cơ chế giải quyết tranh chấp trong wto

Cơ chế giải quyết tranh chấp trong WTO

Lớp: PLTMQT.2

Họ và tên Mã sinh viên

1. Bùi Khánh An

2. Dương Đức Anh

3. Thái Việt Anh Dũng

4. Đỗ Nguyên Khánh

5. Lê Hoàng Hưng

6. Đoàn Tuấn Nam

7. Nguyễn Thị Hồng Nga

8. Hoàng Anh Tuấn

0951020103

0951020005

0951020182

0951020038

0951020037

0951020051

0951020202

0951020087

Danh sáchnhóm

Danh sáchnhóm

Cơ chế giải quyết tranh chấp của GATT

Cơ sở pháp lý

• Điều XXII (GATT 1947): thủ tục tham vấn giữa các Bên ký kết khi có xung đột phát sinh

• Điều XXIII (GATT 1947): giải thích về các trường hợp không hoàn thành nghĩa vụ cam kết, thủ tục đề xuất quy tắc giải quyết tranh chấp và thủ tục ngừng việc thực hiện các nhượng bộ trong trường hợp “lợi ích có được một cách trực tiếp hay gián tiếp theo Hiệp định này bị vô hiệu hóa hay bị suy giảm hoặc việc đạt được bất kỳ mục tiêu nào của Hiệp định này bị cản trở” do hành vi của một bên ký kết khác.

Cơ sở pháp lý

Thủ tục giải quyết tranh chấp của GATT

Thương lượng

Đệ trình vụ việc ra các bên ký kết GATTTham vấn

Hòa giải và trọng tàiYêu cầu thành

lập Ban Hội Thẩm

Thực thi phán quyết

Những đổi mới trong cơ chế giải quyết tranh chấp của WTO so với

GATT

Những đổi mới trong cơ chế giải quyết tranh chấp của WTO so với

GATT

Ưu điểm: thông tin về việc tranh chấp sẽ chỉ được các nước có liên quan được biết

1

2

3

Ưu điểm: tạo ra sự linh hoạt trong cơ chế

Nhận xét

2

3

5

1

4

6

Nhận xét

1

4

6

Nhiều tính ưu việt và linh

hoạt hơn về thời gian giải

quyết

Nhận xét

1

4

6

hoạt động của Ban hội

thẩm có nhiều nét tiến

bộ hơn GATT: điều

12 DSU

Nhận xét

1

4

6

thiết lập nên 1 cơ chế giải quyết tranh chấp với 2

cấp: Sơ thẩm & Phúc thẩm

Nhận xét

1

4

6

bản chất cưỡng chế và cơ chế thực thi đã được

thể hiện, mang lại hiệu quả thực tế

Nhận xét

1

4

6

loại trừ hoàn toàn quyền hành động

đơn phương của các thành

viên

Nhận xét

1

4

6

đối xử ưu đãi với Thành viên là các nước đang phát triển hoặc kém phát triển

Cơ sở pháp lý

Văn bản điều chỉnh

• Thỏa thuận về các Quy tắc và Thủ tục điều chỉnh việc giải quyết tranh chấp (DSU) :27 Điều ,3 phụ lục

• DSU giải quyết : GATT,GATS ,TRIPS ,hiệp định thương mại nhiều bên, DSU *

• Điều XXII và XXIII (GATT-1994),qui tắc và thủ tục chuyên biệt hoặc bổ sung , “Quyết định về các thủ tục giải quyết tranh chấp đặc biệt”(GATT-1966), thủ tục đặc biệt áp dụng cho tranh chấp có một bên là nước kém phát triển nhất

Cơ sở pháp lý để đưa tranh chấp ra hệ thống tranh chấp của WTO

Khiếu kiện vi phạm

• Bên bị kiện không thực hiện đúng nghĩa vụ theo GATT hoặc các hiệp định liên quan khác

• Sư triệt tiêu và suy giảm lợi ích của bên khiếu kiện

Khiếu kiện không vi phạm

• Một quốc gia ban hành một biện pháp thương mại gây thiệt hại (làm mất hay phương hại đến) các lợi ích mà quốc gia khiếu kiện –Không phụ thuộc biện pháp đó có vi phạm Hiệp định hay không

• Điều XXIII (DSU): (1) việc một thành viên WTO áp dụng một biện pháp; (2) có lợi ích theo Hiệp định được áp dụng; và (3) sự triệt tiêu hoặc suy giảm lợi ích do áp dụng biện pháp này

http://trungtamwto.vn/wto/gioi-thieu-co-che-giai-quyet-tranh-chap/pham-vi-doi-tuong-tranh-chap

Khiếu kiện tình huống

• Giải quyết tranh chấp trong các tình huống khẩn cấp về kinh tế vĩ mô do suy thoái kinh tế

Nhượng bộ đã bị rút lại Sự tái đàm phán về nhượng bộ thuế quan thất bại

PHẠM VI VÀ ĐỐI TƯỢNG

Cơ quan giải quyết tranh chấp

Cơ quan Giải quyết tranh chấp (DSB)

• DSB không phải là một cơ quan độc lập nằm ngoài cơ

cấu tổ chức chung của WTO mà thực chất cơ quan này

chính là Đại Hội đồng của WTO

• DSB bao gồm đại diện của tất cả các Thành viên WTO

Chức năng của DSB

• Đảm bảo thực hiện và giám sát thi hành DSU

• DSB giao cho Ban hội thẩm và Cơ quan phúc thẩm

thực hiện toàn bộ quá trình tố tụng giải quyết tranh

chấp

• Các báo cáo được DSB thông qua được coi là phán

quyết của DSB

Thẩm quyền của DSB

• Thành lập Ban hội thẩm và Cơ quan phúc thẩm

• Thông qua các báo cáo của Ban hội thẩm và Cơ quan

phúc thẩm

• Đảm bảo và giám sát việc thực thi các phán quyết và

khuyến nghị, cho phép “trả đũa” khi Thành viên không

tuân thủ phán quyết

Hoạt động của DSB

• Thông thường, DSB có một cuộc họp thường kỳ mỗi

tháng

• Khi một Thành viên đề nghị họp, Tổng giám đốc WTO

sẽ tổ chức thêm các cuộc họp đặc biệt

Tổng giám đốc WTO và Ban thư ký WTO

• Tổng giám đốc WTO có thể tham gia vào quá trình giải quyết tranh chấp trong các giai đoạn khác nhau

• Tổng giám đốc sẽ làm người môi giới, người hoà giải hoặc trung gian trước khi có đề nghị thành lập Ban hội thẩm

• Ban thư ký WTO cũng tham gia vào một số giai đoạn trong quy trình giải quyết tranh chấp

Ban hội thẩm

• Khi có yêu cầu của bên nguyên đơn thì Ban hội thẩm

sẽ được thành lập

• Ban hội thẩm gồm 3 hội thẩm viên, trừ khi các bên

tranh chấp đồng ý một Ban hội thẩm gồm 10 hội thẩm

viên trong vòng 10 ngày kể từ ngày thành lập Ban hội

thẩm

• Chức năng của Ban hội thẩm là hỗ trợ DSB làm tròn

trách nhiệm theo DSU và các hiệp định có liên quan

Cơ quan phúc thẩm

• Cơ quan phúc thẩm được thành lập và duy trì hoạt

động với tính chất là một cơ quan thường trực của DSB

• Cơ quan phúc thẩm sẽ xem xét lại các vấn đề pháp lý

bị kháng cáo và có thể giữ nguyên, sửa đổi hoặc quyết

định ngược lại các ý kiến của Ban hội thẩm

• Cơ quan phúc thẩm gồm 7 người và mỗi vụ việc sẽ do

3 người xét xử (Ban phúc thẩm)

• Nhiệm kỳ của 3 trong số 7 người được bổ nhiệm ngay

sau khi Hiệp định WTO có hiệu lực sẽ hết hạn sau 2

năm

Cơ quan phúc thẩm

Tiêu chuẩn Thành viên phúc thẩm

• Có uy tín, có kinh nghiệm chuyên môn về pháp luật, thương mại quốc tế và những lĩnh vực thuộc diện điều chỉnh của WTO

• Không được liên kết với bất kỳ một Chính phủ nào • Sẵn sàng tham gia làm việc bất cứ lúc nào, phải theo

kịp các hoạt động giải quyết tranh chấp và các hoạt động liên quan của WTO

• Không được tham gia vào việc xem xét các tranh chấp khi có thể tạo ra xung đột lợi ích trực tiếp

Nguyên tắc giải quyết tranh chấp

Nguyên tắc đồng thuận phủ quyết

• Phán quyết của DSB sẽ không được thông qua nếu tất cả thành viên phản đối

• Ban hội thẩm , thông qua báo cáo –dựa trên đồng thuận nghịch

Nguyên tắc bí mật

• Điều 4.6 DSU : “6. Quá trình tham vấn phải được giữ bí mật, và không được gây phương hại đến các quyền của bất kỳ Thành viên nào trong bất kỳ một quy trình tố tụng tiếp theo nào.

• Điều 17.10 DSU : “10. Quá trình tố tụng của Cơ quan Phúc thẩm phải được giữ kín. Các báo cáo của Cơ quan Phúc thẩm phải được soạn thảo không có sự tham gia của các bên tranh chấp và theo tinh thần của các thông tin được cung cấp và các ý kiến được đưa ra.”

Nguyên tắc không phân biệt đối xử

• Bất cứ thành viên nếu cảm thấy bị thiệt hại thì có quyền viện dẫn đến các quy tắc và thủ tục của cơ chế giải quyết tranh chấp để chính thức phản đối lại các biện pháp đó

Nguyên tắc đối xử đặc biệt với các nước đang và kém phát triển

• Trong khi tham vấn, các Thành viên khác phải đặc biệt chú ý đến quyền lợi của các nước đang phát triển (khoản 10 Điều 4 DSU)

• Điều 4.10 DSU : “ Trong khi tham vấn, các Thành viên phải đặc biệt chú ý đến những vấn đề cụ thể và quyền lợi của các Thành viên là các nước đang phát triển”

Quy trình và thủ tục giải quyết tranh chấp theo cơ chế của WTO

• Giải quyết tranh chấp ở giai đoạn tham vấn

• Giải quyết tranh chấp ở giai đoạn hội thẩm

• Giai đoạn kháng cáo và phúc thẩm

• Thi hành phán quyết

Giải quyết tranh chấp ở giai đoạn tham vấn

• Đặc điểm: được thực hiện bí mật và dựa trên tinh thần hợp tác giữa các bên

• Cơ chế: Bên có khiếu nại trước hết phải đưa ra yêu cầu tham vấn Bên kia (Điều 4 DSU). Bên được tham vấn phải trả lời trong thời hạn 10 ngày và phải tiến hành tham vấn trong vòng 30 ngày kể từ khi nhận được yêu cầu. Bên được tham vấn có nghĩa vụ “đảm bảo việc xem xét một cách cảm thông và tạo cơ hội thoả đáng” cho Bên yêu cầu tham vấn.

• Trường hợp đặc biệt: hàng hóa có nguy cơ hư hỏng hay đang đi đường: bên tham vấn phải trả lời trong vòng 10 ngày và au 20 ngày nếu ko thể giải quyết thì bên khiếu nại có thể yêu cầu thành lập ban hội thẩm

Giải quyết tranh chấp ở giai đoạn hội thẩm

• Hội thẩm là giai đoạn DSB tiến hành giải quyết tranh chấp thông qua hoạt động của ban hội thẩm. Cơ sở pháp lý để DSB thành lập Ban hội thẩm là yêu cầu bằng văn bản của nguyên đơn đối với việc thành lập Ban hội thẩm. Trong đó nguyên đơn cần nêu rõ thủ tục tham vấn đã được các bên tiến hành nhưng tranh chấp vẫn chưa được giải quyết, đồng thời nêu ra những cơ sở pháp lý cho việc nộp đơn thành lập Ban hội thẩm.

• Thành lập ban hội thẩm

• Hoạt động của Ban hội thẩm

• Thông qua Báo cáo của Ban hội thẩm

Giải quyết tranh chấp ở giai đoạn hội thẩm

Thành lập ban hội thẩm

• Yêu cầu thành lập Ban hội thẩm phải được lập thành văn bản sau khi Bên được tham vấn từ chối tham vấn hoặc tham vấn không đạt kết quả trong vòng 60 ngay kể từ khi có yêu cầu tham vấn (Điều 6 DSU).

• Yêu cầu này được gửi tới DSB để cơ quan này ra quyết định thành lập Ban hội thẩm. Nhờ có nguyên tắc đồng thuận phủ quyết nên hầu như quyền được giải quyết tranh chấp bằng hoạt động của Ban hội thẩm của nguyên đơn được đảm bảo.

• Thành viên Ban hội thẩm, nếu không được các bên thống nhất chỉ định trong vòng 20 ngày kể từ khi có quyết định thành lập sẽ do Tổng Giám đốc WTO chỉ định trong số các quan chức chính phủ hoặc các chuyên gia có uy tín trong lĩnh vực luật, chính sách thương mại quốc tế.

Hoạt động ban hội thẩm

• Thủ tục hoạt động của Ban hội thẩm được quy định tại điều 12 DSU. Ban hội thẩm, sau khi tham khảo ý kiến của các Bên liên quan sẽ ấn định một thời gian biểu cụ thể cho phiên xet xư đâu tiên và phiên xet xư thư hai. Sau phiên xét xử thứ hai ban hội thẩm đưa ra Bao cao tam thơi. Nếu có yêu cầu, Ban hội thảm có thể tô chưc thêm môt phiên hop bô sung để xem xét lại tông thể các vấn đề liên quan. Sau đó Ban hôi thẩm soạn thảo Bao cao chinh thưc để gửi tới tất cả các thành viên WTO và chuyển cho DSB thông qua.

Thông qua báo cáo ban hội thẩm

• Báo cáo của Ban hội thẩm được chuyển cho tất cả các thành viên WTO và được DSB thông qua trong thời hạn 60 ngày kể từ ngày Báo cáo được chuyển cho các thành viên trừ khi một Bên tranh chấp quyết định kháng cáo hoặc DSB đồng thuận phù quyết Báo cáo

• Báo cáo của Ban hội thẩm được lập thành văn bản trong đó phải có các nội dung sau: trình bày các tình tiết thực tế của vụ việc, tường trình về việc áp dụng các quy định của WTO trong các vấn đề liên quan, kết luận và các khuyến nghị cùng với các căn cứ dẫn tới kết luận, khuyến nghị đó.

Kháng cáo và phúc thẩm

• Cơ quan Phúc thẩm ra Báo cáo trong thời hạn 60 ngày kể từ ngày kháng cáo (trường hợp có yêu cầu gia hạn thì có thể kéo dài thêm 30 ngày nữa nhưng phải thông báo lý do cho DSB biết). Báo cáo này có thể giữ nguyên, sửa đôi hoặc loại bo các vấn đề và kết luận pháp lý của Ban hội thẩm. Các Bên không có quyền phản đối Báo cáo này. DSB thông qua Báo cáo của Cơ quan Phúc thẩm trong thời hạn 30 ngày kể từ khi Báo cáo của SAB được chuyển đến tất cả các thành viên trừ khi DSB đồng thuận phủ quyết.

Thi hành

• Khuyến nghị các giải pháp

• Thi hành

• Bồi thường và trả đũa

Các vấn đề khác liên quan

• Tiến hành môi giới, trung gian, hoà giải

• Trọng tài

• Ngoài khuôn khô cơ chế giải quyết tranh chấp DSU

Những hạn chế trong cơ chế giải quyết tranh chấp của WTO

• Đối với các thành viên đang phát triển, quy trình thủ tục để giải quyết tranh chấp theo cơ chế của WTO là rất phức tạp và tốn kém

• Những quy định về S&D dàng riêng cho các nước đang phát triển vẫn chỉ mang tính hình thức

• Thời hạn giải quyết tranh chấp vẫn còn kéo dài

Phần III: Thực tiễn giải quyết tranh chấp trong WTO và bài học đối với Việt Nam

Tình hình giải quyết tranh chấp của WTO

• WTO: 15 năm: giải quyết 423 vụ tranh chấp (liên quan đến 311 vấn đề)

• GATT: 47 năm: giải quyết 344 vụ tranh chấp

Cơ chế tiến bộ và hiệu quả.

GĐ đầu còn nhiều vấn đề giải quyết chưa thỏa đáng

GĐ đầu TV chưa quen với hệ thống hoặc thử nghiệm

GĐ sau XK bùng nổ, KT phát triển thịnh vượng.

Tình hình giải quyết tranh chấp của WTO

Bảng tình hình giải quyết tranh chấp theo từng giai đoạn làm việc

Số tranh chấp phân theo nguyên đơn và bị đơn

Phân loại số vụ tranh chấp

Tỷ lệ % số tranh chấp được kết luận là vi phạm

Chất lượng của các vụ giải quyết tranh chấp: Tích cực

Số vụ tranh chấp giải quyết theo cơ chế WTO theo nhóm nước

Sự tham gia của các nước đang phát triển:GATT: 12%WTO: 38%

2. Bài học để Việt Nam vận dụng hiệu quả cơ chế giải quyết tranh chấp của WTO

Nhóm giải pháp giúp Việt Nam hạn chế nguy cơ bị kiện

1. Các nhà làm luật, các nhà hoạch định chính sách thương mại của VN cần phải được trang bị đầy đủ và chuyên sâu về luật của WTO.

Luật chơi của WTO - hệ thống các văn bản, Hiệp định, các quy tắc giải thích khá phức tạp và đồ sộ

Phạm vi điều chỉnh khá rộng lớn, gồm nhiều lĩnh vực, vấn đề liên quan đến TMQT

2. Chính Phủ cần thường xuyên rà soát lại những chính sách thương mại trong nước một cách cụ thể dựa trên những cam kết VN đã đưa ra.

VN: rà soát 6 năm 1 lần VN cần chuẩn bị và thực hiện có hiệu quả việc rà soát này thực hiện đúng các cam kết đã đưa ra.

Nhóm giải pháp giúp Việt Nam hạn chế nguy cơ bị kiện

Nhóm giải pháp để Việt Nam tham gia một cách chủ động vào việc giải quyết tranh chấp

tại WTO

1.Đào tạo đội ngũ luật sư giỏi

2. Khi tham gia các tranh chấp trong WTO, VN cần có những bằng chứng thuyết phục, lập luận sắc bén để bảo vệ cho quan điểm của mình.


tại WTO


tại WTO

3. VN cần chuẩn bị các nguồn cho quá trình giải quyết tranh chấp tại WTO.

Cần chuẩn bị một đội ngũ luật sư am hiểu chuyên sâu về từng lĩnh vực của WTO, có khả năng ứng biến tốt.

Chi phí cho các vụ giải quyết tranh chấp thường rất cao vì vậy cần một nguồn lực tài chính để theo đuổi các vụ kiện đến cùng.


tại WTO

4. VN cần chuẩn bị tốt về tâm lýCác vụ tranh chấp thường rất phức tạp và kéo dài không nên nôn nóng, phải kiên trì theo đuổi vụ kiện đến cùng.Quá trình giải quyết tranh chấp có nguy cơ ảnh hưởng đến mối quan hệ giữa các bên, nhất là với các nước phát triển đôi khi cần nhân nhượng để bảo vệ lợi ích lâu dài.


tại WTO

Nhóm các giải pháp khác

1. VN cần vận dụng các kinh nghiệm của các thành viên đi trước trong việc giải quyết tranh chấp tại WTO.

VN tham gia WTO từ năm 2007 những vụ tranh chấp xảy ra trước đây là những nguồn tư liệu quý báu

Tránh gặp phải những tình huống tương tự hay trong giải quyết tranh chấp với nước khác

Nhóm các giải pháp khác

2. Nghiên cứu, vận dụng thành công những ưu đãi của WTO dành cho các nước đang phát triển. Các nước đang và kém phát triển được WTO dành cho nhiều ưu đãi: hỗ trợ về pháp lý, kéo dài thời gian thực hiện nghĩa vụ, sự cưỡng chế thi hành phán quyết,…

Tìm hiểu rõ các ưu đãi này sẽ giúp VN có nhiều thuận

lợi và giảm được chi phí trong các vụ

tranh chấp

Cảm ơn các bạnđã lắng nghe!

cơ chế giải quyết tranh chấp trong wto

News & Politics