İŞletmelerde enerjİ tasarrufu ve motor seÇİmİ

EFF3

EFF2 EFF1

İŞLETMELERDEENERJİ TASARRUFU

VEMOTOR SEÇİMİ

Elektrik Motorları, Ülkemizdeki Endüstriyel Elektrik

Tüketiminden %60-65 pay almaktadır.

NE KADAR ENERJİ TÜKETİYORUZ ?

YÜKSEK VERİMLİ MOTORLAR

Standart elektrik motorlarının sürekli çalışmada kayda değer büyüklükteki enerjileri ısıya dönüştürdüğü günümüzde,

ARÇELİK’in

WAT ve TEE markalarıyla ürettiği

QH serisi

yeni yüksek verimli motorları pazara sunmuştur.

YASAL DÜZENLEMELER(AVRUPA)

Avrupa Elektrik Makinaları Üreticileri Komitesi (CEMEP) ve Avrupa Komisyonu’nun 28 Haziran 1999 tarihli deklarasyonu ile , motorları verim sınıflarına göre ayırmıştır. Sökonusu deklarasyon 1.1 kw ve üzeri güçteki motorları kapsamaktadır.

EFF3 Düşük Verimli Motorlar

EFF2 Verimli MotorlarEFF1 Yüksek Verimli Motorlar

1998 yılında CEMEP gönüllü olarak Avrupa Birliği ile anlaşma yaparak, düşük verimli 1,1 ... 90kW, 2 ve 4 kutuplu motorlarda üretimi %50 düşürme ve 2003 yılından itibaren yüksek verimli motorlar üretme kararı almışlardır

Yapılan deklarasyona göre 4 kutuplu motorlar için 30 Haziran 2000 ve 2 kutuplu motorlar içinde 31 Aralık 2000 tarihinden sonra EFF3 motorların , Avrupa Birliği ülkelerine girişi yasaklanmıştır.

YASAL DÜZENLEMELER(A.B.D.)

EPACT

EPACT (Energy Policy Act), ABD’nin 1999 yılından bu yana verimin yükseltilmesine ait kanuni düzenlemedir ve tüm 2, 4 ve 6 kutuplu 0,75 ... 150 kW standart ayaklı motorları kapsamaktadır. Motorlar, sertifikalı ölçüm laboratuarları tarafından IEEE 112-B ‘ye uygun olarak onaylanmaktadır

Çok Yüksek Verim

Çok yüksek verimli motorlar, verimi EPACT standartlarını geçen motorlardır. Çok yüksek verimli motorlar için minimum gereksinmeler NEMA (National Electrical Manufacturers Association) ve CEE (Consortium for Energy Efficiency) tarafından belirlenmektedir.

VERİM

Motor verimi ,

efektif gücün (P2), efektif giriş gücüne (P1) oranıdır :

= P2 / P1 x 100 %

P2 = P1 – Kayıp Güç

POMPA SİSTEMİNDEKİ KAYIPLAR

Yakıt Girişi :100ünite

Enerji Santralı % 65

Enerji Aktarımı % 9

Motor % 10

Motor Sürücüleri %2

Pompa %25

Vana %33

Boru %20

Enerji Çıkışı :11 Ünite

MOTORDAKİ KAYIPLAR

Motorun çalışması esnasında ısıya dönüşen enerjidir. Bu kayıplar, demir kaybı, sürtünme ve rüzgar kaybı, stator bakır kaybı, rotor alüminyum kaybı ve stray kaybıdır. Bu kayıplar dışındaki diğer tüm kayıplar, tek tek ele alındığında ihmal edilebilir olmalarına rağmen, birlikte değerlendirildiklerinde kayıp dengesine etkisi vardır ve bu kayıpların en önemlisi de Üretim Kalitesidir.

MOTORDAKİ KAYIPLARINYÜKE GÖRE DEĞİŞİMİ

0 50 75 1000

20

40

60

80

100

120

Motor Yükü (%)

Kayıp(% Tam Yük)

Demir Kaybı Sürtünme ve Rüzgar Kaybı Stator Bakır KaybıRotor Aluminyum Kaybı ‘Stray’ Kaybı

Demir Kaybı- Düşük kayıplı sac- İnce laminasyon sacı

Sürtünme ve rüzgar kaybı = 23%- Küçük soğutma fanı

Rotor Kaybı

Bakır kaybı = 20%- Optimum oluk doluluğu- Daha çok bakır

Stray Kaybı = 7%- Geliştirilmiş oluk

geometrisi

50%

KAYIPLAR NASIL AZALTILDI?

Düşük VerimliStandart Motor Yeni Yüksek

Verimli Motor

Yeni yüksek verimli motorlar, yalnızca ısı kayıplarını engellemekle kalmaz, aynı zamanda diğer tüm kayıpları da minimuma indirger. Diğer büyük bir avantaj ise frekans inverteri ile kullanımında gelişmiş kontrol karakteristiğine sahip olmalarıdır.

YÜKSEK VERİMLİ MOTORLAR

TASARRUF STRATEJİLERİ

Enerji tüketiminin izlenmesi

Yüksek Verimli Motor kullanımı

Değişken Hızlı Motor Sürücüleri kullanımı

Fabrika operasyonlarının tekrar planlanması ve

yüke göre motor seçimi

Bir motorun, 40 günlük devamlı çalışmadaki elektrik tüketimi, Satınalma fiyatına eşittir

Çalışma Süresi (Gün)

0 5 10 15 20 25 30 35 400

20

40

60

80

100

120Motor Fiyatı Enerji Tüketimi (%)

DEVAMLI ÇALIŞMADAKİ ELEKTRİK TÜKETİMİ

MOTOR SATICISINA ÖDENEN

XXX BANKASI

BU ÇEK KARŞILIĞINDA .................................................................. EMRİNE

YALNIZ ......................................................ÖDEYİNİZ

KULLANICI

01 / 03 / 2004

0000 12 36 221 33 5656

500 €.................

MOTOR SATICISIBEŞ YÜZ €

XXX BANKASI

BU ÇEK KARŞILIĞINDA ....................................................................... EMRİNE

YALNIZ ......................................................ÖDEYİNİZ

KULLANICI

01 / 03 / 2004

0000 12 36 221 33 5656

50,000 €....................

ELEKTRİK ŞİRKETİELLİ BİN €

ELEKTRİK SARFİYATINA ÖDENEN

İŞLETME GİDERİ

Haftada

60 Euro

ENERJİ GİDERLERİNDEN TASARRUF

VERİM KARŞILAŞTIRMASIGÜÇ

kW 2 Kutup 4 Kutup 2 Kutup 4 Kutup 2 Kutup 4 Kutup1,1 76,6 75,3 77,3 77,5 82,9 83,91,5 77,3 76,7 79,5 80,0 85,2 85,02,2 79,6 79,0 82,0 82,0 85,7 86,63 81,1 80,0 83,5 83,0 86,8 87,44 82,7 82,9 86,0 85,0 87,6 88,35,5 83,3 84,2 86,5 87,0 88,6 89,37,5 85,0 86,0 88,0 87,0 89,5 90,211 86,7 87,2 90,0 89,5 90,8 91,515 87,7 88,7 90,5 90,0 92 92,018,5 89,0 88,8 91,0 91,0 92,2 92,522 89,0 89,4 91,5 91,5 93 93,030 90,2 90,4 92,5 92,0 93,5 94,037 91,2 91,3 93,0 92,5 94 94,545 91,0 91,5 93,5 93,0 94,3 95,055 90,8 91,8 94,0 93,5 94,5 95,3

( % )

EFF1 WAT KATALOG

EFF2 WAT KATALOG

EFF3 ORTALAMA

( % ) ( % )

Yüksek Verimli MotorYıllık Enerji Gideri = 5.5 * 1 * 8000 * 0.07/0.893

= 3450 Euro/ Yıl

DÜŞÜK VERİMİN YILLIK ENERJİ HARCAMASINA ETKİSİ

5.5 kW yüksek verimli motorun yılda 8000 saat tam yükte çalıştığındaki harcaması (Birim Enerji gideri 0.07 Euro/kWh)

Daha Düşük Verim (%)

Yıllık Enerji Gideri (Euro)

FARK (Euro)

- 1,0 3488 38

- 2,0 3528 78

- 3,0 3569 119

- 4,0 3611 161

- 5,0 3654 204

TASARRUF

5.5 kW

Verim: % 84,2

EFF3

5.5 kW

Verim: % 89,3

EFF1

Parasal Tasarruf :

204 Euro / yıl

Enerji Tasarrufu :

2.9 MWh / yıl

DEĞİŞTİR veya TAMİR ET

Bir çok faktöre bağlıdır...

Çalışma zamanı

Yük

Motor Gücü

Elektrik birim fiyatı

Yeni motor maliyeti

Motor tamir maliyeti

MOTOR TAMİRİNİN VERİME ETKİSİ

Genelde, motor tamir ettirmenin düşük maliyetli bir seçenek olduğu düşünülür. Fakat, iyi bir tamir bile motor verimini, en az % 1 düşürür.

Mekanik yıpranmalar tam olarak giderilemiyor

Doğru ve kaliteli malzeme kullanılmıyor

İlkel montaj yöntemleri uygulanıyor

Doğru test ve kontrol yapılmıyor

MOTOR TAMİRİNİN GERÇEK MALİYETİ

* Yukarıdaki tablo 5.5 kW Motor Sarımı baz alınarak hazırlanmıştır. 1 € : 1,710,000 TL

EFF1 WAT MOTORU

Verim :%89,3

EFF2 WAT MOTORU

Verim : % 87

Tamir edilmiş EFF3 motor

Verim : %83.2

EFF1 Motordaki

Avantaj

EFF2 Motordaki

Avantaj

Yatırım Maliyeti

€190 €158€56

(Tamir Ücreti)- €134 - €102

Yıllık Çalışma Gideri

€3449 €3540 €3702 + €253 + € 162

1. Yildaki Toplam Maliyet

€119 €60

VERİM – YÜK EĞRİSİ

25%

96

Yük

Ver

im %

94

92

90

88

86

84

82

80

7850% 75% Tam Yük

Verimli

Standart

6.5%

3%

Değişken yükte çalışma durumunda mutlaka verimli motor kullanılmalıdır.

YENİ MOTOR YÖNETİM POLİTİKASI Yeni motorların hepsi yüksek verimli motor olmalı

Tamir et / Değiştir kararı çalışma giderleri düşünülerek verilmeli

Çalışan motorları yüksek verimli motorlarla değiştirmek düşünülmeli

Gereksiz yere kuvvetli motor kullanılan durumlar araştırılmalı

Motor Gücü (kW)

Yıl

lık

Çal

ışm

a Z

aman

ı

Tamir EtTamir Et

DeğiştirDeğiştir

??

MOTORLARINIZIN MARKASI NE OLURSA OLSUN,

DÜNYANIN TANIDIĞI

DEĞİŞTİRİN

DEĞİŞTİRİN !

DİLERSENİZ EFF1 QH SERİSİ

DİLERSENİZ EFF2 QS – QU SERİSİ

MOTORLARLA,

VE MARKA MOTORLARLA

KAZANIN