25/04/2016

1

BETWISTINGENKLASSENRAADBESLISSINGEN

CHRISTOPHE VANGEEL

WWW.ONDERWIJSADVOCAAT.BE

SAMENSTELLING KLASSENRAAD

* Wie? Stemgerechtigde leden die elk over één stem beschikken :

1) de directeur of een afgevaardigde van de directeur : zit delibererende klassenraad voor;

2) de leden van het onderwijzend personeel die voldoen aan al de volgende voorwaarden :

a) onderwijs verstrekt aan leerling tijdens het schooljaar in kwestie

b) op de deliberatiedatum in functie.

� Stemgerechtigde leden zijn verplicht om aan de deliberatie deel te nemen – uitzondering :

� gewettigde afwezigheid

� bewezen overmacht

* De ongewettigde afwezigheid van een stemgerechtigd lid tast de rechtsgeldigheid van de genomen beslissing niet aan.

* niet langer personeelslid op ogenblik van deliberatie : niet verplicht om deel te nemen aan de vergadering.

* Opgelet : niet deelnemen indien leerling een bloed- of aanverwant tot en met de vierde graad of privaatlessen

* Stemming : (voorzitter stemt onmiddellijk mee) ---) resultaat : staking (= een gelijk aantal pro en contra) : stem voorzitter doorslaggevend.

* CLB : aanwezig bij beslissing over definitieve uitsluiting : enkel advies

25/04/2016

2

Principe administratieve rechtshandeling

� Handeling met doel om rechtstoestand te wijzigen

� Overheid --- burger

� Onderwijsinstelling – klassenraad : administratieve overheid

� Gevolg : aantal principes van toepassing

� Motivering (formeel en materieel) : geen loutere vaststellingen of vormelijkheden

� Beginselen van behoorlijk bestuur : zorgvuldigheid, redelijkheid, …

� Beantwoorden aan wettelijke/decretale bepalingen

BESLISSING KLASSENRAAD

� Strikte scheiding tussen disciplinaire beoordeling en studiebeoordeling.

� De klassenraad laat zich laten leiden door concrete gegevens uit het dossier van de leerling.

� Dit dossier bevat :

- resultaten van proeven, toetsen of examens die door de leraars van de leerling werden afgenomen;

- de resultaten van de geïntegreerde proef;

- de beslissingen, vaststellingen en de adviezen van de begeleidende klassenraad.

� Van de beslissingen van de delibererende klassenraad wordt een proces-verbaal opgemaakt en worden er notulen gehouden.

� Het proces-verbaal bevat de lijst van de geslaagde en niet-geslaagde leerlingen.

� De notulen bevatten een synthese van de elementen die tot de beslissingen hebben geleid, waaronder eventueel het resultaat van de stemming.

� Zowel het proces-verbaal als de notulen worden door de voorzitter en drie leden van de raad ondertekend.

� De processen-verbaal en de notulen dienen gedurende dertig jaar bewaard.

25/04/2016

3

Mag het schoolbestuur bijzonder voorwaarden stellen om geslaagd te worden

verklaard?

� Bijvoorbeeld : minimum slaagpercentage? Slagen voor bepaalde vakken voor behalen A-attest of vermijden C-attest?

� Geen ‘automatische attestering’

� Strijdig met autonomie klassenraad : rechtspraak raad van state

� Idem : onvoldoende op herexamen (bijkomende proef) automatisch niet geslaagd : wordt niet aanvaard

Mag de klassenraad deliberatiecriteria gebruiken?

� Wat? Bijv. een jaartekort, een zuiltekort, …

� Eerste schifting mag : maar geen rechtsgevolgen

� A-attesten : geen probleem

� B-attest : kan mits daarna concrete beoordeling adhv relevante gegevens van het leerlingendossier

� C-attest : bij voorbaat vastgelegde criteria kunnen niet

� Strijdig met organisatiebesluit

� Opgesteld door schoolbestuur : niet bevoegd inzake deliberatie

25/04/2016

4

Kan een leerling niet-geslaagd worden verklaard op basis van één tekort?

� Artikel 57 organisatiebesluit : niet afhankelijk van slagen op afzonderlijke toets, examen of proef

� Artikel 56 : GIP : belangrijk element in de beslissing

� Dus : specifieke redenen nodig :

� *specifieke kunde die het vak test (stage, thesis,…)

� *aard van het vak :

� ° aandeel in de totale studie

� ° belang binnen de richting

� Rekening houden met gehele dossier

� Duidelijk motiveren !

Wat met langdurige afwezigheden?

� Gewettigd : kan niet leerling ten kwade worden geduid

� Wijzen op negatieve gevolgen

� Dus opnieuw : goed motiveren

25/04/2016

5

Orde –en tuchtmaatregelen (---) attitude

� Niet cognitieve doelstellingen : mag beoordeeld worden mits studiereglement dit voorziet

� Strikte scheiding : disciplinaire beoordeling (tuchtreglement) / studiebeoordeling (studiereglement)

� Leerplan?

� Persoonlijkheidsontwikkeling en attitude mogen :

� * in schoolreglement

� * aspect in loop van jaar ook aan bod in rapporten, remediëring, etc..

� * uit motivering moet blijken dat men niet wil straffen, maar dat men bekwaamheid bekijkt

Wat met een nul wegens spieken?

� 0 = toepassing reglement : niet meer niet minder

� Nog steeds nagaan of de fraude de bekwaamheid om studie succesvol verder te zetten negatief beïnvloedt

� Nog steeds hele leerlingendossier bij beslissing betrekken

25/04/2016

6

Gelijkheidsbeginsel bij deliberatiebeslissing

� In principe verworpen door Raad van State

� Leerlingen zijn geen concurrenten

� Gegevens andere leerlingen : behoren niet tot leerlingendossier

� Dus verschillend oriënteringsattest mogelijk met zelfde resultaten

� Maar : wel verantwoorden waarom men anders beoordeeld

� Niet onredelijk zijn

Formele motiveringsplicht

� Wat is het?

� Administratieve rechtshandeling : burger - overheid

� Enkel klassenraad bevoegd en dus ook enkel klassenraad kan motiveren

� Motivering ligt voor kennisvragen in de punten

� Tenzij er redenen zijn om daaraan te twijfelen : bewijs bij leerling/ouders

� Niet achteraf motiveren : dus niet bij overleg directie

� Geen boek schrijven

� Niet louter verwijzen naar onvoldoendes

� Geen loutere stijlformules

� Uitleggen waarom wel of geen vakantietaak of bijkomende proef

� Doel : beslissing begrijpen

25/04/2016

7

Beginselen van behoorlijk bestuur

� Ruime discretionaire bevoegdheid

� Geen bescherming tegen strenge beslissingen

� Enkel bescherming tegen kennelijke onredelijkheid

� 50% is een slaagcijfer : discussie !

� Zorgvuldigheidsbeginsel : remediëring

� Eén zaak : ongunstig resultaat – een andere : wie verantwoordelijk

� Resultaat wordt daarom nog niet gunstiger

� Enkel als het onoverkomelijk is een duidelijk causaal verband

Leerstoornissen

� Aangeven hoe men er rekening mee heeft gehouden

� Maakt immers deel uit van leerlingendossier

� Goede uitleg volstaat meestal

� Impact bekijken van leerstoornis op het geheel

25/04/2016

8

Beoordeling laatstejaarsleerling

� Diploma levert toegang tot hoger onderwijs of arbeidsmarkt

� Leerling die vorige vijf jaren met vrucht beëindigde : belangrijk gegeven

� Op einde vijfde jaar geen waarschuwing ?

� Zeer goed motiveren en zorgvuldige afweging

� Groot probleem met bijvakken

Definitief uitgesloten leerling beoordelen

� Indien niet in andere school ingeschreven : blijft ingeschreven

� Bevoegdheid blijft behouden

� Uitspreken over attest

� Raad van state lijkt te stellen dat ontbreken van resultaten kan volstaan om te stellen dat resultaten niet voldoende zijn

� (opgelet : in specifieke geval was het duidelijk de schuld van de leerling dat hij niet elders ingeschreven was geraakt)

25/04/2016

9

A-attest met waarschuwing

� Signaal : tussen A en B-attest

� Niet in organisatiebesluit

� Wel in omzendbrief SO64

� Is eigenlijk een advies

� Kan dus zowel bij A, B als C-attest

� Niet verboden, beperkt rechtsgevolg

� Blijven geheel beoordelen : niet strenger oordelen

� Ook opname in schoolreglement heeft geen effect : klassenraad mag niet worden ingeperkt

Adviezen van de klassenraad

� Raadgeving inzake studiemethode

� Waarschuwing voor bepaalde vakken

� Extra aandachtspunten

� Suggesties verderzetten studies

� NIET BINDEND

25/04/2016

10

Clausuleringen en hun motivering

� B-attest = ook geslaagd = bekwaam om studies verder te zetten

� Richting-eigen vakken = in andere richting niet in het pakket

� Als men dit niet onderzoekt : schending redelijkheidsbeginsel

� Geen lineaire of te algemene clausuleringen

� Prospectieve beslissing, maar steunen op objectieve gegevens

� Dus goed motiveren

� Voorbeelden foutieve clausuleringen:

* steunen op godsdienst en LO, maar clausulering voor ASO, TSO en KSO : vakken komen daar ook voor

* geen tekort voor wetenschapsvakken, wel voor geschiedenis : uitsluiting wetenschappen ASO

* geen jaartekorten

Beoordelaren van de geïntegreerde proef

� Externe beoordelaars/deskundigen mogen numeriek het aantal beoordelende leraars niet overstijgen

� Verplichting om GIP te laten beoordelen door externen én leerkrachten : zo niet onregelmatig – schending artikel 56 §2 organisatiebesluit

� Dus : verslag mee ondertekenen

� Verslag moet mee in dossier zitten : geeft uitsluitsel over samenstelling jury : anders onregelmatige samenstelling

25/04/2016

11

De beoordeling van de geïntegreerde proef

� Opgelet voor samenstelling van dossier

� Niet louter cijfer toekennen --) onder woorden brengen van verantwoording voor het cijfer

� Vermelding van criteria waarop werd beoordeeld

� Hoe voldoet werk van leerling in concreto wel of niet aan criteria

� Soms is stage nauwaansluitend bij GIP : eventuele discrepanties goed motiveren

Gewicht geïntegreerde proef bij deliberatie

� 1 tekort op een vak kan volstaan

� Bijzonder belang of gewicht in opleiding

� GIP : bijzonder statuut ---) artikel 56,§2 organisatiebesluit :

� “Het resultaat van de proef zal een belangrijk element betekenen in beslissing van de

delibererende klassenraad”

� Maar geen automatisme !

� Geen formele vereiste

� Stukken (schaalmodellen, werkstukken,…) bewaren tot na verstrijken beroepstermijnen

� Vernietiging kan niet in nadeel van leerling uitvallen

25/04/2016

12

Uitgestelde beslissingen – bijkomende proeven

� Normaal gezien op 30 juni beslissen

� Maar in individuele gevallen uitstel tot eerste schooldag van daaropvolgend schooljaar

� Vorm van bijkomende evaluatie kan variëren :

� Examens

� Vakantiewerk

� Lectuur

“Herexamens”

� Bestaat niet

� Is geen recht

� Enkel indien men niet over alle nuttige gegevens beschikt

� Resultaat komt niet in de plaats

� Voegt zich bij de rest van de gegevens van leerlingendossier

25/04/2016

13

Bijkomende proef

� Klassenraad kan enkel over attest beslissen als hij voldoende is ingelicht over kennis en kunde van een leerling

� Redenen :

� Langdurige afwezigheid wegens ziekte

� Plotse mindere resultaten door overlijden

� Alle mogelijke oorzaken die invloed kunnen hebben op presteren

� Blessure in geval van tekort voor LO

� Vrijwillige verandering van richting --) missen van lessen?

� Motiveren !

� Geen recht op bijkomende proef, maar wel aantonen waarom men wel over voldoende gegevens beschikt

� Ook als men nadien kennis neemt van feiten : mee in rekening nemen

Bijkomende proef

� Rechtsgrond : art. 37, §2 organisatiebesluit

� Duiding : art. 8,1,2, omzendbrief SO64

� Maar geen bindende regels

� Beoordeling blijft autonome bevoegdheid van klassenraad

� Mogelijke motieven voor afwijzing :

� Niet eenmalige tekorten

� Niet onverklaarbare tekorten

� Praktijkgericht karakter

� Dus niet louter stijlformule : “geen nieuwe elementen” : wel motiveren

25/04/2016

14

Bijkomende proef

� Mogelijkheid mag niet worden uitgesloten

� Ook niet door schoolreglement of pedagogisch project

� Indien toch bepalingen : buiten beschouwing laten

� Discussie : wel mogelijkheid m.b.t. vakken die permanent evaluatie vergen of externe stage?

� Geen bijkomende proef voor GIP?

� Geval tot geval bekijken : vaardigheden te beoordelen in aparte (bijkomende) proef?

Bijkomende proef

� Mag schoolreglement minimum resultaat voor bijkomende proef vooropstellen?

� In strijd met art. 57 organisatiebesluit : niet afhankelijk van slagen voor één of meerdere onderdelen

� Dus gevaarlijk om zich te beperken tot het louter niet slagen voor bijkomende proeven of niet beter scoren

25/04/2016

15

Aard bijkomende proef

� Vrij te bepalen door klassenraad

� Proef met of zonder quotering

� Mondeling/schriftelijk

� Combinaties

� Welke leerstof?

� Gelijkheidsbeginsel respecteren

Voorgaande deliberatiebeslissingen

� Mogen klassenraad niet beperken

� Cfr. waarschuwing : is niet bindend

� Men kan wel deze in afweging betrekken en motivering eruit halen

� Bv. bijkomende proef voor zwakke resultaten : maar jaar voordien idem. Was er toen ook uitzonderlijke omstandigheid?

25/04/2016

16

Motivering na bijkomende proef

� Attest niet afhankelijk van loutere slagen voor bijkomende proef

� C-attest enkel gebaseerd op niet slagen voor bijkomende proef : onwettig (zelfs indien het in schoolreglement staat)

� Aan te raden : ook in beslissing tot bijkomende proef al eerder richting C-attest neigen

� Opletten : waarom voor ene vak wel bijkomende proef en voor andere niet?

� 2 principes :

� Slechts 1 element in beoordeling : dus geen motivering : “is nog steeds niet geslaagd voor….”

� Reden voor proeven op te leggen : mag nadien niet worden vergeten

� (bv. tekort voor twee vakken : weggewerkt --) kan niet in nadeel van leerling uitdraaien

Afwezigheid op bijkomende proeven

� Verschilt niet van gewoon examen

� Dus ook inhaalexamen in principe

� Gewettigde afwezigheid : weigering inhaalexamen zeer moeilijk te motiveren

� Weigering van de leerling : indien geen beroepsprocedure gestart tegen beslissing bijkomende proef : moet geen gunstige beslissing verwachten

25/04/2016

17

Motivering van resultaten

� Ook individuele examenbeslissingen moeten worden gemotiveerd

� Examenquoteringen

* kennisvragen :

- motivering ligt in de punten

- tenzij twijfel : dus weerlegbaar vermoeden

- bewijslast bij ouders/leerling

* andere dan loutere kennisvragen : scripties, tekeningen, praktische proeven, enz..

- beoordelingsverslag voorleggen : kwaliteiten en tekorten expliciet vermelden

Individuele quotering is aanvechtbaar

� In kader van betwisting attest

� Vermoeden van deskundigheid examinator

� Marginale toetsing

� Geen kritiek op moeilijkheid of strengheid

� Raad van State doet verbetering niet opnieuw

� Dus : redelijkheidstoets :

- niet begrijpen hoe beoordeling is tot stand gekomen

- niet denkbaar dat andere gewone zorgvuldige examinator hetzelfde zou doen

� Examen moet controleerbaar zijn ---) mondeling : vragen + antwoorden (kort)

� Derden kunnen worden ingeschakeld : door school en door leerling (is geen recht)

25/04/2016

18

Betwisting dagelijks werk

� Moeilijker te bestrijden

� Materiële vergissingen kunnen worden rechtgezet: maar heeft het invloed op deliberatie?

� Onvoldoende begeleiding : schuld of medeschuld, maar maakt eindresultaat niet gunstiger

Beroep tegen klassenraadsbeslissingen

� Toelatingsklassenraad

� Bevoegd voor toelating tot of overgang naar bepaald leerjaar

� Vernietigbaar : motivering

� Rechtstreeks naar raad van state of burgerlijke rechter

� Nog geen precedenten

� Begeleidende klassenraad

� Geen bindende beslissingen

� Geen beroep mogelijk

� Wel opletten : fouten (samenstelling, ontbreken van advies, …)kunnen gevolgen hebben (bv. op tuchtmaatregelen)

� Nieuwe evolutie? M-decreet : advies over aanpassingen (wel beroep mogelijk? Commissie leerlingenrechten: afwachten)

� Delibererende klassenraad

25/04/2016

19

Interne beroepsprocedure – delibererende klassenraad – overleg met directie

� Beslissing : motivering + verwijzen naar procedure en overleg bij mededeling beslissing

� Termijn voor overleg : redelijke termijn na mededeling = uitreiking rapport of proclamatie

� Datum en wijze (van mededeling) voorzien in schoolreglement

� In geval van uitgestelde beslissing : datum mededeling voorzien reglement of schriftelijk bevestigen

� Mededeling aan hetzij ouders/meerderjarige leerling ofwel aan leerlingen : bepalen in schoolreglement

� Termijn voor aanvraag overleg + termijn voor overleg : beiden in schoolreglement bepalen

� Opgelet ! Uitwerking in schoolreglement : aantal dagen --) werkdagen? Zaterdag een werkdag?

� Duidelijk zijn !

� Binnen redelijke termijn overleg (6 dagen?) – aanvraag (3 dagen?)

� Schriftelijk verslag opmaken van overleg ---) steeds meedelen

� Belang van het verslag !

Vraag tot overleg

� Opletten : laattijdigheid kan niet meer worden rechtgetrokken

� Procedure stopt in principe

� Afwachten met nieuwe regelgeving

� Geen vormvereisten, maar toch nuttig om discussies te vermijden m.b.t. inhoud en tijdigheid

� Niet te formalistisch

� Wie? Meerderjarige leerling of ouders minderjarige (of advocaat)

� Wie? : voorzitter klassenraad of zijn afgevaardigde (vermelden in de beslissing die leidt tot overleg)

25/04/2016

20

Beroep bij interne beroepscommissie

� Twee opties na overleg :

� Klassenraad wordt terug samengeroepen

� :Verslag + nieuwe beslissing meedelen samen met motivering en beroepsmogelijkheid

� Geen nieuwe samenkomst :

� Redenen + verslag + beroepsmogelijkheid meedelen

� Beroepsmogelijkheid : niet enkel verwijzen naar schoolreglement, maar duidelijk in brief zelf : termijn, wijze en adres

Beslissingen interne beroepscommissie

� Zwaardere motiveringsplicht

� Rekening houden met nieuwe elementen

� Vrije leerling

� Resultaten

� Elementen die klassenraad niet kende

� Beroepsmogelijkheid : Raad van State : meedelen

� Kosten beginnen op te lopen : rechtsplegingsvergoeding & schadevergoeding

� Goed laten bijstaan : wat wil Raad van State?

25/04/2016

21

M-decreet : kader

� Leerling heeft geen verslag voor toegang tot het buitengewoon onderwijs

� Leerling kan, eventueel met extra zorg, mee met het gemeenschappelijk curriculum : blijft in het gewoon onderwijs. Die extra zorg is mogelijk via gon-begeleiding. Een leerling heeft daar alleen recht op met een gemotiveerd verslag van het CLB.

� Veranderen de onderwijsbehoeften van de leerling in die mate dat het gemeenschappelijk curriculum voor hem niet langer haalbaar is, dan kan het CLB een verslag voor toegang tot het buitengewoon onderwijs opmaken.

� Leerling heeft een verslag voor toegang tot het buitengewoon onderwijs

� School de leerling in onder ontbindende voorwaarden. Er zijn 2 opties: het gewoon onderwijs, of het buitengewoon onderwijs.

� Inschrijving in een gewone school in :

� Leerling krijgt individueel aangepast curriculum, met gon- of ion-begeleiding : niet meer dezelfde doelen te halen als de medeleerlingen. In het secundair onderwijs : studievoortgang via een attest van verworven bekwaamheden.

� Aanpassingen onredelijk zijn. De school ontbindt de inschrijving.

� Als de school, de ouders of het CLB van oordeel : wel in staat is om het gemeenschappelijk curriculum in een gewone school te volgen: verslag opheffen : onverkort recht op inschrijving

� De leerling gaat naar het buitengewoon onderwijs. Het type (en de opleidingsvorm) staan vermeld in het verslag.

M-decreet : redelijke aanpassingen

� Begeleidende klassenraad beslist over de aanpassingen.

� In het verleden beschikte de klassenraad in dit verband over een zeer grote autonomie.

� Voortaan : beslissingen voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften steeds afgetoetst aan de nieuwe regelgeving : inperking autonomie van de klassenraad

� Constructieve samenwerking met het CLB en de ouders maakt steeds deel uit van het beslissingsproces.

� Niet als doel : globale studiebelasting verlagen : opletten met dispenserende maatregelen

� Bereiken van doelen gemeenschappelijk curriculum blijft voorop staan

� Onredelijke aanpassingen : ontbinding van de inschrijving

25/04/2016

22

M-decreet : redelijke aanpassingen

� Er bestaat geen lijst van wat ‘redelijk’ is en wat niet.

� Die afweging maakt men voor elke leerling apart. Redelijke aanpassingen kunnen bestaan uit:

� Remediërende maatregelen: leerlingen individueel helpen

� Differentiërende maatregelen: leerstof en lesaanpak variëren

� Compenserende maatregelen: hulpmiddelen zoals een laptop toelaten

� Dispenserende maatregelen: vrijstellingen van onderdelen van het curriculum toelaten

M-decreet : redelijke aanpassingen

� Bij de beoordeling van de redelijkheid van de aanpassing, kan men onder meer rekening houden met:

� De kostprijs van de aanpassing

� De impact die de aanpassing heeft op de school- en klasorganisatie

� Hoe lang en hoe vaak de leerling van de aanpassing gebruik kan maken

� De gevolgen van de aanpassing voor de levenskwaliteit van de leerling

� De gevolgen van de aanpassing voor de omgeving en andere leerlingen

� Het al dan niet ontbreken van gelijkwaardige alternatieven

25/04/2016

23

M-decreet : redelijke aanpassingen

� Zijn de aanpassingen doeltreffend?

� Is er sprake van evenwaardige participatie?

� Is er sprake van zelfstandige participatie?

� Waarborgt men de veiligheid van de leerling?

� Wat is de financiële impact?

� Wat is de organisatorische impact?

� Wat is de impact op de omgeving en gebruiksmogelijkheden voor andere gebruikers?

� Wat is de te verwachten frequentie en duur van het gebruik?

� Wat is de mate waarin de persoon daadwerkelijk kan participeren?

� In hoeverre ontbreekt er een alternatief?

M-decreet : studiebekrachtiging

� Een leerling die redelijke aanpassingen voor zijn onderwijsbehoeften krijgt, kan een A-attest of diploma behalen.

� Wanneer de leerling een individueel aangepast curriculum/leerprogramma (IAC) (leerdoelen afgestemd op maat van de leerling) nodig heeft, dan kan hij op het einde van de schoolloopbaan een attest verworven bekwaamheden

krijgen.

� Uitzondering : wanneer de klassenraad aanvoelt dat de leerling die een individueel aangepast leerprogramma volgde toch in aanmerking komt voor een A-attest of diploma.

� Overeenstemming doelen van IAC

� Inspectie in deze beslissing betrekken

25/04/2016

24

Principes

� Niet nadien motiveren

� Zorgvuldig

� Gebaseerd op dossier

� Niet onredelijk zijn

� Antwoord vinden

� Beslissing begrijpen

DANK U !

WWW.ONDERWIJSADVOCAAT.BE