catia eĞİtİm kİtabi

TANER YALÇIN

CATIA V5 EĞİTİM NOTLARI

Teknik Öğretmen

TANER YALÇIN

Bu Eğitim Notları Yazardan İzin Alınmadıkça Hiçbir Amaç İçin Kullanılamaz, Çoğaltılamaz, Satılamaz. Her Hakkı Saklıdır

© 2005 Taner YALÇIN

CATIA V5 EĞİTİMİ

TEMEL BİLGİLER

TANER YALÇIN 1

İÇİNDEKİLER

İÇERİK 1 ÖNSÖZ 5

CATIA V5 Sistem Fonksiyonları 9

TEMEL BİLGİLER

Parça Tasarımına Giriş 18 Genel Ayarlar 20 Standart Araç Çubuklarının Kullanımı 21 View Toolbar’ı 25 Mause Kullanımı 35 Ürün Ağcı Kullanımı 37 Kumpas Kullanımı 38

PART DESİGN

Parça Tasarlama 40 Parça Tasarım Aşamaları 41 Workbench’e Ulaşım 42 Part Design Arayüzü 43 Sketcher 44 Profil Oluşturma 46 Kısıtlama Oluşturma 60 Geometriler Üzerinde Operasyonlar 61 Katı Oluşturma 66 Pad 67 Pocket 72 Shaft 74 Grove 75 Hole 76 Rib 77 Slot 79 Stiffner 80 Loft 81


TEMEL BİLGİLER

TANER YALÇIN 2

Filet 84 Chamfer 88 KalıpAçısı 90 Sheel 92 Thickness 92 Taşıma Arayüzü 93 Patternler 95 Boolean operasyonları 99 Piston tasarımı 100

ASSEMBLY DESİGN

Montaj Modelleme 106 Bir Montajın içine Parça eklemek 111 Parçaların Montaj ekranında görüntülenmesi 113 Montajların Uzaydaki Hareketi 116 Snap 117 Explode 119 Montaj Sınırlandırmalarının Oluşturulması 120 Sınırlandırmaların Çoğaltılması 130 Montajların Analiz edilmesi 137

DRAFTİNG

Genel İşlem Basamakları 148 Teknik Resim Dökümanlarının Oluşturulması 150 Kesit Görünüşler 156 Ölçülendirme 158

WİRWFRAME

Uzayda Nokta Oluşturulması 164 Uzayda ÇİizgilerinOluşturulması 171 Uzayda Düzlemlerin Oluşturulması 175 Extremum Oluşturma 182 Projec ( İzdüşüm ) 184 Helix 191


TEMEL BİLGİLER

TANER YALÇIN 3

SHAPE DESIGN

Generativ Shape Design’ın amaçları 197 Extrude 199

Revolve 200 Ofset 201 Sweep 202 Fill 208 Loft 209 Blend 210 Extract 211 Örnek Çalışma 213 Yüzey operasyonları 215

YÜZEY ELEMANLARI ÜZERİNE OPERASYONLAR

Join 215 Healing 216 Curve Smuth 217 Untrim Surface 218 Disassemble 219 Split 220 Trim 221 Extrapolate 222 Pattern Oluşturma 223 Fillet Oluşturma 231 Diğer operasyon Komutları 237

MACHİNİNG ( CAM )

CAM Modülünün Genel Yapısı 239 Üç Eksen İşlemenin temelleri 243 Operasyonların Oluşturulması 247 İmalat Programının Oluşturulması 251 Simülasyon Oluşturma 256


TEMEL BİLGİLER

TANER YALÇIN 4

NC Kod Oluşturma 261 Prizmatik Parça İşleme 262 Cep İşleme 264 Açık Cep İşleme 269 Çevresel Profil İşleme 270 Delik Delme 272 Makro Atama 274 Yüzey İşleme Operasyonu 278 Kaba İşleme 282 Countur Drive 292 Tornalama Operasyonu 298

ANALİZ

Statik Analiz 307 Clamp 309 Force 311 Compute 311 Animate 314

Raporlar 315

ÖRNEK SİSTEM TASARIMI

Piston 322 Piston Kolu 327 Krank Mili 331 Burç 334 Gövde 335

Raporlar 315 CATIA’ DA ÇİZİLMİŞ ÖRNEKLER 340

*** For information and more detail please call & contact with me by this direction : [email protected]

0 536 525 75 75 0 555 482 88 51 www.catiadersi.s5.com – www.catia.s5.com – www.catia.8m.com ***


TEMEL BİLGİLER

TANER YALÇIN

5

ÖNSÖZ

CATIA CAD/CAM yazılımı Türkiye’deki hemen - hemen tüm otomotiv ana sanayi tarafından bilgisayar destekli tasarım ve imalatta kullanılmaktadır.

Bir çok mühendislik uygulamasında fikirlerin gerçek hayata taşınmasında problemler yaşanmaktadır. fikirlerin gerçek hayata aktarılması, doğru yazılımlarla desteklenen iyi bir mühendislik gerektirmektedir. tam parametrik ve ayni zamanda varyasyonel bir ortamda, katı , yüzey ve tel kafes modelleme tekniklerini başarili bir entegrasyonla kullanıcısına sunan parametrik tabanlı bir tasarım programı olan CATIA V5, tüm üretim sistemlerine uyabilecek esnekliği ile bilgisayar destekli tasarım ve üretimde (cad/cam) profesyonelleşmeyi düşünen tüm tasarımcılar , makine mühendisleri ve makine teknisyen ve teknikerleri için önemli bir programdır.

CATIA V5 geniş kullanım tabanlı bir CAD/CAM çözümler paketidir. önceleri, havacılık ve uzay sanayicinin gereksinimlerini karşılamak amacıyla geliştirilmeye başlanan Catia ‘nin kendisini yenilemesi ve kullanıcı taleplerini karşılaması sayesinde otomotiv, gemi, ürün fabrika tasarımı gibi değişik sektörlerde de vazgeçilmez yerini almıştır. CATIA ‘nın ürün geliştirme sürecine modül sayısının bolluğu ve kapsamlı olması değişik ve geniş alanlara hitap etmesini sağlamıştır. Catia ‘nın en büyük avantajlarından birisi de yüzey modelleme, katı yüzey entegrasyonu ve yüzey analizlerinin çok gelişmiş olmasıdır. Özellikle kalıp, saç, kaporta gibi yüksek yüzey kalitesi isteyen endüstri ürünlerinin tasarımı için vazgeçilmez çözümdür. Bu yüzden otomotiv uzay ve havacılık sektörlerinde kendini ispatlamıştır. Dünyada üretilen her 10 uçaktan 7' si ve her 10 otomobilden 6' sı catia imzası taşır.

CATIA NEDİR ?

CATIA CAD/CAM/CAE çözümler paketidir. Fransa, Paris – 29 Ekim 2002 – IBM ve Dassault Systems ( Nasdaq : DASTY , Euronext Paris: #13065, DSY.PA). Işbirligi temelli ürün geliştirme için lider PLM çözümleri ( Ürün Yaşam Çevrimi ) konusunda üstün bir yazılımdır.

Ülkemiz’deki hemen - hemen tüm otomotiv ana sanayi tarafından bilgisayar

destekli tasarım ve imalatta kullanılmaktadır. Aynızamanda çok gelişmiş ve kullanışlı 3d cad cam programıdır. Üstün özellikleri ile makine sektörünün otomotiv dahil her alanında kullanılmaktadır.


TEMEL BİLGİLER

TANER YALÇIN

6

GELECEĞİN TASARIMI Catia ürünlerinin geleceğini sağlamlaştırmak amacıyla kullanıcıların ihtiyaçları doğrultusunda, Version 5 in mimarisi yeni nesil teknolojileri ve standartları kullanılarak tasarlanmıştır. Bu standartlardan bazıları: C++, Object Oriented Programming, Standart for the Exchange of Product Model Data (STEP), Common Object Requester Broker (CORBA), JAVA, OPENGL vb. Doğal OLE ve Internet/Intranet uyumluluğu sayesinde diğer ofis uygulamaları ile uyumluluk sağlanıyor.Kurulumu kolay ve öğrenmesi eğlencelidir. Kullanımı ise sanki model avucunuzun içindeymiş gibi doğaldır. Catia Version 5 in tasarıma yeni yaklaşımı sayesinde, teknolojik araştırmalarınız esnasındaki kazançlarınız :

• Daha iyi kararlar

• Daha iyi, daha hızlı ve hatasız üretim

En az risk ve tekrarlanabilir metodlar Avrupa kökenli otomobil üreticilerinin hepsi yeni platformlarda ve stillemede CATIA yı kullanmaktadır. Dünyada ticari amaçla yazılan CAD / CAM yazılımları içerisinde otomotivde %57 ,havacılık sektöründe ise %80 pazar payı ile baskın konumdadır.Dünyanın en büyük 25 otomobil üretici firmasının 18 i CATIA yı ana CAD / CAM sistemi olarak seçmiştir. CATIA V5, IBM ve Dassault Systemes in, dijital şirketler dünyasının gelişimi doğrultusundaki vizyonlarının bir göstergesidir. Tamamen yeniden tasarımlanmış, en yeni yazılım teknolojilerini içeren ,NT ve UNIX ortamlarında çalışabilen yeni nesil bir CAD/CAM/CAE/PDM çözümüdür.

Catia Version 4 ve Catia Version 5 arasındaki uyum sayesinde, iki sistem eş zamanlı olarak kullanılabiliyor. Version 5, Version 4 kullanıcılarının NT ortamına geçmeleri için gerekli araçları sağlıyor.

CATIA, bugün tüm ana sanayilerin kullandığı bir endüstri tasarım ve imalat programıdır. Ana sanayilerin tümünün geliştirme ve yerlileştirme projeleri içerisinde yer almaktadır. Tasarım uzmanlarının seçimi olan CATIA, ileri proje


TEMEL BİLGİLER

TANER YALÇIN

7

yönetim teknikleri kullanarak çalışmalarını eş zamanlı olarak gerçekleştirebildiklerinden, tasarım ve çizimleri uzun zaman alan büyük projelerin aylar bazındaki süreleri haftalar mertebesine kısaltılabilmektedir. Bunun için konsept tasarımından, mekanik tasarıma ve imalata gerçek manada entegre olmuş bir CAD/CAM/CAE Sistemi kullanmak gerekir

Proje, tasarım aşamasında CATIA'nın olanakları kullanılarak 3 boyutlu olarak fotoğraf kalitesinde bilgisayarda görüntülenebilir ve daha imalat aşamasına geçmeden müşterilerin beğenisine sunulabilir; Böylece imalat aşamasından önce meydana gelebilecek düzeltme talepleri anında karşılanabilir.

Bütün Üretim Aşamalarında Çözüm Metodları

1. Mekanik dizayn çözümleri

2. Şekil dizaynı ve stil çözümleri

3. Analiz ve simülasyon çözümleri

4. Imalat çözümleri

5. Takım donanım ve sistem mühendisligi çözümleri

HEDEF !

Tasarımcılara profesyonelliğe dayanan uygulamalı ve pratik CATIA becerisi kazandırmaktır.


TEMEL BİLGİLER

TANER YALÇIN

8

KUŞBAKIŞI CATIA

CATIA programı kendine özgü yapısı ile imalatta en son teknoloji kullanımda Yararlandığımız bir CAD-CAM programıdır.Tasarımda çok değişik alanlarda kullanıcıya destek sağlamaktadır. Şöyle ki; elektrik devre tasarımı, hidrolik devre tasarımı, parça tasarımı, üretim akış tasarımı gibi pek çok konuda kullanıcıya destek sağlamaktadır. Tasarımda imalat teknolojisi ile entegre bir şekilde çalışabilmektedir. Yaptığınız tasarımları kullanarak CAD ortamının rahatlığında G kodları oluşturmak için parça simülasyonundan faydalanabilirsiniz.Diğer programlarda oluşturulan farklı formattaki doyalar da catia convertörü(dönüştrücüsü) vasıtasıyla en az veri kaybı ile aktarılabilmektedir.


TEMEL BİLGİLER

TANER YALÇIN

9

CATIA V5 SİSTEM FONKSİYONLARI

CAD, bilgisayar sistemlerinin kullanılarak parça oluşturma, değiştirme, analiz ve tasarımın optimizasyonu gibi işlemleri kapsamaktadır. Bu sistemler yazılım ve donanım kısımlarından oluşur. Yazılım olarak, parçaların gerilme-şekil değişimi analizinin yapılabildiği programlar, mekanizmaların dinamik cevapları, ısı transferi hesapları ve NC parça programlama gibi örnekleri verilebilir.

CAM, bilgisayar sistemlerinin planlama, yönetme ve bir imalat sürecinin kontrolünde doğrudan veya dolaylı olarak kullanılarak yapılan işlemleri kapsamaktadır. İmalatta CAM örneği olarak NC parça programlamanın bilgisayar yardımıyla yapılması verilebilir. CAD/CAM teknolojisi tasarım ve imalatın daha fazla entegrasyonu yönünde gelişmektedir. CAM aşağıda sıralanan fonksiyonları yerine getirebilmektedir.

CAD/CAM entegrasyonunun iyi bir şekilde sağlanmasıyla ürün kalitesi, maliyet ve sürelerde avantajlar elde edilebilir. Üründe veya imalatı sırasında ortaya çıkabilecek bir çok sorun daha CAD aşamasındayken kolaylıkla giderilebilir. Tasarım ve imalat sürecinde oldukça yüksek esneklik sağlar. İlk yatırım maliyetleri göreceli yüksek olsa da zamanla üretici kara geçecektir.

kullanıcıların ihtiyaçları doğrultusunda, Version 5 in mimarisi yeni nesil teknolojileri ve standartları kullanılarak tasarlanmıştır. Bu standartlardan bazıları: C++, Object Oriented Programming, Standart for the Exchange of Product Model Data (STEP), Common Object Requester Broker (CORBA), JAVA, OPENGL vb. Doğal OLE ve Internet/Intranet uyumluluğu sayesinde diğer ofis uygulamaları ile uyumluluk sağlanıyor.Kurulumu kolay ve öğrenmesi eğlencelidir. Kullanımı ise sanki model avucunuzun içindeymiş gibi doğaldır.

• Tasarım

• Analiz

• Çizim

• Süreç Planlama


TEMEL BİLGİLER

TANER YALÇIN

10

• Parça Programlama

• Program Doğrulama

• Parça İşleme

• Muayene

•

CATIA ÇÖZÜMLERİ CATIA V5 paketleme modeli, müşterilere amaçları doğrultusunda optimum bir çözüm bulma olanağı sağlar. Bu modelin kalbinde ürünler ve konfigürasyonlar yeralır. Konfigürasyonlar her bir istasyon için gereklidir. Bir konfigürasyona ilk alım esnasında veya sonradan gerekli ürünler eklenebilir.

TASARIM

Tasarımcı kafasındaki fikirleri bir grafik ekranına yansıtabilir (Şekil 1). Parçaların birbirine uygunluğunu görülebilir. Parametrik tasarım gerçekleştirilerek benzer ürün ağacından parçaların tasarımı için süre kazanmış olur. Değişken parametreler girilerek istenilen tasarım parametrik olarak elde edilebilir. Bu parametreler optimize edilebilir veya diğer bazı özelliklerin fonksiyonu olarak tanımlanabilir.

ANALİZ CATIA, tasarımcı ve analiz uzmanları için en iyi analiz çözümlerini sunar. Otomatik meshing, çözümleme ve görüntüleme araçlarıyla yüzeyler, katılar ve komple mekanizma üzerinde analizler yapılabilir . Hedeflenen gerilim, min ağırlık vb. hedefleri sağlamak için size sunulan optimizasyon araçlarıyla bütünüyle otomatik çözümler yapılabilir. CATIA nın eşzamanlı mühendisliği mümkün kılan kendini kanıtlamış araçlarıyla, Statik ve Dinamik olarak, yapısal, stres, titreşim ve diğer tip analizleri gerçekleştirebilirsiniz.


TEMEL BİLGİLER

TANER YALÇIN

11

Bir çok mühendislik uygulamasında fikirlerin gerçek hayata taşınmasında

problemler yaşanmaktadır. fikirlerin gerçek hayata aktarılması, doğru yazılımlarla desteklenen iyi bir mühendislik gerektirmektedir. tam parametrik ve ayni zamanda varyasyonel bir ortamda, katı , yüzey ve tel kafes modelleme tekniklerini başarili bir entegrasyonla kullanıcısına sunan parametrik tabanlı bir tasarım programı olan CATIA V5, tüm üretim sistemlerine uyabilecek esnekliği ile bilgisayar destekli tasarım ve üretimde (cad/cam) profesyonelleşmeyi düşünen tüm tasarımcılar , makine mühendisleri ve makine teknisyen ve teknikerleri için önemli bir programdır.

CATIA V5 geniş kullanım tabanlı bir CAD/CAM çözümler paketidir. önceleri, havacılık ve uzay sanayicinin gereksinimlerini karşılamak amacıyla geliştirilmeye başlanan Catia ‘nin kendisini yenilemesi ve kullanıcı taleplerini karşılaması sayesinde otomotiv, gemi, ürün fabrika tasarımı gibi değişik sektörlerde de vazgeçilmez yerini almıştır. CATIA ‘nın ürün geliştirme sürecine modül sayısının bolluğu ve kapsamlı olması değişik ve geniş alanlara hitap etmesini sağlamıştır. Catia ‘nın en büyük avantajlarından birisi de yüzey modelleme, katı yüzey entegrasyonu ve yüzey analizlerinin çok gelişmiş olmasıdır. Özellikle kalıp, saç, kaporta gibi yüksek yüzey kalitesi isteyen endüstri ürünlerinin tasarımı için vazgeçilmez çözümdür. Bu yüzden otomotiv uzay ve havacılık sektörlerinde kendini ispatlamıştır. Dünyada üretilen her 10 uçaktan 7' si ve her 10 otomobilden 6' sı catia imzası taşır.

STANDARTLARA UYUM SAĞLAYABİLME Catia Version 5 ürünün davranışını belirleyen çeşitli kurallar tanımlayarak, geliştirme aşamasında, tasarıma etkileşimli olarak müdahale etmemize olanak sağlıyor. Böylelikle tasarlanan ürünün kendi kurallarımıza uygun olması ilk aşamada garanti altına alınıyor. Sonuç olarak, sistem, yaratılan kurallar, uyarılar, kısıtlamalar sayesinde uzman bir danışman gibi bizi yönlendiriyor. Böylelikle tasarımın şirket standartlarına uygun olarak yapılması ve tasarım hatalarının en aza indirilmesi garanti altına alınıyor. What-if ve How-to analizleri standartlara uygun tasarım alternatifleri oluşturmamızı sağlıyor. Bu analizler kullanıcının doğru kararlar vermesine ve en kısa zamanda optimum çözüme ulaşmasına yardımcı oluyor.


TEMEL BİLGİLER

TANER YALÇIN

12

ŞEKİL TASARIMI ÇÖZÜMLERİ Yaratıcı formlar ve kompleks tasarımlar söz konusu olduğunda Catia size en uygun araçları sunar. Bunlar arasında, kompleks yüzeylerin kolayca oluşturulabilmesi , değişiklik yapılması, analiz edilebilmesi ve yönetilmesi araçları yeralır. Bu araçlar,estetik,aerodinamik ve diğer kısıtları olan tasarımlar üzerinde çalışan stilist ve tasarımcılara yardımcı olur. Yüksek kaliteli 'rendering' yeteneğiyle sanal yaratımlarınızı doğal görüntülere dönüştürebilirsiniz. Özel tasarım modülleri yardımıyla nokta bulutlarından yüzey elde edilmesi uygulamaları gerçekleştirilebilir. Mekanik tasarımcı, şekil tasarımcısı ve stilistler aşağıdaki ürünler ile yüzey tasarımı ve değişiklikleri konusunda gereksinimleri olan bütün işlevleri yerine getirebileceklerdir. ÜRÜN SENTEZİ ÇÖZÜMLERİ İleri düzeyde dijital prototip inceleme ve simülasyon fonksiyonlarını sunar. Ayrıca firma standartlarının ve bilgi birikiminin bütün kullanıcılar tarafından CAD ortamında kullanılabilmesini ve hatasız, optimum sonuçlara en kısa zamanda ulaşılabilmesini sağlayan 'knowledgeware' çözümleri mevcuttur. NC ÜRETİM ÇÖZÜMLERİ Atelye ortamına yönelik kullanımı kolay üretim çözümleri sunar. 2 ve 3 eksen işlemeye olanak sağlar. CATIA ve Euclid Machinist'in deneyim ve bilgi birikiminin sonucudur. Eşsiz PPR (Product, Process, Resource) tabanlı yapısıyla iletişimi mümkün kılar ve çok kısa sürelerde değişimlere olanak sağlar. Catia V 5 in tasarıma yeni yaklaşımı sayesinde, teknolojik araştırmalarınız esnasındaki kazançlarınız : · Daha iyi kararlar · Daha iyi, daha hızlı ve hatasız üretim · En az risk ve tekrarlanabilir metodlar


TEMEL BİLGİLER

TANER YALÇIN

13

Kitabın Genel İçeriği:

1. SKETCHER

Catia V5 Tasarım Mantığına Giriş Standart Araç Çubuklarının Kullanımı

Sketcher Komutları Sketcher Operasyonları 2. PART DESİGN

Catiada Parça Tasarlama Parça Tasarım Aşamaları Part Design Ana Menüsü Part Design Arayüzü Profillerden Katıya Geçiş Katılarda Operasyonlar

3. ASSEMBLY DESİGN

Montaj Modelleme Bir Montajın içine Parça eklemek Parçaların Montaj ekranında görüntülenmesi Montajların Uzaydaki Hareketi Montaj Sınırlandırmalarının Oluşturulması

4. DRAFTİNG

Genel İşlem Basamakları Teknik Resim Dökümanlarının Oluşturulması Kesit Görünüşler Adım Adım Ölçülendirme

5. YÜZEYLERİN OLUŞTURULMASI

Generativ Shape Design’ın amaçları Extrude, Revolve

Offset Fill, Loft, Sweep Blend, Extract


TEMEL BİLGİLER

TANER YALÇIN

14

6. WİRWFRAME

7.1. Uzayda Nokta,Çizgi,Düzlem Oluşturulması 7.2. Tel kafes geometrisi Komutları 7.3. Tel kafes geometrisi Operasyonları 7.4. Diğer Eğri Operasyonları

7. YÜZEY ELEMANLARI ÜZERİNE OPERASYONLAR

Join , Healing , Curve Smuth , Untrim Surface , Disassemble Split , Trim, Extrapolate Pattern Oluşturma Fillet Oluşturma Diğer operasyon Komutları

8. MACHİNİNG – (CAM)

Üç Eksen İşlemenin temelleri NC Kod Çıktısında Tool pozisyonu Üç Eksen İşleme operasyonları NC kodlarının Tanımlanması

9. ANALİZ

Catia V5 Analiz Mantığı Standart Analiz Gereçleri Statik Analiz Örnek Parçalar Üzerine Analiz Oluşturma Analizi Rapor Haline getirme


TEMEL BİLGİLER

TANER YALÇIN

15

CATIA DÜNYA REFERANSLARI

Türkiye'de ağırlıklı olarak otomotiv yan sanayisine verdiği hizmetlerle birlikte tüm yeni araç geliştirme projelerinin içerisinde yer almaktadır.

ROLLS ROYCE ROVER VOLVO

LOTUS CARS FORD ZIL(RUSSİA)

ROVER GROUP VW BLUE BİRD

BMW PİNİNFARİNA CHRYSLER

FERRARİ PORSCHE GM

GAZ (RUSSİA) ROLLS ROYCE LOTUS

LTALDESİGN SKODA IVECO

LEYLAND RENAULT SPORT FIAT

MAN SAAB JAGUAR

MERCEDES BENZ SCANİA SEAT

AUDİ STEYR DAİMLER PUCH RENAULT (EUCLİD)

LADA URALAZ (RUSSİA) DAF

DAF VALMET CAR VALMET CAR




TEMEL BİLGİLER

TANER YALÇIN

16


TEMEL BİLGİLER

TANER YALÇIN 16

CATIA V5 Ana Menüsü

ÜRÜN AĞACI KUMPAS

Başlangıç olarak catia bir dosaya nasıl açılır , hangi düzende çalışacağımız ve kullanımla ilgili diğre programlarda olan bazı özelliklerin catia da nasıl kullanılacağını görelim.

CATIA VERSİYON 5 PLATFORM KAVRAMI

Platform P1 Platform P2 Platform P3: P1, P2 ve P3'ün her ikisi de müşterinin ihtiyaçları doğrultusunda yeterli genişletilebilirliği sunmak için V5 mimarisi altında toplanmışlardır. Platformlardan birinde oluşturulmuş data diğer platformlar tarafından kullanılabilir. P1 Platformu: CATIA P1, tasarım yeteneklerini gerektiğinde genişletmek isteyen küçük ve orta ölçekli firmalar için gerekli temel tasarım ürünlerini ve


TEMEL BİLGİLER

TANER YALÇIN 17

yeteneklerini içerir. P1 platformu tipik bir windows uygulaması görünümünü ve kullanımını sağlar. Kullanımı ve öğrenimi ise çok kolaydır. CATIA P1, genel teknik resim yeteneklerinden, 3 boyutlu dijital prototiplemeye kadar bütün müşteri gereksinimleri için gerekli yetenekleri entegre eder. P1 platformu Windows 95, 98, NT ve UNIX ortamlarında çalışabilir. P2 Platformu: Ürünlerini, proseslerini ve kaynaklarını dijital ortamda modelleyerek dijital bir şirket oluşturmak isteyen ve tasarımlarını kavramdan son ürüne kadar olan her aşamada gereçekleştirmek isteyen proses-odaklı müşteriler için eşsiz bir ortam. P2 platformu, hibrid modelleme ve bilgi mühendisliği temelli ileri çözümleri sağler. Dijital prototipleme yapılabilir. P2 platformu, firmanın bilgi ve deneyimini kendi bünyesinde toplayarak, bunları ürün tasarımında sanki sanal birtasarımcı varmışcasına otomatik olarak kullanarak tasarımcının kurallar ve standart karmaşasıyla uğraşmasına gerek kalmadan, yalnızca kendi öz fonksiyonlarını yerine getirmesine yardımcı olur. P2 platformu Windows NT ve UNIX ortamlarında çalışabilir. P3 Platformu: P3 Platformu , büyük endüstrilerdeki özel müşteriler ve departmanlar için yüksek seviyede ve özel amaçlı çözümler sunar .P3 platformu Windows NT, 2000 ve UNIX ortamlarında çalışabilir

PLATFORM SEÇİMLERİ

CATIA V5 ile işinize ve kullanım ihtiyacınıza en uygun çözümü en ekonomik şekilde seçebilmeniz için hazır paketler oluşturmuştur. Bunun özünde ise, modüllerden oluşmuş paket konfigürasyonlar vardır. Konfigürasyonlar 3 ayrı platformda organize edilir. Bunlar, her biri değişik seviyelerdeki müşteri ihtiyacını hedefleyen P1, P2 ve P3 platformlarıdır:


TEMEL BİLGİLER

TANER YALÇIN 18

CATIA Platform P1, ileride gelişmiş dijital ürün geliştirme altyapısını hedefleyen küçük ve orta ölçekli firmaları hedeflemektedir. P1 ile üretilen dökümanlar ileride problemsiz olarak P1 veya P3'e aktarılabilir.

CATIA Platform P2, ürün, proses ve kaynak modellemesi ihtiyacı olan ileri tasarım mühendisliği uygulamaları yapan müşterileri hedeflemektedir.

CATIA Platform P3, çok ileri düzeyli bilgi-tabanlı dijital ürün ve proses geliştirme ortamı sunar.

CATIA dünya çapında 127.000 den fazla istasyonuyla bir dünya lideri olarak bir teknoloji standardı olmuştur. CATIA, Dassault Systemes tarafından geliştirilmekte olup dağıtımı, pazarlaması ve desteği IBM tarafından sağlanmaktadır.

TERMINOLOJI Ürün : Bir veya birden fazla parçayi içeren ve parçalarin biribirileri ile iliskilendirildikleri ve organize edildikleri dökümanlardir. Doküman :Tasarladiginiz nesneyi tasarimi yaptiginiz workbench ile iliskili olarak içeren dosyalardir. Workbench : Çesitli nesneleri olusturmak için gerekli olan araç çubuklarini bünyesinde bulunduran araçlardir.

PARÇA TASARIMINA GIRIS NESNELER ÜZERINDE DEGISIKLIKLER YAPMA Nesneleri seçme Nesneleri ve ürün agacini görüntüleme Nesneleri görüntüleme ve gizleme


TEMEL BİLGİLER

TANER YALÇIN 19

Bu kursta nesneleri seçmek, degistirmek ve düzenlemek için degisik yollari ögreneceksiniz MOUSE FONKSIYONLARI MB2 : Ekrandaki görüntüyü kaydirmak , MB1’e tikladiktan sonra zoom yapmak için MB3 : Sag tus menülerini aktif yapmak için MB1 :Nesneleri seçmek , MB2 ile birlikte görüntüyü döndürmek için EKRAN GÖRÜNTÜSÜNÜ KAYDIRMA Ekran görüntüsünü kaydirmak için ;

Parça ekrandan kaybolursa Fit All in komutunu kullanarak ekrana getirebilirsiniz. Cursor’u ekranda herhangi bir yerde konumlandirin 2 no’lu mouse butonuna ( MB2 ) basin ( Bu sirada ekran merkezinde bir eksen belirecektir.) MB2 basili iken görüntüyü istediginiz dogrultuda kaydirin. ( Kaydirma esnasinda Cursor haline dönüsecektir.) Görüntüyü döndürmek için ; Döndürme eksenini degistirmek için MB2 ile döndürmek istediginiz elemana tiklayin Cursor’u ekranda herhangi bir yerde konumlandirin MB2’ye basin. (Bu sirada ekran merkezinde bir eksen belirecektir) MB2 basili iken MB1’e basin.(Bu sirada Cursor bir el seklini alacak ve ekranda bir çember olusacaktir) Istediginiz yönde Mouse’u sürükleyin ve görüntüyü döndürün. ZOOM YAPMA Ekran görüntüsünü yaklastirip uzaklastirmak için ; Adim adim zoom yapmak için ise View Toolbar’indaki ikonlari kullanabirsiniz. Cursor’u ekranda herhangi bir yerde konumlandirin Önce MB2’ye sonra MB1’e basin.( Bu sirada ekran merkezinde bir eksen ve çember belirecektir) MB2’yi basili tutarken MB1’ birakin ( Bu sirada kursor bir ok seklini alacaktir) Daha sonra mouse’u sürükleyerek zoom yapin


TEMEL BİLGİLER

TANER YALÇIN 20

KUMPAS KULLANIMI

Kumpas özellikle montaj modelleme Freestyle tasarim ve Digital Mock-up modüllerinde kullanilan hareketli bir eksen takimidir.Tamamen sinirlandirilmamis nesneleri kumpas eksenlerini veya düzlemlerini kullanarak hareket ettirebilir, döndürebilirsiniz. Varsayilan çalisma düzlemi kumpasin XY düzlemidir Kumpasa ihtiyaç duyacaginiz yerler ; Freestyle modülünde yüzeyleri deforme etmek ve kesmek için bir düzlem tanimlamada Montaj modelleme ve Digital Mock-up modüllerinde nesnelerin yerlerini degistirmede Sketcher’da nesneleri sketch düzlemine paralel olarak hareket ettirmek için Kumpasin varsayilan yerlesimi referans XYZ eksen takimina paraleldir Ve kumpasin varsayilan konumu ekranin sag üst kösesindedir Her zaman kumpasi varsayilan konumuna getirmek için View >Reset Compass komutunu kullanabilirsiniz Kumpasin bir eksenini veya düzlemini seçin .MB1 ile tiklayip sürükleyerek nesnelerin yerlerini degistirin XY’de hareket X’de hareket Z’de hareket Kumpasi üzerindeki kirmizi kareden tutarak sürükleyin ve parçanin üzerine birakin . Kumpas eksenlerini yada düzlemlerini kullanarak parçayi hareket ettirin Kumpas renginin yesil olmasi parçanin kumpas ile tasinabilecegini döndürülebilecegini gösterir Dönüs Mouse’u kumpasin üst noktasina tasiyin ve bastirip sürükleyerek döndürün Montaj modellemede parçalarin hareket ettirilmesi

CATIA V5 GENEL AYARLARI GENEL AYARLARA ULASIM Tools >Options komutunu çalistirin Ilk önce diyalog kutusunun solundan ilgilendiginiz kategoriyi seçin daha sonra istediginiz opsiyonlari ayarlayin Catia V5’te iki tür ayar (setting) bulunmaktadir: Geçici Ayarlar (Temporary Setting): CATTemp klasöründe olusan ayarlardir Kalici Ayarlar : Uzantilari *.CATSetting olan ve CATSetting klasöründe bulunan ayarlardir. Kalici Ayarlari degistirmek için yukaridaki gibi bir yol izleyebilir, Ayar dosyalarinin konumunu degistirebilirsiniz.


TEMEL BİLGİLER

TANER YALÇIN 21

Standart Araç Çubuğunun Kullanımı

New : Yeni bir parça çizimi , montaj resmi veya diğer dosyalara açmak için kullanılır.Bu new butonuna tıkladığınızda karşımıza aşağıdaki menü gelir Bu menüde -Analiz -Katalog Dökümanı -Similasyon-Çizim -Yüzey Sözlüğü -Foksiyonel Sistemler -Yöntem –Ürün -Parça-Yüzey olmak üzere catia modülerini açar.

Open : Yeni bir catia dosyası , bir parça , montaj veya çizim dosyası yanı sıra standart arayüz verileri desteklenen dosyaları (örneğin solidworks , proenginering gibi destekleyebildiği dosyaları) açmak için Open butonu kullanılır.

Save: Varolan veya yeni oluşturulmuş bir dosyayı belirli bir isimde ve formatta korumamızı sağlar.

Print : Yapılan çizimlerin çıktısını almayı sağlar. Aşağıda draft olarak oluşturulmuş bir parçanın çıktısının catia nasıl alınacağını görelim.Öncelikle print tuşuna basın ve aşağıdaki menü ekrana gelecektir.


TEMEL BİLGİLER

TANER YALÇIN 22

Bilgisayarınıza bağlı yazıcıyı seçin

No fitting: işaretlendiğinde parça kendisinin 1:1 ölçüsünü kullanır kağıdın ölçüsünü dikkate almaz ve çizim kağıtsınırlarının dışına çıkabilir.

Çizimin kağıt üzerindeki açısı

Kağıt Tipini seçimi Parçayı sayfanın merkezine veya orijinine koyar

Parçayı kağıdın kenarlarına olan uzaklıkları ayarlar


TEMEL BİLGİLER

TANER YALÇIN 23

Fit in Page : işaretlendiğinde parçanın ölçüsü ve seçilen kağıt neolursa olsun kağıda tamemen sığacak şekilde ayarlar.

Page setup tuşuna bastığınızda kağıt tipinizi ve ölçülerinizi belirleyebilirsiniz

Son olarak Preview tuşuna bastığınızda ayarladığınız ve seçtiğiniz kağıda göre belirlenen sayfa yapısı ekrana gelir ve print dediğiniz zaman çıktınızı alabilirsiniz.


TEMEL BİLGİLER

TANER YALÇIN 24

Cut : Silmek istediğimiz birparçayı temizlemek için bu butonu kullanabiliriz

Copy : Seçilen parçayı clipboard için kopyalar.

Paste : Kopyalanmış neneleri yapıştırmayı sağlar. Bu komut sadece cut veya copy komutu seçilmiş nesneleri koyalar.

Undo : yapılan işlemleri geri almayı sağlar. Ancak bunu option tuşundan kaç adım geri alınabileceğini ayarlayabilirsiniz. Tools menüsünden option tıklayın.

Ekrana bu menü geldikten sonra performances tıklayıp undo adımını ayarlayabilirsiniz.


TEMEL BİLGİLER

TANER YALÇIN 25

Catia’da bu ikona basıp herhangi bir modüle dokunduğumuzda bize o modül hakkında kısa bilgileri ekrana getirir.

Catia’nın standart toolbar ikonunu incelemiş olduk.

View Toolbarı

Viev toolbarı çizim ve tasarım yaparken şekli değişik boyutlarda ve açılarda görmemizi ve cisme hakim bir görüntü oluşturmamızı sağlar. Şimdi view üzerindebulunan butonları tek tek tanıyalım

Fly Mode : Bu mod size belirli bir bakış açısından ekranda hareket etmenizi sağlar.Mause’un orta tuşunu tıklayıp daha sonra sağ tuşu tıklayarak bu işlemi gerçekleştirebilir ve kendinizi uzayda uçuyormuş gibi bir görünüm sağlayacağını göreceksiniz.Bunun için ekrandaki uçak işaretini tıklayın ve view toolbarının aşağıdaki görünümü alır.

Farklı olarak ortaya çıkan işaretlenmiş tolbarları inceleyelim.

What’s this iconunu tıklayın


TEMEL BİLGİLER

TANER YALÇIN 26

Turn Head : Gözlerinizin bir noktada sabit kalarak nesnenin gözlerininzin etrafında dönmesinin sağlar. Siz başınızı döndürdüğünüzde , yeni bir yönde parçanın denk olarak döner. Yalnız burada dikkat edilmesi gereken nokta bu komutta parça dönmez siz parçanın etrafında dönersiniz.

yandaki imajda merkez olarak işaretlenmiş yerde gözlerinizin olduğunu varsayarak mouse’un sağ tuşunu tıklayarak sanki parçanın etrafında döndüğünüzü göreceksiniz.

Fly Trough : Parçaya doğru uçma anlamına gelir. butonu tıklayın ve mause’un sağ

tuşunu tıklayın ve yandaki imajda görülen ok işereti çıkacak. Mause’un sağ tuşuna basmaya devam edip mause’u hareket ettirdiğinizde parçanın içine doğru hareket ettiğinizi göreceksiniz ve catia bu view modüllerle diğer programların aksine çalışma yüzeyi olan uzay düzleminde daha rahat çalışmayı sağlar.

Accelerate (Hızlandırma) : Yukarda gördüğümüz uçma modunun hızını yükseltir.Bu butona tıkladıkça okun altındaki hız rakamlarının arttığını göreceksiniz.

Decelarete (Yavaşlatma) : Yukarda gördüğümüz uçma modunun hızını azaltır.Bu butona tıkladıkça okun altındaki hız rakamlarının azaldığını göreceksiniz.


TEMEL BİLGİLER

TANER YALÇIN 27

Fit all in : Parça uzay düzleminin neresinde olursa olsun geometriyi içeri veya dışarı zoomlayarak parçayı ekranın tam ortasına odaklayarak sığdırır.

Normal View: Bu butona basılıp herhangi bir yüzey seçildiği zaman parça normal bir görünüşte görünür. Aşağıda imajda görüldüğü gibi tıklanan yüzey çalışma yüzeyine paralel olarak döner.


TEMEL BİLGİLER

TANER YALÇIN 28

Zoom İn : Parçanın belirli noktasına zoomlanarak parçayı büyütür. Fakat tasarım esnasında view komutları tasarımcıyı yavaşlattığı için genelde Mouse hareketlerinden faydalanılınır. Mouse zoom İn hareketi : 3 2

1- İlk olarak Mouse’un top’una basın ve basılı tutun 2-Moese’un sağ tuşunu tıklayın 3-Mouse’u ileri doğru hareket ettririn ve ekrandaki parçanın büyüdüğünü göreceksiniz. 1

Zoom Out : Parçanın belirli noktasına zoomlanarak parçayı küçültür. Mouse zoom Out hareketi :

2 1- İlk olarak Mouse’un top’una basın ve basılı tutun 2-Moese’un sağ tuşunu tıklayın 3-Mouse’u geri doğru hareket ettirin ve ekrandaki parçanın büyüdüğünü göreceksiniz. 1

3

Quik View : Bu butonun altındaki siyah oku tıkladığımızda öümüze aşağıdaki toolbar çıkar. Standart olarak altı önemli izdüşüm görünümleri sadece bir tıklamayla görünüm olarak bize verir.


TEMEL BİLGİLER

TANER YALÇIN 29

İzometrik Görünüş Önden Görünüş

Arkadan görünüş Soldan Görünüş

Sağdan Görünüş Üsten Görünüş Alttan Görünüş

Görünüş Tipleri

İhtiyaca ve çalışma koşullarına göre nesnelerin görünüşlerinin değiştirebiliriz. Aşağıdaki işaretli imajda siyah küçük oku tıkladığımız zaman nesnenin hangi tipte görünümünü değiştirebileceğimiz toolbar ekrana gelir


TEMEL BİLGİLER

TANER YALÇIN 30

WireFrame:Ekrandaki parçayı Dinamik Hidden line Removal : Görünen tel çerçeve olarak görüntüler. Çizgileri gösterip , görünmeyen çizgileri temizleyerek parçayı görüntüler.

Shading : Parçayı gölgelenmiş Shading with Edge : Gölgelenmiş modla beraber parçanın kenarlarınıda görüntüler.

: Bu buton parçaya atanan malzeme parametrelerini görüntülemeyi sağlar. Ancak bu butonu anlatmadan parçaya malzeme nasıl atanır ve customize view özelliğini açıklanmalı çünkü ilk defa catia kullanıcılar parçaya malzeme atadığı ve bu malzemeyi ürün ağacında görmelerine rağmen customize view ayarlarından material butonunu aktif hale getirmedikleri için ekranda parçayı atadığı malzeme özelliğinde göremez.

Shading With Edges and Hidden Edges: Parçanın gölgenmiş modla beraber görünmez çizgilerini de görüntüler.


TEMEL BİLGİLER

TANER YALÇIN 31

Parçaya malzeme atama

Ancak parçaya malzeme atadınız ve bu atadığınız malzeme ürün ağacında görünmesine rağmen parçanın görünüşünde herhangi bir değişiklik olmuyorsa :

1- İlk olarak bu butonu tıklayın. 2- Menüden , View den Render Style ve Customize View seçin ve karşınıza

menü gelecek

Apply Material : Parçalara istenilen malzemeyi veya kişisel oluşturulmuş render’ı atar. 1- Parçaya malzeme atamak için ilk önce apply material butonunu tıklayın ve karşımıza yandaki menü

ekrana gelir.

2-Atamak istediğiniz malzeme için mouse’un sağını tıklayıp parçanın üzerine sürükleyin.

Ürün ağacında atamadansonra malzemenin isminigörebilirsiniz.


TEMEL BİLGİLER

TANER YALÇIN 32

Hide / Show : Gizle / Göster anlamına gelen bu komut üç boyutlu uzayda ve sketcher da geçici olarak ekranda görüntüyü sadeleştirmek ve kontrüksiyon elemanlarını geçici olarak görünmez hale getirmek için ancak daha sonra yeniden görünür hale getirmeyi sağlar .

Yukarıda işaretlenmiş Materialskutucuğunu tıklayın ve okeytuşuna basın ve parça aşağıdakigörünümü alacaktır.

KAPLAMA ÖRNEKLERİ


TEMEL BİLGİLER

TANER YALÇIN 33

Örneğin elimizde yandaki gibi bir montajlanmış bir üretim resmi bulunsun ancak biz bu el motorunun sadece iç dizaynını görmek istiyoruz ve aynı zamanda montaj edilmiş parçaları silmeden bu uygulamayı yapmak istiyoruz.

Montaj

Montaj parçası seçilenparçalar gizlendikten sonrayandaki imajda görüldüğügibi sadece istenilenparçalar kalır ve ürünağacında gizlenen parçalarıngri rengi aldığı görülür.


TEMEL BİLGİLER

TANER YALÇIN 34

Fakat bu parçaları gizlediniz daha sonra bu parçalara bir anda ihtiyacınız oldu ve yaptığınız çalışmaların yok olduğunu düşünüp paniğe girdiğiniz.Gizlenmiş olan parçaları yeniden görünür hale getirmek için :

Swap Visible Space : Bu tuşa bastığınızda ekran açık yeşile döner sanki farklı bir uzay çalışma düzlemine geçersiniz ve daha önce yalnızca gizlediğimiz parçalar görünür.Kısacası iki uzay ekranı arasında takas yapılır.

Örneğin motorun dış kasasının normal uzay ortamında yeniden görünmesini istiyoruz. Bunun için :

1- Görüntülemek isteğiniz parçayı tıklayın

2- Swap Visible Space tuşunu tıkla

3- Ekrana normal uzay gelecek ve Hide / Show tuşunu tıkladığınızda kasada görünür durumda ekrana gelecektir.

Yukarıda belirttiğimiz gibi bu iki komut iki uzaylar arasında parça takası demiştik. O zaman motor kasasını normal uzaya alıp görünür hale getirdiğimize göre diğer uzay düzleminde motor kasasının olmaması ve sadece tutma kolunun olması gerekir.


TEMEL BİLGİLER

TANER YALÇIN 35

Catia’da Mouse Kullanımı Ekran Kusorunu Kaydırma

a- Kursorü ekranın herhangi bir noktasına getirin

b- Mouse’un top’una basın ve ekranda böyle bir işaretle birlikte bir eksen görünecektir.

c- Mouse’u sağa sola hareket ettirin ekranında kaydığını göreceksiniz

Yanda imajda görüldüğü gibi sadece tutma kolu var ve biz bu iki komutyadımı ile daha karmaşık tasarımlarda istenilen parçaları gizleyebilir veyagörünür hale getirerek tasarım işlemlerinin daha kolay hale getirebiliriz.


TEMEL BİLGİLER

TANER YALÇIN 36

Ekran Görüntüsünü Göndürme a- Kursor’u ekranda herhangi bir yere konumlandırın b- Mouse’un orta topuna basın (ekranda bir eksen belirecek) c- Mouse’un orta topu basılı iken sağ tuşa basın (Kursör el şeklini alacak ve

ekranda bir daire belirecek) d- Mouse hareket ettirerek parçayı döndürün.

e- Bu işlemi view toolbarında bu komutlada yapabilirsiniz.

Eğer bu kaydırma esnasında parça ekrandan kaybolursa parçayı Fit all in komutunu kullanarak ekrana getirebilirsiniz.


TEMEL BİLGİLER

TANER YALÇIN 37

Ürün Ağacında Değişiklikler

Ürün Ağacını kaydırma Ürün ağacını Büyütüp Küçültmek

Ürün Detaylarını Görme

Mouse’u ürünağacı üzerindekonumlandırın (işaretli olan yer)ve mouse ‘un sağtuşunu tıklayın elişareti cıkacaktır.

Kursör el işaretini aldıktan sonra ok yönünde mouse’u kaydırın , ürün ağacıda kayacaktır.

Mouse’un önce orta topunabasın ve daha sonra orta topbasılı iken sağı bir defatıklayın. Ürün ağacınıbüyütmek için mouse’u ileriküçültmek için geri hareketettirin

Bir ürünün detaylarını görmek için o ürünün tanımlanmasını (işaretlenmiş yer) tıklayın ve yandaki gibi ürüne ait çizim ve parametre özellikleri ekrana gelecektir.


TEMEL BİLGİLER

TANER YALÇIN 38

EK BILGI

Kumpas Kullanımı Montaj özellikle montaj modelleme free style tasarım dijital mack-up modüllerinde kullanılan hareketli bir eksen tasarımıdır. Tamamen sınırlandırılmamış nesneleri kumpas eksenlerini veya düzlemlerini kullanarak , hareket ettirebilir döndürebiliriz.

1- Kumpasın bir eksenini veya bir düzlemini getirmek için View > Reset

Compass seçin. Mouse’un sol tuşunu tıklayarak Komutunu kullanabilirsiniz. sürükleyerek nesnelerin yerlerini değiştirin.

Kumpasa İhtiyaç Duyacağınız Yerler

Freestyle modülünde yüzeyleri deforme etmek ve kesmek için bir düzlem tanımlama

Montaj modelleme ve Mock-up

modüllerinde nesnelerin yerlerini değiştirmede

Sketcher da nesneleri sketch

düzlemine paralel olarak hareket ettirmek için.

Kumpasın varsayılan yerleşim referans XYZ eksen takımına paraleldir ve kumpasın varsayılan konumu ekranın sağ üst köşesindedir.


TEMEL BİLGİLER

TANER YALÇIN 39

Montaj Modellemede Parçaların Hareket Ettirilmesi

X EKSENI ETRAFINDA DÖNÜS Shift+ Aşağı yada Yukarı ok tuşu Y EKSENI ETRAFINDA DÖNÜS Shift+Sağ yada Yukarı ok tuşu Z EKSENI ETRAFINDA DÖNÜS Ctrl+ Shift+Sağ yada Yukarı ok tuşu ZOOM YAPMA Ctrl+Page up yada Down tuşu PAN YAPMA Ctrl+Sağ, Sol, Aşağı veya Yukarı ok *** For information and more detail please call & contact with me by this direction : [email protected]


Kumpas üzerindeki kareden tutarak

sürükleyin ve parçanın üzerine bırakın.Kumpas eksenlerini yada düzlemlerinikullanarak parçayı hareket ettirin. Kumpas renginin yeşil olması parçanınkumpas ile taşınabileceğini gösterir.


PART DESIGN

TANER YALÇIN 40

PARÇA TASARLAMA

Catia’nın part modülü katı olarak parça tasarımı yada makine parçaları

tasarımı ve çizimleri ile kalıp plakalarının oluşturulması için kullanılır.

Programın ilk adımıdır denilebilir. Burada yapılan çizimler diğer modüllere

aktarılarak teknik resimlerini çıkartmadan birleştirmeye yada işleme

modülünde gerekli NC kodlarını çıkarılması gibi işlemlere imkan tanır. Çok

aşırı kompleks parçaların dışında hemen her şey bu modülde çizilebilir.

Yapılan işlemleri oluşturduğu ürün ağacından daha sonra tekrar değiştirmeye

imkan tanır.

Herhangi bir çizim yapabilmek için ana ekrandaki düzlemlerden birini

seçerek sketch oluşturmak gerekir. Seçilen düzlemede sketch düzlemi

denmektedir. Düzlemi seçip sketch kutucuğuna tıklandığında arayüz

değişerek çizim yapmaya yarayan kutucukların olduğu bir ara yüz değişerek

çizim yapmaya yarayan kutucukların olduğu bir arayüz gelir. Çeşitli grid ve

snap değerleri verilerek çizim yapmak kolay hale getirilmiştir.


PART DESIGN

TANER YALÇIN 41

Parça Tasarlamada Aşamalar

Part Desıgn Workbench’ine Ulaşım 1.Yol

File Menü Mechanical Design Part Design


PART DESIGN

TANER YALÇIN 42

2.Yol

Part Design Ara Yüzleri

File Menü New Part Menülerini tıklayarak Part Design ulaşabilirsiniz.

Standart Çubuklar

Oluşturulmuş Unsurlar Sketcher

Parça Tasarım Araçları

Eskiz Tabanlı Unsurlar

Sınırlamalar


PART DESIGN

TANER YALÇIN 43

Sketcher Arayüzü Elemanları

Operasyonlar

Tel Kafes ve Yüzey Komutları

Dress-Up unsurları

Notlar BırakmaT

rans

ferm

asyo

nU

nsur

ları


PART DESIGN

TANER YALÇIN 44

Sketcher ‘a Ulaşım

Sketcher

Sınırlama Diyalog Kutusu

Sınırlama

Sketcher

Animasyon Sınırlama

Profil

Dikdörtgen Key Hole Çokgenler

Çemberler , Elipsler , Yaylar

Spline

Elips

Çizgi

Eksen Çizgileri

Nokta

Corner

Chemfer

Budama (Trim)

Simetri Transfer

Plan 3D Elemanları

Seçim Elemanları

Yandaki Sketch çubuklarınınkomutları altındaki siyah oklarıtıkladığınızda aşağıdaki araççubukları görünür.


PART DESIGN

TANER YALÇIN 45

SKETCHER’D GENEL İŞLEM BASAMAKLARI

Profil Oluşturulması Katı modellemenin ilk aşamalarından biride profil oluşturmaktır. Bunun için sketcher ana sayfasına veya part design sayfasındayken aşağıdaki imajda görüldüğü gibi:

1- Kendinize XY , YZ , ZX düzlemlerinden herhangi birini seçin

2- Yanda işaretlenmiş Sketch butonuna basın


PART DESIGN

TANER YALÇIN 46

Çizimi bitirdikten sonra sketch ekranın dan çıkmak için ekranın sağ üst

köşesinde oluşan exit workbench butonuna basarak çıkabilirsiniz.

Profile : Çizgiler ve yayalardan meydana gelen profil meydana getirir.

Sketch butonu tıklandıktan sonra ekran bu şekli alır ve çizime hazırdır.

Exit Workbenchbutonu tıklandıktansonra ekran yandakiimajda göründüğü gibi3 Boyutlu uzayadöner.


PART DESIGN

TANER YALÇIN 47

Rectangle : İki nokta seçerek veya tıklayarak bir dikdörtgen çizmeyi sağlar.

Dikdörtgeninizin ilk nokta koordinatlarını girin bu koordinatlar orjine olan uzaklıklardır. Bu noktayı ekranın herhangi bir yerini tıklayarak ta girebilirsiniz. Dikdörtgenin ilk noktası girdikten sonra tools menüsü aşağıdaki görünümü alır.

Yukarıdaki menü de ister dikdörtgenin ikinci noktasını ister dikdörtgenin yükseklik ve genişliğini girerek dikdörtgeni meydana getirebilirsiniz.

Dik Çizgi (vertical)

Parallelik

İki Çizginin biribiine dik durumu

Doğruların Çakışma durumuYatay Çizgi

Horizontal

Profile komutu ile çizmekistediğiniz şekli serbestçe veçizerken H (Horizontal) , V(Vertical) , Paralellik veduruma göre görünengeometrik çizimi kolaylaştıranuyarılar vererek çiziminizidaha kolay yaparak kabataslağı oluşturmanızı sağlar vedaha sonra üzerlerine çifttıklayarak açısı ölçüsünüdeğiştirebilirsiniz.


PART DESIGN

TANER YALÇIN 48

Yukarıda belirttiğimiz ikinci yolla ilgili örnek yapalım :

Yandaki imajda işaretlenmiş olan çizgiyi çift tıklayın ve aşağıdaki menü ekrana gelecektir.

Aynı işlemi dikdörtgeni yüksekliğini oluşturan çizgi içinde yaparak dikdörtgenin ölçülerini istenilen boyuta getirebilirsiniz. Bu özellik sadece dikdörtgen için değildir daha doğrusu dikdörtgeni meydana getirn çizgiler olduğu için burada sadece çizginin özelliklerinin değiştiriyoruz. Bu özelliği diğer bütün profillerde de (yay , çember , daire vb) kullanarak uzunluk , açı , çap gibi özellikleri değiştirebilirsiniz.

HEIGHT

WIDTH

İkinci bir yol olarakdikdörtgen tuşuna bastıktansonra rasgele noktalar seçerekdikdörtgeni oluşturun ve dahasonra yükseklik ve genişlikiçin kenarları çift tıklayınkarşınıza çıkan menu tıklamışolduğunuz parçaların uzunlukaçı ve benzeri parametrelerideğiştirmenizi sağlar.

Çizginin uzunluğu Çizginin açısı

Noktanın orjine uzaklığı

İkinci noktanınorjine uzaklığı


PART DESIGN

TANER YALÇIN 49

Dikdörtgen butonunun altındaki siyah oku tıkladığımızda yandaki menü gelir.

Oriented Rectangle : Üç nokta tıklayarak veya seçerek bir dikdörtgen oluşturmayı sağlar. -İmajda görüldüğü gibi ilk önce işaretlenmiş 1 ve 2 numaralı noktları seçerek bir çizgi oluşur. -Oluşan bu çizgiye paralel olarak dik bir şekide ok yönünde kenarların sürükleyin ve 3. noktayı seçin.

Parallelogram : Üç nokta tıklayarak veya seçerek paralel kenar oluşturmayı sağlar. -İmajda görüldüğü gibi ilk önce işaretlenmiş 1 ve2 numaralı noktları seçerek bir çizgi oluşur. -Oluşan bu çizginin 1 ve 2 noktası etrafındaşekilde okla gösterilen yönde uzun çizgilerdönebilir ve 3 noktasını seçin.

Elongated Hole : Uzatılmış delik anlamına gelen bu komut iki dairenintanjantlarından çizilen çizgilerle trim yapılmasından oluşan bu delik catia bizebu işlemlerle uğraşmadan hazır olarak veriyor.


PART DESIGN

TANER YALÇIN 50

1- Elongated hole’un ekseni olacak olan yayım merkezini seçin 2- Merkezden dışa doğru kursoru sürüklediğinizde merkez yayın hem çapı

hemde birinci deliğin başlangıç noktasının merkezini belirlemek için bir nokta tıklayın.

3- Tıkladıktan sonra şekil ekrandan kaybolacaktır , kursörü bir daha sürüklediğinizde sizden deliğin yürüyeceği yay ekseninin açısını oluşturmanızı isteyecek bunun için de bir yer tıklayın.

4- Son olarak ta deliğin çapı için bir yer tıklayarak Clyindrical Elongated Hole’u oluşturun.

1 : Birinci merkez 2 : İkinci merkez H : Orijine yatay uzaklık V : Orijine dik uzaklık L : İki dairenin merkezlerinin aramesafesi R : Deliğin yarı çapı A : Delik ekseninin açısı

Clyindrical Elongated Hole: Yukarıda uygulamış olduğumuz uzatılmış deliğinbelirtilmiş yarıçap ekseni etrafında oluşmasıdır. Belki bizim trimlerleyapabileceğimiz bu şekli fazladan modül olarak düşünebilirsiniz ancak catiabunla esnekliğini ve kolaylığını bir defa daha ispatlamaktadır. Biraz karışık birişlem gibi gözükse de aşağıdaki işlem sırasına göre yaparsanız çok basitolduğunu göreceksiniz.

1 2


PART DESIGN

TANER YALÇIN 51

Ayrıca ekrana gelen tools menüsü ilede çizebilirsiniz.

Key Hole Profile : Kilit deliği şeklinde profil meydana getirir.

Bu parametreleri girdikten sonra menu aşağıdaki şekle dönüşür

4 3

Deliğin Yarı Çapı

Yayın Sürüklenme açısı

Yatayla Yapılan Açı

Yay Yarı Çapı

Yayın Koordinatları

Büyük deliğin merkezinin koordinatları

İki çember merkezi arasındaki uzaklık

Eksen çizgisinin Horizzontel referansı arasındaki açı


PART DESIGN

TANER YALÇIN 52

Hexagon : Belli bir koordinatta ve anahtar ağzı ölçüsüne göre altıgen çizer.

Yukarıdaki menü altıgenin merkez koordinatlarını girmek için ekrana gelir ancak biz ekranın herhangi bir noktasını tıklayarak ta bu merkezi belirleyebiliriz. Merkez yeri belirlendikten sonra ekrana aşağıdaki menü ekrana gelir.

Circle :İki nokta tıklayarak veya seçerek bir çember çizmemizi sağlar.Bu butonu tıkladığımızda

Küçük Çap

Büyük çap

Küçük çap

L Çapın hemen yanında bulunan V (dik koordinat)

genelde diğer işlemlerde de gözükür burada ya çap girilmeli yada koordinat ikisi birbirine bağımlı parametrelerdir.


PART DESIGN

TANER YALÇIN 53

Three Point Circle : Bir merkez ve üç nokta tıklayarak veya seçerek bir çember çizer.

Circle Using coordinates : Bu butonu tıkladığımızda koordinat ve çap girerek çember çizer.

Profil menüsündekicircle butonun altındakisiyah oku tıkladığımızdaaşağıdaki alt menülerekrana gelir.

Belirleyeceğimiz üç nokta veya dahaöncekiler gibi ekranagelen menü denkoordinat ve radusgirerek çemberioluşturabiliriz.


PART DESIGN

TANER YALÇIN 54

Tri-Tangent Circle : Üç tane nesneyi seçerek bu nesnelere temas eden bir çember çizer

Three Point Arc : Belirlenen üç noktadan geçen bir yay çizer.

Three Point Arc Starting With Limits : Belirlenen üç nokta ile yay oluşturur ancak diğer yay komutlarından farklı olarak sınırlandırılmış bir limitte bir yay oluşturur.

butonunu tıklayın ve yandaki üç nesneyi tek tek seçin ve bu nesnelere temas eden bir çember oluşacaktır.

butonla yandaki bir somunun başyaylarını oluşturalım

Yandaki güvenlikpimine tutma başı yapalımişaretlenen 1 ve 2 numaralaryayın sınırlandırılmışnoktasıdır yani yay bunundışındaki noktaları tarar.

Butonu tıklayın ve 1 ve2 numaralı noktaları seçin.


PART DESIGN

TANER YALÇIN 55

Arc : Belirlenmiş bir radüs değerine göre yay çizer.

Profil modülü Spline

Spline : Noktalar seçerek veya tıklayarak spline çizer.

Connect : İki köşeyi bir yayla birleştirir.

butonunu tıkalyınve belirli bir çaptaçember oluştur vesonra tıklayın ,görüntü kaybolacaktır.

Kursörü ok yönündekaydırın yayınsürüklendiğini göreceksiniz istediğiniz açıdiliminde yayıoluşturun.

Spline’ı çift tıkladığızda

Yandaki menü spline ait özelliklerideğiştirebilir istediğiniz noktayı silebilir veyaekleyebilir , kenarları keskinleştirebilir,yuvarlatabilirsiniz.

Yan imajda gösterilmiş çizgileri yaylarla bağlamak

için butonu tıklayın ve bağlamak istediğiniz kenarları tek tek seçin.


PART DESIGN

TANER YALÇIN 56

Line modülünü tanıyalım

Line : Seçilen iki nokta arasında çizgi çizer.

Infinite Line : Yatay veya Dikey referansa göre yada herhangi bir çizgiye göre sonsuz çizgi çizer.

Bi-Tangent Line : iki nesnenin tanjantlarından çizgi çizer.

Noktaların Koordinatları Çizgi uzunluğu

Oluşturduğunuz çiztıklarsanız çizginin geözelliklerini değiştirebilmenü ekran’a gelir.

Çizginin uzunluğunu değiştirir.

Çizginin yatayla yaptığı açıyı değiştirir.

Çizginin orijinle olan konumunu değiştirir.

Çizginin orijinle olan konumunu değiştirir.


PART DESIGN

TANER YALÇIN 57

Bisecting Line : Seçilen iki çizginin kesiştiği noktadan sonsuz çizgi çizerek ikiye böler.

Point Modülü

Point by Clicking : Sayfa düzleminin herhangi bir yerinin tıklayarak nokta oluşturur. Point komutu sayesinde parçanın herhangi bir noktasına point atayabilir ve burada işlemler yapabiliriz daha esnek çalışmalar için de kullanabiliriz.

Noktaları ızgaralarınkesiştiği noktaya koymak

için tuşunu tıklayın. Ayrıca noktalarınötelenmesine pad izin

vermeyeceği için komutu ile kontriksiyonelemanı yapılmalıdır.


PART DESIGN

TANER YALÇIN 58

Point by Using Coordinates : Eğer bir referans noktasına ihtiyacınız olursa koordinatları girerek nokta oluşturabilirsiniz.Bu butonu tıkladığınızda aşağıda ki menü ekrana gelir ve ihtiyacınız olan noktayı koordinatlarını girerek oluşturun.

.

Equidistant Point : Seçilen nesneyi istenilen sayıda eşit parçada noktalar oluşturur.

İntersection Point : Projection Point : Seçilen Seçilen nesnelerin kesişme bir noktanın diğer seçilen noktasını verir. nesne üzerinde dik izdüşümünü verir.

Point

Nokta sayısı

Bir parçanın uzunluğu

Çemberin çevresi


PART DESIGN

TANER YALÇIN 59

Ölçüsel Sınırlamaların Oluşturulması

Constraint (Sınırlama) : Çizilen nesnelerin geometrik veya ölçüsel sınırlamalar oluşturur.

Geometrik Sınırlamaların Oluşturulması

: Bir diyalog kutusunda sınırlamaları tanımlar.


PART DESIGN

TANER YALÇIN 60

Profil oluştururken Sınırlamaların Tanımlanması

Dimensional Constraints : Çizim yaparken (sketch ekranında) nesnelerin parametrelerini sınırlamaların uyumu için kitleme yapar yani ölçüsel sınırlam oluşturur.

Geometri Üzerinde Operasyonlar


PART DESIGN

TANER YALÇIN 61

Corner : İki keskin kenara radüs vermek için kullanılır.

Chamfer : İki keskin kenara pah kırmak için kullanılır.

Trim : Silmek istediğimiz çizgileri budama işlemi yapar.

Corner ikonunu tıklayın

Köşeleri tek tek seçinkursörü sürükleyerekradus’u ayarlayın veyayukarıda görünene toolmenusundan radüsdeğerinin girebilirsinizveya değiştirebilirsiniz.

Chamfer ikonunu tıklayın

Köşeleri tek tek seçinkursörü sürükleyerek pah’ıayarlayın veya yukarıdagörünene tool menusundanpah açısını ve uzunluğunugirebilirsiniz.

İstediğiniz trimleme operasyon çeşidini buradan seçebilirsiniz.


PART DESIGN

TANER YALÇIN 62

TRANSFORMATION KOMUTU

Symmetry : Seçilen nesnelerin bir eksen veya referans çizgisine göre simetrisini alarak kopylar.

Translate : Nesneleri bir yerden diğer bir yere hareket ettirir.

Rotate : Nesneleri istenilen açıda döndürür.

Symmety ikonunu tıklayın

Simetrisi alınacak parçayı seçin

Simetri için referans ekseni seçin

Simetrisi alınan parça

Kopyalanacak parça sayısı

Nesneler arası uzaklık

Referans noktası

1- Rotate ikonunu tıklayın 2-Döndürülecel parçayı seçin

3- Dönme noktasını i


PART DESIGN

TANER YALÇIN 63

Scale : Seçilen nesneleri istenilen ölçekte büyütüp küçültmeyi sağlar.

Offset : Seçilen nesneleri istenilen ölçüde offset’ler.

İz düşürme : Seçilen 3D boyutlu elemanların sketcher üzerinde izdüşümlerini verir.

Ofset sayısı

Sketcher üzerine düşürülecek izdüşüm 3D elemanını seçin Project ikonunu tıklayın


PART DESIGN

TANER YALÇIN 64

PAD‘ LERİN OLUŞTURULMASI

Pad’lar 2 boyutlu profillerin 3 boyuta yükseltilmesi sonucu oluşan katılardır. Bir parçayı oluşturabilecek ilk unsurlardan biride ekstrüzyonlardır.

İz düşürülen elemanlar sarı renkle belirlenecektir.

2 Boyutlu Profil Ekstrüzyon

Uzunluk : Ekstrüzyonun uzunluğu diyalog kutusuna girilebilir.Yada diğer üç boyutlu elemanlar ile tanımlanabilir.


PART DESIGN

TANER YALÇIN 65

Ekstrüzyonda kullanılmak üzere ilk önce sketcher’da profilinizi oluşturun (Wireframe and Surface’de oluşturulmuş ve düzlemsel olan geometrilerde ekstrüzyon oluşturmak için kullanabiliriz.

KATI OLUŞTURMA

Uzunluk Tipleri

1

2

3Profili seçin

Ekstrüzyon uzunluğunu tanımlayın

Uzunluk girildikten sonra Ok tuşu ile katıyı oluşturun


PART DESIGN

TANER YALÇIN 66

Bir Sketch’in Alt Elemanlarını Kullanmak


PART DESIGN

TANER YALÇIN 67

Unsurların Sınırlandırılması 2D düzlemi şeklindeki parçaları katı hale getirmek için Pad veya diğer part komutlarını kullanırız ancak bunları oluştururken oluşacak parçanın ölçüsü veya referans elemanlarına göre oluştururuz.


PART DESIGN

TANER YALÇIN 68

1- Up To Next Seçeneği : Extrude edeceğiniz bir 2D boyutlu bir nesneyi

ölçüsel olarak değil de bir nesneyi baz alarak extrude etmek istediğinizde up to next seçeneğini seçtiğinizde extruzyon uzunluğu önünde bulunan ilk parçaya kadar yapar.


PART DESIGN

TANER YALÇIN 69

Yukarıda sağdaki imajda görüldüğü gibi up to next seçeneği mavi renkli nesneye kadar extrude yapar yani önüne gelen ilk nesneyi algılayarak onu referans seçer. 2- Up To Last : Extrude edeceğiniz bir 2D boyutlu bir nesneyi ölçüsel olarak

değil de bir nesneyi baz alarak extrude etmek istediğinizde up to last seçeneğini seçtiğinizde extruzyon uzunluğu önünde bulunan son parçaya kadar yapar.

Extrude yapılacak nesneyi seçin Pad ikonunu tıklayın

Up to next seçeneğini seçin

1 2

3


PART DESIGN

TANER YALÇIN 70

Yukarıda sağdaki imajda görüldüğü gibi up to last seçeneği mavi renkli nesneye kadar extrude yapar yani önüne gelen son nesneyi algılayarak onu referans seçer. 3- Up To Plane : Extrude edeceğiniz bir 2D boyutlu bir nesneyi ölçüsel olarak

değil de bir nesneyi baz alarak extrude etmek istediğinizde up to plane seçeneğini seçtiğinizde extruzyon uzunluğu referans olarak belirttiğiniz düzleme kadar yapar.

Extrude yapılacak nesneyi seçin

1 Pad ikonunu tıklayın

2

Up to next seçeneğini seçin

3


PART DESIGN

TANER YALÇIN 71

4- Up To Surface : Extrude edeceğiniz bir 2D boyutlu bir nesneyi ölçüsel

olarak değil de bir nesneyi baz alarak extrude etmek istediğinizde up to surface seçeneğini seçtiğinizde extruzyon uzunluğu referans olarak belirttiğiniz yüzeye kadar yapar.


1 Referans düzlemi seçin

3Up to next seçeneğini seçin

2


PART DESIGN

TANER YALÇIN 72

Pocket : Cep oluşturma olarak ta geçen bu komut parçaların üzerinde havuzlar oluşturmak veya boşluklar meydana getirmek ve bir yüzey frezeleme mantığı ile çalışan bir komuttur.


1

Up to surface seçeneğini seçin

2

Referans yüzeyi seçin

3

Pocket ikonunu tıklayın

1 Boşaltılacak nesneyi seçin

2

Yandaki imajda görüldüğü gibiistediğimiz herhangi bir yüzeyinüzerine boşaltmak istediğimiz nesneninşeklini oluşturup pocket komutu ile oyüzeyi boşaltabiliriz.

OK tuşuna basın ve cep’i oluşturun.

3


PART DESIGN

TANER YALÇIN 73

Örnek: Pocket komutunu birde aşağıdaki silindirin yanal yüzeylerini frezelemek için örnek bir uygulama yapalım

Uygun bir sketch de yandaki profilleri oluşturun ve sketcden çıkın

Yeterli uzunlukta yüzeyi tıraşlayacak ölçü girin

Mirror ektent ikonunu tıklayarak çift taraflı tıraşlama

OK tuşunu tıklayın ve frezeleme işlemini yapın


PART DESIGN

TANER YALÇIN 74

Shaft: Mil oluşturma olarak ta tanımlayabileceğimiz bu komut oluşturulmuş bir nesnenin bir aksis etrafında dönerek mil oluşturmasıdır.

Aşağıdaki şekli Y ekseni etrafında döndürerek bardak oluşturalım

Pocket komutu ile yapılmış birkaç örnek

Shaft ikonunu tıklayın

1Döndürülecek nesne ve dönme eksenini seçin

2 OK tuşuna basın ve parçayı oluşturun.

3


PART DESIGN

TANER YALÇIN 75

Shaft komutunu kullanırken dikkat edilecek hususlar:

Groove : Bu komutla silindirik veya değişik şekillerdeki parçalara istenilen geometride kanal açılmasını sağlar. Aşağıda görülen parçaya şekilde belirtilen geometride kanal açalım ,

Groove ikonunu tıklayın

1Kanal açılacak profili ve aksisi seçin.

2 OK tuşuna basın ve kanalı oluşturun.

3


PART DESIGN

TANER YALÇIN 76

Hole : Parçaların üzerine değişik şekillerde delikler oluşturmayı sağlar. Deliklerin oluşturulması

Çeşitli delik tiplerini oluşturma :


PART DESIGN

TANER YALÇIN 77

Rib (Kaburga) : Parçaların üzerine belirtilen profilin şeklinde bir eksen etrafında süpürerek kaburga şekli oluşturur.

Groove ikonunu tıklayın

1Rib yapılacak profili ve referans elemanı seçin.

2

OK tuşuna basın ve kanalı oluşturun.

3


PART DESIGN

TANER YALÇIN 78

Bir referans doğru boyunca rib yapma:

Rib komutunu biribirine kenetlenecek parçalarda döküm patrçalarda mukavemet için yapılan kaburgalarda rahatlıkla kullanabiliriz.

1 2 3


PART DESIGN

TANER YALÇIN 79

Slot : Bir parçanın üzerine belirlenen bir profil şeklini referans belirlenen eksen veya yüzey etrafında süpürülerek yarık açılmasıdır.

Bir referans doğru boyunca slot yapma:

Slot ikonunu tıklayın

1 Slot yapılacak profili ve referans elemanı seçin.

2

OK tuşuna basın ve kanalı oluşturun.

3

Bazen profili seçtiniz ancaksüpürme işlemi için referansolacak sketch yüzeyininbulamadığınızda ürün ağacınıtamamen açın ve hide (gizli) olansketch yüzeyini açın.


PART DESIGN

TANER YALÇIN 80

Stiffener: Parçaların üzerine kaburga oluşturmayı sağlar.Daha çok bizim alıştığımız tabirle parçaların mukavemetini arttırmak için feder yapımını kolaylaştıran bir komuttur.

Bir sütunda feder oluşturulması :

Stiffener ikonunu tıklayın

1 Feder yapılacak çizgiyi seçin

2

Feder’in kalınlığını girin.

3

Yukarıdaki imajda mavi ileişaretlenmiş plane görüldüğü gibifeder ile ortalı olmasına dikkat edinaksi taktirde feder kalınlığı verirkenproblemlerle karşılaşabilirsiniz.


PART DESIGN

TANER YALÇIN 81

Loft : iki veya daha fazla düzlem kullanarak bu düzlem hattı boyunca parça oluşturmak. Şekilden de anlaşılacağı gibi bu komut pozitif loft oluşturur.

Aşağıda görünen imajda görülen farklı düzlemlerdeki şekilleri Loft edelim.

1

Loft komutuna basın ve sketcleri tak tek seçin


PART DESIGN

TANER YALÇIN 82

Removed Loft : iki veya daha fazla düzlem kullanarak bu düzlem hattı boyunca parça üzerinden parça çıkararak şekil oluşturur. Şekilden de anlaşılacağı gibi bu komut negatif loft oluşturur.

Loft oluşturmada Coupling : Loft ve Removed dialog kutularındaki Coupling kartı seçtiğiniz kesit eğrileri arasındaki geçişi belirlemenize olanak sağlar. Bu geçiş

Eğrilerin toplam uzunluğunu dikkate alarak (Ratio) Köşe noktaları dikkate alınarak (Vertices)

Aşağıda görünen imajda görülen farklı düzlemlerdeki şekilleri Removed Loft edelim.

1

Loft komutuna basın ve sketcleri tak tek seçin


PART DESIGN

TANER YALÇIN 83

Teğet süreksizlik noktaları dikkate alarak (Tangency) Curvature süreksizlik noktaları dikkate alınarak (Tangency Then Curvature

olabilir. Yukarıdaki tanıma göre bir geometride Coupling noktalarının tanımlanması :

Coupling Uygulaması :

Köşe , Curvature süreksizlik , Teğet Süreksizlik noktası

Köşe Noktaları , Teğet Süreksizlik Noktaları

Verteks

Loft ikonunu tıklayın ve kesitleri seçin

1

Dialog Kutusunda Coupling’itıklayın

2

İstediğiniz geçiş tipini seçin 3

Ok tuşuna basın 4


PART DESIGN

TANER YALÇIN 84

Sonuç olarak

Dress-Up Feature Modüllleri Bu modüllerle parçanın yüzeyleri üzerinde çeşitli işlemler yapmayı sağlar.

Fillet : Bu modül seçilen yüzeyler üzerinde yuvarlatma meydana getirir.

File Menü İnsert Dress-up Feature Menülerini tıklayarak Dress-up Featuer ulaşabilirsiniz.

Fillet ikonunu tıklayın ve kesitleri seçin

1

Yuvarlatmak istediğiniz yüzey veya kenarı seçerek radüs değerini girin

2Ok tuşuna basın ve radüsü oluşturun

3


PART DESIGN

TANER YALÇIN 85

Farklı tipli Yuvarlatma tipleri vardır :

Edge Fillets : Birbirini takip eden iki yüzey arasında yuvarlatma Face – Face Fillet : Birbirine dokunmayan yada aralarında birden

fazla keskin köşe . bulunan yüzeylerin yuvarlatılması

Variable Radius Fillets : Farklı radus değerlerindeki yuvarlatmalar

Tritangents Fillets : Üç yüzeye teğet yuvarlatmalar.

Variable Radius Fillets :

Fillet ikonunu tıklayın ve bir kenar seçin.

1Seçtiğiniz kenarın bir ucunu çift tıklayıp radus değeri girin.

2


PART DESIGN

TANER YALÇIN 86

Seçtiğiniz kenarın diğer ucunu çift tıklayıp radus değeri girin.

3Daha sonra ekrana gelecek menüde OK tuşuna basın ve yuvarlatmayı oluşturun

4

Ancak Yanda imajdaişaretlenmiş yerde variation’uLinear yaparsanız yuvarlanma

Cubi

Linear


PART DESIGN

TANER YALÇIN 87

Face – Face Fillet :

Face –Face ikonunu tıklayın ve fillet yapılacak ilk yüzeyi sçin.

1

Filet yapılacakcak ikinci yüzeyi seçin

2

Seçilen kenarlar için radüs değeri girin.

3Daha sonra ekrana gelecek menüde OK tuşuna basın ve yuvarlatmayı oluşturun

4


PART DESIGN

TANER YALÇIN 88

Chamfer : Parça köşelerine istenilen ölçüde ve açıda pah kırmayı sağlar.

Kalıp açısı vermek :

Draft : Döküm yolu imal edilecek parçaların kalıptan kolay çıkmasını sağlamak için verilen eğimdir. Verilen açıya bağlı olarak parçaya ya malzeme eklenmekte yada çıkarılmaktadır.

Basit bir kalıp açısı oluşturma :

Chamfer ikonunu tıklayıppah kırılacak yüzey veyakenarları seçin.

1Daha sonra ekrana gelecek menüde açı ölçüyü girerek OK tuşuna basın ve pahı oluşturun.

2

Pulling Direction: Kalıp açısı verme yönü Draft Angle : Kalıp açısı değeri (+ veya – olabilir. Neutral Element : Parçanın açısı değişimineuğramayan yüzeyidir.Kalıp açısı verme işlemisırasında bu yüzeyi çevreleyen bir profil çıkarakneutral eleman sınırlarını göstermektedir.

Draft ikonunu tıklayın.

1Ekrana gelen menüde kenar seçimi yapmadan (selection by neutral face ) ikonunu açın

2 Hangi yönde kalıp açısı oluşturmak istiyorsanız o kenarı seçin

3


PART DESIGN

TANER YALÇIN 89

Draft With Reflect Line : Bu komut ile yuvarlatma yapılmış kenarlara kalıp açısı vermeyi sağlar.

Gerekli kalıp açısımı girin ve OK tuşuna basın.

Draft With Reflect Line ikonunu tıklayın ve yuvarlatılmış yüzeyi seçin

1

İstenilen açıyı girin ve Pull Direction seçeneğini tıklayıp çekme yönünü seçin.

2


PART DESIGN

TANER YALÇIN 90

Bir yüzeyi refarans alarak kalıp açısı verme :

OK tuşuna basın ve kalıp açısını oluşturun..

3


PART DESIGN

TANER YALÇIN 91

Kalıp Açısı Hakkında Ek Bilgiler :

1-Tasarım Değişikliği : Kalıp açısı verdiğiniz parçanın profilini değiştirdiğiniz taktirde Catia kalıp açısını yeni profile otomatik olarak uygular.

a) Parçanın ilk hali b) Kalıp açısı verilmiş hali c) Profili değiştirilmiş hali

Yukarıda parçalar kademe kademe görüldüğü gibi parçanın geometrisi değişse de verilen kalıp açısı değişmiyor 2-Yüzey Seçimi : Kalıp açısı verilecek yüzeyleri tek tek seçebileceğimiz gibi “neutrel elementi” seçerek catia’nın mümkün olan yüzeyleri seçmesini sağlayabiliriz.

3-Birden fazla neutral elemant kullanımı : Kalıp açısı verme işlemi sırasında birden fazla yüzeyi neutral element olarak tanımlayabilirsiniz.Bu durumda ilk seçtiğiniz yüzey çekme yönünü tanımlayacaktır.

VEYA

Selection by neutral face ile tek bir yüzeyle kalıp açısı oluşturabiliriz.

Sadece açı vermek istediğimiz kenarlara kalıp açısı verebiliriz.


PART DESIGN

TANER YALÇIN 92

Shell : : Parçanın belli bir kalınlığı koruyacak şekilde, boşaltılmak istenen yüzeyler (faces to remove) seçilerek içinin boşaltılması için kullanılır. İstenilen kalınlık içeri doğru (inside thickness) seçilebileceği gibi, dışarı doğru (outside thickness) da seçilebilir.

Thickness : Seçilen yüzeylere belirtilen ölçü kadar malzeme ekler yada siler.

Shell ikonunu tıklayın.

1 Yok edilecek yüzeyleri seçin ve kabuk kalınlığını girin

2

3

Kabuk oluşturma esnasında katının yüzeyleri verilen kalınlık değeri kadar incelmektedir. Dışa doğru dışa doğru kalınlık velimesi durumunda katı yüzeylerine verilen ölçü kadar kalınlık eklenmektedir.

Thickness ikonunu tıklayın.

1Extrude edilecek yüzeyi seçin.

2


PART DESIGN

TANER YALÇIN 93

Negatif Thickness pozitif Thickness Taşıma Arayüzleri

Translation : Aktif olan katıları istenilen doğrultuda taşır. 1-(Direction , Distance) :

OK tuşuna basın ve eklemek veya çıkarmak istediğiniz ölçüde parçayı oluşturun

3

Translation ikonunu tıklayın

1

Ekrandaki menüde bir referans yüzeyi ve mesafe girerek o yüzey doğrultusunda taşıma yapabilirsiniz


PART DESIGN

TANER YALÇIN 94

2-(Point to point) : Belirlenen bir noktadan diğer noktaya parçayı taşır.

5- Coordinates : Belirlenen koordinata parçayı taşır.

Rotate : Parçayı belirli açıda döndürmeyi sağlar.

1- İkonu tıklayın ve referans çizgisi ve açısı girin.

Koordinatları girin

Parçayı dönmesini istediğiniz ve kendisine ait olabilecek bir çizgi i


PART DESIGN

TANER YALÇIN 95

Symmetry : Bir düzlemi parçanın herhangi bir yüzeyini referans alarak taşıma yapar. Ancak diğer simetri ikonu ile karıştırılmamalı bu ikon sadece taşıma yapar yani kopyalama yapmaz diğere simetri ikonu ise referans elemanına göre simetriğini alarak kopyalar.

Rectangular Pattern: Seçilen nesnenin (object to pattern) belli bir

referans yönde (reference direction) çoğaltılması için kullanılır. İki yönde (first

direction, second direction) şablon oluşturulabilir. İstenilen parametrelere

(parameters) göre ayarlama yapılabilir:

Referans Yüzey

Yandaki imajda görüldüğü gibi kopyalamadan referans yüzeyine göre taşıma yaptı.

1 2

3


PART DESIGN

TANER YALÇIN 96

1- ikonunu tıklayın

2- Menüde birinci doğrultudaki çoğaltma ayarlarını yapın

3-İkinci doğrultudaki çoğaltma ayarını yapın veçoğaltmayı oluşturun


PART DESIGN

TANER YALÇIN 97

Circular Pattern: Seçilen nesnenin (object to pattern) belli bir referans

ekseninde (reference direction) çoğaltılması için kullanılır. Eksensel yönde (axial

reference) istenilen parametrelere (parameters) göre ayarlama yapılabilir:

Instances & total angle: Şayi (instances) ve toplam açi (total angle).

Instances & angular spacing: Şayi (instances) ve açısal mesafe (angular spacing).

Angular spacing & total angle: Açısal mesafe (angular spacing) ve toplam açı

(total angle).

Complete crown: Bir tam dairede (360º) sayı (instance).

Eksene normal olarak (crown definition) istenilen parametrelere (parameters)

göre ayarlama yapılabilir:

Circles & crown thickness: Daire sayısı (circles) ve toplam kalınlık (crown

thickness).

Circles & circle spacing: Daire sayısı (circles) ve daireler arası mesafe (circle

spacing).

Circle spacing & crown thickness: Daireler arası mesafe (circle spacing) ve

toplam kalınlık (crown thickness).

İstenildiği takdirde nesnenin şablon içindeki yeri (position of object in pattern)

ve nesnenin çoğaltılırken merkeze göre döndürülmesi (rotation of instances)

ayarlanabilir. Keep Specifications işaretlenerek çoğaltılacak parçanın

parametrelerinin tüm kopyalarına uygulanması sağlanır.

o ikonnuu tıklayın ve menüde çoğaltılacak nesne ve referans yüzeyini

belirleyin


PART DESIGN

TANER YALÇIN 98

User Pattern: Seçilen nesnenin (object to pattern) istenilen yerlere

kopyalanması için kullanılır. Sadece belli nesneler (pad, pocket, shaft, groove,

hole) kullanılabilir. Çoğaltılan nesnelerin (instances) yerleri için bir skeç seçilir.

Skeçte nokta konarak işaretlenmiş yerlere seçilen nesne kopyalanır.

Scaling: Katının istenilen oranda (ratio) ölçeklenmesi için kullanılır. Referans

(reference) için bir düzlem veya nokta seçilebilir.


PART DESIGN

TANER YALÇIN 99

Boolean Operations (Mantıksal Operasyonlar):

Assemble: Seçilen katıyı nesne özelliklerini dikkate alarak diğerine ekler.

Add: Seçilen katıyı başka bir katıyla toplar.

Remove: Seçilen katıyı başka bir katıdan çıkarır.

Intersect: Seçilen katının başka bir katı ile kesişimini bulur.

Union Trim: Seçilen katının istenen yüzlerini kaldırarak (faces to remove)

ve istenen yüzlerini de tutarak (faces to keep) başka bir katıyla birleştirir.

Remove Lump: Seçilen katı iki veya daha fazla parçadan oluşuyorsa,

istenen kısımlar (faces to keep) ve istenmeyen kısımlar (faces to remove)

seçilerek istenmeyen parçalar atılabilir.


PART DESIGN

TANER YALÇIN 100

Örnek Parça Çizimi

Piston

1- Profil ikonunu tıklayın veserbest elle çizer gibi piston şeklini oluşturacak

profili yarım olarak çizin

2- Sınırlama ikonunu tıklayın ve gerekli ölçü sınırlamalarını oluşturun.

3-Sketchden çıkın ve Shaft ikonunu tıklayın referans ekseni seçerek o eksen

etrafında dönerek parçayı oluşturun.


PART DESIGN

TANER YALÇIN 101

6- Pistona pah kırmak için Chamfer ikonunu tıklayın vekenarı seçerek pah’ı

oluşturun.

5-Milin Kenarın frezelemek için bir frezeleme kenarı çizin ve simetri komutu ile

diğer tarafa da bu yüzeyi taşıyın.

6- ikonunu tıklayarak kenarları frezeleyin.


PART DESIGN

TANER YALÇIN 102

7- Pistonun Frezelen yüzeyine çıkıntı oluşturmak için bir çember çizin.

8- pad ikonunu tıklayın ve çıkuntyı oluşturun.

9- simetri ikonunu kullanarak bu pad’ı diğer yüzeyde de oluşturun.


PART DESIGN

TANER YALÇIN 103

10- Hole ikonunu tıklayarak delik açın

11- Profile ikonunu kullanarak pistonunun alt yüzeyine geometriyi oluşturun.

12- Pocket ikonunu tıklayarak geometri şeklinde delik oluşturun.


PART DESIGN

TANER YALÇIN 104

13- Yine Spline komutunu kullanarak pistonun yan yüzeyine kavis

oluşturalım.

14- Pocket ikonunu tıklayarak geometri boyunca frezeleme yapın.

15- Filet ikonu ile gerekli yüzeylere radüs oluşturun


PART DESIGN

TANER YALÇIN 105

16- Oluşturduğumuz bu parçanın çeşitli statik analizler yapmak için

malzeme atayalım.

17 - view ikonuna basarak ekranda bu malzemeye ait renk grafik

özelliklerini görün.



Sonuç : Yukarıda 17 işlem

basamğında bir pistonun

yapılıoşını gördünüz. Part

design öğrendiğiniz

komutlarla ve bu işlem

basamaklar yardımı ile

pistonu yapmaya çalışın.


MONTAJ MODELLEME

TANER YALÇIN

106

MONTAJ MODELLEME

Asemmbly modülüyle part oluşturulmuş katıların birleştirilmesi yapılır.

Oldukça fazla sayıda parçalardan oluşan montajlar oluşturulabilir oluşturulan

montajların üzerinde de işlemler yapılarak tasarımda değişikliğe izin verir. Ayrıca

assembly modülünde iken montaj içinde ki parçalar üzerinde değişiklik yapılabilir.

Ürün ağacında bulunan parça adına mause ile çift tıklanarak sayfa part ara

yüzüne dönüşür gerekli değişiklikler yapıldıktan sonra product kısmına çift

tıklanarak tekrar montaj sayfasına dönülür. Ayrıca montajda bulunan parçaların

kendi dosyalarında bir değişiklik yapıldığında bu değişiklikler aynen montajada

yansıtılır.

Montaj Modelleme Workbenc’ine Ulaşım

File Menü Mechanical Design Assembly Design


MONTAJ MODELLEME

TANER YALÇIN

107

Kullanıcı Arayüzü

Montaj ağacı Komponentler

Hareket

Ölçme

Standart Araç

Kumpas

Sınırlamalar

Güncelleme


MONTAJ MODELLEME

TANER YALÇIN

108

Montaj Modelleme İkonları :


MONTAJ MODELLEME

TANER YALÇIN

109

Montaja ait terminoloji :

Bir montaj veya ürün (product) bir veya birden fazla parçayı ve/veya sınırlamaları içeren dökümanlardır. (Uzantıları CATProduct’dır)

Bir montajın komponentleri tek başına bir parça yada bir başka montaj

olabilir (Alt Montaj) Bir montajdaki parçaların veya alt montajların hepsi bir parça numarasına

ve bir tanımlamaya sahiptir. Aktif nesne o an için düzenlenen nesnedir. Komponentleri aktif yapmak için

üstüne çift tıklayabilirsiniz.

Yeni Bileşen

Yeni Ürün

Yeni Parça

Mevcut Bileşenler

Bileşeni Eski yerine Koy

Ürün Yapısı Yeniden

Numaralandırmayı Oluştur

Ürünü Yükle

Bileşenleri Yönet

Ürün Yapısı Yeniden

Çakışma Sınırlaması

Temas Sınırlaması

Çakışma Sınırlaması

Açısal Çakışma

Sabitleme Sınırlaması

Birlikte Bağla

Hızlı Sınırlandırma

Esneklik/Rijitlik nesne montajı

Sınırlamayı Değiştirme

Çoğaltma


MONTAJ MODELLEME

TANER YALÇIN

110

Montanj Modellemede İşlem Basamakları

Aktif olan ve mavi renk ile belirtilen komponent

Montaj olan komponent

Tek bir parça olan komponent

Seçilmiş Komponet

Komponent Numarası Komponent Tanımlaması


MONTAJ MODELLEME

TANER YALÇIN

111

Bir Montajın İçine Parça Ekleme

New Component: Bir montaj (assembly) içine yeni bir bilesen (component)

yerleştirmek için kullanılır. Bu bir alt montaj seklindedir ve aynı montaj

dosyasında (.CATProduct) saklanır.

New Product: Bir montaj (assembly) içine yeni bir alt montaj (product)

yerleştirmek için kullanılır. Bu alt montaj ayrı bir montaj dosyası (.CATProduct)

oluşturur.

Yeni bir Product eklemek içinProduct1 yazısını tıklayıpturuncu rengini aldığında ikonunu tıklayın

Aşağıda imajda görüldüğü gibiyeni bir Component oluşturmuşolacaksınız.

Yeni bir alt montaj eklemek içinProduct1 yazısını tıklayıpturuncu rengini aldığındaikonunu tıklayın

Aşağıda imajda görüldüğü gibiyeni bir alt montaj oluşturmuşolacaksınız.


MONTAJ MODELLEME

TANER YALÇIN

112

New Part: Bir montaj (assembly) içine yeni bir parça (part) yerleştirmek

için kullanılır. Yeni parçanın orijini, bir üst bileşenin orijini üzerinde veya seçilen

bir nokta üzerinde olarak kabul edilebilir.

Existing Component: Bir montaj (assembly) içine daha önceden yapılmış

bileşenleri (components) getirmek için kullanılır. Bir parça (part) veya bir montaj

(product) getirilebilir.

Yeni bir parça eklemek için

Product1 yazısını tıklayıp turuncu rengini aldığındaikonunu tıklayın

Aşağıda imajda görüldüğü gibiyeni bir Parça oluşturmuşolacaksınız.

Parça listesinden yeni bileşeneklemek için Product1 yazısını

tıklayıp ikonuna basın.

Aşağıda görülen imajda kitabloda ihtiyaç duyduğunuzbileşeni çağırabilirsiniz.


MONTAJ MODELLEME

TANER YALÇIN

113

MONTAJ EKRANINA PARÇALARIN GETİRİLMESİ Bir montajı meydana getirmek için çizdiğiniz parçaları ekrana getirmek için aşağıdaki işlem sıralarını takip edin çok kolaydır ancak bir o kadar da dikkatli olmalısınız.

1- Montajlamak istediğiniz bütün parçalar catia ‘da açık olmalı 2- Bir montaj dosyası açın koruyun


MONTAJ MODELLEME

TANER YALÇIN

114

3- Catia menüsünde window seçeneğindeki ekran ayrılma tipini seçin

Montaj Bölümü Parça Bölümü

Parça Bölümü Parça Bölümü


MONTAJ MODELLEME

TANER YALÇIN

115

4- Parçaları tek tek üzerini tıklayıp montaj bölümüne sürükleyip Product yazısı üzerine bırakın

veya : Parçaların üzerine Mause’un sağını tıklayarak copy-Paste yapılabilir.


MONTAJ MODELLEME

TANER YALÇIN

116

5- Yukarıdaki işlemler sonucunda parçalar montaj dosyasında birleşir.

Montaj Dosyasındaki Parçaları serbest Uzayda Hareket Ettirebilmek

Manipulation: Bir bileşeni (component) mouse ile serbest olarak hareket ettirmek için kullanılır. Hareket sırasında şartlara bağlı kalınıp kalınmayacağı (with respect to constraints) ayarlanabilir

Montaj Bölümü

Montaj dosyasında toplanan parçaları x yönünde sürüklemek için aşağıdakimenüde x tuşunu tıklayın ve parçaları sürükleyin


MONTAJ MODELLEME

TANER YALÇIN

117

Yukarıdaki işlemi y ve z aksisleri için de kullanabileceğiniz gibi aşağıda işaretlenmiş tuşla parçayı tıklayarak oluşturacağınız eksen etrafında da hareket ettirebilirsiniz.

Snap: Bir bileşeni (component), kendisine ait bir geometrik elemanı başka

bir geometrik elemana iz düşürülmesiyle hareket ettirmek için küllenilir.

Geometrik eleman olarak nokta, doğru, düzlem veya düzlemsel yüzey seçilebilir.

İşlem Sırası :


MONTAJ MODELLEME

TANER YALÇIN

118

1- İkonunu tıklayın ve döndürülecek parçada yüzey seçin.

2- Döndürmek için referans elemanı seçin

3- Ekrana gelecek yeşil referans akislerini tıklayarak parçayı istenilen

yöndeçevirin.


MONTAJ MODELLEME

TANER YALÇIN

119

Explode: Montajı, bileşenleri (components) arasındaki ilişkiyi görmek üzere

dağıtmak için küllenilir. Tüm montaj (all levels) veya alt montajlar (first level), 3

boyutta (3D) veya bir düzlemde (projection) dağıtılabilir. Dağılma oranı (scroll

explode) ayarlanabilir.

Örneğin yandaki motor montaj resminini

parçalamak için ikonunu tıklayınaşağıdaki menü ekrana gelir. Ok tuşuna basıpmontajı parçalyın

Yandaki imajlarda görülen işaretlenmiş kursorusürükleyerek montajın parçalanma animasyonunu kademekademe görebilirsiniz


MONTAJ MODELLEME

TANER YALÇIN

120

MONTAJ SINIRLAMALARININ OLUŞTURULMASI

Coincidence Constraint: Farklı iki bileşenden (component) seçilen iki

geometrik elemana, elemanların cinsine göre çakışık (coincidence), eşeksenli

(coaxial), veya ayni düzlemde (coplanar) olma şartları atar. Geometrik eleman

olarak nokta, doğru, düzlem veya düzlemsel yüzey seçilebilir.

Kullanım Adımları :

1- tuşuna basın ve aynı eksenli veya çakıştırmak istediğiniz elemanları

seçin

Eşeksenlere göre montaj edilecek parçalar

2- Sınırlanacak yerleri seçtikten sonra komponentlerin belirtilen konumu

alacaklarını göreceksiniz.


MONTAJ MODELLEME

TANER YALÇIN

121

*** Eğer parçalar montaj konumunu almadıysa butonunu tıklayarak

karşınıza gelecek menüde (with respect to constraints) düğmesi aktif değilse

aktif hale getirerek parçaları birbirine doğru haraket ettirin , parçalar

otomatik olarak montajlanacaktır.

Coincidence sınırlaması ile ilgili örnek yapalım:

1- Montaj edilecek parçaları move komutu ile montaj haline yakın

mesafelerde yan yana getirin ve çakışmasını istediğiniz yüzeyleri

belirleyin

2-


MONTAJ MODELLEME

TANER YALÇIN

122

3- tuşuna basıp çakışacak eksenleri seçin

4- Montaj işlem sonucunda parçaların aşağıdaki gibi montajlandığını göreceksiniz.

Contact Constraint: Farklı iki bileşenden (component) seçilen iki yüzeyine

temas (contact) şartı atar. Yüzey olarak düzlemsel, silindirik, küresel veya konik

yüzeyler seçilebilir.


1- butonunu tıklayarak biribiri yüzeyinde temas edecek parçalrını

yüzeylerini seçin.


MONTAJ MODELLEME

TANER YALÇIN

123

2-Ekrana gelecek menüde yüzeylerin içten mi yoksa dıştan mı temas edeceğini

(internal / external) olacağına karar verek

2- OK tuşuna basıp sınırlamayı oluşturun


MONTAJ MODELLEME

TANER YALÇIN

124

Offset Constraint: Farklı iki bileşenden (component) seçilen iki geometrik

elemanın arasına belli bir mesafe (offset) şartı atar. Geometrik eleman olarak

nokta, doğru, düzlem veya düzlemsel yüzey seçilebilir.


1- tuşuna basılır ve aralarında belirli bir mesafe oluturulacak yüzeyler

seçilir.

2- Aşağıdaki menü ekrana gelecek , burada yüzeylerin konumunu (opposite /

same) ve yüzeyler arasındaki mesafeyi belirleyebilirsiniz.


MONTAJ MODELLEME

TANER YALÇIN

125

2- Offset komutu ile sınırlandırılan elemanlar aralarındaki konumu ve

mesafeyi bozmadan beraber hareket ederler.

Opposite konumu Same konumu

Angle Constraint: Farklı iki bileşenden (component) seçilen iki geometrik

elemanın arasına belli bir açı (angle) şartı atar. Paralellik veya diklik şartı da

atanabilir. Geometrik eleman olarak doğru, düzlem veya düzlemsel yüzey

seçilebilir.


1- ikonunu tıklayın ve birbiri ile açısal olarak sınırlandırılacak yüzeyleri

seçinü


MONTAJ MODELLEME

TANER YALÇIN

126

2- Aşağıdaki menü ekrana gelecek , burada elemanlar arasındaki açıyı , diklik

veya paralelliği ayarlayabilirsiniz

3- Ayrıca parçaları dik veya paralel konuma getirebilirsiniz.

Paralel Konum Perpendicularity (Dik) Konum

4- Sector seçimine göre istediğiniz konumda parçaları açılandırabilirsiniz.

a- Sector1 :


MONTAJ MODELLEME

TANER YALÇIN

127

b- Sector 2;

c- Sector 3 :

d- sector 4 :


MONTAJ MODELLEME

TANER YALÇIN

128

Fix Constraint: Bir bileşeni (component) bir üst bileşeninin geometrik

merkezine göre veya montajın geometrik merkezine (origin) göre sabitlemek için

kullanılır.


1- ikonunu tıklayın ve sabitlemek istediğiniz elemanı seçin ve ürün

ağacında bu ikonun oluştuğunu göreceksiniz.

2- Yukarıdaki imajdaki Fix yazısını çift tıklayın ve ekrana gelen menüde (Fix

in space) aktif hale getirin

Sabitlenmek istenen eleman

More butonunu tıklayın

Sistemin hareket serbestliği


MONTAJ MODELLEME

TANER YALÇIN

129

Fix Together: Seçilen sayıdaki bileşeni (component) birbirine bağlar.

Bağlanan bileşenlerden biri hareket ederse, diğerleri de hareket eder.

Kullanım Adımları

1- ikonunu tıklayın ve birbirine bağlanmasını istediğiniz parçaları seçin.

Sınırlamalar bölümünde FixTogether

amblemi ile sınırlamalar bölümünde

oluşacağını göreceksiniz.

Sistemin hareket serbestliği

Oklarla gösterilen iki elemanı biribirine bağlayalım


MONTAJ MODELLEME

TANER YALÇIN

130

Quick Constraint: Seçilen iki bilesen (component) arasında, seçenekler

(options) menusunda belirlenmiş öncelik sırasına göre ilk mümkün şartı atar.Bu

komutu kullanarak değişik tipteki sınırlamaları tekbir komutta

oluşturabilirsiniz.Seçtiğiniz geometriye göre Catia en uygun sınırlama tipini

kendisi seçecektir.


1- İkonuna basın ve montajlamak istediğiniz elemanları seçin Catia otomatik

olarak kendisi sınırlamaları oluşturacaktır.

Yandaki menü ekranagelir ve burada hangielemanları birbirinebağladığınızı rahatlıklagörebilirsiniz

Sistemin hareket serbestliği: Birbirine bağlanan elemanların beraberhareket ettiğini göreceksiniz.


MONTAJ MODELLEME

TANER YALÇIN

131

2- Otomatik olarak atanan sınırlamaları çift tıklayarak özelliklerini

değiştirebilirsiniz.

3- Bu komutta kullanılan sınırlamaların özellikleri Tool + Options komutunu

kullanarak düzenleyebilirsiniz.

Activate/Deactivate Constraints: Bir şartın (constraint) aktifliğini

değiştirir. Aktif şartlar montaja uygulanır (activate), aktif olmayanlar ise göz

ardı edilirler (deactivate).

• Oluşturduğunuz herhangi bir sınırlamanın üzerinde sağı tıklayarak bu

komuta ulaşabilirsiniz.

Parçaların sınırlama ayarlarını yaptıktan sonra güncellemeyi unutmayın


MONTAJ MODELLEME

TANER YALÇIN

132

Change Constraint: Bir şartı (constraint) başka bir şartla yer değiştirmek

için kullanılır.

Sınırlamanın üzerine gelip ikonu tıkladığınızda ekrana gelecek menüde gerekli sınırlama tipi ile değiştirebilirsiniz


MONTAJ MODELLEME

TANER YALÇIN

133

SINIRLAMALARIN ÇOĞALTILMASI

Reuse Pattern: Bir bileşeni (component) başka bir parçaya ait

Rectangular, Circular veya User Pattern kullanılarak çoğaltmak için kullanılır. İlk

örneği tanımlamak için üç seçenek vardır:

Re-use the original component: Orijinal bilesen (component) pattern üzerine

kaydırılır fakat ağaç (tree) üzerinde ayni yerde kalır.

Create a new instance: Orijinal bilesen (component) olduğu yerde kalır ve

pattern üzerinde yeni bir kopyası oluşturulur.

Cut & paste the original component: Orijinal bilesen (component) pattern

üzerine kaydırılır ve ağaçtaki (tree) yeri de değişir.

Bilesene bağlı şartlar da çoğaltılabilir (re-use constraints):

All: Tüm şartlar çoğaltılsın.

None: Hiçbiri çoğaltılmasın.

Selected: Sadece seçili olanlar çoğaltılsın.

Yeni oluşacak örnekler ayrı bir bilesen içinde toplanabilir (put new instances in a

component)

1- ikonunu tıkla ve çoğaltılacak sınırlamayı seçin


MONTAJ MODELLEME

TANER YALÇIN

134

3- Ekaran gelecek menüde oluşturulacak sınırlamaları ve takip edilecel

pattern’ı seçin

Define Multi Instantiation: Bir bileşenin (component) seçilen bir referans

doğrultuda (reference direction) tekrarlanmasını sağlar. Değişik parametrelerde

(parameters) tanım yapılabilir:

Instances & length: Sayı (instances) ve toplam mesafe (length).

Instances & spacing: Sayı (instances) ve aradaki mesafe (spacing).

Spacing & length: Aradaki mesafe (spacing) ve toplam mesafe (length)

1- ikonunu tıkla ve çoğaltılacak sınırlamayı seçin


MONTAJ MODELLEME

TANER YALÇIN

135

2-Ekarana gelecek menüde gerekli ayarlamaları yapın

3-Ok tuşuna basın ve çoğaltmayı oluşturun

Flexible/Rijid Sub-Assembly : Bir montajın içindeki bir alt montajı esnek

hale getirmek için kullanılır. Böylece alt montaj içindeki parçaları ana montaj

aktif iken birbirine göre hareket ettirebilirsiniz.


MONTAJ MODELLEME

TANER YALÇIN

136

• Aşağıda imajda görüldüğü gibi parçalar kinematik olarak hareket

ettirilmek istendiğinde bütün alt montajlarda bir bütün parça gibi

hareket eder bunun için

• İkonunu tıklayın ve esnek yapmak istediğiniz parçaları ürün

ağacında seçin ve ürün ağacında assembly işaretinin altında bir işaret

belirecektir.


MONTAJ MODELLEME

TANER YALÇIN

137

MONTAJLARIN ANALİZ EDİLMESİ

Measure Betwen : İki geometri arasındaki mesafeleri ölçmeyi sağlar.

Kullanım adımları :

1- ikonunu tıklayın ve ölçmek istediğiniz geometrileri seçin.

2-Yukarıdaki menüde hangi parçave geometriler arasındaki mesafeyi

görebilirsiniz.Ayrıca İşaretlenmiş olan ikonu aktif hale getirdiğinizdeölçümler

saklanacaktır.

Measure İtem : Bir heometrinin boyutlarını ölçebilirsiniz


1- İkonunu tıkalyı ve parçaya ait bir yüzey , kenar vb. eleman seçin


MONTAJ MODELLEME

TANER YALÇIN

138

2-Yukarıdaki menüde hangi parçave geometriler arasındaki mesafeyi

görebilirsiniz.Ayrıca İşaretlenmiş olan ikonu aktif hale getirdiğinizdeölçümler

saklanacaktır.

Measure Inertia : Bu komutu kullanarak bir komponentin ağırlığı , ağırlık

merkezi , hacmi vb.. bilgilere ulaşmamızı sağlar


1- İkonunu tıklayın parçayı seçin.

2- Ekrana gelecek menüde (Keep Measure) ikonunu aktifleştirip ölçümleri

saklayabilirsiniz.


MONTAJ MODELLEME

TANER YALÇIN

139

2- OK tuşuna bastıktan sonra ürün ağacında bu ikon ve aşağıdaki menü ekrana

gelir.

Komponent arasındaki çakışmanın analizi

1- Analyze menüsünden Compute Clash’ı seçin

2- İstediğiniz komponentleri Ctrl tuşu ile seçin.


MONTAJ MODELLEME

TANER YALÇIN

140

3- Ekrana gelecek menüde Clash’ı tıklayın ve Apply tuşunas basın

4- Bulunan sonuç dialog kutusunda belirecek ve çakışmalar kırmızı renk ile

gözükecektir.

Bir Komponentin değiştirilmesi

Replacement Component: Bir bileşenin (component) yerine başka bir

bileşeni getirmek için kullanılır

Kullanın Adımları :

1- ikonunu tıklayın ve değiştirmek istediğiniz parçayı seçin.


MONTAJ MODELLEME

TANER YALÇIN

141

2-Ekrana gelecek menüde yeni parçayı tıklayın

3-Parçanın seçilen parça ile değiştiğini göreceksiniz.

Graph tree Reordering: Montajın ağaç yapısını düzenlemek için kullanılır.

Seçilen montaja ait bileşenler (components) listelenerek istenildiği gibi

sıralanabilir.

1- Product yazısını tıkladıktan sonra ikonunu tıklayın ekrana gelecek

menüde okları kullanarak gerekli değişiklikleri yapın.


MONTAJ MODELLEME

TANER YALÇIN

142

2-OK tuşuna baktığınızda ürün ağacında sıranın değiştiğini göreceksiniz.

Dökümanların yerini değiştirmek


MONTAJ MODELLEME

TANER YALÇIN

143

Sahnelerin Oluşturulması

Yeni Bir Sahne oluşturmak için :

1- ikonunu tıklayın ve ekrana gelecek menüde sahne ismi girin

2-OK tuşuna basıldığında sahne ekrana gelecektir.

Sahneden çıkmak için :İşaretli ikonu kullanın


MONTAJ MODELLEME

TANER YALÇIN

144

Bom (Bill Of Materıal) Olusturma

Bom Listesi : Parça listeleri raporları bir montajdaki komponentlerin sayısını , tipini , alt montajlarını vs.. listeleyen raporlardır.

3.9.1. Bom Raporlarının Kaydedilmesi BOM ( parça listelerini) Catia haricinde de görmek için değişik formatlarda kaydedebilirsiniz

Aktif montajın parça listesi

Alt montajların parça listesi

Montajda bulunan tüm

Save As’ı Tıklayın

Dosya uzantisini seçin HTML,Text veya Excel

Dosya ismini girin


MONTAJ MODELLEME

TANER YALÇIN

145

Bom listesinin degistirilmesi

İstediğiniz özelliklerin görüntülenmesini sağlayarak bir montajdaki parçaların parça listesini düzenleyebilirsiniz


MONTAJ MODELLEME

TANER YALÇIN

146

Montaj Raporlarının Olusturulması Montaj raporları bir montajdaki komponentlerin hiyerarsik olarak listelendiği raporlardır

Komponentlere Numara Verme

Montajdaki komponentlerin hiyerarşisi


MONTAJ MODELLEME

TANER YALÇIN

147

Komponentlerin numara verdiğiniz bir montajın teknik resmini oluştururken bu numaraları kullanabilirsiniz



Montajın teknik resmini oluşturun

Montaj modülünde oluşturulan komponent numarası belirecektir. Ok’e tıklayın

İstediğiniz komponente tıklayın

Sayfada bir yere tiklayin

Ballons ikonuna tiklayin


TEKNİK RESİM ÇIKARMA

TANER YALÇIN

148

GENEL İŞLEM BASAMAKLARI

1-Sketcher

2-Parça tasarımı

3-Montaj tasarımı ( tasarımda yapılacak değişiklikler)

4-Generative Drafting ( ölçülendirme, görünüş çıkarma)

DRAFTING MENÜSÜNE ULAŞIM YOLLARI Herhangi bir işlem anında drafting menüsüne üç farklı yolla ulaşılabilir. Bunlar; 1-Start menüsünden,

2-File menüsünden,



TANER YALÇIN

149

3-Workbench ikonuyla,

Drafting menüsüne ait araç çubukları görünüş penceresinin üst, alt ve sağ tarafında bulunmaktadır.



TANER YALÇIN

150

Bu araç çubuklarında yer alan komutlara insert menüsünden veya ilgili alt menüden de ulaşabilirsiniz.

Şimdi daha önceden oluşturulmuş bir parça üzerinde drafting işlemlerinin en önemli ve en çok kullanılanlarını inceleyelim.

YENİ BİR TEKNİK RESİM DÖKÜMANININ OLUŞTURULMASI CAT Drawing uzantısına sahip olan teknik resim dökümanlarını aşağıdaki yolları takip ederek oluşturabilirsiniz. 1. File menü 2. Start menü 3. Workbench ikonu 4. New ikonu Drafting seçim işleminden sonra başka bir sayfanın mı yoksa önceden tanımlanmış konfigürasyondaki görünüşlerin mi oluşturulacağına karar vermemizi sağlayan bir sihirbaz belirecektir.



TANER YALÇIN

151

Yaratılan görünüşlerin hangi standardı referans olacağını en üst bölmedeki standart-lardan birini seçerek belirtebilirsiniz. Bunlar küçük semboller halinde de belirtilmiştir. Modify butonu ile de kağıt standardını ve ölçeğini belirleyebiliriz.



TANER YALÇIN

152

Bir katı modelin altı esas görünüşünü çıkartalım

Bir teknik resimdeki görünüşler bir parçaya bağlı olabilir yada olmayabilir. Bir parçadan oluşturulan ve parçaya bağlı olan görünüşlere Yartılmış Görünüşler (Generated Views), bir parçadan oluşturulmamıs olan ve teknik resimde manuel olarak yaratılmış olan nesneleri içeren görünüşlere çizim görünüşleri (Draw views) denir. Şimdi bir de aşağıdaki katı modelimizin görünüşlerini hazır görünüşleri kullanmadan adım adım çıkartalım.



TANER YALÇIN

153

Örnek katı model parçamız

1- Oluşturulmuş katı model sayfamız açıkken, drafting ile kendi belirlediğimiz özelliklerde boş bir sayfa açalım.

2- New creation wizard butonu ile istediğimiz görünüşleri belirleyeceğimiz bölüme geçelim ve görünüşleri belirleyelim.



TANER YALÇIN

154

3- Sol tarafta sembollerini gördüğümüz görünüş dizilimlerinden biri seçilir. Eğer istenirse bu görünüşlerin yeri mause ile sürüklenerek değiştirilebilir ve next butonuna basılır.

4-Karşımıza çıkan bölümden eğer istersek kağıdımıza izometrik görünüşü de ilave edebiliriz ve finish ile işlemi tamamlarız.

Not: New creation wizard butonunda mausumuza basarak beklersek alt menüden görünüş sistemimizi direkt olarak da belirleyebiliriz.



TANER YALÇIN

155

7-Katı modelimizin ön görünüş olarak belirlemek istediğimiz yüzeyi katı model üzerinden seçilir. Sağ üstte gördüğümüz butonlar View Manipulator olarak adlandırılır. Bu butonlarla önden görünüşümüzü ve dolayısı ile diğer görünüşü istediğimiz gibi çevirebiliriz. İstediğimiz konumda iken View Manipulator’un ortasına basılarak görünüşler çıkartılır.

TEKNİK RESİM DÖKÜMANLARININ KAYDEDİLMESİ Save: Aktif olan Resmi kaydeder Save As: Aktif olan Resmin başka bir isimle başka bir dizine kaydını sağlar Save All: Açik olan tüm dökümanların kaydedilmesini sağlar.

Not: Kaydetme işlemi sırasında sadece değişikliğe uğramış dökümanlar kaydedilir.



TANER YALÇIN

156

KESİT GÖRÜNÜŞLER VE KESİTLER Kesit düzlemi tanımlanmasına bağlı olarak 3 tip kesit görünüşü oluşturulabilir. Bunlar kesit, ofset kesit görünüşü oluşturulabilir. Bunlar tam kesit, ofset kesit, ve hizalanmış kesitlerdir. 1-Ofset Kesitler: a- Basit Ofset kesitler: Basit bir kesme düzlemi ile oluşturulan ve parçayı tamamen kesen kesit görünüşlerdir. b- Kompleks Ofset kesitler: Birbirine paralel birkaç düzlem ile parçayı kesen kesit görünüşlerdir. -Çizime bu kesit görünüşü ekleyelim.

- Önden görünüşü aktif yapın ve Offset section view ikonuna tıklayın.



TANER YALÇIN

157

-Kesit düzleminin başladığı yere tıklayarak bu noktadan itibaren aşağı doğru inerek kesit düzlemini bitirmek istediğimiz yere çift tıklarız ve kesit görünüşünü almak istediğimiz yönde preview’i görerek konumlandırırız.

Basit Ofset Kesit örneği Kompleks Ofset Kesit örneği

- Bir hizalanmış kesit görünüşün oluşturulması;

- Bu hizalanmış kesiti oluşturalım.



TANER YALÇIN

158

- Önden görünüşü aktive edin ve Aligned section view ikonuna tıklatın,

- Kesit düzlemi istenilen açıda oluşturulduktan sonra önizleme belircek ve hizalanmış görüntü oluşturulacaktır.

ADIM ADIM ÖLÇÜLENDİRME

-Adım adım ölçülendirme ikonuna tıklayın ve Filtreleme diyalog kutusundan “Generate All dimensions” seçeneğini aktif yapın.

-Ölçülendirmeler arası zamanı 5 sn yapın Next ikonuna tıklayın.



TANER YALÇIN

159

-Pause butonuna tıklayın ve istediğiniz ölçülendirmeyi başka bir görünüşe yerleştirin.

-Ölçülendirmenin yerleştirileceği görünüşe tıklayın.

-Next ikonuna tıklayarak ölçülendirme işlemine devam edin. -Oluşmasını istemediğiniz ölçülendirmelerde trash ikonuna tıklayın.



TANER YALÇIN

160

MESAFE ÖLÇÜLENDİRMESİ

-Ölçülendirme ikonuna tıklayın. -Ölçülendirmek istediğiniz kenarı seçin. -Ölçülendirme çizgisini seçin ve sürükleyerek istediğiniz konuma getirin. -Ölçülendirme işlemini tamamlamak için ekranda boş bir yere tıklayın.

UZUNLUK ÖLÇÜLENDİRMESİ

-Ölçülendirme ikonuna tıklayın. -Birinci kenara tıklayın. -İkinci kenara tıklayın. -Ölçülendirme çizgisini seçin ve sürükleyerek istediğiniz konuma getirin. -Ölçülendirme işlemini tamamlamak için ekranda boş bir yere tıklayın.

ZİNCİRLEME UZUNLUK ÖLÇÜLENDİRMESİ



TANER YALÇIN

161

-Ölçülendirme ikonuna tıklayın. -Birinci çizgiyi seçin. -Diğer çizgiyi seçin. -Ölçülendirme işlemini tamamlamak için ekranda boş bir yere tıklayın.

İZOMETRİK GÖRÜNÜŞLERİN ÖLÇÜLENDİRİLMESİ

-Ölçülendirme ikonuna tıklayın.

-“True Dimension” ikonuna tıklayın. -Ölçülendirilecek kenarı seçin.

-Ölçülendirme çizgisini seçin ve sürükleyerek istediğiniz konuma getirin.

BİR ÖLÇÜLENDİRMEYE TOLERANS EKLEME

-Ölçülendirmeyi seçin.



TANER YALÇIN

162

-Dimension Properties Diyalog kutusuna H7 girip ekranda başka bir yere tıklayın.

-Tolerans eklemek için ekranda başka bir yere tıklayın.

REFARANS SEMBOLLER EKLEME

-Datum ikonuna tıklayın .

-Refaransı seçin. -Sembolü yerleştirin

-Sembol ismini girip OK tıklayın.



TANER YALÇIN

163

YÜZEY İŞLEME SEMBOLLERİNİN OLUŞTURULMASI

-Kenara tıklayın. -Raughness sembol ikonuna tıklayın.

-Ra’yı seçip klavyeden istediğiniz değeri girin Ok’e basın. *** For information and more detail please call & contact with me by this direction : [email protected]



WIREFRAME

TANER YALÇIN 164

UZAYDA NOKTALARIN OLUŞTURULMASI

( Point )

Koordinat verilerek nokta elde etmek

Nokta çeşidi olarak Coordinates butonu seçilir .

Noktanın koordinatı girin

Bir referans noktası belirtilmezse orjin noktası referans noktası olarak seçilir.

1

2

3


WIREFRAME

TANER YALÇIN 165

Bir eğri üzerinde nokta oluşturmak

1

2

3

Noktaların oluşturulacağı eğriyi seçin

Nokta çeşidi olarak On Curve butonu seçilir .

Middle point butonunu seçerek noktayı eğrinin ortasında oluşturabilirsiniz.

Referans noktası seçilirse oluşturulan referans nokta ile referans nokta arasında girilen sayı kadar nokta oluşturulacaktır.


WIREFRAME

TANER YALÇIN 166

Bir düzlem üzerinde nokta oluşturmak

1

2

3

Nokta çeşidi olarak On plane butonunu seçin.

Noktaların oluşturulacağı yüzeyi seçin.

Bir referans noktası belirtilmezse orjin noktası referans noktası olarak seçilir.


WIREFRAME

TANER YALÇIN 167

Daire merkezine nokta oluşturmak

Komutuna Girin Point Defination menüsünden Point type olarak “ Circle center” seçin

Merkezine nokta koymak istediğiniz çemberi seçin.

OK tıklayın

2

1

3


WIREFRAME

TANER YALÇIN 168

Bir yüzey üzerinde nokta oluşturmak

1

2

3

Noktaların oluşturulacağı yüzeyi seçim

Components seçeneği referans noktasında yaratılacak noktaya bir yön belirtir

Referans noktası seçmediğiniz taktirde yüzey merkezi referans nokta olacaktır.

Bir çizgiyi yada bir düzlemi seçerek yeni bir yön belirtebilirsiniz.

Seçilen referans nokta yüzey üzerinde değilse yüzeye izdüşürülecektir.


WIREFRAME

TANER YALÇIN 169

Bir eğriye teğet noktalar oluşturmak

Üzerinde teğet noktaların oluşturulacak olduğu eğriyi ve teğetin doğrultusunu seçin.

Eğrinin doğrultuyu teğet olan noktaları oluşturacaktır.

1

2


WIREFRAME

TANER YALÇIN 170

İki nokta arasında bir nokta oluşturmak

İki referans noktası seçin ve mesafe oranını girin.

1

2

Middle Point seçeneği ile oluşturulacak nokta referans noktalarının tam ortasında olacaktır.


WIREFRAME

TANER YALÇIN 171

UZAYDA ÇİZGİLERİN OLUŞTURULMASI

( Line ) İki nokta arasında çizgi oluşturma

Çizgilerin izdüşürleceği bir düzlemde seçebilirsiniz.

Çizgi Point 1 ile point 2 arasında oluşacaktır.

Çizgi çeşidi olarak Point-Point butonu seçilir .

1

2

3


WIREFRAME

TANER YALÇIN 172

Bir nokta ve yön belirtilerek elde edilen doğru oluşturmak Bir eğriye normal veya belli bir açıda olan çizgi oluşturma

Çizginin başlayacağı noktayı seçip , çizginin doğrultusunu belirtin daha sonra uzunluğunu girin.

1

OK tıklayın

2

Support , bir düzlem veya referans eğrisi içeren bir yüzey olabilir.

Sırasıyla referans olarak eğriyi , yüzeyi ve baslangıç noktasını belirtin. Açıyı ve çizgi uzunluğunu girin.

1

2


WIREFRAME

TANER YALÇIN 173

Bir eğriye teğet çizgi oluşturmak

Çizgi Point ile curve arasında verilen açıya ve support düzlemine göre oluşacaktır. oluşacaktır.

4

OK tıklayın

3

Mono – Tangent tipini seçip çizgi uzunluğunu belirtin.

Eğri ve eğri üzerinde bir nokta seçin , Gerekli ise çizginin izdüşüreleceği supportu seçin .

1

2

OK tıklayın

3


WIREFRAME

TANER YALÇIN 174

Bir yüzeye normal çizgi oluşturmak

Referans noktasını seçin.

Bir referans yüzeyi seçin.

1

2

Çizgi uzunluğunu belirtin.

3

OK tıklayın

4


WIREFRAME

TANER YALÇIN 175

UZAYDA DÜZLEM OLUŞTURMA

( Plane ) Bir referans düzlemden belli uzaklıkta düzlem oluşturur.

Offset mesafesini klavyeden girebilirsiniz. İsterseniz mause ile ekrandan da ayarlayabilirsiniz

Referans Düzlemini ( Düzlem- sel yüzeyler de olabilir ) seçilebilir.

1

2


WIREFRAME

TANER YALÇIN 176

Referans düzleme paralel ve bir noktadan geçen düzlem oluşturma

Aynı offset değeri ile birden fazla düzlem oluşturmak için “ Repeat object after OK “ butonunu aktif hale getirin.

3

Bir referans düzlemi ve noktası seçilir.

1

2

Düzlem tipi olarak Tangent to surface seçeneği seçilir.

Devam etmek için “İnstance “ kısmına oluşturulacak düzlem sayısını girin.

4


WIREFRAME

TANER YALÇIN 177

Bir düzlemle belli bir açı yapan düzlem oluşturma

OK tıklanır.

3

Birden fazla düzlem oluşturmak için “ Repead object after OK “ kutusunu aktif edin .

1

2

Dönme ekseni , referans düzlemi ve dönüş açısını tanımlayın.


WIREFRAME

TANER YALÇIN 178

Üç noktadan geçen düzlem oluşturma

İki çizgiden geçen düzlem oluşturma

Düzlemin geçeceği üç noktayı teker teker seçin.

1

2

OK tıklayın.

3

Düzlem tipi olarak Throught three points seçeneği seçilir.

Düzlemin geçeceği iki referans çizgisini seçin

1

2

Düzlem tipi olarak Throught two lines seçeneği seçilir.

1


WIREFRAME

TANER YALÇIN 179

Bir nokta ve bir doğrunun oluşturduğu düzlem oluşturma

Bir noktayı ve çizgiyi seçin.

1

2

OK tıklayın.

3

Düzlem tipi olarak Throught point and line seçeneği seçilir.

1


WIREFRAME

TANER YALÇIN 180

Düzlemsel bir eğrinin bulunduğu düzlem oluşturma Bir eğriye normal ( dik ) düzlem oluşturma

OK tıklayın.

2

Düzlem tipi olarak Throught planar curve seçeneği seçilir.

Bir referans eğri ve nokta seçin ( eğri üzerinde ). Nokta seçilmezse default moda göre düzlem oluşur.

1

2

Düzlem tipi olarak Normal curve seçeneği seçilir.

1


WIREFRAME

TANER YALÇIN 181

Bir yüzeye teğet düzlem oluşturma Denklem vererek elde edilen düzlem oluşturma

Bir referans yüzeyi ve nokta seçilir.

1

2

Düzlem tipi olarak Tangent to curve seçeneği seçilir

Düzlem denklemi diyalog kutusuna girilir.

1

2

OK tıklanır. 3

Düzlem tipi olarak Equatron seçeneği seçilir.

1


WIREFRAME

TANER YALÇIN 182

Üç veya daha fazla noktadan geçen ortalama düzlem oluşturma

Bir Eğri Üzerinde Çoklu Noktaların Oluşturulma

Bir eğri boyunca istenen sayıda (instances) ve aralıkta (spacing) nokta atmak için kullanılır. Eğri seçilirse üzerinde eşit aralıklı noktalar bulunur. Eğri üzerinde bir nokta seçilirse bu nokta referans alınarak seçilen yöne doğru kalan eğri boyunca eşit aralıklı veya verilen aralıkta istenen sayıda nokta atılabilir. İstenirse bu noktalarda eğriye normal düzlemler de oluşturulabilir (create normal planes also).

Eğriyi Seçin.

Oluşturulacak noktaların sayısını girin.

1

2

Belirtiğiniz noktaların ortalamasından geçen bir düzlem oluşacaktır.

1

2

Üç veya daha fazla nokta seçin.

1


WIREFRAME

TANER YALÇIN 183

Extremum

Oluşan noktalar eğriyi eşit uzunlukta bölecek şekilde yerleştirilecektir.

3

Seçilen geometrik eleman (element) üzerinde belli bir doğrultudaki (direction) maximum veya minimum noktaları bulur. Geometrik eleman olarak eğri veya yüzey seçilebilir. Direction olarak düzlem seçilirse yön olarak düzlem normali alınır.

1

Extremum bulunacak elemanı ve doğrultuyu seçin.

Gerekli ise herbir nokta için eğriye normal düzlemler oluşturulabilir..

4


WIREFRAME

TANER YALÇIN 184

Bir Eğrinin Bir Düzleme İzdüşümü

Bir elemanın (projected) başka bir eleman (support) üzerine izdüşümünü elde etmek için kullanılır. Bir yüzey veya tel kafes elemanı üzerine bir noktanın ya da bir yüzey üzerine tel geometri elemanının izdüşümü elde edilebilir. Normal: İzdüşüm alınacak elemana normal yönde. Along a direction: Bir doğru veya düzlem seçilerek verilen yönde (direction) izdüşüm.

Gerekli ise opsiyonel dğrular seçin.

2

Opsiyonel dğrultu ile bir noktaoluşacaktır.

3

İzdüşümü alınacak olan elemanı ve izdüşürüleceği yüzeyi seçin ve doğrultusunu belirtin.

1

2

Projection komutunu seçin.


WIREFRAME

TANER YALÇIN 185

Combine Edilmiş Eğrilerin oluşturulması

Seçilen eğrileri (curve 1, curve 2) öteleyerek kesişim eğrisini bulur. İki yöntemle yapılabilir: Normal: Eğriler kendilerine normal yönde ötelenerek kesişimleri bulunur. Along diretions: Eğriler seçilen yönlerde (direction 1, direction 2) ötelenerek kesişimleri bulunur.

Kombine tipini seçin. Normal yada bir doğru boyunca olabilir.

1

2

Combine komutuna girin.


WIREFRAME

TANER YALÇIN 186

Reflect Line oluşturma

Seçilen yüzeyin (support) verilen yönde (direction) aynı açıya (angle) sahip yüzey normallerinin bulunduğu noktalardan geçen eğriyi bulur.

Kombine edilecek eğrileri ve gerekli ise doğrultuyu seçin.

3

Yüzeyi seçip doğrultuyu ve açıyı tanımlayın.

1

2

Reflect Line komutuna tıklayın.


WIREFRAME

TANER YALÇIN 187

İki Elemanın Kesişiminden bir eğri oluşturma

İki elemanın (element 1, element 2) kesişimini bulur. Kesişim için tel geometri elemanları ve yüzeyler seçilebilir. Sonuçta oluşacak geometri, seçilen elemanlara bağlıdır, bir nokta veya bir eğri oluşabilir.

Reflect Line komutu ile yüzeylerin ayrım hatlarını bulmak için kullanılır.

3

Kesişimi alınacak iki elemanı seçin.

1

2

Seçilen iki yüzeyin kesişiminden oluşan çizginin başlangıç ve bitiş noktaları otomatik olarak oluşur.

3

İntersection komutuna girin.


WIREFRAME

TANER YALÇIN 188

Çember oluşturma

Daire veya dairesel yay çizmek için kullanılır. Gerekli hallerde dairenin üzerinde oluşturulacağı düzlem veya yüzey (support) seçilir. Center and radius: Daire merkezi ve yarıçap seçilerek elde edilen daire. Center and point: Bir merkez ve üzerinden geçeceği nokta tanımlanarak oluşturulan daire. Two points and radius: Seçilen iki noktadan geçen belli yarıçaplı daire. Three points: Üç noktadan geçen daire. Bitangent and radius: Seçilen iki eğriye teğet, belli yarıçaplı daire. Bitangent and point: Seçilen iki eğriye teğet ve belli bir noktadan geçen daire. Tritangent: Seçilen üç eğriye teğet daire.

İstediğiniz opsiyona göre çemberin supportunu oluşum noktasını seçin ve gerekli ise radyüsü girin

1

2

Circle komutuna girin.


WIREFRAME

TANER YALÇIN 189

Konik Oluşturma

Bir düzlem üzerinde (support) bir konik çizer. Oluşacak konik bir parabol (parameter = 0.5), hiperbol (parameter > 0.5) yada elips yayı (parameter < 0.5) olacaktır. Başlangıç bitiş noktaları ve teğetleri, üzerinden geçmesi gereken noktalar, bir parametre veya teğet kesişme noktasından istenenler seçilerek konik oluşturulur.

Seçtiğiniz support bir düzlem yada yüzey olabilir. Düzlemsel olmayan bir yüzeyin seçilmesi durumunda bu yüzeye teğet olan düzlem support olarak atanacaktır.

3

Koniğin baslangıç ve bitiş noktasını seçin.

1

2

Koniğin bulunacağı Support düzlemini seçin.

1


WIREFRAME

TANER YALÇIN 190

Spline Oluşturma

Spline eğrileri oluşturmak için kullanılır. Spline eğrisinin geçeceği noktalar seçilir ve bunların üzerinde teğetlik yönü (tangents dir.), teğetlik kuvveti (tangent tension), eğrilik yönü (curvature dir.) ve eğrilik yarıçapı (curvature radius) gibi şartlar atanabilir. Kapalı spline (close spline) yapılabilir.

Parametreler: P=0,5; Parabol P<0,5; Elips P>0,5; Hiperbol

3

Spline ‘ nin geçecek olduğu noktaları seçin.

1

2

Spline komutuna girin.

Koniğin baslangıç ve bitiş noktalarından teğetlerini tanımlayan nokta.

4


WIREFRAME

TANER YALÇIN 191

Helix Oluşturma

Bir başlangıç noktası (starting point) ve eksen (axis) seçilerek helis çizilir. Helisin adım mesafesi (pitch) ve toplam uzunluğu (height) ayarlanabilir, saat yönünde veya tersinde döneceği (orientation) seçilebilir. İstenirse konik açısı (taper angle) verilerek konik helis yapılabilir.

Spline oluştururken yada oluşturduktan sonra noktaları ekleyip çıkarabilirsiniz.

3

Helis ve adımı tanımlayın.

1

2

Helisin başlangıç noktasını ve ekseni seçip diğer parametreleri tanımlayın.


WIREFRAME

TANER YALÇIN 192

Spine Eğrisi Oluşturma

Verilen düzlemlerden (section/plane) geçen eğriyi bulur. Oluşan eğri tüm seçilen düzlemlerden dik olarak geçer. İstenirse rehber eğriler (guide) veya başlangıç noktası (starting point) tanımlanabilir.

Aynı zamanda helise açı verebilir , helis yönünü değiştirebilirsiniz.

3

Spine nin geçeceği düzlemleri seçin.

1

2

Spine komutuna girin.

Seçilen baslangıç noktası ile gerçek baslangıç noktası arasındaki açıyı dğiştirebilirsiniz.

4


WIREFRAME

TANER YALÇIN 193

Köşe oluşturma

İki eğri (element 1, element 2) arasında istenen yarıçapta (radius) dairesel köşe oluşturur. Köşenin üzerinde oluşturulacağı bir düzlem veya yüzey (support) seçilmeli ve referans eğriler bu düzlemde olmalıdır

Klavuz eğrileri seçin.

3

1

Köşenin iki elemanı ve elemanların uzatılacağı supportu ( düzlem yada yüzey ) seçip radyüs değerini girin.

Sweep ve loft gibi komutlarla yüzey oluştururken oldukça işinize yarayacak eğrilrer oluşturulmasını sağlar.

3


WIREFRAME

TANER YALÇIN 194

Connect Curve Oluşturma

İki eğriyi (curve) belli noktalarından (point) birleştiren bir eğri oluşturmakta kullanılır. Oluşacak eğri için, her iki seçilen eğriye göre istenilen süreklilik (continuity) şartı atanabilir ve kuvveti (tension) ayarlanabilir

Trim elements opsiyonunu tıklayarak elemanları budayabilirsiniz.

2

Next solution butonuna tıklayarak farklı çözümleri görebilirsiniz.

3

Connect Curve komutunu kullanarak iki eğri arasına Tangent yada cyrvature sürekli bir eğri atayabilirsiniz.

1

2

Connect komutuna tıklayın.


WIREFRAME

TANER YALÇIN 195

Bir Yüzey Üzerindeki Eğriye Paralel Eğri Oluşturma

Bir eğrinin (curve) paralel, belli bir yüzey veya düzlem (support) üzerinde, belli bir mesafedeki (offset) paralelini elde etmek için kullanılır. Keskin köşelerin paraleli için (parallel corner type), keskin bırakması (sharp) veya yuvarlatması (round) istenebilir. Seçilen eğri (curve) simetri eğrisi olmak üzere her iki yöne paralel de alınabilir (both sides).

Birden fazla eğri oluşturmak için “ Repead object after OK “ Kutucuğunu aktif yapın.

1

2

Referans eğriyi ve supportu seçip iki eğri arasındaki mesafeyi girin.

1


WIREFRAME

TANER YALÇIN 196

Yüzey Sınırları Oluşturma



Bir yüzeyin sınır eğrilerini bulmak için kullanılır. Yüzeyin seçilen kenarına göre aşağıdaki şartlarda seçim yapılabilir: Complete boundary: Seçilen kenara ait yüzeyin tüm sınır eğrileri bulunur. Point continuity:Seçilen kenar boyunca noktasal süreklilik sağlanan eğriler bulunur. Tangent continuity:Seçilen kenar boyunca teğetsel süreklilik sağlanan eğriler bulunur.No propagation:Sadece seçilen kenara ait sınır eğrisi elde edilir. Bunların dışında iki sınır (limit 1, limit 2) seçilerek sınır eğrisi istenildiği gibi sınırlandırılır.

Çizgi uzunluğunu belirtin.

3

Modelinizdeki yüzeylerin kenar eğrilerini çıkarabilirsiniz.

1 2Boundary komutunu tıklayın.


SHAPE DESİGN

TANER YALÇIN

197

SHAPE DESIGN GÖREVİ

Temel ve ileri derece karmaşık yüzey modelleme tekniklerinin

tasarlanması. Eğri, yüzey ve topoloji , Temel geometri elemanları; point, line, plane ,2 ve 3 boyutlu eğriler ile yüzey oluşturmayı , düzenlemeyi , bunlar üzerinde işlem yapılmasını ve katı – yüzey çalışmayı anlatımaktadır.Tel kafes geometri elemanlarının oluşturulması . 3D Tel geometri tekniği ve avantajları.

Catia‘ nın yüzey dizayn sistemi ile gerçekten çok gerçekçi katı modeller elde etmek mümkün.Programın içinde ihtiva ettiği çeşitli filtreler sayesinde de elde edilen modeli değişik şekillerde renderlıyarak farklı tarzlarda görüntülere ulaşmak mümkün .

İçerik:

• Eğriler, eğri oluşturma ve düzeltme teknikleri • Temel ve ileri yüzey elemanları oluşturma ve düzeltme teknikleri • CATIA topoloji (yüzey modelleme) kavramı • Yüzeyler arası operasyonlar

Kullanıcı Arayüzü: Shape’de çizim yapmak için Open Body ikonuna tıklanarak bir düzlem veya düzlemsel bir yüz seçilir. Bunun dışında Workbench ikonuna tıklayarak gelen pencereden Shape seçilebilir (eğer Start Menu’den Favourites menüsüne ayarlandıysa) veya Start menüsünden Shape ikonu bulunup seçilebilir. PullDown Menüden: Start>Shape>Generative Shape Design


SHAPE DESİGN

TANER YALÇIN

198

Open Body: “Open Body”, ağaç yapısında yüzey ve tel geometri elemanlarını içinde barındıran gruptur. Tüm yüzey ve tel grometri elemanları (skeçler hariç) mutlaka bir “Open Body” içinde yeralmak zorundadırlar. Yüzey modülüne geçildiğinde ilk Open Body, “Open_body.1” adıyla otomatik olarak oluşturulur. Menüden Insert > Open Body seçilerek başka “Open Body”ler eklenebilir.

Yeni “Open Body”nin hangi grup altında açılacağını belirtir. “Part1” seçiliyse ağaç yapısında en dışarda oluşur. Başka bir “Open Body” seçilerek bir “Open Body” altında da oluşturulabilir.

Eğer yeni açılacak “Open Body” içerisine bazı yüzey veya tel geometri elemanları alınmak isteniyorsa bu bölüme seçilir. Seçilen elemanlar “OK”ye tıklandığında eksi bulundukları “Open Body”den çıkarılıp, yeni açılan “Open Body” içine alınırlar.

Birden fazla “Open Body” varsa hangisinde çalışılacağı araç çubuğundan istenen “Open Body” seçilerek veya ağaç üzerinde çalışılmak istenen “Open Body” üzerine sağ tıklanıp “Define In Work Object” seçilerek belirlenebilir. Ağaçta aktif olan “Open Body” altı çizili olarak görülür.


SHAPE DESİGN

TANER YALÇIN

199

YÜZEYLERİN OLUŞTURULMASI

EXTRUDE

Yön. Bir doğru veya normali alınacak bir düzlem seçilebilir. Seçilen yöne (limit 1) ve tersine (limit 2) göre öteleme mesafesi.

Bir profil veya yükseltilme doğrultusu seçin . Daha sonra extrusiyon sınırlarını tanımlayın.

Extrüzyon doğrultusu bir çizgi , düzlem yada yüzey kenarı olabilir.

Extrude: Bir profilin belli bir doğrultuda ötelenmesiyle yüzey oluşturulur. Oluşacak yüzeyin boyu , iki sınır (limit 1, limit 2) girilerek ayarlanır. Ok tıklanarak veya “Reverse Direction” butonuna tıklanarak yön değiştirilebilir.

1

2

3


SHAPE DESİGN

TANER YALÇIN

200

REVOLVE

Profil. Herhangi bir tel geometri elemanı, kenar veya bir skeç seçilebilir.

Döndürme ekseni. Bir doğru seçilebilir.

Açısal limitler. Eksen takımına göre saat yönü 1. açı (angle 1), saat yönünün tersi de 2. açı (angle 2) olarak seçilir.

Revolve: Bir profilin belli bir eksen etrafında dönmesiyle bir yüzey oluşturulur. Dönüş açısı , iki açı girilerek (angle 1, angle 2) verilir.

1

2

3


SHAPE DESİGN

TANER YALÇIN

201

OFFSET

Ofseti alınacak yüzeyi seçin.

Ok yönüne göre verilecek ofset mesafesini girin.

Ofset yönünü diğer tarafa döndürme.

Birden fazla yüzey oluşturmak istiyorsanız , Repead object after OK komutu ile Kopyalanacak parça sayısını dahada artırabilirsiniz.

Offset: Seçilen yüzeyin ok yönünde belli bir mesafede ofseti alınarak yeni bir yüzey oluşturulur. Geometri üzerindeki oka tıklayarak ofset yönü değiştirilebilir ve mesafe sürüklenerek ofset mesafesi ayarlanabilir.

Ofset Surface komutuna girin.

1

2

3

5

4


SHAPE DESİGN

TANER YALÇIN

202

SWEEP – Explicit

.

Bir profili Seçilen bir eğri boyunca öteler. Aynı zamanda öteleme sırasında profil düzlemlerini belirtmek için bir omurga eğriside seçilebilir.

Reference: Referans yüzey seçilerek profilin pozisyonu kontrol edilebilir. Profil, refereans yüzeye göre belli bir açı ile ötelenebilir.

Klavuz eğriyi ve süpürülecek profili seçin . Gerekli ise bir yüzey yada düzlem veya ikinci bir klavuz seçin.

1

2


SHAPE DESİGN

TANER YALÇIN

203

Seçilen profil ikinci bir rehber eğri (guide curve 2) daha seçilerek iki rehber eğri arasında da ötelenebilir.

Omurga (spline) profil düzlemlerinin öteleme boyunca normal olduğu eğridir. Aksi seçilmediği sürece ilk rehber eğri (guide curve) alınır.

Gerekli hallerde profili pozisyonlamak gerekebilir. “Show parameters” butonu tıklanarak pozisyonlama ile ilgili kısma geçilebilir. Bir referans yüzey seçerek bu yüzeye göre belli açıda profil ötelenebilir.

İlk süpürme düzlemindeki orijinin yeri belirlenir. Bu orijin koordinatları girilerek veya bir orijin noktası seçilerek yapılabilir.

İlk süpürme düzlemindeki eksenler belirlenir. Eksenler düzlemde belirlenen orijin etrafında çevrilebilir veya X ekseni için bir yön tayin edilir (first axis selection). X ekseninin veya Y ekseninin yönü çevrilebilir (X axis inverted, Y axis inverted).

Profilin süpürülmesi esnasında referans alınacağı nokta seçilebilir.

1

2

3

5

4

6

Profile extrimites inverted opsiyonu aktif yaptığınızda profilin kılavuz eğrilere bağlanmış uzantıları invert edilir.

7

Vertical Orientation invertation inverted opsiyonunu aktif yaptığınızda profilin düşey yerleşimi invert edilecektir.

8


SHAPE DESİGN

TANER YALÇIN

204

SWEEP – Line

Profil olarak bir doğru kullanılır. Benzer şekilde omurga seçilebilir. Gerekli hallerde uzunluk belirterek (length 1, length 2) profilin boyu ayarlanır.

Two limits: İki rehber eğriden (guide curve 1, guide curve 2) geçen doğru ötelenir.

With tangency surface: Bir rehber eğri (guide curve 1) boyunca seçilen bir yüzeye (tangency surface) teğet olan doğru ötelenir.

With reference curve: Bir rehber eğri (guide curve 1) boyunca, seçilen bir referans eğrisi (reference curve) ile belli açıda (angle) bir doğru ötelenir.

Limit and middle: Biri sınır, biri orta eğrisi olmak üzere iki rehber eğriden (guide curve 1, guide curve 2) geçen doğru ötelenir.

With reference surface: Bir rehber eğri (guide curve 1) boyunca seçilen refereans yüzeye (reference surface) belli açıda doğru ötelenir.

1

2

3

5

4


SHAPE DESİGN

TANER YALÇIN

205

SWEEP – Circle

Profil olarak bir dairesel yay kullanılır. Belli bir omurga seçilebilir.

Two guides and tangency surface: Seçilen yüzeyin (tangency surface) üzerindeki bir eğri (limit curve with tangency) boyunca yüzeye teğet ve başka bir

Center and two angles: Seçilen merkez eğrisi (center curve) daire merkezi, referans eğri (reference curve) de daire üzerindeki bir nokta olacak şekilde

Three guides: Seçilen üç rehber eğriden (guide curve 1, guide curve 2, guide curve 3) geçen dairesel yay ötelenir.

Two guides and radius: İki rehber eğriden (guide curve1, guide curve 2) geçen ve yarıçapı belli bir dairesel yay ötelenir.

Center and radius: Seçilen bir eğri dairenin merkez eğrisi (center curve) olacak şekilde belli bir yarıçapa (radius) sahip daire ötelenir.

1

2

3

5

4


SHAPE DESİGN

TANER YALÇIN

206

SWEEP – Conic

.

Profil olarak bir konik kullanılır. Belli bir omurga (spine) seçilebilir.

Five guide curves: Seçilen beş eğriden (guide curve 1, guide curve 2, guide curve 3, guide curve 4, last guide curve) geçen konik ötelenir.

Two guide curves: İki eğri (guide curve 1, last guide curve) arasına eğrilerin üzerinde bulundukları yüzeylerin (tangency) teğet yönüyle belli açıda

Three guide curves: İki eğri (guide curve 1, last guide curve) arasına eğrilerin üzerinde bulundukları yüzeylerin (tangency) teğet yönüyle belli açıda

Four guide curves: Bir eğriden (guide curve 1) başlıyarak, eğrinin üzerinde bulunduğu yüzeyin (tangency) teğet yönüyle belli açıda (angle) ve başka

1

2

3

4


SHAPE DESİGN

TANER YALÇIN

207

SWEEP – Adaptative

Bu tür swept yüzeylerde sketch profil olarak bir klavuz eğride spine olarak kullanılmaktadır.

Adaptative Sweep: Seçilen skeci rehber eğri boyunca ötelerken, rehber eğri boyunca seçilen noktalara ait kesitlerdeki skeç parametrelerini değiştirerek tanımlamaya olanak sağlar..

Omurga için default olarak seçilen rehber eğri alınır veya yeni bir eğri seçilebilir

Opsiyonel olarak öteleme boyunca eksen takımının tanımlanması için rehber eğrinin üzerinde bulunduğu bir referans yüzey seçilebilir.

Bazı noktalar vererek , otomatik olarak klavuz eğri boyunca kesitler oluşturabilirsiniz.

Sketch için tanımlanmış sınırlamalar her bir kesitte bağımsız olarak değiştirebilirsiniz.

1

2

3

5

4


SHAPE DESİGN

TANER YALÇIN

208

FILL

“Fill” ile seçilen sınırlar (boundary) içine yüzey atılır. Sınırlar arasında boşluk olmamalı ve noktasal süreklilik sağlanacak şekilde sırayla seçilmelidir. Listede herbir eğri için oluşacak yüzeyin teğet olacağı bir yüzey seçilebilir. Ayrıca yüzeyin üzerinden geçeceği bir nokta (passing point) belirlenebilir.

Oluşacak yüzeyin sınırları herbir eğriye ait yüzey seçilerek listeye eklenir. Add After: Arkasına ekle.Add Before: Önüne ekle. Replace: Sınırı değiştir.Replace Support: Yüzeyi değiştir. Remove: Sınırı kaldır. Remove Support: Yüzeyi kaldır.

Yüzey hesaplanıken eğriler için seçilen yüzeylere teğet (tangent) olacağı veya sadece eğrilerle noktasal sürekliliğin sağlanacağı (point) seçilebilir.

Hiçbir support seçmezseniz yüzey basitçe sınırlar arasında oluşturur. Supportlar ile Fill surface arasında süreklilik yoktur.

Bir veya daha fazla support yüzeyi seçtiyseniz oluşacak Fill surface ile support yüzeyler arasındaki süreklilik Tangent veya noktasal olabilir.

1

2

3

4


SHAPE DESİGN

TANER YALÇIN

209

LOFT

İki veya daha fazla kesitten geçen yüzey atar. Kesitler arasındaki geçişler rehber eğrilerle , omurga tanımlayarak yada kesitlerin eşleşmesini düzenleyerek kontrol edilebilir. Kesit eğriler üzerindeki oklar kesit eğrilerinin başlangıç ve bitiş noktalarını göstermektedir. Oklara tıklanarak başlangıç ve bitiş noktaları ters çevrilebilir.

Rehber eğriler ile kesit geçişleri belirlenebilir. Rehber eğriler kesitlerle kesişmelidir. İstenirse herbir rehber eğriye ait yüzey seçilerek teğetlik şartı verilebilir.

Omurga eğrisi ,kesit düzlemlerinin geçiş boyunca dik olduğu eğridir. Bu otomatik hesaplanabilir veya bir eğri seçilebilir.

Kesit eğrileri seçilir. Herbir kesit için bir yüzeye teğet olma şartı verilebilir. Kesitlerin başlangıç ve bitiş noktaları, ok yönlerine göre kontrol edilmelidir. Kesitler kapalı profillerden oluşuyorsa bir başlangıç noktası belirlenir.

Kapalı eğriler kullanarak lofted yüzeyler oluşturabiliriz , closing Point tanımlayabiliriz. Spine kesit oryantasyonunu belirtir. Coupling fonksiyonu kesitler arasındaki geçişleri ayarlar.

1

2

3

4


SHAPE DESİGN

TANER YALÇIN

210

BLEND

İki yüzey arasına düzgün geçişli yüzey atar. Her iki yüzey için, oluşacak yüzeyin sınırı olacak şekilde yüzeyler üzerinde birer eğri seçilir. Eğrilerin üzerindeki oklar yardımıyla başlangıç ve bitiş noktaları belirlenir.

Her iki eğri boyunca geçişin kuvveti ayarlanabilir. Geçiş kuvveti sabit bir T1değeri olabileceği gibi eğri boyunca T1’den T2’ye doğrusal da değişebilir.

Başlangıç ve bitiş eğrileri ve bunların üzerinde bulunduğu yüzeyler seçilir.

Seçilen yüzeyler ile hesaplanacak yüzeyin geçiş şartı ayarlanır. Noktasal, teğetsel veya eğrisel süreklilik şartlarından biri yüzeyin her iki sınırlarına uygulanabilir.

İki kesidin eşleşmesini kontrol etmek için kullanılır. “Ratio”, toplam boylarının oranlarına göre geçiş yapar. “Tangency”, teğetsel sürekliliğe sahip parçaları karşılıklı bağlıyacak şekilde geçiş yapar. “Tangency then curvature”, eğrisel sürekliliğe sahip parçaları karşılıklı bağlıyacak şekilde geçiş yapar. “Vertices”, herbir parçayı karşılıklı bağlıyacak şekilde geçiş yapar.

1

2

3

4


SHAPE DESİGN

TANER YALÇIN

211

BİR YÜZEYİN ELEMANLARININ EXTRACT EDİLMESİ

Katı yüzey veya tel geometri elemanlarından seçilen kısımların yüzey veya tel geometri elemanı olarak alınmasını sağlar.Seçimin sürekliliği ayarlanabilir. Seçim, noktasal süreklilik, teğetsel süreklilik boyunca yapılabilir veya sadece seçilen eleman alınabilir.

Seçtiğiniz Propagasyon moduna göre yandaki sonuçlara ulaşabilirsiniz. Bir kenarın seçilmesi Bir Yüzey kenarını istediğiniz Propagasyon tipine göre Extract edilmesi.

Seçim elemanları noktasal süreklilik kuralına göre geometrik eleman olarak alınır.

Sadece elemanı geometrik eleman olarak alır.

Seçim elemanları Teğetsel süreklilik botunca geometrik eleman olarak alınır.

1

2

3

4


SHAPE DESİGN

TANER YALÇIN

212

MULTIPLE EDGE EXTRACT


0 536 525 75 75 0 555 482 88 51 www.catiadersi.s5.com – www.catia.s5.com – www.catia.8m.com

***

“Multiple Edge Extract” ile birden fazla profil içeren skeçlerden (Sketch) listede seçilen kısımlar çıkarılır ve tek bir tel geometri elemanı olarak kullanılabilir.

Skeçten çıkarılacak elemanlar bu bölümde listelenir. Seçilen eleman (selected object) noktasal süreklilik (point propagation) boyunca kesişim noktasına kadar otomatik seçilir. Listeden çıkarma altındaki buton ile yapılır (Delete sub element entry line).

Birden fazla profil içiren sketch’iniz varsa Multiple Edge Extract komutunu kullanarak eğriler oluşturabilirsiniz.

1

2


SHAPE DESİGN

TANER YALÇIN

213

ÖRNEK ÇALIŞMA-1

Yanda gözüken Yüzeylerden oluşmuş parçanın Catia Shape ‘de yapalım.

1

Front düzlemine Plane komutu ile birbirine paralel 100mm arayla iki düzlem atayalım.

2

Esas düzlemimizde sketch açarak yanda gözüken eğrileri oluşturun .İkinci düzleme ilkinin biraz daha büyünü , üçüncü düzlemede ilkinin biraz küçüğünü çizin.

3

Düzleminizi dik kesen düzleme girin ve front düzlemi ve paralellerindeki düzlemlerdeki eğrilerin alt ve üst bitiş noktalarını birleştirin.

4

Sweep komutunu kullanrak sırasıyla birinci , ikinci ve üçüncü profilleri seçerek yüzeyi oluşturun. Mirror komutunu kullanarak yeni oluşan yüzeyi Join ile birleştirin.

5

Uçlardaki kubbe biçimindeki çıkıntıları da yeni eğriler oluşturarak kapatın.

6


SHAPE DESİGN

TANER YALÇIN

214

ÖRNEK ÇALIŞMA-2

Yanda görünen parçanın Catia Shape ‘de yapalım.

1

Front düzlemine Plane komutu ile birbirine paralel ilki 100 ikincisi 200mm arayla iki düzlem atayalım.

2

Esas düzlemimizde sketch açarak yanda gözüken eğrileri oluşturun .İkinci düzleme ilkinin biraz daha küçüğü , üçüncü düzlemede dahada küçüğünü çizin.

3

Sweep komutunu ile birinci , ikinci ve üçüncü profilleri seçerek yüzeyi oluşturun. Aynı şekilde kanadın ucunu da kapatın.

4

Orjin noktasına büyük bir daire çizerek extrude edin. Daha sonra Fill komutunu kullanarak kanat ile rasındaki boşluğu kapatın son olarak çemberin arkasını kapatın.

5


SHAPE DESİGN

TANER YALÇIN

215

YÜZEY GEOMETRİLERİ ÜZERİNE OPERASYONLAR

GEOMETRİLERİN BİRLEŞTİRİLMESİ

Gruplanmak istenen yüzeyler (elements to join) burada listelenir. Alttaki butonlar yardımıyla liste düzenlenir: Remove: Listeden çıkarır. Replace: Başka bir elemanla yerdeğiştirir.

“Merging Distance” Birleştirme toleransıdır. Birleştirme sırasında bu değerin altındaki aralıklar gözardı edilir.

Birleştirilen elemanların tek parçalı bir grup oluşturması isteniyorsa Check connexity işaretlenir.

İki veya daha fazla geometrik elemanı birleştirmek için kullanılır. Yüzeyler veya eğriler birleştirilebilir. Birleştirme toleransı (merging distance) arttırılarak aradaki küçük boşluklar gözardı edilebilir.

Join komutuna girin. 1

2

3

4

Seçitiğiniz elemanlar tamamen çıkarılabilir yada yerine başkası eklenebilir.

5


SHAPE DESİGN

TANER YALÇIN

216

HEALİNG

Gruplanmak istenen yüzeyler (elements to heal) da listelenir. Remove: Listeden çıkarır. Replace: Başka bir elemanla yerdeğiştirir.

Sadece yüzeyler arasındaki aralıklar kapatılmak isteniyorsa “Point” seçilir ve yüzeyler arsındaki noktasal süreklilik şartı sağlanmaya çalışılır. Eğer teğetsel süreklilik de düzeltilmek isteniyorsa “Tangent” seçeneği seçilir.

Healing komutuna girin. 1

2

3

Seçilen yüzeyleri onararak arasındaki küçük boşlukları verilen toleransta doldurarak ve verilen açısal toleransta teğetlik sağlıyarak yüzeyleri birleştirir

Birleştirme toleransıdır. Birleştirme sırasında bu değerin altındaki açı değerleri köşe olarak kabul edilmez, teğet olacak şekilde düzeltilir.

4

Tüm düzlemsel yüzeyler (freeze plane elements) veya seçilen kritik yüzeyler (faces to freeze) sabit tutulabilir ve teğetsel süreklilik istenmeyen, keskin köşe olarak kalacak kenarlar seçilebilir.

5


SHAPE DESİGN

TANER YALÇIN

217

CURVE SMOOTH

C0: Noktasal sürekli C1: Teğetsel sürekli C2: Eğrisel sürekli

Curve Smooth komutuna girin. Eğriye teğet yapılacak noktalardaki maksimum sapmayı girin.

Özellikle dışarıdan import edilen eğrilerin yumşatılmasında Curve Smooth komutu kullanılır.

Bu komutu kullanarak teğet süreksiz olan çok parçalı eğrileri teğet sürekli hale getirebilirsiniz.

1

2

3

Seçilen parçalı bir eğrinin noktasal sürekliliğini ve verilen teğetlik toleransında (tangency treshold) teğetsel sürekliliğini düzelterek yeni ve düzgün bir eğri oluşturur.

4


SHAPE DESİGN

TANER YALÇIN

218

UNTRİM SURFACE OR CURVE

Seçilen geometrik elemanların sayısı (number of selected elements) ve sonuçta elde edilecek geometrik elemanların sayısı (number of resultıng elements) hakkında bilgi verir.

Budanmış yüzey çok parçalı bir yüzeyde yer alıyorsa öncelikle Dissasemble komutunu kullanarak bu yüzeyi parçalamış olmanız gerekiyor.

İstenen yüzey birden fazla defa budanmış ise Untrim işlemi sonrasında yüzeyin ilk hali elde edilecektir.

Oluşan yeni yüzey otomatik olarak ürün ağcında yer alacaktır.

1

2

3

“Split” veya “Break” komutları kullanılarak bölünmüş yüzeylerin veya eğrilerin orjinal hallerini bulup getirir. Sonuç parametrik değildir.

4


SHAPE DESİGN

TANER YALÇIN

219

DİSASSEMBLE SURFACE OR CURVE

“Ctrl” tuşu basılarak çoklu seçim yapılabilir.

Çok parçalı yüzeyi seçin.

İşlem esnasında esas yüzeyin kalıp kalmayacağı belirtiniz.

Dıssasemble komutu ile birden fazla yüzey veya eğriden oluşan parçalı yüzey ve eğrileri oluşturan elemanlara bölebilirsiniz.

1

2

3

Çok parçalı yüzeyleri veya eğrileri parçalayarak, tek parçalı elemanlar haline getirir. Sonuç parametrik değildir

Oluşan yeni yüzey otomatik olarak ürün ağcında yer alacaktır.

4

5


SHAPE DESİGN

TANER YALÇIN

220

ELEMANLARIN BUDANMASI ( SPLİT )

Kesen elemanlar. Birden fazla geometrik eleman seçilebilir. Liste altındaki butonlar yardımıyla düzenlenir: Remove: Listeden çıkarır.Replace: Başka bir elemanla yerdeğiştirir. Her bir kesen eleman için eğer diğer tarafının kesilmesi isteniyorsa “Other Side“ butonuna tıklanır. “Keep both sides” seçilirse iki taraf da tutulur, sonuç bölünmüş iki parça olur.

Split komutuna girin.

Budanacak elemanı ve budama elemanını seçin.

Elemanın hangi tarafının kalıp hangi tarafının silineceğini “ Other side” butonu ile belirleyebilirsiniz.

1

2

3

Bir geometrik elemanı (element to cut), diğer geometrilerle (cutting elements) ile kesmek için kullanılır. Kesilecek geometriler birbirleriyle kesişmelidir.

Esas eleman görünmez uzaya transfer edilecektir.

4


SHAPE DESİGN

TANER YALÇIN

221

ELEMANLARIN KESİŞTİRİLMESİ ( TRİM )

Kesilecek geometriler birbirleriyle kesişmelidir.

“Other side of element 1” ve “Other side of element 2” butonları tıklanarak her iki elemanın da istenen kısımları seçilir.

Trim komutuna girin .

Kesilecek elemanları teker teker seçin.

Kesilecek elemanların kalmasını istenen tarafları seçin.

1

2

3

İki yüzeyi veya iki tel geometri elemanını (element 1, element 2) birbiriyle kesmek için kullanılır. Operasyondan sonra tek bir eleman elde edilir.

Orijinal elemanlar görünmez uzaya transfer edilecektir.

4

5

6


SHAPE DESİGN

TANER YALÇIN

222

EXTRAPOLATION

Bir yüzeyi veya eğriyi (extrapolated) seçilen sınırından (boundary) uzatır. Yüzeyin sınırı için yüzeyin bir kenarı, eğrinin sınırı için de bir uç noktası seçilir. Uzatma teğet olarak (tangent) veya aynı eğrilikte (curvature) yapılabilir.

Uzatılacak sınır. Yüzey uzatılıyorsa yüzeyin kenarı, eğri uzatılıyorsa eğrinin uç noktası seçilir.

Uzatılacak geometrik eleman. Yüzey veya eğri seçin.

Teğet uzatmada verilen bir uzunlukta veya seçilen bir geometrik elemana) kadar uzatma yapılabilir. Eğriliğe göre uzatma yapılıyorsa sadece uzunluk verilebilir

Uzatılan yüzeyin yan kenarlarının şekli seçilir. Teğet uzatmada seçilen sınıra dik veya orijinal yüzeyin yan kenarlarına teğet sürekli olacak şekilde seçilebilir. Eğriliğe göre uzatma yapılıyorsa sadece teğet sürekli seçilebilir. Eğrileri uzatmada kullanılmaz.

Eğer uzatılan yüzeyi orijinal yüzeyle birleştirme isteniyorsa “Assemble result” seçeneği işaretlenir. Sadece teğet uzatmada (continuity: tangent) kullanılır, eğriliğe göre uzatma (continuity: curvature) otomatik olarak birleştirilir. Eğrileri uzatmada kullanılmaz.

1

2

3

4

5


SHAPE DESİGN

TANER YALÇIN

223

RECTENGULAR PATERN OLUŞTURMA

Seçilen nesnenin (object to pattern) belli bir referans yönde (reference direction) çoğaltılması için kullanılır. İki yönde (first direction, second direction) şablon oluşturulabilir. İstenilen parametrelere (parameters) iki yönde (first direction, second direction) göre ayarlama yapılabilir:

Instances & length: Sayı (instances) ve toplam mesafe (length). Instances & spacing: Sayı (instances) ve aradaki mesafe Spacing & length: Aradaki mesafe (spacing) ve toplam mesafe İstenildiği takdirde nesnenin şablon içindeki yeri (position of object in pattern) ayarlanabilir.

Rectengular Patern komutuna girin.

Referans elemanını seçin.

Patern için kullanılacak yüzeyi seçin.

1

2

3


SHAPE DESİGN

TANER YALÇIN

224

CIRCULAR PATERN OLUŞTURMA

.

Circular Patern komutuna girin.

1

Seçilen nesnenin (object to pattern) belli bir referans ekseninde (referencedirection) çoğaltılması için kullanılır. Eksenel yönde (axial reference) istenilen parametrelere (parameters) göre ayarlama yapılabilir:

Instances & total angle: Sayı (instances) ve toplam açı (total angle). Instances & angular spacing: Sayı (instances) ve açısal mesafe

(angular spacing). Angular spacing & total angle: Açısal mesafe (angular spacing) ve

toplam açı (total angle). Complete crown: Bir tam dairede (360º) sayı (instance). Eksene normal olarak (crown definition) istenilen parametrelere (parameters) göre ayarlama yapılabilir: Circles & crown thickness: Daire sayısı (circles) ve toplam kalınlık

(crown thickness). Circles & circle spacing: Daire sayısı (circles) ve daireler arası mesafe

(circle spacing). Circle spacing & crown thickness: Daireler arası mesafe (circle

spacing) ve toplam kalınlık (crown thickness). İstenildiği takdirde nesnenin şablon içindeki yeri (position of object in pattern) ve nesnenin çoğaltılırken merkeze göre döndürülmesi (radial alignment of instances) ayarlanabilir


SHAPE DESİGN

TANER YALÇIN

225

Patern için kullanılacak olan yüzeyi seçin ve Referans elemanını belirleyin.

Patern için kulanılan elemanın açısal olarak veya sayısal olarak da belirtilebilir.

2

3


SHAPE DESİGN

TANER YALÇIN

226

BİR ELEMANIN ÖTELENMESİ ( TRANSLATİON )

Ötelenecek elemanı seçip daha sonra öteleme yönünü ve mesafeyi belirtin.

Esas elemanın gizlenmesi istenirse “Hide/Show initial element “ butonuna tıklayarak ayarlayabilirsiniz.

Birden fazla yüzeyi ötelemek için Repet after OK kutusunu tıklayın.

1

2

3

Bir tel geometri veya yüzey elemanının, belli bir doğrultuda (direction), belli bir mesafe (distance) boyunca taşınmasını sağlar


SHAPE DESİGN

TANER YALÇIN

227

BİR ELEMANIN DÖNDÜRÜLMESİ

Rotate komutuna girin.

Döndürülecek elemanı seçip dönme eksenini ve dönme açısını belirtin.

Birden fazla yüzeyi döndürmek için Repet after OK kutusunu tıklayın.

1

2

3

Bir tel geometri veya yüzey elemanının, referans ekseni (axis) olarak seçilen bir doğru etrafında istenen açıda (angle) döndürülerek taşınmasını sağlar.


SHAPE DESİGN

TANER YALÇIN

228

BİR ELEMANIN SİMETRİĞİNİN ALINMASI

Symetry komutuna girin.

Simetriği alınacak elemanını sonrada simetri elemanını seçin.

Esas elemanın gizlenmesi istenirse “Hide/Show initial element “ butonuna tıklayarak ayarlayabilirsiniz.

1

2

3

Bir tel geometri veya yüzey elemanının seçilen bir referans elemanına (reference) göre simetrisini almak için kullanılır. Referans elemanı olarak bir nokta, bir doğru veya bir düzlem seçilebilir.


SHAPE DESİGN

TANER YALÇIN

229

BİR ELEMANIN ÖLÇEKLENDİRİLMESİ

Ölçeklendirilecek elemanı , referans elemanını seçin ve ölçek değerini girin

Esas yüzeyi “Hide/Show initial element “ butonuna tıklayarak ayarlayabilirsiniz.

Birden fazla ölçeklendirme için Repet after OK kutusunu tıklayın.

1

2

3

Bir tel geometri veya yüzey elemanını seçilen bir referans elemanına (reference) göre istenilen oranda (ratio) ölçeklenmesini sağlar. Referans elemanı olarak bir nokta, bir düzlem veya bir düzlemsel yüzey seçilebilir.


SHAPE DESİGN

TANER YALÇIN

230

AFFİNİTY OLUŞTURMA

Affinity komutuna girin.

Elemanı seçin , Referans eksenlerini tanımlayıpher bir doğrultu için ayry ayrı oran girin.

Esas yüzeyi “Hide/Show initial element “ butonuna tıklayarak ayarlayabilirsiniz.

1

2

3

Bir tel geometri veya yüzey elemanının belli bir eksen takımına göre x, y ve z yönlerinde istenen oranda ölçeklenmesini sağlar. Eksen takımının karakteristikleri eksen takımının orijini, xy düzlemi ve x ekseni girilerek belirlenir.


SHAPE DESİGN

TANER YALÇIN

231

SHAPE FILLET OLUŞTURMA

Shape Fillet komutuna girin.

Yuvarlatılacak yüzeyleri seçin ve radyüs değerini girin.

İstediğiniz yuvarlatma geçiş tipini seçin

1

2

3

İki yüzey (support 1 ,support 2) arasına istenen yarıçapta (radius) fillet atar. Seçim sırasında her iki yüzeye ait oklar filletin merkezini işaret etmelidir. Filletin iki yüzey arasındaki geçişi (extremity), düz (straight), yumuşak (smooth), büyük yüzeye göre (maximum) veya küçük yüzeye göre (minimum) seçilebilir.

Yuvarlatmayı ayrı bir yüzey olarak veya yüzeylerle beraber oluşturulabilir.

4


SHAPE DESİGN

TANER YALÇIN

232

EDGE FILLET OLUŞTURMA

Edge Fillet komutuna girin.

Bir yüzeyin keskin kenarını seçin.

Geçiş tipini Minimal seçilirse sadece sadece seçilen kenar , Tangency seçildiği taktirde seçilen kenara teğet olan kenarlar yuvarlatılacaktır.

1

2

3

Birleşmiş bir yüzeyin keskin iç kenarına sabit yarıçapta fillet atmak için kullanılır. Filletin geçişi , düz , yumuşak , büyük yüzeye göre veya küçük yüzeye göre (minimum) seçilebilir. Filletin uzunluğu ise teğetsel sürekli olmayan ilk kenara kadar (tangency) veya ilk geometrik sınıra kadar (minimal) ayarlanabilir.

Keskin köşenin sadece bir yüzeyden oluşmuş olmasına dikkat edilmelidir.

4


SHAPE DESİGN

TANER YALÇIN

233

VARIABLE FILLET OLUŞTURMA

Variable Fillet komutuna girin.

Bir yüzeyin keskin kenarını seçin.

Radyüse girerek ölçüleri değiştirilebilir.

1

2

3

Birleşmiş bir yüzeyin keskin iç kenarına değişken yarıçapta fillet atmak için kullanılır. Filletin geçişi düz yumuşak büyük yüzeye göre veya küçük yüzeye göre seçilebilir. Filletin uzunluğu ise teğetsel sürekli olmayan ilk kenara kadar veya ilk geometrik sınıra kadar ayarlanabilir

Point ‘te tıklanarak noktalar ile bir radüs değeri tanımlanabilir.

4

Variation kısmından radyüs tipi değiştirilebilir.

5


SHAPE DESİGN

TANER YALÇIN

234

FACE TO FACE FILLET OLUŞTURMA

Face to Face Fillet komutuna girin.

Bir yüzeye ait iki tane yüz seçin .

İstediğiniz radyüs değerini girin.

1

2

3

İki yüzey arasına istenen yarıçapta fillet atar. Genel olarak yüzeyler arasında kesişim yoksa veya yüzeyler arasında ikiden fazla keskin köşe varsa kullanılır. Filletin geçişi, düz yumuşak), büyük yüzeye göre veya küçük yüzeye göre seçilebilir.

Yuvarlatma işlemi iki yüzeye teğet bir silindirin yüzeyleri arasına konulmasıyla gerçekleştirilmek gerçekleştirilmektedir.Radyüs değerlerinin çok büyük olması durumunda teğetlik koşulu sağlanamayacağından Filet işlemi sonuçlanamayacaktır.

4


SHAPE DESİGN

TANER YALÇIN

235

TRI – TANGENT FILLET OLUŞTURMA

Tri Tangent Fillet komutuna girin.

Korumak istediğiniz yüzleri seçin.

Yuvarlatılacak yüzü seçin.

1

2

3

Seçilen yüzlere teğet fillet atmakta kullanılır. Seçilen iki yüzey filletin arasına atılacağı yüzeyler üçüncü yüzey de fillet atılırken kaldırılacak yüzey olacaktır. Filletin geçişi düz yumuşak büyük yüzeye göre veya küçük yüzeye göre seçilebilir.

Tri Tangent Fillet seçilen yüzeylerin tamamına teğet olan değişken yarıçaplı yuvarlatmalardır.

4


SHAPE DESİGN

TANER YALÇIN

236

EXTRAPOLATION

DİĞER SHAPE KOMUTLARI

Extrapolation komutuna girin.

Uzatılacak yüzeyin sınırını seçin.

Limiti belirleyin.

1

2

3

Bir yüzeyi veya eğriyi bir sınırından (boundary) uzatmak için kullanılır. Uzatma işlemi belli bir uzunlukta (length) veya bir geometrik elemana kadar yapılabilir.”

Eğri uzatılırken 3.adımda eğri 2.adımda eğrinin uç noktası seçilmelidir.

4

Uzatılacak kısım kenarlarının yüzey kenarları ile arasındaki geçiş tipini seçin.

5


SHAPE DESİGN

TANER YALÇIN

237

Law: Tanım (definition) için seçilen eğrinin, referansa (reference) için seçilen eğriye dik uzaklığına göre bir kural tanımlanabilir. Burada

X parametresi 0-1 aralığında değişirken Y parametresinin değişimi tanımlanır. Tanımlanan kural, bir çok yüzey fonksiyonu içinde yeralan Law kısmında seçilip kullanılır.

Object Repetition: Seçilen nesnenin verilen sayı (ınstances) kadar daha çoğaltılmasını sağlar. Nesne olarak; point - on a curve, line -

angle/normal to curve, plane - angle/normal to plane, plane - offset from plane, parallel curve, offset, translation, rotation ve scaling fonksiyonları seçilebilir.

Points and Planes Repetition: Bir eğri boyunca istenen sayıda

(instances) ve aralıkta (spacing) nokta atmak için kullanılır. Eğri seçilirse üzerinde eşit aralıklı noktalar bulunur. Eğri üzerinde bir nokta seçilirse bu nokta referans alınarak seçilen yöne doğru kalan eğri boyunca eşit aralıklı veya verilen aralıkta istenen sayıda nokta atılabilir. İstenirse bu noktalarda eğriye normal düzlemler de oluşturulabilir (create normal planes also).

Duplicate Open Body: Seçilen Open Body’nin kopyasını oluşturur.

Kopyalama iki şekilde (format) yapılabilir; aynı parametreler tekrarlanarak (as specified in part document) veya orijinalinin bağlantılı kopyası olarak (as result with link). İsim (name) olarak oluşacak yeni Open Body’nin ismi yazılır.

PowerCopy Creation: Seçilen bir ağaç yapısı bir PowerCopy olarak

tanımlanabilir (definition). Bunu için seçilen nesneleri yapısal olarak oluşturan nesneler girdi (inputs) olarak kullanılır. Gerekli hallerde seçilen nesnelerin parametrelerini (parameters) de değişime açmak (published) mümkündür.

PowerCopy Instantiation: Hazırlanmış bir PowerCopy’yi kullanmayı

sağlar. PowerCopy’de tanımlanan nesneleri, parametreleri (parameters) değiştirerek ve girdilerini (inputs) aktif döküman için düzenleyerek verilen isimle (name) dökümana ekler.

PowerCopy Save in Catalog: Hazırlanan PowerCopy’yi katalog (catalog) dosyası olarak kaydeder. Bununla yeni bir katalog dosyası

oluşturulabilir (create a new catalog) veya kaydedilmiş bir kataloğa ek yapılabilir (update an existing catalog).


SHAPE DESİGN

TANER YALÇIN

238

YUVARLATMALARLA İLGİLİ ÖRNEKLER *** For information and more detail please call & contact with me by this direction : [email protected]



CAM

TANER YALÇIN

239

CAM MODÜLÜNÜN GENEL YAPISI

Bilgisayar sistemlerinin imalatta, katı model parçalar oluşturma, tanımlama, analiz ve tasarımın optimizasyonu gibi işlerde kullanılması CAD (Computer Aided Design) olarak adlandırılır. Bu sistemler genel olarak yazılım ve donanım kısımlarından oluşur. Yazılım kısmı, parçaların gerilme-şekil değişimi analizinin yapılabildiği programlar, mekanizmaların dinamik cevapları, ısı transferi hesapları ve NC parça programlama gibi modülleri kapsamaktadır. CAM (Computer Aided Manufacturing) olarak isimlendirilen süreç ise, bilgisayar sistemlerinin planlama, yönetme ve bir imalat işleminin kontrolünün doğrudan ya da dolaylı olarak kullanılmasıdır.

1980 'lerde bilgisayarın NC (Numerical Control) kontrol üniteleri (entegre devreler) yerine kullanılmaya başlaması ile CNC (Computer Numerical Control) sistemleri daha kullanışlı, hızlı ve daha doğru parça üretiminde kullanılmaya başlanılmıştır. Grafik ekranda tasarlanmak istenilen parçanın katı modeli oluşturulup gerekli düzenlemeler yapıldıktan sonra, değişik şekillerde üretimi yapılabilmektedir. Bu şekilde ürün tasarımında kısa geliştirme zamanları ve düşük maliyetler elde etmek mümkün olabilmektedir. Bunun yanında bilgisayar ortamında analiz ve simulasyon imkanları kullanılarak daha doğru ve güvenilir tasarımlar yapılabilmektedir. Tüm bunlar uzun tasarım sürecini en aza indirmiştir.

Bilgisayar sistemlerinin imalatta, katı model parçalar oluşturma, tanımlama, analiz ve tasarımın optimizasyonu gibi işlerde kullanılması CAD (Computer Aided Design) olarak adlandırılır. Bu sistemler genel olarak yazılım ve donanım kısımlarından oluşur. Yazılım kısmı, parçaların gerilme-şekil değişimi analizinin yapılabildiği programlar, mekanizmaların dinamik cevapları, ısı transferi hesapları ve NC parça programlama gibi modülleri kapsamaktadır. CAM (Computer Aided Manufacturing) olarak isimlendirilen süreç ise, bilgisayar sistemlerinin planlama, yönetme ve bir imalat işleminin kontrolünün doğrudan ya da dolaylı olarak kullanılmasıdır.

CAD/CAM sistemleri imalatta, tasarım, analiz, süreç planlama, parça programlama, program doğrulama, parça işleme, ve muayene gibi fonksiyonları etkin ve doğru bir şekilde yerine getirebilmektedir. Bu çalışmada, bilgisayarın kullanıldığı imalat metotlarından en önemlileri incelendi. İmalat ile CAD/CAM sistemlerinin entegrasyonunun nasıl yapılabileceği ve imalatın, uygulanan metoda göre hangi aşamasında ve ne şekilde kullanılabileceği araştırıldı. CAD/CAM fonksiyonlarının ilgili imalat metoduna uygulanmasının hangi aşamalarda


CAM

TANER YALÇIN

240

yapılabildiği incelendi. İncelenen imalat metotları; otomotiv uygulaması, plastik enjeksiyon ve hızlı prototip imalatı. Bu uygulama alanlarında CAD/CAM sistemleri, karmaşık parçaların kolay ve esnek bir şekilde tasarlanmasına, analizin yapılabilmesine ve doğru bir şekilde kalıp imalatının yapılabilmesine imkan tanımaktadır.

CAD/CAM sistemleri imalatta, tasarım, analiz, süreç planlama, parça programlama, program doğrulama, parça işleme, ve muayene gibi fonksiyonları etkin ve doğru bir şekilde yerine getirebilmektedir. Bu çalışmada, bilgisayarın kullanıldığı imalat metotlarından en önemlileri incelendi. İmalat ile CAD/CAM sistemlerinin entegrasyonunun nasıl yapılabileceği ve imalatın, uygulanan metoda göre hangi aşamasında ve ne şekilde kullanılabileceği araştırıldı. CAD/CAM fonksiyonlarının ilgili imalat metoduna uygulanmasının hangi aşamalarda yapılabildiği incelendi. İncelenen imalat metotları; otomotiv uygulaması, plastik enjeksiyon ve hızlı prototip imalatı. Bu uygulama alanlarında CAD/CAM sistemleri, karmaşık parçaların kolay ve esnek bir şekilde tasarlanmasına, analizin yapılabilmesine ve doğru bir şekilde kalıp imalatının yapılabilmesine imkan tanımaktadır.

CAD/CAM Uygulamaları

CAD/CAM entegrasyonunun iyi bir şekilde sağlanmasıyla ürün kalitesi, maliyet ve sürelerde avantajlar elde edilebilir. Üründe veya imalatı sırasında ortaya çıkabilecek bir çok sorun daha CAD aşamasındayken kolaylıkla giderilebilir. Tasarım ve imalat sürecinde oldukça yüksek esneklik sağlar. İlk yatırım maliyetleri göreceli yüksek olsa da zamanla üretici kara geçecektir.

CNC Sistemleri:

Sayısal Kontrol (Numerical Control-NC), II. Dünya savaşı sırasında, karmaşık ve daha doğru parça üretiminin sağlanabilmesi artan ihtiyaca cevap verebilmek için metal kesme endüstrisinde hızla gelişmiştir. 1952 yılında ilk olarak üç eksenli bir makina (Cincinnati Hydrotel Milling Machine) geliştirilmiştir. Dijital kontrollü bu tezgah ve teknolojisi NC olarak adlandırıldı. İlk gözlenen avantajları, karmaşık parçaların daha doğru imali ve kısa üretim zamanları idi [1]. İlk NC kontrolörü için 1950 'lerde vakum tüpler kullanıldı. Bunlar oldukça büyük parçalardı. 1960 'larda elektroniğinde gelişmesiyle dijital kontrollü transistörler kullanıldı. Üçüncü gelişme olarak ta; NC kontrolörü olarak entegre devre çipleri (chip) kullanılmaya başlanıldı. Bunlar ucuz, güvenilir ve küçük elemanlardı. En önemli gelişme; kontrol


CAM

TANER YALÇIN

241

üniteleri yerine bilgisayarın kullanılması oldu (1970 'lerde). Böylelikle CNC (Computer Numerical Control) ve DNC (Direct Numerical Control) sistemleri ortaya çıktı. CNC, basit NC fonksiyonlarını sağlayabilen ve bir karar veren bilgisayar sistemi bulunduran tek makinalardan oluşan sistemdir. DNC, bazı işleme sistemleri tek bir bilgisayardan kontrol edilir. CNC çok daha yaygın hale gelmiştir. Nedeni, esnek olması ve daha ucuz yatırımlar gerektirmesidir. Uygulama alanları; metal işleme, kaynak ve lazer ışını ile kesmedir.

CNC sistemlerinin yazılımları aşağıdaki ana grupları içerirler; 1. Parça Programı 2. Servis Programı 3. Kontrol Programı



Parça Programı: Genel olarak parça geometrisi ve işleme sırasındaki teknolojik bilgileri içerir. Parçanın geometrisini yani takım yolunu ve kesme şartlarını tanımlar. Dönme hızı, ilerleme hızı, kesme hızı ve soğutma sıvılarını ve takım seçimlerini kapsar. Servis Programı: Kontrol, düzeltme ve parça programının değiştirilmesi gibi işlemlerin yapıldığı ortamdır. Kontrol Programı: Parça programını giriş bilgileri olarak alınarak, sinyallere dönüştürülüp hareket elemanlarına iletme işini yapar.

CNC'lerin genel olarak kullanım alanları üç ana grupta toplanabilir;

1. İşleme Merkezi: Birkaç iş aynı tezgahta yapılabilmektedir. Freze, delme ve delik genişletme gibi… 2. Tornalama Merkezi: Otomatik takım değiştirme sistemini de kapsayan


CAM

TANER YALÇIN

242

tornalama işlemlerinin yapıldığı tezgah… 3. İşleme ve Tornalama Merkezi : Tornalama, frezeleme, delik delme, delik genişletme, taşlama gibi operasyonları kapsayan tezgahlar 4. Diğer NC makinalar: Kaynak makinaları, çizim makinaları, muayene sistemleri, EDM, Laserle kesme gibi….

APT dili:

Bir NC program elde etmek için bilgisayar dilinde yazılan ve bilgisayar tarafından işlenen talaş kaldırma işleminin bir ifadesidir. APT dili günümüzde kullanılan CAD/CAM sistemlerinin temelini oluşturmaktadır. APT programı esasen CLDATA (CL=cutter location) denilen ve takım yolunu belirten genel bir çözüm verir. Bu çözüm postprosesör denilen bir işlemle, çeşitli kontrol sistemlerine sahip CNC tezgahlarına uygulanır. APT programlama dili şu kısımlardan oluşur: 1. Program komutları 2. Geometrik komutlar 3. Teknolojik komutlar 4. Takım hareket komutları 5. Matematiksel komutlar 6. Yardımcı komutlar 7. Postprosesör komutları

APT programlama dili 600 kelimeden fazla kelime içerir. Bunlar kullanılarak parça tanımlanır. Bazıları şunlardır; POINT, PLANE, CIRCLE, CYLINDER, ELLIPS, HYPERB, CONE ve SPHERE…Program satırları genel olarak komut kelimesi ve konum bilgilerini içerirler.

APT dilinde programlamanın üç dezavantajı vardır. 1. Programcı APT dilinin yapısını ve komutlarını öğrenmek zorundadır. 2. Programcı mühendislik çizimlerini okuyabilmek ve parça geometrisini APT dili için tanımlamak zorundadır. 3. Programcı programladığı takım yolunu kafasında canlandırmalıdır.

IŞLEM BASAMAKLARI 1. Part Design ve wireframe & Surface modülleri ile parça tasarımı 2. İsleme operasyonları için gerekli geometrilerin oluşturulması (noktalar,


CAM

TANER YALÇIN

243

emniyet düzlemleri vs..) 3. Tüm parça için Part Operation tanımlama 4. İsleme operasyonlarını oluşturma ve simüle etme 5. Operasyon parametrelerini değiştirme 6. Yardımcı operasyonları oluşturma 7. APT yada ISO kodu oluşturma NC MACHINING WORKBENCH’İNE ULAŞIM

ÜÇ EKSEN İŞLEME

YÜZEY İŞLEME

TORNALAMA

ÜÇ EKSEN İŞLEMENİN TEMELLERİ

• Part Operation ve Manufacturing Program oluşturma


CAM

TANER YALÇIN

244

• İsleme unsurlarını oluşturma • 3 eksen isleme operasyonlarını oluşturma • Eksensel operasyonları oluşturma • Takım yolu simülasyonu • Takım yönetimi • Yardımcı operasyonların oluşturulması • Nc kodlarının oluşturulması

TEZGAH SEÇİMİ 1. Aşağıdaki aşamaları takip ederek bir Part Operation için gerekli olan tezgah tipini tanımlayabilirsiniz. Bir tezgah tanımlanmadığı taktirde PPTableSample varsayılan olarak kullanılacaktır 2. Tezgah tipi: 3 eksen, 3 eksen döner tablalı, 5 eksen vs.. 3. Spindle dataları : Takım değiştirme noktası, Varsayilan takim ekseni 4. Nümerik kontrol dataları : PPWords table, Nc kod tipi, NC kod formatı 5. Takım değiştirme dataları : Varsayılan takım katalogu, Radyus kompenzasyonu 6. Döner tabla dataları : Merkez nokta, Varsayılan açısal konum, dönme eksenleri 7. 2 ve 3 boyutlu harekette ileri opsiyonlar İŞLEME REFERANS EKSEN TAKIMINI OLUŞTURMA 1- Aşağıdaki aşamaları takip ederek bir Part Operation için gerekli eksen takımını oluşturabilirsiniz 2-Z eksenini seçin. Eksen oryantasyonu: Bir eleman seçme X,Y,Z eksenleri 3-Referans noktayı seçin 4-Oluşturulan tüm Nc kodları güncel olan eksen takımına göre çıkartılacaktır. 5. X eksenini seçin 6. Önceden varolan bir eksen takimini seçin 7. Orijin kutucuğunu seçin ve APT dosyasında ORIGIN/ X,Y,X,Number,Group ifadesinin belirmesi için gerekli değerleri girin 8. Eksen takımına bir isim verin BIR PARÇANIN PART OPERATION İLEİLİŞKİLENDİRİLMESİ


CAM

TANER YALÇIN

245

Part operation ile ilişkilendirmek istediğiniz parça yada montajı seçin.Parça yada montaj ürün ağacında belirecektir. Montaj dosyası aşağıdaki geometrileri içerebilir;

• İslenecek parça • Kati blok • Bağlama aparatları vs..

1. Design Part ve Stock kalan malzeme simülasyonu için kullanılacaklardır 2. Bu ikonlara tıklayarak aşağıdaki geometrileri seçin ;

• İslenecek parça • Kaba blok • Emniyet düzlemi

3. Emniyet düzlemi seçildiği taktirde tüm isleme operasyonlarında giriş/çıkış esnasında varsayılan olarak kullanılacaktır.Seçilmediği taktirde takım çapı göz önüne alınarak bir düzlem otomatik olarak hesaplanacaktır. 4. Gerekli olan tüm geometriler direkt olarak ekrandan yada ürün ağacından seçilebilirler TEZGAHTAKİ POZİSYONLARIN AYARLANMASI 1. Bu dönüşüm tezgah sıfır noktasının isleme ekseni sıfır noktasına atanması için yapılmaktadır. 2. Takım değiştirme noktasının koordinatları bir tezgah tanımlanmamış ise dikkate alınacaktır. Tezgah tanımlanmış ise takım değiştirme noktası tezgah için belirtilen nokta olacaktır.

NC KOD ÇIKTISINDA TOOL POZISYONU Output Type :Standart oluşturulan Nc kodunda takım yolu takım ucuna göre çıkartılmıştır. Output Type :Cutter profile oluşturulan Nc kodunda


CAM

TANER YALÇIN

246

MANUFACTURING PROGRAM OLUŞTURMA 1. Manufacturing Program bir parçanın çeşitli isleme operasyonlarını içeren programdır. Bir Manufacturing program içindeki operasyonlar simülasyon esnasında, Nc kod çıkartma esnasında beraberce işlem görürler 2. Manufacturing program ikonuna tıklayın 3. takim yolu takim temas noktasina göre çikartilmistir. 4. Yeni Manufacturing program güncel olandan sonra oluşturulacaktır. 5. Manufacturing programları kullanarak yaptığınız operasyonları aşağıdaki gibi sınıflandırabilirsiniz;

• Operasyon tiplerine göre • Kullanılan takıma göre • İslenen parçaya göre vs..

MANUFACTURING PROGRAM OPSİYONLARI 1. Manufacturing Program’a sağ tuşla tıklayın 2. APT kodu okuma 3. Tezgah döndürme operasyonları oluşturma-silme 4. Takim değiştirme operasyonları oluşturma-silme 5. VNC için makro çıktısı 6. Hesaplanmış takım yolunun NC kodunu gösterme 7. Interaktif Nc kod oluşturma 8. Operasyondan operasyona takım yolu simülasyonu Simülasyon komutları: Foto, Video, Update 9. Manufacturing Program’i aktif-deaktif yapma 10. Manufacturing Program’a ait nesneleri gizleme İŞLEME OPERASYONLARININ DURUMU

Operasyon aktif fakat hesaplatılmamış

Operasyon deaktif (kullanici tarafindan yapilmis)


CAM

TANER YALÇIN

247

Operasyon tamamlanmamış ( geometri kaybi)

Operasyon güncellenmemiş (takım yolu yeniden hesaplatılmalı) NC kodu oluşturma esnasında Catia deaktif yada tamamlanmamış operasyonlara rastlarsa bunları dikkate almayacaktır. Oluşan Nc kodunun rapor dosyasında bu durum kullanıcıya bildirilecektir.

Seçilen bir tezgah tipinde islenecek bir parçaya ait tüm isleme operasyonlarını içeren operasyonlardır

İsleme operasyonlarının sıra ile oluşturulduğu ve Nc kodu oluşturmada kullanılan programlardır.

Bir parçayı islemek için gerekli tüm bilgileri içeren ve tek bir takım kullanılarak parçayı isleyen operasyonlardır


CAM

TANER YALÇIN

248

ÜÇ EKSEN İSLEME OPERASYONLARININ OLUŞTURULMASI

• Sweep Roughing

• Roughing

• Sweeping

• Pencil

• Zlevel

• Contur Driven

• Profile Conturing

Parça Operasyonları

Parça Operasyonu oluşturma ve Düzenleme:

Bu bölümde NC ünitesinde bir parça dökümanı açıldığında imalat için

gerekli olan,

- Operasyona isim verme,

- Operasyona özgü olan yorumların nasıl belirteceği,

- İmalat için uygun olan tezgah seçimi,

- Nümerical Kontrol için gerekli olan,

• Son İşlemci özellikleri,

• NC bilgileri(G kodları ) çeşidi belirleme,

- İşleme eksenin belirlenmesi,

- Parça geometri boyutları,

• Stok malzemenin tanımlanması,

• Takım yolu için gerekli olan güvenli düzlemin belirlenmesi,

• Parça boyutları,

- Takım pozisyon ayarları gibi bilgilerin tanıtılması sağlanmaktadır.


CAM

TANER YALÇIN

249

Bunun için;

1-) Parça operasyon iconu seçilir. Seçim yapıldıktan sonra soy

ağacında aynı iconu oluştuğu görülecektir. Burada oluşan icon üzerine

çift tıklanırsa yukarıdaki ek diolog menüsünün ekrana geldiği görülür.

2-) Bu diolog kutusunda tezgah seçiminin ve bazı buna ait ayrıntılı

bilgilerin tanımlandığı bölüm olan MACHİNE iconu çift tıklanır.

Seçim yapıldıktan sonra altta görülen Machine Editor diolog kutusu

belirir.

3-) Bu diolog kutusu içerisinde;


CAM

TANER YALÇIN

250

- İmalata uygun tezgah seçiminin yapıldığı,

• 3 eksen tezgahı

• Döner Tablalı 3 eksen tezgahı

• 5 eksen tezgahı

- Nümerical Kontrol için gerekli olan,

• Son İşlemci özellikleri,

• NC bilgileri(G kodları ) çeşiti belirleme,

• Takım değişikliği parametreleri,

gibi bölümler uygun olan seçeneklere göre belirlenir. Seçim işlemi bittikten

sonra “OK”butonu ile işlem sonlandırılır.

5-) Parça operasyon diolog ekranındaki eksen belirlemek için kullanılan

Reference

Machining Axis Syestem iconu çift tıklanır.

Seçim yapıldıktan sonra yanda görülen diolog kutusu belirir.

Bu dilog kutusu içerisinde duyarlı Alanlar bulunmaktadır. Kursörü bu

alanlar Üzerinde hareket ettirip gerekli eksen değişikliğini yapabiliriz.


CAM

TANER YALÇIN

251

6-) Parça operasyon diolog ekranındaki Geometri sayfası aktif hale

getirilerek;

- Parça geometri boyutlarını belirlemek için iconu çift

tıklanır.Tasarlanan

parça ile ilişkilendirmek için parça üzerinde de imleçle çift tıklanır.

- Stok malzeme tanımlamak için iconu tıklanır. Eğer önceden

tanımladığımız

herhangi bir stok malzemesi varsa yukarıdaki işlemelerin aynısı bu parça için

uygulanır.

Bu işlemleri yapmak similasyon esnasında kalan malzeme analizi yapmak için

gerekli

unsurlardır.

- Takım yolu oluşturulurken kullanılan güvenli düzlem seçimi için

iconu

kullanılır.

7-) “POSITION” sayfası aktif hale getirilerek ;

• Takım değiştirme noktası (park pozisyonu)

• Tabla merkez ayarı yapılır.

8-) Seçim işlemi bittikten sonra “OK”butonu ile işlem sonlandırılır. Soy ağacı

yeni özeliklerin seçiminden sonra yeniden yapılandırılır.

İMALAT PROGRAMI OLUŞTURMA

Bu bölümde bir imalat programı nasıl oluşturulur

İmalat Nesnelerinin Yönetimi


CAM

TANER YALÇIN

252

Operasyon oluşturulurken program tarafından operasyona uygun bir

takım atanır. Kullanıcı bu takımı kendi isteği doğrultursunda düzenleyebilir.

Takım düzenleme için işlem basmakları;

1-) Soy ağacında operasyon seçilir. Sonra takım sayfası aktif hale getirilir.

2-) Yeni bir takım oluşturma;

Eğer kullanıcı takım çeşidini değiştirmek

istiyorsa yanda görülen takımı temsil

eden

2 boyutlu resimdeki haberleşme iconlarını

kullanarak takım ayarı yapabilir.

Bunun için;

• 2 boyutlu görünüş içerisinde

değiştirilmek

istenen geometrik parametrelere kursörle çift tıklanır. Sonra “Edit Parameter” diolog penceresi belirir. Bu pencereye arzu edilen

değerler girilir. Diğer parametreleri değiştirmek içinde aynı yöntem

kullanılır.

Girilen bu yeni değerlerle temsil edilen takım yeniden yapılandırılır.

• Takım hakkında daha fazla bilgi edinilmek ve değişiklik yapılmak

isteniyorsa diolog kutusu içindeki “MORE” iconu tıklanır. Ekran diolog

kutusu genişleyerek takım hakkında ek bilgiler sunulur. Burada gerekli

değişiklikleri yapabiliriz.

• Yeni takım için yeni isim girilir.


CAM

TANER YALÇIN

253

3-) Belgelerde kullanılmış bir takımı seçme işlemi;

• Şekilde Takım isminin yazılı olduğu

satırın karşısındaki buton seçilir.

• Döküman takım listesinden arzu ettiğiniz takımı seçin.

• Temsil edilecek takım 2 boyutlu resim üzerinde gösterilmiştir.

Tarama Listesinde Bir Takımı Düzenleme

Bu bölümde doküman listesindeki bir takımın nasıl düzenleneceği

açıklanacaktır.

1-) Tarama listesindeki

takımı düzenlemek için ya çift

tıklayın yada farenin sağ tuşunu

kulllnrak DEFNITION bağlamsal

menüsünü seçin .

Yanda görüldüğü gibi takım

geometrisinin düzenlenmesine

müsaade eden takım tanımlama

diolog kutusu gösterilir.

2-) Eğer ihtiyacınız var ise; takım

için yeni isim girebilirsiniz.


CAM

TANER YALÇIN

254

3-) Eğer ihtiyacınız var ise; takım numarasını artırabilir yada azaltabilirsiniz.

4-) Daha fazla bilgi için şeklin altında bulunan patlama iconu tıklanarak daha

fazla bilgiye ulaşılabilir.

5-) Takım geometrisini iki yöntemle

belirtebilirsiniz:

• Büyük takım iconunda ki bir parametre çift

tıklanır.

• Ya da geometri sayfasında arzu edilen bir

değer girilir.

* Takımın temsil edildiği şu icon girilen değerlerle güncellenmiştir.

Şekil içindeki terimlerin açıklaması; Nominal Diameter(D) : Takım Normal Çapı

Overral Lenght (L) : Takım Tam Boyu

Cutting Lenght (Lc) :Takım Kesme Uzunluğu

Body dİameter : Takım Sapı Çapı


CAM

TANER YALÇIN

255

Cutting angle (a) : Takım Uç Açısı

Tool tip lenght (ld) : Takım uç uzunluğu

6-) Teknoloji sayfasını tıklayın ve takımın teknolojik parametrelerine arzu

ettiğiniz değerleri girin.

Way of rotation : Takımın Dönme Yönü

Machining Quality : İşleme Kalitesi

Tool material : Takım malzeme cinsi

Tooth description : Takım diş tanımlamaları

Tooth metarial description : Takım diş malzemesi tanımlamaları

Tool rake angle : Tork Açısı

Max. Machining lenght : Maksimum işleme uzunluğu

Max. Life time : Maksimum takım ömrü zamanı,


CAM

TANER YALÇIN

256

Coolant syntax : Soğutma Sıvısı Hakkında Bilgiler

PROGRAM SİMULASYONU OLUŞTURMA

Takım Yolu Canlandırma

Bu bölümde operasyonun takım yolunun nasıl oluşturulacağı

açıklanmıştır.

İmalat programı oluşturulacak parçanın takım yolu şu işlem basamakları

sırasıyla uygulanarak yapılır.

1-) Programda bir operasyon seçildikten sonra Replay iconu tıklanır.

Aynı işlemi soy ağacında bulanan operasyon üzerine farenin sağ tuşu

ile tıklayıp meydana gelen bağlamsal mönüden REPLAY TOOL PATH komutu

seçilerek de yapılabilir.

2-) Aşağıda görüldüğü gibi bir durum çubuğu belirir. Bu durum çubuğu takım

yolunu hesaplandığını göstermektedir. Eğer hesaplama işleminin

sonlandırılmasını istiyorsak “CANCEL” iconu tıklanır. Fakat takım yolunun

oluşturulması için durum çubuğunu 100 % durumuna gelmesi gerekir.


CAM

TANER YALÇIN

257

Hesaplamanın sonunda “REPLAY” diolog kutusu belirir.

Bu diolog kutusunda şu bilgiler bulunur;

• Güncel ilerleme değeri (Feedrate)

• Takımın bulunduğu güncel kooordinatlar

(X=116 mm, Y= 193mm gibi)

• Machining time (İşleme Zamanı=6sn)

• Toplam zaman (Total time=20sn)

Toplam zaman işleme zamanından fazladır.

(Toplam zaman içerisinde takımın bağlama elemanlarından geçişi gibi

zamanlarda dahil edilir.)

2-) REPLAY modalarından birisi seçilir açılp-kapanan icon vasıtasıyle.

Bu modlar:

• Point to Point (Nokta nokta ilerlemyi fade eder.)


CAM

TANER YALÇIN

258

• Countinous (Takım yolu canlandırılmasının sürekli bir şekilde

ilerlemesini ifade eder.)

• Plane by Plane (Bir düzlemden bir düzleme kadar ilerlemeyi ifade

eder.)

• Feedrate by Feedrate

3-) Açılp-kapanan icon ile simülasyonu görselleştirme modunun birisi seçilir.

• Tool displayed at last position only (Takım sadece son noktada da

gösterilir)

• Tool axis displayed at each position (Her duruşta takım ekseni gösterilir)

• Tool displayed at each position (Her duruşta takım gösterilir)

4-) Açılp-kapanan icon ile bi renk modu seçilir.

• Tool path displayed in same color (Takım yolu aynı renkte gösterilir)

• Tool path displayed in different colors for different feedrates : (Takım

yolu ilerlemeler için farklı renkte gösterilmiştir.)

Yellow: approach feedrate ( Yaklaşma ilerlemesi)

Green: machining feedrate ( İşleme ilerlemesi )

Blue retract feedrate ( Geri çıkma ilerlemesi)

Red: Rapid feedrate ( Hızlı ilerleme)


CAM

TANER YALÇIN

259

5-) Takımı başlangıç noktasına yerleştirmek için butonu tıklanır. Sonra

başlangıç butonuna tıkladığımızda takım belirlenen takım yolu boyunca

hareket etmeye başlar.

Diğer Tool Animation(Takım animasyonu) butonları;

to go to the operation end point (Operasyonun sonuna gitme)

to run the replay in reverse mode ( Ters yönde takı9m yolu canlandırma)

to request a pause in the replay. (Canlandırmaya ara verme)

6-) “OK” iconu tıklanarak canlandırma modundan çıkılır.

Malzeme Çıkarma Simülasyonu


CAM

TANER YALÇIN

260

Bu bölümde bir işleme operasyonu ile malzemenin fazlası çıkarılarak

simülasyonun nasıl oluşacağı açıklanmıştır.

1-) Soy ağacından (Pockiting) Cep İşleme Operasyonu üzerine gelerek farenin

sağ tuşuna tıklanır.

2-) Karşımıza gelen ek menü içerisinde Tool Path Replay

seçineği aktif hale getirilir.

3-) Pencerenin sol alt köşesinde yanda görülen takım animasyon

penceresi belirir.

(Bu pencere 1.Bölüm CATIA’ nın cam ünitesinin genel yapısı içinde

açıklanmıştır.)

4-) Takımın başlama noktasına gelmesi çin butonuna tıklanır. Böylelikle

takım yorulma başlangıcına getirilmiş olur.

5-) “Replay Forward” butonuna tıklandığı takım yolu

oluşturulmaya başlanır.

6-) İstenildiğinde takdirde simülasyonun video görüntüsü butonuna

tıklanarak oluşturulur.


CAM

TANER YALÇIN

261

Simülasyonun video görüntüsü.

NC KODU OLUŞTURMA

Bu kısımda imalat operasyonu için NC kodu nasıl oluşturulacağını

gösterir.

1-) Soy ağacında MENUFACTURİNG PROGRAM ışıklı panosu üzerine gelinerek


CAM

TANER YALÇIN

262

farenin sağ anahtarı tıklanır. Karşımıza ek bir mönü daha gelir. Bu mönü

içerisinde Generate NC Code Interactively seçeneği seçilir. Bundan sonra

NC FILE diolog kutusu belirir.

2-) Bu kutu içerisinde belirlediğimiz dosya ismini ve belgemizin nereye

kaydedilmesini istiyorsak oraya kayıt

edebiliriz.

3-) APT dosyasının oluşturulması için “SAVE “ butonuna tıklanır.

4-) Oluşturulan APT dosyası kayıt edildiği yerden bulunarak açılır.

PRİZMATİK PARÇA İŞLEME OPERASYONLARI

Catia Prizmatik Machining çalışma ünitesi bazı özellikleri olan

ikonlardan meydana gelmiştir.Bu ikonlar Prizmatik Operasyonlar ve Eksenel

Operasyon olarak tanımlanan 2.5 eksen frezeleme operasyonlarını kapsar.

Kullanılan Komutlar

Prizmatik Operasyonlar:

Cep İşleme Operasyonları

Yüzey İşleme Operasyonları


CAM

TANER YALÇIN

263

Çevresel Profil İşleme Operasyonları

Noktalar Arası Tanımlanan Operasyonlar

Eksenel Operasyonlar:

Delme Operasyonları

Delik Noktalama Operasyonları

Boydan Boya Delik Delme Operasyonları

Delik Sonunda Bekleyerek Delik Delme Operasyonu

Talaş Kırarak Delik Delme Operasyonu

Delik İçine Vida Açma Operasyonu

Delik İçine Ters Yönde Vida Açma Operasyonu

Delik Büyütme Operasyonu


CAM

TANER YALÇIN

264

Delik Büyütme ve Pah Kırma Operasyonu

Raybalama operasyonu

Kademeli Delik Delme Operasyonu

Havşa Oluşturma Operasyonu

İki Taraflı Pah Kırma Operasyonu

Arkadan Delik Büyütme Operasyonu

T Kanalı Açma Operasyonu

Dairesel Frezeleme Operasyonu

Diş Frezeleme Operasyonu

CEP İŞLEME OPERASYONU

Frezeleme operasyonlarında cep işleme operasyonları

özellikle kapalı ceplerin işlenmesinde bu görev kullanılır. Komuta

giriş kısaca şöyledir:


CAM

TANER YALÇIN

265

START> NC Manufacturing> Prizmatik Machining komut satırı

izleizlenerek CATİA programının NC ünitesine girilmiş olur. Bu ünite içerisinde

parçamızın durumuna göre işleme yöntemleri seçilir.

Cep İşleme İşlem Basamakları

1-) Prizmatik parça operasyonlarından cep işleme

operasyonu (Creating Pociting) komutu tıklanarak seçilir.


CAM

TANER YALÇIN

266

İcon seçildiğinde CATİA programının soy ağacında otomatik olarak bir

Porses listesinin oluştuğunu görürüz. Bu listenin hemen altında yine kendisinin

otomatik olarak atadığı(default) bir takım belirir.

Soy ağacı üzerinde Pockiting iconu üzerinde görülen sembolün

manası cep işleme için gerekli parametrelerin henüz tanımlanmadığını

gösterir. Bu sembol aşağıdaki tanımlamalar yapıldığında ortadan kalkar.

Yandaki operasyon

tanımlama tablosu belirir. Bu

pencerede;

Takım yolu ile ilgili

işleme yöntemlerinin

belirtildiği,

Geometri tanımlama

bölümü,

Takım seçiminin

yapıldığı ,


CAM

TANER YALÇIN

267

Teknolojik bilgilerin

tanımlandığı,

* Macrolarıntanımlandığı bölüme uygundeğerlerle doldurulur.

2-)Geometri tanımlama;

Geometri tanımlama sayfası takım yolu oluşturma için gerekli olan

en önemli sayfalardan biridir. Geometri tanımlama etiketinde görülen kırmızı

ışık bize cep oluşturma operasyonu için geometri tanımlamamızın zorunlu

olduğunu vurgulamaktadır. Bu sayfa içerisinde geometri seçimini

kolaylaştırmak için bazı duyarlı alanlar vardır. Bu alanlar temsili olarak

geometrileri gösterir. Geometri seçimi yapılmadığı durumda bu alanların

rengi kırmızıdır. Geometri seçimi parça ile ilişkilendirildiğinde bu alanların

rengi yeşil renge dönüşür.

- Sayfa üzerinde görülen parçada alt kısım üzerine tıklayın.

-Bu işlemin ardından pancere Operasyon Tanımlama sayfası büzülerek

küçülür.

- Bundan sonra bizden tasarladığımız parça üzerinde cep geometri

bölgesinin seçilmesi istenir.

-Parça üzerinde geometri bölgesinin alt kısmı seçilir.

Bu işlem yapıldığında Operasyon Tanımlama penceresi tekrar aktif hale gelecek-tir. Sayfa içerisinde temsili parçanın kırmızı renginin yeşil renge


CAM

TANER YALÇIN

268

dönüştüğü gözlenir. Bu durum aynı zamanda geometri seçiminin sağlıklı bir şekil de yaptığımızın sağlaması olarak düşünülünebilinir.

Yine aynı zamanda geometri tanımlama etiketi şekilde görüldüğü gibi kırmızı renkten yeşil renge dönüşür.

3-) Aynı işlemler parçanın üst kısmı

içinde aynı işlemler yapılır.

4-) Cep için gerekli talaş kaldırma

miktarları yine sayfa içinde bulunan

duyarlı yazınlar üzerine gelinerek çit

tıklama yapıldıktan sonra verilebilir.

5-) OK butonuna tıklanarak işlemden çıkılır.

OPERASYON İÇİN TAKIM YOLU CANLANIRMA Bu görev oluşturulan operasyonun similasyonun canlandırılmasını sağlar.

1-) Soy ağacından (Pockiting) Cep İşleme Operasyonu üzerine gelerek farenin

sağ tuşuna tıklanır.

2-) Karşımıza gelen ek menü içerisinde Tool Path Replay

seçineği aktif hale getirilir.


CAM

TANER YALÇIN

269

3-) Pencerenin sol alt köşesinde yanda görülen takım animasyon penceresi

belirir.

(Bu pencere 1.Bölüm CATIA’ nın cam ünitesinin genel yapısı içinde

açıklanmıştır.)

4-) Takımın başlama noktasına gelmesi çin butonuna tıklanır. Böylelikle

takım yorulma başlangıcına getirilmiş olur.

5-) “Replay Forward” butonuna tıklandığı takım yolu

oluşturulmaya başlanır.

6-) İstenildiğinde takdirde simülasyonun video görüntüsü butonuna

tıklanarak oluşturulur.

AÇIK CEP İŞLEME OPERASYONU


CAM

TANER YALÇIN

270

Açık cep operasyonu da kapalı cep operasyonu gibidir. Fakat geometri

sayfasında geometri seçilirken aşağıda kırmızı elips içinde gösterilen “OPEN

POCKET” seçeneği aktif hale getirilir.

Bundan sonra yapılacak işlemler kapalı Cep işleme operasyonun işlem

basamakları ile aynıdır. Şekilde iki farklı açık cebin işlenmiş görüntüsü

görülmektedir.


CAM

TANER YALÇIN

271

ÇEVRESEL PROFİL İŞLEME OPERASYONU

Bu kısımda çevresel işleme operasyonlarının nasıl yapılacağını açıklanmıştır.

İşlem basamakları;

1-) İconu seçilerek tıklanır.

Çevresel işleme diolog sayfası karşımızda belirir. Aynı anda geometri

tanımlama sayfası da direkt olarak

karşımıza gelir.

2-) Geometri tanımlama sayfasının altında

bulunan “BOTTOM” yazısının üzerine

gelerek tıklanır.“HARD” yazısı “SOFT”

seçeneği ile değiştirilir.

3-) Geometri tanımlama sayfasında temsil edilen

BOTTOM düzlemi üzerine gelinerek tıklanır.

Sonra tasarlanmış parça üzerine gelinerek

alttaki şekilde görüldüğü gibi parçanın alt düzlemi

seçilir. Şekilde görüldüğü gibi takım yolunun kılavuz çizgileri aktif hale

gelmiş olur.


CAM

TANER YALÇIN

272

4-) Eğer ihtiyaç duyulursa Takım Ekseni yönlendirilmek istenirse Şekilde

“TOOL AXİS” üzerine gelinerek çift tıklanır. Ekrana eksen ayarlama

bilgileri karşımıza çıkar. Burada eksen ayarları yapılabilir.

5-) Geometri tanımlama sayfasının içinde yer alan “Offset on Bottom”

duyarlı yazısının üzerine gelinerek çift tıklanır. Gerekli ofset miktarı değeri

girilir ve “OK” butonuna tıklanır.

6-) Operasyon tanımlama diolog kutusunda Strateji sayfası butonuna

tıklanır.

Karşımıza parametre ayarlarının tanımlandığı yeni bir diolog kutusu çıkar. Bu

pencerede görülen istenilen işleme yöntemi belirlenerek aktif hale getirilir.


CAM

TANER YALÇIN

273

7-) Operasyonun takım yolunu kontrol etmek ve simüle etmek için sayfa üzerinde alt kısımda bulunan “REPLAY”iconu tıklanır.

8-) “OK” butonuna tıklanarak işlem sonlanır.

DELİK DELME OPERASYONU

Bu görev delme operasyonlarının nasıl yapılacağını gösterir.

İŞLEM BASAMAKLARI;

1-) Delik delme iconu seçilir.

Doğrudan delik işleme geometri tanımlama sayfası belirir.

Soy ağacında yandaki

şekilde görüldüğü gibi “Diriling” bölümü ağaca dahil edilmiş olur. Aynı

zamanda ekranda operasyon tanımlama diolog kutusu belirir.

2-) Delik derinliğini temsil eden kırmızı renkli

duyarlı iconu seçin.

Deliklerin seçimine yardımcı olacak

“Pattern Selection” diolog kutusu belirir.


CAM

TANER YALÇIN

274

3-) Birinci deliğin silindirik özelliği tasarladığımız parçadan seçilir. Daha

fazla aynı özellikte delik işlenecekse bütün delikler bu şekilde seçilir.

4-) Çift tıklanarak seçme işlemi sonlandırılır.

5-) Takım delikler arasında hareket ederken herhangi bir deliği deldikten

sonra parça üzerinden belirli miktar yukarı çekilmesi gerekir. Bunun için

“JUMP DISTANCE” sıçrama mesafesi belirlenir.

6-) Operasyonun takım yolunu kontrol

etmek ve simüle etmek için sayfa

üzerinde alt kısımda bulunan “REPLAY”

tıklanır.

7-) “OK” butonuna tıklanarak geometri

tanımlama işlemi tamamlanmış olur.


CAM

TANER YALÇIN

275

OPERASYONLAR İÇİN MAKRO ATAMA

Bu görev bir çevresel profil işleme için dairesel yaklaşma macrosunun nasıl

atanacağını gösterir.

1-) Programda profil counturing operasyonu üzerine çift tıklayın.

2-) Sonra operasyon tanımlama sayfasından Macro tanımlama etiketini seçin.

3-) Macro tanımlama kutusundan “APPROACH” kontrol kutusunu tıklayın.

4-) Etiketin alt kısmında bulunan “Cırcılur Approach” kutusu tıklanır.

5-) Ekrana gelen yeni mönüde yaklaşma için belirlenen değerler temsili

iconlar sayesinde üzerine tıklanarak verilir.

Ekranda yaklaşma hareketleri temsili iconarla gösterilmiştir. Macro

üzerinde kişisel değerler tespit edilmiştir. Bu değerler kullanıcı için uygun

değilse duyarlı iconlar sayesinde değiştirilebilir.

Bu sayfa üzerinde bulunan diğer temsili iconlar kullanılarak takımın

takım yolunu değiştirebiliriz.

6-) Gerekli değerler girildikten sonra “OK” butonuna tıklanarak işlem

sonlandırılır.

7-) Yapılan değişikler takım yolu animasyonu üzerinde de kontrol edilebilir.


CAM

TANER YALÇIN

276

OPERASYONLARA TAKIM ATAMAK

Bu görev operasyon için takımın nasıl

atanacağını gösterir.

1-) Programda Profil Counturing operasyon üzerine çift tıklanır, sonra takım

etiket sayfası seçilir.

2-) Yeni bir takım ismi girilir.(Örneğin, 16mm parmak freze çakısı)

3-) D ( nominal çap) değeri üzerine gelinerek çift tıklanır. Sonra gelen yeni

dialog kutusuna 16mm değeri girilir. Takım yolu hesaplaması takıma verilen

bu değere göre kendisini yeniden yapılandırılır.

4-) Rc (Köşe Radüsü) değeri üzerine gelinerek çift tıklanır. Sonra gelen yen

diolog kutusu içine 0mm değeri girilir. Aynı yöntemle db (takımın sap çapı )

değiştirilebilir.


CAM

TANER YALÇIN

277

5-) Yeni takımın ayarlarını kabul etmek için “OK” butonuna tıklanarak takım

seçimi işlemi tamamlanmış olur.

NC KODU OLUŞTURMAK

Bu kısımda imalat operasyonu için NC kodu nasıl oluşturulacağını gösterir.

1-) Soy ağacında MENUFACTURİNG PROGRAM ışıklı panosu üzerine

gelinerek farenin sağ anahtarı tıklanır. Karşımıza ek bir mönü daha gelir. Bu

mönü içerisinde Generate NC Code Interactively seçeneği seçilir. Bundan

sonra NC FILE diolog kutusu belirir.

2-) Bu kutu içerisinde belirlediğimiz dosya ismini ve belgemizin nereye

kaydedilmesini istiyorsak oraya kayıt

edebiliriz.

3-) APT dosyasının oluşturulması için “SAVE “ butonuna tıklanır.


CAM

TANER YALÇIN

278

4-) Oluşturulan APT dosyası kayıt edildiği yerden bulunarak açılır.

$$ -----------------------------------------------------------------

V1R4 [00006] (d)27.08.2002 (t)16:25:01 ************************************************** MSG.NR.: 30101 APT-Word : TOOLNO Line number APT : 23 Invalid number of parameters SEVERITY: 4 ************************************************** ************************************************** MSG.NR.: 30101 APT-Word : REWIND Line number APT : 282 Invalid number of parameters SEVERITY: 4 ************************************************** APT: [HEADER0] OUTPUT/FLUSH APT: [HEADER0] SEQNO/OFF APT: [HEADER0] OUTPUT/BLOCK,PRG_BEGIN_WO_RCNUM APT: [OUTPUT (updatePool)] OUTPUT/FLUSH APT: [OUTPUT (updatePool)] SEQNO/ON ISO: % ISO: 0PART TO BE MACHINED APT: [HEADER0] OUTPUT/FLUSH APT: [HEADER0] SEQNO/ON APT: [HEADER1] OUTPUT/BLOCK,PRG_BEGIN_WITH_RCNUM ISO: N10 (======================================================) ISO: N20 (=== cPost Standard PP for FANUC ===) ISO: N30 (======================================================) ISO: N40 G90 G17 G40 APT: 12 PARTNO/PART TO BE MACHINED APT: 13 COOLNT/ON APT: 14 CUTCOM/OFF APT: 17 TLAXIS/0.000000,0.000000,1.000000 APT: 20 RAPID APT: 20 GOTO/0.00000,0.00000,100.00000 ISO: N50 G40 G0 X0. Y0. Z100. M8 APT: 21 CUTTER/10.000000,2.000000,3.000000,2.000000,0.000000,0.000000,50.000000 APT: 24 TPRINT/T1 End Mill D 10 APT: 25 LOADTL/1 APT: [MAIN_PART] OUTPUT/OFF


CAM

TANER YALÇIN

279

YÜZEY ( SURFACE ) İŞLEME OPERASYONLARI

KABA İŞLEME OERASYONLARI

Tasarladığınız parça üzerinde iki yöntemle kaba talaş alınabilinir.

Bunlar;

Sweep Roughing Yöntemi

Roughing

Süpürme Operasyonu (Sweep Roughing)

Bu komut programda süpürme kaba işleme operasyonun nasıl

oluşturula-cağını gösterir. Bu yöntem dikey düzlemler ile parçanın kaba

işlenmesine izin vermektedir. Komutun işleyişi için aşağıdaki işlem basmakları

uygulanır.

1-) Sweep Roughing operasyonu seçilir.

Seçim yapıldıktan sonra karşımıza bir pencere açılır. Bu pencere

içerisinde 5 farkı etiket sayfası vardır. Operasyonu oluşturmak için bu

sayfaların uygun bilgiler ile doldurulması gerekir. Bu etiket sayfaları;

• Geometrik unsurların tanımlandığı sayfa etiketi,

• İşleme stratejilerinin tanımlandığı sayfa etiketi,

• Takım bilgilerinin tanımlandığı sayfa etiketi,


CAM

TANER YALÇIN

280

• Devir sayısı ve ilerleme gibi teknik bilgilerin

tanımlandığı sayfa etiketi,

• Macro bilgilerinin tanımlandığı etiket sayfası ‘dır.

Takım yolu oluşturmak için bu bilgilerden sadece geometri bilgilerinin

tanımlanmasıyeterli olur. Diğer sayfa değerleri (default) otomatik olarak

atanır.

2-) Bu etiket sayfalarından ilk

olarak geometri tanımlama seçilir.

3-) Bu etiket sayfası üzerinde

bulanan PARTolarak tanımlanan kırmızı

renkli duyarlbölge üzerine gelinerek

farenin sağ tuşuna basılır.

Bu sayfa içerisinde temsili duyarlı iconlar bulunmaktadır. Kursörü bu duyarlı

iconlar üzerine götürerek tasarladığımız parça ile ilişkilendirilmeye çalışılır.

4-) Karşımıza yandaki gibi yeni bir pencere açılır. Bu pencerede ışıklandırılmış

“Body(ies)” seçeneği seçilir.

5-) Tasarladığımız parça üzerinde herhangi bir yere tıkladığımızda geometri

otomatikolarak tanımlanmış olur.


CAM

TANER YALÇIN

281

6-) Etiket sayfasının altında bulunan “REPLAY” komutu tıklanarak aktif

halegetirilir.

7-) Yanda görüldüğü program takım yolu hasaplaması başlar. Bu işlem durum

çubuğunun % 100 değerini gösterene kadar devam etmesi gerekir.

8-) İşlem tamamlandığında “OK” komutu tıklanarak işlem tamamlanır.

9-) Takım yolu kontrolü için program simülasyonu oluşturulur.

10-) İstenilen işleme stratejileri , takım seçimi , macro bilgileri yukarıda

gösterilen etiket sayfaları kullanılarak belirlenir ve takım yolu yeniden

yapılandırılır.


CAM

TANER YALÇIN

282

Kaba işleme takım yolu görüntüsü

Yukarıdaki parçanın simülasyon görüntüsü

KABA İŞLEME METODU

Bu komut programda kaba işleme operasyonun nasıl oluşturulacağını

gösterir. Bu yöntem yatay düzlemler ile parçanın kaba işlenmesine izin

vermekte-

dir. Komutun işleyişi için aşağıdaki işlem basmakları uygulanır.


CAM

TANER YALÇIN

283

1-) Roughing operasyonu seçilir.


içerisinde 5 farkı etiket sayfası vardır. Bu ETİKET SAYFALARI;







2-) Bu etiket sayfalarından ilk olarak geometri tanımlama sayfası

seçilir.

3-) Etiket sayfası seçildikten sonra yandaki etiket sayfası belirir. Bu sayfa

içerisinde temsili duyarlı iconlar bulunmaktadır. Kursörü bu duyarlı iconlar

üzerine götürerek tasarladığımız parça ile ilişkilendirilmeye çalışılır.


CAM

TANER YALÇIN

284

4-) Etiket sayfası içerisinde

bulunan

Roughing Stok duyarlı iconu

seçilerek tasarladığımız parça

üzerinde bir yere tıklanarak

ilişkilendirilir.

5-) Aynı işlem Part seçeneği içinde

gerçekleştirilir.

6-) Bu işlemler yapıldığında kırmızı

renkli iconların renginin yeşil renge

dönüştüğünü gösterir. Bu aynı zamanda

geometri seçiminin yapıldığının

sağlaması

olarak düşünülebilir.

7-) Etiket sayfasının altında bulunan

RELAY komutu tıklanarak aktif hale getirilir.


CAM

TANER YALÇIN

285



9-)İşlem tamamlandığında “OK” komutu tıklanarak işlem tamamlanır.



gösterilen etiket sayfaları kullanılarak belirlenir ve takım yolu Yeniden

yapılandırılır.

Kaba işleme takım yolu

görüntüsü :

Alttaki şekil yukarıda takım

yolu oluşturulmuş parçanın,

- Consantirik işleme yöntemi

kullanılarak,

- 10 mm’ lik takım ile işlenmi

simülasyonun görüntüsüdür.


CAM

TANER YALÇIN

286

Bitirme ve Yarı Bitirme Operasyonları(FINISHING)

Bitirme ve yarı bitirme operasyonları 4 kısımdan oluşur.

Sweeping

Z Level Machinig

Countur-driven Machining

Profil counturing

Süpürme Operasyonu(Sweeping)

“Sweeping” operasyonları bitirme ve yarı bitirme işlemleri için

kullanışlıdır. Takım yolları dikeye paralel bir şekilde işletilir.

Operasyonun oluşturulması için aşağıdaki işlemler sırasıyla

uygulanmalıdır.

1-) Sweep Roughing operasyonu seçilir.


CAM

TANER YALÇIN

287


içerisinde 5 farkı etiket sayfası vardır.Operasyonu oluşturmak için bu

sayfaların uygun bilgiler ile doldurulması gerekir.Bu etiket sayfaları;







Takım yolu oluşturmak için bu bilgilerden sadece gemetri bilgilerinin

tanımlanması

yeterli olur. Diğer sayfa değerleri (default) otmatik olarak atanır.

2-) Bu etiket sayfalarından ilk olarak geometri tanımlama

sayfası

seçilir.


CAM

TANER YALÇIN

288

3-) Bu etiket sayfası üzerinde bulanan “PART” olarak tanımlanan kırmızı

renkli duyarlı bölge üzerine gelinerek farenin sağ tuşuna basılır.

Bu sayfa içerisinde temsili duyarlı iconlar bulunmaktadır. Kursörü bu

duyarlı iconlar üzerine götürerek tasarladığımız parça ile ilişkilendirilmeye

çalışılır.

4-) Karşımıza yandaki gibi yeni bir pencere açılır.

“Body(ies)” seçeneği seçilir.


otomatik olarak tanımlanmış olur.

6-) Etiket sayfasının altında bulunan “REPLAY” komutu tıklanarak aktif hale

getirilir.


CAM

TANER YALÇIN

289


çubuğunun % 10değerini gösterene kadar devam etmesi gerekir.




gösterilen

etiket sayfaları kullanılarak belirlenir ve takım yolu yeniden yapılandırılır.

Sweeping işleme yöntemi ile bitirme pasosu alınmış parçanın simülasyonu

Z Level Machning:


CAM

TANER YALÇIN

290

“Z Level Machning” operasyonları bitirme ve yarı bitirme işlemleri için

bütün parçanın işlenmesinde kullanılır.Takım yolları yataya paralel ve takım

eksenine dik şekilde işletilir.

Operasyonun oluşturulması için aşağıdaki işlemler sırasıyla

uygulanmalıdır.







Takım yolu oluşturmak için bu bilgilerden sadece gemetri bilgilerinin

tanımlanması

yeterli olur. Diğer sayfa değerleri (default) otmatik olarak atanır.

1-) Z Level machining operasyonu seçilir.

2-) Bu etiket sayfalarından ilk olarak geometri tanımlama sayfası


CAM

TANER YALÇIN

291

seçilir.

3-) Bu etiket sayfası üzerinde bulanan

“PART” olarak tanımlanan kırmızı renkli

duyarlı bölge üzerine gelinerek farenin

sağ tuşuna basılır.

Bu sayfa içerisinde temsili duyarlı iconlar bulunmaktadır. Kursörü bu duyarlı

iconlar üzerine götürerek tasarladığımız parça ile ilişkilendirilmeye çalışılır.

4-) Karşımıza yandaki gibi yeni bir pencere açılır.

Bu pencerede ışıklandırılmış “Body(ies)” seçeneği seçilir.


otomatik olarak tanımlanmış olur.

6-) Bu işlemler yapıldığında kırmızı

renkli iconların renginin yeşil renge


CAM

TANER YALÇIN

292

dönüştüğünü gösterir. Bu aynı zamanda

geometri seçiminin yapıldığının sağlaması

olarak düşünülebilir.

7-) Etiket sayfasının altında bulunan

RELAY komutu tıklanarak aktif hale

getirilir.

8-) Yanda görüldüğü program takım yolu hasaplaması başlar.Bu işlem durum





CAM

TANER YALÇIN

293


gösterilen

etiket sayfaları kullanılarak belirlenir ve takım yolu yeniden yapılandırılır.

COUNTUR DRIVEN MACHINING

Bu bölümde bir parça üzerinde çevresel bir klavuz kullanarak bir alanın

nasıl işleneceği açıklanmıştır. Bunu için aşağıdaki işlem basamakları uygulanır.

1-) Countur-Driven iconu seçilir.Seçim yapıldıktan sonra bir diolog kutusu

belirir. Bu diolg kutusu beş etiket sayfasına sahitir. Bunlar;

• Geometrik unsurların tanımlandığı etiket sayfası,


CAM

TANER YALÇIN

294

• İşleme stratejilerinin belirlendiği etiket sayfası,

• Takım bilgilerinin tanımlandığı etiket sayfası,

• Devir sayısı ve ilerleme gibi teknik bilgilerin tanımlandığı bölümdür.

• Macroların tanımlandığı etiket sayfası.

REWORKING OPERASYONU:

Bu operasyonlar parça üzerinde artık malzeme kalan bir yerde o alanı

yeniden işlemek için kullanılır. Bu işlemler;

1-) Kalem Operasyonları

2-) Yeniden işleme operasyonları

KALEM OPERASYONLARI

Bu bölüm programda kalem operasyonu nasıl meydana getirilir bu

konun içeriği hakkında bilgi sunmaktadır. Kalem operasyonu; bir yüzeyi

döngü boyunca takım ile işlenmesi sırasında iki yerde parçaya teğet kalır

.Tekrar işleme operasyonlarından kalem operasyonu parça üzerinde bu teğet

kalan kısımların tekrar işlenmesi için kullanılır. Bunun için aşağıdaki işlem

basamakları uygulanır.


CAM

TANER YALÇIN

295

1-) Kalem operasyonu iconu

seçilir.

Seçim yapıldıktan sonra yandaki

diolog

Kutusu meydana gelir. Bu diolog

kutusun-

da aşağıdaki beş etiket sayfası

bulunur.

• Geometrik unsurların tanımlandığı etiket sayfası,

• İşleme stratejilerinin belirlendiği etiket sayfası,

• Takım bilgilerinin tanımlandığı etiket sayfası,

• Devir sayısı ve ilerleme gibiteknik bilgilerin tanımlandığı bölümdür.

• Macroların tanımlandığı etiket sayfası.


CAM

TANER YALÇIN

296

2-) Bu diolog sayfasında ilk olarak geometrik unsurların tanımlandığı

sayfa açılarak işlenecek alan parça üzerinde belirlenir.

3-) Eğer işleme stratejileri üzerinde değişiklik yapılmak isteniyorsa bu

sayfa açılarak gerekli değişiklikler yapılır.

4-) Diğer etiket sayfaları üzerinde aynı şekilde gerekli görülüyorsa değişiklik

yapılabilir.

5-) Operasyonun takım yolunu hesaplamak için “REPLAY” iconu tıklanır.

6-) Yanda görüldüğü program takım yolu hesaplaması başlar. Bu işlem durum


8-) İşlem tamamlandığında “OK” komutu tıklanarak işlem tamamlanır.



CAM

TANER YALÇIN

297

Tekrar Kaba İşleme Operasyonları

Tekrar kaba işleme operasyonları parça üzerinde zahmetli kısımların

yeniden işlenmesinde kullanılır.

TAKIM YOLU DÜZENLEME

Takım yolu düzenlemeye ihtiyacınız olan fonksiyonları bu bölümde

bulabilirsiniz. Aşağıdaki fonksiyonları kullanmadan önce, parça takım yolunun

hesaplanmış olması gerekir.

Bir Takım Yolu Üzerinde Bir Nokta Düzenlemek

Bu bölümde bir takım yolu üzerinde bir noktanın nasıl değişiklik yapılacğı

açıklanacaktır. Bunun için aşağıdaki işlem basmakları uygulanır.

1-) Bağlamsal mönüden Point Modification seçeneği seçilir.

2-) oluşturulan takım yolu üzerinde kursörle dolaşıldığında küçük beyaz

bir kare takım yolu üzerinde fark edilecektir.Bu noktanın olmasını

istediğiniz yerde bir noktayı seçin .


CAM

TANER YALÇIN

298

Bir diolog kutusu belirerek takım yolu üzerindeki bir notanın taşınmasına

veya çıkarılmasına izin verir.

3-) Bir noktayı taşımak için alttaki butona tıklayın. Bu kutu içerisinde ki

koordinatları kullanarak takım yolu noktasını istediğiniz yere taşıyabilirisiniz.

4-) Takım yolu üzerindeki noktayı çıkartmak istiyorsanız alttaki “Cut”

butonunu seçiniz.


CAM

TANER YALÇIN

299

TORNALAMA ( LATHENING ) OPERASYONLARI

Parça Operasyonu Oluşturma

CATIA Programında Lathening Operation bölünmüne girmek için

aşağıdaki işlem basamakları sırasıyla uygulanır.

1-) Çek menü içerisinden FİLE> OPEN seçeneği seçilerek imalart programı

oluturulacak parçanın doküman belgesi açılır.

2-) Başlangıç menüsünden NC Manufacturing > Lathe Machening ünitesi seçilir.

Bu işlemlerin ardında seçilen parçanın soyağacında oluştuğu görülür.


CAM

TANER YALÇIN

300

3-) Soy ağacında bulunan Part Operation diolog

kutusu tıklanarak “Machine” etiket sayfasına girilir.

Burada;

• Horizontal Lathening Machine iconu

tıklanır.

• Radyal X ekseni ayarı ve spindle Z ek-

seni ayarı yapılarak “OK” iconu

tıklanır.


CAM

TANER YALÇIN

301

3-) “Position” sayfası aktif hale getirilerek “Tool Change Point” takım

değiştirme noktası ayarı yapılır.

4-) Yatığımız değişikliklerin aktif hale gelmesi için “OK” iconu tıklanır.

5-) Manufacturing Program nesnesi soy ağacından seçilerek güncelleştirilir.

Kaba Tornalama Operasyonu Oluşturma

Bu bölümde bir kaba tornalama operasyonunun nasıl oluşturulduğu

açıklanmaya çalışılmıştır. Bunun için aşağıdaki işlem basamakları uygulanır.

1-) Roughing Operarasyonu iconu seçilir.

Bu operasyon için otomatik olarak bir takım eklenmiştir.Seçme

işleminden sonra doğrudan geometri tanımlama sayfası aktif olarak bir

diolog kutusu belirir.


CAM

TANER YALÇIN

302

2-) Aşağıda gösterildiği gibi diolog kutusu içindeki duyarlı iconlardan Stok

Elemanın tanımlandığı geometrik alan seçilir.

3-) Tasarı ekranında stok elementi profili Edge Slection takım çubuğu kullanılarak seçilir.

4-) Aynı şekilde diolog kutusundan işlenecek parça geometri alnı seçilir.

5-) Tasarı ekranından Parça Elemanı profili seçilir.


CAM

TANER YALÇIN

303

6-) Edge Selection takım çubuğundan “OK” iconu tıklanarak seçme işlemi

sonlandırılır.

7-) Strateji etiket sayfası açılarak yandaki şekilde gösterilen parametre

değerleri uygun şekilde düzenlenir.

8-) Operasyonu oluşturmak için “OK” iconu tıklanır.

Operasyonların Takım Yolunu Canlandırma

Bu bölümde yapılan operasyonların takım yolunun nasıl oluşturulacağı

açıklanmıştır. Bunu için aşağıdaki işlem basamakları sırasıyla uygulanır.

1-) Soy ağcından oluşturulan operasyon seçildikten sonra Replay Tool

Path iconu seçilir.

Seçim yapıldıktan sonra bir diolog kutusu belirir.

2-) Diolog kutusunda

canlandırma modu olarak

Continuous replay mode seçilir.


CAM

TANER YALÇIN

304

3-) Takımı başlangıç noktasına yerleştirmek için butonu tıklanır.

4-) Başlangıç butonuna tıkladığımızda takım belirlenen takım yolu boyunca

hareket etmeye başlar.

5-) REPLAY modundan çıkmak için “OK” iconu tıklanır.

Kanal Tornalama Operasyonu Oluşturma

Bu bölümde kanal tornalama operasyonun nasıl oluşturulacağı

açıklanmıştır. Operasyonun oluşturulması şu işlem basamakları sırasıyla

uygulanır.

1-) Grooving iconu seçilir.

2-) Bu operasyon için otomatik olarak bir takım eklenmiştir.Seçme



2-) Aşağıda gösterildiği gibi diolog kutusu içindeki duyarlı iconlardan Stok

Elemanın tanımlandığı geometrik alan seçilir.

3-) Tasarı ekranında stok elementi profili Edge Slection takım çubuğu

kullanılarak seçilir.


CAM

TANER YALÇIN

305

4-) Aynı şekilde diolog kutusundan işlenecek parça geometri alnı seçilir.

5-) Tasarı ekranından Parça Elemanı profili seçilir.

6-) Edge Selection takım çubuğundan “OK” iconu tıklanarak seçme işlemi

sonlandırılır.

7-) İşleme parametrelerini düzenlemek için Strateji sayfası seçilir ve

gerekli düzenlemeler yapılır.

8-) Takım montajı etiket sayfası seçilerek gerekli kesici takım

ayarları yapılır.


CAM

TANER YALÇIN

306

9-) Takım yolu operasyonunu control etmek için diolog sayfasındaki “REPLAY”

iconu tıklanır.


Bitirme Profili Tornalama Operasyonu Oluşturma

Bu bölüm programda bir bitirme profili operasyonun nasıl oluşturulacağı

açıklanmıştır. Operasyonun oluşturulması şu işlem basamakları sırasıyla

uygulanır.

1-) Profile Finisihing operasyonu iconu seçilir.

2-) Bu operasyon için otomatik olarak bir takım eklenmiştir.Seçme



3- Bu diolog kutusu içerisinde kırmızı renkli duyarlı alan seçildikten sonra

tasarı ekranından parça profili seçilir.

Seçme işlemi gerçekleştikten sonra kırmızı renkli alan yeşil renge dönüşür.

Bu durum bizim parça profili seçimimizin sağlaması sayılabilir.

4-) İşleme parametrelerini düzenlemek için Strateji sayfası seçilir ve

gerekli düzenlemeler yapılır.

5-) Takım montajı etiket sayfası seçilerek gerekli kesici takım

ayarları yapılır.


CAM

TANER YALÇIN

307

6-) Takım yolu operasyonunu control etmek için diolog sayfasındaki “REPLAY”

iconu tıklanır.


Yapılan operasyonların sonucundan oluşan parçanın simülasyon görüntüsü.




ANALİZ

TANER YALÇIN

307

STATİK ANALİZ

Bir Parçanın Statik analizini yapmak için ilk olarak analizi yapılacak parçanın

Part Modülünde açılmış olması gerekir.

Analiz Modülünde çalışma yapabilmek için parçamıza mutlaka malzeme

özelliğinin atanmış olması gerektiğinden Part Modülünde parçaya malzeme

atayıp kaydetmeliyiz.


ANALİZ

TANER YALÇIN

308

Part Modülünü kapatmadan Start menüsünden Analiz& Simulation ,

Generative Structure Analiz Modülüne girilir.

Buradan da Statik Analiz kısmı seçilerek OK butonuna basılır.


ANALİZ

TANER YALÇIN

309

Parçamız artık Analiz işlemi için hazır hale gelmişti

Parçamızda herhangi bir analiz işlemi gerçekleştirmek için öncelikle parçayı

herhangi bir elementinden sabitlemek gerekir . Bu işlem için genellikle

yüzeysel temaslar veya bağlantılar kullanılır.

Camp komutu ile mesnet elemanı seçilir.

Seçilen yüzeye ekranda sembolik olarak kırmızı ile gösterilen mesnetler

atanır.


ANALİZ

TANER YALÇIN

310

Birden fazla yüzey veya eleman seçilebilir.

Mesnetler seçildikten sonra parçaya gelen kuvetler belirtilir.


ANALİZ

TANER YALÇIN

311

Distrubuted Force Butonuna basılarak Parçada belirtilen yere gelen

kuvvetin büyüklük ve yönleri belirtilir.

Tüm bu bilgilerin sonuca ulaşması için hesaplanması gerekir.

Compute Butonuna tıklanır.

Hesaplama seçeneklerini isteyinize göre ayarlayabilirsiniz. Tüm elemanları

hesaplattırmak istiyorsanız, All seçeneyini seçip OK tıklayınız.


ANALİZ

TANER YALÇIN

312

Deformasyon, Stres , Displacement” gibi ayrı ayrı özelliklerin analiz

görünümü için “


ANALİZ

TANER YALÇIN

313


ANALİZ

TANER YALÇIN

314

Animate Komutu ile Parçada meydana gelen deformasyonları

abartılı bir şekilde bir video kaydı şeklinde izleyebiliriz.

Tüm bu çalışmaları ve hesaplama sonuçlarını basit bir rapor şeklinde

görmek istiyorsak Basik Analisis Report komutu ile Explorer sayfası olara

rapor oluşturabiliriz.

Advanced Reporting komutu ile İsteğe göre Farklı farklı özelliklerin analizi

de oluşturulabilir.


ANALİZ

TANER YALÇIN

315

ÖRNEK CATİA ANALİZ RAPORU

Analysis1.CATAnalys

MESH:

Entity Size

Nodes 604

Elements 1695

ELEMENT TYPE:

Connectivity Statistics


ANALİZ

TANER YALÇIN

316

TE4 1695 ( 100,00% )

ELEMENT QUALITY:

Criterion Good Poor Bad Worst Average

Skewness 1656 ( 97,70% )

39 ( 2,30% ) 0 ( 0,00% ) 0,866 0,450

Stretch 1695 ( 100,00% ) 0 ( 0,00% ) 0 ( 0,00% ) 0,375 0,627

Min. Length 1695 ( 100,00% ) 0 ( 0,00% ) 0 ( 0,00% ) 2,226 5,400

Max. Length

1695 ( 100,00% ) 0 ( 0,00% ) 0 ( 0,00% ) 15,254 10,139

Shape Factor

1695 ( 100,00% ) 0 ( 0,00% ) 0 ( 0,00% ) 0,396 0,683

Length Ratio

1695 ( 100,00% ) 0 ( 0,00% ) 0 ( 0,00% ) 4,334 1,935

Properties.1

Material apply to

Part1 - OCTREE Tetrahedron Mesh.1 : Part1

Material Steel : Structural ( ASTM-A36 )

Young Modulus 2e+011N_m2

Poisson Ratio 0,266

Density 7860kg_m3

Thermal Expansion 0,0000117

Yield Strength 2,5e+008N_m2


ANALİZ

TANER YALÇIN

317

Static Case

Boundary Conditions

STRUCTURE Computation

Number of nodes : 604

Number of elements : 1695 Number of D.O.F. : 1812

Number of Contact relations : 0

Number of Kinematic relations : 0

Linear tetrahedron : 1695

RESTRAINT Computation

Name: RestraintSet.1

Number of S.P.C : 225

LOAD Computation

Name: LoadSet.1


ANALİZ

TANER YALÇIN

318

Applied load resultant :

Fx = 4 . 449e-004 N

Fy = 0 . 000e+000 N

Fz = 6 . 825e-004 N

Mx = -7 . 027e-005 Nxm My = -3 . 488e-003 Nxm

Mz = 3 . 048e-005 Nxm

STIFFNESS Computation

Number of lines : 1812

Number of coefficients : 29067

Number of blocks : 1 Maximum number of coefficients per bloc : 29067

Total matrix size : 0 . 34 Mb

SINGULARITY Computation

Restraint: RestraintSet.1

Number of local singularities : 0

Number of singularities in translation : 0

Number of singularities in rotation : 0

Generated constraint type : MPC

CONSTRAINT Computation


Number of constraints : 225

Number of coefficients : 0

Number of factorized constraints : 225 Number of coefficients : 0

Number of deferred constraints : 0


ANALİZ

TANER YALÇIN

319

NUMBERING Computation


Numbering Method : SLOAN

Number of connected nodes : 604

Nodal maximum front width : 41

Nodal maximum band width : 169

Method : SPARSE

Number of factorized degrees : 1587

Number of supernodes : 342

Number of overhead indices : 9954 Number of coefficients : 71112

Maximum front width : 147

Maximum front size : 10878 Size of the factorized matrix (Mb) : 0 . 542542

Number of blocks : 1

Number of Mflops for factorization : 5 . 222e+000

Number of Mflops for solve : 2 . 924e-001 Minimum relative pivot : 1 . 013e-002

Name: StaticSet.1


Load: LoadSet.1

Strain Energy : 9.491e-011 J

Equilibrium

Components Applied Forces Reactions Residual

Relative Magnitude

Error

Fx (N) 4.4495e-004 -4.4495e-004 6.3388e-015

9.0509e-014


ANALİZ

TANER YALÇIN

320

Fy (N) 0.0000e+000 -1.0253e-016 -1.0253e-016 1.4639e-015

Fz (N) 6.8246e-004 -6.8246e-004 5.1441e-015 7.3451e-014

Mx (Nxm) -7.0275e-005 7.0275e-005 -3.9287e-016

5.3940e-014

My (Nxm) -3.4879e-003 3.4879e-003 5.2085e-016 7.1510e-014

Mz (Nxm) 3.0475e-005 -3.0475e-005 4.8963e-016

6.7223e-014

Static Case Solution.1 - Deformed Mesh

Display On Boundary ---- Over all the Model

Static Case Solution.1 - Von Mises Stress (nodal value)


ANALİZ

TANER YALÇIN

321

---- Volume Elements ---- : Components : ALL

Display On Boundary ---- Over all the Model

Other Sensors

Sensor Name Sensor Value

Energy 0J


0 536 525 75 75 0 555 482 88 51 www.catiadersi.s5.com – www.catia.s5.com – www.catia.8m.com

***


ANALİZ

TANER YALÇIN

322


ÖRNEK ÇALIŞMALAR

TANER YALÇIN

322

ÖRNEK SİSTEM TASARIMI

1. PİSTON

1- Profil ikonunu tıklayın veserbest elle çizer gibi piston şeklini oluşturacak

profili yarım olarak çizin

2- Sınırlama ikonunu tıklayın ve gerekli ölçü sınırlamalarını oluşturun.

3-Sketchden çıkın ve Shaft ikonunu tıklayın referans ekseni seçerek o eksen

etrafında dönerek parçayı oluşturun.

4- Pistona pah kırmak için Chamfer ikonunu tıklayın vekenarı seçerek pah’ı

oluşturun.


ÖRNEK ÇALIŞMALAR

TANER YALÇIN

323



6- ikonunu tıklayarak kenarları frezeleyin.



ÖRNEK ÇALIŞMALAR

TANER YALÇIN

324



10- Hole ikonunu tıklayarak delik açın


ÖRNEK ÇALIŞMALAR

TANER YALÇIN

325



13- Yine Spline komutunu kullanarak pistonun yan yüzeyine kavis

oluşturalım.

14- Pocket ikonunu tıklayarak geometri boyunca frezeleme yapın.


ÖRNEK ÇALIŞMALAR

TANER YALÇIN

326

15- Filet ikonu ile gerekli yüzeylere radüs oluşturun

16- Oluşturduğumuz bu parçanın çeşitli statik analizler yapmak için

malzeme atayalım.


ÖRNEK ÇALIŞMALAR

TANER YALÇIN

327

2. PİSTON KOLU

1- Profil ikonunu tıklayın ve serbest elle çizer gibi piston kolu yataklarını

oluşturacak profili çizin

2- Sınırlama ikonunu tıklayın ve gerekli mesafe sınırlamalarını oluşturun.

3-Piston kolunun çizin ve Pad komutu ile yatakları birleştirin

4- Profile ikonunu kullanarak piston kolunun iç boşaltma profilini oluşturun


ÖRNEK ÇALIŞMALAR

TANER YALÇIN

328


6- Filet ikonu ile Pocket edilen yüzeye radüs oluşturun.


ÖRNEK ÇALIŞMALAR

TANER YALÇIN

329

7- Chamfer ikonu ile yatak uçlarına pah kırın.

8- Filet ikonu ile Piston kolu ile yatakları arasına radüs oluşturun.

9- Oluşturduğumuz bu parçanın çeşitli statik analizler yapmak için malzeme

atayalım.


ÖRNEK ÇALIŞMALAR

TANER YALÇIN

330

10- view ikonuna basarak ekranda bu malzemeye ait renk grafik özelliklerini

görün.


ÖRNEK ÇALIŞMALAR

TANER YALÇIN

331

3. KRANK MİLİ

1- Bir düzlem seçerek Profil ikonunu tıklayın ve serbest elle çizer gibi

Krank milinin şeklini oluşturacak profili çizin.





ÖRNEK ÇALIŞMALAR

TANER YALÇIN

332





ÖRNEK ÇALIŞMALAR

TANER YALÇIN

333

8- Oluşturduğumuz bu parçanın çeşitli statik analizler yapmak için malzeme

atayalım.

9 - view ikonuna basarak ekranda bu malzemeye ait renk grafik özelliklerini

görün.


ÖRNEK ÇALIŞMALAR

TANER YALÇIN

334

4. BURÇ

1- Bir düzlem seçerek Profil ikonunu tıklayın ve serbest elle çizer gibi Burç

şeklini oluşturacak profili çizin.

2- Burc için bir çember çizin.

3- Burc profilini Extrude edin.

4- Burcu profilini bitmiş görünümü.


ÖRNEK ÇALIŞMALAR

TANER YALÇIN

335

5. GÖVDE

1- Bir düzlem seçerek Profil ikonunu tıklayın ve Gövde alt profilini çizin.

2- Çizdiğiniz Gövde taban profilini Extrude komutu ile kalınlık verin.

3- Çizdiğiniz Gövde tabanına dik bir düzlem seçerek yatak profilini çizerek

profile Extrude komutu ile kalınlık verin.


ÖRNEK ÇALIŞMALAR

TANER YALÇIN

336

4- Pistonun hareket edeceği silindir blokunun kesitini oluşturalım; bir yay çizin ve

uygın mesafede Offset leyerek et kalınlığını oluşturup Extrude ile bir yükseklik

ölçüsü atayın.

5- Çizdiğiniz Gövde nin son hali aşağıdaki resimde gözüktüğü gibi olacaktır.


ÖRNEK ÇALIŞMALAR

TANER YALÇIN

337

Sonuç : Part design Modülünde yapılan bu 5 parçayı ayrı ayrı dosyalarda

oluşturarak kaydedin ve Assambly modülünde boş bir sayfa açın ve çizdiğiniz

parçaları teker teker ve sırası ile taşıyın. Parçaları uygun kısıtlamalar ile

birleştirin.


ÖRNEK ÇALIŞMALAR

TANER YALÇIN

338

SİSTEMİN SİMÜLASYONU VE ANALİZİ


ÖRNEK ÇALIŞMALAR

TANER YALÇIN

339




ÖRNEK ÇALIŞMALAR

TANER YALÇIN

340

CATIA DAN ÖRNEKLER


ÖRNEK ÇALIŞMALAR

TANER YALÇIN

341


ÖRNEK ÇALIŞMALAR

TANER YALÇIN

342


ÖRNEK ÇALIŞMALAR

TANER YALÇIN

343


ÖRNEK ÇALIŞMALAR

TANER YALÇIN

344


ÖRNEK ÇALIŞMALAR

TANER YALÇIN

345


ÖRNEK ÇALIŞMALAR

TANER YALÇIN

346


ÖRNEK ÇALIŞMALAR

TANER YALÇIN

347


ÖRNEK ÇALIŞMALAR

TANER YALÇIN

348


ÖRNEK ÇALIŞMALAR

TANER YALÇIN

349


ÖRNEK ÇALIŞMALAR

TANER YALÇIN

350


ÖRNEK ÇALIŞMALAR

TANER YALÇIN

351


ÖRNEK ÇALIŞMALAR

TANER YALÇIN

352


ÖRNEK ÇALIŞMALAR

TANER YALÇIN

353


ÖRNEK ÇALIŞMALAR

TANER YALÇIN

354


ÖRNEK ÇALIŞMALAR

TANER YALÇIN

355

catia eĞİtİm kİtabi

Documents