dinh dưỡng tĩnh mạch cho bệnh nhân ngoại

94
Ts. Bs. Lƣu Ngân Tâm- Khoa Dinh dƣỡng- Bệnh viện Chợ rẫy

Upload: ngo-dinh

Post on 31-May-2015

476 views

Category:

Documents


13 download

TRANSCRIPT

Ts. Bs. Lƣu Ngân Tâm-

Khoa Dinh dƣỡng- Bệnh viện Chợ rẫy

Mục tiêu

Ảnh hƣởng của suy dinh dƣỡng lên kết

quả điều trị sau phẫu thuật.

Chuyển hóa các chất trong ngoại khoa.

Phƣơng pháp dinh dƣỡng tĩnh mạch

Phòng ngừa biến chứng trong DDTM

Medina A, et al. J Burn Care Rehabil. Jul-Aug 2005;26:306-319.

Các yếu tố ảnh hƣởng đến lành vết mổ

Bài tập vận động 1

Moät beänh nhaân nöõ 50 tuoåi ñöôïc chaån ñoùan u daï

daøy coù chæ ñònh phaãu thuaät. Beänh nhaân coù tình

traïng bieáng aên keùo daøi töø nhieàu thaùng nay, suït

khoûang 10kg trong voøng 4 thaùng. Hieän CN

40kg, CC 1,58m (BMI=16). Trong caùc KQ XN

thì albumin/ maùu tröôùc moå laø 2,8g/dL. Coù chæ

ñònh dinh döôõng ñieàu trò tröôùc moå:

A. Uoáng boå sung söõa dinh döôõng

B. Boå sung moät phaàn dinh döôõng tónh maïch

(DDTM)

C. Truyeàn tónh maïch albumin human vaø DDTM

Chöùc naêng

mieãn dòch

Söùc cô

hoaëc khoái cô

Chaát

noäi sinh

Suy chöùc

naêng ruoät

Suy dinh döôõng

nguy cô nhieãm truøng

Chaäm laønh veát thöông

Bieán chöùng (bung veát moå…)

Total patients group:

n= 438 Major surgery group:

n= 274

0

10

20

30

40

50

60

70

80

SGA-A SGA-B SGA-C

22

51

78

39

46

38 Male

Female

0

20

40

60

80

100

120

SGA-A SGA-B SGA-C

79

60

79

115

65

40

Male

Female

55,7% 77,7%

Body Mass Index

> 2318,5- 2317- 18,516- 17< 16

Pe

rce

nt

60

50

40

30

20

10

0

23

52

13

4

8

Suy dinh dưỡng bn nhập vào bv. Chợ rẫy

Tam NL, Hoa NTQ. Tap chi y hoc TPHCM. 2008

25%

N= 710

SGA- CSGA- BSGA- A

Co

un

t

300

200

100

0

LOAI KHOA

Ngoai

Noi

87

125

220

33

56

189

43%

Suy dinh dưỡng bn nhập vào bv. Chợ rẫy

Tam NL, Hoa NTQ. Tap chi y hoc TPHCM. 2008

Surgery

Medicine

SDD theo SGA và biến chứng ở bn ngoại gan mật tụy tại Chợ rẫy

SGA-A43%

SGA-B25%

SGA-C32%

Tam NL, An TN. 2010

SDD liên quan biến chứng

Nutritional status

SGA-A SGA-B SGA-C Total No (%)

Wound healing 45 (100) 23 (88,5) 28 (84,8) 96 (92,3)

Wound infection 0 2 (7,7) 5 (15,2) 7 (6,7)

Wound dehiscence 0 1 (3,8) 0 1 (1,0)

Total 45 26 33 104

Nutritional status

Leakage SGA-A SGA-B SGA-C

Total (%)

No 41 (91,1) 24 (92,3) 22 (66,7) 87 (83,7)

Yes 4 (8,9) 2 (7,7) 11 (33,3) 17 (16,3)

Total 45 26 33 104

P< 0.05

Tam NL, An TN. 2010

SDD liên quan biến chứng

Nutritional status

SGA-A SGA-B SGA-C Mean SD

10,76 4,96 17,85 6,88 22,82 10,61 16,36 9,20 Length of hospital

stay (LOS- days) p < 0,001

Wound infection Prealbumin (mg/dl)

No Yes Total (%)

< 10 12 (15,0) 3 (12,5) 15 (14,4)

10 Š 20 28 (35,0) 15 (62,5) 43 (41,3)

> 20 40 (50,0) 6 (25,0) 46 (44,2)

Total 80 24 104

P< 0.05

Tam NL, An TN. 2010

Điều trị SDD trước mổ

ESPEN/ASPEN Guideline 2006

BMI < 18,0

Sụt cân > 10%/ 6 tháng

SGA-C

Albumin/ máu < 3,0g/dL

Trong 7-14 ngày

Bài giảng BS. Lưu Ngân Tâm

Bài tập vận động 1

Moät beänh nhaân nöõ 50 tuoåi ñöôïc chaån ñoùan u daï

daøy coù chæ ñònh phaãu thuaät. Beänh nhaân coù tình

traïng bieáng aên keùo daøi töø nhieàu thaùng nay, suït

khoûang 10kg trong voøng 4 thaùng. Hieän CN

40kg, CC 1,58m (BMI=16). Trong caùc KQ XN

thì albumin/ maùu tröôùc moå laø 2,8g/dL. Coù chæ

ñònh dinh döôõng ñieàu trò tröôùc moå:

A. Uoáng boå sung söõa dinh döôõng

B. Boå sung moät phaàn dinh döôõng tónh maïch

(DDTM)

C. Truyeàn tónh maïch albumin human vaø DDTM

Lôïi ích cuûa DD tröôùc moå

AÛnh höôûng SDD Lôïi ích DD tröôùc moå

Söùc ñeà khaùng

Chöùc naêng mieãn dòch teá baøo

Ñaùp öùng vieâm

Taïo moâ xô

Caân baèng nitô aâm

Khoái cô

chöùc naêng ruoät

chöùc naêng cô hoâ haáp

Khoái cô tim vaø co boùp

Chaát daãn truyeàn TKTW

Nhieãm truøng

Mieãn dòch teá baøo

khaû naêng laønh veát moå

caân baèng nitô

Haïn cheá suït caân

Baûo toàn chöùc naêng ruoät

Caûi thieän caùc giaùc quan.

Tóm lại 1:

SDD nặng trƣớc mổ là bất lợi cho bệnh

nhân sau mổ.

SDD chiếm tỉ lệ cao (trên 50%) ở nƣớc ta.

Cần phát hiện SDD

Cần điều trị SDD nặng trƣớc mổ

Mục tiêu

Ảnh hƣởng của suy dinh dƣỡng lên kết

quả điều trị sau phẫu thuật.

Chuyển hóa các chất trong ngoại khoa.

Phƣơng pháp dinh dƣỡng tĩnh mạch

Phòng ngừa biến chứng trong DDTM

Pha đáp ứng sinh lý sau chấn thƣơng/

phẫu thuật

Tổn thƣơng

Pha giảm Pha tăng Hồi phục

Vài giờ Vài ngày Vài tuần

Sốc Dị hóa Đồng hóa

Curthberson 1930

Đáp ứng chuyển hóa với chấn thương/ phẫu thuật

Người khỏe mạnh

Protein cơ

Ly giải = Tổng hợp

Dị hóa Đồng hóa

Nồng độ acid

amin/ máu Glucose

Tổng hợp protein

cho tế bào

Sinh năng lƣợng

tế bào

Blackburn GL. Metabolic consideration in Management of surgical. Surgical Clinics of Norht America. 2011

Bệnh nhân phẫu thuật

Protein cơ

Ly giải >>> Tổng hợp

Dị hóa Cortisol, glucagon

Catecholamine

Cytokine

Đồng hóa Insulin

IGF alpha

Khác

Nồng độ acid

amin/ máu Glucose

Tổng hợp protein

cho tế bào

Sinh năng lƣợng

tế bào

Blackburn GL. Metabolic consideration in Management of surgical. Surgical Clinics of Norht America. 2011

Tiêu hao năng lƣợng & đạm

Bệnh nhân CTSN nặng tại CR

Tần suất

10

46

40

<20g/L

20-40g/L

>40g/L

Bệnh nhân CTSN nặng tại CR

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

ngày thứ

1

ngày thứ

2

ngày thứ

3

ngày thứ

4

ngày thứ

7

ngày thứ

10

urea trong nước tiểu 24 giờ

urea trong nước tiểu 24 giờ

Sau đại phẫu

Chuyển hóa năng lƣợng tăng từ 25-50%

Nhiễm trùng nặng có thể tăng trên 50%

Mất protein có thể 10-15%

Sụt cân 5-10kg.

Mức sinh

Năng lƣ

ợng v

à c

hất din

h d

ƣỡ

ng

Ngày

Bù trừ bằng nguồn

dự trữ của cơ thể

Tƣơng quan với

kết quả điều trị

Thời điểm nuôi

dƣỡng là quyết

định

Dinh dƣỡng sớm

cải thiện kết quả

Cung cấp

Nhu cầu

Asprer Jonathan.

Xác định nhu cầu dinh dƣỡng

Đo chuyển hóa năng lƣợng gián tiếp lúc nghỉ ngơi

hoặc tính toán theo công thức Harris benedict.

Đo số gram ure bài tiết/ nƣớc tiểu 24 tiếng

Đánh giá cân bằng nitrogen.

Định lƣợng vi khoáng, vitamin / máu: kẽm, Se,

vitamin A, C.

Xác định nhu cầu năng lƣợng

Đo gián tiếp: đo tiêu thụ năng lƣợng dựa vào nhu cầu oxy, lƣu lƣợng co2 và thông khí phút: chính xác 90%

+ Không có máy không thể làm đƣợc

+ Kỹ thuật viên có kỹ năng

Harris- benedict: đánh giá tốc độ chuyển hoá dựa vào trọng lƣợng, chiều cao, tuổi giới

+ Tiến hành trên ngƣời BT

+ Bao gồm các yếu tố stress ( hoạt động, sốt, tổn thƣơng) đòi hỏi nhu cầu cao.

Đo chuyển hóa năng lƣợng cơ bản

gián tiếp

Công thức Harris- benedict

BMR (men)= 66+ (13,7xBW) + (5xH) -(6,8xA)

BMR (w.men) = 655 + (9,6xBW) +(1,7x H)-(4,7 x A)

PT và các yếu tố đánh giá tiêu thụ năng lƣợng hiện hữu

AEE= BMR x AF x IF x TF

(AEE: actual energy expenditure)

AF: activity factor

IF: Injury factor

TF: thermal factor

Các yếu tố ảnh hƣởng chuyển hóa NL

AF(activity factor) (IF) Injury factor

Tại giƣờng 1.1

Tại giƣờng, v động 1.2

Vận động 1.3

TF (thermal factor)

38O c 1.1

39Oc 1.2

40Oc 1.3

41Oc 1.4

Không BC 1.0

Sau mổ chƣơng trình 1.1

Gãy xƣơng 1.2

Nhiễm trùng nặng/ARDS 1.3

Bệnh tim mạch (không NT, lọc máu, hay

PT) 1.0

Bệnh TM (có NT, LM) 1.2

Bệnh TM (có PT đại phẫu) 1.3

Suy thận cấp 1.3

Suy gan 1.4

Viêm tụy cấp 1.5

Các nhu cầu về Protein

Cung cấp :

6,25g protein 1g N2

Mất:

chủ yếu qua nước tiểu: 80% dưới dạng urê

ước tính bằng cách định lượng [urê] nước tiểu giữ 24 giờ

khi không có suy thận

Mất (g/ngày) = ([urê]niệu mmol/l x nƣớc tiểu L/ngày) x 0,028 + 2 (mất

qua tiêu hóa)

Cân bằng nitrogen= nitrogen trong cung cấp DD – nitrogen

mất

Mất nitơ không thường gặp

N2 (g/L)

Nôn 2

Dò tiêu hóa cao 2

Dò hồi tràng 5

Nhu cầu protein

Loại bệnh Nhu cầu P

(g/kg/ngày)

Ngƣời khỏe mạnh, không stress 0.8- 1.0

Bệnh gan (không não gan) 1.3- 1.5

Bệnh gan (não gan) 0.5- 0.7

Suy thận mãn 0.6- 1.0

STM có thẩm tách 1.0- 1.3

Stress chuyển hóa nhẹ 1.1

Stress CH vừa 1.3

Stress CH nặng 1.5 (tối đa 2.0)

Phaân loaïi beänh theo möùc ñoä chuyeån hoùa

Nheï: Giai ñoïan caáp cuûa beänh lyù maõn tính

(COPD, ñaùi thaùo ñöôøng…), gaõy coå xöông ñuøi,

ung thö

Vöøa: ñoät quî, ñaïi phaãu, nhieãm truøng naëng.

Naëng: chaán thöông soï naõo, vieâm phuùc maïc,

vieâm tuïy caáp, boûng naëng, ña chaán thöông,

ICU

Phaân loaïi theo Nutritional Risk Screening (ESPEN 2002)

Nhu cầu dinh dƣỡng trong thực hành

Guidelines: ESPEN 2009, ASPEN 2009, AKE 2010

Bắt đầu nuôi dƣỡng khi đã ổn định huyết động

Bắt đầu: 20- 25kcal/kg/ngày (thƣờng 3 ngày đầu)

Sau đó tăng dần 30kcalkg/ngày (ngày thứ 4)

Giai đọan hồi phục: 35- 40kcal/kg/ngày

Đạm: 1,1-1,5g/kg/ngày (tối đa 2g/kg/ngày)

Béo: 0,8-1,3g/kg/ngày (tối đa 1,5g/kg/ngày)

Đƣờng: 2,5-3g/kg/ngày (tối đa 4g/kg/ngày)

Vitamin, vi lƣợng: dùng đa sinh tố (thêm vit.A, B và C)

Naêng löôïng vaø ñaïm coù trong saûn

phaåm

EN: saûn phaåm söõa (1ml=1kcal, P= 15- 16%, beùo

30-35%),

250ml (250kcal, 10gProtein, 10gLipid)

PN: Dung dòch ñaïm 10% 500ml= 50g P

Beùo: dung dòch beùo 10% 500ml= 50g beùo=

500kcal

Loïai 20% 250ml= 50g beùo= 500kcal

Glucose 10% 500ml= 50gG= 200kcal

G20% 250ml= 50g= 200kcal; 500ml= 100g=

400kcal

Glucose 30% 500ml= 150gG= 600kcal

Nhu cầu dinh dƣỡng cho TPN

Nhu cầu nƣớc= 25-40ml/kg/ngày.

+ ml dịch mất qua đƣờng bất thƣờng

Sốt tăng 1độ C cộng thêm 100ml

Na: 0,5- 1,5 mmol/kg/ngày.

K: 0,3-1,0

+ số mmol mất qua đƣờng bất thƣờng

P: 0,7-1,0.

Mg: 0,1- 0,3

Ca: 0,3- 0,5

THÀNH PHẦN CHẤT ĐIỆN GIẢI CÓ

TRONG MỘT SỐ DỊCH

VỊ TRÍ Na K Cl HCO3

(mEq/L)

Daï daøy 65 10 100

Maät 150 4 100 35

Tuïy 150 7 80 75

Taù traøng 90 15 90 15

Ruoät non ñoaïn giöõa 140 6 100 20

Hoài traøng 40 8 60 70

Ñaïi traøng 40 90 15 30

Tóm lại 2:

Tăng tiêu hao năng lƣợng (trên 25%), nhiễm

trùng nặng (>50%)

Dị hóa đạm cao là đặc điểm chuyển hóa ở

bệnh nhân sau mổ.

Năng lƣợng cần: 25-30kcal/kg/ngày (35-

40kcal /kg/ngày trong gđ hồi phục)

Đạm cần 1,1-1,2g/kg/ngày (PT không nặng)

Hoặc 1,3-1,5g/kg/ngày (Đại phẫu)

Mục tiêu

Ảnh hƣởng của suy dinh dƣỡng lên kết

quả điều trị sau phẫu thuật.

Chuyển hóa các chất trong ngoại khoa.

Phƣơng pháp dinh dƣỡng tĩnh mạch

Phòng ngừa biến chứng trong DDTM

PHƢƠNG THỨC DINH DƢỠNG CHO

BỆNH NHÂN NGOẠI KHOA

Chế độ ăn phù hợp bệnh lý

Dinh dưỡng đường tiêu hóa

sớm + Dinh dưỡng tĩnh mạch

Dưỡng chất đặc biệt:

“Pharmaconutrition”

Glutamin, Arginine, EPA

Mục đích

1. Cung cấp năng lƣợng và các chất dinh dƣỡng trực tiếp vào máu để duy trì các họat động sống của cơ thể.

2. Bảo tồn hay phòng tránh hao hụt khối nạc (khối cơ, protein tạng…) trong cơ thể.

3. Điều hòa phản ứng viêm.

4. Cải thiện kết quả điều trị.

Chỉ định dinh dƣỡng tĩnh mạch tòan phần

(TPN- total parenteral nutrition)

Trong TH:

Khi CN ruột hòan tòan không họat động đƣợc (liệt ruột

hòan tòan, xuất huyết tiêu hóa nặng, tiêu chảy nặng, …)

Hoặc không có sonde để nuôi dƣỡng qua đƣờng tiêu

hóa ( rò tiêu hóa, HC. Ruột ngắn, viêm tụy họai tử…)

Thƣờng truyền qua đƣờng tĩnh mạch trung tâm

(áp lực thẩm thấu dịch truyền > 1000 mmosm/L)

Chỉ định dinh dƣỡng tĩnh mạch bán phần

(PPN- Partial parenteral nutrition)

Trong TH:

Khi dinh dƣỡng qua đƣờng tiêu hóa không đạt đủ nhu

cầu năng lƣợng:

Bệnh nhân tại khoa hồi sức,

Ung thƣ có biếng ăn

SDD nặng trƣớc mổ.

Bán tắt ruột.

Chấn thƣơng, sau phẫu thuật

Một số bệnh lý nội khoa: SDD nặng, xơ gan tiến triển,…

Thƣờng truyền qua tĩnh mạch ngọai vi (áp lực

thẩm thấu dịch truyền < 1000 mmosm/L).

Acid amin

Nhũ

tƣơng

béo

Vi lƣợng

Vitamin

Chất

khóang

Glucose

Dinh

dưỡng

tĩnh mạch

Chức năng của glucose

Tạo năng lượng

Tạo glycogen

Tạo mỡ

Chức năng acid amin

Tổng hợp

protein

Oxi hóa tạo

năng lượng Tân tạo glucose

Mối liên hệ giữa protein và năng

lƣợng với sự duy trì Nitơ

Chức năng chất béo

Oxi hóa tạo

Năng lượng

Cấu trúc màng tế bào

Tiền chất của các eicosanoids

Tạo mô mỡ

Vận chuyển

vitamine tan trong béo

1. Traùnh ñöôïc taêng ñöôøng huyeát do duøng quaù

nhieàu ñöôøng-> giaûm bieán chöùng lieân quan

ñeán taêng ñöôøng huyeát

2. Ñaäm ñoä naêng löôïng cao, nguoàn naêng

löôïng hieäu quaû cho nhieàu moâ.

3. Söû duïng ñaïm hieäu quaû hôn.

4. Phoøng thieáu acid beùo thieát yeáu.

5. AÙp löïc thaåm thaáu thaáp.

6. Chöùa caùc vitamin tan trong beùo.

Muïc ñích vaø öu ñieåm trong duøng

nhuõ töông beùo

Chöùc naêng cuûa acid beùo thieát yeáu

Hoã trôï chöùc naêng tim maïch, thaàn kinh,

mieãn dòch, taùi taïi moâ.

Cô theå caàn EFA: taïo hay söõa chöõa maøng

teá baøo; saûn xuaát prostaglandin (ñieàu hoøa

maïch, HA, ñoâng maùu, khaû naêng sinh

saûn, söï thuï thai; mieãn dòch: ñieàu hoøa

phaûn öùng vieâm, choáng nhieãm truøng.

Ñoái vôùi treû em:

Caàn cho söï taêng tröôûng: ñaëc bieät heä thaàn kinh,

heä caûm giaùc.

Treû trai caàn nhieàu hôn treû gaùi.

Thieáu acid beùo thieát yeáu: chaäm phaùt trieån,

giaûm tieåu caàu, chaäm laønh veát thöông, da khoâ,

coù vaûy, toùc thöa…

Cung caáp 2-4% toång naêng löôïng hay 0,5-

1g/kg/ ngaøy.

Chöùc naêng cuûa EFA

Các lọai nhũ dịch béo

Dầu nành

Intralipid

Intralipos

Lipovenous

Dầu dừa

Lipofundin MCT/LCT

SMOF

Dầu oliu

Clinoleic

SMOF

Dầu cá

Lipidem

Omegaven

SMOF

LONG CHAIN TRIGLYCERIDE

(LCT)

Nhuõ töông beùo vôùi chöùc naêng mieãn

dòch

Dinh dƣỡng tĩnh mạch

Amino Acids

Proteins Caáu truùc

Chöùc naêng

Năng lượng: Lipids Carbohydrates

ESPEN Guideline 2009- Dinh

dƣỡng tĩnh mạch trong ngoại khoa

PN haäu phaãu:

Coù lôïi ôû bn SDD khi EN khoâng ñuû (A)

Coù lôïi trong suy chöùc naêng ruoät maø EN khoâng ñuû, PN

ít nhaát trong 7 ngaøy (A)

EN phoái hôïp vôùi PN trong haäu phaãu laø löïa choïn

haøng ñaàu ñoái vôùi bn coù CÑ DDHT (A)

Chæ ñaït ñöôïc döï tröõ nitrogen khi phoái hôïp cuøng

luùc ñaïm, beùo, ñöôøng trong 24 giôø (A).

ESPEN: European Society of Parenteral Enteral Nutrition

NC trên 24 bn đƣợc phẫu thuật bụng (20 ca ung thƣ dạ dày, ruột; 2 viêm túi thừa; 1 hẹp và loạn sản mạch)

Ung thƣ không di căn, bệnh lý kèm; không SDD và không sụt cân > 10%/3 tháng.

Chỉ đƣợc DDTĩnh mạch TP theo mục tiêu NC.

Biến số: phân hủy protein; dị hóa cơ; cân bằng nitrogen vào ngày 2,4,7 sau mổ.

Tình trạng dị hóa

đạm và

Phƣơng thức nuôi

dƣỡng

tĩnh mạch

65 beänh nhaân sau ñaïi phaãu (Tim maïch, Tieâu hoùa, khaùc)

Choïn ngaãu nhieân vaø phaân thaønh 3 nhoùm:

Nhoùm A: sequential: (AA+ S.O ban ngaøy ; Glucose ban

ñeâm)

Nhoùm B: continuos: taát caû trong moät truyeàn trong 24

tieáng

Nhoùm C: bolus: 1 tieáng truyeàn dinh döôõng, 2 tieáng

ngöng khoâng truyeàn

Tóm lại 3:

Bên cạnh dinh dƣỡng đƣờng tiêu hóa sớm (EN trong 24-48 tiếng) là cần thiết, DDTM thƣờng là phối hợp, trừ khi có CCĐ EN DDTM toàn phần.

Áp lực thẩm thấu dịch truyền phụ thuộc vào vị trí tiêm truyền

Phối hợp đạm, béo, đƣờng là quan trọng

Lƣu ý bổ sung chất khoáng, vitamin (A, C), vi lƣợng (kẽm) khi DDTM toàn phần hay DD bệnh nhân SDD nặng

Mục tiêu

Ảnh hƣởng của suy dinh dƣỡng lên kết

quả điều trị sau phẫu thuật.

Chuyển hóa các chất trong ngoại khoa.

Phƣơng pháp dinh dƣỡng tĩnh mạch

Phòng ngừa biến chứng trong DDTM

Do kỹ thuật

Huyết khối

Nhiễm trùng:

Khu trú: đỏ, đau, phù, rỉ dịch hoặc mủ hay mƣng mủ đƣờng hầm catheter

Toàn thân: liên quan đến catheter nhiễm trùng huyết

Chuyển hóa

Biến chứng của dinh dƣỡng tĩnh mạch

Biến chứng liên quan chuyển hóa

Dinh döôõng thieáu NL, ñaïm:

Khoâng cung caáp ñuû naêng löôïng cho caùc teá

baøo duy trì CN soáng.

Suy moøn theâm khoái cô, ñaïm maùu… do

stress dò hoùa beänh lyù.

Suy giaûm söùc ñeà khaùng

Taêng bieán chöùng, keùo daøi thôøi gian naèm

vieän

Biến chứng liên quan chuyển hóa

Dinh döôõng quaù nhieàu NL, P:

Taêng ñöôøng huyeát.

RL nöôùc ñieän giaûi

Taêng triglyceride maùu

Taêng gaùnh tuaàn hoøan

Taêng gaùnh hoâ haáp

Taêng töû vong

AACE/ADA Target Glucose Levels in non-ICU Patients

Ở khoa khác (không-ICU):

ĐH trƣớc ăn <140 mg/dL

ĐH ngẫu nhiên <180 mg/dL

Tránh hạ ĐH, đánh giá lại chế độ insulin nếu ĐH dƣới 100 mg/dL

Bệnh nhân đặc biệt có thể duy trì mức glucose dƣới hay trên cut-points này.

Hạ ĐH = ĐH < 70 mg/dl Hạ ĐH nặng = ĐH < 40 mg/dl

ADA/AACE Inpatient Task Force Endocrine Practice 2009;15;1-17

AACE/ADA Target Glucose Levels in ICU Patients

ADA/AACE Inpatient Task Force Endocrine Practice 2009;15;1-17

Ở ICU:

Nên dùng truyền Insulin nên đển kiểm soát ĐH

Ngƣỡng bắt đầu không cao hơn 180 mg/dl

Bắt đầu IV insulin 1 lần, nên duy trì glucose giữa 140 and 180 mg/dl

Đích ĐH thấp hơn (110-140 mg/dl) có thể thích hợp ở một số bn chọn lọc

Không khuyến nghị đích <110 mg/dL are not

Recommended 140-180

Acceptable 110-140

Not recommended < 110

Not recommended >180

Trong đó: tốc độ truyền

Toác ñoä truyeàn Glucose- Oxi hoùa

Glucose

Nên dƣới

4mg/kg/

phút

Tốc độ truyền glucose

Toác ñoä truyeàn G toái öu- G ñöôïc oxi hoùa toái ña:

4mg/kg/ phuùt.

Loïai Troïng löôïng beänh nhaân (kg)

40 50 60

10%/ 500ml XXX (gioït /phuùt) <XL < XL

20%/ 250ml XV XX XX

20%/ 500ml XV XX XX

Caùc bieán chöùng do duøng nhuõ töông

beùo.

chöùc naêng heä voõng noäi moâ Giaûm mieãn dòch1

triglyceride/ maùu2,3

.

aùp löïc ÑM phoåi trung bình Giaûm oxi/ maùu,

suy tim, ñaëêc bieät ôû bn naëng ARDS4

1 Seidner DL, Mascioli EA, et al. JPEN 13: 614- 19, 1989.

2 Haumont D, Richelle M, et al. J Pediatr 121: 759- 63, 1992.

3 Carpentier YA, Richelle M, et al. Arteriosclerosis 7 541, 1987.

4 Klein S, Miles JM. J PEN 18: 396- 97, 1994.

Laø do:

Truyeàn nhanh > 0,11g/kg/ giôø

Toác ñoä truyeàn

(gioït/ phuùt) (< 0,11g/ kg/ giôø)

Loïai Troïng löôïng beänh nhaân (kg)

40 50 60

10%/ 500ml

X

< XV

XV

< XX

XV

< XX

20%/ 250ml < X < X < X

20%/ 100ml < X < X < X

Ca lâm sàng

Bn nöõ, 37 tuoåi.

Nhaäp vieän : 23/7/2011; xuaát vieän: 22/8/2011.

BEÄNH SÖÛ:

Khoaûng 1 tuaàn tröôùc nhaäp vieän beänh nhaân ñau aâm

æ vuøng treân roán, caûm giaùc ñaày buïng khoù tieâu, noân

sau aên, khoâng suït caân, tieâu tieåu bình thöôøng

nhaäp vieän.

Tình traïng luùc nhaäp vieän:

M: 80l/p HA: 100/60 mmHg, nhieät ñoä :37oC

Tænh tieáp xuùc toát.

Khaùm:

Chieàu cao: 145cm CN : 40 kg BMI:19

Beänh tænh tieáp xuùc toát. Da nieâm hoàng nhaït.

Tim ñeàu. Phoåi khoâng rale. Buïng meàm.

Chaån ñoaùn :

Heïp moân vò do loeùt haønh taù traøng.

Chaån ñoaùn phaãu thuaät: heïp moân vò do u ñaïi

traøng goùc gan hoaïi töû gaây thuûng taù traøng vaø xaâm

laán gan.T4b N3 M0.

PP Phaãu thuaät :

Caét moät phaàn gan haï phaân thuøy V, caét ñaïi traøng

phaûi môû roäng, caét baùn phaàn döôùi daï daøy, noái vò

traøng theo Finsterer.

Xeùt nghieäm tröôùc phẫu thuaät:

Coâng thöùc maùu:

HC : 3,6 trieäu; Hb : 8,58 g/dl; Hct : 27%

BC : 11500 (N : 73,8%)

MCV: 74,2; MCH: 23,6

TC : 765 000/ul

TQ : 13,4 INR : 0,98

CEA: 3,5 CA 19.9 : 108,4 u/ml

Sinh hoùa:

SGOT 40 Protein TP 7,2g/dl BUN: 20mg%

SGPT 31 Albumin 2,8 g/dl Creatinin: 0,84

Bilirubin tp 0,44 (bilirubin töï do : 0,3mg/dL)

Na : 131 mEq/L Cl : 98

K : 4,22 Ca : 4,1

- Metronidazol 0,5g/100ml

1chai*02

- Unasyn 1,5g 1loï*02 (TMC.

- Combilipid 1440ml

- Albumin 20% 50ml*02chai

- Ringer lactate 500ml pha 1

oáng kaliclorid 10% 10ml *02

- Tænh, tieáp xuùc toát

- DDTM toaøn phaàn

- Albumin 2,4 g/dl

- Na: 139; Cl : 102; K: 4,09

Ca : 4,0

- HC 3,3 trieäu; Hct 25,5 %;

Hb 8,58

- BC 14.900 (N: 91,1%)

- TC 342 000.

HP N1-4

- Metronidazol 0,5g/100ml

1chai*02

- Tienam 0,5g 1 loï * 03

(TTM)

- Combilipid 1440ml

- Albumin 20% 50ml*02chai

- Ringer lactate 500ml pha 1

oáng kaliclorid 10% 10ml *02

HP N5-8

- Ñau veát moå, khoâng soát

- Buïng meàm, aán ñau VM

- ODL döôùi gan 80ml dòch hoàng

- Albumin 2,9 g/dl, CRP 910

- Na: 139; Cl : 104; K: 3,2 Ca : 3,4

- HC 3,16 trieäu; Hct 26,7 %; Hb 8,9

- BC 14.900 (N: 91,1%)

- TC 482 000.

ÑIEÀU TRÒ

DIEÃN TIEÁN

- Metronidazol 0,5g/100ml

1chai*02

- Unasyn 1,5g 1loï*02 (TMC)

- Vofloxin 0,5g 1loï (TTM)

- Combilipid 1940ml

- Albumin 20% 50ml*02chai

- Ringer lactate 500ml pha 1 oáng

kaliclorid 10% 10ml *02

- Truyeàn 3 ÑV HC laéng

- Ho ñaøm xanh

- ODL # 500ml; DL DD#

200ml/24h

- Albumin 3,3 g/dl; CRP 569

- Na: 139; Cl : 102; K: 4,09

Ca : 4,0

- HC 4,3 trieäu; Hct 36,8 %;

Hb 12,5

- BC 13.100 (N: 91,1%)

- TC 508 000.

HP N9-12

- Ciprobay 0,2g/100ml

2chai*02 (TTM)

- Timentin 3,2 g 1 loï * 03

(TTM)

- Oliclinomel N4 1000ml

- Albumin 20% 50ml*01chai

HP N13-15

- Caáy ñaøm nhaïy Timentin, Cipro

HP N16 veà sau (21/08)

- ODL # 100ml, giaûm daàn 20ml

- Albumin 3,8 g/dl

- Na: 140 Cl : 102 K: 3,7 Ca :

4,3

- CTM:

BC 9.570 (N: 80%)

HC 3,62 trieäu; Hct 31,8 %; Hb 10,7;

MCV 87,9 MCH 29,6

TC 530 K

- Ciprobay 0,2g/100ml 2chai*02 (TTM)

- Timentin 3,2 g 1 loï * 03 (TTM)

- HCDD: Oliclinomel N7 1000ml (CVP)

Tracutil 1 oáng

Lactate ringer 500ml

Kcl 10% 10ml 1oáng

Vitamin C 0,5g 2oáng (TMC)

Becombion 1 oáng (TB)

Tóm lại 4:

Cần đảm bảo kỹ thuật, vô trùng tuyệt đối.

Nuôi dƣỡng đủ (không thiếu, không thừa)

Tuân thủ khuyến nghị tốc độ truyền là

quan trọng trong phòng ngừa biến chứng.