การกาวสประชาคมอาเซยน

สำนกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร

คณะทำงานจดทำขอมลเพอเตรยมความพรอมขาราชการรฐสภาสประชาคมอาเซยน

One Vis

ion,

One

Iden

tity

, O

ne Com

munity

การกาวสประชาคมอาเซยน

------------------------------------------------------

ISBN 978-974-9614-69-3 ปทพมพ พ.ศ.2555 จานวนหนา หนา 217 พมพครงท 1 จานวน 500 เลม จดทาโดย คณะทางานจดทาขอมลเพอเตรยมความพรอม

ขาราชการรฐสภาสประชาคมอาเซยน สานกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร ถนนอทองใน เขตดสต กรงเทพมหานคร 10300 โทรศพท 0-2244-2060 โทรสาร 0-2244-2058 Website : http://www.parliament.go.th/library ออกแบบปก นางสาวรตมา ศารทะประภา พมพท สานกการพมพ สานกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร ถนนประดพทธ เขตพญาไท กรงเทพมหานคร 10400 โทรศพท 0-2244-1275 โทรสาร 0-2244-1870

คานา

“ประชาคมอาเซยน” ถอกาเนดขนอยางเปนทางการในเดอนตลาคม พ.ศ.2546

เมอผนาอาเซยนไดรวมลงนามในปฏญญาวาดวยความรวมมออาเซยน หรอขอตกลงบาหล 2

(Declaration of ASEAN Concord II / Bali Concord II) เพอเหนชอบใหจดตงประชาคมอาเซยน

ภายในป พ.ศ.2563 ซงตอมาไดตกลงเรงระยะเวลาจดตงใหสาเรจในป พ.ศ. 2558 การกอตงประชาคม

อาเซยนมเปาหมายคอ การรวมตวกนของประเทศสมาชกอาเซยนทง 10 ประเทศ เพอเพมอานาจ

ตอรองและขดความสามารถดานการแขงขนของอาเซยนในเวทระหวางประเทศ รวมถงความสามารถ

ในการรบมอกบปญหาใหมๆ ในระดบโลกทสงผลกระทบตอภมภาคอาเซยน เชน โรคระบาด

อาชญากรรมขามชาต ภยพบตธรรมชาต ปญหาสงแวดลอม ภาวะโลกรอน และการกอการราย เปนตน

การเปนประชาคมอาเซยนเปนการรวมกลมในเชงลกทจะทาใหประเทศสมาชกอาเซยน

เปน “ครอบครวเดยวกน” มความแขงแกรงและมภมตานทานทด โดยสมาชกในครอบครวมสภาพ

ความเปนอยทด ปลอดภย และสามารถทามาคาขายไดอยางสะดวกมากยงขน ทงยงสามารถเผชญกบ

ความทาทายใหมๆ และความเสยงทอาเซยนอาจจะไมสามารถแขงขนทางเศรษฐกจไดกบประเทศ

อนๆ โดยเฉพาะประเทศจนและประเทศอนเดย ทมอตราการขยายตวทางเศรษฐกจอยางกาวกระโดด

จากเหตผลขางตน ทาใหหนวยงานและองคกรทกภาคสวนของรฐและเอกชน รวมทง

รฐสภาไทย ไดตระหนกถงความสาคญของการกาวเขาสประชาคมอาเซยนในป พ.ศ.2558 ดงนน

คณะทางานจดทาขอมลเพอเตรยมความพรอมขาราชการรฐสภาสประชาคมอาเซยน โดยการแตงตง

ของคณะกรรมการบรหารจดการความร (Knowledge Management : KM) ของสานกงาน

เลขาธการสภาผแทนราษฎร จงไดดาเนนการจดทาหนงสอ “การกาวสประชาคมอาเซยน” เพอ

เผยแพรความรเกยวกบประชาคมอาเซยนใหกบบคลากรในวงงานรฐสภา ตลอดจนบคคลทสนใจทวไป

สาหรบเนอหาของหนงสอฉบบนประกอบดวยขอมลภมหลงและพฒนาการทสาคญของอาเซยน

การกอตงประชาคมอาเซยน 3 เสาหลก อนประกอบดวย 1) ประชาคมการเมองและความมนคง

อาเซยน 2) ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน และ 3) ประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน ความสมพนธ

ของอาเซยนกบประเทศภายนอกภมภาค และขอมลดานกฎหมาย ซงนาเสนอผลการดาเนนการ

ของรางพระราชบญญต ญตต กรอบการเจรจา และกระทถามทเกยวของกบประชาคมอาเซยนและ

ไดนาเสนอเขาสการพจารณาของรฐสภา โดยวตถประสงคของการจดทาหนงสอฉบบนคอ การให

ความรความเขาใจเกยวกบความรวมมอภายใตประชาคมอาเซยน และสงเสรมใหตระหนกถง

ความสาคญในการเตรยมความพรอมเพอการกาวสประชาคมอาเซยนในป พ.ศ.2558 ทจะมาถงใน

อนาคตอนใกลน

คณะทางานฯ หวงเปนอยางยงวาหนงสอเรอง “การกาวสประชาคมอาเซยน” จะเปน

ประโยชนตอผอานหรอผสนใจเรองประชาคมอาเซยนทงในเชงการเผยแพรความร หรอการนาไป

ประยกตใชในโอกาสตอไปไมมากกนอย หากพบขอผดพลาดประการใดจากหนงสอเลมน

ทางคณะทางานฯ ขออภยมา ณ ทน

คณะทางานจดทาขอมลเพอเตรยมความพรอม ขาราชการรฐสภาสประชาคมอาเซยน

พฤศจกายน 2555

สารบญ

ภมหลงและพฒนาการของอาเซยน 1 - วตถประสงคของอาเซยน 3

- พฒนาการของอาเซยน 4

- หลกการพนฐานของความรวมมออาเซยน 5

- กฎบตรอาเซยน 6

- กลไกการบรหารของอาเซยนภายใตกฎบตรอาเซยน 9

- การจดตงประชาคมอาเซยน 11

- ความเชอมโยงระหวางกนในอาเซยน 15

ประชาคมการเมองและความมนคง 20 - พฒนาการความรวมมอดานการเมองและความมนคง 20

- การจดตงประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยน 25

- การเตรยมความพรอมสประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยน 31

- ความกาวหนาในการจดตงประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยน 36

- ความคดเหนตอประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยน 39

ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน 49 - พฒนาการความรวมมอดานเศรษฐกจของอาเซยน 49

- การจดตงประชาคมเศรษฐกจอาเซยน 53

- การเตรยมความพรอมสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน 60

- ความกาวหนาในการจดตงประชาคมเศรษฐกจอาเซยน 76

- ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน : ผลกระทบตอประเทศไทย 80

ประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน 88 - พฒนาการความรวมมอดานสงคมและวฒนธรรม 88

- การจดตงประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน 89

- การเตรยมความพรอมสประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน 98

- ความกาวหนาในการจดตงประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน 105

- ความคดเหนตอประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน 108

ความสมพนธภายนอกภมภาคของอาเซยน 118 - ความสมพนธอาเซยน-สหรฐอเมรกา 120

- ความสมพนธอาเซยน-สหพนธรฐรสเซย 122

- ความสมพนธอาเซยน-สาธารณรฐประชาชนจน 124

- ความสมพนธอาเซยน-แคนาดา 126

- ความสมพนธอาเซยน-สหภาพยโรป 128

- ความสมพนธอาเซยน-สาธารณรฐอนเดย 129

- ความสมพนธอาเซยน-สาธารณรฐเกาหล 131

- ความสมพนธอาเซยน-เครอรฐออสเตรเลย 133

- ความสมพนธอาเซยน-นวซแลนด 134

- ความสมพนธอาเซยน-ญปน 136

- อาเซยน+3 (จน ญปน เกาหลใต) 138

- การประชมสดยอดเอเชยตะวนออก 139

- องคการสหประชาชาต 141

- ความสมพนธอาเซยน-สาธารณรฐอสลามปากสถาน 143

รฐสภาไทยกบการกาวสประชาคมอาเซยน 148

- รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550 มาตรา 190 149

- พระราชบญญต กรอบการเจรจาระหวางประเทศ ญตตและกระทถาม 155

ทเกยวของกบการดาเนนการเพอเขาสประชาคมอาเซยน

บทสรป 186

ภาคผนวก 193

ภมหลงและพฒนาการของอาเซยน

----------------------------------------------------------------------------

ความผนผวนของสถานการณทางการเมองระหวางประเทศในยคสงครามเยน (พ.ศ.2490

- พ.ศ.2534) ซงเปนการตอสทางอดมการณระหวางประเทศฝายเสรนยมประชาธปไตยโดยการนาของ

สหรฐอเมรกากบประเทศฝายสงคมนยมโดยการนาของสหภาพโซเวยต สงผลใหประเทศในภมภาค

เอเชยตะวนออกเฉยงใตตระหนกถงภาวะลอแหลมตอภยนตรายรอบดานทงทางเศรษฐกจและ

การเมอง โดยเฉพาะการแพรขยายของลทธคอมมวนสตและการแทรกแซงทางการเมองจากประเทศ

มหาอานาจภายนอกภมภาค สภาวการณเชนนกระตนใหประเทศในเอเชยตะวนออกเฉยงใตหาทาง

ออกโดยการรวมกลมกนอกครงเพอสรางกลไกในระดบภมภาค* คอการกอตงสมาคมประชาชาตแหง

เอเชยตะวนออกเฉยงใต หรอ อาเซยน (Association of Southeast Asian Nations : ASEAN) ในป

พ.ศ.2510 (ค.ศ.1967)

การรวมกนกอตงองคการทมนคงเปนทงวธการและจดรวมความรวมมอระหวางกนของ

ประเทศสมาชกอาเซยนและระหวางอาเซยนกบประเทศภายนอกภมภาคในการพฒนาความ

เจรญกาวหนาและสรางฐานความมนคงแกภมภาค ซงสะทอนผลประโยชนกลบสแตละประเทศ

โดยสวนรวม อาเซยนจงเปรยบเสมอนปราการทภาคสมาชกรวมกนสรางดวยความพยายามทตองการ

พงตนเอง ประเทศไทยในฐานะประเทศผเปนกลางในการไกลเกลยขอพพาทในสถานการณตางๆ

ในขณะนนไดรเรมเชญผนาของสาธารณรฐอนโดนเซย สาธารณรฐฟลปปนส สหพนธรฐมาเลเซย

และสาธารณรฐสงคโปร ประชมพรอมกน (พษณ สวรรณะชฎ, 2540) ทบางแสน จ.ชลบร เพอหารอ

ในขนตอนสดทายกอนการลงนามเอกสารความรวมมอตางๆ ทประเทศไทยจดเตรยมไว อนนาไปสการ

ประกาศจดตงอาเซยนขนในเดอนสงหาคม พ.ศ.2510

* การรวมกลมของประเทศในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตทสาคญกอนการกอตงอาเซยน ไดแก องคการ

สนธสญญาปองกนเอเชยตะวนออกเฉยงใต (South East Asia Treaty Organization : SEATO) ในป พ.ศ.2492

สมาคมเอเชยตะวนออกเฉยงใต (Association of Southeast Asia : ASA) ในป พ.ศ.2504 และองคการกลม

ประเทศมาเลเซย-ฟลปปนส-อนโดนเซย หรอมาฟลนโด (MAPHILINDO) ในป พ.ศ.2506

2

อาเซยนกอตงจากปฏญญาอาเซยน (ASEAN Declaration) หรอปฏญญากรงเทพ (The

Bangkok Declaration) เมอวนท 8 สงหาคม พ.ศ.2510 ณ วงสราญรมย กรงเทพฯ โดยสมาชก

ผกอตงมทงหมด 5 ประเทศ ไดแก อนโดนเซย มาเลเซย ฟลปปนส สงคโปร และไทย ซงผแทน

ประกอบดวย นายอาดม มาลก (Adam Malik) - อนโดนเซย, นายตน อบดล ราชก บน ฮสเซน

(Tun Abdul Razak bin Hussein) - มาเลเซย, นายนาซโซ รามอส (Narciso Ramos) – ฟลปปนส,

นายเอส ราชารตนม (S. Rajaratnam) – สงคโปร และพนเอก (พเศษ) ถนด คอมนตร – ไทย ตอมา

บรไนดารสซาลามไดเขาเปนสมาชกอาเซยนในป พ.ศ.2527 สาธารณรฐสงคมนยมเวยดนามในป

พ.ศ.2538 สาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาวและสาธารณรฐแหงสหภาพเมยนมาร* เขาเปน

สมาชกพรอมกนในป พ.ศ.2540 และราชอาณาจกรกมพชาในป พ.ศ.2542 (กรมอาเซยน, 2552)

สาหรบสาธารณรฐประชาธปไตยตมอร-เลสเต (ตมอรตะวนออก) ซงเปนประเทศเกดใหมในภมภาค

เอเชยตะวนออกเฉยงใต (ไดรบเอกราชจากประเทศอนโดนเซยเมอวนท 20 พฤษภาคม พ.ศ.2545)

ปจจบนอยในสถานะผสงเกตการณของอาเซยน

อาเซยนประกอบดวยประเทศตางๆ ทมความเปนเอกลกษณเฉพาะตว แตละประเทศตางม

ภมหลงทางประวตศาสตรและลกษณะทางภมศาสตร พนฐานทางสงคม วฒนธรรม การเมอง ระบบ

กฎหมายทแตกตางกน เมอกอตงอาเซยนแลวตางกประสงคใหอาเซยนเปนองคการทมความยดหยน

และประนประนอมโดยคานงถงศกดศรและสทธเสมอภาคของสมาชก เปนการเปดโอกาสใหทกภาค

ไดมสวนรวมในการเจรจาและเหนพองรวมกนเพอความเสมอภาคของผลประโยชนและผลกระทบ

ดงนน พฒนาการของอาเซยนจงมลกษณะแบบคอยเปนคอยไปทงในเรองโครงสรางองคกรและอานาจ

หนาท

การดาเนนความสมพนธภายในกลมนน ประเทศสมาชกอาเซยนดาเนนความรวมมอดาน

สงคม เศรษฐกจ และการเมอง โดยผกพนตามผลของสนธสญญาและความตกลงของอาเซยนททาขน

สาหรบการดาเนนความสมพนธภายนอก อาเซยนไดกาหนดกลไกการประชมในลกษณะคเจรจา

(dialogue partner) และมการกาหนดความสมพนธตางๆ โดยอาเซยนจาแนกเปน 2 ลกษณะคอ

* เมยนมารไดเปลยนชอประเทศใหมใหเปนไปตามรฐธรรมนญ ฉบบป ค.ศ.2008 (พ.ศ.2551) ภายหลงการประชม

รฐสภาและจดตงรฐบาลชดใหมขนปกครองประเทศ โดยเปลยนจากเดมคอ สหภาพเมยนมาร (The Union of

Myanmar) เปนสาธารณรฐแหงสหภาพเมยนมาร (The Republic of the Union of Myanmar) และใช

เมยนมาร/พมา เปนชอเรยกภาษาไทยโดยทวไปอยางไมเปนทางการ

3

ทางดานสงคมและเศรษฐกจลกษณะหนง และความสมพนธทางดานการเมองอกลกษณะหนง

ซงปจจบนนอาเซยนมบทบาทในเวทการเมองระหวางประเทศมากขน และประสบความสาเรจพอสมควร

แมวาอาเซยนจะมลกษณะการดาเนนการอยางคอยเปนคอยไปกตาม (ลาวณย ถนดศลปะกล, 2539)

ทตงทางภมศาสตรและธงประจาชาตของประเทศสมาชกอาเซยน

1. วตถประสงคของอาเซยน

ปฏญญากรงเทพ ซงเปนเอกสารในการกอตงอาเซยน ไดระบเปาหมายและจดประสงคของ

อาเซยนไวดงน คอ

1. เพอเรงรดความเตบโตทางเศรษฐกจ ความกาวหนาของสงคมและการพฒนาทางวฒนธรรม

ของภมภาค

2. เพอสงเสรมสนตภาพและเสถยรภาพในภมภาค เคารพในความยตธรรมและหลกแหง

เนตธรรมในการดาเนนความสมพนธระหวางประเทศ ยดมนกฎบตรสหประชาชาต

3. เพอสงเสรมความรวมมออยางจรงจงในเรองทมผลประโยชนรวมกนในดานเศรษฐกจ สงคม

และวฒนธรรม วทยาศาสตร และการบรหาร

4. เพอรวมมอกนในดานเกษตรกรรม อตสาหกรรม และการขยายการคาระหวางกน การปรบปรง

ระบบการขนสงและคมนาคม

4

5. เพอสงเสรมการศกษาเกยวกบเอเชยตะวนออกเฉยงใต

6. เพอธารงไวซงความรวมมอทมประโยชนกบองคการระหวางประเทศและองคการสวนภมภาค

(กรมอาเซยน, 2552)

2. พฒนาการของอาเซยน

การดาเนนงานความรวมมอของอาเซยนแบงออกเปน 4 ระยะ คอ

ระยะท 1 ระหวางป พ.ศ.2510–2520 ชวง 10 ปแรกของการกอตงอาเซยนเปนชวง

การปรบเปลยนทศนคตเพอหลกเลยงปญหาความขดแยงระหวางกนทเคยมมากอนในภมภาค

ความรวมมอในชวงนจงเปนดานการพฒนาสงคมวฒนธรรมเปนสาคญ

ระยะท 2 ระหวางป พ.ศ.2520-2530 เปนชวงของการขยายความรวมมอทางเศรษฐกจ

มการกอตงเขตการคาเสรอาเซยน (ASEAN Free Trade Area : AFTA) และการสถาปนาความ

รวมมอกบประเทศค เจรจา จงเปนชวงการขยายสาขาความรวมมอเพอรบปญหาใหมๆ เชน

ดานสงแวดลอม และดานโรคเอดส เปนตน

ระยะท 3 ระหวางป พ.ศ.2530-2540 เปนชวงทอาเซยนไดขยายสมาชกภาพจนครบ 10

ประเทศ และเปนชวงทภมภาคประสบวกฤตการณทางการเงนและเศรษฐกจรวมทงเกดกระแส

โลกาภวฒน ดงนนอาเซยนจงไดกาหนดวสยทศนอาเซยน ค.ศ.2020 (พ.ศ.2563) และจดทา

แผนปฏบตการเพอดาเนนการตามวสยทศน และรณรงคใหอาเซยนตระหนกถงความสาคญของการ

รวมมอกนมากขน โดยกาหนดเปาหมายวาภายในป พ.ศ.2563 อาเซยนจาเปนตองมลกษณะดงน

1) วงสมานฉนทแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใต (a concert of Southeast Asian nations) 2) หนสวน

เพอการพฒนาอยางมพลวต (a partnership in dynamic development) 3) มงปฏสมพนธกบประเทศ

ภายนอก (an outward-looking ASEAN) และ 4) ชมชนแหงสงคมทเอออาทร (a community of caring

societies)

ระยะท 4 พ.ศ. 2540 - ปจจบน เปนชวงของการปรบปรงองคการใหมการรวมกลมกนใน

เชงลกมากยงขน ใหดารงอยไดภายใตกระแสโลกาภวตนและสอดคลองกบความเปลยนแปลงในบรบท

การเมอง เศรษฐกจ และสงคมในภมภาคและโลก ในการนไดมการประกาศใชกฎบตรอาเซยนเพอเปน

กรอบกฎหมายในการดาเนนงานของอาเซยน และมการจดตงประชาคมอาเซยน (ASEAN

Community : AC) ซงประกอบดวยประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยน (ASEAN Political-

Security Community : APSC) ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (ASEAN Economic Community :

5

AEC) และประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน (ASEAN Socio-Cultural Community : ASCC)

ใหเปนผลสาเรจไดในป พ.ศ. 2558 (ค.ศ.2015) (ทวศกด ตงปฐมวงศ, 2552)

3. หลกการพนฐานของความรวมมออาเซยน

ประเทศสมาชกอาเซยนทง 10 ประเทศ ยอมรบในการปฏบตตามหลกการพนฐานในการ

ดาเนนความสมพนธระหวางกน อนปรากฏอยในสนธสญญาไมตรและความรวมมอในภมภาคเอเชย

ตะวนออกเฉยงใต (Treaty of Amity and Cooperation in Southeast Asia : TAC) ซงไดกาหนด

หลกการพนฐานเปนแนวทาง ดงน

1. การเคารพซงกนและกนในเอกราช อธปไตย ความเทาเทยม บรณภาพแหงดนแดนและ

เอกลกษณประจาชาตของทกชาต

2. สทธของทกรฐในการดารงอยโดยปราศจากจากการแทรกแซง การโคนลมอธปไตยหรอ

การบบบงคบจากภายนอก

3. หลกการไมแทรกแซงกจการภายในซงกนและกน

4. ระงบความแตกตางหรอขอพพาทโดยสนตวธ

5. การไมใชการขบงคบ หรอการใชกาลง

6. ความรวมมออยางมประสทธภาพระหวางประเทศสมาชก (กระทรวงการตางประเทศ, 2555)

นอกจากน กฎบตรอาเซยนซงเปรยบเสมอนเปนธรรมนญของอาเซยนทเรมมผลบงคบใชเมอ

วนท 15 ธนวาคม พ.ศ.2551 ยงไดกาหนดใหอาเซยนและประเทศสมาชกปฏบตตามหลกการ

ดงตอไปน

1. การเคารพเอกราช อธปไตย ความเสมอภาค บรณภาพแหงดนแดน และอตลกษณแหงชาต

ของประเทศสมาชก

2. ความผกพนและความรบผดชอบรวมกนในการเพมพนสนตภาพ ความมนคงและความมงคง

ของภมภาค

3. การไมใชการรกรานและการขมขวาจะใชหรอการใชกาลง หรอการกระทาอนใดในลกษณะท

ขดตอกฎหมายระหวางประเทศ

4. การอาศยการระงบขอพพาทโดยสนต

5. การไมแทรกแซงกจการภายในของประเทศสมาชก

6

6. การเคารพสทธของประเทศสมาชกทกประเทศในการธารงประชาชาตของตนโดยปราศจาก

การแทรกแซง การบอนทาลาย และการบงคบจากภายนอก

7. การปรกษาหารอทเพมพนขนในเรองทมผลกระทบอยางรายแรงตอผลประโยชนรวมกนของ

อาเซยน

8. การยดมนตอหลกนตธรรม ธรรมาภบาล หลกการประชาธปไตยและรฐบาลตามรฐธรรมนญ

9. การเคารพเสรภาพพนฐาน การสงเสรมและคมครองสทธมนษยชน และการสงเสรมความ

ยตธรรมทางสงคม

10. การยดถอกฎบตรสหประชาชาตและกฎหมายระหวางประเทศ รวมถงกฎหมายมนษยธรรม

ระหวางประเทศทประเทศสมาชกยอมรบ

11. การละเวนจากการมสวนรวมในนโยบายหรอกจกรรมใดๆ รวมถงการใชดนแดนของตน

ซงดาเนนการโดยประเทศสมาชกหรอประเทศทมใชสมาชกหรอผกระทาทไมใชรฐใดๆ ซงคกคาม

อธปไตย บรณภาพแหงดนแดน หรอเสถยรภาพทางการเมองและเศรษฐกจของประเทศสมาชกอาเซยน

12. การเคารพในวฒนธรรม ภาษาและศาสนาทแตกตางของประชาชนอาเซยน โดยเนนคณคา

รวมกนของประชาชนอาเซยนดวยจตวญญาณของเอกภาพในความหลากหลาย

13. ความเปนศนยรวมของอาเซยนในความสมพนธภายนอกทางการเมอง เศรษฐกจ สงคม และ

วฒนธรรม โดยคงไวซงความมสวนรวมอยางแขงขน การมองไปภายนอก การไมปดกนและการไม

เลอกปฏบต

14. การยดมนในกฎการคาพหภาคและระบอบของอาเซยนซงมกฎเปนพนฐานสาหรบการปฏบต

ตามขอผกพนทางเศรษฐกจอยางมประสทธภาพ และการลดอยางคอยเปนคอยไปเพอไปสการขจด

อปสรรคทงปวงตอการรวมตวทางเศรษฐกจระดบภมภาคในระบบเศรษฐกจซงขบเคลอนโดยตลาด

(กระทรวงการตางประเทศ, 2551)

4. กฎบตรอาเซยน (ASEAN Charter)

แมวาอาเซยนไดจดตงขนมานานกวา 40 ป และมการจดทาเอกสารความตกลงกนหลายฉบบ

แตตลอดเวลาทผานมาความรวมมอสวนใหญของอาเซยนเปนรปแบบของความตกลงกนอยางไมเปน

ทางการ และมกใชความสมพนธเชงบคคลขบเคลอน เชน ความสมพนธอนดระหวางผนาประเทศ

เดอนธนวาคม พ.ศ.2540 ผนาอาเซยนไดรบรองเอกสาร "วสยทศนอาเซยน 2020" ซงกาหนด

เปาหมายหลก 4 ประการ เพอมงพฒนาอาเซยนไปสประชาคมอาเซยนใหเปนผลสาเรจภายในป

7

พ.ศ.2563 (ค.ศ. 2020) ซงตอมาผนาอาเซยนใหเรงรดการรวมตวเปนประชาคมอาเซยนใหเรวขนอก

5 ป คอภายในป พ.ศ.2558 เนองจากกระแสโลกเกดการเปลยนแปลงไปอยางรวดเรว จงจาเปนท

อาเซยนตองปรบตวใหสามารถคงบทบาทนาในการดาเนนความสมพนธในภมภาคและตอบสนอง

ความตองการของประชาชนไดอยางแทจรง

ในการสรางประชาคมอาเซยนภายใต 3 เสาหลกนน จาเปนตองจดโครงสรางองคกร

ของอาเซยนเพอรองรบภารกจและพนธกจ รวมทงแปลงสภาพอาเซยนจากองคการทมการรวมมอกน

แบบหลวมๆ ใหเปนนตบคคล ดงนนจงตองมการรางกรอบกฎหมาย หรอ "กฎบตรอาเซยน" เพอเปน

ธรรมนญของประเทศอาเซยนทง 10 ประเทศ ใหสามารถอยรวมกนไดเปนหนงเดยวกนดงปรากฏตาม

คาขวญทวา "สบชาต หนงอาเซยน" (Ten Nations, One Community) (กรมประชาสมพนธ, 2554 : 19)

กฎบตรอาเซยนซงมผลบงคบใชเมอวนท 15 ธนวาคม พ.ศ.2551 (ค.ศ. 2008) ไดบญญตให

นตฐานะแกอาเซยน และเปนกรอบการดาเนนการตามกฎหมายสาหรบประเทศสมาชกอาเซยนทง

10 ประเทศ โดยมวตถประสงคเพอเพมประสทธภาพในการดาเนนการใหแกอาเซยน และเปนพนฐาน

ในการสรางประชาคมอาเซยนทมกฎเกณฑกตกาทชดเจนและมประชาชนเปนศนยกลาง (people-

centered ASEAN) (กรมอาเซยน กลมงานนโยบาย, 2555)

กฎบตรอาเซยนประกอบดวยขอบทตางๆ 13 บท 55 ขอ โดยมประเดนใหมทแสดงถง

ความกาวหนาของอาเซยน เชน

1. การจดตงองคกรสทธมนษยชนของอาเซยน

2. การใหอานาจเลขาธการสอดสองและรายงานการทาความตกลงของประเทศสมาชก

3. การจดตงกลไกสาหรบการระงบขอพพาทตางระหวางประเทศสมาชก

4. การใหผนาเปนผตดสนวาจะดาเนนการอยางไรตอประเทศผละเมดพนธกรณตามกฎบตร

อาเซยนอยางรายแรง

5. การเปดชองใหใชวธการอนในการตดสนใจไดหากไมมฉนทามต

6. การสงเสรมการปรกษาหารอกนระหวางประเทศสมาชกเพอแกไขปญหาทกระทบตอ

ผลประโยชนรวม ซงทาใหการตความหลกการหามแทรกแซงกจการภายในมความยดหยนมากขน

7. การเพมบทบาทของประธานอาเซยนเพอใหอาเซยนสามารถตอบสนองตอสถานการณ

ฉกเฉนไดอยางทนทวงท

8. การเปดชองทางใหอาเซยนสามารถมปฏสมพนธกบองคกรภาคประชาสงคมมากขน

8

9. การปรบปรงโครงสรางองคการใหมประสทธภาพมากยงขน เชน ใหมการประชมสดยอด

อาเซยน 2 ครงตอป จดตงคณะมนตรเพอประสานความรวมมอในแตละ 3 เสาหลก และการม

คณะกรรมการผแทนถาวรประจาอาเซยน ทกรงจาการตา เพอลดเวลาและคาใชจายในการประชม

ของอาเซยน เปนตน

นอกจากนลกษณะเดนของกฎบตรอาเซยนจะมถอยคาทใหตความไดกวางขวาง ยดหยน

ทงในเชงเปาหมายและผลของการดาเนนการ อาเซยนมวฒนธรรมการตดสนใจเชนน คอ มชองให

ขยบขยายได ตความได มชองใหไมพลาดโอกาส ขณะเดยวกนกมชองทเปดไว ไมใหเชยและลาสมย

(ทวศกด ตงปฐมวงศ, 2552)

โครงสรางอาเซยนภายใตกฎบตรอาเซยน

ทมา : กรมอาเซยน กระทรวงการตางประเทศ 2554

การประชมสดยอดอาเซยน

คณะมนตรประสานงานอาเซยน

คณะมนตร ประชาคมการเมองและความมนคง

คณะมนตร ประชาคมเศรษฐกจ

คณะมนตร ประชาคมสงคมและวฒนธรรม

การประชมเจาหนาทอาวโส ของคณะมนตรฯ

องคกรเฉพาะสาขา

การประชมเจาหนาทอาวโส ของคณะมนตรฯ

การประชมเจาหนาทอาวโส ของคณะมนตรฯ

องคกรเฉพาะสาขา องคกรเฉพาะสาขา

9

5. กลไกการบรหารของอาเซยนภายใตกฎบตรอาเซยน

1. ทประชมสดยอดอาเซยน (ASEAN Summit) เปนองคกรสงสดในการกาหนดนโยบาย และ

มการประชมปละ 2 ครง โดยมหนาท

1) ใหแนวนโยบายและตดสนใจเรองสาคญๆ

2) สงการใหมการประชมระดบรฐมนตรเปนการเฉพาะกจเพอพจารณาเรองทเกยวของกบ

เสาหลกตางๆ มากกวา 1 เสา

3) ดาเนนการแกไขสถานการณฉกเฉนทกระทบตออาเซยน

4) ตดสนขอพพาทระหวางรฐสมาชก กรณทไมอาจหาขอยตในขอขดแยงได หรอมการไม

ปฏบตตามคาตดสนของกลไกระงบขอพพาท

5) ตงหรอยบองคกรภายในอาเซยน

6) แตงตงเลขาธการอาเซยน

2. คณะมนตรประสานงานอาเซยน (ASEAN Coordinating Council) ประกอบดวย

รฐมนตรวาการกระทรวงการตางประเทศของประเทศสมาชกอาเซยน โดยทาหนาทเตรยมการประชม

สดยอดอาเซยน ประสานงานระหวาง 3 เสาหลก เพอความเปนบรณาการในการดาเนนงานของ

อาเซยน และแตงตงรองเลขาธการอาเซยน

3. คณะมนตรประชาคมอาเซยน (ASEAN Community Council) สาหรบ 3 เสาหลกของ

ประชาคมอาเซยน ประกอบดวยผแทนทแตละประเทศสมาชกแตงตงเพอทาหนาทประสานงานและ

ตดตามการดาเนนงานตามแนวนโยบายของผนาทงในเรองทอยภายใตเสาหลกของตน และเรองทเปน

ประเดนทเกยวของกบหลายเสาหลก และเสนอรายงานและขอเสนอแนะในเรองทอยภายใตการดแล

ของตนตอผนา

4. องคกรระดบรฐมนตรอาเซยนเฉพาะสาขา (ASEAN Sectoral Ministerial Bodies) จดตง

โดยทประชมสดยอดอาเซยน มหนาทหลก คอ

1) ดาเนนการตามอาณตทมอยแลว

2) นาความตกลงและมตของผนาไปปฏบต

3) เสรมสรางความรวมมอเพอสนบสนนการสรางประชาคมอาเซยน

4) เสนอรายงานและขอเสนอแนะตอคณะมนตรประชาคมอาเซยนทเหมาะสม

5) สามารถมเจาหนาทอาวโส หรอองคกรยอยเพอสนบสนนการทางานได

10

5. สานกเลขาธการอาเซยน (ASEAN Secretariat) อยภายใตบงคบบญชาของเลขาธการ

อาเซยน (Secretary General of ASEAN) ซงมวาระการดารงตาแหนง 5 ป และดารงตาแหนงได

เพยงวาระเดยว ภายใตกฎบตรอาเซยนเลขาธการอาเซยนมบทบาทมากขนโดยนอกจากจะเปน

หวหนาเจาหนาทฝายบรหารของอาเซยนแลว เลขาธการอาเซยนจะมบทบาทในการตดตามการปฏบต

ตามคาตดสนของกลไกระงบขอพพาทและรายงานตรงตอผนาอาเซยน และสนบสนนการมปฏสมพนธ

ระหวางองคกรของอาเซยนกบภาคประชาสงคม ทงนใหมรองเลขาธการอาเซยน (Deputy Secretary

General) 4 คน โดย 2 คนจะมาจากการหมนเวยนตามลาดบตวอกษรประเทศ มวาระการดารง

ตาแหนง 3 ป โดยดารงตาแหนงไดเพยงวาระเดยว และอก 2 คนมาจากการคดเลอกตามความสามารถ

มวาระการดารงตาแหนง 3 ป และอาจไดรบการตออายไดอก 1 วาระ

6. คณะผแทนถาวรประจาอาเซยน (Committee of Permanent Representatives to

ASEAN) ทกรงจาการตา ประเทศอนโดนเซย โดยประเทศสมาชกจะแตงตงผแทนระดบเอกอครราชทต

เพอทาหนาทเปนคณะผแทนถาวรประจาอาเซยนทกรงจาการตา ซงเปนคนละคนกบเอกอครราชทต

ประจากรงจาการตา โดยคณะผแทนถาวรประจาอาเซยนจะมบทบาทสาคญ 2 ดาน ไดแก การเปน

ผแทนของประเทศสมาชกและการเปนผแทนของอาเซยน ซงจะเปนเรองการสนบสนนคณะมนตร

ประชาคมอาเซยน และองคกรความรวมมอเฉพาะดานตางๆ การประสานงานกบสานกเลขาธการ

อาเซยน เลขาธการอาเซยน และสานกเลขาธการอาเซยนแหงชาตของแตละประเทศสมาชก และการ

สงเสรมความรวมมอกบประเทศคเจรจา

7. สานกเลขาธการอาเซยนแหงชาต (ASEAN National Secretariat) จดตงโดยประเทศ

สมาชกแตละประเทศ เพอเปนหนวยประสานงานและสนบสนนภารกจตางๆ ทเกยวของกบอาเซยน

ภายในประเทศนน รวมทงการเตรยมการประชมตางๆ ของอาเซยนตลอดจนเปนศนยกลางเกบรกษา

ขอมลเกยวกบอาเซยนดวย

8. องคกรสทธมนษยชนของอาเซยน (ASEAN Human Rights Body : AHRB) ทงนไดมจดตง

คณะกรรมาธการระหวางรฐบาลอาเซยนวาดวยสทธมนษยชน (ASEAN Intergovernmental

Commission on Human Rights : AICHR) เปนองคกรสทธมนษยชนของอาเซยนอยางเปนทางการ

ซงคณะกรรมาธการฯ ทจดตงขน ทาหนาทเปนหนวยงานหลกในสงเสรมและคมครองสทธ เสรภาพ

ตลอดจนชวตความเปนอยของประชาชนอาเซยนโดยรวม

11

9. มลนธอาเซยน (ASEAN Foundation) มหนาทสนบสนนเลขาธการอาเซยนและประสานงาน

กบองคกรอนๆ ของอาเซยน ในการเผยแพรความรเกยวกบอาเซยน สงเสรมการมปฏสมพนธระหวาง

ประชาชนและความรวมมอกบผมสวนไดเสยตางๆ ของอาเซยน (กรมประชาสมพนธ, 2554 : 20-22)

6. การจดตงประชาคมอาเซยน (ASEAN Community)

ประชาคมอาเซยนเปนเปาหมายของการรวมตวกนของประเทศสมาชกอาเซยนเพอ

เพมอานาจตอรองและขดความสามารถในการแขงขนในเวทระหวางประเทศในทกดาน รวมถง

ความสามารถในการรบมอกบปญหาใหมๆ ระดบโลกทสงผลกระทบตอภมภาค เชน ภาวะโลกรอน

การกอการราย หรออาจกลาวไดวา การเปนประชาคมอาเซยนคอการทาใหประเทศสมาชกรวมเปน

ครอบครวเดยวกน มความแขงแกรงและมภมตานทานทด สมาชกในครอบครวมสภาพความเปนอย

ทด ปลอดภย และสามารถทามาคาขายไดอยางสะดวกยงขน

แรงผลกดนสาคญททาใหผนาประเทศสมาชกอาเซยนตกลงจดตงประชาคมอาเซยน

ซงถอเปนการปรบปรงและวางรากฐานของพฒนาของอาเซยนครงใหญคอ สภาพแวดลอมระหวาง

ประเทศทเปลยนแปลงไปทงดานการเมอง เศรษฐกจ และสงคม ทาใหอาเซยนตองเผชญกบความ

ทาทายใหมๆ เชน โรคระบาด อาชญากรรมขามชาต ภยพบตทางธรรมชาต ปญหาสงแวดลอม

ภาวะโลกรอน และความเสยงทอาจเกดจากการไมสามารถแขงขนทางเศรษฐกจกบประเทศอนๆ

โดยเฉพาะประเทศจนและประเทศอนเดยได เพราะประเทศเหลานมอตราการขยายตวทางเศรษฐกจ

อยางกาวกระโดด

ประชาคมอาเซยนถอกาเนดขนอยางเปนทางการเมอเดอนตลาคม พ.ศ.2546 ในการประชม

สดยอดผนาอาเซยน ครงท 9 ทเกาะบาหล ประเทศอนโดนเซย ผนาอาเซยนไดรวมลงนามในปฏญญา

วาดวยความรวมมออาเซยน (Declaration of ASEAN Concord II หรอ Bali Concord) เพอ

เหนชอบใหจดตงประชาคมอาเซยน ภายในป พ.ศ. 2563 ซงประกอบดวย 3 เสาหลก คอ ประชาคม

การเมองความมนคงอาเซยน ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน และประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน

ตอมาในการประชมสดยอดผนาอาเซยน ครงท 12 ในเดอนมกราคม พ.ศ.2550 ทเมองเซบ ประเทศ

ฟลปปนส ผนาอาเซยนไดตกลงใหมการจดตงประชาคมอาเซยนใหแลวเสรจเรวขนภายในป พ.ศ.2558

(กรมประชาสมพนธ, 2554 : 110)

ทงน ในการประชมสดยอดผนาอาเซยน ครงท 10 วนท 29 พฤศจกายน พ.ศ.2547

ณ กรงเวยงจนทน ประเทศลาว ผนาอาเซยนไดรบรองและลงนามเอกสารสาคญทจะวางกรอบ

12

ความรวมมอเพอบรรลการจดตงประชาคมอาเซยน ไดแก แผนปฏบตการของประชาคมการเมองและ

ความมนคงอาเซยน กรอบความตกลงวาดวยสนคาสาคญซงจะชวยเรงรดความรวมมอดานสนคาและ

บรการ 11 สาขา ภายในป พ.ศ.2553 และแผนปฏบตการประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน

นอกจากน ผนาอาเซยนยงไดรบรองแผนปฏบตการเวยงจนทน (Vientiane Action Program : VAP)

ซงเปนแผนดาเนนความรวมมอในชวงป พ.ศ.2547 - 2553 โดยไดกาหนดแนวคดหลกของแผนปฏบต

การเวยงจนทนไววา “Towards shared prosperity destiny in an integrated, peaceful and

caring ASEAN Community” แผนปฏบตการเวยงจนทนจงเทากบเปนการจดลาดบความสาคญ

ของแผนงานและโครงการของประชาคมอาเซยนทจะเรงปฏบตเพอใหเปนไปตามแนวคดหลกดงกลาว

พรอมกนนทประชมสดยอดผนาอาเซยน ครงท 10 ยงเหนชอบใหจดตงกองทนเพอการพฒนาอาเซยน

(ASEAN Development Fund) โดยแปลงจากกองทนอาเซยนเดมเพอนามาเปนแหลงเงนทนเพอ

ดาเนนกจกรรมและโครงการตางๆ ของแผนปฏบตการเวยงจนทน อนเปนการสงเสรมการรวมตวเปน

ประชาคมอาเซยน และเปนกองทนทสามารถระดมการสนบสนนทงจากประเทศคเจรจาและแหลงทน

อนๆ ทงนไดมการลงนามความตกลงจดตงกองทนดงกลาวในการประชมรฐมนตรตางประเทศอาเซยน

ครงท 38 ในเดอนกรกฎาคม พ.ศ.2548

สาหรบจดเรมตนทเปนรปธรรมทนาไปสการสรางประชาคมอาเซยนเกดขนในการประชม

สดยอดผนาอาเซยนครงท 14 ระหวางวนท 27 กมภาพนธ – 1 มนาคม พ.ศ.2552 อาเภอชะอา-

หวหน ประเทศไทย ผนาอาเซยนไดรบรองปฏญญาชะอา-หวหนวาดวยแผนงานสาหรบการจดตง

ประชาคมอาเซยนทง 3 เสาหลก เพอดาเนนการใหบรรลเปาหมายของการจดตงประชาคมอาเซยน

ภายในป พ.ศ.2558 โดยมกฎบตรอาเซยนรองรบการจดตงประชาคมอาเซยน

ประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยน : มวตถประสงคทจะทาใหประเทศในภมภาค

อยอยางสนตสข แกไขปญหาภายในภมภาคโดยสนตวธและยดมนในหลกความมนคงรอบดาน เพอให

บรรลเปาหมายดงกลาว ประชาคมความมนคงอาเซยนจะ 1) ใชเอกสารทางการเมองและกลไกของ

อาเซยนทมอยแลวในการเพมศกยภาพในการแกไขปญหา ขอพพาทภายในภมภาค รวมทงการตอตาน

การกอการราย การลกลอบคายาเสพตด การคามนษย อาชญากรรมขามชาตอนๆ และการขจดอาวธ

ทมอานภาพทาลายลางสง รเรมกลไกใหมๆ ในการ 2) เสรมสรางความมนคง และกาหนดรปแบบใหม

สาหรบความรวมมอในดานน ซงรวมไปถงการกาหนดมาตรฐานการปองกนการเกดขอพพาท

การแกไขขอพพาท และการสงเสรมสนตภาพภายหลงจากการเกดขอพพาท 3) สงเสรมความรวมมอ

13

ดานความมนคงทางทะเล ทงนความรวมมอขางตนจะไมกระทบตอนโยบายตางประเทศและความ

รวมมอทางทหารของประเทศสมาชกกบประเทศนอกภมภาค

ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน : ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน กาหนดวตถประสงคตามวสยทศน

อาเซยน 2020 ทจะใหภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตมความมนคง มงคง และสามารถแขงขนกบ

ภมภาคอนๆ ได โดย 1) มงใหเกดการไหลเวยนอยางเสรของสนคา การบรการ การลงทน เงนทน

การพฒนาทางเศรษฐกจ และการลดปญหาความยากจนและความเหลอมลาทางสงคมภายในป

พ.ศ.2563 2) มงทจะจดตงใหอาเซยนเปนตลาดเดยวและเปนฐานการผลต โดยจะรเรมกลไกและ

มาตรการใหมๆ ในการปฏบตตามขอรเรมทางเศรษฐกจทมอยแลว 3) ใหความชวยเหลอแกประเทศ

สมาชกใหมของอาเซยน (กมพชา ลาว เมยนมาร และเวยดนาม หรอ CLMV) เพอลดชองวางของ

ระดบการพฒนา และชวยใหประเทศเหลานเขารวมในกระบวนการรวมตวทางเศรษฐกจของอาเซยน

4) สงเสรมความรวมมอในนโยบายการเงนและเศรษฐกจมหภาค ตลาดการเงน และตลาดเงนทน

การประกนภยและภาษอากร การพฒนาโครงสรางพนฐานและการคมนาคม กรอบความรวมมอ

ดานกฎหมาย การพฒนาความรวมมอดานการเกษตร พลงงานการทองเทยว การพฒนาทรพยากร

มนษย โดยการยกระดบการศกษาและการพฒนาฝมอ

ประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน : ประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน

มจดมงหมายทจะทาใหภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตอยรวมกนในสงคมทเอออาทร ประชากรม

สภาพความเปนอยทด ไดรบการพฒนาในทกดาน และมความมนคงทางสงคม (social security) โดย

เนนการสงเสรมความรวมมอในดานตางๆ อาท 1) การพฒนาสงคมโดยการยกระดบความเปนอยของ

ผดอยโอกาสและผทอาศยในถนทรกนดาร และสงเสรมการมสวนรวมอยางแขงขนของกลมตางๆ ใน

สงคม 2) การพฒนาการฝกอบรม การศกษาระดบพนฐานและสงกวา การพฒนาทางวทยาศาสตรและ

เทคโนโลย การสรางงาน และการคมครองทางสงคม 3) การสงเสรมความรวมมอในดานสาธารณสข

โดยเฉพาะอยางยงการปองกนและควบคมโรคตดตอ เชน โรคเอดส และโรคทางเดนหายใจเฉยบพลน

รนแรง 4) การจดการปญหาดานสงแวดลอม 5) การสงเสรมการปฏสมพนธระหวางนกเขยน นกคด

และศลปนในภมภาค (กระทรวงการตางประเทศ, 2554)

14

ตารางลาดบเหตการณการดาเนนการสประชาคมอาเซยนในป พ.ศ.2558

ป

การดาเนนการ

พ.ศ. 2546 ผนาอาเซยนไดรวมลงนามในปฏญญาวาดวยความรวมมออาเซยนเพอเหนชอบใหจดตงประชาคมอาเซยนภายในป พ.ศ. 2563

พ.ศ.2547 ในการประชมสดยอดผนาอาเซยน ครงท 10 ณ กรงเวยงจนทน ประเทศลาว ผนาอาเซยนไดรบรองและลงนามเอกสารสาคญทจะวางกรอบความรวมมอเพอบรรลการจดตงประชาคมอาเซยน ซงไดแก แผนปฏบตการของประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยน กรอบความตกลงวาดวยสนคาสาคญซงจะชวยเรงรดความรวมมอดานสนคาและบรการ 11 สาขา ภายในป พ.ศ.2553 แผนปฏบตการประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน และแผนปฏบตการเวยงจนทน

พ.ศ.2548 ในการประชมสดยอดผนาอาเซยน ครงท 11 ทกรงกวลาลมเปอร ประเทศมาเลเซย ผนาประเทศสมาชกอาเซยนเหนชอบใหมการยกรางกฎบตรอาเซยนขน เพอเปนกรอบกฎหมายและทศทางในการสรางประชาคมอาเซยน

พ.ศ. 2550 ในการประชมสดยอดผนาอาเซยน ครงท 12 ทเมองเซบ ประเทศฟลปปนส ผนาอาเซยนไดตกลงใหเรงจดตงประชาคมอาเซยนใหแลวเสรจเรวขนในป พ.ศ.2558

พ.ศ. 2551 กฎบตรอาเซยนมผลบงคบใชเมอวนท 15 ธนวาคม พ.ศ.2551 ภายหลงประเทศสมาชกใหสตยาบนครบทง 10 ประเทศ

พ.ศ.2552 ในการประชมสดยอดผนาอาเซยนครงท 14 ทอาเภอชะอา-หวหน ประเทศไทย ผนาอาเซยนไดรบรองปฏญญาชะอา-หวหนวาดวยแผนงานสาหรบการจดตงประชาคมอาเซยนทง 3 เสาหลก เพอดาเนนการใหบรรลเปาหมายของการจดตงประชาคมอาเซยน

พ.ศ.2553 ในการประชมสดยอดอาเซยน ครงท 17 ณ กรงฮานอย ประเทศเวยดนาม ผนาอาเซยนไดใหการรบรองแผนแมบทวาดวยความเชอมโยงระหวางกนในอาเซยน เพอเรงรดการเชอมโยงประเทศสมาชกทง 10 ประเทศใหเปนหนงเดยวในดานโครงสรางพนฐาน ดานกฎระเบยบ และดานประชาชน โดยมเปาหมายสงสดเพอการสนบสนนการสรางประชาคมอาเซยน

พ.ศ.2558 เขาสประชาคมอาเซยน ซงประกอบดวย 3 เสาหลก คอ ประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยน ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน และประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน

15

7. ความเชอมโยงระหวางกนในอาเซยน (ASEAN Connectivity)

อาเซยนมพนธกรณในการสรางประชาคมในป พ.ศ.2558 และเพอบรรลวตถประสงคน

การเปนประชาคมทเชอมโยงกนอยางเพมพนจงมความจาเปน เพราะภมภาคอาเซยนทเชอมโยงกน

ตงแตเครอขายการคมนาคมไปจนถงประชาชน จะนาไปสภมภาคทแขงขนไดและมความยดหยนสง

ทาใหประชากร สนคา บรการ และทน เชอมโยงใกลชดกนมากขน สงเสรมใหเกดสนตภาพและความ

รงเรองอยางตอเนองแกประชาชนอาเซยน ทงหมดนจงเปนการดาเนนการทสอดคลองกบกฎบตร

อาเซยน ดงนน แผนแมบทวาดวยความเชอมโยงระหวางกนในอาเซยน (Master Plan on ASEAN

Connectivity) จงเกดขนเพอสนบสนนในการกาวไปสวสยทศนน (กรมอาเซยน กองอาเซยน 3, 2554)

การจดทาแผนแมบทฯ มทมาจากการประชมสดยอดอาเซยน ครงท 15 ณ อาเภอชะอา-

หวหน ประเทศไทย เมอวนท 24 ตลาคม พ.ศ. 2552 โดยผนาอาเซยนไดเหนชอบกบขอเสนอของไทย

เกยวกบแนวคดความเชอมโยงระหวางกนในอาเซยน และไดออกแถลงการณวาดวยความเชอมโยง

ระหวางกนในอาเซยนรวมทงไดจดตงคณะทางานระดบสงวาดวยความเชอมโยงระหวางกนในอาเซยน

(High Level Task Force on ASEAN Connectivity : HLTF-AC) เพอจดทาแผนแมบทฯ

ทประชมสดยอดอาเซยน ครงท 17 ณ กรงฮานอย ประเทศเวยดนาม เมอเดอนตลาคม

พ.ศ.2553 ไดใหการรบรองแผนแมบทฯ เพอเปนกรอบความรวมมอในการสรางความเชอมโยง

ระหวางกน โดยความเชอมโยงดงกลาวจะเนนภายในอาเซยนเปนเบองตนและจะเปนพนฐาน

การเชอมโยงไปสภมภาคตางๆ อาท เอเชยตะวนออก เอเชยใต

แผนแมบทฯ มเจตนารมณทจะเรงรดการเชอมโยงประเทศสมาชกทง 10 ประเทศใหเปน

หนงเดยว ทงในดานโครงสรางพนฐาน ดานกฎระเบยบ และดานประชาชน โดยมเปาหมายสงสดเพอ

การสนบสนนการสรางประชาคมอาเซยนอยางแทจรงภายในป พ.ศ.2558 และใหอาเซยนเปนศนยกลาง

ของสถาปตยกรรมภมภาค (Regional Architecture)

1. ดานโครงสรางพนฐาน ไดมการกาหนดยทธศาสตรในแผนแมบทฯ ในการกอสรางถนน

เสนทางรถไฟ การขนสงทางนา การขนสงทางอากาศ รวมทงการเชอมโยงดานเทคโนโลยสารสนเทศ

และดานพลงงาน (โครงการทอกาซและระบบสายสงไฟฟาของอาเซยน) โดยมคณะทางานสาขาตาง ๆ

ของอาเซยน (ASEAN Sectoral Bodies) เปนหนวยงานรบผดชอบหลกในการดาเนนการใหบรรล

เปาหมายตามกรอบเวลาทกาหนดไวในแผนแมบทฯ

2. ดานกฎระเบยบ แผนแมบทฯ จะมสวนในการเรงรดการดาเนนการตามความตกลงพธสาร

ขอบงคบตางๆ ทมขนเพออานวยความสะดวกในการขามแดนใหสะดวก รวดเรว โปรงใส ลดคาใชจาย

16

ในการเดนทางการเคลอนยายสนคา บรการ และการลงทน ทงของภาครฐและภาคเอกชน

ในขณะเดยวกนกปองกนและแกไขปญหาทจะเกดจากอาชญากรรมขามชาต แรงงานผดกฎหมาย

การคามนษยและมลภาวะตาง ๆ ทตามมาจากการเชอมโยง

3. ดานประชาชน แผนแมบทฯ จะชวยสงเสรมและอานวยความสะดวกการไปมาหาสกน

ระหวางประชาชน การเชอมโยงทางสงคม วฒนธรรม และการสรางความรสกของการเปนประชาคม

อาเซยนทเปนอนหนงอนหนงเดยวกนมากขน (กรมอาเซยน กองอาเซยน 3, 2555)

องคประกอบหลกของความเชอมโยงระหวางกนในอาเซยน

จากแผนแมบทฯ ความเชอมโยงของอาเซยนผานการพฒนาโครงสรางพนฐานทางกายภาพ

(ดานโครงสรางพนฐาน) การจดระบบอยางมประสทธภาพ (ดานกฎระเบยบ) และการเพมอานาจให

ประชาชน (ดานประชาชน) จะตองอาศยการพฒนายทธศาสตรและการลงทนในการตอบสนองตาม

โครงการตางๆ เพอใหเกดประสทธผล

นอกจากนยงตองอาศยเปาหมายของความเชอมโยงทเปนปจจยแวดลอมในการทจะกาวส

การเปนประชาคม ไดแก

1. การรวมตวและความรวมมอของอาเซยนอยางมประสทธภาพ

2. การเพมความสามารถในการแขงขนในระดบโลก โดยการมเครอขายของภมภาคทเขมแขง

3. การทาใหสภาพความเปนอยและวถชวตของประชากรอาเซยนดขน

ดานกฎระเบยบ การคาเสร การบรการและการลงทน

การขนสง การขามพรมแดน การเสรมสรางศกยภาพ

ดานประชาชน การศกษาและวฒนธรรม

การทองเทยว

ดานโครงสรางพนฐาน การคมนาคม เทคโนโลยสารสนเทศ

และการสอสาร การพลงงาน

17

4. การปรบปรงกฎระเบยบและธรรมาภบาลของอาเซยนใหสอดคลองกบประชากร

5. การเชอมตอกบศนยกลางทางเศรษฐกจใหมากขน ทงภายในและภายนอกภมภาค

6. การสงเสรมพฒนาเศรษฐกจและสงคมรวมถงการลดชองวางของการพฒนา (กรมอาเซยน

กองอาเซยน 3, 2554)

----------------------------------------

18

บรรณานกรม

กรมประชาสมพนธ. (2554). ประเทศไทยกบอาเซยน. [ออนไลน]. วนทคนขอมล 1 สงหาคม 2555.

เขาถงไดจาก : http://www.prd.go.th/download/thai_asian.pdf

กรมอาเซยน. (2552). บนทกการเดนทางอาเซยน. กรงเทพฯ : กระทรวงการตางประเทศ.

กรมอาเซยน. (2554). โครงสรางอาเซยนภายใตกฎบตรอาเซยน. [ออนไลน]. วนทคนขอมล

17 พฤษภาคม 2555. เขาถงไดจาก :

http://www.mfa.go.th/asean/contents/files/organize-document-5780.pdf

กรมอาเซยน กลมงานนโยบาย. (2555). พฒนาการของประชาคมอาเซยน. [ออนไลน].

วนทคนขอมล 17 กนยายน 2555. เขาถงไดจาก :

http://www.mfa.go.th/asean/contents/files/organize-20120827-153635-807152.pdf

กรมอาเซยน กองอาเซยน 3. (2554). แผนแมบทวาดวยความเชอมโยงระหวางกนในอาเซยน.

กรงเทพฯ : คารสมา มเดย.

____________________. (2555). การเชอมโยงระหวางกนในอาเซยน. [ออนไลน]. วนทคนขอมล

23 สงหาคม 2555. เขาถงไดจาก :

http://www.mfa.go.th/asean/contents/files/customize-20120821-170229-162024.pdf

กระทรวงการตางประเทศ. (2551). กฎบตรสมาคมแหงประชาชาตเอเชยตะวนออกเฉยงใต.

[ออนไลน]. วนทคนขอมล 17 พฤษภาคม 2555. เขาถงไดจาก :

http://aseansummit.mfa.go.th/15/thai/PDF/ASEAN_Charter_TH+EN.pdf

กระทรวงการตางประเทศ. (2554). ประชาคมอาเซยน (ASEAN Community). [ออนไลน].

วนทคนขอมล 1 สงหาคม 2555. เขาถงไดจาก :

http://www.mfa.go.th/asean/contents/files/organize-document-1808.pdf

19

กระทรวงการตางประเทศ. (2555). สนธสญญามตรภาพและความรวมมอในเอเชยตะวนออก

เฉยงใต บาหล 24 กมภาพนธ 2517. [ออนไลน]. วนทคนขอมล 1 สงหาคม 2555.

เขาถงไดจาก : http://www.mfa.go.th/asean/contents/files/customize-20120427-

105041-808384.pdf

ทวศกด ตงปฐมวงศ. (2552). ประชาคมอาเซยนและกฎบตรอาเซยน คออะไร และสาคญอยางไร?.

[ออนไลน]. วนทคนขอมล 26 กมภาพนธ 2555. เขาถงไดจาก :

http://www.thaingo.org/writer/view.php?id=1324

พษณ สวรรณะชฎ. (2540). สามทศวรรษอาเซยน = ASEAN in three decades. กรงเทพฯ :

สานกงานกองทนสนบสนนการวจยรวมกบมลนธโครงการตาราสงคมศาสตรและมนษยศาสตร.

ลาวณย ถนดศลปะกล. (2539). อาเซยนกบความสมพนธทางกฎหมายในกลมประเทศสมาชกและ

ความสมพนธภายนอกอาเซยน. นนทบร : มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

ASEAN (1997). e-ASEAN FRAMWOEK AGREEMENT. [online]. Retrieved. February

14, 2012, from http://www.aseansec.org/ 5308.htm

__________. (1997). External Relations. [online]. Retrieved. February 15, 2012, from

http://www.asean.org/20164.htm

20

ประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยน ASEAN Political-Security Community

----------------------------------------------------------------------------

1. พฒนาการความรวมมอดานการเมองและความมนคง

ภายหลงสงครามโลกครงท 2 สถานการณทางการเมองระหวางประเทศไดเปลยนแปลงอยาง

รวดเรว นอกเหนอจากการทมรฐเอกราชใหมเกดขนเปนจานวนมากแลว การทศนยอานาจในระบบ

การเมองโลกไดแปรเปลยนจากระบบ 2 ขวอานาจ (bipolarity) ทมสหรฐอเมรกาและสหภาพโซเวยต

เปนผกมอานาจและเผชญหนากนอยในลกษณะสงครามเยน (Cold War) ไดกลายมาเปนระบบ

หลายขวอานาจ (multipolarity) สภาวะดงกลาวไดสงผลกระทบตอเสถยรภาพของภมภาคตะวนออก

เฉยงใตอยางหลกเลยงไมได ประเทศตางๆ ภายในภมภาคไดเรมปรบตวใหเขากบสถานการณท

เปลยนแปลงไปในลกษณะทแตกตางกน บางประเทศไดเขาผกพนกบประเทศมหาอานาจภายนอก

เชน การเขารวมในคณะกรรมการเศรษฐกจสาหรบภาคพนเอเชยและตะวนออกไกล (Economic

Committee for Asia and Far East : ECAFE) การเขาเปนสมาชกของแผนการโคลมโบ (Columbo

Plan) รวมทงการเขาเปนภาคองคการสนธสญญาปองกนรวมกนแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใต

(Southeast Asia Treaty Organization : SEATO) ซงกอตงขนเมอป พ.ศ.2493 เปนตน

สาหรบบางประเทศซงมความภาคภมใจตอเอกราชและอสรภาพซงตนเพงจะไดรบไมวาจะ

ดวยวธการรนแรงหรอสนต หรอดวยเหตทระบบจกรวรรดนยมเสอมลง กไดหาวธการเสรมสรางพลง

ตอรองทางเศรษฐกจและการเมองกบประเทศมหาอานาจภายนอกโดยไดรเรมจดตงกลมประเทศ

ในโลกทสามขนเมอป พ.ศ.2490 โดยใชชอวา “ขบวนการกลมประเทศเอเชย-แอฟรกา” (AFRO-

ASIAN Movement) ซงตอมาไดกลายเปนขบวนการกลมประเทศไมฝกใฝฝายใด (Non-Aligned

Movement : NAM) อนเปนขบวนการทมบทบาทและความสาคญอยางยงในวงการการเมองระหวาง

ประเทศในปจจบน

ในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตนน ประเทศตางๆ กไดตนตวเกยวกบเรองนไมนอยไปกวา

ประเทศในเขตภมภาคอนๆ ทงนเนองจากผนาในภมภาคนตางมทศนคตทสอดคลองกนในเรอง

การตอตานลทธจกรวรรดในทกรปแบบและมงเนนการดาเนนนโยบายตางประเทศอยางเปนอสระเพอ

ใชเปนเกราะกาบงภยคกคามจากภายนอก อยางไรกตาม บรรดาผนาทงหลายตางตระหนกดวา

การดาเนนการเพอใหบรรลเปาหมายดงกลาวนน ไมอาจกระทาไดโดยลาพง ในขณะทการกลบไป

21

พงพงมหาอานาจกยงเปนสงทนาหวาดระแวง ดวยสาเหตดงกลาวทาใหประเทศตางๆ พยายาม

แสวงหาลทางทจะกระชบความรวมมอกนเฉพาะภายในภมภาค เพอใหบงเกดผลในการพฒนาตนเอง

ในแตละประเทศ ประกอบกบแนวความคดเกยวกบ “ภมภาคนยม” ในยคนนกกาลงมอทธพลและ

เตบโตขนโดยลาดบ (พษณ สวรรณะชฎ, 2540 : 29)

ภายหลงจากท 5 ประเทศในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต คอ อนโดนเซย มาเลเซย

ฟลปปนส สงคโปร และไทย สามารถฟนฝาอปสรรคตางๆ จนบรรลผลในการกอตงสมาคมประชาชาต

แหงเอเชยตะวนออกเฉยงใต หรออาเซยน (Association of Southeast Asian Nations : ASEAN)

ขนไดในทสดเมอป พ.ศ.2510 แลวนน ความเคลอนไหวและบทบาทของอาเซยนทงในดานการเมอง

เศรษฐกจ และสงคมกเพมพนขนโดยลาดบ พฒนาการของอาเซยนแตละขนตอนเปนเครองบงช

ใหเหนวาอาเซยนเปนองคการระหวางประเทศอกองคการหนงซงมกจกรรมดานการเมองอยางตอเนอง

และไดรบการยอมรบจากนานาประเทศมากขน พรอมกนนนความสมพนธของประเทศตางๆ ภายใน

อาเซยนกไดรบการกระชบขนจนแนนแฟน ทงน เพอใหความพยายามรวมกนทจะใหความรวมมอสวน

ภมภาคบรรลผลตามเจตนารมณทกาหนดไวอยางจรงจง

อยางไรกตาม ถงแมวาในเอกสารทางราชการของอาเซยนจะระบวาอาเซยนเปนองคการ

ความรวมมอระดบภมภาค ซงมวตถประสงคเพอความรวมมอชวยเหลอซงกนและกนในดานเศรษฐกจ

สงคม และวฒนธรรม แตสงทไดรบการเนนหนกเปนพเศษไมวาจะเปนเนอหาในปฏญญากรงเทพฯ

หรอทาททแสดงออกโดยผนาอาเซยนในยคนนกลบกลายเปนถอยความทเกยวกบสนตภาพ (peace)

เสรภาพ (freedom) เสถยรภาพ (stability) และความมนคง (security) ของภมภาค โดยเนนเฉพาะ

ภยคกคามทมผลกระทบตอความมนคงซงเกดจากการแทรกแซงจากภายนอกทกรปแบบ รวมทงระบ

ถงปญหาทเกยวกบฐานทพตางประเทศซงยงตงอยในประเทศสมาชกบางประเทศ อนเปนการชให

เหนวามลเหตจงใจทางดานการเมองตลอดจนปญหาทเกยวกบเสถยรภาพและความมนคงเปนตวแปร

หลกทมอทธพลผลกดนใหประเทศภาคทง 5 ประเทศตกลงใจรวมกนทจะกอตงอาเซยนขน

ในการจดตงกลไกเฉพาะเกยวกบการพจารณาปญหาความมนคงในภมภาคน อาเซยนไดเรม

หารอกนอยางจรงจงในการประชมสดยอดอาเซยนครงท 4 ทประเทศสงคโปร เมอป พ.ศ.2535 โดยท

ประชมไดเสนอใหพฒนากลไกของอาเซยนทมอยแลว โดยเฉพาะการประชมระหวางอาเซยนกบ

คเจรจาภายหลงการประชมระดบรฐมนตร (ASEAN Post-Ministerial Conference : PMC) ซงเปน

พนฐานสาหรบจดตงเวทการหารอในประเดนดานการเมองและความมนคงตางๆ เพอเสรมสราง

สนตภาพและเสถยรภาพของภมภาคตามเจตนารมณของสหประชาชาต (United Nations : UN)

22

โดยมวตถประสงคเบองตนในการเสรมสรางลกษณะนสยและแบบแผนทางพฤตกรรมแกประเทศท

เกยวของใหเรยนรเกยวกบการหารอรวมกนอยางเปดเผยและตรงไปตรงมา เพอหลกเลยงความเสยง

ภยตางๆ ทอาจเกดขนจากผลของความหวาดระแวงซงกนและกน อกทงเพอสรางสรรคสภาวะ

แวดลอมทเกอกลตอเสถยรภาพทางการเมองและความมนคงของภมภาค

ในป พ.ศ.2537 ระหวางการประชมประจาปของรฐมนตรตางประเทศอาเซยน จงไดเกด

“การประชมวาดวยการเมองและความมนคงในภมภาคเอเชย–แปซฟก” (ASEAN Regional Forum

: ARF) ขนเปนครงแรกทกรงเทพฯ เมอวนท 25 กรกฎาคม พ.ศ.2537 โดยไดรบความรวมมอจาก 17

ประเทศในเอเชย-แปซฟก ไดแก บรไน อนโดนเซย มาเลเซย ฟลปปนส สงคโปร ไทย เวยดนาม ลาว

ปาปวนวกน จน รสเซย ออสเตรเลย นวซแลนด สหรฐอเมรกา แคนาดา ญปน เกาหลใต และอก

1 กลมประเทศ คอ สหภาพยโรป ซงในการประชมครงแรกน อาเซยนประสบความสาเรจในการ

ผลกดนใหทประชมรบรองหลกการตางๆ ตามทระบในสนธสญญามตรภาพและความรวมมอในเอเชย

ตะวนออกเฉยงใต (Treaty of Amity and Cooperation in Southeast Asia : TAC) ใหเปนแบบ

แผนการปฏบตและกลไกทางการทตเพอสนบสนนการทตเชงปองกน และความรวมมอดานการเมอง

และความมนคง รวมทงเสรมสรางความมนใจระหวางสมาชก ARF

ภายหลงการประชมครงแรก ARF ไดพฒนาไปอยางตอเนอง โดยไดเกดการประชมระดบ

ตางๆ ภายใตกรอบของ ARF อยางสมาเสมอ นอกจากนน ประเทศตางๆ ทงในและนอกเขตเอเชย-

แปซฟก (อนเดย มองโกเลย เกาหลเหนอ พมา สหราชอาณาจกร ฝรงเศส) ไดแสดงความสนใจและยน

ความจานงทจะขอเขาเปนสมาชก ARF ดวย สวนในดานเนอหาไดมการขยายขอบเขตความรวมมอใน

ดานการเมองและความมนคงออกไปอยางกวางขวาง เชน มการหารอกนในหวขอเกยวกบปฏบตการ

รกษาสนตภาพ ความรวมมอในการคนหาและกภย เปนตน

นอกจากน อาเซยนยงมความพยายามเสมอมาทจะสรางเอเชยตะวนออกเฉยงใตใหเปน

เขตปลอดอาวธนวเคลยร แตความพยายามดงกลาวของอาเซยนประสบอปสรรคมากมายในชวงสงคราม

เยน เนองจากตองเผชญกบอทธพลและการคดคานของประเทศมหาอานาจทครอบครองอาวธ

นวเคลยร ซงยงแขงขนชวงชงความเปนใหญอยในภมภาคในขณะนน ภายหลงการสนสดลงของ

สงครามเยน สภาวการณระหวางประเทศเปนไปในลกษณะเอออานวยตอเจตนารมณของอาเซยน

ยงขน โดยเฉพาะกระแสการเมองระหวางประเทศทคดคานการทดลอง ผลต พฒนา และการ

ครอบครองอาวธนวเคลยร สาหรบประเทศในเอเชยตะวนออกเฉยงใตทกประเทศตางตระหนกถง

ความจาเปนทจะตองสรางภมภาคใหเปนเขตปลอดอาวธนวเคลยรอยางจรงจง

23

ดงนน ในการประชมสดยอดอาเซยนครงท 5 ทกรงเทพฯ เมอป พ.ศ.2538 ผนาอาเซยนทง

7 ประเทศ รวมทงนายกรฐมนตรของลาว กมพชา และพมาไดรวมลงนามในสนธสญญาวาดวยเขต

ปลอดอาวธนวเคลยรในเอเชยตะวนออกเฉยงใต (Treaty on Southeast Asia Nuclear Weapon-

Free Zone : SEANWFZ) ซงมสาระสาคญคอ การจดตงเขตปลอดอาวธนวเคลยรในเอเชยตะวนออก

เฉยงใต ซงประกอบดวยดนแดนเขตเศรษฐกจจาเพาะและไหลทวปของทง 10 ประเทศในเอเชย

ตะวนออกเฉยงใต โดยภาคสมาชกมพนธกรณทจะไมพฒนา ผลต หรอครอบครองอาวธนวเคลยร และ

จะไมอนญาตใหรฐอนเขามาพฒนา ผลต หรอเกบอาวธนวเคลยรไวในดนแดนของตน ยกเวนแตเปน

การดาเนนการเกยวกบการใชพลงงานปรมาณเพอสนต ทมวตถประสงคในการพฒนาเศรษฐกจและ

สงคมของประเทศสมาชก นอกจากนน ยงตกลงจดตงคณะกรรมาธการขนประกอบดวยรฐมนตรวาการ

กระทรวงการตางประเทศของสมาชก เพอดแลการปฏบตตางๆ ใหเปนไปตามสนธสญญา SEANWFZ

รวมทงกากบดแลการแกไขกรณพพาทตางๆ ระหวางสมาชกดวย

การลงนามในสนธสญญา SEANWFZ ถอไดวาเปนการประกาศเจตนารมณทางการเมอง

ครงประวตศาสตรของประเทศในเอเชยตะวนออกเฉยงใตทง 10 ประเทศ ซงสอดคลองกบ

ความตองการของประชาคมระหวางประเทศทตอตานการแพรขยายอาวธนวเคลยร อยางไรกด

วตถประสงคของอาเซยนจะบรรลผลอยางสมบรณไดกตอเมอไดรบความรวมมอจากประเทศ

ผครอบครองอาวธนวเคลยร (สหรฐอเมรกา องกฤษ ฝรงเศส รสเซย และจน) ซงอาเซยนไดรณรงค

ในเรองนตอไปอยางแขงขน

ประโยชนสาคญยงทอาเซยนไดรบจากความรวมมอดานการเมองในระยะเวลาทผานมาคอ

การทอาเซยนสามารถสรางธรรมเนยมปฏบตของตนเองเกยวกบการแกไขขอพพาทระหวางกน

บนพนฐานของการอยรวมกนโดยสนต กลาวคอ สมาชกตางรจกยบยงชงใจทจะหลกเลยงการกระทา

ใดๆ ทเปนการแทรกแซงกจการภายในของเพอนสมาชก แตเมอเกดขอพพาทระหวางกนขน สมาชกก

หลกเลยงการเผชญหนาแตหนมาแกไขปญหาระหวางกนดวยการปรกษาหารอโดยสนตวธ การเคารพ

ในเอกราช อธปไตย และบรณภาพแหงดนแดนซงกนและกนระหวางสมาชกอยางเครงครด

สมาชกอาเซยนยงไดประโยชนจากความรวมมอดานการเมองในลกษณะอนๆ ดวย อาท

การทสมาชกแตละประเทศพนจากการอยโดดเดยวตามลาพง นอกจากนน อาเซยนยงไดกลายเปน

เวทสาหรบประเทศสมาชกในการแลกเปลยนทศนะและประสบการณระหวางกนอยางตรงไปตรงมา

ซงยงผลใหเกดการกลนกรองนโยบายของแตละประเทศอยางรดกม ในขณะทลดความแตกตางกนใน

เรองผลประโยชนลง ประการสดทาย ความใกลชดกนระหวางสมาชกในอาเซยนทาใหสมาชกแตละ

24

ประเทศสามารถแสดงทาทตอประเดนทางการเมองตางๆ ไดอยางเปดเผย กอนทจะสรปเปนทาท

รวมกนของอาเซยน ซงมผลเพมนาหนกและอานาจการตอรองใหแกทาทรวมดงกลาวดวย

ดงนน จงอาจกลาวไดวาความรวมมอในดานการเมองและความมนคงของอาเซยนกอนการ

กอตงประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยน (ASEAN Political-Security Community :

APSC) นน ตองพจารณาไปถงภมหลงของอาเซยนในชวงกอนการกอตงองคการ ทงเรองนโยบาย

ตางประเทศและผลประโยชนของประเทศผกอตงทง 5 ประเทศ ตลอดจนองคการระดบภมภาคท

ไดรบการจดตงขนในยคกอนหนานน ไดแก องคการ SEATO และสมาคมเอเชยตะวนออกเฉยงใต

(Association of Southeast Asia : ASA) การจดตงองคการเหลานชใหเหนวา การจดตงอาเซยน

เปนผลมาจากความหวงรวมกนของสมาชกผกอตงทจะอาศยองคการทจดตงขนเปนเครองคาประกน

ความมนคงของแตละประเทศ ภายใตสภาวการณทเอเชยตะวนออกเฉยงใตในขณะนนกาลงเปนเวท

ของความขดแยงดานอดมการณอยางรนแรงระหวางมหาอานาจ ซงประเทศผกอตงอาเซยนเหนวา

หนทางทจะรกษาไวซงความมนคงของแตละประเทศ คอ การสรางภมภาคใหมเสถยรภาพและพงพา

ตนเองแทนการพงพามหาอานาจดงเชนทเคยเปนมา ดงนน อาเซยนจงไดอาศยความลมเหลวของ

องคการทจดตงขนกอนหนาเปนอทาหรณในการกาหนดแนวทางความรวมมอเพอปองกน

ความลมเหลว ตวอยางเชนการจากดสมาชกไวเฉพาะประเทศภายในภมภาคเทานน หรอการจด

โครงสรางองคการใหเปนไปอยางหลวมๆ และยดหยน เปนตน ซงแนวทางดงกลาวไดชวยเกอกลและ

เปดโอกาสใหอาเซยนถอกาเนดขนและสามารถพฒนาไปอยางตอเนอง

สวนเรองความรวมมอในดานการเมองและความมนคงนน โดยเหตทอาเซยนกอตงขนดวย

มลเหตทางการเมองเปนสาคญ แมวาถอยคาทระบในปฏญญากรงเทพฯ พ.ศ.2510 อนเปนเอกสาร

พนฐานในการกอตงจะระบถงเรองผลประโยชนและความรวมมอทางเศรษฐกจ ดงนนในชวงทศวรรษ

แรกอาเซยนจงทมเทเวลาและกาลงงานใหแกการระงบขอพพาทระหวางประเทศสมาชก ทงนเพอให

บรรลถงความไวเนอเชอใจกน ความพยายามในการระงบขอพพาททมอยในขณะนนไดพฒนามาจน

กลายมาเปนธรรมเนยมปฏบตของอาเซยนในการแกไขขอพพาทโดยสนตวธ แปรสภาพจากการ

เผชญหนาเพอเอาชนะซงกนและกน มาเปนการปรกษาหารอเพอคลคลายปญหาเพอผลประโยชน

รวมกน นอกจากน บทบาทของอาเซยนตอปญหาระหวางประเทศอนๆ สะทอนใหเหนถงบทบาท

สาคญของอาเซยนตอการคาประกนสนตภาพและเสถยรภาพของภมภาค อาท ปญหากมพชาในชวงป

25

พ.ศ. 2522 – พ.ศ.2534* การใหเอเชยตะวนออกเฉยงใตเปนเขตสนตภาพ เสรภาพ และความเปนกลาง

กลาง การจดการประชม ARF และการประกาศใหเอเชยตะวนออกเฉยงใตเปนเขตปลอดอาวธ

นวเคลยร เปนตน (พษณ สวรรณะชฎ, 2540 : 114-115)

2. การจดตงประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยน

ประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยนมพฒนาการจากความรวมมออนใกลชดและ

ความเปนอนหนงอนเดยวกนมานานกวา 40 ป โดยผนาอาเซยนในทประชมสดยอดอยางไมเปน

ทางการทกรงกวลาลมเปอร ประเทศมาเลเซย เมอป พ.ศ.2540 ไดรวมประกาศ “วสยทศนอาเซยน

ค.ศ.2020/พ.ศ.2563” (ASEAN Vision 2020) ซงเหนพองใหกลมประเทศในภมภาคเอเชยตะวนออก

เฉยงใต มองไปสโลกภายนอก อยรวมกนอยางสนต มเสถยรภาพและมความมงคง ผกพนกนดวยความ

เปนหนสวนในการพฒนาอนเปนพลวตและในประชาคมแหงสงคมทเอออาทร ดงนน เพอใหวสยทศน

อาเซยน พ.ศ.2563 มผลอยางเปนรปธรรม ผนาอาเซยนไดรบรองปฏญญาวาดวยความรวมมอ

ในอาเซยน ฉบบท 2 (The Declaration of ASEAN Concord II หรอ Bali Concord II) เมอป

พ.ศ.2546 เพอจดตงประชาคมอาเซยนภายในป พ.ศ.2563 โดยประชาคมอาเซยนทจดตงขน

ประกอบดวย 3 เสาหลก คอ ประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยน ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน

(ASEAN Economic Community : AEC) และประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน (ASEAN

Socio-Cultural Community : ASCC)

ผนาอาเซยนตระหนกวาการสงเสรมการรวมตวของอาเซยนใหแขงแกรงยงขนโดยการเรง

จดตงประชาคมอาเซยนจะชวยสงเสรมความเปนศนยกลางของอาเซยนและบทบาทขบเคลอนการ

สรางโครงสรางสถาปตยกรรมในภมภาค ดงนน ทประชมสดยอดอาเซยน ครงท 12 เมอเดอนมกราคม

พ.ศ.2550 ทเมองเซบ ประเทศฟลปปนส ผนาอาเซยนจงตดสนใจทจะเรงรดการจดตงประชาคม

อาเซยนใหเปนผลสาเรจในป พ.ศ.2558 ตอมาในทประชมสดยอดอาเซยน ครงท 13 เมอเดอน

พฤศจกายน พ.ศ.2550 ทประเทศสงคโปร ผนาอาเซยนไดลงนามในกฎบตรอาเซยน ซงแสดง

* สงครามกมพชาเกดขนหลงจากกมพชาไดเอกราชในป พ.ศ.2518 และไดนาเอาการปกครองแบบคอมมวนสตมาใช

ภายใตการปกครองของกลมบคคลทเรยกวาเขมรแดง ตอมาเวยดนามไดสงทหารจานวนมากเขายดครองกมพชา

ทาใหเกดสงคราม

26

เจตนารมณในการเรงสรางประชาคมอาเซยน โดยการเสรมสรางความรวมมอและการรวมตว

ในภมภาค ในการน ผนาไดมอบหมายใหรฐมนตรและเจาหนาทจดทารางแผนงานการจดตงประชาคม

การเมองและความมนคงอาเซยน (ASEAN Political-Security Community Blueprint : APSC

Blueprint) ซงไดมการรบรองในทประชมสดยอดอาเซยน ครงท 14 เมอเดอนมนาคม พ.ศ.2552

ทอาเภอชะอา-หวหน ประเทศไทย

APSC Blueprint ยดหลกการในกฎบตรอาเซยน ซงพฒนาจากเอกสารแผนปฏบตการสาหรบ

การจดตงประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยน (APSC Plan of Action) แผนปฏบตการ

เวยงจนทน (Vientiane Action Program : VAP) และขอตดสนใจตางๆ จากองคกรเฉพาะดานของ

อาเซยน APSC Plan of Action เปนเอกสารหลกทระบกจกรรมทจาเปนในการบรรลวตถประสงค

ของการจดตงประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยน ในขณะทแผนปฏบตการเวยงจนทน

เปนเอกสารทวางมาตรการทจาเปนระหวางป พ.ศ .2547 – พ.ศ .2553 เอกสารทง 2 ฉบบ

เปนเอกสารอางองทสาคญในการสานตอความรวมมอทางการเมองและความมนคง ดงนน APSC

Blueprint จงเปนแผนงานและกรอบเวลาสาหรบการจดตงประชาคมการเมองและความมนคง

อาเซยนภายในป พ.ศ.2558 นอกจากน APSC Blueprint ยงมความยดหยนทจะสานตอกจกรรม

ตางๆ ทจะดาเนนการหลงป พ.ศ.2558 ดวย เพอใหคงไวซงความสาคญและความยงยน (กรมอาเซยน,

2553 : 3-4)

• คณลกษณะและองคประกอบของแผนการจดตงประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยน

เปนความมงหวงวาประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยน จะทาใหความรวมมอดาน

การเมองและความมนคงของอาเซยนมการพฒนามากยงขน โดยเปนหลกประกนตอประชาชนและ

ประเทศสมาชกอาเซยนใหอยอยางสนตระหวางกนและกบโลกภายนอกในบรรยากาศของความเปน

ประชาธปไตย ความยตธรรมและการมความปรองดองตอกน

จากหลกการขางตน ประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยนประกอบดวย 3 คณลกษณะ

ไดแก

ก) ประชาคมทมกตกาและมการพฒนาคานยมและบรรทดฐานรวมกน

ข) ประชาคมททาใหภมภาคมความเปนเอกภาพ มความสงบสข มความแขงแกรง

พรอมทงมความรบผดชอบรวมกนเพอแกไขปญหาความมนคงทครอบคลมในทกมต

ค) ประชาคมททาใหเปนภมภาคทมพลวตและมองไปยงโลกภายนอกทมการรวมตวและ

ลกษณะพงพาซงกนและกนมากยงขน

27

คณลกษณะเหลานมความเกยวโยงกนและสงเสรมซงกนและกน และควรดาเนนการ

อยางสมดลและสมาเสมอ ทงน เพอใหเกดประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยน APSC

Blueprint จงเปนเอกสารทมงการปฏบต เพอใหบรรลผลและตระหนกถงศกยภาพและความสามารถ

ของประเทศสมาชกอาเซยน (กรมอาเซยน, 2553 : 4-6)

ก. ประชาคมทมกฎเกณฑและบรรทดฐานและคานยมรวมกน

ก.1 ความรวมมอดานการพฒนาการทางการเมอง

ก.1.1 สงเสรมความเขาใจและการยอมรบในระบอบการเมองตางๆ

วฒนธรรมและประวตศาสตรของประเทศสมาชกอาเซยน โดยมกจกรรม เชน จดสมมนา/การประชม

เชงปฏบตการเกยวกบสถาบนประชาธปไตย การใหความเทาเทยมทางเพศเปนกระแสหลกในนโยบาย

และการมสวนรวมของประชาชน

ก.1.2 ปทางสาหรบกรอบองคกรเพออานวยความสะดวกตอการ

ไหลเวยนของขอมลโดยเสร เพอการสนบสนนและความชวยเหลอซงกนและกนระหวางประเทศ

สมาชกอาเซยน โดยมกจกรรม เชน ใหมการฝกงาน ทนฝกงาน มอบทนการศกษา การประชม

เชงปฏบตการ การศกษา ดงานและการแลกเปลยนผสอขาว เพอเพมศกยภาพและความเปนมออาชพ

ดานสอในภมภาค โดยเนนกระบวนการของการดาเนนการตามแผนงานน

ก.1.3 จดทาแผนงานเพอสนบสนนและใหความชวยเหลอซงกนและ

กนระหวางประเทศสมาชกอาเซยนในการพฒนายทธศาสตรเพอเสรมสรางหลกนตธรรม ระบบ

ยตธรรมและโครงสรางพนฐานทางกฎหมาย โดยมกจกรรม เชน จดทาการศกษาเปรยบเทยบสาหรบ

ผรางกฎหมายในการประกาศใชกฎหมายและกฎระเบยบตางๆ

ก.1.4 สงเสรมธรรมาภบาล โดยมกจกรรม เชน ศกษาและวเคราะห

เพอจดทาฐานขอมลและรวบรวมแนวทางปฏบตทดเลศในเรองธรรมาภบาลของภมภาค

ก.1.5 สงเสรมและคมครองสทธมนษยชน โดยม กจกรรม เชน

รวบรวมขอมลเรองกลไกดานสทธมนษยชนและองคกรทเกยวของ รวมทงองคกรเฉพาะดาน

เพอสงเสรมสทธสตรและเดกภายในป พ.ศ.2552

ก.1.6 เพมการมสวนรวมขององคกรทมความสมพนธกบอาเซยน

ทเกยวของตอการขบเคลอนความคดรเรมเพอพฒนาการทางการเมองของอาเซยนใหดาเนนไป

ขางหนา โดยมกจกรรม เชน สงเสรมการศกษาวจย และสนบสนนทนจดพมพของการรเรมพฒนาทาง

การเมองอาเซยน

28

ก.1.7 ปองกนและปราบปรามการทจรต โดยมกจกรรม เชน กาหนด

กลไกทเกยวของในการปฏบตกบกจกรรมเพอการปองกนและปราบปรามการทจรต และสรางเสรม

ความเชอมโยงและความรวมมอระหวางองคกรทเกยวของ

ก.1.8 สงเสรมหลกการประชาธปไตย โดยมกจกรรม เชน การจด

ทาการศกษาวจยเปนรายปเพอรวบรวมประสบการณดานประชาธปไตยและเพอสงเสรมการยดมนใน

หลกการของประชาธปไตย

ก.1.9 สงเสรมสนตภาพและเสถยรภาพในภมภาค โดยมกจกรรม เชน

พฒนาใหมกจกรรมเพอสนบสนนวฒนธรรมเพอสนตภาพ และการหารอระหวางศาสนาและภายใน

ศาสนาในภมภาค

ก.2 การสรางและแบงปนกฎเกณฑรวม

ก.2.1 ปรบกรอบสถาบนของอาเซยนใหเปนไปตามกฎบตรอาเซยน โดยม

กจกรรม เชน จดเตรยมและดาเนนการตามแผนงานในชวงเปลยนผานวาดวยการปฏรปสถาบนท

จาเปนเพอดาเนนการตามกฎบตรอาเซยน

ก.2.2 เสรมสรางความรวมมอภายใตสนธสญญา TAC โดยมกจกรรม เชน

จดใหมการประชมเชงปฏบตการและการสมมนาเพอประเมนความกาวหนาของการดาเนนงานของ

สนธสญญา TAC และหาทางในการพฒนากลไกการดาเนนการตอไป

ก.2.3 สงเสรมใหมการดาเนนการอยางสมบรณตามปฏญญาวาดวยทะเล

จนใต (Declaration on the Conduct of Parties in the South China Sea : DOC) เพอสนตภาพ

และเสถยรภาพในทะเลจนใต โดยมกจกรรม เชน ดาเนนการตามวธปฏบตทมอยของอาเซยนโดย

ประเทศสมาชก เพอใหมการปรกษาหารออยางใกลชดและใหการดาเนนการของปฏญญาวาดวยทะเล

จนใตบรรลผลอยางเตมท

ก.2.4 สงเสรมใหมนใจในการดาเนนการตามสนธสญญา SEANWFZ และ

แผนปฏบตการภายใตสนธสญญาน โดยมกจกรรม เชน สนบสนนใหมการภาคยานวตรพธสารของ

สนธสญญา SEANWFZ สาหรบกลมประเทศทครอบครองอาวธนวเคลยร

ก.2.5 สงเสรมความรวมมอทางทะเลอาเซยน โดยมกจกรรม เชน

จดการประชมเวทหารออาเซยนเรองความรวมมอทางทะเล

29

ข. ภมภาคทมความเปนเอกภาพ สงบสข และมความแขงแกรง พรอมทงมความ

รบผดชอบรวมกนเพอแกไขปญหาความมนคงทครอบคลมในทกมต

ในการสรางประชาคมการเมองและความมนคงทมความเปนเอกภาพ สงบสขและ

แขงแกรง อาเซยนยดมนกบหลกการความมนคงทครอบคลมในทกมต ซงครอบคลมมากกวาแงมม

ความมนคงในรปแบบเดม แตคานงถงความมนคงในรปแบบใหม ซงเปนปจจยทสาคญตอ

ความแขงแกรงในระดบประเทศและภมภาค เชน มตเศรษฐกจ สงคม วฒนธรรม และสงแวดลอม

ของการพฒนา อาเซยนยงคงยดมนตอการปองกนความขดแยง/มาตรการการสรางความไวเนอเชอใจ

การทตเชงปองกน และการสรางสนตภาพหลงความขดแยง

ข.1 ปองกนความขดแยงและมาตรการการสรางความไวเนอเชอใจ

ข.1.1 เสรมสรางมาตรการการสรางความไวเนอเชอใจ โดยมกจกรรม

เชน สงเสรมการแลกเปลยนผสงเกตการณในการฝกทหาร โดยเปนไปตามความสามารถและเงอนไข

ของแตละประเทศสมาชกอาเซยน

ข.1.2 สงเสรมความโปรงใสและความเขาใจในนโยบายกลาโหมและ

มมมองดานความมนคง โดยมกจกรรม เชน มงไปสการพฒนาและตพมพมมมองสถานการณความ

มนคงประจาปของอาเซยน

ข.1.3 สรางกรอบการดาเนนการทางสถาบนทจาเปนเพอเสรมสราง

กระบวนการภายใตกรอบการประชม ARF เพอสนบสนนประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยน

โดยมกจกรรม เชน ตดตามขอเสนอแนะเกยวกบการทบทวนความรวมมอดานการเมองและ

ความมนคงในภมภาคเอเซย-แปซฟก

ข.1.4 เสรมสรางความพยายามในการธารงความเคารพในบรณภาพแหง

ดนแดนอธปไตย และเอกภาพของประเทศสมาชกตามทกาหนดไวในปฏญญาวาดวยหลกการแหง

กฎหมายระหวางประเทศเกยวกบความสมพนธฉนทมตรและความรวมมอโดยเปนไปตามกฎบตร

สหประชาชาต โดยมกจกรรม เชน สงเสรมตอไปและเพมความตระหนกตอประเดนเหลานเพอเรงรด

การสรางประชาคมและยกระดบการเปนทยอมรบเปนทรจกของอาเซยนในเวทโลก

ข.1.5 สงเสรมการพฒนาบรรทดฐานเพอสรางความรวมมอดาน

การปองกนทางทหารและความมนคงอาเซยน โดยมกจกรรม เชน รเรมงานเตรยมการสาหรบการ

พฒนาโครงการความรวมมอทเปนรปธรรมระหวางหนวยงานทหารของประเทศสมาชกอาเซยน

30

ข.2 การแกไขความขดแยงและการระงบขอพพาทโดยสนต

ข.2.1 พฒนารปแบบการระงบขอพพาทโดยสนต เพมเตมจากรปแบบ

ทมอยและพจารณาเสรมสรางรปแบบดงกลาวใหเขมแขงขนดวยกลไกเพมเตม โดยมกจกรรม เชน

ศกษาและวเคราะหรปแบบการระงบขอพพาทโดยสนตทมอย และ/หรอกลไกเพมเตม เพอเสรมสราง

กลไกในภมภาคในการระงบขอพพาทโดยสนต

ข.2.2 เสรมสรางกจกรรมการคนควาวจยเรองสนตภาพ การจดการ

ความขดแยงและการแกไขความขดแยง โดยมกจกรรม เชน พจารณาจดตงสถาบนอาเซยนสาหรบ

สนตภาพและสมานฉนท

ข.2.3 สงเสรมความรวมมอในภมภาคเพอธารงไวซงสนตภาพและ

เสถยรภาพ โดยมกจกรรม เชน ระบหนวยงานหลกของประเทศเพอสงเสรมความรวมมอ

ดานสนตภาพและเสถยรภาพในระดบภมภาค

ข.3 การสรางสนตภาพหลงความขดแยง

ข.3.1 เสรมสรางความชวยเหลอดานมนษยธรรมอาเซยน โดยม

กจกรรม เชน ใหการบรการและความชวยเหลอขนพนฐานเพอบรรเทาทกขแกผไดรบผลกระทบจาก

ความขดแยง โดยตองปรกษากบประเทศทไดรบผลกระทบ

ข.3.2 ดาเนนการตามโครงการพฒนาทรพยากรมนษยและสราง

ขดความสามารถในพนทภายหลงความขดแยง โดยมกจกรรม เชน รางแนวทางการประเมนความ

ตองการการฝกอบรมและการเสรมสรางขดความสามารถ

ข.3.3 เพมความรวมมอในดานการไกลเกลยประนประนอมและ

คานยมทมสนตภาพเปนศนยกลาง โดยมกจกรรม เชน ดาเนนการศกษาเพอเพมความรวมมอ

ดาน การสมานฉนทและสงเสรมคานยมทมสนตภาพเปนศนยกลาง

ข.4 ประเดนความมนคงรปแบบใหม

ข.4.1 เสรมสรางความรวมมอในการรบมอประเดนปญหาความมนคง

รปแบบใหม โดยเฉพาะเรองการตอตานอาชญากรรมขามชาตและความทาทายขามแดนอนๆ โดยม

กจกรรม เชน ดาเนนการในประเดนสาคญในแผนการดาเนนงานอยางมประสทธภาพเพอดาเนนการ

ตามแผนปฏบตการตอตานอาชญากรรมขามชาต

ข.4.2 เพมความพยายามในการตอตานการกอการรายโดยการให

สตยาบนโดยเรวและดาเนนการอยางเตมทตามอนสญญาอาเซยนวาดวยการตอตานการกอการราย

31

โดยมกจกรรม เชน ดาเนนการเพอใหอนสญญาฯ มผลบงคบใชภายในป พ.ศ.2552 การใหสตยาบน

โดยประเทศสมาชกอาเซยนทกประเทศ และสงเสรมการดาเนนการตามอนสญญาฯ

ข.5 เสรมสรางความรวมมอของอาเซยนดานการจดการภยพบต และการ

ตอบสนองตอสถานการณฉกเฉน โดยมกจกรรม เชน พฒนาแนวทางยทธศาสตรของความรวมมอ

ดานการเมองและความมนคงในภมภาคเอเซย-แปซฟกสาหรบความชวยเหลอทางมนษยธรรมและ

ความรวมมอดานการบรรเทาภยพบต

ข.6 การตอบสนองอยางมประสทธภาพและทนกาลตอประเดนเรงดวน

หรอสถานการณวกฤตทสงผลกระทบตออาเซยน โดยมกจกรรม เชน จดการประชมสมยพเศษใน

ระดบผนา หรอรฐมนตร ในเหตการณวกฤตหรอสถานการณฉกเฉนทมผลกระทบตออาเซยน และ

พฒนากรอบการดาเนนการเพอจดการกบสถานการณดงกลาวอยางทนทวงท

ค. ภมภาคทมพลวตรและมองไปยงโลกภายนอก ในโลกทมการรวมตวและพงพา

อาศยกนยงขน โดยมกจกรรม เชน อาเซยนสงเสรมและรกษาความสมพนธทเปนมตรและเปน

ประโยชนรวมกนกบประเทศภายนอก เพอใหความมนใจวาประชาชนและประเทศสมาชกของ

อาเซยนสามารถอยอยางสนตในโลก

ค.1 การสงเสรมอาเซยนใหเปนศนยกลางในความรวมมอระดบภมภาคและ

การสรางประชาคม โดยมกจกรรม เชน เพมพนการประสานงานในการดาเนนความสมพนธภายนอก

ของอาเซยนตลอดจนการประชมในระดบภมภาคและในระดบพหภาค

ค.2 สงเสรมความสมพนธทเพมพนกบประเทศภายนอก โดยมกจกรรม เชน

แสวงหาโครงการความรวมมอกบองคการระดบภมภาค

ค.3 เสรมสรางการปรกษาหารอและความรวมมอในประเดนพหภาคทเปน

ความกงวลรวมกน โดยมกจกรรม เชน เพมพนการปรกษาหารอภายในอาเซยน ซงรวมถงการแตงตง

ผแทนถาวรของประเทศอาเซยนประจาสหประชาชาตและองคการระหวางประเทศอนๆ เพอสงเสรม

ผลประโยชนของอาเซยน (กรมอาเซยน, 2553 : 6-28)

3. การเตรยมความพรอมสประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยน

หนวยราชการไทยทเกยวของไดเตรยมความพรอมสประชาคมการเมองและความมนคง

อาเซยน โดยไดจดกจกรรมและโครงการตางๆ ตาม APSC Blueprint ซงมรายละเอยดดงน

1. การสรางความตนตว ตระหนกร เกยวกบประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยน

32

1.1 คณะกรรมาธการระหวางรฐบาลอาเซยนวาดวยสทธมนษยชนและปฏญญา

อาเซยนวาดวยสทธมนษยชน

1.2 สถาบนอาเซยนเพอสนตภาพและสมานฉนท

1.3 การสรางความตระหนกรในกลไกระงบขอพพาทและสนธสญญา TAC

2. การพฒนาขดความสามารถของสถาบนวจยของไทยในเรองการเมองและความมนคง

2.1 สนบสนนการจดตงเครอขายสถาบนทเกยวกบความมนคงทางทะเล

2.2 สนบสนนการจดตงเครอขายสถาบนอาเซยนเพอสนตภาพและความสมานฉนท

2.3 การควบคมการแพรขยายอาวธนวเคลยร

2.4 ความปลอดภยทางดานนวเคลยร

3. การฝกอบรมขาราชการใหมความพรอมในการปฏบตตามพนธกรณตางๆ ของอาเซยน

3.1 การเขารวมปฏบตงานในศนยประสานงานอาเซยนสาหรบการใหความ

ชวยเหลอดานมนษยธรรมในการจดการภยพบต

3.2 การปฏบตตามอนสญญาอาเซยนวาดวยการตอตานการกอการราย

3.3 การลดผลกระทบดานลบจากการเชอมโยงระหวางกนในอาเซยน (กรมอาเซยน,

2555)

นอกจากน ประเดนสาคญทประเทศไทยใหความสาคญเปนลาดบตนๆ ในการสรางประชาคม

การเมองและความมนคงอาเซยน คอ

1) สงเสรมคานยมของประชาธปไตย ธรรมาภบาล และหลกการนตธรรมในอาเซยน โดยมงเนน

ประโยชนของประชาชนเปนทตง

2) สงเสรมความรวมมอกบภาคประชาสงคมในงานของประชาคมการเมองและความมนคง

อาเซยน โดยใชหวขอการหารอเปนตวตงในการเชญองคกรทมใชของรฐบาลในการแกไขปญหา

ความมนคงรปแบบใหม เชน เรองการบรหารจดการภยพบต อาชญากรรมขามชาต เชน การคายา

เสพตดและการคามนษย เปนตน และมงดาเนนภารกจทางมนษยธรรมมากกวาดานการเมอง

3) สงเสรมใหมความโปรงใสมากขนระหวางฝายกลาโหมอาเซยน โดยการแลกเปลยนขอมล

เรอง Arms Modernization และการสงผสงเกตการณในการซอมรบ ควรมความรวมมอกนใหมาก

ยงขนในเรองการบรหารจดการภยพบตและการปฏบตการรกษาสนตภาพ

4) สงเสรมความรวมมอของอาเซยนในการแกปญหารวมกน เชนในเรองของ (1) การปฏบตการ

รกษาสนตภาพ (2) การบรหารจดการภยพบต โดยเฉพาะการจดทาระบบและยทธศาสตร บรณาการ

33

โดยประสานการทางานของฝายพลเรอน ฝายกลาโหมอาเซยน และสานกเลขาธการอาเซยน และ

(3) การสงเสรมความมนคงทางทะเลและการปราบปรามโจรสลด (กรมอาเซยน กองอาเซยน 1, 2554 : 30)

• แผนการเตรยมความพรอมสประชาคมอาเซยนในป พ.ศ.2558

จาก APSC Blueprint ทประกอบดวย 3 คณลกษณะ หนวยงานทรบผดชอบสามารถกาหนด

เปนแผน กจกรรม หรอโครงการตางๆ ดงน

1. ประชาคมทมกฎเกณฑและบรรทดฐานและคานยมรวมกน มงเนนกจกรรมดงน

- โครงการเสรมสรางความตระหนกรดานสทธมนษยชนในกรอบอาเซยนเพอรองรบ

การเขาสประชาคมอาเซยนในป พ.ศ.2558

- โครงการการจดสมมนาระดบประเทศในเรอง ASEAN Declaration on Human

Rights (ADHR)

- โครงการสรางความตระหนกรในเรองสนธสญญา SEANWFZ และกลไกตางๆ ภายใต

สนธสญญาดงกลาว

- การสงเสรมกจกรรมความรวมมอเพอนาขอมลมาปฏบต โดยเฉพาะในสาขาความ

รวมมอหลกทกาหนดไวในขอมล เชน การวจยรวม และการคนหาและชวยเหลอผประสบภยทางทะเล

เปนตน

- การสงเสรมความตระหนกรและเขาใจในเรองสนธสญญา SEANWFZ และการเตรยม

ความพรอมเพอเขารวมในกจกรรมทจะสงเสรมเขตปลอดอาวธนวเคลยรในเอเชยตะวนออกเฉยงใต

- การสรางความตระหนกรในกจกรรมความรวมมอทางทะเลในอาเซยนและการเตรยม

ความพรอมเพอปฏบตตามนโยบายความมนคงทางทะเลของไทยในสวนทเกยวของกบการสงเสรม

ความรวมมอในกรอบอาเซยนและกจกรรมความรวมมออนๆ ในภมภาค

2. ภมภาคทมความเปนเอกภาพ สงบสข และมความแขงแกรง พรอมทงมความ

รบผดชอบรวมกนเพอแกไขปญหาความมนคงทครอบคลมในทกมต โดยมกจกรรมหรอโครงการ

ตางๆ ดงน

- การเตรยมความพรอมในการเขารวมมาตรการสงเสรมความไวเนอเชอใจใน

อาเซยนและภมภาค

- การสรางความตระหนกรในเรองกลไกระงบขอพพาทในภมภาคและจดเตรยม

บคลากรและองคการซงอาจมสวนรวมในกลไกระงบขอพพาทในภมภาค

34

- การสงเสรมการวจยแนวโนมพฒนาการความมนคงในภมภาคเอเชยตะวนออก

เฉยงใตโดยสถาบนวจยของไทย ภมภาค และระหวางประเทศ และสงเสรมการจดตง ASEAN

Institute for Peace and Reconciliation พรอมทงการสงบคลากรไทยใหเขารวมในการบรหาร

รวมทงกจกรรมของสถาบน

- การสรางศกยภาพของหนวยงาน/องคกรไทยในการเขารวมกลไกไกลเกลยใน

ภมภาค

- การเตรยมความพรอมและสรางศกยภาพของหนวยงานไทยในการปฏบตตาม

อนสญญาอาเซยนวาดวยการตอตานการกอการราย

- การสรางขดความสามารถและศกยภาพของหนวยงานไทยในการเขารวมในระบบ

การบรหารจดการภยพบตของอาเซยนและในระดบภมภาค

- สงเสรมการสรางระบบบรหารจดการภยพบตในระดบภมภาคใหเปนบรณการโดย

ใหไทยเปนหนงในศนยกลางของความรวมมอในภมภาค

- สงเสรมองคกรในประเทศไทย เชน Asian Disaster Preparedness Center

(ADPC) และศนยอนๆ ในประเทศไทยใหมบทบาทสาคญในเรองการบรหารจดการภยพบตในภมภาค

3. ภมภาคทมพลวตและมองไปยงโลกภายนอก ในโลกทมการรวมตวและพงพาอาศยกน

ยงขน ไดกาหนดกจกรรมหรอโครงการ เชน

- การสงเสรมการวจยและผเชยวชาญในเรองของแนวโนมของพฒนาการในโครงสราง

สถาปตยกรรมในภมภาค

- การสงเสรมศกยภาพของหนวยงานไทยในการกาหนดและขบเคลอนยทธศาสตรของ

อาเซยนในเรองความสมพนธนอกภมภาค

- การสงเสรมใหหนวยงานไทยมศกยภาพมากยงขนในการชวยกาหนดทาทของอาเซยน

ในเวทพหภาค (กรมอาเซยน, 2555)

• หนวยงานดานความมนคงของไทยกบการดาเนนความรวมมอในกรอบประชาคมอาเซยน

การดาเนนการเพอรองรบประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยนในระดบนโยบายของ

ไทย ซงมสานกงานสภาความมนคงแหงชาต (สมช.) เปนหนวยงานรบผดชอบ ไดจดทารางยทธศาสตร

ในการดาเนนการดานการเมองและความมนคงเพอเตรยมความพรอมในการเปนประชาคมการเมอง

และความมนคงอาเซยน ประกอบดวย 6 ยทธศาสตร คอ

35

1. ยทธศาสตรการพฒนาการเมอง

2. ยทธศาสตรการเสรมสรางบรรทดฐานความรวมมอดานความมนคงในภมภาค

3. ยทธศาสตรการแกปญหาภยคกคามรปแบบใหมทมลกษณะขามชาต

4. ยทธศาสตรการจดการกบภยพบตทสงผลกระทบรนแรง

5. ยทธศาสตรการปองกนและแกปญหาความขดแยงในภมภาค

6. ยทธศาสตรความสมพนธกบมหาอานาจ

ทงนในรางยทธศาสตรดงกลาว จะกาหนดมาตรการในการดาเนนการในแตละยทธศาสตร

ซงปรากฏอยในรางยทธศาสตรแหงชาตของสานกงานสภาความมนคงแหงชาต

ในสวนของกระทรวงกลาโหมไดใชกลไกการประชมรฐมนตรกลาโหมอาเซยน (ASEAN

Defence Ministers’ Meeting : ADMM) เปนสวนเสรมสรางเพอนาไปสการจดตงประชาคม

การเมองและความมนคงอาเซยน ซงจากผลของการประชม ADMM ทผานมา ไดเหนชอบรวมกนใหม

กจกรรมความรวมมอทสาคญ คอ

- ความรวมมอระหวางกลาโหมอาเซยนกบองคกรภาคประชาสงคมในดานความมนคง

รปแบบใหม

- การใชทรพยากรและศกยภาพทางทหารอาเซยนในการใหความชวยเหลอดาน

มนษยธรรมและการบรรเทาภยพบต

- ความรวมมอดานอตสาหกรรมปองกนประเทศของอาเซยน

นอกจากความรวมมอในกรอบของรฐมนตรกลาโหมอาเซยนดงกลาวแลว ยงมกรอบความ

รวมมอของการประชมรฐมนตรกลาโหมอาเซยนและประเทศคเจรจา (ADMM-Plus) อก 8 ประเทศ

ไดแก ออสเตรเลย จน อนเดย ญปน นวซแลนด เกาหลใต รสเซย และสหรฐอเมรกา โดยเมอวนท 12

ตลาคม พ.ศ.2553 รฐมนตรกลาโหมอาเซยนและประเทศคเจรจาไดเหนชอบในการดาเนนการ

ดานความรวมมอเพอความมนคง 5 ดาน คอ

1. การใหความชวยเหลอดานมนษยธรรมและบรรเทาสาธารณภย (Humanitarian

Assistance and Disaster Relief – HA/DR)

2. ความมนคงทางทะเล (Maritime Security) 3. การแพทยทหาร (Military Medical)

4. การตอตานการกอการราย (Counter Terrorism)

5. การปฏบตการรกษาสนตภาพ (Peace Keeping Operations)

36

สาหรบการดาเนนการตามกรอบความรวมมอของแตละดานนน ประเทศในอาเซยนจะได

ดารงตาแหนงประธานคณะทางานอยางนอย 1 ดาน และ 1 วาระ (มวาระ 2 – 3 ป) ซงแตละดานจะม

ประธานรวมระหวางประเทศสมาชกอาเซยนกบประเทศคเจรจา ดงน

- การใหความชวยเหลอดานมนษยธรรมและบรรเทาสาธารณภย มเวยดนามและจน

เปนประธาน

- ความมนคงทางทะเล มมาเลเซยและออสเตรเลยเปนประธาน

- การแพทยทหาร มสงคโปรและญปนเปนประธาน

- การตอตานการกอการราย มอนโดนเซยและสหรฐอเมรกาเปนประธาน

- การปฏบตการรกษาสนตภาพ มฟลปปนสและนวซแลนดเปนประธาน

โดยไทยมแนวทางในการเขารวมเปนคณะทางานทกดาน และเพอสนบสนนกรอบความ

รวมมอดงกลาว กระทรวงกลาโหมของไทยไดมการแตงตงคณะทางานผเชยวชาญในแตละดานเพอ

ทาหนาทกาหนดแนวทาง วางแผนการปฏบตและเปนศนยกลางการตดตอประสานงานกบกลาโหม

อาเซยนและกลาโหมประเทศคเจรจา (ภชงค ประดษฐธระ, 2554 : 66–67)

4. ความกาวหนาในการจดตงประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยน

กระบวนการจดตงประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยนมรากฐานมาจากนา

ความรวมมอและความตกลงของอาเซยนดานการเมองและความมนคงทไดดาเนนการมาระยะหนงแลว

มาตอยอดใหมผลเปนรปธรรมและมแบบแผนมากยงขน อาท ขอบทตางๆ ภายใตสนธสญญา TAC

สนธสญญา SEANWFZ และปฏญญากาหนดใหภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตเปนเขตแหงสนตภาพ

เสรภาพ และความเปนกลาง (Zone of Peace, Freedom and Neutrality : ZOPFAN) และ

รวมถงผลลพธตางๆ ทเกดขนจากการประชม ARF (ศนยขาวการศกษาไทย, 2555)

ปจจบน การสรางประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยนมความคบหนาในการสงเสรม

การแลกเปลยนขอมลและประสานทาทมากยงขนในเรองทมนยทางนโยบายและการเมองของภมภาค

โดยมคณะมนตรประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยน (ASEAN Political-Security

Community Council) เปนผดาเนนการขบเคลอน สาหรบประเดนดานการเมองและความมนคง

ทไดรบความสนใจในชวง 1 - 2 ป ทผานมา คอ การสงเสรมกลไกอาเซยนตางๆ (Sectoral Bodies)

และเนนการประสานงานเพอแกไขปญหาซงเปนประเดนทคาบเกยวกบกลไกตางๆ (cross-cutting

issues) ตวอยางสาคญทอาเซยนกาลงพจารณาอยางตอเนองคอ ความเสยงของการสงเสรม

37

ความเชอมโยงในภมภาค ซงรวมถงอาชญากรรมขามชาตและผลกระทบทางดานลบตางๆ เชน

ผลกระทบตอสงแวดลอมและปญหาสาธารณสข ซงเปนปญหาความมนคงรปแบบใหม (non-

traditional threats)

อยางไรกตาม การดาเนนการเพอรองรบการเปนประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยน

ยงไมมความกาวหนามากนกเมอเทยบกบการเตรยมความพรอมในมตของเศรษฐกจ และสงคมและ

วฒนธรรม ปญหาอปสรรคสาคญทสดในการสรางประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยนคอ

การสรางคานยมรวมกน เนองจากความหลากหลายของวฒนธรรมการเมองของประเทศสมาชก

อาเซยน และการทแตละประเทศยงไมมงไปสการสรางผลประโยชนรวมกนของประชาคมอาเซยน

อยางชดเจน สวนหนงของปญหาเกดจากการทระบบสถาบนของอาเซยนทจะชวยสงเสรมคานยม

อาเซยนยงออนแอ โดยเฉพาะสานกเลขาธการอาเซยน

ความทาทายสาคญอกประการหนงคอ การทยงมประเดนทมความออนไหวสงในแตละประเทศ

สมาชกหรอระหวางประเทศสมาชกอาเซยน ซงสรางขอจากดใหอาเซยนในการใชกลไกของตนได

เชน กรณทเกอบทกประเทศไมประสงคทจะใหอาเซยนมายงเกยวกบปญหาภายในประเทศ แมวา

ปญหาดงกลาวจะมนยหรอผลกระทบในระดบภมภาคกตาม เชน เรองพฒนาการทางการเมองและ

สทธมนษยชนในเมยนมาร หรอปญหาหมอกควน เปนตน อกทงไมประสงคใหอาเซยนมายงเกยวกบ

ปญหาทวภาคโดยเฉพาะปญหาเขตแดน อยางเชน กรณความขดแยงระหวาง สงคโปรกบมาเลเซยในป

พ.ศ.2552 ทงสองประเทศไดใชกลไกของศาลยตธรรมระหวางประเทศ (International Court of

Justice : ICJ) มากกวาการใชกลไกของอาเซยนในการแกขอพพาททางเขตแดน

แมวาประเทศสมาชกจะพยายามใหอาเซยนเปนศนยกลางของการขบเคลอน (ASEAN

Centrality) ในภมภาค แตปฏสมพนธระหวางมหาอานาจไดสรางขอจากดใหกบอาเซยนในการทจะ

ผลกดนใหกลไกตางๆ ในภมภาคเปนเรองของความมนคงในภมภาค นอกจากน เนองจากความมนคง

ในภมภาคยงตองพงพาอาศยบทบาทของประเทศนอกภมภาค อาเซยนจงจาเปนตองสรางหนสวน

สาคญกบประเทศนอกภมภาค และในบางกรณยงตองใชวธการคานอานาจเพอไมใหมหาอานาจใด

มาครอบงาภมภาค ปญหาอปสรรคอกประการหนงคอ การทยงไมมความไวเนอเชอใจระหวาง

ประเทศสมาชกอาเซยน เนองจากประเทศตางๆ ยงอยในสภาพทตองแขงขนแยงชงผลประโยชน

ระหวางกน ตวอยางเชน เรองการแสวงหาผลประโยชนจากทรพยากรทางทะเล ซงมสวนใหเกดความ

ตงเครยดมากขนในทะเลจนใต เปนตน (กรมอาเซยน กองอาเซยน 1, 2554 : 30)

38

กลไก/ประเดนดานการเมอง และความมนคงของอาเซยน

พฒนาการลาสด

สนธสญญาเขตปลอดอาวธนวเคลยรในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต (SEANWFZ)

อาเซยนไดขอสรปการเจรจากบประเทศผมอาวธนวเคลยร (Nuclear Weapon States : NWS) ในพธสารแนบทายสนธสญญา SEANWFZ ซงจะนาไปสการลงนามโดย NWS ตอไป

สนธ สญญามตรภาพและความรวมมอในเอเชยตะวนออกเฉยงใต (TAC)

ไดรบความสนใจจากประเทศนอกภมภาคมากขน ปจจบนมประเทศภาคทงสน 29 ประเทศ เชน สหรฐอเมรกา จน เกาหลเหนอ และเกาหลใต เปนตน และ 1 กลมประเทศ คอ สหภาพยโรป ลาสดบราซลกาลงดาเนนการภายในเพอภาคยานวตสนธสญญา TAC

การประชมอาเซยนวาดวยความรวมมอดานการเมองและความมนคงในภมภาคเอเชย-แปซฟก (ARF)

ปจจบน การประชม ARF มประเทศเขารวม 26 ประเทศกบ 1 กลมประเทศ การดาเนนงานในกรอบการประชม ARF เพอนาไปสเสถยรภาพในภมภาค ม 3 ขนตอน ไดแก 1) มาตรการเสรมสรางความไวเนอเชอใจ 2) การทตเชงปองกน 3) แนวทางเรองปญหาความขดแยง

อาชญากรรมขามชาต

ไทยมสวนสาคญในการรเรมใหอาเซยนเหนความสาคญมากยงขนกบการหามาตรการแกไขปญหาอนเนองจากผลกระทบทางลบจากการสงเสรมความเชอมโยงในอาเซยน เชน ความทาทายจากอาชญากรรมขามชาตตางๆ ไมวาจะเปนปญหายาเสพตด การคามนษย และการฟอกเงน อนเปนประเดนทไทยถกโจมตโดยสหรฐอเมรกาและคณะทางานเฉพาะกจเพอดาเนนมาตรการทางการเงน (Financial Action Task Force : FATF)

การสงเสรมสนตภาพในภมภาค

ทประชมสดยอดอาเซยน ครงท 20 เมอเดอนพฤศจกายน พ.ศ.2554 มมตใหจดตงสถาบนอาเซยนเพอสนตภาพและความสมานฉนทเพอทาการวจยและสงเสรมการสรางสนตภาพในอาเซยน

ความมนคงทางทะเล

เปนประเดนทประเทศนอกภมภาคใหความสนใจ ซงอาเซยนจะตองรกษาความเปนแกนหลกในเรองนใหได

สทธมนษยชน

คณะรฐมนตรมมตเมอวนท 13 ตลาคม พ.ศ.2552 แตงตงให ดร.ศรประภา เพชรมศร เปนผแทนไทยในคณะกรรมาธการระหวางรฐบาลอาเซยนวาดวยสทธมนษยชน (AICHR) โดยมวาระ 3 ป ตงแต เดอนตลาคม พ.ศ.2552 - ตลาคม พ.ศ.2555 AICHR ซงเปนองคกรทไทยมสวนรวมสาคญในการจดตง อยในระหวาง

39

กลไก/ประเดนดานการเมอง และความมนคงของอาเซยน

พฒนาการลาสด

การจดทาปฏญญาอาเซยนวาดวยสทธมนษยชน เพอจะนาไปสการสรางกลไก เชน สนธสญญาและอนสญญาทเกยวของในอนาคต

ทมา : กองอาเซยน 1 กรมอาเซยน พ.ศ.2555

5. ความคดเหนตอประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยน

ประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยนมวตถประสงคเพอเสรมสรางและธารงไว

ซงสนตภาพและความมนคงของภมภาค เพอใหประเทศในภมภาคอยรวมกนอยางสนตสขและ

สามารถแกไขปญหาและความขดแยงโดยสนตวธ อาเซยนจงไดจดทา APSC Blueprint โดยเนนใน

3 ประการ คอ การมกฎเกณฑและคานยมรวมกน การสงเสรมความสงบสขและรบผดชอบรวมกน

ในการรกษาความมนคง และการมพลวตและปฏสมพนธกบโลกภายนอก

ปจจบน ประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยนมความคบหนาในการสงเสรม

การแลกเปลยนขอมลและประสานทาทมากยงขนในเรองทมนยทางนโยบายและการเมองของภมภาค

โดยคณะมนตรประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยน ซงประชมปละ 2 ครง สาหรบประเดน

สาคญในชวง 1 - 2 ปทผานมา ทอาเซยนกาลงพจารณาอยางตอเนองคอ ความเสยงของการสงเสรม

ความเชอมโยงในภมภาค ซงรวมถงอาชญากรรมขามชาต และผลกระทบทางดานลบตางๆ เชน

ผลกระทบตอสงแวดลอมและปญหาสาธารณสข ซงเปนภยดานความมนคงนอกรปแบบ (non-

traditional security issues)

สาหรบประเทศไทย หนวยงานราชการหรอองคกรทเกยวของ นกวชาการ ผเชยวชาญ

ดานอาเซยนตางพยายามสงเสรม สรางความเขาใจและใหความรเกยวกบประชาคมอาเซยนแกสงคม

และประชาชนทวไปผานทางสอรปแบบตางๆ รวมถงมการแสดงความคดเหน ใหทศนะและมมมอง

ทงในดานบวกและลบของประเทศไทยกบประชาคมอาเซยนทง 3 เสาหลก ในสวนของประชาคม

การเมองและความมนคงอาเซยนไดมการแสดงความคดเหนในแงมมตางๆ ทเกยวของเชนกน โดยม

ความคดเหนและมมมองในบางประเดนทสาคญ ดงน

ความเปนประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยน : ในกรอบของประชาคมการเมอง

และความมนคงอาเซยน มหลายประเดนทนกวชาการไดแสดงความคดเหนตงแตปญหาของคานยาม

40

ของประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยน โดยคานยามของนกวชาการกบคานยามของรฐบาล

ประเทศสมาชกอาเซยนมความแตกตางกน นกวชาการอยางเชน รศ.ดร.ประภสสร เทพชาตร อาจารย

ประจาคณะรฐศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร ไดแสดงความคดเหนวา คานยามของรฐบาลอาเซยน

มความแตกตางไปอยางมากจากคานยามของนกวชาการ โดยประเดนหลกทนกวชาการใหความสาคญ

แตไมปรากฏใน APSC Blueprint คอ ประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยนจะตองมการ

กาหนดนโยบายรวมกน การรบรถงภยคกคามรวมกน มอตลกษณรวม มความรวมมอทางทหาร

ไวเนอเชอใจกน มระบอบการปกครองแบบประชาธปไตย และมสถาบนทเปนทางการ

สาหรบกลไกการปองกนและแกไขความขดแยงของประชาคมการเมองและความมนคง

ของอาเซยนมลกษณะมงเนนแกความขดแยงระหวางรฐ แตในปจจบนและอนาคต ความขดแยง

สวนใหญจะเปนความขดแยงทเกดขนภายในรฐแตมลกษณะขามชาต ดงนน กลไกอาเซยนจงอาจจะ

ไมมประสทธภาพรองรบความขดแยงในรปแบบใหม นอกจากน ความรวมมอทางทหารของอาเซยน

ยง เบาบางมาก อาเซยนกอตงมากวา 40 ปแลว แตเพงจดใหมการประชมรฐมนตรกลาโหมเปน

ครงแรกเมอป พ.ศ.2549 (ประภสสร เทพชาตร, 2552)

นอกจากน ในเรองการปองกนและการตอสกบคอรรปชนทเปนกจกรรมหนงของ APSC

Blueprint นายพรพล นอยธรรมราช นกวเคราะหเทคโนโลยปองกนประเทศ ไดกลาวถงในประเดนน

โดยยกตวอยางในประเดนของการสรางประชาคมทมคานยมและบรรทดฐานรวมกนบนพนฐานของ

การใชกฎรวมวา การสรางประชาคมทมคานยมและบรรทดฐานรวมกนนน ประกอบไปดวย 2 กรอบ

การทางานหลก คอ 1) การรวมมอกนในการพฒนาการเมอง และ 2) การสรางและใชบรรทดฐาน

รวมกน ซงกรอบการทางานแรกนนประกอบไปดวยกจกรรมตางๆ เชน การสงเสรมสภาพธรรมาภบาล

การสงเสรมและปกปองสทธมนษยชน การปองกนและตอสกบคอรรปชน และการสงเสรมหลกการ

ของประชาธปไตย ซงหากเพยงแคมองกจกรรมดงกลาวเพยงคราวๆ แลว กพอจะสามารถคาดเดาได

วาเปนไปไดยากทแตละประเทศสมาชกจะเขามารวมมอกนได ยกตวอยางเชนการปองกนและ

การตอสกบคอรรปชน ประเทศสมาชกในอาเซยนนนเปนกลมประเทศทประสบปญหากบการคอรรป

ชนมากทสดแหงหนงของโลก ตามสถตของ Corruption Perception Index (CPI) ป พ.ศ.2554 นน

ประเทศในอาเซยนนอกจากสงคโปรและบรไนแลว ทกประเทศทเหลออยตากวาอนดบ 50 ทงหมด

และมถง 6 ประเทศทมอนดบตากวา 100 เรยกไดวายงไมรวาประเทศใดในอาเซยนจะเปนผรเรม

ในการแกไขปญหาคอรรปชนนและอยางไรด (พรพล นอยธรรมราช, ม.ป.ป.)

41

ความรวมมอกนทางทะเล : ความรวมมอเพอความมนคงทางทะเลระหวางประเทศ

ในอาเซยนเปนอกประเดนหนงทกาหนดอยใน APSC Blueprint นาวาเอกภชงค ประดษฐธระ

จากศนยศกษายทธศาสตรทหารเรอ กรมยทธศกษาทหารเรอ ไดแสดงความคดเหนวา ความรวมมอ

กนทางทะเลเปนเรองทมขอบเขตคอนขางกวาง เนองจากทะเลในภมภาคนมพนทกวางใหญและ

มปญหาภยคกคามหลายอยาง ไดแก ปญหาความขดแยงเรองเขตแดนทางทะเลของประเทศ

ในภมภาค การเสรมสรางกาลงทางทหารของประเทศในภมภาค การกอการรายทางทะเล โจรสลด

และการปลนในทะเล การกระทาผดกฎหมายทางทะเล และปญหาภยธรรมชาตและอบตภยทางทะเล

รวมทงตรวจสอบกลไกความรวมมอทมอยเดม และเสนอแนวทางความรวมมอกนทางทะเลทงในสวน

ของทวภาคและพหภาค

จากปญหาภยคกคามตางๆ ขางตน กลไกความรวมมอทมอยในปจจบนยงไมประสบผลสาเรจ

เทาทควร ในการแกปญหาเขตแดนทางทะเลควรแกไขโดยใชการเจรจาตกลงในกรอบทวภาค

การเสรมสรางกาลงทางทหารโดยการสงเสรมการสรางมาตรการ สรางความไววางใจระหวางประเทศ

และการสรางความโปรงใสทางทหาร การกอการรายทางทะเลควรมการสงเสรมการรบรขาวสาร

ทางทะเลดวยกลไกทมอยกบมาตรการเพอความมนคงทางทะเลระหวางประเทศ ปญหาโจรสลดและ

ปลนเรอในทะเลควรสงเสรมใหมการแลกเปลยนขอมลขาวสารโดยใชศนยแลกเปลยนขอมลขาวสารท

มอยแลว เชน ศนยแลกเปลยนขอมลขาวสาร (Information Sharing Center หรอ ReCAAP ISC)

เปนตน และปญหาภยธรรมชาตและอบตภยในทะเล ควรจดตงศนยประสานงานปฏบตการชวยเหลอ

และบรรเทาสาธารณภยทางทะเลของภมภาคเพอเปนการชวยเหลอซงกนและกน (ภชงค ประดษฐธระ,

ม.ป.ป.)

ความรวมมอดานการทหาร : ในเรองของกองทพและความมนคง ความรวมมอทาง

การทหารในอาเซยนเกดจากการหารอกนในการประชม ARF จากนนจงมผลตอการประชมรฐมนตร

กลาโหมอาเซยนและอก 8 ประเทศ (ADMM-Plus) ซงมการหารอและวางแผนจดทาความรวมมอ

ดานความมนคงใน 5 ประเดนหลก และประเทศสมาชกแบงหนาทความรบผดชอบในประเดนตางๆ

ดงน

1. การใหความชวยเหลอดานมนษยธรรมและบรรเทาสาธารณภย โดยมเวยดนามและจน

เปนประธาน

2. ความมนคงทางทะเล โดยมมาเลเซยและออสเตรเลยเปนประธาน

3. ประเดนความรวมมอระหวางกองทพ โดยมสงคโปรและญปนเปนประธาน

42

4. การปฏบตการรกษาสนตภาพ โดยมฟลปปนสและนวซแลนดเปนประธาน

5. การตอตานการกอการราย โดยมอนโดนเซยและสหรฐอเมรกาเปนประธาน

ทงน ประเทศไทยไมมบทบาทของการเปนผนาในสวนใดเลย แมวาประเทศไทยจะมความ

พยายามจดใหมการหารอและวางแผนงานในประเดนการใหความชวยเหลอดานมนษยธรรมและ

บรรเทาสาธารณภยกตาม

ในการประชมรฐมนตรกลาโหมอาเซยนครงถดไป ทางกองทพไทยจะนาประเดนการสราง

ความรวมมอดานการบนเขาทประชม โดยเสนอใหมการฝกบนรวมกน ซงประเทศไทยควรเปนผนา

ในประเดนดงกลาว ทผานมาการซอมรบระหวางประเทศสมาชกเปนความรวมมอในลกษณะทวภาค

อาทเชน การซอมรบระหวางประเทศไทยกบสงคโปร รวมถงมการลาดตระเวนของแตละประเทศ

ทงประเทศไทย มาเลเซย อนโดนเซย และสงคโปร โดยแตละประเทศจะลาดตระเวนในนานนา

ของตนเปนการเคารพสทธซงกนและกน ปจจบน ประเทศสมาชกอาเซยนมองวาประเทศไทยม

บทบาทการเปนผนาลดนอยลงมาก อยางไรกตาม ประเทศอาเซยนบางประเทศยงคงเชอในศกยภาพ

ของประเทศไทยทจะกาวขนมามบทบาทเพมขน

ในประเดนการเสรมสรางกองทพดวยการจดหายทโธปกรณ ประเทศในอาเซยนมการ

ดาเนนการในการแขงขนกนคอนขางสง ถงแมจะมการปฏเสธวาการจดหาอาวธเปนไปเพอการรองรบ

ภยคกคามรปแบบใหม หรอเพอชดเชยกบการขาดการพฒนากองทพในชวงทประเทศตางๆ เผชญ

วกฤตเศรษฐกจ เมอชวงหลายปทผานมาประเทศตางๆ มการจดหาเรอรบ เรอดานาและเครองบนรบ

สมรรถนะและราคาสงจานวนมาก เชน มาเลเซยจดหาเรอดานาดเซลชน SCORPENE สองลาและเรอ

ดานาใชแลว AGOSTA 70 B อก 1 ลา มลคารวมไมตากวา 990 ลานดอลลารสหรฐ ในขณะท

สงคโปรมการจดหาเรอดานาชน Vastergotland – class (A 17) จานวน 2 ลา และเรอดานามอสอง

อก 4 ลา สวนเวยดนาม อนโดนเซยและไทยตางกมแผนทจะจดหาเรอดานาเชนกน สวนเมยนมาร

กาลงซอเครองบนขบไล แบบ MiG-29 จานวน 20 ลาจากรสเซยเปนเงน 600 ลานดอลลารสหรฐ

เพราะประเทศไทยมการจดหาฝงบนขบไลเขาประจาการจากสวเดน ดงนนจงกลาวไดวาสถานการณ

การเสรมสรางกองทพของประเทศในอาเซยนมนยแหงการถวงดลระหวางกนดวย (กตตพงษ

จนทรสมบรณ, ม.ป.ป.)

ปญหาเขตแดน : ยงเปนปญหาทตองแกไขและหาวธการระงบขอพพาทดวยสนตวธ ปจจบน

ประเทศในอาเซยนยงมแนวโนมการใชกาลงรบเขาแกปญหาแมวาจะไมรนแรงกตาม อยางเชน กรณ

43

ประเทศมาเลเซยกบประเทศอนโดนเซย และประเทศไทยซงมพรมแดนตดกบหลายประเทศ ยงคงม

ปญหาเขตแดนกบประเทศเพอนบานทงประเทศพมา กมพชา และลาว เปนตน

ศ.ดร.สรเกยรต เสถยรไทย อดตรองนายกรฐมนตรและอดตรฐมนตรวาการกระทรวงการ

ตางประเทศ แสดงความคดเหนเรองของปญหาเขตแดนวา ควรเรงแกปญหาเขตแดนและฟนฟ

ความสมพนธกอนเขาสประชาคมอาเซยน ซงปญหาความขดแยงเรองเขตแดนเปนเรองทชาตตะวนตก

เปนผกาหนดขน ดงนน ประเทศไทยควรปรบมมมองใหมและกาวขามปญหาดงกลาวในบางจด

ไมเชนนนจะไมสามารถสรางเขตเศรษฐกจชายแดนได เพราะหากเขมงวดเรองปญหาเขตแดนกจะทา

ใหประเทศไทยตองทะเลาะกบประเทศเพอนบานในทกจด

ฉะนน ทางออกเรองเขตแดนจงมอย 3 แนวทาง คอ 1) หากตกลงไดกควรจดการใหเสรจสน

2) หากตกลงไมไดอาจปลอยใหเรองดงกลาวดารงตอไปเพอรกษาความสมพนธระหวางประเทศ

3) หากตกลงไมไดเนองจากเหตผลทางเศรษฐกจกควรขอความเหนจากคนในประเทศและใชแนวทาง

กฎหมายระหวางประเทศแกปญหาควบคกน เพราะการสรางความสมพนธอนดระหวางประเทศ

เพอนบานควรเปนเปาหมายของไทยเพอสงเสรมใหกาวไปสประชาคมอาเซยนอยางมนคง (ศนยขาว

อารเอสยนวส, 2555 : 1-2)

ภยคกคามรปแบบใหม/ภยดานความมนคงนอกรปแบบ : ภยคกคามรปแบบใหม อยางเชน

การกอการราย อาชญากรรมขามชาต ภยธรรมชาต เปนประเดนหลกทไดรบการมองวาเปนปจจย

สาคญทสามารถดงเอาประเทศสมาชกตางๆ ของอาเซยนยอมเขามารวมมอกน เพอกอใหเกด

ประชาคมในดานการเมองและความมนคงอาเซยนได เพราะภยดงกลาวถอวาเปนภยทแตละประเทศ

ไมสามารถแกปญหาไดดวยตนเองไดเพยงลาพง ซงจะเปนการบงคบกลายๆ ใหแตละประเทศ

จาเปนตองรวมมอกนแบบพหภาค และเปนจดเรมใหแตละประเทศเรยนรทจะสละอานาจอธปไตย

ของตนบางสวนเพอผลประโยชนรวมกนในภมภาค (พรพล นอยธรรมราช, ม.ป.ป.) ทงน นกวชาการ

และองคกรทเกยวของไดแสดงความเหนในเรองภยคกคามรปแบบใหมไวนาสนใจ ดงน

อาชญากรรมขามชาต ถอวาเปนสวนหนงของภยคกคามรปแบบใหม ปจจบน อาชญากรรม

ขามชาตมความซบซอนมากขนกวาเมอกอนมาก เนองจากมการพฒนาดานเทคโนโลยดานการสอสาร

และคมนาคม ทาใหอาชญากรรมขามชาตยกระดบเปนปญหาระดบโลก ยงพฤตกรรมทางเศรษฐกจใน

ปจจบนนนยกระดบจากเศรษฐกจภายในประเทศเปนเศรษฐกจระดบภมภาคและระดบโลก สงผลให

เกดการแกกฎหมายหรอขอบงคบตางๆ ใหออนตวเพอเออกบการคาและแรงงานระหวางประเทศ

44

ผลทตามมาคอกลมอาชญากรรมขามชาตกใชชองวางเหลานแสวงหาผลประโยชนและประกอบ

อาชญากรรม (พรพล นอยธรรมราช, ม.ป.ป.)

ใน APSC Blueprint ไดกลาวถงอาชญากรรมขามชาตอย 6 ประเภทนอกเหนอจากการกอ

การราย คอการลกพาตวและคามนษย การคายาเสพตด การประมงผดกฎหมาย การคาอาวธเถอน

ขนาดเลก อาชญากรรมทางไซเบอร และโจรสลด อยางไรกตาม อาชญากรรมทเปนภยตอความมนคง

ของประเทศสมาชกทตองจดการอยางเรงดวนนนม 3 ประเภทคอ การลกพาตวและคามนษย การคา

ยาเสพตด และโจรสลด

ถาพจารณาถงปญหาในเรองอาชญากรรมขามชาต นายพรพล นอยธรรมราช นกวเคราะห

เทคโนโลยปองกนประเทศ ใหทศนะวา การรวมมอกนในกลมประเทศอาเซยนมความคบหนาในการ

รบมอกบภยคกคามรปแบบใหมนอยมาก เนองจากมผลกระทบตออานาจอธปไตยของประเทศสมาชก

ทาใหไมคอยมประเทศใดกลาออกมาเปนผนาอยางจรงจง อกทงบางประเดนยงถกมองวาเปนประเดน

ระดบทวภาค เชน ปญหายาเสพตดของพมาทไปไหลเขาสประเทศไทย ปญหาโจรสลดในชองแคบ

มะละกาซงไมตองการใหประเทศทสามเขามามสวนรวม หรอบางประเดนเปนเรองเฉพาะของประเทศ

ใดประเทศหนง ทาใหวถอาเซยน (ASEAN Way) มกจะถกนามาใชทนท คอการไมเขาไปยงเรอง

ภายในประเทศของอกฝาย หรอไมเขาไปยงกบความขดแยงของทงสองฝาย และความขดแยงระดบ

ทวภาคใดๆ จะตองไมทาลายเสถยรภาพและความเปนหนงเดยวของอาเซยน

ขณะทประเทศสมาชกอาเซยนขาดแรงจงใจในการแกไขปญหารวมกน กลบเปนประเทศ

ภายนอกอาเซยนทเขามามอทธพลและสรางแรงจงใจใหกบประเทศสมาชกอาเซยนเขามารวมมอกน

ซงเหนไดชดเจนในประเดนปญหาเรองโจรสลด โดยญปนเปนประเทศแรกทเสนอการแกไขปญหาโจร

สลดในนานนาบรเวณเอเชยตะวนออกเฉยงใตในป พ.ศ.2542 หลงการประชม ASEAN + 3 จนกระทง

มการลงนามขอตกลง Regional Cooperation Agreement on Combating Piracy and Armed

Robbery against Ships in Asia (ReCAAP) ในป พ.ศ.2547 และนามาใชบงคบในป พ.ศ.2549

อกตวอยางหนงทเหนไดชดเจนคอการทจนเขามาผลกดนโครงการตอตานการคายาเสพตดกบประเทศ

ไทย ลาว และเมยนมาร โดยมการจดตง ASEAN and China Cooperative Operations in

Response to Dangerous Drugs (ACCORD) ในป พ.ศ.2543 และปรบปรงใหมในป พ.ศ.2548

อยางไรกตาม โครงการ ACCORD กไมประสบความสาเรจในการนาไปใชและการปฏบตงานรวมกน

ดงนน การสรางประชาคมดานการเมองและความมนคงในกลมประเทศอาเซยนจะประสบความสาเรจ

45

ได อาจจะตองอาศยแรงกดดนจากภายนอก เชน ประเทศมหาอานาจตางๆ (พรพล นอยธรรมราช,

ม.ป.ป.)

การจดการภยพบต ประเทศในอาเซยนมการฝกรวมกนในภาคพลเรอน ทเรยกวา ASEAN

Disaster Relief Exercise โดยประเทศไทยสงกรมปองกนและบรรเทาสาธารณะภยเปนผเขาฝกรวม

โดยโครงการดงกลาวรเรมโดย ASEAN Coordinating Center for Humanitarian Assistance on

Disaster Management (AHA Center) แต AHA Center ยงเปนเพยงแนวคด ยงไมมความเปน

รปธรรมเนองมาจากความไมลงตวของขอตกลงในหลกการปฏบต หรอ Standing Arrangement

Standard of Procedures (SASOP) ประเทศสมาชกยงคงไมเหนพองกนในบทท 6 วาดวยเรอง

สดสวนการบรจาคเงนของแตละประเทศวาประเทศตางๆ ควรบรจาคเทาใด นอกจากนการไมสามารถ

หาขอมลทถกตองชดเจนถงศกยภาพและขดความสามารถทางทหารของแตละประเทศยงเปน

อปสรรคตอความรวมมอ ทงน สวนหนงเปนเพราะแตละประเทศยงคงมขอจากดในการนากาลงออก

นอกประเทศ รวมทงความพรอมของแตละประเทศทแตกตางกน สงผลใหความรวมมอดงกลาวยงคง

อยกบท นอกจากน ความรวมมอดานภยพบตในระดบภมภาคเอเชยทเรยกวา ADPC ยงเปนเพยง

การใหความรและการอบรมแกสมาชก แตไมไดเปนศนยทมเจาหนาทปฏบตการจรงเมอเกดเหต

ภยพบต (AseanWatch, 2555 : 1-4)

กลไกสทธมนษยชน : ปญหาประการแรกททาใหอาเซยนยงไมใชองคกรของประชาชน

อยางแทจรงคอ ปญหาดานการละเมดสทธมนษยชนในอาเซยน มาตรา 14 ของกฎบตรอาเซยน

กาหนดใหมการจดตงกลไกสทธมนษยชนของอาเซยนขน ทงน ในระหวางการประชมสดยอดอาเซยน

ครงท 14 เมอป พ.ศ.2552 ทอาเภอชะอา-หวหน ประเทศไทย ไดมการประกาศจดตงคณะกรรมาธการ

ระหวางรฐบาลอาเซยนวาดวยสทธมนษยชนอยางเปนทางการ ซงคณะกรรมาธการฯ ทจดตงขนจะทา

หนาทเปนหนวยงานหลกในการประสานความรวมมอระหวางประเทศสมาชกอาเซยนกบองคการ

ระหวางประเทศและภาคประชาสงคมตางๆ ทเกยวของ ซงจะมสวนสาคญในการสงเสรมและคมครอง

สทธ เสรภาพ ตลอดจนชวตความเปนอยของประชาชนอาเซยนโดยรวม สาหรบประเทศไทยม

ดร.ศรประภา เพชรมศร อาจารยประจาศนยสทธมนษยชนศกษา ของมหาวทยาลยมหดล ไดรบความ

เหนชอบจากคณะรฐมนตรใหทาหนาทเปนกรรมาธการสทธมนษยชนอาเซยน

เมอไดพจารณารายละเอยดของขอบเขตอานาจหนาทของคณะกรรมาธการระหวางรฐบาล

อาเซยนวาดวยสทธมนษยชน (Terms of Reference of ASEAN Intergovernmental Commission

on Human Rights : ToR of AICHR) แลว กลไกดงกลาวมลกษณะของการเนนการสงเสรม แตไมม

46

บทบาทในการปกปอง ไมมบทบาทในการรบเรองรองทกขหรอรองเรยน ไมมบทบาทในการไตสวนเรอง

รองเรยน และไมมบทบาทในการเสนอบทลงโทษตอการละเมดสทธมนษยชน นอกจากน ToR of AICHR

ยงกาหนดใหยดหลกการไมแทรกแซงกจการภายในของประเทศสมาชก ฉะนน เมอเรองการละเมดสทธ

มนษยชนเปนเรองระหวางรฐบาลกบประชาชน หากยดหลกไมแทรกแซงกจการภายใน กลไกนจงไม

สามารถทาอะไรได

ในการน รศ.ดร.ประภสสร เทพชาตร ไดใหขอเสนอแนะในการปรบปรงกลไกสทธมนษยชนของ

อาเซยนไวนาสนใจ ดงน

- เพมบทบาทของของกลไกในดานการปกปอง

- แกไขขอความใน ToR of AICHR ในเรองหลกการไมแทรกแซงกจการภายใน โดยใหม

ขอความในลกษณะใหหลกการนมความยดหยน

- ควรเพมหลกการสากลขององคการสหประชาชาตเขาไปดวย โดยเฉพาะหลกการความ

รบผดชอบในการปกปอง (responsibility to protect) และหลกการแทรกแซงดวยหลกการมนษยธรรม

(humanitarian intervention)

- การเพมบทบาทของกลไกในการรบเรองรองเรยนหรอรองทกข บทบาทในการไตสวน

เรองรองเรยน และบทบาทในการเสนอมาตรการเพอยตการละเมดสทธมนษยชน

- เพมบทบาทใหกบเลขาธการอาเซยน ใหมลกษณะเหมอนกบบทบาทของเลขาธการ

สหประชาชาตในการชวยดแลในเรองของการปกปองและการสงเสรมสทธมนษยชน

- ควรเพมบทบาทใหกบภาคประชาสงคม องคกรพฒนาเอกชน (Non-governmental

Organization : NGO) และประชาชน โดยเฉพาะบทบาทในการนาเสนอเรองรองทกขรองเรยนตอกลไก

ดงกลาวได ตามหลกปฏบตสากลทองคการสหประชาชาตกเปดโอกาสใหองคกรพฒนาเอกชนเสนอเรอง

รองเรยนและเรองการละเมดสทธมนษยชนได

- ในระยะยาว ควรผลกดนใหมการพฒนากลไกดานตลาการ โดยเฉพาะการจดตงศาลสทธ

มนษยชนขน (Court of Human Rights) (ประภสสร เทพชาตร, 2552)

----------------------------------------

47

บรรณานกรม

กรมอาเซยน. (2553). แผนงานการจดตงประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยน. [ออนไลน].

วนทคนขอมล 30 พฤษภาคม 2555. เขาถงไดจาก :

http://www.mfa.go.th/asean/asean_web/media/Social_plan.pdf

กรมอาเซยน. (2555). (ราง) เอกสารการเตรยมความพรอมของหนวยราชการไทยทรบผดชอบภายใต

เสาประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยน. : ม.ป.ท.

กรมอาเซยน กองอาเซยน 1. (2554). “ประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยน.”

ASEAN Highlights 2011, กรงเทพฯ : กระทรวงการตางประเทศ.

กรมอาเซยน กองอาเซยน 1. (2555). ประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยน. [ออนไลน].

วนทคนขอมล 21 สงหาคม 2555. เขาถงไดจาก :

http://www.mfa.go.th/asean/th/customize/16269-ประชาคมการเมองและความ

มนคงอาเซยน.html

กตตพงษ จนทรสมบรณ ร.น. (ม.ป.ป.). อนาคตภาพของประชาคมอาเซยน. [ออนไลน].

วนทคนขอมล 20 พฤษภาคม 2555. เขาถงไดจาก :

http://dtad.dti.or.th/images/stories/pdf/prepareasean.pdf

ประภสสร เทพชาตร. (2552). ขอเสนอการทาใหอาเซยนเปนองคกรของประชาชนอยางแทจรง.

[ออนไลน]. วนทคนขอมล 6 พฤษภาคม 2555, เขาถงไดจาก :

http://thepchatree.blogspot.com/2009/03/blog-post.html

พรพล นอยธรรมราช. (ม.ป.ป.). อาชญากรรมขามชาตในอาเซยน. [ออนไลน]. วนทคนขอมล

20 พฤษภาคม2555. เขาถงไดจาก :

http://dtad.dti.or.th/images/stories/pdf/asean2015.pdf

พษณ สวรรณะชฎ. (2540). สามทศวรรษอาเซยน. กรงเทพฯ : โรงพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร.

48

ภชงค ประดษฐธระ น.อ. (2554). “ประชาคมอาเซยนกบบทบาทกองทพเรอ.” วารสารนาวกศาสตร,

4(8), 66 – 67.

ภชงค ประดษฐธระ น.อ. (2555). 2015 ประชาคมอาเซยน : ความรวมมอเพอความมนคงทาง

ทะเล. [ออนไลน]. วนทคนขอมล 4 เมษายน 2555. เขาถงไดจาก :

http://www.navy.mi.th/navedu/stg/docs/asien2015.pdf

ศนยขาวการศกษาไทย. (2555). ประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยน. [ออนไลน].

วนทคนขอมล 21 สงหาคม 2555. เขาถงไดจาก :

http://www.enn.co.th/2313-

%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%84%E0%B8%

A1%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%A1%E0%B8%B7%E0%B8

%AD%E0%B8%87%E0%B9%81%E0%B8%A5%E0%B8%B0%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%

B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B9%88%E0%B8%99%E0%B8%84%E0

%B8%87%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B9%80%E0%B8%8B%E0%B8%B5%E0%B8%A2%

E0%B8%99.html

ศนยขาวอารเอสยนวส. (2555). สรเกยรต เสถยรไทย หนนสรางยทธศาสตรจงหวดจบคคาประเทศ

เพอนบาน – จน. [ออนไลน]. วนทคนขอมล 2 เมษายน 2555. เขาถงไดจาก :

http://www.rsunews.net/index.php/news/detail/945

AseanWatch. สรปการสมภาษณเรองความรวมมอดานความมนคงของอาเซยน พฒนาการและ

แนวโนมในอนาคต. [ออนไลน]. วนทคนขอมล 6 พฤษภาคม 2555. เขาถงไดจาก :

http://aseanwatch.org/wp-content/uploads/2012/03/สมภาษณทวปอ..pdf

49

ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน ASEAN Economic Community

----------------------------------------------------------------------------

1. พฒนาการความรวมมอดานเศรษฐกจของอาเซยน

สมาคมประชาชาตเอเชยตะวนออกเฉยงใต หรออาเซยน (Association of Southeast

Asian Nations : ASEAN) กอตงขนตามปฏญญากรงเทพฯ (Bangkok Declaration) เมอวนท

8 สงหาคม พ.ศ.2510 (ค.ศ.1967) ทกรงเทพฯ ประเทศไทย อาเซยนกอตงขนโดยมวตถประสงค

เรมแรกเพอสรางสนตภาพในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต อนนามาซงเสถยรภาพทางการเมองและ

ความเจรญกาวหนาทางเศรษฐกจ สงคมและวฒนธรรม และเมอการคาระหวางประเทศในโลกม

แนวโนมการกดกนการคารนแรงมากขน ทาใหอาเซยนไดหนมามงเนนกระชบและขยายความรวมมอ

ดานเศรษฐกจและการคาระหวางกนมากขน โดยยงคงยดมนวตถประสงคหลก 3 ประการ ดงน

- สงเสรมการพฒนาเศรษฐกจ สงคมและวฒนธรรมในภมภาค

- รกษาเสถยรภาพทางเศรษฐกจและความมนคงในภมภาค

- ใชเปนเวทแกไขปญหาความขดแยงภายในภมภาค (กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ, 2552)

ทศวรรษท 1 ในชวง 10 ปแรกหลงจากการกอตง อาเซยนยงไมคอยมผลสาเรจอยางเปน

รปธรรมมากนก เนองจากภมภาคยงอยภายใตความขดแยงทางอดมการณทางการเมองและขอพพาท

ดนแดน อาเซยนจงใหความสาคญในการจดทากรอบงานอยางกวางๆ และยดหยน เพอใหสอดรบกบ

ความคดเหนอนหลากหลายของสมาชก เพอเปนการสานสมพนธในการทางานรวมกนระหวางรฐบาล

อาเซยนและเปนรากฐานอนมนคงสาหรบจดมงหมายรวมกนตอไปในอนาคต ดงนน ทศวรรษแรก

ของอาเซยนนน จงเปนการพยายามเรยนรซงกนและกน ปรบตวเขาหากน และวางรากฐานเบองตน

แหงความรวมมอกนของประเทศสมาชก ซงในทางเศรษฐกจนน งานหลกของอาเซยนในชวงนจงเปน

การพจารณาหาลทางสาหรบความรวมมอ จงทาใหไมปรากฏผลงานในเชงโครงการทางเศรษฐกจ

มากนก อยางไรกตาม ทศทางในการดาเนนงานของอาเซยนเรมชดเจนขนหลงจากทอาเซยนไดจดการ

ประชมสดยอดครงแรกขนทเกาะบาหล ประเทศอนโดนเซย พ.ศ. 2519 (ค.ศ.1976) นบเปนการพลก

โฉมหนาครงใหมของอาเซยนและถอเปนจดเรมตนของความรวมมอในสาขาตางๆ ทางเศรษฐกจ

ทงดานการคา ดานอตสาหกรรมและการลงทน ดานคมนาคมขนสง ดานการทองเทยว ดานการเงน

50

และการธนาคาร ดานแรธาตและพลงงาน ดานอาหารการเกษตรและปาไม และความรวมมอกบ

ประเทศนอกอาเซยน

ทศวรรษท 2 ของอาเซยน เปนชวงของการเรมความรวมมอทางเศรษฐกจอยางเปนทางการ

เชนเดยวกบความรวมมอในดานอนๆ โดยอาศยความตกลงแบบหลวมๆ และกลไกตางๆ ทเรมสราง

ขนในชวงน สงผลใหมการรเรมโครงการความรวมมอทางเศรษฐกจมากมายและครอบคลมสาขาตางๆ

และเนนสงเสรมใหมการพงพากนระหวางประเทศสมาชก (inward-oriented) นอกจากโครงการ

ความรวมมอระหวางประเทศสมาชกอาเซยนกนเองแลว ยงมความรวมมอกบประเทศนอกภมภาค

โดยเนนลกษณะของการรบความชวยเหลอจากประเทศคคาสาคญของอาเซยน (ญปน สหรฐอเมรกา

แคนาดา ออสเตรเลย นวซแลนด เกาหลใต และประชาคมยโรป) หรอทเรยกวา ความสมพนธแบบ

ผให-ผรบ

อยางไรกตาม โครงการตางๆ ของอาเซยนสวนใหญไมสามารถกาวหนาถงขนสงผลทาง

เศรษฐกจตอภมภาคไดดงทคาดหวงไว ซงปญหาททาใหความรวมมอทางเศรษฐกจของอาเซยน

ในระยะเวลาดงกลาวไมกาวหนานนมอยมากมายแลวแตลกษณะของโครงการ อยางไรกตามสงทเปน

ปญหารวมนน สามารถสรปได 3 ประการหลก คอ 1) ระดบพฒนาการทางเศรษฐกจของประเทศ

สมาชกในชวง 20 ปแรกของอาเซยนนยงไมสงนก 2) ทโครงสรางทางเศรษฐกจและการสงออก

คลายคลงกนและขาดการกระจายตวทางเศรษฐกจ ซงสงผลใหเกดการแขงขนกนเอง และ 3) ขาด

เจตนารมณทางการเมองของประเทศสมาชก

ทศวรรษท 3 เมอสงครามเยนสนสดลง อาเซยนจงเปดศกราชใหมของความรวมมอโดยเนน

ความรวมมอทางดานเศรษฐกจ ในป พ.ศ.2535 (ค.ศ.1992) ประเทศในกลมอาเซยนไดตกลงทจะ

จดตงเขตการคาเสรอาเซยน (ASEAN Free Trade Area : AFTA) ขน อาเซยนมความตกลง 2 ฉบบ

ทใชเปนหลกเกณฑในการดาเนนงาน AFTA ไดแก กรอบความตกลงแมบทวาดวยการขยายความ

รวมมอทางเศรษฐกจของอาเซยน (Framework Agreement on Enhancing ASEAN Economic

Cooperation) ซงใชเปนกรอบการดาเนนความรวมมอทางเศรษฐกจดานตางๆ และความตกลง

วาดวยอตราภาษพเศษทเทากนสาหรบเขตการคาเสรอาเซยน (Agreement on the Common

Effective Preferential Tariff (CEPT) Scheme for AFTA) ซงใชเปนกลไกในการดาเนนงาน

เขตการคาเสรอาเซยน ทครอบคลมสนคาอตสาหกรรม สนคาเกษตรแปรรปและสนคาเกษตรไม

แปรรป โดยมความยดหยนใหแกสนคาออนไหวได พรอมกนน อาเซยนไดใหความสาคญกบ

51

ภาคเอกชนมากขนและไดยกระดบบทบาทของภาคเอกชนถงระดบทสามารถใหคาปรกษาหารอกบ

ภาครฐบาลได

นอกจากน อาเซยนพยายามพฒนาศกยภาพทางเศรษฐกจดวยการพงพากนมากขนระหวาง

ประเทศสมาชกอาเซยน ควบคกบการเปดตวเองสภายนอกมากขน (outward-oriented) กลาวอก

นยหนงคอ เปนการขยายตลาดและชองทางตดตอทางเศรษฐกจการคาใหกวางขวางขน ในลกษณะทม

อานาจตอรองททดเทยมและดวยความสมพนธแบบพงพาซ งกนและกนไดกบประเทศทม

ความกาวหนาทางเศรษฐกจ แทนทจะมสถานะแบบผให-ผรบอยางเชนในอดต (อกฤษฏ ปทมานนท,

2541)

ทศวรรษท 4 ในป พ.ศ.2540 (ค.ศ.1997) อาเซยนประสบกบมรสมหนกคอ วกฤตเศรษฐกจ

เอเชย ซงตอมาอาเซยนกสามารถผานพนมรสมดงกลาวไปได และศกราชใหมของความรวมมอ

อาเซยนกเกดขนในป พ.ศ. 2546 ในการประชมสดยอดอาเซยนทเกาะบาหล ประเทศอนโดนเซย

อาเซยนไดเดนหนาบรณาการเชงลกดวยการตงเปาหมายวาจะพฒนาไปเปนประชาคมอาเซยน

(ASEAN Community : AC) ภายในป พ.ศ.2563 (ค.ศ.2020) ภายใต 3 เสาหลก คอ ประชาคม

การเมองความมนคงอาเซยน (ASEAN Political-Security Community : APSC) ประชาคม

เศรษฐกจอาเซยน (ASEAN Economic Community : AEC) และประชาคมสงคมและวฒนธรรม

อาเซยน (ASEAN Socio-Cultural Community : ASCC) ซงตอมาผนาอาเซยนไดรนระยะเวลา

การสรางประชาคมอาเซยนใหเสรจสนภายในป พ.ศ.2558 (ค.ศ.2015) โดยเรวกวากาหนดการเดมท

ประกาศแสดงเจตนารมณไวตามแถลงการณบาหลถง 5 ป ทงน มกฎบตรอาเซยน (ASEAN Charter)

เปนกรอบหรอพนฐานทางกฎหมายรองรบ ซงจะสรางกฎเกณฑสาหรบองคกรใหสมาชกอาเซยน

มพนธกจทจะตองปฏบตตาม (legal binding) (ประภสสร เทพชาตร, 2552 : 4)

ในสวนของประชาคมเศรษฐกจอาเซยน เปนเสาหลกทจะเปนพลงขบเคลอนใหเกดการรวมตว

ทางเศรษฐกจของอาเซยนภายในป พ.ศ.2558 เพอนาไปสการเปนตลาดและฐานการผลตรวมกน

(single market and single production base) และจะมการเคลอนยายสนคา บรการ การลงทน

เงนลงทน และแรงงานฝมออยางเสร รวมทงผบรโภคสามารถเลอกสรรสนคา/บรการไดอยาง

หลากหลายภายในภมภาค และสามารถเดนทางในอาเซยนไดอยางสะดวกและเสรมากยงขน

ซงนบเปนความทาทายทสาคญของอาเซยนทจะตองรวมแรงรวมใจและชวยกนนาพาอาเซยนไปส

เปาหมายทตงไว (กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ, 2552)

52

ทงน นบตงแตการกอตงอาเซยนขนในป พ.ศ.2510 อาเซยนไดพฒนาความรวมมอทาง

เศรษฐกจดานตางๆ มาอยางตอเนองทงดานสนคา การลงทน บรการ การเงน อตสาหกรรมและ

การทองเทยว โดยมประเดนทนาสนใจสรปได ดงน

- เขตการคาเสรอาเซยน (ASEAN Free Trade Area : AFTA) การจดตง AFTA ในป

พ.ศ.2535 มงขจดอปสรรคทางการคาทงดานภาษและทมใชภาษ เพอสงเสรมการคาภายในกลม

อาเซยน (Intra-ASEAN Trade) จากตวเลขการคาภายในกลมอาเซยนในปกอนเรมจดตง AFTA จนถง

ป พ.ศ.2545 เหนไดชดวา Intra-ASEAN Trade ขยายตวขนอยางมาก สดสวนของ Intra-ASEAN

Trade เทยบกบมลคาการคาทงหมดของอาเซยน เพมขนจากรอยละ 19.3 ในป พ.ศ.2536 เปน

รอยละ 22.6 ในป พ.ศ.2545 โดยมลคาเพมขนจาก 82,400 ลานดอลลารสหรฐ ในป พ.ศ.2536

เปน 159,500 ลานดอลลารสหรฐ ในป พ.ศ.2545 และอตราการเตบโตเฉลยของ Intra-ASEAN

Trade ในชวง พ.ศ.2536 – พ.ศ.2545 คดเปนรอยละ 9.4 ตอป ซงสงกวาอตราการเตบโตเฉลยของ

การคาอาเซยนกบนอกภมภาคอาเซยน ซงอยในระดบรอยละ 7.6 ตอป ดงนน ผลของ AFTA ทาให

เกดการรวมกลมทางเศรษฐกจของอาเซยนทแนนแฟนขน

- เขตการลงทนอาเซยน (ASEAN Investment Area : AIA) อาเซยนเรมดาเนนการ

เขตการลงทนของอาเซยนภายใตกรอบความตกลง AIA ในป พ.ศ.2541 เพอเพมขดความสามารถทาง

การแขงขนของอาเซยน สรางบรรยากาศการลงทนทเสรและมความโปรงใสมากขน รวมทงสงเสรม

การลงทนทงในอาเซยนและดงดดการลงทนจากนอกอาเซยน โดยมโครงการความรวมมอดาน

การลงทน และใหการปฏบตทเทาเทยมกบคนในชาต (national treatment) ซงมเปาหมายเปดเสร

การลงทนในอตสาหกรรมทงหมดแกนกลงทนในอาเซยนภายในป พ.ศ.2553 และนกลงทนทวไปในป

พ.ศ.2563 ตอมาไดเรงรดใหกาหนดเวลาการเปดเสรดานการลงทนแกนกลงทนทวไปเรวขน 10 ป

จากเดมป พ.ศ.2563 เปนป พ.ศ.2553 สวนประเทศสมาชกใหมสามารถยดหยนไดจนถงป พ.ศ.2558

- การเปดเสรการคาบรการ อาเซยนไดเรมเปดเสรการคาบรการภายใตกรอบความตกลง

การคาบรการของอาเซยน (ASEAN Framework Agreement on Services : AFAS) ในป พ.ศ.2539

โดยดาเนนการเจรจาเปดตลาดการคาบรการเปนรอบ รอบละ 3 ป ในชวงป พ.ศ.2539 - พ.ศ.2547

เพอมงขจดอปสรรค/ขอจากดดานการคาบรการภายในอาเซยน และปรบปรงใหการใหบรการของ

อาเซยนมประสทธภาพและมขดความสามารถทางการแขงขน

นอกจากน อาเซยนไดตกลงจดทาขอตกลงยอมรบคณสมบตรวมกน (Mutual Recognition

Agreements : MRAs) ของสาขาวชาชพ เพออานวยความสะดวกในการขอใบอนญาตประกอบวชาชพ

53

ทาใหบคลากรผใหบรการทเปนนกวชาชพและแรงงานทมฝมอสามารถไปทางานในประเทศสมาชก

อนๆ ไดสะดวกขน โดยจดทา MRA ในสาขาวศวกรรม สถาปตยกรรม บญช และบคลากรในธรกจ

ทองเทยว เปนตน

- ความรวมมอดานการเงน ในป พ.ศ.2546 อาเซยนไดจดทา Roadmap เพอสงเสรม

ความรวมมอดานการเงน ซงครอบคลม 4 ดาน ไดแก 1) การพฒนาตลาดทน 2) การเปดเสรบรการ

ทางการเงน 3) การเปดเสรบญชทน และ 4) ความรวมมอเกยวกบเงนสกลอาเซยน การดาเนนการ

เหลานจะชวยสนบสนนการคาและการลงทนของอาเซยนตอไป

- ความรวมมอทางเศรษฐกจดานอนๆ ทสาคญ เชน ความรวมมอดานอตสาหกรรมภายใต

ASEAN Industrial Cooperation Scheme (AICO) ความรวมมอดานขนสง ไดแก การอานวย

ความสะดวกดานการขนสงสนคาผานแดน ขามแดน และการขนสงหลายรปแบบ และความรวมมอ

ดานการจดทาโครงขายเชอมโยงทอสงกาซของอาเซยน (Trans-ASEAN Gas Pipeline Network)

(ศนยวจยกสกรไทย, 2547)

2. การจดตงประชาคมเศรษฐกจอาเซยน

ผลจากการประชมสดยอดอาเซยน ครงท 8 ในเดอนพฤศจกายน พ.ศ.2545 ณ ประเทศ

กมพชา ไดมการกาหนดทศทางการดาเนนงานเพอมงสการเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยน โดยใน

การประชมสดยอดอาเซยน ครงท 9 เดอนตลาคม พ.ศ.2546 ณ เกาะบาหล ประเทศอนโดนเซย

ผนาอาเซยนไดลงนามรวมกนในปฏญญาวาดวยความรวมมอในอาเซยน ฉบบท 2 (Declaration of

ASEAN Concord II หรอ Bali Concord II) เพอประกาศจดตงประชาคมอาเซยนภายในป

พ.ศ.2563 โดยสนบสนนการรวมกลมและความรวมมออยางรอบดาน โดยใหจดตงประชาคมการเมอง

และความมนคงอาเซยน ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน และประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน

ในสวนของประชาคมเศรษฐกจอาเซยน ใหเรงรดการรวมกลมเพอเปดเสรสนคาและบรการทสาคญ

11 สาขา (priority sectors) ไดแก การทองเทยว การบน ยานยนต ผลตภณฑไม ผลตภณฑยาง

สงทอ อเลกทรอนกส สนคาเกษตร ประมง เทคโนโลยสารสนเทศ และสขภาพ โดยผนาอาเซยนและ

รฐมนตรเศรษฐกจอาเซยนไดลงนามในกรอบความตกลงระหวางการประชมสดยอดอาเซยน ครงท 10

ในเดอนพฤศจกายน พ.ศ.2547 ณ กรงเวยงจนทน ประเทศลาว

54

ตอมาผนาอาเซยนไดตกลงใหเรงรดกระบวนการสรางประชาคมอาเซยนภายใต 3 เสาหลก

ใหเรวขนกวาเดมอก 5 ป คอภายในป พ.ศ.2558 โดยเลงเหนวาสถานการณโลกเปลยนแปลง

อยางรวดเรว อาเซยนจาเปนตองปรบตวเพอใหสามารถคงบทบาทในการดาเนนความสมพนธ

ในภมภาคและตอบสนองความตองการของประชาชนอยางแทจรง

ประชาคมเศรษฐกจอาเซยนมเปาหมายคอ การรวมกลมทางเศรษฐกจทตงอยบนพนฐาน

ของการประสานผลประโยชนของประเทศสมาชก โดยการสงเสรมการรวมกลมทางเศรษฐกจในเชงลก

และกวางมากขนผานความรวมมอทมอยในปจจบนและแผนการดาเนนงานใหมภายใตกรอบ

ระยะเวลาทชดเจน และประเทศสมาชกจะตองปฏบตตามหลกการทจะสงเสรมระบบเศรษฐกจแบบ

เปด มองบรบทภายนอกและสงเสรมกลไกตลาดซงสอดคลองกบกฎเกณฑในกรอบพหภาคและยดมน

ในระบบกฎเกณฑ

ดงนนในการประชมรฐมนตรดานเศรษฐกจอาเซยน (ASEAN Economic Ministers Meeting

: AEM) เมอเดอนสงหาคม พ.ศ.2549 จงมอบหมายใหเจาหนาทอาวโส (Senior Economic Officials

Meetings : SEOM) จดทาแผนงานการจดตงประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (ASEAN Economic

Community Blueprint : AEC Blueprint) และตารางเวลาดาเนนกจกรรมตางๆ (strategic

schedule) เพอเปนแนวทางการดาเนนงานไปสการเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยนในป พ.ศ.2558

ในเดอนสงหาคม พ.ศ.2550 ผนาอาเซยนไดใหการรบรอง AEC Blueprint และตารางเวลา

การดาเนนงาน และในเดอนพฤศจกายน พ.ศ.2550 ไดลงนามใน “ปฏญญาวาดวยแผนงานการจดตง

ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน” (Declaration on the AEC Blueprint) ซงเปนเอกสารทยนยนวา

สมาชกอาเซยนทงหมดจะรวมกนดาเนนการเปดเสรการคาใหลลวงตามแผนงาน (สานกงาน

ปลดกระทรวงมหาดไทย สานกนโยบายและแผน, 2555 : 12-13)

• เปาหมายของประชาคมเศรษฐกจอาเซยน

อาเซยนไดรวมกนจดทาพมพเขยว หรอ AEC Blueprint เพอกาหนดทศทางการดาเนนงาน

ดานเศรษฐกจใหมความชดเจนตามกรอบระยะเวลาทกาหนด โดยสมาชกอาเซยนจะตองเจรจาตกลง

กนวาจะเปดเสรอะไร เทาใด เชนใด และเมอใด เพอใหการจดตงประชาคมเศรษฐกจอาเซยนสามารถ

เปนไปตามเปาหมายทกาหนดไวในป พ.ศ.2558 ซง AEC Blueprint ทจดทาขน เปนแผนงาน

บรณาการการดาเนนงานดานเศรษฐกจเพอใหบรรลวตถประสงค 4 ดาน ดงน

55

1. การเปดตลาดเดยวและฐานการผลตรวมกน

โดยจะมการเคลอนยายสนคา บรการ การลงทน และแรงงานฝมออยางเสร และ

การเคลอนยายเงนทนอยางเสรมากขน รวมทงการสงเสรมการรวมกลมสาขาสาคญของอาเซยนใหเปน

รปธรรม โดยไดกาหนดเปาหมายเวลาทจะคอยๆ ลดหรอยกเลกอปสรรคระหวางกนเปนระยะ ทงน

ไดมการกาหนดเปาหมายใหลดภาษสนคาเปนรอยละ 0 และลดหรอเลกมาตรการทมใชภาษ สาหรบ

ประเทศสมาชกเกา 6 ประเทศภายในป พ.ศ.2553 เปดตลาดภาคบรการและเปดเสรการลงทนภายใน

ป พ.ศ.2558 และเปดเสรการลงทนภายในป พ.ศ.2553 สาหรบกรอบความตกลงตางๆ ทจะทาใหการ

เคลอนยายอยางเสรเปนไปตามแผนงานทกาหนดไว ไดแก ขอตกลง AFTA กรอบความตกลง AFAS

และกรอบความตกลงเขตการลงทนของอาเซยน (ASEAN Comprehensive Investment Agreement

: ACIA) เปนตน

2. การสรางขดความสามารถในการแขงขนทางเศรษฐกจของอาเซยน

AEC Blueprint มเปาหมายในการสงเสรมการรวมกลมทางเศรษฐกจของอาเซยนใหม

ความแขงแกรงและเพมขดความสามารถในการแขงขนทางเศรษฐกจในตลาดโลกได อาท นโยบาย

การแขงขน การคมครองผบรโภค สทธในทรพยสนทางปญญา พาณชยอเลกทรอนกส (e-ASEAN)

นโยบายภาษ และการพฒนาโครงสรางพนฐาน (การเงน การขนสง เทคโนโลยสารสนเทศและพลงงาน)

3. การพฒนาเศรษฐกจอยางเสมอภาค

กาหนดแนวทางการเสรมสรางขดความสามารถผานโครงการตางๆ อาท ขอรเรมเพอ

การรวมตวของอาเซยน (Initiative for ASEAN Integration : IAI) รวมทงการสนบสนนการพฒนา

ธรกจขนาดกลางและขนาดยอม เพอใหประเทศสมาชกอาเซยนมการพฒนาอยางเทาเทยมกนซงจะ

ชวยใหลดชองวาการพฒนาระหวางประเทศสมาชกเกา-ใหม

4. การบรณาการเขากบเศรษฐกจโลก

AEC Blueprint ยงครอบคลมถงการปรบประสานนโยบายเศรษฐกจของอาเซยนกบ

ประเทศภายนอกภมภาค เพอใหอาเซยนมทาทรวมกนอยางชดเจน อาท การจดทาเขตการคาเสรของ

อาเซยนกบประเทศคเจรจาตางๆ เปนตน รวมทงสงเสรมการสรางเครอขายในดานการผลต/จาหนาย

ภายในภมภาคใหเชอมโยงกบเศรษฐกจโลก (กรมอาเซยน, 2554 : 9)

56

• แผนงานสาคญเพอดาเนนการไปสคณลกษณะสาคญในแตละดาน

1. การเปนตลาดและฐานการผลตเดยว

1.1 การเคลอนยายสนคาอยางเสร ไดกาหนดแนวทางเพอใหบรรลเปาหมายในแตละดาน

ดงตอไปน

การลด/ยกเลกภาษ

- ประเทศสมาชกเดม 6 ประเทศ ไดแก อนโดนเซย มาเลเซย สงคโปร ฟลปปนส ไทย และ

บรไนดารสซาลาม ตองยกเลกอตราภาษสนคาทกรายการใหเหลอรอยละ 0 ในป พ.ศ.2553 ยกเวน

สนคาออนไหว

- สาหรบประเทศสมาชกทง 4 ประเทศ ไดแก เวยดนาม ลาว เมยนมาร และกมพชา

ตองยกเลกอตราภาษสนคาบางรายการเหลอรอยละ 0 ในป พ.ศ.2558 และสนคาบางรายการจานวน

ไมเกนรอยละ 7 ของสนคาทงหมดและจะลดภาษเหลอรอยละ 0 ในป พ.ศ.2561

การขจดมาตรการทมใชภาษ

- ประเทศสมาชก 5 ประเทศ ไดแก ไทย อนโดนเซย มาเลเซย สงคโปร และบรไน

ดารสซาลาม ตองยกเลกมาตรการทมใชภาษภายในป พ.ศ.2553

- ประเทศฟลปปนส ยกเลกมาตรการทมใชภาษภายในป พ.ศ.2555

- ประเทศสมาชกใหม 4 ประเทศ ไดแก เวยดนาม ลาว เมยนมาร และกมพชา ตองยกเลก

มาตรการทมใชภาษภายในป พ.ศ.2558-2561 โดยปฏบตตามภายใตองคการการคาโลก (World

Trade Organization : WTO) ในเรองอปสรรคทางเทคนคมาตรฐานสขอนามย และการขออนญาต

นาเขา รวมทงพฒนาแนวทางการดาเนนงานทเหมาะสมในเรองดงกลาวสาหรบประเทศสมาชก

อาเซยน เพอนาไปสการลด/เลกมาตรการทเปนอปสรรคทางการคา

การกาหนดกฎวาดวยถนกาเนดสนคา

มจดมงหมายทจะปรบปรงกฎวาดวยแหลงกาเนดสนคาใหมความโปรงใส มมาตรฐานทเปน

สากล และอานวยความสะดวกใหแกเอกชนมากขน เชน การจดทากฎการไดแหลงกาเนดสนคาโดย

วธการแปรสภาพอยางเพยงพอ (substantial transformation) และกฎการไดแหลงกาเนดสนคาของ

อาเซยนแบบสะสมบางสวน (partial cumulation rule of origin) มาใชเปนทางเลอกสาหรบ

การคานวณแหลงกาเนดสนคา

57

1.2 การเคลอนยายบรการอยางเสร

ผแทนจากกลมประเทศสมาชกอาเซยนไดตงเปาหมายการเจรจาเปดเสรการคาบรการ

อยางชดเจน เพอใหการคาบรการของอาเซยนเปนไปอยางเสรภาพมากขนและพฒนาระบบการ

ยอมรบรวมกนเพออานวยความสะดวกในการประกอบวชาชพในสาขาบรการ รวมทงสงเสรมการรวม

ลงทนของอาเซยนไปยงประเทศทสาม

1.3 การเคลอนยายการลงทนอยางเสร

ประเทศในกลมสมาชกอาเซยนลวนมจดมงหมายทจะเพมและรกษาระดบความสามารถ

ในการดงดดใหตางประเทศมาลงทนในอาเซยน และการลงทนในอาเซยนโดยอาเซยนเอง ดงนน

เพอใหบรรลจดมงหมาย อาเซยนไดทบทวนกรอบความตกลง AIA ทมอยใหเปนความตกลงใหมคอ

ความตกลง ACIA ซงมขอบเขตทกวางขนและเปดเสร พนธกรณความตกลงของ ACIA นนจะครอบคลม

ประเดนหลกใหญๆ 4 ประเดน คอ การเปดเสร การสงเสรม การอานวยความสะดวก และการคมครอง

การลงทน โดยครอบคลมทงการลงทนทางตรงและการลงทนในหลกทรพย

1.4 การเคลอนยายเงนทนทเสรมากขน

โดยสงเสรมการพฒนาและการรวมกลมตลาดทนของอาเซยน เชน การปรบประสาน

มาตรฐานดานตลาดทนในอาเซยนในดานทเกยวของกบกฎเกณฑในการเสนอขายตราสารหน

ขอกาหนดในการเปดเผยขอมล และกฎเกณฑการจดจาหนายระหวางกนใหมากขน การอนญาตการ

เคลอนยายเงนทนทเสรมากขน เชน ยกเลกหรอผอนคลายขอกาหนดในการเคลอนยายทน เปนตน

1.5 การเคลอนยายแรงงานฝมออยางเสร

การสรางมาตรฐานทชดเจนของแรงงานมฝมอ และอานวยความสะดวกใหกบแรงงานมฝมอ

ทมคณสมบตตามมาตรฐานทกาหนด ใหสามารถเคลอนยายไปทางานในกลมประเทศสมาชกไดงายขน

เชน อานวยความสะดวกในการตรวจลงตราและใบอนญาตทางานสาหรบผประกอบวชาชพและ

แรงงานฝมออาเซยนทเกยวของกบการคาขามพรมแดน เปนตน

1.6 การรวมกลมสาขาสาคญของอาเซยน

ในระยะแรกอาเซยนจะมงใชทรพยากรในการพฒนาการรวมกลมทจากดในบางสาขาสาคญ

จานวน 12 สาขา เพอเปนแรงกระตนการรวมกลมทางเศรษฐกจในภาพรวมของอาเซยน โดยประเทศ

สมาชกหลายประเทศไดรบหนาทการเปนผประสานงานในแตละสาขา โดยสาขาสาคญแตละสาขาจะ

มแผนงานซงรวมมาตรการเฉพาะสาขา และมาตรการในภาพรวมทคาบเกยวการดาเนนงานทกสาขา

เชน มาตรการอานวยความสะดวกทางการคา

58

1.7 ความรวมมอดานอาหาร การเกษตร และปาไม

ยกระดบการคาภายในและภายนอกอาเซยน และความสามารถในการแขงขนของสนคา/

ผลตภณฑอาหาร เกษตร และปาไม ในระยะยาว ตลอดจนการสงเสรมความรวมมอ แนวทางรวม

และการถายโอนเทคโนโลยระหวางอาเซยนกบองคการระดบนานาชาต ระดบภมภาคและภาคเอกชน

และสงเสรมสหกรณการเกษตรของอาเซยน

2. การนาไปสภมภาคทมความสามารถในการแขงขนสง

2.1 นโยบายการแขงขน

เพอสงเสรมใหเกดวฒนธรรมการแขงขนอยางยตธรรมภายในภมภาค เชน ผลกดนใหประเทศ

สมาชกอาเซยนทกประเทศมนโยบายดานการแขงขนทางการคาภายในป พ.ศ.2558 จดตงเครอขาย

หนวยงานกากบดแลทเกยวของดานนโยบายการแขงขน เพอเปนเวทสาหรบหารอและประสานงาน

ทเกยวของกบนโยบายการแขงขน เปนตน

2.2 การคมครองผบรโภค

ในการรวมกลมทางเศรษฐกจในภมภาคโดยยดประชาชนเปนศนยกลางนน มาตรการ

ทงหลายทนาไปสการรวมกลมทางเศรษฐกจจะตองไมละเลยความสาคญของผบรโภค ดงนน อาเซยน

จงดาเนนการเสรมสรางความเขมแขงดานการคมครองผบรโภคในอาเซยน และจดตงเครอขาย

หนวยงานทเกยวของกบการคมครองผบรโภคเพออานวยความสะดวกในการแลกเปลยนขอมล

2.3 สทธในทรพยสนทางปญญา

นโยบายทรพยสนทางปญญานบเปนแรงผลกดนทมสวนชวยสงเสรมใหเกดความคดรเรม

สรางสรรคและการประดษฐคดคน และเอออานวยใหผทมสวนเกยวของกบสทธในทรพยสนทางปญญา

ทงทมอยเดมและรายใหมสามารถเขาถงและไดรบประโยชนจากสงเหลานอยางเทาเทยมกน

ความรวมมอในภมภาคดานสทธในทรพยสนทางปญญาไดมการดาเนนการตามแนวทางของแผนปฏบต

การดานสทธในทรพยสนทางปญญาอาเซยน (ASEAN IPR Action Plan 2004-2010) และแผนงาน

ความรวมมออาเซยนดานลขสทธ (ASEAN Cooperation on Copyrights) ซงมงพฒนาวฒนธรรม

การเรยนรและนวตกรรมใหมๆ ภายใตบรรยากาศแหงความรวมมอกนระหวางผเกยวของกบทรพยสน

ทางปญญา ไมวาจะเปนนกธรกจ นกลงทน นกประดษฐ และผคดคนในอาเซยน

2.4 การพฒนาโครงสรางพนฐาน

การขนสงในระบบเครอขายทมประสทธภาพ มนคงและบรณาการในอาเซยนเปนปจจย

สาคญทชวยพฒนาใชศกยภาพของเขตการคาเสรอาเซยนไดอยางเตมท ลดชองวางของการพฒนา

59

และจะชวยเชอมโยงอาเซยนกบประเทศเพอนบานทางดานตะวนออกเฉยงเหนอและเอเชยใต ในการน

อาเซยนมแผนปฏบตการดานการขนสงของอาเซยน แผนปฏบตการดานการขนสง (ASEAN Transport

Action Plan : ATAP 2005-2010) ซงครอบคลมการขนสงทางนา ทางบก และทางอากาศ และ

การอานวยความสะดวกดานการขนสง

2.5 ภาษอากร

ดาเนนการใหมการสรางเครอขายของความตกลงวาดวยการหลกเลยงการจดเกบภาษซอน

ระหวางประเทศสมาชกภายในป พ.ศ.2553 เทาทจะสามารถดาเนนการได

2.6 พาณชยอเลกทรอนกส

วางนโยบายและโครงสรางทางกฎหมายสาหรบพาณชยอเลกทรอนกสและชวยใหเกดการคา

สนคาทางอเลกทรอนกส (การพาณชยอเลกทรอนกส) ภายในอาเซยน โดยการปฏบตตามกรอบ

ความตกลง e-ASEAN และบนพนฐานของกรอบความตกลงรวมอนๆ เชน ดาเนนนโยบายการแขงขน

ดานโทรคมนาคม โดยใชแนวทางการปฏบตทดและสนบสนนการออกกฎหมายภายในประเทศ

ดานพาณชยอเลกทรอนกส

3. การพฒนาเศรษฐกจอยางเทาเทยมกน

3.1 การพฒนาวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม

ดาเนนการตามพมพเขยวนโยบายของอาเซยนดานการพฒนาวสาหกจขนาดกลางและ

ขนาดยอม (ASEAN Policy Blueprint for SME Development : APBSD 2004-2014) เพอสราง

ความสามารถในการแขงขน การปรบตว และการมสวนรวมในการพฒนาเศรษฐกจของภมภาค

3.2 ความรเรมเพอการรวมตวของอาเซยน

กาหนดแนวทางและเนนความพยายามรวมกนในการลดระดบชองวางของการพฒนา

ทงภายในอาเซยนและระหวางอาเซยนกบประเทศอนๆ โดยครอบคลมดานโครงสรางพนฐาน การพฒนา

ทรพยากรมนษย เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร ตลอดจนการเสรมสรางขดความสามารถ

ในการรวมกลมทางเศรษฐกจในภมภาค พลงงาน บรรยากาศการลงทน การทองเทยว การลดระดบ

ความยากจน และการปรบปรงคณภาพชวต

4. การบรณาการเขากบเศรษฐกจโลก

4.1 แนวทางการสรางความเปนหนงเดยวกนตอปฏสมพนธดานเศรษฐกจกบภายนอก

ทบทวนพนธกรณของ FTA/ความเปนหนสวนทางเศรษฐกจอยางใกลชด (Closer Economic

Partnership : CEP) เทยบกบพนธกรณของการรวมกลมภายในอาเซยน และดาเนนการใหมระบบ

60

ทจะสนบสนนการประสานงานมากขนในการเจรจาการคากบประเทศคเจรจาภายนอกอาเซยน และ

ในเวทการเจรจาการคาในระดบภมภาคและระดบพหภาคโดยมวตถประสงคเพอบรรลกรอบทาท

การเจรจารวมกน

4.2 สงเสรมการมสวนรวมในเครอขายอปทานของโลก

รบหลกปฏบตสากลทดและมาตรฐานในการผลตและจาหนายมาใชในภมภาคอยางตอเนอง

และพฒนาความชวยเหลอทางวชาการเพอยกระดบขดความสามารถและผลตภาพดานอตสาหกรรม

และสงเสรมการเขามามสวนรวมในการรวมกลมระดบภมภาคและระดบโลกใหกบประเทศสมาชกทม

ระดบการพฒนาตากวาของอาเซยน (สานกงานปลดกระทรวงมหาดไทย สานกนโยบายและแผน,

2555 : 24-30)

3. การเตรยมความพรอมสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน

ประเทศไทยไดมการเตรยมความพรอมเขาสประชาคมอาเซยน ทงดานนโยบายรฐบาล

แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต กลไกระดบประเทศ และการเตรยมพรอมของหนวยราชการไทย

เพอสนบสนนการจดตงประชาคมเศรษฐกจอาเซยน

3.1 นโยบายรฐบาล

จากคาแถลงนโยบายรฐบาลตอรฐสภาของนางสาวยงลกษณ ชนวตร นายกรฐมนตร

เมอวนท 23 สงหาคม พ.ศ.2554 รฐบาลไดกาหนดนโยบายและการบรหารราชการแผนดนโดยม

จดมงหมาย “เพอนาประเทศไทยไปสการเปนประชาคมอาเซยนในป พ.ศ.2558 อยางสมบรณ

โดยสรางความพรอมและความเขมแขง ทงทางดานเศรษฐกจ สงคมและวฒนธรรม และการเมอง

และความมนคง” (คณะรฐมนตร 2554 : 5) สาหรบนโยบายการตางประเทศและเศรษฐกจระหวาง

ประเทศทปรากฏในคาแถลงนโยบายของรฐบาล มสวนเกยวของกบประชาคมเศรษฐกจอาเซยน

ดงตอไปน

หวขอ (ตามคาแถลงนโยบายของรฐบาล)

รายละเอยด

เรงสงเสรมและพฒนาความสมพนธกบประเทศเพอนบาน

โดยสงเสรมความรวมมอทงภาครฐ เอกชน ประชาชน และสอมวลชน เพอเสรมสรางความเขาใจอนดและความใกลชดระหวางกน การสงเสรมการทองเทยว การขยายการคมนาคมขนสง และความ

61

หวขอ (ตามคาแถลงนโยบายของรฐบาล)

รายละเอยด

รวมมอดานอนๆ ภายใตกรอบความรวมมออนภมภาค เพอสงเสรมความเปนเพอนบานทดตอกน

สรางความสามคคและสงเสรมความรวมมอระหวางประเทศอาเซยน

เพอใหบรรลเปาหมายการจดตงประชาคมอาเซยนและสงเสรมความรวมมอกบประเทศอนๆในเอเชยภายใตกรอบความรวมมอดานตางๆ และเตรยมความพรอมทกภาคสวนในการเขาสประชาคมอาเซยนในป พ.ศ. 2558 ทงในดานเศรษฐกจ สงคมและวฒนธรรม และความมนคง

ใชประโยชนจากโครงขายคมนาคมขนสงในภมภาคอาเซยนและ อนภมภาค

เพอใหเปนประโยชนตอการขยายฐานเศรษฐกจทงการผลต และการลงทน โดยใหความสาคญในการพฒนาจงหวดและกลมจงหวดทอยตามแนวระเบยงเศรษฐกจและเมองชายแดน

ทมา : สานกนโยบายและแผน สานกงานปลดกระทรวงมหาดไทย “รายงานการศกษาโอกาสและผลกระทบของ

ประชาคมเศรษฐกจอาเซยนตอกระทรวงมหาดไทย 2555”

นอกจากนโยบายรฐบาลทแถลงตอรฐสภาแลว ภาครฐยงไดใหความสาคญกบการดาเนนงาน

ของอาเซยนโดยใช ASEAN First Policy หรอ นโยบายอาเซยนตองมากอน ในฐานะทอาเซยนเปน

กลมภมภาคทมความใกลชดทงในดานการเมอง เศรษฐกจ และสงคมและวฒนธรรม ASEAN First

Policy ชวยสงเสรมยทธศาสตรในการสรางพนธมตรในระดบภมภาค สรางโอกาสและลทางในดาน

การคาและการลงทน ควบคไปกบการเตรยมความพรอมใหกบผประกอบการในประเทศใหสามารถ

ปรบตวไดอยางมประสทธภาพ เนองจากการรวมตวอยางแนนแฟนของอาเซยนจะชวยเพมศกยภาพ

การแขงขนของอาเซยนรวมทงประเทศไทย ในการดงดดการลงทนโดยตรงจากตางประเทศ นอกจากน

ยงชวยสรางอานาจในการตอรองในกรอบการเจรจาระดบภมภาคและพหภาค และพนฐานทแขงแกรง

นจะทาใหการเชอมโยงกบประเทศอนๆ ของไทยเปนไปอยางมประสทธภาพมากขนดวย (สถาบนดารง

ราชานภาพ, 2554 : 26)

ปจจบน รฐบาลมโครงสรางเครอขายและขยายความรวมมอทางธรกจในอาเซยน หรอ

ASEAN Hub โดยมกระทรวงพาณชยเปนหนวยงานรบผดชอบ ซงกาหนดยทธศาสตรทมตออาเซยน

ไว 4 ดาน คอ

62

- การเปนพนธมตรและหนสวน คอ ตองทาใหอาเซยนเปนทงพนธมตรและหนสวนเพอให

ประเทศไทยเปน Gateway ของอาเซยน ทงการคาและการลงทน โดยการใชเวททวภาคทมอยและ

ความรวมมอในกรอบอนภมภาคตางๆ เชน ยทธศาสตรความรวมมอทางเศรษฐกจ อรวด-เจาพระยา-

แมโขง ระหวางกมพชา ลาว เมยนมาร ไทย และเวยดนาม (Ayeyawady - Chao Phraya -

Mekong Economic Cooperation Strategy : ACMECS) โครงการพฒนาความรวมมอทาง

เศรษฐกจในอนภมภาคลมแมนาโขง (Greater Mekong Sub-region : GMS) และโครงการความ

รวมมอเขตเศรษฐกจสามฝาย อนโดนเซย-มาเลเซย-ไทย (Indonesia-Malaysia-Thailand Growth

Triangle : IMT-GT) เปนตวชวยผลกดน และตองเปลยนแนวคดการมองอาเซยนจากคแขงมาเปน

หนสวนโดยการสรางความไวเนอเชอใจใหเกดขนทงแกคนไทยและผประกอบการไทยโดยการให

ความชวยเหลอแกประเทศเพอนบาน การเขาไปลงทนผลตสนคาเกษตรทขาดแคลน และการเชญชวน

ประเทศทสามเขารวมในการพฒนา เปนตน

- การเปนแหลงวตถดบทสาคญ เนองจากประเทศในอาเซยนมความหลากหลายและ

ความพรอมทางเศรษฐกจทแตกตางกน ทงกลมทมความชานาญในดานเทคโนโลย กลมทเปนฐานการ

ผลตและกลมทมทรพยากรและแรงงานสาหรบการผลต ดงนน ไทยจงจาเปนตองพจารณาเลอกใช

ประโยชนจากจดแขงทมอยของแตละประเทศใหเหมาะสม

- การเปนฐานการผลตใหอตสาหกรรมไทย ประเทศไทยควรพจารณาเรองการยายฐาน

การผลตของบางอตสาหกรรมออกไปยงประเทศเพอนบาน เพอสรางความไดเปรยบในการแขงขน

โดยเฉพาะอตสาหกรรมทใชแรงงาน และแรงงานกงฝมอ เชน อตสาหกรรมแปรรปอาหาร สงทอ

เฟอรนเจอรผลตภณฑไม หรอรวมลงทนกบประเทศเพอนบาน เปนตน

- การเปนตลาดทมประชากรกวา 580 ลานคน โดยไทยจะตองรกษาตลาดเดมและขยาย

ตลาดใหกวางมากขน (กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ, 2554 ก : 48-49)

3.2 แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 11

แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 11 (พ.ศ.2555 - พ.ศ.2559) เปนแผน

ยทธศาสตรทชนาทศทางการพฒนาประเทศระยะกลางเพอมงสวสยทศนระยะยาวททกภาคสวน

ในสงคมไทยไดเหนพองรวมกนกาหนดเปนวสยทศนป พ.ศ.2570 ซงกาหนดไววา

63

“คนไทยภาคภมใจในความเปนไทย มมตรไมตรบนวถชวตแหงความพอเพยง ยดมนในวฒนธรรม

ประชาธปไตยและหลกธรรมาภบาล การบรการสาธารณะขนพนฐานททวถง มคณภาพ สงคมม

ความปลอดภยและมนคงอยในสภาวะแวดลอมทด เกอกลและเอออาทรซงกนและกน ระบบการผลต

เปนมตรกบสงแวดลอม มความมนคงดานอาหารและพลงงาน อยบนฐานทางเศรษฐกจทพงตนเองและ

แขงขนไดในเวทโลก สามารถอยในประชาคมภมภาคและโลกไดอยางมศกดศร”

แมวาแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 ไมไดกาหนดยทธศาสตรการเตรยมความพรอมของประเทศ

ไทยเขาสเปนประชาคมอาเซยนไวเปนการเฉพาะ แตกไดใหความสาคญกบการเตรยมความพรอม

ของประเทศไทยเขาสประชาคมอาเซยนไวครอบคลมทงมตดานการเมองและความมนคง เศรษฐกจ

และสงคมและวฒนธรรม ในสวนของมตเศรษฐกจ แผนพฒนาฯ ฉบบท 11 ไดกลาวถงแนวทาง

การเตรยมความพรอมเขาสประชาคมเศรษฐกจไวในแตละยทธศาสตร โดยขอนาเสนอสวนทสาคญ

ดงน

ยทธศาสตรการพฒนา ในแผนพฒนาฯ ฉบบท 11

การเตรยมความพรอมในการเปน ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน

1. ยทธศาสตรการสรางความเปนธรรมในสงคม

- เชอมโยงแผนแมบทชมชนกบแผนระดบตางๆ ในพนทและระดบชาต รวมทงใหชมชนทองถนสามารถเชอมโยงทศทางการพฒนาใหสอดคลองกบบรบทการเปลยนแปลงในโลก อาเซยนและอนภมภาค สรางความใกลชดทางสงคมวฒนธรรมและปฏสมพนธกบประเทศในอนภมภาค

- พฒนามาตรฐานระบบการคมครองผบรโภคเพอการคมครองภายในประเทศและรองรบการเคลอนยายสนคาบรการและขอมลขาวสารอยางเสรในประชาคมอาเซยน โดยการเพมประสทธภาพการบงคบใชกฎระเบยบดานมาตรฐานคณภาพและความปลอดภยของสนคาและบรการ การปรบปรงกฎหมายระเบยบและขอบงคบทเกยวของโดยทครอบคลมถงคณภาพการใหบรการของหนวยงานภาครฐ การเพมชองทางการเขาถงขอมลและองคความรเกยวกบสทธและการคมครองสทธ รวมถงชองทางการรบขอรองเรยน พรอมทงปรบปรงกลไกเฝาระวงคณภาพมาตรฐานการตรวจสอบและตดตามความคบหนาของการดาเนนการจากการรองเรยน การเพมสมรรถนะดานเทคโนโลยสารสนเทศสนบสนนการมสวนรวมของประชาชนใน

64

ยทธศาสตรการพฒนา ในแผนพฒนาฯ ฉบบท 11

การเตรยมความพรอมในการเปน ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน

การคมครองสทธผบรโภค สรางความตระหนกของผบรโภคในการรกษาสทธและดแลผลกระทบจากการใชสนคาและบรการควบคไปกบการกระตนจตสานกความรบผดชอบตอสงคมของภาคธรกจเอกชน

2. ยทธศาสตรการพฒนาคนสสงคมแหงการเรยนรตลอดชวตอยางยงยน

- สงเสรมการใชและการอนรกษภาษาทองถน การใชภาษาไทยอยางถกตอง ควบคกบการเรยนรภาษาองกฤษเปนภาษาตางประเทศหลก รวมทงการเรยนรภาษาสากลอนทเหมาะสม และภาษาประเทศเพอนบานตลอดจนการเรยนรวฒนธรรมและสรางความเขาใจในวถชวตของคนในกลมประเทศอาเซยนเพอรองรบการเปนประชาคมอาเซยน

- จดทากรอบมาตรฐานคณวฒแหงชาต เพอเปนแนวทางในการพฒนาระบบคณวฒวชาชพสนบสนนการเตรยมความพรอมรองรบการเปดเสรดานแรงงานภายใตกรอบความรวมมอประชาคมเศรษฐกจอาเซยน และเรงเสรมสรางความรความเขาใจใหมการนาคณวฒวชาชพไปใชอย าง เปนรปธรรมเพ อ ใหแรงงานมสมรรถนะและม เสนทางความกาวหนาในวชาชพทชดเจน และนาไปประเมนคาตอบแทนทสอดคลองกบความร ทกษะอาชพและประสบการณตามกลไกตลาด

- เตรยมความพรอมคนไทยในการรบประโยชนและลดผลกระทบทจะเขามาพรอมกบการเขาออกของแรงงานอยางเสร สรางโอกาสและเพมขดความสามารถของคนไทยในการออกไปทางานตางประเทศ ยกระดบทกษะดานอาชพและทกษะดานภาษาควบคกบการสรางภมคมกนทางสงคมจากผลกระทบของการเคลอนยายแรงงานเสร

- เรงบรหารจดการแรงงานตางดาวอยางเปนระบบเพอนาไปสการกาหนดมาตรฐานการจางงาน การคมครองแรงงาน และการพฒนาทกษะฝมอทเหมาะสม สอดคลองกบความตองการของตลาดแรงงาน

3. ยทธศาสตรความเขมแขงภาคเกษตร ความมนคงของอาหารและพลงงาน

- สรางความเขมแขงใหกบเกษตรกรรายยอยทไดรบผลกระทบจากการนาเขาสนคาเกษตรและอาหารทมตนทนตาอนเปนผลจากขอตกลงการเปดการคาเสร โดยสนบสนนการปรบตวและเพมขดความสามารถใหเกษตรกรไทย สามารถผลตสนคาเกษตรและอาหารใหไดตามมาตรฐาน พรอมทงใหความสาคญกบการตรวจสอบคณภาพ

65

ยทธศาสตรการพฒนา ในแผนพฒนาฯ ฉบบท 11

การเตรยมความพรอมในการเปน ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน

และความปลอดภยอาหารของสนคาเกษตรและอาหารนาเขาเพอปองกนสนคาทมคณภาพไมไดตามมาตรฐานทกาหนดไว และสงเสรมใหไทยเปนศนยกลางในการแปรรปเพอเพมมลคาสนคาเกษตรและอาหารจากการเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยน โดยการปรบปรงกระบวนการนาเขาวตถดบมาแปรรปใหสะดวกและรวดเรวยงขน

- สงเสรมความรวมมอระหวางประเทศทงในระดบพหภาคและทวภาค โดยเฉพาะประชาคมอาเซยน ในการสนบสนนการวจยและพฒนาความรวมมอในการผลต การจดตงระบบสารองขาวฉกเฉน ปรบปรงกฎระเบยบ และเสรมสรางความเขมแขงใหกบกลไกทมอย เพอใหเกดความมนคงดานอาหารและพลงงาน

4 . ย ท ธ ศ า ส ต ร ก า ร ป ร บโครงสรางเศรษฐกจสการเตบโตอยางมคณภาพและยงยน

- พฒนาระบบขนสงทางรถไฟโดยปรบปรงทางรถไฟและจดตดระหวางโครงขายรถไฟและโครงขายถนน เพอเพมความปลอดภยในการใหบรการกอสรางทางคในเสนทางรถไฟสายหลกและจดหารถจกรและลอเลอนรวมทงปรบปรงระบบอาณตสญญาณใหมความทนสมย เพอเพมขดความสามารถในการใหบรการ ขนสงผโดยสารและสนคาไดอยางมประสทธภาพ พฒนาเสนทางรถไฟความเรวสงเชอมโยงสเมองตางๆ ในภมภาคและกลมประเทศอาเซยน ตลอดจนใหความสาคญกบการปรบโครงสรางการบรหารจดการของการรถไฟแหงประเทศไทย เพอเพมประสทธภาพการใหบรการและดาเนนงานในอนาคต

5.ยทธศาสตรการสรางความเชอมโยงกบประเทศในภมภาคเพอความมนคงทางเศรษฐกจและสงคม

- พฒนาเขตเศรษฐกจชายแดนและเมองชายแดนใหมบทบาทการเปนประตเชอมโยงเศรษฐกจกบประเทศเพอนบาน ทงพนทเศรษฐกจชายแดนทพฒนาตอเนองและพนทใหม โดยเฉพาะการพฒนาระบบคมนาคมขนสง ระบบโลจสตกส มาตรฐานการใหบรการและอานวยความสะดวกบรเวณจดผานแดน ขดความสามารถของบคลากรและผประกอบการทองถน เพอสนบสนนการพฒนาการคา การลงทน การทองเทยว และความสามารถในการสกดกนแรงงาน ยาเสพตดและสงผดกฎหมายขามแดน โดยคานงถงศกยภาพดานกายภาพ เศรษฐกจ

66

ยทธศาสตรการพฒนา ในแผนพฒนาฯ ฉบบท 11

การเตรยมความพรอมในการเปน ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน

สงคมและวฒนธรรมของพนท และความสอดคลองกบแผนการพฒนาโครงสรางพนฐานเชอมโยงระหวางประเทศตามแผนแมบทการเชอมโยงภมภาคอาเซยนและยทธศาสตรในภาพรวมอนๆ

- ผลกดนใหไทยมบทบาทนาทสรางสรรคในเวทระหวางประเทศในประชาคมเศรษฐกจอาเซยน ซงจะตองมการเตรยมการโดยพฒนาบคลากรในทกภาคสวนเศรษฐกจ ภาคการผลต อตสาหกรรมแปรรป รวมทงผประกอบการขนาดกลางและขนาดยอม ยกระดบการใหบรการดานสขภาพและบรการสาธารณสขท งบคลากรและมาตรฐานการใหบรการเพอกาวสการเปนศนยกลางการใหบรการสขภาพของภมภาค เสรมสรางความเขมแขงใหสถาบนการศกษา ทงของรฐและเอกชนใหมมาตรฐานเปนทยอมรบในระดบสากล และกาหนดมาตรฐานขนพนฐานของคณภาพสนคาและบรการ

- สรางความเปนหนสวนทางเศรษฐกจในภมภาคดานการพฒนาทรพยากรมนษย การเคลอนยายแรงงาน และการสงเสรมแรงงานไทยในตางประเทศ ในลกษณะเกอกลกนผานกจกรรมเชอมโยงหวงโซการผลตและการเคล อนย ายแรงงานระหว างกนอย าง เสรและมประสทธภาพ

- สนบสนนการเปดการคาเสรและกาหนดแนวทางปองกนผลเสยทจะเกดขน โดยเรงปฏรปกฎหมายเศรษฐกจ และกฎระเบยบตางๆ ใหเออประโยชนตอการประกอบธรกจการคา การลงทนอยางเปนธรรม และผลกดนใหมการประกาศใชกฎหมายใหมๆ เพอรองรบการเปดเสร เชน กฎหมายเกยวกบเทคโนโลยสารสนเทศ รวมทงจดทากรอบแนวทางมาตรการตามกฎหมาย เพอสรางบรรทดฐานในการบงคบใชกฎหมายของผปฏบตใหมความเปนเอกภาพและเสมอภาค ตลอดจนพฒนาบคลากรและผท เกยวของกบการบงคบใชกฎหมาย โดยเฉพาะกฎหมายใหมๆ ทรองรบการเปดเสรทางการคา

- เสรมสรางความรวมมอทดระหวางประเทศในการสนบสนนการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจอยางมจรยธรรมไมสงผลกระทบตอสงแวดลอม

67

ยทธศาสตรการพฒนา ในแผนพฒนาฯ ฉบบท 11

การเตรยมความพรอมในการเปน ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน

6 . ย ท ธ ศ า ส ต ร ก า ร จ ด ก า รท ร พ ย า ก ร ธ ร ร ม ช า ต แ ล ะสงแวดลอมอยางยงยน

- จดตงและพฒนากองทนคารบอน เพอเปนแหลงรบซอคารบอนเครดตและคารบอน ออฟเซทในประเทศ ตลอดจนการศกษาความเปนไปไดในการจดตง ASEAN Carbon Market ของกลมประชาคมเศรษฐกจอาเซยน

- เตรยมมาตรการรองรบผลกระทบทจะเกดขนจากมาตรการทางการคาและขอตกลงระหวางประเทศเกยวกบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ โดยเฉพาะมาตรการภาษทเกบกกสนคาขางพรมแดน (Border Tax Adjustments : BTAs) ตามบทบญญตของขอตกลงทวไปวาดวยภาษศลกากรและการคา (General Agreement on Tariffs and Trade : GATT) ซงอาจนามาใชในการเกบภาษคารบอน ณ จดผานแดน การบงคบซอใบอนญาตปลอยกาซเรอนกระจก การเกบภาษคารบอนกบสนคานาเขา และการใชมาตรการทไมใชภาษ เชน มาตรการฉลากคารบอน ฉลากแสดงขอมลการใชนา (water footprint) เปนตน

ทมา : ทศพนธ นรทศน “แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 (พ.ศ.2555-2559) กบการเตรยมความ

พรอมเขาสประชาคมอาเซยน” และสานกนโยบายและแผน สานกงานปลดกระทรวงมหาดไทย “รายงานการศกษา

โอกาสและผลกระทบของประชาคมเศรษฐกจอาเซยนตอกระทรวงมหาดไทย”

3.3 กลไกระดบประเทศ

รฐบาลไดจดตงสานกเลขาธการอาเซยนแหงชาต (ASEAN National Secretariat)

ตามกฎบตรอาเซยน ขอท 13 เพอทาหนาทเปนหนวยงานหลกระดบประเทศในการประสานกจการ

อาเซยนและตดตามผลการดาเนนงาน ใหทกภาคสวนของสงคมสามารถดาเนนงานในกรอบ

ความรวมมออาเซยนในทกมตใหมประสทธภาพมากขน สานกเลขาธการอาเซยนแหงชาต

เปนหนวยงานระดบกรมในกระทรวงการตางประเทศของประเทศสมาชก สาหรบประเทศไทย

หนวยงานทรบผดชอบคอ กรมอาเซยน กระทรวงการตางประเทศ (กรมอาเซยน, 2554 : 5)

นอกจากน กฎบตรอาเซยนยงระบใหรฐมนตรตางประเทศเขารวมเปนองคประกอบของ

คณะมนตรประสานงานอาเซยนซงมหนาทสาคญประการหนง คอ การประสานประเดนทคาบเกยวกน

68

(cross-cutting issues) กระทรวงการตางประเทศจงไดเสนอใหม คณะกรรมการอาเซยนแหงชาต

เพอใหสอดคลองกบจดมงหมายของกฎบตรอาเซยนทตองการเพมประสทธภาพและความรวมมอ

ระหวางกนในดานนโยบาย รวมทงเพอใหกระทรวงการตางประเทศสามารถปฏบตหนาทในฐานะ

สานกเลขาธการอาเซยนแหงชาตไดอยางมประสทธภาพมากขน โดยเฉพาะในการประสานนโยบาย

ระหวางหนวยงานตางๆ ภายในประเทศ การประสานงานระดบชาตเกยวกบขอตดสนใจของอาเซยน

และการดาเนนงานตามแผนงานสาหรบการจดตงประชาคมอาเซยน ในฐานะคณะมนตรประสานงาน

อาเซยนใหเขากบแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต และแผนงานของหนวยงานตางๆ ท

เกยวของของไทย (สานกงานปลดกระทรวงมหาดไทย สานกนโยบายและแผน, 2555 : 46)

คณะกรรมการอาเซยนแหงชาตแตงตงโดยมตคณะรฐมนตรเมอวนท 24 สงหาคม พ.ศ.2553

ในสมยรฐบาลนายอภสทธ เวชชาชวะ (นายกรฐมนตร) โดยมรฐมนตรวาการกระทรวงการตางประเทศ

เปนประธานคณะกรรมการฯ ทาหนาทเปนกลไกตดสนใจและประสานงานระดบนโยบาย เพอบรณา

การการดาเนนการของหนวยงานตางๆ ของไทยในการเตรยมความพรอมเพอกาวสการเปนประชาคม

อาเซยนในป พ.ศ.2558 และผลกดนใหไทยสามารถบรรลเปาประสงคทผนาอาเซยนไดตกลงรวมกน

นอกจากน ไดมการจดตงคณะอนกรรมการดานความเชอมโยงระหวางกนในอาเซยน

เพอประสานงานและตดตามใหมการดาเนนการตามแผนแมบทวาดวยความเชอมโยงระหวางกน

ในอาเซยน (Master Plan on ASEAN Connectivity) ทสอดคลองกบผลประโยชนของไทยและ

คณะอนกรรมการดานการประชาสมพนธประชาคมอาเซยน เพอบรณาการงานเผยแพรความร

ความเขาใจและการสรางความตระหนกรเรองอาเซยนแกทกภาคสวนของสงคม เพอใหประชาชนไทย

มสวนรวมกบการสรางประชาคมอาเซยนและสามารถใชโอกาสจากประชาคมอาเซยนไดอยางเตมท

(กรมอาเซยน, ม.ป.ป. ก) ในระดบกระทรวง ทกหนวยงานยงม ASEAN Unit เปนกลไกการ

ประสานงาน (focal point) เพอสรางความเปนเอกภาพในการกาหนด ประสานงานและนานโยบาย

ไปปฏบต รวมทงกาหนดระบบการตดตามประเมนผลในระดบประเทศตอไป (สานกงานปลดกระทรวง

มหาดไทย สานกนโยบายและแผน, 2555 : 47)

นอกจากน ไดมการแตงตงคณะกรรมการ/คณะอนกรรมการ สาหรบดาเนนการตามแผนงาน

การจดตงประชาคมอาเซยนในแตละเสาหลก โดยหนวยงานทเปนผประสานงานหลกของแตละเสา

ทาหนาทเปนประธาน ไดแก กระทรวงการตางประเทศ–เสาการเมองและความมนคง กระทรวง

พาณชย–เสาเศรษฐกจ และกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย–เสาสงคมและ

วฒนธรรม (กรมอาเซยน กลมงานนโยบาย, 2554 : 22)

69

คณะกรรมการ อาเซยนแหงชาต

คณะกรรมการดาเนนการเพอจดตงประชาคมการเมองและ

ความมนคงอาเซยน (กระทรวงการตางประเทศ)

คณะอนกรรมการดาเนนการเพอจดตงประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (กระทรวงพาณชย)

คณะอนกรรมการดาเนนการเพอจดตงประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน (กระทรวงการพฒนาสงคมฯ)

ในสวนของประชาคมเศรษฐกจอาเซยน มคณะอนกรรมการดาเนนการเพอจดตงประชาคม

เศรษฐกจอาเซยนรบผดชอบในสวนน โดยมปลดกระทรวงพาณชยทาหนาท เปนประธาน

อนกรรมการ และมกระทรวงพาณชยทาหนาทเปนหนวยงานประสานงาน คณะอนกรรมการฯ

มอานาจหนาทในการพจารราภาพรวมของความยดหยนทไทยตองการในการปฏบตตาม AEC

Blueprint ซงจะมการตกลงลวงหนาระหวางประเทศสมาชกอาเซยน (pre-agreed flexibilities)

พจารณาผลกระทบดานกฎหมายและดานเศรษฐกจของการปฏบตตาม AEC Blueprint และ

เตรยมการรองรบผลกระทบทจะเกดขน รวมทงสงเสรมการมสวนรวมของทกภาคสวนในสงคม

ในการรบรและการใหขอเสนอแนะทเปนประโยชนสาหรบการจดทาแผนการดาเนนงานของไทยเพอ

บรรลการจดตงประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (กรมอาเซยน, ม.ป.ป. ก)

ทมา : กรมอาเซยน กระทรวงการตางประเทศ

คณะอนกรรมการดานความเชอมโยงระหวางกนในอาเซยน (กระทรวงการตางประเทศ)

คณะอนกรรมการดานการประชาสมพนธ ประชาคมอาเซยน

70

คณะอนกรรมการดาเนนการเพอจดตงประชาคมเศรษฐกจอาเซยน ประกอบไปดวยผแทน

จากกระทรวงพาณชย กระทรวงการคลง กระทรวงอตสาหกรรม กระทรวงเกษตรและสหกรณ

กระทรวงการตางประเทศ กระทรวงคมนาคม กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

กระทรวงแรงงาน กระทรวงสาธารณสข กระทรวงการทองเทยวและกฬา ธนาคารแหงประเทศไทย

สานกงานคณะกรรมการกากบหลกทรพยและตลาดหลกทรพย และสานกงานคณะกรรมการคมครอง

ผบรโภค เพอขบเคลอนการดาเนนงานตามแผนงานและเตรยมการรองรบผลกระทบทจะเกดขนใน

การดาเนนงานไปสการเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยน โดยแบงการดาเนนงานออกเปนคณะทางาน

ในดานตางๆ ดงน

1) คณะทางานดานการสนคา

2) คณะทางานดานการคาบรการ

3) คณะทางานดานการลงทน

4) คณะทางานดานการพฒนาตลาดทนและการเคลอนยายเงนทน

5) คณะทางานดานการเคลอนยายบคลากร

6) คณะทางานดานโครงสรางพนฐาน (การขนสง เทคโนโลยสารสนเทศ พลงงาน และ

พาณชยอเลกทรอนกส)

7) คณะทางานเพอเสรมสรางขดความสามารถ

8) คณะทางานเพอลดชองวางการพฒนา (กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ, 2554 ก :

106-109)

กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ กระทรวงพาณชย ในฐานะหนวยงานหลกทรบผดชอบ

การขบเคลอนสประชาคมเศรษฐกจอาเซยนของไทย ยงไดมการจดตงศนยบรการขอมลประชาคม

เศรษฐกจอาเซยน (AEC Information Center) ขน เพอทาหนาทประชาสมพนธ ถายทอดขอมล

ขาวสาร และสรางการเตรยมความพรอมแกผประกอบการ และผมสวนไดสวนเสยตางๆ ดวยการ

สนบสนนขอมล และใหคาปรกษาเกยวกบการคาและการลงทนทจะเกดขนจากขอตกลงตางๆ

ใหสามารถกาหนดมาตรการทงเชงรกและเชงรบในการดาเนนธรกจ/กจการตอไป (สานกงาน

ปลดกระทรวงมหาดไทย สานกนโยบายและแผน, 2555 : 49)

นอกจากน กระทรวงคมนาคมไดจดทา 5 ยทธศาสตรของความเชอมโยงภายใตแผนแมบท

วาดวยความเชอมโยงระหวางกนในอาเซยน เพอพฒนาระบบคมนาคมและโครงสรางพนฐานเพอ

รองรบปรมาณการขนสงทจะเพมขนและการขยายตวของเศรษฐกจในอนาคต ซงนบวาเปน

71

ยทธศาสตรหนงทจะชวยสนบสนนใหเกดตลาดและฐานการผลตเดยวกน ซงเปนเปาหมายของ

การจดตงประชาคมเศรษฐกจอาเซยน

ยทธศาสตร

มาตรการ

1. กอสรางโครงขายทางหลวงอาเซยน ปรบปรงถนน ตดปายจราจรรวมกน ศกษาความเปนไปไดของการเชอมประเทศทเปนเกาะ ขยายทางหลวงอาเซยนไปยงจนและอนเดย

2. โครงการสรางทางรถไฟสงคโปร-คนหมง เรงกอสรางชวงอรญประเทศ-คลองลก ศกษาความเปนไปไดในการขยายเสนทางจากสงคโปรไปยง สรานายา ในอนโดนเซย

3. สรางเครอขายการขนสงทางนา กาหนดแผนพฒนาเครอขายการขนสงทางนาบนภาคพนทวปในภมภาคอาเซยนภายในป พ.ศ.2555

4. สรางระบบขนสงทางทะเลทเชอมโยง พฒนาศกยภาพของทาเรอ 47 แหง ภายในป พ.ศ.2558

5. สรางระบบการขนสงตอเนองหลายรปแบบ ศกษาแนวเสนทางเพอใหอาเ ซยนเปนสะพานเศรษฐกจในการขนสงของโลก สงเสรมแนวเสนทางเชอมเศรษฐกจแมนาโขง การพฒนาทาเรอนาลกทวาย

ทมา : กรงเทพธรกจออนไลน “ดน ASEAN Connectivity ช 5 ยทธศาสตรเชอมเออซ” วนท 6 ธนวาคม พ.ศ.2554

สาหรบประเทศสมาชกอนๆ ของอาเซยนกไดเตรยมความพรอม ปรบปรงและพฒนา

โครงสรางพนฐานตามแผนแมบทวาดวยความเชอมโยงระหวางกนในอาเซยนเชนกน ทงโครงขาย

ทางหลวงอาเซยน โครงการสรางทางรถไฟสงคโปร-คนหมง เครอขายการขนสงทางนา ทะเล และ

ระบบการขนสงตอเนอง เพอรองรบการคา การลงทน และการเคลอนยายฐานการผลตและการลงทน

จากทงภายในและภายนอกภมภาคของประเทศสมาชกอาเซยน อนจะเปนการเพมพนการรวมตวและ

ความรวมมอของอาเซยน เพมความสามารถในการแขงขนในระดบโลกของอาเซยนจากเครอขาย

การผลตในภมภาคทเขมแขง เชอมตอศนยกลางเศรษฐกจ และลดชองวางการพฒนา สงเสรม

การพฒนาเศรษฐกจและสงคมของทองถน และสามารถจดการกบผลกระทบทางลบทเกดจาก

ความเชอมโยง (สานกงานปลดกระทรวงมหาดไทย สานกนโยบายและแผน, 2555 : 33)

72

3.4 การเตรยมความพรอมของหนวยราชการไทย

หนวยงานทมความเกยวของโดยตรง หรอทาหนาทเปนแรงขบเคลอนหลกในการดาเนนการ

เพอใหประเทศไทยบรรลเปาหมายในการจดตงประชาคมเศรษฐกจอาเซยน เชน กระทรวงพาณชย

กระทรวงอตสาหกรรม กระทรวงการคลง กระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงทรพยากรธรรมชาต

และสงแวดลอม กระทรวงพลงงาน กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย กระทรวงเทคโนโลย

สารสนเทศและการสอสาร กระทรวงคมนาคม กระทรวงการทองเทยวและกฬา และสานกงาน

คณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (สศช.) เปนตน (กรมอาเซยน, ม.ป.ป. ข)

หนวยงานเหลานไดมการกาหนดนโยบาย แผนงาน ยทธศาสตร และทาหนาทยกระดบกระบวนการ

ทางานในเชงเศรษฐกจใหมประสทธภาพและสอดคลองกบแนวทางของอาเซยน รวมทงทาหนาท

เปนกลไกผลกดนใหทกภาคสวนทเกยวของคอ ภาครฐ ภาคธรกจและภาคประชาชนดาเนนการไดตาม

AEC Blueprint ทงน กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ กระทรวงพาณชยในฐานะสานกประสานงาน

ประชาคมเศรษฐกจอาเซยนแหงชาต (National AEC Coordinating Agency) ทาหนาทเปน

หนวยกลางของไทยในการขบเคลอนบรณาการงานทเกยวกบประชาคมเศรษฐกจอาเซยนทงระบบ

กรมเจรจาการคาระหวางประเทศยงมพนธกจสาคญในการเปนผแทนภาครฐบาลไทย

ในการเจรจาและดาเนนการตางๆ ในดานเศรษฐกจการคาระหวางประเทศ การเจรจาเพอเปดเสร

ทางการคาทงในกรอบตางๆ กบประเทศคเจรจา ทงในระดบภมภาคและในเวทเจรจาการคาโลก

ในการน หนาทของกรมเจรจาการคาระหวางประเทศไดปรบเปลยนใหมบทบาททเหมาะสม เพอให

ทนกบการเปลยนแปลงของเศรษฐกจโลกและใหกาวทนโลกธรกจการคาทไมเคยหยดนง พรอมกนน

ยงไดปรบเปลยนการทางานทงในดานภาพลกษณ บคลากร และเพมหนวยงานตางๆ ขน อยางเชน

การเปด AEC Information Center ซงเปนศนยใหความรเกยวกบการเปนประชาคมเศรษฐกจ

อาเซยนควบคไปกบการใหคาปรกษาแกผประกอบการวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม อนเปนการ

แกไขปญหาในเรองของการสอสารระหวางกรมเจรจาการคาระหวางประเทศกบผทเกยวของทม

สวนไดสวนเสย หรอผทสนใจทงภาครฐและเอกชน ทจะสามารถเขาถงขอมลขาวสาร ทจะทาใหเกด

ความรความเขาใจ เพอนาไปสการใชโอกาสและสทธประโยชนทางการคาและการลงทน โดยเฉพาะ

การทอาเซยนจะรวมตวกนทางเศรษฐกจในป พ.ศ.2558 (กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ, 2554 ข : 4)

นอกจากหนวยงานหลกททาหนาทขบเคลอนการรวมกลมทางเศรษฐกจแลว ยงมหนวยงาน

อนๆ ทไมไดมภารกจหลกตาม AEC Blueprint อยางไรกด หนวยงานเหลานตองมการปรบตวและ

เตรยมความพรอมเพอกาวสเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยน เพอรบผลกระทบทงเชงบวกและเชงลบ

73

ทจะเกดขน และสรางความสามารถในการแขงขน หรอเปนแรงสนบสนนทจะทาใหการเปนสวนหนง

ของประชาคมเศรษฐกจอาเซยนของประเทศไทยเปนไปอยางราบรนและเกดประโยชนสงสด

ตวอยางเชน กระทรวงมหาดไทยในฐานะหนวยงานภาครฐทมภารกจสาคญในการบรหารราชการ

สวนภมภาค ไดเตรยมความพรอมโดยไดทาการศกษาผลกระทบเชงบวกและเชงลบทจะเกดขนจาก

ความรวมมอทางเศรษฐกจ เพอวางแผนปรบเปลยนองคกรของกระทรวงมหาดไทยใหสอดคลองกบ

การเปลยนแปลงภายนอก และเพอใหการดาเนนภารกจประสบความสาเรจและเกดประโยชนตอ

ประชาชน

จากการวเคราะหแนวโนมการพฒนาจากประชาคมเศรษฐกจอาเซยนรวมกบบทบาทภารกจ

ของกระทรวงมหาดไทยในงานการศกษาเรอง “โอกาสและผลกระทบของประชาคมเศรษฐกจอาเซยน

ตอกระทรวงมหาดไทย” สามารถสรปไดวา กระทรวงมหาดไทยมแนวโนมไดรบโอกาสและผลกระทบ

จากการรวมตวทางเศรษฐกจ คอ 1) ปญหาความมนคงรปแบบใหม (non-traditional security

issues) เชน ปญหายาเสพตด อาชญากรรมขามชาต การลกลอบนาเขา/เคลอนยายสนคาผดกฎหมาย

เปนตน 2) การบรหารงานทางทะเบยน 3) การปรบตวของการบรหารงานจงหวดและกลมจงหวด

4) การคาชายแดน 5) การประกอบอาชพของประชาชน 6) การจดตงเขตเศรษฐกจพเศษ 7) การ

พฒนาเศรษฐกจฐานราก 8) ความเหลอมลาทางสงคม 9) การขยายตวของเมอง 10) ความตองการ

ดานระบบสาธารณปโภคและสาธารณปการ 11) การจดการความขดแยง 12) การพฒนาภาษาตางประเทศ

13) การสรางความสมพนธระหวางประเทศ และ 14) การสงเสรมประชาธปไตยและสทธมนษยชน

ดงนน เพอเปนการเตรยมพรอมสประชาคมเศรษฐกจอาเซยนในป พ.ศ.2558 รายงาน

การศกษาดงกลาวเสนอวา กระทรวงมหาดไทยควรดาเนนการตามประเดนยทธศาสตร 3 ประเดนหลก

ไดแก

1. การสรางความพรอมเชงยทธศาสตรระดบองคกร ประกอบดวยกลยทธ คอ การเตรยม

ความพรอมดานบคลากร การพฒนาโครงสรางและระบบบรหารจดการ การปรบเปลยนเชงนโยบาย

ระเบยบ กฎหมายและแนวปฏบตทเกยวของ การพฒนาองคความรดานการวจยและพฒนา และ

การพฒนาภาพลกษณองคกร

2. การเพมขดสมรรถนะการบรหารจดการพนทในฐานะหนวยงานหลกในการบรหารราชการ

สวนภมภาค ประกอบดวยกลยทธ คอ การเสรมสรางสมรรถนะการบรหารราชการสวนภมภาค และ

การกระชบความรวมมอระดบจงหวด/กลมจงหวดกบภาคสวนอนๆ

74

3. การยกระดบการบรการ และอานวยความเปนธรรมตอประชาชน ประกอบดวยกลยทธ

คอ การพฒนาการบรการประชาชน และการอานวยความเปนธรรมแกประชาชน (สานกงาน

ปลดกระทรวงมหาดไทย สานกนโยบายและแผน, 2555 : บทสรปผบรหาร)

ขณะน กระทรวงมหาดไทยไดมการดาเนนการบางสวนแลว เพอใหการเตรยมความพรอมส

ประชาคมเศรษฐกจอาเซยนของกระทรวงมหาดไทยบรรลผลสาเรจ โดยไดมการประชมหารอระหวาง

สวนราชการของสานกงานปลดกระทรวงมหาดไทย เมอวนท 23 มถนายน พ.ศ.2554 เพอแบงเนอหา

และขอบเขตการปฏบตงานอาเซยน อาท การจดตงคณะทางาน (task force) เพอจดทาแผนงาน

สาหรบกรอบความรวมมอประชาคมอาเซยน การจดทาชดคมอความรพนฐานทวไปของอาเซยน

รวมทงการบรรจความรตามกรอบความรวมมอฯ ในการฝกอบรมของสถาบนดารงราชานภาพ การจด

รายการใหความรผานสอของกระทรวงมหาดไทย (VDO conference) โดยเชญผเชยวชาญทงจาก

ภายในและภายนอกหนวยงานมาใหความร การจดทาคาขอตงงบประมาณ การจดตงกลมงานอาเซยน

ขนในกองการตางประเทศ สานกงานปลดกระทรวงมหาดไทย เปนตน ทงน ในเบองตนจะมการบรณา

การการทางานรวมกนของสานก/กองภายในสานกงานปลดกระทรวงกอน แลวจงขยายตอไปยง

หนวยงานระดบกรมของกระทรวงมหาดไทย จงหวด องคกรปกครองสวนทองถนและหนวยงาน

ภายนอกกระทรวงมหาดไทยตอไป (สานกงานปลดกระทรวงมหาดไทย กองการตางประเทศ, 2555)

3.5 ขอเสนอแนะในการเตรยมความพรอมของไทย

การเตรยมความพรอมตามทกลาวไวขางตนนนเปนการเตรยมตวทสงผลดตอไทยเพราะ

อาเซยนเปนภมภาคทมความใกลชดกบไทยมากทสด ประกอบกบทตงทางภมศาสตรของประเทศได

เอออานวยใหไทยเปนศนยกลางทางเศรษฐกจของภมภาค และทผานมาอาเซยนมความสาคญ

ทางเศรษฐกจกบไทยทงดานการคา การลงทน และการทองเทยว และมแนวโนมทจะทวบทบาท

สาคญมากขนเรอยๆ ดงนน การเตรยมความพรอมในเชงนโยบายหรอยทธศาสตรตงแตตน จะทาให

สนคาไทยสงออกไปอาเซยนไดมากขนจากการขจดอปสรรคทางการคาทงดานภาษและดานทมใชภาษ

และสามารถดงดดการลงทนหรอนกทองเทยวจากทงอาเซยนและนอกอาเซยนไดมากขน

ในการน จงขอนาเสนอขอแนะนาบางประการสาหรบการเตรยมความพรอมเขาสประชาคม

เศรษฐกจอาเซยน ซงจะเสรมสรางใหประเทศไทยมความเขมแขงและสามารถใชประโยชนจาก

ขอตกลงตางๆ ไดอยางเตมทดงตอไปน (ธดารตน โชตสชาต, 2553 : 109 - 111)

1. ควรมการวเคราะหการเปลยนแปลงหวงโซ อปทานของอตสาหกรรมไทยเพอใช

ประกอบการปรบตวของภาคการผลต ภาครฐควรศกษารายละเอยดรวมถงหามาตรการตงรบเพราะ

75

ภาคแรงงานในอตสาหกรรมตนนาอาจถกเลกจางหากมการยายฐานการผลตไปหาแรงงานทถกกวา

ตลอดจนแรงงานวชาชพ เชน แพทย วศวกร บญช และอาจารย จากประเทศในอาเซยนจะเขามา

ทางานในไทยเพมขน

2. ภาครฐควรประชาสมพนธและเผยแพรขอมลอยางตอเนอง พรอมทงเรงเสรมสราง

ความเขาใจและความรเกยวกบประชาคมเศรษฐกจอาเซยนแกผทมสวนเกยวของในทกภาคสวนผาน

สอประเภทตางๆ อยางครบถวน เพอผทมสวนเกยวของเหลานจะไดใชประโยชนจากความตกลงตางๆ

อยางเตมท

3. ควรใหภาคเอกชนทเกยวของเขาไปมสวนรวมในการใหขอมล ขอคดเหนและกาหนด

แนวทางการเจรจามากขนในการเจรจา เพอทาความตกลงการคาระหวางประเทศ เนองจากผทม

สวนเกยวของเหลานเปนผทไดรบผลกระทบโดยตรง อกทงยงมประสบการณและมความเขาใจ

ในเหตการณจรงมากกวา

4. ภาครฐควรเรงออกมาตรการหรอแผนรองรบผประกอบการทอาจไดรบผลกระทบทางลบ

จากขอตกลงในรปแบบตางๆ ทเปนรปธรรมอยางละเอยดและชดเจน มใชแคจะจดตงกองทนหรอ

จดทากฎหมายในภาพรวมเชงนโยบายเทานน

5. ภาครฐควรปรบปรงและพฒนาระบบสาธารณปโภคและโครงสรางพนฐาน โดยเฉพาะ

ระบบโลจสตกสและพลงงานภายใตกรอบความรวมมอในอนภมภาคตางๆ

6. ภาครฐควรกาหนดแนวนโยบายดานเศรษฐกจใหชดเจน และผลกดนการอานวย

ความสะดวกทางการคาตามแนวชายแดนของไทยกบประเทศเพอนบานใหมประสทธภาพมากขน

รวมถงปญหาแรงงานและแรงงานอพยพ

7. ผประกอบการตองปรบตวเพอสรางขดความสามารถในการแขงขนดวยตนเองกอน

อยาหวงพงเพยงความชวยเหลอจากหนวยงานตางๆ ทเกยวของ อาท การสรางมลคาเพม และการเรง

พฒนาตราสนคา การใชเทคโนโลยใหมในการผลต การพฒนาในดานนวตกรรมใหมๆ ซงจะชวยสราง

จดเดนใหกบผลตภณฑของไทยใหเปนทยอมรบในระดบสากล รวมถงใหความสาคญกบการพฒนา

ศกยภาพบคลากรภายในองคกร

8. ผประกอบการควรสรางเครอขายพนธมตรกบภาคเอกชนอนๆ ในภมภาค ดาเนนกลยทธ

การตลาดในเชงรก และทาการศกษาลทางการคาใหม ๆ รวมถงชองทางในดานธรกจอนๆ เพอรองรบ

การเปลยนแปลง

76

9. เตรยมความพรอมสาหรบบคลากรในสาขาตางๆ อาท การพฒนามาตรฐานดานอาชพและ

ดานภาษา โดยเฉพาะภาษาองกฤษและภาษาทองถน เนองจากอาเซยนใชภาษาองกฤษเปนภาษากลาง

ในการประสานงาน สวนภาษาทองถนใชสาหรบการตดตอสอสารและอานวยความสะดวกตอประชาชน

และนกทองเทยวของประเทศสมาชกอาเซยน (จไรรตน แสงบญนา, ม.ป.ป.)

10. พฒนาความรวมมอระหวางภาครฐและภาคเอกชนทมศกยภาพในการรวมพฒนาบคลากร

ในทกภาคสวนเศรษฐกจ (จไรรตน แสงบญนา, ม.ป.ป.)

4. ความกาวหนาในการจดตงประชาคมเศรษฐกจอาเซยน

การพฒนาไปสประชาคมอาเซยนจะสรางความเปลยนแปลงใหเกดขนอยางกวางขวาง

ทงระดบประเทศและระดบภมภาค ในสวนของมตเศรษฐกจ แนวโนมการพฒนาทคาดวาจะเกดจาก

AEC Blueprint ไดแก การจดระบบและการเพมขนของการคา การลงทนและการบรการระหวาง

ประเทศ การพฒนาโครงสรางพนฐานและขยายตวของเมอง การบรหารงานชายแดน การปฏสมพนธ

ทางสงคมอยางใกลชด การเคลอนยายคน และการเปลยนแปลงดานเทคโนโลยและการสอสาร

เปนตน (สานกงานปลดกระทรวงมหาดไทย สานกนโยบายและแผน, 2555 : บทสรปผบรหาร)

AEC Blueprint เปนแผนงานในเชงบรณาการทางดานเศรษฐกจและมกรอบระยะเวลาท

ชดเจนในการดาเนนมาตรการตางๆ เพอใหบรรลเปาหมายในป พ.ศ.2558 สาหรบการดาเนนงาน

ประเทศสมาชกสามารถกาหนดใหมความยดหยนในแตละเรองไวลวงหนาได แตเมอตกลงกนไดแลว

ประเทศสมาชกจะตองยดถอและปฏบตตามพนธกรณทไดตกลงกนอยางเครงครดดวย นอกจากน

อาเซยนยงไดจดทาเครองมอตดตามวดผลการดาเนนงานตาม AEC Blueprint ทเรยกวา AEC

Scorecard ซงเปนเครองมอในการตดตามความคบหนาและประเมนผลการดาเนนงานในดานตางๆ

ของประเทศสมาชกแตละประเทศ รวมทงภาพรวมการดาเนนงานในระดบภมภาคดวย โดยจะเสนอ

AEC Scorecard ใหผนาอาเซยนทราบในการประชมสดยอดอาเซยนทกปดวย (สภาอตสาหกรรมแหง

ประเทศไทย, 2554)

77

ทมา : กลมงานนโยบาย กรมอาเซยน “ไทยกบความคบหนาของการรวมตวเปนประชาคมอาเซยนในป พ.ศ.2558

(ค.ศ.2015)” ASEAN Highlights 2011

การวดผลตาม AEC Scorecard จะดาเนนการเปนชวง ชวงละ 2 ปตงแตป พ.ศ.2551 –

พ.ศ.2558 โดยการวดแตละชวงจะเปนอสระตอกน กลาวคอ มาตรการทตองไดรบการวดผลในแตละ

ชวงการวดผลจะไมซากน และคะแนนทแสดงจะเปนคะแนนของแตละชวงการวดเทานน โดยคะแนน

ทแสดงจะเปนคะแนนของอาเซยนในระดบภาพรวมของทงภมภาค และคะแนนของแตละประเทศ

สมาชก ในการน สานกเลขาธการอาเซยนจะทางานรวมกบองคกรรายสาขาระดบคณะทางาน/

คณะกรรมการตางๆ ของอาเซยน เพอตดตามความคบหนาและปรบปรงขอมลตาม AEC Scorecard

และรายงานตอทประชมระดบสง เชน ทประชมเจาหนาทอาวโสดานเศรษฐกจอาเซยน ทประชม

รฐมนตรเศรษฐกจอาเซยน เปนระยะๆ เพอใหรบทราบและพจารณาประเดนสาคญกอนเสนอตอ

คณะมนตรประชาคมเศรษฐกจอาเซยนตอไป

อาเซยนมการประเมนผลดวย AEC Scorecard แลว รวม 2 ครงไดแก (1) ชวงการวดผลป

พ.ศ.2551 - พ.ศ.2552 อาเซยนโดยรวมบรรลเปาหมายแลวรอยละ 83.8 สาหรบไทยบรรลผลแลว

รอยละ 94.55 (2) ชวงการวดผลป พ.ศ.2553 – พ.ศ.2554 อาเซยนโดยรวมดาเนนการเสรจสนตาม

AEC Blueprint แลวจนถงเดอนกนยายน 2554 รอยละ 64.10 ในขณะทไทยบรรลเปาหมายแลว

รอยละ 72.73 (กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ, 2554 ค : 4)

การตดตามความคบหนาระดบอาเซยน

กฎบตรอาเซยน (ASEAN Charter) กาหนดกรอบกวาง

ประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยน

ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน

ประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน

APSC Blueprint AEC Blueprint ASCC Blueprint

AEC scorecard ASCC scorecard

78

กลไกดานเศรษฐกจ

สถานะลาสด

เขตการคาเสรอาเซยน (ASEAN Free Trade Area : AFTA) มเปาหมายเพอขจดอปสรรคทางการคา ทงดานภาษและทมใชภาษ (NTBs) เพอสงเสรมการคาภายในกลมประเทศอาเซยน และเพมขดความสามารถในการแขงขนของอาเซยน ในฐานะทเปนการผลตทสาคญในการปอนสนคาสตลาดโลก

ตงแตวนท 1 มกราคม พ.ศ.2553 สมาชกอาเซยน 6 ประเทศ ไดลดภาษเปนรอยละ 0 แลว สาหรบสนคากวารอยละ 99 ภายใตความตกลง CEPT สวนประเทศ CLMV ไดลดภาษอยทระดบรอยละ 0 - 5 แลว

สาหรบการยกเลก NTBs นนอาเซยนเดม 6 ประเทศ (ยกเวนฟลปปนส) ยกเลก NTBs ชดแรกในป พ.ศ.2551 และสนสดในป พ.ศ.2553 (โดยฟลปปนสยกเลก NTBs ชดแรกในป พ.ศ.2553 และสนสดในป พ.ศ.2555) สวนประเทศ CLMV จะยกเลก NTBs ชดแรกในป พ.ศ.2556 และสนสดในป พ.ศ.2558

กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ กระทรวงพาณชย ไดรบความเหนชอบจากคณะร ฐมนตร ให จ ดต งหน วยงาน ประสานงานประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (ASEAN Economic Community Coordinating Agency) เพอทาหนาทตดตามการดาเนนงานใหเปนไปตาม AEC Blueprint โดยจะประสานกบหนวยงานทเกยวของทงในและตางประเทศ และรายงานผลการปฏบตงานใหคณะกรรมการนโยบายเศรษฐกจระหวางประเทศ (กนศ.) และคณะรฐมนตรเพอทราบเปนระยะ

กองทนเพอการพฒนาโครงสรางพนฐานในภมภาคอาเซยน (ASEAN Infrastructure Fund – AIF) ม ว ตถประสงค เพ อ เ ร ง ร ดการพฒนาโครงสรางพนฐานภายในและระหวางพรมแดนของประเทศสมาชกอาเซยนและสงเสรมการใชเงนออมของอาเซยนในการสนบสนนทางการเงนสาหรบการพฒนาโครงสรางพนฐานดงกลาว โดยมเปาหมายทจะออกพนธบตรทธนาคารกลางสามารถถอเพอเปนทนสารองระหวางประเทศได

ในการประชมคณะรฐมนตรเมอวนท 22 กมภาพนธ พ.ศ.2555 ทประชมไดมมตเหนชอบความตกลงของผถอหนทเกยวของกบกองทนเพอการพฒนาโครงสรางพนฐานในภมภาคอาเซยนและเอกสารเขารวมทแนบทายความตกลงฯดงกลาว และมอบหมายใหรฐมนตรวาการกระทรวงการคลงหรอผแทนเขารวมการลงนามในเอกสารการเขารวมทแนบทายความตกลงฯ ในการประชมรฐมนตรคลงอาเซยน ครงท 16 ในวนท 30 มนาคม พ.ศ.2555

การประชมผถอหนครงแรก (Inaugural AIF Meeting) จดขนเมอวนท 3 พฤษภาคม พ.ศ.2555 ณ กรงมะนลา ประเทศฟลปปนส ในระหวางชวงการประชมประจาปสภาผวาการ

79

กลไกดานเศรษฐกจ

สถานะลาสด

ธนาคารพฒนาเอเชย ครงท 15

ไทยจะลงเงนในกองทน AIF จานวน 15 ลานดอลลารสหรฐ(ประมาณ 450 ลานบาท) โดยจะแบงเปน 3 งวด งวดละ 5 ลานดอลลารสหรฐ (ประมาณ 150 ลานบาท) ซงจะเบกจายจากงบประมาณ และจะตองลงเงนงวดแรกภายในไตรมาสท 2 ของป 2555 (ไตรมาสท 3 ของปงบประมาณ 2555) และงวดท 2 และ 3 ภายในไตรมาสท 2 ของป พ.ศ.2556 และ พ.ศ.2557 ตามลาดบ

ความรเรมเพอการรวมตวของอาเซยน (Initiative for ASEAN Integration : IAI) IAI มจดประสงคเพอเสรมสรางขดความสามารถของประเทศ CLMV เพอลดปญหาความยากจน ยกระดบความเปนอยของประชากร พฒนาระบบขาราชการและเสรมสรางขดความสามารถในการแขงขน

ทประชมผนาอาเซยน ครงท 14 ทประเทศไทย เมอเดอนกมภาพนธ พ.ศ.2552 ไดใหความเหนชอบตอแผนงานความรเรมเพอการรวมตวของอาเซยนฉบบท 2 (IAI Work Plan 2) และเหนควรใหใชเปนกรอบการดาเนนงาน IAI ระหวางป พ.ศ.2552 – พ.ศ.2558 ตอไป โดยในสวนของประเทศไทย รฐสภาไดใหความเหนชอบตอรางแผนงานเมอเดอนมกราคม พ.ศ.2552

ปจจบน อาเซยนอยในระหวางการดาเนนการตามแผนงาน IAI ระยะท 2 ซงมสาระในการดาเนนงานตางไปจากแผนงานระยะท1 คอ แผนงานระยะท 2 จะขยายแผนการเสรมสรางขดความสามารถของประเทศ CLMV ใหสอดคลองกบแผนการจดตงประชาคมอาเซยนทง 3 เสาหลก

ความตกลงวาดวยการลงทนอาเซยน (ASEAN Comprehensive Investment Agreement : ACIA) ความตกลง ACIA เปนความตกลงทเกดจากการผนวกความตกลงด านการลงทนอาเซยน (AIA) ทวาดวยการเปดเสรการลงทน ซงใชมาตงแตป พ.ศ.2541 และความตกลงสงเสรมและคมครองการลงทน (ASEAN IGA) บงคบใชตงแต พ.ศ.2530

รฐมนตรเศรษฐกจอาเซยนลงนามในความตกลง ACIA เมอ 26 กมภาพนธ พ.ศ.2552 ณ จงหวดเพชรบร ประเทศไทย

ความตกลง ACIA จะมผลบงคบใชเมอทกประเทศยนตารางขอผกพนการเปดเสรตอสานกเลขาธการอาเซยนและเวยนใหทกประเทศทราบและคาดวาจะมผลบงคบใชภายในป พ.ศ.2555

80

กลไกดานเศรษฐกจ

สถานะลาสด

ความตกลง ACIA ประกอบดวย 4 หลกใหญคอ เปดเสร ใหความคมครอง สงเสรมและอานวยความสะดวกดานการลงทน โดยครอบคลมการลงทนในธรกจ 5 สาขา ซงประกอบดวย เกษตร ประมง ปาไม เหมองแร และอตสาหกรรมการผลต รวมถงบรการทเกยวเนองกบ 5 สาขาน ทงทางตรง (FDI) และลงทนในหลกทรพย (portfolio)

ทมา : กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ กระทรวงพาณชย และกรมอาเซยน กระทรวงการตางประเทศ

5. ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน : ผลกระทบตอประเทศไทย

อาเซยนจดเปนกลมความรวมมอระหวางประเทศทเกาแกกลมหนงในเอเชย มอายกวา 40 ป

โดยมผลงานความสาเรจเปนทยอมรบในยคสงครามอนโดจนดวยการรวมพลงกนคลคลายปญหาความ

ขดแยงภายในภมภาค และไมเคยปรากฏการใชอาวธตอส กนอยางรนแรงจนกระทงปจจบน

สวนบทบาทดานเศรษฐกจของอาเซยนเรมปรากฏเดนชดขนในป พ.ศ.2535 ดวยการประกาศจดตง

AFTA โดยมวตถประสงครวมกนทจะขจดอปสรรคทางการคาภายในกลมใหหมดสนทงดานภาษและ

ไมใชภาษภายในป พ.ศ. 2553 – พ.ศ.2558 ซงปจจบนอาเซยนไดบรรลเปาหมาย AFTA ในระดบหนง

แลว โดยสนคาเกอบทงหมด (รอยละ 99.6) ของประเทศสมาชกเดม 6 ประเทศ มอตราภาษศลกากร

ลดลงเปนลาดบ ปจจบนอยในระดบเฉลยประมาณรอยละ 2.39 สงผลใหการคาขายภายในกลม

เฟองฟ โดยเฉพาะอยางยงสาหรบประเทศไทย อาเซยนกาวเปนตลาดสงออกอนดบ 1 ของไทยนบตงแต

ป พ.ศ.2545 เปนตนมา

ประชาคมเศรษฐกจอาเซยนเปนเปาหมายลาสดทางเศรษฐกจททาใหอาเซยนมตลาดและฐาน

การผลตรวมกน โดยจะเปดเสรทงการเคลอนยายสนคา บรการ การลงทน และแรงงานทมทกษะ

รวมทงมการเคลอนยายเงนทนทเสรขน นบวาเปนรปแบบของการรวมกลมเศรษฐกจทางภมภาค

(regional economic integration) ทกาวหนามากทสดในภมภาคเอเชย อยางไรกตาม การรวมกลม

ในลกษณะประชาคมเศรษฐกจอาเซยนยงไมไดกาวไปถงขนการเปนสหภาพทางเศรษฐกจ

81

(economic union) ดงเชนสหภาพยโรป (European Union : EU) ซงมการใชเงนสกลเดยวกน

ควบคกบการเปดเสรการคา การบรการ การลงทน และการเคลอนยายปจจยการผลต พรอมทงปรบ

นโยบายเศรษฐกจการเงนและการคลงของประเทศสมาชกในสหภาพยโรปใหประสานสอดคลองกนดวย

• ผลกระทบเชงบวกและประโยชน

ความรวมมอภายใตประชาคมเศรษฐกจอาเซยนจะมความเกยวของกบทกภาคสวนในระบบ

เศรษฐกจ ดงน

นกธรกจ รวมถง SMEs : ไดรบประโยชนจากการเขาถงตลาดอาเซยนทมขนาดใหญขนดวย

ประชากรกวา 580 ลานคน ทงในดานการสงสนคาออกไปขายและการนาเขาวตถดบ สนคา

กงสาเรจรปเพอนามาใชในการผลต ดวยตนทนทลดลงจากการลด/ยกเลกอปสรรคทางการคา

ทงดานภาษและทมใชภาษในอาเซยน รวมถงการลด/ยกเลกอปสรรคดานการคาบรการและการลงทน

และการอานวยความสะดวกทางการคาและการลงทน ซงจะชวยสนบสนนการยายฐานการผลตไปยง

ประเทศสมาชกทมความไดเปรยบในการแขงขนและสามารถใชประโยชนจากจดแขงของแตละ

ประเทศไดอยางเตมท

นกลงทน : ไดประโยชนจากสทธในการลงทนในประเทศสมาชกอาเซยน โดยจะไดรบการ

ปฏบตเสมอนนกลงทนในประเทศ รวมถงการไดรบความคมครองการลงทน นอกจากน ยงไดรบ

ประโยชนจากการรวมตวของตลาดทนและการเปดเสรการบรการดานการเงนในอาเซยน ซงจะชวยให

มการเคลอนยายเงนทนทเสรมากขน สนบสนนการจดทาธรกจรวมทนกบนกลงทนในประเทศอาเซยน

อนและชวยลดความเสยงจากการกระจายการลงทนไปยงตางประเทศ

ผประกอบวชาชพอสระ : ไดรบประโยชนจากการเคลอนยายเสรแรงงานฝมอในอาเซยน

ทาใหมโอกาสการเขาไปทางานในประเทศอาเซยนอนไดงายขน และชวยแกไขปญหาการขาดแคลน

แรงงานฝมอภายในประเทศ

ผบรโภค : ไดรบประโยชนจากโอกาสในการเลอกซอสนคาและบรการทหลากหลายและม

คณภาพในราคาทเหมาะสม รวมถงการไดรบความคมครองการบรโภคเพมขน โดยเฉพาะในการ

บรโภคสนคาบรการขามพรมแดนจากความรวมมอของหนวยงานทรบผดชอบในอาเซยน

ประเทศไทยในภาพรวม :

1. การขยายตวทางเศรษฐกจเพมขน

2. อตราการจางงานภายในประเทศเพมขน

82

3. การดงดดการลงทนจากตางประเทศ โดยเฉพาะการลงทนทใชเทคโนโลยขนสง ซงชวย

ใหมการถายทอดเทคโนโลยและกจกรรมการคนควาและวจยในประเทศเพมขน

4. ประสทธภาพการผลตและความสามารถในการแขงขนของอตสาหกรรมในประเทศ

สงขนจากการปรบปรงดานการจดสรรทรพยากรและการประหยดจากขนาดการผลตทเพมขน

5. การมสวนรวมในเครอขายการผลตและหวงโซอปทานโลก

6. การเพมอานาจการตอรองของไทยในเวทระหวางประเทศ

7. การปฏรปโครงสรางและกฎระเบยบภายในประเทศใหสอดคลองกบพนธกรณของ

ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน ซงจะสนบสนนการเปดเสรการคาและการลงทนในภมภาค (กรมเจรจา

การคาระหวางประเทศ สานกอาเซยน, 2554)

• ผลกระทบเชงลบและความเสยง

แมวาการพฒนาสการรวมกลมเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยนจะมเปาหมายและแนวทางใน

การพฒนาทชดเจน เพอใหประเทศสมาชกไดรบประโยชนสงสด แตการทประเทศสมาชกยงคงเปน

คแขงขนทางการคามากกวาทจะเปนคคา รวมถงปญหาตางๆทยงคงพบ ไมวาจะเปนความรวมมอทยง

ไมเตมท หรอความลาชาในการประสานงานภายในประเทศสมาชกกด สงผลใหการรวมตวเปน

ประชาคมเศรษฐกจอาเซยนอาจสงผลกระทบดานลบ ดงน (สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย, 2554)

1. คแขงขนและสภาพการแขงขนในตลาดเพมสงขน เนองมาจากประเทศสมาชกอาเซยนม

โครงสรางการสงออกสนคาทคอนขางเหมอนกนหรอคลายกน ทาใหประเทศไทยตองมการแขงขน

ทสงขน ดงนน ศกยภาพและมาตรฐานการผลต นวตกรรมใหมๆ รวมถงการสรางความแตกตางใหกบ

สนคา จงเปนเรองทจาเปนสาหรบประเทศไทยในภาวะทการแขงขนทสงขน

2. หากไทยไมมมาตรการปองกนสนคาทเขามาวางจาหนายในประเทศไทยทด สนคาทไมได

มาตรฐานหรอคณภาพตาอาจจะถกเขามาวางจาหนายในไทยมากขน ซงผบรโภคอาจไดรบอนตราย

จากสนคาเหลาน ดงนน กลไกในมาตรการการนาเขาสตลาดของสนคาดอยคณภาพเหลาน รวมถงการ

ใหผบรโภคตระหนกถงการใชการบรโภคสนคาทมคณภาพจงเปนเรองทจาเปนและขาดไมได

3.จะเกดการเคลอนยายแรงงานฝมอของไทยไปยงประเทศทใหคาตอบแทนสงกวา เชน

สงคโปร บรไน โดยเฉพาะสาขาการแพทยและวศวกร ทาใหในอนาคตไทยอาจจะตองเกดการขาด

แคลนแรงงานวชาชพทมความจาเปนตอการพฒนาประเทศ โดยทแรงงานตางดาวจากประเทศ

ทคาแรงตากวาจะเขามาแทนทโดยอาจกอใหเกดปญหาดานสงคมตามมา และถาหากในอนาคตไทย

83

หนมาใชนโยบายรฐสวสดการ งบประมาณสวนหนงจากตรงนอาจจะตองถกจดสรรไปเปนสวสดการ

ใหกบแรงงานตางดาวเหลาน

4. จะกอใหเกดการแขงขนแยงชงแหลงเงนทนระหวางอาเซยนดวยกนเอง โดยเฉพาะประเทศ

ทมความไดเปรยบกวาทงทางดานทรพยากร คาจางแรงงาน มาตรการสงเสรมการลงทนอยางเชน

สงคโปร (แหลงลงทนอนดบ 1 ในอาเซยน) เวยดนาม (แหลงลงทนอนดบ 2 ในอาเซยน) รวมถง

อนโดนเซย และมาเลเซย ดงนน สงทไทยตองใหความสาคญมากทสดในขณะนกคอ จะตองม

การพฒนาปจจยพนฐาน ประสทธภาพในการผลตของแรงงาน รวมถงการปรบปรงกฎหมายท

เกยวของกบการลงทนใหทนสมยมากขน กอใหเกดความสะดวกไมเปนอปสรรคตอนกลงทน

5. การเปดเสรของบางสาขาบรการ โดยเฉพาะสาขาทมความออนไหวสง เชน ภาคการเงน

ซงเกยวของกบเสถยรภาพและความมนคงภายในประเทศ จาเปนตองมความระมดระวงเปนพเศษ

และเนองจากไทยเองยงไมเคยมกฎหมายทเออตอการลงทนของตางชาตเมอเทยบกบสงคโปร จงอาจ

ทาใหนกลงทนตางชาตจากประเทศทมประสบการณดานการดาเนนธรกจการเงนสงและแกรงกวาไทย

จากนอกอาเซยนอาศยสทธนกลงทนสญชาตอาเซยนเขามาลงทนในไทย ซงสาขาบรการทเปนหวงวา

อาจจะไดรบผลกระทบโดยตรงคอ โทรคมนาคม ธนาคาร บรการโลจสตกส บรษทสถาปนกขนาด

กลางและเลก รวมถงสาขาบรการทตองใชเงนลงทนและเทคโนโลยสง เนองจากขอจากดทางดาน

เทคโนโลย ดานกฎหมาย และขดความสามารถดานบคคลจงทาใหไทยอาจมศกยภาพดอยกวาสงคโปร

(ธนาคารกรงไทย ฝายวจยความเสยงธรกจ : 2553)

----------------------------------------

84

บรรณานกรม

กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ. (2552). ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน, กรงเทพฯ : กรมเจรจา

การคาระหวางประเทศ.

กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ. (2554 ก). ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน. [ออนไลน]. วนทคน

ขอมล 22 มนาคม 2555. เขาถงไดจาก :

http://www.dtn.go.th/images/document/ASEAN/book_ASEAN.pdf

กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ. (2554 ข). ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC Factbook).

[ออนไลน]. วนทคนขอมล 22 มนาคม 2555. เขาถงไดจาก :

http://www.dtn.go.th/images/aec_factbook.pdf

กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ. (2554 ค). “ASEAN Economic Community (AEC)

Scorecard: เครองมอวดผลการดาเนนงานการไปสการเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยน.”

จลสารรวมสรางประชาคมเศรษฐกจอาเซยน AEC Focus, 1(4), หนา 4.

กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ. (ม.ป.ป. ก). เขตการคาเสรอาเซยน (ASEAN Free Trade

Area : AFTA). [ออนไลน]. วนทคนขอมล 24 ตลาคม 2555. เขาถงไดจาก :

http://www.dtn.go.th/images/stories/file/fta-progress_12.pdf

________________________. (ม.ป.ป. ข). ความตกลงวาดวยการลงทนอาเซยน (ACIA).

[ออนไลน]. วนทคนขอมล 24 ตลาคม 2555. เขาถงไดจาก :

http://www.dtn.go.th/filesupload/files/serviceandinvestment/ACIA.pdf

กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ สานกอาเซยน. (2554, กนยายน). เอกสารประกอบการสมมนา

เรองการเตรยมความพรอมของประเทศไทยเขาสประชาคมอาเซยน ดวยปรชญา

เศรษฐกจพอเพยง, โรงแรมมราเคล แกรนด คอนเวนชน, กรงเทพฯ.

กรมอาเซยน. (2553). ประชาคมอาเซยน. [ออนไลน]. วนทคนขอมล 28 มนาคม 2555.

เขาถงไดจาก : http://www.mfa.go.th/asean/ASEAN%20 Main.pdf

85

กรมอาเซยน. (2554). ASEAN Mini Book. [ออนไลน]. วนทคนขอมล 20 มกราคม 2555.

เขาถงไดจาก : http://www.mfa.go.th/asean/asean_web/media/aseanMiniBook.pdf

กรมอาเซยน. (ม.ป.ป. ก). คณะอนกรรมการดาเนนการเพอจดตงประชาคมเศรษฐกจอาเซยน.

[ออนไลน]. วนทคนขอมล 26 มนาคม 2555.

เขาถงไดจาก : http://www.mfa.go.th/web/3020.php?sid=4436

กรมอาเซยน. (ม.ป.ป. ข). โครงสรางอาเซยนภายใตกฎบตรอาเซยน. [ออนไลน]. วนทคนขอมล

26 มนาคม 2555. เขาถงไดจาก : http://www.mfa.go.th/internet/document/5780.pdf

กรมอาเซยน กลมงานนโยบาย. (2554). “ไทยกบความคบหนาของการรวมตวเปนประชาคมอาเซยน

ในป 2558 (ค.ศ.2015).” ASEAN Highlights 2011, กรงเทพฯ : กระทรวงการตางประเทศ.

กรมอาเซยน กองอาเซยน 3. (2555 ก). ความรเรมเพอการรวมตวของอาเซยน (Initiative for

ASEAN Integration : IAI). [ออนไลน]. วนทคนขอมล 24 ตลาคม 2555. เขาถงไดจาก :

http://www.mfa.go.th/asean/contents/files/customize-20120821-170659-811952.pdf

กรมอาเซยน กองอาเซยน 3. (2555 ข). กองทนเพอการพฒนาโครงสรางพนฐานในภมภาคอาเซยน

(ASEAN Infrastructure Fund – AIF). [ออนไลน]. วนทคนขอมล 24 ตลาคม 2555.

เขาถงไดจาก : http://www.mfa.go.th/asean/contents/files/customize-20120821-

165758-176981.pdf

กรงเทพธรกจ. (6 ธนวาคม 2554). ดน ASEAN Connectivity ช 5 ยทธศาสตรเชอมเออซ.

[ออนไลน]. กรงเทพธรกจ. วนทคนขอมล 25 เมษายน 2555. เขาถงไดจาก :

http://www.bangkokbiznews.com/home/detail/business/business

คณะรฐมนตร. (2554). คาแถลงนโยบายของคณะรฐมนตร นางสาวยงลกษณ ชนวตร

นายกรฐมนตร แถลงตอรฐสภา วนองคารท 23 สงหาคม 2554. [ออนไลน].

วนทคนขอมล 21 มกราคม 2555. เขาถงไดจาก :

http://www.sobkroo.com/img_news/file/A48906198.pdf

86

จไรรตน แสงบญนา. (ม.ป.ป.). การเตรยมความพรอมในการกาวสประชาคมอาเซยนของ

กระทรวงศกษาธการ. [ออนไลน]. วนทคนขอมล 15 สงหาคม 2555. เขาถงไดจาก :

http://www.osmie4.moe.go.th/web/index.php?option=com...27...

ทศพนธ นรทศน. (2554). แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 (พ.ศ. 2555-2559)

กบการเตรยมความพรอมเขาสประชาคมอาเซยน. [ออนไลน]. วนทคนขอมล 23 มนาคม

2555. เขาถงไดจาก : http://www.phk.ac.th/uploadajax/plan11.doc

ธนาคารกรงไทย ฝายวจยความเสยงธรกจ. (2553). นบถอยหลงAEC 2015 โอกาสทมาพรอมกบ

ความเสยง. [ออนไลน]. วนทคนขอมล 28 มนาคม 2555.

เขาถงไดจาก : http://www.ktb.co.th/upload/economy/top_stories_1/res3253.pdf

ธดารตน โชตสชาต. (2553, กรกฎาคม – ธนวาคม). “ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน : ความสาคญและ

การเตรยมความพรอมของไทย.” วารสาร มฉก.วชาการ,14 (27), 99-112.

ประภสสร เทพชาตร (2552). สประชาคมอาเซยน 2015, กรงเทพฯ : โรงพมพแหงจฬาลงกรณ

มหาวทยาลย.

สานกงานสงเสรมวสาหกจขนากลางและขนาดยอม. (ม.ป.ป.). เปรยบเทยบนโยบายและมาตรการ

การรองรบประชาคมเศรษฐกจอาเซยน. [ออนไลน]. วนทสบคนขอมล 28 มนาคม พ.ศ.

2555 เขาถงไดจาก :

http://www.sme.go.th/SiteCollectionDocuments/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%88

%E0%B8%B1%E0%B8%A2SMEs/%E0%B9%80%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0

%B8%A2%E0%B8%9A%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%9A%

E0%B8%99%E0%B9%82%E0%B8%A2%E0%B8%9A%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B9%81

%E0%B8%A5%E0%B8%B0%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B8%

81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8

%AD%E0%B8%87%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%

B8%B0%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%84%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0

%B8%A3%E0%B8%A9%E0%B8%90%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%88%E0%B8%AD%

E0%B8%B2%E0%B9%80%E0%B8%8B%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%99/02.pdf

87

“แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11” (14 ธนวาคม 2555) ราชกจจานเบกษา

เลม 128 ตอนพเศษ 152 ง. [ออนไลน]. วนทสบคนขอมล 3 มนาคม 2555. เขาถงไดจาก :

http://www.sesa10.go.th/sesa10/data/dec54/1.pdf

ศนยวจยกสกรไทย. (2547). ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC) : ผลด VS ผลเสย ตอเศรษฐกจไทย.

[ออนไลน]. วนทสบคนขอมล 28 มนาคม พ.ศ.2555 เขาถงไดจาก :

http://www.positioningmag.com/prnews/printprnews.aspx?id=23505

สถาบนดารงราชานภาพ. (2554). ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน เอกสารความร สดร.ลาดบท

๑๕/ปงบประมาณ ๒๕๕๔. [ออนไลน]. วนทคนขอมล 22 มกราคม 2555. เขาถงไดจาก :

http://www.stabundamrong.go.th/web/book/54/b15_54.pdf

สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย. (2554). ถนนส AEC เพอ SMEs ไทย. [ออนไลน].

วนทคนขอมล 2 เมษายน 2555. เขาถงไดจาก :

http://www.smi.or.th/data/data_detail.asp?id=54

สานกงานปลดกระทรวงมหาดไทย กองการตางประเทศ. (2555). กระทรวงมหาดไทยกบการรวมตว

เปนประชาคมอาเซยนในป พ.ศ. 2558. [ออนไลน]. วนทคนขอมล 8 สงหาคม 2555.

เขาถงไดจาก :

http://km.moi.go.th/index.php?option=com_content&task=view&id=719&Itemid=26

สานกงานปลดกระทรวงมหาดไทย สานกนโยบายและแผน. (2555). รายงานการศกษา โอกาสและ

ผลกระทบของประชาคมเศรษฐกจอาเซยนตอกระทรวงมหาดไทย. [ออนไลน].

วนทคนขอมล 28 มนาคม 2555. เขาถงไดจาก :

http://www.ppb.moi.go.th/midev01/upload/asean_final.pdf

อกฤษฏ ปทมานนท. (2541). อาเซยนใหม, กรงเทพฯ : โรงพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย

88

ประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน ASEAN Socio - Cultural Community

-------------------------------------------------------------------------------- 1. พฒนาการความรวมมอดานสงคมและวฒนธรรมของอาเซยน

นบตงแตกอนการกอตงอาเซยนเมอป พ.ศ.2510 นน ประเทศในภมภาคเอเชยตะวนออก

เฉยงใตไดมความรวมมอในดานตาง ๆ ทเกยวของกบสงคมและวฒนธรรมมาอยางตอเนองทงทางดาน

สงคม ดานการศกษา ดานสาธารณสข ดานสารสนเทศ ดานการพฒนาสตร เดก และเยาวชน

ดานสงแวดลอม ดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย ดานการขจดความยากจน ดานการพฒนาชนบท

ดานการพฒนาและสงเสรมสวสดการสงคม ดานการจดการดานภยพบต ดานแรงงานและดานอนๆ

ดงตวอยางตอไปน

1. ดานสงคม ไดมการกระชบความรวมมอเพอสรางสนตสขในภมภาค โดยมความรวมมอ

กนในการแกไขปญหาอาชญากรรมขามชาต การคายาเสพตด การคามนษย การกอการราย การคา

อาวธ อาชญากรรมทางเศรษฐกจและคอมพวเตอร รวมทงใหความสาคญกบการพฒนาทรพยากร

มนษยเพอเปนกลไกสาคญในการลดชองวางระหวางประเทศ (สานกงานปลดกระทรวงศกษาธการ,

2555 ค)

2. ดานการศกษา ในระดบอดมศกษาไดเกดเครอขายมหาวทยาลยอาเซยน (ASEAN

University Network : AUN) ซงเปนแกนหลกในการพฒนาทรพยากรมนษยของภมภาค และมการ

จดตงมลนธอาเซยน (ASEAN Foundation) เพอสงเสรมการแลกเปลยนนกศกษาและนกวชาการ

ตลอดจนการมสวนรวมของประชาชน สรางความตระหนกรเกยวกบอาเซยน มการสนบสนน

การจดทาโครงขายรองรบทางสงคม เพอบรรเทาผลกระทบทางสงคมจากวกฤตเศรษฐกจ รวมทงม

การกอตงองคการรฐมนตรศกษาแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใต (Southeast Asian Ministers of

Education Organization : SEAMEO) ขนเมอป พ.ศ.2508 (สานกงานปลดกระทรวงศกษาธการ,

2555 ข)

3. ดานสาธารณสข มความรวมมอดานการปราบปรามยาเสพตดอยางจรงจงตงแตป พ.ศ.2515

จนถงป พ.ศ.2541 และตอมาไดมมตให ป พ.ศ.2545 – พ.ศ.2546 เปนปแหงการปลกจตสานกในการ

ตอตานยาเสพตดในอาเซยน และทประชมรฐมนตรตางประเทศอาเซยนไดลงนามในปฏญญาวาดวย

การปลอดยาเสพตดอาเซยนในป พ.ศ.2563 (กระทรวงการตางประเทศ กรมอาเซยน, 2548)

89

นอกจากน ประเทศสมาชกอาเซยนไดตระหนกถงภยอนเกดจากการแพรระบาดอยางรวดเรว

ของโรคเอดสในเอเชยและผลกระทบทจะมตอการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศ ดงนน

ในการประชมสดยอดอาเซยน ครงท 7 เมอวนท 5 พฤศจกายน พ.ศ.2544 จงไดกาหนดระเบยบวาระ

โดยเฉพาะสาหรบหารอเรองโรคเอดส (ASEAN Summit Session on HIV/AIDS) และทประชม

ยงไดรบรองปฏญญาของการประชมสดยอดอาเซยนวาดวยโรคเอดส ป พ.ศ.2545 – พ.ศ.2548

(7th ASEAN Summit Declaration on HIV/AIDS 2002 – 2005) ดวย (กรมองคการระหวางประเทศ

กองการสงคม, 2548)

4. ดานสารสนเทศ ไดมการกอตงสภาบรรณารกษแหงภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต

(Congress of Southeast Asian Librarians - CONSAL) ขนทประเทศสงคโปรเมอป พ.ศ.2513

วตถประสงคหลกเพอความรวมมอในระหวางประเทศสมาชกเอเชยตะวนออกเฉยงใตในการพฒนา

หองสมดของแตละประเทศ (ประจกษ วฒนานสทธ, 2555)

5. ดานการพฒนาเดกและเยาวชน เกดโครงการเรอเยาวชนเอเชยอาคเนย (Ship for

Southeast Asian Youth Program) ซงมวตถประสงคหลกเพอสงเสรมมตรภาพและความเขาใจ

อนดระหวางเยาวชนญปนและเยาวชนอาเซยนเมอป พ.ศ.2527 (สานกงานสงเสรมสวสดภาพและ

พทกษเดก เยาวชน ผดอยโอกาส และผสงอาย, 2555 : 1)

6. ดานสงแวดลอม ไดเรมโครงการความรวมมอดานสงแวดลอมเปนครงแรกในป

พ.ศ.2520 และไดจดทาโครงการสงแวดลอมของอนภมภาคอาเซยน ระยะท 1 (ASEAN Subregional

Environment Programme I : ASEP I) โดยคณะกรรมการดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยของ

อาเซยน (การดาเนนงานดานสงแวดลอมของประเทศไทยภายใตกรอบอาเซยน, 2555)

7. ดานอนๆ เชน ความรวมมอดานกฬาซเกมส มหกรรมนาฎศลปอาเซยน วรรณกรรมซไรต

และดนตรอาเซยน เปนตน

2. การจดตงประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน

ในการประชมสดยอดอาเซยน ครงท 9 ป พ.ศ.2549 ทเกาะบาหล ประเทศอนโดนเซย

ผนาอาเซยนไดแสดงเจตนารมณในปฏญญาวาดวยความรวมมอในอาเซยน ฉบบท 2 (Declaration

of ASEAN Concord II หรอ Bali Concord II) เหนชอบใหจดตงประชาคมอาเซยนภายในป

พ.ศ.2563 (ค.ศ.2020) ซงประกอบดวยประชาคม 3 เสาหลก ไดแก ประชาคมการเมองและความ

90

มนคงอาเซยน (ASEAN Political-Security Community : APSC) ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน

(ASEAN Economic Community : AEC) และประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน (ASEAN

Socio- Cultural Community : ASCC) ในสวนของประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยนม

เปาหมายใหอาเซยนเปนประชาคมทมประชาชนเปนศนยกลาง สงคมทเอออาทรและแบงปน

ประชากรอาเซยนมสภาพความเปนอยทด และมการพฒนาในทกดานเพอยกระดบคณภาพชวตของ

ประชาชน สงเสรมการใหทรพยากรธรรมชาตอยางยงยน รวมทงสงเสรมอตลกษณของอาเซยน ทงน

ไดจดทาแผนปฏบตการดานสงคมและวฒนธรรม (ASEAN Socio-Cultural Community Plan of

Action) เพอรองรบการเปนประชาคมอาเซยน ซงเนน 4 ดาน ไดแก 1) การสรางประชาคมแหงสงคม

ทเอออาทร 2) แกไขผลกระทบตอสงคมอนเนองมาจากการรวมตวทางเศรษฐกจ 3) สงเสรมความ

ยงยนของสงแวดลอมและการจดการดแลสงแวดลอมอยางถกตอง และ 4) สงเสรมความเขาใจระหวาง

ประชาชนในระดบรากหญา การเรยนรประวตศาสตรและวฒนธรรม รวมทงรบรขาวสารซงจะเปน

รากฐานทจะนาไปสการเปนประชาคมอาเซยน ตอมาในการประชมสดยอดอาเซยน ครงท 12 ผนา

อาเซยนไดลงนามในปฏญญาเซบวาดวยการเรงรดการจดตงประชาคมอาเซยน ป พ.ศ.2558 (Cebu

Declaration on the Acceleration of the Establishment of an ASEAN Community by

2015) เพอเรงรดการเปนประชาคมอาเซยนเรวขนอก 5 ป คอ จากป พ.ศ.2563 เปนป พ.ศ.2558

(สานกบรหารยทธศาสตรและบรณาการการศกษาท 3, 2555) ปจจบนอาเซยนอยระหวางการ

ดาเนนการตามแผนงานการจดตงประชาคมและวฒนธรรมอาเซยน (ASEAN Socio-Cultural

Community Blueprint) และมกลไกดาเนนงาน ไดแก การประชมรายสาขา (Sectoral Meeting)

ระดบเจาหนาทอาวโส (Senior Offcials Meeting) ระดบรฐมนตร (Ministerial Meeting) คณะ

มนตรประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน (ASEAN Socio-Cultural Community Council)

รวมทงการประชมคณะกรรมการดานสงคมและวฒนธรรม (Senior officials Comittee for ASEAN

Socio-Cultural Community)

• วตถประสงคของการจดตงประชาคมสงคมและวฒนธรรม

ประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยนมเปาหมายหลกคอ การยกระดบคณภาพชวตในทกดาน

ใหประชาชนมความอยดกนดในสงแวดลอมทด มความมนคงทางสงคม และพรอมรบมอกบผลกระทบ

อนเนองมาจากการรวมตวทางเศรษฐกจ ตลอดจนมความรสกเปนหนงเดยวกน มสานกความเชอมโยง

ทางประวตศาสตรมรดกทางวฒนธรรมและมสานกรวมในอตลกษณของภมภาค เพอสรางใหเกดสานก

91

การเปนเพอนบานทดและมความรบผดชอบ อนจะนาไปสการสรางใหประชาคมอาเซยนเปนสงคม

แหงความหวงใยชวยเหลอเกอกลกน โดยมแผนงานทสาคญ ดงน

1. พฒนาทรพยากรมนษยดวยการสนบสนนการศกษา สนบสนนใหประชาชนใชประโยชน

จากเทคโนโลยสารสนเทศใหมากขนตลอดจนสนบสนนใหประชาชนเสรมทกษะในการเปน

ผประกอบการใหมากขน

2. สงเสรมสวสดการสงคมและความมนคงของมนษยดวยการยกระดบความเปนอยใหพน

จากความยากจน เสรมสรางเครอขายทางสงคมเพอรบมอกบผลกระทบทอาจเกดขนจาก

กระบวนการพฒนาและการรวมตวเปนประชาคมอาเซยน สงเสรมความมนคงดานอาหาร พฒนา

ระบบสาธารณสข และเสรมสรางสขภาวะทดใหกบประชาชน ตอตานยาเสพตดและใหอาเซยนเปน

สงคมทพรอมรบมอกบภยพบตได

3. สงเสรมความยตธรรมและสทธทางสงคมดวยการคมครองและสงเสรมสทธ ตลอดจน

สวสดการของประชาชนและแรงงานอพยพ

4. สงเสรมความยงยนดานสงแวดลอม เชน การจดการและการปองกนปญหามลพษทาง

สงแวดลอมขามแดน เชน มลพษหมอกควนขามแดน มลพษจากของเสยทมพษขามแดน เปนตน

5. สรางอตลกษณอาเซยนโดยการสงเสรมใหประชาชนอาเซยนเกดสานกรวมในเอกภาพ

ทามกลางความหลากหลาย สงเสรมใหประชาชนอาเซยนเกดความเขาใจอนดระหวางกนทงในดาน

วฒนธรรม ประวตศาสตรและศาสนา สงเสรมใหเกดสานกรวมในความเปนเจาของมรดกทาง

วฒนธรรมของอาเซยน และสงเสรมใหมการพฒนาอตสาหกรรมวฒนธรรมและสนคาวฒนธรรม

ของอาเซยน (ศนยมานษยวทยาสรนธร, 2555 ก)

ในการน เพอใหการดาเนนการเปนไปตามเปาหมายหลกขางตน อาเซยนจงเนนการสงเสรม

ความรวมมอในดานสงคมและวฒนธรรมตางๆ เชน

1. การพฒนาสงคม โดยการยกระดบความเปนอยของผดอยโอกาสและผทอาศยในถน

ทรกนดาร และสงเสรมการมสวนรวมอยางแขงขนของกลมตางๆ ในสงคม

2. การพฒนาการฝกอบรม การศกษาระดบพนฐานและสงกวาการพฒนาทางวทยาศาสตร

และเทคโนโลย การสรางงาน และการคมครองทางสงคม

3. การสงเสรมความรวมมอในดานสาธารณสข โดยเฉพาะอยางยงการปองกนและควบคม

โรคตดตอ เชน โรคเอดส และโรคทางเดนหายใจเฉยบพลนรนแรง

4. การจดการปญหาดานสงแวดลอม

92

5. การสงเสรมการปฏสมพนธระหวางนกเขยน นกคดและศลปนในภมภาค (ศนยเทคโนโลย

ทางการศกษา, 2555)

• สาระสาคญของแผนการจดตงประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน

ในการมงไปสการเปนประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน คราวประชมสดยอดอาเซยน

ครงท 13 ทประเทศสงคโปร เมอวนท 20 พฤศจกายน พ.ศ.2550 ไดเหนพองใหจดทาแผนงานการ

จดตงประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน (ASEAN Socio-Cultural Community Blueprint)

เพอรองรบการดาเนนมาตรการตางๆ เพอสงเสรมการจดตงประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน

แผนงานการจดตงประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน ประกอบดวยความรวมมอใน 6 ดาน

ไดแก (กระทรวงการตางประเทศ กรมอาเซยน, 2555 ก)

1. การพฒนามนษย (human development)

2. การคมครองและสวสดการสงคม (social welfare and protection)

3. สทธและความยตธรรมทางสงคม (social justice and rights)

4. ความยงยนดานสงแวดลอม (environmental sustainability)

5. การสรางอตลกษณอาเซยน (building an ASEAN identity)

6. การลดชองวางทางการพฒนา (narrowing the development gap)

โดยมองคประกอบยอยของแตละดาน ดงน (กระทรวงมหาดไทย สานกบรหารการทะเบยน,

2552)

1. การพฒนามนษย

อาเซยนจะสงเสรมความเปนอยและคณภาพชวตทดของประชาชน โดยประชาชนเขาถง

โอกาสอยางเทยงธรรมในการพฒนามนษย มการสงเสรมและลงทนในดานการศกษาและการเรยนร

ตลอดชวต การฝกอบรมและการเสรมสรางขดความสามารถ สงเสรมนวตกรรมและการประกอบการ

สงเสรมการใชภาษาองกฤษ เทคโนโลยสารสนเทศ วทยาศาสตรเชงประยกตและเทคโนโลยในการ

ดาเนนกจกรรมการพฒนาทางดานสงคมและเศรษฐกจ

1.1 ใหความสาคญกบการศกษา

เนนการบรณาการดานการศกษาใหเปนวาระการพฒนาของอาเซยน การสรางสงคมความร

โดยสงเสรมการเขาถงการศกษาขนพนฐานอยางทวถง สงเสรมการเลยงดและพฒนาเดกปฐมวย และ

93

การสรางความตระหนกรบรเรองอาเซยนในกลมเยาวชน ผานทางการศกษาและกจกรรมตางๆ เพอ

สรางอตลกษณอาเซยนบนพนฐานของมตรภาพและความรวมมอซงกนและกน

1.2 การลงทนในการพฒนาทรพยากรมนษย

สงเสรมและพฒนาศกยภาพทรพยากรมนษยของอาเซยน โดยดาเนนกจกรรมเชงยทธศาสตร

และพฒนาคณสมบต ความสามารถ การเตรยมความพรอมทดใหกบแรงงานอาเซยน เพอทจะเออตอ

การรบมอกบประโยชนและกบสงทาทายตางๆ ทจะเกดขนจากการรวมตวในภมภาคได

1.3 สงเสรมการจางงานทเหมาะสม

เนนสงเสรมใหรวมหลกการการทางานอยางถกตองและเหมาะสมไวในวฒนธรรมการทางาน

ของอาเซยน รวมถงสขภาพและความปลอดภยในททางาน และทาใหเกดความมนใจวาการสงเสรม

การบรหารกจการจะเปนสวนหนงของนโยบายการจางงานของอาเซยนเพอใหบรรลผลตาม

ยทธศาสตรการจางงาน

1.4 สงเสรมเทคโนโลยสารสนเทศ

เนนการดาเนนโครงการพฒนาทรพยากรมนษยทสงเสรมการปฏบตตามขอรเรมของภมภาค

ดานเทคโนโลยสารสนเทศ

1.5 การอานวยความสะดวกในการเขาถงวทยาศาสตรและเทคโนโลยเชงประยกต

พฒนานโยบายและกลไกเพอสนบสนนความรวมมอในดานการวจย การพฒนาทางดาน

วทยาศาสตรและเทคโนโลย การถายทอดเทคโนโลยรวมทงในเชงพาณชย การจดตงเครอขายสถาบน

วทยาศาสตรและเทคโนโลยโดยการมสวนรวมของภาคเอกชนและหนวยงานทเกยวของ

1.6 เสรมสรางทกษะในการประกอบการสาหรบสตร เยาวชน ผสงอาย และผพการ

เนนสงเสรมการมสวนรวมของสตร เยาวชน ผสงอาย ผพการ กลมผดอยโอกาส และกลม

ชายขอบในกาลงแรงงานทมผลผลต โดยการฝกอบรมการฝมอเพอปรบปรงคณภาพความเปนอย

ซงจะชวยสงเสรมการพฒนาชาตและการรวมตวทางเศรษฐกจของอาเซยน

1.7 พฒนาสมรรถภาพของระบบราชการ

เนนการจดตงระบบราชการทมประสทธภาพ โปรงใส มความรบผดชอบและมความนาเชอถอ

โดยการเพมขดความสามารถของทรพยากรบคคลในระบบราชการของอาเซยน และเพมความรวมมอ

ระหวางรฐสมาชกอาเซยน

94

2. การคมครองและสวสดการสงคม

อาเซยนมพนธกรณในการสงเสรมความเปนอยและคณภาพชวตทดของประชาชนโดยลด

ความยากจนและสงเสรมการคมครองและสวสดการสงคม การสรางสภาพแวดลอมทมนคง ปลอดภย

และปลอดยาเสพตด การเตรยมความพรอมเรองภยพบต และการจดการกบขอกงวลเกยวกบ

การพฒนาสขภาพ

2.1 การขจดความยากจน

เนนการแกไขปญหาความเหลอมลาในดานสงคมและเศรษฐกจระหวางประเทศสมาชก

อาเซยน รวมถงการบรรลเปาหมายการพฒนาแหงสหสวรรษ (Millennium Development Goals :

MDGs) ของสหประชาชาตในดานการกาจดความยากจนและความหวโหย

2.2 เครอขายความปลอดภยทางสงคมและความคมกนจากผลกระทบดานลบจากการรวมตว

อาเซยนและโลกาภวฒน

ใหความมนใจวาประชาชนอาเซยนทกคนไดรบสวสดการสงคมและการคมกนจากผลกระทบ

เชงลบจากโลกาภวตนและการรวมตว โดยพฒนาคณภาพ ความครอบคลม และความยงยนของ

การคมครองทางสงคม และเพมความสามารถในการจดการความเสยงทางดานสงคม

2.3 สงเสรมความมนคงและความปลอดภยดานอาหาร

ใหความมนใจวาประชาชนอาเซยนทกคนมอาหารเพยงพอตลอดเวลา และใหความมนใจ

ในความปลอดภยดานอาหารในประเทศสมาชกอาเซยน

2.4 การเขาถงการดแลสขภาพและสงเสรมการดารงชวตทมสขภาพสมบรณ

เนนการเขาถงการรกษาสขภาพ การบรการทางการแพทยและยาทเพยงพอและราคาถก

และสงเสรมใหประชาชนอาเซยนดารงชวตทมสขภาพสมบรณ

2.5 การเพมศกยภาพในการควบคมโรคตดตอ

เสรมสรางความพรอมและประสทธภาพในระดบภมภาค โดยบรณาการแนวทางการปองกน

การเฝาระวง ควบคม และการสนองตอบททนเวลาเพอแกปญหาโรคตดตอและโรคตดเชออบตใหม

2.6 รบประกนอาเซยนทปลอดยาเสพตด

ลดการเสพยาเสพตดทผดกฎหมายในหมประชาชนทวไป โดยเฉพาะในกลมนกเรยน เยาวชน

และกลมทมความเสยงสง โดยเนนมาตรการปองกนและสงเสรมการเขาถงวธการรกษา การฟนฟ

เพอกลบเขาสสงคมอกครง และการบรการหลงการบาบดเพอใหกลบเขาสสงคมอยางเตมทโดย

ความรวมมอระหวางภาครฐ ภาคเอกชนและองคกรภาคประชาสงคม

95

2.7 การสรางรฐทพรอมรบกบภยพบตและประชาคมทปลอดภยยงขน

เสรมสรางกลไกใหมประสทธภาพและสามารถปองกนและลดการสญเสยชวต และทรพยสน

ทางสงคม เศรษฐกจและสงแวดลอมของประเทศสมาชกอาเซยนอนเกดจากภยพบต และรวมมอกน

จดการกบภยพบตฉกเฉนโดยใชความพยายามของรฐบาล และความรวมมอในระดบภมภาคและ

ระหวางประเทศ

3. ความยตธรรมและสทธ

อาเซยนมพนธกรณในการสงเสรมความยตธรรม โดยใหสทธของประชาชนสะทอนอยใน

นโยบายและทกวถของชวต ซงรวมถงสทธและสวสดการสาหรบกลมดอยโอกาสและกลมทออนแอ

เชน สตร เดก ผสงอาย ผพการ และแรงงานโยกยายถนฐาน เปนตน

3.1 การสงเสรมและคมครองสทธและสวสดการสาหรบสตร เยาวชน ผสงอาย และผพการ

ปกปองผลประโยชน สทธ รวมทงสงเสรมโอกาสอยางเทาเทยม และยกระดบคณภาพชวต

มาตรฐานการดารงชพสาหรบสตร เดก ผสงอาย และผพการ

3.2 การคมครองและสงเสรมแรงงานโยกยายถนฐาน

สงเสรมใหนโยบายแรงงานโยกยายถนฐานมความครอบคลมและมการคมครองทเหมาะสม

ตามกฎหมาย ระเบยบ และนโยบายของแตละประเทศสมาชก และการดาเนนการใหสอดคลองกบ

ปฏญญาอาเซยนวาดวยการคมครองและสงเสรมสทธของแรงงานโยกยายถนฐาน

3.3 สงเสรมความรบผดชอบตอสงคมขององคกรธรกจ

สงเสรมใหเรองความรบผดชอบตอสงคมขององคกรธรกจรวมไวในเรองทภาคธรกจตอง

ดาเนนการเพอใหมสวนในการสนบสนนการพฒนาทยงยนในประเทศสมาชกอาเซยน

4. สงเสรมความยงยนดานสงแวดลอม

อาเซยนจะมงสการพฒนาท ยงยน รวมทงสงเสรมสงแวดลอมท เขยวและสะอาดโดย

การปกปองทรพยากรทางธรรมชาตเพอการพฒนาดานเศรษฐกจและสงคม รวมทงการจดการบรหาร

อยางยงยนและการอนรกษดน นา แรธาต พลงงาน ความหลากหลายทางชวภาพ ปาไม ทรพยากร

ชายฝงและทรพยากรทางทะเล รวมทงการปรบปรงคณภาพนาและอากาศสาหรบภมภาคอาเซยน

อาเซยนจะมสวนรวมในความพยายามของโลก ในการจดการแกปญหาสงทาทายสงแวดลอมโลก

รวมทงการเปลยนแปลงภมอากาศและคมครองชนโอโซน เชนเดยวกบการพฒนาและการปรบใช

เทคโนโลยดานสงแวดลอมสาหรบการพฒนาและสงแวดลอมทยงยน

96

4.1 การจดการปญหาสงแวดลอมของโลก

แกไขปญหาสงแวดลอมของโลกโดยปราศจากผลกระทบตอหลกการแขงขนและการพฒนา

เศรษฐกจและสงคม โดยอยบนพนฐานของหลกความเทาเทยม ยดหยน มประสทธภาพ และหลกการ

ความรบผดชอบรวมกนในระดบทแตกตาง โดยสะทอนถงสภาพการพฒนาทางเศรษฐกจและสงคม

ของประเทศทแตกตางกน

4.2 การจดการและการปองกนปญหามลพษทางสงแวดลอมขามแดน

ดาเนนมาตรการและสงเสรมความรวมมอระดบภมภาคและระหวางประเทศ เพอตอตาน

ปญหามลพษจากสงแวดลอม ซงรวมถงปญหามลพษหมอกควนขามแดน การเคลอนยายปฏกล

อนตรายขามแดน โดยการเสรมสรางขดความสามารถ สงเสรมการตระหนกรบรตอสาธารณชน

เพมอานาจการบงคบใชกฎหมาย และสนบสนนปฏบตการดานสงแวดลอมทยงยน และดาเนนการ

ตามความตกลงอาเซยนวาดวยมลพษหมอกควนขามแดน

4.3 สงเสรมการพฒนาทยงยนโดยการศกษาดานสงแวดลอมและการมสวนรวมของประชาชน

ทาใหอาเซยนมสภาพแวดลอมเขยวและสะอาด มงคงดวยประเพณวฒนธรรม เปนทซง

คานยมและธรรมเนยมปฏบตของประชาชนสอดคลองกลมกลน และประสานกบธรรมชาตดวยการท

ประชาชนมความรดานสงแวดลอม เตมไปดวยชาตพนธทางสงแวดลอมและมความตงใจและ

ความสามารถในการสงเสรมการพฒนาทยงยนของภมภาค โดยผานทางการศกษาดานสงแวดลอม

และการมสวนรวมของประชาชน

4.4 สงเสรมเทคโนโลยดานสงแวดลอม

ใชเทคโนโลยดานสงแวดลอมเพอบรรลเปาหมายเรองการพฒนาทยงยนโดยใหมผลกระทบ

นอยทสดตอสงแวดลอม

4.5 สงเสรมคณภาพมาตรฐานการดารงชวตในเขตเมองตางๆ ของอาเซยน และเขตชมชน

เพอรบประกนวาเขตเมองและชมชนในอาเซยน มสงแวดลอมทยงยน รองรบความตองการ

ของประชาชนในดานสงคมและเศรษฐกจได

4.6 การทาการประสานกนเรองนโยบายดานสงแวดลอมและฐานขอมล

สงเสรมความพยายามทเหมาะสมทจะประสานนโยบายดานสงแวดลอมและฐานขอมล

ทละขน โดยคานงถงสภาวะแวดลอมระดบชาตของประเทศสมาชก เพอสนบสนนการบรณาการ

ดานสงแวดลอม สงคมและเปาประสงคดานเศรษฐกจของภมภาค

4.7 สงเสรมการใชทรพยากรชายฝง และทรพยากรทางทะเลอยางยงยน

97

สรางหลกประกนเรองสงแวดลอมทางทะเลและชายฝงวาจะไดรบการพฒนาอยางยงยน

ระบบนเวศตวอยาง พชและพนทดงเดมไดรบการคมครอง การดาเนนกจกรรมทางเศรษฐกจไดรบการ

จดการอยางยงยน และการตระหนกรบรและไดรบการปลกฝงเกยวกบสงแวดลอมทางทะเลและ

ชายฝง

4.8 สงเสรมการจดการเกยวกบการอนรกษทรพยากรธรรมชาต และความหลากหลายทางชวภาพ

อยางยงยน

ใหความมนใจวาความหลากหลายทางชวภาพทสมบรณของอาเซยนจะไดรบการรกษาและ

จดการอยางยงยนโดยการเสรมสรางสภาวะทดทางดานสงคม เศรษฐกจ และสงแวดลอม

4.9 สงเสรมความยงยนของทรพยากรนาจด

สงเสรมความยงยนของทรพยากรนาจด โดยใหความเชอมนในเรองการเขาถงทรพยากรนา

อยางเทาเทยมกน และคณภาพทไดรบการยอมรบไดในปรมาณทเพยงพอ เพอรองรบความตองการ

ของประชาชนอาเซยน

4.10 การตอบสนองตอการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศและการจดการตอผลกระทบ

สงเสรมความรวมมอระดบภมภาคและระหวางประเทศ เพอแกไขปญหาการเปลยนแปลง

ทางสภาพภมอากาศ รวมทงผลกระทบตอการพฒนาเศรษฐกจและสงคม สขภาพและสงแวดลอม

ในประเทศสมาชกอาเซยน โดยดาเนนมาตรการในการบรรเทาและการปรบตวบนพนฐานของหลก

ความเปนธรรม ความยดหยน การมประสทธภาพและความรบผดชอบรวมกน และแตกตางกน

ตามขดความสามารถ รวมทงสะทอนสภาวะทแตกตางทางสงคมและเศรษฐกจของแตละประเทศ

4.11 สงเสรมการบรหารจดการปาไมอยางยงยน

สงเสรมการบรหารจดการทรพยากรปาไมในภมภาคอาเซยนอยางยงยนและขจดกจกรรมท

ไมยงยน รวมถงการดาเนนการปราบปรามการลกลอบตดไมทผดกฎหมายและการคาทเกยวของอนๆ

โดยการเสรมสรางขดความสามารถ การถายโอนเทคโนโลยและสงเสรมการตระหนกรบรและสงเสรม

การบงคบใชกฎหมายและธรรมาภบาล

5. การสรางอตลกษณอาเซยน

อตลกษณอาเซยนเปนพนฐานดานผลประโยชนของภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต โดยเปน

ตวตนรวมกน จารต คานยม และความเชอ รวมทงความปรารถนาในฐานะประชาคมอาเซยน อาเซยน

จะสงเสรมใหตระหนกและมคานยมรวมกนในความเปนอนหนงอนเดยวกนทามกลางความแตกตาง

ในทกชนของสงคม

98

5.1 สงเสรมการตระหนกรบรเกยวกบอาเซยน และความรสกของการเปนประชาคม

สรางความรสกของความเปนเจาของ และการรวมกนเปนเอกภาพทามกลางความหลากหลาย

และสงเสรมความเขาใจอนดระหวางประเทศสมาชกอาเซยนในเรองวฒนธรรม ประวตศาสตร ศาสนา

และอารยธรรม

5.2 การสงเสรมและการอนรกษมรดกทางวฒนธรรมของอาเซยน

สงเสรมการสงวนและอนรกษมรดกทางวฒนธรรมของอาเซยน เพอสรางความเชอมนใหกบ

ประชาคมวาจะสงเสรมความตระหนกรบรและความเขาใจของประชาชนเกยวกบประวตศาสตรทเปน

เอกลกษณของภมภาค และความคลายคลงกนทางวฒนธรรมและความแตกตางทางวฒนธรรม

ของประเทศสมาชก รวมทงเพอปกปองความเปนเอกลกษณของมรดกทางวฒนธรรมของอาเซยน

ในภาพรวม

5.3 สงเสรมการสรางสรรคดานวฒนธรรมและอตสาหกรรม

สงเสรมอตลกษณอาเซยนและการดารงอยรวมกนของอาเซยน โดยการสรางสรรคทาง

วฒนธรรม และการสงเสรมและรวมมอกนในอตสาหกรรมดานวฒนธรรม

5.4 การมสวนเกยวของกบชมชน

เพอปลกฝงอตลกษณอาเซยนและสรางอาเซยนทมประชาชนเปนศนยกลางในการกอตง

ประชาคมโดยสนบสนนทกภาคสวนใหมสวนรวม

6. การลดชองวางทางการพฒนา

เสรมสรางความรวมมอเพอลดชองวางการพฒนาโดยเฉพาะมตการพฒนาดานสงคม ระหวาง

ประเทศสมาชกเกา 6 ประเทศ และประเทศสมาชกใหม (Cambodia-Laos-Myanmar-Vietnam :

CLMV) และในพนทของอาเซยนทถกทอดทงและดอยพฒนา

3. การเตรยมความพรอมสประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน

แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 (พ.ศ. 2555 – พ.ศ.2559) ไดใหความสาคญ

กบการเตรยมความพรอมของประเทศไทยในการเขาสประชาคมอาเซยนไวครอบคลมทงดานการเมอง

และความมนคง เศรษฐกจ และสงคมและวฒนธรรม ในสวนของสงคมและวฒนธรรม แผนพฒนาฯ

ฉบบท 11 ไดกลาวถงแนวทางการเตรยมความพรอมเขาสประชาคมสงคมและวฒนธรรมไวใน

ยทธศาสตรเชนกน โดยขอนาเสนอสวนทสาคญ ดงน (ทศพนธ นรทศน, 2555)

99

ยทธศาสตรการพฒนา ในแผนพฒนาฯ ฉบบท 11

การเตรยมความพรอมในการเปน ประชาคมสงคมและวฒนธรรม

1. ยทธศาสตรการพฒนาคนสสงคมแหงการเรยนรตลอดชวตอยางยงยน

2. ยทธศาสตรการสรางความเชอมโยงทางเศรษฐกจและความมนคงในภมภาค

3 .ย ท ธ ศ าสตร ก า ร จ ด ก า รด า นทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอยางยงยน

- สรางเครอขายความรวมมอทางวฒนธรรมรวมกบประชาคมโลก โดยเฉพาะประชาคมอาเซยน เพอใหเกดการไหลเวยนทางวฒนธรรมในรปแบบการแลกเปลยนเรยนรทจะชวยลดความเหลอมลาทางความคดและคานยม และเพอประโยชนในการพฒนาประชาคมอาเซยนรวมกน

- ยกระดบการใหบรการดานสขภาพและบรการ ดานสาธารณสข ทงบคลากรและมาตรฐานการให บรการ เพอกาวสการเปนศนยกลางการใหบรการสขภาพของภมภาค (medical hub)

- เสรมสรางความเขมแขงใหสถาบนการศกษาทงของรฐและเอกชนใหมมาตรฐานเปนทยอมรบในระดบสากล ตลอดจนการยกระดบทกษะฝมอแรงงานและทกษะดานภาษา เพอเตรยมความพรอมของแรงงานไทยเขาสตลาดแรงงานในภมภาคอาเซยน โดยไทยมบทบาทนาในอาเซยนรวมกบประเทศอนทมศกยภาพ

- การพฒนาความรวมมอในกลมอาเซยนเพอประโยชนรวมกนโดยเฉพาะความรวมมอในการพฒนาทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย การลดกาซเรอนกระจก และการปรบตว รวมทงการบรหารจดการและการใชทรพยากรธรรมชาตรวมกนอยางยงยน อาท ดานทรพยากรนา ความหลากหลายทางชวภาพ ตลอดจนสรางแนวรวม เพอสรางอานาจตอรองในเวทระหวางประเทศดานการคา การลงทนและสงแวดลอม

100

นอกจากน มหลายหนวยงานของภาครฐทรบผดชอบในการเตรยมความพรอมสประชาคม

สงคมและวฒนธรรม ดงตวอยางตอไปน

1. คณะทางานการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม รวมกบคณะทางานการเกษตร

และสหกรณ สภาทปรกษาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต จดสมมนาเรองการเตรยมความพรอมของ

ประเทศไทยเขาสประชาคมอาเซยนดวยปรชญาเศรษฐกจพอเพยงดานทรพยากรธรรมชาต

สงแวดลอมและการเกษตร เพอศกษารวบรวมขอเทจจรงทงประโยชนทประเทศไทยจะไดรบ

ตลอดจนศกยภาพความพรอมของประเทศไทยในการเขารวมประชาคมอาเซยน ทเกยวของกบ

สถานการณปญหาและผลกระทบดานทรพยากรธรรมชาต สงแวดลอมและดานการเกษตรกรรม

รวมทงแนวทางการปองกนและแกปญหาทอาจเกดขน (ประชาไท, 2554)

2. สานกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอน (ก.พ.) ไดรบมอบหมายใหรบผดชอบ

ดานการพฒนามนษย ในหวขอการพฒนาสมรรถภาพของระบบราชการ หรอการสรางศกยภาพของ

ระบบราชการ (building civil service capability) และดานสทธและความยตธรรมทางสงคม

ในหวขอการสงเสรมความรบผดชอบตอสงคมขององคกรธรกจ (Promoting Corporate Social

Responsibility : CSR) ซงสานกงาน ก.พ. ไดดาเนนการมาอยางตอเนอง (สานกงานขาราชการพลเรอน,

2554)

การสรางศกยภาพของระบบราชการ

สานกงาน ก.พ. ไดดาเนนการจดทายทธศาสตรพรอมแผนงานโครงการตามแผนการดาเนนงาน

ดานกจการพลเรอนอาเซยน พ.ศ.2553 – พ.ศ.2558 (ACCSM Work Plan 2010-2015) โดยสงให

ฝายเลขานการอาเซยนเรยบรอยแลว กจกรรมตางๆ ทสานกงาน ก.พ.ไดดาเนนการภายใตแผนงาน

ขางตน ไดแก

1) สานกงาน ก.พ. ในฐานะ ASEAN Resource Center on Leadership Development

ไดพฒนาแนวทางการสรางผนาในราชการพลเรอนของไทยทงในดานการสรรหา การพฒนา

การเตรยมความพรอม การแตงตงและการสงเสรมคณธรรมของนกบรหารอยางตอเนอง ซงไดปรากฏ

ในพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ.2551

2) สานกงาน ก.พ. ไดจดอบรมหลกสตรตางๆ อยางตอเนองสาหรบประเทศสมาชกอาเซยน

ทงในสวนทสานกงาน ก.พ. จดขนโดยตรง หรอในสวนทจดใหตามความตองการของประเทศสมาชก

เชน

101

2.1 หลกสตร HR Management สาหรบขาราชการจากประเทศกมพชา เปนตน

2.2 สานกงาน ก.พ. ไดจดทาโครงการความรวมมอทางวชาการระหวางสานกงาน ก.พ.

กบประเทศสมาชกอาเซยนระหวางป พ.ศ.2533 – พ.ศ.2555 รวมทงสน 19 โครงการ ประกอบดวย

กลมท 1 ดานการสงเสรมคณธรรมจรยธรรมในราชการพลเรอน

กลมท 2 ดานการสงเสรมและพฒนาภาวะผนา

กลมท 3 ดานการสงเสรมการบรหารทรพยากรบคคลมออาชพ

กลมท 4 ดานความรวมมอแบบทวภาค

3) สานกงาน ก.พ. เปนศนยกลางการรวบรวมบญชรายชอผเชยวชาญและวทยากร ซงเปน

เสมอนทรพยากรบคคล สาหรบการจดฝกอบรมและการสรางศกยภาพของระบบราชการอยาง

ตอเนอง

4) สานกงาน ก.พ. ไดจดฝกอบรมหลกสตร "บทบาทหญงชายเพอการพฒนา” และ “หลกสตร

เสรมสรางคณธรรมจรยธรรมสาหรบนกบรหารระดบตน ระดบกลางและระดบสง” ทงน ทงสอง

หลกสตรจะไดนาไปจดฝกอบรมใหกบขาราชการของประเทศสมาชกอาเซยนตอไป

5) สานกงาน ก.พ. ไดจดหลกสตรการฝกอบรมตามหลกสมรรถนะ เพอแบงปนและแลกเปลยน

ระหวางกนในระบบราชการของประเทศสมาชกอาเซยนภายใตความชวยเหลอของการประชม

อาเซยนวาดวยกจการดานพลเรอน (ASEAN Conference on Civil Service Matters : ACCSM)

6) สานกงาน ก.พ. ไดพยายามสรางความสมพนธ เพอใหเกดการแลกเปลยนเรยนรกบ

บางประเทศในอาเซยน เชน เชญผทรงคณวฒจากสงคโปรมาใหความรแกผเขารบการอบรมหลกสตร

นกบรหารระดบสง (หลกสตรเตรยมความพรอมสาหรบผทจะเปนรองอธบด) ตลอดจนการจด

ฝกอบรมการบรรยายและการอบรมเชงปฏบตการ โดยเชญผแทนจากประเทศสมาชกอาเซยนเขารวม

โครงการดงกลาวระหวางป พ.ศ.2553 – พ.ศ.2555 ภายใตงบประมาณสนบสนนจากสานกพฒนา

ระบบบรหารงานบคคลและนตการ (สพร.) เปนตน

7) สานกงาน ก.พ. ไดผลกดนใหเกดนโยบายและยทธศาสตรในเรองตาง ๆ ไดแก

7.1. กาหนดไวในพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ.2551 มาตรา 34 วา การ

จดระเบยบขาราชการพลเรอนตองเปนไปเพอผลสมฤทธตอภารกจของรฐ ความมประสทธภาพและ

ความคมคา โดยใหขาราชการปฏบตราชการอยางมคณภาพ คณธรรมและมคณภาพชวตทดและใน

มาตรา 42 วา การบรหารทรพยากรบคคลตองคานงถงผลสมฤทธและประสทธภาพขององคกรและ

ลกษณะของงานโดยไมเลอกปฏบตอยางไมเปนธรรม

102

7.2. กาหนดใหมยทธศาสตรการพฒนาขาราชการพลเรอน พ.ศ. 2552 – พ.ศ.2555

7.3. ยทธศาสตรการสงเสรมคณธรรมจรยธรรมในภาครฐ พ.ศ. 2552 – พ.ศ.2555

7.4. ยทธศาสตรการพฒนาคณภาพชวตขาราชการพลเรอนสามญ พ.ศ. 2553 – พ.ศ.2555

7.5. สงเสรมใหทกสวนราชการกาหนดตวชวดความโปรงใสในการปฏบตงานและมระบบการ

ใหรางวลจงใจหนวยงานทเปนตวอยางในเรองดงกลาว

8) สานกงาน ก.พ. สรางและสงเสรมกลไกของบรการภาครฐใหมประสทธภาพและประสทธผล

ใหมมาตรฐานดานการบรการ มกระบวนการใหขอมลยอนกลบจากประชาชน และระบบการให

คะแนนผลการปฏบตงานตามผลลพธ โดยจดใหมตวชวดความพงพอใจของผรบบรการในงานตางๆ ท

เปนงานใหบรการ และสานกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ (ก.พ.ร.) กาหนดเปนตวชวด

ตามคารบรองปฏบตงานระดบสวนราชการดวย โดยจะใหรางวลตามผลการทางานตามตวชวดดวย

9) ขยายบทบาทภาคประชาสงคมและกลมประชาชนในการสรางมโนสจรตและธรรมาภบาล

โดยสานกงาน ก.พ. รเรมใหมการรวมตวของภาครฐ ภาคประชาชน ภาคธรกจเอกชนและองคกรอสระ

ตางๆ ในการรวมกนรณรงคและขบเคลอนมาตรการสราง ความโปรงใสในราชการพลเรอน โดยเรม

ดาเนนการมาตงแตป พ.ศ.2552 โดยนายกรฐมนตรเปนประธานนาการดาเนนการในเรองน

การสงเสรมความรบผดชอบตอสงคมขององคกรธรกจ

สานกงาน ก.พ. ไดดาเนนการศกษาเรอง "แนวทางการสงเสรมความรบผดชอบตอสงคม

ดานการพฒนาทรพยากรมนษย” เพอศกษาแนวทางการสงเสรมความรบผดชอบตอสงคมของ

หนวยงานภาครฐในภาพกวางและในบรบททเชอมโยงกบการบรหารทรพยากรมนษยภาครฐ

นอกจากน สานกงาน ก.พ. ยงไดจดทาประมวลจรยธรรมและจดตงกลมงานคมครองจรยธรรม

เพอคอยสอดสองดแลและเสรมสรางจรยธรรมในองคกร โดยดาเนนการจดกจกรรมดานการกศลและ

บรการสาธารณประโยชน เชน การถอศล การทาบญตามประเพณ การเลยงอาหารแกทหารบาดเจบ

การบรจาคสงของใหแกเดกพการซาซอน การทาสโรงเรยนในตางจงหวด เปนตน

3. ทประชมอธการบดแหงประเทศไทย (ทปอ.) ใหความสาคญกบประชาคมอาเซยนกบ

อดมศกษาไทยเปนอยางยง เพราะสถาบนอดมศกษาเปนสถานทใหความรและพฒนาศกยภาพของ

บณฑตใหออกไปสสงคมอยางมประสทธภาพ รวมถงการผลตบคลากรใหมความพรอมตอสถานการณ

ทเปลยนแปลง นอกจากน ทปอ. ไดจดปาฐกถาพเศษในทประชมวชาการระดบชาต ประจาป พ.ศ.2554

เรอง “การเตรยมการอดมศกษาสประชาคมอาเซยน” (สถาบนระหวางประเทศเพอการคาและการ

พฒนา, 2555)

103

4. กระทรวงศกษาธการ เปนเจาภาพจดการประชมระดบปลดกระทรวงศกษาธการของ

ประเทศสมาชกอาเซยนและขององคกรรฐมนตรกระทรวงศกษาธการของกลมประเทศเอเชย

ตะวนออกเฉยงใต (Southeast Asian Ministers of Education Organization : SEAMEO) และ

กระทรวงศกษาธการยงไดจดโครงการ Coporate Social Responsibility for Kids ปแหงการพด

องกฤษในป พ.ศ.2555 ซงเปนโครงการรณรงคการเรยนรภาษาองกฤษเปนภาษาตางประเทศหลกเพอ

รองรบการเปนประชาคมอาเซยนและประชาคมโลก (ไทยโพสต, 2555)

5. กระทรวงวฒนธรรมและกรมประชาสมพนธ ไดรวมกนเปนเจาภาพจดการประชม

คณะกรรมการอาเซยนวาดวยวฒนธรรมและสารสนเทศ ครงท 46 โดยมผแทนจากประเทศสมาชก

อาเซยน 10 ประเทศ และผแทนสานกเลขาธการอาเซยนเขารวมประชมระหวางวนท 10 - 12

มกราคม พ.ศ.2555 ณ จงหวดชลบร ประกอบดวยการประชม 2 คณะ ไดแก การประชม

คณะอนกรรมการอาเซยนดานวฒนธรรม และการประชมคณะอนกรรมการอาเซยนดานสารสนเทศ

ซงมการนาเสนอโครงการทมวตถประสงคเพอสงเสรมความตระหนกรในเรองอาเซยน อาท โครงการ

คายเยาวชน โครงการสงเสรมเครอขายดานศลปวฒนธรรมระดบประชาชน โครงการอาเซยนทว และ

โครงการเวบไซตอาเซยน (กระทรวงวฒนธรรม, 2555 : 4-10)

6. กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย จดงานภายใตแนวความคด “120 ป

กรมวทยาศาสตรบรการ แหลงรวมความเชยวชาญ รวมสรางเศรษฐกจอาเซยน” เพอแสดงใหเหน

พฒนาการ ผลงาน และความกาวหนาของงานดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยของกรมวทยาศาสตร

บรการ ทพรอมใหบรการและสงเสรมสนบสนนความกาวหนาภาคเศรษฐกจ สงคมของประเทศ

ทกาลงกาวเขาสการเปนประชาคมอาเซยน และโดยเฉพาะอยางยงแสดงใหเหนการผลกดนใหเกด

ศนยเชยวชาญ ศนยทดสอบเฉพาะทางของกรมวทยาศาสตรบรการทสามารถใหบรการไดอยางเปน

รปธรรมสอดคลองกบความตองการของผประกอบการไทยควบค กบการใหคาปรกษาหรอ

ขอเสนอแนะทางวชาการ การชวยแกปญหา การพฒนาบคลากรภาคอตสาหกรรมและถายทอด

เทคโนโลย รวมทงยงสรางเครอขายความรวมมอของภาครฐและเอกชน เปนมตใหมการใหบรการดาน

วทยาศาสตรและเทคโนโลยเพอใหกาวทนกบความเปลยนแปลงของสถานการณวทยาศาสตรและ

เทคโนโลยทงจากภายในและภายนอกประเทศ สงเสรมการผลกดนงานบรการดานวทยาศาสตรและ

เทคโนโลยทสงผลตอการพฒนาภาคการผลต การคา และการบรการ เปนการชวยเพมศกยภาพ

การแขงขนในสวนของกรมวทยาศาสตรบรการ (กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย, 2555)

104

กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลยยงไดจดตง “ศนยเชยวชาญดานวสดสมผสอาหาร

แหงเดยวของอาเซยน” (ASEAN Center for Expertise in Food Contact Materials) ซงศนยน

เปนหองปฏบตการกลางดานวสดสมผสอาหารระดบชาต เปนแหลงอางองและรบรองทางวชาการ

ดานวสดสมผสอาหารแกผประกอบการสงออกอาหาร ตงเปาพฒนาเพมศกยภาพขดความสามารถ

ในการแขงขนใหแกผประกอบการไทยในการเปนแหลงผลตอาหารจานวนมากสตลาดโลกซงเปนการ

สงเสรมการพฒนาเศรษฐกจของประเทศ (กรมวทยาศาสตรบรการ, 2553)

7. กระทรวงพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย จดทาแผนกลยทธสานกงาน

ปลดกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย พ.ศ.2555 – พ.ศ.2559 เพอใหสอดคลอง

กบยทธศาสตรทกาหนดไวในแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 (พ.ศ.2555 –

พ.ศ.2559) ทงน สถาบนการพฒนาสงคมไดมการจดประชมสมมนาหวหนาหนวยงานในสงกด

สานกงานปลดกระทรวงพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย ระหวางวนท 3 - 5 ตลาคม พ.ศ.2554

เพอใหหวหนาหนวยงานในสงกดและผทเกยวของ ทราบถงบทบาท หนาท ภารกจและผลกระทบ

ทเกดจากประชาคมอาเซยน รวมทงไดรบทกษะและความรในการนาเสนอ การถายทอด การสอน

งาน การบรหารจดการบคลากร และการสรางเครอขายรวมกนในการปฏบตงานแบบบรณาการ

นอกจากน กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย ยงไดเปดเวทวชาการ

“เปดเสรอาเซยน ป 2558 : สงคมไทยกาวทนการเปลยนแปลง” เพอเปนเวทแลกเปลยนเรยนร

ดานสงคม ชวตความเปนอย ตลอดจนการพฒนาสงคมและจดสวสดการในกลมประเทศสมาชก

อาเซยน โดยมผบรหาร หวหนาหนวยงานในสงกดกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของ

มนษย ผนาองคการบรหารสวนตาบล แกนนากลมองคกร ผแทนจากสถาบนการศกษา และผแทน

จากสถานทตในกลมประเทศอาเซยนเขารวมงาน (สานกงานปลดกระทรวงการพฒนาสงคมและความ

มนคงของมนษย สานกงานนโยบายและยทธศาสตร, 2555)

8. กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร ไดเขารวมการประชมรฐมนตรอาเซยน

ดานโทรคมนาคมและเทคโนโลยสารสนเทศ ครงท 11 ณ กรงเนปดอว ประเทศเมยนมาร ระหวาง

วนท 8-9 ธนวาคม พ.ศ.2554 โดยทประชมไดรบทราบความกาวหนาการดาเนนงานตาม แผนแมบท

เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารอาเซยน (ASEAN ICT Masterplan 2015 : AIM 2015)

ในปแรก ซงมโครงการรองรบการดาเนนงานจานวน 17 โครงการ เชน โครงการ ASEAN CIOs

Forum โครงการ ASEAN ICT Awards โครงการความมนคงปลอดภยเครอขายคอมพวเตอร

(network security) โครงการการนาไอซทมาใชในวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม (ICT

105

adoption by SMEs) โครงการเขตพนทกระจายสญญาณเครอขายสอสารขอมลความเรวสง

ในอาเซยน (ASEAN Broadband Corridor) เปนตน โดยโครงการเหลานจะเปนพนฐานใหบรรล

เปาหมายการพฒนาไอซทเพอมงสการรวมตวเปนประชาคมอาเซยน และทประชมฯ ยงไดพจารณา

อนมตงบประมาณจานวน 450,000 เหรยญสหรฐ จากกองทนไอซทอาเซยน (ASEAN ICT Fund)

เพอใชสาหรบดาเนนโครงการตามแผนแมบทฯ ระหวางป พ.ศ.2555 – พ.ศ.2556 ดวย (ความคบหนา

โครงการ, 2555)

9. กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม เขารวมการประชมรฐมนตรสงแวดลอม

อาเซยนอยางไมเปนทางการ ครงท 13 และการประชมอนทเกยวของ ระหวางวนท 16 – 20 ตลาคม

พ.ศ.2554 ณ กรงพนมเปญ ประเทศกมพชา และการประชมรฐมนตรสงแวดลอมอาเซยน+3 ครงท 11

เมอเดอนกนยายน พ.ศ.2555 ณ กรงเทพฯ ประเทศไทย (กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและ

สงแวดลอม, 2555)

10. กระทรวงสาธารณสข ไดจดทากรอบยทธศาสตรการพฒนาสขภาพเพอรองรบการเขาส

ประชาคมอาเซยน และการประชมเชงปฏบตการ เรอง การแปลงกรอบยทธศาสตรการพฒนาสขภาพ

เพอรองรบประชาคมอาเซยนสการปฏบต ป พ.ศ.2554 – พ.ศ.2558 เมอวนท 29 - 30 สงหาคม

พ.ศ.2554 และสานกการสาธารณสขระหวางประเทศกไดจดอบรมความรใหกบขาราชการในหวขอ

กระทรวงสาธารณสขและอาเซยน (สานกงานปลดกระทรวงสาธารณสข, 2554)

4. ความกาวหนาในการจดตงประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน

ประเทศสมาชกอาเซยนไดรวมดาเนนการดานตางๆ เพอเตรยมความพรอมในการเขาส

ประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน ดงตวอยางตอไปน

1. การอนวตขอผกพนภายใตกฎบตรอาเซยน (realizing the commitments under the

ASEAN Charter) ซงมผลบงคบใชในป พ.ศ.2551 โดยเฉพาะในเรองการยกรางขอบเขตอานาจหนาท

ขององคกรตางๆ ทจะจดขน ไดแก กลไกสทธมนษยชนอาเซยน คณะกรรมการผแทนถาวรประจา

อาเซยน ณ กรงจาการตา ประเทศอนโดนเซย และคณะมนตรประสานงานอาเซยน เปนตน

2. การฟนฟอาเซยนใหเปนประชาคมทมประชาชนเปนศนยกลาง ซงรวมถงการเสรมสราง

ความตระหนกรบรเกยวกบอาเซยนในหมประชาชน การสงเสรมการมสวนรวมของประชาชนและ

ภาคประชาสงคมในการสรางประชาคมอาเซยน

106

3. การเสรมสรางการพฒนาและความมนคงของมนษย สาหรบประชาชนทกคนในภมภาค

โดยสงเสรมใหการดาเนนความรวมมอของอาเซยนตอบสนองตอผลประโยชนของประชาชนมากทสด

โดยเฉพาะการแกไขปญหาทาทายตาง ๆ เชน ความมนคงดานอาหาร พลงงาน ภยพบตทางธรรมชาต

เปนตน (สานกงานปลดกระทรวงศกษาธการ, 2555 ก)

4. โครงการจบตาอาเซยน (ASEAN Watch) มวตถประสงคในการนาเสนอความคบหนา

เกยวกบอาเซยน สวนหนงของโครงการนไดมการระดมสมอง แลกเปลยนขอมลความคดเหนและ

กาหนดโจทยวจยเกยวกบอาเซยนออกเปน 3 แบบ ไดแก

1) การวจยเพอจดมงหมายเชงปฏบต หรอนโยบาย

2) การวจยเพอมงเนนเชงวชาการ โดยเปนการตอยอดความรไปประยกตใชในดานอนๆ

3) การวจยเชงทางเลอก ซงใหความสาคญกบกลมคนอนๆ ทดอยโอกาสทางเศรษฐกจและสงคม

ตลอดจนเครอขายภาคประชาสงคม รวมทงมการจดทาเวบไซต www.aseanwatch.org เพอเผยแพร

ประชาสมพนธความคบหนาของโครงการน (ความคบหนาโครงการ, 2555)

5. การประชมคณะกรรมการระดบชาต เพอขบเคลอนการศกษาในอาเซยนสการบรรล

เปาหมายการจดตงประชาคมอาเซยน โดยในป พ.ศ.2553 ทประชมคณะกรรมการระดบชาต ไดให

ความเหนชอบรางนโยบายเพอดาเนนงานตามปฏญญาชะอา-หวหน ดานการศกษา จานวน 5 นโยบาย

ดงน

นโยบายท 1 การเผยแพรความร ขอมลขาวสาร และเจตคตทดเกยวกบอาเซยน

นโยบายท 2 การพฒนาศกยภาพของนกเรยน นกศกษาและประชาชนใหมทกษะท

เหมาะสมเพอเตรยมความพรอมในการกาวสประชาคมอาเซยน

นโยบายท 3 การพฒนามาตรฐานการศกษาเพอสงเสรมการหมนเวยนของนกศกษาและ

ครอาจารยในอาเซยน

นโยบายท 4 การเตรยมความพรอมเพอเปดเสรการศกษาในอาเซยนเพอรองรบการกาว

สประชาคมเศรษฐกจอาเซยน

นโยบายท 5 การพฒนาเยาวชนเพอเปนทรพยากรสาคญในการกาวสประชาคมอาเซยน

(สานกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย, 2555)

6. การพฒนาเยาวชนอาเซยน มการดาเนนการโครงการเกยวกบการพฒนาเยาวชนเกดขน

มากมาย เชน การดาเนนโครงการพฒนาผนาเยาวชนอาเซยน การดาเนนการกฬามหาวทยาลย

107

อาเซยน การจดตงกองทนเยาวชนอาเซยนเพอสงเสรมโครงการและกจกรรมตางๆ ของเยาวชน

ในอาเซยน การจดเวทเพอแลกเปลยนเครอขายและแนวปฏบตทดเกยวกบวธการและกลยทธในการ

พฒนาเดกและเยาวชน การศกษาและจดทา ASEAN Youth Development Index เพอประเมน

ผลลพธและประสทธผลโครงการเยาวชนภายในภมภาคอาเซยน (สานกงานปลดกระทรวงศกษาธการ,

2555 ข)

7. การพฒนาทรพยากรมนษย มการจดการศกษาและกจกรรมเพอสรางเสรมมตรภาพและ

ความรวมมอระหวางกน อาท การดาเนนโครงการระดบภมภาคในการจดการศกษาสาหรบ

ผดอยโอกาส การฟนฟความสมพนธระหวางอาเซยนและยเนสโก การทบทวนโครงการทนอาเซยน

การนาเทคโนโลยสารสนเทศมาใชในการสงเสรมการจดการศกษาและการศกษาตลอดชวต

การสงเสรมความเสมอภาคดานการศกษาแกสตรและเดกผหญง การแลกเปลยนแนวปฏบตทด

เกยวกบการจดการศกษาเกยวกบหลกสตรความเสมอภาคทางเพศในโรงเรยน การสงเสรม

ความรวมมอกบองคกรดานการศกษาในระดบภมภาคและนานาชาต การสอนดานคานยมและมรดก

วฒนธรรมในหลกสตรโรงเรยน การพฒนาหลกสตรอาเซยนศกษาในโรงเรยน การสนบสนนการเรยน

ภาษาอาเซยนและสงเสรมการแลกเปลยนนกภาษาศาสตร (สานกงานปลดกระทรวงศกษาธการ,

2555ก)

8. สถาบนนาฏศลปของไทยและลาว ไดมการลงนามบนทกความตกลงรวมกนระหวาง

วทยาลยนาฏศลป (สายอสาน) และโรงเรยนศลปะแหงชาตลาว (ASEAN Watch, 2555)

9. เจาหนาทตารวจอาเซยนพฒนาความรเกยวกบเทคโนโลยทกอใหเกดอาชญากรรม มการ

จดสมมนาเชงปฏบตการเรอง Joint ASEAN Senior Police Officers Course and Technology

Enabled Crime Workshop ครงท 21 เพอปองกนและรบมอกบอาชญากรรมขามชาตทกประเภท

เพอการเสรมสรางสนตภาพ มตรภาพ ความเปนอสระ และความรวมมอระหวางกน (ASEAN Watch,

2555)

10. คณะกรรมาธการอาเซยนวาดวยการสงเสรมและคมครองสทธสตรและสทธเดก

(ASEAN Commission on the Promotion and Protection of the Rights of Women and

Children : ACWC) เปดการหารอกบองคกรภาคประชาสงคมระดบชาตและระดบภมภาคกวา 40

องคกร เพอแลกเปลยนขอมลและความคดเหนในประเดนเกยวกบความรนแรงตอสตรและเดก รวมถง

ความทาทายในการจดการกบปญหาดงกลาว (ASEAN Watch, 2555)

108

11. ความรวมมอดานโทรคมนาคมและสารสนเทศ มโครงการรองรบการดาเนนการจานวน

17 โครงการ เพอใหบรรลเปาหมายการพฒนาดานโทรคมนาคม สารสนเทศและการสอสาร มงสการ

รวมตวเปนประชากรอาเซยน เชน การประชมผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศของอาเซยน (ASEAN

CIOs Forum) โครงการรางวลไอซทอาเซยน (ASEAN ICT Awards) โครงการความมนคงปลอดภย

เครอขายคอมพวเตอร โครงการการนาไอซทมาใชในวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม เปนตน

(ASEAN Watch, 2555)

12. สถานโทรทศนแหงอาเซยน (ASEAN Television) หรอ อาเซยนทว เปนชองรายการท

ผลตโดย บรษท อสมท จากด (มหาชน) ในนามสถานโทรทศนผานดาวเทยมเอมคอท รวมกบบรษท

เนชน บรอดแคสตง คอรเปอรเรชน จากด ตามมตของคณะรฐมนตร อาเซยนทวเรมออกอากาศ

เมอการประชมสดยอดผนาอาเซยน ครงท 14 ทอาเภอชะอา-หวหน ประเทศไทย ป พ.ศ.2552

หลงจากนนอาเซยนทวมรายการทเกยวกบอาเซยนและการถายทอดสดสาคญๆ (เนชน บรอดแคสตง

คอรเปอรเรชน, 2555)

13. ความรวมมอดานกฬา รฐมนตรกฬาของอาเซยนไดรวมลงนามในความตกลง 11 ฉบบ

ซงรวมถงความเปนไปไดทจะขยายการจดการแขงขนกฬา โดยใหเพมการแขงขนฟตบอลและ

การแขงขนวอลเลยบอล ตลอดจนใหสมาพนธฟตบอลอาเซยนศกษาแนวทางเพอเตรยมความพรอมใน

การเสนอตวเปนเจาภาพจดการแขงขนฟตบอลโลกในป พ.ศ.2573 อกทงกาหนดใหป พ.ศ.2556 เปน

ปแหงอตสาหกรรมกฬาอาเซยน (ASEAN Watch, 2555)

5. ความคดเหนตอประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน

นกวชาการทงของไทยและตางประเทศหลายทานไดแสดงความคดเหนเกยวกบประชาคม

สงคมและวฒนธรรมอาเซยนไวอยางหลากหลาย ซงมประเดนทนาสนใจอนจะเปนประโยชนตอการ

เตรยมความพรอมเพอกาวสการเปนประชาคมอาเซยน ดงน

รศ.สมหมาย ชนนาค ภาควชาสงคมศาสตร คณะศลปศาสตร มหาวทยาลยอบลราชธาน

ไดแสดงทศนะเกยวกบประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยนวา เปนเพยงวาทกรรมทถกสรางขนมา

เพออดมการณเสรนยมใหมทมงแตภาคเศรษฐกจ โดยเพยงหวงใหสงคมวฒนธรรมเปนเครองเคยง

ประกอบ เนองจากทกประเทศตองการความเปนสมาชกองคการระดบภมภาค เพอสรางความเขมแขง

ใหกบประเทศตนโดยไมตองคานงถงการทางานรวมกนอยางจรงจง

109

ทงน เพอใหการกาวสประชาคมอาเซยนประสบความสาเรจ ทกประเทศควรสรางมรดกรวม

ทางวฒนธรรมเพอใหรสกเปนพวกเดยวกน สะทอนถงปญหาอปสรรคและทางออกเพอรองรบการกาว

ไปสประชาคมอาเซยนในป พ.ศ.2558 สาหรบประเทศไทย นบเปนความทาทายอยางยงทจะตอง

เตรยมความพรอมใหทนสการเปนประชาคมอาเซยน เพราะการเปนประชาคมอาเซยนนนไมไดอยท

กรอบนโยบายเพยงอยางเดยว ปญหาสาคญประการหนงคอทาอยางไรใหประชาชนทวภมภาคไดรบร

รบทราบ และสรางความเขาใจตามหลกการ “วสยทศนเดยว อตลกษณเดยว ประชาคมเดยว” ซงเปน

กรอบความมงหวงของกลมอาเซยน

นอกจากน ดร.สรเกยรต เสถยรไทย ศาสตราภธาน คณะนตศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

อดตรองนายกรฐมนตรและรฐมนตรวาการกระทรวงการตางประเทศ ไดกลาวถงอปสรรคในการกาวส

การเปนประชาคมอาเซยนวา อาเซยนประกาศวาภายในป พ.ศ.2558 ประชาคมอาเซยนจะเกดขน

แตประชาชนในกลมอาเซยนยงขาดการเปนเจาของและยงไมมโอกาสเขามสวนรวม โดยเฉพาะทาง

สงคมยงไมเกดเปนรปธรรม จะมสวนรวมเฉพาะผนาระดบรฐมนตรหรอหนวยราชการเทานน

นอกจากน ยงไมมนโยบายรวมกนในกจกรรมภายนอก อกทงปญหาการเมองภายในของแตละ

ประเทศกเปนอปสรรคตอการพฒนาอาเซยน ดงนน ภาครฐตองยอมใหทกภาคสวนเขามามสวนรวม

มากขน โดยเฉพาะการเปดยอมรบการตดสนใจ พรอมจดตงคณะผเชยวชาญเฉพาะดานตางๆ เพอ

แกไขปญหาเพอเสนอใหกลมอาเซยนจดทาแผนรวมมอทเปนรปธรรม (กรมประชาสมพนธ สานกขาว

แหงชาต, 2554)

สาหรบประเดนสาคญทรฐบาลตองเรงดาเนนการนน ศ.ดร.เกรยงศกด เจรญวงศศกด

นกวชาการอาวโส ศนยศกษาธรกจและรฐบาล มหาวทยาลยฮารวารด มความคดเหนวา รฐบาลตอง

บรณาการแผนงานและงบประมาณของกระทรวงและกรมตางๆ ไมใชเฉพาะกระทรวงทางเศรษฐกจ

ทสาคญคนไทยจานวนมากยงไมตนตวในการเขาเปนสมาชกของประชาคมอาเซยนในป พ.ศ.2558

บางสวนเขาใจวาประชาคมอาเซยนกบประชาคมเศรษฐกจอาเซยนซงเปนคาทพบบอยกวานน

เปนเรองเดยวกน แตความจรงแลวประชาคมอาเซยนนนประกอบดวย 3 เสาหลก ไดแก ประชาคม

การเมองและความมนคงอาเซยน ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน และประชาคมสงคมและวฒนธรรม

อาเซยน ซงในป พ.ศ.2558 อาเซยนจะเรมเปนประชาคมเดยวกนครอบคลมทง 3 เสาหลกน ไมใช

เฉพาะเรองเศรษฐกจอยางเดยวเทานน และคอยพฒนามากขนไปตามลาดบ ในขณะนเหลอเวลาอก

ประมาณ 3 ปเศษกอนทไทยจะเขาสการเปนสมาชกของประชาคมอาเซยน รฐบาลควรใหความสาคญ

กบการเสรมสรางความเขาใจ การเตรยมความพรอมใหกบคนไทยอยางแทจรง เพอประเทศไทย

110

จะไมพลาดโอกาสจากการเขาเปนสวนหนงของประชาคมอาเซยน และเพอทผลกระทบทจะเกดขนนน

จะไมรนแรงจนเกนไป

ปจจบน ประเทศไทยมศนยอาเซยนศกษาทจฬาลงกรณมหาวทยาลยและในโรงเรยนท

เขารวมโครงการ Spirit of ASEAN ศนยลาวศกษาในมหาวทยาลยราชภฏสกลนคร มหาวทยาลย

มหาสารคาม ศนยอนโดนเซยศกษาทมหาวทยาลยราชภฏนครศรธรรมราช และศนยอนโดจนศกษา

(ซงมศนยยอยประกอบดวย ศนยกมพชา ศนยเวยดนาม ศนยลาว ศนยเมยนมาร และศนยมาเลเซย)

ทมหาวทยาลยบรพา แตอยางไรกตามศนยบรไนศกษา ศนยฟลปปนสศกษา ศนยสงคโปรศกษานน

ดเหมอนยงไมเกดขนและภาครฐควรสนบสนนใหมหาวทยาลยไทยจดตงศนยศกษาประเทศตางๆ

ในอาเซยนใหครบถวน และใหศนยเหลานศกษาวจยเพอประโยชนในการเตรยมความพรอมของไทย

ไปสการเปนประชาคมอาเซยนในดานการเมองและความมนคง เศรษฐกจ สงคมและวฒนธรรม ตาม

แกนของเสาหลกของประชาคมอาเซยน นอกจากนประเทศไทยควรจะมการจดตง “สานกงาน

คลงสมองไทยเพอประชาคมอาเซยน” (Thai Think Tank for ASEAN Community) ภายใต

สานกงานเลขานการกรมอาเซยนเพอทาหนาทในการประสานงาน สนบสนนเรองงบประมาณในการ

ศกษาวจยและประชาสมพนธเครอขายศนยศกษาตางๆ เหลานใหเปนทรจก เพอใหประชาชนสามารถ

เขาถงขอมลจากศนยเหลานไดอยางสะดวกรวดเรวมากทสด (เกรยงศกด เจรญวงศศกด, 2554)

ในดานของแรงงานนน นายไพสฐ พานชกล อาจารยคณะนตศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม

ไดเสนอแนะถงการปฏรปกฎหมายแรงงานวา จะตองใหความสาคญกบการจางแรงงานแบบยดหยน

เพราะปจจบนทวโลกลดจานวนของการจางแรงงานประจาลง แตกลบจางแรงงานยดหยน หรอ

แรงงานนอกระบบมากขน แรงงานในลกษณะนจะเปนการจางงานแบบชวคราวหรอจางตามฤดกาล

จงควรมการจดระบบสวสดการของแรงงานเหลาน ควรใหความสาคญกบแรงงานขามชาตทเขามา

ทางานในประเทศไทย ควรมนโยบายทชดเจนในการสงออกแรงงานไปตางประเทศ และควรจดการ

ระบบการศกษาทเออตอคนทางานทจะตองเรยนรตลอดชวต เพอยกระดบตวเองใหสามารถเขาไปส

การจางงานแรงงานแบบใหมๆ อยางไรกตาม การทจะปฏรปกฎหมายแรงงานจะตองมองในเรองของ

ความเปนธรรมตางๆ เหลานดวย (พสษฐ ดษยธนะสทธ, 2555)

ในประเดนเดยวกนน นายโกวท บรพธานนทร กรรมการมลนธนคมจนทรวทร ไดแสดง

ความคดเหนวา การรวมตวเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยนจะสงผลกระทบตอผใชแรงงานสวนใหญ

โดยกลมบคคลทจะไดรบประโยชนมากทสดคอบคคลทสามารถเขาถงโอกาสไดมากทสด ไดแก

ผมการศกษาสง ผทไดรบการฝกฝนอยางตอเนอง และบคคลกลมเลกซงไดแกเจาของกจการ (เจาของทน)

111

สวนแรงงานรากหญาสวนใหญอกกวารอยละ 50 – 60 นน จะไมไดรบประโยชนจากการรวมกลมใน

สวนน

ภายใตกลไกภาครฐของประเทศไทยทยงมปญหาอยางมากมายในปจจบน เชน ปญหาความ

ไมมนคงในชวโมงการทางาน คาจาง คาชดเชย วนหยดลาคลอด และยงรวมไปถงความไมมนคงของ

ชวตหลงการทางาน และเมอเทยบกบประเทศสงคโปร มาเลเซย ฟลปปนส อนโดนเซย บรไนและ

เวยดนามแลว ประเทศไทยยงไมมความพรอม และประเทศไทยจะกลายเปนประเทศอนดบหลงๆ

สงทจะตามมาเมอรวมกลมทางเศรษฐกจคอ จะมการเขามาลงทนของบรษทขามชาต ประเทศไทย

กจะมนกลงทนมาตงบรษทประเภทตางๆ หรอแมแตบรษทไทยทไปจะไปลงทนในกลมประเทศ

อาเซยน การลงทนเหลานจะสงผลใหมการเคลอนยายทนและสงผลใหเกดการเคลอนยายแรงงาน

ทางดานบรการระหวางประเทศเปนจานวนมาก หากมการเคลอนยายแรงงานเหลาน บรษทขามชาต

ตางๆ ควรจะตองปฏบตตามปฏญญาขององคการแรงงานระหวางประเทศ (International Labor

Organization : ILO) ซงปฏญญาของ ILO มแนวทางอย 4 เรองคอ 1) เรองของการจางแรงงาน

2) การฝกอบรม 3) สภาพการทางาน และ 4) แรงงานสมพนธ เพราะฉะนนไมวาประเทศตางๆ ใน

กลมอาเซยนจะมาตงบรษทในประเทศไทยหรอประเทศไทยจะไปลงทนในประเทศอนๆ นกลงทนจง

ควรคานงถง 4 เรองดงกลาว เชน การเนนการฝกอบรมใหกบแรงงานทองถน นอกจากน สงท

รฐบาลไทยควรเรงแกไขกอนจะมการรวมกลมทางเศรษฐกจของกลมประเทศอาเซยน คอการพฒนา

ความสามารถของลกจางใหมทกษะทจะตองเรยนรตลอดชวต พรอมปรบเปลยนและเรยนร

ตามเทคโนโลยทมการเปลยนแปลง แตทวาในปจจบนหนวยงานหลายหนวยงานยงไมมความพรอม

ในเรองฝกอบรม โดยการฝกอบรมตางๆ ของแรงงานยงไมมการพฒนา หรอกาหนดมาตรฐาน

คณสมบตวชาชพแหงชาต (พสษฐ ดษยธนะสทธ, 2555)

ทงน นกวชาการตางประเทศอยาง ศ.ดร.มารค ดบบลว. นล (Prof. Dr. Mark W. Neal)

ผทรงคณวฒจาก School of Oriental & Africa Studies, University of London ไดกลาวถงการ

พฒนาดานตางๆ ในกลมประเทศอาเซยนวา การพฒนาดานตางๆ ในกลมประเทศอาเซยนนน

นอกจากจะคานงถงผลตอบแทนทางเศรษฐกจแลว ยงตองคานงถงความสมดลของสงแวดลอมดวย

ซงทผานมาประเทศตางๆ ในภมภาคอาเซยนเนนการพฒนาดานอตสาหรรมและธรกจอสงหารมทรพย

ขณะเดยวกนกประสบปญหาดานสงแวดลอมอยางหนก ทงมลพษทางอากาศ นาทวม หรอแมกระทง

ภยแลง และสงเหลาน กสงผลกระทบตอคณภาพชวตของประชากรอยางเลยงไมได ดงนนการพฒนา

112

ทยงยนตองตอบสนองความตองการในปจจบนโดยไมทาลายทรพยากรธรรมชาตอนๆ สาหรบ

ประชากรอนาคต (นล, มารคดบบลว, 2555)

จากแนวคดและมมมองของนกวชาการไดสะทอนถงปญหาอปสรรคและทางออกเพอรองรบ

กบการกาวไปสความเปนประชาคมอาเซยนในป พ.ศ.2558 ของไทย นบเปนความทาทายอยางยง

ทจะตองเตรยมความพรอมใหทนสการเปนประชาคมอาเซยน เพราะการเปนประชาคมอาเซยนนน

ไมไดอยทกรอบนโยบายเพยงอยางเดยว ปญหาสาคญคอ ทาอยางไรใหประชาชนทวทงภมภาคไดรบร

รบทราบและสรางความเขาใจตามหลกการ “วสยทศนเดยว อตลกษณเดยว ประชาคมเดยว” ซงเปน

กรอบมงหวงของกลมอาเซยน ในขณะทผลสารวจการรบรและความเขาใจในเรองอาเซยนของชาวไทย

อยในอนดบทายๆ นบเปนโจทยสาคญทรอการแกไขททกภาคสวนตองผนกกาลงกน เพอให

ประเทศไทยไดรบประโยชนสงสดในการกาวเขาไปสการเปนประชาคมอาเซยนในป พ.ศ.2558

----------------------------------------

113

บรรณานกรม

กรมประชาสมพนธ. สานกขาวแหงชาต. (2554). บนยางกาวสประชาคมอาเซยน2015 : ปญหาอปสรรค

และโอกาส. [ออนไลน]. วนทคนขอมล 2 พฤษภาคม 2555. เขาถงไดจาก :

http://202.29.93.22/asean/index.php?name=knowledge&file=readknowledge&id=7

กรมวทยาศาสตรบรการ. (2553). ศนยวสดสมผสอาหารแหงเดยวของอาเซยน. [ออนไลน].

วนทคนขอมล 27 กมภาพนธ 2555. เขาถงไดจาก :

http://www.bangkokbiznews.com/home/detail/it/science

กรมองคการระหวางประเทศ กองการสงคม. (2548). ความรวมมอระหวางประเทศเรองโรคเอดส

(HIV/AIDS). [ออนไลน]. วนทคนขอมล 25 ตลาคม 2555. เขาถงไดจาก :

http://www.mfa.go.th/main/th/issues/9897-HIVAIDS.html

กระทรวงการตางประเทศ. กรมอาเซยน. (2548). ความรวมมออาเซยนดานการปองกนและปราบปราม

ยาเสพตด. [ออนไลน]. วนทคนขอมล 27 กมภาพนธ 2555. เขาถงไดจาก :

http://www.mfa.go.th/internet/document.647.doc

_________. (2555ก). (คาแปลอยางไมเปนทางการ) แผนงานการจดตงประชาคมสงคมและ

วฒนธรรมอาเซยน (ค.ศ. 2009-2015). [ออนไลน]. วนทคนขอมล 27 กมภาพนธ 2555.

เขาถงไดจาก : http://www.mfa.go.th/asean/asean_web/media/asccbluprint_social.pdf

_________. (2555ข). ตารางการดาเนนมาตรการภายใตแผนงานการจดตงประชาคมสงคมและ

วฒนธรรมอาเซยนของหนวยงานราชการทดแลดานสงคมและวฒนธรรม (มต ครม.

12 ต.ค. 53). [ออนไลน]. วนทคนขอมล 27 กมภาพนธ 2555. เขาถงไดจาก :

http://www.mfa.go.th/asean/asean_web/docs/asean_culture.pdf

_________. (2555ค). ประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน. [ออนไลน]. วนทคนขอมล 27

กมภาพนธ 2555. เขาถงไดจาก : http://www.mfa.go.th/web/3020.php?sid=4153

114

กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม. (2555). การประชม IAMME ครงท 13

ณ กรงพนมเปญ ราชอาณาจกรกมพชา. [ออนไลน]. วนทคนขอมล 25 ตลาคม 2555.

เขาถงไดจาก : http://flood.mnre.go.th/ewt_news.php?nid=127&filename=index

กระทรวงมหาดไทย. สานกบรหารการทะเบยน. (2552). (คาแปลอยางไมเปนทางการ) แผนงาน

การจดตงประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน (ค.ศ. 2009 – 2015). [ออนไลน].

วนทคนขอมล 27 กมภาพนธ 2555. เขาถงไดจาก :

http://118.174.31.136/KM_asean/pdf/2/2_3.pdf

กระทรวงวฒนธรรม. (2555). กระทรวงวฒนธรรมจดการประชมคณะกรรมการอาเซยนวาดวย

วฒนธรรมและสนเทศ ครงท 46. [ออนไลน]. วนทคนขอมล 27 กมภาพนธ 2555.

เขาถงไดจาก : http://www.m-culture.go.th/detail_page.php?sub_id=3365

กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย. (2555). ขาวประชาสมพนธ. [ออนไลน]. วนทคนขอมล 27

กมภาพนธ 2555. เขาถงไดจาก : http://www.most.go.th/main/index.php/news/org-

news.html

การดาเนนงานดานสงแวดลอมของประเทศไทยภายใตกรอบอาเซยน. (2555). [ออนไลน].

วนทคนขอมล 27 กมภาพนธ 2555. เขาถงไดจาก : http://infofile.pcd.go.th/mgt/

ASEAN52.pdf?CFID=9754342&CFTOKEN=52622970

เกรยงศกด เจรญวงศศกด. (2554). การเตรยมความพรอมสการเปนประชาคมอาเซยน.

[ออนไลน]. วนทคนขอมล 2 พฤษภาคม2555. เขาถงไดจาก : http://www.drdancando.

com/index.php?option=com_content&view=article&id=91:to-prepare-for-

the-asean-community&catid=35:article-&Itemid=67

“ความคบหนาโครงการ.” (2555, มกราคม). จลสารจบตาอาเซยน ASEAN Watch, 1(1), 4-10.

ทศพนธ นรทศน. (2555). แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 (พ.ศ. 2555 - 2559)

กบการเตรยมความพรอมเขาสประชาคมอาเซยน. [ออนไลน]. วนทคนขอมล

27 กมภาพนธ 2555. เขาถงไดจาก : http://thaingo.org/web/?s=%E0%B8%97% E0%

B8%A8%E0%B8%9E%E0%B8%99

115

ไทยโพสต. (2555). การพดองกฤษ. [ออนไลน]. วนทคนขอมล 27 กมภาพนธ 2555.

เขาถงไดจาก : http://www.ryt9.com/s/tpd/1321128

นล, มารค ดบบลว. (2555). นกวชาการเมองผดหวง“อาเซยน”พฒนาแบบทาลายสงแวดลอม.

[ออนไลน]. วนทคนขอมล 2 พฤษภาคม 2555. เขาถงไดจาก :

http://www.manager.co.th/South/ViewNews.aspx?NewsID=9550000049618

เนชน บรอดแคสตง คอรปอเรชน. (2555). อาเซยนทว พรอมแลว อสมท - เนชน ทมทนสรางสอ

เพอคน 10 ประเทศ. [ออนไลน]. วนทคนขอมล 27 กมภาพนธ 2555. เขาถงไดจาก :

http://www.nbc.co.th/news-detail.php?id=66

ประจกษ วฒนานสทธ. (2555). การประชมสภาบรรณารกษแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใต

ครงท 15. [ออนไลน]. วนทคนขอมล 27 กมภาพนธ 2555. เขาถงไดจาก :

http://www.nlt.go.th/Data/_บทความ%20consal.doc

ประชาไท. (2554). การเตรยมความพรอมของประเทศไทยเขาสประชาคมอาเซยน (AC) ดวย

ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง. [ออนไลน]. วนทคนขอมล 27 กมภาพนธ 2555. เขาถงไดจาก

: http://prachatai.com/activity/2011/02/33229

ประภสสร เทพชาตร. (2552). ประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน. [ออนไลน]. วนทคนขอมล

27 กมภาพนธ 2555. เขาถงไดจาก : http://thepchatree.blogspot.com/2009/02/

blog-post_25.html

พสษฐ ดษยธนะสทธ. (2555). นกวชาการหวนอก3ปเปดอาเซยนแรงงานไทยรงทายจเรงพฒนา

ฝมอ-ปฏรปกฎหมาย. [ออนไลน]. วนทคนขอมล 2 พฤษภาคม 2555. เขาถงไดจาก :

http://prachatai.com/journal/2012/04/40296

ศนยเทคโนโลยทางการศกษา. (2555). ประชาคมอาเซยน 2558. [ออนไลน]. วนทคนขอมล

27 กมภาพนธ 2555. เขาถงไดจาก : http://www.ceted.org/tutorceted

116

ศนยมานษยวทยาสรนธร. (2555 ก). ประวตศาสตรฉบบยอของ อาเซยน และประชาคมอาเซยน.

[ออนไลน]. วนทคนขอมล 2 พฤษภาคม 2555. เขาถงไดจาก :

http://www.sac.or.th/databases/conference_asean_2011/?page_id=536

ศนยมานษยวทยาสรนธร. (2555 ข). อาเซยน : ประชาคมในมตวฒนธรรมความขดแยงและ

ความหวง. [ออนไลน]. วนทคนขอมล 27 กมภาพนธ 2555. เขาถงไดจาก :

http://www.sac.or.th/databases/conference_asean_2011/?p=1

สถาบนระหวางประเทศเพอการคาและการพฒนา. (2555). การเตรยมการอดมศกษาสประชาคม

อาเซยน. [ออนไลน]. วนทคนขอมล 2 พฤษภาคม 2555. เขาถงไดจาก :

http://www.facebook.com/notes/itd-international-institute-for-trade-and-

development

สานกงานขาราชการพลเรอน. (2554). แผนการจดตงประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน (ASEAN

Socio-Cultural Community Blueprint). [ออนไลน]. วนทคนขอมล 2 พฤษภาคม 2555.

เขาถงไดจาก : http://hq.prd.go.th/prTechnicalDM/ewt_news.php?nid=1304

สานกงานปลดกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย สานกงานนโยบายและ

ยทธศาสตร, (2555). โครงการสาคญ. [ออนไลน]. วนทคนขอมล 27 กมภาพนธ

2555. เขาถงไดจาก : http://www.bps.m-society.go.th/home

สานกงานปลดกระทรวงศกษาธการ. (2555ก). ASEAN Community. [ออนไลน]. วนทคนขอมล

27 กมภาพนธ 2555. เขาถงไดจาก : http://www.bic.moe.go.th/th/index.php?

Option =com_content&view=article&id=191&Itemid=171

_________. (2555ข). การศกษา : การสรางประชาคมอาเซยน 2558. [ออนไลน]. วนทคนขอมล

27 กมภาพนธ 2555. เขาถงไดจาก : http://www.lib.hcu.ac.th/asean/

1TheRoleofED-building- ASEANcommunity 2015.pdf

_________. (2555ค). ความรวมมออาเซยน - ไทย. [ออนไลน]. วนทคนขอมล 27 กมภาพนธ 2555.

เขาถงไดจาก : http://www.bic.moe.go.th/th/index.php?option=com_

content&view=article&id=189&Itemid=150

117

สานกงานปลดกระทรวงสาธารณสข. (2554). (ราง)กรอบยทธศาสตรการพฒนาสขภาพเพอ

รองรบการเขาสประชาคมอาเซยน. [ออนไลน]. วนทคนขอมล 27 กมภาพนธ 2555.

เขาถงไดจาก : http://www.anamai.moph.go.th/.../ASEANBlueprint/

สานกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย. (2555). ASEAN. [ออนไลน].

วนทคนขอมล 27 กมภาพนธ 2555. เขาถงไดจาก : http://203.172.142.8/en/index.

php?option=com_content&view=article&id=4&Itemid=21

สานกงานสงเสรมสวสดภาพและพทกษเดก เยาวชน ผดอยโอกาส และผสงอาย. (2555).

โครงการฝกอบรมผนาเยาวชน ณ ประเทศญปน ประจาป ๒๕๕๕ (Training

Programme for Young Leaders) [ออนไลน]. วนทคนขอมล 27 กมภาพนธ 2555.

เขาถงไดจาก : http://www.opp.go.th/3-1-5-55.doc

สานกบรหารยทธศาสตรและบรณาการการศกษาท 3. (2555). ประชาคมสงคมและวฒนธรรม

อาเซยน (ASEAN Socio-Cultural Community). [ออนไลน]. วนทคนขอมล

27 กมภาพนธ 2555. เขาถงไดจาก : http://www.inspect3.moe.go.th/strategy3/

upload/asean/203.pdf

ASEAN Watch. (2555). ความคบหนาอาเซยน. [ออนไลน]. วนทคนขอมล 27 กมภาพนธ 2555.

เขาถงไดจาก : http://aseanwatch.org/category/asean-progress/

118

ความสมพนธภายนอกภมภาคของอาเซยน External Relations

----------------------------------------------------------------------------

อาเซยนไดพฒนาความสมพนธภายนอกภมภาคทงแบบทวภาคและแบบพหภาคเพอเชอมโยง

ความสมพนธระหวางอาเซยนกบโลก โดยอาเซยนพยายามทาหนาทเปนแกนกลางของความสมพนธ

หรอรเรมความรวมมอตางๆ ในภมภาค ในการน อาเซยนไดดาเนนความสมพนธกบประเทศและ

องคกรตางๆ ภายนอกภมภาคในฐานะประเทศคเจรจา (dialogue partner) คเจรจาเฉพาะดาน

(sectoral dialogue partner) หนสวนเพอการพฒนา (development partner) ผสงเกตการณ

พเศษ (special observer) ประเทศ/องคกรผรบเชญ (guest) และในฐานะอนๆ

นอกจากน ในกฎบตรอาเซยนไดกาหนดเรองความสมพนธภายนอกภมภาคไวในหมวด 12

มจานวน 6 ขอ (ขอ 41 – 46) โดยมสาระสาคญคอ อาเซยนตองพฒนาความรวมมอและความเปน

หนสวนเพอผลประโยชนรวมกนกบนานาประเทศ องคการ และสถาบนในระดบอนภมภาค ภมภาค

และระหวางประเทศ โดยทประชมสดยอดอาเซยน (ทประชมสงสดของผนาฝายบรหารของกลม

ประเทศอาเซยน) จะทาหนาทกาหนดแนวนโยบายยทธศาสตรความสมพนธโดยการเสนอแนะของ

ทประชมรฐมนตรตางประเทศอาเซยน ทงน อาเซยนอาจทาความตกลงกบประเทศตางๆ หรอองคการ

และสถาบนในระดบอนภมภาค ภมภาค และระหวางประเทศ โดยใหคณะมนตรประสานงานอาเซยน

หารอกบคณะมนตรประชาคมอาเซยนเพอกาหนดกระบวนการทาความตกลงดงกลาว

สาหรบประเดนสาคญอกประการหนงทกฎบตรอาเซยนไดกาหนดไวคอ วธประสานงานกบ

คเจรจา โดยมอบหมายใหประเทศสมาชกผลดกนรบผดชอบในภาพรวมสาหรบการประสานงานและ

สงเสรมผลประโยชนของอาเซยนในความสมพนธระหวางอาเซยนกบประเทศคเจรจา องคการและ

สถาบนระดบภมภาค และระหวางประเทศทเกยวของ ซงประเทศสมาชกอาเซยนใดทไดรบหนาทเปน

ประเทศผประสานงานแลว จะมหนาทดงน

1. เปนผแทนอาเซยนในการสรางความสมพนธ

2. เปนประธานรวมในการประชมทเกยวของระหวางอาเซยนและหนสวนภายนอก

119

3. รบการสนบสนนจากคณะกรรมการอาเซยนในประเทศทสาม (ASEAN Committee in

Third Countries)* และองคการระหวางประเทศทเกยวของ

ในทนขอนาเสนอความสมพนธของอาเซยนกบประเทศคเจรจาและประเทศคเจรจาเฉพาะดาน

ซงมบทบาทและอทธพลกบการดาเนนกจกรรมระหวางประเทศของภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต

เปนสาคญ โดยมรายละเอยดดงน

ลาดบท

ประเทศ/องคการ

สถานะความสมพนธ

ประเทศอาเซยนทรบผดชอบประสานงานความสมพนธกบประเทศคเจรจา

(ก.ค.55 – ก.ค.58)

1 สหรฐอเมรกา ประเทศคเจรจา สาธารณรฐแหงสหภาพเมยนมาร

2 สหพนธรฐรสเซย ประเทศคเจรจา สหพนธมาเลเซย

3 สาธารณรฐประชาชนจน ประเทศคเจรจา ราชอาณาจกรไทย

4 แคนาดา ประเทศคเจรจา สาธารณรฐสงคโปร

5 สหภาพยโรป ประเทศคเจรจา สาธารณรฐสงคมนยมเวยดนาม

6 สาธารณรฐอนเดย ประเทศคเจรจา บรไนดารสซาลาม

7 สาธารณรฐเกาหล ประเทศคเจรจา สาธารณรฐอนโดนเซย

8 เครอรฐออสเตรเลย ประเทศคเจรจา สาธารณรฐฟลปปนส

9 นวซแลนด ประเทศคเจรจา สาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว

10 ญปน ประเทศคเจรจา ราชอาณาจกรกมพชา

11 อาเซยน+3 (จน ญปน และเกาหลใต)

ประเทศคเจรจา ประเทศสมาชกททาหนาท เปนประธานอาเซยน

12 การประชมสดยอดเอเชยตะวนออก

ประเทศคเจรจา ประเทศสมาชกททาหนาท เปนประธานอาเซยน

13 องคการสหประชาชาต (UN) ภายใตโครงการพฒนาแหงสหประชาชาต (UNDP)

ประเทศคเจรจา

สานกเลขาธการอาเซยน

14 สาธารณรฐอสลามปากสถาน ประเทศคเจรจาเฉพาะดาน

สานกเลขาธการอาเซยน

* คณะกรรมการอาเซยนในประเทศทสาม ประกอบดวยเอกอครราชทตของประเทศสมาชกอาเซยนในประเทศ คเจรจาทง 10 ประเทศ และในประเทศอนๆ ทอาเซยนเหนสมควรใหมการจดตงคณะกรรมการอาเซยนในประเทศ ทสาม โดยทาหนาทใหขอมลและวเคราะหทาทของประเทศทคณะกรรมการอาเซยนตงอย

120

1. ความสมพนธอาเซยน - สหรฐอเมรกา

ความสมพนธระหวางอาเซยนกบสหรฐอเมรกาเรมตนอยางเปนทางการเมอป พ.ศ.2520

โดยในระยะแรกเนนความรวมมอดานการพฒนา ตอมาจงขยายความรวมมอดานเศรษฐกจ การคา

และการลงทน โดยประเทศสมาชกอาเซยนประสงคทจะสงเสรมความรวมมอดานเศรษฐกจกบ

สหรฐอเมรกาทงในระดบทวภาคและในลกษณะกลมประเทศ นอกจากน สหรฐอเมรกายงไดให

ความสาคญตอประเดนดานการเมองและความมนคงในภมภาคเอเชยและยงคงตองการมบทบาท

สาคญเชงยทธศาสตรในภมภาคมาโดยตลอด

ปจจบน รฐบาลสหรฐอเมรกามทาททจะใหความสาคญมากขนกบภมภาคเอเชย และเลงเหน

ความสาคญของอาเซยนทงในดานการเมอง ความมนคง และเศรษฐกจ ดงจะเหนไดจากการท

ประธานาธบดบารค โอบามา ไดเขารวมการประชมผนาอาเซยน-สหรฐอเมรกา (ASEAN-U.S.

Leaders’ Meeting) รวม 3 ครง และมกาหนดจะเขารวมการประชมผนาฯ ครงท 4 ในเดอน

พฤศจกายน พ.ศ.2555 โดยประธานาธบดสหรฐอเมรกายาเสมอวา สหรฐอเมรกาเปนสวนหนงของ

ภมภาคแปซฟก (Pacific Nation) และแสดงเจตนารมณทจะเขามามบทบาทมากขนในภมภาคเอเชย

นอกจากน ประธานาธบดบารค โอบามา ยงไดเขารวมการประชมสดยอดเอเชยตะวนออก ครงท 6

เมอวนท 19 พฤศจกายน พ.ศ.2554 ทเกาะบาหล ประเทศอนโดนเซย ซงนบวาเปนครงแรกทผนา

สหรฐอเมรกาเขารวมการประชมดงกลาว (กรมอาเซยน, 2555)

บทวเคราะหบทบาทของสหรฐอเมรกาในอาเซยน*

ภายหลงภาวะสงครามในกมพชายตในป พ.ศ.2534 บทบาททางการเมองของสหรฐอเมรกา

ในภมภาคนเรมลดลง พรอมกบการเขามาขยายอทธพลเพมขนของจนทงดานการเมองและเศรษฐกจ

อยางไรกตาม ภายหลงการสมภาษณของนางฮลลาร คลนตน รฐมนตร วาการกระทรวง

การตางประเทศของสหรฐอเมรกา เกยวกบผลประโยชนในการสญจรทางทะเลของสหรฐอเมรกา

ในเขตทะเลจนใตในป พ.ศ.2553 (New York Times, 2010) และการทประธานาธบดสหรฐอเมรกา

เขารวมการประชมความรวมมอทางเศรษฐกจเอเชย-แปซฟก (Asia-Pacific Economic Cooperation :

APEC) และการประชมสดยอดเอเชยตะวนออก (East Asia Summit : EAS) ในป พ.ศ.2554

ทประเทศอนโดนเซย จงเรมมการสงสญญาณวา สหรฐอเมรกาจะเพมบทบาทในภมภาคน เนองจาก

* วเคราะหโดยนายฐากร จลนทร วทยากรชานาญการพเศษ สานกวชาการ สานกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร

121

ยงมบรรยากาศความขดแยงทซอนอยของการอางอานาจอธปไตยเหนอพนททางทะเล เชน หมเกาะ

สแปรตลย (Spratly Islands) ในเขตทะเลจนใตทไปมผลกระทบตอประโยชนของสหรฐอเมรกา

แมวาในขณะนจะไมมฐานทพสหรฐอเมรกาทประเทศฟลปปนสแลว แตสหรฐอเมรกายงม

ความรวมมอทางทหาร เศรษฐกจ และการลงทนทแนนแฟนกบฟลปปนส เนองจากความเปนมาทาง

ประวตศาสตรทฟลปปนสเคยเปนอาณานคมของสหรฐอเมรกา และทงสองประเทศรวมตอสดวยกน

ทงในสงครามโลกครงท 2 และสงครามเวยดนาม นอกจากนน ทงสองประเทศยงมสนธสญญาปองกน

ประเทศรวมกน (US-Philippines Mutual Defense Treaty) เมอฟลปปนสเขาไปเปนคขดแยง

กบจน จงทาใหสหรฐอเมรกาตองตดตามสถานการณดงกลาวอยางใกลชด

สาหรบสงคโปรเปนอกประเทศหนงทมความสาคญทางยทธศาสตรสาหรบสหรฐอเมรกา

เนองจากเปนจดสาหรบเตมนามนใหกบเรอรบและเครองบนรบของสหรฐอเมรกา และเปนประเดน

นาสนใจอยางยงทสงคโปรเปนประเทศเดยวในอาเซยนทมขอตกลงในเรองเขตการคาเสรกบ

สหรฐอเมรกา ในขณะทกรอบของเขตการคาเสรระหวางกลมอาเซยนกบสหรฐอเมรกายงไมมขอยต

ทงน สหรฐอเมรกาและสงคโปรตางกมแนวทางสนบสนนการคาเสรเชนกน สงคโปรไมมฐานทรพยากร

หรอฐานผลตดานการเกษตร ฉะนน การคาเสรจงเปนประโยชนตอสงคโปรอยางยง และในทาง

เดยวกนสหรฐอเมรกากไดรบประโยชนโดยมสงคโปรเปนชองทางสาหรบสงเสรมการคาและการลงทน

ในกลมอาเซยน

สาหรบความสมพนธระหวางสหรฐอเมรกากบอนโดนเซยนน เปนไปดวยดเปนลาดบเนองจาก

อนโดนเซยเปนประเทศมสลมทมนโยบายเดนสายกลาง ประกอบกบสองประเทศไดมความรวมมอ

ในการตอตานการกอการราย ทาใหทงสองประเทศมความสมพนธทดยงขน ยงไปกวานนเปนเรอง

เฉพาะตวทประธานาธบดบารค โอบามา เคยใชชวตในวยเดกในอนโดนเซย จงทาใหสหรฐอเมรกาม

ทศนคตในทางบวกกบอนโดนเซย ประกอบกบสหรฐอเมรกาใหความสาคญกบอนโดนเซยในฐานะ

ประเทศทมบทบาทนาของกลมอาเซยน เชน การคลคลายปญหาไทย–กมพชา ในสวนของ

ความสมพนธระหวางไทย-สหรฐอเมรกา ไดมความรวมมอดวยดมาโดยตลอด แตมขอสงเกตวาในชวง

10 ปทผานมาทไทยเสนอผแทนเขาแขงขนในตาแหนงผอานวยการองคการการคาโลกและเลขาธการ

องคการสหประชาชาต กลบไมไดรบการสนบสนนจากสหรฐอเมรกาเทาทควร โดยในตาแหนง

ผอานวยการองคการการคาโลกกลบไดรบการคดคานจากสหรฐอเมรกา อยางไรกตาม เมอพจารณา

ในภาพรวมแลว ไทยเปนประเทศทมความสมพนธทดทงสหรฐอเมรกาและจนทงดานการเมองและ

ดานเศรษฐกจ ดงนน ไทยจงอาจดาเนนนโยบายทรกษาความสมดลความสมพนธเชงอานาจกบ

122

สองประเทศมหาอานาจดงกลาว เพอประโยชนของกลมอาเซยนสาหรบการรกษาสนตภาพในภมภาค

ทอาจจะมปญหาความขดแยงมาจากปญหาอางอานาจอธปไตยเหนอพนททะเลจนใต

ในภาพรวมความสมพนธดานเศรษฐกจระหวางกลมอาเซยนกบสหรฐอเมรกาจากขอมล

ป พ.ศ.2553 สหรฐอเมรกาเปนคคาลาดบ 4 ของกลมอาเซยน โดยเปนลาดบรองจากจน สหภาพยโรป

(ในขณะทมสมาชก 25 ประเทศ) และญ ปน โดยสหรฐอเมรกาจะเปนฝายขาดดลการคากบ

กลมประเทศอาเซยนหรอกลาวไดอกนยหนงวา สหรฐอเมรกาเปนตลาดสนคาสงออกทสาคญของ

อาเซยน (ASEAN, 2012 a) ดงนน เมอสหรฐอเมรกาเกดวกฤตการณทางเศรษฐกจ อาเซยนยอมไดรบ

ผลกระทบดวย เมอพจารณาถงการลงทนแลว ปรากฏวามลคาการลงทนสะสมระหวางป พ.ศ.2551 –

พ.ศ.2553 ประมาณ 16,000 ลานดอลลารสหรฐ เปนผลงทนลาดบ 3 ในกลมอาเซยน โดยเปนลาดบ

รองจากสหภาพยโรปและญ ปน (ASEAN, 2012 d) แตเมอพจารณาถงตวเลขนกทองเทยว

สหรฐอเมรกาทเดนทางมายงประเทศในกลมอาเซยนในป พ.ศ.2553 ปรากฏวาจานวนนกทองเทยว

คอนขางนอยโดยเปนลาดบท 5 และเปนตวเลขทนอยกวาออสเตรเลย (ASEAN, 2012 c)

2. ความสมพนธอาเซยน - สหพนธรฐรสเซย

ความสมพนธอาเซยน-รสเซยเรมตนจากการทรสเซยไดสถาปนาความสมพนธในฐานะคหารอ

(consultative relations) กบอาเซยนในป พ.ศ.2534 และพฒนาความสมพนธจนไดรบสถานะ

ประเทศคเจรจากบอาเซยนในการประชมรฐมนตรตางประเทศอาเซยน สมยท 29 เมอเดอน

กรกฎาคม พ.ศ.2539 ทกรงจาการตา ประเทศอนโดนเซย และตอมารสเซยไดภาคยานวตสนธสญญา

ไมตรและความรวมมอในเอเชยตะวนออกเฉยงใต (Treaty of Amity and Cooperation in

Southeast Asia : TAC) เมอวนท 29 พฤศจกายน พ.ศ.2547

สาหรบกลไกความสมพนธของอาเซยน-รสเซย ไดแก 1) ASEAN-Russia Summit (ระดบ

ผนา) จดขนครงแรก เมอป พ.ศ.2548 ณ กรงกวลาลมเปอร ประเทศมาเลเซย และครงท 2 ในชวง

การประชมสดยอดอาเซยน ครงท 17 เมอวนท 30 ตลาคม พ.ศ.2553 ณ กรงฮานอย ประเทศ

เวยดนาม 2) การประชมระดบรฐมนตร (ASEAN Post Ministerial Conference (PMC) + 1)

ประชมปละครง 3) การประชมระดบเจาหนาทอาวโส (ASEAN-Russia Senior Officials’ Meeting)

ประชมทก 18 เดอน 4) การประชมระดบผแทนถาวรของประเทศสมาชกอาเซยน ประจาอาเซยน

ณ กรงจาการตา ประเทศอนโดนเซย (ASEAN-Russia Joint Cooperation Committee) ประชม

ปละครง และ 5) การประชมระดบผแทนถาวรของประเทศสมาชกอาเซยนประจาอาเซยนท

123

กรงจาการตา ประเทศอนโดนเซย (ASEAN-Russia Joint Planning and Management

Committee) ประชมปละครง (กรมอาเซยน, 2555)

บทวเคราะหบทบาทของรสเซยในอาเซยน*

ภายหลงทสหภาพโซเวยตลมสลายและสงครามในกมพชายตลงในป พ.ศ.2534 บทบาท

ทางการเมองของรสเซยในภมภาคนเรมลดลงตามลาดบ โดยในป พ.ศ.2545 รสเซยไดปด ฐานทพใน

เวยดนาม ซงทาใหศกยภาพทางทหารในภมภาคนลดลงไปดวย ขณะเดยวกนรสเซยมความสมพนธทด

ขนกบกลมอาเซยน (เดม) ตามลาดบ หลงจากเผชญหนากนระหวางสงครามในกมพชา โดยรสเซย

เขามาเปนประเทศคเจรจากบอาเซยนในป พ.ศ.2539 และเปนสมาชกกลม APEC ในป พ.ศ.2541

ทงน รสเซยยงรกษาความสมพนธทางการเมองทดกบประเทศเวยดนาม กมพชา และลาว ในฐานะท

เคยมบทบาทในกลมการเมองเดยวกนมา โดยมการเยอนของผนาในระดบสงของสามประเทศน

อยเสมอ แตถงกระนนความรวมมอทางการคาและการทนในลาวและกมพชายงไมมความโดดเดน

เนองจากศกยภาพทางเศรษฐกจของสองประเทศยงไมคอยสงมากนกเมอเปรยบเทยบกบเวยดนาม

โดยในป พ.ศ.2553 เวยดนามเปนประเทศในกลมอาเซยนทเปนคคาลาดบท 3 ของรสเซย (รองจาก

ไทยและสงคโปร) สาหรบประเดนทนาสนใจ คอ รสเซยมบทบาทอยางสงสาหรบการกอสรางโรงงาน

ไฟฟานวเคลยรในเวยดนาม ตงแตขนตอนการศกษาความเปนไปไดของการกอสราง การใหสนบสนน

การกยมเงนประมาณ 9 พนลานดอลลารสหรฐ พรอมกนนนยงใหความชวยเหลอทางเทคนคไมวาจะ

เปนการจดสงเชอเพลงและจดเกบกากเชอเพลงภายหลงการผลตไฟฟาแลว รวมทงการสงบคลากรไป

รบการอบรมดานนวเคลยรในรสเซย (World Nuclear Association, 2012)

อยางไรกตาม เมอพจารณาระดบการคาและการลงทนของรสเซยแลว ยงมชองทางทจะขยาย

ไดอก โดยจากขอมลในป พ.ศ.2553 ปรากฏวา กลมอาเซยนมสดสวนทางการคากบรสเซยเพยง

รอยละ 0.4 เทานน ซงยงนอยกวาสวสเซอรแลนด อนเปนประเทศทมขนาดเศรษฐกจเลกกวารสเซย

แตกลบมสดสวนทางการคาในระดบรอยละ 0.6 (ASEAN, 2012 a) หรอระดบการลงทนสะสมจาก

รสเซยทลงทนโดยตรงในกลมอาเซยนระหวางป พ.ศ.2551 – พ.ศ.2553 ประมาณ 300 ลานดอลลาร

สหรฐ ถอวามสดสวนทนอยมากเพยงรอยละ 0.2 ซงเมอเปรยบเทยบกบระดบการลงทนของญปน

* วเคราะหโดยนายฐากร จลนทร วทยากรชานาญการพเศษ สานกวชาการ สานกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร

124

ในกลมอาเซยนชวงเวลาเดยวกนน มถงรอยละ 10.1 หรอกลาวไดอกนยหนงวา การลงทนของรสเซย

มเพยงรอยละ 2 ของการลงทนจากญปนเทานน (ASEAN, 2012 d)

สาหรบในภาคทองเทยวนน แมวาระดบรายไดของประชาชนรสเซยโดยเฉลยจะเพมขน

จากการเตบโตทางเศรษฐกจ แตการทองเทยวของชาวรสเซยทเดนทางมาทองเทยวในประเทศกลม

อาเซยน ยงมตวเลขประมาณ 860,000 คน ในป พ.ศ.2553 หรอประมาณรอยละ 1.2 ของ

นกทองเทยวทงหมด ซงมตวเลขไมมากนกเมอเปรยบเทยบกบประเทศอนๆ (ASEAN, 2012 c)

แตเปนทนาสงเกตวา การทองเทยวของชาวรสเซยมการกระจกตวทประเทศไทย โดยในป พ.ศ.2553

มนกทองเทยวชาวรสเซยเดนทางมาประเทศไทย ประมาณ 640,000 คน แมวาจานวนนกทองเทยว

ชาวรสเซยทเดนทางมาทไทยจะอยในระดบทสง แตปญหาการจดตงองคกรอาชญากรรม (mafia

gang) ของชาวรสเซยในไทยกเปนประเดนปญหาทตดตามมาดวย เพราะเปนทรบทราบโดยทวกนวา

ไทยเปนฐานขององคกรอาชญากรรมชาวรสเซย ทมการกอคดการฟอกเงนหรออาชญากรรมอนๆ

อนจะกระทบตอความมนคงแหงรฐได

ในความรวมมอในสวนอนทสาคญทรสเซยมศกยภาพทสามารถสรางความรวมมอกบกลม

อาเซยนได คอ ในเรองวทยาศาสตรและเทคโนโลย ทรสเซยมความเจรญกาวหนามาก เชน

ดานผลตภณฑยา การขนสงและอวกาศ ฯลฯ โดยเฉพาะศกยภาพดานดานพลงงาน โดยกลมอาเซยน

อาจเพมความรวมมอดานการลงทนและการถายทอดเทคโนโลยกบรสเซยในประเดนดงกลาว

3. ความสมพนธอาเซยน - สาธารณรฐประชาชนจน

ความสมพนธกบจนในฐานะคเจรจาของอาเซยนเรมตนขนเมอนายนายเฉยน ชเชน

(Qian Qichen) รฐมนตรวาการกระทรวงการตางประเทศจน เขารวมพธเปดการประชมรฐมนตร

ตางประเทศอาเซยน ครงท 24 เมอเดอนกรกฎาคม พ.ศ.2534 ทกรงกวลาลมเปอร ประเทศมาเลเซย

ในฐานะแขกของรฐบาลมาเลเซย ตอมาในป พ.ศ.2539 จนไดรบสถานะคเจรจาอยางเตมรปแบบ

ของอาเซยน ตอมาในป พ.ศ.2549 ไดมการจดประชมสดยอดอาเซยน-จน สมยพเศษ เพอฉลอง

ครบรอบ 15 ป ความสมพนธอาเซยน–จน ทนครหนานหนง ประเทศจน และในป พ.ศ.2554 อาเซยน

และจนเหนพองใหการประชมสดยอดอาเซยน–จน ครงท 14 ทเกาะบาหล ประเทศอนโดนเซย

เปนการประชมสดยอดอาเซยน-จน สมยพเศษ เพอฉลองครบรอบ 20 ป ความสมพนธอาเซยน-จน

ซงมมตความรวมมอ 3 ดาน คอดานการเมองความมนคง ดานเศรษฐกจ และดานพฒนา สงคมและ

วฒนธรรม (กรมอาเซยน, 2555)

125

บทวเคราะหบทบาทของจนในอาเซยน*

สภาวะสนตภาพเกดขนในกมพชาเมอป พ.ศ.2534 ประกอบสถานการณของโลกทมความ

เปลยนแปลงไปเนองจากสงครามเยนยตลงในชวงเวลาดงกลาว เปนผลใหจนเรมเขามามบทบาท

ในดานเศรษฐกจมากขนทงดานการคาและการลงทน โดยกอนหนานนจนภายใตการนาของพรรค

คอมมวนสตไดสนบสนนการปฏวตของพรรคคอมมวนสตของประเทศตางๆ ในภมภาคเอเชย

ตะวนออกเฉยงใต หรอกลาวไดอกนยหนงวา จนสงออกสนคาแทนท “การปฏวต” ทาใหระดบ

ความรวมมอของกลมอาเซยนกบจนเปนไปไดดวยด

อยางไรกตาม มขอขดแยงทยงไมมขอยตทสาคญในเรองอานาจอธปไตยเหนอหมเกาะ

สแปรตลยบรเวณทะเลจนใต โดยทประเทศในกลมอาเซยน ไดแก บรไน ฟลปปนส เวยดนาม

มาเลเซย รวมทงกลมประเทศนอกอาเซยน ไดแก จน และไตหวน ซงตางกอางอานาจอธปไตยเหนอ

ดนแดนดงกลาว โดยประเดนนยงเปนกรณทหลายประเทศในกลมอาเซยนยงมทาทซงไมเปน

ในทางบวกในเรองนกบจน โดยเฉพาะเวยดนาม ไดพยายามดงสหรฐอเมรกาเขามาสนบสนน

โดยนางฮลลาร คลนตน รฐมนตรวาการกระทรวงการตางประเทศของสหรฐอเมรกา ไดกลาวเกยวกบ

ผลประโยชนในการสญจรทางทะเลของสหรฐอเมรกาในเขตทะเลจนใตในการประชมระหวางประเทศ

ทประเทศเวยดนาม ในป พ.ศ.2553 จงเปนเรองทนาตดตามวาสหรฐอเมรกาจะเขามามบทบาทเพอ

ถวงดลอานาจกบจนในภมภาคนลกษณะใด

ทงน จนมความไดเปรยบในเชงภมศาสตรและวฒนธรรมมากกวาประเทศมหาอานาจอนๆ ใน

การสรางความรวมมอกบกลมอาเซยน โดยเฉพาะการสรางเครอขายการขนสงทางถนนกบเวยดนาม

ลาว และเมยนมาร เพอกระจายสนคาไปสทาเรอตางๆ ในขณะทสหรฐอเมรกาและกลมสหภาพยโรป

มทาทการเมองไมยอมรบรฐบาลเมยนมารอยางเตมทเนองจากอยระหวางการตดตามระดบพฒนาการ

ของระบอบประชาธปไตย แตจนมความสมพนธในเชงบวกกบเมยนมารทงในความรวมมอทาง

การเมองและทางทหารไมวาเมยนมารจะมรปแบบการปกครองในลกษณะทเปนประชาธปไตยหรอไม

โดยจนเปนผขายอาวธรายสาคญใหกบเมยนมาร ทงน หากเมยนมารมการฟนฟการปกครองระบอบ

ประชาธปไตยและปรบโครงสรางทางเศรษฐกจอยางจรงจงเพอรองรบกบการเขาสประชาคมอาเซยนแลว

จงเชอไดวาจนจะเปนประเทศทไดรบประโยชนทงการลงทนหรอการใชทรพยากรธรรมชาต ดานปาไม

* วเคราะหโดยนายฐากร จลนทร วทยากรชานาญการพเศษ สานกวชาการ สานกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร

126

และพลงงานจากเมยนมาร นอกจากนน ยงอาจใชเมยนมาร เปนชองทางการสงสนคาไปสกลมประเทศ

ตางๆ ดานมหาสมทรอนเดย

สาหรบความรวมมอทางเศรษฐกจระหวางจนกบกลมอาเซยนมการเพมขนอยางมนยสาคญ

โดยในป พ.ศ.2547 ไดมการลงนามรบรองขอตกลงเขตการคาเสรอาเซยน–จน นอกจากนน ในป

พ.ศ.2552 จนเปนประเทศคคาลาดบท 1 ของอาเซยน โดยมสวนแบงทางการคาในสดสวนรอยละ

11.6 (ASEAN, 2012 b) แตการลงทนสะสมระหวางป พ.ศ.2551 – พ.ศ.2553 ปรากฏวาจนมสวน

แบงการลงทนในกลมอาเซยนเปนลาดบท 4 (เปนลาดบรองจากสหภาพยโรป ญ ปน และ

สหรฐอเมรกา) ในสดสวนรอยละ 5.5 เทานน (ASEAN, 2012 d) ดานการทองเทยว นกทองเทยวจน

เดนทางมาอาเซยนมากเปนลาดบท 2 (เปนลาดบรองจากสหภาพยโรป) ในสดสวนรอยละ 5.5

(ASEAN, 2012 c) ทงน เมอพจารณาอตราการเพมของการคา การลงทน และการทองเทยว กพบวา

มการเพมขนตามลาดบในแตละป เพราะฉะนนจงอาจกลาวไดวากลมอาเซยนมภาวะความพงพง

ทางเศรษฐกจกบจนมากขน หากมการเปลยนแปลงทสาคญในจนกจะสงผลกระทบตอกลมอาเซยนได

มขอสงเกตประการหนงคอ ความรวมมอดานตางๆ ระหวางไทยกบจนเปนไปอยางแนนแฟน

มากยงขน ถงกลบกลายเปนประเพณแลววา เมอไทยมนายกรฐมนตรคนใหมขนมาแลว กจะม

กาหนดการเดนทางไปเยอนประเทศจนเปนลาดบแรกๆ โดยในรอบ 35 ป นายกรฐมนตรไทยทไมได

เดนทางไปเยอนจน มเพยงพลเอกสจนดา คราประยร เพยงคนเดยวเนองจากดารงตาแหนงใน

ระยะเวลาสนๆ สวนนายสมชาย วงศสวสด เดนทางไปรวมประชมสดยอดเอเชย-ยโรป (Asia-Europe

Meeting : ASEM) ทประเทศจน

4. ความสมพนธอาเซยน - แคนาดา

ความสมพนธระหวางอาเซยน-แคนาดาเรมตนอยางเปนทางการในป พ.ศ.2520 โดยทผานมา

ไดมการดาเนนความรวมมอทครอบคลมมตตางๆ ทงดานการเมองและความมนคง การคาและ

การลงทน ความสมพนธระดบประชาชน รวมทงความรวมมอเพอการพฒนา

เมอวนท 22 กรกฎาคม พ.ศ.2552 อาเซยนไดจดการประชมรฐมนตรตางประเทศอาเซยน

(Post Ministerial Conference : PMC) กบแคนาดา ทจงหวดภเกต โดยทประชมไดให

ความเหนชอบปฏญญารวมวาดวยความเปนหนสวนทเพมพนระหวางอาเซยนกบแคนาดา (Joint

Declaration on the ASEAN-Canada Enhanced Partnership) ซงจะเปนแผนแมบทในการ

ดาเนนความสมพนธระหวางกนในอนาคต นอกจากนน ในการประชมรฐมนตรตางประเทศอาเซยน

127

ครงน ไทยไดรบหนาทประเทศผประสานงานความสมพนธอาเซยน-แคนาดาเปนเวลา 3 ป (กรกฎาคม

พ.ศ.2552 - กรกฎาคม พ.ศ.2555)

เมอวนท 22 กรกฎาคม พ.ศ.2553 อาเซยนไดจดการประชมรฐมนตรตางประเทศอาเซยน

กบแคนาดา (PMC+1) ณ กรงฮานอย ประเทศเวยดนาม ซงทประชมไดใหการรบรองอยางเปน

ทางการตอแผนปฏบตการเพอดาเนนการใหเปนไปตามปฏญญารวมฯ (Plan of Action to

Implement the Joint Declaration on the ASEAN Canada Enhanced Partnership

2010-2015) เพอเปนแนวทางในการสงเสรมความรวมมอระหวางกนในระยะเวลา 5 ป (พ.ศ.2553 -

พ.ศ.2558) ซงสอดคลองกบแผนการสรางประชาคมอาเซยนภายในป พ.ศ.2558 และแคนาดาได

ภาคยานวตสนธสญญา TAC ซงสะทอนใหเหนถงความมงมนของแคนาดาตอการสงเสรมสนตภาพ

และความมนคงในภมภาค

ในปจจบน แคนาดาใหความสนใจพฒนาการในอาเซยนมากขน รวมทงตดตามพฒนาการของ

สถาปตยกรรมในภมภาคเอเชยทมอาเซยนเปนแกนกลาง สถานะของความสมพนธอาเซยน-แคนาดา

มพฒนาการเชงบวกทสงสญญาณวาแคนาดาจะมความรวมมอกบอาเซยนอยางเปนรปธรรมมากยงขน

โดยเฉพาะอยางยงการภาคยานวตสนธสญญา TAC นอกจากน แคนาดายงไดแตงตงเอกอครราชทต

ประจาอาเซยนและจดตง Canada’s ASEAN Network ซงเปนเครอขายของเอกอครราชทตแคนาดา

ในประเทศสมาชกอาเซยน เพอเปนกลไกกาหนดและขบเคลอนนโยบายตออาเซยนรวมกน นอกจากน

จากผลการเลอกตงทวไปของแคนาดาเมอเดอนพฤษภาคม พ.ศ.2554 รฐบาลแคนาดาไดรบคะแนน

เสยงขางมากในสภาเปนครงแรกในรอบหลายปทผานมา และไดแสดงความเชอมนตอเสถยรภาพของ

รฐบาลทจะบรหารประเทศและดาเนนนโยบายการตางประเทศอยางตอเนอง แคนาดาจงไดประกาศ

ยาเจตนารมณทจะรวมมอกบอาเซยน รวมทงความสนใจตอพฒนาการในอาเซยนและภมภาคเอเชย

โดยยาวาแคนาดาเปนประเทศเอเชย-แปซฟก มความใกลชดกบอาเซยนและเอเชยทงในดานการคา

และการลงทน ความรวมมอเพอการพฒนาและความเชอมโยงระหวางประชาชน และชาวเอเชยจานวน

มากไดยายถนฐานเขามาอยในแคนาดา รฐบาลแคนาดาปจจบนพรอมทจะหนกลบมามองเอเชยมากขน

ในฐานะประเทศผประสานงาน ไทยประสงคจะเรงกระชบความสมพนธระหวางอาเซยนกบ

แคนาดาใหแนนแฟนย งขนและไดพยายามผลกดนให เกดความคบหนาในการดาเนนงาน

ตามแผนปฏบตการรวมฯ โดยยากบฝายแคนาดาถงความสาคญของการดาเนนโครงการความรวมมอ

กบอาเซยนอยางเปนรปธรรม และเชญชวนใหแคนาดารวมสนบสนนการสรางประชาคมอาเซยน

ภายในป พ.ศ.2558 และการเสรมสรางความเชอมโยงในภมภาค และการสรปการจดทาแถลงการณ

128

รวมดานการคาและการลงทน (Joint Declaration on Trade and Investment) เพอใหเปนกลไก

ในการเพมพนปรมาณการคาและการลงทนระหวางกนในโอกาสครบรอบ 35 ปของความสมพนธ

อาเซยน-แคนาดาในป พ.ศ.2555 อาเซยนและแคนาดาไดเหนพองจดกจกรรมฉลองโอกาสดงกลาว

เพอเปนการยกระดบความสมพนธอาเซยน-แคนาดา รวมทงเสรมสรางความตระหนกรเกยวกบ

อาเซยนและแคนาดาในหมประชาชนในวงกวาง อาท การเยอนระดบสง การจดการสมมนา กจกรรม

ของภาควชาการ การจดสรรทนการศกษาดานภาษา

ทงน ไทยไดเสนอจดการสมมนาในประเดนทเปนทสนใจรวมกนของอาเซยนและแคนาดา

ในชวงทไทยเปนเจาภาพจดการประชม ASEAN-Canada Dialogue ครงท 9 ในชวงเดอนมถนายน

พ.ศ.2555 ซงเปนหนงในกจกรรมฉลองครบรอบ 35 ปของความสมพนธอาเซยน-แคนาดาดงกลาว

(กระทรวงการตางประเทศ, 2554 ง)

5. ความสมพนธอาเซยน - สหภาพยโรป

อาเซยนและสหภาพยโรป (European Union : EU) มความสมพนธในระดบกลม โดยเปน

คเจรจาอยางไมเปนทางการตงแตป พ.ศ.2515 และพฒนาเปนคเจรจาอยางเปนทางการในป พ.ศ.2520

บรไนดารสซาลามเปนประเทศผประสานงานความสมพนธตงแตเดอนกรกฎาคม พ.ศ.2552 โดยมวาระ

3 ป ปจจบน เวยดนามเปนประเทศผประสานงาน และการดาเนนความสมพนธอาเซยน-สหภาพยโรป

เปนไปตาม Plan of Action to Implement the Nuremberg Declaration on an EU-ASEAN

Enhanced Partnership 2007-2012 สหภาพยโรปไดจดสรรงบประมาณ 30 ลานยโร สาหรบโครงการความรวมมอในกรอบ

อาเซยน-สหภาพยโรป (Multi-Annual Indicative Program 2011–2013) เพอสนบสนนการจดตง

ประชาคมอาเซยนและการเสรมสรางขดความสามารถดานสถตของสานกเลขาธการอาเซยน

สนบสนนการรวมตวทางเศรษฐกจ ทรพยสนทางปญญา การยายถนฐานและการจดการชายแดน

ดานการเมองและความมนคง สหภาพยโรปไดเขารวมความรวมมอดานการเมองและ

ความมนคงในภมภาคเอเชย-แปซฟก (ASEAN Regional Forum : ARF) ซงกอนหนาน สหภาพยโรป

ไดแสดงความความจานงทจะภาคยานวตสนธสญญา TAC แตตดขดทสนธสญญา TAC เปดโอกาสให

รฐเทานนทจะสามารถเขารวมเปนภาคได สหภาพยโรปจงขอใหอาเซยนจดทาพธสารแกไขสนธสญญา

TAC เพอเปดให non-state เขารวมได

129

ชวงทไทยดารงฐานะประธานอาเซยน มบทบาทสาคญในการดาเนนการใหมพธสารตอทาย

สนธสญญา TAC ฉบบท 3 เพอรองรบการเขาเปนภาคของสหภาพยโรป ซงในสวนของไทยรางพธสาร

ดงกลาวไดรบความเหนชอบจากรฐสภาแลวเมอวนท 16 พฤษภาคม พ.ศ.2552 และภาคทง 28 รฐ

ไดลงนามในรางพธสารดงกลาวแลวเมอ 23 กรกฎาคม พ.ศ.2553 ในชวงการประชม ARF ครงท 17

ณ กรงฮานอย ประเทศเวยดนาม ในดานเศรษฐกจ ทประชมรฐมนตรเศรษฐกจอาเซยน-สหภาพยโรป

ไดจดประชม AEM-EU Trade Commissioner Consultations ขนเมอ 6 พฤษภาคม พ.ศ.2554

ณ กรงจาการตา ประเทศอนโดนเซย ทประชมมมตเหนชอบ ASEAN-EU Trade and Investment

Work Program และการจดตง ASEAN-EU Business Council และมอบหมายใหทประชมระดบ

เจาหนาทอาวโสระหวางอาเซยนกบสหภาพยโรป กาหนดสาขาความรวมมอดานการคาและการลงทน

สวนการเจรจาจดทาความตกลงการคาเสรอาเซยน-สหภาพยโรป รวม 7 ครง ตงแตป พ.ศ.2550

คณะกรรมการรวมจดทาความตกลงการคาเสรอาเซยนและสหภาพยโรปไดมมตใหพกการเจรจาไว

ชวคราว (กระทรวงการตางประเทศ, 2554 ซ)

6. ความสมพนธอาเซยน - สาธารณรฐอนเดย

อาเซยนกบอนเดยเรมตนความสมพนธอยางเปนทางการในป พ.ศ.2535 ในลกษณะคเจรจา

เฉพาะดานและยกระดบขนเปนคเจรจาอยางสมบรณเมอป พ.ศ.2538 ตอมาไดพฒนาความสมพนธ

สระดบการประชมสดยอดครงแรก เมอวนท 5 พฤศจกายน พ.ศ.2545 ทกรงพนมเปญ ประเทศ

กมพชา

ความสมพนธอาเซยน-อนเดย เปนความสมพนธอยางรอบดานในฐานะหนสวน โดยมเอกสาร

ASEAN-India Partnership for Peace, Progress and Shared Prosperity กาหนดแนวทางในการ

ดาเนนความรวมมอระหวางกนในดานการเมอง เศรษฐกจ และความรวมมอเพอการพฒนาโดยม

แผนปฏบตการรองรบ ทงสองฝายไดจดตงกองทน ASEAN-India Fund เพอสนบสนนความรวมมอ

ดงกลาว ปจจบนอยภายใตแผนปฏบตการฉบบป พ.ศ.2553 - พ.ศ.2558

ดานการเมองและความมนคง อนเดยไดเขารวมความรวมมอ ARF ตงแตป พ.ศ.2539 โดยม

บทบาทในเรองความรวมมอดานความมนคงทางทะเล และไดภาคยานวตสนธสญญา TAC เมอป

พ.ศ.2546 อกทงไดรบรองแถลงการณรวมกบอาเซยนวาดวยความรวมมอเพอตอตานการกอการราย

สากลในปเดยวกน

130

อนเดยยงไดเขาเปนสมาชกของ EAS ในป พ.ศ.2548 ดานเศรษฐกจ อาเซยนและอนเดยได

ลงนามกรอบความตกลงวาดวยความรวมมอทางเศรษฐกจอยางรอบดาน เมอป พ.ศ.2546 และได

ลงนามความตกลงดานการคาสนคา เมอเดอนสงหาคม พ.ศ.2552 ซงมผลบงคบใชตงแตวนท

1 มกราคม พ.ศ.2553 เปนตนมา ประเทศอาเซยนสวนใหญไดใหสตยาบนตอความตกลงอาเซยน-

อนเดยดานการคาสนคาแลว สาหรบไทยไดใหสตยาบนและมผลบงคบใชตงแตมกราคม พ.ศ.2553

ในปจจบนอาเซยนและอนเดยกาลงเจรจาความตกลงดานการคาสนคาบรการ ซงม

ความกาวหนาไปประมาณรอยละ 70 สวนการเจรจาความตกลงดานการลงทนมความกาวหนาเพยง

รอยละ 15 เนองจากทงสองฝายยงมความแตกตางในแนวทางการเปดตลาดการลงทน ซงอาเซยน

ตองการเปดบนพนฐานของ negative list แตอนเดยตองการเปดแบบ positive list อาเซยนและ

อนเดยมมลคาการคาสองฝายเมอป พ.ศ.2553 ประมาณ 51,355 ลานดอลลารสหรฐ โดยอาเซยนเปน

ฝายไดดลการคาประมาณ 5,157 ลานดอลลารสหรฐ

การประชมสดยอดอาเซยน-อนเดย ครงท 7 เมอเดอนตลาคม พ.ศ.2552 ผนาทงสองฝายได

เหนชอบใหขยายเปาหมายมลคาการคาเปน 70 พนลานดอลลารสหรฐ ภายในป พ.ศ.2555 อนเดย

สงเสรมความรวมมอกบอาเซยนในสาขาทอนเดยมศกยภาพ เชน ดานวทยาศาสตร เทคโนโลย

สารสนเทศ รวมทงการแพทย และเภสชกรรม นอกจากน ทงสองฝายจดตงกองทน ASEAN-India

Science & Technology Fund เพอพฒนาความรวมมอในดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย รวมทง

กองทน ASEAN-India Green Fund เพอสนบสนนกจกรรมในการสงเสรมการปรบตวและลด

ผลกระทบจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศในภมภาค

อนเดยยงสนบสนนความรวมมอดานการแพทยแผนโบราณและแผนปจจบน โดยสงเสรม

ความรวมมอดานการเภสชกรรมและการผลตยาเพอใชในระบบสาธารณสขของรฐ ทงน อนเดยให

ความสาคญเปนพเศษแกการพฒนาและลดชองวางในอาเซยน โดยไดจดตงศนยฝกอบรมภาษาองกฤษ

ศนยฝกอบรมผประกอบการและศนยฝกอบรมดานเทคโนโลยสารสนเทศในกลมประเทศอาเซยนใหม

คอ กมพชา-ลาว-เมยนมาร-เวยดนาม (Cambodia-Laos-Myanmar-Vietnam : CLMV) โครงการ

ใหบรการทางการแพทย และการศกษาผานระบบอนเตอรเนตรวมกบ CLMV นอกจากนน อาเซยน

และอนเดยมโครงการแลกเปลยนการเยอนระหวางประชาชนหลายกลม เชน เยาวชน นกศกษา

ผสอขาว และนกการทต อกทงกาลงจะรเรมใหมการเยอนระหวางสมาชกรฐสภาในดาน การเชอมโยง

กบอาเซยน อนเดยใหความสาคญกบการเชอมโยงแบบรอบดานและพยายามหาทางเชอมโยงกบ

อาเซยนผานทะเลอนดามนโดยใชเมองทะวายของพมาเปนประตสาคญ

131

นอกจากอนเดยจะสนบสนนการสรางทางหลวงสามฝายไทย-เมยนมาร-อนเดยแลว อนเดย

ยงมสนบสนนแนวคดในกรอบอาเซยน+6 ทมอบให Economic Research Institute for ASEAN

and East Asia (ERIA) ศกษาความเปนไปไดในการพฒนาระเบยงเศรษฐกจโฮจมนห-พนมเปญ-

กรงเทพ-ทะวาย-เจนไน (Mekong-India Economic Corridor) เพอเชอมโยงภมภาคลมแมนาโขงกบ

อนเดยฝงตะวนออก โดยใชเปนเสนทางลดสาหรบการขนสงสนคาระหวางกนพรอมกบพฒนาเขต

เศรษฐกจและอตสาหกรรมควบคกนไปดวย นอกจากน อนเดยแสดงความสนใจทจะใหภาคเอกชน

อนเดยเขามามสวนรวมในโครงการภายใตแผนแมบทความเชอมโยงระหวางกนในอาเซยน (Master

Plan on ASEAN Connectivity) ในลกษณะของความรวมมอระหวางภาครฐและเอกชน (Public

Private Partnership : PPP) โดยเสนอใหคณะมนตรประสานงานอาเซยน (ASEAN Coordinating

Committee : ACC) พจารณาจดการประชมเฉพาะเรอง PPP Concession Agreements เนองจาก

อนเดยมประสบการณในเรองน ซงสอดคลองกบความประสงคของไทยทตองการผลกดนใหอนเดย

มสวนรวมในการสรางความเชอมโยงระหวางอาเซยนกบภมภาคเอเชยใต (กระทรวงการตางประเทศ,

2554 ญ)

7. ความสมพนธอาเซยน - สาธารณรฐเกาหล

สาธารณรฐเกาหล หรอเกาหลใต เรมมความสมพนธกบอาเซยนเมอป พ.ศ.2532 ในฐานะ

คเจรจาเฉพาะดานและยกสถานะเปนประเทศคเจรจาเตมรปแบบในป พ.ศ.2534 ตอมาป พ.ศ.2547

ไดลงนาม Joint Declaration on Comprehensive Partnership เพอสงเสรมความเปนหนสวน

ทรอบดาน ในป พ.ศ.2552 เกาหลใตเปนเจาภาพจดการประชมสดยอดอาเซยน-เกาหลใต สมยพเศษ

ทเกาะเจจ ประเทศเกาหลใต เพอเฉลมฉลองครบรอบ 20 ปความสมพนธระหวางทงสองฝาย ในการ

ประชมสดยอดอาเซยน-เกาหลใต ครงท 13 ทกรงฮานอย ประเทศเวยดนาม เมอเดอนตลาคม

พ.ศ.2553 อาเซยนและเกาหลใตไดเหนชอบใหยกระดบความสมพนธจากหนสวนทครอบคลมทกดาน

เปนหนสวนทางยทธศาสตรและไดรบรอง Joint Declaration on ASEAN-Republic of Korea

Strategic Partnership for Peace and Prosperity

ความรวมมอดานการเมองความมนคง เกาหลใตไดภาคยานวตสนธสญญา TAC ในป

พ.ศ.2547 และไดลงนามใน Joint Declaration for Cooperation to Combat International

Terrorism ในป พ.ศ.2548 นอกจากน เกาหลใตไดพจารณาจดตงคณะผแทนถาวรประจาอาเซยน

ภายในป พ.ศ.2555

132

ความรวมมอดานเศรษฐกจ อาเซยนและเกาหลใตไดลงนามใน Framework Agreement

on Comprehensive Economic Cooperation ในป พ.ศ.2548 ซงกาหนดใหมการจดตง

เขตการคาเสรอาเซยน-เกาหล โดยทงสองฝายไดลงนามในความตกลงวาดวยการคาสนคาในป

พ.ศ.2549 ความตกลงวาดวยการคาบรการในป พ.ศ.2550 และความตกลงวาดวยการลงทนในป

พ.ศ.2552

ในป พ.ศ.2552 เกาหลใตเปนคคาอนดบท 5 ของอาเซยน รองจากจน สหภาพยโรป ญปน

และสหรฐอเมรกา มลคาการคา 74,700 ลานดอลลารสหรฐ หรอรอยละ 4.5 ของมลคาการคาทงหมด

และในป พ.ศ.2553 เพมขนรอยละ 22.88 ในการประชมสดยอดอาเซยน-เกาหลใต ครงท 13

เมอเดอนตลาคม พ.ศ.2553 ทประชมมอบหมายใหรฐมนตรเศรษฐกจเรงรดการดาเนนการเพอเพม

การใชสทธประโยชนจากเขตการคาเสรอาเซยน-เกาหล เพอใหบรรลเปาการเพมปรมาณการคาเปน

1.5 แสนลานดอลลารสหรฐ ภายในป พ.ศ.2558 นอกจากน ในป พ.ศ.2552 ไดมการจดตงศนย

อาเซยน-เกาหล ทกรงโซล ประเทศเกาหลใต เพอสงเสรมความรวมมอดานการคาการลงทน

การทองเทยว และการแลกเปลยนดานวฒนธรรมระหวางกน

ดานความรวมมอดานการพฒนา เกาหลใตไดจดตงกองทน ASEAN-ROK Future Oriented

Cooperation Projects (FOCP) และกองทน ASEAN-ROK Special Cooperation Fund (SCF)

ในการประชมสดยอดอาเซยน-เกาหลใต สมยพเศษ ป พ.ศ.2552 เกาหลใตไดประกาศเพมการใหเงน

สมทบทนแกทงสองกองทนหลงจากป พ.ศ.2553 จากปละ 3 ลานดอลลารสหรฐ เปน 5 ลานดอลลาร

สหรฐ สาหรบการลดชองวางดานการพฒนา

อนง ประเดนทเกาหลใตใหความสนใจอยางยงคอ สถานการณในคาบสมทรเกาหล เกาหลใต

แสวงหาการสนบสนนจากนานาชาต รวมถงจากอาเซยน ในการตอบโตตอการใชกาลงของเกาหล

เหนอ และกดดนใหเกาหลเหนอกลบเขารวมการเจรจา 6 ฝายอกครงหนง โดยเฉพาะอยางยงในป

พ.ศ.2553 ซงไดเกดเหตการณอบปางของเรอรบเชยวนน (Cheonan) และการโจมตเกาะยอนพยอง

(Yeonpeong) ซงไดสงผลใหมผเสยชวตทงทหารและพลเรอนเปนจานวนมาก โดยอาเซยนไดม

ถอยแถลงตอเหตการณทเกาะยอนพยอง เมอวนท 25 พฤศจกายน พ.ศ.2553 นอกจากน เกาหลใตยง

สนใจสงเสรมการคาและการลงทนในอาเซยน ดงจะเหนไดจากมลคาการคาระหวางกนทมแนวโนม

เพมขนอยางตอเนอง โดยสนคาทมการคามากเปนอนดบตน ไดแก เครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกส

ผลตภณฑจากนามน เครองจกร และเรอ เปนตน เกาหลใตเปนผลงทนลาดบตนในประเทศ CLMV

นอกจากน ศนยอาเซยน-เกาหล ไดจดกจกรรม Trade Mission, Industry Familiarization Trip

133

และ Investment Seminar เพอประชาสมพนธขอมลโอกาสการลงทนในอาเซยนแกนกลงทน

เกาหลใตอยางตอเนอง (กระทรวงการตางประเทศ, 2554 ค)

8. ความสมพนธอาเซยน - เครอรฐออสเตรเลย

ออสเตรเลยเปนประเทศแรกทไดสถาปนาความสมพนธเปนประเทศคเจรจากบอาเซยน

ในป พ.ศ.2517 และดาเนนความสมพนธกนอยางราบรน มการปรบเปลยนลาดบความสาคญ

ของความรวมมอในสาขาตางๆ ไปตามพฒนาการทางเศรษฐกจและความจาเปนอนๆ เพอสนอง

ความตองการของทงสองฝาย ปจจบน ความสมพนธครอบคลมความรวมมอดานการเมองและ

ความมนคง เศรษฐกจ และการพฒนา โดยมสงคโปรเปนประเทศผประสานงาน (กรกฎาคม พ.ศ.2552

– กรกฎาคม พ.ศ.2555) ความรวมมอดานการเมองและความมนคง ออสเตรเลยไดภาคยานวต

สนธสญญา TAC เมอเดอนธนวาคม พ.ศ.2548 และไดรวมรบรองเอกสารแผนงานโครงการในการ

ปฏบตตามปฏญญาอาเซยนและออสเตรเลยวาดวยความรวมมอในการตอตานการกอการรายสากล

ออสเตรเลยเคยเปนเจาภาพรวมกบไทยในการจดการประชมเชงปฏบตการ ARF Workshop on

Stockpile Management Security : Man-Portable Air Defense Systems (MANPADS) & Small

Arms and Light Weapons (SALW) ทงน ออสเตรเลยใหความสาคญกบสถานการณทางการเมอง

และความมนคงในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตเปนอนดบตนๆ โดยเฉพาะเรองการกอการราย

อาชญากรรมขามชาต การคามนษย และยาเสพตด เนองจากมผลกระทบตอเสถยรภาพและความมนคง

โดยตรงของออสเตรเลย

ความสมพนธดานเศรษฐกจ อาเซยนพยายามเพมชองทางการเขาสตลาดออสเตรเลยใหมาก

ยงขนรฐมนตรเศรษฐกจอาเซยน ออสเตรเลยและนวซแลนด ไดรวมลงนามความตกลงเขตการคาเสร

อาเซยน-ออสเตรเลย-นวซแลนด (ASEAN Australia-New Zealand Free Trade Area :

AANZFTA) เมอวนท 27 กมภาพนธ พ.ศ.2552 ในชวงการประชมสดยอดอาเซยน ครงท 14

ณ อาเภอชะอา-หวหน จงหวดเพชรบร โดยความตกลง AANZFTA มผลบงคบใชตงแตวนท

1 มกราคม พ.ศ.2553 สาหรบประเทศออสเตรเลย นวซแลนด มาเลเซย เมยนมาร ฟลปปนส สงคโปร

และเวยดนาม และมผลบงคบใชสาหรบไทยตงแตวนท 12 มนาคม พ.ศ.2553

ความรวมมอดานการพฒนา AusAID เปนหนวยงานหลกของออสเตรเลยทดแลความรวมมอ

ดานการพฒนาระหวางออสเตรเลยกบอาเซยน โดยทงสองฝายไดรวมลงนาม MOU on ASEAN-

Australia Development Cooperation Program Phase II ในชวงการประชมรฐมนตร

134

ตางประเทศ ทจงหวดภเกต ประเทศไทย เมอวนท 23 กรกฎาคม พ.ศ.2552 อาเซยนและออสเตรเลย

ไดลงนามเอกสาร Joint Declaration on ASEAN-Australia Comprehensive Partnership

ในชวงการประชมรฐมนตรตางประเทศอาเซยนกบออสเตรเลย เมอวนท 1 สงหาคม พ.ศ.2550

ทกรงมะนลา ประเทศฟลปปนส โดยเอกสารดงกลาวถอเปนแนวทางในการดาเนนความสมพนธ

ระหวางอาเซยนกบออสเตรเลยทครอบคลมถงดานการเมองและความมนคง ดานเศรษฐกจ และ

การพฒนา ตอมาอาเซยนและออสเตรเลยไดจดทา Plan of Action to Implement the Joint

Declaration on ASEAN-Australia Comprehensive Partnership

สาหรบสถานะลาสด ในการประชมรฐมนตรตางประเทศอาเซยน-ออสเตรเลย ในป

พ.ศ.2554 ทเกาะบาหล ประเทศอนโดนเซย ทประชมไดเนนความรวมมอดานการพฒนาและ

การรวมตวทางเศรษฐกจเพอสรางประชาคมอาเซยน โดยเฉพาะดานการศกษา การพฒนาทรพยากร

มนษย การลดชองวางการพฒนา การจดการภยพบต และการสงเสรมการตดตอระหวางประชาชน

ทงน ไทยไดเสนอใหออสเตรเลยเขามามบทบาทสนบสนนการพฒนาเครอขายเชอมโยงในภมภาค

โดยเนนในเรอง 1) การจดการภยพบต 2) ความรวมมอดานความมนคง โดยเสนอใหมการเชอมโยง

ระหวางสนธสญญาเขตปลอดอาวธนวเคลยรในเอเชยตะวนออกเฉยงใต (Southeast Asian Nuclear-

Weapon-Free Zone Treaty : SEANWFZ) และ South Pacific Nuclear Weapon Free Zone

(SPNWFZ) และ 3) ความรวมมอดานเศรษฐกจ โดยสงเสรมใหมการใชประโยชนจากความตกลง

AANZFTA ในการขยายการคาและการลงทนระหวางกน

นอกจากน ออสเตรเลยไดเนนความสาคญ 3 ดาน คอ 1) ดานการศกษาจะเปนแกนกลางของ

ยทธศาสตรการใหความชวยเหลอของออสเตรเลย 2) ความมนคงทางอาหาร 3) การชวยเหลอผพการ

ใหเขาถงการพฒนา โดยอาจพจารณาสรางโรงเรยนสาหรบผพการในภมภาคน (กระทรวงการ

ตางประเทศ, 2554 ฌ)

9. ความสมพนธอาเซยน - นวซแลนด

ความสมพนธอาเซยน-นวซแลนดเรมตงแตป พ.ศ.2518 โดยนวซแลนดเปนประเทศคเจรจา

ลาดบท 2 ของอาเซยนหลงจากออสเตรเลย เดมความสมพนธเปนไปในลกษณะประเทศผรบกบ

ประเทศผให โดยมจดมงหมายหลกคอความรวมมอเพอการพฒนา นวซแลนดและอาเซยนมการหารอ

และปรบแนวทางความรวมมอในอนาคตเปนระยะๆ เพอใหสนองตอบตอความตองการ การจดลาดบ

ความสาคญ ความชานาญ และผลประโยชนรวมกนของทงสองฝาย ซงในปจจบนความสมพนธ

135

อาเซยน-นวซแลนดไดครอบคลมความรวมมอดานการเมองและความมนคง ความสมพนธดาน

เศรษฐกจและความรวมมอเพอการพฒนา

กลไกของความสมพนธระหวางอาเซยน-นวซแลนด ไดแก

1. การประชมรฐมนตรตางประเทศอาเซยน-นวซแลนด จดขนเปนประจาทกปในชวงเดอน

กรกฎาคมหรอสงหาคม

2. ASEAN-New Zealand Dialogue เปนทประชมระดบอธบดกรมอาเซยนกบเจาหนาท

อาวโสนวซแลนด โดยมเจาหนาทอาวโสประเทศผประสานงานความสมพนธอาเซยน-นวซแลนดเปน

ประธานรวม เพอทบทวนและพจารณาเชงนโยบายเกยวกบประเดนความสมพนธและความรวมมอ

ดานการเมอง ความมนคง เศรษฐกจและการพฒนา โดยการประชมมขนทก ๆ 18 เดอน

3. ASEAN-New Zealand Joint Management Committee เปนการประชมเพอทบทวน

การดาเนนการของโครงการตางๆ ในกรอบความรวมมอ ASEAN-New Zealand Framework for

Cooperation และกรอบอนๆ โดยมการประชมปละสองครง

ความรวมมอดานการเมองและความมนคง นวซแลนดไดภาคยานวตสนธสญญา TAC เมอ

เดอนธนวาคม พ.ศ.2548 และเปนผเขารวมการประชม ARF โดยเปนประธานรวมกบไทยในการ

ประชม ARF Inter-Sessional Meeting on Disaster Relief (ISM-DR) ทกรงเวลลงตน ประเทศ

นวซแลนด เมอป พ.ศ.2540 และทกรงเทพฯ ประเทศไทย เมอป พ.ศ.2541 ตามลาดบ และยงได

ลงนามในปฏญญารวมวาดวยความรวมมอเพอตอตานการกอการรายสากลกบอาเซยน (ASEAN -

New Zealand Joint Declaration for Cooperation to Combat International Terrorism)

ระหวางการประชมรฐมนตรตางประเทศอาเซยน เมอป พ.ศ.2548

ความสมพนธดานเศรษฐกจ อาเซยนพยายามเพมชองทางการเขาสตลาดใหมากยงขน

ถงแมนวซแลนดจะเปนตลาดทไมใหญนก (การคาสนคาระหวางอาเซยนและนวซแลนดในป

พ.ศ.2553 มมลคารวมประมาณ 7,622 ลานดอลลารสหรฐ โดยอาเซยนสงสนคาไปนวซแลนดเปน

มลคา 4,453 ลานดอลลารสหรฐ และอาเซยนนาเขาสนคาจากนวซแลนดเปนมลคา 3,178 ลาน

ดอลลารสหรฐ) รฐมนตรเศรษฐกจอาเซยน ออสเตรเลย และนวซแลนด ไดรวมลงนามความตกลง

AANZFTA เมอวนท 27 กมภาพนธ พ.ศ.2552 ในชวงการประชมสดยอดอาเซยน ครงท 14 โดยมผล

บงคบใชตงแตวนท 1 มกราคม พ.ศ.2553 สาหรบประเทศออสเตรเลย นวซแลนด มาเลเซย เมยนมาร

ฟลปปนส สงคโปร และเวยดนาม โดยไทยไดแจงถงความพรอมในการบงคบใชความตกลงตอ

136

ประเทศภาค เมอวนท 11 มกราคม พ.ศ.2553 ซงทาใหความตกลง AANZFTA มผลบงคบใชสาหรบ

ไทยตงแตวนท 12 มนาคม พ.ศ.2553 เปนตนมา

ความรวมมอดานการพฒนา มหนวยงาน NZAID เปนหนวยงานของนวซแลนดทดแล

ความรวมมอดานการพฒนาระหวางนวซแลนดกบอาเซยน จดตงขนเมอวนท 1 กรกฎาคม พ.ศ.2545

ดวยวตถประสงคหลกในการใหความชวยเหลอกบประเทศในแถบแปซฟก และกลมประเทศใน

อนภมภาคแมนาโขง ในการประชมรฐมนตรตางประเทศอาเซยน-นวซแลนด เมอวนท 22 กรกฎาคม

พ.ศ.2553 ณ กรงฮานอย ประเทศเวยดนาม ทประชมไดใหการรบรองเอกสาร 2 ฉบบ คอ ปฏญญารวม

วาดวยความเปนหนสวนทครอบคลมทกดานระหวางอาเซยนและนวซแลนด (Joint Declaration for

an ASEAN-NZ Comprehensive Partnership) และแผนปฏบตการเพอปฏบตตามปฏญญารวมวา

ดวยความเปนหนสวนทครอบคลมทกดานระหวางอาเซยนและนวซแลนด พ.ศ. 2553 – พ.ศ.2558

(Plan of Action to Implement the Joint Declaration for an ASEAN-NZ Comprehensive

Partnership 2010-2015) เพอเปนแนวทางการดาเนนความรวมมอทางการเมองและความมนคง

เศรษฐกจ สงคมและวฒนธรรม และการพฒนาระหวางอาเซยนและนวซแลนด

ในการประชม ASEAN-NZ Commemorative Summit เมอวนท 30 ตลาคม พ.ศ.2553

ทประชมไดเหนพองใหมความรวมมอใน 3 ประเดนหลก คอ 1.การจดการภยพบต 2.การดาเนนการ

ตามปฏญญารวมวาดวยความเปนหนสวนทครอบคลมทกดานฯ พ.ศ. 2553-2558 และ 3.การใช

ประโยชนจาก AANZFTA เพอสงเสรมการคาและการลงทน

นอกจากน นวซแลนดไดประกาศวาจะใหความรวมมอกบอาเซยนใน 4 กรอบ คอ 1) ASEAN

New Zealand Scholarships Program 2) Young Business Leaders Exchange Program

3) Initiatives on Disaster Risk Management และ 4) Agricultural Diplomacy โดยเนน

เปาหมายไปทกลมประเทศกาลงพฒนาในอาเซยน (CLMV ฟลปปนส และอนโดนเซย) (กระทรวงการ

ตางประเทศ, 2554 ฉ)

10. ความสมพนธอาเซยน - ญปน

ญปนเรมความสมพนธอยางไมเปนทางการกบอาเซยนในป พ.ศ.2516 และยกระดบ

ความสมพนธเปนประเทศคเจรจาอยางเปนทางการของอาเซยนในป พ.ศ.2520 หลงจากนนเปนตนมา

ความสมพนธอาเซยน-ญปนมพฒนาการมาอยางตอเนอง ตอมาในป พ.ศ.2546 ไดมการจดประชม

สดยอดอาเซยน-ญปน (ASEAN-Japan Commemorative Summit) สมยพเศษ ทกรงโตเกยว

137

ประเทศญปน ในโอกาสครบรอบ 30 ป ความสมพนธอาเซยน-ญปน และไดมการลงนาม Tokyo

Declaration for the Dynamic and Enduring ASEAN-Japan Partnership in the New

Millennium และรบรอง ASEAN-Japan Plan of Action เพอกาหนดทศทางความรวมมอระหวาง

สองฝาย ญปนเปนประเทศคเจรจาประเทศแรกทไดจดตงคณะผแทนถาวรญปนประจาอาเซยน

ณ กรงจาการตา ประเทศอนโดนเซย เมอวนท 26 พฤษภาคม พ.ศ.2554 ความรวมมอดานการเมองและความมนคง ญปนเปนประเทศคเจรจาลาดบท 4 ทได

ภาคยานวตสนธสญญา TAC ในป พ.ศ.2547 และเปนประเทศแรกทจดตงกรอบการประชมความ

รวมมอดานการตอตานการกอการรายอยางเปนทางการกบอาเซยนในป พ.ศ.2547

ความรวมมอดานเศรษฐกจ ญปนเปนคคาทสาคญอนดบท 3 ของอาเซยนรองจากจน และ

สหภาพยโรปในดานการลงทน และเปนประเทศผลงทนอนดบ 2 ของอาเซยน รองจากสหภาพยโรป

โดยในป พ.ศ.2552 มมลคาการลงทน 5.3 พนลานดอลลารสหรฐ คดเปนรอย 13.4 ของมลคา

การลงทนตางชาต เมอเดอนเมษายน พ.ศ.2551 อาเซยนและญปนไดลงนามความตกลงหนสวน

เศรษฐกจอาเซยน-ญปน (ASEAN-Japan Closer Economic Partnership : AJCEP) ซงเปนเสมอน

การรวมเอาความตกลงเขตการคาเสรทวภาคระหวางสมาชกอาเซยนแตละประเทศกบญปนเขาไว

ดวยกน โดยไทยไมไดเปดตลาดสนคามากไปกวาทเปดใหตามความตกลงหนสวนเศรษฐกจไทย-ญปน

(Japan-Thailand Economic Partnership Agreement: JTEPA)

ความรวมมอดานสงคมและวฒนธรรม ญปนใหความสาคญกบการแลกเปลยนระหวาง

ประชาชนโดยเฉพาะในระดบเยาวชนโดยในป พ.ศ.2550 ไดเรมจดโครงการเชญเยาวชนจากประเทศ

อาเซยนเขารวมโครงการ Japan-East Asia Network of Exchange for Students and Youths

(JENESYS) เพอสงเสรมการศกษาและการพฒนาบคลากรของอาเซยน เดอนกนยายน พ.ศ.2553

ญปนไดรบเยาวชนจากอาเซยนเยอนญปนภายใตโครงการดงกลาวแลว ทงสน 26,993 คน และไดสง

เยาวชนญปนเยอนประเทศสมาชกอาเซยน รวม 5,374 คน

ความรวมมอดานการพฒนา ญปนไดใหการสนบสนนการรวมตวของอาเซยนโดยจดตง

กองทน Japan-ASEAN Integration Fund (JAIF) ซงจดตงขนในป พ.ศ.2549 ตามขอเสนอของญปน

เพอสนบสนนการรวมตวของอาเซยน โดยในชนตนไดกาหนดสาขาความรวมมอไว ไดแก การปองกน

ไขหวดนกและโรคระบาดอนๆ การตอตานการกอการราย การจดตงระบบเตอนภยพบต การรวมตว

ทางเศรษฐกจ รวมถงการลดชองวางดานการพฒนา การแลกเปลยนเยาวชน และการเกบกทนระเบด

และสรรพาวธทยงไมระเบด และยงเปนผสนบสนนรายใหญทสดของกรอบขอรเรมเพอการรวมตวของ

138

อาเซยน รเรมความรวมมอกบประเทศลมนาโขง (Mekong-Japan Cooperation) วตถประสงคเพอ

ลดชองวางดานการพฒนา ในการประชมเดอนตลาคม พ.ศ.2553 ทกรงฮานอย ประเทศเวยดนาม

ทประชมเหนวาการพฒนาในอนภมภาคควรเปนแบบอยางของการพฒนาทสนบสนนการรวมตว

ในภมภาคเพอนาไปสการพฒนาทยงยนและสอดคลองกบการอนรกษสงแวดลอม ไทยไดเชญชวนให

ญปนสนบสนนการสรางเสนทางรถไฟตามแนว East-West Economic Corridor และ South

Economic Corridor และใหญปนมสวนรวมในการฝกอบรมบคลากรจากประเทศลมนาโขงโดยใช

ประโยชนจากสถาบนการศกษาทมอยในไทย สวนประเดนทอยในความสนใจของญปนคอ การ

สงเสรมความรวมมอเรองการจดการภยพบต และบทบาทของญปนในเรองความเชอมโยงของอาเซยน

(กระทรวงการตางประเทศ, 2554 จ)

11. กรอบความรวมมออาเซยน+3 (สาธารณรฐประชาชนจน ญปน และสาธารณรฐเกาหล)

กรอบความรวมมออาเซยน+3 เรมตนขนเมอป พ.ศ.2540 ในชวงทเกดวกฤตทางการเงน

ในภมภาคเอเชยตะวนออก โดยมการพบหารอระหวางผนาของประเทศสมาชกอาเซยนและผนาของ

จน ญปน และเกาหลใต เปนครงแรก ณ กรงกวลาลมเปอร ประเทศมาเลเซย การประชมสดยอด

อาเซยน+3 ไดจดขนเปนประจาทกป เรมเปนรปรางภายหลงการออกแถลงการณรวมวาดวย

ความรวมมอเอเชยตะวนออกเมอป พ.ศ.2542 และการจดตง East Asia Vision Group (EAVG) เพอ

วางวสยทศนความรวมมอในเอเชยตะวนออก EAVG ไดเสนอแนะแนวคดการจดตงประชาคมเอเชย

ตะวนออก (East Asian Community : EAC) และมาตรการความรวมมอในดานตางๆ เพอนาไปส

การจดตง EAC ในอนาคต

การประชมสดยอดอาเซยน+3 ครงท 9 ณ กรงกวลาลมเปอร ประเทศมาเลเซย เมอป

พ.ศ.2548 ผนาไดลงนามในปฏญญาวาดวยการประชมสดยอดอาเซยน+3 (Kuala Lumpur

Declaration on the ASEAN+3 Summit) กาหนดใหการจดตงประชาคมเอเชยตะวนออกเปน

เปาหมายระยะยาว และใหกรอบอาเซยน+3 เปนกลไกหลกในการนาไปสเปาหมายระยะยาวในป

พ.ศ.2550 ในโอกาสครบรอบ 10 ปของกรอบอาเซยน+3 ไดมการออกแถลงการณรวมวาดวย

ความรวมมอเอเชยตะวนออกฉบบท 2 และแผนงานความรวมมออาเซยน+3 (พ.ศ.2550 - พ.ศ.2560)

พฒนาการทสาคญในกรอบความรวมมออาเซยน+3

1. ความรวมมอในกรอบอาเซยน+3 ครอบคลมความรวมมอมากกวา 20 สาขา ภายใตกรอบ

การประชมในระดบตางๆ ประมาณ 60 การประชม ความรวมมอดานการเงนภายใตมาตรการรเรม

139

เชยงใหม (Chiang Mai Initiative : CMI) ซงเรมขนเมอป พ.ศ.2543 โดยมการจดตง CMI Multi-

lateralization (CMIM) วงเงน 1.2 แสนลานดอลลารสหรฐ เพอเปนกลไกชวยรกษาเสถยรภาพ

ทางการเงนในภมภาค วนท 24 มนาคม พ.ศ.2553 และจดตง ASEAN+3 Macroeconomic

Research Office (AMRO) ทประเทศสงคโปร ในเดอนพฤษภาคม พ.ศ.2554 เพอวเคราะหและ

ตดตามสภาวะเศรษฐกจในภมภาคและสนบสนน CMIM นอกจากน ยงไดมการจดตงกลไกคาประกน

สนเชอและสนบสนนการลงทน (Credit Guarantee and Investment Facility : CGIF) ซงมวงเงน

เรมตน 700 ลานดอลลารสหรฐ เพอสนบสนนการออกพนธบตรของภาคเอกชน

2. เมอเดอนเมษายน พ.ศ.2552 อาเซยน+3 จดตงกองทน ASEAN Plus Three

Cooperation Fund (APTCF) โดยมเงนทน 3 ลานดอลลารสหรฐ เพอสนบสนนการดาเนนโครงการ

และกจกรรมตางๆ

3. ทประชมสดยอดอาเซยน+3 ครงท 12 เมอวนท 24 ตลาคม พ.ศ.2552 ทอาเภอชะอา-

หวหน ประเทศไทย ไดรบรองแถลงการณวาดวยความมนคงดานอาหารและการพฒนาพลงงาน

ชวภาพ เพอสงเสรมความรวมมอดานอาหารและพลงงาน การจดตงระบบสารองขาวฉกเฉน

อาเซยน+3 (ASEAN Plus Three Emergency Rice Reserve : APTERR) เพอประกนความมนคง

ดานอาหารของภมภาค และจดทายทธศาสตรแบบบรณาการเกยวกบการผลตและการบรโภคอาหาร

และพลงงานชวภาพทยงยนและเปนอนหนงอนเดยวกน (กระทรวงการตางประเทศ, 2554 ก)

12. การประชมสดยอดเอเชยตะวนออก (East Asia Summit : EAS)

การประชม EAS เดมทเปนขอรเรมในกรอบอาเซยน+3 โดยจะเปนการววฒนาการของ

การประชมสดยอดอาเซยน+3 ไปสการประชมสดยอดเอเชยตะวนออก อยางไรกด อาเซยนเหนวา

ควรเปดกวางใหประเทศนอกกลมอาเซยน+3 เขารวมดวย โดยไดกาหนดหลกเกณฑ 3 ประการ

สาหรบการ เขารวม ไดแก

(1) การเปนคเจรจาเตมตวของอาเซยน

(2) การมความสมพนธทแนนแฟนกบอาเซยน

(3) การภาคยานวตสนธสญญา TAC

ในปจจบนมประเทศทเขารวมในการประชม EAS จานวน 18 ประเทศ ไดแก อาเซยน 10

ประเทศ ออสเตรเลย จน อนเดย ญปน เกาหลใต นวซแลนด รสเซยและสหรฐอเมรกา โดยรสเซยและ

140

สหรฐอเมรกาจะเขารวมการประชม EAS เปนครงแรกในเดอนพฤศจกายน พ.ศ.2554 ทเกาะบาหล

ประเทศอนโดนเซย

ในการประชม EAS ครงท 1 ณ กรงกวลาลมเปอร ประเทศมาเลเซย เมอวนท 14 ธนวาคม

พ.ศ.2548 ไดมการลงนามในปฏญญาวาดวยการประชมสดยอดเอเชยตะวนออก (Kuala Lumpur

Declaration on East Asia Summit) กาหนดใหการประชม EAS เปนเวทหารอทางยทธศาสตร

ทเปดกวางโปรงใสและครอบคลม ทประชมยงเหนพองกบแนวความคดของไทยทใหการประชม EAS

เปนเวทของผนาทจะแลกเปลยนความเหนและวสยทศนในประเดนเชงยทธศาสตรในลกษณะ

top-down การประชม EAS มขนเปนประจาทกปในชวงการประชมสดยอดอาเซยน โดยประเทศท

เปนประธานอาเซยนทาหนาทเปนประธานในการประชมดงกลาว

ในการประชม EAS ครงท 5 เมอวนท 30 ตลาคม พ.ศ.2553 ทกรงฮานอย ทประชมได

รบรอง Hanoi Declaration on the Commemoration of the 5th Anniversary of the East

Asia Summit เพอแสดงเจตนารมณทางการเมองของผนาในการสงเสรมความรวมมอและเสรมสราง

ความเขมแขงใหกบการประชม EAS ในฐานะเปนเวทหลกของการหารอในประเดนยทธศาสตรระดบ

ผนา ยาบทบาทและความสาคญของอาเซยนในการประชม EAS และโครงสรางสถาปตยกรรม

ในภมภาค และประกาศเชญรสเซยและสหรฐอเมรกาเขารวมในการประชม EAS ในป พ.ศ.2554

ตามททงสองประเทศไดแสดงความจานง

ในการประชมสดยอดอาเซยน ครงท 18 เมอวนท 7 - 8 พฤษภาคม พ.ศ.2554

ณ กรงจาการตา ประเทศอนโดนเซย ผนาอาเซยนไดหารอในประเดนทศทางในอนาคตของการ

ประชม EAS อยางกวางขวาง โดยเฉพาะในเรองการรกษาความเปนศนยกลางของภมภาคภายหลงท

เชญสหรฐอเมรกาและรสเซยเขารวมการประชม EAS ซงผนามาเลเซยมความกงวลวาการประชม EAS

อาจถกใชเปนเวทแขงขนและการแสดงความเหนทไมลงรอยกนของชาตมหาอานาจ ในขณะทอาเซยน

กลายเปนผสงเกตการณอยรอบนอก ดงนน อาเซยนจงตองมบทบาทเชงรกในการกาหนดวาระ

ทสอดคลองกบผลประโยชนของอาเซยนสงสด

ในการประชมรฐมนตรตางประเทศ EAS ทเกาะบาหล เมอวนท 22 กรกฎาคม พ.ศ.2554

ทประชมไดหารอเรองทศทางในอนาคตของการประชม EAS และเหนพองวาการประชม EAS เปนเวท

ผนาสาคญทควรมการหารอยทธศาสตร เพอเสรมสรางและรกษาความสนตภาพ เสถยรภาพและ

ความมงคงของภมภาค ควบคไปกบการมความรวมมออยางเปนรปธรรมในสาขา 5 หลก ทไดตกลง

กนไว ตลอดจนควรใชประโยชนจากการเขารวมของสหรฐอเมรกาและรสเซย ในการรวมกนรบมอกบ

141

ความทาทายใหมๆ ของภมภาค โดยพงระวงไมซาซอนกบกรอบหรอกลไกความรวมมออน ตลอดจน

คานงถงระดบความสบายใจของประเทศทเขารวม ทงน นอกเหนอจากความรวมมอใน 5 สาขาหลก

ทประชมไดมการหยบยกประเดนเรงดวนอนทการประชม EAS ควรใหความสาคญ โดยมการให

ความสาคญกบความมนคงดานอาหาร และประเทศสมาชกอาเซยนหลายประเทศตองการให

ความเชอมโยงในภมภาคเปนประเดนสาคญในการประชม EAS และไดมการเสนอใหการประชม EAS

ครงท 6 ออกปฏญญาวาดวยความเชอมโยงในภมภาค

ประเดนสาคญทมการหารอในการประชมระดบผนาในป พ.ศ.2554 ไดแก

1. การสงเสรมความรวมมอทมความสาคญในลาดบแรก 5 สาขา ไดแก พลงงาน การเงน

การจดการภยพบต การศกษา และการปองกนไขหวดนก ซงจะขยายกรอบเปนการสาธารณสขระดบ

โลกและโรคระบาด

2.การออก Declaration of the East Asia Summit on the Principles for Mutually

Beneficial Relations เพอสะทอนใหเหนถงการยอมรบรวมกนในหลกการและแนวปฏบตตางๆ ทจะ

เปนตวกาหนดรปแบบและแนวทางในการปฏสมพนธระหวางประเทศทเขารวมในการประชม EAS

ตอไป

3. ประเดนเรองการจดการภยพบต ซงไดรบความสนใจจากหลายประเทศ โดยเฉพาะญปน

และสหรฐอเมรกา นวซแลนด อนโดนเซย ออสเตรเลย และไทย

4. การหารอและออกปฏญญาเกยวกบการสงเสรมการเชอมโยงและการผลกดนการจดทา

Comprehensive Economic Partnership for East Asia (CEPEA) (กระทรวงการตางประเทศ,

2554 ข)

13. ความสมพนธอาเซยน – องคการสหประชาชาต

ความรวมมอระหวางอาเซยนกบองคการสหประชาชาต (United Nations : UN) เรมขนบน

พนฐานของความรวมมอดานวชาการระหวางอาเซยนกบโครงการพฒนาแหงสหประชาชาต (United

Nations Development Program : UNDP) ซงไดเรมขนในชวงป พ.ศ.2513 และตอมา UNDP

ไดรบสถานะประเทศคเจรจาของอาเซยนในป พ.ศ.2520 ตอมาองคการสหประชาชาตพยายามทจะ

พฒนาความรวมมอกบอาเซยน โดยสงเสรมใหมปฏสมพนธระหวางสององคการ ภายใตยทธศาสตร

ของสานกงานเลขาธการสหประชาชาตทจะสงเสรมการเปนหนสวนกบองคการระดบภมภาคทวโลก

เพอชวยแกไขปญหาระดบโลกและภมภาค ในชนนองคการสหประชาชาตยงไมมสถานะเปนประเทศ

142

คเจรจากบอาเซยน แตมการประชมระหวางผนาอาเซยนกบเลขาธการสหประชาชาตอยางสมาเสมอ

รวมทงไดจดทาความเปนหนสวนรอบดานกบสหประชาชาต (ASEAN-UN Comprehensive

Partnership) โดยสงเสรมความรวมมอในประเดนทมผลประโยชนรวมกน เชน การปฏบตการรกษา

สนตภาพ การบรหารจดการภยพบต และการสงเสรมความมนคงทางทะเล เปนตน

การประชมสดยอดอาเซยน–สหประชาชาต ครงท 1 จดขนทกรงเทพฯ เมอป พ.ศ.2543

ในระหวางการประชมสหประชาชาตวาดวยการคาและการพฒนา (United Nations Conference on

Trade and Development : UNCTAD) สมยท 10 โดยมวตถประสงคหลกเพอสงเสรมความสมพนธ

และสรางการเชอมโยงทตอเนองระหวางประเทศในกลมอาเซยนกบองคการสหประชาชาตและ

เพอสนบสนนการทางานของ UNCTAD ในการประชมดงกลาว ทประชมไดหารอใน 3 หวขอหลก คอ

1) ประเดนดานการเมองและความมนคง 2) ประเดนดานการพฒนา และ 3) ความรวมมอระหวาง

อาเซยนกบองคการสหประชาชาตในเรองของการเมองและความมนคง

การประชมสดยอดอาเซยน–สหประชาชาต ครงท 2 จดขนทนครนวยอรกเมอวนท 13

กนยายน พ.ศ.2548 โดยมวตถประสงคเพอสงเสรมความรวมมอระหวางอาเซยนกบองคการ

สหประชาชาต เพอใหอาเซยนเปนทยอมรบมากขนยงขนในเวทระหวางประเทศ รวมทงเพอตดตามผล

การประชมสดยอดครงท 1 โดยมประเดนหารอทสาคญ 1) การสนบสนนระบบพหภาคนยม

(Multilateralism) และการปฏรปองคการสหประชาชาตซงตองมความสอดคลองกบสถานการณ

ปจจบนและใหความสาคญกบการขจดความยากจน 2) การสนบสนนการพฒนาและการขยายสมาชก

ภาพของคณะมนตรความมนคงแหงสหประชาชาต (United Nations Security Council : UNSC)

โดยยดหลกความโปรงใสและตรวจสอบได 3) ความรวมมอเพอชวยประเทศสมาชกอาเซยนบรรลการ

พฒนาแหงสหสวรรษ (Millennium Development Goals : MDGs) ในป พ.ศ.2558 4) ความรวมมอ

เพอชวยอาเซยนในการจดตงประชาคมอาเซยนภายในป พ.ศ.2558 ทงประชาคมการเมองและ

ความมนคงอาเซยน ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน และประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน

5) ความรวมมอในประเดนเฉพาะดาน เชน การจดการภยพบต และ 6) การสรางสนตภาพ

ปจจบน อาเซยนไดรบสถานะผสงเกตการณในองคการสหประชาชาต ซงแสดงใหเหนถง

การยอมรบนบถอบทบาทเชงสรางสรรคของอาเซยนในรวมมอกนสรางความสงบสขและสงเสรมการ

พฒนา

สาหรบการประชมสดยอดอาเซยน-สหประชาชาต ครงท 3 จดขนเมอวนท 29 ตลาคม

พ.ศ.2553 ระหวางการประชมสดยอดอาเซยนครงท 17 ทกรงฮานอย ประเทศเวยดนาม โดยทงสอง

143

ฝายไดหารอในเรอง 1) ความรวมมอระหวางอาเซยนกบองคการสหประชาชาตเพอชวยใหประเทศ

สมาชกอาเซยน สามารถบรรลเปาหมายการพฒนาแหงสหสวรรษภายในป พ.ศ.2558 2) การให

ความสาคญกบการพฒนาทรพยากรมนษย ซงรวมถงการสาธารณสข การศกษาและสทธมนษยชน

3) การเขามามสวนรวมขององคการสหประชาชาตและองคการระหวางประเทศในการเสรมสราง

ความเชอมโยงในอาเซยน โดยเฉพาะการปองกนและแกปญหาผลกระทบขางเคยง สบเนองจากการม

ความเชอมโยงระหวางประเทศ เชน อาชญากรรมขามชาต การกอการราย เปนตน และ 4) การมสวน

รวมของสหประชาชาตในการศกยภาพใหกบกลมอาเซยนสาหรบปฏบตการรกษาสนตภาพและ

การจดการภยพบต (กระทรวงการตางประเทศ, 2554 ช)

14. ความสมพนธอาเซยน - สาธารณรฐอสลามปากสถาน

ปากสถานเปนประเทศคเจรจาเฉพาะดานของอาเซยนตงแตป พ.ศ.2536 ไดภาคยานวต

สนธสญญา TAC ในชวงการประชมรฐมนตรตางประเทศอาเซยน ครงท 37 และการประชมอนๆ

ทเกยวของเมอวนท 2 กรกฎาคม พ.ศ.2547 กรงจาการตา ประเทศอนโดนเซย และไดรบรองพธสาร

ฉบบท 3 แกไขสนธสญญา TAC เดอนกรกฎาคม พ.ศ.2553 ณ กรงฮานอย ประเทศเวยดนาม

เมอวนท 5 - 6 มถนายน พ.ศ.2551 ทประชมคณะกรรมการอาเซยน (ASEAN Standing

Committee) มมตใหจดการประชม ASEAN-Pakistan Joint Sectoral Cooperation Committee

(APJSCC) ซงเปนการประชมระดบรองอธบดทกป โดยสลบกนเปนเจาภาพระหวางประเทศสมาชก

อาเซยนกบปากสถาน สาหรบสาขาความรวมมอ ไดแก การคาและการลงทน วทยาศาสตรและ

เทคโนโลย การตอตานและปองกนการคายาเสพตด สงแวดลอม การทองเทยว และการพฒนา

ทรพยากรมนษย

ตงแตป พ.ศ.2547 ปากสถานไดพยายามขอปรบสถานะเปนคเจรจาเตมรปแบบอยางตอเนอง

ทกป และทประชม APJSCC ครงท 4 เมอป พ.ศ.2551 เหนพองกนวาใหปฏบตตามมตทประชม

รฐมนตรตางประเทศอาเซยนป พ.ศ.2550 ทขอใหทงสองฝายกระชบความสมพนธและความรวมมอ

ทมอยกอน ไทยสนบสนนคาขอของปากสถานในการจดตงเขตการคาเสรปากสถาน–อาเซยน

ปากสถานไดเหนชอบตอขอกาหนด (Terms of Reference) การศกษาความเปนไปได ซงขณะน

กาลงอยในขนตอนการศกษา

ในการประชมเจาหนาทอาวโสอาเซยนเมอวนท 5 พฤษภาคม พ.ศ.2554 ไดยกประเดนการ

ยกระดบความสมพนธเปนประเทศคเจรจากบอาเซยนอยางเตมตวขน ซงไทย ฟลปปนส มาเลเซย

144

และบร ไนสนบสนนขอประสงคน สวนสงคโปร เหนวาอาเซยนควรพจารณาผลประโยชน

เชงยทธศาสตรของอาเซยนและสงทอาเซยนจะไดรบ จงมขอสรปวาไมควรยกระดบปากสถานเปน

ประเทศค เจรจา เนองจากปากสถานไมสามารถใหผลประโยชนท เปนรปธรรมแกอาเซยน

ไมมโครงการความรวมมอทเปนรปรางสาคญทงทเปนคเจรจาเฉพาะดานมาหลายป อกทงไมประสงค

ทจะนาปญหาตางๆ ทเกยวของกบปากสถานมาสภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต (กระทรวงการ

ตางประเทศ, 2554 ฎ)

----------------------------------------

145

บรรณานกรม

กรมอาเซยน. (2555). ความรวมมอกบประเทศคเจรจา. วนทคนขอมล 27 สงหาคม 2555.

เขาถงไดจาก : http://www.mfa.go.th/asean/th/partnership

กระทรวงการตางประเทศ. (2554 ก). กรอบความรวมมออาเซยน+3 (จน ญปน และสาธารณรฐ

เกาหล). [ออนไลน]. วนทคนขอมล 5 มถนายน 2555. เขาถงไดจาก :

http://www.mfa.go.th/internet/document/3784.pdf

__________________ . (2554 ข). การประชมสดยอดเอเชยตะวนออก (East Asia Summit –

EAS). [ออนไลน]. วนทคนขอมล 5 มถนายน 2555. เขาถงไดจาก :

http://www.mfa.go.th/internet/document/3785.pdf

__________________ . (2554 ค). ความสมพนธอาเซยน – เกาหลใต. [ออนไลน]. วนทคนขอมล

5 มถนายน 2555. เขาถงไดจาก :

http://www.mfa.go.th/internet/document/656.pdf

__________________ . (2554 ง). ความสมพนธอาเซยน – แคนาดา. [ออนไลน]. วนทคนขอมล

5 มถนายน 2555. เขาถงไดจาก :

http://www.mfa.go.th/internet/document/651.pdf

__________________ . (2554 จ). ความสมพนธอาเซยน – ญปน. [ออนไลน]. วนทคนขอมล

5 มถนายน 2555. เขาถงไดจาก :

http://www.mfa.go.th/internet/document/3783.pdf

__________________ . (2554 ฉ). ความสมพนธอาเซยน – นวซแลนด. [ออนไลน]. วนทคน

ขอมล 5 มถนายน 2555. เขาถงไดจาก :

http://www.mfa.go.th/internet/document/817.pdf

146

__________________ . (2554 ช). ความสมพนธอาเซยน – ปากสถาน. [ออนไลน].

วนทคนขอมล 5 มถนายน 2555. เขาถงไดจาก :

http://www.mfa.go.th/internet/document/658.pdf

__________________ . (2554 ซ). ความสมพนธอาเซยน – สหภาพยโรป. [ออนไลน]. วนทคน

ขอมล 5 มถนายน 2555. เขาถงไดจาก :

http://www.mfa.go.th/internet/document/653.pdf

__________________ . (2554 ฌ). ความสมพนธอาเซยน – ออสเตรเลย. [ออนไลน]. วนทคน

ขอมล 5 มถนายน 2555. เขาถงไดจาก :

http://www.mfa.go.th/internet/document/815.pdf

__________________ . (2554 ญ). ความสมพนธอาเซยน – อนเดย. [ออนไลน]. วนทคนขอมล 5

มถนายน 2554. เขาถงไดจาก : http://www.mfa.go.th/internet/document/654.pdf.

__________________ . (2554 ฎ). อาเซยน – สหประชาชาต. [ออนไลน]. วนทคนขอมล

5 มถนายน 2555. เขาถงไดจาก :

http://www.mfa.go.th/internet/document/6178.pdf

มหาวทยาลยเชยงใหม, คณะรฐศาสตรและรฐประศาสนศาสตร. (ม.ป.ป.). อาเซยนกบประเทศค

เจรจาและองคการระหวางประเทศ. [ออนไลน]. วนทคนขอมล 8 ตลาคม 2555.

เขาถงไดจาก : http://www.pol.cmu. ac.th/article-download.php?id=754.

สานกงานเศรษฐกจการคลง. (2554). กฎบตรสมาคมแหงประชาชาตเอเชยตะวนออกเฉยงใตและ

ความตกลงดานเศรษฐกจของอาเซยน. กรงเทพฯ : ดเอฟ ดจตอล พรนทตง.

ASEAN. (2012 a). ASEAN trade by partner country/region Annual 2010. [Online].

Retrieved. June 5, 2012, from http://www.aseansec.org/stat/Table24_27.pdf

______ . (2012 b). Top ten ASEAN trade partner countries/regions, 2010. [Online].

Retrieved. June 5, 2012, from http://www.aseansec.org/stat/Table19_27.pdf

147

______ . (2012 c). Top ten country/regional sources of visitors to ASEAN Annual:

2008 - 2010. [Online]. Retrieved. June 5, 2012, from

http://www.aseansec.org/stat/Table30.pdf

______ . (2012 d). Top ten sources of ASEAN foreign direct investments inflow

Annual: 2008 – 2010; Cumulative annual: 2008 – 2010. [Online].

Retrieved. June 5, 2012, from http://www.aseansec.org/stat/Table27.pdf

New York Times. (2010). Offering to Aid Talks, U.S. Challenges China on Disputed

Islands. [Online]. Retrieved. June 5, 2012, from

http://www.nytimes.com/2010/07/24/world/asia/24diplo.html

World Nuclear Association. (2012). Nuclear Power in Vietnam. [Online]. Retrieved.

June 5, 2012, from http://www.world-nuclear.org/info/vietnam_inf131.html

148

รฐสภาไทยกบการกาวสประชาคมอาเซยน

----------------------------------------------------------------------------

รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550 มาตรา 190 ไดวางหลกเกณฑเกยวกบ

การจดทาหนงสอสญญาระหวางประเทศไทยกบตางประเทศและองคการระหวางประเทศไววา

พระมหากษตรยทรงไวซงพระราชอานาจในการทาหนงสอสญญาสนตภาพ สญญาสงบศก และสญญา

อนกบนานาประเทศกบองคการระหวางประเทศ โดยหนงสอสญญาใดมบทเปลยนแปลงอาณาเขต

ของประเทศ หรอเขตพนทนอกอาณาเขตซงประเทศไทยมสทธอธปไตย หรอมเขตอานาจตามหนงสอ

สญญา หรอตามกฎหมายระหวางประเทศ หรอจะตองออกพระราชบญญตเพอใหเปนไปตามหนงสอ

สญญา หรอมผลกระทบตอความมนคงทางเศรษฐกจหรอสงคมของประเทศอยางกวางขวาง หรอมผล

ผกพนดานการคา การลงทน หรองบประมาณของประเทศอยางมนยสาคญ ตองไดรบความเหนชอบ

ของรฐสภากอนทประเทศไทยจะเขาผกพนตามหนงสอสญญานน

เนองจากสมาคมประชาชาตแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใต หรออาเซยน (The Association of

Southeast Asian Nations : ASEAN) เปนองคการระหวางประเทศ ดงนน การทประเทศไทยจะเขา

ทาหนงสอสญญากบอาเซยน หรอกบประเทศอนๆ ในการขบเคลอนเขาสประชาคมอาเซยนจงตอง

ไดรบความเหนชอบจากรฐสภากอนเชนเดยวกน ในบทนจงขอนาเสนอขอมลสองสวนเพอใหทราบเปน

เบองตนถงความเกยวของของรฐสภาไทยในการดาเนนงานภายใตบรบทประชาคมอาเซยน โดยสวน

แรกเปนการอธบายเชงวเคราะหเกยวกบรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550

มาตรา 190 ซงเปนบทบญญตทมผลใหรฐสภาเขาไปเกยวของโดยตรงกบการดาเนนงานของอาเซยน

ในดานกฎหมาย และสวนทสองเปนการนาเสนอขอมลบางสวนเกยวกบพระราชบญญต กรอบการ

เจรจาระหวางประเทศ ญตต และกระทถามเกยวกบการดาเนนการเพอเขาสประชาคมอาเซยนทได

นาเสนอใหสภาผแทนราษฎรและทประชมรวมกนของรฐสภาพจารณา ซงขอมลนไดจากฐานขอมล

นตบญญตของสานกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร

149

1. รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550 มาตรา 190∗

รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550 มาตรา 190 บญญตวา

“พระมหากษตรยทรงไวซงพระราชอานาจในการทาหนงสอสญญาสนตภาพ สญญาสงบศก และ

สญญาอน กบนานาประเทศหรอกบองคการระหวางประเทศ

หนงสอสญญาใดมบทเปลยนแปลงอาณาเขตไทย หรอเขตพนทนอกอาณาเขตซงประเทศไทยมสทธ

อธปไตยหรอมเขตอานาจตามหนงสอสญญาหรอตามกฎหมายระหวางประเทศ หรอจะตองออก

พระราชบญญตเพอใหการเปนไปตามหนงสอสญญา หรอมผลกระทบตอความมนคงทางเศรษฐกจหรอสงคม

ของประเทศอยางกวางขวาง หรอมผลผกพนดานการคา การลงทน หรองบประมาณของประเทศอยาง

มนยสาคญ ตองไดรบความเหนชอบของรฐสภา ในการน รฐสภาจะตองพจารณาใหแลวเสรจภายในหกสบวน

นบแตวนทไดรบเรองดงกลาว

กอนการดาเนนการเพอทาหนงสอสญญากบนานาประเทศหรอองคการระหวางประเทศตาม

วรรคสอง คณะรฐมนตรตองใหขอมลและจดใหมการรบฟงความคดเหนของประชาชน และตองชแจงตอ

รฐสภาเกยวกบหนงสอสญญานน ในการน ใหคณะรฐมนตรเสนอกรอบการเจรจาตอรฐสภาเพอขอความ

เหนชอบดวย

เมอลงนามในหนงสอสญญาตามวรรคสองแลว กอนทจะแสดงเจตนาใหมผลผกพน คณะรฐมนตร

ตองใหประชาชนสามารถเขาถงรายละเอยดของหนงสอสญญานน และในกรณทการปฏบตตามหนงสอ

สญญาดงกลาวกอใหเกดผลกระทบตอประชาชนหรอผประกอบการขนาดกลางและขนาดยอม คณะรฐมนตร

ตองดาเนนการแกไขหรอเยยวยาผไดรบผลกระทบนนอยางรวดเรว เหมาะสม และเปนธรรม

ใหมกฎหมายวาดวยการกาหนดประเภท กรอบการเจรจา ขนตอนและวธการจดทาหนงสอสญญา

ทมผลกระทบตอความมนคงทางเศรษฐกจหรอสงคมของประเทศอยางกวางขวาง หรอมผลผกพนดานการคา

การลงทน หรองบประมาณของประเทศอยางมนยสาคญ รวมทงการแกไขหรอเยยวยาผไดรบผลกระทบจาก

การปฏบตตามหนงสอสญญาดงกลาว โดยคานงถงความเปนธรรมระหวางผทไดประโยชนกบผทไดรบ

ผลกระทบจากการปฏบตตามหนงสอสญญานนและประชาชนทวไป

ในกรณทมปญหาตามวรรคสอง ใหเปนอานาจของศาลรฐธรรมนญทจะวนจฉยชขาดโดยใหนา

บทบญญตตามมาตรา 154 (1) มาใชบงคบกบการเสนอเรองตอศาลรฐธรรมนญโดยอนโลม” ∗∗

∗ วเคราะหโดยนางสาวศรนยา สมา นตกรชานาญการ สานกวชาการ สานกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร ∗∗ แกไขเพมเตมโดยรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย แกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พทธศกราช 2554

150

รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550 มาตรา 190 เปนเรองเกยวกบ

หลกเกณฑกระบวนการในการจดทาหนงสอสญญาหรอขอตกลงตางๆ ระหวางประเทศไทยกบ

ตางประเทศ ซงหลกเกณฑในเรองนไมใชเรองใหมทเพงมการบญญตไวในรฐธรรมนญฉบบนเทานน

หากแตไดมการบญญตหลกเกณฑเรองนมาตงแตในพระราชบญญตธรรมนญการปกครองแผนดน

สยามชวคราว พทธศกราช 2475 เรอยมาจนถงรฐธรรมนญฉบบปจจบน โดยมการแกไขเพมเตม

ในรายละเอยดเพอใหสอดคลองกบสภาวะความเปนไปของบานเมองในชวงเวลานน

รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2540 มาตรา 224 ไดวางหลกเกณฑ

ในการทาหนงสอสญญาระหวางประเทศไทยกบตางประเทศไววา หนงสอสญญาซงมบทเปลยนแปลง

อาณาเขตไทยหรอเขตอานาจแหงรฐ หรอหนงสอสญญาซงจะตองออกพระราชบญญตเพออนวตการ

ใหเปนไปตามหนงสอสญญา จะตองผานความเหนชอบจากรฐสภาเสยกอนจงจะกระทาได หากไมใช

การทาหนงสอสญญาใน 3 ลกษณะดงกลาวแลว เปนอานาจของฝายบรหารคอคณะรฐมนตรท

สามารถแสดงเจตนาเขาผกพนไดโดยลาพงตนเอง หลงจากทรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย

พทธศกราช 2540 มผลใชบงคบแลว คณะรฐมนตรของไทยไดตกลงเจรจาทาขอตกลงระหวางประเทศ

โดยเฉพาะการเจรจาตกลงเกยวกบเขตการคาเสร (Free Trade Area : FTA) กบตางประเทศหลาย

ประเทศ โดยไมไดมการเปดเผยรายละเอยดการเจรจาใหประชาชนทวไปทราบและขอความเหนชอบ

จากรฐสภากอน เนองจากคณะรฐมนตรเหนวาการเจรจาทาขอตกลงเกยวกบเขตการคาเสรนไมใช

การทาหนงสอสญญาทมลกษณะทจะตองไดรบความเหนชอบจากรฐสภากอนจงจะกระทาได แตเปน

อานาจของฝายบรหารทสามารถทาไดโดยตนเอง ทาใหเกดการกลาวหาวาคณะรฐมนตรเจรจา

ทาขอตกลงกบตางประเทศโดยมผลประโยชนทบซอนอย ใชอานาจรฐเออผลประโยชนใหแกกลม

ธรกจของเครอญาต ซงถอเปนการทจรตคอรรปชนประการหนงและสงผลใหประเทศไทยเสย

ผลประโยชนจากการจดตงเขตการคาเสรนน

รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550 ไดใหความสาคญกบการแกไขปญหา

การทจรตคอรรปชนในทกภาคสวนของประเทศ ดงนน จงมการแกไขเพมเตมหลกเกณฑในการทา

หนงสอสญญากบตางประเทศ เพอสรางกระบวนการรบมอกบยคโลกาภวฒนใหเกดความรอบคอบ

และถกตองตามหลกธรรมาภบาลมากขน เกดผลประโยชนกบประเทศชาตและประชาชนโดยรวม

อยางแทจรง ไมตกอยภายใตการควบคมของกลมธรกจการเมองกลมใดกลมหนง สรางกระบวนการ

ตรวจสอบถวงดลระหวางฝายบรหารกบฝายนตบญญต และเพมบทบาทของภาคประชาชนใหมสวน

รวมในการเจรจาและตรวจสอบการทาหนงสอสญญาตลอดจนขอตกลงระหวางประเทศมากขน

151

โดยแกไขเพมเตมลกษณะของหนงสอสญญาหรอขอตกลงระหวางประเทศทจะตองไดรบความเหนชอบ

จากรฐสภาเสยกอนทเขาเจรจาหรอลงนามได เปน 5 ลกษณะ คอ 1) หนงสอสญญาทมผลเปนการ

เปลยนแปลงอาณาเขตของประเทศไทย 2) หนงสอสญญาทมผลเปนการเปลยนแปลงเขตพนท

นอกอาณาเขตซงประเทศไทยมสทธอธปไตยหรอเขตอานาจตามหนงสอสญญา หรอตามกฎหมาย

ระหวางประเทศ 3) หนงสอสญญาทตองมการตราพระราชบญญตอนวตการ 4) หนงสอสญญาทม

ผลกระทบตอความมนคงทางเศรษฐกจ หรอสงคมของประเทศอยางกวางขวาง และ 5) หนงสอสญญา

ทมผลผกพนดานการคา การลงทน หรองบประมาณของประเทศอยางมนยสาคญ เพอแกไขปญหา

การตความวาหนงสอสญญาลกษณะใดบางทจะตองไดรบความเหนชอบจากรฐสภา และเพอใหการ

เจรจาทาขอตกลงในเรองเขตการคาเสรกบประเทศตางๆ ตองไดรบความเหนชอบจากรฐสภากอน

เพราะถอเปนเรองทกระทบกระเทอนตอกลไกการเมอง เศรษฐกจ สงคมและความเปนอยของ

ประชาชนโดยสวนรวม โดยไดมการกาหนดระยะเวลาวารฐสภาจะตองพจารณาใหแลวเสรจภายใน

60 วน นบแตวนทไดรบเรองทคณะรฐมนตรเสนอมา

นอกจากนนแลว ยงไดกาหนดเพมเตมเกยวกบการมสวนรวมของประชาชนในการตรวจสอบ

การทาหนงสอสญญาระหวางประเทศของคณะรฐมนตร โดยกาหนดหนาทใหคณะรฐมนตรตองให

ขอมลและจดใหมการรบฟงความคดเหนของประชาชน ตองชแจงเกยวกบหนงสอสญญาและเสนอ

กรอบการเจรจาตอรฐสภาเพอขอความเหนชอบจากรฐสภาดวยกอนทคณะรฐมนตรจะดาเนนการเพอ

ทาหนงสอสญญากบตางประเทศหรอองคการระหวางประเทศ และเมอคณะรฐมนตรไดลงนามใน

หนงสอสญญาแลว กอนทจะแสดงเจตนาใหมผลผกพน คณะรฐมนตรตองใหประชาชนสามารถเขาถง

รายละเอยดของหนงสอสญญานนได เพอใหประชาชนไดทราบถงผลกระทบทตามมาภายหลงการท

หนงสอสญญามผลผกพน ในกรณทการปฏบตตามพนธกรณกอใหเกดผลกระทบตอประชาชน

ผประกอบธรกจขนาดกลางและขนาดยอม คณะรฐมนตรตองแกไขเยยวยาผไดรบผลกระทบนน

อยางรวดเรว เหมาะสม และเปนธรรม นอกจากนนแลว คณะรฐมนตรตองจดทากฎหมายวาดวยการ

กาหนดประเภท ขนตอน วธการทาหนงสอสญญา และการแกไขเยยวยาผไดรบผลกระทบจากการ

ปฏบตตามหนงสอสญญาทมผลกระทบตอความมนคงทางเศรษฐกจหรอสงคมของประเทศอยาง

กวางขวางหรอมผลผกพนดานการคาหรอการลงทนอยางมนยสาคญ โดยตองคานงถงความเปนธรรม

ระหวางผไดรบประโยชนกบผไดรบผลกระทบและประชาชนทวไปดวย

หากพจารณาบทบญญตของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550 มาตรา

190 น จะเหนไดวาการกาหนดหลกเกณฑในการทาหนงสอสญญากบตางประเทศน มงเนนให

152

ความสาคญกบความโปรงใสในการทาหนงสอสญญามากยงขน โดยกาหนดลกษณะของหนงสอสญญา

ระหวางประเทศทจะตองไดรบความเหนชอบจากรฐสภาใหชดเจนมากขน เพอใหสมาชกรฐสภา

ในฐานะตวแทนของประชาชนสามารถตรวจสอบการทางานของคณะรฐมนตรไดดยงขน สงเสรมให

ประชาชนเขามามสวนรวมในการตรวจสอบ โดยคณะรฐมนตรตองใหขอมลและจดใหมการรบฟง

ความคดเหนจากประชาชนกอนเขาทาหนงสอสญญา ประชาชนสามารถทราบถงเนอหาและผลกระทบ

ทจะเกดขนจากการเขาทาหนงสอสญญา สามารถแสดงความคดเหนและเตรยมพรอมรบผลกระทบ

ทจะเกดขนได และการกาหนดใหศาลรฐธรรมนญทาหนาทชขาดกรณทเกดปญหาโตแยงวาหนงสอ

สญญานนจะตองไดรบความเหนชอบจากรฐสภาหรอไม ทาใหปญหาการโตแยงในเรองการตความ

เกยวกบหนงสอสญญามความชดเจนมากขน

อยางไรกตาม การกาหนดใหคณะรฐมนตรตองเสนอกรอบการเจรจาตอรฐสภาเพอขอความ

เหนชอบกอนการดาเนนการเพอทาหนงสอสญญา และการทคณะรฐมนตรจะตองใหขอมลและรบฟง

ความคดเหนจากประชาชนกอนนน อาจเปนการเพมขนตอนปฏบตทมความยงยากเขามาใน

กระบวนการทาหนงสอสญญา อาจทาใหประเทศไทยเสยเปรยบในการเจรจา เพราะการเสนอกรอบ

การเจรจาจะทาใหประเทศคเจรจาทราบจดมงหมายและความตองการทแทจรงของประเทศไทย

ในขณะทประเทศไทยจะไมทราบความประสงคทแทจรงของประเทศคเจรจา ทาใหประเทศไทยอาจ

เสยประโยชนจากการทาหนงสอสญญานนได

ตอมา รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550 มาตรา 190 ไดมการแกไข

เพมเตมโดยรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย แกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พทธศกราช 2554 ซงกาหนด

เพมเตมใหมการตรากฎหมายกาหนดรายละเอยดเกยวกบประเภทของหนงสอสญญาและกรอบ

การเจรจาทมผลกระทบตอความมนคงทางเศรษฐกจหรอสงคมของประเทศอยางกวางขวาง หรอมผล

ผกพนดานการคา การลงทน หรองบประมาณของประเทศอยางมนยสาคญ ทจะตองนาเสนอให

รฐสภาเหนชอบ เพอใหเกดความชดเจน ไมเปนการเพมภาระใหแกรฐสภามากเกนไป และไมเกด

ความลาชาจนประเทศไทยไดรบความเสยหายหรอเสยผลประโยชนได

สาหรบการตรากฎหมายวาดวยการกาหนดประเภท กรอบการเจรจา ขนตอนและวธการ

จดทาหนงสอสญญาตามมาตรา 190 วรรคหานน อยในความรบผดชอบของกระทรวงการตางประเทศ

เมอกระทรวงการตางประเทศดาเนนการยกรางกฎหมายดงกลาวเสรจเรยบรอยแลวจะสงใหสานกงาน

คณะกรรมการกฤษฎกาตรวจรางกฎหมาย แลวจงสงใหคณะรฐมนตรเพอนารางกฎหมายในรปของ

รางพระราชบญญตนนเขาสการพจารณาของรฐสภาตอไป ในอดตนนไดเคยมการเสนอรางกฎหมาย

153

ตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550 มาตรา 190 วรรคหา เขาสการพจารณา

ของสภานตบญญตแหงชาต ไดแก รางพระราชบญญตการจดทาหนงสอสญญาระหวางประเทศ

พ.ศ. .... (นายสรชย หวนแกว กบคณะ เปนผเสนอ) คณะรฐมนตรซงมพลเอกสรยทธ จลานนท

เปนนายกรฐมนตร ไดขอรบรางพระราชบญญตดงกลาวไปพจารณากอนรบหลกการและเมอ

คณะรฐมนตรไดสงรางพระราชบญญตดงกลาวพรอมขอสงเกตมายงสภานตบญญตแหงชาตแลว

สภานตบญญตแหงชาตไดมมตใหเลอนการพจารณาออกไปกอนจนกระทงสภานตบญญตแหงชาต

สนสดลง ตอมาในสมยทนายอภสทธ เวชชาชวะ เปนนายกรฐมนตร ไดเคยมการเสนอกฎหมาย

ตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย มาตรา 190 วรรคหา เขาสการพจารณาของสภาผแทนราษฎร

ไดแก รางพระราชบญญตขนตอนและวธการจดทาหนงสอสญญา พ.ศ. .... (คณะรฐมนตร เปนผเสนอ)

ซงสภาผแทนราษฎรไดมมตใหนารางพระราชบญญตการจดทาหนงสอสญญาระหวางประเทศ

พ.ศ. .... (นางสาวรชดา ธนาดเรก กบคณะ เปนผเสนอ) ซงเปนรางพระราชบญญตในทานองเดยวกน

มาพจารณารวมกน ตอมาในการประชมสภาผแทนราษฎร ครงท 16/2552 เมอวนท 18 มนาคม

พ.ศ.2552 คณะรฐมนตรและสมาชกสภาผแทนราษฎรผเสนอรางพระราชบญญตฯ ไดขอถอนราง

พระราชบญญตทงสองฉบบออกจากการพจารณาของสภาผแทนราษฎร เนองจากมปญหาวาอาจม

บทบญญตขดกบรฐธรรมนญ และในปจจบนยงมไดมการเสนอรางกฎหมายวาดวยการกาหนดประเภท

กรอบการเจรจา ขนตอนและวธการจดทาหนงสอสญญาตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย

พทธศกราช 2550 มาตรา 190 วรรคหา กลบเขาสการพจารณาของสภาผแทนราษฎรแตอยางใด

ขอดและขอเสยของมาตรา 190 แหงรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550

• ขอด 1. สมาชกรฐสภาซงเปนตวแทนของประชาชนและเปนองคกรทใชอานาจนตบญญตสามารถเขา

ตรวจสอบถวงดลการใชอานาจของฝายบรหารในการทาหนงสอสญญากบตางประเทศและองคการ

ระหวางประเทศไดมากขน

2. ประชาชนสามารถตรวจสอบการใชอานาจของฝายบรหาร เนองจากรฐธรรมนญกาหนดให

ฝายบรหารตองใหขอมลเพอใหประชนชนเขาถง ทราบถงเนอหารายละเอยดในหนงสอสญญา

ผลกระทบตอตนเองและประเทศชาตทจะเกดขนจากการทฝายบรหารจะเขาทาหนงสอสญญานน

เปนการสงเสรมการมสวนรวมของประชาชนในการแสดงความคดเหนเกยวกบการทาหนงสอสญญา

นนดวย

154

3. ประชาชนสามารถเตรยมความพรอมในการรบผลกระทบทจะเกดขนจากการเขาทาหนงสอ

สญญาไดลวงหนา

4. ประชาชนหรอผประกอบการขนาดกลางและขนาดยอม ซงไดรบผลกระทบจากการเขาทา

หนงสอสญญากบตางประเทศ จะไดรบความชวยเหลอจากรฐบาลอยางรวดเรว เหมาะสมและ

เปนธรรม

5. การทรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550 กาหนดใหมกฎหมายวาดวยการ

กาหนดประเภท กรอบการเจรจา ขนตอน และวธการจดทาหนงสอสญญาทมผลกระทบตอความ

มนคงทางเศรษฐกจหรอสงคมของประเทศอยางกวางขวาง หรอมผลผกพนดานการคา หรอการลงทน

อยางมนยสาคญ รวมทงการแกไขหรอเยยวยาผไดรบผลกระทบจากการปฏบตตามหนงสอสญญา

ดงกลาวโดยคานงถงความเปนธรรมระหวางผทไดประโยชนกบผทไดรบผลกระทบจากการปฏบตตาม

หนงสอสญญานนและประชาชนทวไป ทาใหขนตอนในการจดทาหนงสอสญญากบตางประเทศและ

องคการระหวางประเทศ ตลอดจนมาตรการในการแกไขเยยวยาผไดรบผลกระทบจากการทาหนงสอ

สญญามความแนนอนชดเจน

6. มองคกรของรฐทเปนกลางทาหนาทเปนผชขาดกรณทเกดการโตแยงวาหนงสอสญญานน

มลกษณะทตองไดรบความเหนชอบจากรฐสภากอนทาหนงสอสญญาหรอไม

• ขอเสย

1. การทรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550 บญญตเพมเตมใหหนงสอสญญา

ทมผลกระทบตอความมนคงทางเศรษฐกจ หรอสงคมระหวางประเทศอยางกวางขวาง หรอมผลผกพน

การคา การลงทน หรองบประมาณของประเทศอยางมนยสาคญ ตองไดรบความเหนชอบจากรฐสภา

กอนทาหนงสอสญญานน อาจกอใหเกดปญหาในการตความไดวาอยางไรจงจะถอวาหนงสอสญญานน

มผลกระทบตอความมนคงทางเศรษฐกจหรอสงคมระหวางประเทศอยางกวางขวาง หรอมผลผกพน

การคา การลงทน หรองบประมาณของประเทศอยางมนยสาคญ

2. เมอเกดกรณทมการโตแยงกนวาหนงสอสญญานนตองไดรบความเหนชอบจากรฐสภากอน

หรอไม ซงตองมการสงเรองไปยงศาลรฐธรรมนญเพอวนจฉยชขาด อาจทาใหเกดความลาชาในการทา

หนงสอสญญา และประเทศไทยอาจเสยประโยชนจากการเขาทาหนงสอสญญาลาชาได

3. การทฝายบรหารตองใหขอมลเกยวกบหนงสอสญญา และจดใหมการรบฟงความคดเหนของ

ประชาชนกอนดาเนนการทาหนงสอสญญา รวมทงตองเสนอกรอบการเจรจาตอรฐสภาเพอขอ

ความเหนชอบนน อาจทาใหเกดความลาชาในการทาหนงสอสญญา ประเทศคสญญาจะทราบถง

155

ความตองการหรอจดมงหมายในการเจรจาของประเทศไทย ทาใหประเทศไทยเสยเปรยบหรอเสย

ประโยชนทควรจะไดรบจากการทาหนงสอสญญานนได

4. การทรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550 มาตรา 190 วรรคส ไดวาง

หลกเกณฑวา เมอลงนามในหนงสอสญญาทมบทเปลยนแปลงอาณาเขตไทย หรอเขตพนท

นอกอาณาเขตซงประเทศไทยมสทธอธปไตยหรอมเขตอานาจตามหนงสอสญญาหรอตามกฎหมาย

ระหวางประเทศ หรอจะตองออกพระราชบญญตเพ อใหการเปนไปตามหนงสอสญญา หรอม

ผลกระทบตอความม นคงทางเศรษฐกจหรอสงคมของประเทศอยางกวางขวาง หรอมผลผกพน

ดานการคา การลงทน หรองบประมาณของประเทศอยางมนยสาคญ กอนทจะแสดงเจตนาใหมผลผกพน

คณะรฐมนตรตองใหประชาชนสามารถเขาถงรายละเอยดของหนงสอสญญานน และในกรณ

ทการปฏบตตามหนงสอสญญาดงกลาวกอใหเกดผลกระทบตอประชาชน หรอผประกอบการ

ขนาดกลางและขนาดยอม คณะรฐมนตรตองดาเนนการแกไขหรอเยยวยาผไดรบผลกระทบนน

อยางรวดเรว เหมาะสม และเปนธรรมนน ยอมเกดปญหาได แมวาการลงนามในหนงสอสญญาจะเปน

เพยงการรบรองวาขอความในรางหนงสอสญญานนถกตองตามทตกลงกน โดยยงไมมผลผกพน

ทางกฎหมายกตาม แตในทางปฏบตนนการลงนามมผลผกพนคสญญาบางสวนแลว กลาวคอ

รฐคสญญาจะตองไมกระทาการใดอนเปนการละเมดตอหลกเกณฑและเจตนารมณของหนงสอสญญา

ดงกลาวดวย

2. พระราชบญญต กรอบการเจรจาระหวางประเทศ ญตต และกระทถามทเกยวของ

กบการดาเนนการเพอเขาสประชาคมอาเซยน

อาเซยนเปนองคการระหวางประเทศทมความเกยวของกบประเทศไทยมาตงแตป พ.ศ.2510

รฐบาลไทยซงทาหนาทบรหารประเทศ ไดดาเนนการดานตางๆ ตามกรอบความรวมมอของอาเซยน

ทงดานการเมอง เศรษฐกจ และสงคม เพอเสรมสรางความรวมมอกบประเทศสมาชกอาเซยนและ

เพอประโยชนของชาตและภมภาคโดยรวม เมอรฐบาลไทยไดเขาผกพนทจะรวมสรางประชาคม

อาเซยนในป พ.ศ.2558 ตามปฏญญาวาดวยความรวมมอในอาเซยน ฉบบท 2 (Declaration of

ASEAN Concord II /Bali Concord II) รฐบาลจงตองเตรยมความพรอมในทกดานเพอขบเคลอน

ประเทศเขาสประชาคมอาเซยนไดตามกาหนดการ รฐสภาในฐานะเปนองคกรดานนตบญญตจงตอง

เขาไปมสวนเกยวของในการเตรยมความพรอมเขาสประชาคมอาเซยนดวย โดยเฉพาะการตรา

กฎหมาย และการพจารณาใหความเหนชอบกรอบการเจรจาระหวางประเทศและสนธสญญาตางๆ

156

ตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550 มาตรา 190 รวมทงการตรวจสอบนโยบาย

และการดาเนนงานของรฐบาลวาสอดคลองกบขอตกลงในกรอบอาเซยนหรอไม และเปนไปเพอ

ประโยชนของประเทศและประชาชนโดยรวมหรอไม และไดมมาตรการรองรบปญหาทคาดวาจะ

เกดขนเมอประเทศเขาสประชาคมอาเซยนในป พ.ศ.2558 หรอไมอยางไร

ในสวนน จงเปนการรวบรวมพระราชบญญต กรอบการเจรจาระหวางประเทศ ญตตและ

กระทถามทสาคญบางสวนทเกยวของกบการดาเนนการเพอเขาสประชาคมอาเซยนของประเทศไทย

โดยเปนขอมลตงแตรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550 มผลบงคบใชจนถงปจจบน*

ปจจบน* แตทงนไมไดหมายความวา กอนการประกาศจดตงประชาคมอาเซยน รฐสภาไมไดตระหนก

ถงความสาคญในการดาเนนงานของรฐบาลตามกรอบอาเซยน ตวอยางเชน เมอป พ.ศ.2542

นายเปรมศกด เพยยระ สมาชกสภาผแทนราษฎร ใหความสนใจเรองความรวมมอของไทยใน

กรอบอาเซยน โดยการตงกระทถามเรอง การนาประเทศไทยไปสการเปนศนยกลางทางการเงน

ของอาเซยน (กระทถามท 421 ร.) โดยมนายธารนทร นมมานเหมนท รฐมนตรวาการ

กระทรวงการคลง ไดตอบกระทถามใน ราชกจจานเบกษา เลม 116 ตอนท 92 ก วนท 9 ตลาคม

พ.ศ.2542 (ดรายละเอยดในภาคผนวก 1)

สาหรบพระราชบญญต กรอบการเจรจาระหวางประเทศ ญตต และกระทถามทเกยวของ

กบการดาเนนการเพอเขาสประชาคมอาเซยนของไทยภายหลงรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย

พทธศกราช 2550 มผลบงคบใช มรายละเอยดดงน

• ประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยน

พระราชบญญต กรอบการเจรจาระหวางประเทศ ญตต และกระทถามทเกยวของกบ

ประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยน ทเขาสการพจารณาของสภาผแทนราษฎรและรฐสภา

ดงตวอยางตอไปน

1. พระราชบญญต

พระราชบญญตคมครองการดาเนนงานของสมาคมประชาชาตแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใต

พ.ศ. 2551

(มความเกยวของกบประชาคมทง 3 เสาหลก)

* สถานะของขอมล ณ วนท 31 พฤษภาคม พ.ศ.2555

157

ผเสนอ : คณะรฐมนตร

ผลการดาเนนการ : สภาผแทนราษฎรไดพจารณารางพระราชบญญตคมครองการดาเนนงานของ

สมาคมประชาชาตแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใต พ.ศ. .... ลงมตในวาระท 1 รบหลกการแหงราง

พระราชบญญตฯ ในคราวประชมสภาผแทนราษฎร ชดท 23 ปท 1 ครงท 2 (สมยสามญนตบญญต)

วนท 7 สงหาคม พ.ศ.2551 และไดตงคณะกรรมาธการวสามญเพอพจารณา เมอคณะกรรมาธการ

วสามญพจารณาเสรจแลว ไดเสนอใหสภาผแทนราษฎรพจารณาในคราวประชมสภาผแทนราษฎร

ครงท 12 (สมยสามญนตบญญต) วนท 10 กนยายน พ.ศ.2551 สภาผแทนราษฎรไดพจารณาในวาระ

ท 2 เรยงตามลาดบมาตรา และลงมตในวาระท 3 เหนชอบดวยกบรางพระราชบญญตดงกลาว

แลวสงใหวฒสภาเพอพจารณาตอไป

ในคราวประชมวฒสภาครงท 6 (สมยสามญนตบญญต) เปนพเศษ วนองคารท 16 กนยายน

พ.ศ.2551 ทประชมวฒสภาไดพจารณาในวาระท 1 ลงมตรบหลกการแหงรางพระราชบญญตคมครอง

การดาเนนงานของสมาคมประชาชาตแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใต พ.ศ. .... จากนนทประชมวฒสภา

ไดมมตใหพจารณารางพระราชบญญตฉบบนโดยกรรมาธการเตมสภา ซงเปนการพจารณา

ขนคณะกรรมาธการและการพจารณาของวฒสภาในวาระท 2 เรยงตามลาดบมาตรารวมกนไป

โดยไมมการแกไข และลงมตในวาระทสามเหนชอบดวยกบรางพระราชบญญตฯ ของสภา

ผแทนราษฎร

พระราชบญญตคมครองการดาเนนงานของสมาคมประชาชาตแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใต

พ.ศ.2551 ไดประกาศในราชกจจานเบกษา เลม 125 ตอนท 121 ก ลงวนท 14 พฤศจกายน พ.ศ. 2551

มผลใชบงคบตงแตวนท 15 พฤศจกายน พ.ศ.2551 เปนตนไป

สาระสาคญ : ของพระราชบญญตตฉบบนมสาระสาคญ คอ

1) กาหนดใหยอมรบนบถอวาอาเซยนซงเปนองคการระหวางประเทศในระดบรฐบาลเปน

นตบคคล และใหถอวามภมลาเนาในประเทศไทย

2) กาหนดใหอาเซยนไดรบความคมกนและเอกสทธในประเทศไทยทจาเปนเพอใหบรรล

ความมงประสงคของอาเซยนตามกฎบตร

3) กาหนดใหเลขาธการอาเซยนและพนกงานของสานกเลขาธการอาเซยนซงเขารวมใน

กจกรรมอนเปนทางการของอาเซยนหรอทาการแทนอาเซยนในประเทศไทยไดรบความคมกน

และเอกสทธทจาเปนในการปฏบตหนาทของตนโดยอสระตามกฎบตร

158

4) กาหนดใหผแทนถาวรของรฐสมาชกประจาอาเซยน และเจาหนาทของรฐสมาชกอาเซยน

ซงเขารวมในกจกรรมอนเปนทางการของอาเซยนหรอทาการแทนอาเซยนในประเทศไทยไดรบ

ความคมกนและเอกสทธทจาเปนในการปฏบตหนาทตามกฎบตร หรอตามกฎหมายวาดวยเอกสทธ

และความคมกนทางทต

5) กาหนดใหรฐมนตรวาการกระทรวงการตางประเทศรกษาการตามพระราชบญญตน

เหตผลในการประกาศใช : เหตผลในการประกาศใชพระราชบญญตฉบบน คอ โดยทรฐบาลไทยได

ลงนามในกฎบตรของสมาคมประชาชาตแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใต เมอวนท 20 พฤศจกายน

พ.ศ.2550 และกฎบตรดงกลาวกาหนดใหรฐสมาชกใหความคมกน และเอกสทธทจาเปนตอการปฏบต

หนาทแกอาเซยน เลขาธการอาเซยน พนกงานของสานกเลขาธการอาเซยน ผแทนถาวรของรฐสมาชก

ประจาอาเซยน และเจาหนาทของรฐสมาชกอาเซยน ดงนน เพอคมครองการดาเนนงานของอาเซยน

ในประเทศไทย จงจาเปนตองตราพระราชบญญตน

2. กรอบการเจรจาระหวางประเทศ

2.1 การใหความเหนชอบเอกสารสาคญทเกยวกบความรวมมอในกรอบอาเซยนและการรวมตว

เปนประชาคมอาเซยน

- รางปฏญญาเชยงใหมวาดวยแผนงานสาหรบประชาคมอาเซยน ป ค.ศ. 2009 - 2015

- รางแผนงานการจดตงประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยน

- รางแผนงานการจดตงประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน

- รางแผนงานขอรเรมเพอการรวมตวของอาเซยน ฉบบทสอง ค.ศ. 2009 - 2015

- รางปฏญญารวมวาดวยเปาหมายการพฒนาของอาเซยน

(มความเกยวของกบประชาคมทง 3 เสาหลก)

ผเสนอ : คณะรฐมนตร

ผลการดาเนนการ : ทประชมรวมกนของรฐสภาพจารณา เรอง การใหความเหนชอบเอกสารสาคญ

ทเกยวกบความรวมมอในกรอบอาเซยนและการรวมตวเปนประชาคมอาเซยน ในการประชมรวมกน

ของรฐสภา ครงท 1 (สมยสามญทวไป) วนจนทรท 26 มกราคม พ.ศ.2552 และลงมตใหความ

เหนชอบตามทคณะรฐมนตรเสนอ ในการประชมรวมกนของรฐสภา ครงท 2 (สมยสามญทวไป)

วนองคารท 27 มกราคม พ.ศ.2552

159

2.2 กรอบการเจรจายกรางขอบเขตอานาจหนาทขององคกรสทธมนษยชนอาเซยน และกรอบ

การเจรจาประเดนกฎหมายภายใตการพจารณาของคณะผเชยวชาญดานกฎหมายระดบสงวาดวย

กฎบตรอาเซยน

(มสวนเกยวของกบประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน)

ผเสนอ : คณะรฐมนตร

ผลการดาเนนการ : ทประชมรวมกนของรฐสภาไดพจารณากรอบการเจรจายกรางขอบเขตอานาจ

หนาทขององคกรสทธมนษยชนอาเซยน และกรอบการเจรจาประเดนกฎหมายภายใตการพจารณา

ของคณะผเชยวชาญดานกฎหมายระดบสงวาดวยกฎบตรอาเซยน ในการประชมรวมกนของรฐสภา

ครงท 1 (สมยสามญทวไป) วนจนทรท 26 มกราคม พ.ศ.2552 และในการประชมรวมกนของรฐสภา

ครงท 2 (สมยสามญทวไป) วนองคารท 27 มกราคม พ.ศ.2552 ทประชมรวมกนของรฐสภามมตใหตง

คณะกรรมาธการวสามญ จานวน 36 คน เพอพจารณากรอบการเจรจาดงกลาว ทงน ทประชมไดมมต

ใหพจารณาใหแลวเสรจภายในกาหนดเวลา 15 วน เมอคณะกรรมาธการฯ พจารณาเสรจแลว

ไดเสนอรายงานตอรฐสภา ทประชมรวมกนของรฐสภามมตเหนชอบดวยกบรายงานและขอสงเกต

ของคณะกรรมาธการฯ ในการประชมรวมกนของรฐสภา ครงท 3 (สมยสามญทวไป) วนองคารท 17

กมภาพนธ พ.ศ.2552

2.3 รางพธสารฉบบท 3 เพอแกไขสนธสญญาไมตรและความรวมมอในเอเชยตะวนออกเฉยงใต

ผเสนอ : คณะรฐมนตร

ผลการดาเนนการ : ทประชมรวมกนของรฐสภามมตใหความเหนชอบรางพธสารฉบบท 3 เพอแกไข

สนธสญญาไมตรและความรวมมอในเอเชยตะวนออกเฉยงใต ตามทคณะรฐมนตรเสนอ ในการประชม

รวมกนของรฐสภา ครงท 9 (สมยสามญทวไป) วนพฤหสบดท 14 พฤษภาคม พ.ศ.2552

2.4 สนธสญญาวาดวยความชวยเหลอซงกนและกนในเรองทางอาญาของภมภาคอาเซยน

(มสวนทเกยวของกบประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน)

ผเสนอ : คณะรฐมนตร

ผลการดาเนนการ : ทประชมรวมกนของรฐสภามมตใหความเหนชอบสนธสญญาวาดวย

ความชวยเหลอซงกนและกนในเรองทางอาญาของภมภาคอาเซยน ตามทคณะรฐมนตรเสนอ ในการ

ประชมรวมกนของรฐสภา ครงท 2 (สมยสามญนตบญญต) วนพธท 8 กนยายน พ.ศ.2553

160

3. ญตต

ญตต เรอง ตงคณะกรรมาธการวสามญเพอศกษายกรางกฎบตรอาเซยน

ผเสนอ : นายพชย วาสนาสง สมาชกสภานตบญญตแหงชาต

ผลการดาเนนการ : นายพชย วาสนาสง สมาชกสภานตบญญตแหงชาต ไดเสนอญตตขอให

สภานตบญญตแหงชาตตงคณะกรรมาธการวสามญเพอศกษาการยกรางกฎบตรอาเซยน เพอให

ประชาชนจะไดมสวนรวม และเสนอแนะขอคดเหนตลอดจนใหคาปรกษาเกยวกบนโยบายของ

อาเซยนตอองคกรทมอานาจตดสนใจ ซงตอมาในการประชมสภานตบญญตแหงชาต ครงท 20/2550

วนท 19 เมษายน พ.ศ.2550 ผเสนอไดขอถอนญตตออกจากระเบยบวาระการประชม เพอนาไป

พจารณารายละเอยดรวมกนในคณะกรรมาธการการตางประเทศ สภานตบญญตแหงชาตเสยกอนท

ประชมสภานตบญญตแหงชาตเหนชอบใหถอนญตต

ตอมาคณะกรรมาธการการตางประเทศ สภานตบญญตแหงชาต ไดเสนอรายงาน

การพจารณารางกฎบตรอาเซยนตอสภานตบญญตแหงชาต ทประชมไดพจารณาและรบทราบรายงาน

ดงกลาว ในการประชมสภานตบญญตแหงชาต ครงท 3/2551 วนพฤหสบดท 17 มกราคม

พ.ศ. 2551

4. กระทถาม

4.1 กระทถามสด เรอง ผลกระทบทประเทศไทยเปนเจาภาพจดประชม ASEAN SUMMIT

ในวนท 27 กมภาพนธ ถง 1 มนาคม พ.ศ.2552

ผถาม : นายธนตพล ไชยนนทน สมาชกสภาผแทนราษฎร พรรคประชาธปตย จงหวดตาก ไดตงกระท

ถามสดถามนายกรฐมนตร ในการประชมสภาผแทนราษฎร ครงท 11 สมยสามญทวไป วนท

26 กมภาพนธ พ.ศ.2552 โดยสรปดงน

1. รฐบาลไทยไดมการเตรยมความพรอมเกยวกบเรองของการจดงานอาเซยน ซมมท อยางไร

มกระบวนการในการประเมนถงความพงพอใจของประเทศทมารวมงาน และงานดงกลาวจะสามารถ

สรางภาพลกษณทดตอประเทศไทยในดานใดบาง

2. จากทไดมการสารวจความคดเหนของคนทอยในประเทศวา ประเทศไทยจะไดรบ

ประโยชนจากการประชมสดยอดอาเซยนเทาไหร ซงปรากฏวารอยละ 46 คดวาคนไทยจะไดรบ

ประโยชน แตอกรอยละ 53 คดวาประเทศไทยจะไมไดรบประโยชนในการประชมสดยอดอาเซยน

ครงน ทางรฐบาลไทยไดประเมนไวหรอไมวา การประชมดงกลาวจะกอใหเกดผลประโยชนตอ

161

ประชาชนและประเทศอยางไร รวมถงสภาวการณเศรษฐกจโลกทถดถอยในขณะน การประชม

สดยอดอาเซยนจะมสวนชวยใหประเทศไทยหลดพนจากสภาวการณนไดหรอไม อยางไร

3. เสนอใหรฐบาลนาหลายๆ เรองเขาไปหารอดวยนอกจากปญหาคนหลบหนเขาเมอง

การรวมกลมกนเพอคาขายกบประเทศในทวปยโรปหรออเมรกา เพอทจะชวยเหลอปญหาราคาพชผล

การเกษตรตกตาไดเปนอยางด อกเรองทอยากจะฝากคอปญหายาเสพตด เพราะเปนเรองสาคญและ

บอนทาลายประเทศชาต ขอใหรฐบาลนาเรองนเขาหารอในเวทอาเซยนดวย

ผตอบกระท : นายอภสทธ เวชชาชวะ นายกรฐมนตร ไดตอบกระทถามสดในประเดนตางๆ โดยสรป

ดงน

1. การจดประชมสดยอดอาเซยนครงท 14 ซงประเทศไทยเปนเจาภาพ และเปนประธานของ

อาเซยนเปนขอผกมดทรฐบาลไทยรบมา การประชมทจะมขนทชะอาและหวหนนน ประเทศไทย

มความพรอมอยางเตมท การดาเนนการทมความพรอมแลว สามารถสรางความพอใจใหกบประเทศ

สมาชก การประชมนจะสงผลดตอความเชอมน ภาพลกษณ ซงในทสดจะทาใหเราสามารถแกไข

ปญหาตางๆ ของบานเมองทเปนปญหาภายในของประเทศไดดขน กจะเปนประโยชนตอพนอง

ประชาชน

2. ในการสารวจความคดเหนของประชาชนของเอแบคโพลนน รอยละ 46.8 เหนวา

มประโยชนมากถงมากทสด แตรอยละ 53.2 นน ไมใชไมมประโยชนแตรวมคนทระบวามประโยชน

นอยและคนทระบวาไมมประโยชนไวดวยกน

ประเดนนเปนประเดนทรฐบาลและบรรดากลมประเทศในอาเซยนตระหนกเปนอยางดวา

ในชวงความรวมมอหลายสบปทผานมาประชาชนยงสมผสอาเซยนไดนอยมาก จงไดตงหวขอเอาไววา

กฎบตรอาเซยนสาหรบประชาชนอาเซยน และในการประชมครงนจะเปนครงแรกทจะเปดโอกาสให

กลมตางๆ ซงถอไดวาเปนตวแทนของสงคมสามารถทจะสงตวแทนมาพบปะกบผนาของทง 10

ประเทศโดยตรง นอกจากการพบปะกบภาคธรกจ

ในการประชมครงนจะไดมการหารอถงมาตรการทเกยวของกบการประสานแผนการกระตน

เศรษฐกจ เพอใหเกดความสอดคลองและมความเปนอนหนงอนเดยวกนมากยงขน รวมถงปญหา

อกหลายประการ เชน คนหลบหนเขาเมอง การจดตงองคกรสทธมนษยชนอาเซยน

3. ปญหาทสมาชกหยบยกขนมาลวนอยในกรอบความรวมมอของอาเซยนทงสน จรงๆ แลว

การขยายความรวมมอจะมหลายดาน เชนกรณของกระทรวงกลาโหมกจะไมประชมเฉพาะเรอง

162

ความมนคงเทานน แตจะประชมไปถงเรองของความรวมมอกนวาหากวนขางหนาเกดปญหาภยพบต

จะมการรวมมอของหนวยงานความมนคงในระดบนานาชาตมาแกปญหามากขน

สาหรบสนคาเกษตรนน อาเซยนเองตองการทจะใหความมนใจวาภมภาคนมความมนคงดาน

อาหาร มความรวมมอททาเปนการลกษณะชวคราวอยคอ การนาเอาสตอกขาวไปเปนสตอกทถอวา

เปนของอาเซยนเพอมไวใชสาหรบกรณทประเทศในอาเซยนประสบความขาดแคลน โดยม

คาตอบแทนใหกบเจาของขาว

ความรวมมอในแงของการคาขาย นายอลงกรณ พลบตร รฐมนตรวาการกระทรวงพาณชย

เพงเดนทางกลบมาจากประเทศเวยดนามไดมการหารอกนในกรอบนอยแลว และตงใจวาถาสามารถ

นามาสานตอในการประชมสดยอดครงนได กจะดาเนนการเชนเดยวกน

4.2 กระทถามท 290 ร. เรอง การเตรยมความพรอมเขาสประชาคมอาเซยน

(มความเกยวของกบประชาคมทง 3 เสาหลก)

ผถาม : นายสกจ กองธรนนทร สมาชกสภาผแทนราษฎร พรรคประชาธปตย บญชรายชอ ไดตงกระทถาม

นายกรฐมนตรวา รฐบาลมนโยบายในการเตรยมความพรอมในทกภาคสวนของประเทศไทยเพอการ

เปนสวนหนงของประชาคมอาเซยนอยางไร โดยขอใหตอบในราชกจจานเบกษา

ผตอบกระท : พลเอกยทธศกด ศศประภา รองนายกรฐมนตร ไดรบมอบหมายจากนายกรฐมนตรให

เปนผตอบกระทถาม ไดตอบกระทถามในราชกจจานเบกษา เลม 129 ตอนพเศษ 47 ง วนท

9 มนาคม พ.ศ. 2555 ความโดยสรปวา รฐบาลมนโยบายดงทปรากฏในคาแถลงนโยบายของ

คณะรฐมนตร นโยบายเรงดวนทจะเรมดาเนนการในปแรกคอ เรงดาเนนการตามขอผกพนในการ

รวมตวเปนประชาคมอาเซยนในป พ.ศ.2558 ทงในมตเศรษฐกจ สงคม และความมนคงตลอดจน

การเชอมโยงเสนทางคมนาคมขนสงภายในและภายนอกภมภาค ซงจดมงหมายของนโยบายรฐบาลคอ

เพอนาประเทศไทยไปสประชาคมอาเซยนในป พ.ศ.2558 อยางสมบรณ โดยสรางความพรอมและ

ความเขมแขงในดานตาง ๆ ดงทกลาวไวแลวในคาแถลงนโยบายของรฐบาล และนอกจากนรฐบาล

ยงมนโยบายดานเศรษฐกจและสงคมอกหลายประการเพอรองรบการเขาสการเปนประชาคมอาเซยน

163

• ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน

กรอบการเจรจาระหวางประเทศและกระทถามทเกยวของกบประชาคมเศรษฐกจอาเซยน

ทเขาสการพจารณาของสภาผแทนราษฎรและรฐสภา ดงตวอยางตอไปน

1. กรอบการเจรจาระหวางประเทศ

1.1 ความตกลงหนสวนเศรษฐกจอาเซยน–ญปน

ผเสนอ : คณะรฐมนตร

ผลการดาเนนการ : ทประชมรวมกนของรฐสภาพจารณาและลงมตใหความเหนชอบ ความตกลงหนสวน

เศรษฐกจอาเซยน–ญปน ในการประชมรวมกนของรฐสภา ครงท 3 (สมยสามญนตบญญต) วนจนทรท

6 ตลาคม พ.ศ.2551

1.2 ความตกลงการคาสนคาของอาเซยน

ผเสนอ : คณะรฐมนตร

ผลการดาเนนการ : ทประชมรวมกนของรฐสภาพจารณาและลงมตใหความเหนชอบ เรอง ความตกลง

การคาสนคาของอาเซยน ในการประชมรวมกนของรฐสภา ครงท 2 (สมยสามญทวไป) วนองคารท

27 มกราคม พ.ศ.2552

1.3 พธสารเพออนวตขอผกพนชดท 7 ภายใตกรอบความตกลงวาดวยบรการของอาเซยน

ผเสนอ : คณะรฐมนตร

ผลการดาเนนการ : ทประชมรวมกนของรฐสภาพจารณาและลงมตใหความเหนชอบ เรอง พธสารเพอ

อนวตขอผกพนชดท 7 ภายใตกรอบความตกลงวาดวยบรการของอาเซยน ในการประชมรวมกน

ของรฐสภา ครงท 2 (สมยสามญทวไป) วนองคารท 27 มกราคม พ.ศ.2552

1.4 ความตกลงดานการลงทนของอาเซยน

ผเสนอ : คณะรฐมนตร

ผลการดาเนนการ : ทประชมรวมกนของรฐสภาพจารณาและลงมตใหความเหนชอบ เรอง ความตกลง

ดานการลงทนของอาเซยน ในการประชมรวมกนของรฐสภา ครงท 2 (สมยสามญทวไป) วนองคารท

27 มกราคม พ.ศ.2552

164

1.5 ความตกลงวาดวยการลงทนภายใตกรอบความตกลงความรวมมอทางเศรษฐกจซงครอบคลม

ดานตางๆ ระหวางสมาคมประชาชาตแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใตและสาธารณรฐประชาชนจน

ผเสนอ : คณะรฐมนตร

ผลการดาเนนการ : ทประชมรวมกนของรฐสภาพจารณาและลงมตใหความเหนชอบ เรอง ความตกลง

วาดวยการลงทนภายใตกรอบความตกลงความรวมมอทางเศรษฐกจ ซงครอบคลมดานตางๆ ระหวาง

สมาคมประชาชาตแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใตและสาธารณรฐประชาชนจน ในการประชมรวมกน

ของรฐสภา ครงท 2 (สมยสามญทวไป) วนองคารท 27 มกราคม พ.ศ.2552

1.6 ความตกลงภายใตกรอบเขตการคาเสรอาเซยน–สาธารณรฐเกาหล

ผเสนอ : คณะรฐมนตร

ผลการดาเนนการ : ทประชมรวมกนของรฐสภาพจารณาและลงมตใหความเหนชอบ เรอง ความตกลง

ภายใตกรอบเขตการคาเสรอาเซยน–สาธารณรฐเกาหล ในการประชมรวมกนของรฐสภา ครงท 2

(สมยสามญทวไป) วนองคารท 27 มกราคม พ.ศ.2552

1.7 ความตกลงในกรอบอาเซยน–อนเดย

ผเสนอ : คณะรฐมนตร

ผลการดาเนนการ : ทประชมรวมกนของรฐสภาพจารณาและลงมตใหความเหนชอบ เรอง ความตกลง

ในกรอบอาเซยน – อนเดย ในการประชมรวมกนของรฐสภา ครงท 2 (สมยสามญทวไป) วนองคารท

27 มกราคม พ.ศ.2552

1.8 ความตกลงเพอจดตงเขตการคาเสร อาเซยน–ออสเตรเลย–นวซแลนด

ผเสนอ : คณะรฐมนตร

ผลการดาเนนการ : ทประชมรวมกนของรฐสภาพจารณาและลงมตใหความเหนชอบ เรอง ความตกลง

เพอจดตงเขตการคาเสร อาเซยน–ออสเตรเลย–นวซแลนด ในการประชมรวมกนของรฐสภา ครงท 2

(สมยสามญทวไป) วนองคารท 27 มกราคม พ.ศ.2552

1.9 รางความตกลงพหภาคอาเซยนวาดวยการเปดเสรบรการขนสงสนคาทางอากาศ รางความตกลง

พหภาคอาเซยนวาดวยบรการเดนอากาศ และพธสารแนบทายความตกลงทงสองฉบบ

ผเสนอ : คณะรฐมนตร

ผลการดาเนนการ : ทประชมรวมกนของรฐสภาพจารณาและลงมตใหความเหนชอบ เรอง

รางความตกลงพหภาคอาเซยนวาดวยการเปดเสรบรการขนสงสนคาทางอากาศ รางความตกลง

165

พหภาคอาเซยนวาดวยบรการเดนอากาศ และพธสารแนบทายความตกลงทงสองฉบบ ในการประชม

รวมกนของรฐสภา ครงท 2 (สมยสามญทวไป) วนองคารท 27 มกราคม พ.ศ.2552

1.10 รางกรอบความตกลงอาเซยนวาดวยการอานวยความสะดวกในการขนสงขามแดน

ผเสนอ : คณะรฐมนตร

ผลการดาเนนการ : ทประชมรวมกนของรฐสภาพจารณาและลงมตใหความเหนชอบ เรอง รางกรอบ

ความตกลงอาเซยนวาดวยการอานวยความสะดวกในการขนสงขามแดน ในการประชมรวมกนของ

รฐสภา ครงท 2 (สมยสามญทวไป) วนองคารท 27 มกราคม พ.ศ.2552

1.11 รางความตกลงอาเซยนวาดวยความมนคงทางปโตรเลยม

(มสวนทเกยวของกบประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน)

ผเสนอ : คณะรฐมนตร

ผลการดาเนนการ : ทประชมรวมกนของรฐสภาพจารณาและลงมตใหความเหนชอบ เรอง

รางความตกลงอาเซยนวาดวยความมนคงทางปโตรเลยม ในการประชมรวมกนของรฐสภา ครงท 2

(สมยสามญทวไป) วนองคารท 27 มกราคม พ.ศ.2552

1.12 การใหความเหนชอบเอกสารสาคญทเกยวกบความรวมมอกบประเทศคเจรจาในกรอบ

อาเซยน+3 และการประชมสดยอดเอเชยตะวนออก

ผเสนอ : คณะรฐมนตร

ผลการดาเนนการ : ทประชมรวมกนของรฐสภาพจารณาและลงมตใหความเหนชอบ เรอง การให

ความเหนชอบเอกสารสาคญทเกยวกบความรวมมอกบประเทศคเจรจาในกรอบอาเซยน+3 และ

การประชมสดยอดเอเชยตะวนออก ในการประชมรวมกนของรฐสภา ครงท 2 (สมยสามญทวไป)

วนองคารท 27 มกราคม พ.ศ.2552

1.13 พธสารขอผกพนชดท 5 ของการบรการขนสงทางอากาศภายใตกรอบความตกลงวาดวย

บรการของอาเซยน

ผเสนอ : คณะรฐมนตร

ผลการดาเนนการ : ทประชมรวมกนของรฐสภาพจารณาและลงมตใหความเหนชอบ เรอง พธสารขอผกพน

ชดท 5 ของการบรการขนสงทางอากาศภายใตกรอบความตกลงวาดวยบรการของอาเซยน ในการ

ประชมรวมกนของรฐสภา ครงท 5 (สมยสามญทวไป) วนพฤหสบดท 26 มนาคม พ.ศ.2552

166

1.14 ความตกลงวาดวยการลงทนภายใตกรอบความตกลงวาดวยความรวมมอทางเศรษฐกจ

ซงครอบคลมดานตางๆระหวางรฐบาลแหงประเทศสมาชกสมาคมประชาชาตแหงเอเชย

ตะวนออกเฉยงใตและสาธารณรฐเกาหล

ผเสนอ : คณะรฐมนตร

ผลการดาเนนการ : ทประชมรวมกนของรฐสภาพจารณาและลงมตใหความเหนชอบ เรอง ความตกลง

วาดวยการลงทนภายใตกรอบความตกลงวาดวยความรวมมอทางเศรษฐกจ ซงครอบคลมดานตางๆ

ระหวางรฐบาลแหงประเทศสมาชกสมาคมประชาชาตแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใตและสาธารณรฐ

เกาหล ในการประชมรวมกนของรฐสภา ครงท 8 (สมยสามญทวไป) วนองคารท 12 พฤษภาคม

พ.ศ.2552

1.15 ขอเสนอผกพนเปดตลาดการคาบรการของไทยชดท 7 ภายใตกรอบความตกลงวาดวย

บรการของอาเซยน

ผเสนอ : คณะรฐมนตร

ผลการดาเนนการ : ทประชมรวมกนของรฐสภาพจารณาและลงมตใหความเหนชอบ เรอง ขอเสนอ

ผกพนเปดตลาดการคาบรการของไทยชดท 7 ภายใตกรอบความตกลงวาดวยบรการของอาเซยน

ในการประชมรวมกนของรฐสภา ครงท 9 (สมยสามญทวไป) วนพฤหสบดท 14 พฤษภาคม พ.ศ.2552

1.16 กรอบการเจรจาการคาพหภาคภายใตองคการการคาโลก และกรอบการเจรจาความตกลง

การคาเสรของไทยภายใตการเจรจาอาเซยนกบประเทศนอกกลม

ผเสนอ : คณะรฐมนตร

ผลการดาเนนการ : ทประชมรวมกนของรฐสภาพจารณาและลงมตใหความเหนชอบ เรอง กรอบ

การเจรจาการคาพหภาคภายใตองคการการคาโลก และกรอบการเจรจาความตกลงการคาเสรของ

ไทยภายใตการเจรจาอาเซยนกบประเทศนอกกลม ในการประชมรวมกนของรฐสภา ครงท 4 (สมย

สามญนตบญญต) วนจนทรท 9 พฤศจกายน พ.ศ.2552

1.17 พธสารแกไขบนทกความเขาใจอาเซยนวาดวยบรการขนสงสนคาทางอากาศ

ผเสนอ : คณะรฐมนตร

ผลการดาเนนการ : ทประชมรวมกนของรฐสภาพจารณาและลงมตใหความเหนชอบ เรอง พธสาร

แกไขบนทกความเขาใจอาเซยนวาดวยบรการขนสงสนคาทางอากาศ ในการประชมรวมกนของรฐสภา

ครงท 4 (สมยสามญนตบญญต) วนจนทรท 9 พฤศจกายน พ.ศ.2552

167

1.18 บนทกความเขาใจวาดวยความรวมมอในกรอบอาเซยนเกยวกบแผนการสงเสรมสนคา

เกษตรและปาไม

(มสวนทเกยวของกบประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน)

ผเสนอ : คณะรฐมนตร

ผลการดาเนนการ : ทประชมรวมกนของรฐสภาพจารณาและลงมตใหความเหนชอบ เรอง บนทก

ความเขาใจวาดวยความรวมมอในกรอบอาเซยนเกยวกบแผนการสงเสรมสนคาเกษตรและปาไม

(Memorandum of Understanding on ASEAN Co–operation in Agriculture and Forest

Products Promotion Scheme) ในการประชมรวมกนของรฐสภา ครงท 6 (สมยสามญนตบญญต)

วนพฤหสบดท 12 พฤศจกายน พ.ศ.2552

1.19 บนทกความเขาใจระหวางรฐบาลแหงสมาชกสมาคมประชาชาตแหงเอเชยตะวนออก

เฉยงใต (อาเซยน) และรฐบาลแหงสาธารณรฐประชาชนจนเกยวกบความรวมมอดานทรพยสน

ทางปญญา

(มสวนทเกยวของกบประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน)

ผเสนอ : คณะรฐมนตร

ผลการดาเนนการ : ทประชมรวมกนของรฐสภาพจารณาและลงมตใหความเหนชอบ เรอง บนทก

ความเขาใจระหวางรฐบาลแหงสมาชกสมาคมประชาชาตแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใต (อาเซยน) และ

รฐบาลแหงสาธารณรฐประชาชนจนเกยวกบความรวมมอดานทรพยสนทางปญญา ในการประชม

รวมกนของรฐสภา ครงท 7 (สมยสามญนตบญญต) วนศกรท 13 พฤศจกายน พ.ศ.2552

1.20 ความตกลงพหภาคอาเซยนวาดวยการเปดเสรอยางเตมทของบรการขนสงผโดยสาร

ทางอากาศ และพธสารแนบทายความตกลง จานวน 2 ฉบบ และพธสารเพออนวตขอผกพน

ชดท 6 ของบรการขนสงผโดยสารทางอากาศภายใตกรอบความตกลงวาดวยบรการของอาเซยน

ผเสนอ : คณะรฐมนตร

ผลการดาเนนการ : ทประชมรวมกนของรฐสภาพจารณาและลงมตใหความเหนชอบ เรอง ความตกลง

พหภาคอาเซยนวาดวยการเปดเสรอยางเตมทของบรการขนสงผโดยสารทางอากาศ และพธสารแนบ

ทายความตกลง จานวน 2 ฉบบ และพธสารเพออนวตขอผกพนชดท 6 ของบรการขนสงผโดยสาร

ทางอากาศภายใตกรอบความตกลงวาดวยบรการของอาเซยน ในการประชมรวมกนของรฐสภา

ครงท 8 (สมยสามญนตบญญต) วนพฤหสบดท 19 พฤศจกายน พ.ศ.2552

168

1.21 กรอบการเจรจาเพอการดาเนนงานความรวมมอดานการขนสงภายใตกรอบอาเซยน

ผเสนอ : คณะรฐมนตร

ผลการดาเนนการ : ทประชมรวมกนของรฐสภาพจารณาและลงมตใหความเหนชอบ เรอง ความตกลง

พหภาคอาเซยนวาดวยการเปดเสรอยางเตมทของบรการขนสงผโดยสารทางอากาศ และพธสารแนบ

ทายความตกลง จานวน 2 ฉบบ และพธสารเพออนวตขอผกพนชดท 6 ของบรการขนสงผโดยสาร

ทางอากาศภายใตกรอบความตกลงวาดวยบรการของอาเซยน ในการประชมรวมกนของรฐสภา

ครงท 8 (สมยสามญนตบญญต) วนพฤหสบดท 19 พฤศจกายน พ.ศ.2552

1.22 พธสารเพอแกไขความตกลงวาดวยการคาสนคาอาเซยน–สาธารณรฐเกาหล

ผเสนอ : คณะรฐมนตร

ผลการดาเนนการ : ทประชมรวมกนของรฐสภาพจารณาและลงมตใหความเหนชอบ เรอง พธสารเพอ

แกไขความตกลงวาดวยการคาสนคาอาเซยน–สาธารณรฐเกาหล ในการประชมรวมกนของรฐสภา

ครงท 2 (สมยสามญนตบญญต) วนพธท 9 กนยายน พ.ศ.2553

1.23 บนทกความเขาใจวาดวยการจดตงศนยอาเซยน–จน ระหวางรฐบาลแหงรฐสมาชกสมาคม

ประชาชาตแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใตและรฐบาลแหงสาธารณรฐประชาชนจน

ผเสนอ : คณะรฐมนตร

ผลการดาเนนการ : ทประชมรวมกนของรฐสภาพจารณาและลงมตใหความเหนชอบ เรอง บนทก

ความเขาใจวาดวยการจดตงศนยอาเซยน–จน ระหวางรฐบาลแหงรฐสมาชกสมาคมประชาชาต

แหงเอเชยตะวนออกเฉยงใตและรฐบาลแหงสาธารณรฐประชาชนจน ในการประชมรวมกนของ

รฐสภา ครงท 2 (สมยสามญนตบญญต) วนพธท 9 กนยายน พ.ศ.2553

1.24 พธสารเพอแกไขความตกลงวาดวยการคาสนคาภายใตกรอบความตกลงวาดวย

ความรวมมอทางเศรษฐกจระหวางสมาคมประชาชาตแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใตและสาธารณรฐ

ประชาชนจน ฉบบท 2

ผเสนอ : คณะรฐมนตร

ผลการดาเนนการ : ทประชมรวมกนของรฐสภาพจารณาและลงมตใหความเหนชอบ เรอง พธสารเพอ

แกไขความตกลงวาดวยการคาสนคาภายใตกรอบความตกลงวาดวยความรวมมอทางเศรษฐกจ

ระหวางสมาคมประชาชาตแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใตและสาธารณรฐประชาชนจน ฉบบท 2

ในการประชมรวมกนของรฐสภา ครงท 3 (สมยสามญนตบญญต) วนพธท 15 กนยายน พ.ศ.2553

169

1.25 พธสารอนวตขอผกพนชดท 8 ภายใตกรอบความตกลงวาดวยการคาบรการของอาเซยน

ผเสนอ คณะรฐมนตร

ผลการดาเนนการ ทประชมรวมกนของรฐสภาพจารณาและลงมตใหความเหนชอบ เรอง พธสาร

อนวตขอผกพนชดท 8 ภายใตกรอบความตกลงวาดวยการคาบรการของอาเซยน ในการประชมรวมกน

ของรฐสภา ครงท 5 (สมยสามญนตบญญต) วนองคารท 26 ตลาคม พ.ศ.2553

1.26 รางบนทกความเขาใจวาดวยการเขารวมกบคเจรจาดานบรการเดนอากาศของสมาคม

ประชาชาตแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใต และรางความตกลงวาดวยการขนสงทางอากาศระหวาง

รฐบาลแหงรฐสมาชกของสมาคมประชาชาตแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใตและรฐบาล

แหงสาธารณรฐประชาชนจน และรางพธสาร 1 แนบทายความตกลงฯ

ผเสนอ : คณะรฐมนตร

ผลการดาเนนการ : ทประชมรวมกนของรฐสภาพจารณาและลงมตใหความเหนชอบ เรอง รางบนทก

ความเขาใจวาดวยการเขารวมกบคเจรจาดานบรการเดนอากาศของสมาคมประชาชาตแหงเอเชย

ตะวนออกเฉยงใต และรางความตกลงวาดวยการขนสงทางอากาศระหวางรฐบาลแหงรฐสมาชกของ

สมาคมประชาชาตแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใตและรฐบาลแหงสาธารณรฐประชาชนจน และ

รางพธสาร 1 แนบทายความตกลงฯ ในการประชมรวมกนของรฐสภา ครงท 8 (สมยสามญนตบญญต)

วนองคารท 16 พฤศจกายน พ.ศ.2553

1.27 พธสารอนวตขอผกพนการเปดเสรการคาบรการดานการเงน รอบท 5 ภายใตกรอบ

ความตกลงวาดวยการคาบรการของอาเซยน

ผเสนอ : คณะรฐมนตร

ผลการดาเนนการ : ทประชมรวมกนของรฐสภาพจารณาและลงมตใหความเหนชอบ เรอง พธสาร

อนวตขอผกพนการเปดเสรการคาบรการดานการเงน รอบท 5 ภายใตกรอบความตกลงวาดวยการคา

บรการของอาเซยน ในการประชมรวมกนของรฐสภา ครงท 5 (สมยสามญทวไป) วนองคารท

19 เมษายน พ.ศ.2554

1.28 กรอบการเจรจาการจดทาระบบการรบรองถนกาเนดสนคาดวยตนเองของอาเซยน และ

การเขารวมโครงการนารอง

ผเสนอ : คณะรฐมนตร

170

ผลการดาเนนการ : ทประชมรวมกนของรฐสภาพจารณาและลงมตใหความเหนชอบ เรอง กรอบ

การเจรจาการจดทาระบบการรบรองถนกาเนดสนคาดวยตนเองของอาเซยน และการเขารวม

โครงการ นารอง ในการประชมรวมกนของรฐสภา ครงท 5 (สมยสามญทวไป) วนองคารท 19 เมษายน

พ.ศ.2554

1.29 พธสารอนวตขอผกพนชดท 2 ภายใตความตกลงการคาบรการของกรอบความตกลงรวมมอ

ทางเศรษฐกจระหวางประเทศสมาชกสมาคมประชาชาตแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใตและ

สาธารณรฐประชาชนจน

ผเสนอ : คณะรฐมนตร

ผลการดาเนนการ : ทประชมรวมกนของรฐสภาพจารณาและลงมตใหความเหนชอบ เรอง พธสาร

อนวตขอผกพนชดท 2 ภายใตความตกลงการคาบรการของกรอบความตกลงรวมมอทางเศรษฐกจ

ระหวางประเทศสมาชกสมาคมประชาชาตแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใต และสาธารณรฐประชาชนจน

ในการประชมรวมกนของรฐสภา ครงท 5 (สมยสามญทวไป) วนองคารท 19 เมษายน พ.ศ.2554

1.30 กรอบการเจรจาจดตงกองทนเพอพฒนาโครงสรางพนฐานในภมภาคอาเซยน

(มสวนทเกยวของกบประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน)

ผเสนอ : คณะรฐมนตร

ผลการดาเนนการ : ทประชมรวมกนของรฐสภาพจารณาและลงมตใหความเหนชอบ เรอง กรอบ

การเจรจาจดตงกองทนเพอพฒนาโครงสรางพนฐานในภมภาคอาเซยน ในการประชมรวมกนของ

รฐสภาครงท 4 (สมยสามญทวไป) วนเสารท 12 พฤศจกายน พ.ศ.2554

1.31 รายการขอสงวนภายใตความตกลงวาดวยการการลงทนอาเซยน (ACIA) และแนวทาง

การเปดเสรรายการสงวนชวคราว 3 สาขา ภายใตกรอบความตกลงวาดวยเขตการลงทนอาเซยน

(AIA)

ผเสนอ : คณะรฐมนตร

ผลการดาเนนการ : ทประชมรวมกนของรฐสภาพจารณาและลงมตใหความเหนชอบ เรอง รายการ

ขอสงวนภายใตความตกลงวาดวยการการลงทนอาเซยน (ACIA) และแนวทางการเปดเสรรายการ

สงวนชวคราว 3 สาขา ภายใตกรอบความตกลงวาดวยเขตการลงทนอาเซยน (AIA) ในการประชม

รวมกนของรฐสภา ครงท 4 (สมยสามญทวไป) วนเสารท 12 พฤศจกายน พ.ศ.2554

171

2. กระทถาม

2.1 กระทถามท 358/ร. เรอง มาตรการรองรบการเปนเขตการคาเสรอาเซยน

(มสวนทเกยวของกบประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน)

ผถาม : นายนคร มาฉม สมาชกสภาผแทนราษฎร จงหวดพษณโลก พรรคประชาธปตย ไดตงกระทถาม

นายกรฐมนตร วา

1. รฐบาลมมาตรการปองกนปญหาทจะเกดขนกบประชาชนชาวไทยจากขอตกลงระหวาง

ประเทศไทยและอาเซยนอยางไร

2. รฐบาลมแผนทจะรองรบและมแนวทางแกปญหาจากกรณดงกลาวทจะเกดขนอยางไร

3. รฐบาลมแผนในการพฒนาทรพยากรบคคลเพอรองรบเขตเสรทางการคาของกลม

อาเซยนอยางไร

ผตอบกระท : นายอภสทธ เวชชาชวะ นายกรฐมนตร ไดตอบกระทถามในราชกจจานเบกษา

เลม 128 ตอนท 43 ง วนท 12 เมษายน พ.ศ.2554 ดงน

คาตอบขอท 1

โดยภาพรวมการจดตงเขตการคาเสรอาเซยน หรอ AFTA จะกอใหเกดผลดตอประเทศ

สมาชกอาเซยน แตรฐบาลกมไดนงนอนใจตอผลกระทบและปญหาทอาจเกดขนจากการทาขอตกลง

AFTA ทงน ในเชงกลยทธวธการดาเนนการ อาเซยนไดเปดเสรภายใตกรอบ AFTA อยางคอยเปน

คอยไป โดยเรมทยอยทาการเปดเสรมาเปนลาดบตงแตป พ.ศ.2535 ทงนเพอใหผอาจไดรบผลกระทบ

มระยะเวลาในการปรบตว และสามารถเตรยมความพรอมในการเปดเสรทมากขน และกอนทจะ

ดาเนนการเปดเสรในระดบทสงขน รฐบาลโดยหนวยงานตางๆ ทมหนาทเกยวของกบการจดทา

ขอตกลงฯ ไดทาการจดประชมเพอรบฟงความคดเหนจากสาธารณชนอยางสมาเสมอ เพอใหขอมล

ทจาเปนและกาหนดแนวทางในการเจรจาเพอปองกนมใหเกดปญหาจากการเปดเสรใหมากทสด

เทาทจะทาได

ในสวนของมาตรการในการปองกนปญหาทอาจเกดขนกบประชาชนชาวไทยจากขอตกลง

ระหวางประเทศไทยและอาเซยน ไดมการดาเนนการตามมาตรการ ดงน

1) มาตรการรองรบผลกระทบอนเกดจากการยกเลกโควตา Tariff Rate Quota (TRQ)

สนคาเกษตร 22 รายการ รฐบาลไดกาหนดแนวทางการดาเนนงานเปน 3 ระบบ ไดแก

172

1.1) ระบบบรหารการนาเขา โดยกระทรวงพาณชยไดรวมมอกบกระทรวงเกษตรและสหกรณกาหนด

มาตรการแนวทางเพอรองรบผลกระทบตามความออนไหวของสนคา เชน กาหนดใหเปนสนคาทตอง

ขออนญาตนาเขา แสดงใบรบรองสขอนามย เปนตน

1.2) ระบบตดตามการนาเขา ในการจดทาฐานขอมลคดตามตรวจสอบการนาเขาสนคาเกษตรภายใต

ความตกลงองคการการคาโลก (World Trade Organization : WTO) ทง 22 รายการ

1.3) ระบบตดตามตรวจสอบและประเมนผลการนาเขา โดยศกษาวเคราะหสถานการณความ

เคลอนไหวทงปรมาณและราคาอยางใกลชดและรวดเรว เพอประสานหารอแนวทางแกไขปญหาและ

วางมาตรการรองรบ

2) มาตรการปกปองจากการนาเขาสนคาทเพมขน (Safeguard Measure : SG) ภายใต

พระราชบญญตมาตรการปกปองการนาเขาสนคาทเพมขน พ.ศ.2550 หากพบวามการนาเขาสนคา

ทเพมขนกอใหเกดความเสยหายอยางรายแรงตอผประกอบการ จะสามารถใชมาตรการปกปองฯ

โดยการเรยกเกบอากรขาเขาเพมจากอากรปกต การกาหนดปรมาณการนาเขา หรอการใชโควตาภาษ

เปนตน ทงน จะใชมาตรการกบสนคาทนาเขาจากทกประเทศ โดยมระยะเวลาในการใชมาตรการ

ไดครงละไมเกน 4 ป

3) มาตรการตอบโตการทมตลาดและการอดหนน (Anti-dumping : AD/ Countervailing

: CVD) ภายใตพระราชบญญตการตอบโตการทมตลาดและการอดหนนซงสนคาจากตางประเทศ

พ.ศ.2542 หากพบวามการนาเขาสนคาทมตลาด หรอมการอดหนนการสงออกมาประเทศไทย ทาให

อตสาหกรรมภายในผผลตสนคาของไทยไดรบความเสยหายจะสามารถใชมาตรการกบเฉพาะประเทศ

ผผลต/ผสงออกสนคาทมตลาดหรออดหนนมายงประเทศไทย โดยกาหนดมาตรการ 5 ป และสามารถ

ตออายไดอกคราวละไมเกน 5 ป

สาหรบสถานะลาสดของการเปดตลาดสนคาเกษตรภายใต AFTA มรายละเอยด ดงน

1) ไทยไดทยอยยกเลกโควตาภาษสนคาเกษตรแลว 12 รายการ ตงแตป พ.ศ.2546 ไดแก

มนฝรง หอมหวใหญ กระเทยม ลาไยแหง พรกไทย ขาวโพดเลยงสตว เมลดพนธหอมหวใหญ นาตาล

นามนถวเหลอง กากถวเหลอง ใหสามารถนาเขาโดยแสดง Form D เทานน โดยในสวนนามนปาลม

ใหองคการคลงสนคา (อคส.) นาเขา และเสนไหมดบตองขออนญาตนาเขา

2) สนคา 9 รายการ ทตองเปดตลาดในวนท 1 มกราคม พ.ศ.2553 ไดแก นานมดบและนม

พรอมดม นมผงขาดมนเนย ชา เมลดกาแฟ กาแฟสาเรจรป มะพราว เมลดถวเหลอง เนอมะพราวแหง

และนามนมะพราว คณะรฐมนตรไดอนมตหลกการรางประกาศกระทรวงพาณชยเกยวกบมาตรการ

173

รองรบการนาเขาสนคาดงกลาว ขณะน กรมการคาตางประเทศอยระหวางการพจารณายนยน

รางประกาศฯทไดรบการตรวจพจารณาแลวจากคณะกรรมการตรวจสอบรางกฎหมายและ

รางอนบญญต คณะท 2 เมอวนท 25 พฤษภาคม พ.ศ.2553 และเมอกรมการคาตางประเทศแจง

ยนยนแลว สานกงานเลขาธการคณะรฐมนตรจะสงรางประกาศฯ มาเพอรฐมนตรวาการกระทรวง

พาณชยลงนามตอไป

3) ขาว คณะกรรมการนโยบายขาวแหงชาตมมตเหนชอบมาตรการรองรบเมอวนท 29

มกราคม พ.ศ.2553 และคณะรฐมนตรอนมตหลกการรางประกาศกระทรวงพาณชยเกยวกบมาตรการ

รองรบการนาเขาขาวเมอวนท 7 เมษายน พ.ศ.2553 ขณะน กรมการคาตางประเทศอยระหวาง

การพจารณายนยนรางประกาศฯ ทไดรบการตรวจพจารณาแลวจากคณะกรรมการตรวจสอบ

รางกฎหมายและรางอนบญญต เมอวนท 24 พฤษภาคม พ.ศ.2553 กอนการดาเนนการเสนอขอ

ความเหนชอบตอคณะรฐมนตรเพอประกาศใชตอไป

4) พรกไทย ลาไยแหง กระเทยม หอมหวใหญ เมลดพนธหอมหวใหญและมนฝรง ซงเปน

สนคาทไดประกาศยกเลกโควตาภาษไปแลว คณะกรรมการนโยบายและแผนพฒนาการเกษตรและ

สหกรณไดมมตเมอวนท 12 มนาคม พ.ศ.2553 เหนชอบมาตรการรองรบการเปดตลาดเสร AFTA

ตามแนวทางเดยวกบสนคา 9 รายการขางตน ขณะนอยระหวางยกรางประกาศเสนอคณะรฐมนตร

พจารณาอนมตตอไป

คาตอบขอท 2

ในกรณทขอตกลงการเปดเสรทางการคาไดกอใหเกดผลกระทบตอประชาชนนน รฐบาลได

จดตงคณะอนกรรมการกากบดแลการเจรจาความตกลงการคาเสร ซงไดแตงตงคณะทางานขนมา

โดยเฉพาะเพอดแลการเยยวยาแกผไดรบผลกระทบ โดยคณะทางานดงกลาวมประธานผแทนการคาไทย

เปนประธาน และมหนวยงานทเกยวของเปนกรรมการ ไดแก กระทรวงพาณชย กระทรวงการคลง

กระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงแรงงาน รวมทงภาคเอกชนและผทรงคณวฒ โดยคณะทางาน

มหนาทศกษาและประเมนผลกระทบ รวมทงพจารณามาตรการเยยวยาผไดรบผลกระทบในทางลบ

ตลอดจนบรณาการมาตรการเยยวยาของหนวยงานตางๆ ใหสอดคลองกน ปจจบน มาตรการเยยวยา

ทางการคาหลกม 2 มาตรการ ไดแก โครงการชวยเหลอเพอปรบตวของภาคการผลตและภาคบรการ

ทไดรบผลกระทบจากการเปดเสรทางการคา ซงดาเนนการโดยกระทรวงพาณชยและกองทนปรบ

โครงสรางการผลตภาคเกษตรเพอเพมขดความสามารถในการแขงขนของประเทศ ไดดาเนนการโดย

กระทรวงเกษตรและสหกรณ อกทงผไดรบผลกระทบอาจเขารวมโครงการภายใตแผนแมบทเพอ

174

การเพมประสทธภาพและผลตภาพของภาคอตสาหกรรม พ.ศ. 2551 - พ.ศ.2555 ดาเนนการโดย

กระทรวงอตสาหกรรมไดอกทางหนง

นอกจากน รฐบาลยงมโครงการชวยเหลอเพอการปรบตวของภาคการผลตและภาคบรการ

ทไดรบผลกระทบจากเปดเสรทางการคา หรอกองทน FTA โดยมกรมการคาตางประเทศ กระทรวง

พาณชยเปนหนวยงานรบผดชอบบรหารงานไดรบการจดสรรงบประมาณป พ.ศ.2550 - พ.ศ.2554

วงเงน 350 ลานบาท โดยในป พ.ศ.2554 ไดรบการจดสรรงบประมาณ 70 ลานบาท โครงการทให

ความชวยเหลอไปแลว 24 โครงการ วงเงน 182 ลานบาท โดยมรายละเอยดดงน

1) โครงการท ดาเนนการเสรจสนแลว จานวน 9 โครงการ วงเงน 45.29 ลานบาท

ประกอบดวยสนคาดงน โคเนอ สม ปลานาจด ยา ปลาปน เครองใชไฟฟา และเครองหนง

2) โครงการทกาลงดาเนนการ จานวน 15 โครงการ วงเงน 136.71 ลานบาท ประกอบดวย

15 สนคา ไดแก รานอาหารไทย อาหารโคนม สมนไพร ชา ลนจ ปลาปน (ระยะ 2) สม (ระยะ 2)

โคเนอ (ระยะ 3) ยา (ระยะ 2) นมโคสดแท 100% บรการขนสง บรการทองเทยว ขาว ขาวกลอง

งอก/ขาวฮาง และสปปะรด

คาตอบขอท 3

แผนงานในการพฒนาทรพยากรบคคลนน รฐบาลโดยกระทรวงศกษาธการไดจดตง

คณะกรรมการระดบชาตเพอขบเคลอนความรวมมอดานการศกษาในอาเซยนสการบรรลเปาหมาย

การจดตงประชาคมอาเซยนภายในป พ.ศ.2558 โดยมรฐมนตรวาการกระทรวงศกษาธการ

เปนประธานและมหนวยราชการตางๆ ทเกยวของเปนกรรมการ คณะกรรมการนมหนาทกาหนด

ทศทางการพฒนาบคลากรและใหความรกบภาคสวนตางๆ เพอรองรบการกาวไปสประชาคมอาเซยน

โดยในปจจบนไดมการพฒนาหลกสตรอาเซยน รวมทงจดตงหองสมดและศนยอาเซยนของโรงเรยน

ในสงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษาธการ จานวน 54 แหง

ทวประเทศ นอกจากน ในระดบอดมศกษาไดมการจดทายทธศาสตรอดมศกษาไทยในการเตรยม

ความพรอมสการเปนประชาคมอาเซยนในป พ.ศ.2558 โดยสานกงานคณะกรรมการการอดมศกษา

อกดวย นอกจากนน ในสวนของกรมพฒนาฝมอแรงงานกไดใหความสาคญในเรองน และไดมการ

จดการสมมนาขาราชการและภาคเอกชนทเกยวของโดยการสนบสนนของกระทรวงการตางประเทศดวย

175

2.2 กระทถามท 362/ร. เรอง แผนงานโครงขายขนสงระบบรางภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

สายบวใหญ-มกดาหาร–นครพนม สอนโดจน สาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว สาธารณรฐ

สงคมนยมเวยดนาม สาธารณรฐประชาชนจน

(มสวนทเกยวของกบประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน)

ผถามกระท : นางวรศล สวรรณปรสทธ สมาชกสภาผแทนราษฎร พรรครวมชาตพฒนา จงหวด

มกดาหาร ไดตงกระทถามนายกรฐมนตร ดงน

การคมนาคมขนสงผลผลตทางการเกษตรสวนใหญในจงหวดมกดาหารและจงหวดใกลเคยง

สวนมากจะใชบรการการขนสงโดยรถขนสงสบลอ หรอรถขนสงสบแปดลอในการบรรทก ซงในแตละ

ครงกจะบรรทกไมเกน 27 ตน 32 ตน ตามทกฎหมายกาหนดไว หากเกนกาหนดกจะโดนดาเนนคด

จนเปนทมาของขบวนการสตกเกอรซงระบาดไปทว และเนองจากคนขบรถขนสงตองการสงสนคา

ใหไดทนตามกาหนดใหไดมากทสดและใหไดเรวทสด จงเปนทมาของการใชยาบา ฉะนน ภาครฐม

แนวคดแกไขการขนสงทางบก นอกจากรถยนตแลว ยงมรถไฟรางค รางเดยว เพอขนสงสนคาไปส

ผซอไดทนเวลา ปญหาเรองยาบาและขบวนการสตกเกอรกจะลดลงไป จงขอเรยนถามวา

1. รฐบาลมการสารวจและตงสถานหวรถจกรไวทมกดาหารแลวทบานโคกกลาง ตาบลหนอง

สงใต อาเภอหนองสง จงหวดมกดาหาร ตงแตป พ.ศ.2540 โดยรฐบาลมนโยบายทจะเพมเสนทาง

รถไฟรางคสายบวใหญ-มกดาหาร ขอทราบวาปจจบนจะมการกอสรางหรอไม อยางไร

2. รฐบาลไดมขอตกลงการขนสงระบบโลจสตกสระหวางราชอาณาจกรไทย สาธารณรฐ

ประชาธปไตยประชาชนลาว สาธารณรฐสงคมนยมเวยดนาม สามประเทศสตอนใตของสาธารณรฐ

ประชาชนจน เพอสอดคลองกบการเปดเสนทางการคาดงกลาว ขอทราบวารถไฟรางคสายบวใหญ-

มกดาหาร จะสามารถสรางเสรจใชการไดเมอใด

3. รฐบาลไดเหนความสาคญในการขนสงในเสนทางแมสอด-มกดาหาร แหลมฉบง-

มกดาหารน ตงแตป พ.ศ.2540 แลว จนมการกอสรางสะพานขามแมนาโขงแหงท 3 ทจงหวด

นครพนม ขอทราบวาเหตใดรฐบาลจงกอสรางเสนทางรถไฟรางคสายบวใหญ-มกดาหาร-นครพนม ชา

และรฐบาลจะเปลยนแผนเรงสรางใหเสรจกอนสะพานนครพนมไดหรอไม

ขอใหตอบในทประชมสภา

ผตอบกระท : นายอภสทธ เวชชาชวะ นายกรฐมนตร ไดตอบกระทถามในราชกจจานเบกษา

เลม 128 ตอนพเศษ 13 ง วนท 1 กมภาพนธ พ.ศ.2554 ดงน

176

คาตอบขอท 1

ขอเรยนวา รฐบาลไดเลงเหนความสาคญของระบบการขนสงทางรางโดยตระหนกวา ระบบ

การขนสงทางรางจะสงผลตอการพฒนาประเทศและศกยภาพการแขงขนของประเทศไทยในภาพรวม

จงไดกาหนดเปนนโยบายในการบรหารประเทศ ซงไดแถลงนโยบายดงกลาวไวตอทประชมรฐสภา

เมอวนท 30 ธนวาคม พ.ศ.2551 โดยครอบคลมถงการพฒนาการขนสงทางถนน ทางราง ทางนา

ทางอากาศ และการขนสงตอเนองหลายรปแบบ เพอเพมประสทธภาพการขนสงและลดตนทน

ทงในภาคอตสาหกรรมและเกษตรกรรม สาหรบในสวนของการพฒนาระบบการขนสงทางราง

กระทรวงคมนาคมไดจดทาแผนแมบทเพอพฒนาระบบรางและรถไฟความเรวสง (พ.ศ.2553 -

พ.ศ.2575) ซงไดบรรจแผนงานโครงการกอสรางทางรถไฟสายใหมเสนทางบวใหญ-รอยเอด-

มกดาหาร-นครพนม ระยะทาง 368 กโลเมตร ไวในแผนระยะเรงดวน โดยกาหนดจะดาเนนการศกษา

ความเหมาะสมและออกแบบรายละเอยด รวมทงดาเนนการกอสรางทางรถไฟสายดงกลาวในชวงป

พ.ศ. 2553 - พ.ศ.2557 และคณะรฐมนตรไดมมตเมอวนท 17 พฤศจกายน พ.ศ.2552 รบทราบและ

เหนชอบผลการประชมคณะกรรมการรฐมนตรเศรษฐกจ เมอวนท 11 พฤศจกายน พ.ศ.2552 ทมมต

มอบหมายใหกระทรวงคมนาคมเรงศกษารายละเอยดความเหมาะสมของโครงการและแผนการลงทน

เสนทางรถไฟเชอมโยงกบประเทศเพอนบานในแนวเสนทางเหนอใต (สายเดนชย-เชยงราย) และ

ตะวนออก-ตะวนตก (สายบวใหญ-มกดาหาร-นครพนม) ทสอดคลองกบกรอบความรวมมอระหวาง

ประเทศ นอกจากนนในการประชมหารอเรองงานสาคญของกระทรวงคมนาคมทจะดาเนนการ ในป

พ.ศ.2553 ทประชมไดมมตมอบหมายใหกระทรวงคมนาคม ดาเนนการพฒนาเสนทางรถไฟสายใหม

ในเสนทางบวใหญ-นครพนม และเสนทางเดนชย-เชยงราย เพอเชอมโยงการขนสงกบประเทศ

เพอนบานดวย

คาตอบขอท 2

ขอเรยนวา รฐบาลโดยกระทรวงคมนาคม มแผนดาเนนโครงการกอสรางทางรถไฟสายใหม

เสนทางบวใหญ-มกดาหาร-นครพนม โดยตามแผนกาหนดจะกอสรางเสรจและเปดใหบรการได

ประมาณป พ.ศ.2558 และมแผนงานการดาเนนงานในชวงตางๆ ดงน

1. ป พ.ศ.2554 - พ.ศ.2555 ขอรบการจดสรรงบประมาณเพอดาเนนการศกษา

ความเหมาะสมและผลกระทบตอสงแวดลอมเสนทางบวใหญ-นครพนม และออกแบบรายละเอยด

ในชวงเสนทางบวใหญ-รอยเอดกอน ระยะดาเนนการ 14 เดอน

177

2. ป พ.ศ.2555 - พ.ศ.2556 ดาเนนการขอรบการจดสรรงบประมาณรายจายประจาป

เพอดาเนนการออกแบบรายละเอยดของเสนทางชวงรอยเอด-มกดาหาร-นครพนม ซงหากไดรบการ

จดสรรงบประมาณจะไดดาเนนการตอไป

3. ป พ.ศ. 2555 - พ.ศ.2558 ขอรบการจดสรรงบประมาณ เพอใหการรถไฟแหงประเทศ

ไทยดาเนนการกอสรางเสนทางบวใหญ-รอยเอด กอน ควบคกบการออกแบบรายละเอยดของเสนทาง

ชวงรอยเอด-มกดาหาร-นครพนม กอน แลวจงดาเนนการกอสรางในชวงรอยเอด-มกดาหาร-

นครพนม ตอไป

คาตอบขอท 3

ขอเรยนวา การกอสรางทางรถไฟสายใหมเสนทางบวใหญ-นครพนม การรถไฟแหงประเทศ

ไทยไดดาเนนการศกษาความเหมาะสมทางดานเศรษฐกจและวศวกรรมของโครงการกอสราง

ทางรถไฟสายบวใหญ-รอยเอด-มกดาหาร-นครพนม ตงแตป พ.ศ. 2537 - พ.ศ.2538 และไดรบความ

เหนชอบในหลกการกรอบวงเงนลงทนเบองตนและกรอบระยะเวลาดาเนนการจากคณะรฐมนตร

เมอวนท 29 กรกฎาคม พ.ศ.2540 โดยในชวงแรกไดมการนาเสนอแนวทางการดาเนนงาน และให

ภาคเอกชนเขามามสวนรวมในการลงทน โดยรฐบาลใหการสนบสนนเงอนไขบางอยาง รวมทง

การเวนคนทดนและอสงหารมทรพยเพอการกอสรางทางสายใหม แตเนองจากเกดวกฤตทางเศรษฐกจ

ในขณะนนจงยงไมไดดาเนนการกอสราง ปจจบนระยะเวลาไดผานมากวาสบป สภาพพนท

ทางกายภาพมการเปลยนแปลง จงตองดาเนนการสารวจและศกษาความเหมาะสมใหม ซงกระทรวง

คมนาคมจะไดเรงรดดาเนนการ และจะเปนการทบทวนผลการศกษาทไดดาเนนการไวเมอป

พ.ศ.2537 - พ.ศ.2538 ใหเปนขอมลปจจบน หากผลการศกษามความเหมาะสมและความคมคา

ในการลงทนกอสราง กระทรวงคมนาคมจะไดเรงรดดาเนนการโครงการตอไป ทงน โครงการกอสราง

ทางรถไฟเสนทางบวใหญ-รอยเอด-มกดาหาร-นครพนม ตองใชระยะเวลาในการดาเนนการ จงไม

สามารถเสรจไดทนกอนสะพานขามแมนาโขงแหงท 3 เปดใหบรการ สาหรบโครงการกอสรางสะพาน

ขามแมนาโขงแหงท 3 จงหวดนครพนม (นครพนม-ทาแขก) ปจจบน กรมทางหลวงโดยแขวงการทาง

นครพนม ไดลงนามในสญญาจางบรษท อตาเลยนไทย ดเวลอปเมนต จากด (มหาชน) ดาเนนการ

กอสรางตงแตวนท 26 พฤษภาคม พ.ศ.2552 มผลการดาเนนงานโครงการรอยละ 53.52 เรวกวา

แผนงานรอยละ 12.39 คาดวาจะกอสรางแลวเสรจและเปดใชงานไดปลายป พ.ศ.2554

178

2.3 กระทถามท 436 ร. เรอง ขอใหมการบรณะปรบปรงถนนจากสงหบร บานหม โคกสาโรง

ชยบาดาล ภเขยว ชมแพ จงหวดเลย และสรางสะพานขามแมนาโขงไปสาธารณรฐประชาธปไตย

ประชาชนลาว

(มสวนทเกยวของกบประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน)

ผถามกระท : นายนยม วรปญญา สมาชกสภาผแทนราษฎร พรรคเพอไทย จงหวดลพบร ไดตงกระทถาม

นายกรฐมนตร ดงน

ราษฎรขอใหมการบรณะปรบปรงถนนจากจงหวดสงหบร จงหวดลพบร อาเภอบานหม

อาเภอโคกสาโรง อาเภอชยบาดาล อาเภอแกงคอ อาเภอภเขอ อาเภอชมแพ เปนเกาะสตตาราง

ใหกระทรวงเกษตรและสหกรณ และกระทรวงคมนาคมรวมดาเนนการ จงขอเรยนถามวา

1. รฐบาลมนโยบายในการดาเนนการบรณะปรบปรงถนนสายดงกลาว เพอเปนการบรรเทา

ทกขและใหราษฎรไดมเสนทางสญจรไปมาขนสงสนคาไดสะดวกหรอไม ประการใด ขอทราบ

รายละเอยด

2. หากรฐบาลไมมนโยบายบรณะปรบปรงถนนดงกลาวจะมนโยบายใดรองรบการแกไข

ปญหาความเดอดรอนของราษฎรผสญจรไปมาทจาเปนตองใชเสนทางนหรอไม ประการใด และถาไม

มจะขอใหเรงสารวจออกแบบบรณะปรบปรงโดยเรงดวนจะไดหรอไม ประการใด

3. ถนนดงกลาวเปนเสนทางลดตดตรง ตงแตภาคใตคอจงหวดประจวบครขนธ ภาคกลาง

ไปภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ภาคเหนอ ถนนดงกลาวนเปนการยนระยะการเดนทางไดมาก และเปน

ทางเชอมไปสาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว ราชอาณาจกรกมพชา สาธารณรฐประชาชนจนได

รฐบาลมแผนและนโยบายจะดาเนนการไวอยางไรสาหรบถนนสายน ถายงไมมแผนนโยบายจะชวย

ราษฎรบรเวณนจะขอใหรฐบาลชวยเรงสารวจออกแบบเขาแผนเรงกอสรางใหเปนถนน 4 ชองจราจร

แบบเกาะสตตาราง และปรบปรงถนนทลาดชนมากใหมความลาดชนนอยลงจะไดหรอไม ประการใด

ขอทราบรายละเอยด

ขอใหตอบในราชกจจานเบกษา

ผตอบกระท : นายอภสทธ เวชชาชวะ นายกรฐมนตร ไดตอบกระทถามในราชกจจานเบกษา

เลม 126 ตอนพเศษ 181 ง วนท 18 ธนวาคม พ.ศ.2552 ดงน

คาตอบขอท 1 ขอท 2 และขอท 3

ขอเรยนวา รฐบาลโดยกระทรวงคมนาคมไดใหกรมทางหลวงตรวจสอบเสนทางทขอใหบรณะ

และปรบปรงแลวทราบวาเสนทางดงกลาวมระยะทางประมาณ 225 กโลเมตร แบงออกเปน 3 ชวง คอ

179

1. สายสงหบร-บานหม ใชเสนทางทางหลวงแผนดนหมายเลข 3028 ระยะทางประมาณ

25 กโลเมตร ปจจบนเปนทางขนาด 2 ชองจราจร มปรมาณการจราจรเฉลยประมาณ 3,804 คน/วน

2. สายบานหม-โคกสาโรง-มวงคอม-ลานารายณ-ชยบาดาล-ชยภม ใชเสนทางทางหลวง

แผนดนหมายเลข 205 ระยะทางประมาณ 103 กโลเมตร ปจจบนเปนทางขนาด 2 ชองจราจร และ

4 ชองจราจรบรเวณยานชมชน มปรมาณการจราจรเฉลยประมาณ 7,590 คน/วน

3. สายชยภม-อาเภอแกงครอ-อาเภอภเขยว-อาเภอชมแพ ใชเสนทางทางหลวงแผนดน

หมายเลข 201 ระยะทางประมาณ 97 กโลเมตร ปจจบนเปนทางขนาด 2 ชองจราจร และ 4 ชอง

จราจรบรเวณยานชมชน มปรมาณการจราจรเฉลยประมาณ 9,590 คน/วน สาหรบการกอสราง

เสนทางดงกลาวขางตนใหเปนทางขนาด 4 ชองจราจร แบบเกาะสตตารางนน

รฐบาลโดยกรมทางหลวง กระทรวงคมนาคม ไดตระหนกและใหความสาคญถงการแกไข

ปญหาถนนทง 3 เสนทางดงกลาว แตเนองจากขอจากดดานงบประมาณ ดงนน การพจารณาปรบปรง

ขยายเสนทางตางๆ จะตองพจารณาความเหมาะสมตามลาดบความสาคญ และความจาเปนเรงดวน

ของแตละสายทางทจะดาเนนการปรบปรงเพมมาตรฐานทางกอน อยางไรกตาม กรมทางหลวงมแผน

ทจะทาการปรบปรงเพมมาตรฐานทางตางๆ ทวประเทศ เพอใหสอดคลองกบความตองการและ

บรรเทาความเดอดรอนของประชาชนในการใชเสนทางหลวงอยางตอเนองอยแลว แตเพอเปนการ

อานวยความสะดวกและปลอดภยในการใชเสนทางดงกลาว รฐบาลโดยกรมทางหลวง กระทรวง

คมนาคม ไดสงการใหหนวยงานในพนทดแลและอานวยความสะดวกในการเดนทางตลอดเวลา โดยใช

งบบารงปกตของแตละพนทเปนผดแลรกษาเสนทางเปนประจาเพอใหเสนทางมสภาพทางทเหมาะสม

แกการใชงานอยเสมอ

2.4 กระทถามท 535 ร. เรอง ขอใหสรางถนนจากภาคใตมาสจงหวดสพรรณบร จงหวดอางทอง

จงหวดสงหบร จงหวดลพบร บานหม โคกสาโรง ลานารายณ จงหวดชยภม แกงคอ ชมแพ

จงหวดเลย สรางสะพานขามแมนาโขง เพอเชอมตอไปยงประเทศเพอนบาน

ผถามกระท : นายนยม วรปญญา สมาชกสภาผแทนราษฎร พรรคเพอไทย จงหวดลพบร ไดตงกระทถาม

นายกรฐมนตร ดงน

ราษฎรรองเรยนขอใหสรางทางรถยนตจากภาคใตมาสจงหวดสพรรณบร จงหวดอางทอง

จงหวดสงหบร จงหวดลพบร บานหม โคกสาโรง ลานารายณ จงหวดชยภม แกงคอ ชมแพ จงหวดเลย

เพอขามสะพานแมนาโขงเชอมตอกบสาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว สหภาพพมา

ราชอาณาจกรกมพชา สาธารณรฐสงคมนยมเวยดนาม และสาธารณรฐประชาชนจน โดยเชอมโยง

180

เสนทางเพอการตดตอกนและสามารถขนสงสนคาตางๆ ได เพราะประเทศไทยเปนศนยรวมของการ

อตสาหกรรมและเกษตรกรรม ดงนน การขนสงจงมความจาเปนมากตองสรางถนนเชอมโยงโครงขาย

ตอกน การสรางถนนดงกลาวตองใหหนวยงานทเกยวของหลายหนวยงาน เชน กรมทางหลวงแผนดน

กรมทางหลวงชนบท กรมโยธาธการ กรมสงเสรมการปกครองทองท ผวาราชการจงหวด ฯลฯ มารวม

ประชมพจารณากนเพอหาแนวทางการดาเนนงานรวมกน จงขอเรยนถามวา

1. รฐบาลมแผนหรอนโยบายทจะสรางถนนสายดงกลาวเพอเชอมโยงตดตอกนหรอไม

อยางไร ขอทราบรายละเอยด

2. ถามแผนหรอนโยบายดงกลาว ขอใหรฐบาลเรงรดดาเนนการในป พ.ศ.2553 นไดหรอไม

ประการใด ขอทราบรายละเอยด

3. ถายงไมมแผนหรอนโยบายดงกลาวจะขอใหรฐบาลเรงสงการสารวจ ออกแบบ และ

กอสรางใหเสรจโดยเรวไดหรอไม อยางไร ขอทราบรายละเอยด

4. ขอใหหนวยงานตางๆ ทตองรบผดชอบ เชน กรมทางหลวงแผนดน กรมทางหลวงชนบท

กรมโยธาธการ กรมสงเสรมการปกครองทองท ผวาราชการจงหวด นายอาเภอ นายก อบต. กานน

ผใหญบานทองททเสนทางผาน มาประชมรวมกนเพอปรกษาเลอกเสนทางหลกในการเชอมตอกน

โดยตดใหเปนถนนทางตรงไดหรอไม อยางไร ถาไมไดเพราะเหตใด ขอทราบรายละเอยด

ขอใหตอบในราชกจจานเบกษา

ผตอบกระท : นายอภสทธ เวชชาชวะ นายกรฐมนตร ไดตอบกระทถามในราชกจจานเบกษา

เลม 128 ตอนพเศษ 21 ง วนท 22 กมภาพนธ พ.ศ.2554 ดงน

คาตอบขอท 1 ขอท 2 ขอท 3 และขอท 4

ขอเรยนวา รฐบาลมนโยบายในยทธศาสตรความรวมมอทางดานเศรษฐกจกบประเทศ

เพอนบานระหวางกมพชา-ลาว-พมา-ไทย โดยมวตถประสงคเพอ

1. การอานวยความสะดวกดานการคาและการลงทน

2. ความรวมมอดานการเกษตรและอตสาหกรรม

3. การเชอมโยงเสนทางคมนาคม

4. ความรวมมอดานการทองเทยว

5. การพฒนาทรพยากรมนษย

สาหรบการดาเนนการเพอสนบสนนนโยบายและยทธศาสตรดงกลาว รฐบาลโดยกระทรวง

คมนาคม ไดมอบหมายใหกรมทางหลวงเปนหนวยงานหลกในการดาเนนงานพฒนาโครงขายคมนาคม

181

ทางถนนตามนโยบายของรฐบาลในยทธศาสตรขางตน โดยไดพจารณาความเหมาะสมเบองตน

ของเสนทางทมศกยภาพในการเชอมโยงกบประเทศเพอนบานและจดลาดบความสาคญโครงการ

ระยะทาง รวมทงแหลงเงนทนทจะใชในการกอสราง เพอใชในการกาหนดรปแบบใหความชวยเหลอ

เชน การศกษาความเหมาะสม สารวจออกแบบ รวมทงการกอสรางโครงการตางๆ ซงขณะน

กรมทางหลวงอยระหวางการดาเนนการศกษาความเหมาะสมโครงการทางหลวงเลยบชายแดน

ประเทศไทยกบประเทศเพอนบาน

สาหรบถนนทใชเดนทางจากภาคใตผานจงหวดสพรรณบร จงหวดอางทอง จงหวดสงหบร

จงหวดลพบร จงหวดชยภม ไปยงจงหวดเลยนน สามารถใชเสนทางไดหลายเสนทาง ดงน

1) ทางหลวงหมายเลข 338 สายพระปนเกลา-นครชยศร เปนทางมาตรฐานพเศษขนาด

4 - 10 ชองจราจร ผวทางคอนกรต

2) ทางหลวงหมายเลข 340 สายบางบวทอง-สพรรณบร เปนทางมาตรฐานพเศษขนาด

4 ชองจราจร ผวทางลาดยาง

3) ทางหลวงหมายเลข 32 ถนนสายเอเชย (บางปะอน-นครสวรรค) เปนทางมาตรฐานพเศษ

ขนาด 8 ชองจราจร ผวทางคอนกรต

4) ทางหลวงหมายเลข 1

- ตอนบางปะอน-สระบร เปนทางมาตรฐานพเศษ ขนาด 10 ชองจราจร ผวทางคอนกรต

- ตอนสระบร-พแค เปนทางมาตรฐานพเศษ ขนาด 6 ชองจราจร

5) ทางหลวงหมายเลข 21 สายพแค-เพชรบรณ-หลมสก เปนทางมาตรฐานพเศษขนาด

4 ชองจราจร ผวทางลาดยาง สภาพทางดสามารถรองรบการจราจรไดด

อนง เพอเปนการเพมประสทธภาพและความปลอดภยในการคมนาคม สาหรบโครงขาย

เสนทางนครปฐม-สพรรณบร-ปาโมก-สระบร (รวมกาญจนบร-สพรรณบร) ใหดยงขน กรมทางหลวง

จงไดมโครงการขยายชองจราจรใหเปน 4 ชองจราจร (ระยะท 2) โดยแนวเสนทางเรมจากจงหวด

สพรรณบร (แยกทางหลวงหมายเลข 340) ไปอาเภอบางปะหน อาเภอนครหลวง จงหวด

พระนครศรอยธยา อาเภอภาช อาเภอหนกอง จงหวดสระบร รวมระยะทาง ประมาณ 84 กโลเมตร

ซงจะไดทยอยเสนอขอรบงบประมาณเพอดาเนนการตอไป นอกจากนนแลว กรมทางหลวงยงมแผน

ทจะกอสรางทางหลวงพเศษระหวางเมองสายนครปฐม-ชะอา ทางหลวงสายวงแหวนรอบนอก

กรงเทพมหานคร รอบท 3 ทางหลวงพเศษสายบางปะอน-นครสวรรค ปจจบนผลการศกษา

182

ความเหมาะสมแลวเสรจ และมความคมคาในการลงทน ซงจะไดเสนอขอรบงบประมาณเพอ

ดาเนนการในโอกาสทเหมาะสมตอไป

• ประชาคมสงคมและวฒนธรรม

กรอบการเจรจาระหวางประเทศและกระทถามทเกยวของกบประชาคมสงคมและวฒนธรรม

อาเซยน ทเขาสการพจารณาของสภาผแทนราษฎรและรฐสภา ดงตวอยางตอไปน

1. กรอบการเจรจาระหวางประเทศ

1.1 ขอตกลงยอมรบรวมสาขาวชาชพแพทยของอาเซยน ขอตกลงยอมรบรวมสาขาวชาชพ

ทนตแพทยของอาเซยน และกรอบขอตกลงยอมรบรวมสาขาวชาชพบญชของอาเซยน

(มสวนทเกยวของกบประชาคมเศรษฐกจอาเซยน)

ผเสนอ : คณะรฐมนตร

ผลการดาเนนการ : ทประชมรวมกนของรฐสภาพจารณาและลงมตใหความเหนชอบ เรอง ขอตกลง

ยอมรบรวมสาขาวชาชพแพทยของอาเซยน ขอตกลงยอมรบรวมสาขาวชาชพทนตแพทยของอาเซยน

และกรอบขอตกลงยอมรบรวมสาขาวชาชพบญชของอาเซยน ในการประชมรวมกนของรฐสภา

ครงท 2 (สมยสามญทวไป) วนองคารท 27 มกราคม พ.ศ.2552

1.2 แผนนโยบายบรณาการความมนคงดานอาหารของอาเซยน (AIFS) และแผนกลยทธ

ความมนคงดานอาหารของอาเซยน (SPA-FS) ป ค.ศ. 2009 – 2013 และรางแถลงการณ

กรงเทพฯ วาดวยความมนคงดานอาหารในภมภาคอาเซยน

(มสวนทเกยวของกบประชาคมเศรษฐกจอาเซยน)

ผเสนอ : คณะรฐมนตร

ผลการดาเนนการ : ทประชมรวมกนของรฐสภาพจารณาและลงมตใหความเหนชอบ เรอง

แผนนโยบายบรณาการความมนคงดานอาหารของอาเซยน (AIFS) และแผนกลยทธความมนคง

ดานอาหารของอาเซยน (SPA-FS) ป ค.ศ. 2009 – 2013 และรางแถลงการณกรงเทพวาดวย

ความมนคงดานอาหารในภมภาคอาเซยน ในการประชมรวมกนของรฐสภา ครงท 2 (สมยสามญ

ทวไป) วนองคารท 27 มกราคม พ.ศ.2552

183

1.3 ความตกลงวาดวยการยอมรบรวมรายสาขาของอาเซยนสาหรบการตรวจผผลตภณฑยา

ตามหลกเกณฑและวธการทดในการผลต (GMP)

(มสวนทเกยวของกบประชาคมเศรษฐกจอาเซยน)

ผเสนอ : คณะรฐมนตร

ผลการดาเนนการ : ทประชมรวมกนของรฐสภาพจารณาและลงมตใหความเหนชอบ เรอง ความตกลง

วาดวยการยอมรบรวมรายสาขาของอาเซยนสาหรบการตรวจผผลตภณฑยาตามหลกเกณฑและ

วธการทดในการผลต (GMP) ในการประชมรวมกนของรฐสภา ครงท 2 (สมยสามญทวไป) วนองคารท

27 มกราคม พ.ศ.2552

1.4 บนทกความเขาใจวาดวยความรวมมอดานสอสารมวลชนระหวางจนและประเทศสมาชก

อาเซยน

ผเสนอ : คณะรฐมนตร

ผลการดาเนนการ : ทประชมรวมกนของรฐสภาพจารณาและลงมตใหความเหนชอบ เรอง บนทก

ความเขาใจวาดวยความรวมมอดานสอสารมวลชนระหวางจนและประเทศสมาชกอาเซยน ในการ

ประชมรวมกนของรฐสภา ครงท 5 (สมยสามญทวไป) วนพฤหสบดท 26 มนาคม พ.ศ.2552

1.5 รางกฎบตรเครอขายมหาวทยาลยอาเซยน

ผเสนอ : คณะรฐมนตร

ผลการดาเนนการ : ทประชมรวมกนของรฐสภาพจารณาและลงมตใหความเหนชอบ เรอง รางกฎบตร

เครอขายมหาวทยาลยอาเซยน ในการประชมรวมกนของรฐสภา ครงท 2 (สมยสามญนตบญญต)

วนพธท 8 กนยายน พ.ศ.2553

1.6 ขอตกลงรวมวาดวยการยอมรบคณสมบตบคลากรวชาชพดานการทองเทยวอาเซยน

(มสวนทเกยวของกบประชาคมเศรษฐกจอาเซยน)

ผเสนอ : คณะรฐมนตร

ผลการดาเนนการ : คณะรฐมนตรไดขอถอน เรอง ขอตกลงรวมวาดวยการยอมรบคณสมบตบคลากร

วชาชพดานการทองเทยวอาเซยน ซงทประชมไดลงมตยนยอมใหถอนไดตามขอบงคบการประชม

รฐสภา พ.ศ.2553 ขอ 36 ในการประชมรวมกนของรฐสภา ครงท 7 (สมยสามญทวไป) วนองคารท

3 พฤษภาคม พ.ศ.2554

184

2. กระทถาม

กระทถามท 552 ร. เรอง การเปดศนยวฒนธรรมตามกรอบความรวมมอเพอสงเสรมเศรษฐกจ

การคา การลงทน การทองเทยว การศกษา วฒนธรรมและกฬา ของ 8 จงหวด 3 ประเทศไทย-

ลาว–เวยดนาม

(มสวนทเกยวของกบประชาคมเศรษฐกจอาเซยน)

ผถามกระท : นายภมพฒน พชรทรพย สมาชกสภาผแทนราษฎรแบบสดสวน พรรคภมใจไทย ไดตง

กระทถามนายกรฐมนตร ดงน

ตามทไดมบนทกขอตกลงในความรวมมอเพอสงเสรมเศรษฐกจการคา การลงทน

การทองเทยว การศกษา วฒนธรรมและกฬา ของ 8 จงหวด 3 ประเทศ ไทย-ลาว-เวยดนามนน

ทประชมไดเหนชอบใหมการสรางศนยวฒนธรรมในแตละจงหวดของแตละประเทศ ซงครงตอไปจะ

สรางศนยวฒนธรรมเมองหลกซาว สาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว จานวน 3 หลง แตละหลง

ใหมเอกลกษณเปนของแตละประเทศ ไทย-ลาว-เวยดนาม โดยแตละประเทศมพนธะเรองงบประมาณ

ดาเนนการในการสรางศนยวฒนธรรมในสวนของประเทศตนเอง จงขอเรยนถามวา

1. รฐบาลไดมการตงงบประมาณในการกอสรางศนยวฒนธรรมดงกลาวหรอไม อยางไร

2. รฐบาลมความพรอมในการทจะดาเนนการกอสรางอาคารดงกลาวหรอไม อยางไร

3. หากยงไมมการตงงบประมาณหรอมการตงงบประมาณแลวกตาม รฐบาลมนโยบายกอสราง

ศนยวฒนธรรมดงกลาวอยางใดบาง

ขอใหตอบในราชกจจานเบกษา

ผตอบกระท : นายอภสทธ เวชชาชวะ นายกรฐมนตร ไดตอบกระทถามในราชกจจานเบกษา เลม 126

ตอนพเศษ 181 ง วนท 18 ธนวาคม พ.ศ.2552 ดงน

คาตอบ ขอท 1 ขอท 2 และขอท 3

ขอเรยนวา ความรวมมอระหวาง 8 จงหวด 3 ประเทศ อนประกอบดวยประเทศไทย

สาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว และสาธารณรฐสงคมนยมเวยดนามเปนกรอบความรวมมอ

ในระดบพนทระหวาง 3 จงหวดของไทย (จงหวดนครพนม จงหวดสกลนคร และจงหวดหนองคาย)

กบ 2 แขวงชายแดนของลาว (แขวงบอลคาไซ และแขวงคามวน) และ 3 จงหวดชายแดนของ

เวยดนาม (จงหวดเงอาน จงหวดกวางบง จงหวดฮาตงห) โดยมวตถประสงคเพอสงเสรมเศรษฐกจ

การคา การลงทน การทองเทยว การศกษา วฒนธรรมและกฬา ตามเสนทางหมายเลข 8 และ 12

ซงเรมเมอป พ.ศ.2540 ไดมการจดการประชมเปน 2 ระดบ ไดแก

185

1. การประชมคณะอนกรรมการ

2. การประชมผบรหารระดบสงระหวางผวาราชการจงหวด/แขวง โดยจะจดประชมปละ

1 ครง และหมนเวยนกนเปนเจาภาพการประชมระหวาง 8 จงหวด/แขวง ของ 3 ประเทศ

สาหรบเรองการกอสรางศนยวฒนธรรมนน ทประชมคณะผบรหารระดบสงของจงหวด/แขวง

ของ 3 ประเทศ ไดมขอยตรวมกนวาใหสรางขนจานวน 1 หลง ทหลกซาว เมองคาเกด แขวงบอลคาไซ

สาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว โดยใหแบงพนทภายในใหแตละจงหวด/แขวงใชประโยชน

รวมกน โดยใหมเอกลกษณของแตละประเทศ สาหรบดานงบประมาณใหเปนพนธะของแตละจงหวด/

แขวงของแตละฝายดาเนนการ ซงในสวนของประเทศไทยใหจงหวดหนองคายดาเนนการในดาน

การออกแบบ จงหวดสกลนครและจงหวดนครพนมรวมกนเสนอขอรบการสนบสนนงบประมาณของ

กลมจงหวด และโดยทศนยวฒนธรรมจะดาเนนการกอสรางขนในพนทของสาธารณรฐประชาธปไตย

ประชาชนลาว ดงนน จงตองไดรบความเหนชอบจากรฐบาลสาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว

เพอประกอบการพจารณาดวย สาหรบในชนนยงไมไดรบการแจงหรอหยบยกขนหารอในระดบรฐบาล

ดงนน หากไดขอยตทชดเจนในเรองของแบบและงบประมาณการกอสราง รฐบาลของแตละประเทศ

จะตองมการพจารณาใหความเหนชอบรวมกนในการสนบสนนใหมการดาเนนการตอไป

----------------------------------------

186

บทสรป

-----------------------------------------------------------------------------------

หลงจากสงครามโลกครงท 2 สนสดลงเมอ พ.ศ.2488 ประเทศตางๆ ในภมภาคเอเชย

ตะวนออกเฉยงใตไดรบการปลดปลอยจากความเปนประเทศอาณานคมมาสความเปนรฐชาต (nation

state) ซงเปนประเทศทมอานาจอธปไตยอยางสมบรณ ประกอบกบแนวความคดในการรวมกลม

ระหวางประเทศไดเกดขนอนเนองจากบรบทแวดลอมของสงครามเยนทเกดขนหลงสงครามโลก

ครงท 2 ความขดแยงในระดบสากลจากลทธการเมองซงมการแบงขวอยางชดเจน โดยในฝายทนนยมเสร

มสหรฐอเมรกาอยในฐานะเสมอนเปนประเทศผนากลม ขณะทฝายสงคมนยมคอมมวนสตมสหภาพ

โซเวยตอยในฐานะเสมอนเปนประเทศผนากลม ทาใหบางประเทศในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต

เชน ไทยหรอฟลปปนส เรมมความสมพนธกบประเทศมหาอานาจเพอวตถประสงคของความมนคง

ของประเทศในรปแบบของภาคสมาชกขององคการระหวางประเทศ เชน องคการสนธสญญาปองกน

รวมกนแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใต (Southeast Asia Treaty Organization : SEATO) ตอมา

การรวมกลมเรมเปนรปธรรมมากขน เมอมการจดตงสมาคมเอเชยตะวนออกเฉยงใต (Association of

Southeast Asia : ASA) ในป พ.ศ.2504 โดยประเทศสมาชกประกอบดวยมาเลเซย ฟลปปนส และ

ไทย ซงวตถประสงคของการกอตงคอ การสงเสรมความกาวหนาทางเศรษฐกจและวฒนธรรม

หลงจากนน พฒนาการของการรวมกลมมขนตามลาดบ โดยในป พ.ศ.2510 ไดมความตกลงรวมกน

ของ 5 ประเทศ คอ อนโดนเซย มาเลเซย ฟลปปนส สงคโปรและไทย เพอจดตงสมาคมประชาชาต

แหงเอเชยตะวนออกเฉยงใต (Association of Southeast Asian Nations : ASEAN) หรอ

“อาเซยน” ซงถอไดวาเปนการรวมกลมทขบเคลอนโดยประเทศในภมภาค ไมใชเกดจากการผลกดน

โดยประเทศมหาอานาจอยางเชนการจดตง SEATO

ถงแมวาในปฏญญากรงเทพฯ ซงเปนเอกสารการกอตงอาเซยน จะมการกาหนดวตถประสงค

ของการกอตงเพอความรวมมอกนในทางเศรษฐกจ สงคม และวฒนธรรมเปนสาคญ โดยไมมการ

กลาวถงความรวมมอทางการเมองกตามท แตมการวเคราะหวาเหตจงใจหรอวตถประสงคของการ

กอตงทแทจรงสวนหนงมาจากการรวมตวเพอปองกนภยลทธคอมมวนสต ซงในขณะนน สงคราม

เวยดนามเรมมความรนแรงขนเปนลาดบ นอกจากน เพอเปนการสรางความไววางใจซงกนและกน

ของประเทศตางๆ ในภมภาคน ทงน การดาเนนการของกลมอาเซยนในระยะแรกจงเปนชวงการ

เปลยนทศนคตเพอหลกเลยงปญหาความขดแยงระหวางกนในอดตทผานมา และมความเปนไปไดวา

187

การเปลยนแปลงระบบการปกครองของประเทศกมพชา ลาว และเวยดนามในป พ.ศ.2518 เปนอก

ปจจยสาคญประการหนงทผลกดนใหมการประชมสดยอดอาเซยน ครงท 1 ในป พ.ศ.2519

ณ ประเทศอนโดนเซย ซงผลของการประชมดงกลาวถอเปนจดเรมตนของความรวมมอในดานตางๆ

ทางเศรษฐกจ การคา และการลงทน ตลอดจนความรวมมอกบประเทศคเจรจาอนๆ สาหรบ

ความรวมมอทางเศรษฐกจในระยะแรกยงมระดบความรวมมอทมลกษณะไมชดเจนมากนก โดยความ

รวมมอทเปนรปธรรมในระยะแรก คอ โครงการอตสาหกรรมอาเซยน (ASEAN Industrial Project :

AIP) และโครงการเพมการขยายตวทางการคาภายในกลมประเทศสมาชกในลกษณะของการใหสทธ

พเศษทางการคาระหวางกน (ASEAN Preferential Trading Arrangement : ASEAN PTA) ตอมา

ในป พ.ศ.2527 บรไนไดเขารวมเปนสมาชกกลมอาเซยนตามลาดบ

แมวาจะมการเปลยนแปลงระบบการปกครองของกลมประเทศอนโดจนแลว แตเหตการณยง

ไมอาจยตเนองจากความขดแยงของกลมประเทศสงคมนยมคอมมวนสตกนเอง โดยในป พ.ศ.2522

เกดเหตการณทกองทพเวยดนามบกเขายดกมพชาและจดตงรฐบาลแทนพรรคคอมมวนสต

แหงกมพชาหรอกลมเขมรแดง โดยใหนายเฮง สมรน เปนผนารฐบาล ทงน เหตการณดงกลาวสราง

ความกงวลเปนอยางยงแกกลมประเทศโลกเสรและกลมประเทศอาเซยน ทาใหมเกดความรวมมอ

ตอการจดตงกลมรฐบาลผสมกมพชาประชาธปไตย หรอกลมเขมรสามฝาย (The Coalition

Government of Democratic Kampuchea : CGDK) ทประกอบดวยกลมเขมรแดง หรอพรรค

คอมมวนสตแหงกมพชา กลมเจานโรดมสหน อดตพระมหากษตรยกมพชา และกลมเขมรเสร เพอ

ตอสกบรฐบาลกมพชาทไดรบการสนบสนนจากเวยดนามและรสเซย ดงนน สภาวะสงครามในกมพชา

จงแปรสภาพเปนสงครามตวแทน (proxy war) ระหวาง 2 ฝาย โดยฝายแรกประกอบดวย

สหรฐอเมรกา จน และกลมประเทศอาเซยน (เดม) ทเปนฝายสนบสนนรฐบาลผสมกมพชา

ประชาธปไตย หรอกลมเขมรสามฝาย สวนฝายทสองประกอบดวยสหภาพโซเวยต เวยดนาม และลาว

ทเปนฝายสนบสนนรฐบาลกมพชาภายใตการนาของกลมนายเฮง สมรน ตอมาเมอสงครามเยน

ไดคลคลายตามสถานการณภายหลงการลมสลายของระบบการปกครองแบบสงคมนยมของสหภาพ

โซเวยต จงสงผลใหสภาวะสงครามในกมพชาเรมผอนคลายตามลาดบเชนกน และเปนชวงเวลา

เดยวกบทรฐบาลไทยภายใตการนาของพลเอกชาตชาย ชณหะวณ นายกรฐมนตร ในขณะนน

ประกาศนโยบายตอภมภาคอนโดจนในการเปลยนสนามรบเปนสนามการคา โดยสนบสนนใหไทย

ฟนฟความสมพนธกบกลมประเทศอนโดจนทงในดานการเมองและเศรษฐกจ และดาเนนการ

ประสานงานใหมการเจรจารวมระหวางเขมร 4 ฝาย เพอยตการสรบและจดตงรฐบาลใหมขน สงผลให

188

ฝายตางๆ ทเกยวของไดรวมลงนามในสนธสญญาสนตภาพกรงปารสเพอยตสงครามในกมพชาเมอ

ป พ.ศ.2534 และมการจดทารฐธรรมนญพรอมทงการเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎรกมพชาเมอ

ป พ.ศ.2536

ทามกลางบรบทดงกลาว ประเทศตางๆ ในภมภาคทมฐานะเสมอนเปนพนธมตรของ

คสงครามในแตละฝายของสงครามกลางเมองในกมพชา จงไดเปลยนทาททางการเมองตาม

สถานการณดวยการสรางความรวมมอในดานเศรษฐกจมากขน โดยกลมประเทศอนโดจนไดเรม

ผนวกเขามาเปนสมาชกกลมประเทศอาเซยน เรมตนจากเวยดนามเปนสมาชกกลมประเทศอาเซยน

ในป พ.ศ.2538 ตอมาลาวเปนสมาชกกลมประเทศอาเซยนในป พ.ศ.2540 และกมพชาเปนสมาชก

กลมประเทศอาเซยนในป พ.ศ.2542 สาหรบพมาทมบทบาทเปนกลางในสงครามกลางเมองกมพชา

ไดเขารวมเปนสมาชกกลมประเทศอาเซยนในป พ.ศ.2540 จากปรากฏการณดงกลาวไดสะทอนให

เหนถงการขยายขนาดของกลมอาเซยน โดยมประเทศสมาชกจานวน 10 ประเทศเพอแสวงหาจดรวม

ของความรวมมอทางเศรษฐกจและสงวนจดตางในเชงอดมการณ/แนวนโยบายทางการเมอง

ขณะเดยวกนพลวตทางการเมอง เศรษฐกจ และสงคมไดมความเปลยนแปลงอยางรวดเรว

ตามกระแสโลกาภวตนจากการเรยกรองใหมการปกครองดวยระบอบประชาธปไตย การคมครองสทธ

มนษยชน การคาและการลงทนในระบบเศรษฐกจเสร การอนรกษสงแวดลอม ฯลฯ ฉะนนประเทศใน

ภมภาคตางๆ ลวนตองปรบตวใหสอดคลองกบกระแสโลกาภวตนขางตน ทงนจากการจดตงองคการ

การคาโลก (World Trade Organization : WTO) ในป พ.ศ.2538 เพอสงเสรมการคาระหวาง

ประเทศ ตลอดจนการรวมกลมของประเทศในภมภาคตางๆ ทวโลก เชน การจดตงสหภาพยโรป

(European Union : EU) อยางเปนทางการในป พ.ศ.2536 หรอการจดตงเขตการคาเสรอเมรกา

เหนอ (North American Free Trade Agreement : NAFTA) อยางเปนทางการในป พ.ศ.2537

จงเปนปจจยกระตนใหมการสงเสรมการคา การลงทน ความรวมมอทางเศรษฐกจและสงคมของ

ประเทศในภมภาคตางๆ ในรปแบบของการรวมกลมไมวาจะเปนการจดตงเขตการคาเสร หรอ

การขยายความรวมมอทงในมตทางการเมอง ความมนคง เศรษฐกจ สงคมและวฒนธรรมในเชงลก

และมความกวางขวางครอบคลมในสาขาตางๆ ตอมา

แมวากลมอาเซยนจะดาเนนการจดตงเขตการคาเสรอาเซยน (ASEAN Free Trade Area :

AFTA) ในป พ.ศ.2535 ซงเปนความรวมมอทางเศรษฐกจและการพฒนาทสาคญในภมภาค อยางไรกตาม

ระดบการรวมกลมของเขตการคาเสรยงไมเพยงพอสาหรบการขยายตวของการเตบโตทางเศรษฐกจ

การสรางสวสดการสงคมทด และการพฒนาคณภาพชวตอยางยงยนของประชาชนในภมภาค

189

เพราะการรวมกลมของเขตการคาเสรจะมงไปทมาตรการลดภาษศลกากรเปนสาคญ แตการยกระดบ

การพฒนาภายในภมภาคตองพจารณาถงมาตรการทไมใชภาษศลกากร หรอการปรบโครงสรางของ

ประเทศเพอขจดอปสรรคทมตอการคา การลงทน การเคลอนยายปจจยการผลตระหวางประเทศ

ตลอดจนความรวมมอในมตทางการเมอง ความมนคง สงคม และวฒนธรรมในการเสรมสราง

การพฒนาดวย จงจาเปนตองขยายโครงขายความรวมมอของภมภาคในรปแบบประชาคม

(community) เพอการเปนตลาดและฐานการผลตเดยวกน การเปนภมภาคทมขดความสามารถ

ในการแขงขนสง การเปนภมภาคทมพฒนาการเศรษฐกจทเทาเทยมกน การเปนภมภาคทบรณาการ

เขากบเศรษฐกจโลกไดอยางสมบรณ รวมทงเพอปรบปรงแกไขเพมเตมกฎหมาย กฎเกณฑ ตลอดจน

การปรบโครงสรางทเปนอปสรรคตอการคา การลงทน ภาคบรการ การเคลอนยายทน แรงงาน หรอ

การเคลอนยายปจจยการผลตอนๆ จากเหตผลดงกลาว ยทธศาสตรการพฒนาจงมงไปสการรวมกลม

ทมความสมพนธในมตทางการเมองและความมนคง เศรษฐกจ สงคมและวฒนธรรม สาหรบ

การพฒนาในเชงลกและกวางขวางครอบคลมในสาขาตางๆ อยางครบถวนสมบรณมากกวาเดม

ดงนนในการประชมสดยอดอาเซยน ครงท 9 พ.ศ.2546 ณ ประเทศอนโดนเซย ผนาอาเซยน

ไดลงนามในปฏญญาวาดวยความรวมมอในอาเซยน ฉบบท 2 เพอประกาศจดตงประชาคมอาเซยน

(ASEAN Community) ภายในป พ.ศ.2563 ซงประกอบดวย 3 เสาหลก คอ

- เสาหลกท 1 ประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยน (ASEAN Political-

Security Community : APSC) โดยกาหนดใหมความรวมมอของสาขาตางๆ ประกอบดวยสาขา

ความมนคง กฎหมาย และอาชญากรรมขามชาต เปนตน

- เสาหลกท 2 ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (ASEAN Economic Community : AEC)

โดยกาหนดใหมความรวมมอของสาขาตางๆ ประกอบดวยสาขาการคา การลงทน การเงน การขนสง

การทองเทยว การสอสารและเทคโนโลยสารสนเทศ การเกษตรและอาหาร การปาไม การพลงงาน

และทรพยากรแร เปนตน

- เสาหลกท 3 ประชาสงคมและวฒนธรรมอาเซยน (ASEAN Socio–Cultural

Community : ASCC) โดยกาหนดใหมความรวมมอของสาขาตางๆ ประกอบดวยสาขาศลปวฒนธรรม

การศกษา การสาธารณสข การสงแวดลอม การพฒนาชนบท การบรหารจดการภยธรรมชาต ผหญง

และเยาวชน แรงงานและสวสดการสงคม เปนตน

ตอมาการประชมสดยอดอาเซยน ครงท 12 ในป พ.ศ.2550 ณ ประเทศฟลปปนส

ทประชมไดประกาศเจตนารมณทจะเรงรดใหมการจดตงประชาคมอาเซยนภายในป พ.ศ.2558 และ

190

ในการประชมสดยอดอาเซยน ครงท 13 พ.ศ.2550 ณ ประเทศสงคโปร ผนาประเทศกลมสมาชก

อาเซยนไดลงนามในกฎบตรสมาคมประชาชาตแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใต (Charter of The

Association of Southeast Asian Nations/ ASEAN Charter) ซงเปรยบเสมอนธรรมนญของ

อาเซยนทจะวางกรอบทางกฎหมายและโครงสรางองคกรเพอประสทธภาพในการดาเนนการตาม

วตถประสงคและเปาหมาย โดยเฉพาะอยางยงการขบเคลอนสาหรบการรวมตวเปนประชาคมอาเซยน

ภายในป พ.ศ.2558 พรอมทงกาหนดใหมคณะมนตรประสานงานอาเซยนเพอประสานความรวมมอ

ในแตละเสาหลกดานตางๆ ของประชาคมอาเซยน ทงน กฎบตรอาเซยนมผลบงคบใชตงแตวนท

15 ธนวาคม พ.ศ.2551 หลงจากทประเทศสมาชกทง 10 ประเทศไดใหสตยาบตรกฎบตรอาเซยน

ขอมลเบองตนของภมภาคอาเซยนนน มพนทประมาณ 4.5 ลานตารางกโลเมตร หรอ

ประมาณรอยละ 3 ของพนททเปนแผนดนของโลก สาหรบประชากรอาเซยนมประมาณ 600 ลานคน

(ขอมลปพ.ศ.2554) หรอประมาณรอยละ 8.55 ของประชากรโลก และขนาดผลตภณฑมวลรวม

ภายในประเทศ (ross Domestic Product: GDP) ของกลมอาเซยนทคานวณแบบหลกความ

เทาเทยมของอานาจซอ (purchasing power parity : ppp) มขนาดประมาณ 3.33 ลานลาน

ดอลลารสหรฐ (ขอมลป พ.ศ.2554) โดยมขนาดทางเศรษฐกจทใหญกวาประเทศเยอรมน (3.099

ลานลานดอลลารสหรฐ) แตขนาดทางเศรษฐกจเลกกวาประเทศญปน (4.44 ลานลานดอลลารสหรฐ)

หรอคดเปนประมาณรอยละ 4.23 ของขนาดผลตภณฑมวลรวมของโลก (78.89 ลานลานดอลลาร

สหรฐ) ดงนน การรวมกลมในรปแบบประชาคมกจะทาใหกลมอาเซยนมขนาดเศรษฐกจทใหญ

เพยงพอ สาหรบสงเสรมบทบาทและศกยภาพในการเจรจาใหมมากขน เพอกาหนดความตกลง

ระหวางประเทศ ทงน ประเทศตางๆ ภายนอกภมภาคอาเซยนลวนแตตองการใหเกดความรวมมอ

ทางเศรษฐกจและดานอนๆ กบกลมอาเซยน เพราะเลงเหนศกยภาพทางเศรษฐกจของกลมอาเซยน

แลววาจะเปนประโยชนทางเศรษฐกจรวมกน เชน กรอบความรวมมออาเซยน+6 (กลมประเทศ

อาเซยน จน เกาหลใต ญปน อนเดย ออสเตรเลย และนวซแลนด) เปนตน

อยางไรกตามผลกระทบจากการรวมตวเปนประชาคมเปรยบเสมอน “เหรยญสองดาน” เมอ

มความเชอมโยงระหวางกนในการลงทนในภาคบรการ การเคลอนยายทน แรงงาน การสงเสรม

สนบสนนหรอการอานวยความสะดวกใหมการเดนทางหรอการขนสงสนคาขามพรมแดนระหวางกน

ในกลมอาเซยนมากขน กอาจทาใหเกดปญหาการคามนษย การคายาเสพตด การขนสงสนคา

ผดกฎหมาย หรอการกออาชญากรรมระหวางประเทศ ฯลฯ เปนผลกระทบทตามมา ดงนน ในอก

ทางหนงกลมประเทศอาเซยนจงควรมความรวมมอทางความมนคงและการบงคบใชตามกฎหมาย

191

โดยใชเทคโนโลยสารสนเทศททนสมยหรอกลไกอนในทางปฏบตสาหรบการตรวจสอบตดตาม หรอ

การระงบยบยงการกออาชญากรรมดงกลาว

นอกเหนอจากผลกระทบดานการละเมดกฎหมายดงกลาวขางตนแลว ปรากฏการณท

เกดจากผลกระทบทางเศรษฐกจอาจเกดขนได เนองจากการเคลอนยายของแรงงานทมฝมอจาก

ประเทศทมศกยภาพทางเศรษฐกจไมสงนก เชน ผประกอบอาชพแพทยหรอวศวกรจากประเทศลาว

กมพชา เปนตน ไดยายไปทางานในประเทศทมศกยภาพทางเศรษฐกจสงกวา เชน ไทย หรอสงคโปร

ทาใหเกดการขาดแคลนแรงงานในประเทศทมศกยภาพทางเศรษฐกจนอยกวา นอกจากนน กลมทน

ทางธรกจของประเทศทมศกยภาพทางเศรษฐกจสงกสามารถใชชองทางของการลงทนในภาคบรการ

หรอสาขาอนทมความสาคญตอความมนคงของประเทศ โดยเขาไปลงทนทมลกษณะผถอทนรายใหญ

โดยการครอบงากจการในประเทศทมศกยภาพทางเศรษฐกจนอยกวา เชน กจการดานโทรคมนาคม

หรอสถาบนการเงน เปนตน

สาหรบบทบาทของรฐสภาตอการเขาสประชาคมอาเซยนนน มหนาทในการตรากฎหมาย

การควบคมการบรหารราชการแผนดน หรอการใหความเหนชอบหนงสอสญญาทเปนผลสบเนองจาก

การเขาสประชาคมอาเซยน โดยจาแนกในประเดนทสาคญไดดงน

ก. การพจารณาบทบญญตแหงกฎหมาย เชน การตรากฎหมายทเกยวของกบการเขาส

ประชาคมอาเซยนในดานการอานวยความสะดวกดานการขนสง การเคลอนยายแรงงานหรอทน

เปนตน

ข. การควบคมการบรหารราชการแผนดน เนองจากคณะรฐมนตรหรอฝายบรหาร

มอานาจออกกฎหมายลาดบรอง เชน พระราชกฤษฎกาหรอกฎกระทรวง รวมทงมาตรการทางบรหาร

อนๆ ทเกยวกบการเขาสประชาคมอาเซยน โดยทไมตองมาขอความเหนชอบจากรฐสภา เชน

การกาหนดใหสถาบนการศกษาในกลมอาเซยนเปดภาคเรยนในเวลาเดยวกน เปนตน ดงนน รฐสภา

จงมอานาจหนาทตามบทบญญตแหงรฐธรรมนญ สาหรบการตดตาม ตรวจสอบหรอควบคมการ

บรหารราชการแผนดนจากฝายบรหาร

ค. การใหความเหนชอบในการทาหนงสอสญญาใดใดกบนานาประเทศหรอองคการ

ระหวางประเทศ ตามบทบญญตตามมาตรา 190 แหงรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช

2550 เนองจากกลมอาเซยนอาจมความตกลงทางการคาหรอการลงทนกบประเทศใดหรอกลม

ความรวมมอทางเศรษฐกจใด ทเปนไปตามหลกเกณฑของมาตรา 190 แหงรฐธรรมนญแหง

192

ราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550 ดงนน จงตองมการรบความเหนชอบจากรฐสภาตามขนตอนท

บทบญญตแหงรฐธรรมนญกาหนดตอไป

ดงนน รฐสภาจงจาเปนตองเตรยมความพรอมในเรองของกลไกการดาเนนงานตางๆ อาท

การสรางระบบฐานขอมลดานกฎหมายทมประสทธภาพ การเตรยมความพรอมใหแกขาราชการ

ทงองคความรดานกฎหมาย อาเซยน และความสามารถทางภาษา เพอสนบสนนภารกจของสมาชก

รฐสภาและคณะกรรมาธการในดานนตบญญต และในการขบเคลอนประเทศดานกฎหมาย

เพอการกาวสประชาคมอาเซยนในป พ.ศ.2558 ตลอดจนการรองรบการเปลยนแปลงและความ

ทาทายทอาจจะเกดขนในอนาคต

----------------------------------------

193

ภาคผนวก

194

กระทถามท 421 ร. เรอง การนาประเทศไทยไปสการเปนศนยกลางทางการเงนของอาเซยน

ผถาม : นายเปรมศกด เพยยระ สมาชกสภาผแทนราษฎร จงหวดขอนแกน พรรคความหวงใหม

ไดตงกระทถามรฐมนตรวาการกระทรวงการคลง วา

1. รฐบาลเหนดวยกบการสรางเงนตราสกลเดยวของเอเชย และการกอตงกองทนการเงน

ระดบภมภาคเอเชยหรอไม และไดกาหนดกรอบความรวมมอในการผลกดนใหเกดทงสองสงนไว

อยางไร

2. รฐบาลจะแสดงบทบาทของประเทศไทยในการเปนศนยกลางทางการเงนของอาเซยน

ดวยการเปนผนาในการสรางเงนตราสกลเดยวของเอเชยและการกอตงกองทนการเงนระดบภมภาค

เอเชยไดหรอไม อยางไร

3. รฐบาลไดมการศกษาปญหาและอปสรรคทจะทาใหศกยภาพของประเทศไทยไมสามารถ

เปนผนาในการสรางเงนตราสกลเดยวของเอเชยและการกอตงกองทนการเงนระดบภมภาคเอเชยไว

หรอไมอยางไร โดยขอใหตอบในราชกจจานเบกษา

ผตอบกระท : นายธารนทร นมมานเหมนท รฐมนตรวาการกระทรวงการคลง ไดตอบกระทถามใน

ราชกจจานเบกษา เลม 116 ตอนท 92 ก วนท 9 ตลาคม พ.ศ.2542 ดงน

คาตอบขอ 1 ในประเดนการสรางเงนตราสกลเดยวของเอเชยและการกอตงกองทนการเงน

ระดบภมภาคเอเชยนน อาจนามาทงผลดและผลเสยตอระบบเศรษฐกจไทย

เงนตราสกลรวม

สาหรบการสรางเงนตราสกลเดยวของเอเชย จะเปนประโยชนในหลายๆ ดาน เชน

1) การลดตนทนและคาใชจายทเกดขนจากการประกอบธรกรรม การคาระหวางประเทศ

ซงในปจจบนการคาโลกมการใชเงนดอลลารสหรฐอเมรกาเปนเงนสกลหลก ซงหากมการประกอบ

ธรกรรมระหวาง 2 ประเทศทมใชประเทศสหรฐอเมรกาแลว คาใชจายในการแลกเปลยนจากเงนสกล

คคามกจะทาผานเงนดอลลารสหรฐอเมรกา อนจะกอใหเกดตนทนในการแลกเปลยนเงนตรามากกวา

การนาเอาเงนตราสกลเดยวมาใช ซงจะสามารถขจดตนทนและคาใชจายดงกลาวไปได

2) การใชเงนสกลรวมเดยวกนจะเปนผลดในการลดความเสยงทอาจจะเกดจากการโจมต

คาเงนของกองทนตางๆ ดงเชนตวอยางทเกดกบประเทศไทยในป พ.ศ.2540 นอกจากนเงนสกลรวม

อาจจะชวยสงเสรมและกอใหเกดการรวมตวกนทางเศรษฐกจระหวางประเทศในภมภาคอนจะสงผลด

ตอการคาในกลมประเทศทดารงสมาชกภาพอยดวย

ภาคผนวกท 1

195

อยางไรกตาม การใชเงนสกลรวมอาจนามาซงขอเสยบางประการ เนองจากปจจยหลายๆ ดาน

เชน

1) ความแพรหลายในการใชเงนสกลหลก และความคนเคยของผประกอบการทมตอการใช

เงนดอลลารสหรฐอเมรกา ซงอาจจาเปนตองใชเวลาในการสรางความเชอถอตอเงนสกลรวมเอเชย

หากมการนามาใชจรง นอกจากน ประเทศในกลมเอเชยตองมความรวมมอกนอยางจรงจงทจะสราง

เงนตราสกลเดยวกนใหเกดขน เพราะขณะนแตละประเทศตางประสบปญหาเศรษฐกจของตนเอง

ทจะตองเรงแกไข ซงอาจมผลใหการสรางเงนตราสกลเดยวกนขนมาใชไมประสบความสาเรจ

2) นอกจากนการขาดแคลนเครองมอทางการเงนในการบรหารความเสยง กอปรกบ

การขาดตลาดการเงนและตลาดทนทพฒนาแลวรองรบเงนสกลรวมเอเชยเปนปจจยสาคญทอาจจะ

กอใหเกดผลเสยในการนาเอาเงนสกลรวมมาใช

กองทนการเงนระดบภมภาคเอเชย

ในทานองเดยวกนกบเงนสกลรวมเอเชย การกอตงกองทนการเงนระดบภมภาคเอเชยอาจนามา

ทงขอดและขอเสย

ในสวนของขอดคอ มเงนกองทนสารองเฉพาะ ซงจะชวยประเทศในภมภาคทประสบปญหา

ทางเศรษฐกจแทนทอาศยเงนจากกองทนการเงนระหวางประเทศแตเพยงอยางเดยวซงอาจจะไม

เพยงพอ

สวนขอเสยกคอ ความเปนไปไดในการกอใหเกดปญหาทางดานจรยธรรม (Moral Hazard)

ซงอาจจะเปนไดใน 2 สวน คอ การสรางแนวโนมใหประเทศตางๆ ในภมภาคมความระมดระวงในการ

บรหารระบบเศรษฐกจลดลง ดวยเลงเหนวาหากประสบปญหาทางเศรษฐกจกสามารถขอใหกองทน

ชวยเหลอได นอกจากน การจดตงกองทนฯ อาจจะทาใหเจาหนทใหกแกประเทศในภมภาคทาการให

สนเชอโดยมไดมการพจารณาโดยรอบคอบ ดวยตระหนกวาประเทศในภมภาคมเงนกองทนฯ

สนบสนนอย และการใหกยมคงจะไมกอใหเกดความเสยหาย

สาหรบทาทของรฐบาลไทยเกยวกบเงนตราสกลรวมเอเชยและการกอตงกองทนฯ นน

เนองจากภาวการณปจจบนสถานภาพทางเศรษฐกจของประเทศไทยยงตกอยในภาวะทจาเปนจะตอง

มการฟนฟในอกหลายดาน ซงสะทอนใหเหนวายงไมควรนาเอาเงนสกลรวมมาใช และยงไมควรนาเงน

สารองระหวางประเทศไปรวมกอตงกองทนฯในขณะน

คาตอบขอ 2 ในหลกการรฐบาลไทยเหนดวยในการลดการพงพาเงนสกลใดสกลหนง และ

มงเนนใหความสาคญเพมขนกบเงนสกลหลกในภมภาค แตดวยวกฤตเศรษฐกจทประเทศไทยเผชญอย

196

รฐบาลจาเปนจะตองแกไขปญหาระบบเศรษฐกจทสาคญหลายดาน ซงเปนสงทตองเรงดาเนนการ

กอปรกบตองใชเวลาในการสรางความพรอมทางการเงนของประเทศอกระยะหนง ซงถาหากระบบ

เศรษฐกจของประเทศพรอมในระดบหนงแลวรฐบาลกจะพจารณาเรองดงกลาวอกครงหนง

คาตอบขอ 3 รฐบาลไดตดตามศกษาปญหาและอปสรรคในการสรางศกยภาพของประเทศไทย

ใหเปนผนาในการสรางเงนตราสกลเดยวของเอเชย และการกอตงกองทนการเงนระดบภมภาคเอเชย

ทกระยะ และไดวเคราะหในสวนทเกยวของดงทไดเสนอแลวในขอ 1 และ 2

-------------------------------------

197

ตารางพระราชบญญต กรอบการเจรจาระหวางประเทศ ญตต และกระทถาม

ทเกยวของกบประชาคมอาเซยน

ประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยน

• พระราชบญญต

ลาดบท รายชอ ผลการดาเนนการ

1 พระราชบญญตคมครองการดาเนนงานของสมาคมประชาชาตแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใต พ.ศ.2551 (คณะรฐมนตร เปนผเสนอ) (มความเกยวของกบประชาคมทง 3 เสาหลก)

ประกาศในราชกจจานเบกษา เลม 125 ตอนท 121 ก ลงวนท 14 พฤศจกายน พ.ศ.2551 มผลใชบงคบตงแตวนท 15 พฤศจกายน พ.ศ.2551 เปนตนไป

• กรอบการเจรจาระหวางประเทศ

ลาดบท รายชอ ผลการดาเนนการ

1 การใหความเหนชอบเอกสารสาคญท เก ยวกบ ความรวมมอในกรอบอาเซยนและการรวมตวเปนประชาคมอาเซยน - รางปฏญญาเชยงใหมวาดวยแผนงานสาหรบประชาคมอาเซยน ป ค.ศ.2009-2015 - รางแผนงานการจดตงประชาคมการเมองและ ความมนคงอาเซยน - ร า งแผนงานการจด ต งประชาคมส งคมและวฒนธรรมอาเซยน - รางแผนงานขอรเรมเพอการรวมตวของอาเซยน ฉบบทสอง ค.ศ.2009-2015 - รางปฏญญารวมวาดวยเปาหมายการพฒนาของอาเซยน

ทประชมลงมต เหนชอบในการประชมรวมกนของรฐสภา ครงท 2 (สมยสามญท ว ไป ) วนอ งคารท 27 มกราคม พ.ศ.2552

ภาคผนวกท 2

198

ลาดบท รายชอ ผลการดาเนนการ

2 กรอบการเจรจายกรางขอบเขตอานาจหนาทขององคกรสทธมนษยชนอาเซยน และกรอบการเจรจาประเดนกฎหมายภายใตการพจารณาของคณะผเชยวชาญดานกฎหมายระดบสงวาดวยกฎบตรอาเซยน (มสวนเกยวของกบประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน)

ท ป ระช มม ม ต เห นชอบ ในการประชมรวมกนของรฐสภา ครงท 3 (สมยสามญท ว ไป ) วนอ งคารท 17 กมภาพนธ พ.ศ.2552

3 รางพธสารฉบบท 3 เพอแกไขสนธสญญาไมตรและความรวมมอในเอเชยตะวนออกเฉยงใต

ท ป ระช มม ม ต เห นชอบ ในการประชมรวมกนของรฐสภา ครงท 9 (สมยสามญทวไป) วนพฤหสบดท 14 พฤษภาคม พ.ศ.2552

4 สนธสญญาวาดวยความชวยเหลอซงกนและกนในเรองทางอาญาของภมภาคอาเซยน (มสวนเกยวของกบประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน)

ท ป ระช มม ม ต เห นชอบ ในการประชมรวมกนของรฐสภา ครงท 2 (สมยสามญน ต บญญ ต ) วนพธท 8 กนยายน พ.ศ.2553

• ญตต

ลาดบท รายชอ ผลการดาเนนการ

1 ญตต เรอง ตงคณะกรรมาธการวสามญเพอศกษา ยกรางกฎบตรอาเซยน

ทประชมพจารณาและรบทราบรายงานของคณะกรรมาธการ การตางประเทศ ในทประชมสภานตบญญตแหงชาต ครงท 3/2551 วนพฤหสบดท 17 มกราคม พ.ศ.2551

199

• กระทถาม

ลาดบท กระทถามท ชอกระท ผถาม กระท

ผตอบ กระท

ผลการดาเนนการ

1 กระทถามสด เรองผลกระทบทประเทศไทยเปนเจาภาพจดประชม ASEAN SUMMIT ในวนท 27 กมภาพนธ ถง 1 มนาคม พ.ศ.2552

นายธนตพล ไชยนนทน สมาชกสภา ผแทนราษฎร พรรคประชาธปตย จงหวดตาก

นายอภสทธ เวชชาชวะ นายกรฐมนตร

ตอบในทประชมสภาผแทนราษฎร ชดท 23 ปท 2 ครงท 11 สมยสามญทวไป วนท 26 กมภาพนธ พ.ศ.2552

2 290 ร. การเตรยมความพรอมเขาสประชาคมอาเซยน (มความเกยวของกบประชาคมทง 3 เสาหลก)

นายสกจ กองธรนนทร สมาชกสภา ผแทนราษฎร พรรคประชาธปตย บญชรายชอ

พลเอกยทธศกด ศศประภา รองนายกรฐมนตร

ตอบกระทถามใน ราชกจจานเบกษา เลม 129 ตอนพเศษ 47 ง วนท 9 มนาคม พ.ศ.2555

200

ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน

• กรอบการเจรจาระหวางประเทศ

ลาดบท รายชอ ผลการดาเนนการ

1 ความตกลงหนสวนเศรษฐกจอาเซยน–ญปน ทประชมลงมตเหนชอบดวยกบขอสงเกตของคณะกรรมาธการวสามญในการประชมรวมกนของร ฐ สภ าค ร ง ท 3 (สม ย ส าม ญ นตบญญต) วนจนทรท 6 ตลาคม พ.ศ.2551

2 ความตกลงการคาสนคาของอาเซยน ทประชมลงมตเหนชอบในการประชมรวมกนของรฐสภา ครงท 2 (สมยสามญทวไป) วนองคารท 27 มกราคม พ.ศ.2552

3 พธสารเพออนวตขอผกพนชดท 7 ภายใตกรอบ ความตกลงวาดวยบรการของอาเซยน

ทประชมลงมตเหนชอบในการประชมรวมกนของรฐสภา ครงท 2 (สมยสามญทวไป) วนองคารท 27 มกราคม พ.ศ.2552

4 ความตกลงดานการลงทนของอาเซยน ทประชมลงมตเหนชอบในการประชมรวมกนของรฐสภา ครงท 2 (สมยสามญทวไป) วนองคารท 27 มกราคม พ.ศ.2552

5 ความตกลงวาดวยการลงทนภายใตกรอบความตกลงความรวมมอทางเศรษฐกจ ซงครอบคลมดานตางๆระหวางสมาคมประชาชาตแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใตและสาธารณรฐประชาชนจน

ทประชมลงมตเหนชอบในการประชมรวมกนของรฐสภา ครงท 2 (สมยสามญทวไป) วนองคารท 27 มกราคม พ.ศ.2552

6 ความตกลงภายใตกรอบเขตการคาเสร อาเซยน–สาธารณรฐเกาหล

ทประชมลงมตเหนชอบในการประชมรวมกนของรฐสภา ครงท 2 (สมยสามญทวไป) วนองคารท 27 มกราคม พ.ศ.2552

201

ลาดบท รายชอ ผลการดาเนนการ

7 ความตกลงในกรอบอาเซยน–อนเดย ทประชมลงมตเหนชอบในการประชมรวมกนของรฐสภา ครงท 2 (สมยสามญทวไป) วนองคารท 27 มกราคม พ.ศ.2552

8 ความตกลงเพอจดตงเขตการคาเสร อาเซยน–ออสเตรเลย–นวซแลนด

ทประชมลงมตเหนชอบในการประชมรวมกนของรฐสภา ครงท 2 (สมยสามญทวไป) วนองคารท 27 มกราคม พ.ศ.2552

9 รางความตกลงพหภาคอาเซยนวาดวยการเปดเสรบรการขนสงสนคาทางอากาศ รางความตกลงพหภาคอาเซยนวาดวยบรการเดนอากาศ และพธสารแนบทายความตกลงทงสองฉบบ

ทประชมลงมตเหนชอบในการประชมรวมกนของรฐสภา ครงท 2 (สมยสามญทวไป) วนองคารท 27 มกราคม พ.ศ.2552

10 รางกรอบความตกลงอาเซยนวาดวยการอานวย ความสะดวกในการขนสงขามแดน

ทประชมลงมตเหนชอบในการประชมรวมกนของรฐสภา ครงท 2 (สมยสามญทวไป) วนองคารท 27 มกราคม พ.ศ.2552

11 รางความตกลงอาเซยนวาดวยความมนคงทางปโตรเลยม (มสวนเกยวของกบประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน)

ทประชมลงมตเหนชอบในการประชมรวมกนของรฐสภา ครงท 2 (สมยสามญทวไป) วนองคารท 27 มกราคม พ.ศ.2552

12 การใหความเหนชอบเอกสารสาคญทเกยวกบ ความรวมมอกบประเทศคเจรจาในกรอบอาเซยน+3 และการประชมสดยอดเอเชยตะวนออก

ทประชมลงมตเหนชอบในการประชมรวมกนของรฐสภา ครงท 2 (สมยสามญทวไป) วนองคารท 27 มกราคม พ.ศ.2552

13 พธสารขอผกพนชดท 5 ของการบรการขนสงทางอากาศภายใตกรอบความตกลงวาดวยบรการของอาเซยน

ทประชมลงมตเหนชอบในการประชมรวมกนของรฐสภา ครงท 5 (สมยสามญทวไป) วนพฤหสบดท 26 มนาคม พ.ศ.2552

14 ความตกลงวาดวยการลงทนภายใตกรอบความตกลง ทประชมลงมตเหนชอบในการ

202

ลาดบท รายชอ ผลการดาเนนการ

วาดวยความรวมมอทางเศรษฐกจ ซงครอบคลม ดานตางๆ ระหวางรฐบาลแหงประเทศสมาชก สมาคมประชาชาตแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใตและสาธารณรฐเกาหล

ประชมรวมกนของรฐสภา ครงท 8 (สมยสามญทวไป) วนองคารท 12 พฤษภาคม พ.ศ.2552

15 ขอเสนอผกพนเปดตลาดการคาบรการของไทยชดท 7 ภายใตกรอบความตกลงวาดวยบรการของอาเซยน

ทประชมลงมตเหนชอบในการประชมรวมกนของรฐสภา ครงท 9 (สมยสามญทวไป) วนพฤหสบดท 14 พฤษภาคม พทธศกราช 2552

16 กรอบการเจรจาการคาพหภาคภายใตองคการการคาโลก และกรอบการเจรจาความตกลงการคาเสรของไทยภายใตการเจรจาอาเซยนกบประเทศนอกกลม

ทประชมลงมตเหนชอบในการประชมรวมกนของรฐสภา ครงท 4 (สมยสามญนตบญญต) วนจนทรท 9 พฤศจกายน พ.ศ.2552

17 พธสารแกไขบนทกความเขาใจอาเซยนวาดวยบรการขนสงสนคาทางอากาศ

ทประชมลงมตเหนชอบในการประชมรวมกนของรฐสภา ครงท 4 (สมยสามญนตบญญต) วนจนทรท 9 พฤศจกายน พ.ศ.2552

18 บนทกความเขาใจวาดวยความรวมมอในกรอบอาเซยนเกยวกบแผนการสงเสรมสนคาเกษตรและปาไม (มสวนเกยวของกบประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน)

ทประชมลงมตเหนชอบในการประชมรวมกนของรฐสภา ครงท 6 (สมยสามญนตบญญต) วนพฤหสบดท 12 พฤศจกายน พ.ศ.2552

19 บนทกความเขาใจระหวางรฐบาลแหงสมาชกสมาคมประชาชาตแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใต (อาเซยน) และรฐบาลแหงสาธารณรฐประชาชนจนเกยวกบ ความรวมมอดานทรพยสนทางปญญา (มสวนเกยวของกบประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน)

ทประชมลงมตเหนชอบในการประชมรวมกนของรฐสภา ครงท 7 (สมยสามญนตบญญต) วนศกรท 13 พฤศจกายน พ.ศ.2552

20 ความตกลงพหภาคอาเซยนวาดวยการเปดเสรอยางเตมทของบรการขนสงผโดยสารทางอากาศ และพธสารแนบทายความตกลง จานวน 2 ฉบบ และพธสารเพออนวต

ทประชมลงมตเหนชอบในการประชมรวมกนของรฐสภา ครงท 8 (สมยสามญนตบญญต)

203

ลาดบท รายชอ ผลการดาเนนการ

ขอผกพนชดท 6 ของบรการขนสงผโดยสารทางอากาศภายใตกรอบความตกลงวาดวยบรการของอาเซยน

วนพฤหสบดท 19 พฤศจกายน พ.ศ.2552

21 กรอบการเจรจาเพอการดาเนนงานความรวมมอ ดานการขนสงภายใตกรอบอาเซยน

ทประชมลงมตเหนชอบในการประชมรวมกนของรฐสภา ครงท 8 (สมยสามญนตบญญต) วนพฤหสบดท 19 พฤศจกายน พ.ศ.2552

22 พธสารเพอแกไขความตกลงวาดวยการคาสนคาอาเซยน–สาธารณรฐเกาหล

ทประชมลงมตเหนชอบในการประชมรวมกนของรฐสภา ครงท 2 (สมยสามญนตบญญต) วนพธท 9 กนยายน พ.ศ.2553

23 บนทกความเขาใจวาดวยการจดตงศนยอาเซยน–จนระหวางรฐบาลแหงรฐสมาชกสมาคมประชาชาตแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใตและรฐบาลแหงสาธารณรฐประชาชนจน

ทประชมลงมตเหนชอบในการประชมรวมกนของรฐสภา ครงท 2 (สมยสามญนตบญญต) วนพธท 9 กนยายน พ.ศ.2553

24 พธสารเพอแกไขความตกลงวาดวยการคาสนคาภายใตกรอบความตกลงวาดวยความรวมมอทางเศรษฐกจระหวางสมาคมประชาชาตแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใตและสาธารณรฐประชาชนจน ฉบบท 2

ทประชมลงมตเหนชอบในการประชมรวมกนของรฐสภา ครงท 3 (สมยสามญนตบญญต) วนพธท 15 กนยายน พ.ศ.2553

25 พธสารอนวตขอผกพนชดท 8 ภายใตกรอบความตกลงวาดวยการคาบรการของอาเซยน

ทประชมลงมตเหนชอบในการประชมรวมกนของรฐสภา ครงท 5 (สมยสามญนตบญญต) วนองคารท 26 ตลาคม พ.ศ.2553

26 รางบนทกความเขาใจวาดวยการเขารวมกบคเจรจาดานบรการเดนอากาศของสมาคมประชาชาตแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใต และรางความตกลงวาดวยการขนสงทางอากาศระหวางรฐบาลแหงรฐสมาชกของสมาคมประชาชาตแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใตและรฐบาลแหงสาธารณรฐประชาชนจน และรางพธสาร 1 แนบทายความตกลงฯ

ทประชมลงมตเหนชอบในการประชมรวมกนของรฐสภา ครงท 8 (สมยสามญนตบญญต) วนองคารท 16 พฤศจกายน พ.ศ.2553

204

ลาดบท รายชอ ผลการดาเนนการ

27 พธสารอนวตขอผกพนการเปดเสรการคาบรการดานการเงน รอบท 5 ภายใตกรอบความตกลงวาดวยการคาบรการของอาเซยน

ทประชมลงมตเหนชอบในการประชมรวมกนของรฐสภา ครงท 5 (สมยสามญทวไป) วนองคารท 19 เมษายน พ.ศ.2554

28 กรอบการเจรจาการจดทาระบบการรบรองถนกาเนดสนคาดวยตนเองของอาเซยน และการเขารวมโครงการนารอง

ทประชมลงมตเหนชอบในการประชมรวมกนของรฐสภา ครงท 5 (สมยสามญทวไป) วนองคารท 19 เมษายน พ.ศ.2554

29 พธสารอนวตขอผกพนชดท 2 ภายใตความตกลงการคาบรการของกรอบความตกลงรวมมอทางเศรษฐกจระหวางประเทศสมาชกสมาคมประชาชาตแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใต และสาธารณรฐประชาชนจน

ทประชมลงมตเหนชอบในการประชมรวมกนของรฐสภา ครงท 5 (สมยสามญทวไป) วนองคารท 19 เมษายน พ.ศ.2554

30 กรอบการเจรจาจดตงกองทนเพอพฒนาโครงสรางพนฐานในภมภาคอาเซยน (มสวนเกยวของกบประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน)

ทประชมลงมตเหนชอบในการประชมรวมกนของรฐสภา ครงท 4 (สมยสามญทวไป) วนเสารท 12 พฤศจกายน พ.ศ.2554

31 รายการขอสงวนภายใตความตกลงวาดวยการ การลงทนอาเซยน (ACIA) และแนวทางการเปดเสรรายการวงวนชวคราว 3 สาขา ภายใตกรอบ ความตกลงวาดวยเขตการลงทนอาเซยน (AIA)

ทประชมลงมตเหนชอบในการประชมรวมกนของรฐสภา ครงท 4 (สมยสามญทวไป) วนเสารท 12 พฤศจกายน พ.ศ.2554

• กระทถาม

ลาดบท

กระทถามท ชอกระท ผถาม กระท

ผตอบ กระท

ผลการดาเนนการ

1 436/ร ขอใหมการบรณะปรบปรงถนนจากสงหบร บานหม โคกสาโรง ชยบาดาล ภเขยว ชมแพ จงหวดเลย และสรางสะพานขาม

นายนยม วรปญญา สมาชกสภา ผแทนราษฎร พรรคเพอไทย

นายอภสทธ เวชชาชวะ นายกรฐมนตร

ตอบกระทถามใน ราชกจจานเบกษา เลม 126 ตอนพเศษ 181 ง วนท 18 ธนวาคม พ.ศ.2552

205

ลาดบท

กระทถามท ชอกระท ผถาม กระท

ผตอบ กระท

ผลการดาเนนการ

แมนาโขงไปสาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว (มสวนทเกยวของกบประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน)

จงหวดลพบร

2 362/ร แผนงานโครงขายขนสงระบบราง ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ สายบวใหญ-มกดาหาร– นครพนม สอนโดจน สาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว สาธารณรฐสงคมนยมเวยดนาม สาธารณรฐประชาชนจน (มสวนทเกยวของกบประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน)

นางวรศล สวรรณปรสทธ สมาชกสภา ผแทนราษฎร พรรครวมชาตพฒนา จงหวดมกดาหาร

นายอภสทธ เวชชาชวะ นายกรฐมนตร

กระทถามทวไปทขอใหตอบในทประชมสภา และโอนมาตอบใน ราชกจจานเบกษา เลม 128 ตอนพเศษ 13 ง วนท 1 กมภาพนธ พ.ศ.2554

3 535/ร ขอใหสรางถนนจากภาคใตมาสจงหวดสพรรณบร จงหวดอางทอง จงหวดสงหบร จงหวดลพบรบานหม โคกสาโรง ลานารายณ จงหวดชยภม แกงคอ ชมแพ จงหวดเลย สรางสะพานขามแมนาโขง เพอเชอมตอไปยงประเทศเพอนบาน

นายนยม วรปญญา สมาชกสภา ผแทนราษฎร พรรคเพอไทย จงหวดลพบร

นายอภสทธ เวชชาชวะ นายกรฐมนตร

ตอบกระทถามใน ราชกจจานเบกษา เลม 128 ตอนพเศษ 21 ง วนท 22 กมภาพนธ พ.ศ.2554

206

ลาดบท

กระทถามท ชอกระท ผถาม กระท

ผตอบ กระท

ผลการดาเนนการ

4 358/ร มาตรการรองรบการเปนเขตการคาเสรอาเซยน

นายนคร มาฉม สมาชกสภา ผแทนราษฎรจงหวดพษณโลก พรรคประชาธปตย

นายอภสทธ เวชชาชวะ นายกรฐมนตร

กระทถามทวไปทขอใหตอบในทประชมสภา และโอนมาตอบใน ราชกจจานเบกษา เลม 128 ตอนพเศษ 43 ง วนท 12 เมษายน พ.ศ.2554

207

ประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน

• กรอบการเจรจาระหวางประเทศ

ลาดบท รายชอ ผลการดาเนนการ

1 ขอตกลงยอมรบรวมสาขาวชาชพแพทยของอาเซยน ขอตกลงยอมรบรวมสาขาวชาชพทนตแพทยของอาเซยน และกรอบขอตกลงยอมรบรวมสาขาวชาชพบญชของอาเซยน (มสวนทเกยวของกบประชาคมเศรษฐกจอาเซยน)

ทประชมลงมตเหนชอบ ในการประชมรวมกนของรฐสภา ครงท 2 (สมยสามญทวไป ) วนองคารท 27 มกราคม พ.ศ.2552

2 แผนนโยบายบรณาการความมนคงดานอาหารของอาเซยน (AIFS) และแผนกลยทธความมนคง ดานอาหารของอาเซยน (SPA-FS) ป ค.ศ. 2009 – 2013 และรางแถลงการณกรงเทพวาดวยความมนคง ดานอาหารในภมภาคอาเซยน (มสวนทเกยวของกบประชาคมเศรษฐกจอาเซยน)

ทประชมลงมตเหนชอบ ในการประชมรวมกนของรฐสภา ครงท 2 (สมยสามญทวไป ) วนองคารท 27 มกราคม พ.ศ.2552

3 ความตกลงวาดวยการยอมรบรวมรายสาขา ของอาเซยนสาหรบการตรวจผผลตภณฑยาตามหลกเกณฑและวธการทดในการผลต(GMP) (มสวนทเกยวของกบประชาคมเศรษฐกจอาเซยน)

ทประชมลงมตเหนชอบ ในการประชมรวมกนของรฐสภา ครงท 2 (สมยสามญทวไป ) วนองคารท 27 มกราคม พ.ศ.2552

4 บนทกความเขาใจวาดวยความรวมมอดานสอสารมวลชนระหวางจน และประเทศสมาชกอาเซยน

ทประชมลงมตเหนชอบ ในการประชมรวมกนของรฐสภา ครงท 5 (สมยสามญทวไป) วนพฤหสบดท 26 มนาคม พ.ศ.2552

5 รางกฎบตรเครอขายมหาวทยาลยอาเซยน ทประชมลงมตเหนชอบ ในการประชมรวมกนของรฐสภา ครงท 2 (สมยสามญนตบญญต) วนพธท 8 กนยายน พ.ศ.2553

6 ขอตกลงรวมวาดวยการยอมรบคณสมบตบคลากรวชาชพดานการทองเทยวอาเซยน (มสวนทเกยวของกบประชาคมเศรษฐกจอาเซยน)

ท ป ระช ม ไ ด ล งม ต ย นยอมใหคณะร ฐมนตร ถอนเร องน ต ามข อบ ง ค บ ก า รประช ม ร ฐ สภ า

208

ลาดบท รายชอ ผลการดาเนนการ

พ.ศ.2553 ขอ 36 ในการประชมรวมกนของรฐสภา ครงท 7 (สมยส า ม ญ ท ว ไ ป ) ว น อ ง ค า ร ท 3 พฤษภาคม พ.ศ.2554

• กระทถาม

ลาดบท กระทถามท ชอกระท ผถาม กระท

ผตอบ กระท

ประกาศลง ราชกจจานเบกษา

1 552 ร. การเปดศนยวฒนธรรมตามกรอบความรวมมอเพอสงเสรมเศรษฐกจ การคา การลงทน การทองเทยว การศกษา วฒนธรรมและกฬา ของ 8 จงหวด 3 ประเทศ ไทย-ลาว–เวยดนาม (มสวนทเกยวของกบประชาคมเศรษฐกจอาเซยน)

นายภมพฒน พชรทรพย สมาชกสภา ผแทนราษฎร พรรคภมใจไทย แบบสดสวน

นายอภสทธ เวชชาชวะ นายกรฐมนตร

ตอบกระทถามใน ราชกจจานเบกษา เลม 126 ตอนพเศษ 181 ง วนท 18 ธนวาคม พ.ศ.2552

209

คณะทางานจดทาขอมลเพอเตรยมความพรอมขาราชการรฐสภาสประชาคมอาเซยน

๑. นางวจตรา วชราภรณ ประธานคณะทางาน ๒. นางอารยะหญง จอมพลาพล รองประธานคณะทางาน ๓. นางสาวตวงรตน เลาหตถพงษภร รองประธานคณะทางาน ๔. นายทนงศกด สระคาแหง คณะทางาน ๕. นางสาวสนดา บญญานนท คณะทางาน ๖. นายฐากร จลนทร คณะทางาน ๗. นายยอดชาย วถพานช คณะทางาน ๘. นายยทธพงศ ปนอนงค คณะทางาน ๙. นางสาวปรยานช คลอวฒวฒน คณะทางาน

๑๐. นางชนดา จรรโลงศรชย คณะทางาน ๑๑. นางอารยา สขโต คณะทางาน ๑๒. นางสาวจาเรยง ประสงคด คณะทางาน ๑๓. นางสาวศรนยา สมา คณะทางาน ๑๔. นางสาววนวภา สขสวสด คณะทางาน ๑๕. นางบศรา เขมทอง คณะทางาน ๑๖. นางสาววจตรา ประยรวงษ คณะทางาน ๑๗. นางสาวบษราภรณ อครนธยานนท คณะทางาน ๑๘. นางสาวรตมา ศารทะประภา คณะทางาน ๑๙. นางสาวอรพรรณ สนธศรมานะ คณะทางาน ๒๐. นายธนนทร พนศรสวสด คณะทางาน ๒๑. นางสาวรตกร เจอกโวน คณะทางาน ๒๒. นางสาวธนพร อนพม คณะทางาน ๒๓. นางอรณช รงธปานนท คณะทางานและเลขานการ ๒๔. นางสาวปรยวรรณ สวรรณสนย คณะทางานและผชวยเลขานการ ๒๕. นางสาวนรศรา เพชรพนาภรณ คณะทางานและผชวยเลขานการ ๒๖. นางสาวเปรมฤด แทนมาลา คณะทางานและผชวยเลขานการ

พมพท สำนกการพมพ สำนกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร

One Vis

ion,

One

Iden

tity

, O

ne C

om

munity