fen bilimleri alanında lisansüstü eğitimin sorunları, durumu ve Öneriler

Fen Bilimleri Alanında

Lisansüstü Eğitimin

Sorunları, Durumu ve

Öneriler Prof. Dr. Durmuş Günay

(YÖK Yürütme Kurulu Üyesi)

05-07 Mayıs 2014Fen Bilimleri Enstitü Müdürleri Toplantısı

YÜKSEKÖĞRETİM KURULU

1. Lisansüstü Eğitimde Avrupa Üniversitelerinin Yaklaşımı2. “Avrupa Bilgi Toplumu için Doktora Programları” Başlığını taşıyan Salzburg I İlkeleri3. European Parliament Council Seviye 7 ve 8 Öğrenme Kazanımları4. Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi Seviye Tanımlayıcıları Öğrenme Kazanımları

BİLGİ, BECERİ ve YETKİNLİK5. Türkiye ve ABD’de Lisansüstü Eğitim6. Türkiye’de Tam Zaman Eşdeğer Ar-Ge İnsan Kaynağı7. Türkiye’de Lisansüstü Eğitimin Stratejik Hedefleri8. Türkiye’de Yükseköğretimin Stratejik Hedefleri9. 2023 Türkiye Hedefleri10. Sayısal Veriler11. Sorunlar12. Düşünceler, Öneriler13. Bilim Alanı14. Etik Sınırlar Aşılırsa: Değer Boşalır

İçindekiler

Avrupa ön lisans, lisans, yüksek lisans ve doktora eğitimini yüksek öğretim kategorisinde görmekle birlikte, doktoraya ilk üç seviyeden farklı bir anlam yüklemektedir. Buna göre doktora programına kayıtlı kişi, araştırmacılığın ilk aşamasındaki birey olarak görülmekte ve doktora diploması sahibi kişi ise mükemmel araştırmacı olarak değerlendirilmektedir.

Lisansüstü Eğitimde Avrupa Üniversitelerinin Yaklaşımı

Doktora diplomasına sahip bir araştırmacı,kendi alanında en ileri düzeyde bilgi birikimine sahip

olması,farklı alanlardan araştırmacıların da kullandığı

araştırma teknikleri ve metodolojisi konusunda ileri düzeyde yetkin olması anlamına gelmektedir.

Dolayısıyla doktora derecesi sahibi bir araştırmacı, disiplinler arası tecrübeye ve transfer edilebilir becerilere sahip bir kişidir.

Lisansüstü Eğitimde Avrupa Üniversitelerinin Yaklaşımı

1. Doktora eğitiminin çekirdek bileşeni: Orijinal araş-tırma yoluyla bilginin geliştirilmesidir. Ayrıca akade-miden daha geniş içerimi olan istihdam piyasasının ihtiyaçlarını karşılama da doktora programlarından beklenen bir işlevdir.

2. Çeşitliliğin önemi: Üniversiteler doktora program-larının ve araştırma eğitimlerinin, yeni gelişmeleri karşılama ve uygun mesleki kariyer geliştirme fırsat-larını içermesi gerektiğini ve bu yöndeki sorum-luluklarının farkında olmalıdır.

“Avrupa Bilgi Toplumu için Doktora Programları”Başlığını taşıyan Salzburg I İlkeleri

3. Çeşitliliğin önemi: Çeşitlilik, kalite ve sağlam uygulamalarla desteklenmesi gereken güçlü bir yandır.

4. Erken aşamadaki araştırmacılar olarak doktora adayları, yeni bilginin üretilmesinde anahtar katkıları olacağı için profesyonel kişiler olarak kabul edilmelidir.

5. Gözetim ve değerlendirmenin hayati rolü: Gözetim ve değerlendirme tez danışmanları, doktora adayları ve doktora eğitimi veren kurumlar arasında paylaşılan sorumlulukları gösteren bir şeffaf sözleşme çerçevesine dayanmalıdır.

6. Kritik kitleyi başarma: Doktora programları bütün Avrupa’da kritik kitleyi başarmayı amaçlamalı ve Avrupa’nın farklı üniversitelerinde başlatılmış farklı tipteki yenilikçi uygulamaları kullanmalıdırlar.

7. Süre: Doktora programları uygun bir zaman süresini öngörmelidir (kural olarak üç yıldan dört yıla kadar tam zamanlı).

8. Yenilikçi yapıların teşvik edilmesi: disiplinler arası eğitimde yeni durumların karşılanması aktarılabilir becerilerin geliştirilmesi.

10. Hareketliliği artırma: doktora programları üniversiteler ve diğer paydaşlar arasında bütünleşik bir işbirliği çerçevesi içinde coğrafi olduğu kadar disiplinler arası sektörler arası ve uluslararası işbirliklerini sunmayı da amaçlamalıdır.

11. Uygun fonları sağlama: Kaliteli doktora programlarının gelişmesi ve doktora adaylarının programları başarıyla tamamlamaları uygun ve sürdürülebilir finansmanı gerektirir.

RECOMMENDATION OF THE EUROPEAN PARLIAMENT AND OF THE COUNCIL of 23 April 2008 on the establishment of the European Qualifications Framework for lifelong

Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi (European Qualifications Framework-EQF)

Seviye Tanımlayıcıları: Öğrenme Kazanımları

SEVİYE (level) : 7: (Yüksek Lisans/Master)

SEVİYE (Level): 8: (Doktora)

Seviye Tanımlayıcıları: Bilgi (Knowledge), Beceri (Skill) ve Yetkinlik (Competence)

EUROPEAN PARLIAMENT COUNCIL Seviye 7 ve 8 Öğrenme Kazanımları

SeviyeBİLGİEQF bağlamında bilgi, teorik ve/veya olgusal olarak tanımlanmıştır

Seviye 7 İle ilgili öğrenme kazanımları(*)

Özgün düşünme ve/veya araştırmanın temeli olarak yüksek düzeyde uzmanlaşmış bilgi -bu bilgilerin bazısı, bir çalışma veya öğrenme alanının öncü bilgisidir- Bir alandaki ve farklı alanların arayüzündeki bilgi meseleleri hakkında eleştirisel farkındalık

Seviye 8 İle ilgiliöğrenme kazanımları (**)

Bir çalışma veya öğrenme alanında veya alanlar arasındaki arayüzde en gelişmiş öncü bilgi

Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi Seviye TanımlayıcılarıÖğrenme KazanımlarıBİLGİ

(*) Bologna Süreci çerçevesinde Mayıs 2005’te Bergen’de toplanan yükseköğretimden sorumlu bakanlarca üzerinde anlaşılmış olan Avrupa Yüksek Eğitim Alanı Yeterlilikler Çerçeve’nin ikinci döngüsü için geliştirilmiş olan tanımlayıcı; EQF’in 7. seviye öğrenme kazanımlarına tekabül etmektedir. (**)Bologna Süreci çerçevesinde Mayıs 2005’te Bergen’de toplanan yükseköğretimden sorumlu bakanlarca üzerinde anlaşılmış olan Avrupa Yüksek Eğitim Alanı Yeterlilikleri için Çerçeve’nin üçüncü döngüsü için geliştirilmiş tanımlayıcı; EQF’in 8. seviye öğrenme kazanımlarına tekabül etmektedir.

Seviye

BECERİEQF bağlamında beceri, kognitif (mantıksal, sezgisel ve yaratıcı düşünme kullanımını kapsayan) ve pratik (el becerisini, metot, alet ve cihazların kullanımını kapsayan) olarak tanımlanmıştır.

Araştırma ve/veya yenilikte gerekli olan, yeni bilgi ve prosedürler geliştirebilmek ve farklı uzmanlık alanlardaki bilgileri integre etmek için, uzmanlaşmış problem-çözme becerileri

Araştırma ve/veya inovasyonda kritik problemleri çözebilmek ve mevcut bilgi veya mesleki uygulamayı yeniden tanımlamak ve genişletmek için gerekli, sentez ve değerlendirmeyi içeren, en ileri ve uzmanlaşmış beceriler ve teknikler

Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi Seviye TanımlayıcılarıÖğrenme KazanımlarıBECERİ

(*) Bologna Süreci çerçevesinde Mayıs 2005’te Bergen’de toplanan yükseköğretimden sorumlu bakanlarca üzerinde anlaşılmış olan Avrupa Yüksek Eğitim Alanı Yeterlilikler Çerçeve’nin ikinci döngüsü için geliştirilmiş olan tanımlayıcı; EQF’in 7. seviye öğrenme kazanımlarına tekabül etmektedir. (**) Bologna Süreci çerçevesinde Mayıs 2005’te Bergen’de toplanan yükseköğretimden sorumlu bakanlarca üzerinde anlaşılmış olan Avrupa Yüksek Eğitim Alanı Yeterlilikleri için Çerçeve’nin üçüncü döngüsü için geliştirilmiş tanımlayıcı; EQF’in 8. seviye öğrenme kazanımlarına tekabül etmektedir.

SeviyeYETKİNLİKEQF bağlamında yetkinlik, sorumluluk ve özerklik açısından tanımlanmıştır.

Yeni stratejik yaklaşımlar gerektiren, karmaşık ve öngörülemeyen çalışma veya öğrenme durumlarını yönetme ve dönüştürmek

Mesleki bilgi ve uygulamalara katkıda bulunmak ve/veya takımların stratejik performansını değerlendirmek için sorumluluk almak

Araştırma dâhil olmak üzere çalışma veya öğrenme ortamlarında en önünde gelen yeni fikir veya süreçleri geliştirmek için gerekli ölçüde otorite, inovasyon, özerklik, bilimsel ve mesleki tamlık(integrity) ve taahhdünü yerine getirmeyi gösterebilmek

Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi Seviye TanımlayıcılarıÖğrenme KazanımlarıYETKİNLİK

(*) Bologna Süreci çerçevesinde Mayıs 2005’te Bergen’de toplanan yükseköğretimden sorumlu bakanlarca üzerinde anlaşılmış olan Avrupa Yüksek Eğitim Alanı Yeterlilikler Çerçeve’nin ikinci döngüsü için geliştirilmiş olan tanımlayıcı; EQF’in 7. seviye öğrenme kazanımlarına tekabül etmektedir. (**)Bologna Süreci çerçevesinde Mayıs 2005’te Bergen’de toplanan yükseköğretimden sorumlu bakanlarca üzerinde anlaşılmış olan Avrupa Yüksek Eğitim Alanı Yeterlilikleri için Çerçeve’nin üçüncü döngüsü için geliştirilmiş tanımlayıcı; EQF’in 8. seviye öğrenme kazanımlarına tekabül etmektedir.

2011 yılı itibariyle ABD’de lisansüstü öğrenci sayısı yaklaşık 3 milyondur.

ABD’de lisansüstü öğrencilerinin toplam yüksek-öğretim öğrencileri içindeki payı yaklaşık %14 iken Türkiye’de bu oran %6 civarındadır.

ABD’de 2010-2011 öğretim yılında yüksek lisans mezun sayısı 731 000 iken doktora mezun sayısı 164 000’dir. ABD’nin yıllık doktoralı mezun sayısı Türkiye’de ki mevcut doktora öğrenci sayısının yaklaşık üç katıdır.

Türkiye ve ABD’de Lisansüstü Eğitim

ABD ‘de 2011 yılında doktora mezun sayısı 164 000 iken 1987 yılından itibaren Türkiye’deki toplam doktora mezun sayısı 62 151dir.

ABD’ de yıllık doktora mezun sayısının Türkiye’de 1987 yılından günümüze toplam doktora mezun sayısının yaklaşık üç katıdır.

Yalnız 2010 yılından itibaren Türkiye’de lisansüstü öğrenci sayılarındaki artışa rağmen, lisansüstü mezun öğrenci sayılarında düşüş görülmektedir.

Türkiye ve ABD’de Lisansüstü Eğitim

Türkiye’de Tam Zaman Eşdeğer Ar-Ge İnsan Kaynağı

TZE AR-GE Personeli TZE Araştırmacı

Kaynak: TÜBİTAK

Türkiye için 2025 yılı lisansüstü öğrenci sayısı 605 000 olarak hedeflenmiştir. 2013-2014 yılı itibariyle 329 140 olan lisansüstü öğrenci sayısının bu hedefe ulaşabilmesi için önümüzdeki her beş yılda yaklaşık 150 000 öğrencilik bir kapasite artışı yaratılması ge-rekmektedir.

Günümüzde yaklaşık 60 000 olan öğretim üyesi sayısı-nın 2025 yılı itibariyle 150 000’ine ulaşması öngürül-mektedir.

Türkiye’de Lisansüstü Eğitimin Stratejik Hedefleri

Kaynak: Türkiye’nin Yükseköğretim Stratejisi

Türkiye’nin doktoralı insangücü talebini karşılamak için üretilmesi gereken doktora sayısı ne olmalıdır?

Doktora mezunlarına talep iki farklı yerden gelmek-tedir:üniversitelerin öğretim üyesi ihtiyacını karşılamak için

üretilmesi gereken doktoralar;

Türkiye’nin Avrupa Araştırma Alanı’nda yer alması ve AB öngörüleri doğrultusunda AR-GE harcamalarını GSYİH’nın % 3’e çıkarması halinde, gereksinme duyacağı doktoralı araştırmacılardır.

Her iki talebin karşılanabilmesi için, önümüzdeki ilk 5 yıllık dönemde yılda 11.500, ikinci 5 yıllık dönemde ise yılda 17.000 doktora üretilmesi gerekecektir.

Türkiye’de son on yılda yüksek lisans ve doktora derecelerini alanların sayısında artış gözlenmesine rağmen özellikle doktora mezunlarının sayısının (2012 yılı itibariyle 4505 olan) ülkemizin öğretim üyesi ve araştırmacı açığını kapatmaktan çok uzak olduğu görülmektedir.

Doktoralı işgücünün hem nicelik hem de nitelik bakımın-dan yükseltmesi için; Doktoralı sayısını yeterli düzeye çıkarma yollarını geliştirmek, Doktora öğrencilerine eğitimlerini sürdürmeye olanak verecek

mali olanakları sağlamak, Doktora programlarının düzenlenmesinde doktoraların kalite

artışını sağlayacak yeni düzenlemelere gitmek, Yurtdışı ve içinde doktora sonrası çalışmalar yapılması yollarını

geliştirmek,

Türkiye’de Yükseköğretimin Stratejik Hedefleri

Doktoralı işgücünün hem nicelik hem de nitelik bakımın-dan yükseltmesi için; Türkiye’de bilim insanı yetiştirme sürecinde ihmal edilen

doktora sonrası eğitimin yaygınlaşması;

Doktora yönetme eğilimlerini güçlendirmek için doktora hoca-larının yararlanacağı özendiriciler geliştirilmesi;

İş dünyasının da doktoralı insangücü gereksinimini karşılamak için yeni doktora kanallarının oluşturulması gerekmektedir.

Türkiye’de Yükseköğretimin Stratejik Hedefleri

AR-GE Harcamalarının GSYİH’ye Oranının %3’e ulaşması

300.000 Tam Zaman Eşdeğer Araştırmacı

2023 Türkiye Hedefleri

Yıllara Göre Lisansüstü Mezun Sayıları (Türkiye Geneli)

1994-1995

1995-1996

1996-1997

1997-1998

1998-1999

1999-2000

2000-2001

2001-2002

2002-2003

2003-2004

2004-2005

2005-2006

2006-2007

2007-2008

2008-2009

2009-2010

2010-2011

2011-2012

5419 80

7943 95

3 2185

9 2773

4 3187

8 3369

YIllara Göre Lisansüstü Mezun SayIlarIYüksek Lisans Doktora

Yıllara Göre Lisansüstü Öğrenci Sayıları (Türkiye Geneli)

1995-1996

1996-1997

1997-1998

1998-1999

1999-2000

2000-2001

2001-2002

2002-2003

2003-2004

2004-2005

2005-2006

2006-2007

2007-2008

2008-2009

2009-2010

2010-2011

2011-2012

2012-2013

2 1120

YIllara Göre Lisansüstü Öğrenci SayIlarIYüksek Lisans Doktora

Yıllara Göre Doktora Programı Mezun ve Öğrenci Sayıları(Türkiye Geneli)

1995-1996

1996-1997

1997-1998

1998-1999

1999-2000

2000-2001

2001-2002

2002-2003

2003-2004

2004-2005

2005-2006

2006-2007

2007-2008

2008-2009

2009-2010

2010-2011

2011-2012

3 3257

Doktora ProgramIMezun Sayısı Öğrenci Sayısı

Yıllara Göre Öğretim Üyesi Sayıları(Türkiye Geneli)

1994-1995

1995-1996

1996-1997

1997-1998

1998-1999

1999-2000

2000-2001

2001-2002

2002-2003

2003-2004

2004-2005

2005-2006

2006-2007

2007-2008

2008-2009

2009-2010

2010-2011

2011-2012

2012-20130

Yıllara Göre Öğretim Üyesi Sayısı

Prof. Doç. Yrd. Doç.

Eğitimi veren üniversite

sayısı (Devlet+Vakıf)

Program tür sayısı Öğrenci Sayısı

Doktora 79+28=107 457 22 721

Tezli Yüksek Lisans 91+42=133 746 66 823

Tezsiz Yüksek Lisans 33+32=65 279 8 599

FBE İlişkin Sayısal Veriler (2014)

Devlet Üniversiteleri Vakıf Üniversiteleri

Doktora (%100) 21 247 (%94) 1 474 (%6)

Tezli Yüksek Lisans (%100) 62 805 (%94) 4 018 (%6)

Tezsiz Yüksek Lisans (%100) 5 972 (%69) 2 627 (%31)

FBE Toplam Lisansüstü (%100) 90 024 (%92) 8 119 (%8)

Üniversite Türlerine GöreFBE Öğrenci Sayıları (2014)

FBE ve Diğer Enstitü Öğrenci Sayısı (2014)

FBE Öğrenci Sayısı9814331%

Diğer Enstitü Öğrenci Sayısı

22253869%

Doktora2272123%

Tezli Yüksek Lisans

6682368%

Tezsiz Yüksek Lisans

85999%

Fen Bilimleri Enstitüleri Öğrenci Sayıları(2014)

Fen Bilimleri Enstitüleri Öğrenci Sayıları (2014)

Doktora6586421%

Tezli Yüksek Lisans195421

Tezsiz Yüksek Lisans5939619%

Türkiye Geneli Lisansüstü Öğrenci Sayıları(2014)

Program Türlerine GöreFBE ve Diğer Enstitü Öğrenci Sayıları (2014)

6582174%

Doktora

12859866%

Tezli Yüksek Lisans

Diğer Enstitü Öğrenci

Sayısı5939687%

Tezsiz Yüksek Lisans

FBE Doktora Öğrenci Sayıları (1/3)

Üniversire Öğrenci S.1 İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ 2.5012 ORTA DOĞU TEKNİK ÜNİVERSİTESİ 1.7903 YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ 1.1834 EGE ÜNİVERSİTESİ 1.1055 ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ 1.0506 ANKARA ÜNİVERSİTESİ 1.0287 GAZİ ÜNİVERSİTESİ 1.0278 HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ 1.0249 ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ 797

10 İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ 73311 SELÇUK ÜNİVERSİTESİ 67112 SAKARYA ÜNİVERSİTESİ 66913 KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ 63614 BOĞAZİÇİ ÜNİVERSİTESİ 47015 SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ 41516 MARMARA ÜNİVERSİTESİ 40817 DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ 39518 ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ 37519 ESKİŞEHİR OSMANGAZİ ÜNİVERSİTESİ 37420 ERCİYES ÜNİVERSİTESİ 371

Üniversire Öğrenci S.21 ANADOLU ÜNİVERSİTESİ 33222 ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ 27223 AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ 25424 KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ 23025 KOÇ ÜNİVERSİTESİ 22426 YEDİTEPE ÜNİVERSİTESİ 21927 SABANCI ÜNİVERSİTESİ 21228 İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ 19829 NAMIK KEMAL ÜNİVERSİTESİ 19530 KAHRAMANMARAŞ SÜTÇÜ İMAM Üni. 18531 GAZİANTEP ÜNİVERSİTESİ 18332 BALIKESİR ÜNİVERSİTESİ 18133 ÇANAKKALE ONSEKİZ MART ÜNİ. 16534 KARABÜK ÜNİVERSİTESİ 16235 PAMUKKALE ÜNİVERSİTESİ 15336 TRAKYA ÜNİVERSİTESİ 15337 MİMAR SİNAN GÜZEL SANATLAR ÜNİ. 14838 FATİH ÜNİVERSİTESİ 13239 TOBB EKONOMİ VE TEKNOLOJİ ÜNİ. 10140 BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ 100

Üniversire Öğrenci S.41 MUSTAFA KEMAL ÜNİVERSİTESİ 9842 KIRIKKALE ÜNİVERSİTESİ 9143 DUMLUPINAR ÜNİVERSİTESİ 8144 ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ 7745 TURGUT ÖZAL ÜNİVERSİTESİ 7546 ÖZYEĞİN ÜNİVERSİTESİ 7147 CELAL BAYAR ÜNİVERSİTESİ 6648 CUMHURİYET ÜNİVERSİTESİ 6649 DÜZCE ÜNİVERSİTESİ 6550 NİĞDE ÜNİVERSİTESİ 6051 ATILIM ÜNİVERSİTESİ 5952 BAHÇEŞEHİR ÜNİVERSİTESİ 5953 YILDIRIM BEYAZIT ÜNİVERSİTESİ 5854 AFYON KOCATEPE ÜNİVERSİTESİ 5755 BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ 5056 ABANT İZZET BAYSAL ÜNİVERSİTESİ 4957 İSTANBUL KÜLTÜR ÜNİVERSİTESİ 4958 RECEP TAYYİP ERDOĞAN ÜNİ. 4759 İZMİR KATİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ 4160 DOĞUŞ ÜNİVERSİTESİ 39

Üniversire Öğrenci S.61 HARRAN ÜNİVERSİTESİ 3762 BARTIN ÜNİVERSİTESİ 3563 AKSARAY ÜNİVERSİTESİ 2764 OKAN ÜNİVERSİTESİ 2765 SİNOP ÜNİVERSİTESİ 2766 ÇANKAYA ÜNİVERSİTESİ 2667 ORDU ÜNİVERSİTESİ 2468 İSTANBUL TİCARET ÜNİVERSİTESİ 2369 KASTAMONU ÜNİVERSİTESİ 2270 ÇANKIRI KARATEKİN ÜNİVERSİTESİ 2271 İSTANBUL AYDIN ÜNİVERSİTESİ 2272 IŞIK ÜNİVERSİTESİ 1973 MALTEPE ÜNİVERSİTESİ 1974 NEVŞEHİR HACI BEKTAŞ VELİ ÜNİ. 1975 GEDİZ ÜNİVERSİTESİ 1876 İZMİR EKONOMİ ÜNİVERSİTESİ 1877 BİLECİK ŞEYH EDEBALİ ÜNİVERSİTESİ 1778 ARTVİN ÇORUH ÜNİVERSİTESİ 1679 UŞAK ÜNİVERSİTESİ 1580 MELİKŞAH ÜNİVERSİTESİ 14

Üniversire Öğrenci S.81YAŞAR ÜNİVERSİTESİ 1482BURSA TEKNİK ÜNİVERSİTESİ 1383GALATASARAY ÜNİVERSİTESİ 1184GİRESUN ÜNİVERSİTESİ 1185HİTİT ÜNİVERSİTESİ 1186MARDİN ARTUKLU ÜNİVERSİTESİ 1187ADIYAMAN ÜNİVERSİTESİ 1088ERZİNCAN ÜNİVERSİTESİ 1089KADİR HAS ÜNİVERSİTESİ 1090MEVLANA ÜNİVERSİTESİ 1091AHİ EVRAN ÜNİVERSİTESİ 992BEYKENT ÜNİVERSİTESİ 993MUĞLA SITKI KOÇMAN ÜNİVERSİTESİ 994ZİRVE ÜNİVERSİTESİ 995İSTANBUL AREL ÜNİVERSİTESİ 796BOZOK ÜNİVERSİTESİ 697HASAN KALYONCU ÜNİVERSİTESİ 698KARAMANOĞLU MEHMETBEY ÜNİ. 599GAZİOSMANPAŞA ÜNİVERSİTESİ 4

100PİRİ REİS ÜNİVERSİTESİ 4

Üniversire Öğrenci S.101DİCLE ÜNİVERSİTESİ 3102OSMANİYE KORKUT ATA ÜNİVERSİTESİ 3103YÜZÜNCÜ YIL ÜNİVERSİTESİ 3104AMASYA ÜNİVERSİTESİ 2105BİNGÖL ÜNİVERSİTESİ 2106YALOVA ÜNİVERSİTESİ 2107BİTLİS EREN ÜNİVERSİTESİ 1

FBE Doktora Öğrenci Sayıları Dağılımı (2014)

FBE Doktora Öğrenci Sayıları

İSTANBUL TEKNİK (%11)

ORTA DOĞU TEKNİK (%8)

YILDIZ TEKNİK (%5)

EGE (%5)

ATATÜRK (%5)

ANKARA (%5)

GAZİ (%5)

HACETTEPE (%4)

ÇUKUROVA (%3)

Diğerleri (%49)

FBE Yüksek Lisans Öğrenci Sayıları Dağılımı (2014)

FBE Yüksek Lisans Öğrenci Sayıları

İSTANBUL TEKNİK (%9)

GAZİ (%6)

YILDIZ TEKNİK (%5)

ANKARA (%4)

SELÇUK (%4)

SÜLEYMAN DEMİREL (%3)

SAKARYA (%3)

İSTANBUL (%3)

Diğer

FBE Tezsiz Yüksek Lisans Öğrenci Sayıları Dağılımı (2014)

5%4%4%4%

Tezsiz Yüksek Lisans Öğrenci Sayıları (2014)

ANKARA (%23)

SAKARYA (%10)

BAHÇEŞEHİR (%5)

MARMARA (%5)

BOĞAZİÇİ (%4)

OKAN (%4)

YILDIZ TEKNİK (%4)

ZİRVE (%4)

Diğerleri

FBE Yüksek Lisans Öğrenci Sayıları (1/4)

Üniversire Öğrenci S.1 İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ 6.7542 GAZİ ÜNİVERSİTESİ 4.1933 YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ 3.6424 ANKARA ÜNİVERSİTESİ 3.1545 ORTA DOĞU TEKNİK ÜNİVERSİTESİ 3.0546 SELÇUK ÜNİVERSİTESİ 2.7557 SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ 2.6768 SAKARYA ÜNİVERSİTESİ 2.6339 İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ 2.002

10 KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ 1.81811 EGE ÜNİVERSİTESİ 1.81412 DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ 1.73413 ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ 1.71814 ERCİYES ÜNİVERSİTESİ 1.47715 MARMARA ÜNİVERSİTESİ 1.47316 ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ 1.36517 BOĞAZİÇİ ÜNİVERSİTESİ 1.29018 KAHRAMANMARAŞ SÜTÇÜ İMAM ÜNİ. 1.25719 ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ 1.23120 ESKİŞEHİR OSMANGAZİ ÜNİVERSİTESİ 1.223

Üniversire Öğrenci S.21 KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ 1.17422 BAHÇEŞEHİR ÜNİVERSİTESİ 1.03823 NAMIK KEMAL ÜNİVERSİTESİ 1.00924 HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ 87525 MUSTAFA KEMAL ÜNİVERSİTESİ 83126 PAMUKKALE ÜNİVERSİTESİ 76627 MİMAR SİNAN GÜZEL SANATLAR ÜNİ. 76528 AKSARAY ÜNİVERSİTESİ 76129 ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ 73230 KIRIKKALE ÜNİVERSİTESİ 68331 ANADOLU ÜNİVERSİTESİ 67432 BALIKESİR ÜNİVERSİTESİ 65933 YÜZÜNCÜ YIL ÜNİVERSİTESİ 64334 AFYON KOCATEPE ÜNİVERSİTESİ 62935 KARABÜK ÜNİVERSİTESİ 62136 NİĞDE ÜNİVERSİTESİ 52237 GAZİANTEP ÜNİVERSİTESİ 51438 TRAKYA ÜNİVERSİTESİ 51039 DUMLUPINAR ÜNİVERSİTESİ 49840 AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ 450

Üniversire Öğrenci S.41 OKAN ÜNİVERSİTESİ 44042 ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ 43843 FATİH ÜNİVERSİTESİ 43544 DÜZCE ÜNİVERSİTESİ 43445 CELAL BAYAR ÜNİVERSİTESİ 43346 ORDU ÜNİVERSİTESİ 38947 İSTANBUL AYDIN ÜNİVERSİTESİ 36448 ZİRVE ÜNİVERSİTESİ 34649 BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ 34150 BOZOK ÜNİVERSİTESİ 33551 ÇANKAYA ÜNİVERSİTESİ 33452 ÇANAKKALE ONSEKİZ MART ÜNİ. 31053 NEVŞEHİR HACI BEKTAŞ VELİ ÜNİ. 30554 CUMHURİYET ÜNİVERSİTESİ 30455 KASTAMONU ÜNİVERSİTESİ 29556 YAŞAR ÜNİVERSİTESİ 28157 RECEP TAYYİP ERDOĞAN ÜNİ. 27758 BARTIN ÜNİVERSİTESİ 24259 TOBB EKONOMİ VE TEKNOLOJİ ÜNİ. 23860 ÖZYEĞİN ÜNİVERSİTESİ 225

Üniversire Öğrenci S.61 HARRAN ÜNİVERSİTESİ 22162 BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ 21563 YEDİTEPE ÜNİVERSİTESİ 21364 GALATASARAY ÜNİVERSİTESİ 21265 İSTANBUL KÜLTÜR ÜNİVERSİTESİ 21066 SABANCI ÜNİVERSİTESİ 20767 AHİ EVRAN ÜNİVERSİTESİ 20568 ERZİNCAN ÜNİVERSİTESİ 19969 KOÇ ÜNİVERSİTESİ 19970 BİLECİK ŞEYH EDEBALİ ÜNİVERSİTESİ 18471 GÜMÜŞHANE ÜNİVERSİTESİ 17872 OSMANİYE KORKUT ATA ÜNİVERSİTESİ 17073 İZMİR KATİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ 16774 ATILIM ÜNİVERSİTESİ 16675 HİTİT ÜNİVERSİTESİ 16676 İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ 16377 ARTVİN ÇORUH ÜNİVERSİTESİ 15478 BEYKENT ÜNİVERSİTESİ 15379 ABANT İZZET BAYSAL ÜNİVERSİTESİ 15080 BİNGÖL ÜNİVERSİTESİ 150

Üniversire Öğrenci S.81 MALTEPE ÜNİVERSİTESİ 14982 YALOVA ÜNİVERSİTESİ 14683 GEDİZ ÜNİVERSİTESİ 14584 DİCLE ÜNİVERSİTESİ 14385 GİRESUN ÜNİVERSİTESİ 14386 YILDIRIM BEYAZIT ÜNİVERSİTESİ 13987 ADIYAMAN ÜNİVERSİTESİ 12788 İSTANBUL AREL ÜNİVERSİTESİ 12389 SİNOP ÜNİVERSİTESİ 11390 NECMETTİN ERBAKAN ÜNİVERSİTESİ 11291 İSTANBUL BİLGİ ÜNİVERSİTESİ 11192 IŞIK ÜNİVERSİTESİ 10993 KADİR HAS ÜNİVERSİTESİ 10594 UŞAK ÜNİVERSİTESİ 10195 ÇANKIRI KARATEKİN ÜNİVERSİTESİ 9996 İSTANBUL ŞEHİR ÜNİVERSİTESİ 9997 AMASYA ÜNİVERSİTESİ 9798 IĞDIR ÜNİVERSİTESİ 9499 KİLİS 7 ARALIK ÜNİVERSİTESİ 92

100 KARAMANOĞLU MEHMETBEY ÜNİ. 81

Üniversire Öğrenci S.101 TÜRK HAVA KURUMU ÜNİVERSİTESİ 81102 İSTANBUL TİCARET ÜNİVERSİTESİ 81103 TOROS ÜNİVERSİTESİ 79104 İSTANBUL SABAHATTİN ZAİM ÜNİ. 70105 TURGUT ÖZAL ÜNİVERSİTESİ 67106 AĞRI İBRAHİM ÇEÇEN ÜNİVERSİTESİ 66107 BURSA TEKNİK ÜNİVERSİTESİ 64108 MELİKŞAH ÜNİVERSİTESİ 60109 HASAN KALYONCU ÜNİVERSİTESİ 53110 DOĞUŞ ÜNİVERSİTESİ 51111 BİTLİS EREN ÜNİVERSİTESİ 50112 GAZİOSMANPAŞA ÜNİVERSİTESİ 49113 İSTANBUL KEMERBURGAZ ÜNİ. 47114 İZMİR EKONOMİ ÜNİVERSİTESİ 42115 MEVLANA ÜNİVERSİTESİ 40116 MUŞ ALPARSLAN ÜNİVERSİTESİ 29117 MARDİN ARTUKLU ÜNİVERSİTESİ 24118 KIRKLARELİ ÜNİVERSİTESİ 13119 ABDULLAH GÜL ÜNİVERSİTESİ 8120 BAYBURT ÜNİVERSİTESİ 8

Üniversire Öğrenci S.121 GEDİK ÜNİVERSİTESİ 8122 BATMAN ÜNİVERSİTESİ 6123 PİRİ REİS ÜNİVERSİTESİ 6124 TÜRK-ALMAN ÜNİVERSİTESİ 6125 BURSA ORHANGAZİ ÜNİVERSİTESİ 4126 CANİK BAŞARI ÜNİVERSİTESİ 4127 KTO KARATAY ÜNİVERSİTESİ 4128 ADANA BİLİM VE TEKNOLOJİ ÜNİ. 3129 ULUSLARARASI ANTALYA ÜNİ. 2130 AVRASYA ÜNİVERSİTESİ 1131 SİİRT ÜNİVERSİTESİ 1132 TUNCELİ ÜNİVERSİTESİ 1133 İZMİR ÜNİVERSİTESİ 1

FBE (Tezsiz) Yüksek Lisans Öğrenci Sayıları (1/2)

Üniversire Öğrenci S.1 ANKARA ÜNİVERSİTESİ 2.0142 SAKARYA ÜNİVERSİTESİ 8503 BAHÇEŞEHİR ÜNİVERSİTESİ 4454 MARMARA ÜNİVERSİTESİ 3905 BOĞAZİÇİ ÜNİVERSİTESİ 3836 OKAN ÜNİVERSİTESİ 3737 YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ 3218 ZİRVE ÜNİVERSİTESİ 3169 ORTA DOĞU TEKNİK ÜNİVERSİTESİ 250

10 KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ 21711 AKSARAY ÜNİVERSİTESİ 19712 İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ 18713 SELÇUK ÜNİVERSİTESİ 16514 FATİH ÜNİVERSİTESİ 15715 İSTANBUL AYDIN ÜNİVERSİTESİ 14916 GEDİZ ÜNİVERSİTESİ 12017 ESKİŞEHİR OSMANGAZİ ÜNİVERSİTESİ 11718 ÖZYEĞİN ÜNİVERSİTESİ 11519 KARABÜK ÜNİVERSİTESİ 11120 DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ 104

Üniversire Öğrenci S.21 İSTANBUL KÜLTÜR ÜNİVERSİTESİ 10422 ATILIM ÜNİVERSİTESİ 10123 GAZİ ÜNİVERSİTESİ 9724 GALATASARAY ÜNİVERSİTESİ 9125 YAŞAR ÜNİVERSİTESİ 9026 EGE ÜNİVERSİTESİ 8827 ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ 8428 İSTANBUL AREL ÜNİVERSİTESİ 7329 İSTANBUL SABAHATTİN ZAİM ÜNİ. 7030 AFYON KOCATEPE ÜNİVERSİTESİ 6831 ANADOLU ÜNİVERSİTESİ 5832 ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ 5533 İSTANBUL BİLGİ ÜNİVERSİTESİ 5434 ÇANKAYA ÜNİVERSİTESİ 5335 TOROS ÜNİVERSİTESİ 5236 SABANCI ÜNİVERSİTESİ 5037 OSMANİYE KORKUT ATA ÜNİVERSİTESİ 4838 CELAL BAYAR ÜNİVERSİTESİ 4739 TURGUT ÖZAL ÜNİVERSİTESİ 4340 ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ 37

FBE (Tezsiz) Yüksek Lisans Öğrenci Sayıları (2/2)

Üniversire Öğrenci S.41 IŞIK ÜNİVERSİTESİ 3342 KADİR HAS ÜNİVERSİTESİ 2743 TÜRK HAVA KURUMU ÜNİVERSİTESİ 2344 TOBB EKONOMİ VE TEKNOLOJİ ÜNİ. 2145 MALTEPE ÜNİVERSİTESİ 2046 GAZİANTEP ÜNİVERSİTESİ 1947 ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ 1548 PAMUKKALE ÜNİVERSİTESİ 1449 YALOVA ÜNİVERSİTESİ 1450 İSTANBUL TİCARET ÜNİVERSİTESİ 1351 İSTANBUL ŞEHİR ÜNİVERSİTESİ 1052 BARTIN ÜNİVERSİTESİ 753 TRAKYA ÜNİVERSİTESİ 754 BEYKENT ÜNİVERSİTESİ 655 İZMİR EKONOMİ ÜNİVERSİTESİ 556 GEDİK ÜNİVERSİTESİ 457 ADANA BİLİM VE TEKNOLOJİ ÜNİ. 358 KOÇ ÜNİVERSİTESİ 359 BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ 260 DUMLUPINAR ÜNİVERSİTESİ 2

Üniversire Öğrenci S.61 MELİKŞAH ÜNİVERSİTESİ 262 ULUSLARARASI ANTALYA ÜNİV. 263 ADIYAMAN ÜNİVERSİTESİ 164 BALIKESİR ÜNİVERSİTESİ 165 KASTAMONU ÜNİVERSİTESİ 1

FBE Doktora ProgramlarıProgram Adı

1 ADLİ BİLİMLER ANABİLİM DALI2 AGRONOMİ ANABİLİM DALI3 AĞAÇ İŞLERİ ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI4 ANALİTİK KİMYA ANABİLİM DALI5 ANALİZ VE FONKSİYONLAR TEORİSİ ANABİLİM DALI6 ANORGANİK KİMYA7 ANORGANİK KİMYA ANABİLİM DALI8 ARAZİ YÖNETİMİ VE KULLANIMI9 ARKEOMETRİ ANABİLİM DALI

10 ASTROFİZİK ANABİLİM DALI11 ASTRONOMİ VE ASTROFİZİK ANABİLİM DALI12 ASTRONOMİ VE UZAY BİLİMLERİ ANABİLİM DALI13 ATMOSFER BİLİMLERİ ANABİLİM DALI14 ATOM VE MOLEKÜL FİZİĞİ ANABİLİM DALI15 ATOM VE MOLEKÜLER FİZİĞİ ANABİLİM DALI16 AVLAMA TEKNOLOJİSİ ANABİLİM DALI17 BAHÇE BİTKİLERİ ANABİLİM DALI18 BALIKÇILIK TEKNOLOJİSİ MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI19 BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR ÖĞRETMENLİĞİ20 BİLGİ GÜVENLİĞİ ANABİLİM DALI21 BİLGİ TEKNOLOJİLERİ ANABİLİM DALI22 BİLGİSAYAR BİLİMİ VE MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI23 BİLGİSAYAR BİLİMLERİ ANABİLİM DALI24 BİLGİSAYAR BİLİMLERİ MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI25 BİLGİSAYAR BİLİMLERİ VE MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI26 BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI27 BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI (İNGİLİZCE)28 BİLGİSAYAR ORTAMINDA MİMARLIK ANABİLİM DALI29 BİLGİSAYAR VE BİLİŞİM MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI30 BİLGİSAYAR VE ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ EĞİTİMİ ANABİLİM DALI

Program Adı31 BİLGİSAYAR VE ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ ÖĞRETMENLİĞİ ABD32 BİLGİSAYAR-KONTROL EĞİTİMİ ANABİLİM DALI33 BİLİŞİM ANABİLİM DALI34 BİNA ARAŞTIRMA VE PLANLAMA ANABİLİM DALI35 BİNA BİLGİSİ ANABİLİM DALI36 BİTKİ BESLEME ANABİLİM DALI37 BİTKİ ISLAHI VE GENETİĞİ ANABİLİM DALI38 BİTKİ KORUMA ANABİLİM DALI39 BİTKİSEL ÜRETİM VE TEKNOLOJİLERİ ANABİLİM DALI40 BİYOKİMYA ANABİLİM DALI41 BİYOKİMYA BİLİM DALI42 BİYOLOJİ ANABİLİM DALI43 BİYOLOJİ ANABİLİM DALI (YABANCI DİLDE)44 BİYOLOJİ BİLİMLERİ VE BİYOMÜHENDİSLİK ANABİLİM DALI45 BİYOLOJİ EĞİTİMİ ANABİLİM DALI46 BİYOLOJİ ÖĞRETMENLİĞİ ANABİLİM DALI47 BİYOMEDİKAL BİLİMLER VE MÜHENDİSLİK ANABİLİM DALI48 BİYOMEDİKAL MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI49 BİYOMETRİ VE GENETİK ANABİLİM DALI50 BİYOMÜHENDİSLİK ANABİLİM DALI51 BİYOMÜHENDİSLİK ANABİLİM DALI (İNGİLİZCE)52 BİYOMÜHENDİSLİK VE BİLİMLERİ ANABİLİM DALI53 BİYOSİSTEM MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI54 BİYOTEKNOLOJİ ANABİLİM DALI55 BİYOTEKNOLOJİ VE BİYOGÜVENLİK ANABİLİM DALI56 BİYOTEKNOLOJİ VE GENETİK ANABİLİM DALI57 BOTANİK ANABİLİM DALI58 BOTANİK BİLİM DALI59 CANLI DENIZ KAYNAKLARI ANABİLİM DALI60 CEBİR VE SAYILAR ANABİLİM DALI

61 CEBİR VE SAYILAR TEORİSİ ANABİLİM DALI62 CEVHER HAZIRLAMA ANABİLİM DALI63 CEVHER HAZIRLAMA MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI64 COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ ANABİLİM DALI65 CONSTRUCTION PROJECT MANAGEMENT66 ÇAYIR-MERA VE YEM BİTKİLERİ ANABİLİM DALI67 ÇEVRE BİLİMLERİ ANABİLİM DALI68 ÇEVRE BİLİMLERİ VE ÇEVRE TEKNOLOJİSİ ANABİLİM DALI69 ÇEVRE BİLİMLERİ VE MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI70 ÇEVRE BİLİMLERİ VE TEKNOLOJİLERİ ANABİLİM DALI71 ÇEVRE BİYOTEKNOLOJİSİ ANABİLİM DALI72 ÇEVRE MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI73 ÇEVRE MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI (İNGİLİZCE)74 ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ ANABİLİM DALI75 ÇEVRE VE ORMAN HUKUKU ANABİLİM DALI76 DENIZ JEOLOJISI VE JEOFIZIĞI ANABİLİM DALI77 DENIZ KIMYASI ANABİLİM DALI78 DENİZ BİLİMLERİ VE TEKNOLOJİSİ ANABİLİM DALI79 DENİZ BİYOLOJİSİ ANABİLİM DALI80 DENİZ ULAŞTIRMA İŞLETME MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI81 DENİZ ULAŞTIRMA VE İŞLETME MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI82 DEPREM MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI83 DERİ MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI84 DERİ TEKNOLOJİSİ ANABİLİM DALI85 DEVRELER VE SİSTEMLER ANABİLİM DALI86 DİSİPLİNLERARASI TAŞINMAZ GELİŞTİRME ANABİLİM DALI87 EKONOMIK JEOLOJI ANABİLİM DALI88 ELEKTİRK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI89 ELEKTRİK ANABİLİM DALI90 ELEKTRİK EĞİTİMİ ANABİLİM DALI

Program Adı91 ELEKTRİK MAKİNALARI ANABİLİM DALI92 ELEKTRİK MAKİNALARI VE GÜÇ ELEKTRONİĞİ ANABİLİM DALI93 ELEKTRİK MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI94 ELEKTRİK TESİSLERİ ANABİLİM DALI95 ELEKTRİK VE BİLGİSAYAR MÜHENDİLİĞİ ANABİLİM DALI96 ELEKTRİK VE BİLGİSAYAR MÜHENDİLİĞİ ANABİLİM DALI (İNGİLİZCE)97 ELEKTRİK VE BİLGİSAYAR MÜHENDİLİĞİ ANABİLİM DALI (TÜRKÇE)98 ELEKTRİK VE BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI (İNGİLİZCE)99 ELEKTRİK VE ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI

100 ELEKTRİK-BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI (İNGİLİZCE)101 ELEKTRİK-ELEKTRONİK ANABİLİM DALI102 ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI103 ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI (İNGİLİZCE)104 ELEKTRİK-ELEKTRONİK VE BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI105 ELEKTROMANYETİK ALANLAR VE MİKRODALGA TEKNİĞİ ANABİLİM DALI106 ELEKTRONİK ANABİLİM DALI107 ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ108 ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI109 ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ VE BİLGİSAYAR BİLİMİ ANABİLİM DALI110 ELEKTRONİK VE BİLGİSAYAR EĞİTİMİ ANABİLİM DALI111 ELEKTRONİK VE BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI112 ELEKTRONİK VE HABERLEŞME MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI113 ELEKTRONİK VE HABERLEŞME MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI (İNG.)114 ELEKTRONİK-HABERLEŞME EĞİTİMİ ANABİLİM DALI115 ENDÜSTRİ BİTKİLERİ ANABİLİM DALI116 ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI117 ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI (İNGİLİZCE)118 ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİ VE İŞLETME YÖNETİMİ ANABİLİM DALI119 ENDÜSTRİ ÜRÜNLERİ TASARIMI ANABİLİM DALI120 ENDÜSTRİ ÜRÜNLERİ TASARIMI ANASANAT DALI

121ENDÜSTRİYEL TASARIM MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI122ENDÜSTRİYEL TEKNOLOJİ EĞİTİMİ ANABİLİM DALI123ENERJİ ANABİLİM DALI124ENERJİ MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI125ENERJİ SİSTEMLERİ ANABİLİM DALI126ENERJİ SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI127ENERJİ TEKNOLOJİSİ ANABİLİM DALI128ENERJİ-TERMODİNAMİK ANABİLİM DALI129ENFORMATİK ANABİLİM DALI130ENTOMOLOJİ ANABİLİM DALI131ENVİRONMENTAL BİOTECHNOLOGY ANABİLİM DALI132EV EKONOMİSİ ANABİLİM DALI133FEN BİLGİSİ EĞİTİM ANABİLİM DALI134FEN BİLGİSİ EĞİTİMİ ANABİLİM DALI135FEN BİLİMLERİ EĞİTİMİ ANABİLİM DALI136FİZİK ANABİLİM DALI137FİZİK ANABİLİM DALI (İNGİLİZCE)138FİZİK ANABİLİM DALİ139FİZİK EĞİTİMİ ANABİLİM DALI140FİZİK MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI141FİZİK ÖĞRETMENLİĞİ ANABİLİM DALI142FİZİKOKİMYA ANABİLİM DALI143FİZİKOKİMYA BİLİM DALI144FİZİKSEL KİMYA ANABİLİM DALI145FONKSİYONLAR TEORİSİ VE ANALİZİ ANABİLİM DALI146GEMI İNŞAATI ANABİLİM DALI147GEMİ İNŞAATI MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI148GEMİ İNŞAATI VE DENİZ BİLİMLERİ ANABİLİM DALI149GEMİ İNŞAATI VE GEMİ MAKİNELERİ MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI150GEMİ VE DENİZ TEKNOLOJİSİ MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI

Program Adı151GENEL ASTRONOMİ ANABİLİM DALI152GENEL BİYOLOJİ ANABİLİM DALI153GENEL FİZİK ANABİLİM DALI154GENEL JEOLOJİ ANABİLİM DALI155GEOMATİK ANABİLİM DALI156GEOMATİK MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI157GEOMETRİ ANABİLİM DALI158GEOMETRİ BİLİM DALI159GEOMETRİK MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI160GEOTEKNIK ANABİLİM DALI161GEOTEKNİK ANABİLİM DALI162GIDA BİLİMİ TEKNOLOJİSİ ANABİLİM DALI163GIDA BİLİMİ VE TEKNOLOJİSİ ANABİLİM DALI164GIDA BİLİMLERİ ANABİLİM DALI165GIDA GÜVENLİĞİ ANABİLİM DALI166GIDA MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI167GIDA TEKNOLOJİSİ ANABİLİM DALI168GÜNEŞ ENERJİSİ ANABİLİM ANABİLİM DALI169HARİTA MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI170HASTALIKLAR ANABİLİM DALI171HAVA TRAFİK KONTROL ANABİLİM DALI172HAVACILIK ELEKTRİK VE ELEKTRONİĞİ ANABİLİM DALI173HAVACILIK MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI174HAVZA AMENAJMANI ANABİLİM DALI175HAVZA YÖNETİMİ ANABİLİM DALI176HAYVAN YETİŞTİRME ANABİLİM DALI177HESAPLAMALI BİLİMLER VE MÜHENDİSLİK ANABİLİM DALI178HESAPLAMALI MEKANİK VE İMALAT ANABİLİM DALI179HESAPLAMALİ BİLİMLER ANABİLİM DALI180HIDROLIK-HIDROLOJI VE SU KAYNAKLARI ANABİLİM DALI

181HİDROBİYOLOJİ ANABİLİM DALI182HİDROJEOLOJİ MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI183HİDROLİK ANABİLİM DALI184HİDROLİK VE SU KAYNAKLARI MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI185ISI VE PROSES ANABİLİM DALI186İÇ MİMARLIK ANABİLİM/ANASANAT DALI187İÇ SULAR BİYOLOJİSİ ANABİLİM DALI188İLERİ TEKNOLOJİLER ANABİLİM DALI189İMAL USULLERİ ANABİLİM DALI190İMALAT MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI191İMALAT-KONSTRÜKSİYON ANABİLİM DALI192İNŞAAT ANABİLİM DALI193İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI194İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI (İNGİLİZCE)195İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ HİDROLİK ANABİLİM DALI196İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ YAPI ANABİLİM DALI197İSTATİSTİK ANABİLİM DALI198İSTATİSTİK TEORİSİ ANABİLİM DALI199İSTATİSTİKSEL BİLGİ SİSTEMLERİ ANABİLİM DALI200İŞ GÜVENLİĞİ VE İŞÇİ SAĞLIĞI ANABİLİM DALI201İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ ANABİLİM DALI202İŞ VE MÜHENDİSLİK YÖNETİMİ ANABİLİM DALI203İŞLEME TEKNOLOJİSİ ANABİLİM DALI204İŞLETME MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI205JEODEZİ VE COĞRAFİ BİLGİ TEKNOLOJİLERİ ANABİLİM DALI206JEODEZİ VE FOTOGRAMETRİ MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI207JEODEZİ VE JEOİNFORMASYON MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI208JEOFİZİK ANABİLİM DALI209JEOFİZİK MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI210JEOLOJİ MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI

Program Adı211JEOLOJİ MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI (FRANSIZCA)212KATIHAL FİZİĞİ ANABİLİM DALI213KAZALARIN ÇEVRESEL VE TEKNİK ARAŞTIRMASI ANABİLİM DALI214KENTSEL DÖNÜŞÜM ANABİLİM DALI (İNGİLİZCE)215KENTSEL SİSTEMLER VE ULAŞTIRMA ÖNETİMİ ANABİLİM DALI216KENTSEL TASARIM ANABİLİM DALI217KIYI BİLİMLERİ MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI218KIYI MÜHENDISLIĞI ANABİLİM DALI219KIYI VE LİMAN MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI220KİMYA ANABİLİM ALI221KİMYA ANABİLİM DALI222KİMYA ANABİLİM DALI (İNGİLİZCE)224KİMYA EĞİTİMİ ANABİLİM DALI225KİMYA MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI226KİMYA MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI (İNGİLİZCE)227KİMYA MÜHENDSLİĞİ ANABİLİM DALI228KİMYA ÖĞRETMENLİĞİ ANABİLİM DALI229KİMYA VE BİYOLOJİ MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI230KİMYA VE SÜREÇ MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI231KİMYA-METALURJİ MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI232KİMYASAL TEKNOLOJİLER ANABİLİM DALI233KOMPOZİT MALZEME TEKNOLOJİLERİ ANABİLİM DALI234KONSTRÜKSIYON-İMALAT ANABİLİM DALI235KONSTRÜKSİYON ANABİLİM DALI236KONSTRÜKSİYON VE İMALAT ANABİLİM DALI237KONSTRÜKSİYON-İMALAT ANABİLİM DALI238KONTROL MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI239KONTROL VE KUMANDA SİSTEMLERİ ANABİLİM DALI240KONTROL VE OTOMASYON MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI

241KUMANDA VE KONTROL SİSTEMLERİ ANA BİLİM DALI242KÜLTÜR TEKNİK ANABİLİM DALI243LİF VE KAĞIT TEKNOLOJİSİ ANABİLİM DALI244LİF VE POLİMER MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI245MADEN İŞLETME ANABİLİM DALI246MADEN İŞLETMESI ANABİLİM DALI247MADEN MEKANİZASYONU VE TEKNOLOJİSİ ANABİLİM DALI248MADEN MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI249MADEN YATAKLARI-JEOKİMYA ANABİLİM DALI250MAKİNA EĞİTİMİ ANABİLİM DALI251MAKİNA MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI252MAKİNA TEORİSİ VE KONTROL ANABİLİM DALI253MAKİNE ANABİLİM DALI254MAKİNE EĞİTİMİ ANABİLİM DALI255MAKİNE ENERJİ ANABİLİM DALI256MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI257MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI (İNGİLİZCE)258MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ ENERJİ ANABİLİM DALI259MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ KONSTRÜKSİYON VE İMALAT ANABİLİM DALI260MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ TERMODİNAMİK ANABİLİM DALI261MAKİNE TEORİSİ VE DİNAMİĞİ ANABİLİM DALI262MAKİNE VE İMALAT MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI263MALZEME ANABİLİM DALI264MALZEME BİLİMİ VE MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI265MALZEME BİLİMİ VE MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİMİ DALI266MALZEME BİLİMLERİ VE MÜHENDİSLİK ANABİLİM DALI267MALZEME TEKNOLOJİLERİ MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI268MATBAA EĞİTİMİ ANABİLİM DALI269MATEMATİĞİN TEMELLERİ VE MATEMATİKLOJİK ANABİLİM DALI270MATEMATİĞİN TEMELLERİ VE MATEMATİKSEL LOJİK ANABİLİM DALI

Program Adı271MATEMATİK ANABİLİM DALI272MATEMATİK ANABİLİM DALI (İNG)273MATEMATİK EĞİTİMİ ANABİLİM DALI274MATEMATİK MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI275MATEMATİK ÖĞRETMENLİĞİ ANABİLİM DALI276MATEMATİK TEMELLERİ VE MATEMATİK LOJİK ANABİLİM DALI277MATEMATİK VE BİLGİSAYAR BİLİMLERİ ANABİLİM DALI278MATEMATİK VE BİLGİSAYAR BİLİMLERİ ANABİLİM DALI (İNGİLİZCE)279MATEMATİKSEL FİZİK ANABİLİM DALI280MEKANİK ANABİLİM DALI281MEKATRONİK MÜHENDİLİĞİ ANABİLİM DALI282MEKATRONİK MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI283METAL EĞİTİMİ ANABİLİM DALI284METALURJİ EĞİTİMİ ANABİLİM DALI285METALURJİ MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI286METALURJİ VE MALZEME MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI287MİKRO VE NANOTEKNOLOJİ ANABİLİM DALI288MİKROBİYOLOJİ ANABİLİM DALI289MİMARİ TASARIM ANABİLİM DALI290MİMARİ TASARIM SORUNLARI ANABİLİM DALI291MİMARİ TASARIMDA BİLİŞİM ANABİLİM DALI292MİMARLIK ANABİLİM DALI293MİMARLIK TARİHİ ANABİLİM DALI294MİMARLIK TARİHİ VE KURAMI ANABİLİM DALI295MİMARLIK, PLANLAMA VE TASARIM ANABİLİM DALI296MİMARLIK, TASARIM VE KURAM ANABİLİM DALI297MİNEROLOJİ VE PETROGRAFİ ANABİLİM DALI298MİNEROLOJİ-PETROGRAFİ ANABİLİM DALI299MOBİLYA VE DEKORASYON EĞİTİMİ ANABİLİM DALI300MOLEKÜLER BİYOLOJİ ANABİLİM DALI

301MOLEKÜLER BİYOLOJİ VE GENETİK ANABİLİM DALI302MOLEKÜLER BİYOLOJİ-GENETİK VE BİYOTEKNOLOJİ ANABİLİM DALI303MÜCEVHERAT MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI304MÜHENDİSLİK BİLİMLERİ ANABİLİM DALI305MÜHENDİSLİK SİSTEMLERİNİN MODELLENMESİ VE TASARIMI ANABİLİM306MÜHENDİSLİK VE YÖNETİMİ ANABİLİM DALI307MÜZİK EĞİTİMİ ANABİLİM DALI308NANO TEKNOLOJİ VE MÜHENDİSLİK BİLİMLERİ ANABİLİN DALI309NANOBİLİM VE NANOMÜHENDİSLİK ANABİLİM DALI310NANO-BİLİM VE NANO-MÜHENDİSLİK ANABİLİM DALI311NANOBİLİM VE NANOMÜHENDİSLİK ANABİLİM DALI (İNGİLİZCE)312NANOBİLİM VE NANOMÜHENDİSLİK ANABİLİM DALI313NANOBİLİM VE NANOTEKNOLOJİ ANABİLİM DALI314NANOTEKNOLOJİ VE İLERİ MALZEMELER ANABİLİM DALI315NANOTEKNOLOJİ VE NANOTIP ANABİLİM DALI316NÜKLEER BİLİMLER ANABİLİM DALI317NÜKLEER ENERJİ ANABİLİM DALI318NÜKLEER ENERJİ MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI319NÜKLEER FİZİK ANABİLİM DALI320NÜKLEER TEKNOLOJİ ANABİLİM DALI321NÜKLEER UYGULAMALAR ANABİLİM DALI322ODUN MEKANİĞİ VE TEKNOLOJİSİ ANABİLİM DALI323OLASILIK TEORİSİ VE OLASILIK SÜREÇLERİ ANABİLİM DALI324ORGANİK KİMYA ANABİLİM DALI325ORGANİK KİMYA BİLİM DALI326ORMAN AMENAJMANI ANABİLİM DALI327ORMAN BİYOLOJİSİ VE ODUN KORUMA TEKNOLOJİSİ ANABİLİM DALI328ORMAN BOTANİĞİ ANABİLİM DALI329ORMAN ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİ AMANİLİM DALI330ORMAN ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI

Program Adı331ORMAN ENDÜSTRİSİ MAKİNALARI VE İŞLETME ANABİ332ORMAN ENTOMOLOJİSİ VE KORUMA ANABİLİM DALI333ORMAN HASILATI VE BİYOMETRİ ANABİLİM DALI334ORMAN İNŞAATI VE TRANSPORTU ANABİLİM DALI335ORMAN MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI336ORMAN MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI (TEZLİ)337ORMAN ÜRÜNLERİ KİMYASI VE TEKNOLOJİSİ ANABİLİM DALI338ORMANCILIK EKONOMİSİ ANABİLİM DALI339ORMANCILIK POLİTİKASI VE YÖNETİMİ ANABİLİM DALI340ORTAÖĞRETİM FEN VE MATEMATİK ALANLARI EĞİTİMİ BD341OTOMOTİV MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI342OTOMOTİV MÜHENDİSLİĞİ ANBİLİM DALI343ÖLÇME BİLGİSİ VE KADASTRO ANABİLİM DALI344PERİDONTOLJİ ANABİLİM DALI345PETROL MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI346PETROL VE DOĞALGAZ MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI347PEYZAJ MİMARLIĞI ANABİLİM DALI348PEYZAJ MİMARLIĞI BİLİM DALI349POLİMER BİLİM VE TEKNOLOJİ ANABİLİM DALI350POLİMER BİLİM VE TEKNOLOJİSİ ANABİLİM DALI351POLİMER MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI352PROJE YÖNETİMİ ANABİLİM DALI353PROSES VE REAKTÖR TASARIMI ANABİLİM DALI355RADYOBİYOLOJİ ANABİLİM DALI356RESTORASYON ANABİLİM DALI357RESTORASYON TARİHİ ÇEVRE DEĞERLENDİRMESİ358RESTORASYON YENİLEME-KORUMA359ROBOTİK ANABİLİM DALI360RÖLÖVE-RESTORASYON ANABİLİM DALI

361SAVUNMA TEKNOLOJİLERİ ANABİLİM DALI362SERAMİK MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI363SINIF ÖĞRETMENLİĞİ ANABİLİM DALI364SİLVİKÜLTÜR ANABİLİM DALI365SİSTEM ANALİZİ ANABİLİM DALI366SİSTEM MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI367SİVİL HAVACILIK ANABİLİM DALI368STRUCTURAL ENGİNEERING369SU ÜRÜNLERİ ANABİLİM DALI370SU ÜRÜNLERİ AVLAMA VE İŞLEME TEKNOLOJİSİ ANABİLİM DALI371SU ÜRÜNLERİ AVLAMA VE İŞLETME TEKNOLOJİSİ ANABİLİM DALI372SU ÜRÜNLERİ AVLAMA-İŞLEME TEKNOLOJİSİ ANABİLİM DALI373SU ÜRÜNLERİ MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI374SU ÜRÜNLERİ TEMEL BİLİMLER ANABİLİM DALI375SU ÜRÜNLERİ TEMEL BİLİMLERİ ANABİLİM DALI376SU ÜRÜNLERİ YETİŞTİRİCİLİĞİ ANABİLİM DALI377SU ÜRÜNLERİ YETİŞTİRİCİLİK ANABİLİM DALI378SÜT TEKNOLOJİSİ ANABİLİM DALI379ŞEHIR VE BÖLGE PLANLAMA ANABİLİM DALI380ŞEHİR PLANLAMA ANABİLİM DALI381ŞEHİR VE BÖLGE PLANLAMA ANABİLİM DALI382ŞEHİRCİLİK ANABİLİM DALI383TAHILLAR VE YEMEKLİK BAKLAGİLLER ANABİLİM DALI384TARIM EKONOMİSİ ANABİLİM DALI385TARIM İŞLETMECİLİĞİ ANABİLİM DALI386TARIM MAKİNALARI ANABİLİM DALI387TARIM MAKİNALARI BİLİM DALI388TARIM MAKİNELERİ ANABİLİM DALI389TARIM POLİTİKASI VE YAYIM ANABİLİM DALI390TARIM ÜRÜNLERİ ANABİLİM DALI

Program Adı391TARIM ÜRÜNLERİ TEKNOLOJİSİ ANABİLİM DALI392TARIMSAL BİYOTEKNOLOJİ ANABİLİM DALI393TARIMSAL GENETİK MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI394TARIMSAL MEKANİZASYON ANABİLİM DALI395TARIMSAL YAPILAR VE SULAMA ANABİLİM DALI396TARLA BİTKİLERİ ANABİLİM DALI397TASARIM ANABİLİM DALI398TASARIM TARİHİ, KURAMI VE ELEŞTRİSİ ANABİLİM DALI399TAŞINMAZ GELİŞTİRME ANABİLİM DALI400TEKSTİL BİLİMLERİ ANABİLİM DALI401TEKSTİL EĞİTİMİ ANABİLİM DALI402TEKSTİL MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI403TEKSTİL TEKNOLOJİSİ ANABİLİM DALI404TELEKOMÜNİKASYON ANABİLİM DALI405TELEKOMÜNİKASYON MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI406TELEKOMÜNİKASYON-SİNYAL İŞLEME ANABİLİM DALI407TEMEL İŞLEMLER VE TERMODİNAMİK ANABİLİM DALI409TEMEL VE ENDÜSTRİYEL MİKROBİYOLOJİ ANABİLİM DALI410TEORİK MATEMATİK ANABİLİM DALI411TERMODİNAMİK ANABİLİM DALI412TIBBİ VE AROMATİK BİTKİLER ANABİLİM DALI413TOPOLOJİ ANABİLİM DALI414TOPRAK ANABİLİM DALI415TOPRAK BİLİMİ ANABİLİM DALI416TOPRAK BİLİMİ VE BİTKİ BESLEME ANABİLİM DALI417TOPRAK İLMİ VE EKOLOJİ ANABİLİM DALI418TORAK BİLİMİ VE BİTKİ BESLEME ANABİLİM DALI419UÇAK GÖVDE MOTOR BAKIM ANABİLİM DALI420UÇAK VE UZAY BİLİMLERİ MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI

421UÇAK VE UZAY MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI422UÇAK-UZAY MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI423ULAŞTIRMA ANABİLİM DALI424ULAŞTIRMA MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI425ULUSLARARASI BİLGİSAYAR ANABİLİM DALI426UYGULAMALI BİLİMLER VE TEKNOLOJİ ANABİLİMDALI427UYGULAMALI BİYOLOJİ428UYGULAMALI İSTATİSTİK ANABİLİM DALI429UYGULAMALI JEOLOJİ ANABİLİM DALI430UYGULAMALI MATEMATİK ANABİLİM DALI431UYGULAMALI MATEMATİK VE İSTATİSTİK ANABİLİM DALI432UZAKTAN ALGILAMA VE COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ ANABİLİM DALI433UZAY BİLİMLERİ VE TEKNOLOJİSİ ANABİLİM DALI434ÜRETİM ANABİLİM DALI435ÜRETİM METALURJİSİ VE TEKNOLOJİLERİ MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI436YAPI ANABİLİM DALI437YAPI BİLGİSİ ANABİLİM DALI438YAPI BİLİMLERİ ANABİLİM DALI439YAPI EĞİTİMİ ANABİLİM DALI440YAPI FİZİĞİ ANABİLİM DALI441YAPI FİZİĞİ VE MALZEMESİ ANABİLİM DALI442YAPI İŞLETMESİ ANABİLİM DALI443YAPI MALZEMELERİ ANABİLİM DALI444YAPI MALZEMESİ ANABİLİM DALI445YAPI MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI446YAPI YÖNETİMİ447YAPI YÖNETİMİ ANABİLİM DALI448YAZILIM MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI449YEMLER VE HAYVAN BESLEME ANABİLİM DALI450YER SİSTEM BİLİMLERİ ANABİLİM DALI

Program Adı451YETİŞTİRİCİLİK ANABİLİM DALI452YÖNEYLEM ARAŞTIRMASI ANABİLİM DALI453YÜKSEK ENERJİ VE PLAZMA FİZİĞİ ANABİLİM DALI454ZEMİN MEKANİĞİ VE GEOTEKNİK MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI455ZOOLOJİ ANABİLİM DALI456ZOOTEKNİ ANABİLİM DALI457ZOOTEKNİ ANABİLİM DALI (İNGİLİZCE)

Ülkemizde, lisansüstü alandan şöyle sorunlar dile getirilmektedir;Ciddiyet sorunu:Hocanın öğrenci ile yeterince

ilgilenmemesi, lisansüstü eğitim zorunlu bir eğitim olmamasına rağmen öğrencinin de yeterli ciddiyet göstermemesi

Lisansüstü çalışmada, hem öğrenci ve hem de hoca tarafından göze alınacak, çaba için ön tasavvurda yetersizlik sözkonusu

Sorunlar

Teamüller sorunu: Örtük BilgiAşırı ders yükü, yönetim görevi vb sebeblerle, ve

sorumluluk konusundaki zaafiyet dolayısıyla Öğrenciye yeterince zaman ayırmama.

İlgisizlik: Kimi hocaların yöneticisi oldukları veya jüri üyesi oldukları tezleri bile yeterince okumadıkları söylenmektedir.

Sorunlar

Inbreeding: İçten beslenmeNepotizm, kayırmacılık, veya mobingJüri ve yönetici seçiminde etik ihlaller ve

dikkatsizlikler Şeffaflık: Açıklık sorunu Öğretim üyelerinin kendi alanlarında bir enstitü

kurup, lisansüstü çalışmaları dar bir çevre içinde yapma temayülleri

Sorunlar

Fen bilimleri enstitüsünde yapılan lisansüstü tez çalışmaları tamamı ile öğretim elemanı ile öğrencinin birlikte (çoğunluklu öğretim elemanının kararı ile) kararlaştırdıkları konularda yürütülmektedir. Üniversitenin stratejileri, topluma katkı ve fayda üretilmesi gibi herhangi bir motivasyon ile çalışmaları yönlendiren unsurlar dikkate alınmamaktadır.

Yapılan tezler patent, know-how vb. nitelikler ile sonuçlandırılmamaktadır. Çok faydalı olsa bile bunların belgelendirilmesi ve koruma altına alınması çalışmaları nadiren yapılmaktadır. Bu amaçla Üniversiteler Teknoloji Transfer Ofisleri kurulmuş olsada Fen Bilimleri Ensitütlerinin bu olanağı yeteri derede kullandıkları söylenemez.

Doktora tezlerinin savunma jürilerinin merkezi olarak gerçekleştirilmesi de tezlerin kalitelerinin artırılması için önemli olabilir. Öğretim üyesinin kendi arkadaş-ları ile oluşturduğu jurilerde genel olarak yapılan değerlendirmelerde bilimsel ölçütler bazen ikinci planda kalabilmektedir.

Öncelikle, bilimin araştırmanın ne olduğuna dair Felsefi Akademik, ve Entellektüel zeminin farkındalığı üzerine bir yapılanma ve çalışma yürütülmelidir.

Eğer bilimin bir paradigma ekseninde yapıldığı şeklin-deki Bilim Felsefesi kabul edilirse, bilim topluluğunun (Scientific Community) oluşmasına imkan verecek organizasyonlara dikkat edilmelidir.

Bir ülkenin rekabet gücü, insan gücü yetiştirme ve bilim ve teknoloji üretme kapasitesi ile bağlantılıdır.

Düşünceler, Öneriler

Lisansüstü eğitim, özellikle Doktora, bilgi üretien, bilim yapılan düzeydir.

Bilim yapmak daha önce varolmayan yeni bir bilgi ortaya koymak, insanlığın bilgi dağarcığına ekleme yapmaktır.

Bir bilgi ortaya konulduktan sonra yapılan hiç bir şey artık bilim değildir.

Bilim feragat ve fedakarlık ile yapılır.Bilim aşk ile yapılır. Tarihte de günümüzde de sahici bilim yapılan her

yerde bilimsel çalışma aşk ile yürütülmektedir

Edison’un ampülü yakıncaya kadar ikiyüz bin deney yaptığı söylenir

Bilim yapılan yer örtük bilgi alanıdırBilgelik alanıdırGarantili bilim yapma, buluş yapma yolu yoktur. Veya

böyle bir yol dile getirilemez. Örtük bilgi bilen ile öğrenenin (talep edenin)

birlikteliğinden, Hoca ve ögrenci, usta ile çırak ilişkisiyle geçen bilgi

Bilim Alanı

Etik değerler, Hırs Kasesi (Greedy Cup/Pisagor Kasesi)

Etik Sınırlar Aşılırsa: Değer Boşalır

Kısa yoldan unvan elde etme veya makalelerde sayısal artış adına bilimsel içeriğin zayıflaması veya bütünüyle içerik boşalması

İntihal, aşırma, kopya, kopyala-yapıştır, sonuçları çarpıtma

Öğrenciye kılı kırk yaran bir hassasiyetle, etik değerlerin verilmemesi

Rekabet vb. amaçla yaralanılan kaynakları referans vermeme

Etik Sınırlar Aşılırsa: Değer Boşalır

Bölünmüş Çizgi Analojisi/(The Simile of the Line, Platon)

Kavran

abilir D

ya [In

teligible W

Görü

(Algılan

abilir)

nya [T

isible W

Saf Akıl –Zihin (Seziş, kavrayış) [Pure Reason-Mind]

Formlar (Felsefi

Bilgelik) [The Forms]

Anlama/Düşünme [Understanding]

Kavramlar (Bilimsel ve Matematiksel Nesneler) [Concepts]

İnanç/Sanı [Belief]

Algılanabilir Nesneler [Sensible Objects]

Hayaletme/tasavvur [Imaging]

Görüntüler [Images]

Epistemoloji [Epistemology]

Ontoloji [Ontology]

İyilik [T

TEŞEKKÜRLER

fen bilimleri alanında lisansüstü eğitimin sorunları, durumu ve Öneriler

Documents

uzaktan eğitimin uluslararasılaşması

okul Öncesİ eĞİtİmİn Önemİ

osmanlı’da eğitimin modernleşme

bu eĞİtİmİn amaci

eĞİtİmİn psİkolojİk temellerİ

eĞİtİmİn ekonomİk temellerİ

bakım mühendislerinin sorunları*

tamamlayici besİnlerle İlgİlİ Önerİler

eĞİtİmİn hukuksal temellerİ

eğitimin psikolojik temelleri

karahüyük köyü’nün sorunları…

eğitimin toplumsal temelleri

uzaktan eğitimin temelleri

eğitimin politik temelleri

eĞİtİmİn tarİhsel temellerİ

eĞİtİmİn felsefİ temellerİ

okul Öncesİ eĞİtİmİn Önemİ

eĞİtİmİn yasal -yÖnetsel temellerİ

necmettİn erbakan Ünİversİtesİ · eğitimin temel...

felsefe sorunları-russell