biguin ang sabwatan nila duterte at marcos sa halalang 2022

10
ANG Pahayagan ng Partido Komunista ng Pilipinas Pinapatnubayan ng Marxismo-Leninismo-Maoismo Tomo LII Blg. 19 Oktubre 7, 2021 www.cpp.ph EDITORYAL Isasagawa ang halalang 2022 sa ilalim ng paghahari ng pasistang tiraniya ni Duterte na desperadong kumapit sa poder upang ipagpatuloy ang burukrata-kapitalistang pagha‐ hari ng kanilang dinastiya. Ginagamit ngayon ni Duterte ang kanyang kapangyarihan para ti‐ yakin ang suporta para sa kanyang mga piniling kandidato. Daan-daang bilyong piso sa ilalim ng dambuha‐ lang badyet para sa 2022 ang naka‐ laan sa mga proyektong pang‐ imprastruktura na ibinibigay sa mga pinapaburang pulitiko kapalit ng ka‐ nilang katapatan. Lubusang ginagamit din ni Du‐ terte ang militar at pulis pabor sa kanyang pampulitikang adyenda. Ipinag-utos ni Duterte na supilin ang mga pulitikong hindi yumuyuko sa kanya sa tabing ng “drug war” at “counterinsurgency.” Ang pinalaki pang badyet ng National Task Force to End Local Communist Armed Conflict (NTF-ELCAC) ay ginagamit pabor sa mga pulitikong nakikipag‐ tulungan sa militar at pulis. Walang habas ang pagkampanya nito laban sa mga progresibong party-list na bagaman maliit na minorya ay nag‐ sisilbing malakas na boses ng taum‐ bayan sa parlamento. Puspusan ding sinusuportahan ng NTF-ELCAC ang mga partidong nagtataguyod sa pa‐ sismo ng AFP. Hawak ni Duterte ang Comelec na mayorya ng mga upisyal ay mga Biguin ang sabwatan nila Duterte at Marcos sa halalang 2022 B agaman may panahon pa bago mapinal ang aktwal na mga kakandida‐ to, nabubuo na ang malagim na larawan ng halalan sa 2022. Sa parti‐ kular, matingkad na matingkad na kung papaano itong gagamiting daan para patuloy na makapanatili sa kapangyarihan ang pangkating Duterte at tuluyang makapanumbalik sa Malacañang ang mga Marcos. tauhang hinirang niya. Ibinigay nito ang kontrata sa pagdedeliber ng mga balota sa kumpanyang pag-aari ni Dennis Uy, kilalang kroni ni Du‐ terte. Pasilip ito sa tiyak na manipu‐ lasyon sa magiging resulta ng elek‐ syon. Ang banta ni Duterte habang nakaharap sa mga pulitiko sa Bang‐ samoro Autonomous Region in Mus‐ lim Mindanao na gagamitin ang mili‐ tar kapag “nagkagulo” ay hindi ma‐ pagkamaling kautusan na tiyakin ang boto para sa kanyang pangkat. Taliwas sa dating deklarasyong tatakbo siyang bise-presidente, hin‐ di nagsumite ng kandidatura si Du‐ terte at nagdeklarang “magreretiro na” sa pulitika (na hungkag na rin niyang sinabi noong 2015). Sa halip, ang tapat niyang alipures na si Bong Go ang nagrehistrong kandidatong bise-presidente ng PDP-Laban. Ka‐ sabay nito, idineklara ni Duterte na ang anak niyang si Sara ang magi‐ ging kandidatong presidente ni Go.

Upload: others

Post on 29-Oct-2021

9 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Biguin ang sabwatan nila Duterte at Marcos sa halalang 2022

ANG Pahayagan ng Partido Komunista ng PilipinasPinapatnubayan ng Marxismo-Leninismo-Maoismo

Tomo LII Blg. 19Oktubre 7, 2021

www.cpp.ph

EDITORYAL

Isa sa ga wa ang ha la lang 2022 sa ila lim ng pag ha ha ri ng pa sis tang tiraniya ni Du ter te na des pe ra dong ku ma pit sa po der upang ipag pa tu loy ang bu ruk ra ta-ka pi ta lis tang pag ha ‐ha ri ng ka ni lang di nas ti ya.

Gi na ga mit nga yon ni Du ter te ang kan yang ka pang ya ri han pa ra ti ‐ya kin ang su por ta pa ra sa kan yang mga pi ni ling kan di da to. Daan-da ang bil yong pi so sa ila lim ng dam bu ha ‐lang bad yet pa ra sa 2022 ang na ka ‐la an sa mga pro yek tong pang ‐imprastruk tu ra na ibi ni bi gay sa mga pi na pa bu rang pu li ti ko ka pa lit ng ka ‐ni lang ka ta pa tan.

Lu bu sang gi na ga mit din ni Du ‐ter te ang mi li tar at pu lis pa bor sa kan yang pam pu li ti kang ad yen da.

Ipi nag-u tos ni Du ter te na su pi lin ang mga pu li ti kong hin di yu mu yu ko sa kan ya sa ta bing ng “drug war” at “coun te rin sur gency.” Ang pi na la ki pang bad yet ng Na tio nal Task Force to End Local Com mu nist Armed Conflict (NTF-ELCAC) ay gi na ga mit pa bor sa mga pu li ti kong na ki ki pag ‐tu lu ngan sa mi li tar at pu lis. Wa lang ha bas ang pag kam pan ya ni to la ban sa mga prog re si bong party-list na ba ga man ma li it na mi nor ya ay nag ‐si sil bing ma la kas na bo ses ng taum ‐ba yan sa par la men to. Pus pu san ding si nu su por ta han ng NTF-ELCAC ang mga par ti dong nag ta ta gu yod sa pa ‐sis mo ng AFP.

Ha wak ni Du ter te ang Co me lec na ma yor ya ng mga upi syal ay mga

Bi gu in ang sab wa tan ni la Du ter teat Marcos sa ha la lang 2022

Ba ga man may pa na hon pa ba go ma pi nal ang aktwal na mga ka kan di da ‐to, na bu buo na ang ma la gim na la ra wan ng ha la lan sa 2022. Sa par ti ‐ku lar, ma ting kad na ma ting kad na kung pa paa no itong ga ga mi ting

daan pa ra pa tu loy na ma ka pa na ti li sa ka pang ya ri han ang pang ka ting Du ter te at tu lu yang ma ka pa num ba lik sa Ma lacañang ang mga Marcos.

tau hang hi ni rang ni ya. Ibi ni gay ni to ang kontra ta sa pag de de li ber ng mga ba lo ta sa kum pan yang pag-aa ri ni Den nis Uy, ki la lang kro ni ni Du ‐ter te. Pa si lip ito sa ti yak na ma ni pu ‐la syon sa ma gi ging re sul ta ng elek ‐syo n. Ang ban ta ni Du ter te ha bang na ka ha rap sa mga pu li ti ko sa Bang ‐sa mo ro Au to no mo us Re gi on in Mus ‐lim Min da nao na ga ga mi tin ang mi li ‐tar ka pag “nag ka gu lo” ay hin di ma ‐pag ka ma ling kau tu san na ti ya kin ang bo to pa ra sa kan yang pang kat.

Ta li was sa da ting dek la ra syong ta tak bo si yang bi se-pre si den te, hin ‐di nag su mi te ng kan di da tu ra si Du ‐ter te at nag dek la rang “mag re re ti ro na” sa pu li ti ka (na hung kag na rin ni yang si na bi noong 2015). Sa ha lip, ang ta pat ni yang ali pu res na si Bong Go ang nag re histrong kan di da tong bi se-pre si den te ng PDP-La ban. Ka ‐sa bay ni to, idi nek la ra ni Du ter te na ang anak ni yang si Sa ra ang ma gi ‐ging kan di da tong pre si den te ni Go.

Page 2: Biguin ang sabwatan nila Duterte at Marcos sa halalang 2022

Oktubre 7, 2021 ANG BAYAN2

Tomo LII Blg. 19 | Oktubre 7, 2021

NilalamanANG

Ang Ang Bayan ay inilalathala dalawang beses bawat buwanng Komite Sentral ng Partido Komunista ng Pilipinas

Ang Ang Bayan ay inilalabas sawikang Pilipino, Bisaya, Iloco,

Hiligaynon, Waray, Ingles at Espanyol. Tumatanggap ang Ang Bayan ng mga kontribusyon sa anyo ng mga artikulo

at balita. Hinihikayat din ang mga mambabasa na magpaabot ng mga

puna at rekomendasyon sa ikauunlad ng ating pahayagan.

Editoryal: Biguin ang sabwatan nila Duterte

at Marcos sa eleksyong 2022 1

Mga bagong kandidato ng Makabayan 3

Mga Pulang mandirigma, minasaker 3

Mga opensiba, inilunsad ng BHB-Negros 4

Duterte, Marcos, walang pinag-iba 4

Mga protestang bayan 4

Tuloy ang ligaya ng mga heneral sa 2022 5

Badyet para sa 2022, niratsada 5

Kailan aabot sa kanayunan ang mga bakuna 6

Sa madaling salita 7

Mga san da ta sa bru tal na pam bo bom ba 8

Ka ra pa tan sa pa ni ni ra han, sa sa ga sa an 9

Mga magsasaka ng palay, lugi 10@cpp_angbayan

fb.com/editorsofAB

[email protected]

Ma la mang na may ne go sa syon pa kung pa paa no si la mag ha ha ti an sa po der sa ka ling ang pi nal na su ‐por ta han ni Du ter te ay si Fer di nand “Bong bong” Marcos, Jr., na nag re ‐histrong kan di da to sa pag ka pa ngu lo sa ila lim ng “Par ti do Fe de ral ng Pi li ‐pi nas,” na bi nuo ng mga pu li ti kong upi syal din ni Du ter te. Ani Marcos, ba ga man ba lak ni yang ma ka tam bal si Du ter te bi lang kan di da tong bi se-pre ‐si den te, bu kas daw si yang ma ka tam ‐bal si Bong Go, o si nu mang ipa pa lit na kan di da to ng pang ka ting Du ter te.

Da pat pus pu sang ba ti ku sin at iwa ksi ang pag tak bo ni Bong bong Marcos bi lang pre si den te sa pag ta ‐tang kang lu bos na ipa pa num ba lik ang pa mil ya ng pa sis tang dik ta dor sa po der. Na pa ka sak lap ng po si bi li ‐dad na gu ni ta in ang ika-50 taon ng ma di lim na pa na hon ng ba tas mi li tar na na sa ila lim ng isa na na mang Marcos.

Ang po si bi li dad na pag ta tam bal ng mga Marcos at Du ter te ay ba ha gi ng nag pa pa tu loy ni lang sab wa tan, ka sa ma ang pang ka tin ni Arro yo, sa nag da ang anim na taon. Sa ila lim ni Du ter te, na big yan ng pa bor ang mga

Marcos, pi na ra nga lan bi lang “ba ya ‐ni” ang dik ta dor at pi na lu sot ang asawa niyang si Imel da sa pag-a res ‐to at pag ku ku long. Ang sab wa tang Du ter te-Marcos-Arro yo ang pi na ka ‐mai tim na sim bo lo ng pa sis mo, ko ‐rap syon at pag ma ma la bis sa Pi li pi ‐nas.

Sa nag da ang ma hi git 35 taon, gi na mit ng mga Marcos ang daan-da ang bil yong pi song na kaw na ya ‐man ng upang ma ka ba lik sa iba’t ibang sa ngay ng gub yer no, ba gu hin ang pang ka say sa yang hus ga ng sam ba ya nan sa dik ta du ra, at asin ‐ta hin ang pag ba ba lik sa tuk tok ng ka pang ya ri han.

Ang ban ta ng pa na na ti li sa ka ‐pang ya ri han ni Du ter te at kan yang mga ali pu res, at ng pa nu num ba lik sa po der ng mga Marcos, ay la long gu ‐ma ga tong sa nag-aa lab na ga lit ng sam ba ya nang Pi li pi no. Wa lang pag ‐si sid lan ang poot ni la la ban sa da la ‐wang pa sis ta na kap wa nag ha ri sa pa ma ma gi tan ng pa nu nu pil, pan da ‐ram bong at pag pa pa hi rap.

Ang is ke ma ng mga Du ter te at Marcos na pa la wa kin at pa la wi gin ang ka ni lang ka pang ya ri han ay ti yak

na mag lu lu wal ng ma la king la ba ‐nang pam pu li ti ka sa mga da ra ting na bu wan. "Hu wag nang pa ya gang mu li!" ang nag ka kai sang si gaw ng ma la wak na mga pwer sang de mok ‐ra ti ko at pa na ta na la ba nan ang pa ‐nu num ba lik ng mga Marcos at pa ‐na na ti li ng mga Du ter te sa po der.

Da pat mag ka pit-bi sig at buuin ang pi na ka ma ka pal at pi na ka ma la ‐pad na ha nay pa ra had la ngan si la Du ter te at Marcos sa ka ni lang mai ‐tim na ba la king ipai la lim ang ba yan sa ka ni lang tam ba lang pag ha ha ri. Mai nam na mag tu lu ngan at mag bi ‐ga yan ang la hat ng par ti dong an ti-Du ter te upang ma buo ang ka ni lang pag ka kai sa sa ka pa ki na ba ngan ng la hat ng pa nig at ng buong ba yan. Da pat ku mi los ang buong ba yan, la ‐lu na ang mga ka ba ta an, at ipa ri nig ang nag ka kai sang si gaw la ban sa ban ta ng pa sis mo at dik ta du ra sa ila lim ng mga Du ter te at Marcos.

Ang pag sa sab wa tan ni la Du ter ‐te at Marcos sa elek syong 2022 ay tan da ng la long pag ka bu lok ng nag ‐ha ha ring sis te ma sa Pi li pi nas. Ipi ‐na ki ki ta ni to na ang pag ha ha ring pam pu li ti ka ng mga reak syu nar yong uri sa Pi li pi nas ay la long na gi ging ma pang-a pi sa ba yan at nag si sil bi sa in te res ng ii lan.

Was to na hi na ha rap ng taum ‐ba yan ang da ra ting na ha la lan bi ‐lang la ra ngan ng pa ki ki pag la ban sa ti ra ni ya ni Du ter te at sa pa nu num ‐ba lik ng mga Marcos. Sa pa na hong ito, da pat din paig ti ngin ang pa ki ki ‐ba ka ng mga mang ga ga wa, mag sa ‐sa ka, at iba pang de mok ra ti kong sek tor upang isu long ang ka ni lang ka ga li ngan sa git na ng kri sis at pan ‐dem ya.

Da hil na na na ti li pa rin ang ma ‐pang-a pi at ma pag sa man ta lang sis ‐te ma sa Pi li pi nas, ang da ra ting na ha la lan ay hin di maii ba sa sa li gan sa la hat ng na ka ra ang elek syon na pa ‐lig sa han ng mga ki na ta wan ng nag ‐ha ha ring uri. Kung ga yon, ha bang na ki ki ha mok sa ha la lan, da pat mag ‐pun ya gi ang sam ba ya nan sa pag ‐bag tas sa lan das ng re bo lu syo nar ‐yong pa ki ki ba ka pa ra wa ka san ang pag ha ha ri ng buong bu lok na sis te ‐ma.

Page 3: Biguin ang sabwatan nila Duterte at Marcos sa halalang 2022

ANG BAYAN Oktubre 7, 2021 3

Por mal na ihinirang ng koa li syong Ma ka ba yan sa pam ban sang kum ben syon ni to noong Set yembre 27 si na Atty. Ne ri Col me na res at unyonistang si

Elmer La bog bi lang kan di da to sa pag ka se na dor sa ha la lang 2022. Ba go ni to, nag-a nun syo noong Set yembre 26 ang mga prog re si bong par ti dong Ba yan Mu ‐na, Anak pa wis Partylist, Gab rie la Wo men’s Party, Ka ba ta an Partylist at ACT Teachers Partylist ng kumple tong lis ta han ng ka ni lang mga no mi na do sa Kong re so.

Ini ha lal ng Ba yan Mu na bi lang unang no mi na do ni to si Teddy Ca ‐siño, ka su nod si na Rep. Fer di nand Gai te bi lang pa nga la wang no mi na do at si Ami rah Li da san, pang ka la ha ‐tang ka li him ng Mo ro Chris ti an Peop le's Alli ance at kum be nor ng San du go.

Mu ling ini ha lal ng Gab rie la Wo ‐men’s Party si Rep. Arle ne Bro sas bi ‐

lang unang no mi na do. Ta ta yong pa ‐nga la wa at pa ngat long no mi na do si ‐na Dr. Jean Lin do at Lucy Francisco.

Ini ha lal ng Anak pa wis Partylist ang da ting ka li him ng De partment of Agra ri an Reform at ki na ta wan ni to mu la 2004 hang gang 2013 na si Rafael “Ka Paeng” Ma ria no bi lang unang no ‐mi na do. Si na La na Li na ban ng Ki lu ‐sang Ma yo Uno at Francisco Ma riaze ‐

Mga bagong kan di da to ng Ma ka ba yan pa ra sa Se na do at Kong re sota, Jr. ang ta ta yong pa nga la wa at pa ‐ngat long no mi na do ng par ti do.

Pi ni li rin ng ACT Teachers Party-list ang ka sa lu ku yan ni tong ki na ta ‐wan sa Kong re so na si Rep. France Castro bi lang unang no mi na do. Si na Anto nio Ti nio, na ku ma ta wan sa par ti do sa Kong re so mu la 2010 hang gang 2019, ang pa nga la wang no mi na do at si Dr. David Micha el San Juan ang pa ngat lo.

Si Raoul Ma nu el, da ting pre si ‐den te ng Na tio nal Uni on of Stu dents of the Phi lip pi nes, ang pi ni li ng Ka ba ‐ta an Partylist bi lang unang no mi na ‐do. Si na Ange lica Ga lim ba at Jan deil Ro pe ros ang mag si sil bing pa nga la wa at pangatlong no mi na do ng par ti do.

Iniu lat ng mga yu nit ng Ba gong Huk bong Ba yan (BHB) ang ta ha sang pag la ‐pas ta ngan ng Armed Forces of the Phi lip pi nes (AFP) sa in ter na syu nal na

ma ka ta ong ba tas sa pag ma sa ker sa apat na Pu lang man di rig ma sa Neg ros. Da la wang man di rig ma na man sa Cor dil le ra ang di nu kot at pi na hi hi ra pan pa ra “su mu ren der.”

Wa la sa ka ta yu ang lu ma ban at na tu tu log ang apat na Pu lang man ‐di rig ma nang paslangin sila ng mga tro pa ng 303rd IBde sa Hacien da Buil ders, Ba ra ngay San Pab lo, Ma ‐nap la, Neg ros Occiden tal noong Set ‐yembre 30, alas-2 ng ma da ling araw. Tu mu loy ang apat sa na tu rang lugar pa ra mag pa ga ling sa trang ka so.

Pi na ra nga lan ng BHB-Neg ros Island ang apat na na mar tir na si na Ma rilyn Ba da yos (Ka Mo net), Rudy Car bajo sa (Ka Brod), Ro ni lo De sa bil ‐le (Ka Wo wie), at Rufi no Bocaval (Ka Si mo).

Ma hi git isang bu wan nang iti na ‐ta go ng 503rd IBde ang mag-a sa ‐wang Ricca Lla nes at Da ni el La da ‐wan, Jr. na di nu kot ng mga tro pa ni to noong Agos to 7. Ang mag-a sa wang Pu lang man di rig ma ay maki kipagkita noon sa ka ni lang mga ka mag-a nak. Na ka pi it si la sa hedkwar ters ng 503rd IBde sa Ca la nan, Ta buk City, Ka li nga at pinagkakaitan ng karapatang magkaroon ng abugado

at makita ng pamilya.Pagpaslang. Pinagbabaril ng

mga elemento ng 9th ID si July Barotillo, dating lider ng grupong Bayan, sa kanyang bahay sa Baran ‐gay Lamon, Goa, Camarines Sur noong Oktubre 1. Siya ay tuma ‐tayong Barangay Secretary ng kani ‐lang lugar.

Pag-a res to. Nakaku long sa ga ‐wa-ga wang ka song pag pas lang ang bo lun tir na gu ro ng paa ra lang Lu mad na si Lo re na Si gua. Ina res to siya noong Set yembre 19 ng mga pu lis sa hang ga nan ng ba yan ng Ma ri lao at San Jo se del Mon te sa Bu lacan.

Anim na si bil yan ang ili gal na ina res to ng mi li tar sa Mas ba te ma ‐ta pos ban sa gang mga ka sa pi ng BHB. Ina res to noong Set yembre 26 si Chi to Hu li gañga sa Ba ra ngay Nain day, Placer. Malisyosong inakusahan ang biktima bilang mataas na upisyal ng BHB.

Ba go ni to, ina res to si na Micha el Fu ne las, Myra Le ta da, Ma ricris Le ‐

May sa kit na mga Pu lang man di rig ma, tu log nang mi na sa kerta da, Sheryl Sa lazar at Vicky Ontog noong Set yembre 25 sa Ba ra ngay Piña, San Jacin to.

Sa ulat ng BHB-South Central Neg ros noong Oktub re 4, ina res to ng mga sun da lo ang mag sa sa kang si Ped ro Mon teci no at anak na si Chris top her sa Sit yo Ku bay-Ana haw, Ba ra ngay Ca ra ba lan, Hi ma may lan City. Hang gang nga yon ay ha wak ng 94th IB ang mag-a ma.

Inaresto ng mga pulis at militar sa gawa-gawang mga kaso sina Lino Baez ng Bayan-Batangas at Willy Capareño ng Anakpawis-Batangas sa tinutuluyang bahay sa Mang ‐galang 1, Sariaya, Quezon alas-2 ng umaga noong Oktubre 6. Hinahanap pa ng pamilya ang kanilang kinaro ‐roonan.

Pam bo bom ba. Ma kai lang ulit na nag hu log ng bom ba ang Phi lip pi ne Air Force (PAF) sa Ba ra ngay Du ngeg, Sta. Te re si ta, Ca ga yan noong Set ‐yembre 21 na lub hang na kaa pek to sa sa ka han at ka bu ha yan ng mga mag ‐sa sa ka.

Sa Northern Samar, inistraping at anim na bomba ang inihulog ng militar gamit ang isang FA-50 fighter jet at iba pang eroplanong pan digma

"Mga Pulang...," ituloy sa pahina 4

Page 4: Biguin ang sabwatan nila Duterte at Marcos sa halalang 2022

Oktubre 7, 2021 ANG BAYAN4

Mga  tsuper  laban  sa  pagtaas  ng presyo ng langis.  Nagprotesta  ang  mga  tsuper  at 

kabataan  sa East Avenue, Quezon City  noong 

Oktubre  5  para  kundenahin  ang  anim  na 

linggong  sunud­sunod  na  taas­presyo  ng 

langis.  Sa  taya  ng  Piston,  umabot  na  sa  ₱4 

kada  litro  ang  itinaas  ng  presyo  ng  gasolina, ₱5.65  kada  litro  para  sa  diesel  habang  ₱5.30 

naman ang kerosene. 

Pandaigdigang Araw  ng  mga  Guro.  Ginu ‐

nita  ng Alliance  of  Concerned  Teachers  ang 

Pandaigdigang  Araw  ng  mga  Guro  noong 

Oktubre 5 sa Mendiola, Manila. Ipinana wagan 

nila  ang  disenteng  sahod,  benepisyo  at  ayuda 

sa  gitna  ng  krisis  sa  ekonomya  at  kalusugan. 

Kinundena  rin  nila  ang  papa tinding  atake  ng 

rehimeng  Duterte  at  kapa bayaan  nito  sa 

lugmok  na  kalagayan  ng  mga  guro. 

Nagkaroon  din  ng  protesta  ang  mga  guro  ng 

Manila  Science  High  School  sa  labas  ng 

kanilang paaralan. 

Demolisyon  sa Ma ni la Bay,  ti nu tu lan. Nag ‐

pi ket  ang  mga  ma ngi ngis da  at  gru pong 

makakalikasan sa ha rap ng Ma ni la Bay noong 

Set yembre 24 pa ra kun de na hin ang pa tu loy na 

pag tu tu lak  ng  re hi meng  Du ter te  na  ide mo lis 

ang  mga  pa ngis da an  ng  ta la ba  at  ta hong  sa 

Cavi te  City,  Bacoor  City,  Nove le ta  at  Ka wit. 

Kasama  ng  mga  mangingisda  ang  mga 

aktibistang  pang kali  kasan  na  nagprotesta 

bilang paglahok sa Global Climate Strike. 

Ka ba ta an  Partylist,  nag pi ket  sa  Co me lec. Nag pi ket  noong  Setyembre  29  ang  mga 

myembro  ng  Ka ba ta an  Partylist  sa  ha rap  ng 

Co me lec  sa  Intramuros, Manila  upang  ipa na ‐

wa gan ang kompre hen si bo, ma hu say at ma da ‐

ling  ma pun ta han  na  pa ra an  ng  pag re re histro 

pa ra sa mil yun­mil yon pang po ten syal na mga 

bo tan te.  Noong  Set yembre  30,  pi na la wig  na 

ang pag pa pa re histro hang gang Oktub re 31. 

Mga mang ga ga wa  sa piyer,  iba lik na. Nag pi ‐

ket ang Unyon ng mga Mang ga ga wa sa Har bo ur 

Centre  sa  ha rap  ng  Department  of  Labor  and 

Employment  (DOLE)  noong  Set yembre  30 

upang igi it ang pag la la bas ni to ng kau tu san pa ra 

ma ka ba lik na sa tra ba ho ang 216 mang ga ga wang 

si ni san te ng kum pan ya noong Ene ro. Ito ay alin ‐

su nod sa de si syon ng Kor te Sup re ma noon pang 

Hun yo  28  na  nag­uu tos  na  iba lik  na  si la  at  ga ‐

wing  re gu lar.  Ba go  ni to,  2017  pa  nag de si syon 

ang DOLE na da pat si lang gawing re gu lar. 

Du ter te, Marcos, wa lang pi nag-i baPINAMUNUAN NG BAGONG Alyansang Makabayan (Bayan) at Cam pa ign Aga inst the Re turn of the Marco ses and Mar ti al Law (Carmma) ang pro tes tang ba yan sa May ni la noong Set yembre 21 bi lang pag gu ni ta sa ika-49 na taon ng dek la ra syon ng ba tas mi li tar ni Fer di nand Marcos.

Ayon sa mga nagpro tes ta, ma ha la ga ang pag gu ni ta sa ba tas mi li tar da hil sa pag-i ral ng hi bo ng pa sis mo at mga ban ta ng pa ‐ngu ngun ya pit sa pwes to ng ti ra nong si Du ter te. Kai la ngang ala ‐la ha nin ang ma di di lim na taon pa ra pi gi lan ang pag ba ba lik ng mga Marcos sa Ma laca ñang at re bi syu nis mo sa ka say sa yan ni ‐to.

Nag ka ro on ng ka tu lad na mga pag ki los sa mga syu dad ng Ba guio, Ca lam ba, Ce bu, Iloi lo, Davao at Ca ga yan de Oro, ga ‐yun din sa Cavi te at Ca ga yan Val ley.

Ka sa bay ni to, na nga lam pag ang mga mang ga ga wang pang ‐ka lu su gan pa ra sa ma ka ta ong pagtra to sa ka ni lang ha nay sa Baco lod City. Isang araw ba go ni to, nag pi ket din ang mga mag sa ‐sa ka sa sentro ng Baco lod City pa ra gu ni ta in ang Esca lan te Mas ‐sacre na na ga nap noong panahon ng diktadurang US-Marcos.

Sa iba yong da gat, ini lun sad ang koor di na dong mga pro tes ta sa Uni ted King dom, HongKong, Montre al sa Ca na da, France, Net her lands, Chica go, Man hat tan sa New York, Seattle, Ko rea at Bel gi um.

Nag lun sad din ang iba't ibang grupo ng mga po rum, pro tes ‐tang on li ne, mga pag pu pu long at iba pang por ma ng mga ak ti bi dad.

sa San Francisco, Las Navas noong Set yembre 16. Tu ma gal ang pam bo bom ba ng ha los pi tong oras na nag tu lak sa mga re si den te na pan sa man ta lang mag bak wit sa ka la pit na bar yo.

Sa sumunod na araw, naghulog din ang PAF ng bomba at nag-istraping sa Barangay E. Duran, Bobon. Natulak ang may 2,000 residente na pansamantalang magbakwit sa sentro ng Bobon.

Mga open si ba, ini lun sad ng BHB-Neg rosNAGLUNSAD NG OPERASYONG is nayp ang Ba gong Huk bong Ba yan (BHB)-Central Neg ros la ban sa de tatsment ng mi li tar sa Ba ra ngay Bud la san, Can la on City, Neg ros Ori en tal noong Set ‐yembre 22. Isi na ga wa ang ar ma dong ak syon bi lang pag bi bi gay hus ti sya sa ma sa ker sa mga mag sa sa ka sa na tu rang lu gar noong Mar so 2019. Isang sun da lo ng 62nd IB ang na pa tay sa ar ma ‐dong ak syo n.

Ina ta ke ng BHB-South Central Neg ros ang na ka hi wa lay na nag-oo pe ra syong yu nit ng 94th IB sa Sit yo Ku bay-Ana haw, Ba ‐ra ngay Ca ra ba lan, Hi ma may lan City noong Oktub re 1. Apat na sun da lo ng 94th IB ang na su ga tan sa 10-mi nu tong la ba nan.

Sa Camarines Sur, inisnayp ng BHB-East Camarines Sur ang nag-ooperasyong tropa ng 83rd IB sa Barangay Scout Fuen ‐tebella, Goa noong Oktubre 1. Isa ang napaslang na sundalo.

Na pa tay sa ope ra syong par ti sa no ng BHB-Albay ang upi syal sa pa nik tik ng Phi lip pi ne Na tio nal Po lice-Gui no ba tan sa Ba ra ‐ngay Peñafrancia, Da ra ga noong ga bi ng Set yembre 25. Sang kot ang na tu rang upi syal sa pag bu buo ng lam bat pa nik tik sa mga ko mu ni dad at ma kai lang ulit nang nag pa ha mak sa ma sa.

"Mga Pulang...," mula sa pahina 3

Page 5: Biguin ang sabwatan nila Duterte at Marcos sa halalang 2022

ANG BAYAN Oktubre 7, 2021 5

Nag ban ta si Rod ri go Du ter te noong Set yembre 24 na hin di si ya mag-aa tu ‐bi ling ga mi tin ang mi li tar oras na "maging magulo" ang elek syon sa 2022.

Sa na pa ka ra mi nang pag ka ka ta on, ti wa la ang tirano na na na na ti ling ha wak ni ‐ya ang ka ta pa tan ng mga he ne ral ng Armed Forces of the Phi lip pi nes (AFP) da ‐hil sa kanyang pa tu loy na bu hos ng pa bor pa ra sa ka ni la.

Sa badyet pang-2022, ₱222 bil ‐yon ang hi ni hi ngi ng De partment of Na tio nal Defen se (DND), ang ahen ‐syang na nga nga si wa sa mi li tar—mas mataas nang ₱16.2 bilyong kumpara ngayong taon.

Ang Phi lip pi ne Army ang ta ‐tang gap ng ₱103 bil yon. Ang ma hi ‐git 100,000-la kas tau han ni to ang na ma ma ma yag pag nga yon sa pan li ‐li ga lig sa mga bar yo at ko mu ni dad sa bru tal na ge rang kontra-insur ‐hen sya ng re hi men. Kap wa tig-₱32 bil yon ang matatanggap ng Navy at

Air Force. Ha los ₱630 mil yon ang di rek ‐

tang ko kontro lin ng upi si na ni Sec. Delfin Lo renza na. Ba ha gi ni to ang ₱109 mil yon pa ra sa bat bat sa ka ti ‐wa li ang prog ra ma sa pag pa pa su ren ‐der na Enhanced Compre hen sive Local Integ ra ti on Prog ram. Ipi na pa ‐nu ka la rin ni Lo renza na na ang pa ‐ma ma ha gi ng ₱35 bil yon pa ra sa prog ra mang “mo der ni sa syo n” ng AFP ay ipau ba ya kay Du ter te. Mag ‐mi mis tu la itong dag dag sa pork bar ‐rel ng pre si den te na maaa ri ni yang

Badyet ni Duterte sa 2022:

Tu loy ang li ga ya ng mga he ne ralbuu-bu ong ipa mi gay sa pa bo ri tong mga he ne ral.

Bu ma ba ha ang pork bar rel Ma li ban sa bad yet ng DND, may

hi wa lay pang ₱29.2 bil yon na hi ni hi ‐ngi ang Na tio nal Task Force to End Local Com mu nist Armed Conflict (NTF-ELCAC). Lu mo bo ang bad yet ng ahen sya nang ₱11 bil yon kum pa ‐ra sa ka sa lu ku yang taon.

Ang ₱28.12 bilyong bul to ng hi ‐ni hi ngi ni tong pon do ay mu ling ma ‐pu pun ta sa Ba ra ngay Deve lop ment Prog ram (BDP). Sa ila lim ng BDP, ta ‐tang gap uma no ng ₱20 mil yon ang ka da ba ra ngay na “na li nis” na sa implu wen sya ng re bo lu syo nar yong ki lu san. Noon pang Ene ro 2021 ini ‐lan tad ng Par ti do ang BDP bi lang pork bar rel ng mga he ne ral pa ra kontro lin ang mga gu ber na dor at me yor sa elek syong 2022. Ka ra g da ‐gang ₱1.08 bil yon ang hi ni ngi ng De ‐partment of Inte ri or and Local Government pa ra ipam pu no sa pon ‐do ng NTF-ELCAC.

Pa ra sa taong ito, bu ma ha na ang pork bar rel ng BDP sa bal war te ng pa mil yang Du ter te sa Davao City at re hi yon ng Davao. Nasa ₱4.3 bil ‐yon ang inilaan sa re hi yon, ha bang ₱1.64 bilyon na man ang sa Davao City. Bi nu hu san din ng pon do ang Ca ra ga, Northern Min da nao at Soccsksargen (South Cotabato, Cotabato, Sultan Kudarat, Sarangani, General Santos).

Sa mga re hi yong pi na bu ran ng pon do ng BDP na ga nap ang malaking bilang ng mga pagpaslang sa mga si ‐bil yan, ili gal na pag-a res to at iba pang pag la bag sa ka ra pa tang-tao mu la nang mau po si Du ter te sa pwes ‐to hang gang ka la git na an ni tong taon.

Ang mga mam ba ba tas lang ng blokeng Ma ka ba yan ang ku montra sa pagraratsada ng rehimen sa kontra-mamamayang badyet nito. Sa man ta ‐la, na nga ko na man ang ilang se na dor na ta tang ga lan ng pon do ang NTF-ELCAC.

Badyet para sa 2022, niratsada KASUNOD NG UTOS ni Rod ri go Du ter te, ma bi li sang inap ru ba han ng kan yang mga ali pu res sa Kong re so noong Set yembre 30 sa ika la wa at ikat long pag ba sa sa pa nu ka lang bad yet pa ra sa 2022 ka hit pa na ‐mu mu tik tik ito sa ano mal ya.

Ang ₱5.02 tril yong pa nu ka lang bad yet ang pi na ka ma la ki sa ka ‐say sa yan ng ban sa. Bahagi nito ang ₱8.2 bil yong bad yet ng Office of the Pre si dent. Ma hi git ka la ha ti ni to (₱4.5 bil yon) ay pa ra sa "in tel li ‐gence and confi den ti al funds" na hindi isinasapubliko kung paanong ginagamit.

Nag du du mi lat din ang pam ba ba rat sa pag tu gon sa pan dem ya at pam pub li kong ka lu su gan sa ka bi la ng pag ka sad lak ng ban sa sa ku ‐mu noy ng Covid-19. Wa lang ini la an na bad yet pa ra sa ba gong ka ga ‐mi tan o imprastruk tu ra ng 72 pam pub li kong os pi tal, ga yong la bis nang na bi bi lau kan ang mga ito sa pag tang gap ng mga pa sye nteng may Covid-19. Wa la ring ka tu lad na bad yet pa ra sa Re se arch Insti ‐tu te for To pical Me dici ne na isa sa pa ngu na hing mga nag pop ro se so ng mga tes ting pa ra sa Covid-19.

Ka bi lang sa mga ki nal ta san ng bad yet ang Phi lip pi ne Ge ne ral Hos pi tal, na ni laa nan la mang ng ₱5.66 bil yong bad yet. Bi na wa san din ng ₱14 bil yon ang bad yet sa ka ga mi tan at ope ra syon ng 64 pam ‐pub li kong os pi tal.

Wa la ring pon do pa ra sa be ne pi syo ng mga mang ga ga wang pang ‐ka lu su gan na na sa harap ng la ban sa pan dem ya. Bi na wa san din ang da ti nang nag ku ku lang na bad yet pa ra sa mga ser bi syong pang ka lu ‐su gan at mga ga mit tu lad ng mga personal protective equipment. Ang pon do na man pa ra sa mga boos ter shot na ba ku na ay iti nu ring na di-prog ra ma do at ipag ha ha nap pa ng pon do, o ka ya’y ipa ngu ngu tang pa.

Page 6: Biguin ang sabwatan nila Duterte at Marcos sa halalang 2022

Oktubre 7, 2021 ANG BAYAN6

Mga  tsuper  laban  sa  pagtaas  ng presyo ng langis.

₱₱ diesel ₱

kerosene

Pandaigdigang Araw  ng  mga  Guro.

Demolisyon  sa Ma ni la Bay,  ti nu tu lan.

Ka ba ta an  Partylist,  nag pi ket  sa  Co me lec.

Mga mang ga ga wa  sa piyer,  iba lik na.

Ma ta gal pa bago makaabot sa kanayunan ang mga bakuna. Sa na ka ra ang pi tong bu wan, bat bat ng ka ku la ngan ng sup lay, ka ba ga lan at pa bo ri tis ‐

mo ang kam pan ya ng pag ba ba ku na la ban sa Covid-19 sa Pi li pi nas. Noong Hul ‐yo, ini rek la mo ng ma ra ming upi syal sa lo kal na gub yer no ang ma da las na pag ‐pa bor ni "vacci ne czar" Gen. Car li to Galvez sa mga lu gar na pi nag ha ha ri an ng pa mil ya, ali pu res at mga ka par ti do ni Rod ri go Du ter te. Sa ma ta gal na pa na ‐hon, ipi nag ba wal din ang pag bi li ng mga lo kal na gub yer no sa mga kum pan ‐yang par ma syu ti ka la bas sa ina reg long kontra ta ng mga tau han ni Du ter te sa gub yer nong Chi ne se.

Kaa lin sa bay ng sa lat, ma ba gal at ta gi bang na distri bu syon ng ba ‐ku na, pa tu loy ang pag ka lat ng bay ‐rus, la lu na ng mas na ka ha ha wang bar yant ni to na Del ta, sa la hat ng su lok ng ban sa. Naitala ang abereyds na 20,000 arawang bagong kaso ng impeksyon noong Setyembre 9-15, ang pinakamataas na lingguhang bilang mula nang magsimula ang pandemy.

Su mi rit ang tan tos ng im pek syon sa Isa be la, mga pru bin sya ng Sa ‐mar, Mi sa mis Ori en tal, Bu kid non, Ge ne ral San tos City at mga lu gar na da ting iti nu ring na "ma ba ba ang ris ‐go." Ma ra ming an tas-kwen tong tan ‐da ng pag ra ga sa ng pan dem ya sa ka na yu nan na hin di kum pir ma do da ‐hil hin di umaa bot sa mga lu gar na ito ang tes ting at con tact tracing. May mga ulat nang na ha wa ang ilang yu nit ng Ba gong Huk bong Ba ‐yan na nag ga ga wa ing ma sa.

Nagtala ng pagbaba ng mga kaso ng impeksyon sa unang linggo

ng Oktubre. Pero ayon na rin sa DOH, ito ay dahil bumaba ang bilang ng mga isinasagawang test at mga problema sa pag-uulat. Noong Oktubre 6, mahigit 2.6 milyon nang Pilipino ang nahawa at halos 39,000 na ang namatay sa sakit na Covid-19.

Noong Oktub re 1, 74.7 mil yong do sis pa la mang ng ba ku na ang du ‐ma ra ting sa Pi li pi nas. Lam pas ka la ‐ha ti pa la mang ito sa ki na kai la ngan pa ra buong ma ba ku na han ang hin di ba ba ba sa 77 mil yong tar get na po ‐pu la syon ng ban sa. Ang 40.5 mil ‐yong do sis ay bi ni li mu la sa kum pan ‐yang Chi ne se na Si novac sa sik re ‐tong ha la ga. Ang iba pa ay do na syon mu la sa Covax Faci lity ng World Health Orga niza ti on.

Noong Set yembre 30, 45.6 mil ‐yong ba ku na pa la mang o 61% ng sup lay ang nai tu rok. Sa tar get na ba ku na han nga yong taon, 21.36 mil ‐yon pa la mang o 27.69% ang na ba ‐ku na han ng da la wang do sis. Ang

Kai lan aa bot sa ka na yu nan ang mga ba ku na?tan tos na ito ay isa sa pi na ka ma ba ba sa Asia. Isa rin ito sa mga da hi lan kung ba kit na hu hu li ang Pi li pi nas sa 53 ban sang ti na sa sa usa pin ng ka ‐ka ya hang bu ma ngon mu la sa pan ‐dem ya.

Ibi nu hos ang ka lak han ng ba ku ‐na sa Na tio nal Ca pi tal Re gi on (NCR) at ka la pit ni tong mga re hi yon na Ca ‐la barzon at Central Luzon pa ra pa bi ‐li sin uma no ang pag bu bu kas sa eko ‐nom ya. Sa mga re hi yon na ito nai tu ‐rok ang 57.49% ng mga ba ku na o 26.22 mil yong do sis.

Ma la la yo ang ag wat ng tan tos ng buong na ba ku na han sa pa gi tan ng mga re hi yon, ga yun din sa pa gi tan ng mga sentrong syu dad at pru bin ‐sya. Pi na ka ma ta as ang tan tos ng buong na ba ku na han sa NCR (72%). Malayong kasunod ang Cordillera Autonomous Region (28.13%) at Davao Region (25.44%).

Pi na ka ma ba ba ang tan tos ng buong na ba ku na han sa Bang sa mo ro Au to no mo us Re gi on of Mus lim Min ‐da nao (8.7%) at Soccsksar gen (13.9%). Ang tan tos na naitala sa natitira pang mga re hi yon ay nag la ‐la ro sa pa gi tan ng 15% at 20%.

Ha los Set yembre na nang am bu ‐nan ng ma la ki-la king bi lang ng ba ku ‐na ang mga lu gar na "ma ba ba ang ris go." Isa ri to ang re hi yon ng Bicol na na ka pag tu rok pa la mang ng 1.16 mil yong do sis hang gang noong Set ‐yembre 27. Na sa 13.7% pa la mang sa tar get na po pu la syon sa re hi yon ang na tu ru kan ng da la wang do sis.

Sa man ta la, na ka tak da nang si ‐mu lan nga yong Oktub re sa re hi yon ng Davao ang pag ba ba ku na sa pang ‐ka la ha tang po pu la syo n, ka bi lang ang mga ba tang edad 12-17. Ang re hi yon ang isa sa may pi na ka ma ta as na bi ‐lang ng na ba ku na han (2.15 mil yon) re la ti bo sa tar get ni tong po pu la syon (3.76 mil yon). Ka la ha ti sa mga ito ay mga re si den te ng Davao City, kung saan me yor at bise-meyor ang mga anak ni Du ter te.

Page 7: Biguin ang sabwatan nila Duterte at Marcos sa halalang 2022

ANG BAYAN Oktubre 7, 2021 7

Page 8: Biguin ang sabwatan nila Duterte at Marcos sa halalang 2022

Oktubre 7, 2021 ANG BAYAN8

Sa ila lim ng pa sis tang re hi meng Du ter te, si ni mu lang ga mi tin ang bru tal na tak ti ka ng pag ga mit ng mga dro ne, he li kop ter at fighter jet sa pam bo bom ‐

ba at pag ra rat rat mu la sa him pa pa wid sa ge rang kontra-in sur hen sya.

Sa nag da ang mga taon, ka li wa’t ka nan ang pag bi li ng Armed Forces of the Phi lip pi nes (AFP) ng mga ka ‐ga mi tan pa ra pa la ka sin ang “su per ‐yo ri dad sa him pa pa wid” nito. Daan-da ang bil yong pi so ang ni lus ‐tay pa ra sa pag bi li ng mga dro ne, he li kop ter, fighter jet, rocket, kan ‐yon, at bom ba. Pi na la la bas na ba ha ‐gi ito ng “mo der ni sa syo n” ng mga ka ga mi tang mi li tar pa ra sa pag ha ‐han da sa pag de pen sa la ban sa pang hi hi ma sok sa South Chi na Sea. Ang to too, ma la king ba ha gi ni to ay gi na ga mit sa todo-gera laban sa mamamayan sa kanayunan.

Sa ka sa lu ku yan, may 17 me di ‐um-al ti tu de long-en du rance dro ne ang AFP, ka bi lang ang walong Her ‐mes 450 (may pak pak na 10.5 met ro, na ka li li pad sa taas na 5.4 ki lo met ro at tu ma ta gal sa ere nang 17 oras) at si yam na Her mes 900 (pak pak na 15 met ro, li pad na 10.3 ki lo met ro at nag ta ta gal nang 36 oras sa ere). Bi ‐ni li ang mga ito sa kum pan yang Elbit Systems ng Isra el na ka so syo ng US. Dag dag pa ri to ang hin di ba ba ba sa 15 ScanEag le dro ne ng AFP. Gi na ga ‐mit ang mga dro ne na ito pa ra sa estra te hi kong pag sar bey lans sa ma ‐

lala wak na er ya. May ro on ding mas ma li li it na

dro ne ka tu lad ng Rap tor 1, Knight Falcon 1, at RQ-11 Raven 3 sa ar se ‐nal ng AFP na mas ma ba ba ang ka ‐pa si dad at ka yang pu ma im bu log nang mak si mum na hang gang 5 ki lo ‐met ro. May ma li li it na quadcop ter (a pat na eli si) na mas ma ba ba ang li ‐pad at gi na ga mit kaa ki bat ng mga ope ra syong tak ti kal. May na ka tak ‐dang ide li ber na 1,066 na ga ni tong quadcop ter. Ka tu wang din ng AFP ang mga pwer sang mi li tar ng US na gu ma ga mit ng mga dro ne na ki no ‐kontrol mu la sa ba se ni to sa kam po sa Zam boa nga City.

Ang mga dro ne ay mga erop la no na wa lang sa kay na tao na ma la yu ‐ang ki no kontrol sa pa ma ma gi tan ng sa te layt o rad yo. Kar ga ng mga ito ang ma la la kas na electro-op tical ca ‐me ra (ku mu ku ha ng la ra wan), infra ‐red ther mal ima ging ca me ra (ku mu ‐ku ha ng la ra wan ga mit ang tem pe ‐ra tu ra) at iba’t ibang ka ga mi tan pa ‐ra sa pag sar bey lans sa lu pa. Wa la pa sa ar se nal ng AFP ang mga ar ma ‐dong dro ne, ba ga man may mga ulat mu la 2018 na may mga dro ne na nag hu log ng bom ba. Sa nga yon, ma ‐

Mga san da ta sa bru tal na pam bo bom baat pang ra rat rat

sin sin ang pag ga mit ng mga dro ne sa in te lid yens, sar bey lans, re ko nay ‐sans (o pag ma man man) at “tar get acqui si ti on” o pag ha ha nap ng tar ‐get. Gu ma ga mit din ang AFP ng mga de-pi lo tong erop la nong Cessna na may da lang ka ga mi tang pang sar ‐bey lans.

Gi na ga mit ng AFP sa pam bo ‐bom ba ang mga pa na la kay na he li ‐kop ter tu lad ng MD-520MG at Agus ta Westland (AW 109). Sa ka ‐sa lu ku yan, ha wak ng AFP ang 13 AW 109 at 15 MD-520MG. Nam bo ‐bom ba ang mga he li kop ter na ito ga mit ang 6-7 rocket (bom bang da ‐la ng rocket) na may da ya met ro o ta ba na 2.75 pul ga da at bi gat na 15 ki lo ang ba wat isa. May ro on ding mga rocket na Hydra na 6.2 ki lo. Gu ma ga mit din ang AFP ng mga Si korsky na he li kop ter na maaa ri ring kar ga han ng ma sing ‐gan pa ra mang-istra ping.

Gi na ga mit din ng AFP sa pam bo ‐bom ba ang mga erop la nong pan dig ‐ma ka tu lad ng FA-50 fighter jet (na bi ni li noon pang 2014) at A-29B Su ‐per Tuca no (na si si mu lang ga mi tin sa 2023 ma ta pos ang pa na hon ng pag sa sa nay). Ang FA-50 ay ka yang lu mi pad sa bi lis na 1,837.5 kph (ki lo ‐met ro ka da oras), ha bang ang Su per Tuca no ay 590 kph. May ka pa si dad ang mga erop la nong ito na mag kar ‐ga ng hang gang pi tong ma la la king bom ba. Bu mi li ang AFP ng mga bom ‐bang AGM-65 Mave rick na tu mi tim ‐bang na 210-304 ki lo (ka tum bas ng 4-6 na sa kong bi gas). Gu ma ga mit din ang AFP ng mga erop la nong Bronco, OB-12 at Marchet ti jet sa pag hu hu log ng bom ba. Ini hu hu log ang bom ba ba tay sa im por ma syon na na ku ku ha sa mga dro ne.

Bu kod sa pag da da la ng bom ba, ang mga erop la nong pan dig ma na ito ay maaa ri ring mag da la ng mga rocket. Ki na ka bi tan din ito ng M61 Vulcan na ma sing gan na may ka pa ‐si dad na aw to ma ti kong bu mu ga ng

"Mga sandata...," ituloy sa pahina 9

Page 9: Biguin ang sabwatan nila Duterte at Marcos sa halalang 2022

ANG BAYAN Oktubre 7, 2021 9

Ni ra rat sa da ng re hi meng Du ter te ang konstruk syon ng kontra-ma ma ma ‐yang Ma lo los-Clark Rail way Project (MCRP) na mag pa pa la yas sa ti na ta ‐

yang 1,416 pa mil ya sa Pam pa nga, Tar lac at Bu lacan. Ang pro yek tong ito ay po pon do han ga mit ang $2.75-bil yong (₱137.5 bil yon) pau tang mu la sa Ja pan Inter na tio nal Coo pe ra ti on Agency at Asi an Deve lop ment Bank. Sa na ka li pas na 12 bu wan, minadali ni Sec. Arthur Tu ga de ng De partment of Transpor ta ‐tion (DOTr) ang pag pa pa sa sa li mang ma la la king kontra ta na nag ka ka ha la ga ng $2.4 bil yon (₱120 bil yon) pa ra sa konstruk syon ng pro yek to sa ka bi la ng pa na na la sa ng ma tin ding kri sis sa eko nom ya na idi nu lot ng pan dem yang Covid-19 sa ban sa.

Ang MCRP ay ba ha gi ng dam bu ‐ha lang pro yek tong North-South Com mu ter Rail way Project, isa sa mga na ngu ngu nang pro yek tong pang-imprastruk tu ra sa ila lim ng am bi syo song prog ra mang Build, Build, Build ng re hi meng Du ter te. La yu nin diu ma no ni tong idug tong ang sis te ma ng tren sa pam ban sang ka bi se ra sa Central Luzon at paiik si ‐in ang bya he mu la Bu lacan tu ngong Clark, Pam pa nga. Aa ga win ng pro ‐yek to ang 455,000 ek tar ya ng mga lu pa ing re si den sya l, ag ri kul tu ral at ko mer syal sa Ma lo los, Ca lum pit at Apa lit sa Bu lacan; Mi na lin, Sto. To ‐mas, San Fer nan do, Ange les at Ma ‐ba lacat sa Pam pa nga; at Bam ban at Ca pas sa Tar lac. Sa sak la win ni to ang 59 ba ra ngay sa tat long pru bin ‐sya, ka lak han (40 ba ra ngay) ay na sa Pam pa nga.

Pi na ka ma la la wak ang ka kam ka ‐ming lu pa at pi na ka ma ra mi ang ma ‐pa la la yas na pa mil ya sa San Fer nan ‐

do (167,000 ek tar ya, 823 pa mil ya), Ca lum pit (61,000 ek tar ya, 328 pa ‐mil ya) at Ange les (60,000 ek tar ya, 197 pa mil ya). Sa ka buuan, ma yor ya sa mga pa mil yang ma pa la la yas (1,173) ay mga ma ra li tang wa lang pag-aa ring ti tu lo sa lu pa, at sa ga ‐yon ay ka ka ram pot la mang ang maaa ring ma ku hang be ne pi syo mu la sa re hi men. Isang be ses la mang si ‐lang ma ka ta tang gap ng ayu dang pi ‐nan syal na ₱15,000 alin su nod sa ipi na pa nu ka lang prog ra mang re ha ‐bi li ta syon ng DOTr na hang gang sa nga yon ay hin di pa rin umuu sad.

Ha los ka la ha ti (49%) sa mga ma pa la la yas ay ma hi git da la ‐wang de ka da nang na ni ni ra ‐han sa apek ta ‐dong mga lu gar, ha bang sang ‐kat lo na man ang nag sa bing isa

Ka ra pa tan sa pa ni ni ra han, sa sa ga sa an ng MCRPhang gang sam pung taon na si lang na ni ni ra han doon. Hin di ba ba ba sa 1,089 na istruk tu ra ang ide de mo lis pa ra big yang daan ang pag la la tag sa ri les at is ta syon ng tren. Ti na ta yang 784 sa mga ito ay mga ba hay, 199 ang istruk tu rang ko mer sya l, at 97 ang istruk tu rang in dustri yal.

Ayon sa ini syal na pag-aa ral na ini lun sad mis mo ng DOTr ba go si mu ‐lan ang pro yek to noon pang 2018, ma ra mi sa mga apek ta dong pa mil ya ang nag pa ha yag ng pag ka ba ha la kaug nay sa prog ra mang re lo ka syon ng re hi men da hil ka ra mi han ng ipi na ‐nu ka lang mga er ya ng re lo ka syon ay ma la yo sa tra ba ho at pa mi li han, os ‐pi tal at eskwe la han, at ma nga nga hu ‐lu gan ng dag dag gas tos. Ma ra mi rin sa mga ne go sya nteng ma pa la la yas ang na ba ba ha la da hil ma wa wa lan si ‐la ng re gu lar na mga kli yen te, at sa po sib leng ka wa lan ng sa pat na es pa ‐syo pa ra sa ne go syo sa ka ni lang mga pag li li pa tan. May ilang ulat din ng ka wa lan ng ak ses sa tu big at kur yen ‐te sa ilang mga er ya ng re lo ka syo n.

6,000 ba la sa isang mi nu to. Ang pang ra rat rat mu la sa him pa pa wid ay isi na sa ga wa ka hit wa lang ma li ‐naw na tar get sa lu pa. Isi na sa pe lig ‐ro ni to ang bu hay ng si nu mang maaa ring dat nan ni to at su mi si ra ng mga pu no, ta nim at iba pa. Ang ga ‐ni tong pag ra rat rat ay ba ha gi ng tak ti ka pa ra lu mik ha ng ta kot sa mga na sa lu pa at pa la ka sin ang loob ng ka ni lang sa ri ling tro pa.

Ang mga rocket at bom ba ay lub hang ma la la kas na uri ng san da ‐ta. Sa ge ra, ka da la sang gi na ga mit

ito sa ma ti ti gas na tar get na may ma la kas na de pen sa ka tu lad ng mga kam pong mi li tar o mga bar ‐kong pan dig ma. Ang isang bom bang 500-lib ra ay ka yang mag pa gu ho ng isang ka tam ta mang la king gu sa li o ka ya’y hu mu kay sa lu pa ng bu tas na 15 pi yeng la lim at 30 pi yeng la ‐pad. La long ma pa min sa la ang mga bom bang ito ka pag ito’y ki na ka bi ‐tan ng “proxi mity fu se” na nag pa ‐pa sa bog sa bom ba ba go ito tu ma ma sa lu pa.

Da pat ding bang gi tin ang wa ‐

lang ka pa ra ra kang pag ga mit ng AFP ng mga kan yong ho witzer. Ang mga kan yong ito ay ki na kar ga han ng mga bom bang 105mm (13 ki lo) o 155mm (43.7 ki lo). Ang 105mm ay ka yang pa li pa rin nang la yong 11 ki lo met ro, ha bang la yong 23.5 ki lo met ro ang pwe deng li pa rin ng 155mm. Ang mga kan yong ito ay may gu long at hi ni hi la ng mga trak ng mi li tar at ka ‐da la sang ipi nup wes to sa ta bi ng mga bar yo. Ang ba wat pag sa bog ni to ay nag ha ha tid ng la bis na ta kot sa mga re si den te.

"Mga sandata...," mula sa pahina 8

Page 10: Biguin ang sabwatan nila Duterte at Marcos sa halalang 2022

Oktubre 7, 2021 ANG BAYAN10

Pa tu loy ang pagkalug mok sa ka hi ra pan ng ma sang mag sa sa ka ng pa lay da ‐hil sa pag sa sa man ta lang pyu dal, ka wa lang-su por ta sa pro duk syo n, bag ‐

sak pre syong pag be ben ta at todong pag-iimport ng mu rang bi gas.

Hi rap na hi rap ang mga mag sa ‐sa ka da hil sa pag sad sad ng pre syo ng pa lay. Ayon sa Phi lip pi ne Sta tis ‐tics Aut ho rity (PSA), na sa ₱17.14 hang gang ₱20.87 ka da ki lo ang pre ‐syo ng pag bi li ng pa lay sa mga mag ‐sa sa ka sa nag da ang li mang taon. Su ba lit ayon sa mga gru pong mag ‐sa sa ka, sa aktwal, su ma sad sad sa ₱7-₱10 ka da ki lo ang pre syo nito sa nakaraang dalawang taon. Nai ta la ito sa ilang pru bin sya ng Central Luzon na pangunahing prod yu ser ng pa lay sa ban sa.

Ma la on nang igi ni gi it ng mga gru pong mag sa sa ka na bil hin ang pa lay sa mga mag sa sa ka sa pre ‐syong ₱20 ka da ki lo bi lang pan su ‐por ta sa lo kal na pro duk syo n. Sa ka ‐bi la ng ma ba bang pre syo ng pag bi li ng pa lay, ibi ne ben ta ang bi gas sa abe reyds na tingiang presyo na ₱42.59 sa nag da ang li mang taon at uma bot sa pi na ka ma ta as na ₱45.18 noong 2018.

La long na hi hi la ang pre syo ng pa lay da hil sa pag ba ha ng im por ted na bi gas matapos isabatas ang Rice Ta riffica ti on Law (RTL) noong Peb ‐re ro 2019. Nai ta la noong taong iyon ang pi na ka ma ta as na bol yum ng im ‐por ted na bi gas na pu ma lo sa 3.131 mil yong metriko tonelada (MT) o hi ‐git li mang be ses na mas ma la ki kay ‐sa noong 2016. Na na na ti ling ma ta as ang im por ta syon sa 2020 at 2021. Ta li was sa pag da da hi lan ng mga ta ‐ga pag ta gu yod ng RTL, na sa 1% la ‐mang ang ibinaba sa pre syo ng bi gas sa mga pa leng ke.

Ha los wa la nang ki ni ki ta ang ma sang mag sa sa ka sa pa lay. Umaa ‐bot sa ₱12.41 ka da ki lo ang ka ra ni ‐wang gas tos ni la sa pro duk syon. Malayong ma ta as ito kung iku kum ‐pa ra sa gas tos sa pro duk syon sa Viet nam na na sa ₱6.22 ka da ki lo at sa Thai land na na sa ₱8.86 ka da ki lo.

Lub hang ma li it ang sak law ng ba tas sa lib reng iri ga syo n. Ka hit pa

nai sa ba tas ito noong 2018, pa pa li it na man ang bad yet na ini la an di to. Mu la ₱41.67 mil yon noong 2018, na sa ₱35.29 mil yon na la mang ito noong 2020.

Dag dag pa hi rap sa mga mag sa ‐sa ka ang pag lo bo ng pre syo ng abo ‐no. Ang urea, isa sa ka ra ni wang abo nong gi na ga mit ng mga mag sa ‐sa ka ng pa lay, ay nag ma hal nang 12.06% mu la 2016 tu ngong ₱1,046.44 noong 2020. Nag taa san din ang pre syo ng ibang ka ra ni wang gi na ga mit na abo no tu lad ng ammo ‐ni um sulfa te (8.32%), diammo ni um phospha te (7.57%) at iba pa.

Hu mi git-ku mu lang li ma’t ka la ha ‐ting sa ko (50 ki lo ka da sa ko) ang gi ‐na ga mit na abo no sa isang ek tar yang pa la yan. Kung kuk wen ta hin, tu ma as ang gas tos ng mga mag sa sa ka sa abo no nang ₱688-₱711 sa ka da ek ‐tar yang si na sa ka.

Sa da tos ng PSA, "pi na ka ma ta ‐as" ang pro duk syon ng pa lay sa ban sa—19.44-mil yong MT noong 2020. Pe ro ito ay du lot pa ngu na hin ng mas ma ta as na bol yum ng ulan at mas ma ba ba bang ani sa nau nang mga taon du lot ng El Ni ño. Ito ay sa ka bi la ng pag ba ba ng tina tamnang er ya mu la re la ti bong ma ta as na 4.81 mil ‐yong ek tar ya noong 2017 tu ngong 4.53 mil yong ek tar ya sa 2020 (ba was nang 300,000 ek tar ya.)

Baha at mababang presyo

Sa hu ling sik lo ng pag ta ta nim ng pa lay noong Hun yo, gu mas tos ang mag ‐sa sakang si Miguel nang ₱19,350 pa ra sa abo no sa tat long ek tar yang pa la yan. Dag dag pa sa gas tu ‐

Mga magsasaka, lugi sa bagsak-presyong palay sin ang her bi sid yo na ₱5,730 at pes ‐ti sid yo na ₱4,324. Inuu pa han ni ya ang mga ma ki nang pan sa ka at nag ‐pa pa sa hod ng ilang mag sa sa ka pa ra ma ka tu wang sa pag-aa ni sa ka ‐buuang ha la ga na ₱16,200 pa ra sa tat long ek tar ya.

Dag dag pa hi rap sa kan ya ang pag ka si ra ng ha los sang ka pat ng kan ‐yang ta nim da hil sa bag yong na na la sa sa South Cotabato. Na ka pag-a ni la ‐mang si ya ng 170 sa ko (69.47 ki lo ka ‐da sa ko) ng pa lay noong Set yembre. Ika kal tas di to ang 13 sa ko (8%) bi ‐lang upa sa harves ter na kan yang gi ‐na mit. Di to rin iba ba was ang 12 sa ‐kong pam bin hi sa su su nod na sik lo.

Ang na ti rang 145 sa ko na ne ‐tong ani ay ka kal ta san ng 25% o 36 sa ko bi lang ba yad sa may-a ri ng lu ‐pa. Iba ba was di to ang 30 sa ko bi ‐lang pam ba yad utang sa pi nan syer (18 sa ko) at pang kon su mo (12 sa ko) ng pa mil ya.

Mai be ben ta la mang ni ya sa pre ‐syong ₱13.50 ka da ki lo ang na la la ‐bing ani. Sa mu't sa ring kal tas pa ang ku ku nin ng ko mer sya nte sa pag be ‐ben ta ni to. Ma ka ku ku ha lang ng umaa bot sa ₱70,134 si Mi gu el at kai ‐la ngang ba ya ran ang na sa ₱60,000 gas tos sa pro duk syon at iba pang utang. Ma ti ti ra na la mang sa kan ya ang ₱10,134 na pag ka ka sya hin hang gang sa su su nod na ani han.