現観荘厳論釈の梵文写本(5)島根大学教育学部紀要(人文・杜会科学)第22巻一第2号...

17
島根大学教育学部紀要(人文・杜会科学)第22巻一第2号 9~25頁 昭和63年12月 現観荘厳論釈の梵文写本(5) 英* 本稿は,先年来紹介している<現観荘厳論釈の梵文写本>の一部であり,その第一章に相当す るものである。 本章の写本は完全ではなく,一葉分,正確には第ハ葉曇と第七葉表の欠落が認められる。この 欠落個所は内容的には第42偶の注釈部分から第53偶の注釈部分までに相当している。そして,こ の個所には,チベット訳テキストを参看すると,A1okaと文字通りに対応していない部分が多く 含まれており,しかもV1vrt1にのみあってA1okaにない部分(たとえば]施na-sambha る偶など)が含まれている。 第一章の約÷にも当たる部分が欠けているということのみならず,上記のような事膚からして も,この欠落は当論釈の研究上大きな損失といわなければならない。 本稿では当該欠落個所を指摘するにとどめて,梵文を復元することはしなかった。当該個所の 内容およびA1okaの対応個所などについては拙著を参照せられたい※。 なお文中の不鮮明な個所などについては従来と同様の手続きを経てこれを補い,そしてそれを イタリックでもって示した。 本稿で用いる略号は次の如くである。 N1 MS No5-237,v1,Bauddhadar§ana2ka Abh1sam AorW Abh1samaya1amkar’a1okaPra噸param1ta-vy Unrai Wogihara. T Tucc1’s ed1t1on of the above mentloned Text T1b T1betan▽ers1on of the Abh1s-kar1ka一§astra-v1vr Abh1samaya1amkara-kar1ka一§astra-vrtt1”) BCA Bodh1caryavatara,BST,No12 A Study・,PP・54-69・なお丁三ipa㌻hi教授は当該個所をチベツト訳からの還梵によって補われている (Abh1samaya1ankaravrtt1h Sphut婁rtha,1977,pp19-22)。 *島根大学教育学部杜会科教育研究室

Upload: others

Post on 24-Dec-2019

2 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: 現観荘厳論釈の梵文写本(5)島根大学教育学部紀要(人文・杜会科学)第22巻一第2号 9~25頁 昭和63年12月 現観荘厳論釈の梵文写本(5)

島根大学教育学部紀要(人文・杜会科学)第22巻一第2号 9~25頁 昭和63年12月

現観荘厳論釈の梵文写本(5)

天  野  宏  英*

は し が き

 本稿は,先年来紹介している<現観荘厳論釈の梵文写本>の一部であり,その第一章に相当す

るものである。

 本章の写本は完全ではなく,一葉分,正確には第ハ葉曇と第七葉表の欠落が認められる。この

欠落個所は内容的には第42偶の注釈部分から第53偶の注釈部分までに相当している。そして,こ

の個所には,チベット訳テキストを参看すると,A1okaと文字通りに対応していない部分が多く

含まれており,しかもV1vrt1にのみあってA1okaにない部分(たとえば]施na-sambharaに関す

る偶など)が含まれている。

 第一章の約÷にも当たる部分が欠けているということのみならず,上記のような事膚からして

も,この欠落は当論釈の研究上大きな損失といわなければならない。

 本稿では当該欠落個所を指摘するにとどめて,梵文を復元することはしなかった。当該個所の

内容およびA1okaの対応個所などについては拙著を参照せられたい※。

 なお文中の不鮮明な個所などについては従来と同様の手続きを経てこれを補い,そしてそれを

イタリックでもって示した。

本稿で用いる略号は次の如くである。

N1   MS No5-237,v1,Bauddhadar§ana2ka Abh1samaya1amkara-vyakhya

AorW Abh1samaya1amkar’a1okaPra噸param1ta-vyakhyaby Har1bhada,ed by

     Unrai Wogihara.

T     Tucc1’s ed1t1on of the above mentloned Text

T1b    T1betan▽ers1on of the Abh1s-kar1ka一§astra-v1vrt1(v1d “A Study on the

     Abh1samaya1amkara-kar1ka一§astra-vrtt1”)

BCA    Bodh1caryavatara,BST,No12

※ A Study・,PP・54-69・なお丁三ipa㌻hi教授は当該個所をチベツト訳からの還梵によって補われている

(Abh1samaya1ankaravrtt1h Sphut婁rtha,1977,pp19-22)。

*島根大学教育学部杜会科教育研究室

sokyu
sokyu
sokyu
Page 2: 現観荘厳論釈の梵文写本(5)島根大学教育学部紀要(人文・杜会科学)第22巻一第2号 9~25頁 昭和63年12月 現観荘厳論釈の梵文写本(5)

lO

PRATHAMADHIKARA-VIVRTI

(tol. 2b*)

pi~c~rtham adar~yaivam bodhim anupr~ptu-kamena bodhisattvena phalatv~t sarv~=

k~rajftat~dhigantavyety ~dau sarvakaraJnatam tat samgraha karika vyakhyana dvarena

vyakhy~tu-kama~

(1 )

clttotp~dam s~lambana-svar~lpam ~ha/ (b,)

cittotp~dah par~rthaya samyaksambodhi-kamateti/ (18a, b) (2) (3... ...3) (

4 buddho bhiitv~ par~rtham prati yathabhavyatay~ yatnam kury~m iti samyaksambodhi-

4) k~mat~-lak~a~alp par~rthaya prapidhi-prasth~na-svabh~vo dvividha iti cittotp~d~h/

(5...

samyaksambodhi-kamat~ tat-pr~rthan~ ku~alo dharmma-cchanda~ caitasikah/ cittafi (b') ...5)

ca vi~i~ t a-vi~aya-pratibhasam utpadyam~nam cittotpada iti katham s~ cittotp~do bhavet/

satyam/ kim tu atra ku~ala-dharmma-cchanda-laksanay~m pr~rthanayam saty~m - (7・.-

7) bodhi-cittam utp~dayat~iti krtv~ k~ranena karyan nirdistam/ evam (p8)r~rthanasya bodhi=

sattvasya sarve ku~al~ dharmm~ vrddhim y~ntiti jfi~pan~ya copac~rah sam~~rita ity ad0=

~ a~/

pra~idhana~l Prarthan~ samyaksambodhi-kamat~/ tat-saha-carita~ cittotp~das tat-(ro)

~abdenaivam pr~rthan~-sahagatam cittam utpadyate bodhisattv~n~m iti jfi~pan~ya nirdis=

~ a iti/

atha keya~l samyaksambodhih/ ka~ ca par~rtho yat-k~mat~tmako/ yad-artha~ citt=

otp~da ity aha/

sam~sa-vy~satah s~ ca yath~sntram sa cocyate/ (18c. d) iti/ (3.*)

tri-vidhay~m api jinajananyam prajfi~p~ramitayam sarvvatra ca d~n~dau deya-dayaka-

pratigr~hakady-anupalabdhir iti prajfiah karyeti jfi~pan~rthakena yatkabhavyatay~ ca

sarvva-sattv~n mrvane matsara~dis~ ca d~n~dau pratisthapayitu-kamen~traiva prajfi~pa=

ranutay~m pratipatti~ k~ryety-~di-pradar~na-parena ca v~kyena samksepa-vistaratah (n)

sutr~rth~natikramena samyaksambodhih par~rtha~ ca nirdis t a

ity evam samyaksambodhi-kamat~tmakah par~rth~ya cittotp~do jfieyah/

(1) salambana-svartipa-prabheda~ cittotpadah A. (2) samyaksambuddho A. (3・・・・・・3) Ex. conj. yath~=

bhavyataya par~rtham prati A. (4・・・・・・4) par~rth~lambanah sa-hetu-phalah samyaksambodhy-adhigama-

kamata-lak~apo"' (BCA. I, 26) ・・・iti prapidhi-prasth~na-svabhavo dvividha~ cittotp~dah/ A. (5・・・・・・5) Ex

conj. cittam'・・cittotp~da~/ samyaksambodhi-kamat~・・・cetasika A. (6) buddhatvaya cittam for bodhi-cittam

A. (7・・・・・・7) iti karanenatra A. (8) chanda-pra' A. (9) 'nam va pra' A. (lO) pranidhana for pr~rthana A ; smon

lam Tib. (11) In A this passage- is quoted as "ucyate yatharya-paficavim~ati-sahasrik~-sntrarn", and explained

more systimatically than in V

Page 3: 現観荘厳論釈の梵文写本(5)島根大学教育学部紀要(人文・杜会科学)第22巻一第2号 9~25頁 昭和63年12月 現観荘厳論釈の梵文写本(5)

~ ~~; ~~

jfia~:panatvena prakrt~rtha-pratip~dana-parah

pracurya-bhay~n na likhyata iti/

~i~

sarvatrokto 'py ars o grantho

11

grantha-

s~lambana-svar~pam evam cittotp~dam uktved~nim tasya dv~vim~ati-vidham (a')

bhedam antara~lokabhy~m aha/

bh~i-hema-candra- jvalanair nidhi-ratnak ar~rn avaih/

(1"' "'1) vajr~cal~us adhair mmitra-cint~many-arkka-gitibhih// (19)

nr pa-gafija-mah~m~rgga-yana prasravanodakaih/

~nandokti-nadi-meghair dv~vim~ati-vidhah sa ceti/ (20)

pra=

(*') (2)

chanda - ~~aya - adhy~~aya- prayoga -d~na- ~Ila- k s ~nti - virya - dhy~na - pra jfi~ - u p~ya- k u = (3)

~ala-pranidhana-bala- jfi~na- p~ramit~-abhi jfi~-punya- jfi~na-sambhara-bodhipaksya-dha= (4)

rmma-karun~-vidar~an~-dharanl- pratibhana-dharmmoddanaik~yana-m~rgga-bharmma-

kaya-sahagato yathakramam

(5~ (6)

bh~imi-kaly~na-suvarna-nava-candra- jvalana-maha-nidhana-ratnakara-sth~na-mah~-(7) (*~) (8 )

samgraha-va jra- parvata-r~Ja-bhaisa jya-kaly~na-mita-cint~mani-~ditya-madhura-sam= (9~ (10)

giti-gho s a-mah~-r~ja-k o s t h~g~ra-mah~m~rgga-y~na pra~ravanodaka-ananda-~abda-na= (n) '

di-~roto-megho pamah

1) sarvva-~ukla-dharmma-pratis tha-bhava-

2) ~-bodhi-nirvikara-

(12.,. ..,12) 3) sakala-ku~ala-dharmma-vivrddhi-gamana-

4) tri-sarvajfiat~-varanendhana-dahana-(13)

5) sarva-sattva-santarpana-(a')

6) guna-ratn~~raya-bh~va-7) sarvanistopanip~t~k s ob~4a)-

(15)

8) sampratyaya-d~rdhy~bhed~= (16)

9) Iambana-viksep~prakampya-

10) kle~a-jfiey~varana-vy~dhi-pra~amana-

11) sarv~vastha-sattv~rth~parity~ga-

12) yatha-pranidhana-phala-samrddhi-

13) vineya-sasya-parip~cana-(17)

14) viney~varjana-kara-dharmma-de~ena-

15) avy~hata-prabh~va-par~thanus thana-

(1"""I) 'sadhi-mitrais~ cint' A. (2) kau' A. (3) ksa' A. (4) s~amatha-vipa~yana for karun~-vidar~ana A. (5)

prthivi for bhnmi A. (6) om. A. (7) mah~rnava A, rgya-mtsho chen po Tib. (8) om. A. (9) samgati A. (10) udaka,

om. A. (11) ~rotro Nl. (12・・・・・・12) sarva-~ukla-pak~a-dharma A. (13) aprameya for sarva A. (14) aksobhyatva

A. (15) 'abhedyatva A. (16) niskampyatva for aprakampya A. (17) vara for kara W

Page 4: 現観荘厳論釈の梵文写本(5)島根大学教育学部紀要(人文・杜会科学)第22巻一第2号 9~25頁 昭和63年12月 現観荘厳論釈の梵文写本(5)

12 ~~i:~:~~i~"-~=-ma~~o:)~~~C~~~c(5)

16) bahu-punya-jfi~na-sambhara-k0~a-sth~na-

(2... ...2) 17) sarv~rya-y~t~nuy~ta-(3)

18) sams~ra-nirv~n~nyatar~p~ta-sukha-samv~hana-

19) aksaya-~rut~~ruta-dharmma-dharana-

20) moksa-kama-vineya-priya-~r~van~= (4)

(5)

21) bhinna-para-karya-karana-

22) tusita-bhavana-v~sadi-sattv~rtha-samdar~ana-

yogyatvena yathasamkhyam/

evam bhu-hemety-~dibhir ukto dv~vim~ati-vidha~ cittotp~da iti/ (*,, (6) (7~

tatr~dyam trayo mrdu-madhy~dhim~tratay~ ~dikarmika-bhtimi-samgrhit~h/

tatas prathama-bhtlmi-prave~a-m~rgga-samgrhita ekah (8~

tato da~a-p~ramit~di-da~a-bhi~mi-samgr hit~ dar~ana-bh~van~-m~rgga-gocar~s

tato vi~esa-m~rgga-samgrhit~h pafica

tato buddha-bhtimi-samgrhita traya-cittotp~dah prayoga-maula-pr s t a-dvarenety !b*) (9~

~dikarmika-bh~imim ~rabhya yavad buddha-bhnmi-samgrhit~ iti cittotp~da-prabhe=

da~/

prasang~d bhedam abhidhaya evam utp~dita-pratham~di-bodhi-cittasya yath~kalam

bodhisattvasy~rthina~ cittotp~d~c ca tad-aksipta-dharmma-nispattaye sampr~pta-guna-

(ro... ..,lo) parip~lan~rthenabhivarddhanam upad~y~vavada ity avav~dam ~ha/

(b')

pratipattau ca satyesu buddha-ratn~disu trisu/

asakt~v apari~r~ntau pratipat-samparigrahe// (21)

paficasu caksuhsu jfieyah satsv abhijfi~-gunesu ca/

drn-m~rgge bhavanakhye cety avavado da~~tmaka (22) iti/

yathokta-prabheda-bodhicitta-pratipattau sa~Lvyti-param~rtha-saty~natikramena ~r=

~vakady-asadh~ran~nupalambha-yogena varttanam iti ~iksanam pratipatty-avavadah/

duhkhe phala-bhtita-r(tp~di-~tinyata-prajfi~p~ramitayos tathat~-rtipatv~d aikatmyam

iti/

(12)

samudaye ~tinyat~-hetu-bhtita-rtip~dyor avyatiriktatvena rnpadi na samudaya-nirodha-

samkle~a-vyavad~na-dharmmiti/

nirodhe ~nnyat~y~m utpada-nirodha-samkle~a-vyavad~na-h~ni-vrddhy-~di-rahitay~m (b')

na rtipam y~van n~vidyotp~do navidy~-nirodho na buddho na bodhir iti/

(1) sthanatva A. (2・・・・・・2) arya-pudgala-y~nauyatatva W ; yatanu' T. (3) 'vahana W. (4) 'sambinna A. (5)

kriyatva for karana A. (6) 'tayadi' A. (7) sambhara-bhtimi A. (8> pramudit~di for da~a-paramit~di A. (9)

bhnmih A. (10・ 10) bhivrddhy artham for abhivarddhanam upadaya A (lD ranatayanu A (12) adayor

W.

Page 5: 現観荘厳論釈の梵文写本(5)島根大学教育学部紀要(人文・杜会科学)第22巻一第2号 9~25頁 昭和63年12月 現観荘厳論釈の梵文写本(5)

(1)

m~rgge d~n~di - p~ramitabhir ~tmano 'dhy~tma - ~~nyat~din~m bahirddha sunyata (2)

~dibhih ptirv~nt~pararantay0~ ca parasparam na-yuktayuktatvena pratipattir ity upade~ah

satyavav~dah/

buddhe buddha-bodhyor eka-lak s anatvena buddha-karaka-dharmma-lak s ana-sarvv~= (3) (b=)

karajfiat~y~m anupalambhe rtip~dy-ayojanen~lamby~lambaka-samata-jfi~nam iti/

dharmme tri-sarvvajfiat~-samgrhita-samasta-vastu-pratipaksak~ra-samgrahaih sar=

wa-dharmman~m samgrhit~n~m nihsvabhavateti/

samghe buddha-ratn~ntarggatatven~rhad-varjyesu phala-stha-pratipannaka-bhedena (b')

saptasu mah~-purusesu pratyekabuddhena sahastasu mrdv-indriy~di-bhedena vim~ati-

samkhy~vacchinnesv ~ry~vaivarttika-bodhisattva-~aiksesv anutp~dataya pravrttir iti

upade~0 ratna-tray~vavadah/

~rabdha-viryatay~ yathokt~rthanusthanam prati k~y~di-sukhallikatvena kasyacid (b')

anabhinive~ah sy~d ity asaktau kay~din~m asvabh~vataya de~an~vav~dah/

ciratara-k~l~bhy~sen~pi samihitarth~nispatt~v uttrasana-j~ttyasya parikhedah sy~d ity

apari~r~ntau rtip~der y~vat samyaksambodher amananatay~ de~an~vavadah/

(4)

da~a-dig-avasthita-buddhadibhyah praty-artham m~rggopade~e grhyam~ne citt~= (b.)

valinat~ sy~d iti pratipat-samparigrahe dharmm~n~m prakrty-aj~tatvena ~iksanam

avavadah/

m~msa-vaipakika-divya-prajfi~-dharmma-buddha-caksus~m yath~samkhyam prati=

niyata - vastu - sarvva - sattva - cyuty - u pa patti - sarva - dharmm~vik alpana - sarvarya - pudga = (5,

ladhigama-sarvak~ra-sarvva-dharmm~bhisambodha-visay~n~m tathatalkatvena prati= (6)

pattir iti de~an~ pafica-caksur-avav~dah/

(4**)

r ddhi-divya-~rotra- paracitta jfiana-pnrwanivas~nusm r ty-abhisamskarika-divya-cak=

s ur- ~sravak s aya jfian~bhi jfi~n~m pr thivi-kampanadi-sarvva-lokadhatu-stha-stik s matara-

~abda-~ravana-sarag~di-paracittapari jfi~na-sva - para-piirvvaneka- j~ty - anusmarana-sar =

vva-rnpa-dar~ana-kle~a-jfiey~varana-prah~na-karitran~m adi-~antatven~vabodha iti (*')

de~an~ s ad-abhijfi~vav~dah/

catu~-satya-sa~lg~hita-~0~a~a-k~a~a-svabhavam dar~ana-m~rggam dharm~nvaya-(7)

jfi~na-ks~nti-jfi~n~tmakam sarvva-dharmma-nihsvabh~v~vabodhena m~yakaraiva sar=

watr~nabhinivi st a-mtirtis tat - prahatavya-vastu-pratipak s atvena yogi vibhavayatiti

de~an~ dar~ana-margg~vavadah/

(1) v~, inserted here in W ; dam Tib. (2) saha, inserted here in W

(5) 'tayaika' A. (6) ~iksanam for de~ana A. (7) 'bh~va-bodhena A

(3) 't~y~ W ; 't~yam T. (4) artha-mar' W.

Page 6: 現観荘厳論釈の梵文写本(5)島根大学教育学部紀要(人文・杜会科学)第22巻一第2号 9~25頁 昭和63年12月 現観荘厳論釈の梵文写本(5)

14 ~~:~j:~j:~i"-~~'pB~~:cD~~~~~~~c(5) (a')

sa~lskrt~samskrtayor eka-rtlpatvena parasparam asakya vyatireka praJnaptivat ~・・-

yathokta-dar~ana-m~rgga-sammukhik r ta-vastv-avyatirekalamban~d dar~ana- h~van~-'l)

marggayor aprthagbhava iti na laksanikam bhavan~-m~rgga-vyavasthanam/ atha ca sa (2)

tat-prah~tavya-vastu-pratipaksatvena vibh~vyate pratityasamutp~da-dharmmatayeti de= (a+)

~an~ bh~van~-m~rgg~vav~dah/

tad evam krtv~ bodhicitta-tad-aksipta-dharmma-svabh~va-prajfiap~ramit~y~m y~ (3) (4)

pratipattir anupalambhakara tasy~ yad ~lambanam catv~ry ~rya-saty~ni/ yas a~rayas trini

~aran~ni/ yo vi~esa-gamana-hetur asaktir yo 'vy~vrtti-gamana-hetur apari~r~ntir yo ( a= )

'nanya-yana-gamana-hetuh pratipat-samparigraho yo 'para-pratyaya-g~mitva-hetuh

pafica-caksOmsi yah sarvak~rajfiat~-pariptiri-hetuh sad-abhijfi~h/ yau nisth~-gamana-

hetu dar~ana-bh~van~-m~rgau/' tat sarvvam avav~da-prakarane nirddistam et~vataiva (5)

sarvo 'rthah sampanna iti da~avidho 'vavadah/

( *')

samgha-ratne 'ntara~lokau sukha-pratipa~da~rtham ~ha/

mrdu-tik snendriyau ~raddh~-drsti-pr~ptau kulamkulau/

ekavicy-antarotpadya-karak~rakanistha-g~h// (23)

plut~s trayo bhavasy~gra-paramo rtipa-raga-h~/

drsta-dharmma-~amah kaya-saksl khadga~ ca vim~atir (24) iti/

vak syamana-marggajfiat~-samgrhita- s oda~a-k s ana-dar~ana-m~rggam ~~ritya ~rad= (*')

dka-dharmm~nus~ri-bhedena prathama-phala-pratipannako dvividhah/ (6)

tatah ~rotaapana~/

tatah sa eva deva-manusya-kulamkulatven~nyo dvividhah/

tato dvitlya-phala-pratipannako mrdu-tiksnendriya evaikah ~raddh~-dr s ti-pr~ptah/

tatah sakrd~g~ml/

tata~ sa evaikaviciko 'paralp/

tatas trttya-phala-pratipannakah pnrwavac chraddha-dr s t i-prapt~h/

(*.) (8) tato 'n~g~my-antaropapadya-s~bhisamskar~nabhisamsk~ra-parinirvayiti caturvidhah/

tatah sa evakani s t ha-paramah plut~rddha-pluta-sarvva (9... - sth~na - cyutatvenordhvam

(lo) ' ... ' ' 9) ~rot~s trividho 'nyah/

tatah sa eva bhavagra paramo rupa-vlta-r~go drsta-dharmma-~amah kaya-s~kslti (n)

dvividho 'parah/ (12)

tato 'rhat-phala-pratipannaka~/ (b*)

tatah pratyekabuddha iti vim~atih/

(1"""I) bkavanayor A. (2) vibhavayate W. (3) om. W. (4) ya~ c~~ra' A

A. (6) srota' W. (7・・・・・・7) kulamkulatvena sa evanyo A. (8) abhi' A.

trividhah A. (lO) trdhva-srotas W. (11) om. A. (12) arhattva W

(5) iti _yathoktanupnrvi nirdi~~o da~a'

(9・・・ ・ ・ ・9) 'tvenakanistha-prave~as

Page 7: 現観荘厳論釈の梵文写本(5)島根大学教育学部紀要(人文・杜会科学)第22巻一第2号 9~25頁 昭和63年12月 現観荘厳論釈の梵文写本(5)

~ ~~ ~~ ~: labdhavavadasyarvam adikarmikasya mrvedhangam iti nirvedh~ngam aha/

15

~lambanata ak~r~d dhetutv~t samparigrah~t/

caturvvikalpa-samyogam yathasvam bhajat~m sat~m// (25)

~r~vakebhyah sa-khadgebhyo bodhisattvasya t~yinah/

mrdu-madhy~dhim~tr~n~m tlsm~din~m vi~istateti/ (26) (b')

bodhisattvan~m ~ruta~di-praka rsa-pra~:pta- moksabha-:gz~:ya-~raddhadi -laksana-ku~ala-(1"'

mul~d ~lrddhvam catuh-satya-prativedh~nuktilam nirvedhabh~gtyam laukikam bhavan~-'1)

mayam ~smagatan n~ma ku~ala-mOlam/ tato m~lrddhagatam/ tatah ksantigatam/ tato

'gradharmmakhyam/ m r dv- ~di-kramotpatty-bodhisattva-sambandhi-m r dv-indriy~di-pud= (b')

gala-bhedena v~ mrdu-madhy~dhim~tram vaksyam~na-~lambana-vi~esa-svartipa-catuh-

satya-vastv-~lambanam dharmma-dar~ana-pratipak s atven~nabhinive~~dibhir ~karaih

pratipanna-y~na-tray~dhigama-hetu-bh~vam upaya-kau~ala-kalyana*mitra-lak s ana-

samparigraha - sa m prayoge va ksym~ n a - dar~ana - bh~van~ - heya - caturvidha - gr~hya -(b+)

gr~haka-vikalpa-yogena samsrstam utpadyam~nam iti ~r~vak~dy-tism~dibhyo vi~istam

bhavati/

tes~m ~sm~di-ku~ala-mfilam "riipan~di-laksana-vastv-~tmaka-catuh-satyalam= (2)

banam ~tma-dar~ana-pratipaks atven~nityadibhir ak~raih sva-y~n~dhigam~yaiva sampari=

(3... ...3) graha-rahitam caturvidha-vikalpa-yogenotpadyata iti ny~y~t/

(b=)

mahop~ya-kau~ala-kaly~na-mitra-balena bodhisattv~nam kvacid " dhetu-mukhena

kvacit k~rya-mukhena kvacit svabhava-mukhena kvacid dharmmat~-mukhen~k~rena

yath~-sambhavam catuh-satya-vastv-~lambanam anyena ca pnrvvavad ak~renaktryam~ne

satya-catus t aye nirvedhabh~giyam iti sarvvatra jfieyam/ (b.)

samasato vivarana-m~tram vrvaksatam iti na pratanyate/ ato na y~n~ntara-sam~~ra=

yena kvacid dtlsanam v~cyam anyad evedam prasthanam yata iti/

katham ~lambanak~ra-vi~esa ity ~lambanak~ran saptabhir antara~lokair ~ha/

~lambanam anityadi satyadharam tad-akrtih/

nisedho 'bhinive~~der hetur yana-trayaptaye// (27)

rtip~dy-~ya-vyayau visth~shiti prajfiapty-avacyate (28a, b) iti/ (b')

tatra mrduno 'mty~di-soda~ak~ram duhkhadi-catuh-saty~dh~ram ity ~lambanam/ tasya duhkh~di-sadi-satyasyabhinive~0palambhadirnnisedha ity ~k~rah/ ~~~u-bhavo yana-

'*~* ...4) tray~dhigama-pr~ptaye sarvV6s~m evosm~din~m boddhavyah/

(1"'・'・1) 'kul~ni catur-nirvedhabhagty~ni laukika-bhavana-mayani veditavyani A. (2) 'gama-hetu-bhutam

A. (3・・・・・・3) sva-bodhi-paripanthibhnta~,caturvidho vikalpo na bhavatiti krtv~ tena samsrstam apy asam=

srstam utpadyata A. (4・・・・・・4) cf. etad uktam/ yana-trayadhigama-pr~ptaye mrdnsmagatam ku~alam hetur

iti/ ayam ca hetu-bh~vah sarves~m evosmadin~m veditavyah/ A

Page 8: 現観荘厳論釈の梵文写本(5)島根大学教育学部紀要(人文・杜会科学)第22巻一第2号 9~25頁 昭和63年12月 現観荘厳論釈の梵文写本(5)

16 ~~{:~~~E~i"~'~-*+n~l~~:(~)~~:~~~~f~(5)

madhyasyadhimukti-tattva-manaskar~bhy~m yath~samkhyam rtip~din~m vidhi-prati= sedhav anupalabdhav abrst~v ity ~lam~~nam/ sarvva-n~mn~m avidyam~natvena praban=

dha-vaisadr~ya-prabandha-sadr~ya-laksane visth~-sthitl na vidyete ity ak~rah/

adhim~trasya sarwa-dharmm~nam prajfiaptir ddharmma-s~mketiki rtlpam yavad bu= (1)

ddha ity alambanam/ s~ na kenacid dharmmena ku~al~ditvena v~cyety ak~rah/ ( 5^ ~

ity ~lamban~k~ravan nirvikalpaka-jfi~n~gneh p~rvva-riipatva tismagatarn trividham/

rtipad~v asthitis tes~n tad-bh~ven~svabhavata// (28c, d)

tayor mmithah svabhavatvam tad-anity~dy-asamsthitih/ (2)

t~s~m tad-bhava-~tinyatvam mithah svabh~vyam etayoh// (29)

anudgraho yo dharmm~nam tan nimitt~samiksanam/

pariksanafi ca prajfi~y~h sarvvasy~nupalambhata (30) iti/

mrdunah svabhava-~tinyatay~ rtlp~d~v anavasthanam/ yasm~d rtip~din~m rtipadi-sva= .3) (4)

bh~venapagata-svabh~vatety ~lambana~l/ param~rthena rtlp~di-sarvva-dharmma-~tinya=

(5) (6... tayoh parasparam ekam rtipam iti tatra r~p~dau na nityaditven~vasth~nam ~nnyat~y~m .6)

anity~dy-abh~vatvenety ak~rah/

(7~

madhyasya dharma-dh~tu-rtipatay~nityatadi-~iinyatan~~1 sva-sva-bhavena nihsva= (8... ...8) (9... (.') ...9)

bhavatvam iti parasparam aikatmyam anity~di - ~tinyatayor iti ~lambanam/ svabh~va -

(ro... ...ro) pratisedhena yo 'svik~ro rtipadin~m iti sa ~karah/

(u... ...n) adhimatrasya svabh~vabhavatayaiva tes~m rtip~din~m nll~di-nimitt~dar~anam ity (12...

~lambanar~l/ samyag-dharmma-pravicayatvena nirupanam prajfi~y~h sarva-vastuno 'nupa= '12)

lambhataya ity ak~rah/

(") (13) ity ~lambanak~ravac cala-ku~ala-mtila-mtirddhatvat mtirddha-gatam trividham/

rtipader asvabhavatvan tad-abh~va-svabhavat~/

tad-aj~tir aniry~nam ~uddhis tad animittat~// (31)

tan-nimittanadhisth~nanadhimuktir asamjfiateti/ (32a, b) (15) "'14) 14... i

mrdunah ~~inyatay~ aksana-svabh~va-svabh~va-1aksanayor ekatvena rtip~din~m

(**)

asvabhavatvam ity alambanam/ aupalambhika-jananurodhena rtip~dinam abh~va eva sva=

bh~vatety ak~rah/

(1) 'adina A. (2) 'v~ W. (3・・・・・・3) Ex. conj. yasmat svabhava-~nnyataya rnpadin~m rtip~di-svabhavenapagata

-svabkavata/ tasmat asthan~rhatva-vi~istam rtlpady-alambanam A. (4) yat, inserted here in A. (5) eka-

rtipam W. (6・・・・・・6) ~tinyat~yam anityadinam abh~vena rtipadau na nityanity~dibhir akaraih sthana~L

vidheyam A. (7) 'di-sarvakarajfiat~-~ti' A. (8・・・・・・8) 'tvat paras' A. (9・・・・・・9) es~m aikatmyen~nimittatva-

vi~i s t am rtipady - alambanam A. (lO・・・・・・10) 'dhen~svikaro rtipadinam dharmata - mukhen~kara iti A

(11""・'11) om. A. (12,・・・・・・12) Ex. conj. prajfiayah sarva-vastuno 'nupalambhataya nirtipanad A. (13) 'tvan A

(14・・・・・・14) Iaksya-laksanayor A. (15) om. A

Page 9: 現観荘厳論釈の梵文写本(5)島根大学教育学部紀要(人文・杜会科学)第22巻一第2号 9~25頁 昭和63年12月 現観荘厳論釈の梵文写本(5)

(1"' "'1)

madhyasya prakrty-ajatatvena r~lpadinam notp~do na nirv~nam ity alambanam/ sarvva-

(2) (3・.. ・・・3) dharmma-svartip~vabodhenaiva k~y~dtn~m sarvak~ratay~ vi~uddhir ity ak~rah/

adhim~trasya sva-s~m~nya-lak~apanupapatty~ sarwa-dharmm~~~m animittatety (*.) (4~

~lambanam/ prakrtyaiva rnp~di-nimitt~n~m ~~raya-rahitatven~dhimukti-manask~r~n=

adhimoksa-tattva-manask~r~parijfi~nam ity ak~rah/

ity ~lambanak~ravad ap~y~bhaven~dhim~tra-dharmma-ksaman~t ks~nti-gatam tri-

vidham/

samadhis tasya karitram vyakrtir manan~-ksayah// (32c, d)

mithas trikasya sv~bh~vyam sam~dher avikalpan~/ (*')

iti nirvedhabh~gtyam mrdu-madhy~dhimatrata (33) iti/

mrdhunah sarvva-dharmm~nupapatty~ ~nrangam~di-sam~dhir bh~vanlya ity ~lam=

banam/ svapranidhi-punya-jfi~na-dharmma-dhatu-balen~n~bhog~t sarva-loka-dh~tusu

yathabhavyatay~ sam~dher vy~p~rah pravartata ity akarah/

(*.)

madhyasya dharmatais~ samyak-pratipanna-sam~dher yogino buddhair vy~karanam

kriyata ity alambanam/ sarvva-vikalp~nupapatty~ vidita-sam~dhi-svarnpasya bodhi=

sattvasy~ham sam~hita ity-~di-jfi~nanupapattir ity ak~rah/

adhim~trasya dharmmatay~ sam~dhi-bodhisattva-prajfi~p~ramit~rtha-trayasya par=

asparam ekam rtlpam ity ~lambanam/ sarvva-dharmm~vidyamanatvena sam~dher avi= (b*)

kalpanam paramopaya ity ~karah/

ity ~lambanakaraval laukika-sarvva-dharmm~gratv~d agradharmmakhyam trividham/

"~lambanam anitya~di satyadh~ram"(1, 27a, b) iti varjayitv~ vi~is t a-dharmma-dharmmi-

v~caken~lambanam abhidh~ntyam api vi~ista-dharmma-v~cakenalambanak~ram sar=

vvatr~troktam "bhedantara pratz ksepapratz ksepau varJayttva nanayor arthe kascid vzsesah"

iti nya~ya~t/

(5) (b')

atha v~ karik~-bandh~nurodh~d vyatireka-kathane 'py abhmrvesadi msedhakam

tattven~ya-vyaya-vinirmuktam iti duhkh~di-satya-gatam ev~lambanak~ram karyam evam

uttaratr~plti jfieyam/

catur-vikalpa-samprayoge 'pi vispas t ~rtham antara~lokav ~ha/

dvaividhyam gr~hya-kalpasya vastu-tat-pratipak s atah/ ( b* ~

moha-ra~y-~di-bhedena pratyekam navadh~ tu sah// (34) iti/

(1"""I) asvabh~vatvenanutp~d~nirodha-viSistam A. (2) eva, om. A. (3・・・・・・3) 'k~ra-vi~uddhir A. (4)

adhimoksa A. (5) These words are not clear in MS, so supplied according to Tib. (rnam pa gcig tu na =atha

va).

Page 10: 現観荘厳論釈の梵文写本(5)島根大学教育学部紀要(人文・杜会科学)第22巻一第2号 9~25頁 昭和63年12月 現観荘厳論釈の梵文写本(5)

18 ~~;~:~E~~"-~*・RB~~~)~~~~~~c(5)

samkle~a-vastv-adhisth~na-pratipaks~dhisth~natvena dvividho gr~hya-vikalpah/

avidy~-vaiyavadanika-skandh~di-prabhed~dibhis pratyekam nava-prakarah/

dravya-prajfiapty-abhis th~no dvividho gr~hako matah/

svatantratm~di-rtlpena skandh~dy-~~rayatas tatheti/ (35) (1"' "'1) (2~ (b+)

dravya-pudgala-prajfiapti-purus ~lambano gr~haka-vikalpo 'pi dvividhah/

ma-skandh~dy-~lambanatvena pratykam iti nava-prak~rah/

svatantr~t=

tad ayam samasarthah/

samkle~a-vastv-adhis t h~nair avidy~-rtip~di-skandha-n~ma-rnpabhinive~~nta-dvaya-

sakti-samkle~a-vyavad~na jfi~n~rya-m~rg~ prati s t h~no palambhatm~di-vi~uddhy- utp~d~di-

grahya-vikal paih/

pratipak ~ ~a(~hi~~hanai (b') r~~v_ - ~ya- dvara -gotrotp~da - ~nnyat~ - paramitartha - dar~ana -

bhavana '~aiksa-margga-grahya-vikalpaih/

(4)

pudgala-dravy~dhis t h~naih svatantraika-karana-dras tr~tma-samkle~a-vair~gya-

dar~ana-bhavana-krtarthat~dh~r~tma-grahaka-vikalpaih/

prajfiapti-purus adhis t hanaih skandh~yatana-dhatu-pratltyasamutpada-vyavad~na-(b')

dar~ana-bh~van~-vi~esa~aik s a-m~rgga-gr~haka-vikalpai~

caivam-catur-vikalpa-yogena nirvedhabh~gtya-catus t ayam yath~samkhyam yuktam

iti/

karik~-bandh~nusarena ptlrvvokte 'pi samparigrahe pa~cad antara~lokam tad-balena

yathokta-vai~is tyam iti va pratipadan~yaha/

citt~navalinatv~di-naihsv~bkavy~di-de~ak ah/ (b')

tad-vipaksa-parity~gah sarwath~ samparigraha (36) iti/ (5...

cittanavalinatvanuttar~s~dinop~yakau~alena yatha~ayam samasta-vastu-nair~tmy~di-...5)

de~ako matsary~di-vipaksa-dharmma-viyuktah kaly~na-mitram iti samparigrahah/

pratipattimato yathokta-nirvedhabh~giyam anyad api dar~ana - m~rg~dikam iti

pratipatter ~dh~ram/ Cb')

s odhadhigama-dharmmasya pratipaksa-prahanayoh/

tayoh paryupayogasya prajfi~y~h krpay~ saha// (37)

~isy~sadharanatvasya par~rthanukramasya ca/

jfi~nasyayatna-vrtteS ca prati~~ha gotram ucyata (38) iti/

(1・-

(5・-

・1)

.5)

Ex .

Ex .

conj.

con j .

pudgala-dravya A. (2) prajfiaptika A. (3) 'paksa-vastv-adhi' A. (4) dra~~r-~dy-atma A

matsaryadi-dharma-viyukta~ samasta-vastu-nairatmyadi-de~aka~ A

Page 11: 現観荘厳論釈の梵文写本(5)島根大学教育学部紀要(人文・杜会科学)第22巻一第2号 9~25頁 昭和63年12月 現観荘厳論釈の梵文写本(5)

~dau taval laukika-nirvedhabhagty~n~n

tato lokottara-dar~ana-bhavan~-m~rggayos

(1) (6*') (2... tatas tad-utpatti-balena caura-nisk~~ana-kap~t a-pidh~navat samakalam pratipaksa-..2)

vi pak s ot p~da-nirodhayos

tatas tad-anupalabdhya tad-utp~da-nirodha-yukta-vikalpa-prah~nasya

tatah ptirvva-pranidhana-d~n~dy-up~ya-k au~ala-balena sams~ra-nirv~n ~prati s t h~na-

laksanayoh prajfia-karunayos

tatas tad-utpatty~ ~r~vakady-as~dh~rana-dharmmasya

(*')

tato yatha~ayam avat~ran~dy-abhisandhi-dv~rena y~na-traya-pratis thapana-laksa=

na- para~rth~nukramasya

(4)

tato y~vad ~sams~ram nirnimtt~n~bhoga-para-k~rya-jfi~nasya cotp~dan~t/

iyam ~nup~rvi/ anay~ ca sarvah purusarthah sampanna iti/

pratipatti-dharmm~vasth~ntara - bhedena dharmma - dhatu - svabh~va eva yathokta -

dharmm~dh~ro bodhisattvas trayoda~a-vidho gotram iti nirdi~yate/

(*')

yadi dharmma-dhator ev~rya-dharmm~dhigam~ya hetutv~t tad-~tmako bodhisattvah

(8) (9) prakrtistham anuttara-buddha-dharmm~narn gotram tad~ tasya s~manya-varttrtvan na

tarhi bodhisattva eveti manda-dhi-jan~nurodhen~~amky~ntara~10kam ~ha/

dharma-dhator asambhedat gotra-bhedo na yujyata (39a, b) iti/ (10) (*+)

yatha ~r~vaka-y~n~dy-adhigama-kramen~lambyate tatharya-dharmm~dhigam~ya

dharmma - dh~tor hetu - bh~vena vyavasthapan~d gotratvena vyapade~a iti samadhim (n... ...n). pa~yann apr

laukikokty~ sukaratven~nyatha parih~ram aha/

~dheya-dharmma-bhed~t tu tad-bhedah parigiyata (39c, d) iti/

yathaika-mrd-dravyabhinirvrttaika-tejah-paripakv~dh~ra-gha t ~der ~dheya-k s au= ~ "* )

dra-~arkar~di- bh~janatvena bhedas tadvad y~na-traya-samgrhit~dhigantavy~dheya-dhar= (12... ...12)

mma-n~n~tven~dh~ra-n~natvam iti nirdi~yate/

(13)

yathokta-pratipatty-~dharasya kim ~lambanam Ity alambanam aha/

~lambanam sarvva-dharmm~s te punah ku~aladayah/

laukik~dhigamakhy~~ ca ye ca lokottar~ mat~h// (40)

(1) 'kasana A. (2・・・・・・2) pratipaksotp~da-vipaksa-nirodhayoh A. (3・・・・・・3) tayor vipaksa-pratipaksayor

nirodhotpada-yukta-vikalp~pagamasya A. (4) c~dharah for cotpadanat A. (5) samvrty~ punah, supplied here

in A. (6) dharmmasyava' A. (7) buddha for yathokta A. (8) dharmat~-samjfiakam, inserted here in A. (9)

dharma-dhatoh for tasya A. (10) 'byeta A. (ll"""I1) om. A. (12・・・・・・12) nirdistam iti na dosah/ A. (13)

bodhisattvasya, inserted here in A

Page 12: 現観荘厳論釈の梵文写本(5)島根大学教育学部紀要(人文・杜会科学)第22巻一第2号 9~25頁 昭和63年12月 現観荘厳論釈の梵文写本(5)

20 ~~~:~~~++j:~~i"~'--~*~n~~~:~)5~~C~~~c(5) ( ** )

s~srav~n~srav~ dharmm~h samskrt~samskrta~ ca ye/

~isya-sadh~rana dharmm~ ye c~s~dh~ran~ muner (41) iti/

(1) ' (2) ~dau s~m~nyena ku~alaku~al~vyakrta yathakramam ~r~manyata-pr~n~tip~t~vyakrta-

k~ya-karmm~dayas

tatas ta eva laukikadi-dvidh~-bheda-catus t ayatvena pari~is t~ yathassamkhyam (*')

sarva -bala- j ana-sambandhi- pafica-skandhah/

sarv~rya- j ana-samg r hita-catur-dhy~nam

~tma-dar~ana prati pak s a- paficop~d~na-skandh~s

tad-dar~ana-prati pak s a-sm r ty-u pasthanam

hatu-pratyay~dhina-kam~di-dhatuh

k ~ran~napek s a-tathat~

sarv~rya- jana-sant~na-prabhava-catur-dhy~nam

samyak-sambuddha-sant~nodady-dharmmi-das~a- bal-anlty (3) (4...

( ** ) ...4)

evam-adayas sarva-dharmm~ yath~vad adhigama~nukramen~lambyanta ity ~lambanam

eka-da~avidhah/

(5... ...5) (6) ~lambana-pratipatter evam kah samudde~a iti samudde~am ~ha/

sarva-sattv~grat~-citta-prah~nadhigama-traye/

tribhir mmahattvair udde~0 vijfieya 'yam svayambhuv~m//

sarvath~ sarvak ~rajfiat~-pari jfi~n~ ~

(42)

The back of the Folio No. 6 and the front of the Folio

No. 7 (i. e., from the Commentary of K~rika No. 42 to

it of Karika No. 54) are wholly lacking in Ms

(1) sarva-dharman, inserted here in A. (2) 'krt~n A. (3) om. A

sarvadharma mayopamataya yathavad iyanta evalambyanta pratipatter A. (6) bodhisattvasya, inserted here in A

~~The some following words are lacking.

A.

(4・-

(5・-

.4) Ex .5)

conj. adhigam~nukramena

Ex. conj. evam ~lambana-

Page 13: 現観荘厳論釈の梵文写本(5)島根大学教育学部紀要(人文・杜会科学)第22巻一第2号 9~25頁 昭和63年12月 現観荘厳論釈の梵文写本(5)

(1) ~tol. 7b*) (2)

adhika pr~rthanam 3.

(3)

4. paindap~tikatv~di-dhuta-samlekho (4)

5. jlvit~dy-artham sam~tta-~iks~'panty~Janam (5)

6. ~dinava-dars~ana-kama-guna-nindanam (6)

7. viney~nuruddha-nirv~na-nimnatvam (7)

8. sarwa-sva-parity~gah (8)

9. ku~al~nusthana-citt~samkocah (9)

10. sarvva-vastu-nirapeksana (10)

ity evam parikarmmana ptirvvavad dasa-prak~rena caturthy arccismatl bhtimir abhi=

ruhyata iti/

(b')

samstavam kula-m~tsaryam stkanam sanganikavaham/

~tmotkarsa-par~vajfie karmma-marggan da~a~ubh~n// (55)

m~nam stambham vipary~sam vimatim kle~a-marsanam/

vivarjayan sam~pnoti da~ait~n paficamlm bhuvam// (56) (n~ f-abhady - artham pravarjitadi - samv~sah/ I_slraddh~ - kulanupadarSana m/ Julanaktrna-

nagar~dih/ srvva-pra~amsana-para-nindane/ dVa~a-ku~ala-karmma-path~h/ ~rutady -

~ mithy~ - drsty - adi - mati hl abhim~nah/ par~prapamanam/ u~alaku~ala -viparit~bhinive~0 (14~ sxarwa-r~g~di-kle~~mukhikaranam iti/

(15)

evam-laksan~n da~a-dharmm~n vivarjayann arthad aksipta-viparyaya-dharmmena (16)

da~a-prak~ra-parikarmmap~ ptlrwavat paficami sudurjay~ bhnmir akramyata iti/ (b')

d~na-~ila-ksam~-virya-dhy~na-pra jfi~-prap~ranat/

~isya-khadga-sprha-trasa-cetasam parivarjakah// (57)

y~cito 'navalina~ ca sarvva-ty~ge 'py adurmman~h/

kr~0 'pi narthinam ksept~ sasthim bhnmim sama~nuta (58) iti/

(17) ' ' ' ' ' ' ' (18) s a t -p~ramit~-paripnranena ~r~vaka-pratyekabuddh~bhilas a-(1 9)

svabh~v~nu palambhottr~sa-Cb=) (20)

y~caka- jana-pr~rthan~-samkoca-(21)

sva-rasa-pravrtta-sarvartha-ty~ga-daurmmanasya-

(1) Tripatl's Text supplies here prapta-labdhesv ; rfied pa thob pa la Tib (2) cf. No. 3 in A ; praptenapi

pranlta-vastunamananata/ (3) No. 4 in A ; gambhira-dharma-ksanti-nidhyanady-aparityagah/ (4) No. 5 in

A ; sarva-~iksanam aparityajanam/ (5) No. 6 in A ; kama-cittasyanutp~dah/ (6) No. 7 in A ; sarva-

dharman~m anabhisamskarah/ (7) No. 8 in A ; sarva-~artr~dy-agrahanata/ (8) No. 9 in A ; ku~ala-dhar=

m~lambana-citt~sal~rkoca~/ (9) No. 10 in A ; sarva-vastv-amanasikara~ (10) sakala-kle~endhana-dahana-

jvalayopetatvad, inserted here in A. (ll) grhi-pravarjitaih saha A. (12) gamana for nagara A. (13) satkaya for

mithy~ A. (14) ity evam A. (15) bodhi-vibandhakatvena, inserted here in A. (16) susthu duhkhena jtyata iti,

inserted here in A. (17) danadi-sat A. (18) 'sasya A. (19) 'sa-cittasya A. (20) 'ca-cittasya A. (2D 'syasya A

Page 14: 現観荘厳論釈の梵文写本(5)島根大学教育学部紀要(人文・杜会科学)第22巻一第2号 9~25頁 昭和63年12月 現観荘厳論釈の梵文写本(5)

22 ~~~~~;~j:~~~~~~:~)~~~c~~~c(5) d~ridry~rt~',i-jana-pratik ~ epa-cit(t2a) varjane~a

carva~l dv~das~abhih parikarmmabhih pnrvvavad abhimukhi sast'hl bhnmir ~jfi~yata

it i /

(5)

~tma-sattva-graho jlva-pudgaloccheda-~~~vate/ (6)

nimitta-hetvoh skandhesu dhatusv ~yatanesu ca// (59) (b*)

traidh~tuke pratis thanam saktir ~lina-cittat~/

ratna-tritaya-~ilesu tad-drs ty-abhinive~it~// (60) .(7)

~tinyat~y~m vis~da~ ca tad-virodhas~ ca vim~atih/

kalarpka yasya vicchinnah saptamlm ety asau bhuvam// (61) iti/ (8)

atma-sattva- Jlva- pudgaloccheda-~~~vata-nimitta-hetu-skandha-dh~tv-~yatana -trai = (b'). ~9) dhatuk a-prati ~ ~ hana-sakty-~lina-citta-buddha-dharmma-samgha-~ila-d r s t y- abhiruvesa-

~7) (10~ (n) (12) _ ~nnyata-vi s ~da-tad-virodhodbh~vana-graha-parivar j anenaivam

vl~l~ati-kalaryLkapagamen~rth~d aksipta-viparyaya-dharmmena vim~ati-prakarena (13)

parikarmma~a ptirwavad dtlrahgam~ saptami bhumih samtyata iti/

arth~ksipta-dharmmam eva dar~ayann ~ha/ (14)

tn-vlmok s a-mukha-jfianam tri-mandala-vi~uddhata/ (b') (15) karu~~ 'manana dharmma-samataika-naya-jfiata// (62)

(16)

anutpada-ksama-jfianam dharmman~m ekadheran~/

kalpanayah samudgh~tah samjfia-drk-kle~a-varjanam// (63)

~amathasya ca nidhyaptih kau~alam ca vidar~ane/

cittasya dantat~ jfi~nam sarwatr~pratighati ca// (64)

sakter abhnmir yatreccham ksetr~ntara-gatih samam/

sarvatra-sv~tmabh~vasya dars~anam ceti vim~atir (65) iti/

samyak - ~0nyata - nimitt~pranihita- vimok s a - mukha- jfi~nam da~a- ku~ala- karmma -

patha - gh~tya - gh~taka - gh~t~nupalabdhy - ~di - sarvva - jan~lambana - krp ~ - vastv -

(21) (22) anupalambhah/ sarvva-dharmma-samat~vagamo mahayanaikavabodho 'nutpada-parijfi~=

(23) (24) nam gambhtra-dharmma-nidhyana-ksanty-avagamah sanrya-jfieya-mah~y~nopaya-mukha-

(*') (25) (26) (27... praka~anaITL sarvva-kalpanocchedo ninutta-grahapanavabodha~ satkay~di-pafica-dT~~i-

・・・27) (28) (29) (30) (31) ty~go 'p~pa-r~g~di-kles~a-varjanam/ ~amatha-bh~vanam/ prajfiop~ya-kau~ala-karanam/

(1) 'dryad arthi A. (2)'ttasya A. (3・・・・・・3) nenety evam A. (4・・・・・・4) Ex. conj. sasthi sarva-buddha-dharm~=

bhimukhy~d abhimukht W. (5) 'vatah W ; 'tah T. (6) hetoh W. (7) vivada A. (8) eka-pud' A. (9) ni~raya for

abhinive~a A. (lO) ~nnyata for tad A. (lD 'vana A. (12) utsrsti for parivarjana A. (13) cf. vim~ati-prak~rena

parikarma-dharmena ptirvavat krta-vi~esa-laksana-parikarman~dhigatena yathokta-vim~ati-prakara-

dharma-kalankapagamat saptaml samyag-anabhoga-margopa~lesat susthu-dnramgatatvat dtiramgama bhumih samtyate/ A. (14) 'ddhit~ Nl. (15) jfiata N1. (16) 'dhekarana Nl. (17) om. A. (18) tri-mandala-vi~uddha-

da~a A. (19・・・・・・19) duhkh~rtha for ghatya-ghataka-ghata A. (20) sarva-vastu A. (2D mahayanatvenaika-y~nava' A. (22) nama-rtipady-anut' A. (23) dharmanam for jfieya A. (24) mukhena A. (25) 'ttodgra' A. (26)

anavabodhah, om. A. (27・・・・・・27) 'na-satkayadi-drsti-ragadi-kle~a-varjana A. (28) bh~vana for bh~vana A

(Z9) up~ya, om. A. (30) kau~alya A. (31) om. A

Page 15: 現観荘厳論釈の梵文写本(5)島根大学教育学部紀要(人文・杜会科学)第22巻一第2号 9~25頁 昭和63年12月 現観荘厳論釈の梵文写本(5)

clttopa~amo rnp~dy-apratighati-jfi~nam/ abhinive~~sth~nain/ yathestam sama-kala-sarwa-(5)

buddha-k s etra-gamanam/ viney~nurtipa-sarvvatr~tmabh~va-dar~anam ity ( *' )

anena parikarmmana vim~ati-prakaren~pi pnrvvavat saptami bhumir avabuddhyata iti/

(6)

sarvva-sattva-mano-jfianam abhijfi~-krldane ~ubh~/

buddha-ksetrasya nispattir buddha-sev~-pariksane// (66)

ak~a-jfi~na~ jina-k~etr~-~uddhir mayopam~ sthiti~/

samcimtya ca bhav~d~nam idam karmm~stadhoditam (67) iti/

1) yath~vat-sarva-sattva-citta-carita-jfi~nam/ (.') (8) 2) {7~ka-dh~~L~7v) rddhy-abhijfi~-krl~anam/

3) ~dh~ra-buddha-ksetrasya suvarnadi-bh~va-parin~manam/ (n) (12)

4) sarv~kara-dharmma-pariksan~rtham buddh~r~dhanam/

(15... (13) (14) 5) divya-caksur-utp~danam/ '15)

6) ~dheya-buddha-k~etra-sattva-pari~0dhanam/ (16)

7) sarvatra m~yopam~vasthanalp/

8) sattv~rtha-dar~ana-buddhi-ptirvvaka-janma-parigrahapam ity

(a*) (19... ...19) anenarvam asta-prakara-dharmmena parikarmman~ pnrwavad acal~ astaml bhtimir

anubhtlyata iti/

(20)

pranidh~n~ny anantani dev~din~m ruta-jfiata/

nadtva pratibhan~n~m garbh~vakr~ntir uttam~// (68)

kula-jaty0~ ca gotrasya parivarasya janmanah/

naiskramya-bodhi-vrks~n~m guna-ptire~ ca sampada (69) iti/

(21) ' ' ' ' ' ' (22) 1) ananta-pranidh~nam/ 2) dev~di-sarva-sattva-ravita-jfi~nam/ (a')

3) nady-upamitaksaya-pratibhanam/ (23)

4) sarva-jana-pra~asta-garbhavakramanam/ 5) r~j~di-sthanam/ 6) ~dityady-anvayo 7) m~tr~di-samband~4a)-jfiatih/

8) sva-vidheya-pariv~rah/ 9) ~akr~dy-abhinanditotp~do

lO) buddh~di-samcodana-niskramanam/, 11) cint~mani-sadr~~~vattha-vrksadih/

12) sarvva-buddha-dharmma-svabhava-guna-pariptiranam ity evam sampatti- a~ksanair dv~d(a2~s5~bhih parikarmmabhih ptirvvavat krta-parikarmma-{

vi~esair nnavami s~dhumatl bhtimih saksatkriyata iti/

(1) nimitta for citta : dharma-nairatmya-bhavana-nimittopa~am~d A. (2)_ ubhaya-satya~rita-rnpa' A. (3)

'ghata A. (4) 'sthana-jfiana-labha A. (5) yathanurnpam for viney~nurOpa A. (6) 'danam W ; 'dane T. (7・・・・・・7)

nana-loka-dhatau sattvartham A. (8) 'jfiabhih A. (9) ksetra-suvar' A. (lO) parin~mah A. ; yons su bsgyur ba

Tib. (11) tathagataragana for buddharadhana A. (12) 'dhanah Nl. (13) 'ksuso A. (14) nispattih for utpadanam A

(15・・・・・・15) Ex. conj. adheya-buddha-ksetra-sattva-pari~0dhanam/ divya-caksur-utpadanam/ Nl ; prefered

A to Nl, according to the Karika No. 67. (16) 'matava' A. (17) 's~anad A. (18) grahanam A. (19・・・・・・19) Ex. conj

astaml nimitt~bhogaprakampyatvad acata A. (20) jfiat~ Nl. (Zl) 'antam W. (22) ruta A. (23) prasasta Nl. (24) '

baddh~ W. (25) '~adha Nl

Page 16: 現観荘厳論釈の梵文写本(5)島根大学教育学部紀要(人文・杜会科学)第22巻一第2号 9~25頁 昭和63年12月 現観荘厳論釈の梵文写本(5)

24 ~~:~:~:~~i~~~~:oD~~~C~~~c(5) hetu-bh~min~~L parikarmmaivam nirde~ya phala-bhumitay~ tad-anuktv~ sarva-bh~mi-

sarpgraha-dv~rena da~amy~ bh~imer laksanam ~ha/ (1)

nava-bhClmlr atikramya buddha-bh~lmau pratis thate/ (*.)

yena Jfi~nena s~ jfiey~ dasami bodhisattva-bhur (70) iti/

~r~vak ~di - gotra - prathama - phala - prati pannak a - srota~panna - sa krd ~g~mi - anag~my - ar =

hat~m iti ~a~~~n naya-traya-vyavasthan~bhisandhi-samgrhlta-parisista-pratipannaka-

trayasya pratyekabuddh~ri~fi ca (2)

yathakrama~L gotr~~ ~ amakam dar~ana-tann-vitar~ga-k ~t~vi-~r~vaka-pratyeka-bhti-

(3... (b*) ...3) mayo yathokta-nava-prak~r~ ca bodhisattva-bhnmir ekaivety evam (1)

"nava-bhtimlr atikramya da~amy~m punar bhumau bodhisattvo buddha eva vaktavyo na

tu samyak-sambuddha" (4) (5~ (6~

iti vacanat yatra buddha-bh~mau yena pranidh~n~di-jfi~nenavatisthate s~ cla~aml

bodhisattva-bhtimir jfieyeti/

(7)

pratipaksa-sambhare 'ntara~lokam ~ha/

pratipakso 's t adh~ jfieyo dar~anabhy~sa-m~rggayoh/ (8.・- ...8) (b')

grahya-grahaka-vikalp~nam ast~n~m upa~~ntaya (71) iti/ (9)

sarpklesa-vastu-matra-pratipaksadhis th~na-gr~hya-vikalpa-dravyasya dravya-pud= (lo)

gala-prajfiapti-purus~dhisth~na-grahaka-vikalpa-dvayasya ca pratyekam dar~ana-m~r=

gge bh~van~-m~rgge ca prahanam ity ast~n~n gr~hya-gr~haka-vikalp~n~m upa~am~ya (b')

vipak~a-prabhedenobhayor eva m~rggayor avasth~-vi~esah pratipakso 'stadhobhaya-

saty~~rayene saks~tkarttavya iti/

1) 3) 5) 6) 8)

(n) sambh~ta-sambh~rasyaiva~L niry~pam iti niry~na-pratipattim caturtlm ~ha/

udde~e samatay~m ca sattv~rthe yatna-varjane/ (12)

atyant~ya ca mry~nam mry~nam pr~pti-laksanam// (72)

sarvak~rajfiat~y~fi ca niry~nam m~rgga-gocaram/ (b'l

mry~na-pratipaj jfiey~ seyam astavidh~tmiketi/ (73) (13)

yathokta-trividha-samudde~ah/ 2) sar~ra-dharmma-samat~/

ak snna-vedhane sattv~rtho . . 4) nirnimitta-sarvakaryataya an~bhogo (14... "'14)

' pagata-~~~vatoccheda-rtipavastha-vi~e s o

y~na-traya-sarvv~rtha-pr~ptir 7) yath~vihita-sarvakarajfiat~

tad-vi~e~a-m~rgga~ ceti/

(1) bhtimim W ; 'mir T. (2) pratyekabuddha A. (3・・・・・・3) cf.bodhisattva-bhnmi~ ca yathokt~ bodhisattv~n~m

navavidha/ A. (4) paficavi~l~atisahasrikayam, inserted here in A. (5) kama-va~it~~rayatvadina for

pranidhan~di A. (6) s~ tena pr~pya da~a' A. (7) 'bharatva A. (8・・・・・・8) gr~ha-grahya W. (9) om. A. (10) om

A. (11) ajitajaya-pr~ptya, inserted here in A. (12) 'taye W ; 'taya T. (13) 'vidhodde~a A. (14・・・・・・14) ~~~vatoc

cheda-rahit~vastha A

Page 17: 現観荘厳論釈の梵文写本(5)島根大学教育学部紀要(人文・杜会科学)第22巻一第2号 9~25頁 昭和63年12月 現観荘厳論釈の梵文写本(5)

~ ~j~ ~~ ~~ (1) (b*)

eva m niry~tavya - vastusu prativi~ist~nya - dharmm~bh~v~t

niry~nam asta-vidham ity asta-prakara-niry~na-pratipattih/

25

(2)

sarv~nupalambhatay~

abhisamay~lamk~re prajfi~p~ramitopade~a-~~stre

pratham~dhikara-vivrtih//

(1) 'bhavena A. (2) sarva-dhann~nupa' A. (3 3) pratipattir veditavya/ A

niryanad evam ebhir astabhir niryan. air niry~n. a-