cellular pathology อ.ตู้ · ต อมลูกหมากม ีก อน (nodule)...
Post on 21-Aug-2020
3 Views
Preview:
TRANSCRIPT
1
Cellular pathology
La-or Chompuk, M.D.
Department of pathology and forensic medicine
• Adaptation;– hyperplasia: increased cell number– hypertrophy: increased cell mass– atrophy: decreased cell mass– metaplasia: change from one
mature cell type to another• Reversible injury• Irreversible injury
Hyperplasia
เปนกลไกการปรับตัวของเซลลเพื่อการตอบสนองตอส่ิงกระตุน ทําใหเกิดการเพิ่มจํานวนของเซลล(Increase in cell number) จนเกิดการขยายขนาดของเนื้อเยื่อหรืออวัยวะตามมา อยางไรก็ตาม ถามีการกําจัดส่ิงกระตุนหรือเมื่อสิ่งกระตุนหายไปก็จะเปลี่ยนแปลงกลับสูสภาพปกติได
Physiological hyperplasia เชน
• Proliferative endometrium คือ Physiological hyperplasia ของเยื่อบุมดลูกอันเปนผลเนื่องจากฮอรโมนเอสโตรเจน ในชวงครึ่งแรกของ Menstrual cycle เปนชวงที่รางกายหลั่งฮอรโมนเอสโตรเจนมากเปนผลใหมีการเพิ่มจํานวนของเซลลเย่ือบุมดลูก ดังนั้นจึงทําใหมีการหนาตัวของเยื่อบุมดลูกมากขึ้น
Pathological hyperplasia เชน
• Nodular hyperplasia of Prostate gland หรือ Benign prostatichyperplasia ซึ่งเกดิเน่ืองจากความผิดปกติของฮอรโมนเพศชาย ทําใหมีการเพิ่มจํานวนเซลลบุตอมลูกหมากและมีการเพิ่มขนาดของตอมลูกหมากจนทําใหกดเบียดทางเดินปสสาวะ เกิดอาการปสสาวะลําบาก นอกจากมีการเพิ่มจาํนวนของเซลลบุตอมแลวยังพบมีการเพิ่มจํานวนของเนื้อเยื่อเกีย่วพัน ทําใหเกิดเปนกอน (Nodule) ข้ึนในตอมลูกหมาก
Benign prostatic hyperplasia: BPH
ตอมลูกหมากมีกอน (nodule) ขอบเขตชัดไปกดเบียดทางเดินปสสาวะ
Epithelial cell เพ่ิมจํานวนขึ้น และมีบางสวนย่ืนเขาไปใน lumen
2
Hypertrophy
เปนกลไกการปรับตัวของเซลลเพื่อตอบสนองตอสิ่งกระตุน ทําใหมีการเพิ่มขนาดของเซลล (Increase in cell size) จนเปนผลใหเกิดการเพิ่มขนาดของเนื้อเยื่อหรืออวัยวะตามมา ซึ่งการเปลี่ยนแปลงดังกลาวตองแยกจากการเพิ่มขนาดของเซลล หรือ อวัยวะ อันเนื่องจากกลไกการเกิดเนื้องอก
Left ventricular hypertrophy: LVH
ผนังหัวใจหองลางซายหนาตัวมากกวาปกติเซลลกลามเนื้อหัวใจมีขนาดใหญขึ้น นิวเคลียสโตกวาปกติ 3 เทา
Hypertrophy
Normal uterus
myometrium
cervix
Pregnant uterus มีขนาดใหญกวาปกติ ชั้น myometrium หนาขึ้น
Testicular atrophy
Normal Atrophy
Testis มีขนาดเล็กลงกวาปกติ
Metaplasiaเปนกลไกการปรับตัวของเซลลเพ่ือการตอบสนองตอส่ิง
กระตุน โดยการเปลี่ยนจากเซลลหรือเน้ือเยือ่ชนิดหน่ึงไปเปนเซลลหรือเน้ือเยือ่ท่ีเจริญเต็มท่ีอีกชนิดหน่ึง ซึ่งการเปล่ียนแปลงหรือการตอบสนองชนิดน้ีมักเกิดข้ึนกับเซลลเยื่อบุมากกวาเน้ือเยือ่ชนิดอื่นๆ แตเน้ือเยื่อเกี่ยวพนัก็สามารถมีการปรับตัวแบบน้ีได ส่ิงกระตุนท่ีทําใหเกิดการเปล่ียนแปลงแบบนี้ มักจะเปน การเปลี่ยนแปลงของสภาพแวดลอม ทําใหเซลลหรือเน้ือเยือ่ท่ีไมเหมาะสมกับสภาพแวดลอมดังกลาว ปรับเปล่ียนไปเปนเซลลหรือเน้ือเยื่อปกตอิีกชนิดหน่ึงท่ีเหมาะสมกวา
ปกติจะเปนColumnar cells ที่บุในหลอดลม
Squamousmetaplasia - เซลลที่บุเปล่ียนจาก columnar เปน squamous cell พบไดในคนที่สูบบุหร่ี
3
Cell injuryReversible cell injury; • Cloudy swelling of Hepatocytes (Microscopic)
• Fatty change of Liver (Gross & Microscopic)
• Hyaline change; Mallory bodies in hepatocytes(Microscopic)
Cloudy (hydropic) swelling of Hepatocytes
เซลลบวมขึ้นจากน้ําทะลักเขาไปภายในเซลล
Cytoplasm – ขยายใหญขึ้น ติดสีชมพู และเปนจุดฝอยๆ
Hepatic steatosis (fatty liver)
ภาวะที่มีการสะสมของไขมันปริมาณมากอยูภายในเซลล ซึ่งสวนใหญอยูในรูปของ triglyceride เม่ือมองดวยตาเปลาจะพบวาตับมีขนาดโตขึ้น มีสีเหลืองขึ้น
Hepatic steatosis (fatty liver)
Hepatocytes มี vesicle อยูภายใน cytoplasm ดันนิวเคลียสไปชิดขอบเซลล
Hyaline change; Mallory bodies in hepatocytes
Hyaline คือสารที่เห็นเปนปนชมพู
Alcoholic hyaline หรือMallory body คือกลุมของ cytokeratinintermediate filaments รวมตัวกับโปรตีนชนิดอ่ืนๆ แลวสะสมอยูใน cytoplasm ของเซลลตับ
พบไดบอยใน alcoholic hepatitis
Cell injuryIrreversible injury;
• Coagulative necrosis of Kidney (Renal infarct)
• Coagulative necrosis of Spleen (Splenic infarct)
• Liquefactive necrosis of Lung (Lung abscess)
• Liquefactive necrosis of Brain (Brain infarct)
• Caseous necrosis of Lymph nodes
• Enzymatic fat necrosis in Acute pancreatitis
4
Coagulative necrosis of Kidney
เนื้อไตบริเวณที่ขาดเลือดมีสีซีด เห็นเปนรูปล่ิม ตามการเล้ียงโดยเสนเลือดที่อุดตันนั้นๆ ซึ่งมักตรวจพบไดในบริเวณตรงมุมแหลมของลิ่ม
Coagulative necrosis of Kidney
Normal glomerulus Infarct glomerulus มองไมเห็นนิวเคลียสของเซลล แตยังเห็นขอบเขตของ glomerulus และขอบเขตของเซลลอยู
Coagulative necrosis; Splenic infarct
มามผาครึ่ง เห็นบริเวณที่ขาดเลือดมีสีซีดรูปล่ิม
Liquefactive necrosis; Lung abscess
เนื้อเย่ือปอดที่ตายจะมีการยอยสลายโดยเอนไซม hydrolase จากเซลลอักเสบ ทําใหเนื้อเย่ือเละ ไมเหลือเคาโครงเดิม
Liquefactive necrosis; Brain infarct
การตายของเนื้อเย่ือสมอง ไมวาจากสาเหตใุดๆ เนื้อสมองจะเปลี่ยนแปลงแบบ liquefactivenecrosis เสมอ เนื่องจากเนื้อสมองออนนุม และมี hydrolase อยูในเซลลตางๆ ของสมอง
Liquefactive necrosis; Brain infarct
5
Caseous necrosis of Lymph nodes
บริเวณเนื้อเย่ือที่ตายจะมีสีเหลืองคลายเนย เนื้อเย่ือตายเห็นเปนบริเวณสีชมพู มีเศษนิวเคลียสสีน้ําเงิน เนื้อตายไมมีโครงสรางที่เปนเซลลเดิม และไมมีการยอยสลายเปนชองวาง
Caseous necrosis; TB mesenteric lymph nodes
Small intestine
Enzymatic fat necrosis in Acute pancreatitis
การตายของเนื้อเย่ือไขมันซึง่เกิดจากเอนไซม lipase ในตับออนอักเสบ lipase จะยอย triglyceride เกิด free fatty acid จํานวนมาก จนตกตะกอนเปน calcium soap ดูดวยตาเปลาเหน็เปนจุดขาวๆ เม่ือดูดวยกลองจุลทรรศน เนื้อเย่ือไขมันทีต่ายจะตดิสีชมพูออนและแกเปนฝาๆ ไมมีขอบเขตชัด และไมพบนิวเคลียสของเซลล
top related