25

ผลการใชสอโปสเตอรเพอสงเสรมทศนคตการออกก าลงกายของพนกงาน ในสถานบรการน ามนขนาดยอม

เกศรน บญเลศ ทะเนตร อฤทธ

บทคดยอ

การวจยครงนมวตถประสงคเพอ 1)เพอศกษาขอมลพนฐานดานทศนคตการออกก าลงกายของพนกงานในสถานบรการน ามนขนาดยอม 2)เพอศกษาผลของการใชสอโปสเตอรในการสงเสรมทศนคตการออกก าลงกายของพนกงานในสถานบรการน ามนขนาดยอม 3)เพอพฒนาสอโปสเตอรการออกก าลงกายทเหมาะสม ในการชวยสงเสรมทศนคตการออกก าลงกายของพนกงานในสถานบรการน ามนขนาดยอม กลมตวอยางในครงนเปนพนกงานในสถานบรการน ามนขนาดยอม จ านวนทงสน 46 คน โดยวธการสมแบบกลม (Cluster Sampling) เครองมอทใชในการวจยครงนประกอบดวย แบบสอบถามขอมลพนฐานสวนบคคล และแบบทดสอบความร และแบบทดสอบทศนคต จ านวนทงสน 5 ฉบบ ผลการวจยพบวาขอมลพนฐานดานทศนคตการออกก าลงกายกอนไดรบสอของพนกงานสวนใหญไมใหความสนใจ เรองการดแลสขภาพและการออกก าลงกายเหตผลเพราะพฤตกรรมโดยภาพรวมของคนวยท างานในสมยปจจบน และหลงจากพนกงานไดรบความรจากสอโปสเตอรเรองการออกก าลงสงผลเรองทศนคตเกยวกบการออกก าลงกายสงกวากอนรบรจากสอโปสเตอรโดยมคาเฉลยจากเดมเพมจาก 3.9827 เปน 4.5540 และการพฒนาสอทเหมาะสมเพอสงเสรมทศนคตการออกก าลงกายของพนกงานใหมากขนเพอกระตนใหพนกงานสนใจ และตระหนกและมการออกก าลงกาย จงสรปไดวาสอโปสเตอรมผลตอทศนคตการออกก าลงกายของพนกงาน ค าส าคญ :สอโปสเตอร, การสงเสรมการออกก าลงกาย ,พนกงานในสถานบรการน ามนขนาดยอม

บทความวจย สาขาวทยาศาสตรศกษา มหาวทยาลยราชภฏนครสวรรค, 2559 นกศกษา สาขาวทยาศาสตรศกษา มหาวทยาลยราชภฏนครสวรรค, E-mail: lgt_kate@yahoo.com อาจารย คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยราชภฏนครสวรรค,

26

Effect of printed media to promote the exercise attitude of employees in medium-sized gas stations

Kesarin Boonlert Thanet Urit

Abatract

This research aims. 1) to study the basic attitude of the staff exercise in a medium sized gas station. 2) to examine the effects of media use posters to promote the exercise of employee attitudes in the medium sized gas stations. 3) to develop posters to exercise that right. To help promote the exercise of employee attitudes in the medium sized gas stations. The sample was a medium sized gas station total of 46 people on a random group (Cluster Sampling) used in this study was composed. Basic information questionnaires, personal and test your knowledge The test attitude a total of five edition. The results showed that the basic attitude of the exercise. Most employees do not pay attention to matters of health and fitness. Because the overall behavior of the people working in the present. And the staff get to know from the media, posters about the health impact attitudes about physical activity than previously recognized by the media, posters with the same increased from 3.9827 to 4.5540, and the development of appropriate media to promote a positive attitude. Exercise of greater interest to motivate employees. And recognize and exercise. In conclusion, the media posters affecting the exercise of employee attitudes. Keywords: Media poster, Promoting exercise. Employees in medium sized stations.

Research Article from Science Education, Nakhon Sawan Rajabhat University, 2016 Student in master of Science Education, Nakhon Sawan Rajabhat University, 2016, E-mail: lgt_kate@yahoo.com Lecturer, Faculty of Science and Technology, Nakhon Sawan Rajabhat University

27

บทน า การด าเนนชวตประจ าวนของสงคมไทยในปจจบน มสภาพเปลยนแปลงไปจากสภาพสงคมเกษตรกรรม ไปสสงคมอตสาหกรรม ท าใหมเครองมออ านวยความสะดวกในชวตประจ าวนมากขน สงผลใหคนหนไปพงพาเทคโนโลย อ านวยความสะดวกในการด าเนนชวตมากขน ทงในแง มการใชแรงงานท างาน มาใชสมองในการท างาน และการเลอกวธการด าเนนชวตประจ าวนแบบรบเรง สะดวกสบาย ชวตนงแตโตะท างาน จงท าใหเกดความเครยด ขาดการอออกก าลงกาย ขาดการรบประทานอาหารทมคณภาพ ขาดความสนใจในสขภาพของตนเอง จงสงผลท าใหเกดโรคภยไขเจบอนเปนผลเกยวกบพฤตกรรมการดแลตวเอง ซงไดแกกลมโรค NCDs หรอโรคไมตดตอเรอรง อนประกอบดวย โรคเบาหวาน โรคหลอดเลอดสมองและหวใจ โรคถงลมโปงพอง โรคมะเรง โรคความดนโลหตสง และโรคอวนลงพง ซงคราชวตประชากรโลกมากกวาสาเหตอนๆ (ส านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ, 2557, ออนไลน) ขอมลองคการอนามยโลก ระบประชากรทวโลกเสยชวตดวยกลมโรค NCDs 63% และทส าคญเปนประชากรในประเทศก าลงพฒนาถง 80% ขณะทคนไทยเสยชวตดวยกลมโรคนสงกวาอตราการเสยชวตเฉลยของประชากรทงโลกถง 10% และสงกวาทกประเทศในโลก และมแนวโนมวาจะสงขนเรอยๆ ทงทกลมโรค NCDs เปนโรคทเกดจากปจจยทหลกเลยงและปองกนได ขอมลจากส านกงานพฒนานโยบายสขภาพระหวางประเทศ (IHPP) ป 2552 (ส ารวจ 4 ป/ครง) ส าหรบในประเทศไทย จากรายงานของส านกวจยสรางเสรมสขภาพ (สวน.) พบวามอตราการเสยชวตของประชาชนคนไทยสงถง 300,000 คนตอปดวยกลมโรค NCDs หรอกลมโรคไมตดตอแตเรอรง (ส านกงานกองทนสงเสรมสขภาพ, วกฤตสขภาพ วกฤตสงคม, 2557, ออนไลน) ซงมากกวาการเสยชวตดวยโรคอน ซงกลมโรคดงกลาวถอเปนกลมอาการของโรคทเกดจากพฤตกรรมการดแลสขภาพของคนโดยเฉพาะคนวยท างานทตองใชเวลาในชวตประจ าวนอยางรบเรง การละเลยตอตนเองในการบรโภคอาหารทมประโยชนและจ าเปนตอรางกาย การพกผอนใหเพยงพอ การขาดการออกก าลงกาย อนเปนสงทสงเสรมใหเกดโรคตางๆได หนงในหลาย ๆ อาชพทมความเสยงตอการเปนโรคกลม NCDs ไดแกการท างานในสถานประกอบการตาง ๆ ซงมพนกงานทอยในวยท างานและมลกษณะการท างานแบบการหมนเวยนสลบกนท างานเชน สถานบรการน ามนขนาดยอมเปนสถานประกอบการหนงซงมพนกงานปฏบตงานหลายชวงอายและมลกษณะการท างานทสลบกะเวลาท างาน เชน งานบรการลกคาหนาลาน รานสะดวกซอ บรการลาง อด ฉด ซงการท างานในลกษณะดงกลาว มผลตอสมรรถภาพการท างาน หากไมรกษาดลภาพรางกาย จะท าใหมการขาดงาน ลางาน และเจบปวยจากโรคอนเกดจากการพฤตกรรมการดแลตวเองในการใชชวตประจ าวน ซงอาจสงผลกระทบตอเศรษฐกจทงตอตนเองและครอบครวรวมไปถงประเทศชาตได ดวยเหตดงกลาวขางตนผวจยจงสนใจทจะศกษาทศนคตการออกก าลงกายของพนกงานทท างานในสถานบรการน ามนขนาดยอม โดยใชสอประเภทโปสเตอรในการน าเสนอกฬาประเภทตาง ๆ พรอมทงบอกประโยชนของกฬาประเภทนน ๆ ทงนนเพอสงเสรมใหพนกงานมทศนคตทดตอการออกก าลงกาย และสงผลท าใหเกดพฤตกรรมการออกก าลงกายตามมา อนจะเปนประโยชนในดานสขภาพของตนเอง ใหหางไกลจากการเกดโรคภยไขเจบโดยเฉพาะอยางยง ความเสยงตอกลมโรค NCDs ได

วตถประสงคงานวจย 1. เพอศกษาขอมลพนฐานดานทศนคตการออกก าลงกายของพนกงานในสถานบรการน ามนขนาดยอม 2. เพอศกษาผลของการทดลองใชสอโปสเตอรในการสงเสรมทศนคตการออกก าลงกายของพนกงานในสถานบรการน ามนขนาดยอม 3. เพอพฒนาสอโปสเตอรการออกก าลงกายทเหมาะสม ในการชวยสงเสรมทศนคตการออกก าลงกายของพนกงานในสถานบรการน ามนขนาดยอม

28

สมมตฐานงานวจย การรบความรเรองการออกก าลงกายจากสอโปสเตอรมผลตอทศนคตการออกก าลงกายของพนกงานในสถานบรการน ามนขนาดยอม ตามค ากลาวของ ชม ภมภาค (2529.หนา146) วาโปสเตอร หมายถง ทศนะวสดทท าขนเพอประกาศหรอจงใจใหผดไดกระท าตาม ภาพโฆษณาประกอบดวยภาพ และขอความสนๆทท าใหผดเขาใจงาย ระลกถงและปฏบตตาม ขอบเขตการวจย 1. ขอบเขตดานเนอหาและระยะเวลา

1.1 เนอหาการท าวจย ผลจากการใชสอโปสเตอรเพอสงเสรมทศนคตการออกก าลงกายของพนกงานในสถานบรการน ามนขนาดยอม 1.2 ระยะเวลาในการศกษา ตงแต 1 มถนายน 2558 – 30 เมษายน 2559 2. ขอบเขตดานประชากรกลมตวอยาง 2.1 ประชากร สถานบรการน ามนขนาดยอม ในจงหวดอทยธานจ านวน 6 สถาน ไดแก หจก.พรทวบรการ, หจก.หนองฉางบรการปโตรเลยม, หจก.หนองฉางแกส, หจก.ลานสกพรทว, หจก.เพชรวฒนะ และ หจก.บานไรสมพนธ 2.2 กลมตวอยาง พนกงานในสถานบรการน ามนขนาดยอม หางหนสวนจ ากด หนองฉางแกส อ าเภอเมอง จงหวดอทยธาน 3. ขอบเขตดานตวแปร 3.1 ตวแปรตน (Independent Variable) สอโปสเตอรการออกก าลงกายประเภทตางๆ 3.2 ตวแปรตาม (Dependent Variable) ทศนคตการออกก าลงกายของพนกงานในสถานบรการน ามนขนาดยอม กรอบแนวคดการวจย ตวแปรตน สอสงพมพประเภทโปสเตอร น าเสนอกฬาประเภทตางๆ พรอมอธบายสน ๆ ถงประโยชนของกฬา ประเภทดงกลาว ตวแปรตาม ทศนคตการออกก าลงกายของพนกงานในสถานบรการน ามนขนาดยอม วธการด าเนนการวจย การวจยเรองผลจากการใชสอโปสเตอรเพอสงเสรมทศนคตการออกก าลงกายของพนกงาน ในสถานบรการน ามนขนาดยอม มขนตอนการด าเนนการวจยดงน 1. รปแบบงานวจย 2. ประชากร และกลมตวอยาง 3. เครองมอทใชในการวจย 4. การเกบรวบรวมขอมล 5. การวเคราะหขอมล 6. การตรวจสอบความถกตองของขอมลและสถตทใช รปแบบการวจย การวจยครงนเปนการวจยแบบกงการทดลอง(Quasi – Experiment Research) โดยโดยการเปรยบเทยบกอน และ หลงการใชสอทงนมงทจะศกษา ผลการใชสอโปสเตอรเพอสงเสรมทศนคตการออกก าลงกายของพนกงานในสถานบรการน ามนขนาดยอม

29

ประชากรและกลมตวอยาง 2.1 ประชากร ประชากรทใชในการศกษาวจยครงนคอ สถานบรการน ามนขนาดยอม ในจงหวดอทยธาน ซงมทงหมด 6 สถาน โดยมขนตอนในการหาจ านวนประชากรดงน ขนตอนท 1. จดรวบรวมรายชอสถานบรการน ามนขนาดยอม ในจงหวดอทยธานโดยหาขอมลจากในระบบอนเตอรเนต ในเวปไชด กรมธรกจพลงงาน

ขนตอนท 2. ส ารวจสถานบรการน ามนขนาดยอมตามรายชอทไดมาดวยตนเอง เพอดลกษณะความเหมอน และแตกตางของกลมประชากรแตละสถานบรการ 2.2 กลมตวอยาง กลมตวอยาง เกดจาก การสมตวอยางแบบกลม (Cluster Sampling) ไดเปน สถานบรการน ามนขนาดยอม หจก.หนองฉางแกส ซงมพนกงานปฏบตงานอยหลายแผนก เชน รานอาหาร รานสะดวกซอ รานขายผลไม รานขายกาแฟสด บรการลางอดฉด พนกงานบรการหนาลาน พนกงานในส านกงาน พนกงานขบรถบรรทกน ามน จ านวนทงสน 46 คน เครองมอทใชในการวจย ประกอบดวย แบบสอบถาม (questionnaire) โดยแบงแบบสอบถามออกเปน 5 สวน สวนท 1. แบบสอบถามเกยวกบขอมลพนฐานสวนบคคล ประกอบดวย เพศ อาย สญชาต สถานภาพสมรส ระดบการศกษาสงสด รายได ประวตการเจบปวยในครอบครว ประวตการตรวจสขภาพประจ าป ระยะเวลาการท างานในสถานบรการน ามน รายไดตอเดอน ลกษณะงานทปฏบต ชองทางการรบรขาวสารดานการออกกก าลงกาย มจ านวนทงหมด 12 ขอ โดยลกษณะแบบสอบถามเปนแบบเลอกตอบ (check list) สวนท 2. แบบสอบถามขอมลความรเรองการออกก าลงกายกอนรบรจากสอโปสเตอร ทผวจยสรางขน จ านวน 15 ขอ เปนแบบเลอกตอบ โดยตอบเปนใช ไมใช โดยมเกณฑในการใหคะแนนคอ ใช เทากบ 1 และไมใชเทากบ 0 โดยแบงระดบคะแนนออกเปน 3 สวนดงน

ระดบคะแนน ระดบความรความเขาใจ 0.00 -5.00 ระดบความร ความเขาใจ นอย 6.00 -10.00 ระดบความร ความเขาใจ ปานกลาง

11.00 – 15.00 ระดบความร ความเขาใจ มาก โดยมหลกเกณฑการแปรระดบจากการค านวณหาคาอนตรภาคชน (class Interval) ชชวาล เรองประพนธ (2543,น.30) ดงน

คาอนตรภาคชน = (คาคะแนนสงสด-คาคะแนนต าสด)/(จ านวนชน(ระดบ)) = (15-0)/3 = 5

สวนท 3. แบบสอบถามขอมลความรเรองการออกก าลงกายหลงรบรจากสอโปสเตอร ทผวจยสรางขน จ านวน 15 ขอ เปนแบบเลอกตอบ โดยตอบเปนใช ไมใช โดยมเกณฑในการใหคะแนนคอ ใช เทากบ 1 และไมใชเทากบ 0 โดยแบงระดบคะแนนออกเปน 3 สวนดงน

ระดบคะแนน ระดบความรความเขาใจ 0.00-5.00 ระดบความร ความเขาใจ นอย 6.00-10.00 ระดบความร ความเขาใจ ปานกลาง 11.00-15.00 ระดบความร ความเขาใจ มาก

30

โดยมหลกเกณฑการแปรระดบจากการค านวณหาคาอนตรภาคชน (class Interval) ชชวาล เรองประพนธ (2543,น.30) ดงน

คาอนตรภาคชน = (คาคะแนนสงสด-คาคะแนนต าสด)/(จ านวนชน(ระดบ)) = (15-0)/3 = 5

สวนท 4.แบบสอบถามเกยวกบทศนคตเกยวกบการออกก าลงกายกอนรบรจากสอโปสเตอร จ านวน 15 ขอ โดยใหเปนขอคดเหนทตรงกบความคดผถกวจยมากทสด เปนมาตรวดประเมนคา (Rating Scales) โดยแบงเปน 5 ชวงคา สรางตามมาตรวดของลเครท (Likert Scale) ซงสามารถก าหนดเปนคาคะแนนในเชงปรมาณไดดงน

เหนดวยอยางยง คะแนนเทากบ 5 เหนดวย คะแนนเทากบ 4 ไมแนใจ คะแนนเทากบ 3 ไมเหนดวย คะแนนเทากบ 2 ไมเหนดวยอยางยง คะแนนเทากบ 1

จากคะแนนทไดน ามาก าหนดเปนระดบทศนคตการออกก าลงกาย โดยแบงเปน 3 ระดบคอ ระดบนอย ระดบปานกลาง ระดบมาก โดยมหลกเกณฑการแปรระดบจากการค านวณหาคาอนตรภาคชน (class Interval) ชชวาล เรองประพนธ (2543,น.30) ดงน

คาอนตรภาคชน = คาคะแนนสงสด−คาคะแนนต าสด

จ านวนชน(ระดบ)

= 5−1

3

= 1.33 คาอนตรภาคชนทไดมาก าหนดเปนระดบทศนคตเกยวกบการออกก าลงกาย ดงน ระดบทศนคตเกยวกบการออกก าลงกาย ไมด มคะแนนเฉลย 1.00-2.33 ระดบทศนคตเกยวกบการออกก าลงกาย ปานกลาง มคะแนนเฉลย 2.34-3.66 ระดบทศนคตเกยวกบการออกก าลงกาย ด มคะแนนเฉลย 3.67-5.00

สวนท 5.แบบสอบถามเกยวกบทศนคตเกยวกบการออกก าลงกายหลงรบรจากสอโปสเตอร จ านวน 15 ขอ โดยใหเปนขอคดเหนทตรงกบความคดผถกวจยมากทสด เปนมาตรวดประเมนคา (Rating Scales) โดยแบงเปน 5 ชวงคา สรางตามมาตรวดของลเครท (Likert Scale) ซงสามารถก าหนดเปนคาคะแนนในเชงปรมาณไดดงน

เหนดวยอยางยง คะแนนเทากบ 5 เหนดวย คะแนนเทากบ 4 ไมแนใจ คะแนนเทากบ 3 ไมเหนดวย คะแนนเทากบ 2 ไมเหนดวยอยางยง คะแนนเทากบ 1

จากคะแนนทไดน ามาก าหนดเปนระดบทศนคตการออกก าลงกาย โดยแบงเปน 3 ระดบคอ ระดบนอย ระดบปานกลาง ระดบมาก โดยมหลกเกณฑการแปรระดบจากการค านวณหาคาอนตรภาคชน (class Interval) ชชวาล เรองประพนธ (2543,น.30) ดงน

คาอนตรภาคชน = คาคะแนนสงสด−คาคะแนนต าสด

จ านวนชน(ระดบ)

= 5−1

3

= 1.33

31

คาอนตรภาคชนทไดมาก าหนดเปนระดบทศนคตเกยวกบการออกก าลงกาย ดงน ระดบทศนคตเกยวกบการออกก าลงกาย ไมด มคะแนนเฉลย 1.00-2.33 ระดบทศนคตเกยวกบการออกก าลงกาย ปานกลาง มคะแนนเฉลย 2.34-3.66

ระดบทศนคตเกยวกบการออกก าลงกาย ด มคะแนนเฉลย 3.67-5.00 เปนการแปลคะแนนคาเฉลย โดยการใชชวงคะแนนจากพสย (intervals from the range) ยบระดบจาก 5 ระดบเปนการแปรผลเพยง 3 ระดบ โดยการหาคาพสย คอ คาสงสด ลบดวยคาต าสด แลวหารดวยจ านวนชวงทตองการ เชนคาคะแนน เปน 1,2,3,4,5 เมอตองการยบชวงคะแนน 3 ชวงทหางเทาๆกน แตละชวงคะแนน นนคอ หาคาพสย เทากบ 5 -1= 4 และชวงทหางเทากบ 4/3 = 1.33 และน าไปจดชวงคะแนนได 3 ระดบไดดงน ชวงคะแนน 3.67 – 5.00 อยในระดบมาก ชวงคะแนน 2.34 - 3.66 อยในระดบปานกลาง ชวงคะแนน 1.00 – 2.33 อยในระดบนอย (เตมศกด สขวบลย.2552) ข นตอนการสรางและการตรวจสอบคณภาพของเครองมอ 1. ศกษาคนควาเอกสาร ต ารา ตลอดจนงานวจยทเกยวของเพอเปนแนวทางในการสรางสอโปสเตอร และแบบสอบถาม 2. ท าหนงสอขออนญาตใชรปใน เวปไชดของ หนวยงานส านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.) 3. น าแบบสอบถามทสรางขนเสนออาจารยทปรกษาพจารณาตรวจสอบความถกตอง 4. น าแบบสอบถามทสรางขนมาปรบปรงแกไขและเสนอผเชยวชาญจ านวน 3 ทานเพอตรวจสอบความเทยงตรงเชงเนอหา (content validity) และความเหมาะสมของขอค าถามโดยวเคราะหดชนความสอดคลอง (Index of item –objective congruence :IOC) โดยเลอกขอค าถามทไดคา IOCมากกวาหรอเทากบ 0.5 ซงแสดงวาขอค าถามนนมความตรงในสงทตองการวด (กาญจนา วฒนาย,2545.หนา 188) แลวจงน าเครองมอทงหมดมาปรบปรงแกไขใหเหมาะสมตามขอเสนอแนะของผเชยวชาญและน าเสนออาจารยทปรกษาอกครงกอนน าไปเกบขอมล โดยมเกณฑการใหคะแนนดงน +1 หมายถง ผเชยวชาญแนใจวาขอค าถามนนวดไดตรงวตถประสงค 0 หมายถง ผเชยวชาญไมแนใจวาขอค าถามนนตรงวตถประสงค -1 หมายถง ผเชยวชาญแนใจวาขอค าถามนนไมตรงวตถประสงค 5. แกไขและปรบปรงแบบสอบถามตามทผเชยวชาญแนะน าเพอน าไปจดพมพ 6. น าแบบสอบถามทปรบปรงแลวไปทดลองใช (try out) กบกลมตวอยางทมลกษณะการท างานเหมอนกนกบกลมตวอยางในงานวจยครงน โดยกลมตวอยางดงกลาวไดแก พนกงานในสถานบรการน ามนขนาดยอม หจก.พรทวบรการ จ านวนทงสน 25 คน แลวน ามาหาคาความเทยง (reliability) โดยใชสตรการค านวณสมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสน (Pearson Correlation) ไดเทากบ 1.0 7. แบบสอบถามทศนคตการออกก าลงกายของพนกงานกอน และหลงจากการรบรจากสอโปสเตอรมลกษณะตามแบบของลเคอรท (Likert)แบบมาตราสวนประมาณคา ( Ratting Scale) การเกบรวบรวมขอมล ผวจยด าเนนการเกบรวบรวมขอมลโดยมระยะเวลา และขนตอนดงน ด าเนนการระหวางวนท 1 มกราคม 2558 ถง 31 กรกฎาคม 2558 จากการ สงเกต สมภาษณ และใชแบบสอบถาม

32

วธการเกบขอมล ดงน 1. กอนการท าวจย เกบขอมลจากการออกแบบสอบถามเกยวกบปจจยสวนบคคลของพนกงาน ไดแก เพศ อาย ระดบการศกษา รายได อายงาน มลกษณะแบบตรวจค าตอบ (checklist) จ านวนทงสน 12 ขอ 2. ระหวางการท าวจย เกบขอมลจากการออกแบบสอบถามเกยวกบ ความร เรองการออกก าลงกาย โดยใชแบบทดสอบ 2 ชดเหมอนกน โดยชดแรกกอนการรบรจากสอและชดทสองภายหลงจาก ไดรบสอโปสเตอร โดยมระยะเวลาหางกน 8 สปดาห 3. เกบขอมลจากการออกแบบสอบถามเกยวกบ ทศนคต เรองการออกก าลงกาย โดยใชแบบทดสอบ 2 ชดเหมอนกน โดยชดแรกกอนการรบรจากสอโปสเตอร และชดทสองภายหลงจาก ไดรบสอโปสเตอร ประมาณ 8 สปดาห 4. น าขอมลทไดจากการท าแบบสอบถามกอนและหลงการไดรบสอโปสเตอรมาเปรยบเทยบถงความร และ ทศนคต การออกก าลงกาย มาวเคราะหเพอทราบถงผลของการใชสอทมผลท าใหพนกงานมทศนคต สนใจออกก าลงกายเพอเปนการดแลสขภาพตนเอง

การวเคราะหขอมล 1. วเคราะหขอมลพนฐาน ดวยการแจกแจงความถ (frequency distribution) คาสถตรอยละ (percentage) 2. ศกษาความร ความเขาใจ ทศนคต เกยวกบการออกก าลงกายดวยสถต คาเฉลย (mean) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (standard deviation) 3. วเคราะหเปรยบเทยบความร และทศนคตตอการออกก าลงกาย กอน และหลงการรบสอโปสเตอร โดยวเคราะหเปรยบเทยบคาเฉลยวามความแตกตางกนหรอไมโดยใชสถต t-test

ผลการวจย 1. ผลการศกษาขอมลพนฐานดานทศนคตการออกก าลงกายของพนกงานในสถานบรการน ามนขนาดยอม พบวาขอมลพนฐานสวนบคคลมเกยวของกบทศนคตการออกก าลงกาย พนกงานสวนใหญเปนผหญง และพนกงานทกคนสญชาตไทย อายเฉลย 33 ป และ ลกษณะงานทรบผดชอบสวนใหญเปนงานทตองบรการลกคา ระดบการศกษา เปนระดบปรญญาตรขนไปมากทสดคดเปน 26.09 เปอรเซนต พนกงานสวนใหญมอายการท างานในสถานบรการน ามนแหงนชวงระหวาง 1-5 ป มรายไดเฉลยตอเดอนชวง 5,000-15,000 บาทสวนใหญสถานภาพโสด ขอมลดานสขภาพ พนกงานและครอบครว ไมไดรบการตรวจสขภาพประจ าป ถงรอยละ 65.22 แตไมมประวตการเจบปวยเรอรง พนกงานไดรบขาวสารการออกก าลงกายทางวทย/โทรทศน และสอสงพมพประเภทตางๆ ตอทศนคตดานการออกก าลงกายวดจากความใสใจดานสขภาพ พนกงานโดยสวนใหญใหความส าคญตอสขภาพรางกายนอยวดจากการตรวจสขภาพประจ าป 2. ผลการวจย ผลการทดลองใชสอโปสเตอรในการสงเสรมทศนคตการออกก าลงกายของพนกงานในสถานบรการน ามนขนาดยอม พบวากอนการรบรจากสอโปสเตอร พนกงานมระดบคะแนนทศนคตซงวดจากแบบสอบถามความพงพอใจตามความรสก 5 ระดบ โดย 5 มากสด 1 นอยสด กอนรบรจากสอมคะแนนทศนคตเฉลยอยท 3.9827 และหลงรบรจากสอโปสเตอร มระดบคะแนนทศนคตเฉลยอยท 4.5540

33

ภาพท 1. เปรยบเทยบ ทศนคตการออกก าลงกายของพนกงานกอน และหลงรบรจากสอโปสเตอร 3. เพอพฒนาสอโปสเตอรทเหมาะสมในการชวยสงเสรมทศนคตการออกก าลงกายของพนกงานในสถานบรการน ามนขนาดยอม ผลการวจยพบวาสอโปสเตอรทน าเสนอกฬาประเภทตางๆพรอมอธบายประโยชนของกฬาชนดดงกลาวท าใหพนกงานมความรเรองการออกก าลงมากขนจากคะแนนจากแบบทดสอบจาก คะแนนคาเฉลยความรกอนรบรจากสอ 10.61 เปน 12.89 จากจ านวนคะแนนเตมทงสน 15 คะแนน

3.73.93

4.2

4.96

3.98

4.55

0

1

2

3

4

5

6

กอนรบรจากสอ หลงรบรจากสอ

คะแนนต าสด

คะแนนสงสด

คะแนนเฉลย

คะแนน

เปรยบเทยบ กอน,หลง

34

ภาพท 2. แสดงคะแนนความรดานการออกก าลงกายของพนกงาน กอนและหลงรบรจากสอโปสเตอร

อภปรายผลการวจย ขอท 1.จากผลการวจยทพบวา ขอมลพนฐานดานทศนคตการออกก าลงกายของพนกงานในสถานบรการขนาดยอมมระดบปานกลางถงสงนน ผลการเกบขอมลเกยวกบขอมลพนฐานสวนบคคล พนกงานในสถานบรการน ามนโดยสวนใหญเปนเพศหญง สถานะโสด และมอายอยชวงวยท างานคอ 26-35 ป การศกษาระดบมธยมศกษาตอนปลาย และมรายไดอยระหวาง 5,000-15,000 บาทตอเดอน และลกษณะงานโดยสวนใหญของพนกงานในสถานบรการน ามนขนาดยอม คองานบรการใหกบผมาใชบรการในแตละสวนของสถานบรการมากกวางานในส านกงาน การใชชวตประจ าวนไดรบขอมลขาวสารอนๆจากวทยและโทรทศน และจากสอออนไลนโดยสวนใหญ เกยวกบขอมลทางดานสขภาพ พบวาพนกงานโดยสวนใหญไมมโรคประจ าตวและไมมประวตการเจบปวยในครอบครว พนกงาน มเพยงรอยละ 34.78 เทานนทเคยรบการตรวจสขภาพประจ าป และจากขอมลพนฐานของพนกงานในสถานบรการน ามน ในชวงวยการท างานในระยะเรมตนวยท างาน การไมมภาระความรบผดชอบเรอง

8

13

15 15

12.8

14.58

0

2

4

6

8

10

12

14

16

กอนรบรจากสอ หลงรบรจากสอ

คะแนนต าสด

คะแนนสงสด

คะแนนเฉลย

คะแนน

เปรยบเทยบ กอน,หลง

35

ครอบครว ท าใหความสนใจเรองการดแลสขภาพสวนบคคลของแตละคนจะมนอย โดยดจากผลการทดสอบเรองการใสใจเรองการตรวจสขภาพประจ าปพบมคนตรวจสขภาพประจ าปนอยมากจากสดสวนพนกงานทงหมด ซงถอวาเปนพฤตกรรมโดยปกตของคนสวนใหญในวยท างานดงกลาว อางองจากหนงสอใสใจดานสขภาพของ โรงพยาบาลอบลรตน ธนบร 24 ก.ค 2557 พบวา “การตรวจเชคสขภาพ” เปนอกหนงกจกรรมสขภาพทส าคญส าหรบทกคน ไมวาจะเปนเดกหรอผใหญ และกไมใชเรองเฉพาะส าหรบผรกสขภาพเพยง เทานน ซงเปนเรองททกคนควรใหความใสใจ การตรวจสขภาพเปนสงส าคญทจะชวยใหเราไดรบรถงสภาพทแทจรงของรางกาย แตการตรวจเชคสขภาพ มกถกมองขามไป ดวยเหตเพราะคนจ านวนไมนอยมความคดวา “เมอรางกายยงสบายดอยกไมมความจ าเปนอะไรจะตองไปพบแพทยหรอไปตรวจเชคสขภาพรางกาย” คนสวนใหญจงมกไปพบแพทยกตอเมอเกดความผดปกตขนกบรางกายแลว ซงบางครงกอาจจะสายเกนไปส าหรบการเยยวยารกษากบโรคบางโรคทจะแสดงอาการออกมาตอเมออยในระยะสดทายหรอระยะทคอนขางหนกแลว ซงพฤตกรรมตางๆ เหลานเปนการแสดงออกโดยตรงทแปรผนตามทศนคต ทศนคตเกยวกบการออกก าลงกายถอเปนองคประกอบหนงทอยในตวบคคล ทศนคตจะเปนแรงผลกดนใหบคคลเกดพฤตกรรมตางๆ ไปตามทศทางทก าหนด และจากการททศนคตเปนสงทมาจากการเรยนร ดงนน สงคมวฒนธรรมและบคคลในสงคมจงมอทธพลตอการสรางทศนคตของบคคล (โรงเรยนสงวนหญง จ.สพรรณบร,2550,ออนไลน) ขอท 2.จากผลการวจยพบวาผลการใชสอโปสเตอรชวยสงเสรมทศนคตการออกก าลงกายของพนกงานเนองจาก ภายหลงจากทพนกงานในสถานบรการน ามนขนาดยอม ไดรบความร ไดเหนภาพจากสอโปสเตอรเกยวกบประโยชนของการออกก าลงกาย และเหนการออกก าลงกายประเภทตางๆ ทตดตามสถานทตางๆในสถานบรการน ามนนน สงผลให พนกงานมความรเรองการออกก าลงกายมากขน และมทศนคตทดตอการออกก าลงกายและทายสดน าไปสการปฏบตคอมการออกก าลงกายตามแบบทมภาพในสอโปสเตอรนน เกดเนองจากเปนไปตามสมมตฐาน(Hypothesis) ของการวจยครงน 1.ปจจยดานขอมลพนฐานมผลตอความรและทศนคตการออกก าลงกายของพนกงานในสถานบรการน ามนขนาดยอม จากการวจยพบวา พนกงานอยในวยท างานและมความสนใจเรองสขภาพการออกก าลงกายใสใจในสขภาพตนเองและครอบครว เปนไปตามแนวคดของ ทศนา แขมมณ ซงกลาววา ทฤษฏการเรยนรกลมพฤตกรรมนยม (Behaviorism) คอ มนษยทกคนมความตองการพนฐานตามธรรมชาตเปนล าดบขน และตองการทจะรจกตนเองและพฒนาตนเอง ดงนนตองเขาถงความตองการพนฐานของบคคล และตอบสนองความตองการพนฐานนนอยางพอเพยง ใหอสรภาพและเสรภาพแกการเรยนร ม การจดบรรยากาศทเออตอการเรยนรซงชวยสงเสรมใหเกด ประสบการณในการรจกตนเองตามสภาพความเปนจรงตามทฤษฎของ มาสโลว ซงไดแบงความตองการของมนษยออกเปน 5 ขน ตามล าดบ 2.หลงจากพนกงานมความรจากสอโปสเตอรเรองกายออกก าลงกายท าใหพนกงานมทศนคตตอเรองการออกก าลงกายดขนอยางมนยยะส าคญ ซงการวจยครงนสอดคลองกบสมมตฐานการวจย เรองสอโปสเตอรมผลตอทศนคตการออกก าลงกายของพนกงานในสถานบรการน ามนขนาดยอม ตามแนวคดของ ซมบารโด และคณะ (zimbardo.et al.,1977:49-53) กลาววาการเปลยนทศนคตขนอยกบความรคอ ถามความรความเขาใจ ทศนคตกจะมการเปลยนแปลง และเมอทศนคตเกดการเปลยนแปลงจะมผลท าใหเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรมตามมา ซงทง 3 องคประกอบนตองมความเชอมโยง ฉะนนการทจะใหบคคลเกดการยอมรบทจะปฏบตสงใดจ าเปนตองใหบคคลนนมความรความเขาใจในเรองดงกลาวอยางถองแทกอน ทฤษฏน เปนทฤษฏทใหความส าคญกบ 3 ตวแปร คอ ความร (Knowledge) ทศนคต (Attitude) และการยอมรบปฏบต (Practice) ของผรบสารอนอาจจะมผลตอสงคมตอไปจากการรบสารนนๆ และทฤษฎดงกลาวไดสอดคลองกบงานวจยของ สพมพ อนพรม (2550) ซงศกษาผลของโปรแกรมการใหความรดานสขภาพ ตอพฤตกรรมสรางเสรมสขภาพของประชาชนกลมเสยงโรคเบาหวานวยผใหญ พบวากลมทไดรบโปรแกรมใหความรดานสขภาพมพฤตกรรมสรางเสรมสขภาพดานความรบผดชอบตอสขภาพ กจกรรมทางกาย โดยรวมสงกวากอนการทดลอง และ คะนงนจ งนม (2550) ศกษาการพฒนาสอโปสเตอร

36

เรองการผลตกลวยตากทปลอดภย พบวา สมาชกทไดรบความรจากสอโปสเตอรการผลตกลวยตากทปลอดภย มความมนใจในเรองความปลอดภยการผลตและน าไปปฏบตมากขน และทศนคต เกดจากสอซงเปนตวน าเสนอเรองการออกก าลงกาย และประโยชนของการออกก าลงกาย ในรปแบบทมองเปนรปภาพตามสถานทตางๆในบรเวณทมองเหนชดและเกดการรบรประโยชนทเกดขนตอตนเองซ าๆ บอยๆ เมอมการรบร มความมนใจเหนประโยชนและคณคาตอตนเอง จงมผลตอทศนคตดานการออกก าลงกายทดขน และสงผลตอการเรมลงมอปฏบตตามทศนคตทมตอผลการรบรนนๆ ซง ฟรานเซสกา เบนส กลาววา มนษยเรารจกโลกรอบตวไดเพราะรางกายมการรบร ซงหลกการรบร ม 5 ทางคอ รสมผส รรส รกลน การไดยน และการมองเหน ขอมลขาวสารทสงมาจากการรบรตางๆ เปนสงทส าคญเพราะจะชวยใหเราสามารถปองกนตวเองและมความสขกบกบโลกของการมองเหน การไดยน การไดกลน และการสมผส (โชคชย ยะชศร,2547) และมความสอดคลองตามทฤษฎทางสงคม ของแบนดรา ทกลาววา ถาบคคลมการรบรความสามารถของตนเองสง จะมความคาดหวงเกยวกบผลของการกระท าทเกดขนสงเชนกน บคคลกจะมแนวโนมทจะกระท าพฤตกรรมนนแนนอน ซงการรบรความสามารรถของบคคลจะถกพฒนาและเปลยนแปลงโดยอทธพลของสงคมทใหทงขอมลและกระตนการตอบสนองทางอารมณดวยการผานตวแบบ การสอน และการชกจงทางสงคม และเงอนไขสภาพแวดลอมทเปลยนไป จ าท าใหพฤตกรรมเปลยนไปตาม ทงนเรองสอประชาสมพนธมผลตอทศนคต สอดคลองกบงานวจยของ วรฬหรตน ผลทว(2544) เรองสอประชาสมพนธทสงผลตอความร ทศนคต และพฤตกรรม ตอสารเสพยตดของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนปลายในจงหวดปทมธาน ซงการวจยใชสอ 17 ประเภทและไดผลการวจยวา สอประชาสมพนธทสงผลตอทศนคต พรเซนเตอรดารา โทรทศน หนงสอเรยน และนตยสาร และมการวจยเกยวกบความสมพนธระหวางความรดานสขภาพอนๆ กบพฤตกรรมทางดานสขภาพอนๆ หลายเรองบางเรองสอดคลองกบผลวจย เชน การศกษาของเนาวรตน นวกลพนธ (2555: 102-103) ไดศกษาผลของโปรแกรมการสรางเสรมสขภาพตอพฤตกรรมสขภาพและการควบคมโรคหลอดเลอดสมองของประชาชนกลมเสยง มหาวทยาลยนเรศวร พบวา การตอบสนองตอพฤตกรรมการดสขภาพของประชากรกลมเสยงตอโรคหลอดเลอดสมอง มผลตอเนองจากการรบรความสามารถตนเอง เปนความเชอมนของบคคลเกยวกบความสามารถของตนเองในการบรหารจดการและกระท าพฤตกรรมใดๆภายใตอปสรรคหรอสภาวะตางๆในการปฏบตพฤตกรรมสงเสรมสขภาพ อยางไรกตามทศนคตกบพฤตกรรมทแสดงออกมานน อาจไมสอดคลองกนเสมอไปเพราะการแสดงออกของความรสก อาจมปจจยทมอทธพลเหนอกวามาบดเบอนหนเหทศทางของพฤตกรรมออกไปได เชนสภาพแวดลอม ความอดกลนในการแสดงออก หรอการคาดหวงผลประโยชนทจะไดรบการกระท านน ขอท 3. จากการวจยทพบวาการพฒนาสอโปสเตอรการออกก าลงกายทเหมาะสม จะชวยสงเสรมทศนคตการออกก าลงกายของพนกงานไดขน ซงสอดคลองกบค ากลาวของ ผศ.ดร.จรญญา ปานเจรญ วาปจจยการรบรมาจาก ผรบร ความมงหมายหรอเปาหมายทรบร ลกษณะสถานการณ ซงปจจยการรบรดงกลาวจะไมประสบความส าเรจเมอมการบดเบอนการรบรซงไดแก การเลอกการรบร การใชตวเองเปนเกณฑ การคาดหวง การเหมาพวก การเขาขางตนเอง ผลกระทบจากการใชผลเปรยบเทยบ การมองลกษณะเดยว ซงทกลาวทงหมดนน การสอสารเปนสงทชวยลดชองวางในการรบร และการสอสารถอเปนสวนหนงของชวตและสงคมอยางไมสามารถแยกกนได (มหาวทยาลยธรกจบณฑต,2548:ออนไลน) ซงตรงกบ ทฤษฎของ Bandura (บนดรา) กลาววา พฤตกรรมของบคคล เกดจากการเรยนร สวนหนงเกดจากประสบการณของตนเอง อกสวนเกดจากการสงเกตพฤตกรรมของคนอนหรอเรยนรจากตนแบบ ทศนคต เกยวของกบการสอสาร โรเจอรส (Rogers ,1973) กลาววา การสอสารกอใหเกดผล 3 ประการคอ 1. การสอสาร กอใหเกดการเปลยนแปลงความรของผรบสาร 2. การสอสาร กอใหเกดการเปลยนแปลง ทศนคตของผรบสาร 3. การสอสาร กอใหเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรมของผรบสาร

37

การแสดงพฤตกรรมการเปลยนแปลงทง 3 ประการน จะเกดในลกษณะตอเนองกน กลาวคอเมอผรบสารไดรบขาวสาร เกยวกบเรองใดเรองหนง จะกอใหเกดความรความเขาใจ เกยวกบเรองนนๆ และการเกดความรความเขาใจน จะมผลท าใหเกด ทศนคต ตอเรองนนๆ และสดทายกจะเกดพฤตกรรมทกระท าตอเรองนนๆ ตามมา ดวยเหตผลดงกลาวสอจงมผลตอทศนคตตางๆในการด ารงชวต ส าหรบเรองการออกก าลงกายนนสอทใชเปนประเภทโปสเตอร กฬาประเภทตางๆนนจงมสวนท าใหเกดการเปลยนแปลงทศนคตของ พนกงานในสถานบรการขนาดยอมไดโดยเฉพาะสอโปสเตอรทน าเสนอประเภทกฬาท พนกงานสามารถปฏบตไดทนท ในชวงเวลาทเปนชวงพกในขณะชวงเวลาปฏบตงาน ซงเปนประเภทกฬาทไมยงยาก และซบซอนทจะปฏบต การเผยแพรผานสอประเภทพมพหรอโปสเตอร มขอไดเปรยบเรองคอสามารถสงขาวสารขอมลไดนานกวา สอประเภทอนๆ เชน วทย โทรทศน ซงหากเผยแพรเพยงครงเดยว ผทพลาดโอกาสดอาจจะไมร แตหากเปนสอประเภทพมพ สอโปสเตอร (ชลลดา สมทรพงษ,2541:39-40)

ขอเสนอแนะ จากผลการวจย ผลการใชสอโปสเตอรเพอสงเสรมทศนคตการออกก าลงกายของพนกงานในสถานบรการขนาดยอม มขอเสนอแนะการท าวจยครงตอไปดงน 1. เสนอใหสงเกตพฤตกรรมของพนกงานในสถานบรการน ามนขนาดยอมรวมดวยในงานวจยครงตอไป เพราะทศนคตทเปลยนในทางทดขนของพนกงาน จะสามารถผลกดนใหเหนเปนรปธรรมไดชดเจนจากการทมพฤตกรรมดานการปฏบต หรอพฤตกรรมทแสดงออกทางรางกายหรอการกระท าทสงเกตไดในสถานการณและสภาวะแวดลอมเชนนน 2. ตองมระยะเวลาในการใหกลมตวอยางไดรบรจากสอโปสเตอร และผวจยไดตดตามพฤตกรรมการออกก าลงกายของกลมตวอยางดวย อยางนอยมากกวา 6 เดอนขนไป 3. ประเภทของกฬาทน าเสนอตองเหมาะกบลกษณะงาน และสภาพแวดลอมในการท างาน จะสงผลให พนกงานใหความสนใจและน าไปปฏบตเพอดแลสขภาพมากขน

เอกสารอางอง กรมอนามย กระทรวงสาธารณสข. (2544). เกณฑวดความจ าเปนข นพ นฐานในการออกก าลงกาย และการเลน กฬา (จปฐ.ดานกฬา) กระทรวงอตสาหกรรม.(2543). มาตรา 4 และมาตรา 5 แหงพระราชบญญตสงเสรมวสาหกจ ขนาดกลาง และขนาดยอม พ.ศ.2543. ความหมายของสถานบรการน ามนขนาดยอม. กองสขศกษา. (2545). ขอปฏบตในการออกก าลงกายและประโยชนการออกก าลงกาย. จรวยพร ธรนนทร. (2538). ลกษณะการออกก าลงกาย / กฬาทควรเลอก. เฉก ธนะสร. (2549). ประโยชนของการออกก าลงกาย. ดวงพร ค านณวฒน, ยนด จรณะสมบรณ, และนยะนนทส าภาเงน. (2549). การวจยและพฒนา รปแบบเพอเพมศกยภาพขององคกรปกครองสวนทองถนและชมชน.(มปพ.). นยม ขวาซย. (2556). ปจจยทมความสมพนธกบพฤตกรรมการออกก าลงกายเพอสขภาพของพยาบาลวชาชพ ในจงหวดขอนแกน. มหาวทยาลยขอนแกน. ผศ.สคสรวงศพากร. (2555). อทธพลของสอและปจจยทมผลตอพฤตกรรมการออกก าลงกายของผสงอายใน กรงเทพมหานคร. แผนพฒนาการกฬาแหงชาต ฉบบท 4 (พ.ศ.2550 – พ.ศ.2554). ความหมายของค าวา “การออกก าลงกาย” แผนแมบทกระทรวงสาธารณสข ดานออกก าลงกายเพอสขภาพ(พ.ศ.2546 - 2549). ความหมาย ของค าวา “การออกก าลงกาย”

38

ไพฑรย โมษตธนสาร. (2553). ปจจยทสมพนธกบพฤตกรรมการออกก าลงกายของเยาวชน ในจงหวดชยภม. มหาวทยาลยมหาสารคาม. มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. (2532). เลอกใชสอประชาสมพนธอยางไร ใหตรงใจ กลมเปาหมาย. รงนภา บญคม. (2536). แนวคดเกยวกบทศนคต หรอเจตคต.