cooling down magazine eam2012
DESCRIPTION
Het magazine van Enterprise Architectuur Management Congres 2012.TRANSCRIPT
Delivering Business Value
Cooling Down Magazine 2012
Jaargang 2012, editie 8
2
EAM2012: Delivering Business Value!
De begrippen “Enterprise Architectuur” en “Meerwaarde voor de busi-
ness” hebben in veel organisaties een moeizame relatie met elkaar. Ze
hebben elkaar nodig, maar van een goed huwelijk is niet altijd sprake.
Vandaar dat “Enterprise Architectuur: Delivering Business Value” als
thema voor EAM2012 gekozen was. Doelstelling was ervaringen uit te
wisselen en elkaar te helpen en te inspireren op welke manier EA een be-
drage kan leveren aan de business. De ruim 170 bezoekers en sprekers
op EAM2012 hebben ervaren dat deze doelstelling gehaald is. De ruim
20 presentaties hebben een keur van voorbeelden en ervaringen laten
zien, waarin de meerwaarde van EA duidelijk naar voren kwam. Inspire-
rend en motiverend voor alle aanwezigen, zo bleek uit de bijzonder hoge
evaluaties van de deelnemers. Zowel de organisatie als de inhoud van
het congres is met hoge cijfers beoordeeld. Hartelijk dank aan iedereen
die hieraan bijgedragen heeft!
En ook dit jaar lag het aantal bezoekers weer aanzienlijk hoger dan het
vorige jaar. Het afwisselende, boeiende en praktische programma zal
hieraan zeker hebben bijgedragen. Met keynote voordrachten vanuit
de haven van Rotterdam en vanuit Audionova, en een breed scala aan
presentaties vanuit zeer verschillende organisaties. Met veel aandacht
voor de praktische toepassing van open standaarden als TOGAF en Ar-
chiMate, het gebruik van tools, en de communicatie over architectuur
met diverse groepen in organisaties. Als bonus kregen alle deelnemers
een praktisch handboek, Delivering Enterprise Architecture with TOGAF
and ArchiMate, geschreven vanuit de Universiteit Twente en BiZZdesign.
En op de informatiemarkt kon met verschillende dienstverleners en leve-
ranciers kennis gemaakt worden. Ook de sponsoren hartelijk dank voor
hun bijdragen!
Kortom, een zeer waardevolle en inspirerende dag, waarbij je in één dag
weer bijgepraat werd over enterprise architectuur en de meerwaarde
voor de business. In 2013 hopen we opnieuw het EAM-congres te orga-
niseren, met een programma dat minstens zo goed is, en met nog veel
meer bezoekers. Graag zien we u op EAM2013!
Harmen van den Berg, voorzitter programmacommissie EAM2012
InhoudsopgaveVoorwoord ............................................................................................2
Key-note speaker
Lourens Visser: CIO of Port of Rotterdam ....................................... 3
Het opstellen van een informatie-architectuur bij
de Haagse Hogeschool
Danny Greefhorst & Henk Schouten (Haagse Hogeschool) ..... 4
Verbinding met TOGAF
Bas van Gils - (BiZZdesign) ................................................................ 5
Invoering SEPA bij VGZ
Guus Fisscher (VGZ) ........................................................................... 6
Costmanagement met ArchiMate:
Meer grip op IT kosten
Jan van Gijsen - (SNS Reaal) .............................................................. 7
Portfoliomanagement met Architectuur
Wouter Bronsgeest (Universiteit Twente) &
Piet Boekhoudt (Novay) .................................................................... 8
Eerder aan tafel…
Bob Zondervan (SNS Reaal) ............................................................ 10
Verbinden met het Business Model Canvas
Remco Blom (BiZZdesign) .................................................................. 11
Tools voor vernieuwing
Wil Janssen (INZYCHT) ..................................................................... 12
De Yin en Yang tussen productmanagement en
architectuur
Gerard Janssen ................................................................................... 13
Social media en Enterprise Architecture
Martijn Sasse (Via Nova Architectura) ......................................... 14
Concrete voordelen en minimale inspanningen
Wilko Visser & Tom de Ridder (Value Blue) .................................. 15
CORA 3.0: Hoe referentiearchitectuur
de woningcoöperaties verder helpt!
Arjan van Dijk (Ymere) ..................................................................... 16
Toepassing van functioneelkwalitatieve modellen
als ‘archimedisch punt’ voor infrastructuurregie
Daniël Jumelet (Sogeti) .............................................................. 17
Werken onder referentie-architectuur GEMMA
Ad Gerrits ...................................................................................... 18
3
Lourens Visser: CIO of Port of Rotterdam
De eerste key-note speaker van het EAM-congres 2012 is Lourens
Visser. Hij is CIO bij het Havenbedrijf Rotterdam; een bedrijf met tal
van maatschappelijke uitdagingen. De realisatie van Maasvlakte 2,
bereikbaarheid, kennis en innovatie en luchtkwaliteit en veiligheid zijn
enkele voorbeelden hiervan. Het aangaan van deze uitdagingen – sa-
men met de kernactiviteiten van het Havenbedrijf Rotterdam – vormt
de havenstrategie van het bedrijf. In zijn presentatie vertelt Visser
over de rol van architectuur bij het vertalen van de havenstrategie
naar een IT-strategie.
De afdeling Informatie Voorziening stelt het Havenbedrijf Rotterdam in
staat om haar strategische doelen te realiseren door middel van het
in partnership ontwikkelen, realiseren en aanbieden van best-in-class
informatievoorziening. Visser geeft aan dat de snelle en diverse ont-
wikkelingen binnen de IT hierbij een grote rol spelen. De belangrijk-
ste trends voor het Havenbedrijf Rotterdam zijn Het Nieuwe Werken,
Cloud Computing en Business Intelligence.
Hij ziet de kunst dan ook in het vinden van een taal waarin IT en
business met elkaar kunnen communiceren om vanuit Informatie
Voorziening de business strategie te kunnen ondersteunen. Hierin is
een belangrijke rol voor architectuur weggelegd. In een doelarchitec-
tuur wordt de strategische richting bepaald. De referentiearchitectuur
geeft inzicht in de risico’s en kansen. Tenslotte draagt de solutions-
architectuur bij aan de transitie van de ‘as-is’ IT-strategie naar een
‘to-be’ IT-strategie. Visser benadrukt dat continue aandacht voor de
alignment met de business-doelen hierbij cruciaal is. Om deze alig-
nment te bewerkstelligen is het van belang dat architecten bij zowel
korte als lange termijn projecten in een zo vroeg mogelijk stadium
betrokken worden.
Visser erkent de rol van de architect. De architect moet richting (dur-
ven) te geven en dus een strategische positie durven te kiezen: “Een
architect moet op basis van kennis en technisch geweten het lef heb-
ben om een richting te durven kiezen. Hij is een adviseur op
strategisch niveau die gevraagd en ongevraagd advies geeft .” Hierbij
benadrukt Visser het belang van de ‘soft skills’ van de architect: “Bin-
nen een politieke organisatie als het Havenbedrijf Rotterdam is het
van belang dat een architect zijn ‘soft skills’ heeft ontwikkeld. Ik zie
dat de inhoudelijke en technische skills ruim aanwezig zijn, maar de
‘soft skills’ nog extra aandacht verdienen.” Voorbeelden van deze ‘soft
skills’ van een architect zijn beïnvloeden, overtuigen en organisatie-
sensitiviteit. Visser daagt ze hierin uit. Samen met het verder ontwik-
kelen van de architectuurproducten staat de ontwikkeling van deze
‘soft skills’ op de agenda voor de komende anderhalf jaar. Op deze
manier zal de IT-strategie van optimale waarde zijn voor het realiseren
van de bedrijfsdoelen van het Havenbedrijf Rotterdam.
Lourens Visser
4
Danny Greefhorst & Henk Schouten – Het opstellen van een informatie-architectuur bij de Haagse Hogeschool
De Haagse Hogeschool is met 20.000 studenten, 1800 medewerkers
en zijn vele academies en diensten een complexe organisatie waarin
informatievoorziening expliciete aandacht vereist. Dit heeft geleid tot
het opzetten van een afdeling informatiemanagement in 2011. Tijdens
hun presentatie vertellen Danny Greefhorst en Henk Schouten over de
opzet van deze afdeling en de architectuurfunctie binnen de Haagse
Hogeschool. Het is niet in de eerste plaats een succesverhaal, maar
vooral een weergave van de ervaringen en opgedane inzichten van
het afgelopen jaar. Een verhaal dat zij graag willen delen met mensen
uit het vakgebied.
Henk Schouten is sinds 2007 werkzaam bij de Haagse Hogeschool
waar hij verantwoordelijk is geweest voor de inrichting van
diverse ICT-voorzieningen. Samen met Danny Greefhorst is hij
betrokken geweest bij het opzetten van architectuur bij de afdeling
informatiemanagement binnen de Haagse Hogeschool. Danny
Greefhorst is directeur en consultant bij ArchiXL en heeft veel ervaring
op het gebied van enterprise-architectuur.
Greefhorst en Schouten hebben tijdens hun presentatie laten zien hoe
verschillende architectuurproducten ondersteunen bij het opzetten van
een architectuurfunctie. Allereerst is begonnen met het opstellen van
IT-architectuurkaders met daarin de eisen, principes en standaarden
voor de informatietechnologie. Daarmee is een noodzakelijk kader
ontstaan waar ontwikkelingen aan getoetst kunnen worden. Op dit
moment wordt een informatie-architectuur ontwikkeld, die tevens een
referentie-architectuur is doordat het voor een belangrijk deel niet
specifiek is voor de Haagse Hogeschool en gebaseerd op ervaringen
van anderen. Greefhorst en Schouten geven dan ook aan gebruik te
hebben gemaakt van bestaande referentie-architecturen binnen het
onderwijsdomein als ROSA en Triple A. Ze stellen dat het algemene
karakter van een referentie-architectuur helpt om discussies te
vermijden doordat het nog niet direct gaat over de eigen keuzes
en daardoor minder weerstand oproept binnen de organisatie. De
referentie-architectuur is vervolgens getoetst aan de inrichting van de
informatievoorziening van de Haagse Hogeschool waardoor inzicht is
ontstaan in verbetermogelijkheden.
De grootste les – en tevens de grootste uitdaging – tijdens het
proces is het zorgen voor een goede borging en besturing van de
architectuurfunctie binnen de Haagse Hogeschool. Het definiëren
van duidelijke taken en verantwoordelijkheden en het borgen van
opdrachtgeverschap zijn essentiële elementen hierin: “Borging op
bestuurlijk niveau is een absolute randvoorwaarde om informatie-
architectuur goed te laten slagen”. In hun presentatie zijn Greefhorst
en Schouten vooral ingegaan op de inhoudelijke producten die
belangrijk zijn en waarvan anderen kunnen leren bij het opstellen van
hun eigen architectuur.
Op de vraag vanuit het publiek of zij tevreden zijn met het resultaat
antwoordt Greefhorst: “Wij hebben de noodzakelijke inhoudelijke
basis gelegd op basis waarvan architectuur kan plaatsvinden. Er is
echter nog veel te doen en een flinke uitdaging te gaan!”
Henk Schouten Danny Greefhorst
5
Bas van Gils - Verbinding met TOGAF
Bas van Gils is consultant en trainer bij BiZZdesign en heeft ervaring
opgedaan op het gebied van strategie, (enterprise)architectuur en
procesmanagement bij verschillende organisaties in binnen- en
buitenland. Het bouwen van bruggen tussen diverse disciplines
vormen hierbij de rode draad. Verbinding is dan ook dat wat centraal
staat in zijn presentatie over TOGAF (The Open Group Architecture
Framework). TOGAF is een open standaard van The Open Group
welke een methodologische aanpak beschrijft voor de ontwikkeling
en implementatie van enterprise architectuur. Van Gils neemt het
publiek in vogelvlucht mee door de verschillende fasen van het TOGAF
raamwerk. Daarin is duidelijk één terugkerend thema te herkennen:
verbinding. Dat dit een breed begrip is blijkt uit de annecdotes die
in het verhaal aan de orde komen: verbinding tussen architectuur
en haar omgeving, tussen TOGAF en andere raamwerken en tussen
strategie/ architectuur/ procesmanagement en uitvoering.
Tijdens zijn presentatie deelt Van Gils enkele geleerde lessen in zijn
carrière als consultant. Ten eerste is ‘de eerste klap een daalder
waard’. Bij het neerzetten van een architectuur is het afstemmen
van de architectuurfunctie op de wensen vanuit het primaire proces
essentieel. Hij benadrukt dat het puur volgen van regels absoluut
geen garantie voor succes is: “Een goede architect volgt niet puur de
regels, maar verbindt zich met het primaire proces.” Tenslotte gaat
het om pragmatisch te werk gaan. Hoewel een raamwerk als TOGAF
een mooie manier is om houvast te creëren bij het van start te gaan
met enterprise architectuur, is het uiteindelijk ‘slechts’ een raamwerk;
om resultaten te boeken zal er pragmatisch te werk moeten worden
gegaan.
Van Gils benadrukt de waarde die TOGAF biedt bij het maken van
verbinding tussen verschillende aspecten en belanghebbenden in een
organisatie. Niet alleen biedt TOGAF een gestructureerde aanpak om
te verbinden tussen bedrijfsprocessen, applicaties en technologieën;
in combinatie met de beschrijvingstaal Archimate zorgt ervoor
dat de diverse belanghebbenden verbonden zijn tijdens het gehele
ontwikkelproces van een enterprise architectuur. Op deze manier
zorgen TOGAF en Archimate voor verbinding tussen architecten,
proceseigenaren , medewerkers, opdrachtgevers, directie en anderen
belanghebbenden binnen de organisatie en dus voor verbinding
tussen de IT-strategie en de bedrijfsstrategie van een organisatie.
Verbinding is volgens Van Gils dat wat bepaalt of architectuur waarde
creëert: “Architectuurproducten vormen een middel, geen doel.
Zonder verbinding met de primaire business is een goede architectuur
niet meer dan een mooie droom die nooit werkelijkheid zal worden.”
Bas van Gils
6
Guus Fisscher - Invoering SEPA bij VGZ
Guus Fisscher, één van de sprekers op het EAM Congres, is Enter-
prise Architect bij VGZ en specialist als het gaat om service georiën-
teerde architecturen binnen grote administratieve organisaties. Hij
heeft een aansprekend verhaal verteld over de invoering van SEPA
(Single European Payments Area) bij VGZ. Uiterlijk 1 februari 2014
moet de migratie naar SEPA ingevoerd zijn. Specifiek heeft deze
invoering invloed op de volgende aspecten:
• Het maken van betaalafspraken met klanten en leveranciers
• De financiële afhandeling (zowel qua output als bankverkeer)
De uitdaging voor VGZ is om SEPA compliant te worden, met
zo min mogelijk aanpassingen in processen en systemen. Een
bankrekeningnummer zit in bijna elke applicatie en interface, zodat een
volledig inzicht in de hele IT keten noodzakelijk is. Bij veranderingen
die de hele keten raken, zoals bij SEPA, is architectuur cruciaal.
Niet alleen om impact, inrichtingskeuzes en oplossing te bepalen,
maar ook om de werkpakketten voor business en IT in kaart te
brengen. Daarmee zijn kosten en planning ook al vrij nauwkeurig te
bepalen.
Guus Fisscher vond het een geslaagd congres. “Ik vond dat er
een hele leuke sfeer hing op het congres. De informatiemarkt
was interessant, met de standjes waar men hun diensten kenbaar
maakt. Daarnaast heb ik veel mensen getroffen waar ik mee
kon bijpraten. Ik heb bijvoorbeeld een aantal oude bekenden gezien waar
ik mee heb samengewerkt bij de Belastingdienst, dus dat was een leuk
wederzien en een goede gelegenheid om bij te praten.” Ook heeft hij
zelf een aantal sprekers bezocht. “De eerste keynote spreker, Lourens
Visser, vond ik interessant. Wel ging het erg veel over de Rotterdamse
haven en kwam hij minder toe aan de essentie omtrent architectuur.
Ik vond de boodschap echter interessant: een Architect moet besluiten
durven nemen, actiever optreden, en verantwoordelijkheid nemen met
betrekking tot het resultaat.” De interactie met het publiek tijdens zijn
eigen presentatie heeft hij positief ervaren. “Tijdens de presentatie
was er weinig reactie, maar aan het einde werden er concrete en
interessante vragen gesteld. Dit geeft aan dat men aandachtig heeft
geluisterd.”
Guus Fisscher
7
Jan van Gijsen - Costmanagement met ArchiMate: Meer grip op IT kosten
Jan van Gijsen is senior IT Architect bij SNS Reaal. Hij heeft op het
EAM Congres een interessant verhaal verteld over hoe ArchiMate een
ondersteunende factor kan spelen bij costmanagement. Business
Cases en begrotingen blijken vaak niet te kloppen en kunnen het
tempo van veranderen niet volgen. Hoe krijg je meer grip op je IT
kosten?
De kunst is om van een adhoc bepaling naar een gestructureerde en
herhaalbare bepaling van je kosten te gaan. Het IT landschap, de IT
kosten en de veranderingen moeten daarvoor in lijn met elkaar worden
gebracht. ArchiMate kan hierbij een belangrijke rol spelen. Bij SNS
Reaal is in de loop der jaren een goed gevulde Architectuur repository
opgebouwd, maar er bleek te weinig aansluiting bij de inrichting
van het huidige landschap en de impact van veranderingen waren
onvoldoende concreet gemaakt. Om deze redenen is er aansluiting
gezocht bij de processen die delen van het applicatielandschap
beheren of informatie daarover nodig hebben. Vervolgens is de
Architectuur repository ingezet als centrale administratie van alle
applicaties.
Het totale applicatielandschap van SNS Reaal is beschikbaar gesteld
in de Architectuur repository. Hierdoor is er een belangrijke basis
gelegd voor het modelleren van veranderingen: de Roadmaps. Binnen
dit applicatielandschap kunnen transities worden weergegeven.
Door hier de kosten aan te koppelen kan de kostenontwikkeling
visueel worden weergegeven. Om meer inzicht te creëren kan de
kostenrange of de onderliggende infrastructuur weergeven worden
door het inkleuren van de views. Door het koppelen van kosten aan
de architectuurmodellen wordt Architectuur beter aangehaakt in
strategische verandertrajecten.
Jan van Gijsen komt graag op het congres. “Ik kom al meerdere jaren
op het EAM Congres en het blijft leuk omdat het kleinschalig is en toch
krijg je een diversiteit aan informatie voorgeschoteld. Dit is de ideale
manier om de nieuwste informatie uit het vakgebied te delen.
Het is goed om een bevestiging te krijgen dat je met de goede dingen
bezig bent en veel onderwerpen inspireren om nieuwe zaken op te
pakken. Daarnaast is het leuk dat je elk jaar weer oude bekenden
tegen komt om te sparren over de onderwerpen waar je mee bezig
bent. Het was een erg geslaagde dag! ” Ook de reacties uit het
publiek waren positief. “Ik kreeg voornamelijk vragen over hoe men
deze methodiek kan inzetten in de eigen organisatie. Ik heb enkele
vervolgafspraken gemaakt om hier nadere toelichting over te geven.”
Er waren interessante sprekers op het congres, aldus Jan van Gijsen.
“Bij de eerste keynote spreker, Lourens Visser, was het interessant
om meer te horen over de Rotterdamse haven en zijn Architectuur.
Daarnaast had Sander Dortland van GasTerra een duidelijk ‘beide
benen op de grond’ verhaal. Hij vertelde over zijn worstelingen om
Enterprise Architectuur op de kaart te krijgen binnen zijn organisatie.
Zijn verhaal was praktisch ingestoken wat het herkenbaar maakte.
Als je vervolgens hoort wat ze inmiddels bereikt hebben op het gebied
van Architectuur, dan is dat erg positief!”
Jan van Gijsen
8
Wouter Bronsgeest & Piet Boekhoudt - Portfoliomanagement met Architectuur
Wouter Bronsgeest en Piet Boekhoudt hebben, naar aanleiding van
hun samenwerking bij de Belastingdienst, samen een presentatie
gehouden op het EAM Congres over Portfoliomanagement met
Architectuur. Wouter Bronsgeest is promovendus bij de Universiteit
Twente, bestuurslid van het NGI en manager van een test, invoerings-
en kwaliteitsteam bij de informatiemanagement afdeling van de
Belastingdienst. Piet Boekhoudt is senior adviseur bij Novay.
De belangrijkste boodschap die zij wilden overbrengen op deze
dag is dat wanneer Portfoliomanagement en Architectuur actief
met elkaar verbonden zijn, dit van toegevoegde waarde is voor de
business. Het is belangrijk dat deze verbinding ontstaat. In de case
die zij presenteerden toonden zij aan dat die verbinding ook gemaakt
kan worden. De uitbreidingen op de ArchiMate standaard leveren een
goede bijdrage aan deze verbinding. Hiermee gaat je architectuur
verder dan de ‘hoe’ en ‘wat’, door ook aandacht te geven aan ‘waarom’
bepaalde keuzes zijn gemaakt.
Nog te vaak wordt IT benaderd als kostenpost en niet als investering.
IT is een middel dat kan worden ingezet om de bedrijfsstrategie te
ondersteunen, nieuwe kansen te ontwikkelen of producten/service
te leveren aan de externe markt. Het is echter niet zo dat iedere
organisatie zomaar een Architectuur ondersteunde portfolio analyse
kan uitvoeren. De volgende voorwaarden zijn belangrijk:
• Een samenhangend geheel van visie, strategie, beleid en
Enterprise Architectuur documenten.
• Een samenhangend geheel van motivatie concepten en een
eenduidig gebruik van deze concepten.
• De ‘as-is’ en ‘to-be’ Enterprise Architectuur is gemodelleerd met
een geschikte EA taal zoals ArchiMate.
• Aanwezigheid van transitie plannen.
• Aanwezigheid van project portfolio documenten.
De organisatie en governance structuur moet een efficiënte
communicatie tussen stakeholders ondersteunen. In het bijzonder
de rol van ‘regie architect’ met de juiste verantwoordelijkheden
en bevoegdheden kan cruciaal zijn in het samenbrengen van de
disciplines.
Wouter Bronsgeest is enthousiast over het EAM Congres. “Ik vond
het een goed georganiseerd congres! Er liepen continu mensen van
de congresorganisatie rond om je te helpen als dat nodig was. Er
werd een gevarieerd programma gepresenteerd. Er kwamen thema’s
voorbij die belangrijk zijn: hoe zorg je ervoor dat organisaties goed
omgaan met hun Architectuur? Dit is een interessant onderwerp waar
organisaties mee bezig zijn en mee bezig zouden moeten zijn.” Ook
Piet Boekhoudt is erg te spreken over het event. “Ik vond het een goed
georganiseerd congres! Zowel vooraf als tijdens congres was alles
erg verzorgd. De gasten werden goed ontvangen, de presentaties
van de sprekers waren netjes voorbereid en alles werkte goed. Dit
maakte een erg professionele indruk op mij. Ik vond het ook erg leuk
om samen met Wouter Bronsgeest deze presentatie te geven. De
combinatie werkte goed doordat onze achtergrond en kennis elkaar
aanvullen!”
Piet Boekhoudt heeft zelf ook diverse sprekers bezocht. “Ik ben
bijvoorbeeld bij de presentatie geweest van Jan van Gijsen. Ik
vond het een heel interessant verhaal wat hij vertelde. Een mooie
behandeling van nuttige kennis.” Wouter Bronsgeest is ook positief
over de sprekers van het congres. “De eerste keynote spreker, Lourens
Visser, was erg interessant, omdat het iemand was die niet binnen het
huidige standaard netwerk valt. Dit vond ik erg verfrissend! Daarnaast
had Remco Blom een heldere en verzorgde presentatie. Zijn verhaal
werd extra krachtig door de duidelijke reader en de Quick Reference
die werden uitgedeeld. Tenslotte was het verhaal van Guus Fisscher
9
over de invoering van SEPA erg aansprekend omdat het een specifiek
onderwerp is. Het is een heel praktisch verhaal, waardoor het mijn
aandacht trekt.”
De interactie met het publiek was goed, aldus Wouter Bronsgeest.
“We kregen prima vragen vanuit het publiek die goed aansloten
op ons verhaal.” Hij heeft ook na zijn presentatie met enkele
congresbezoekers gesproken en leuke contacten opgedaan.
“Ik heb mijn netwerk uitgebreid met interessante mensen waar
ik inhoudelijk mee kan discussiëren.” Ook Piet Boekhoudt heeft
interessante mensen ontmoet. “Ik heb nieuwe mensen kunnen
ontmoeten, wat een positieve invloed heeft op mijn netwerk. Ik heb
bijvoorbeeld gesproken met iemand van de Gemeente Nijmegen die
met gemeentelijke architectuur bezig is, zonder meer interessant.”
Ook kwam hij een aantal bekenden tegen. “Een aantal dagen voor
het congres heeft een collega van Novay met een klant gesproken
over Portfoliomanagement met Architectuur, maar deze was nog
niet voldoende te enthousiasmeren. Na afloop van de presentatie
leek ons idee wel voet aan de grond te krijgen!”
Piet Boekhoudt Wouter Bronsgeest
10
Bob Zondervan - Eerder aan tafel…
Bob Zondervan is Senior Business Architect bij SNS REAAL. Tijdens
het EAM congres presenteerde Bob over hoe Enterprise Architectuur
gebruikt wordt bij SNS REAAL. Bob heeft als architect ervaren dat
het Business Model Canvas voornamelijk een middel is om snel aan
tafel te komen. Hoe heeft dit bij SNS REAAL gewerkt en kon men daar
uiteindelijk ook aan tafel blijven?
Doormiddel van het canvas is het mogelijk om een complex business
model overzichtelijk te presenteren en daardoor bespreekbaar te
maken. “Als architect is het mogelijk aan tafel te komen en te blijven
door de taal van de business te spreken, een canvas helpt hierbij. Het
geeft stof om over te praten en helpt jezelf ook in de communicatie bij
het overbrengen van een model en de impact op high level. Ook kun
je aanpassingen laten zien en inzichtelijk maken waar deze invloed p
hebben.” Hiermee maak je als architect relevante managementvragen
bespreekbaar als: “Wat zijn de consequenties en waar moeten we wat
mee?”
Uit de presentatie van Bob blijkt hoe essentieel het is om eerder aan
tafel te komen. Een idee begint namelijk klein, maar wordt steeds
groter en daarmee ook moeilijker om te sturen. Door als architect
betrokken te zijn als het idee of de opdracht nog klein is, blijft het
stuurbaar en wordt de afstand tussen business en IT beperkt. Om
eerder aan tafel te komen is het belangrijk om als architect niet
met complexe IT modellen aan te komen zetten bij de business of
om te starten met tooling. Juist door co-creatie met de business
wordt men als volwaardig gesprekspartner gezien. Dit vraagt een
proactieve houding van de architect zodat hij waarde kan toevoe-
gen vanaf het 0-punt. “Het draait allemaal om communicatie, co-
municatie, communicatie.”
Wat Bob erg aansprak tijdens en na zijn presentatie waren de reac-
ties vanuit het publiek. “Het publiek was interactief, daar kon ik wat
mee. Erg positief!” Mensen waren erg nieuwsgierig naar de aanpak
binnen SNS REAAL, vooral over hoe men dit kan vertalen naar hun
eigen organisatie. “Mensen waren erg enthousiast over het feit dat
architectuur ook in de praktijk kan werken! Daarbij is het erg fijn
om bevestiging te krijgen dat je op de goede weg zit.” Bob was zelf
ook vooral enthousiast over de verschillende praktijkverhalen. “De
keynote presentatie over de Rotterdamse haven vond ik een erg
interessant en leuk verhaal waarbij de nadruk van mij nog meer op
architectuur had mogen liggen.”
Bob Zondervan
11
Remco Blom - Verbinden met het Business Model Canvas
“Architecten brengen perspectieven bij elkaar en structureren
complexe vraagstukken. Daar past het denken in business modellen
heel goed bij!” aldus Remco Blom. Vanuit zijn rol als Senior Consultant
bij BiZZdesign heeft Remco veel ervaring opgedaan in het vakgebied
van Enterprise Architectuur bij profit en non-profit organisaties.
“Succes betekent in alle organisatie een combinatie van: De goede
dingen doen en de dingen goed doen! Architecten worden steeds
vaker betrokken bij het eerste, ze mogen meedenken over strategische
vraagstukken.” Tijdens het EAM congres heeft Remco het Business
Model Canvas uitgelegd. Hierbij laat hij zien hoe het canvas in de
praktijk toe te passen is en legt hij de relatie naar architectuur.
We zien een indrukwekkende afbeelding van een mammoet. Hiermee
illustreert Remco dat succes niet afhangt van formaat of kracht, maar
vooral van het vermogen om als organisatie adequaat om te gaan met
verandering. Hierbij benadrukt hij nog maar eens het belang om je ten
aller tijden te realiseren wie je klanten zijn: “Het begint met het kiezen
van je klantsegmenten, daarmee kies je ook gelijk je concurrenten.
Het vormgeven van een business model gaat over keuzes maken, je
kunt immers niet alles doen.”
Het Business Model Canvas is een gestructureerde aanpak voor het
beschrijven, analyseren en communiceren van business modellen.
Remco legt uit hoe het canvas gebruikt kan worden op het niveau
van de organisatie, een dienst, de afdeling, het project of zelfs op een
persoon! Verschillende toepassingen passeren de revue. Het werkt
als verbinding van markt-, organisatie- en financiële perspectieven.
Daarnaast is het een communicatiemiddel waarbij het helpt om ar-
chitecturen in een relevante business context te presenteren. Zo helpt
het ook om de afstand tussen business en ICT te verkleinen. Een veel
gebruikte toepassing van het canvas is in het kader van innovatie. In-
spiratie uit andere branches leidt dan tot nieuwe inzichten. Een tip van
Remco: “Blijf niet steken op je eerste idee en werk vooral meerdere
alternatieven uit. Beredeneer hoe je alternatieven zullen presteren in
verschillende scenario’s en zorg dat je in contact komt met je klanten
om je hypotheses te toetsen. Het in stappen verbeterde business mo-
del vormt dan de basis voor het architectuurwerk.” Bij het uitwerken
van een canvas is het belangrijk dat de input wordt geleverd vanuit
de diverse betrokken stakeholders. “Eigenlijk is het Business Model
Canvas verbinden in het kwadraat. Je verbindt mensen, perspectieven
en de strategie met de implementatie.”
Remco is zeer te spreken over het feit dat er een track op EAM2012
specifiek was gericht op Business Models & Innovatie. Gezien de hoge
bezoekersaantallen in deze track is hij niet de enige. Waarom is de
relatie van business modellen met architectuur eigenlijk zo in trek?
“Er is veel behoefte aan het leggen van concrete verbanden tussen
architectuur en de behoeften in de organisatie. Het Business Model
Canvas is makkelijk te hanteren en helpt echt om een gezamenlijk
beeld van de visie te krijgen. De methodiek slaat aan door eenvoud,
kracht en vorm. Met de verbindingen die we nu kunnen leggen tussen
het canvas en de standaarden TOGAF® en ArchiMate® wordt dit
steeds bruikbaarder voor architecten”, aldus Remco.
Wat Remco veelvuldig hoorde op het congres is dat men de voorbeelden
die hij presenteerde waardeerde, net als de praktijktoepassing van het
canvas in relatie tot architectuur van SNS-Reaal. “De track Business
Models & Innovatie speelde goed in op een zichtbare trend en legde
het verband tussen theorie, ondersteuning en praktijk. Als het aan
mij ligt zien we volgend jaar nog meer toepassingen van de relaties
tussen business modellen en architectuur.”
Remco Blom
12
Wil Janssen - Tools voor vernieuwing
Wil Janssen is oprichter en eigenaar van INZYCHT. Wil richt zich met
INZYCHT op het adviseren van organisaties omtrent ICT-gedreven
innovatie. Ook vorig jaar was Wil aanwezig op het EAM congres,
toentertijd in Nieuwegein. Met zijn presentatie focust Wil zich dan ook
op hulpmiddelen die bijdragen aan het creëren van vernieuwing. Zo
is het Business Model Canvas een uitstekende tool om een business
model uit te werken, maar ontbreekt het vaak aan handvatten om
daarna tot een goede implementatie te komen. In de presentatie van
Wil staan daarom twee vragen centraal:
• Hoe robuust is mijn business model?
• Hoe maak ik mijn organisatie wendbaar genoeg om dat te
bereiken?
Samen met het vermogen om financiële ruimte te creëren voor
vernieuwing door slimmer portfoliomanagement levert dit Agile
Business Value.
Voor een robuust business model dient de strategie in lijn te zijn met
de enterprise architectuur. Om de organisatie de juiste strategische
wendbaarheid te geven is het volgens Wil van cruciaal belang om
bij het maken van je business model te anticiperen op verschillende
scenario’s. Doormiddel van bijvoorbeeld de ‘business model stress
test’ creëert men meer inzicht in de robuustheid van het model en
kan men een weloverwogen beslissing nemen. Het gaat volgens Wil
niet zo zeer om de tool die je gebruikt, maar des te meer dat je kiest
voor een systematische aanpak. “Een ingevuld canvas is leuk, maar
dat is pas het beginpunt. Daarna ga je verder met architectuur en daar
pak je hem op door.” Wil geeft hierbij aan dat tools zoals het Business
Model Canvas ook kunnen werken op hogere managementniveaus als
je deze op de juiste manier inzet.
Net als de overige sprekers in de module “Business models &
innovatie” is ook Wil erg te spreken over de aansluiting van de diverse
presentaties. “De presentaties van Remco en mij waren meer gericht
op business modellen. Door de praktijkvoorbeelden van Bob en Jan
werd de link met architectuur erg duidelijk.” Ook de inrichting van de
stands was goed bevallen. “De markt was netjes verzorgd, mensen
waren makkelijk te vinden, het was overzichtelijk en niet te groot.”
Wil merkte dat er veel reacties kwamen naar aanleiding van zijn
presentatie. “Wat mensen erg aansprak was het beter communiceren
van de architectuur. Hier kwamen ook wat vervolgafspraken uit.” Bij
de stand van Wil ontstond hier en daar wat discussie. Vooral de turbo
stress test bleek een uitdaging te zijn. Als tip zou Wil graag een laatste
tip meegeven: “Durf uit je comfortzone te gaan en durf ook eens een
samenvatting te geven zoals op een Business Model Canvas. Je kan
het niet simpel genoeg maken!” Zelf had wil ook nog een eyeopener
tijdens het EAM congres. “Bij de stands zag ik een paar bedrijven die
ik nog niet goed kende, zoals IT-eye en Value Blue. Zij hadden beide
een specifieke insteek van architectuur, dat vond ik interessant. Goed
om te zien dat er bij dergelijke organisaties ook zo’n specialistische
kennis is en dat er niet alleen generiek met architectuur gewerkt
wordt.”
Wil Janssen
13
Gerard Janssen - De Yin en Yang tussen productmanagement en architectuur
Vanuit zijn rol als business development manager en architect,
maakt Gerard Janssen een verbinding tussen project/
productmanagement en architectuur. Na zijn loopbaan als zzp-er
is Gerard onderdeel van de vernieuwende organisatie IT-eye. Zijn
ervaringen hebben geleid tot een Lean Architectuur methode, die
hij presenteerde op het EAM congres.
In zijn presentatie ‘Effectief opdrachtgeverschap door bedienende
architectuur’ betoogt Gerard dat een breed gedragen ‘minimal
sustainable architecture’ zorgt voor een optimale balans tussen
productmanagement aan de ene en architectuur aan de andere
kant. Bij deze architectuur ‘’wordt er geredeneerd vanuit de
realiteit, waarbij er snel op de dynamiek van de praktijk kan
worden ingespeeld.’’
Deze bedienende architectuur stuurt vanuit opties en schept een
kader voor het oplossingsgebied. ‘’We kunnen niet voorspellen
waar we naar toe gaan, wat we tegenkomen en hoe we ons daar
het best op kunnen voorbereiden.’’ Door binnen de kaders te
navigeren naar het oplossingsgebied, met zo min mogelijk ballast,
biedt IT-Eye een oplossing voor dit informatieprobleem.
‘’Wij stellen ons als organisatie de vraag: hoe zou het er over 10
jaar uitzien? Hoe pas je je rol als architect aan als de gemiddelde
levensduur van een applicatie 6 tot 18 maanden is? Het antwoord
ligt in betrokkenheid en regievoering.’’ Hierbij is de essentie ‘’dat je
als architect de partner bent van de productmanager.’’
In zijn presentatie heeft Gerard ook het Business Model Canvas
besproken. Hij was benieuwd naar hoe anderen dit hadden
uitgewerkt en toegepast in de praktijk. ‘’Hoe zorg je er nou
voor dat je de taal van business blijft spreken als architect.‘’
Vooral de praktische toepassing in de presentaties over het
Business Model Canvas op het congres spraken Gerard erg aan en
waren herkenbaar.
De reacties op zijn eigen presentatie vanuit het publiek kwamen vooral
naar voren bij de stand van IT-eye in de algemene hal. ‘’Er kwamen
hier prikkelende vragen en ik heb wat concrete afspraken weten te
maken.’’ Het congres was dus zowel inhoudelijk als commercieel een
succes.
Gerard Janssen
14
Martijn Sasse - Social media en Enterprise Architecture
Martijn Sasse is oorspronkelijk Bouwkundig architect, maar sinds
1986 werkzaam in de IT. ‘’Vanuit een andere discipline heb ik mijn
kans in de IT gepakt.’’ In zijn huidige functie als manager architectuur
bij spir-it, het ICT-bedrijf van de Rechtspraak, werkt Martijn op het
raakvlak van business en IT. De ideeën zoals Martijn die presenteerde
op het congres zijn ontstaan tijdens de ontwikkeling van Via Nova
Architectura (VNA) tot sociaal netwerk. Waar VNA begon als internet
magazine, is het nu een volwaardig sociaal netwerk geworden.
Deze overgang is niet vanzelf gegaan. ‘’De focus moest worden verlegd
van het managen van de techniek en redactie naar het modereren van
content en groepen.’’ Uiteindelijk streven was hierbij het bieden van
een kennisplatform en ontmoetingsplaats voor IT architecten. Dit ligt
in lijn met het doel van de stichting: het bevorderen van het werken
onder architectuur en het bevorderen van de professionaliteit van
architecten.
Vanuit zijn ervaringen met deze overgang betoogt Martijn dat er ‘’in
de huidige architectuur weinig aandacht wordt gegeven aan sociale
netwerken.’’ Echter, betoogt Martijn, ‘’is er wel een noodzaak om hier
een visie op te hebben.’’ In zijn presentatie biedt Martijn een start-
referentiearchitectuur, waarin een voorbeeld wordt gegeven van de
plaats die social media kan hebben in de enterprise architectuur.
Hierbij put hij uit de sociale wetenschappen die een ‘’basis bieden
voor de functionaliteit. Dit laat je nadenken hoe je als kenniswerker
bezig bent en waarop je je handelen baseert.’’
Over andere presentaties is Martijn te spreken met name die van de
heer Jumelet over ‘’een referentiemodel in functionele termen’’ bij
Sogeti, vond Martijn heel nuttig om opnieuw te horen. ‘’Het is een
benadering die erg aanspreekt en bruikbaar is in mijn eigen werk.’’
Martijn vond het congres ‘’echt voor architecten’’, wat tot uiting kwam
in de onderwerpen en discussies. ‘’Met name de technische kant van
architectuur is belicht.’’ In zijn presentatie hoopt hij mensen aan het
denken te hebben gezet door zaken in een ander licht te plaatsen.
Hiernaast hoopte hij mensen alert te maken op het bestaan van Via
Nova Architectura. Dit heeft gewerkt, want hij heeft ‘’al heel wat
aanmeldingen mogen ontvangen.’’ Heb je je nog niet aangemeld?
Ga dan naar www.vianovaarchitectura.nl en praat mee!
Martijn Sasse
15
Wilko Visser & Tom de Ridder - Concrete voordelen en minimale inspanningen
Wilko Visser is samen met Tom de Ridder oprichter van ValueBlue,
een organisatie die hoogwaardige diensten verleent en producten
ontwikkelt op het gebied van architectuur. Eén van deze producten
is BlueDolphin, waar Wilko en Tom aansluitend op de presentatie een
demo over hebben gegeven.
In deze presentatie stond de vraag ‘Hoe verdien je met architectuur’
centraal. Wilko en Tom betogen dat het van belang is om draagvlak
te creëren voor IT architectuur, door middel van concrete resultaten
in termen van kostenbesparingen en snelle service. Dit gebeurt op
strategisch, tactisch en operationeel niveau. ‘’Iedereen ziet het
voordeel, maar de korte termijn nadelen van extra kosten en inzet
wegen vaak zwaarder.’’ Naast de concreet op te leveren resultaten
is het dus ook van belang om ‘’de benodigde inspanningen van de
betrokkenen minimaal te houden.’’
Om de benodigde inspanningen en kosten te beperken, heeft
ValueBlue het product BlueDolphin ontwikkeld. Hiermee kan het IT
landschap automatisch in kaart worden gebracht en vertaald naar
een architectuurmodel. Hierdoor kan direct geld worden verdiend met
het inzicht dat wordt verkregen in het huidige architectuurlandschap.
Want, verteld Wilko, ‘’om naar de toekomst te gaan, moet je weten
waar je vandaag staat.’’ Dit gebeurt in de eigen taal en omgeving
van de beheerders die voor hun eigen domein de wijzigingen kunnen
vastleggen. BlueDolphin vertaalt deze informatie automatisch naar
ArchiMate. ‘’Door taken dicht bij de medewerkers te houden wordt het
makkelijker om de architectuurmodellen actueel te houden, waardoor
structureel inzicht wordt gecreëerd en zo de mogelijkheden voor
verbeteringen en optimalisatie zichtbaar worden.’’
De reacties vanuit het publiek waren positief. “We hebben veel leuke
reacties op het nieuwe product gekregen, waaruit bleek dat de
mensen de toegevoegde waarde van Bluedolphin zagen.’’ Hiernaast
werd ook de stand goed bezocht en bleken praktische voorbeelden
het beste te werken. Ook de demo werd positief ontvangen en deze
mondde uit in een vruchtbare discussie.
Over de keynotespreaker Jan Rubingh van Audionova was Wilko
enthousiast. ‘’Hij kwam op mij over als een man die met twee benen
op de grond staat en pas wat invoert of verandert als dit echt wat
oplevert en zich bewezen heeft. Ook hij kijkt kritisch wat architectuur
hem concreet en meetbaar oplevert. En dat sluit aan op onze insteek.’’
Kortom, ‘’precies wat je verwacht van een Rotterdammer.’’
Tom de Ridder Wilko Visser
16
Arjan van Dijk - CORA 3.0: Hoe referentie-architectuur de woningcoöperaties verder helpt!
Arjan van Dijk is Manager Informatisering bij Ymere en is Projectleider
van het project ‘Woningcorporatie werkt met de WOZ’. Naast de ruim
dertig jaar ervaring in de ICT, is hij ook actief als consultant. Vanuit
deze ervaring is hij bij Ymere gaan kijken hoe het beter en sneller
zou kunnen. Zo zijn ze van 400 naar 100 systemen gegaan waarvan
er 40 bedrijf kritisch zijn. Daarnaast heeft de corporatie complexe
bedrijfsprocessen, waardoor er ook veel informatiestromen zijn.
Door het op elkaar afstemmen van deze stromen met behulp van
referentiearchitectuur CORA 3.0, is ervoor gezorgd dat alles nu veel
efficiënter verloopt. Dit geldt ook voor de gegevensuitwisseling met
toezichthouders en ketenpartners.
Tijdens zijn presentatie vertelt van Dijk over hoe referentiearchitectuur
CORA 3.0 de sleutel tot succes kan zijn. Door de veranderende
behoefte aan dienstverlening van de klant, moeten woningcorporaties
flexibeler zijn in hun organisatie, processen en informatievoorziening.
Hiervoor ontbraken eenduidige begrippen en definities over gegevens
en was er onvoldoende flexibiliteit in de huidige systemen. Het initiatief
kwam vanuit een aantal grote corporaties en was nog niet bekend bij
iedereen: “Zo voldeden we aan een behoefte, waarvan niemand wist
dat het een behoefte was”.
Uniforme en eenduidige informatievoorziening ligt ook binnen de
doelstelling van CORA 3.0. Ymere loopt hierop voor. Een voorbeeld
hiervan is de Basisregistratie Inkomen (BI). Dit is een centraal systeem
waarmee ook de Belastingdienst, gemeenten en UWV mee werken.
Bij de corporaties moet voor de sociale huur voortaan elk jaar getoetst
worden of het inkomen boven €43.000 per jaar ligt, anders heeft men
geen recht op sociale huur. De woningcorporaties willen alleen weten
óf het erboven óf eronder ligt: “We willen niet weten wat iemand
verdient, maar of die voldoet”.
Een ander voorbeeld is de Basisregistratie Onroerende Zaken
(BOZ) met daarin de Waardering Onroerende Zaken (WOZ) waarde.
In samenwerking met gemeente Amsterdam is er gekeken
naar de vastlegging van de WOZ-waarde. De gemeente heft de
onroerendzaakbelasting op basis van deze waarde, maar de
corporatie legt ze vast. Nu leggen de gemeenten de waarde vast in
een basisregistratie die is gekoppeld aan de Basisregistratie Adressen
en Gebouwen (BAG).
De ICT is onder controle, maar Ymere wil in de toekomst via
outsourcing naar ‘de core’ gaan door bijvoorbeeld cloud computing.
Verder vindt van Dijk dat het belangrijk is referentie architecturen aan
elkaar te koppelen voor het volwassen maken van architectuur in zijn
geheel: “Het loont om gebruik te maken van wat al bedacht is en niet
opnieuw het wiel uit te vinden”. Daarvoor moeten de corporaties toe
naar ‘Best-of-breed’ oplossingen. Het is namelijk gebruikelijk binnen
de corporaties in monolitische oplossingen te denken.
Volgens van Dijk is het congres ervaren als nuttig met goede plenaire
sessies. De interesses naar het brede aspect van architectuur waren
erg hoog. Ook in sectoren waarvan je het niet verwacht wordt
architectuur gebruikt, zoals bij keynote speaker Lourens Visser van
de Port of Rotterdam: “Ik had niet verwacht dat daar ook zoveel ICT
bij kwam kijken”.
Arjan van Dijk
17
Daniël Jumelet - Toepassing van functioneel-kwalitatieve modellen als ‘archimedisch punt’ voor infrastructuurregie
Een bekende naam op het gebied van infrastructuurarchitectuur:
Daniël Jumelet van Sogeti. Hij is grondlegger van de
DYA|Infrastructuurmethode, auteur van het boek “DYA|Infrastructuur,
architectuur voor de fundering van de IT” en schrijver van diverse
publicaties hierover en leider van de DYA| Infrastructuurcommunity.
Daarnaast is Jumelet voorzitter van de NAF-werkgroep
infrastructuurarchitectuur.
In zijn presentatie vertelt Jumelet over het ‘Archimedisch punt’ in
de planning en ontwikkeling van het infrastructuurlandschap. Dit
metaforisch punt is in zijn ogen de functionele view op infrastructuur.
“Bedrijven willen veranderen, maar ze weten niet welke impact
dat heeft op de infrastructuur. Zonder een goede basis zijn deze
veranderingen veel moeizamer door te voeren dan gedacht en door
ad-hoc aanpassingen ontstaat een feitelijk minder goed beheerbare
en duurdere IT-exploitatie.”
Gebruikers en beslissers weten vaak niet welke infrastructuur ze
nodig hebben, terwijl techneuten vooral bezig zijn met de constructie;
de techniek. Zo staan beslissers twee keer op achterstand: de
infrastructuur is voor hen een onbekend terrein, terwijl hun gids, de
techneut, een taal spreekt die ze absoluut niet kunnen volgen. Er zijn
modellen nodig voor het overbruggen van de kloof tussen de view
van techneuten en de bedrijfsvoering in termen van functionaliteit,
want functies zijn generiek, voorspelbaar en vormen een brug voor
communicatie. De DYA|Infrastructure Repository levert hiervoor veel
basismateriaal, die organisatie- en technologieneutraal is. Deze on-
line repository is een vrij toegankelijke kennisbibliotheek van de
community.
Modellen die infrastructuurfunctionaliteit uitdrukken, werken niet
vanzelf. De architect moet techneuten laten aanhaken door ze te
helpen de modellen en definities begrijpend te leren lezen en deze te
gebruiken voor de vertaling naar passende technische oplossingen.
“Als architecten leveren we pas toegevoegde waarde als we de
inhoudelijke brug kunnen bouwen tussen verschillende disciplines en
stakeholders”. Volgens Jumelet moet er meer worden nagedacht over
welke rol de architect heeft ten opzichte van de andere spelers in het
voortbrengingsproces, van gebruiker tot leverancier.
Het valt Jumelet op dat Architecten steeds meer moeite nemen om
op een transparante en gestructureerde manier problemen aan te
pakken: “Daarbij neemt gelukkig de ‘conceptuele hygiëne’ toe. De
tijd is voorbij, dat ze hun hoofd leeg kunnen schudden op een stuk
ruitjes papier en dan zeggen: kijk hier is ons raamwerk!”. Juist het
ondersteunen, innoveren en communiceren staat centraal in de rol
van de architect. Architectuur moet meer en meer als vak worden
beleefd: “Voor het vak is het belangrijk vooruitstrevend en innovatief
te blijven, want we zijn er nog lang niet!”.
Jumelet kijkt tevreden terug op een ‘down-to-earth’ congres met een
goede en gemixte community van de Nederlandse architectuurwereld.
Het innovatieve aspect is belangrijk geweest in de keuze van
de presentaties. Zo vond hij de presentatie van Jan Gijsen over
‘Costmanagement met Archimate’ vernieuwend. Daarnaast gaf de
keynote speaker Lourens Visser van de Port of Rotterdam volgens
Jumelet een interessante inkijk in zijn wereld, maar hij had wel iets
meer over de rol van architectuur bij dit prachtige havenbedrijf mogen
onthullen. Tot zijn genoegen ziet Jumelet dat architecten steeds meer
spreken over ‘modelleren’ om het ontwerp- en bouwproces richting te
geven: “Eindelijk wordt de essentie van het vak blootgelegd”.
Daniël Jumelet
18
Ad Gerrits - Werken onder referentie-architectuur GEMMA
Ad Gerrits is actief binnen de gemeente Nijmegen als informatiearchi-
tect. Naast dat hij gespecialiseerd is in architectuur en meegeschre-
ven heeft aan de GEMeentelijk Model Architectuur (GEMMA), heeft hij
een praktische instelling. Gerrits heeft bestuurlijke informatiekunde
en pedagogiek gestudeerd. Beide reflecteren zijn technische en soci-
ale achtergrond. Naast zijn functie binnen de gemeente is Gerrits ook
actief als gecertificeerd KING e-adviseur, waarbij hij gemeenten advi-
seert hoe ICT een innovatieve bijdrage kan leveren. Verder ontwikkelt
hij software en is hij geïnteresseerd in het verbinden van mensen via
ondersteuning van ICT: “Ik ben eigenlijk een beetje allround”.
Op het EAM congres vertelt Gerrits over het werken met referentie-
architectuur GEMMA. In zijn presentatie wordt belicht wat GEMMA is
en waarop het is gebaseerd. Daarnaast benadrukt hij hoe er praktisch
mee omgegaan moet worden: “want uiteindelijk moet ook GEMMA
haar waarde in praktijk bewijzen.” Gemeenten staan voor de uitda-
ging de elektronische dienstverlening te verbeteren met een klein
budget wegens bezuinigingen middels ICT. Het mes snijdt aan twee
kanten, want ICT is complex en duur. GEMMA bevat concepten, be-
grippen, architectuurprincipes, modellen, standaarden en handleidin-
gen die richting geven en de complexiteit verlagen. Op deze manier
kunnen de bedrijfsvoering en de informatievoorziening toch slimmer
worden ingericht.
Binnen de gemeenten zijn de modellen en tools met betrekking tot ar-
chitectuur niet ontwikkeld. Volgens Gerrits is architectuur goed bruik-
baar binnen de gemeente, maar het heeft een kanttekening: “het
moet vooral uitlegbaar en eenvoudig vertaalbaar zijn, wil het waarde-
vol zijn”. Architecten onder elkaar begrijpen elkaar, maar zij zijn niet
degene die ermee moeten werken: “zij veranderen de wereld niet”.
Uiteindelijk gaat het om de mensen die ermee moeten werken en om
de behoefte uit de praktijk te vertalen naar meerwaarde. Hier ligt ook
de kracht van GEMMA. Het is begrijpelijk, verandert de mindset en sti-
muleert inrichten van architectuur op een gestandaardiseerde manier.
De grootste uitdaging binnen de gemeente is het samenwerken en
verbinden van gemeenschappelijke partijen én leren samenwerken
op alle niveaus: “Je kunt mensen niet forceren, maar ze moeten er
voor kiezen om samen te werken”. Dit is moeilijk, omdat de overheid
traditioneel bestaat uit versnipperde eigen koninkrijkjes, waarbij de
structuurlagen verschillende verantwoordelijkheden hebben. Het be-
vorderen van deze samenwerking is de sleutel.
Er had op het congres volgens Gerrits meer aandacht worden besteed
aan architectuur & Social Media. Daarnaast heeft hij in sommige pre-
sentaties de verbinding met de praktijk gemist. Deze praktijkvoor-
beelden heeft hij wel teruggezien in de presentatie van Bas van Gils
‘verbinding met TOGAF’. Verder heeft de presentatie van Arjan van
Dijk ‘CORA 3.0: Hoe referentiearchitectuur de woningcorporaties ver-
der helpt!’ ook een goed voorbeeld gegeven van een andere sector
waarin referentiearchitectuur leeft.
Ad Gerrits
19
Contactgegevens
EAM-Congresorganisatie
Stationsstraat 79F
3811 MH AMERSFOORT
033 7600283 / 06-46001553
www.eam-congres.nl
EAM2012 kreeg van u een 8! Nationaal Jaarcongres EAM2012 was een succes!
Delivering Business Value!Voor meer informatie ga naar: www.eam-congres.nl
20
Tot ziens op BPM2012
“Delivering Business Value!”
Met korting naar het Nationaal Najaarcongres BPM2012 op
vrijdag 5 oktober in Hotel Houten!
Ontvang t/m 1 augustus € 100,- korting op uw toegangsbewijs via
de code EARLYBIRD2012.
Op zoek naar praktische kennis over Business Process
Management, Value Stream Management, Business Rules,
Adaptive Case Management, Agility Management en andere
relevante ontwikkelingen?
Meld u dan aan voor het congres BPM2012: Delevering Business
Value! dat op vrijdag 5 oktober 2012 zal plaatsvinden in Hotel
Houten. Inschrijven kan via www.bpm-congres.nl.
“Delivering Business Value!”