dr.sylejman r. krasniqi diagnostika me rezonance magnetike e abdomenit

1

DIAGNOSTIKA ME REZONANCË MAGNETIKE E ABDOMENIT.

Sylejman R. Krasniqi

2

Repetitio Est Mater Studiorum.Repetitio Est Mater Studiorum.

3

Principet bazë të aplikimit Rezonancë Magnetike në diagnostikën mjekësore i themeloi Dr.Raymond DamadianMe vite të tëra ka punur për të zbuluar makinën e cila në mënyrë joinvazive do të bënte zbulimin e sëmundjeve në organizmin e njeriut.Më 3.7.1977 është realizuar imazhi i parë me Rezonancë Magnetike dhe për atë imazh është dashur të skenohet për pesë orë të tëra.

Zbulimi i RM.Zbulimi i RM.

4

Çka është Rezonanca Magnetike.

• M agnetic• R esonance• I maging

Imazheria me Rezonancë Magnetike paraqet një teknikë dia-gnostike të përfitimit të imazheve tomografike me ndihmën e fushës magnetike dhe radiovalëve.

Deri sa në teknikat tjera radiologjke imazhi përfitohet nga at-enuimi i rrezeve X gjatë kalimit të saj nëpër organizëm, RM

bazohet në densitetin e protoneve të hidrogjenit.

REZONANCA MAGNETIKE NUK KA RREZATIM JONIZUES!

Edhe RM si ultazëri punon pa rrezatim.

5

Esenca e kësaj teknike qëndron në protonin si pjesë e bërthamës së një atomi – HIDROGJENIT.

RM bazohet në disa procese molekulare

6

Kur protonet të bashkërenditen përpos spinit do të rrotullohen edhe përreth të një boshti tjetër në formë të konit dhe kjo quhet PRECESION

SPINI dhe PRECESIONI.SPINI dhe PRECESIONI.

7

Numri i precesionit (rrotullimeve) të protonit në një sekond paraqet frekuencën e precesionit në Herz.

Së më e fortë fusha magnetike aq më lartë frekuenca.

SPINI dhe PRECESIONI.SPINI dhe PRECESIONI.

Ekuacioni i Larmorit

ωo = γΒo

*ωo = frekuenca e precesionit*Βo = forca e fushës magnetike në Teslla*γ = proporcioni zhiromagnetik

Frekunca e precesionit të protonit të hidrogjenit për 1 Teslla është 42 MHz, kurse për 1.5 T është 64 MHz.

8

Që të vijë deri te shkëmbimi i energjisë mes protonit dhe pulsit radiofrekvent duhet që frekuenca e precesionit të jetë e njëjtë me atë të pulsit radiofrekvent.

Kur pulsi radiofrekvent dhe protoni të kenë një frekvencë të njëjtë atëherë protonet mund të marrin energji nga pulsi radiofrekvent dhe ky fenomen njihet si REZONANCË dhe paraqet tërë esencën e RM.

REZONANCA.REZONANCA.

9

Me kombinimin e këtyre parametrave përfitohen edhe sekvencat bazike të RM.

T1-WEIGHTED IMAGET2-WEIGHTED IMAGEPD-PROTON DENSITY IMAGE

10

APARATURA E REZONANCËS MAGNETIKE.APARATURA E REZONANCËS MAGNETIKE.

Skaneret e RM ndryshojnë sipas madhësisë dhe formës, disa prej tipave të rinj janë të hapur por shumica e tyre janë të ngjajshëm me një gyp ku vendoset pacienti dhe ai mund të jetë deri në 70 cm diametër.

11

Elementi më i rëndësishëm i skanerit të RM është MAGNETIMAGNETI, i cili vendoset në muret e gypit (tubit) ku vendoset pacienti dhe gjeneron një fushë të fortë magnetike. Forca e fushës magneti matet me TESLLA ose me GAUS. 1T = 10.000 gauss. Skenerët qe përdoren sot ne diagnostikë janë prej 0.5 T deri 3.0 T. Se sa është forca e një skeneri të RM mund të paramendohet kur forca e fushës magnetike të planetit Tokë është vetëm 0.5 gauss.

12

Për interpretim të imazheve nga RM përpos dijes së anatomisë dhe patologjisë duhet të njihen mirë sekvencat dhe aplikimi i tyre specifik. Imazhet e RM karakterizohen me INTENSITETIN E SIGNALIT.

Keshtu dallojmë ndryshimet HIPOINTENSEHIPOINTENSE, HIPERINTENSEHIPERINTENSE dhe zonat IZOINTENSEIZOINTENSE. Intensiteti i signalit varet nga denziteti i protoneve, koha e relaksimit longitudinal (T1) dhe ati transverz (T2) si dhe efektet e qarkullimit dhe të difuzionit.

13

REZONANCA MAGNETIKE E ABDOMENIT.

Metodë mjaft me rëndësi në diagnostikën e patologjive të abdomenit.

Zakonisht nuk paraqet ekzaminim inicial.

Ndihmesë e madhe në karakterizimin dhe detalizimin e ndryshimeve të diagnostikuara me metoda tjera imazherike.

14

PËRPARËSITË E REZONANCËS MAGNETIKE.

Nuk ka rrezatim jonizues.

Imazhet në disa rrafshe: axial/sagjital/koronal.

Për vizuelizim të enëve të gjakut dhe rrugëve biliare kontrasti jo i domosdoshëm.

15

MANGËSITË E REZONANCËS MAGNETIKE.

Kostoja e lartë e ekzaminimit.

Koha e gjatë e ekzaminimit.

Pacienti duhet të jetë kooperativ.

Pacientët me implante apo trupa të huaj metalik, nuk mund të ekzaminohen me MRI.

16

REZONANCA MAGNETIKE E ABDOMENIT DHE RADIOLOGU...

Radiologu pajtetër ta di indikacionin per ekzaminim.

Për çdo ekzaminim të bëhet protokoli që do ti përgjigjet kërkesave të veçanta diagnostike.

“Keqpërdorni” (shfrytëzoni) radiologun tuaj si konsultant për ta gjetë mënyrën më të mirë të ekzaminimit.

17

INTERPRETIMI IMAZHEVE NË MRI.

T1T1-Të ndritshme

indi dhjamor

gjaku

kontrasti

-Të errëta

fluidet

korteksi kockave

T2T2-Të ndritshme

fluidet

-Të errëta

korteksi kockave

18

REZONANCA MAGNETIKE E ABDOMENIT.

MËLÇIA

TRAKTI BILIAR

PANKREASI

GJËNDRRAT MBIVESHKORE

VESHKËT

19

MRI vs CT NË DIAGNOSTIKËN E ABDOMENIT.

20

REZONANCA MAGNETIKE E MËLÇISË.

INDIKACIONET:

-karakterizimi i lezioneve

-zbulimi i HCC në cirrozë

-kur kontrasti I.V është i kontraindikuar.

-demonstrimi i vaskularaturës (kalueshmërisë) së

mëlçisë.

-MRI është më senzitiv dhe specifik se CT në detektimin e malingomave të mëlqisë dhe dallimin e tyre prej lezioneve beninje.

21

MASAT EKSPANZIVE TË MËLÇISË.

Hemangioma

Karcinoma Hepatocelulare

Metastazat

FNH

Infiltrimi fokal yndyror

Adenoma hepatike

22

HEMANGIOMAT.

Tumore beninje më të shpeshta të mëlçisë.

Shpesh zbulohen akcidentalisht.

Gjenden ne 20% të popullatës adulte.

- MRI INDIKOHET*në karakteristikat atipike ne USG apo CT

*kontrasti I.V i kontraindikuar në CT

23

HEMANGIOMAT NË MRI.

T1: hipointense

T2: hiperintense

Signal i njëjtë si LCS në të gjitha puls sekuencat.

24

HEPATOCELULLAR KARCINOMA.

MRI është metodë e zgjedhur për zbulimin dhe stejgjingun e HCC.

-më sensitive me gadolinium

-më specifike se CT

-diferencon më mirë se CTja nodulis displastik nga HCC.

25

HEPATOCELULLAR KARCINOMA.

T1: hipo apo iso intense (e errët)

T2: hiperintense (e ndritshme) / 30% si “halo sign” edemë peritumorale.

Imbibim i kontrastit te HCC

-faza arteriale: hiperintens

-faza venoze portale: izo apo hiperintense

-faza e vonshme: hipointense

26

HEPATOCELULLAR KARCINOMA.

27

METASTAZAT.

Karakteristika variable ne MRI.

Diagnoza vendoste në bazë të:

-prezencë e lezioneve multiple

-prani e tumorit primar

MRI është më senzitiv dhe specifik se CT në detektimin e malingomave të mëlqisë dhe dallimin e tyre prej lezioneve beninje.

28

METASTAZAT

29

HIPERPLAZIA FOKALE NODULARE.

Tumor beninj.

Disorganizim i indit hepatik

Përmban qelizat e Kupffer-it dhe duktet biliare

Femra >> Meshkuj

Cikatriksi qendror në 45% të rasteve

T1: tumor i errët dhe cikatriks

T2: iso deri te i ndritshëm

Postkontrast: faza arteriale – i ndritshëm

Faza portale – i errët

Imbibim i vonuar i cikatrikseve

30

HIPERPLAZIA FOKALE NODULARE.

31

IMAZHERIA E TRAKTIT BILIAR ME REZONANCË MAGNETIKE.

MRCPMRCP•Magnetic Resonance CholangiopancreatographyMagnetic Resonance Cholangiopancreatography është metoda më e avansuar jo invazive për diagnostikimin e patologjisë së traktit biliar, duktit pankretik dhe vezikës biliare.•Në tërësi ka zëvendësuar sa i përket aspektit diagnostik ERCP klasike invazive.•Nuk ka rrezatim, bëhet pa kontrast.

32

MRCP vs ERCP.

MRCP ERCP

Pa rrezatim, jo invazive. Me kontrast, me rrezatim jonizues.

Duktet pasqyrohen në gjendje fizologjike/natyrore.

Duktet janë të distenduar për shkak të kontrastit.

Me imazhet tjera të MR mund të bëhet edhe evaluimi i patologjisë ekstraduktale.

Strukturat ekstraduktale nuk mund të evaluohen me ERCP.

Vizuelizohen edhe duktet prapa obstruksionit.

Kontrasti nuk tejkalon obstruksionin. Duktet proximale nuk vërehen.

Mund të realizohet edhe në pacientët posoperator me anastomoza biliaro/enterike.

Te pacientët e tillë ERCE nuk mund të realizohet.

33

MRCP vs ERCP (vazhdim...)

MRCP ERCP

Nuk varet nga performuesi.Varet nga ai që e bën, kërkon shkathtësi.

Përdoret te pacientët ku ERCP ska qenë komplete apo ka dështuar.

10% të rasteve kanë gabime teknike.

E sigurtë.Ka morbiditet, mortalitet. Komplikimet: pankreatiti, hemorragjia, perforimi, sepsa.

E kufizuar në aspektin TERAPEUTIK.

Janë të mundshme: sfinkterotomia, litotomia, citologjia, marrja lengut pankreatik, dilatimi strikturës, vendosja e stentit dhe biopsia.

Rezolucioni spacial (hapësinor) jo i mirë.

Rezolucion i mirë spacial.

34

PËRGATITJA E PACIENTIT PER MRCP.

Pacienti duhet të jetë esull (8 deri 12 orë).

Ekzaminimi bëhet me “heavily 2T Weighted” sekvencat të cilat kanë aftësi për të vizuelizuar bilën me lëvizje të ngadalësuar në signalin e mundshëm më të fortë.

Më së shpeshti përdoren këto dy sekuenca:

RARE: Rapid Acquisition with Relaxation Enhancement

HASTE: Half Fourier Single Shot Turbo Spin Echo

35

RËNDËSIA KLINIKE E MRCP.

SËMUNDJET CISTIKE TË DUKTEVE BILIARE.SËMUNDJET CISTIKE TË DUKTEVE BILIARE.

MRCP është efekase sa edhe ERCP në evaluimin e cistave të koledokut, choledochocellat dhe Caroli Disease.

ANOMALITË KONGJENITALEANOMALITË KONGJENITALE

Divizioni i pankreasit, insercioni i ulët i duktit, pozita paralele e duktit hepatik dhe cistik, aberracioni i duktit hepatik të djathtë dhe atrezioni biliar. Të gjitha këto diagnostikohen mjaft mirë me MRCP.

36

RËNDËSIA KLINIKE E MRCP.

CHOLEDOCHOLITHIASIS.CHOLEDOCHOLITHIASIS.

Diagnostikimi i konkrementit biliar në CBD ka rëndësi para kolecystektomisë. MRCP zbulon me suskes këta gurë dhe është më i specifik se CT, USG dhe ERCP.

CHOLANGITI PRIMAR SCLEROTIZUES.CHOLANGITI PRIMAR SCLEROTIZUES.

Karakterizohet me striktura multiple të çrregullta dhe dilatime sakulare të dukteve biliare intra dhe ekstrahepatike. MRCP ka rëndësi në diagnostikë dhe follop up.

37

RËNDËSIA KLINIKE E MRCP.

PANKREATITI KRONIK.PANKREATITI KRONIK.

Karakterizohet me dilatim të duktit të pankreasit, stenozë apo striktura. MRCP diagnostikon pankreatitin dhe vendos për korrigjim kirurgjik apo endoskopik të lezionit.

NEOPLAZMAT.NEOPLAZMAT.

MRCP e vizuelizon duktin proximal nga obstruksioni që shkaktohet nga neoplazma si cholangiocarcinoma apo karcinomi i kokës së pankreasit.

38

MRCP.

MRCP preoperative: konkrement në pjesën distaletë CBD.

39

MRCP.

Strikturë e pjesës distale të CBD pas pankreatitit me dilatim të duktit biliar.

40

MRCP.

Koledokolitiazë obstruktive.

41

REZONANCA MAGNETIKE E PANKREASIT.

Adenokarcinoma.

-stejgjingu

-invazioni vaskular

Neoplazmat cistike.

-diferencimi i tumorit solid nekrotik

neoplazmat cistike

Islet cell tumori

-detektimi i tumoreve shumë të vogla

42

REZONANCA MAGNETIKE E PANKREASIT.

43

MRI E GJËNDRRAVE MBIVESHKORE.

•Metastazat vs adenoma jofunksionale

•Feokromocitomat suspekte

•Lokalizimi i sakte i masave të zbuluara rastësisht në USG apo CT.

44

MRI E GJËNDRRAVE MBIVESHKORE.

Në sagjital projeksion: masë retroperitoneale që zhvendos vena cava inferior. Në koronal projekson lezion ekspanziv mbi veshkë me zona hipointense në qendër (hemorragji). FEOKROMOCITOMË.

Adrenal Adenoma ne T1 out of phase.

45

Ju faleminderit për vëmendje!

Vërejtjet, komentet dhe sugjerimet në:

krasniqi65@yahoo.com

+386 (0) 49 566 611.