siyah kuğu/black swan

Siyah Kuğu

güzel bölüm

Kuğu (Cygnus),

ördekgiller (Anatidae) familyasına ait

çok iri ve beyaz su kuş türlerinin ortak adı.

Pyotr Ilyich Tchaikovsky

1840 – 1893

Kuğu Gölü

Prens Siegfried, sarayında 21.yaş gününü kutluyordur. Herkes dans ediyor, genç kızlar

ümitsizce Prens'in dikkatini çekmeye çalışıyorlardır. Prens'in annesi de oğlunun artık

evlenme yaşının geldiğini söyler durur. Prens, okunu, yayını alıp, arkadaşlarıyla ava gider,

arkadaşlarının önünde yürüyen Prens zarif kuğuların yüzdüğü güzel bir göle rastlar. O sırada

başında taç olan çok güzel bir kuğu görür. Kuğu akşam olunca çok güzel bir genç kıza

dönüşür. İsmi Odette' dir. Kötü bir büyücü onu ve kız arkadaşlarını kuğuya çevirmiş, gölün

sularıysa onlar için ağlayan ailelerin gözyaşlarından oluşmuştur. Büyüyü bozacak tek şeyse,

bir erkeğin ona tüm kalbiyle aşık olmasıdır. Tam Prens, Odette'e aşkını söyleyecekken,

büyücü gelir! Odette'i elinden alır ve kuğulara yüzmelerini emreder.

Ertesi gün yaş günü kutlaması devam ederken, Prens'in annesi oğluna kızlardan birini

seçmesini ister. Prens'in aklıysa Odette'dir, ama yine de annesinin hatırına kızlarla dans

eder. O sırada büyücü kendi kızını büyüyle Odette'e benzetmiştir ve dans salonuna getirir.

Prens kıza hayran kalmıştır. Olanları bilmeyen Odette ise pencereden onları izliyordur.

Prens, sahte Odette'e (Odil) aşkını ilan ederken, gerçek Odette, oradan kaçar ve tam o sırada

Prens hatasını anlar. Odette'in peşine düşer. Odette üzgün üzgün göle gitmiş, diğer kızların

yani kuğuların arasına karışmıştır. Prens, kızı bulur ve olanları anlatıp, kızın kendisini

affetmesini ister. Tam o sırada kötü büyücü ve kızı gerçek, korkunç yüzleriyle oraya gelirler.

Büyücü Prens'ten sözünü tutup, kendi kızıyla evlenmesini ister ve dövüşmeye başlarlar.

Prens, Odile'le evlenmektense, ölmeyi tercih edeceğini söyler, ve Odette'in elinden tutup,

birlikte göle atlarlar. Büyü bozulur ve kalan kuğular insana dönerler. Kötü büyücü ile kızını

da suya atarlar, onlar da Prens ve Odette gibi boğulurlar. Kızlar, Odette ve Prens'in Kuğu

Gölü'nün üzerinde Cennet'e doğru giden ruhlarını izlerler.

sıkıcı bölüm

Şimdi bu eseri bir yana bırakıp

zamanı biraz gerilere

saralım

400 yıl önce

insanlar evde çalışıyor

Balıkçılık veya

Çiftçilik yapıyorlardı

Sonra Keşiflerle küresel pazarlarda

ticaret başladı

ardından

Sanayi devrimi

ve

bankaların

altın çağı başladı

Buhar Makinaları ile

Ticari malların

Taşınması kolaylaştı

Eski

Teknolojiler

yeni Teknolojilere

doğru ilerledi…

İnsan-yoğun üretim

Bilgisayar kontrollü üretime

ve robotlara doğru gelişti

bunların

yerini

bunlar

aldı…

bunların

yerini

bunlar

aldı…

sonra

LÜTFEN BU EMAİL ADRESİNİ LİSTENİZDEN ÇIKARTINIZ…

LÜTFEN BU EMAİL ADRESİNİ LİSTENİZDEN ÇIKARTINIZ…

“girişimci kapitalizm” ve

“serbest piyasa ekonomisi”

hayatımıza girdi…

“The

Industrial

Worker”

dergisinin

1911

baskısının

ön kapağı

Üretim arttı

artık herkes

herşeyden

istediği kadar

alabiliyordu

1 km ye ulaşan kuyruklar

Bursa da bir dükkan açılışı, Milliyet Gazetesi

Gaziantep te bir Gross marketin rafları,

Hürriyet Gazetesi

Para mı yetmiyordu?

yardım etmeye koşan

bir çok bankamız vardı !!!

Kredi kartları sayısı çığ gibi büyüdü,

Kredi almak

çok kolay hale

getirildi

birçok aile

birden fazla ev satın

almaya

başladı

Her türlü ev kolay satılır ve

satın alınır hale geldi…

Fotoğraf sanatçısı

Chris Jordan

Jordan'ın çalışmasındaki fotoğrafların tümü

binlerce hatta milyonlarca objeden oluşuyor.

Amerika'daki tüketim çılgınlığına

işaret etmek için

oldukça farklı bir çalışmaya

imza attı.

Fotoğraflar da kullandığı

cisim,eşya, madde

sayısı ise,

toplam tüketim miktarına eşit;

Örneğin:

15 milyon kağıt

(sadece beş dakikada tüketilen miktar),

106 milyon aluminyum kutu

(sadece 30 saniyede tüketilen miktar)

32.000 Barbie bebek

2008 yılında her ay gerçekleştirilen göğüs büyütme operasyonu sayısı.

Fotografın detaylı görünümü

Fotografın daha detaylı görünümü

32.000 Barbie bebek

2008 yılında her ay gerçekleştirilen göğüs büyütme operasyonu sayısı.

426.000 cep telefonu

Her gün çöpe atılan cep telefonu sayısı

Fotografın detaylı görünümü

Fotografta kullanılan cep telefonları

426.000 cep telefonu

Her gün çöpe atılan cep telefonu sayısı

106.000 aluminyum kutu

30 saniyede tüketilen aluminyum kutu sayısı

Fotografın detaylı görünümü

Fotografta kullanılan aluminyum kutular

106.000 aluminyum kutu

30 saniyede tüketilen aluminyum kutu sayısı

hemen hemen herkes

birden fazla kredi kartıyla

uzun vadeler de

çılgınca alışveriş yapmaya

devam etti…

Yatırım bankaları

daha fazla kredi verebilmek ve

daha fazla kazanabilmek

için kendi kendi alacaklarını sattılar…

Ve daha çok kredi verdiler

böylece

alışveriş çılgınlığı devam etti.

en sıkıcı bölüm

Bu durum giderek çok

yüksek riskli bir ortam oluşturdu…

Kredi Borçları

ödenemez hale geldi.

ve evler birer birer satışa çıktı…

Satılamadı !

ve

ama gene satılamadı !

herkes satmak isteyince,

ev fiatları hızla

düştü

Satılamayan evler,

ödenemeyen kredi kart borçları

Sistem durdu,

bankalar birbirlerine borç veremez oldular..

Gelirken

gelir oldu bu kadar

Borsa

dibe vurdu,

Dünya daki tüm borsalarda indexler taban yaptı,

önce hüsran

ve ardından panik başladı…

Araba Endüstrisi çöktü,

hiç batmayacakmış ve hiç

çökmeyecekmiş gibi sanılan

ekonomik yapı(!) birden bire çöktü.

Tüm dünyaya yayılan bu salgın

küresel

ekonomik

krize

uzmanlar !

“Büyük 2008

Ekonomik

Buhranı” ismini koydular.

Çalışmalarını hiçbir kurumun denetlemediği,

denetlemeyi bırakın

kavramayı bile beceremediği, bir avuç

banker ve yatırım bankası

çılgınca büyük paralar kazanmak

hırsıyla

milyonlarca insanı

çaresizliğe sürükledi.

* Pamuk ticaretiyle uğraşan üç Alman göçmen kurdu

* 158 yıllık firma

* 35 bin çalışan

* Asset Magazine'den 2008 En İyi Türev Ürünler ödülü

* Banker Dergisi'nden Yılın Anlaşmaları dalında iki ödül (2008)

* Businessweek 2008'e göre en iyi yönetilen 50 şirketten biri !!

* 600 milyar doları aşan borç

Tarihteki gelmiş geçmiş en büyük iflas

Bir yandan fosil yakıtların yoğun kullanımı

çıkan gazların

sera etkisi nedeni ile dünyayı

küresel ısınma

ile tehdit ederken,

Petrol fiyatları tarihin en

yüksek seviyelerine çıktı

Enerji tüketimini daha da arttıracak ürünleri

çılgınca pazarlamak

ve satın alınması için

Sanki bu sorunların

gerçek olmadığını

kendi kendimize inandırıyor gibiydik.

bin bir türlü kredi mekanizmasını

çalıştırırken,

hep

bütün kuğuların beyaz

olduğunu

sanıyorduk!

Oysa

Siyah Kuğu

vardı !

Siyah Kuğu

Avustralya nın keşfi ile bulunan

Siyah Kuğuyu

hiç kimse görmek istemiyor

ve

varlığını

gözardı ediyordu.

Hatta Siyah Kuğuyu

bayraklarına taşıyan

uluslar da vardı.

Peki neden Siyah Kuğu ?

Avustralya’nın keşfinden önce

Eski Dünya’da, bütün kuğular beyaz zannedilirdi. Görünüşe göre bu şüphe götürmez kanaatin dayanağı,

deneysel delillerdi.

Görünen ilk siyah kuğu, bazı kuş bilimcileri ve kuşların renkleriyle

aşırı derecede ilgilenenler için bir

sürpriz olmuştu;

ama bu olgunun ortaya koyduğu daha temel bir şey vardı:

Gözleme dayalı öğrenmenin,

ciddi boyuttaki sınırlamaları ve

bundan doğan

bilgimizin kırılganlığı.

Tek bir gözlem, milyonlarca beyaz kuğunun binlerce yıldır teyit etmiş olduğu

genel bir kanıyı geçersiz kılabilir.

Bunun için tek bir siyah kuğu olması yeterlidir.

Siyah Kuğu olarak nitelediğim olguların

3 ortak özelliği var:

1. Geçmişte olabilirliğine işaret edecek hiçbir belirti olmadığı için sıra dışı,

2. Olağanüstü etki gücüne sahip,

3. Beklenmedik olmasına rağmen, ortaya çıkışından hemen sonra

olan-biteni açıklanabilir ve öngörülebilir hale getirecek birtakım

açıklamaların mutlaka yapılması.

Tek bir cümle ile Siyah Kuğu : “Son derece az rastlanan beklenmedik bir olayın;

bir dizi çok önemli sonuçlar doğurabileceğini”

simgelemektedir.

Hiç öngörülmeyen (Finans Krizi gibi) ve olma ihtimali çok

düşük ama gerçekleştiği takdirde maliyeti çok yüksek olaylardır.

Örneğin: Bilgisayar, Internet, Lotus 123, 1. Dünya Savaşı

Google veya 11 Eylül gibi...

son söz

gerçekleri kendi

arzularımıza uydurmaya çalıştığımızda

artık gerçek dünyada yaşamasını öğrenmeliyiz.

neler olacağını

finans krizi bize gösterdi.

ekonomik kriz ile

ekolojik kriz

öz kardeştir.

onları doğuran ahlaksızlık ve

aç gözlülüktür.

eğer aklımızı başımıza toplamazsak,

III. Dünya savaşı’nda ne tür silahlar kullanılacak,

bilmiyorum ama

IV. Dünya savaşı’nda taşlar ve sopalar

kullanılacak…

teşekkürler

“Siyah Kuğu”

28 Nisan 2009 Özgürlük M:. Locası Nejat Kutup

“Siyah Kuğu”

Nejat Kutup, Nisan 2013