technologia postaci leku ii -...
Post on 02-Mar-2019
241 Views
Preview:
TRANSCRIPT
TPL2; Wykład 2, 2017/18 06-‐10-‐17
Janina Lulek, UMP 1
TECHNOLOGIA POSTACI LEKU II
Janina Lulek
Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Wydział Farmaceutyczny
1
W1, 2017/18
Katedra i Zakład Technologii Postaci Leku
2
Obszary działalności KiZTPL
DYDAKTYKA
NAUKA
WSPÓŁPRACA Z PODMIOTAMI GOSPODARCZYMI
PROMOCJA
TPL2; Wykład 2, 2017/18 06-‐10-‐17
Janina Lulek, UMP 2
33
Kierunek farmacja:§ Technologia Postaci Leku II§ Technologia Postaci Leku III§ Farmacja Praktyczna w Aptece§ Opieka Farmaceutyczna
Zajęcia fakultatywne
Realizacja prac magisterskich
Praktyki wakacyjne po IV roku
Studenckie Koła Naukowe
Studencki oddział ISPE
Dydaktyka w KiZTPL
Technologia postaci leku II4
TECHNOLOGIA FARMACEUTYCZNA
Osoba odpowiedzialna za przedmiot i egzamin (TPLII+TPLIII)
Prof. Janina Lulek
Dr Magdalena RATAJCZAK
Osoba odpowiedzialna za realizację przedmiotu
TPL2; Wykład 2, 2017/18 06-‐10-‐17
Janina Lulek, UMP 3
5
Farmacja praktyczna w apteceOpieka farmaceutyczna
• Apteka „wirtualna”• Opieka farmaceutyczna• Hurtownia farmaceutyczna
Dr Arleta MATSCHAY
6
Ważne adresy
Katedra i Zakład Technologii Postaci Lekuwww.farmstos.ump.edu.pl
Koła Naukowe Technologii Farmaceutycznejwww.stntf.ump.edu.pl
Koło Naukowe Opieki Farmaceutycznejhttp://www.sknof.ump.edu.pl/
http://www.ispe.ump.edu.pl/
Studencki Oddział ISPE
Dr Tomasz OSMAŁEKDr Anna FROELICHDr Bartłomiej MILANOWSKIDr Eliza GŁÓWKA
Dr Magdalena WASZYK-NOWACZYK
Prof. Janina LULEKDr Bartłomiej MILANOWSKI
WISUS/AKSON !!!!https://uczelnia.ump.edu.pl/sso/logowanie.aspx?k=s
TPL2; Wykład 2, 2017/18 06-‐10-‐17
Janina Lulek, UMP 4
7
Wykłady – 45 godz.
Seminaria – 22 godz.
Ćwiczenia – 68 godz.
Technologia postaci leku II
8
Ocena z ćwiczeń Liczba punktów
niedostateczny 2,0
dostateczny 3,0
dość dobry 3,5
dobry 4,0
ponad dobry 4,5
bardzo dobry 5,0
Podczas zajęć ocenie podlega również postawa studenta*. Niewłaściwa postawa wykazywana na ćwiczeniu lub seminarium „-‐ 1 punkt”. Zaangażowanie i aktywność na seminariach promowane są „+1 punkt”.
* W ocenie postawy studenta uwzględnia się:-‐ punktualność-‐ aktywność,-‐ poszanowanie sprzętu i odczynników-‐ stosunek do kolegów i pracowników KiZTPL-‐ przestrzeganie regulaminu pracowni
SKALA PUNKTÓW MOŻLIWYCH DO UZYSKANIA PODCZASZAJĘĆ:
TPL II 2017/18
• Uzyskanie co najmniej 45 punktów zeznajomości tematyki objętej ćwiczeniami iseminariami.
ZALICZENIE
TPL2; Wykład 2, 2017/18 06-‐10-‐17
Janina Lulek, UMP 5
9
EGZAMIN TESTOWY (100 pytań)
TPL II 2017/18
Punkty dodatkowe doliczane do punktów uzyskanychz pierwszego terminu egzaminu końcowego TPL II-‐III
Otrzymanie niewystarczającej liczby punktów do czasu zakończenia zajęć dydaktycznych w danym roku akademickim
uprawnia do zaliczenia sprawdzianu z całości materiału objętego zajęciami. Student ma prawo do jednokrotnego poprawienia tego
sprawdzianu w przypadku jego niezaliczenia.Liczba punktów % poprawnych odpowiedzi Ocena
36-‐40 60-‐67 dostateczny41-‐46 70-‐77 dość dobry47-‐52 80-‐87 dobry53-‐56 90-‐94 ponad dobry57-‐60 97-‐100 bardzo dobry
TPL III V rok
10
Partnerzy: firmy farmaceutyczne
KiZTPL
TPL2; Wykład 2, 2017/18 06-‐10-‐17
Janina Lulek, UMP 6
Aspekty farmaceutyczne i technologiczne projektowania
postaci leku
Janina Lulek
Katedra i Zakład Technologii Postaci Leku, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w PoznaniuWykład 2, TPL2, 2017/18
ZastrzeżenieNiektóre materiały graficzne zamieszczone w tym dokumencie oraz w łączach zewnętrznych mogą być chronione prawem autorskim i jako takie są przeznaczone jedynie do użytku wewnętrznego studentów kierunku farmacja UMP dla celów edukacyjnych
12
Po wykładzie student powinien
• Zdefiniować podstawowe pojęcia związane z lekiem w aspekcie technologii farmaceutycznej
• Znać czynniki determinujące wybór postaci leku
• Znać podstawowe wymagania stawiane postaciom leku
• Znać podstawowe koncepcje rozpatrywane podczas rozwoju formulacji
• Wiedzieć na czym polega rozwój produktu leczniczego
• Posiadać ogólną wiedzę na temat etapów rozwoju produktu leczniczego innowacyjnego i odtwórczego oraz nowoczesnych koncepcji rozwoju produktów farmaceutycznych
TPL2; Wykład 2, 2017/18 06-‐10-‐17
Janina Lulek, UMP 7
13
Klaudiusz Galen (131-‐201 n.e.)
• twórca naukowej farmacji o sporządzaniu leków i ich postaciach
• nowe formy leków (proszki, wyciągi, nalewki, odwary, napary, pastylki, pigułki, powidełka, maści)
Via Sacra
ph-‐ar-‐maki -‐ kto zapewnia bezpieczeństwo*Początki ......WSTĘP
Praca zbiorowa, 2006, Wielka Historia Świata, t.3, Polskie Media Amer.Com, ss. 92
14www.pwc.pl
Ranking sektorów pod względemudziału wydatków na B&R
Gdzie jest farmacja dzisiaj ?
WSTĘP
DELab UW, PZPPF (2015), Makroekonomiczne aspekty znaczenia sektora farmaceutycznego dla polskiej gospodarki
TPL2; Wykład 2, 2017/18 06-‐10-‐17
Janina Lulek, UMP 8
1515 • farmaceutyka
NAUKI FARMACEUTYCZNE
http://pl.wikipedia.org/wiki/Farmacja
1. Farmakologia,
2. Farmakodynamika,
3. Farmakoterapia,
4. Chemia leków,
5. Farmakokinetyka,
6. Analityka farmaceutyczna,
7. Farmakognozja,
8. Farmacja stosowana,
9. Toksykologia,
10. Bromatologia,
11. Botanika farmaceutyczna,
12. Farmakoekonomika,
13. Mikrobiologia farmaceutyczna
14. Historia farmacji
15. Technologia postaci leku -‐ technologia farmaceutyczna16. Synteza i technologia substancji leczniczych
17. Opieka farmaceutyczna.
18. Biotechnologia farmaceutyczna
19. Biochemia farmaceutyczna
20. Leki pochodzenia naturalnego
16
TECHNOLOGIA POSTACI LEKU
Metoda projektowania i wytwarzania produktu leczniczego
TPL2; Wykład 2, 2017/18 06-‐10-‐17
Janina Lulek, UMP 9
17
Nazwa i definicja wg ustawy Prawo Farmaceutyczne(tekst jednolity z dnia 6.10.2001 z późniejszymi zmianami)
PRODUKT LECZNICZY
-‐ substancja lub mieszanina substancji, posiadająca właściwości zapobiegania lub leczenia chorób występujących u ludzi lub zwierząt lub
-‐podawana w celu postawienia diagnozy lub w celu przywrócenia, poprawienia lub modyfikacji fizjologicznych funkcji organizmu poprzez działanie farmakologiczne, immunologiczne lub metaboliczne
BADANY PRODUKT LECZNICZY
Substancja albo mieszanina substancji, którym nadano postać farmaceutyczną substancji czynnej lub placebo
LEK GOTOWY
-‐ produkt leczniczy wprowadzony do obrotu pod określoną nazwą i w określonym opakowaniu
18
POSTAĆ LEKU
• produkt leczniczy• lek, • postać farmaceutyczna, • środek farmaceutyczny, • preparat farmaceutyczny, • forma leku, • formulacja
TPL2; Wykład 2, 2017/18 06-‐10-‐17
Janina Lulek, UMP 10
19
Dlaczego postać leku jest niezbędna ?
•wygoda i komfort podania• umożliwienie podania odpowiedniej, ściśle określonej dawki s. leczniczej• ochrona substancji aktywnej • wpływ na farmakokinetykę substancji aktywnej
20
LEKARZ I SPOŁECZEŃSTWO
• Cena• Tradycja• System opieki
zdrowotnej
Jakie czynniki wpływają na wybór postaci leku?
PACJENT• Wiek• Schorzenie• Kultura
TPL2; Wykład 2, 2017/18 06-‐10-‐17
Janina Lulek, UMP 11
21
CHOROBA
• Przebieg – ostry, długotrwały czy przewlekły
• Na ile jest poważna?
• Leczenie miejscowe czy systemowe
• Czy pacjent może przyjmować lek samodzielnie, czy wymaga wsparcia profesjonalnej opieki medycznej
Jakie czynniki wpływają na wybór postaci leku?
22
SUBSTANCJA LECZNICZA• Zachowanie w warunkach in vivo
• Absorpcja• Metabolizm przed absorpcją• Efekt I przejścia• Klirens,
• Stabilność w warunkach in vitro• Interakcje z substancjami pomocniczymi i/lub
opakowaniem• Wrażliwość na warunki zewnętrzne (wilgoć,
temperatura, tlen)
• Właściwości fizyko-‐chemiczne• Rozpuszczalność• Wielkość cząstek
Jakie czynniki wpływają na wybór postaci leku?
TPL2; Wykład 2, 2017/18 06-‐10-‐17
Janina Lulek, UMP 12
23
Drogi podania i główne bariery absorpcji substancji leczniczej
(Van Drooge D.J. 2006)
Jakie czynniki wpływają na wybór postaci leku?
rxkinetics.com
POSTAĆ LEKU
24
PRZYCZYNA PRZYKŁADOWE POSTACIOchrona przed destruktywnym działaniem tlenu atmosferycznego lub wilgoci
Tabletki powlekane, zatopione ampułki
Ochrona przed destruktywnym działaniem kwasu żołądkowego po podaniu doustnym leku
Tabletki dojelitowe
Zamaskowanie gorzkiego lub słonego smaku, przykrego zapachu
Kapsułki, tabletki powlekane, syropy aromatyzowane
Uzyskanie płynnej postaci substancji aktywnej nierozpuszczalnej lub niestabilnej w danym nośniku
Zawiesiny
Wytworzenie klarownych płynnych postaci API Syropy, roztwory
Uzyskanie kontrolowanej szybkości działania API Tabletki, kapsułki o modyfikowanym uwalnianiu, zawiesiny
Uzyskanie optymalnego działanie API po podaniu miejscowym Maści, kremy, plastry transdermalne, postaci do oka, do ucha i do nosa
Umożliwienie wprowadzenia API w różne otwory ciała Czopki doodbytnicze i dopochwowe
Wprowadzenie API bezpośrednio do krwioobiegu lub tkanekciała
Iniekcje
Uzyskanie optymalnej aktywności API w leczeniu inhalacyjnym Aerozole
Jakie czynniki wpływają na wybór postaci leku?
TPL2; Wykład 2, 2017/18 06-‐10-‐17
Janina Lulek, UMP 13
25
OTRZYMYWANIE POSTACI LEKU
Substancja lecznicza
(jedna lub kilka)
Substancja pomocnicza(jedna lub kilka)
Postać leku
PROCES TECHNOLOGICZNY
25
26
Związek chemiczny lub mieszanina związków chemicznych otrzymanych syntetycznie lub ze źródeł naturalnych, stosowana w celu wywołania określonego działania leczniczego
SUBSTANCJA LECZNICZAActive Pharmaceutical Ingredient (API)
TPL2; Wykład 2, 2017/18 06-‐10-‐17
Janina Lulek, UMP 14
27
SUBSTANCJE POMOCNICZEExcipients• substancje obojętne farmakologicznie w stosowanych dawkach, które mogą modyfikować stabilność i biodostępność API oraz ułatwić przebieg procesu technologicznego
• służą do nadania substancji leczniczej odpowiedniej postaci umożliwiającej zastosowanie otrzymanej postaci farmaceutycznej (postaci leku) w zamierzony sposób
ICH WYBÓR JEST NAJWIEKSZYM WYZWANIEM W PROCESIE FORMULACJI
www.forum.co.uk/pharmaceuticals_and_fine_chemicals_meggle.shtml
2828
Ilość substancji leczniczej uwalniającej się z postaci farmaceutycznej (postaci leku) i rozpuszczającej się w otaczającym płynie oraz szybkość z jaką ten proces zachodzi
DOSTĘPNOŚĆFARMACEUTYCZNA
TPL2; Wykład 2, 2017/18 06-‐10-‐17
Janina Lulek, UMP 15
29
Wielkość dawki substancji czynnej (lub jej farmakologicznie czynnej części) dostarczanej z postaci farmaceutycznej leku do krążenia ogólnego oraz szybkość z jaką ten proces zachodzi.
PARAMETRY
• AUC -‐ pole powierzchni pod krzywą zależności c=f(t)• cmax = maksymalne stężenie leku• tmax = czas po jakim osiągnięte jest cmax
Dostępność biologiczna
30
Wpływ postaci leku i drogi podania na profil uwalnianiasubstancji aktywnej w warunkach in vivo (nitrogliceryna)
Droga podania Dawka [mg]
Działanie [min.]Działanie
początek max
Podjęzykowa 0.3 - 0.8 2 - 5 4 - 8 10 - 30 min.
Podpoliczkowa 1 - 3 2 - 5 4 - 10 30 - 300 min.
Doustna 6.5 - 19.5 20 - 45 45 - 120 2 - 8 h
Przezskórna (maść 2%) 0.5 - 2 in. 15 - 60 30 - 120 3 - 8 h
Plastry/dyski 5 - 10 30 - 60 60 - 180 > 24 h
Ansel's Pharmaceutical Dosage Formsand Drug Delivery Systems, 2011
TPL2; Wykład 2, 2017/18 06-‐10-‐17
Janina Lulek, UMP 16
31
• określona zawartość API
• odpowiednia stabilność
• ułatwione podanie API
• odpowiedni poziom dostępności farmaceutycznej i biologicznej
• odpowiednia czystość
WYMAGANIA STAWIANE POSTACI LEKU
32
• KANDYDAT NA LEK substancja o potwierdzonym działaniu terapeutycznym i bezpieczeństwie działania
• LEK INNOWACYJNY• LEK ODTWÓRCZY • LEK REFERENCYJNY
TPL2; Wykład 2, 2017/18 06-‐10-‐17
Janina Lulek, UMP 17
33http://www.immunetrics.com/
Rozwój produktu farmaceutycznego
34
API9-‐12
miesięcy
Faza II2 lata
Projektowanie procesu i opakowania 3 – 4 lata
Odkrycie leku i badania kliniczne
Rozwój produktu farmaceutycznego
Faza I1 rok
Faza III3 lata
Devel3-‐6 m
Rozwój formulacji2 – 3 lat
Rozwój produktu
Preform6-‐9 m
Transfer technologii2 lata
Nowy lek badany
Zastosowanie nowego leku
Projektowanie formulacji
Na podstawie Integrated Pharmaceutics: Applied Preformulation, Product Design, and Regulatory Science, 2013
Walidacja1 -‐ 2 lata
TPL2; Wykład 2, 2017/18 06-‐10-‐17
Janina Lulek, UMP 18
35
Wstępny rozwój Ocena bezpieczeństwa
Wprowadzenie do obrotu Akceptacja przez odbiorców Wyłączność
obrotu
Rozwój przedkliniczny I, II i III faza badań klinicznych Wprowadzenie
do obrotu Wyłączność obrotu
Nowa substancja pomocnicza
Nowy produkt leczniczy
Otilia M. Y. Koo, Application Challenges and Examples of New Excipients in Advanced Drug Delivery Systemshttp://www.americanpharmaceuticalreview.com/
Rozwój produktu farmaceutycznego
Oszacowanie developability potencjalnego kandydata na
lek
Chemia i inżynieria
bioprocesowa
Farmakologia
Toksykologia
Farmakokinetyka
Badanie metabolizmu
Projektowanie produktu leczniczego
36
• Łatwość procesu wytwarzania• Wydajność• Koszty produkcji
• Wymagana dawka leku wywołuje 50% max efektu (EC50)
• Niepożądane efekty dla CUN i sercowo-‐naczyniowego
• Dawka-‐odpowiedź
• Mutagenność• Kancerogenność• Toksyczność dla organów
• Absorpcja• Dystrybucja• Eliminacja
• Efekt I przejścia
• Stabilność• Rozpuszczalność• Przenikanie
TPL2; Wykład 2, 2017/18 06-‐10-‐17
Janina Lulek, UMP 19
Rozwój produktu leczniczego
Rozwój formulacji
Rozwój opakowania
Rozwój procesu
37
Koncepcje rozwoju postacileku
Preformulacja
Skalowanie procesu (scale-‐up)
Preparaty złożone
Systemy kontrolowanego dostarczania leków
Technologie polepszające dostarczanie leków drogą doustną, przez błony śluzowe i przez skórę
Interakcje: API -‐ substancja pomocnicze i substancja pomocnicza – substancja
pomocnicza
Obecność zanieczyszczeń w formulacji
38
Biotechnologia i systemy dostarczania białek i peptydów
TPL2; Wykład 2, 2017/18 06-‐10-‐17
Janina Lulek, UMP 20
39
40
TPL2; Wykład 2, 2017/18 06-‐10-‐17
Janina Lulek, UMP 21
41
• ETAP ZERO
• generowanie i wstępna selekcja pomysłów (nie uwzględniony się w kalendarzu życia danego projektu;
• ETAP PIERWSZY – otwarcie projektu; • wstępna ocena zakresu prowadzonych prac, • budowanie grupy projektowej, • rozpoznanie sytuacji patentowej i rejestracyjnej
• ETAP DRUGI -‐ realizacja projektu• rozwój formulacji (skala laboratoryjna), • technologii wytwarzania oraz •metod badania produktu leczniczego;
• ETAP TRZECI – zamknięcie rozwoju technologii
• wytworzenie serii rejestracyjnej i biorównoważnościowej;
• ETAP CZWARTY – przygotowanie dokumentacji rejestracyjnej produktu leczniczego;
ETAPY ROZWOJU ODTWÓRCZEGO PRODUKTU LECZNICZEGO
2 LATA !!!
ICH Q8
Barbara Głowiś, , Aptekarz Polski 2011, nr 60/38 online
http://www.aptekarzpolski.pl/2011/09/08-‐2011-‐jakosc-‐w-‐rozwoju-‐produktu-‐leczniczego/
42
NOWOCZESNE KONCEPCJE W ROZWOJU PRODUKTU QUALITY BY DESIGN (QBD),CZYLI ZAPEWNIENIE JAKOŚCI PRZEZ PROJEKT
1) Design of Experiments (DoE) -‐ metodyka projektowania doświadczeń, która pozwalana optymalny dobór składu produktu oraz badanie i optymalizację procesu wytwarzania.Parametry objęte badaniem określają tzw. przestrzeń projektową (Design Space) ogranicach wytyczonych przez ekstrema zmiennych niezależnych.
2) Ocena ryzyka – identyfikacja punktów krytycznych procesu, które mogą mieć wpływna jakość i związany z tym aspekt prawdopodobieństwa wystąpienia szkody oraz strat,które szkoda może spowodować. W ocenie ryzyka należy odpowiedzieć na pytania: comoże pójść źle? Jakie jest prawdopodobieństwo wystąpienia tego zdarzenia i jegokonsekwencje?
3) Technologia Analizy Procesu (PAT) – gruntowne zrozumienie procesu wytwarzania.Jakość w ujęciu nie może być oceniana przez badanie produktu; powinna być„wbudowana w produkt” lub zagwarantowana przez projekt procesu.
Barbara Głowiś, , Aptekarz Polski 2011, nr 60/38 online
TPL2; Wykład 2, 2017/18 06-‐10-‐17
Janina Lulek, UMP 22
43
DOBRA PRAKTYKA WYTWARZANIA
• praktyka, która gwarantuje, że produkty lecznicze oraz substancje czynne są wytwarzane i kontrolowane odpowiednio do ich zamierzonego zastosowania oraz zgodnie z wymaganiami zawartymi w ich specyfikacjach i dokumentach stanowiących podstawę wydania pozwolenia na dopuszczenie do obrotu produktu leczniczego
• Dobrą Praktyką Wytwarzania substancji pomocniczych –jest praktyka, która gwarantuje, że substancje pomocnicze są wytwarzane i kontrolowane odpowiednio do ich zamierzonego zastosowania
44
http://www.urpl.gov.pl/„Prezes Urzędu jest centralnym organem administracji rządowej, właściwym w sprawach związanych z:
1) dopuszczaniem do obrotu produktów leczniczych, z wyłączeniem produktów leczniczych dopuszczanych do obrotu bez konieczności uzyskania pozwolenia — w zakresie określonym ustawą z dnia 6 września 2001 r. — Prawo farmaceutyczne (Dz. U. z 2008 r. Nr 45, poz. 271, z poźn. zm.);
2) dopuszczaniem do obrotu produktów biobójczych — w zakresie określonym ustawą z dnia 13 września 2002 r. o produktach biobójczych (Dz. U. z 2007 r. Nr 39, poz. 252, z poźn. zm.);
3) wprowadzaniem do obrotu i do używania wyrobów — w rozumieniu i na zasadach określonych w ustawie z dnia 20 maja 2010 r. o wyrobach medycznych (Dz. U. Nr 107, poz. 679);
4) badaniami klinicznymi, w tym badaniami klinicznymi weterynaryjnymi — w zakresie określonym ustawą z dnia 6 września 2001 r. — Prawo farmaceutyczne oraz ustawą z dnia 20 maja 2010 r. o wyrobach medycznych
Zasady i obszar działania Urzędu określa ustawa o Urzędzie Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i
Produktów Biobójczych z dnia 18 marca 2011 r.
TPL2; Wykład 2, 2017/18 06-‐10-‐17
Janina Lulek, UMP 23
45
1) Komisja do Spraw Produktów Leczniczych – w zakresie produktów leczniczych stosowanych u ludzi,
2) Komisja Farmakopei – w zakresie opracowywania i wydawania Farmakopei Polskiej,
3) Komisja do Spraw Wyrobów Medycznych – w zakresie wyrobów,
4) Komisja do Spraw Produktów Biobójczych – w zakresie produktów biobójczych,
5) Komisja do Spraw Produktów Leczniczych Weterynaryjnych – w zakresie produktów leczniczych weterynaryjnych,
6) Komisja do Spraw Produktów z Pogranicza – w zakresie produktów spełniających jednocześnie kryteria produktu leczniczego oraz kryteria innego rodzaju produktu
CHARAKTER OPINIODAWCZO-‐DORADCZY
http://www.urpl.gov.pl/pl
46
• EMA -‐ Europejska Agencja Oceny Leków
• FDA -‐ Amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków • Międzynarodowa Konferencja ds.
• Międzynarodowa Rada ds. Harmonizacji Wymagań Technicznych Podczas Rejestracji Farmaceutyków do Stosowania u Ludzi
International Council for Harmonisation of Technical Requirements for Pharmaceuticals
for Human Use
http://www.ema.europa.eu/ema/
http://www.fda.gov/
http://www.ich.org/
TPL2; Wykład 2, 2017/18 06-‐10-‐17
Janina Lulek, UMP 24
47
PODRĘCZNIKI
?
?
top related