Rhifyn 34 | MEhEfin 2010

Peidiwch anghofio gwefan y Rhwydwaith www.shnwales.org.uk

Cylchlythyr Rhwydwaith Cyswllt Iechyd Rhywiol Cymru Gyfan

Peidiwch anghofio gwefan y Rhwydwaith www.shncymru.org.uk

Cynhaliodd Cyswllt Iechyd

Rhywiol Cymru Gyfan eu

cynhadledd flynyddol ar

ddydd Mercher 24 Mawrth 2010,

ar thema Cynlluniau Cerdyn-C

(Cerdyn Condom) yng Nghymru.

Mae llawer o Gynlluniau Cerdyn-C

ar waith yng nghymru, sydd i gyd yn

unigryw o ran strwythur, trefniadaeth

a chyllid, ond eto mae ganddynt

i gyd yr un amcanion: lleihau

beichiogrwydd nas dymunir a lleihau

lledaeniad heintiau a drosglwyddir

yn rhywiol. nod y gynhadledd

oedd dod â chynrychiolwyr ynghyd

o Gynlluniau Cerdyn-C lleol a

rhanbarthol mewn ymdrech i rannu

profiad a gwybodaeth yn sgil eu

cynlluniau priodol.

Mynychodd bron 100 o

gynadleddwyr Stadiwm SWALEC

yng nghaerdydd i wrando ar

gyflwyniadau gan dri siaradwr gwâdd

yn sesiwn y bore gyda gweithdai

yn y prynhawn o dan arweiniad

ymarferwyr sy’n gweithio gyda

Chynlluniau Cerdyn-C ar draws

Cymru yn sesiwn y prynhawn.

Dechreuodd Dr Marion Lyons o

iechyd Cyhoeddus Cymru y trafodion

gyda’i chyflwyniad a oedd yn

ymwneud ag adolygiad diweddar o

Gynlluniau Cerdyn-C yng nghymru,

gan gyfeirio at wybodaeth ystadegol,

hanes y cynlluniau a chyd-destun

polisi gweithredu a chyflwyno

Cynlluniau Cerdyn-C. Siaradodd

Lisa Bartlett o Brook am y canllawiau

ar gyfer Cynlluniau Cerdyn-C yn

Lloegr yr oedd Brook wedi eu

cynhyrchu ar y cyd â’r Adran iechyd,

a siaradodd Jonathan Upton o The

Campaign Company am ddefnyddio

dull marchnata cymdeithasol mewn

prosiectau iechyd rhywiol.

yn sesiwn y prynhawn, cafwyd

gweithdai o dan arweiniad

ymarferwyr sydd yn gweithio

gyda Chynlluniau Cerdyn-C ar

draws Cymru. Roedd y gweithdai

yn cynnwys ystod o destunau yn

ymwneud â Chynlluniau Cerdyn-C,

yn cynnwys: gwerthusiadau,

ymgysylltu a rhwydweithio

cymdeithasol, safonau ansawdd ac

anghydraddoldebau.

Rhoddodd Sarah Andrews, Llinos

Owen ac Eiriann Turner gyflwyniad

ar ddatblygiad Cynllun Cerdyn-C

ynys Môn a Gwynedd, trwy eu

hymgysylltiad â phobl ifanc wrth

ddyfeisio brand y Cynllun, a’u

defnydd o safleoedd rhwydweithio

cymdeithasol i hyrwyddo’r Cynllun.

Arweiniodd Geinor Medi Jones o

Dîm iechyd y Cyhoedd Ceredigion

Yn parhau ar dudalen 2 ››

Cynhadledd Flynyddol Cyswllt Iechyd Rhywiol Cymru Gyfan yn canolbwyntio ar Gynlluniau Cerdyn-C

Sefydlwyd y Rhwydwaith yn2000 fel rhan o’r Cynllun gweithredu i weithredu’r fframwaith Strategol ar gyfer hybu iechyd Rhywiol yng nghymru, a chaiff ei reoli gan iechyd Cyhoeddus Cymru.

Os hoffech fwy o wybodaeth am y Rhwydwaith, cysylltwch ag Adam JonesCydlynydd Cyswllt iechyd Rhywiol Cymru Gyfan, 14 ffordd yr Eglwys Gadeiriol, Caerdydd Cf11 9LJ. ffôn: 029 2022 7744Ebost: adam.jones2@wales.nhs.uk

Ynglyn â Chyswllt Iechyd Rhywiol Cymru Gyfan

UchafbwyntiauCynhadledd Flynyddol Cyswllt Iechyd Rhywiol Cymru Gyfan Tudalen 1

Rhyddhau Adroddiad ar Y Tueddiadau HIV/STI Diweddaraf yng Nghymru Tudalen 2

Edrych ar gam-drin: ymchwil gan bobl ag anableddau dysgu Tudalen 4

Sgrinio Clamydia ar y Campws Tudalen 4

Lansio Rhwydwaith Prosiectau Gwaith Rhyw Cymru Gyfan Tudalen 5

Dyddiadur RHYWdwaith Tudalen 5

FPA yn lansio llyfr newydd ar ddulliau atal cenhedlu Tudalen 6

TUDALEN 2 | Rhifyn 34 Peidiwch anghofio gwefan y Rhwydwaith www.shncymru.org.uk

Beth sy’n digwydd yng Nghymru

Cyhoeddwyd y Tueddiadau hiV ac STi diweddaraf

yn Adroddiad Gwyliadwraeth Cymru yn Ebrill gan

Ganolfan Arolygu Clefydau Trosglwyddadwy (CDSC)

iechyd Cyhoeddus Cymru.

Mae’r adroddiad yn cyflwyno’r data diweddaraf ar

gyfraddau hiV/AiDS a heintiau eraill a drosglwyddir yn

rhywiol (STi) yng nghymru. Mae’r data a gyflwynir yn yr

adroddiad yn gyflawn hyd at ddiwedd Rhagfyr 2008.

Dyma ganfyddiadau allweddol yr adroddiad:

Mae amlygrwydd hiV/AiDS yng nghymru yn parhau  

i gynyddu; yn 2008 derbyniodd 1,082 o drigolion

Cymru driniaeth am hiV/AiDS (36 fesul 100,000

o’r boblogaeth). Mae’r cynnydd dros y blynyddoedd

diweddar wedi bod yn rhannol oherwydd cyfraddau

goroesi gwell ymysg y rheiny sydd wedi eu heintio â

hiV yn y gorffennol, a phobl yn mewnfudo i Gymru

sydd wedi caffael yr haint dramor. fodd bynnag,

mae hiV/AiDS yn parhau i gael ei drosglwyddo, yn

arbennig ymysg dynion sy’n cael rhyw gyda dynion

(MSM), ac mae’r grwp hwn yn dal i roi cyfrif am

gyfradd sylweddol o’r achosion pennaf yng nghymru.

Mae nifer y profion gwrthgyrff hiV sy’n cael eu  

cynnal gan labordai yng nghymru yn parhau i

gynyddu. Cynhaliwyd 57,614 o brofion yn 2008

(1,925 o brofion fesul 100,000 o’r boblogaeth). Er

2004, mae nifer y profion a gynhaliwyd mewn GUM

wedi dyblu bron.

Adroddodd yr Asiantaeth Diogelu iechyd (hPA) 148  

o achosion newydd o heintiad hiV yng nghymru yn

2008. Mae hyn yn dangos gostyngiad o’r flwyddyn

flaenorol, a oedd â’r nifer uchaf o achosion newydd

yng nghymru ers dechrau’r epidemig. nododd naw

deg un y cant gategori cysylltiad, 51% ohonynt mwy

na thebyg wedi cael eu heintio trwy ryw heterorywiol

ac roedd 46% yn MSM.

Roedd ychydig dros hanner y rheiny a gafodd  

ddiagnosis o hiV yn 2008 a oedd wedi caffael eu

haint trwy ryw heterorywiol o grŵp ethnig nad yw’n

wyn, o ethnigrwydd Du Affricanaidd yn bennaf, y

mae menywod yn parhau i gael eu gorgynrychioli yn

y grwp hwn.

Rhwng 2007 a 2008, parhaodd y cynnydd yn  

niferoedd yr achosion newydd o siffilis, clamydia heb

gymhlethdodau, herpes a dafadennau a gafodd eu

canfod mewn clinigau GUM yng nghymru. Cafwyd

gostyngiad yn niferoedd yr achosion newydd o

gonorea yn 2008.

Mae nifer yr achosion o siffilis heintus a nodwyd  

ar y cynllun gwyliadwraeth siffilis datblygedig yn

parhau i gynyddu. nodwyd 119 o achosion yn 2008

o’i gymharu â 90 yn 2007. Roedd mwyafrif yr holl

achosion yn 2008 yn wyn (89%). Dim ond 4%

o’r achosion a nododd ryw heterorywiol fel achos

tebygol yr heintiad.

ni chafodd unrhyw roddwyr gwaed posibl newydd  

eu sgrinio’n gadarnhaol am heintiad treponemaidd

yn 2008. Mae hyn yn cymharu â dau yn 2007 a dim

yn 2006. Cafwyd, fodd bynnag, dwy rodd o waed

positif gan roddwyr sefydledig yn 2008 (mae hyn yn

cymharu â dwy rodd bositif yn 2007 a dwy yn 2006).

yn 2008, cafwyd 4,302 o achosion o heintiau  

clamydia heb gymhlethdodau mewn GUM. Mae

hwn yn gynnydd o 18% ar y niferoedd a gafodd

ddiagnosis yn 2007 a chynyddodd cyfradd yr

heintiau clamydia heb gymhlethdodau yng nghymru

i 144 ym mhob 100,000 yn 2008. Mae’r duedd

gyffredinol ar gyfer cynnydd yng nghyfraddau

diagnosis yng nghymru o 1994 i 2008 yn rhannol

yn adlewyrchu cynnydd mewn ymwybyddiaeth a

thechnegau diagnostig gwell.

Cynhelir cyfran sylweddol o’r profion clamydia mewn  

practis cyffredinol. Dengys data o atebion gwirfoddol

o ganlyniadau profion labordai ar samplau a

gyflwynwyd o bob ffynhonnell fod nifer y canlyniadau

positif wedi cynyddu o 4,194 o brofion yn 2007 i

4,656 yn 2008 (156 am bob 100,000 o’r boblogaeth).

Mae hwn yn amcangyfrif rhy isel gan nad yw pob

labordy yng nghymru yn rhoi adroddiad.

yn 2008, cafwyd 403 o achosion o gonorea heb  

gymhlethdodau a 177 o driniaethau epidemiolegol o

gonorea a amheuir o glinigau GUM yng nghymru (19

o achosion newydd fesul 100,000 o’r boblogaeth).

Mae hyn yn is na blynyddoedd blaenorol yng

nghymru (gostyngiad o 11% er 2007), gan

Rhyddhau Adroddiad ar y Tueddiadau HIV/STI Diweddaraf yng Nghymru

Rhifyn 34 | MEhEfin 2010

TUDALEN 3 | Rhifyn 34Peidiwch anghofio gwefan y Rhwydwaith www.shncymru.org.uk

weithdy’n ymwneud â gwerthuso

Cynlluniau Cerdyn-C a ddangosodd

bwysigrwydd cynnwys pobl

ifanc wrth asesu a dadansoddi

gwasanaeth sydd wedi ei anelu at

bobl ifanc.

Cyflwynodd Kathryn Cross o

iechyd Cyhoeddus Cymru yn

nhorfaen a Caroline Jones o

fwrdd iechyd Aneurin Bevan

weithdy’n ymwneud â chynnwys

safonau ansawdd mewn Cynlluniau

Cerdyn-C. Roedd y gweithdy’n

cynnwys cyflwyniad i’r safonau

ansawdd a gyflwynwyd yng

nghynllun Cerdyn-C Torfaen, ac yn

cynnwys nifer o sefyllfaoedd ffug

gwahanol, a fyddai’n haws ymateb

iddynt pe bai safonau ansawdd yn

cael eu cymhwyso.

Cafodd y gweithdy’n ymwneud

ag anghydraddoldebau mewn

Cynlluniau Cerdyn-C ei arwain gan

Cheryl Joscelyne o Dîm iechyd y

Cyhoedd Caerdydd. Cynhaliwyd

y gweithdy hwn fel trafodaeth

ryngweithiol rhwng Cheryl a’r

cyfranogwyr, gan archwilio’r hyn a

olygir gan ‘anghydraddoldebau’ a’r

hyn y gellir ei wneud i leihau’r rhain

mewn Cynlluniau Cerdyn-C.

Roedd yr adborth a dderbyniwyd

gan y cynadleddwyr ar ôl y

gynhadledd yn gadarnhaol iawn, ac

mae adroddiad llawn o’r diwrnod,

ynghyd â dogfennau allweddol, ar

gael i’w llwytho i lawr ar wefan Cyswllt

iechyd Rhywiol Cymru Gyfan. n

Cynhadledd Cyswllt Iechyd Rhywiol Cymru GyfanWedi parhau o dudalen 1

››

barhau â gostyngiad cyffredinol mewn achosion a

nodwyd er 2004. Roedd ugain y cant o’r achosion

o gonorea heb gymhlethdodau a nodwyd ymysg

dynion yn 2008 mewn MSM (o’i gymharu â 28% yn

2007). Parhaodd adroddiadau labordy o neisseria

gonorrhoea i ostwng hefyd ond yn dal uchaf ymysg

dynion a menywod 15 i 24 oed (42 am bob 100,000

o’r boblogaeth ar gyfer pob rhyw).

Ers i lymphogranuloma venereum (LGV) ddod i’r  

amlwg fel haint difrifol yn sgil MSM yn 2003, mae

cyfanswm o wyth achos wedi eu nodi o Gymru.

nodwyd pump achos yng nghymru yn 2005, fel

clwstwr ym Mwrdd iechyd Lleol Prifysgol Abertawe

Bro Morgannwg. nodwyd un achos pellach yn

Abertawe Bro Morgannwg yn 2008 a nodwyd dau

ym Mwrdd iechyd Lleol Prifysgol Caerdydd a’r fro yn

2009.

Mae rhwystrau o hyd i wyliadwraeth effeithiol o STi  

yng nghymru. nid yw data KC60 yn amserol ac

ni all data labordy na data KC60 ddarparu data ar

achosion o STi mewn poblogaethau sy’n preswylio

mewn Bwrdd iechyd Lleol. hefyd, nid yw adrodd

gwirfoddol am STi gan labordai yng nghymru yn

gyflawn am nad yw rhai labordai yn adrodd yn

rheolaidd i’r cynllun. Er mwyn mynd i’r afael â hyn,

mae prosiect i ddatblygu a gweithredu gwyliadwraeth

STi yn seiliedig ar bobl ac ardaloedd yn cael ei

weithredu ar draws Cymru ar hyn o bryd.

Mae integreiddio gwasanaethau GUM a dulliau atal  

cenhedlu wedi arwain at fwy o sgrinio ar gyfer STi

a feirysau a gludir yn y gwaed sy’n digwydd mewn

clinigau iechyd rhywiol yn y gymuned. nid yw

gweithgareddau’r clinigau hyn wedi eu cynnwys eto

yn y data KC60.

Mae’r adroddiad llawn ar gael i’w lawrlwytho ar wefan

Cyswllt iechyd Rhywiol Cymru Gyfan. n

Dr Marion Lyons o Iechyd Cyhoeddus Cymru yn cyflwyno ‘Adolygiad o Ddarpariaeth Cerdyn Condom yng Nghymru’

TUDALEN 4 | Rhifyn 34 Peidiwch anghofio gwefan y Rhwydwaith www.shncymru.org.uk

Yn ddiweddar, mae’r Gronfa Loteri fawr wedi ariannu prosiect 3 blynedd arloesol wedi ei

leoli ym Mhrifysgol Morgannwg mewn partneriaeth â gwasanaeth cwnsela new Pathways a Rhoi Pobl yn Gyntaf RhCT, grwp eiriolaeth ar gyfer pobl ag anableddau dysgu.

Daeth y syniad ar gyfer yr ymchwil hwn gan bobl ag anableddau dysgu oedd yn poeni am gam-drin ac yn gweld angen i ddatblygu ffyrdd o gadw pobl yn ddiogel. Roedd grwpiau hunaneiriolaeth yn rhan o’r tîm ysgrifennu cais ac mae tri o bobl ag anableddau dysgu wedi cael eu recriwtio fel ymchwilwyr.

Prif ffocws y prosiect bydd gweithdy preswyl, pan fydd y rhan fwyaf o’r data’n cael ei gasglu. Bydd copïau o arolwg hefyd yn cael eu hanfon i grwpiau ar draws Cymru.

Dyma 4 cwestiwn yr ymchwil:Beth mae pobl ag anableddau dysgu yn ei ddeall o’r 1. term cam-drin?Beth yw barn pobl ag anableddau dysgu am gam-2. drin?

Pa gymorth a chefnogaeth sydd ei angen ar bobl 3. ag anableddau dysgu i’w cadw yn ddiogel? Pan fydd rhywun wedi cael ei gam-drin, beth yw’r 4. ffyrdd gorau o helpu?

Mae pob aelod o’r tîm ymchwil yn cadw cyfnodolion adlewyrchol i gasglu gwybodaeth fanwl ynglŵn â’r ffordd y mae ymchwil gyfranogol yn gweithio i bawb sydd yn gysylltiedig, felly bydd ymchwil gyfranogol yn y dyfodol yn gallu rhoi’r sgiliau a’r wybodaeth i ymchwilwyr a phobl ag anableddau dysgu i fodloni heriau cynhwysiant gwirioneddol.

nod new Pathways, gwasanaeth cwnsela ar draws De Cymru ar gyfer pobl sydd wedi dioddef ymosodiad rhywiol, yw gweithredu canfyddiadau o’r ymchwil i wneud eu gwasanaeth yn fwy hygyrch i bobl ag anableddau dysgu.

Cysylltwch â Joyce howarth ar 01443 483881 neu ebost jhowarth@glam.ac.uk n

Edrych ar gam-drin: ymchwil gan bobl ag anableddau dysgu

Os yw pobl ifanc yn amharod i ymweld â gwasanaeth iechyd rhywiol i gael eu sgrinio ar

gyfer clamydia, beth am fynd â’r sgrinio atynt hwy? Cafodd myfyrwyr yng ngholeg Glan hafren yng nghaerdydd y cyfle i gael eu sgrinio ar gyfer clamydia ar gampws eu coleg ym mis Ebrill.

Gweithiodd Tîm Lleol iechyd y Cyhoedd Caerdydd mewn partneriaeth ag ymddiriedolaeth GiG Caerdydd a’r fro a yMCA Caerdydd i ddarparu gweithdai addysgol a sgrinio clamydia ar gyfer y myfyrwyr ar ddau safle Coleg Glan hafren yn y ddinas.

Cyflwynodd Caroline Ryan, Gweithiwr ieuenctid a Chymunedol o yMCA Caerdydd, gyfres o weithdai ar gyfer dros 200 o fyfyrwyr yn canolbwyntio ar heintiau a drosglwyddir yn rhywiol gyda phwyslais penodol ar glamydia. Dysgodd y myfyrwyr am STi, yr hyn yr oedd y broses o brofi yn ei olygu a’r hyn fyddai’n digwydd pe byddai angen unrhyw driniaeth arnynt.

yn dilyn y gweithdai, cynigiodd dwy nyrs o’r Gwasanaeth iechyd Rhywiol integredig yn ymddiriedolaeth GiG Caerdydd a’r fro, sef Kareen Lewis a Cerys Edwards, brofion clamydia yn y ddau gampws. Gwnaed 94 o brofion dros bedwar diwrnod ar gyfer myfyrwyr, ac fe wnaeth rhai o’r tiwtoriaid gael eu profi hyd yn oed. yna anogwyd unrhyw un â chanlyniad

positif i fynychu’r Clinig iechyd Rhywiol integredig i gael triniaeth.

Mae’r adborth gan bob sefydliad a gymerodd ran yn y fenter hon wedi bod yn gadarnhaol, gan fod llawer wedi ymgymryd â’r gwasanaeth sgrinio. fe wnaeth y myfyrwyr fwynhau’r gweithdai addysgol a rhoddodd y coleg gefnogaeth dda i’r fenter.

Dywedodd Cheryl Joscelyne, Uwch Arbenigwr hybu iechyd gyda Thîm Lleol iechyd y Cyhoedd Caerdydd: ‘Croesawodd Coleg Glan hafren y cyfle i gynnal peilot o’r fenter hon, gan alluogi sgrinio clamydia i gael ei gynnig i bobl ifanc mewn lleoliad addysgol. Mae’r gweithdai addysgol a ddarparwyd cyn i’r profion gael eu cynnal yn allweddol i lwyddiant y fenter hon, gan alluogi’r myfyrwyr i gael dealltwriaeth glir o’r hyn yw clamydia, sut yr ydych yn ei gael a sut y mae’r broses o brofi’n gweithio. Gall pobl ifanc fod yn amharod weithiau i fynychu cyfleuster

“meddygol” am eu bod yn ofn embaras, neu’n poeni am yr hyn y mae’r prawf yn ei olygu. Trwy fynd â’r prawf atynt hwy a dweud wrthynt amdano ymlaen llaw, cafodd rhai o’r pryderon hynny eu dileu.’

Cysylltwch â: Cheryl Joscelyne, Uwch Arbenigwr hybu iechyd, Tîm Lleol iechyd y Cyhoedd (iechyd Cyhoeddus Cymru), 029 20556029, Cheryl.joscelyne@wales.nhs.uk n

Sgrinio Clamydia ar y Campws

Rhifyn 34 | MEhEfin 2010

TUDALEN 5 | Rhifyn 34Peidiwch anghofio gwefan y Rhwydwaith www.shncymru.org.uk

8fed cwrs STIF

5 – 6 Gorffennaf 2010A drefnir gan Adran Meddygaeth Genhedlol-wrinol a HIV Bwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr, Ysbyty Gwynedd Bangor, Gogledd Cymru, y cwrs yn rhoi gwybodaeth, sgiliau ac agweddau i gyfranogwyr i’w gallogi i reoli heintiau a drosglwyddir yn rhywiol yn effeithiol. Mae’r cwrs, sydd wedi ei anelu at feddygon, nyrsys mewn gofal sylfaenol ac eilaidd, ymarferwyr cynllunio teulu, nyrsys ysgol, ymarferwyr GUM Gradd Gyrfa Anymgynghorol, nyrsys a chynghorwyr iechyd. Cysylltwch â Iorwen Flanagan ar 01248 384384 (est 5242) neu ebost Iorwen.Flanagan@wales.nhs.uk

Gwasanaeth Seraf Barnardo’s – Hyfforddiant Aml-asiantaeth 1 Diwrnod ar Ddiogelu Plant a Phobl Ifanc y Camfanteisir arnynt yn Rhywiol Lefel 1

Dydd Mercher 21 Gorffennaf 2010 Swyddfeydd Barnardo’s Cymru, Llys Trident, Caerdydd Mae Barnardo’s Cymru yn cynnal digwyddiad hyfforddi ar ddiogelu plant a phobl ifanc y camfanteisir arnynt yn rhywiol. Mae’r digwyddiad hwn wedi ei anelu at y rheiny sy’n gweithio gyda phlant a phobl ifanc.

Nod y digwyddiad hwn yn disgrifio ac esbonio’r broses o gamfanteisio’n rhywiol ar blant, archwilio agweddau a chredoau’n ymwneud â phuteindra a chamfanteisio’n rhywiol ar blant, galluogi ymarferwyr i adnabod plant/pobl ifanc sydd mewn perygl o ddioddef camfanteisio’n rhywiol ar blant gan ddefnyddio elfennau sy’n eu gwneud yn agored i niwed a nodwyd trwy arfer gorau ac ymchwil, asesu plant/pobl ifanc sydd mewn perygl gan ddefnyddio offeryn

Asesu Risg Seraf a chymhwyso categori risg ac ymyriad cysylltiedig i bob plentyn, a defnyddio canllawiau lleol a chenedlaethol y llywodraeth a deddfwriaeth sy’n berthnasol i gamfanteisio’n rhywiol ar blant i lywio gwaith gyda phobl ifanc yn y dyfodol.

Mae’r digwyddiad wedi ei anelu at bawb sy’n gweithio gyda phlant a phobl ifanc, fel y rheiny mewn gwaith Ieuenctid a Chymunedol, y Sector Gwirfoddol, Iechyd Rhywiol, Cyfiawnder Troseddol, Addysg/Hyfforddiant, Gofal Cymdeithasol ac Iechyd, Camddefnyddio Sylweddau a Thai.

Cynhelir y digwyddiad ar ddydd Mercher 21 Gorffennaf 2010, am £75 y pen (yn cynnwys TAW) a darperir cinio.

Am fwy o wybodaeth am hyn neu ddigwyddiadau eraill a gynhelir gan Barnardo’s Cymru ar draws Cymru, neu i gofrestru eich diddordeb yn y digwyddiad hwn, cysylltwch â michelle.gough@barnardos.org.uk neu suzi.moore@barnardos.org.uk.

Wythnos Iechyd Rhywiol FPA

13–19 Medi 2010Bydd ymgyrch eleni wedi ei anelu at gael pobl dros 50 oed i fod yn fwy deallus am heintiau a drosglwyddir yn rhywiol a’u hiechyd rhywiol. Bydd pecynnau’r ymgyrch ar gael am ddim. Am fwy o wybodaeth cysylltwch â shw@fpa.org.uk neu ewch i www.fpa.org.uk.

Hyfforddiant FPA Elfennau Sylfaenol Atal Cenhedlu

17–18 Tachwedd 2010Mae’r cwrs cyflwyniadol hwn ar gyfer proffesiynolion sy’n dymuno cael dealltwriaeth o atal cenhedlu a’r sgiliau angenrheidiol i gyfathrebu amdano. Mae’r cwrs yn rhoi gwybodaeth fanwl, anghlinigol am bob math o atal cenhedlu. Am fwy o wybodaeth cysylltwch â Helen Shipley ar helens@fpa.org.uk neu 0845 122 8661.

Lansio Rhwydwaith Prosiectau Gwaith Rhyw Cymru Gyfan

Ar ddydd Gwener 16 Ebrill 2010,

cafodd Rhwydwaith Prosiectau

Gwaith Rhyw Cymru Gyfan ei lansio,

ar y cyd â Rhwydwaith Prosiectau

Gwaith Rhyw y DU. Ceisiodd

achlysur lansio’r digwyddiad

amlygu’r gwaith sy’n datblygu yng

nghymru, trafod rôl nSWP Cymru

Gyfan, codi ymwybyddiaeth yn

ymwneud â materion cyfredol y mae

gweithwyr rhyw yn eu hwynebu ac

amlygu’r ymchwil i ‘waith rhyw’ sy’n

cael ei gwneud yng nghymru.

Roedd y siaradwyr ar y diwrnod

yn cynnwys Lorraine Galatowicz

(UKnSWP), Detectif Brif Arolygydd

Tim Keenan (heddlu Glannau

Merswy), Debbie Jones (Prifysgol

Abertawe), nici Evans (fforwm

ymarferwyr Gweithwyr Rhyw

Caerdydd), Pete Clark (Cyfarwyddwr

Cenedlaethol, ymddiriedolaeth

Terrence higgins Cymru) a Dr

Tracey Sagar (Darlithydd mewn

Troseddeg a Pholisi Cymdeithasol,

Prifysgol Abertawe)

Mynychwyd y digwyddiad gan

broffesiynolion sydd yn gweithio

gyda gweithwyr rhyw yn ogystal

ag academwyr ac ymchwilwyr â

diddordeb yn y pwnc.

Am fwy o wybodaeth am waith

Rhwydwaith Prosiectau Gwaith

Rhyw Cymru Gyfan cysylltwch â

pete.clark@tht.org.uk n

Dyddiadur

TUDALEN 6 | Rhifyn 34 Peidiwch anghofio gwefan y Rhwydwaith www.shncymru.org.uk

Newyddion y DU

Mae’r elusen iechyd rhywiol, fPA, wedi lansio llyfr

newydd sbon, Choose what you use: the FPA

essential guide to contraception. Mae’r llyfr, sydd yn

hawdd i’w ddarllen, yn cynnwys ffactorau hanfodol

ond sydd yn aml yn cael eu hanwybyddu, yn ymwneud

â ffordd o fyw, a allai effeithio ar ddewis menywod

o ddulliau atal cenhedlu. Mae materion meddygol

ac ymarferol yn ymwneud â phob un o’r 15 dull atal

cenhedlu wedi eu cynnwys yn y llyfr hwn, yn ogystal ag

adrannau sydd yn chwalu mythau a thestunau hanfodol

eraill fel dewisiadau beichiogrwydd, rhyw mwy diogel

ac atal cenhedlu brys. .

Mae’r llyfr yn galluogi menywod i reoli eu bywydau

atgenhedlol trwy eu helpu i ddewis y dull atal cenhedlu

sydd fwyaf addas iddynt hwy a’u ffordd o fyw. Mae

Choose what you use yn berthnasol i fenywod waeth

beth yw sefyllfa eu bywyd; naill ai yn ceisio osgoi

beichiogrwydd, yn ystyried cael babi yn y dyfodol,

newydd gael babi, neu’n nesáu at y menopos.

Gan nodi 80 mlynedd fel elusen yn rhoi cyngor ar

ddulliau atal cenhedlu, dywedodd Julie Bentley, Prif

Weithredwr yr fPA: “Mae anghenion atal cenhedlu

menywod yn newid dros amser yn dibynnu ar eu ffordd

o fyw a ffactorau personol felly gall y canllaw hwn fod

yn ddefnyddiol iawn pa bryd bynnag y byddwch yn

ystyried newid eich dull atal cenhedlu.”

Mae Choose what you use ar gael am £9.99 o

Amazon a phob gwerthwr llyfrau da. Am fwy o

wybodaeth ewch i www.fpa.org.uk n

FPA yn lansio llyfr newydd ar ddulliau atal cenhedlu

Mae fPA wedi ychwanegu dau gwrs newydd i’w

gatalog cynhwysfawr o hyfforddiant iechyd

rhywiol anghlinigol yn 2010:

Defnydd o Alcohol, Gweithgaredd Rhywiol a Phobl Ifanc

yn gynyddol, mae proffesiynolion sy’n gweithio gyda

phobl ifanc yn dod yn fwy ymwybodol bod gan

ddefnydd pobl ifanc o alcohol gysylltiadau uniongyrchol

â’u gweithgaredd rhywiol. Mae edifeirwch yn amlwg

iawn yn nisgrifiad pobl ifanc o weithgaredd rhywiol pan

fyddant wedi bod yn yfed. nod y cwrs hwn yw edrych ar

ddefnydd pobl ifanc o alcohol, cymryd risgiau a’r ffyrdd

y mae alcohol yn effeithio ar hyn, a’r gweithgaredd

rhywiol sy’n dilyn. Ei nod hefyd yw helpu proffesiynolion

i ffurfio strategaethau i weithio gyda phobl ifanc ar y

materion hyn.

Egwyddor Pleser

y dyddiau hyn, mae Addysg Rhyw a Pherthynas (SRE) ar

gyfer pobl ifanc yn gallu bod yn llawn ffeithiau a ffigurau,

beth i beidio gwneud a sut i osgoi heintiau a cham-drin.

Mae pobl ifanc yn dweud wrthym eu bod yn dymuno

cael gwybodaeth llai ffeithiol a dysgu mwy am sut i

gael perthynas gadarnhaol, sut i roi pleser i’w partner

a sut i gael y gorau o berthynas fynwesol. Bydd y cwrs

undydd hwn yn rhoi cyfle i’r cyfranogwyr archwilio rhai

ymarferion ar gyfer gwaith diogel, addysgol gyda phobl

ifanc.

Gellir cyflwyno unrhyw un o’r cyrsiau hyn mewn lleoliad

o’ch dewis am £800, a chostau’r hyfforddwr, ar gyfer

hyd at 12 o gyfranogwyr. Am fwy o wybodaeth am y

cyrsiau hyn neu unrhyw hyfforddiant fPA, cysylltwch â

helens@fpa.org.uk neu ewch i www.fpa.org.uk n

Dau gwrs hyfforddiant newydd ar gael gan FPA