berria Igandea,2009ko abenduaren 20atestuak:Aitor Castejon,Leire Lardizabal,Ainitze Agirrezabala,Myriam Gartzia eta Nahiara Gago

san tomas

KOSK EGITEKO AZOKAJUAN CARLOS RUIZ / ARGAZKI PRESS

Donostia,Bilbo,Arrasate,Azpeitia eta Errenteria

02 san tomas ›› donostia berria2009ko abenduaren 20a,igandea

IDOIA ODRIOZOLA › EUSKAL JANTZIEN SALTZAILEA

«Supermerkatuekindaukagu lehiarikhandiena»San Tomas egunean tradizioa da donostiarrentzat baserritarjanztea.Bretxa inguruan dago Idoia Odriozola denda ezaguna,etahara jo dugu jantzi horren xehetasunak ezagutzera.

Idoia Odriozola da izen bereko den-dako arduraduna. Euskal Herrikosoineko tradizionalak saltzen ditubertan, eta berak ere familiarentradizioa darama gainean, 118 urtebaititu dendak. Noiz ireki zen denda hau? Duela 118 urte ireki zuen nire fami-liak, Odriozola familiak, eta aspal-di, lantegietakoentzako arropa eresaltzen zen; arrantzaleentzat, adi-bidez.Eta noiztik saltzen da baserritararropa?Duela 47 urte inguru, amak base-rritar jantzi bat egin zidan. Lante-gi batean lan egiten zuen gizon ba-tek modeloa eskatu zigun, eta jan-tziak egiten hasi ginen; guk egitengenituen, eta haiek saldu. Oraindena aldatu egin da, eta guztiz des-berdina da mundu hau. Urte guztian arropa saltzen al da?Bai, arraroa badirudi ere, hilabeteguztietan saltzen dugu arropa,gehiena abenduan. Lanez gainez-ka gaude oraintxe bertan. Bainaudan ere baserritar jantzi ugarieskatzen dizkigute, erromeriaasko egoten baitira, herrietakojaiak… Euskal jaietarako ere askoegiten ditugu, eta dantza taldeekere guri eskatzen dizkigute jan-tziak. Orain, gainera, modan jarrida baserritar jantzita ezkontzea!Zein da jantzi ofiziala?Mutilen kasuan, alkandora,brusa, prakak, txapela, abarkak,galtzerdiak eta zapia; neskenkasuan, alkandora, gona, gerrun-tzea, mantala, abarkak, galtzer-diak, eta zapia buruan; gutxienez!

Ondoan antzeko denda batdago…Bai, baina oso ongi konpontzen ga-ra haiekin. Lehiarik handiena su-permerkatu handiekin daukagu,denetik baitute. Txinatik ekartzendituzte jantziak, eta kalitatean nabaritu egiten da; baina gureakpolitagoak dira, eta ehun hobea du-te.Krisiak min egin al du sektorean?Baietz esango nuke. Jende askosartzen da dendan; batzuek zer edozer erosten dute, baina beste ba-

tzuek bakarrik prezioa galdetzendute. Zaila al da abenduan zenbat sal-duko duzuen jakitea?Ezin izaten dugu aurrez ikusi, ur-tero aldatu egiten baita kopurua,baina, egia esan, asko saltzen du-gu, eta pozik gaude.Zein izango da aurtengo moda?Nesketan, batez ere kolore biziakeramango dira: urdina, gorria, mo-rea… Moda urtero aldatzen da, bai-na jantzi tradizionala ez da inoiz al-datuko.

JUAN CARLOS RUIZ / ARGAZKI PRESS

Txistorra eta taloa,gazta,sagardoa...ongi pasatzeko osagai guztiakditu San Tomasek.Horrez gain,baita animaliak eta musika ere.Ohi denez, txerriak ere bisitatuko du Donostia;aurten ‘Igone’-k.

U rtero-urtero aben-duaren 21ean SanTomas eguna ospa-tzen da. Egun han-dia da benetan do-

nostiar guztientzat, baita beste he-rri eta hiri batzuetatikdatozenentzat ere. Baina noiztiketa nondik dator tradizio hori?

Gutxi gorabehera, XIX. mende-aren erdialdean sortu zen San To-mas eguneko ohitura. Egun horre-tan negua hasten da eta balitekeohitura hortik etortzea.

Maizterrak hirira joaten ziren,lurren errenta ordaintzera; dirukopuru handia hartu eta hirirajaistean, oso aukera ona zuten be-rek landutako produktuak saltze-ko eta baserrietan ez zituzten besteproduktu batzuk erosteko. Erren-ta ordaindu arren, diru bat ere ate-ra nahi zuten berentzat. Diru ho-rrekin txerria erosi, zaindu, hazieta hil egiten zuten, txistorra eginahal izateko beren lurren jabeen-tzat. Gainera, trukeak egiten saia-tzen ziren beste merkatari batzue-kin. Diru pixka bat, tresneria etajanari dezente lortzea zen baserri-tarren asmoa, negu gogorra igaro-tzeko.

Hortik sortu zen San Tomasazoka. Ohitura hori mantentzeko,gaur egun, abenduaren 21a festaeguna da Donostian, eta Gipuz-koa osora zabaldu da historianzehar.

Donostian zehar, txistorra, talo-ak, gazta edo sagardoa hartzeko

hainbat postu izaten dira, baita es-kulanen postuak ere. Aurten 209postu jarriko dituzte, eta Konstitu-zio plazan, Gipuzkoa plazan, Zulo-aga plazan, Trinitate plazan, Sa-rriegi plazan, Boulebarrean, Elka-no kalean eta Txurruka kaleanegongo dira.

Produktuak saltzen dituzteneklehiaketetan parte hartzeko auke-ra izango dute. Hain zuzen, txisto-rra, ezti, txorimalo eta barazki etafruiturik onenak sarituko dituzte.

Animaliak dira festa honetaragonbidatuta dauden beste batzuk.Hemengoak (oiloak, astoak, un-txiak...) eta kanpokoak (emuak,llamak, gameluak), guztiak Sa-rriegi plazan bilduko dira.

Eta urtero txerri bati ematenzaio protagonismoa. Egunean,edonor joan daiteke hura ikustera,argazkiak ateratzera edota bideo-an grabatzera. Aurtengo txerria,Leitzako Arro baserritik etorrikoda, eta Igone izena jarri diote. Dieta

handirik ez du egin behar izan, eta350 kilo pisatzen du.

Animaliez gain, musika ere ezinda falta, eta trikitia entzungo dabatean eta bestean. 19:30ean erro-meria izango da Boulebarrekokioskoan, Ansorregi eta Larraña-ga trikitilariekin. 13:00etan, berriz,toki berean, euskal kantu zaha-rrak, Garazi Egiguren eta GaraziEsnaolaren eskutik.

Gure gomendioa festara irten,txistorra jan, eta ongi pasatzea da.

03donostia ‹‹ san tomasberria2009ko abenduaren 20a,igandea

TRADIZIOAREKINGOZATUZ

TXERRIA.‘Igone’izango da azokako protagonistetako bat.J.MANTEROLA / A.PRESSTXISTORRA.Ogi tartean edo taloan,baina beti dago txistorra.M.SOROA/ ARP

‘Igone’izango daaurtengo txerria,etaLeitzako Arrobaserritik dator;350 kilo pisatzen dituKanpoko animaliakere izango diraazokan:emuak,llamak eta gameluak,esaterako

NICOLAS BLANQUEZ › IKASLEA

«Txistorra saltzea oso esperientzia politairuditzen zait»Gauzak ondo eginez gero diru dezente irabaz daitekeela esan duNicolas Blanquez ikasleak.

San Tomas egunean, taloak, sa-gardoa, pintxoak eta, batez ere,txistorra dira eguneko janaririkgarrantzitsuenak, eta, hain zuzen,txistorra saltzeko postuak jartzendira Donostiako kaleetan.Erakunde, talde eta ikastola ugariaurkezten dira urtero postu batjartzeko, baina bakar batzuek lor-tzen dute helburua. Aurten, 50 pos-tu zozkatu ziren azaroaren bukae-ran.Duela zenbat urte dira postu ba-tean egoten zarela San Tomasegunean?Ez naiz ongi oroitzen noiz hasi nin-tzen, baina, jende asko bezala, es-kolan hasi nintzen San Tomas egu-nean postu batean laguntzen, due-la urte asko. Unibertsitatean,gelako lagunekin postu bat jartzeabururatu zitzaigun, azken ikastur-teko bidaiarako dirua lortunahian, eta aurten ere unibertsita-teko jendeari lagundu egingo diotegun handi honetan.Donostiako toki askotan jartzendira postuak.Zein duzu nahiago?Dagoeneko, toki guztiak ezagu-tzen ditut; urtetik urtea toki bate-an tokatzen zaigu. Denak nahikoongi daude, Trinitate plaza, Kons-tituzio plaza, Gipuzkoa plaza,Gros…Nola pasatzen duzu egun hori?Txistorra saltzea oso esperientziaona eta polita iruditzen zait; osoegun ederra da, eta gustura egitendut lan. Baserritarrez janzten naizgoizean goiz, eta gelakoekin topa-keta bat egiten dut. Gero, janariguztia, edalontziak, ogia eta besteeramaten ditugu postura, zarta-

giak berotu, eta txistorra frijitzenhasten gara. Festa egun hau bizi-tzeko beste era bat da, eta edonorigomendatzen diot behin behintzatprobatzea.Nolako ordutegia izaten da? Me-rezi al du?Bai, jakina; oso ongi pasatzendugu: jende berria ezagutzendugu, esperientzia polit-polita daeta, gainera, diru dezente irabaz-ten dugu. Besterik zer eska gene-zake! Ordutegiari dagokionez, nireordutegia bost ordukoa bada ere,hamar ordu baino gehiago egitenditut gustura nagoelako eta lagu-nei laguntzeko asmoz.Diru asko irabazten duzuela dio-zu. Hala al da? Zertarako erabil-tzen duzue gero?Postu gehienek ikasturte bukaera-ko bidaiarako erabiltzen dute lor-tutako dirua. Gauzak ongi egitenbadituzu eta lapurrekin arazorikez baduzu, diru mordoa irabaz dai-teke.

Zer da egun honetako gauzarikhoberena?Dena: jendea, giroa, txistorra. Zai-la da hitzekin esplikatzea.Eta gutxien atsegin duzuna?Inori ez zaio gustatzen jaso beharizatea. Zikinkeria handia sortzenda, eta bukaeran oso nekatuakegoten gara denok, baina egin be-harreko gauza bat da.Nolako bezeroak izaten dira SanTomas egunean?Denetarik ikus daiteke, baina %90oso atseginak izaten dira gurekin.Hala jarrai dezala!Urte hauetan guztietan,pasadizougari izango zenituen,ezta?Egun bakoitzeko milaka kontatuditzaket. Behin, hiru pertsona ba-karrik geratu ginen postu guztiagarbitu eta jasotzeko. Oso beran-du zen, eta Udalaren zigorra ez ja-sotzeko, kalean zeuden hiru gazte-ei dirua eskaini nien laguntzarentruke. Denetarik pasa zaigu, eta eaaurten zer gertatzen den!

AITOR CASTEJON

04 san tomas ›› donostia berria2009ko abenduaren 20a,igandea

Indiako umezurztegietan gaixorik daudenbost haurren tratamendurako dirulaguntzak lortzea du helburu ‘Nava Jeevan-Bizi berria’elkarteak.

S abelak ez du jairik izan-go hilaren 21ean, SanTomas egunean. Nahi-ko talo eta txorixo izan-go da; baita zintzurra

bustitzeko zer edana ere. Alabai-na, Azpeitiko plazara joaten denaksantomasetan ohikoa ez den postubatekin egingo du topo. Indiakoumezurztegietan gaixorik daudenbost haurren tratamendurako

diru laguntzak lortzeko asmozNava Jeevan-Bizi berria elkartekokideek postua jarriko dute.

Laguntzeko beharraCalcuttara (India) egindakobidaia batean izandako esperien-tziak bihotza hunkiturik, etalagundu beharraren sentimen-duak bultzaturik, Azpeitiko,Zumaiako eta Debako hainbat

05azpeitia ‹‹ san tomasberria2009ko abenduaren 20a,igandea

BIZI BERRIAREN ALDE,POSTUA

MANUEL ARRIZABALAGA› HARAKINA

«Ohi baino baratxurigehixeago sartzen diottxorizoari»San Tomas eguna gerturatu aha-la, ohikoa baino txorizo eta txistorgehiago egin behar izaten du Ma-nuel Agirrezabala harakinak.Txorizoak egiteko sekretua «lanamimoz egitea» dela adierazi du . San Tomas egunaren atarian txo-rizo festa handia al dago zuene-an?Astero, 30 kilo txorizo egiten ditu-gu, baina San Tomasak gerturatuahala, lan gehiago izaten dugu.Hala eta guztiz ere, San Tomaseta-rako enkargu handirik ez duguizaten. Guk egiten dugun txori-zoa, txorizo ona da, eta nik ustedut, txorizoaren kalitateari baino,prezioari gehiago begiratzen dio-tela postuetan. Enpresa komer-tzialetan generoa merkeago eros-

ten dute.Zer saltzen da gehiago txistorraala txorizoa?Biak saltzen dira ondo. Baina txis-torrak txorizo egosiak baino langehiago eskatzen du. Masa des-berdina da. Txorizo egosiarenkasuan, hestea eta xehakinaaskoz ere lodiagoa da eta errazagoegiten duzu lana, hausteko zaila-goa baita.Zer gai erabiltzen duzu?Dena txerrikia. Harakin batzuktxerriaren besorik ez dute sartzen,baina nik bai, txorizoa gihartsua-goa eta hobea ateratzeko. Hesteaere txerriarena izaten da, bainatxistorrarena finagoa izaten de-nez arkumearena erabili izandugu.

Makineriak eta teknologia be-rriek erraztu al dute txorizoakegiteko jarduna? Gaur egun makina hobeak daude;baina iruditzen zait oraingo eta le-hengo oratzeko makinek funtzio-namendu bera dutela. Oraingomakinek orea ondo nahastutasartzen dute, eta lehengoek erebai. Jateaz inoiz aspertzen ez zarenjaki preziatua da,ezta?Bai, jende gutxik egiten dio muzintxorizoari. Gauza askotarako era-biltzen da: eltzeari sartzeko, friji-tuta jateko… Sekreturik ba al duzu?Mimoz egitea lana, txukun etagarbi. Ohi baino baratxuri gehixe-ago sartzen diot txorizoari.

POSTUA.‘Nava Jevan Bizi Berria’elkarteak postu berezia jarriko du.Goian,ezkerretik eskuinera:Esti eta Iratxe Korta,Bego Artola,Iurre Eizagirre eta Pedro Luengo.Behean,ezkerretik eskui-nera,Rebeka Eizagirre,Belen Rodrigez,Karmele Prat eta Vanesa Cerrajero. UZTARRIA

lagunek osatutako elkartea da.Taldeko kide Iurre Eizagirrekadierazi duenez, umezurztegihorretan talasemia deituriko odo-leko gaitza pairatzen dute hain-bat haurrek: «Odolaren substan-tzien desorekan oinarritzen dagaixotasuna. Hemoglobinarenohiz kanpoko ekoizpena da, glo-bulu gutxiago sortu eta gehiegisuntsitzen dira». Arazoa ez delatalasemia, soilik, gaineratu duKarmele Pratek: «Zenbait kasu-tan, GIBduna edota ihesduna iza-tearekin bat etortzen da». Beraz,talasemia duten bi haurrei etaHIESArekin gaixorik dauden

beste hiru umeri laguntzea dutehelburu elkartean.

San Tomas egunean Azpeitianjende asko ibiltzen dela aprobetxa-tuz jarriko dute postua. Vanesa Ce-rrajeroren esanetan, «ez da San To-masetako ohiko postua izango; jer-tseak, kamisetak eta gisako mate-riala izango dugu salgai ,eta gureasmoak ezagutaraztea eta jendealaguntza ekonomikoa ematera ani-

matu nahi dugu». Talasemiaz gai-xorik daudenen kasuan, «hileroodol transfusioetarako 120 euro be-har» dituztela dio Pedro Luengok.HIESAren kasuan, tratamendua72 euro kostako litzateke. Harga-tik, Indiako umezurztegietan dago-en egoeraz hitz egin nahi diote jen-deari, eta, harpidetza gisako meto-doak baliatuz, hilean bost euroematera animatu.

1351ean Petri I.ak baimendu eta legezko bihurtu zuensantamasetako festa.Hasieran Meatzerreka auzoan egiten zen.

G aztelako errege PetriI.a Ankerrak 1351.urtean baimendueta legeztatu zuenSan Tomas jaia, eta

hasieran Meatzerreka auzoan os-patzen zen —hipotesi nagusiak dioArrasateko garai hartako ekono-mia oparoaren erdigunea izanzela—. Bi gizonek berton labanazelkar hiltzeak ekarri ei zuen azokalekuz aldatzea, baina, zorionez,abenduaren 21etik 23ra arte egitenziren feria egunak mantendu eginziren. Makina batek aprobetxa-tzen zuen salerosketa itzel huraurte guztirako oinetako eta arro-pak erosteko. Baserritarrak, be-rriz, errentaren zorra ordaintzeko

jaisten omen ziren herrira urtekoazken ferian.

Mendeen poderioz, erosi eta or-daintzeko metodoak ikaragarri al-datu dira. Lehen, behintzat, base-rritarrek jakiten zuten nork apro-betxatzen zituen beren ortuek eka-rritako onurak... Zuzeneko tratuaalor guztietan ia galtzear delakoadierazgarrietako bat besterik ezda. Eta egun azokek duten egoerakezkagarriari begiratu besterik ezdago; azkar eta merke bizi behar ho-nek ekarri du askotan ez jakiteaerosten den hori zer den edo nondikdatorren, eta merkatuetan egitendiren erosketak gero eta urriagoakdira, saltoki handiek eskaintzen di-tuzten ordutegi zabalen mesede-tan.

Festarekiko maitasunaArgi dago, beraz, egungo santama-sak ere ez direla ordukoak. Bestelaesanda: ea nor dagoen zain aben-duaren 22a noiz helduko, urtekoarropak erosteko! Baina egia dabadela bizi-bizirik irauten duenzerbait: arrasatearrek festa honidioten maitasuna eta gosea. Arra-zoi sendo bat dago horren atzean:santamasak bertokoek eta berta-koentzako antolatutako jaiak dira.Eta, bestela, ikusi besterik ez dagozelako abiadan ibiltzen den jendeaherri bazkariko txartelak eskura-tzeko!

Etziko giroa imajinatzeaz bat,ezin kendu burutik txistor usainaeta kaleko mugimendua. Euskal-dunok badugu sen berezi bat hala-ko giroan piztu eta zuzenean pa-rrandaren biziora bultzatzen gai-tuena.

XIV.MENDETIKDATORREN TRADIZIOA

AZOKA.Ohiko barazki eta fruta azoka ikusteko aukera izango da,besteak beste.BERRIA

EGITARAUA›› Abenduak 22,astelehena9:00 › Etxafuegoak.9:30 › Diana Udalaxpe txistularitaldearekin eta Arrasateko gaite-roekin.10:00 › Laubide plazan,ganaduferia.10:00 › Biteri etorbidean,hegaztierakusketa.10:00 › Sebero Altube plazan,fru-ta eta barazki erakusketa etalehiaketa.10:30 › Herriko Plazan,Aramaio-ko sagardogileen sagardo dasta-tze eta taloak.10:30 › Jokin Zaitegi plazan,esku-langintzen feria.11:30 › Kalejira:Arrostaitz eta LoreGazteak dantza taldeak,Arrasate-ko trikitilariak,Udalaxpe txistularitaldea,Arrasateko gaiteroak etakoplariak.11:30 › Iturengo joaldunak herrikokaleetan.11:30 › Incansables txaranga he-rriko kaleetan.12:00 › Zaldibarren,herri kirolak:aizkolariak,Australiako erako aiz-kora aitzurrarekin mozketa,ingu-de eta lasto altxaketa,motozerra-rekin irudiak eta trontza parte-hartzailea.

12:15 ›Herriko Plazan,Arrostaitzdantza taldearen ekitaldia.12:45 › Herriko Plazan,Arrasatekotrikitilarien eta koplarien ekital-dia.13:00 › Zaldibarren,harri-jaso-tzaileak.Perurena aita-semeaketa Miren Urkola.13:15 › Herriko Plazan,Lore Gazte-ak dantza taldearen ekitaldia.13:45 › Herriko Plazan,txerri dan-tza herrikoia.14:15 › Portaloitik irtenda herrikalejira kiroldegiraino.14:30 › Musakolako kiroldegian,herri bazkaria.Txartelak salgai:Monte,Kaxoi,Basatieta Bengoa tabernetan.Salneu-rria:15 euro.Umeentzat tailerrakegongo dira Txatxilipurdireneskutik.18:00 › Uarkape udal pilotale-kuan pilota partidak:Diaz-Beobide/ Olaetxea-OteizaBerasaluze VIII - Begino / OlaizolaII edo Bengoetxea VI - Beloki.19:30 › Herriko Plazan,txerri dan-tza eta larrain-dantza.20:00 › Herriko Plazan,txerrizozketa.20:00 › Herriko Plazan,dantzal-dia Egan taldearekin.

06 san tomas ›› arrasate berria2009ko abenduaren 20a,igandea

IBAN GALAN › SANTAMASETAKO KARTEL LEHIAKETAKO IRABAZLEA

«Oso zaila izango da Olariagakutzitako lekua betetzea»Koadrilakoekinparrandan dabilelabere kartela ikusteakilusio handia egingo diola esan du Iban Galanek.

Zakilixuten eta Ez gaude denok-enbila ibili zen bat baino gehiago txi-kitan hark egindako karteletan,eta santamasetako ikono bihur-tuak ziren Olariagak urte askotanegindako kartelak. Iazkoa azkenaizango zela erabaki zuen, eta arra-satearrek, penaz bada ere, onartudute gehiago ez dutela barrerikegingo haren txerri sinpatikoekin.Santamas Komisiñuak zinez es-kertu nahi izan du hark egindakolana, eta, jai herritarren aldeko ja-rrerari eutsiz, herriko lehiaketabaten bidez aukeratu du aurreran-tzean jaiak iragarriko dituen iru-dia.

Iban Galan gazte arrasatearrakhartu du testigua, Udalak, batzor-deak eta kultur taldeek osatutakoepaimahaiak onena haren lanadela ebatzi ostean. Hark ere «txiki-tatik» miretsi izan ditu Olariaga-ren lanak, eta oso serio esan du«oso zaila» izango dela Olariagakutzitako lekua betetzea. «Baina ga-raiak ere aldatu egiten dira, etatxalotu nahi dut herritarrei jaie-tan parte hartzeko aukera hau za-baldu izana». Herriminez egin du kartela Iba-nek, diseinu grafikoko ikasketeketa lanak Bartzelonako bizimo-duan uzten dioten tartean. Gutxifalta zaio etxera bueltatzeko, eta«hemen ikasitako gauza guztiakEuskal Herrira eramateko asmoa»daukala azpimarratu du. Herriariegin berri dion ekarpena gurasoei,

arrebari, koadrilakoei eta neska-lagunari eskaini die. Lehiaketa irabaztea espero al ze-nuen? Bada, ez. Gainera, pentsatzennuen Olariagak egingo zuela kar-tela, urtero bezala, eta lehiaketa-ren berri arrebak eta neska-lagu-nak eman zidaten. Haiekanimatuta aurkeztu nintzen; eznuen espero, baina neure irudiaaukeratu dute, eta oso pozik nago. Zer esan nahi du zuretzat santa-masak zeuk egindako kartelakiragartzeak? Olariagak herrian oso ezagunaden estilo bat markatu du, bainadenboraren poderioz gauza askoari dira aldatzen. Neuk zeharoezberdina den zerbait egin dut,

modu zuzen eta azkarrean infor-matuko duen kartel bat. Izan ere,pentsatzen dut jendea saturatutadagoela kalean hainbeste kartelikusteaz eta egun ez dela astirikizaten haiei begira jartzeko.Batzordearen asmoa da, aukera-tutako irudiari zenbait urtetakojarraipena ematea. Olariagakutzitako markak ez al zaitu apurbat estutzen? Iritzi ona edo txarra izan dezakete,

baina artearen ikuspuntutikgarrantzitsuena da jendeak zurediseinuaz hitz egitea. Esan nahidudana lehenengo begiradan erasinplean ulertaraztea da niremarka. Irudiak santamasen izaera adie-razi behar zuen. Zer elementuerabili dituzu hori lortzeko? Oinarrietan jartzen zuen ezinbes-tean agertu behar zutela txerriak,Udalaitz mendiak eta Portaloiak.Alde horretatik, eskatutakoa bete-tzera mugatu naiz. Jendearenarreta erakartzeko asmoz, berriz,irudien mugimendua eta kontras-tea topatu ditut, kartela lau zatiasimetrikotan banatuz eta kolorekontrajarri bi aukeratuz: zuria etabeltza.

Esan nahi dut sortzerakoan ezdudala kartelean bakarrik pentsa-tu. Izan ere, irudi hau eskuorriaketa zozketa txartelak ateratzekoere erabiliko dute, eta garrantzihandia eman diot beste euskarribatzuetan erraz aplika daitekeendiseinu bat egiteari.Orduan ezin duzu hutsik egin.Hilaren 22rako etorriko zara Bar-tzelonatik Arrasatera,ezta? Goizetan lanean nabil, baina aha-leginduko naiz sikiera egun parebat jai eskatu eta etortzen. Ilusiohandia egingo lidake koadrilakoe-kin parrandan nabilela nire karte-la kalean ikusteak! Gainera, jen-dearen iritzia ere bertatik bertarajakitea nahiko nuke, hortik ikasi-ko baitut hurrengorako.

«Garrantzia emandiot beste euskarribatzuetan errazaplika daitekeendiseinu bat egiteari»

ALDAKETA. Iban Galan,ezkerretik bigarrena,Arrasateko kultur taldeen hainbat ordezkarirekin kartelari eusten.Kartel berria izango da aurten.BERRIA

07arrasate ‹‹ san tomasberria2009ko abenduaren 20a,igandea

BBKk antolatutako azokan 140 ekoizlek parte hartuko dute;bestalde,Bilboko Konpartsak are nabarmenago agertuko dira kalean

E koizleak izango dira pro-tagonistak San Tomasegunean, eta 140 pro-duktorek parte hartukodute urteroko enkon-

truan, Bizkaiko nekazaritza pro-duktuak erakusten eta saltzen.Horien artean, produktore gazte-ek euren tartea izango dute. Guzti-ra, 285 salmenta postu izango diraeta produktu hauek salduko dituz-te: animaliak, barazkiak, ogia etaeuskal pastela, gazta, landareaketa loreak, fruta, eztia, kontserbaketa txakolina eta sagardoa, saldu-ko dira. Zazpi txosna ere izangodira jai eremuaren toki desberdi-netan, Plaza Barrian, Areatzan etaArriagako plazan. Animazioaegun osoan izango da, eta azoka09:00etatik 20:00etara zabalik izan-go da.

Konpartsak prestBilboko Konpartsek ere bere tokiaeta itzala izango dute Areatzan.«San Tomas egun handia da gure-tzat, Inauteriak eta Aste Nagusiazgain, konpartseroen urteroko bil-gunea baitugu» azaldu digu GariGoikoetxeak, Bilboko Konpartse-tako kideak. «Garratzitsua da gu-retzat, bilbotarrontzat ere egun be-rezia delako. Gure xedea, jaian par-te hartzea eta konpartsen itzalanabarmenagoa izatea kaleetan ba-rrena; are gehiago, azken erasoakkontuan hartuta. Hala ere, egunhonetan, irabaziak baino gehiago,diru galerak izaten ditugu, egunbakar baterako azpiegitura guztiaamortizatzea zaila delakoa». Bil-boko Konpartsek San Nikolas eli-zako atarian izango dute txosnaeta agertokia jarrita, eta jaiegunhonetarako egitarau berezia pres-tatu dute.

Egun handia bilbotarrentzat,baserri giroa hirira jaisten dene-

koa. Baina baserri giroaz gozatze-az gain, «konpartsek kontrapuntubat, beste izaera bat ematen diogujaiari, Udalak ez baitu egitaraurikantolatzen egun honetarako, ezbada Jai Batzordeko Konpartsekantolatzen dena», jarraitu du GariGoikoetxeak.

Bilboko konpartsen txosna10:00etan zabalduko da, eta orduhorretatik hasita, jai eremua giro-tzen saiatuko dira konpartseroak.Bestetik, 12:00etan «adierazpenbat irakurriko dugu Bilboko Kon-partsak jasaten ari garen erasoeierantzuteko». Eguerdi partean,txalaparta emanaldia, eta horrenostean bertsolariak izango dirakonpartsen agertokian, 13:30 alde-ra. Horrekin batera, egun honeta-rako espresuki prestatutako txe-rriki pintxoen banaketa eta babajana antolatu dute han biltzen di-renentzat. «Carlos Ibarrondo su-kaldariak egindako txerrikia ba-natuko dugu. Aurreko gauetik ha-siko da prestatzen, eta gau osoztxerriak txingarretan erretzenegongo dira», azaldu digu Goikoet-txeak.

Horren ostean, baba janaz goza-tu ahal izango da, hori ere berezia.«Aste Nagusiko Lehiaketa Gastro-

nomikoak direla eta, Bilboko Kon-partsak Slow Food edo janari la-saiaren aldeko mugimenduarenbarruan gaude —Europan hainbatproduktore txiki biltzen dituen el-kartea—, eta, horren bidez, Bizkai-ko labela duten produktuak bul-tzatu nahi ditugu. Babak zein txe-rrikia Bizkaiko labela duten jakiakizango dira». Mungiako babak era-biliko dituzte konpartsetako kide-ek, denon artean baba dastaketaegiteko. «Saiatuko gara, aurrekourteetan bezala, pintxoek zein ba-ba janak modu oneko prezioanizan daitezen».

Dastaketaren ostean, 14:30eangaita jotzaileak izango dira jaia gi-rotzen. Arratsaldez, berriz,17:00etatik 20:00etara txosnan ber-tan erromeria izango dugu, eta19:30 aldera, «Zazpi Kaleetan zeharBilbo Kantari ekimena egingodugu. Ekimen hori aski ezagunada konpartsen ekitaldien artean,baina oraingoan bereziki Egube-rrietako abestiekin girotuko duguAlde Zaharra», azaldu digu kon-partseroak. Txosna gaueko21:00ak arte izango da zabalik; or-duan, bukatutzat emango duteazoka, eta «norberak hauta dezalanon bukatu nahi duen festa».

BASERRITARRAK JAITSI,ETA JAI GIROA NAGUSI

BANAKETA.Bilboko konpartsek txerri pintxoak eta baba razioak banatu-ko dituzte.Argazkian iazko azoka.MONIKA DEL VALLE / ARGAZKIPRESS

Errenteriako Zumardian postu ugari izangodira herritarren gozamenerako.

G arai batean inguru-ko baserritarrak he-rrira jaitsi eta eurenproduktuak saltzenzituzten San Tomas

egunean, egun baserritar gutxibada ere, urtero Alamedako plazapostuz betetzen da, eta ogitarteko-ak, taloak, pintxoak eta edariakdaude salgai. Horietako postu batOiartzo ikastolak jarriko du, etaikasturte bukaerako bidaia or-daintzeko erabiliko dute lortzenduten dirua.

Postuan jende gaztea izango de-nez girorik ez dala faltako esan duEnara Larrainek. Horrez gain,kartel handi bat jarriko dute pos-tuan hura apaintzeko, eta kartele-an azalduko dituzte beharrarenarrazoiak.

San Tomas jaiak izugarri gusta-tzen zaizkie; «giro oso ona dago,eta txistorra prestatzea, jendeariondo pasaraztea oso polita da», La-rrainen ustez, eta dirua lortzea gu-txienekoa omen da, nolabait,«nahiz eta hasiera batean horixeizan lehen helburua».

Ahal den diru gehien ateratzeko

postu merkea alokatuko dute gaz-teek; eguraldi txarra egiten badu,estalkiren bat egin beharko dutenola-hala. Gainera, ikaskide batengurasoek harategia dutenez, txis-torren salmenta merkeagoa izan-go da, eta pintxoen prezioa ere bai,gainontzeko postuetakoekin kon-paratuz. Horrela aterako dute be-ren postua aurrera.

Aukera gehiagoTxistorra gustatzen ez zaionaren-tzat, beste motatako pintxoak ereegongo dira. Horrekin batera, es-kaintzak ere egingo dituzte.

Bidaiatuko dutenak asko dira,eta hiru ordutako txandak egingodituzte, gehienez. Laurogei pertso-na dira gutxi gorabehera bidaiaprestatzen ari direnak, baina ba-tzuek egun horretan azterketakdituztenez ezingo dute lanik egin.

Gainera, Oiartzungo jendeakOiartzungo San Tomasetan lanegingo du, eta han postu bat jarri-ko dute, egun bat lehenago. «Hauguztia sustatzeko, jendea kartele-kin paseatzea pentsatu dugu»,azaldu du Larrainek.

TRADIZIOAKAURRERASEGITUKO DU

08 san tomas ›› errenteria eta bilbo berria2009ko abenduaren 20a,igandea