیح ـــــــــی ی دل یکـــــــــوت ـــــــــواج حضـــــــــرت ملک ـــــــــر م بح جنـــــــــت دل وصـــــــــال دلـــــــــدار اســـــــــت

ـــــوه ـــــوجل ـــــدل چـــــو ن ـــــی رگـــــر شـــــد ب علــــــرض ــــــت غ ــــــل و هس ــــــالم طفی ــــــه ع هم گــــــــوش جــــــــان مــــــــرا همــــــــی گویــــــــد

ــــــــبهم دل ــــــــل م ــــــــو لی ــــــــف ت ظــــــــل زل در پـــــــــس هفـــــــــت پـــــــــرده محـــــــــرم دل آمــــــــــده چــــــــــون نگــــــــــني خــــــــــاتم دل لعـــــــــــل تـــــــــــو ســـــــــــاغر دمـــــــــــادم دل

ـــــــو ـــــــال ت ـــــــز خی ـــــــدم دل ج ـــــــار و هم ی هفـــــــت دریـــــــا چـــــــو قطـــــــره در یـــــــم دل

ـــــــــیش بحـــــــــر اعظـــــــــم دلقطـــــــــره ای پــــــــــــــنم دل ــــــــــــــتان جه ــــــــــــــت دلس فرق منجلــــــی گشــــــت هــــــم و هــــــم غــــــم دل از همــــــــــــــه فطــــــــــــــرت مقــــــــــــــدم دلـــــــــــــم از دم دل ـــــــــــــدار دای نطـــــــــــــق دل

کــــه جهــــان سربســــر چــــه مغــــز و چــــه پوســــت هســــــت عکــــــس جمــــــال طلعــــــت دوســــــت

صــــــــــبحدم بــــــــــر حــــــــــریم میخانــــــــــهــــــــــدم ــــــــــت را دی ــــــــــان درس ــــــــــري پیم پ

ـــــــده ـــــــاقی رن ـــــــام س ـــــــدان ز ج ـــــــه رن م گشــــــــته مســــــــتانه هــــــــر کجــــــــا هشــــــــیار

گــــــــــــــــذرم او فتــــــــــــــــاد مســــــــــــــــتانه ـــــــــه ـــــــــه پیمان ـــــــــف برگرفت ـــــــــوش بک خ

ــــــــــــــی ــــــــــــــهدرکش ــــــــــــــراب رندان ده شــــــــه ــــــــه فرزان ــــــــر ک ــــــــه ه ــــــــته دیوان گش

۱۲۷

ــــــــــار شــــــــــاهد چســــــــــت چابــــــــــک عیــــــــــرغ دل کــــــــــرده ــــــــــی صــــــــــید م از پــــــــــری پیکــــــــــر از مــــــــــی عشــــــــــق آن پـــــــود ـــــــن بگش ـــــــوی م ـــــــه س ـــــــري میخان پ یــــــک یــــــک از میکشــــــان فکنــــــده بمــــــنـــــــــدم ـــــــــاص ش ـــــــــریم خ ـــــــــرم آن ح محـــــــان چـــــــون شـــــــدم محـــــــرم ســـــــرای مغ

ـــــــــــوده از شـــــــــــانه ـــــــــــره مـــــــــــو گش گ زلــــــــــــف را دام و خــــــــــــال را دانــــــــــــهـــــــــــه ـــــــــــاده دیوان ـــــــــــدم فت عقـــــــــــل دیــــــــــواز شــــــــــاهانه چشــــــــــم مســــــــــکني نـــــــــــــــه ـــــــــــــــت جداگان نظـــــــــــــــر عاطفــــــــــــــدم ز حــــــــــــــب کاشــــــــــــــانه دل بری ایـــــــــــن شـــــــــــنیدم ز پـــــــــــري میخانـــــــــــه

کــــه جهــــان سربســــر چــــه مغــــز و چــــه پوســــت هســــــت عکــــــس جمــــــال طلعــــــت دوســــــت

ـــــــــ ـــــــــان گـــــــــذارم دوشســـــــــوی دی ر مغــــــــــدم ــــــــــدان مســــــــــت را دی همــــــــــه رن عاشــــــــقان دســــــــت از خــــــــودی شســــــــتهـــــــام آمـــــــده چشـــــــم ـــــــو عضـــــــو تم عض همـــــــه را چشـــــــم بـــــــر جمـــــــال حضـــــــور آن یکـــــی خـــــوش قـــــدح گرفتـــــه بدســـــتــــــــــن هــــــــــایم در جمــــــــــال جــــــــــالل ای دلـــــــــــرب شـــــــــــوخ شـــــــــــنگ زیبـــــــــــا را از خـــــــــط و عارضـــــــــش بلـــــــــوح دلـــــــــم

ــــــــه ــــــــاقیجرع ــــــــف س ــــــــوردم از ک ای خ چــــــــــون زایمــــــــــان و کفــــــــــر وارســــــــــتم

ــــــــــ ــــــــــوشاوفت ــــــــــودم ه ــــــــــر نب اد و بس همچـــــــو خـــــــم شـــــــراب انـــــــدر جـــــــوش همـــــــه بــــــــا یـــــــار دســــــــت در آغــــــــوش جــــــــزو جــــــــزو تمــــــــام آمــــــــده گــــــــوشـــــــروش ـــــــام س ـــــــر پی ـــــــوش ب ـــــــه را گ همــــــدوش ــــــاده ب ــــــبو نه ــــــوش س ــــــدگر خ وان وز جــــــــــــالل جمــــــــــــال آن مــــــــــــدهوش زلـــــــــف بـــــــــر روی آمـــــــــده روپـــــــــوش نقـــــــش ایمـــــــان و کفـــــــر شـــــــد منقـــــــوشـــــــوش ـــــــام نق ـــــــم تم ـــــــته شـــــــد از دل شس ایـــــــن شـــــــنیدم ز پـــــــري بـــــــاده فـــــــروش

کــــه جهــــان سربســــر چــــه مغــــز و چــــه پوســــت هســــــت عکــــــس جمــــــال طلعــــــت دوســــــت

ســــــــر حــــــــق در ضــــــــمري مــــــــا مکتــــــــوم دل مـــــــــــا آمـــــــــــده خزانـــــــــــه غیـــــــــــبـــــــق ـــــــت عش ـــــــال امان ـــــــد احتم ـــــــه کن کــــــدرج ــــــل در او م ــــــل ک ــــــني عق ــــــل ب جهـــــــــروزی ـــــــــن آن ـــــــــمت م ـــــــــد قس درد ش

ــــــــــــســــــــــــاقیم داد از آنرح ــــــــــــفی ق لطیـــــــن تســـــــنیم انکـــــــه نوشـــــــید صـــــــرف ای انکـــــــه شـــــــد خـــــــادم ســـــــرای مغـــــــان

اغش ارشــــــــــــــنودبگشــــــــــــــاید دمــــــــــــــ خنــــــک آنــــــدم کــــــه از شــــــعاع جمــــــالــــــــــــــدم ــــــــــــــودم و دی ــــــــــــــرت دل گش دف

ــــــــوم رمــــــــز عشــــــــق از بیــــــــان مــــــــا معلـــــــنج علـــــــوم ـــــــت گ ـــــــاک ماس ـــــــینۀ پ س جــــــــز مــــــــن عاشــــــــق جهــــــــول ظلــــــــومــــــوم ــــــق از آن مفه ــــــدل ح ــــــني ع ــــــم ب ظل

ای مقســـــــومکـــــــه شـــــــدی هـــــــر نصـــــــیبهـــــــــــــــوم ـــــــــــــــک مخت ـــــــــــــــام ممس بختــــــــــدوم ــــــــــد عــــــــــني وجــــــــــود در مع دی بــــــر همــــــه میکشــــــان شــــــد او مخــــــدوم

ــــــــاد ــــــــن ب ــــــــوی ای ه زاهــــــــد مزکــــــــومب هســــــــتیم میگــــــــداخت همچــــــــون مــــــــومـــــــوم ـــــــدر آن مرق ـــــــود ان ـــــــن ســـــــخن ب ای

کــــه جهــــان سربســــر چــــه مغــــز و چــــه پوســــت هســــــت عکــــــس جمــــــال طلعــــــت دوســــــت

جبهـــــــــــه ماســـــــــــت مطلـــــــــــع انـــــــــــوارــــف و عــــارض ماســــت ظــــل و عکســــی ز زلـــــــــــــره غـــــــــــــرا ـــــــــــــا بغ رهنمـــــــــــــا م چشــــــــم مــــــــردم نــــــــواز مــــــــا باشــــــــد

ــــــــــرار ــــــــــزن اس ــــــــــت مخ ــــــــــینه ماس س جعــــــل ظلمــــــات و نــــــور لیــــــل و نهــــــارــــــــــــرار ــــــــــــره ط ــــــــــــا بط ــــــــــــزن م راهــــــــــــــار ــــــــــــــدۀ اولواالبص ــــــــــــــردم دی م

۱۲۸

ـــــــني ـــــــا و بب بنشـــــــني خـــــــوش بچشـــــــم مـــــــــی ـــــــــرو رفت مخـــــــــوش بجـــــــــاروب الف نیســــــــت جــــــــز یــــــــار انــــــــدرین خانــــــــهـــــــــــه ـــــــــــني بجانان متفـــــــــــق جـــــــــــان ببــــــت ــــــش منصــــــور جــــــز حجــــــابی نیس نقـــــــد ـــــــی گوی ـــــــک خـــــــود هم ـــــــن المل لمـــــــداز ـــــــم گ ـــــــواز جس ـــــــان ن ـــــــرب ج مط

جلـــــــــــــــوه یـــــــــــــــار از در و دیـــــــــــــــوار خانــــــــــه از گــــــــــرد هســــــــــتی اغیــــــــــار

یس فــــــــی الــــــــدار غــــــــريه دیــــــــارلــــــــ متحــــــــــد بــــــــــني بهــــــــــم دل و دلــــــــــدارــــــر ســــــر دار ــــــاالحق سراســــــت ب خــــــود ان خــــــــــویش گویــــــــــد لواحــــــــــد القهــــــــــار

ســـــــرود ایـــــــن نـــــــوا بـــــــرپده تـــــــارمـــــــی

کــــه جهــــان سربســــر چــــه مغــــز و چــــه پوســــت هســــــت عکــــــس جمــــــال طلعــــــت دوســــــت

ـــــــــــنمجلـــــــــــوۀ نـــــــــــور ذات مـــــــــــی بی عکـــــــــــس جلـــــــــــوات ذات انـــــــــــدر دل امذکــــــــر حــــــــق ورد دل چــــــــو ســــــــاخته

ـــــــــــــی مقـــــــــــــیم در او دل بـــــــــــــود یثرب گشــــــــته منحــــــــل ز دســــــــت مرتضــــــــویـــــــــــول عـــــــــــذرا را ـــــــــــور زهـــــــــــرا بت ن دل چـــــــو بتخانـــــــه و حســـــــن صـــــــنمش

هـــــای حســـــنيهرچـــــه جـــــز حـــــرف طـــــره هریـــــــــک از نـــــــــه امـــــــــام عـــــــــادل راــــــــــــم ــــــــــــت دای ــــــــــــد و بیجه ذات بیحـــــــی گـــــــویم ـــــــن ســـــــخن هم ـــــــدم ای دمب

ـــــــــــوات صـــــــــــفات مـــــــــــی ـــــــــــنمجل بیـــــــــــدم الیحـــــــــــات مـــــــــــی ـــــــــــنمدمب بیــــــــــــی ــــــــــــنمروز و شــــــــــــب واردات م بی

ــــــــــــا ــــــــــــید کاین ــــــــــــیس ــــــــــــنمت م بی بیـــــــــــنمعقـــــــــــده مشـــــــــــکالت مـــــــــــی بیــــــــــنماز پــــــــــس حاجبــــــــــات مــــــــــیــــــــــی ــــــــــومنات م ــــــــــه را س ــــــــــنمکعب بیـــــــــــی ـــــــــــات م ـــــــــــه را تره ـــــــــــنمهم بیــــــــــی ــــــــــات م ــــــــــامع المکرم ــــــــــنمج بی بیـــــــــنمدر حـــــــــدود و جهـــــــــات مـــــــــی بیـــــــنمتـــــــا کـــــــه در تـــــــن حیـــــــات مـــــــی

کــــه جهــــان سربســــر چــــه مغــــز و چــــه پوســــت هســــــت عکــــــس جمــــــال طلعــــــت دوســــــت

ــــــــد ــــــــان آم ــــــــم نه ــــــــق در دل ــــــــر ح ســــــــ ــــــــیض روح الق ــــــــمف ــــــــارض دل دس ب

ـــــــی ـــــــیشـــــــاه ب ـــــــام و ب ـــــــران نشـــــــان مـــــــــــــم بنمـــــــــــــود ـــــــــــــت روی در دل یاربــــــــــانش ــــــــــت فت ــــــــــم مس ــــــــــزه چش غمـــــــــــرۀ صـــــــــــلیب آســـــــــــا ـــــــــــرب از ط دل دل نـــــــــــــاقوس وش بـــــــــــــدیر تـــــــــــــنمــــــــــان ــــــــــاطع الربه ــــــــــدی ق ــــــــــاه مه شــــــــان ــــــــان ســــــــبع مث وجــــــــه جــــــــامع بی نطـــــــــــــق او نـــــــــــــوروحی منـــــــــــــزل راـــــــــر خـــــــــوش ز مغبچـــــــــه ـــــــــر در دی ایب

نــــــــور حــــــــق در رخــــــــم عیــــــــان آمــــــــد ــــــــــــــ ــــــــــــــان آم ــــــــــــــموات المک داز س

ــــــوه ــــــدجل ــــــان آم ــــــم نش ــــــام و ه ــــــر ن گـــــــــــان آمـــــــــــد ـــــــــــه بتخانـــــــــــۀ مغ کعبــــــــــــد ــــــــــــان آم ــــــــــــر الزم ــــــــــــۀ آخ فتنـــــــــد ـــــــــان آم ـــــــــر می ـــــــــار ب ـــــــــته ز ن بس دمبـــــــــــدم نـــــــــــاطق اللســـــــــــان آمـــــــــــد بهـــــــر تســـــــخري انـــــــس و جـــــــان آمـــــــد جبهـــــــــه فرقـــــــــان بـــــــــا بیـــــــــان آمـــــــــدــــــــــد ــــــــــان آم ــــــــــر ترجم کاشــــــــــف الســـــــد ـــــــان آم ـــــــوش ج ـــــــدیثم بگ ـــــــن ح ای

کــــه جهــــان سربســــر چــــه مغــــز و چــــه پوســــت دوســــــتهســــــت عکــــــس جمــــــال طلعــــــت

المکـــــــــان چیســـــــــت منـــــــــزل مشـــــــــتاقــــــــدر دور ــــــــت ان ــــــــمس چیس ــــــــر و ش قمــــــــــا چیســــــــــت ــــــــــک خوشــــــــــه ثری بفل ایـــــــن نـــــــه افـــــــالک چیســـــــت میـــــــدانی

ســـــــــت محمـــــــــل مشـــــــــتاقآســـــــــمان چی جـــــــــام و کاســـــــــی ز محفـــــــــل مشـــــــــتاق ســــــــــــــنبلی از ســــــــــــــنابل مشــــــــــــــتاقــــــــــــــازل مشــــــــــــــتاق صــــــــــــــورتی از من

۱۲۹

دفـــــــــــــرت دل صـــــــــــــحیفۀ ملکـــــــــــــوتـــــــــــــــدفرت دل نظـــــــــــــــری برگشـــــــــــــــا ب بــــــــــاب بــــــــــاب رســــــــــائل دل پــــــــــاک کلماتیکـــــــــــه تـــــــــــا مـــــــــــات آمـــــــــــد دلـــــــــــربان جهـــــــــــان همـــــــــــه دیـــــــــــدم دســـــت قـــــدرت بفضـــــل خـــــویش سرشـــــت مريســــــــــیدم بگــــــــــوش نطــــــــــق علــــــــــی

ـــــــــــتاق ـــــــــــائل مش ـــــــــــت در وی مس چیس تــــــــا بــــــــه بینــــــــی رســــــــائل مشــــــــتاق فصــــــــــل فصــــــــــل فضــــــــــائل مشــــــــــتاقــــــــــتاق ــــــــــمائل مش ــــــــــرح ش ــــــــــه ش هم کــــــــــس ندیــــــــــدم ممائــــــــــل مشــــــــــتاق خــــــوش ز فــــــیض علــــــی گــــــل مشــــــتاق

ــــــــــب و کــــــــــام از دل مشــــــــــتاقبــــــــــی ل

و چــــه پوســــتکــــه جهــــان سربســــر چــــه مغــــز هســــــت عکــــــس جمــــــال طلعــــــت دوســــــت

ـــــــــــــو مهـــــــــــــر عـــــــــــــالم دل ای روی تــــــــا را ــــــــرده م ــــــــت پ ــــــــس هف ــــــــدر پ انــــــــت ــــــــون عقیق ــــــــل چ ــــــــاتم و لع دل خ عشـــــــق اســـــــت یکـــــــی محـــــــیط اعظـــــــم دل یـــــــــم عظـــــــــیم و هـــــــــر دو عـــــــــالمـــــــــــت ـــــــــــد دهان ـــــــــــاغر بس ـــــــــــن س ای تـــــــــــا معنـــــــــــی اســـــــــــتوای رحمـــــــــــان معلــــــــوم شــــــــد آنکــــــــه غایــــــــت کــــــــون شـــــــــــد هـــــــــــر متشـــــــــــابهیم محکـــــــــــم در دیــــــــــر تــــــــــنم نواخــــــــــت نــــــــــاقوســــــــــــــنیدم ــــــــــــــیح دل ش ــــــــــــــل مس انجی آمــــــــد ســــــــحر ایــــــــن بگــــــــوش جــــــــانم

گیســــــــــوی تــــــــــو لیــــــــــل مـــــــــــبهم دل تـــــــــــو مـــــــــــردم دیـــــــــــده محـــــــــــرم دلـــــــــــد چـــــــــــو نگـــــــــــني خـــــــــــاتم دل آم ایـــــــــــن بحـــــــــــر کجـــــــــــا و شـــــــــــبنم دلـــــــــم دل ـــــــــورد در ی ـــــــــرۀ خ ـــــــــون قط چــــــــــــــــادم دل ــــــــــــــــدح دم ــــــــــــــــد ق آم دیــــــــــــــدیم بعــــــــــــــرش اعظــــــــــــــم دلـــــــــــدم دل ـــــــــــا تق ـــــــــــرت م ـــــــــــد فط ب دیــــــــــدم چــــــــــو کتــــــــــاب محکــــــــــم دلـــــــــــریم دل ـــــــــــن م ـــــــــــی اب ـــــــــــا عیس ت

دل از دم دل بــــــــــــــــــــــا ســــــــــــــــــــــامعۀـــــــــــــــام عـــــــــــــــالم دل دوشـــــــــــــــینه ز ب

ـــــــــــــم ـــــــــــــال ذات ـــــــــــــه جم ـــــــــــــن آین مـــــــــــــــــی صـــــــــــــــــفاتم ـــــــــــــــــرآت تجل م

عـــــــالم همـــــــه عکـــــــس طلعـــــــت عشـــــــقـــــــــــــــــی ـــــــــــــــــت اله ـــــــــــــــــی هوی معنـــــــــــــــایق ـــــــــــــــة الحق تفســـــــــــــــري حقیقــــــــــــرف شــــــــــــهدالله ای حریفــــــــــــان ح در طـــــــــــــره و خـــــــــــــال خوبرویـــــــــــــان

دریـــــــــای محـــــــــیط و بحـــــــــر اعظــــــــــم آن بـــــــــــــــار امانـــــــــــــــت خـــــــــــــــدا راـــــــــــــــــداع عـــــــــــــــــوالم الهـــــــــــــــــی اب ماشــــــــــــــــاالله کــــــــــــــــان حــــــــــــــــدیثی

ــــــــــــو ــــــــــــاک جــــــــــــان رامعص م دالن پـــــــی نباشـــــــد جـــــــز حضـــــــرت حســـــــن مــــــــت ــــــــی گف ــــــــوش دل هم ــــــــینه بگ دوش

ـــــــق ـــــــوت عش ـــــــور جل ـــــــه ن ـــــــونني هم کــــــــت عشــــــــق ــــــــود هوی ــــــــی چــــــــه ب دان شـــــــــرحی بـــــــــود از حقیقـــــــــت عشـــــــــقـــــــــق ـــــــــهادت عش ـــــــــود از ش ـــــــــزی ب رمــــــق ــــــق و وحــــــدت عش ــــــرت عش ــــــني کث بـــــــــود از افاضـــــــــت عشـــــــــق رشـــــــــحی بـــــــــق ـــــــــوت عش ـــــــــول و ق ـــــــــته ح برداشــــــــق ــــــــدرت عش ــــــــت ق ــــــــت ز دس پیداس

عشــــــــــــــقدر منقبــــــــــــــت مشــــــــــــــیت ـــــــق ـــــــري عصـــــــمت عش ـــــــه بغ عاصـــــــم ک جــــــــــای دگــــــــــری بخلــــــــــوت عشــــــــــقـــــــق ـــــــرت عش ـــــــن حض ـــــــرت حس در حض

ـــــــــــــم ـــــــــــــال ذات ـــــــــــــه جم ـــــــــــــن آین مـــــــــــــــــی صـــــــــــــــــفاتم ـــــــــــــــــرآت تجل م

ـــــیش و کـــــم نیســـــت ـــــا را ســـــر حـــــرف ب م بــــــــر هســــــــتی خــــــــود قلــــــــم کشــــــــیدیم

ـــــــت ـــــــم نیس ـــــــیچ غ ـــــــق ه ـــــــم عش اال غــــــت ــــــم نیس ــــــن رق ــــــاجز ای ــــــفحه م در ص

۱۳۰

ــــــــــــــد فلا ــــــــــــــوح دل آن ق ــــــــــــــر ل وارب در آینــــــــــــــــه حــــــــــــــــدوث مــــــــــــــــا را شمشــــــــــري چــــــــــو میزنــــــــــد حــــــــــریمشــــــــــتقیمم ــــــــــدل مس ــــــــــت ع ــــــــــز قام ج یمگــــــــــر دســــــــــت فتادگــــــــــان نگــــــــــري

بــــــــر خــــــــوان لطیــــــــف نعمــــــــت اللــــــــه آنــــــرا کــــــه ســــــر از کمنــــــد مــــــا تافــــــتــــــه خــــــاک راه مــــــا شــــــد آن ســــــر کــــــه ن چــــــــون آینــــــــه صــــــــمد در ایــــــــن دیــــــــر زیبـــــــــــا صـــــــــــنم لطیـــــــــــف مـــــــــــا را

ــــــــت ــــــــم نیس ــــــــه قل ــــــــوح ن ــــــــه ل اندیشــــــــدم نیســــــــت منظــــــــور بجــــــــز شــــــــه ق جــــــــز معــــــــرب آهــــــــوی حــــــــرم نیســــــــت

علــــــــــم نیســــــــــتدر عــــــــــالم دلــــــــــربی آئـــــــــــني عنایـــــــــــت و کـــــــــــرم نیســـــــــــتـــــــت ـــــــم نیس ـــــــری وىل نع ـــــــا دگ ـــــــز م جــــــــت ــــــــدم نیس ــــــــقی ق ــــــــذهب عاش در مـــــــــدر ره عشـــــــــق محـــــــــرتم نیســـــــــت انـــــــوه صـــــــورت صـــــــنم نیســـــــت جـــــــز جل جـــــــز ایـــــــن دم پـــــــاک الجـــــــرم نیســـــــت

ـــــــــــــم ـــــــــــــال ذات ـــــــــــــه جم ـــــــــــــن آین مـــــــــــــــــی صـــــــــــــــــفاتم ـــــــــــــــــرآت تجل م

ـــــــــدم ـــــــــربی وحی ـــــــــه مش ـــــــــن در هم م عــــــــــــــادل قــــــــــــــدم از مقــــــــــــــام دادم مبعـــــــــوث مقـــــــــام خـــــــــاص محمـــــــــود

ـــــــــــــوع ـــــــــــــم ینب ـــــــــــــوض ذوالجالل فی فرقــــــــــــان حکــــــــــــیم بــــــــــــا بیــــــــــــانم فـــــــــــــارغ ز غوایـــــــــــــت و ضـــــــــــــاللتــــــــــــــق و مصــــــــــــــیبم ــــــــــــــواره موف هم خلــــــــــق از ضــــــــــرر مــــــــــن آرمیدنــــــــــدــــــــرفتم ــــــــذات حــــــــق گ ــــــــس ب ــــــــا ان ت ذوقــــــــی ز جهــــــــان نمانــــــــد جــــــــان را افـــــــــالک ز حمـــــــــل عشـــــــــق عـــــــــاجز دلـــــــــــــــدار مـــــــــــــــرا بخلـــــــــــــــوت دل

امــــــــــــــــروز بعاشــــــــــــــــقی فریــــــــــــــــدم صــــــــــاحب نظــــــــــر از کمــــــــــال دیــــــــــدم آئینـــــــــــــــــه احمـــــــــــــــــد حمیـــــــــــــــــدم

ســــــــــــــــتفیدمفیــــــــــــــــاض گــــــــــــــــروه مــــــــــــــــدم ــــــــــــــــارک مجی ــــــــــــــــرآن مب ق روشـــــــــــن کـــــــــــن مـــــــــــنهج رشـــــــــــیدمـــــــــــــــد و ســـــــــــــــدیدم پیوســـــــــــــــته مویـــــــــــدم ـــــــــــه آرمی ـــــــــــا ک در میکـــــــــــده تـــــــــدم وحشـــــــــی صـــــــــفت از همـــــــــه رمیـــــــــــیدم ـــــــــــت چش ـــــــــــادۀ معرف ـــــــــــا ب تـــــــــــیدم ـــــــــــانتش کش ـــــــــــار ام ـــــــــــن ب مـــــــنیدم ـــــــوش دل ش ـــــــت و بگ ـــــــوش گف خ

ـــــــــــــم ـــــــــــــال ذات ـــــــــــــه جم ـــــــــــــن آین مـــــــــــــــــی صـــــــــــــــــفاتم ـــــــــــــــــرآت تجل م

آینــــــــــــــــۀ صــــــــــــــــورت عظــــــــــــــــیممــــــــــروز نبضــــــــــت بنمــــــــــابمن کــــــــــه ام

خامـــــــــــه الهـــــــــــی نقشـــــــــــی کـــــــــــه ز آن قامــــــــت و طــــــــره و دهــــــــان اســــــــتــــــــــــکفت ــــــــــــی و بش ــــــــــــد دم رحمت ام موســـــــــــــی دل و فـــــــــــــالق البحـــــــــــــارمــــــــــیلم در نــــــــــار جــــــــــالل چــــــــــون خل

ــــــــردد ــــــــکاف گ ــــــــر ش ــــــــت قم ز انکشــــــــــــــــــتقم فلا وار ــــــــــــــــــرت فاس از حض زلــــــــف اســــــــت کمنــــــــد هــــــــر اســــــــريمـــــون زر ـــــیم و روی چ ـــــو س ـــــک چ ـــــا اش بـــــــــم ـــــــــت ورد دای ـــــــــه مراس ـــــــــن نکت ای

ــــــــــــــــی قــــــــــــــــدیمم ــــــــــــــــۀ معن گنجین کــــــــــــــیممبیمــــــــــــــاری عشــــــــــــــق را ح

بنمــــــــــــــود بمصــــــــــــــحف کــــــــــــــریممــــــــیمم ــــــــا خــــــــود فلا اســــــــت و الم و م ی ایـــــــــــــن غنچـــــــــــــه دل از آن نســـــــــــــیمم عیســــــــــــی دم و محیــــــــــــی الــــــــــــرمیمم در طــــــــــور جمــــــــــال چــــــــــون کلــــــــــیمم بـــــــــــــــدر دل رهـــــــــــــــران دونـــــــــــــــیممـــــــــــنهج عـــــــــــدل مســـــــــــتقیمم ـــــــــــر م ب لعـــــــل اســـــــت شـــــــفای هـــــــر ســـــــقیممــــــــــیمم ــــــــــزر و س ــــــــــود ب ــــــــــت نب حاج تـــــــــــا بـــــــــــر در میکـــــــــــده مقـــــــــــیمم

ـــــــــــــم ـــــــــــــال ذات ـــــــــــــه جم ـــــــــــــن آین م

۱۳۱

ـــــــــــــــــی صـــــــــــــــــف ـــــــــــــــــرآت تجل اتمم

مــــــــــــن آینــــــــــــه جمــــــــــــال شــــــــــــاهم ســــــــــلطان ســــــــــریر نــــــــــاز و تمکــــــــــنيـــــــــاهی ـــــــــاه و گ ـــــــــق گ خـــــــــاک ره عش بــــــــر خــــــــاک اگــــــــر نظــــــــر گمــــــــارمـــــــوحم ـــــــک ن ـــــــنت چـــــــو فل در مـــــــوج فــــــــه مــــــــن خــــــــازن گــــــــنج خــــــــاص اللـــــــــــزن ـــــــــــاه ره ـــــــــــا و گ ـــــــــــه راهنم گ بــــــــــر چــــــــــرخ مجــــــــــردات مهــــــــــرم در مملکـــــــــــــت جهــــــــــــــان معنــــــــــــــی بیـــــــــــــــداد رســـــــــــــــیدگان غـــــــــــــــم راـــــــــمن ـــــــــت دش ـــــــــرات پش ـــــــــر فق یکس در ســــــــــــــامعۀ دل آمــــــــــــــد اینــــــــــــــدم

مـــــــــــــــــرآت تجلـــــــــــــــــی الهـــــــــــــــــم ــــــــــپاهم ــــــــــه س ــــــــــان هم ــــــــــان جه خوب عشـــــــــــاق تمـــــــــــام خـــــــــــاک راهـــــــــــم اکســــــــــري شــــــــــود بیــــــــــک نگــــــــــاهم درمانــــــــــــــده غریــــــــــــــق را پنــــــــــــــاهمـــــــــــــــم ـــــــــــــــم الاله ـــــــــــــــته طلس بشکســــــــــــــیاهم ــــــــــــــره س ــــــــــــــارض و ط از ع بـــــــــــــــر اوج مقدســـــــــــــــات مـــــــــــــــاهم مــــــــــن صــــــــــاحب افســــــــــر وکالهــــــــــمـــــــــــــــــــــــواهم ـــــــــــــــــــــــتاقعلی دادخ مشــــــــــــــار آهــــــــــــــم بشکســــــــــــــته ز ذوالفق از هـــــــــــــاتف غیـــــــــــــب صـــــــــــــبحگاهم

ـــــــــــــم ـــــــــــــال ذات ـــــــــــــه جم ـــــــــــــن آین مـــــــــــــــــی صـــــــــــــــــفاتم ـــــــــــــــــرآت تجل م

بـــــــی کـــــــام و زبـــــــان بیـــــــان مشـــــــتاقـــــــــد آن عرصـــــــــۀ المکـــــــــان کـــــــــه گفتن روح القدســــــــی کــــــــه وصــــــــف کردنــــــــدــــــــــو شــــــــــنیدی روح اعظــــــــــم کــــــــــه ت جربیـــــــــــل امـــــــــــني بریـــــــــــد اعظـــــــــــم ایــــــن اطلــــــس چــــــرخ چیســــــت دانــــــیــــــــــــــــــــةالحقایق ــــــــــــــــــــید حقیق خورشــــــــــــــــۀ ســــــــــــــــماوی ــــــــــــــــات بلیغ آیـــــــــــــــامی ـــــــــــــــد تم ـــــــــــــــز ازل و اب رمـــــــــــــهور ـــــــــــــار مش ـــــــــــــر ذوالفق آن پیکــــــــــی ــــــــــدق اعل ــــــــــان ص ــــــــــی لس معن

ر گــــــــوش دل ایــــــــن حــــــــدیث غیبــــــــید

نــــــــام و نشــــــــان عیــــــــان مشــــــــتاقبــــــــی شـــــــــرحی بـــــــــوداز مکـــــــــان مشـــــــــتاق یــــــــک دم ز لــــــــب و دهــــــــان مشــــــــتاقــــــــــام ز ســــــــــرجان مشــــــــــتاق ــــــــــک ن یـــــــــتاق ـــــــــان مش ـــــــــده ترجم ـــــــــق ش از ح فـــــــــــــــرش در آســـــــــــــــتان مشـــــــــــــــتاق آن کوکــــــــــــــب آســــــــــــــمان مشــــــــــــــتاقــــــــــزل همگــــــــــی بشــــــــــان مشــــــــــتاق من یـــــــــک قصـــــــــه ز داســـــــــتان مشـــــــــتاق قتـــــــــــــــال مخالفـــــــــــــــان مشـــــــــــــــتاق

مشــــــــــــــتاقخاصــــــــــــــیتی از لســــــــــــــان ــــــــــد ســــــــــحر از زبــــــــــان مشــــــــــتاق آم

ـــــــــــــم ـــــــــــــال ذات ـــــــــــــه جم ـــــــــــــن آین مـــــــــــــــــی صـــــــــــــــــفاتم ـــــــــــــــــرآت تجل م

ــــی« ــــت م ــــی چــــون حکای ــــنو از ن ــــدبش کن گویــــــد صــــــریح و شــــــکوه راشــــــکر مــــــی

ــــــــــراق ــــــــــکوه دارد از ف ــــــــــدایت ش در بــــــــــده ــــــــــاورا بربی ــــــــــداز نیســــــــــتان ت ان

ــــــاد ــــــدش فت ــــــه پیون ــــــتان چونک ــــــا نیس بـــــم ـــــن قل ـــــی بگـــــویم م ـــــی دان چیســـــت ن روح اعظـــــم نـــــور پـــــاک احمـــــد اســـــت ایــــــت کــــــربی علــــــی مرتضــــــی اســــــتــــــرد صــــــمد ــــــائی حضــــــرت ف کیســــــت نـــــــــد ســـــــــخن ـــــــــائی دمســـــــــاز میگوی ن

ـــــی ـــــیشـــــکر م ـــــد شـــــکایت م ـــــدگوی »کن کنــــــــدخــــــــود بعنــــــــوان کنایــــــــت مــــــــیـــــی ـــــت م ـــــدر نهای ـــــل ان ـــــکر وص ـــــدش کنـــــــــدایت مـــــــــی ـــــــــام ب ـــــــــاد ای ـــــــــدی کن کنـــــــدشـــــــکرها بیحـــــــد و غایـــــــت مـــــــی کنــــــدحــــــق در آن نفــــــخ از عنایــــــت مــــــی کنــــــــدشــــــــرح اســــــــرار والیــــــــت مــــــــی

ـــــــري ـــــــطفی تفس ـــــــی مص ـــــــت م ـــــــدآی کنــــــی ــــــرایت م ــــــی س ــــــخ وی در ن ــــــدنف کن کنــــــدنــــــی ز نــــــائی ایــــــن روایــــــت مــــــی

۱۳۲

جملــــــه عــــــالم فــــــانی و بــــــاقی اســــــت او کـــــــــــل شـــــــــــی هالـــــــــــک اال وجهـــــــــــه

ـــــــده« ـــــــرا بربی ـــــــا م ـــــــتان ت ـــــــداز نیس ان انـــــدمـــــرد کـــــه؟ افـــــالک کانـــــدر جنـــــبش

نالـــــــــۀ آن آســـــــــمان و ایـــــــــن زمــــــــــني جملــــــــــۀ ذرات عــــــــــالم ســــــــــر بســــــــــرــــــــود ــــــــت نب ــــــــم اگــــــــر ثاب نقطــــــــۀ ذات

کشـــــــدر امانـــــــت مـــــــیدوش مـــــــن بـــــــاـــــال ـــــد احتم ـــــل کردن ـــــاین حم ـــــان ک عارفــــــــتند ــــــــار را برداش ــــــــاین ب ــــــــقان ک عاش

انـــــــــدقـــــــــوت و حـــــــــوىل ازو بگرفتـــــــــهـــــــن نغمـــــــه مـــــــی ســـــــنجیده امدر ازل ای

»انــــــــداز نفــــــــريم مــــــــرد و زن نالیــــــــده ــــــار امیــــــده ــــــه؟ آن ارضــــــني ک انــــــدزن کــــــــنیده ــــــــوش دل بش ــــــــان از گ ــــــــدعارف ان

ـــــده ـــــداز دمـــــم در خـــــاک و خـــــون غلطی ان انـــــــدت از کجـــــــا جنبیـــــــدهایـــــــن ســـــــموا

ـــــنجیده ـــــل را س ـــــن حم ـــــن ای ـــــر م ـــــدبه ان انـــــدپـــــای تـــــا ســـــرگوش وهـــــوش و دیـــــدهـــــــده ـــــــنت بگزی ـــــــر خویش ـــــــار را ب ـــــــدب ان انـــــــدخـــــــویش را فـــــــانی مطلـــــــق دیـــــــدهــــــــیده ــــــــک از ذوق مريقص ــــــــه فل ــــــــدن ان

جملــــــه عــــــالم فــــــانی و بــــــاقی اســــــت او کـــــــــــل شـــــــــــی هالـــــــــــک اال وجهـــــــــــه

ـــــی« ـــــر جفتم ـــــاز خـــــود گ ـــــب دمس ـــــا ل ب آنزمــــــــــان تــــــــــو پــــــــــذیرفتی دمــــــــــم را

او مــــــــــــرا آشــــــــــــفته میکــــــــــــردی از آنـــــــت او مـــــــرا از ســـــــینه گـــــــرد غـــــــم برف

شــــــــکفتت ازدمـــــــــمغنچــــــــۀ دل مــــــــیـــــن ـــــو زم ـــــن شـــــنفتی ت ـــــتم م ـــــو گف ـــــا ت بـــــن بســـــفت ـــــر م ـــــی کـــــه او ب ـــــر معن در هــــود ــــدهوش ب ــــش م ــــن دوش از دم ــــان م جــــــدمی ــــــن آن ــــــت از م ــــــو بگرف ــــــوش ت گ گفتمــــــی ایــــــن نکتــــــه بــــــا تــــــو آشــــــکار

ـــــن ـــــی م ـــــیهمچـــــو ن ـــــیگفتن »هـــــا گفتم ز نـــــــائی دمـــــــی پـــــــذیرفتمیکـــــــه مـــــــن ا

آشـــــــفتیبـــــــر تـــــــو مـــــــن از قهـــــــر مـــــــیـــــــــرا مـــــــــن رفتمـــــــــی گـــــــــردغم از دل ت

ــــی ــــه م ــــون غنچ ــــش چ ــــز دم ــــکفتمیک اش آنچــــــــه مــــــــن از گفــــــــت او اشــــــــنفتمیـــــــی ســـــــفتمی ـــــــو مـــــــن آن در معن ـــــــر ت بـــــــی ـــــــن خفتم ـــــــا م ـــــــه کج ـــــــی نال کردم کـــــــز لـــــــب معشـــــــوق جـــــــان بگرفتمـــــــیـــــــی ـــــــر جفتم ـــــــاز خـــــــود گ ـــــــب دمس بال

جملــــــه عــــــالم فــــــانی و بــــــاقی اســــــت او ی هالـــــــــــک اال وجهـــــــــــهکـــــــــــل شـــــــــــ

ــــــی حــــــدیث راه پرخــــــون مــــــی« ــــــدن کنـــی ـــر م ـــینه خـــوش ب ـــز س ـــس ک ـــر نف ـــده کش

ــــــــی ــــــــرام ــــــــار و م ــــــــه ی ــــــــراید قص س زنــــــدای هــــــر دم دگرگــــــون مــــــیپــــــرده

وصـــــف نـــــی زان نـــــرگس فتـــــان مســـــت بـــــــــا دل مســـــــــت خـــــــــراب عاشـــــــــقان

گویـــــــد بـــــــدلســـــــر کنـــــــت کنـــــــز مـــــــی جــــــــان اســــــــتم دیــــــــده از ضــــــــحاک راـــــــــاران عجـــــــــل و ســـــــــامری ـــــــــا گرفت ب

ـــــــــ ر گـــــــــوش دلمطـــــــــرب دمســـــــــاز به

ـــــیقصـــــه ـــــون م ـــــای عشـــــق مجن ـــــده »کن کنـــــــددمبـــــــدم دردیـــــــم افـــــــزون مـــــــیــــــدیــــــاد غــــــري از ســــــینه بــــــريون مــــــی کن کنــــــــدحالـــــــت دلــــــــرا دگرگــــــــون مــــــــی کنـــــدعاشـــــقان را مســـــت و مفتـــــون مـــــی

کنــــددانــــد کــــه نــــی چــــون مــــیکــــس نمــــی کنـــــدخـــــاک بـــــر ســـــر گـــــنج قـــــارون مـــــیــــــــی ــــــــدون م ــــــــاج فری ــــــــدقصــــــــۀ ت کنـــــــدشـــــــرح اســـــــتغنای هـــــــارون مـــــــی کن

کنـــــدنغمـــــه مـــــوزون مـــــی دمبـــــدم ایـــــن

جملــــــه عــــــالم فــــــانی و بــــــاقی اســــــت او کـــــــــــل شـــــــــــی هالـــــــــــک اال وجهـــــــــــه

ـــــت محــــرم ایــــن هــــوش جــــز بیهــــوش نیســــت« ـــــرتی جـــــز گـــــوش نیس ـــــان را مش »مرزب

۱۳۳

ـــــــــــد ـــــــــــائی در آن دم میدم ـــــــــــدم ن دمبــــــــی از دم دمســــــــاز ماســــــــترگ مــــــــی ن

دردهـــــــــای عاشـــــــــقان را مـــــــــیپـــــــــرده نقـــــــش انسانســـــــت و در معنـــــــی جمـــــــاد

ــــه ــــائی نغم ــــیدوش ن نواخــــتای خــــوش مــــــاقی و دم هم ــــــراچون س ــــــیدم س ــــــو ن چ

ـــــارگر ـــــس ک ـــــم ب ـــــد در دل ـــــم ش ـــــیش غ نـــــوح ـــــم، ســـــینه ل ـــــم، دمســـــاز را ق ـــــی قل ن دارهــــــوش بگــــــذار ایــــــن نــــــوا را گــــــوش

ــــــوا خــــــاموش نیســــــت ــــــی از ن الجــــــرم ن اش پرجـــــوش نیســـــتجـــــز زوی نـــــی ســـــینه

ــــــت ــــــوش نیس ــــــر روپ ــــــق را دگ ــــــر عاش س هــــر کــــه زیــــن دم جــــان او مــــدهوش نیســــت

ــــــوای دو ــــــوش از ن ــــــتدر ســــــرم ه ش نیســـــت ـــــوش نیس ـــــاده ن ـــــد ب ـــــتمع جـــــز رن مســــوش نیســــت ــــیش غــــم را ن ــــب وی ن جــــز ل کانــــدر او جــــز نقــــش دم منقــــوش نیســــت

هــــوش نیســــتمحـــرم ایــــن هــــوش جـــز بــــی

جملــــــه عــــــالم فــــــانی و بــــــاقی اســــــت او کـــــــــــل شـــــــــــی هالـــــــــــک اال وجهـــــــــــه

ــــــت« ــــــن دور نیس ــــــۀ م ــــــن از نال ــــــر م ســــــه ــــــس را نال ــــــوش ک ــــــیگ ــــــول ن ام مقب

ــن « ــه چــون ت ــن چــون جــان و نال اســتســر م گـــــرجـــــان ســـــر در جســـــم نالـــــه جلـــــوه

شــــــــــکر نغمــــــــــه ز نــــــــــی زایــــــــــد وىل ســـــراید دمبـــــدمحـــــق انـــــا الحـــــق مـــــی

نــــــائی انــــــدر نــــــی ســــــتري و محتجــــــبــائی اســت ــای و حــق چــون ن ــون ن ــود چ دل ب

ــــــی ــــــاش م ــــــائی ف ــــــر ن ــــــیس ــــــد ز ن بینـــــرم ـــــن زخـــــود چـــــون خـــــاىل و از وی پ م

»لیــــک چشــــم و گــــوش را آن نــــور نیســــت چشـــــم کـــــس را ســـــر مـــــن منظـــــور نیســـــت

»ز جــــان و جــــان ز تــــن مســــتور نیســــتتــــن ــــد جــــان دســــتور نیســــت ــــک کــــس را دی لیـــت ـــور نیس ـــرش را ش ـــش س ـــد آن ک ـــی چش کــــت ــــور نیس ــــورت منص ــــز ص ــــی ج ــــش ن نقـــــدر جهـــــان مشـــــهور نیســـــت ـــــی ان غـــــري نـــــــائی ذاکـــــــرو مـــــــذکور نیســـــــت غـــــــري ن آنکــــــه را چشــــــم بصــــــريت کــــــور نیســــــت

ـــــی ـــــر م ـــــوا گ ـــــن ن ـــــتای ـــــرایم دور نیس س

جملــــــه عــــــالم فــــــانی و بــــــاقی اســــــت او شـــــــــــی هالـــــــــــک اال وجهـــــــــــه کـــــــــــل

ســـــینه خـــــواهم شـــــرحه شـــــرحه از فـــــراق« کیــــف حــــال القلــــب گفــــتم نــــای گفــــت بــــا نیســــتان گــــو کــــه نــــی شــــد جفــــت غــــمـــــــــو ـــــــــانش ز ت ـــــــــاد در ج ـــــــــی افت آتش

نگــــردد صــــبح و شــــام و روز و شــــبمــــیــــــد بــــــا تــــــوام ای خــــــوش آنروزیکــــــه افتـــــــتان ـــــــو ای شکرس ـــــــدم دور از ت ـــــــا ش ت چنـــــــد ازیـــــــن ایـــــــام بعـــــــد و انفصـــــــال

ــــــــــدالنف وس فهــــــــــو فــــــــــانانمــــــــــا عن همچـــــــو مشـــــــتاق علـــــــی نغمـــــــه ســـــــنج

»تـــــــــا بگـــــــــویم شـــــــــرح درد اشـــــــــتیاق حــــــــــالتی واللــــــــــه حــــــــــاىل الیطــــــــــاقــــــــاق ــــــــد ط ــــــــاقتش گردی ــــــــت ط وز فراق کــــــز دمــــــش جانهاســــــت انــــــدر احــــــرتاقـــــــــتالق ـــــــــوم ال ـــــــــه اىل ی ـــــــــارغ از نال فــــــــــرتاق ــــــــــن اف ــــــــــی ای اتصــــــــــاىل از پ تلـــــــخ باشـــــــد شـــــــکرم انـــــــدر مـــــــذاقـــــــاق ـــــــرب و اتف ـــــــات ق ـــــــاد اوق ـــــــاد ب ی

هـــــــــو بـــــــــاقکلمـــــــــا عنـــــــــد االلـــــــــه ف بیخودانـــــــه نـــــــی ســـــــراید ایـــــــن ســـــــیاق

جملــــــه عــــــالم فــــــانی و بــــــاقی اســــــت او کـــــــــــل شـــــــــــی هالـــــــــــک اال وجهـــــــــــه

۱۳۴

اتقطع

ــــــرام ــــــت ح ــــــه بی ــــــده ک ــــــدیث آم در حــــــه ــــــان خان ــــــامدر جه ــــــه بن ــــــت کعب ایســـــــه ـــــــا کعب ـــــــامدل م ایســـــــت ســـــــینه مق

ــــــــــــــاق ــــــــــــــینه عش ــــــــــــــرم روح س حــــــــــــــه دل ــــــــــــــوی بکعب ــــــــــــــی معن عل صـــــــورت مطلــــــــق و مجــــــــرد و پــــــــاکـــــــــــــق احـــــــــــــدی ـــــــــــــوۀ ذات مطل جل

ـــــــــــف ذاتیو ـــــــــــق را س ـــــــــــب مطل غیــــــــــرياهن ــــــــــه پ ــــــــــه االل ــــــــــش وج نق یوســـــــــف اولســـــــــت ایـــــــــن یوســـــــــف روح باشـــــــــــــد مـــــــــــــذکر ارشـــــــــــــنویــــــــــــب ــــــــــــود ابوطال ــــــــــــی ب روح قدســــــــــود ــــــــــه ب ــــــــــب ال ــــــــــه آن طال دل ک مطمئنــــــــــــــه ز نفــــــــــــــس را بایــــــــــــــد روح قدســـــــــــــی بمطمئنـــــــــــــه کنـــــــــــــد زایــــــــــــد از ازدواج ایــــــــــــن زوجــــــــــــنيــــــــــا ــــــــــب م ــــــــــر العجائ ــــــــــی مظه عل صـــــــــــنمی صورتســـــــــــت و او تمثـــــــــــالـــــــر و صـــــــمد صـــــــنم بنگـــــــ ـــــــه دی رکعبــــــت پرســــــتی خــــــدا پرســــــتی ماســــــت بـــــــــــــازل ـــــــــــــد ن ـــــــــــــان کن در دل مؤمن گفــــــــت آیــــــــد بــــــــدل علــــــــی رضــــــــا نـــــــام آن بـــــــاد خـــــــوش ســـــــکینه بـــــــودـــــــی او ســـــــتري و محجـــــــوب اســـــــت معنـــــــت ـــــــر اس ـــــــان و در نظ صـــــــورت اوعی

زاده در وی علــــــــــــــــــی عمرانــــــــــــــــــی ــــــــــــــــــمانی ــــــــــــــــــی جس زاده دروی عل زاده دروی علــــــــــــــــــــی نــــــــــــــــــــورانی دل چــــــــو بیــــــــت الحــــــــرام روحــــــــانی نقـــــــــــش وجـــــــــــه االلـــــــــــه ربـــــــــــانی

ـــــــــــــار ـــــــــــــوالئیف ـــــــــــــوت هی غ از کســـــــــدانی ـــــــــاس وح ـــــــــر لب ـــــــــرده در ب کـــــــــانی ـــــــــیص ریح ـــــــــون قم ـــــــــده چ آمـــــــــانی ـــــــــاه کنع ـــــــــق چـــــــــو م ذات مطل یوســـــــــف مصــــــــــر یوســـــــــف ثــــــــــانی نفــــــــــس باشــــــــــد مؤنــــــــــث اردانــــــــــیــــــــــــــبحانی ــــــــــــــای س ــــــــــــــدر مرتض پ زاده از روح قـــــــــــــــــدس عرفـــــــــــــــــانی فاطمـــــــــه بنـــــــــت االســـــــــد خـــــــــوانی ازدواجــــــــــی کــــــــــه شــــــــــرح نتــــــــــوانی در دل مـــــــــــــا چنانکـــــــــــــه میـــــــــــــدانیـــــــــرد صـــــــــمدانی ـــــــــک ف صـــــــــنمی لی

ــــــــنم ــــــــیص ــــــــت و فردان ــــــــی اس ی معنـــــــــی ـــــــــر او نگـــــــــار دیران دل چـــــــــو دیـــــــن مســـــــلمانی عـــــــني کفـــــــر اســـــــت ایــــــــــی ــــــــــنص قرآن ــــــــــکینه ب ــــــــــق س ح

ای از بهشـــــــــــت رضـــــــــــوانینفحـــــــــــه دل مــــــــــــــا را ســــــــــــــکینه ارزانــــــــــــــیــــــــــف پنهــــــــــانی ــــــــــاد لطی همچــــــــــو ب همچــــــــــو وجــــــــــه وجیــــــــــه انســــــــــانی

شــــــــــرح رمــــــــــز حضــــــــــور را گفــــــــــتم بشــــــــــــــنو از عــــــــــــــارف ســــــــــــــخندانی

ــــــــــور ــــــــــده ز جاجــــــــــۀ ن ــــــــــا آم دل مـــــه اســـــت و حـــــق گنجـــــور دل چـــــو گنجین

گــــــــنج دل را کســــــــی نــــــــه بگشــــــــایدــــــــــــــــــاک روز بگشــــــــــــــــــودن در دل پ عاشـــــــــقان را فتـــــــــوح پـــــــــی در پـــــــــیــــــــاید ــــــــه بگش ــــــــاعتی ک ــــــــک آن س خنـــــــذیر ـــــــج بپ ـــــــم ک ـــــــتی روی ـــــــر ز مس گ

ــــــور حــــــق مصــــــباح ســــــینه مشــــــکوة و ن عشـــــق چـــــون گـــــنج و نـــــام حـــــق مفتـــــاحــــــــــاح ــــــــــدش فت ــــــــــري کآم ــــــــــز دم پ ج عاشـــــــــــقان راســـــــــــت روز اســـــــــــتفتاحــــــــــد از دوســــــــــت در غــــــــــدو و رواح آی بــــــر ســــــر مــــــن همــــــای عشــــــق جنــــــاح لـــــــیس فـــــــی شـــــــرعکم علـــــــی جنـــــــاح

۱۳۵

عقــــــل کشــــــتی و صــــــرب چــــــون لنگــــــرــــــاق ــــــرطه باعش ــــــاد ش ــــــون ب ــــــق چ عش

ـــــالح ـــــق م ـــــراع و ح ـــــون ش ـــــرع همچ شــــــاد شــــــرطه یافــــــت فــــــالح کشــــــتی از ب

ــــــــــت ــــــــــتاق اس ــــــــــی مش ــــــــــخنان عل ســـــــالح ـــــــل م ـــــــد بلع ـــــــت ده ـــــــه مالح ک

ـــــی ـــــام عل ـــــو مصـــــحف اســـــت و ن روی ت عارضـــــــــــت همچـــــــــــو رق منشـــــــــــوری

ــــــوح ســــــی ــــــش خطــــــت بل نه ماســــــتنقـــــه ـــــو ویران ـــــنجدىل چ ـــــو گ ـــــق ت ای و عش

ـــــــــــــن ـــــــــــــت وادی ایم ـــــــــــــینه ماس س اســـــــــتقامت طمـــــــــع مـــــــــدار از مـــــــــن عـــــــاقالن حـــــــال عشـــــــق کـــــــی داننـــــــدـــــــت ـــــــش اس ـــــــامی روان بخ ـــــــی م عیســــــــم بحــــــــر آتشــــــــني آمــــــــد چــــــــون دل

بـــــر رخـــــت نقـــــش آیـــــت نـــــور اســـــت خــــط بــــر آن چــــون کتــــاب مســــطور اســــت ســـــــینه مـــــــا چـــــــو رق منشـــــــور اســـــــت ایــــن خــــراب از غــــم تــــو معمــــور اســــت

شــــق تــــو آتــــش اســــت و دل طــــور اســــتعــــــه عقــــــل مخمــــــور اســــــت عشــــــق دیوانـــت ـــتور اس ـــل مس ـــت و عق ـــت اس ـــق مس عشـــــــا درخـــــــت انگـــــــور اســـــــت ـــــــریم م م قســــــم حــــــق بــــــه بحرمســــــجور اســــــت

ـــــــــــــــی مشـــــــــــــــتاقی غـــــــــــــــري ذات علــــــت؟ ــــــهور اس ــــــب مش ــــــیم غی ــــــه در اقل ک

نظـــــــــــری بـــــــــــر گشـــــــــــا بـــــــــــدفرت دل

تــــــــا بــــــــه بینــــــــی رســــــــائل غیبـــــــــی

ـــــــــــــا ـــــــــــــني و الم و ی ـــــــــــــتاق ع دل مشـــــــــــوه ـــــــــــی گـــــــــــاهجل ـــــــــــوش الریب نق

ــــــــــــــی ــــــــــــــان معن ــــــــــــــوح دل عارف ل آن دل کـــــــــه زدوده و مصـــــــــفا اســــــــــتــــب پــــاک اســــت آنکــــش دل و جــــان ز عی آن خلعـــــــــــت اصــــــــــــطفای موســــــــــــیــــــــــد ــــــــــتان برآی ــــــــــه ز گلس ــــــــــادی ک ب

جــــــــز دفــــــــرت علــــــــم غیــــــــب نبــــــــود آئینـــــــــــه نقـــــــــــش ریـــــــــــب نبـــــــــــود چشـــــــــم دل و جـــــــــان بعیـــــــــب نبـــــــــود جـــــــــــز منقبـــــــــــت شـــــــــــعیب نبـــــــــــودـــــــــــود ـــــــــــب نب ـــــــــــري جی اال کـــــــــــه عب

ــــــــــت ــــــــــی مش ــــــــــف عل ــــــــــو ز ک اقآن کــــــــــود ــــــــــورد صــــــــــهیب نب صــــــــــهبا نخ

ـــــوه انســـــان چـــــو شـــــجر ســـــخن چـــــو می گـــــــر اصـــــــل شـــــــجر کثیـــــــف باشـــــــد از اصـــــــــــل خســـــــــــیس زاد خســـــــــــتـــــــد ـــــــود فرزن ـــــــه ب ـــــــو عفیف ـــــــا در چ م

میــــــــــوه ز شــــــــــجر لطیــــــــــف آمــــــــــد ــــــــــد ــــــــــف آم ــــــــــوه آن کثی ــــــــــود می خ پیــــــــــدا شــــــــــرف از شــــــــــریف آمــــــــــدــــــــــــــد ــــــــــــــف آم ــــــــــــــتار دل و عفی س

ــــــــــــــر زاد ــــــــــــــدمنش اگ ــــــــــــــۀ ب از قحبـــــــــــد ـــــــــــف آم ـــــــــــی خفی ـــــــــــد بس فرزن

ــــــج ــــــی چــــــون ش ــــــرشآدم ر ســــــخن ثم ورخبیــــــــث اســــــــت طینــــــــت شــــــــجرهــــــــــربد ــــــــــان ن ــــــــــر ز باغب ــــــــــت گ تربی مـــــــــــرد معنـــــــــــی تربیـــــــــــت دیـــــــــــده

ـــت ـــو اس ـــوه نک ـــت می ـــب اس ـــجر طی ـــر ش گ اش تلـــــخ و نـــــاخوش و بـــــد بوســـــتمیـــــوه

گرچــــه طیــــب بــــود کــــه خــــود خودروســــت ســـــخنش را همـــــه لطافـــــت و خـــــو اســـــت

ــــــــــــــــی مشــــــــــــــــتاقی ســــــــــــــــخنان علــــه پوســــت ــــز اســــت و دیگــــران هم ــــه مغ هم

ـــــــد ـــــــه در اصـــــــل ب ـــــــر ک ـــــــاده هــــــــــیچ نیکــــــــــی ازو مــــــــــدار امیــــــــــد نهاد افت

۱۳۶

ــــــت ــــــوان یاف ــــــد نت ــــــز بجه ــــــه هرگ زانک نشــــــوددون نــــــوازی مکــــــن کــــــه مــــــی

هــــــــر کــــــــه را دور چــــــــرخ جــــــــامی داد

از کـــــــــــالغ ســـــــــــیاه بـــــــــــاز ســـــــــــفید در صـــــــفا هـــــــیچ ذره چـــــــون خورشـــــــید بــــــا بصــــــارت نگشــــــت چــــــون جمشــــــید

ــــــــود ــــــــد چــــــــو ع ــــــــر برپورن ــــــــد را گ بی بــــــــر نیایــــــــد نســــــــیم عــــــــود از بیــــــــد

راســــت زبــــانمــــرد حــــق کیســــت آنکــــه او چـــــو قطـــــب اســـــت و آســـــمان دائـــــرــــــــــود ــــــــــی نب ــــــــــی را چــــــــــو معنئ آدمـــــت ـــــق اس ـــــادل الخل ـــــخص ع ـــــی ش آدم دل انســـــــــان محـــــــــل الهـــــــــام اســـــــــتـــــــــل بـــــــــود ـــــــــی جربئی ـــــــــق وح دم ح نظــــــــــر اهــــــــــل معنــــــــــی و قــــــــــدمش نظـــــــــرش پیشـــــــــوای انظـــــــــار اســـــــــتـــــــــــان ـــــــــــاطع الربه ـــــــــــت ق ذوالفقاریســـــم ـــــم اســـــت و روح قل دســـــت حـــــق را ق

در همـــــه حـــــال همچـــــو قســـــطاس اســـــت ـــــــو ـــــــر وج ـــــــتب ـــــــورت آس اس دش بص

ــــــک نســــــناس اســــــت ــــــود و لی ــــــاس نب نــــــل اشــــــناس اســــــت ــــــاس انســــــان کام نـــــواس اســـــت ـــــای وس ـــــناس ج ـــــان نس جـــــــــت ـــــــــاس اس ـــــــــام خن ـــــــــل پی دم باطـــاس اســـت ـــو مقب ـــاس و آن چ ـــو مقی ـــن چ ایــــــــت ــــــــاس اس ــــــــدای انف ــــــــش مقت نفســـــــغ المـــــــاس اســـــــت نفـــــــس او کـــــــه تیــــــت ــــــاس اس ــــــوح و قرط دل او همچــــــو ل

ســــــــاقی مــــــــا علــــــــی مشــــــــتاق اســــــــتــــــر و شــــــمس ســــــاغر و کــــــاس اســــــت قم

ــــــد ــــــرای خــــــویش گزی آنکــــــه را حــــــق بــــــرنني ــــــا جــــــوج را چــــــو ذوالق نعــــــش ی عشــــــق در بحــــــر کربیــــــا چــــــو نهنــــــگـــــــــه ـــــــــت ارن ـــــــــاقص اس ـــــــــات ن قابلی

بینــــــــدحســــــــن منظــــــــور قــــــــبح مــــــــی حــــــــق بباطــــــــل شــــــــبیه کــــــــی باشــــــــد

بکرامــــــات خــــــاص مخصــــــوص اســــــت ـــــتش همچـــــو ســـــد مرصـــــوص اســـــت هم عقـــل بیدســـت و پـــا چـــو دعمـــوص اســـتــــــاض غــــــري منقــــــوص اســــــت فــــــیض فی

آن ناظریکـــــــه مرمـــــــوص اســـــــت چشـــــــمــــت ــــربوص اس ــــت م ــــه دس ــــا ن ــــد و بیض ی

شـــــــــان مشــــــــــتاق عــــــــــني و الم و یــــــــــا بنصــــــــوص کــــــــالم منصــــــــوص اســــــــت

ای بـــــــر گلشـــــــن جـــــــانم وزیـــــــدنفحـــــــهـــــت ـــــی اس ـــــتاق عل ـــــاس مش حاصـــــل انف نفــــــــــــس کامــــــــــــل روح القدســــــــــــی لــــب تــــو عیســــی و زلفــــت چــــو صــــلیبــــــــــد ــــــــــوا باش ــــــــــس آدم و ح روح و نفـــــــــیم ـــــــــلیمان عظ ـــــــــري س ـــــــــق الط منط

مجــــــو از مــــــن رنــــــدننــــــگ و نــــــاموس ــــــر ســــــر دارم ــــــاره کــــــه ب ــــــن نمــــــد پ ای غـــــــــري مشـــــــــتاقعلی کیســـــــــت کـــــــــه او

از دم پــــــــــــــــــاکیزه روح القــــــــــــــــــدس ــــــــطقس ــــــــل االس ــــــــوق ک ــــــــطقس ف اس اصــــــــــــل او از دم قــــــــــــدوس بــــــــــــودـــــــــاقوس بـــــــــود ـــــــــو ن ـــــــــاق چ دل عشــــــــود ــــــــه و طــــــــاوس ب ــــــــف و رخ حی زلــــــود ــــــاموس ب ــــــد ق ــــــی ح ــــــف آن ک کش کـــــــه مـــــــرا ننـــــــگ ز نـــــــاموس بـــــــودــــــــــود ــــــــــاووس ب ــــــــــر ک ــــــــــريت افس غ

وس بـــــــــــودمظهــــــــــر پادشـــــــــــه طـــــــــــ

اســــــــــدالله بــــــــــود عاشــــــــــق و رنــــــــــد زاهـــــــد خشـــــــک چـــــــو جـــــــاموس بـــــــود

ـــــــال از چمـــــــن دل چـــــــو برســـــــت آن نهـــــــش ـــــــه عارض ـــــــرد م ـــــــط گ ـــــــۀ خ هالـــــــد غـــــــري دل ـــــــت کـــــــه کن حمـــــــل امان

ــــــــــــــدال ــــــــــــــدل اعت ــــــــــــــدل یعتع اعتــــــــــــــتمال ــــــــــــــتمل اش ــــــــــــــتمل یش اش احتمــــــــــــــل یحتمــــــــــــــل احتمــــــــــــــال

۱۳۷

بـــــــاده ز خـــــــم جانـــــــب ســـــــاغر دگـــــــر انتقـــــــــــــــــل ینتقـــــــــــــــــل انتقـــــــــــــــــال

ـــــ ـــــت مظف ـــــازار دل کیس ـــــق ب ـــــیرون ر علــــــۀ آرام جــــــان واســــــطه کــــــام جــــــان مای ســــــالک راه ســــــوی بــــــا نظــــــر مســــــتوی

هســـت مظفـــر علـــی واســـطۀ جســـم و جـــان«

رشــــک بتــــان چگــــل کیســــت مظفــــر علــــی ـــــی ـــــر عل ـــــت مظف ـــــدم و متصـــــل کیس دمب از قــــــدم معتــــــدل کیســــــت مظفــــــر علــــــیــــی ــــر عل ــــت مظف ــــان و دل کیس ــــۀ ج »رابط

از دم شــــــــــاه وىل وز دم فــــــــــیض علــــــــــی علــــــی نــــــورده آب و گــــــل کیســــــت مظفــــــر

ایـــــــــن نســـــــــیم بهـــــــــار روح فراســـــــــتـــــــوه گـــــــر آمـــــــده ســـــــفیده صـــــــبحجل

ـــــان ـــــده زن ـــــته خن ـــــر شـــــاخ گش غنچـــــه بـــــری ســـــحر اســـــت خـــــوش بگلدســـــته مق نغمــــــــه زن بلــــــــبالن بصــــــــوت حســــــــنـــــــرخ ـــــــته ب ـــــــرده بس ـــــــه پ ـــــــاهد غنچ ش شـــــــاخ خنجـــــــر بکـــــــف خلیـــــــل آســـــــاــــــز ــــــت و رم ــــــه کنای حــــــرف غنچــــــه هم

یــــــــــا دم حضــــــــــرت مســــــــــیح بــــــــــود یــــــــــا رخ آن مــــــــــه صــــــــــبیح بــــــــــود

ـــــــــب دلـــــــــرب م ـــــــــا ل ـــــــــیح بـــــــــودی لــــــــود ــــــــل فصــــــــیح ب ــــــــه آن بلب ــــــــا ک ی نعــــــــــرۀ زاغ بــــــــــس قبــــــــــیح بــــــــــودــــــــــود ــــــــــیح ب ــــــــــرده در وق ــــــــــت پ لعبـــــــود ـــــــیح ب ـــــــلیم چـــــــون ذب ـــــــه تس غنچــــــــــود ــــــــــبالن صــــــــــریح ب ــــــــــخن بل س

دل بلبــــــــــل چــــــــــو ســــــــــینه مشــــــــــتاقــــــــود ــــــــم از خــــــــار غــــــــم جــــــــریح ب دای

پســـــــــتۀ انگبـــــــــني لـــــــــب و دهنـــــــــت پســـــــتۀ لـــــــب بخنـــــــده خـــــــوش بگشـــــــاـــــم ـــــه به ـــــه ک ـــــف ن ـــــوش زل ـــــا گ ـــــر بن ب

ه وفــــــاجــــــور مپســــــند بــــــر دلــــــم کــــــ چــــــون جبــــــني شــــــد زاســــــتان تــــــودور مــــــــــوی مشــــــــــکني و روی کــــــــــافورین لعبـــــــــت چینـــــــــی ار بزلـــــــــف نهـــــــــد عجـــــــز زاهـــــــل نیـــــــاز زیبنـــــــده اســـــــتـــــــش ـــــــی آن ـــــــود عل ـــــــد ب ـــــــن احم حس

ــــــــني نکــــــــو باشــــــــد ــــــــا انگب پســــــــته بـــــد ـــــو باش ـــــني نک ـــــن چن ـــــود ای ـــــته خ پس ســـــــــنبل و یاســـــــــمني نکـــــــــو باشـــــــــدـــــــدرین ســـــــر زمـــــــني نکـــــــو باشـــــــد انــــــــني نکــــــــو باشــــــــد ــــــــر جب آســــــــتني ب

ین نکــــــــو باشــــــــدبــــــــر خــــــــط عنــــــــرب از جبــــــني نقــــــش چــــــني نکــــــو باشـــــــد نـــــــــــاز از نـــــــــــازنني نکـــــــــــو باشـــــــــــد ایـــــن چـــــو آن آن چـــــو ایـــــن نکـــــو باشـــــد

ــــــــــتاقی ــــــــــی مش ــــــــــت عل ــــــــــم مس چش غـــــــارت کفـــــــر و دیـــــــن نکـــــــو باشـــــــد

۱۳۸

ترباعیا

ـــــــدا ـــــــدرجاتا اح ـــــــع ال ـــــــرش رفی ذوالع اال زلفــــــــــاک مــــــــــا نــــــــــروم طلبــــــــــاً

ذوالطــــــــول وىل الحســــــــنا تــــــــا صــــــــمداــــــــــــــداً ــــــــــــــد اح ــــــــــــــاک النری اال ای

٭٭٭

ــــــــــا احــــــــــداً ــــــــــه عظــــــــــیم الربکات اللـــــــــــــداً ـــــــــــــذ صـــــــــــــاحبة ال ول التتخ

ــــــــمدا ــــــــا ص ــــــــل الجلوات ــــــــا رب جمی یــــــــداً ــــــــک رب اح ــــــــرف کفوال ــــــــا نع م

٭٭٭

عبــــــــــد مطلــــــــــق آینــــــــــۀ معبــــــــــودا عشـــــق تـــــو بـــــری زهـــــر زیـــــان و ســـــودا

ـــــو مقصـــــودا ـــــتی ت ـــــان هس ـــــر دو جه از ه احمــــــــد حامــــــــد محمــــــــدا محمــــــــودا

٭٭٭

ــــــو مظهــــــر الطــــــاف خــــــدا ای ســــــینه ت یــــــا دیــــــده جــــــالجانــــــت ز جــــــالل اول

ای دیـــــــدۀ تــــــــو آینــــــــۀ صــــــــدق نمــــــــا رویــــــت ز جمــــــال اصــــــفیا دیــــــده صــــــفا

٭٭٭

در میکـــــــده دوش پـــــــري روحـــــــانی مـــــــاـــــــا ـــــــانی م ـــــــدرد پنه ـــــــر ب ـــــــد نظ افکن

چـــــون دیـــــد بـــــرخ سرشـــــک رمـــــانی مـــــاــــــا ــــــه پریشــــــانی م ــــــع از او هم شــــــد جم

٭٭٭

ـــــد بحســـــاب صـــــلوات خـــــدا کـــــه درنیایــــاب ــــت اطی ــــل بی ــــاد و اه ــــو ب اتحــــاف ت

ه در نگنجـــــد بکتـــــابرحمـــــات خـــــدا کـــــ نطـــــاق بحکمـــــت حـــــق و فصـــــل خطـــــاب

٭٭٭

آن شــــــاهد خلوتکــــــده غیــــــب غیــــــوبــــــود دل را مقصــــــود ــــــت او نب ــــــز طلع ج

کانـــــدر حجـــــب غـــــري کنـــــد رخ محجـــــوب جــــز حضــــرت او مبــــاد جــــان را مطلــــوب

٭٭٭

اول قــــــــدم عشــــــــق بــــــــود درد طلــــــــب ســــــیم قــــــدمش بنــــــدگی و عجــــــز و ادب

دوم قــــــــدمش بریــــــــدن از کــــــــل ســــــــببــــو ــــه وص ــــارم چ ــــبچ ــــم المطل ــــو نع ل فه

٭٭٭

گــر از حضــرت اســما و صــفاتحــق جلــوه اعیــــــان وذوات ظــــــل اســــــماء و نعــــــوت

ــــان و ذوات اســــم و صــــفت از حضــــرت اعی اســــماء و نعــــوت ظــــل حــــق حضــــرت ذات

٭٭٭

ـــــوت ـــــراب اله ـــــام ش ـــــده آنج ـــــاقی ب س تـــا شـــق کـــنم ایـــن پـــردۀ ملـــک و ملکـــوت

ــــــده ز جــــــام جــــــربوت ــــــی ب الهــــــوتی م ســـــم ناســـــوتتـــــا بـــــر درم ایـــــن خرقـــــه ج

٭٭٭

ــــادۀ نــــاب ســــاقی قــــدحی کــــرم کــــن از بـــــور و ظلمـــــات ـــــريون روم از حجـــــاب ن ب

تـــا شـــق کـــنم ایــــن پـــردۀ اســـما و صــــفات تــــا حضــــرت ذوالعــــرش رفیــــع الــــدرجات

٭٭٭

ـــــت ـــــا کیس ـــــز م ـــــراب ازىل ج ـــــاقی ش قســــام مــــی لــــم یــــزىل جــــز مــــا کیســــت س

۱۳۹

ـــــو ـــــا ک ـــــز م ـــــی ج ـــــرار خف ـــــه اس گنجین

آئینــــــۀ انــــــوار جلــــــی جــــــز مــــــا کیســــــت

٭٭٭ــــت ــــی االاطالقس ــــاض عل ــــه فی آن شــــاه کـــــاج بمـــــا نیســـــت و لـــــیکن مـــــائیم محت

ــــت ــــاق اس ــــم آف ــــس و ه ــــور ده انف ــــم ن ه محتـــــاج بـــــاو و او بمـــــا مشـــــتاق اســـــت

٭٭٭

دل بســـتۀ بنـــد عهـــد مشـــتاق علـــی اســـتـــی اســـت ـــام اخـــالق عل اوصـــاف خـــدا تم

ــــت ــــی اس ــــراق عل ــــال اش ــــۀ جم ــــان آئین جــس ــی ات ــتاق عل ــا اســت مش ــر حضــرت کربی گ

٭٭٭

ـــــث ـــــق حثی ـــــد ز دم عش ـــــک آم ـــــري فل ســــــاری وی ــــــرط قه ــــــت عشــــــق و ف از هیب

ـــــب وی بحـــــدیث ـــــد ز ل ـــــک آم ـــــق مل نطـــــث ـــــیس خبی مرجـــــوم شـــــهاب گشـــــت ابل

٭٭٭

تـــــا چنـــــد زنـــــی دم ز قـــــدیم و ز حـــــدث هــــر حــــرف کــــه بــــر صــــفحۀ دل بنگــــاری

بــــر صــــفحۀ دل نقــــش کنــــی حــــرف عبــــث جـــز نـــام خـــدا تمـــام رجـــس اســـت و خبـــث

٭٭٭

ـــــا ـــــم ج ـــــا ز جس ـــــد دم م ـــــثآم ن را باع مـــــــــائیم ز اولیـــــــــای کامـــــــــل نایـــــــــب

باشــــــد لــــــب مــــــا روح قــــــدس را نافــــــث ــــــــــفیای واصــــــــــل وارث ــــــــــائیم ز اص م

٭٭٭

ســــینه مشــــکوة و دل در او همچــــو زجــــاج وان نــــور علــــی نــــور چــــه باشــــد دانــــی

نـــــــور علـــــــی انـــــــدر او ســـــــراج وهـــــــاج ــــــــــــزه ز ازواج ــــــــــــرد من ــــــــــــی آنف ذاتعل

٭٭٭

مــــا طــــوطی شــــکر شــــکن و خلــــق همــــجـــــد هـــــایمر ســـــبل شـــــکعـــــالم همـــــه ان

مــــــا مــــــنهج اقــــــوم و جهــــــانی اعـــــــوج ـــــــنهج مـــــــائیم بحـــــــق رهـــــــرب اعـــــــدل م

٭٭٭

ــــالج ــــن ح ــــو دم م ــــني را چ ــــر یق ــــو س ک بـــــر ســـــاعد قـــــدرتم چـــــو شـــــهباز عزیـــــز

کــــو خرقــــه دیــــن را چــــو لــــب مــــن نســــاج ـــــــــــاج ـــــــــــم از آب تمت ـــــــــــارکی آالی منق

٭٭٭

اشــــباح چــــو مشــــکوة و زجاجــــات ارواحـــــراب صـــــافی ـــــو ش ـــــی چ ـــــتی حقیق هس

تجلـــــــی خـــــــدا چـــــــون مصـــــــباحدر روح ــــــــوتی و وجــــــــودی اقــــــــداح ــــــــان ثب اعی

٭٭٭

ــــــــــباح ــــــــــی ز اش ــــــــــرد متجل اروح مج اســــــــمای آلهــــــــی متجلــــــــی ز اعیــــــــان

ـــــــــــی ز ارواح ـــــــــــوتی متجل ـــــــــــان ثب اعیــــــــواح ــــــــما ل ــــــــه اس ــــــــت ز آئین ذات اس

٭٭٭

ـــاح ـــام حـــق چـــون مفت دل مخـــزن حـــق و نــــــد از خــــــازن گــــــنج بگــــــرفنت ایــــــن کلی

ــــــاح ــــــق را فت ــــــزن ح ــــــق مخ ــــــرد ره ح مـــــــذهب ـــــــتفتاح در م ـــــــل اس ـــــــق عم عاش

٭٭٭

ــی صــحن فــراخ ــالم همــه تنــگ و دل یک عـــــــوه ـــــــی ذات صـــــــمددل جل ـــــــه تجل گ

ــه قصــر فلــک ز صــحن دل چــون یــک کــاخ نـــــتاخ ـــــا گس ـــــوان زدن در آنج ـــــام ت ـــــی گ ک

٭٭٭

۱۴۰

ـــــــــان رخ ـــــــــت اعی ـــــــــزدا ز ظلم دل را بتــــــــا نزدائــــــــی آئینــــــــه دل را پــــــــاک

پــــــاکیزه کــــــنش ز وصــــــمت اکــــــوان رخ رخکـــــی جلـــــوه دهـــــد تجلـــــی ســـــبحان

٭٭٭

ـــــــش اکـــــــوانی رخ ـــــــزدا ز نق جـــــــانرا ب تــــــا نزدائــــــی ز کثــــــرت آئینــــــه جــــــان

کـــــــن صـــــــیقلیش ززنـــــــگ ظلمـــــــانی رخ کــــــــی بنمایــــــــد جمــــــــال وحــــــــدانی رخ

٭٭٭

ـــــود گـــــاه احـــــد ـــــی ب ـــــد واحـــــد گه احم گاهیســـــت مقیـــــد بهمـــــه اســـــم و صـــــفت

ـــــــد ســـــــرمد باشـــــــد گهـــــــی ازل گـــــــاه اب مطلـــــق باشـــــد گهـــــی ز هـــــر قیـــــد و عـــــدد

٭٭٭

ـــــدد چـــــو کمـــــر احـــــد ـــــد احمـــــدبن نمای میمســــت کمــــر کــــه در میــــان راســــت کنــــد

ـــــت احـــــد ـــــر همانس ـــــد کم ـــــاز کن چـــــون ب اطــــــوار وجـــــــود انــــــدر آن مـــــــیم معـــــــد

٭٭٭

ـــــــد ـــــــیم احم ـــــــت م ادوار وجـــــــود چیســـــدر وی درج ـــــه ان ـــــب هم ـــــوع مرات مجم

ــــــد ــــــیم احم ــــــت م ــــــهود چیس ــــــوار ش اط مجموعــــــۀ جــــــود چیســــــت مــــــیم احمــــــد

٭٭٭

ــــوذ ــــک اع ــــک من ــــروح ب ــــا معتصــــم ال ی الهــــــی غــــــريک المنجــــــا منــــــک یــــــا

یـــــا ملتجـــــاء القلـــــب بـــــک منـــــک الـــــوذ ـــــــوذ ـــــــمائک رب نف ـــــــن س ـــــــن م الیمک

٭٭٭

ــــالذ ــــزده را نیســــت م ــــو غم جــــز درگــــه تـــــایط ـــــا ح ـــــر م ـــــو ب ـــــموات ت ـــــار س اقط

جــــز حضــــرت تــــو دلشــــده را نیســــت معــــاذ ـــــــاذ ـــــــول نف ـــــــد عق ـــــــربه توانن ـــــــی ع ک

٭٭٭

ــــــذ ــــــابی ناف ــــــر حج ــــــا ز ه ــــــور دل م ن اوراق کتــــب حجــــاب چشــــم خــــرد اســــت

و هـــــــــر نقـــــــــابی نافـــــــــذاز هرســـــــــرتی ــــذ ــــابی ناف ــــم و کت ــــر عل ــــت ز ه ــــق اس عش

٭٭٭

رندانـــــه قـــــدم ســـــوی خرابـــــات گـــــذارـــاده دىل ـــن س ـــامی و ای ـــن خ ـــه ای ـــو بن یکس

از خــــــم مــــــی مغانــــــه جــــــامی بکــــــف آر ـــــــی ـــــــی م ـــــــاراز گرم ـــــــرآو پرک ـــــــه ب پخت

٭٭٭

ــــــــوار ــــــــع نوراالن ــــــــد مطل ــــــــه احم وجــــی ــــب عل ــــه در قل ــــه خــــدا ریخت ســــری ک

قلـــــــب حیـــــــدر مخـــــــزن ســـــــر االســـــــرار از وجــــــــه محمــــــــدی نمــــــــوده رخســــــــار

٭٭٭

ــــــور ــــــوار ظه ــــــع ان ــــــد مطل ــــــه احم وجــــــی ــــــام عل ــــــا ن ــــــت کربی ــــــته دس بنگاش

ــــــدر مخــــــزن اســــــرار حضــــــور ــــــب حی قلــــور ــــب خــــویش چــــون آیــــت ن بروجــــه حبی

٭٭٭

مطـــــرب بـــــزن آن نغمـــــۀ عشـــــاق حجـــــاز آن پــــــــردۀ دلکــــــــش حســــــــینی بنــــــــواز

از پـــــــــــــردۀ راســـــــــــــتان بـــــــــــــرآور آواز ــــــاز ــــــوای منصــــــوری س ــــــن ن ــــــردار بک ب

٭٭٭ــــاز ــــد ب ــــانی ش ــــواب مع ــــم اب ــــر دل ــــا ب تـــــده برخاســـــت مـــــرا حجـــــب ز پـــــیش دی

ــــاز ــــبس مج ــــت از ل ــــدم حقیق ــــوف ش مکش گــــــری کــــــرد آغــــــازمعشــــــوق ازل جلــــــوه

۱۴۱

٭٭٭

ـــــتیز ـــــوانی بس ـــــا ت ـــــس ت ـــــمن نف ـــــا دش بـــــز ـــــا حـــــق آوی ـــــري حـــــق و ب ـــــز ز غ بگری

پیوســـــته ز مکـــــر وی ســـــوی حـــــق بگریـــــز پرهیـــــز ز غـــــري حـــــق و بـــــا حـــــق آمیـــــز

٭٭٭

یســـــت تـــــأثري نفـــــسافـــــالک شـــــکاف چــــــه صــــــاف چیســــــت انســــــان تمــــــام آئین

ــــس ــــري نف ــــت شمش ــــالک مصــــاف چیس ام دفـــــاع خـــــالف چیســـــت تـــــدبري نفـــــس

٭٭٭

ـــــــــه کردگـــــــــار شمشـــــــــري نفـــــــــس آئین آب رخ اعتبـــــــــــار شمشـــــــــــري نفـــــــــــس

ــــــار شمشــــــري نفــــــس ــــــق ده کــــــار و ب رون همشــــــــريه ذوالفقــــــــار شمشــــــــري نفــــــــس

٭٭٭

ــــــاس ــــــی انف ــــــرد اله ــــــی ف ــــــتاق عل مشــــــف او شــــــده ذوا ــــــل ز لط ــــــامجربی الله

ســــــر ملــــــک النــــــاس دگــــــر رب النــــــاس ابلـــــــیس ز قهـــــــر او شـــــــده ذوالوســـــــواس

٭٭٭

ــــــــس ــــــــاکیزه نف ــــــــل پ مشــــــــتاقعلی دلی ایـــــن صـــــعوه کجـــــا کمـــــال عنقـــــاز کجـــــا

ــــس ــــه صــــرب قف ــــته ب ــــت شکس ــــیمرغ دل س عنقـــــا دانـــــد کمـــــال عنقـــــا پـــــس بـــــس

٭٭٭

ـــوهوش ـــر ش ـــا س ـــای ت ـــی ز پ ـــرد ره ـــر م گـــــی الســـــمع ـــــب اوالق ـــــه قل ـــــن کـــــان ل م

پــــای تــــا ســــر شــــو گــــوشیــــا آنکــــه تمــــام شـــــد شـــــاهد ایـــــن نکتـــــه زقـــــرآن بنیـــــوش

٭٭٭

برداشــــت چــــو حــــق پــــرده ز روی دلکــــش خورشـــــید کجـــــا و چشـــــم خفـــــاش کجـــــا

منکــــر شــــودش دیــــده چــــو باشــــد اعمــــشـــــزی و فهـــــم اخفـــــش شـــــمس الحـــــق تربی

٭٭٭

ـــــاش ـــــربم از رخ ف ـــــود دل ـــــو گش ـــــع چ برق اینجـــا چـــه محـــل مفتـــی ای چـــون اخفـــش

اشالنــــــــاس تشــــــــتتوا کمبثــــــــوث فــــــــر آنجــــا چــــه مجــــال واعظــــی چــــون خفــــاش

٭٭٭

ـــو همچـــون فـــص دل خـــاتم و نقـــش روی تــــــــمانی و در او ــــــــاب آس ــــــــو کت دل همچ

دل خــــاتم خــــاص و نقــــش تــــوفص اخــــصــــص ــــون ن ــــو همچ ــــام ت ــــش ن ــــته نق بنگاش

٭٭٭

ـــدایت مخصـــوص ـــرا کـــه شـــد از حـــق به آنـــــد ـــــی باش ـــــمنان ک ـــــالف دش ـــــروا ز خ پ

وز عــــون خــــدا شــــد بعنایــــت مخصــــوص او بکفایــــــت مخصــــــوص حــــــق کــــــافی او

٭٭٭

فرمـــــود علـــــی مرتضـــــی شـــــاه خصـــــوص اشـــــــتاق اىل قربـــــــک فـــــــی المشـــــــتاقني

از بهـــــــر کمیـــــــل در دعـــــــائی مخصـــــــوص مشـــــتاق علـــــی شـــــد بکرامـــــت منصـــــوص

٭٭٭

ـــــــــه دل زدای از زنـــــــــگ غـــــــــرض آئینــــزود ــــدر ز جســــم کاســــتی جــــان اف هــــر ق

ــــاک کــــن مصــــفا ز عــــرض ــــن جــــوهر پ وی اللـــــــه یضـــــــاعف لمـــــــن اللـــــــه اقـــــــرض

٭٭٭

عــــالم همــــه مســــتفیض و دل گشــــته مفــــیض ر دل مـــا یکـــی محیطـــی اســـت عـــریضبحـــ

۱۴۲

ــــــو مستفیضــــــی الشــــــک ــــــا از در دل ت ت

ــــــیض ــــــه یف ــــــم من ــــــک دائ ــــــیض علی الف

٭٭٭

ـــه عـــرض ـــان جمل ـــائیم چـــو جـــوهر و جه م گــــــر نقطــــــه ذات مــــــا نبــــــودی ز کجــــــا

ــــــائیم غــــــرض ــــــد و م عــــــالم همــــــه تابعن بـــــر پـــــای شـــــدی نـــــه فلـــــک مســـــتعرض

٭٭٭

ــــــت الو ــــــت خــــــطزلــــــف تــــــو ربوبی هی علــــــم کثــــــرت ز خــــــط تــــــو مســــــتخرج

ــــط ــــت اســــت خــــال چــــو نق ــــزی ز هوی رم ســــــر وحــــــدت ز خــــــال تــــــو مســــــتنبط

٭٭٭

خـــط تـــو چـــو خـــط و دســـت اللـــه خطـــاط از خـــــط صـــــحیفه رخـــــت صـــــاحب دل

ــــه نقــــاط ــــک الل ــــو چــــو نقطــــه کل خــــال ت همـــــــواره کنـــــــد علـــــــم نظـــــــر اســـــــتنباط

٭٭٭

از قامــــــت معصــــــومعلی عــــــدل صــــــراط ظهـــــــور مشـــــــتاقعلی چـــــــو کـــــــرد در دور

ــــــــتنباط ــــــــن اس ــــــــان دی ــــــــد محقق کردن الســــــاعة جائــــــت قــــــبال بــــــاال شــــــراط

٭٭٭

ــــوظ ــــی محف ــــت لیل ــــون شــــود از طلع مجنــــوظ ــــلمی محظ ــــت س ــــود از قام ــــد ش خال

وامـــــق شـــــود از عـــــارض عـــــذرا محفـــــوظ مشـــــــتاقعلی ز حســـــــن مـــــــوىل محظـــــــوظ

٭٭٭

ـــــون بـــــودش ز طلعـــــت لیلـــــی حـــــظ مجن خالـــــد بـــــودش ز عـــــارض ســـــلمی حـــــظ

ــــــودش ز قامــــــت عــــــذرا حــــــظوامــــــق ب مشـــــــــــتاقعلی را ز رخ مـــــــــــوىل حـــــــــــظ

٭٭٭

در مصــــــــطبۀ بــــــــاده کشــــــــان حــــــــافظـــــاده چشـــــان ـــــام میکشـــــان ب حـــــافظ بتم

ــــــــام سرخوشــــــــان حــــــــافظ ــــــــاق تم عش مشــــــــتاقعلی بــــــــاده چشــــــــان حــــــــافظ

٭٭٭

ـــــوع ـــــا شـــــد آســـــمانها مرف از وســـــعت م مــــــا را بحضــــــور یــــــار پیوســــــته عــــــروج

از حکمـــــت مـــــا گشـــــت زمینهـــــا موضـــــوع ره رجـــــوعمـــــا را بجنـــــاب دوســـــت همـــــوا

٭٭٭

ـــــوع ـــــرد طل ـــــع دل ک ـــــی از مطل ـــــور عل نـــــــع ـــــــیض رضـــــــا را منب معصـــــــومعلی ف

فــــیض علــــی از منبــــع جــــان کــــرد نبــــوع مشــــــــتاقعلی فــــــــیض علــــــــی را ینبــــــــوع

٭٭٭

ـــــالع ـــــت ط ـــــمس حقیق ـــــا ش ـــــره م از چه رخســــــارۀ مــــــا چیســــــت کتــــــاب جــــــامع

ـــــــع ـــــــت الم ـــــــور هوی ـــــــا ن ـــــــۀ م از جبهـــــــع ـــــــق واق ـــــــه ح ـــــــور وج ـــــــرآت ظه م

٭٭٭

ـــمی کـــه حقـــش کشـــید کحـــل مـــا راغچش حقــــش در خلــــق و خلــــق در حــــق بنمــــود

گـــــه دیـــــد ایـــــاغ بـــــاده گـــــه بـــــاده ایـــــاغ ــــل وز تشــــبیه فــــراغ ــــوش یافــــت ز تعطی خ

٭٭٭

مـــــی آمـــــده صـــــبغةالله و جـــــان مصـــــبوغ زیـــــن بـــــاده بنوشـــــد ار بـــــراهیم خلیـــــل

ـــــروغ صـــــباغ کـــــه آن ســـــاقی خورشـــــید ف بنمایــــــد افــــــولش بنظــــــر عــــــني بــــــزوغ

٭٭٭

۱۴۳

ــــــاز ــــــاب ب ــــــت آفت ــــــا اس ــــــاره م غرخســــــف حســــــن رخ ماســــــت صــــــبغةالله لطی

از ظلمـــــــت و از افـــــــول گشـــــــته فـــــــارغ ـــــابغ ـــــق ص ـــــرت ح ـــــبغیم و حض ـــــا منص م

٭٭٭

ــــــف حســــــن رخ ماســــــت صــــــبغةالله لطیـــــرخ ـــــاندیم ب ـــــده فش ـــــرۀ پیچی ـــــوش ط خ

زیــــن صــــبغ لطیــــف منصــــبغ جــــان شــــریف تــــا بــــر تــــو عیــــان کنــــیم منشــــور لفیــــف

٭٭٭

مــــــا بشناســـــــیم از دل و ســــــینۀ صـــــــافــــــی ســــــب یل المــــــوىلنحــــــن الفقــــــراء ف

ــــــق چــــــو رجــــــال اعــــــراف اســــــرار خالی ال نســــــــئل شــــــــیئاً احــــــــداً بااللحــــــــاف

٭٭٭

ـــــارف ـــــته ع ـــــاه گش ـــــیم و گ ـــــروف گه مع بــــــر نــــــور معــــــارف بصــــــر مــــــا نــــــاظر

ـــــته واصـــــف ـــــاه گش ـــــیم و گ موصـــــوف گهـــــــا کاشـــــــف ـــــــایق نظـــــــر م از ســـــــر حق

٭٭٭

ـــــــق ـــــــوه ح ـــــــه جل ـــــــا آین ـــــــارۀ م رخس مـــــــائیم شـــــــده نـــــــور علـــــــی مشـــــــتاق

قآئینــــــــه مــــــــا مظهــــــــر حســــــــن مطلــــــــ انــــــوار دگــــــر ز نــــــور مــــــا شــــــد منشــــــق

٭٭٭

عــــــالم همــــــه باطلنــــــد و مــــــائیم بحــــــقــــف ــــره لط ــــی نظ ــــادیم یک ــــق گش ــــر خل ب

باطـــــــل زدم مـــــــا شـــــــده حـــــــق مطلـــــــق الباطـــــــل بالکـــــــل مـــــــن الحـــــــق زهـــــــق

٭٭٭

ـــــــتاق ـــــــور مش ـــــــه ن ـــــــه آئین ـــــــالم هم عـــــــی ـــــــهادی غیب ـــــــاىل ش ـــــــوع مج مجم

ــــــتاق ــــــور مش ــــــرآت ظه ــــــه م ــــــونني هم کـــــــــی حضـــــــــور مشـــــــــتاق ـــــــــرآت تجل م

٭٭٭

ـــــمس ـــــکش ـــــوار فل ـــــیض ان ـــــا مف رخ م در بحـــــر حضـــــور جـــــان مـــــا مســـــتغرق

ـــــک ـــــا مطـــــاف اصـــــناف مل عـــــرش دل م در نــــــور شــــــهود جســــــم مــــــا مســــــتهلک

٭٭٭

ـــــــزه ز شـــــــریک آن واحـــــــد خـــــــالق منـــــــــل ـــــــــدارد تخیی در وحـــــــــدت او راه ن

خلقنــــــــد ازودور و بخلــــــــق او نزدیــــــــک در قــــــدرت او هــــــیچ نباشــــــد تشــــــکیک

٭٭٭

مـــــــائیم مخاطـــــــب بخطـــــــاب لـــــــوالکــــودگ ــــاکز آل ــــده پ ــــت ش ی رجــــس طبیع

مقصــــــــود ز ابــــــــداع وجــــــــود افــــــــالک آلــــوده اگــــر عیــــب ز مــــا دیــــد چــــه بــــاک

٭٭٭

ـــــــالم دل ـــــــم در ع ـــــــدم زدی ـــــــه ق روزیک از عـــــالم دل چـــــو پـــــا بـــــرون بنهـــــادیم

رفتـــــــیم بـــــــرون بکلـــــــی از عـــــــالم گـــــــل دل شـــــد ز میـــــان و مانـــــد دلـــــدار بـــــدل

٭٭٭

ــــــوت دل ــــــن خل خلوتگــــــه کربیاســــــت ای ا ره نیســــتدر حضــــرت دل کــــون و مکــــانر

ـــــورت دل ـــــن ص ـــــت ای ـــــق نماس ـــــه ح آئین جلوتگــــه اولیــــا اســــت ایــــن حضـــــرت دل

٭٭٭

ـــــتح در دل ـــــدرت مرتضـــــی اســـــت ف در ق جـــز شـــري خـــدا کـــه میکشـــد مرحـــب نفـــس

تســـــخري عـــــدوی نفـــــس و هـــــم کشـــــور دل کنــــد خیــــرب دلجــــز دســــت علــــی کــــه مــــی

۱۴۴

٭٭٭

ــــــــــید ازل ــــــــــال خورش ــــــــــۀ جم دل آئین ایــــن آینـــــه را فکــــر هـــــوا چــــون زنگـــــار

رآت تجلیـــــــــات حـــــــــق عزوجـــــــــلمـــــــــ ایـــــن آینـــــه را ذکـــــر خـــــدا چـــــون صـــــیقل

٭٭٭

ای شــــــري خــــــدا امــــــام عــــــاىل همــــــمـــتاق ـــد مش ـــه آم ـــت الل ـــو نعم ـــو چ ـــیض ت ف

ـــــم و غمـــــم ـــــت ه ـــــی از والیت ـــــد منجل شـــــــم ـــــــد ای وىل نعم ـــــــه جوی ـــــــت ز ک نعم

٭٭٭

ایـــــــــمتـــــــــا دم ز نبـــــــــوت پیمـــــــــرب زده ایــــممــــا از ســــر نــــام و ننــــگ برخاســــته

ایــــــمزدهبــــــر کشــــــتی نــــــه ســــــپهر لنگــــــر ایـــــمبـــــی نـــــام و نشـــــان جـــــام قلنـــــدر زده

٭٭٭

ـــــی صـــــمدیم ـــــا عاشـــــق و معشـــــوق عل مــــــوریم و بطــــــون هــــــم اول و آخــــــر و ظه

گــــه احمــــد و گــــه واحــــد و گــــاهی احــــدیم گـــــه ســـــرمد و گـــــاهی ازل و گـــــه ابـــــدیم

٭٭٭

ـــــــدیم ـــــــی اح ـــــــوار جل ـــــــع ان ـــــــا مطل م مـــــــا ســـــــاقی مســـــــتان شـــــــراب ازلـــــــیم

ـــــــی صـــــــمدیم ـــــــرا عل ـــــــزن اس ـــــــا مخ مـــــــدیممـــــــا مطـــــــرب دســـــــ تان مقـــــــام اب

٭٭٭

فیــــــاض شــــــراب فــــــیض مطلــــــق مــــــائیمـــــا وارســـــتیم ـــــو چـــــو م ـــــا و ه ـــــد ان از قی

ـــــــائیم ـــــــروق م قســـــــام مـــــــی صـــــــاف م مــــــــائیم هوالحــــــــق و انــــــــاالحق مــــــــائیم

٭٭٭

ای همـــــــدم تـــــــو عیســـــــی روحـــــــانی دم گــــــــــر زمزمــــــــــه آوری خروشــــــــــد داود

وی همقــــــدمت خضــــــر مبــــــارک مقــــــدم ــــــــزم ــــــــه آوری بجوشــــــــد زم گــــــــر حرول

٭٭٭

مـــــن گلشـــــنگـــــل بـــــود دلخســـــار تـــــورــــات ــــوام در ورط ــــمت ت ــــو و عص ــــون ت ع

دل همچــــــو زجاجــــــه رخ چــــــراغ روشــــــن ـــــن جوشـــــن ـــــر و ای ـــــده همچـــــو مغف آن آم

٭٭٭

دلــــدار منــــی تــــو گــــاه و گــــه دلــــرب مــــنـــــو ـــــر ت ـــــرور مـــــن در ب باشـــــد دل غـــــم پ

غـــــم آور مـــــن گهـــــی و گـــــه غمخـــــور مـــــن ــــن ــــر م ــــدر ب ــــن ان ــــود دل م ــــه ب ــــه ک زان ب

٭٭٭

ــــده ر ــــبش آم ــــو ح ــــوی ت ــــنتم ــــو خ وی ت تســـــــخري ســـــــیاهی و ســـــــفیدی کـــــــردی

ــــن گــــاه و در آن گــــاه وطــــن دلراســــت در ایــــــــن ــــــــردازی بحــــــــال زار دل م کــــــــی پ

٭٭٭

جــــز دیــــده مــــن چــــه باشــــد آئینــــه تــــو کینــــــۀ مــــــنخلوتگــــــه تــــــو ســــــینه بــــــی

ـــــو ـــــه ت ـــــن کجاســـــت گنجین جـــــز ســـــینه م کینــــــه تــــــوخلوتگــــــه حــــــق ســــــینه بــــــی

٭٭٭

ورد لـــــب صادقانســـــت یـــــا هـــــو یـــــاهو ت الحقــــــایق آمــــــدهــــــو ســــــر حقیقــــــ

ذکــــــــر دل عاشقانســــــــت یــــــــاهو یــــــــاهو مقصــــــــود محققانســــــــت یــــــــاهو یــــــــاهو

٭٭٭

ــــــدرو گنـــــدم رویـــــد ز گنـــــدم و جـــــو از جــــــو ــــــاری ب ــــــه ک ــــــر آنچ ــــــداری ه برمی

۱۴۵

ــــدم ــــد ز کشــــت خــــود چــــون دی ــــادم آم ی

ــــــو ــــــه ن ــــــپهر و داس م ــــــبز س ــــــت س کش

٭٭٭

گــــه وجــــه اللــــهجــــز مــــا کــــه بــــود جلــــوه هــــــم پادشــــــهان ز مــــــا ببندنــــــد کمــــــر

گــــــــــــاهمقصــــــــــــود دل محققــــــــــــان آـــــا بگرينـــــد کـــــاله ـــــم تـــــا جـــــوران ز م ه

٭٭٭

دیشــــــــب ســــــــحرم بگوشــــــــه میخانــــــــه کـــــز جـــــرم تـــــو عفـــــو کـــــردم ای دیوانـــــه

ـــــــــــــتانه ـــــــــــــاتفی مس ـــــــــــــد ز ه آواز آمــــــــکرانه ــــــــاغر ش ــــــــوش س ــــــــازآی و بن ب

٭٭٭

ــــه ــــرا کــــه ماهــــا گفت ــــو بگــــو ت ــــا مــــن ت ب گــــــر نــــــرگس فتــــــان بنمــــــائی ز نقــــــاب

کـــــــاین طـــــــره برخســـــــار کنـــــــی آشـــــــفته هــــــــای خفتــــــــهفتنــــــــه بیــــــــدار شــــــــوند

٭٭٭

ـــــده ـــــان آم ـــــی عی ـــــا گه ـــــده م ـــــر دی ایب ایـــن نـــام و نشـــان تمـــام از تســـت عجـــب

ایدر ســــــینه مــــــا گهــــــی نهــــــان آمــــــدهــــا ایــــن همــــه بــــی ــــام و نشــــان آمــــدهب این

٭٭٭

ــــددی ای مســــت شــــراب عشــــق ســــرمد م وی محـــــــرم هانـــــــدان احمـــــــد مـــــــددی

ای آینـــــــــۀ علـــــــــی اوحـــــــــد مـــــــــددیـــــــــددی ـــــــــدر مجـــــــــرد م ـــــــــد قلن ای رن

٭٭٭

ســـــــاقی بـــــــده آن جـــــــام شـــــــراب ازىل ســـاقی کـــه؟ مـــنم ســـاقی و مستســـقی و مـــی

تـــــا فـــــاش کـــــنم حســـــن نبـــــی عشـــــق وىل ــــد دو چشــــم حــــوىل یــــک بــــني شــــو و بربن

٭٭٭

ـــــی ـــــاق جل ـــــرده عش ـــــزن آن پ ـــــرب ب مط منصـــــور صـــــفت راه حســـــني ســـــاز کـــــنم

تــــــا ســــــاز کــــــنم شــــــیوه رقــــــص جملــــــی ــــــــی ــــــــوای یلل ــــــــاز ن ــــــــنم س ــــــــردار ک ب

٭٭٭

ـــــــده آن جـــــــام شـــــــراب ازىلســـــــاقی بــن ســاده دىل ــن خــامی و ای ــم ای یــک ســو نه

تـــــــا فـــــــاش کـــــــنم ســـــــر نبـــــــی را و وىل بـــــــر بـــــــاد دهـــــــم دفـــــــرت زرق و دغلـــــــی

٭٭٭

ــــــی ــــــاق عل ــــــۀ عش ــــــود از جبه ــــــدا ب پی رو وام کــــن از حضــــرت حــــق چشــــم دگــــر

روشــــــن بــــــود از انفــــــس و آفــــــاق علــــــی وانگـــــــاه ببـــــــني در رخ مشـــــــتاق علـــــــی

٭٭٭

ای نــــــور دل و دیــــــدۀ مــــــا مــــــاه تــــــوییـــــق ـــــن جمـــــع پریشـــــان احـــــوالرون ده ای

در عرصــــــه شــــــطرنج وفــــــا شــــــاه تــــــویی باللــــــــه تــــــــوئی و ثــــــــم باللــــــــه تــــــــوئی

٭٭٭

ای آنکـــــــه کمـــــــال عقـــــــل را اثبـــــــاتی هــــم راســــت زبــــان بعــــدل چــــون میزانــــی

ماننـــــــــد صـــــــــراط مســـــــــتقیم الـــــــــذاتی ــــون مرآتــــی ــــدق چ ــــت نمــــا بص ــــم راس ه

٭٭٭

ـــــت ـــــراب ازىل اس ـــــام ش ـــــن ج ـــــم م چش ســـــاغر و بـــــاده یکـــــی در نظـــــر اســـــت

ســـــــاغر بـــــــاده مشـــــــتاق علـــــــی اســـــــت عــــني آنــــرا کــــه نــــه عــــني حــــوىل اســــت

۱۴۶

دیوان مظفر

۱۴۷

تايغزل

ـــش نداشـــت ـــن دروی ـــا م ـــر ب ـــد و نظ میخرامیــــر تشویشــــم ــــودش و از خــــاطر پ ــــا خــــرب ب ی دل در اندیشـــۀ وصـــل تـــو بســـی کوشـــش کـــردـــــر دل ریشـــــم افشـــــاند از تبســـــم نمکـــــی ب غم عشق آنکه شدش مذهب وهم ملـت و کـیش

نــه شــد از خــویش وز اندیشــه برســتآنکــه بیگا

خــود همانــا خــربی زیــن دل بیخــویش نداشــت خــــاطر فــــارغش اندیشــــۀ تشــــویش نداشــــت لیــک مســکني خــرب از مکــر بدانــدیش نداشــت مرهمـــی بهـــرت از ایـــن بهـــر دل ریـــش نداشـــت غمــی از مــذهب و از ملــت و از کــیش نداشــت هـــیچ اندیشـــه ز بیگانـــه و از خـــویش نداشـــت

ـــو بجـــان ـــل ت ـــوش لع ـــین ـــیدخاصـــیتی م بخشـــیش نداشـــت ـــر خـــرب از ن کـــه دگـــر جـــان مظف

دوســـــــتان دردی مـــــــرا انـــــــدر دل اســـــــت مشـــــکلی دارم کـــــه جـــــز از دســـــت عشـــــقــــــد ــــــر نش ــــــت و ت ــــــا گذش ــــــق از دری عشــــــــق ــــــــای عش ــــــــتغرق دری ــــــــان مس عارف عنکبوتــــــــان ذوقشــــــــان صــــــــید مگــــــــس شــــــرع عاشــــــق شــــــارع میخانــــــه اســــــت

اش امســـــــــاک از هـــــــــر دو جهـــــــــانروزه رحـــــــج او احـــــــرام طـــــــوف کـــــــوی یـــــــا یــــارش انــــدر محمــــل حســــن اســــت و نــــاز

کــــــه دوای عقــــــل آنجــــــا باطــــــل اســــــت حــــــل آن بســــــیار کــــــاری مشــــــکل اســــــتـــت ـــل اس ـــایش در گ ـــده پ ـــون فرمان ـــل چ عق زاهـــــدان خشـــــک را جـــــا ســـــاحل اســـــت شـــــــاهبازان کارشـــــــان صـــــــید دل اســـــــت

ــــه ــــتقبل ــــل اس ــــنگ و گ ــــه س ــــی کعب اش نــــــت ــــــل اس ــــــور کام ــــــاز او حض ــــــم نم هــــل اســــت ــــس جاه ــــل نف ــــدیش قت نحــــر ه

وان چـــون ورای محمـــل اســـتاوحـــدی خـــ

ای مظفـــــــــر خیـــــــــز و عـــــــــزم راه کـــــــــن کـــــــه شـــــــرتبان قضـــــــا مســـــــتعجل اســـــــت

ــــــه اســــــت ــــــور عشــــــق عــــــالم را گرفت ظهـــــــده گشـــــــته ز نفـــــــخ عشـــــــق عـــــــالم زنـــــت دروی ـــــوری نیس ـــــه ش ـــــود ک ـــــری نب س ز نطـــــــق پـــــــاک داود خـــــــوش الحـــــــانــــــت ــــــت بنشس ــــــر تخ ــــــان ب ــــــلیمان زم ســـــی شـــــد غـــــم و هـــــم هـــــم ز دمهـــــا منجلــــــی چــــــون صــــــاحب الکــــــرات آمــــــد علــــت ــــق اس ــــر آن عش ــــه االم ــــق و ل ــــه الخل ل زهــــــر کثــــــرت نمایــــــان شــــــاه وحــــــدت ز ابــــــر عشــــــق ریــــــزان رشــــــحۀ حســــــنــــــت ــــــق اس ــــــیم آن ذات عش ــــــرافیل عظ س

حضـــــور عشـــــق عـــــالم را گرفتـــــه اســـــت ــــــه اســــــت ــــــالم را گرفت ــــــور عشــــــق ع نش کــــه شــــور عشــــق عــــالم را گرفتــــه اســــتــــــت ــــــه اس ــــــالم را گرفت ــــــق ع ــــــور عش زبــــــه اســــــت ــــــالم را گرفت ــــــق ع ــــــور عش طی

ــــــه اســــــتســــــرور عشــــــق عــــــالم را گرفتــــــه اســــــت کــــــرور عشــــــق عــــــالم را گرفتــــــت ــــــه اس ــــــالم را گرفت ــــــق ع ــــــور عش امــــــت ــــــه اس ــــــالم را گرفت ــــــق ع ــــــور عش وف درود عشـــــــق عـــــــالم را گرفتـــــــه اســـــــتــــت ــــه اس ــــالم را گرفت ــــق ع ــــور عش ــــه ص ک

ـــــــــر ـــــــــتاقان و بنگ ـــــــــن روی مش ـــــــــر ک نظـــــت ـــــه اس ـــــالم را گرفت ـــــق ع ـــــور عش ـــــه ن ک

ــــــــار اســــــــت ــــــــۀ جمــــــــال ی جــــــــان آین نمدل طــــــــور تجلــــــــی اســــــــت و جــــــــا

دل طـــــــــور تجلـــــــــی نگـــــــــار اســـــــــت ـــــت ـــــار اس ـــــار ن ـــــار ی ـــــی و ن ـــــون موس چ

۱۴۸

ـــــــــــــم ـــــــــــــق او درون از صـــــــــــــیقل عش از مخـــــــــــــزن فـــــــــــــیض او ضـــــــــــــمريمـــــــــــــــانیش ـــــــــــــــادۀ نه ـــــــــــــــت ب کیفیــــــــــــــــــــدگانیش خاصــــــــــــــــــــیت آب زنـــــــــت و نرســـــــــید کـــــــــس بگـــــــــردش رفــــــد ــــــه پیچی ــــــا ب ــــــان ز م ــــــت و عن بگذشــــــــر چــــــــه گــــــــوئیم ــــــــا نظ ــــــــد بم نفکنـــــــود ـــــــاک راه اوس ـــــــه بخ ـــــــر ک ـــــــر س ه هــــــــر پــــــــا کــــــــه بــــــــراه او بفرســــــــود

ــــــــه ــــــــیآئین ــــــــار اســــــــتصــــــــاف ب غب شـــــــمار اســـــــتگنجینـــــــۀ گـــــــنج بـــــــی

ــــــــت ــــــــار اس ــــــــم پرخم ــــــــدا ز دو چش پی دار اســـــــــتپنهـــــــــان بـــــــــدو لعـــــــــل آب

مــــــــــائیم پیــــــــــاده او ســــــــــوار اســــــــــت شــــــاه اســــــت و تمــــــام اختیــــــار اســــــت ســـــــــلطانی و عـــــــــني اقتـــــــــدار اســـــــــت در کشــــــــور عشــــــــق تاجــــــــدار اســــــــت بـــــــر فـــــــرق شـــــــهانش افتخـــــــار اســـــــت

بـــــــــر لشـــــــــکر نفـــــــــس شـــــــــد مظفـــــــــر ســـــــتآنـــــــرا کـــــــه مـــــــدد ز ذوالفقـــــــار ا

ســر و کــارم بمهــی زهــره جبــني افتــاده اســتــا حضــری غــري لخــت جگــرم نیســت بخــوان م دیـــــــدنش را مگــــــــر ازســـــــابقه پیشــــــــینم تــــا نهــــد ســــر بقــــدم مــــاه مــــرا پرتــــو مهــــر زخــــم ناســــور دلــــم را ز شــــفا خانــــه عشــــقــد ــان گردن ــدۀ فرم ــخ بن ــور و مل ــن م ــس و ج ان

خطــر از مــوج فــنتکشــتی جــان شــودش بــی

ــ ــاق بک ــن آف ــرش بم ــه ز مه ــتک ــاده اس ني افت چکـــنم قســـمتم از بخـــت چنـــني افتـــاده اســـتـــاده اســـت وعـــده انـــدر نفـــس بـــاز پســـني افت ز آسمان سـایه صـفت سـوی زمـني افتـاده اسـت مرهمـــی زان لـــب لعـــل نمکـــني افتـــاده اســـت هر که را نـام خوشـت نقـش نگـني افتـاده اسـتـــاده اســـت ـــني افت هـــر کـــه لنگـــرفکن بحـــر یق

گمــــان بــــر ســــپه نفــــس مظفــــر گــــرددبــــیــت ــاده اس ــني افت ــرز یم ــواش ح ــريوی ت ــه ن ــر ک ه

صـــــبا حکایـــــت گـــــل ســـــوی بلـــــبالن آورد یکــــی ورق ز گــــل انــــدر بغــــل گرفــــت صــــبا بخوانـــــد بلبـــــل بیـــــدل چـــــو آن بـــــدیع ورقــی چــو چشــم جــان بگشــاد ــر آن صــحیفۀ معن ب چــو بــر طیــور یکــی نکتــه زان زبــور بخوانــد کمـــر بخـــدمت او بســـته هـــد هـــد و قمـــری

ان آوردبیــــک نفــــس همــــه را آتشــــی بجــــ ــــــه دان آورد ــــــر نکت ــــــی به ــــــرتی ورق ز دفـــــان آورد ـــــه در بی ـــــانی ک ـــــوز مع ـــــی رم بســـــــان آورد ـــــــر زب ـــــــایق اســـــــرار ب ز دل حق تمــــــــام را بســــــــما آســــــــتني فشــــــــان آوردــــان آورد ــــوق ارمغ ــــر ط ــــاج و دگ ــــیش ت یک

رمـــــوز عشـــــق مظفـــــر کجـــــا توانـــــد کـــــســــــــــــان آورد بنامــــــــــــه از مددخامــــــــــــه وبن

ای طالــب هــر جــائی ایــن کــج طلبــی تــا چنــد هایــــت در راه وىل تــــاکین کــــج طلبــــیایــــ

ای پـــري خـــرد تـــا کـــی باطفـــل جنـــون بـــازیـــود ـــو از عنصـــر آدم ب چـــون نســـبت اصـــل ت از بــادۀ خــودبینی چــون مســتی توفــاش اســتــار تســت ــر نث ــر چــون به ــاه و مه ــیم و زر م س

ـــی ـــن ب ـــائی ای ـــددر حضـــرت یکت ـــی تاچن ادبـــی ـــن ب ـــدوی ـــا چن ـــی ت ادبیهایـــت در شـــرع نب

ــا مغبچگــان شــوخی ای شــ ــدب ــا چن یخ صــبی ت از نســبت اصــل خــود خــارج نســبی تــا چنــد پرهیــــز تــــو از جــــام خمــــر عنبــــی تــــا چنــــد از درهــــم و دینــــار فضــــی ذهبــــی تــــا چنــــد

از حــــق چــــو مظفــــر شــــد اعجوبــــۀ دور خــــود او را نتـــوان گفـــنت کـــاین بـــوالعجبی تـــا چنـــد

ـــــدعا گـــــذرد ـــــی بم ـــــرا کـــــه گـــــردش گیت تــــی ــــا بکس ــــا اســــت ت ــــی فرقه ــــامراد بس ز ن

ــــک رحمــــت وز ــــد ولی حمــــت تفــــاوتی نکن

زمـــــان هجـــــر جـــــدائی بمـــــا چهـــــا گـــــذرد ـــذرد ـــا گ ـــر پ ـــر دی ـــن دی ـــرادوی ای ـــر م ـــه ب ک بپـــای صـــدق چـــو کـــس بـــرره رضـــا گـــذرد

۱۴۹

درخــــت عمــــر بهــــارش شــــد و خــــزان آمــــدـــــدور ـــــه ب ـــــاقیا ک ـــــگ س ـــــاده گلرن ـــــار ب بی رقیـــــــب را ز مـــــــن خســـــــته دل برتســـــــانید

ـــرون خـــرام ز خ ـــب وت کـــه عاشـــقان همـــه رال

گــــذردزمانــــه صــــیف بــــس آرد بســــی شــــتاـــا بســـی صـــبا گـــذرد ـــس از م ـــاغ پ بطـــرف بـــــذرد ـــــما گ ـــــن س ـــــه جوش ـــــريآه زن ـــــه ت کــــذرد ــــا گ ــــدح و مرحب ــــا م ــــا و دع ــــب ثن بل

قـــــــرار و صـــــــرب مداریـــــــد امیـــــــد زان روزی کــــه بــــر مظفــــر دیوانــــه بــــی شــــما گــــذرد

ــــد ــــز زنن ــــدم نی ــــره عشــــق ق ــــای لنگــــان ب پـــد ـــدم از ذوق نهن ـــر کرســـی ق ـــر س ـــیم ب ـــه ه ن دنـــه همـــني ناســـخ نـــه دفـــرت افـــالک شـــون نــــه همــــني پــــرده گشــــایند ز اطــــوار حــــدوث چــــون ســــرپدند بهمــــت ره صــــحرای وجــــودـــــن ـــــاغريت حس ـــــه ب ـــــرم نازک ـــــاکنان ح س

لــــب فروبســــته خموشــــان تــــو دم نیــــز زننــــد بــــر ســــر کنگــــره عــــرش علــــم نیــــز زننــــد خـــط بطـــالن بســـر لـــوح و قلـــم نیـــز زننـــد دســــت در پــــرده اســــرار قــــدم نیــــز زننــــد گـــــام در لجـــــه دریـــــای عـــــدم نیـــــز زننـــــد

ري بـــــآهوی حـــــرم نیـــــز زننـــــدبجفـــــا تـــــ

پادشــــــــاهان مظفــــــــر فــــــــر اقلــــــــیم بقــــــــاـــــد ـــــز زنن ـــــدم نی ـــــرافکنده ق ـــــدایان س ـــــا گ ب

ـــــــــــد ـــــــــــه بینی ـــــــــــربم ب رخســـــــــــارۀ دلــــــــــان ــــــــــار تاب ــــــــــال ی خورشــــــــــید جمـــــــد ـــــــر ندیدی ـــــــن اگ ـــــــوردن م ـــــــی خ م زد آتـــــــــــش و ســـــــــــوخت پیکـــــــــــرم راـــــزد مـــــوج اشـــــک آمـــــد و بحـــــر خـــــون بـــــــــد ـــــــــار آم ـــــــــار ی ـــــــــر نث ـــــــــان به ج

ــــــــــــد ــــــــــــه بینی ــــــــــــورم ب ــــــــــــه ان آئینــــــــــرق ســــــــــاغ ــــــــــداز مش ــــــــــه بینی رم ب

گلگونـــــــــــه احمـــــــــــرم بـــــــــــه بینیـــــــــــدــــــــــد ــــــــــه بینی ــــــــــرم ب ــــــــــرت اخگ خاکس در بحــــــــــر شــــــــــناورم بــــــــــه بینیــــــــــدــــــــد ــــــــه بینی ــــــــرم ب ــــــــد محق ــــــــن نق ای

در معرکــــــــــــــــه جهــــــــــــــــاد اکــــــــــــــــربـــــــــد ـــــــــه بینی ـــــــــرم ب ـــــــــس مظف ـــــــــر نف ب

نقــــاب آمــــدچــــو دوش در بــــرم آنمــــاه بــــی کتــاب حســن و جمــال اســت صــفحۀ رویــت

ـــــی ـــــال م ـــــنمنصـــــاب حســـــن بحـــــد کم بی ز ایــن خــراب آبــادکســی کــه رخــت بــرون بــرد ا

کـــــه بـــــود آنکـــــه الســـــت بـــــربکم فرمـــــودــه عارفــان خــون اســت از ایــن حــدیث دل جمل هم اوست عاشق و معشوق و اوست معنی عشقــــــــی ظهــــــــور وىل ووىل ظهــــــــور الــــــــه نب

چنـــان نمـــود کـــه انـــدر شـــب آفتـــاب آمـــد دو ابرویـــت چـــو دو مصـــراع انتخـــاب آمـــدـــد ـــواب آم ـــل ث ـــاین عم ـــده ک ـــن ب ـــوة حس زک

ـــــات ـــــدم بکـــــوی خراب زد خـــــراب آمـــــد ق کــه بــود آنکـــه بلــی گفـــت و در جــواب آمـــد هــم او خطیــب و مخاطــب هــم او خطــاب آمــد هــم اوســت ســاقی و ســاغر هــم او شــراب آمــد کمـــــال اینهمـــــه ظـــــاهر ز بـــــوتراب آمـــــد

ز بــــاغ جــــان مظفــــر هــــر آن گلــــی کــــه دمیــــدـــــد ـــــاب آم ـــــاک آن جن ـــــس پ ـــــکفته از نف ش

ــــــد ــــــدل آدم اوفت ــــــه از خــــــدا ب ســــــری کــــــرده دار ابوجهــــــل کــــــی روددر گــــــوش پ

نـــــور علـــــی ز جبهـــــۀ احمـــــد کنـــــد طلـــــوع در دل جمـــــال ســـــاقی بـــــاقی شـــــود عیـــــانــــــل اگــــــر درد دلــــــم دوانشــــــود فــــــی المث چشــمی کــه بـــاز بــر کــف ســـاقی کــوثر اســـت

ـــــد ـــــرم اوفت ـــــا مح ـــــزنش ز کج ـــــیس ره ابل وحیــــی کــــه از ســــما بــــدل خــــاتم اوفتــــدـــد ـــوام اوفت ـــرو کـــه حســـن و عشـــق بهـــم ت زان

ــم ا ــام ج ــه بج ــم ک ــدچــون عکــس روی ج وفت بـــــروی گـــــذار عیســـــی بـــــن مـــــریم اوفتـــــد کـــــی التفـــــات او بکـــــف خـــــاتم اوفتـــــد

ــــــامظفری ــــــن تنه ــــــس چــــــون ت ــــــد نف برجن

۱۵۰

ــــد ــــم اوفت ــــیش و ک ــــکر ب ــــت بلش ــــی حاجت ک

ـــر ـــرون از در دی ـــد چـــو ب ـــاز ترســـا بچـــه آم ب فکـــر هســـتی مکـــن و نیســـت شـــو انـــدر ره او

ــــچــــون ر ــــایندس ــــر درت بگش ــــدر دی یدی بــپ آساشــد ــا زلــف چلی ــه ب ــروز ک ای خــوش آنــــد ــــار آم ــــف ســــهیش صــــورت زن ظــــل زل می پرستان همه در دور رخش مسـت و خـراب غایــب از خــویش مــرا ســاخته ای اهــل حضــور

ـــزه ـــرغم ـــرب دی ـــده را ره ـــن گمش اش گشـــت م تــــا بهمراهــــی دلــــدار رســــی بــــر در دیــــرــــر ــــرور دی ــــی جــــان پ ــــوۀ آن عیس ــــر جل بنگ

ـــوه ـــني جل ـــر نش ـــی دی ـــرعیس ـــر دی ـــر از منظ گ رعکــس یــاقوت لــبش رنــگ مــی احمــر دیـــ حســـن حـــق بـــاده و رخســـارۀ وی ســـاغر دیـــرــــر ــــر دی ــــو محض ــــري نک ــــرت آن پ ادب حض

ـــاقوس ـــت ن ـــر دل ماســـت، امان ـــینه چـــون دی ســــر ــــرب دی ــــی چیســــت بگــــو دل ــــور عل ــــوۀ ن جل

ســــلطان عشــــق شــــاه بلنــــد افســــر غیــــور از فـــرط اعـــتال اســـت منـــزه ز جســـم و جـــان بــــا وصــــف انکشــــاف خفــــا دارد و بطــــونــــــو متعالیســــــت از عقــــــول در کســــــوت دن

ـــــوبشـــــ اه جـــــالل اوســـــت بخلوتگـــــه غیــــتجوش مــــا ــــته و در جس ــــا نشس ــــوی م پهلـــب ـــم حج ـــور وظل ـــده ز ن ـــرخ فکن ـــاهی ب گ بــــا کلــــک روح بــــرورق دل کنــــد نقــــوشـــس ـــن وان ـــروی ج ـــت ب ـــاب نعم ـــاده ب بگش در کـــوه و دشـــت ذاکـــر تســـبیح اوو حـــوش

ـــه ـــمهخمخان ـــاۀ او چش ـــای نش ـــده ـــای خل هــــا ــــک عص ــــکافد بی ــــاه ش ــــل گ ــــای نی دری

ــــــدک ــــــرالکلیم صــــــاعقا وان ــــــالخ ت الجب

بــاالی جســم و جــان بــود و فــوق نــار و نــور ـــور ـــار ون ـــدس ز ن ـــا اســـت مق ازمحـــض کربیـــــا نعـــــت احتجـــــاب جـــــال دارد وظهـــــور ب بــــا رتبــــت علــــو متجلــــی اســــت در صــــدورـــــه حضـــــور ـــــال اوســـــت بجلوتگ ـــــاه جم م

ــــــا او نشســــــته دور ــــــا وز م ــــــک او بم نزدیــــرم ســــتور ــــوده بلطــــف و ک گــــاهی زرخ گشــــا وزق جــــان کشــــد ســــطو ــــب ب ــــررق قل ربـــور ـــار وم ـــرق م ـــر ف گســـرتده چـــرت رحمـــت ب در بــــــاغ و راغ نــــــاطق تحمیــــــد او طیــــــور

ـــــه هـــــای چهـــــرۀ او چشـــــمهای حـــــورآئین طوفـــــان نـــــوح گـــــاه بـــــرآرد ز یـــــک تنـــــور چـــون یـــک نظـــر فکنـــد ز هیبـــت بکـــوه طـــور

ـــــــای او ـــــــومظفر وحـــــــد ثن کـــــــو نطـــــــق تـــــــاالمور ـــــــري ب ـــــــه الخ ـــــــده و ل ـــــــم عن العل

ــی دادرس ــر طبیب ــر س ــه ب ــار و ن ــودم دىل بیم ب نگشــت بــر نبضــم نهــاد آنگــاه از روی کــرما

این درد عشق است و شفا در عني بیماری بـود بایــد تــرا از گفتگــو و خــواب و خــورتقلیــل مــی

ـــا کســـی اال بجانانـــت مگـــو بیمـــاری جـــان ب عنــاب شــکر زان دو لــب از هــر دوا اینــت نکــو

کز لطف بـر بـالني مـن آمـد یکـی عیسـی نفـس از نفـسگفتا شناسم علتت از رنـگ و نـبض و

دل بالني بساز از خار و خـسازخونبنوششربتــی ــز م ــوسپرهی ــر ه ــراد و ه ــر م ــرا از ه ــد ت بای

اال بدلــــدارت مگــــو احوالــــدرد دل بکــــس سیب زقن بادام چشم از هـر غـذائی اینـت بـس

جــان مظفــر جــز غمــت شــادی نخواهــد جــان مــنــتمس ــی و المل ــی انــت المن انــت الهــوی و المنیت

ـــــــت ـــــــس روی مش ـــــــده عک ـــــــبح آم اقص در جـــــــــــام ســـــــــــپهر بـــــــــــادۀ مهـــــــــــرــــــــــــوی ــــــــــــربین ب ــــــــــــت عن آن بادبهشـــــــت ـــــــدی چیس ـــــــیم احم ـــــــق عظ آن خل خـــــــــرم دل آنکـــــــــه هســـــــــت دایـــــــــمــــــــد ــــــــون ش ــــــــقان بخ ــــــــر عاش دل در ب

شـــــــام آمـــــــده ظـــــــل مـــــــوی مشـــــــتاق رشـــــــــحی بـــــــــود از کـــــــــدوی مشـــــــــتاق یـــــــک نفحـــــــه بـــــــود ز کـــــــوی مشـــــــتاق شــــــــرحی ز حــــــــدیث خــــــــوی مشــــــــتاق

و بســـــــــــــــــــوی مشـــــــــــــــــــتاقروی دل ا خــــــون ریخــــــت چــــــو از گلــــــوی مشــــــتاق

۱۵۱

بخشــــــــــــــید گنــــــــــــــاه میکشــــــــــــــان راــــــــــت ــــــــــت امان ــــــــــنب قام چــــــــــون گل

ـــــــــــــــتاق ـــــــــــــــآبروی مش ـــــــــــــــار ب غفــــــــــار جــــــــــوی مشــــــــــتاق رســــــــــته ز کن

ــــــــت ــــــــیم برداش ــــــــو نس ــــــــل ت ــــــــوی گ ب عــــــــــالم بگرفــــــــــت بــــــــــوی مشــــــــــتاق

ـــــــــزدی صـــــــــادق ـــــــــن ای ـــــــــن حس چمــــــــــی ــــــــــری یعن ــــــــــاغ جعف نوگــــــــــل بــــــــــــــنب گلشــــــــــــــن جمــــــــــــــال ازل گلــــــــــدری نوشــــــــــید ــــــــــاب قلن ــــــــــی ن م

ـــــــــاده ـــــــــتاق ب ـــــــــف مش ـــــــــید از ک نوشـــــــــــــت ـــــــــــــری بگرف ـــــــــــــال مظف از کم

محمــــــــــــــدی صــــــــــــــادقبوســــــــــــــتان ــــــــــوۀ بــــــــــاغ احمــــــــــدی صــــــــــادق میـــــــــرمدی صـــــــــادق ـــــــــتان س ـــــــــرو بس ســــــــادق ــــــــردی ص ــــــــام مج ــــــــوش ز ج خ یافــــــــــــت ذوق مجــــــــــــددی صــــــــــــادقـــــــــــــدی صـــــــــــــادق ناصـــــــــــــری و موی

ســــــــــاقی بــــــــــزم عشــــــــــق صــــــــــدقعلیـــــــــدی صـــــــــادق ـــــــــت اوح ـــــــــد سرمس رن

در رخ مـــــــــــــا بنگـــــــــــــر نـــــــــــــور ازلــــــــــاطن ــــــــــور ظــــــــــاهر بنگــــــــــر در ب ن خـــــوش ز حاضـــــر بنگـــــر حضـــــرت غیـــــبـــــد ـــــوه کن ـــــرت جل ـــــدر نظ ـــــو ان ـــــق چ ح

رابـــــاش حـــــدی خـــــوان همـــــه دمچـــــون د ذوالفقـــــــــار علـــــــــوی در کـــــــــف گـــــــــري عارفــــــان نافــــــه صــــــفت پــــــر از مشــــــکــــــــریم ــــــــاض ک ــــــــت آن ســــــــاقی فی کیســـــرب دمســـــاز لطیـــــف ـــــت ایـــــن مط کیس ســـــاقی بـــــزم کـــــرم نـــــور علـــــی اســـــتـــــت ـــــتاق اس ـــــان مش ـــــس ج ـــــرب مجل مط

ـــــل ـــــني مجم ـــــان ب خـــــوش ز تفصـــــیل وعیـــــــــــــــر در اول ـــــــــــــــر بنگ ـــــــــــــــر آخ س خــــــــوش زماضــــــــی بنگــــــــر مســــــــتقبل

و عمــــــــــــل آن نظــــــــــــر را بقــــــــــــدم آر کـــــــه بـــــــود قافلـــــــه خـــــــوش مســـــــتعجلـــــــــن مستاصـــــــــل ـــــــــس بک حنجـــــــــر نفــــــوی همچــــــو بصــــــل ــــــوی بت زاهــــــدان تـــــــــل ـــــــــراب سلس ـــــــــام ش ـــــــــد ج کهده کــــــــه ســــــــراید بنــــــــوا قــــــــول و غــــــــزلــــــــوۀ حــــــــق عــــــــزو جــــــــل مظهــــــــر جلـــــــــــدل ـــــــــــزه ز ب ـــــــــــدال من شـــــــــــاه اب

بــــــــــر در دل بنشــــــــــني بهــــــــــر طلــــــــــبــــــــیض ازل ــــــــی ف ــــــــور عل ــــــــد ن ــــــــا ده ت

ای روی تــو مصــباح و دل مــاش چــو قنــدیل واء تــــو دل مطلــــع انــــوارجــــان مشــــرق اضــــ

ـــو و دل مـــوطن تفریـــق جـــان مشـــهد جمـــع تــــو جــــان ــــو دل ایجــــاب عل ــــو ت ــــاب دن اثب دل نـــاطق تحمیـــد تـــو جـــان ذاکـــر تســـبیحـــرم ـــوح مک ـــم و دل ل ـــم اعظ ـــون قل ـــان چ ج دل چـــون ملـــک ســـاجد و جـــان آدم مســـجودـــل ســـتم کـــش دل و جـــان حضـــرت آدم هابیـــــا هـــــارون دل وموســـــی جـــــان فـــــالق دری

ــــ ــــینه م ــــکوة صــــفت س ــــلمش ــــبط تنزی ا مه دل مهــــبط تنزیــــل تــــو جــــان مخــــزن تاویــــلــو دل محضــر تفصــیل جــان حضــرت اجمــال ت جــــان نــــافی تشــــبیه تــــو دل ســــالب تعطیــــلــــل ــــائی تهلی ــــو جــــان ن ــــري ت ــــاری تکب دل ق دل همچــو کتــاب حــق و جــان حضــرت جربیــل ویـــن نفـــس ابـــا ســـريت عـــاری چـــو عزازیـــل ویـــن نفـــس ســـتم پیشـــه امـــاره چـــو قابیـــل

ریــق آمــده در نیــلویــن نفــس چــو فرعــون غ

ــــاک ــــرا جــــان ودل پ ــــر چــــو ت حــــق داد مظفـــل ـــه تجلی ـــن و دل هم ـــیم ک ـــه تعظ ـــان را هم ج

ســـبزه دمیـــد از زمـــني خـــط ز عـــذار یـــار هـــم هــر کــه ز مــام جــان و دل داد بدســت دلــربیــر کــه شــد بســته زلــف مهوشــی گــردن جــان ه

ـــد ز آســـمان خـــون ز دل فگـــارهم قطـــره چکی صــــاحب اقتــــدار شــــد مالــــک اختیــــار هــــم بــر فلــک و ملــک کنــد نــازش و افتخــار هــم

۱۵۲

ــــام او ســــکه عاشــــقی قضــــا ــــزد بن آنکــــه ب آنکـــه خلیـــد در دلـــش خـــار ز عشـــق گلرخـــی

کـــه ســـتاد سروســـان راســـت بموقـــف قضـــاآن

ـــم ـــار ه ـــر اعتب ـــد کاس ـــام ش ـــگ و ن ـــارک نن ت منـــت گـــل نمیکشـــد زحمـــت زخـــم خـــار هـــم رســـت ز خســــت خــــزان وز کــــرم بهــــار هــــم

ــــربی ــــاد اک ــــرد جه ــــری م ــــر مظف ــــود اگ برخــــم ــــار ه ــــدری صــــاحب ذوالفق ــــه زآل حی بلک

زاهــــــــــــــدا بــــــــــــــرو درد دن مــــــــــــــزنـــــــد خـــــــادم ســـــــرای صـــــــبح شـــــــد پدی چــــــون انــــــاو هــــــو نیســــــت غــــــري حــــــقـــــــــــبم بجـــــــــــو نفحـــــــــــۀ خـــــــــــدا از ل

ــــــــی ــــــــرش م ــــــــما و ع ــــــــیماز س وزد نســــــــرد ــــــــاز ک ــــــــرده ب ــــــــن پ ــــــــذار م گلع

ـــــــه ـــــــب نکت ـــــــه ل ـــــــار غنچ ـــــــوی ای بگــــــد آن ســــــمن عــــــذار چــــــون ســــــخن کن

دهـــــــدچـــــــني زلـــــــف او نافـــــــه مـــــــی

ـــــــر ـــــــان ه ـــــــیش عارف ـــــــزنپ ـــــــخن م ســــــــزن ــــــــن م ــــــــر لگ ــــــــر ب شــــــــمع را دگ بــــــــاش بــــــــا ادب مــــــــا و مــــــــن مــــــــزنــــــــــزن ــــــــــرن م ــــــــــس در ق ــــــــــرده اوی پـــــــزن ـــــــن م ـــــــق در یم ـــــــوای عش ـــــــو ن ت چــــــــرت گــــــــل دگــــــــر در چمــــــــن مــــــــزنــــــــر دهــــــــن مــــــــزن مهــــــــر خامشــــــــی ب ای نســـــــــــــیم دم از ســـــــــــــمن مـــــــــــــزن بــــــــر خطــــــــا نفــــــــس از خــــــــنت مــــــــزن

ـــــت ـــــر اس ـــــان مظف ـــــت ج ـــــت اس ـــــن امان ت وصـــــف جـــــان بگـــــو حـــــرف تـــــن مـــــزن

ـــ ـــرم گل ـــدلیب بـــی پ ـــزار کـــومـــن عن زار کـــو گل ام نــه گــام پیــدا نــه نشــاندر تــريه شــب وامانــده امام ازایـن و آن وارسـتهاز جسم و از جان رسته

ــود ــود در دل هــوای مــی ب ــوای نــی ب در ســر نــــوی او ــــیم م ــــد نس ــــور روی او آم ــــود ن بنم

مگس دردل ندارم یک هوسچونشکرنخواهم

طپـــد انـــدر بـــرم دلـــدار کـــو دلـــدار کـــودل مـــی ـــ ـــی ک ـــور تجل ـــوط ـــوار ک ـــو ان ـــوار ک ـــا ان و کج

ـــن و ایمـــان رســـته ـــار کـــواز دی ـــار کـــو زن ام زنــو ــار ک ــو خم ــار ک ــا خم ــامطرب کج ــرب کج مط پیداســـت راه کــــوی او رفتــــار کــــو رفتــــار کــــو

ــاری نمــی ــار کــو ی ــار کــو آن ی جــویم ز کــس آن ی

شــاه مظفــر فــر تــوئی ســلطان بحــر و بــر تــوئیـــو ـــار ک ـــو دی ـــار ک ـــو دی ـــري ت ـــالم غ ـــر دو ع در ه

ـــ ـــد نگ ـــهآم ـــني انداخت ـــازنني چـــني در جب ار نـــه ـــکر ریخت ـــل بش ـــه حنظ ـــر آمیخت ـــکر بزه ش مژگــانش خونخــوار آمــده گیســوش طــرار آمــده

ادب وی سست پی اندر طلبگفتابمن کای بیــامم مــرب ــردار ســر حــرفم مخــوان ن از درگهــم ب

بـاک مـنای تو پاک مـن محتـاط تـو بـیآلودهــان ــام کــه آرم برزب گفــتم کــه ای جــان جهــان ن

شــد انــدر بنــد تــو دل نگســلد پیونــد تــوجــان با

وز غمـــزۀ ســـحر آفـــرین کـــار دو عـــالم ســـاخته فتنـــه بـــدل انگیختـــه شـــورش بجـــان انداختـــهــه عــارض ز خشــم افروختــه قامــت بکــرب افراخت ای درس جهـل آموختـه وی نـرد عصـیان باختـه ای زشــت خــوی بــدگهر وی عاشــق ناســاخته

ــی ــرب ب ــن دل ــالوس وش م ــق س ــو عاش ــاختهت ســو ــري ت ــناخته دل غ ــو نش ــري ت ــان غ ــته ج ناخواس

ـــه ـــز آخت ـــر ســـرم شمشـــري تی ـــد ب ـــو آی گـــر از ت

ــــت الجــــرم ــــردم قبول ــــرم ک ــــر از ک ــــا مظف گفتـــه بگـــذار در راهـــم قـــدم وز شـــرک شـــو پرداخت

ای نــــور محفــــل مــــا مشــــکوة تســــت ســــینهـــدی ـــرا فکن ـــان در دل م ـــق خوب روزیکـــه عش عشق تـو در وجـودم چـون در صـدف در پـاک

ــا خــوش د ــر صــید دله ــهاز به ای و دامیســتان بــــر درگــــه تــــو جانهــــا بنهــــاده روی تســــلیم

نــــــور تــــــو و دل مــــــا مصــــــباح و آبگینــــــه ـــــی الســـــکینه ـــــا الهـــــی فـــــی قلب انزلـــــت ی مهــــر تــــو در درونــــم چــــون گــــوهر و خزینــــهــــه مشــــکینه خــــال رخســــار وان زلــــف عنربین اشـــــــــباح مســـــــــتجريه ارواح مســــــــــتکینه

۱۵۳

آن کو غریق عشـق اسـت از عقـل برکنـار اسـت

ــــره گــــريد از پشــــتی ســــفینهبحــــری چــــه به

بـــــر رخ مظفـــــرت را بگشـــــای بـــــاب لطفـــــی حـــــــق مدینـــــــه علـــــــم حـــــــق در مدینـــــــه

عاشــــق باوفــــا مــــنم از دم عشــــق حیــــدریـــــــــه طـــــــــریقتم ـــــــــه شـــــــــریعتم قافل راحلـــربتم ـــوی ق ـــراب وحـــدتم ســـاکن ک مســـت شـــدم ـــا ش ـــه بق ـــدم تخـــت ش ـــا ش خـــاک ره فن لمعــــۀ موســــوی مــــنم نفخــــه عیســــوی مــــنمــــاب عــــالمم ــــب و لب ــــاب آدمــــم ل صــــدر کت

ــــه مــــنم حضــــور را مایــــه مــــنم ســــرور راق بلــــنم ــــه صــــادقان م ــــنم قبل ــــقان م ــــرب عاش ره عاشــــــق روی رونقــــــم والــــــه روی رونقــــــم

ـــدری ـــنم از دم عشـــق حی ـــا صـــفا م صـــادق بــــــدری سلســــــله حقیقــــــتم از دم عشــــــق حیـــدری ـــق حی ـــرب حضـــرتم از دم عش ـــرم ق مح

گـــه لقـــا شـــدم از دم عشـــق حیـــدریجلـــوه آدم معنــــــوی مــــــنم از دم عشــــــق حیــــــدری

ـــ ـــدریمســـت ش راب خـــاتمم از دم عشـــق حیــــدری ــــور مــــنم صــــدور را از دم عشــــق حی نــــدری ســــابق ســــابقان مــــنم از دم عشــــق حی ســــاکن کــــوی رونقــــم از دم عشــــق حیــــدری

ــــــربم ــــــده شــــــاه قن ــــــدرم بن ســــــالک راه حی هــــر دو جهــــان مظفــــرم از دم عشــــق حیــــدری

ــــی ــــني از دم مرتضــــی عل ــــری بب چشــــم مظف چهــــره قلنــــدری ببــــني نــــور محمــــدی ببــــني

ن زهــر طــرف بســته بــدفع خصــم صــفشــريدال مایـــه نـــوش شـــد لـــبم بـــاده فـــروش شـــد لـــبم نرگس مست من ببني زلف چـو شسـت مـن ببـنيــر ــن نگ ــاه م ــو م ــر روی چ ــن نگ ــیاه م ــوی س م

ــــی ــــني از دم مرتضــــی عل ــــدری بب ــــاه حی نش شــــافع محشــــری ببــــني از دم مرتضــــی علــــی قــــوت صــــفدری ببــــني از دم مرتضــــی علــــی

علــــیســــاغر کــــوثری ببــــني از دم مرتضــــی عشــــوۀ دلــــربی ببــــني ازدم مرتضــــی علــــی طلعــــت مشــــرتی ببــــني از دم مرتضــــی علــــی

ــــد بجــــز وىل ــــی کــــس نکن حمــــل امانــــت علـــــی ـــــني از دم مرتضـــــی عل ـــــوهری بب ـــــذ گ ناف

قبلـــــــــــــۀ دل روی امانـــــــــــــت علـــــــــــــیـــــــــــــــال راهـــــــــــــــزن راهـــــــــــــــروان خی حبــــــــــل متــــــــــني عــــــــــروۀ وثقــــــــــای او عاقلــــــــــۀ جملــــــــــه مجــــــــــانني عشــــــــــق نفحــــــــــــۀ روح القــــــــــــدس معتــــــــــــدل

ـــــــــا ـــــــــن ج ـــــــــال چم ـــــــــازه نه ن و دلت صـــــــف شـــــــکن لشـــــــکر نفـــــــس دغـــــــا پنجــــــــــه شــــــــــريان جهــــــــــان بشــــــــــکند

ـــــــــی ـــــــــم ســـــــــوی امانـــــــــت عل روی دلـــــــــی ـــــــــت عل ـــــــــرگس جـــــــــادوی امان ن حلقــــــــــه گیســــــــــوی امانــــــــــت علــــــــــیــــــــــی ــــــــــت عل ــــــــــوی امان ــــــــــلۀ م سلس

ای از کـــــــــوی امانـــــــــت علـــــــــینفحــــــــهـــــــــی ـــــــــت عل ـــــــــوی امان ـــــــــت دلج قامــــــــی ــــــــت عل ــــــــوی امان ــــــــا ه ــــــــرۀ ی نعــــــــــی ــــــــــت عل ــــــــــازوی امان ــــــــــوت ب ق

ـــــــــــــــــود ـــــــــــــــــر ب ـــــــــــــــــۀ آرام مظف مای مانــــــــــت علــــــــــیچهــــــــــره نیکــــــــــوی ا

ـــــی ـــــت عل نوگـــــل بســـــتان جـــــان روی امان کعبه کـه زاب و گـل اسـت قبلـۀ هـر مقبـل اسـتــر خــاص وعــام ــت الحــرام ســجدۀ ه جانــب بیـــل ـــب آن جمی ـــت ل ـــبیل چیس ـــی سلس جـــام م ســــاقی جــــان ســــیم محیــــی عظــــم رمــــیمـــت ـــرب سرش ـــت عن ـــت جن ـــاغ بهش صـــورت ب زمزمــــــــــۀ راز دل باعــــــــــث پــــــــــرواز دل

ســــنبل بــــاغ جنــــان مــــوی امانــــت علــــی ۀ اهــــل دل اســــت روی امانــــت علــــیقبلــــ

ـــــی روی دل مـــــا تمـــــام ســـــوی امانـــــت عل چیســـــت دم جربئیـــــل بـــــوی امانـــــت علـــــی نفحــــۀ بــــاغ نعــــیم خــــوی امانــــت علــــیــــی ــــت عل ــــوی امان ــــت ک ــــل کنش ــــه اه کعبـــــی جـــــاذب شـــــهباز دل قـــــوی امانـــــت عل

۱۵۴

غــــــم مظفــــــر زدود عقــــــد مظفــــــر گشــــــودــــــی ــــــت عل ــــــزود هــــــوی امان ــــــر ف درد مظف

زلف دوتا کنـیزجمال پرده چوواکنی زچه پردهــرون نهــی ــای ب ــه پ ــاکنی چوزخان ــه بپ توهزارفتن

باتوسخن کندچه شودکه گوش بماکنی چورقیب نظر ار بحال گدا کنی چه زیان تـرا کـه شهنشـهی بنگر چو عزم سبا کنـی سـوی هدهـدی بتفقـدی غــم اهــل درد دواکنــی ز دو لعــل لبــت بتبســمی نکند خدا که خطا کنی چو ز غمزه تري بدل زنـی

ووفا بودلطفهمه عنيچوجوروجفاکنیتوبکس

زچه پرده زلف دوتا کنی زجمال پرده چوواکنی چو ز خانه پای برون نهی تو هزار فتنـه بپـا کنـی

گوش بما کنیچورقیب باتوسخن کندچه شودکه چه زیان ترا که شهنشهی نظری بحـال گـدا کنـی سوی هدهدی بتفقدی بنگر چـو عـزم سـبا کنـی

غــم اهــل درد دوا کنــیز دولعــل لبــت بتبســمی چو ز غمزه تري بدل زنی نکند خدا که خطا کنـی

عني لطف ووفابودتوبکس چوجوروجفاکنیهمه

چــه شــود ز قیــد رهــا کنــی ز کــرم توجــان مظفــرت ز کرم تو جـان مظفـرت چـه شـود ز قیـد رهـا کنـی

ــــــاری و چــــــاالکی ــــــا عی دارم صــــــنمی زیبــــا بقــــدم هوشــــی در عــــالم بیهوشــــی ســــر ت

ــدلم جــاک ــودعشــقش ب ــدا ب ــه پی ــه ن رده روزیک مهـرش بـدلم جاداشـت روزی کـه نـه ظـاهر بــودــــه پیوســــتیم ــــم آنگــــاه ب گشــــتیم جــــدا از هـــورش ـــه انگ ـــاده ک ـــدحی درده زان ب ـــاقی ق س زان بـــــاده روحـــــانی ســـــاقی قـــــدحی در داد مــــا عاشــــق شــــیدائیم مســــت مــــی مــــوالئیم

ـــــاکی ـــــدی و طربن مســـــتی و غزلخـــــوانی رنـــــت بیخویشـــــی مجموعـــــۀ ادراکـــــی در حال

آتـــش و نـــه آبـــی نـــه بـــادی و نـــه خـــاکی نـــه نـــه مهـــری و نـــه مـــاهی نـــه انجـــم و افالکـــیـــی شـــکی و اشـــراکی ـــی ب ـــی اوئ بیمـــائی و ب نفشـــرده کـــف پـــائی ســـر بـــر نـــزد از تـــا کـــی شــد پــرده هســتی شــق در خــویش ز دم چــاکی زاهـــد تـــو خـــود آرائـــی عاقـــل تـــو هوســـناکی

خــــاموش مظفــــر، شــــاه پــــروای تــــو کــــی دارد قابــــل فرتاکــــیبــــس صــــید حقــــريی تــــو کــــی

ایگـــه ایســـتاده در نظـــر گـــه در دلـــم بنشســـته ایبر جویبار دیده گه چـون سـروخوش اسـتاده

ام تـو سـروموزون قـامتینهریست جـاری دیـده ایخوش حلقه حلقه زلف را با یکدگر پیچیدهـــرده ـــب آرام از دل ب ایگـــاهی بچشـــم دلفری

ایرينگه بگشاده ای بس جان ز جـان بربیـدهت ایخلق راقدچون کمان خم کردهقامت چوتريو

ــه و ز قیــد خــود آزاده ایجهانهــا بقیــد انداخت

ـــته ـــده و دل بس ـــن و آن از دی ایالقصـــه راه ای ایدر بوســتان دل گهــی بنشســته چــون گلدســته

ایام تــو گلــنب نورســتهباغیســت دلکــش ســینه ایدیوانگــان عشــق را خــوش در سالســل بســته ایگـــاهی بلعـــل جـــان فـــزا آرام جـــان خســـته

ایای بــس دل بــدل پیوســتهزلــف ســیه افکنــده ایپیمـان درســت و جمــع را بســیار دل بشکســته ایدلهـــا بـــدام افکنـــده و از دام بـــريون جســـته

ـــوده دل ـــرم و آس ـــو خ ـــتال ت ـــیم و مب ـــا در غم م ایجــــان مظفــــر در بــــال تــــو فــــارغ و وارســــته

قصیده معارج الحضور فی شرح آیة النور مشــــکواة ای نــــور تــــرا ســــینۀ عشــــاق چــــو

ـــــــور از پرتـــــــو مصـــــــباح ز جاجـــــــات من افروختــــــه مصــــــباح ز زیتــــــون مبــــــارک افراطـــــی شـــــرقی نـــــه و تفریطـــــی غربـــــی آن زیـــــت مصـــــفا چـــــو ز زیتـــــون مبـــــارک

ـــا چـــو زجاجـــات ـــو چـــو مصـــباحی دله ـــور ت ن از نـــــور زجاجـــــات منــــــور شـــــده مشــــــکوة شـــرقی نـــه و غربـــی نـــه وىل معتـــدل الـــذات بـــــل بـــــرنمط عـــــدل و طریـــــق و ســـــطیات گردیــــد جــــدا نــــور تــــرا گشــــت چــــو مــــرآت

۱۵۵

ــــار ــــده ازن ــــور ش ــــت من ــــود زی ــــباح ب مصـــــه ـــــرم زجاج ـــــور ز وی آن ج ـــــده من گردیـــــور ـــــکواة من ـــــور زجاجـــــه شـــــده مش از نـــــی ـــــور اله ـــــت ن ـــــتني ز رخ ـــــرآت نخس م

منــــــورمــــــرآت دویــــــم زیــــــت مصــــــفای ـــــــاىل زجـــــــاجی مـــــــرآت ســـــــیم روح مثـــــن ـــــۀ حس ـــــت آین ـــــارم ز رخ ـــــرآت چه م حسن است چو مشکوة و مثـالش چـو زجاجـه آن نـــار مجــــرد شــــده از زیــــت بگوچیســــت

وتـر کـونناری است که غالب شـده بـر خشـک پـــس نـــورعلی نـــور بجـــز عشـــق چـــه باشـــدــه باشــد ــدرجات اوســت ک ــع ال ــرش رفی ذوالع گــــه چهــــره نمایــــد ز رخ احمــــد مرســـــل

ــــد ــــه عق ــــفدرگ ــــدر ص ــــاید ز رخ حی ه گش گــــه جلــــوه دهــــد چهــــره ز آئینــــه زهــــراـــع ـــاطع و الم ـــود س ـــاه ش ـــن گ ـــه حس از وج از روی حســـني گـــاه فـــروزد رخ چـــون شـــمعــــــای ســــــالله گــــــه گــــــه ز مجــــــاىل مرای

ـــوه ـــود جل ـــور ب ـــسالقصـــه یکـــی ن ـــر و ب گــــور ــــته من ــــر وانجــــم از او گش شــــمس و قم عقــل و دل و جــان گشــته از او روشــن وضــاح

گــر اســت از رخ احمــدوهتــا نــور علــی جلــ

عـــادل شـــده صـــافی شـــده از شـــوب کـــدوراتـــد کســـب ضـــیاآت زان ســـان کـــه مـــه از مهـــر کن

ــــه رو ــــه ک ــــواتزانگون ــــده ک ــــر آم ــــن ز قم ش آن روح اضـــــــــافی مجـــــــــرد ز اضـــــــــافات آن عاقلـــــــه عادلـــــــه مصـــــــباح جهـــــــاالتــــــــــاالت ــــــــــموات مث ــــــــــب دری س آن کوک مشـــــکوة عکوســـــات و فروعـــــات شـــــعاعات عقـــل اســـت چـــو مصـــباح و منـــورکن ظلمـــات

مطلـــق شـــده از کـــل قیـــودات عشـــق اســـت کـــهـــه ذرات ـــر جمل شمســـی اســـت محـــیط آمـــده بـــــات ـــــر ز مقام ـــــده برت ـــــو آم ـــــرط عل ـــــز ف ک

جموعــــــــۀ اســــــــرار نبــــــــوات ووالیــــــــاتم آن خــــــــاتم احکــــــــام رســــــــاالت و دالالت آن فـــــــاتح ابـــــــواب کرامـــــــات و هـــــــدایات آن جــــــامع ارکــــــان عفافــــــات و طهــــــاراتــــوات ــــن جل ــــد احس ــــوه کن ــــان جل ــــر عالمی ب پروانـــــۀ جانهـــــاش شـــــود بـــــاذل مهجـــــات بنمـــــوده کمـــــاالت و جمـــــاالت و جـــــالالت وحــــدت بــــود از ذاتــــش و کثــــرت ز شــــئونات

ضــــــیاء لســــــموات نــــــور هــــــو فــــــی االرضــــــاالت برخاســــــته زو ظلمــــــت اوهــــــام و خیــــول اســــت ضــــیابخش ســــالالت ــــور بت ــــا ن ت

مگـــــذار خـــــدایا کـــــه بـــــود جـــــان مظفـــــرــــــــیات ــــــــدو و عش ــــــــور حضــــــــورت بغ ببن

قصیده مصباح الروح که در حني مذاکره آیه نور بخاطر رسید مصــباح جــان مــا تــوئی ایجــان مــا قنــدیل تــوــع انــوار جــان جــان مخــزن اســرار دل دل مطل ام الکتابت رق جان فصل الخطابـت لـوح دلـــم قرآنـــت جـــان کـــاملم ـــوح دل ـــو ل ـــان ت فرق سوی رسول از المکان تو دل فرستادی و جان فـــیض تـــوآدم را رســـد آنگـــاه عـــالم را رســـد نفخ حیات از جان همی پیوسته اندر دل دمـی

وبعث از قهر و لطفت دمبدماندرموتودلجان ل گـزینجان چون صفی نازنني دل همچو هابی

فلـک اوچونودلنوحاوجانملکچونودلشاهجان جان گویدانی اذبحک دل گویـد افعـل اصـطرب

ـاناسـتعیسینوروهمهمدلاستموسیطوروهمهم ج در دلم صنم بینم تـرا در جـان صـمد گـویم تـرا

ــو ــل ت ــبط تنزی ــان دل مه ــدیل ج ــن قن ــکوة ای مشـــو ـــل ت ـــو جـــان مخـــزن تاوی ـــل ت ـــع تنزی دل مطل جــان حضــرت اجمــال تــو دل محضــر تفصــیل تــو جــان و حــی التحریــف تــو دل قــول التبــدیل تــو دل چون کتـاب آسـمان جـان همچـو جربائیـل تـو

ال تـــو جـــان گشـــته میکائیـــل تـــودل آمـــده مکیـــ جان همچو اسرافیل و دل چـون صوراسـرافیل تـو لطـــف تـــو اســـرافیل تـــو قهـــر تـــو عزرائیـــل تـــو قابیــل نفــس شــوم بــني در خــون کشــد هابیــل تــو تــن ابــن نــوح و هلــک او طوفــان پــر تعجیــل تــو جــان همچــو ابــراهیم تــو دل همچــو اســماعیل تــوـــو ـــل ت ـــان انجی ـــو اوراق ج ـــوراة ت ـــواح دل ت ال

ـــوجـــا ـــل ت ـــو دل مبطـــل تعطی ـــافی تشـــبیه ت ن ن

۱۵۶

در جهان آب و گل دادت مظفر جان و دلحق جان تو با رونق شـود دل غـرق نـور حـق شـود

ــ ــدیل ک ــاق راتع ــن میث ــد ک ــالق را تجدی ن اخ آن فـــاتح افعـــال تـــو آن حامـــل اثقـــال تـــو

ـــه ـــو گنجـــور او آئین ـــه ت ـــور اوگنجین ـــو ن ای ت ات شـد صـیقلیات شـد منجلـی آئینـهزو سینه

ــــاه ســــراپا انجــــال ــــی م ــــی ذوالعل ــــور عل ن شــاها تــرا حســن و بهــا آمــد ز حــق بــی انتهــا

ــه بیطاقــت و بــی حوصــلهگشــتیم از غــم ده دلــا ــا در خراب ــل صــنمت ــرم آل صــمد اه ت و ح

احبــاب تــو فرخنــده دل باشــند در احســان تــو

کو حمـد و کـوتعظیم تـو کـو شـکر و کوتبجیـل تـو یکبــاره گــر منشــق شــود ایــن پــردۀ تخییــل تــو روبنـــده شـــود مشـــتاقرا آن کافـــل تکمیـــل تـــوـــو ـــدیل ت ـــا تع ـــزان ب ـــو می ـــویم ت ـــا تق ـــال ب مکی

ـــواو مـــی ـــو او میدهـــد تصـــقیل ت ـــویر ت ـــد تن کنـــو ـــد جل ـــوگهش ـــل ت ـــۀ تقبی ـــی آن کعب ـــور عل رن

ه ســــریر اعــــتال ســــلطان بــــا تفضــــیل تــــوشــــا مشــــاطه طــــبعم کجــــا اندیشــــه تجمیــــل تــــو بــه کــز دعــا صــد قافلــه ســازیم مــا ترســیل تــوـــد ز اوراد و نغـــم ترجیـــع تـــو ترســـیل تـــو گوی اعــدای تــو افســرده جــان ماننــد در تنکیــل تــو

یــــار تــــو ســــرافراخته از افســــر و اعــــزاز تــــو اغیـــــار ســـــرانداخته از خنجـــــر تـــــذلیل تـــــو

ی النفسقصیده شکوـــــــــاذب ـــــــــس ک ـــــــــر نف ـــــــــاد ز مک فری الهــــــــــــی ز معــــــــــــارج و مقامــــــــــــاتــــــــــــارف ــــــــــــایق و مع ــــــــــــل ز حق غافـــــــــــل ـــــــــــرۀ اباط ـــــــــــرت زم ـــــــــــر دف ســــــــــد ــــــــــا اباع ــــــــــیس ب ــــــــــواره ان همــــــــانق ــــــــده مع ــــــــوا ش ــــــــر ه ــــــــا فک بــــــــی ــــــــه صــــــــافی از غواش ــــــــل آنم عقــــــــرت ــــــــک فط ــــــــق نی ــــــــادل خل آن ع از لطـــــــــف شـــــــــود بـــــــــوی مناصـــــــــح نـــــــــه لطـــــــــف پـــــــــذیرد او ز ناصـــــــــحـــــــــد ـــــــــه گردی ـــــــــمنی ک ـــــــــاد ز دش فری

ـــــــس ـــــــردۀ نف ـــــــن پ ـــــــوی ای ـــــــوی برت تــــــس ــــــدۀ نف ــــــل عق ــــــو عق ــــــود چ نگشـــــــــاک ســـــــــرمد ـــــــــا و دم عشـــــــــق پ مـــــــس ـــــــرب نف ـــــــل و مغ ـــــــرق عق در مش عشـــــــــق اســـــــــت مبـــــــــدد االعـــــــــادی حــــــــق راســــــــت عجایــــــــب شــــــــئونات عشـــــــــــق اســـــــــــت وىل ذوالمفـــــــــــاخر عشـــــــق اســـــــت یقـــــــني علـــــــی اعلـــــــی یـــــــــا مـــــــــن بولیـــــــــاک اعتصـــــــــامیـــــــــاکی ـــــــــک امتس ـــــــــن بحبال ـــــــــا م یــــــــــــــــــــــد آدم ــــــــــــــــــــــه بیافری روزیکـــــــر صـــــــورت او نگاشـــــــت از لطـــــــف ب

و نـــــــــام تـــــــــو بـــــــــودتعظـــــــــیم علـــــــــ

امـــــــــــــــــاره مســـــــــــــــــتبد العـــــــــــــــــب ســــــــــــــاهی ز مــــــــــــــدارج و مراتــــــــــــــبــــــــــــــب ز اهــــــــــــــل ز مکــــــــــــــارم و مناق ســــــــــــر حلقــــــــــــۀ فرقــــــــــــه اکــــــــــــاذب پیوســـــــــــته جلـــــــــــیس بـــــــــــا اجانـــــــــــبــــــــــب ــــــــــده مجان ــــــــــدا ش ــــــــــر خ از ذک

ری از معایــــــــــبعقــــــــــل آنشــــــــــه عــــــــــا آن صـــــــــــاحب رای و فکـــــــــــر صـــــــــــایبــــــــــب ــــــــــوی معات ــــــــــود ب از نصــــــــــح شــــــــــب ــــــــــذیرد او ز عات ــــــــــه نصــــــــــح پ ن مـــــــــا را ز وصـــــــــال دوســـــــــت حاجـــــــــب نشــــــــــکافت خــــــــــرد بــــــــــذهن ثاقــــــــــبـــــــب ـــــــن حواج ـــــــو ای ـــــــرد چ ـــــــد خ ندریــــــــــــــارب ســــــــــــــلطان مشــــــــــــــارق و مغـــــــب ـــــــوی و غال ـــــــه ق ـــــــت ش ـــــــق اس عشــــــــــب ــــــــــق الکتای ــــــــــت مف ــــــــــق اس عشــــــــــب عشــــــــــق آمــــــــــده مظهــــــــــر العجایــــــــب ــــــــی ذوالمناص ــــــــت وص ــــــــق اس عش

معـــــــــــــــاىل و مواهـــــــــــــــب وهـــــــــــــــاب کـــــــــــن ىل عونـــــــــــا مـــــــــــن النوائـــــــــــب کــــــــــن ىل حــــــــــرزاً مــــــــــن المصــــــــــایب بـــــــــر صـــــــــورت خـــــــــود جوادواهـــــــــبـــــــب ـــــــف و حاج ـــــــني وان ـــــــو زع ـــــــام ت نـــــــــب ـــــــــجود واج ـــــــــک س ـــــــــر روح مل ب

۱۵۷

مســـــــــجود بـــــــــدی تـــــــــو قبلـــــــــه آدم تـــــو مهـــــری و فاطمـــــه چـــــو مـــــاه اســـــت مــــــــن طهــــــــرک نســــــــلک االطــــــــاهرــــــــان بجــــــــان خــــــــاتم ــــــــو نه ســــــــر ت آن صـــــــاحب عصـــــــر و مهـــــــدی عهـــــــد غایــــــــــــــب ز نــــــــــــــواظر اباعــــــــــــــدــــــــــــدل مالصــــــــــــق ــــــــــــای ب ذی القربـــــــــــوابق ـــــــــــق صـــــــــــفتان ذی الس عاشــــــــــــذوب ــــــــــــاق بصــــــــــــريتان مج عشـــــــــــارج ـــــــــــران ذی المع ـــــــــــلمان نظ س آن قــــــــوم کــــــــه بــــــــر ســــــــریر منــــــــا

ـــــــــاه ـــــــــتانتش ـــــــــای دوس ـــــــــو ثن ا چ پـــــــــس ســـــــــفنت در مـــــــــدح شـــــــــانت آن بــــــــــــــه کــــــــــــــه مظفرشکســــــــــــــتهـــــــــا بـــــــــرآرد ـــــــــدق کـــــــــف دع وز صـــــــواح ـــــــر ال ـــــــود ب ـــــــت ب ـــــــا در حرک ت احبــــــــــاب تــــــــــرا بــــــــــود مناشــــــــــري

ـــــــــو پادشـــــــــهی و اوســـــــــت حاجـــــــــب ت عـــــــــــــرتت چـــــــــــــو دراری و کواکـــــــــــــبــــــــــب ــــــــــک االطای ــــــــــک آل ــــــــــن طیب مــــــــان زوجــــــــه صــــــــاحب ــــــــو عی ــــــــور ت نــــــــــب ــــــــــام غای ــــــــــن الحســــــــــن آن ام اب حاضــــــــــــــــر ببصــــــــــــــــایر اقــــــــــــــــارب

ـــــــــــــاربذی االرحـــــــــــــام بجـــــــــــــان مق صـــــــــــــادق نفســـــــــــــان ذی العواقـــــــــــــب مشـــــــــــــــتاق ســـــــــــــــریرتان جـــــــــــــــاذبـــــــــــــدمان ذی االعاجـــــــــــــب ـــــــــــــوذر ق ب هســـــــــــتند ز اهـــــــــــل بیـــــــــــت نایـــــــــــب نبــــــــــــــود حــــــــــــــدفهم طــــــــــــــني الزبـــــــــــده کجـــــــــــا بـــــــــــود مناســـــــــــب از بن بـــــــــاقی شـــــــــود از خـــــــــودی و ســـــــــالب بردرگـــــــــــــــه واهـــــــــــــــب الرغایـــــــــــــــب اقـــــــــــــــالم در اصـــــــــــــــبعني کاتـــــــــــــــب مشــــــــــــحون بعواطــــــــــــف و مراغــــــــــــب

اعــــــــــــدای تــــــــــــرا بــــــــــــود طــــــــــــوامري لــــــــــــــو ز مخــــــــــــــاوف و مراهــــــــــــــبمم

در وحدت وجود گــــاه مجنــــون گــــاه لــــیالیم نمیــــدانم کــــیم گــــاه شــــريین گــــاه فرهــــادم نمیــــدانم کــــیم گـــاه یعقـــوب حـــزینم گـــه عزیـــز مصـــر جـــانــاب ــه حب ــوجم گ ــاه م ــیلم گ ــاه س ــرم گ ــاه اب گــرق ــاه ب ــد و گ ــاه رع ــبنم گ ــاه ش ــاران گ ــاه ب گــاک ــاه خ ــاد و گ ــاه ب ــش گ ــاه آت ــاه آب و گ گ

و گــاه شـريین و گــاه تــرش گـاه تلــخ و گـاه شــور گـــاه طفلـــم شـــريخواره گـــه جنیـــنم در رحـــمــن فــالن گــه فــالن و گــاه بهمــان گــه فــالن ابــی ــه غن ــري و گ ــه فق ــان گ ــاه عری ــبس گ ــه مل گ

ام از عیــب معیوبــان تمـــامگــه نظــر پوشــیدهــق روز و شــب ــان احم ــروحم ز نادان ــاه مج گ گـــاه عـــالم گـــه معلـــم گـــاه علـــم و گـــه عمـــل

مصـفی گـه صـفیگاه صـفوت گـه صـفا و گـه گـــاه امـــن وگـــه امـــان و گـــاه آمـــن گـــه امـــني گــه منــزه گــه مطهــر گــه مقــدس گــاه قــدس گــاه صــوفی گــه قلنــدر گــاه زاهــد گــاه رنــدــاه رشــد ــاه راشــد گ ــراد و گ ــه م ــد و گ گــه مری

گـــــاه وامـــــق گـــــاه عـــــذرایم نمیـــــدانم کـــــیم ـــــدانم کـــــیم ـــــد گـــــاه ســـــلمایم نمی گـــــاه خال گــــاه یوســــف گــــه زلیخــــایم نمیــــدانم کــــیمـــــدانم کـــــیم ـــــایم نمی گـــــاه کـــــوه و گـــــاه دری

یم نمیــــدانم کــــیمگــــاه کــــوه و گــــاه صــــحرا گـــــه ثـــــری و گـــــه ثریـــــایم نمیـــــدانم کـــــیم گـــــاه زهـــــر و گـــــاه حلـــــوایم نمیـــــدانم کـــــیمـــــیم ـــــدانم ک ـــــایم نمی ـــــاه برن ـــــري و گ ـــــاه پ گـــــیم ـــــدانم ک ـــــایم نمی ـــــاه آب ـــــد و گ ـــــاه ج گ گــــه فتــــاده گــــاه بــــر پــــایم نمیــــدانم کــــیمــــدانم کــــیم ــــایم نمی گــــه بحســــن خــــویش بین گــــــه زدانایــــــان مــــــربایم نمیــــــدانم کــــــیم

ـــــ ـــــادان گـــــاه دان ـــــدانم کـــــیمگـــــاه ن ایم نمی گــــاه صــــافی گــــاه اصــــفایم نمیــــدانم کــــیم گـــــه امـــــان امـــــن و ایمـــــانم نمیـــــدانم کـــــیم گـــــه مزکـــــا گـــــه معالیـــــم نمیـــــدانم کـــــیم گـــــاه عاقـــــل گـــــاه شـــــیدایم نمیـــــدانم کـــــیمــــــیم ــــــدانم ک ــــــایم نمی ــــــه مرب ــــــاه رب و گ گ

۱۵۸

گــاه عاشــق گــاه معشــوق و گهــی معنــی عشــقــه گــاه شــاهد گــاه شــمع گــاه مطــرب گــاه نغمــاز و گــاه حســن و گــاه عشــ قگــاه نــاز و گــه نیــاه رخ ــاه زلــف و گ ــاه خــال و گ ــاه خــط و گ گ گــاه خــم و گــه صــراحی گــه ســبو گــاهی کــدو گــاه قــانون گــاه بــربط گــه چغانــه گــاه چنــگ گاه لطف و گـاه قهـر و گـاه قـبض و گـاه بسـطــزم گــاه فــتح و گــه شکســت و گــاه رزم و گــاه بـــد ـــدء گـــه معـــادم گـــه ازل گـــاهی اب گـــاه مب گــاه عــرش و گــاه کرســی و گــاه لــوح و گــه قلــم گـــاه نفســـم گـــاه عقلـــم گـــاه قلـــبم گـــاه روح

زان گـه حسـاب و گـه کتـابیـگه صراطم گـاه م گاه ممکـن گـاه واجـب گـاه حـادث گـه قـدیم گــاه جــانم گــاه جســم و گــاه گــنجم گــه طلســمـــاک ـــراهیم و گـــه داود پ ـــوحم گـــاه اب گـــاه نــــتال ــــوبم بکرمــــان مب ــــونس گــــاه ای گــــاه یــوت گــاه جمــع و گــاه فــرق گــه والیــت گــه نب

آخـــر گـــه ظهـــور و گـــه بطـــون گـــاه اول گـــاه گــاه انــدر قــاب قوســني گــاه او ادنــی شــومــتني ــاهی آس ــاه و گ ــم گ ــم دســت حق ذات حقــوم ــد ش ــی احم ــودم گه ــاه محم ــد گ ــه محم گ گاه احسان گاه محسن گه حسـن گـاهی حسـني گــــاه زیــــن العابــــدین گــــه بــــاقر علــــم الــــه گــه رضــا و گــه تقــی گــاهی نقــی گــاهی زکــی

ــد و با ــاهی جنی ــروف و ســری گ ــاه مع ــدگ یزی نعمت اللهم گهی محمود و گاهی شـمس دیـن گــاه معصــومم گهــی فــیض و گهــی نــورعلیــاه صــدق ــر گ ــه مظف ــر گ ــاه مظه ــق گ ــاه رون گ

گـــــه عفـــــیفم گـــــاه رســـــوایم نمیـــــدانم کـــــیم گـــــاه ســـــاقی گـــــاه صـــــهبایم نمیـــــدانم کـــــیم

م نمیـــــدانم کـــــیمگـــــه اشـــــارت گـــــاه ایمـــــایـــــیم ـــــدانم ک ـــــاالیم نمی ـــــاه ب ـــــد و گ ـــــاه ق گـــــیم ـــــدانم ک ـــــایم نمی ـــــاه مین ـــــاغر گ ـــــاه س گـــــدانم کـــــیم ـــــونم گـــــاه و گـــــه نـــــایم نمی ارغنـــــــیم ـــــــدانم ک ـــــــربایم نمی ـــــــوالیم ت ـــــــه ت گــــیم ــــدانم ک ــــایم نمی ــــاه هیج ــــاه صــــف و گ گــــــدانم کــــــیم گــــــاه دی و گــــــاه فــــــردایم نمی گـــــاه پســـــت و گـــــاه بـــــاالیم نمیـــــدانم کـــــیم

ـــــایم ـــــاه اخف ـــــاه ســـــرم گ ـــــیم گ ـــــدانم ک نمیـــــدانم کـــــیم گـــــه بکـــــوثر بـــــاده پیمـــــایم نمی گـــــاه اســـــم و گـــــه مســـــمایم نمیـــــدانم کـــــیم گــــــاه آدم گــــــاه حــــــوایم نمیــــــدانم کــــــیم گـــــه شـــــعیبم گـــــاه موســـــایم نمیـــــدانم کـــــیم گـــــاه یحیـــــی گـــــاه عیســـــایم نمیـــــدانم کـــــیم گـــــاه هـــــویم گـــــاه انـــــاهویم نمیـــــدانم کـــــیمـــــدانم کـــــیم ـــــدایم نمی ـــــان گـــــاه پی گـــــاه پنه

ـــــدالیم ـــــه ت ـــــایم گ ـــــه دن ـــــیم گ ـــــدانم ک نمی ذوالفقــــــار فــــــرق اعــــــدایم نمیــــــدانم کــــــیمـــــیم ـــــدانم ک ـــــم نمی ـــــاه اعالی ـــــیم گ ـــــه عل گ گــــه خدیجــــه گــــاه زهــــرایم نمیــــدانم کــــیم گـــــاه جعفـــــر گـــــاه موســـــایم نمیـــــدانم کـــــیمـــدانم کـــیم ـــالم آرایـــم نمی ـــو مهـــدی ع ـــه چ گـــــدانم کـــــیم ـــــان گـــــاه ســـــقایم نمی گـــــاه درب گـــــه رضـــــایم گـــــاه ارضـــــایم نمیـــــدانم کـــــیم

ــــــوالیم ــــــتاقم بم ــــــدانم کــــــیم گــــــاه مش نمیـــــدانم کـــــیم ـــــایم نمی ـــــیس مهـــــد علی گـــــه ان

ـــر در صـــفات ـــود باشـــد تکث ذات مـــن واحـــد ب در صـــــفات خـــــود هویـــــدایم نمیـــــدانم کـــــیم

۱۵۹

ترکیب بند

ــــال او ــــال جم ــــاهی و تمث ــــه ش ــــن و آئین م در آب و آتـــش افتـــادن ز لطـــف او و قهـــر او به سوی او دویدن نی به پای خـود بـه پـای او

ز فقـر خـود غنـای اوببني گـر چشـم دل داری همه فقرت غنـا گـردد همـه نقصـت کمـال آیـد

ــــی فک ــــر حضــــور او گه ــــی ذک روصــــال اوگه گشـــاد و بســـت دیـــدن از جمـــال و از جـــالل او هــوای او گـــرفنت نـــی بـــه بــال خـــود بـــه بـــال اوــال او ــود کم ــان داری ز نقــص خ ــد ج ــر گردی نگ طریــــق احمــــد مرســــل اگــــر جــــوئی و آل او

فـــــر دائـــــمصـــــلواة کامـــــل شـــــامل ســـــالم واــائم ــاتم اىل الق ــن الخ ــه م ــاب الل ــن جن ــیهم م عل

دگر از عشق جانانم به جان شوری عجب آمـد گل احمر مبـو دیگـر بـه شـاخ دل شـکفتم گـل ز مـــوج ژرف بحـــر دل گهـــر افتـــاد برســـاحلـــــانی دل شـــــاه الهـــــی فرکســـــی دم زد ز رب شهنشاهی که باآن قـدرت و عـزوجالل و شـأن

و طرب آمدغم از دل رخت بست و نوبت ذوق زنی شـکر مجـو دیگـر ز نخـل جـان رطـب آمـد ز جوش عشق مستعجل ز دل سری بـه لـب آمـد

ای ز انفــاس رب آمــدکــه روحــانی دم او نفخــه جمال و حسن احمد را همـه عشـق و ادب آمـد

ـــه ـــوس ذات الل ـــی ممس ـــت عل ـــانی ام ـــی رب علــه علــی جــان و تــن قــدرت علــی ســر صــفات الل

ــه کــف بگرفــت آن ــورینمجــادگــر ســاقی ب رابل به آب باده از غم شست جان اصحاب سـوداراــه میــی پیمــود از آن خــم کــز او نوشــید روح الل مرقـــع دخـــرت تـــا کـــی بـــرون از حـــد ادراکـــی کمــال بیــت رحمــت او چــو مــریم آل عمــران را

ــوران آن صــهبای دوشــني را صــبوحی داد مخمــرد دل اربــاب تمکــني را ــه روز نشــأ از جــا ب ب

شکست این قالب طني رابه کلی گشت روحانی که عشقش کرد چون تزویج عقلش داد کـابني راــل عصــمت او چــوزهرا آل یاســني را ــال اه جم

ـــــا انســـــیه حـــــوراء ـــــت خـــــتم انبی کریمـــــه بنـــــربا ـــــدیقه ک ـــــا ص ـــــاه اولی ـــــو ش ـــــه کف جلیلی

دمید از مطلع جان دیگـرم خورشـید جانسـوزیــا گلشــن جــانرا گــل ســروی ــد رعن ــه خــد و ق ب

جانهـــا تیـــغ چـــاالکی زابـــرو کـــج گرفتـــه بهـــر را خضرت افزائیحسن سیماخطش بستان جان

دو ســبط احمــد مرســل دو شــبل حیــدر صــفدر

دل آشـــوبی دل آرامـــی دل آرائـــی دل افـــروزی بــه مــوی و روی زیبــا عــالم دل را شــب و روزیــدوزی ــري دل ــا ت ــر دله ز مژگــان راســت کــرده به حسني گونه رخـش گلـزار دلـرا حمـرت انـدوزی

شان عقل کل را حکمت آموزیکه آمدجان و دل

دو درازیک صـدف رسـته بهـم پیوسـته جـان ودل یــک از زهرجفــا خســته یــک از تیــغ ســتم بســمل

دگـــر از مشـــرق بـــاطن دمیـــدم کـــوکبی ثاقـــب شهاب ثاقب خارق درآن ظلمت چوشـد طـارق شکســـتم لشـــکر مـــارد گسســـتم پیکـــر جاهـــد به سیما نور سجاد او بـه صـورت زیـن عبـاد او

هــر دل حســن ســیما منــور دلحســني آســا مط

بــه بــاال برکشــیدم جــان ز تــن آن شــعله جــاذب دگـــر بـــر لشـــکر مـــارق مظفـــر گشـــتم و غالـــب ز مـــدح حضـــرت ســـاجد ســـبیل آل ابوطالـــبــام راغــب راهــب ــاد او ام ــی قطــب اوت ــه معن ب محمد خلق و حیدر دل زهی قلب و زهی قالـب

ــد ــغ اعداش ــل تی ــاک و اصــحابش قتی ــاب پ چوب

۱۶۰

ابش چــه ظلــم و چــه ستمهاشــدبــرآن بربیــده از بــ

ــی ــزم تدریس ــده ب ــان از نوفکن ــس ج ــر ادری دگــیطانی ــع ش ــزور طب ــس م ــا درآن مجل ــداده ج ن

هــا را زهرجــا حــرف تزویــریورق شســته کتــبـــش اداکـــرده ـــان درس ـــاقرالعلمی چن ـــای ب ثن

بخشش»القاجنان«آنوروحولطفکزفیضشهی

کشــیده خــوان تســبیحی نهــاده نــزل تقدیســی ــا در آن ــرده ج ــینک ــر ابلیس ــبس فک ــل مل محف هـا را زهرگـون نقـش تلبیسـیصفا داده صـحف

که لب بربسته از تدریس هر جاشیث و ادریسـی دل و جــان یافتــه از هــم و غــم و کــرب تنفیســی

به بـی انصـافی دونـان ببـني ای چشـم عـربت بـنيــــني ــــدیع آئ ــــانی زان معــــانی ب کــــه نشــــنیده بی

دگــر ســاقی میخــواران صــالزد مــی پرســتانرا لب بگرفت نی نائی وز آنسان شکرافشان شدبه

فــــراز منــــرب گلــــنب خطیــــب افصــــح بلبــــلـــام صـــادق عاشـــق ـــاطق ام ـــای حضـــرت ن ثنــه حکمــت چنــني بــالغ نظرهــا را شــهی کــز نکت

صف جمع مستانراافکندصفخراب اندرخراب کز آن طوطی جان عزلت گزین شـد شکرسـتانرا بـــه نظـــم خطبـــۀ توحیـــد رونـــق داد دســـتان را

وانـد کـز خجلـت عـرق آمـد گلسـتانرابه نـوعی خ به اندازه سـخن گویـد کـه کـس طفـل دبسـتان را

حکــــیم دوربــــني بنگــــر تعــــاىل شــــانه االعلــــی علـــیم پـــاک دیـــن بنگـــر تقـــدس قـــدره االســـنی

ــانونی ــزم ق ــردر ب ــانونی دگ ــت ق ــه کــف بگرف بــازش ــه س ــوازش نغم ــد در ن ــرم اندرآم ــان گ چن به تألیف حکیمانـه بـرون ازچنـد وچـون نسـجی

ــد و بیضــای مــوالئینما ــان گشــت از جــائی ی ی امـــام موســـی کـــاظم کـــه بـــر درگـــاه تعظـــیمش

اش سرزد سرود و قول مـوزونیز یک یک پرده که اندرخم سـینه پختـه شـد دل چـون فالطـونی بساز آمد که جان وارست از هـر چنـدی وچـونی کظـــیم الغـــیظ موســـائی شـــهید ظلـــم قـــارونی ســر تســلیم بنهــاده اســت هــر موســی و هــارونی

شدید الغیظ شد موسی اگر بر عجـل و بـر قـارون کظــیم الغــیظ بــد مــوىل بــه عهــد ســامری دون

ـــه ـــريمغن بگرفـــت جـــا در صـــدر میخان دگـــر پــدل ــه زده یک ــر دور او حلق ــان ب ــع مغ ــه جم هم به کف بگرفته جام جـم صـالداده بـه میخـوارانــن طلســم ال ــا شکســته ای ــرق هســتی پ ــر ف زده ب

ـــرد و ـــی ف ـــانی عل ـــاه رب ـــت ش ـــه نع ـــدانیب ح

مرتب گشت صف صف خم و پیمانهتعظیمشبه ــه ــه گشــته جمــع پروان ــه حلق چــوگرد شــمع حلق

ای هر کـس کشـیده گشـته مردانـهز جامش جرعهــــه ــــه االصــــدف را گشــــته دردان شــــده گنجین رضای پاک سبحانی غـزل خـوان گشـته مسـتانه

رضاشــد هرکــه رارهــرب خــالص آمــد زگمراهــی ر خـواهیرضا را شوزجان چـاکر رضـای حـق اگـ

دگر بحـر کـرم شـد مـوج زن تـاخوش کنـدخوانی یکــی رشــحه زلطــف اوچــو آدم کــرد مقبــوىلــوت ــوی جل ــوت س ــرون آورد ازخل ــوآدم را ب چ نبــــود از جلــــوه آدم ورا جــــز جــــود مطلــــوبی ز ابلیســی تــو وارســتی خــالص از شرنارســتی

پدیــد آورد از هــر مــوج جــودی عــني موجــودی مردودی یکی شعله ز قهر او چو شیطان ساخت

مالئک را به امـر او جمـالش گشـت مسـجودی چو آن ابلیس نپذیرفت جودش گشـت مطـرودی بــه درگــاه جــواد حــق تقــی گــر جبهــه را ســودی

ــده جــوادش حــق ــن ازآن خوان ــام دی محمــدآن ام کــه جــود آن شــه تمکــني ز جــود حــق بــود مشــتق

زنــد جوشــیدگــر دیــگ درون از آتــش دل مــیــا ــدم ب دگــر چشــمیبســی اشــراق روحــانی بدی

گــرددم ســری نهــان از زیــر سرپوشــیعیــان مــی ـــر گوشـــی ـــا دگ ـــنیدم ب ـــانی ش ـــام رب بســـی اله

۱۶۱

رفیقان چشـم بگشـائید و پـیش آریـد تشخیصـی که تا یـک نکتـه از وحـدت بگـویم از زبـان دل خداوندا یکـی مجـال نقـی و پـاک مـی جسـتی

حریفــان گــوش پــیش آریــد و ننشــینید خاموشــی ان و نـه هوشـیکه نـه عقلـی و فرهنگـی بمانـدت

ــس چــه میکوشــی ــدی پ ــد آفری ــن محم ــی ب عل

از آن شــد کــل یــوم هــو تعــاىل شــأنه فــی شــأن که تاپیدا کنـد برخلـق یـک یـک شـان آن سـلطان

دگر سلطان عشق آمـد بـه تخـت دل ممکـن شـد سپاه جهل پـیش آمـد پـر از هسـتی خـویش آمـد

شـــخص عقالنـــی... بـــه رفـــع هـــر یـــک از آن چیست مطلوبم چیست مقصودم زعسکرزسلطان

جنــود نفســی از قهــرش قبــیح الوجــه واقــح شــد

جنود عقل را ز آن شه به من ماوای و مامن شد به امر نافذ سلطان به شـامش جـا و مسـکن شـد بــه حکــم نافــذ الجریــان آن حضــرت معــني شــد حضــور عســکری آمــد بــه ملــک دل مــوطن شــد سپاه روحی از لطفش حسن سیما و احسـن شـد

مجذوب وآن شه شد وراجاذبشاه شدزآنچودل جنود جهل شـد مغلـوب و جنـد عقـل شـد غالـب

دگــــر مطــــرب نــــواپرداز شــــد از پــــرده اخفــــا حضـــور جلـــوه ســـاقی بســـر غیـــب شـــد پنهـــان نهان شد شمس اندر ابـرو پنهـان بحـر انـدرکف مزاجـــدهر شـــد فاســـدمتاع عـــدل شـــد کاســـد صــالح آیــد فســادش را رواج آیــد کســادش را

سـاقی آن رخسـاره اجـالبه برقع سـاخت پنهـان ــونی جســت و اســتخفا ــراقی بط ــور اش ــور ن ظه بــرودت آمـــد و سســتی حـــرارت نــزد استســـقا طریـــق فاســـتقم حاســـد بکلـــی کـــرد اســـتثناــماء ــع االس ــام مجم ــدی ام ــدم مه ــن مق ــه یم ب

وجـــود جـــامع االعیـــان ظهـــور کلـــی ســـبحان وىل حضــــرت رحمــــان وصــــی قــــاطع الربهــــان

روحــانی بــده ســاقی دگــر جــامی از آن صــهبایــرکش آوازی ــرده ب ــزن مطــرب دگــر ســازی ز پ بــن ــريم م ــن حق ــن ضــعیفم م ــريم م ــدا فق خداون بــه معصــومان آگاهــت بــه مشــتاقان دلخواهــت تـــوئی ای جـــان جانـــانم جمـــال رونـــق جـــانم

ــاب جســمانی ــن غلب ــم ازی ــرون آی ــاره ب کــه یکب که پرده پرده سازم شق چه نورانی چـه ظلمـانی

نی تـو برهـانیبه قید نفـس اسـريم مـن تـو برهـاــانی ــور ذات رب ــه ن ــاک ســبحانی ب ــیض پ ــه ف ب ز دست خویش بستانم که تا از خود شـوم فـانی

ــــابم ــــای جــــاودان ی ــــاقی بق بنوشــــم جرعــــه بـــنم چهـــره ســـاقی ز مکـــر نفـــس امـــان یـــابم ببی

۱۶۲

ترجیع بند فی مراتب الطلب

ـــــــــاذب ـــــــــس ک ـــــــــر نف ـــــــــاد ز مک فری الهــــــــــــی ز معــــــــــــارج و مقامــــــــــــاتــــــــــــارف ــــــــــــایق و مع ــــــــــــل ز حق غاف

ــــــــــوا ــــــــــدهم ــــــــــا اباع ــــــــــیس ب ره انــــــــانق ــــــــده مع ــــــــوا ش ــــــــر ه ــــــــا فک بــــــــی ــــــــافی ازغواش ــــــــه ص ــــــــق آنم عش از لطـــــــــف شـــــــــود بـــــــــوی مناصـــــــــح نـــــــــه لطـــــــــف پـــــــــذیرد او ز ناصـــــــــح چــــــون عقــــــده نفــــــس عقــــــل نگشــــــودـــــــــاک عشـــــــــق ســـــــــرمد ـــــــــا و دم پ م

امـــــــــــــــــاره مســـــــــــــــــتبد العـــــــــــــــــب ســــــــــــــاهی ز مــــــــــــــدارج و مراتــــــــــــــب زاهــــــــــــــل ز مکــــــــــــــارم و مناقــــــــــــــب پیوســـــــــــته جلـــــــــــیس بـــــــــــا اجانـــــــــــبــــــــــب ــــــــــده مجان ــــــــــدا ش ــــــــــر خ از ذک

نشــــــــــه عــــــــــاری از معایــــــــــبعقــــــــــل آــــــــــب ــــــــــوی معات ــــــــــود ب از نصــــــــــح ش نــــــــــه نصــــــــــح پــــــــــذیرد او زعاتــــــــــب بــــــــا فکــــــــر قــــــــویم وحــــــــدس صــــــــایبــــــــــــــارب ســــــــــــــلطان مشــــــــــــــارق و مغ

عشــــــــق اســــــــت بحــــــــق علــــــــی مطلــــــــقــــــق ــــــت و او ح ــــــل اس ــــــه باط ــــــتی هم هس

بســــــــــــــیار ره خــــــــــــــرد ســــــــــــــرپدیمـــــــــب بســـــــــی کشـــــــــیدیم اجـــــــــزای کتـــــــــوح جـــــــــان نوشـــــــــتیم ـــــــــول بل معقــــــــدی خوانــــــــدیم نجــــــــات و بــــــــود قی

ود گرمـــــــیعقـــــــل ارچـــــــه بســـــــی نمـــــــــــــــل ــــــــت عق ــــــــام حکم ــــــــه ز ج القصــــــت ــــــه میگف ــــــنو ک ــــــرد ش ــــــاف خ انص لــــــــــــــیکن ببســــــــــــــاط پاکبــــــــــــــازانـــــــــامیم ـــــــــوز خ ـــــــــا هن ـــــــــه و م او پخت او مطلـــــــــق و مـــــــــا هنـــــــــوز در قیـــــــــد

ـــــــــردیم ـــــــــج ب ـــــــــل رن در خـــــــــدمت عقـــــــــــمردیم ـــــــــــی ش اوراق صـــــــــــحف بســــــــــــــــــــرتدیم ــــــــــــــــــــوم زرق دل س موه دیــــــــــــــدیم شــــــــــــــفا وىل نمــــــــــــــردیمــــــردیم ــــــا فس ــــــه م ــــــنو ک ــــــه ش ــــــن طرف ای یـــــــــک جرعـــــــــۀ غمـــــــــزدا نخـــــــــوردیم

ا گرچـــــــــه حکـــــــــیم ســـــــــالخوردیممـــــــــــــــردیم ــــــرد دســــــت ب ــــــه م ــــــا عشــــــق ن بــــــــــوز خــــــــــردیم ــــــــــا هن ــــــــــالغ و م او ب اوصــــــــــافی و مــــــــــا هنــــــــــوز دردیــــــــــم

عشــــــــق اســــــــت بحــــــــق علــــــــی مطلــــــــقــــــق ــــــت و او ح ــــــل اس ــــــه باط ــــــتی هم هس

نگشــــــــــود خــــــــــرد گــــــــــره ز کــــــــــاری زهــــــــــد آمــــــــــد و دام در ره انــــــــــداختــــــــــرفتیم ــــــــــه گ ــــــــــلوة گ ــــــــــج ص از رنـــــــــدیم ـــــــــه فکن ـــــــــیام گ ـــــــــوع ص از جـــــــــید ـــــــــرون کش ـــــــــدعا ب ـــــــــاهی ب میگ

گـــــــــاهی ز زکـــــــــوة کســـــــــب کـــــــــردیم القصــــــــــــــه بصــــــــــــــیقل عبــــــــــــــادات مصــــــحف چــــــو ز رخ نقــــــاب برداشــــــتـــــــــــــــــا ـــــــــــــــــد حب ـــــــــــــــــۀ اش در آین

ــــــــــــــاری ــــــــــــــر کن ــــــــــــــدیم ب از وی بش صـــــــــیاد شـــــــــد او و مـــــــــا شـــــــــکاریــــــــــــاری ــــــــــــته ب ــــــــــــر دوش دل شکس ب در ســــــــــینه ریــــــــــش خــــــــــار خــــــــــاری از ســـــــــــــــــــوز درون نفـــــــــــــــــــري وزاریـــــــــــــاری ـــــــــــــق اعتب در چشـــــــــــــم خالی

ـــــــــــــان غ ـــــــــــــزدو دم ـــــــــــــاریاز دل ن بـــــــــذاری ـــــــــط ع ـــــــــد از او خ ـــــــــدا ش پی دیـــــــــدیم جمـــــــــال خـــــــــوش نگـــــــــاری

۱۶۳

چــــون حــــب شــــدید وصــــف عشــــق اســــت

جــــــــز عشــــــــق مگــــــــري هــــــــیچ یــــــــاری

عشــــــــق اســــــــت بحــــــــق علــــــــی مطلــــــــقــــــق ــــــت و او ح ــــــل اس ــــــه باط ــــــتی هم هس

ســــــــــمیت زهــــــــــد را چــــــــــو تریــــــــــاق بـــــــــاب التهـــــــــذیب عشـــــــــق بگشـــــــــادــــــث اوصــــــاف ــــــن ز خب ــــــه ک ــــــه تخلی گ حکمـــــــــــــت بگرفتـــــــــــــه درمیانـــــــــــــه از حـــــــــرص و خمـــــــــود بـــــــــر کرانـــــــــهـــــــــــــور بگذشـــــــــــــته زجـــــــــــــنب و از ته

ـــــــــــــته از ـــــــــــــالم رس ـــــــــــــم و ز انظ ظلـــــــق ـــــــه خل ـــــــا اینهم ـــــــودب ـــــــای محم ه

آئینـــــــــــــــه نکـــــــــــــــو زدود لـــــــــــــــیکن از حیلــــــــــه نفــــــــــس کــــــــــس نرســــــــــته

آمــــــــد از عشـــــــــق صـــــــــاحب اشـــــــــفاق از دفــــــــــرت حســــــــــن قــــــــــبح اخــــــــــالقـــــــراق ـــــــب اع ـــــــوز طی ـــــــه ج ـــــــه تحلی گــــــــــه شــــــــــده طــــــــــاق از جربــــــــــزه و بلــــــالق ــــــرده اط ــــــف ک ــــــویش عفی ــــــر خ ب خــــــــود را خوانــــــــده شــــــــجاع آفــــــــاق بســـــــــته بمیـــــــــان ز عـــــــــدل منطـــــــــاق

مــــــه ضــــــوء و نــــــور و اشــــــراقبــــــا اینه خــــــــود را دیــــــــده در آن زهــــــــی طــــــــاق جــــــز حضــــــرت عشــــــق و جمــــــع عشــــــاق

عشــــــــق اســــــــت بحــــــــق علــــــــی مطلــــــــقــــــق ــــــت و او ح ــــــل اس ــــــه باط ــــــتی هم هس

دلـــــــرب شـــــــه ملـــــــک نـــــــاز و مســـــــتی نفــــــس آمـــــــد و بــــــازی دگـــــــر باخـــــــتــــــــداخت از عشــــــــق مجــــــــاز دامــــــــی ان افکنــــــــــد ز قــــــــــوس ابــــــــــروان تــــــــــريـــــــــان همـــــــــه دعـــــــــوی خـــــــــدائی خوبــــــــــا ــــــــــده آس ــــــــــته بن ــــــــــاق شکس عشـــــــــان بیخـــــــــویش ـــــــــه ماهی ـــــــــا هم دله آنــــــــرا کــــــــه عالقــــــــه بــــــــود وصــــــــفیــــــــی ــــــــود ذات ــــــــه ب ــــــــرا کــــــــه عالق وانــــــــوش ــــــــق ن ــــــــق ذات ح ــــــــادۀ عش روب

ـــــــاز و پســـــــتی چـــــــون خواســـــــت ز دل نی چـــــــــاالکی نفـــــــــس بـــــــــني و چســـــــــتی بنیــــــــــاد نهــــــــــاد شــــــــــور و مســــــــــتیـــــــتی ـــــــاف دس ـــــــب دل بص ـــــــوش جان خـــــــــــــد ز عـــــــــــــني خودپرســـــــــــــتی کردن در راه فشـــــــــــــانده نقـــــــــــــد هســـــــــــــتیــــــــــتی ــــــــــف شس ــــــــــدام زل ــــــــــاده ب افت

ـــــــــختی ـــــــــتی س ـــــــــت سس ـــــــــه یاف عالق خـــــــوش یافـــــــت شکســـــــتگی درســـــــتی همــــــــــــــواره ز ســــــــــــــاغر الســــــــــــــتی

عشــــــــق اســــــــت بحــــــــق علــــــــی مطلــــــــقــــــق ــــــت و او ح ــــــل اس ــــــه باط ــــــتی هم هس

چـــــــون رنـــــــج مجـــــــاز یافـــــــت بهبـــــــودـــــس چســـــت و چـــــاالک ـــــت گـــــر نف لعب ابــــــــــــــواب رســــــــــــــایل الحقــــــــــــــایقـــــــــی الـــــــــدین گـــــــــاهی ز فصـــــــــو محیـــــــــري ـــــــــق الط ـــــــــوز منط ـــــــــاهی ز رم گــــــــوم ــــــــوق معل ــــــــه ذوق و ش ــــــــا اینهم ب

هـــــــوا نبـــــــودش مطلـــــــوبجـــــــز فکـــــــر ـــــــــــــــاب ـــــــــــــــبنا کت ـــــــــــــــادۀ حس از بـــــــــره ـــــــــق یک ـــــــــري عش ـــــــــدمت پ در خــــــرب ــــــري و ره ــــــل و پ ــــــت دلی ــــــق اس عش

ــــــــود ــــــــه ج ــــــــت آن ش ــــــــق حقیق از عشـــــــــی زود ـــــــــاز آمـــــــــد و جســـــــــت لعبت بـــــــــود ـــــــــد و بگش ـــــــــر فکن ـــــــــاح نظ مفت احیـــــــــــــای دل فســـــــــــــرده بنمــــــــــــــودــــــــــدس بشــــــــــنود ــــــــــور ق الحــــــــــان طی بـــــــا اینهمـــــــه وجـــــــد و ســـــــکر معهـــــــود جزذکـــــــــر ســـــــــوا نبـــــــــودش مقصـــــــــود

مــــــــــدام افــــــــــزودچــــــــــون نشــــــــــأه او ـــــــــــا نفرســـــــــــود ـــــــــــره وف گـــــــــــامی بـــــــود ـــــــی معب ـــــــام ح ـــــــت ام ـــــــق اس عش

عشــــــــق اســــــــت بحــــــــق علــــــــی مطلــــــــقــــــق ــــــت و او ح ــــــل اس ــــــه باط ــــــتی هم هس

۱۶۴

ــــــــــان ــــــــــب ز اهــــــــــل عرف بســــــــــیار کتــــــــــــــق ــــــــــــــاط تحقی ــــــــــــــدۀ بس از مائ از رایحــــــــــــــه شــــــــــــــراب توحیــــــــــــــد از باصـــــــــــــــــــــرۀنهان بدیـــــــــــــــــــــدیم از ســــــــــــــــــــامعۀ درون شــــــــــــــــــــنیدیم

هـــــــــایمگـــــــــه زان لمعـــــــــات گشـــــــــته بـــــــا اینهمـــــــه غـــــــري خـــــــود ندیـــــــدیم

ســـــــتی مـــــــا را چـــــــو شـــــــد حجـــــــابیهـــــــــردیم ـــــــــق ک ـــــــــري عش ـــــــــب پ رو جان عشــــــق آمــــــد و شــــــد حجــــــاب هســــــتی

ـــــــــان ـــــــــی حصـــــــــول ایق ـــــــــدیم پ خوان خـــــــــوردیم بســـــــــی بکـــــــــام وجـــــــــدانــــــــکران ــــــــراب و س ــــــــی خ ــــــــتیم بس گشــــــــــور برهــــــــــان ــــــــــات ن روشــــــــــن لمع دلکــــــــــش نغمــــــــــات ســــــــــاز تبیــــــــــان گــــــــه زان نغمــــــــات گشــــــــته رقصــــــــان در خــــــــویش زهــــــــی کمــــــــال نقصــــــــانـــــــــان ـــــــــان زروی جان ـــــــــدۀ ج ـــــــــر دی ب

ارادت دل و جــــــــــــــــانبــــــــــــــــاخالص و حـــــــق آمـــــــد و شـــــــد زهـــــــوق بطـــــــالن

عشــــــــق اســــــــت بحــــــــق علــــــــی مطلــــــــقــــــق ــــــت و او ح ــــــل اس ــــــه باط ــــــتی هم هس

فتـــــــاح قلـــــــوب پـــــــري عشـــــــق اســـــــت ایـــــن هســـــتی مـــــا تمـــــام عیـــــب اســـــت خــــــــود بینــــــــی مــــــــا گنــــــــاه اعظــــــــم ایـــــــن کـــــــون و مکـــــــان تمـــــــام قشـــــــرند خوبــــــــــان جهــــــــــان تمــــــــــام زشــــــــــتندـــــــان ـــــــکل ثعب ـــــــود ش ـــــــه نم ـــــــه ک آن ش آنمــــــــه کــــــــه نمــــــــود کشــــــــف بیضــــــــا

بتــــــــــان همــــــــــه مجاذیــــــــــب عشــــــــــاق ربــــــــــی کــــــــــه بســــــــــوی حضــــــــــرت اوـــــــد عشـــــــق اســـــــت کـــــــه ســـــــرغیب دان

کشــــــاف کـــــــروب پـــــــري عشـــــــق اســـــــت ـــــــت ـــــــق اس ـــــــري عش ـــــــوب پ ـــــــتار عی ســـــــت ـــــــق اس ـــــــري عش ـــــــوب پ ـــــــار ذن غف وان لــــــب لبــــــوب پــــــري عشــــــق اســــــتــــــت ــــــق اس ــــــري عش ــــــوب پ ــــــرب خ وان دل از صــــــورت چــــــوب پــــــري عشــــــق اســــــت از شـــــــق جیـــــــوب پـــــــري عشـــــــق اســـــــت وان شــــــاه جــــــذوب پــــــري عشــــــق اســــــت

وب پـــــــري عشـــــــق اســـــــتهـــــــانحن نتــــــــــــــت ـــــــق اس ـــــــري عش ـــــــوب پ ـــــــالم غی ع

عشــــــــق اســــــــت بحــــــــق علــــــــی مطلــــــــقــــــق ــــــت و او ح ــــــل اس ــــــه باط ــــــتی هم هس

ـــــــــــی ـــــــــــار م ـــــــــــر ی ـــــــــــددل منظ نمایـــــــــودبني ـــــــــني خ ـــــــــودی بع ـــــــــرآت خ مـــــــــب از محـــــــــک عشـــــــــقش نقـــــــــد قل گلهــــــــــای جهــــــــــان بدیــــــــــدۀ جــــــــــان بـــــــــــا نـــــــــــور تجلـــــــــــی رخـــــــــــت دل در کـــــــــنج دلــــــــــم حضــــــــــور نــــــــــورتــــــه ســــــاز خــــــودرای ــــــن نفســــــک حیل ویـــــــــــوتی ـــــــــــال عنکب ـــــــــــر غـــــــــــار خی بــــــــــت ــــــــــن البی ــــــــــه اوه ــــــــــبحان الل ســــــت ــــــق اس ــــــار عش ــــــوالعجبی زک ــــــن ب ای

نمایـــــــــــدمجـــــــــــالی نگـــــــــــار مـــــــــــی ــــــــی ــــــــار م ــــــــريه و ت ــــــــس ت نمایــــــــدب نمایـــــــــــدپـــــــــــاکیزه عیـــــــــــار مـــــــــــی

ـــــــی ـــــــار م ـــــــون صـــــــورت خ ـــــــدچ نمایـــــــی ـــــــار م ـــــــی و ن ـــــــون موس ـــــــدچ نمای نمایـــــــدچـــــــون احمـــــــد وغـــــــار مـــــــی نمایــــــــددرغــــــــار چــــــــو یــــــــار مــــــــیـــــــی ـــــــار م ـــــــه ت ـــــــون یکدوس ـــــــدچ نمای نمایــــــــدمــــــــا را چــــــــو حصــــــــار مــــــــی

نمایــــــــداینهمــــــــه کــــــــار مــــــــی عشــــــــق

عشــــــــق اســــــــت بحــــــــق علــــــــی مطلــــــــقــــــق ــــــت و او ح ــــــل اس ــــــه باط ــــــتی هم هس

هدهـــــــــــــــــــــــد زره ســـــــــــــــــــــــبادرآمدـــــــــــاز درراه ـــــــــــون دل و جـــــــــــان بب مجن

وتن ببـــــــــاز در پـــــــــیشروامـــــــــق ســـــــــ

بلقــــــــــیس جمیــــــــــل منظــــــــــر آمــــــــــد لـــــــــــیالی لطیـــــــــــف پیکـــــــــــر آمـــــــــــدـــــــــــور آمـــــــــــد عـــــــــــذرای عـــــــــــذار ان

۱۶۵

ــــــــــــــــز اآلن ــــــــــــــــرأة العزی ــــــــــــــــا ام ی زنـــــــــــدانی غـــــــــــم کشـــــــــــیدۀ تـــــــــــو روجانــــــــــب مصــــــــــر کــــــــــن ز کنعــــــــــانــــــــــــــق ــــــــــــــني اول عش ابیضــــــــــــــت ع رویــــــــای تــــــــو صــــــــدق بــــــــود ایمــــــــاه

ــــــني ــــــق ب ــــــه یوســــــفغمخــــــواری عش ک چـــــــون یافـــــــت رمـــــــوز عشـــــــق جـــــــانم

ــــــوش بــــــاش کــــــه روز غــــــم ســــــرآمد خ بــــــــر کشــــــــور مصــــــــر ســــــــرور آمــــــــد ای پـــــــــري کـــــــــه بـــــــــوی دلـــــــــرب آمـــــــــد ار تــــــــــــد بصــــــــــــريا آخــــــــــــر آمــــــــــــدـــــــد ـــــــرت آم ـــــــر و اخ ـــــــه و مه ـــــــاجد م ســـــــف گســـــــرت آمـــــــد ـــــــوة چـــــــه لط براخ بـــــــــر لشـــــــــکر غـــــــــم مظفـــــــــر آمـــــــــد

اســــــــت بحــــــــق علــــــــی مطلــــــــق عشــــــــقــــــق ــــــت و او ح ــــــل اس ــــــه باط ــــــتی هم هس

۱۶۶

مثنوی سلسلةالذهب و تذکرة المعاىل من تمسک نجا و من تخلف هلک مـن شـهود علـی هـذا محمدصـادق مشـهور عـام و

.درویش صدقعلی مشهور خاص و کفی بالله شهیدا

هر که را ذوقی است گو در نه قدم بعـــــــد حمـــــــد حضـــــــرت فـــــــرد صـــــــمد

ــــــــــا ــــــــــة للع ــــــــــت رحم ــــــــــد نع لمنيبعــــــــاد از رب ودود ــــــــان ب ــــــــر ایش ــــــــه ب ک بـــــــر نویســـــــم شـــــــرح حـــــــال سلســـــــله چونکـــــه بگذشـــــتم ز هـــــر نـــــام و نســـــب چـــــــــون ز مشـــــــــتاقعلی فـــــــــر یـــــــــافتم پــــــــري رونــــــــق گــــــــر نمیــــــــدانی بــــــــدانـــــــــدان ـــــــــی راه ـــــــــیض عل ـــــــــدش ف والـــــــــق ـــــــــود گشـــــــــته از طری ـــــــــد و مول وال پريیشــــــان آمــــــد علــــــی معصــــــوم حــــــقـــــی ـــــن عل ـــــاه دی ـــــري معصـــــوم اســـــت ش پــــــود ــــــدین ب ــــــريوی آن شــــــاه شــــــمس ال پ پـــــري شـــــمس الـــــدین بـــــود محمـــــود حـــــق پــــــــــريوی شــــــــــه نعمــــــــــت اللــــــــــه وىل نعمـــــت اللـــــه را کـــــه باشـــــد شـــــیخ و پـــــري شــــــــــیخ عبداللــــــــــه شــــــــــه ربــــــــــانئی شـــــیخ صـــــالح هـــــم کمـــــال کـــــوفی اســـــت کیســـــــت شـــــــیخ وی شـــــــهید راه دیـــــــنــــــري بوســــــعید ــــــی شــــــیخ و پ کیســــــت دان شـــــــیخ بومـــــــدین هـــــــم آمـــــــد بوســـــــعید نــــــــــام پــــــــــري وی نگــــــــــارم بــــــــــر ورق

بـــــــريشـــــــیخ ابوالربکـــــــات ابوالفضـــــــل کــــــن شــــــیخ وی احمــــــد غــــــزاىل شــــــاه دیــــــــده ــــــــدر آم ــــــــاج ذوالق ــــــــیخ وی نس ش شـــــــیخ وی بوالقاســـــــم گرگـــــــانی اســـــــت شـــــــــیخ بوالقاســـــــــم ابوعرفـــــــــان بـــــــــودــــــري ــــــان پ ــــــیخ بوعرف ــــــی ش ــــــت دان کیســـــیم ـــــري حل ـــــن پ ـــــیخ ای ـــــی ش ـــــت دان کیس شـــــــیخ وی آمـــــــد جنیـــــــد حـــــــی پـــــــاک شــــــیخ او خــــــالش ســــــری ســــــقطی بــــــود کیســــــت دانــــــی شــــــیخ و پــــــري آن ســــــری

دی ویشــــــــیخ و پــــــــريو مرشــــــــد و هــــــــا

یس لــــــــه کفــــــــواً احــــــــدالــــــــذی لــــــــ ثـــــــــم نعـــــــــت اال وصـــــــــیاء االنجبـــــــــني

هــــــــــــا و درودصــــــــــــدهزاران آفــــــــــــرین افکـــــــــنم در صـــــــــف شـــــــــريان زلزلـــــــــهــــــــب ــــــــدم لق ــــــــی دی ــــــــر از عل زان مظفـــــــــافتم ـــــــــدر ی ـــــــــق از انفـــــــــاس حی رون هســـــــت آن نـــــــور عـــــــل جـــــــان جهـــــــان هــــم شــــه و هــــم شــــاه بــــني هــــم شــــاه دانـــــــق ـــــــرادر هـــــــم رفی یکـــــــدگر را هـــــــم ب کـــــز دمـــــش ز احـــــرار شـــــد هـــــر مســـــرتق

د لقـــــــــب از اکملـــــــــیکـــــــــه رضـــــــــادارـــــــــــود ـــــــــــني ب ـــــــــــرج علی ـــــــــــاب ب آفت کـــــــه زمحمـــــــودان همـــــــه بـــــــرده ســـــــبق نــــــور دیــــــن فرزنــــــد شــــــري حــــــق علــــــیـــــــــري ـــــــــه آن شـــــــــیخ کب ـــــــــافعی عبدالل یــــــــــــــانئی ــــــــــــــالح روح ــــــــــــــری ص برب در کمـــــــاالتش بســـــــی معروفـــــــی اســـــــت بوســــــــعید آن مخــــــــزن حــــــــق الیقــــــــني آن ابومــــــــــدین شــــــــــه حــــــــــق فریــــــــــدــــــــعید ــــــــام آن س ــــــــد مق ــــــــدلس باش کان شــــــــیخ ابوالربکـــــــــات آن پــــــــري بحـــــــــق

ـــــابش شـــــد شـــــهري کـــــه بـــــه بغـــــدادی جن آن غـــــــــزال چـــــــــني و عرفـــــــــان یقـــــــــنيـــــــــده ـــــــــدر آم ـــــــــاکش ابوالب ـــــــــت پ کنی کــــه دلــــش از فــــیض حــــق نــــورانی اســــت مغــــــرب آن صــــــافی گهــــــر را کــــــان بــــــودــــــــري ــــــــب شــــــــه فــــــــرد کب ــــــــوعلی کات ب بـــــــــــــــوعلی رودبـــــــــــــــاری کـــــــــــــــریمـــــاک ـــــت وی را آب و خ ـــــداد اس ـــــه زبغ کــــــود ــــــقطی ب ــــــری س ــــــالش س ــــــرم ح مح شـــــــــیخ معـــــــــروف آفتـــــــــاب خـــــــــاوری

ــــــ ــــــت آن هش ــــــیکیس ــــــرد ح ــــــام ف تم ام

۱۶۷

ابــــــن موســــــی بوالحســــــن شــــــاه رضــــــا چــــون حســــني ابــــن علــــی ســــبط رســـــول شـــــمع وش در بـــــزم عشـــــق انـــــداخت ســـــرـــــــل او ـــــــد از نس ـــــــاک ش ـــــــام پ ـــــــه ام نـــــــط ـــــــاک از ســـــــهو و غل ـــــــام پ ـــــــه ام ن نـــــه امـــــام پـــــاک همچـــــون نـــــه فلـــــک یـــــا چـــــو مرکــــــز آن امـــــام پـــــاک طــــــورــــود ــــیش و چــــار از پــــس ب چــــار امــــامش پ زیــــــــــــن عبــــــــــــاد آن شهنشــــــــــــاه و دود

راســــــــــتني جعفــــــــــر صــــــــــادق امــــــــــامــــــــان او ــــــــود در ج ــــــــرار خ ــــــــه اس ریخت وان جــــــواد پــــــاک شــــــاه دیــــــن تقــــــیـــــــــــــرب ـــــــــــــکری راه ـــــــــــــی عس وان زکـــــــــرتف آمـــــــــده از بحـــــــــر حـــــــــالش معـــــــــني ـــــــــیهم اجمع ـــــــــا رب عل صـــــــــل ی بارالهــــــــا حــــــــق شــــــــاه دیــــــــن رضــــــــا حـــــــــــق آبـــــــــــاء عظـــــــــــام آن امـــــــــــام کـــــــه ز مـــــــا مـــــــا را بکـــــــل آزاد کـــــــن تــــــا تــــــو مــــــا را ســــــمع باشــــــی و بصــــــرـــــــام ـــــــتان تم ـــــــا بس ـــــــا را ز م ـــــــائی م م

هــــم علــــی ســــر اســــت و هــــم احمــــد لقــــاــــــول چــــــون حســــــن نــــــور دل و جــــــان بت بـــــزم را افروخـــــت خـــــوش افراخـــــت ســـــر هــــــر یکــــــی شــــــاخی ز بــــــیخ و اصــــــل اوــــان فــــی الوســــط ــــد امــــام دیــــن رضاش ش همچــــــو قطبــــــی آن امــــــام بــــــا نمــــــک کــــــــه بــــــــر او پرگــــــــار دارد ســــــــري و دورـــــــود ـــــــدس ب در وســـــــط آن حضـــــــرت اقــــــــه آن شــــــــاه جــــــــود ــــــــم ال ــــــــاقر عل ب

ــــــ ــــــتنيک ــــــق را آس ــــــت ح ــــــق دس اظم ح کــــــرده ظــــــاهر شــــــان خــــــود از شــــــان اوـــــــــی ـــــــــادی مرشـــــــــد نق ـــــــــی ه وان علــــــــــر ــــــــــام منتظ ــــــــــب ام ــــــــــدی غائ مه گشــــــته بــــــر فضــــــل و کمــــــالش معــــــرتفـــــــــاهدین ـــــــــوم الش ـــــــــی یق ـــــــــاً حت دایم کـــــه بـــــبخش از مـــــا گنـــــاه مـــــا مضـــــی حــــــــــق ابنـــــــــــاء کـــــــــــرام آن همـــــــــــامــــــن ــــــاد ک ــــــود بنی ــــــود خ ــــــا از ب ــــــود م بــــــا را فکــــــر باشــــــی و نظــــــر ــــــو م ــــــا ت ت

ـــــــان ـــــــو م ـــــــا ت ـــــــالمت ـــــــه والس ی جاودان

مثنوی نقشبندیهــــــــــــا ــــــــــــان باوف ــــــــــــا ای خواجگ مرحب مرحبـــــــــــا ای خواجگـــــــــــان محـــــــــــرتمـــــــــــا ادب ـــــــــــا ای خواجگـــــــــــان ب مرحبـــــــــــــذا ای نقشـــــــــــــبندان رحـــــــــــــیم حبـــــــــــــریم ـــــــــــــبندان ک ـــــــــــــذا ای نقش حب حبـــــــــــــذا ای نقشـــــــــــــبندان بهـــــــــــــی نقــــــش عشــــــق کربیــــــا بــــــر لــــــوح جــــــان نقـــــــش عشـــــــق مصـــــــطفی بـــــــر رق دلــــدر ــــفح ص ــــر ص ــــی ب ــــق مرتض ــــش عش نق

ــــــــد ــــــــش دل برپدازی ــــــــان از نق ريغــــــــهــــــــــش فنــــــــــا ــــــــــد ازنق ــــــــــینه بزدائی س دیـــــــــده بردوزیـــــــــد ازنقـــــــــش لئـــــــــام

ــــــاج بهــــــا ــــــن از شــــــما ت ــــــر ســــــر دی بــــــرم ــــــاج ک ــــــما ت ــــــن از ش ــــــر دی ــــــر س ب بـــــر ســـــر دیـــــن از شـــــما تـــــاج حســـــبــــــیم ــــــر رج ــــــر ه ــــــش مه ــــــادگان از نق س فارغــــــــان از نقــــــــش حــــــــب هــــــــرلئیمـــــــــــی ـــــــــــش ود هردن ـــــــــــان از نق خالصــــــــان ــــــــان مهرب ــــــــش ســــــــازید ای مه نق

ـــــــــان ـــــــــد ای مه ـــــــــر نگاری ـــــــــدلب معتـــــدر خـــــوش نویســـــید ای مهـــــان همچـــــو ب خـــــــتم شـــــــد تمـــــــت مقـــــــاالتی بخـــــــري مختصــــــــر کــــــــردیم بــــــــاقی و الــــــــدعاء یــــــک ســــــخن گفتــــــیم دیگــــــر و الســــــالم

فی جواب رقعة السابقه افاض الله به علینا آمنيـــــــا ـــــــرو وف ـــــــا مه ـــــــک ب ـــــــا ای پی مرحب نســـــــخه آوردی بـــــــه بیمـــــــار از طبیـــــــبــــــــــراق ــــــــــخه داروی درد ف وه چــــــــــه نس

ــــــــــــفا ــــــــــــب دارالش ــــــــــــدی از جان کامـــــــژده ـــــــیم ـــــــکیبدادی ب ـــــــکیبی را ش ش

ــــــژده کحــــــل چشــــــم اشــــــتیاق وه چــــــه م

۱۶۸

هـــــــر خطـــــــیآمـــــــده زان دفـــــــرت جـــــــان وه چــــــــه ســــــــرخط ابجــــــــد دیــــــــوان دلـــــدانم چـــــون شـــــکفت دل از آن وجـــــدان ن مهــــــــر جانــــــــان منــــــــزىل در دل گرفــــــــتــــر محــــاط جــــان محــــیط ــــان ب گشــــت جان

ای ز آن رخ نمــــــــــودانبســــــــــاط تــــــــــازهــــــه شــــــاهد شــــــهد کــــــام تشــــــنگان وه چــــــــال را گیســــــــویش شــــــــانه کــــــــش دام ب چــــــــني زلفیــــــــنش ز جعــــــــد مشــــــــکبار ایتــــرک چشــــمش تشــــنه در خــــون کشــــته

ـــــــــرویش ـــــــــد اب ـــــــــائی کن پیوســـــــــته ایم صیدســـــــازی دشـــــــت جـــــــانش صـــــــیدگاه شــــاهد اســــت ایــــن یــــا شــــهیدان را حیــــات آری آری هـــــــر کـــــــه در پیشـــــــش بمـــــــردــــــــود ــــــــته ذات حــــــــق ب جــــــــاودان پیوســـــق اســـــت الجـــــرم ذاتـــــی کـــــه حـــــق مطلــــــع خورشــــــید ذات چیســــــت مصــــــدر مطل مطلـــــع خورشـــــید نـــــور احمـــــدی اســـــت نـــــور احمـــــد بیشـــــکی نـــــور علـــــی اســـــتــــــــیم ــــــــب کل ــــــــر قل ــــــــد ب ــــــــور او تابی ن

ــــــــان ــــــــور او در هــــــــر زم ــــــــور ن دارد ظه ایـــــن زمـــــان هـــــم نـــــور او تابـــــان بـــــود دل کــــــه شــــــد مشــــــتاق بــــــر نــــــور علــــــیـــــت ـــــالم اس ـــــزاران ع ـــــدروی ه ـــــن ان روش

ــــــــرخطی ــــــــور س ــــــــی را مص ــــــــل معن اه وه چــــــــه ابجــــــــد موجــــــــد وجــــــــدان دل

ـــش ـــد و گه ـــاه جـــان خوان ـــت گ ـــان بگف جان دل بــــــه خلوتگــــــاه جــــــان منــــــزل گرفــــــت

ـــــــور بســـــــیط شـــــــد مرکـــــــب در نظـــــــر ن شـــــــاهد غیبـــــــی نقـــــــاب از رخ گشـــــــودــــــــات کشــــــــتگان چشــــــــمۀ نوشــــــــش حیـــــــــرویش ـــــــــو در اب ـــــــــاه ن ـــــــــی م مبتالئـــــــوی تتـــــــار ـــــــاف آه ـــــــش ن ـــــــه بخ نافــــــــته ــــــــون آغش ــــــــان بخ ــــــــر مژگ ایخنج

ــــــزه ــــــدغم ــــــایی کن ــــــه یغم ــــــر لحظ اش هـــــــاه ـــــــري نگ ـــــــید از ت ـــــــا ص ـــــــرده دله ک

ا ممــــــــاتزنــــــــدگی بخشــــــــدندانم یــــــــــــــــــــربد ــــــــــــات جــــــــــــاودانی را ب آن حیــــــود ــــــق از هــــــر مصــــــدر و مشــــــتق ب مطل نیســـت مصـــدر مصـــدر از وی مشـــتق اســـت

ذرات صـــــــــفات همشــــــــتق از وی جملــــــــ نوراورانیســــــت پایــــــان ســــــرمدی اســــــت ای خوشـــا آنـــدل کـــه در وی منجلـــی اســـت مـــــنعکس شـــــد ســـــوخت از طـــــور عظـــــیم از مرایــــــــــا تــــــــــا کنــــــــــد زنگــــــــــار دور

گـــــــر در قلـــــــب مشـــــــتاقان بـــــــودجلـــــــوهــــــــی زان ــــــــم منجل ــــــــی هســــــــت دای تجل

ـــت ـــم اس ـــم اعظ ـــت و اس ـــوظ اس ـــوح محف ل

رقعةمن ادیب الطبیب الملقب بمظفرعلی من خطاب الحبیب بلغــــــــــا عنــــــــــی خلیلــــــــــی الســــــــــالم ثــــــم قــــــوالنح عــــــن وجهــــــک نقــــــابـــــرفکن ای خـــــوش خطـــــاب ـــــع از رخ ب برق کـــــــــوری خفـــــــــاش چشـــــــــمان دغـــــــــلـــــن ـــــور ک ـــــر ن ـــــود پ صـــــحن دل از روی خ بـــــــر در دل حلقـــــــه کوبـــــــان روز و شـــــــب

کــــــــره آخــــــــر از کــــــــرم دربــــــــاز کــــــــنیــــــــده ــــــــائی ب ــــــــم را رخصــــــــت بایم چش غمـــــــزه را فرمـــــــای تـــــــا غـــــــارت کنـــــــد

ــــــی ــــــا ب ــــــوزن گرهه ــــــر دو گیس ــــــابب حســـــــن ـــــــري ک ـــــــزه ت ـــــــرو را ز غم ـــــــوس اب ق گیســـــــــوان خـــــــــویش را تـــــــــابی بـــــــــده خـــــوش برافـــــروزان عـــــذار همچـــــو مـــــاه

ـــــــتهام ـــــــواه مس ـــــــی ه ـــــــوادی ف ـــــــن ف م ان صــــــــدعینک لــــــــه نعــــــــم الحجــــــــابــــــحاب ــــــدر س ــــــاب ان ــــــد آفت ــــــد باش چن خــــــــــوش درآی ای آفتــــــــــاب بیمثــــــــــل

ـــــــــی ـــــــــا تريگ ـــــــــنه ـــــــــانم دور ک را ز ج بـــــــــا خیالـــــــــت مانشســـــــــته در طلـــــــــب راه و رســـــــــم دلــــــــــربی آغـــــــــاز کــــــــــنـــــــــده ـــــــــائی ب ـــــــــان باحی ـــــــــل را فرم لع کــــــن اشــــــارت تــــــا مــــــژه خنجــــــر زنــــــدـــــــــــاب ـــــــــــردن جـــــــــــانرا درآور در طن گ جـــــان شـــــريان صـــــید چـــــون نخجـــــري کـــــن خنجـــــــــر مژگانـــــــــت را آبـــــــــی بـــــــــده صـــــبح روشـــــن کـــــن مـــــرا شـــــام ســـــیاه

۱۶۹

ـــــــــــق ـــــــــــاس الرحی ـــــــــــاقی ادرک ایهاالس طـــــــــاقتی کوتاکشـــــــــم احمـــــــــال غـــــــــمــــــــاه ضــــــــریر خســــــــته گشــــــــتم همچوروب

ــــــه ــــــدام جرع ــــــن م ــــــویم ک ــــــه در گل جرع تــــــا ز خــــــود بــــــريون روم یکبــــــار مــــــن دیــــــــــدۀ جــــــــــانم از او بینــــــــــا شــــــــــودــــور ــــو ط ــــم همچ ــــزد از ه ــــتی ری ــــوه هس ک ربنـــــــــــــــا لمـــــــــــــــاتجلی للجبـــــــــــــــلـــــــــیم ـــــــــب کل ـــــــــود در قل ـــــــــی ب آن تجل

ــــــــــــــق ــــــــــــــق الاطی ــــــــــــــق الاطی الاطی غـــــــم قـــــــوتی کـــــــو تـــــــا بـــــــرم اثقـــــــال

ـــــه ـــــريجرع ـــــري گ ـــــن ش ـــــوم م ـــــا ش ای ده ت زان مــــــی یــــــاقوت رنــــــگ لعــــــل فــــــامــــــــن ــــــــدار م ــــــــردۀ پن ــــــــایم پ شــــــــق نم

ــــــــینه ــــــــینا شــــــــودس ام چــــــــون وادی ســــــور ــــــور ن ــــــردم ن ــــــور گ ــــــردم ن ــــــور گ ن مــــــــن وراء الحجــــــــب مــــــــن نــــــــوراالزل مـــــنعکس شـــــد ســـــوخت آن طـــــور عظـــــیم

مثنوی در شرح بسم الله الرحمن الرحیمـــــــــــدیم ـــــــــــی ق ـــــــــــرت ح ـــــــــــاح دف افتت

ـــــــــــــۀ ـــــــــــــدع دیباچ ـــــــــــــاب مب ام الکتـــــــع انـــــــوار فرقـــــــانی اســـــــت ایـــــــن مطل هرچــــــــه در قــــــــرآن خفیــــــــه واضــــــــحه هرچـــــه در ســـــبع المثـــــانی منطـــــوی اســـــت هرچـــــــه انـــــــدر بســـــــمله شـــــــد منـــــــدرج هرچــــــــه انــــــــدربا اســــــــت زانوارهــــــــدیــــاش ــــو ف ــــا ت ــــی بگــــویم ب ــــن معن شــــرح ایـــــت ـــــر اس ـــــان و مظه ـــــالم عی هرچـــــه در عــــــتبني ــــــاب مس ــــــون کت ــــــالم چ ــــــت ع هس لــــــــــــیس ذاالنســــــــــــان جرمایصــــــــــــغر

و صــــــــــراط المســــــــــتقیم ســــــــــورةالحمدــــــــني ــــــــد یق ــــــــاملی آی ــــــــال ک ــــــــر کم ه صـــــــــورت او آیـــــــــت رحمـــــــــت بـــــــــودــــــل ــــــتم الرس ــــــی خ ــــــی معن ــــــت دان چیســـــــله ـــــــوش سلس ـــــــن خ ـــــــه اوىل از ای حلقــــــی تخــــــت ســــــرتبا اســــــت ســــــری مختف چــــــون نبــــــی اعظــــــم آمــــــد حــــــرف بــــــاــــی الکــــالم ــــاطن ف ــــه ب باســــت ظــــاهر نقط نقطـــــــــه چبــــــــــود کــــــــــل ماالینقســــــــــم صـــــــــورت نقطـــــــــه والیـــــــــت آمـــــــــده

یـــــــــازان ســـــــــبب فرمـــــــــود شـــــــــاه اولــــــــام ــــــــانی مق ــــــــا زان تحــــــــت فوق مرحب در دنــــــو حــــــق علــــــو مختفــــــی اســــــت در جمــــــــــــال او جــــــــــــالىل مســــــــــــترتــــــــی ــــــــني االعل ــــــــد یق ــــــــت در احم نیس در میــــــــان جــــــــان حیدراحمــــــــد اســــــــتــــــــود ــــــــا ب ــــــــن دو بیگمــــــــان یکت ذات ای

ــــــرحیم ــــــرحمن ال ــــــه ال ــــــم الل هســــــت بس منشــــــــأ مجموعــــــــۀ فصــــــــل الخطــــــــاب مجمـــــــع اســـــــرار قرآنـــــــی اســـــــت ایـــــــن مجتمـــــــــع آمـــــــــد همـــــــــه در فاتحـــــــــه بســــــمله بــــــر جملــــــه طرامحتــــــوی اســــــت حــــــرف بــــــا بــــــر جملــــــه آمــــــد منــــــدمجــــــه فــــــی نقطــــــة هــــــی تحــــــت بــــــا کل جمــــــــع کــــــــن دل را پراکنــــــــده مبــــــــاش

ـــــل مضـــــمر ا ـــــان کام ـــــه در انس ـــــتجمل ســــــني ــــــی االنســــــان مب ــــــه ف ــــــا فی کــــــل مــــــــــرب ــــــــــاب االک ــــــــــه کت ــــــــــوی فی انطــــــیم ــــــل ایحک ــــــان کام ــــــز انس ــــــت ج نیس مجتمـــــــع در شـــــــخص خـــــــتم المرســـــــلنيــــــــود ــــــــدت ب ــــــــورت وح ــــــــی او ص معن عقـــــــــل اول روح اعظـــــــــم امـــــــــر کـــــــــلـــــــــــروف بســـــــــــمله ـــــــــــرف اول از ح ح صـــــــورت آن نقطـــــــه آمـــــــد ای صـــــــفی ســـــــــر او چبـــــــــود والیـــــــــت تحتهـــــــــا باســــت نــــاطق نقطــــه صــــامت فــــی المــــرام

گشــــــت کثــــــرت منفصــــــم وحــــــدت آمــــــدـــــــــده ـــــــــني وحـــــــــدت آم ـــــــــی آن ع معن رمزانــــــــی نقطــــــــه مــــــــن تحــــــــت بــــــــا حبــــــــــذا زان عبــــــــــد ربــــــــــانی قیــــــــــام در علــــو حــــق دنــــوی هــــم خفــــی اســــت در جــــــــــــالل او جمــــــــــــاىل مســــــــــــترت کـــــــــل منـــــــــه منـــــــــه کـــــــــل ینجلـــــــــی عشــــق را بــــا حســــن وصــــلی ســــرمد اســــت دو شــــــبح مــــــرآت یــــــک معنــــــی بــــــود

۱۷۰

مـــــــیم احمـــــــد در احـــــــد غـــــــرق آمـــــــده بحــــــر چبــــــود اصــــــل لولــــــوی خوشــــــاب

گــــــرهــــــم علــــــی از رب اعلــــــی جلــــــوه چونکـــــــه پیدانیســـــــت عمـــــــق بحـــــــرذات

س فـــــــرود آئـــــــیم انـــــــدر ســـــــاحالتپـــــــ اســــــــم چبــــــــود از مســــــــمی صــــــــورتیــــــه چیســــــت وجــــــه عــــــني ذات اســــــم اللـــــــان ـــــــود مجمـــــــع حســـــــن بت وجـــــــه چب

شــــــمارهــــــایش بــــــیدوحــــــۀ دل میــــــوه گونـــــــــه گونـــــــــه میـــــــــوه شـــــــــريین از او گـــــه ز چشـــــم و لـــــب بهـــــر خســـــته جگـــــرـــــــن ـــــــا ده ـــــــویم ی ـــــــدق بگ ـــــــته و فن پس بهـــــر ضـــــعف و غـــــش قلـــــب ناشـــــکیبــــــد ــــــه میده ــــــل ز گون ــــــب گ ــــــه از ل غنچ

نـــــامش زلـــــف ســـــیمني گفتـــــه شـــــد آنکــــهـــــــرتن ـــــــا نس ـــــــویمش ی ـــــــرب گ گـــــــوش دل یاســــــــــــمن زاری بنــــــــــــاگوش آمــــــــــــدهــــــــــی ــــــــــر آیت ــــــــــف او از ســــــــــنبل ت زل

ـــــت ـــــان چیس ـــــم ریح ـــــال او تخ ـــــی خ دان هــــــــای حســــــــن ان رب البشــــــــرعشــــــــوه

الجــــــرم ایــــــن اســــــم وجــــــه اللــــــه بــــــود نـــــــوع دیگـــــــر جامعیـــــــت گـــــــوش کـــــــن لطـــــــف و قهـــــــری هســـــــت آن دلـــــــدار راـــــوی اســـــت ـــــش محت ـــــال او جالل ـــــر جم ب

ــــــــم ال ــــــــوداس ــــــــما ب ــــــــامع اس ــــــــه ج ل کــــــــــل اســــــــــمای جمــــــــــال الیــــــــــزال هســــــت در ایــــــن اســــــم جــــــامع منــــــدرج اوســـــــــت معبـــــــــود طلبکـــــــــار بهشـــــــــتـــــــم ـــــــم بفرســـــــتد و گـــــــاهی نق کـــــــه نع گــــــاه یهــــــدی گــــــه یضــــــل مــــــن یشــــــاء ان ابـــــــــــــرارا لفـــــــــــــی روح النعـــــــــــــیم لیـــــک رحمـــــت بـــــر غضـــــب ســـــابق بـــــود رحمــــــــــــت آمــــــــــــد الزم ذاتــــــــــــی ربـــــــی ـــــــی علت ـــــــد ب الجـــــــرم رحمـــــــت کن یمچونکــــــه رحمــــــت ذاتــــــی آمــــــد از کــــــر

ـــــوان قـــــرآن چـــــون بـــــرای مـــــا نهـــــاد خــــت ــــام راس ــــاص و ع ــــانیش خ ــــیض رحم فــــــــــیب ــــــــــافر از او دارد نص ــــــــــومن و ک م

ــــوه ــــی جل ــــیض رحیم ــــون ف ــــت چ ــــرگش گ

متصــــــــل گشــــــــته فــــــــال فــــــــرق آمــــــــده چیســــــــــت لؤلــــــــــؤ آب پــــــــــرورده ز آب

ـــــرآن ـــــر گه ـــــر و آن دیگ ـــــون بح ـــــی چ یک نیســــــــت کشــــــــتی را بمــــــــنت او نجــــــــات ســــــــاحالت پهــــــــن اســــــــما و صــــــــفاتــــــی ــــــی آیت ــــــر صــــــورت ز معن ــــــت ه هس مجمـــــــع مجمــــــــوع اســـــــمای صــــــــفات بــــــــاغ دل بســــــــتان جــــــــان عاشــــــــقان زارروضـــــــــۀ جـــــــــان گلســـــــــتان واللـــــــــه

ـــــــرین از او ـــــــنبل و نس ـــــــته س ـــــــته دس دســــــــر ــــــــاب ت ــــــــا عن ــــــــادام ب ــــــــد ب میدهــــــخن ــــــا س ــــــوانم ی ــــــدش بخ ــــــکر و قن ش

اهی دهــــــد لیمــــــو و ســــــیباز ذقــــــن گـــــــــــــد ـــــــه میده ـــــــمش نمون ـــــــرگس از چش نـــــد ـــــکفته ش ـــــیم اش ـــــه ن ـــــق ک ـــــۀ زنب غنچ یـــــــا گـــــــل نســـــــرین بگـــــــردش یاســـــــمنـــــده ـــــوش آم ـــــم آغ ـــــرین ه ـــــمن نس ـــــا س ب خــــــــــط او ریحــــــــــان بــــــــــاغ جنتــــــــــیـــــــــال او ـــــــــم از دنب ـــــــــرا چش ـــــــــرغ دل م

گـــــرهســـــت در ایـــــن اســـــم جـــــامع جلـــــوهــــــود ــــــن را هــــــر کــــــه مــــــردره ب ــــــد ای دانـــــــوش کـــــــن ســـــــاغر دیگـــــــر بگـــــــري و ن

ی آن نکــــــــو کــــــــردار راشــــــــهد و زهــــــــر در جــــــالل او جمــــــالش منطــــــوی اســــــتــــــود ــــــدا ب ــــــر حــــــق در او پی لطــــــف و قه جمــــــــع اســــــــمای جــــــــالل ذوالجــــــــاللـــــــدمج ـــــــب من ـــــــل مرات ـــــــر ک ـــــــت ب اوس اوســــــــت مقصــــــــود پرســــــــتار کنشــــــــت

ــــــــه ربــــــــی ذوا جــــــــالل و الکــــــــرملوج گــــــه یعــــــز و گــــــه یــــــذل مــــــن یشــــــاء ان فجــــــــــــارا لفــــــــــــی قعــــــــــــرالجحیمـــــــود ـــــــایق ب ـــــــتش ف ـــــــر نقم ـــــــتش ب نعم

ز ســــــــــــببذات رب آمــــــــــــد منــــــــــــزه ا شــــــــوید از دل هـــــــــر خطـــــــــا و زلتـــــــــی قـــــــال بســـــــم اللـــــــه الـــــــرحمن الـــــــرحیم رحمـــــــــــتش اول صـــــــــــالی عـــــــــــام دادـــــام راســـــت خـــــاص حـــــق و عـــــام کااالنعـــــــــکر از او دارد نصـــــــــیب ـــــــــل و ش حنظ شــــــــد از او ممتــــــــاز حنظــــــــل از شــــــــکر

۱۷۱

شـــــــکر او را راغـــــــب و طالـــــــب شـــــــدهـــــــود ـــــــني ب ـــــــني علی ـــــــکر ط ـــــــت ش چیســــــــع ــــــــی منقط ــــــــیض رحیم ــــــــافر از ف ک هــــــــــم بشــــــــــان آن شــــــــــفیع هــــــــــراثیمـــــــــــریم ـــــــــــرآن ک ـــــــــــا حـــــــــــق ق باراله هـــــــــم بحـــــــــق ســـــــــورۀ ام الکتـــــــــاب

بســـــــمله فـــــــی االبتـــــــدا هـــــــم بحـــــــق هـــــــم بحـــــــق حـــــــرف بـــــــای بســـــــملهــــــا ــــــت ب ــــــن تح ــــــه م ــــــق نقط ــــــم بح هـــــــــــــق آل و زریـــــــــــــات او ـــــــــــــم بح ه کــــــــــه مظفــــــــــر را ز غــــــــــم آزاد کــــــــــنـــــــد ـــــــن اب ـــــــقش ک ـــــــري عش ـــــــته زنج بســـــــــالکرم ـــــــــف ب ـــــــــاقی تلط ـــــــــا الس ایهــــــــــا ــــــــــرنم بالغن ــــــــــرب ت ــــــــــا المط ایه ســـــــاقیا جـــــــامی از آن خـــــــوش مصـــــــطبه مطربـــــا یـــــک نغمـــــه از آن خـــــوش ربـــــاب ودکــــــاین خرابـــــــی جملــــــه آبـــــــادی بـــــــ

ــــراب ــــی خ ــــش کل ــــد از غم ــــه دل ش چونک

حنظــــــل از وی راهــــــب وهــــــارب شــــــده چیســــــت حنظــــــل طینــــــت ســــــجني بــــــودــــــــع ــــــــی منتف ــــــــیض رحیم ــــــــومن از ف م

ـــــوف و ـــــالمومن رئ ـــــت ب ـــــو رحـــــیمگف هـــــــیم ـــــــماء عظ ـــــــه اس ـــــــم بحـــــــق جمل هـــــــاب ـــــــا تحـــــــت القب ـــــــم بحـــــــق اولی هــــــــا ــــــــه انبی ــــــــتم جمل ــــــــق خ ــــــــم بح ه هــــــــــم بحــــــــــق ابتــــــــــدای سلســــــــــلهــــــــا ــــــــان اولی ــــــــان ج ــــــــق ج ــــــــم بح ه

هـــــــــای پـــــــــاک نـــــــــور ذات اوشـــــــــعبهـــــــن ـــــــاد ک ـــــــاطر اوش ـــــــود خ ـــــــم خ از غ بـــــــاز کـــــــن از گـــــــردنش حبـــــــل المســـــــدـــــم ـــــم و غ ـــــن ه ـــــب م ـــــی القل ـــــی تجل ک کــــــی تــــــریح الــــــروح مــــــن کــــــل العنــــــا

اعلــــــــــی مرتبــــــــــه ریــــــــــز در کــــــــــامم زـــــراب ـــــی خ ـــــود کل ـــــا دل ش ـــــن ت ـــــاز ک س غــــــــم بمعنــــــــی مایــــــــۀ شــــــــادی بــــــــود خــــــتم کــــــن واللــــــه اعلــــــم باالصــــــواب

در حني مجاز گرفتار شدن معظم الیه لوامع الجمال که بیکی از اعاظم برادران طریقت قلمی شدهـــــــــــــــــــــام آن ودود ـــــــــــــــــــــه بن اول نامــــــــريون موجهــــــــا بحــــــــر جــــــــودش داد ب هـــــر یکـــــی مـــــوجی یکـــــی حســـــنی دگـــــر

ــــــــــه بــــــــــاالبهی اســــــــــئلهمــــــــــن بها اللــــــــی ــــــــه به ــــــــن بهاالل کــــــــل شــــــــیی م اســــــــــــئل اللــــــــــــه بالبهــــــــــــاء کلــــــــــــه

ــــو ــــوههعش ــــا در جل ــــته ــــا اس ــــای آن به هــــــــــه ــــــــــنها آئین ــــــــــیحس ــــــــــای منجل ه

ـــــــه ـــــــی آئین ـــــــر یک ـــــــره ـــــــوعی دگ ای نـــــــــاب ـــــــــی نق ـــــــــان ب ـــــــــان و بت خوبرویــــــر جــــــا کــــــرد آغــــــاز کرشــــــم حســــــن ه حســـــن هـــــر جـــــا پـــــرده از رخ برگرفـــــت حســـن از هـــر جـــا ز مژگـــان دشـــنه ســـاخت

ـــــن در ـــــردحس ـــــد ک ـــــو قی ـــــا ز گیس ـــــر ج هــــــــان گــــــــاه در آئینــــــــه گــــــــل شــــــــد عیـــــــه رخ برفروخـــــــت ـــــــمع گ ـــــــال ش از جم در لبــــــاس ســــــرو گــــــه قــــــد برفراخــــــتـــــت ـــــرده بس ـــــی پ ـــــود ز لیل ـــــیش روی خ پ

ـــــــــوه ـــــــــودجل ـــــــــذرا نم ـــــــــه ع ای ز آئین

حســــــن بخــــــش جملــــــه اجــــــزای وجــــــود ـــــــــی ـــــــــنهای ب ـــــــــایش حس ـــــــــاموجه به

بــــــی بهــــــا و بــــــا بهــــــا و حســــــن و فــــــر اللـــــــــه بـــــــــاالعلی اســـــــــئلهمـــــــــن عال

کــــــــل شــــــــیی مــــــــن عالاللــــــــه علــــــــیـــــــــــالعالء کلـــــــــــه ـــــــــــئل اللـــــــــــه ب اس

هــــای آن عــــال اســــت هــــا در عشــــوهجلــــوهـــــــیعشـــــــوه هـــــــا زانهـــــــا نمایـــــــان و جل

ـــــوه ـــــوعی جل ـــــوه بن ـــــی عش ـــــر یک ـــــره گ حســـــــابهـــــــای بـــــــیدلربـــــــا از عشـــــــوه

عشــــــق از جــــــای دگــــــر بگشــــــود چشــــــمــــــت عشــــــق رســــــم عاشــــــقی از ســــــر گرف عشــــق بــــر آن دشــــنه جــــانی تشــــنه ســــاخت

ــــــ ــــــردعش ــــــد جــــــانی صــــــید ک ق از آن قیــــــار عشــــــق جــــــان ــــــل را زن ســــــوخت بلب ز آتــــــش غــــــم جــــــان پروانــــــه بســــــوخت جـــــان قمـــــری از تـــــب شـــــوقش گـــــداخت

ـــــــون شکســـــــت ـــــــب غـــــــم دل مجن از نهیـــــــــــود ـــــــــــق رب ـــــــــــربو ارام از دل وام ص

۱۷۲

از لــــب یوســــف چــــو شــــکر خنــــده کــــردـــــد زلیخـــــا را شـــــکر ـــــن عجـــــب کـــــه ب وی قــــــوت اخــــــوان از لــــــبش زهــــــراب بــــــود بــــــــاز آن یعقــــــــوب زان لعــــــــل شــــــــکرــــــــت ــــــــهوانی گرف ــــــــام ش ــــــــا ج آن زلیخــــــت ــــــق پوس ــــــود از عش ــــــت ب آن زلیخامســــــــــــه گفــــــــــــت ــــــــــــا را معاذالل آن زلیخ آری آری عصـــــــــــــــــمت پیغمـــــــــــــــــربی چشمشــان پــاک اســت و دلشــان پــاک پــاکــــــــوده شــــــــهوات نیســــــــت عشقشــــــــان آل لحظــــــه لحظــــــه لمعــــــه لمعــــــه در وجــــــود

فزایــــــــــد مســــــــــتمر و بــــــــــر دواممــــــــــیـــــــه ســـــــوز ـــــــاز خان ـــــــک عشـــــــق ترکت لیــــــــک شــــــــر ــــــــان زد ی ردر زلیخــــــــا آنچن آتـــــــش عشـــــــق آنچنـــــــانش برفروخـــــــت تفرقــــــــه از جــــــــان او بربســــــــت رخــــــــت هـــــم واحـــــد شـــــد همـــــوم فـــــوج فـــــوج آن مجــــــــاز شــــــــراحقیقت شــــــــد قــــــــرین

انـــــــــدالمجـــــــــاز قنطـــــــــره زان گفتـــــــــهــــــور اســــــت ای عشــــــیق قنطــــــره بهــــــر عبــــــــی ــــــــور جل ــــــــۀ ن ــــــــت آین ــــــــاد جان ب

آن زلیخــــــا را بــــــه عشــــــقش بنــــــده کــــــردـــــــخ ـــــــل تل ـــــــوان زحنظ ـــــــودبر اخ ـــــــرب ت

ــــــود ــــــاب ب ــــــد ن ــــــو قن ــــــا را چ وان زلیخ ع دگــــــــرنوشــــــــید از نــــــــوبــــــــاده مــــــــی

پـــــــري کنعـــــــان جـــــــام ربـــــــانی گرفـــــــتــــود از عشــــق دوســــت ــــري کنعــــان مســــت ب پ پـــــــــري را ذوعلـــــــــم و علمنـــــــــاه گفـــــــــتـــــــری ـــــــر ب ـــــــاء و از منک ـــــــت از فحش هســــــاک ــــــور حــــــق شــــــد تابن جانشــــــان از نـــــــت ـــــــات نیس ـــــــان در عرصـــــــه آف حسنش

ــــی ــــابش م ــــق ب ــــف عش ــــن یوس ــــزودحس ف هــــــم چنــــــني پیوســــــته تــــــا یــــــوم القیــــــام تــــــــن گــــــــداز جــــــــان نــــــــواز دلفــــــــروز

ت زان زیـــــر و زبـــــرکـــــه وجـــــودش گشـــــــــی شــــهوت و حرصــــش بســــوخت کــــه بکل جمـــع گشـــت از عشـــق ســـرکش ســـوز ســـختـــــوج ـــــوج م ـــــوم م ـــــد غم ـــــد ش ـــــم واح غـــــــــني ـــــــــم المع ـــــــــه نع ـــــــــق ان از دم عش

انــــــددر ایــــــن معنــــــی بزرگــــــان ســــــفتهـــــق ـــــو بشـــــناس ای رفی معـــــرب از مســـــکن تـــــــــی ـــــــــور عل ـــــــــادت از ن ـــــــــور ب دل من

مراسله منظومه مرحبـــــــــــــا ای عاشـــــــــــــقان باوفـــــــــــــا

ذوفنـــــــــــــونمرحبـــــــــــــا دیوانگـــــــــــــان مرحبـــــــــــا روشـــــــــــن دالن صـــــــــــاف دلـــــــان ـــــــاد ج ـــــــدگان ش ـــــــم دی ـــــــذا غ حب حبــــــــــــذا مستســــــــــــقیان جــــــــــــام ذوقـــــــــق ـــــــــمع عش ـــــــــان ش ـــــــــذا پروانگ حب

ــــــــی ــــــــدان ب ــــــــام ونشــــــــانوه وه ای رن ن وه وه ای شــــــــــــــــوریدگان هوشــــــــــــــــیارـــــــــــــــــــــــــــــــقیان درد درد وه وه ای مستس خــــــه خــــــه ای مستســــــقیان بــــــوی جــــــان خـــــــه خـــــــه ای لبیـــــــک گویـــــــان حـــــــرمــــــرین ــــــیار آف ــــــتان هش ــــــه ای مس ــــــه خ خ

ـــــــته دلصـــــــد ـــــــته اشکس ـــــــالم از خس ســــــرده جــــــان ــــــردۀ افس صــــــد ســــــالم از مـــــم ـــــر ز غ ـــــت پ ـــــريه بخ ـــــالم ازت صـــــد س التحیــــــــــــــه ای رفیقــــــــــــــان ســــــــــــــبیل

مرحبـــــــــا ای صـــــــــوفیان بـــــــــا صـــــــــفا ـــــــــــــون ـــــــــــــا دانشـــــــــــــوران ذوجن مرحب

رســـــــــــتگان از آب و گـــــــــــلمرحبـــــــــــا وا حبـــــــــذا خـــــــــرم دالن غـــــــــم نشـــــــــانـــــــــب تشـــــــــنگان کـــــــــام ذوق ـــــــــذا ل حبـــــــــق ـــــــــع عش ـــــــــفتگان جم ـــــــــذا آش حبــــــان ــــــی کــــــام و زب ــــــان ب ای ســــــخن گویــــــــــــه شــــــــــــعار ــــــــــــدان دیوان ای خردمن

ـــــه بـــــا هـــــم جمـــــع و از اغ ـــــاجمل ر فـــــردی طایفــــــــان و عاکفــــــــان کــــــــوی جــــــــانـــــه صـــــنم ـــــان و در خرق ـــــکن خوی ـــــت ش ب بیخـــــــــرب از خـــــــــود خـــــــــربدار آفـــــــــرین

یشــــــــه متصــــــــلبــــــــر شــــــــما بــــــــادا هم بــــــــر شــــــــما بــــــــادا موبــــــــد جــــــــاودان بــــــــر شــــــــما بــــــــادا مــــــــدام و دمبــــــــدم مـــــــــن ضـــــــــعیف مســـــــــتعني مســـــــــتقیل

۱۷۳

ــــــــــــــه ــــــــــــــريالتحی ای شــــــــــــــفیعان ظه التحیــــــــــــــه ای عشــــــــــــــیقان بجــــــــــــــد العجـــــــل فـــــــی قطـــــــع فیفـــــــار الطریـــــــقـــــــداء الســـــــبیل ـــــــی طـــــــی بی العجـــــــل فـــــه ـــــن حاضـــــرت ب ـــــر م ـــــی ذک العجـــــل ف

ــــــ ــــــثم اعت ــــــی ل ب الحضــــــوراســــــارعوا فــــــ ــــــی ف ــــــوبســــــارعوا ف ــــــواب القل تح اب

ــــــوع ــــــال القن ــــــیس یرم ــــــی ل ــــــارعوا ف ســــــــاس الطهــــــــور ــــــــاقی ادرک ــــــــا الس ایهـــــاک ـــــري پ ـــــش غ ـــــس نق ـــــود از رج دل شـــــــــرنم ىل وجـــــــــد ـــــــــرب ت ـــــــــا المط ایهــــــذوق ــــــن ب ــــــم م ــــــو کــــــه مشــــــتاقانه ای بـــــوند ـــــق ش ـــــا رون ـــــه ب ـــــل جمل ـــــا سالس تــــه چــــو دل گشــــتم خــــراب شــــد ســــخن کوت

مــــــــــن فقــــــــــري مســــــــــتکني مســــــــــتجري مــــــــــن عشــــــــــیق مســــــــــتعد مســــــــــتمد خــــــاب مــــــن مــــــن ســــــکره الیســــــتفیق حـــــــل مـــــــن مـــــــن ذنبـــــــه الیســـــــتقیلــــــــه الینتبــــــــه ــــــــن مــــــــن نوم ــــــــام م هـــــــــــــرور ـــــــــــــواب الس ـــــــــــــاح اب انهامفتـــــــــواع الکـــــــــروب ـــــــــاف ان ـــــــــا کش انه

ـــــــــوار الخشـــــــــوعانهـــــــــا مشـــــــــکواة ان تــــــــا فزایـــــــــد در دلــــــــم ذوق حضـــــــــور دل شـــــــــود از نـــــــــور یـــــــــارم تابنـــــــــاکــــــع وعــــــد ــــــق الوجــــــد الترج ــــــن طری ع از زبــــــــان دل نویســــــــم حــــــــرف شــــــــوق مســـــتحقان جملـــــه مســـــت حـــــق شـــــوند خــــــتم شــــــد واللـــــــه اعلــــــم بالصـــــــواب

تم نوره العلی )جناب نور علیشاه(مثنوی در جواب مراسله حضرت شاهی ظل اللهی ــــــــــ ــــــــــاغ وف ــــــــــا زان نفحــــــــــه ب امرحبـــــــدس ـــــــۀ روح الق ـــــــه نفح ـــــــه نفح وه چــــــــی ــــــــده زو آدم ــــــــم صلصــــــــاىل ش جســـــــــالم ـــــــــرد و س ـــــــــراهیم ازو ب ـــــــــار اب ن بــــــوی یوســــــف آمــــــد از ایــــــن پــــــريهن حبــــــــــذا زان لمعــــــــــۀ نــــــــــور جمــــــــــالــــــور او ــــــبس از ن ــــــک ق ــــــی ی ــــــار موس نـــــاین وادی رســـــید موســـــی جـــــان چـــــون بــــــــــاز ــــــــــت وز مج ــــــــــت از دار حقیق رس عاشـــــــقان را هـــــــر دو عـــــــالم قیـــــــد و دام

وىل بـــــــــــودفـــــــــــارغ از اخـــــــــــری و از ا کیســــــــت مــــــــوال آنکــــــــه آزادت کنــــــــد« زان ســــــــبب پیغمـــــــــرب بـــــــــا اجتهـــــــــاد«ـــوىل و دوســـت« ـــنم م ـــر کـــس را م ـــت ه گفــــــــد« ــــــــان شــــــــادی کنی ای گــــــــروه مؤمنــم گــل اســت« ــد ه ــه روی ــا ک ــر ج شــاخ گــل ه

نـــــــــــــور او روح و تـــــــــــــن آدم بـــــــــــــودـــــــی اســـــــت ـــــــور عل ـــــــا ن رهنمـــــــای اولی نیــــــت ایــــــن گــــــل ضــــــمري انبیــــــا اســــــت نـــور احمـــد خـــود یقــــني نـــور علـــی اســــت

ــــو« ر او در یمــــن و یســــر و تحــــت و فــــوقنـــــت ـــــی اس ـــــام عل ـــــني ن ـــــوح جب ـــــت ل زینـــــــــــــــــداً صـــــــــــــــــارت االوراد ورداً واح

ــــــــفا ــــــــدق و ص ــــــــن ص ــــــــده از گلش کام اســــــــتقطس فــــــــوق کــــــــل االســــــــتقطس حامــــــــــل روح اللــــــــــه از وی مریمــــــــــیـــــــکفام ـــــــده مش ـــــــف آم ـــــــیص یوس زوقم بـــــــوی رحمـــــــن آیـــــــد از ســـــــوی یمـــــــن لمعـــــــة مـــــــن نـــــــور ســـــــبحان الجـــــــالل طـــــــــور ایمـــــــــن یکقـــــــــدم از طـــــــــور او یدفــــــــاخلع النعلــــــــني بگــــــــوش دل شــــــــن

خلــــــع نعلــــــني اســــــت واجــــــب در نمــــــازـــــر دو حـــــرام ـــــر جانشـــــان ه ـــــن و ب ـــــر ت بـــــــود ـــــــوال ب ـــــــب م ـــــــه را رو جان ـــــــر ک ه »بنـــــــــد رقیـــــــــت ز پایـــــــــت واکنـــــــــدــــــاد ــــــی مــــــوىل نه ــــــام خــــــود و آن عل »ن »ابـــــن عـــــم مـــــن علـــــی مـــــوالی اوســـــتــــــد ــــــن آزادی کنی ــــــرو و سوس ــــــو س »همچ »خــم مــل هرجــا کــه جوشــد هــم مــل اســتـــــــــود نـــــــــور او جـــــــــان و دل خـــــــــاتم ب

ـــــــ ـــــــی اســـــــتپیشـــــــوای اتقی ـــــــور عل ا نــــــل درون اصــــــفیا اســــــت ــــــن م ــــــع ای منب مفــــــرتق دیــــــدن ز عــــــني احــــــوىل اســــــتـــوق ـــاج و ط ـــون ت ـــردنم چ ـــر گ ـــر و ب ـــر س »ب

ـــان ن ـــرز ج ـــح ـــتق ـــی اس ـــام عل ـــني ن ش نگ عــــــــادت االحــــــــوال حــــــــاالً ســــــــرمدا

۱۷۴

تافـــــــت بـــــــر مـــــــا پرتـــــــو خـــــــالق مـــــــاــــــــــرون ــــــــــدازه ب ــــــــــا ز ان ــــــــــاج م احتیــــــت ذوق ــــــفی را نیس ــــــیم فلس ــــــون حک چ یـــــــا بـــــــرای دور بـــــــاش فهـــــــم عـــــــام الو ال عشـــــــــــاق ا کـــــــــــو دور بـــــــــــاش

هــــــــا را فــــــــیض خــــــــاص آفتــــــــابذرهـــــه ملحـــــق شـــــدنذره ـــــا خـــــور هم ـــــا ب دهـــــــتذره ـــــــق از خورشـــــــید یاف ـــــــا کورون ه

ــــد ــــر خورشــــید ش خــــود صــــفاتش ســــر بس

مـــــــا بـــــــاو محتـــــــاج و او مشـــــــتاق مـــــــا اشـــــــتیاق او بـــــــرون از چنـــــــد و چـــــــونــــــابش وصــــــف ذوق ــــــد نفــــــی از جن میکن ممیکنــــــــــد تنزیــــــــــه قــــــــــدوس ســــــــــالــــاش ــــیش خــــور همچــــون خف نیســــت ذره پ

ــــــابکشــــــاند مــــــیمــــــی ــــــرد تــــــا آنجن ب بــــس لطیــــف و خــــوب و بــــارونق شــــدند ذرگـــــی بگذاشـــــت ســـــوی خـــــور شـــــتافت

بلکـــــه ذاتـــــش ســـــر بســـــر خورشـــــید شـــــد

تافــــــت نــــــور ذات او بــــــر خــــــاص و عــــــامــــــــالمذره ــــــــد زو والس ــــــــید ش ــــــــا خورش ه

ــــــــــاد صــــــــــبا ــــــــــۀ ب ــــــــــا ای نفح مرحب ســــــــوی بلبــــــــل از گــــــــل آوردی خــــــــرب

ســــــت دانــــــی ای صــــــباحالــــــت گــــــل چی اینفحــــــــــۀ گــــــــــل بهــــــــــر مــــــــــا آورده

بلــــبلم مـــــن بـــــوی گــــل نســـــبت بـــــه مـــــنــــــیس ــــــانی ل ــــــل ف ــــــا بلب ــــــل ب ــــــوی گ ب آن دم رحمـــــــــن کـــــــــه آمـــــــــد از یمـــــــــن همچــــــــو بلبــــــــل کــــــــز دم بــــــــاد صــــــــبا نـــــــه همـــــــني بـــــــوی گـــــــل آوردی دگـــــــر یــــــــک ورق از دفــــــــرت گــــــــل بهــــــــر دل یــــــک ورق از دفــــــرت گــــــل بهــــــر جــــــانــــــــر روح ــــــــرت گــــــــل به ــــــــک ورق از دف ی

ـــــــــوذج ـــــــــن ورق آنم ـــــــــودای ـــــــــرت ب دفـــــــرتدان ورق ـــــــه دف ـــــــبت ب ـــــــن ورق نس ایــــــــری ــــــــد ورق چــــــــون بنگ آم صــــــــورتاً ــــــت ــــــر اس ــــــدر منظ ــــــائی ان ــــــه را بین هرکـــــــد ـــــــل آن ورق چـــــــون بنگری ـــــــم بلب چشـــــــود ـــــــار ب ـــــــش خـــــــرب از ک ـــــــی را ک بلبلـــــــزبني ـــــــد تی ـــــــر ب ـــــــش نظ ـــــــی را ک بلبلـــــــی را کـــــــش نظـــــــر بـــــــد مســـــــتقیم بلبلــــــــــــد ــــــــــــرارها اندوختن ــــــــــــبالن کاس بل بلبالنـــــــــی کـــــــــاینچنني گویـــــــــا شـــــــــدند

ــــــــی ــــــــدند بلبالن ــــــــاطق ش ــــــــاینچنني ن کـــــــدلیب ـــــــا عن ـــــــد رعن دفـــــــرت گـــــــل خوان نقــــــش آن دفــــــرت بــــــه لــــــوح دل نوشــــــت نقــــش آن دفــــرت بــــه جــــانش جــــا گرفــــتـــــــی ز شـــــــک ـــــــرت گـــــــل ب حرفهـــــــای دف ســــــطرهای صــــــفحه گــــــل شــــــطر شــــــطر

ــــــوش مرحبــــــا ــــــدی خ ــــــتان آم ــــــز گلس کـــــی ـــــو م ـــــا ت ـــــل ب ـــــت گ ـــــرحال ـــــنم دگ بی

ــــــی ــــــوی گــــــل م ــــــاب ــــــو مرحب ــــــد از ت آیــــرده ــــو ک ــــوش ب ــــه خ ــــا زان نفح ــــم م ایش

آن کنــــــد کــــــه بــــــا نبــــــی بــــــوی یمــــــنــــــس ــــــوی اوی ــــــی ب ــــــا نب ــــــد کــــــه ب آن کنـــــــــد ســـــــــلطان ز مـــــــــن مســـــــــت گردانیــــــا ــــــن را قب ــــــه ت ــــــر جــــــان جام کــــــرد ب بهــــــر جــــــانم ای نســــــیم خــــــوش خــــــربـــــــــــــدل ـــــــــــــیم معت ـــــــــــــدی ای نس آوری آوریـــــــدی ای صـــــــبا خـــــــوش ارمغـــــــان آوریــــــــــدی ای بریــــــــــد پــــــــــر فتــــــــــوح ایــــن چــــو مشــــتق اســــت و آن مصــــدر بــــودـــــــا نســـــــق ـــــــش تمـــــــام و ب ـــــــرتی دان دف تـــــــو بمعنـــــــی هســـــــت کامـــــــل دفـــــــرتیــــت ــــرت اس ــــاکش دف ــــم پ ــــود ورق در چش خ دفــــــرتی در هــــــر یکــــــی حــــــرفش بدیــــــد آن ورق مجموعـــــــــــه اســـــــــــرار بـــــــــــود آن ورق امـــــــــــــد کتـــــــــــــاب مســـــــــــــتبني

ــــــــیم آن ورق ــــــــان حک ــــــــد چــــــــو فرق آم آن ورق خواندنــــــــد و خــــــــوش آموختنــــــــدـــــا شـــــدند ـــــد و خـــــوش دان آن ورق خواندنــــدند ــــق ش ــــد و خــــوش عاش آن ورق خواندنــــکیب ــــانش ش ــــود از ج ــــر ب ــــل ب ــــق گ عش عشـــــق گـــــل بـــــا جـــــان زار خودسرشـــــتـــــت ـــــاوا گرف ـــــش م ـــــدر دل عشـــــق گـــــل ان نقـــش شـــد بـــر لـــوح جـــانش یـــک بـــه یـــک ثبـــــت شـــــد بـــــر رق ســـــرش ســـــطر ســـــطر

۱۷۵

ــــــــــــوع ورد ــــــــــــرت مجم ــــــــــــای دف فرده ظهــــــــر و بطــــــــن آن کتــــــــاب مســــــــتبني صــــــــــورت تنزیــــــــــل آن در دل نوشــــــــــت غـــــــري گـــــــل رفـــــــت از وجـــــــود او بـــــــدر

ـــ ـــرش حـــقتخـــت جـــان دان ـــد ع ی چـــه باش شــــاه گــــل دانــــی چــــه باشــــد شــــاه کــــلــــــــده ــــــــوت آم ــــــــور نب ــــــــگ گــــــــل ن رنـــــر ـــــود او مق ـــــل در وج ـــــون گ ـــــاخت چ س بلبـــــل از خـــــود گشـــــت فـــــانی در زمـــــانـــــــــان ـــــــــل شـــــــــريین زب الجـــــــــرم آن بلبـــی خـــود گـــل اســـت ـــه معن ـــل ب صـــورتش بلب چـــــون همـــــه گـــــل گشـــــته آن شـــــريین ادا عاشـــــــــقان گـــــــــل همـــــــــه عشـــــــــاق ویــــــــق ده هــــــــر جــــــــان و دل ــــــــور او رون ن

ــــــــور آمــــــــده هــــــــر ــــــــورش من کــــــــه از ن

پــــاکش فــــرد فــــردجمــــع شــــد در صــــدر در ظهـــــــور و در بطـــــــونش شـــــــد مکـــــــنيــــــت ــــــان سرش ــــــا ج ــــــل آن ب ــــــی تأوی معن شـــــاه گـــــل را تخـــــت جـــــان شـــــد مســـــتقرـــــــرتق ـــــــد مس ـــــــه جـــــــان عب جـــــــان حرن غایـــــــــت ایجـــــــــاد و ســـــــــلطان رســـــــــلــــــــده ــــــــت آم ــــــــوی گــــــــل ســــــــر والی ب صـــــــورت بلبـــــــل نهـــــــان شـــــــد از نظـــــــرـــر او را جســـم و جـــان ـــاقی م ـــه گـــل ب شـــد ب هرچـــــــه گویـــــــد گفتـــــــۀ گـــــــل باشـــــــد آن

ـــ ـــل اســـتصـــورتش جـــام اس ـــی م ت در معن بلــــــــبالن را عشــــــــق او بــــــــرده ز جــــــــا شـــــــــایقان گـــــــــل همـــــــــه مشـــــــــتاق وی فــــــیض او صــــــافی کــــــن هــــــر آب و گــــــل بـــــــــر جنـــــــــود تـــــــــن مظفـــــــــر آمـــــــــده

�ْ

معارج االعتدال عاشـــــــقان هنگـــــــام آن شـــــــد کـــــــز قلـــــــمــــــــود ــــــــن ب ــــــــی ای ــــــــوی معن ــــــــه آه ناف جــــان هــــر کــــس بــــو از ایــــن انــــوار یافــــتــــــال ــــــاغ جم ــــــش از ب ــــــان بخ ــــــۀ ج نغم

ـــــــدل دا ـــــــانرا معت ـــــــم ج ـــــــنيش ـــــــد ه ریـــــامه ـــــدالش ـــــد ز اعت ـــــرف ش ـــــر منح ای گ

اعتـــــــــدال از اتحـــــــــاد آمـــــــــد پدیـــــــــد یشــــــــــــهدالله واالمــــــــــــالک الکــــــــــــرام انــــــــــــــه الرب اال مــــــــــــــن یــــــــــــــزومــــــون ــــــکل و ل ــــــی ش ــــــاب وحــــــدت ب افتــــد ــــرت فکن ــــر کث چونکــــه وحــــدت ســــایه ب انحرافــــــــــــات ازمیــــــــــــان برخاســــــــــــتند چـــــــار ارکـــــــان چـــــــون بهـــــــم آویختنـــــــد بعـــــــد وضــــــــدیت ز خـــــــود بگذاشــــــــتند

شــــــــدند صــــــــوفیان صــــــــافی از کثــــــــرتـــــم و جـــــور رخـــــت بربســـــت انحـــــراف ظلــــــــت ــــــــدن اس ــــــــدال مع ــــــــور اول اعت ط لعلهــــــــا یاقوتهــــــــا زیــــــــن کــــــــان بــــــــودــــــــــات ــــــــــدال نابت ــــــــــانی اعت طــــــــــور ثــــــــــرتن ــــــــــان و ورد و نس ــــــــــنبل و ریح س ســـــــیب و آبـــــــی و انـــــــار خـــــــوش لقـــــــا طــــــــور ثالــــــــث اعتــــــــدال ذی الحیــــــــات

ــــــکدم ــــــای مش ــــــس رشــــــحه ه ــــــزدم پ ریــــــود ــــــه ز نافــــــه چــــــني ب شــــــم جــــــانرا ب جملــــــه گلهــــــای چمــــــن را خــــــار یافــــــت میــــــــوزد خــــــــوش باکمــــــــال اعتــــــــدالـــــــني ـــــــدالش را ره ـــــــد اعت ـــــــه آئی ـــــــو ک ب اعتــــــــــــدالش را نیابــــــــــــد ز اعــــــــــــتالل شــــــد عــــــدالت ظــــــل وحــــــدت ایوحیــــــدــــــام ــــــد العظ ــــــم و المج ــــــل العل ــــــم اه شـــــــــوم ـــــــــدل یق ـــــــــذی التقســـــــــطو الع ال

ـــــــر ذرات کـــــــونســـــــایه ـــــــد ب ـــــــا افکن هـــــــــد ـــــــــات نژن ـــــــــد انحراف ـــــــــدل ش معتـــــــــتند ـــــــــدال آراس ـــــــــوی اعت ـــــــــار س چ بعـــــــــد بشکســـــــــنت بهـــــــــم آمیختنـــــــــدــــــــم برداشــــــــتند ــــــــرب و جنســــــــیت به ق عاشــــــــــــقانه رو بوحــــــــــــدت آمدنــــــــــــد

گـــــر شـــــد اعتـــــدال طـــــور طـــــورجلـــــوه ت او را روزن اســــــتکــــــه بســــــوی وحــــــد

لؤلـــــــؤ مرجـــــــان از ایـــــــن عمـــــــان بـــــــود ذی الفـــــــــروع و االصـــــــــول الثابتـــــــــات

ـــــوه ـــــنجل ـــــا چم ـــــن زیب ـــــته از ای ـــــر گش گ ســـــــــر بـــــــــر آورده از ایـــــــــن بستانســـــــــرا ذی المشـــــــاعر و القــــــــوی و المــــــــدرکات

۱۷۶

ـــــا ســـــمع و بصـــــر ـــــس ب شـــــم و ذوق و لمــــــب ــــــال بوالعج ــــــظ و آن خی ــــــم و حف فه

ـــــــــده ا ـــــــــوب آم ـــــــــاه مرک ـــــــــال راگ بط مـــــــــــن منافعهـــــــــــا انـــــــــــاس تنتفـــــــــــع باشــــــــه و شــــــــاهني عقــــــــاب و شــــــــاهبازــــــوا ــــــاز و ن ــــــن س ــــــل از ای طــــــوطی و بلبــــــــول ــــــــدال ذی العق ــــــــع اعت ــــــــور راب ط اختیـــــــار آن ســـــــه طـــــــور انـــــــدر کفـــــــشــــــــده ــــــــرو دوش آم ــــــــب ب ــــــــدنش زی معــــــوان، مــــــاکلش گــــــه مشــــــربش گــــــاه حیــق خــوش عقــل و نطــق و حســن صــورت و خل اعتبـــــــــــارات و صـــــــــــناعات عجیـــــــــــب

و هندســـــــــــه از طبیعـــــــــــی و حســـــــــــابـــــــــوش و از حـــــــــرف از خطـــــــــوط و ازنقـــــــــق از او ـــــــــز از او تحقی ـــــــــه را تمیی جمل گلرخـــــــان ســـــــرو قـــــــد خـــــــوش خـــــــرامــــــوش ســــــخن ــــــاعران خــــــوش ادای خ شــــــــدال العاشــــــــقني طــــــــور خــــــــامس اعتــــــــــده ــــــــــت ام ــــــــــور والی ــــــــــام آن ط ن آن چنانکــــــــه ایــــــــن دو بیــــــــت مولــــــــوی

غـــري فهـــم و جـــان کـــه درگـــاو و خـــر اســـت«ـــــــی« ـــــــان آدم ـــــــل و ج ـــــــري عق ـــــــاز غ ب

ق ایــــــن طــــــور آمــــــدهنــــــام انســــــان حــــــــــــــــر ــــــــــی دادگ ــــــــــر ح ــــــــــز دوام ذک ک کــــــــردم ایشــــــــانرا نفــــــــر زان روی نــــــــام بـــــــــا خـــــــــدا مســـــــــتأنس و مســـــــــتأنفند

ـــــــینه ـــــــویس ـــــــر ماس ـــــــته ز فک ـــــــا شس هــــــــاک ــــــــر پ ــــــــا صــــــــیقل زده از ذک قلبه خواجــــــه جــــــام بــــــاقی از ســــــاقی غیــــــبــــــــور ــــــــزم حض ــــــــیده در ب ــــــــا نوش جامه کنـــــده از ســـــر دلـــــق نـــــه تـــــوی فلـــــک روحشــــــان شــــــد معتــــــدل دلشــــــان ســــــلیم

ـــــــــرط ا ـــــــــل ز ف ـــــــــانب ـــــــــدال جانش عتـــــــــا ذاتشـــــــــان قســـــــــطاس قســـــــــط کربیــــــــــــان ــــــــــــی در شانش ــــــــــــتقامت آیت اســـــده ـــــرق ام ـــــد غ ـــــر اح ـــــه در بح ـــــس ک ب رشــــــحه رشــــــحه قطــــــره قطــــــره اعتــــــدال اعتــــــــداالت اســــــــت ظــــــــل ذاتشــــــــانــــه همــــني جانشــــان شــــده قســــط و ســــوی ن

یافتـــــــــــه از حـــــــــــی فـــــــــــرد دادگـــــــــــر استفاضـــــــــــه کـــــــــــرده از رب الســـــــــــببـــــــال را ـــــــر اثق ـــــــته م ـــــــل گش ـــــــاه حام گـــــــــن مشـــــــــاربها عطـــــــــاش ترتضـــــــــع م

فتــــــــه زیــــــــن مرتبــــــــه مــــــــان ترکتــــــــازیاـــــــــــــرا ـــــــــــــاگر و دستانس ـــــــــــــده خنی آم تــــــــاج کرمنــــــــاش بــــــــر فــــــــرق قبــــــــولـــفش ـــزب وصـــف ص ـــزب ح ـــابع ح ـــه ت جمل هــــــــم نبــــــــاتش مایــــــــه نــــــــوش آمــــــــده

ــــــاه ــــــرکبش گ ــــــه م ــــــش گ ــــــته محمل گشــــــنج و شــــــش ــــــاز پ حــــــل و عقــــــد و امتی اخرتاعـــــــــــات و درایـــــــــــات غریـــــــــــبـــــــه ـــــــه و مدرس ـــــــب و فق ـــــــوم و ط وز نجـــــــــــرف ـــــــــــدایع وز ط ـــــــــــنایع وز ب از ص

ـــــــ ـــــــه را تش خیص از او تـــــــدقیق از اوجملــــــام ــــــار و قی ــــــه رفت ــــــاحت ب ــــــدرین س ان ایــــــــن بریشــــــــم را شــــــــده مضــــــــراب زن اعتـــــــــــــدال االولیـــــــــــــاء الصـــــــــــــادقنيــــــــــده ــــــــــت آم ــــــــــاد والی ــــــــــور ارش ط کشـــــف کـــــرد ایـــــن طـــــور را در مثنـــــویـــــل و جـــــان دیگـــــر اســـــت ـــــی را عق »آدمـــــــــی ـــــــــانی در وىل و در نب ـــــــــت ج »هســــــده ــــــور آم ــــــران ج ــــــر دیگ صــــــدق آن بــــــن نفــــــر ــــــا حــــــق ای ــــــم االنســــــند ب دایـــــرام ـــــن ک ـــــد ای ـــــق نفورن ـــــري ح ـــــه ز غ کــــــــــتنکفند ــــــــــتوحش و مس ــــــــــوا مس وز ه

ـــــــده ـــــــوادی ـــــــاک ه ـــــــه ز خاش ـــــــا رفت ه روحهـــــــا بـــــــرده بـــــــرون از آب و خـــــــاک شســـــته دامـــــان وجـــــود از شـــــک و ریـــــب در دل از شــــــــوق خــــــــدا ذوق و ســــــــرور شســــــــته یکســــــــر دفــــــــرت روح و ملــــــــک گــــــــامزن انــــــــدر صــــــــراط المســــــــتقیمــــــو صــــــراط و نــــــام کــــــن سريابشــــــان گ

خــــــــــدا سرشــــــــــان میــــــــــزان تعــــــــــدیل اعتـــــــــــــدال و اســـــــــــــتوا برهانشـــــــــــــانـــــده ـــــرق آم ـــــا ف ـــــای ت ـــــدت پ ـــــرق وح غ ریختـــــــه زایشـــــــان بـــــــر اربـــــــاب کمـــــــالـــــــان ـــــــاهر از مشکاتش ـــــــدت ظ ـــــــور وح ن جسمشـــــان هـــــم گشـــــته عـــــدل و مســـــتوی

۱۷۷

خاصـــــــــــیات جســـــــــــم از ابدانشـــــــــــانــــــــــوی ــــــــــرع مول ــــــــــه از دو مص آنچنانک

انـــــدچشمشـــــان را هـــــم ز نـــــور اسرشـــــتهـــــامآن یکـــــی کـــــرده د ـــــش خـــــوش مق ر آت

وان دگـــــر از نـــــار عشـــــقش گشـــــته گـــــرمــــاکش احمــــد اســــت ــــام پ وان یکــــی کــــه ن رفتــــــه بــــــا تــــــن بــــــر فــــــراز نــــــه فلــــــک چـــــــون فنـــــــاش از فقـــــــر پريایـــــــه شـــــــده وان دگــــر کــــه اســــم خــــاص او علــــی اســــت گـــــــر بگـــــــویم وصـــــــف جســـــــم آن ودودــــــــوی ــــــــوی مول ــــــــت از مثن ــــــــک دو بی ی تـــــــــا بـــــــــدانی ســـــــــر جســـــــــم آن وىلــــــه اســــــت ــــــر مزاجــــــی را عناصــــــر مای هــــــــات منبســــــــط ــــــــن مزاجــــــــت از جه ایـــــــان و اجـــــــزایش ســـــــخن گـــــــویم از ارکــــــزدوج ــــــنی م ــــــمای حس ــــــم اس ــــــد به شــــــم حــــــق ــــــات و حل رکــــــن خــــــاک او ثبــــــت جــــــالل ــــــارش صــــــورت نع رکــــــن ن عضــــــــــــو عضــــــــــــو او اشــــــــــــارات ازل رحمـــــــت و حکمـــــــت بهـــــــم آمیختنـــــــد فضــــــل باعــــــدل ارتبــــــاطی تــــــازه یافــــــت شـــــد علـــــو حـــــق بـــــه قـــــدرت مخـــــتلط از دو اســــــــــــم اللطیــــــــــــف و المتــــــــــــني

ـــــــني قـــــــواملطـــــــف حـــــــق پذ ـــــــه تمت رفتـــــــدر خویشـــــــنت ـــــــم ق ـــــــتم فه آنچـــــــه گفــــاش وصــــف جــــانش گــــر نویســــد خامــــه ف

ــــــــر درآ ــــــــرش گ ــــــــت س ــــــــانرنع د در بیـــــدین ـــــوا عاب ـــــون دان ـــــی الک ـــــا ف ـــــل م ک بارالهـــــــــــا حـــــــــــق جملـــــــــــه انبیـــــــــــاء هــــــم بــــــه حــــــق آن حبیــــــب مصــــــطفی هـــــــم بـــــــه حـــــــق مرتضـــــــی زوج بتـــــــولـــــــی ـــــــای ذوالعل ـــــــه حـــــــق مجتب ـــــــم ب ه هـــــــم بـــــــه حـــــــق زیـــــــن عبـــــــاد گـــــــزین

لقــــــب هــــــم بــــــه حــــــق جعفــــــر صــــــادق هـــــــم بـــــــه حـــــــق آن رضـــــــا شـــــــاه ودودــــــه حــــــق آن نقــــــی بحــــــر کــــــرم همــــــه ب هــــــم بــــــه حــــــق منتظــــــر ابــــــن الحســــــنـــــن اســـــت ـــــد ت ـــــه در قی ـــــر را ک کـــــه مظفــــــن ــــــانش درفک ــــــه ج ــــــقی ب ــــــش عش آت

ـــــان ـــــان چـــــون جانش ـــــته چشمش ـــــه گش رفتــــــوی ــــــاب را در مثن ــــــن ب ــــــرد ای ــــــتح ک ف

ـــــــته ـــــــک بگذش ـــــــا ز روح و از مل ـــــــدت انـــــرد و ســـــالم ـــــنش ب ـــــر ت ـــــش ب ـــــته آت گش

ــــــان کــــــآه ن بدســــــتش گشــــــته نــــــرمانچنـــــــــت ـــــــــرمد اس ـــــــــرآت ذات س ذات او مــــــک ــــــب مل ــــــده چــــــون قل ــــــالبش گردی ق

ســــــایه شــــــدهجســــــم او چــــــون روح بــــــیــــــت ــــــر وىل اس ــــــی و ه ــــــر نب ــــــار ه افتخ عاشـــــــقان آینـــــــد در رقـــــــص و ســــــــرودـــــــــوی بهـــــــــر شـــــــــاهد آرمـــــــــت ای معن بــــــر تــــــو گــــــردد ســــــر مخفــــــی منجلــــــی ویــــن مزاجــــت برتــــر از هــــر پایــــه اســــت وصـــــف وحـــــدت را کنـــــون شـــــده ملـــــتقط

ســــــازم ســــــر علــــــم مــــــن لــــــدنکشــــــف ــــــــد آ ــــــــزج نوام ــــــــزا ممت ــــــــان و اج ارک

ــــــــم حــــــــق ــــــــات و عل رکــــــــن آب او حیــــــال ــــــف جم ــــــت وص ــــــادش آی ــــــن ب رک جــــــــزو جــــــــزو او کتــــــــاب لــــــــم یــــــــزلـــــد ـــــاکش ریختن ـــــا کـــــه طـــــرح جســـــم پ ت مصـــــحف اســـــرار حـــــق شـــــريازه یافـــــتــــــرتبط ــــــاعد م ــــــه س ــــــد ب ــــــه ش وان یدالل آمـــــــــده آن طـــــــــني روحـــــــــانی عجـــــــــني گشـــــــــته آن بنیـــــــــان ربـــــــــانی تمـــــــــام

ــــــک شــــــمه ز ــــــود ی ــــــدن ب وصــــــف ان ب نـــــــه فلـــــــک آینـــــــد انـــــــدر ارتعــــــــاشـــــــان ـــــــل اللس ـــــــن ک ـــــــق ای اشـــــــکارا نط قـــــــــــــائمني راکعـــــــــــــني ســـــــــــــاجدین هـــــــم بـــــــه حـــــــق اولیـــــــاء و اصـــــــفیاء پیشـــــــــــوا و قائـــــــــــد اهـــــــــــل صـــــــــــفا هــــــم بــــــه حــــــق فاطمــــــه بنــــــت رســــــول هــــــــم بــــــــه حــــــــق آن شــــــــهید کــــــــربال هـــــــم بـــــــه حـــــــق بـــــــاقر علـــــــم یقـــــــني هــــــم بــــــه حــــــق کــــــاظم آن دیــــــان ربـــــود ـــــوع ج ـــــی ینب ـــــق آن تق ـــــه ح ـــــم ب ه

ق آن زکــــــی غــــــوث امــــــمهــــــم بــــــه حــــــ مهــــــــــدی غایــــــــــب امــــــــــام مــــــــــؤتمن روز و شــــب در نــــزع و انــــدر مــــردن اســــتــــــــش در فکــــــــن ــــــــدر روان شورشــــــــی ان

۱۷۸

ــــی ــــن ب ــــود ای ــــود ش ــــا ز خــــود بیخ خــــربتـــــــش ـــــــد در دل ـــــــو نمان ـــــــق ت ـــــــري عش غ ایهــــــــا الســــــــاقی ادرکــــــــاس الصــــــــبوحــــــــــالنغم ــــــــــرنم ب ــــــــــا المطــــــــــرب ت ایه

ــــــــهبای ال ــــــــامی ز ص ــــــــاقیا ج ــــــــتس س تنــــــــگ لتــــــــا بــــــــدرم پــــــــرده عقــــــــ

مطربــــــــا تحریــــــــک کــــــــن مضــــــــراب راـــــــب ـــــــوق غی ـــــــره معش ـــــــد چه ـــــــا ببین تـــــال ـــــردد در جم ـــــاهش محـــــو گ چـــــون نگ

خــــــرب گــــــردد ز قیــــــد پــــــا و ســــــربــــــیــــــــش ــــــــد از گل ــــــــو نروی غــــــــري مهــــــــر تـــــــــوح ـــــــــم ذوق فت ـــــــــد در دل ـــــــــا فزای تـــــم ـــــم و غ ـــــدد ه ـــــت بن ـــــانم رخ ـــــا زج تـــــــت ـــــــتور مس ـــــــن مس ـــــــام م ـــــــز در ک ریــــــک ــــــرده ذات الحب ــــــن پ شــــــق کــــــنم ای

ــــــن از چ ــــــواب رادور ک ــــــن خ ــــــم دل ای شـــــــب ـــــــش و صـــــــافی ز عی ـــــــاک از آالی پـــــــــال از وجـــــــــود او نمانـــــــــد جـــــــــز خی

ــــــــام ــــــــزد تم ــــــــیش برخی ــــــــال از پ وان خی او نمانـــــــــد حـــــــــق بمانـــــــــد والســـــــــالم

ـــوس ـــوی ط ـــد س ـــان روان ش ـــی از کرم شخصـــــــــر ـــــــــاه ح ـــــــــهد آن ش ـــــــــق مش در طری بــــــــود از افــــــــراط دمــــــــل بــــــــر تــــــــنش اغلـــــــــــب آن راه بـــــــــــد ریـــــــــــگ روانـــــود ـــــده ب ـــــت دی ـــــس عالم هـــــادی از ره ب

گفــت ایــن طــرف راه اســت و بــسگــاه مــی کــــــرد راه از فــــــرط الفگــــــاه گــــــم مــــــی

هـــــــــادی لــــــــــر بـــــــــود هــــــــــادی راه را کشــــیدشــــخص زائــــر بــــس مشــــقت مــــی

درد دمـــــــــل، راه گـــــــــم کـــــــــردن بهـــــــــم در ره از هــــــادی بســــــی اکــــــراه داشــــــت جانـــــــب هـــــــادی نظـــــــر مـــــــی داشـــــــتی چــــــون بــــــه مشــــــهد آمدنــــــد آن مردمــــــان همچنـــــــــان هـــــــــادی لـــــــــر تعلیمشـــــــــان

ـــــــ ـــــــز هوش ـــــــی تی ـــــــار دان ـــــــاقلیک ی عـــــــــو در ره العـــــــــالج ـــــــــیم ت ـــــــــود تعل بـــــت ـــــاه رضـــــا اس ـــــهد ش ـــــام مش ـــــن مق ای هـــــادی لـــــر نـــــه کـــــه صـــــد مهـــــدی کـــــردــــخی ــــت وس ــــی اس ــــس عل ــــامی ب ــــن مق ای کــــــــی گشــــــــاید کــــــــار از هــــــــادی لــــــــرــــــل را جــــــان مــــــن فهــــــم کــــــن رمــــــز مثــــع ــــس و طب ــــام نف ــــن مق ــــان ای ــــت کرم هس خلقهــــــــــای نفــــــــــس نافرمــــــــــان مــــــــــا

ـــــی ـــــان ب ـــــن جه ـــــان ای ـــــدارهســـــت کرم مــــــــا ــــــــدر ج ــــــــور ان ــــــــل ناس ــــــــادم ن م

ـــــول ـــــات وص ـــــت میق ـــــوس اس ـــــد ط مهشـــــــــفا ـــــــــا ص ـــــــــای ب ـــــــــیعیان و روحه ش راه طـــــــوس اســـــــت آن طریـــــــق مســـــــتبني

زائــــــــراً قربالرضــــــــا شــــــــمس الشــــــــموس ـــــــــر ـــــــــادی ل ـــــــــود آن ه ـــــــــایش ب رهنم

کــــردنش صــــعب و مشــــکل هــــم ســــواریــــــــروان ــــــــدا در او از ره ــــــــی پی ــــــــام ن گـــــود ـــــوت و ناســـــنجیده ب ـــــس مبه ـــــک ب لی

ــــی ــــاه م ــــسگ ــــه ک ــــرف نارفت ــــت آن ط گفـــــی شـــــد از عـــــني گـــــزافگـــــه مخـــــبط م

گــــــــــــــاه را گــــــــــــــاه و ناآ رهنمــــــــــــــا آـــــــــد ـــــــــادی بلی ـــــــــوی ه ـــــــــه از پهل جمل

ین هـــــــم و غـــــــمداشـــــــت زائـــــــر را قـــــــر ویـــن عجــــب کـــه خضــــر ره همـــراه داشــــت

انگاشـــــــــتیخضــــــــر را نادیـــــــــده مــــــــیـــــــــــــات خـــــــــــــدای آســـــــــــــمان از عنای

داد از پـــــــی تفهیمشـــــــانســـــــخت مـــــــی گفــــت هــــادی را کــــه تــــو بــــس جــــاهلیـــــــــاج ـــــــــان احتی ـــــــــیمم در زم چـــــــــون ت جملـــــه تعلـــــیم تـــــو اینجاهـــــا هبـــــا اســـــت بــس حقــري اســت ایــن مقــام و ســخت خــرد کــــــــــاملی بایــــــــــد معلــــــــــم ای دنــــــــــی

ـــــــی ـــــــد م ـــــــادی حـــــــرببای ـــــــدی و ه مهــــــــن ــــــــان م ــــــــه بره ــــــــابی نکت ــــــــا بی ت مشــــــهد طــــــوس آن مقــــــام عــــــني جمــــــعــــــــــا ــــــــــان م ــــــــــده کرم ــــــــــت آم در اذیـــــــوبیم در وی خـــــــوار و زار ـــــــا چـــــــو ای مــــــا ــــــدان م ــــــل و فرزن ــــــق اه ــــــت عش هســـــــول تخـــــــت ســـــــلطان رضـــــــا شـــــــاه قبـــــــــا ـــــــــارات و بق ـــــــــدر انجـــــــــا در زی انــــــن ــــــاه دی ــــــت ش ــــــان نهای ــــــدأش کرم مب

۱۷۹

ــــــــم رســــــــوم ــــــــر عــــــــالم عل ــــــــادی ل هـــــر ـــــدی کـــــرد اســـــت و هـــــم هـــــادی ل مه

ــــــ ــــــراط و تف ــــــه اف ــــــود هم ــــــدهآیط رخ م بـــــا وجـــــود ایـــــن همـــــه خـــــبط و عمـــــا

ــــــی ــــــم م ــــــوددر ره حــــــق خــــــوش معل شــــــان کــــــاین طــــــرف افــــــراط باشــــــد مؤمن

بـــــودرود غـــــاىل هـــــر کـــــه آن ســـــو مـــــیـــــــــتقیم ـــــــــتقیم مس ـــــــــراط مس ـــــــــن ص مــــــرد ــــــل ک ــــــالک را تکمی ــــــني س ــــــه هم ن عقـــــل نـــــاقص را کنـــــد میـــــزان خـــــویش

ــــــــــــوج ــــــــــــای واصــــــــــــلني را در ع اولیــــــــــوی ــــــــــوی معن ــــــــــد مول ــــــــــاه گوی گــــــني ــــــن منصــــــور آن حس ــــــد اب ــــــاه گوی گــــــفها ــــــني وص ــــــم ک ــــــادت ای قل ــــــرم ب ش

ـــــــی ـــــــاه م ـــــــدریگ ـــــــهان حی ـــــــد ش گوی گویــــــــد مهــــــــان نعمتــــــــیگــــــــاه مــــــــیــــــی ــــــابع شــــــویدگــــــاه م ــــــرا ت ــــــد م گوی

تعلیمتـــــــان فـــــــیض و ادب مـــــــن دهـــــــم همچــــــــو آن هــــــــادی لــــــــر افســــــــرده دلـــــــد ـــــــه ترن ـــــــر ابل صـــــــد ره از هـــــــادی ل هــــــادی لــــــر بــــــد بــــــه کرمــــــان مردکــــــیــــود ــــده ب ــــاقص دی ــــوح و ن گرچــــه ســــاده ل کــــــابن موســــــی بوالحســــــن شــــــاه رضــــــا

شــــد ز کرمــــان ســــوی طــــوسبارهــــا مــــیــــــز و اضــــــطرار ــــــر و عج ــــــود فق ــــــا وج بــــــر و حــــــرج ــــــا همــــــه فق ــــــر ب هــــــادی ل

شـــــــتافتیآنچنانکـــــــه هـــــــادی آن ره مــــــــــــــوف ـــــــدود و مخ ـــــــود مس ـــــــب ب راه اغل

ـــــــی ـــــــس م ـــــــالها ب ـــــــا و س ـــــــدیقرنه ش رفتنــــــد قــــــومی گــــــاه گــــــاهگرچــــــه مــــــی

ــــــش ــــــش و ف ــــــراق و ک ــــــا طمط ــــــالم ب عـــــــار ـــــــاه و اعتب ـــــــال و ج ـــــــا م ـــــــاجر ب تــــــــــدر ــــــــــک زادگــــــــــان مقت ــــــــــۀ ب جملـــــــاس ـــــــطالس اس ـــــــان رس ـــــــفا فهم آن شــــــــــــا ورع ان زهــــــــــــادت پیشــــــــــــگان بـــــــب ـــــــم لبی ـــــــب و ه ـــــــان ادی ـــــــز فهم تیـــــــار رفـــــــت او بارهـــــــا هـــــــر کســـــــی یکب کـــــــافر نفـــــــس مظفـــــــر هـــــــم نرفـــــــتـــــا ـــــلطان م ـــــن س ـــــاه دی ـــــی ش ـــــابن موس ی

ــــــوم ــــــر العل ــــــده بح ــــــامش ش ــــــاهلی ن ج و هـــــــادی حـــــــرخـــــــرب از مهـــــــدی بـــــــی

ــــــده ــــــیط آم ــــــیس و تخل خــــــود همــــــه تلب زنــــــد هــــــر دم صــــــالرهــــــروان را مــــــی

ــــــم مــــــی شــــــودرهــــــروان را حــــــوش مکل وان طــــــــرف تفــــــــریط باشــــــــد موقنــــــــان

رود تـــــاىل بـــــودهـــــر کـــــه ایـــــن ســـــو مـــــیـــــامن ره رود رســـــت از جحـــــیم ـــــر کـــــه ب هـــــرد ـــــدیل ک ـــــم تع واصـــــالن را جـــــرح و ه ســـــاخته قســـــطاس خـــــود برهـــــان خـــــویشــــ ــــزان ک ــــدین می ــــنجد ب ــــی س جخــــوش هم بــــــــود ســــــــنی مضــــــــل بــــــــس غــــــــوی همچـــــو فرعـــــون کـــــرد آن دعـــــوی شـــــنيــــــــــان آی ز مــــــــــردان خــــــــــدا بــــــــــر زبـــــــــری ـــــــــق حـــــــــق ب ـــــــــد و از طری غالین عارینـــــــــــد از فرضـــــــــــی و از ســـــــــــنتیــــــــد تــــــــا زبــــــــدعت وز ضــــــــاللت وارهی مـــــــن کـــــــنم تفهیمتـــــــان جـــــــد و طلـــــــب صــــــــورتاً هــــــــادی و در معنــــــــی مضــــــــل زانکــــه هــــادی گــــاو بــــود ایشــــان خرنــــد هــــــم چشــــــیده گرمکــــــی هــــــم ســــــردکی

ــــــک جــــــا ــــــده بــــــودلی نش اینقــــــدر فهمیــــــــا ــــــــس نفعه ــــــــارت باشــــــــدش ب در زی

ـــــــــی ـــــــــاه را م ـــــــــتان ش ـــــــــوسآس داد ب عــــــزم مشــــــهد داشــــــت محکــــــم اســــــتوار بـــــر رخـــــش بگشـــــاده بـــــد بـــــاب الفـــــرجــــــت ــــــان بیاف ــــــردم کرم ــــــی از م ــــــم کس ک هـــــــادی لـــــــر بـــــــود در رفـــــــنت شـــــــعوف کــــــم کــــــس از کرمانیــــــان شــــــد مشــــــهدی لیــــک چــــون هــــادی کســــی کــــم رفــــت راه

چـــشنــه چــو هـــادی شــد ایــن خـــوان طعــم ــــــره ــــــادی به ــــــه چــــــو ه ــــــزارن ور از آن م

نـــــه چـــــو هـــــادی گشـــــته در رفـــــنت مصـــــر جملگــــــی محــــــروم و هــــــادی اوشــــــناس نــــه چــــو هــــادی بودشــــان شــــوق و هلــــعــــان نصــــیب ــــد زیارتش ــــو هــــادی ش ــــه چ نــــــــک دفعــــــــه او تکرارهــــــــا از کســــــــان ی نــــــــه مکــــــــرر نــــــــامکرر هــــــــم نرفــــــــتــــــان مــــــا ــــــا ایم ــــــن و ب ــــــا دی ــــــرور ب س

۱۸۰

ه بـــــــــدهراز گـــــــــرم ایـــــــــن رو ســـــــــیه را گرچــــــه در ظــــــاهر بــــــه درگــــــاه قبــــــولــــــو ــــــام ت ــــــوی وی ز انع ــــــد س ــــــک آم لیـــــــته ـــــــه وارس ـــــــت ش ـــــــف دس ـــــــر ک ایب

ای از ســـــــــنبل گیســـــــــوی تـــــــــونفحـــــــــه ای از جــــــام فــــــیض عــــــام تــــــوجرعــــــهـــــــه ـــــــولمع ـــــــا اشـــــــراق ت ای از وجـــــــه ب

ر داردائمـــــش زان لمعـــــه جـــــان پـــــر نـــــو

ره ســـــــــوی تقبیـــــــــل ان درگـــــــــه بـــــــــده ظلـــــوم و ایـــــن جهـــــول ره نـــــدادی ایـــــن

هـــــم رســـــل هـــــم نامـــــه هـــــم پیغـــــام تـــــوــــــــــــاغ نوگلدســــــــــــته ــــــــــــدش از ب ایام

بـــــر دمـــــاغ جـــــانش خـــــورد از کـــــوی تـــــوــــــــو ــــــــویش ریخــــــــت از اکــــــــرام ت در گل بـــــــر دلـــــــش تابیـــــــد از اشـــــــفاق تـــــــوــــــــــانش دور دار ــــــــــت ز ج ــــــــــت ظلم آف

�ْ

فی الرتغیب علی خدمت استاد ای ســـــــــــــالک راه حـــــــــــــق تعـــــــــــــاىل خـــــــواهی کـــــــه رســـــــی بـــــــاوج رفعـــــــت

ـــــــو ـــــــه ب ـــــــدمت چ ـــــــريخ ـــــــت پ د اطاع در ســــــــــایه پــــــــــري بــــــــــاش ســــــــــاکن امـــــــــارگی اســـــــــت نفـــــــــس را خـــــــــوــــــــــو ــــــــــوم ل ــــــــــه ل ــــــــــذرفت هرانک ماپ

ـــــــــب ـــــــــی الری ـــــــــروش وح ـــــــــام س الهـــــــــــــی ـــــــــــــیدی و رب ـــــــــــــی و س ارحمن خــــــــدمت نــــــــه ز احتیــــــــاج پرياســــــــت پــــــــري اســــــــت بحــــــــق غنــــــــی مطلــــــــق آن کــــــس کــــــه غنــــــای او ز حــــــق اســــــتــــــدیر اســــــت ــــــدرتش ق آنکــــــس کــــــه ز قــــــاج ــــــت محت ــــــدمت اس ــــــده بخ ــــــل بن ب رجـــــــان کـــــــن بحضـــــــور حـــــــق منـــــــو تـــــــا ظـــــــاهر و بـــــــاطن تـــــــو مشـــــــغولــــــــــام صــــــــــدق عــــــــــادل ــــــــــول ام از ق ارکـــــــــــان لســـــــــــان بـــــــــــدل موافـــــــــــق اقــــــــــرار لســــــــــان عمــــــــــل بارکــــــــــانـــــــو عـــــــادل گـــــــر هســـــــت دو شـــــــاهد ت ور هســــــــت دو شــــــــاهد تــــــــو مجــــــــروحـــــــــدل ـــــــــت ای ـــــــــک وجـــــــــود تس در ملــــــــــد پــــــــــري تعــــــــــدیل شــــــــــهودت ارکن وز جــــــــــــرح شــــــــــــهودت ار بــــــــــــزد دم

رفعــــــــــت طلــــــــــب مقــــــــــام اعلــــــــــی ــــــــــن خــــــــــدمت ــــــــــر بحس ــــــــــد کم بربن

ـــــــ ـــــــو چیس ـــــــدبري ت ـــــــدبريت ـــــــرک ت ت ت کــــــــز فتنــــــــه نفــــــــس گــــــــردی ایمــــــــنــــــــــــــت او ــــــــــــــامور کــــــــــــــنش بطاع مـــــــــــــتش و رام ـــــــــــــع گش ـــــــــــــاره مطی امــــــــــب ــــــــــالم غی ــــــــــدلش ز ع ــــــــــد ب آمـــــــــــــــی ـــــــــــــــئن قلب ـــــــــــــــوالی لیطم مـــــت ـــــدیر اس ـــــم ق ـــــی و ه ـــــه غن ـــــرو ک زان حــــــــق مصــــــــدر و ذات پــــــــري مشــــــــتقـــــــت ـــــــرتق اس ـــــــد مس ـــــــد عب ـــــــی فاق ک محتـــــــاج کجـــــــا بهـــــــر فقـــــــري اســـــــت چـــــه خـــــاک نشـــــني چـــــه صـــــاحب تـــــاجــــــــــخر ــــــــــاعتش مس ــــــــــن باط ــــــــــن ک ت

ــــــــــردد ــــــــــزولگ ــــــــــري مع ــــــــــدا زغ بخــــــــــدل ــــــــــت ای ــــــــــام چیس ــــــــــان تم ایمــــــــل صــــــــادق ــــــــول و فع ــــــــد دل و ق عقـــــــــــــــــــاد دل دان ـــــــــــــــــــاهد اعتق دو شـــــــــدۀ دل ـــــــــرا عقی ـــــــــت ت ـــــــــدق اس ص عقــــــــد دل تســــــــت کــــــــذب و مقــــــــدوحـــــــــــانی شـــــــــــیخ امـــــــــــام عـــــــــــادل رب صـــــــــادق نفســـــــــی و عـــــــــدل تخمـــــــــريــــــــافهم ــــــــود ف ــــــــو نم ــــــــو بت ــــــــذب ت ک

و نیز در خدمت خـــــــدمت اثـــــــر صـــــــفای جـــــــان اســـــــت آنکــــــس کــــــه دلــــــش بدوســــــت پیوســــــت

جنـــــــــــبش دســـــــــــت حـــــــــــال دل داناز ـــــت ـــــور اس ـــــت از حضـــــور ن ـــــون در دل چ

طاعـــــــت خـــــــرب لقـــــــای جـــــــان اســـــــت ـــــت ـــــد دس ـــــی کش ـــــت ک ـــــدمت دوس از خ از فعــــــــــــل بــــــــــــدن فعــــــــــــال دل دانـــــم دور اســـــت ـــــل ز جس ـــــن عم ـــــی حس ک

۱۸۱

اعمــــــــــال بـــــــــــود دلیــــــــــل احـــــــــــوالــــــــــان ــــــــــو زادۀ ج ــــــــــل ت ــــــــــد عم باشــــــــري ــــــــود عمــــــــل تــــــــو خــــــــدمت پ چب بــــــــا تــــــــو کــــــــه قبــــــــول پــــــــري گــــــــردد گـــــر حســـــن عمـــــل ز خـــــود بـــــه بینـــــیــــــدۀ جــــــان عجــــــب اســــــت حجــــــاب دیــــــد ــــــان خدادی ــــــم ج ــــــه بچش ــــــس ک آنکـــــري ـــــزد صـــــاحب س ـــــه ن ـــــت ب ـــــوی اس تقــــــني اســــــت ــــــل چن ــــــه ورا عم آنکــــــس ک

ز اخــــــــــالق بــــــــــود ظهــــــــــور افعــــــــــالــــــــــل ایمــــــــــان ــــــــــت دلی حســــــــــن عمل در خــــــــدمت وی مکــــــــن تــــــــو تقصــــــــريـــــــــــردد ـــــــــــري گ ـــــــــــو ش ـــــــــــاه دل ت روبـــــــی ـــــــل دین ـــــــرون ز اه ـــــــه ب ـــــــدان ک میــــــان ــــــم ایم ــــــاء چش ــــــت غش ــــــب اس عج از غــــــــــري خــــــــــدا نظــــــــــر بپوشــــــــــید

ـــــــــريپوشـــــــــی ـــــــــده از غ ـــــــــر دو دی دن ه از زمــــــــــرۀ جمــــــــــع متقــــــــــني اســــــــــت

ري حدیث شریف تخرجه من حدالعطیل التعطیل وحدالتشبیهدر تفس عــــــــارفی از جمــــــــع اربــــــــاب عقــــــــولـــــــــا ـــــــــام رهنم ـــــــــائل از ام ـــــــــت س گشـــــــني الیقـــــــني ـــــــع ع ـــــــش منب ـــــــر دان بحــــــیم ــــــرب العظ ــــــت ال ــــــف ینب ــــــت کی گف شـــــــاه فرمـــــــودش کـــــــه التعطیـــــــل فیـــــــه شــــــیی گــــــویش لیــــــک کــــــاال شــــــیاءال

و ال کمثــــــــل العــــــــالمنيعــــــــالمش گـــــــــــــــالم ـــــــه ظ ـــــــک الفی ـــــــور گـــــــویش لی ن گــــر تــــو خــــواهی شــــرح ایــــن قــــول ســــدیدـــــــــار صـــــــــرف ذات ذات حـــــــــق را باعتبـــــــت بعـــــــدی از جمیـــــــع ممکنـــــــات هس همچنــــني مــــن حیــــث االســــماء و الصــــفات فهــــــو عــــــال عنــــــک فــــــی عــــــني الــــــدنوـــــــو ـــــــات دن ـــــــل اســـــــت اثب ـــــــی تعطی نفــــرب حــــق را منکــــر اســــت ــــس معطــــل ق پ گفتــــــه خــــــوش انــــــدر کتــــــاب مثنــــــوی

ــــور در ــــدین ص ــــا چن ــــش ب ــــی نق ــــو ای ب ت کنــــــــدگــــــــه مشــــــــبه را موحــــــــد مــــــــی

ــــــن ــــــتی بوالحس ــــــد ز مس ــــــرا گوی ــــــر ت گ گــــــاه قــــــش خــــــویش ویــــــران میکنــــــد هســـــــت تســـــــبیح تـــــــو اثبـــــــات علـــــــوــــت ــــق اس ــــل ح ــــد تعطی ــــی تحمی ــــبحه ب ســـــــی حامـــــــدا ـــــــس بگـــــــو ســـــــبحان رب پ چشــــــــم دل بگشــــــــای ای مــــــــرد تمــــــــام

مـــــــــــــومنی از شـــــــــــــیعۀ آل رســـــــــــــول آفتــــــــــــــــاب آســــــــــــــــمان انمــــــــــــــــا

اســــــــــتنيجعفــــــــــر صــــــــــادق امــــــــــام ر اهـــــــــدنا فیـــــــــه الصـــــــــراط المســـــــــتقیم ثــــــــــم التشــــــــــبیه فیمــــــــــا تقتضــــــــــیه بحـــــــر گـــــــویش لیـــــــک مثـــــــل المـــــــاءال قــــــــادرش گــــــــو الکمثــــــــل القــــــــادرینــــــام ــــــه غم ــــــک الفی شــــــمس گــــــویش لی الــــــق ســــــمع الــــــروح و القلــــــب الشــــــهیدـــــفات ـــــماء و الص ـــــل االس ـــــن ک ـــــا م عاری بعــــــد قــــــوس الــــــذات البعــــــد الجهــــــاتـــــــات ـــــــا ممکن ـــــــی دات را ب هســـــــت قرب

ـــــــني ـــــــی ع ـــــــک ف ـــــــودان من ـــــــوفه العل ســــــلب تشــــــبیه اســــــت ایجــــــاب علــــــو پـــــس مشـــــبه بعـــــد حـــــق را کـــــافر اســـــت شــــــــــیخ کامــــــــــل مولــــــــــوی معنــــــــــوی هــــــم موحــــــد هــــــم مشــــــبه خــــــريه ســــــر

ـــــــدگـــــــه موحـــــــد را صـــــــور ره مـــــــی زن یــــــا صــــــغري الســــــن یــــــا رطــــــب البــــــدن

کنـــــــدآن پـــــــی تنزیـــــــه جانـــــــان مـــــــیـــــــو ـــــــو ایجـــــــاب دن ـــــــد ت هســـــــت تحمی

ـــــی ـــــد ب ـــــل حـــــق اســـــتحم تســـــبیح تنزیــــــــــــــدا ــــــــــــــبه جاه ــــــــــــــل التش التعط

ــــــه ــــــا ب ــــــالمبت ــــــی والس ــــــر معن ــــــی س ین

در شرح قصه مشهوره کل ماقرع سمعک من الغرایب فذره فی بقعة االمکانـــــــــب راه خـــــــــدا ـــــــــتی طال ایکـــــــــه هس

ــــــه ــــــر ب ــــــتعجبیگ ــــــان مس ــــــی در جه بینــــــه ــــــوش رانکت ــــــن گ ــــــن ک ــــــویم بم ای گ

گــــــــــــر درآری در نظــــــــــــر مســــــــــــتغربی

۱۸۲

ــــــو بیحاصــــــل مــــــدان ــــــی را ت هــــــر عجیب فــــیض حــــق چــــون از دلــــت مقطــــوع شــــدـــــــــات ـــــــــع پنداشـــــــــتی تـــــــــو ممکن ممتنگـــــــاه شـــــــد کـــــــم کســـــــی از ســـــــراین آ

هــــــــــر زمــــــــــان ز انبیــــــــــا و اولیــــــــــا در جـــــاهالن از محـــــض اســـــتعجاب خـــــویش صدقشـــــــــــانرا مســـــــــــتحیل انگاشـــــــــــتند از تعجــــــــب گفتــــــــه آن قــــــــوم کــــــــذبــــــني در عصــــــر عصــــــر و دور دور هــــــم چن چــــــــــــون وىل حــــــــــــق امريالمــــــــــــومنني مظهـــــــر کـــــــل عجایـــــــب آمـــــــده اســـــــتــــــــر وىل ــــــــان از ه ــــــــر زم الجــــــــرم در ه ناقصــــــان را زان عجایــــــب صــــــد عجــــــب الحـــــــــــــذر ایقـــــــــــــوم ز اســـــــــــــتعجابها

ـــــــــاق ـــــــــذیب ی ـــــــــوا التک ـــــــــوااتق وم اتقــــــوی ــــــاب مثن ــــــدر کت ــــــوش ان ــــــفته خ ســـــتحیل ـــــت و مس ـــــت و جابراس ـــــب اس واج احتیـــــــاطی هســـــــت در ایـــــــن ره تمـــــــام

ــــــل مخــــــوان ــــــو الطائ ــــــی را ت ــــــر غریب ه ممکــــــــن مســــــــتغربت ممنــــــــوع شــــــــدــــــــو جــــــــایزات مســــــــتحیل انگاشــــــــتی تـــــــد ـــــــراه ش ـــــــس گم ـــــــیار ک ـــــــرم بس الج

گردیــــــدی عیــــــانمعجــــــز و خــــــارق چــــــو ناقصــــــان از صــــــرف اســــــتغراب خــــــویشـــــــــــــتند ـــــــــــــع پنداش ـــــــــــــانرا ممتن حقشــــــدالمطلب کــــــی شــــــود حــــــق طفــــــل عب ایــــــن چنــــــني گفتنــــــد آن اقــــــوام جــــــور نفــــــــــس پیغمــــــــــرب امــــــــــام المتقــــــــــني مظهـــــــر جـــــــل غرایـــــــب آمـــــــده اســـــــت گشـــــــــته اســـــــــرار عجایـــــــــب منجلـــــــــی کــــــــامالنرازان غرایــــــــب صــــــــد طــــــــرب الفــــــــــــرار ای جمــــــــــــع ز اســــــــــــتغرابها

مـــــــهصـــــــد قـــــــوا مـــــــالم تحیطـــــــو اعلــــــــوی ــــــــان مول گــــــــوهری از بحــــــــر عرف تــــــو وســــــط را گــــــردر حــــــزم ای رحیــــــل هســــــــــت الزم احتیاطــــــــــت و الســــــــــالم

مثنوی در شرح آیه شریفه واتقوا فتنة ال تصینب الذین ظلموا منکم خاصة ذوالفطـــــــن شخصـــــــی بزرگـــــــی عـــــــادىل گفـــــت چـــــون باشـــــد کـــــه دریـــــای محـــــنــــــــه ــــــــان دمدم ــــــــه خلق ــــــــد در جمل افکن فـــــــرق نگـــــــذارد میـــــــان نیـــــــک و بـــــــد

ان قــــــوم اگــــــر شخصــــــی بــــــزرگدر میــــــ آن بـــــــال مـــــــر جملـــــــه را ویـــــــران کنـــــــدـــــــوی ـــــــرد ق ـــــــر م ـــــــع اگ ـــــــان جم در می آن بـــــــــال مرجملـــــــــه را شـــــــــامل بـــــــــودـــــــــــتحن ـــــــــــالم خـــــــــــویش رب مم در ک التصــــــــــیب الظــــــــــالمني باالخصــــــــــوصــــــــو ــــــــود بگ ــــــــال چب ــــــــیم ب ــــــــر تعم س ســـــــرور اهـــــــل هـــــــدی نـــــــور قلـــــــوب قبلـــــــــه اهـــــــــل تقـــــــــی نـــــــــور علـــــــــی شــــرح ایــــن معنــــی ز مــــن بشــــنو تــــو فــــاش

ـــــوم با ـــــیس ق شـــــد همچـــــو ســـــرچـــــون انـــــود ـــــل ش ـــــر واص ـــــان بس ـــــی ک ـــــر بالئ هــــب ــــزرگ جمــــع باشــــد همچــــو قل چــــون ب هـــــر ضـــــرر کـــــان متصـــــل گـــــردد بـــــدلـــــــلوک ـــــــپهدار س ـــــــد س ـــــــبب احم زان س

ـــــــرد روز ـــــــکلیک ـــــــئوال مش ـــــــک س ی ی چــــــون شــــــود از بــــــاد فتنــــــه مــــــوج زنـــــــرو گـــــــريد همـــــــه صـــــــالح و طـــــــالح فــــــــد ــــــــی را از رش ــــــــد عم ــــــــیچ نشناس ه فتنـــــه جویـــــد ظلـــــم ســـــازد همچـــــو گـــــرگ خشــــک و تــــر شــــان طعمــــۀ نــــريان کنــــدـــــــم خـــــــو گـــــــردد شـــــــودلد و غـــــــوی ظل جــــــــان گــــــــداز الــــــــم و عــــــــادل بــــــــود گفــــــت بــــــا مــــــا واتقــــــوا مــــــن فتنــــــةـــــــــادلني بالنصـــــــــوص ـــــــــم الع ـــــــــل تع ب

امـــــــر حـــــــق در اتقـــــــواچیســـــــت رمـــــــز مرســــــئوالش را جــــــوابی گفــــــت خــــــوب گفـــــــت زان مشـــــــکل جـــــــوابی منجلـــــــیـــــــاش ـــــــده مب ـــــــرا پراکن جمـــــــع کـــــــن دلــــــی و ضــــــر ــــــه نف ــــــا بجمل ــــــاکم اعض حــــــامل شــــــود ــــــني ش دیگــــــر اعضــــــا را یق خـــــري و شـــــر را امرانـــــدر دفـــــع و جلـــــبــــــــل ــــــــردد متص ــــــــه گ ــــــــوها را جمل عضــــــوک ــــــن المل ــــــی دی ــــــاس عل ــــــت الن گف

۱۸۳

عــــــــالم علــــــــم لغــــــــت تفســــــــري دیــــــــن معنــــــــــی اول ز دیــــــــــن آئــــــــــني بــــــــــود معنـــــــی ثـــــــانی بـــــــود از دیـــــــن جـــــــزا یــــــوم دیــــــن در فاتحــــــه یــــــوم الجزاســــــتـــــــوک ـــــــن مل ـــــــی دی ـــــــول عل الجـــــــرم ق

مشــــــــرتکحــــــــاکم و محکــــــــوم گشــــــــته مشــــــــکلی دیگــــــــر بــــــــزاد از مشــــــــکلش گفــت حــق چــون نیســت ظــالم هســت عــدل چـــــون ضـــــعیفان دســـــت کوتـــــاه آمدنـــــد چونکــــه ســــائل شــــرح ایــــن اشــــکال گفــــت کــــان بــــال بــــر نیــــک مــــردان نیســــت جــــور ازدیــــــــــاد اجــــــــــر از زحمــــــــــت بــــــــــودـــــــــــا ـــــــــــا االنبی ـــــــــــل ب ـــــــــــبالء موک ال زان جــــواب دلگشــــا چــــون گــــل شــــکفت چونکـــــه مشـــــکل گشـــــت منحـــــل بالتمـــــام

ـــــــی کـــــــرده ای مـــــــرد یقـــــــنيبـــــــردو معن ن تقبـــــــیح یـــــــا تحســـــــني بـــــــودخـــــــواه آ

ــــــــذا ــــــــدی را هک ــــــــی ب ــــــــک را نیک نیــــد سزاســــت ــــد را ب ــــک ب ــــک را هــــم نی نی

ــــی ــــن را ب ــــر دودی ــــد ه ــــامل آم ــــکوکش ش هــــــم در آئــــــني جزابــــــی ریــــــب و شــــــک

ــــــبهه ــــــشش ــــــدر دل ــــــد ان ــــــر خلی ای دیگـــــت ســـــهل ـــــان نیس ـــــس بکـــــذب بیگناه پــــــــار و اکــــــــراه آمدنــــــــد از چــــــــه در اجب حــــــل مشــــــک را چنــــــني حــــــالل گفــــــت

ر دورمـــــرد حـــــق را هســـــت رحمـــــت جـــــوــــــود ــــــت ب ــــــه رحم ــــــت عاشــــــق هم زحمــــــــــا ــــــــــني االولی ــــــــــم جمــــــــــع االنجب ثــــــت ــــــان و دل بگف ــــــت را بج ــــــکر نعم ش پــــــس ســــــخن کوتــــــاه بایــــــد والســــــالم

مثنوی در تحقیق منازل تسعه للسایرین اول نامــــــــــه بنــــــــــام حــــــــــی پــــــــــاکــــــــود ســــــــاکن افســــــــرده ایخــــــــاک چب

خــــاک مــــرده گشــــت چــــون خــــوار و ذلیــــل از دم بـــــــــــــــاد بهـــــــــــــــار تـــــــــــــــازه رو

دل امـــــــدهســـــــبزه چبـــــــود خـــــــاک مبــــــــــــــاک غـــــــريت خـــــــاک و شـــــــفیف اب پ گـــــر ز مـــــن بـــــاور نـــــداری ایـــــن بیـــــان ســـــبزه چـــــون کـــــرد از مقـــــام خـــــود گـــــذرــــاخ ــــد ز ش ــــدا ش ــــرگ پی ــــجر را ب چــــون ش دارازورای ســـــــــــــرت بـــــــــــــرگ پـــــــــــــرده

غنچـــــه چـــــون از بـــــرگ نـــــازک ســـــرزده غــــــربتش رفــــــت و صــــــفا آمــــــد پدیــــــد یکقــــــدم از خــــــویش چــــــون برتــــــر نهــــــاد بــــــاد غــــــريت ناگهــــــان آمــــــد ز غیــــــب

دلــــــق ریــــــائی بــــــر دریــــــدچونکــــــه آن همچـــــو آن صـــــوفی کـــــه بدریـــــد از حـــــرج کــــــــــرد نــــــــــام آن دریــــــــــدن فرجــــــــــیـــــــت و الد ـــــــدش وق ـــــــکوفه آم چـــــــون شــــن ــــوش ده ــــل خ ــــو طف ــــاخش چ ــــۀ ش دایـــز ـــوب و نغ ـــو و خ ـــت حل ـــدک گش ـــدک ان ان طفـــــل بـــــود و گشـــــت بـــــالغ چـــــون رســـــیدـــــــت ـــــــی او جاگرف ـــــــم آدم خـــــــوش بجس

زنـــــدگی بخـــــش همـــــه اجـــــزای خـــــاک اینشـــــاطی مـــــردهخشـــــک مغـــــزی بـــــی

ــــــل ــــــانش دلی ــــــا ی ــــــیمش رهنم ــــــد نس شــــــو ــــــز و نک ــــــش نغ ــــــد از دل ــــــبزه روئی س

ــــــ ــــــا ه ــــــاک و آب ب ــــــه خ ــــــرزدهبلک م ب چـــون کـــه بـــا هـــم جمـــع شـــد شـــد ســـبزناکــــــاز خــــــوان ــــــوان از طبیعــــــی ب بحــــــث ال ســـــاق پیـــــدا کـــــرد و نـــــامش شـــــد شـــــجر

ـــــایه ـــــر س ـــــراخســـــاخت ب ـــــینان جـــــا ف نش غنچـــــه پیـــــدا شـــــد چـــــو طفـــــل شـــــريخوار تـــــــا شـــــــود اشـــــــکوفه دامـــــــان بـــــــر زدهــــش و ســــرخ و ســــفید ــــد لطیــــف و دلک ش همچــــو تــــاج او را شــــجر بــــر ســــر نهــــاد بجبـــــــــه اشـــــــــکوفه را بدریـــــــــد جیـــــــــ

ـــــــــر کشـــــــــید ـــــــــر ســـــــــر ب از درون او ثمــــــد فــــــرج ــــــدن ص ــــــد از دری ــــــه و دی جبـــــی ـــــاش از آن مردنج ـــــد ف ـــــب ش ـــــن لق ای ز آن چــــــو میــــــوه تــــــازه مولــــــودی نهــــــادــــــــن ــــــــدی ای داد از پســــــــتان خــــــــود چن در وجـــــود او عیــــــان شـــــد قشــــــر و مغــــــز ذوق انســـــــان یافـــــــت شـــــــريینش چشـــــــید پــــــــس درون جــــــــان او مــــــــأوا گرفــــــــت

۱۸۴

ـــــا شـــــعور ـــــت جـــــان ب ـــــود و گش ـــــم ب جســــــــی ــــــــی و از نم ــــــــرده از دم خــــــــاک م

ــــــاانظــــــ ــــــا اهــــــل النه ــــــه ی ــــــی الل روا افــــــام ــــــوش پی ــــــی خ ــــــنیدم از نب ــــــون ش چ همچــــــو خــــــاک مــــــرده پژمــــــرده شــــــدیم چونکــــه عجــــز مــــا بدیــــد آن شــــاه جــــود

ـــــــه ـــــــازنفح ـــــــتان ن ـــــــوش از سرابس ای خـــــــدس ـــــــه روح الق ـــــــه نفح ـــــــه نفح وه چــــــــی ــــــــده زو آدم ــــــــم صلصــــــــاىل ش جس مســـــت ازوی هـــــم قشـــــور و هـــــم لبـــــاب نـــــــــام ابـــــــــراهیم از او بـــــــــردو ســـــــــالم

م ای فتــــــوحگــــــر بگــــــویم وصــــــف آن د چــــــون بجــــــان مــــــرده آن نفحــــــه رســــــیدــــــــان چونکــــــــه چــــــــاک او در زده در گریب صـــدق چـــون محکـــم شـــد از عشـــق و ودادــــــــا ــــــــذا از آن درخــــــــت خــــــــوش نم حبــــق ــــح ح ــــت نف ــــخ آن درخ ــــو راس ــــد چ ش شـــــد طریقـــــت غنچـــــه ســـــان از وی پدیـــــدـــــــــذر ـــــــــان گ کـــــــــرد از اشـــــــــکوفۀ عرفـــــــکافت ـــــــایق واش ـــــــار حق ـــــــه اثم چونکــــت ــــزش وحــــدت اس ــــه مغ ــــی ک ــــوه حق می

ـــــده شـــــدچـــــون ـــــف و دلکـــــش و بالی لطی کیســـــت انســـــان مجمــــــع اســـــمای حــــــق قطــــــــب وقتــــــــی صــــــــارفی صــــــــاحبدىلـــــت ـــــذات شـــــیخ ســـــالک راه یاف چـــــون ب ذات او فـــــــانی شـــــــد انـــــــدر ذات شـــــــیخ چـــــون فنـــــا شـــــد یافـــــت او عـــــني بقـــــاــــــوت ــــــوین یافــــــت تمکــــــني و ثب بعــــــد تلــــد ــــوات ش ــــی ام ــــت چــــون حــــی محی گش نقطــــــــۀ آخــــــــر بــــــــاول وصــــــــل شــــــــد قطــــــــــرۀ نــــــــــاچیز در بحــــــــــر آرمیــــــــــد

ــــ ــــتچونک ــــواج گش ــــد م ــــر ش ــــه بح ه جمل صـــاحب التـــاج اســـت او هـــم تـــاج بخـــشــــاب ــــامع او خط ــــت س ــــاطق اوس ــــت ن اوســــــــــی وىل ــــــــــی معن ــــــــــورت او دان نب ص اوســـــت ظـــــاهر اوســـــت بـــــاطن ای همـــــام

مـــــرده بـــــود و زنـــــده شـــــد ازنفـــــخ صـــــور آدمــــــــی شــــــــد آدمــــــــیآدمــــــــی شــــــــد

کیـــــــف یحیــــــــی االرض بعــــــــد موتهــــــــاــــــرام ــــــا ک ــــــوت ی ــــــل م ــــــوا قب ــــــز موت رمـــــــدیم ـــــــرده ش ـــــــکني و افس ـــــــاجز و مس ع رحمـــــــــش آمـــــــــد آن رحـــــــــیم و آن ودودــــــــــــزاز ــــــــــــد و در اهت ــــــــــــدن آم در وزیــــــــطقس ــــــــل االس ــــــــوق ک ــــــــطقس ف اس حامــــــــــل روح اللــــــــــه از وی مریمــــــــــی نفحــــــه گــــــویم نــــــام او را یــــــا شــــــراب زو قمـــــــیص یوســـــــف آمـــــــد مشـــــــکفام

ــــــــواج ــــــــم م ــــــــر از دم ــــــــر روحگ دد بحـــــد ـــــه دری ـــــر خویشـــــنت جام ـــــده شـــــد ب زنـــــــر زده ـــــــودش س ـــــــدق از وج ـــــــبزۀ ص س شــــــد درختــــــی نــــــام پــــــاکش اعتقــــــاد اصــــــله ثابــــــت و فرعــــــه فــــــی الســــــماءـــــــــــد ورق ـــــــــــت مانن ـــــــــــریعت رس زو ش معرفـــــــت همچـــــــون شـــــــکوفه بشـــــــکفید زو حقیقــــــت شــــــد عیــــــان ماننــــــد بــــــرــــــريون شــــــتافت ــــــز توحیــــــد از درون ب مغـــــرت اســـــت ذات او وحـــــدت صـــــفاتش کث

ــــــا ــــــه انس ــــــدطعم ــــــده ش ــــــاحب دی ن ص مظهـــــــــر و آئینـــــــــه و مجـــــــــالی حـــــــــقـــــــني و اصـــــــلی ـــــــن ام شـــــــیخ اهـــــــل دی منــــــزل خــــــود را فنــــــافی اللــــــه یافــــــت بــــــردو مــــــات اوســــــت بردومــــــات شــــــیخــــــــــدر عــــــــــروج و ارتقــــــــــا دایمــــــــــا ان بعــــــد مــــــردن گشــــــت حــــــی الیمــــــوت مبقــــــــــی و قیــــــــــوم ماهیــــــــــات شــــــــــدــــد ــــل ش ــــني اص ــــت و ع ــــل گش ــــرح واص فــــــد ــــــر دی ــــــامی بح ــــــود را تم ــــــتی خ هس

ج گشـــــــتگـــــــوهر او زینـــــــت هـــــــر تـــــــاـــــراج بخـــــش ـــــراج هـــــم مع صـــــاحب المع اوســــت ســــاقی اوســــت ســــاغر او شــــرابــــــی ظــــــاهرش بــــــني احمــــــد و بــــــاطن علـــــــالم ـــــــر والس ـــــــت آخ ـــــــت اول اوس اوس

مرسوله منظومه ساللة السادات آیات علی متخلص بوحدیــــــرحیم ــــــرحمن ال ــــــه ال ــــــم الل ــــــت بس اول دیـــــــــــــوان اخـــــــــــــالق قـــــــــــــدیم هس

۱۸۵

بعـــــــد حمـــــــد خـــــــالق لـــــــوح و قلـــــــم راتـــــــــــق االشـــــــــــیاء قبـــــــــــل فتقهـــــــــــا

لـــــــــبالدرافـــــــــع المســـــــــموک ســـــــــقفاً ل جاعـــــــــل اللیـــــــــل ســـــــــکوناً لالنـــــــــام فــــــالق االصــــــباح مــــــن بعــــــد المســــــاء کـــــــل مـــــــا یفـــــــتح فـــــــال اقفـــــــال لـــــــهـــــــــــه ـــــــــــی قرآن ـــــــــــال للطـــــــــــالب ف ق اذکرونــــــــی فــــــــی النفــــــــوس ضــــــــارعاًــــــــــالمني ــــــــــة للع ــــــــــت رحم ــــــــــد نع بعــــــل آیــــــت گیســــــوی اوســــــت آنکــــــه واللی لیلــــــــــــةالمعراج وصــــــــــــف مــــــــــــوی اوــــــازاغ البصــــــر ــــــت چشــــــم اوســــــت م نعــــــــاه ــــــــت و پن ــــــــافع و پش عاصــــــــیانرا ش

و رهنمـــــــــــــــای قافلـــــــــــــــه پیشـــــــــــــــوا صـــــــــفحه رویـــــــــش کتـــــــــاب مســـــــــتبنيـــــــــــــود ـــــــــــــه ب گ ـــــــــــــف او دام دل آ زل لـــــــــوح اعظـــــــــم آن جبـــــــــني پـــــــــاک اوــــــــرین از حضــــــــرت جــــــــان آفــــــــرین آف رب خصصـــــــــهم بـــــــــه فـــــــــیض دایـــــــــمـــــــان ـــــــود و زی ـــــــد از س ـــــــه در دل آی هرچ پـــــــس زبـــــــان مـــــــا خلیفـــــــه دل بـــــــودـــــانی دیگـــــر اســـــت ـــــانرا هـــــم زب ـــــن زب ایــــــم ــــــوک قل ــــــان ن چیســــــت آن دیگــــــر زب

کـــــــرمگفـــــــت حـــــــق اقـــــــرء و ربـــــــک ا چــــون قلــــم کشــــاف رمــــز مضــــمر اســــت الجـــــــرم بـــــــر صـــــــفحه آن ســـــــحرآفرین گــــه درآنــــی خــــوب و محبــــوب و لطیــــف نســـــــخه دیـــــــوان وجـــــــد و ذوق و شـــــــوقـــــــــال ـــــــــان و کم ـــــــــرار عرف ـــــــــزن اس مخ یعنـــــی آن مکتـــــوب بـــــالغ لفـــــظ و حـــــرف

گـــــــر شـــــــد در مرایـــــــای شـــــــهودجلـــــــوهــــــقی ــــــوز عاش ــــــر دل رم ــــــد ب ــــــف ش کشـــــرون شـــــد از دل و شـــــادی رســـــید غـــــم ب

ـــــــت الحضـــــــور الحضـــــــور ای اهـــــــل غیبـــــــــــاً ـــــــــــرياً دائم ـــــــــــه کث ـــــــــــرو الل اذک

ــــــــا اوان فصــــــــل ــــــــابو ت ــــــــام خط هنگ کـــــــی ینــــــــال القلـــــــب حظــــــــاً وافیــــــــاً تـــــا کـــــه مرغـــــی در قفـــــس جوشـــــد ز ذوق

ات از ذکــــــر حــــــق پرجــــــوش بــــــادســــــینه

فـــــــاطر الموجـــــــود مـــــــن شـــــــق القـــــــدم فــــــــــالق االفــــــــــالک بعــــــــــد رتقهــــــــــا واضـــــــــــــع المـــــــــــــدحو مهـــــــــــــداللعباد

للظــــــــالم جاعــــــــل الشــــــــمس ســــــــراجاً مظهـــــــر االظهـــــــار مـــــــن قبـــــــل العشـــــــاءـــــــه ـــــــال ل ـــــــک فالارس ـــــــا یمس ـــــــل م ک نــــــــــص للعشــــــــــاق فــــــــــی فرقانــــــــــهــــــــوب خاشــــــــعاً احضــــــــرونی فــــــــی القلـــــــــذنبني مرشـــــــــد الحـــــــــق شـــــــــفیع الم والضــــــحی شــــــرحی ز نــــــور روی اوســــــت قــــــــاب قوســــــــني رمــــــــزی از ابــــــــروی اوــــــــر ــــــــق القم ــــــــت وی انش ــــــــل انگش فع محرمـــــــــــانرا دســـــــــــتگري و عـــــــــــذرخواهـــــــــــه ـــــــــــان را عاقل ـــــــــــویش دیوانگ گیســــــــني ــــــــات مب ــــــــه آی ــــــــت در وی جمل ثب عروةالـــــــــوثقی و حبـــــــــل اللـــــــــه بـــــــــود جــــــــان پاکــــــــان مقــــــــدس خــــــــاک او بـــــــروی و بـــــــر اهـــــــل بیـــــــت طـــــــاهرینــــــــــــائم عجــــــــــــل ای رب ظهــــــــــــور الق ترجمــــــان باشــــــد مرآنــــــرا ایــــــن زمــــــان

ـــــی ـــــودب ـــــکل ب ـــــان مش ـــــف نه ـــــان کش زب کاشـــــــف ســـــــرنهان را مجمـــــــر اســـــــت چیســـــت حـــــرف و نطـــــق او نقـــــش ورقـــــمــــــــــم ــــــــــاال تعل ــــــــــک م ــــــــــالقلم علم ب

ـــــۀ مضـــــمر ـــــت جمل ـــــر اس ـــــش مظه ز نطقــــــی ــــــنيم ــــــن چن ــــــد دل ای ــــــارد مقص نگ

در زمــــــانی نغــــــز و مرغــــــوب و شــــــریفــــــوق ــــــان و تحــــــت و ف ــــــن ســــــر نه مکم مطلـــــــع انـــــــوار وجـــــــد و ذوق و حـــــــالــــت و وصــــف ــــل نع ــــول کام ــــی آن مرس یعنــــــــورانی گشــــــــود ــــــــع از رخســــــــار ن برق فــــــتح شــــــد بــــــر جــــــان کنــــــوز عاشــــــقی شـــــــد خرابـــــــی وقـــــــت آبـــــــادی رســـــــیدــــــــرور ــــــــت الس ــــــــل کرب ــــــــرور ای اه الس

ـــــــــــــاًســـــــــــــاج ـــــــــــــاً او قائم داً او راکعــــــــاب ــــــــال الکت ــــــــواب ارس ــــــــوا اب افتح یبلـــــــــــغ الـــــــــــروح نصـــــــــــیباً کافیـــــــــــاًـــــــا دىل در ســـــــینه بخروشـــــــد ز شـــــــوق تــــــاد ــــــم و گــــــوش ب ــــــتیت چش ــــــه هس جمل

۱۸۶

اشعار صدقی غزلها

ــی ــا ب ــق حــق م ــراه عش ــا ب ــدیمت ــی پاش ــرو ب ســـرق ـــتیم غ ـــق او گش ـــران عش ـــر بیک چـــون ببحــر بــراق شــوق چــون گشــتیم از حشــمت ســوار ب

ــد ــرونچــون ق م بگذاشــتیم از مســجد اقصــی ب در مقامــــــات دنــــــی رمــــــز تــــــدىل یــــــافتیم چشم ما چون سـرمه دیـد از کحـل مـازاغ البصـرـــا ـــدیم م ـــوی او دی ـــاب روی او چـــون م در نقـــا ـــل هـــو حی ـــا ق ـــان کربی چـــون شـــنیدیم از زبــــاز ــــه را چــــوطی کــــردیم ب وادی ســــرياىل اللـــاب ـــدیم از کت ـــا باللســـان صـــدق خوان ـــا علی ت

لللــــــی یللــــــالسرمســــــت جــــــام وحــــــدتم ی هوهــو زنــم قوقــو زنــم قمــری صــفت کوکــو زنــمـــــفا ـــــوفیان باص ـــــا ای ص ـــــقان باوف ای عاش گل در چمن خندان ازاووان الله سـرگردان ازاو وه وه ازاین مشروب ما خه خه ازاین مطلوب ما دلدار و مطلـوب آمـدم معشـوق ومحبـوب آمـدم ســاقی مــنم بــاقی مــنم صــهبای اشــراقی مــنم

ســاحل مـــنمی بـــیســیار نـــه منــزل مـــنم دریــا

الشـــــدیم از هســـــتی خـــــودالجرم االشـــــدیم ــــا شــــدیم ــــودیم آبگــــني دری ــــاچیز ب قطــــرۀ ن از حــرم جــوالن کنــان تــا مســجد اقصــی شــدیم از ســــموات العلــــی تــــا منــــزل اعــــال شــــدیم تـــا مقـــام قـــاب قوســـني نـــزد او ادنـــی شـــدیمــــا اوحــــی شــــدیم ــــانی م محــــرم اســــرار پنهـــری شـــدیم ـــب اس ـــات کـــربی در ش ـــاظر آی ن

یــــافتیم و آیــــت کــــربی شــــدیم اســــم اعظــــم ســــایر ســــري مــــن اللــــه نزلــــةاخری شــــدیم صــدقی صــادق لســان حضــرت مــوىل شــدیمـــــــال ـــــــی یلل ـــــــرتم یللل ـــــــد کث ـــــــارغ ز قی فــــال ــــی یلل ــــم یللل ــــو زن ــــن ه ــــا م ــــتانه ی مس آمــــــــد نگــــــــار دلربــــــــا یلللــــــــی یللــــــــالـــــال ـــــی یلل ـــــدان از او یللل ـــــن مســـــتی رن وی محبــــوب مــــا محبــــوب مــــا یلللــــی یللــــال

ــــدم ی ــــذوب آم ــــت و مج ــــالسرمس ــــی یلل للل القیــــــد اطالقــــــی مــــــنم یلللــــــی یللــــــالــــــال ــــــی یلل ــــــنم یللل ــــــا دل م ــــــتاق دری مش

ــنم ــرم م ــدان مح ــنم در خان ــدم م ــقان هم ــا عاش بــــــال ــــــی یلل ــــــنم یللل صــــــدقی صــــــادق دم م

مـــــــــــــا و ارث علـــــــــــــم مصـــــــــــــطفائیم بــــــــــــر جملــــــــــــه انبیــــــــــــا ســــــــــــریریم وارســــــــته ز حــــــــب مــــــــال و منصــــــــبــــــــــــــته ــــــــــــــل جس ــــــــــــــري عق از دام دب

ــــــــی ــــــــرت عاشــــــــقان ب ــــــــاکســــــــر دف بـــــــــــــته ـــــــــــــیم سررش ـــــــــــــراط حق ده ص

ـــــــــــــــزاىل ـــــــــــــــتغرق بحـــــــــــــــر الی مس از ذره حقريتـــــــــــــــــــــر بصـــــــــــــــــــــورتــــــــــــــادۀ الســــــــــــــتیم ــــــــــــــت ز ب سرمســــــــردون جوالنگــــــــه ماســــــــت چــــــــرخ گ

در کشـــــــــــــور عشـــــــــــــق مرتضـــــــــــــائیم هـــــــــــم ســـــــــــرور خیـــــــــــل اولیـــــــــــائیمــــــــــــــائیم مستمســــــــــــــک عــــــــــــــروه ثق بـــــــــــر رشـــــــــــته عشـــــــــــق مبتالئـــــــــــیم خشـــــــــــــنود ز محنـــــــــــــت و بالئـــــــــــــیم بــــــــــــــر طالــــــــــــــب راه رهنمــــــــــــــائیمــــــــــــــــــــــائیم ــــــــــــــــــــــه وادی بق شاهنش

یـــــــــــــــائیمدر معنـــــــــــــــی عـــــــــــــــني کربــــــــــــائیم ــــــــــــت دلرب در محضــــــــــــر دوس بـــــــــــل ســـــــــــدره ســـــــــــدر منتهـــــــــــائیم

چــــــون صــــــدقی صــــــاف ســــــینه از صــــــدق رونـــــــــــــــق ده صـــــــــــــــفۀ صـــــــــــــــفاتیم

ـــــی ـــــال یل ـــــی یلل ـــــوثر یل ـــــی ک ـــــتم ز م ــــی مس ــــال یل ــــی یلل رســــتم ز خــــودی یکســــر یل

۱۸۷

ـــتادم ـــه چـــه اس ـــر ک دل دادم و جـــان دادم بنگــل ــل شــوریده ز جــام م ــم بلب ــم گــل و ه ــن ه مـــــازم جـــــان بـــــازم و دلســـــازم غمـــــازم و طن

ــر در ارض و ــرش حاض ــواهی اگ ــاظرخ ــما ن ســود بــت و بتخانــه ــه هــم خ ــن مســتم و دیوان م مـــن اول و مـــن آخـــر مـــن بـــاطن و مـــن ظـــاهرــه و در در در ــه ق ــه ق چــه چــه چــه و وه وه وه ق

وه وه کـــــه شـــــدم دلـــــرب یلـــــی یللـــــال یلـــــی یلـــی یللـــال یلـــی غراهـــم ســـاقی و هـــم ســـ

ـــی ـــال یل ـــی یلل ـــر یل ـــر ع ـــد ع ـــو خصـــم کن گ ن بنگــــر یلــــی یللــــال یلــــیبــــر دیــــده مــــ

هــــم مــــومن و هــــم کــــافر یلــــی یللــــال یلــــی مـــن مظهـــر و مـــن مظهـــر یلـــی یللـــال یلـــی گشـــتم ســـر و هـــم ســـرور یلـــی یللـــال یلـــی

صدقی نزنی تا کی هی هـی هـی و هـی هـی هـی مــــن یــــاور و مــــن رهــــرب یلــــی یللــــال یلــــی

ـــــب ـــــر روز و ش ـــــود ه ـــــدا ب ـــــن پی ـــــاه م مـــــــــه دارمهـــــــــر و مـــــــــه در آســـــــــمان آئین

لســـــــتان دســـــــتان ســـــــرابلبـــــــل انـــــــدر گــــــــان ــــــــتان کوکوزن ــــــــدر بوس ــــــــری ان قمـــــــف مشـــــــک افشـــــــان او وام گـــــــري از زلـــــــــنش ـــــــــر ف ـــــــــار از جـــــــــادوان پ پرخم

اش در کـــــــوه و دشـــــــتعاشـــــــق دیوانـــــــهــــش ــــدر غم ــــک ان ــــیل اش ــــزم س ــــکه ری بســــــــا صــــــــنم ذکــــــــر روی و مــــــــوی آن زیبــــــــــــور دل ــــــــــــی منظ ــــــــــــور عل در رخ ن

ــــب ــــر روز و ش ــــود ه ــــا ب ــــر پ ــــن ب ــــرو م ســـــــب ـــــــر روز و ش ـــــــود ه ـــــــا ب زان رخ زیب زان گــــــل رعنــــــا بــــــود هــــــر روز و شــــــبـــــب ـــــر روز و ش ـــــود ه ـــــاال ب ـــــهی ب زان س عنـــــــرب ســـــــارا بـــــــود هـــــــر روز و شـــــــبــــــود هــــــر روز و شــــــب ــــــرگس شــــــهال ب نــــــب ــــــر روز و ش ــــــود ه ــــــیدا ب ــــــه و ش وال دامــــــنم دریــــــا بــــــود هــــــر روز و شــــــبــــــر روز و شــــــب ــــــود ه ــــــا ب ورد جــــــان مـــــب ـــــر روز و ش ـــــود ه ـــــا ب ـــــني و الم و ی ع

ــــــــتجوی آن نگــــــــار ــــــــدر جس صــــــــدقی ان پیمـــــــا بـــــــود هـــــــر روز و شـــــــبآســـــــمان

زان عهــــــد شــــــکن یــــــار دل آزار چگــــــویم از نــــور و ضــــیا قمــــر و شــــمس چــــه پرســــی از قامــــت ســــرو چمــــن آنــــدم کــــه درآیــــد

ار چـــــــو دلـــــــدارتـــــــاز رایحـــــــه نافـــــــه تا در دل چــــــو تجلــــــی کنــــــد آن نــــــور دل آرا جــــز حــــق چــــو کســــی ســــراناالحق نســــراید

ــــی ــــوش ب ــــویمزان مه ــــر و ســــتمکار چگ مه رربار چگـــــویمزان طلعـــــت و رخســـــار شـــــ

شمشـــــــاد قـــــــد یـــــــار برفتـــــــار چگـــــــویمـــــــر باددهـــــــد طـــــــره طـــــــرار چگـــــــویم بـــود وصـــف کلـــیم و شـــجر ونـــار چگـــویم خ منصــــــور کجــــــا جــــــویم و از دار چگــــــویم

ــــرآرد صــــدقی نفــــس صــــدق چــــو از ســــینه بــــــــده در کــــــــار چگــــــــویم زان راهــــــــرو نام

ام هــــذا جنــــون العاشــــقنيام دیوانــــهشــــوریدهــدم گــه عاشــقم گــه شــا هدمگــه عــارفم گــه عاب

ــم ــبلم گــه ســرو گــه شــاخ گل گــه قمــری و گــه بل گــه شــنگل و گــه مــنگلم گــه مســت از جــام ملــم گــه لــب لــبم گــه لبــاب گــه درد دردم گــه شــرابــتم گــاهی ســقر گــه در حضــرگه در ســفر گــه جن گــه بنــدگان را ســرورم گــه ســروران را بــردرم

امام گــه مــی گهــی پیمانــهگــه بحــر و گــه دردانــه مـــوی کســـیگــه عاشـــق روی کســـی گــه والـــه

گــــه محــــرم راز همــــه انجــــام و آغــــاز همــــه

ام هــــذا جنــــون العاشــــقنيام رندانــــهمســــتانه گــه رنــد و گــاهی زاهــدم هــذا جنــون العاشــقنيــقني ــون العاش ــذا جن ــنبلم ه ــاهی س ــه گ ــه الل گــون العاشــقني ــذا جن ــنگلم ه ــرقص و ت گــاهی ب

ن العاشـقنيگه چـنگم و گـاهی ربـاب هـذا جنـو گـه چـون غریبــان در بـدر هــذا جنـون العاشــقني گــه شــاه و گــاهی چــاکرم هــذا جنــون العاشــقني

ــه ــون العاشــقنيگــه بــت گهــی بتخان ام هــذا جنــون العاشــقني ــذا جن ــه ســاکن کــوی کســی ه گ گــاهی کشــم نــاز همــه هــذا جنــون العاشــقني

۱۸۸

گه دردو گه درمان شوم گه جان و گه جانان شومـــان را رهـــربم ـــربم گـــه طالب گـــه عاشـــقان را دل مجنون گهی لـیال گهـی وامـق گهـی عـذرا گهـیــاقیم گــه مطــرب و گــه ســاقیم ــانی و گــه ب گــه ف گــه پادشــاه کشــورم گــه حــاکم هفــت اخــرتم

لم گــه صــددلهگــویم گــه گلــه گــه یکــد رگــه شــک گــه وادی طــور علــی گــه گشــته منظــور علــی مشــــهور آفــــاقم گهــــی دلــــدار عشــــاقم گهــــی

گه کفر و گـه ایمـان شـوم هـذا جنـون العاشـقني ذا جنــون العاشــقنيگــه ســالکان را غمخــورم هــ

ــون العاشــقني ــذا جن ــی ه ــی ســلما گه ــد گه خال گــــه بــــادۀ اشــــراقیم هــــذا جنــــون العاشــــقني گــه چــون گــدایان بــر درم هــذا جنــون العاشــقني

ــدل و بــی ــون العاشــقنيگــه بی حوصــله هــذا جنـــون العاشـــقني ـــی هـــذا جن ـــور عل ـــاظر ن گـــه ن مســـتان مشـــتاقم گهـــی هـــذا جنـــون العاشـــقني

مظفــر بــر جهــانگــه رونــق بــازار جــان گــاهی خـان و مـان هـذا جنـون العاشـقنيگه صـدقی بـی

مثنویـــــــا بمـــــــن عـــــــارفی دوشـــــــینه مـــــــی گفتــــــــــوخنت ــــــــــدت آم ــــــــــاور بای ــــــــــا تک ب رســـــته شـــــو از مـــــا و مـــــن گـــــر طـــــالبیـــــــدومت کـــــــوی جانـــــــان را بپـــــــوی از قـــــــــــالص را ـــــــــــوهر اخ ـــــــــــرورش ده گ پ جــــــان بکــــــف در محفــــــل دل پــــــای نــــــه گــــــر کنــــــد بیگــــــانگی محــــــرم بخــــــوان

ـــــ ـــــوش از ه ـــــده را میپ ـــــسدی ـــــار و خ ر خـــــــدومش ذره ـــــــدر ق ـــــــو ان ـــــــاک ش وارخ

ــــــــت را صــــــــدف گــــــــر شــــــــوی در محب چـــــــون شـــــــهید خنجـــــــر آنمـــــــه شـــــــوی

بشــــــنو از صــــــدق وارادت ایــــــن ســــــخن ـــــــــوخنت ـــــــــد س ـــــــــک بای ـــــــــرب لی وز تکـــــن صـــــفت را محـــــو کـــــن گـــــر ســـــالبی ای در درونـــــــــت روی جانـــــــــان را بجـــــــــویــــــرم حــــــریم خــــــاص را ــــــا شــــــوی مح ت غمـــــــــزه مســـــــــتش بســـــــــینه جـــــــــای ده

ــــــواش مــــــرهم ــــــد زخمــــــی ت ــــــدانورزن ب مینگـــــــر بـــــــر جلـــــــوۀ معشـــــــوق و بـــــــســــر چــــرخ اســــتوار ــــا شــــوی چــــون مهــــر ب ت میتــــــــوان گفــــــــنت تــــــــرا ارض نجــــــــف بــــــر ســــــریر هــــــر دو عــــــالم شــــــه شــــــوی

صــــــدقیا از جــــــام وحــــــدت نــــــوش کــــــن معنــــــــی ســــــــر انــــــــاالحق گــــــــوش کــــــــن

قطعهـــی ـــني عل ـــه حس ـــت ک ـــق اس ـــان عش ـــن هم ای ایـــــن همـــــان عشـــــق اســـــت کـــــه بکـــــربال

ـــــــــــــه ـــــــــــــه الل ـــــــــــــه اللـــــــــــــه الل الل حان اللــــــــــهســــــــــبحان اللــــــــــه ســــــــــب

عاشــــــق بــــــه بــــــال چــــــو بــــــود خوشــــــرت

ســـــر در کـــــف و روی ســـــوی میـــــدان کـــــرد یـــــــک غمـــــــزه بکـــــــار شـــــــهیدان کـــــــرد

ـــــن ـــــرد ای ـــــان ک ـــــار دل آس ـــــه ک ـــــق ک عشــــوان کــــرد ــــه بت ــــن عشــــق کــــه وصــــف ن زیـــــرد ـــــان ک ـــــم افغ ـــــال زغ ـــــت ب ـــــون مس چ

صــــــــــدق اســــــــــت دلــــــــــري راه عاشــــــــــقـــــــرد ـــــــامان ک ـــــــار بس ـــــــه ک ـــــــدقش هم ص

_______________ »ازمظفر ناصر حق شاه دین صدق علی« »ت الله وىلشد مروج در طریق نعم«

مـوىل روی داده بود در آن عالم حضرت حاىل در مراقبه باو در روز عید اضحی بعد از نماز صبح یکی از اهل طریق »الموىل علی عاىل این فرد را فرموده بود