bati muzik tarihi

7/17/2019 Bati Muzik Tarihi

http://slidepdf.com/reader/full/bati-muzik-tarihi 1/52

MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞIOrtaöğretim Genel Müdürlüğü

ANADOLU GÜZEL SANATLAR LİSESİ

BATI MÜZİĞİ TAR İHİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI

(11. SINIF)

2006



BATI MÜZİĞİ TAR İHİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI

PROGRAM GELİŞTİRME ÖZEL İHTİSAS KOMİSYONU

GENEL KOORDİNATÖRMedine KARAPINAR

Ortaöğretim Genel MüdürlüğüOrtaöğretim Programları Şube Müdürü

Abdurrahman ALBOSTANOrtaöğretim Genel Müdürlüğü

Müzik Öğretmeni

Mevlüt KAŞIKÇITalim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı

Program Geliştirme Uzmanı

KOMİSYON ÜYELER İ

Didem YÜCEL – Müzik Öğretmeni

Müge ÖZEL – Müzik Öğretmeni

Pınar ERÇİFÇİ – Program Geliştirme Uzmanı

Mehmet Ali ERSİVR İ – Rehber Öğretmen



ÖNSÖZ

Dünyada bilginin önemi hı zla artarken, “bilgi” kavramı ve “bilim” anlay ı şı da hı zla değ i şmektedir. Bilgi toplumu olu şum sürecini başlatan bu geli şmelerin

bilgi toplumunun ekonomik büyüme sürecini hı zland ı r ı c ı , sosyal alt yapı hizmetlerinin sunumunu iyileştirici ve kültürel etkileşimi art ı r ı c ı etkileri oldu ğ uda aç ı kt ı r.

Günümüzde ekonomik ve sosyal kalk ı nmanı n en önemli bileşeni olaneğ itim, tüm dünyada hı zl ı ve sürekli bir değ i şim içindedir. Geli şmi ş tüm ülkeler,özellikle son y ı llarda yoğ un bir şekilde eğ itimde reform çal ı şmalar ı başlatmı şlard ı r.

Bütün bunlar ı n sonucunda; ülkemizde de eğ itime olan talep farkl ı l ı kgöstermekte, eğ itim sistemimizde çeşitli değ i şim ve geli şmeler yaşanmaktad ı r.

İ ç dinamikler ve AB eğ itim sistemi normlar ı

na uyum sürecinin dayanağ ı

nı

olu şturdu ğ u “Orta Ö ğ retimin Yeniden Yapı land ı r ı lması ” kapsamı nda yürütülenbir dizi çal ı şma hayata geçirilmi ş bulunmaktad ı r. Bu çal ı şmalardan enönemlilerinden biri ise; haftal ı k ders çizelgeleri ve buna dayal ı olarak öğ retim programlar ı nı n yeniden düzenlenmesidir.

Bu kapsamda yürütülen “Program Geli ştirme” çal ı şmalar ı nda; eğ itimsistemi bir bütün olarak ele al ı nmı ş ve “nası l bir insan modeli?” sorusucevapland ı r ı lmaya çal ı şı lmı şt ı r.

Anayasa, kanunlar, kalk ı nma planlar ı , şûra kararlar ı , akademik tezler,araşt ı rmalar vb. kaynaklar gözden geçirilerek ülkemizin mevcut eğ itim

özelliklerinin belirlenmesi, başar ı ve başar ı sı zl ı klar ı n değ erlendirilmesi veortaya ç ı kan sonuçlar ı n yeni öğ retim programlar ı na yansı t ı larak ilköğ retim veorta öğ retim programlar ı nı n bütünsel bir yaklaşı mla haz ı rlanması sağ lanmı şt ı r.

Ö ğ retim programlar ı ülkemizin tarihsel, kültürel, sosyal, ahlaki birikiminidünyada yaşanan tüm değ i şimleri ve geli şmeleri yansı tacak şekildehaz ı rlanmı şt ı r. Programlar, etkinliklerle zenginleştirilerek, öğ renci merkezli halegetirilmi ştir. Yine programlar ı n haz ı rlanması nda; sonuca dayal ı bir anlay ı ş yerine, süreci de değ erlendiren bir anlay ı ş esas al ı nmı şt ı r.

Yeni program geli ştirme yaklaşı mı ile öğ rencilerin araşt ı rma yapması na,kültürel faaliyetlere kat ı lması na, sosyal aktiviteler içinde olması na, öğ renmeye

dayal ı etkinlikler içinde bulunması na f ı rsat tanı nmaktad ı r.Yoğ un bir çal ı şma sonucunda ortaya konulan bu programı n

haz ı rlanması , bası mı , dağ ı t ı mı ve yay ı mlanması nda emeğ i geçen herkeseteşekkür ederim.

Söz konusu programı n Türk E ğ itim Sistemimize hay ı rl ı olması temennisiyle, yönetici, öğ retmen ve öğ rencilerimize başar ı lar dilerim.

Kerem ALTUN

Ortaöğ retim Genel Müdürü



ddm

1. GİR İŞ

Güzel Sanatlar liseleri ilköğretim üzerine bir yıl hazırlık sınıf ı ve en az 3 yıl liseöğrenim süresi olan yatılı, gündüzlü ve karma eğitim yapan okullardır. Öğretim süreleri 1 yılı hazırlık olmak üzere 4 yıl iken, “Orta Öğretimin Yeniden Yapılandır ılması” kapsamında;

Talim ve Terbiye Kurulunun 07 Haziran 2005 tarih ve 184 say ılı karar ıyla, 2005-2006öğretim yılından itibaren hazırlık sınıflar ının kaldır ılarak, öğrenim sürelerinin 4 yıla göreyeniden düzenlenmesine karar verilmiştir.

Orta Öğretim kademesi içerisinde yer alan Anadolu Güzel Sanatlar Liselerininamaçlar ı, öğrencilerin;

• Güzel sanatlar alanında ilgi ve yetenekleri doğrultusunda eğitim-öğretimgörmelerini,

• Özel yetenek gerektiren yüksek öğretim programlar ına hazırlanmalar ını,• Yabancı dil öğrenmelerini,• Alanlar ında araştırmacılığa yönelmelerini, yetenekleri doğrultusunda yorum ve

uygulamalar yapabilen, yaratıcı ve üretken kişiler olarak yetişmelerini,• Millî ve milletler arası sanat eserlerini tanımalar ını ve yorumlamalar ını

sağlamaktır.

Anadolu Güzel Sanatlar Liselerinde uygulanan müzik eğitimi Mesleki Sanat Eğitimikapsamındadır. Mesleki Sanat Eğitimi, sanat alanının bütününü, bir kolunu ya da dalını, o

bütün, kol ya da ilgili bir işi meslek olarak seçen, seçmek isteyen, seçme olasılığı bulunan yada öyle görünen, sanata belli düzeyde yetenekli kişilere yönelik olup, kolun, dalın işin ya damesleğin gerektirdiği sanatsal davranışlar ı ve birikimi kazandırmayı amaçlar.

Sanatçı

lı

k (sanatsal yaratı

cı

lı

k-yorumculuk) eğitimi, sanat bilimcilik eğitimi, sanatöğretmenliği (eğitimciliği) eğitimi, sanat teknoloğu eğitimi, mesleki sanat eğitiminin başlıcaalt türlerini oluşturur.

Mesleki Sanat Eğitimi görecek kişide, öncelikle, seçilen kol, dal, iş ya da mesleğingerektirdiği boyutlarda ve asgari yeterlilikte olmak üzere belirli bir yetenek düzeyi ve kapasitearanır. Kişinin (adayın) söz konusu yetenek düzeyi ve kapasitesi belli bir tercih ve ön kayıtsonrası yapılan yetenek sınavında gerçekleştirilen “sınama-eleme-sıralama-seçme” ve bunlar ı izleyen “ yerleştirme işlemleri ile belirlenir.

Mesleki Sanat Eğitimi, örgün eğitim kurumlar ında ya da bu kurumlardaki benzer

ortamlarda gerçekleştirilir. Bazı özel durumlar ında, bazı dallarda çok erken yaşlarda başlamakla birlikte, genellikle ilköğretimin son yıllar ındaki yönlendirmelere de bağlı olarakortaöğretimde belirginleşir ve yükseköğretimde kesin biçimini alır. Alan bilgisi, genel bilgi vemeslek bilgisini birlikte kapsayacak biçimde programlanır. Programlarda, ortaöğretimdenyükseköğretime doğru gidildikçe alan ve meslek bilgisine daha çok ağırlık verilir. Hangidüzeyde olursa olsun mesleki sanat eğitimi, bu iş için yetiştirilmiş ehil ve yetkili kişilerceyürütülür.

Mesleki Sanat Eğitiminde sanatı bizzat yaşamanın ötesinde, onu bilgili, bilinçli,düzenli-planlı-yöntemli, kurallı ve profesyonel anlamda yeterli olarak yaratan yorumlayan,kuramlayan, araştıran, uygulayan ve öğreten sanatçı, bilimci, eğitimci, teknolog yetiştirmeye

dönük bir strateji uygulanır. Bu uygulamalarda, bireyin ilgisi-isteği yatk ınlığı-yeteneğidoğrultusunda ölçüsünde gelişip doyum sağlaması değil onun ötesinde, kolun dalın, işin ya da



ddm

mesleğin gerektirdiği biçim, kapsam ve düzeyde hazırlanması, biçimlenmesi, uzmanlaşması,gelişmesi ve yetkinleşmesi esastır (Uçan 1994, s.74).

2. BATI MÜZİĞİ TAR İHİ

Anadolu Güzel Sanatlar liselerinde uygulanan Batı Müziği Tarihi dersi öğretim programı, ilköğretim okulunu bitirmiş, kendini yazılı ve sözlü olarak ifade edebilen, ancakmüzik, enstrüman ve müzik dili konusunda müziğe duyarlı öğrencileri hareket noktası olarakalır. Öğrenciler bu liselere başladıklar ı günden itibaren kendilerine uygun, öğretmenlerirehberliğinde seçtikleri enstrümanlar ını, derste gördükleri konular çerçevesinde, tarih boyuncamüziğin aldığı şekillere ve kompozisyonlara uygulama olanağı bulurlar. Bu dersin konular ı sayesinde, her bir öğrencinin kendi müzik tarzlar ı yönünde gelişmeleri söz konusu olacaktır.

Batı Müziği Tarihi Eğitiminin Önemi

İnsanoğlu var oluşundan bu yana sesle iç içe olmuştur. Yaşadığı çevredeki seslerialgılamaya ve çözümlemeye çalışmış, duyduğu sesleri taklit ederek ses kaynağı olmuş vekendini bu sayede ifade edebilmiştir. Giderek bu alanda kendini geliştiren insan, duygu vedüşüncesini estetik eğilimler doğrultusunda, bir düzen çerçevesinde aktarabilir hale gelmiştir.Doğada duyduğu sesleri taklit ederek başladığı arayış, ürettiği düzenli ve uyumlu seslerleyaratıcılığının sınırlar ını zorladığı bir serüvene dönüşmüştür. İnsanlık tarihi birbiri üstündeyükselen yaratıcılıklar ın, evrensel yücelişidir. Bu yücelişte müziğin de yeri vardır. Bunamüzikçilerde katk ıda bulunmuşlardır. Dolayısıyla müzik tarihi kendi alanında insanoğlununevrensel gelişim yasalar ının tarihidir.

Müzik tarihi gelişimin dinamik ak ışını göstermek, yaratıcı arayışlar ın gizleriniaçıklamakta müziğin özündeki sorunlar ın nasıl çözümlendiğini göstermektedir. Müzik tarihisayesinde geçmişten günümüze uzanan müzik yapıtlar ındaki yaşam gücünü, duygusallığı,

paylaşımcılığı görüyor ve öğreniyoruz.

Müzik, belli bir amaç ve yöntemle, belli bir güzellik anlayışına göre işlenerek birleştirilmiş seslerden oluşan estetik bütündür (Uçan 1994, sf.10).

Kültür tarihinin en önemli alanlar ından biri olan Batı Müzik Tarihi, müziğindoğuşundan bugüne dek süregelen müziksel evrim sürecini konu edinmiştir. Bu bağlamda,Batı Müzik Tarihi, çeşitli ak ım ve üslup özelliklerinin yanı sıra, bestecileri ve yapıtlar ını,

müzik formlar ı

nı

, çalgı

gelişimini, müzikbilim disiplini içinde incelemektedir.Öğrencilere müzik bilgisinin yanında, müzik yapma ve tarih bilincini de aşılamak,

geçmişten bugüne müziği etkileyen sosyal ve kültürel unsurlar ın fark ında olmalar ını sağlamak, insanlık tarihi boyunca giderek gelişen yaratıcılığın öyküsünü aktarmak Batı Müziği Tarihi dersinin hedeflerini oluşturmaktadır. Geçmişini bilmeyen insan, nerededurduğunu saptayamadığı gibi nereye gideceğini de bilemez. Bu durumu aşmak ise kazanılantarih bilinci ile mümkün olacaktır. Öğrencilerin, müzik ve tarih bilinci taşıyan, çaldığı ya daanaliz ettiği müzik eserlerinin değerlendirmesini yapabilen, eleştirel becerileri gelişmiş,araştırma ve inceleme alışkanlığı kazanmış müzisyen, müzikbilimci ya da eğitimci olarakyetişmelerinde Batı Müzik Tarihi eğitiminin rolü büyüktür.



ddm

Müzik Tarihi, çeşitli ak ım ve üsluplar arasındaki yak ınlıklar ve kar şılıklar içindengeçen devinimi belirtir. Bu devinim sadece müzikçilerin değil, tüm insanlığın paylaştığı biryücelişi simgeler. Müzik tarihi özelliği olan nitelikler taşır: Bu tarih, müzik yapma bilincinin,

besteleme tekniklerinin, müzik formlar ın, ak ım ya da stillerin, çalgılar ın, müzik yazılar ı vb.tarihidir. Doğal olarak kültür tarihinin parçasıdır.

Tarihsel kökleri bulunmayan bir düşünce yöntemi ya da sanat ak ımı olamaz. İnsanlıktarihi, birbiri üstünde yükselen yaratıcılıklar ın evrensel yücelişidir. Bu yücelişte müziğin deyeri vardır, ona müzikçiler de katk ıda bulunmuşlardır. Dolayısıyla müzik tarihi kendi alanındaevrensel gelişim yasalar ının tarihidir (Say 1994, s.18).

Öğrenciler, müziğin, tarihin ak ışı içinde giderek düşünce ve imge gücünü uyarmış, herçağda, her kültürde, o toplumun gereksiniminden doğan bir anlatım yolu bulmuş olduğunuMüzik Tarihi dersi ile fark edeceklerdir.

Ülkemizde müzik eğitimi Atatürk’ün görüş ve düşünceleri ile temellenmiş ve

yönelmiştir. Bu temel ve yönlendirici görüş ve düşüncelerin müziksel amacı “Türk UlusalMüzik varlığının derlenip, toplanı p değerlendirilmesi; Türk Ulusal Müziği’nin modern ilke,yöntem ve tekniklerle işlenerek geliştirilmesi ve bu yolla evrensel müzikte yerini alabilecek

bir niteliğe kavuşturulmasıdır. Ayr ıca, Türkiye’de müzik yaşamının ülkenin gerçekleri,çağdaş Türk bireyinin ve toplumun gereksinim ve beklentilerinin çağın gerekliliği ile tutarlı

bir yapıya kavuşturulması için bu çerçevede oluşan müziksel değişme ve gelişmelerle çağdaş uygarlık düzeyine erişme yolunda gösterilen çabalar ın pekiştirilmesi olarak özetlenebilir”.

Program hazırlanırken Batı Müziği Tarihi konusunda tüm Güzel Sanatlar Liselerindeortak bir yol izlenmesi için gerekli kaynak ve literatür incelenmiş ve araştırmalar yapılmıştır.

3. PROGRAMIN UYGULANMASINA İLİŞK İN İLKE VE AÇIKLAMALAR

1. Batı Müziği Tarihi dersi öğretim programında, belirlenmiş kazanımlar ın öngördüğü bir içerik sınırlaması söz konusudur. Öğretmen kazanımlar ı gerçekleştirirken çevreözelliklerini, öğrenci grubunun ilgilerini, ihtiyaçlar ını, beklentilerini, hazır-bulunuşlukdüzeylerini ve dolayısıyla da ön bilgilerini dikkate almalıdır.

2. Öğretim programında, eleştirel düşünme, yaratıcı düşünme, iletişim, araştırma vesorgulama, problem çözme, bilgi teknolojilerini kullanma, girişimcilik ve Türkçe’yi doğru,

etkili ve güzel kullanma becerisi gibi ortak becerilerin yanı

sı

ra, Batı

Müziği Tarihi dersine aitsosyal anlatımcılık, duyduğu enstrümanlar ı tanıma, duyduğu eseri ve bestecisini tanıma veeserin dönemsel ve müziksel özelliklerini fark etme becerisi yer almaktadır. Öğretmen dersi

planlarken hazırladığı öğretimsel işlerin tümünde yukar ıda belirtilen becerilerin bir veyauygun olan birkaç tanesinin kullanılabileceği ortamlar oluşturmalıdır. Öğretmen sınıf içi vesınıf dışı etkinlikler ile geliştireceği becerileri pekiştirmek için ödev veya projeler verebilir.

3.Öğrencilere verilen proje ya da ödev kapsamındaki dinleme ve araştırma çalışmalar ı öğrencilerin eserin, müziksel, besteci ve dönem özelliklerini tanımalar ı, yorum ve yorumculararasındaki fark ın ayr ımına varmalar ı, yeni bak ış açılar ı kazanmalar ı, yaratıcılık ve çaldıklar ı eserlerin yorumlamalar ındaki gelişimi için yapılan etkinliklerdir.



ddm

4. Programda yer alan değerleri öğretmen yeri geldiğinde, etkinlikler içinde budeğerleri vurgulayan bölümler oluşturarak pekiştirmelidir.

5. Öğretmen, okulun bulunduğu çevre ve imkânlar ı dikkate alarak programda örnekolarak verilen etkinlikleri aynen uygulayabilir ya da kendisi yeni etkinlikler geliştirebilir.

Yeni etkinlikler geliştirilirken, kazanımlar ve farklı öğrenme stil ve zekâ türlerine sahipöğrencilerin ilgi, yetenek ve ihtiyaçlar ı göz önüne alınarak aktif öğrenmeye dayalı etkinliklerhazırlanmalıdır. Öğretmen bilgi dağıtıcı rolü yerine, öğrencilerinin anlam kurmalar ınayardımcı rolünü benimsemelidir.

6. Millî ve dinî bayramlar, mahallî kurtuluş ve kutlama günleri, önemli olaylar, belirligün ve haftalardan yararlanılarak, öğrencilerin millî duyarlılığı geliştirilmelidir. Öğretmen,Atatürk’ün “Türk, öğün, çalış, güven”, “Ne mutlu Türküm diyene!” ve “Yurtta sulh, cihandasulh” gibi sözlerinden hareketle, Türklerin tarihte oynadıklar ı rolü; askerlik, idare, hukuk,

bilim, fen ve sanat alanında insanlığa hizmetlerini göstermelidir. Öğrencilerin, Türk milletine,Türk bayrağına, Türk ordusuna ve vatanına hizmet eden kişilere sevgi, saygı ve takdir

duygular ını geliştirmelidir.

7. Öğretmen, etkinlik (konser, sergi vb.) gezilerine önem vermelidir. Bu gezilerin heraşaması planlanmalı ve değerlendirilmelidir. Öğrenciler için çalışma kâğıtlar ı hazırlanmalı sonuç raporlar ı istenmelidir. Bu geziler aracılığı ile öğrencilerin sanat zevki ve estetikduygular ını geliştirmeleri sağlanmalıdır.

8. Öğretmen, öğrencileri millî, ahlaki, insani, manevi, kültürel değerler bak ımından besleyici; demokratik, lâik ve sosyal bir hukuk devleti olan Türkiye Cumhuriyeti’ne kar şı görev ve sorumluluklar ını yerine getirmede yol gösterici olmalıdır.

9. Öğretmen, kazanımlar ın yapısına uygun olan değerlendirme araç ve yöntemleriniseçmelidir. Değerlendirme, öğrenmenin ayr ılmaz bir parçasıdır. Öğretmen sadece öğrenmeürününü değil, öğrenme sürecini de değerlendirmelidir. Değerlendirmede gelenekselyöntemlerle, alternatif değerlendirme yöntemleri birlikte kullanılmalıdır. Bu değerlendirmeyöntemleri ve araçlar ı; gözlem, performans ödevleri, görüşmeler, öz değerlendirme ölçekleri,

projeler vb.dir. Öğrenciler etkinlikler çerçevesinde fotoğraf, resim, proje, poster, şark ı sözügibi çalışmalar yapabilmeli ve bunlar aileleri ve çevreleriyle paylaşmak için sergilenmelidir.

10. Ölçme ve değerlendirme sürecinde kullanılmak amacıyla geliştirilen, örnekformlar yeri geldikçe öğretmen ve öğrenciler taraf ından uygulanır. Formlar aynen

kullanı

labileceği gibi öğretmen taraf ı

ndan yeni formlar da geliştirilebilir.11. Öğrenci düzeyi ve çevre etkenleri dikkate alınarak öğrenme-öğretme

etkinliklerinde farklı ünitelerin birbirleriyle bağlantılı olan kazanımlar ı birlikte elealınabilecektir.

12. Öğrenme-öğretme etkinliklerinde öğrenci düzeyine, eğitim ortamına ve çevreetkenlerine göre öğrencilerin aktif olduğu öğrenme-öğretme yöntem ve teknikleri kullanılır.

13. Öğrenme-öğretme etkinliklerinde, kazanımlar ın edinilmesine yardımcı olabilecekuygun görsel, işitsel ve basılı materyallerden yararlanılır.



ddm

14. Etkinlikleri planlarken, bir sonraki haftanın etkinlikleri dikkate alınarak planlamayapılması öğretmenin ve öğrencilerin hazırlığı açısından önemlidir.

15.Öğrencilere bireysel çalışmalar ın yanı sıra, grup çalışmalar ını da yürütebilecekleriçalışma disiplini ve bilinci kazandır ılmalıdır.

16.Öğretmen, dönemlere göre çalgılar ın ve bestecilerin tanıtılması, eserlerindönemlerin özelliklerine göre çalınması gibi uygulamayı gerektiren konularda okul veöğrencilerin imkânlar ı ölçüsünde uygulama ve denemeler yapma imkânı sağlamalıdır.

4. PROGRAMIN TEMEL YAKLAŞIMI

Bilgideki değişim ve gelişim, öğrenci profilinin de eğitim sürecinde değişimeuğramasına etki etmektedir. Günümüz öğrenci profili, bilimsel ve ak ılcı düşünme becerisinesahip, araştırmacı ve sorgulayıcı, bilgiyi ezberleyen değil bilgiye ulaşabilen, bu bilgiyi

kullanı p paylaşabilen, iletişim kurma becerilerine sahip, teknolojiyi etkin bir şekildekullanabilen, kendini gerçekleştirmiş ve bunun yanı sıra insanlığın ortak değerlerini desahiplenmiş, yaratıcı, üretken, tak ım çalışmasına yatk ın, öğrenmeyi öğrenmiş ve yaşam boyuöğrenmeyi benimsemiş bireyler olarak tanımlanabilir.

Öğrenci profilindeki değişim eğitim, öğretim sürecinde okula da yeni anlamlaryüklemektedir. “Öğrenci Merkezli Eğitim”, “Öğrenci Merkezli Okul” kavramlar ı bu değişimve gelişimin bir sonucu olarak ortaya çıkmıştır.

Öğrenci merkezli eğitimin temel hedefi öğrenciyi merkeze alarak, birey olarakkendisinin ve sistemin ihtiyaç duyduğu değişim sürecini başlatmaktır.

Günümüzde bireylerden, doğru kararlar alı p uygulamaya geçmesi, yaratıcı düşünmesi, problem çözme yeterliğine sahip olması, öğrenmeyi öğrenmesi, ekip çalışmasına yatk ınolması ve kendi kendini yönetebilmesi beklenmektedir. Öğrenci merkezli eğitim, öğrenmeyiöğrenmenin esas olduğu, her öğrencinin farklı zaman, tür ve hızda öğrenebileceğini

benimseyen, düşünme becerilerini geliştirmenin yaratıcı düşünceyi geliştirdiğini kabul eden bir yaklaşımdır.

Öğrenci merkezli eğitimin öğrenci ve öğrenme süreci açısından on iki ilkesi ortayakonulmuştur (http://denizli.meb.gov.tr/mlokurs/_private/ome/02omeum.htm).

1. Ö ğ renmeyi ö ğ renmek esast ır. Öğrenme sürecinin doğası olarak öğrenme, bireyin kendi algılar ı, düşünceleri ve

duygular ından süzerek edindiği bilgi ve deneyimlerden anlamı keşfetmesi ve yapılandırması sürecidir. Bu nedenle, öğrenci merkezli eğitimde öğrenmeyi öğrenmek esastır.

2. Her ö ğ renci ö ğ renebilir. Her öğrenci, elde ettiği verilerden bir anlam yaratmak, bunu gözden geçirmek ve

diğerleri için anlaşılır hâle getirmek üzere çaba gösterir. Bu nedenle, öğrenci merkezlieğitimde her öğrenci öğrenebilir olarak kabul edilir.



ddm

3. Her ö ğ renci ö ğ renirken eski ve yeni bilgiler arasında özgün ba ğ lant ılar kurar. Bilginin yapısı gereği her öğrenci daha derin bir anlama etkinliğini yapılandırmak için

eski ve yeni bilgileri arasında özgün bağlantılar kurar. Bu nedenle, öğrenci merkezli eğitimdeher öğrencinin yeni bilgi ile eski bilgileri arasında bağlantılar kurmasına önem verilir.

4. Düşünmeyi ö ğ renmek sorgulayıcı ve yarat ıcı düşünceyi geli ştirir. Öğrenci, nasıl düşüneceğini plânlayı p, gözlemleyip, değerlendirerek, sorgulayıcı veyaratıcı düşünme becerilerini geliştirir. Bu nedenle, öğrenci merkezli eğitimde her öğrencinindüşünmeyi öğrenmesine öncelik verilir.

5. Başarabilme duygusu içsel güdülenmeyi sa ğ lar. Öğrencinin kontrol düzeyi, sorumluluk duygusu, hedefleri, ilgi alanlar ı, yeterlilikleri

ve beklentileri başarma güdüsünü besleyen etmenlerdir ve güdüleme öğrenmeyi etkiler. Bunedenle, öğrenci merkezli eğitimde her öğrencinin motivasyonuna önem verilir.

6. Ö ğ renme olumsuz deneyimlerle engellendi ğ inde zorlaşır.

Her öğrenci doğal bir öğrenme eğilimine sahiptir. Bu eğilim olumsuz deneyimlerleengellendiğinde öğrenme zorlaşmaya başlar. Bu nedenle, öğrenci merkezli eğitimde heröğrencinin başarabilme deneyimini yaşaması için onlar ın bireysel farklılıklar ını dikkate alanf ırsatlar yaratır.

7. Merak, yarat ıcıl ık ve kompleks düşünmeyi harekete geçiren ödevler ö ğ renciyidaha zorlar ını başarabilmeye güdüler.

Merak, yaratıcılık ve kompleks düşünmeyi harekete geçiren, güdü artır ıcı veöğrenmeyi öğrenmeye yönelik ödevler öğrenciyi giderek zorlaşan ödevler yapmaya güdüler.Bu nedenle, öğrenci merkezli eğitimde ödevler her öğrencinin başarabilme deneyiminiyaşaması için yaratılacak f ırsatlardan biri olarak görülür.

8.Her ö ğ renci farkl ı zamanda farkl ı türde ve farkl ı hı zda ilerleyerek geli şir. Öğrenmenin gelişimsel doğasına bağlı olarak her öğrenci farklı zamanlarda, farklı

gelişim adımlar ı boyunca ilerleyerek gelişir. Bu nedenle, öğrenci merkezli eğitimde öğretimetkinliklerinin ve ortamlar ının plânlanmasında farklı öğrenme türleri ve hızlar ı dikkate alınır.

9. Farkl ı özelliklerdeki ö ğ rencilerin birbirleri ile etkileşimi ö ğ renmeyi kolaylaşt ır ır. Farklı özgeçmiş, ilgi ve değerlere sahip bireylerin birbirleri ile etkileşimi, öğrenmeyi

kolaylaştır ır. Bu nedenle, öğrenci merkezli eğitimde iş birliğine dayalı öğrenme gibi grupçalışmalar ını ön plâna çıkaran öğretim stratejilerine ağırlık verilir.

10. Ö ğ renciler arasındaki olumlu ili şkiler ö ğ renmeyi art ır ır. Öğrencilerin birbirine destek olması, ilgi ve saygı göstermesi gibi olumlu ilişkiler

öğrenmeyi artır ır. Bu nedenle, öğrenci merkezli eğitimde grup çalışmalar ı ve sosyaletkinlikler öğrenciler arasında olumlu ilişkilerin geliştirilebilmesi için yaratılacak f ırsatlarolarak görülür.

11. Her ö ğ renci ö ğ renmeye kar şı farkl ı yetenek ve e ğ ilime sahiptir.Her öğrenci kalıtsal olarak taşıdığı genler ve çevresel etmenlerin bir araya gelmesi ile

şekillenir ve bu nedenle öğrenciler öğrenmeye kar şı farklı yetenek, tercih ve eğilimleresahiptir. Bu nedenle, öğrenci merkezli eğitimde bu farklılıklar dikkate alınarak öğretim

etkinlikleri çeşitlendirilir ve teknoloji ile desteklenir.



ddm

12. Her ö ğ renci yeni bilgileri kendi kal ı plar ına göre kavrayı p benzersiz bir anlama yarat ır.

Her öğrenci yeni fikirleri inanç, anlama, yorumlama ve tutum süzgeçlerindengeçirerek işler ve benzersiz bir anlama yaratır. Bu nedenle, öğrenci merkezli eğitimde ölçmeve değerlendirme çalışmalar ında her öğrencinin gelişiminde gösterdiği ilerleme dikkate alınır.

Öğrenci merkezli eğitim yaklaşımını temel alan etkili bir öğrenmenin gerçekleşmesisonucu öğrencilerde; merak uyandırma ve plânlama, araştırma ve keşfetme, çözümleme vederinleştirme, paylaşma ve yaşantıya uygulama basamaklar ını özümseyerek yaşamlar ının heraşamasında bilgiyi kullanma becerilerinin gelişmesi beklenmektedir.

Öğrenci merkezli eğitim öğrenciyi merkeze alır ve bu nedenle öğretmen çokönemlidir. Çünkü öğretmen, öğrencideki değişimi ve gelişimi destekleyen en önemli kişidir.Öğrenci merkezli eğitimde öğretmen;

• Açık fikirlidir.•

Çağdaştı

r.• Yenilikleri takip eder.• Öğrencileri için eğitim ortamını en iyi şekilde hazırlar.• Eğitim teknolojilerini etkin olarak kullanır.• Öğrencilerinin bireysel farklılıklar ını dikkate alır ve onlar ın ihtiyaçlar ını en iyi

şekilde kar şılar (http://uretim.meb.gov.tr/EgitekHaber/s84/yazarlar/Oguz.htm).

Öğretmenler bütün öğrencilerin öğrenmesini kolaylaştırmak için gerekli koşullar ı oluşturmalıdır. Nitekim öğretmenin oluşturduğu sınıf ortamının öğrencinin öğrenmeye kar şı tutumunda ve güdülenmesinde etkisi büyüktür.

Aynı şekilde öğrenci merkezli eğitimde yönetici, öğretmen, öğrenci, aile, okulçalışanlar ı ve çevre süreç içerisinde önemli bir yer alır. Eğitim ile ilgili sorunlar ınçözümlenmesi için okul yöneticilerinin, öğretmenlerin, öğrencilerin, ailenin eğitim içerisindeetkin bir biçimde görev alması beklenmektedir.

İnsanoğlu duygu ve düşüncelerini türlü yollardan dışa vurmuştur. Bu yollardan en eskive etkilisi müziktir. Müzik, insanı psikolojik ve fizyolojik olarak etkiler. Müziğin insanı kavrayabilmesi kişinin estetik düzeyiyle doğru orantılıdır. Kişi yaşantısına uygulayabildiğiözlem ve gereksinimlerini kar şılayan, bunlar ı yansıtan nitelikteki müzikleri algılar ve kullanır.Bu da insanla müzik arasında kurulan bir bağ olduğunu göstermektedir. Bu bağın toplumyapımız ve milli politikamız ışığında istenilen düzeyde oluşturulması ise çocuğa ve gençliğeuygun, tutarlı ve kullanılırlığı olan müzikler, çağdaş, gerçekçi ve ilerlemeye açık bir müzikeğitimi ile gerçekleşir (M. Dinçer). Her alanda olduğu gibi müzik alanında da önerilen müzikeğitimi, bireyin sanat eğilimlerine en doğru, sağlıklı ve çağdaş bir yöntemle biçim vermeyiamaçlar. Böylece sanat eğitimi, genel eğitim ilkeleriyle bütünleşen, sonuç olarak da bireyitoplumun başar ılı ve mutlu unsuru olarak hazırlayan özel bir yönteme kavuşturma amacını taşır (Y. Elmas).

Geliştirilen Batı Müziği Tarihi dersi öğretim programında konular, öğrencilerde müziktarihi bilinci oluşturacak nitelikte ele alınmış, program ünite, kazanımlar ve öğretimetkinliklerine dayalı olarak düzenlenmiştir. Programda bilgi, beceri, değer ve tutum açısından

denge gözetilmiş, öğrenme-öğretme sürecinde öğrencinin yaşantı

lar ı

dikkate alı

nmı

ştı

r.Program sadece sınıf içi değil sınıf dışı etkinlikleri de kapsamaktadır. Program yaklaşımı;



ddm

öğrenme-öğretme süreçleri, ölçme-değerlendirme metotlar ı ile öğretmen ve öğrencinin rolüne bak ış açısından ve ortaya koyduğu aktif sınıf kültürüyle yeni bir yaklaşımı kapsamaktadır.

Batı Müziği Tarihi dersi öğretim programında kazanımlar; birçok zihinsel beceriyivurgulamakta, öğrenme süreçlerinde ise aktif öğrenme yöntemlerinin ve öğretimsel işlerin

kullanımını gerektirmektedir. Programda bu yöntemlerin kullanıldığı örnek etkinliklere yerverilmiştir. Öğretmenler programda önerilen etkinliklerin yanı sıra kazanımlarda öngörülen bilgi, beceri, değer ve tutumlar ı kazandırmada farklı etkinlikler de planlayı p uygulayabilirler.

5. PROGRAMIN YAPISI

Batı Müziği Tarihi dersi öğretim programı, genel amaçlar, temel beceriler, değerler vetutumlar, kazanımlar, etkinlik örnekleri ve açıklamalardan oluşmaktadır.

5.1. Genel Amaçlar

Bu program öğrencilerin;

• Sanat ve müziğin insan ve toplum hayatındaki yerini belirlemelerini,

• Müzik aracılığıyla estetik duyarlılık ve eleştirel düşünme becerisi geliştirmelerini,

• İnsan sesleriyle ve çalgılarla yapılan müzik ve müzik topluluklar ını tanımalar ını,

• Müzikte tür, biçim ve formlar ı ayırt etmelerini,

• Müzik eserlerinin biçimsel yapısını çözümlemelerini,

• Avrupa ve diğer ülke müziklerinden örnekleri çalgılar ında uygulamalar ını,

• Müzikte ak ımlar ı tanımalar ını,

• Batı Müziği Tarihine ait dönemleri ve bu dönemlerin müziksel özelliklerini

sorgulamalar ını,

• Müziğin tarihsel gelişiminin günümüze kadar uğradığı değişlikleri çalgılar ında

uygulamalar ını,

• Bilinçli bir müzik dinleyicisi olmalar ını,

• Müzik aracılığıyla insanlar arasındaki kültürel etkileşim ve iletişim becerilerini

geliştirmelerini,

• Atatürk’ün güzel sanatlara verdiği önemi ve çağdaş Türk müziğine ilişkin

katk ılar ını değerlendirmelerini,

• Çağdaş Türk müziği bestecilerinin müziğe katk ılar ını değerlendirmelerini

amaçlamaktadır.



ddm

5.2. Temel Beceriler

Günümüz eğitim ve öğretim anlayışında bilgiyi olduğu gibi almak yerine, bilgiyi bulma,kullanma ve bilgiyi yapılandırma ön plana çıkmıştır. Beceri, öğrencilerde, öğrenme sürecindekazanılması, geliştirilmesi ve yaşama aktar ılması tasarlanan kabiliyetlerdir. Bu program ortak

becerileri kazandırmanın yanında, alana özgü olarak geliştirilen becerileri kazandırmayı daamaçlamaktadır. Bu beceriler aşağıda gösterilmiştir. Bu becerilere, üniteler göz önünde

bulundurularak, doğrudan verilecek beceri olarak programda yer verilmektedir.

Batı Müziği Tarihi dersi öğretim programında yer verilen ortak becerilerin yanındaalana özgü temel becerilerin kazandır ılması da esas amaçlardan biridir. Bu beceriler Batı Müziği Tarihi dersine yönelik sosyal anlatımcılık, duyduğu enstrümanlar ı ayırt etme becerisi,duyduğu eseri ve bestecisini tanıma becerisi, eserin dönemsel ve müziksel özelliklerini farketme becerisi, müzikte dönemleri ayırt etme ve kar şılaştırma becerisi, eserleri dönemsel vemüziksel özelliklerine göre icra etme becerileridir. Batı Müziği Tarihi dersi konular ının

hemen hemen hepsinde farklı

düzeylerde kullanı

labilen bu beceriler, kazanı

mlar ı

n içeriğiningerektirdiği şekilde, kazanımlara entegre edilerek verilmiştir. Bu şekli ile öğretim sürecindekazanımın gerektirdiği beceriler kazanımla birlikte verilmelidir.

Programla ulaşılması beklenen ortak beceriler şunlardır:

• Eleştirel Düşünme• Yaratıcı Düşünme• İletişim• Araştırma-Sorgulama• Problem Çözme Becerisi•

Bilgi Teknolojilerini Kullanma• Girişimcilik• Türkçe’yi Doğru, Etkili ve Güzel Kullanma(http://programlar.meb.gov.tr/program_giris/yaklasim_2.htm).

Programla ulaşılması beklenen alana özgü beceriler ise şunlardır:

Sosyal anlatımcılık, duyduğu enstrümanlar ı tanıma, duyduğu eseri ve bestecisinitanıma, eserin dönemsel ve müziksel özelliklerini fark etme becerisi.

Sosyal Anlatımcılık

Derse özgü sözlü anlatımlarda, araştır ılan metinlerin sınıf içi ortamda sunumusürecinde öğrencilerin özgüven kazanmalar ını sağlayacaktır. Bu beceri ile öğrencilerinanlattıklar ı bilgileri yaşamalar ı ve hissetmeleri amaçlanmaktadır.

Duyduğu Enstrümanları Tanıma Becerisi

Duyduğu enstrümanlar ı tanıma becerisi, dinlediği enstrümanlar ı ses özelliklerindenyola çıkarak tanıyabilme, enstrümanlar ın işlevleri ve yapısal özelliklerinden kaynaklananayr ımlar ı fark edebilme, icra ettiği eseri bu bilinç doğrultusunda ele alma becerisidir.



ddm

Duyduğu Eseri ve Bestecisini Tanıma Becerisi

Duyduğu eserin karakteristik özelliklerinden yola çıkarak eseri ve eserin kime aitolduğunu tahmin edebilme becerilerinin kazanılmasıyla, müzik dağarcığını geliştirebilme,eserlerin müziksel özelliklerini fark ına vararak dinleme ve seslendirme becerisi gelişir.

Eserin Dönemsel ve Müziksel Özelliklerini Fark Etme Becerisi

Duyduğu eserin müziksel özelliklerini ve bu özelliklerden yola çıkarak hangi döneme aitolduğunu fark etme becerisi, her dönemin kendine özgü niteliklere sahip olduğu bilinciningelişimine katk ıda bulunur. Tarihsel gelişim sürecinde, her dönemin müziksel özelliklerininayr ımına vararak diğerlerinden ayr ılan noktalar ı fark edebilme, bu farklılıklar ın nedenlerini vesonuçlar ını değerlendirebilme ve bu çerçevede bir tarih bilinci kazanabilme beceridir.

5.3. Değerler ve Tutumlar

Değer, toplumun varlığını, işleyişini, devamını sağlamak ve sürdürmek için doğru vegerekli olduğu kabul edilen ortak düşünce, ahlaki ilke ve inançlardır. Batı Müziği Tarihi DersiÖğretim Programının diğer önemli unsurunu da tutumlar ve değerler oluşturmaktadır.Program eğitim, öğretim sürecinde aşağıdaki değerleri de kazandırmayı önemsemektedir:

Dayanışma Hoşgörü Sevgi Saygı Duyarlılık

Vatanseverlik Bar ış Estetik Sorumluluk Azim Disiplin

5.4. Üniteler

Ünite; birbiri ile ilişkili beceri, tema, kavram ve değerlerin bir bütün olarakgörülebildiği, öğrenmeyi organize eden yapıdır. Batı Müziği Tarihi Dersi Öğretim Programı

“ünite” adı altında organize edilmiş yapılardan oluşmaktadır. Üniteler, programda öngörülen bilgi, beceri, kavram, değerler ve tutumlar ın sistematik bir şekilde ilişkilendirildiği konualanlar ından oluşmaktadır. Bu anlamda ünitelere ilişkin program tablosu, kazanımlar ı, örneketkinlikleri ve gerekli açıklamalar ın yapılacağı sütunlar ı içeren üç ana bölümdenoluşturulmuştur. Programda içeriği belirleyen genel çerçeve, müzik eğitiminin içerik veamaçlar ına uygun bir şekilde organize edilmiştir. Ünitelerde sınıf düzeyine göre belirlenenkazanımlar ardışık ve bir bütün oluşturacak şekilde düzenlenmiştir. Batı Müziği Tarihi dersi10 ünite çerçevesinde yapılandır ılmıştır.

1.ÜN İ TE : İ lkça ğ Dönemi Müzi ğ i2.ÜN İ TE : Ortaça ğ Dönemi Müzi ğ i

3.ÜN İ TE : Rönesans Müzi ğ i4.ÜN İ TE : Barok Dönem Müzi ğ i



ddm

5.ÜN İ TE : Klasik Dönem Müzi ğ i6.ÜN İ TE : Romantik Dönem Müzi ğ i7.ÜN İ TE : Müzikte Ulusal Ak ımlar8.ÜN İ TE : Bat ı Müzi ğ i Formlar ı 9.ÜN İ TE : 20.yy.da Müzik

10.ÜN İ TE : Türkiye’de Çoksesli Müzik

Ünitelerin içerikleri aşağıda yer almaktadır.

1. İLKÇAĞ DÖNEMİ MÜZİĞİ

Bu ünitede, müziğin doğuşu ile ilgili teoriler, müzik tarihinin müzikbilim içindeki yerive işlevi, İlkçağ uygarlıklar ına ait çalgılar ı ve ses sistemleri, İlkçağ uygarlıklar ında müziğintoplum hayatına etkileri gibi konular ele alınmıştır. Bu konular, müziğin doğuşu ve ilkçağ uygarlıklar ında kültür ve toplum hayatını anlatan belgesel vcd izletilerek, müzik tarihinin

müzikbilim içindeki yerini kaynak metinlerle ilişkilendirerek ve tartışma ortamı yaratılarak,İlkçağ uygarlıklar ındaki çalgı ve ses sistemlerine ilişkin araştırma yapılması sağlanarakişlenmektedir. Bu sayede öğrencilerin zihninde müziğin doğuşu ve ilkçağ uygarlıklar ına aitmüziksel ve toplumsal özelliklerin somut hale getirilmesi hedeflenmiştir.

2. ORTAÇAĞ DÖNEMİ MÜZİĞİ

Bu ünitede, Ortaçağ kültürünün müzik üzerindeki etkileri, Ortaçağ’da hâkim olanmüzik geleneği ve müziksel özellikleri, dönem bestecileri, döneme ait çalgılar konu olarak elealınmıştır. Konular, dönemin kültür ve toplum yapısını anlatan belgesel film izletilerek,döneme ait çalgı ve ses sistemlerinin araştır ılması sağlanarak, Ortaçağ bestecilerine ait eserlerdinletilerek notasyon örnekleri üzerinde tartışılması sağlanarak işlenmektedir. Bu şekildeöğrencilerin Ortaçağ dönemine ilişkin toplumsal, kültürel, müziksel özellikleri ayırt etmesihedeflenmiştir.

3. RÖNESANS DÖNEMİ MÜZİĞİ

Rönesans’ın nedenleri ve müzik üzerindeki etkileri, Rönesans’a hakim olan müzikgeleneği ve müziksel özellikleri, döneme ait çalgılar, besteciler ve eserlerinin ele alındığı buünitede öğrencilere, dönem kültürünü ve dönemin toplum yapısını anlatan belgesel izletilir,döneme ait müzik örnekleri dinletilir, çalgı ve ses sistemlerini konu alan sınıf içi seminerler

düzenlenir, döneme ait besteciler ve eserlerinin notasyon örnekleri üzerinde tartı

şı

lı

r, dönemeserlerinin seslendirildiği konserlere gidilir. Bu sayede öğrencilerin Rönesans’ın ortaya çık ış nedenleri, müziğe ve toplum hayatına etkileri hakk ında bilgilenmesi sağlanmaktadır.

4. BAROK DÖNEMİ MÜZİĞİ

Bu ünitede, Barok dönem kültürünün müzik üzerindeki etkileri, döneme hâkim olanmüzik geleneği ve müziksel özellikler, Barok döneme ait çalgılar, besteciler ve eserleri konuolarak ele alınmaktadır. Bu ünitede öğrencilere dönem kültürünü ve toplum yapısını anlatan

belgesel izletilir, bestecilere ait müzik ve notasyon örnekleri dinletilir, döneme ait çalgı ve sessistemleri ve toplum hayatını konu alan araştırmalar yapılması sağlanır. Bu ünitedeöğrencilere Barok dönemin müziğe ve toplum hayatına etkilerine ilişkin bilgilerin aktar ılması hedeflenmiştir.



ddm

5. KLASİK DÖNEM MÜZİĞİ

Bu ünitede, Klasik dönem kültürünün müzik üzerindeki etkileri, Klasik döneme hâkimolan müzik geleneği ve müziksel özellikler döneme ait çalgılar, besteci ve eserleri konu olarak

ele alınmaktadır. Bu ünitede konular ın öğrencilere değişik etkinlikler çerçevesinde aktar ılması planlanmıştır. Öğrencilerden Klasik dönemin toplum hayatına ilişkin araştırma yapması istenir. Dönem kültürünü ve toplum yapısını anlatan belgesel izletilir, döneme ait müzikörnekleri dinletilir. Klasik dönemin çalgı ve ses sistemlerini araştırmalar ı istenir ve Klasikdönem bestecilerine eserler dinletilerek, notasyon örnekleri üzerinde tartışma zemini yaratılır.Bu ünitede öğrencilerin, Klasik dönemin müzik ve toplum hayatına etkileri hakk ında

bilgilenmeleri amaçlanmaktadır.

6. ROMANTİK DÖNEM MÜZİĞİ

Romantik dönem kültürünün müzik üzerindeki etkisi, döneme hâkim olan müzik

geleneği ve müziksel özellikler, çalgılar, dönem bestecileri ve eserleri konu olarak elealınmıştır. Bu ünitede öğrencilere dönem kültürünü ve toplum yapısını anlatan belgeselizletilir, bestecilere ait müzik ve notasyon örnekleri dinletilir, döneme ait çalgı ve sessistemleri ve toplum hayatını konu alan araştırmalar yapmalar ı sağlanır. Ünitede öğrencilereRomantik dönemin müziğe ve toplum hayatına etkilerine ilişkin bilgilerin aktar ılması hedeflenmiştir.

7. MÜZİKTE ULUSAL AKIMLAR

Ünitede, Ulusal müzik okullar ının müzik üzerindeki etkileri, Ulusal müzik okullar ınınmüzik geleneği, müziksel özellikleri, bestecileri ve eserleri gibi konular ele alınmıştır.Konular ın işlenişinin çeşitli etkinlikler çerçevesinde gerçekleştirilmesi hedeflenmiştir.Öğrencilerden Ulusal müzik okullar ı hakk ında araştırma yapmalar ı istenir. Ulusal müzikokullar ına ait müzik örnekleri dinletilir. Öğrenciler Ulusal müzik okullar ına ait çalgı vesistemlerini konu alan resimleri araştır ırlar. Ulusal okul bestecilerinin eserleri dinletilereknotasyon üzende tartışılır. Bu ünitede, öğrencilere Ulusal müzik okullar ının müziğe vetopluma etkilerinin aktar ılması hedeflenmiştir.

8. BATI MÜZİĞİ FORMLARI

Bu ünitede, Bale ve Kantat, Konçerto, Konçerto Grosso, Konçertant Senfoni, Missa,

Requiem, Senfoni, Sonat ve Varyasyon gibi formlar ve müziksel özellikleri, ele alı

nmı

ştı

r.Bu formlara ait örnekler dinletilerek, konser ve temsil etkinlikleri ve formlar ın biçimselözelliklerinin öğrencilere aktar ılması amaçlanmıştır.

9. 20. YÜZYILDA MÜZİK

Bu ünitede “Yeni Müzik Ak ımı”nın ortaya çık ış nedenleri, toplum ve müziküzerindeki etkileri, ak ımı temsil eden müzik geleneği ve müziksel özellikler, çalgılar,

besteciler ve eserleri konu olarak ele alınmıştır. Ünitenin işlenişinde öğrencilerden ak ımınortaya çık ışı, ak ımı simgeleyen çalgı ve ses sistemlerine ilişkin araştırma yapmalar ı

beklenmektedir. Ak ıma ait bestecilerin eserleri dinletilerek notasyon örnekleri üzerinde

tartışılır. Bu ünitede, öğrencilerin empresyonizm ve müziğe etkileri konusunda bilgiaktar ılması hedeflenmiştir.



ddm

10. TÜR İYE’DE ÇOK SESLİ MÜZİK

Bu ünite, Türkiye’de Cumhuriyet döneminde çoksesli müziğin toplum üzerindekietkileri, çoksesli müzik geleneği ve özellikleri, Türk Beşleri ve eserleri gibi konulara yerverilmektedir. Ünite işlenişinde etkinlikler çerçevesinde öğrencilerden çağdaş müziğin ortayaçık ış nedenleri, çalgı ve ses sistemleri hakk ında araştırma yapmalar ı istenir. Ak ım

bestecilerine ait eserler dinletilerek, notasyon örnekleri üzerinde tartışılması sağlanır.

6. ÖĞRENME-ÖĞRETME SÜRECİ

Hayat boyu öğrenen, edindiği bilgi ve beceriyi hayata geçiren fertlerinyetiştirilmesinde öğretim yöntem ve teknikleri de büyük önem taşımaktadır. Çağıngerektirdiği donanımlara uygun hedefler belirlenmiş olsa bile bu hedefleri tamamen

geleneksel yöntemlerle gerçekleştirmek mümkün değildir. Öğrenme süreçlerinde öğrencilerindüşünmelerini, araştırmalar ını, sorun çözmelerini ve edindikleri bilgi ve beceriyi yenidenyapılandır ı p hayata geçirmelerini destekleyen yöntem ve teknikler işe koşulmalıdır.

Öğrenci merkezli öğrenme ortamlar ında öğretmenin rolünün sınıflardaki gelenekselrolünden fark ı; kendi kararlar ını uygulamak yerine öğrencilere yol göstermek, önerilerde

bulunmak, gerekli durumlarda açıklama yapmak, fikir vermek, rehber olmak ve onlar ıngelişimlerini gözlemektir. Örneğin, öğretmen hangi öğretimsel işin yapılacağı ya da hangikaynağa bak ılacağı konusunda fikri olmayan öğrenciye çeşitli işler ya da kaynaklar önerebilir.Öğrencinin gelişmesinde sorunlarla kar şılaşıldığında önlem almak da öğretmeninsorumluluğundadır. Burada söz konusu olan öğretmenin öğrenciye kendi kararlar ını kabul

ettirmesi, onun öğrenmesi ile ilgili kararlar ı onun yerine almamasıdır. Öğretmen bilgi aktar ıcı,karar verici olmak yerine öğrencilerin öğrenme sürecine etkin katılımını sağlayarak,öğrenmeyi kolaylaştırmalıdır. Bilgi ile öğrenci arasında arabuluculuk rolünü üstlenmelidir.

Tablo: Öğretmen ve Öğrenci Merkezli Eğitimin Kar şılaştır ılması

Öğretmen Merkezli Öğrenci MerkezliS ını fta etkinlik Öğretici Etkileşimli

Ö ğ retmenin rolü Bilgi verici, daima uzman Katılımcı, bazen öğrenciÖ ğ rencinin rolü Dinleyici, daima öğrenci Katılımcı, bazen uzman

Ders a ğ ırl ı ğ ı Bilgiler İlişkiler Bilgi kazanımı

Hatırlama ve ezber bilginin birikmesi

Sorgulama ve buluş, bilgilerinyeni bilgilere dönüşümü

Ba şar ı göstergesi Miktar KaliteÖlçme Normlara göre Ölçütlere göreTeknoloji kullanımı Tekrar ve uygulama İletişim, katılım, bilgiye erişim(Kaynak: Dwyer, 1994), http://www.cndp.fr/collecie/pdf/clasbran.pdf

Öğrenci merkezli eğitim için yöntem ve tekniklerin belirlenmesi ve bunun sınıftauygulanması, planlamanın en önemli bölümlerindendir. Öğrenci özellikleri doğru belirlendiğinde ve

planlama aşamasına katılımı sağlandığında hedeflere ulaşmak daha kolay olacaktır. Öğrencimerkezli eğitim için benimsenen ilkeler, değerler ve hedefler yöntem teknik ve stratejilerin

belirlenmesinde temel oluşturmaktadır. Bu teknik, bir öğretme yöntemini uygulamaya koyma



ddm

biçimi, ya da sınıf içinde yapılan işlemlerin bütün olarak tanımlanabilir. Yöntem ve tekniklerin belirlenmesinde etkili olan bazı faktörler vardır. Bunlar: Ulaşılacak hedefler, öğretmenin yöntemkonusundaki becerisi, içeriğin yapısı, süre, maliyet, kullanım kolaylığı, öğrenci sayısı, derslik ve

büyüklüğü, öğrencilerin hazır bulunuşluk düzeyi vb. olarak sıralanabilir (Öğrenci MerkezliEğitim Uygulama Modeli, 2004).

Çağdaş yöntemlerde öğrenci; öğrenme sürecine aktif olarak katılmaktadır. Buradaöğretmenin rolü; öğrencinin öğrenmesinin kolaylaştırmak için ona rehberlik etmek,öğrencinin öğrenim sürecine katılımını sağlamak için gerekli önlemleri almak ve öğrenciyisürekli güdülemektir. Öğretmenin ana görevi, öğrenme kaynağı ile öğrencinin doğrudanetkileşimini sağlamak ve gereksinim duyduğunda ona rehberlik etmektir. Bunun nedeni,öğretmenin öğrenciye ne sunduğundan çok öğrencinin ne yaptığı görüşünün benimsenmesidir.

Programda verilen etkinlikler birer öneri niteliğindedir. Öğretmen, bu etkinlikleriaynen kullanabilir veya ekleme ve çıkarmalar yapabilir. Bunun dışında başka etkinlikler degeliştirebilir. Etkinlikler, öğrenci merkezli ve öğrenme sürecinde öğrencinin etkin bir rol

üstlenmesini sağlayacak şekilde düzenlenmelidir. Örneğin, öğrencinin sınıfta arkadaşlar ıylatartışarak, görüşlerini açıklayarak, sorgulayarak, başka arkadaşlar ına aktararak öğrenmesürecine etkin olarak katılmasını amaçlamalıdır. Öğrencilerin birbirleriyle ve öğretmenlerlekar şılıklı iletişime ve etkileşime girmelerini, birbirlerine açık uçlu ve anlamlı sorularsormalar ını, araştırma yapmalar ını sağlayıcı etkinliklere yer verilmelidir.

7. ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME

Ölçme ve değerlendirme, eğitim ve öğretimin ayr ılmaz bir parçasıdır. Eğitimsürecinde programlar ın istenilen başar ıyı gösterip göstermediği, öğrencilerden beklenen bilgi,

beceri ve tutumlar ın gelişip gelişmediği, ölçme ve değerlendirme yoluyla tespit edilir. Ölçmeve değerlendirme ile eğitim ve öğretim sürecinin sürekli izlenmesi her aşamada ortaya çıkansorunlar ı tespit ve düzenleme imkânı verir.

Ölçme: Nesnelerde, olgularda ya da bireylerde bulunduğu düşünülen özellikleringözlemlenip gözlem sonuçlar ının sayılarla veya başka sembollerle gösterilmesidir (Turgut,1987; Yıldır ım, 1999). Ölçme, öğrencilerin neleri bildikleri, neleri yapabildikleri hakk ında

bilgi toplamak olarak da tanımlanabilir.

Değerlendirme: Gözlem sonuçlar ı

nı

n bir ölçütle veya ölçütler tak ı

mı

yla k ı

yaslanı

p birkarara var ılması işidir (Baykul, 1999; Yıldır ım, 1999).

En genel anlamı ile ölçme, bir nesneye ilişkin gözlemlerin sayı ve sembollerle ifadeedilmesi, değerlendirme ise ölçme sonuçlar ını bir ölçüte vurarak, ölçülen nitelik hakk ında birdeğer yargısına varma sürecidir.

Ölçme ve değerlendirme, öğretme ve öğrenmenin etkililiğini belirlemek amacı ileyapılan, eğitimle ilgili verilerin toplanmasını ve yorumlanmasını içeren çok adımlı, sistematik

bir süreçtir. Ölçme ve değerlendirmenin amaçlar ı genel olarak şu şekilde sıralanabilir:

•

Öğrenci başar ısını gözlemlemek• Okulun başar ısını gözlemlemek



ddm

• Anne-babalara bilgi verebilmek• Öğrenciler için sınıf geçme ve mezuniyet konular ında karar verebilmek• Öğretim sürecinin verimliliği hakk ında yorumlar yapabilmek

Programda, değerlendirme ile sadece öğrenme ürününü değil, öğrencilerin öğrenme

süreçleri de izlenir ve bu süreç değerlendirilerek gerektiğinde kullanılan sınıf etkinliklerideğiştirilir. Ölçme ve değerlendirme öğrencinin gerçek yaşamla kendi bilgileri arasında ilişkikurmasını ve kar şılaştığı problemlere farklı çözüm yollar ı üretebilmesini gerektirir.

Öğretmenlerin, öğrencilerin başar ısını değerlendirmede birkaç yöntemi birliktekullanması gerekir. Bu durum her öğrenciye ne bildiğini gösterme konusunda bir şans tanır.Öğretmenin de birkaç aracı birlikte kullanarak öğrencinin ne bildiğini ve ne yapacağını

bilmesi bu konuda kendine daha fazla güven duymasını sağlayabilir. Batı Müziği Tarihi dersiöğretim programında değerlendirme ile sadece öğrenme ürününü değil, öğrencilerin öğrenmesüreçleri de izlenir ve bu süreç değerlendirilerek gerektiğinde kullanılan sınıf etkinliklerideğiştirilir. Hazırlanmış olan programda değerlendirme, öğrencilerin neyi bilmediğini değil,

ne bildiklerini belirlemeye yarayan bir araçtır. Bu amaçla öğretmenler programda yer alangözlem, görüşme, performans ödevleri, öz değerlendirme formlar ı, projeler, posterler vb. araçve yöntemleri kullanarak öğrencilerin bilgiyi nasıl yapılandırdığını ve üst zihinsel

becerilirinin ne kadar geliştiğini öğrenim süreci içinde değerlendirirler.

Batı Müziği Tarihi dersi için yapılacak değerlendirme etkinliklerinde, öğrencilerin programın tüm boyutlar ında sağladığı gelişme ve başar ı ölçülmeye ve kaydedilmeye çalışılır.Öğretmenler, öğrencilerin programla ilgili bilgi, beceri, değer ve tutumlara yönelik eksiklerini

belirlerken, bireysel gelişimlerini izlerken, kar şılaştıklar ı zorluklar ı tanımlarken, öğrencileriöğrenmeye ve becerilerini geliştirmeye özendirirken değerlendirme yaparlar. Böylece,değerlendirme öğrencilerin eğitiminde geliştirici bir rol oynar. Öğrencilerin öğrenmesi vegelişimiyle ilgili elde edilen bilgiler, öğretmenler taraf ından kullanılabileceği gibi öğrencininkendini değerlendirmesine ve kişisel hedefler belirlemesine de yardım eder.

Batı Müziği Tarihi dersi öğretim programı, yaratıcı ve eleştirel düşünme, problemçözme, karar verme, araştırma, girişimcilik gibi ortak becerilerin yanında, sosyal anlatımcılık,duyduğu enstrümanlar ı tanıma becerisi, duyduğu eseri ve bestecisini tanıma becerisi, eserindönemsel ve müziksel özelliklerini fark etme becerisi gibi alana özgü becerileri geliştirmesi

bak ımından öğrencinin eğitimine önemli katk ılar sağlayacaktır. Bu amaçla, geliştirilen Batı Müziği Tarihi dersi öğretim programında, eğitim–öğretim sürecini destekleyici nitelikte çeşitliölçme ve değerlendirme araç ve yöntemlerine yer verilmiştir.

Öğretmenler programda verilen ölçme ve değerlendirme araç ve yöntemlerini ya da bunlardan esinlenerek ünitelerdeki kazanımlara uygun ölçme ve değerlendirme araç veyöntemleri geliştirerek kullanabilirler. Örneğin, derslerin işlenişi sürecinde öğrencilerinyapılan etkinliklere katılma düzeylerini belirlemede gözlem formlar ından, grup etkinliklerinekatılmalar ını belirlemede grup değerlendirme formlar ından ya da üniteler sonundaöğrencilerin hangi becerilere sahip olduklar ını kendilerinin belirleyebilmeleri için özdeğerlendirme formlar ından yararlanabilir. Öğretmenlerin etkinliklere yönelik olarakkullanacağı değerlendirme araç ve yöntemleri öğrencilerin gelişimlerini değerlendirmelerindeve alacaklar ı kararlarda önemli ipuçlar ı verecektir.



ddm

8. BATI MÜZİĞİ TAR İHİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI ÜNİTELER VESÜRELER İ

ÜnitelerKazanımSayıları

Süre/DersSaati

Oranı (%)

İLKÇAĞ DÖNEMİ MÜZİĞİ 10 5 14

ORTAÇAĞ DÖNEMİ MÜZİĞİ 11 4 11

RÖNESANS DÖNEMİ MÜZİĞİ 7 4 11

BAROK DÖNEMİ MÜZİĞİ 7 5 14

KLASİK DÖNEM MÜZİĞİ 5 4 11

ROMANTİK DÖNEM MÜZİĞİ 5 4 11

MÜZİKTE ULUSAL AKIMLAR 3 2 6

BATI MÜZİĞİ FORMLARI 7 3 8

20. YY VE MODERNİZM 8 3 8

TÜRK İYE’DE ÇOK SESLİ MÜZİK 4 2 6

Toplam67 36 100



ddm

BATI MÜZİĞİ TAR İHİ DERSİ ÜNİTELER VE AÇILIMLARI

ÜNİTE 1: İLKÇAĞ DÖNEMİ MÜZİĞİ

1. Müzik Tarihine Giriş

2. Mısır Uygarlığı

3. Sümer uygarlığı

4. Çin Uygarlığı

5. Hint Uygarlığı

6. İ brani Uygarlığı

7. Yunan Uygarlığı

8. Heptatonik Scala

9. Mod

ÜNİTE 2: ORTAÇAĞ DÖNEMİ MÜZİĞİ

1. Antik Çağ

2. Erken Çağ

3. Ambrosius Ezgileri

4. Gregorius Ezgileri

5. Boethius Ezgileri

6. Seslerin İsimlendirilmesi

ÜNİTE 3: RÖNESANS DÖNEMİ MÜZİĞİ

1. Rönesans Dönemine Giriş

2. Rönesans’ta Müzik Yapma Anlayışının Genel Hatlar ı

3.

Rönesans Müziğini Oluşturan Ekoller4. Rönesans’ta Toplu Müzik Yapma Anlayışı

ÜNİTE 4: BAROK DÖNEMİ MÜZİĞİ

1. Barok Döneminin Özellikleri

2. Barok Dönemde Kullanılan Formlar

3. Barok Dönemde Kullanılan Çalgılar

4.

Barok Dönem Bestecileri5. Çok Sesliliğin Tarihsel Gelişimi ve Rokoko



ddm

ÜNİTE 5: KLASİK DÖNEM MÜZİĞİ

1. Klasik Dönemin Evreleri (1. Ön Klasik, 2. Erken Klasik, 3. Doruk Klasik)

2. Klasik Dönemde Kullanılan Formlar

3.

Klasik Dönemde Kullanılan Çalgılar

4. Klasik Dönemin Bestecileri

ÜNİTE 6: ROMANTİK DÖNEM MÜZİĞİ

1. Romantik Döneme Giriş

2. Piyano Çalma Ekolleri (1. Clementi Ekolü 2. Gottschavl Ekolü 3. Lizst ve

Rubenstein Ekolleri)

3. Romantik Dönemde Kullanılan Formlar

4. Romantik Dönem Bestecileri

ÜNİTE 7: MÜZİKTE ULUSAL AKIMLAR

• Ulusal Müzik Okullar ı

ÜNİTE 8: BATI MÜZİĞİ FORMLARI

• Çalgı, Sahne, Din Müziği Formlar ı

ÜNİTE 9: 20. YÜZYILDA MÜZİK

1. Empresyonizmin Doğuşu

2. Empresyonizmin Müziksel Özellikleri

3. Empresyonist Besteciler

4. 20.Yüzyıl Müziğinin Doğuşu

5. 20. Yüzyıl Müziğinin Özellikleri

6. 20.Yüzyıl Bestecileri

ÜNİTE 10: TÜRK İYE’DE ÇOKSESLİ MÜZİK

1. Türkiye’de Çağdaş Müziğin Gelişimi ve Özellikleri

2. Türk Beşleri

3. Çağdaş Türk Bestecileri



ddm

9. ORTAÖĞRETİM ANADOLU GÜZEL SANATLAR LİSELER İ BATI MÜZİĞİ TAR İHİ DERSİ K İTAP FORMA SAYILARI

SINIFI A4 B5

11 6–8 8–10

10. PROGRAMDA KULLANILAN SEMBOLLER

Sınıf-okul içi etkinlik

Bu sembol, ilgili etkinliklerin (grup çalışması, çalışma kâğıdı doldurma, görsel materyal okuma, sanal alan gezisi, slayt/filmizleme, dinleti, çalgı çalma, eser okuma, eser çözümleme vb.) sınıfiçinde yapılacağını gösterir.

Okul dışı etkinlik

Bu sembol, ilgili etkinliklerin (araştırma, grup çalışması, projeçalışmalar ı, konser/sergi vb. etkinlikleri) tamamının veya bazı aşamalar ının ev, kütüphane ve konuyla ilgili kurum vekuruluşlarda yapılabileceğini gösterir.

[!] Uyar ı Bu sembol, ilgili ünitede doğrudan verilecek beceri ve değerifadelerini, işlenecek konular ın sınırlar ını, kullanılması önerilenaraç-gereç ve dikkat edilmesi gereken noktalar ı gösterir.

İnceleme gezisiBu sembol, ilgili etkinliklerin okul dışında inceleme ve araştırmagezileriyle yapılabileceğini gösterir.

Ders içi ilişkilendirme

Bu sembol, ilgili kazanım(lar)la/üniteyle ilişkilendirilebilecek

diğer dersleri gösterir.

Diğer derslerleilişkilendirme Bu sembol, ilgili üniteyle iş birliği yapılabilecek diğer derslerin

adını gösterir.

Ölçme ve değerlendirme

Bu sembol, eğitim öğretim sürecinde yapılabilecek ölçme vedeğerlendirme etkinliklerini göstermektedir. Belirtilen ölçme vedeğerlendirme etkinlikleri öneri niteliğindedir.



BATI MÜZIGI TARIHI DERSI ÖGRETIM PROGRAMI

11. SINIF

ÜNITE

KAZANiMLAR

ETKINLIK ÖRNEKLERI

AÇIKLAMALAR

Ögrencilerin müzik örneklerini dinlerken

i]

Historical Music of Antology adli

önemin özelliklerini düsÜnerek hayal

itabin notasyon örnekleri ve müzik

lanir (I.

kayitlarindan yararlanilabilinir (2-3.

azanim).

kazanim).

::i.

Dönemin kültürünü ve toplum yapisiniTarih dersi ögretmeni ile ortaçagin

nlatan belgesel film izletilir (2. ve 3.

ültürel ve toplumsal yapisi hakkinda

azanim).

isbirligi yapilir (2. ve 3. kazanim).

::i.

Ambrosius ezgi örnegi dinletilerek

]

Fidel isimli çalgi Rönesans taki viyolun

elenegini ve dönemin müziksel

günümüz müzigi ile karsilastirmalar yaptirilirn biçimi ve bugünkü kemanin atasi

zellikleri açiklar . (4. kazanim) . olduguna dikkat çekilir (5. kazanim).

4. Ezgisel yapilarin bu dönemde

ttt

/i i:li Döneme ait çalgi ve ses sistemlerini

i]

Missa Ortaçag in baslica ayin biçimidir.

gelismeye basladigini fark eder.

onu alan resimleri arastirmalari istenir (5.

. Ilyasoglu 1. Cd sinin 4 no lu parçasi

.

5. Ortaçag dönemine ait çalgilari

azanim) .

dinletilir (6. kazanim).

tanir.

E ::i.

Dönem bestecilerine ait eserler dinletilerek,

Piagor ve Platon felsefelerinden yola

:z

6. Ortaçag dönemi bestecileri veotasyon örnekleri üzeride tartisilir (6.ikilarak Matematik dersi ile i1iskilendirme

serlerini tanir.

kazanim).

yapilir (9. kazanim).

e i

7. Gregorius ezgilerinin

E ::i.

Missa nin alleluia bölümüne örnek ezgi

I] Müzigin seslerini Guidolu Arezzo

zelliklerini açiklar.

perdeye yansitilir (6. kazanim).

arafindan isimlendirildigi belirtilir. Fa

-<

8. Dinledigi ezgileri günümüz

Gregorius ezgileri dinletilir (7.kazanim).nahtarinin ilk kez kullanilarak müzige

müzigi ile karsilastirir.

tttt

/i i:li Pisagor ve Platon felsefeleri hakkinda

azandirildigi vurgulanir (1 i. kazanim).

O

9. Müzik ile matematik

arastirma yaptirilarak (müzik ve matematigin

]

Bu ünite sonunda ögrencilerin; eserinyrilmazligi, insan kaderine etkisi, egitimdeki

önemsel ve müziksel özelliklerini fark etme

yeri) diyaloglar hazirlatilir (8. ve 9. kazanim).

ecerisini kazanmalari beklenir.

::i.

E. Ilyasoglu nun 1 numarali CD sinin

]

Bu ünite sonunda ögrencilerin; saygi,

.parçasl dinletilir (1

O.

kazanim).stetik degerlerine ulasmasi beklenir.

Bu ünite ile i lgi li olarak ölçme veegerlendirme çalismalarinda, sözlü sunum,

öz degerlendirme formu, ögrenci gözlem

ormu ve proje formlarindan yararlanilabilir.

i :ii Sinif-okul içi etkinlik

Ölçme ve degerlendirme

itti Okul d isi e tkinl ik

;ii inceleme gezisi

[i] Uyari

[J

Diger derslerle iliskilendirme



BBAATTII MMÜÜZZİİĞĞİİ TTAAR R İİHHİİ DDEER R SSİİ ÖÖĞĞR R EETTİİMM PPR R OOGGR R AAMMII

Sınıf-okul içi etkinlik Okul dışı etkinlik [!] Uyar ı Diğer derslerle ilişkilendirme Ölçme ve değerlendirme İnceleme gezisi

ÜNİTE KAZANIMLAR ETK İNLİK ÖRNEKLER İ AÇIKLA

K L A S İ K D Ö N E M M

Ü Z İ Ğ İ

Bu üniteyi tamamlayanöğrenciler;

1. Klasik dönemkültürünün toplumhayatı ve müziküzerindeki etkilerinifark eder.

2. Klasik dönemehâkim olan müzikgeleneğini ve müzikselözellikleri açıklar.

3. Klasik dönemdekullanılan formlar ı farkeder.

4. Klasik döneme aitçalgılar ı tanır.

5. Klasik dönem bestecilerini veeserlerini tanır.

/ Dönemin toplum hayatı hakk ında öğrencilerden araştırmayapmalar ı istenir (1. kazanım).

Dönem kültürünü ve toplumyapısını anlatan belgesel izletilir(2. kazanım).

Çeşitli senfoni veya sonatörnekleri dinletilir (3. kazanım).

/ Öğrencilerden operayagitmeleri veya CD’den

izlemeleri, izlenimlerini dersteanlatmalar ı sağlanır (3. kazanım).

/ Döneme ait çalgı ve sessistemlerini konu alan resimleriaraştırmalar ı istenir (4. kazanım).

Dönem bestecilerine aiteserler dinletilerek, notasyonörnekleri üzerinde tartışılır (5.kazanım).

Tarih ve Coğrafya öğretmenle

[!] Dönemin alt yapısını oluşturaOkulu ve Viyana Klasikleri açıkl

[!] Bu dönemde Konçerto formunözgürce kullanıldığı, orkestracılığvurgulanır (3. kazanım).

[!] Haydn’ın Klasik dönemi başlaSchubert’ten sonra 35 yıllık k ısa eser veren bir besteci olduğu vurdönemi zirveye çıkardığı olgunluKlasik ve Romantik dönem arası

çekilir (5. kazanım).

[!] Beethoven‘ın hayatında sadeckonçertosu yazdığı (Fidelio) vurg

[!] Bu ünite sonunda öğrencilerineseri ve bestecisini tanıma ve eseözelliklerini fark etme becerilerin

[!] Bu ünite sonunda öğrencilerinsaygı değerlerine ulaşmalar ı bekl

Bu ünite ile ilgili olarak ölçmesözlü sunum, görüşme, öz değerlformu ve proje formlar ından yara





ÜNİTE KAZANIMLAR ETK İNLİK ÖRNEKLER İ AÇIK

R O M A N T İ K D Ö N

E M M

Ü Z İ Ğ İ


1. Romantik dönemkültürünün toplum hayatı ve müzik üzerindekietkilerini fark eder.

2. Romantik dönemehâkim olan müzikgeleneğini ve müzikselözellikleri sorgular.

3. Romantik dönemdekullanılan formlar ı tanır.

4. Romantik döneme aitçalgılar ı tanır.

5. Romantik dönem bestecilerini ve eserlerinitanır.

/ Dönemin toplum hayatı hakk ında öğrencilerden araştırmayapmalar ı istenir (1. kazanım).

19.yy da dünyanın toplumsalyapısının geçirdiği büyük değişimianlatan metin / hikâye okunur. Arkafonda ise dönemin müziği çalınarakdönemin özellikleri belirlenir (2.kazanım).

Öğrenilen formlardan bir tanesiile örnekleme yapması sağlanır (3.kazanım).

/ Döneme ait çalgı ve sessistemlerini konu alan resimleriaraştırmalar ı istenir (4. kazanım).

Dönemin bestecileri her biröğrenci taraf ından canlandır ılır.Eserleri, anlatımlar sırasında fonolarak çalınır (5. kazanım).

Tarih ve Coğrafya öğrkazanım).

[!] Romantizm’in Klasisitepki olarak 18.yy başındolduğu açıklanır (2. ve 3.

[!] Chopin’in müzik tarihanıldığı, Nocturne, Mazurvurgulanır (3. kazanım).

[!] Lizst’in bu dönemde pteknik geliştirdiği ve Rapçekilir (3-5.kazanımlar).

[!] Schubert’in Romantiken genç yaşta ölen bestecverdiği vurgulanır (5. kaz

[!] Bu ünite sonunda öğreduyduğu eseri ve bestecismüziksel özelliklerini fark beklenir.

[!] Bu ünite sonunda öğreestetik değerlerine ulaşma Bu ünite ile ilgili olaraçalışmalar ında, sözlü sunformu, öğrenci gözlem foyararlanılabilir.





ÜNİTE KAZANIMLAR ETK İNLİK ÖRNEKLER İ A

M Ü Z İ K T E U L U S A L A K I M L A R


1. Ulusal müzik okullar ınınmüzik üzerindeki etkilerinifark eder.

2. Ulusal müzik okullar ınınmüzik geleneğini ve müzikselözelliklerini açıklar.

3. Ulusal müzik okullar ının bestecilerini ve eserlerinitanır.

/ Ulusal müzik hakk ındaöğrencilerden araştırma yapmalar ı istenir(1. kazanım).

Ulusal müzik okullar ına ait müzikörnekleri dinletilir (2. kazanım).

/ Ulusal müzik okullar ına ait çalgı ve ses sistemlerini konu alan resimleriaraştırmalar ı istenir (3. kazanım).

Dönem bestecilerine ait eserlerdinletilerek notasyon örnekleri üzerindetartışılır (3. kazanım).

Çalgı dersi öğrekazanım).

Konser etkinliklkazanım).

[!] Konser etkinliğidurumlarda CD izle

[!] Bu ünite sonund bestecisini tanıma, özelliklerini fark et beklenir.

[!] Bu ünite sonunddisiplin, estetik değ

Bu ünite ile ilgilçalışmalar ında, sözdeğerlendirme formformlar ından yararl





ÜNİTE KAZANIMLAR ETK İNLİK ÖRNEKLER İ AÇIK

B A T I M Ü Z İ Ğ İ

F O R M L A R I


1. Bale ve Kantat’ınmüziksel özelliklerinifark eder.

2. Konçerto vekonçerto grossonunmüziksel özelliklerinifark eder.

3. Konçertant senfonive missanın müzikselözelliklerini tanır.

4. Opera veOrotoryonun müzikselözelliklerini açıklar.

5. Requiem’in müzikselözelliklerini fark eder.

6. Senfoni ve Sonat’ınmüziksel özelliklerinifark eder.

7. Varyasyonunmüziksel özelliklerinifark eder.

/ Öğrencilerden müzik formlar ı hakk ında araştırma yapmalar ı vesunum hazırlamalar ı istenir (1-3.kazanımlar).

Bale etkinliğine gidilir (1.kazanım).

Bir kantat örneği dinletilir (1.kazanım).

Konçerto ve Konçerto Grossoörnekleri dinletilir (2. kazanım).

Konçertant, Senfoni ve Missaörnekleri dinletilir (3. kazanım).

Opera ve Oratoryo örnekleriizletilir (4. kazanım).

Requem örnekleri dinletilir (5.kazanım).

Senfoni ve Sonat örnekleridinletilir (6. kazanım).

Varyasyon örnekleri dinletilir (7.kazanım).

[!] Nurhan Cangal’ın “Müziolarak alınabilir (1-3. kazan

[!] Bale etkinliğine gitme imCD, DVD izlenebilir (1. kaz

Çalgı dersi öğretmenleri kazanımlar).

[!] Konser ve temsillere gidi

[!] Konser ve temsil etkinliğdurumlarda CD, DVD izlen

[!] Bu ünite sonunda öğrencmüziksel özelliklerini fark e beklenir.

[!] Bu ünite sonunda öğrencdeğerlerine ulaşmalar ı bekle

Bu ünite ile ilgili olarak öçalışmalar ında, sözlü sunumformu, öğrenci gözlem formyararlanılabilir.





ÜNİTE KAZANIMLAR ETK İNLİK ÖRNEKLER İ A

T Ü R K İ Y E ’ D E Ç O K S E S L İ M Ü Z İ K


1. Cumhuriyetdöneminde çok seslimüziğin toplumüzerindeki etkilerinifark eder.

2. Çok sesli müzikgeleneğini veözelliklerini açıklar.

3.Türk beşlerini veeserlerini tanır.

4. Batı müziğinde Türketkilerini fark eder.

/ Çoksesli müziğin ortaya çık ış nedenlerihakk ında öğrencilerden araştırma yapmalar ı istenir (1. kazanım).

Çağdaş müziği temsil eden müzik örnekleridinletilir (2. kazanım).

/ Ak ıma ait çalgı ve ses sistemlerini konualan resimli kaynaklar ı araştırmalar ı istenir (3.kazanım).

/ Türk beşleri öğrenciler taraf ındangruplara ayr ılarak tanıtılır (3.kazanım).

/ Türk konulu opera ve baleler araştır ılır(4. kazanım).

[!] Sınıf içi müzik tkazanımlar).

[!] Mozart’ın eserlevurgulanır (4. kaza

[!] Bu ünite sonund bestecisini tanıma vkazanmalar ı beklen

[!] Bu ünite sonundsevgi, saygı, duyarlulaşmalar ı beklenir

Bu ünite ile ilgilçalışmalar ında, sözdeğerlendirme formöğrenci gözlem foryararlanılabilir.



ÖRNEK ETK İ NL İ K



ddm

DERS : BATI MÜZİĞİ TAR İHİ SINIF : 11

YAKLAŞIK SÜRE : 45 dakikaÜNİTE : RÖNESANS DÖNEMİ MÜZİĞİ BECER İLER : Sosyal anlatımcılık, duyduğu enstrümanlar ı tanımaKAZANIM : Rönesans döneminde kullanılan çalgılar ı ve özelliklerini tanır.

(6. kazanım)MATERYALLER : Her öğrencinin kendi çalgısı ve kendi bulduğu materyaller.KAYNAKLAR :

1.

Dönemin müziksel özellikleri ve toplu müzik yapma anlayışı (consort) hakk ındahatırlatmalar yapılır.

2. Aynı tür çalgı grubundan olan öğrenciler grup yaparak, bu döneme ait çalgılar ınözelliklerini liste halinde hazırlar.

3. Sunumlarda dönemin çalgılar ının resimlerinden yararlanılır. Fonda CD’den veyaöğrenciler yetenekleri ölçüsünde çalgılar ı ile kendileri dönemden eserler çalaraksunum yaparlar.

4. Grubun üyeleri hazırladıklar ı listedeki çalgının diğer çalgı gruplar ına göre üstünyanlar ını vurgulayarak reklâm şeklinde sunum yaparlar (örneğin: keman grubu;“Bizim çalgımızın ses genişliği, üflemeli çalgı grubuna göre (flüt) daha geniştir.Bu yüzden keman ile çalınabilecek eser çeşitliliği daha fazladır. Bizi çalmayı vedinlemeyi tercih edebilirsiniz.” vb.).

5. Sunum sırasında konuyla ilgili internet sitelerdeki görüntülerden, ses kayıtlar ı ve bilgilerden yararlanabilirler.

1.

Diğer öğrenciler, sunumu yapan gruba soru sormalar ı

için teşvik edilir.2.

Sözlü sunumu takiben öğrenciler bireysel olarak ekteki “öz değerlendirmeformu”nu doldurur.

3. Öğretmen “grup değerlendirme formu”nu kullanır.

ÖRNEK ETK İNLİK 1

SÜREÇ

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME



ddm

EK

ÖZ DEĞERLENDİRME

Adı ve Soyadı : …………… Tarih: ……………Sınıf ı : ……………No : ……………

Bu çalışmada neler yaptım?……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Bu çalışmada neler öğrendim?……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Bu çalışmada başar ılı olduğum bölümler?………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………

Bu çalışmada en çok zorlandığım bölümler?……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Çalışmayı yaparken beklemediğim nelerle kar şılaştım? ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Bu çalışmada tekrar görev alsaydım şu şekilde yapardım: ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………



ddm

DERS : BATI MÜZİĞİ TAR İHİ

SINIF : 11.SINIFYAKLAŞIK SÜRE : 45 dakikaÜNİTE : BAROK DÖNEMİ MÜZİĞİ TEMEL BECER İLER : Sosyal anlatımcılık, eserin dönemsel ve müziksel özelliklerini

fark etmeKAZANIMLAR : Barok dönemi bestecileri ve eserlerini tanır.

(3. kazanım)MATERYALLER : Döneme ilişkin resimler, CD- CD çalarKAYNAKLAR : Evin İlyasoğlu’nun döneme ait bölümü ve CD’si, bestecilerin

hayatlar ı ile ilgili müzik ve tarih kitaplar ı, canlandırma ile ilgilimateryaller (elbise, şapka, çalgı, nota sehpası v.b.)

1. Döneme ait özellikler hatırlatılır.2. Dönemin müziklerinden örnek müzik eserleri dinletilir.3. Dönemin bestecilerinin fon müzikleri eşliğinde o besteciye ait özellikler, hayat

hikâyesi, eserlerinden örnekler verilir.4. Besteciyi tanıtan öğrenci, tanıtılan her bir bestecinin kim olduğu yönünde sınıfa

sorular yöneltir. (Ben Kimim etkinliği şeklinde). Örneğin; öğretmeningörevlendirdiği her öğrenci (besteci) sırası geldiğinde, kendi yaşam hikâyesini,

bestelerini nasıl yaptığını anlatır, hatta bestelerinden sınıfta bir örnek eser çalar yada dinletir. Daha sonra sınıfa “Ben Kimim” diye sorar. Böylece öğrenciler o

besteciyi tanırlar.5. Tanıtılan bestecilerden sonra, sınıf taraf ından belirlenen döneme ait bir eserin

notasyon (nota yazısı) örneği açıklanır.6. Her bir bestecinin kendine ait eserinden bir bölüm (öğrencilerin çalabileceği

versiyonu) (notasyon şeklinde) duvara yansıtılarak, eserin özelliği öğrencilertaraf ından önce çalınır, sonra tartışılır. Örneğin, Vivaldi’nin “Saka Kuşu” isimlieserinin notalar ı duvara yansıtılarak öğrenciler taraf ından kendi çalgılar ının ya da

düzeylerinin durumuna göre çaldı

r ı

larak, eser hakk ı

nda (dönemsel özellikleritaşıyı p taşımadığı konusunda) tartışılır.

1. “Ben Kimim” etkinliğinde, kim olduğu belirlenemeyen besteciler ile ilgili ipuçlar ı yazdır ılarak bulunması için araştırma ödevi verilir.

2. Bir sonraki ders için canlandırma ile sunumu öğrenciler taraf ından yapılacak

bestecilerin gruplara dağılımı yapılır.

ÖRNEK ETK İNLİK 2

SÜREÇ

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME



ddm

3. Sözlü sunumu takiben öğrenciler bireysel olarak “öz değerlendirme formu”nukullanır.

4. Öğretmen “öğrenci gözlem formu”nu kullanır.



ddm

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ÖRNEK FORMLARI

Bu bölümde eğitim öğretim sürecinde öğrencileri değerlendirmek için öğretmenlere

yardımcı olmak amacıyla örnek formlar ve ölçekler verilmiştir. Öğrencilerin bilişsel

becerilerinin yanında duyuşsal ve psiko-motor becerilerinin değerlendirilmesi için bu formlar

aynen kullanılabileceği gibi amaca uygun değişiklikler yapılarak da kullanılabilir. Bu

formlara veya ölçeklere göre öğrencileri değerlendirirken, ölçütlere göre hangi alanda yeterli

hangi alanlarda eksiklikleri olduğu belirlenebilir. Öğrencilerin eksiklikleri varsa bu

eksiklikleri gidermeye yönelik gereken önlemler alınır. Öz değerlendirme, grupdeğerlendirme gibi formlarla öğrencileri değerlendirirken amaç, puan vermekten çok, onlar ın

eksikliklerini belirlemek ve bu eksiklikleri gidermeye yönelik önlemler almak olmalıdır.



ddm

ÖZ DEĞERLENDİRME

Adı ve Soyadı : …………… Tarih: ……………Sınıf ı : ……………

No : ……………

Bu çalışmada neler yaptım?……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Bu çalışmada neler öğrendim?……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Bu çalışmada başar ılı olduğum bölümler?……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Bu çalışmada en çok zorlandığım bölümler?……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Çalışmamı yaparken beklemediğim nelerle kar şılaştım? ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Bu çalışmayı tekrar yapsaydım şu şekilde yapardım: ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………



ddm

GRUP DEĞERLENDİRME FORMU

Grubun Adı:Sınıf ı:

Yönerge: Aşağıdaki her bir ölçütün ne düzeyde yeterli olduğunu göz önüne alarak grubudeğerlendiriniz.

DERECELERBECER İLER 1- Hiçbir

zaman2- Nadiren 3-Bazen 4- Sıklıkla 5- Her

zamanGrup üyeleri birbirleriyle

yardımlaşırlar.Grup üyeleri birbirlerinin

düşüncelerini dinlerler.Grup üyelerinin her biri çalışmalarda

rol alırlar.Grup üyeleri birbirlerinin

düşüncelerine ve çabalar ına saygı gösterirler.

Grubun her üyesi birbirleriyleetkileşim içerisinde tartışırlar.

Grup üyeleri ulaştıklar ı sonucu birbirlerine iletirler.

Grup üyeleri bireyselsorumluluklar ını yerine getirirler.

Grup üyeleri bilgilerini diğerleriyletartışırlar.

Grup üyeleri birbirlerine güvenir.Grup üyeleri birbirlerinicesaretlendirirler.

Grup üyeleri söz hakk ının adil bir biçimde paylaşılmasına özengösterirler.

Grupta birbiriyle çatışan görüşlerolduğunda, gruptakiler bunlar ı tartışmaya açarlar.

Çalıştıklar ı konuda, grup üyeleri ortak bir görüş oluştururlar.

Grup üyeleri birlikte çalışmaktan

hoşlanırlar.

TOPLAM

Yorumlar: ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………



ddm

GRUP DEĞERLENDİRME FORMU

Yönerge: Aşağıdaki form gruptaki her bir öğrencinin değerlendirilmesi için geliştirilmiştir.

Puanlama Anahtarı:

5= Çok iyi 4= İyi 3= Orta 2= Geçer 1= Zayıf

ÖğrencininAdı ve Soyadı:

Ç a l ı ş m a y a h a z ı r

o l u ş

B a ş

k a l a r ı n ı d

i n l e m e

S o r u

m l u l u k l a r ı

p a y l a ş m a

G r u p a r k a d a ş l a r ı n ı

d e s t

e k l e m e

T a r t

ı ş m a l a r a

k a t ı

l m a

G ö r ü ş l e r i n i

g e r e

k ç e l e n d i r m e

a r

ı g

r ş

e r e

s a y g

ı d

u y m a

G ö r e v a l m a y a

i s t e k

l i o l u ş

Z a m

a n ı v

e r i m l i

k u l l a n m a

Ö d e

v l e r i

t a m a m l a m a

Ö d e

v l e r i n i s a k l a m a

T o p

l a m P

u a n

Yorumlar: ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………



ddm

GRUP ÖZ DEĞERLENDİRME FORMU

Grubun Adı:

Gruptaki Öğrencilerin Adları:

Açıklama: Aşağıdaki tabloda grubunuzu en iyi şekilde ifade eden seçeneğin altına (X) işaretikoyunuz.

DERECELERBECER İLERHer zaman Bazen Hiçbir zaman

1. Araştırma planı yaptık.2. Görev dağılımı yaptık.

3. Araştırmada çeşitli kaynaklardan yararlandık4. Etkinlikleri birlikte hazırladık.5. Görüşlerimizi rahatlıkla söyledik.6. Grupta uyum içinde çalıştık.7. Birbirimizin görüşlerini ve önerilerini dinledik.8. Grupta birbirimize güvenerek çalıştık.9. Grupta birbirimizi takdir ettik.10.Çalışmalar ımız sırasında birbirimizicesaretlendirdik.11.Sorumluluklar ımızı tam anlamıyla yerinegetirdik.12. Çalışmalar ımızı etkin bir biçimde sunduk.

TOPLAM

Aşağıdakileri grubunuza göre cevaplayınız.

1. Çalışmalar sırasında kar şılaştığımız en büyük problem...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................

2.

Problem nereden kaynaklanıyordu?...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................3. Grubumuzun en iyi olduğu alan...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................4. Grup olarak daha iyi olabilirdik. Fakat,......................................................................................................................................................................................................................................................................................

................................................................………………………………………………



ddm

ÖĞRENCİ GÖZLEM FORMU

Açıklama: Bu form, etkinlik süresince öğrencilerin, yapılan çalışmalara katılma düzeylerinigözlemeniz amacıyla hazırlanmıştır.

Ünite Adı: ……… Adı-Soyadı : ………………Öğrenci No : ………………Sınıf ı : ………………

DERECELER

Hiçbirzaman

Nadiren Bazen SıklıklaHer

zaman

BECER İLER

1 2 3 4 5

I. DERSE HAZIRLIK1.Bilgi kaynaklar ına nasıl ulaşacağını bilir.2.Ulaştığı kaynaklardan etkin bir biçimde

yararlanır.3.Derse değişik yardımcı kaynaklarla gelir.4.Derse hazırlıklı gelir.

ToplamII. ETK İNLİKLERE KATILMA1.Konu ile ilgili görüşlerini çekinmeksizin

ifade eder.2.Görüşü sorulduğunda söyler.3.Yeni ve özgün sorular sorar.4.Belirttiği görüşler ve verdiği örnekler

özgündür.5.Dersi iyi dinlediği izlenimi veren sorular

sorar.Toplam

III. İNCELEME – ARAŞTIRMA – GÖZLEM1. Bilgi toplamak için çeşitli kaynaklara

başvurur.2.Kendisine verilen kaynaklarla yetinmeyip

başka kaynaklar araştır ır.3.İnceleme ve araştırma ödevlerini özenerek

yapar.4.Gözlemlerini dikkatli bir şekilde yapar.5.Gözlemleri sonucunda mantıksal

çıkar ımlarda bulunur.6.Araştırma ve inceleme sonucunda

genellemeler yapar.Toplam

GENEL TOPLAM



ddm

PROJE DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ

Projenin Adı:Öğrencinin;Adı ve soyadı:

Sınıf ı: No:

DERECELER

Kötü Geçer Orta İyiÇokİyi

BECER İLER

1 2 3 4 5I. PROJE HAZIRLAMA SÜRECİ Projenin amacını belirlemeProjeye uygun çalışma planı yapma

Grup içinde görev dağılımı yapmaİhtiyaçlar ı belirlemeFarklı kaynaklardan bilgi toplamaProjeyi plana göre gerçekleştirme TOPLAMII. PROJENİN İÇER İĞİ Türkçe’yi doğru ve düzgün yazmaDoğru bilgileri kullanmaToplanan bilgileri analiz etmeToplanan bilgileri düzenlenme

Elde edilen bilgilerden çıkar ımda bulunmaKritik düşünme becerisini göstermeYaratıcılık yeteneğini kullanmaTOPLAMIII. SUNU YAPMA Türkçe’yi doğru ve düzgün konuşmaSorulara cevap verebilmeKonuyu dinleyicilerin ilgisini çekecek şekilde sunmaSunuyu hedefe yönelik materyalle desteklemeSunuda ak ıcı bir dil ve beden dilini kullanmaVerilen sürede sunuyu yapmaSunum sırasındaki öz güvene sahip olmaSeverek sunu yapmaTOPLAMGENEL TOPLAM

Öğretmenin yorumu: ………………………………………………………………………….…………………………………………………………………………………………………...…………………………………………………………………………………………………...



ddm

MÜZİK TAR İHİ DERSİNDE KULLANILACAK TER İM VE KAVRAMLAR

1. İ LKÇAĞ DÖNEM İ MÜZ İĞİ

MOUSA (MÜZ): Yunan mitolojisine göre baş tanr ı olarak kabul edilen ZEUS un MOUSA

adı ile anılan ve müz olarak okunan birbirinden güzel 9 tane k ızı olduğuna inanılırdı.

İnsanlar ın bu k ızlara ve Zeusa kar şı yaptıklar ı ibadetler, eğlenceler daha sonralar ı bu k ızlar ın

adı ile anılmaya başlandı.

RAGA VE TALA: Bir ezginin eksenini oluşturan yapıya RAGA, o ezginin ritm yapısını

belirleyen kalı plara ise TALA denir.

ANTİFON: İ branilerde, tapınaklarda yapılan dini törenlerde okunan metinler Babil ve Mısır

kökenli idi. Bu metinler ANTİFON isimli ezgisel bir yapıyla isimlendirilmişlerdir. Bu yöntem

şöyle uygulanırdı: Töreni yöneten din adamı her dizenin ilk yar ısını kendisi okur, halk ın

oluşturduğu koro ise bunun ikinci yar ısını söyleyerek bütünlük sağlanırdı.

ETHOS: Müziğin kişiliği etkileme olayına ethos denir.

MOD: Dizi

DORYEN, LİDYEN, FR İGYEN VE HİPO kavramları: Bugün batı müziğinin dayanağı

olan yedi nota dizisine HEPTATONİK SCALA denir. Doryen, Frigyen, Lidyen gibi toplum

isimleri tam ve yar ım perdelerin inici olarak kendine özgü bir sıra ile geldiği dizilerdi. Bu

dizilerin tümünde dizinin aşağı doğru 5. derecesinden başlayan ikincil bir dizi yer alırdı. Bu

diziler Yunancada aşağı anlamındaki HİPO ön ekini alırdı. Böylece doryen dizisinin ikincili

hipodoryen, lidyen dizisi hipolidyen olurdu.

MONOCHORD VE ENTONASYON: Eski uygarlıklarda 8 li ve 4 lü aralıklardan oluşan ses

dizisi sonralar ı Pythagoras gamı adıyla anılmıştır. Pythagoras ı izleyenler bu oranlar ı tek

telden oluşan bir çalgı (MONOCHORAD)üstünde denemişler, böylece tüm bir müzik

sisteminin doğru tonlanması(ENTONASYON)sağlanmıştır.



ddm

2. ORTAÇAĞ DÖNEM İ MÜZ İĞİ

SCHALA CANTORUM: Erkek seslerinin eğitilmesi amacıyla Gregorius zamanında kurulan

şan okuludur.

MELİZMATİK: Ambrosius ezgileri melizmatik anlayışla yazılmış ve kullanılmıştır.

Melizmatik anlayış tek hecede çok nota kullanma ilkesine dayanır.

FİDEL: Keman gibi yayla çalınan her çeşit halk çalgısına denir. Aynı zamanda VİELLE

adıyla anılan bu çalgı, Rönesanstaki viyolun ön biçimi ve bugünkü kemanın atasıdır.

3. RÖNESANS DÖNEM İ MÜZ İĞİ

CHANSON, KAROL, LİED: Rönesans’a kadar vokal müzik ülkelere göre farklılık

göstermez ve tek örnek olarak uygulanırdı. Rönesans’tan itibaren her ulus kendine özgü bir

vokal müzik anlayışı geliştirdi. İngilizler buna KAROL, Almanlar LİED, Fransızlar ise

CHANSON adını vermişlerdir.

SCHAWM, REGAL: Dönemde yeni çalgılar eklenmiştir. Bunlar çembalo,portatif org

(REGAL) ile bugünkü obuanın atası olarak kabul edilen SCHAWM dır.

KORUNMUŞ MÜZİK (Musıca Reservata): Korunmuş müzik, müzik ile sözün

birleştirilmesi şeklinde kullanılmıştır. Bu zamana kadar müzik hep ön plandaydı. Ancak bu

uygulama ile müzik ikinci plana çekildi, söz ön plana çıktı.

4. BAROK DÖNEM İ MÜZ İĞİ

KONTURUAN VE ARMONİ: Yeni kontrpuan anlayışı Rönesans’takinden çok farklıdır.

Armonilerin belirlenmiş olması ve altta temiz bir doku oluşturması bestecilere giderek

uyuşumsuz akorlar ı rahatça kullanabilme f ırsatı verir. Çağın sonunda ise artık belli bir tonal

sistemin parçası haline gelen uyumsuzluk, amaçlı olarak dramatik anlatıma katk ıda

bulunmaktadır. Bugün bize tanıdık gelen majör ve minör ses dizileri böylece doğmuştur.



ddm

OPERA: İtalyanca’da sözlük anlamı eserdir. Bugünkü tanımıyla solistleri, korosu, sahnesi,

orkestrası, kostümü, dramatik oyunu ile müziğe uyarlanmış tiyatrodur.

SUİT: Her biri değişik ülkelerin dansı olan, aynı müzik tonundaki küçük bölümlerin kar şıt

tempolarla ard arda dizilmesidir.

KONÇERTO: İtalyanca sözlük anlamıyla kar şıtlık, zıtlık anlamı taşıyan sözcüktür. Tek

çalgının çalgı topluluğuna kar şı durması ve yine toplulukla birleşmesidir. Barok dönem

konçertosunda solo ve orkestranın kar şıtlığı işlenmiştir. Klasik dönem konçertosunda solo ve

topluluk arasında kar şılıklı bir anlayış, uyumlu bir söyleşi egemendir.

SONAT: Bölümleri olan çalgısal biçimdir. Sonat biçimi barok orkestra yapıtlar ına

uyarlanmış, üç bölümlü ve aynı tempo düzenini koruyan senfonik yapıtlar içinde de senfoni

ya da konçerto yerine bazen sonat denmiştir.

KANTAT: Bir eserin bir ses veya birkaç ses için bestenmiş haline denir

TOCCATO VE FÜG: Seslere dokunma ve kaçma anlamındadır. 1745’te Bach füg sanatını

bestelemeye başlayarak yalın bir temanın füg ve kanon yöntemleriyle ayna benzeri tersten

okunarak çevrilerek nasıl çeşitlendirilebilineceğini ortaya koymuştur.

PASSİON: İsa’nın yaşamını ve çarmıha gerilme öyküsünü dile getiren motet benzeri bir

türdür.

ORATOR İO: Kutsal konulu bir metinin üstüne çalgılar, koro ve solistler taraf ından

söylenmek üzere yazılmış, sahnelenmeyi gerektiren türdür.

MORDENT: Isırgan, kama anlamındadır. Asıl sesle komşusu arasında tek bir gidiş-geliştir.

TRILLE: Asıl nota ile komşular ı arasında sürekli, hızlı bir gidiş geliştir.

APPOGİATURA: O dönemde vuruşun başında bir vurgulama demekti. Bu nota armoninin

gerektirdiği gibi asıl sese komşu ona bağlı, armoni dışı bir sesti. Bugün olduğu gibi vuruştanönceki vurgusuz anlamında değildi.



ddm

5. KLAS İ K DÖNEM MÜZ İĞİ

SENFONİ: Orkestra için yazılmış üç ya da dört bölümlü büyük müzik eseridir.

PİYANO: Yumuşak gürültüsüz anlamına gelen bu sözcükle andığımız çalgının asıl adı

İtalyanca piyano-fortedir. Çalgı, tellere vurulan tokmaklar mekanizmasına dayandığı için

vurmalı çalgı sınıf ına girer.1780 den sonra piyanonun gündeme gelmesiyle klavsen birden

gözden düşer. Romantizmin en gözde çalgısı olur.

6. ROMANT İ K DÖNEM MÜZ İĞİ

LİED: Şiir dizelerinin piyano eşliğinde şark ıya dönüşmesidir. Lied Almanlar ın Baladlardan

esinlendiği sanat şark ısıdır.

BALLADE : Halk şiirlerinin belli bir ezgi ile okunmasıdır. Chopin indramatik ve şiirsel uzun

piyano parçalar ına verilen isimdir.

BARCAROL: Gemici şark ısı ya da Venedik gondolcular ın şark ısıdır.

İMPROMTU: İçe doğan anlamında tek bölümlü fantezi karakterinde çalgısal parçadır.

POLONEZ: Polonya halk dansıdır.

PRELÜD: Bir başka parçaya giriş oluşturan çalgı müziğidir. Chopin ve Debussy,bir giriş

müziği olmayan başlı başına özgür biçimli k ısa piyano parçalar ına da prelüd adı verilir.

RAPSODİ: Halk ezgileri gibi yalın ezgiler üzerine kurulmuş özgür deyişte çalgısal parçadır.

RUBATO: Yorumcunun bir an için belirlenmiş ritm yapısından ayr ılı p kendi içgüdüsüne

göre yapıyı ve tempoyu değiştirerek çalması

MAZURKA: Polonya’nın ulusal danslar ından biridir.



ddm

7 .20. YÜZYILDA MÜZ İ K

EMPRESSİYONİZM (İZLENİMCİLİK)

İzlenimci müzik, ezgiyi, biçimi, polifon dokuyu ve uygular ın işlev bağlar ını atmıştır.

Resim sanatında ışıktan gölgeye ya da gölgeden ışığa kaymalar ı, birbirinden kopuk gibi duran

lekelerin oluşturduğu bütünselliğin kesin çizgilerden kaçışı renk sevgisini bilinçle

yansıtmıştır. İzlenimci müzikte ritm ve ölçüm belirsizliğe eğilim gösterir.



ddm

KAYNAKÇA



ddm

• AÇIKGÖZ, K. Aktif Ö ğ renme, Eğitim Dünyası Yayınlar ı, İzmir. 2003.

• AKTÜZE, İ. Müzi ğ i Okumak

• BAYKUL, Y. İ lkö ğ retimde ölçme ve de ğ erlendirme, MEB Yayınlar ı, 1999.

• COOK, N . Müzi ğ in ABC’si

• ÇELEBİOĞLU, E . Tarihsel Açıdan Evrensel Müzi ğ e Giri ş

• Ça ğ lar Boyunca Büyük Adamlar Serisi, (Doğan Kardeş Yayınlar ı)

• Dİ NÇER, M. I. Müzik Kongresi Bildirileri, Ankara, 1999.

• ELMAS Y. I. Müzik Kongresi Bildirileri, Ankara, 1999.

• FER İDUNOĞLU, L. Müzi ğ e Giden Yol

• HODEİR, A. Müzikte Türler ve Biçimler

• İLYASOĞLU, E. Zaman İ çinde Müzik, YKY Yayınlar ı -411, İstanbul 1994

• KAROLYİ, O . Müzi ğ e Giri ş

• MİMAROĞLU İ. Müzik Tarihi, Varlık Yayınlar ı,(6.basım) İstanbul.1999.

•

MEB, Ortaö ğ retim Co ğ rafya Dersi Ö ğ retim Programı (9, 10, 11. ve 12. S ını flar),

Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı, Ankara. 2005.

• MEB, Ö ğ renci Merkezli E ğ itim Uygulama Modeli, Millî Eğitim Basımevi, 2004.

• ÖZGÜVEN, İ.E. Psikolojik Testler, PDREM Yayınlar ı, Ankara. 1999.

• SAY A. Müzik Tarihi, Müzik Ansiklopedisi Yayınlar ı, Ankara. 1994.

•

SAY A. Müzi ğ in Kitabı

, Müzik Ansiklopedisi Yayı

nlar ı

, Ankara, 2002.

• SELANİK, C. Müzik Sanat ının Tarihsel Serüveni

• TAVŞANCIL, E. Tutumlar ın Ölçülmesi ve Spss ile Veri Analizi, Nobel Yayınlar ı, 1.

Bask ı, Ankara. 2002.

• TURGUT, F. E ğ itimde ölçme ve de ğ erlendirme metotlar ı , Saydam Matbaacılık (5.

Basım), Ankara. 1987.

• UÇAN, A. İ nsan ve Müzik/ İ nsan Sanat E ğ itimi, Müzik Ansiklopedisi Yayınlar ı,



Ankara 1994.

• YILDIRIM, C. E ğ itimde Ölçme ve De ğ erlendirme, ÖSYM Yayınlar ı (4. Basım).

Ankara 1999

• YENER F . Müzik K ılavuzu

INTERNET ADRESLER İ

• http://programlar.meb.gov.tr/program_giris/yaklasim_2.htm

• http://talimterbiye.mebnet.net/program-gel-birimi/ana.html

• http://uretim.meb.gov.tr/egitekhaber/s84/yazarlar/oguz.htm

• http://www.beethovenlives.net

• http://www.cndp.fr/collecie/pdf/clasbran.pdf

• http//www.ef.sakarya.edu.tr/sayfa/bildiri/sayı _3/40

• http://www.klasikmuzik.org/history.htm

• http://www.meb.gov.tr/mebasp/mebdata/mevzuat/

• http://www.muzikdersi.com

• http://www.metu.edu.tr/~ilerol/dosyalar/dosyalar.html

bati muzik tarihi

Documents