antik yunan kaynakça
DESCRIPTION
Ancient GreeceTRANSCRIPT
Geçmişten günümüze kadar toplum biçimlerini ve toplumların değişimi, gelişim
süreçlerini inceleyen alanlar olarak tarih, sosyoloji, antropoloji ve arkeoloji gibi bilim
dallarını örnek gösterebiliriz. Geçmişe dair bilgi üretimini şekillendiren erkek egemen
önyargılar, özelde arkeoloji disiplininin uygulanış biçimlerinden ve alan çalışması
pratiklerinden başlayarak, arkeolojik bilgi üretimine ve akademide var olabilmeye dek
karşılaşılan ve Türkiye arkeolojisinde istisnai diyebileceğimiz çalışmalar haricinde neredeyse
hiç değinilmemiş bir sorun olarak karşımıza çıkmaktadır.
Projenin diğer ayağında ise Antik Yunan ve Roma uygarlığını tarihsel referans olarak
ele almaktayız. Bu süreç içerisinde üretim mekanizmaları ve sosyal hayat içerisinde erkek
egemenliğin felsefi ve tarihsel planını anlayıp bu egemenliğin kadınlar üzerinde nasıl
hakimiyet kurduklarına ilişkin bugüne kadar bahsedilmeyen durumlara değinmeyi
amaçlarımızdan biri olarak görüyoruz.
Dolayısıyla her ne kadar düşünsel ve entelektüel anlamda gelişimin merkezi olarak
kabul görse dahi Antik Yunan'da da durum özetlenenden farklı değildir. Antik Yunan,
bilimsel ve düşünsel olarak çok sesli bir yer olmasına rağmen, bu sesler arasında kadın sesi ya
hiç duyulmamakta ya da sadece kadına çizilen sınırlar içerisinde bu sesin yükselmesine izin
verilmiştir.
A.Muhibbe Darga'nın Anadolu'da Kadın adlı eserinde Anadolu toplumunda kadının
sosyal yerini araştıran bir eser olmasının yanında kadının yine bir erkeğe bağlı olma ve
tarihsel gerçekliğe bağlı kalarak bağımsız bir birey olarak görememe eksikliği göze
çarpmaktadır.1
Hilary J. Deighton'un Eski Atina Yaşantısında Bir Gün 2ve Eski Roma Yaşantısında
Bir Gün3 adlı eserlerinde ise antik dönemde erkek egemen yaşantının izleri karşımıza
çıkmaktadır. Agora, Bouleuterion ve Hamam gibi kamusal mimari alanlarda vakit geçiren
erkeklerin yanında ise yine kadınların sadece ev içinde bulunduğu alanlar ve bölümler ele
alınmıştır. Ancak kadınların sosyal yaşantıda vakitlerini nasıl geçirdiği yine bir gizem olarak
kalmıştır.
Arkeoloji alanında yine Antik Dönemde Anadolu'da Kadın adlı eserde 4ise yine kadına
çizilen roller içerisinde sınırlı bir bakış açısıyla değinilmiştir.
1 Darga A.M. (2011) Anadolu'da Kadın2 Deighton, H.J. (2000) Eski Atina Yaşantısında Bir Gün3 Deighton, H.J. (2000) Eski Roma Yaşantısında Bir Gün4 Şahin N. (2013) Antik Dönemde Anadolu'da Kadın
Yapılan araştırmalar kapsamında baktığımızda Antik Yunan'da kadının belirli sınırlar
içerisinde incelendiğini görmekteyiz. Geniş bir perspektifte incelediğimizde ise kadının neden
erkeklerin dayatmış olabileceği veya dayattığı bu sınırlar içerisinde kaldığı, duygusal anlamda
neler hissettiği ise bir boşluk olarak kalmıştır. Bu duygusal boşluğu Arkaik Dönem'in en
önemli kadın şairlerinden olan Sappho5 dizeleriyle doldurmaya çalışmıştır. Ancak az sayıda
dizeleri günümüze kadar ulaşmıştır.
Geçmiş dönemlerde yapılan çalışmalarda çalışmaları yapan kişilerin kendi
disiplinlerine sıkı sıkıya bağlı kaldıklarını görmekteyiz. Bu duruma karşı olarak aslında
arkeoloji temalı olarak yapılacak çalışmada birbirlerine sıkı sıkıya bağlı olması gereken
sosyoloji ve antropoloji gibi diğer bilim dallarının dahil olması gerekliliği üzerinde
durmaktayız.
5 Sappho ( 630-612/570)