bilgisayar haberlesmesi bolum2 aglar wwwjavadilicom

© 2003 By Default!

A Free sample background from www.powerpointbackgrounds.com

Slide 1

BÖLÜM 2BÖLÜM 2. A. Ağlarğlar

Yrd. Doç. Dr. Ahmet ZENGİN

Sakarya Üniversitesi Teknik Eğitim FakültesiElektronik ve Bilgisayar Eğitimi Bölümü EABD

14 Ekim, 2008

© 2003 By Default!


Slide 2

GirişGiriş

Ağ tanımıAğ tanımı YapısıYapısı BileşenleriBileşenleri ProblemleriProblemleri YönlendirmeYönlendirme

© 2003 By Default!


Slide 3

Ağ (şebeke) ne demektirAğ (şebeke) ne demektir

Birbiriyle bağlı grup veya sistemler ağ olarak Birbiriyle bağlı grup veya sistemler ağ olarak adlandırılır.adlandırılır.

- sosyal ağ- sosyal ağ- ekonomik ağ- ekonomik ağ- iş ağı- iş ağı- elektrik güç ağı- elektrik güç ağı- telekomünikasyon ağı- telekomünikasyon ağı- bilgisayar ağı- bilgisayar ağı

© 2003 By Default!


Slide 4

Düğüm: bağlantı veya dağıtım noktasıDüğüm: bağlantı veya dağıtım noktasıLink : fiziksel bir ortam, hat veya kanalLink : fiziksel bir ortam, hat veya kanal

C

D

B

Adüğüm

link

© 2003 By Default!


Slide 5

Bilgisayar Ağı ne demektirBilgisayar Ağı ne demektir

Veri ve kaynakları paylaşmak maksadıyla Veri ve kaynakları paylaşmak maksadıyla kablolu veya kablosuz bir iletişim ortamı kablolu veya kablosuz bir iletişim ortamı üzerinden haberleşen bilgisayar topluluğu. üzerinden haberleşen bilgisayar topluluğu.

C

D

B

Adüğüm

link

© 2003 By Default!


Slide 6

Ağların ağıAğların ağı

İntranetİntranet– IP kullanılarak ağların birbirine IP kullanılarak ağların birbirine

bağlanması(şirket, üniversite)bağlanması(şirket, üniversite) ExtranetExtranet

– İntranet’in kısıtlı bir kullanıcı grubuna açılmış haliİntranet’in kısıtlı bir kullanıcı grubuna açılmış hali İnternetİnternet

– ARPANET’ e dayanılılarak devlet, akademik, ARPANET’ e dayanılılarak devlet, akademik, kamu ve özel ağlarının dünya çapında birbirine kamu ve özel ağlarının dünya çapında birbirine bağlanmış halibağlanmış hali

© 2003 By Default!


Slide 7

Ağ karakterizasyonuAğ karakterizasyonu Ağ katmanıAğ katmanı

– OSIOSI ÖlçekÖlçek

– LAN, WAN, MAN...LAN, WAN, MAN... Bağlantı metoduBağlantı metodu

– Eternet, WANEternet, WAN İşlevsel ilişkiİşlevsel ilişki

– Peer-to-peerPeer-to-peer– Sunucu-istemciSunucu-istemci

TopolojiTopoloji– Bus, yıldız, halka vs.Bus, yıldız, halka vs.

ProtokolProtokol– İnternet, FTP, İnternet, FTP,

© 2003 By Default!


Slide 8

BİLGİSAYAR AĞ KATMANLARI

© 2003 By Default!


Slide 9

GGirişiriş

Ağ standartları Protokoller Açık Sistemler Arabağlantısı Modeli (OSI

Open Systems Interconnection model)– Tanım– OSI yaklaşımıyla ilgili sorunlar

OSI –TCP/IP İlişkisi Sonuç

© 2003 By Default!


Slide 10

Bilgisayar Ağ MimarileriBilgisayar Ağ Mimarileri

Bugün kullanımda olan birçok Bugün kullanımda olan birçok mimari mimari varvar– ör.TCP/IP, Novell IPX, AppleTalkör.TCP/IP, Novell IPX, AppleTalk

Bir ağ mimarisinin üst düzey tanımı Bir ağ mimarisinin üst düzey tanımı aşağıdakileri içeriraşağıdakileri içerir

– ––Bir işletme kavramı Bir işletme kavramı – ––Bir dizi amaç ve hedefBir dizi amaç ve hedef– ––Ve protokollerin üst düzey tanımıVe protokollerin üst düzey tanımı

OSI terminolojisinde buna OSI terminolojisinde buna Referans Modeli Referans Modeli denir denir

© 2003 By Default!


Slide 11

Ağ standartlarının önemiAğ standartlarının önemi

Neden ağ standartları gerekli? Neden ağ standartları gerekli? – Açık sistemlerin temeliAçık sistemlerin temeli– Satıcı şirketlerin yaklaşımlarından bağımsızSatıcı şirketlerin yaklaşımlarından bağımsız– Açık tedarike olanak sağlıyorAçık tedarike olanak sağlıyor– Birlikte çalışabilirliğe (interoperability) olanak sağlıyorBirlikte çalışabilirliğe (interoperability) olanak sağlıyor

Standartlar uluslararası kapsamda olmalıStandartlar uluslararası kapsamda olmalı Yeni ortaya çıkan standartları izlemek önemliYeni ortaya çıkan standartları izlemek önemli

– Standartları kullanmanın ne zaman “güvenli” olduğunu Standartları kullanmanın ne zaman “güvenli” olduğunu bilmek gereklibilmek gerekli

– Standartların nerden geldiğini bilmek gerekliStandartların nerden geldiğini bilmek gerekli Katmanlar ve protokoller–ağ standartlarının temel Katmanlar ve protokoller–ağ standartlarının temel

kavramlarıkavramları

© 2003 By Default!


Slide 12

Katmanlamanın İlkeleri

Farklı bir soyutlama gerektiğinde bir katman yaratılmalıdır

Her katman iyi tanımlanmış bir işlevi yerine getirmelidir

Her katmanın işlevi uluslararası standart protokollere göre seçilmelidir

Katman sınırları arayüzlerarasında bilgi akışını en aza indirecek şekilde seçilmelidir

Katman sayısı:– Farklı işlevleri birleştirmeyecek kadar büyük olmalıdır– Mimarinin hantal olmasını önleyecek kadar küçük

olmalıdır

© 2003 By Default!


Slide 13

“Zarfı adresleme”katmanı

Zarf alıcı hakkında bilgi içeren bir etiket taşır– İletilecek mesajın bir parçasıdır – Mesajın alıcı adresine ulaşmasına yardımcı olur

Adres birçok katmana bölünmüştür– Üst düzey yönlendirme –ülke–merkezi dağıtım– Orta düzey yönlendirme–şehir,ülke–posta

merkezlerine gönderiliyor– Alt düzey yönlendirme-ev,cadde–postacı tarafından

yerine ulaştırılır– Adresten adrese–adı–alıcı için gerekli

Her katmanın diğer katmanlarla ilişkisi vardır– Tam adresi oluşturmak için tüm alanlar gereklidir

© 2003 By Default!


Slide 14

Katman bilgisi Her katmanın bir başlığı vardır

– İletişim formatını tanımlar

Not:Veri daha yüksek düzeylerin başlıklarını içerebilir.

© 2003 By Default!


Slide 15

Katmanların avantajları

Katmanlar arasında standart arayüzleri– Belli bir katman içindeki iç gelişmelerin

evrilmesine olanak sağlarBir katmanda alternatif hizmetler verilebilir

– …katman aracılığıyla sunulan farklı seçenekler ve yollar vasıtasıyla

Her katmanın iç mekanizmaları diğer katmanlara gözükmez

Katmanlar gerekli değilse tamamen kaldırılmalıdır yada daha basit sürümlerle değiştirilmelidir

© 2003 By Default!


Slide 16

Ağ standart örgütleri

Uluslararası Standartlar Örgütü(ISO)– OSI de dahil bir dizi standart geliştiriyor

İnternetMühendislik Görev Gücü (IETF)– “RequestFor Comments”(RFC) belgelerini

yayımlar– TCP/IPyığıtınıve ilgili protokolleri geliştirir

Avrupa Telekomünikasyon Standartları Enstitüsü (ETSI)

Ve diğerleri

© 2003 By Default!


Slide 17

ISO OSI ReferansModeli

OSI -Open Systems Interconnection ISO tarafından geliştirildi–1981

– Teknik Komite 97, Alt komite16– 1977’de DSI (Distributed SI) olarak başladı– 1994’de gözden geçirildi– ISO-7498 standardındatanımlandı

7katman öneriyor Ortak bir terminoloji ve ağ çerçevesi sağlar

© 2003 By Default!


Slide 18

OSI (Open System Interconnection)

OSI –farklı şirketler tarafından üretilen bilgisayarların birbiriyle iletişim kurmasını sağlayan iletişim standardı

Ağ çerçevesi-> REFERANS MODELİ– Mevcut kurulumlar buna dayanıyor

Açık sistemler için tasarlandı– Tanımlanan standartlara, formatlara ve

anlamlara (semantics) uyan sistemle iletişime olanak sağlar

© 2003 By Default!


Slide 19

OSI Katman Hizmetleri

NoNo KatmanKatman İşleviİşlevi

77 UygulamaUygulama Uygulama Programlarına ağ hizmetleriUygulama Programlarına ağ hizmetleri

66 SunumSunum Verinin Sunumu ve YorumuVerinin Sunumu ve Yorumu

55 OturumOturum Bilgisayarlar arası bağlantıBilgisayarlar arası bağlantı

44 İletimİletim Noktadan noktaya bağlantı güvenilirliğiNoktadan noktaya bağlantı güvenilirliği

33 AğAğ Adresleme ve yol belirlemeAdresleme ve yol belirleme

22 Veri bağıVeri bağı Ortam a erişimOrtam a erişim

11 FizikselFiziksel İkili verinin iletimiİkili verinin iletimi

© 2003 By Default!


Slide 20

OSI –Veri akışı

© 2003 By Default!


Slide 21

OSI Katmanları

Fiziksel– Bit’leri bir bilgisayardan diğerine iletir ve

bağlantıyı yönetir

– kablo, bağlantı elemanları, akım, gerilim, kodlama, veya çözme, vs.

© 2003 By Default!


Slide 22

OSI Katmanları

Veri bağlantısı– Ham iletim hattını hatalardan arındırılmış

bir bağlantıya dönüştürür– Bit’leri çerçeve olarak paketler ve teslimatı

kontrol eder

– MAC adresleri ve NIC’ler

– Hata kontrolü, akış kontrolü, topoloji, fiziksel adresleme

© 2003 By Default!


Slide 23

OSI Katmanları

Ağ– Ağ üzerinden verileri kaynaktan hedefe iletir– Veri paketleri için uygun yolu kararlaştırır ve

paket sayısını denetleyerek yoğunluğu önler

yönlendirme

© 2003 By Default!


Slide 24

OSI Katmanları

İletim– Uçtan uca verinin iletimini ve tutarlılığını sağlar

Bağlantı türü (bağlantıya-yönelik veya bağlantısız), isim çözümü

TCP, UDP

© 2003 By Default!


Slide 25

OSI KatmanlarıOSI Katmanları

Oturum– Bir makine üzerindeki işletim sisteminin müşterilerinin

başka bir makine üzerindeki işletim sisteminin müşterileriyle oturum açmasını ve iletişimi sağlar

Sunum– Verilerin temsiliyle ilgilidir (ör.Farklı donanım, işletim

sistemleri arasında) Uygulama

– Genel kullanım için standart protokolleri içerir– ör.Dosya transfer protokolleri,e-posta,sanalterminaller– Herhangi bir hizmet programı müşterilerin kullanması

gereken bir uygulama düzeyi protokolü tanımlayabilir

© 2003 By Default!


Slide 26

OSI Temel Kavramları

Hizmet– Katmanın ne yaptığını tanımlar– Kendi üstündeki varlıkların nasıl eriştiğini veya

nasıl çalıştığını tanımlamaz Arayüz

– Kendi üstündeki varlıkların nasıl erişeceklerini tanımlar

– Parametrelerin neler olduğunu ve hangi sonuçların beklenmesi gerektiğini tanımlar

Protokol– Katmanın nasıl çalıştığını tanımlar (yani sunulan

hizmetleri sağlar)

© 2003 By Default!


Slide 27

OSI Sorunları Zamanlama-TCP/IP protokollerizaten yaygın

kullanımdaydı Teknoloji–7 katman optimaldeğil (ör.Oturum

ve Sunum katmanlarının pek işlevleri yok) Karmaşıklık Kurulum–ilk kurulumlar hantal ve yavaştı Siyaset–bürokratik örgütlerce empoze edilen

daha aşağı standart olarak algılandı

– AMA… Kavramsal mimari olarak değerli Karşılaştırma amaçlı bir ‘Referansmodeli’

© 2003 By Default!


Slide 28

TCP/IP OSI ModeliTCP/IP OSI Modeli

© 2003 By Default!


Slide 29

TOPOLOJİLERTOPOLOJİLER

© 2003 By Default!


Slide 30

Ağların SınıflanmasıAğların Sınıflanması

Yerel ağ (LAN)Yerel ağ (LAN)

Metropolitan Metropolitan AğAğ

Geniş Alan AğıGeniş Alan Ağı

InternetInternet

((KaynakKaynak:: Tanenbaum, 1996) Tanenbaum, 1996)

Makineler Makineler arası uzaklıkarası uzaklık

Makinelerin Makinelerin bulunduğu yer bulunduğu yer

(aynı ...) (aynı ...)

10 m10 m OdaOda

100 m100 m BinaBina

1 km 1 km KampusKampus

10 km10 km ŞehirŞehir

100 km100 km ÜlkeÜlke

1,000 km1,000 km KıtaKıta

10,000 km10,000 km GezegenGezegen

© 2003 By Default!


Slide 31

20 20 bilgisayarbilgisayar

SınıflamaSınıflama – – Fiziksel topolojiFiziksel topoloji

..

.

Hat/”Bus”Hat/”Bus”

..

.HalkaHalka

..

.

TamTam

210 210 bağlantıbağlantı

..

.YıldızYıldız

© 2003 By Default!


Slide 32

Fiziksel Halka Ağın ÖzellikleriFiziksel Halka Ağın Özellikleri

Tek sitede hem akıllı hem aptal aygıtları birbirine Tek sitede hem akıllı hem aptal aygıtları birbirine bağlayan araçları işletmek ucuz ve kolaybağlayan araçları işletmek ucuz ve kolay

Her düğüm (node) çoklayıcı (repeater) görevi Her düğüm (node) çoklayıcı (repeater) görevi görüyorgörüyor– Bit akışını yeniden oluşturuyorBit akışını yeniden oluşturuyor

Daha fazla düğümDaha fazla düğüm => => Daha çok gecikmeDaha çok gecikme– Simgenin (token) dolaşımı daha uzun zaman alıyorSimgenin (token) dolaşımı daha uzun zaman alıyor– Veri göndermek isteyen istasyonun uzun süre bekleme Veri göndermek isteyen istasyonun uzun süre bekleme

olasılığı artıyorolasılığı artıyor

© 2003 By Default!


Slide 33

Fiziksel Halka Ağın AvantajlarıFiziksel Halka Ağın Avantajları

İletim kapasitesi kullanıcılar arasında adil olarak İletim kapasitesi kullanıcılar arasında adil olarak paylaşılıyorpaylaşılıyor

Merkezi bir aygıta bağımlılık söz konusu değilMerkezi bir aygıta bağımlılık söz konusu değil Hata yaratan düğümler kolayca belirlenebiliyor; Hata yaratan düğümler kolayca belirlenebiliyor;

düşük hata oranıdüşük hata oranı Alındı bilgisi veren mekanizmayı kurmak kolayAlındı bilgisi veren mekanizmayı kurmak kolay Tüm düğümlere birden yayın yapmak kolayTüm düğümlere birden yayın yapmak kolay Halka çok yüklü olduğu zaman bile erişim garantisiHalka çok yüklü olduğu zaman bile erişim garantisi Yüksek iletim oranlarına ulaşmak mümkünYüksek iletim oranlarına ulaşmak mümkün Karışık iletim ortamları kullanılabilirKarışık iletim ortamları kullanılabilir

© 2003 By Default!


Slide 34

Fiziksel Halka Ağın DezavantajlarıFiziksel Halka Ağın Dezavantajları

Güvenilirlik tüm halkaya ve düğümlere bağlıGüvenilirlik tüm halkaya ve düğümlere bağlı Yeni düğümler eklendiği sırada halka işlemiyorYeni düğümler eklendiği sırada halka işlemiyor Çoklayıcılar nedeniyle sinyal gecikmesi varÇoklayıcılar nedeniyle sinyal gecikmesi var Çoklayıcılar normalde birbirine yakın olmalıÇoklayıcılar normalde birbirine yakın olmalı Kablo döşeme ve yönlendirme karmaşıkKablo döşeme ve yönlendirme karmaşık Bir hatalı istasyon arayüzü tüm halkayı kullanılmaz Bir hatalı istasyon arayüzü tüm halkayı kullanılmaz

hale getiriyorhale getiriyor

© 2003 By Default!


Slide 35

Fiziksel Hat (bus) Ağın ÖzellikleriFiziksel Hat (bus) Ağın Özellikleri

Tek iletişim kanalından meydana geliyorTek iletişim kanalından meydana geliyor Her istasyon arayüze bağlı ve tekil bir donanım Her istasyon arayüze bağlı ve tekil bir donanım

adresi varadresi var MaMaksimum kablo uzunluğuksimum kablo uzunluğu

– Sinyalleme yöntemineSinyalleme yöntemine ( (örör. analog, di. analog, dijjital)ital)– Sinyalleme hızınaSinyalleme hızına ( (veri oranlarıveri oranları))– Kablo türüneKablo türüne ( (fiziksel özelliklerfiziksel özellikler))Göre değişirGöre değişir

© 2003 By Default!


Slide 36

Fiziksel Hat (Bus) Ağın Fiziksel Hat (Bus) Ağın AvantajlarıAvantajları

Basit düzen ve bağlantı kolaylığıBasit düzen ve bağlantı kolaylığı Kablo hatalarının yerini belirlemek göreli olarak Kablo hatalarının yerini belirlemek göreli olarak

daha kolay daha kolay ““Patlamalı” veri trafiğine daha uygun bir sistemPatlamalı” veri trafiğine daha uygun bir sistem Her bağlı aygıt kablodaki tüm veri trafiğini Her bağlı aygıt kablodaki tüm veri trafiğini

görebildiği için bire çoklu veri ieltimi için idealgörebildiği için bire çoklu veri ieltimi için ideal– Sinyalleme normalde iki yönlüSinyalleme normalde iki yönlü - - nerede bağlı olduğuna nerede bağlı olduğuna

bakılmaksızın tüm istasyonlara gönderiliyorbakılmaksızın tüm istasyonlara gönderiliyor

© 2003 By Default!


Slide 37

Fiziksel Fiziksel Hat(BusHat(Bus) Ağın Dezavantajları) Ağın Dezavantajları

Otomatik alındı belgesi yokOtomatik alındı belgesi yok Arayüzlerin akıllı olması gerekliArayüzlerin akıllı olması gerekli Sinyallemenin iki yönlü olması güvenlik riski Sinyallemenin iki yönlü olması güvenlik riski

oluşturuyoroluşturuyor– Diğer istasyonlardan gelen/diğer istasyonlara Diğer istasyonlardan gelen/diğer istasyonlara

gönderilen veri trafiği dinlenebilirgönderilen veri trafiği dinlenebilir

© 2003 By Default!


Slide 38

Fiziksel Yıldız Ağın ÖzellikleriFiziksel Yıldız Ağın Özellikleri

En fazla kullanılan yerel ağ türüEn fazla kullanılan yerel ağ türü Merkezi bir yönlendirme sistemine (hub) Merkezi bir yönlendirme sistemine (hub)

dayanıyordayanıyor– Çoklayıcı görevi görüyorÇoklayıcı görevi görüyor - pa - paketlerketler tüm port’lara tüm port’lara

yönlendiriliyoryönlendiriliyor

© 2003 By Default!


Slide 39

Fiziksel Yıldız Ağın AvantajlarıFiziksel Yıldız Ağın Avantajları

Aptal terminallerAptal terminaller / / ağ arayüzleri için uygunağ arayüzleri için uygun Karışık iletim ortamları ve hızlar kullanılabilirKarışık iletim ortamları ve hızlar kullanılabilir Yüksek güvenlik mümkün – anahtarlamanın Yüksek güvenlik mümkün – anahtarlamanın

kullanılması yoluylakullanılması yoluyla Kablo hasarının etkisi sınırlı – terminaller Kablo hasarının etkisi sınırlı – terminaller

birbirinden bağımsızbirbirinden bağımsız Hata yakalama ve izole etme kolayHata yakalama ve izole etme kolay Son gelişmeler yüksek hızlara olanak sağlıyorSon gelişmeler yüksek hızlara olanak sağlıyor

© 2003 By Default!


Slide 40

Fiziksel Yıldız Ağın DezavantajlarıFiziksel Yıldız Ağın Dezavantajları

KırılganKırılgan::– Merkezi hub hatalarıMerkezi hub hataları– çarpışmaçarpışma – – birden çok istasyon aynı anda mesaj birden çok istasyon aynı anda mesaj

göndermek isteyebilirgöndermek isteyebilir Merkezi hub’da karmaşık teknoloji gerekliMerkezi hub’da karmaşık teknoloji gerekli

– Son zamanlarda bu sorun azaldı çünkü piyasada Son zamanlarda bu sorun azaldı çünkü piyasada karmaşık teknolojiler kabul görmeye başladıkarmaşık teknolojiler kabul görmeye başladı

Hub’ın büyüklüğü (port sayısı) ağ büyüklüğünü Hub’ın büyüklüğü (port sayısı) ağ büyüklüğünü sınırlıyorsınırlıyor

© 2003 By Default!


Slide 41

Fiziksele karşı mantıksal topolojiFiziksele karşı mantıksal topoloji

Fiziksel bağlantıya bakılmaksızın, istasyonlar belirli Fiziksel bağlantıya bakılmaksızın, istasyonlar belirli kurallara uyarak kendi aralarında iletişim kuruyorlarkurallara uyarak kendi aralarında iletişim kuruyorlar

Topolojiler iki türlüTopolojiler iki türlü: : – FizikselFiziksel – – fiziksel bağlantıyı belirlerfiziksel bağlantıyı belirler– MantıksalMantıksal – – Mantıksal bağlantıyı tanımlarMantıksal bağlantıyı tanımlar

ÖrneklerÖrnekler::– hub hub bağlantısıbağlantısı::

• Fiziksel yıldızFiziksel yıldız – – tüm istasyonlar tek noktaya bağlıtüm istasyonlar tek noktaya bağlı• Mantıksal hatMantıksal hat ((busbus)) – – ortam tüm noktalar tarafından paylaşılıyorortam tüm noktalar tarafından paylaşılıyor

– Anahtar bağlantısıAnahtar bağlantısı• Fiziksel yıldızFiziksel yıldız - - tüm istasyonlar tek noktaya bağlıtüm istasyonlar tek noktaya bağlı• Mantıksal yıldızMantıksal yıldız – – istasyonlar eş zamanlı olarak birbiriyle iletişim istasyonlar eş zamanlı olarak birbiriyle iletişim

kurabilirkurabilir

© 2003 By Default!


Slide 42

Sınıflama - MimariSınıflama - Mimari

..

.

İstemci - sunucuİstemci - sunucu• erişim erişim sunucunun sunucunun kontrolündekontrolünde• hizmetler hizmetler yönetiliyoryönetiliyor

...Eşli (Eşli (Peer-to-peerPeer-to-peer))

• tüm tüm istasyonların eşit istasyonların eşit hakkı varhakkı var•‘‘demodemokkratiratikk’ ’ ama kontrolsüzama kontrolsüz

© 2003 By Default!


Slide 43

Yerel ağlarYerel ağlar (LANs) (LANs)

Özel ağlarÖzel ağlar– Kullanıcı örgütün yönetimindeKullanıcı örgütün yönetiminde

Büyüklüğü/coğrafi kapsamı sınırlı Büyüklüğü/coğrafi kapsamı sınırlı – Birkaç km.Birkaç km.– Ağ başına 10-100 kullanıcıAğ başına 10-100 kullanıcı

Paylaşılan ortama/kolaylıklara erişimPaylaşılan ortama/kolaylıklara erişim– Veri iletim hızı 1-100Veri iletim hızı 1-100Mbit/sMbit/s

Farklı ortamlar (medya)Farklı ortamlar (medya)– örör. . Telefon kablosuTelefon kablosu, , koaksiyel kablokoaksiyel kablo, fib, fiberer opti optikk, , kablosuzkablosuz

© 2003 By Default!


Slide 44

Yerel ağ özellikleriYerel ağ özellikleri

Farklı fiziksel topolojilerFarklı fiziksel topolojiler– ……En bilineni En bilineni EthernetEthernet

MesMesaj türleriaj türleri::– Tek alıcı (Unicast) Tek alıcı (Unicast) ((sadece hedef mesajı alıyorsadece hedef mesajı alıyor))– Yayın (Yayın (BroadcastBroadcast)) ( (her düğüm mesajı alıyorher düğüm mesajı alıyor))– Çoklu alıcı Çoklu alıcı ((seçilmiş düğümler mesajı alıyorseçilmiş düğümler mesajı alıyor))

Yaygın kullanımlarYaygın kullanımlar::– PC/iş istasyonu bağlantılarıPC/iş istasyonu bağlantıları;;– Kaynak paylaşımıKaynak paylaşımı ( (örör. . Depolama /yazıcılarDepolama /yazıcılar););– Bilgi değişimiBilgi değişimi..

© 2003 By Default!


Slide 45

Yerel ağ avantajlarıYerel ağ avantajları

Kaynak paylaşımıKaynak paylaşımı Güvenilirlik/SağlanabilirlikGüvenilirlik/Sağlanabilirlik

– Birden çok sistem dağıtık işlevler / veri depolamaBirden çok sistem dağıtık işlevler / veri depolama Birden çok satıcı desteğiBirden çok satıcı desteği

– Tek satıcıya kilitlenme söz konusu değilTek satıcıya kilitlenme söz konusu değil Uzaktan erişimUzaktan erişim

– Kullanıcı tek terminalle birçok sisteme erişebiliyorKullanıcı tek terminalle birçok sisteme erişebiliyor– Aygıtın yeri konusunda esneklikAygıtın yeri konusunda esneklik

© 2003 By Default!


Slide 46

Yerel ağ dezavantajlarıYerel ağ dezavantajları

Birlikte çalışabilirlik (Birlikte çalışabilirlik (InteroperabilityInteroperability) garanti değil) garanti değil– yazılımyazılım, , veriveri

Gerektiğinden daha fazla aygıt ediniliyor Gerektiğinden daha fazla aygıt ediniliyor Denetimin kaybolmasıDenetimin kaybolması

– Yönetimi ve standartları uygulamak daha zorYönetimi ve standartları uygulamak daha zor Dağıtık uygulamalarDağıtık uygulamalar ( (örör. . Veri tabanlarıVeri tabanları))

– Tutarlılık/gizlilik/güvenlik sorunları yaratabilirTutarlılık/gizlilik/güvenlik sorunları yaratabilir

© 2003 By Default!


Slide 47

EthernetEthernet

En baskın yerel ağ kurulumuEn baskın yerel ağ kurulumu Carrier Sense Multiple Access with Collision Carrier Sense Multiple Access with Collision

Detection (CSMA/CD)Detection (CSMA/CD) sistemini kullanıyor sistemini kullanıyor– Anlamı aynı anda birden fazla terminal veri Anlamı aynı anda birden fazla terminal veri

iletebiliriletebilir– Çarpışma olduğunda veri yeniden gönderilirÇarpışma olduğunda veri yeniden gönderilir– Yüksek kapasite açısından kötüYüksek kapasite açısından kötü!!

© 2003 By Default!


Slide 48

TemelTemel Ethernet Ethernet türleritürleri

Tür Tanım Uzunluk

10Base2 İnce koaksiyel 200 metre

10Base5 Kalın koaksiyel 500 metre

10BaseT Telefon kablosu N/A (hub)

10BaseF Fiber N/A (hub)

© 2003 By Default!


Slide 49

Ethernet topoloEthernet topolojilerijileri

EskiEski (10Base2 & 10Base5) Ethernet (10Base2 & 10Base5) Ethernet bus bus topolojisinde bağlantı için koaksiyel kablo topolojisinde bağlantı için koaksiyel kablo kullanılırkullanılır

Hub’larda fiziksel yıldız topolojisi kurmak için Hub’larda fiziksel yıldız topolojisi kurmak için telefon kablosu ve fibertelefon kablosu ve fiber (10BaseT & (10BaseT & 10BaseF) 10BaseF) kullanılırkullanılır

© 2003 By Default!


Slide 50

Ethernet Ethernet veri oranlarıveri oranları

Temel Temel Ethernet Ethernet türleri 10Mbps hat hızı sağlartürleri 10Mbps hat hızı sağlar YeniYeni Ethernet standar Ethernet standartlarında daha yüksek tlarında daha yüksek

veri iletim oranları mümkün :veri iletim oranları mümkün :– Hızlı (Hızlı (FastFast)) Ethernet: 100Mbps Ethernet: 100Mbps– Gigabit Ethernet: 1GbpsGigabit Ethernet: 1Gbps

Bu tür teknolojiler yüksek hızlı omurgalardan Bu tür teknolojiler yüksek hızlı omurgalardan çoklu hub’lara ve büyük yerel ağlara bağlantı çoklu hub’lara ve büyük yerel ağlara bağlantı amacıyla geliştirildiamacıyla geliştirildi

© 2003 By Default!


Slide 52

ProblemlerProblemler

karmaşıklık, karmaşıklık, ölçeklenebilirlik, ölçeklenebilirlik, uyum yeteneği veuyum yeteneği ve bekabeka

© 2003 By Default!


Slide 53

ÖlçeklenebilirlikÖlçeklenebilirlik Çalışmalar birkaç tane düğümden bir kaç bin

adet düğüme kadar ağları kapsar. – Paket-düzeyli simülatörler (OPNET, ns2,

Glomosim, vs.)– Protokol davranışını tespit etmede ideal– Mevcut araçlardaki kısıtlamalar

• Zaman - olay sayısı • Bellek yetersizliği – yönlendirme tabloları & düğüm

durumları Büyük-ölçekli ağların modellenmesinde Büyük-ölçekli ağların modellenmesinde

karşılaşılan en büyük problem karşılaşılan en büyük problem ölçeklenebilirliktirölçeklenebilirliktir. .

© 2003 By Default!


Slide 54

İletişim Ağlarında Yönlendirmeİletişim Ağlarında Yönlendirme

Bir ağ sisteminin temel işlevi kaynak düğümlerden hedef düğümlere paketleri yönlendirmektir.

C

D

B

A= düğüm

© 2003 By Default!


Slide 55

YönlendirmeYönlendirme

Ağlarla ilgili yapılan çalışmalar büyük oranda Ağlarla ilgili yapılan çalışmalar büyük oranda yönlendirmeyönlendirme üzerine odaklanmıştır. üzerine odaklanmıştır.

© 2003 By Default!


Slide 56

YönlendirmeYönlendirme

Yönlendirme konusu, Yönlendirme konusu, – algoritma tasarımı, algoritma tasarımı, – optimizasyon, optimizasyon, – karmaşıklık teorisi,karmaşıklık teorisi,– Ağ protokollerinin değerlendirilmesi,– Yeni bir ağ hizmetinin, sistemin veya

uygulamanın entegrasyonu,– Güvenlik saldırıları ve karşı tedbirler ve – veri yapıları veri yapıları konularını kapsar.konularını kapsar.

© 2003 By Default!


Slide 57

Temel Yönlendirme İşlevleri

1.1. Yolların (routes)Yolların (routes) üretilmesinde ve üretilmesinde ve seçilmesinde kullanılacak seçilmesinde kullanılacak bilginin bilginin toplanmasıtoplanması

En uygunEn uygun yolların üretilmesi ve seçilmesi yolların üretilmesi ve seçilmesi

Seçilen yollar üzerinden kullanıcı trafiğini Seçilen yollar üzerinden kullanıcı trafiğini iletilmesiiletilmesi

© 2003 By Default!


Slide 58

Yönlendirme neden Yönlendirme neden dinamikdinamik ve ve çok çok merkezlimerkezli olmalıdır ? olmalıdır ?

Ağlar; dağıtık, dinamik ve davranışı önceden Ağlar; dağıtık, dinamik ve davranışı önceden kestirilemez sistemlerdir.kestirilemez sistemlerdir.

Yönlendirme sistemleri, ağdaki ve kullanıcı Yönlendirme sistemleri, ağdaki ve kullanıcı trafiğindeki değişimlere hızlı bir şekilde cevap trafiğindeki değişimlere hızlı bir şekilde cevap verebilmelidir. verebilmelidir.

Statik yönlendirme, kullanıcı trafiğindeki ve ağın Statik yönlendirme, kullanıcı trafiğindeki ve ağın durumundaki değişimlere cevap veremediği için, durumundaki değişimlere cevap veremediği için, ağdaki tıkanıklıkları önleyemez. ağdaki tıkanıklıkları önleyemez.

© 2003 By Default!


Slide 59

Yönlendirme neden Yönlendirme neden dinamikdinamik ve ve çok çok merkezlimerkezli olmalıdır ? olmalıdır ? (devam)

Merkezi yaklaşımlarda, kontrolör bütün Merkezi yaklaşımlarda, kontrolör bütün sistem hakkında güncel bilgiye ihtiyaç sistem hakkında güncel bilgiye ihtiyaç duyar. duyar.

Merkezi yaklaşımlar, ölçeklenebilirlik Merkezi yaklaşımlar, ölçeklenebilirlik problemlerini çözemez.problemlerini çözemez.

Kontrolörün hatası bütün sistemin Kontrolörün hatası bütün sistemin çökmesiyle sonuçlanabilir. çökmesiyle sonuçlanabilir.

© 2003 By Default!


Slide 60

Yönlendirme PerformansıYönlendirme Performansı Bir ağ sisteminin performansı,Bir ağ sisteminin performansı, çıkış çıkış (birim zamanda (birim zamanda

doğru bir şekilde dağıtılan bit sayısı) ve doğru bir şekilde dağıtılan bit sayısı) ve ortalama paket ortalama paket gecikmesigecikmesi (s) ölçütleriyle değerlendirilir. (s) ölçütleriyle değerlendirilir.

İyi bir yönlendirme genellikle daha iyi bir gecikme-çıkış İyi bir yönlendirme genellikle daha iyi bir gecikme-çıkış eğrisi verir. eğrisi verir.

gecikme

çıkış

Yönlendirme Algoritması A

Yönlendirme Algoritması B

© 2003 By Default!


Slide 61

Yönlendirme AlgoritmalarıYönlendirme Algoritmaları

Yönlendirme algoritmaları kullanıcı trafiği Yönlendirme algoritmaları kullanıcı trafiği ve ağ tarafından konulan hedefleri ve ve ağ tarafından konulan hedefleri ve sınırlamaları karşılayan yolları seçer.sınırlamaları karşılayan yolları seçer.

Yönlendirme algoritmalarında olması Yönlendirme algoritmalarında olması istenen özellikler: istenen özellikler: doğruluk, basitlik, doğruluk, basitlik, sağlamlık, kararlılık ve optimalliksağlamlık, kararlılık ve optimallik

Bir ağın yükünü dengeleme amacına göre, Bir ağın yükünü dengeleme amacına göre, yönlendirme algoritmaları iki ana gruba yönlendirme algoritmaları iki ana gruba bölünebilir: bölünebilir: statik ve dinamik (adaptif)statik ve dinamik (adaptif)

© 2003 By Default!


Slide 62

Yönlendirme Algoritmaları Yönlendirme Algoritmaları (devam)(devam)

Statik yönlendirme algoritmaları : Bu yöntemde ağ çalışmaya başlamadan önce yönlendirme tabloları oluşturulur.

– En kısa yol yönlendirme– Akış tabanlı yönlendirme

Dinamik yönlendirme algoritmaları : Belirli bir ağ yüküne göre çalışma anında yönlendirme tabloları güncellenir.

– Uzaklık vektörü algoritması• Bellman-Ford algoritması olarakta adlandırılır.

– Link durumu algoritması (OSPF)– Gezgin Görevli-tabanlı ve biyolojik kaynaklı algoritmalar

© 2003 By Default!


Slide 63

Gezgin Görevli (Mobile Agents) Gezgin Görevli (Mobile Agents) Tabanlı Yönlendirme AlgoritmalarıTabanlı Yönlendirme Algoritmaları

Dağıtık yapay zeka (Distributed Artificial Intelligence - DAI)

“Bir sistemin tüm zekasını / işlevini gerçekleştiren çok büyük merkezi bir uygulamanın yerine bir takım küçük sistemler, varlıklar veya görevliler bir problemi çözmek için ortak bir çaba gösterebilir.”

Çoklu-Görevli Sistemleri (Multi-Agent Systems - MAS)

Yazılım Görevlisi

“Başkaları adına hareket eden, otonom, proaktif, reaktif, öğrenme, işbirliği yapma ve hareket etme yeteneğine sahip bir hesaplama varlığıdır.”

© 2003 By Default!


Slide 64

Gezgin Görevlilerin AvantajlarıGezgin Görevlilerin Avantajları

Verimlilik kazanımları Alan kazanımları Ağ trafiğinde düşüş Eşzamanlı olmayan özerk (autonomous) etkileşim Gerçek-zamanlı sistemlerle etkileşim Sağlamlık ve hata toleransı Farklı ortamlar desteği Hizmetlerin çevrimiçi genişletilebilirliği Kolay gelişim yapısı Kolay yazılım yükseltmeleri

bilgisayar haberlesmesi bolum2 aglar wwwjavadilicom

Documents

kk olmaldr a free sam

com slide 2 2003 by

com slide 3 2003 by

com slide 4 2003 by

com slide 5 2003 by

com slide 6 2003 by

com slide 7 2003 by

com slide 8 2003 by