İslam tarİhİ

İslamiyetin Doğuşu İslamiyetin Doğuşu Sırasında Dünyanın Genel Sırasında Dünyanın Genel

DurumuDurumu•ASYA: ASYA: Asya’da varolan devletler Asya’da varolan devletler

şunlardı:şunlardı:

•Bizans İmparatorluğuBizans İmparatorluğu

•SasanilerSasaniler

•GöktürklerGöktürkler

•HindistanHindistan

•ÇinÇin

• JaponyaJaponya

Justinyen dönemindeki en geniş Justinyen dönemindeki en geniş sınırlarsınırlar

Bizans İmparatorluğuBizans İmparatorluğu•Kavimler göçü sonrasında Roma Kavimler göçü sonrasında Roma

İmparatorluğu ikiye ayrıldı.Doğu İmparatorluğu ikiye ayrıldı.Doğu Roma İmparatorluğu, başkenti Roma İmparatorluğu, başkenti Bizans’ın adıyla anılmaya Bizans’ın adıyla anılmaya başlandı.başlandı.

•En güçlü dönemi İmparator En güçlü dönemi İmparator Justinianos (527-565) zamanında Justinianos (527-565) zamanında yaşandı.yaşandı.

•Hristiyanlığın Ortodoks mezhebine Hristiyanlığın Ortodoks mezhebine inanıyorlardı.inanıyorlardı.

SasanilerSasaniler

Sasaniler (226-650)Sasaniler (226-650)• İran’da Part İmparatorluğu’nun İran’da Part İmparatorluğu’nun

zayıflamasıyla Babek tarafından zayıflamasıyla Babek tarafından kuruldu.kuruldu.

• Batı Göktürk devleti ile anlaşarak Batı Göktürk devleti ile anlaşarak Akhunlar Devleti’ne son verdiler.Akhunlar Devleti’ne son verdiler.

• İpek Yolu ticareti,Göktürkler ile İpek Yolu ticareti,Göktürkler ile aralarının açılmasına neden oldu.aralarının açılmasına neden oldu.

• Göktürkler,Sasaniler’e karşı Bizans ile Göktürkler,Sasaniler’e karşı Bizans ile ittifak yaptılar.ittifak yaptılar.

• Zerdüştlük dinine inanıyorlardı.Zerdüştlük dinine inanıyorlardı.• Hz.Ömer döneminde Hz.Ömer döneminde

devlet,zayıflayarak yıkıldı.devlet,zayıflayarak yıkıldı.

GöktürklerGöktürkler

GöktürklerGöktürkler•552’de Bumin Han tarafından Orta 552’de Bumin Han tarafından Orta

Asya’da kuruldu.Asya’da kuruldu.

•Çin’in yıkıcı faaliyetleri nedeniyle Çin’in yıkıcı faaliyetleri nedeniyle Doğu-batı olmak üzere ikiye ayrıldı.Doğu-batı olmak üzere ikiye ayrıldı.

• İslamiyetin doğmaya başladığı İslamiyetin doğmaya başladığı dönemde Göktürkler,Asya’da önemli dönemde Göktürkler,Asya’da önemli bir siyasi güç olmaktan çıkmıştı.bir siyasi güç olmaktan çıkmıştı.

•Gök tanrı dinine inanırlardı.Gök tanrı dinine inanırlardı.

HindistanHindistan•Hindistan’ın sürekli istilalara açık Hindistan’ın sürekli istilalara açık

olması,bu ülkede siyasi birliğin olması,bu ülkede siyasi birliğin kurulmasını engellemiştir.kurulmasını engellemiştir.

•Hint halkı arasında bir Hint halkı arasında bir kaynaşmanın olmamasının en kaynaşmanın olmamasının en önemli nedeni Kast Sistemi’dir.önemli nedeni Kast Sistemi’dir.

•En yaygın din Hinduizm idi.Budizm En yaygın din Hinduizm idi.Budizm de Hindistan’da yayılan bir diğer de Hindistan’da yayılan bir diğer dindi.dindi.

Kast Sistemi nedir?Kast Sistemi nedir?

ÇinÇin•İslamiyetin doğduğu sırada İslamiyetin doğduğu sırada

Doğu ve Batı Göktürk Devletleri Doğu ve Batı Göktürk Devletleri Çin egemenliğine girmişti.Çin egemenliğine girmişti.

•Çin,Orta Asya’da tek güç haline Çin,Orta Asya’da tek güç haline gelip yayılmacı bir politika gelip yayılmacı bir politika izlemeye başlamıştı.izlemeye başlamıştı.

•Çin’de Konfüçyüsçülük, Taoizm Çin’de Konfüçyüsçülük, Taoizm ve Budizm dinleri yaygındı.ve Budizm dinleri yaygındı.

JaponyaJaponya• İslamiyetin doğduğu sırada İslamiyetin doğduğu sırada

Japonya, Çin etkisi altındaydı.Japonya, Çin etkisi altındaydı.• Japon İmparatoru,Çince’de Japon İmparatoru,Çince’de

imparator anlamına gelen imparator anlamına gelen Tenno Tenno ünvanını kullanıyordu.ünvanını kullanıyordu.

•Merkezi yönetim zayıf olduğu için Merkezi yönetim zayıf olduğu için derebeylik düzeni hakimdi.derebeylik düzeni hakimdi.

•Budizm ve Şinto (Tanrıların Yolu) Budizm ve Şinto (Tanrıların Yolu) dini de halk arasında yaygın dini de halk arasında yaygın dinlerdi.dinlerdi.

AvrupaAvrupa

•Avrupa: Avrupa: • Batı Roma’nın yıkılmasından sonra Batı Roma’nın yıkılmasından sonra

yerine İspanya’da yerine İspanya’da Vizigot,Vizigot,İtalya’da İtalya’da OstrogotOstrogot ve Fransa’da ve Fransa’da Frank KrallıklarıFrank Krallıkları kurulmuştu.kurulmuştu.

• Daha sonra Daha sonra Merovenj Merovenj ve ve Karolenj Karolenj İmparatorlukları döneminde Avrupa’da İmparatorlukları döneminde Avrupa’da bir süre için siyasi birlik kuruldu.bir süre için siyasi birlik kuruldu.

• Avrupa’da Normanların ve Macarların Avrupa’da Normanların ve Macarların saldırıları sonucu siyasi birlik saldırıları sonucu siyasi birlik bozuldu.Krallar ülkelerini koruyamaz bozuldu.Krallar ülkelerini koruyamaz duruma geldiler.Bunun sonucunda duruma geldiler.Bunun sonucunda Feodalite (Derebeylik)Feodalite (Derebeylik) denilen siyasi denilen siyasi düzen ortaya çıktı. düzen ortaya çıktı.

•Feodalite Feodalite (Derebeylik) sistemi (Derebeylik) sistemi nedir?nedir?

•Avrupa’da krallıkların Avrupa’da krallıkların zayıflamasıyla, büyük toprak zayıflamasıyla, büyük toprak sahiplerinin, şatolar ve kaleler sahiplerinin, şatolar ve kaleler yaptırarak, halkı himaye etmeye yaptırarak, halkı himaye etmeye başladıkları ve halkın sınıflara başladıkları ve halkın sınıflara ayrıldığı, eşitsizliğe dayanan bir ayrıldığı, eşitsizliğe dayanan bir siyasi düzendir.siyasi düzendir.

Feodal düzende himaye Feodal düzende himaye edenlere edenlere süzeransüzeran,himaye ,himaye edilen halka ise edilen halka ise vassalvassal denirdi. denirdi.

Halk çeşitli sınıflara Halk çeşitli sınıflara ayrılırdı.Bunlar:ayrılırdı.Bunlar:

•Soylular Soylular (Büyük toprak sahipleri)(Büyük toprak sahipleri)•Rahipler: Rahipler: (Din adamları)(Din adamları)•Burjuvalar: Burjuvalar: (Sanat ve ticaretle (Sanat ve ticaretle uğraşıp,vergi öderlerdi.)uğraşıp,vergi öderlerdi.)•Köylüler: Köylüler: (Serbest köylüler ve (Serbest köylüler ve serflerdi. Serbest köylüler,topraklarını serflerdi. Serbest köylüler,topraklarını eker biçerler,mallarını alır,satarlardı. eker biçerler,mallarını alır,satarlardı. SerflerSerfler ise hiçbir hakka sahip ise hiçbir hakka sahip değillerdi.Soyluların malı sayılırlardı.)değillerdi.Soyluların malı sayılırlardı.)

•Afrika:Afrika:

•Kuzey Afrika kıyıları ,Bizans Kuzey Afrika kıyıları ,Bizans İmparatorluğu sınırları içindeydi.İmparatorluğu sınırları içindeydi.

•Mısır halkı,Hristiyanlığın Arianizm Mısır halkı,Hristiyanlığın Arianizm mezhebini benimsemişlerdi.mezhebini benimsemişlerdi.

•Habeşistan (Etiyopya)’da Aksum Habeşistan (Etiyopya)’da Aksum İmparatorluğu bulunuyordu. İmparatorluğu bulunuyordu. Hristiyanlığı benimseyerek,Mısır Hristiyanlığı benimseyerek,Mısır kilisesine bağlanmıştı.kilisesine bağlanmıştı.

İslamiyet’in Yayılışıİslamiyet’in Yayılışı

İslamiyet Öncesi İslamiyet Öncesi Arabistan YarımadasıArabistan Yarımadası

• Arabistan,Asya’nın güney batısında Arabistan,Asya’nın güney batısında dağlarla çevrili,çöllerle kaplı bir dağlarla çevrili,çöllerle kaplı bir yarımadadır.Burada yaşayanlar yarımadadır.Burada yaşayanlar “Sami” ırkından sayılıp “Arap” adıyla “Sami” ırkından sayılıp “Arap” adıyla anılırlar.anılırlar.

• En önemli yerleşim merkezleri En önemli yerleşim merkezleri Mekke,Yesrib (Medine) ve Taif Mekke,Yesrib (Medine) ve Taif kentleridir.kentleridir.

İslamiyetten önce Arabistan İslamiyetten önce Arabistan yarımadasında büyük bir yarımadasında büyük bir devlet kurulamamıştır.devlet kurulamamıştır.

•Bu durumun Bu durumun nedenleri neler nedenleri neler olabilir?olabilir?

•Arapların kabileler halinde Arapların kabileler halinde yaşamaları ve siyasi birlik yaşamaları ve siyasi birlik kuramamalarıkuramamaları

•Göçebe Arap kabileleri arasındaki Göçebe Arap kabileleri arasındaki rekabet ve kan davalarırekabet ve kan davaları

•Bizans ve Sasani devletlerinin Bizans ve Sasani devletlerinin baskılarıbaskıları

•Çok çeşitli dinsel inanışların Çok çeşitli dinsel inanışların bulunması (Putperestlik, bulunması (Putperestlik, Hristiyanlık, Yahudilik ) Hristiyanlık, Yahudilik )

•Araplar kabileler halinde Araplar kabileler halinde yaşarlar, göçebe hayvancılık ve yaşarlar, göçebe hayvancılık ve ticaretle uğraşırlardı. Göçebe ticaretle uğraşırlardı. Göçebe Araplara “Bedevi” denirdi.Araplara “Bedevi” denirdi.

•Arap yarımadasının tarih Arap yarımadasının tarih yönünden en önemli şehirleri yönünden en önemli şehirleri Hicaz bölgesinde bulunan Mekke Hicaz bölgesinde bulunan Mekke ve Medine’dir. ve Medine’dir.

BedevilerBedeviler

KabeKabe

MEKKEMEKKE• Önemli bir ticaret merkezidir.Özellikle Hint Önemli bir ticaret merkezidir.Özellikle Hint

okyanusundan gemilerle gelen ticaret kervanları okyanusundan gemilerle gelen ticaret kervanları Mekke üzerinden Önasya’ya ulaşırdı.Mekke üzerinden Önasya’ya ulaşırdı.

• Bu ticaret Arabistan dışındaki gelişmelerden Bu ticaret Arabistan dışındaki gelişmelerden haberdar olmalarına neden olmuştur.haberdar olmalarına neden olmuştur.

• Hz.İbrahim tarafından yaptırıldığı varsayılan Hz.İbrahim tarafından yaptırıldığı varsayılan Kabe’nin Kabe’nin Mekke’de bulunması kutsal şehir Mekke’de bulunması kutsal şehir olmasını sağlamıştır.olmasını sağlamıştır.

• Arap kabileleri her yıl Mekke’ye gelir,Kabe’yi Arap kabileleri her yıl Mekke’ye gelir,Kabe’yi ziyaret eder, aralarındaki kan davalarını ziyaret eder, aralarındaki kan davalarını unuturlardı.Bu döneme unuturlardı.Bu döneme “Haram Ayları”“Haram Ayları” denirdi. denirdi.

• Suk-u UkazSuk-u Ukaz denilen panayırlar denilen panayırlar kurulur,eğlenceler ve spor karşılaşmaları kurulur,eğlenceler ve spor karşılaşmaları düzenlenir,şiirler okunurdu.Yapılan şiir düzenlenir,şiirler okunurdu.Yapılan şiir yarışmaları Arap kültürünün yaratılmasında etkili yarışmaları Arap kültürünün yaratılmasında etkili olmuştur.olmuştur.

MEDİNEMEDİNE

•Mekke’den sonra Hicaz’ın en Mekke’den sonra Hicaz’ın en büyük şehridir.büyük şehridir.

•Tarım ve hayvancılık Tarım ve hayvancılık gelişmiştir.gelişmiştir.

•Filistin’den göç eden Filistin’den göç eden Yahudilerle Araplar iç içe Yahudilerle Araplar iç içe yaşıyorlardı.yaşıyorlardı.

Mescid-i NebeviMescid-i Nebevi

•Hicret Olayı:Hicret Olayı: Sürekli baskı altında olan Sürekli baskı altında olan Mekkeli Müslümanların, Mekkeli Müslümanların, Medineliler’in daveti üzerine Medineliler’in daveti üzerine 622 yılında Medine’ye göç 622 yılında Medine’ye göç etmelerine ‘Hicret Olayı’ etmelerine ‘Hicret Olayı’ denir.denir.

•Medineliler Medineliler Hz.Muhammed’i ve Hz.Muhammed’i ve müslümanları neden müslümanları neden şehirlerine davet şehirlerine davet etmişlerdir?etmişlerdir?

•Birlikte yaşadıkları Yahudiler’in Birlikte yaşadıkları Yahudiler’in tek tanrı inancını tanıtmalarıtek tanrı inancını tanıtmaları

•Mekkeliler’in Medinelileri hor Mekkeliler’in Medinelileri hor görmelerigörmeleri

•Medine’deki iç karışıklıkların Medine’deki iç karışıklıkların Hz.Muhammed’in önderliğinde Hz.Muhammed’in önderliğinde çözüleceğine inanmalarıçözüleceğine inanmaları

Hicretin SonuçlarıHicretin Sonuçları

•Müslümanlar, Mekkeliler’in baskı Müslümanlar, Mekkeliler’in baskı ve şiddetinden kurtulmuşlardır.ve şiddetinden kurtulmuşlardır.

• İslamiyet serbestçe yayılma İslamiyet serbestçe yayılma olanağı bulmuştur.olanağı bulmuştur.

•Medine şehrinin tarihi önemi Medine şehrinin tarihi önemi artmıştır.artmıştır.

•622 yılı Hicri takvimin başlangıç 622 yılı Hicri takvimin başlangıç yılı olmuştur.yılı olmuştur.

•Bedir Savaşı(624):Bedir Savaşı(624):

Nedeni: Nedeni: Hicret olayından sonra Hicret olayından sonra

Mekke’de el konulan mallarına Mekke’de el konulan mallarına karşılık, müslümanların, karşılık, müslümanların, Şam’dan dönen bir ticaret Şam’dan dönen bir ticaret kervanını ele geçirmek ve kervanını ele geçirmek ve Mekke ticaretine darbe vurmak Mekke ticaretine darbe vurmak istemeleriistemeleri

Sonucu:Sonucu:Bedir kuyusu civarında yapılanBedir kuyusu civarında yapılan

savaşı müslümanlar savaşı müslümanlar kazanmıştır.kazanmıştır.

Önemi:Önemi:

•Müslümanların ilk askeri Müslümanların ilk askeri zaferidir.zaferidir.

•İlk kez askerler arasında İlk kez askerler arasında ganimet ganimet paylaştırılmıştır.Böylece paylaştırılmıştır.Böylece savaşlarda askerlere ganimet savaşlarda askerlere ganimet verilmesi usul olmuştur. verilmesi usul olmuştur.

•Uhud Savaşı (625):Uhud Savaşı (625):

Nedeni:Nedeni:Mekkeliler’in Bedir Savaşı Mekkeliler’in Bedir Savaşı

yenilgisininyenilgisinin

intikamını almak ve İslamiyeti yokintikamını almak ve İslamiyeti yok

etmek istemeleri.etmek istemeleri.

Sonucu:Sonucu:

Hz.Muhammed’in önerileri Hz.Muhammed’in önerileri dinlenmemişdinlenmemiş

ve Müslümanların yenilgisiyleve Müslümanların yenilgisiyle

sonuçlanmıştır.sonuçlanmıştır.

Önemi:Önemi:

•Uhud Savaşı ile müslümanlar, Uhud Savaşı ile müslümanlar, komutanın emirlerine komutanın emirlerine uymamanın ne kadar olumsuz uymamanın ne kadar olumsuz sonuçlar doğurabileceğini sonuçlar doğurabileceğini öğrenmişlerdir.öğrenmişlerdir.

•Mekkeliler’de müslümanları Mekkeliler’de müslümanları yenebilecekleri düşüncesi oluştu.yenebilecekleri düşüncesi oluştu.

•Hendek Savaşı (627):Hendek Savaşı (627):

Nedeni:Nedeni:Mekkeliler’in,sayısı gün geçtikçe Mekkeliler’in,sayısı gün geçtikçe

artan ve büyük güce ulaşanartan ve büyük güce ulaşan

müslümanlara kesin darbeyi müslümanlara kesin darbeyi vurmak vurmak

amacıyla Medine’ye saldırmaları. amacıyla Medine’ye saldırmaları.

Sonucu:Sonucu:

•Müslümanlığı yeni kabul eden Müslümanlığı yeni kabul eden İranlı Selman-ı Farisi’nin İranlı Selman-ı Farisi’nin önerisiyle Medine’nin etrafına önerisiyle Medine’nin etrafına hendek kazılması sonucunda hendek kazılması sonucunda savaş yapılamamış,Mekkeliler savaş yapılamamış,Mekkeliler isteklerine ulaşamamışlardır.isteklerine ulaşamamışlardır.

Önemi:Önemi:

•İslamiyet Arap kabileleri İslamiyet Arap kabileleri arasında hızla yayılmaya arasında hızla yayılmaya başlamıştır.başlamıştır.

•Mekkeliler bu olaydan sonra Mekkeliler bu olaydan sonra savunma durumuna geçmiş, savunma durumuna geçmiş, saldırıya geçen taraf saldırıya geçen taraf müslümanlar olmuştur.müslümanlar olmuştur.

•Hudeybiye Barışı (628):Hudeybiye Barışı (628):Hz.Muhammed 628 yılında Kabe’yiHz.Muhammed 628 yılında Kabe’yi

ziyaret etmek amacıyla ziyaret etmek amacıyla müslümanlarlamüslümanlarla

birlikte Mekke’ye doğru hareket etti.birlikte Mekke’ye doğru hareket etti.

Yeni bir savaşı göze alamayanYeni bir savaşı göze alamayan

Mekkeliler Hudeybiye kuyusuMekkeliler Hudeybiye kuyusu

etrafında bir barış anlaşması etrafında bir barış anlaşması yaptılar.yaptılar.

Anlaşmaya göre;Anlaşmaya göre;

• İki taraf da on yıl süreyle birbirleriyle İki taraf da on yıl süreyle birbirleriyle savaşmayacaklar,savaşmayacaklar,

• Müslümanlar o yıl Kabe’yi ziyaret Müslümanlar o yıl Kabe’yi ziyaret etmeyecekler, ertesi yıl üç gün süreyle etmeyecekler, ertesi yıl üç gün süreyle ziyaret edebilecekler,ziyaret edebilecekler,

• Mekkeli reşit olmayan bir kimse Mekkeli reşit olmayan bir kimse müslüman olursa,velisinin isteği üzerine müslüman olursa,velisinin isteği üzerine geri verilecek, ancak bir müslüman geri verilecek, ancak bir müslüman Mekke’ye sığınırsa geri verilmeyecek,Mekke’ye sığınırsa geri verilmeyecek,

• Hem Mekkeliler hem de Medineli Hem Mekkeliler hem de Medineli müslümanlar istedikleri Arap kabilesi ile müslümanlar istedikleri Arap kabilesi ile anlaşma yapabilecekler,ancak her iki anlaşma yapabilecekler,ancak her iki taraf da kabilelere askeri yardım taraf da kabilelere askeri yardım yapmayacaktı.yapmayacaktı.

Önemi:Önemi:

•Yapılan anlaşmayla Mekkeliler Yapılan anlaşmayla Mekkeliler müslümanlığın siyasi varlığını müslümanlığın siyasi varlığını tanımış oldular.tanımış oldular.

•Hayber Kalesi’nin Fethi Hayber Kalesi’nin Fethi (629):(629):

Nedeni:Nedeni:Uhud Savaşı’ndan Uhud Savaşı’ndan

sonra,Medine’densonra,Medine’dençıkarılan Yahudiler’in,Medine’nin çıkarılan Yahudiler’in,Medine’nin Kuzeyindeki Hayber Kalesi’neKuzeyindeki Hayber Kalesi’neyerleşerek, Mekkeliler’le işbirliğiyerleşerek, Mekkeliler’le işbirliğiyapmaları ve ticareti engellemeleri yapmaları ve ticareti engellemeleri

Sonucu:Sonucu:

•Medine – Şam ticaret yolu Medine – Şam ticaret yolu güvence altına alınmış oldu.güvence altına alınmış oldu.

•Yahudi sorunu çözümlenmiş Yahudi sorunu çözümlenmiş oldu.oldu.

•İslamiyetin yayılması İslamiyetin yayılması hızlanmıştır.hızlanmıştır.

•Mute Savaşı (629):Mute Savaşı (629):

Nedeni:Nedeni:Bizans egemenliğindeki Bizans egemenliğindeki

Gassaniler’in,Gassaniler’in,

bir müslüman keşif kolunu bir müslüman keşif kolunu pusuyapusuya

düşürmeleri.düşürmeleri.

Sonucu:Sonucu:

•Müslümanlar,Mute’de Müslümanlar,Mute’de Bizanslılar ve Gassaniler ile Bizanslılar ve Gassaniler ile yaptıkları savaşta yenilgiye yaptıkları savaşta yenilgiye uğradılar.uğradılar.

Önemi:Önemi:

•Müslümanlar ile Bizanslılar Müslümanlar ile Bizanslılar arasında yapılan ilk savaş arasında yapılan ilk savaş olması bakımından önemlidir.olması bakımından önemlidir.

•Mekke’nin Fethi (630):Mekke’nin Fethi (630):

Nedeni:Nedeni:•Mekkeliler’in kendi koruması Mekkeliler’in kendi koruması

altında olan kabilelere askeri altında olan kabilelere askeri yardımda bulunarak barışı yardımda bulunarak barışı bozmaları,bozmaları,

•Mekke’nin putperestlerin Mekke’nin putperestlerin elinden alınarak,İslamiyet’in elinden alınarak,İslamiyet’in yayılmasının sağlanmasıyayılmasının sağlanması

Sonucu:Sonucu:

•Mekke çatışmasız olarak ele Mekke çatışmasız olarak ele geçirilmiştir.geçirilmiştir.

•Kabe putlardan Kabe putlardan temizlenmiştir.temizlenmiştir.

Önemi:Önemi:

•İslamiyet büyük bir hızla İslamiyet büyük bir hızla Arabistan yarımadasına Arabistan yarımadasına yayılmaya devam yayılmaya devam etmiş,müslümanların etmiş,müslümanların ekonomik gücü artmıştır.ekonomik gücü artmıştır.

•Huneyn Savaşı (630):Huneyn Savaşı (630):

Nedeni:Nedeni:Putperestlerin Mekke’yi tekrar Putperestlerin Mekke’yi tekrar

eleele

geçirerek putların kırılmalarınıgeçirerek putların kırılmalarını

önlemek istemeleri.önlemek istemeleri.

Sonucu:Sonucu:

Putperestler ağır yenilgiye Putperestler ağır yenilgiye

uğramıştır.uğramıştır.

Önemi:Önemi:

Mekke’nin fethinden sonraMekke’nin fethinden sonra

İslamiyet’in karşılaştığı ilk İslamiyet’in karşılaştığı ilk büyükbüyük

tehlike ortadan kalkmıştır.tehlike ortadan kalkmıştır.

•Taif Seferi (630):Taif Seferi (630):

Nedeni:Nedeni:Hz.Muhammed’in Huneyn Hz.Muhammed’in Huneyn

Savaşı’nda,Savaşı’nda,

putperestlerin yanında savaşanputperestlerin yanında savaşan

Taiflileri yenilgiye uğratarak, TaifTaiflileri yenilgiye uğratarak, Taif

şehrini ele geçirmek istemesi.şehrini ele geçirmek istemesi.

Sonucu:Sonucu:

Taif’in çok dağlık bir bölge olması Taif’in çok dağlık bir bölge olması

ve Taifliler’in kenti çok iyi ve Taifliler’in kenti çok iyi savunmalarısavunmaları

nedeniyle başarı nedeniyle başarı sağlanamamıştır.sağlanamamıştır.

•Tebük Seferi (631):Tebük Seferi (631):

Nedeni:Nedeni:Bizans’ın Arabistan üzerine Bizans’ın Arabistan üzerine

yapacağı bir saldırı söylentisi.yapacağı bir saldırı söylentisi.

Sonucu:Sonucu: Bizans İmparatoru Heraklius’un Bizans İmparatoru Heraklius’un Arabistan’a üzerine yürüdüğüArabistan’a üzerine yürüdüğü haberi duyulunca Hz.Muhammedhaberi duyulunca Hz.Muhammed ordusuyla Suriye’ye doğru ordusuyla Suriye’ye doğru

harekethareket etmiş,Tebük’e geldiğinde haberinetmiş,Tebük’e geldiğinde haberin asılsız olduğu anlaşılmıştır.asılsız olduğu anlaşılmıştır.

Önemi:Önemi:

•Tebük yolu üzerindeki kaleler Tebük yolu üzerindeki kaleler alınmıştır.alınmıştır.

•Bizans’a bağlı olan Gassaniler Bizans’a bağlı olan Gassaniler müslüman olmuştur.müslüman olmuştur.

•Tebük Seferi Hz.Muhammed’in Tebük Seferi Hz.Muhammed’in son seferidir.son seferidir.

Hz.Muhammed’in Ölümü ve Hz.Muhammed’in Ölümü ve İslam tarihindeki yeri:İslam tarihindeki yeri:

Hz.Muhammed 632 yılında büyükHz.Muhammed 632 yılında büyükbir toplulukla Medine’den Mekke’yebir toplulukla Medine’den Mekke’yegelerek Kabe’yi ziyaret etmiş vegelerek Kabe’yi ziyaret etmiş veVeda HutbesiVeda Hutbesi olarak bilinen son olarak bilinen sonkonuşmasını müslümanlarakonuşmasını müslümanlarayapmıştır.632 yılında vefat etmiştir.yapmıştır.632 yılında vefat etmiştir.

•İslamiyet’i yayarak Arabistan’da İslamiyet’i yayarak Arabistan’da ilk kez ilk kez siyasi birliğisiyasi birliği sağlamıştır. sağlamıştır.

•Müslümanlığı yaymak ve savaşa Müslümanlığı yaymak ve savaşa katılanların ekonomik durumunu katılanların ekonomik durumunu düzeltmek,askerleri teşvik düzeltmek,askerleri teşvik etmek için savaşta elde edilen etmek için savaşta elde edilen ganimetin 4/5’inin savaşa ganimetin 4/5’inin savaşa katılanlar arasında katılanlar arasında paylaştırılması usulünü ilk kez paylaştırılması usulünü ilk kez uygulamıştır.(Bedir Savaşı)uygulamıştır.(Bedir Savaşı)

Kutsal EmanetlerKutsal Emanetler

Hz.Muhammed’in kılıcının kabzasıHz.Muhammed’in kılıcının kabzası

Hırka-yı Şerif’in Saklandığı SandıkHırka-yı Şerif’in Saklandığı Sandık

Hz.Muhammed’in ayak iziHz.Muhammed’in ayak izi

Kabe’nin eski kapısıKabe’nin eski kapısı

Hz.Muhammed’in yalancı Hz.Muhammed’in yalancı peygamperlere gönderdiği mektuppeygamperlere gönderdiği mektup

•Halife ne Halife ne demektir?demektir?

Hz.Muhammed’den sonra Hz.Muhammed’den sonra gelen,onungelen,onun

gibi din ve devlet adamı, İslamgibi din ve devlet adamı, İslam

aleminin baş imamı ve baş aleminin baş imamı ve baş komutanıkomutanı

olan kişiye olan kişiye halifehalife, bu dini kuruma , bu dini kuruma dada

halifelikhalifelik denir. denir.

Hz.Muhammed’in ölümünden Hz.Muhammed’in ölümünden sonra müslümanların başına sonra müslümanların başına sırasıyla;sırasıyla;

Hz.EbubekirHz.EbubekirHz.ÖmerHz.ÖmerHz.OsmanHz.OsmanHz.AliHz.Ali geçmiştir.geçmiştir.

•Bu döneme İslam Bu döneme İslam tarihinde neden tarihinde neden “Cumhuriyet Dönemi” “Cumhuriyet Dönemi” denilmiştir?denilmiştir?

•Halifeler seçimle işbaşına Halifeler seçimle işbaşına geldikleri için bu dönem geldikleri için bu dönem “Cumhuriyet Devri”“Cumhuriyet Devri” olarak olarak adlandırılır.adlandırılır.

Dönemin Özellikleri ve OlaylarıDönemin Özellikleri ve Olayları•Yalancı peygamberler sorunu Yalancı peygamberler sorunu

çözüldü.çözüldü.• İslamiyet’ten dönen ve zekat vermek İslamiyet’ten dönen ve zekat vermek

istemeyen Arap kabilelerini itaat istemeyen Arap kabilelerini itaat altına almıştır.altına almıştır.

•Kur’an-ı Kerim ilk kez kitap haline Kur’an-ı Kerim ilk kez kitap haline getirilmiştir.getirilmiştir.

• İlk kez Arabistan dışında fetihlere İlk kez Arabistan dışında fetihlere girişilmiştir.girişilmiştir.

•Arapların Suriye’ye egemen olmaya Arapların Suriye’ye egemen olmaya başlaması Bizans’ı başlaması Bizans’ı endişelendirdi.Bizans ile ilk kez endişelendirdi.Bizans ile ilk kez Ecnadeyn SavaşıEcnadeyn Savaşı yapıldı. Böylece yapıldı. Böylece müslümanlar Suriye’ye doğru müslümanlar Suriye’ye doğru ilerlemeye başladı.ilerlemeye başladı.

Devrin Önemi:Devrin Önemi:

•Hz.Ebubekir ,İslamiyet’i Hz.Ebubekir ,İslamiyet’i tehlikeye düşürecek,belki de tehlikeye düşürecek,belki de dağılmasına neden olacak dağılmasına neden olacak olayları kökünden olayları kökünden çözümlemiştir.çözümlemiştir.

Devrin Özellikleri ve Devrin Özellikleri ve OlaylarıOlayları•Arabistan Yarımadası dışında Arabistan Yarımadası dışında

büyük fetihler büyük fetihler yapılmış,İslamiyet hızla yapılmış,İslamiyet hızla yayılmaya başlamıştır.yayılmaya başlamıştır.

Yermük SavaşıYermük Savaşı (636)(636) Bizans ile yapılmış,Şam ele Bizans ile yapılmış,Şam ele geçirilmiştir. Kudüs geçirilmiştir. Kudüs kuşatılmış,halk teslim kuşatılmış,halk teslim olmuştur. olmuştur.

Kadisiye SavaşıKadisiye Savaşı (636) (636) ile Sasaniler ile Sasaniler yenilgiye uğratılarak Irak ele geçirildi.yenilgiye uğratılarak Irak ele geçirildi. Nihavend SavaşıNihavend Savaşı (642) ile (642) ile

Sasaniler’in Sasaniler’in başkenti Medain ele geçirildi.İran ve başkenti Medain ele geçirildi.İran ve Azerbaycan’ın fethi tamamlandı.Azerbaycan’ın fethi tamamlandı. Mısır fethedilerek, Fustat şehri kuruldu.Mısır fethedilerek, Fustat şehri kuruldu. Bingazi ve Trablusgarp çevresi eleBingazi ve Trablusgarp çevresi ele geçirildi.geçirildi.

Böylece ülke sınırları doğuda Böylece ülke sınırları doğuda Horasan’a,batıda Horasan’a,batıda

Libya’ya,kuzeyde Kafkasya’ya kadar Libya’ya,kuzeyde Kafkasya’ya kadar genişledi.genişledi.

• Hz.Ömer dönemi,devletin örgütlenme Hz.Ömer dönemi,devletin örgütlenme dönemi olarak bilinmektedir.dönemi olarak bilinmektedir.

İlk kez adliye örgütü kuruldu. İlk kez adliye örgütü kuruldu.

Mahkemeler açılarak,kadılar tayin Mahkemeler açılarak,kadılar tayin edildi.edildi.

Fethedilen yerler illere ayrılarak, Fethedilen yerler illere ayrılarak,

doğrudan halifeye bağlı valiler doğrudan halifeye bağlı valiler atandı.atandı.

İlk kez devlet hazinesi (Beyt’ül- mal)İlk kez devlet hazinesi (Beyt’ül- mal)

oluşturuldu.oluşturuldu.

Hicri takvim düzenlendi.Hicri takvim düzenlendi.

Devrin Önemi:Devrin Önemi:

•İslamiyetin Arabistan İslamiyetin Arabistan yarımadası dışında yayılmaya yarımadası dışında yayılmaya başladığı dönemdir.başladığı dönemdir.

•İslam devletinin İslam devletinin teşkilatlandığı dönemdir.teşkilatlandığı dönemdir.

Devrin Özellikleri ve Devrin Özellikleri ve OlaylarıOlayları

•Hz.Osman’ın üst makamlara Hz.Osman’ın üst makamlara kendi soyundan olan Emeviler’i kendi soyundan olan Emeviler’i getirmesi huzursuzluklara neden getirmesi huzursuzluklara neden olmuştur.olmuştur.

•Kuzey Afrika’da Tunus Kuzey Afrika’da Tunus fethedilmiştir.fethedilmiştir.

•Suriye valisi Muaviye büyük bir Suriye valisi Muaviye büyük bir donanma kurarak Kıbrıs’ı donanma kurarak Kıbrıs’ı fethetmiştir.fethetmiştir.

•Kur’an-ı Kerim çoğaltılarak Kur’an-ı Kerim çoğaltılarak İslam merkezlerine İslam merkezlerine gönderilmiştir.gönderilmiştir.

•Harzem, Horasan ve Ceyhun Harzem, Horasan ve Ceyhun nehrine kadar olan topraklar nehrine kadar olan topraklar alınmış, alınmış, Türklerle Araplar Türklerle Araplar arasındaki ilk savaşlar arasındaki ilk savaşlar başlamıştırbaşlamıştır.(Hazarlar).(Hazarlar)

Devrin Önemi:Devrin Önemi:

•Müslümanlar arasında ilk Müslümanlar arasında ilk ayrılıkların başladığı dönemdir.ayrılıkların başladığı dönemdir.

•Kur’an-ı Kerim’in yok olması Kur’an-ı Kerim’in yok olması önlenerek,bugüne kadar tam önlenerek,bugüne kadar tam ve doğru olarak ulaşması ve doğru olarak ulaşması sağlanmıştır.sağlanmıştır.

Kur’an-Kerim’in bilinen en eski Kur’an-Kerim’in bilinen en eski kopyasıkopyası

Devrin Özellikleri ve Devrin Özellikleri ve OlaylarıOlayları

•Hz.Osman’ın öldürülmesinde Hz.Osman’ın öldürülmesinde Hz.Ali’nin ilgisi olduğu Hz.Ali’nin ilgisi olduğu gerekçesiyle Hz.Ali’nin gerekçesiyle Hz.Ali’nin halifeliğine Hz.Muhammed’in halifeliğine Hz.Muhammed’in yakınları karşı çıktılar.yakınları karşı çıktılar.

Cemel Savaşı (Deve Cemel Savaşı (Deve Olayı):Olayı):Nedeni:Nedeni:

Hz.Ali’ye karşı olan Hz.Ayşe’nin Hz.Ali’ye karşı olan Hz.Ayşe’nin veve

bir grup müslümanın, Basra’yabir grup müslümanın, Basra’ya

giderek kuvvet toplaması.giderek kuvvet toplaması.

Sonucu:Sonucu:•Savaş Hz.Ayşe’nin bindiği Savaş Hz.Ayşe’nin bindiği

devenin etrafında olduğu için devenin etrafında olduğu için bu savaşa Cemel Vakası (Deve bu savaşa Cemel Vakası (Deve olayı) adı verildi.Yapılan savaşı olayı) adı verildi.Yapılan savaşı Hz.Ali taraftarları kazanmıştır.Hz.Ali taraftarları kazanmıştır.

•Hz.Ayşe, Medine’ye gönderildi.Hz.Ayşe, Medine’ye gönderildi.

•Bu olaydan sonra Bu olaydan sonra Hz.Ali,devletin merkezini Hz.Ali,devletin merkezini Irak’ın Irak’ın KufeKufe kenti yaptı. kenti yaptı.

•Sıffın Savaşı (657):Sıffın Savaşı (657):

Nedeni:Nedeni:Şam Valisi Muaviye’nin Şam Valisi Muaviye’nin

Hz.Ali’nin Hz.Ali’nin

halifeliğini kabul etmeyerek halifeliğini kabul etmeyerek orduordu

toplaması.toplaması.

Önemi:Önemi:

•Müslümanlar arasında olan ilk Müslümanlar arasında olan ilk büyük savaştır.büyük savaştır.

•Hakemler Olayı :Hakemler Olayı :Halifelik sorununu çözmek amacıylaHalifelik sorununu çözmek amacıyla

seçilen hakemler,uzun görüşmelerdenseçilen hakemler,uzun görüşmelerden

sonra Hz.Ali ve Muaviye’nin halifesonra Hz.Ali ve Muaviye’nin halife

olamayacaklarına karar verdiler.Fakatolamayacaklarına karar verdiler.Fakat

Muaviye’nin hakemi,karara uymayarakMuaviye’nin hakemi,karara uymayarak

Muaviye’yi halife ilan etti.Muaviye’yi halife ilan etti.Böylece İslamBöylece İslam

dünyasında ilk büyük ayrılıklar başladı.dünyasında ilk büyük ayrılıklar başladı.

Önemi:Önemi:•Bu olaydan sonra İslam dünyası Bu olaydan sonra İslam dünyası

düşünce ve siyasi bakımdan üç düşünce ve siyasi bakımdan üç değişik gruba ayrıldı:değişik gruba ayrıldı:

Hz.Ali taraftarlarıHz.Ali taraftarları Muaviye yanlıları (Emeviler)Muaviye yanlıları (Emeviler) Hariciler (Hz.Ali ve Muaviye’yi Hariciler (Hz.Ali ve Muaviye’yi desteklemeyenler)desteklemeyenler)

İslam dünyasında ilk İslam dünyasında ilk mezhep ayrılıkları mezhep ayrılıkları başlamıştır.başlamıştır.

Sonucu:Sonucu:

•Yapılan savaş sonuçsuz Yapılan savaş sonuçsuz kalmış, halifelik sorununu kalmış, halifelik sorununu çözmek için hakemlere çözmek için hakemlere başvurulmuştur.başvurulmuştur.

Dört Halife Döneminin Dört Halife Döneminin İslam Tarihindeki Önemi:İslam Tarihindeki Önemi:

•İslam Devleti’nin örgütlenme İslam Devleti’nin örgütlenme dönemidir.dönemidir.

•İslamiyet Arabistan yarımadası İslamiyet Arabistan yarımadası dışında da yayılmaya başlamıştır.dışında da yayılmaya başlamıştır.

•Bu dönemde Kur’an-Kerim’in Bu dönemde Kur’an-Kerim’in kitap haline kitap haline getirilerek,çoğaltılması yok getirilerek,çoğaltılması yok olmasını engellemiştir.olmasını engellemiştir.

EmevilerEmeviler

Muaviye Dönemi Muaviye Dönemi (661-750) (661-750)•Kendisinden sonra oğlu Yezid’i Kendisinden sonra oğlu Yezid’i

veliaht olarak ilan ederek, veliaht olarak ilan ederek, halifeliğin babadan oğula geçen halifeliğin babadan oğula geçen bir saltanat şekline bir saltanat şekline dönüşmesine neden olmuştur.dönüşmesine neden olmuştur.

•Donanmaya önem verilerek,ilk Donanmaya önem verilerek,ilk kez kez İstanbulİstanbul müslümanlar müslümanlar tarafından kuşatılmış,ancak tarafından kuşatılmış,ancak alınamamıştır.alınamamıştır.

Yezit Dönemi (680-Yezit Dönemi (680-683)683)•Kerbela Olayı (680) :Kerbela Olayı (680) :

Hz.Ali’nin oğlu Hüseyin’in Hz.Ali’nin oğlu Hüseyin’in halifeliği ele geçirmesini önlemek halifeliği ele geçirmesini önlemek amacıyla Yezit’in orduları amacıyla Yezit’in orduları tarafından Kerbela’da katledildiği tarafından Kerbela’da katledildiği olaydır.olaydır.Önemi:Önemi:

•İslamiyet’te mezhep ayrılığı kesinleşmiştir.İslamiyet’te mezhep ayrılığı kesinleşmiştir.

•Fas ve Cezayir fethedildi.Fas ve Cezayir fethedildi.

Abdülmelik DönemiAbdülmelik Dönemi

(685 – 705)(685 – 705)•Yezit’in ölümüyle başlayan Yezit’in ölümüyle başlayan

karışıklıklara son verdi.karışıklıklara son verdi.

•Horasan ve Anadolu üzerine Horasan ve Anadolu üzerine ordular gönderdi.ordular gönderdi.

Velid DönemiVelid Dönemi

•Emevi ordularının Avrupa’da Emevi ordularının Avrupa’da fetihlere başladığı dönemdir.fetihlere başladığı dönemdir.

•711 yılında 711 yılında Tarık Bin Tarık Bin ZiyadZiyad ,İspanya’ya çıkarak ,İspanya’ya çıkarak Vizigotları yenilgiye Vizigotları yenilgiye uğrattı.Emevi orduları kısa uğrattı.Emevi orduları kısa sürede İspanya’yı ele geçirdi.sürede İspanya’yı ele geçirdi.

•İspanya’ya İspanya’ya EndülüsEndülüs adı verildi. adı verildi.

•Puvatya Savaşı (732):Puvatya Savaşı (732):

Nedeni:Nedeni:Emeviler’in İspanya’dan Emeviler’in İspanya’dan

Fransa’yaFransa’ya

geçerek,Avrupa’da fetihler geçerek,Avrupa’da fetihler yaparak, yaparak,

İslamiyet’i yaymak istemeleri.İslamiyet’i yaymak istemeleri.

Sonucu:Sonucu:

•Avrupa krallıkları birleşerek Avrupa krallıkları birleşerek İslam ordularını yenilgiye İslam ordularını yenilgiye uğratmışlar ve İslam orduları uğratmışlar ve İslam orduları İspanya’ya geri çekilmiştir.İspanya’ya geri çekilmiştir.

Önemi:Önemi:

•Puvatya Savaşı İslamiyet’in Puvatya Savaşı İslamiyet’in batıdaki ilerlemesinin son batıdaki ilerlemesinin son sınırını çizmiştir.sınırını çizmiştir.

Emevi Devleti kısa Emevi Devleti kısa süreli bir devlet süreli bir devlet olmuştur.Bu durumun olmuştur.Bu durumun nedenleri neler nedenleri neler olabilir? olabilir?

Emeviler’in kısa zamanda Emeviler’in kısa zamanda yıkılmasının nedenleri:yıkılmasının nedenleri:

• Arap milliyetçiliği politikası izlemeleriArap milliyetçiliği politikası izlemeleri• Arap olmayan müslümanlara değer Arap olmayan müslümanlara değer

vermemelerivermemeleri• Hz.Ali yanlılarının yönetimi ele geçirme Hz.Ali yanlılarının yönetimi ele geçirme

çabalarıçabaları• Önemli görevlere Emevi soyundan Önemli görevlere Emevi soyundan

olanları getirmeleriolanları getirmeleri• Hz.Muhammed’in amcası Abbas’ın Hz.Muhammed’in amcası Abbas’ın

soyundan gelenlerin Emeviler’e karşı soyundan gelenlerin Emeviler’e karşı olmalarıolmaları

• Fetihlerin durmasıFetihlerin durması

•745 yılında Horasan’da 745 yılında Horasan’da Ebu Ebu Müslim’inMüslim’in Emeviler’e karşı Emeviler’e karşı başlattığı ayaklanma kısa başlattığı ayaklanma kısa sürede gelişti.Sonunda Ebu sürede gelişti.Sonunda Ebu Müslim, Abbasioğulları’ndan Müslim, Abbasioğulları’ndan Ebul Abbas Abdullah’ıEbul Abbas Abdullah’ı halife halife ilan etti.(750)ilan etti.(750)

•Son Emevi halifesi Son Emevi halifesi Mervan,Abbasi taraftarları ile Mervan,Abbasi taraftarları ile yaptığı savaşta yenildi .yaptığı savaşta yenildi .

Emeviler Döneminde Türk-Emeviler Döneminde Türk-Arap İlişkileriArap İlişkileri

•Hz.Osman zamanında Hz.Osman zamanında müslümanların Horasan ve müslümanların Horasan ve Harzem’i ele geçirdikleri Harzem’i ele geçirdikleri sırada,Göktürk Devleti yıkılmış ve sırada,Göktürk Devleti yıkılmış ve yerine yerine Türgiş DevletiTürgiş Devleti kurulmuştu. kurulmuştu.

•Türklerle Araplar arasında ilk büyük Türklerle Araplar arasında ilk büyük savaşlar Emeviler döneminde savaşlar Emeviler döneminde başladı.başladı.

•Araplar ,Ceyhun ırmağını aşıp Araplar ,Ceyhun ırmağını aşıp Maveraünnehir’e girdiler.Araplar Maveraünnehir’e girdiler.Araplar Türk illerinde yaşayan halka sert Türk illerinde yaşayan halka sert ve acımasız davrandılar.ve acımasız davrandılar.

•Bu sırada Türgişler’in başında Bu sırada Türgişler’in başında bulunan Su-lu Han,karşı saldırıya bulunan Su-lu Han,karşı saldırıya geçerek Türk kentlerini geri aldı.geçerek Türk kentlerini geri aldı.

•Onun ölümünden sonra Araplar Onun ölümünden sonra Araplar Maveraünnehir’i ele geçirdiler.Maveraünnehir’i ele geçirdiler.

•Abbasiler’den kaçan bir kısım Emevi Abbasiler’den kaçan bir kısım Emevi Kuzey Afrika’ya ,oradan da İspanya’ya Kuzey Afrika’ya ,oradan da İspanya’ya geçerek başkenti geçerek başkenti “Kurtuba”“Kurtuba” olan olan Endülüs Emevi Devleti’ni kurdular.Endülüs Emevi Devleti’ni kurdular.

• İspanya’da kültür ve uygarlık alanında İspanya’da kültür ve uygarlık alanında çok önemli katkıları olmuştur.çok önemli katkıları olmuştur.

•Hristiyanların saldırıları sonucu Hristiyanların saldırıları sonucu parçalandı ve yerinde küçük devletler parçalandı ve yerinde küçük devletler kuruldu.kuruldu.

•Endülüs Emevileri’nden sonra Endülüs Emevileri’nden sonra kurulan en önemli devlet kurulan en önemli devlet Beni Beni Ahmer DevletiAhmer Devleti olmuştur.250 olmuştur.250 yıldan fazla yaşamış bir devlettir.yıldan fazla yaşamış bir devlettir.

•16.yy’da Kastilya kraliçesi İsabella 16.yy’da Kastilya kraliçesi İsabella ile Aragon kralı Ferdinand’ın ile Aragon kralı Ferdinand’ın evlenmesiyle İspanya birliği evlenmesiyle İspanya birliği kurulmuştur.1492’de Başkent kurulmuştur.1492’de Başkent Gırnata’nınGırnata’nın İspanya kralına teslim İspanya kralına teslim olmasıyla Beni Ahmer Devleti olmasıyla Beni Ahmer Devleti sona erdi.sona erdi.

Endülüs Emevileri’ne ait su kemeriEndülüs Emevileri’ne ait su kemeri

El- Hamra SarayıEl- Hamra Sarayı

El-Hamra Sarayı’ndan bir görünüşEl-Hamra Sarayı’ndan bir görünüş

•Emeviler bir Arap devleti Emeviler bir Arap devleti özelliği gösterirken,Abbasiler özelliği gösterirken,Abbasiler bir bir İslam devletiİslam devleti olmuştur. olmuştur.

•Abbasiler’in ilk büyük halifesi Abbasiler’in ilk büyük halifesi Ebu Cafer MansurEbu Cafer Mansur olmuştur. olmuştur.

•Bu dönemde büyük bir kültür Bu dönemde büyük bir kültür hareketi başlatıldı.Eski Yunan hareketi başlatıldı.Eski Yunan eserleri Arapça’ya çevrildi.eserleri Arapça’ya çevrildi.

•Bağdat şehri Bağdat şehri kurularak,başkent yapıldı.kurularak,başkent yapıldı.

•İranlı yöneticiler bu dönemde İranlı yöneticiler bu dönemde yüksek görevlere getirildiler.İran yüksek görevlere getirildiler.İran etkisiyle yeni kurumlar etkisiyle yeni kurumlar oluşturuldu.Bunlardan en oluşturuldu.Bunlardan en önemlisi önemlisi vezirlik vezirlik kurumudur.kurumudur.

•Abbasilerin en parlak dönemi Abbasilerin en parlak dönemi halife halife Harun ReşitHarun Reşit zamanıdır. zamanıdır.

•Bu dönemde Bizans üzerine Bu dönemde Bizans üzerine yapılan seferlere önem verildi.yapılan seferlere önem verildi.

•Türkler İslam devletinde önemli Türkler İslam devletinde önemli görevler almaya başladılar.görevler almaya başladılar.

•Bizans sınırındaki Bizans sınırındaki kentler( Antakya, kentler( Antakya, Maraş,Tarsus,Adana,Malatya) Maraş,Tarsus,Adana,Malatya) “avasım”“avasım” adı verilen bir eyalet adı verilen bir eyalet olarak birleştirildi.Bu savunma olarak birleştirildi.Bu savunma şehrine Türkler yerleştirildi.şehrine Türkler yerleştirildi.

• Harun Reşit’in çocukları Emin,Memun Harun Reşit’in çocukları Emin,Memun ve Mutasım dönemlerinde bilim,kültür ve Mutasım dönemlerinde bilim,kültür ve sanat alanında büyük gelişmeler ve sanat alanında büyük gelişmeler oldu.oldu.

• Mutasım,Türklerin diğer uluslarla Mutasım,Türklerin diğer uluslarla karışmasını ve savaşçı özelliklerinin karışmasını ve savaşçı özelliklerinin kaybolmasını önlemek amacıyla kaybolmasını önlemek amacıyla Bağdat yakınlarındaki Bağdat yakınlarındaki Samarra Samarra kentini kurarak onları yerleştirdi.kentini kurarak onları yerleştirdi.

• Harun Reşit ve oğullarından sonra Harun Reşit ve oğullarından sonra zayıflamaya başlayan Abbasileri zayıflamaya başlayan Abbasileri ayakta tutan en büyük güç Türkler ayakta tutan en büyük güç Türkler olmuştur.olmuştur.

Samarra Camii Samarra Camii

El Askari CamiiEl Askari Camii

• 9.yy’dan sonra tümüyle parçalanan 9.yy’dan sonra tümüyle parçalanan Abbasi Devleti’nin yerine bazı Abbasi Devleti’nin yerine bazı devletler kuruldu. Bunlara devletler kuruldu. Bunlara Tavaif-i Tavaif-i MülkMülk denirdi.Bu devletler: denirdi.Bu devletler:

• Kuzey Afrika ve Mısır’da :Kuzey Afrika ve Mısır’da :

İdrisoğulları,Tolunoğulları,Ihşidiler,Fatiİdrisoğulları,Tolunoğulları,Ihşidiler,Fatimilermiler

• Irak,İran ve Horasan’da:Irak,İran ve Horasan’da:

Saffariler,Samanoğulları,BüveyhoğullarıSaffariler,Samanoğulları,Büveyhoğulları

•945 yılında Bağdat’ı ele 945 yılında Bağdat’ı ele geçiren geçiren Büveyhoğulları,Abbasi Büveyhoğulları,Abbasi halifesini baskı altına aldılar.halifesini baskı altına aldılar.

•1055’te Bağdat’a giren 1055’te Bağdat’a giren Selçuklu hükümdarı Tuğrul Selçuklu hükümdarı Tuğrul Bey,halifeyi Bey,halifeyi Büveyhoğulları’nın Büveyhoğulları’nın baskısından kurtardı.baskısından kurtardı.

Böylece İslam Böylece İslam dünyasının siyasi dünyasının siyasi liderliği Selçuklular’a liderliği Selçuklular’a geçmiş oldu.Halife geçmiş oldu.Halife sadece dinsel başkan sadece dinsel başkan olarak kaldı.olarak kaldı.

•1258 yılında Moğollar’ın istilası 1258 yılında Moğollar’ın istilası sırasında Abbasi Devleti tamamen sırasında Abbasi Devleti tamamen yıkılmıştır.yıkılmıştır.

•Moğol katliamından kurtulup Moğol katliamından kurtulup Mısır’a sığınan Abbasi soyundan Mısır’a sığınan Abbasi soyundan Mustansır,Memlük Sultanı Mustansır,Memlük Sultanı Baybars tarafından halife ilan Baybars tarafından halife ilan edilmiştir.edilmiştir.

•Halifelik,Yavuz Sultan Selim’in Halifelik,Yavuz Sultan Selim’in 1517’de Mısır’ı ele geçirmesiyle 1517’de Mısır’ı ele geçirmesiyle Osmanlı padişahlarına geçmiştir.Osmanlı padişahlarına geçmiştir.

Genel ÖzellikleriGenel Özellikleriİslam kültür ve uygarlığınınİslam kültür ve uygarlığının

temeli Kur’an-ı Kerim’dir.temeli Kur’an-ı Kerim’dir.İslam kültür ve uygarlığı yalnızİslam kültür ve uygarlığı yalnız

Arap toplumunun değil,diğerArap toplumunun değil,diğer

müslüman toplulukların birliktemüslüman toplulukların birlikte

yarattıkları ortak eserdir.Özellikleyarattıkları ortak eserdir.Özellikle

Türklerin bu uygarlığın gelişimindeTürklerin bu uygarlığın gelişiminde

çok büyük katkıları olmuştur.çok büyük katkıları olmuştur.

İslam uygarlığının doğuşunda veİslam uygarlığının doğuşunda ve yükselişinde en çok eski yükselişinde en çok eski YunanYunan

veve HellenistikHellenistik uygarlığı eserlerinden uygarlığı eserlerinden yararlanılmıştır.yararlanılmıştır.İslam uygarlığı Ortaçağ boyuncaİslam uygarlığı Ortaçağ boyunca batı toplumlarını etkilemiş, bubatı toplumlarını etkilemiş, bu durum durum Rönesans Rönesans hareketlerininhareketlerinin başlamasında etkenlerden biribaşlamasında etkenlerden biri olmuştur. olmuştur.

Devlet YönetimiDevlet Yönetimi

•Hicret Olayı ile Medine’de Hicret Olayı ile Medine’de İslam devletinin temelleri İslam devletinin temelleri atılmıştır.atılmıştır.

•Hz.Muhammed,İslam Hz.Muhammed,İslam devletinin devletinin yöneticisi,başkomutanı,başhayöneticisi,başkomutanı,başhakimi ve başimamı olmuştur.kimi ve başimamı olmuştur.

•Dört halife döneminde;Dört halife döneminde; halifeler seçimle işbaşına halifeler seçimle işbaşına gelmiştir.gelmiştir.

•Fetihlerin artması ve toprakların Fetihlerin artması ve toprakların genişlemesi sonucunda genişlemesi sonucunda Hz.Ömer döneminde devlet Hz.Ömer döneminde devlet teşkilatlanması tamamlanmıştır.teşkilatlanması tamamlanmıştır.

•Fethedilen topraklar idari Fethedilen topraklar idari yönden illere ayrıldı.Doğrudan yönden illere ayrıldı.Doğrudan halifeye bağlı valiler atandı.halifeye bağlı valiler atandı.

•Fetihlerle birlikte devletin Fetihlerle birlikte devletin gelirleri artınca bir hazineye gelirleri artınca bir hazineye gereksinim duyuldu.Bu gereksinim duyuldu.Bu amaçla,amaçla,Hz.ÖmerHz.Ömer ilk devlet ilk devlet hazinesi olan Beytü’l-mal’ıhazinesi olan Beytü’l-mal’ı kurdu ve başına hazinedar kurdu ve başına hazinedar ünvanıyla bir görevli atadı.ünvanıyla bir görevli atadı.

•İlk adli teşkilat kurulmuş, İlk adli teşkilat kurulmuş, mahkemelere kadılar tayin mahkemelere kadılar tayin edilmiştir.edilmiştir.

•Emeviler döneminde;Emeviler döneminde; halifelik halifelik babadan oğula geçen bir babadan oğula geçen bir saltanat şekline dönüşmüştür.saltanat şekline dönüşmüştür.

•Devlet merkezi Şam olmuştur.Devlet merkezi Şam olmuştur.

•Ülke sınırları çok Ülke sınırları çok genişlemiş,ülke yönetim genişlemiş,ülke yönetim açısından açısından “Amillik”“Amillik” adı verilen adı verilen büyük eyaletlere ayrılmıştır.büyük eyaletlere ayrılmıştır.

•Posta örgütü kurulmuştur.Posta örgütü kurulmuştur.

•Abbasiler döneminde;Abbasiler döneminde; başkent Bağdat’a taşınmıştır.başkent Bağdat’a taşınmıştır.

•Halifeye devlet işlerinde Halifeye devlet işlerinde yardımcı olmak üzere yardımcı olmak üzere vezirlikvezirlik makamı kuruldu.makamı kuruldu.

•Devlet işleri divan denilen bir Devlet işleri divan denilen bir mecliste görüşülmeye mecliste görüşülmeye başlandı. Devlet işlerinin başlandı. Devlet işlerinin görüşüldüğü ayrı divanlar görüşüldüğü ayrı divanlar vardı. vardı.

Bu divanlar şunlardı:Bu divanlar şunlardı:

•Divanü’l-ceyş:Divanü’l-ceyş: Askerlik işleriyle Askerlik işleriyle ilgilenirdi.ilgilenirdi.

•Divanü’l-mezalim: Divanü’l-mezalim: Kadılardan Kadılardan ve devlet görevlilerinden şikayetçi ve devlet görevlilerinden şikayetçi olanların davalarına bakılırdı.olanların davalarına bakılırdı.

•Divanü’l-darp:Divanü’l-darp: Devletin para Devletin para basma işlerini yürütürdü.basma işlerini yürütürdü.

•Divanü’l-berid: Divanü’l-berid: Posta işlerine Posta işlerine bakardı.bakardı.

OrduOrdu

•Hz.Muhammed döneminde Hz.Muhammed döneminde düzenli bir ordu yoktu.düzenli bir ordu yoktu.

•Savaşta kazanılan taşınır Savaşta kazanılan taşınır mallara mallara ganimetganimet denir.Ganimetin 1/5’i denir.Ganimetin 1/5’i devlete,geri kalanı askerlere devlete,geri kalanı askerlere ayrılırdı.ayrılırdı.

•İlk düzenli ordu İlk düzenli ordu Hz.Ömer Hz.Ömer döneminde oluşturuldu.döneminde oluşturuldu.

•Askeri ve idari bir kurum Askeri ve idari bir kurum olarak olarak Ikta sistemiIkta sistemi düzenlendi.düzenlendi.

Ikta sistemi Ikta sistemi nedir?nedir?

•Devlete ait toprakların Devlete ait toprakların gelirlerinin,hizmet ve gelirlerinin,hizmet ve maaşlarına karşılık olmak maaşlarına karşılık olmak üzere asker ve sivil üzere asker ve sivil yöneticilere verilmesidir.yöneticilere verilmesidir.

•Emeviler ve Abbasiler Emeviler ve Abbasiler döneminde ordu daha da döneminde ordu daha da büyüdü ve güçlendi.büyüdü ve güçlendi.

•Abbasiler döneminde Abbasiler döneminde Türklerden oluşan ordular Türklerden oluşan ordular kuruldu. Ordu kuruldu. Ordu komutanlıklarına çoğunlukla komutanlıklarına çoğunlukla Türkler getirildi.Türkler getirildi.

•İlk İslam donanmasıİlk İslam donanması,, Hz.OsmanHz.Osman zamanında Şam zamanında Şam valisi Muaviye tarafından valisi Muaviye tarafından kuruldu.kuruldu.

•Emeviler zamanında Suriye, Emeviler zamanında Suriye, Mısır ve Kuzey Afrika’da üç Mısır ve Kuzey Afrika’da üç büyük donanma bulunuyordu.büyük donanma bulunuyordu.

•Donanma komutanına Donanma komutanına

Emirü’l-maEmirü’l-ma denirdi. denirdi.

Mısır tarzında yapılmış bir Arap Mısır tarzında yapılmış bir Arap yelkenlisiyelkenlisi

Din ve İnanışDin ve İnanış•İslamiyet,müslümanların bir İslamiyet,müslümanların bir

inanç sistemi olmasının inanç sistemi olmasının yanında,sosyal yaşamı yanında,sosyal yaşamı düzenleyen bir hukuk sistemi düzenleyen bir hukuk sistemi getirmişti.getirmişti.

•Zamanla, Kur’ an ve hadislerle Zamanla, Kur’ an ve hadislerle çözülmesi mümkün olmayan çözülmesi mümkün olmayan sorunların çözümünde sorunların çözümünde İcma ve İcma ve kıyaskıyas yollarına başvurulmaya yollarına başvurulmaya başlandı.başlandı.

•İcma:İcma: Kur’an ve sünnette Kur’an ve sünnette açık bir kuralın bulunmaması açık bir kuralın bulunmaması durumunda, İslam hukuku durumunda, İslam hukuku bilginlerinin bir sorun bilginlerinin bir sorun konusunda görüş birliğine konusunda görüş birliğine varmalarıdır.varmalarıdır.

•Kıyas:Kıyas:Bir olayla ilgili olarak Bir olayla ilgili olarak Kur’an ve sünnette açıkça Kur’an ve sünnette açıkça belirlenmiş olan yargıdan belirlenmiş olan yargıdan hareketle,buna benzeyen bir hareketle,buna benzeyen bir başka olayda da aynı yargıya başka olayda da aynı yargıya varmaktır.varmaktır.

•Devletin sınırlarının Devletin sınırlarının genişlemesi sonucu farklı genişlemesi sonucu farklı kültürlere sahip topluluklar kültürlere sahip topluluklar yer almaya başladılar.yer almaya başladılar.

•İslamiyetin yorumlanmasında İslamiyetin yorumlanmasında ortaya çıkan farklı düşünce ve ortaya çıkan farklı düşünce ve görüşler, zamanla çeşitli görüşler, zamanla çeşitli mezheplerin ortaya çıkmasına mezheplerin ortaya çıkmasına neden oldu.neden oldu.

Sosyal ve Ekonomik Sosyal ve Ekonomik YaşamYaşam

•İslamiyet,bütün müslümanları İslamiyet,bütün müslümanları eşit ve kardeş kabul etmesine eşit ve kardeş kabul etmesine rağmen, Emeviler döneminde rağmen, Emeviler döneminde Araplar, diğer Araplar, diğer müslümanlardan üstün müslümanlardan üstün görülmüş, Arap olmayan görülmüş, Arap olmayan müslümanlara müslümanlara Mevali (köle) Mevali (köle) denirdi.denirdi.

•Mevali Mevali uygulamasının uygulamasının Emevi devleti Emevi devleti üzerindeki etkisi üzerindeki etkisi ne olmuştur?ne olmuştur?

•Emevilerin kısa sürede Emevilerin kısa sürede yıkılmasında en önemli yıkılmasında en önemli nedenlerden biri olmuştur.nedenlerden biri olmuştur.

•Toplumda diğer bir sosyal sınıf Toplumda diğer bir sosyal sınıf ZımmilerZımmiler (gayrimüslimler) idi. (gayrimüslimler) idi.

•Gayrimüslimler kendilerini Gayrimüslimler kendilerini korumasına karşı devlete korumasına karşı devlete cizyecizye denilen bir vergi öderlerdi.denilen bir vergi öderlerdi.

•Abbasiler’in yönetime Abbasiler’in yönetime gemesiyle, mevalinin durumu gemesiyle, mevalinin durumu değişti. Müslüman olmak değişti. Müslüman olmak koşuluyla her milletten koşuluyla her milletten kişiler,önemli görevlere kişiler,önemli görevlere gelmeye başladılar.gelmeye başladılar.

•Ekonomik yaşamda tarım Ekonomik yaşamda tarım önemli yer önemli yer tutmuyordu.Fetihler tutmuyordu.Fetihler sonrasında tarım gelişti.sonrasında tarım gelişti.

•Abbasiler döneminde tarımın Abbasiler döneminde tarımın gelişmesi için sulamaya önem gelişmesi için sulamaya önem verildi.Buğday, arpa, pirinç en verildi.Buğday, arpa, pirinç en çok yetiştirilen ürünler oldu.çok yetiştirilen ürünler oldu.

•Hayvancılık önemli bir gelir Hayvancılık önemli bir gelir kaynağı idi.Arabistan’da kaynağı idi.Arabistan’da deve,at;deve,at;

İran’da koyun, keçi ve deve;İran’da koyun, keçi ve deve; Türkistan’da koyun,sığır,deve Türkistan’da koyun,sığır,deve

ve at yetiştiriliyordu.ve at yetiştiriliyordu.•Sanayi ilk zamanlar tarıma Sanayi ilk zamanlar tarıma

dayanıyordu.Yün pamuk,keten, dayanıyordu.Yün pamuk,keten, ipek gibi dokuma sanayi ipek gibi dokuma sanayi hammaddeleri oldukça boldu.hammaddeleri oldukça boldu.

•Horasan ve Maveraünnehir’de halı;Horasan ve Maveraünnehir’de halı;• Irak,Mısır ve İspanya’da pamuklu Irak,Mısır ve İspanya’da pamuklu

dokuma sanayi gelişmişti.dokuma sanayi gelişmişti.•Kuyumculuk, seramik, cam ve şeker Kuyumculuk, seramik, cam ve şeker

sanayi de gelişmişti.sanayi de gelişmişti.•Abbasiler döneminde kağıt sanayi Abbasiler döneminde kağıt sanayi

de gelişmişti.Çin dışında ilk kez,751 de gelişmişti.Çin dışında ilk kez,751 yılında yapılan Talas Savaşı’ndan yılında yapılan Talas Savaşı’ndan sonra Semerkant’ta gerçekleştirildi.sonra Semerkant’ta gerçekleştirildi.

•Harun Reşit zamanında Bağdat’ta Harun Reşit zamanında Bağdat’ta bir kağıt fabrikası açıldı.bir kağıt fabrikası açıldı.

•İslam Devleti’nin toprakları İslam Devleti’nin toprakları İpek ve Baharat Yolları İpek ve Baharat Yolları üzerinde bulunuyordu.Ticareti üzerinde bulunuyordu.Ticareti geliştirmek için yollar üzerinde geliştirmek için yollar üzerinde kuyular açıldı ve kuyular açıldı ve kervansaraylar yapıldı.kervansaraylar yapıldı.

•Ticaretin gelişmesiyle ,büyük Ticaretin gelişmesiyle ,büyük kentlerde bankacılık sistemi kentlerde bankacılık sistemi ortaya çıktı.ortaya çıktı.

•Önceleri İran,Mısır,Bizans gibi Önceleri İran,Mısır,Bizans gibi devletlerin paralarını kullanan devletlerin paralarını kullanan Araplar Araplar ilk kez Emevilerilk kez Emeviler döneminde I.Abdülmelik döneminde I.Abdülmelik zamanında üzeri Arapça yazılı zamanında üzeri Arapça yazılı altın ve gümüş paralar altın ve gümüş paralar bastırılmıştır.bastırılmıştır.

•Altın paraya Altın paraya dinardinar, gümüş , gümüş paraya paraya dirhemdirhem denirdi. denirdi.

Emeviler dönemine ait Emeviler dönemine ait gümüş paralargümüş paralar

•Abbasiler döneminde Abbasiler döneminde ekonomik yaşam gelişme ekonomik yaşam gelişme gösterdi.Devletin tüm gelirleri gösterdi.Devletin tüm gelirleri Beytü’l-mal denilen devlet Beytü’l-mal denilen devlet hazinesinde toplanırdı.hazinesinde toplanırdı.

Devletin başlıca gelir Devletin başlıca gelir kaynakları şunlardı:kaynakları şunlardı:

•Öşür:Öşür:Müslümanlardan alınan Müslümanlardan alınan toprak vergisitoprak vergisi

•Haraç ve Cizye:Haraç ve Cizye: Müslüman Müslüman olmayanlardan alınan toprak olmayanlardan alınan toprak vergisine haraç,askerlik karşılığı vergisine haraç,askerlik karşılığı gayrimüslim erkeklerden alınan gayrimüslim erkeklerden alınan vergiye de cizye denirdi.vergiye de cizye denirdi.

•Zekat:Zekat:Müslümanlardan Müslümanlardan mallarının kırkta birinin alınıp mallarının kırkta birinin alınıp fakirlere verilmesidir.fakirlere verilmesidir.

•Ganimet:Ganimet:Savaşlarda elde Savaşlarda elde edilen ganimetin beşte biri edilen ganimetin beşte biri hazineye aitti.hazineye aitti.

•Gümrük,maden,orman ve Gümrük,maden,orman ve tuzlalardan alınan vergiler.tuzlalardan alınan vergiler.

•Yabancı devletlerin Yabancı devletlerin gönderdikleri vergi ve hediyelergönderdikleri vergi ve hediyeler

Yazı,Dil ve EdebiyatYazı,Dil ve Edebiyat

•Sami dilerinden olan Arapça, Sami dilerinden olan Arapça, İslamiyet’in yayılmasıyla İslamiyet’in yayılmasıyla İslam dünyasında önem İslam dünyasında önem kazandı.kazandı.

•Emeviler döneminde Arapça Emeviler döneminde Arapça resmi dil olarak kabul edildi.resmi dil olarak kabul edildi.

•Zamanla gelişerek bilim ve Zamanla gelişerek bilim ve kültür dili durumuna geldi. kültür dili durumuna geldi.

•İslamiyet öncesi Araplar arasında İslamiyet öncesi Araplar arasında sözlü edebiyat türü olan şiir sözlü edebiyat türü olan şiir geleneği yaygındı.geleneği yaygındı.

•Emeviler döneminde Emeviler döneminde Hz.Muhammed’in yaşamını Hz.Muhammed’in yaşamını anlatan eserler yazılmaya anlatan eserler yazılmaya başlandı.Bu durum İslam başlandı.Bu durum İslam tarihçiliğinin de başlangıcını tarihçiliğinin de başlangıcını oluşturur.oluşturur.

•Bu dönemde yetişen Bu dönemde yetişen şairlerden şairlerden CemilCemil, ilk , ilk Leyla ve Leyla ve MecnunMecnun mesnevisini yazdı. mesnevisini yazdı.

•10.yy’da 10.yy’da El-CahşiyariEl-Cahşiyari Binbir Binbir Gece Masalları’nıGece Masalları’nı oluşturdu. oluşturdu.

•Abbasiler döneminde İran, Abbasiler döneminde İran, Yunan, Helen ve Hint eserleri Yunan, Helen ve Hint eserleri Arapça’ya çevrildi.Arapça’ya çevrildi.

Bilim ve SanatBilim ve Sanat•Bilim:Bilim: İslam dünyasında bilim İslam dünyasında bilim

alanında gelişme ,özellikle fen,tıp alanında gelişme ,özellikle fen,tıp ve felsefede olmuştur.ve felsefede olmuştur.

•Abbasiler döneminde tıp,astronomi, Abbasiler döneminde tıp,astronomi, fizik,kimya,matematik ve mantık fizik,kimya,matematik ve mantık gibi bilimlerde çeviriler yapıldı.gibi bilimlerde çeviriler yapıldı.

•Bağdat ve Kurtuba Bağdat ve Kurtuba kentleri,dünyanın önemli bilim kentleri,dünyanın önemli bilim merkezleri durumuna geldi.merkezleri durumuna geldi.

•İslam dünyasında bilimin İslam dünyasında bilimin gelişmesinde Türklerin de gelişmesinde Türklerin de önemli katkıları önemli katkıları oldu.oldu.Farabi,İbni Sina ve BiruniFarabi,İbni Sina ve Biruni gibi bilim adamları bütün gibi bilim adamları bütün dünyada ün sahibi oldular.dünyada ün sahibi oldular.

MÜSLÜMAN BİLİM MÜSLÜMAN BİLİM ADAMLARINDAN ADAMLARINDAN BAZILARIBAZILARI

1) İbnü'n-Nefis1) İbnü'n-Nefis2) Sabit bin Kurra2) Sabit bin Kurra3) İbn-i Sina3) İbn-i Sina4) el-Kindi4) el-Kindi5) Ebu'l Kasım Zehravi5) Ebu'l Kasım Zehravi6) Muhammed Ebu Bekir 6) Muhammed Ebu Bekir Zekeriya RaziZekeriya Razi7) Ali Kuşçu7) Ali Kuşçu8) Battani 8) Battani

Müslüman Bilim Adamlarının Müslüman Bilim Adamlarının Çalışmalarından ÖrneklerÇalışmalarından Örnekler

1) El-Haskafi tarafından tasarlanmış olan ve değişen su seviyesini ölçmekte kullanılan alet.2) Müslüman bilim adamlarının Güneş ve Ay tutulmalarını hesaplamak için kullandıkları çizimler.3) İbn-i Sina'nın çalışmalarını not aldığı defteri, Şam Milli Müzesi'nde bulunmaktadır.4) Müslüman tıp adamları tarafından tasarlanan, kan basıncını ölçmek için kullanılan alet.5) Gözün anatomisi üzerine yapılan bu çalışma el-Mutadibih'e aittir.

Bilgi seviyesi oldukça yüksek Bilgi seviyesi oldukça yüksek olan Müslüman tıp adamlarının olan Müslüman tıp adamlarının çalışmaları, Avrupa'nın dört bir çalışmaları, Avrupa'nın dört bir yanında temel başvuru yanında temel başvuru kaynağı olarak kullanıldı. Altta kaynağı olarak kullanıldı. Altta Müslüman bilim adamlarının Müslüman bilim adamlarının kırık-çıkıkkırık-çıkık tedavisinde tedavisinde kullandıkları yöntemleri kullandıkları yöntemleri gösteren şema yer almaktadır. gösteren şema yer almaktadır.

Sol üstte ve altında Müslüman Sol üstte ve altında Müslüman tıp adamlarının insanın tıp adamlarının insanın anatomisi üzerine yaptıkları ve anatomisi üzerine yaptıkları ve sindirim ve dolaşım sistemini sindirim ve dolaşım sistemini gösteren çizimler gösteren çizimler görülmektedir. görülmektedir.

•İslam kültür ve uygarlığında İslam kültür ve uygarlığında bilimler,genel olarak iki gruba bilimler,genel olarak iki gruba ayrılır:ayrılır:

İslami Bilimler:İslami Bilimler:

Tefsir:Tefsir: Kur’an ayetlerini Kur’an ayetlerini yorumlamaktır.yorumlamaktır.

Hadis: Hadis: Peygamberin çeşitli Peygamberin çeşitli konulardaki sözleri ve yaptığı konulardaki sözleri ve yaptığı işlerdirişlerdir

Fıkıh:Fıkıh:İslam hukukudur,temeliİslam hukukudur,temeli

Kur’an ve hadislerdir.Kur’an ve hadislerdir.

Kelam:Kelam:İslam felsefesidir.İmanınİslam felsefesidir.İmanın

esaslarını ortaya koyan ve esaslarını ortaya koyan ve savunansavunan

bilim dalıdır.bilim dalıdır.

Pozitif Bilimler:Pozitif Bilimler:

Tıp,matematik,kimya,felsefe veTıp,matematik,kimya,felsefe ve

astronomi gibi bilimlerdir.astronomi gibi bilimlerdir.

•Eğitim –Öğretim:Eğitim –Öğretim:•Eğitim öğretim alanında ilk Eğitim öğretim alanında ilk

gelişmeler Abbasiler döenminde gelişmeler Abbasiler döenminde başladı.başladı.

•Halife Memun döneminde Halife Memun döneminde Bağdat’ta Bağdat’ta Beytü’l-Hikme (Bilgelik Beytü’l-Hikme (Bilgelik Evi)Evi) kurulmuştur.Burası,kütüphanesi kurulmuştur.Burası,kütüphanesi ve rasathanesi ile büyük bir ve rasathanesi ile büyük bir kültür merkezi idi.kültür merkezi idi.

•İslam dünyasında ilk büyük İslam dünyasında ilk büyük medreseyi Türkler medreseyi Türkler açtı.Alparslan’ın emriyle vezir açtı.Alparslan’ın emriyle vezir Nizamülmülk tarafından Nizamülmülk tarafından Bağdat’ta bir medrese Bağdat’ta bir medrese kuruldu.(kuruldu.(Nizamiye MedresesiNizamiye Medresesi))

•Endülüs Emevi Devleti’nde Endülüs Emevi Devleti’nde eğitim ve öğretim oldukça eğitim ve öğretim oldukça ileriydi. ileriydi. Kordoba MedresesiKordoba Medresesi en en büyük medreseleridir.büyük medreseleridir.

•Sanat:Sanat:

•İslam uygarlığı İslam uygarlığı mimari,süsleme, mimari,süsleme, seramik,dokuma ve çinicilikseramik,dokuma ve çinicilik alanlarında büyük gelişme alanlarında büyük gelişme göstermiştir.göstermiştir.

•İslam sanatı,zaman içinde İslam sanatı,zaman içinde Bizans,İran ve Türk sanatının Bizans,İran ve Türk sanatının etkisine kalmıştır.etkisine kalmıştır.

•İslam mimarisi ilk kez İslam mimarisi ilk kez Emeviler döneminde büyük Emeviler döneminde büyük gelişme göstermiştir.gelişme göstermiştir.

•Bu dönemde en önemli Bu dönemde en önemli eserler Kudüs’te yaptırılmış eserler Kudüs’te yaptırılmış olan olan Kubbet’üs-Sahra ve Kubbet’üs-Sahra ve Mescid-iAksa ile Şam’daki Mescid-iAksa ile Şam’daki Ümeyye Camileridir.Ümeyye Camileridir.

Kubbet-üs SahraKubbet-üs Sahra

Mescid-i AksaMescid-i Aksa

Mescid-i Aksa ve Mescid-i Aksa ve Kubbet-üs SahraKubbet-üs Sahra

Şam Ümeyye CamiiŞam Ümeyye Camii

•Abbasiler döneminde, İslam Abbasiler döneminde, İslam mimarisi İran sanatından mimarisi İran sanatından etkilendi.Türklerin devlet etkilendi.Türklerin devlet hizmetine girmesiyle,İslam hizmetine girmesiyle,İslam sanatında Türk etkisi görülmeye sanatında Türk etkisi görülmeye başlandı. başlandı. Tolunoğlu Ahmet Tolunoğlu Ahmet CamiiCamii, bu etkinin yansıması , bu etkinin yansıması olmuştur.olmuştur.

Tolunoğlu Ahmet CamiiTolunoğlu Ahmet Camii

•İspanya’da Endülüs İspanya’da Endülüs Emevileri’nin yaptıkları Emevileri’nin yaptıkları Kurtuba CamiiKurtuba Camii ve Gırnata’daki ve Gırnata’daki Elhamra SarayıElhamra Sarayı, İslam , İslam mimarisinin en güzel mimarisinin en güzel örnekleridir.örnekleridir.

El-Hamra SarayıEl-Hamra Sarayı

Müslümanlar tarafından Granada'da inşa Müslümanlar tarafından Granada'da inşa ettirilen El-Hamra Sarayı, Endülüs'ün en ettirilen El-Hamra Sarayı, Endülüs'ün en ünlü eserlerindendirünlü eserlerindendir. .

Kurtuba Ulu CamiiKurtuba Ulu Camii

Kurtuba Ulu CamiiKurtuba Ulu Camii

•İslam inancına göre resim ve İslam inancına göre resim ve heykelcilik günah heykelcilik günah sayıldığından sayıldığından “hat sanatı”“hat sanatı” gelişmiş,bunların yanı sıra gelişmiş,bunların yanı sıra oymacılık,kakmacılık,minyatüoymacılık,kakmacılık,minyatür denilen süsleme sanatları r denilen süsleme sanatları gelişmiştir.gelişmiştir.

Hat sanatından örneklerHat sanatından örnekler

İslam Sanatından Örneklerİslam Sanatından Örnekler

Müslümanlar mimarinin yanında giyim kalitesi ve zevki Müslümanlar mimarinin yanında giyim kalitesi ve zevki açısından da dünyanın en ilerisiydiler. Müslümanların açısından da dünyanın en ilerisiydiler. Müslümanların tekstil tezgahlarında, o güne kadar görülmemiş tekstil tezgahlarında, o güne kadar görülmemiş güzellikte kumaşlar üretiliyordu. Avrupalıların giysileri, güzellikte kumaşlar üretiliyordu. Avrupalıların giysileri, İslam dünyasının ürünleri karşısında çok sönük İslam dünyasının ürünleri karşısında çok sönük kalıyordu. Bu nedenle Müslümanlar tarafından yapılan kalıyordu. Bu nedenle Müslümanlar tarafından yapılan giysi ve kumaşlar, Avrupalılar arasında en büyük lüks giysi ve kumaşlar, Avrupalılar arasında en büyük lüks ve statü sembolüydü. ve statü sembolüydü.

Hakan-Halife Hakan-Halife SarayıSarayı

Abbasi Abbasi süsleme sanatısüsleme sanatı

Samarra-EvlerSamarra-Evler

Samarra-EvlerSamarra-Evler