ankara Ünİversİtesİ’nde yapilan 2009 yili...

“2009 Astronomi Yılı’nda Türkiye’deki Astronomi Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi” Sempozyumu-İstanbul

22

ANKARA ÜNİVERSİTESİ’NDE YAPILAN 2009 YILI ETKİNLİKLERİ

Ethem DERMAN1

1Ankara Üniversitesi, Fen Fakültesi, Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü, E Blok 2.Kat, 06100 Tandoğan-Ankara

[email protected]

Özet: Bu bildiride, 2009 Dünya Astronomi Yılı’nda Ankara Üniversitesi, Fen Fakültesi, Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü ve Ankara Üniversitesi Gözlemevi tarafından gerçekleştirilen aktiviteler ve çalışmalardan bahsedilmiştir.

1. GİRİŞ

2009 yılı Uluslararası Astronomi Birliği (IAU) tarafından “Dünya Astronomi Yılı” ilan edildi. Bu çabaya Birleşmiş Milletler ve UNESCO da destek verdi. Türk Astronomi Derneği de (TAD) ülkemizde bu etkinliklerin organizasyonunu üstlendi. IAU’nun bu konudaki sayfası incelendiğinde (www.iau.org) astronomiyi tanıtmak amacıyla yapılan önemli etkinliklerin sayısının en fazla Türkiye’de olduğu sonucuna varabiliriz. Ankara Üniversitesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü ile Ankara Üniversitesi Gözlemevi’nin yaptığı etkinlikleri de bu çalışmada sunmaya çalışacağız. Ayrıca bu etkinliklerin sonuçları ve daha neler yapılması konusuna da değineceğiz.

2. ETKİNLİKLERİN AMACI

Son yıllarda cep telefonu ve internet gibi yeni teknolojiler, toplumun farklı bir şekilde evrimleşmesine neden olmuştur. İnsanlar istedikleri her türlü bilgiye çabuk ve doğru bir şekilde ulaşmanın verdiği rahatlık sonucu, temel bilimlere olan ilgisinde müthiş düşüş yaşanmıştır. Çünkü fizik ve matematik belirli bir zaman ayırarak öğrenilmesi gereken konulardır. Çağımızın gençleri ise bir bilgi bombardımanı altında kaldıklarından böyle konulara zaman ayırmakta büyük güçlük çekmektedir. Amerika Birleşik Devletleri’nde (ABD) bir kolej öğretmeni, lise sınıfında öğrencilerinin cetvelle bir uzunluğu ölçemediklerini, bir diğeri ise iletki ile öğrencilerin bir açıyı ölçemediklerinden yakınmaktalar. Ülkemizde de durum çok farklı değildir. Üniversiteye gelmiş öğrencilerin kalem kâğıt kullanarak bir bölme işlemi yapamadıklarını görmekteyim. Gençlerin ilgisini temel bilimlere çekebilmenin bir yolu olarak gökbilim vitrine çıkarılmıştır. Her insanın gökyüzüne ilgisi vardır, dolayısıyla bazı gençlerin bu şekilde meraklarını ortaya çıkarmak mümkün olursa, gökbilimi öğrenebilmeleri için zorunlu olarak fizik ve matematik bilmeleri gerekecektir. Gelişmiş ülkeler o nedenle “Astronomi Yılı” kavramına dört elle sarılmış ve yukarıda belirttiğimiz amaca ulaşmak için ülkelerindeki bütün eğitim kurumlarını harekete geçirmişlerdir.

2009 Dünya Astronomi Yılı’nın ikinci ve yine önemli amacı gökyüzüne meraklı olan fakat yanlış bilgi ile donatılmış insanlara doğru bilimsel bilgilerin verilmesidir. Medyanın gücü ile yıldız falına, 2012 yılında kıyametin gökyüzünden geleceğine ve uçan dairelerle uzaydan canlıların geldiğine inanan insanlara, doğru bilgi vererek bilimsel gerçekleri görmelerini sağlamak çok önemlidir. Çünkü bugün tüm dünya biliyor ki öğrenme yaşam


23

boyu sürer. Bilimsel çalışmaların sonucuna güvenen anne ve babalar bu bilgileri çocuklarına taşıyacaklar ve onların gelecekte yukarıda sözünü ettiğimiz hurafelere inanmamalarını sağlayacaklardır. Bilimsel bilgiden yoksun olan kişiler her zaman bu hurafeleri ortaya çıkaranlara ekonomik bir bedel ödemek zorunda kalırlar. Eğer kendilerini bilgi ile donatırlarsa bu tür harcamalara da gerek kalmayacaktır.

İnsanlık için çok önemli olan bu amaçlar doğrultusunda ülkemizin gökbilim ile ilgili öğretim elemanları, olanca güçleri ile çalışarak bu yılı çok verimli geçirmişlerdir. Yapılan etkinliklerin ülkemiz insanlarına özellikle gençlere ve çocuklara yararları çok büyük olmuştur.

3. ETKİNLİKLER NASIL BAŞLADI?

2006 yılında ülkemizden çok güzel görünen “Güneş Tutulması” öncesinde TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi (TUG), Antalya-Alanya’da “Astronominin Fen Bilimleri Eğitimindeki Yeri” adlı bir toplantı düzenlemiştir. Bu toplantıya sadece öğretmenler katılmıştır. Bu toplantıda öğrencilere fizik öğretirken gökbilimden nasıl yararlanacakları ve diğer basit bilgiler yaklaşık 10 üniversite öğretim üyesi tarafından verilmiştir. Toplantının son günü olan 29 Mart günü de hep beraber Güneş Tutulması izlenmiştir. Bu toplantı öğretmenlerde gökbilim sevgisini kamçılamış ve daha sonra o toplantıya katılan öğretmenlerin bir bölümü illerinde veya ilçelerinde gökyüzü gözlem şenlikleri düzenlemişlerdir. Üniversite öğretim üyelerini de bu şenliklere davet ederek onlardan öğrencilerine gökbilim bilgisi vermeleri istenmiştir. Tüm bu çabalar sonucu, öğretmenler ile üniversite öğretim elemanları arasında sıcak bir ilişki doğmuş ve 2009 yılının “Dünya Astronomi Yılı” olması yukarıda sözünü ettiğimiz etkinliklerin sayısının artmasına neden olmuştur.

4. ANKARA ÜNİVERSİTESİ GÖZLEMEVİ ETKİNLİKLERİ

Bölüm elemanlarımız uzun zamandır Ankara Üniversitesi Gözlemevi’nde halka sunum yaptıkları için onlara gökbilim konularını nasıl ve hangi yöntemle anlatılması konusunda deneyim sahibi olmuşlardır. Bu nedenle bizden konferans isteyen, bir gözlem şenliği yapmak istiyoruz gelebilir misiniz? diyen, televizyon veya radyoda program yapmak istiyoruz şeklinde gelen hiçbir istek geri çevrilmemiştir. Ayrıca bölüm elemanlarımız bu işi bir görev gibi algılamayıp yaparken de zevk aldıkları için verimleri çok daha yüksek olmuştur.

2009 Dünya Astronomi Yılı için gözlemevinde hazırlanan etkinlik takvimi gerçekleştirilmiş ve ona bazı ek günler eklenmiştir. Gözlemevimizin web sayfasına (http:// rasathane.ankara.edu.tr) bakıldığında 2009 yılında 13 tanesi “halk günü etkinliği” olmak üzere 40 etkinlik yapıldığı görülür. Aslında bunların hepsi halka açık etkinliklerdir ama her gök olayı olduğunda etkinlik yapıldığı için genellikle onların isimleri farklı oluyordu. Örneğin “Ay tutulması etkinliği” veya “Perseid meteor yağmuru” gibi… Bunların dışında film gösterileri, eğitsel etkinlikler de ayrı bir yer tutuyor. Bu halk günü etkinliklerinde biçim pek değişmiyor, önce gelen misafirlere gözlemevi gezdiriliyor, Ankara Üniversitesi Koleji’nin 250 kişilik salonunda bir konferans veriliyor, sonunda ise o gün gökyüzünde hangi gök cismi varsa onlar teleskopla halka gösteriliyordu. Genellikle saat 24’ten sonraya kadar kalınıyor; çünkü bazı misafirlerimiz gökyüzüne bakmaya doyamıyorlar.


24

Diğer önemli bir etkinliğimiz ise özellikle bahar aylarında yoğun olan okul ziyaretleridir. Hafta içinde, gündüz, öğretmenleri ile gelen okul sayısı bazı günler 3-4 oluyordu. Bu ziyaretlerde de yine gelen okullar salonumuza alınarak yaşlarına uygun bir slayt gösterisi yapılıyor, arkasından da sorulara yanıt veriliyordu. Son olarak gözlemevi gezdiriliyor, teleskoplar hakkında bilgi veriliyor ve eğer hava açık ise “Güneş leke gözlemi” yapılıyordu.

Ankara halkı gökyüzüne çok meraklı ve kentlerine yakın bir gözlemevi olduğu için de çok şanslılar. Her ne kadar ışık kirliliği üst düzeyde ise de bakılacak cisim Ay, Jüpiter, Satürn gibi parlak cisimlerse pek etkilenmiyorlar. Ama eğer bir akanyıldız yağmuru gözlenecek ise biraz hayal kırıklığına uğruyorlar. Her etkinliğe ortalama 300 kişi katılıyor, bazı etkinliklerde bu sayı 1000’i geçiyor. Özellikle gazetelerin yerel Ankara eklerinde etkinlik ile ilgili haber çıkarsa o gün gözlemevine çok ziyaretçi geldiğini farkettik. Çok sayıda gelen misafirlere verilecek hizmetin ne denli zor olduğu da çok açıktır. Her etkinlikte bölüm ve gözlemevi elemanları ile öğrencilerden oluşan yaklaşık 15 kişi görev yapmasına karşın memnun edemediğimiz misafirler olabilmektedir. O nedenle etkinlik ile ilgili basın duyurularına bir süre ara vermek durumunda kaldık.

2010 yılı başında “Çocuk Üniversitesi” kapsamında gözlemevinde açılacak “Gökbilim Okulu” ile kentimizde bulunan ilköğretim öğrencilerine daha geniş anlamda hizmet verebileceğiz. Bu okulda gökbilim konularının fazlalığı nedeniyle farklı yaş gruplarındaki öğrenciler için dört ayrı programın uygulanması planlanmıştır. Program kapsamında eğitime katılacak öğrenciler; yakın uzay, Güneş Sistemi, yıldızlar ve Evren konularında çok sayıda deney ve uygulamayı içeren etkinlikler görecek, gökyüzünü tanıyacak, teleskoplarımız ile gözlem yapacaklardır. Bu sayede ilköğretim çağındaki çocuklarımızın gökbilim konularında yakın gökcisimlerini tanıyabilmesini, bilimsel düşünce kavramını kazanmasını ve kendi gözlem aletini yaparak gözlem ve sonuç ilişkisini oluşturabilmesini sağlamak amaçlanmıştır.

5. ANKARA ÜNİVERSİTESİ BÖLÜM ETKİNLİKLERİ

Aslında her ne kadar iki farklı kurum olsa da bu etkinlikleri böyle iki ayrı başlık altında vermek çok yanlış çünkü her iki kurumun elemanları da aynı. Belki de bu etkinlikleri üniversitemizde ve üniversite dışında yapılan etkinlikler diye ayırmamız gerekir. Örneğin üniversite dışında yaptığımız en önemli etkinlik; Çankaya Belediyesi ve Üniversitemiz arasında imzalanan bir protokol ile Çankaya sınırları içinde kalan ilköğretim okullarına ve liselere birer teleskop hediye edilmesi ve ardından okullara giderek hem bir konferans verilmesi hem de teleskopları nasıl kullanacaklarını öğretmek şeklindeydi. Bu etkinliğin ilk adımı olarak, 50 lise müdürü ve fen öğretmenleri davet edilerek belediyenin kültür sanat merkezinde bir sunum yapılmış ve Belediye Başkanı Sayın Bülent Tanık ile Üniversite Rektörümüz Prof. Dr. Cemal Taluğ birer konuşma yaparak gökbilimin ve eğitimin önemine değinmişlerdir. Aynı salonda açılan “Dünya’dan Evren’e” resim sergisi ile de gelen ziyaretçilerin gökbilime olan ilgisini daha fazla çekmiş durumdayız. Bu okullardan Gözlemevimizi ziyaret istekleri yoğun bir şekilde alınmıştır. Daha sonra düzenlenen tören ile okul müdürleri teleskoplarını almışlardır. Bu etkinliğin ikinci adımı Ocak ayı içinde gerçekleşecek ve ilköğretim okulları da teleskoplarına kavuşacaklardır. Bizler de bu okullara giderek etkinliklerimize devam edecek ve tanıtımlarımızı sürdüreceğiz.


25

Çankaya Belediyesi ile yaptığımız bu protokolden önce Ankara içinde bazı okul ve üniversitelerde yine davet üzerine gidilerek sunumlar gerçekleştirilmiştir. Yalnız benim gittiğim liseler içinde TED ve Bilkent kolejleri ile Ankara Fen Lisesi, üniversiteler içinde de Bilkent, ODTÜ ve Hacettepe’yi sayabilirim.

Ankara dışında ise yine sadece benim giderek konferans verip soruları yanıtladığım kurumlar içinde İstanbul, Samsun 19 Mayıs, Erzurum Atatürk ve Aksaray Üniversiteleri ile Denizli Nalan Kaynak Lisesi, Gebze Tevitol Lisesi, TUG Gökyüzü Gözlem Şenliği, Kuşadası Rahime Bilici İlköğretim Okulu, Kınalıada, Tekirdağ Saray sayılabilir. Bunun yanında bölüm arkadaşlarımızın da teleskopları ile katıldığı, Kastamonu Üniversitesi tarafından DAY2009 kapsamında Galilei anısına düzenlenen etkinlik ve gözlem şenliği, Nevşehir Altınyıldız Koleji tarafından düzenlenen “2009 Dünya Uzay Haftası ve Astronomi Yılı” etkinliği ve gözlem şenliği ve Afyonkarahisar’ın Bolvadin ilçesinde gerçekleştirilen etkinlikler sayılabilir. İzmit’in iki köy okulunda “Gökyüzü Gönüllüleri” ile yaptığımız etkinlikte ise çok keyif aldık. O köylerdeki çocukların bu tür etkinliklere ne kadar gereksinimi olduğu çok açıktı.

Bana göre DAY2009 kapsamında gerçekleştirilen en güzel ve en verimli etkinlik, İstanbul Kültür Üniversitesi (İKÜ) ATY2009 ile gerçekleştirilen etkinlik olmuştur. Bu etkinliğin bilimsel başkanlığını yaptım ve konusunda uzman amatör teleskop yapım hocaları ile beraberdim. Etkinlikte 85 öğretmen ve çoğu üniversitelerin astronomi ve uzay bilimleri bölümlerinden 15 öğrenci olmak üzere toplam 100 katılımcı sekiz gün içinde birer teleskop yaparak son gün akşamı Ay ve Jüpiter’i kendi teleskopları ile gözlemeleri ve gördükleri karşısında şaşkınlığa uğramaları, hem İKÜ ekibinin hem de benim tüm yorgunluğumu unutturmuştur. Bu etkinliğin en ilginç yanı ise hiçbir katılımcının teleskop yapacaklarına inanmamasıydı. Yaşamında tornavida tutmamış, zımpara nedir görmemiş, cam yontma kavramını duymamış insanların sekizinci günün sonunda yaptıkları teleskopla hâlâ bir şey göremeyeceklerine inanmaları ve sonunda gördükleri müthiş manzaradan (Ay’ın kraterleri ve Jüpiter’in uyduları) dolayı çığlık çığlığa bağırmaları bir anlamda son gün verilen Ajda Pekkan konserini bile bastırdı diyebiliriz. Gökyüzünün o güzelliğini seyretmek için konsere bile gelmediler. Bu teleskop yapım çalıştayı ülkemiz gökbilimine önemli katkılar yaptı. Birçok okul ATY2009’a katılan öğretmenleri sayesinde şimdi öğrencilerine teleskop yaptırmaktadır. 2010 yılı içinde bunların sayılarının hızla artacağı, bugün gelen isteklerden anlaşılıyor. Bu isteklere yanıt verebilmek için ATM (Amateur Telescope Making) Türk ekibi hazırlıklarını sürdürmektedir.

ATY2009 etkinliğine davet ettiğimiz ABD’nin uzman amatör teleskop yapımcısı Jerry Wright gördüklerinden çok etkilendi. Ben böyle bir olayı ne duydum ne de gördüm diyordu etkinlik boyunca. Gerçekten de bu bir dünya rekoruydu. ABD’ye döner dönmez hazırladığı yazıyı Sky & Teleskop dergisinin editörüne gönderdi. Derginin Kasım sayısında İKÜ etkinliği iki sayfa yer aldı ve tüm Dünya’da teleskop yapımı ile ilgilenen insanlar olaydan haberdar oldular.

6. BAZI İZLENİMLER

Halkın arasına bu kadar çok girince onların beklentilerinin neler olduğunu, ne tür bilgiden hoşlandığını çok kolay görebiliyorsunuz. Çok ciddi sunumlar dahi onların hoşuna gidiyor ama bazılarından daha farklı etkileniyorlar. Onların gökbilim konularına ne kadar aç olduklarını her zaman biliyoruz ama neleri daha çok sevdiklerini bilmemiz ve ona göre


26

hareket etmemiz gerekiyor. Örneğin büyük kent insanı yurt dışında daha büyükleri olan bu teleskopların çok küçük olduğunu görerek biraz hayal kırıklığına uğruyorlar. Ama ilçelere gittiğiniz zaman durum tamamen farklı, onlara teleskop gelmesi ve gökyüzünü incelemeleri yetiyor.

Sunumlarda genellikle Hubble Uzay Teleskobu ile çekilmiş güzel fotoğrafları göstermek bile yeterli ama bilimsel bir konuyu anlatmaya kalktığınızda sıkılıyorlar. Örneğin birçok yerde bugüne kadar mevsimlerin nasıl oluştuğunu bilmeyene bu olayı anlattığınızda, aklına pek yatmıyor veya konuyu anlayamıyor ve yüzlerde hemen bir yorgunluk görüyorsunuz. Ama uçan dairelerin olmadığını, uzaydan canlı yaratıkların gelmediğini anlattığınızda daha bir heyecanlı oluyorlar. Teleskopla parlak cisimlere bakmayı çok seviyorlar ama teleskop olmaksızın onlara çıplak gözle bir kaç takımyıldızı öğretirseniz çok daha fazla mutluluk duyuyorlar. Derin gök cisimleri olan gökadalar ve bulutsular teleskop ile daha doğrusu gözle güzel gözükmediğinden pek o kadar ilgilerini çekmiyor.

Gittiğim birçok yerde yaptığım ve her gün biraz daha iyileşmesi için çaba harcadığım “Rakamların Dili Var mı?” isimli sunumda, birçok küçük ayrıntılar yanında yıldız tozunun önemi, yakın Evren’in modellenmesi, bu model üzerinde uçan dairelerin olamayacağının gösterilmesi, yıldız falının ne denli anlamsız olduğu, Dünya’mıza bir gök cisminin çarpma olasılığının ne denli küçük olduğu ve en önemlisi Evren’in ne denli büyük, içindeki cisimlerin ne denli küçük olduğunu vurgulamaya çalışıyorum. Bu sunum dinleyiciler tarafından çok beğeniliyor çünkü sunumu fıkralar ve karikatürler ile süslüyorum. Belirli bir bilgi düzeyinde insana vereceğimiz bilgileri başka türlü zor vereceğimize inanıyorum. Bu sunumu yakında müzik ve film ile de süslemeyi düşünüyorum çünkü çağımızın toplumu her bilgiyi çabuk ve kendi istediği şekilde almak istiyor.

7. SONUÇ

Bizim ülkemizde genellikle akademisyenin görevi bilimsel araştırma yapmak ve eğitim vermek şeklindedir. Bugün gelişmiş ülkelerde bu özelliklerin yanında ve onlar kadar önemli olan bir özellik daha aranıyor. Genellikle sözleşme yapılırken sen halkına ne verdin diye soruluyor. Bir anlamda “sosyal sorumluluk” kavramında yaptığın bilimsel çalışmayı halkın anlayacağı dilden popüler hale getirebiliyor musun? veya halka, özellikle çocuklara öğretmenlerinden farklı bilgiler verebildin mi? sorusu yöneltiliyor. Bu sadece sözleşmeler sırasında değil burs verirken de çok sorulan bir soru. Nedenleri; bu çalışmanın giriş bölümünde anlattığım gibi her ülke halkının zaman ilerledikçe temel bilimlerden uzaklaşmakta olmaları. Bu soruna çare aramak için ülke yöneticileri bu yolu seçmektedir.

Ülkemizde ise bunun pek önemli olmadığı, bu konularda üniversite yöneticileri tarafından sorgulanılmadığı için çok daha sorumsuz davranış içinde olduğumuz da bir gerçektir. Sadece son zamanlarda üniversiteler arasında kıyasıya bir rekabet olduğu için medyada üniversitenizin adını duyurmak, daha doğrusu reklamını yapmak açısından konu önemli hale gelmiştir. Her ne olursa olsun, bu ülkenin vatandaşlarının verdiği vergiler ile maaşlarımızı aldığımızı unutmamamız gerekiyor. Her fırsatta elimizden geleni yapmamız, popüler bilim dergilerinde güncel bilimsel yazılar yazmamız ve yine her fırsatta gözlem şenliği gibi organizasyon yapmak isteyen öğretmenlerimize yardım etmek en önemli görevlerimizden biri olmalı.


27

Daha önceleri bu konu önemli olmadığı için birçok gökbilimci dostumuzun bu tür etkinliklere katılmadığını, çok az sayıda gökbilimci ile 2009 Dünya Astronomi Yılı’nı geçirdiğimizi de unutmayalım. Bunun birçok nedeni var doğal olarak. En önemli nedeni ise zamanında bu tür konular içine girmemiş bir gökbilimcinin bu işi yapması zor gözükmektedir. Anadolu’da bugün dahi insanlar, bir profesör görmemiş veya bir profesörle fotoğraf çektirmemiş oldukları için bizlere çok değer veriyorlar. O nedenle ne kadar çok yerleşim merkezlerine gidebilirsek ve oralarda insanlarımızı aydınlatabilirsek ülkemize o kadar yararlı olacağımız açıktır. Bugün yetişen genç gökbilimcinin bu tür etkinliklerin içinde kendilerini nasıl gösterdiklerini gördüğümden gelecek için çok daha umutluyum. Ama bir şekilde etkinliklere katılan gökbilimci sayısını artırmamız gerekiyor.

Bir güzel nokta da ATM-Türk ve http://www.gokbilim.com gibi amatör gökbilimci sitelerinde birbirleri ile yardımlaşarak 2009 Dünya Astronomi Yılı’na katkı yapan çok sayıda gökyüzü sevenlerin olması. Evlerindeki teleskopları arabalarına koyarak köy köy dolaşan bu insanları gördüğümde, biz akademisyenlerin ne denli geri kaldığımızı daha iyi anlıyorum. İnternette çeşitli web sayfaları açarak Türkçe gökbilim kaynaklarının artmasına neden olan Bulutsu, gökbilgi, gökyüzü, AstronomiDiyarı, AstroHaber, AstroTürk, GökAyna, Gökyüzü Gönüllüleri, Uzay ve Astronomi gibi siteleri yapan ve yaşamasında var güçleri ile çalışan bu arkadaşlara ne kadar teşekkür etsek azdır. Bu sitelerde verilen gök olayları ile haberler tamamen bilimsel olarak büyük özenle hazırlanmaktadır. Bu işleri yapan dostlarımızı, gökbilimciler olarak sürekli desteklememiz gerektiğini bir kez daha vurgulamak isterim.

Şekil 1. Bolvadin’de bir öğretmenin çabası ile gerçekleşen gözlem şenliğinde öğrencimiz Zeynep Avcı, Satürn gezegenini görmek için saat 24’e kadar bekleyen halka elindeki lazer gösterici ile takımyıldızları

anlatıyor. Fotoğraf incelenirse, katılımcıların ne denli dikkatli olarak gökyüzünü inceledikleri anlaşılabilir. Bu tür anlatımlarda anlatan kişinin de özellikleri çok önemlidir. Biraz da o takımyıldızın mitolojik öyküsünü

biliyorsa insanların çok daha fazla hoşuna gitmektedir.


28

Şekil 2. ATY2009 çalıştayına katılan katılımcıları ayna yapımının belli aşamalarında toplayarak, bir sonraki adımda ne yapacaklarını anlatmak zorundaydık. Bir düdük sesi ile toplanan katılımcıların ne denli konsantre

oldukları bu fotoğrafta görülmektedir. Sekiz gün, günde sekiz saat, bazen daha fazla çalışan öğretmen ve öğrencilerimizin sonuca ulaşmak için ne denli çaba içinde oldukları görülmektedir. Bazı katılımcıların öğlen

yemeklerini dahi yemeden çalışmak istemeleri, bizleri çok şaşırtmıştır!

Şekil 3. Artık son gün gelmiştir ve harcanan emekler karşılığını bulmak üzeredir. O gün akşam saatlerinde teleskoplarına taktıkları arayıcı aparatın da nasıl çalıştığını öğrenen katılımcılar biraz sonra teleskoplarını

gökyüzüne çevireceklerdir. Her ne kadar o saatlerde Kilyos önlerinde demirleyen gemilere bakarak görüntü kalitesini denetlemişlerse de birinci hedef; akşam görecekleri gökyüzünün parlak bileşenleridir.


29

Şekil 4. Her yıl olduğu gibi bu yıl da TÜBİTAK Gökyüzü Gözlem Şenliği büyük bir heyecanla yapıldı. Bu yıl TÜBİTAK yerine onun en önemli kurumu olan TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi (TUG) bu organizasyonu

gerçekleştirdi. Katılımcılar gündüz seminerleri izlediler, geceleyin ise gökyüzünü incelediler. Şenliğe katılan firmalar, yarışmalar düzenleyerek halkımıza üç adet teleskop hediye ettiler. Masalardan birinde son üç senedir olduğu gibi ATM-Türk’ün en çalışkan üyelerinden olan Uğur İkizler katılımcılara nasıl ayna

yonttuğunu eşi Nermin İkizler ile beraber gösterdi. Şenliğe katılan birçok kişi daha sonra iyi bir teleskop yapımcısı oluyor. Bunun nedeni de İkizler ailesinin konuyu çok iyi anlatmasından kaynaklanıyor.

Şekil 5. İzmit’in şenlik düzenlenen üç köyünden biri olan Akmeşe köyünde düzenlenen etkinlikte verdiğim seminerden sonra dinlenmek üzere oturduğum anda birçok öğrenci gelerek sorular sordu. Bir anlamda

öğretmenlerinden daha etkin gördüğüm bu öğrencilere bilimsel bilgi vermek beni çok mutlu etti. Çekinmeden soru sorabilen bu çocukların en büyük istekleri ise bir profesör ile fotoğraf çektirmekti, doğal olarak onları

kırmadık.


30

Şekil 6. Yaz başlarında Ankara Üniversitesi Gözlemevi’nde yaptığımız bir etkinliğe yerel basın çok önem verdiği için 1.300 civarında Ankaralı katıldı. 250 kişilik salonumuz onların çoğunu almadığı için aynı

konferansı o gün iki kez yapmak zorunda kaldık. O kalabalığa ve o çocuk seslerine karşın katılımcılar büyük bir zevkle yapılan sunumu izlediler ve daha sonra bol miktarda sorularını dile getirdiler.

Şekil 7. Kuşadası Rahime Bilici İlköğretim Okulu’nun çalışkan öğretmenlerinden biri olan Mert Koçer öğretmenimiz Kuşadası belediyesini de yanına alarak iki günlük etkinlik düzenledi. İkinci gün akşamında

Kuşadası sahilinde yapılan teleskop gözlemleri sırasında tüm Kuşadası halkı çok eğlendi. Yine en heyecanlı olanları şüphesiz çocuklarımızdı. Özellikle Rahime Bilici İlköğretim Okulu’nun öğrencileri etkinlikte

görevlerini tam olarak yapmaları dışında eğlenmesini de bildiler.

ankara Ünİversİtesİ’nde yapilan 2009 yili...

Documents