senkop nÖrolojİk aÇidan - başkent Üniversitesi ... · vagal semptomlar terleme, bulant ......

BAYILAN ÇOCUKNÖROLOJİK AÇIDAN

Dr. Semra SAYGI

BAġKENT ÜNĠVERSĠTESĠ TIP FAKÜLTESĠ

ADANA DR. TURGUT NOYAN UYGULAMA VE ARAġTIRMA MERKEZĠ

ÇOCUK SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI ANABĠLĠM DALI

ÇOCUK NÖROLOJĠ BĠLĠM DALI

Sunum planı

I. Tanım

II. Patofizyoloji

III. Epidemiyoloji

IV. Ayırıcı tanılar arasında yer alan NÖROLOJĠK

DURUMLAR

Syncope:A Symptom…Not a Diagnosis

Senkop

O Hızlı baĢlangıç, kısa süre ve spontan tam iyileĢme

ile karakterize, geçici global serebral

hipoperfüzyona bağlı bir geçici bilinç kaybıdır.

“Pre-senkop”

Göz kararması,

Solukluk,

Terleme,

Nabzın zayıflaması,

Hipotansiyon gibi senkop öncesi belirtilerin olması

ancak bilinç kaybının olmaması halidir

Senkop Patofizyolojisi

O Perfüzyonu etkileyen kalp debisi

O Sistemik damar direnci

O Kan hacmi

O Bölgesel damar direnci

O Hipoglisemi gibi metabolik bozukluklar

O Toksinler

O Otoregülasyondaki yetmezlik

SĠSTEMĠK KAN BASINCI

Senkop Epidemiyolojisi

O Ġlk senkop sıklıkla 10-30 yaĢ arası

O 15 yaĢında kadınların %47’ si, erkeklerin %31’ inde

O En sık senkop nedeni refleks senkoplar

O Acil servis baĢvurularının %1’i

ETİYOLOJİ

Etiyoloji

1. Refleks (nöral aracılı) senkoplar

2. Ortostatik senkoplar

3. Kardiyak nedenler

4. Metabolik nedenler

5. Psikojenik nedenler

6. NÖROLOJĠK NEDENLER

BO I et al. Syncope in children and adolescents: a two-year experience at the Department of Paediatrics in Parma. ACTA BIOMED 2009; 80: 36-41

1.Refleks Kaynaklı Senkop

O Paradoksik refleks

>>>hipotansiyon ve/veya bradikardi >>> serebral

perfüzyon azalması >>> senkop

1.a.Nörokardiyojenik (Vazovagal) Senkop

PRODROMAL BELĠRTĠLER

O Dengesizlik

O Göz kararması

O Çarpıntı

O Solukluk

O Bulantı

O Terleme

O Hiperventilasyon

PRESĠPĠTE EDĠCĠ

O Anksiyete, Korku

O Ağrı

O Kan alma-kan görme,

O Açlık

O Sıcak ve nemli ortam,

O Kalabalık ortamlar,

O Ayakta uzun süre kalma ve hareketsizdurma

1.b.Durumsal senkop -visseral senkop

O Defekasyon

O Miksiyon

O Öksürme

O Yutkunma gibi çeĢitli durumlarda

1.c. Karotis Sinüs Hipersensitivitesi

O 3 sn. ve daha fazla sinüs duraklaması ve beraberinde

sistolik kan basıncında 50 mmHg ve daha fazla

düĢüĢ olması gerekmektedir.

Carotid Sinus

2. Ortostatik Hipotansiyona Bağlı Senkop

1. Otonomik bozukluk

2. Ġlaca bağlı

3. Volüm azalması

O “Ayağa kalkmakla sistolik kan basıncında anormal düĢme” 3.

dakikada sistolik KB 20 mmHg, diyastolik KB 10 mmHg

2.Ortostatik Hipotansiyona Bağlı Senkop

O Senkop

O Sersemlik hali - Presenkop

O Yorgunluk – Letarji – Güçsüzlük

O Çarpıntı ve terleme

O Görsel bozukluklar (bulanıklık, parlaklık artıĢı, vb..)

O ĠĢitsel bozukluklar (çınlama, çıtırtı, iĢitme kaybı, vb)

O Ensede ağrı, sırt ağrısı, göğüs ağrısı

SENKOP İLK DEĞERLENDİRME

Ġlk değerlendirmede yanıt alınması gereken sorular

Bu bir senkop atağı mı?

Etyolojik tanı konuldu mu?

Düşme Bilinç Değişikliği

Koma Resüsitearrest Diğer

Geçici Bilinç Kaybı

Nontravmatik Travmatik

SENKOP EPİLEPSİPSİKOJENİ

K NADİR NEDENLER

BİLİNÇ KAYBI

Hayır

Evet

Hayır

Evet

*Geçici?*Hızlı

Başlangıç?*Kısa süreli

* Spontan düzelme

NÖROLOJİK NEDENLER

1. NÖBET mi??? Senkop mu??

O Beyinde bir grup nöronun anormal deĢarjına

bağlı olarak ortaya çıkan gelip-geçici

motor, duyusal, otonom, biliĢsel ve affektif

iĢlev bozukluğudur

Atonik Nöbet

Atonik Nöbet

Myoklonik Nöbetler

Sekonder Jeneralize Olan Komplex Parsiyel Nöbetler

Sekonder Jeneralize Olan Komplex Parsiyel Nöbetler

Absans Epilepsi

EPĠLEPSĠ SENKOP

Prodromal semptomlar Prodromal semptomlar

De javu hissi

Abdominal huzursuzluk

Kötü tat veya koku

Vagal semptomlar

Terleme, bulantı

BaĢ dönmesi,sersemlik

Bilinç kaybı anı Bilinç kaybı anı

Hipertonik kas tonusu

Klonik hareketler

Siyanotik , solunum durmaları

Dil yanında ısırıklar

*Hipotonik kaslar

*Klonik hareketler( ciddi hipoksinin sonucu

bilinç kaybından sonra, asimetrik, sadece birkaç

sn)

*Soluk, normal görünüm

*Dil ucunda ısırık ??

Uyanma anı Uyanma anı

Postiktal periyodda

5dkdan daha uzun

Konfüzyon

Geçici fokal nörolojik belirtiler

Canlı

Zayıflık güçsüzlük hissi

2. NÖROVASKÜLER SENKOP

Beyin sapı iskemisi /retiküler aktive edici sistem kan akımında

azalma / senkop

• Subklavian çalma sendromu

• Vertebrobaziler migren

Ġntrakranial basınç artar/ serebral perfüzyon basıncı azalır/

senkop

• SAK

2.a.Subklavian Steal Sendromu

o BaĢ dönmesi

o Sersemlik

o Ataksi

o BaĢ ağrısı

o Konfüzyon

o Nistagmus

o ĠĢitme kaybı

o Senkop, yada presenkop

o Kol egzersizi sırasında

o Ġki kol arasında kan basıncı veya nabız farkı

2.b.Karotid Arter Oklüzyonu

1. Arterin direk yaralanması

2. Arterin ani gerilmesi

3. intra-oral künt travma

4. Kafa taban kırıkları

5. Boğulma/ Boğulma oyunu

Boğulma oyunu???????

2.c. Subaraknoid Kanama

O Anevrizma % 85

O Kafa travması

O Koagülasyon bozuklukları vb.

3. SEREBROSPİNAL SIVI DOLAŞIMININ BOZULMASI

O Posterior fossa tümörleri

O Ventrikül içerisindeki kitleler

O Ağır Chiari 1 malformasyonu/ syrinks kompleksinde

4. Ventrikül bloğuna neden olabilir.

4.DİĞER NÖROLOJİK DURUMLAR

4.a. Meniere hastalığı

O BaĢ dönmesi

O Kulak uğultusu

O ĠĢitme kaybı

O Kulakta dolgunluk hissi

O Bulantı ve kusma

O Nistagmus

O Gerginlik, stres ve aĢırı tuz alımı baĢ dönmesi ataklarını baĢlatabilir

4.b. Basiler Migren

A) En az iki atak

B) Motor ve retinal semptomların eĢlik etmediği tam

düzelme ile kareketerize aura varlığı

C) En az iki beyin sapı semptomu

O Dizartri

O Vertigo

O Tinnitus

O ĠĢitme azlığı

O Diplopi

O Ataksi

O Bilinç değiĢiklikleri

D) En az dört kriterden ikisi

O En az bir aura semptomu>5 dk,

iki veya daha fazla semptom

arka arkaya geliĢir.

O Her bir aura 5-60 dk sürer

O En az bir aura semptomu tek

taraflıdır

O BaĢ ağrısı auraya eĢlik edebilir

yada 60 dk içerisinde ortaya

çıkabilir

Headache Classification Committee of the International Headache Society (IHS). The International Classification of Headache Disorders, 3rd edition (beta version). Cephalalgia 2013; 33:629.

4.c. Vestibular migren1. En az iki atak

2. Migren öyküsü

3. 5dk-72 saat süren vestibular semptomlar

4. Atakların en az %50sinde en az bir klinik eĢlik edecek

O Tek taraflı zonklayıcı, orta yada Ģiddetli rutin fiziksel aktivite ile artan baĢ

ağrısı,

O Fotofobi, fonofobi,

O Görsel aura

MĠGREN REFLEKS SENKOP ORTOSTATĠK

Öykü BaĢ ağrısı Presipite edici

faktörler

Ayağa kalkma

Semptom BaĢ ağrısı

Bulantı

Solukluk

Bulantı

BaĢ dönmesi

Göz kararması

BaĢ dönmesi

Göz kararması

Tanım Solukluk Kısa süreli

Ani baĢlama

Solukluk

Solukluk

Kalp hızı N AzalmıĢ ArmıĢ

Kan basıncı N AzalmıĢ AzalmıĢ

Süre DeğiĢken <1dk <5dk

Senkop sonu

semptom

BaĢ ağrısı Solukluk yorgunluk

Bazal durum

Ayağa kalkma ile

tekrarlar

5. Uyku BozukluklarıNarkolepsi-katapleksi sendromu

O Uyku atakları

O Kas tonusunda ani azalma

O Uyku paralizisi

O Uykuya dalarken ya da uyanırken görülen halüsinasyonlar

O Bazı HLA altgrupları (HLA DQB1*0602, HLA DR2)

O Hipokretin yetersizliği ile narkolepsi geliĢimi

Narkolepsi-katapleksi sendromu

Narkolepsi-katapleksi sendromu

Narkolepsi-katapleksi sendromu

Narkolepsi-katapleksi sendromu

O Klinik olarak belirlenen dinlendirici uyku ve

katapleksi ataklarının altı ay süreyle devam etmesi

tanı için yeterlidir.

O Poligrafik uyku incelemeleri

O Doku grubu tayin

İLK DEĞERLENDİRME

O Öykü

O Fizik muayene

O EKG

O Vakaların % 49-85’ine tanı konulabilmektedir

Öyküde önemli noktalarO Atak öncesi ile ilgili

O Pozisyon (yatarken, otururken, ayakta)

O Aktivite (istirahat, egzersiz, pozisyon değiĢikliği, ürinasyon, defekasyon, öksürük)

O Predispozan faktörler (kalabalık, sıcak ortam, uzun süre ayakta kalma, korku, ağrı)

O Atak baĢlangıcıO Bulantı, kusma, terleme, aura, bulanık görme, çarpıntı

O Atak sırasında veya sonrasındaO Bilinç kaybı süresi, cilt rengi, solunum, çarpıntı, istemsiz hareketler (tonik, klonik,

myoklonik), hareketlerin düĢme ile olan iliĢkisi, dil ısırma, konfüzyon, inkontinans, travma

O Atak dıĢı öyküO Aile öyküsü (ani ölüm, bayılma, kalp hastalığı), metabolik bozukluk, kalp hastalığı

öyküsü, nörolojik hastalık, ilaçlar, diğer atakların özellikleri

Fizik muayene

O Kol, dizde, dilde yaralanma var mı?

O Kan basıncı iki koldan da ölçülmeli - aort diseksiyonu ve subklavian çalma sendromu

O Ortostatik hipotansiyon?? – Hasta 5 dk. yatırıldıktan sonra ayağa kaldırılıp 2-3 kez

kan basıncı alınmalıdır.

O ayrıntılı nörolojik muayene: Kranial sinir- göz dibi muayenesi, motor sistem muayenesi

AÇIKLANAMAYAN SENKOP ÖYKÜ-FİZİK MUAYENE-EKG

NÖROLOJİK TESTLER

• BBT

• Karotis dopler

• MRG

• EEG

Kardiyovasküler inceleme

• holter

•Tilt Table

• Eko

•Anjiogram

• Egzersiz testi

Psikolojik değerlendirme

KBB Endokrininceleme

Adapted from: W.Kapoor.An overview of the evaluation

and management of syncope. From Grubb B, Olshansky B (eds)

Syncope: Mechanisms and Management.

Armonk, NY: Futura Publishing Co., Inc.1998.