departamento de mÚsica tradicional -...

1

DEPARTAMENTO DE MÚSICA TRADICIONAL

Centro: Escola de Música Municipal de Lugo

Localidade: Lugo

Curso: 2017-2018

Xefe do departamento: Efraím Díaz Vázquez

MATERIAS QUE CONFIGURAN O DEPARTAMENTO

Docentes Gaita Galega: Efraím Díaz Vázquez e Julián Villamor Regueiro

Docente Pito Pastoril Galego: Efraím Díaz Vázquez

Docente Percusión Tradicional: Efraím Díaz Vázquez

Docente Grupo de Pandeiretas: Mercedes Autran Romero

Docente Grupo Tradicional: Julián Villamor Regueiro

Docente Grupo Didáctico de Pito Pastoril Galego: Efraím Díaz Vázquez

2

GAITA GALEGA PROGRAMACIÓN DE EFRAÍM DÍAZ

CICLO I

1. Obxectivos:

• Provocar unha grande interese no alumno/a o través da experimentación e práctica coa gaita completa. • Descubrir e desenrolar os potenciais creativos que o alumnado poida ter para interpretar a música

tradicional galega. • Desenrolar as facultades de coordinación, rítmica, percepción auditiva, sensibilidade artística e práctica

instrumental. • Introducir progresivamente o uso dos diferentes ritmos e melodias tradicionais galegas dentro do seu

nivel. • Coñecer os nomes, as características das partes do instrumento. • Traballar a afinación do ronco en consonancia co punteiro. • Desenrolo da memoria. • Tocar en grupo en público en audicións organizadas polo centro. • Alcanzar un control mínimo no tempero que posibilite a interpretación cunha mínima calidade sonora. • Introducir unha correcta dixitación na práctica interpretativa así como unha correcta técnica de base. • Coñecer músicos, agrupacións, etc., fundamentais do instrumento, como iniciación ó coñecemento da

música deste instrumento. • Executar, representar e tipificar os recursos de articulación básicos. • Usar os dous métodos de escrita, con soltura o de Re e recoñecer o método de Do. • Adoptar unha correcta posición corporal na interpretación.

2. Contidos:

• A posición correcta no instrumento. Adoitar unha posición corporal correcta que nos permita o control muscular fluído e relaxado.

• Presentación e descubrimento do repertorio do entorno máis próximo. • Iniciación do traballo de pezas ao unísono ou a duas voces formando parte do grupo. • Melodías dos diferentes estilos do repertorio tradicional • Escoita do repertorio e dos ritmos tradicionais galegos. • Descrición do instrumento e as súas partes. • Correcta posición das mans e resto do corpo na gaita. • Mantemento do instrumento. Nocións básicas. • Práctica de exercicios de lectura sinxelos con intervalos de 2ª e saltos ocasionais de 3ª. • Práctica a iniciación do mecanismo do tempero con e sin ronco. • Interpretación de pezas sinxelas do repertorio tradicional. • Análise formal simple das pezas estudadas. • Aprendizaxe de pezas sinxelas sen axuda de representación gráfica. • Práctica de exercicios de articulación básica: picados simples entre notas do mesmo nome e

batementos entre notas do mesmo nome. • Os dous métodos de escritura: Re e Do. • Iniciación na lectura a primeira vista.

2.1 Materiais a mercar polo alumnado: Curso I Gaita en Do e Método “Pel e Madeira Vol I”. Xesús Vaamonde e Xosé Luis Romero. Editorial Dos Acordes. Baiona. 2010. ISMN-979-0-0801231-71-0. Curso II “Os segredos da Gaita”. Xose Lois Foxo. 6ª Edición. 2004. Edita: Escola Provincial de Gaitas de Ourense, Diputación Provincial de Ourense. Ourense. 2004. ISBN-84-96011-86-0. “Palleta Maldita”. Sito Carracedo. Editado pola Asoc. Cultural Xermolos. Guitiriz. 2001. ISBN-84-932199-1-6.

3

Por outra banda, ademais, o material de consulta do profesor/a será: Método “Pel e Madeira Vol II”. Xesús Vaamonde e Xosé Luis Romero. Editorial Dos Acordes. Baiona. 2010. ISMN-979-0-0801231-80-2. “Leccións de Gaita”. Enrique Otero Covelo. Editorial Galaxia. Vigo. 1978. ISBN-84-7154-304-4. “Guía didáctica de Instrumentos Galegos”. Moisés Quintas Suárez. Editorial Ouvirnos. Sarria (Lugo). 2011. ISBN-978-938276-2-5. “Caderrnos de Gaita Galega” Caderno 4: Estudios Volume I, Nivel iniciación de Xosé Luís Miguélez. Editorial Dos Acordes. Baiona 2006.ISMN-M-801231-11-6 “Caderrnos de Gaita Galega” Caderno 1: Intervalos. Xesús Vaamonde Manteiga. Editorial Dos Acordes. Baiona 2007.ISMN-M-801231-20-8 “Cadernos de Gaita Galega” Caderno 15: Temperando, Nivel iniciación volume I. Bruno Villamor Gay. Editorial Dos Acordes. Baiona 2009.ISMN-979-0-801231-59-8 3. Audicións para o CICLO I. Os alumnos/as elixiran cando escoitan as audicións, e o longo do curso e na aula comentaranse cuestións sobre elas, cubrindo a ficha de audición do ANEXO I. O alumnado escoitará audicións propostas polo profesor/a dentro da programación do curso do método “Pel e Madeira Vol I e Vol II”. Ademais escoitará os discos: - Emilio Cao “Fonte do Araño”. Discorama. 1977. - Doa “O son da Estrela Escura”. Ruada. 1979. - Milladoiro “A Galicia de Maeloc”. Ruada. 1979. - Taranis “Ith-Gael”. Edigal. 1980. - Emilio Cao “No Manto da Auga”. Guimbarda. 1981. - Brath “Kalaikia”. Philips. 1982. - Taranis “Taranis”. Edigal. 1985. - Brath “Lembranza da Auga”. Sons Galiza. 1988. - Luar na Lubre “O Son do Ar”. Punteiro. 1988. - Grupo Didáctico Musical do Obradoiro Escola de Instrumentos Populares Galegos da Universidade Popular de Vigo “Instrumentos Musicais Populares Galegos”. Sonifolk. 1990. - Davy Spillane “Pipedrams”. Tara Records. 1991. - Matto Congrio “Matto Congrio”. Sonifolk. 1993. - Carlos Núñez “A Irmandade das Estrelas”. Bmg-Ariola. 1996. - Berrogüetto “Navicularia”. Do Fol Música. 1996. - Luar na Lubre “Plenilunio”. Warner Music. 1997. - Treixadura “Unha Noite Noite no Muiño”. Edición do Cumio. 1999. - Luar Na Lubre “Saudade”. Warner Music. 2005. - Noitarega “XXI”. Noitarega 2010. O alumnado atopará unha táboa de seguimento de escoita no ANEXO IV. 4. Pezas e estudos a traballar. CURSO I 00.Muiñeria dos Tresillos (Oscar Fernández) 01.A Xeito de Marcha (Tradicional) 02.Buxos Verdes (Basilio Carril) 03.Sentimiento A, La, La (Henrique Otero Covelo) 04.Xa fun a Marín (Tradicional) 05.O Agarradiño (Tradicional) 06.Mazurca de Bretoña (Tradicional) 07.Pasodobre das Pampónigas (Tradicional) 08.Carballesa de Melide (Tradicional) 09.Jota de Lugo (Tradicional) 10.Marcha do Antergo Reino de Galicia (Tradicional) CURSO II 00.Non sei que ten a morena (Tradicional) 01.A Carolina (Tradicional)

4

02.Vals de Taramundi (Tradicional) 03.Ei Vai (Tradicional) 04.Muiñeira de Lugo (Tradicional) 05.Muiñeira do Molete (Tradicional) 06.Danza das Patelas (Tradicional) 07.Aparta loureiro verde (Tradicional) 08.Aire de valse (Tradicional) 09.Jota de Picaio (Tradicional) 10.Alborada Anterga de Ourense (Tradicional) 11.Canto de Traballo de Vilabade, Tordoia (Tradicional) 12.Himno Galego (Pascual Veiga) 13.Marcha Procesional de San Benito (Xosé Benito González López) 14.Ludi Muiñeira (Ernesto Campos) Exercicio cronolóxicos para o Ciclo I Exercicio do libro de Enrique Otero Pax. 14 a 31 Exercicios de técnica do Volumen 1 do Libro de Bruno Villamor Exercicios do Libro de Xesus Vaamonde Pax. 17 a 29 Exercicios do Libro Xosé Luís Miguélez Pax 13 a 25 O alumnado atopará unha táboa de seguimento no ANEXO II.

CICLO II

1. Obxectivos:

• Provocar unha grande interese no alumno/a o través da experimentación e práctica coa gaita completa. • Desenrolar os potenciais creativos que o alumnado poida ter para interpretar a música tradicional

galega. • Desenrolar as facultades de coordinación, rítmica, percepción auditiva, sensibilidade artística e práctica

instrumental. • Usar dos diferentes ritmos e melodías tradicionais galegas dentro do seu nivel. • Coñecer os nomes, as características, historia, e construcción das partes do instrumento. • Traballar a afinación do ronco e ronqueta en consonancia co punteiro. • Desenrolo da memoria e do oido con traballo de transcripcións. • Tocar en grupo en público en audicións organizadas polo centro. • Afianzar un tempero que posibilite a interpretación en grupo e a varias voces. • Afondar na correcta dixitación e execución dos picados na práctica interpretativa. • Construir unha propia fonoteca como ferramenta de exercitar a audición das obras nas súas diferentes

versión. • Executar, representar e tipificar os recursos de articulación, dixitación, picados, batementos. • Usar os dous métodos de escritura, con soltura o de Re e con funcionalidade o de Do. • Afianzar a posición corporal na interpretación.

2. Contidos:

• Posición correcta co instrumento. Posición corporal correcta que nos permita o control muscular fluído e relaxado

• Presentación e descubrimento do repertorio do entorno máis próximo. • Iniciación do traballo de pezas ao unísono ou a duas voces formando parte do grupo. • Melodías dos diferentes estilos do repertorio tradicional • Escoita do repertorio e dos ritmos tradicionais galegos. • As gaitas doutras culturas. • Correcta posición das mans e resto do corpo na gaita. • Mantemento do instrumento. Aceitado. • Práctica de exercicios de lectura sinxelos con intervalos de 2ª e saltos ocasionais de 3ª. • Práctica do mecanismo do tempero con ronco e ronqueta. • Interpretación de pezas do repertorio tradicional. • Análise formal das pezas estudadas. • Aprendizaxe de pezas sinxelas sen axuda de representación gráfica.

5

• Práctica de exercicios de articulacións. • Os dous métodos de escrita: Re e Do. • Lectura a primeira vista. • Orientación ao traballo de transcripción.

2.1 Materiais a mercar polo alumnado: Curso I Método “Pel e Madeira Vol II”. Xesús Vaamonde e Xosé Luis Romero. Editorial Dos Acordes. Baiona. 2010. ISMN-979-0-0801231-80-2. Curso II “Caderrnos de Gaita Galega” Caderno 4: Estudios Volume I, Nivel iniciación de Xosé Luís Miguélez. Editorial Dos Acordes. Baiona 2006.ISMN-M-801231-11-6 Por outra banda, ademais, o material de consulta do profesor/a será: Método “Pel e Madeira Vol I”. Xesús Vaamonde e Xosé Luis Romero. Editorial Dos Acordes. Baiona. 2010. ISMN-979-0-0801231-71-0. “Leccións de Gaita”. Enrique Otero Covelo. Editorial Galaxia. Vigo. 1978. ISBN-84-7154-304-4. “Guía didáctica de Instrumentos Galegos”. Moisés Quintas Suárez. Editorial Ouvirnos. Sarria (Lugo). 2011. ISBN-978-938276-2-5. “Método de Gaita Galega I. Xaquín Xesteira Losada. Edicións do Cumio. Vilaboa (Pontevedra). 2007. ISBN- 978-84-8289-358-7. “Caderrnos de Gaita Galega” Caderno 4: Estudios Volume I, Nivel iniciación de Xosé Luís Miguélez. Editorial Dos Acordes. Baiona 2006.ISMN-M-801231-11-6 “Caderrnos de Gaita Galega” Caderno 1: Intervalos. Xesús Vaamonde Manteiga. Editorial Dos Acordes. Baiona 2007.ISMN-M-801231-20-8 “Cadernos de Gaita Galega” Caderno 16: Temperando, Nivel iniciación volume II. Bruno Villamor Gay. Editorial Dos Acordes. Baiona 2009.ISMN-979-0-801231-61-1 “Os segredos da Gaita”. Xose Lois Foxo. 6ª Edición. 2004. Edita: Escola Provincial de Gaitas de Ourense, Diputación Provincial de Ourense. Ourense. 2004. ISBN-84-96011-86-0. 3. Audicións para o CICLO II. Os alumnos/as elixiran cando escoitan as audicións, e o longo do curso e na aula comentaranse cuestións sobre elas, cubrindo a ficha de audición do ANEXO I. O alumnado escoitará audicións propostas polo profesor/a dentro da programación do curso do método “Pel e Madeira Vol I e Vol II”. Ademais escoitará os discos: - Alan Loomax: “The Spanish Recordings Galicia”. 1952. - Os Xacobeos “Pitos Gallegos”. Hispavox. 1971 - Fuxan os Ventos “Fuxan os Ventos”. Philips Records. 1976. - Fuxan os Ventos “Sementeira”. Philips Records. 1978. - Emilio Cao “Lenda da Pedra do Destiño”. Guimbarda. 1979. - Mary Bergin “Feadoga Stain”. Gael Linn. 1979. - Emilio Cao “No Manto da Auga”. Guimbarda. 1981. - Gwerz “Au-Dela”. Escalibur. 1987. - Gwendal “Glen River”. Tempo Maker Productions . 1989. - Muxicas “Escoitando Medra-la Herba”. Punteiro. 1992. - Hedningarna “Trä”. Silence Records. 1994. - Sharon Shannon. “Out of the gap”. Green Linnet. 1995. - Emilio Cao “Sinbad en Galicia”. Do Fol. 1996 - Liam O´Flynn “The Piper´s Call”. Tara Music.1999 - Paloma Suanzes “Feitizo”. Runa Records. 1999. - Xabier Blanco “Instrumentos Pobres”. Several Records. 2003. - Carlos Núñez “Almas de Fisterra” Sony Music. 2003. - Lizgairo “Diacronías”. Falcatruada. 2008. O alumnado atopará unha táboa de seguimento de escoita no ANEXO IV.

6

4. Pezas e estudos a traballar. CURSO I 00.Foliada de Berducido (Tradicional) 01.Pasodobre de Mallou (Xan Bello Mallou) 02.Alborada de Inzenga (Cancionero J. Inzenga) 03.Muiñeira Chantada (Avelino Cachafeiro) 04.Heicho de dar, queridiña (Tradicional) 05.Pasacorredoiras de Arnoia (Tradicional) 06.Fandango Mariñán (Tradicional) 07.Golpe de Mondariz (Tradicional) 08.Marcha das Chirimías da Catedral de Santiago (Tradicional) 09.Foliada de Tenorio (Tradicional do Cancioneiro de Inzenga, Maneo) 10.Muiñeira de Freixido (Tradicional recollida a Gumersindo Parapar) 11.Rumba de Laroá (Tradicional, recollida a Juán Ferreiro “Gaiteiro de Laroá”) 12.Alborada de Veiga (Pascual Veiga) 13.Foliada de Luxán (Tradiciona do Repertorio dos” Gaiteiros de Soutelo”) 14.Jota de Rugueira (Benjamín Fernández Pazos) 15.Pasodobre de San Roque (Tradicional do repertorio dos “Irmáns Portela”) 16.Muiñeira do Areal (Ramón Sumay) 17.Alalá das Mariñas (Tradicional) 18.Xota da Guía (Tradicional do repertorio de “Os Campaneiros de Vilagarcía” e ”Os Irmáns Portela”) 19.Muiñeira de Bartolo (Tradicional) 20.Danza das Burgas (Tradicional) CURSO II 00.Danza de San Roque de Hío (Tradicional) 01.Muiñeira de Ramelle (Tradicional) 02.Xota de Lucas (Tradicional de o repertorio de “Os Irmáns Garceiras de Melide”) 03.Aires de Carnaval (Tradicional de o repertorio de “Os Campaneiros de Vilagarcía”) 04.A Barroca (Nazario González Iglesias, “Moxenas”) 05.Mazurca d´Os Areeiras de Catoira (Pepe Ferreirós, Ramón Sumay) 06.Alborada da Lanzada (Hixino A. Cambeses e do repertorio de “Os Campaneiros de Vilagarcía”) 07.Muiñeira das Mariñas (Tradicional) 08.Ribeirana de Pontevedra (Tradicional) 09.A Carrasqueira (Tradicional do repertorio de “Os campaneiros de Vilagarcía” 10.Aires de Pontevedra (Tradicional do repertorio de Ricardo Portela) 11.Foliada de Padrenda (Tradicional do repertorio de Ricardo Portela) 12.Danza de Arcos de Cariño (Tradicional contida no Cancioneiro de Bal y Gay e popularizada por Milladoiro) 13.O Galo (“Os Campaneiro de Vilagarcía”) 14.A Farruquiña (“Os Campaneiros de Vilagracía”) 15.O Galo d´Ouro (Nazario González Iglesias, “Moxenas” e “Os Campaneiros de Vilagarcía”) 16.Alborada Aires da Terra (Tradicional contida no Cancioneiro Aires da Terra de Emilio Calle) 17.Muiñeira de Froxán (Tradicional do repertorio de Os Montes) 18.Muiñeira de Piornedo (Hermenexildo Fernández Méndez) 19.Loliña (Rosendo Mato Hermida) Exercicio cronolóxicos para o Ciclo II Exercicios do libro de Enrique Otero Pax. 32 a 49 Exercicos de técnica do Volumen 2 do Libro de Bruno Villamor Exercicios do Libro de Xesus Vaamonde Pax. 29 a 55 Exercicios do Libro Xosé Luís Miguélez Pax 26 a 38 O alumnado atopará unha táboa de seguimento no ANEXO II.

CICLO III 1. Obxectivos:

• Provocar unha grande interese no alumno/a o través da experimentación e práctica coa gaita completa e traballar con gaitas en diferentes tonalidades.

7

• Desenrolar os potenciais creativos que o alumnado poida ter para, transcribir, interpretar e arranxar a música tradicional galega e de autor.

• Usar os diferentes ritmos e melodías tradicionais galegas dentro do seu nivel. • Coñecer os nomes, as características, historia, e construcción das partes do instrumento. • Traballar a afinación do ronco, ronqueta e chillón en consonancia co punteiro con diferentes

combinacións e gaitas. • Desenrolo da memoria e do oido con traballo de transcripcións. • Tocar en grupo en público en audicións organizadas polo centro e fomentar a creación dun grupo

propio. • Afianzar un tempero que posibilite a interpretación en grupo, a varias voces e entre gaitas de diferentes

tonalidades. • Afondar na correcta dixitación, lectura e execución dos picados na práctica interpretativa e desenvolver

un criterio propio. • Construir unha propia fonoteca como ferramenta de exercitar a audición das obras nas súas diferentes

versión. • Executar, representar e tipificar os recursos de articulación, dixitación, picados, batementos e outros. • Usar os dous métodos de escritura, con soltura o de Re e con funcionalidade o de Do.

2. Contidos:


• Presentación e descubrimento do repertorio do entorno e doutras culturas. • Iniciación do traballo de pezas ao unísono, a duas ou mais voces formando parte do grupo. • Melodías dos diferentes estilos do repertorio tradicional • Escoita do repertorio e dos ritmos tradicionais galegos. • As gaitas doutras culturas. • Correcta posición das mans e resto do corpo na gaita. • Mantemento do instrumento. Aceitado. • Práctica do mecanismo do tempero con ronco e ronqueta. • Interpretación de pezas do repertorio tradicional. • Análise formal das pezas estudadas. • Aprendizaxe de pezas sinxelas sen axuda de representación gráfica. • Práctica de exercicios de articulacións e afinación. • Os dous métodos de escritura: Re e Do. • Lectura a primeira vista. • Os cancioneiros. • Orientación ao traballo de transcripción e arranxos.

2.1 Materiais a mercar polo alumnado: Curso I “De Pano Sedán”. Varios autores. Edicións do Cumio. Vilaboa (Pontevedra). 2005. ISBN: 84-8289-163-4 “Os segredos da Gaita”. Xose Lois Foxo. 6ª Edición. 2004. Edita: Escola Provincial de Gaitas de Ourense, Diputación Provincial de Ourense. Ourense. 2004. ISBN-84-96011-86-0. Curso II “Gaita 2.1 Música do XXI ao xeito tradicional”. Varios autores. Editorial Dos Acordes. Baiona. 2009. ISMN-979-0-801231-62-8. “Solo de Gaita”. Xesús Vaamonde. Edicións do Cumio. Vilaboa (Pontevedra). 2000. ISBN-84-8289-105-7. “Doce Polainas Enteiras”. V.V.A.A. Edicións do Cumio. Vilaboa (Pontevedra). 1998. ISBN: 84-8289-073-5. Por outra banda, ademais, o material de consulta do profesor/a será: Método “Pel e Madeira Vol I”. Xesús Vaamonde e Xosé Luis Romero. Editorial Dos Acordes. Baiona. 2010. ISMN-979-0-0801231-71-0. “Guía didáctica de Instrumentos Galegos”. Moisés Quintas Suárez. Editorial Ouvirnos. Sarria (Lugo). 2011. ISBN-978-938276-2-5.

8

“Caderrnos de Gaita Galega” Caderno 4: Estudios Volume I, Nivel iniciación de Xosé Luís Miguélez. Editorial Dos Acordes. Baiona 2006.ISMN-M-801231-11-6. “Caderrnos de Gaita Galega” Caderno 9: Intervalos II. Xesús Vaamonde Manteiga. Editorial Dos Acordes. Baiona 2007.ISMN-M-801231-26-0. “Cadernos de Gaita Galega” Caderno 17: Temperando, Nivel iniciación volume III. Bruno Villamor Gay. Editorial Dos Acordes. Baiona 2009.ISMN-979-0-801231-75-8. “Os segredos da Gaita”. Xose Lois Foxo. 6ª Edición. 2004. Edita: Escola Provincial de Gaitas de Ourense, Diputación Provincial de Ourense. Ourense. 2004. ISBN-84-96011-86-0. “Cadernos de Gaita” Caderno 14: Luvas verdes, “Fandango desesperado” de Pedro Lamas Varela, Editorial Dos Acordes. Baiona 2008. ISMN-979-0-801231-40-6. “Gaita 2.1 Música do XXI ao xeito tradicional”. Varios autores. Editorial Dos Acordes. Baiona. 2009. ISMN-979-0-801231-62-8. “Solo de Gaita”. Xesús Vaamonde. Edicións do Cumio. Vilaboa (Pontevedra). 2000. ISBN-84-8289-105-7. “Album de Gaitas de fole e Percussao”. Rogélio Groba. Arte Tripharia. Tui. 2000. ISMN: M-3501-0014-7. “De Pano Sedán”. Varios autores. Edicións do Cumio. Vilaboa (Pontevedra). 2005. ISBN: 84-8289-163-4. “Doce Polainas Enteiras”. V.V.A.A. Edicións do Cumio. Vilaboa (Pontevedra). 1998. ISBN: 84-8289-073-5. “Cancionero Musical de Galicia”. Castro Sampedro y Folgar. Vol II. Fundación Pedro Barrié de la Maza. A Coruña. “Esbozo de análise e presentación dos recursos técnicos de gaita”. Carlos Nuñez. Artigo publicado no Anuario da Gaita. Escola de Gaitas da Deputación Provincial de Ourense “Exercicios de afinacom com tons diferenciais”. Paulo p. 3. Audicións para o CICLO III. Os alumnos/as elixiran cando escoitan as audicións, e o longo do curso e na aula comentaranse cuestións sobre elas, cubrindo a ficha de audición do ANEXO I. O alumnado escoitará audicións propostas polo profesor/a dentro da programación do curso dos métodos “Gaita 2.1”, “Doce Polainas Enteiras”, “De Pano Sedán”, “Solo de Gaita” e o cd de Luvas Verdes “Fandango Desesperado”. Tamén escoitará as seguintes gravacións: - Milladoiro “O Berro Seco”. Ruada. 1980. - Milladoiro “Solfafría”. Discos CBS. 1984. - Milladoiro “Galicia no País das Maravillas”. Discos CBS. 1986. - Milladoiro “Castellum Honesti”. Green Linnet Records. 1989. - Trisquel “ O Chapau de Merlin”. Sonifolk. 1992. - The Chieftains “Santiago” RCA Records. 1996. - Ricardo Portela “Alborada en Cotobade” Clave Records 1997 - Susana Seivane “Susana Seivane”. BOA MUSIC. 1999. - Cristina Pato “Tolemia”. Fonomusic. 1999. - Berrogüetto “Viaxe por Urticaria”. Do Fol Música. 1999. - Linn Barnes and Allison Hampton “Galicia”. Oak Leaf. 2000. - Xose Luis Miguélez “Esperanza” Dos Acordes 2006. - Carlos Núñez “Alborada do Brasil” Sony Music. 2009. - Anxo Lorenzo “Tirán”. Zouma Records. 2010. - Óscar Ibañez “Alén do Mar”. VIR. 2012 - Sondeseu “Danzas Brancas”. Fol Música. 2013. O alumnado atopará unha táboa de seguimento de escoita no ANEXO IV. 4. Pezas e estudos a traballar. CURSO I 01.Alborada de Pontecaldelas (Tradicional) 02.Muiñeira Vella de Mórdomo (Libro de B. Villamor) 03.Foliada de Andrea (Foxo) 04.Polca dos Campaneiros (Tradicional de “Os Campaneiros”, Pel e Madeira Vol 2) 05.San Campio (Pel de Madeira. Volume 1) 06.A Rumba dos Cinco Mariñeiros (Libro Foxo) 07.Farruquiña, chaman a porta 08.Chouteira do Lérez (Libro Foxo) 09.The Glass of Beer (Libro Foxo) 10.Alborada de Corcubión (C.C.S Arranxo Gonzalo Abelairas) 11.Polka de Vilagarcia (Libro Foxo)

9

12.Xota de Xosé (Pel e Madeira Volume 1) 13.Xota do Besbello (Pel de Madeira Volume 1) 14.Muiñeira de Cabana (Tradicional) 15.Xota Muxicas (Libro Foxo) 16.Pasodobre da Fraga ou Romántico (Do repertorio dos “Da Fraga”) 17.A Camposa (Pel e Madeira Volume 1) 18.Xota do Xestoso do Lor (De Pano Sedán) 19.Entre o Millo (De Pano Sedan) 20.Muiñeiras de Poio (CCS o Aires da Terra) 21.Rumba para Susi (Ernesto Campos) CURSO II 00.Muiñeira de Piadela (Tradicional de o gaiteiro “O Rinlo de Betanzos”) 01.Alborada de Rosalia de Castro (Tradicional) 02.Xota dos 28 Puntos (Tradicional) 03.A Volta da Festa (Doce Polainas) 04.Xota Xestoso do Lor (Doce Polainas) 05.Aturuxeira (Doce Polainas) 06.Xota do Sergio (De Pano Sedan) 07.Atrás (Xesus Vaamonde) 08.Negra Sombra (Libro Foxo) 09.Abrente en Cordobelas (Tradicional do repertorio de Ricardo Portela) 10.O Ancoradoiro (De Pano Sedan) 11.Apaixoada (Paulo González) 12.Xota de Pontevedra (Tradicional) 13.Muiñeira do Caurel (Xose Lois Foxo, Libro Foxo) 14.Andarivel (Doce Polainas) 15.Jota do Ateneo (Doce Polainas) 16.Onde Estabas (Xesus Vaamonde) 17.Xota Lucense (De Pano Sedan) 18.Ollos de Auga (Paulo Gonzalez) 19.Xota da Mosca (Ernesto Campos) 20.Noite do Santo Cristo (Cuarteto Chupacabras, Arranxo David Bellas) 21.Campo de Estrelas (Gaita e Piano) Escoller 3 de entre as seguintes opcións: 22.Airiños Aires (Versión Gaita e Banda) 23.Capricho para Gaita e Piano (Agustín Sánchez) 24.Luces do Atlántico (Ernesto Campos) 25.Image (Xose Luis Miguélez) 26.3 pezas de distintos xéneros do libro Gaita 2.1 Exercicio cronolóxicos para o Ciclo III Exercicios de técnica do Volumen 3 do Libro de Bruno Villamor Exercicios do Libro de Xesus Vaamonde Pax. 15 a 39 Exercicios do Libro Xosé Luís Miguélez Pax 40 a 64 O alumnado atopará unha táboa de seguimento no ANEXO II.

GAITA GALEGA PROGRAMACIÓN DE JULIÁN VILLAMOR

O docente Julián Villamor adscrbíbese a programación de Efraím Díaz

10

PITO PASTORIL GALEGO

CICLO I 1. Obxectivos:

• Provocar unha grande interese no alumno/a o través da experimentación e práctica co pito pastoril galego.

• Descubrir e desenrolar os potenciais creativos que o alumnado poida ter para interpretar a música tradicional galega.

• Desenrolar as facultades de coordinación, rítmica, percepción auditiva, sensibilidade artística e práctica instrumental.

• Introducir progresivamente o uso dos diferentes ritmos e melodias tradicionais galegas dentro do seu nivel.

• Coñecer os nomes, as características das partes do instrumento. • Traballar a respiración. • Desenrolo da memoria. • Tocar en grupo en público en audicións organizadas polo centro. • Alcanzar un control mínimo da respiración que posibilite a interpretación cunha mínima calidade

sonora. • Introducir unha correcta dixitación na práctica interpretativa así como unha correcta técnica de base. • Coñecer músicos, agrupacións, etc., fundamentais do instrumento, como iniciación ó coñecemento da

música deste instrumento. • Executar, representar e tipificar os recursos de articulación básicos. • Adoptar unha correcta posición corporal na interpretación.

2. Contidos:

• Posición correcta co instrumento. Adoitar unha posición corporal correcta que nos permita o control muscular fluído e relaxado

• Presentación e descubrimento do repertorio do entorno máis próximo. • Iniciación do traballo de pezas ao unísono ou a duas voces formando parte do grupo. • Melodías dos diferentes estilos do repertorio tradicional • Escoita do repertorio e dos ritmos tradicionais galegos. • Descrición do instrumento e as súas partes. • Correcta posición das mans e resto do corpo no pito pastoril galego. • Mantemento do instrumento. Nocións básicas. • Práctica de exercicios de lectura sinxelos con intervalos de 2ª e saltos ocasionais de 3ª. • Interpretación de pezas sinxelas do repertorio tradicional. • Análise formal simple das pezas estudadas. • Aprendizaxe de pezas sinxelas sen axuda de representación gráfica. • Práctica de exercicios de articulación básica: picados simples entre notas do mesmo nome e

batementos entre notas do mesmo nome. • Iniciación na lectura a primeira vista.

2.1 Materiais a mercar polo alumnado: Curso I Pito Pastoril Galego Soprano de Do e método “O Pito Pastoril Galego, método de aprendizaxe” de Moisés Quintas Suárez. Curso II Método “Pel e Madeira Vol I”. Xesús Vaamonde e Xosé Luis Romero. Editorial Dos Acordes. Baiona. 2010. ISMN-979-0-0801231-71-0. “Os segredos da Gaita”. Xose Lois Foxo. 6ª Edición. 2004. Edita: Escola Provincial de Gaitas de Ourense, Diputación Provincial de Ourense. Ourense. 2004. ISBN-84-96011-86-0.

11

Por outra banda, ademais, o material de consulta do profesor/a será: Método “Pel e Madeira Vol II”. Xesús Vaamonde e Xosé Luis Romero. Editorial Dos Acordes. Baiona. 2010. ISMN-979-0-0801231-80-2. “Leccións de Gaita”. Enrique Otero Covelo. Editorial Galaxia. Vigo. 1978. ISBN-84-7154-304-4. “Guía didáctica de Instrumentos Galegos”. Moisés Quintas Suárez. Editorial Ouvirnos. Sarria (Lugo). 2011. ISBN-978-938276-2-5. “Caderrnos de Gaita Galega” Caderno 4: Estudios Volume I, Nivel iniciación de Xosé Luís Miguélez. Editorial Dos Acordes. Baiona 2006.ISMN-M-801231-11-6 “Caderrnos de Gaita Galega” Caderno 1: Intervalos. Xesús Vaamonde Manteiga. Editorial Dos Acordes. Baiona 2007.ISMN-M-801231-20-8 “Cadernos de Gaita Galega” Caderno 15: Temperando, Nivel iniciación volume I. Bruno Villamor Gay. Editorial Dos Acordes. Baiona 2009.ISMN-979-0-801231-59-8 3. Audicións para o CICLO I. Os alumnos/as elixiran cando escoitan as audicións, e o longo do curso e na aula comentaranse cuestións sobre elas, cubrindo a ficha de audición do ANEXO I. O alumnado escoitará as seguintes audicións propostas polo profesor/a dentro da programación do curso: - Gravacións do método “Pel e Madeira Vol I e Vol II”. Ademais escoitará os discos: - Emilio Cao “Fonte do Araño”. Discorama. 1977. - Doa “O Son da Estrela Escura”. Ruada. 1979. - Milladoiro “A Galicia de Maeloc”. Ruada. 1979. - Taranis “Ith-Gael”. Edigal. 1980. - Emilio Cao “No Manto da Auga”. Guimbarda. 1981. - Brath “Kalaikia”. Philips. 1982. - Taranis “Taranis”. Edigal. 1985. - Brath “Lembranza da Auga”. Sons Galiza. 1988. - Luar na Lubre “O Son do Ar”. Punteiro. 1988. - Grupo Didáctico Musical do Obradoiro Escola de Instrumentos Populares Galegos da Universidade Popular de Vigo “Instrumentos Musicais Populares Galegos”. Sonifolk. 1990. - Davy Spillane “Pipedreams”. Tara Records. 1991. - Matto Congrio “Matto Congrio”. Sonifolk. 1993. - Carlos Núñez “A Irmandade das Estrelas”. Bmg-Ariola. 1996. - Berrogüetto “Navicularia”. Do Fol Música. 1996. - Luar na Lubre “Plenilunio”. Warner Music. 1997. - Treixadura “Unha Noite Noite no Muiño”. Edición do Cumio. 1999. - Cormac Breatnach “Music For Whistle And Guitar”. Pressure Records. 2000. - Luar Na Lubre “Saudade”. Warner Music. 2005. - Noitarega “XXI”. Noitarega 2010. - Tamén escoitará os mp3 da web de Moisés Quintas www.pitogalego.gal O alumnado atopará unha táboa de seguimento de escoita no ANEXO IV. 4. Pezas e estudos a traballar. CURSO I 00.Mery Had a Little Lamb (Lowel Mason) 01.Catro Mancebos (Tradicional) 02.Regueifa (Tradicional) 03.Muiñeria dos Tresillos (Oscar Fernández) 04.A Xeito de Marcha (Tradicional) 05.Lightly Row (Tradicional Alemana) 06.Ah Vous Dirai (Tradicional Francesa) 07.Buxos Verdes (Basilio Carril) 08.Sentimiento A, La, La (Henrique Otero Covelo) 09.Xa fun a Marín (Tradicional) 10.Happy Birthday (M.Hill/P.Hill) 11.O Agarradiño (Tradicional) 12.Pasodobre das Pampónigas (Tradicional)

12

13.Mazurca de Bretoña (Tradicional) 14.Carballesa de Melide (Tradicional) 15.Frere Jacques ( Tradicional Francesa) 16.Jota de Lugo (Tradicional) 17.Marcha do Antergo Reino de Galicia (Tradicional) CURSO II 00.Amazing Grace (John Newton) 01.Scarbarough Fair (Tradicional Irlandesa) 02.Non sei que ten a morena (Tradicional) 03.A Carolina (Tradicional) 04.Vals de Taramundi (Tradicional) 05.Ei Vai (Tradicional) 06.Muiñeira de Lugo (Tradicional) 07.Muiñeira do Molete (Tradicional) 08.Danza das Patelas (Tradicional) 09.Aparta loureiro verde (Tradicional) 10.Aire de valse (Tradicional) 11.Jota de Picaio (Tradicional) 12.Alborada Anterga de Ourense (Tradicional) 13. Canto de Traballo de Vilabade, Tordoia (Tradicional) 14.Himno Galego (Pascual Veiga) 15.Marcha Procesional de San Benito (Xosé Benito González López) 16.Gwerz ar vezhinerien (Tradicional Bretona) Exercicio cronolóxicos para o Ciclo I Lecturas do Libro de Moisés Quintas dende o principio ata a páxina 18. Exercicios do Libro de Moisés Quintas segundo as necesidades das pezas. O alumnado atopará unha táboa de seguimento no ANEXO III.

CICLO II 1. Obxectivos:

• Provocar unha grande interese no alumno/a o través da experimentación e práctica co instrumento. • Desenrolar os potenciais creativos que o alumnado poida ter para interpretar a música tradicional

galega. • Desenrolar as facultades de coordinación, rítmica, percepción auditiva, sensibilidade artística e práctica

instrumental. • Usar dos diferentes ritmos e melodías tradicionais galegas dentro do seu nivel. • Coñecer os nomes, as características, historia, e construcción das partes do instrumento. • Desenrolo da memoria e do oido con traballo de transcripcións. • Tocar en grupo en público en audicións organizadas polo centro. • Afianzar a respiración de xeito que posibilite a interpretación en grupo e a varias voces. • Afondar na correcta dixitación e execución dos picados na práctica interpretativa. • Construir unha propia fonoteca como ferramenta de exercitar a audición das obras nas súas diferentes

versións. • Executar, representar e tipificar os recursos de articulación, dixitación, picados, batementos. • Afianzar a posición corporal na interpretación.

2. Contidos:


• Presentación e descubrimento do repertorio do entorno máis próximo. • Iniciación do traballo de pezas ao unísono ou a duas voces formando parte do grupo. • Melodías dos diferentes estilos do repertorio tradicional • Escoita do repertorio e dos ritmos tradicionais galegos. • As frautas doutras culturas.

13

• Correcta posición das mans e resto do corpo co instrumento. • Mantemento do instrumento. Aceitado. • Práctica de exercicios de lectura a vista sinxelos. • Interpretación de pezas do repertorio tradicional. • Análise formal das pezas estudadas. • Aprendizaxe de pezas sinxelas sen axuda de representación gráfica. • Práctica de exercicios de articulacións. • Orientación ao traballo de transcripción.

2.1 Materiais a mercar polo alumnado: Curso I Pito Pastoril Galego Alto de Sol. Libro “Melodías paisanas para dúo de fratuas de bico en dó” Harmonización de Paulino Pereiro. Baia Edicións. A Coruña. 2001. ISBN-84-8980363-3. Curso II Libro Paulo P “22 Estudos Fáceis para o segundo rexistro”. Ediçioms Paulo P. Por outra banda, ademais, o material de consulta do profesor/a será: Método “Pel e Madeira Vol I”. Xesús Vaamonde e Xosé Luis Romero. Editorial Dos Acordes. Baiona. 2010. ISMN-979-0-0801231-71-0. “Leccións de Gaita”. Enrique Otero Covelo. Editorial Galaxia. Vigo. 1978. ISBN-84-7154-304-4. “Guía didáctica de Instrumentos Galegos”. Moisés Quintas Suárez. Editorial Ouvirnos. Sarria (Lugo). 2011. ISBN-978-938276-2-5. “Método de Gaita Galega I. Xaquín Xesteira Losada. Edicións do Cumio. Vilaboa (Pontevedra). 2007. ISBN- 978-84-8289-358-7. “Caderrnos de Gaita Galega” Caderno 4: Estudios Volume I, Nivel iniciación de Xosé Luís Miguélez. Editorial Dos Acordes. Baiona 2006.ISMN-M-801231-11-6 “Caderrnos de Gaita Galega” Caderno 1: Intervalos. Xesús Vaamonde Manteiga. Editorial Dos Acordes. Baiona 2007.ISMN-M-801231-20-8 “Cadernos de Gaita Galega” Caderno 16: Temperando, Nivel iniciación volume II. Bruno Villamor Gay. Editorial Dos Acordes. Baiona 2009.ISMN-979-0-801231-61-1 “Os segredos da Gaita”. Xose Lois Foxo. 6ª Edición. 2004. Edita: Escola Provincial de Gaitas de Ourense, Diputación Provincial de Ourense. Ourense. 2004. ISBN-84-96011-86-0. 3. Audicións para o CICLO II. Os alumnos/as elixiran cando escoitan as audicións, e o longo do curso e na aula comentaranse cuestións sobre elas, cubrindo a ficha de audición do ANEXO I. O alumnado escoitará audicións propostas polo profesor/a dentro da programación do curso do método: -“Pel e Madeira Vol I e Vol II”. Ademais escoitará os discos: - Alan Loomax: “The Spanish Recordings Galicia”. 1952. - Os Xacobeos “Pitos Gallegos”. Hispavox. 1971 - Fuxan os Ventos “Fuxan os Ventos”. Philips Records. 1976. - Fuxan os Ventos “Sementeira”. Philips Records. 1978. - Emilio Cao “Lenda da Pedra do Destiño”. Guimbarda. 1979. - Mary Bergin “Feadoga Stain”. Gael Linn. 1979. - Cromlech “Unha Noite na Eira do Trigo”. Ruada. 1980. - Emilio Cao “No Manto da Auga”. Guimbarda. 1981. - Citania. “Citania”. Sonifolk. 1986. - Gwerz “Au-Dela”. Escalibur. 1987. - Citania “O asubío do Padriño”. Sonifolk. 1988. - Gwendal “Glen River”. Tempo Maker Productions . 1989. - Muxicas “Escoitando Medra-la Herba”. Punteiro. 1992. - Hedningarna “Trä”. Silence Records. 1994. - Sharon Shannon. “Out of the gap”. Green Linnet. 1995. - Emilio Cao “Sinbad en Galicia”. Do Fol. 1996

14

- Liam O´Flynn “The Piper´s Call”. Tara Music.1999 - Paloma Suanzes “Feitizo”. Runa Records. 1999. - Xistra de Coruxo. Xistralia república independiente. Zouma Records. 2000. - Xabier Blanco “Instrumentos Pobres”. Several Records. 2003. - Carlos Núñez “Almas de Fisterra” Sony Music. 2003. - Lizgairo “Diacronías”. Falcatruada. 2008. - Michael McGoldrick “Aurora” Vertical Records. 2010. - Efraím Díaz “Pito Galego”. Efraím Díaz. 2015. - Tamén escoitará os mp3 da web de Moisés Quintas www.pitogalego.gal O alumnado atopará unha táboa de seguimento de escoita no ANEXO IV. 4. Pezas e estudos a traballar. CURSO I 00.Foliada de Berducido (Tradicional) 01.Pasodobre de Mallou (Xan Bello Mallou) 02.Alborada de Inzenga (Cancionero J. Inzenga) 03.Muiñeira Chantada (Avelino Cachafeiro) 04.Heicho de dar, queridiña (Tradicional) 05.Pasacorredoiras de Arnoia (Tradicional) 06.Fandango Mariñán (Tradicional) 07.Golpe de Mondariz (Tradicional) 08.Marcha das Chirimías da Catedral de Santiago (Tradicional) 09.Foliada de Tenorio (Tradicional do Cancioneiro de Inzenga, Maneo) 10.Muiñeira de Freixido (Tradicional recollida a Gumersindo Parapar) 11.Rumba de Laroá (Tradicional, recollida a Juán Ferreiro “Gaiteiro de Laroá”) 12.Alborada de Veiga (Pascual Veiga) 13.Foliada de Luxán (Tradiciona do Repertorio dos” Gaiteiros de Soutelo”) 14.Jota de Rugueira (Benjamín Fernández Pazos) 15.Pasodobre de San Roque (Tradicional do repertorio dos “Irmáns Portela”) 16.Muiñeira do Areal (Ramón Sumay) 17.Alalá das Mariñas (Tradicional) 18.Xota da Guía (Tradicional do repertorio de “Os Campaneiros de Vilagarcía” e ”Os Irmáns Portela”) 19.Muiñeira de Bartolo (Tradicional) 20.Danza das Burgas (Tradicional) CURSO II 00.Danza de San Roque de Hío (Tradicional) 01.Muiñeira de Ramelle (Tradicional) 02.Xota de Lucas (Tradicional de o repertorio de “Os Irmáns Garceiras de Melide”) 03.Aires de Carnaval (Tradicional de o repertorio de “Os Campaneiros de Vilagarcía”) 04.A Barroca (Nazario González Iglesias, “Moxenas”) 05.Mazurca d´Os Areeiras de Catoira (Pepe Ferreirós, Ramón Sumay) 06.Alborada da Lanzada (Hixino A. Cambeses e do repertorio de “Os Campaneiros de Vilagarcía”) 07.Muiñeira das Mariñas (Tradicional) 08.Ribeirana de Pontevedra (Tradicional) 09.A Carrasqueira (Tradicional do repertorio de “Os campaneiros de Vilagarcía” 10.Aires de Pontevedra (Tradicional do repertorio de Ricardo Portela) 11.Foliada de Padrenda (Tradicional do repertorio de Ricardo Portela) 12.Danza de Arcos de Cariño (Tradicional contida no Cancioneiro de Bal y Gay e popularizada por Milladoiro) 13.O Galo (“Os Campaneiro de Vilagarcía”) 14.A Farruquiña (“Os Campaneiros de Vilagracía”) 15.O Galo d´Ouro (Nazario González Iglesias, “Moxenas” e “Os Campaneiros de Vilagarcía”) 16.Alborada Aires da Terra (Tradicional contida no Cancioneiro Aires da Terra de Emilio Calle) 17.Muiñeira de Froxán (Tradicional do repertorio de Os Montes) 18.Muiñeira de Piornedo (Hermenexildo Fernández Méndez) 19.Romance do Cego Andante (Tradicional) 20.Loliña (Rosendo Mato Hermida) Exercicio cronolóxicos para o Ciclo II

15

Lecturas do Libro de Moisés Quintas dende a páxina 18. Exercicios do Libro de Moisés Quintas segundo as necesidades das pezas. Exercicios do Libro de Paulo P “22 Estudos Fáceis para o segundo rexistro”. Transcripción e adaptación para Pito Pastoril Galego de Efraím Díaz. O alumnado atopará unha táboa de seguimento no ANEXO III.

CICLO III

1. Obxectivos:

• Provocar unha grande interese no alumno/a o través da experimentación e práctica co pito pastoril galego e traballar con pitos en diferentes tonalidades.

• Desenrolar os potenciais creativos que o alumnado poida ter para, transcribir, interpretar e arranxar a música tradicional galega e de autor.

• Usar os diferentes ritmos e melodías tradicionais galegas dentro do seu nivel. • Coñecer os nomes, as características, historia, e construcción das partes do instrumento. • Desenrolo da memoria e do oido con traballo de transcripcións. • Tocar en grupo en público en audicións organizadas polo centro e fomentar a creación dun grupo

propio. • Afianzar una respiración que posibilite a interpretación en grupo, a varias voces e entre pitos de

diferentes tonalidades. • Afondar na correcta dixitación, lectura e execución dos picados na práctica interpretativa e desenvolver

un criterio propio. • Construir unha propia fonoteca como ferramenta de exercitar a audición das obras nas súas diferentes

versión. • Executar, representar e tipificar os recursos de articulación, dixitación, picados, batementos e outros.

2. Contidos:


• Presentación e descubrimento do repertorio do entorno e doutras culturas. • Iniciación do traballo de pezas ao unísono, a duas ou mais voces formando parte do grupo. • Melodías dos diferentes estilos do repertorio tradicional • Escoita do repertorio e dos ritmos tradicionais galegos. • As frautas doutras culturas. • Correcta posición das mans e resto do corpo na gaita. • Mantemento do instrumento. Aceitado. • Práctica do mecanismo de respiración. • Interpretación de pezas do repertorio tradicional. • Análise formal das pezas estudadas. • Aprendizaxe de pezas sinxelas sen axuda de representación gráfica. • Práctica de exercicios de articulacións e afinación. • Lectura a primeira vista. • Os cancioneiros. • Orientación ao traballo de transcripción e arranxos.

2.1 Materiais a mercar polo alumnado: Curso I Pito Pastoril Galego Soprano en Re. Libro “Os segredos da Gaita”. Xose Lois Foxo. 6ª Edición. 2004. Edita: Escola Provincial de Gaitas de Ourense, Diputación Provincial de Ourense. Ourense. 2004. ISBN-84-96011-86-0. Libro “24 Estudos Tonais para Gaita de Fol”, David Bellas. Editorial Dos Acordes. Baiona. 2012. ISBN-979-0-801231-94-9. Curso II

16

Libro “Guía didáctica de Instrumentos Galegos”. Moisés Quintas Suárez. Editorial Ouvirnos. Sarria (Lugo). 2011. ISBN-978-938276-2-5. Libro “Irish Tin Whistle Legends”. Tommy Walsh Softcover ISBN 10: 1857201108, ISBN 13: 9781857201109, Publisher: Waltons Irish Music, 2011. Libro “Doce Polainas Enteiras”. V.V.A.A. Edicións do Cumio. Vilaboa (Pontevedra). 1998. ISBN: 84-8289-073-5. Por outra banda, ademais, o material de consulta do profesor/a será: “De Pano Sedán”. Varios autores. Edicións do Cumio. Vilaboa (Pontevedra). 2005. ISBN: 84-8289-163-4 Método “Pel e Madeira Vol I”. Xesús Vaamonde e Xosé Luis Romero. Editorial Dos Acordes. Baiona. 2010. ISMN-979-0-0801231-71-0. “Caderrnos de Gaita Galega” Caderno 4: Estudios Volume I, Nivel iniciación de Xosé Luís Miguélez. Editorial Dos Acordes. Baiona 2006.ISMN-M-801231-11-6. “Caderrnos de Gaita Galega” Caderno 9: Intervalos II. Xesús Vaamonde Manteiga. Editorial Dos Acordes. Baiona 2007.ISMN-M-801231-26-0. “Cadernos de Gaita Galega” Caderno 17: Temperando, Nivel iniciación volume III. Bruno Villamor Gay. Editorial Dos Acordes. Baiona 2009.ISMN-979-0-801231-75-8. “Os segredos da Gaita”. Xose Lois Foxo. 6ª Edición. 2004. Edita: Escola Provincial de Gaitas de Ourense, Diputación Provincial de Ourense. Ourense. 2004. ISBN-84-96011-86-0. “Cadernos de Gaita” Caderno 14: Luvas verdes, “Fandango desesperado” de Pedro Lamas Varela, Editorial Dos Acordes. Baiona 2008. ISMN-979-0-801231-40-6. “Gaita 2.1 Música do XXI ao xeito tradicional”. Varios autores. Editorial Dos Acordes. Baiona. 2009. ISMN-979-0-801231-62-8. “Solo de Gaita”. Xesús Vaamonde. Edicións do Cumio. Vilaboa (Pontevedra). 2000. ISBN-84-8289-105-7. “Album de Gaitas de fole e Percussao”. Rogélio Groba. Arte Tripharia. Tui. 2000. ISMN: M-3501-0014-7. “De Pano Sedán”. Varios autores. Edicións do Cumio. Vilaboa (Pontevedra). 2005. ISBN: 84-8289-163-4. “Doce Polainas Enteiras”. V.V.A.A. Edicións do Cumio. Vilaboa (Pontevedra). 1998. ISBN: 84-8289-073-5. “Cancionero Musical de Galicia”. Castro Sampedro y Folgar. Vol II. Fundación Pedro Barrié de la Maza. A Coruña. “Esbozo de análise e presentación dos recursos técnicos de gaita”. Carlos Nuñez. Artigo publicado no Anuario da Gaita. Escola de Gaitas da Deputación Provincial de Ourense. “Exercicios de afinacom com tons diferenciais”. Paulo p. 3. Audicións para o CICLO III. Os alumnos/as elixiran cando escoitan as audicións, e o longo do curso e na aula comentaranse cuestións sobre elas, cubrindo a ficha de audición do ANEXO I. O alumnado escoitará audicións propostas polo profesor/a dentro da programación do curso dos métodos, “Doce Polainas Enteiras” e“De Pano Sedán”. Tamén escoitará as seguintes gravacións: - Paddy Moloney and Sean Potts. “Tin whistles”. Claddagh Records Limited. 1973. - Milladoiro “O Berro Seco”. Ruada. 1980. - Doncha Ó Briain. “Ceo lar an blhFeadóg Sáin, Irish Tradicional Music on Tin Whistle”. Gael Linn. 1979. - Escola de Gaitas de Ortigueira “3º Festival Internacional do Mundo Celta Ortigueira 1980” C.F.E. 1980 - Milladoiro “Solfafría”. Discos CBS. 1984. - Milladoiro “Galicia no País das Maravillas”. Discos CBS. 1986. - Milladoiro “Castellum Honesti”. Green Linnet Records. 1989. - Trisquel “ O Chapau de Merlin”. Sonifolk. 1992. - Noitarega “Noitarega”. Sonifolk. 1993. - Mary Bergin “Feadoga Stain 2”. Gale Linn. 1993. - Joanie Madden “Song of the Irish Whistle”. Hearts O´Space. 1996. - The Chieftains “Santiago” RCA Records. 1996. - Ardentía “Ardentía”. Cumio. 1998. - Joanie Madden “Song of the Irish Whistle 2”. Hearts O´Space. 1999. - Susana Seivane “Susana Seivane”. BOA MUSIC. 1999. - Cristina Pato “Tolemia”. Fonomusic. 1999. - Berrogüetto “Viaxe por Urticaria”. Do Fol Música. 1999. - Linn Barnes and Allison Hampton “Galicia”. Oak Leaf. 2000. - Joe McKenna “The Iris Low Whistle”. Shanachie Records. 2001. - Eduardo Paniagua “Cantigas de Flauta y Tamboril”. Pneuma. 2002. - Phil Hardy “Whistle Works”. KWL Publishing. 2002. - Carlos Núñez “Alborada do Brasil” Sony Music. 2009. - Anxo Lorenzo “Tirán”. Zouma Records. 2010.

17

- Óscar Ibañez “Alén do Mar”. VIR. 2012 - Milesios. “Alén Mar”. Autoeditado. 2012. - Sondeseu “Danzas Brancas”. Fol Música. 2013. - Efraím Díaz “Pito Galego”. Efraím Díaz. 2015. - Duo Menguy Bérenguer “Spring Days”. Klam Records. 2017. - Tamén escoitará os mp3 da web de Moisés Quintas www.pitogalego.gal O alumnado atopará unha táboa de seguimento de escoita no ANEXO IV. 4. Pezas e estudos a traballar. CURSO I 00.Alborada de Pontecaldelas (Tradicional) 01.Muiñeira Vella de Mórdomo (Libro B. Villamor) 02.Foliada de Andrea (Libro Foxo) 03.Polca dos Campaneiros (Pel e Madeira Vol 2) 04.A rumba dos cinco mariñeiros (Libro Foxo) 05.A Farruquiña, chaman a porta (Tradicional) 06.Chouteira do Lérez (Libro Foxo) 07.Alborada de Corcubión (C.C.S Arranxo Efraím Díaz sobre o de Milladoiro) 08.Muiñeira de Cabana (Tradicional) 09.A Camposa (Pel e Madeira Volume 1) 10.Xota do Xestoso do Lor (De Pano Sedán) 11.Muiñeiras de Poio (CCS e Aires da Terra) 12.Cántiga 77 (Alfonso X) 13.Xota dos 28 Puntos (Tradicional) 14.Abrente en Cordobelas (Tradicional do repertorio de Ricardo Portela) 15.A Cabaleira (Xavier Fariña) 16.Andarivel (Doce Polainas) 17.Jota do Ateneo (Doce Polainas) 18.Camiño de Santiago (Matto Congrio) 19.Cabaliño de Mar (Xesús Villarino) CURSO II 00.Xota de Riotorto (Tradicional, versión de Efraím Díaz) 01.Muiñeira de Piadela e Sarasate (Tradicional e Pablo Sarasate) 02.Basso Ostinato 2 (Aldo Bova) 03.A Meiga dos Dentes Verdes (Xesús Villarino) 04.Fajina Milicia Nacional Pontevedra (C.C.S) 05.Fascination (Fermo Dante Marchetti) 06.Siretsi Yares Tarán, Noubar Noubar (Tradicionais Armenias) 07.Saltarello (Anónimo S.XIV) 08.En Belen Hai Moita Festa (José Pacheco) 09.Negra Sombra (Xan Montes) 10.Lela (Rosendo Hermida Mato) 11.Non te Namores Meniña (Tradicional) 12.Alborada de Rosalía de Castro (Tradicional) 13.Once Tocatas Pastoriles (Tradicionais do Ripollés) 14.Lonxe da Terriña (Xan Montes) 15.O Saco da Marimanta (Efraím Díaz) 16.Variacións sobre Cantos de Afiadores (Efraím Díaz) 17.Sliabh Na Mban, (Tradicional Irlandesa) 18.Atipanakuy-2 (Danza Ritual Morochuca) Escoller 3 entre as seguintes: 19.Il Pastor Fido. 1 Sonata a escoller. (Chédeville-A.Vivaldi) 20.Cello Suite No.1 in G Major, BWV 1007. Completa (J.S.Bach) 21.Fantasía 3 ou outra a escoller (Georg Philipp Telemann) 22.La Vie est Belle (Aldo Bova) 23.Suite de Bosmortier. 1 a escoller. (J.B.Boismortier) 24.15 Variation on a theme by Paganini (Aldo Bova)

18

Exercicio cronolóxicos para o Ciclo III Lecturas do Libro de Moisés Quintas. Exercicios do Libro de Moisés Quintas segundo as necesidades das pezas. 24 Estudos Tonais para Gaita de Fol (David Bellas, adaptación para Pito Pastoril Galego) O alumnado atopará unha táboa de seguimento no ANEXO III.

LIÑA INVESTIGADORA DO PITO PASTORIL

O Pito Pastoril Galego é un instrumento que actualmente está a ser rescatado por diversas persoas de Galicia, a Escola Municipal de Música de Lugo é o único centro público que imparte actualmente este instrumento no seu curriculo. Esta excepcionalidade do instrumento fai que a maiores da ensinanza regulada por esta programación, se oferten varias liñas investigadoras. Nestas liñas investigadores guiarase ao alumnado interesado para que cree en colaboración co profesor/a novo material musical adaptado ao instrumento, tanto a nivel de repertorio como a nivel técnico. Poderase matricular na liña investigadora: Alumnado que superou os tres CICLOS de Pito Pastoril Galego con alto aproveitamento. Alumnado que aínda non habendo estudado no centro amose un coñecemento técnico e teórico do instrumento para cursar con aproveitamento a “Liña Investigadora do Pito Pastoril da ESMU Lugo”. Establécense os seguintes itinerarios investigatorios: Música para Banda de Música e Pito Pastoril Galego. Música para Piano e Pito Pastoril Galego. Música para Orquestra de Corda e Pito Pastoril Galego. Música para consort de Pitos. Música de Carlos Nuñez. Música Irlandesa e das “Nacións Celtas”. Música Barroca. Música Medieval. Música de Facio Santillán e música para Quena. Música Brasileña, o “choro” Música Galega nos Cancioneiros. Música de Panxoliñas na Catedral de Mondoñedo. Música Galega no Fondo de Música Tradicional do CESIC. Música Balcánica. Musica Barroca para Frauta de Bisel. Música Clásica e Romántica para Frauta de Bisel. Música do Século XX para Frauta de Bisel. Música das Cántigas de Santa María. Música Oriental. Música contida nas gravacións de Alan Loomax. Música do APOI (Arquivo do Patrimonio Oral da Identidade). Música na Catedral de Lugo. Música dos Alalás Galegos. Música de recolleita de Foliada Friolense. Música de recolleitas propias ou alleas. Música tradicional do resto do estado Español. O alumnado escollerá un mínimo de 2 liñas investigadoras, podendo escoller mais dependendo do seu tempo e implicación. O alumnado poderá propoñer itinerarios diferentes aos ofertados dependendo dos seus intereses, ditas propostas serán avaliadas polo profesorado do Departamento que decidirá sobre a adecuación da temática suxerida polo alumnado. O proxecto levarase ao cabo alo menos en dous cursos escolares. O alumnado levará ao cabo unha memoria de actividade, na que se determine o tema, o tipo de investigación, a xustificación da mesma e unha cronoloxía clara das actividades a facer. Obxectivos:

• Elaborar novo material para o Pito Pastoril Galego.

19

• Coñecer en profundidade os itinerarios elexidos. • Crear exercicios técnicos axeitados as pezas do itinerario. • Executar con solvencia as pezas do itinerario. • Referenciar correctamente as fontes consultadas. • Achegar ao público o instrumento e o repertorio creado. • Gravar e se se da o caso editar o material creado.

Contidos:

• O software de notación musical. • Os diferentes tipos de fontes musicais. • A recollida de información. • Códigos de transcripción. Transcripción real vs transcripción adaptada. • Recursos técnicos axeitados. • Como referenciar as fontes na bibliografía. • Edición de partituras. • Preparación e difusión dun proxecto artístico. • Redacción do proxecto. • Gravación do repertorio.

Ao rematar o traballo presentarase unha memoria que ilustre o proceso, e este material poderá ser editado ou ben en papel, en formato dixital, ou en formato gravación de audio-mp3 pola Escola Municipal de Música de Lugo, ou polo propio autor/a, sempre sen ánimo de lucro e facendo clara referencia a súa autoría e a relación coa Escola Municipal de Música de Lugo. Material que debe mercar o alumnado: Software de notación musical. Alo menos os seguintes instrumentos: 1 Pito Soprano de Re, 1 Pito Soprano de Do, 1 Pito Alto de Sol. Material discográfico relativo a liña a seguir. Bibliografía básica sobre a liña a seguir

20

GRUPO DE PANDEIRETAS 1. Obxectivos:

• Provocar unha grande interese no alumno/a o través da experimentación e práctica coa voz e a pandeireta.

• Descubrir e desenrolar os potenciais creativos que o alumnado poida ter para interpretar a música tradicional galega.

• Desenrolar as facultades de coordinación, rítmica, percepción auditiva, sensibilidade artística e práctica instrumental.

• Introducir progresivamente o uso dos diferentes ritmos e estilos tradicionais galegos dentro da formación dun grupo de pandereteiras/os.

• Dominar con solvencia os diferentes ritmos e estilos tradicionais galegos dentro da formación dun grupo de pandereteiras/os.

• Coñecer os nomes, as características e estilos das pezas que se traballen. • Desenrolo da memoria. Afianzar a memoria como elemento de interpretación pública. • Tocar en grupo en público en audicións organizadas polo centro. • Coñecer e manipular o repertorio contido nos cancioneiros de referencia. • Recoller repertorio de tradición oral inédito como traballo de campo-investigación.

2. Contidos:

• Posición correcta co instrumento. Adoitar unha posición corporal correcta que nos permita o control muscular.

• Traballo de psicomotricidade como elemento da educación e práctica instrumental e vogal, tocando os seguintes aspectos:

1.Movemento 2.Percepción auditiva 3.Rítmica corporal 4.Fonética musical. • Presentación e descubrimento do repertorio do entorno máis próximo, dos cales o pobo e transmisor

oral. • Exercicios para as diferentes voces. • Exercicios rítmicos en coordinación coa interpretación vogal. • Iniciación do traballo de pezas ao unísono a duas ou mais voces formando parte do grupo • Ritmos básicos de diferentes estilos e aplicación as pezas do repertorio. • Escoita do repertorio e dos ritmos tradicionais galegos. • Presentación e descubrimento do repertorio do entorno máis próximo, dos cales o pobo e transmisor

oral. • Presentación e elaboración de material propio fruto do traballo de recollida. • Musicar letras, adaptar músicas doutros instrumentos tradicionais, usando os cancioneiros como

material de partida. • Adaptación-fusión de repertorio non tradicional ao xeito tradicional. • Escoita do repertorio e dos ritmos tradicionais galegos.

2.1 Materiais a mercar polo alumnado: Pandeireta tradicional galega. O libro base de consulta do profesor/a será “Cantigas para unha pedagoxía coral” de Fátima Patiño. Editado pola Xunta de Galicia, Consellería de E.O.U, Dirección Xeral de Política Lingüística.O profesor/a tamén apollará o seu traballo en temas suxeridos polo alumnado, en temas que se saquen de oído de cd´s ou mesmo de videos de internet. 3. Obras e estudos a traballar: 1º Trimestre: Repaso do repertorio do curso anterior “Desfeita Galega”. “Tienes una enredadera”. “O Chiqui Chiqui de Lourido”. 2º Trimestre: Repaso do anterior e incorporación de “Maneo de Viñao” e “Foliada de Sabela” 3º Trimestre: Repaso do repertorio do grupo e engadimos ”Foliada da Herba de San Simón”.

21

GRUPO DE PERCUSIÓN TRADICIONAL 1. Obxectivos:

• Provocar unha grande interese no alumno/a o través da experimentación e práctica instrumental. • Descubrir e desenrolar os potenciais creativos que o alumnado poida ter para interpretar a música


instrumental. • Introducir progresivamente o uso dos diferentes ritmos e melodias tradicionais galegas dentro do seu

nivel. • Coñecer os nomes, as características dos diferentes instrumentos. • Desenrolo da memoria. • Tocar en grupo en público en audicións organizadas polo centro. • Introducir unha correcta dixitación na práctica interpretativa así como unha correcta técnica de base. • Coñecer músicos, agrupacións, etc., fundamentais do instrumento, como iniciación ó coñecemento da

música destes instrumentos. • Acompañar son solvencia os diferentes ritmos da tradición galega. • Adoptar unha correcta posición corporal co instrumento. • Compoñer e transcribir os arranxos propios.

2. Contidos:

• Posición correcta co instrumento. Adoitar unha posición corporal correcta que nos permita o control muscular fluído e relaxado.

• Presentación e descubrimento do repertorio do entorno máis próximo. • Iniciación do traballo de pezas formando parte de un grupo. • Escoita do repertorio e dos ritmos tradicionais galegos. • Descrición do instrumento e as súas partes. • Mantemento do instrumento. Nocións básicas. • Práctica de exercicios de dixitación dos diferentes ritmos. • Interpretación de pezas sinxelas do repertorio tradicional. • Análise formal simple das pezas estudadas. • Aprendizaxe de pezas sinxelas sen axuda de representación gráfica. • Iniciación na lectura a primeira vista. • Iniciación da composición de arranxos propios. • Transcripción dos arranxos propios. • Correcta posición das mans e resto do corpo • O redobre en diferentes velocidades e ritmos. • Como desenrolar arranxos para repertorio non visto na materia.

2.1 Materiais a mercar polo alumnado: Baquetas, tambor e método “Pel e Madeira Vol I”. Xesús Vaamonde e Xosé Luis Romero. Editorial Dos Acordes. Baiona. 2010. ISMN-979-0-0801231-71-0. Pandeireta e a “Guía didáctica de Instrumentos Galegos”. Moisés Quintas Suárez. Editorial Ouvirnos. Sarria (Lugo). 2011. ISBN-978-938276-2-5. Método “Pel e Madeira Vol II”. Xesús Vaamonde e Xosé Luis Romero. Editorial Dos Acordes. Baiona. 2010. ISMN-979-0-0801231-80-2. “Doce Polainas Enteiras”. V.V.A.A. Edicións do Cumio. Vilaboa (Pontevedra). 1998. ISBN: 84-8289-073-5. “De Pano Sedán”. Varios autores. Edicións do Cumio. Vilaboa (Pontevedra). 2005. ISBN: 84-8289-163-4 “Gaita 2.1 Música do XXI ao xeito tradicional”. Varios autores. Editorial Dos Acordes. Baiona. 2009. ISMN-979-0-801231-62-8. 3. Obras e estudos a traballar:

22

Dependendo do nivel do alumnado pertencente ao grupo traballaranse en xeral as pezas programadas nos cursos respectivos de Gaita, para facilitar a integración dos percusionistas no Grupo Tradicional da Escola que é o fin último desta materia, que o alumnado poida empregar o aprendido na aula para executalo nunha agrupación musical. Tamén traballaranse exercicios relativos a cada un dos ritmos que compoñen a música tradicional galega, incluíndo entre os mesmos: Muiñeira, Pandeirada, Rumba, Pasadobre, Xota, Valse, Foliada, Alborada, Marcha, Carballesa, Pasacorredoiras, Ribeirana, Polka e outros. Distintas combinacións de golpes dentro de cada ritmo con cada un dos instrumentos ou no que desexe especializarse o alumnado. O redobre dentro de cada velocidade e insertado dentro dun rítmo básico. Os principios e finais das pezas. Quedando logo o repertorio a traballar do que hai arranxos propios do profesor Efraím Díaz do seguinte xeito, dependendo do nivel do alumnado e para poderen acompañar ao alumnado de gaita nas súas pezas ata o 2º curso do 2º Ciclo da Escola: 00.Muiñeria dos Tresillos (Oscar Fernández) 01.A Xeito de Marcha (Tradicional) 02.Buxos Verdes (Basilio Carril) 03.Sentimiento A, La, La (Henrique Otero Covelo) 04.Xa fun a Marín (Tradicional) 05.O Agarradiño (Tradicional) 06.Mazurca de Bretoña (Tradicional) 07.Pasodobre das Pampónigas (Tradicional) 08.Carballesa de Melide (Tradicional) 09.Jota de Lugo (Tradicional) 10.Marcha do Antergo Reino de Galicia (Tradicional) 00.Non sei que ten a morena (Tradicional) 01.A Carolina (Tradicional) 02.Vals de Taramundi (Tradicional) 03.Ei Vai (Tradicional) 04.Muiñeira de Lugo (Tradicional) 05.Muiñeira do Molete (Tradicional) 06.Danza das Patelas (Tradicional) 07.Aparta loureiro verde (Tradicional) 08.Aire de valse (Tradicional) 09.Jota de Picaio (Tradicional) 10.Alborada Anterga de Ourense (Tradicional) 11.Ai déjame subir (Tradicional) 12.Himno Galego (Pascual Veiga) 13.Marcha Procesional de San Benito (Xosé Benito González López) 00.Foliada de Berducido (Tradicional) 01.Pasodobre de Mallou (Xan Bello Mallou) 02.Alborada de Inzenga (Cancionero J. Inzenga) 03.Muiñeira Chantada (Avelino Cachafeiro) 04.Heicho de dar, queridiña (Tradicional) 05.Pasacorredoiras de Arnoia (Tradicional) 06.Fandango Mariñán (Tradicional) 07.Golpe de Mondariz (Tradicional) 08.Marcha das Chirimías da Catedral de Santiago (Tradicional) 09.Foliada de Tenorio (Tradicional do Cancioneiro de Inzenga, Maneo) 10.Muiñeira de Freixido (Tradicional recollida a Gumersindo Parapar) 11.Rumba de Laroá (Tradicional, recollida a Juán Ferreiro “Gaiteiro de Laroá”) 12.Alborada de Veiga (Pascual Veiga) 13.Foliada de Luxán (Tradiciona do Repertorio dos” Gaiteiros de Soutelo”) 14.Jota de Rugueira (Benjamín Fernández Pazos) 15.Pasodobre de San Roque (Tradicional do repertorio dos “Irmáns Portela”) 16.Muiñeira do Areal (Ramón Sumay) 17.Alalá das Mariñas (Tradicional) 18.Xota da Guía (Tradicional do repertorio de “Os Campaneiros de Vilagarcía” e ”Os Irmáns Portela”) 19.Muiñeira de Bartolo (Tradicional) 20.Danza das Burgas (Tradicional)

23

00.Danza de San Roque de Hío (Tradicional) 01.Muiñeira de Ramelle (Tradicional) 02.Xota de Lucas (Tradicional de o repertorio de “Os Irmáns Garceiras de Melide”) 03.Aires de Carnaval (Tradicional de o repertorio de “Os Campaneiros de Vilagarcía”) 04.A Barroca (Nazario González Iglesias, “Moxenas”) 05.Mazurca d´Os Areeiras de Catoira (Pepe Ferreirós, Ramón Sumay) 06.Alborada da Lanzada (Hixino A. Cambeses e do repertorio de “Os Campaneiros de Vilagarcía”) 07.Muiñeira das Mariñas (Tradicional) 08.Ribeirana de Pontevedra (Tradicional) 09.A Carrasqueira (Tradicional do repertorio de “Os campaneiros de Vilagarcía” 10.Aires de Pontevedra (Tradicional do repertorio de Ricardo Portela) 11.Foliada de Padrenda (Tradicional do repertorio de Ricardo Portela) 12.Danza de Arcos de Cariño (Tradicional contida no Cancioneiro de Bal y Gay e popularizada por Milladoiro) 13.O Galo (“Os Campaneiro de Vilagarcía”) 14.A Farruquiña (“Os Campaneiros de Vilagracía”) 15.O Galo d´Ouro (Nazario González Iglesias, “Moxenas” e “Os Campaneiros de Vilagarcía”) 16.Alborada Aires da Terra (Tradicional contida no Cancioneiro Aires da Terra de Emilio Calle) 17.Muiñeira de Froxán (Tradicional do repertorio de Os Montes) 18.Muiñeira de Piornedo (Hermenexildo Fernández Méndez) 19.Loliña (Rosendo Mato Hermida) A temporalización dependerá do nivel e ritmo de avance do alumnado, adicando o primeiro trimestre mais a técnica do instrumento e ao coñecemento dos diferentes ritmos e o segundo e terceiro trimestre a interpretar arranxos para pezas determinadas das narradas anteriormente.

GRUPO TRADICIONAL

1. Obxectivos: 2. Contidos: 2.1 Materiais a mercar polo alumnado: 3. Obras e estudos a traballar: 1º Trimestre: 2º Trimestre: 3º Trimestre:

24

GRUPO DIDÁCTICO DE PITO PASTORIL GALEGO

1. Obxectivos:

• Provocar unha grande interese no alumno/a o través da práctica co Pito Pastoril Galego. • Descubrir e desenrolar os potenciais creativos que o alumnado poida ter para interpretar a música


instrumental das pezas traballadas na material instrumental. • Introducir progresivamente o uso dos diferentes ritmos e estilos tradicionais galegos dentro da

formación dun grupo de Pitos. • Coñecer os nomes, as características e estilos das pezas que se traballen. • Desenrolo da memoria. Afianzar a memoria como elemento de interpretación pública. • Tocar en grupo en público en audicións organizadas polo centro. • Achegarse a repertorio alleo ao tradicional galego.

2. Contidos:

• Posición correcta co instrumento. Adoitar unha posición corporal correcta que nos permita o control muscular.

• Traballo de psicomotricidade como elemento da educación e práctica instrumental, tocando os seguintes aspectos:

1.Emisión do son 2.Percepción auditiva 3.Rítmica 4.Articulación • Presentación e descubrimento do repertorio do entorno máis próximo. • Exercicios para os diferentes instrumentos. • Iniciación do traballo de pezas ao unísono a duas ou mais voces formando parte do grupo • Pezas básicas de diferentes estilos. • Escoita do repertorio e dos ritmos tradicionais galegos. • Adaptación-fusión de repertorio non tradicional ao xeito tradicional. • Práctica da emisión do son grupal. • Práctica da afinación en grupo.

2.1 Materiais a mercar polo alumnado: Pito Pastoril Galego Soprano de Do e nalgúns casos dos cursos altos Pito Pastoril Galego Alto de Sol. O libro base de consulta do profesor/a será o método “O Pito Pastoril Galego, método de aprendizaxe” de Moisés Quintas Suárez tamén contido na web www.pitogalego.gal 3. Obras e estudos a traballar: Traballarase repertorio contido na programación dos dous primeiros cursos do primeiro ciclo de Pito Pastoril adaptado ao nivel do alumnado e con arranxos grupais, ademais do seguinte repertorio: 1º Trimestre: “Cantiga 77” de Alfonso X, “Cantiga de Amigo, Cantiga II” de Martín Codax, ”Romance do Cego Andante” Tradicional, “Aparta Loureiro Verde” Tradicional, “Lonxe da Terriña” Tradicional, “Unha Noite na Eira do Trigo” de Cesáreo Alonso Salgado, ”Himno Galego” de Pascual Veiga, “O Caracol” de Suso Vaamonde. 2º Trimestre: “María Soliña”,”Negra Sombra” de Xan Montes, “Maio Longo” de José Baldomir, “Acción Galega””Hiino” de Suso Vaamonde, “María Balteira” de a A Quenlla. 3 Trimestre: ”Lela” de Rosendo Hermida Mato, “Sementeira” de Xose Luis Rivas Cruz, “A Rianxeira” de Anxo Romero Loxo.

25

TÍTULO DA GRAVACIÓN: ARTÍSTA: COMENTARIO SOBRE A GRAVACIÓN: QUÉ TEMA FOI O QUE MAIS CHE GUSTOU? EXPLICA AS RAZÓNS: QUÉ TEMA FOI O QUE MENOS CHE GUSTOU? EXPLICA AS RAZÓNS: EXPLICA O PAPEL DA GAITA/PITO NESTA MÚSICA: ENUMERA OS INSTRUMENTOS TRADICIONAIS GALEGOS QUE SOAN NO DISCO: COÑECES A OUTROS GRUPOS OU ARTISTAS DO MESMO ESTILO/ÉPOCA?, CITA ALGÚN: CANTAS VECES ESCOITACHES A GRAVACIÓN?: ESCOITARÁS DE NOVO O DISCO? PUNTÚA O DISCO

ANEXO I

FICHA DE AUDICIÓN

26

ANEXO II

GAITA

CICLO I CURSO I

ALUMNO/A………………………........................................................... PROFESOR/A………………………………………………………………….

PEZA LEÍDA ESCOITADA APRENDIDA Muiñeria dos Tresillos A Xeito de Marcha Buxos Verdes Sentimiento A, La, La Xa fun a Marín O Agarradiño Pasodobre das Pampónigas Mazurca de Bretoña Carballesa de Melide Jota de Lugo Marcha do Antergo Reino de Galicia

OUTRAS: Exercicios do libro de Enrique Otero Pax. 14 a 31 Exercicios do Libro de Xesus Vaamonde Pax. 17 a 29 Exercicios do Libro Xosé Luís Miguélez Pax 13 a 25

27

GAITA

CICLO I CURSO II


PEZA LEÍDA ESCOITADA APRENDIDA Non sei que ten a morena A Carolina Vals de Taramundi Ei Vai Muiñeira de Lugo Muiñeira do Molete Danza das Patelas Aparta Loureiro verde Aire de valse Jota de Picaio Alborada Anterga de Ourense Canto de Traballo de Vilabade, Tordoia

Himno Galego Marcha Procesional de San Benito

OUTRAS: Exercicios do libro de Enrique Otero Pax. 14 a 31 Exercicios do Libro de Xesus Vaamonde Pax. 17 a 29 Exercicios do Libro Xosé Luís Miguélez Pax 13 a 25

28

GAITA

CICLO II CURSO I


PEZA LEÍDA ESCOITADA APRENDIDA Foliada de Berducido Pasodobre de Mallou Alborada de Inzenga Muiñeira Chantada Heicho de dar, queridiña Pasacorredoiras de Arnoia Fandango Mariñán Golpe de Mondariz Marcha das Chirimías da Catedral de Santiago

Foliada de Tenorio Muiñeira de Freixido Rumba de Laroá Alborada de Veiga Foliada de Luxán Jota de Rugueira Pasodobre de San Roque Muiñeira do Areal Alalá das Mariñas Xota da Guía Muiñeira de Bartolo Danza das Burgas

OUTRAS: Exercicios do libro de Enrique Otero Pax. 32 a 49 Exercicos de técnica do Volumen 2 do Libro de Bruno Villamor Exercicios do Libro de Xesus Vaamonde Pax. 29 a 55 Exercicios do Libro Xosé Luís Miguélez Pax 26 a 38

29

GAITA

CICLO II CURSO II


PEZA LEÍDA ESCOITADA APRENDIDA Danza de San Roque de Hío Muiñeira de Ramelle Xota de Lucas Aires de Carnaval A Barroca Mazurca d´Os Areeiras de Catoira

Alborada da Lanzada Muiñeira das Mariñas Ribeirana de Pontevedra A Carrasqueira Aires de Pontevedra Foliada de Padrenda Danza de Arcos de Cariño O Galo A Farruquiña O Galo d´Ouro Alborada Aires da Terra Muiñeira de Froxán Muiñeira de Piornedo Loliña

OUTRAS: Exercicios do libro de Enrique Otero Pax. 32 a 49 Exercicos de técnica do Volumen 2 do Libro de Bruno Villamor Exercicios do Libro de Xesus Vaamonde Pax. 29 a 55 Exercicios do Libro Xosé Luís Miguélez Pax 26 a 38

30

GAITA

CICLO III CURSO I


PEZA LEÍDA ESCOITADA APRENDIDA Alborada de Pontecaldelas Muiñeira Vella de Mórdomo Foliada de Andrea Polca dos Campaneiros San Campio A Rumba dos Cinco Mariñeiros Farruquiña, chaman a porta Chouteira do Lérez The Glass of Beer Alborada de Corcubión Polka de Vilagarcia Xota de Xosé Xota do Besbello Muiñeira de Cabana Xota Muxicas Pasodobre da Fraga ou Romántico

A Camposa Xota do Xestoso do Lor Entre o Millo Muiñeiras de Poio Rumba para Susi

OUTRAS: Exercicios de técnica do Volumen 3 do Libro de Bruno Villamor Exercicios do Libro de Xesus Vaamonde Pax. 15 a 39 Exercicios do Libro Xosé Luís Miguélez Pax 40 a 64

31

GAITA

CICLO III CURSO II ALUMNO/A………………………........................................................... PROFESOR/A………………………………………………………………….

PEZA LEÍDA ESCOITADA APRENDIDA Muiñeira de Piadela Alborada de Rosalia de Castro Xota dos 28 Puntos A Volta da Festa Xota Xestoso do Lor Aturuxeira Xota do Sergio Atrás Negra Sombra Abrente en Cordobelas O Ancoradoiro Apaixoada Xota de Pontevedra Muiñeira do Caurel Andarivel Jota do Ateneo Onde Estabas Xota Lucense Ollos de Auga Xota da Mosca Noite do Santo Cristo Campo de Estrelas

OUTRAS: Escoller 3 de entre as seguintes opcións: Airiños Aires (Versión Gaita e Banda) Capricho para Gaita e Piano (Agustín Sánchez) Luces do Atlántico (Ernesto Campos) Image (Xose Luis Miguélez) 3 pezas de distintos xéneros do libro Gaita 2.1 Exercicios do libro de Enrique Otero Pax. 32 a 49 Exercicos de técnica do Volumen 2 do Libro de Bruno Villamor Exercicios do Libro de Xesus Vaamonde Pax. 29 a 55 Exercicios do Libro Xosé Luís Miguélez Pax 26 a 38

32

ANEXO III

PITO PASTORIL

CICLO I CURSO I


PEZA LEÍDA ESCOITADA APRENDIDA Mery Had a Little Lamb Catro Mancebos Regueifa Muiñeria dos Tresillos A Xeito de Marcha Lightly Row Ah Vous Dirai Buxos Verdes Sentimiento A, La, La Xa fun a Marín Happy Birthday O Agarradiño Pasodobre das Pampónigas Mazurca de Bretoña Carballesa de Melide Frere Jacques Jota de Lugo Marcha do Antergo Reino de Galicia

OUTRAS: Lecturas do Libro de Moisés Quintas dende o principio ata a páxina 18 Exercicios do Libro de Moisés Quintas segundo as necesidades das pezas

33

PITO PASTORIL

CICLO I CURSO II


PEZA LEÍDA ESCOITADA APRENDIDA Amazing Grace Scarbarough Fair Non sei que ten a morena A Carolina Vals de Taramundi Ei Vai Muiñeira de Lugo Muiñeira do Molete Danza das Patelas Aparta Loureiro verde Aire de valse Jota de Picaio Alborada Anterga de Ourense Canto de Traballo de Vilabade, Tordoia Himno Galego Marcha Procesional de San Benito Gwerz ar vezhinerien

OUTRAS: Lecturas do Libro de Moisés Quintas dende o principio ata a páxina 18 Exercicios do Libro de Moisés Quintas segundo as necesidades das pezas

34

PITO PASTORIL

CICLO II CURSO I


PEZA LEÍDA ESCOITADA APRENDIDA Foliada de Berducido Pasodobre de Mallou Alborada de Inzenga Muiñeira Chantada Heicho de dar, queridiña Pasacorredoiras de Arnoia Fandango Mariñán Golpe de Mondariz Marcha das Chirimías da Catedral de Santiago

Foliada de Tenorio Muiñeira de Freixido Rumba de Laroá Alborada de Veiga Foliada de Luxán Jota de Rugueira Pasodobre de San Roque Muiñeira do Areal Alalá das Mariñas Xota da Guía Muiñeira de Bartolo Danza das Burgas

OUTRAS: Lecturas do Libro de Moisés Quintas dende a páxina 18 Exercicios do Libro de Moisés Quintas segundo as necesidades das pezas Exercicios do Libro de Paulo P “22 Estudos Fáceis para o segundo rexistro”

35

PITO PASTORIL

CICLO II CURSO II


PEZA LEÍDA ESCOITADA APRENDIDA Danza de San Roque de Hío Muiñeira de Ramelle Xota de Lucas Aires de Carnaval A Barroca Mazurca d´Os Areeiras de Catoira Alborada da Lanzada Muiñeira das Mariñas Ribeirana de Pontevedra A Carrasqueira Aires de Pontevedra Foliada de Padrenda Danza de Arcos de Cariño O Galo A Farruquiña O Galo d´Ouro Alborada Aires da Terra Muiñeira de Froxán Muiñeira de Piornedo Romance do Cego Andante Loliña

OUTRAS: Lecturas do Libro de Moisés Quintas dende a páxina 18 Exercicios do Libro de Moisés Quintas segundo as necesidades das pezas Exercicios do Libro de Paulo P “22 Estudos Fáceis para o segundo rexistro”

36

PITO PASTORIL

CICLO III CURSO I


PEZA LEÍDA ESCOITADA APRENDIDA Alborada de Pontecaldelas Muiñeira Vella de Mórdomo Foliada de Andrea Polca dos Campaneiros A rumba dos cinco mariñeiros A Farruquiña, chaman a porta Chouteira do Lérez Alborada de Corcubión Muiñeira de Cabana A Camposa Xota do Xestoso do Lor Muiñeiras de Poio Cántiga 77 Xota dos 28 Puntos Abrente en Cordobelas A Cabaleira Andarivel Jota do Ateneo Camiño de Santiago Cabaliño de Mar

OUTRAS: Lecturas do Libro de Moisés Quintas. Exercicios do Libro de Moisés Quintas segundo as necesidades das pezas. 24 Estudos Tonais para Gaita de Fol (David Bellas, adaptación para Pito Pastoril Galego)

37

PITO PASTORIL

CICLO III CURSO II


PEZA LEÍDA ESCOITADA APRENDIDA Xota de Riotorto Muiñeira de Piadela e Sarasate Basso Ostinato 2 A Meiga dos Dentes Verdes Fajina Milicia Nacional Pontevedra Fascination Siretsi Yares Tarán, Noubar Noubar Saltarello En Belen Hai Moita Festa Negra Sombra Lela Non te Namores Meniña Alborada de Rosalía de Castro Once Tocatas Pastoriles Lonxe da Terriña O Saco da Marimanta Variacións sobre Cantos de Afiadores Sliabh Na Mban Atipanakuy-2

OUTRAS: Escoller 3 entre as seguintes: Il Pastor Fido. 1 Sonata a escoller. (Chédeville-A.Vivaldi) Cello Suite No.1 in G Major, BWV 1007. Completa (J.S.Bach) Fantasía 3 ou outra a escoller (Georg Philipp Telemann) La Vie est Belle (Aldo Bova) Suite de Bosmortier. 1 a escoller. (J.B.Boismortier) 15 Variation on a theme by Paganini (Aldo Bova) Lecturas do Libro de Moisés Quintas. Exercicios do Libro de Moisés Quintas segundo as necesidades das pezas. 24 Estudos Tonais para Gaita de Fol (David Bellas, adaptación para Pito Pastoril Galego)

38

ANEXO IV

SEGUIMENTO DE ESCOITA DE DISCOGRAFÍA

CICLO ______


ARTISTA DISCO ANO ESCOITADO FICHA

departamento de mÚsica tradicional -...

Documents