TẠP CHÍ KHOA HỌC No 2 - 1992

BÀI HỌC LỊCH SỬ VỀ s ự THỐNG NHẤT

PHONG TRÀO CỘNG SẲN VIỆT NAM

CUỐI NÃM 1929 ĐẰU NẢM 1930

Đ IN H T R Ầ N D Ư Ơ N G

D ầu năm 192<), chủ nghía Mác • Lẽnin, phong trào cAng nháo và phong Irầo yỀu n ư ớ c dă k í t h ợ p tớ i độ chín muồi cho mộl chính dảng của g iai cấp công nhân ra dờ i. N h v o g d o trình dộ t iế p nhận lý luận vả hiều b iết thực liễn , phong trào cAa nhữ ng ngvờ i c ách m ạng lúc dó khỏng dSu nẽn đã gần như cùng một lúc x u ĩt h iện ba tồ chứ c cộog sản: D ô n g D v ơ n g cộng sản đảng (6-1929), A a Nam cộng &ản đảng (7-1929) và Đ 6 ag D v a a g cộng sảo liên đoàn (9-1929). Q uá trình x u ĩt hiộn ba l5 chức cộng sản cOng là quá Irlah đ ẵu tran h đè qui Iv phong trào dân lộc. Ngày 3 iháng 2 năm 1930, đ v ợ c sự Ay nbiệm của O u ố c t í cộng sản, N guyỉn Ái O uốc đã chù trì cuộc HỘI nghị h ợ p nhất, d áp ứng đòi hòi cẫp bách cùa cách m ạng Việt Nam.

1. Thõng nhất phong trào cộng sản ỏr Vlệl Nam cuối năm 1929 đău 1930 là sự khẳng đỉnh của i|Ch sừ

Việt Nam ihanb niên cách mạng dồng chí hội ra dỏri (6-1925) dã nhanb chỏng Irử th àn h ngọn cờ đầu của phong trào dân tộc: N hưng sự phái tr iè a m ạnh mẽ của pbong tràu y tu n ư ớ c , cùng VỚI sự iớn m ạab cửa phong trảo cỗng nhân Vỉệl Nam dă khiến cho V N TN CM Đ CH khồng đủ sức lãnh đạo. Sự kiện Iháng 6 năm 1929 ti)i số nhà 312 Khâm ThlẾn (H à NỘI), dại b iều các tồ chức cơ aờ của kỳ bộ Bắc Kỳ họp dại hộỉ quyết dính lập ĐAng D ư an g cộng sản D àng, khẳng định xu (h ĩ cách mạng phát triẼn dang ngày càng sỏi dộng ở Irong nước. Sự thống nhất cửa phong trào cộng sản Việl Nam là con d ư ờ n g duy nhăl sống còn của dăn íộc V iệt Nam lúc bấy giiV. Sự lựa chụn l ỉ l yếu đỏ dă d ư ợ c các sự kiện Mch sử quan trọ n g từ năm 1̂ >3() dến năm 1045 chứng lA rằng *... Ir£n I r ư ờ n g chính Irị Viột Nam, phong Irào cácli nii^ng hoàn loùn do D àng cộng sàn lãnh dạo . Suỉỉt 15 oăm dó, sự lánh đ;iio của D ảng cộng sản là một sự iãnh đạo không chia phân, khỏng có mội dáng đân lẠc cách m ạng nảo đáng kS x u ĩl hiộn và dứng dầu hất kỳ một phung trà o cách in^ng d^ng k ĩ nào. D 6 lả một sự thậl lịch sử cỏ thề d ư ợ c dáah giá như iả một dặc sắc chính Iri l(Vn vìko l'Ạc nhái cùa tluVi gian này. Viộl Nam quốc dàn đảng, sau Y£n Bái xem n h ư l>i l iêu tan luôn, mcii sự khỏi ph ục dẽu không Ihảnb công, còn cái Việt Nam q u 6 c d&n đãng vấl vưòng ờ hòn T rung O uỗc ihực t í chi còn cái lỏn, chứ khAng còn cái lính chẩl, c i i CỐI c i r h CŨ.I ilãn ií i lả n lộ c c á c h m ạng n h ư hồi nám l ‘)30 lr<v vê I r ư ớ c

41

2. Sự thdng n h í t phong trào cộng sản phản ảnh ý thức dân tộc và tàt n ing cAa một th í hf mới.

T ừ phân líệt của VNTNCM ĐCH đốn ihống nhất phung trào cộng sản khảng dịnh ý th ứ c dân tộ c , ỷ Ibức giai cẵp phầm chẫl, đạo dức cách mạng (uyệl vời của ihc hẹ ih jn h niỄn cỘDg sản do Nguyỗn Ái Ouữc đào luyện. Đ ồng thờ i cũng khẳng đinh nủng lực vận đỘBg q a ìn chứng và quyết tÂm cải t«o minh cửa các hội viên VN TN CM D CH , các lồ ch ứ c và cá nhân yêu nư ớc khác đl theo tôn chi mục đích của VNTN CM Đ CH .

S ự ph&n liệt xuất phát từ mục li£u chung, khốog vì iọri ích cá nhẵn, khùng vì đ ậc quySn đặc lợ i của một ahóm cộng sản nào. T rung Thòng báo g ià i th ích cfio dồng ch i \ ì sao p h d í lồ chửc A n N am cộng sản D àng, có đoạn: 'C húng ta chớ có giữ 6c đảng phái, g iữ ý kh í riỄDg mà khỡng chịu h ự p n h ỉl vứi Đông Dưcrng cộng &ản đảng . N hưog chúng la cO ng c h ớ c h i n g ồ i fay v ọ n g b ọ p n h ỉ l m à q u ê n m i l c ổ n g t á c CỐI y f u c ử a c h ú n g l a ' * ^ T rong T uyên đụ t, D ông Dưcrng cộng sẳn liỄn đoàn khẩng đinh; 'M u ổ n làm d ư ợ c irìVn nhl^in vụ th ỉ trư ớ c mát của Đông Dưcmg cộng sản liên đoàn là một m ặl phải xảy dự n g c ư sở ch i b ộ của Li£o đoàn , tứ c là thực hành cải tồ Tân V iệt cách m ệnh dảng th àn h đoàn ihỀ cácb m ệnh ch&n chíob đề vận dộng q u ỉn chứng lao khồ đ ấu tran h chổng chủ nghía d ế quữ c P háp và phong kiến Nam triSu,... đòi q u y ỉn lự i ch íah tri, kinh t í cho lao khồ Đ ồng Dvom g; m ột mặt khác, Li£n đoàn phải t i íp l«c th v an g lư ợog với hai bộ phận cộng sản l iẽ o h ự p th à n h m ột tồ ch ứ c cộ n g sản tV D ông DưiTDg, đ í ch o sứ c m ạn h cộ n g sản v ữ a g c b ic và duy n b í l , miM có thề ihực hànb cách mệnh cộng ' án được*

N hư vậy là đồng thờ i với quá trìnb ph&n biệt là quá trinh lích cực lìm g iải p h áp dề th ố n g n h ẩ t, th ấ y rõ ý ngh ĩa trụ n g d ạ i của &ự th ố n g n h ĩ t , c h ứ không p h à i là q u á tr ìn h c h ia r€ q u ìn chúng, thanh toán lẫn nhau.

Đ ưirng nhiên sự thững n h ỉt không phải vì ih ĩ mả giản d a n . Điiit đ ư ự c sự h ự p o h ỉi là k í l qoả của cuộc đấu tran h tư Ivỏ-ng của những người cộng sản g ỉử a nhdrng nguyên tác hyn hẹp có tCoh kinh việo. V ới sự năng dộng trong hoàn cảnh m ứi, g iửa những di chứ ng t i ỉ u IV s ả n v ớ i ý I h ứ c m ã n h l i ị l v ĩ vận m ệ a h đ ẵ l n ư ớ c và v ận m ệ n h g ia i c ẫ p .

N hưng d ỉ đan k í t hền chặt các tồ chức cộng sản và tìim bùng lẽn ngọn lửa ihổng n h ĩ t rộng khắp cả ba miSn, khỏng ihẼ quẽn vai Irỏ lịch sử của N guyỉn Ái OuAc, một lãnh t y k iệ t x u ỉ l c ó đ ầ y đ ú đ ứ c d ộ , c ó s ự h iệ l là i th u y ế t p h ụ c , có Kĩm n h ìn xa . n h ậ n r ỏ và đ o á n

đúng các b ư ớ c di của dân lộc, NgưiVi là nhà lồ chức hièni có Iroiig lịch sử, biCl nắm bál và kbori dậy irong thanh niên linh ihần hy sinh cứu nước ,hiếl qui tụ , Ihồng nhẵl ý chí của m ột dân lộc.

3. Sự thỗng nhất phong trào cộng sản (1929-1930) là Ihừi điĩm đánh dấu sự trirửng Ihành vurợt bậc của giai c íp cẠng nhân Việt Nam.

T ừ mội lầng UVp lau động mtVi niỏ, &àn phẳm của cuộc khai Ihác Ihuộc d ia của ihự c d ỉn Pháp, dội ngủ cỏng nhản dã sứm l(Vn mạnh ihành mộl giai cấp dủ sức liế p nhận mộl hục ih u y ĩl của ihiVi difi, siVni bưiVc lỏn vù đài chính trị, g iưưng cao ngọn ciV độc lập dản

42

lộ c và ch ủ nghia xá hộl; lập hợp dưực loàn hí> nhửng lực lượng liến bộ, khỏng chl lộp tru n g tro n g các irung lãm kinh l í của ihực dãn Phiip ờ Viộl Nam. T ừ mộl lăng lứp lao dộ n g mới mé nhanh chổng I rở Ihành mội giai cấp cỏ lồ chức th«1ng nhấi.

T h ự c hlộn UVI dạy của Nguyỗn Ái O uổc tại các liVp h u ỉn luyộn chính l r | à O uảng C hâu (T rung Quổc): 'C ách mệnb phải làm cho dãn giác ngộ... dãn khồ quá hay làm bạo dộng, n h ư dân Việt Nam iV Trung kỳ kháng th u ỉ , Hả thành dàu dộc, Nam kỳ phá khám, khỏng có chử nghĩa, khống cố k í ho9ch d ín nỗi ibất bại mái*. 'V ậy cách mệnh phải giảng g l i i lý luận và làm cho dân hiều* Tháng 9 năni 1928 Kỳ bộ V N TN CM D CH Bác kỳ có chủ ữ ơ ơ n g ’v6 sản hó a ' dư a hội viên mà hSu hếl lả học sinh, Irí thứ c vào các nhà máy, hầm mỏ dồD diSo dỀ cùag lao động, còng ăn, «v và cbng d ỉ u Iranh chỐDg bụn th ỉỉag lrỉ>

T ừ khi Nguvẽo Ái Q uốc về Quảng Châu (Trung Q uốc) cho dến khi Người ihỉỉag n h ỉ t các tồ chức cộng sản (2-1930), phong trào công đoản cũng có những b ư ớ c nhảy vọl d ỉ u tiên. T ừ nhvng hội tirưng t í mang tính cách phư ờng bội nông dân , từ ohững dổm lửa cố ag hội đ ỏ dầu tiên của Tôn Đ ứ c Thắng ở Sài Gòn - C h ợ Lớn, đầu nbửng nảm hai iBvưi, cikog với dòng chảy mạnh mẽ cda tư tVíVng xă hội chủ nghia qua hệ th ố ag tồ chức cAa V N T N C M D C H , các tồ chức cổng đoàn ờ các xí nghiệp, các ngành - n h ử o g hỉnh th ứ c tồ chứ c riêng của gtai c ỉ p cốog nhân - đ ẫ IrviVng thàah nhanh chóng. Nhửng học t rò vu lú cAa N guy ỉo Ái Q uốc nh ư N guyỉn Đ ức Cảnh, Ngó Gia Tự, Nguyễn Phong Sắc,... dă xâc tiÍB vlộc thành lập cỏng đoàn, k h i ín cho cftng hội dtS tV Bắc kỳ và Trung kỳ Ihực sự tan rộng, lớn mạnh. Công hội đỏ ở H à Nội, Hải Phòng, Nam Đinh, Hòn (ỉa-i,... dã láoh d^o các cuộc bảl công ờ nhà máy sự i Nam Định (3-1929), X ưửng ô tô Avia (5-1929),.., tạo cư sử x ỉ hội cho việc x u í t hiện Ihêm những tồ chức cộng sản đầu liên ở Hà Nội và n h i ĩu thành phố khác. Ngay sau khi Đồng Dưirng cộng sản đảng ra diVi, Nguyễn Đ ứ c C ảnh đă Iriộu lập đạl hội thàoh lập Tồng cỏng hội đỏ Bắc Kỳ (28-7-l*)29) tại 15 phổ H àng Nón (H à N ộ i) . Đ ạ i hộ i cỉTn q u y ế t dÌDh ra b áo L ao d ộ n g và T ạ p ch í C ổ n g hộ i đ ỏ làm CÌT q u a n ngốn luận cửa tồ chức minh. Dông Dưcrng cộng sản dảng còn cử nbững dồng chí t rung kifin vào T rung và Nam kỷ dẽ phát triẽo ctr siV lồ chức cỡng nhản. Có thè nói, luy chira dM tứ l sự ih ố n g nhắt lự c lưgrng toàn q u ổ c , n b ư n g c6 n g h ội đ ỏ V lệ l N am dă c 6 k b ầp o ư l và thống ahấ l c ĩ p Xứ. Đ ó là chưa kẽ d ín những bưtVc t i ín của cồng nhân iV H ải ngoại u o d ư ợ c mộl vầnh dai mới, con dường hoại động mửi cho những người cộng sản lừ T hượng Hải - H ư ư ng cảng (Trung Quite) đ ín các cảng lớn Viộl Nam.

N hững năm 1928-1V29 phong Irằo công nhân dã có bước phái t r i ỉn vửng chấc và I r ^ ih àn h n ò n g CỐI của p h ong Irào cách m ạng cả n ư ớ c . Đ ẩu tra n h của cỏng n hãn n ồ ra ở ngay c á c I r u n g tâ m k in h l ể , c h ín h I r i c ủ a b ọ n ( h ự c d á n . C á c c u ộ c d ẵ u I r a n h ẵ y k h ố n g c U

gUVi hi^n Irong phạm vi mội xí nghiộp, một dia p h ư an g mộl ngành mà dã liân k í l thành phoog Irào chung của giai cẵp cồng nhân Irong nh iĩu xí nghiệp, nhiều dia p h ư a n g , n h i ỉu a g à n h I r o n g cả n ư ứ c . K h ầ u h iệ u d ấ u I r a n h kinh l ể d ã k í t h ự p ch ặ l c h c ViVi k h ầ u h i ệ u đ ĩ u

Iranh chính Irị; Sức m;ịnh của giai cẩp cỏng nhản cố lA chức dã buộc bọn thự c dấn, cắc chủ lư bản có những nhưựng bộ, phải cỏng nhận mội <|uySn lợi của giai cấ p còng nh&n.

Sự IrưiVng ih ả n h và sức mạnh lo li^n của giai c ấp cAng nh&n dá d ư ự c k iềm c h ử n g qua hai cuẠc kháng cliiếii ihàn thánh ch(Sug hai lòn thực dân Pháp, Mý và cuộc đ ĩ u Iranh

43

chốag cAc t h í lực p h in dộng quỗc l í . Trong d i ỉ u ki^n mứi x&y dự ng chủ nghia xã hội, t r ình d ộ VÌB hóa khoa học kỹ thuật thấp kém, quản lý kinh l í non yẽu, vỉín dằu lư ÍI òi,... BÍU gỉai cỉp cỏng nb&n b i í l Dẳng cao oang lực sản x u ỉl , b i í l học hỏi, b i í l l ự cải lạo mlah, vtfvn lẽn nắm tẩy nhửng qui trình sản xuấl hiện djfi, xứng dáng vứi lấm gưtrng của toào x i bội Ihl chấc chắn giai cấp cỏng nhán Việl Nam vẫn có th ỉ hoàn (hành iháng Igri vai t rò lầnh dạo cách mạng, thực hiộn các c h i ín lư ợ c kinh l í - xã hội, xứng dáng vtVi niSm t la của Nguyỉn Ải Quốc: 'T rong ihời đại ngày nay, giai c ỉ p cỏng nhân là giai cẵ p dộc o h í t vá duy n h ỉ t có sứ mệnh lịch sử là lảnh dạo cách mạng d í n thắng lợi cuối cùng, b ằng cácb liên minh với giai cấp nống dân*

4. Th6ng nhất về đvừng Idi chính tri, tir tvửng và chức là nhfrng ytfn đầ cò tính s£ng còn cửa một chính đ&ng cách mạng.

V N T N C M Đ C H ra d ờ i v ớ i đvỜDg lổ l vừ a lầm củ a naộl lồ c h ứ c yêu n ư ớ c k íèu m<w. Đ v ờ n g lổi đ ó đư ự c N guyỉn Ái Q uốc nghiSn ngẫm, soi lìm và chọn lựa lừ những kinh nghiẬm cửa cách mạng tư sản và vố sản thế giới, t rong học th u y í t vi đại cửa M ác vả LỄnin. N gười di đSn những k í l luận chính xác chi cỏ chủ nghĩa xă hội mứi giải phóng đ tfợc các dẳn tộc bi áp bức. Chảo lỷ lớn o h ĩ l của thờ i đ 9 i í y d ư ợ c vận dụng vào Ihực t iẽo Việt Nam- một xă hội thuộc dia nửa pboog kiÍD, dả virựt qua lư ớ i th ép dày đ ặc của bọn mật thám Pháp, thẵm d ỉn vào các lực lượng y£u n ư ớc , ahanh chỏng dỊnh hỉnh lỹ tưiVog chung cho cả d âa tộc mà Irước hết là công nỏng, ohững lầng ItVp CÌT bản cùa xả hội. Đ ư ờ n g lổỉ ấy đ ă chioh phục bàng tr iệ% b4»g cbyc Iriệu con ngưử i, cuốn hát bọ v io cuộc đ ấu Iranh giải phống T ừ Đư&ng kách m ệnh đ ĩ n Tuyimm§fim ,9mm ữA ng D ư tm g cộng iá n D ảng và cu ố i cùng là các vân kiện cỗ lính chất cương iinh của H ộ i ngh ị h ợ p n h ấ t, la có đ ư ự c một d ư ờ n g iđi c h i ín lưực độc lập dản lộc và chủ nghia xả hội, la cổ đ ư ợ c mộl s ỉc b Iv ợ c mềm (lẻo tranh Ibử d ư ợ c các lực lượng yêu nư ớc cần phải tranh Ihủ, lãng c ư ờ n g s ứ c m ạnh đỀ d ộ l phá x iềng xích th ự c d ằn d a n g trÒDg lẽn cồ d ă n lộ c . R ỏ rà n g sự pb&n Hệt kbống làm Dgắt quảng và chấp vá dư ởng lối, Irái lại ihúc dằy sự hoàn chinb tkỀm v ỉ Ifii, dỉín Riửc mà vuốt ti£n trình cách m-^ng dẳn t«J>c d&n chủ n l i in d&nkhỏBg mội dảng phái cbính Ir{ nào d v a ra d ư ợ c mội đư ờ n g lối đầy sức Ih u y íl pKục quần chúng dang khao khát giải phóng như là d ư ở a g lAi của những ngưiVi cộng &àn.

Sức sổng cửa d ư ờ n g I6Ỉ í y đ ư ợ c tỏi luyện qua cuộc dấu Iranh gay go và p hứ c tạp cAa bản ihân V NTN CM Đ CH và các lồ chức yêu n ư ớ c l i ín hỏa th eo nỏ viVi các khuynh h v á n g l ư tvỏrng cải lương phản d&n lộc, cải lưưng d&n lộc, lư iư ở n g quổc gia và d&n lộc

' b ẹp hồi, tư lưiVng bảo ihù phản động phản đỗi viộc Ihành lập Dảng cộng sản.

VNTNC'MDCH cố khả nảng xây dựng nhanh chỏng bộ niáy lãnh dyio lừ T ong bộ (tV T ru o g tf<nig) dến chi bộ c ư s«v, có I rv ờ n g huấn luyện, có cor quan ngỗn luận (B áo T haah iiien)T

Nhửng năm d ìu (1925-1927), Tồng hộ tlo NguyỀn Ái Q uốc trự c l iếp lãnh d ;|0 có vai Irò cự c kỳ quan Irọng. NgưiVi đả Iranh ihù bồi dưiVng đư ự c đội ngũ cán bộ có đầy idà l i n h v à t r i I h ứ c k h o a h ọ c , i ừ t i ế n h à n h v ận d ộ n g và l ồ c h ứ c q u ầ n c h ú n g c ó d ủ s ứ c nh jin

thứ c d v ự c chiSu hưiVng phái (rìẽn lịch sử Irong nhửiig khoảng ihtVi gian ngán và

44

Bhfrng hoAa c ỉn b dặc b id , đva c icb Bi«og Vi^l Nam vvựt qua đ vự c a b ta g ikử thách hiỄm nghỀo. Những alBi 1 ^ - 1 9 2 9 c«c kỷ hộ cửa V N TN CM D CH c6 val t rồ t ick cv c . đ«c biệt là Kỳ bộ B ỉc kỳ. N hững bo«t dộng S&U sát của các bội vi£o, t íah ali«y bén tro n g xem xét lioh hlnh và khôn khéo, ki£a quyết irong d ĩu t raah d ỉ thànii lập chỉnh d ả a g d i l i n lAng t rư ở n g nhlp dộ phát t r í ĩn cAa phoDg trào cống nhán liến lứ i dinh đ i ỉo i n ý i , làm sò n g cữl cho phong trào d âa tộc d£n mức tạu ra sự dột b i ĩ n trong ltf tv ở a g cếc liội viỄa, Irong nhửng Bgvỏrỉ cộog sản kb&n Ihiết đòi cải tồ VNTNCM Đ CH th in b BỘI cbíaii đ i a g cách mạng duy n h ĩ t . T rong lúc đỏ thl c v quan truDg ương (T ồng bộ V N T N C M Đ C H ) d o không nắm chắc tinh hình, n í n không Bói là cố sợ rạn nứt về chính kiÍB, đả d o d ự không ch |u cài tồ . dân dến tinh Irạog phân liệt.

T heo T h ư của Trung m rng Đ ông D ương cộng sàn D in g gửi cko đảog viên ANCSĐ ử T rung Q u ố c thl:*Mvc đ ích và các khầu hiệu của 'nhổm Thaoh Bi£n’ khốag cò a phù W p với tỉnh bỉnh hiện tại nửa. T h a n h niên* khống có đủ tư cácb đè lãnh d ạo q u ỉn chứng và việc ihành lập một dâng cộng &ản là cSn thiết*

Đổi vcVi một tồ chức quá độ thì việc tự cải tồ phải đ ư ợ c xem a h v ià một t ĩ t y ĩu Irong quá trình phát I r ỉ ỉn và t rư ớ c những nhiệm vụ licb sử đặt ra cho nó. Mọl c h ì a chừ s ỉ r ỉ t d ỉ dân đ í n sự phãn llỆt; vằ đư ơng ahiên một khi đă phân liệt thì s£ có nhiỈH tác dộog đến mặt tồ chức: hoặc là đồ vỡ, bế tấc; hoặc là chia rẽ, ph&n tán. M ị t I r ỉ i cửa sự phân liột r ỉ t dỗ dẫn đến những hậu quả D g h i ẻ m trọng cho phong Irào , cổ thệ m ĩ t hàng Ihập kỷ m ới nhen nhóm đ ư ợ c một tồ chức thống nhấl lành mạnh. N íu l&m vào iBỘt lỉnh hỉoh vậy &ẽ làm chậm tốc độ cùii cuộc đấu (ranh giải phóng dân lộc, thậm chí dẫn đến cuộc kbủngilioảDg mới v ĩ iãnh dạo.

Muy mán là trong ihời kỳ ẩy, có nhiồu khà nủng hiin c h ĩ những ảnh hVíVng xấu của sự phân liệt như phong trào dang hưửntỉ mạnh vàn con dường cứu nư ớc N guyỉn Ái Quổc, cir sử quần chúng tốt, những phầiu chất cao quý của những ngưiVi cộng sảo siVni kết tụ trong ỹ Ihức cbung v ĩ một lfi chức cách mạng duy nhẵl.

T h ố n g n h ấ t VỀ d ư ờ n g lố i c h ín h Iri t ư tư ở n g và i ồ c h ứ c . f>«Vm dtf<;jrc n h ữ n g n g v M c ộ n g sẳn Viộl Nam nhận ihức như là những vẩn d<! sòng còn khỏng phái chi riỄng của bản thân Dảog mà còn là vấn dề của dán lộc. Nhận thức đó dã có lính I ruy ỉn ihổng. c hính; 'N h ờ doàn k í i chặi chẽ, mội lòng một d;) phục vụ giai c ĩp , phục vụ nhàn dân, phục vụ Tồ Ou^c, cho nên lừ ngày Ihành lập dến nay, Dảng ta dá doàn kếl, (ồ chức và lánh dạo nhàn d ỉn ta hăng hái dấu Irunh t i ín lừ iháng lựi này dffn iháng lựi khác*

CHÚ THÍCH

Trần Văn Giàu - S ự p h á t triền cùa tư tư ở n g ở Vlột N am từ th ế k ỷ XIX đ ế n c ế c h m ạ n g th á n g Tám - H ệ ý th ứ c tư sả n và s ự th ắ t bạ i của n ó tr ư ớ c c á c n h iệ m vụ llch sử , Nhà x u ấ t bản KHXH Hà Nội, 1975. ư 591.

C ác tồ c h ứ c tiền thán của D ẳng Ban n gh iên c ứ u LSDTW x u ấ t bản, Hà Nội, 19Ĩ7. tr 274 và 291

Cểc tò chức tỉền thến của D ing. Ban nghỉũn cứu LSDTW xuất bồn. Hà NỘI, 1977, ư . 274 v ế 291.

Các tồ chức tiền th in của Dồng - Ban NCLSOTW xuết b in , Hà Nội, 1977, u2S.

HÒ Chí Minh - Tuyền tập, tập I, Nhà xuđt bàn Sự thật, Hà Nội. 1980. trang 62

Các tồ chức tỉền th in cùa Dàng, Sđd, ư. 309.

D/ chức cùu chủ tịch Hò Chí Minh. Ban CHTWDCSVN. HN. 1989. tr. 48

4b