AZƏRBAYCAN MİLLİ ELMLƏR AKADEMİYASI ARXEOLOGİYA VƏ ETNOQRAFİYA İNSTİTUTU

SEBA (SEUL-BAKU) AZƏRBAYCAN-KOREYA MƏDƏNİYYƏT MÜBADİLƏSİ ASSOSİASİYASI

«AZƏRBAYCANDA AZIX PALEOLİT DÜŞƏRGƏSİ VƏ

MİQRASİYA AXINLARI»

AZƏRBAYCANDA ERKƏN HOMİNİD AZIXANTROPUN TAPILMASININ

50-İLLİYİNƏ HƏSR OLUNMUŞ

BEYNƏLXALQ ELMİ KONFRANSIN

P R O Q R A M I

Bakı-Qəbələ – 01-05 Oktyabr 2018-ci il

2

TƏŞKİLAT KOMİTƏSİ

İsa Həbibbəyli-AMEA-nın vitse-prezidenti, akademik, sədr

Nərgiz Axundova-AMEA-nın İctimai Elmlər Bölməsinin

akademik-katibi, akademik, həmsədr

Maisə Rəhimova-AMEA Arxeologiya və Etnoqrafiya

İnstitutunun direktoru, t.e.d., prof., həmsədr

Teymur Bünyadov-AMEA Arxeologiya və Etnoqrafiya

İnstitutu, akademik, həmsədr

Rühəngiz Heydərova –SEBA (Seul-Bakı) Azərbaycan-Koreya

Mədəniyyət Mübadiləsi Assosiyasiyasının sədri

Əsədulla Cəfərov-AMEA Arxeologiya və Etnoqrafiya

İnstitutu, məsul katib

Azad Zeynalov-AMEA Arxeologiya və Etnoqrafiya İnstitutu,

t.ü.f.d., koordinator

Mixail Şunkov-REA-nın SB-nin Arxeologiya və Etnoqrafiya

İnstitutunun direktoru, REA-nın müxbir üzvü

Xizri Amirxanov-REA-nın Arxeologiya İnstitutu, REA-nın

müxbir üzvü

Serqey Vasilyev-REA-nın MMTİ-nun paleolit sektorunun

müdiri, t.e.d.

Larisa Kulakovskaya-Ukrayna MEA-nın Arxeologiya

İnstitutunun “Arxeologiya Muzeyinin” şöbə müdiri, t.e.n.

3 KONFRANSIN GÜNDƏLİYİ

30 sentyabr 2018-ci il (bazar günü)

Konfransın iştirakçılarının Bakıda qarşılanması

1 oktyabr 2018-ci il (bazar ertəsi)

9:30-10:00 – Ulu Öndər Heydər Əliyevin məzarının

ziyarət edilməsi

10:00-10:30 – Konfransın iştirakçılarının qeydiyyatı

10:30-12:30 – Konfransın açılışı. Salamlama.

Plenar yığıncaq

(AMEA-nın əsas binası, II mərtəbə)

12:30-13:00 – Kofe-breyk

13:00-14:00 – Azərbaycanın paleolit düşərgələrindən

aşkar edilmiş materiallarla tanışlıq.

14:00-15:00 – Nahar fasiləsi

15:30 – Konfransın iştirakçılarının avtobuslarda Qəbələ

şəhərinə yola düşməsi.

19:00 – Qonaqların oteldə yerləşdirilməsi.

20:00 – Şam yeməyi

2 oktyabr 2018-ci il (çərşənbə axşamı)

9:00-10:00 – Səhər yeməyi

10:00-12:00 – İclas

12:00-12:30 – Kofe-breyk

12:30-14:30 – İclas

14:30-15:30 – Nahar fasiləsi

15:30-17:30 – İclas

18:00-19:00 – Müzakirələr

20:00 – Şam yeməyi

4

3 oktyabr 2018-ci il (çərşənbə)

9:00-10:00 – Səhər yeməyi

10:00-12:00 – İclas

12:00-12:30 – Kofe-breyk

12:30-13:30 – İclas

13:30-14:30 – Müzakirələr

14:30-15:30 – Nahar fasiləsi

15:30 – Qəbələnin arxeoloji abidələrinə ekskursiya

20:00 – Şam yeməyi

4 oktyabr 2018-ci il (cümə axşamı)

Qaraca paleolit düşərgəsinə ekskursiya

5 oktyabr 2018-ci il (cümə)

9:00-10:00 – Səhər yeməyi

10:00 – Qəbələnin mənzərələri ilə tanışlıq

15:00-16:00 – Nahar fasiləsi

16:00 – Bakıya dönüş

5-6 oktyabr 2018-ci il (şənbə-bazar)

Konfrans iştirakçılarının yola salınması

5 PLENAR İCLASIN PROQRAMI

(AMEA-nın əsas binası, II mərtəbə)

1 oktyabr

10:00 - 11:30

Giriş sözü:

AMEA-nın prezidenti, akademik Akif Əlizadə

AMEA-nın vitse-prezidenti, akademik İsa Həbibbəyli

AMEA-nın İctimai Elmlər Bölməsinin akademik-katibi, akademik Nərgiz Axundova

AMEA-nın akademiki Teymur Bünyadov

AMEA Milli Azərbaycan Tarixi Muzeyinin direktoru, akademik Nailə Vəlixanlı

AMEA Arxeologiya və Etnoqrafiya İnstitutunun direktoru t.e.d., prof. Maisə Rəhimova

Məruzələr:

Mixail Vasilyeviç Şunkov, Novosibirsk- Altayın paleoliti:

Homo nəslinin Asiyada yerləşməsinin yeni modeli.

Əsədulla Qüdrət oğlu Cəfərov, Bakı,-Azıx mağarası və

miqrasiya problemləri.

Larisa Vitalyevna Kulakovskaya, Kiyev,- Ukraynanın erkən

paleoliti kontekstində Korolyova düşərgəsi.

Kofe-breyk – 11:30-12:00

6

12:00-14:00

Azərbaycanın paleolit düşərgələrindən aşkar edilmiş

materiallarla tanışlıq

Nahar – 14:00-15:00

15:30

Konfransın iştirakçılarının Qəbələ şəhərinə

gedişinin təşkili.

20:00

Şam yeməyi

7 2 oktyabr

10:00-14:30

Birinci iclas

Sədrlər:

t.e.d. Əsədulla Qüdrət oğlu Cəfərov,

t.e.d. Vadim Nikolayeviç Stepançuk

Seyqey Aleksandroviç Vasilyev, Sankt-Peterburq, -

Qafqazın alt paleolitinin bəzi problemləri: tədqiqat tarixi və

müasir müzakirələr.

Xizri Amirxanoviç Amirxanov, Moskva, - Erkən

Pleystosendə Şimal-Şərqi Qafqazda massiv qəlpələmə texnikaslı

istehsala keçid

Artur İsrapiloviç Taymazov, Maxaçqala, - I Muxkay

Erkən Pleystosen düşərgəsinin üst qatları artefaktlarının

xarakteristikasına əsasən: məmulatın təkamülü haqqında

Dmitriy Viktoroviç Ojerelyev, Moskva, - II Muxkay

(Şimalı-Şərqi Qafqaz) Erkən Paleolit düşərgəsinin üst qatı

çöküntülərinin daş məmulatı haqqında yeni məlumatlar

Andrey Qennadiyeviç Rıbalko, Novosibirsk, - Şimal-

Qərbi Qafqazın Aşel məmulatı (Darvaqçay-körfəz-4 düşərgəsinin

materialları əsasında)

Kofe-breyk – 12:00-12:30

8

İkinci iclas

12:30-14:30

Anton Aleksandroviç Anoykin, Novosibirsk, Sahilyanı

Dağıstanın (MIS 3) orta paleoliti: regional kontekst

Yelena Vladimirovna Belyayeva, Sankt Peterburq, -

Qafqaz və Yaxın Şərqin aşel mədəniyyəti: müqayisəli təhlil

Vyaçeslav Yevqenyeviç Şelinskiy, Sankt Peterburq, -

Cənubu Azovboyunun erkən aşel düşərgələri

Serqey Aleksandroviç Kulakov, Sankt Peterburq, -

Boqatıri / Sinyaya balka Erkən Paleolit düşərgəsi - ən qədim

hominidlərin uyğunlaşma nümunəsi kimi

Azad Əsəd oğlu Zeynalov, Bakı, - Erkən Paleolitdə insan

köçü (miqrasiya) və Quruçay mədəniyyətinin yayılma arealı

Yevqeniy Yuryeviç Qirya, Sankt Peterburq, - Qafqazın

və Cənubi Rus ovalığının ən qədim sümük artefaktlarının sübutlu

təsnifatı

Nahar – 14:30-15:30

9 Üçüncü iclas

15:30-19:00

Sədrlər:

t.e.d. Serqey Aleksandroviç Vasilyev,

t.e.n. Qirya Yevgeniy Yuryeviç

Azad Əsəd oğlu Zeynalov, Mansur Məhəmməd oğlu

Mansurov, Nəcəf Ələsgər oğlu Müseyibli, Bakı,- Azərbaycanın

yeni paleolit tapıntı yerləri (Qəbələ)

Anton Aleksandroviç Anoykin, Novosibirsk, - Novosibirsk –

Orta Asiyanın şimalında Üst Paleolitin erkən mərhələləri barədə

yeni məlumatlar: Uşbulak (Şərqi Qazaxıstan) düşərgəsinin

materialları əsasında

Hidayət Fərrux oğlu Cəfərov, Mansur Məhəmməd oğlu

Mansurov, Pərivas Qulamovna Babai, Bakı,- Borsunlu kurqan

kromlexində tapılan daş artefaktların təhlilinə dair

Vadim Nikolayeviç Stepançuk, Kiyev, - Qərbi Ukraynanın

əsas alt paleolit abidələri

Serqey Nikiyoviç Astaxov, Sankt-Peterburq, - Tuvanın qədim

paleoliti - kəşfin 30-cu ildönümünə

Müzakirələr – 18:00-19:00

Şam yeməyi – 20:00

10

3 oktyabr

Dördüncü iclas

10:00 - 14:30

Sədrlər:

b.e.n. Vladimir Vladimiroviç Titov,

t.e.n. Serqey Aleksandroviç Kulakov

Serqey Bladimiroviç Vasilyev, Moskva, - Dmanisidən olan

(D2700) kəllənin küncvari morfometriyası

Vladimir Vladimiroviç Titov, Vera Severyanova

Bayquşeva, Qalina İvanovna Timonina, Aleksey Serqeyeviç

Tesakov, Rostov-na-Donu, - Azov, Moskva - Boqatıri / Sinyaya

Balka (Tamanskiy yarımadası, Rusiya) Eopleystosen yerinin

tafonomik xüsusiyyətləri

Andrey Leonidoviç Çepalıqa, Moskva, - Qafqaz və Krım

vasitəsilə Avropanın ilkin məskunlaşması yolunda Qafqaz və

Cənubi Kırım geoarxeoloji arealı

İdris Abdulbutaeviç İdrisov, Maxaçqala, - Qafqazın

cənubunda insan yaşayışının erkən mərhələlərinin təbii şəraiti

Yelena Nikolayevna Tağıyeva, Bakı, - Eopleistosen və Neo-

Pleystosenin iqlim-landşaft şəraiti Azərbaycan ərazisinin ilkin

məskunlaşma faktoru kimi

Cəlilov B.M., Mansurov M.M. (Bakı, Azərbaycan) – Daş

dövrünə aid yeni tapıntılar

11

Kofe-breyk – 12:00-12:30

Beşinci iclas

12:30-13:30

Nikoloz Tuşabramişvili, Mixail Yelaşvili, David Kaçeişvili,

Gürcüstan – Aşağı və Orta Paleolitik açıq hava zonaları Ziari-

Pxoveli və Ziari 2

Rupert J Birtuistle, İngiltərə – Azərbaycanda Aşağı Orta və

Palaeolit keçidinin tədqiqi və əsas texnologiyanın mənşəyi

Yagub Mammadov, Bakı – Hominid sistemində Azıx

adamının yeri

Abbas Seyidov, Sevil Ağamalıyeva, Bakı – Məmmədəli

Hüseynovun Azərbaycanda paleolitin tədqiqatlarına verdiyi

töhfələr

Müzakirələr – 13:30-14:30

Nahar – 14:30-15:30

15:30

Qəbələnin arxeoloji abidələrinə ekskursiya

Şam yeməyi – 20:00

12

4 oktyabr

Qaraca paleolit düşərgəsinə ekskursiya

5 oktyabr Səhər yeməyi – 9:00-10:00

10:00

Qəbələnin mənzərələri ilə tanışlıq.

Nahar fasiləsi – 15:00–16:00

16:00 Bakıya dönüş

13

НАЦИОНАЛЬНАЯ АКАДЕМИЯ НАУК АЗЕРБАЙДЖАНА ИНСТИТУТ АРХЕОЛОГИИ И ЭТНОГРАФИИ

АЗЕРБАЙДЖАНО-КОРЕЙСКАЯ АССОЦИАЦИЯ КУЛЬТУРНОГО ОБМЕНА “СЕБА” (СЕУЛ-БАКУ)

"ПАЛЕОЛИТИЧЕСКАЯ СТОЯНКА АЗЫХ В

АЗЕРБАЙДЖАНЕ И МИГРАЦИОННЫЕ ПРОЦЕССЫ"

П Р О Г Р А М М А

МЕЖДУНАРОДНОЙ НАУЧНОЙ КОНФЕРЕНЦИИ

ПОСВЯЩЕННОЙ 50-ЛЕТИЮ ОБНАРУЖЕНИЯ В АЗЕРБАЙДЖАНЕ

РАННЕГО ГОМИНИДА АЗЫХАНТРОПА

Баку-Габала – 01-05 Октября 2018 года

14

ОРГКОМИТЕТ КОНФЕРЕНЦИИ

Иса Габиббейли – академик НАНА, вице-президент

НАНА, председатель

Наргиз Ахундова – академик НАНА, академик-секретарь

Отделения Общественных Наук, сопредседатель

Маиса Рагимова – д.и.н. проф., директор Института

археологии и этнографии НАНА, сопредседатель

Теймур Буниятов, – академик НАНА, Институт

археологии и этнографии НАНА, сопредседатель

Рухангиз Гейдарова – Председатель Ассоциации СЕБА

(Сеул-Баку)

Асадулла Джафаров – д.и.н., Институт археологии и

этнографии НАНА, ответственный секретарь

Азад Зейналов – д.ф.п.и., Институт археологии и

этнографии НАНА, координатор

Михаил Шуньков, – чл.-корр. РАН, директор Института

археологии и этнографии СО РАН

Хизри Амирханов – чл.-корр. РАН, Институт археологии

РАН

Сергей Васильев – д.и.н., заведующий сектором

палеолита ИИМК РАН

Лариса Кулаковская – к.и.н., заведующая отделом

"Археологического музея" Института археологии

НАН Украины

15

РАСПОРЯДОК КОНФЕРЕНЦИИ

30 сентября 2018 (воскресенье) Заезд участников конференции в Баку 1 октября 2018 (понедельник) 9:30-10:00 – Посещение могилы общенационального

лидера Азербайджана Гейдара Алиева 10:00-10:30 – Регистрация участников конференции 10:30-12:00 – Открытие конференции. Приветственные

выступления. Пленарное заседание (главное здание НАНА, II этаж)

12:30-13:00 – Кофе-брейк 13:00-14:00 – Ознакомление с материалами

палеолитических стоянок Азербайджана. 14:00-15:00 – Обед 15:30 – Отъезд участников конференции в г. Габалу 19:00 – Размещение гостей в гостинице 20:00 – Ужин 2 октября 2018 (вторник) 9:00-10:00 – Завтрак 10:00-12:00 – Заседание 12:00-12:30 – Кофе-брейк 12:30-14:30 – Заседание 14:30-15:30 – Обед 15:30-17:30 – Заседание 18:00-19:00 – Дискуссия 20:00 – Ужин

16

3 октября 2018 (среда) 9:00-10:00 – Завтрак 10:00-12:00 – Заседание 12:00-12:30 – Кофе-брейк 12:30-13:30 – Заседание 13:30-14:30 – Дискуссия 14:30-15:30 – Обед 15:30 – Экскурсия на археологические памятники Габалы 20:00 – Ужин 4 октября 2018 (четверг) Экскурсия на палеолитическую стоянку Гараджа 5 октября 2018 (пятница) 9:00-10:00 – Завтрак 10:00 – Знакомство с достопримечательностями Габалы. 15:00-16:00 – Обед 16:00 – Возвращение в г. Баку 5-6 октября 2018 (суббота-воскресенье) Отъезд участников конференции

17

ПРОГРАММА ЗАСЕДАНИЙ ПЛЕНАРНОЕ ЗАСЕДАНИЕ

(главное здание НАНА, II этаж)

1 октября

10:00 - 11:30

Приветственное слово:

Академик Акиф Ализаде –президент НАНА

Академик Иса Габиббейли – вице-президент НАНА

Академик Наргиз Ахундова – академик-секретарь Отделения Общественных Наук

Академик Теймур Буниятов Академик Наиля Велиханлы – директор Национального Музея Истории Азербайджана д.и.н., проф. Маиса Рагимова – директор Института Археологии и Этнографии НАНА

Доклады:

Михаил Васильевич Шуньков, Новосибирск –

Палеолит Алтая: новая модель расселения рода Homo в Азии

Асадулла Гудрат оглы Джафаров, Баку, – Пещера

Азых и проблемы миграции

Кулаковская Лариса Витальевна, Киев – Королево

в контексте раннего палеолита Украины

Кофе-брейк – 11:30 - 12:00

18

12:00 - 14:00

Ознакомление с материалами палеолитических стоянок

Азербайджана

Обед – 14:00 - 15:00

15:30

Отъезд участников конференции в г. Габалу

Ужин – 20:00

19

2 октября 10:00 - 14:30

Первое заседание

Председатели: д.и.н. Асадулла Гудрат оглы Джафаров,

д.и.н. Вадим Николаевич Степанчук Васильев Сергей Александрович, Санкт-Петербург

– Некоторые проблемы нижнего палеолита Кавказа: история исследования и современные дискуссии

Хизри Амирханович Амирханов, Москва – Раннеплейстоценовая крупноотщеповая переходная индустрия в на Северо-Восточном Кавказе

Таймазов Артур Исрапилович, Махачкала – К характеристике индустрии верхней пачки отложений многослойной раннеплейстоценовой стоянки Мухкай I: к вопросу об эволюции инвентаря

Ожерельев Дмитрий Викторович, Москва – Новые данные о каменной индустрии верхней пачки отложений стоянки раннего палеолита Мухкай II (Северо-Восточный Кавказ)

Рыбалко Андрей Геннадьевич, Новосибирск – Ашельские индустрии Северо-Западного Кавказа (по материалам стоянки Дарвагчай-залив-4)

20

Кофе-брейк – 12:00 - 12:30

Второе заседание

12:30 - 14:30

Анойкин Антон Александрович, Новосибирск – Финальный средний палеолит Приморского Дагестана (MIS 3): региональный контекст

Беляева Елена Владимировна, Санкт-Петербург – Ашель Кавказа и Ближнего Востока: сравнительный анализ

Щелинский Вячеслав Евгеньевич, Санкт-Петербург – Раннеашельские стоянки Южного Приазовья

Кулаков Сергей Александрович, Санкт-Петербург – Раннепалеолитическая стоянка Богатыри/Синяя балка – пример адаптации древнейших гоминид

Зейналов Азад Асад оглы, Зейналова Лейли Азад гызы, Баку – Миграции человека в раннем палеолите и ареал распространения куручайской культуры

Гиря Евгений Юрьевич, Санкт-Петербург – Доказательная интерпретация древнейших костяных артефактов Кавказа и Юга Русской равнины

Обед – 14:30 - 15:30

21

Третье заседание

15:30 - 19:00

Председатели:

д.и.н. Сергей Александрович Васильев,

к.и.н. Гиря Евгений Юрьевич

Зейналов Азад Асад оглы, Мансуров Мансур

Мансур оглы, Мусеибли Наджаф Алескер оглы, Баку –

Новые палеолитические местонахождения Азербайджана

Анойкин Антон Александрович, Новосибирск –

Новые данные о начальных этапах верхнего палеолита на

севере Центральной Азии: по материалам стоянки Ушбулак

(Восточный Казахстан)

Джафаров Гидаят Фаррух оглы, Мансуров Мансур

Мансур оглы, Бабаи Паривас Гуламовна, Баку – К интер-

претации каменных артефактов из кургана у села Борсунлу

Степанчук Вадим Николаевич, Киев – Ключевые

нижнепалеолитические памятники запада восточно-

европейского ареала Украины

Астахов Сергей Никитович, Санкт-Петербург –

Древний палеолит Тувы – к 30-летию открытия

Кофе-брейк – 17:30 - 18:00

Дискуссия - 18:00 - 19:00

22

3 октября

Четвертое заседание

10:00 - 14:30

Председатели:

к.б.н. Владимир Владимирович Титов,

к.и.н. Сергей Александрович Кулаков

Васильев Сергей Владимирович, Москва – Угловая

морфометрия черепа из Дманиси (D2700)

Титов Владимир Владимирович, Байгушева Вера

Северьяновна, Тимонина Галина Ивановна, Тесаков

Алексей Сергеевич, Ростов-на-Дону, Азов, Москва –

Тафономические особенности эоплейстоценового местона-

хождения Богатыри/Синяя Балка (Таманский п-ов, Россия)

Чепалыга Андрей Леонидович, Москва – Южно-

крымский геоархеологический ареал олдованской культуры

на пути первичного заселения Европы через Кавказ и Крым

Идрисов Идрис Абдулбутаевич, Махачкала –

Природные условия ранних этапов обитания человека к югу

от Кавказа

Тагиева Елена Николаевна, Баку – Климатические и

ландшафтные условия эоплейстоцена и неоплейстоцена, как

факторы первого заселения территории Азербайджана

23

Джалилов Б.М., Мансуров М.М. (Баку,

Азербайджан) – Новые находки каменного периода

Кофе-брейк – 12:00 - 12:30

Пятое заседание

12:30 - 13:30

Nikoloz Tushabramishvili, Mikheil Elashvili, David

Kacheishvil, Georgia – The Lower and Middle Paleolithic Open-

air sites Ziari-Pkhoveli and Ziari 2

Rupert J Birtwistle, England – In search of the Lower to

Middle Palaeolithic transition in Azerbaijan and the origins of

prepared core technology

Yagub Mammadov, Baku – The place of Azykh man in

hominid system

Abbas Seyidov, Sevil Agamaliyeva, Baku – Contribution

of Mammadali Huseynov to palaeolithic studies in Azerbaijan

Дискуссия – 13:30 - 14:30

Обед – 14:30 - 15:30

15:30

Экскурсия на археологические памятники Габалы

24

4 октября

Экскурсия на палеолитическую стоянку Гараджа

5 октября

Завтрак – 9:00 - 10:00

10:00

Знакомство с достопримечательностями Габалы.

Обед – 15:00 – 16:00

16:00

Возвращение в г. Баку