chuong 2_lap ke hoach bao duong duong bo

1

CHNG 2

LP K HOCH KHAI THC BO TR NG T

- CC VN CHNH

2.1 - Vn ti chnh trong khai thc bo tr ng t

Qun l mng li ng b hiu qu yu cu ngun vn t nht phi cho cc tuyn ng ch cht trong iu kin khai thc n nh di hn, ngha l cn mt ngun vn m bo duy tr bo tr lin tc mng li v mt phn cho tng cng, ci to ti cc v tr cn thit. Mc vn ti thiu ny s phi tng ln nu mng li c nhu cu m rng hoc ci to thm. Thng thng, vn cho khai thc v bo tr mng li ng l vn Nh nc, tuy nhin, trong nhng nm gn y, cc quc gia chuyn i sang tm kim ngun vn khc thc hin khai thc bo tr ng phi hp cng vi n lc tng ngun vn ca Chnh ph. Vi quan im ny, cc tuyn ng c xem nh l nhng loi hng ha thng thng khc v c u t ging nh l mt loi dch v x hi. Ngi s dng ng tr thu v cc khon chi ph khc. Qu trnh ny c x l ging nh l cc li nhun trong kinh doanh thng thng. Cc tuyn ng c cp vn thng qua ngn sch c chnh ph phn b hng nm theo quy trnh thng thng. Nhng phn b ny thng t chu quan h vi mc vn c c t ngi s dng ng ng gp vo li nhun ca tuyn ng ph thuc nhu cu s dng tuyn ng v thng c xc nh nh l thng s kinh t. Tng t nh vy, cng khng c mi lin h trc tip gia li nhun v chi ph.

Phn b cc ngun vn

Phn b ngn sch v mt nguyn tc bao gm hai phn:

- Xc nh mng li ng cn bao nhiu tin.

- Quyt nh phn b s tin c cng b.

Hu ht cc quc gia u tin hnh phn b ngn sch hng nm. Quy trnh phn b ngn sch in hnh thng qua B Ti chnh v c Chnh ph ph duyt. Ngn sch dnh cho ng b thng c qun l ring theo ngn sch u t v chi ph cho bo tr. Ngun ngn sch u t tp trung cho cc ng xy dng mi, i khi cho vic ci to, nng cp ng. Ngun chi ph cho bo tr thng ch dnh cho bo dng thng xuyn, c phn b theo qui m cp hng ng, ph thuc vo iu kin a hnh kh hu.

Cc phng php c bn cho c ch phn b vn:

- Phng php phn b n gin

- Phn b theo nh gi gin tip

- Phn b theo nh gi trc tip

Phng php phn b n gin da trn c s s phn trm c xc nh trc cho cc phn hng mc khc nhau ca mng li ng. V d, Nht Bn phn b s phn trm c nh cho ng theo li ch thu c t cc khu vc a phng khc nhau; hay nh Ghana trc y, chnh ph cng phn b 52% li nhun thu c cho cc ng chnh 28% cho cc ng a phng v 22% cho mng li ng th. Cch phn b ny c u im l r rng minh bch, nhng nu xt v nhu cu thc t th s c th c thi im, cch phn b ny khng ph hp.

Phn b theo iu tra gin tip c p dng trong trng hp khng c cc s liu hp l xc nh trc tip c nhu cu ca mng li ng. Phng php ny thng c dng phn b ngn sch cho cc ng t xe. Cc thng s c th s dng nh gi gin tip l:

- Din tch khu vc qun l ca n v

- Mt ng trong khu vc

2

- Dn s khu vc

- Sn lng nng nghip hay tim nng pht trin ca khu vc

Cc yu t dng nh gi tuy khng phi l trc tip, nhng thc cht da trn cc ch tiu c bn v kinh t - x hi a ra cc quyt nh.

Phng php phn b theo nh gi trc tip cc yu cu ca mng li ng c xem l cch nh gi c tnh logic nht, tuy nhin cng mc phc tp nht. Phng php phn b ny da trn cc iu tra hin trng chi tit cho ton b mng li ng xc nh nhu cu khai thc, bo tr. Cc s liu iu tra s c dng tnh ton chi ph yu cu, trn c s gii php bo tr la chn (thit k bo tr ng). Cch n gin nht m hay c dng hin nay l theo nh mc i vi tng loi ng, ngha l mi loi ng nht nh s c khon theo khi lng c xc nh trn c s nh mc. Qun l bo tr cng trn c s xc nhn khi lng thc hin so vi mc khi lng khon.

Mt phng php qun l hiu qu hn, nhng i hi kinh nghim v bo tr ng mc cao hn i vi c ngi qun l v c n v thc hin bo tr, l phng php bo tr ng theo cht lng thc hin s c trnh by c bn hn phn sau.

C ch phn b v qun l ti chnh trong khai thc bo tr ng b c thc hin theo truyn thng theo 3 cch:

- Vn c cp trc tip v cc n v qun l ng b

- Vn cp nh k theo chng nhn khi lng hon thnh

- Vn c phn b trn c s cc iu kin thc hin, c xc nhn bi gim st k thut v ti chnh.

Li nhun t mng li ng b

Thu li nhun t ngi s dng ng c hai mc tiu chnh:

- ngi s dng ng chu cc chi ph cho qun l (hnh chnh) ca mng li ng v cc chi ph c xem l gp phn vo ch tc giao thng

- Tng ngun thu cho chnh ph

Vic cp vn hiu qu cho qun l ng b cn m bo cc tiu ch sau:

- Cung cp ngun vn n nh s dng cho qun l ng b.

- c lp vi cc quyt nh mang tnh chnh tr ca chnh ph, ch da trn c s nhu cu v c nh gi bng cc thng s c la chn trc.

- C mi lin kt trc tip gia phn b vn v qun l ph ca ngi s dng ng, m bo mc phc v ca ng tng xng vi chi ph ca ngi s dng

- Thu li nhun hiu qu.

Nguyn tc nh gi v thu hi chi ph

nh gi v thu hi chi ph trong qun l mng li ng b c bn mc tiu nh sau:

- S dng cc cng c ti chnh cung cp cc tn hiu th trng ng n cho ngi s dng ng

- m bo cc n v qun l ng s dng cc ngun lc mt cch c hiu qu

- Kim sot qui m v cht lng ca mng li

- m bo ngun li nhun vn hnh v bo tr mng li ng mt cch bn vng di hn.

3

Thu ng l mt hnh thc thu hi chi ph, nhng nn c hiu l ph s dng ng m khng nn hiu l thu s dng ng. Mi quc gia c th c hnh thc nh gi v thu hi chi ph mt cch ph hp v linh hot cho cc loi ng trong mng li.

Cc ngun li nhun

Trc y, c tranh ci v vic ph s dng ng nn c tnh bng vi chi ph khi s dng mng li ng, bao gm chi ph cho bo dng ng, chi ph cho vic gy ch tc ng v cc chi ph khc do cc h hng nh hng n mi trng v do tai nn giao thng. Ph s dng ng c tnh theo cch ny ch lin quan n giao thng (phng tin). Ngi ta cho rng nh vy l cha hp l v cn phi c tnh li m bo li nhun thu c cho ton b cc chi ph cho vic vn hnh v bo dng mng li ng b.

Mt hnh thc thu hi chi ph c th p ng yu cu ny v kh ph bin hin nay l trm thu ph, thng thng c qun l bi n v qun l mng li ng trn t trm. y l hnh thc thu ph trc tip vi mc thu ph r rng, v nh vy a tn hiu chnh xc n cng ng v s tng ng ca mc thu ph v mc phc v trn ng. Mt nhc im ca hnh thc ny l chi ph cho vic qun l trm cng kh ln, nn khng phi tuyn ng no cng c th lp c trm, ng thi cch vn hnh trm c th gy tr ngi cho giao thng.

Mt ngun li nhun khc c th xt n l ph nhin liu v ph cp php lu hnh xe. Thu ph qua nhin liu c th thu t c s sn xut hay nhp khu nhin liu, tuy nhin cch thu ny cha hp l vi vic s dng ng v vi mc gy h hi ng ca cc phng tin. R rng l, nhin liu khng ch c dng cho giao thng vn ti v cc phng tin nng l nguyn nhn ch yu gy ra cc h hi cho ng b. Theo kinh nghim p dng ca mt s quc gia, c mt s gii php c a ra l tnh ph nhin liu t cc c s sn xut hay nhp khu nhin liu theo t l lng nhin liu dnh cho giao thng vn ti ng b v thu ph du diezen (thng xe ti phi s dng) cao hn xng. Tuy nhin, cch t chc v qun l thu ph hnh thc ny kh phc tp. Ph lu hnh xe thu ti ni cp php v ty theo tng loi hnh xe tng ng vi chng loi, c tnh ton cn i vi mc gy h hng mt ng, chim dng din tch mt ng, mc gy nhim mi trng,... Nhng tuyn qu cnh quc t, vic thu ph lu hnh c p dng ti cc ca khu. Trong khu vc th, c th cn phi nh gi ng phn nh chi ph gy cn tr, ch tc giao thng. C ch hp l v ph bin cho chi ph ny chnh l ph lu hnh trong khu vc th, ph xe. c tnh qun l ca cc c ch thu ph cho cc i tng s dng ng khc nhau c th hin trong bng 2.1

4

Bng 2.1 - Tnh cht ca cc c ch thu ph s dng ng

Hnh thc thu ph c im ngun thu Mc lin quan n vic s dng ng

Tnh

ring bit vi cc thu chung

Mc d nhn bit

c im qun l hnh chnh Mc thch hp (vi vic vn hnh khai thc ng)

Chi ph cho

vic thu ph (%)

Tnh r

rng v trch nhim

Kh nng thu theo

hp ng

Trm thu ph Ph ca ngi s dng ng

C C Rt tt 10 - 20 Trung bnh n gin Km

Ph lu hnh phng tin

Ph ca xe c lu hnh

Khng C Tt 10 - 12 Cao Trung bnh Tt

Ph lu hnh phng tin giao thng nng

Ph ca xe c lu hnh

Khng trc tip

C Tt Khng r Khng r n gin Tt

Ph nhin liu Ph ca ngi s dng ng

Lin quan mt phn

C th Tt Khng ng k

Thp n gin Tt

Ph khi lng vn chuyn (xe + s km ng)

Ph ca ngi s dng ng

C C Rt tt 5 Trung bnh Trung bnh Km

Ph qu cnh quc t Ph ca ngi s dng ng

C th C Tt 10 Cao n gin Tt

Ph xe Kim sot tip cn Lin quan mt phn

C Tt >50 Cao n gin Km

Ph hnh lang khu vc Thu ph cn tr, ch tc

Lin quan mt phn

C Trung

bnh

10 - 15 Khng r n gin Trung bnh

Ph lu hnh trong khu vc

Thu ph cn tr, ch tc

C th C Trung bnh

10 - 15 Khng r n gin Trung bnh

5

Qu ng b

Qu ng b vi cc quc gia khc nhau c th thit lp theo cc cch khc nhau, thng thng hng n cc nhu cu v c lin quan n cc li nhun v chi ph. Cc yu cu i vi qu ng b:

- Lin quan n vic s dng ng

- D c tha nhn

- D phn bit vi cc loi thu gin tip v cc ph dch v khc

- D qun l v phn chia trch nhim r rng.

Xy dng mt qu ng b c th tin hnh theo cc bc sau y:

Xc nh ch qun l qu ng b

Qu ng b nn c qun l bi mt Ban qun l qu ring c cc iu khon tham chiu r rng. Tuy nhin, trong trng hp qu ng b c thu theo dng thu ph s dng mng li ng, qu cng c th c qun l bi n v hin ti ang thc hin vic qun l mng li v thc hin vic thu ph.

Xc nh cc ngun lp qu

Cc ngun lp qu ng b thng thng c th bao gm ph lu hnh, ph nhin liu, trm thu ph ng, cu hay ph v cc ph lin vn quc t.

Xc nh phng php thu cc ngun lp qu ng b

Cc ngun c th c thu Ban qun l qu (hay c quan qun l ng), gi li phn dnh cho qu m khng chuyn qua B Ti chnh; cc cng ty sn xut v kinh doanh nhin liu c th gi li phn thu nhin liu v chuyn thng vo Qu ng b, ph lin vn quc t v ph lu hnh phng tin c th c thu theo hp ng.

Xy dng cc khon ph ng

Cn phi c c ch chnh thc cho vic xy dng hay thay i cc khon ph ng b v cc khon ph ng b cn c m bo chng ph hp vi tc lm pht. Ban Qun l qu ng b cn c quyn xy dng cc khon ph ng b da vo s t vn ca cc chuyn gia, ti thiu l xut cc khon ph ng ln B Ti chnh a vo bo co ngn sch hng nm.

Phn b vn

Cn phi c qui trnh n gin, ph hp v chc chn cho phn b qu ng b gia cc n v qun l trn c s ngun vn.

Kim ton qu ng b

Li nhun c qu ng b qun l c th rt ln, nn iu quan trng l phi m bo tng s tin cn c kim sot, tnh ton. Cc hot ng kim ton ti chnh v k thut cn dc thc hin m bo li nhun c thu mt cch hp l, theo ng trch nhim, cc chi ph c thc hin v qun l theo ng qui trnh, cc hot ng khai thc bo tr s dng qu theo ng tiu chun k thut.

Thu ph ch tc, cn tr

Qun l cn tr, ch tc giao thng

Do xe khi tham gia giao thng l gp phn gy cn tr, ch tc giao thng, tc l s c mt ca mi xe trn ng s lm chm tr v to nn chi ph cho cc xe khc. Cn tr v ch tc giao thng trong

6

th l c tnh ca nhu cu ln nht trong gi cao im sng hay chiu. Gii php tng kh nng thng qua ca ng gii quyt nhu cu giao thng tng trong gi cao im l khng hiu qu. Nhng nu c nhu cu giao thng tng s dn n gi cao im ngy cng ko di v trng hp xu nht l gi cao im s ko di c ngy.

C ba gii php chnh kim sot ch tc trong th:

- Hn ch giao thng

- Thu ph gin tip

- Thu ph trc tip

Mi mt phng php, trong bi cnh c th s c th thu c thnh cng mc khc nhau. Tuy nhin, cc phng php ny khi c p dng u tp trung vo cc mc tiu nh sau:

- ng vai tr nh l mt ch phn phi din tch mt ng hn ch trong th

- Lm gim cc nhu cu giao thng khng cn thit v gim mc nhim mi trng

- To ngun ph ph cho qu ng b

- Gim nhu cu xy dng ng mi

- To li nhun cao hn cho cc cng trnh c s h tng c t nhn u t

- Cn i giao thng cng cng v giao thng c nhn, khuyn khch giao thng cng cng.

C ch thu ph gin tip

Ph cn tr ch tc giao thng c th c thu mt cch gin tip thng qua s hu hay lu hnh s dng xe hoc kt hp c hai. Ph s hu xe ng vai tr tip cn i vi ph cn tr ch tc giao thng nhng khng phi l c th i vi vic gy cn tr giao thng. Thu qua cc khon cp php hay ph nhin liu l nhim v kh khn i vi ngi qun l v cc khon ny thng d b lm dng (lm thu).

Thu ph xe l c ch thu ph hp v n gin nhng cn phi b sung cc phng php qun l hu hiu trnh xe khng hp php hay cc hnh thc trn trnh khc. Ph xe c th xem l c ch chuyn i t ph cn tr ch tc sang vic phn phi s dng mng li ng. Tuy nhin, mt nghch l l ngi s dng ng phi tr ph cho vic xe v ng ti v tr xe nhng li khng phi tr mt khon ph no cho vic xe chy trn ng v tham gia vo vic cn tr v ch tc giao thng.

C ch thu ph trc tip

Kinh nghim cho thy cc khon chi ph gin tip nh l gy chm tr giao thng hay nhim mi trng ch c nh hng hn ch i vi quan im v hnh vi ca ngi tham gia giao thng. iu mu cht l phi lm cho ngi s dng phng tin nhn thc c chi ph thc khi tham gia giao thng, ngha l cn phi c c ch trc tip thu ph. C ch ny c th phn thnh hai nhm: ghi thi gian hay khong cch lu hnh qua thit b lp t ngoi hay qua thit b lp t trn xe. Thu ph qua thit b ngoi trm thu ph hay ln thu ph t ng, hay thu qua thit b qut t ng nhn bit phng tin hoc c th kt hp c hai phng php. Thu ph qua thit b trong l thu ph da trn ranh gii khu vc hoc thu ph theo khu vc qua thit b lp t trn xe tnh gi lin tc theo thi gian v theo khong cch lu hnh. Singapore, h thng thu ph theo phm vi ranh gii c thit lp ban u h t hiu qu cho c ch thu ph lu hnh sau c chuyn sang nhm cc phng php thu gin tip. Hin nay, phng php ny c ci tin bng vic s dng ca vn hnh t ng kt hp vi th thng minh tr trc lp t trong xe thu ph cn tr ch tc giao thng.

7

Cng ngh trong lnh vc thu ph trc tip hin ang c pht trin nhanh chng vi rt nhiu chng trnh nghin cu s dng cng ngh thng tin, v d nh s dng logic m trong vic gii quyt cc vn qun l ch tc giao thng.

Cc loi hnh trm thu ph

C ba loi hnh la chn cho trm thu ph:

- H thng ng: Ph thu ti trm c tr trn c s chiu di chuyn i bng cch pht v ti ca vo v tr ti trm khi ri tuyn ng

- H thng m: Trm thu ph c t ti cc v tr chin lc trn ng, ngi s dng ng khi i qua phi tr ph

- H thng hn hp: ng gm cc on s dng cc h thng khc nhau (ng hoc m) ph thuc vo iu kin a hnh, tnh trng giao thng v ch tc giao thng.

Cc h thng ng gii hn vo v ra i vi tng i t cc v tr do cn phi c trm thu ph ti mi v tr tip cn ng. H thng ny hng n cc hnh trnh ngn (nh hn 15 - 20 km) i vi ng khu vc, cng nh l ti s lng ng k cc hnh trnh trung bnh (20 - 30km) do s lng hn ch cc im tip cn gy tr ngi cho cc hnh trnh (im nhp vo v im tch ra). Trong trng hp ny, s lng, v tr v khong cch gia cc im tip cn ng s c p dng ty thuc vo iu kin c th ca mi tuyn ng.

i vi h thng m, do cc trm thu ph c t dc theo ng, s lng cc im tip cn c th ging nh cc im tch l nh nhau i vi cc ng c cng tiu chun. h thng m, c th khng kim sot c cc hnh trnh ngn hoc trung bnh. Trm thu ph dng m thng dng t gn on i qua cc khu trung tm th hoc khu ln cn, khng gn cc nt giao ct khc mc. Mt h thng m tt l h thng cc trm thu ph t ti ni c lu lng xe ln v khong cch hnh trnh ln.

Cc nghin cu chng minh chi ph cho vic thu ph h thng ng chim 15 - 20% tng li ch thu c. h thng m, chi ph ny t hn ch khong 5%. Cc phng php qun l lm gim chi ph thu ph ti cc trm:

- Pht trin thu ph t ng (trm thu ph t ng)

- Thu mt chiu trn cc cu

- Khng thu ph vo gi t xe (khng phi gi cao im)

- S dng v in t

2.2 - Li ch v chi ph trong qun l khai thc ng t

Li ch

Li ch ca h thng qun l ng tt th hin chnh vai tr, chc nng ca h thng qun l mng li, bao gm:

- Nng cao mc phc v ca ng (ci thin tnh trng ng), m bo tnh trng mt ng v iu kin chy xe ph hp vi chc nng ca ng theo tng loi.

- Thc y pht trin kinh t quc gia v nh hng n pht trin kinh t - x hi.

- Gim chi ph s dng ng: gim chi ph vn doanh v tit kim thi gian i li

- Gim s v tai nn giao thng v gim chi ph cho tai nn giao thng

- Gim nhim mi trng

8

- Gim chi ph qun l do h thng qun l hiu qu

Li ch mc d n

mc d n, cc li ch c c t qun l d n bo tr v h thng qun l khai thc mng li ng tt, ph thuc vo c th ca mi d n, c th bao gm:

- Tng m thun ca ng do gim chi ph khai thc phng tin

- T chc qun l khai thc bo tr tt, ng thi im vi gii php ph hp lm gim tng chi ph cho bo tr mng li ng b

- Gim chi ph thi gian i li do phng tin c th chy vi tc cao hn

- Gim tai nn giao thng do tnh trng mt ng c ci thin tt hn

- Kim sot tt phng tin (kim sot ti trng trc)

- C c h thng thng tin c cht lng tt, phc v hiu qu cho qun l khai thc ng, gim c cc chi ph cho cng tc chun b d n.

- C c cc quyt nh ng v thi im v gii php bo tr da trn c s h thng d liu ng b

- C th c c cc d bo v quyt nh cc th t u tin ng n trn c s h thng d liu ng b

- Lp k hoch bo dng thng xuyn trn c s h thng d liu ng b

Li ch mc mng li

Li ch mc mng li khng r rng v mang tnh cht nh lng nh mc d n. mc mng li, li ch mang li do h thng qun l khai thc bo tr tt chnh l cc c s lp k hoch v ln chng trnh khai thc bo tr cho ton b mng li, ng thi l c s thit lp, iu chnh khung chnh sch v ku gi ngun vn. Li ch mc mng li v vy th hin cc vn lin quan n th ch, bao gm:

- Tng tnh v hiu qu ca cc chng trnh, k hoch khai thc bo tr, ca khung chnh sch cho bo tr v qu ng b.

- Tng hiu qu ca vic thc hin cc chng trnh, d n khai thc bo tr ng b

- Gp phn ci thin c ch ti chnh, xy dng qu ng b.

Chi ph

Cc vn cn lu trong tnh chi ph

xc nh chi ph cho qun l khai thc bo tr ng b, cn xt n cc yu t sau y:

- Phng php tnh ton

- Tnh ton chi ph cn c chc nng v c im cng vic

- Tnh chnh xc

Phn tch chi ph - li ch

Cc ch tiu ph bin nh gi phng n khai thc bo tr

Gi tr hin ti rng - NPV

9

1

0 1 ( /100)

ni i

ii

b cNPV

r

trong :

n = thi k phn tch (nm)

i = nm hin ti, vi i = 0 cho nm gc

bi = tng li ch ti nm i

ci = tng chi ph ca nm i

i = t l chit khu d kin (%)

T l ni hon - IRR

l t l chit khu i ng vi NPV = 0

1

0

01 ( /100)

ni i

ii

b c

r

H s gia gi tr hin ti rng v chi ph (NPV/cost)

l ch s th hin gi tr hon (vn) d kin trn mt n v gi tr u t. Gi tr ny cng ln cng tt, c th t c nu: tng gi tr hin ti rng hoc gim chi ph u t.

Tng chi ph ton b tui th cho ng

Tng chi ph bao gm

- Chi ph xy dng

- Chi ph bo tr v qun l bo tr

- Chi ph cho ngi s dng ng bao gm:

+ Chi ph vn doanh

+ Chi ph thi gian i li

+ Chi ph tai nn giao thng

- Chi ph khc: chi ph mi trng

Cc m hnh tng chi ph

M hnh tnh tng chi ph theo nm xc nh theo s xung cp ca mt ng

10

Hnh 2.1 - M hnh chi ph khai thc bo tr nm v xung cp ca ng

Cc m hnh c nghin cu tnh ton tng chi ph ton b tui th ca ng

Bng 2.1 - Cc m hnh tnh ton tng chi ph c nghin cu p dng

Nm Tn m hnh C quan pht trin Cc nhn xt

1968 HCM MIT/ WB Da trn cc ti liu nghin cu hin trng c bn

1975 RTIM TRRL/WB M hnh c pht trin t HCM phi hp vi kt qu nghin cu hin trng ti Kenia

1979 HDM-II WB/MIT M hnh mi pht trin thm t RTIM tng kh nng phn tch

1982 RTIM2 TRRL Phin bn n gin ca RTIM kt hp vi cc kt qu nghin cu hin trng ti Caribbean

1985 micro-RTIM2 TRRL/ i hc Birmingham

Phin bn RTIM2 s dng my tnh c nhn

1987 HDM-III WB Phin bn mi pht trin t HDM-II, phi hp kt qu nghin cu Brazil v India

1989 HDM-PC WB Phin bn HDM-II s dng my tnh c nhn

1993 RTIM3 TRRL Bn tnh khai trin ca RTIM2

1994 HDM Manager WB Phin bn HDM-PC b sung cc quan h vi ch tc giao thng

Tiu chun k thut

Mi trng

Chnh sch

bo tr

Tiu chun

hnh hc

Chi ph xy

dng

S xung cp ca ng

Chi ph

bo tr

Chi ph cho ngi s dng ng

Chi ph

khc

Nm i +1

CHU K NM

Phng tin

11

Nm Tn m hnh C quan pht trin Cc nhn xt

1998 HDM-4 Hip hi nghin cu quc t do i hc Birmingham ch tr

Phin bn mi nht chy trn mi trng Windows

M hnh tnh ton tng chi ph cho php ngi qun l ra quyt nh c xem xt n cht lng di hn. Cu trc in hnh ca m hnh tnh ton tng chi ph c th hin trong hnh 2.2

U VO CC M HNH CON U RA

Loi xe, t l tng trng, ti

trng trc v cc thng s vt lGIAO THNG

Lu lng xe theo cc loi, s ti

trng trc tiu chun tng ng

a hnh, vt liu, lng ma,

iu kin hnh hc, chiu dy,

n gi

XY DNG

NG

(khi c yu cu)

Khi lng thi cng; iu kin tnh

trng mi, loi kt cu

Cng mt ng v loi mt

ng, s trc tch ly chu,

tui th, iu kin v chin lc

bo tr

S XUNG CP

CA NG V

BO TR

Nt, bong bt, g, ln vt bnh

(cho ng c ri mt); chiu dy

cp phi (ng khng ri mt);

gh gh, khi lng bo tr

iu kin hnh hc ca ng,

gh gh ca mt ng, tc

xe, loi xe, n gi

CHI PH

KHAI THC

PHNG TIN

Chi ph xng, du nht, lp xe, bo

dng xe, chi ph c nh, tc ,

thi gian i li, chi ph thi gian i

S pht trin, chm tr giao

thng, tai nn giao thng, mi

trng v cc chi ph v li ch

CC LI CH V

CHI PH KHCChi ph v li ch

Cc s liu u ra ca phn tch

hng nm

BN GHI

HNG NM

Tnh trng, khi lng, chi ph ca

mi hng mc, hp phn cho tng

nm

Cc bn ghi hng nmBO CO

TM TT

Tng chi ph cc hp phn; gi tr

hin ti rng hc t l ni hon hay

cc ch tiu lin quan khc

Hnh 2.2 - M hnh in hnh cho tnh ton tng chi ph cho ng

12

2.3 - La chn gii php bo dng ng t

2.3.1 - Cc nguyn tc la chn gii php sa cha mt ng

- Nguyn tc theo k hoch: Mt khi lng c nh cng vic c xc nh tin hnh vo mt thi im nht nh hay vo cc khong thi gian c nh. Nguyn tc ny thng c p dng cho cc cng vic c lin quan n iu kin mi trng (tng i c nh), hoc l i vi mt s iu kin ng c kh nng xung cp nhanh m vic iu tra xc nh h hng phc v bo dng sa cha thng tn ph mt cch khng cn thit. V d ca tiu chun thit lp theo nguyn tc lp k hoch ny l khong thi gian ry c l, thanh thi rnh dc, cng ngang... hoc vi mt ng nh l v g, san to phng mt ng cp phi...

- Nguyn tc iu kin cn p ng: a ra cc iu kin gii hn cho thi im v hnh thc thc hin mt loi hnh cng vic. i vi mt ng, cc ch tiu tnh trng mt ng thng c quan tm i vi tiu chun la chn gii php bo dng l:

+ bng phng

+ H hng b mt

+ Cng kt cu

+ nhm mt ng.

Cc phng php c th s dng nguyn tc iu kin cn p ng:

+ Phng php da trn h hng mt ng

+ Phng php da trn h s b mt

+ Phng php da trn h s kt cu.

- Nguyn tc ti u ha trn da trn chi ph sa cha bo dng v tui th ca mt ng, tnh gii php ti u da trn c s chi ph ton b vng i ca ng

2.3.2 - Cc phng php la chn gii php sa cha mt ng

Phng php da trn iu kin mt ng

iu kin mt ng c th c th hin bng cc dng h hng v mc h hng theo nh gi ring r hoc phi hp nhiu loi thnh ch s iu kin kt hp cc h hng vo thnh cc nhm s dng cc hm chc nng cho mc ch la chn hnh thc sa cha. Cc ch s iu kin mt ng c th c s dng :

- Nhm cc h hng v trn c s mc h hng nh gi c xc nh hnh thc sa cha

- Phn loi tnh trng mt ng trn c s cc ngng gi tr ca ch s tnh trng mt ng, c nh gi thng qua cc ch tiu c trng chnh ca mt ng l gh gh, h hng b mt, cng kt cu, v nhm mt ng.

C nhiu loi ch s iu kin ty thuc mi nc thng qua cc nghin cu thc nghim tng hp t dng hnh v mc h hng, v d nh:

- H s tnh trng h hng b mt l hm s ca cc h hng nh vt nt, bong bt v chy nha mt ng.

- H s tnh trng cng kt cu c th l hm s ca cc h hng kt cu nh: vt nt, vt ln v vng.

13

Mt v d v khuyn co la chn gii php sa cha mt ng trn c s loi hnh v mc h hng, ph thuc vo iu kin giao thng v iu kin mi trng khai thc:

Bng 1: La chn gii php bo dng sa cha mt ng trn c s loi hnh v mc h hng b mt

Bong trc/ bong

bt mt ng Mi mc 10 Mi iu kin - Lng nha cc b

> 20 Mi iu kin - Lng nha ton b mt ng

Chy nha mt ng

- - Mi iu kin - Khng c hot ng sa cha

g Mi mc - Mi iu kin V g

V mp l Thp hn l c > 150mm

> 20 Mi iu kin - V mp mt ng v p li l ng

Mp ng to bc vi l

> 50 mm > 50 Mi iu kin - p li l ng

Ln vt bnh xe (mt ng lng nha trn lp mng vt liu ht)

< 10 mm - Lng ma > 1500 mm/ nm hoc Lu lng xe > 1000xe/ ngy

Nt ti vt ln bnh xe

< 5 Lng bt vt nt

> 5 Lng nha mt ng

Nt ngoi vt ln bnh xe

< 10 Lng bt vt nt

> 10 Lng nha mt ng

Lng ma < 1500 mm/ nm v Lu lng xe 10 Lng nha mt ng

Nt ngoi vt ln bnh xe

< 20 Khng cn sa cha

> 20 Lng nha mt ng

10 - 15

(mm)

> 10 Mi iu kin C vt nt Sa cha vt nt theo cc mc pht trin h hng nh trn nu tc pht trin vt ln chm

Cn iu tra thm nu tc pht trin vt ln nhanh

> 15 mm < 10 Mi iu kin Nt ch lin - V

14

quan n cc vt ln cc b

C cc dng vt nt khc

- V rng ra ngoi vt ln v sa cha vt nt theo mc pht trin vt nt nh trn

> 10 Mi iu kin C vt nt - Cn iu tra thm

Ln vt bnh (mt ng b tng nha trn mng vt liu ht)


C vt nt < 5 Lng bt vt nt

5 - 10 Lng nha

> 10 Cn iu tra thm

Lng ma < 1500 mm/ nm v Lu lng xe < 1000xe/ ngy


10 - 20 Lng nha

> 20 Cn iu tra thm

> 10 mm < 5 Mi iu kin Nt ch lin quan n cc vt ln cc b

- V

C cc dng vt nt khc

V rng ra ngoi vt ln v sa cha vt nt theo mc pht trin vt nt nh trn

> 5 Mi iu kin C vt nt Sa cha vt nt theo cc mc pht trin h hng nh trn nu tc pht trin vt ln chm


Ln vt bnh (mt ng b tng nha trn mng vt liu ht)



> 10 Lng bt vt nt v lng nha

Lng ma < 1500 C vt nt < 20 Lng bt vt nt

15

mm/ nm hoc Lu lng xe > 1000xe/ ngy

> 20 Lng bt vt nt v lng nha

5 - 10 mm > 10 Mi iu kin C vt nt - Sa cha vt nt theo cc mc pht trin h hng nh trn nu tc pht trin vt ln chm


> 10 mm < 5 Mi iu kin Nt ch lin quan n cc vt ln cc b

- V

C cc dng vt nt khc

V rng ra ngoi vt ln v sa cha vt nt theo mc pht trin vt nt nh trn

> 5 Mi iu kin C vt nt - Cn iu tra thm

16

Mt v d khc v la chn gii php bo dng sa cha mt ng trn c s phi hp cc dng hnh v mc h hng

Biu 1

0

20

40

60

80

100

Vt nt ln

Chy nha mc nghim

trng

Bong btCc lp v

b hng

M

c

h

h

n

g (

%)

Khng

saKhng

sa

Khng

sa Khng sa

Lng

mt

Ri tng

cng

Lm li kt cu

mt ng

Lng

mt

Lm li lp mt

Lng

mt

Ri tng

cng

Lm li lp mt

Biu 2

0

20

40

60

80

100

Vt l

n b

nh x

e (

mm

)

20 40 60 80 100

Khng sa

Ri li lp mt

Ri tng cng

Lm li kt cu mt ng

Tnh trng ca mt ng nh trn cp c c th c th hin thng qua ch tiu tng hp. Mt v d khc i vi phng php la chn gii php sa cha theo iu kin cn p ng thng qua vic phi hp xem xt mt s cc ch tiu nh sau:

- Ch tiu th hin h hng b mt

17

- Ch tiu th hin cc h hng lin quan n kt cu

- bng phng

Bc 1:

Tnh trng mt ng nha c nh gi bng ch s tnh trng kt cu (CIstruct) v ch s tnh trng b mt (CIsurf). Cc ch s ny c xc nh l cc hm s ca cc h hng v kt cu v h hng v b mt ca mt ng:

CIStruct = [A/5], vi gi tr ln nht l bng 5

CIsurf = [(C+R)/15], vi gi tr ln nht l bng 5

vi: A: Chiu su vt ln trung bnh (mm)

V: Din tch xut hin vt nt (%)

R: Din tch xut hin bong bt/ bong trc mt ng (%)

Bc 2:

Gii php sa cha mt ng c xc nh trn c s ma trn kt hp cc ch s tnh trng mt ng trn:

CIsurf CIStruct

0 1 2 3 4 5

0 - - - - - Lm li MD

1 - - - - - Lm li MD

2 Lng mt Lng mt Lng mt Lng mt Lm li MD

Lm li MD

3 Lng mt Tng cng Tng cng Tng cng Lm li MD

Lm li MD

4 Tng cng Tng cng Tng cng Tng cng Lm li MD

Lm li MD

5 Lm li MD Lm li MD Lm li MD Lm li MD Lm li MD

Lm li MD

Bc 3:

Cc g c trn mt ng, i vi mi cp ng u c v khi thc hin bt k hnh thc bo dng sa cha mt ng no. Cn vic sa cha mp l c xc nh qua vic kim tra xc nh s cn thit phi thc hin:

- Nu phi xy dng li mt ng, vic sa mp l ng nhin s bao gm trong cng tc ny.

- Nu l tng cng mt ng, sa cha mp l cn phi c tin hnh trc khi ri tng cng

- Nu phng php la chn l lng mt hoc khng c gii php, iu tra thm xc nh c phi v mp l h hng hay khng.

Bc 4:

i vi nhng tuyn ng c lu lng giao thng ln, chi ph vn doanh ng vai tr quan trng trong tng chi ph ca ng, phng php xc nh gii php bo dng cn phi da trn gh

18

gh ca mt ng. Mi mc gh gh ca mt ng s yu cu mt gii php bo dng mt ng tng ng:

gh gh IRI (m/km) Gii php

> 10 Xy dng li kt cu mt ng

4 - 10 Tng cng mt ng

< 4 Khng cn gii php sa cha

Cc phng php la chn gii php nh trn trnh by l nhng phng php r rng i vi ngi s dng, v n da trn nhng ch tiu c th xc nh c. Nu s lng cc thng s (cc ch tiu) cn xc nh cng nhiu, bao hm cng rng s phi hp ca cc h hng mt ng th phng php la chn gii php s tng hp, v c th kh hiu cho ngi su dng. Mt v d in hnh cho phng php ny l qu trnh la chn gii php bo dng mt ng UKPMS (Phillips, 1994), c th hin nh sau:

V d v trnh t thit lp mt phng php tng hp la chn gii php bo dng

Thit lp cc mc can thip cn c vo loi ng, cn cu vo c c gii php bo dng sa cha ph hp.

Mc can thip ng chnh

(Cp 1) ng ph

(Cp 2) ng khu vc

(Cp 3)

IL6 90 90 90

IL5 80 80 80

IL4 90 90 90

IL3 70 70 70

IL2 40 40 40

IL1 50 55 60

Thit lp cc mc can thip (lin quan n

gii php bo dng sa cha) theo loi ng

S ha cc loi hnh v mc h

hng o c hoc quan st c

Nhm cc h hng v mc h hng ( c s ha) v cc ch s tnh trng b mt, tnh trng kt cu v tnh

trng h hng mp l

a ra cc hnh thc sa cha da

trn cc gii php c thit lp

19

Cc h hng o c hoc quan st c s c s ha theo thang o t 1 - 100, vi 1 - th hin tnh trng rt tt. Vic s ha theo thang o ny s gip phn bit r rng cc loi hnh v mc h hng, lm c s cho vic la chn v u tin cc phng php bo dng sa cha i vi tng loi ng. V d v vic s ha cc loi hnh v mc h hng theo thang o:

Nt trn ton b mt ng Nt ti vt ln bnh xe Chiu su vt ln

% din tch Mc % din tch Mc mm Mc

0 0 0 0 0 0

20 53 15 67 15 67

40 74 25 93 25 93

60 95 100 100 100 100

100 100

Cc mc h hng theo thang o nh trn c nhm li hnh thnh ln cc ch s. V d ch s tnh trng kt cu c xc nh bng s cao nht c xc nh nh sau:

1.0 x tui th cn li (c xc nh bng vng mt ng)

0.95 x vt nt trn ton b mt ng

(0.5 x tui th cn li ca mt ng) + (0.6 x nt trn ton b chiu rng mt ng)

(0.7 x nt ti vt ln bnh xe) + (0.3 x chiu su vt ln bnh xe)

[(0.3 x nt ti vt ln bnh xe) + (0.7 x chiu su vt ln bnh xe)] hay (0.8 x vt v b h hng/ xut hin li h hng).

Cc ch s b mt hoc cc ch s khc cng c th xc nh c bng nhng cch tng t. Trn c s , la chn hnh thc bo dng sa cha:

Ch s kt cu CIStruct Ch s b mt CISurf Ch s h hng mp Gii php

IL6 Mi mc Mi mc Lm li mt ng

IL5 Mi mc IL4 Lm li mt ng

IL5 Mi mc

20

IL1 IL4 Sa mp l + tng cng

IL1 IL1 Lm li mt phn mp l + ri tng cng

IL1

21

Nt dc ti vt bnh

xe

>50%

30%

(10-29) %

30% Y N N N

Ri rc/ bong bt>30% Y N N

Chy nha > 30 % Y N

Nt li nh > 30% N N N Y

Nt mp m>30% N N Y

Nt dc > 30% N Y

Mui luyn ln Y N N

AADT >5000 N Y N Y N Y

Nt li nghim trng N N Y Y

Cc gii php sa cha 3 1 1 2 2 3 2 3 4 1 2 2 3 2 3

22

kh thi 4 5 8 4 5 4 6 6 10 4 9 4 9 4 9

6 7 12 5 7 6 9 11 10 11 5 11 6 11

11 12 9 11 9 10

10 10

Ghi ch: Y = tha mn cc iu kin c th

N = khng tha mn cc iu kin c th

trng = cc iu kin c th khng c xem xt i vi gii php sa cha ny)

Cc la chn bo dng

(1) tng cng dy 1 in.



(4) Co bc + lng nha ri

(5) Ti ch + tng cng dy 1 in

(6) Ti ch + tng cng dy 2 in.

(7) Lm phng + tng cng 1 in.



(10) Lm li mt ng: BTN 2 in. + mng 4 in.

(11) Lm li mt ng: BTN 2 in. + mng 6 in.

(12) Lng nha ri

Nguyn tc ti u ha trong la chn gii php bo dng sa cha mt ng

Phng php la chn gii php sa cha ny khc vi tt c cc phng php khc do n khng s dng cc mc can thip. Thay vo , vn ti u ha c thit lp la chn gia tt c cc gii php kh thi uc p dng cho mi on tuyn ca mng li ng. Cc phng php ti u ha la chn mt gii php sa cha cho mi mt on tuyn theo mt trong nhng cch sau y:

- Cht lng ca iu kin mng li theo thi gian l tt nht hay

- Chi ph bo dng ng theo thi gian l nh nht

Cc yu t khc, nh l lin quan n chi ph ca ngi s dng ng c th tnh n trong qu trnh la chn.

Qu trnh ny c li c th l mc mng li, khi lp k hoch bo dng trong trng hp ngun vn hn hp. Ngha l khng vn tin hnh sa cha ton b cc on tuyn ng b h hng. Phng php la chn trn c s phi hp tt nht cc on tuyn tha mn thng s ti u c lin quan.

Gii php ca vn ti u ha c m t trong phn sau

Cc vn pht sinh t cc phng php la chn gii php bo dng theo iu kin cn p ng

Ba phng php khc nhau bao gm khi nim cc mc can thip, dng ny hay dng khc, yu cu nhn thc c cc vn sau:

23

- Cc lp lun s ch ra rng cc mc can thip khc nhau cn khc nhau vi mi ti trng giao thng khc nhau, chi ph sa cha khc nhau, trong mi trng khc nhau; vic s dng cc m hnh nh l HDM i khi c th h tr xc nh cc vn ny.

- Cc gii php khc nhau sa cha mt dng hay mt nhm cc dng h hng khc nhau.

La chn gii php bo dng cho ng cp phi

Cc dng h hng v xung cp ca mt ng cp phi

Cc h hng di dng nhm hoc ma st ca mt ng khng c t ra i vi ng cp phi. Tuy nhin, vn trn trt ca mt ng cp phi c bit l trong iu kin thi tit ma nhiu hoc ng bng .

Cc tham s h hng i vi mt ng cp phi bao gm:

- gh gh

- H hng b mt

- Cng kt cu khng

- Sinh bi

gh gh

gh gh trn mt ng cp phi cng tng t nh i vi mt ng c lp mt gia c, nhng ng nhin l thng ln hn. Vn v ln sng mt ng to nn gh gh vi mt ng cp phi v vic xut hin h hng dng ny gy phin phc khng ch cho ngi s dng ung m cho c ngi qun l ng. Ln sng ca mt ng cp phi l nguyn nhn c bn ca vic to gh gh ln v hin tng h hng ny thng yu cu chi ph bo dng ln i vi mt ng cp phi.

H hng b mt

H hng b mt ca mt ng cp phi cng tng t vi mt ng c lp mt gia c, nhng h hng dng nt li khng l hin tng ph bin ca loi mt ng ny. Mt mui luyn l hin tng h hng thng thy vi mt ng cp phi, trong khi vi mt ng c lp mt gia c, hin tng ny thng lin quan n cht lng thi cng. Ln vt bnh cng l hin tng ph bin vi mt ng cp phi trong khi hin tng ny vi mt ng c lp mt gia c l th hin ca vic cng kt cu khng

Cc hin tng h hng c a vo mc ny l:

- Mt mui luyn

- Ln vt bnh

- g

- Ri rc/ bong bt

Cng kt cu khng

Cc h hng lin quan n mc ny cn c xem xt mt cch khc so vi mt ng c lp mt gia c. Vi lp mt cp phi, hin tng ny c th xem nh l mt mt vt liu, v nh vy, khi nim v thit k kt cu i vi mt ng cp phi l khng ph hp. Trn thc t thng cho chiu dy ti thiu i vi lp cp phi c cht lng c th a ra mt lp kt cu bo v cho lp mng v sau li b sung vo khi n b bo mn i. Vn kt cu y v th lin quan n chiu dy ti thiu ca lp mt cp phi m bo chc nng ny.

c bit l trong iu kin thi tit kh, vt liu cp phi b ri rc, phn r di tc dng mi mn ca giao thng v nh hng ca mi trng:

- Vt liu th, m c kh nng chu ti trng cao ca bnh xe, b ri rc v vng ra l ng

24

- Vt liu mn, c chc nng gi cc ht th, b thi bay ra khi mt ng

(Hnh 6.7: th th hin mc mt mt vt liu ca mt ng cp phi (mm/nm) ph thuc vo lng ma hng nm v lu lng xe trung bnh ngy.

Sinh bi

Hin tng sinh bi ca mt ng cp phi, c bit trong iu kin thi tit kh, nh hng n mi trng sng ca dn c hai bn ng, an ton v thun tin ca ngi s dng ng. Ngoi ra, cc nh hng ca cc loi bi c hi nh

2.4 - Thit lp th t u tin trong bo dng ng t

Phng php u tin theo th h th nht (first genertion) l cc phng php da trn gi tr ca cc iu kin mt ng thc t vi hm mc tiu l chi ph v cp ng: theo 3 nguyn tc:

- Ch s h hng

- Mc h hng

- Cc phng php sa cha .

Cc phng php da trn phn loi h s h hng:

H s quen thuc nht gi l h s mc phc v PSI

Cc u tin c quyt nh qua phn tch thng k c c cc phng trnh u tin:

Y = 5.4 - 0.0263 (X1) - 0.0132 (X2) - 0.4 log (X3) + 0.749 (X4) + 1.66 (X5)

vi :

Y = h s u tin c gi tr bng 1 ng vi iu kin rt km v gi tr bng 10 ng vi iu kin rt tt (nh vy, gi tr nh ch ra rng mt ng cn c u tin hn sa cha)

X1 = lng ma (5 - 10 inches/ nm)

X2 = iu kin bng tuyt (0 - 60 chu k/ nm)

X3 = iu kin giao thng ( 100 - 100,000 xe/ ngy m)

X4 = PSI (4.0-2.0)

X5 = h s h hng (+1.0 n - 1.0)

Cc phng php da trn mc h hng:

u tin c xc nh trn c s h s h hng (theo iu kin mt ng) vt qu gi tr ngng phn chia. Nu vt qu cng nhiu th cng c u tin ln hn

CIi = Di - Ai

Trong :

- CIi = gi tr ca h s iu kin h hng i

- Di = s iu kin ca mc h hng

- Ai = mc thng k ch ra mc chp nhn c ca h hng trc khi gii php sa cha c khuyn co cho h hng i.

Phng php th hai s dng h s gi tr h hng i vi mi muc phn loi:

CIi = Di/Ai

Vi gii thch nh trn. u tin thng c ly theo cc mi quan h theo phng trnh:

p = kiCIi

Trong : p = ch s u tin

25

ki = hng s

trong mt nghin cu, ngi ta s dng h s u tin theo phng php nh sau:

p = 100 kiCIi

Vi c hai phng php trn, nh hng ca cc thng s khc nh l cp ng, ti trng giao thng, mi trng, dng cng trnh ng thng uc tnh n bng cch thit lp cc mc can thip vi cc gi tr khc nhau phn nh cc iu kin khc nhau.

V d

Phng php lm vic theo cch nh sau. Ba mc nghim trng c xc nh cho mi mt mc h hng: thp, trung bnh v cao. Mt ch s iu kin c xc nh cho mi mt mc h hng nh sau:

CIi = 100 + (Di Ai) x Gi/Ai

Trong :

Di = mc h hng i

Ai = mc h hng th i theo k hoch hoc c th chp nhn c

Gi = h s theo t trng

i vi mi mt h hng, ch s iu kin mt ng cho 3 mc c thm vo cng vi cc ch s iu kin phi hp. H hng cho h s iu kin phi hp cao nht sau c la chn nh l h hng c bn, sau xc nh cc ch s th cp.

Cc ch s c bn, th cp sau c phi hp v cn i a ra h s u tin i vi cc phn on:

PI = (CI1 + f2CI2+ f3CI3)w

Trong :

CIi = cc ch s iu kin c bn (j = 1), cp hai (j = 2) v cp ba (j = 3)

fj = cc h s phi hp oc xc lp

w = h s t trng (tnh hung) t ma trn i vi C, T v E

vi C = cp ng

T = lu lng giao thng

E = iu kin mi trng.

V d v mt h thng qun l ng lin kt vi cc m hnh kinh t

26

Cc phng php da gii php sa cha:

Cc phng php da trn trn gii php sa cha xc nh mc u tin trn c s gii php sa cha c p dng. Cc phng php ny gi thit rng c s phn cp gia cc hot ng bo dng trn c s nh hung ca chng n vic bo tr ng, v t phi hp vi lu lng giao thng thc t trn ng la chn mc u tin. Phn cp giao thng th hin mc quan trng nht nh ca ng trong mng li ng v do c th phn nh vic duy tr li ch ca ngi s dng ng t cc hnh thc bo dng.

V d 1:

phng php ny, ngi ta xc lp u tin tu vic s dng ma trn lin h gia cc cp hot ng bo dng v cp ng. Cc cp hot ng bo dng nh sau:

1. Bo dng khn cp

- sa cha khn cp m bo thng ng

- di di cc chng ngi vt v gia c mi dc

2. Hot ng bo dng h thng thot nc nh k

- Thanh thi rnh dc, o li rnh dc v cc rnh tho nc

- thng cng, cu

- sa cc v tr xi l

- xy mi/ xy li g gim tc, b tiu nng

- sa cha cc cng trnh thot nc

Thng k

nh gi iu kin s b

nh gi th cp/kt cu

Xc nh tnh trng h hng

La chn gii php sa cha

u tin

Cc hot ng xy dng/ bo

dng trn ng

Kim ton kinh t -

k thut

nh gi mc mng li,

nh l HDM

nh gi mc d n (nh l phng php o

vng bng

FWD)

27

3. cc hot ng bo tr ng

- v ng

- lng cc b cc on ng

4. cc hot ng bo dng d phng nh k

- lng li mt ng

5. cc hot ng nh k v sa cha khc

- p l v ta luy (b xi l)

- dn c l

- lm v sinh, sn li, sa cha v thay th cc thit b trn ng

6. tng cng mt ng nh k v lm li mt ng

- tng cng mt ng

- lm li mt ng.

Phng php ny yu cu u tin s mt cho sa cha t xut trnh cho ng b ch tc.

2.5 - Gii thiu v chng trnh HDM

Qu trnh hnh thnh v pht trin ca chng trnh HDM

Bc pht trin u tin ca m hnh nh gi u t ng b c khi xng nm 1968 vi s tham gia ca Ngn hng Th gii vi cc iu khon tham chiu lp chng trnh c lp bi Vin Nghin cu Th nghim ng b Anh (TRRL) v Laboratoire Central des Ponts et Chauss. Ngn hng Th gii sau t hng vi Vin cng ngh Massachusetts (MIT) tin hnh nghin cu xy dng m hnh, v phin bn u tin c xy dng cho M hnh chi ph ng b - HCM (Moavenzadeh 1971, 1972). M hnh ny l to bc tin b ng k so vi cc m hnh c xy dng vo thi im xc nh quan h tng h gia cc chi ph cho bo dng ng v chi ph khai thc phng tin.

Sau , Vin Nghin cu Th nghim ng b Anh tip tc cng tc vi Ngn hng Th gii thc hin nghin cu hin trng vi qui m ln Kenya kho st mc h hng ca ng v cc nhn t nh hng n chi ph khai thc phng tin v a ra phin bn gc ca M hnh u t giao thng ng b cho cc quc gia ang pht trin (Abaynayka, 1977). n nm 1976, Ngn hng Th gii tip tc ti tr pht trin mt m hnh khc di dng phin bn mi ly tn l Hng dn Thit k Bo dng ng b (HDM) (Harral, 1979).

Nghin cu ny tip tc c pht trin hon thin hn, em li m hnh HDM-III (Watanatada et al, 1987) chy trn my tnh c ln. Sau , nh s tin b ca cng ngh thng tin, i hc Birmingham (Kerali et al, 1985) a ra phin bn RTIM2 cho my tnh c nhn, v mt thi gian sau na, Ngn hng Th gii cho ra i HDM-PC, l phin bn chy bng my tnh c nhn s dng chng trnh HDM-III (Archondo-Callao v Purohit, 1989).

Vn theo hai hng pht trin ny, TRRL cho ra i RTIM3 vi phn mm mi theo dng bn tnh rt d s dng, sau vo nm 1994, Ngn hng Th gii pht trin thm hai m hnh na ca HDM l HDM-Manager dng cho qun l v a vo cc nh hng ca ch tc giao thng. Da trn c s , m hnh HDM-4 c xy dng.

Chng trnh HDM-4 xt n mt s chc nng qun l ng b, bao gm:

K hoch

Lp ch-ng trnh

Chun b

Thc hin (khng cp)

28

Cc chc nng trn -c thc hin ln l-t ging nh- th t cc hot ng v trong chu trnh qun l mng l-i -ng.

Lp k hoch

Lp k hoch lin quan n vic phn tch ton b h thng -ng, cng vic ny th-ng i hi d tnh k hoch t trung hn dn di hn hoc chin l-c v chi ph cho cng tc bo tr v pht trin -ng b ph hp nhng bi cnh kinh t v ngun ngn sch khc nhau. Cc k hoch c th da trn tnh trng mng l-i -ng -c th hin thng qua cc ch tiu nh gi v cn c theo nhng mc khc nhau ca ngun vn. Tnh trng mng l-i -ng hin c -c iu tra -a vo b-c lp k hoch bao gm cc ch tiu sau:

c tnh ca mng l-i -ng

- Cp/ loi -ng

- L-u l-ng/ kh nng thng qua/ tnh trng tc nghn giao thng

- Loi kt cu mt

- Tnh trng mt -ng

Chiu di ca -ng theo tng loi

c im iu kin giao thng

Ln ch-ng trnh

Ln ch-ng trnh l chun b cc cng vic theo mt ngn sch -c xc nh. Cc cng vic qun l khai thc v bo tr -ng trong mt giai on v cc d kin chi ph ca cc on trong mt mng l-i -c phn tch la chn trong giai on ny.

y chnh l cu phn bi ton kinh t ca m hnh. Ngha l, phn tch li ch v chi ph s -c tin hnh trong giai on ny xc nh tnh kh thi kinh t ca tng cng vic. c tnh ca mng l-i -ng giai on lp k hoch -c xc nh trn c s tng tuyn -ng, mi tuyn -ng c cc on -ng c kt cu mt -ng ng nht vi nhau m c th xc nh bi c tnh vt l ca -ng. Cng tc lp ch-ng trnh d tnh v chi tiu theo nhng danh mc ngn sch trong tng nm, cho tng loi cng vic v cho tng on -ng. S liu chi tit hn cho -ng v giao thng ca mi on s -c yu cu trong giai on ny sp xp th t -u tin cho cc hng mc. y chnh l giai on chy cc m hnh -u tin ca ch-ng trnh HDM-4

Cng tc chun b

Ti giai on ny, cng tc thit k -c thc hin cng vi biu khi l-ng v d ton chi tit, ti liu hp ng v tiu chun k thut cho cc hot ng c th l bo d-ng th-ng xuyn v bo d-ng nh k

Lng li mt -ng

Ri tng c-ng mt -ng

Ci to -ng

Nng cp, m rng, nn chnh tuyn, xy dng li k cu mt -ng,...

Thc hin

Thc hin cc hot ng bo tr khng -c th hin trong HDM4. Tuy nhin, kt qu thc hin -c nh gi v nhp vo h thng d liu v -ng.

Ch-ng trnh HDM-4 vi cc chc nng qun l khai thc bo tr -ng -c th hin trong bng sau y:

29

Bng 2.2. Cc chc nng qun l v cc ng dng HDM-4 t-ng ng

Chc nng qun l Cc m hnh yu cu ng dng HDM-4

Lp k hoch

M hnh phn tch chin lc

M hnh k hoch mng li

M hnh qun l kt cu mt ng

HDM-4 - Phn tch Chin lc

Lp chng trnh

M hnh phn tch chng trnh

M hnh qun l kt cu mt ng

M hnh lp ngn sch

M hnh phn tch d n

M hnh qun l cu

M hnh thit k kt cu mt ng

HDM-4 - Phn tch Chng trnh

Son tho

M hnh qun l d n

M hnh qun l cng tc bo d-ng

M hnh qun l thit b

M hnh k ton v qun l ti chnh

HDM-4 - Phn tch D n

iu hnh (HDM-4 khng cp n)

Cc m hnh phn tch chnh ca HDM-4

HDM-4 ch yu da trn khi nim phn tch chu k tui th ca mt -ng. Phn tch chu k tui th -c p dng d bo mt s ch tiu trong sut chu k tui th ca kt cu mt -ng, thng th-ng t 15 n 40 nm:

Xung cp ca -ng.

Cc nh h-ng ca hot ng bo d-ng

Cc nh h-ng ca ng-i s dng -ng

Tc ng Kinh t -X hi v Mi tr-ng

Sau khi -a vo s dng, cng trnh -ng s b xung cp do

Ti trng giao thng

Kh hu mi tr-ng

nh h-ng ca thit k cng trnh khng thch hp

Mc h- hng mt -ng b nh h-ng trc tip bi tiu chun bo d-ng -c p dng sa cha cc h- hng trn b mt -ng nh- vt nt, bong trc, g, v. v..., hoc bo tr tnh trng kt cu ca mt -ng (v d vic x l b mt, ri thm lp mt v. v...), qua cho php p ng ph hp vi chc nng thit k ca n. Tnh trng tng th ca mt -ng v lu di ph thuc trc tip vo cc hot ng bo d-ng hoc ci to nng cp thc hin. Hnh 3-1 minh ho xu h-ng d bo v tnh trng mt -ng -c c tr-ng bi m thun mt -ng m th-ng o bng tr s gh gh quc t (IRI). Khi mt hnh thc bo d-ng -c xc nh, m hnh s xc nh gii hn v mc h- hng m kt cu mt -ng cho php t n. Nh- vy, cng vi chi ph xy dng ban u, tng chi ph ph thuc vo hot ng bo d-ng, ci to nng cp -c p dng cho mng l-i -ng.

Ch-ng trnh HDM-4 ngoi vic d bo tnh trng mt -ng theo m hnh lp sn trong ch-ng trnh, cn cho php iu chnh m bo d bo thch nghi vi iu kin a ph-ng.

30

Tiu chun bo d-ng

Khi phc

-ng cong

tnh trng

mt -ng

Thi gian (nm) hoc ti trng giao thng

Tt

Xu

g

g

h

Hnh 2-5 - Khi nim v phn tch chu k tui th trong ch-ng trnh HDM.4

Tc ng ca tnh trng -ng, ca cc hot ng bo tr, cc tiu chun p dng, cc vn x hi, mi tr-ng nh h-ng n chi ph ca ng-i s dng -ng. Chi ph ca ng-i s dng bao gm:

Chi ph vn doanh ca xe c (tiu hao nhin liu, sm lp, xng du, ph tng, khu hao xe v s dng v. v...)

Chi ph thi gian i li - cho c hnh khch v hng ho

Chi ph cho tai nn -ng ( l thit hi v ng-i, ng-i b th-ng, thit hi v xe c v cc h- hng thit b khu vc ln cn -ng).

Tc ng x hi v mi tr-ng bao gm nhim kh thi v ting n i vi mi tr-ng x hi. Cc tc ng x hi v mi tr-ng th-ng rt kh tnh thnh tin, trong HDM - 4 chi ph ny -c tnh bng ph-ng php ngoi suy theo t l i vi chi ph tiu hao nhin liu.

Chi ph ca ng-i s dng -ng -c tnh ring r cho cc loi ph-ng tin khc nhau (xe m t, xe con, xe ti v. v...) v vn ti th s (xe p, xch l, xe sc vt ko v. v...).

Hnh 2.6 minh ha nh h-ng ca tnh trng mt -ng (c tr-ng bi h s IRI) ln chi ph ca ng-i s dng -ng cho cc loi ph-ng tin khc nhau.

Tnh trng -ng (IRI)XuTt

Xe but

Xe ti nng

Xe ch hng

Xe con

Xch l

Chi

ph

c

a N

g-

i

s d

n

g

-

ng (

$/x

e-km

)

Hnh 2-6: Mi quan h gia chi ph ng-i s dng -ng v gh gh cho cc loi xe khc nhau

31

Chi ph ca ng-i s dng -ng trong HDM - 4 -c tnh theo -c tnh n gi chi ph cho cc loi ph-ng tin v nhn vi s l-ng giao thng d tnh theo s liu. Cc ch tiu kinh t -c tnh ton trong HDM-4 cho cc ph-ng n khc nhau, trn c s tnh chi ph ton b tui th ca -ng trong giai on phn tch. Cc d liu chi tit ca ch-ng trnh u t-, tiu chun thit k v cc ph-ng n bo d-ng cng vi n gi chi ph, khi l-ng ca d n v cc iu kin mi tr-ng cn phi -c cung cp m hnh thc hin tnh ton.

Cc ng dng chnh ca HDM-4

Phn tch chin l-c

Phn tch chin l-c khai thc bo tr -ng yu cu c quan qun l xem xt nhu cu ton b mng l-i -ng chu trch nhim qun l.

d bo cc yu cu trung v di hn ca ton b mt mng l-i -ng, HDM - 4 p dng khi nim ma trn mng l-i -ng bao gm: cc hng ca mng l-i -ng xc nh theo cc c tr-ng ch yu v chi ph ca ng-i s dng -ng. Ma trn mng l-i -ng c th -c xc nh bi ng-i s dng th hin cc yu t quan trng nht nh h-ng n chi ph vn doanh. Mt ma trn mng l-i -ng tiu biu c th -c phn hng theo :

L-u l-ng giao thng v ti trng giao thng

Loi mt -ng

Tnh trng mt -ng

Vng mi tr-ng hoc kh hu

Phn cp chc nng

V d, mt ma trn mng l-i -ng c th -c m hnh ha bng cch s dng: 3 mc giao thng (cao, trung bnh, thp), 2 loi mt -ng (b tng atphan, x l b mt), v 3 mc v tnh trng mt -ng (tt, trung bnh, xu). Vi iu kin mi tr-ng v chc nng ca -ng, gi s mi tr-ng trong ton khu vc nghin cu l ging nhau v c quan qun l -ng chu trch nhim v mt cp -ng. Kt qu ma trn mng l-i -ng cho loi -ng ny s bao gm : (3 x 2 x 3 =) 18 on mt -ng c tr-ng. Khng c gii hn v s on mt -ng c tr-ng c th -c s dng trong vic phn tch chin l-c.

Phn tch chin l-c c th -c dng phn tch mt mng l-i chn -c lp cho cc nhu cu chi tiu -c lp trong cc giai on t trung n di hn th-ng l t 5 - 40 nm. Cc ng dng tiu biu ca vic phn tch chin l-c mt c quan qun l -ng s bao gm:

D bo trung v di hn v cc yu cu ngn sch cho cc mc bo d-ng -ng vi cc mc tiu xc nh r (xem hnh 2.7)

D bo di hn v tnh trng ca mng l-i -ng vi cc mc ti tr thay i (xem hnh 2.8)

Phn b ti -u ngn sch cho mng l-i ; v d theo cp chc nng -ng (-ng chnh, -ng nhnh, v -ng th v.v...) hoc theo khu vc hnh chnh (2.9)

Phn b ti -u ngn sch theo danh mc xc nh; v d bo d-ng th-ng xuyn, bo d-ng nh k v pht trin mng l-i (xem hnh 2.10)

32

Chnh yu

Th yu

-ng nhnh

Tri

u $

US/n

m

-ng chnhNgn sch

hng nm

(Triu)

Ch tiu

g

g

h b

nh q

un (

IRI)

Phn b Ngn sch

-ng chnh

yu

$20 triu/nm

-ng th

yu $35

triu/nm

-ng nhnh

$30 triu/nm

g

gh

b

nh

qun

(IR

I)

Hnh 2.7: nh h-ng ca phn b ngn sch ti tnh trng ca mng l-i -ng chnh

Hnh 2.8: nh h-ng ca phn b ngn sch ti tnh trng ca mng l-i -ng

Hnh 2.9: Phn b ti -u ngn sch cho mng l-i -ng

33

Pht trin

Ci thin

nh k

Th-ng xuyn

Tri

u $

US/n

m

)

Hnh 2.9: Phn b ti -u ngn sch cho hng mc cng vic Phn tch ch-ng trnh

Chc nng ny ca m hnh HDM-4 lin quan n vic -u tin ho mt danh sch di cc ng d n -ng xut xc nh trong mt ch-ng trnh lm vic mt nm hoc nhiu nm vi cc iu kin hn hp ca ngn sch xc nh. Tiu chun la chn s th-ng ph thuc vo cc ch tiu -c thit lp c th -c xc nh (v d t cc kt qu u ra do vic p dng phn tch chin l-c em li). V d v tiu chun la chn nh- sau:

Ng-ng bo d-ng nh k, vi gii php l lng li mt -ng khi mt -ng b h- hng n

20% din tch mt -ng

Ng-ng ci to nng cp, m rng -ng khi t l gia l-u l-ng giao thng v kh nng thng

qua ca -ng ln hn 0.8

Tiu chun xy dng mi mt -ng, nng cp -ng cp phi dm ln thnh mt -ng

lng nha khi l-u l-ng giao thng trung bnh nm v-t qu 200 xe/ngy Khi tt c cc d n xut -c xc nh th vic p dng phn tch ch-ng trnh HDM - 4 c th -c dng so snh chi ph chu k tui th -c d on theo cc qui trnh hin hnh v vic qun l mt -ng khi khng c d n, khi bo d-ng nh k hoc khi ci to nng cp -ng (c d n). y chnh l c s tnh ton cc li ch kinh t cho cc ph-ng n xut trong khun kh thi gian v ngn sch. V d trong bng 2.4 d-i y l kt qu sp xp -u tin theo t l tng gi tr hin ti rng NPV/chi ph cho ba nm lin tc

Th- t -u tin

on -ng

di

(km)

Tnh (hoc

huyn)

Loi cng vic v -ng

Nm k hoch

Chi ph Triu $

Tng s (Triu $)

1 N1-2 20,5 2 Lng li mt 2000 5,4 5,4

2 N4-7 23,5 7 Overlay 60mm 2000 10,9 16,3

3 N2-5 12,5 5 Xy dng li 2000 8,6 24,9

4 R312-1 30 4 M rng 4 ln 2000 31,4 56,3

5 R458-3 36,2 3 Overlay 40mm 2000 16,3 72,6

: : : : : : : :

1 N4-16 32,1 6 Xy dng li 2001 22,8 22.8

2 R13-23 22,4 4 Overlay 40mm 2001 9,7 32,5

3 N521-5 45,2 2 m rng 4 ln 2001 41,3 73,8

: : : : : : :

1 N1-6 30,2 4 Lng li mt 2002 8,2 8,2

2 N7-9 17,8 3 Overlay60mm 2002 9,2 17,4

3 F2410-8 56,1 1 Xy dng li 2002 34,9 52,3

34

Phn tch D n

Phn tch d n c lin quan n vn nh gi mt hay nhiu d n -ng b hoc nhng la

chn u t-. ng dng ny phn tch mt on -ng hay tuyn -ng gn lin vi nhng cch x l do ng-i s dng chn c kt hp vi cc chi ph li ch gn lin nhau, cng vic ny -c d kin hng nm v ko di trong sut k phn tch. Cc ch tiu nh gi kinh t -c xc nh i vi nhng la chn u t- khc nhau.

S dng phn tch d n c th -c tnh kh nng k thut v kinh t ca cc d n u t- -ng b qua vic xem xt cc vn sau y:

Tnh trng kt cu ca cc loi mt -ng

D on chu k tui th ca cc loi mt -ng, chi ph v nh h-ng ca cc cng vic bo d-ng -ng n tui th ca mt -ng

Li ch v chi ph ca ng-i s dng -ng

Cc ch tiu kinh t v so snh la chn d n.

Cc m un ca HDM-4

Hnh 2.12 m t ton b cu trc ca HDM-4. Ba cng c phn tch (Chin l-c, Ch-ng trnh v D n) vn hnh trn c s s liu xc nh mt trong bn trnh qun l d liu sau:

Road Network (Mng l-i -ng)

Xc nh cc c tnh vt l ca nhng on -ng trong mt mng l-i -ng hay mt phn mng l-i -ng cn -c phn tch.

Vehicle Fleet (on xe)

Xc nh cc c im ca on xe chy trn mng l-i -ng cn -a vo phn tch.

Road Works (Cng vic v -ng b)

Xc nh cc tiu chun bo d-ng v ci thin cng vi cc n gi c th p dng vo phn tch cc on -ng khc nhau.

Cu hnh HDM-4 (HDM Configuration)

Xc nh s liu ngm nh -c dng trong cc ng dng. Ban u, khi HDM-4 -c ci t th s c mt tp hp s liu ngm nh km theo, nh-ng ng-i dng cn sa i nhng s liu

ny nhm phn nh -c nhng hon cnh v mi tr-ng a ph-ng.

Phn tch k thut trong HDM-4 -c thc hin thng qua vic s dng bn tp hp m hnh sau:

RD ( H- hng ca -ng )

D on h- hng ca mt -ng i vi nhng con -ng ri nha, -ng b tng v -ng ch-a ph mt.

WE (nh h-ng ca Cc Cng vic v -ng )

M phng nhng nh h-ng ca cc cng vic v -ng b ln tnh trng ca mt -ng v xc nh nhng chi ph t-ng ng.

RUE (nh h-ng t Ng-i s dng )

Xc nh cc chi ph vn doanh, tai nn -ng b v thi gian i li.

SEE (nh h-ng ca X hi v Mi tr-ng )

M hnh HDM-4 -c thit k t-ng tc vi M hnh ngoi vi nh- l:

Cc c s d liu

35

Nhng M hnh thng tin mng l-i -ng, M hnh qun l mt -ng, v.v thng qua cc file xut nhp d liu tc thi.

M hnh k thut

-c truy cp trc tip t M hnh ngoi vi phc v cho cc ng dng nghin cu hay cc nghin cu khc

Thit k M hnh c cu trc modun gip cho ng-i s dng c th s dng cc modun HDM-4 trong phm vi M hnh qun l -ng b ca h mt cch c lp. Nhng mi lin quan k thut c th d dng chnh li ph hp vi cc iu kin a ph-ng bng cch s dng cu hnh HDM-4 bn cnh vic thm vo s liu ngm nh c th ca quc gia.

qun tr d liu

Mng-ng b

on xe Cng tc-ng

Cu hnhHDM

D n Khoch

Chinl-c

Truyn d liuti cc

h ngoi

B chuyn i File Cc m hnhD liu nng ct

Cc on xeCc mng -ng

Cc cng tc -ng

Cc D nCc K hochCc chin l-c

Cc cng c phn tch

Cc th- vin mhnh c th sdng -c cho

cc h trnh khc

Cc h trnh

ngoi

Cc c s dliu,

PMS, v.v...

Xung cp -ng v hiu qu cc cng tc

Cc tc ng s dng -ng

An ton, Nng l-ng v Cc tc ng mi tr-ng

H qun l mt -ng

Hnh 2.11: S m hnh HDM-4

Kt qu v d s dng ch-ng trnh HDM-4 cho phn tch chin l-c

Vn

Mng l-i -ng trong mt quc gia bao gm 4267 km -ng tri nha v 3145 km -ng ch-a tri nh- (tri dm). Cuc kho st tnh trng mt -ng gn y cho thy 22,3% mng l-i -ng tri nha trong tnh trng tt, 36,2% tnh trng trung bnh v 41,5% tnh trng xu. Cc cuc kho st giao thng cng -c tin hnh nm tr-c . Sau khi phn tch cc d liu hin c cng vi cc c im ca mng l-i -ng quc gia, ng-i ta quyt nh phn cp tnh trng mt -ng (tt, trung bnh, xu) v mng l-i -ng ch-a tri mt -c phn hng theo 2 hng giao thng (trung bnh v thp). Kt qu l ta c mt ma trn mng l-i -ng -c tm tt trong bng 2.4 sau

36

Bng 2.4 - Ma trn mng l-i -ng

Cc -ng tri mt

Cp giao thng

Cao

(AADT > 4000)

Trung bnh

(4000 > AADT > 1000)

Thp

AADT < 1,000)

Tnh trng tt 234 km 306 km 410 km

Tnh trng trung bnh 392 km 483 km 670 km

Tnh trng xu 437 km 615 km 720 km

Cc -ng ch-a tri mt

Trung bnh

(AADT > 100)

Thp

(AADT < 100)

Mt -ng dm 1,760 km 1,385 km

Tiu chun

C quan qun l -ng xc lp tiu chun xc nh cho cng tc bo d-ng -ng v ci to nng cp mng l-i -ng ph hp vi khung chnh sch.

Cc tiu chun bo d-ng v ci to nng cp cho cc -ng tri nha bao gm:

- M rng tt c cc -ng tri nha c t l l-u l-ng giao thng/ nng lc thng hnh ln hn 0,8.

- Ri tng c-ng tt c cc -ng tri nha ang tnh trng xu.

- Lng nha li (lng mt) cc -ng c din tch b mt b h- hng qu 30%.

- p ng cng vic bo d-ng th-ng xuyn , bao gm cc vic v ngay g, trm vt nt, sa cha mp -ng theo iu kin cn p ng

- Bo d-ng th-ng xuyn vai -ng, rnh thot n-c, vch k -ng v tt c cc thit b bn -ng.

Cc tiu chun bo d-ng v nng cp cho -ng cp phi bao gm:

- Nng cp -ng cp phi dm thnh -ng lng nha cho tt c cc -ng c l-u l-ng hn 250 / ngy

- Tri li mt -ng dm khi chiu dy lp dm cn li xung d-i 50 mm.

- San gt to mui luyn 2 ln trong mt nm i vi -ng cp phi c mt giao thng trung bnh v mt nm mt ln cho -ng cp phi c mt giao thng t hn 100 xe/ngy.

- Bo d-ng th-ng xuyn vai -ng, rnh thot n-c v cc thit b bn -ng.

ng dng HDM - 4

Mc ch ca vic nghin cu ny l xc nh mc qu cn c cho cc tiu chun bo d-ng, ci to nng cp xc nh v theo di tc ng ca s hn hp ngn sch ln xu h-ng hot ng ca mng l-i v lu di.

Quy trnh cn c cho HDM 4 phn tch mng l-i quc gia bao gm:

Lp ma trn mng l-i c tr-ng bng cch dng phn ng dng chin l-c

Xc nh c im ca xe chy trn mng l-i -ng

Xc nh mc tng tr-ng giao thng

n nh tiu chun bo d-ng, ci to nng cp cho ma trn mng l-i -ng cng vi chi ph n v ca chng

37

Chy phn ng dng chin l-c ca HDM 4 xc nh tng yu cu v ngn sch

Tin hnh phn tch ngn sch hn hp

Xem xt bo co, s m vic phn tch -a ra

Tm tt kt qu

Cc kt qu phn tch c th -c tm tt d-i hnh thc s nh- minh ho hnh 2.12. Vic phn tch ch r rng cc tiu chun bo d-ng v ci to nng cp l t-ng (ti -u) do cc quy trnh xc nh s cn khong 56,2 triu USD/nm cho mng l-i -ng tri mt v 21,2 triu USD/nm cho mng l-i -ng ch-a tri mt (da trn c s chi ph n v ca cc cng tc -ng khc nhau). Nu ch c 50% s tin cn c (i din l ph-ng n bo d-ng nh k ti thiu), th s mt 54% li ch ca ng-i s dng -ng ( l so snh vi chi ph ca ng-i s dng -ng cho ph-ng n bo d-ng th-ng xuyn v nh k).

39

Hnh 2.12: Kt qu tm tt t Phn tch Chin l-c ca HDM-4

Chi ph ca Ng-i s dng -ng Ri nha (khng khu tr)

Th-ng xuyn BDK Ti thiu BDK Ti -u

(Tri

u)

Tnh trng D kin ca Cc con -ng Cp phi


g

g

h

Bn

h q

un

(IR

I)

Tnh trng D kin ca Cc con -ng Ri nha


g

g

h

Bn

h q

un

(IR

I)


Chi ph ca Ng-i s dng -ng khng ri nha (khng khu tr)

(

Tri

u

)

chuong 2_lap ke hoach bao duong duong bo

Documents