W pierwszym okresie – przed 0 r. człowiek walczył o przetrwanie i jego ingerencja w środowisko przyrodnicze była znikoma.

W drugim okresie rozwinęło się rolnictwo, potem rzemiosło, powstały manufaktury : (0 r – 150 mln, 1000 r - 400 mln, 1600 r – 500 mln.).

Trzeci okres rozpoczyna „rewolucja techniczna” w czasie, której nastąpił „jakościowy skok” w rozwoju sfery technicznej w życiu człowieka (1850 r – 1 000 mln, 1950 r – 4 000 mln, 2000 r – 6 000 mln )

Chemia – obszar badawczy praktycznie nieograniczony, ok. 6 mln związków.

Technologia Chemiczna – obszar badawczy ograniczony tylko do związków traktowanych jako potencjalne produkty lub półprodukty o przeznaczeniu użytkowym, ok. 60 000 związków. Starożytne Chiny, Egipt, Grecja, Rzym – produkcja chem. w „setkach” kilogramów, np. leki, barwniki.

Lata trzydzieste XX w. – produkcja chem. 1 mln ton

Rok 2007 - Produkcja chem. – 600 – 800 mln ton; Paliwa – 700 mln ton; Petrochemikalia – 400 mln ton.

1200r. - w związku z dynamicznym rozwojem miast w Anglii wydano edykt królewski zobowiązujący mieszkańców do utrzymania czystości przed domami, śmieci można było składować na podwórkach.

1273r - król Anglii Edward I wydał zarządzenie, w którym zabraniał używać węgla jako opału w domach w Londynie „z powodu zadymienia i nieprzyjemnych zapachów wytwarzanych przy jego spalaniu”.

1300r – londyńscy śmieciarze wywożą śmieci poza miasto

Rewolucja przemysłowa: 1750 – 1850

1870r - uruchomiono I-szą spalarnię odpadów komunalnych

1912r - 300 spalarni

1936r - możliwość wprowadzania odpadów do wód

Katastrofy ekologiczne

1930 r Belgia, dolina rzeki Mozy, ponad 6 tys chorych, 63 osoby zmarły. (dwutlenek siarki, siarkowodór, tlenki azotu, tlenek węgla w znacznie wyższych stężeniach).  

1948r w ośrodku w stanie Pensylwania w Stanach Zjednoczonych zachorowało około 13 tys. 28 osób zmarło na - szkodliwe składniki wydzielane przez liczne huty ołowiu i żelaza. 

W Londynie od 5 do 8 grudnia 1952 roku. - zgon 4000 osób i wzrost stężenia dwutlenku siarki (około 20- krotny) oraz ilości dymu w powietrzu około (10 – krotny) - „smog londyński”. 1956 (II smog – 1 tys. ofiar), 1957, 1958 i 1962.

1967r - katastrofa tankowca w Kanale „la Manche” - 120 tys. ton ropy - około 60km od wybrzeży Wielkiej Brytanii na obszarze około 850 km2

1976r. Włochy, Sevezo na północ od Mediolanu, obszar około 320 hektarów ziemi został skażony polichlorowanymi dioksynami.  

Raport Sekretarza Organizacji Narodów Zjednoczonych U Thanta - 26

maja 1969r. Apelował do wszystkich krajów o zjednoczenie się w

wysiłkach na rzecz ochrony środowiska.

Czerwiec 1972r. Pierwsza konferencja Narodów Zjednoczonych odbyła

się w Sztokholmie:

„Deklaracja Sztokholmska”

„Program Narodów Zjednoczonych do spraw ochrony środowiska”

Dla podkreślenia wagi tej konferencji 5 czerwca jest obchodzony jako

Międzynarodowy Dzień Ochrony Środowiska.

1974- akt prawny określający również zasady składowania odpadów,

licencje na składowanie; wprowadzenie systemów monitorowania,

rekomendacja systemów spalania

Ustawa z dn. 31. stycznia 1980 r./ z późniejszymi uzupełnieniami / o ochronie i kształtowaniu środowiska.(Dz.U.nr 49 z 1994r)

a) zapewnia się ochronę i racjonalne kształtowanie środowiska oraz tworzy warunki sprzyjające korzystaniu ze środowiska.

b) środowiskiem jest ogół elementów przyrodniczych: powierzchnia ziemi, kopaliny, wody, powietrze, świat roślinny i zwierzęcy a także krajobraz.

c) ochrona środowiska polega na działaniu lub zaniechaniu umożliwiającym zachowanie bądź przywrócenie równowagi przyrodniczej.

d) zrównoważony rozwój to taki rozwój społeczno – gospodarczy, w którym w celu równoważenia szans dostępu do środowiska poszczególnych społeczeństw zarówno współczesnego jak i przyszłych pokoleń następuje proces integrowania działań politycznych, gospodarczych, społecznych z zachowaniem równowagi przyrodniczej oraz trwałości podstawowych procesów przyrodniczych.

Przepisy prawne dotyczące unieszkodliwiania odpadów

       Protokół Montrealski w 1987, który zakłada stopniowe zmniejszanie produkcji najbardziej szkodliwych freonów i halonów, aż do całkowitego jej zaniechania. Polska ratyfikowała Protokół Montrealski 11.10.90 roku.

       „Protokół azotowy” w 1988r podpisany w Sofii w sprawie emisji tlenków azotu. Dokumentu tego Polska nie ratyfikowała, ale systematycznie wprowadzane są metody eliminacji NOx z gazów odpadowych.

       „Konwencja wiedeńska o ochronie warstwy ozonowej” Wiedeń w 1985 r. obowiązująca Polskę od 1992r.

       „Konwencję klimatyczną” Narodów Zjednoczonych podpisaną w Rio de Janeiro w 1992 r. Polska zobowiązuje się zmniejszyć emisję gazów cieplarnianych do poziomu z roku 1988.

       „II protokół Siarkowy” podpisany w Oslo w 1994 roku – zobowiązuje Polskę do ograniczenia emisji SO2 w stosunku do poziomu z 1980 r. odpowiednio o 37% w 2000r.; 47% w 2005 r. i o 66% w 2010 r.

- Ustawa o odpadach (dz. U. Z dnia 20 czerwca 2001 r.). Ustawa ta wprowadziła klasyfikację odpadów opartą na Europejskim Katalogu Odpadów wraz z listą odpadów niebezpiecznych, określa sposób postępowania z odpadami.

Polska podpisała szereg międzynarodowych dokumentów

Co emitujemy do środowiska:

-odpady

-hałas

-światło

Odpad – wszystkie przedmioty i substancje gazowe, stałe oraz ciekłe nie będące ściekami, powstałe w następstwie działalności gospodarczej lub bytowania człowieka i nie przydatne w miejscu i czasie, w którym powstały.

Ochrona przed odpadami polega w szczególności na zapobieganiu powstawaniu odpadów lub minimalizacji ich ilości, usuwaniu z miejsc powstawania, a także wykorzystaniu lub unieszkodliwianiu odpadów w sposób zapewniający ochronę życia i zdrowia ludzi oraz ochronę środowiska. Odpady stanowią zagrożenie dla wszystkich komponentów środowiska.

Człowiek jako producent odpadów:- dziecko urodzone dzisiaj do 75 lat:·                    wytworzy 52 tony odpadów·                    zużyje 182 mln l wody·                    zużyje 2275 baryłek ropy naftowej

Czynniki wpływające na ilość odpadów:- produkcja globalna w danym kraju- stopień rozwoju i stopa życiowa danego kraju

Ilość odpadów w danym roku obliczeniowym:

X- globalna masa odpadów wszystkich typów wytworzona w ciągu roku wyrażona w jednostkach masyaj- masa odpadów wszystkich typów przypadająca na jednostkę masy produkcji przemysłowejxj- poziom produkcji w jednostkach masyn- liczba bazowych sektorów przemysłuy- globalna masa odpadów wytworzonych przez dany sektor gospodarki

ynxaX jj

Odpady

Odpady w 2004 r w Polsce (134476 tys.Mg)

90%

9% 1% odpadyprzemysłowe

odpadykomunalne

odpadyniebezpieczne

Podział odpadów

0,05%0,05%8%

12% 9%

20%

0,9%

49%

PCB

wybuchowe

pestycydyprzeterminowaneazbest

sprzętelektronicznysamochody

akumulatory

olejeprzepracowane

Podział odpadów

Podział wytworzonych niebezpiecznych odpadów w Polsce w 2004 r (1676 tys Mg)

KLASYFIKACJA ODPADÓW (ZANIECZYSZCZEŃ)

 Podział odpadów ze względu na możliwości ich wykorzystania:·        odpady przejściowe ·        odpady końcowe  

Podział odpadów ze względu na pochodzenie:·        odpady komunalne ·        odpady przemysłowe·        rolnicze

KLASYFIKACJA ODPADÓW (ZANIECZYSZCZEŃ)

Podział odpadów według dominującego składnika:·        mineralne·        niemetaliczne·        metaliczne·        komunalne

Podział odpadów według elementów, którym zagrażają:

·        atmosfera (powietrze)

·        woda

·        ziemia (gleba)

 

KLASYFIKACJA ODPADÓW (ZANIECZYSZCZEŃ)

Podział odpadów według źródeł ich pochodzenia:

naturalne

sztuczne

Podział odpadów według stref zasięgu:

lokalne

regionalne

globalne

Szacuje się, że tyko 1/3 ogólnej masy wydobytych surowców jest przekształcana w pożądane produkty, a 2/3 daje odpad pierwotny. Natomiast każdy trwały produkt po pewnym okresie użytkowania staje się odpadem drugiego rzędu.

gazowe ciekłe stałe

oczyszczanie gazów

oczyszczanie ścieków

spalanie odpadów

atmosfera hydrosfera toposfera doby lata tysiące lat BIOSFERA

rodzaje odbiornika

czas maga-zynowania

odpady pierwotne

rozdzielanie

zawracanie

gazy

odlotowe

gazy oczyszczone

popioły lotne

osady ściekowe

żużel

szko

dliw

e od

dzia

ływ

anie

LUDNOŚĆ I PRZEMYSŁ

Drogi przepływu substancji odpadowych

Najwięcej odpadów wytwarzają:

- energetyka,

- górnictwo

- przemysł metalurgiczny

Są to przede wszystkim:

•odpady górnicze - głównie skalne, z kopalń podziemnych i odkrywkowych; wody dołowe, szlamy poflotacyjne i odpady popłuczkowe przetwórstwa węglowego, siarkowego, miedziowego i cynkowo-ołowiowego;

•popioły lotne i żużle oraz zanieczyszczenia gazowe (głównie tlenki azotu i siarki, tlenki węgla) z elektrowni i elektrociepłowni

•zanieczyszczenia gazowe i ścieki z fabryk przemysłu chemicznego i metalurgicznego.

ODPADY PRZEMYSŁOWE

Przemysł jako część środowiska ma wpływ na:

•Stan ekosystemów, aglomeracje miejskie

środowisko wiejskie, środowisko naturalne

•Zasoby naturalne surowców mineralnych

•Wielkość efektów globalnych, antropogenicznych

•Stan zasobów wodnych

•Wielkość gromadzonych odpadów

•Zdrowie pracowników

•Warunki zdrowotne społeczeństwa

ODPADY PRZEMYSŁOWE

Oddziaływanie niekorzystne produkcji przemysłowej na

środowisko

• Wykorzystanie terenów naturalnych na tereny uprawne

• Procesy inwestowania

• Eksploatacja obiektów przemysłowych

• Składowanie odpadów

• Ścieki, emisja zanieczyszczeń do atmosfery, hałas

• Promieniowanie jonizujące i elektromagnetyczne, światło

• Wykorzystanie zasobów naturalnych

ODPADY PRZEMYSŁOWE

Korzystne oddziaływanie przemysłu

• Miejsca pracy

• Wzbogacanie infrastruktury lokalnej

• Media energetyczne dla aglomeracji miejskich

• Oczyszczanie ścieków

• Pomoc w rozwiązywaniu problemów socjalnych

• Utylizacja odpadów

ODPADY PRZEMYSŁOWE

Ogólne zasady w postępowaniu z odpadami:

•      unikanie odpadów;

•      wielokrotne wykorzystanie produktów;

•      ponowne przetwarzanie odpadów – recykling;

•      utylizacja odpadów;

•      składowanie;

•      bezpieczne składowanie końcowe.

ODPADY PRZEMYSŁOWE

Analiza instalacji przemysłowej w aspekcie ochrony środowiska

Parametry charakterystyczne procesu oczyszczania i emisji

Na wlocie do urządzenia oczyszczającego

Na wylocie

mz. strumień masy zanieczyszczeń zatrzymany w urządzeniu oczyszczającym

Skuteczność ogólna oczyszczania

Dla: Vw = Vo

www SVm

ooo SVm

%100S

S1ˆ

SV

SV1

m

m1

m

mm

m

m

w

o

ww

oo

w

o

w

ow

w

zo

Kierunki działań na rzecz ochrony środowiska w przemyśle

Rozcieńczanie

Oczyszczanie

Recyrkulacja

recyrkulacja medium nośnego

rodzaj i charakter procesu

zbyt wysokie koszty eksploatacyjne

wymagania odnośnie stopnia czystości powietrza

Zmiana technologii

Czyste technologie i biotechnologie

Odnawialne źródła energii

Do surowców odnawialnych należą:

•energia geotermalna

•energia słoneczna

•energia wiatru

•biomasa

•biogaz

•energia wód

Przyszłościowe źródła energii stanowiące alternatywę dla paliw kopalnych i konwencjonalnej energii jądrowej:

-  energia uzyskiwana przez nowoczesną technikę jądrowych reakcji fuzji

-  energia słoneczna