senkop nÖrolojİk aÇidan - başkent Üniversitesi ... · vagal semptomlar terleme, bulant ......
TRANSCRIPT
BAYILAN ÇOCUKNÖROLOJİK AÇIDAN
Dr. Semra SAYGI
BAġKENT ÜNĠVERSĠTESĠ TIP FAKÜLTESĠ
ADANA DR. TURGUT NOYAN UYGULAMA VE ARAġTIRMA MERKEZĠ
ÇOCUK SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI ANABĠLĠM DALI
ÇOCUK NÖROLOJĠ BĠLĠM DALI
Sunum planı
I. Tanım
II. Patofizyoloji
III. Epidemiyoloji
IV. Ayırıcı tanılar arasında yer alan NÖROLOJĠK
DURUMLAR
Syncope:A Symptom…Not a Diagnosis
Senkop
O Hızlı baĢlangıç, kısa süre ve spontan tam iyileĢme
ile karakterize, geçici global serebral
hipoperfüzyona bağlı bir geçici bilinç kaybıdır.
“Pre-senkop”
Göz kararması,
Solukluk,
Terleme,
Nabzın zayıflaması,
Hipotansiyon gibi senkop öncesi belirtilerin olması
ancak bilinç kaybının olmaması halidir
Senkop Patofizyolojisi
O Perfüzyonu etkileyen kalp debisi
O Sistemik damar direnci
O Kan hacmi
O Bölgesel damar direnci
O Hipoglisemi gibi metabolik bozukluklar
O Toksinler
O Otoregülasyondaki yetmezlik
SĠSTEMĠK KAN BASINCI
Senkop Epidemiyolojisi
O Ġlk senkop sıklıkla 10-30 yaĢ arası
O 15 yaĢında kadınların %47’ si, erkeklerin %31’ inde
O En sık senkop nedeni refleks senkoplar
O Acil servis baĢvurularının %1’i
ETİYOLOJİ
Etiyoloji
1. Refleks (nöral aracılı) senkoplar
2. Ortostatik senkoplar
3. Kardiyak nedenler
4. Metabolik nedenler
5. Psikojenik nedenler
6. NÖROLOJĠK NEDENLER
BO I et al. Syncope in children and adolescents: a two-year experience at the Department of Paediatrics in Parma. ACTA BIOMED 2009; 80: 36-41
1.Refleks Kaynaklı Senkop
O Paradoksik refleks
>>>hipotansiyon ve/veya bradikardi >>> serebral
perfüzyon azalması >>> senkop
1.a.Nörokardiyojenik (Vazovagal) Senkop
PRODROMAL BELĠRTĠLER
O Dengesizlik
O Göz kararması
O Çarpıntı
O Solukluk
O Bulantı
O Terleme
O Hiperventilasyon
PRESĠPĠTE EDĠCĠ
O Anksiyete, Korku
O Ağrı
O Kan alma-kan görme,
O Açlık
O Sıcak ve nemli ortam,
O Kalabalık ortamlar,
O Ayakta uzun süre kalma ve hareketsizdurma
1.b.Durumsal senkop -visseral senkop
O Defekasyon
O Miksiyon
O Öksürme
O Yutkunma gibi çeĢitli durumlarda
1.c. Karotis Sinüs Hipersensitivitesi
O 3 sn. ve daha fazla sinüs duraklaması ve beraberinde
sistolik kan basıncında 50 mmHg ve daha fazla
düĢüĢ olması gerekmektedir.
Carotid Sinus
2. Ortostatik Hipotansiyona Bağlı Senkop
1. Otonomik bozukluk
2. Ġlaca bağlı
3. Volüm azalması
O “Ayağa kalkmakla sistolik kan basıncında anormal düĢme” 3.
dakikada sistolik KB 20 mmHg, diyastolik KB 10 mmHg
2.Ortostatik Hipotansiyona Bağlı Senkop
O Senkop
O Sersemlik hali - Presenkop
O Yorgunluk – Letarji – Güçsüzlük
O Çarpıntı ve terleme
O Görsel bozukluklar (bulanıklık, parlaklık artıĢı, vb..)
O ĠĢitsel bozukluklar (çınlama, çıtırtı, iĢitme kaybı, vb)
O Ensede ağrı, sırt ağrısı, göğüs ağrısı
SENKOP İLK DEĞERLENDİRME
Ġlk değerlendirmede yanıt alınması gereken sorular
Bu bir senkop atağı mı?
Etyolojik tanı konuldu mu?
Düşme Bilinç Değişikliği
Koma Resüsitearrest Diğer
Geçici Bilinç Kaybı
Nontravmatik Travmatik
SENKOP EPİLEPSİPSİKOJENİ
K NADİR NEDENLER
BİLİNÇ KAYBI
Hayır
Evet
Hayır
Evet
*Geçici?*Hızlı
Başlangıç?*Kısa süreli
* Spontan düzelme
NÖROLOJİK NEDENLER
1. NÖBET mi??? Senkop mu??
O Beyinde bir grup nöronun anormal deĢarjına
bağlı olarak ortaya çıkan gelip-geçici
motor, duyusal, otonom, biliĢsel ve affektif
iĢlev bozukluğudur
Atonik Nöbet
Atonik Nöbet
Myoklonik Nöbetler
Sekonder Jeneralize Olan Komplex Parsiyel Nöbetler
Sekonder Jeneralize Olan Komplex Parsiyel Nöbetler
Absans Epilepsi
EPĠLEPSĠ SENKOP
Prodromal semptomlar Prodromal semptomlar
De javu hissi
Abdominal huzursuzluk
Kötü tat veya koku
Vagal semptomlar
Terleme, bulantı
BaĢ dönmesi,sersemlik
Bilinç kaybı anı Bilinç kaybı anı
Hipertonik kas tonusu
Klonik hareketler
Siyanotik , solunum durmaları
Dil yanında ısırıklar
*Hipotonik kaslar
*Klonik hareketler( ciddi hipoksinin sonucu
bilinç kaybından sonra, asimetrik, sadece birkaç
sn)
*Soluk, normal görünüm
*Dil ucunda ısırık ??
Uyanma anı Uyanma anı
Postiktal periyodda
5dkdan daha uzun
Konfüzyon
Geçici fokal nörolojik belirtiler
Canlı
Zayıflık güçsüzlük hissi
2. NÖROVASKÜLER SENKOP
Beyin sapı iskemisi /retiküler aktive edici sistem kan akımında
azalma / senkop
• Subklavian çalma sendromu
• Vertebrobaziler migren
Ġntrakranial basınç artar/ serebral perfüzyon basıncı azalır/
senkop
• SAK
2.a.Subklavian Steal Sendromu
o BaĢ dönmesi
o Sersemlik
o Ataksi
o BaĢ ağrısı
o Konfüzyon
o Nistagmus
o ĠĢitme kaybı
o Senkop, yada presenkop
o Kol egzersizi sırasında
o Ġki kol arasında kan basıncı veya nabız farkı
2.b.Karotid Arter Oklüzyonu
1. Arterin direk yaralanması
2. Arterin ani gerilmesi
3. intra-oral künt travma
4. Kafa taban kırıkları
5. Boğulma/ Boğulma oyunu
Boğulma oyunu???????
2.c. Subaraknoid Kanama
O Anevrizma % 85
O Kafa travması
O Koagülasyon bozuklukları vb.
3. SEREBROSPİNAL SIVI DOLAŞIMININ BOZULMASI
O Posterior fossa tümörleri
O Ventrikül içerisindeki kitleler
O Ağır Chiari 1 malformasyonu/ syrinks kompleksinde
4. Ventrikül bloğuna neden olabilir.
4.DİĞER NÖROLOJİK DURUMLAR
4.a. Meniere hastalığı
O BaĢ dönmesi
O Kulak uğultusu
O ĠĢitme kaybı
O Kulakta dolgunluk hissi
O Bulantı ve kusma
O Nistagmus
O Gerginlik, stres ve aĢırı tuz alımı baĢ dönmesi ataklarını baĢlatabilir
4.b. Basiler Migren
A) En az iki atak
B) Motor ve retinal semptomların eĢlik etmediği tam
düzelme ile kareketerize aura varlığı
C) En az iki beyin sapı semptomu
O Dizartri
O Vertigo
O Tinnitus
O ĠĢitme azlığı
O Diplopi
O Ataksi
O Bilinç değiĢiklikleri
D) En az dört kriterden ikisi
O En az bir aura semptomu>5 dk,
iki veya daha fazla semptom
arka arkaya geliĢir.
O Her bir aura 5-60 dk sürer
O En az bir aura semptomu tek
taraflıdır
O BaĢ ağrısı auraya eĢlik edebilir
yada 60 dk içerisinde ortaya
çıkabilir
Headache Classification Committee of the International Headache Society (IHS). The International Classification of Headache Disorders, 3rd edition (beta version). Cephalalgia 2013; 33:629.
4.c. Vestibular migren1. En az iki atak
2. Migren öyküsü
3. 5dk-72 saat süren vestibular semptomlar
4. Atakların en az %50sinde en az bir klinik eĢlik edecek
O Tek taraflı zonklayıcı, orta yada Ģiddetli rutin fiziksel aktivite ile artan baĢ
ağrısı,
O Fotofobi, fonofobi,
O Görsel aura
MĠGREN REFLEKS SENKOP ORTOSTATĠK
Öykü BaĢ ağrısı Presipite edici
faktörler
Ayağa kalkma
Semptom BaĢ ağrısı
Bulantı
Solukluk
Bulantı
BaĢ dönmesi
Göz kararması
BaĢ dönmesi
Göz kararması
Tanım Solukluk Kısa süreli
Ani baĢlama
Solukluk
Solukluk
Kalp hızı N AzalmıĢ ArmıĢ
Kan basıncı N AzalmıĢ AzalmıĢ
Süre DeğiĢken <1dk <5dk
Senkop sonu
semptom
BaĢ ağrısı Solukluk yorgunluk
Bazal durum
Ayağa kalkma ile
tekrarlar
5. Uyku BozukluklarıNarkolepsi-katapleksi sendromu
O Uyku atakları
O Kas tonusunda ani azalma
O Uyku paralizisi
O Uykuya dalarken ya da uyanırken görülen halüsinasyonlar
O Bazı HLA altgrupları (HLA DQB1*0602, HLA DR2)
O Hipokretin yetersizliği ile narkolepsi geliĢimi
Narkolepsi-katapleksi sendromu
Narkolepsi-katapleksi sendromu
Narkolepsi-katapleksi sendromu
Narkolepsi-katapleksi sendromu
O Klinik olarak belirlenen dinlendirici uyku ve
katapleksi ataklarının altı ay süreyle devam etmesi
tanı için yeterlidir.
O Poligrafik uyku incelemeleri
O Doku grubu tayin
İLK DEĞERLENDİRME
O Öykü
O Fizik muayene
O EKG
O Vakaların % 49-85’ine tanı konulabilmektedir
Öyküde önemli noktalarO Atak öncesi ile ilgili
O Pozisyon (yatarken, otururken, ayakta)
O Aktivite (istirahat, egzersiz, pozisyon değiĢikliği, ürinasyon, defekasyon, öksürük)
O Predispozan faktörler (kalabalık, sıcak ortam, uzun süre ayakta kalma, korku, ağrı)
O Atak baĢlangıcıO Bulantı, kusma, terleme, aura, bulanık görme, çarpıntı
O Atak sırasında veya sonrasındaO Bilinç kaybı süresi, cilt rengi, solunum, çarpıntı, istemsiz hareketler (tonik, klonik,
myoklonik), hareketlerin düĢme ile olan iliĢkisi, dil ısırma, konfüzyon, inkontinans, travma
O Atak dıĢı öyküO Aile öyküsü (ani ölüm, bayılma, kalp hastalığı), metabolik bozukluk, kalp hastalığı
öyküsü, nörolojik hastalık, ilaçlar, diğer atakların özellikleri
Fizik muayene
O Kol, dizde, dilde yaralanma var mı?
O Kan basıncı iki koldan da ölçülmeli - aort diseksiyonu ve subklavian çalma sendromu
O Ortostatik hipotansiyon?? – Hasta 5 dk. yatırıldıktan sonra ayağa kaldırılıp 2-3 kez
kan basıncı alınmalıdır.
O ayrıntılı nörolojik muayene: Kranial sinir- göz dibi muayenesi, motor sistem muayenesi
AÇIKLANAMAYAN SENKOP ÖYKÜ-FİZİK MUAYENE-EKG
NÖROLOJİK TESTLER
• BBT
• Karotis dopler
• MRG
• EEG
Kardiyovasküler inceleme
• holter
•Tilt Table
• Eko
•Anjiogram
• Egzersiz testi
Psikolojik değerlendirme
KBB Endokrininceleme
Adapted from: W.Kapoor.An overview of the evaluation
and management of syncope. From Grubb B, Olshansky B (eds)
Syncope: Mechanisms and Management.
Armonk, NY: Futura Publishing Co., Inc.1998.