bi̇lgi̇sayar ödevi̇

BİLGİSAYAR ÖDEVİ

SEVİM AVLAMAZ20043140

4.5 BİÇİMLENDİRME

Çalışma sayfalarının ve hücrelerin güzel ve düzgün şekilde görüntülenmesi için biçimlendirilmesi gerekir. Bu bölümde hücrelerin içerisindeki sayıların, tarihin, para biriminin ve yüzdeliklerin nasıl biçimlendirildiği, hücre içeriğindeki yazı tipinin, büyüklüğünün ve özelliklerinin nasıl değiştirildiği, hücre aralıklarının ve kenarlıklarının nasıl biçimlendirildiği anlatılacaktır.

4.5.1 Sayılar ve Günler Hücrelerin içerisinde yer alabilecek temel verilerden bazıları sayılar ve

günlerdir. Sayıları ondalıklı veya ondalıksız biçimde virgül/nokta kullanarak biçimlendirme, tarih, para birimi, yüzdelik gösterecek şekilde biçimlendirmenin nasıl yapıldığı işlenecektir.

4.5.1.1 Sayıları ondalıklı ya da ondalıksız biçimde virgül/nokta kullanarak binler basamaklarını göstermek

Hücreleri sayı gösterecek şekilde biçimlendirmek için hücreye sağ tuş ile tıkladıktan sonra açılan seçeneklerden Format Cells’e (Hücreleri Biçimlendir) tıklanır. Açılan menüdeki category (kategori) bölümünden Number (Sayı) seçilir. (bknz. Şekil 4.14). Ondalık basamak sayısı bölümünü 0 yapılırsa, sayı ondalıksız olarak görüntülenecektir. Ondalık basamak sayısı bölümü arttırılırsa sayı ondalıklı biçimde gösterilir. 1000 Ayırıcısı kullan seçeneği aktif edilirse, sayı binler basamağından ve daha üstteki her üç basamaktan ayrılacaktır.

4.5.1.2 Hücreleri tarih gösterecek şekilde biçimlendirmekHücreleri tarih gösterecek şekilde biçimlendirmek için hücreye sağ tuş ile

tıkladıktan sonra açılan seçeneklerden Format Cells’e (Hücreleri Biçimlendir) tıklanır. Açılan menüdeki category (kategori) bölümünden Date (Tarih) ve istenilen tarih türünü seçilir ( ör. 11 Mart 2010 veya 11.03.2010).

4.5.1.3 Hücreleri para birimi gösterecek şekilde biçimlendirmekHücreleri sayı gösterecek şekilde biçimlendirmek için hücreye sağ tuş ile

tıkladıktan sonra açılan seçeneklerden Format Cells’e (Hücreleri Biçimlendir) tıklanır. Açılan menüdeki category (kategori) bölümünden Currency (Para Birimi) seçilir. Ondalık basamak sayısını ayarladıktan sonra Simge kısmından para birimi simgesi seçilir (ör. TL, USD, GBP).

Şekil 4.43. Hücrenin Euro Para Birimi Olarak Biçimlendirilmesi

4.5.1.4 Hücreleri yüzdelik gösterecek şekilde biçimlendirmekHücreleri sayı gösterecek şekilde biçimlendirmek için hücreye sağ tuş ile

tıkladıktan sonra açılan seçeneklerden Format Cells’e (Hücreleri Biçimlendir) tıklanır. Açılan menüdeki category (kategori) bölümünden Percentage (Yüzde Oranı) seçilir. Ondalık basamak sayısı ayarlanır. Yüzdelik biçimi sayının sonuna % işareti koyar.

4.5.2 Hücre İçeriği Bu bölümde hücre içeriğinin yazı tipini ve büyüklüğünü değiştirme, hücre

içeriğine kalın, alt çizili, çift çizili gibi biçimlendirmeler uygulama, hücrenin arka planına veya içeriğine farklı renkler uygulama ve hücredeki biçimlendirmeyi başka hücreye kopyalama konuları işlenecektir.

4.5.2.1 Hücre içeriğinin yazı tipini ve büyüklüğünü değiştirmek Hücre veya hücre aralığını seçtikten sonra araç çubuğunda Giriş bölümünden

yazı tipi ve büyüklüğü değiştirilebilir (bknz. Şekil 4.44). Tüm bu işlemler hücreye sağ tuş ile tıkladıktan sonra Format Cells’e (Hücreleri Biçimlendir) tıklanıp Yazı Tipi sekmesine geçerek gerçekleştirilir.

Şekil 4.44 Yazı tipi ve büyüklüğü

4.5.2.2 Hücre içeriğine kalın, altı çizili gibi biçimlendirmeler uygulamakBiçimlendirmek istenilen hücre seçildikten sonra araç çubuğunda Giriş

bölümünden Bold (Kalın), Italic (İtalik) ve Underline (Alt Çizili) düğmelerinden istenilen uygulanabilir. Tüm bu işlemler hücreye sağ tuş ile tıklandıktan sonra Format Cells’e (Hücreleri Biçimlendir) tıklayıp Yazı Tipi sekmesine geçerek gerçekleştirilebilir.

Şekil 4.45. Kalın, İtalik, Alt Çizili ve Çift çizili biçimlendirme

4.5.2.3 Hücre arka planına veya içeriğine farklı renkler uygulamak Hücrenin arka planına veya içeriğindeki yazının rengini değiştirmek için Giriş

bölümünden Dolgu Rengi ve Yazı tipi rengi düğmeleri kullanılır. Dolgu rengini değiştirmenin diğer bir yolu ise Format Cells (Hücre Biçimlendir) bölümünde Dolgu sekmesine tıklayıp ayarları yapmaktır. Yazı tipi rengini değiştirmenin diğer bir yolu ise hücreye sağ tuş ile tıklayıp Format Cells (hücre biçimlendir) bölümünde Yazı tipi sekmesinde Renk seçeneğinden istenilen ayarların yapılmasıdır.

Şekil 4.46. Dolgu Rengi ve Yazı Tipi Rengi

4.5.2.4 Bir hücredeki ya da hücre aralığındaki biçimlendirmeyi başka hücre aralığına kopyalamak

Hücrelerdeki biçimleri kopyalamak için öncelikle hücre veya hücre aralığı seçilir. Böylelikle seçilen hücredeki tüm biçimlendirmeler hafızaya alınır. Biçimlerin uygulanacağı hücre veya hücre aralığı seçilir. Seçildikten sonra biçimlendirme otomatik olarak gerçekleşir.

4.5.2.5 Bir hücre içeriğine metin kaydırma biçimlendirmesini uygulamak Hücrenin içerisindeki metnin birden çok satırda görüntülenmesi için bu özellik

aktif hale getirilir. Hücredeki veriler sütun genişliğine sığacak şekilde kaydırılır. Sütun genişliğindeki herhangi bir değişiklik ile metnin kaydırılması otomatik olarak gerçekleşir.

Şekil 4.47. Metni Kaydır

4.5.3 Hizalama ve Kenarlık Hücrenin içerisindeki verileri istenilen tarafa doğru hizalamak ve kenarlık

eklemek konuları bu bölümde anlatılacaktır.

4.5.3.1 Bir hücre/hücre aralığının içeriğine sola, sağa, yukarı, ortaya, aşağı hizalamak

Hücre içerisindeki veriyi sola, sağa, yukarı, ortaya ve aşağıya hizalamak için Giriş bölümündeki hizalama kısmında bulunan uygun seçenekler kullanılır.

Şekil 4.48 Hücre İçeriğinin Hizalanması Şekil 4.48 üst bölümde sırasıyla Üste Hizala, Ortala, Alta Hizala düğmeleri yer

almaktadır. Alt bölümde ise sırasıyla Metni Sola Hizala, Ortala, Metni Sağa Hizala düğmeleri yer almaktadır. Bu altı seçenek kullanılarak hücrenin içeriği istenilen şekilde hizalanabilir.

Ayrıca hücreye sağ tıklayıp Format Cells (hücre biçimlendir) bölümünde Hizalama sekmesine tıklayarak hizalama işlemleri gerçekleştirilebilir.

Şekil 4.49 Hücre İçeriğinin ‘Hücre Biçimlendir’ Bölümünden Hizalanması

4.5.3.2 Bir başlığı hücre aralığına ortalamakbir başlığı hücre aralığına yatay olarak ortalamak için Şekil 4.48’ de alt sırada

bulunan ortala düğmesine basılır. Dikey olarak ortalamak için ise Şekil 4.48’de üst sırada bulunan ortala düğmesine basılır. Eğer başlık hücre aralığından geniş ise sütun kenarına çift tıklayarak sütunun aralığı başlığı sığcak şekilde büyültülebilir.

4.5.3.3 Hücre yönlendirmesini değiştirmekHücreye sağ tıklayıp Format Cells (hücre biçimlendir) bölümünde Hizalama

sekmesine tıklayarak hücre yönlendirmesi değiştirilebilir (bknz. Şekil 4.49). Hücre yönlendirmesi yatay, dikey veya herhangi bir açıda ayarlanabilir.

4.5.3.4 Hücre / hücre aralığına kenarlık eklemeHücreye sağ tıklayıp Format Cells ( hücre biçimlendir) bölümünde Kenarlık

sekmesine tıklayarak hücre veya hücre aralığına kenarlık eklenebilir (bknz. Şekil 4.50). Ekrana açılan pencereden kenarlık stili ve rengi seçilir. Hücrelerin iç kısımlarına kenarlık eklemek için “Çerçeve” seçilir. Hücrelerin iç kısımlarına kenarlık eklemek için “İç” seçilir. Her hücreye farklı şekilde kenarlık eklemek için kenarlık bölümündeki düğmeler tıklanabilir.

Şekil 4.50 Hücre veya hücre aralığına kenarlık ekleme

4.6 GRAFİKLERGrafikler verileri görüntülemenin en güzel yoludur. Excel kullanıcıya birçok

grafik sunar, bunlar arasında sütun, çizgi, pasta, çubuk, alan, dağıtım ve diğer grafikler bulunmaktadır.

4.6.1 Grafikleri KullanmaBu bölümde hesap çizelgesindeki verileri kullanarak grafik oluşturma, grafiğe

başlık ve etiket ekleme, bir grafiğin arka planının, dilimlerin ve çubukların rengini değiştirme, grafiği başka bir grafik türüne çevirme, grafiği başka bir yere kopyalama, grafik türünü değiştirme ve grafiğin boyutunu değiştirip silme işlemleri gösterilecektir.

4.6.1.1 Hesap çizelgesindeki verileri kullanarak grafik oluşturmak (sütun, çizgi, vs)

Hesap çizelgesine girilmiş veriler, oluşturulacak grafiğin veri kaynağı olacaktır. Öncelikle grafikte görüntülemek istenilen hücrelerin tümü seçilir.

Şekil 4.51 Grafik verilerni seçmekAraç kutusundan “Ekle” sekmesine tıklanır ve Grafikler bölümünden istenilen

grafik seçilir.

Şekil 4.52 Grafik türünü seçmek ve oluşturmakExcel otomatik olarak seçilen hücreleri etiketler ve veriler diye ikiye ayırıp

grafiği oluşturacaktır (bknz. Şekil 4.52 B). Etiket hücrelerini mor ile verileri ise mavi ile çevreleyecektir. Mor ve Mavi alanları değiştirmek için grafiğe sağ tuş ile tıklanır ve “Veri Seç” seçeneği seçilir. Ekrana gelen menüden (bknz. Şekil 4.53) etiketler ve veriler düzenlenebilir.

Şekil 4.53 Grafik etiketleri ve verileri düzenlemekOluşturulan grafik türünü değiştirmek için grafiğe sağ tıklanır ve “Grafik Türünü

Değiştir” seçilir, daha sonra açılan pencereden istenilen grafik türü seçilir.

4.6.1.2 Bir grafiğe başlık, etiket eklemek / silmekBir grafiğe başlık eklemek için grafiğe tıkladıktan sonra araç kutusundan

“Düzen” sekmesine basılıp grafik başlığı seçeneği tıklanır. İstenilen yere (ör. Grafiğin üstüne) grafik başlığı eklenebilir. Grafiğe eksen etiketi eklemek için “Düzen” sekmesinin altındaki eksen başlıkları seçeneği seçilir ve eksen etiketleri eklenir. Grafiğe veri etiketleri eklemek için “Düzen” sekmesinin altından veri etiketleri kısmı seçilir ve göster seçeneği tıklanır.

4.6.1.3 Bir grafiğin arka plan resmini değiştirmek Grafiğin arka plan rengini değiştirmek için “Biçim”sekmesine tıklanıp “Şekil

Dolgusu” seçeneğinden istenilen renk seçilir. Ayni işlem grafiğe sağ tıklanıp “Grafik alanını biçimlendir” seçeneğindeki “Dolgu” sekmesindeki renk ayarını değiştirerek de yapılabilir.

4.6.1.4 Bir grafiğin çizgi, çubuk, dilimlerinin renklerinin değiştirmekBir grafiğin çizgi, çubuk, veya dilimlerinin rengini değiştirmek için grafiğin

içerisindeki çizgiye, çubuğa veya dilime tıklanır. Araç kutusundan “Biçim” sekmesinin altından “Şekil Dolgusu” seçeneğine tıklanır ve grafikteki istenilen kısma istenilen renk verilebilir. Ayni işlem grafikteki çizgi, çubuk veya dilime sağ tıklanıp “Veri Serilerini Biçimlendir” seçeneğine tıklanıp “Dolgu” sekmesindeki düz dolgu seçeneğini etkinleştirip renk ayarını değiştirerek yapılabilir.

4.6.1.5 Bir grafiği başka grafik türüne çevirme (çizgi grafiğini sütun grafiğine gibi)

Grafiğe sağ tuş tıklanıp Grafik Türünü Değiştir düğmesi tıklanır. Açılan menüden yeni grafik türü seçilip uygulanır.

4.6.1.6 Bir grafiği başka bir çalışma sayfasına ya da dosyaya kopyalamak Bir grafiği başka bir çalışma sayfasına, dosyaya veya başka bir programa (ör.

Word) kopyalamak mümkündür. Grafiğe sağ tuş ile tıkladıktan sonra Grafiğe Taşı düğmesi tıklanır, bu şekilde grafik başka bir çalışma sayfasına kopyalanabilir.

Grafik üzerine sağ tuş ile tıklayıp kopyala seçeneğine tıklanır, daha sonra kopyalamak istediğiniz programa geçilir ve farenin sağ tuşu ile tıklanıp yapıştır seçeneğine seçilir.

4.6.1.7 Bir grafiğin boyutunu değiştirmek ve silmekBir grafiğin boyutu grafiği seçtikten sonra kenarından tutup çekerek

değiştirilebilir. Silmek için ise grafiği seçtikten sonra klavyedeki ‘Delete’ tuşuna basılır.

4.7 ÇIKTILARI HAZIRLAMAKÇıktıları hazırlayıp istediğiniz şekilde çıktı almak için çalışma sayfasının yapısını

değiştirebilmek, son kontrolü yapmak, önizlemeyi kullanmak gerekir. Bu bölümde bu konular işlenecektir.

4.7.1 Çalışma Sayfası YapısıBu bölümde, çalışma sayfasının kenar boşluklarını ayarlamak, sayfa yapısını

değiştirmek, çalışma sayfasındaki üst bilgiye ve alt bilgiye metin ekleme gibi çıktı almadan önce yapılması gereken işlemler anlatılacaktır.

4.7.1.1 Çalışma sayfasının üst,alt,sağ,sol kenar boşluklarını değiştirmekÇalışma sayfasının kenar boşluklarını ayarlamak için araç kutusundaki ‘Sayfa

Düzeni’ sekmesine tıklanıp, ‘Kenar Boşlukları’ düğmesine tıklanır. Önceden tanımlanmış olan normal, geniş ve dar seçenekleri yanı sıra özel kenar boşlukları seçeneği seçilerek boşluklar ayarlanabilir.

Şekil 4.54. Özel Kenar Boşlukları

4.7.1.2. Sayfa yapısını yatay-dikey olarak değiştirme; sayfa büyüklüğünü değiştirme

Sayfa yapısını değiştirmek için Şekil 4.54’deki ‘Yönlendirme’ düğmesi tıklanır,yatay veya dikey olarak sayfa ayarlanabilir. Sayfa büyüklüğünü değiştirmek için Şekil 4.54’de görünen ‘Boyut’ düğmesi tıklanır ve istenilen sayfa boyutu (ör. Letter, A4 ,A5) seçilir.

4.7.1.3. Sayfa yapısını verileri bir veya belli sayıda sayfaya sığdırmak üzere değiştirmek

‘Sayfa Düzeni’ sekmesinin altında bulunan seçenekler ile baskı ölçeklendirmesi yapılabilir. Böylelikle baskıda çok az yer kaplayacak bir yazıyı ölçeği yükselterek, sayfayı doldurabilmesi sağlanır.

Şekil 4.55. Baskı Ölçeği

Sayfanın içerisindeki tüm bilgiler yazdırılmak istenmediğinde, istenilen kısım seçilir ve Şekil 4.54’de görünen ‘Yazdırma Alanı’ düğmesi tıklanır. Yazdırma alanı belirle seçeneğini seçerek sadece seçilen kısım çıktı için ayarlanabilir.

4.7.1.4. Çalışma sayfasına, üst bilgiye veya alt bilgiye metin ekleme/değiştirmekÇalışma sayfasına üst ve alt bilgi eklemek için sayfa yapısı menüsünü açmak

gerekir. Sayfa menüsünü açmak için ‘Sayfa Düzeni’ sekmesi altında bulunan ‘Sayfa Yapısı’ etiketinin yanındaki düğme tıklanır. Açılan menüden (Şekil 4.56) Üstbilgi/Altbilgi sekmesine tıklanıp metin ekleme ve değiştirme işlemleri gerçekleştirilebilir.

Şekil 4.56. Üst Bilgi ve Alt Bilgi

4.7.1.5. Üstbilgi/Altbilgiye sayfa numarası, tarih, dosya adı, çalışma sayfası adı gibi alanlar eklemek

Şekil 4.56’de görünen ‘Özel Üstbilgi’ ve ‘Özel Altbilgi’ düğmelerine tıklayarak sayfa numarası, sayfa sayısı, tarih, saat, dosya yolu, dosya adı, çalışma sayfası adı ve resim ekleme gibi bilgiler eklenebilir(Şekil 4.57). Üstbilgi/Altbilgi’nin sol, orta ve sağ kısımlara bilgiler eklenebilir. Eklenebilecek bilgiler arasında sayfa numarası, sayfa sayısı, tarih, saat, dosya yolu, dosya adı, sayfa adı, ve resim ekleme gibi önemli seçenekler mevcuttur.

Şekil 4.57. Özel Üst ve Alt Bilgi