Çevre dostu alternatif Ürünler

ALTERNATİFLERİ DEĞERLENDİRELİM

ÇEVRE DOSTU ALTERNATiF

ÜRÜNLER1

www.atikyonetim.com/evsel/

Çevre Dostu Ürün Nedir?

Bir ürünü çevreyle dost yapan acaba nedir???

Hangi özelliklere sahip ürünlere çevre dostu ürünler diyebiliriz???

www.atikyonetim.com/evsel/2

Geri dönüştürülebilen ya da geri dönüştürülmüş maddelerden oluşan,

Doğal kaynaklarımızın tüketilmesini engelleyen, onları koruyan

İçerisinde zehirli madde barındırmayan,

Üretimi esnasında çevreye daha az zarar veren,

Enerji ve su tasarrufu sağlayan,

ürünlere çevre dostu ürünler diyebiliriz.

www.atikyonetim.com/evsel/3

Ekolojik Ürün Nedir?

Ekolojik ürünler de çevre dostu ürünler kapsamında bulunurlar. Fakat her çevre dostu ürüne ekolojik ürün diyemeyiz. Bu durumda ikisinin arasındaki farkı ayırt edebilmemiz gereklidir.

Ekolojik ürün kısaca, tarım alanlarımızda üretilen sebze ve meyve gibi ürünlerin çevre ve insan sağlığı açısından zararsız olma durumudur.

www.atikyonetim.com/evsel/4

Ekolojik ya da hepimizin bildiği şekliyle “organik ürünler” tohumdan hasata, hasattan tüketicinin eline ulaşıncaya kadar gerçekleşen tüm süreçlerde insan sağlığı, doğa ve diğer tüm canlılar için zararlı olan kimyasallar, katkı maddeleri ya da yöntemler kullanılmadan üretilen; kontrollü ve sertifikalı ürünlerdir.

EKOLOJİK ORGANİK BİYOLOJİK

www.atikyonetim.com/evsel/5

Bir ürünün saf, doğal, hormonsuz olduğunun söylenmesi, ya da çoğunlukla domateslerde gördüğümüz gibi "arılı üretim" yöntemiyle üretilmiş olması; onun pestisit olarak adlandırdığımız zirai mücadele ilaçları ya da yapay (suni) gübre kullanılmadan üretildiğini göstermez.

BU İFADELERE KANMAYALIM

www.atikyonetim.com/evsel/6

Bir Ürünün Ekolojik Olup Olmadığını Nereden Anlayabiliriz?

Eğer bir ürün gerçek organik tarım ürünü ise ilgili kurumun/şahsın elinde, faaliyetlerin organik tarım kanun ve yönetmeliklerine uygun olarak üretildiğini ve yapıldığını gösteren, Tarım Bakanlığı’nca yetki verilmiş sertifika kuruluşlarınca verilen ve en üstünde “müteşebbis sertifikası” yazan bir sertifika bulunur.

Bu sertifikayı satıcıdan isteyerek, o ürünün organik olup olmadığını kolayca ayırt edebiliriz.

www.atikyonetim.com/evsel/7

Ekolojik ürün tüketerek hem sağlığımızı tehlikeli maddelerden koruyalım hem de çocuklarımızın daha sağlıklı bir dünyada, daha temiz bir çevrede yaşama hakkını savunalım!

www.atikyonetim.com/evsel/8

Günlük yaşantımızda kullandığımız pek çok kimyasal ürünün hem bize hem de çevremize daha az zarar verecek bir takım alternatifleri vardır.

Alternatif ürünleri tercih etmeyerek hem kendimizi, hem doğamızı hem de çocuklarımızın geleceğini tehlike altına sokuyor, tüm çevremize zarar veriyoruz.

www.atikyonetim.com/evsel/9

ALTERNATİF ÜRÜNLER…

www.atikyonetim.com/evsel/10

11www.atikyonetim.com/evsel/

Bitkisel yağlar yerine kullanabileceğimiz herhangi bir alternatif yoktur. Zeytinyağı gibi sağlığımız açısından daha hafif olanları tercih edebiliriz. Aynı yağı kullanarak defalarca kızartma yapmak sağlıklı olmadığından, restoran gibi büyük mekânlarda sık aralıklarla yağ değişimi yapalım.

Gıdaları kızartmak yerine ızgara ya da fırında pişirme yöntemlerini alternatif olarak kullanabiliriz. Aynı lezzeti alamasak da sağlığımız açısından böylesi daha yararlı olacaktır.

Çözücü bazlı boyalar/ürünler yerine su bazlı ya da uçuculuğu ve tehlikesi daha az olan boyalar/ürünleri tercih edelim.

Sprey boyalar yerine süngerli boyaları tercih edelim. Böylece daha az çözücü havaya karışmış olur.

Sökeceğimiz boya kurşun içermiyorsa boya/vernik sökücü kullanmadan kazıyarak, raspalayarak ya da kumla çıkartalım.

Tiner gibi çözücü bazlı boya sökücüler yerine su ve alkali bazlı sökücüleri tercih edelim.

www.atikyonetim.com/evsel/12

Resim ve el sanatları malzemelerinde aerosol spreyler yerine fırça, çözücü bazlı boyalar yerine ise su bazlı boyaları tercih edelim.

Çocuklarımızın kullanması için boyalar yerine doğal malzemeleri ya da su bazlı ürünleri tercih edelim.

www.atikyonetim.com/evsel/13

Yağlama yağı / makine yağı yerine kapı tokmağı ve mandalını yağlamak için mineral yağları; kilitlerimizde ise kuru toz grafitleri kullanalım.

Çözücü bazlı yapıştırıcılar yerine stik yapıştırıcıları ya da daha az tehlikeli olanları tercih edelim.

Tamamıyla yenilenebilir hammaddelerden oluşan tutkalları kullanmayı tercih edelim.

www.atikyonetim.com/evsel/14

Lavabo açıcılar kullanmak yerine öncelikle lavabo pompası ya da tesisatçı kılavuzu kullanmayı deneyelim. Uygunsa lavabonun altını sökerek temizlemeye çalışalım. Unutmayalım ki mekanik çözümler daima kimyasal çözümlerden üstündür.

Boruların temizliği için karbonat ve sirke kullanalım.½ fincan karbonatı drene döktükten sonra ek olarak ½ fincan sirkeyi drenden dökelim. Dreni kapatalım ve 15 dakika bekleyelim. Daha sonra 2 litre su ile durulayalım. Dezenfektan maddeler yerine bu işlemi haftada bir drenlere uygulayalım.

www.atikyonetim.com/evsel/15

Fırın temizleyiciler yerine fırındaki kirletici madde eğer kurumuşsa suyla biraz nemlendirdikten sonra tuzla ya da karbonatla temizleyelim.

Fırını temizlemeden önce temizleyeceğimiz bezi, yağların daha kolay temizlenmesi için sirkeli su içinde bekletebiliriz.

İlle de fırın temizleyici kullanacaksak zehirli ve aşındırıcı özellikte olmayan fırın temizleyicilerini tercih edelim.

www.atikyonetim.com/evsel/16

1 bardak karbonat ile 4 kaşık çamaşır sodasını karıştıralım. Fırınımızın tabanına bolca su serpelim, sonra da kiri toz halindeki bu karışımla kaplayalım ve üzerine biraz daha su serpelim. Gece boyunca bekletip ertesi gün, eski bir sünger ya da plastik sürtme teli ile kir ve yağları ovarak temizleyelim. Daha sonra süngere biraz arap sabunu koyup fırının kenarlarını, üstünü ve kapağının içini temizleyelim, sabunundan iyice arındırmak için de ıslak bezle silelim.

Fırın temizleyiciler kullanmak yerine fırınımız ılıkken döküntülerin üzerine tuz serpip 2 yemek kaşığı sodyum bikarbonat ve 1 bardak sıcak su ile bulamaç yapıp, bununla temizliğimizi yapabiliriz.

www.atikyonetim.com/evsel/17

Halılarımızı temizlerken kimyasal temizleyiciler yerine sabun bazlı ürünleri tercih edelim. Halılarımızı doğal arap sabunu ile temizleyelim.

Halılarımızdaki lekeleri için ise; • Çamurun bulunduğu yeri tuzla ovalım, bir saat kadar bekleyelim ve elektrik süpürgesiyle temizleyelim. • Kahveyi sıvı soda ile lekeyi silelim, süngerle temizleyelim. • Kırmızı şarabı kurumadan lekeyi tuzla kaplayalım, kuruyunca elektrik süpürgesiyle temizleyelim. • Meyve sularında az miktarda kaynar su dökelim ve süngerle silelim.

www.atikyonetim.com/evsel/18

Klorlu çamaşır suları yerine oksijenli çamaşır suları, hidrojen peroksit bazlı çamaşır suları ya da boraks kullanalım.

Boraks su, oksijen, sodyum ve bordan meydana gelen, antiseptik, antifungal, antibiyotik, koku giderici ve dezenfektan özellikleri olan doğal kaynaklı bir mineraldir. Küflenmeyi de önleyen boraks mineralini eczane ve aktarlarda bulabiliriz.

Çok amaçlı temizleyiciler yerine iki tatlı kaşığı boraks ve 1 tatlı kaşığı bitkisel kaynaklı sıvı sabun veya arap sabununu, 1 lt sıcak suya karıştırarak her yüzeyde kullanabiliriz.

www.atikyonetim.com/evsel/19

Bulaşık makinelerimiz için tabletler yerine sıvı deterjanları tercih edelim. Parlatıcı olarak ise 1 litre suyun içinde yaklaşık 3 yemek kaşığı limon tuzunu eriterek kullanabiliriz.

Bulaşık makinemizin parlatıcı haznesine biraz beyaz sirke (elma veya limon sirkesi) ekleyerek bulaşık makinemizin içini temiz tutabiliriz.

Deterjanlar yerine bulaşık makinemizde eşit miktarlarda boraks ve çamaşır sodası kullanabiliriz. Ağır lekeler için soda miktarını arttırabiliriz.

www.atikyonetim.com/evsel/20

Elde bulaşık yıkarken formulünde klor olmayan fosfor ve fosfatsız sıvı deterjanları kullanalım.

Bir kalıp saf sabunu tavaya rendeleyerek üzerini örtecek kadar su ekleyelim ve hafif ateşte eriyinceye kadar pişirelim. Bu karışımı uygun bir kaba döküp, sıvı deterjanları kullandığımız gibi kullanabiliriz.

Sıvı sabunlu veya arapsabunlu suya sirke katarak, bulaşıklarımızı yıkamak için kullanabiliriz.

www.atikyonetim.com/evsel/21

Çamaşırlarımızı yıkarken fosfat içermeyen deterjanlar ya da sabun tozu kullanalım. Son durulama suyuna 1-2 fincan sirke eklediğimizde çamaşırda kalan sabunları ve ürik asidi de yok etmiş oluruz. Bebeklerimizin çamaşırlarını yıkarken son durulama suyuna 1 fincan sirke koyalım.

Çamaşır makinelerimizde kireci önlemek için sirke kullanabiliriz. Boş makinemizi 600C sıcaklığa getirerek çalıştıralım ve içerisine 1 litre sirke ilave edelim. Suyun ısınmasından sonra makineyi birkaç saat için kapatalım ve daha sonra tekrar çalıştırıp içerisindeki suyu boşaltalım. Bu işlem 4-5 ayda bir uygulayalım.

www.atikyonetim.com/evsel/22

Çamaşır sodasını toz sabunla beraber kullanırsak çamaşırlarımızda hem parlaklık hem de beyazlık sağlarız.

Fosfatsız deterjanları, koku gidermek, mikrop öldürmek ve beyazlatmak için 2 kaşık boraks ve 4 kaşık çamaşır sodası ekleyerek kullanabiliriz. Çalkalama aşaması için yarım bardak sirke ilave ederek hem renklerin canlı kalmasını, hem de çamaşırlarımızın yumuşamasını sağlayabiliriz.

Klorlu ağartıcılara alternatif olarak sıvı hidrojen peroksitten yapılmış beyazlatıcılar ya da toz halinde hidrojen peroksit kullanabiliriz.

www.atikyonetim.com/evsel/23

4 litre sıcak suya yarım bardak boraks karıştırarak dezenfekte etmek istediğiniz yüzeye uygulayabiliriz. Bu karışıma, antiseptik özellikleri bulunan kekik, okaliptüs, biberiye, adaçayı, lavanta bitkilerinin yapraklarını da katabiliriz. Bu yolla evimizin hoş kokmasını da sağlamış oluruz.

Banyo yerlerini temizlemek için; 4 litre sıcak suya 1 çorba kaşığı karbonat, 1 tatlı kaşığı boraks, iki kaşık çamaşır sodası ve yeterince arapsabunu ekleyelim. İyice karıştırıp yerlere fırçayla uygulayabiliriz. Temiz suyla ıslatılmış yumuşak bir bezle durulayabiliriz. Bu karışım tuvalet çevresini de kokudan arındırıp dezenfekte ederek temizler. Artanını tuvalete boşaltıp birkaç dakika bekletebilir ve fırçalayıp rezervuarı çekebiliriz.

www.atikyonetim.com/evsel/24

Kahve makinesi, çaydanlık, tencere ve elektrikli su ısıtıcılarımızda oluşan kireci gidermek için sirkeli su ya da limon tuzu kullanalım. Kirecini gidereceğimiz kabın içerisine 2-3 yemek kaşığı limon tuzu ekleyelim ve kabı su ile dolduralım. Suyu ısıtarak limon tuzunun erimesini sağlayalım. Bu şekilde biraz bekledikten sonra suyu boşaltalım ve ardından kabı 2 kez temiz su koyup kaynatarak durulayalım. Ayrıca diğer bir yöntem olarak da kabı su ve sirke ile doldurup, biraz bekledikten sonra ise temiz suyla durulayabiliriz.

www.atikyonetim.com/evsel/25

Cam temizleyicileri kullanmak yerine; püskürtme şişesine yaklaşık ¾’ü kadar su koyup, üzerine sirke dolduralım. Eğer camlar çok kirli ise, biraz bulaşık deterjanını da karışıma ekleyelim.

Ütü ya da tencere gibi paslanmaz çelik veya krom olan yüzeylerin temizlemede arap sabununu ve kalsiti bir kaba koyup, çatalla beyaz bir karışım elde edene kadar karıştırıp kullanabiliriz.

Gümüş yüzeyleri parlatmak için 1 yemek kaşığı kalsiti su ile karıştırıp, macun haline getirerek kullanalım.

Kalsit

www.atikyonetim.com/evsel/26

Küf temizleyiciler yerine yarım çay kaşığı çamaşır sodası, yarım çay kaşığı boraks, 2 ml bitkisel kaynaklı sıvı sabun veya yeterince arapsabunu ve büyükçe bir fincan sirkeyi, yarım litrelik çok sıcak suda karıştıralım. Püskürtücülü bir şişeye koyup duş çevresindeki duvarlar ve duşa kabinlerdeki kir, sabun köpüğü lekeleri ve mineral kalıntılarını temizlemek için bu karışımı kullanalım. Daha sonra yüzeyi sirkeli su ile durulayıp yumuşak bir bez ile cilalayabiliriz.

Plastik duş perdelerini eldivenle, ılık suda 2 kahve fincanı boraksla yıkayalım. Asarak güneşte kurutalım. Tamamen kurumadan yerine asmayalım.

www.atikyonetim.com/evsel/27

Oda spreyleri kullanmadan kapı ve pencerelerimizi her gün açarak ortamı havalandıralım. Bu işlem için çeşitli uçucu bitkisel yağları da kullanabiliriz. Püskürtücülü bir şişede 500 ml sıcak su içine, yarım çay kaşığı karbonat, 1 çay kaşığı limon suyu ve 2-3 damla bitkisel yağ ekleyerek hazırlayabileceğimiz karışımı havayı tazelemek ve kötü kokuları gidermek için kullanabiliriz.

Aerosol kaplar yerine pompalı ürünler gibi ozon tabakasına zarar vermeyen ürünleri tercih edelim.

www.atikyonetim.com/evsel/28

Saç jölelerinde alternatif olarak amonyak içermeyen ürünleri kullanalım.

Saç boyası yerine doğal kına ya da daha az zararlı olduğu söylenen organik boya çeşitlerini kullanalım. Yeni ürünler olan amonyak içermeyen saç boyaları kokusuz olduklarından bu ürünleri kullanmayı tercih edebiliriz.

Ojelerde alternatif olarak toluen içermeyen ürünler daha az tehlikeli olduğundan onları tercih edelim.

Kimyasal kökenli kozmetik ürünleri yerine bitkilerden elde edilen cilde zarar vermeyen, gözenekleri tıkamayan, yağlanmaya neden olmayan mineral makyaj malzemelerini tercih edelim.

www.atikyonetim.com/evsel/29

Kimyasal katkılı şampuanlar yerine doğal sabunlar gibi zararsız ürünleri tercih edelim.İçerisinde "sodium lauryl ether sulfate” veya “sodium laureth sulfate" bulunmayan şampuanları kullanalım.

Isırgan otu, defne, zeytinyağı gibi tamamen zararsız bitki özlü şampuanları tercih edelim.

Güzel kokmak için deodorantlar yerine tamamen doğal olan gül suyu, çeşitli bitki yağları gibi ürünleri kullanabiliriz. Aerosol (sprey) kaplar yerine alternatif olarak pompalı ürünler gibi ozon tabakasına zarar vermeyen ürünleri tercih edebiliriz.

www.atikyonetim.com/evsel/30

İçeriğinde petrol türevi propilen glycol, sodyum sakkarin ve SLS olmayan diş macunlarını tercih edelim.

Kendi diş macunumuzu kendimiz yapalım:• 6 çay kaşığı karbonat • 1/3 çay kaşığı tuz• 4 çay kaşığı gliserin• 15 damla nane esansını karıştırıp çalkalayalım. Diş macunu kıvamına geldiğinde ağzı kapalı bir kapta saklayalım.

www.atikyonetim.com/evsel/31

Tek kullanımlık piller yerine şarj edilebilen ve tekrar tekrar kullanılabilen pilleri tercih edelim. Bu tür pillerin ömrü diğerlerine göre daha fazladır.

İyonizer duman dedektörlerinin yerine radyoaktif madde içermeyen fotoelektrik ya da optik duman dedektörlerini tercih edebiliriz.

www.atikyonetim.com/evsel/32

Fotoğrafçılıkta kullanılan kimyasalların alternatifleri bulunmamaktadır.

Fakat bazı durumlarda zehirli ve toksik maddelerden daha az zararlı olanları tercih edebiliriz.

Örnek olarak yüksek zehirleyiciliklerinden dolayı cıva, siyanür ve uranyum kuvvetlendiriciler yerine krom kuvvetlendiricileri tercih edebiliriz. Krom kuvvetlendiriciler çoğunlukla en az zehirli kuvvetlendiricilerdir.

www.atikyonetim.com/evsel/33

Cıva içeren termometreler yerine; elektronik (dijital) modelleri ya da sıcaklık şeritlerini tercih edebiliriz.

Cıva içeren ampuller yerine sıradan, akkor filamanlı ampulleri tercih edebiliriz. Fakat floresan ampuller büyük ölçeklerde enerji tasarrufu sağladıklarından sıradan ampullerin alternatifi durumundadırlar. Elektrik tüketimi bakımından karşılaştırma yaptığımızda tasarruflu lambalar geleneksel akkor ampullere göre %25 daha az elektrik harcar.

Cıva içeren manşonlu tansiyon ölçme aletleri yerine yeni sistemler olan dijital tansiyon ölçme cihazlarını tercih edebiliriz.

www.atikyonetim.com/evsel/34

Bazı ufak rahatsızlıklarımızı gidermek için ilaçlar yerine tamamen doğal olan çay, yağ ya da sıvılar gibi bitkisel ürünleri kullanabiliriz.

www.atikyonetim.com/evsel/35

Kimyasal kökenli gübreler yerine kompost dediğimiz bitki kök ve artıklarından oluşan doğal gübreleri ya da doğal hayvan gübrelerini tercih edelim.

www.atikyonetim.com/evsel/36

Havuz içindeki bakteri ve algleri öldürmek için ozon ya da ultraviyole ışık sistemleri dizayn edilebilir. Böylece daha az kimyasal madde kullanılır. Biyolojik olarak parçalanabilir, sabun bazlı yosun öldürücüler kullanılabilir.

www.atikyonetim.com/evsel/37

www.atikyonetim.com/evsel/

Sarımsak kuvvetli bir böcek zehridir. Sahip olduğu kükürtlü bileşikler sayesinde zararlı böceklerin bitkilere yaklaşmasını önler. Bu tip bileşiklere böcek kovucu adı verilir.

Acı biber böcekler için hem kovucu hem de öldürücü olarak kullanılır. Biber özü sıkılan alanlara böcekler yaklaşamaz. Hardal özüyle karıştırılan acı biber özleri ise, böceklerin ölümüne neden olmaktadır.

Tarçın, nane gibi bitki özlü baharatlardan üretilen bazı ilaçların evlerde sinek, sivrisinek ve hamamböceğine karşı kullanımı da yapılan araştırmalar arasındadır.

38

www.atikyonetim.com/evsel/

Sivrisinekler için prize takılarak kullanılan ultrasonik dalga yayan ürünler vardır. Bu ürünleri çocuklarımızın ve evcil hayvanlarımızın olduğu ortamlarda kullanabiliriz.

Ayrıca fare gibi kemirgenler için yem tuzakları ile yapışkan tuzaklar bulunmaktadır.

39

www.atikyonetim.com/evsel/

Zehirsiz sinek kapanları etkili ve tamamen doğaldır. Sadece su eklemek yeterlidir. Hiçbir kimyasal, pestisit ya da insektisit içermediğinden insanlara ve hayvanlara zarar vermez.

Sinekler ile mücadelede Thiamin (Vitamin B1) içeren, zararsız ve insan vücuduna yapıştırılarak kullanılan bantlar da etkilidir.

Bunun dışında parlak renkleri ile sinekleri kendisine çeken elektrikli ızgara ya da ampuller de kullanılmaktadır.

40

41www.atikyonetim.com/evsel/

Antifrizlerde etilen glikol yerine propilen glikol içeren ürünleri tercih edelim.

Araçlarımızda benzin yerine LPG ya da biyodizel, biyoetanol gibi yakıtları kullanmaya çalışalım. Ancak bu durum için yakıtların araç motoruna uygunluğu oldukça önemlidir.

Karbüratörün içerisinde biriken atık maddelerin temizliği için karbüratör temizleyici solventler yerine basınçlı hava kullanabiliriz. Basınçlı hava kullanımı ile karbüratör temizliği yapan servisleri tercih etmek çevreye yapılacak büyük bir iyilik olacaktır.

42www.atikyonetim.com/evsel/

Karbüratör temizleyici ya da motor yağı giderici kullanırken, içeriğinde en az kimyasal olanı ve mümkünse aerosol kaplarda (sprey) olmayan alternatif ürünleri tercih edelim.

Yağ ve yakıt filtrelerinde aracımızın ömrü boyunca iyi işlev görebilecek, belirli aralıklarla çıkartılıp temizlenebilen ve tekrar yerine yerleştirilebilen filtreler kullanmayı tercih edelim.

43

KAYNAKLAR

“Evimizdeki Tehlikeli Atıklar El Kitapçığı” (Ekim, 2009) T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü.

http://www.bugday.org

http://www.cocuk.com/7701ev_temizligi_hakkinda_bilinmesi_gerekenler.htm

www.atikyonetim.com/evsel/