1

Alkis Astras

AlAbenitAkoAlAbenitAko

Alkis Astras

AlAbenitAkoAlAbenitAko

Alkis Astras

AlAbenitAkoAlAbenitAko

Ήταν η κραυγή μας το σύνθημα μας. Το φωνάζαμε τρέχοντας στους πετρο πόλεμους μας και από μακριά μας έφτανε ο αντίλαλος του αλαμπενιτακό! Δεν το φωνάζαμε μόνο στην γειτονιά μας, το ακούγαμε και αλλού! Ήταν σαν σημείο αναγνωρίσεως εχθρικό και συμμαχικό συνάμα! Σαν κωδικός! Από πού ήρθε αυτή η λέξη; και τι εξήγηση μπορούμε να της δώσουμε; Ακαταλαβίστικη από όλες τις πλευρές. Τώρα που το εξετάζω από κοντά και με περιέργεια ψάχνω να βρω πα­ρά πλευρες έννοιες, και δεν βρίσκω καμιά εξήγηση από πουθενά... Βά­ζω την καλλιτεχνική μου φαντασία να δουλέψει,... Ίσως αυτή η κραυ­γή αντιπροσώπευε τα ανεκπλήρωτα όνειρα μας τα ανεξήγητα. Ταίρια­ζε τόσο πολύ στην χρυσή μας εποχή! Μια εποχή που δεν γνωρίζαμε τι ακρι βώς θέλαμε εμείς η οικογένεια μας, το Κράτος! Θα μου πεις μήπως τώ ρα το γνωρίζουμε; Θα το φωνάζαμε σήμερα πολύ δυνατά μέσα σ' αυτό το χάος της παγκόσμιας κοινωνίας που ζούμε. Ναι αυτό είναι το μέλλον μας! Ο προορισμός μας ΑΛΑΜΠΕΝΙΤΑΚΟ!... πιο δυνατά... ΑΛΑΜΠΕΝΙΤΑΚΟ!!!

www.art.com.gr

Όλη αυτή η προσπάθεια μου, αφιερώνεται στους αγαπημένους διαχρονικούς φίλους, του τότε, του τώρα, και του μετά. Καθώς και στα παιδιά μου εκεί κάτω στην Αυστραλία και Αμερική για να γνωρίσουν κάτι λίγο από το παρελθόν του πατέρα τους. Ισως να τους φορέσω χαμόγελα, να ζεσταθεί αυτή η παγωνιά που κουβαλάμε πάνω μας. Φίλοι μου αγαπημένοι ποτέ δεν τα κατάφερνα με την ορθογραφία και το συντακτικό. Όμως παίρνω το θάρρος για να μην πω το θράσος να προσπαθήσω να εκδώσω αυτά που έγραψα και να σας τα προσφέρω σαν δώρο γνωριμίας, να σας δώσω μια γεύση από το παρελθόν μου αλλά και το παρόν μου γράφω όπως θυμάμαι και σκέπτομαι καμιά φορά η μνήμη μου θολώνε, αλλά τις περισσότερες φορές είναι τόσο ξεκάθαρη που με ξαφνιάζει και με γοητεύει! Γράφω όπως μιλώ γρήγορα και καμιά φορά διακεκομμένα. Πετάγομαι από το ένα στο άλλο! Παρελθόν και Παρόν μαζί! Έτσι πολλές φορές θα βρεθείτε σε αμηχανία με τα γραφικά μου μπουρδουκλώματα όπου τα γεγονότα συγκρούονται μεταξύ τους και παγώνουν χωρίς να μπορούν να πάρουν μια κατεύθυνση, πίσω μπροστά η πλάγια; Υπομονή φίλοι μου ούτος η άλλως δε λέω ανακρίβειες ούτε ψέματα... Δεν προσπαθώ να κάνω τον συγγραφέα γιατί δεν είμαι αισθάνομαι τόσο ελεύθερος! και δεν μου καίγεται καρφί το πώς θα το πάρει κάποιος που δεν έζησε μαζί μας εκείνο τον χρυσό καιρό. Ότι έγραψα δεν το διόρθωσα έμεινε έτσι ατόφιο από την μνήμη μου στο χαρτί, να διορθώσω τι; Κλεφτά το βλέπω που και που με την ελπίδα να γνωριστώ καλυτέρα μαζί μου.

Αλκης Αστρας

www.art.com.gr

8

9

Νεοκλασικό Διονυσίου Αρεοπαγίτου 33 Στο πατρικό μου σπίτι με τα ψηλά ταβάνια είχε κάτι κουδούνια σε μερικές από τις πόρτες, στρογγυλά με μαύρο και χρυσό στεφανάκι γύρω τους και στο κέντρο άσπρα σαν μεγάλα κουμπιά. Και εγώ ζωγράφιζα πάνω τους μικρά κεφαλάκια γουρουνιών! άλλα με μια πίπα στο στόμα, και άλλα θλιβερά με κύκλους γύρω απ τα μάτια τους. Με είχε πιάσει μανία και όπου έβλεπα κουδούνι έξω ή μέσα από το σπίτι έβαζα τα γουρουνάκια μου! θα ήμουν τότε δέκα ετών νομίζω. Η μακαρίτισσα η μανούλα μου τα έβρισκε τόσο χαριτωμένα που μου έλεγε... στο άλλο καθάρισμα θα τα σκουπίσω, εσύ θα γίνεις μεγάλος καλλιτέχνης παιδί μου και μου χάιδευε τα μαλλιά. Αργότερα ξεθάρρεψα και σε μια εσοχή του τοίχου στο χωλ ζωγράφισα έναν κινέζικο δράκο με διχαλωτή γλώσσα και κοφτερά λεπίδια, τον ξεσήκωσα από κάποιο περιοδικό, και τον έφτιαξα με ένα βουρτσάκι των δοντιών για πινέλο. Αυτό ήταν το μεγαλούργημα κατά τα λεγόμενα της μητέρας μου. Ο πατέρας μου του έβαλε και ένα μικρό φωτάκι να τον φωτίζει τα βράδια. Λέγανε στους φίλους τους με υπερηφάνεια. καλέ είδατε αυτό το παιδί τι κλήση που έχει! Αυτός ο Δράκος μέχρι σήμερα βρίσκεται γύρω μου! Χτυπάει μανιασμένος την ουρά του, αόρατος μα τόσο αληθινός! Δεν θα του ξεφύγω ποτέ, βρίσκεται βαθιά μέσα μου, είναι ο κριτής μου, το αισθάνομαι... θα τον κουβαλάω πάντα μαζί μου... που ξέρεις ίσως κάποτε να τον αγαπήσω κιόλας! Κατεβαίνω τρέχοντας την κατηφόρα πίσω απ’ το σπίτι ξένοιαστος και χαρούμενος πρωί πρωί με μάγουλο κόκκινα από το κρύο, τεντώνοντας τις κάλτσες μου ψηλά και με την τσάντα μου πάντα βαριά από μολύβια χαρτιά βιβλία και αλλά διάφορα. Βιάζομαι να φτάσω στο σχολείο μου στου Παπαιωανου πριν από τους άλλους για να τους δείξω τι έφτιαξα το σαββατοκύριακο, τους χρωματιστούς μου καβαλάρηδες και πιστολέρος με τα ατροφικά τους αλόγατα, να χαρώ και πάλι με τον θαυμασμό τους για μένα και τα αριστουργήματα μου.

www.art.com.gr

10

Άλλες φορές πάλι αντί να κατέβω την Ερεχθείου περπατούσα λίγο πιο κάτω την Αρεοπαγίτου μόνο και μόνο για να ρίξω και πάλι ματιές στα αγάλματα του Γεωργαντή μέσα στο στούντιο του. Πίσω από τα τζάμια της πόρτας στο βάθος τα αγάλματα κοίταζαν το ένα το άλλο με ανοιχτά σβηστά μάτια, και κοντά εκεί στην σκάλα που πας για τα επάνω δωμάτια, παρέες τα αγάλματα, πολλά σε παράξενες στάσεις, άλλα από μάρμαρα, και άλλα από γύψο... μα ένα ήταν εκείνο που με μαγνήτιζε και μου προκαλούσε δέος, και έναν αόριστο φόβο, με γέμιζε ερωτηματικά και σκέψεις που δεν τις καταλάβαινα... ήταν τόσο αληθινό εκείνο το τεράστιο χέρι!... Μια παλάμη με νευρώδη δάχτυλα που από μέσα της ανθρώπινες μορφές προσπαθούσαν να ξεφύγουν απ το θανατηφόρο σφίξιμο της, κάποτε έμαθα τον τίτλο του έργου, "Κοινωνία"!, τα έβλεπα γρήγορα γιατί βιαζόμουνα να προλάβω το τραμ..., συχνά πολύ συχνά τα έφερνα πάλι στο νου μου και βιαστικά τα έδιωχνα μακριά. Μια φορά που έφευγα τρέχοντας από την πόρτα λαχανιασμένος, με σταμάτησε μια μαυροφορεμένη γυναίκα ηλικιωμένη, μου χάιδεψε τα μαλλιά και με ρώτησε... τι σε ταΐζει η μάνα σου; κουκουνάρια! Ήταν η κυρία Γεωργαντή! η γυναίκα του γλύπτη. Μετά από χρόνια την γνώρισα καλύτερα, μου έδωσε τα πρώτα μαθήματα σχεδίου, θυμάμαι με είχε τρελάνει με το να με βάζει να σχεδιάζω ένα αρχαϊκό κεφάλι αλόγου που εγώ το έφτιαχνα σαν ποντικό! μου έλεγε.. όταν ο ποντικός γίνει άλογο τότε θα αλλάξουμε θέμα.. Έμεινα μαζί της έναν χρόνο περίπου και ομολογώ έμαθα μαζί της πολλά μυστικά του σχεδίου με κάρβουνο, η κόρη της η Λουκία έγινε κι αυτή πολύ γνωστή γλύπτρια. Όλη η οικογένεια καλλιτέχνες! Και οι δικοί μου γονείς ήταν μπλεγμένοι με την καλλιτεχνία, την αισθητική. Ο πατέρας μου γνωστός μόδιστρος και έξυπνος έμπορος... Κατασκευαστής μοδιστρών! είχε σχολές κοπτικής ραπτικής και έβγαζε μοδίστρες με το φτυάρι, και με διπλώματα! Απορώ ακόμα και τώρα πως δεν έγινε η μίση Ελλάδα μοδίστρες! Ο πατέρας μου ήταν καλός οικογενειάρχης, και τρυφερός σύντροφος της μητέρας μου, ήταν νευρικός και συχνά είχαμε καβγαδάκια στο σπίτι που ξεχνιόντουσαν πολύ γρήγορα. Κάτι υπέροχες ημέρες γύρω απ' το τραπέζι, όλοι μαζί μιλούσαμε και κανένας δεν άκουγε τίποτα! Οι περισσότερες συζητήσεις γύρω απ τον αδελφό μου τον Γιώργο και τον Στέλιο. Εγώ ήμουν στην μέση, και το μόνο που με ενδιέφερε ήταν πως να φάω γρήγορα, και πιο πολύ (ακόμα και τώρα συνεχίζω έτσι). Η μητέρα μου φώναζε... σιγά σιγά Άλκη μην τρως τόσο γρήγορα δεν θα φύγει το φαΐ απ το πιάτο! και ο πατέρας... αυτό το παιδί δεν θα διορθωθεί ποτέ!. Τα περισσότερα βράδια το σπιτικό τραπέζι ήταν γεμάτο από φίλους, πιο συχνά από όλους σχεδόν κάθε μέρα είχαμε τον Θειο Γιώργο και την θεία Αγλαΐα, έμεναν πολύ κοντά μας, δεν είχαν παιδι, ήταν οι κολλητοί μας συγγενείς. Τους αγαπούσα και τους δυο πάρα πολύ. Της θειας τα μαλλιά ήταν σαν άσπρο μετάξι με μπλε ανταύγειες που ήταν πολύ της μόδας τότε, είχε

11

ένα πολύ γλυκό χαμόγελο... ήταν ένα αιθέριο πλάσμα η θεια μας... μοδίστρα κι αυτή που όλο τσακωνόταν με τον πατέρα μου σε θέματα μόδας, που ο Ορέστης πίστευε ότι ήταν ο καλύτερος στην αγορά! ο θειος Γιώργος χρυσοχόος στο επάγγελμα, συν ανάπηρος πολέμου! με καμιά αναπηρία, του έδωσαν παράσημο ανδρείας κατά την οπισθοχώρηση μας στην Μικρά Ασία και μεγάλη σύνταξη!... μόνον όταν πήγαινε να πάρει την σύνταξη του κούτσαινε! μεγάλος πλακατζής, γέννημα και θρέμμα Πλακιώτης... Ήταν ο κωμικός της παρέας... θυμάμαι κάτι Αποκριές που οι γονείς μου όπως πάντα έδιναν πάρτι στο σπίτι μας, ηλθε ο θείος ντυμένος γυναίκα του δρόμου με μπούκλες και κοτσιδάκια, ψηλά τακούνια! που προσπαθούσε να ισορροπήσει πάνω τους. Βαμμένα τα χείλη του μέχρι το μουστάκι του και με απαίσια χαμόγελα, προσπαθούσε μάταια να γοητεύσει τους πάντες κουνώντας αδέξια το σώμα του δεξιά και αριστερά... Μα ο πονηρός χωρίς κανένας να ξέρει τίποτα, από κάτω από την φούστα του είχε δέσει ένα τεράστιο σαλάμι Ουγγαρίας και με ένα τράβηγμα ενός κορδονιού σήκωνε την φούστα και νασου το μεγάλο σαλάμι στο φως της δημοσιότητας, και γινόταν χαμός! με τα καλαμπούρια του σε συνεχή διαγωνισμό με τον πατέρα μου... Μια άλλη φορά ο πατέρας μου μαζί με τον θείο πήγαν στην πλατεία Συντάγματος έξω από το ζαχαροπλαστείο του Ζαβορίτη να παρακολουθήσουν την κηδεία ενός πολιτικου, δεν θυμάμαι ποιου. Ανέβηκαν και οι δυο σε κάτι καρέκλες έξω από το ζαχαροπλαστείο για να βλέπουν καλύτερα, πολύς κόσμος περίμενε υπομονετικά να περάσει το κουβούκλιο με την σωρό, η σωρός έφθασε... και μέσα σ' αυτήν την κατανυχτική σιωπή ο Ορέστης αφήνει μια τρομακτικά δυνατή πορδή και γυρίζει αμέσως στον θείο μου και του λέει. ντροπή σου κύριε! ο θείος άναυδος να τον κοιτάζει και ο κόσμος να τον αποπαίρνει! ...ο θείος το φύσαγε και δεν κρύωνε για πολύ καιρό. Τέτοιο ζευγάρι ήταν οι δυο τους, τα πήγαιναν πολύ καλά. Τις Κυριακές ατέλειωτο το τάβλι, και με τις ώρες τα Σαββατόβραδα το κουμκάν. Στην Πλάκα γνώριζαν όλες τις ταβέρνες της... καλοφαγiας το γλεντούσαν σαν τα τζιτζίκια που ζούσαν για το σήμερα, είμαι σίγουρος ότι θα το συνεχίζουν εκεί Πάνω! μια και έπιασα το Σόι μου ας συνεχίσω και με τους άλλους συγγενείς...

www.art.com.gr

12

Από το σόι του πατέρα μου είχα και μιαν άλλη θεία, τη θεία Βέρα την Λευκορωσίδα, μια πολύ παχιά γυναίκα, τεράστια σε όγκο, λίγο στραβοκάνα, με τις μακριές της κάλτσες πάντα ρολό κάτω απ τα γόνατα, με μπούτια άσπρα σαν της κότας, καθόταν με τα πόδια ανοιχτά λόγω πάχους, και ήθελες δεν ήθελες έβλεπες τα δαντελένια της εσώρουχα.! Μιλούσε με σπασμένη προφορά βραχνή καπνίζοντας το ένα τσιγάρο πάνω στο άλλο, πάντοτε συνοδευόταν από την οικονόμο της την Αγνή την Αρμένισα, δεν ξέρω γιατί τη φωνάζαμε Αγαμνή, αγαθή γυναίκα. Ήταν ένα παράξενο ντουέτο οι δυο τους. Τη θεία Βέρα την περιμέναμε πως και πως την Πρωτοχρονιά με ανυπομονησία γιατί ήταν η μόνη που μας έδινε το δώρο μας σε μετρητά! Θα μπορούσα να γράψω τόμους και τόμους για τους λίγους μα τόσο αξιαγάπητους συγγενείς μας. Η συντροφιά μας στις χαρές και στις λύπες... Ήταν μια Κυριακή που τα πατζούρια των μπαλκονιών μας δεν άνοιξαν..Έμειναν κλειστά με τις κουρτίνες τραβηγμένες στα πλάγια. Οι σκοτεινές φιγούρες του πατέρα και της μητέρας μαζί με άλλους να κοιτάζουν πίσω από τις χαραμάδες των πατζουριών. Τα ραδιόφωνα ανοιχτά όλη την ημέρα έδιναν εντολές στον κόσμο να μείνει μέσα στα σπίτια τους προς το παρόν. Οι Γερμανοί μπήκαν στην Αθήνα μας, οι στριγκλιές από τις αλυσίδες των τανκ και ο θόρυβος των φορτηγών ακούγονταν τόσο καθαρά μέσα στα σκοτεινά δωμάτια του σπιτιού μας, ένα συνεχές μουρμουρητό έβγαινε από τα διπλανά σπίτια. Η φωνή δεν ανέβαινε στο στόμα, χανόταν μέσα στα λαρύγγια και η οδύνη χάραζε βαθιά τα μέτωπα αφήνοντας μόνιμες ρυτίδες πάνω τους. Έτσι η ξενοιασιά και τα γάργαρα γέλια του θειου και του πατέρα χάθηκαν,.. ξεχάστηκαν για πολύ καιρό.Σ’ αυτά τα χρόνια της Κατοχής το σπίτι μας στην Ακρόπολη έζησε φίλους και εχθρούς... Πρώτοι οι Γερμανοί το άρπαξαν αμέσως, τους άρεσε η θέα.! να βλέπουν από τόσο κοντά την Ακρόπολη. Βούνταμπα! δεν πίστευαν την τύχη τους. Μετά ήλθαν οι Σύμμαχοι. Άγγλοι και Ινδοί ανώτεροι αξιωματικο, όλοι τους κατενθουσιασμένοι. Το κάνανε αρχηγείο μέσα στην περίοδο του Εμφύλιου. κάθε Σάββατο πάρτι στο σαλόνι του σπιτιού. Οι κοκκινοσκούφηδες βγάζανε το άχτι τους πάνω στην πιανόλα που είχαν φέρει τραγουδώντας και χορεύοντας το είναι μακριά το Τιπερέρι! Εγώ έβλεπα με γουρλωμένα μάτια τα πλήκτρα της πιανόλας να παίζουν μόνα τους και απορούσα, η οικογένεια στριμωγμένη στα πίσω δωμάτια του σπιτιού με τα στρώματα στοιβαγμένα πίσω από τα κλειστά πατζούρια για ασφάλεια από τις σφαίρες που πέφτανε σαν βροχή έξω. Ξάπλωνα στο στρώμα μου και παρατηρούσα τα ψηλά ταβάνια που είχαν καταντήσει σαν βελγική δαντέλα από τις σφαίρες. Αμέτρητες τρύπες με παράξενα σχήματα από τους πεσμένους σοβάδες. Καημένο σπίτι είχες ψυχή και άντεξες.(Σήμερα είναι διατηρητέο και στην πίσω όψη του μπορείς να δεις ακόμα ζωντανά τα σημάδια εκείνης της εποχής..είναι το διατηρητέο νούμερο 33 της Διονυσίου Αρεοπαγίτου που αγοράστηκε από τον Άκη Τσοχατζόπουλο τον πολιτικό!! Αν και αργά πήρε

13

στο τέλος την δόξα του αυτό το σπίτι!! Το σπίτι μας ήταν στην οδό Διονυσίου Αρεοπαγίτου 33 ακριβώς απέναντι από τον Παρθενώνα και βρισκόμαστε μεταξύ Θησείου και Μακρυγιάννη όπου ήταν και η Χωροφυλακή. Όταν άρχισε ο Εμφύλιος είχαμε τους επαναστάτες στην ταράτσα! και τους Άγγλους μέσα στο σπίτι! Tους Άγγλους τους σωτήρες! όπως τους λέγαμε τότε που δεν γνωρίζαμε τι μας γινότανε.... Eνα πρωί κατέβαινε σιγά σιγά από την ταράτσα ένας νεαρός επαναστάτης, ξυπόλητος, όταν ένας Άγγλος στρατιώτης τον έπιασε στην πόρτα της κουζίνας και τον πήγε μέσα στους αξιωματικούς του για ανάκριση, πίσω από την πόρτα προσπαθούσαμε να ακούσουμε τι γινόταν, μετά από λίγη ώρα τον πηγαίνανε κάτω στην κλούβα, εμείς αδιάφοροι τρώγαμε γαλέτες και μπισκότα απολαμβάνοντας τις απρόοπτες διακοπές μας... ούτε καν θυμόμαστε που αφήσαμε τα βιβλία του σχολείου μας! ...Με την εξώπορτα ανοιχτή τέντα βλέπαμε κάθε μέρα τον κοκκινοσκούφη να κάθεται κουκουβίστε έχοντας στην αγκαλιά του το πολυβόλο έτοιμο για δράση, κάτω στην πόρτα βλέπαμε το τανκ να περιμένει ανεβασμένο μισό στο πεζοδρόμιο τους αξιωματικούς να πάνε στον Πειραιά για ψώνια, καμιά φορά πήγαινε και ο πατέρας μου μαζί τους. Τα βράδια με κεριά και μια μικρή γεννήτρια των Άγγλων βλέπαμε δεν βλέπαμε, ακούγαμε διάφορες ιστορίες τους χωρίς να καταλαβαίνουμε τίποτα Στο βραδινό φαγητό οι νεαροί Άγγλοι αξιωματικοί άρχιζαν τα κομπλιμέντα στην μητέρα μου και ο πατέρας μου γινόταν κόκκινος σαν αστακός από το κακό του.

Μετά όταν πια έφυγαν οι Άγγλοι, και ο μεγάλος σάλος του Κινήματος είχε κοπάσει, το σπίτι ηρέμησε για λίγο... μετά μας ήλθαν και οι Ινδοί, ξαφνικά και απότομα δυο ανώτεροι αξιωματικοί του προμηθευτικού σώματος του Αγγλικού στρατού μαζί με τους υπηρέτες τους. Πάλι στα πίσω δωμάτια εμείς... Αυτοί δεν είχαν καμιά πείρα στα όπλα, μια μέρα ένας υπηρέτης τους ο Πέρκας ανέβηκε στην ταράτσα όπου βρήκε μια χειροβομβίδα με τραβηγμένο τον επικρουστήρα! Ήταν μια γερμανικού τύπου αμυντική χειροβομβίδα ξεχασμένη από τους επαναστάτες. την πήρε στα χέρια του και άρχισε να την κτυπάει στο πεζούλι να την ανοίξει να δει τι έχει μέσα ο μαλάκας! Τυχερός αυτός και τυχεροί εμείς

www.art.com.gr

14

που δεν έσκασε. Ήρθαν οι ειδικοί από την χωροφυλακή, του την πήρανε με την υπόσχεση ότι θα του την δώσουν πάλι πίσω, και όλα αυτά με νοήματα και βρισιές γιατί κανείς δεν ήξερε την γλώσσα του άλλου. Βαβέλ! δεν λες τίποτα! Αυτός ο ποντικός λοιπόν ο Πέρκα, ερωτεύτηκε την Σταυρούλα μας την οικονόμο μας που ζούσε μαζί μας χρόνια... ήταν από τη Μάνη που το κανόνι δεν την φτάνει. όπως λέει και το τραγούδι. Μια ψηλή και ξερακιανή γυναίκα με το ένα της μάτι γυάλινο! ξεφώνιζε αγριεμένη από τις προτάσεις που προσπαθούσε να της εξηγήσει ο ποντικός με τα λαδωμένα μαλλιά, ο οποίος είχε εφτά γυναίκες στην πατρίδα του, εμείς δουλεύαμε την καημένη την Σταυρούλα μας. πάντως κανένας μας δεν μπορούσε να φανταστεί την Σταυρούλα με σάρι! Μια φορά την είδα στο μπάνιο τυχαία να καθαρίζει και να πλένει το μάτι της! μέσα στο μισοσκόταδο είχα τρομάξει πολύ, μου θύμισε ιστορίες με Κύκλωπες και τέρατα! Έφυγαν και οι φίλοι μας οι Ινδοι, αφήνοντας τις δικές τους αναμνήσεις που είναι πολλές. Σε ένα άλλο φλας ανάμνησης θα τις ξαναφέρω μπροστά να τις ξαναζήσω. Έτσι ξαναήλθε η ρουτίνα στο σπίτι μας..η ατμόσφαιρα καθάρισε και ευχάριστοι ήχοι από καμπάνες και εσπερινούς γέμισαν τον αέρα.. Τα καλοκαιρινά σινεμαδάκια μας στο σινέ Παρι μας στην Πλάκα όπου τακτικά πηγαίναμε όλοι μαζί με, την θεία Αγλαΐα και το θειο Γιωργάκη τρώγοντας πασατέμπους και πίνοντας κρύες γκαζόζες. Διασκεδάζαμε το μπρίο της Κάρμεν Μιράντας και τους ηρωισμούς του Έρολ Φλυν... Διακοπές στην Αιδηψό, και Πόρτο Ράφτη,.. Ραφήνα, τραγούδια, αστεία, και χάχανα, τι κέφι.! ανέμελα παιδικά χρόνια... Τη νταντά που μας έδενε στην μέση με ένα σχοινί που ύστερα το έδενε κι αυτή στην μέση της και μπαίναμε στην θάλασσα μαζί, και εμείς της κόβαμε το σχοινί. τι πλάκα.! μας κυνηγούσε και τα άσπρα της πλουμιστά βρακιά κολλημένα επάνω της. Την φιγούρα της μητέρας να πηγαίνει στο εκκλησάκι του Άγιου Σπυρίδωνα να ανάψει τα κεράκια της. Τότε μου φαίνεται είχε χάσει την αδελφή της την Σοφία... άλλες φορές είχαμε μαζί μας και την κυρία Ελένη αδελφική φίλη της μητέρας. Ψυχή βασανισμένη από ατυχίες στην ζωή της. Μας αγαπούσε πολύ. ήμασταν η οικογένεια της. Τι να πρωτοθυμηθώ. Ήταν μια ονειρική ζωή που κράτησε πάνω από τα δεκαεπτά μου χρόνια. Τα αναμασάω και τα αναμασάω πολύ τακτικά τώρα τελευταία τόσο ζωντανά στην θύμηση μου. Μια βράδια που ήμουν στο δωμάτιο μου, χτύπησε το κουδούνι της εξώπορτας... Άκουσα καλωσορίσματα και βγήκα στην σκάλα να δω ποιος είναι. Ένας ηλιοψημένος αξιωματικός του ελληνικού στρατού συνοδευόμενος από ένα τρομακτικό στην όψη μπουλντόγκ ανέβαινε την σκάλα χαμογελώντας στον πατέρα και στην μητέρα μου. Ήταν ο θείος Απόστολος ο Ντούνης από την οικογένεια του πατέρα μου, αδελφός του άνδρα της θείας Βέρας. μόλις είχε γυρίσει από το Αντάρτικο όπου ήταν το δεξί χέρι του Ζέρβα και τον είχανε διορίσει Διοικητή των Ταγμάτων Ασφαλείας Ευζώνων. Είχαν κάνει το σχολείο

15

του Μπούρα στην γειτονιά μας στρατόπεδο! Μετά τα κεράσματα τον κάθισαν στο σαλόνι και κουβέντιαζαν για ώρες πολλές. Εμείς στο άλλο σαλονάκι που η μητέρα μου διατηρούσε τις γυάλες της με το βύσσινο το γλυκό που τόσο πετυχημένα έφτιαχνε. Από την μισάνοιχτη πόρτα ακούγαμε τον θείο να λέει πολλές φορές την λέξη Κουμούνες. Ιστορίες για τους ανθρωποφάγους που φάγανε τους τρεις Μάγους με τα δώρα στα κάτω Πετράλωνα! Ιστορίες που δεν τις καταλαβαίναμε τότε, θα μου πεις, μήπως και τώρα τις καταλαβαίνουμε...!

Έτσι ο Απόστολος ερχόταν πολύ συχνά, και μας έφερνε και τη Ρένα την γυναίκα του που ήταν κατά πολύ νεώτερη του. Νομίζω ότι ήταν ο τέταρτος του γάμος με τη Ρένα. μια ψιλή λιγάκι νταρντάνα ξανθιά που τον λάτρευε. Κατοικούσαν στο Μακρυγιάννη απέναντι από την Χωροφυλακή στο σπίτι με τη σειρήνα. Τα πρωινά ο Απόστολος οδηγούσε ένα κόκκινο Εμ Τζι ανοιχτό με μια τεράστια ελληνική σημαία, και με τον σκύλο του συνοδ, τριγυρνούσε και επόπτευε όπως έλεγε για αναρχικούς, πότε με στολή Ταγματάρχου ατσαλάκωτη και γεμάτη από παράσημα,και πότε με πολιτικά (είχε πολεμήσει σε όλους τους πολέμους,.. Στο τελευταίο ήταν διοικητής μεραρχίας τεθωρακισμένων στην Μέση Ανατολή καθώς και πιλότος στην πολεμική αεροπορία, γεννημένος πολεμιστής.! δεν ήξερε τίποτε άλλο εκτός από πόλεμο ο Απόστολος ο κομουνιστοφάγος! όπως τους έτρωγε έτσι τον φάγανε στο τέλος, τον πιάσανε όταν πολεμούσε στο σπίτι του μαζί με μερικούς χωροφύλακες προστατεύοντας τη νότια πτέρυγα της χωροφυλακής στην μάχη του Μακρυγιάννη, και τον κάνανε κιμά. Η Ρένα τη γλίτωσε την τελευταία στιγμή πηδώντας από ταράτσα σε ταράτσα και σαν γκόμενα που ήτανε επιβίωσε, εδώ και μερικά χρόνια κάπου στο Κολωνάκι την είχε πάρει το μάτι μου σε ένα τυροπιτάδικο εκεί στην πλατεία, την γνώρισα παρ όλο που έχει μεγαλώσει... και το μπικουτί μπικουτί! Τι χάος! μετά το Κίνημα, μπροστά από το σπίτι μας σειρά τα πτώματα, περίμεναν τους συγγενείς για αναγνώριση γυναίκες με μαντίλες στα κεφάλια τους στέκονταν για ώρες ακίνητες σαν μαρμαρωμένες κοιτάζοντας τα κορμιά τα άψυχα που είχαν αρχίσει να μυρίζουν. Ο θάνατος παντού, Θεέ μου, έτσι ξαπλωμένα και τόσο άβολα στον βλογιοκομμένο από τους όλμους δρόμο.! Αυτές οι εικόνες έχουν σκάψει τη μνήμη μου, και έχουν τρυπώσει τόσο βαθιά μέσα μου, που

www.art.com.gr

16

θα τις πάρω μαζί μου ως το τέλος. Τότε ήταν που πρωτοαντίκρισα τον θάνατο! λίγο πιο κάτω στο εργαστήρι του Γεωργαντή του γλύπτη μέσα από τα σπασμένα παράθυρα γύψινα και μαρμάρινα κορμιά με απλανή μάτια να κοιτάζουν το άπειρο, μια προέκταση θανάτου προς την αιωνιότητα! ...Οι Αγγλοι εξακολουθούν να βρίσκονται στο σπίτι μας... Με τον Γιάννη έναν κολλητό μου φίλο κλέψαμε από τους κοκκινοσκούφηδες ένα ζευγάρι κιάλια στρατιωτικα, και ο αξιωματικός υπηρεσίας που τα έχασε άρχισε τις ανακρίσει, και για δυο ημέρες είχαμε τρομοκρατηθεί... στο τέλος πήγαμε κρυφά κρυφά και τα αφήσαμε στο πεζούλι του μπαλκονιού όπου και τα βρήκανε. Πάλι με τον Γιάννη, μετά από μια περιπέτεια σε σπηλιά της Ακροπόλεως (την ιστορία της σπηλιάς θα την γράψω αργότερα) αποκτήσαμε ένα πιστόλι Μπερέτα, από αυτά που πέταξαν οι Ιταλοί κατά την αποχώρηση τους, αυτόματη και γεμάτη, την κρύψαμε σε μια τρυπά της μάντρας πίσω από το σπίτι μας στο ανοιχτό οικόπεδο που το είχαμε αρχηγείο της συμμορίας μας, το Μαύρο Κρανίο. Μετά δεν μπορούσαμε να την μοιράσουμε... εγώ ήθελα το όπλο, αλλά ο Γιάννης δεν δεχότανε να πάρει μόνον τις σφαίρες... μια φορά δεν άντεξε, και το πήρα να το δείξω στον αδελφό μου τον Γιώργο που ήταν με τους φίλους του, και έτσι όπως το κουνούσα δεξιά αριστερά διασκέδαζα που τους έβλεπα ταμπουρωμένους κάτω από το τραπέζι ουρλιάζοντας και φωνάζοντας πως είμαι ηλίθιος.., στο τέλος μου το πήραν, και δεν το ξαναείδαμε ποτέ. Ο Γιάννης δεν με συγχώρησε γι’ αυτό ποτέ.. Από ότι βλέπω δεν μπορώ να έχω απόλυτο κοντρόλ της μνήμης μου. Τα έχω μπουρδουκλώσει λιγάκι λόγω τεμπελιάς, και της ερασιτεχνικής μου προσπάθειας, να γράψω αυτά τα φύλλα, δεν έχω καθόλου πείρα ούτε και ακαδημαϊκές γνώσεις, οι φίλοι μου θα το διαβάσουν, δεν θα με παρεξηγήσουν.. θέλω να το διασκεδάσουν και ας μου συγχωρήσουν τα ανεβοκατεβάσματα της μνήμης μου, είναι τόσα πολλά που δεν ξέρω πως θα καταλήξω στο τέλος. Ένα μεσημέρι όταν είμαστε αποτραβηγμένοι στα πίσω δωμάτια για πιο ασφάλεια, με γά λος σαματάς στην εξώπορτα! τρομακτικός θόρυβος οπλο πο­λυβόλου.! Η μεγά λη κλειδαριά της πόρτας τινάχτηκε στον αέρα! οι σφαίρες κτυπούσαν μανια σμένα μέσα στο σπίτι, στα ταβάνια στους τοίχους στα μάρμαρα της σκάλα, και η πόρτα δεν εννοούσε να ανοίξε, γιατί από μέσα ήταν η σωληνωτή αμπάρα που βάζαμε πάντα για ασφάλεια... ήταν οι Άγγλοι! που βλέποντας επαναστάτες επάνω στην ταράτσα χτυπούσαν το σπίτι μας με μανία.! ο πατέρας μου έδωσε το σύνθημα να φωνάζουμε στα Αγγλικά μην χτυπάτε θα σας ανοίξουμε, μια στιγμή θα σας ανοίξουμε.! Ήταν κάτω μαζί μας και το ανδρόγυνο που κατοικούσε στον επάνω όροφο ο δικηγόρος ο Κώστας και η Μαρία η γυναίκα του που φοβούμενοι από τις οβίδες που πέφταν, ήλθαν κάτω σε μας.., ο κύριος Κώστας μέσα σ’ αυτό το πανδαιμόνιο άρχισε να ουρλιάζει λέγοντας στην γυναίκα του... μιλά μωρή Εγγλέζικα, τόσα

17

χρόνια σου πληρώνω το δάσκαλο, μιλά μωρή θα μας σκοτώσουν, και η Μαρία του έλεγε με εκείνη την φωνή που έβγαινε από την μύτη, και όχι απ' τό στόμα.! Κώστα μου τα ξέχασα όλα! δεν θυμάμαι τίποτα! ...ήταν σαν μια μοντέρνα ελληνική τραγωδία.! στο τέλος η Σταυρούλα δίνει έναν σάλτο, και ανάμεσα από τις σφαίρες σηκώνει την αμπάρα και ανοίγει την πόρτα..., ορμίσανε μέσα καμία δεκαριά κοκκινοσκούφηδες με τα τόμιγκαν στα χέρια και μας ακινητοποιήσαν, ο πατέρας έβγαλε τα χαρτιά του, όπου στον πρώτο πόλεμο ήταν διερμηνέας με τον αγγλικό στρατό και τα πράματα ηρέμησαν προς το παρόν, έτσι πέρασε ο σάλος, και βρεθήκαμε όλοι μαζί να τρώμε γαλέτες και να χασκογελάμε με το τίποτα. Οι επαναστάτες ήταν πάνω στην ταράτσα. κάποια στιγμή ακούστηκε απ’ έξω μια αγρία φωνή.! ρε Αντώνη είναι αυτοί οι ρουφιάνοι στο κάτω πάτωμα. μην κατεβαίνεις την σκάλα πάμε από ταράτσα! Όταν καθόμουν στο δωμάτιο μας μαζί με τον Γιώργο τον αδελφό μου, μέσα στο σκοτάδι παρακολουθούσαμε το απέναντι σπίτι που από μέσα από την ανοικτή πόρτα της κουζίνας βλέπαμε τον νοικοκύρη να περπατά με τα τέσσερα πάνω στα γόνατα του, αποφεύγοντας τις σφαίρες. έτσι μπουσουλώντας να κάθεται μπροστά στο ανοιχτό ψυγείο και να τρώει μετά μανίας! ...ήταν πολύ μεγαλόσωμος ο καημένος, και πεινούσε πολύ. Εμείς το διασκεδάζαμε μ’ αυτά τα παράξενα, που βλέπαμε καθημερινά, όλο και κάτι άλλο συνέβαινε, και το σπουδαιότερο, δεν πηγαίναμε σχολείο! για μας ήταν εποχή ευτυχισμένων διακοπών γιατί δεν γνωρίζαμε το τέλος τους!

Κατοχή Ραδιόφωνο, στριγκλιές, φωνές, ψαλμοί μουρμουρητά ανακατεμένα με κλάμα, και αναστεναγμούς. Βουβαμάρα, συρτά βήματα, και κάπου μακριά θόρυβος από αλυσίδες. Οι κουρτίνες τραβιούνται και τα παράθυρα κλείνουν μόνιμα. Οι φάτσες των σπιτιών νεκρώνουν. Μια άλλη σημαία ξεδιπλώνεται πάνω στον βράχο της Ακρόπολης και τα μάρμαρα ανατριχιάζουν. Σκοτεινιά απλώνεται. Στα μπαλκόνια τα λουλούδια μέσα στις γλάστρες απότιστα. Σκελετωμένα γεράνια γυρτά δενδρόφυλλα αργοπεθαίνουν στην παγωνιά αυτού του Νοέμβρη. Χάθηκε το γέλιο. Μάτια στεγνά και απλανή αγναντεύουν τον ορίζοντα. Η ψυχή αφουγκράζεται, και να! η ελπίδα φάνηκε στο ξέφωτο, έρχεται τρεμουλιαστή, φτερουγίζει σαν πεταλούδα πετά από πόνο σε πόνο, και φέρνει μαζί της άρωμα από αγιόκλημα... Δροσίζεται η ψυχή, και το τραγούδι αρχίζει. Πάνω στο βράχο η σημαία ξέφτισε ζεστάθηκε ο ήλιος και διώχνει το ρίγος απ’ τα μάρμαρα. Τα σύννεφα φεύγουν, και το φως απλώνεται παντού! Ήχοι από καμπάνες και τραγούδια, τα τελευταία κουρέλια της σημαίας πετάνε μακριά και χάνονται... φέρανε την γαλανόλευκη πίσω! Κοκτέιλ το κλάμα με το γέλιο, τα γεράνια βγάλανε

www.art.com.gr

18

λουλούδια κόκκινα, και τα δενδρόφυλλα σήκωσαν το κορμάκι τους περήφανα. Οι καρεκλίτσες βγήκαν ξανά στα μπαλκόνια, και τα φρεσκοβαμμένα παράθυρα ανοικτά αφήνουν το φως! να βγάλει την σκοτεινιά. Φωτίστηκε και το εικόνισμα της Παναγιάς! ... στέγνωσε το δάκρυ... μια αδελφοσύνη γέμισε τον αέρα!

Εμφύλιος

Θεέ μου που πήγε όλη εκείνη η αδελφοσύνη! Χάθηκε! Τώρα τ' αδέλφια σκοτώνουν τα’ αδέλφια. Η ψυχή του ανθρώπου λύγισε. Τσακισμένη σωριάστηκε αγρίμι ξεπήδησε από μέσα με κόκκινα μάτια και καυτερή ανάσα. Η ελπίδα χάθηκε, τα φτερά της μικρής πεταλούδας τσάκισαν. Τώρα καθένας κρατά τη δικιά του σημαία. Φωνάζε, γρυλίζει για τα δικαιώματα του. Απειλεί Θεούς και δαίμονες αφροί βγαίνουν από το στόμα τους.! Κόσμος πολύς στους δρόμους. Ανακατεμένο το χακί με το ράσο, πάνω κάτω τρεχάλες. Σιωπή άρχισαν τα πτώματα να μυρίζουν. Φιγούρες στα μαύρα ντυμένες, βουτηγμένες στο κλάμα σπαράζουν οι καμπάνες ξανακτυπούν!... αλλιώτικα όμως, σαν από μόνες τους!

Ελλάδα! Ερωτάς γεμάτος απόγνωση και τρέλα...Ασφυξία το αγκάλιασμα της. Απελπισία το ελευθέρωμα!

Σκέψεις στην Αρχελάου

Κάθομαι απέναντι απ τον στρογγυλό καθρέπτη της μακαρίτισσας της μάνας μου. Έχει μια ωραία κρυστάλλινη ροζ κορνίζα που άρχισε να την τρώει η σκουριά, ακριβώς απέναντι μου ο Άλκης να με κοιτάζει με περιέργεια, νιώθω το βλέμμα

19

του να εισχωρεί βαθιά μέσα μου, μέσα στης σιωπής μου το σκοτάδι να βρει λίγο φως! Το βλέμμα του γίνεται απλανές απόκοσμο παρακολουθεί σε slow motion καρέ καρέ το παρελθόν που κινείται προς το μέρος μου, έρχεται και με αγκαλιάζει! βυθίζομαι σε μια γλυκιά νάρκη, αφήνω τον άλλον Άλκη στην κρυστάλλινη φυλακή του να προσπαθεί! Βουτώ μέσα στη θαλπωρή της μνήμης, μέσα στις οπτασίες της, να ξαναγεννηθώ στο Χθες! προσπαθώ να πατήσω επάνω στα ίδια αχνάρια που άφησα, γίνομαι ιχνηλάτης, προχωρώ πιο βαθιά στα γνώριμα μονοπάτια μέσα από περικοκλάδες και αγιόκλημα, μέσα από σοκάκια, και τα παιχνίδια μας τα τότε. Κοντοστέκομαι στην πόρτα της ταβέρνας του Ξινού στην Πλάκα, μορφές αγαπημένες με προσκαλούν και μου γνέφουν, εκεί στο βάθος, κοντά στις γλάστρες με τα νεογέννητα γεράνια, η κιθάρα σκορπάει νότες.. και ο Θεός ήταν Πλακιώτης! η κοντράλτα φωνή της μητέρας ακούγεται καθαρή να σιγοντάρει την άλλη φωνή, ο πατέρας να πίνει απολαυστικά το κρασί με το κομμένο μήλο μέσα του, και ο θειος Γιώργος να δίνει ψαράκι στην γατούλα, εικόνα αγκαλιασμένη από του φωτοστέφανου την αχλή. Θεέ μου πως γλίστρησε η ζωή μέσα από τα δάκτυλα μας! ο Άλκης απ’ τον καθρέφτη σαν να με κοιτάζει με ειρωνεία. Γιατί η γνώση και η σοφία έρχεται τόσο αργά στον άνθρωπο; γιατί όχι τότε που η καρδιά είναι δροσερή και μπορεί να γνωρίσει την αγάπη στην αμόλυντη μορφή της; Γιατί η ψυχή να τυραννιέται στο διάστημα της ζωής, κυνηγώντας χίμαιρες, και φτιάχνοντας ελπίδες για την απόκτηση μιας ουτοπίας;! Πόσο ο άνθρωπος θα ήταν διαφορετικός αν γεννιόταν με τη γνώση της ζωής μαζί του, να δίνει διάρκεια στις στιγμές της ευτυχίας πόσο χαρούμενη θα ήταν η ψυχή, πλημμυρισμένη από φως! περνούν τα χρόνια μέσα στο γιατί, ελεύθερος μέσα σ’ αυτό το χάος να κυβερνήσει, αυτό το ήδη βυθισμένο καράβι που για να το φέρεις στην επιφάνεια χάνεις ότι αγνό και πολύτιμο έχεις μέσα σου. Το γιατί παραμένει γιατί! Πάλι περπατώ στα σοκάκια, ανάμεσα από ανθοστόλιστα μπαλκόνια και αυλόπορτες ανοιχτες, ακούω τα παιδιά να παίζουν... ακόμα και τώρα τίποτα δεν έχει αλλάξει, όλα είναι όμορφα, μπορώ να πω εξαίσια! άπιαστα από τη φθορά του χρόνου, μοιάζει σαν θαύμα.! έτσι αισθάνομαι πάντα όταν έρχομαι στην Αθήνα μου, στη γειτονιά μου εκεί στην Αρεοπαγίτου, το μπαλκονάκι της μητέρας μου, το ίδιο όπως τότε, μόνο που τα πατζούρια είναι κλειστά, και το μπαλκονάκι άδειο χωρίς την καρεκλίτσα της, τις μπιγκόνιες της, βλέπω το στενό διάδρομο στο πλάι του σπιτιού που οδηγεί στο μικρό κήπο και το μπαλκονάκι της γωνίας στο βάθος προβάλει θρασύτατο. Τα βράδια εκείνα τα μυρωμένα από γιασεμί και θαμπωμένα στο φως του φεγγαριού, όταν γυρίζαμε αργά το βράδυ και κλεφτά το σκαρφαλώναμε για να μην μας πάρει χαμπάρι η μητέρα. Τα χαράματα νιώθαμε το απαλό της χάδι πάνω στα μαλλιά μας, και το σιγανό της περπάτημα να απομακρύνεται, αναμνήσεις τόσο ζωντανές μέσα μου......

www.art.com.gr

20

Ένα Καλοκαίρι με τον ΟρέστηΠέρασα τόσο όμορφα στην Ελλάδα! ήταν η πρώτη φορά που είχα μαζί μου τον Ορέστη. Πήγαμε σε πολλά μέρη μαζί, προσπάθησα να τον φέρω πιο κοντά στον τόπο μο, και στις ρίζες του. Ένιωσα ότι τον είχε πλημμυρήσει ένα είδος νοσταλγίας για τον τόπο που έχει γεννηθεί. Για το δικό του μικρό παρελθόν. Λες και είχε ζήσει τότε μαζί με τους φίλους μου την δικιά μου ζωή. Παράξενη αίσθηση αυτή και όμως την ένιωσα αρκετές φορές μαζί του. Γυρίσαμε τους δρόμους της γειτονιά, καθίσαμε στα μαρμάρινα σκαλιά του σπιτιού μου κάτω από το μπαλκονάκι που η γιαγιά του καθότανε και σεργιάνιζε τον κόσμο. Πίσω στο διάδρομο του σπιτιού φουντωμένα τα λουλούδια στις γλάστρες. Κοιτάξαμε μαζί κάτω από του φεγγαριού το φως την πελώρια φιγούρα του Παρθενωνα, και κατηφορίσαμε τους δρόμους, ψάχνοντας τα φιλικά μου στέκια, και το στόμα μου ροδάνι.! Επισκεφθήκαμε και μερικά νησάκια και κατασταλάξαμε για δυο μέρες στην αγαπημένη μου Μονεμβασιά που χαρήκαμε την φιλοξενία του φίλου μου του Σάσα. Ακόμα τη θυμάται την Μονεμβασιά ο Ορέστης τόσο πολύ του άρεσε. Τελικά έφυγε ένα πρωί για την Αυστραλία. Το όνειρο που έχω μέσα μου ίσως μια μέρα να πραγματοποιηθεί και να βρεθώ στην Ελλάδα μαζί με όλα τα παιδιά μου και τα εγγόνια μου. Μαζί με του Στέλιου τα παιδιά έστω για λίγες ώρες κι ας τελειώσω ύστερα. Ναι αυτό το λίγο που είναι τόσο πολύ για μένα! Θα το κατορθώσω; είναι ένα όνειρο ζωντανό που το βλέπω πολύ συχνά. Είναι κάτι και αυτό... Κατεβαίνω τη Ροβέρτου Γκάλη πηγαίνοντας προς το Μακρυγιάννη πέρασα πολλά φιλικά σπίτια, εδώ σ’ αυτήν τη γωνία και λίγο πιο πάνω ήταν το γαλατάδικο του Λατίφη με τις καταπληκτικές του κόρες! Τώρα στην γωνιά είναι ένα γραφείο ενοικιάσεως αυτοκινήτων, το Ερεχθείο, από την ανοικτή πόρτα βγαίνουν γνώριμοι κτύποι από Τάβλι, τα ζάρια έχουν πάρει φωτιά. η ώρα είναι ένδεκα βράδυ περνώντας από το φως ρίχνω την περίεργη ματιά μου μέσα, δυο μουσάτοι παίζουν τάβλι, και ο συνηθισμένος τρίτος παρακολουθεί. Ένας γύρισε, και οι ματιές μας συναντηθήκαν, έχω κάνει ακόμα δυο βήματα και ακούω μια φωνή να μου λέει με συγχωρείς κύριε! είσαι ο Άλκης ο Αστράς;... καμπάνα! η έκπληξη μου,.. ακόμα με γνωρίζουν! καλά πάω... ναι, εγώ είμαι φίλε μου... χαρές και μπουμπουνητά... έρχεται και ο άλλος ρε τον Άλκη! .. καθίσαμε μέχρι τις δυο το πρωί συζητώντας για πράματα και θάματα, έμαθα κι άλλα για μένα.! τι ήμουν τότε στα μάτια τους. Το κοσκινίσαμε το παρελθόν μας, όταν ήταν η ώρα να φύγω, μου λέει ο φίλος μου, από αυτοκίνητο πως πας; Του είπα ότι δεν χρειάζομαι γιατί μου αρέσει να περπατώ.. δεν το έχαψε, μου λέει έλα εδώ και διάλεξε ένα και πάρτο να κάνεις την δουλειά σου και όχι αντιρρήσεις... θα με ευχαριστήσεις φίλε, σε παρακαλώ. Το πήρα, ήταν ένα Φίατ μεγάλο, τους

21

καληνύχτισα και στο δρόμο σκεφτόμουν... Μ’ αυτά τα παιδιά ποτέ δεν έκανα στενή παρέα, ήταν παιδιά της γειτονιάς που δεν θυμόμουν ούτε τα ονόματα τους! μόνον τις φυσιογνωμίες τους.! Είχα τόσους φίλους και δεν το ήξερα! Μετά από τρεις μέρες επέστρεψα το αυτοκίνητο και έδωσα στο φίλο μου ένα μικρό πίνακα μου, έτσι για ανάμνηση της συναντήσεως μας. Έτσι αντί να ξεκολλάω από το παρελθόν κολλάω περισσότερο μαζί του. Μετέωρος πάλι με το παρόν και αλυσοδεμένος με το παρελθόν. Τώρα τι μου ήρθε να τραγουδήσω. Με το τετράκανο στον ώμο περνάω κάμπους και βουνά της λευτεριάς ανοίγω δρόμο. Και συνεχίζω. Μεριάστε να διαβεί με δόξα και τιμή η Αεροπορία με την γαλανή που έτρεξε γοργά με γέλιο και χαρά να φέρει στην Ελλάδα Κότσο βασιλιά. Και σκοντάφτω σε μια λακκούβα του δρόμου. Σαν να ακούω από μακριά μια φωνή που λέει ότι θα μου βάλει πιπέρι στο στόμα! Φαντασία μου! Θυμάμαι μετά από την απελευθέρωση στο τέλος της κατοχής μέσα στο χάος της παραμονής του εμφύλιου πολέμου ήμουν δεν ήμουν δεκατεσσάρων. Με το μυαλό φουσκωμένο από απίθανες ιστορίες για την καταστροφή που φέρνει μαζί του αυτό το τέρας η Κομούνα με τα δεκαεφτά κεφάλια και ουρές! Εμείς μαζευτήκαμε γύρω από τους μεγάλους για προστασία και κάναμε ότι μας λέγανε. Έτσι λοιπόν σε μια μεγάλη συγκέντρωση που θα γινόταν μας δώσανε κάτι περιβραχιόνια του ΕΔΕΣ να τα φορέσουμε και μας βάλανε σε κάτι απίθανα λεωφορεία τα γκαζοζέν που αντί για βενζίνη καίγανε ξύλα και κάρβουνα σε ένα καζάνι πίσω του. Έτρεχε περίπου 10 χιλιόμετρα την ώρα και με ούριο άνεμο. Στις ανηφόρες πήγαινε πιο σιγά απτό περπάτημα! Στριμωγμένοι καμιά πενηνταριά άτομα με χωνιά και με σημαίες κατηφορίζαμε τη Φιλελλήνων τραγουδώντας και φωνάζοντας συνθήματα για την πατρίδα που μόνον εμείς αντιπροσωπεύαμε. Με τα λαρύγγια μας εξογκωμένα από τις φωνές για τον στρατηγό Ζέρβα! και για άλλους που ούτε τους ξέραμε και ποτέ δεν μάθαμε τι ήταν αυτοί οι πολυδιαφημισμένοι κύριοι.! Εγώ και ο Γιάννης ένας φίλος μου, είμαστε καθισμένοι επάνω στην οροφή του γκαζοζέν. Χασκογελάγαμε και πειράζαμε τους πάντες. καθώς πλησιάζαμε την πλατεία Ομονοίας όπου θα άρχιζε το μεγάλο συλλαλητήριο. είδαμε μεγάλο πλήθος.! λες και όλη η Ελλάδα είχε μαζευτεί εκεί! Το γκαζοζέν μας σταμάτησε απότομα να μουγκρίζει. ίσως και να φοβήθηκε, κοκάλωσε στην θέση του. πρώτη φορά στη ζωή μου τρόμαξα τόσο πολύ όταν είδα τους αντάρτες με τα φυσεκλίκια τους ζωσμένοι, πολλοί απ’ αυτούς! τόσο πυκνά μαζεμένοι που νόμιζες ότι ήταν μια μάζα από σίδερο και πέτρα. Πρόσωπα άγρια με μάτια διαπεραστικά σαν αετοί, τραγουδούσαν,.. τσακίστε κτυπήστε και δώστε στον σκλάβο λαό λευτεριά! Και αναρωτιόμαστε με τον Γιάννη αν πράγματι είμαστε σκλάβοι και δεν το ξέραμε, κοιτάζαμε μ’ ανοικτό το στόμα, και ξαφνικά καταλάβαμε την κατάσταση, στα κρυφά προσπαθούσαμε να βγάλουμε τα περιβραχιόνια από πάνω μας, ένας μουσάτος αντάρτης μας κοίταζε και προχώρησε επάνω μας λέγοντας... για

www.art.com.gr

22

ελάτε εδώ ρε μούλικα! χεστήκαμε, και κάνοντας μεταβολή επί τόπου αρχίσαμε να τρέχουμε προς τα πάνω την Σταδίου, νομίζω ότι σπάσαμε το πανελλήνιο ρεκόρ.! περνούσαμε τα γκαζοζέν σαν αστραπή και φτάσαμε στα σπίτια μας πριν να αρχίσει το συλλαλητήριο! Ιδρωμένοι και κατουρημένοι από τον φόβο μας, αποφασίσαμε να περιοριστούμε στη γειτονιά μας, που ξέρουμε τα κατατόπια. Πάντως τρομάξαμε πολύ εκείνη την ημέρα. ίσως γιατί μάθαμε ότι ο αντίπαλος ήταν τόσο δυνατός. Έτσι γυρίσαμε στα συνηθισμένα μας παιχνίδια, τους πετροπόλεμους και τις σαχλαμάρες μας. Το σχολείο ούτε που το σκεπτόμαστε... Ακόμα δεν γνωρίζω πως θα ταξινομήσω αυτά που γράφω και για να τα φέρω σε λογαριασμό έτσι που οι φίλοι μου και οι τυχών αναγνώστες μου να μπορέσουν να καταλάβουν τι γράφω και τι εννοώ. με παρηγορεί η σκέψη ότι το κάνω για το κέφι μου και μόνον. Έτσι δεν έχω υποχρέωση σε καταναλωτικό κοινό, που ξέρεις ίσως να πάω και για το Νόμπελ!

Φίλοι ΖωήςΟύτε θυμάμαι πως γνωριστήκαμε με το Νίκο.! αμυδρά κάτι μου λέει ότι τον γνώρισα στο έκτο Γυμνάσιο στον Αϊ Γιάννη. Γίναμε φίλοι από τη πρώτη και φίλοι ζωής που λένε. Τότε δεν το ξέραμε πως θα καταλήξουμε τόσο φίλοι και φίλοι καρδιακοί! Με γνώρισε στην οικογένεια του εκεί στο σπίτι της Βεΐκου, λίγο πιο πάνω από το ζαχαροπλαστείο Τρεζολί που κατά σύμπτωση στον επάνω όροφο έμενε η γιαγιά μου η μητέρα της μάνας μου μαζί με τον Ζοζέφ τον άνδρα της. Η γιαγιά μου η κοκκινομάλλα! η Δόμνα! Γνώρισα τη μητέρα του Νίκου την κυρία Τζένη τότε,.. που μετά την φώναζα Τζενούλα. Μια καταπληκτική γυναίκα, μητέρα, και άνθρωπος! Τη θυμάμαι σαν τώρα καθισμένη στο τραπέζι μαζί με της αδελφές της να παίζουν το χαρτάκι τους και εγώ να τις ενοχλώ ή να τις διασκεδάζω με χιλιοειπωμένα καλαμπούρια που τα διασκεύαζα καταλλήλως και τα σέρβιρα για καινούργια. Τι γέλια και τι πλάκα. Ένα ευτυχισμένο σπίτι! Την αγάπησα αμέσως σαν δεύτερη μου μάνα. Με είχε καταπλήξει η ανθρωπιά της, η ανοιχτή της καρδιά που χώραγε όλον τον κόσμο μέσα της. Όταν μετά από πολλά χρόνια η Τζενούλα μας έχασε το ποδαράκι της από το ζάχαρο είχα πάει στο σπίτι της. Τότε κατοικούσε κάπου κοντά στην Εθνική Άμυνα σε κάτι ψηλές πολυκατοικίες. Καθόταν κουκουβιστά επάνω στο κρεβάτι της και κοίταζε έξω την πανοραμική όψη της Αθήνας και σιγανά έκλαιγε! Της λέω γιατί κλαις Τζενουλα μου; Μου λέει. Αχ παιδί μου πως να μην κλαίω όταν νιώθω πόση δυστυχία έχει πέσει επάνω στον άνθρωπο κοίτα αυτή την πόλη, αυτά τα σπίτια κρύβουν μέσα τους και τι ιστορίες.! αυτή ήταν η Τζένη, η ψυχούλα της έχει πετάξει στους γαλαξίες..... Όταν γνώρισα τον Θάνο τον σύζυγο της έκανε τότε μια θεραπεία και ήταν στο κρεβάτι. μια ανωμαλία με το κυκλοφοριακό του και ήταν πολύ εκνευρισμένος γι αυτό. Αυτός ο άνθρωπος ήταν γεννημένος καλλιτέχνης!

23

Ερευνητής της αισθητικής όσο κανένας άλλος, και άνθρωπος με μεγάλη καρδιά, με δέχτηκε σαν παιδί του και ήμουν πολύ τυχερός που μπορούσα να παρακολουθώ από κοντά τα έργα του και να μαθαίνω, να μαθαίνω, να μαθαίνω! Σαν σφουγγάρι ρουφούσα τις γνώσεις του που τόσο πολύ με βοήθησαν στην ζωή μου. Ήταν το παράδειγμα μου και ο δάσκαλος μου όχι μόνον στη τέχνη αλλά και στην ζωή μου. Χρειάζεται ένας ιστορικός επαγγελματίας για να καταγράψει την πολυσύνθετη προσωπικότητα του Θάνου. Η έμφυτη τελειομανία του ήταν κάτι το εξωπραγματικό! όπου έβαζε το χεράκι του και το μυαλό του δημιουργούσε καταστάσεις αρμονίας και ισορροπίας. Αστείρευτο ταλέντο. αργότερα όταν τα χρόνια πέρασαν σιγά σιγά ο Θάνος αφοσιώθηκε στο Κύριο που μέσα στο φως Του μελετούσε ακατάπαυστα και δημιουργούσε για Αυτόν! Είχε βρει επί τέλους την γαλήνη που τόσο επιθυμούσε. λίγα χρόνια πριν από τον θάνατο του μου έδωσε την μεγάλη χαρά όταν αναγνώρισε την δουλεία μου και δουλέψαμε μαζί σε μερικά projects. Ο Θεός ας αναπαύσει την ψυχή του. ήταν ένας άνθρωπος που άφησε πίσω του ένα έργο τελειωμένο στο ακέραιο! Η πρώτη κόρη της οικογένειας, η αδελφή του Νίκου η Μανόν με είχε γοητεύσει με την προσωπικότητα και την χάρη της, σαν καλλιτεχνική ψυχή που ήμουν την είχα ψιλοερωτευτεί ευγενική ψυχή αυτή η κόρη που έπεσε κάτω από την μηλιά της Τζένης και του Θάνου. Τη χάσαμε όμως πολύ γρήγορα, μας την πήρε αυτός ο Εντι ο Αφρικανός, πάντως ήταν για το καλό της γιατί ταιριάξανε μαζί τέλεια και έμειναν ευτυχισμένοι μέχρι και τώρα, πράγμα πρωτάκουστο στο χάος της κοινωνίας μας. Η Μανόν είχε μέσα της έντονο το μικρόβιο της τέχνης, σκεπασμένη όμως από τον ίσκιο του πατέρα της, άφησε τη Σχολή Καλλών Τεχνών, και αφοσιώθηκε με καλλιτεχνική μανία στην οικογένεια και στον άνδρα της, δεν βρίσκω λόγια να περιγράψω αυτό το εξωγήινο πλάσμα που λέγετε Μανόν! πήρε και μεταφύτεψε την μηλιά.! που στην σκιά της πέσανε τα μηλαράκια της. Στέφανος Κωνσταντίνος Θάνος, έτσι σιγά σιγά γέμισε ο κήπος της Μανόν μηλιές! πιστέψτεμε αυτές τις λέξεις αυτά τα λόγια που γράφω για τους φίλους μου δεν είναι υπερβολές, χαράχτηκαν μέσα μου για πολλά χρόνια, είναι η αγάπη που έχω γι’ αυτούς.,.. μετά γνώρισα και το Μαρινάκη, την μικρή κόρη και αδελφή, δεύτερη Τζένη σε καλοσύνη και ευγένεια, ήταν μικρότερη της ηλικίας μας και την είχαμε σε προστατευτική ομπρέλα! Τη χάσαμε και αυτήν, ήλθε σαν σίφουνας ο Γιαννάκης, και Μαρινάκι πάπαλα! έτσι δεν είχα την τύχη να συμπεθεριάσω με το Μακρέικο!

www.art.com.gr

24

Τώρα έτσι στη σειρά που τα έβαλα πιάνω και τον Κώστα τον μικρότερο αδελφό ήταν τότε περίπου δεκατεσσάρων ετών δεν θυμάμαι καλά πάντως ήταν ένα μικρό αγοράκι με σγουρά μαύρα μαλλιά και πύρινα μάτια αντιπροσώπευε τη νεολαία της Ευαγγελικής εκκλησίας, τον ονομάζω το παιδί με το φωτοστέφανο από τα γεννοφάσκια του! Εκείνον τον χρόνο στη δικιά μου οικογένεια είχαμε μεγάλο πένθος από τον χαμό του Γιώργου μας. Ήταν η ημέρα της κηδείας του και ο κόσμος στο σπίτι ήταν πολύς ο Κωστάκης πήγε μόνος του. Δεν τον είδα εγώ αλλά όπως μου έλεγε η μητέρα μου που ήταν βουτηγμένη στην απελπισία και τον πόνο. Ήλθε και κάθισε κοντά της και της μίλησες, και η καρδιά της ηρέμησε και γέμισε από γαλήνη. Αχ ας είναι καλά αυτό το ευλογημένο παιδί ο Κωστάκης μου έλεγε. Η καλή μέρα απ’ το πρωί φαίνεται ο Κωστάκης μας διάλεξε τον δρόμο το φωτεινό με τα πολλά αγκάθια και ανέβηκε το δύσβατο μονοπάτι μόνος με την πίστη του προς Εκείνον. Υπερπηδούσε τα εμπόδια με απαράμιλλο σθένος και εγκαρτέρηση και όλο έφτανε και εξακολουθεί να φτάνει πιο κοντά Του. Τον υπηρέτησε παντού σε όλα τα μέρη που έπρεπε να πάει. Στη Νέα Γουινέα, στην Αμερική στην Ευρώπη. Χέρι χέρι μαζί με την Άλκη την σύντροφο και μάνα των παιδιών του. Περπάτησαν στο ξέφωτο μαζί με τα παιδιά τους που ακολουθούν τα αχνάρια των γονέων τους. Μια οικογένεια λουσμένη στο φως Του παράδειγμα για μας τους φαφλατάδες. Το Νίκο τον άφησα τελευταίο για φρούτο! Κανονικά από τότε που θυμάμαι τη νιότη μου θυμάμαι και τον Νίκο που μαζί την ζήσαμε και την διασκεδάσαμε σαν τα τζιτζίκια! Παρ όλο που είχαμε διαφορετικές πεποιθήσεις στα πολιτικά. τότε που ο κόσμος ήταν τόσο φανατικός μ’ αυτά... Εμείς κολλητοί, καμιά φορά καυγαδίζαμε γι’ αυτά. Εσωτερικά είμαστε τόσο δεμένοι που δεν μας έπιαναν τα σκάγια. Ότι εμπειρία είχαμε από τις οικογένειες μας αυτο ξεραμε και ακολουθούσαμε. Ότι μας σέρβιραν το τρώγαμε, ευτυχώς για ένα διάστημα. Έτσι βρισκόμαστε πολλές φορές με διαφορετικές παρέες από τελείως αναρχικούς μέχρι ανθρώπους του Κατηχητικού. Ο πατέρας μου τότε ήταν υποψήφιος βουλευτής στου Ζέρβα τον συνδυασμό όπου, και του φάγανε πολλά χρήματα με την υπόσχεση των δανεικών και.. αγύριστων!. πήρε το μάθημα του ο Ορέστης, και σαν έξυπνος έμπορος, που ήταν, χρησιμοποίησε το ΟΡΕ στις φωτογραφίες του που κολλημένες στους τοίχους του κάνανε και διαφήμιση! Είμαστε φίλοι με τον Νίκο, δεμένοι με όνειρα και αισθήματα έτσι πήγαμε και έτσι θα πάμε.. Τι να πρωτοθυμηθώ. Θέλω τόμους να γράψω για τα περιστατικά που έχουν σημαδέψει τη μνήμη μας.

25

Θυμάμαι τότε που για ένα μεγάλο διάστημα είμαστε τρεις οι κολλητοί, ο Ανδρέας ο Νίκος και εγώ είχαμε συμφωνήσει να πάμε εθελοντές σε οποιοδήποτε όπλο, έτσι να είμαστε όλοι μαζί στο στρατιωτικό μας. Χρειαζόμασταν όμως τις υπογραφές των γονέων μας. εγώ την πλαστογράφησα, έφτιαξα τα χαρτιά μου, μα οι άλλοι δυο άλλαξαν γνώμη!.. Έτσι βρέθηκα στον Άραξο στην Αεροπορία! έρημος και μόνος, βλαστημώντας την πλαστογράφηση μου. Χωρίς παρέα και με έντονη διάθεση να φύγω από κει, στο τέλος κατόρθωσα στην Επιλογή να με πάρουν στην Στρατιωτική Αστυνομία για να μπορέσω να εκδικηθώ τους εκπαιδευτές μου που μου είχαν κάνει πατίνι την ζωή με τα καψώνια που μου έβαζαν να κάνω. Στο τέλος πήρα το αίμα μου πίσω! Ο πατέρας μου είχε ένα παράρτημα στην Πάτρα. Έτσι πήγαινα κατά καιρούς εκεί με το φορτηγό των άπλυτων ρούχων! Ήταν το μόνο μέσο μεταφοράς μου,. έπρεπε πρώτα να ξεφορτώσω τα άπλυτα και μετά να πεταχτώ τρέχοντας και με την ψυχή στο στόμα στο παράρτημα για το χαρτζιλίκι. Πέρασαν τα δυο χρόνια και βρέθηκα πια ελεύθερος και έξω από την μάντρα της βάσεως μου. Έτοιμος για αποφάσεις, που δεν πήρα ποτέ! Ο Νίκος ήταν στο Ναυτικό και ο Ανδρέας στην Ανακτορική Φρουρά! χα χα χα! Εύζωνας! που δεν τον είδα ποτέ με φουστανελά. θα του πήγαινε όμως γιατί ήταν ψηλός και όμορφο παιδί. Ήταν ο γκόμενος της παρέας και ο κράχτης για κορίτσια! Μετά ο Νίκος πήγε στην Αφρική κοντά στο θείο του το Σπύρο που ήταν και ο Πρόξενος της Ελλάδος στη Κένυα. Ο Ανδρέας κάπου στο εξωτερικό, στην Ελβετία νομίζω. Και εγώ ταξιδεύοντας χωρίς τελειωμό στο πουθενά έτσι για να κυνηγώ το πουλί το ανύπαρκτο της ευτυχίας. Τότε κάπως χάθηκαν οι δρόμοι μας. Αλλά οι τρεις κρίκοι δεν θάμπωσαν. Αντίθετα γυάλιζαν πιο λαμπερά από πρώτα.

Ξανασυναντηθήκαμε μια μέρα, οι τρεις κρίκοι πάλι μαζί! Και ξεκινήσαμε τη διαφημιστική μας εταιρεία με την πρώτη δουλειά που κλείσαμε. Ήταν η εκτύπωση επιστολόχαρτων του γουναράδικου του φίλου μας του Λαζάρου. Είχα ζωγραφίσει το σήμα της εταιρείας του που παρίστανε μερικά αλεπουδάκια να κυνηγάν το ένα το άλλο... χαριτωμένο! Του άρεσε και το έδειξε στον πατέρα του, πήρε την έγκριση του και εμείς τρέξαμε γρήγορα να βρούμε τυπογραφείο και τιμή. Τότε το τύπωμα σε τετραχρωμία όφσετ ήταν ακριβό. 1000 επιστολόχαρτα να πούμε 500 δραχμές. Σκεφθήκαμε να βάλουμε ένα λογικό ποσοστό κέρδους και ύστερα από σκέψεις αποφασίσαμε το 800% και η τιμή ανέβηκε στα ύψη... 5000! Του Λάζαρου του φάνηκαν πολλά αλλά εμείς του τονίσαμε ότι ήταν

www.art.com.gr

26

τετραχρωμία! Είπε το ναι και εμείς του φέραμε αργότερα τα χαρτιά του και πήραμε εμείς... τα χαρτιά μας! Και φύγαμε ευτυχισμένοι. Πέρασαν μερικά χρόνια και τα επιστολόχαρτα του Λάζαρου τελείωσαν. Εμείς λείπαμε και ο Λάζαρος πήγε μόνος του να φτιάξει άλλα! Όπως μας έλεγε μια μέρα, πήγα στον τυπογράφο με ενα δειγμα στο χέρι και του είπε πόσο τα 1000 και μου λέει 700 τετραχρωμία τα θέλω, μου ξανά λεει 700! Ρε γαμώτο τι θα πω στον πατέρα μου τώρα. Είδες του είπα τα παιδιά μας είχαν κάνει καλή τιμή και του πήρα 7000! Για να φανεί η διαφορά τιμής έβαλα και παρά πάνω. Με αναγκάσατε να κλέψω τον πατέρα μου! Η εταιρεία μας κράτησε τρεις εβδομάδες μόνον. Έκλεισε λόγω υπερβολικού κέρδους! Τυχεροί που δεν είχαμε τότε την ΣΔΟΕ! O αδελφός μου ο Γιώργος ήταν το παιδί που χάσαμε στα 21 του χρόνια. Ο ευπατρίδης της οικογένειας Άστρα... Ακόμα και το ρω το έτρωγε όταν μιλούσε. Γι’ αυτό και του πήγαιναν τόσο ωραία τα γαλλικά. Ήταν ένας ήσυχος νέος που διάβαζε πολύ και ήθελε να γίνει κάποιος. Είχε τελειώσει το Ωδείο Αθηνών και έπαιζε ωραίο πιάνο. Επίσης τελείωνε και την Σορβόννη στο Παρίσι. Ένα κοινό κρυολόγημα του έκοψε το νήμα. Πλευρίτης και μετά φυματίωση που του είχε εκδηλωθεί στο Παρίσι και εμείς το μάθαμε πολύ αργά. Πέθανε έξη μήνες πριν βγει το φάρμακο που θα του έσωζε την ζωή. πλάι του μέχρι το τέλος, κρατώντας το χέρι του έμεινε κοντά του η Μαρτίν. το κορίτσι του και η μνηστή του. Όμορφη κοπέλα με καρδιά διαμάντι. την κρατήσαμε μαζί μας δεκαπέντε χρόνια, την κάναμε αδελφή μας, και κόρη. Από τότε, μετά τον θάνατο του Γιώργου μας η μητέρα μου πήρε την κάτω βόλτα και η υγειά της κλονίσθηκε. Ο πατέρας μου σταμάτησε να ενδιαφέρεται για τις επιχειρήσεις του και οι σχολές ΟΡΕ συρρικνώθηκαν σιγά σιγά και χάθηκαν. Εγώ έχασα την ευκαιρία να σπουδάσω στο Παρίσι όπως είχαμε προγραμματίσει... Τελείωσα το στρατιωτικό μου στην Αεροπορία και με ένδεκα μήνες πάρα πάνω θητεία παρακαλώ, όχι γιατί μου άρεσε.. υπηρέτησα τις φυλακίσεις που μου έβαλαν λόγω απειθαρχίας! Τότε ήταν η περίοδος της μεγάλης Δίκης της Αεροπορίας που κράτησε αρκετούς μήνες. Ήταν η δίκη των δολιοφθορών όπως την λέγανε, εγώ με μερικούς συναδέλφους είχαμε σταλεί από το αρχηγείο να επιτηρούμε μέσα στο δικαστήριο που ήταν τότε στην οδό Σταδίου. Μια μέρα ο πατέρας μου έξω φρενών μου δείχνει μια εφημερίδα που είχε μια μεγάλη φωτογραφία των δικαστών και εμείς να φιγουράρουμε με τις φρεσκοσιδερωμένες στολές μας καμαρωτοί και με πόζα μοντέλου. Και από κάτω η λεζάντα έγραφε. Οι Βασανιστές οι χασάπηδες της Αεροπορικής Αστυνομίας ποζάρουν θρασύτητα. Την άλλη μέρα με μεταθέσανε στην ορχήστρα της αεροπορίας να φυλάω τα όργανα και τους μουσικούς! Ο Ορέστης έβαλε το χεράκι του πάλι. Ήταν τότε υποψήφιος βουλευτής. Έτσι οι τελευταίες ημέρες μου στην αεροπορία πέρασαν χαρούμενες και με μουσική υπόκρουση κάτω από το βλέμμα του αρχιμουσικού της του κ. Ραφτόπουλου! Για την περίοδο του Στρατιωτικού μου χρειάζομαι ακόμα ένα βιβλίο για να

27

περιγράψω τα ανέκδοτα και τα παράξενα που συνέβησαν...Τώρα που τόσα χρόνια πέρασαν από πάνω μας χωρίς να μας τσακίσουν, με τα αραιά τα άσπρα μας μαλάκια μοιράζουμε τα καλοσυνάτα μας χαμόγελα παντού με αγάπη. Δεν μπορείς να κάνεις και τίποτε άλλο του κερατά... Συναντιόμαστε και αναμασάμε σαν μηρυκαστικά τα ωραία εκείνα χρόνια που περάσαμε μαζί, σαν σκλάβοι της μνήμης μας ξαναζούμε εκείνες τις ξένοιαστες καταστάσεις όσο πιο απλά μπορούμε, παίρνοντας ο ένας από τον άλλον καινούργιες εικόνες. Μικρές ιστορίες γεμάτες εκπλήξεις βγαίνουν μπροστά! Και βεβαίως να καμαρώνουμε τα παιδιά μας, τα εγγόνια μας... τους θησαυρούς μας. Ο άλλος, ο τρίτος κρίκος ο Ανδρέας μας λείπει, είναι μακριά στην Ελβετία. έχει μια καταπληκτική μνήμη ο φίλος μας, και θα με βοηθούσε πολύ σ’ αυτά που γράφω. Πάντως ίσως είναι καλύτερα έτσι γιατί γράφω ότι θυμάμαι και όχι με πρόγραμμα. Έτσι τυχαία όπως μου στέλνει τις εικόνες το παρελθόν. Με τον Ανδρέα χαθήκαμε για πολλά χρόνια, εγώ στην Αυστραλία βασικά, εκείνος στην Ευρώπη. βρήκα τη διεύθυνση του τυχαία και αρχίσαμε να γρά­φουμε ο ένας στον άλλον κατά καιρούς, και μια χρονιά συναντηθήκαμε και ξαναγνωριστήκαμε! Ήταν η αρχή μιας ξεχωριστής φιλίας ξαναγεννημένη από την πείρα της ζωής που έχουμε κάνει και αξιολογώντας ο ένας τον άλλον διαπιστώσαμε ότι ταιριάζουμε ακόμα όπως πρώτα.. Ομολογώ ότι έμαθα πολλά από εκείνον σ’ αυτό το διάστημα της τωρινής μας ζωής. Πολλά για την οικογένεια μου τον αδελφό μου τον Στέλιο και άλλους πολλούς φίλους. Τη χαίρομαι αυτή την φιλία που είναι βασισμένη σε σεβασμό του ενός προς τον άλλον. Είναι ένας πολύ ευαίσθητος και τρυφερός φίλος ο Ανδρέας. Οικοδεσπότης και κύριος. Είναι πολύ αξιαγάπητος όπου πάει και όπου βρεθεί αφήνει σημάδια της παρουσίας και της προσωπικότητας του. Άλλο ένα βιβλίο γι’ αυτόν και μόνον. Tώρα που κάθομαι και γράφω είναι Ιούνιος του 2004. Βρίσκομαι στην Αυστραλία στο σπίτι μου. Έχω να τον δω πολύ καιρό. Ξέρω ότι βρίσκεται κάπου στην Ελβετία. Ελπίζω να ιδωθούμε στο επόμενο ταξίδι μου στην Ελλάδα τον Οκτώβρη πρώτα ο Θεός.

Το Καταφύγιο μας Απόλλωνος Κλαμπ! Εκεί στη γωνία Βουλής και Απόλλωνος στην πολυκατοικία με τα στρογγυλά πατζούρια ήταν το καταφύγιο μας. Το Στέκι της πολυσύνθετης παρέας μας και ο οικοδεσπότης του σπιτιού ο φίλος μας ο Εδμόνδος. Τα βασικά στελέχη και μόνιμα μέλη μιας ζωής. Είμαστε οι Ανδρέας, Λάζαρος, Νίκος, Αντωνάκης, Μάριος, Ντορής, Χρήστος, Ερρίκος, Άλκης και άλλοι που δεν θυμάμαι τώρα. Ήταν το κέντρο διερχόμενων νεαρών και νεανίδων, ονειροπόλων και μη... Σε έναν χώρο 15 τετραγωνικών (το δωμάτιο μελέτης του Εδμόνδου) ήταν το καθημερινό της βασικής παρέας. Εάν δε βάλω

www.art.com.gr

28

και τους διερχόμενους επισκέπτες η μισή Αθήνα! Εκτός του βασικού μας είχαμε και κινητά ανεξάρτητα στέκια διεσπαρμένα σε διαφορετικές περιοχές, όπως Κολωνάκι, Φωκίωνος Νέγρη, Κουκάκι, Σύνταγμα, Αίγλη Ζάππειου, Παλαιό Φάληρο. Μεγάλη η ποικιλία που είχαμε σε παρέες και συγκεντρώσεις.

Μπροστά στην είσοδο της πολυκατοικίας είχαμε μόνιμη πιάτσα ταξί.. Δηλαδή όλες οι ανέσεις στα πόδια μας μπροστά! Ανεβαίνοντας μερικά σκαλιά βρισκόμαστε στον πρώτο όροφο. Και αμέσως αριστερά μετά την είσοδο το δωμάτιο των Στεναγμών. Θυμάμαι τη ντουλάπα μέσα στο δωμάτιο, είχα κρυφτεί για να γλιτώσω από το κυνηγητό κάποιας Ταμάρας Βιζάρωφ, η οποία στο τέλος με έπιασε γιατί κάπνιζα μέσα στην ντουλάπα, δεν άντεξα απ’ τον καπνό και πήδηξα έξω την στιγμή που η Ταμάρα ήταν έτοιμη να φύγει.. δεν ήμουν τυχερός και με μάδησε! Είχαμε και το σαλόνι πιο μέσα για ειδικές περιπτώσεις συμβουλίων που αποφασίζαμε που θα πάμε και τι θα κάνουμε. Οργανωτής όπως πάντα ο Εδμόνδος... και άλλες φορές χαρτάκι και τσικ του τσικ. Μια βραδιά πήγα στην τουαλέτα και χωρίς να ανάψω το φως κάθισα στη λεκάνη όπου και πήδηξα στον αέρα από τον φόβο μου όταν αντιλήφθηκα ότι καθόμουν σε κάτι ζωντανό! που δυστυχώς ήταν η γιαγιά του Εδμόνδου η οποία από το σοκ. τσίριζε και φώναζε. Εδμόνδε... μας χέζουν! Εγώ από την τρομάρα μου να μην ξέρω που να κρυφτώ. (Αισθάνομαι λύπη που δεν έχω το ταλέντο συγγραφέα να μεταδώσω την ατμόσφαιρα εκείνης της χρυσής εποχής.. Ας με συγχωρήσουν οι φίλοι μου αναγνώστες που θυμάμαι τόσα και έχω ξεχάσει αλλά τόσα....) Στο ντιβάνι των αναστεναγμών ξαπλώναμε φουμάροντας μακαρίως και καμιά φορά μέσα στον συνωστισμό, ήταν γεμάτο αγκαλιές που πολλές φορές τις μπερδεύαμε. έτσι είχαμε ιστορίες και διαμαρτυρίες.. Ο Εδμόνδος μας να προσπαθεί να βάλει τάξη στην αταξία μας. βλέπεις ήταν και ο υπόλογος της όλης καταστάσεως. ήταν το σπίτι του βρε αδελφέ! γι’ αυτό και τον δικαιολογούσαμε πάντα. Τότε υπηρετούσα τη θητεία μου στην Αεροπορική Αστυνομία ΕΑΑ την οποίαν είχα μεταφράσει σε Εμμανουήλ Αλκής Άστρος... Αστρούλης κατά τον φίλο μου Ανδρέα. Έτσι λοιπόν ερχόμουν με πολιτικά και φιγουράριζα αφήνοντας να φαίνεται η λαβή του περιστρόφου μου διακριτικά μέσα από το σακάκι μου. Ήμουν ο μόνος που υπηρετούσα στρατιωτικό! πάντα όταν πήγαινα στο Στέκι

29

είχα την συνήθεια να αδειάζω το περίστροφο μου και να το βάζω μέσα στο ντουλάπι με τα συρτάρια όπου και το έπαιρνα όταν έφευγα. Εκείνη τη σημαδιακή μέρα δεν το άδειασα και το έβαλα έτσι μέσα στο ντουλάπι. Κάπου είχα πάει έξω και όταν γύρισα στο δωμάτιο βλέπω τον φίλο μου το Χρήστο να έχει το περίστροφο μου στα χέρια του και να φωνάζει αστειευόμενος αλλά της στέκαμαν! Το κουνούσε δεξιά αριστερά. Φοβήθηκα πολύ και του το άρπαξα απ τα χέρια. Ένας τρομακτικός κρότος ακούστηκε! Για μια στιγμή σταμάτησε ο χρόνος μέσα στο δωμάτιο. Και ξαφνικά μια κραυγή πόνου και αγωνίας ακούστηκε, ωχ το πόδι μου. Ήταν ο Μάριος που ξαπλωμένος στο ντιβάνι είχε στα πόδια του το κεφάλι της κοπέλας του, δυο δάχτυλα απόσταση από το μέρος που η σφαίρα τον χτύπησε στο γόνατο! Παραλύσαμε! Ένας ταξιτζής από τον δρόμο φώναξε. Τι συμβαίνει εκεί πάνω; Κάποια κοπέλα από μας του φώναξε. Παίζουμε τις κροτίδες! Πήραμε το Μάριο αγκαλιά και τρέξαμε στο νοσοκομείο και του βγάλανε την σφαίρα. Ήταν ένα τυφλό τραύμα. Φτηνά την γλίτωσε ο Μάριος και η κοπέλα του. Και εγώ επίσης το Στρατοδικείο σταμάτησα να πηγαίνω οπλισμένος στο Στέκι. Το πάθημα μάθημα!... από τότε όποτε ο καιρός αλλάζει το γόνατο του φίλου μου διαμαρτύρεται έντονα... συγχώρησε με Μάριο. Ένα βραδάκι ξεσηκώθηκε όλη η παρέα για σινεμαδάκι και αποφασίσαμε να δούμε το πολυσυζητημένο έργο ο «Παίκτης του Ντοστογέφσκυ» με τον Γκρέγκορι Πέκ. Ύστερα από το τραγικό του τέλος αναστατωμένοι ορκιστήκαμε να μην πιάσουμε χαρτιά ποτέ πια στα χέρια μας. Εγώ δεν είχα πρόβλημα γιατί δεν έπαιζα συχνά χαρτιά. Βασικός λόγος γι’ αυτό ήταν ότι δεν μου άρεσε να χάνω! Γινόμουν Τούρκος από το κακό μου. Αλλά ο κολλητός μου ο Νίκος το χτύπαγε. Εκείνη μάλιστα την ημέρα της ορκωμοσίας μας, είχε αγοράσει από του Πετρίδη ένα ζευγάρι παπούτσια που το ίδιο βράδυ τα έχασε στο πόκερ! Με τη δικαιολογία ότι ήταν το αποχαιρετιστήριο του στα χαρτιά. Δεν ξέρω τι έγινε μετά. Τα ξανά αγόρασε από τον κερδισμένο; Τότε στα δεκαεννιά μας, τότε που ανδρώναμε και θέλαμε να ρουφήξουμε τον κόσμο! που δεν ξέραμε τι θέλουμε... ερωτευμένοι διαρκώς σαν μανιακοί, ξοδεύαμε το σπέρμα μας στα τεσσάρα σημεία του ορίζοντα! πάντα πεινασμένοι και αλυσοδεμένοι μέσα στα ταμπού της κοινωνίας μας, χωρίς συγκεκριμένους στόχους. Αφήναμε το ένστικτο στις κατηφόρες του να μας κυβερνά και να μας πηγαίνει, τελικά βγήκαμε μέσα από το χάος αλώβητοι. Απίστευτο! Στο τέλος όλοι μας προκόψαμε και φτάσαμε καπου... Τώρα που γράφω έρχονται τόσα φλας μπακ!, μπροστά στα μάτια μου εικόνες αμέτρητες περνάν με ταχύτητα και χάνονται στο άπειρο! Ξαναέρχονται πάλι σε μένα με διαφορετικές μορφές σχήματα και χρώματα. Δεν ξέρω τι να κάνω, πως να τις κοντρολάρω; Αχ να μπορούσα να σβήσω από την μνήμη το παρελθόν, πόσο πιο ελεύθερος θα ήμουν! αισθάνομαι σαν το μηρυκαστικό, αναμασάω την τροφή μου ξανά και ξανά, ως που στο τέλος χάνω την γεύση!

www.art.com.gr

30

Κάπου στην Αυστραλία Kάθομαι και παρακολουθώ τη μικρή λίμνη που είναι απέναντι από το σπίτι μας, τις πάπιες να κάνουν παράξενες βουτιές, και τη βροχή που σιγοπέφτει αλλάζοντας το νερό που μοιάζει μετάξι τεντωμένο! μια γκρίζα μέρα... μια μέρα χωρίς contrast, ήρεμη και μονότονη, με μια υγρασία να περονιάζει τα κόκαλα. Νιώθω πάλι την μοναξιά να με τυλίγει, πηγαίνω μέσα γρήγορα, φτιάχνω το ψωμί μου, τα μπισκότα μου και ένα ρυζάκι για το μεσημέρι, έτσι πάω λίγο κόντρα στη μοναξιά. Έξω εξακολουθεί να βρέχει πιο πυκνά, ασταμάτητα... ένα σαλιγκάρι έφτασε το παράθυρο και πάνω στο τζάμι αναποφάσιστο δεν ξέρει από που να τραβήξει... ίδια η ζωή μου!

...Κάποτε μπορούσα να αντέξω την μοναξιά. Την κυνηγούσα και ήμουν ευτυχής κοντά της. Μέσα στην αγκαλιά της δημιουργούσα και δεν την άλλαζα με τίποτα. Η σιωπή της με πήγαινε σε φανταστικούς τόπους. Πήδαγα απ’ το ένα σύννεφο στο άλλο! Τώρα δεν μπορώ να την αντέξω. Τόσο άλλαξε η ζωή μου; Τώρα μου στέλνει μαύρα πουλιά να φτερουγίζουν γύρω μου και παλεύω μαζί της. Να της ξεφύγω μάταια.! εγώ μόνος μου έφτιαξα τα σίδερα της φυλακής μου που μέσα της προσπάθησα να καταστρέψω ότι είχα δημιουργήσει. άστα να τα πάρει ο άνεμος. Όταν οι Ιταλοί άρχισαν να παραδίδουν τον οπλισμό τους στους φίλους τους, τους Γερμανούς πολλοί από αυτούς αντί να τα παραδώσουν τα πέταγαν μέσα σε σπηλιές, σε χαράδρες, και όπου μπορούσαν να τα πετάξουν. Αργότερα οι Ιταλοί αποστάτες βρήκαν καταφύγιο κοντά στους Έλληνες αντάρτες και πολέμησαν μαζί τους Γερμανούς! Τότε πλησίαζε και το τέλος του πολέμου. Σε μια από τις σπηλιές της Ακρόπολης υπάρχει στο βάθος της ένα υδραγωγείο από τον καιρό της Τουρκοκρατίας. Ένας νεαρός πατριώτης μεγαλύτερος σε ηλικία από εμάς είχε ακούσει ότι υπάρχουν όπλα πεταμένα στο πηγάδι του υδραγωγείου και αποφάσισε να εξερευνήσει την σπηλιά. Μας πήρε ένα βραδάκι εμάς τους δεκατετράχρονους να τον βοηθήσουμε και να κρατάμε τσίλιες. Η σπηλιά

31

ήταν από την πίσω πλευρά του βράχου της Ακρόπολης πάνω ακριβώς από τα Αναφιώτικα. Φορτωμένοι λοιπόν με ένα τεράστιο σχοινί στους ωμούς σκαρφαλώσαμε και με μεγάλες προσπάθειες φτάσαμε στο άνοιγμα της σπηλιάς. Πάνω στο ξέφωτο διακρίναμε τον Γερμανό στρατιώτη να σουλατσάρει αμέριμνος και εμείς από κάτω με τη ψυχή στο στόμα προσπαθούσαμε να βρούμε πέρασμα μέσα από τα ψηλά αγκάθια και σχοινιά ώσπου φθάσαμε στην τρύπα της εισόδου. Δέσαμε την μια άκρη του σχοινιού σ’ ένα δένδρο. Αφήσαμε το φίλο μας τον Κώστα να φυλάει τσίλιες ώσπου να γυρίσουμε. Εμείς με κάτι παλαιολιθικά φανάρια που φώτιζαν ένα μέτρο μπροστά μας, πιασμένοι σφιχτά από το σχοινί αρχίσαμε το κατέβασμα. Μετά από μια γρήγορη τσουλήθρα φτάσαμε ξαπλωτοί στις αρχές της σκάλας του υδραγωγείου γλιστρώντας πάνω στη λάσπη και την μούχλα και με αμέτρητες νυχτερίδες να τσιρίζουν ενοχλημένες πετώντας τόσο κοντά απ’ τα κεφάλια μας. Κατουρημένοι από το φόβο μας και πιασμένοι χέρι χέρι ακολουθούσαμε από κοντά τον πατριώτη, μετά από αγωνιώδη προσπάθεια να μείνουμε ψύχραιμοι φτάσαμε στο πηγάδι! ο αρχηγός μας πήδηξε μέσα στη λάσπη και με ένα κοντάρι την ανακάτευε και την έψαχνε, ύστερα από λίγο άρχισε να μαζεύει τους θησαυρούς του! περίστροφα και χειροβομβίδες και τα στοίβαζε μέσα σ’ ένα τσουβάλι που είχε μαζί του μετά πήραμε το πρόσταγμα να αρχίσουμε το ανέβασμα, όταν τέλος φτάσαμε λαχανιασμένοι στο μέρος που είχαμε αφήσει το σχοινί είδαμε έντρομοι το σχοινί άφαντο. Αρχίσαμε ψιθυριστά να καλούμε τον Κώστα αλλά ο Κώστας άφαντος! εμείς έτοιμοι να βάλουμε τα κλάματα ή και ακόμα να φωνάξουμε τους Γερμανούς για βοήθεια! φάγαμε κάτι επανωτές και γρήγορες σφαλιάρες από τον πατριώτη μας που πρόσταξε σκασμός και υπομονή. Ύστερα από μια ώρα περίπου φάνηκε στο φόντο του ουρανού η σιλουέτα του Κώστα! Μας έριξε το σχοινί ενώ μας ψιθύριζε συγνώμες γιατί άκουσε τον σκοπό από ψηλά να λέει κάτι και φοβήθηκε και το έβαλε στα πόδια, πάλι καλά που τον ξύπνησε η συνείδηση του γρήγορα. Σκαρφαλώσαμε και χωρίσαμε τρέχοντας σαν τρελοί την κατηφόρα προς τα σπίτια μας. Το δικό μου ήταν το κοντινότερο. Θυμάμαι μπήκα από την πίσω πόρτα της υπηρεσίας αθόρυβα, μπαίνοντας στο μπάνιο είδα ξεβράκωτη τη Γερμανίδα την Γκρετα, ήταν σαν μαδημένη κότα! άσπρη σαν το γάλα να κάνει ντους. όταν αντιλήφθηκε ότι την κοίταζα, προσπάθησε βιαστικά να κλείσει την πόρτα, γλίστρησε και έπεσε κάτω με τα κανιά της να κοιτάζουν το ταβάνι, πόσο το ευχαριστήθηκα δεν λέγετε!. Εκείνον τον καιρό δυο Γερμανίδες της Γκεστάπο είχαν επιτάξει το σπίτι μας για δυο μήνες αν θυμάμαι καλά. μετά ήλθαν οι ανώτεροι αξιωματικοί των SS που μας πήραν τα μπροστινά δωμάτια με τα μπαλκόνια για να ξυπνούν το πρωί βλέποντας την Ακρόπολη. Πολύ φιλέλληνες οι μπάσταρδοι! πολλές φορές ανάγκαζαν τους γονείς μου να τους συνοδεύουν στα ανοικτά σινεμά της γειτονιάς μας και ο πατέρας μου έσκαγε απτό κακό του, τον είχαν απειλήσει κιόλας.

www.art.com.gr

32

Ματιές στον Άλκη Μετά τον θάνατο του Γιώργου μας. έχασα την σειρά μου. Θα πήγαινα στο Παρίσι στη Σχολή Καλλών Τεχνών να σπουδάσω. Ο πατέρας μου ούτε να το ακούσει για εξωτερικό έτσι αποφάσισα να πάω ακροατής εδώ στην σχολή στο Πολυτεχνείο μας. Τελικά μπήκα στο προκαταρκτικό και αμέσως τον επόμενο χρόνο στο εργαστήρι του τόσο αντιπαθητικού μου καθηγητή ας μην αναφέρω το όνομα του. Στην αρχή όλα πήγαιναν υποφερτά καλά μαζί του ψυχραιμία και χωρίς ευαισθησίες. Ήταν ένας πολύ κρύος άνθρωπος ο δάσκαλος μου. προσπαθούσα να καταλάβω της τέχνης τα ιδιότροπα και τα μυστικά της μάταιο όμως. Ο δάσκαλος ήθελε να μάθω τα δικά του μυστικά και να τα κάνω δικά μου. Να ακολουθώ πιστά τις θεωρίες του χωρίς ερωτήσεις και απορίες. Το αβάσταχτο ήταν να μεταχειρίζομαι μόνον την δικιά του τεχνοτροπία που πίστευε ότι ήταν η πιο σωστή, το στυλ ακόμα και την χρωματική του παλέτα. Έτσι σιγά σιγά χάνεις την προσωπικότητα σου σαν καλλιτέχνης. Γίνεσαι το τσιράκι του δάσκαλου σου. Και βροχή να πέφτουν τα απαγορεύω και τα επιτρέπω! Καμιά ελευθερία. Μια Τέχνη με κλειστά σύνορα από παντού. Άρχισα να αισθάνομαι μόνιμη ασφυξία και στρες. Και έφτασε η μέρα που τα πέταξα όλα στον αέρα. Πέρασα από πειθαρχικό για ανάρμοστη συμπεριφορά στον δάσκαλο μου. Τελικά δεν δέχτηκα να ζητήσω συγνώμη και βρέθηκα έξω από την σχολή. Αργότερα μετάνιωσα γι’ αυτό. Πήρα τον ομματίων μου και άρχισα την ξέφρενη φυγή μου. Από ταξίδι σε ταξίδι όπου μπορούσα να πάω πήγαινα. Της τέχνης τα όνειρα ξέφτισαν για μεγάλο διάστημα. Άρχισα ξανά την αναζήτηση της στην Ευρώπη, από εργαστήρι σε εργαστήρι. Όπου έβλεπα καλή δουλειά και καλλιτέχνη άνθρωπο εκεί κόλλαγα. Με τα χρόνια να περνούν από πάνω μου άρχισα να καταλαβαίνω τα ασταθή βήματα μου. Γαντζωμένος επάνω στην τέχνη από καπρίτσιο κράτησα στο τέλος την υπόσχεση που είχα δώσει στον εαυτό μου να γίνω καλλιτέχνης και έγινα! Δέθηκα με τη θλίψη που φέρνουν τα ανικανοποίητα όνειρα. Για ένα διάστημα πίστευα ότι είχα αποτύχει τελείως σαν καλλιτέχνης. Έχασα πολλά χρόνια άσκοπης αναζήτησης σε άλλους δρόμους. Τελικά όταν άρχισα σιγά σιγά να γνωρίζω τον Άλκη άλλαξε και το τοπίο γύρω μου!.

Άγιος Νικόλαος Ν Π 3480

Είναι σχεδόν χαράματα. Κάθομαι στη βεράντα κοντά στη θάλασσα στο εξοχικό του αδελφού μου και κοιτάζω το νερό που σαν μετάξι απλώνεται γύρω μου χωρίς ορίζοντα και μέτρο. Ένα ατσαλάκωτο γκρίζο ασήμι. Μια ψαρότρατα περνά από μπροστά μου σύροντας πίσω της γλάρους και βαρκάκια τούκου τούκου τούκου. Η μηχανή της κελαηδάει. Κινείται σαν αιρούμενη πάνω στο σιωπηλό νερό. Μαγική ατμόσφαιρα. Ο νους μου πάει πίσω με καταπληκτική

33

ταχύτητα και μου φέρνει μνήμες από την θαλασσοδαρμένη μου νιότη. Τότε που προσπαθούσα να βρω το πέρασμα για την φυγή μου. Προσπαθούσα να γράψω υπηρεσία στο Ναυτικό μου φυλλάδιο για να μπορέσω να ναυτολογηθώ και να ταξιδέψω όσο μακριά μπορούσα. Μόλις είχα τελειώσει την θητεία μου στην Αεροπορία και άρχισα να δουλεύω στην επιχείρηση του πατέρα μου σαν σχεδιαστής κοπτικής και να παραδίδω μαθήματα στις μαθήτριες της σχολής του Πειραιά. Τα πρώτα μου βήματα προς μια άγνωστη καριέρα. Αυτή η καθημερινή ρουτίνα με είχε κάνει να βαριέμαι αφάνταστα. Ένα πρωινό βγήκα έξω για κανένα κουλούρι και καθώς περπατούσα άκουσα μια στεντόρεια φωνή, Άλκη Άλκη! Ήταν ένας φίλος και πρώην συνάδελφος από την Αεροπορία ο Βασίλης. Μου είπε ότι δούλευε σα ναύτης στο καΐκι του αδελφού του ταξιδεύοντας συχνά μεταξύ της Κρήτης και Αφρικής μεταφέροντας ανταλλακτικά αυτοκίνητων. Εγώ τον άκουγα συνεπαρμένος και σε μια στιγμή του λέω ρε Βασίλη θέλω να ναυτολογηθώ, μπορείς να με βοηθήσεις μου λέει,.. Άλκη μου να το πω στον αδελφό μου και αν συμφωνήσει πρέπει να έλθεις και συ μαζί μας και να δουλέψεις μούτσος στο καΐκι. Η λέξη μούτσος δεν μου άρεσε καθόλου. θα προτιμούσα κάτι άλλο. Δύσκολα τα πράγματα.. Σε μερικές ημέρες έτρεχα να αγοράσω ναυτικό σάκο και διάφορα άλλα. Είπα φανταστικά ψέματα στους γονείς μου για μεγάλα βαπόρια και ναυτικά μεγαλεία. Που να τους πω για καΐκια. Έτσι μια μέρα ο Βασίλης με πήρε κάτω στο λιμάνι στα Λεμονάδικα που ήταν αραγμένος ο Αγ. Νικόλαος το καΐκι με το τόσο αισιόδοξο όνομα και φυσικά να γνωρίσω τον αδελφό του τον καπετάνιο. Πάντως όταν πρωτοαντίκρησα το καΐκι τρόμαξα, ήταν δεν ήταν 7 μέτρα σκαρί. Ψαροκάικο φαρδύ σαν γκαστρωμένο!. Ο καπετάνιος με ρώτησε αν ξέρω να τραβάω κουπί και γρήγορα γρήγορα του λέω ότι είμαι καλός κωπηλάτης σκεπτόμενος τα κανό του Μπάτη στο Φάληρο! Σαλπάραμε ένα πρωινό κατά τις ένδεκα, στον πατέρα μου είχα πει ότι ταξιδεύω με ένα μεγάλο σιδερένιο πλοίο και να μην ανησυχεί καθόλου. Η ημέρα ήταν υπέροχη με ένα λαμπερό ήλιο και μπουνάτσα. Ήταν Μάρτιος ο μήνας και το καΐκι μας χόρευε πιρουέτες πάνω στο διάφανο νερό. Ο καπετάνιος στο τιμόνι και ο Βασίλης κάτι μαστόρευε. Όλο το πλήρωμα μας ήταν 5 άτομα. Τα δυο αδέλφια, ένας ναύτης ο Κωνσταντής από το Πέραμα, ένας ηλικιωμένος εξηντάρης πρώην μηχανικός του Βασιλικού Ναυτικού και ο μούτσος εγώ! μου δείξανε το χώρο, που θα κοιμάμαι μαζί με τον Κωνσταντή και τον Βασίλη και ήταν η στιγμή που θέλησα να πηδήξω έξω απ το καΐκι. Τόσο απαίσια αισθάνθηκα. Έχασα ότι μου είχε απομείνει από κουράγιο και ενθουσιασμό. Στο αμπάρι είδα πολλές κοτρόνες στοιβαγμένες. Τις είχαν για σαβούρα και τοποθέτηση του φορτίου και εγώ σκεπτόμουνα. χωρίς φορτίο αυτές οι πέτρες που πάνε; Ζεστάθηκα από τον ήλιο και κάθισα στην άκρη στο παραπέτο τρώγοντας το μεσημεριανό μου και κουβεντούλα με τον Κωνσταντή και τον Βασίλη. Το καΐκι πήγαινε γοργά και το

www.art.com.gr

34

τούκου τούκου μονότονο σχεδόν αθόρυβο.η μεσημεριανή αύρα μας έριχνε σιγά σιγά σε λήθαργο. μέσα από μισόκλειστα βλέφαρα έβλεπα τον Πειραιά να μικραίνει και να χάνεται μέσα στην άχλη του ορίζοντα και γύρω μου το νερό να μ’ αγκαλιάζει. Άνοιξα τα μάτια μου όταν πια άρχισε να δροσίζει. Πλησιάζαμε στην Ερμιόνη. Κάπου εκεί κοντά είναι και το αγαπημένο μου νησί οι Σπέτσες. Τώρα κατευθυνόμαστε όπως μου είπαν για την Μονεμβασιά. Όταν είδα το βράχο της να βγαίνει από τη θάλασσα τρόμαξα από το μεγαλείο του. Το επιβλητικό της κάστρο με τις υπέροχες Βυζαντινές εκκλησίες του κτισμένες πάνω απ τα αφρισμένα κύματα στων γκρεμνών τις άκρες, αισθάνθηκα δέος να με πλημμυρίζει και τα μάτια μου να βουρκώνουν. την χάσαμε κι αυτήν μέσα στον ορίζοντα που την κατάπιε. Ξαφνικά αντιλήφθηκα ότι το πλεούμενο άρχισε να κουνάει να κουνάει, και να ταρακουνιέται, το σκοτάδι έπεσε γρήγορα και ένα ολόγιομο φεγγάρι ξεπήδησε στο βελουδένιο ουρανό με ένα αχνό στεφάνι ομίχλης γύρω του. Ο γεροναυτικός ανάβοντας το στριφτό του τσιγάρο μου λέει. Κατσαδούρα έχει το φεγγάρι αύριο θα ταρακουνηθούμε τζόβενο τι λέει; σκέφθηκα. με τέτοιο καιρό θαύμα! Ξύπνησα αλαφιασμένος μέσα από τον ταρακουνημένο ύπνο μου. Ένιωσα κάτι να περπατάει γρήγορα από πάνω μου.ο Κωνσταντής δίπλα μου, μου λέει... τίποτα, κοιμήσου. ένα μικρό ποντικάκι ψάχνει την μάνα του! Που το βρήκε το χιούμορ τέτοια ώρα. Η φουρτούνα γύρισε σε καταιγίδα και το κούνημα τρομακτικό. Ο Κωνσταντής, ο Βασίλης και ο Γέρος άφαντοι. Τους άκουγα από πάνω να πολεμάνε τον καιρό. Μπουμπουνητά και αστραπές από παντού το νερό να προσπαθεί να μας κουκουλώσει. εγώ στριμωγμένος στη γωνιά της σουίτας μου δεν το κουνάω γιατί ο καπετάνιος είχε δώσει εντολή. το τζόβενο να μην ανέβει στο κατάστρωμα. Με είχε πιάσει απογοήτευση. Ήθελα τόσο να βγω επάνω να πάρω αναμνηστικές φωτογραφίες! Έβγαλα τη μηχανή μου και τοποθέτησα μια λάμπα στο φλας, και ανοίγοντας σιγά σιγά το καπάκι έβγαλα το κεφάλι μου έξω. Στα τυφλά γιατί δεν έβλεπα τίποτα! Αρχίζω να παίρνω φωτογραφίες από δεξιά και αριστερά. Είχα γίνει παπί και μέσα στο σκοτάδι είχα χάσει και τον προσανατολισμό μου. Δεν μπορούσα να βρω την τρύπα μου να μπω μέσα, πλάι στο αυτί μου ακούω σαν κεραυνό τον καπετάνιο να μου λέει.. βρε μαλακισμένο μας τύφλωσες με το φλας! τσακίσου πήγαινε κάτω και μείνε εκεί ώσπου να σου πω εγώ τι να κανείς. Εξαφανίσθηκα λοιπόν και μπουσουλώντας με τη βοήθεια του Βασίλη μπήκα στην τρύπα μου. Αφού στέγνωσα κάπως μέσα στο σκοτάδι παρακολουθούσα νοερός τις κοτρόνες στο αμπάρι να κουτρουβαλάνε πέρα δώθε. βρε τι το ήθελα και έμπλεξα σε τέτοια περιπέτεια; παράξενο! ο θόρυβος που έκαναν οι κοτρόνες με νανούριζε και ούτε καν σκέφτηκα την μάνα του ποντικού! Όλα είναι μια συνήθεια. φτάνει να δόσεις την εντολή στο κομπιούτερ σου! έτσι έχασα την ευκαιρία να αναγνωριστώ σαν φωτογράφος τι λέω! αφού είχα ξεχάσει να ρυθμίσω το διάφραγμα του φακού για φλας έτσι μαύρο στο μαύρο... μαύρο! Κατά τις πέντε το πρωί κατορθώσαμε και μπήκαμε στον

35

κάβο Γέρακα για απάγκιο ώσπου να περάσει η καταιγίδα. Εκεί αντίκρισα μια μαγευτική εικόνα. Πολλά πλοία μικρά μεγάλα. Αμέτρητα τα ξάρτια στριμωγμένα αδελφικά στον μικρό όρμο έμοιαζαν μπουκέτα λουλουδιών μέσα στης ομίχλης τα πέπλα σ’ αυτό το γλυκοχάραμα. Στο κέντρο σ’ ένα μικρό ύψωμα ένα πέτρινο κτίσμα με φωτισμένα όλα του τα παράθυρα και την τσιμινιέρα του να καπνίζει φέρνοντας μακριά μυρωδιά καμένου πεύκου. Αφού δέσαμε, ο καπετάνιος μας φώναξε και μας είπε να πάμε έξω να αγοράσουμε ένα σακί ζάχαρη και διάφορα. Πηδήξαμε στη βάρκα ο Κωνσταντής και εγώ, παρά την προσπάθεια μου να τραβήξω κουπί στα ίσια έκανα τη βάρκα να γυρίζει επί τόπου στροφές! Στο τέλος βγήκαμε έξω στη στεριά που μου φάνηκε ότι κουνούσε! Φτάσαμε στο σπιτάκι και μπήκαμε μέσα. Μια εικόνα που δεν θα την ξεχάσω ποτέ! Ναυτικοί, γέροι και νέοι γύρω από μερικά τραπέζια με τα ποτηράκια τους γεμάτα και τις καπνιστές ρέγκες μπροστά τους να λένε τις ιστορίες τους σε διάφορες γλώσσες. Μια πανδαισία ανθρωπιάς. Φευγαλέες φιγούρες μέσα στον καπνό που σου έκαιγε τα μάτια. Μια εικόνα με χίλια μηνύματα. Άξιζε πολλά αυτή η καταιγίδα. Ότι άρνηση είχα μέσα μου εξαφανίσθηκε και χάθηκε. Αγοράσαμε αυτά που θέλαμε και φορτωμένοι μπήκαμε στην βάρκα, πλευρίζοντας το καΐκι και στην προσπάθεια μου να τραβήξω το σακί με την ζάχαρη επάνω, γλίστρησα και το μισό σακί βούτηξε μέσα στο νερό, ούτε και θυμάμαι τα λόγια που άκουσα! Καθισμένος στο σκαμνάκι του καπετάνιου λαγοκοιμάμαι και ο νους μου τρέχει στην Απόλλωνος στους φίλους μου. Τον Εδμόνδο, τον Ανδρέα, τον Νίκο και τις κοπέλες μας. Ξέρω ότι ο Νίκος είναι στη βάση του στο Λιμενικό και ο Ανδρέας το ίδιο, όσο για τον Εδμόνδο. Θα είναι με την υπόλοιπη παρέα και θα το διασκεδάζουν, σηκώθηκα και πήγα για ύπνο ψόφιος από κούραση και αλμύρα. Το πρωί ένιωθα θαλασσόλυκος μετά την χθεσινή μου εμπειρία. Σκληρή η ζωή του ναυτικού αλλά με πολύ ωραίες στιγμές πραγματικής γαλήνης και ελευθερίας που κανένα άλλο επάγγελμα δεν σου δίνει. Αυτή η θάλασσα η ξελογιάστρα, νιώθω τόσο ευτυχής και χαρούμενος. Προσπαθώ να τακτοποιήσω τα ατομικά μου κάτω από τον ήλιο και να στεγνώσω τα ρούχα μου, και το κορμί μου. Μείναμε τρεις μέρες περίπου στον Γέρακα. τρεις υπέροχες μέρες ανάμεσα σε θαλασσοδαρμένους ναυτικούς ήρεμους και σοφούς που κάθε βράδυ άκουγα τις ιστορίες τους μαγεμένος και η επιθυμία μου μεγάλωνε για ταξίδια μακρινά σε τόπους άγνωστους.

www.art.com.gr

36

Καμιά φορά κάθομαι και σκέπτομαι... είχα μια ζωή καλή και σαν νέος δεν μου έλειπε τίποτα, οι γονείς μου καλοί, τα αδέλφια μου το ίδιο, εγώ είχα και θα έχω, ριζωμένο μέσα μου το συναίσθημα της φυγής, και πάντα ανικανοποίητος, μέχρι και τώρα στην πέμπτη ηλικία μου! Τι είναι αυτό που με τρώει; πάντα προσπαθώ να βρω την άκρη, έτσι να αισθανθώ ελεύθερος για λίγο χωρίς αυτές τις ανύπαρκτες ένοχες μου που μόνον η ψυχή μου γνωρίζει... να μπω επί τέλους σαυτό το ξέφωτο που τόσο λαχταρώ... Ας πάω πίσω πάλι. στον φίλο μου τον Αϊ Νικόλα... Είχαμε πολλές καταιγίδες στον δρόμο μας για την Κρήτη. Το ραδιόφωνο καθημερινά ανέφερε ναυάγια μικρών πλοίων. Στην Κρήτη μείναμε μια βραδιά μόνο γιατί ο καπετάνιος βιαζότανε να πιάσουμε τα Αφρικανικά παράλια. Έτσι φύγαμε αμέσως από τα Χανιά με κατεύθυνση την Τρίπολη. Ο καιρός είχε ζεστάνει κάπως και το βράδυ ήταν ευχάριστο να κάθεσαι στο κατάστρωμα και να μετράς τα άστρα που ήταν τόσο λαμπερά και άστραφταν σαν διαμάντια στον ουρανό. Εμείς από κάτω μέσα στην αγκαλιά της Μεσογείου απολαμβάναμε αυτά τα μαγευτικά της βράδια. τυχεράκηδες. Πιάσαμε ένα μικρό λιμάνι πριν την Τρίπολη δεν θυμάμαι πιο γιατί κοιμόμουνα. Το λιμάνι της Τρίπολης όμως το περπάτησα για τα καλά. Ήταν η πρώτη φορά στη ζωή μου που είδα καμήλες και καμηλιέρηδες στην έρημο. Μας πήγε ο καπετάνιος με μια σακαράκα στα περίχωρα σ’ ένα χωριό που ο ίδιος είχε δουλειά να κάνει και επί τη ευκαιρία εμείς το περπατήσαμε μέχρι την άμμο. Μετά φάγαμε σ’ ένα σπίτι φίλου Έλληνα και συνεργάτη του. Σε τρεις μέρες φορτώσαμε από μια άλλη παραλία πολλά ανταλλακτικά αυτοκίνητων, μια ντίζελ μηχανή και το αμπάρι σχεδόν γέμισε. Πιο πάνω πάλι φορτώσαμε κάτι μικρά ντεπόζιτα έτσι πάπαλα, και μπρος για τον γυρισμό. Η θάλασσα πάλι γυαλί, και το καΐκι φορτωμένο αγκομαχούσε, αλλά το πήγαινε πολύ καλά. Για μένα αυτές οι μέρες και οι νύχτες θα μείνουν βαθιά χαραγμένες μέσα μου, όπου κι αν πάω τις κουβαλάω μαζί μου. Αργότερα τον Αϊ Νικόλαο το καΐκι μας το χιλιοζωγράφισα και το παρουσίασα σε αρκετές εκθέσεις μου. Στο γυρισμό μια δυο μέρες πριν τον Πειραιά, ένα βράδυ με αστροφεγγιά ο καπετάνιος με φωνάζει και μου λέει... κοίτα τον μπούσουλα. βλέπεις αυτά τα λουλουδάκια εδώ στην άκρη. θα κρατάς τη ρότα σου συνέχεια στο ίδιο σημείο και τα ξάρτια σου. βλέπεις αυτά τα άστρα στον ουρανό, εκείνα τα δυο που στην άκρη του μεσαίου καταρτιού. λουλουδάκια και ξάρτια σ’ αυτά τα δυο σημεία. Έτσι μπράβο!, και μου παραδίνει την λαγουδέρα. έτσι καπετάν Άλκη ορίστε, και ανοίγει την πόρτα της καμπίνας του να πάει για ύπνο! Το άλλο πλήρωμα κοιμόταν ήδη. Κρατώντας το κορμί μου στητό με υπερηφάνεια και ενθουσιασμό που μου εμπιστεύτηκαν ένα ολόκληρο καΐκι, κρατούσα σφιχτά τη λαγουδέρα και παρακολουθούσα με προσοχή τις οδηγίες που μου είχε δώσει ο καπετάνιος. Τι υπέροχη βραδιά και εγώ στο τιμόνι! Έχω να λέω στην παρέα όταν τους δω στην Αθήνα.. Μα για στάσου! Που πήγανε τα άστρα; Τα λουλουδάκια δεν είναι στη θέση τους! Για

37

να στρίψω λίγο δεξιά, α! να τα! μα δεν είναι αυτά! Γαμώτο τώρα τι γίνεται; για να στρίψω αριστερά... πανικοβλήθηκα.! η πόρτα της καμπίνας άνοιξε απότομα μπροστά μου, και η φωνή μου λέει... τζόβενο που μας πας; θα μας ρίξεις έξω! και κάτι άλλα λόγια. Μπήκαμε στο λιμάνι του Πειραιά και αράξαμε στα Λεμονάδικα. πηδάω έξω με το σάκο στον ώμο κουνιστός και λυγιστός! ακούω τον Βασίλη να μου λέει ε! καπετάν Άλκη μην χαθούμε!. θα τα ξαναπούμε πάλι σε μερικές ημέρες. Φτάνοντας στο σπίτι έπιασα τους γονείς μου πάνω στο μεσημεριανό τραπέζι. Mετά από τα φιλιά της μητέρας μου ο πατέρας μου ξεροβήχει και με αγριοκοιτάζει... ώστε το πλοίο που ήσουνα ήταν μεγάλο και σιδερένιο ε; παραλίγο να με αρχίσει αν δεν έμπαινε η μητέρα μου στην μέση. είχαν ανησυχήσει πολύ με τις καταιγίδες και τα νέα από το ραδιόφωνο. Ο πατέρας μου είχε πάει στον Πειραιά στο Λιμεναρχείο να ρωτήσει για το καράβι Άγιος Νικόλαος. ποιο καράβι του λένε... ψαροκάικο είναι... !! Άρχισα να τους λέω τις ναυτικές μου περιπέτειες με μπόλικο αλάτι. Πέρασαν δυο εβδομάδες και πήγα στη Λούτσα να μπαρκάρω πάλι με τον Αϊ Νικόλα Το καΐκι φόρτωνε από ένα ναυάγιο βλήματα οβίδων του Πολεμικού Ναυτικού για να τις μεταφέρει στη Στυλίδα. αυτή τη φορά καπετάνιος ήταν ο φίλος μου ο Βασίλης, που χωρίς να υπολογίσει την μαγνητική ακτινοβολία που έβγαζαν οι οβίδες και που επηρέασαν την πυξίδα, έριξε το καΐκι στις ξέρες κάπου στα παράλια του Ευβοϊκού. Γύρισα με το λεωφορείο βρεγμένος και συναχωμένος στο σπίτι μου. Μ’ αυτά τα πάνω κάτω... ταξιδάκια έβαλα στο ναυτικό μου φυλλάδιο μερικούς μήνες υπηρεσίας και σταμάτησα εκεί γιατί πιάσανε τον καπετάνιο να μεταφέρει χασίς από την Αφρική κρυμμένο μέσα στα ανταλλακτικά αυτοκίνητων. Έτσι ο ενθουσιασμός μου πέρασε, και το βιβλιάριο μου είναι στο συρτάρι του κομοδίνου μου μέχρι τώρα. Αυτή η περίοδος με την ζωή του ναυτικού, θα μου μείνει αξέχαστη για πάντα. Ήταν η περίοδος που άρχισα να βλέπω διαφορετικά την ζωή και τον άνθρωπο.

www.art.com.gr

38

Η Έκθεση μου στο Βέλγιο Όταν ακούω καμπάνες θυμάμαι την έκθεση μου στις Βρυξέλλες, στο Βέλγιο στη γκαλερί του Ζεράρ στο Grand Sablon. ναι κτυπούσαν θλιβερά για μένα εκείνη την Παρασκευή οι καμπάνες της Sablon. εκεί σ’ αυτή την έκθεση είχα γνωρίσει την πρώτη μου οικονομική αποτυχία μου. Ας όψει ο κύριος Ζεράρ o γκαλερίστας μου που είχε προσκαλέσει λάθος κόσμο. όλους τους φίλους του, παλαιοί Λεγεωνάριοι συνταξιούχοι που ήλθαν για να φάνε και να πιούνε. Γενικά να το διασκεδάσουν χωρίς ενδιαφέρον για την τέχνη και κουραφέξαλα όπως είναι τσιγκούνηδες. Δεν είχαμε πωλήσεις και τα μέσα ενημέρωσης πολύ παράξενα. μόνο οι αριστερές εφημερίδες στείλανε τους τεχνοκριτικούς τους που προσπαθούσαν να μάθουν τις πολιτικές μου πεποιθήσεις. Μια κουραστική και απογοητευτική βραδιά. Πάντως ήταν κάτι το πρωτόγνωρο για μένα, και μπορώ να πω ότι η δουλειά μου ήταν αρκετά καλή γιατί αργότερα όλοι οι πίνακες μου πουλήθηκαν στην Αθήνα. Τέλος πάντων το αποκορύφωμα της βραδιάς; τους τραπέζωσα κιόλας! Έτσι απογοητευμένος αυτό το βράδυ γύρισα στου monsieur Dubois που με φιλοξενούσε σ’ ένα γραφικό χωριάτικο σπίτι σ’ ένα χωριουδάκι έξω από τις Βρυξέλλες τριάντα χιλιόμετρα περίπου. Μια γκρίζα εξοχή. Μέσα σ’ ένα κήπο με πανύψηλες λεύκες που γυμνωμένες από τα φύλλα τους και βουτηγμένες στην υγρασία και την ομίχλη φάνταζαν σαν κάτι πίνακες του Βαν Γκογκ τότε που έκοψε το αφτί του. Την άλλη μέρα πήγα να δω αν ήλθε ο φίλος μου ο Σάσας από την Αθήνα που μένει για χρόνια στις Βρυξέλλες. Ήλθε το άλλο βράδυ στην έκθεση μου. με προσκάλεσε αμέσως να μείνω μαζί του στο σπίτι του. Έτσι πήγαμε στο σπίτι του Ντιμπουά πήρα τα πράγματα μου και στον γυρισμό εξήγησα στον Σάσα την κατάσταση της εκθέσεως μου και τις παραξενιές της συμπεριφοράς του γκαλερίστα Ζεράρ. Ο φίλος μου ήταν έξω φρενών μαζί του.στο σπίτι καταστρώσαμε ένα τρελό σχέδιο. Ίσως έτσι να βοηθούσαμε τις πωλήσεις των πινάκων μου. σκαρώσαμε λοιπόν ένα αποχαιρετιστήριο. κάτι σα δεύτερα εγκαίνια για το τέλος της εκθέσεως μου! ο Σάσας με έστειλε στου Ζεμπέ το κομψό σούπερ μάρκετ της γειτονιάς του να ψωνίσω διάφορα φαγώσιμα για τους μεζέδες που είχε στο μυαλό του να φτιάξει γι αυτό το βράδυ. Δούλεψε πολύ ο φίλος μου γι αυτά τα εδέσματα. Ήταν απόγευμα όταν τα τελειώσαμε και βιαστικά τα τοποθετήσαμε στις ασημένιες πιατέλες της Λίλιαν! τις μεταφέραμε στο μικρό Ρενό που μεταχειριζόταν ο Βάλτερ ένας αγαπητός φίλος του Σάσα ο οποίος πάντα κουβαλούσε μαζί του το αγαπημένο του λυκόσκυλο που είχε γεμίσει το αυτοκίνητο με αμέτρητες καστανόμαύρες τρίχες! Τις πιατέλες της τοποθέτησα με προσοχή στο πίσω κάθισμα. Πήδηξα μέσα και ξεκινήσαμε, καθισμένος πλάι στο Σάσα που οδηγούσε με τον χαρακτηριστικό του τρόπο. Βγήκαμε στους βρεγμένους δρόμους, ψιλόβρεχε.! εμείς βιαζόμασταν!. Βγαίναμε από τα στενά, πότε σταματώντας απότομα και πότε ξεκινώντας

39

απότομα, οι μεζέδες άρχισαν να χορεύουν μέσα στις πιατέλες σα να πήραν ζωή! με τα φρεναρίσματα σταμάταγαν στους σβέρκους μας!.. προσπαθούσα να τους συγκρατήσω με ένα καταραμένο νευρικό γέλιο που με είχε πιάσει. Στο τέλος φτάσαμε στη γκαλερί στο παρά πέντε, ανοίγοντας τις πόρτες του αυτοκινήτου διαπιστώσαμε τους φόβους μας! τα μεζεδάκια σκεπασμένα με τις τρίχες του σκύλου φάνταζαν απόκοσμα και πολύ διακοσμητικά! τα αφήσαμε έτσι, και με εκδικητικά αισθήματα τα προσφέραμε στους καλεσμένους μας που τα έτρωγαν με τόση λαιμαργία, τα καταβρόχθισαν.! Πρώτη φορά ευχαριστήθηκα να βλέπω άλλους να τρώνε! Οι καμπάνες της Sablon κτυπούσαν κεφάτα αυτήν την φορά!

Herr Noiser ο Δάσκαλος Τότε που ζούσα στο πατρικό σπίτι της Αρεοπαγίτου, νεαρός και διψασμένος μαζί με τον φιλαράκο μου το Νίκο παίρναμε μαθήματα σχεδίου κατ’ οίκων από έναν δάσκαλο που μας είχε συστήσει ο κύριος Θάνος ο πατέρας του Νίκου. Τον Κύριο Νόισερ από την Αυστρία.. Σαν να τον βλέπω μπροστά μου! Έρχεται από τα χαμηλά του δρόμου η ψηλόλιγνη σιλουέτα του σκυφτή σίρριζα με τα κάγκελα του πάρκου. Με τα μακριά του ασημένια μαλλιά μου θύμιζε πάντα τον Λίστ ή ακόμα και τον Τζερόνιμο με τα μαλλιά του να ανεβοκατεβαίνουν στους ώμους του φορώντας την παραδοσιακή τιρολέζικη μπέρτα του. Αδύνατος και οστεώδης περπατώντας με ανοιχτά μεγάλα άχαρα βήματα. Οι μπότες του να χτυπούν με αγωνία το έδαφος προσπαθώντας να φέρουν σε ισορροπία το ψηλό του κορμί. Τον βλέπαμε με το Νίκο από το μπαλκόνι του σπιτιού μας παρακολουθώντας με περιέργεια κάθε του κίνηση. Καμιά φορά σταματούσε μπροστά από κάποια αραιωμένα κάγκελα που χωρίς καμιά δυσκολία περνούσε από μέσα τους στο δασάκι και έκοβε τσουκνίδες και μολόχες και κρατώντας τες προσεχτικά περνούσε πάλι τα κάγκελα. Μας τις έφερνε στο σπίτι με υπερηφάνεια και τις τοποθετούσε στο ποτήρι. Καθόταν στην καρέκλα του και μας έλεγε. Εμπρός λοιπόν ας αρχίσουμε. Εμείς με κρύα διάθεση να προσπαθούμε τα μέγιστα να σχεδιάσουμε αυτά τα χόρτα. Σκεπτόμαστε τι στο καλό μας φέρνει αυτά τα άσχημα φυτά. Δεν βλέπει καμιά παπαρούνα ή μαργαρίτα να μας φέρει καλύτερα. Και ο δάσκαλος καθόταν πλάι μας και σχεδίαζε κι αυτός τα ίδια. Τι μεγάλη διαφορά όμως! Έφτιαχνε θαύματα με τα χεράκια του. Πως τα έκανε τόσο όμορφα! Τι δίκιο που είχε όταν μας έλεγε ότι δεν υπάρχει ασχήμια στη φύση, όλα έχουν την ομορφιά της Θεϊκής δημιουργίας. Μας έφερνε την συλλεκτική του ποικιλία από χορταράκια, γαϊδουράγκαθα! και άλλα!. Κρατάμε το μαγικό ραβδί στα χέρια μα! την Τέχνη! η οποία ζητά από μας σεβασμό, πειθαρχία και αφοσίωση. Για να την αγαπήσουμε και να την δεχτούμε σα δώρο Θεού. Κάποιες άλλες φορές θύμωνε όταν μας έβλεπε να κρατάμε τα μολύβια μας αδιάφορα στα χέρια. Κρατάτε το

www.art.com.gr

40

μολύβι με σεβασμό και τρυφερότητα μας έλεγε, είναι ο δέκτης και μεταφορέας της πνευματικής σας δημιουργίας. Είναι της ψυχής σας το εργαλείο, γίνεται πιο τρυφεροί, αγαπήστε το! Σιγά σιγά αρχίσαμε να θαυμάζουμε αυτόν τον υπέροχο άνθρωπο και καλλιτέχνη που η δουλειά του ήταν τόσο απίθανη και τόσο πειθαρχημένη. Τον ονομάσαμε δεύτερο Ντυρέρ. Μια μέρα έφυγε και δεν τον ξαναείδαμε ποτέ. Έτσι ο αγαπημένος δάσκαλος έρχεται από το παρελθόν ξαφνικά και αόρατος σαν φάντασμα να μου θυμίζει το χρέος που έχω για την Τέχνη, και τον εαυτό μου. Μερικοί μήνες μόνον μαζί σου δάσκαλε,και έμαθα τόσα.!! σ' ευχαριστώ...

Kάτω από την Ακρόπολη Εχθές πέρασα πάλι από το ιστορικό μας δρομάκι. Οδός Ευτυχίου Καβαλωτη κοντά στην πλατεία Βεΐκου. Εδώ έμεναν αρκετοί φίλοι. Ο Γεωργιλέας, απέναντι του ο Γιάννης ο φωνακλάς και λίγο πιο κει....τα κορίτσια! Οι τρεις αδελφές. Η κάθε μια με περισσότερα χαρίσματα από την άλλη! Και εμείς οι αρσενικοί. Καθημερινά δίναμε το παρόν μας στο τρίο. Λίγο πιο πάνω ο Μάριος και πίσω από το γκαράζ ο Γιάννης και ο άλλος Γιάννης! Δεν θέλω να μπλέξω με επώνυμα. Στο κέντρο και στο σταυροδρόμι επάνω έμενε ο σοβαρός και τόσο αγαπητός μας φίλος ο Νικολάκης. Ονομαστός χειρούργος ορθοπεδικός σήμερα! Ο Νικολάκης είχε την ιδέα να κάνουμε θέατρο στην αυλή του σπιτιού του και να ανοίξουμε με έργο του Σαίξπηρ παρακαλώ! Δεν θυμάμαι καλά Ήταν ο Βασιλιάς Λήρ ή ο Άμλετ. Μάλλον ο Άμλετ θα ήταν γιατί θυμάμαι ψάχναμε για γνήσια νεκροκεφαλή! Τασκηνικά τα φτιάξαμε πυρετωδώς με τελάρα χαρτί του μέτρου και αλευρόκολλα. Το βασικό μοναδικό σκηνικό η πρόσοψη ενός κάστρου με ένα μικρό παραθυράκι κάπου εκεί μπροστά. Ο Νίκος μοίρασε τους ρόλους στον καθένα χωριστά. Εμένα μου έπεσε ο ρόλος του Βασιλιά. Και τον καλοδέχτηκα παρόλο που ήξερα ότι στο μέσον του έργου θα έπρεπε να βγάλω το κεφάλι μου από το παραθυράκι κάνοντας την γυναίκα! Την αδελφή του κάποιου. Δεν θυμάμαι. Ο Μάριος ήταν ο αγαπητικός ο ερωτευμένος τροβαδούρος που τραγουδούσε παθιάρικα και με σοβαρότητα. Ρομπέρτα που σ’ αγάπησα και έμεινα πιστός σου. Ο Γιάννης ο φωνακλάς έκανε τον προδομένο και τον δολοφόνο. Ποιού; δεν θυμάμαι!, έπρεπε να δολοφονήσει τον Μάριο και παραλίγο να το έκανε στην πραγματικότητα γιατί δεν τον χώνευε! Ο Μάριος έβαλε τις φωνές και πλακωθήκανε. Εγώ από το παραθυράκι με ένα τσεμπέρι στο κεφάλι τσίριζα σαν πατρόνα, και τα παιδιά της γειτονιάς που είχαν έλθει με τις νταντάδες τους να δούνε θέατρο και να μορφωθούν πληρώνοντας ακριβό εισιτήριο λόγω του Σαικσπηρικού δράματος πανικοβλήθηκαν και ουρλιάζανε. Έγινε χαμός! Ο Γιάννης ο φωνακλάς για να ομαλύνει την κατάσταση που οι νταντάδες ζητούσαν τα λεφτά τους πίσω. άρχισε να ξετυλίγει σιγά σιγά τις μακριές

41

μαύρες κάλτσες που είχε κλέψει από την μάνα του! Γυμνώνοντας τα πόδια του που από μαύρα έγιναν άσπρα! Άρχισε να χορεύει αισθησιακά μπερδεύοντας το τσιφτετέλι με Μπλουζ και Αργεντίνικα Ταγκό.! Το τι έγινε στο τέλος δεν ξέρω γιατί τρέχαμε αλαφιασμένοι πηδώντας τα κάγκελα του κήπου για να μην μας γδάρουν. Τελικά τη νύφη την πλήρωσε ο Νικολάκης ο ιδιοκτήτης του θεάτρου και σεναριογράφος του Άμλετ! Οι νταντάδες τα λεφτά τους δεν τα πήραν ποτέ γιατί είχαμε προλάβει να τα φάμε σε παγωτά και μαντζούνια.. Κρίμα όμως. ξεφτιλιστήκαμε στα μάτια των τριών κοριτσιών. της Τασίας της Λουκίας και της Πόπης εκεί στην οδό Καβαλώτη απέναντι από το φροντιστήριο του Ρίζου...

Βουκουρεστίου 11 ΤΟ ΣΤΕΚΙ (αργότερα το Γηροκομείο ELIT) Επάνω ψηλά στον 5ον όροφο ξεκίνησε το Στέκι. Πενήντα χρόνια περίπου νομίζω. Ένα όμορφο νοικοκυρεμένο γραφείο με συνδέσεις και πλοκάμια ανά τον κόσμο. Εξαγωγές Εισαγωγές Βιομηχανίες Ασφάλειες Τεχνικό Γραφείο Εκτυπώσεις Καλλιτεχνικές Δημιουργίες Διακοσμήσεις τα πάντα! Τρίααδέλφια το ξεκίνησαν με όνειρα που πραγματοποιήθηκαν και όνειρα που έμειναν για πάντα στο ράφι που εξακολουθούν να λαμπυρίζουν όμως χωρίς να έχουν ξεφτίσει από τον χρόνο σήμερα με το χθες έχουν γίνει ένα! Τα τρία αδέλφια παραμένουν κεφάτα και δραστήρια. Θυμάμαι είχα νοικιάσει και εγώ κάποτε ένα γραφείο κολλητό με το γραφείο των ονείρων. Ένας τοίχος μας χώριζε. Έτσι έγινα παρατηρητής και φίλος με τα αδέλφια. Έμεναν κοντά στο σπίτι μας στην Ακρόπολη. θυμάμαι την μητέρα μου. Έλεγε όταν τους έβλεπε να ανηφορίζουν την Καρυάτιδων ντυμένοι με την στολή του Ναυτικού μας. Να τα χαίρετε η μάνα που τα’ χει αυτά τα αγόρια και να τα καμαρώνει! Όσο περνούσαν τα χρόνια τόσο πιο πολύ συνδέθηκα με την Αδελφότητα!. ήταν τότε που η Βουκουρεστίου ήταν δρόμος διπλής κατευθύνσεως δεξιά και αριστερά κοσμηματοπωλεία Απέναντι μας το εστιατόριο Κορφού. Από κάτω μας το Μουράνο πιο πάνω στην γωνία το Caprice κοντά του το κατάστημα δώρων του φίλου μου του Τάσου και απέναντι του Κατραμόπουλου. Κάτω στο υπόγειο το 17. Αργότερα έγινε αλαλούμ σε αλλαγές και καταστήματα άλλαξαν χέρια και πόδια. Για ένα διάστημα μερικών χρόνων μπήκανε και βγήκανε γνωστά και άγνωστα πρόσωπα. Μετά κάπως τα πράματα μπήκαν σε τάξη όταν τελείωσε ο μονόδρομος. Ποιος μονόδρομος; Τα καφέ φύτρωσαν σαν τα μανιτάρια. Δεξιά αριστερά παντού! Γαμώτο πάλι μπερδεύτηκα με το σήμερα. Ας πάω πάλι πίσω στο νοσταλγικό ΤΟΤΕ Βουκουρεστίου Βαλαωρίτου το σταυροδρόμι των θαυματοποιών! Το Ελίτ της σουλάτσας των μεγάλων ονομάτων. Αρχιτεκτόνων Λόγιων Επιχειρηματιών Καλλιτεχνών Πολιτικών και Ζιγκολό πάσης μορφής. Δεν

www.art.com.gr

42

λείπανε και οι αδελφές. Πιο κάτω στην κατηφόρα. Ζωναράς Φλόκας Ορφανίδης Αποτσος Αθηναία... Και στο Παλλάς, Cafe Brazil, και ο Μαρίνο ο ράφτης με την μεζούρα λάσο να κυνηγάει τα αγόρια να τα ντύσει! Πάντα λυγιστός και πολύ κουνιστός! κρατάω την μνήμη μου με δυσκολία για να μην με πάει πιο κάτω και μπλέξω με το Μετοχικό και με το Σύνταγμα. εκεί στην πλατεία που τα βράδια τα περνάγαμε έξω από του κλειστού Ζαβορίτη καθισμένοι πάνω στις βρεγμένες του καρέκλες!

Η Συμμορία του Μαύρου Κρανίου Κατοχή. Στο πίσω μέρος του σπιτιού μας στην Ακρόπολη ήταν ένα οικόπεδο γεμάτο από τσουκνίδες και αγριόχορτα. Έρημο πάντα.ο το ανέβαινες από την Καλισπέρη ήταν πολύ ανηφορικό και κουραστικό γιατί ήταν σε μεγάλο ύψος από τον δρόμο ενώ από την Αρεοπαγίτου ήταν σε ευθεία. Ήταν το βουναλάκι μας. Όταν το ανέβαινες έβλεπες τις πίσω όψεις των σπιτιών. Σκάλες κουζίνες και μπουγάδες απλωμένες παντού πολύχρωμες να χορεύουν στον αέρα. Με τους φίλους μου μετά το σχολείο καθόμαστε στο χορτάρι, λιαζόμασταν και απολαμβάναμε στιγμές ελευθερίας και τεμπελιάς μακριά από τα πρέπει και τα μη. Έτσι μια μέρα αποφασίσαμε να φτιάξουμε τον μικρό μας στρατό και το οικόπεδο το κάναμε αρχηγείο μας. Του δώσαμε το όνομα η Συμμορία του Μαύρου Κρανίου! διαλέξαμε αυτό το όνομα για να φοβίζει τους εχθρούς μας στους πετροπόλεμους μας. Τότε κάθε συνοικία είχε και τη συμμορία με τα παιδιά της και πολύ τακτικά μπλέκαμε σε πετροπόλεμους και ξυλοδαρμούς.

43

Καμιά φορά ήταν και άγριοι. Γυρίζαμε σπίτια μας με πληγές και μαυρισμένα μάτια που δεν μπορούσαμε να κρύψουμε με αποτέλεσμα την τιμωρία μας και την κατσάδα των γονιών μας. Για τη συμμορία μας φτιάξαμε ακόμα και χειροποίητες ταυτότητες με φωτογραφίες μας και χαρτόσημα. Έτσι για να νιώθουμε ότι είμαστε οργανωμένοι στο έπακρον. Τα όπλα μας ήταν σφεντόνες αλλά πρωτοτυπήσαμε και γίναμε γνωστοί για τις χειροβομβίδες μας! Παίρναμε καμένες ηλεκτρικές λάμπες και με κατσαβίδι και πολύ προσοχή τις τρυπούσαμε από πάνω και αφαιρούσαμε τα εσωτερικά σύρματά της. Ύστερα τις γεμίζαμε με καρβουνόσκονη και σκάγια και την βουλώναμε με φελλό. Της βάζαμε και χαλκά και τις κρεμάγαμε στις ζώνες μας. Όταν την πετούσαμε μπορούσε να κάνει ζημιά (αυτό τώρα το λέω). Τότε ούτε που το σκεπτόμαστε καν. Ύστερα είχαμε και το Γιάννη που ήταν άσσος και επιδέξιος να φτιάχνει περίστροφα από μαλτεζόπλακες που ξεκολλούσαμε από τα πεζούλια των ταρατσών μας. Τα έφτιαχνε τόσο καλά που έμοιαζαν σαν αληθινά εξάσφαιρα. Αφού τα έβαφε πρώτα με φούμο ύστερα τους έβαζε κάτι χρυσές πινέζες μπροστά από τους μύλους τους που έμοιαζαν σφαίρες αληθινές. Πραγματικός μάστορας ο Γιάννης. Αργότερα με το εργοστάσιο του έκανε φανταστικές κατασκευές και σαν διακοσμητής που ήταν πρόκοψε. Ο Τάσος έφτιαχνε τις ταυτότητες. Ας είναι καλά εκεί πάνω που βρίσκεται. Έγινε Αρεοπαγίτης Δικαστής που άγρια δολοφονήθηκε! Τον θυμάμαι ακόμα να φοράει εκείνη την πολυσυζητημένη Αφρικάνικη κάσκα του έτοιμος ανά πάσα στιγμή να πάει σε σαφάρι. Η παιδική μας συμμορία μεγάλωσε με τον καιρό. Οι πετροπόλεμοι μας περιοριστήκανε, τώρα οι συμπλοκές μας έγιναν πιο προσωπικές και πιο οργανωμένες. προσθέσαμε στην παρέα μας και το λυκόσκυλο του Ανδρέα που οι εχθροί μας και οι γάτες όταν το έβλεπαν τρέχανε να φύγουν από το πεδίον της μάχης τρομοκρατημένοι από το φόβο τους. Θυμάμαι μια φορά σε μια μεγάλη μάχη πετροπόλεμου με την συμμορία της Βεΐκου βρεθήκανε τυχαία και μέσα στο κέντρο της μάχης δυο Ιταλοί Καραμπινιέριδες επάνω στα άλογα τους ενώ κάνανε περιπολία. Εξαφανίστηκαν τρέχοντας με ταχύτητα Ιπποδρομιακή! Εκείνη την ημέρα με ειδοποίησαν ότι ο εχθρός είχε πιάσει τον αδελφό μου και τον είχε δέσει σε δένδρο μέσα σ’ ένα οικόπεδο και τον γαργάλαγαν με τσουκνίδες. Τον ελευθερώσαμε γρήγορα, μέχρι σήμερα ο αφιλότιμος δεν μου είπε ούτε ένα ευχαριστώ! Στην οδό Καρυάτιδων επάνω στην ανηφόρα ήταν το σχολείο του Μπούρα. Το είχαν επιτάξει οι Ιταλοί, τραγουδιστάδες και φωνακλάδες. Όταν τους βλέπαμε τους κοροϊδεύαμε μιμούμενοι νιαουρίσματα, μέσα στην αυλή του σχολείου είχαν τοποθετήσει κάτι μεγάλους ξύλινους ταμπλάδες όπου κάρφωναν τις γάτες που είχαν σκοτώσει. τις έγδερναν! και τις έκαναν στιφάδο! οι απαίσιοι τις σκότωναν με ξυράφια του ξυρίσματος!. Έτσι όπου βλέπαμε Ιταλό του φωνάζαμε ψιτ ψιτ σενιόρε νιάου νιάου και το βάζαμε στα πόδια. Μετά από τους Ιταλούς μπήκαν στο σχολείο οι Τσολιάδες τα Τάγματα Ασφαλείας και γέμισε ο τόπος

www.art.com.gr

44

τσαρούχι και φουστανέλα. Ένα απόγευμα θυμάμαι ήταν προς το τέλος του Εμφυλίου ο Γιάννης έπαιζε μαζί μας κλεφτοπόλεμο και τα περίστροφα του φάνταζαν σαν αληθινά στα χέρια μας. Τρέχαμε κυνηγώντας ο ένας τον άλλο και χωρίς να προσέξουμε βρεθήκαμε μπροστά στο φυλάκιο των Τσολιάδων. Ο Τσολιάς ξαφνιάστηκε. Βγαίνει μπροστά με το όπλο του να σημαδεύει τον Γιάννη φωνάζοντας στοπ ρε τσόγλανε γιατί σε πυροβολώ! Παγώσαμε! Κάτω το όπλο αμέσως του λέει... ο Γιάννης με κλαψούρικη φωνή του λέει. Κύριε Τσολιά είναι ψεύτικο, και ο Τσολιάς του λέει πέταξετο κάτω μωρέ να σπάσει να το δω! όμως το καλά φτιαγμένο περίστροφο με την πρώτη και δεν σπάει! οΓιάννης του λέει. Κύριε Τσολιά δεν σπάει! Φάγαμε τις σφαλιάρες μας και φύγαμε χαρούμενοι που τόσο φτηνά την γλιτώσαμε. Όταν πια ξεφουσκώσαμε από ενδιαφέρον για το Μαύρο Κρανίο, οι γονείς μας, μας έγραψαν στα Λυκόπουλα στους Προσκόπους! Η Λέσχη ήταν πλάι στην Εκκλησία μας την Αγία Σοφία δίπλα στο Μερόπειο Γηροκομείο. Στα Λυκόπουλα ξεφαντώσαμε. Εκδρομές, τραγούδια και πειθαρχία! Είχαμε αρχηγό τον Τάκη! που μας είχε βάλει στους Πελαργούς!! και το μαντήλι του λαιμού γεμάτο από κόμπους! για τις καλές πράξεις που κάναμε! Κάτι όμως δεν πήγαινε καλά. ήταν οι σχέσεις μας με τον παπά της εκκλησίας μας. Ήταν πολύ αυστηρός και με το παραμικρό μας έστελνε στο πυρ της Κολάσεως. Ίσως αυτό να μας παρότρυνε για σοβαρότερες αταξίες. Αποφασίσαμε να κάνουμε την νύχτα μέρα στην Ανάσταση εκείνο το Πάσχα, να την κάνουμε πιο λαμπερή! Από τις άλλες εκκλησίες. να είναι κάτι το διαφορετικό, και στο τέλος το κάναμε!... Τότε στο Γυμνάσιο μέσα στην αναρχία που επικρατούσε και μέσα στο χάος και την ανασφάλεια ήταν πολύ συνηθισμένο, της μόδας μπορώ να πω να κάνουμε σαματά και αταξίες οργανωμένες μέσα στις τάξεις του σχολείου αδιαφορώντας για τις συνέπειες. Πηγαίναμε τα βράδια κρυφά κάτω στο Ελληνικό στο αεροδρόμιο όπου ήταν οι αποθήκες πολεμοφοδίων των Γερμανών εκεί ήταν στοιβαγμένες σε πυραμίδες οβίδες και κάλυκες πυροβόλων όπλων, μέσα σε ειδικό χώρο αυστηρά φυλασσόμενο, και περιτριγυρισμένες από συρματοπλέγματα. Κάτι παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας, μας οδηγούσαν τι να κάνουμε, έπρεπε δε, πριν περάσουμε τα συρματοπλέγματα να κατουρήσουμε για γούρι! εγώ δεν νομίζω ότι ήταν για γούρι... μάλλον από το φόβο μας ερχόταν το κατούρημα! Τέλος πάντων, πηγαίναμε στους σωρούς και σιγά σιγά τραβάγαμε από ψηλά έναν κάλυκα που ήταν και πολύ βαρύς. Του βγάζαμε το βούλωμα και αφαιρούσαμε ένα ένα τα μεταξωτά σακουλάκια που ήταν γεμισμένα με το εύφλεκτο υλικό. Πυρίτης σε μορφή μακαρονιού. τα ονομάζαμε σπαγγέτι, προσπαθούσαμε να πάρουμε όσα περισσότερα μπορούσαμε μέσα στις σακούλες μας. Μετά τα μοιραζόμαστε και τα κρύβαμε στην μάνδρα του οικοπέδου μας. Περνάμε τενεκεδάκια από άδειες κονσέρβες τα γεμίζαμε μακαρονάκια τα κλείναμε ερμητικά αφήνοντας μια άκρη μακαρονιού να εξέχει. Ήταν το φιτίλι. Τα παίρναμε στο σχολείο όπου

45

μέσα στην τάξη ο τολμηρότερος έβαζε φόκο,... χαμός! Το κονσερβοκούτι άρχιζε να τσιρίζει και να πετάει με ταχύτητα δεξιά αριστερά επάνω κάτω από την πίεση του μπαρουτιού κάνοντας τρομαχτικό θόρυβο. Ο δάσκαλος το έβαζε στα πόδια βγαίνοντας από την τάξη χτυπώντας το κουδούνι για διάλειμμα. Βεβαίως αυτό γινόταν σε δασκάλους που σήκωναν τέτοια καψώνια. Ήταν όμως και κάτι άλλοι που μας το γύριζαν μπούμερανκ και μας τιμωρούσαν σκληρά. έτσι αυτήν τη Μεγάλη εβδομάδα αποφασίσαμε να βάλουμε σε εφαρμογή το σχέδιο μας. Η εκκλησία την βραδιά του Μεγάλου Σαββάτου έφτιαχνε έξω στον δρόμο της Αρεοπαγίτου μια μεγάλη εξέδρα για την λειτουργία της Αναστάσεως. Δεν περνούσαν αυτοκίνητα γιατί ο κανονικός δρόμος ήταν από πάνω σε άλλο ύψος που πέρναγε το τραμ πηγαίνοντας στο Θησείο ή κατεβαίνοντας στο Μακρυγιάννη ήταν ένας στενός ασφαλτωμένος δρόμος που οδηγούσε και στα σεπαρέ της πλατείας της Ακροπόλεως. Η εκκλησία από κάτω δεν είχε σχεδόν καμιά κίνηση. Έτσι εμείς ανενόχλητοι και καθισμένοι στο ψηλό σημείο πίσω από τα αθάνατα και τα ψηλά χόρτα αρχίσαμε σιγά σιγά το σκάψιμο. Ανοίγαμε ένα μικρό χαντάκι περίπου δεκαπέντε εκατοστά φαρδύ και το προχωρήσαμε με δόσεις και τσίλιες έως την εξέδρα. Το γεμίσαμε με άφθονο μακαρονάκι και το σκεπάσαμε με το χώμα ώσπου έγινε αόρατο και αφού το τελειώσαμε καθίσαμε ήσυχοι και φρόνιμοι ώσπου ήλθε το βράδυ. Ντυθήκαμε με τα καλά μας και ανακατευθήκαμε μέσα στο πλήθος των πιστών που σε λίγο διάστημα γέμισε την εκκλησία. Πολύς κόσμος που αρχίσαμε να μην αισθανόμαστε άνετα. Και να που η ώρα έφθασε! Ο Παπάς με την ακολουθία του είναι πια στην εξέδρα. Παπάς και Ψάλτες το διασκεδάζουν εκεί πάνω ανάμεσα στα λαμπερά εξαπτέρυγα και τα θυμιατήρια. Ο κόσμος μαζεύτηκε γύρω από την εξέδρα με τις λαμπάδες στα χέρια και με ανυπομονησία περίμεναν τη στιγμή της Αναστάσεως να ανάψουν τις λαμπάδες και να το βάλουν στα πόδια να γυρίσουν σπίτια τους που η μαγειρίτσα τους περιμένει. Εμείς με νοήματα δώσαμε το μήνυμα στον φίλο μας που περίμενε εκεί πάνω, και όταν έφθασε η στιγμή του γνέψαμε πάλι, έβαλε φόκο στο μακαρόνι... εδώ κάτω ο Παπάς άρχισε το Δεύτε Λάβετε Φως και με μια φούχτα αναμμένα κεριά στα χέρια του αρχίζει να μοιράζει το φως και να ψέλνει το Χριστός Ανέστη! εμείς με αγωνία περιμέναμε, τίποτα!, στο δεύτερο Λάβετε Φως το έδαφος σαν να κουνήθηκε!. κάτι σαν τρεμούλα, μετά αλλεπάλληλοι κρότοι κατά διαστήματα, και χώματα να τινάζονται ψηλά! μυρωδιά μπαρουτιού παντού... δεν θα ξεχάσω την έκφραση του παπά μας, τα μάτια πίσω από τα γυαλιά του σα να πετάχτηκαν έξω και ξαναμπήκανε στη θέση τους! τα κεριά φύγανε απ' τα χέρια του και μαζί με τον κόσμο να σταυροκοπιέται και να ουρλιάζει κοιτάζοντας ψηλά στον ουρανό! εμείς γίναμε καπνός, σκορπίζοντας προς τα σπίτια μας. ευτυχώς που το δικό μου ήταν πολύ κοντά, λουφάξαμε περιμένοντας οδυνηρές εξελίξεις. Ήλθε η Χωροφυλακή και άρχισε να ψάχνει. γλιτώσαμε ως εκ θαύματος γιατί δεν μπορούσαν να βρούνε στοιχεία για να μας

www.art.com.gr

46

εντοπίσουν και το βαφτίσανε ανεξήγητο γεγονός! Πάλι καλά, που δεν υπήρχαν ηλεκτρονικά μέσα όπως τώρα, θα είμαστε ακόμα μέσα. Πάντως ύστερα από αυτό το γεγονός συμπαθήσαμε τον παπά μας, που να ήξεραν ότι οι δράστες ήταν τα Λυκόπουλα της διπλανής πόρτας!.... ο πατέρας μου όταν μιλούσε για το επεισόδιο με κοιτούσε εξεταστικά στα μάτια, και με έκανε να ανατριχιάζω, είμαι σίγουρος ότι προσπαθούσε να μην το ψάξει πιο πολύ γιατί θα με σκότωνε στα σίγουρα.

Τσιγάρο..Ταμπού..! Τη δεκαετία 40­50 το κάπνισμα ήταν της μόδας για τους μεγάλους αλλά ταμπού για μας τους πιτσιρικάδες. Οι άνδρες με υπεροψία και σηκωμένο το φρύδι κοίταζαν ειρωνικά κρατώντας το τσιγάρο στα δάκτυλα να σιγοκαίει και το άφηναν περισσότερη ώρα στα τασάκια παρά στα χείλη. Στην πραγματικότητα το τσιγάρο τους πείραζε και δεν αντέχανε τον καπνό όπως σήμερα τον αντέχει η βαβουροκοινωνία μας και δεν μπορεί να ζήσει χωρίς αυτόν. Τα θηλυκά τότε που ήταν ώριμες γυναίκες νωχελικά ξαπλωμένες στον καναπέ απολαμβάνανε τη στάση που παίρνανε κρατώντας στα λεπτά τους δάχτυλα με τρυφερότητα τις μακριές τους πίπες προσπαθώντας να στέλνουν δαχτυλίδια καπνού εδώ και κει. Εμείς οι πιτσιρικάδες μέσα στο δασάκι της Ακροπόλεως καθισμένοι κουκουβιστά προσπαθούσαμε να καπνίσουμε τσιγαράκια φτιαγμένα από εφημερίδες ξεφωνίζοντας από το κάψιμο που νιώθαμε στο λαιμό μας. Μετά ήλθε το τσιγαράκι κλεφτά στην γειτονιά κάνοντας παρέα με τους μεγάλους κοιτάζοντας με ανησυχία γύρω μας για τον κίνδυνο εξαγριωμένου αδελφού ή πατέρα. Το τσιγάρο, ναι ήταν ταμπού για μας. Περισσότερο από σεβασμό προς των μεγαλυτέρων παρά για κίνδυνο στην υγείας μας. Αν κάπνιζες μπροστά στον μεγάλο σου αδελφό σου τις έβρεχε για τα καλά. Εμένα με χαστούκιζε ο αδελφός μου ο μεγαλύτερος και εγώ κυνήγαγα να χαστουκίσω τον μικρότερο μου αδελφό. Που μια φορά με είδε ξαφνικά μπροστά του σε ένα πάρτι και με την γλώσσα του γύρισε το τσιγάρο μέσα στο στόμα του βγάζοντας καπνό από τα αυτιά του τρέχοντας αλαφιασμένος φτύνοντας στάχτες δεξιά αριστερά. Άλλες

47

φορές γυρίζοντας στο σπίτι η μητέρα μου ξεφώνιζε. Έλα εδώ εσύ, έλα εδώ γρήγορα να σε δω,.αμέσως τώρα! και εγώ τρέχοντας σαν αστραπή πήγαινα στο μπάνιο δάγκωνα ένα σαπούνι και βγαίνοντας έξω με αφρούς στο στόμα της έκανα αααα για να μυρίσει το στόμα μου πηδώντας εδώ και κει αποφεύγοντας την. Αργότερα μετά στον στρατό βγάζαμε το άχτι μας. Παρόλα αυτά θυμάμαι ότι και μεγάλος πια δεν κάπνιζα μπροστά στους γονείς μου. Τώρα μετά το έμφραγμα που είχα περπατώ στο δρόμο και αν κάποιος μπροστά μου καπνίζει αλλάζω πεζοδρόμιο!, καμιά φορά πάλι παρακολουθώ αυτά τα ανθρώπινα όντα να περπατούν περήφανα και με πόζα στην στράτα βγάζοντας καπνό απ τα κεφάλια τους, και σκάω στα γέλια.....

Νέα Γουινέα Ήταν ένα πολύ ζεστό Καλοκαίρι στο Mooloolaba στο παραθαλάσσιο χωριό που έζησα για τριάντα χρόνια. Καθόμαστε τεμπέλικα στη βεράντα του σπιτιού μας συζητώντας με τον φίλο μου τον Rod το γιο του οικογενειακού μας γιατρού που έμενε στο διπλανό σπίτι. Ένας συμπαθητικός νέος δικηγόρος που πηγαινοερχότανε στη Νέα Γουινέα όπου ήταν νομικός σύμβουλος στην Κυβέρνηση των Παπούα και κολλητός του Πρωθυπουργού της χώρας αυτής. Ο Rod έξυπνος και πολύ φιλόδοξος είχε κατορθώσει να βρίσκεται στο κέντρο των πολιτικών. Μέσα στον κύκλο τους κυκλοφορούσε πολύ άνετα. Ο φίλος μου έσπασε τη σιωπή λέγοντας μου. Άλκη θα ήθελες να ερχόσουν στην Νέα Γουινέα να κάνεις προσωπογραφίες πολιτικών της Κυβέρνησης για την πινακοθήκη της Βουλής τους; Το κτίριο της μόλις έχει τελειώσει. Τι λες; Μου άρεσε η ιδέα να πάω εκεί σ’ αυτό το μεγάλο νησί που δεν είχα πάει ως τότε. Μιλήσαμε για τις λεπτομέρειες. Έπρεπε να πάω να γνωρίσω τα πρόσωπα να σκιτσάρω και να φωτογραφίσω και μετά πίσω στο Studio μου για τα υπόλοιπα. Ενθουσιάστηκα, άρχισα τις προετοιμασίες από κείνη την στιγμή. ο Rod έφυγε και με περίμενε. Σε μερικές μέρες έφυγα και εγώ για το Port Moresby την πρωτεύουσα της Παπούα έτοιμος για περιπέτειες και ανατριχίλες.

Σε λίγες ώρες έφτασα στο αεροδρόμιο στο Πορτ Μόρεσμπι. Το αεροδρόμιο μου θύμισε σταθμό λεωφορείων. Χαμός, πολύχρωμος κόσμος στο χρώμα της

www.art.com.gr

48

μελιτζάνας. πολύ μαύρος και χωρίς χαρακτηριστικά!. Αυτή ήταν η πρώτη μου λανθασμένη εντύπωση, μετά από λίγο διάστημα άρχισα να ξεχωρίζω πρόσωπα και εκφράσεις. Από μακριά έπιασα τη φιγούρα του φίλου μου του Rod.με πήρε και πήγαμε στο σπίτι του όπου και θα με φιλοξενούσε αυτό το διάστημα. Η ζέστη εφιαλτική, με τρομακτική υγρασία και τάση λιποθυμίας, δεν υπερβάλλω καθόλου, τακτοποιήθηκα στο δωμάτιο μου και ο Rod εξαφανίστηκε! κατέβηκα για μια περιπολική ματιά προς το κέντρο της πόλης,.δυο τρία μεγάλα κτίρια και τα υπόλοιπα μικρά σπίτια, πνιγμένα μέσα στους φοίνικες και στο τροπικό πράσινο. Φωνές παπαγάλων παντού και τα πουλιά του παραδείσου όπως τα λένε με τα πολύχρωμα πλουμιστά φτερά τους και τις απίθανα μακριές ουρές τους να πετάνε γύρω σου, περιβάλλον εξωπραγματικό! Άρχισα να μπαίνω σε κατάσταση ονειρική. Δεν είναι δυνατόν! Τα βήματα μου με έφεραν μπροστά από το Club του Στρατηγού Μακ Άρθουρ στο τέλος του πολέμου. Είχε κάνει το στρατηγείο του εδώ διοργανώνοντας το τελειωτικό κτύπημα στην Ιαπωνία και την παράδοση της στους συμμάχους. Άρχισε να βραδιάζει και έχω ξεχαστεί. Πήρα το δρόμο του γυρισμού για το σπίτι του Rod ελπίζοντας να το βρω. Στο τέλος το βρήκα! Μεγάλη κίνηση στον δρόμο. Ελαφροπάτητες σιλουέτες με σκοτεινά πρόσωπα που με δυσκολία διακρίνεις χαρακτηριστικά. Φλογισμένα μάτια και μόνιμο χαμόγελο στα χείλη. Σε κοιτάζουν εξεταστικά και περίεργα. Μασάνε και φτύνουν ένα κόκκινο σάλιο παντού. Κορμιά δυνατά και μυώδη. Πρόσωπα γεμάτα ρυτίδες. Νεαρά αγόρια και κορίτσια με γερασμένα πρόσωπα, σκαμμένα από τον ήλιο και την υγρασία. Η φτώχια διάχυτη. Άσπροι δεν κυκλοφορούν στον δρόμο έχουν τα δικά τους στέκια και στα σπίτια τους έχουν διπλές σιδερένιες πόρτες, παράθυρα με σιδεριές για ασφάλεια. Δεν υπάρχει σπίτι που να μην έχει ληστευθεί 4 με 5 φορές τον χρόνο! Τα σπίτια είναι ξύλινα τοποθετημένα επάνω σε πασσάλους λόγω κουνουπιών. Η ελονοσία θερίζει. Οι κλέφτες ανοίγουν τις σανίδες στο πάτωμα μπαίνουν μέσα και κλέβουν τα πάντα. Ο Rod μου είπε αν καμιά φορά δεις κανέναν άγνωστο μέσα στο σπίτι κάνε την πάπια ότι δεν είδες τίποτα και εξαφανίσου γιατί αλλιώς κινδυνεύει η ζωή σου. Μιλούσε για υπερβολές και για τα άκρα. Αρκετά όμως για να σε κάνει να κοιμάσαι με το ένα μάτι ανοικτό! Πάντως μέσα σε λίγες μέρες συνηθίζεις αυτήν την κατάσταση και το ξεχνάς.

49

Το άλλο πρωί πήγαμε στο γραφείο του Sir Julius Chan που αργότερα έγινε ο Πρωθυπουργός της χώρα. Ένας πολύ ευγενικός και χαρισματικός άνθρωπος μίσος Κινέζος μίσος Πολυνήσιος μορφωμένος στην Αγγλία. Καθίσαμε μισή ώρα περίπου συζητώντας διάφορα. Πήρα μερικές φωτογραφίες και κανονίσαμε για μια άλλη μέρα να του κάνω μερικά σκίτσα που θα πάρω μαζί μου γιατί το τελικό θα το κάνω στην Αυστραλία. Μια άλλη μέρα πήγαμε σε έναν άλλον πολιτικό και εθνικό ήρωα της χώρας τον Sir Tea Abal ατόφιος Παπούα που μόλις μας είδε από λεπτότητα έβγαλε γρήγορα γρήγορα τον χαλκά από την μύτη του και με ένα μόνιμο χαμόγελο παγωμένο στα χείλη του σηκώθηκε να μας υποδεχθεί. Είχε πάθει ένα εγκεφαλικό ο άνθρωπος και δύσκολα καταλάβαινα τα Αγγλικά του. Τραχύ πρόσωπο και πολύ μαύρο δύσκολο για πορτραίτο. Για να δεις τα χαρακτηριστικά του έπρεπε να του ρίξεις προβολέα στο πρόσωπο. Είχα μπλέξει άσχημα. Σε μερικές ημέρες τελείωσα και μ’ αυτόν τα σκίτσα κτλ. Αργότερα γνώρισα και έναν άλλον τύπο. Αυτός ήταν ένας Γερμανός μόνιμος κάτοικος του Πόρτ Μορέσμπι. Είχε ένα γραφείο ταξιδιών και μια φάρμα γουρουνιών και εργοστάσιο λουκάνικων, το ιδανικό επάγγελμα για Γερμανό! Ένα μεγάλο χοιροστάσιο με τεράστια γουρούνια που έμοιαζαν ελέφαντες! Πρέπει να τονίσω ότι στη Νέα Γουινέα το γουρούνι είναι το πιο πολύτιμο ζώο και αγαθό για τους Ιθαγενείς που το μεγαλώνουν με πολύ αγάπη και λατρεία. Ο φίλος μας ο Hugo με τα τεράστια μουστάκια του και το πομπώδες ύφος μας προσκάλεσε στο σπίτι του για ποτό και για να μας δείξει την συλλογή του από διάφορα αντικείμενα των Ουσάρων. Στολές, όπλα, κράνη και πολλά άλλα που τελειωμό δεν είχαν. Στο τέλος μου ζήτησε να του φτιάξω την προσωπογραφία του με την προϋπόθεση να φοράει το καπέλο το γούνινο των Ουσάρων πολεμιστών με το έμβλημα της νεκροκεφαλής να δεσπόζει. Μας ξενάγησε μέσα και έξω από το σπίτι του που έμοιαζε σαν Κάστρο της Disneyland σε πολύ κακό αντίγραφο όμως. Μας ανέβασε στις πολεμίστρες του όπου παρακολουθούσε με κιάλια και καραμπίνα να μην του κλέψουν πάλι τα γουρούνια του. Οι Παπούα τον είχαν κατακλέψει πολλές φορές. Πάντως ο φίλος μας ο Hugo είχε βρει την χρυσή τομή και με τα χρόνια είχε θησαυρίσει σ’ αυτό το νησί του Παραδείσου. Στο τέλος κάτι από δω κάτι από κει ο Rod μου μάζεψε δέκα πορτραίτα που έπρεπε να φτιάξω όταν γυρίσω πίσω στο studio μου στην Αυστραλία. Για μια εβδομάδα έκανα τουρισμό μέσα στο νησί και επάνω στα βουνά του Mt Hagen που βρίσκονται οι περίφημες φυτείες καφέ της Παπούα όπου τις διαχειρίζονται για πολλά χρόνια Γερμανοί άποικοι. Ο Rod είχε στη διάθεση μου ένα Λάντ Ρόβερ με έναν ιθαγενή οδηγό που με πήγαινε όπου ήθελα. Κάθε μικρό μας trip ήταν και μια λαχτάρα για μένα. Ο βλαμμένος οδηγούσε σαν τρελός με το ένα χέρι στο τιμόνι και το άλλο να σκαλίζει αυτήν την τεραστία μύτη του ψάχνοντας για θησαυρούς! Πολλές φορές κινδυνέψαμε να πέσουμε σε γκρεμούς και χαράδρες που δεν θα μας εύρισκαν ποτέ μέσα σε τέτοια πυκνή βλάστηση. Κάπου θα είχε δει τον Σουμάχερ

www.art.com.gr

50

ο παλαβός και έτρεχε έτσι! Στο τέλος γλίτωσα απ’ αυτόν. Τις ημέρες που δεν ήμουνα έξω ζωγράφιζα διάφορα θέματα από το νησί που αργότερα τα έπαιρναν φίλοι του Rod Είχαν περάσει αρκετά χρόνια που η Νέα Γουινέα είχε αποκτήσει την ανεξαρτησία της από τους Αυστραλούς. Έως τότε οι συναλλαγές γίνονταν με κοχύλια. Το κοχύλι ήταν το νόμισμα τους. Τώρα έχουν το κινά. Οι Αυστραλοί εξακολουθούν να έχουν μεγάλα συμφέροντα στην Παπούα Υπάρχουν τεράστια ορυχεία μεταλλευμάτων και χρυσού επίσης. Περπατώντας στην πόλη μέσα στα δρομάκια, στους δρόμους ο κόσμος κάθεται κουκουβιστά και μισοκοιμισμένος μασάει νωχελικά το νεραντζάκι του μαζί με ξυλάκι μουστάρδας φτύνει το κατακόκκινο σάλιο του δεξιά και αριστερά βάφοντας τα πάντα κόκκινα! Σαν το αίμα. Την πρώτη φορά που το αντίκρισα νόμισα ότι αυτοί οι άνθρωποι είναι άρρωστοι ή κάτι έχουν τέλος πάντων.

Αργότερα ο Rod μου εξήγησε, αυτό το νεραντζάκι όταν μασιέται μαζί με ξύλο μουστάρδας κάνει μια χημική ένωση που αλλάζει το χρώμα και φέρνει επίσης ελαφριά νάρκωση σ’ αυτούς τους ταλαιπωρημένους από τη ζεστή και τις κακουχίες ανθρώπους. Μου είπαν ότι κάποτε στη Σιγκαπούρη η κυβέρνηση των Παπούα είχε ένα συνέδριο και ότι πλήρωσαν ένα τεράστιο ποσό ως αποζημίωση στα ξενοδοχεία τους για την καταστροφή του εσωτερικού διακόσμου των υπνοδωματίων και σαλονιών από το κόκκινο σάλιο! Βουλευτές και γερουσιαστές με φράκο και τον χαλκά της μύτης στο τσεπάκι! Ευτυχισμένοι και απλοί οι άνθρωποι της Παπούα! Ένα βράδυ που τρώγαμε μου λέει ο Rod γίνεται μια δίκη σε ένα απομακρυσμένο χωριό στα βουνά στο Κουντιγιάουα εγώ θα είμαι πολύ απασχολημένος. Εσύ μπορείς να γυρίζεις στα γύρω χωριά να πάρεις μια ιδέα από την ζωή τους. Πολύ ωραία! Το άλλο πρωί ανεβήκαμε σ’ ένα τετραθέσιο αεροπλανάκι που έμοιαζε με τα παιχνίδια των παιδιών μου. Ο Rod εγώ και δυο ντόπιοι και μερικά κοτόπουλα! Ανεβήκαμε στους ουρανούς. Φυσικά ο πιλότος με χαλκά στη μύτη και μια τεράστια γενειάδα ιδρωμένος σαν να είχε βγει από χαμάμ. Οδηγούσε χαμηλά πολύ χαμηλά ακουμπώντας σχεδόν τις κορυφές των δένδρων. Η ομορφιά από κάτω μας μαγευτική και η βλάστηση τόσο πυκνή. Εδώ κάπου χάθηκε ο γιος του Ροκφέλερ. Ανεξερεύνητες εκτάσεις ως εκεί που πάει το μάτι! Πετούσαμε πάντα χαμηλά για να αποφεύγουμε τα

51

κενά του αέρα. H μία κότα άρχισε να τσιμπάει την κάλτσα μου και ο διπλανός μου με κοιτούσε χαμογελώντας. Μετά από μια ώρα περίπου πλησιάσαμε το Κουντιγιάουα. Φάνηκε ο διάδρομος προσγειώσεως. Ήταν στην κορυφή ενός βουνού που από πάνω το έβλεπα και σκεπτόμουν. Από εμπρός γκρεμός ύστερα ο διάδρομος και στο τέλος του πάλι γκρεμός. Βοήθεια! Σκεπτόμουν, έχει κάνει σέρβις στα φρένα; Το αεροπλανάκι μας άρχισε να κατεβαίνει σαν στωικός κατακόρυφα! Στο τέλος έπιασε χώμα και άρχισε να πηδάει σαν το κατσίκι, ακόμα και οι κότες χειροκροτούσαν. Όταν είμαστε στον αέρα βλέποντας αυτά τα δάση, τα ποτάμια βυθισμένα στην ομίχλη, και το άγνωστο, σκεπτόμουνα τον αγαπημένο φίλο μου τον Κώστα Μακρή τον ιεραπόστολο που πρόσφερε τόσα χρόνια από την ζωή του βαφτίζοντας Χριστιανούς τους ιθαγενείς. Εκεί κάτω κάπου στο Sepik River μέσα στην καρδιά αυτής της χώρας. μέσα στις ζούγκλες της και τα ποτάμια της! Ώρα σου καλή Κωστάκη μου. Όπου κι αν είσαι!... Το βράδυ σ’ αυτό το μικρό ξενοδοχείο της Κουντιγιάουα χωμένο μέσα στο δάσος στο κέντρο του χωριού, ο ιδιοκτήτης του, τι άλλο; Έλληνας! Είχε πλάι του και Κουντιγιάουα Disco παρακαλώ! Πήγα το βράδυ να δω από περιέργεια τι γίνεται εκεί μέσα, και το διασκέδασα, βλέποντας τους ιθαγενείς με τους χαλκάδες στις μύτες και τα πέτσινα βρακιά τους να χορεύουν ξέφρενα στους ρυθμούς του Ροκ! Ακόμα και δω κάτω έφτασε το μικρόβιο! Το άλλο βράδυ μαζί με τον Rod και έναν άλλον φίλο του δικηγόρο πήγαμε σε μια παραδοσιακή γιορτή φιλίας και αγάπης όπως την ονομάζουν στην φυλή των Azaro. Μεγάλη κοσμοσυρροή. τα πλουμιστά φτερά και οι καταπληκτικές σε χρώματα και πρωτοτυπίες μάσκες! Θαύμαζες την έμφυτη και καλλιτεχνική φαντασία αυτών των πρωτόγονων που θα τη ζήλευαν με φθόνο πολύ μεγάλοι και αναγνωρισμένοι καλλιτέχνες. Ήταν κάτι το φανταστικό αυτό το πλήθος. Κάθε πρόσωπο τελείως διαφορετικό από το άλλο! Τεράστιες καλύβες με ψάθινες μυτερές σκεπές με μια μικρή πορτούλα που για να περάσεις μέσα έπρεπε να μπουσουλίσεις με τα τέσσερα. Ένας μεγάλος χώρος με αποπνικτική ατμόσφαιρα από τους καπνούς που άφηναν οι ψησταριές όπου τα φρεσκοψημένα γουρουνόπουλα λες και τσιρίζανε ακόμα! Το λίπος που έπεφτε στην θράκα άφηνε μια δυσοσμία που μαζί με τον ιδρώτα του πλήθους που ήταν στοιβαγμένο σ’ αυτόν τον χώρο έμοιαζε καζάνι έτοιμο να εκραγεί! Με αναγούλα στο στομάχι κάθισα οκλαδόν μαζί με τους άλλους που είχαν ήδη αρχίσει να τραγουδάνε τα ακαταλαβίστικα τραγούδια τους. Κουνιόμαστε με ρυθμό αριστερά και δεξιά σαν μεθυσμένοι. Μόνο άνδρες πιασμένοι από τα χέρια! Ήμουν ο μόνος που δεν τραγουδούσε! Ο πλαϊνός μου με κοίταγε όλη την ώρα χαμογελαστός και εγώ του ανταπέδιδα χαμόγελα. Σε μια στιγμή μου πιάνει το γόνατο και μου λέει. Me like him you! Καλά και τα δικά μου Αγγλικά είναι απαίσια αλλά όχι και τόσο! Ο τύπος πλάι μου συνέχισε να επαναλαμβάνει τα ίδια. Του χαμογελώ πάλι και ετοιμάζομαι να σηκωθώ να φύγω. Αυτός όμως αγκαλιάζει το πόδι μου και με τα χέρια του αρχίζει να με

www.art.com.gr

52

ψαχουλεύει σε απόκρυφα σημεία. Εγώ σοκαρισμένος τον σπρώχνω με ορμή τόσο δυνατά που πέφτει ανάσκελα σ’ έναν άλλον σοκαρισμένος. Άργησα να προσέξω τον Rod που είχε τρελαθεί στα γέλια γιατί ήξερε εκ των προτέρων τι θα συμβεί. Πάλι καλά που γλίτωσα το βράσιμο! Άτιμε Rod θα μου το πληρώσεις.

Κάθομαι στον κήπο του ξενοδοχείου μου και παρακολουθώ αυτά τα παρα­δείσια πουλιά με τα χρωματιστά τους φτερά που με μεταφέρουν μακριά σε άλλες σφαίρες και για μερικά λεπτά ντάλα μεσημέρι νιώθω να βυθίζομαι σε άλλους γαλαξίες! Ευλογημένη χώρα. Αυτό το πουλί το πλουμιστό είναι και το σύμβολο της Παπούα. Το έχουν επάνω στην σημαία τους. Ανέβηκα τα βουνά και κατέβηκα στις παραλίες της. Μαγεύτηκα από την ομορφιά αυτού του τόπου που δεν μοιάζει με κανέναν άλλον. Πέρασα δυο μήνες αξέχαστους και όταν έφευγα για την Αυστραλία ένα κομμάτι του εαυτού μου έμεινε πίσω εκεί για πάντα. Δούλεψα τα πορτραίτα μου με πάθος. Στο τέλος τα κατάφερα, τελείωσα με το πορτραίτο το Hugo να με κοιτάζει αλαζονικά με τα τεράστια μουστάκια του και το καπέλο των Ουσάρων με την νεκροκεφαλή. Μου στέλνει μηνύματα πάνω από το κάστρο του πίσω από τις πολεμίστρες του αγκαλιά με τα...γουρουνάκια του!

Το Ανεξήγητο! Bali Jakarta Borneo 1976 Έχω επισκεφθεί πολλές φορές το αγαπημένο μου νησί Μπαλί μένοντας για αρκετά διαστήματα ζωγραφίζοντας με θέματα από την ζωή και την ομορφιά

53

αυτού του τόπου κάνοντας εκθέσεις με αρκετή επιτυχία στην Αυστραλία και στην Ευρώπη. Αυτή τη χρονιά έκανα παρέα με νεότερους από μένα ανθρώπους. Ένα ζευγάρι από την Ολλανδία την Ίνγριδ και τον Άντζελα, ένα φωτογράφο από το Βέλγιο τον Γκάρυ, έναν αμερικανό δάσκαλο τον Γουίλιαμ ανθρωπολόγο, και μια καθηγήτρια Πανεπιστημίου ειδική στους παραδοσιακούς χορούς και την μουσική της Ινδονησίας την Βίκυ. Περνούσαμε τις ημέρες μας όλοι μαζί, έμεναν σ’ ένα μικρό ξενοδοχείο στο Σανούρ ένα πολύ ωραίο προάστιο πάνω στην θάλασσα σχεδόν μέσα στο Ντενπασάρ... Εγώ από την άλλη πλευρά στην παραλία της Κουτα σε ένα μπανγκαλόου που είχα νοικιάσει αρκετές φορές Τα βράδια μαζευόμαστε στο ξενοδοχείο και αποφασίζαμε που θα πάμε..., συνήθως σε θεατρικές παραστάσεις,.. τρώγαμε βραδινό σε μικρά υπαίθρια ταβερνάκια μέσα σε φανταστικούς κήπους με ανάμενα κεράκια παντού με τα φρατζαπάνια να μοσχοβολούνε γύρω διώχνοντας τα κακά πνεύματα με την ομορφιά τους!. Ένα βράδυ σ’ ένα ταβερνάκι από αυτά, οι φίλοι μου με ρώτησαν αν μου αρέσουν τα μικρά μανιτάρια. Τα κάνουν τόσο νόστιμα μου είπαν. Δεν αρνήθηκα. Και μου τόνισαν αυτά τα μανιταράκια είναι τα ροζ. Τους είπα ναι ότι χρώμα να έχουν Μετά από λίγο ήρθαν τα πιάτα και το δικό μου ένα βαθύ πιάτο γεμάτο μέχρι επάνω με τραγανιστά μανιτάρια με λεμονάκι και εξωτικά μπαχαρικά. Γευστικότατα που τα απόλαυσα στο έπακρον! Αυτό θυμάμαι μόνο. Την άλλη μέρα το πρωί ξύπνησα μέσα στο μπανγκαλόου με λίγο βαρύ κεφάλι. Στην πόρτα επάνω στο χερούλι της ένα στεφανάκι από φρατζαπάνια τα λουλούδια της αγάπης με ένα σημείωμα ότι θα με δουν το βράδυ στο στέκι μας. Τα μανιτάρια που έφαγα είναι ένα είδος που φέρνει λήθαργο και φαντασιώσεις. Εμένα ευτυχώς με κεραύνωσε με ύπνο. Όταν με ρώτησαν για το χρώμα των μανιταριών νόμιζαν ότι ήξερα τι θα έτρωγα. Το ροζ είναι μανιτάρι με ήπιο ναρκωτικό. Πάλι καλά το έμαθα κι αυτό.Ένα μεσημέρι πολύ καυτερό και υγρό καθόμαστε και παίζαμε χαρτιά για να περάσει η ώρα. Λέγαμε να πάμε καμιά εκδρομή εκεί γύρω σε κανένα από τα τόσα νησιά. Ίσως σε κανένα κοντινό. Ένας από τους ντόπιους που ήταν εκεί μας είπε γιατί δεν πάμε στο Βόρνεο της Ινδονησίας στο Καλιμαντάν στα παράλια όπου μικρά χωριά προσφέρονται για τουρισμό περίπου πεντακόσια μίλια από την Τζακάρτα. Ή ακόμα και στα Μολούκας,. μια σειρά νησιών του αρχιπελάγους. Τα Μολούκας τα βρήκαμε πολύ μακριά και αποφασίσαμε για το Καλιμαντάν! Έτσι λοιπόν αποφασίσαμε να πάμε στο Βόρνεο που το βρίσκαμε πολύ ενδιαφέρον. Έπρεπε να πάμε στην Τζακάρτα όμως γιατί μόνο από εκεί φεύγουν πλεούμενα για εκεί. Κάναμε τα τρεχάματα μας και σε δυο ημέρες είμαστε στην Τζακάρτα ύστερα από ένα σύντομο πέταγμα με την Γκαρούντα την Εθνική Αεροπορική Εταιρεία της Ινδονησίας. Γκαρούντα είναι το όνομα ενός Θεού από το Ραμαγιάνα έπος που προστάτευε την πριγκίπισσα Σήτα και τον πρίγκιπα Ράμμα με τη μορφή ενός τεράστιου πουλιού που τους μετέφερε με ασφάλεια παντού.

www.art.com.gr

54

Πήγαμε στο γραφείο που θα κανόνιζε την μεταφορά μας. Περπατούσαμε για δέκα λεπτά σε δρομάκια με πολύ κόσμο και ανάμεσα από καλάθια. Μια ζέστη αφόρητη με τον ιδρώτα να στάζει από πάνω μας. Ώσπου να φτάσουμε είχαμε χάσει βάρος! μας προσφέρανε χλιαρό χυμό λεμονιού που μας βοήθησε να συνέλθουμε λιγάκι και να σταθούμε στα πόδια μας. Μέσα από χαμόγελα και ευγένειες με πολύ σπασμένα αγγλικά συνεννοηθήκαμε αρκετά καλά. Μας γνώρισαν τον οδηγό που θα μας συνόδευε στο ταξίδι. τον λέγανε Κατού. Ένας κοντόσωμος Ινδονήσιος με το παραδοσιακό μαύρο καλπάκι και με τα μπροστινά του δόντια μπρούτζινα να γυαλίζουν στέλνοντας απόκοσμες ανταύγειες. Αλήθεια ένας παράξενος τύπος. Με τα αγγλικά του αρκετά καλά προσπαθούσε να μας εξηγήσει τι πρέπει να προσέχουμε στο ταξίδι μας αυτό και ότι πρέπει να είμαστε όλοι μαζί! Έτσι μου μπήκαν κάτι ψιλοί. Ίσως η καλλιτεχνική μου φαντασία να μου τους βάζει στα αυτιά! Το Πλεούμενο έτσι θα το λέω από δω και στο εξής. δεν ήταν καράβι ούτε καΐκι, τίποτα από όλα αυτά. ήταν μια ξύλινη πλωτή σχεδία περίπου οκτώ με δέκα μέτρα μήκος! και πλάτος γύρω στα τέσσερα, με μια σειρά βαρέλια και από τις δυο μεριές σαν παραπέτα προστασίας. Από εμπρός και ως την μέση ήταν χώρος για το φορτίο του, στο μέσο ήταν σφηνωμένο ένα τετράγωνο κατάρτι πανύψηλο και φορτωμένο με διάφορες κεραίες. Κάτι χαμηλά ξύλινα παγκάκια μέσα στη βρώμα για τους ταξιδιώτες και ένα μικρό ολοκαίνουργιο ψυγείο για αναψυκτικά. Πίσω η καμπίνα του καπετάνιου από καραβόπανο με μια τέντα διαφημιστική της Κόκα Κόλα, και δίπλα της ένα πράμα σαν σεντούκι που έμοιαζε σαν σαρκοφάγος που αργότερα μάθαμε ότι ήταν η τουαλέτα μας... Και στο τέλος δυο μεγάλες μηχανές εξωλέμβιες. Δεν μπορούσαμε να κάνουμε ούτε ένα βήμα πίσω. Ήδη είχαμε πληρώσει τα ναύλα με επιστροφή, και του οδηγού μας τα έξοδα. Δεν μιλάγαμε, μόνο κοιταζόμαστε μεταξύ μας ανήσυχες οι σκέψεις στο μυαλό μας. Ας είναι λοιπόν, θα το ρισκάρουμε, πάντως για ένα διάστημα χάσαμε τη ξενοιασιά μας, και το χιούμορ της παρέας λιγόστεψε.

Το πλεούμενο θα σαλπάριζε σε τρεις ώρες στις μια το μεσημέρι. Έτσι αφού αφήσαμε τα πράγματα μας στο γραφείο πήγαμε για βόλτα και συζητούσαμε τις παρατηρήσεις μας. Ο Γκάρυ ο φωτογράφος ήταν ενθουσιασμένος με την

55

όλη κατάσταση που όπως έλεγε μύριζε περιπέτεια. Το ζευγάρι των Ολλανδών συμφωνούσε με όλους και με τα πάντα, η Βίκυ δεν ξεκολλούσε από κοντά μου! Ήταν τρομαγμένη και ανησυχούσε πολύ. Αργότερα πιάσαμε κουβέντα με τον Κατού τον οδηγό μας, τον ρωτήσαμε πόσες ώρες θα κάνουμε για να φτάσουμε στον προορισμό μας. Δεν ήξερε ακριβώς, θα ρωτήσουμε τον καπετάνιο αργότερα. Για μια στιγμή ο Κατού μας ρώτησε πόσο κοστίζει το εισιτήριο για την Αμερική και ο Γουίλιαμ ο Δάσκαλος του είπε το ποσόν. Ο Κατού τον κοίταζε έκπληκτος και δύσπιστος, και μας λέει... Δώστε μου εμένα πενήντα δολάρια και σας πηγαίνω στην Αμερική! Δεν το πιάσαμε καλά, και πως γίνεται αυτό τον ρώτησα; και αυτός επέμενε χωρίς να μας δίνει εξηγήσεις έπειτα μας λέει ότι σ’ ένα κοντινό νησί είναι ένας άνθρωπος που θα μας στείλει εκεί που εμείς θέλουμε να πάμε,! Μάλλον ο μάγος του χωριού θα μας τακτοποιήσει αμέσως χωρίς κανένα έξοδο παρά πάνω από τα πενήντα δολάρια!. και πετάγομαι εγώ και του λέω. με τις βαλίτσες μου μαζί; και συνεχίζω.. αυτός ο άνθρωπος ξέρει από γεωγραφία; η θα μας στείλει κάπου αλλού.! Όλοι γελάσανε με το αστείο μου, και εγώ περισσότερο από όλους. Ο Κατού έμεινε σοβαρός και αγέλαστος... με κοίταζε συνέχεια και επίμονα!. Σε κάποια στιγμή ψιθυριστά μου λέει εσύ θα δεις τι λέω εγώ και πολύ σύντομα. Δεν έδωσα καμιά σημασία. Ήλθε η ώρα να σαλπάρουμε..από πριν είχαμε περάσει από την αστυνομία και πήραμε τις άδειες μας, και μας τόνισαν ότι απαγορεύετε να έχουμε μαζί μας ποτά και ασπιρίνες! Γιατί εκεί που πάμε οι κάτοικοι πάσχουν από διαφορές αρρώστιες τροπικές και υποφέρουν από πολύ δυνατούς πονοκεφάλους έτσι δίνουν τα πάντα για τις ασπιρίνες!, ένα κουτάκι απ’ αυτές και σου δίνουν ατόφια δέρματα τίγρεων! και άλλων ζώων! Οι ντόπιοι ιθαγενείς δένουν στο μέτωπο τους πολύ σφικτά με ένα δερμάτινο κορδόνι που πιέζει τις αρτηρίες και ελαττώνεται ο πονοκέφαλος. Με τα χρόνια το κορδόνι αυτό έχει εισχωρήσει βαθιά στο δέρμα και κολλάει επάνω στο κρανίο τους δημιουργώντας τους μεγάλα προβλήματα υγείας!..είναι ένα απαίσιο θέαμα!. Το Πλεούμενο φορτώθηκε με βαρέλια πετρελαίου, τρόφιμα και διάφορα αλλά εμπορεύματα και ξεκινήσαμε επιτέλους! Ο καπετάνιος σαν να είχε ξεπηδήσει από κόμικς πειρατών. Μια αστεία φάτσα, ξεδοντιάρης και χαμογελαστός. έδωσε στον Κατού οδηγίες για μας. Έπρεπε να καθόμαστε στις άκρες κοντά στα βαρέλια και να μη στεκόμαστε όρθιοι και όταν βλέπαμε άλλο πλοίο να σκύβουμε για να μην μας βλέπουν. Αυτό ήτανε! Έπεσε πανικός επάνω μας. ακόμα και ο γενναίος μας φωτογράφος άρχισε να τρώγει τα νύχια του σιωπηλά. Είχα την εντύπωση ότι όλοι μας προσευχόμαστε νοερά! Τα μεγάφωνα άρχισαν να στριγκλίζουν δυνατά και ο αγέρας γέμισε από τραγούδια της Ινδονησίας με τα Γκαμελάν να έχουν πάρει φωτιά. Ο καπετάνιος αναβοσβήνει τις μηχανές και τελικά το Πλεούμενο άρχισε να περπατά. Έχει μια κουφόβραση που δεν λέγεται με τον ήλιο να μπαινοβγαίνει μέσα απ’ τα σύννεφα και να σπάει πλάκα μαζί μας βλέποντας μας καθισμένους κουκουβιστά ο ένας κοντά στον

www.art.com.gr

56

άλλο αμίλητους και σκυθρωπούς. Οι Ολλανδοί μας προσφέρουν καφέ από το θερμό τους και μπισκότα και εμείς σιγά σιγά αρχίσαμε τα μισοχαμόγελα μας. Συνερχόμαστε. Τα πράγματα δεν δείχνουν και τόσο άσχημα! Το νερό είναι σαν λάδι πολύ ήσυχο, ασημένιο σαν τεντωμένο μετάξι. Πλέουμε στη θάλασσα της Ιάβας, προχωρούμε με γρήγορο ρυθμό χελώνας! Τραλαλά τραλαλά τι ωραία τα νερά. Ο Κατού έξω από την τέντα μας κοιτάζει σιωπηλός. Το Πλεούμενο άλλαξε ταχύτητα και πάμε πολύ πιο γρήγορα τώρα. Η μέρα άρχισε να τελειώνει και άναψαν φωτάκια πλεύσεως. Τη νύχτα την περάσαμε λαγοκοιμισμένοι προσπαθώντας να συνηθίσουμε τη μυρωδιά του πετρελαίου και την υγρασία. Τα καμικάζι κουνούπια να κάνουν εφορμήσεις στα καλοθρεμμένα κορμιά μας, θρασύτατα κουνούπια που αφού ρουφούσαν το αίμα μας μετά άρχιζαν τον χορό τους κοιμηθήκαμε απαίσια τα τσιμπήματα τους έκαναν μέρες να φύγουν από πάνω μας. Ακόμα γύρω μας σκοτεινιά, και τα άστρα ανακατωμένα με τα αμέτρητα φωτάκια μακρινών νησιών και πλοίων. Σηκώνομαι και τεντώνω το κορμί μου. η μέση μου με πονάει. κάνω ένα βήμα και πέφτω πάνω στον Κατού μούρη με μούρη. Τον κατάλαβα από τις αναλαμπές των δοντιών του. Μου ψιθυρίζει ότι σε δυο τρεις ώρες θα φτάσουμε στον προορισμό μας. Η ώρα είναι πεντέμισι τα χαράματα και οι φίλοι μου έχουν ξυπνήσει και ετοιμάζουν το πρωινό μας. Αρχίσαμε τα αστεία μας και γεμάτοι από αισιοδοξία αρπάξαμε στα χεριά μας τα φλιτζάνια του καφέ που αχνιστός μας περίμενε Ευλογημένοι Ολλανδοί με τα μπισκοτάκια τους! Η Βίκυ έβγαλε από το σάκο της ένα υπέροχο κέικ που εξαφανίστηκε στη στιγμή..

Πολύ ωραία λοιπόν. Χαμογελαστοί γυρίσαμε και κοιτάμε τον ορίζοντα που πλησίαζε γοργά προς εμάς. Το νερό αυτή την στιγμή είναι μαύρο γυαλί και απέναντι μας μια ακτή γεμάτη από φοίνικες και πυκνή βλάστηση που προσπαθούσαμε να διακρίνουμε λεπτομέρειες ξαφνικά φωτιστήκαν τα πάντα. από πίσω μας ξεπήδησε μέσα από την θάλασσα γίγαντας ο Ήλιος! και γεμίσαμε χρώματα.!! βγήκαν οι λεπτομέρειες,... πλησιάζαμε.! Οι στέγες από τα καμπόνγκ φανήκανε. στην προκυμαία μικρόσωμες φιγούρες καθισμένες σε μια ξύλινη εξέδρα πλατσουρίζανε τα πόδια τους στο νερό το Πλεούμενο κάνει κράτη τις μηχανές του χτυπώντας το καμπανάκι του δυο τρεις φορές και ακουμπάει το μπροστινό του μέρος με δύναμη στην εξέδρα. Μερικές γυναίκες τρέξανε να

57

μας υποδεχθούν και να βοηθήσουν με τις αποσκευές μας. Γνωρίζαμε ότι δεν υπάρχουν ξενοδοχεία σ’ αυτό το νησί ούτε πανδοχεία. Οι κάτοικοι ζουν σε μικρά καμπόνγκ με ψάθινες στέγες. Εμείς φιλοξενηθήκαμε σε ένα μεγάλο καμπόνγκ που ήταν και η αποθήκη του χωριού με στοιβαγμένα δέρματα ζωών και διάφορα βαρέλια. Στην άλλη άκρη αυτού του χώρου ήταν πιο καθαρά και συγυρισμένα με οκτώ θέσεις ύπνου όπου πάνω στο χώμα είχαν τοποθετηθεί κάτι ξύλινες πλάκες από ξύλο τικ, αρκετά καθαρές. Το πάτωμα ήταν από χώμα καλοστρωμένο, έβλεπες τ’ αχνάρια της σκούπας επάνω του καθώς και ένα σωρό ζωύφια να σουλατσάρουν εδώ και κει. Αυτά τα λιγοστά καμπόνγκ που υπάρχουν εδώ κοντά το ένα με το άλλο κάνουν ένα φράγμα με το δάσος και τη ζούγκλα που βρίσκονται πίσω τους. Σχηματίζουν μια μικρή πλατεία μπροστά στην αποβάθρα και στο κέντρο της υπάρχει ένα μικρό καλυβάκι από λαμαρίνες και μια ψησταριά με έναν μικρό πάγκο. μεταξύ των σπιτιών από ανοίγματα διακρίνεις στενά μονοπάτια που χάνονται μέσα στην πυκνή βλάστηση. Το πράσινο των φυλλωμάτων είναι τόσο φωτεινό και καθαρό. πράσινο που μοιάζει ψεύτικο! Τα δένδρα είναι πολύ μεγάλα και το ύψος τους υπερβαίνει τα δεκαπέντε μέτρα ίσως και παραπάνω, εκτός από τις πρωινές ώρες, ο ήλιος περνά δύσκολα μέσα από τις φυλλωσιές, και εκτός από τη μικρή αποβάθρα το φως φιλτράρεται. Όλη την ημέρα ο τόπος είναι κάτω από σκιά και ημίφως, τα σπίτια δεν έχουν τοίχους, και είναι σχεδόν ανοιχτά γύρω γύρω, και εύκολα βλέπεις το εσωτερικό τους, υπάρχει μια καταχνιά διάχυτη. Σε λίγες ώρες είχαμε προσαρμοστεί με το περιβάλλον. Στήσαμε λοιπόν τα πηγαδάκια μας με πολύ κέφι και αισιοδοξία φτιάχνοντας προγράμματα εκδρομών αργότερα κάναμε όλοι μαζί έναν ωραίο περίπατο στο δάσος και συναντηθήκαμε με ντόπιους ιθαγενείς που γύριζαν από κυνήγι η ψάρεμα. Στο γυρισμό βγήκαμε ως την παραλία, η ζέστη αφόρητη, σκεφθήκαμε να κάνουμε καμιά βουτιά, κάτι ντόπιοι έτρεξαν προς το μέρος μας και με νοήματα και λέξεις μας έδωσαν να καταλάβουμε ότι η θάλασσα εκεί είναι επικίνδυνη, μεγάλα ψάρια μας είπαν δηλαδή σκυλόψαρα!!! Με τέτοια ζέστη να μην μπορούμε να βουτήξουμε; Απίθανο και απογοητευτικό! μας είπαν ότι πίσω στο δάσος έχει μια μεγάλη λίμνη που μπορούμε να κολυμπούμε ή από την άλλη πλευρά του νησιού που έχει ρηχά νερά με κοράλλια και δεν πάνε τα μεγάλα ψάρια. Ψάξαμε για τον Κατού το διερμηνέα μας αλλά τον κατάπιε η γη! είχε εξαφανιστεί εκείνο το απόγευμα. Πήγαμε για καφέ στο υπόστεγο μας και αρχίσαμε να ετοιμαζόμαστε για τη νύχτα που άρχισε είδη να πέφτει. Ευτυχώς που όλοι μας είχαμε σάκους ύπνου μαζί μας.

www.art.com.gr

58

Ο Γκάρυ ετοίμαζε τις φωτογραφικές μηχανές του γιατί αύριο ήθελε να πάει τα χαράματα επάνω σε κάτι σπηλιές με καταρράκτες για φωτογράφηση. Ανάψαμε τις δυο μικρές λάμπες πετρελαίου και περάσαμε την ώρα μας με χαρτάκι και πολλά χασμουρητά. Η πρώτη μας ημέρα πέρασε σχετικά χαρούμενη, μας πήγαν οι ντόπιοι σε μια καταπληκτική λίμνη μέσα στο δάσος τριγυρισμένη από μικρούς καταρράκτες με διάφανα νερά. Εκεί πήραμε και το πρωινό μας, κολυμπήσαμε και ύστερα σε έναν παραπόταμο δοκιμάσαμε τα καγιάκ των ιθαγενών που τα οδηγούσαν σαν ολυμπιονίκες στα αφρισμένα νερά με μεγάλη ταχύτητα. Ήταν πολύ ωραία με τον Κατού να κάθεται σιωπηλός και να μας χαζεύει, μόνο αυτά τα άτιμα τα κουνούπια μας χάλαγαν τη διάθεση για περισσότερη βόλτα στο δάσος που ήταν κάτι το απερίγραπτο σε ομορφιά. Πράγματι θεϊκή δημιουργία. Χαρήκανε τα μάτια και η ψυχή. Αργότερα ήλθε και ο Γκάρυ στην παρέα μας ενθουσιασμένος με τις φωτογραφίες που είχε πάρει από τις σπηλιές. Γυρίσαμε όλοι μαζί αργά το απόγευμα στο υπόστεγο μας με μεγάλη διάθεση για παιχνίδι και καλαμπούρια Ο Γκάρυ μας έδειξε δείγματα από τις φωτογραφίες στην Πολαρόιντ του και μετανιώσαμε που δεν την είχε πάρει μαζί του το πρωί. Πέντε ώρες ποδαρόδρομο και σκαρφαλώνοντας στα κατσάβραχα. Πάντως καλά περάσαμε και μείς...

Την άλλη μέρα τη βγάλαμε σχεδόν με τα ίδια. Στη λίμνη και πικνίκ. Το απόγευμα με βρήκε ο Γκάρυ στην παραλία και μου είπε να πάμε να μου δείξει κάτι πολύ ενδιαφέρον μέσα στο καμπόνγκ που έμενε ο Κατού ο οδηγός μας. Πήγαμε μέσα στην καλύβα όπου σε μικρά αυτοσχέδια ραφάκια στον τοίχο ήταν καμιά δεκαριά πάνινες και από χόρτα φτιαγμένες μικρές κούκλες ή μάλλον ομοιώματα που έμοιαζαν σαν παιχνίδια με ξύλινα μικρά κεφαλάκια. Εκεί κοντά χάμω στο έδαφος πρόσεξα και τα ξυλόγλυπτα τους εργαλεία. Ο Γκάρυ μου έδειξε ένα ξεχωριστό ομοίωμα ένα κεφαλάκι ξύλινο μ’ ένα μπλουζάκι από ύφασμα και ένα ριγέ παντελόνι με άσπρη και μπλε ρίγα. Ακριβώς σαν το παντελόνι μου! Μετά πρόσεξα και το αχυροφτιαγμένο μουστάκι μου! Τα άκρα των ποδιών μου ήταν δεμένα καθώς και τα χεριά μου λυγισμένα πίσω μου. λέω το μου γιατί ήμουν

59

βέβαιος ότι ο κατασκευαστής του προσπαθούσε να αντιγράψει την εικόνα μου. Και τα είχε καταφέρει Ο Γκάρυ με ρώτησε αν έπιασα το νόημα. Α ναι βέβαια. μου κάνανε μάγια! Εγώ φορούσα το ριγέ παντελόνι με μπλε πουκάμισο, μαύρο μουστάκι! Στα πόδια της κούκλας είχαν δέσει κάτι μικρά βαρίδια ψαρέματος. Μου άρεσε και ζήτησα να το αγοράσω. Πετάχτηκε ο Κατού και φώναξε ότι δεν πουλιέται κοιτάζοντας με ένα ηλίθιο παγωμένο χαμόγελο. Ο Γκάρυ άρχισε να γελά λέγοντας ότι με έχουν μαγέψει ενώ εγώ προσπαθούσα να γελάσω μαζί του. Αργότερα πέρασε από την καλύβα όλη η παρέα για να περιεργαστεί την κούκλα. Κάποια στιγμή η Βίκυ μου λέει σιγανά στο αυτί ότι οι ιθαγενείς από την καλύβα παρακολουθούσαν προσεχτικά όλες μου τις κινήσεις. Παράξενα πράματα... Την ημέρα της αναχωρήσεως μας συνέβησαν τα εξής. Νωρίς το πρωί είχαμε κάνει τη βόλτα μας γύρω από το μικρό λιμανάκι. Φάγαμε το μεσημεριανό μας και κατεβάσαμε τα πράγματα μας στη μικρή ξύλινη εξέδρα όπου θα έδενε το πλεούμενο αργότερα. Κοντά στον κάβο έβαλα τον υπνόσακο μου και διπλά τη μικρή μου βαλιτσούλα. Κάθισα στον κάβο και παρακολουθούσα μακριά στον ορίζοντα το πλεούμενο να έρχεται και να πλησιάζει. Εγγλέζος ο ξεδοντιάρης καπε τάνιος στο ραντεβού του. ακριβώς στην ώρα! Το πλεούμενο πλεύρισε κοντά μας και όλη η παρέα ανέβηκε επάνω του. Εγώ τους παρακολουθώ να φεύ γουν. Κάθομαι στον κάβο ακίνητος! Το πλεούμενο έβαλε ταχύτητα και έφευγε γρήγορα. Το έβλεπα να χάνεται στο βάθος του ορίζοντα. Αυτή είναι η τελευταία εικόνα που θυμάμαι εκείνη την ημέρα στις 8 Αυγούστου ώρα 4.30 μ.μ. 1976. Πολύ υγρασία στο κορμί μου. Ανοίγω τα μάτια μου με δυσφορία.. Το κούτελο μου καίει από τον καφτο ήλιο. Πιάνω το μέτωπο μου που είναι ξεφλουδισμένο και απορώ! Που είμαι; Τι συμβαίνει; αυτός ο θόρυβος, δυνατός θόρυβος από εξωλέμβιο. Τώρα μπορώ να δω καθαρά μπροστά μου δυο άνδρες με στρατιωτική περιβολή. φοράνε κοντά χακί παντελόνια με μακριές κάλτσες μέχρι τα γόνατα και ζωστήρες στη μέση και οπλισμένοι. Είναι της Λιμενικής Αστυνομίας.ερχεται ο ένας κοντά μου και με ρωτάει σε άπταιστα αγγλικά πως αισθάνομαι. δεν ξέρω πως αισθάνομαι!. Δεν έχω συνέλθει ακόμα. μου βάζει ένα μεταλλικό κύπελλο με τσάι στα χέρια και μένει αμίλητος για μερικά λεπτά. Το τσάι κατρακυλάει στο ξεραμένο μου οισοφάγο. Σηκώνομαι στα πόδια μου σιγά σιγά, όπως μου είπε η παρέα μου έφτασε στην Τζακάρτα εδώ και δυο μέρες, και μόνον όταν έφτασαν αντιληφθήκαν ότι εγώ έλειπα. Τι παράξενο! κανείς δεν με αναζήτησε! Στο διάστημα του ταξιδιού δεν ήμουν εκεί. Εγώ βρισκόμουν στο μόλο καθισμένος στον κάβο. Εκεί που με βρήκαν οι Λιμενικοί!Οι φίλοι μου ειδοποίησαν την Αστυνομία. Τώρα εγώ ύστερα από τρεις ημέρες πηγαίνω να βρω τους φίλους μου. που ήμουν αυτές τις τρεις ημέρες και δυο νύχτες; Καθισμένος στο μόλο;!!

www.art.com.gr

60

Γυρίζοντας πίσω βρήκα τους φίλους μου να με περιμένουν στο λιμάνι με ανησυχία και χαρά που με είδαν. Με περιέργεια ρωτούσαν τι συνέβη. Τι να τους πω. Δεν ξέρω τι συνέβη; Οι υποθέσεις πέφτανε βροχή. Η Βίκυ κάθε λίγο και λιγάκι ξεφώνιζε. πως δεν πρόσεξαν την απουσία μου στο πλεούμενο; ούτε πως και ο Κατού έλειπε. Πάντως το χάρηκα που για μέρες ήμουν το κέντρο συζητήσεων. το παράξενο είναι ότι όταν ψάξαμε να βρούμε τον οδηγό μας είχε εξαφανιστεί τελείως. Πήγαμε και το αναφέραμε στην Αστυνομία η οποία δεν τον γνώριζε. Η δε μεταφορική εταιρεία που μας τον είχε συστήσει μας έλεγε άλλο όνομα. Τους δείξαμε και τις φωτογραφίες που είχαμε βγάλει και κατηγορηματικά μας έλεγαν ότι δεν τον ήξεραν! Απίστευτο! Θυμάμαι ότι μετά το περιστατικό επισκέφθηκα διάφορους ειδικούς σε τέτοια φαινόμενα και άκουσα πολλές θεωρίες για την υπερφυσική μου ιστορία! Όλα εξακολουθούν να είναι θολά και απίθανα. Έως τώρα δεν βρήκα απάντηση σ’ αυτό το μυστήριο. Που ήμουν; Τι έκανα αυτές τις τρεις μέρες; Μετά από χρόνια, ένα βράδυ στο σπίτι μου παρακολουθούσα στην τηλεόραση την εκπομπή Ανεξήγητα Φαινόμενα. Εκείνο το βραδύ έδειξαν τη φωτογραφία ενός μηχανικού από τις Φιλιππίνες με το διαβατήριο και το βιβλιάριο τραπέζης του στο χέρι. Πήγε στην τράπεζα του στην Μανίλα έκανε ανάληψη χρημάτων και βγαίνοντας από την τράπεζα βρέθηκε στο Οντάριο του Καναδά! Πήγε στην αστυνομία και χωρίς να γνωρίζει καν αγγλικά μετά βρέθηκε να φιγουράρει στο Εθνικό δίχτυο Τηλεοράσεως και μετά στην εκπομπή των Ανεξήγητων Φαινόμενων. Θυμήθηκα τα λόγια του Κατού για το μάγο που θα μας έστελνε πίσω στα σπίτια μας χωρίς καν μεταφορικό μέσο! Ας είναι. Ακόμα και τώρα όταν το θυμάμαι, το μυαλό μου σταματά να λειτουργεί. Σαν να με ρωτάει είσαι σίγουρος για όλα αυτά που έζησες;

61

Από το πίσω μέρος της Ακροπόλεως κάτω στους βράχους της σαν φυτεμένα μέσα τους κάτασπρα ασβεστωμένα μικρά σπιτάκια και λουλουδιασμένες αυλόπορτες... ζωντανά γεράνια μέσα σε τενεκέδες ακουμπούν στον απέναντι τοίχο και αγκαλιάζονται με τα άλλα!!.. ο δρόμος είναι πολύ στενός, σχεδόν μονοπάτι, αρκετά φαρδύς αν είσαι μόνος, δύσκολος για δυο! Είναι μια λιλιπούτια συνοικία τα Αναφιώτικα που σου δίνουν μηνύματα ανθρωπιάς και νοσταλγίας. Τα περνώ και σιγά σιγά κατεβαίνω προς το Μοναστηράκι... νιώθω τόσο ανάλαφρος περπατώντας μέσα από τα μαγικά στενά της Πλάκας με τα ρουθούνια μου να ανοιγοκλείνουν ρουφώντας τις μυρωδιές των φαγητών που βγαίνουν από τις ταβέρνες και προσπαθώ με την όσφρηση να εντοπίσω το πιάτο με τους μεζέδες !!Ταβέρνες και σκαλάκια ! σκαλάκια και ταβέρνες ! πολύπλοκο το σκηνικό με αμέτρητες εκπλήξεις... ένας κόσμος αλλιώτικος από το κέντρο της πόλης..αν και τουριστικός! εν τούτης σου δίνει μια ξεχωριστή απόλαυση, και σε κάνει να ξεφεύγεις από την καθημερινή σου ρουτίνα. Τα τραπεζάκια γεμάτα χαμογελαστά πρόσωπα και τσουγκρίσματα και γεια σου!... στο βάθος μια κιθάρα στέλνει τους ήχους της συνοδεύοντας την μπάσα φωνή... και το ξέρει η Ανθρωποτης πως ο Θεός είναι Πλακιώτης!... Πεζούλια γεμάτα γλάστρες με πανδαισία χρωμάτων και μπροστά στις ανοιχτές αυλόπορτες οι καρεκλίτσες για το σεργιάνι της γιαγιάς, και το γατάκι να κυνήγα τις πεταλούδες πηδώντας ζαλισμένο εδώ και εκεί...! Ξαφνικά βρέθηκα να κοιτάζω στην πλατεία του Αίολου τα αρχαία ευρήματα! τα προσπερνώ και μετά την εκκλησία φτάνω στα τουριστικά μαγαζάκια στο τέλος της Αδριανού και τα σπέσιαλ Ουζερί κοντά στον σιδηροδρομικό σταθμό του

www.art.com.gr

62

Θησείου προχωρώ πιο κάτω προς τον Κεραμικο!... και εδώ φίλοι μου σταματώ την πεζοπορία μου γιατί κουράστηκα αρκετά... Για να περπατήσεις αυτήν την περιφέρεια της Παλιάς Αθήνας χρειάζεσαι πολύ περπάτημα!! και μπορείς να γεμίσεις σελίδες και σελίδες, και πάντα να είσαι δεύτερος!! Υπάρχουν τόσα βιβλία με αυτό το θέμα. Εγώ δεν γράφω ιστορία..γράφω τις αναμνήσεις μου όπως ακριβώς τις έζησα τότε και τώρα που έχω κάπως τον χρόνο να τις παρατηρήσω... το διασκεδάζω να αναπολώ τις φευγαλέες μου αναμνήσεις, και να τις συμπληρώνω!! Μου έχει γίνει συνηθεια πια να κάνω την πρωινή μου βόλτα στο Όαση! Το εμπορικό κέντρο εδώ στο Broadbeach στο Gold Coast που κατοικώ και πίνω το καφεδάκι, διαβάζω την εφημερίδα μου η πηγαίνω στην αγαπημένη μου παραλία που δεν απέχει από μένα ούτε 5 λεπτά!... έχει μια ξύλινη εξέδρα επάνω στην άμμο με άνετους πάγκους, κάθομαι και παρακολουθώ τον κόσμο που περνά τους νεαρούς με τις σανίδες τους αγκαλιά να τρέχουν να προλάβουν την θάλασσα μην και χάσουν το ιδανικό κύμα που φαντάζονται έρχεται.! Σώματα ξαπλωμένα περιμένοντας το μαύρισμα τους,..παιδάκια να ουρλιάζουν ως συνήθως κυνηγώντας τους γλάρους! Και οι ναυαγοσώστες να δίνουν από τα μεγάφωνα τις οδηγίες τους... Παρακαλώ κολυμπάτε στο μέσον των σημαιών!!...γενικά μια εικόνα γεμάτη ζωή και χαρη... Εγω περισσότερο κοιτάζω μακριά στην γραμμή του ορίζοντα εκεί που ουρανός και θάλασσα γίνονται ένα!... εκεί που δεν υπάρχουν παρεμβολές από την ξέφρενη απόλαυση της παραλιας... καμια φορά όταν τυχαίνει να βρίσκομαι την κατάλληλη ώρα μπορώ να διακρίνω καθαρά τους αφρούς που αφήνουν με τις ουρές τους οι ταξιδιάρικες φάλαινες!!είναι κάτι το συναρπαστικό! Ένα έντονο μήνυμα ελευθερίας για το αύριο που έρχεται !!.Παίρνω βαθιές ανάσες και γεμίζω τα πνευμονία με καθαρό αέρα, καθαρίζω τις σκέψεις μου και αρχίζω την γρήγορη επιστροφή μου... βιάζομαι να αρχίσω το ψάξιμο του μυαλού μου πάλι,... να καθίσω στο γραφειάκι μου να τινάξω πάλι την σκόνη από τις αναμνήσεις μου και να γράψω!! να γράψω να γράψω...

Όταν υπηρετούσα στην Αεροπορία είχα επισκεφτεί αρκετά νησιά πάντα με υπηρεσιακώς και οι επισκέψεις μου ήταν σύντομες με λίγες ημέρες που δεν είχα αρκετό χρόνο να γνωρίσω το νησί, τους κατοίκους του και να ξεναγηθώ στις ακρογιαλιές του. Τα χρόνια περνούσαν γρήγορα και οι εικόνες ξέφτιζαν, μέσα μου το παράπονο που δεν τις έζησα με έτρωγε όταν έβλεπα στο γυαλί τα

63

νησιά μας, τους θησαυρούς μας, την ομορφιά τους!....αισθανόμουν σαν άσχετος με την Ελλάδα Έλληνας!....Όταν μια φίλη μου με προσκάλεσε να πάμε στην Χίο! Νησί που δεν το είχα δει ποτέ μου,... δέχτηκα με μεγάλη μου χαρά την πρόσκληση! Έτσι ένα απόγευμα πήραμε το πλοίο από τον Πειραιά για το νησί δεν μπορούσα να πιστέψω ότι θα γνώριζα αυτόν τον τόπο με την ένδοξη ιστορία και τους μύθους του!

Πρωί πλησιάζαμε την Χιο... βγηκα στο πλάι και παρακολουθούσα την εικόνα να μεγεθύνεται! να απλώνεται, και να αντανακλά την μαγεία της! Μεγάλο νησί η Χίος μας, κατεβήκαμε φορτωμένοι με τις βαλίτσες μας, ρωτώντας πήγαμε και νοικιάσαμε ένα αυτοκίνητο και οδηγήσαμε στο σπίτι που είχαμε νοικιάσει, ήταν λίγο πιο έξω από το κέντρο του λιμανιου,και μετά αρχίσαμε το γύρισμα του νησιού,..ωραία χωριά καθαρές παραλίες και ταβέρνες με πλούσιες ποικιλίες νόστιμης παραδοσιακής κουζινας... Εμενα μου άρεσε η ορεινή πλευρά με τα κάστρα της και τα υπέροχα μικρά ταβερνάκια χαμένα μέσα στα ερείπια αρχαιολογικών χώρων όπως το Αυγονεμο και το κοντινό του μοναστήρι... εκεί κοντά ανακαλύψαμε τυχαίως ένα λιλιπούτιο ταβερνάκι που ανάμεσα από τα κιούπια με τα γεράνια και τον υπέροχο κήπο του, γευτήκαμε κάτι πιάτα που ήταν τόσο νόστιμα, ενθουσιαστήκαμε με την ανακάλυψη μας και προγραμματίζαμε πολλές μελλοντικές επισκέψεις!! ακόμα θυμάμαι εκείνα τα ρεβίθια! δεν ήταν

www.art.com.gr

64

ρεβίθια ήταν ποίημα! γεύσης ευχαριστηθήκαμε πολύ. Κλείσαμε θέση με το πλοίο να πάμε απέναντι στο Κουσαντασι και μετά να επισκεφτούμε την Σμύρνη από το Κουσαντασι αρχίζουν και τα Τουρκικά παράλια! Αυτή η επίσκεψη ήταν μια εμπειρία για μένα και το χάρηκα παίρνοντας πολλές φωτογραφίες! Όταν πιάσαμε Κουσαντασι μας περίμενε το λεωφορείο,... όπου πήγαμε μετά από μερικές ώρες στην χαμένη μας πατρίδα την πολυτραγουδισμενη και πονεμένη τότε Σμύρνη! γιατί τώρα είναι μια άλλη εικόνα είναι η χαρούμενη Σμύρνη! Η πονεμένη έχει μείνει στην ιστορία! είναι ένα σκηνικό που σε αφήνει κατάπληκτο! Μπορείς ακόμα να δεις παλιά αρχοντικά και το Ελληνικό στοιχείο έχει αφήσει ανεξίτηλα σημάδια πολιτισμού και παράδοσης! Μέσα στην πόλη στον παραλιακό δρόμο ωραιότατα ξενοδοχεία και μοντέρνα κτήρια υψώνουν το ανάστημα τους!! Οι κάτοικοι φιλόξενοι και εξυπηρετικοί και στην ατμόσφαιρα αισιοδοξία! Με τις τεράστιες σε μέγεθος Τουρκικές σημαίες έχεις την αίσθηση ασφαλειας... ένα μπράβο στην Τουρκική Κυβέρνηση για το επίτευγμα της. Μπήκαμε στα υπαίθρια φαγάδικα την ώρα αιχμής! πολύς ο κόσμος... πολλά τα μαγαζιά ! τα φαγητά και οι μεζέδες μπούκωναν τα στόματα... μου έκανε εντύπωση η καθαριότητα των μαγαζιών η περιποίηση, και οι προσιτές τιμές Καθίσαμε μερικές ώρες ώσπου να έρθει το λεωφορείο να μας μαζεψει. Με το καράβι της επιστροφής για τη Χίο ξαπλωμένος στην πολυθρόνα είχα την αίσθηση ότι είμαι ντόπιος και όχι τουριστας... με την εντύπωση ότι γυρίζω στο σπίτι μου στο νησί έγινα Χιώτης και εγώ!!... και ο ποιητής είχε πει Κλείσε βαθειά στα στήθια σου την Ελλάδα και θα σε πλημυρίσει κάθε είδος μεγαλείου...

Ηταν μια βροχερή ημέρα στο αεροδρόμιο Ελ. Βενιζέλος όταν πήρα το αεροπλάνο της Ολυμπιακής για την Κωνσταντινούπολη, κι αυτό το ταξίδι δώρο! το ήθελα τόσο πολύ... έχουν περάσει πολλά χρόνια όταν μικρός κρατούσα το χέρι του πατέρα μου μέσα στην Πόλη!, δυστυχώς δεν θυμάμαι τίποτα από το ταξίδι αυτό εκτός από τις πολλές σοκολάτες που έτρωγα!! έτσι τουλάχιστον μου έλεγε ο πατέρας μου, γεννήθηκε στην Πόλη και από αυτόν έχω ακούσει μερικές ιστορίες για την οικογένεια του και του παππού μου Γιώργου του εκατομμυριούχου διευθυντού μιας μεγάλης τράπεζας της Κωνσταντινουπόλεως... Τώρα καθι­σμένος αναπαυτικά στην πολυθρόνα μου κοιτάζω αφηρημένος τα σύννεφα και σκέπτομαι τον Παππού μου..πως τα έχασε όλα σε μια καταστροφική φωτιά που

65

έκαψε όλη την συνοικία του τα ονομαστά Ταταυλα!! Προσγειωθήκαμε ομαλά και μετά τον έλεγχο πήρα ένα ταξί για το ξενοδοχείο που ήταν από την άλλη μεριά της πόλεως κοντά στο γνωστό Ταξιμ, το όνομα του ξενοδοχείου μου Eresen.

Περπατώ επάνω σε όνειρο! Αισθάνομαι την ανάσα τριών αυτοκρατοριών να με καίει!! κάθε βήμα μια ανατριχίλα,... κάτω από αυτό το πάνθεον ιστορίας και πολιτισμού νιώθω ανήμπορος να σηκώσω αυτό το βάρος...! Τι να γράψω και τι να πω,..περιηγητής της ιστορίας είμαι μόνον και έτσι θα μείνω!... να χαζεύω τα μνημεία, να θαυμάζω την τέχνη και να απολαμβάνω τις φαντασιώσεις μου!! Αμάν ρε Αλκη πολύ στοχαστής έγινες, τι συμβαίνει και μας το παίζεις λόγιος!! Αυτός ο Αλκης όλο με χλευάζει! Δεν με αφήνει ήσυχο ούτε στιγμη,άλλες φορές είναι κόλαφος και άλλες φοβερός επικριτής. Τέλος πάντων ας συνεχίσω το φυσικό περπάτημα μου και να παψω να ασχολούμαι με τα δύσκολα... έτσι μπράβο! Παίρνω την κατηφόρα από την πλατεία και μπαίνω στον δρόμο με τα φαγάδικα... δοκιμάζοντας τα παραδοσιακά!!! πως μπορείς να τα δοκιμάσεις όλα; αδύνατον! Παω πλάι πλάι μαζί με το τραμ είμαστε όλοι ανακατεμένοι πεζοί και τραμ με την ίδια ταχύτητα!! Αυτόν τον δρόμο τον περπάτησα πολλές φορές, μου άρεσε η ζωντάνια του... Στις πεζοπορίες μου πέρασα από διάφορους τόπους και συνοικιες,απιθανα παλιά σπιτάκια και κτίρια με όλα τα χρώματα επάνω τους, κανένα ακατοίκητο! Όλα κατοικιμενα... φτωχοι άνθρωποι μεροκαματιαρήδες ζουν αδελφωμένοι στην ίδια μοίρα το ίδιο μέλλον, τίμιοι και καλοσυνάτοι, χαμογελαστή η φτώχια τους! Μια μέρα που έτρεχα να προλάβω το φερυ, κρατούσα στο χέρι μου τα νομίσματα του εισιτηρίου μου και παραπάτησα τα χρήματα που κρατούσα σκόρπισαν κάτω..πριν ακόμα να σκύψω να τα μαζέψω από όλες τις μεριές άνθρωποι κάθε ηλικίας και φύλου έρχονταν και μου έβαζαν στο χέρι τα κέρματα που είχαν πέσει κάτω! Δεν χρειάστηκε να σκύψω καθόλου εκείνοι τα μάζεψαν όλα!!!σου έχει συμβεί πουθενά αλλού αυτό; Πες μου Αλκη πες μου... Τέτοια ανθρωπιά έχει αυτή η Πόλη, την αγάπησα και ελπίζω πριν φύγω για το προσωπικό μου ταξίδι... να μπορέσω να πάω πάλι ακόμα μια φορά... πρώτα ο Θεός! Την άλλη μέρα κανόνισα με τον Αλκη να πάρουμε το βαποράκι για ένα μικρό ταξιδάκι στον Βόσπορο... Ο Αλκης δέχτηκε!

www.art.com.gr

66

Η βροχή σταμάτησε και εγώ σαν το σαλιγκάρι βγήκα από το καβούκι μου και πήρα την κατηφόρα προς το λιμάνι όπου άραζαν τα πλοιάρια για μια βόλτα στον Βόσπορο, έκανε ψύχρα διαπεραστική! Πλησίασα την αποβάθρα και πήρα το εισιτήριο μου... είχα χρόνο να ποιώ ένα καφεδάκι και κάθισα στα σκαλιά της προβλήτας και χάζευα τα πλεούμενα να πηγαίνουν πέρα δωθε... είχε βγει και ένας αναιμικός ήλιος που δέχτηκα τις ακτίνες του με ευγνωμοσύνη... βλέπεις τώρα έχω γίνει υπέρ ευαίσθητος στο κρύο!! το πλεούμενο μας γέμισε πολύ γρήγορα και ξεκινήσαμε... ντούκου ντούκου το μοτερακι μας πήγαινε παντού από ψαράδικους τόπους και μικρά λιμανάκια σε κάστρα βυζαντινά και σε εξέδρες ιδιωτικών εξοχικών κτιρίων που η εξωφρενική χλιδή αρχιτεκτονική τους σε ξάφνιαζε! αμέτρητοι οι γλάροι!! Τα υπέροχα ξενοδοχεία μπροστά στο νερό! Αληθινά κοσμήματα... σχεδόν ακουμπήσαμε τους πυλώνες αυτής της καταπληκτικής γέφυρας που ενώνει την δύση με την ανατολή θαρραλέο επίτευγμα! Χάρηκαν τα μάτια εικόνες!... είδα έστω και από μακριά τα νοσταλγικά Πριγκιπονησια... Την Χάλκη! και τόσα άλλα που λόγο καιρού δεν σταματήσαμε..σηκώθηκε δυνατός αέρας και αρχίσαμε την επιστροφή μας, άλλη μια υπέροχη ημέρα ! που είσαι πατέρα μου να με ξεναγήσεις!... Ανεβαίνοντας για το ξενοδοχείο μου σκέπτομαι ότι έχω ακόμα δυο ημέρες... πρέπει να τις αξιοποιήσω... όπως και έκανα...

67

Αυτές τις τελευταίες δυο ημέρες μου τις περπάτησα.. μέσα σε καλντερίμια, σε μικρές Χριστιανικές εκκλησιές, σε τεράστια Τζαμιά, μέσα σε θησαυρούς Σουλτάνων!..Η ψυχή μου γονάτισε όταν μπήκα στον ιερό χώρο την Αγίας Σοφιας... ηταν το καταστάλαγμα του ταξιδίου μου όλοι λίγο πολύ γνωρίζουμε την τραγική ιστορία της... δεν μπορώ να περιγράψω με λόγια την συγκίνηση μου... ας κλείσω της ψυχής μου τα μάτια!...όρχησα να παρακολουθώ τις λεπτομέρειες... μεγάλο χώρο έχουν στήσει μια έκθεση ζωγραφικής με αμφιβόλου ποιότητας καλλιτεχνών..κόσμος πολύς σταματούσε στα μισογκρεμισμένα μωσαϊκά του που εξακολουθούν να βγάζουν την μεταφυσική τους λάμψη!

Τρεις Αυτοκρατορίες η μια κοντά στην άλλη!... Έδωσαν τις εικόνες τους και διέγειραν την φαντασία μου και τον θαυμασμό μου... η κάθε μια ξεχωριστή από την άλλη! αλλά και οι τρεις δεμένες μεταξύ τους! Βυζάντιο, Ρωμαϊκή, Οθω­μανική... Ένας Ογκόλιθος Πολιτισμών!!

Φεύγω!..Από το παράθυρο μου... βλέπω πανοραμικά πια! Την Κωνσταντι­νούπολη ! από όπου και εάν την δεις... Όμορφη Αρχόντισσα! Ξελογιάστρα!..ελπίζω να τα ξαναπούμε ! Σε ευχαριστώ!!

www.art.com.gr

68

Στα Εγκαίνια μιας εκθέσεως μου στο Brisbane γνώρισα έναν χαρισματικό άνθρωπο και προσωπικότητα της Αυστραλίας τον Μπαρνι Τζοις Barney Joyce γνήσιο Άγγλο ευπατρίδη λάτρη της Τέχνης... ήρθε στα εγκαίνια προσκαλεσμένος από την Gallery... του άρεσε η δουλειά μου και αγόρασε μερικούς από τους πίνακες μου... Θυμάμαι μου είχε κάνει εντύπωση το ντύσιμο του το εξαντρίκ με το καουμπόικο καπέλο του και το ασταμάτητο χιούμορ του... μιλήσαμε για διάφορα θέματα και τελικά τα βρήκαμε μαζι.... εμενε στην δικια μας περιοχή πολύ κοντά στο Mooloolaba.... στο Buderim... και από τότε γίναμε καλοί φίλοι Μπαρνι είχε ένα μεγάλο ράντζο όπου έτρεφε μια ειδική ράτσα αλόγων από την Αργεντινή καθώς και ένα ιδιαίτερο είδος αγελάδων... το ράντζο του ήταν πολύ μεγάλο σε έκταση πολλών χιλιάδων τετραγωνικών χιλιομέτρων προς Βορρά !!και ήταν έπεισες εκφωνητής και πρόεδρος της ραδιοφωνικής εκπομπής των κτηματιών του Queensland... καθώς και ιδιοκτήτης άλλων επιχειρήσεων !! δηλαδή ένας μικρός εκατομμυριούχος!... το μεγάλο του χόμπι... να αγοράζει έργα τέχνης και να πίνει σαμπάνια!!... ξυπνούσε και κοιμόταν με αυτήν!... στο τέλος αυτή τον έφαγε!!... Ήταν τότε η εποχή που ο κόσμος ενδιαφερόταν για την διάσωση της φάλαινας και ειδικά της Blue Whale... είχαν γίνει συλλαλητήρια σε όλες τις πόλεις του κόσμου που προσπαθούσε να σταματήσει τα ψάρεμα της παγκοσμίως! Τότε προσπαθούσα και εγώ να βρω έναν τρόπο που θα βοηθούσε να σταματήσει αυτός ο αφανισμός του κήτους και να ενημερώσω το κοινό για το πρόβλημα φέρνοντας το πιο κοντά με την πραγματικότητα... και γενικά να μάθουν τι είναι αυτό το κήτος αυτό το τεράστιο θηλαστικό που τόσο βάναυσα το αφανίζουμε από τον πλανήτη μας μέσα στο μυαλό μου στριφογύριζε καθημερινά μια ιδέα... Ένα μεγάλο τουριστικό Project με θέμα την Γαλάζια Φάλαινα που είναι το μεγαλύτερο θηλαστικό πλάσμα μέσα στον πλανήτη μας. Να το φέρω πιο κοντά στον κόσμο, να του γνωρίσω την ιστορία του να τον κάνω να ενδιαφερθεί γι αυτόν τον άκακο γιγα να φωνάξει πιο δυνατά το άδικο... να σταματήσει την σφαγή του. Πιστεύω ότι μόνον με την μπορεί κάτι να γίνει... Κάθισα στο σχεδιαστήριο και όρχησα τις μολυβιες... επιασα το θέμα με όρεξη και μανία μπορώ να πω... με τις ημέρες έπαιρνε σχήμα!! Για το διάστημα αυτό ξέχασα την ζωγραφική μου τελείως! Έχω

69

αρχίσει να δημιουργώ κάτι που με συναρπάζει! Άρχισα να το ψάχνω παντού... Μια μέρα ο Μπαρνι είδε τα σχέδια και αμέσως έδειξε ενδιαφέρον... με βομβάρδιζε με ερωτήσεις και στο τέλος με ρώτησε αν ήθελα συνέταιρο σ' αυτό το θέμα της φάλαινας! Βεβαίως και ήθελα! συμφωνήσαμε να με στείλει σε διάφορα μέρη του κόσμου να μελετήσω... Πήγα στην Αμερική, Στην Χονολουλού, επισκέφτηκα φαλαινοθηρικά, πήγα σε Μουσεία... σε παλιές εγκαταστάσεις εργοστασίων και αλιευτικά συγκροτήματα με την σχέση των φαλαινοκυνηγων... και άλλα πολλά... Όταν τέλειωσαν τα σχέδια... τα πατενταραμε Παγκοσμίως! Το βαφτίσαμε με το όνομα Jonah the Blue Whale Ιωνάς η Μπλε Φάλαινα! Έτσι της δώσαμε ταυτότητα. Έφτιαξα Ένα μοντέλο της φάλαινας υπό κλίμακα από μπαλσα και στο τέλος αναγκάστηκα να πάω στο Μουσείο φυσικής ιστορίας στην Νέα Υόρκη όπου μελέτησα με τους τεχνικούς εκεί το τεράστιο μοντέλο μιας φάλαινας που κρέμεται από την οροφή στην κεντρική αίθουσα... είναι φτιαγμένο από plexiglass... πήρα μερικές ιδέες από τους τεχνικούς του Μουσείου... Γύρισα πίσω και έπεσα με όρεξη στοσχεδιαστηριο για να τελειώσω όσο γρήγορα μπορούσα τα σχέδια που έπρεπε να καταθέσουμε στο γραφείο της πατέντας όπως και έγινε!...

Μετά αρχίσαμε το ψάξιμο για την κατάλληλη τοποθεσία, ...ήταν πολύ δύσκολο να βρούμε αυτό που θέλαμε, μας πήρε πολλούς μήνες... Στο τέλος βρήκαμε την γη !! κοντά στην Εθνική Λεωφόρο! Πολύ καλή τοποθεσία για αυτό το Project. Οι περισσότεροι φίλοι και ο Μπαρνι προτιμούσαν η γη να ήταν κοντά στην θάλασσα... εγώ ήθελα η Φάλαινα μου να μην είναι τόσο κοντά στην θάλασσα γιατί ένα ψεύτικο ομοίωμα κοντά στο φυσικό του περιβάλλον θα θυμίζει τερατούργημα !! έτσι ευχαριστήθηκα που η γη είναι μακριά από το νερό γιατί ήθελα την φάλαινα

www.art.com.gr

70

από ύψος να αγναντεύει τον ωκεανό με νοσταλγία και πικρά! ένα κατηγορώ μια διαμαρτυρία ένα μήνυμα! μια φωνη... Ετσι και την έβαλα στο κέντρο μιας τεχνικής λίμνης επάνω σε υψωμα... Το ομοίωμα της Μπλε Φάλαινας στην κατασκευή του ξεπερνά τα 35 μέτρα!... το φυσικό της μέγεθος είναι 25­29 μέτρα... όταν είναι στο νερό φαίνεται μεγάλη γιατί δεν μπορείς να την συγκρίνεις με τίποτε άλλο... όταν όμως βγει έξω από το φυσικό της περιβάλλον... επάνω στην γη... γίνεται ψαράκι!! το σώμα της έξω από το νερό επειδή το λίπος που έχει απλώνεται, δεν έχει πολλά κόκαλα στο σώμα εκτός από τους σπόνδυλους της ραχοκοκαλιάς της και τα πλευρά της... το λίπος της κρατιέται από την πίεση του νερού, όταν όμως βγει έξω αλλάζει η μορφή και ο όγκος της και η αξιοπρέπεια της βασίλισσας των ωκεανών χάνεται! Κοντά στο Fraser Island εδώ στα δικά μας νερά του Queensland την εποχή που περνούσαν κάθε χρόνο τα κοπάδια των φαλαινών πηγαίνοντας στα πλούσια βοσκοτόπια του πλαγκτόν της Ανταρκτικής, πήγαινα μαζί με φίλους, μέναμε μερικές ημέρες και βγαίναμε ανοιχτό στην θάλασσα και τις παρατηρούσαμε σε απόσταση αναπνοής ερχοντουσαν και ακουμπούσαν στα πλαϊνά του σκάφους για να τα χαϊδέψουμε! είναι τόσο τρυφερά πλάσματα αυτοί οι θεόρατοι γίγαντες με τα γλυκά τους μάτια να σε κοιτάζουν τόσο ανθρώπινα... σε έπιανε ρίγος συγκίνησης.

Είχαμε τις πρώτες αντιρρήσεις από τους ντόπιους για το project μας, δεν τους άρεσε η ιδέα ενός μεγάλου τουριστικού έργου... οι περισσότεροι ήταν γεωργοί και κτηνοτρόφοι... εμείς είχαμε ανακοινώσει τι θα κάναμε και περιμέναμε απάντηση από το Δημαρχείο και από το υπουργείο του Τουρισμού... έπεισες περιμέναμε και την έγκριση του υπουργείου του περιβάλλοντος και την πολεοδομία... Εγώ καθισμένος στο σχεδιαστήριο έβγαζα καινούργιες ιδέες για την κατασκευή και δημιουργία νέων πρόσθετων κατασκευών που θα απασχολούσαν και θα διασκέδαζαν τους επισκέπτες... όπως π.χ. υπαίθριο Μουσείο με αληθινά εξαρτήματα της αλιείας των φαλαινών... τοποθετημένα σαν γλυπτά μέσα στον κήπο... ένας ειδικός χώρος Μίνι Γκολφ με 10 σταθμός και με ανάγλυφο Παγκόσμιο χάρτη στο έδαφος φτιαγμένος από φυτά και λιμνούλες... που ξεκινούσες παίζοντας γκολφ ακλουθώντας τους σταθμούς που σε οδηγούν και σου δείχνουν την πορεία της φάλαινας προς τους τόπους της αναπαραγωγής της καθώς και την τροφή της !!! Είχα μαζί μου έναν νεαρό Γιαπωνέζο ιδιοφυία στα ηλεκτρονικά και τους Κομπιούτερ... μιλάμε για 35 χρόνια πίσω και όχι την σημερινή τεχνολογία!... μου είχε πει κάθε σου ιδέα και φαντασία θα στην

71

πραγματοποιήσω!... Ήταν τότε που συζητούσαμε για το εσωτερικό του κήτους που τοποθετημένο στο κέντρο μιας τεχνίτης λίμνης με είσοδο για το κοινό από κάτω από το νερό και μέσα στο σώμα... ο χώρος σε ημίφως με τις πλευρές της ηλεκτρονικές παραστάσεις και βίντεο... από την προϊστορική εμφάνιση της σαν θηλαστικό!... μέχρι τον αφανισμό της... κάνοντας τον επισκέπτη να βγαίνει οργισμένος και λυπημένος... Μέσα στο κήτος είχα βάλει με ηλεκτρονικό Ολόγραμμα! την καρδιά της σε 3 διαστάσεις να κτυπά ρυθμικά... και ανεβαίνοντας προς το μισανοιγμένο στόμα σαν βεράντα να βλέπεις μέσα από τις μπανέλες της και μέσα από τον καταρράκτη νερού θαμπά τον κόσμο... Μου είναι δύσκολο να περιγράψω και να θυμηθώ τα τόσα τρικ του project... Πράγματι εκείνον τον καιρό ήμουν σε μεγάλη διέγερση και φαντασία κάθε ημέρα και νέες ιδέες... ήταν το όνειρο μου! Που γινόταν σιγά σιγά πραγματικοτης!... είχα προγραμματίσει το μέλλον της οικογένειας μου, κάθε μέλος θα αναλάμβανε και ένα τμήμα της... Ήρθα σε επικοινωνία με του Jacques Cousteau την εταιρεία στη Γαλλία και είχαμε κανονίσει να ανοίξει το project Jonah the Blue Whale στα εγκαίνια του!! Βιαζόμουν!... Τα σχέδια μου ενεκρίθησαν από την Κυβέρνηση! !Στις εφημερίδες με μεγάλα γράμματα. Η μπλε φάλαινα πήρε το πράσινο φως έγραφαν... Ο Μπάρι πεθαίνει ξαφνικά!! μαζί του και η Jonah!!! ύστερα, και εγώ με το όνειρο μου αγκαλιά!!! τι κρίμα!...

Ηταν ένα απόγευμα του Νοέμβρη που πλησίαζα το Calgary του Καναδά... και εξακολουθούσα να βρίσκομαι σε ονειρική κατάσταση! δεν πίστευα ότι σε λίγο θα είμαι στο Κάλγκαρι μετά από δυο χρόνια που τόσο εντατικά ψάχνοντας και ζωγραφίζοντας γι αυτήν την έκθεση μου τον τίτλο για την έκθεση τον έδωσε η Γκαλερί... Sacred Places Ιεροί Χώροι... Εγώ θα επιμείνω στον δικό μου τίτλο Σπίτια ενός Θεού! Τον χρόνο που πέρασε ταξίδεψα πολύ... επισκέφτηκα διάφορες χώρες, γνώρισα ανθρώπους από άλλες θρήσκες... με διαφορετικά πιστεύω και θεολογικές ερμηνείες που αν κοιτάξεις μέσα σε αυτές... υπάρχει ο ίδιος

www.art.com.gr

72

στόχος η αγάπη και η πίστη για Τον Θεό ! τα πιστεύω μας χωριστήκαν!... ο δικός μου Θεός... ο δικός σου Θεός!... Με τα σύμβολα της πίστης τους... πολεμούν και σκοτώνουν για να προφυλάξουν τον Θεό τους!!... και τα ιδανικά τους! Τι αστείο!... έχουμε φτάσει σε αυτήν την πνευματική εξαθλίωση!! Τέλος πάντων...αυτά που γράφω είναι δικες μου σκέψεις και πεποιθήσεις... Προσπάθησα να βάλω τις σκέψεις μου επάνω στον μουσαμά... αργότερα διαπίστωσα την ανικανότητα μου!!... Το σκεπτικό μου ήταν απλό... η εφαρμογή του δύσκολη... Αυτοί οι περίφημοι ναοί που ο άνθρωπος έκτισε με πίστη στον Θεό του... αμέτρητα αριστουργήματα αρχιτεκτονικής! για μένα είναι δώρα και προσφορές προς Τον ΕΝΑΝ Δημιουργό και Θεό! Στην προσπάθεια μου αυτή κράτησα αυθεντική την φόρμα και την μορφή κάθε Ναού και απέφυγα τα σύμβολα τους συστηματικά... Τώρα πως μπορώ να ζωγραφίσω το πνεύμα;... δεν έχει μορφή ούτε χρώμα είναι άυλο σαν τον αέρα!... βρίσκεται παντού!... στο τέλος διάλεξα μια φωτεινή δυνατή πινελιά λευκό! που με την φαντασία μου... αν είναι δυνατόν... το πνεύμα Του Δημιουργού ανάλαφρα φτερουγίζει χαρούμενο μέσα σε χώρο αγνότητας και αγάπης, και να χαίρεται!... Είμαι πολύ πρωτόγονος στο γράψιμο μου προσπαθώ το ακατόρθωτο, με λόγια να μεταφέρω τα συναισθήματα μου... δεν υπάρχουν λόγια,... μόνο συναίσθημα... Τώρα το πώς θα μεταδώσω στον επισκέπτη της εκθέσεως μου αυτό το συναίσθημα δεν το γνωρίζω,... ίσως να μην έχω τα κατάλληλα εργαλεία... Έλπιζα ότι μέσα από την Κριτική των εμπείρων ειδικών της Τέχνης θα μπορούσα να πάρω απάντηση στα αγωνιώδη μου ερωτηματικά !!... μεγάλη μου η απαίτηση!! Τι μπορεί να αισθάνονται Αυτοί!!!

Σπίτια ενός Θεού Στο Αεροδρόμιο του Κάλγκαρι με περίμενε ο γιος μου Κρίτων, με έναν υπάλληλο του Γκαλερί,... οι δρόμοι τελείως Καναδέζικοι!! Παντού χιόνι! ο Κρίτων μου είπε ότι η θερμοκρασία είναι στο 17 υπό το μηδέν! και αμέσως όρχησα να κρυώνω... κούμπωσα μέχρι επάνω όλα τα κουμπιά του παλτού μου... είπα στον εαυτό μου ότι πρέπει να επιζήσω μέχρι το τέλος της εκθέσεως! 17 υπό!! πρέπει να δούμε και φώκιες στους δρόμους!!ας κάνω και λίγο χιούμορ... Οι δρόμοι πολύ παγωμένοι ο κόσμος κυκλοφορεί με παρέα για να κρατιέται στο γλίστρημα! Φτάσαμε στο διαμέρισμα του Kris Talbot του Manager και ιδιοκτήτη του γκαλερί και φίλου του Κρίτωνα... ένα ωραίο διαμέρισμα στο κέντρο της πόλεως, και αφού άφησα τις βαλίτσες μου ανεβήκαμε την λεωφόρο προς το Gallery... ο τίτλος της είναι Artists of the World ένα μεγάλο κτήριο δυο ορόφων ιδιοκτησία του Κρις... Στην είσοδο ήταν διαφημιστικά της δουλειάς μου και στο βάθος σκαλοπάτια για τις αίθουσες εκθέσεων... Ο Κρις με καλωσόρισε στο γραφείο του... τον είχα γνωρίσει από πριν στην Αυστραλία, πάντα γελαστός και ευγενικός... μέσα σε λίγο γνώρισα όλο το προσωπικό

73

του Γκαλερί... και ορχήσαμε να μελετάμε το στήσιμο των... Ο Κρίτων ανέλαβε τα πάντα!! και ομολογώ θαύμασα τις ικανότητες του και το πόσο γρήγορα ταχτοποιούσε τις λεπτομέρειες και τα τυχών προβλήματα... την δουλειά του την ξέρει πολύ καλά!! στην Αυστραλία που έχει το δικό του Γκαλερί είναι πολύ γνωστός μέσα στην αγορά της Τέχνης! Ησύχασα και πήγα στο διαμέρισμα να ξαπλώσω να ξεκουραστώ από το ταξίδι. Με ξύπνησε ένα διακριτικό κτύπημα στην πόρτα του δωματίου μου... ο Κρίτων μου είπε να ετοιμαστώ γιατί θα πάμε για βραδινό φαγητό κάπου έξω... με τον Κρις και άλλους... βαριεστημένα τους ακολούθησα Το πρωί άλλα τρεχάματα με δημοσιογράφους και ένα κλεισμένο ραντεβού με το Κυβερνητικό τηλεοπτικό κανάλι της Πόλεως... η εκπομπή δεν πήγε καθόλου καλά από τον εκνευρισμό μου και την αντιπάθεια που έχω σε τέτοιες περιπτώσεις όπου αναγκάζομαι να απαντήσω στις ηλίθιες ερωτήσεις που μου κάνουν... Κατάλαβα ότι δυσαρέστησα πολλούς εκείνο το παγωμένο πρωινό στο Calgary. Γενικά πέρασα πολύ ευχάριστα στο Κάλγκαρι... κάθε μέρα και άλλους ανθρώπους,... και οι προσκλήσεις πολλές! Από φίλους του Κρίτωνα και Κρις... Μου αρέσουν οι Καναδοί, είναι ατόφιοι με την διπλή τους κουλτούρα την Άγγλο Γαλλική! Έχουν ανθρωπιά και την μοιράζουν απλόχερα πράγμα που το εκτίμησα ιδιαίτερα... ζουν σε μια χώρα με αξιοθαύμαστη υποδομή σε όλα γενικά τα θέματα... με μια συνεχή προσπάθεια να εξυπηρετήσει τις ανάγκες των κατοίκων της... Καναδοί λευκοί και Καναδοί Ινδιάνοι ζουν αρμονικά μεταξύ τους και αγαπούν παθολογικά την χώρα τους... Γνώρισα και την Ελληνική κοινότητα! Τελικά εμείς οι Έλληνες βρισκόμαστε παντού! είμαστε οι γνήσιοι Έλληνες εκτός Ελλάδος δυστυχώς!... γιατί μέσα στην Ελλάδα δεν είμαστε Έλληνες χάσαμε την ταυτότητα μας... ελπίζω κάποτε να την ξαναβρούμε... Κάναμε μερικά ταξιδάκια έξω από την πόλη... στο εξοχικό του Κρις περίπου 2 ώρες μακριά κοντά, στους πρόποδες της ονομαστής οροσειράς των Rocky Mountains!! Τα Βραχώδη Όρη! Κάτι το μαγικό ξετυλίγετε μπροστά στα μάτια σου βλέποντας τι είναι η αρμονία της της Φύσης! Αισθάνεσαι εκτός τόπου και χρόνου ασάλευτος να κοιτάς αυτή την Θεϊκή μαγεία... Σαν καρφωμένος στην γη! κοίταζα κοίταζα κοίταζα και έδινα χρόνο στην εικόνα να μπει βαθειά μέσα μου... και την έχω για πάντα εγώ ο τυχερός!... Το εξοχικό του Κρις είναι ένα τεράστιο οικοδόμημα σωστής αρχιτεκτονικής...

www.art.com.gr

74

που το ξύλο χρησιμοποιήθηκε σωστά και με θαυμαστή καλαισθησία δίνοντας ένα άρτιο σύνολο και αποτέλεσμα... μοιάζει σα να γεννήθηκε μαζί με το δάσος... Καναδός ο αρχιτέκτων και μπράβο του! Το σπίτι είναι επάνω σε λόφο και από τις μεγάλες του βεράντες βλέπεις τα χιονισμένα Όρη και τα ατέλειωτα δάση να χάνονται στον ορίζοντα... Τα χαράματα μπορείς να διακρίνεις επάνω στο χιόνι τα πατήματα των αγριόγατων Πούμα! και πιο κάτω προς το ποτάμι αχνάρια μεγάλα αρκούδας! Μου είχαν πει να μην βγαίνω τέτοιες ώρες για φωτογραφίες που ήθελα γιατί μπορεί να είχα ξαφνικές επισκέψεις όχι και τόσο ευχάριστες !Κάτω από τον λόφο του σπιτιού έχει μια ωραία λίμνη που τον περισσότερο καιρό είναι παγωμένη σαν κρύσταλλο... πηγαίνουν εκεί για skating μόνο. Μεγάλο σπίτι με αφάνταστες ανέσεις μέσα σ αυτήν την παραδεισένια ερημιά. Η όλη έκταση πολλών τετραγωνικών χιλιομέτρων προστατεύεται από την Κυβέρνηση και από το Υπουργείο Περιβάλλοντος... Όταν πήγαινα για περπάτημα στο δάσος ένιωθα τόσο ελεύθερος... σαν πουλί!... γεμάτος νοσταλγία για τους θρύλους και ηρωισμούς του τότε... που μόνον από τα βιβλία και το σινεμά γνώρισα! Αχαλίνωτη η φαντασία με τρέχει πέρα δωθε... πότε θα ησυχάσει η ψυχή δεν ξέρω... δεν θέλω να κόψω τα φτερά της άστη να με οδηγεί όπου αυτή θέλει! Που και που στημένα ξύλινα πολύχρωμα Τοτέμ μέσα στο δάσος ακίνητα σε κοιτάζουν, είναι τόσο όμορφα σκαλισμένα! σύμβολα συνηθισμένα των Ινδιάνων... είναι σαν να ζεις και περπατάς πάνω στα αχνάρια του μακρινού παρελθόντος!Στο Γκαλερί είχα μερικές πωλησεις έργων μου σε απίστευτα υψηλές τιμές!..πράγμα που δεν μου άρεσε... αισθάνομαι σα να κλέβω το κοινό! Κάτι μίλησα γι αυτό στον Κρίτωνα και μόνο που δεν με σκότωσε!... Είδα πάλι τι μπορεί να καταφέρει η Διαφήμιση και οι υπερβολές για την αξία του καλλιτέχνη!! Το ξέρω ότι έχω διάλεξη λάθος επάγγελμα!...

75

Τα Εγκαίνια της εκθέσεως μου έγιναν ένα απόγευμα με χιονοθύελλα και 16 βαθμούς υπό το μηδέν παραδόξως ο κόσμος ήρθε και ήταν πολύς,..γέμισε ασφυκτικά το Γκαλερί! Έμεινα πολύ ευχαριστημένος από την οργάνωση, και περισσότερο από τον γιο μου που είχε βάλει τα δυνατά του για να με ευχαριστήσει και τα κατάφερε ! Ήταν μια επιτυχία !

Περπάτησα μέσα στην πόλη και έξω από αυτήν... το Κάλγκαρι είναι η πόλης του Καναδά, μιας μικρής πόλης που aρχησε να ακούγεται πιο δυνατά μετά τους Χειμερινούς Ολυμπιακούς του 2004... από τότε ανεβαίνει τα σκαλοπάτια της επιτυχίας με σταθερά και προσεκτικά βήματα προς ένα ιδανικό κοινωνικό σύστημα Φεύγω με καυτές αναμνήσεις από την ολιγοήμερη διαμονή μου... τo αγάπησα και τo αγαπώ, μου έδωσε πολύτιμες εμπειρίες και ελπίδες για ένα αύριο πιο ανθρώπινο από tο σήμερα!!Calgary γιατί δεν σε γνώρισα ενωρίτερα, να έχω τον χρόνο να ζήσω μαζί σου!!... Χαιρέτισα το Κάλγκαρι, πήρα το αεροπλάνο και πέταξα προς την Αθήνα στο κοτέτσι μου!... στο αγαπημένο Studio μου κάτω εκεί στην Νέα Σμύρνη, το χωνευτήρι των αναμνήσεων μου!!..

www.art.com.gr

76

Venice Bochum 1955 Θυμάμαι τότε που δούλευα ως διακοσμητής στην Ναυτιλιακή εταιρεία Καβουνίδη κάτω στον Πειραιά... το διασκέδαζα πολύ γιατί η δουλειά μου πρόσφερε πολλά ταξίδια με τα καράβια που διακοσμούσα... βασικά στην Ιταλία και ειδικά στην Βενετία. Η εταιρεία αγόραζε κοψοχρονιά Αμερικανικές πολεμικές Κορβέτες τους αφαιρούσε τα κανόνια και τις μετάτρεπε σε μίνι κρουαζερορόπλοια οπού μετά εμείς τα διακοσμούσαμε ανάλογα με την γραμμή που θα ακλουθούσαν... τα δικά μου πηγαινορχόντουσαν Πειραιά Βενετία κάθε εβδομάδα, και πολλές φορές δουλεύαμε ταξιδεύοντας μέσα τους Θυμάμαι σε ένα από αυτά τα ταξίδια... είχα να τελειώσω κάτι διακοσμητικά πανό μέσα στο bar του πλοίου και όταν τελείωσα βγήκα στο deck της πισίνας να σεργιανίσω τον κόσμο και ειδικά τις ωραίες κοπέλες που κυκλοφορούσαν με τα μπικίνι τους και τα ηλιοψημένα κορμιά τους..., και ένα απόγευμα με έπιασε το τρελό μου... βάζω το μαγιό μου και νaμε επάνω!... Το μέγεθος της πισίνας πολύ μικρό, άρχιζε από την βάση της τσιμινιέρας και τελείωνε στην απέναντι τζαμαρία περίπου έξη μέτρα μήκος.!! Και εγώ με την τρέλα μου σκαρφάλωνα την μικρή σκαλίτσα της τσιμινιέρας και από κει έκανα ανάποδες τούμπες πέφτοντας στην πισίνα!... αν δεν είσαι τυχερός πέφτεις στην θάλασσα !!έπειτα σουλατσάριζα στο deck κάτω απ τα χειροκροτήματα... Έτσι γνώρισα το σώμα!!! Την Ούρσουλα την κοκκινομάλλα από το Bochum της Γερμανίας... ένα υπέροχο σώμα με μια υποφερτή φατσούλα...! το σώμα ήταν το κάτι άλλο!!... Ταξίδευε μόνη της... γνωριστήκαμε... με ρώτησε αν ήμουν αθλητής στις καταδύσεις και εγώ δεν της έκρυψα ότι κάποτε ήμουν στο Ολυμπιακό team των καταδύσεων... το έχαψε και με κοίταζε με θαυμασμό η ίδια ήταν δασκάλα σωματικής αγωγής στο Πανεπιστήμιο του Bochum... Περάσαμε πολύ ωραία οι δυο μας... χοροπηδούσαμε στην καμπίνα μου..., και πότε στην πλώρη τα βράδια επάνω στα σχοινιά... όπου είχε πάρει το μάτι μου τον γεροκαπετάνιο να μας παρατηρεί με τα κιάλια νύχτας και να το διασκεδάζει!... Είχαμε συμφωνήσει με την Ούρσουλα από την Βενετία να πάρουμε το τρένο για το Bochum... όπου θα με φιλοξενούσε στο σπίτι της για μερικές ημέρες... να γνωρίσω τους γονείς της έτσι για το καλό... Φτάσαμε ένα πρωινό στην Βενετία όπου χοροπηδώντας αποχαιρέτησα τον καπετάνιο που μου έκλεινε το μάτι συνεχώς...!, και χέρι χέρι με την κοπελιά κάναμε πολύωρη ξενάγηση μέσα στα στενά της, και προλάβαμε στο τσακ το τρένο για την Γερμανία. Τα

77

καταφέρναμε στην συνεννόηση μια χαρά με τα υποφερτά Αγγλικά μας... και εγώ με την πείρα που είχα από τους Γερμανούς που είχαν επιτάξει το σπίτι μας στην Ακρόπολη στον πόλεμο άφηνα κάτι Γερμανοκραυγες!!... αχτουνγκ αχτουνγκ τσουτσουναρπαχτουνγκ!! και έσκαγα στα γέλια βλέποντας τη Ούρσουλα να προσπαθεί να καταλάβει αυτήν τη νέα Γερμανική διάλεκτο !! Το Bochum είναι ονομαστό για την κλειστή κοινωνία του και τις αυστηρές παραδώσεις του... κλασική μουσική... αθλητισμός και όχι ξενύχτια... Έχει μια πολύ ωραία όπερα όπου πήγαμε ένα βράδυ και απολαύσαμε Ρωμαίο Ιουλιέτα Οι γονείς της ευγενικοί και άχαροι μας άφησαν μόνους σχεδόν αμέσως. Ανεβήκαμε πάνω στο Αττίκ που ήταν το διαμέρισμα της Ούρσουλας πολύ χαριτωμένο και άνετο... ξαπλώσαμε αμέσως... μου είπε να πάω μια μέρα να την δω με την τάξη της στο κολυμβητήριο όπου επί τη ευκαιρία να κάνω και τις καταδύσεις μου... !! [ αυτό δεν μου άρεσε καθόλου] δεν ξέρω γιατί αλά είχα μια προαίσθηση... την έδιωξα από το μυαλό μου γρήγορα... Πάντως δεν την απέφυγα αυτή την επίσκεψη στο τέλος... Θα έμενα στο Bochum ακόμα 3 μέρες γιατί η κοπελιά μου άρχιζε μαθήματα και εγώ έπρεπε να επιστρέψω πίσω το συντομότερο... ένα βροχερό πρωινό κατηφορίσαμε για το κολυμβητήριο... ένα τεράστιο κτίριο αυτό το Δημοτικό κολυμβητήριο, κλειστό και θερμαινόμενο, Ολυμπιακού μεγέθους με ειδικά ξεχωριστό χώρο για καταδύσεις... στα μέτρα μου δηλαδή!... Με είχε πάρει από το χέρι και με τριγύριζε εδώ και κει γνωρίζοντας μου συναδέλφους και αθληταράδες αγάλματα με ξανθά μαλλιά και γαλανά μάτια... τους είχε μιλήσει για μένα γιατί με κοιτούσαν με συμπάθεια και θαυμασμό κτυπώντας με τρυφερά στην πλάτη ξεφώνιζαν... βουνταμπα!!!Μετά με ρώτησαν αν ήθελα να κάνω καταδύσεις μαζί τους, και με την πρόφαση ότι δεν είχα μαζί μου μαγιό τους ευχαρίστησα ευγενικά και με κτυποκάρδι... του κέρατα! μου παρουσίασαν στην στιγμή 10 μαγιό για να διαλέξω!! διάλεξα ένα λουλουδάτο λίγο πένθιμο στα χρώματα που μου ταίριαζε εκείνη την ώρα... Προσπαθούσα να υπολογίσω το ύψος της εξέδρας που έμοιαζε με ουρανοξύστη... στο τέλος δέχτηκα την πρόταση να πέσουμε από την ψιλότερη εξέδρα που δεν έχει την ξύλινη προέκταση και είναι πιο σταθερή... ήταν η πρώτη φορά στην ζωή μου που θαύμασα τον εαυτό μου για την ψυχραιμία του... Μπράβο Άλκη έτσι σε θέλω!!!!Να πω την αλήθεια έτσι για παρηγοριά... δεν ήμουν και τόσο άσχετος με τις καταδύσεις... είχα μια μικρή πείρα γιατί ήταν το αγαπημένο μου άθλημα. Για να ανέβεις για την ψήλη εξέδρα έπρεπε να ξεκλειδώσεις τρία σιδερένια πορτάκια με αμπάρες για ασφάλεια και τα κλειδιά τα έχουν οι πρωταθλητές... δεν επιτρέπεται στο κοινό... είχα μπροστά μου έναν αθλητή που άνοιγε τα πορτάκια και μου έδειχνε τον δρόμο... τον ανήφορο γιατί κατήφορος δεν υπάρχει... ανεβαίνω μόνον!! Έτσι για να κατέβεις πρέπει να πηδήξεις!! Μοιάζει σαν τον χορό του Ζαλόγγου!!... έτσι ακoλουθώντας την μοίρα μου έφτασα στην εξέδρα... κοιτώντας κάτω και βλέποντας τις σιδεριές της εξέδρας αναρωτήθηκα αν βρίσκομαι πάνω στον

www.art.com.gr

78

πύργο Άιφελ... η πισίνα κάτω έμοιαζε πιατάκι του καφέ!! Ματακος !!πρέπει να ξέρω και σημάδι!! θα πέσω μέσα η έξω; Βλέποντας τους προβολείς της οροφής να βρίσκονται τόσο κοντά μου και σε κατάσταση ταυρομάχου αμόλησα επανωτά τρεις φορές Όλε! Όλε! Όλε! και πήδηξα σαν το καβούρι με λυγισμένα τα πόδια για μην αναποδογυρίσω... αλεξιπτωτιστής χωρίς αλεξίπτωτο!!... Κτύπησα το νερό σαν οβίδα! και σε δέκατα του δευτερολέπτου έπιασα πάτο!... γύρω μου αστράκια!!.ανέβηκα στην επιφάνεια και με γρήγορες απλωτές βγήκα από το νερό, πήγα κοντά στην Ούρσουλα που με κοίταζε με μάτια ψαριού... εξήγησα ότι έπρεπε να πέσω έτσι για να μετρήσω το κενό για την επομένη κατάδυση μου που δεν έγινε ποτέ λόγο αναλυμένων υποχρεώσεων. Πάντως ήταν μια εμπειρία... για μένα και τι εμπειρία!... αξέχαστη !!!

Ulm Germany 1960 Από έναν φίλο τον Γιάννη τον φωτογράφο γνώρισα έναν άγγελο... μια ψυ χού λα την... Χίλντα την αδελφή της Γκρέτας της γυναίκας του Γιάννη... Γερμανιδούλες... η Χίλντα ήταν μια αληθινή κούκλα με χρυσά μαλλιά και γαλαζοπράσινα μάτια... μερικά χρόνια νεώτερη μου... Είχε έλθει στην Αθήνα να δη την νιόπαντρη αδελφή της... Γνωριστήκαμε και αμέσως κάναμε στενή παρέα όταν ερχόταν στην Αθήνα... τελικά τα φτιάξαμε... ο σύνδεσμος μας ήταν Πλατωνικός για ένα διάστημα... Μεσολάβησαν γεγονότα που σιγά μας έφερναν πιο κοντά... Ήμουν ο πρώτος της έρωτας... με θαύμαζε πολύ και εγώ το ευχαριστιόμουν... η ίδια ήταν διακοσμήτρια και έμενε στο Ulm μια πόλη επάνω στον Δούναβη τον μεγάλο ποταμό που πέρναγε ανάμεσα της... εργαζόταν ως διακοσμήτρια βιτρινών ενός μεγάλου πολυκαταστήματος το Mayer μέσα στην καρδία της πόλης Αλληλογραφούσαμε συχνά όπου μια μέρα αποφάσισα να πάω στο Ulm να δουλέψω σαν καλλιτέχνης και να είμαι κοντά της... αλήθεια όρχησα να νιώθω πολύ τρυφερότητα γι αυτήν Έτσι ένα πρωινό πήρα το τρένο για Γερμανία... Με περίμενε στον σταθμό! Μου είχε βρει έναν χώρο επάνω σε ένα πατάρι φανταστικό που είχε θέα τον ποταμό... μου άρεσε πολύ... και φτιάξαμε ένα στούντιο με υπνοδωμάτιο μαζί όπου πολύ σύντομα όρχησα να ζωγραφίζω... Μου γνώρισε τους γονείς της στο σπίτι της η μητέρα της τυπική Γερμανίδα αυστηρή αλά γλυκιά γυναίκα... ο πατέρας της Καγκελάριος­

79

αποστρατος αξιωματικός του Τρίτου Ράιχ... λιγομίλητος και πολύ παρατηρητικός που με έπιανε ζάλη όταν με κοίταζε με επιμονή... Κάθε μέρα πέρναγα από το πολυκατάστημα που δούλευε, την έπαιρνα και πηγαίναμε στο ποτάμι όταν ήταν καλός καιρός κολυμπούσαμε... στην όχθη φύτρωναν κάτι τεράστια φυτά με πολύ μεγάλα φύλα που τα κόβαμε και τα κάναμε καπέλα για τον ήλιο και το διασκευάζαμε... μου άρεσε να κολυμπώ στο ποτάμι... να αφήνω να με παίρνει το ρεύμα μακριά... ήταν λίγο επικίνδυνο αλλά μου άρεσε... Ζωγράφιζα κάθε μέρα σχεδόν... θέματα αυθόρμητα και παράξενα ακόμα και σε μένα, πολύ αφηρημένα... και άλλες φορές φρικιαστικά εμπνευσμένα από το τέλος του πολέμου και της ατομικής φρίκης... με νεκροταφεία και σκελετούς!!!!!απορούσα για την φαντασία μου και τα καταστροφικά αισθήματα που είχα τόσο βαθιά μέσα μου... παραδόξως τα πουλούσα πολύ εύκολα μέσα από τους πελάτες και φίλους της Χίλντας.! παρακολουθούσα έκπληκτος σαν ξένος παρατηρητής την ζωγραφική μου να παίρνει διαστάσεις να αλλάζει συνεχώς θέματα και τεχνικές που στο τέλος βαρέθηκα και τα βρόντηξα... Επάνω στο μικρό μας στούντιο αφήσαμε τον έρωτα μας ελεύθερο... γίναμε ψύχη και σώμα ένα... ήταν μια περίοδος ξενοιασιάς που δεν θα ξεχάσω ποτέ... η Χίλντα πραγματοποιούσε κάθε μου επιθυμία και ένιωθα την αγάπη της να με τυλίγει... Μέσα μου το άγνωστο και η αβεβαιότητα... τύψεις... γιατί ήξερα ότι θα τελειώσει κάποτε το ενδιαφέρον μου... ήξερα τον εαυτό μου... μόνο να παίρνει και τίποτα να μην δίνει..., τον ξέρω τον Άλκη τόσο καλά... προσπαθώ και τον κρύβω βαθειά μέσα μου... πολλές φορές νιώθω την αγωνία του να προσπαθεί να μιλήσει μαζί μου... δεν τον αφήνω... δεν θέλω να τον γνωρίσω, τον φοβόμουν και τον φοβάμαι ακόμα! Mια μέρα διαβάσαμε σε μια εφημερίδα του Μονάχου, στις αγγελίες... κάποιος ζητούσε Έλληνα Αρχιτέκτονα Διακοσμητή για την μελέτη και διακόσμηση ενός νυχτερινού κέντρου στο Σβαμπικ στο κέντρο του Μονάχου, ιδιοκτήτης Έλληνας μόνιμος κάτοικος Γερμανίας... επικοινώνησα μαζί του και κλείσαμε ραντεβού σε μερικές μέρες να πάω να τα πούμε από κοντά... μου άρεσε η ιδέα πήρα το τρένο και πήγα στο Μόναχο να τον γνωρίσω... Είχε μια μεγάλη εταιρεία μεταφορών και δούλευε με όλη την Ευρώπη... Τα είπαμε και μου έδωσε την εντολή για να αρχίσω τα σχέδια και με την προϋπόθεση όταν αρχίσει η δουλειά πρέπει να εγκατασταθώ στο κτίριο είχε δωμάτια στον όροφο από πάνω που μπορούσα να μένω άνετα και να επιβλέπω τις εργασίες, συμφώνησα μαζί του και πήρα τον δρόμο για το Ulm. Ο Θεοδοσίου ήθελε να δώσει Ελληνική ατμόσφαιρα στο κέντρο του γι αυτό έψαξε για Έλληνα Διακοσμητή... και είχε κιόλας βρει το όνομα... Ρωμαϊκός Βράχος!! Η Χίλντα με περίμενε με αγωνία... ήθελε τόσο πολύ να μείνω στην Γερμανία και χάρηκε πολύ που έκλεισα την δουλειά και με προκαταβολή παρακαλώ !! Τέλειωσα τα σχέδια σχετικά γρήγορα, ικανοποιημένος από το αποτέλεσμα

www.art.com.gr

80

της δουλειάς μου, τα πήρα υπό μάλης, αποχαιρέτισα την κοπελίτσα μου, και ευτυχισμένος για το αύριο που με περίμενε κατέβηκα στο Μόναχο και εγκαταστάθηκα για τα καλά στο δωμάτιο μου που αστραπιαίος το μετέτρεψα σε αρχιτεκτονικό γραφείο... Έμεινα περίπου 3 μήνες,... Ο Θεοδόσιου φιλοξενούσε επίσης μερικές κοπέλες που τις εκπαίδευε για το μαγαζί του... όμορφες νεανικές Γερμανιδούλες που είχαν έλθει από διάφορα σημεία της χώρας γυρεύοντας δουλειά, έμεναν στα δωμάτια του ορόφου που ήταν το ένα κολλητό με το άλλο... περίπου 5 δωμάτια αν θυμάμαι καλά... και πλάι το δικό μου που ήταν το τελευταίο στη σειρά... Τα βράδια πηγαίνοντας προς το δωμάτιο μου άνοιγαν οι πόρτες και είχα συνομιλίες και προσκλήσεις που πάντα δεχόμουν ευχάριστα...! Οι κοπελιές ξετρελαμένες για μελαχρινούς τα έδιναν άλλα!!! Η Χίλντα ξεχάστηκε για ένα διάστημα παρ όλο που καθημερινά μιλούσαμε τηλεφωνικώς... εγώ ήμουν βουτηγμένος στο μέλι και το απολάμβανα στο έπακρο... ευτυχώς ήμουν ο μόνος μελαχρινός και Schwarzkopf μακροκέφαλος!! τύφλα να έχει ο μαχαραγιάς της Καπουρταλα!... κάθε δωμάτιο και άλλος κόσμος, κάθε κρεβάτι άλλος τριγμός.!.απίθανες οι μελωδίες!!! υπνοβάτης από το ένα στο άλλο κρεβάτι, οπού όρχησα να υπνοβατώ και την ημέρα!... στο τέλος κατάφερα να επιζήσω! Μια μέρα ήρθε η Χίλντα που με βρήκε πολύ αδύνατο της είπα ότι δούλευα πολύ!! έμεινε μαζί μου μερικές ημέρες, είχε πάρει άδεια από το γραφείο της, περάσαμε ωραία αυτές τις ημέρες... ο Θεοδοσίου μας είχε δώσει την Μερσεντές του, ένα υπέροχο σπορ αμάξι και το χαρήκαμε ιδιαίτερα... και μια κλήση για ταχύτητα!! Στα σχέδια μου για την διακόσμηση είχα προγραμματίσει για μια μεγάλη τοιχογραφία με θέμα ένα ελληνικό σκηνικό... κάτι από ελληνικά νησιά, την έβλεπα για πίσω από την ορχήστρα η σαν φόντο της πίστας χορού, την σχεδίασα στο περίπου και πήγα στην σχόλη καλλών τεχνών του Μονάχου ψάχνοντας για Έλληνες σπουδαστές να την ζωγραφίσουν επί τόπου στο κέντρο... ήμουν τυχερός που βρήκα τον Παύλο που σπούδαζε το τελευταίο του έτος στην Σχολή, εξαιρετικός καλλιτέχνης και καλός φίλος, που αργότερα έγινε πολύ γνωστός στην Γερμανία και γενικά στην Ευρώπη, σκηνογράφος και αργότερα διευθυντής του Salzburg Festival...! Μεγάλη θέση και ευθύνη για τον Πωλ, παντρεύτηκε μια ωραία κοπέλα Γερμανίδα και έμεινε μόνιμα πια στην Γερμανία Θυμάμαι όταν έφτιαχνα το κέντρο πηγαίναμε τα βράδια στις υπόγειες ταβερνούλες του Σβαμπικ και τρώγαμε τα δυναμωτικά μας Ταρταρ και τις ζεστές Γκούλας... Μια ανέμελη ζωή με νεανικές ανησυχίες και αισιόδοξους προβληματισμούς !!... Ένα πρωινό με πήρε η Χίλντα στο τηλέφωνο για να μου πει ότι ήταν έγκυος, είχε καθυστέρηση τρεις εβδομάδες... πάγωσα!! το είπα στον Πωλ μου είπε να μην ανησυχώ γιατί γνωρίζει κάποιον ειδικό γιατρό που μπορεί να μας βοηθήσει... ανησύχησα πολύ... στο τέλος δεν ήταν έγκυος μόνο μια καθυστέρηση, έτσι την γλυτώσαμε και οι δυο!! Το νυχτερινό κέντρο έκανε εγκαίνια ένα βροχερό βράδυ, επιτυχία και επαίνους για την διακόσμηση και για τον καλλιτέχνη... όλα καλά, έπεσε και

81

το παραδάκι... Ήρθε η Χίλντα και με ξενάγησε λίγο στην πόλη που την ήξερε τόσο καλά βγάλαμε και φωτογραφίες και γυρίσαμε στο Ulm όπου θα έμενα δυο βραδιές ως που να φύγω για την Αθήνα Έμεινα στο σπίτι της και κοιμηθήκαμε μέχρι το πρωί... μετά με πήγαν στον σταθμό όλοι μαζί μητέρα, πατέρας και κόρη έφυγα από το Ulm με βαριά καρδιά. Μετά από μερικές εβδομάδες ήρθε η Χίλντα με την μητέρα της στην Αθήνα να γνωρίσουν τους γονείς μου... της μητέρας μου της άρεσε πολύ η Χίλντα, της έδωσε ένα ωραίο δακτυλίδι σαν επισφράγισμα της γνωριμίας... κάτι σαν αρραβώνας... εκείνο το βράδυ πήγαμε την ταβέρνα του Ξινού στην Πλάκα... και εγώ να πω την αλήθεια δεν ήξερα τι ακριβώς γινόταν... Έφυγαν το άλλο πρωί... Η Χίλντα ερχόταν συχνά και ήθελε να είναι μαζί μου... και εγώ την απωθούσα συστηματικά γνωρίζοντας τον εαυτό μου δεν ήθελα να την ενθαρρύνω... πολλές φορές πονούσα που έβλεπα μέσα στα μάτια της την απορία για την συμπεριφορά μου την απαίσια ομολογώ έφταιξα πολύ που παρέσυρα αυτόν τον Άγγελο στα φτηνά καπρίτσια του εγωισμού μου... το μετάνιωσα... αλά αυτό δεν αλλάζει τίποτα την ζημιά την έκανα σ αυτή την ψυχή. Τώρα να πω και κάτι για το Ulm... μια ιστορική πόλη για τους Γερμανούς... υπερήφανη γιατί γέννησε τον Αϊνστάιν! και έχει τον περίφημο Καθεδρικό ναό με το υψηλότερο καμπαναριό της Γερμανίας εκεί κάποιος δοκίμασε να πετάξει με μηχανικές φτερούγες!! Σκοτώθηκε πέφτοντας στα νερά του Δούναβη... Εκεί κοντά στην εκκλησία επάνω στην όχθη του είχα ανακαλύψει ένα μικρό εστιατόριο που έφτιαχνε ένα καταπληκτικό πιάτο από παστό χοιρινό... και μια μαύρη μπύρα... βουνταμπα. Θυμάμαι ακόμα τον πατέρα της κλειδωμένο στο γραφείο του στο σπίτι του ακούγοντας στο πικάπ τον περίφημο λόγο του Χίτλερ στην Νυρεμβέργη... και δω πάλι... Αχτουνγκ Αχτουνγκ Τσουτσουναρπαχτουγκ!!... Πέρασε κι αυτό, και ξέφτισε μέσα στον χρόνο... μα οι αναμνήσεις ευτυχώς δεν έσβησαν !!

www.art.com.gr

82

Maρί Μaρία Μαρίκα Η Μητέρα μου

Προσπαθώ να θυμηθώ την ημέρα της γεννήσεως μου!! Αν είναι δυνατόν, η μητέρα μου έλεγε ότι γεννήθηκα το τελευταίο Σάββατο της Απόκριας, αργά το βράδυ, και χαμογελώντας πρόσθετε για αυτό μου βγήκες μασκαράς παιδί μου... και τι μασκαράς!!δεν ήξερε ότι το αστείο της θα έβγαινε τόσο αληθινό... ατελείωτες οι μάσκες που φόρεσα και φορώ ακόμα..., μεγάλος θεατρίνος της ζωής ο Άλκης μας... Πόσο θα ήθελα να ζούσε ακόμα, να την είχα πλάι μου... η Μαρίκα με αγαπούσε πολύ και το ήξερα... όλα της τα παιδιά αγαπούσε... εγώ όμως ήθελα να νομίζω ότι ήμουν ο ξεχωριστός της γιος, εγώ και μόνον,... ο γιος με τα περισσότερα ελαττώματα και τα λιγότερα προτερήματα!... τουλάχιστον έτσι ένιωθα... πάλι ρίχνω τον Άλκη αυτόν τον Άλκη που δεν χωνεύω.!! Η μητέρα μου γεννήθηκε στην Πόλη, στην Κωνσταντινούπολη, και αργότερα όταν ο πατέρας της πέθανε πήγε με την μητέρα της στην Γαλλία στο Παρίσι όπου η μητέρα της η γιαγιά μου η Δόμνα ξαναπαντρεύτηκε με τον Ζοζέφ έναν Φραγκολεβαντίνο έμενε και μεγάλωνε στο Παρίσι όπου αργότερα γνώρισε τον πατέρα μου τον Ορέστη που σπούδαζε τότε Κοπτική, και από προξενιό της θειας μου Βέρας... παντρεύτηκαν εκεί στο Παρίσι... μετά ήρθαν στην Αθήνα μόνιμα πια γιατί και ο Ορέστης ορφανό παιδί ήταν από την Πόλη Έτσι άρχισε την ζωή της η Μαρίκα μου... μπήκε μέσα στα βάσανα πολύ απότομα... μετά ήρθε και η μητέρα της η Ντόμινα με τον Ζοζέφ, Η μητέρα μου πέρασε πολλές δυσκολίες στην ζωή της αλλά τις σκέπαζε το χαμόγελο της και η καλοσύνη της... ήταν τόσο σωστή σαν μάνα και σαν σύζυγος και η πολύ δυνατή προσωπικότητα της την βοηθούσε να ξεπερνά προβλήματα και να βρίσκει λογικές αποφάσεις μέσα αλά και έξω από την οικογένεια... χαρισματική γυναίκα... όταν δε έβγαζε φωνή όλοι καθόμαστε κλαρίνα μπροστά της... είχε πάντα δίκαιο Μαρίκα μου... καμιά φορά σκόνταφτε πάνω στον Ορέστη και είχαμε μικροεπαναστάσεις ο πατέρας μου κατ' εικόνα και ομοίωση με τον μικρό μασκαρά τον Άλκη που τόσο έμοιαζε μαζί του... με φώναζαν μικρό Ορεστακή!!! Η μητέρα είχε και μια θαυμάσια φωνή... όταν τραγουδούσε σταματούσαν όλοι για να την ακούσουν και ο Ορέστης τραγουδούσε κι αυτός μαζί της, αν και λίγο φάλτσος ήταν πολύ προσεκτικός Η αλήθεια είναι ότι δεν τους γνώρισα καλά και τους δυο... όλο έλειπα, ακόμα καιόταν ήμουν μαζί τους έλειπα!!βουτηγμένος μέσα στα προσωπικά μου όνειρα και τις φαντασίες μου ούτε τους κοίταζα... για μένα ήταν πάντα εκεί απέναντι από την απουσία μου, αγαπούσαν και αυτό έφτανε για μένα... Έτσι περνούσαν τα χρόνια... εγώ αυτοξενητεμένος και μόνιμα σχεδόν μέσα σε μια ομίχλη μακριά από την Ιθάκη μου... ένας Οδυσσέας της δεκάρας κατάντησα !! Ο θάνατος! του αδελφού μου, του Γιώργου... σκότωσε την οικογένεια... οι γονείς μου καρτέρευσαν η υγεία της μητέρας μου κλονίστηκε ανεπανόρθωτα, και ο πατέρας μου τίναξε την επιχείρηση Ορέ στον αέρα! Αδιαφορία, απάθεια

83

και ενοχή γιατί άφησαν τον Γιώργο να πάει πίσω στο Παρίσι στις σπουδές του ύστερα από μια δυνατή πλευρίτιδα που είχε όταν ήταν στην Αθήνα. Η μητέρα μου χειροτέρευε μέρα με την ημέρα, και παρ όλες τις επισκέψεις της στου Λονδίνου τα νοσοκομεία δεν κατάφερε να γιατρευτεί... έφυγε απ την ζωή μέσα στην αγκαλιά του άνδρα της στο σπίτι του αδελφού μου του Στέλιου. Όταν η Μαρίκα μου πέθανε εγώ ήμουν στην Αυστραλία τι την ήθελα εγώ την ξενιτειά... εγώ αγαπούσα μόνο το ταξίδι!... γιατί έφυγα μακριά τραβώντας μαζί μου τις καταπληγωμένες μου ρίζες που δεν κατάφερα να τις κόψω!!να με τραβάνε μπρος πίσω σε όλη μου την ζωή... καταραμένες γλυκές ρίζες!! πάντα με έτρωγε ένας παράξενος φόβος... και μέσα μου το αίσθημα της φυγής! μακριά από τις υπευθυνότητες!... γιατί αυτό το συναίσθημα της φυγής; Κανένας δεν με απειλούσε... δεν είχα κανέναν λόγο να τρέχω λαχανιασμένος και να φεύγω μακριά απ ότι αγαπούσα... δεν μπόρεσα ακόμα να βρω την αιτία... Για την Μαρίκα μου έχω τις πιο γλυκές αναμνήσεις, σκέπτομαι τι πέρασε και τι άφησε πίσω της!! Λατρεύω την ανάμνηση της... κάποτε θα βρεθούμε όλοι μαζί πάλι στο τότε... ασυναίσθητα σηκώνομαι και βάζω στο πικάπ το αγαπημένο μου CD Μαρκόπουλος και Μητροπάνος Του Αιώνα η Παράγκα... όταν ακούω αυτό το CD με τους στοίχους του Αλκαίου ξαναγεννιέμαι μέσα από την στάχτη μου Βλέπω τον πονεμένο γνήσιο Έλληνα, αυτόν τον εργάτη άνθρωπο! που πολεμά να καταλάβει την ψυχή του... Τρελαίνομαι και αρχίζω να στριφογυρίζω!! εγώ που ποτέ μου δεν χόρευα μεταμορφώνομαι σε χορευτή!... τώρα, δε που βρίσκομαι πάλι στην ξενιτιά μου την μόνιμη μπορώ να κλαίω ελεύθερα γι αυτά που έζησα... γι αυτά που έφυγαν!... Συγχώρεσε με Θεέ μου! η αδυναμία έχει φωλιάσει μέσα μου... θέλω να κατεβάσω την αυλαία τώρα!... για μένα τέλειωσε η παράσταση! θέλω να πετάξω την μάσκα! να φύγω πριν απo το χειροκρότημα... Βοήθησε με!!

www.art.com.gr

84

Australia 1964 plus Το 1965 όταν πια είχαμε γυρίσει από τον γύρο της Αυστραλίας που μας πήρε ένα χρόνο περίπου, η Αθήνα η γυναίκα μου έγραψε ένα ωραίο οδοιπορικό για το ταξίδι μας που είχε επιτυχία και η Συλλογή το Ελληνικό Readers Digest το έβαλε σε μια από τις εκδόσεις της τον Δεκέμβριο του 1967 αν θυμάμαι καλά, με τον τίτλο Ένας Έλληνας ανακαλύπτει την Ηλιόλουστη Ήπειρο... Τώρα μετά από σαράντα πέντε περίπου χρόνια αποφάσισα κάτι να γράψω και εγώ γι αυτό το ταξίδι όπως έβλεπα τα πράγματα από την δική μου πλευρά,... και όπως μου τα φέρνει πίσω η μνήμη θα προσπαθήσω να βάλω κάτω και την δική μου ερμηνεία γι αυτήν την χώρα που τόσα χρόνια με έχει αγκαλιάσει με τόση καλοσύνη και εμπιστοσύνη εμένα το υιοθετημένο παιδί της. Κάθομαι έξω στο μικρό μου μπαλκονάκι του Broadbeach στο Gold Coast εδώ στον έκτο όροφο και κοιτάζω μακριά μια οροσειρά με βουνά και βουναλάκια να διαγράφεται στο ηλιοβασίλεμα... κλείνω τα μάτια μου και ταξιδεύω μέσα στην σκόνη των αναμνήσεων και σαν αστραπή προσγειώνομαι στο 64!!και οι οροσειρές του εδώ ενώνονται με τις τότε... πολύ πιο δυνατά και λαμπερά τα χρώματα της μνήμης!! Όταν φτάσαμε από την Νέα Υόρκη στην Μελβούρνη,... ύστερα από τρεις μήνες στην Αμερική οπού είχα ασχοληθεί σαν διακοσμητής στο Βελγικό χωριό στη Διεθνή Έκθεση της Νέας Υόρκης... Είχα επισκεφτεί την ιδιαιτέρα της Jacelyn Kennedy της Νancy Tucherman... ύστερα από την δολοφονία του συζύγου της JFK, και να την ευχαριστήσω για την επιστολή της σχετικά με έναν πίνακα μου που είχε τοποθετήσει σε κυβερνητικό κτήριο στο Washington DC... Όταν πια τελείωσα τις υποχρεώσεις μου,... επισκέφτηκα ακόμα τον φίλο και δάσκαλο μου Θάνο Μακρή που είχε ολοκληρώσει το μεγάλο εκθεσιακό περίπτερο της Ελλάδος. Μετά. φύγαμε για Αυστραλία. Έτσι φτάνοντας στην Μελβούρνη πήγαμε στου Γιώργου το σπίτι του αδελφού της Αθήνας στο Altona... τότε είμαστε μόνον τρεις, Ορέστης Αθήνα Άλκης... ο Ορέστης ήταν τότε τριών ετών... φιλοξενηθήκαμε από τον Γιώργο και την Φίφη και ύστερα από ένα σύντομο διάστημα νοικιάσαμε ένα μικρό διαμέρισμα κοντά στην πόλη στο Hawthorn,... ήταν χειμώνας και έκανε κρύο πολύ που δεν το άντεχα.!... Ζωγράφιζα πυρετωδώς για να συμπληρώσω τους πίνακες που χρειαζόμουν για την έκθεση μου στο Tourak Gallery όπου και έγινε με επιτυχία, μετά μετακομίσαμε σε μια καλλιτεχνική

85

τοποθεσία στο Eltham που ζούσαν πολλοί καλλιτέχνες, ζωγράφοι, γλύπτες και άλλοι... νοικιάσαμε ένα πολύ χαριτωμένο cottage μέσα σε ένα δασάκι που είχες την εντύπωση ότι ήσουν κάπου στην Αυστρία! Η γυναίκα μου ήταν έγκυος... και περιμέναμε να γεννηθεί η Μαριέττα για να ξεκινήσουμε το ταξίδι μας προς το άγνωστο που είχαμε προγραμματίσει... στο διάστημα αυτό εγώ βρήκα μια ενδιαφέρουσα δουλειά ως σκηνογράφος στο Chanel 9 το τηλεοπτικό κανάλι της Μελβούρνης και κάθε Πέμπτη είχαμε το πρόγραμμα του Graham Kennedy η του Jimmy Hanna της Little Patty του Norman Row και άλλων... το διασκέδαζα πολύ... Ήρθε η γέννα της Αθήνας και η Μαριετούλα μας ήρθε στον Κόσμο!... περιμέναμε να περάσουν τρις μήνες να δυναμώσει κάπως το μωράκι και να ξεκινήσουμε για το ταξίδι μας Ήταν τόσο ωραία που ζούσαμε μέσα σ αυτό το δασάκι στο βουνό... να αισθάνεσαι τόσο ελεύθερος,... ένας ξένος επισκέπτης! με την άγνοια της κοινωνικής πειθαρχίας που είναι τόσο διάχυτη σ αυτή την χώρα την τόσο διαφορετική από την Ελλάδα με το συνεχή ξέφρενο πανηγύρι της. Ξυπνάς το πρωί μέσα στο δάσος με ξυπνητήρι τα τραγούδια των πουλιών και από το κράξιμο της κουτσομπόλας της κουκουμπάρας­ το παραδοσιακό πουλί αυτής της χώρας... ξεκινάς την ημέρα σου Αναρωτιέμαι πολλές φορές αν θα μπορέσω να κοντρολάρω το τράφικ των αναμνήσεων μου που εισχωρούν η μια μέσα στην άλλη τόσο βαθειά και κάνουν παρελθόν, παρόν ΕΝΑ! Ίσως να είναι η ηλικία! και το μυαλό δεν έχει αντιστάσεις και γίνεται έρμαιο των αισθήσεων και μόνο! Ας είναι εγώ θα παίζω το βίντεο μου όπως το θέλω και το θυμάμαι.Το cottage επάνω στην οροφή του είχε έναν χώρο σαν πατάρι, άνετος χώρος για στούντιο... εκεί πάνω δούλεψα σχεδόν κάθε μέρα... Έφτιαξα μερικούς πίνακες που ενίσχυσαν τα οικονομικά μας για το ταξίδι και το τέταρτο μέλος της οικογένειας μας... την όμορφη Μαριετούλα μας. Η Κα Harcourt η ιδιοκτήτρια μας, μια ευγενική φιγούρα... με άφησε ελεύθερο να κάνω ότι αλλαγές ήθελα στο cottage πέρασε ο καιρός γρήγορα,... ένα ωραίο πρωί μετά το πρόγευμα μας στον κήπο με την παρέα φίλων που είχαν έρθει να μας αποχαιρετίσου ξεκινήσαμε... σκαρφαλώσαμε την μικρή ανηφόρα που πάντα υγρή από τις βροχές... αφήσαμε πίσω μας το χαρωπό μας σπιτάκι με βαρεία καρδιά... έβλεπα από τον καθρέφτη μου τα πρόσωπα των φίλων μας να απομακρύνονται, και να χάνονται πίσω από τις φυλλωσιές των δένδρων... Πήραμε πια τον δρόμο μας...

www.art.com.gr

86

Είχα φροντίσει με πολύ προσοχή το αυτοκίνητο... ήταν ένα Kombi Van της VW ένα μικρολεωφοριάκι που για να το πάρω πούλησα το μικρό μας σκαθάρι, και έτσι μπόρεσα να αγοράσω μια μεγαλύτερου κυβισμού μηχανή να μπορεί να μεταφέρει άνετα υπερφόρτωση και εγώ να αισθάνομαι πιο ασφαλής... Το αστείο ήταν που δεν έμπαινε!... δεν χωρούσε! στην θέση της άλλης... αναγκαστήκαμε να αφαιρέσουμε κάτι πλαϊνά από το σώμα του αυτοκινήτου για να την τοποθετήσουμε έκανα και μερικές άλλες αλλαγές... τοποθέτησα εμπρός κάτι ειδικές μπάρες για τα Καγκουρό που το βράδυ μπορούν να σου κάνουν λαχτάρα πηδώντας επάνω στο παρμπρίζ... έβαλα μονωτικές πλάκες στην οροφή από μέσα και από έξω το έβαψα με αλουμίνιο μονωτικό γιατί η θερμοκρασίες στο κέντρο της Αυστραλίας είναι μεγάλες, το μεσημέρι 40 και το βράδυ μπορεί να φτάσει κάτω από το μηδέν!! Αγόρασα έναν στρατιωτικό ασύρματο ακτίνας 60 μιλίων που μας βοήθησε πολύ... μπορούσαμε να επικοινωνούμε με τους Ιπτάμενους Γιατρούς,... με την Αστυνομία και με μεγάλες Φάρμες... και πολλά άλλα... Αυτά σκεφτόμουνα όταν οδηγούσα πηγαίνοντας προς την Εθνική οδό της παραλίας και ανησυχούσα για το βάρος που είχα... το είχα παραφορτώσει το μουλαράκι μας!! Του δώσαμε και ονομασία του ταξιδίου μας VALHALLA ήταν ο Παράδεισος των Vikings... Παράδεισος μόνον για τους γενναίους!! Ζωγράφισα στην πλευρά του αυτοκινήτου έναν οδικό χάρτη της Αυστραλίας με τις διαδρομές που υπολογίζαμε να κάνουμε που αργότερα άλλαξαν όλες σχεδόν! Τέλος πάντων είχαμε μια εμφάνιση εξωγήινη μπορώ να πω... έτσι θα ήταν φαίνεται γιατί οπού πηγαίναμε μαζεύονταν περίεργοι που σταματούσαν και παρατηρούσαν με περιέργεια... και οι ερωτήσεις πέφτανε βροχή... Είχα φτιάξει έναν χώρο ιδιαίτερο επάνω στην μηχανή που ήταν μέσα στο αυτοκίνητο στο πίσω μέρος... έβαλα ένα μικρό στρωματάκι και το έκανα κρεβατάκι της Μαριέττας... για τον Ορέστη μια αιώρα που την κρέμασα με χαλκάδες στην οροφή είχαμε το συνήθειο το βράδυ βάζαμε τα παιδιά για ύπνο, κλειδώναμε τις πόρτες και μείς ανεβαίναμε στην οροφή όπου είχαμε τα φουσκωτά στρώματα μας... τραβούσα μια αυτοσχέδια τέντα που είχα φτιάξει σε ειδικό μάστορα, Είχαμε τα φανάρια μας, και τα όπλα μας... Το αυτοκίνητο το βάζαμε κοντά στην φωτιά που είχαμε ανάψει από πριν για το φαγητό μας... και για να κρατά τα λάδια της μηχανής ρευστά γιατί η πρωινή θερμοκρασία κατέβαινε στο μηδέν και βαλε, καμιά φορά τα ξημερώματα ακούγαμε τα καγκουρό να χοροπηδάμε γύρο μας! Ήταν απολαυστικό το θέαμα, τα κοιτούσαμε προσεκτικά κάτω από τα ανοίγματα της τέντας. Προχωρούσαμε γρήγορα επάνω στην Εθνική λεωφόρο, θέλαμε να φτάσουμε στο Σύδνεϋ το γρηγορότερο και ύστερα να πάμε στο Katoomba στα Blue Mts όπου θα διανυκτερεύαμε είχαμε ακούσει για αυτά τα Γαλάζια Βουνά με τις τρις αδελφές που είναι τρεις κορυφές η μια κοντά στην άλλη και μοιάζουν γυναικεία κεφάλια!! Αυτή η βουνοκορφή είναι θρύλος για τους Αυστραλούς. Είχαμε κάνει

87

μια διανυχτερεύσει πηγαίνοντας προς το Σύδνεϋ όπου κοιμηθήκαμε σε ένα μικρό λιμανάκι κοντά στο Narooma, και πρωί συνεχίσαμε, φτάσαμε στο Σύδνεϋ και κατασκηνώσαμε σε ένα παρκάκι κοντά στην θάλασσα, Τότε διανυχτέρευες όπου ήθελες μπορούσες να παρκάρεις όπου δίπατε... έχουν αλλάξει τόσο πολύ που μόνον σε καθιερωμένα Caravan Parks μπορείς σήμερα να σταθμεύσεις πληρώνοντας αρκετά... Το Σύδνεϋ μου άρεσε πολύ... είναι μια καταπληκτική πόλη ωραιότερη από κάθε άλλη πόλη που έχω επισκεφτεί ανά τον Κόσμο... ήταν και είναι ένα όνειρο. Το σεργιανήσαμε αρκετά αυτές τις λίγες ημέρες που μείναμε... έτσι χωρίς προγραμματισμό αναβάλαμε τα Γαλάζια Βουνά ώσπου να φύγουμε πάλι.

Φεύγοντας από το Σύδνεϋ η βροχή έπεφτε ασταμάτητα, είχε αρχίσει από το βράδυ, για ένα διάστημα προχωρούσαμε πλάι πλάι με την θάλασσα, βροχή και κύμα υπέροχος συνδυασμός παντού νερό!!, και σαν ψαράκι που είμαι το απολάμβανα σε όλο του το μεγαλείο, ιδιαίτερη προσοχή στο οδήγημα λοιπόν. Αλλάξαμε λεωφόρο και πήραμε κατεύθυνση προς Κατουμπα που είναι το χωριό των Γαλάζιων Βουνών, η βροχή έχει σταματήσει σχεδόν, ο δρόμος ανηφορικός, ήμαστε μέσα σε βουνά και χαράδρες με απίστευτη βλάστηση και γοητεία, κάθε δένδρο με το δικό του λουλούδι που μετά την βροχή λαμπύριζαν σαν κρύσταλλα !! Σ' αυτό το ταξίδι έμαθα να προσέχω και να θαυμάζω τα Δημιουργήματα Του, με το να τα κοιτάς και μόνο μεταμορφώνεσαι!!! Αυτή την ομορφιά την έβαλα βαθειά μέσα μου, σαν ρεζέρβα, να την αναμασώ στις δύσκολες στιγμές τις αρνητικές μου που τόσο συχνά με κατακλύζουν!. Την απόφαση που πήρα να γράψω γι αυτό το ταξίδι την πήρα σαν φάρμακο για την θεραπεία της ψυχής μου, ίσως μπορέσω να φέρω πάλι την ηρεμία μέσα μου, που τόσο πολύ αναζητώ... αυτά τα τελευταία χρόνια.

www.art.com.gr

88

Περνοντας το χωριο Κατουμπα συνεχισαμε το ανεβασμα ψηλα στο βουνο ψαχνοντας ένα καταλληλο μερος για την διανυχτερευση μας, στο τελος διαλεξαμε ένα φυσικο μπαλκονι, μια προεξοχη του βουνου κρεμαστη σχεδον στον αερα!! με μια θεα τοσο εξωκοσμη και φανταστικη ! που μονο στα ονειρα την βλεπεις... ειμαστε αντικρη από τις τρεις αδελφες!!αυτες τις τοσο θρυλικες βουνοκορφες ! ο Ηλιος ειχε χαθει σχεδον και οι τελευταιες αναλαμπες από χρωματα του ουρανιου τοξου σκουντουφλουσαν αναμεταξυ τους πανω στους βραχους και τις φυλλωσιες κτυπουσαν αλυπητα τα τρια φανταστικα προσωπα των μαρμαρωμενων στην αιωνιοτητα αδελφων, πανδεσια χρωματων! Ενιωσα για πρωτη φορα στην ζωη την ψυχη μου να θελει να βγη απ το σωμα, να πεταξει ελευθερα μακρια από το βασανισμενο κορμι, να ενωθει στο νερο και στον αερα, να γινει η πρωινη δροσοσταλιδα!...Με επιασε μια πικρια, σαν καλλιτεχνης δεν θα μπορουσα ποτε να αποτυπωσω στον μουσαμα αυτην την εικονα, αυτό το συναισθημα!! Είναι φορες που νιωθεις ανυμπορος μπροστα στο μεγαλειο της φυσης,να θελεις να το πιασεις και να μην μπορεις! Εμεινα εκπληκτος!! τοσα χρωματα τοσες αγνωστες αποχρωσεις!! απιθανοι συνδιασμοι! να τα βαλεις στην παλετα θελεις μια ολοκληρη ζωη... αν εισαι τυχερος!... Ενθουσιασμενοι από την τοποθεσια αποφασησαμε να διανυχτερευσουμε εκει,σιγα σιγα οδηγησα το αυτοκινητο πανω από το πεζοδρομειο και κατηφορησα σιγα σγα μεσα σ αυτο το μπαλκονι, η γυναικα μου από απεξω με καθοδηγουσε... όταν ξαφνικα ενιωσα ότι δεν μπορουσα να σταματησω! ειμουν υπερβολικα φωρτομενος και δεν ειχα φρενα!,με το χειροφρενο τραβηγμενο και τα ποδια τεντωμενα πανω στα φρενα εξακολουθουσε το συρσημο προς τον γκρεμο!γλυστρουσα προς τα κατω!... βλεποντας ένα τεραστειο δενδρο γυρμενο προς τα εξω κατορθωσα να ακουμπησω τον προφυλακτηρα επανω του και τελικα να σταματησω τελιως! Κατεβηκα αμεσως και εβγαλα το συρματοσχινο και το παλαγκο, τα εδεσα στο πισω προφυλακτηρα και μετα σε ένα δενδρο του δρομου. Άρχισα με μανία να γυρίζω την τροχαλία, η γυναίκα μου ήταν με τα παιδιά που παρατηρούσαν με περιέργεια το τι γινόταν... στο τέλος το έβγαλα επάνω

89

στον δρόμο,... η βροχή άρχισε πάλι να πέφτει μαλακά, κάναμε γρήγορα, βάλαμε τα παιδιά για ύπνο και μείς σκαρφαλώσαμε στο ρετιρέ μας!! Ανέπνευσα βαθειά, φτηνά τη γλυτώσαμε σκέφτηκα, την γλυτώσαμε ως εκ θαύματος!!σ ευχαριστώ Θεέ έδωσες το μάθημα να είμαστε προσεκτικοί στο ταξίδι μας αυτό και όχι ρίσκα! Η δροσιά του δάσους μαζί με την βροχή που έπεφτε με νανούριζε κοιμήθηκα βαθειά! Είχαμε την πρώτη μας περιπέτεια! Μου είναι δύσκολο να θυμηθώ με λεπτομέρειες το ταξίδι μας, μάλλον αδύνατον, πέρασαν τόσα χρόνια! κάθε μέρα ήταν διαφορετική από την προηγούμενη και με τόσα απρόοπτα!!έτσι θα αφήσω το μυαλό μου ελεύθερο αφήνοντας τις λεπτομέρειες να χαθούν, δεν τις χρειάζομαι πια έχουν ξεφτίσει άπτον χρόνο. Εγώ τώρα είμαι σφιχτά αγκαλιασμένος με το δημιούργημα μου παρελθόν + παρόν ένα!! Προσπαθώ να γράψω μόνον γι αυτά που είδα και έζησα και στους

δυο ορίζοντες! του τώρα και τότε ! Τις σκέψεις του τότε δεν τις θυμάμαι, μόνον τις εικόνες του μπορώ να ξαναδώ, είναι γραμμένες μέσα μου!! Ακόμα και τις εντυπώσεις θυμάμαι!... Ελπίζω τώρα που γράφω πιο συχνά σχεδόν κάθε μέρα να αποκτήσω κάποια εμπειρία στο να μπορώ να εκφράζω πιο σωστά αυτά που έχω μέσα μου, σκέψεις και συναισθήματα και τόσα άλλα που έχουν συσσωρευτεί με τα χρόνια και θέλω να τα βγάλω, να τα γνωρίσω! μέσα από τα γραπτά μου, μα είναι τόσο δύσκολο για μένα, δεν έχω ακαδημαϊκή εκπαίδευση, ως τόσο επιμένω!! θέλω να γίνω ένας καλός γραίας... άραγε θα μου φτάσει ο χρόνος που έχω μπροστά μου;;; Θυμάμαι τότε που που ο Αυστραλός λεγόταν το ακατέργαστο διαμάντι και ήταν, γιατί είχε όλη του τη λάμψη, το είχε αποδείξει σε όλο τον κόσμο ήταν στις δόξες του!!Τώρα το διαμάντι με τα χρόνια άρχισε να χάνει την λάμψη του,... από ότι βλέπω και ζω εδώ σ αυτή την χώρα το διαμάντι κινδυνεύει να πάρει την φυσική του μορφή, κάρβουνο! Ευτυχώς που οι νόμοι σ αυτή τη χώρα δεν έχουν

www.art.com.gr

90

χαθεί και παρ όλες τις αλλαγές τους έχουν ακόμα δύναμη... υπάρχει μια μικρή λάμψη ακόμα, η ελπίδα δεν χάθηκε. Η Φθορά κατοικεί μέσα στον άνθρωπο, πάει μαζί του παντού! σκουριά κολλημένη ανέπαφη γαντζωμένη επάνω του μέχρι το τέλος, Μόνο η ψυχή μπορεί να την διώξει!! Ξέχασα να γράψω. Όταν είμαστε στο Σύδνεϋ είχαμε επισκεφτεί μια πολύ ωραία και γνωστή art Gallery LaSalle στην οδό LaSalle στο κέντρο της πόλεως σένα μεγάλο και επιβλητικό κτήριο που είχε κι αυτό το ίδιο όνομα Ανεβήκαμε στον τελευταίο όροφο με το ιδιωτικό πριβέ ασανσέρ που ήταν η μεγάλη αίθουσα και τα γραφεία, πολύ εντυπωσιαστήκαμε! Γνωρίσαμε τον κύριο Webster που ήταν ο Manager και ο ιδιοκτήτης του Γκαλερί... Του άρεσε η δουλεία μου και κλείσαμε συμφωνία κατά το διάστημα του ταξιδίου να του στέλνω πίνακες για μια έκθεση που θα έκανα όταν θα γύριζα πίσω, ήθελε την δουλειά μου να την γνωρίσει στον κόσμο του πριν να γίνει η έκθεση, δώσαμε τα χέρια και φύγαμε ικανοποιημένοι από την συμφωνία μας, και όρχησα να οργανώνομαι είδη Προχωρούμε προς Βορρά, με κατεύθυνση το Queensland την Γη της Βασιλίσσης, Βρέχει δυνατά και ακατάπαυστα, δύσκολα να διακρίνεις μπροστά σου τον δρόμο... Κατακλυσμός!! Η ροη του νερού πολύ ορμητική και ανησυχητική, παίρνει ότι βρίσκει μπροστά του, προσχωρώ πολύ σιγά, κλαδιά και δένδρα στη μέση του δρόμου! Δεξιά η θάλασσα ούτε διακρίνεται... έχω ανάψει όλα μου τα φώτα και τους προβολείς του αυτοκινήτου και ψάχνω να βρω ένα ανοιχτό μέρος στην άκρη να παρκάρω,... στο τέλος διακρίνω ένα κλειστό πρατήριο βενζίνης και γλιστρώντας μπαίνω σ αυτόν τον χώρο, επί τέλους!! Αναγκαστικά διανυχτερεύσαμε εκεί και πρωί πρωί ξεκινήσαμε πάλι ανεβαίνοντας στις βουνοπλαγιές αυτής τόσο θεαματικής ακτής, από το δελτίο του καιρού μάθαμε ότι είμαστε στην μέση της περιόδου των βροχών, πράγμα που δεν γνωρίζαμε ότι ήταν τόσο φυσικό για τον ντόπιο κάτοικο... για μας τους επισκέπτες; Είχαμε άγνοια!! για μας ήταν ο Κατακλυσμός του Νοε!!

91

Συνήθως σταματούσαμε για το βράδυ σε όποια παραλία θέλαμε, λίγο πριν από το ηλιοβασίλεμα, ετοιμάζαμε τα παιδιά για ύπνο είχαμε το βραδινό μας και μετά παρακολουθούσαμε την βουτιά του Ήλιου!, Προσωπικά πιστεύω ότι η Αυστραλία έχει τα ωραιότερα ηλιοβασιλέματα του κόσμου, δεν είναι μόνον τα χρώματα τους, είναι ο χώρος!! η έκταση η μεγάλη που σε στέλνει ψηλά σε άλλους ορίζοντες πρωτόγονες οι αισθήσεις... και ένας ουρανός από πάνω σου!! Μπορείς να τον πιάσεις, να τον ψηλαφήσεις!! Τι Μεγάλος καλλιτέχνης ο Δημιουργός μας!! μπορείς να τον αμφισβητήσεις με ένα Big Bang;; Σε αυτό το ταξίδι ερωτεύτηκα την Αυστραλία αυτή την ζεστή Γη την πονετική Μάνα που βάζει στην αγκαλιά της κάθε είδους ανθρώπους ορφανοί που αναζητούν μια θέση στον ήλιο!... Πλούσια γη πλούσια θάλασσα, ήταν αμέτρητες φορές που ζούσαμε από την θάλασσα, θυμάμαι και Νοτιάδες στον ωκεανό της που ξέβραζε μέσα στα φύκια τεράστια τσαμπιά από πράσινα μύδια!! τεράστια σε μέγεθος, τα μάζευα και τα έριχνα στο τσουκάλι τα έβραζα μαζί με ρύζι και θαλασσινό νερό! Υπέροχα να τα καταβροχθίζεις! Η άλλες φορές παίρναμε από τους ψαράδες διάφορα μικρά ψαράκια και πάλι στο τσουκάλι για κακαβιά!! Είχα μάθει την τέχνη από τον πατέρα μου που την ονόμαζε μπουγιαμπές είχε ζήσει χρόνια στην Γαλλία που η μπουγιαμπες προέρχεται,. Ευλογημένη χώρα!! Έχουν απομείνει μερικά χιλιόμετρα ακόμα για να περάσουμε τα σύνορα να μπούμε στο Queensland με κατεύθυνση το Gold Coast την περίφημη Χρυσή Ακτή και την αρχή του Τροπικού κλίματος. Η Κουισλανδη είναι μια πολύ μεγάλη πολιτεία, πλούσια σε μεταλλεύματα σε πολλά αλλά φυσικά αγαθά, και ο Τουρισμός της απέραντος!! Φέρνει μεγάλα εισοδήματα,... τώρα μετά από 40 χρόνια που την ξέρω η αλλαγή της κάτι το αφάνταστο! Έχει ξεπεράσει ακόμα και τη φήμη του Miami της Αμερικής! γιατί προσφέρει αμέτρητα θεάματα!, Το Gold Coast το παρομοιάζω σαν ένα Τεράστιο Λουναπαρκ που προσφέρει κάθε είδους απόλαυση! Και αν το πάρεις και αλλιώς; Σόδομα και Γόμορρα και δεν υπερβάλλω!! Τώρα δε που είμαι μόνιμος κάτοικος της Χρυσής Ακτής και την ξέρω καλύτερα από τότε έχω την δικιά μου προσωπική γνώμη, σαράντα χρόνια πριν ήταν πραγματικά ένα ωραίο μεγάλο χωριό, σήμερα δεν ξέρω τι είναι! και ούτε θέλω να ξέρω ! το μόνο που με νοιάζει είναι που πηγαίνω στον ωκεανό μου, καθαρίζω τις σκέψεις μου βλέπω το κύμα του και ζω του μερικές στιγμές έκστασης ευχαριστώντας Τον Δημιουργό για το καθημερινό δώρο Του! είμαι ζωντανός!!

www.art.com.gr

92

Η ασχήμια έφυγε πια από την ακτή ο τόπος καθάρισε! Μπορούμε να απολαύσουμε τα αγαθά της θάλασσας του Ήλιου, του μπλε! και είναι αρκετό αυτό,... Άλκη άσε τα παράπονα σου στην άκρη... στο τέλος θα μπερδευτείς.! Προσαρμόσου σε παρακαλώ, πήγαινε πάρα κάτω... μετά ξαναδιάβασε αυτά που έγραψες σε παρακαλώ, ετσι σαν εξάσκηση!! Αποχρώσεις του Μπλε, του Τουρκουάζ, της χρυσής άμμου και παιχνιδιάρικοι γλάροι ψάχνουν στων κυμάτων τις κορυφές χορεύοντας τις πιρουέτες τους... λίγο να αφήσεις τα μάτια σου να κοιτάξουν γύρω, τότε βλέπεις μια ατμόσφαιρα αποκριάτικη μπορώ να πω. Για μερικές μέρες διαμονή στο Gold Coast και ειδικά στο Surfers Paradiseείναι ότι πρέπει... για περισσότερο είναι βαρετή και ψεύτικη,... Πολλοί Καραγκιόζηδες στους δρόμους, φωνακλάδικες παρέες που ήρθαν να ξεθυμάνουν τα άγρια πάθη τους, στο πιοτό, το Καζίνο και στους δρόμους !!!κάτι σαν την δικιά μας Σαντορίνη!!! και άσε τον Άλκη να λέει!!! Έχουμε καταντήσει αγέλες εκλεπτυσμένων ζώων! σώματα μαρκαρισμένα με την βελόνα του Τατοο καθένα με το δικό του μοτίβο, το πιστεύω σκαμμένο στην σάρκα!, μια πληγή που δεν σβήνει, που θα φωνάζει αιώνια για τα ξεπερασμένα του ιδανικά τα ανύπαρκτα!... Αγκαλιασμένα πέφτουν στο vortex το τυφώνα, χορεύουν! στριφογυρίζουν! με ουρλιαχτά γέλιου... γέννες χωρίς τέλος!... και το Matrix σε προσμονή!!! Χάος παντού. Κατοικώ σε ένα χαριτωμένο μικρό διαμέρισμα εδώ στον παράδεισο του σερφινγκ όπως το ονομάζουν, στη Χρυσή Ακτή, κοιτάζω έξω το Τραφικ στην μεγάλη λεωφόρο, μένω στον έκτο όροφο και αφηρημένα κάνω προσπάθειες να συγκεντρωθώ και να συνεχίσω το γράψιμο που με κάνει να ξεχνώ!! τα τόσα που έχω να ξεχάσω... ! Δεν κάνω παρέα με κανέναν !και είμαι ήσυχος από οχλαγωγία, και έχω το προνόμιο της μεγάλης μου ηλικίας να μπορώ να κατεβάζω την κουρτίνα που έχω μέσα μου και να κλειδώνομαι στον εαυτό μου, λίγο ζωγραφίζω και όταν θέλω παρέα πηγαίνω στου Ορέστη του γιου μου η στου Κρίτωνα στον άλλο μου γιο... Στην κόρη μου την Μαριέττα γράφω που και που, μένει στο Χιούστον στο Τέξας της Αμερικής. Όταν τους βλέπω μαζί με τα εγγόνια μου γεμίζω τις μπαταριές μου από την ζωντάνια τους... Έτσι λοιπόν κάθομαι άνετα και κουτσομπολεύω τους πάντες και τα πάντα!

93

Αφήσαμε το Gold Coast μια ηλιόλουστη μέρα από ότι θυμάμαι, την εσωτερική εθνική λεωφόρο που ήταν στενή δυο λουρίδων, τώρα είναι πλατιά σε φάρδος με 0κτω!! λουρίδες,... περάσαμε διάφορες συνοικίες και τελικά μπήκαμε στο Brisbane την κεντρική μεγάλη πόλη του του Queensland... [Είναι δύσκολο ακόμα να γράφω τις αναμνήσεις μου διπλές!! Το τώρα και το τότε μαζί !! ας ελπίσω ότι θα με καταλάβουν οι αναγνώστες. Το Brisbane είναι μια μεγάλη παραδοσιακή πόλη που με τον ποταμό της να την διασχίζει από το κέντρο της πηγαίνοντας μακριά στο εσωτερικό προς βορρά. Επισκεφθήκαμε μερικούς φίλους και να ‘μαστε πάλι στον δρόμο με κατεύθυνση το Townsville up North! Προχωρώντας πάλι η βροχή έπεφτε ακατάπαυστα, είχε βραδιάσει, Μέσα απ την θαμπάδα της βροχής φαινόταν ένα ολόγιομο ανεμικό φεγγάρι να προχώρα κι αυτό μαζί μας σα να ήθελε παρέα!! Πρώτη φορά στην ζωή μου βρέθηκα τόσο κοντά με την αγριάδα και την δύναμη της φύσης, είδα να πέφτουν οι κεραυνοί! τόσο κοντά μας και να σκίζουν τα δένδρα με την φωτιά τους! Ήταν κάτι το τρομακτικό! μια Κόλαση!, δεν θα ξεχάσω ποτέ αυτές τις εικόνες που μέχρι σήμερα είναι τόσο ζωντανές μπροστά μου... Σε μια στροφή του δρόμου είδα ένα τεράστιο βουνό να παρουσιάζεται ξαφνικά, η σιλουέτα του μπρος απ το φως του φεγγαριού έμοιαζε με Κύκλωπα τεράστιο σκυμμένο μπροστά σαν να μας περιεργαζόταν!!Ήταν ένα από τα Γυάλινα βουνά όπως ονομάζονται Glass Mountains – η φαντασία μου άναψε πάλι, να περιμένω από στιγμή σε στιγμή επίσκεψη από εξωγήινους; Αργότερα ασχολήθηκα μαζί τους μαθαίνοντας την μυθολογική τους ιστορία μέσα από τους ιθαγενείς, και τα ζωγράφισα αρκετές φορές,... Tώρα πλησιάζουμε το Sun Shine Coast την Ηλιόλουστη Ακτή μια τουριστική περιοχή ανάλογη αλά πιο

γραφική από το Gold Coast... Μετά από ανεβοκατεβάσματα σε βουνά και βουναλάκια περάσαμε από το ορεινό χωριό Buderim ονομαστό για την πυκνή του βλάστηση και το Ginger Factory μοναδικό στην Αυστραλία. Ύστερα από μια πολύ απότομη κατηφόρα φτάσαμε στο Mooloolaba με την όμορφη παράλια του και το φιλόξενο Caravan Park που διανυχτερεύσαμε εκείνο το βράδυ.

www.art.com.gr

94

Τότε δεν τις ήξερα αυτές τις περιοχές καθόλου, τις έμαθα λίγο από το πέρασμα μου σ αυτές. Όταν ξαναγύρισα στην Αυστραλία το 1969 για αποφασισμένη μόνιμη εγκατάσταση πια στις ίδιες διαλεγμένες περιοχές από το ταξίδι μας, Τις γνώρισα καλλίτερα, τις έζησα έντονα... μεγάλωσαν τα παιδιά μου σ αυτήν την περιοχή, Μείναμε περίπου 35 χρόνια! και μέσα σ αυτές τις ονειρεμένες καταστάσεις κοντά στα κύματα του ωκεανού και τις χρυσές αμμουδιές ήμουν πολύ ευτυχισμένος ένα μεγάλο διάστημα... Μετά άρχισε ο γάμος μου να ξεφτίζει... τα παιδιά μεγάλωσαν, η γυναίκα μου άρχισε τις επιχειρήσεις της με την Τέχνη και με τα Galleries και συνεχίζει μέχρι και τώρα..., Ένα μεγάλο χάσμα άνοιξε μεταξύ μας!! Ο καθένας μας δίνει τις δίκες του εξηγήσεις για το φαινόμενο του Άλκη και της Αθήνας!! Τότε άρχισε και ο προσωπικός μου πόλεμος με την Νοσταλγία!!, Έχανα τις ρίζες μου! μετά τις ξανάβρισκα πάλι!! Ερωτευμένος βαθειά με τις δυο ερωμένες μου! Την Αυστραλία! και την Ελλάδα!..., Πέταγα δεξιά και αριστερά με λαβωμένα φτερά που δύσκολα με κρατούσαν..., προσπαθούσα να ανακαλύψω μια θέση να ξαποστάσω, να προλάβω την καταστροφική πτώση μου..., κουράστηκα! πρέπει να βρω ένα μέρος που θα μπορέσω να διώξω από πάνω μου αυτήν την καταραμένη νοσταλγία, να την διώξω για πάντα να μπορώ να κοιτάζω το παρελθόν χωρίς την αγωνιά της ενοχής..., φτάνει πια! Μετά τον θάνατο του πατερά μου πολλά άλλαξαν στη ζωή μου, μια παράξενη ηρεμία μέσα μου... Ας αλλάξω θέμα τώρα γιατί στο τέλος όπως πάντα θα το παρακάνω με τα θλιβερά μου!... Ταξιδεύουμε ακόμα με πυξίδα στον Βορρά, προορισμός το Rockhampton και μετά το Townsville, Port Duglas,... και ύστερα για την επάνω άκρη του Cape York! Τα περάσαμε όλα αυτά τα φανταστικά μέρη, αν θυμάμαι καλά στο Townsville έκανα πολλές αλλαγές στο αυτοκίνητο και το ετοίμασα για την μεγάλη προσπάθεια... το πέρασμα από το Κέντρο... ήθελα τόσο πολύ να αντικρίσω την κόκκινη γη,... να ξαπλώσω επάνω της να ονειρευτώ!! ήμουν τόσο ανυπόμονος. Τοποθέτησα πάνω από την θέση του οδηγού ένα μικρό ντεπόζιτο νερού που έπαιρνε μέσα του σαράντα γαλόνια, με δυο βρυσούλες αριστερά και δεξιά, άλλαξα τα λάστιχα με 4 καινούργια ειδικά για σκληρούς δρόμους και για την βροχή, αγόρασα διάφορα μικρό ανταλλακτικά της μηχανής, και χάρισα διάφορα πράγματα που δεν ήταν απαραίτητα για να ελαφρώσω το φορτίο που είχα επάνω μου και να μην ξανά πάθω αυτό που έπαθα πριν όταν ερχόμαστε...

95

τα θυμάμαι ένα ένα! Όταν ερχόμαστε προς το Townsville ανεβαίνοντας ένα σκληροτράχηλο βουνό, η μηχανή από την μεγάλη προσπάθεια που έκανε να ανέβει με όλο αυτό το βάρος που κουβαλούσε επάνω της, άρχισε να φτύνει στην κυριολεξία τα μπουζί!! κατέβαινα και τα ξανάβίδωνα και ύστερα πάλι τα ξαναέβαζα!! στο τέλος άρπαξαν φωτιά τα καλώδια και ακινητοποιηθήκαμε τελείως! Ο Ορέστης και η Μαριέττα το διασκέδαζαν τραγουδώντας επάνω στο φορτηγό που μας ρυμουλκούσε στο κοντινότερο συνεργείο της πόλεως. Χάσαμε 6 μέρες περιμένοντας έξω από το συνεργείο να μας στείλουν μια άλλη μηχανή που είχαμε παραγγείλλει από την Μελβούρνη Ήρθε! την τοποθετήσαμε και ξεκινήσαμε πάλι πιο αισιόδοξοι και πολύ τυχεροί που μας συνέβη αυτό το απρόοπτο... Εάν μας συνέβαινα στο Κέντρο είμαστε χαμένοι, θα έπρεπε να εγκαταλείπαμε το αυτοκίνητο για να έλθουν να το διορθώσουν θα μας στοίχιζε σαν να αγοράζαμε ένα άλλο καινούργιο! Θα χρειαζόμουν αρκετές σελίδες για να γράψω λεπτομέρειες του μέχρι τώρα ταξιδίου μας, για περιστάσεις και ανθρώπους που γνωρίσαμε στο bush και το Outback, αληθινά διαμάντια αυτοί οι άνθρωποι! Ανόθευτοι από την υλιστική ζωή των πόλεων. Μια μέρα που είμαστε στην θάλασσα του Kern μαζί με τα παιδιά κολυμπούσαμε και λιαζόμαστε στην παραλία γνωρίσαμε ένα ζευγάρι Αυστραλών τον Φρέντ και την Έμιλη, και δυο τους πολύ συμπαθείς, πιάσαμε την κουβέντα, ο Φρέντ ήταν ερασιτέχνης υπνωτιστής που δούλευε και με την Αστυνομία πολλές φορές... ακούγοντας τα παράπονα της Αθήνας ότι δεν κοιμάται καλά και ότι υποφέρει από αλλεργικούς πονοκεφάλους μας πρότεινε αν θέλουμε να προσπαθήσει να θεραπέψει την Αθήνα με τον υπνωτισμό που πίστευε ότι θα την βοηθούσε πολύ. Συμφωνήσαμε να πάμε στο τροχόσπιτο που κατοικούσαν για να δοκιμάσουμε αν η Αθήνα είναι καλός δέκτης για υπνωτισμό. Πήγαμε την ίδια μέρα στον τόπο του, ο Φρέντ φαινόταν πολύ σοβαρός άνθρωπος, μας είπε ότι αρκετές φορές έκανε θεραπεία για Άσθμα με ύπνωση μέσω τηλεφώνου!... ήταν πολύ προχωρημένος σ αυτό που έκανε.

www.art.com.gr

96

Πήγε από πίσω από την Αθήνα σε απόσταση περίπου 3 μέτρων τέντωσε τα χέρια του και τα μάζεψε κάνοντας την γυναίκα μου να πέσει πίσω σα να την τράβηξε μαγνήτης! αυτό ήταν καλό σημάδι όπως μας είπε είναι καλός δέκτης, μετά της είπε να ξαπλώσει και να κλείσει τα ματια, αφού την κοίμησε της μίλησε πολύ αργά ρωτώντας την να του πει ποιος πίνακας από την δουλεία μου της άρεσε περισσότερο, του είπε για κάτι καράβια σε ηλιοβασίλεμα,... της είπε ότι από δω και στο εξής το βράδυ προτού πάει για ύπνο να φέρνει στο μυαλό της τον πίνακα αυτόν και να κοιμάται!!, το άλλο πρωί μας έδωσε μια κασέτα με αυτά που της είχε πει, και όταν χρειάζεται περισσότερη βοήθεια για τους πονοκεφάλους της να παίζει αυτήν την κασέτα. Μας κατέπληξε ο Φρέντ, είχαμε αυτήν την κασέτα για αρκετά χρόνια, δυστυχώς μετά την χάσαμε κάπου... πάντως η Αθήνα πέρασε το ταξίδι χωρίς τα προβλήματα της,... είχε ελευθερωθεί για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα. Μου είχε κάνει φοβερή εντύπωση η δύναμη του Φρέντ στον υπνωτισμό και ήταν και ερασιτέχνης όπως έλεγε! Μείναμε μερικές ακόμα μέρες σ αυτή την παραλία όπου χαρήκαμε την θάλασσα και τον ήλιο της. Όταν πια γυρίσαμε από το Cape York όπου είχαμε ζήσει αλλεπάλληλες περιπέτειες σ αυτό το μεταφυσικό περιβάλλον εκεί ψηλά στην γη των ονείρων όπως την ονομάζουν οι Ιθαγενείς, μόνον που αναγκαστήκαμε να γυρίσουμε πιο νωρίς για να αποφύγουμε τις μεγάλες βροχές που ερχόντουσαν. Πήραμε άλλους δρόμους από τους προγραμματισμένους να αποφύγουμε τις είδη πλημυρισμένες περιοχές, μπήκαμε μέσα στην οροσειρά του Atherton κατεβαίνοντας γρήγορα και με προσοχή το βουνό και ακλουθήσαμε δρόμους άλλοτε με πετρώδη έδαφος που αναγκαζόμαστε να προσχωρούμε σημειωτόν και άλλους σκεπασμένους με την κόκκινη άμμο, την ονομάζουν Bull dust σκόνη του ταύρου!, που ήταν τόσο λεπτή σαν Ταλκ! και εισχωρούσε παντού σαν τον αέρα! ειδικά είχα πρόβλημα με την μηχανή όπου η σκόνη έμπαινε στο καρμπιρατέρ και έπρεπε κάθε λίγο κει λιγάκι να σταματώ και να τα βγάζω όλα έξω να τα καθαρίζω με πετρέλαιο, πολύ κουραστική δουλειά. Τότε είχα για οδηγό έναν οδικό χάρτη της SHELL που τον είχα βρει ως τον πιο ακριβή στις αποστάσεις από όλους τους άλλους που είχα μαζέψει κατά καιρούς. Όταν ερχόταν άλλο αυτοκίνητο από απέναντι, έβλεπες από μακριά ένα κόκκινο σύννεφο να έρχεται προ το μέρος σου, το αυτοκίνητο δεν φαινόταν καθόλου κρυμμένο μέσα στην σκόνη. Είχα μαζί μου δυο καινούργια λάστιχα για ρεζέρβα καθώς και μερικά στρατιωτικά δοχεία βενζίνης για 40­50 γαλόνια μαζί με τα 40 γαλόνια νερού στο ντεπόζιτο ήμουν αρκετά υπέρβαρος! Μια μέρα με έπιασε λάστιχο και κατεβαίνοντας να το αλλάξω διαπίστωσα ότι ο γρύλος μου είχε ραΐσει!! Καθίσαμε λοιπόν στην άκρη και περιμέναμε κανένα αυτοκίνητο να περάσει, έκανε ζέστη, ήταν σχεδόν μεσημέρι, στο τέλος ύστερα από μερικές ώρες είδαμε το σύννεφο να έρχεται, και όταν μας έφτασε σταμάτησε δίπλα μας... ήταν ένα μικρό φορτηγάκι που δεν μπορούσες να διακρίνεις τι χρώμα

97

είχε, κατέβηκε ο οδηγός, ήταν ένας γραφικός τύπος περίπου 45­50 φορούσε το καπέλο του με τον πλατύ γείσο που γύρω γύρω κρεμασμένοι από σπόγγους ήταν αναρίθμητοι φελλοί !!είναι το συνηθισμένο καπέλο τους ειδικά φτιαγμένο να διώχνει τις μύγες που έρχονται και Κολωνέ επάνω στα μάτια σου! απίθανα έξυπνο κατασκεύασμα! κουνούσες λίγο το κεφάλι και οι μύγες έφευγαν!! ήταν Σάββατο και ο τύπος μας ντυμένος με τα καλά του πήγαινε σε ένα χωριό σε συγγενείς, μας άκουσε τι του είπαμε,... σηκώνει τα μανίκια του βγάζει από το φορτηγάκι τον δικό του γρύλο, με σπρώχνει λιγάκι στο πλάι, γονατίζει και σε μερικά λεπτά τοποθετεί την ρεζέρβα... να πω την αλήθεια ούτε που πρόλαβα να του δώσω ένα χεράκι, αφού τελείωσε μου κάνει δώρο τον γρύλο του!! λέγοντας ότι θα πάρει άλλον από το χωριό... και το αποκορύφωμα, ανοίγει ένα βαλιτσάκι βγάζει μπύρες και ποτήρια και κει μέσα στο πουθενά είπαμε και δυο κουβέντες παραπάνω, μας έδωσε χρήσιμες πληροφορίες και συμβουλές μπαίνει στο φορτηγάκι του παίρνει και το κόκκινο σύννεφο μαζί του, και πάει Ας είσαι καλά Λόρενς που μας άνοιξες τέτοιους ορίζοντες ανθρωπιάς!

Εδώ στο Outback σ’ αυτές τις μακρινές επαρχίες, στο κόκκινο κέντρο της Αυστραλίας βρίσκεις ανθρώπους!! ανθρώπους στην κυριολεξία! και μια αδελφοσύνη πλανάτε στον αέρα... ο ένας έχει ανάγκη του άλλου, θέλει να βοηθήσει, ενδιαφέρεται για αυτόν που υποφέρει και πονάει,... δεν υπάρχει περίπτωση να δουν κάποιον σε δυσκολία και να μην βοηθήσουν, τα ανθρώπινα

www.art.com.gr

98

συναισθήματα πολύ έντονα μέσα στις μεγάλες απομακρυσμένες φάρμες ζει ένας ολόκληρος κόσμος!... μεγάλες Φάρμες που τις μετράμε με τετραγωνικά χιλιόμετρα, συνήθως από χίλια τετραγωνικά χιλιόμετρα και άνω!!Η ανάγκη τους έχει κάνει να ψάχνουν όλο για το καλλίτερο, ένα πολύ ενδιαφέρον σύστημα που έχει εφαρμόσει η Κυβέρνηση είναι το School of the Air Λόγο των πολύ μεγάλων αποστάσεων από τα χωριά που έχουν σχολεία Δημιουργήθηκε το ιπτάμενο σχολειό!! Οι φάρμες έχουν ασύρματη επικοινωνία με τους δασκάλους, κάθε μέρα μέσω του ασυρμάτου έχουν σχολειό κανονικό με τον δάσκαλο στην μια άκρη και τον μαθητή στην άλλη! Μερικές ώρες την ημέρα και με κανονικές εξετάσεις... από την άλλη έχουν και το σύστημα της υγείας που το αντιμετωπίζουν ανάλογα... είναι οι Ιπτάμενοι Γιατροί!! Που με τις υπηρεσίες τους σώζουν κόσμο, πασίγνωστοι παγκοσμίως οι Flying Doctors οπού δίνουν τις οδηγίες τους σε επείγοντα περιστατικά ώσπου να φτάσουν τον ασθενή!! Ταξιδεύουν ασταμάτητα για πολλά χρόνια τώρα.

Όσο προχωρούσαμε μέσα στο Κέντρο εγώ εξαϋλώνομαι, νιώθω ότι είμαι κάτι! κάτι μικρό χωρίς σχήμα! Χωρίς φόρμα μέσα στο Σύμπαν, η γη σα να μεγαλώνει συνέχεα, χάνονται οι αποστάσεις! Το κενό μεγαλώνει τόσο που αισθάνεσαι μετέωρος!! Θυμάμαι εκείνα τα βράδια!! σ' αυτό το μεταφυσικό περιβάλλον να σε τυλίγει... έβγαινες από το σώμα σου, πετούσες μακριά! χάνεσαι μέσα στο άπειρο, μέσα σ αυτή την ελευθερία!! δεν υπάρχει σκέψη ούτε επιθυμία, η αίσθηση; Νιώθεις ότι βρίσκεσαι σε απόσταση αναπνοής από τον Δημιουργό σου!!! καμιά σκέψη για γυρισμό!! μόνο να αιωρείσαι στην έκσταση του κενού! Ήθελες... Περάσαμε από φάρμες, γνωρίσαμε ανθρώπους και κάναμε καινούργιους φίλους, ζήσαμε κοντά με τους Αμποριγίνες,... ήταν ένα όνειρο αυτή η εμπειρία για μένα τον άνθρωπο της πόλης σταματήσαμε να προγραμματίζουμε... αφή σαμε το ταξίδι να μας πηγαίνει, και ότι μας έφερνε η μέρα το δεχόμαστε. Τα παιδιά ήταν σα δυο μικρά ζωάκια που δοκίμαζαν τα πάντα, η κόρη μου μόλις και περπατούσε, και ο γιος μου σαν κατσικάκι πηδούσε εδώ

99

και κει, άκουγα το αγελαδίσιο κουδουνάκι που του είχα κρεμάσει στον λαιμό για να γνωρίζω τις κινήσεις του!!... Όλα ήταν σε αρμονία... Στο διάστημα του ταξιδίου μας η γυναίκα μου έμεινε έγκυος! Είχε δε μεγαλώσει αρκετά, είχαμε την αιώρα μέσα στο αυτοκίνητο όπου μπορούσε να πλαγιάζει όταν ο δρόμος ήταν άσχημος έτσι γλίτωνε το ταρακούνημα του δρόμου!... Πολλές φορές σκεπτόμουν ότι κάποιος άγγελος μας προστάτευε όλη την ώρα! Αρκετές φορές βρέθηκα σε δίλλημα μπροστά σε σταυροδρόμια χαμένα μέσα στην ζούγκλα να μου δείχνουν διαφορετικές κατευθύνσεις που χωρίς δισταγμό έπαιρνα έναν στην τύχη και ποτέ δεν χάθηκα σε όλη την διάρκεια των 11 μηνών που κράτησε αυτό το ταξίδι!! Άγγελος η Aρχάγγελος! μας προστάτευε!! χωρίς αμφιβολία.

Περάσαμε από πολλές απίθανες τοποθεσίες και χωριά φαντάσματα!! Εγκα­ταλειμ μένα στο πουθενά! τα σπίτια επιπλωμένα ακόμα πνιγμένα μέσα στο χώμα και τις κουρτίνες να ανεμίζουν μέσα από τα σπασμένα παράθυρα, κάποτε είχαν ζωή! κοντά στα παλιά ορυχεία... Μπήκαμε μέσα στο Αλίς Σπρινγκς ένα απόγευμα... είναι το χωριό θρύλος, η καρδιά του Κέντρου! με τις περισσότερες ιστορίες του παρελθόντος της Αυστραλίας. Είχαμε πάρει άδεια από την Κυ­βέρνηση και θα πηγαίναμε σε ένα καταυλισμό Ιθαγενών οπού και θα μας φιλοξενούσαν για μερικές ημέρες. Ήταν σπάνιο που γνωρίσουμε την πόλη μέσα σε πλημμύρες και βροχές ύστερα από δέκα χρόνια ξηρασίας! Στο κέντρο της πάλης περνά ο ποταμός Τόντ που ήταν πλημυρισμένος και το νερό του έτρεχε με ορμή!! Έτσι αναγκαστήκαμε να μείνουμε τρεις μέρες γιατί ο δρόμος προς τον καταυλισμό ήταν απροσπέραστος. Μετά από πολύ δύσκολο ταξίδι μέσα από ποταμάκια που είχαν γίνει χείμαρροι!! σε ένα από αυτά μάλιστα κωλύσαμε και χρειάστηκε να έρθει μια ομάδα ιθαγενών να τραβήξει τα σχοινιά που είχαμε δέσει το αυτοκίνητο σε δένδρα της όχθης... ένα σπρώξιμο! Ένα πακέτο τσιγάρα! δεν θυμάμαι πόσα πακέτα και πόσα σπρωξίματα έδωσα τότε! τότε που κάπνιζα σαν φουγάρο!... τέλος αφού περάσαμε μέσα στην νύχτα από χαράδρες και φαράγγια φτάσαμε στον προορισμό μας! ανοίγοντας την μπάρα της σιδερένιας πύλης... μέσα στο σκοτάδι της νύχτας μπορούσες να διακρίνεις τις σιλουέτες

www.art.com.gr

100

των δένδρων να διαγράφονται σε απίθανα σχήματα εμπρός από αδύνατες λάμψεις φωτιάς! πολλές εστίες οι φωτιάς,... άκουγες ομιλίες και γέλια... κάπου πιο μακριά ο ήχος της μαγικής φλογέρας των Ιθαγενών το Didgeridoo σκόρπιζε την μεταφυσική του μελωδία! τόσο πρωτόγονη! σε γύριζε πίσω!! τον χρόνο των ονείρων Dream Time. Βρήκαμε τον Αυστραλό διευθυντή να μας περιμένει, μας έδωσαν ένα ωραιότατο σπιτάκι! με όλα τα απαραίτητα για την διαμονή μας,... τα παιδιά χοροπηδούσαν γύρω μας... Ο Ορέστης που ήταν ένα όμορφο αγοράκι κατάξανθο! με γκριζογάλανα μάτια έγινε το αντικείμενο προσοχής από τους ιθαγενείς που πολεμούσαν γελώντας ποιος θα τον πάρει αγκαλιά !! γι αυτούς ήταν κάτι το πρωτόγνωρο αυτό το ξανθό αγγελούδι!! Έτσι τα παιδιά μας περνούσαν από αγκαλιά! σε αγκαλιά! όλο αυτό το διάστημα, και το διασκέδαζαν αφάνταστα!! Από την άλλη ημέρα εγώ έψαχνα να βρω τους καλλιτέχνες που μου είχαν πει... Βρήκα τον Κουπερ που ήταν πολύ σεβαστός εκεί τον είχαν σαν Γκουρού,... μιλήσαμε αρκετές φορές μαζί προσπαθώντας να γνωρίσει ο ένας στον άλλο τεχνικές ζωγραφικής μου χάρισε διάφορα βασικά χρώματα φτιαγμένα από πέτρες και χόρτα που μαζί με ρετσίνι ζωγράφιζαν επάνω σε φλοιούς δένδρων τις δημιουργίες τους, και εγώ έδωσα μερικά σωληνάρια ακριλικών χρωμάτων, και γίναμε φίλοι καρδιάς! Τα βράδια διοργάνωναν Coroberies κάτω από τα φώτα αυτοκινήτων, γραφικούς χορούς με βαμμένα τα γυμνά τους σώματα, χορό του μερμηγκιού! των πουλιών! Και άλλων ζώων παίζοντας το Ντιτζιριντου μαζί με Κρόταλα και άλλα. Οι Ιθαγενείς ήταν της φυλής Μιλιγκιμπι και δεν μεταχειρίζονταν τα τσίγκινα σπιτάκια που τους είχε δώσει η Κυβέρνηση προτιμούσαν τις δίκες τους καλύβες στους πρόποδες του βουνού που ήταν μέσα σ' αυτόν τον χώρο του καταυλισμού,... το πρωί πήγαιναν να δουλέψουν στα γύρω κτήματα της περιοχής με τα Αγγλικά τους τέλεια, το βράδυ που γύριζαν πίσω στα σπίτια τους τα ξεχνούσαν τελείως !! έτσι διατηρούσαν την παραδοσιακή τους διάλεκτο στο ακέραιο!! Έξυπνα τα Μιλιγκιμπι!! Μια φορά με πήραν μαζί τους σε κυνήγι καγκουρό, κυνηγούσαν με μπούμερανκ!! καταπληκτικοί κυνηγοί!! Και άλλη μια φορά με πήραν να παρακολουθήσω την μυστική τελετή του έφηβου που γίνεται άνδρας!!που με κολάκευε πολύ γιατί σε τέτοιες τελετές δεν επιτρέπουν κανέναν απέξω ούτε και τις γυναίκες τους δεν άφηναν! Τα βράδια έκανε πολύ κρύο! Έβλεπα τις μητέρες να έχουν στην αγκαλιά τους και να θηλάζουν από το ένα στήθος το μωρό και από το άλλο στήθος το Ντινγκο! το άγριο σκυλί της Αυστραλίας, το χρειάζονται για την ζεστασιά του μωρού τους, η κουβέρτα για τα κρύα βράδια. Οι μέρες πέρασαν γρήγορα και φύγαμε κάπως λυπημένοι που αφήνουμε αυτόν τον μικρό παράδεισο! Σ αυτήν την διαμονή μας διδαχτήκαμε πολλά! Αλλάζουμε λίγο την πορεία μας με κατεύθυνση το Mt Isa την πόλη με το μεγαλύτερο ορυχείο της Αυστραλίας!... πριν φτάσουμε εκεί θα γνωρίσουμε το χωριό που ζει κάτω από το έδαφος το περίφημο Cuperpedy το χωριό με τα αμέτρητα μικρά ορυχεία και τις υπογειες στοες τους... Τα σπίτια είναι όλα κάτω

101

από το έδαφος λόγο της φοβερής ζέστης που πιάνει τους 60 βαθμούς κελσίου !! είναι καταπληκτικά αυτά τα σπίτια, σκαμμένα μέσα στους βράχους της Οπαλίνας 5 μέτρα περίπου βάθος από την επιφάνεια με το μικρό τους σαλονάκι και άνετο υπνοδωμάτιο ωραιότατα διακοσμημένο!! έχουν αφήσει μερικά έξυπνα ανοίγματα σε διάφορα μέρη του σπιτιού που με την αντανάκλαση των τοίχων που εκπέμπει η Οπαλίνα σπρώχνει το φως βαθειά μέσα!!! μου έκαναν μεγάλη εντύπωση και θαύμασα τον άθλο αυτών των ανθρώπων,... Κατέβηκα και εγώ μια μέρα σε μια στοά, καθισμένος σε μια σανιδούλα μπαίνοντας στην τρύπα για να πάω κάτω πιασμένος από το συρματόσκοινο κρεμασμένος από ένα μοτεράκι... όσο κατέβαινα κοίταζα επάνω την τρύπα που μπήκα να μικραίνει ώσπου εξαφανίστηκε!! Ήμουν θαρραλέος!! μπράβο μου!! Σήμερα δεν θα το έκανα με τίποτα!!! είχα αναφέρει πιο πάνω για τον Άγγελο προστάτη; Εκεί έκανα παρέα με έναν γιατρό Έλληνα και υπέροχο άνθρωπο γνωστό συγγραφέα τον κ. Καλοκαιρινό από το Σύδνεϋ που είχε φτιάξει ένα υπόγειο ιατρείο και πρόσφερε αφιλοκερδώς τις υπηρεσίες του! Ένας άνθρωπος με μια μεγάλη ιστορία γύρω του πολύ είχε βοηθήσει την Κοινωνία των Ιθαγενών και με τις ιατρικές του μελέτες έγινε το σύμβολο τους, Όταν ανέβαινα εκείνη την ημέρα από την υπόγεια στοά... είχα ένα ατύχημα στο χέρι μου που πιάστηκε μέσα στην τροχαλία της μηχανής που αν δεν ήταν ο Γιατρός τώρα θα είχα ένα δάκτυλο λιγότερο. Η οικογένεια Καλοκαιρινού είχε ένα μεγάλο κατάστημα τουριστικό στην Πανεπιστήμιου και Βουκουρεστίου όταν λοιπόν τον αποχαιρετούσα του έκανα δώρο μια από τις κινητές μας τουαλέτες!! Επάνω στο έδαφος έβλεπες αμέτρητες τρύπες με 4 κανταράκια γύρω από κάθε τρύπα και μια τεντωμένη λινάτσα γύρω τους, η κάθε μια και μια τουαλέτα!!, και ήταν αμέτρητες!! Ο αφιλότιμος με έβαλε και κάθισα επάνω της και έβγαλε φωτογραφία αργότερα μου έστειλε ένα από τα βιβλία που είχε γράψει. Το τελευταίο με τίτλο The Black Opal και να! ο Άλκης καθισμένος στην τουαλέτα!!Τώρα πια ανεβαίνουμε για το Mt Isa, περάσαμε μεγάλες περιοχές έρημες και ισοπεδωμένες από την φύση, το έδαφος πετρώδη και άγονο, μόνο οι λόφοι των τερμητών σαν πολυκατοικίες μέσα στον χώρο τους ξεπροβάλουν εδώ και κει. Παλιά ορυχεία εγκαταλειμμένα και μεγάλα ψηλά δένδρα με κλαδιά και κορμούς λευκά σαν το γάλα να φαντάζουν εξώκοσμα πάνω στην κόκκινη Γη, Τα δένδρα είναι χωρίς ζωή! έχουν πεθάνει χρόνια και χρόνια κούφια μέσα τους φιλοξενούν διάφορα μικροζωάκια και φίδια που κατοικούν μέσα τους προφυλαγμένα από τον ήλιο και το κρύο,... να τα σπρώξεις πέφτουν!! Η περιοχή μοιάζει με σκηνικό του Νταλί! Στο έδαφος βλέπεις την ασχήμια της ερημιάς! Και στον ουρανό τα Θειικά Ηλιοβασιλέματα!!

www.art.com.gr

102

Mt Isa Στο σούρουπο όταν πλησιάζαμε το Mt Isa το μεγαλύτερο ορυχείο της Αυστραλίας. Τα φώτα του ορυχείου είχαν ανάψει, ήταν σαν μια μεγάλη πολιτεία... με τα μεγάλα του φουγάρα εδώ και κει να καπνίζουν, όλη η εικόνα πολύ εντυπωσιακή! πήγαμε αμέσως σένα από τα Caravan Park να ξαποστάσουμε από το τόσο κουραστικό μας ταξίδι. Η πόλη αυτή είναι το σπίτι των εργατών που δουλεύουν στα ορυχεία... είναι αρκετές χιλιάδες από μια πανδαισία εθνικοτήτων που ζουν όλοι τους αρμονικά μεταξύ τους... αν μια μέρα τα μεταλλεία σταματήσουν να δουλεύουν θα χαθεί η πόλη! Είναι το μεγαλύτερο ορυχείο χαλκού της Αυστραλίας και δεύτερο στην υφήλιο! Βγάζει χαλκό και πολλά αλλά πολύτιμα μεταλλεύματα, ακόμα και ασήμι! οι υπόγειες στοές του ξεπερνούν τα δυο χιλιόμετρα βάθος! με πολύ εξελιγμένη τεχνολογία, και με λιγότερα ατυχήματα από κάθε άλλο μεταλλείο!! Καθίσαμε μερικές ημέρες και μου εδόθη η ευκαιρία να γνωριστώ λίγο με το περιβάλλον να κάνω μερικά σχέδια και να προγραμματίσω το μυαλό μου για μελλοντική έκθεση ζωγραφικής μου,... Πάντως το θέμα με τους μεταλλωρύχους με είχε συναρπάσει! Μετά φύγαμε λοξά πίσω προς την έρημο της Αυστραλίας με στόχο το Uluru η Ayers Rock αυτόν τον μυθικό μονόλιθο που αλλάζει χρώματα σαν τον χαμαιλέοντα!! Μετά από επτά χρόνια περίπου η εταιρεία Mt Isa Mines με προσκάλεσε μετά από δική μου επιθυμία να πάω εκεί να μελετήσω την ζωή των μεταλλωρύχων για την μελλοντική μου έκθεση στο Brisbane. Κατέβαινα κάθε πρωί με την φόρμα και το τυπικό κράνος μαζί με τους άλλους εργάτες για να ζήσω λίγες από τις στιγμές τους εκεί κάτω στα άδυτα του σκότους και της πάλης που έδιναν μέσα στα σπλάχνα της γης,... δυο πλατφόρμες η μια πάνω από την άλλη χωρούσε 40 άτομα η κάθε μια, Σ αυτά τα χαράματα που κατεβαίναμε παρατηρούσα μέσα στην σιωπή που επικρατούσε, τα χλωμά πρόσωπα τους, σιωπηλοί βυθισμένα σε σκέψεις, μερικοί προσεύχονταν!! μέσα σ αυτή τη σιωπή άκουγες ακόμα και τις αναπνοές τους, πρόσωπα πολύχρωμα μεταναστών και άλλων αυτά τα πρωινά όλοι μαζί κατέβαιναν ακολουθώντας την μοίρα τους... μια κατήφεια σε διαπερνούσε!!, Αργότερα όταν τέλειωνε η βάρδια όλα άλλαζαν !! Άλλη ατμόσφαιρα! γελαστά πρόσωπα! τραγούδια, φωνές και καλαμπούρια, σωστό πανηγύρι!! πανζουρλισμός! Αυτοί οι άνθρωποι ζουν δυο ζωές την

103

Φύγαμε από το Mt Isa με πολύ αισιόδοξα μηνύματα για αυτήν την απέραντη ανθρωπιά αυτών των ανθρώπων που ζουν εκεί απομονωμένοι ζυμώνοντας το σκοτάδι με το φως!! Ας είναι ευλογημένοι...

ημέρα! Του χαμένου και του ζωντανού!! Αυτά τα ορυχεία είναι πολύ ασφαλή με μηδαμινό ποσοστό ατυχημάτων παγκοσμίως!... και παρ όλη την ασφάλεια που παρέχουν, όταν κατεβαίνεις σε τέτοια βάθη που είναι οι στοές η ανησυχία και ο φόβος φωλιάζει μέσα σου... Μετά από μερικά χρόνια έκανα μια μεγάλη έκθεση ζωγραφικής στο Brisbane υπό την αιγίδα του υπουργείου Πολιτισμού με βασικά θέματα τον Αυστραλό μεταλλωρύχο εργάτη που ζει και εργάζεται σκληρά κάτω εκεί στο σκοτάδι!! Τον μεταλλωρύχο! αυτόν τον αφανή ήρωα που γράφει κι αυτός σιωπηλά την ιστορία αυτής της χώρας!.

www.art.com.gr

104

Μετα τον θάνατο του πατέρα μου, κράτησα το διαμέρισμα του για ένα μεγάλο διάστημα και το μετέτρεψα σε ατελιέ ζωγραφικής μου... Μέσα σ αυτόν τον χώρο ένιωθα όμορφα και μεγάλη ψυχική ηρεμία, αισθανόμουν διάχυτη την παρουσία του, ήταν σαν ευλογία επάνω μου! Αυτό το Ατελιέ είχε ψυχή! Οργάνωσα και έφτιαξα τρεις μεγάλες εκθέσεις μέσα στην Αθήνα Ήταν τότε που έψαχνα να βρω τα ίχνη ενός αγαπημένου φίλου που δεν ήξερα που βρίσκεται και αν ζει ακόμα... σ’ αυτά τα χρόνια της ξενιτιάς μου τον είχα χάσει τελείως, δεν κατάφερα παρ όλες τις προσπάθειες μου να μάθω για αυτόν... Περπατώντας μια μέρα κάπου στο Σύνταγμα συνάντησα εντελώς τυχαία μια ξαδέλφη του η οποία μου είπε στο τέλος ότι ο φίλος μου ο Σπύρος μετά από τον χωρισμό που είχε με την γυναίκα του, έκλεισε όλες του τις επιχειρήσεις, έδωσε όλα τα υπάρχοντα του και από μοναστήρι σε μοναστήρι κατέληξε στο Άγιο Όρος στο μεγάλο μοναστήρι της Σιμωνοπετρας!! με το όνομα του μοναχού Γαβριήλ! Χάρηκα που στο τέλος τον βρήκα!... Επικοινώνησα μαζί του και με προσκάλεσε να πάω να τον επισκεφτώ! Τόσα και τόσα χρόνια είχα μέσα μου την επιθυμία να πάω μια μέρα στο Άγιο Όρος... και είχε μείνει όνειρο καταχωνιασμένο μέσα μου και εγώ να τρέχω αλαφιασμένος να πιάσω το πλουμιστό πουλί της ευτυχίας... αυτής της ουτοπίας που έκανε την ζωή μου τόσο ψεύτικη... Έτσι δέχτηκα με ενθουσιασμό την πρόσκληση του.

Ύστερα από μερικές τυπικές διατυπώσεις σχετικά με το ταξίδι, βρέθηκα ένα πρωινό καθισμένος στο παγκάκι του σταθμού Λαρίσης περιμένοντας με ανυπομονησία το τρένο για την Θεσσαλονίκη!... Δεν μπορούσα να πιστέψω ότι πηγαίνω να πιάσω της ψυχής μου το όνειρο!! Το τρένο έφτασε και για πέντε ολόκληρες ώρες ταξιδέψαμε μαζί περνώντας από χωριά και Λιβάδια,

105

Δάση και Θάλασσα... μια διαδρομή πολύ όμορφη... Στην Θεσσαλονίκη είμαστε το μεσημέρι πήρα ένα ταξί και πήγα στο Κτελ της Χαλκιδικής όπου ήταν τα λεωφορεία για την Ουρανουπολη το λιμάνι για το Όρος Ουρανουπολη είναι ένα μεγάλο παραθαλάσσιο χωριό, είναι το λιμάνι των προσκυνητών... μπαρκάρεις για την Δάφνη το κεντρικό λιμάνι του Άγιου Όρους που από δω και πέρα θα το λέω Περιβόλι Της Παναγιάς είναι το κοινό όνομα του Όρους... Οι κάτοικοι της Ουρανουπολης είναι φιλόξενοι και περιποιητικοί... ζουν από τον Τουρισμό και την Αλιεία... Κάθε πρωί στις δέκα περίπου ξεκινά το μεγάλο φεριμπότ για το Όρος... πάντα γεμάτο ασφυκτικά από προσκυνητές όποια δίπατε εποχή του έτους!. Σε σαράντα λεπτά περίπου πιάνουμε τον πρώτο Αρσανα που είναι το λιμανάκι του μοναστηριού,... τα παλιά χρόνια ήταν παρατηρητήριο όπου βλέπανε αν έρχονται οι πειρατές που λεηλατούσαν τα μοναστήρια!!...

Τώρα είναι τα λιμανάκια των προσκυνητών που επισκέπτονται τα μοναστήρια. Την πρώτη φορά που είδα αυτό το διάφανο νερό που είναι σαν κρύσταλλο! βλέπεις τον βυθό του με της τόσο απαράμιλλες λεπτομέρειες του είναι κάτι το εξωπραγματικό!... όταν δεν έχει κύμα νομίζεις ότι το καράβι είναι αιωρούμενο !!είναι μια μαγεία! Το καράβι γλιστρούσε τόσο αθόρυβα και απαλά που ρωτούσα τον εαυτό μου αν ζούσα πράγματι αυτή την στιγμή, ακόμα και ο θόρυβος των μηχανών είχε σβήσει! δεν τον άκουγες! Τι παράξενο συναίσθημα! και δεν ήταν το πρώτο, κάθε φορά που πηγαίνω στο Όρος έχω την ίδια αίσθηση... μετέωρος!... και όταν το πλοίο έφευγε μακριά παρατηρούσα αυτή την έντονη φωτεινή αύρα μόνιμα καθισμένη στις βουνοκορφές!! Πατώντας το έδαφος νιώθω πάντα μια ανατριχίλα να με διαπερνά... είναι η ενέργεια αμέτρητων προσευχών... έχει ποτίσει το χώμα... όπου πηγαίνω είναι μαζί μου! Περάσαμε από μερικούς Αρσαναδες ακόμα με παραθαλάσσια μοναστήρια με φόντο τα καταπράσινα βουνά και τέλος πιάσαμε την Δάφνη το μεγάλο κεντρικό λιμάνι του Όρους, από την Δάφνη ξεκινούν οι δρόμοι για τις Μονές και το λεωφορείο για τις Καριές πάνω στο βουνό που είναι η πρωτεύουσα του Άγιου

www.art.com.gr

106

Όρους κίνηση στο λιμάνι πάντα μεγάλη και το ράσο του Μοναχού να επικρατεί με όλη του την ζωντάνια!!! Κατέβηκα και βιαστικά αφού ρώτησα για το κονάκι της Σιμωνοπετρας που είναι... συνάντησα τον Πάτερ Αρσένιο τον μοναχό της Μονής που ήταν και ο οδηγός που θα μας πήγαινε εκεί... Φτάσαμε στην Μονή σε μίση ώρα περίπου σκαρφαλώνοντας με το τζιπ μέσα από δρόμους και χαράδρες με σπάνια βλάστηση... και πάνω σε μια στροφή του δρόμου τρακόσα μέτρα πάνω από την θάλασσα η Σιμωνοπετρα!! Αυτό το θαυμάσιο Μοναστήρι κτισμένο επάνω στον βράχο! μοιάζει Αετός! Που αγναντεύει ουρανό και θάλασσα...

O Γαβριήλ με περίμενε στην είσοδο της Μονής!, καθίσαμε πάνω στην βεράντα και δεν σταματούσαμε,μιλήσαμε μιλήσαμε ώσπου στέγνωσε το στόμα μας... καθισμένοι σε ένα ξύλινο παγκάκι πίνοντας το καφεδάκι μας... από κάτω οι γλάροι πετούσαν τραγουδώντας... Εγώ είχα μαγευτεί από το περιβάλλον... το νερό της θάλασσας να λαμπύριζε από το φως του Ήλιου που ετοιμαζόταν να βουτήξει μέσα σ αυτό το Θεϊκό μπλε, εκεί ζήλεψα τον φίλο μου που ζει μέσα σ αυτόν τον παράδεισο. Για ένα διάστημα δεν μιλούσαμε.... και οι δυο μας βυθισμένοι σε ονειρικές σκέψεις και στοχασμούς... Αυτή η σιωπή γύρω μας γεμάτη από απόκοσμες μελωδίες!! άνοιξε ένας φωτεινός δρόμος που έως τότε δεν ήξερα... Πλημύρισα από φως ποτέ δεν θα ξεχάσω εκείνο το συναίσθημα... και αυτή ήταν η αρχή του οδοιπορικού μου μέσα σ αυτό το περιβόλι της Παναγιάς μας. Το κτήριο της Μονής είναι αρχιτεκτονικό επίτευγμα! Είναι εξ ολοκλήρου από ξύλο! Το ολικό της ύψος είναι το ύψος μιας επταώροφου πολυκατοικίας! δυστυχώς δεν έχει μείνει τίποτα χαρακτηριστικό εκείνης της εποχής που κτίστηκε... Πολλές φορές κάηκε εκ βάθρων... νομίζω ότι εσωτερικώς έχουν μείνει πέτρινες στοές μέσα στον βράχο, μια εκκλησία και κελιά μοναχών..., και ανοιχτήκαν καινούργιες μέσα σ αυτόν τον θεόρατο βράχο καθώς και μια

107

θαυμάσια βιβλιοθήκη με αμέτρητους θησαυρούς σε κειμήλια και χειρόγραφα του Βυζαντίου. Τώρα έχουν γίνει προεκτάσεις και έργα μεγάλου ενδιαφέροντος ! το Μοναστήρι είναι μια ευλογημένη σιωπηλή πολιτεία γεμάτη ζωή και κατάνυξη! Ας είναι ευλογημένες αυτές οι ψυχούλες που το κράτησαν ζωντανό μέχρι σήμερα... O μοναχός Γαβριήλ ο φίλος μου ο Σιμωνοπετριτης!... πέθανε ύστερα από μια ανίατη αρρώστια... δεν ήθελε να μείνει στο νοσοκομείο και γύρισε στο κελί του ανάμεσα στους αδελφούς του μοναχούς και αναπαύτηκε... τον έθαψαν εκεί που ονειρευόταν,... στο κοιμητήριο της Μονής πάνω στον βράχο με θέα τον ουρανό και την θάλασσα... Πηγαίναμε πολλές φορές και καθόμαστε σε εκείνο το μέρος πίσω από το Οστεοφυλάκιο..., θυμάμαι μια φορά που είχα ζητήσει την άδεια να το επισκεφτώ, πήγαμε μαζί, ο ίδιος άναψε τα κεράκια μας και το καντήλι και ο τόπος φώτισε τις αμέτρητες κάρες των κοιμισμένων αδελφών... αίσθηση γαλήνης με είχε κυριέψει αντικρίζοντας αυτή την σπάνια εικόνα! Μου ήρθαν στον νου οι στίχοι του ποιητή... Μακάριοι οι νεκροί που λησμονάνε την πικρία της ζωής... Έχω Επισκεφτεί το Άγιο Όρος τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια εικοσιπέντε φορές, και τα ίδια συναισθήματα της πρώτης φοράς με κυριεύουν!

www.art.com.gr

108

Σε όλες σχεδόν τις λειτουργίες που παραβρέθηκα... μπορώ να πω ότι από την τεμπελιά μου και μόνον έμπαινα στην εκκλησία προς το τέλος της λειτουργιάς της παρ όλες τις επίμονες προσπάθειες που έκανε ο αδελφός Γαβριήλ πήγαιναν χαμένες!... μου ήταν δύσκολο να ξυπνώ τα χαράματα! Άκουγα το σήμαντρο να έρχεται από μακριά, να πλησιάζει σχεδόν στο δωμάτιο μου και εγώ έκανα τον ψόφιο! Ο Θεός ας με συγχωρεσει... και εγώ περίμενα την τελευταία ειδοποίηση με τις καμπάνες για να το πάρω απόφαση να σηκωθώ!!! Έπρεπε να φύγει από την ζωή ο Γαβριήλ για να γίνω κάπως τακτικός... Ίσως να είναι η θύμηση του! που έκανε και άλλες αλλαγές στην ζωή μου... Θυμάμαι ότι έμπαινα σκυφτός και σαν κλέφτης την ώρα της λειτουργίας..., μετά αντιλήφτηκα την παιδαριώδη συμπεριφορά μου και την άγνοια που είχα... Έχασα στιγμές πολύτιμες με την άγνοια μου αυτή και ζητώ συγγνώμη από όλους τους αδελφούς και πατέρες που έδωσαν την αγάπη τους και τον σεβασμό τους σε μένα τον συνεχώς αμαρτωλό που δεν το αξίζω.

Εγώ κατά διαστήματα βουτηγμένος μέσα στο χάος της ψυχής μου προσπαθώ απεγνωσμένα..., με την αγωνία και την θλίψη να πηγαινοέρχεται μέσα μου, να παλεύω να ψάχνω για λύσεις να τινάξω από πάνω την θολούρα του μυαλού, να ηρεμίσω για να μπορέσω να προσευχηθώ... να πλησιάσω πιο κοντά Του τώρα που μου δίνει την ευκαιρία της ζωής μου... έχω αρχίσει ειδή να αχνοβλέπω το δύσβατο φωτεινό μονοπάτι που άλλοτε το πλησιάζω και άλλοτε χάνεται! Τυχερός που ήσουν αδελφέ Γαβριήλ, και πόσο ζηλεύω την απώλεια σου!! Το Φως! Ήταν και είναι δίπλα μου... τόσο κοντά μου που φοβάμαι να το ακουμπήσω... να το πιάσω!! έτσι που είμαι φοβάμαι ότι θα με κάψει!... πρέπει να εξασκηθώ πολύ να σταματήσω το Εγώ να με κυριαρχεί! Προς το παρόν εξακολουθώ να λυτρώνομαι κάπως με την τέχνη μου... πυρετωδώς όσο ένιωθα επάνω μου την Ευλογία Του!... Προσπαθώ να βάλω τις σκέψεις μου και την πίστη μου επάνω στους μουσαμάδες μου! Μήπως και ελαττώσω την απόσταση του κενού που με κρατά μακριά Του... Τι παράξενο! Τώρα που βλέπω να γραπτά μου διαπιστώνω μια φορά ακόμα το πόσο ασχολούμαι ακόμα με το καταραμένο μου Εγώ! Όλο ζητώ! και σκέπτομαι για μένα!! έχω κάνει τον Άλκη πρωταγωνιστή !!!πως θα τον ξεριζώσω λοιπόν

109

αυτόν τον δράκο που έχω μέσα μου;; Πρέπει να συνεχίσω τον πόλεμο μαζί του, θα το καταφέρω;; ελπίζω ναι! Πάντως μέσα σ αυτή την περίοδο για πρώτη φορά στην ζωή μου ένιωθα γαληνή γιατί γνώριζα ότι είχε αρχίσει το ταξίδι της αυτογνωσίας μου!

Με βοήθησαν οι πατέρες και οι αδελφοί μοναχοί σε ότι ήθελα και επιθυμούσα κατά την παραμονή μου στο περιβόλι της Παναγιάς μας Και το αποκορύφωμα ! όταν μου έδωσαν την Ευλογία τους να κάνω την έκθεση ζωγραφικής μου μέσα στο Όρος επάνω στις Καριές μέσα στον ιερό χώρο του παρεκκλησιού του Τίμιου Πρόδρομου του εκ Φούρνο!! ήταν ένα θαύμα για μένα τον αμαρτωλό αυτή η πρόσφορα! Δεν θα ξεχάσω ποτέ αυτήν την έκθεση μου... ήταν το επιστέγασμα των προσπαθειών μου με την τέχνη μου!!! Ήταν η πιο ευτυχισμένη στιγμή της καριέρας μου!! Να δω μέσα σε αυτόν τον ιερό χώρο να έργα μου και τις καμπάνες του παρεκκλησιού να χτυπούν την ημέρα των εγκαινίων,... με πιάνει ρίγος όταν το σκέπτομαι!! Ευχαριστώ Τον Κύριο και Θεό μου για την μεγαλοσύνη Του... ευλόγησε το έργο μου και μου έδωσε την δύναμη να συνεχίσω. Όταν επισκέπτομαι το Άγιο Όρος συνήθως διανυκτερεύω σε δυο Μονές... την Ιερά Μονή Ξενοφώντος και Την Μονή της Σιμωνόπετρας... Έχω αποκτήσει μεγαλύτερη οικειότητα με τους μοναχούς και πατέρες αυτών των μοναστηριών το ένα επάνω στα κύματα και το άλλο κοντά στον ουρανό ! Μένω μερικές ημέρες στο ένα και μερικές στο άλλο... και στα ενδιάμεσα κάνω τις περιηγήσεις μου και σε άλλα αγαπημένα μοναστήρια... περπατώντας μέσα από πυκνά δάση αρχέγονα ακούγοντας τους ψιθύρους των φύλων, των κυμάτων και κάπου μακριά τις καμπάνες για τον Εσπερινό και το αεράκι να φέρνει και να διώχνει

www.art.com.gr

110

του λιβανιού την μυρωδιά... ζεις τον περίπατο Παραδείσου!!! Βρήκα την ευκαιρία να γράψω ημερολόγιο, και σκαπτόμουνα ίσως να γράψω και ένα βιβλίο για να γνωρίσω αυτόν τον επίγειο παράδεισο και σε άλλος... Όπως έτσι και έκανα... Έγραψα μια Τριλογία... ο φίλος μου ο Βασίλης με βοήθησε πολύ... Τύπωσε την Τριλογία του Αγίου Όρους σε μια πολύ καλαίσθητη και πολυτελή έκδοση που έκανε εντύπωση, τυπώθηκε δίγλωσση στα Ελληνικά και Αγγλικά σε χίλια και πλέον αντίτυπα!! Έκανε μεγάλη απήχηση και στο κοινό των μοναχών του Όρους... και έξω από αυτό... όλα αυτά με έξοδα δικά του! Χωρίς αμοιβή καθόλου... και όπως λέγαμε... να μοιράσουμε την ευλογία σε δυο!! μίση ευλογία εκείνος μίση και εγώ!! Έχω την ικανοποίηση ότι πρόσφερα και εγώ στο μήνυμα που στείλαμε με το ημερολόγιο μου, τις φωτογραφίες και την ζωγραφική μου.Μέσα σ αυτό το μαγικό περιβόλι έζησα στιγμές μεταμόρφωσης και είμαι ευγνώμον στους αδελφούς και πατέρες μοναχούς που με τόση αγάπη και χαμόγελα άλλαξαν έστω και λίγο την κοσμική μου συμπεριφορά... ξεκαθάρισαν τις σκέψεις μου και έδωσαν ελπίδες για ένα μελλοντικό φωτεινό ξέφωτο !Άραγε θα μπορέσω να το επισκεφτώ ξανά; (Φεβρουάριος 2012)

MoolooladaMooloolaba

111

Πάλι άλλαξε ο καιρός... μαύρα σύννεφα βροχή και βροχή!... μια βδομάδα βρέχει... το ταξιδάκι μου αναβάλλεται συνέχεια... στο περίμενε βρίσκομαι όλο αυτό το διάστημα... Πάντα είχα στον νου μου αυτό το ταξίδι με το ψαράδικο θέμα... τον Αυστραλό ψαρά... για μια μελλοντική έκθεση γ αυτόν... τον θαλασσόλυκο του ωκεανού... Στο τέλος ο Κρίτων τα κατάφερε και με οργάνωσε με κάτι γνωστούς του ψαράδες για ένα ταξίδι μαζί τους... ήρθε λοιπόν η ώρα να πραγματοποιηθεί η επιθυμία μου... μόνον που ο καιρός μας τα χάλασε... κι αυτό το σήμερα αύριο μου την έχει δώσει για τα καλά. Ήρθε λοιπόν το αύριο... με τα μπογαλάκια μου κατέβηκα κάτω στην αποβάθρα του καναλιού όπου το σιδερένιο πλεούμενο δεμένο στο μικρό ξύλινο Τζετι περίμενε έτοιμο για το ξεκίνημα της μεγάλης ψαριάς... της Βασιλικής Γαρίδας... όπως εδώ την ονομάζουν οι Αυστραλοί King Prawns γίνονται ανάρπαστες, είναι σαν Εθνικό φαγητό ειδικά για τα μπάρμπεκιου τους και τα πάρτι τους... τις καταβροχθίζουν!!... Τελικά ο καιρός γλύκανε και μας δόθηκε το μήνυμα να σαλπάρουμε Το πλεούμενο ήταν δεμένο μπροστά στο σπίτι του καπετάνιου ο οποίος ήταν δεν ήταν 25 χρονών.!! ένας κοντοστούπης συμπαθητικός νεαρός με σγουρά κοκκινωπά μαλλιά και σπινθηροβόλα μάτια... ήταν και άλλοι δυο νεαροί ψαράδες... αυτό ήταν όλο πλήρωμα μας... Το πλεούμενο, ένα παράξενο ψαράδικο με ένα κοντόχονδρο σκαρί που έμοιαζε σαν αγκιστρωμένο βόδι... όλο σίδερο το σκαρί με τα δυο του φτερά διπλωμένα στα πλάγια να λαμπυρίζουν στις πρωινές αχτίδες του Ήλιου...

MoolooladaMooloolaba www.art.com.gr

112

Αυτά τα ψαράδικα είναι φτιαγμένα για μεγάλες θάλασσες και φουρτούνες... σχεδόν χωρίς καρίνα έχουν δυο τεράστια μεταλλικά μπράτσα που μοιάζουν σαν φτερά περίπου 5 μέτρα μήκος το ένα αριστερά και το άλλο δεξιά του σκάφους... που ξεδιπλώνουν όταν το πλοίο τραβά τα δίχτυα μέσα και που στα άκρα τους έχουν τεράστια βαρούλκα σαν άγκυρες που σταθεροποιούν κατά κάποιον τρόπο το σκάφος από τα κύματα. Την ημέρα ρίχνουν έξω τα δίχτυα και τα μεσάνυχτα τα τραβάμε μέσα... Τοποθέτησα τα σακίδια με τις κάμερες και τα ρούχα μου σε μια γωνιά στο Deck και άρχισα να παρατηρώ γύρω μου έκανε εντύπωση ότι το πλεούμενο δεν έχει παραπέτα ούτε κιγκλιδώματα μπορείς να γλιστρήσεις και να βρεθείς στο νερό χωρίς να το καταλάβεις... Αλκη προσοχή... Μαζεύτηκαν οι κάβοι και η άγκυρα άφησε την τελευταία της στριγκλιά και ξάπλωσε στο κατάστρωμα... Ξεκινήσαμε μαλακά μαλακά στα ήσυχα νερά του καναλιού με τις ασημένιες ανταύγειες πηγαίνοντας προς το άνοιγμα για την είσοδο προς τα ανοιχτά στον Ειρηνικό ωκεανό Αχ! ας είναι ειρηνικός Παναγιά μου... Τελικά βγήκαμε επάνω του και με χαρά αρχίσαμε να χορεύουμε μαζί του... το λικνιστικό του κούνημα μας γοήτευε... σαν βαλς!... τι ωραία!... αργότερα μάθαμε κι άλλους χορούς...! Η ακτή άρχισε να μικραίνει... χάθηκε τελείως από τα μάτια... παντού νερό! και γύρω μας αμέτρητα προβατάκια στις κορυφές των κυμάτων... τα προβατάκια γρήγορα έγιναν προβατίνες... πολύ μεγάλα τα κύματα... το πλεούμενο το διασκέδαζε κάνοντας τις πιρουέτες του με πρωτόγονες φιγούρες και καμώματα!! και το πλήρωμα το ίδιο... τρία άτομα μαζί με τον καπετάνιο καθισμένο στα σχοινιά και τα κασόνια χαχάνιζαν ρουφώντας απολαυστικά την μπόμπα με την μαριχουάνα τους... μου πρόσφεραν και μένα αλά αρνήθηκα ευγενικότατα Tα δίχτυα όρχησαν να ξετυλίγονται και να χάνονται στα βαθιά... όλα γύρω μας τραγουδούσαν... προς το παρόν...! Ρε παιδιά μου πως μεγάλωσαν έτσι απότομα τα κύματα!! σαν κάποια δύναμη από κάτω τους τα φούσκωσε και τα έκανε θεόρατα... όρχησα να κουνιέμαι σαν αδελφή... δεν έβρισκα που να σταθώ... πότε έβλεπα τον ορίζοντα και πότε τον ουρανό... το στομάχι μου χάλια... κατά το απογευματάκι όρχησα τον πρώτο μου εμετό...! Δεν έχω ζαλιστεί ποτέ μου σε ταξίδια με πλοίο και τι ταξίδια... μακρινά... και μ' αυτό το καταραμένο πλεούμενο... πέρασα αυτές τις ατελείωτες ημέρες... αγκαλιά με την τουαλέτα!!!... Υπάρχει και μια κουζινούλα 2x2 στο ισόγειο Deck, σε μια γωνιά της στο πάτωμα έχει μια καταπακτή μικρή όσο για να περνά στριμωχτά ένα άτομο... οδηγεί στο αμπάρι όπου ένας άλλος λιλιπούτειος χώρος με τρεις κουκέτες η μια πάνω στην άλλη για ύπνο.!.οι τοίχοι είναι από καραβίσια λαμαρίνα που από τον κτύπο των κυμάτων νομίζεις ότι βρίσκεσαι μέσα σε καμπαναριό... ο θόρυβος απίστευτος!! καμιά φορά είχες την ψευδαίσθηση ότι άκουγες και τα ψάρια να διαμαρτύρονται!... πολλές φόρες ξάπλωσα και προσπάθησα να μείνω λίγο να ξαποστάσω όχι να κοιμηθώ... ούτε το σκαφτόμουνα... το είχα πάρει απόφαση

113

ότι θα βγάλω αυτό το ταξίδι άυπνος!! Η Κουζίνα έχει κάτι αιωρούμενα ράφια και κρεμαστές σακούλες από δίχτυ ψαράδικο γεμάτες με τρόφιμα να αερίζονται... ένα μικρό ψυγειάκι που μοιάζε αγκιστρωμένο γεμάτο από μπύρες ΧΧΧ...! και σε μια πλευρά διακριτικά κρυμμένη από μια λινάτσα η Τουαλέτα!! Ξέχασα να τονίσω ότι όταν άνοιγες την καταπακτή για ύπνο άφηνες την πορτούλα της να ακουμπήσει στον τοίχο όπου μια γιγαντοαφίσα με μια γυμνόστηθη πληθωρική γυναίκα να σου προτείνει τα μπαλονοιδη της στήθια για

φίλημα!... τις περισσότερες φορές που το πλεούμενο κουνιόταν πέρα δώθε... τα φιλούσες...!! ήθελες δεν ήθελες!, όταν προσπαθούσες να κατέβεις από εκεί... Και εγώ την πάτησα αρκετές φορές έτσι ζαλισμένος που ήμουν, βρέθηκα στην επίπεδη αγκαλιά της ανάμεσα στα τεράστια βυζιά της τόσο κοντά που διέκρινα τα χαρακτηριστικά τετραγωνάκια της εκτύπωσης... Τις τρεις πρώτες μέρες τις έβγαλα παλικαρίσια καθισμένος γονατιστός στην γωνιά της σκατιέρας, με συγχωρείτε για το αθυρόστομα μου προσπαθώ να γίνω πιο ρεαλιστικός που αν το συνεχίσω θα έχω πρόβλημα χαρακτηρίζοντας το περιβάλλον... στο κάτω κάτω δεν μπορείς να κάνεις κριτική σε ένα ψαράδικο...! Το Καπετανάκι μου είχε πει, τις τρείς πρώτες μέρες θα υποφέρεις λιγάκι αλά ύστερα θα γίνεις περδίκι... τι λες καλέ εγώ σκέπτομαι εάν θα αντέξω την επομένη... Αφού έβγαλα ότι είχα και δεν είχα μέσα μου, εξαντλημένος και σαν φάντασμα στην όψη σκεφτόμουν πως θα γλυτώσω από αυτόν τον εφιάλτη... Ανεβαίνοντας την σκαλίτσα για το επάνω deck άκουσα το Καπετανάκι να μιλεί στον ασύρματο με έναν συνάδελφο του, κανόνιζαν ραντεβού σε δυο μέρες σε κάποιο σημείο του ωκεανού για άλλη καλλίτερη ψαριά... ανατρίχιασα...! ακόμα τόσες ημέρες και θα με βγάλουν σηκωτό από δω μέσα... δεν γίνετε Έβαλα το μυαλό μου να δουλεύει... Το βράδυ έφτασε και όλο σκεπτόμουνα να βρω την λύση... κολυμπώντας αποκλείεται... είμαστε 3 μέρες μακριά από την στεριά... τα σκυλόψαρα άρχισαν να βολτάρουν γύρω μας... μυρίστηκαν ψαριά και μένα το μυαλό μου να δουλεύει οριζόντια και κάθετα... τι θα κάνω; κάτι σπιθίτσες ξεπηδούσαν που και που από το βάθος του σκοτεινού μου εγκεφάλου... τις έδιωχνα αλά γύριζαν πάλι πίσω... άσε θα τις μελετήσω αργότερα... λαγοκοιμήθηκα χωρίς να το καταλάβω... με ξύπνησε η μπουρού... ήταν έντεκα το βράδυ ο ουρανός μαύρος με αμέτρητα αστέρια γύρω μας... Τα δυνατά φώτα του μαζέματος άναψαν... εκτυφλωτικά... τα παιδιά είχαν ανέβει κιόλας πάνω στα φτερά και ρύθμιζαν τις τροχαλίες και τα

www.art.com.gr

114

παλαμάρια ατιμάζοντας το βίντσι για το Καπετανάκη που ανυπόμονα περίμενε στην γέφυρα να βάλει εμπρός την Ντίζελ... όλα στο κατάστρωμα σαν μέρα... τα φώτα και οι προβολείς αναμμένα... η μηχανή άρχισε τα βογγητά της... τριξίματα και φωνάρες να δίνουν εντολές η μια στην άλλη... λίγο σαματάς λίγο τσαντίλες... και ύστερα ηρεμία... τα δίχτυα όρχησαν να μαζεύονται.... Εφιαλτική η εικόνα όταν τα δίχτυα ανέβασαν ψηλά ένα τεράστιο Σαλάχι που έτσι κρεμασμένο με τη τεράστια ουρά του να πηγαινοέρχεται!... με την αδυναμία που είχα μου φάνηκε σαν τέρας της Αποκαλύψεως... το πλήρωμα με ένα τσεκούρι έκοψε την ουρά του και το πέταξαν στην θάλασσα... οι γαρίδες να πέφτουν βροχή μαζί με άλλα σπαρταριστά ψάρια από την τεράστια ιπτάμενη σακούλα κάτω στον μεγάλο πλαστικό δίσκο... χιλιάδες θαλασσινά... γαρίδες και άλλα μεγάλα ψάρια που τελικά τα πετούσαν πίσω στο νερό και κρατούσαν μόνον τις πράσινες γαρίδες... μετά τις ξέπλεναν με τις κάνουλες τις έβαζαν σε σακούλες των 20 κιλών τις πέταξαν στον βραστήρα που από πράσινες γίνονταν κόκκινες... και μετά αμέσως στα ψυγεία... πράγμα έτοιμο για διανομή στα εστιατόρια... Εγώ τα έβλεπα και σκεπτόμουν την απόδραση...!! πως;... Η ώρα 2 μετά τα μεσάνυχτα κατέβηκαν κάτω για ύπνο ξεθεωμένοι από την κούραση... τους ακλούθησα και εγώ... κοιμήθηκαν μονορούφι και εγώ ύστερα από λίγο σαν φάντασμα γλίστρησα από την καταπακτή στην κουζίνα και όρχησα να πετώ στην θάλασσα ότι τρόφιμο εύρισκα... ψωμιά, ζάχαρη αλάτι αυγά... άφησα τις μπύρες... είχα δει ένα άνοιγμα που η θάλασσα μπαινόβγαινε με την φουρτούνα και ευτυχώς το πλεούμενο κουνιόταν σαν τρελό αυτή τη βραδιά με το νερό να περνά από μέσα της ελεύθερο... μετά πήγα κάτω στην κουκέτα μου... κοιμήθηκα μαζί με τις αναμνήσεις της πρώτης μου εμπειρίας στην θάλασσα εκεί πέρα στη Ελλαδίτσα με το ψαροκάικο τον Άγιο Νικόλα... άλλη θαλασσίτσα εκεί... άλλη θαλασσάρα εδώ... Το πρωί έκανα τον ψόφιο κοριό ότι κοιμόμουν βαθιά έτσι άκουσα από μακριά τις βλασφημίες και τις φωνάρες του καπετάνιου στο πλήρωμα που δεν είχε τοποθετήσει και στερεώσει καλά τα τρόφιμα και τα πήρε το νερό... έτσι έπρεπε να γυρίσουν πίσω για άλλον ανεφοδιασμό τροφίμων... Όλε Όλε η καρδούλα μου τραγουδούσε... Όταν ένα απόγευμα γυρίσαμε και πιάσαμε στεριά... νηστικός και ταλαίπωρος... επί μια εβδομάδα περιπάταγα στον κήπο του σπιτιού μας πολύ προσεκτικά γιατί το έδαφος κουνιόταν... ερχόταν κατά πάνω μου... ζαλιζόμουν άσχημα... ήταν η τιμωρία μου για αυτό που τους έκανα; Αργότερα ο Κρίτων έβγαλε το μυστικό μου έξω... και γέλασαν οι κότες!! Έμαθα πάλι ότι το καπετανακι έριξε το πλεούμενο στις ξέρες για να πάρει την Ασφάλεια... Έξη μήνες αργότερα είχα την καρδιακή μου προσβολή και επιβίωσα μετά από τόση συγκίνηση!!... Ευλογημένοι αυτοί που μπόρεσαν και έμειναν πίσω και δεν τους πήρε το ρεύμα της προσφυγιάς για άλλες πατρίδες... Όσο μικρός κι αν πας στην ξενιτιά... δεν θα γίνεις ποτέ ντόπιος όσο και να το θέλεις δεν μπορείς... πάντα θα είσαι ο

115

ξένος... κι αν η νέα σου πατρίδα σε αγκάλιασε και σου ξέπλυνε τις πληγές του ξεριζωμού... ακόμη και αν γίνει η δεύτερη σου μάνα...

ο ομφάλιος λώρος δεν κόπηκε, και ούτε θα κοπεί ποτέ... Μέσα σε άγνωστα ζεστά καλοκαίρια και χειμώνες... θα ζεις χωρίς ταυτότητα! Ζεις.! Ανοιχτά τα μάτια της ψυχής σου... αγναντεύει στα κρυφά της πίκρες σου τις μακρινές και την θολή ζωή σου. Αυτό το χώμα το στεγνό που σε διώξε μακριά κρατώντας μέσα του τις ρίζες σου τις άφαντες... τις νιώθεις δεν τις βλέπεις... σε τραβάμε πίσω μαλακά και πότε αλαφιασμένες... τρελέ σου λένε, δεν κουράστηκες ακόμα; τόσο φευγιό τόση τρεχάλα!!... κουράστηκε η ψυχή και κούρνιασε, αφέθηκε στην εγκατάλειψη της... Κάποτε η παλέτα σου είχε όλα τα χρώματα του κόσμου για πινελιές χαρούμενες... Εσύ διάλεγες τα σκούρα τα μαβιά τα μαύρα και το λευκό για σβήσιμο!!... Μουντζουρωμένη παλέτα... μουντζουρωμένη ζωή... Αχ! Τόσα πολλά τα ξέφωτα και πινελιές χαμένες... ο ομφάλιος λώρος δεν κόπηκε, και ούτε θα κοπεί ποτέ... Μέσα σε άγνωστα ζεστά καλοκαίρια και χειμώνες... θα ζεις χωρίς ταυτότητα! Ζεις! Ανοιχτά τα μάτια της ψυχής σου... αγναντεύει στα κρυφά της πίκρες σου τις μακρινές και την θολή ζωή σου. Αυτό το χώμα το στεγνό που σε διώξε μακριά κρατώντας μέσα του τις ρίζες σου τις άφαντες... τις νιώθεις δεν τις βλέπεις... σε τραβάμε πίσω μαλακά και πότε αλαφιασμένες... τρελέ σου λένε, δεν κουράστηκες ακόμα; τόσο φευγιό τόση τρεχάλα!!... κουράστηκε η ψυχή και κούρνιασε, αφέθηκε στην εγκατάλειψη της... Κάποτε η παλέτα σου είχε όλα τα χρώματα του κόσμου για πινελιές χαρούμενες... Εσύ διάλεγες τα σκούρα τα μαβιά τα μαύρα και το λευκό για σβήσιμο!!... Μουντζουρωμένη παλέτα... μουντζουρωμένη ζωή... Αχ! Τόσα πολλά τα ξέφωτα και πινελιές χαμένες...

www.art.com.gr

116

Ψευδαισθήσεις IllusionsΚοιτάζω τον θολωμένο απ την υγρασία καθρέφτη και προσπαθώ να διακρίνω κάτι πίσω από αυτήν την θαμπάδα, ανυπομονώ, βιάζομαι, αγωνιώ... θέλω να διαβάσω τις σκέψεις μου πάνω στο πρόσωπο μου... ποιο από τα πρόσωπα μου θα φανεί; Φύσηξε... μέσα από τα μισόκλειστα πατζούρια πέρασε το αεράκι γλίστρησε επάνω στην θαμπάδα που άρχισε να ξεφλουδίζει βγάζοντας φωτεινές φολίδες... το κρύσταλλο καθάρισε... δεν με βλέπω μέσα!... δεν υπάρχω!... δεν βλέπω τίποτα.!.κανένα από τα πρόσωπα μου... είμαι ανύπαρκτος!! Πλησιάζω πιο κοντά σχεδόν τον ακουμπώ... κοιτάζω μέσα του έκπληκτος τον μικρό σκοτεινό διάδρομο... έρημος στο βάθος με την πόρτα κλειστή και στην γωνιά την γλάστρα με τον φίκο που έχει φτάσει το ταβάνι... κοιτάζω αλαφιασμένος πίσω μου... βλέπω την ίδια εικόνα... ανάμεσα τους εγώ! ο ανύπαρκτος!!! Μια ανείπωτη χαρά, μια ηδονή με κυριεύει... είμαι ελεύθερος... ξέφυγα!! βρήκα επί τέλους το ξέφωτο που τόσα χρόνια αναζητούσα... ευχαριστώ Τον Δημιουργό και Θεό... μου χάρισε αυτόν τον οργασμό της ελευθερίας... Νιώθω το πνεύμα μου να ορμά έξω από την φυλακή του... έρχεται να γιορτάσουμε μαζί!!... Το κουδούνι κτύπησε άγρια μέσα στο σκοτεινό δωμάτιο... προσπαθώ να μαζέψω τα γυαλιά μου από το πάτωμα... βαριεστημένα προχωρώ προς την πόρτα... Λίγο ακόμα χρόνο ήθελα... δυο ανάσες ακόμα... Η ζωή μου πέρασε και περνά μέσα από φίλτρα Τέχνης και Αισθητικής... κανόνες και άσκοπες μελέτες για τα Πώς και Γιατί... Η Αισθητική από πού ήρθε; Ποιος την έφερε αυτή την κατάρα και μας την φόρτωσε... δεν έχω καταλάβει... και ούτε θα το καταλάβω ποτέ τι κατάφερα ως τώρα;... να σχεδιάζω και να ζωγραφίζω τις ψευδαισθήσεις μου... να διαμορφώνω τα όνειρα μου δίνοντας προεκτάσεις στις ελπίδες μου... να δημιουργώ επαναλήψεις... να αντιγράφω τον εαυτό μου προσπαθώντας να κρύβω από την ψυχή μου το λαχάνιασμα και την αγωνία που φτιάχνει το ψέμα!... Καθρεφτίζω τον εαυτό μου πάνω από φορτωμένες παλέτες με λασπωμένα από το ανακάτωμα χρώματα... ρωτώ και ξαναρωτώ τον Αλκη που τελικά θα φτάσει... πηγαίνει;... έρχεται; η έχει σταματήσει και δεν το ξέρει! Αυτός ο ιός της Αισθητικής που εμάς τους

117

καλλιτέχνες μας κατατρώει το πνεύμα και φθείρει την δημιουργικότητα... μας φυλακίζει σε χρωματιστά κλουβιά...!! Μαριονέτες της... πως μπήκε μέσα μου;... από την γέννα!! αυτό το τέρας... να με καθοδηγεί και να μου δείχνει ποιο είναι το άσχημο ποιο είναι το ωραίο!! Η τσουκνίδα είναι άσχημη λένε... το τριαντάφυλλο ωραίο! γιατί; γιατί αυτή η πλύση εγκεφάλου;... μήπως που η τσουκνίδα πονάει!... μα και το τριαντάφυλλο έχει φοβερά αγκάθια... Με την αγάπη στην ψυχή τα μάτια δεν βλέπουν άσχημο!!! και το αρνητικό δεν υπάρχει... Θέλω πολύ απλά να καταλάβω και να εξηγήσω στον εαυτό μου γιατί πήρα αυτόν τον δρόμο της Τέχνης και της Ψευτιάς... τον δρόμο που ποτέ μου δεν πίστεψα... και με τόση αφοσίωση και τρέλα!! μήπως και είμαι εξωγήινος ; αυτό θα είμαι!!

Μυριάδες τσακισμένα όστρακα δίνουν ζωή στην άμμο... όταν λυγίζει ο Ήλιος... διαμαντένιο το φως... κοχύλια... βραδινό ξεφάντωμα αφήνονται πάνω στα χαϊδεμένα κύματα γλιστρούν και πάνε πίσω στην ζεστή αγκαλιά της... πίσω με τα άλλα... μες τα κρυφά παλάτια... απόκοσμο το φως από λαγούμια καβουριών κάτω από διάφανα αχνάρια σταυρωτά των γλάρων... μένουν και ζουν σ’ αυτόν τον γίγαντα... μικρόκοσμο!

Μια πινελιά είναι η ζωή... μονόχρωμη! πολύχρωμη!

www.art.com.gr

118

Ουρανός αιθέριος... όλες οι αποχρώσεις το γκρι... μπλε... μολυβί της θάλασσας ο ορίζοντας... κύματα έρχονται με ορμή το ένα πάνω στο άλλο φωτεινός αφρός ανταύγειες... τουρκουάζ... απλώνεται στην άμμο... ξεσπά επάνω στα βότσαλα και στα κοχύλια... ήρεμοι οι γλάροι περπατούν αδιάφοροι...!!... Πόσες φορές δεν ονειρεύτηκα αυτές τις στιγμές εκεί κάτω στην πατρίδα... στην παραλία... τις σκέψεις μου να αρμενίζουν πάνω στα κύματα να βουτούν και να χάνονται,... πότε, να μου τις φέρνουν πίσω... ύστερα πάλι να φεύγουν... να λιώνουν μες τον αφρό αφήνοντας τα μηνύματα μου να σβήνουν στης Ιθάκης μου την αλμύρα... Χονδρές ψιχάλες όρχησαν να πέφτουν επάνω στο χαρτί που γραφώ... ο ουρανός ξεσπά σε δάκρυα χαράς... μικρά ανοίγματα με θαλασσί τρυπάν τα σύννεφα... ευλογημένο νερό! αγιασμός πάνω στην αύρα των κυμάτων... Ο Θεός μας αγαπά ακόμα!!

119

Μεγαλωσα και έζησα τις αναμνήσεις που τώρα γράφω! Γύρω από την Ακρόπολη τα παιχνίδια μου... οι νεανικές μου ανησυχίες... λένε ότι τότε ήταν η εποχή που έδεναν τα σκυλιά με τα λουκάνικα! πράγμα που ποτέ δεν είδαν τα μάτια μου. Το σπίτι μας ήταν στον αριθμό 33 της Διονυσίου Αρεοπαγίτου,. Σήμερα πεζοδρόμος Ακροπόλεως!... Αυτό το πρωί ανεβαίνω την ανηφορίτσα έξω από το νέο εντυπωσιακό Μουσείο της Ακροπόλεως! Με μάτια θολωμένα από την αντηλιά και τις αναμνήσεις βλέπω πλάι μου ζωντανό τον τοίχο της σχολής Χωροφυλακής να υψώνεται επιβλητικός και κοντοστέκομαι ώσπου να αντιληφθώ την πραγματικότητα! Ακόμα έχω στα αυτιά μου την βοή των τραμ που ανεβαίνουν για τι Θησείο! Προχωρώ περνώντας το κλασσικό κτήριο του Κουγεα και το άλλο το κολλητό του επάνω στην γωνία που τώρα είναι κτίσμα του Παπαθανασίου του μουσικοσυνθέτη... Στην απέναντι γωνία το σπίτι του Νταβαρη με την πανέμορφη αδελφή του που είχε κάψει καρδιές!! Τώρα είναι η Ισπανική Πρεσβεία!... και περνώ από μπροστά από το εργαστήρι του Γλύπτη Γεωργαντη με τις γκρίζες του τζαμαρίες που σαν και τότε φαντάζουν εμπρός μου... τα λευκά του αγάλματα στο ισόγειο να με κοιτούν... και εκείνο το τεράστιο χέρι...!! Πλάι του καινούργια κτήρια κτίζονται και ακουμπάν το νέο κλασσικό σπίτι της τότε σχολής Κωφαλάλων! Επάνω στην γωνία της αρχής της οδού Καρυάτιδων!... μπορώ να διακρίνω στην κατηφόρα την ταμπέλα της εκθέσεως του Μουσείου κοσμημάτων Λαλαούνη! Τον είχα συναντήσει τις προάλλες έξω από το μαγαζί της Βουκουρεστίου, ευγενικός και καλός φίλος ο Ηλίας... Τώρα μετά από την γωνιά της Καρυάτιδων αριστερά το σπίτι μου το πατρικό!... νούμερο τριάντα τρία!

Έχει μείνει το ίδιο όπως ήταν τότε...! έχει μπει στον δρόμο των διατηρητέων! με τα δυο του προκλητικά μπαλκονάκια και την μαρμαρένια του πόρτα! έχει παραμείνει το ίδιο λες και τα χρόνια δεν το πείραξαν! Θυμάμαι τα μπαλκονάκια...

www.art.com.gr

120

ήταν της μητέρας μου ο κήπος! γεμάτα από δενδρόφυλλα και μπιγκόνιες... ακόμα βλέπω την καρεκλίτσα της!!! Καθόταν και σεργιάνιζε τους περαστικούς. Ο δρόμος μας ήταν διπλός!! Εμπρός από το σπίτι μας χωματένιος! Όπως ανεβαίνουμε δεξιά εμπρός από τα κάγκελα του πάρκου του αρχαίου θεάτρου του Διονύσου, άσφαλτος με δυο γραμμές του τραμ που ανέβαινε για την πλατεία του θεάτρου του Ηρώδου Αττικού και μετά κατρακυλούσε την κατηφόρα για το Θησείο περνώντας την φυλακή του Σωκράτη! στριγγλίζοντας

Στον διάδρομο πλάι ήταν το πέρασμα μας! για την πίσω πόρτα της κουζίνας και ταράτσας και για το μεσονυχτιακο σκαρφάλωμα μας στο μπαλκόνι των δωματίων μας!! Και τι δεν έζησε αυτό το σπίτι!! έχω γράψει μερικά συμβάντα στο μικρό μου ασημένιο βιβλιαράκι Αλαμπενιτάκο το δώρο μου για τους φίλους εκείνης της χρυσής εποχής. Μετά το πλαϊνό αρχοντικό σπίτι του Τσιριγώτη που με την τωρινή ανάπλαση που του έκανε ο Μπαρμπαλιας έγινε παραδοσιακό μιας άλλης εποχής του τώρα χωρίς όνομα και ιστορία! αλά με γυαλιστερά μάρμαρα και ακριβές σιδεριές με χρυσούς αρμούς!! Χλιδή Ευρωπαϊκής ύφεσης!! Δεν βρίσκω λέξεις να περιγράψω αυτό το αρχιτεκτονικό μεγαλούργημα! Στο επόμενο μπορώ να δώσω το όνομα της οικογένειας Μαρκετου που ήταν οι πλούσιοι της συνοικίας μας και οι πιο αντιπαθητικοί μπορώ να πω... Ίσως για την Γερμανοφιλία τους και για την παντρειά της κόρης τους με τον Γερμανό Διοικητή των Αθηνών στην κατοχή!! ας μην αναφέρω τίποτε άλλο γι αυτήν την οικογένεια που γνώριζα καλά!! Προχωρώ και περνώ το κολονάτο σπίτι του Μαντουβαλου που δεσπόζει με την κλασσική του γραμμή... φίλοι καλοί και αξέχαστοι!... δυο χρόνια πριν επισκέφτηκα την αδελφή του την αγαπητή μας φίλη Δέσποινα όπου και τα είπαμε!! Μετά η γωνιά των Προσκόπων μαζί με την εκκλησία της Αγίας Σοφίας και το Μερόπειο Γηροκομείο!! Έχω πλησιάσει το Εργαστήρι Ζωγραφικής του μεγάλου μας καλλιτέχνη Παρθένη!! Ο πατέρας μου κάποτε με πήρε και πήγαμε στο εργαστήρι του... και προσπάθησε να τον πείσει να με πάρει μαθητή του αλά ο δάσκαλος αρνήθηκε γιατί όπως είπε ήμουν πολύ μικρός σε ηλικία και το μόνο που μπορούσε να μου κάνει..., μου επιτρέπει να πηγαίνω καμιά φορά να βλέπω πως δουλεύουν οι μαθητές του... Θυμάμαι ότι πήγα μια δυο φορές!.μετά σταμάτησα να πηγαίνω γιατί με φόβιζε η παράξενη αδελφή του!... Και ο χωμάτινος δρόμος φτάνει στο τέλος του! Επάνω στην πλατεία που είναι το θέατρο ήταν και μια μεγάλη ξύλινη γέφυρα από τα αριστερά που πέρναγε πάνω

121

από τον χωματένιο δρόμο και οδηγούσε στα γνωστά σεπαρέ του Ιωνά... όπου ήταν απαγορευμένα για μας τους πιτσιρικάδες... με την αχαλίνωτη φαντασία μας υποπτευόμαστε τέρατα και σημεία!!... Μετά από καιρό τότε που μπορούσαμε να τα πλησιάσουμε... τα γκρέμισαν!! Κράτος είναι αυτό!!

Τοτε που ζούσαμε όλοι μαζί με τους γονείς και τα αδέλφια μου βουτηγμένοι βαθειά μέσα στην οικογενειακή ρουτίνα, όλα ήταν τόσο όμορφα για μας τους τρεις αδελφούς ο Γιώργος ο πρώτος, ο Άλκης ο δεύτερος, και ο Στέλιος ο τρίτος ο καθένας μας με την δική του παρέα! αλά όλοι φίλοι χωρίς διάκριση ηλικίας Ζήσαμε έντονα τα χρόνια που πέρναγαν από πάνω μας με θάρρος και πίστη στα όνειρα μας... δύσκολες εποχές Πόλεμος, Κατοχή, Εμφύλιος... περάσαμε αλώβητοι από μέσα τους!... Και μετά ότι άλλο κακό η καλό συνέβαινε στον Κόσμο η Ελλαδιτσα μας έπαιρνε την πρώτη γεύση πίκρας και μόνο, περιμένοντας πως ίσως τα χαμόγελα να έλθουν και σε εκείνη... ψίχουλα να τα μαζεύεις από κάτω... με τον εμπαιγμό των φίλων συμμάχων!! που με τις υποσχέσεις τους οδηγηθήκαμε στην απόγνωση και στην δυσπιστία για τα όσα μας υποσχεθήκαν πάνω στο παζάρεμα!!... Υποσχέσεις που ποτέ τους δεν κράτησαν! Συνέβησαν και άλλα πολλά!... γνωστά στους πολιτικούς, άγνωστα στον Λαό!! Εμείς πάλι είχαμε χρωματιστεί μέσα μας βαθειά από τα μαντζούνια που γλύφαμε!! κόκκινες καραμέλες, η μπλε μαντζούνια!! Με μια αρβύλα στα πόδια ψάχναμε για την άλλη!... Μαριονέτες του Ευρωπαϊκού θιάσου οδηγηθήκαμε και πέσαμε στο μέλι! πιάσαμε πάτο! Κωλύσαμε στον πάτο και όταν βγήκαμε στην επιφάνεια... το μέλι τέλειωσε!! Τότε δεχτήκαμε τα άγρια τσιμπήματα της μέλισσας, της φάγαμε το μέλι!!! Τι γράφω Θεέ! μου θα τρελαθώ με τα ιερογλυφικά μου.!.μόνον εγώ τα καταλαβαίνω!! Συγχωρέσετε που μπήκα σε θέμα ανθρωποφάγων!... εγώ ο φανατικός της χορτοφαγίας!

www.art.com.gr

122

Σήμερα Τετάρτη 4/4/12 Μετά από πολύωρη προσπάθεια να στείλω συνημμένα τα μέχρι σήμερα γραπτά μου Dust of Memories που αριθμούν 60 περίπου σελίδες στον Νηρέα τελικά δεν μπόρεσα γιατί αρχείο μου, κείμενα και φωτογραφίες είναι πολύ μεγάλο, από λάθος μου κάθε μέρα σχεδόν ξεχνώ τις λεπτομέρειες και τα κουμπιά του υπολογιστή μου!! φαίνεται το μυαλό μου άρχισε να κουράζεται από τις προσπάθειες μου!! και εγώ επιμένω με το γεροντικό μου σθένος! Όλε Όλε Ολεεεεεε!!! Στο τέλος τα γραπτά μου τα έστειλα ταχυδρομικώς σε δισκάκι στην Αθήνα στην φίλη και συνεργάτιδα του Βασίλη Ιουλία. Ο καιρός σήμερα είναι θαύμα! Ήλιος και μπλε ουρανός!! ο κόσμος κατέβηκε στην θάλασσα..., θα πάω και εγώ αργότερα.

Τώρα κάθομαι μπροστά στην οθόνη του υπολογιστή μου και προσπαθώ να αρχίσω να γράφω την συνέχεια της χθεσινής σελίδας, εκεί που την είχα αφήσει...

>... Ελλάδα! Έρωτας γεμάτος απόγνωση και τρέλα. Ασφυξία το αγκάλιασμα της. Απελπισία το Ελευθέρωμα!... <

Έρχεται γρήγορα το Πάσχα! Είναι στην άλλη γωνία! Μέσα μου το κενό της μοναξιάς μου, όλα αυτά τα χρόνια της ξενιτιάς παρ όλη την γιορτινή ατμόσφαιρα που επικρατεί γύρω δεν έχω νιώσει ούτε μια φορά αυτό που νιώθω όταν βρίσκομαι στην Ελλάδα! Την συγκίνηση και την κατάνυξη να με τυλίγει σφιχτά με τον πλαϊνό μου! την προσμονή της Ανάστασης! το άρωμα της Άνοιξης με το αγιόκλημα... την επιστροφή μας από την εκκλησία με την λαμπάδα αναμμένη στο χέρι προσεκτικά... και την βιασύνη μας να γευτούμε της μητέρας την μαγειρίτσα!!... είναι τόσο δυνατά αυτά τα τόσο απλά συναισθήματα που γεμίζουν την καρδιά... γιατί τα χάσαμε Θεέ μου!.έγιναν τόσο σπάνια!!! δεν έχουν χαθεί! Κρύφτηκαν βαθειά μέσα μας και ποιος ξέρει αν θα ξαναβγούν πάλι!!! Θυμάμαι τόσο έντονα τα Πάσχα που έζησα αυτά τα χρόνια όταν ήμουν στην Ελλάδα... Τον Οβελία που ψήναμε στου αδελφού μου Στέλιου και της νύφης μου Αλίκης στο εξοχικό τους στην Κινέττα πάνω στην θάλασσα... ξεχνούσα την υγιεινή διατροφή

123

σαν χορτοφάγος που ήμουν και έπεφτα επάνω στον Οβελία με εκδικητική μανία για όλα αυτά τα χρόνια αποχής μου από αυτόν!... και τα αυγά να τσουγγρίζουν δεξιά αριστερά... το ραδιόφωνο στο διαπασών!! Αυτές οι στιγμές μένουν και δεν φεύγουν... πάντοτε τις θυμάσαι!...

Εδώ στο Gold Coast που κατοικώ η Ελληνική Κοινότητα έχει μια ωραία εκκλησία την Αγία Άννα όπου εκκλησιαζόμαστε... έρχονται όλες οι εθνικότητες Χριστιανοί Ορθόδοξοι που ζουν αρμονικά και αδελφικά μπορώ να πω δίνοντας το παρών πολύ συχνά στις λειτουργίες της Κυριακής και στις Γιορτές... Την δε μεγάλη εβδομάδα και την Ανάσταση χαμός από τους πιστούς!! Κάτι είναι κι αυτό! για μένα τον παραπονιάρη!...

Προχωρώ με σιγανά βήματα προς τα κάτω την Πανεπιστημίου δεξιά μου του Ζολώτα το κοσμηματοπωλείο κολλητό με το... Ιλίου Μέλαθρον... κτήριο του Αριού Πάγου και τωρινού Νομισματοκοπείου του Κράτους... Ένα υπέροχο κλασικό μέγαρο δημιούργημα του Γερμανού αρχιτέκτονα Ερνέστου Τσίλλερ... ένα πραγματικό Αθηναϊκό στολίδι Στον κήπο του υπάρχει ένα μικρό καφενεδάκι που το επισκέπτομαι συχνά, κάνει καλό καφέ, είναι στο κέντρο και απομονωμένο από τον θόρυβο και την βαβούρα της Πανεπιστημίου!! Κάτι πολύ σπάνιο!... Αριστερά το Μετοχικό με τα καταστήματα του... Τα αυτοκίνητα πλάι μου τρέχουν ασταμάτητα στην κατηφόρα προς Ομόνοια... περνώ τον

www.art.com.gr

124

Καθολικό Ναό του Άγιου Διονυσίου και το διαχρονικό Οφθαλμιατρείο με την φθορά του χρόνου επάνω του μοιάζει φυλακισμένο στο παρελθόν του! Και απέναντι η Τράπεζα της Ελλάδος που φαντάζει σαν πέτρινος Γίγας φρουρός της αναπαραδιάς μας!! Ξαφνικά η καρδιά μου γεμίζει με φως! πάτησα το ξέφωτο της Ακαδημίας!... τα μοναδικά σε ομορφιά και υπερηφάνεια κλασικά κτήρια που παρ όλες τις φθορές των από τους αναρχικούς εξακολουθούν να λάμπουν και να καθρεφτίζουν το λαμπρό παρελθόν τους!! Πόσες και πόσες φορές τα φωτογράφησα!, τα ζωγράφισα, χάιδεψα τα μάρμαρα τους!! έγραψα και έκλαψα γι αυτά όταν τα έβλεπα στην Τηλεόραση ανυπεράσπιστα να καταστρέφονται... από τους νεαρούς κουκουλοφόρους!! Από τους νεαρούς παρακαλώ!, και όχι από τους αναρχικούς!! Αχ βρε ακαταλαβίστικη Δημοκρατία που στο όνομα σου έγιναν και γίνονται τα μεγάλα εγκλήματα της ανθρωπότητας!! Έχω πολύ φτωχό λεξιλόγιο και είμαι άπειρος στο να γράφω σωστά αυτά που αισθάνομαι και σκέπτομαι... τα γράφω έτσι πρωτόγονα όπως βγαίνουν από μέσα μου έτσι για να ξελαφρύνω λίγο από τα τόσα ερωτηματικά που με κατατρώνε! Τον περασμένο Ιούλιο ήμουν στην Αθήνα, με φιλοξενούσε ο αδελφός μου στο σπίτι του και πέρασα πολύ ωραία, μπορούσα και περπατούσα στον Εθνικό Κήπο πηγαίνοντας στο Σύνταγμα, η άλλες φορές μέσα από το Ζάππειο, καθόμουν στην Αίγλη για το καφεδάκι μου αναπολώντας την ζωή μου τότε που μαζευόμαστε κάτω από τις τέντες της καταστρώνοντας σχέδια για πάρτι και διασκεδάσεις! Ακόμα υπάρχει το Σινε Αίγλη... τότε είχε και τον ανοιχτό χώρο για εκδηλώσεις... ένα διάστημα ήταν το στέκι του Οικονομίδη και άλλοτε ακούγαμε τα τραγούδια του Πίερο Λοβατι και τόσους άλλους τα βράδια στα καλοκαιρινά μας σινεμαδακια, και αργά τα μεσάνυχτα καντάδες στα κορίτσια μας... Είχαμε φάει αμέτρητα μπουγέλα νερό από τα πλαϊνά σπίτια και μείς συνεχίζαμε τις καντάδες μας... βλέπεις είναι δύσκολο να θέλεις να μιμηθείς την φωνή του Νατ Κινγκ Κολ και να περνάς απαρατήρητος!

125

Uluru

Όνειρο δεμένο με την πραγματικότητα!! Η καρδιά της Γης των ονείρων! Dream time πραγματική θρησκεία για τον αυτόχθονα κάτοικο αυτής της μεγάλης Γης, μια μαγική λέξη!... που διατηρήθηκε τόσα πολλά χρόνια μέσα σ αυτόν τον διαχρονικό και γνήσιο Αυστραλό Είναι ένα φαινόμενο γεωφυσικό αυτός ο μονόλιθος! μέσα σ αυτόν τον χώρο που μοιάζει φυτεμένος, αυτός ο τεράστιος βράχος κρατεί μέσα στα σπλάχνα του τα μυστικά αιώνων. Θυμάμαι όταν τον αντίκρισα την πρώτη φορά η ανάσα μου κόπηκε!,, ήταν ένα απομεσήμερο με συννεφιασμένο καιρό και το χώμα σε χρώμα καφέμαυρο μαζί με τον βράχο έβαζαν μέσα σου αρνητικές δονήσεις και φόβο με δέος! σταματήσαμε και τον κοιτάζαμε... πέρασαν μερικές ώρες και ο καιρός άλλαξε και τα σύννεφα σιγά σιγά άνοιξαν άφησαν τον γαλανό ουρανό και το φως να φωτίσει τον γίγαντα και μας..., το σκηνικό άλλαξε μονομιάς η γη φωτίστηκε και ο Ήλιος που πήγαινε προς τη δύση έριξε πάνω στον γίγαντα τον προβολέα του που πήρε ένα κόκκινο χρώμα φωτιάς και λάβας!..., μέσα σε λίγο διάστημα όσο ο Ήλιος χανόταν από την άλλη άκρη ο βράχος άλλαζε χρώματα από μια απίθανη παλέτα, ήταν κάτι το απίστευτο και απροσδόκητο, τα χρώματα ήταν τελείως διαφορετικά το ένα από το άλλο! πραγματικό φαινόμενο!! Έφτασε μια στιγμή που τo χώμα της γης έγινε κατάμαυρο με τον βράχο αιωρούμενο κατακόκκινο!!!! Μείναμε αρκετές ημέρες

www.art.com.gr

126

κοντά του παίρνοντας φωτογραφίες... δεν τον χορταίναμε,... Από την απέναντι πλευρά ήταν τα Όλγας Ένα πολύ όμορφο συγκρότημα βράχων που έμοιαζαν σε σχήμα γλυπτά του Henry Moore! Μετά από το Uluru γυρίσαμε προς τα επάνω του χάρτη!, με προορισμό μας το Darwin, ένα μεγάλο τροπικό χωριό με ένα γοητευτικό μεγάλο λιμάνι που στον πόλεμο είχε βομβαρδιστή βάναυσα από τους Γιαπωνέζους οι κάτοικοι πολύ φιλόξενοι και πολύχρωμοι! μετανάστες και ντόπιοι ζουν αρμονικά μεταξύ τους, ψαράδες ως επί το πλείστον, ναυτικοί και κυνηγοί μαργαριταριών Έκανε φοβερή ζέστη! Εμείς κατασκηνώσαμε στην αμμουδιά όπου τα παιδιά την χαρήκαν κολυμπώντας και τρέχοντας πάνω κάτω. Είχαμε και δω μια πρόσκληση από την ιεραποστολή των Καθολικών και έπρεπε να φύγουμε την άλλη μέρα, θα έστελναν αυτοκίνητο να μας πάρει για την ζούγκλα του Arnemland που ήταν πολλά χιλιόμετρα μακριά. Η Αθήνα θα έμεινε πίσω με τα παιδιά γιατί η περιοχή είχε κινδύνους. Απολύσαμε στην αμμουδιά το υπέροχο ηλιοβασίλεμα και κοιμηθήκαμε αρκετά κουρασμένοι ως ασυνήθιστο Arnemland είναι μια τεράστια έκταση πολλών τετραγωνικών χιλιόμετρων, αποκλειστική παραχώρηση από την Κυβέρνηση στους ιθαγενείς που την έχουν σαν την πολύτιμη ιερή έκταση των προγόνων τους! Είναι απαγορευμένη είσοδος για τους λευκούς Σ' αυτήν την περιοχή βρέθηκε άφθονο Ουράνιο!!

Για ένα διάστημα ύστερα από τις καταστροφικές πλημύρες το 1974 πόλοι από τους κατοίκους του Darwin εγκατέλειψαν τα σπίτια τους και πήγαν στις μεγάλες πόλεις, σήμερα είναι πάλι πυκνοκατοικημένο! Στην ιεραποστολή στο χωριό Οπενελι θα πάω για μερικές ημέρες αφήνοντας πίσω τα παιδιά και την γυναίκα μου είχα δισταγμούς, πάντως θα μόνωνε στο οίκημα του παιδικού σταθμού με φίλους κι αυτό ήταν κάτι που έδιωχνε τις ανησυχίες μου. Σ αυτήν την διαμονή μου στην ιεραποστολή βαθειά μέσα στο Αυστραλέζικο δάσος το τόσο παρθένο! έμαθα τόσα πολλά! Για τους αρχέγονους θρύλους και ιστορίες από τα στόματα γερόντων ιθαγενών που θα μείνουν αξέχαστες! Πόσο δύσκολο γ αυτούς τους ανθρώπους να ξεχάσουν την φρίκη και το διωγμό που έζησαν χρόνια και χρόνια... φαίνεται η μόνη τους σωτηρία

127

είναι να Ταξιδεύαμε μέσα από αδιάβατες περιοχές χωρίς χαραγμένους δρόμους! Και ήταν η μεγάλη μου ανησυχία, διάλεγα κατευθύνσεις στην τύχη! Παρ όλο που χρησιμοποιούσα πυξίδα! δεν ήμουν σίγουρος το που πήγαινα! αισθανόμουν μια ανασφάλεια..., αργότερα διαπίστωνα το πόσο τυχερός ήμουν!! Πηγαίνοντας προς τον Νότο περάσαμε και την περίφημη περιοχή Woomera εκεί που είναι οι μυστικές βάσεις πυραύλων για την ασφάλεια της χώρας, ΑυστραλοΑμερικανικες βάσεις που είναι μάλλον υπόγειες γιατί ούτε τις είδαμε, εκτός από κάτι στρατιωτικά αυτοκίνητα που κυκλοφορούσαν, δεν είδαμε τίποτε άλλο, απαγορευμένη περιοχή για όλους! εκτός από τους αμέτρητους σκορπιούς διατηρήσουν το μαγικό τους πιστεύω..! να γαντζωθούν πάνω στο Θεϊκό τους Dreamtime! πως όμως;..το έχουν ρίξει στο πιοτό και μια απάθεια σαν από ατσάλι! και είναι το μεγάλο πρόβλημα που πρέπει να λύσει το κράτος! Γεύτηκα κάθε είδος φαγητό εκεί στην αποστολή!! φίδια, ιγκουάνα σαύρα, καγκουρό, κροκόδειλο διάφορα άλλα, όλα πολύ νόστιμα! φτάνει να μην ήξερες από πριν τι πρόκειται να φας!! Πέρασαν οι μέρες πολύ γρήγορα, και τώρα φεύγω πάλι από έναν άλλον παράδεισο, από έναν κόσμο αλλιώτικο που δεν μπορούσα να φανταστώ ότι υπήρχε Αναρωτιέμαι..., πόσους παραδείσους έχει αυτή η χώρα; Μάζεψα την οικογένεια από το Darwin και όρχησα να κατεβαίνω τον χάρτη. Θέλω να μπω στο κόκκινο κέντρο, στην έρημο, στο Samson Desert! Τώρα που γράφω έχω ξεχάσει την σειρά του ταξιδίου πιο ήταν πριν και πιο μετά! δεν θέλω να ανοίξω τον χάρτη γιατί θα μου τα κάνει λίγο σαλάτα...άστα έτσι!!...

www.art.com.gr

128

που κυκλοφορούσαν ελεύθερα παντού!.Το έδαφος τραχύ με χρώμα καφεκόκκινο! όταν έβγαινες απ το αυτοκίνητο παρατηρούσες στο χώμα μικρά βουναλάκια με μια τρυπούλα στην κορυφή... Σπιτάκι σκορπιού!! Φύγαμε βιαστικοί από αυτήν την περιοχή, με κατεύθυνση το Port Augusta και μετά την Αδελαΐδα. Παρακάμψαμε και βγήκαμε στην παραλιακή οδό όπου μέναμε τα βράδια στην αμμουδιά με τα κύματα του ωκεανού να μας νανουρίζουν. Τα πρωινά πότε ψαρεύαμε και πότε μαζεύαμε τα δώρα που μας έδινε η θάλασσα!! κάτι πράσινα λαχταριστά μύδια που με είχαν κάνει ειδικό στο μαγείρεμα τους!! Προχωρούσαμε μέσα σ’ αυτές τις τόσο μοναχικές τοποθεσίες.. σπάνια βλέπαμε άλλα αυτοκίνητα! Η Φύση ήταν κυρίαρχη γύρω μας, και εγώ στο στοιχείο μου... μοναξιά και νοσταλγία σε αντίθεση από την γυναίκα μου που ήταν πιο ζωντανή μπορώ να πω από μένα. Θα μπορούσα να γράψω σελίδες και σελίδες με λεπτομέρειες και περιγραφές στο τι βλέπαμε και αισθανόμαστε... πάντως είμαστε χαρούμενοι από τις αλλαγές του ταξιδίου μας.

Της Αθήνας η εγκυμοσύνη προχωρούσε και η κοιλιά της είχε απογειωθεί έμοιαζε μπαλόνι! Έπρεπε να μπει για τσεκάπ στην κλινική στο Adelaide και να μπορέσει να ξεκουραστεί από τις ταλαιπωρίες που είχε.. μα τους δικούς μας υπολογισμούς περιμέναμε να γεννήσει κατά τον Δεκέμβριο όταν με το καλό θα είμαστε στο Gold Coast επάνω στο Queensland..όπως και έγινε!! Με την διαφορά ότι αντί Δεκέμβρη γέννησε Νοεμβρη!! Τον δεύτερο μας γιο Κρίτων!.. θα τα πούμε πάλι γι αυτόν αργότερα.! Μπαίνοντας στο Port Agusta αυτή την πόλη του Νότου πριν από την Αδελαΐδα κατορθώσαμε να βρούμε ένα Μοτέλ όπου την αράξαμε για 5 μέρες που το ρίξαμε στον ύπνο!! και οργανώσαμε το

129

πρόγραμμα μας με τις λεπτομέρειες του σχετικά με την κλινική που θα έμενε η Αθήνα. Η Αδελαΐδα είναι η πρωτεύουσα του Νότου, είναι μια πολύ ωραία πόλη με σωστή πολεοδομία και κλασσική αρχιτεκτονική που θυμίζει Αγγλία, με τις ωραίες της εκκλησίες, πάρκα και λεωφόρους... όπως ακούσαμε εδώ κατοικούν οι πλούσιοι Αυστραλοί! Οι κάτοικοι ευγενείς και με κάποιον αέρα σνομπισμού με την καλή άνοια του λόγου! Πήγαμε στην κλινική που ήταν σε ένα ωραίο προάστιο και γενικά μας άρεσε το ήρεμο και καθαρό της περιβάλλον!

Στο τέλος στην κλινική μαζί με την Αθήνα έμεινε και η Μαριέττα για συντροφιά της και εγώ με τον Ορέστη φύγαμε για το Perth κάτω εκεί στο άλλο άκρο της Αυστραλίας αρκετά χιλιόμετρα μακριά... Μετά από χρόνια το Περθ δοξάστηκε παγκοσμίως!!η Αυστραλία κέρδισε το American Cup της Ιστιοπλοΐας που για εκατό χρόνια δεν είχε βγει απ την Αμερική! μεγάλος θρίαμβος! το Cup ήρθε στην Αυστραλία!! που το κέρδισε με την αξία της και με την βοήθεια του εκατομμυριούχου Bond! με την τραγική του ιστορία όταν κατέρρευσε η πανίσχυρη δυναστεία των εκατομμυρίων του!! Τώρα είναι μια από τις ωραίες και εντυπωσιακές πόλεις, το κλίμα της πολύ ήπιο και semitropical σαν της Ελλάδος, Πήγαμε και στο Fremantle το μεγάλο λιμάνι της χώρας και επιστρέψαμε σχετικά γρήγορα ξαναπερνώντας στον γυρισμό από το Null arbor Plain!! το πιο άγριο πέρασμα δρόμου από το Περθ στην Αδελαΐδα!! Περίπου χίλια χιλιόμετρα! χωμάτινος δρόμος ανοιγμένος ατό τρακτέρ corrugated road!! σκληρός σαν το τσιμέντο και κυματιστός! που για να αποφεύγεις τους κραδασμούς του έπρεπε να τρέχεις πάνω από 85 χιλιόμετρα την ώρα! με έναν σταθμό ανεφοδιασμού βενζίνης!! πρέπει να είσαι πολύ καλά οργανωμένος γι αυτήν την διαδρομή. Κάθε φορά που σταματούσαμε κάπου ο Ορέστης έπαιρνε τα πανάκια του και καθάριζε προσεκτικά τα τζάμια του αυτοκινήτου και τα φανάρια του από το χώμα και την λάσπη, ήταν πολύ τακτικό παιδάκι, το καμάρι μας! Φτάνοντας την Αδελαΐδα βρήκαμε ξεκούραστη αλά ανήσυχη την Αθήνα να μας περιμένει, ανησυχούσε γιατί δεν την είχαμε πάρει τηλέφωνο... τότε βλέπεις δεν υπήρχαν κινητά τηλέφωνα,... παρ όλα αυτά είχα προσπαθήσει αρκετές φόρες να μιλήσω με την κλινική..., μόνο μια φορά που μας είπαν ότι η Αθήνα ήταν καλά. Εκείνο το βράδυ πήγαμε όλοι μαζί σ ένα εστιατόριο, φάγαμε καλά και αμέσως μετά μπήκαμε στο αυτοκίνητο, η οικογένεια για ύπνο και εγώ στο τιμόνι να οδηγώ!

www.art.com.gr

130

Πάντοτε προτιμούσα το βράδυ που είναι δροσιά και η μηχανή δεν ζεσταίνεται και μπορώ να βλέπω στις στροφές του δρόμου τα φώτα από την απέναντι πλευρά! Επισπευτήκαμε πολλά χωριά ανεβαίνοντας, κάναμε κι άλλους φίλους στο πέρασμα μας, προσκλήσεις πολλές σε σπίτια και σε pubs, Αρχίσαμε να νιώθουμε σαν ντόπιοι κάτοικοι!! Αν είχα να γεννηθώ άλλη μια φορά θα ήθελα σ αυτή την χώρα! μέσα στην ανθρωπιά της και το ζεστό της χώμα!

Περάσαμε από την Μελβούρνη σαν αστραπή με κατεύθυνση το Σύδνεϋ και μετά από πολύωρο ταξίδι ξαναμπήκαμε στην πόλη, πήγαμε σε κάτι φίλους και αφήσαμε τα παιδιά εμείς πήραμε ένα ταξί και πήγαμε στο LaSalle γκαλερί. Ο θυρωρός μας ρώτησε που πηγαίναμε, μας είπε ότι το γκαλερί έχει κλείσει εδώ και δυο μήνες!!κοκαλώσαμε, θέλαμε όμως να πάμε επάνω!! Το ασανσέρ στον έκτο όροφο που ήταν το γκαλερί δεν άνοιξε η πόρτα! ρωτήσαμε αν υπάρχει κανένα τηλέφωνο του Κύριου Γουεμπστερ, δεν υπήρχε! Έως τότε του είχαμε στείλει 8 πίνακες! Για την διαφήμιση που ήθελε να κάνει..., Mr. Webster! το μαγικό όνομα που έως τώρα δεν έχω ξεχάσει! Εξαφανίστηκε μαζί με τους πίνακες και όχι μόνο τους δικούς μου. Βάλαμε δικηγόρο να τον βρει..., τίποτα!! Μάθαμε ότι έφυγε από την Αυστραλία και πήγε στα Μπαχάμες! Αυτοί οι χαμένοι πίνακες μου είχαν επάνω τους τις πρώτες μου εντυπώσεις και σκέψεις του ταξιδίου μας, και λυπήθηκα πολύ γι αυτό. Αργότερα πάλι μάθαμε ότι ήταν στα Μπαχάμες και έκανε ταξιδάκια για τους τουρίστες!! Αλήθεια η όχι δεν θα μάθουμε ποτέ! αν ήμουν ο Πικάσο θα το ξέραμε!

131

Αποφασίσαμε να συνεχίσουμε, από το Coast, πηγαίνοντας στο Cofs Harbor ίσως να είμαστε τυχεροί να βλέπαμε τους φίλους μας Ron και Valerie Taylor... δεν τους προλάβαμε είχαν φύγει για γυρίσματα στην Αμερική!.. για χρόνια αυτό το ζευγάρι κινηματογραφεί την ζωή και τις συνήθειες του άσπρου καρχαρία! σε όλες τις θάλασσες του κόσμου με κίνδυνο την ζωή τους... Αυτοί δώσανε τις βασικές φυσικές στιγμές του άσπρου καρχαρία για το φιλμ Σιαγώνες που είχε παγκόσμια επιτυχία και έχουν δημιουργήσει το κλαμπ της προστασίας του άσπρου φονιά όπως τον ονομάζουν. Φτασαμε στα συνορα της Νοτειας Ουαλιας! Που υπαγεται το Συδνευ, ηταν μερημερι που μπηκαμε πια στην πολητεια του Queensland και πιο κατω στο Μiami της Χρυσης Ακτης, που πηγαμε βρηκαμε και νοικιασαμε ένα διαμερισμα κοντα στην θαλασσα, το καναμε σπιτι μας για τωρα περμενοντας την γεννηση του παιδιου μας, προς το παρον νοικοκηρευτικαμε! Αργοτερα τον μηνα Νοεμβριο πηρα τον Ορεστη μαζι μου και πηγαμε οδικως στην Μελβουρνη που ειχα μια εκθεση μου στο Lonsdale Gallery στο κεντρο της πολης, καναμε τρις μερες να παμε και άλλες τρις ημερες να γυρισουμε πισω, Σ αυτό το διαστημα επισκεφθηκαμε φιλους και ειδαμε τον γλυπτη Μεζαρο στο στουντιο του οπου ανταλαξαμε δωρα, του εδωσα έναν πινακα μου και κεινος μου εδωσε ένα γλυπτο του, το φορτωσαμε στο Βαν και πηραμε γρηγορα τον δρομο του γυρισμου από τον παραλιακο δρομο. Ηταν 13 Νοεμβριου, ανεβαιναμε τα βουνα βραδυ, μεσα μου ειχα μια ανεξηγητη ανησυχια..., θα ηταν η ωρα ενδεκα!, ο Ορεστης κοιμοταν πισω, ξαφνικα και χωρις αιτια σβησανε όλα τα φωτα του αυτοκινητου!! Πατησα αποτωμα το φρενο και προσπαθησα να κρατησω το τιμονι ακινητο.!. Δεξια μας ηταν γκρεμος!!και κατω η θαλασσα.. δεν εβλεπα μπροστα μου τιποτα!!μετα από λιγα δευτερολεπτα αναψανε παλι ως δια μαγειας. Εβαλα το αυτοκινητο στην ακρη και κατεβηκα να δω... όλα ηταν ενταξι. Εκεινο το βραδυ από θαυμα που δεν σκοτωθηκαμε... ειχαμε Τον Θεο κοντα μας!! Αργοτερα εμαθα ότι η Αθηνα στις ενδεκα η ωρα! Γεννησε με κινδυνο επιπλοκης τον γιο μας Κριτων, Τι ανεξηγητη συμπτωση!!...

www.art.com.gr

132

Όταν φτάσαμε αυτό το βράδυ στο Μαϊάμι με τον Ορέστη ήταν πέντε το πρωί και η ιδιοκτήτρια μας ήχε αφήσει ένα σημείωμα ότι η Αθήνα από χθες ήταν στο νοσοκομείο όπου είχε γεννήσει ένα αγοράκι!!! Πέσαμε να κοιμηθούμε για μερικές ώρες και μετά κατεβήκαμε στο Brisbane για το νοσοκομείο. Πήγαμε στο δωμάτιο όπου η Αθήνα είχε στο πλάι της το μωράκι της που ήταν σαν ένα μικρό γατάκι!.. είχε γεννηθεί πρόωρα!!αυτό το γατάκι που αργότερα έγινε... αγριόγατος!!

Μείναμε στην Χρυσή Ακτή μερικούς μήνες. Το μωράκι μεγάλωνε κανονικά πια χάρη στην συνεχή και προσεκτική φροντίδα της αφοσιωμένης μητέρας του,γενικα είμαστε και μείς κατά κάποιον τρόπο σε διακοπές,.. χαιρόμαστε τις αμμουδιές και την θάλασσα καθημερινά με ψάρεμα από την παραλία όλοι μαζί με τα παιδιά που δεν ξεκολλούσαν από το νερό! Ήταν τόσο ευτυχισμένα!! Εγώ είχα μια μικρή έκθεση στο Brisbane. Είχαμε αποφασίσει να γυρίσουμε στην Ελλάδα και να κλείσω το γραφείο μου στην Ησίοδου και να βλέπαμε πια αν θα γυρίζαμε πίσω στην Αυστραλία για μόνιμη εγκατάσταση. Θα ετοίμαζα και μια μεγάλη έκθεση με θέματα από Αυστραλία στο Φάληρο, υπό την αιγίδα του Αυστραλού Πρέσβη Κύριου Gullet..Είχα πολύ δουλεία μπροστά μου να

Στην σκόνη των αναμνήσεων

Fair Sky Singapore Athens

133

τελειώσω. Έτσι σιγά σιγά πέρασε ο καιρός και ήρθε η ώρα της επιστροφής! Κλείσαμε καμπίνες με το Fair Sky της P&O για την Σιγκαπούρη όπου θα μέναμε λίγες μέρες.

Είχα παραγειλει από το Penang της Μαλαισίας ένα Toyota Landrover με μερικές αλλαγές επάνω του και είχα στείλει και προκαταβολή... Το σχέδιο μας ήταν οδικώς από την Σιγκαπούρη μέσω Ινδοκίνας Ινδίας Αραβίας Τουρκίας... Ελλάδα!! είχαμε εφοδιαστεί τις απαραίτητες αδιες από τις διάφορες Πρεσβείες εκτός από την Ινδονησίας που δεν μας έδιναν εγγυήσεις για την ασφάλεια μας με την δικαιολογία ότι ήταν η περίοδος των βροχών..μόνον με δική μας ευθύνη και με τις υπόγραφες μας!! Κάπως είχαμε κολλήσει αλλά θα το κάναμε ελπίζαμε!! Αποχαιρετήσαμε ένα απόγευμα το λιμάνι του Brisbane και γεια σου Αυστραλία μεγάλη!! με χαρά και λύπη μαζί!! Θα ταξιδεύαμε μερικές μέρες για την Σιγκαπούρη. Η ζωή ήταν πολύ ευχάριστη μέσα στο πλοίο.! Εμείς επιστρέφαμε! και άλλοι σε Διακοπές. Τα παιδια μας τα βάλαμε στον παιδικό σταθμό και μείς σουλατσάραμε! Θυμάμαι μέσα στο πλοίο ταξίδευε και η τότε Ms Australia που την γνωρίσαμε και κάναμε καλή παρέα μαζί. Κάναμε παρέα και με τον Ιταλό καπετάνιο τον φίλο Luigi Napa ωραίος τύπος και καλός άνθρωπος, ζωγράφιζε κι ολας! αργότερα μας επισκέφτηκε στην Αυστραλία!

Όταν ο Luigi έμαθε ότι κουβαλούσα μαζί μου αρκετούς πίνακες μου πρότεινε να κάνω μια μικρή έκθεση από αυτούς μέσα στα σαλόνια του κρουαζιερόπλοιου, την βρήκα ενδιαφέρουσα την πρόταση του και δεχτηκα... Πουλησα μερικούς από αυτήν την έκθεση μέσα στο πλοίο. Αγοράστηκαν από το προσωπικό του πλοίου!! όλοι τους Ιταλοί!! Πλησιάζαμε την Σιγκαπούρη! από μακριά έμοιαζε μαγική σαν αιωρούμενη πάνω στα ζεστά νερά του λιμανιού της

www.art.com.gr

134

όταν πια τελειώσαμε από Τελωνείο και διαβατήρια πήραμε ένα ταξί και πήγαμε απ ευθείας στο διαμέρισμα που είχαμε νοικιάσει..., ήταν μέσα στην καρδιά της πόλης, γραφικότατο με τις σιδερένιες του αμπαρες στην είσοδο και την Νταντά για τα παιδιά που μας περίμενε υπομονετικά... ήταν Κινέζα περίπου πενήντα ετών με πολύ καλοσυνάτο πρόσωπο, την συμπαθήσαμε αμέσως. Το άλλο πρωί αφήσαμε τα παιδιά με τη Νταντά στο σπίτι και εγώ με την Αθήνα νοικιάσαμε ένα μικρό Ολλανδέζικο αυτοκινητάκι Daft για τις μετακινήσεις μας και για το ταξίδι μου στο Πένανγκ για να παραλάβω το Τογιότα... Πήγαμε στην Τράπεζα για να αποσύρω χρήματα και να αλλάξω από αυτά σε δολάρια Σιγκαπούρης. Πήραμε τα χρήματα που ήταν ένα αρκετά σεβαστό ποσό, περίπου δέκα χιλιάδες όλα μαζί... που τα έβαλα βαθειά μέσα στις τσέπες του μπουφάν που φορούσα και πήγαμε στην αγορά να ψωνίσουμε μερικά τρόφιμα για το σπίτι,... ψωνίσαμε και βγαίνοντας από την αγορά βγάζοντας το μπουφάν μου γιατί έκανε ζέστη διαπίστωσα ότι τα χρήματα είχαν πετάξει!! Αποσβολωμένος κοίταγμα την Αθήνα η οποία είχε καταλάβει τι συνέβαινε, είχαμε κοκαλώσει και οι δυο! κοιτάξαμε πίσω μας με τρελές ελπίδες μήπως και είχαν γλιστρήσει από τις τσέπες του μπουφάν! τιποτα! μεσα σ αυτήν την κοσμοπλημύρα!! Η Αθήνα συνήρθε γρήγορα ως συνήθως και μου είπε να πάμε αμέσως στην αστυνομία!... όπως και έγινε.

Όταν πήγαμε στο αστυνομικό τμήμα ζητήσαμε τον Διοικητή που αμέσως εμφανίστηκε πρόθυμος να μας βοηθήσει,..ακούγοντας αυτά που του είπαμε και γράφοντας σε αναφορά μας είπε να μην έχουμε καμιά ελπίδα ότι θα βρούμε τα χρηματα,και τόνισε ότι ήταν μεγάλο λάθος μας να κυκλοφορούμε με τέτοιο χρηματικό ποσό επάνω μας,χαρακτηριστηκα μας έδηξε την τσέπη του από όπου έβγαλε ένα μικρό χαρτονόμισμα και μας είπε αυτά είναι όλα τα χρήματα που έχω επάνω μου... τα άλλα είναι στην Τράπεζα η στο σπίτι του! Από ενδιαφέρον μας ρώτησε αν έχουμε χρήματα που μπορούμε να ζήσουμε έως την ημέρα που θα φύγουμε, ευτυχώς είχαμε αρκετά χρήματα που η Αθήνα είχε στην τσάντα της και μερικά ακόμη στην Τράπεζα. Φύγαμε γεμάτοι σκέψεις από εκεί, συγκεντρώσαμε το μυαλό μας, και προγραμματίσαμε τι να κάνουμε πρώτα και

135

τι ύστερα.. Ειδοποιήσαμε τους γονείς μας στη Ελλάδα και ακυρώσαμε την αγορά του αυτοκινήτου χάνοντας σχεδόν όλη την προκαταβολή που είχαμε δώσει και για τις μετατροπές που είχα ζητήσει. Ο αδελφός μου μας έστειλε τα χρήματα για την επιστροφή μας αεροπορικώς στην Αθήνα. Το μυαλό μου δούλευε συνέχεια πειρετοδως προσπαθώντας να βρει λύσεις που δεν έρχονταν! Δυο μέρες αργότερα είχαμε την επίσκεψη εκπροσώπων της κυβερνήσεως, ήταν ένας Κινέζος και ένας Ινδός του Υπουργείου Τουρισμού της Σιγκαπούρης, πολύ ευγενικοί και οι δυο τους, μας είπαν ότι έμαθαν την δυσάρεστη περιπέτεια μας και ήρθαν να μας βρουν μήπως και μπορέσουν να μας βοηθήσουν, και να μας γνωρίσουν ότι δεν είναι όλοι κλέφτες σ αυτήν την χώρα, ο ένας από τους δυο ήταν κοινωνικός λειτουργός. Με ρώτησαν αν είχα πάει στο Βόρνεο πριν η στα νησιά Μολούκας... Καλιμαντάν,.. Σάμπα... αναφέρω αυτά τα μέρη που επισκέφτηκα στο τέλος! πίστευαν ότι θα θα μου άρεσαν πολύ ως θέματα για τη Τέχνη μου, μου είπαν δε, να φτιάξω έναν κατάλογο από αυτά που θέλω να επισκεφτώ και θα που παρείχαν όλα τα έξοδα μου γι αυτά! Δέχτηκα αμέσως την προσφορά τους... το ταξίδι είναι η ζωή μου. Μας πρόσφεραν έπεισες κυβερνητικό αυτοκίνητο με οδηγό να μας πηγαίνει όπου επιθυμούσαμε στην πόλη και στα περίχωρα της, πράγμα που το κάναμε για 2­3 ημέρες μόνον γιατί αισθανόμαστε άσχημα σκεπτόμενοι ότι εκμεταλλευόμαστε μια κατάσταση δικού μας και μόνο λάθους. Τελικά μείναμε στην Σιγκαπούρη τρεις μήνες όπου εγώ έκανα τα ταξιδάκια μου, ζωγράφισα μερικούς πίνακες από τις περιοχές γύρω κάνοντας μια έκθεση μέσα στο διαμέρισμα μας, με την βοήθεια στην οργάνωση της από το υπουργείο Πολιτισμού όπου σχεδόν όλοι οι πίνακες πουλήθηκαν!!.και το κυριότερο γνώρισα ντόπιους καλλιτέχνες! ζωγράφους, γλύπτες, θαυμάσιους τεχνίτες παγκόσμιας φήμης και γίναμε φίλοι καρδιάς!. Έτσι στάθηκα στα πόδια μου οικονομικά, οι εισπράξεις από τους πίνακες μου ξεπέρασαν την αξία των χαμένων μας χρημάτων!! Φαίνεται ότι όλοι μας οι άγγελοι που μας προστατεύουν είχαν επιστρατευτεί!! Η Αθήνα αργότερα έγραψε ένα πολύ ωραίο γράμμα στην Κυβέρνηση ευχαριστώντας την για όλα αυτά που έκανε για μας. Το μιλήσαμε στις εφημερίδες και στο ραδιόφωνο, μας είχε αφήσει άφωνους η φοβερή υποδομή αυτής της χώρας. Μια Κοινωνία Υπόδειγμα!!!

www.art.com.gr

136

Μια μέρα φύγαμε από αυτόν τον παράδεισο που ονομάζεται Σιγκαπούρη με τις ωραιότερες αναμνήσεις που έχω να αναμασώ όταν βρίσκομαι στις αρνητικές μου σκέψεις και να τις διώχνω μακριά. Μετά από μερικά χρόνια την επισκέφτηκα πάλι σε τελείως διαφορετικές καταστάσεις!!! Θα σας τα πω πάλι αργότερα!!Για τώρα προχωρώ στην συνέχεια του ταξιδίου μας προς την Ιθάκη μου..!!Το μωρό μας κέρδισε πολλά δώρα από την αεροπορική εταιρεία Lufthansa, που ταξιδέψαμε για την Αθήνα, το μωρό ήταν ο εκατομμυριοστός! επιβάτης της. Ταξιδέψαμε μέσω του Μπαχρέϊν που σταματήσαμε για λίγες ώρες, και φτάσαμε στον προορισμό μας τα χαράματα!!, μας περίμεναν τα πεθερικά μου στο αεροδρόμιο του Ελληνικού, και αφού είδαμε και τους δικούς μου γονείς όπου τα είπαμε για καλά. Τις επόμενες μέρες ψάξαμε και βρήκαμε ένα ωραιότατο σπίτι με μεγάλο κήπο στο Φαληρο.Μεγαλο και αρχοντικό σαν έπαυλη με τέσσαρα δωμάτια και δυο τεράστια σαλόνια που μου ήρθαν κουτί, έκανα το στούντιο μου και στο τέλος και την έκθεση μου μέσα σ αυτό το αρχοντικό! Τα παιδιά είχαν τα ξεχωριστά τους δωμάτια και το μωράκι στο δικό μας... Παράλληλα οργανώσαμε και τα βαφτίσια του Κρίτωνα στην εκκλησία της περιοχής την Παναγίτσα όπου όλη η οικογένεια μαζεύτηκε εκεί, ευκαιρία να γνωριστούν τα πεθερικά μας που δεν τα πήγαιναν καθόλου καλά, χωρίς καμία αιτία... μάλλον από την κλασσική αρρώστια που έχουν συνήθως τα πεθερικά να πολεμανε με τους Μύλους του Δον Κιχώτη!!! τι λεπτομέρειες! Και ανόητες ανησυχίες! Μετά από την γιορτή του Κρίτωνα αφοσιωθήκαμε με την εγχείρηση που έπρεπε να κάνει η Μαριέττα..Όταν είμαστε στην Αυστραλία, είχαμε αφήσει ένα βράδυ την Μαριέττα με την νταντά της και πήγαμε σε κάτι φίλους... κατά το διάστημα της απουσίας μας η κόρη μας γλίστρησε και έπεσε με ορμή κάτω κτυπώντας το μέτωπο της στη γωνιά του κρεβατιού! αυτό το κτύπημα της έφερε σοβαρό στραβισμό και στα δυο της τα ματάκια τραυματίζοντας σοβαρά τα οπτικά της νεύρα! Η εγχείρηση έγινε στο χειρουργείο ενός πολύ καλού οφθαλμολόγου, και στα δυο της μάτια συντοχρονως!πετυχε και η μικρούλα μας υπόφερε πολύ για δέκα ημέρες με κλειστά τα μάτια!!μετά την εγχείρηση έπρεπε να φορά γυαλιά ώσπου να διορθωθούν τα οπτικά νεύρα, ίσως να χρειαζόταν και δεύτερη επέμβαση! Εγώ άρχισα να δουλεύω πυρετωδώς για την έκθεση μου με θέματα Αυστραλίας,.. υπό την αιγίδα του πρεσβευτή της κ.Gullet... Έγιναν τα εγκαίνια με επιτυχία και όλα πήγαν καλά..., και η ζωή στην Ελλάδα άρχισε να γίνεται ανιαρή και κουραστικη...υστερα από εκείνη την άπλα που ζήσαμε εκεί κάτω στην γη της επαγγελίας... δύσκολο να προσαρμοστώ με τα στενά της Πλάκας που είχαν γίνει τόσο τουριστικά!! Μεγάλωσα μέσα σ αυτή την περιοχή κάτω από τον βράχο που τόσο λάτρεψα και λατρεύω, κάθε μέρα περνούσα μέσα από τα γραφικά της στενά τα τόσο ανθρώπινα! μέσα από ανθισμένες μπιγκόνιες και γιασεμιά!! μέσα στην μαγική άχλη των δειλινών τους... Ειχαν αλλάξει τόσο πολύ! Αυτό το σαράκι του τουρισμού καταβρόχθισε την υπερηφάνεια και το ήθος!... Αχ ρε μπαλκονάκι της

137

μάνας μου που είσαι; Ακόμα βλέπω την μορφή σου μέσα από τα δενδροφυλα σου, τις νοτισμένες γλαστρούλες σου...

Περνούσε ο καιρός και εγώ βυθισμένος στην νοσταλγία εκείνης της χώρας δεν ήμουν ευχαριστημένος με τίποτα!!, είχα κλίσει και το μικρό γραφειάκι στην Ησίοδου όπου δούλευα σαν Διακοσμητής, οι αγαπημένοι μου φίλοι ήταν σε άλλες χώρες όπου ζούσαν... Τώρα θυμήθηκα κάτι στοίχους του Αλκαίου όχι παλιούς,... σε μουσική του Μικρούτσικου με Μητροπάνο στην ερμηνεία του τραγουδιού... Στένεψαν τα περάσματα οι φίλοι μου φαντάσματα... και η Πόλη μοιάζει γενικώς Τάφος οικογενειακός!!... Αχ ρε Μικρούτσικε Μεγάλε! με αυτά τα τραγούδια σου με έκανες να χορεύω Ζεϊμπέκικο εγώ που είχα μεσάνυχτα σ αυτούς τους χορούς! Από τότε πέρασαν σαρανταδυο χρόνια περίπου, τα παιδιά μεγάλωσαν, τους δώσαμε τα φτερά και πέταξαν!... Ο Γάμος μας κλονισμένος εδώ και χρόνια! Από αιτίες που δύσκολα μπορείς να εξηγήσεις,... Το χάσμα που φτιάξαμε τεράστιο και απροσπέλαστο! Με τις δυο άκρες του να έχουν εξαφανιστεί!! Τα παιδιά δεν το πίστευαν! τους κόστισε πολύ το Διαζύγιο μας... μπήκαν οι υπογραφές και παπαλα!! Εγώ βρέθηκα στην Αθήνα κοντά στον πατερά μου, και έζησα μαζί του έως τον θάνατο του μετά κράτησα το διαμέρισμα και το μετέτρεψα σε Studio και δούλεψα πολύ φτιάχνοντας μερικές εκθέσεις στην Ελλάδα και Εξωτερικό. Μέσα σ' αυτό το Studio και την μοναξιά του έμαθα κάπως περισσότερο τον Αλκη!... ένιωθα πολύ την παρουσία του πατέρα γύρω μου σαν ευλογία... του άρεσε πολύ να με παρακολουθεί όταν δούλευα. Ήμουν ευτυχισμένος! μπορώ να πω... Εκείνον τον καιρό γνώρισα έναν άνθρωπο! που αμέσως γίναμε φίλοι... μικρότερος από μένα στην ηλικία... και μεγαλύτερος από μένα σε ύψος!! Τον αγαπητό Βασίλη! που έχει δημιουργήσει έναν μικρό παράδεισο για καλλιτέχνες που διψούν για τελειότητα και προβολή των προσπαθειών τους στην Τέχνη καθώς και για την διαχρονική ειλικρινή φιλία του. Έχει και τα δυο διαμάντια του! τον Γιάννη και Μιχάλη που ακλουθούν πιστά το ήθος και την προσήλωση σ αυτό που κάνουν...και πλαισιωμένος με άξιους συνεργάτες έχει επικρατήσει στον κλάδο του...., έγινε το Ελίτ της Ηλεκτρονικής Εικόνας!..Είναι πάντα παρών και έτοιμος να βοηθήσει στους προβληματισμούς μου, και να δίνει απαντήσεις στις ερωτήσεις μου..τον αγαπώ σαν αδελφό της ψυχής μου!Καμιά φορά όταν ήμουν στις μαύρες μου ένιωθα πολύ μόνος και σαν μετανάστης

www.art.com.gr

138

μέσα στην ίδια μου την πατρίδα! Με τα όνειρα μου χαμένα μέσα σε όλες τις αποχρώσεις του γκρι, αδιάφορος για τα γεγονότα γύρω μου..έκανα μεγάλες προσπάθειες και μέσα από την σιωπή έβγαζα ηρεμία και σιγά σιγά έβλεπα τα χρώματα! διώχνοντας το άγχος με τα γκρίζα του μακριά!...

Πέρασα τόσα πολλά στην ζωή... που θα μου είναι δύσκολο να τα περιγράψω, τα βλέπω ασήμαντα τώρα στα τωρινά μου πιστεύω, δεν έχουν πια νόημα. Αν έγραψα μερικά από αυτά, ήταν που ήμουν σε καλή διάθεση, γράφοντας περνά και η ώρα μου, έτσι δίνω ζωή και δύναμη στο γερασμένο μυαλό... Και οι σελίδες μαζεύονται!...

Γυρισμός στην ηλιόλουστη ήπειρο!

Πηγαίνοντας πάλι για την Αυστραλία κλείσαμε καμπίνες με ένα Υπερωκεάνιο Ιταλικής εταιρείας το Αουρελια Aurelia που έπρεπε να πάμε στο Ρότερνταμ! της Ολλανδίας για επιβίβαση,.. πήγαμε αεροπορικώς με την Ολυμπιακή...., καθίσαμε μερικές ημέρες στο Άμστερνταμ που η Αθήνα είχε κάτι υποθέσεις να τελειώνει από τότε που ζούσε στην Ολλανδία και μετά πήραμε το τρένο για Ρότερνταμ το ποιο έφευγε το άλλο πρωί για Λίβερπουλ έτσι άρχισε ο κυματισμός μας για το λιμάνι του προορισμού μας που ήταν το Fremantle εκεί κάτω στον Νότο Στο Περθ. Όταν πιάσαμε το Λίβερπουλ στην Αγγλία το καράβι γέμισε από Άγγλους μετανάστες πολύ λαϊκούς και φωνακλάδες που πήγαιναν για μια καλλίτερη τύχη στην χώρα της απαγγελίας όπως την λέγαμε τότε..Το ταξίδι μας θα διαρκούσε είκοσι εννέα ημέρες γιατί το Σουέζ είχε κλίσει, και πήραμε γραμμή για την Αφρικανική Ακτή το African Coast!! Ονομαστό για την άγρια θάλασσα του!!

139

Τα παιδιά στον παιδικό σταθμό του πλοίου και η γυναίκα μου στην καμπίνα της με ολομερείς ζαλάδες και πονοκεφάλους!! όταν ο γιατρός την εξέτασε τις έδωσε φάρμακα για την ναυτία που την έκαναν χειροτερα... τις έκανε ενέσεις που εξασθένησαν την καρδιά και μου είπε ότι πρέπει να τη πάμε στο νοσοκομείο του Cape Town!! Θέλαμε μερικές ημέρες να φτάσουμε εκεί! τηλεγραφήσαμε για μεταφορικό μέσο και μας απάντησαν ότι δεν μπορούσαν γιατί δεν είχαμε βίζα!! πρωτάκουστο!! Πήγα στον καπετάνιο και του ζήτησα την άδεια του να ανεβάσω την Αθήνα στο πρώτο Deck μου την έδωσε και ανέβασα την Αθήνα στον καθαρό αέρα με αρκετές κουβέρτες γιατί έκανε ψόφο!! Την κράτησα εκεί τρεις ημέρες όπου την τάιζα με τσάι με πολύ ζάχαρη και μια δυο φορές σούπα κοτόπουλου με ρυζάκι... σε μερικές ημέρες έγινε περδίκι!!Περάσαμε το Las Palmas το περίφημο τουριστικό νησί της Ισπανίας όπου κάναμε μια μικρή βολτιτσα μέσα σ αυτό το θαυμάσιο τροπικό περιβάλλον και γευτήκαμε σε ένα εστιατόριο την τοπική κουζίνα,...γυρίσαμε στο πλοίο. Συνεχίσαμε το ταξίδι σε μια περίοδο άγριου μανιασμένου ωκεανού που προσπαθούσε με όλη του την ορμή να μας πετάξει έξω!! Θυμάμαι μέσα σ αυτήν την κοσμοχαλασιά όπου το νερό της πισίνας άδειαζε και γέμιζε αυτομάτως!! Με τους Άγγλους μισομεθυσμένους από το πιοτό να γλιστρανε από το ένα μέρος στο άλλο! ξερνώντας τα έντερα τους και κάτω από τα μεγάφωνα στο διαπασοv ! την φωνή του Tom Jones να τραγουδά Ντελαιλα!! Delilah! όταν ακούω αυτό το τραγούδι ξαναζώ ατόφιες εκείνες τις στιγμές Πιάσαμε και το Cape Town... πήρα μαζί μου τον Ορέστη και ανεβήκαμε με το βαγονάκι στο βουνό..η θέα της πόλης καταπληκτική!....Τώρα έχουμε ακόμα να περάσουμε την πιο άγρια θάλασσα του ταξιδιού μας πηγαίνοντας για Fremantle... και τελικά ξεμπαρκάραμε!!! Κοιμόμαστε δυο μέρες συνέχεια στο Μοτέλ του λιμανιού. Αγόρασα ένα αυτοκίνητο μεταχειρισμένο αλά σε πολύ καλή κατάσταση και με εγγύηση της Κυβερνήσεως βάλαμε μπρος για το Κουήνσλαντ 3500 μίλια μακριά στον Βορρά Πήγαμε και κατοικίσαμε στο Brisbane για λίγο και μετά στο mooloolaba στο Sunshine Coast νοικιάσαμε ένα σπίτι κοντά στην θάλασσα και γενικά μείναμε στην περιοχή τριάντα τέσσαρα χρόνια περίπου..Η γυναίκα μου εξακολουθεί να ζει και τώρα στην ίδια περιοχή! με τα χρόνια κάναμε διαχρονικούς φίλους, Εγώ εξακολουθούσα να ζωγραφίζω και οργανώναμε εκθέσεις εδώ και κει..

www.art.com.gr

140

Εγώ πάλι δεν ησύχαζα!! Το συναίσθημα της φυγής μακριά από τις ευθύνες με κατάτρωγε! έψαχνα και έβρισκα δικαιολογίες για να ταξιδεύω ανά τον Κόσμο! Μια περίοδο που είχα ετοιμάσει δουλειά για μια έκθεση στην Σιγκαπούρη στην Gallery Mandarin όπου ένας πολύ αγαπητός φίλος με είχε συστήσει, ο Roy Tan αρχιτέκτων που ζούσε στην πόλη με φιλοξένησε στο σπίτι του να μείνω ώσπου να τελειώσει η έκθεση μου,... αυτός και η γυναίκα του Rosemary με γνώρισαν σε φίλους τους και γενικά με βοήθησαν πολύ> τι παράξενο που παρ όλες τις προσπάθειες μου στο Internet, Face book, και αλλού... δεν μπόρεσα να μάθω που βρίσκονται αυτοί οι φίλοι μου!! ακόμα και την κόρη μου έβαλα από την Αμερική να ψάξει..τίποτα! <Ελπίζω να τους βρω!! Μετά από την έκθεση μου αποφάσισα να πάω να επισκεφτώ το Μπαλί στην Ινδονησία, δεν είχα πάει ποτέ μου και ήμουν πολύ περίεργος να το γνωρίσω μετά από αυτά που είχα διαβασει...Το συζήτησα με τον Roy και το βρήκε καλή ιδέα,..ο ίδιος το ήξερε καλά είχε και φίλους εκεί Έτσι έβγαλα εισιτήριο με την εταιρεία Garuda Air Lines... χαιρέτισα τους φίλους μου έχοντας μέσα μου υπέροχες αναμνήσεις από την φιλοξενία τους και άνοιξα τα φτερά μου πετώντας για Bali.

141

Κατέβηκα στο αεροδρόμιο του Denpasar στην μεγάλη πόλη του Μπαλί με έναν φίλο του Roy που ταξιδεύαμε μαζί,... ένας μεγαλοεπιχειρηματίας που είχε το μεγάλο τουριστικό γραφείο στην Τζακάρτα την πρωτεύουσα της Ινδονήσιας, με παρέδωσε στον οδηγό που περίμενε και οδήγησε με ένα τεράστιο σε μέγεθος αυτοκινητο,νομιζω Κάντιλακ που δύσκολα χωρούσε στο πλάτος των δρόμων!! Με οδήγησε στο χωριό των καλλιτεχνών στο Ubud σε ένα ωραιότατο συγκρότημα Μπάγκαλους μέσα σε ένα πυκνό δάσος που μου φάνηκε ονειρώδες! Έμεινα περίπου ένα μήνα στο Ουμπουτ... Ήρθε να με γνωρίσει μια μέρα ένας πολύ γνωστός ξυλογλυπτης ο Ida Bagus Tilem που είχε μια ωραία Γκαλερί, πήγαμε και μου την έδειξε! σωστό μουσείο! απίθανη γλυπτική! άξιος καλλιτέχνης! ήταν ο γιος του Υπουργού Πολιτισμού της Ινδονησίας και από πλούσια οικογένεια... είχε μια συλλογή από σπάνια ξυλόγλυπτα που έμοιαζαν δαντέλες κροσέ!! τόσο λεπτή ήταν η δουλειά, δουλευμένη μέσα σε ρίζες δένδρου μαονιού και νόμιζες ότι οι ρίζες μόνες τους το είχαν φτιάξει αυτό το θέμα πάνω στο μυθικό Ραμαγιανα έπος της Ινδουιστικής θρησκείας με τις περιπέτειες του πρίγκιπα Ράμμα και της Σιτα... και με τόση ευαισθησία που το σκαρπέλο ήταν σαν πινέλο! ο γλύπτης χρησιμοποιούσε το φως που πέφτοντας επάνω στις κοιλότητες του ξύλου σου έδινε την εντύπωση μεγάλης κλίμακας σκιών! Και άυλων αποχρώσεων! μπορώ να πω... δύσκολο να κάνω ακριβή περιγραφή! Γίναμε φίλοι με τον Τιλεμ και συμφωνήσαμε στο επόμενο ταξίδι μου θα έμενα στο εξοχικό του που ήταν μέσα σε ρυζοφυτείες, ήθελε έπεισες να τον βοηθήσω στην νέα του γκαλερί που είδη κτιζόταν..., και εγώ όρχησα να σχεδιάζω το επόμενο ταξίδι μου!! Πριν καν να τελειώσω αυτό!, καμιά φορά τρομάζω από την ανυπομονησία μου!!! έτσι είμαι μια ζωή! Την άλλη μέρα κατέβηκα στην αγορά στο Ντενπασαρ και νοίκιασα ένα μηχανάκι, είναι το μόνο μέσον που μπορείς και κινησε άνετα στο Μπαλι,και με έναν χάρτη στο χέρι όρχησα την περιήγηση. Πήγα στο κοντινό Σανουρ την τουριστική παραλία με τα ωραία ξενοδοχεία της που είναι κτισμένα επάνω στην θάλασσα, ήπια έναν καφέ και πήρα τον δρόμο για μια άλλη πιο μακρινή παραλία την Κούτα... πέρασα μέσα από ναούς και χωριά, η διαδρομή ήταν πολύ ευχάριστη παρ όλη την ζέστη και την υγρασια,εφτασα στην Κούτα με την χρυσή άμμο! Αυτή η παραλία είναι κάπως ασυνηθιστη...εχει μια αμφιθεατρική θέα προς την δύση που μοιάζει σαν περιοχή κερκίδων ποδοσφαιρικού γηπέδου! Τα απογεύματα γεμίζει από κόσμο που έρχεται να παρακολουθήσει το μαγευτικό ηλιοβασίλεμα! Τον Ήλιο τεράστιο να χαμηλώνει και να βουτά στην θάλασσα! Και το πλήθος υπνωτισμένο να παρακολουθεί την ημέρα να φεύγει με το σκοτάδι να την αγκαλιάζει ασφυκτικά... το πλήθος μένει ακόμα αρκετή ώρα μέχρι την τελευταία αναλαμπή της ημέρας να χαθει... ειναι σαν μια ιεροτελεστία. Μετά τα ασθενικά φωτάκια από τα υπαίθρια μπαράκια με τους ζεστούς χυμούς αρωματικού νεραντζιού... φευγαλέες σιλουέτες γύρω σε σταματούν να σου

www.art.com.gr

142

δείξουν την πραμάτεια τους..Οι νύχτες στο Μπαλί παρ όλο που είναι σκοτεινές σε αγκαλιάζουν με μια αίσθηση βελούδου!..περπατώντας στην παραλία σε πλησιάζουν διάφορες προσωπικότητες! δεν διακρίνεις πρόσωπα μόνον τις αναλαμπές από τις μπρούτζινες οδοντοστοιχίες τους!! Που δεν ξέρεις αν σε χλευάζουν η σου χαμογελούν!

Μικρά φορτηγάκια παρκαρισμένα σε απόμερα μέρη που δύσκολα τα διακρίνεις, ανοίγουν κι αυτά την πραμάτεια τους... είναι τα κινητά μπορδελακια τους, όταν ανοίγουν την πίσω πόρτα! Εντυπωσιάζεσαι βλέποντας ένα μίνι υπνοδωμάτιο με τα αμπαζουρακια του τα κόκκινα! τέλεια διακοσμημένο και την κοπελιά ξαπλωμένη ανάσκελα με διπλά χαμόγελα να σε προσκαλεί για ένα ...διάβασμα!! Η αστυνομία με τα τζιπάκια τους κάνει συχνά εφόδους και συλλαμβάνει αυτούς που νομίζει ότι είναι στο κόλπο!. Πλησιάζοντας οι μαστροποί σε ρωτούν πολύ ευγενικά τι προτίμηση έχεις, θέλεις ηλικιωμένες, νεαρές, αγοράκια, την αδελφή τους! Ότι θέλεις, και η ανάλογη τιμή! Αυτό το μεγάλο παρακλάδι της φτώχειας!!

143

Η Κυβέρνηση της Ινδονησίας πολύ μεθοδική και αυστηρή έχει σκληρούς νομούς που τους εφαρμόζει στο ακέραιο, και δεν χαρίζει! Το 1974 0ταν είχα πρωτοπάει στο Μπαλί στα χωριά έβλεπες νέες κοπέλες γυμνόστηθες να τριγυρίζουν αμέριμνες και χαμογελαστές μεγάλη αλλαγή ήρθε με τον τουρισμό μαζί, εισχώρησε το μικρόβιο της δύσης η πονηριά και η εκμετάλλευση. Οι τουρίστες εισέβαλαν στα χωριά παζαρεύοντας για φωτογραφίες! και σαν μανιακοί δεν υπολόγιζαν ούτε το απόρρητο της οικογένειας ούτε την αξιοπρέπεια του ανθρώπου, με την σκέψη, ότι ο φτωχός δεν μπορεί να έχει αξιοπρέπεια!.και το παζάρι άναψε!... στο τέλος η Κυβέρνηση απαγόρευσε το γυμνόστηθο! άφησε μόνον τις πολύ ηλικιωμένες γυμνόστηθες να κυκλοφορούν με τα πεσμένα τους στήθια μέσα στα χωριά τους και οι νέες κοπέλες με πουκαμίσες μέχρι τον λαιμό λουσμένες στον ιδρώτα και στην απογοήτευση.

Απλώθηκε λοιπόν σαν επιδημία η φωτογραφία και το μπανιστήρι! Ινδονήσιοι νεαροί έρχονταν από την Τζακάρτα για Σαββατοκύριακο μπανιστηριού! Εφοδια­σμένοι με μηχανές και κιάλια μπαίναμε στις παραλίες για να παρακολουθούν τις Ευρωπαίες να χαίρονται την θάλασσα αδιάντροπες τελείως γυμνές!! Θυμάμαι στο αεροδρόμιο μια φορά η Αστυνομία δεν επέτρεψε την είσοδο σε κάτι Άγγλους νεαρούς με μακριά μαλλιά.!.θα τους άφηνε μόνον αν τα κούρευαν πριν την είσοδο τους στο νησί... για τις γυμνές τουρίστριες τίποτα..όλα ήταν ελεύθερα για τους ξένους..τα όχι ήταν για τον ντόπιο!!Νομίζω ότι το γνήσιο αθώο χαμόγελο χάθηκε από τα χείλη των κοριτσιών, το βλέπεις πια μόνο στο θέατρο και τις μάσκες!!

www.art.com.gr

144

Τυχερός ήμουν που είδα εκείνο το Μπαλί του 74! πριν λερωθεί τόσο απαίσια από τον Τουρισμό!. Επισκέφτηκα διάφορα μέρη στο νησί, πήγα και στο Ουγκουνγκ Ανουγκ το μεγάλο εν ενεργεία ηφαίστειο επάνω στο βουνό. Πριν από χρόνια το ηφαίστειο σκότωσε πολλές χιλιάδες ανθρώπων μέσα στην λαβα του. Σήμερα έχει έναν θαυμάσιο Ναό που καθημερινά πλήθος κόσμου ανεβαίνουν τα σκαλοπάτια του να προσκυνήσουν αφήνοντας δώρα και προσευχές για να ηρεμίσουν τα πνεύματα, και να ευχαριστήσουν τον Θεό τους!Πολλες ιστορίες και μύθοι γι αυτό το μεγάλο πνευματικό βουνό. Στο διάστημα αυτό μελετούσα και έψαχνα για θέματα που θα ζωγράφιζα για τις εκθέσεις που θα έκανα στο μέλλον, και να διαλέξω το μέρος που θα έμενα στο άλλο μου ταξίδι, τελικά αποφάσισα την παράλια της Κούτα γιατί λατρεύω την θάλασσα, έτσι και έκανα. Προς το παρόν διασκέδαζα παρακολουθώντας βραδινές ιεροτελεστίες στους ναούς, συνομιλώντας με τους ιερείς προσπαθώντας να μάθω λίγο από την κουλτούρα τους και να πλησιάσω κάπως την ψυχοσύνθεση τους και τα αμέτρητα Ταμπού τους!! Οι ομαδικοί χοροί τους με ενθουσίαζαν με τις αρμονικές κινήσεις των χορευτών και οι μιμήσεις τους! Ειδικά ένας χορός μου άρεσε πολύ ήταν ο χορός των πιθήκων Κετσακ από το θρησκευτικό τους έπος Ραμαγιανα, με τις περιπέτειες του Ράμμα και Σήτα..υπέροχος!!

Το Μπαλί κατοικείτε από δυο εκατομμύρια κατοίκους με Ινδουιστική θρησκεία μέσα σε ένα κράτος εκατόν σαράντα εκατομμυρίων Μουσουλμανικής θρησκείας όπως είναι η Ινδονησία! το κράτος με τον μεγαλύτερο αριθμό Μουσουλμάνων στον κόσμο! Οι Ινδουιστές του Μπαλί μέσα από την μουσική και τον χορό διδάσκουν με μηνύματα και διαλογισμό την φιλοσοφική άνοια αυτής της Συμπατικής θρησκείας που έχει είδη εξαπλωθεί επάνω στον πλανήτη μας.Θυμαμαι στα ανοιχτα παράθυρα του δωματίου μου οι κοπέλες που το φρόντιζαν έβαζαν κάτι μικρά πιατάκια με νερό που μέσα του είχαν βάλει άνθη από Φρανζαπανι που είναι πολύ όμορφα και με λεπτό άρωμα!..να διώχνει τα κακά

145

πνεύματα! όπως λεγανε ότι η ομορφιά μόνο μπορεί να διώξει το κακό πνεύμα!! Έχω ανακατέψει χρονολογικά τις επισκέψεις μου στο Μπαλι,ειχα πάει στο νησί αρκετές φορές που μπερδεύομαι να βάλω σωστές ημερομηνίες! Συγγνώμη φίλοι μου αναγνωστες.Ηταν ένα διάστημα που σοβαρά σκεπτόμαστε να μετοικήσουμε μόνιμα στο νησί οικογενειακώς! Είχαμε κάνει όλα τα βήματα που χρειάζονταν με την Κυβέρνηση της Αυστραλίας για το σχολείο των παιδιών αλά η υγεία της Αθήνας δεν μας το επέτρεψε έτσι κάναμε πίσω και το θέμα ξεχάστηκε.

Μια εποχή έμεινα τρις μήνες στην Ινδονησία και στο Μπαλί τελειώνοντας όλη τη δουλειά για την έκθεση μου στο Brisbane ύστερα από λίγο σταμάτησα να πηγαίνω! Άρχισε να με ενοχλεί φοβερά η θορυβώδης επέλαση Αυστραλών και άλλων καλλιτεχνών που με το ζόρι προσπαθούσαν να αλλάξουν την αυθόρμητη έκφραση του ντόπιου καλλιτέχνη και να τον σπρώξουν σε θέματα αρμονίας χρωμάτων και προοπτικής μαλακιας Ευρωπαϊκής προελεύσεως μέσω δεύτερης ποιότητας καλλιτεχνών που κυνηγούσαν την επιτυχία με όποια δίποτε άλλα μέσα κραυγάζοντας και θεοποιώντας την εποχή της Αναγέννησης μπερδεύοντας τον φτωχό καλλιτέχνη του νησιού να μην ξέρει από πού να παει.αριστερα δεξιά, εμπρός, πίσω; Και να επιμένουν στην διδασκαλία τους πεισματικά!... έτσι δεν ήταν πάντα! Η ιστορία να επαναλαμβάνεται τόσο συχνά, και εγώ ο ονειροπόλος νόμιζα ότι είχα βρει το καταφύγιο της σιωπής και του συλλογισμού μου... τώρα πια διαπιστώνω. το μόνιμο σκηνικό αυτού του τεχνητού παραδείσου!!, ντρέπομαι που είμαι καλλιτέχνης και εγώ!. Το Μπαλί είναι τόπος καλλιτεχνών από γενεές σε γενεες!οποια πέτρα να σηκώσεις θα την βρεις σκαλισμένη όπως λένε, έχουν το δικό τους ξεχωριστό γνήσιο στιλ στην ζωγραφική τους ονομαστή χωρίς καμία προοπτική στα έργα τους! που το βάθος ξεχωρίζει από τις χρωματικές αλλαγές με ακρίβεια σχεδίου και λεπτομέρειας που ξαφνιάζει, Στο σκάλισμα της πέτρας και του ξύλου ασυναγώνιστοι! και μείς επιμένουμε να τους μάθουμε τα μυστικά της Αναγέννησης!!! Και μη χειρότερα! Έτσι σταμάτησα τα πήγαινε έλα με το νησί και θέλω να έχω μέσα μου αυτό που πρωτοείδα όταν πάτησα πόδι σ αυτόν τον παράδεισο τον τότε! και της ψυχής μου! Δυστυχισμένο Μπαλί γέμισες από τις τοξίνες μας!..., μας δίνεις την ομορφιά και σου δίνουμε τη βρώμια μας... καποτε θα ξυπνήσεις είμαι βέβαιος!

www.art.com.gr

146

Οι περιγραφές μου είναι πολύ χονδρικές!! οι λεπτομέρειες είναι τόσο πολλές...!! Δυστυχώς δεν έχω την υπομονή να τις περιγράψω... Ελπίζω να έδωσα μια εικόνα από αυτό το νησί που τόσο αγάπησα και αγαπώ!

Δεν θα ξεχάσω μια μεγάλη κηδεία ενός από τους τελευταίους πρίγκιπες..βρέθηκα στην περιοχή που θα γινόταν η μεγάλη τελετή της αποτέφρωσης του νεκρού. Ήταν ένας μεγάλος χώρος ρυζοφυτείας που χρησίμευσε για το κάψιμο και την αρχή της τελετουργίας. Όταν ο νεκρός είναι επίσημο κοινωνικό πρόσωπο η ιστορία της ζωής του αποτυπώνεται σε ζωγραφιές και χαρτοκοπτική σκηνές της ζωής του... τα κρεμούν παντού γύρω από τα λάβαρα και τις σημαίες του και τα περιφέρουν εδώ και κει,..χρειάζεται γι αυτό αρκετός χρόνος για να ετοιμαστούν όλα αυτά, στο διάστημα αυτό μπορεί να έχουν πεθάνει και άλλοι γνωστοί του ευπόρου νεκρού που τους πληρώνει τα έξοδα της κηδείας τους επιτρέποντας να καούν κι αυτοί μαζί του!.Στο ποιο ψηλή σημείο του χώρου τοποθετούνται τα ξύλα για την φωτιά ανάμικτα με τσόφλια καρύδας για προσάναμμα, ο σωρός των ξύλων φτάνει περίπου τα3 μέτρα ύψος! όπου τοποθετούν ένα τεράστιο ομοίωμα αγελάδας φτιαγμένο από ξύλινο σκελετό ντυμένο με πεπιεσμένο χαρτόνι και βαμμένο με ωραία χρώματα και με χρυσά κέρατα η αγελάδα μοιάζει εξωγήινη και έτοιμη να απογειωθεί!!είναι το μεταφορικό μέσω του νεκρού που θα τον μεταφέρει στον άλλο κόσμο μαζί με τους προγόνους του!!Ένας όμιλος γυναικών έρχεται βαστώντας επάνω στα κεφάλια τους το σάβανο του νεκρού δέκα μέτρα μήκος!! Τυλίγουν το σώμα η τα σώματα και τα ρίχνουν μέσα στην τρύπα που υπάρχει επάνω στο ζώο..ψαλμωδίες και τα Γκαμελαν να παίζουν στο διαπασών ..μπαίνει και ο Φώκο στα ξύλα!!.Τεράστιες φλόγες καλύπτουν την αγελάδα μας! κάτω από τις κραυγές του πλήθους που άλλος γελά και άλλος κλαίει!!Μετά η στάχτη των νεκρών μπαίνει σε σακούλες και μεταφέρεται με πολύκοσμη λιτανεία, με λάβαρα και σημαίες στην παραλία όπου γυναίκες έχουν ανάψει αρωματικά ξυλάκια τοποθετημένα στην άμμο..., Έχετε η τέφρα των νεκρών μπαίνει σε μικρές βαρκούλες με πανιά που σπρώχνονται απαλά μέσα στο νερό ..ταξιδεύουν μερικά λεπτά και ύστερα χάνονται!!

147

Καθισμένος αναπαυτικά στο Jet της Air France Αύγουστο μήνα πετώ προς το Χιούστον Τέξας… Μόλις αφήσαμε το αεροδρόμιο του Ντε Γκολ στο Παρίσι…. ανυπομονώ να φτάσω στον προορισμό μου, έχω να δω την κόρη μου Μαριέττα τρία χρόνια περίπου. Η Μαριέττα παντρεύτηκε στην Αμερική και εργάζεται σε μια αεροπορική εταιρεία στο Χιούστον είμαι περίεργος να γνωρίσω τον άνδρα της καθώς και τον εγγονό μου Μπιζαν, ο Mπρεντ ο σύζυγος της εργάζεται στο NBA με την ομάδα μπάσκετ των Huston Rockets, ήταν πρώτα παίκτης και τώρα είναι Scout, ταξιδεύει και αναζητά νέα ταλέντα μπάσκετ για την ομάδα του, είναι ένας δίμετρος άνδρας πολύ συμπαθής όπως τον είδα σε φωτογραφίες Η κόρη μου στα δεκαοκτώ της μετά το Κολέγιο έφυγε και πήγε στο Sydney να δουλέψει ελεύθερη όπως έλεγε μακριά από τα πρέπει και δεν πρέπει της οικογένειας... μακριά από το σπίτι της που την έπνιγε!!! Έτσι για να μην πνιγεί! Την βοήθησε η μητέρα της να δραπετεύσει από την φυλακή της !!! ο πατέρας κοίταζε αλλού κρατώντας τα ουρλιαχτά του!!! Την Μαριέττα την έχω ονομάσει κυλιόμενη χειροβομβίδα! δεν ξέρεις που και πότε θα εκραγεί!! Rolling Granade λοιπόν! Μπορώ να πω ότι ήμουν αυστηρός μαζί της, δεν την άφηνα σε ησυχία όταν έκανε διαολιές που με εκνεύριζαν φοβερά, και μαζί της έχανα εύκολα την ψυχραιμία μου. Ομολογώ ότι έχω μετανιώσει πολλές φορές που δεν της έδειχνα την αγάπη που είχα μέσα μου γι αυτήν. Τότε που ήθελε τον πατέρα κοντά της δεν τον είχε… ήταν πάντοτε απασχολημένος με τα ταξίδια του και τις προφάσεις του για καλλιτεχνική δημιουργία... Έχασα εκείνη την εποχή της τρυφερότητας με τα παιδιά μου εκείνη την ανέμελη άδολη ζωή τους… Ευτυχώς που η μητέρα τους ήταν πάντα κοντά με αγάπη και αφοσίωση... Ας σταματήσω να σκέπτομαι έτσι γιατί οι ενοχές με τραντάζουν!... Κοιτάζω τον γαλανό ουρανό από το παράθυρο, είναι γεμάτος από φουσκωτά αφράτα σύννεφα... Φαίνεται με είχε πάρει ο ύπνος γιατί έχουμε μπει στον εναέριο χώρο των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής... Το αεροπλάνο πετά πιο χαμηλά και μέσα από τα σύννεφα διακρίνεις βουνοκορφές και δάση. Σε λίγες ώρες θα φτάσουμε στο Χιούστον!!!

www.art.com.gr

148

Προσπαθώ με την φαντασία να φέρω ξανά εμπρός μου το πρόσωπο του Μπρεντ... Είμαστε πάνω από το αεροδρόμιο του Χιούστον… και πατάμε ομαλά τον διάδρομο προσγειώσεως... Αλληλούια!! Ψάχνω με τα μάτια δεξιά αριστερά, την αίθουσα του αεροδρομίου, γεμάτη... κόσμος πολύς! Ξαφνικά και απότομα ακούω μια φωνή να έρχεται από ψηλά!! Daddy Daddy και σχεδόν κολλητά στο πρόσωπο μου ένας γίγας με ένα μωρό στην αγκαλιά να με κοιτάζει χαμογελαστός!! Γίγας και μωρό πολύ μαυρισμένοι από τον Ήλιο! Τι λέω! μαύροι από την γέννα τους! και ύστερα θυμήθηκα!! Ο γαμπρός μου ο Μπρεντ και ο κούκλος ο εγγονός μου ο Μπιζαν!! Σκύβει και με αγκαλιάζει και η μύτη μου ακουμπά τον αφαλό του! Τι λες ρε φίλε... έχω κοντύνει τόσο πολύ;... μήπως είμαι νάνος και δεν το έχω πάρει χαμπάρι; ...Αγκαλιαστοί προχωράμε προς το Πάρκιν... Μου δίνει το μωρό να το κρατήσω στην αγκαλιά μου που με κοιτάζει και μου γελά... του έχουν κάνει και εκπαίδευση να με φωνάζει πάππου !!!! Ανεβήκαμε στο Τζιπ και δρόμο για το σπίτι... Η κόρη μου δεν μπόρεσε να έρθει στο αεροδρόμιο γιατί ήταν στο γραφείο της φορτωμένη με πολύ δουλειά... έτσι φτάσαμε στο σπίτι όπου ύστερα από λίγο ήρθε και η Μαριέττα, χαρές και αγκαλιάσματα και αφού τα είπαμε για τα καλά γύρισε στο γραφείο της πάλι εμείς ο Μπρεντ πήγαμε τον Μπιζαν στο σχολειό του και ο Μπρεντ με πήγε στην στέγη της ομάδος του Huston Rockets oπου επισπευτήκαμε και τις γιγαντιαίες εγκαταστάσεις του κτιριακού συγκροτήματος καθώς και το φανταστικό τους κλειστό γήπεδο, πήγαμε και στο γραφείο του Μρεντ όπου με σύστησε στο προσωπικό της ομάδος Εκείνο το διάστημα η ομάδα του μόλις είχε πάρει το κύπελλο πρωταθλήτριας NBA και η ομάδα ήταν στις δόξες της. Κανονίσαμε με τον Μπρεντ να δούμε την Κυριακή έναν αγώνα στο γήπεδο... Την Κυριακή του αγώνα μπήκαμε στα αποδυτήρια περνώντας πολλούς αστυνομικούς ασφάλειας, πάντοτε και σε κάθε αγώνα παίρνουν δρακόντεια μέτρα ασφαλείας... και τελικά με γνώρισε στους άσους της ομάδας του όπως τον Μπέρκλεϋ τον Ουηουλοον και πολλούς που δεν θυμάμαι τα ονόματα τους καθώς και τον υψηλότερο παίκτη του ΝΒΑ τον Κινέζο ΥαοΜιν περίπου δυο μέτρα και είκοσι!; όπου βγάλαμε και φωτογραφίες μαζί με τους παίκτες, όλοι τους πολύ ευγενικά παιδιά και χαμογελαστοί άρχισαν να με φωνάζουν Mariettes Daddy! Ο Μπρεντ με έβαλε στην μέση και δεξιά μου τον Υαο τον Κινέζο που όταν είδα την φωτογραφία τρόμαξα πολύ γιατί διαπίστωσα

149

ξανά ότι πρέπει να είμαι Νάνος! Δεν γίνεται αλλιώς μοιάζω σαν ποντικός μεταξύ Ελεφάντων!!! παρόλο το τέντωμα που έκανα...! έμεινα ένας κομψός νάνος!!!! Αυτές τις μέρες που έμεινα κοντά τους γνώρισα καλύτερα τον γαμπρό μου που τον συμπάθησα πολύ…. Αργότερα χώρισαν και έμεινα με την συμπάθεια! Ο εγγονός μου Μπιζαν έμεινε και μεγαλώνει μαζί με την μητέρα του από την τελευταία του επίσκεψη μαζί της στην Αυστραλία τον γνώρισα νεαρό πια… ένα ψηλό αγόρι όμορφο και ευγενικό τον έβλεπα να παίζει με τα κορίτσια του Ορέστη και τον χαιρόμουν. Σε γενικές γραμμές το Χιούστον μου άρεσε πολύ και το επισκέφτηκα πάλι μερικές φορές… Είναι μια μεγάλη πόλη με την ιστορία της που λίγο πολύ όλοι την ξέρουμε μια πόλη γεμάτη από ιστορίες και περιπέτειες του παρελθόντος γεμάτες ηρωισμούς και πιστολέρο Συνορεύει με το Μέξικο γι αυτό και κατοικούν στο Χιούστον πολλοί Ισπανόφωνοι που ζουν ειρηνικά με τους ντόπιους κατοίκους… Ήταν για μένα μια εμπειρία που γνώρισα από κοντά αυτούς τους απίθανους μπασκετμπολίστες του ΝΒΑ… άλλο να τους βλέπεις στο γυαλί και άλλο από κοντά!! Είναι μια μαγεία.

www.art.com.gr

150

Μεσα από την έρημο της Τέχνης με φωνάζουν, οι δημιουργίες μου με φωνά­ζουν και πάλι, θέλουν να μιλήσουν μαζί μου, με κράζουν Φωνές γλυκές φυλακισμένες μέσα στον μουσαμά, με φωνάζουν!! Άραγε τι να θέλουν να μου πουν?..και τι έχω εγώ να τους πω;... Τότε κάθε δημιουργία μου ήταν και ένα όνειρο που έγινε, και χάθηκε μα άφησε αχνάρια!...Το μυαλό μου τρέχει ανοίγει τα βιβλία με τις φωτογραφίες τους, προσπαθώ να βάλω την φωνή που ακούω να ταιριάξει με την εικόνα που έχω μπροστά μου και αδυνατώ... από την μια στην άλλη, τα έχω χαμένα!... Αγκαλιάζω τα νησια της πατριδας που έφτιαξα με τόση αγάπη, και αφήνομαι μέσα τους, με πόση υπομονή και λεπτομέρεια!... Προσπαθούσα να μπω μέσα σε κάθε σπίτι και σοκάκι σαν τον κλέφτη..τριγυρίζω τα δρομάκια και μυρίζω το αγιόκλημα, πάω πίσω πιο μακριά... κλείνω τα μάτια για να προσθέσω βαρκούλες και λίγο γαλάζιο στον ουρανό ίσως και κάποιο απόμερο καμπαναριό, να παίξω με το φως και σαν Θεός να το βάζω όπου εγώ θέλω, μαρμαρώνω την κίνηση του δρόμου, ανθρώπους πουλιά και σαν από κακία προσεκτικά με ένα βερνίκωμα τα φυλακίζω σε μια μακάρια αιωνιότητα, και για την δική μου χαρά την αθανασία μου!... Τώρα με φωνάζουν..έστω και αν ήξερα πια είναι δεν θα μπορέσω τίποτα να διορθώσω,... τώρα έχω άλλη ανάσα και βλέμμα θολό... Θα σταματήσω το ψάξιμο τώρα αμέσως Eίναι ανώφελο, δεν θέλω καμιά συνάντηση της μνήμης μαζί τους, καμιά κατηγόρια! τίποτα!… άσε την κορνίζα να τρίζει... Έχασαν τον δημιουργό τους για πάντα Κάποτε κι αυτά θα κάνουν ρυτίδες, ο χρόνος όλα τα τρώει, αν έχουν αξία θα τα επιδιορθώσουν αλλά δεν θα μπορέσουν να σβήσουν τα σημάδια... Εκείνη η λάμψη του τότε ξέφτισε και χάθηκε, δεν υπάρχει... έμεινε μια συμπάθεια και μόνο.

151

Η μουσική στο διαπασών βραχνά να ουρλιάζει σε ακατανόητους ρυθμούς, διαμαντάκια στους... αφαλούς, πρόκες στα χείλη και την γλώσσα τατουάζ παντού στο σώμα την ίβη στα καπούλια,... μαλλιά σαν βούρτσες όρθια, γυαλιστερά σαν της γάτας τον τρόμο,... οι κοιλιές έξω τεντωμένες και το κορμί καμπουριαστό να πασπατεύει και να προσπαθεί πάνω στο κινητό να στείλει μηνύματα!!τρύπες στα αυτιά!!... Νάτη!! η Κοινωνία που φτιάξαμε..! προχωρεί έτοιμη να κατασπαράξει τους δημιουργούς της... δεν αντέχει την ιδία της την κατάντια!!...την λατρεύει και την μισεί συνάμα! μένει αιωρούμενη, δεν κινείτε, το τέλος δεν έρχεται… Βοήθεια !!! Οι κακοί να ζηλεύουν τους καλούς, και οι καλοί να ζηλεύουν τους κακούς!!... Πάλι με μένα τα έχω βάλει ..η φαντασία μου να στρεβλώνει τα πάντα .με την αρνητική μου ακτινοβολία ρίχνω τους κεραυνούς μου στους πάντες και τα πάντα... Στόχος μου ο ορίζοντας!, να φτάσω εκεί πριν νυχτώσει,... να είμαι ο πρώτος που θα μπει στην βάρκα.. σιχαίνομαι τις ουρές και την ορθοστασία, να πιάσω κουβέντα με τον βαρκάρη... να γνωριστούμε... γνωρίζει καλά την απέναντι όχθη,... ξέρει τα κατατόπια... ίσως να βρούμε καμιά εξωλέμβιο να περάσουμε γρήγορα πίσω από τον ορίζοντα... έτσι να μπορέσουμε να πετάξουμε από πάνω μας αυτό το άχρηστο όνειρο που κουβαλάμε,... να φύγει από πάνω μας η καταραμένη ελπίδα.., να ελαφρώσει η καρδιά... έστω και την τελευταία στιγμή… Πως να φροντίσω? πώς να προστατέψω τη ψυχή μου? έχει γονατίσει από την προσμονή

Αργά το απόγευμα μετά το ηλιοβασίλεμα κατέβηκα στην αμμουδιά μου, στον ωκεανό μου στην κάθαρση μου..Άρχισε να σκοτεινιάζει, από μακριά τα φώτα και τα μισοσβησμένα κτήρια φέγγουν σαν μικρά διαμαντάκια., ουρανός σε βαθύ

www.art.com.gr

152

μπλε και ολόγιομο φεγγάρι να φλερτάρει τα κύματα… μια διάχυτη μαγεία Έχω την αίσθηση ότι κάθομαι στην άμμο σε νησί της πατρίδας!.. αισθάνομαι τόσο ωραία... αφήνω το αεράκι να μου ψιθυρίσει εκείνο το τραγούδι του έρωτα μου... Θυμάμαι όταν σε είχα αγκαλιά στης νυχτιάς την σιγαλιά πως κτυπούσαν οι καρδιές μας… Τότε είχα έναν δεσμό με μια αιθέρια ύπαρξη… αυτό το τραγούδι ήταν δικό μας! Θεέ μου πως θα ήθελα να ξαναγύριζα στο τότε έστω για μια στιγμή να ζήσω ξανά την τρυφερότητα της νιότης., εκείνο το αίσθημα που με πλημύριζε όταν κρατούσα το τρυφερό χεράκι της στα χεριά μου νιώθοντας την τρεμούλα της καρδιάς... Ήταν τότε στα δεκαοκτώ της… και ξαφνικά γλίστρησε απ’ τα χέρια μου και σαν πνοή χάθηκε μακριά χωρίς να αφήσει πίσω της αχνάρια… Ήταν ο πρώτος μου θάνατος !!Από τότε τριγυρνώ σαν φάντασμα στην αμμουδιά, σε οποιαδήποτε αμμουδιά με γεμάτο φεγγάρι… αφήνω τις σκέψεις μου πάνω στα κύματα και το αεράκι να την ψάχνει… Εισπνέω αργά και βαθιά παίρνοντας μέσα μου την δροσιά της θάλασσας, το φεγγάρι, το τραγούδι και την χαμένη ψυχούλα γυρίζοντας πίσω στο κελί της μοναξιάς μου,… Χωρίς παράπονο, με ένα αίσθημα γαλήνης και προσμονής... για το επόμενο φεγγάρι...

Καμιά φορά μου φαίνεται ότι έχω πιάσει πάτο! τον πάτο των αναμνήσεων μου! Όταν μιλά το παρελθόν της βρεφικής μου ηλικίας. Είναι πολύ περίεργο, τεντώνω τα αυτιά μου για να πιάσω τον ήχο της φωνής του πατέρα μου που έμοιαζε σαν μοιρολόι αντί για νανούρισμα Του πατέρα μου του άρεσαν τα

153

δραματικά νανουρίσματα!! Πάντως είναι απίθανο πως μετά από τόσα χρόνια θυμάμαι το νανούρισμα αυτό με όλες τις λεπτομέρειες του και δεν έχω χάσει λέξη όπως φαίνεται… Το καντήλι αναμμένο για το βράδυ κοντά στο κρεβάτι μου, στο δωμάτιο έχει κάτσει η νύχτα πια και όλα τα πιτσιρίκια στα κρεβάτια τους περιμένουν τον νανουριστή!! Καθόταν πλάι μου σε μια ψάθινη καρέκλα και μου σιγοτραγουδούσε με μια σιγανή συρτή κλαψιάρικη φωνή ,νομίζω την άλλαζε επίτηδες για να κάνει το σκηνικό του νανουρίσματος του… Ακούω και γράφω τα λόγια και τον ήχο σαν αυτόν τον σκύλο που ακούει μπροστά από το παλιό χωνί του γραμμοφώνου… θυμάστε την διαφήμιση? His master voice!!! Λοιπόν ας το γράψω όλο να το ευχαριστηθώ και να το αποθανατίσω πάνω στο χαρτί… Τον παλιό καιρό μέσα στο κάστρο του Γιαλού το ξακουσμένο έδινε χορό το αρχοντόπουλο στον κόσμο τιμημένο... πάνε στο κάστρο διαλεκτές κυράδες εκείνης της γενιάς της μακρινής, πάνε στο κάστρο και δυο αδερφαδες που δεν τις εγνώριζε κανείς, δεν ήσαν ντυμένες ούτε στολισμένες με χρυσά και ατίμητα φλουριά μα είχαν κάτι μάτια που έκαναν κομμάτια και την πιο μαρμάρινη καρδιά. Έμορφα και οι δυο χορεύουν και τον Ρήγα προσπερνούν και με μιας τον μαγεύουν χίλιους πόθους του γεννούν. Στέκει τις κοιτά και από το γλυκό κρασί του κάστρου τις κερναει, τις γλυκοφιλά παίρνει από τις δυο και εις το κάστρο τις περναει μα ήταν νεράιδες και όποιος τις ζυγώσει και φιλί τους πάρει μαγικό λένε πως πριν ακόμα ξημερώσει θα γίνει και εκείνος ξωτικό!... Πέρασαν οι ώρες έφυγαν οι κόρες επαψαν τα γλέντια τα βιολιά και μες το παλάτι στης αυγής το μάτι βρίσκουν ξωτικό τον βασιλιά!! Τώρα με σκοπό θλιμμένο κουκουβάγια τους θρηνεί και το κάστρο γκρεμισμένο κλαίει κι αυτό χωρίς ντροπή... Αν ξέχασα κάτι θα είναι μηδαμινό γιατί μου έρχεται τόσο εύκολα και γλιστρήσει έξω από την μνήμη... Νομίζω ότι έρχεται από την Πόλη όπου κατοικούσαν οι γονείς μου μου έχει μείνει αξέχαστο αυτό το νανουρομυρολοι!... Ακόμα και τις εύθυμες ιστοριούλες του που μας έκανε να γελάμε… Ο περίφημος Κοκκινοκολος του πατέρα μου ο κοκκινοκολος που κλανοντας πορδοντας χεζοντας κατρακυλοντας εκανε τις αταξιες του, και κάθε φορά με διαφορετικές ιστοριούλες ο κοκκινοκολος θριάμβευε..ήταν σαν σίριαλ με συνέχειες.Απο τον κοκκινοκολο στον Μπαμπαλαρο και από τον μπαμπαλαρο στο… Αλαμπενιτακο! και βαλε… Έτσι περισσότερο από μας το διασκέδαζαν οι γονείς μας!! Αν γίνομαι λίγο γελοίος μ αυτά που γράφω δεν με νοιάζει όμως γιατί πολύ το διασκεδάζω όταν τα γράφω… Ας είναι καλά το χέρι μου που παρ όλα τα αρθριτικά του έχει την αντοχή και την επίμονη να γράφει ότι του έρχεται από κει μέσα….

www.art.com.gr

154

Ωρα έξη το πρωί και κάθε πρωί... Μέσα από τα ανοίγματα της κουρτίνας το φως παίζει παιχνίδια πάνω στις φωτογραφίες στο κομοδίνο πλάι μου... άλλες φωτισμένες άπλετα και άλλες στο μισοσκόταδο... μαύρες σχεδόν μα είναι τόσο όμορφες! Τα παιδιά μου ,τα εγγόνια μου... η ματιά μου πηδά από την μια στην άλλη και εστιάζεται στην κάθε μια παίρνοντας ανάσα από αυτές τις ξεχωριστές αναμνήσεις που με βουτούν στην θαλπωρή τους... Φωνάζουν και προσπαθούν να πηδήξουν έξω από τις κορνίζες!! Μέσα τους και το αρκουδάκι το πάνινο που μου χάρισε ο Ανδρέας ο εγγονός μου... να με κοιτάζει έκπληκτο με τα μαύρα του ματάκια από κουμπιά τόσο ζωντανό μέσα στα κουρέλια του... με καλημερίζουν ακίνητα και σταθερά κάθε μέρα στο πόστο τους πιστά στο χρόνο... είναι τα μηνύματα αισιοδοξίας που μου προσφέρουν με τα καμώματα και τις ιστοριούλες τους... νάνε πάντα καλά τα αγγελούδια μου. Παρόλο που οι αναμνήσεις έρχονται η μια πίσω από την άλλη και με τις σκέψεις μου να οργιάζουν στο μυαλό μου, σκέπτομαι ότι κάπου πρέπει να βάλω τέλος σε αυτά που έγραψα γιατί δεν πρόκειται να τελειώσω ποτέ… Δεν έχω πείρα στο πώς να σχεδιάσω και να τελειώσω ένα βιβλίο… έχω μπερδευτεί, ίσως γιατί δεν είναι ιστορίες με ένα βασικό θέμα… είναι οι τρελές μου σκέψεις και ζωντανές αναμνήσεις που θέλησα να βάλω στο χαρτί… να πω την αλήθεια, χωρίς να έχω ένα σκοπό… ίσως πάλι οι φίλοι που το διάβασαν με έσπρωξαν σ’αυτη την περιπέτεια…. Αναρωτιέμαι που θα καταλήξει όλη αυτή η προσπάθεια που έκανα να γράψω αυτή την σαλάτα της ζωής μου Αλκης Αστρας

155

Σήμερα τεμπελιάζω, κάθομαι κοντά στην πισίνα και σκέπτομαι πώς να αρχίσω την ιστοριούλα μου. Εδώ στο στο Neptune Resort όπου κατοικώ περίπου έναν χρόνο στο διαμέρισμα νούμερο 605 στον έκτο όροφο, μόνιμος κάτοικος του Gold Coast, τα έχω όλα μπροστά μου, η θέα από το μπαλκόνι μου εντυπωσιακή και όλο ζωντάνια... το κτίριο είναι επάνω σε κεντρική διασταύρωση λεωφόρων!! και ο θόρυβος πολύς... σε ώρες αιχμής αναγκάζομαι και κλείνω τα παράθυρα... ας μην παραπονιέμαι γιατί υπάρχουν και χειρότερα. Η Θάλασσα πολύ κοντά, πηγαίνω κάθε μέρα στην παραλία... Η περιοχή μου ονομάζεται Broadbeach και απέχει από το Surfers Paradise τρία περίπου χιλιόμετρα... περιοχή άκρως Τουριστική και δυστυχώς πολυκοσμία, πράγμα που προσπαθώ να συνηθίσω... Αυτό το μικρό διαμέρισμα ενός δωματίου μου το βρήκε ο Ορέστης που έχει το μεσιτικό του γραφείο κάπου εδώ κοντά, παρ όλο που το ενοίκιο του είναι ακριβό για μένα, μου τρώει τα δυο τρίτα της σύνταξης μου το νοίκιασα αμέσως γιατί έχει γύρο μου ότι ακριβώς χρειάζομαι και σε μικρή απόσταση..σουπερ μάρκετ, εστιατόρια, καφετερίες, φαρμακεία, γιατρούς, και μεγάλο κυκλοφοριακό σύστημα λεωφορείων... έτσι λοιπόν το έκλεισα αμέσως με χαρά και ανησυχία μαζί, γιατί πρέπει να πουλώ τουλάχιστον έναν πίνακα τον μήνα για να τα καταφέρω, πραγμα δυσκολο για την σημερινή κατάσταση, τους περασμένους μήνες πούλησα μερικά μικρά ζωγραφικά, και κάπως τα μισοκατάφερα... τώρα έχω πολύ καιρό να πουλήσω και έχω ανοίξει τρύπες και στο πίσω μέρος της ζώνης μου!!! τα φέρνω δύσκολα... Τα πρωινά με ξυπνούν οι φωνές από τα παπαγαλάκια που κατεβαίνουν από ψηλά στο μπαλκόνι μου και περιμένουν το ψωμάκι τους, τα έχω κακοσυνηθίσει τα αφιλότιμα, μετά ανοίγω τα παράθυρα και κάνω τις ασκήσεις μου,το μπάνιο μου και το πρωινό μου…Όλα αυτά ακούγονται χαρμόσυνα και ευτυχισμένα, στην αλήθεια είναι όλα βουτηγμένα μέσα στην καθημερινή μου θλίψη, την νοσταλγία, την μοναξιά μου.­Δεν μπορώ να μην πω... Έχω που και που κανένα τηλεφώνημα που κάνω εγώ προς τα παιδιά μου!! μαθαίνω πως είναι καλά και τους λέω

Neptune Resort Broadbeach

www.art.com.gr

156

τα νέα μου αν υπάρχουν... Τα παιδιά μου είναι καλά παιδιά τίμια και δουλευ­ταραδικα, καλοί οικογενειάρχες που ομολογώ τα θαυμάζω, αλά είναι πολυ­άσχολα και δεν έχουν καιρό για ευαισθησίες και μελοδραματισμούς που φέρνουμε άθελα μας εμείς οι ξεπερασμένοι... ας είναι καλά τα μικρά μου αγγουράκια!... Έτσι λοιπόν ζω, κοιτάζοντας λίγα μέτρα εμπρός μου, και χιλιόμετρα!! πίσω!!... Ο καθημερινός περίπατος στην παραλία πολύ με ωφελεί, ηρεμεί το είναι μου παρακολουθώντας τα κύματα να έρχονται και να φεύγουν, έχω την ψευδαίσθηση πως κουβεντιάζω μαζί τους….μου λένε τα ταξιδιάρικα νέα τους και γεμίζω τις μπαταριές μου, παίρνω ζωή για την αυριανή μου ημέρα. Μέρα με την ημέρα πηγαίνω και στο καφενεδάκι μου και απολαμβάνω βουβά τον καφέ μου, διαβάζω και την εφημερίδα μου ρίχνοντας πλάγιες ματιές στον κόσμο που περνά όλο ζωή, και φωνακλάδικος ως συνήθως με τα κινητά τους στο χέρι και τα σώματα τους γεμάτα μωσαϊκά όπως εγώ τα ονομάζω τα Τατου..., και προσπαθώ να μάθω το γιατί!! Θεέ μου γεράσαμε ! και όλο το ξεχνάμε! Η ψυχή μας είναι τόσο νεανική που μας μπερδεύει συνεχώς... Γέροι παντού!! παραγεμίσαμε... περάσαμε και τις γεννήσεις!! το έχουμε παρακάνει... Τα γηρατειά μας βρίσκουν μονούς η διπλούς!! ως μονοί ζούμε περισσότερο από τους διπλούς! και η μακροβιότητα μας έγκειται στην έλλειψη της γκρίνιας και των υποδείξεων, και το πολύ κλάμα για το παρελθόν... πως ήμουν και πως με κατάντησες!! άστα να πάνε στο καλό !!!!

Μια μέρα που ήμουν στο ιατρείο του Παθολόγου μου και έτοιμος να φύγω η ματιά μου έπεσε επάνω σε μια μικρή καρτούλα σε ωραίο θαλασσί χρώμα με μερικές χρυσές λεξούλες που έγραφαν Ένας Θεός! Μια Χώρα! Μια Θρησκεία! Ενότητα Λαών!... Μπαχα ι Πίστη, την πήρα στα χέρια μου και την περιεργάστηκα... την πήρα μαζί μου σπίτι, όταν έφτασα μπήκα στο Ιντερνέτ και έκανα κλικ στην λέξη Μπαχα ι που είδη μέσα μου ήταν μαγική! την βρήκα αμέσως σε αμέτρητα άρθρα και σελίδες ήταν για μένα μια εξωπραγματική εμπειρία αυτό το διάβασμα!!!πήρα το τηλέφωνο από την καρτουλα και ρώτησα πως μπορώ να έλθω σε επαφή με τους Μπαχα ι... Έγινα γρήγορα μέλος των Μπαχα ι γιατί με δέχτηκαν από την αρχή με καλοσύνη και σεβασμό! Βρηκα επί τέλους το ξέφωτο που τόσα χρόνια ζητούσα και έψαχνα γι αυτό! Μπαχα ι πίστη είναι η προέκταση του Θεού που πίστευα και πιστεύω ακόμα πιο δυνατά από ποτέ..Το πρόγραμμα τους είναι ιδανικό ! και κάποτε θα πραγματοποιηθεί όσα χρόνια και αν περάσουν θα γίνει,

157

γιατί βρέθηκε ο δρόμος της υλοποίησης του. Αυτά τα εκατόν εξήντα χρόνια που πέρασαν έφτιαξαν αυτό το αδιάσπαστο υλικό της σύνθεσης του, και είναι σύγχρονο, πραγματικό και αδιάσπαστο! χαραγμένο επάνω στην πραγματικότητα του σημερινού πολιτισμού μας Δεν έχουν το συμπαγές παρελθόν και την ιστορία του Χριστού μας με τις παραδώσεις μας, αλά με τα χρόνια θα φτιάξουν και οι Μπαχα ι την δικια τους φωτισμένη ιστορία που θα γεμίσει με φως το παρελθόν και το μέλλον τους Θα αργήσει πολύ να έλθει αυτή η αρμονία στον κόσμο μας... Έχει γίνει η αρχή, και τα σημάδια της επιτυχίας φαίνονται είδη… το σκοτάδι αραιώνει !!!.. Δεν θέλω να επεκταθώ σ αυτό το θεμα…υπαρχει εξ άλλου αμέτρητη βιβλιογραφία για τους Μπαχα ι,... Εγώ είμαι αδιάβαστος ακόμα… δεν μπήκα στις λεπτομέρειες που στην πραγματικότητα δεν με ενδιαφέρουν, κι αυτό λόγο ηλικίας... Μου αρκεί να ξέρω ότι είμαι ο τυχερός που βρήκα αυτό το φωτεινό μονοπάτι που θα με οδηγήσει εκεί που έψαχνα σε όλη την ζωή μου να βρω... Σε ευχαριστώ Θεέ μου!! Για μένα έχει αρχίσει κάτι μαγικό!..μια προέκταση του Φωτός Του στο σήμερα… και με λίγη προσπάθεια θα τα καταφέρω, να ετοιμαστώ για το ταξίδι προς στην απέραντη όχθη εκεί που θα με περιμένουν τόσα χαμόγελα…

...Μέσα στην σιωπή Νους και Ψυχή αγκαλιά, μαζί προσχωρούν... πίσω τους άυλα αχνάρια αιώνιες ελπίδες απόκοσμες, στροβιλίζονται μέσα στο Χάος...

Άρχισε πάλι η βοή της μουσικής στο πλαϊνό διαμέρισμα, όπως πάντα στο διαπασών, υπάρχει πολύς θόρυβος σ αυτήν την γειτονιά πράγμα που με κάνει πολλές φορές να βάζω ωτοασπίδες στα αυτιά μου, τι γελοίο!!από κάτω το τραφικ των αυτοκινήτων μαζί με την πολυκοσμία συνθέτουν κοντσέρτα τύπου Στραβίνσκι! με τα πάρτι να ακολούθου ..μια κατάσταση που κρατά περίπου όλο τον χρόνο!!Ας είναι, έχω αρχίσει να το συνηθίζω κάπως, έχω την θάλασσα κοντά μου που με βοήθα να πετώ τις βρωμιές και τα αρνητικά μου….Είμαι τυχερός πάντως! Έχω προσγειωθεί μαλακά στην σημερινή μου κατάσταση. Βγήκα από τον λήθαργο του γνωστού και μεγάλου ζωγράφου όπως με αποκαλούσαν οι κριτικοί της τέχνης κάνοντας να ανεβαίνουν οι τιμές των έργων μου μεγαλώνοντας και τα ποσοστά τους. Βγήκα επιτέλους από το καβούκι μου,... είμαι ελεύθερος! Όχι πια προσποιηση και αμιχανια για τις δημιουργιες μου Ποτε

www.art.com.gr

158

δεν πιστευα ότι ειμουν μεγάλος μικρός η μεσαίος, ανέχτηκα όμως την ψευτιά για την επιβίωση μου, και το πληρώνω μέχρι και σήμερα… Μεγάλος είναι ο μικρός και ταπεινός, αυτός που αναπνέει απαλά μέσα σ αυτό το θολό τοπίο !…. Σήμερα κάνει πολύ ζέστη… Κάθομαι στο μπαλκόνι και παρακολουθώ τους αμέτρητους τουρίστες να περπατούν με το κεφάλι σκυφτό, φορτωμένοι με τα παιδιά τους, τις καρεκλίτσες τους, και τόσα άλλα… με κατεύθυνση την παραλία που βουλιάζει από το πλήθος... και όλη αυτή η προσπάθεια για μια δυο ώρες κοντά στην θάλασσα, και μετά πίσω στα σπίτια τους, στις γειτονιές τους, κουρασμένοι ηλιοψημένοι με τις αντηλιακές κρέμες στα πρόσωπα τους, αλα εθχαριστημενοι για αυτές τις λίγες ώρες κοντά στο νερό!!..Ταλαιπωρία να ζεις μέσα σε αυτό το άγχος που σου μοιράζει τόσα χαμόγελα… δεν το αποχωρίζεσαι, δεν θέλεις, δεν μπορείς, είναι γεννημένο μέσα σου και με αυτό θα φύγεις…. Πόσο ξεφύγαμε! φτιάξαμε έναν δρόμο μακριά από Εσένα, μια μεγάλη λεωφόρο με τεχνητό φως, με αναλαμπές και ψευδαισθήσεις,… για να σου πάμε κόντρα!! Αυτοκαταραστήκαμε!! αυτό κάναμε τόσους αιώνες!..πήραμε την ευλογία Σου και την μετατρέψαμε σε κατάρα !!Εμείς οι προερχόμενοι από τον Παράδεισο Σου!! και εξακολουθούμε να πιστεύουμε τα Ξόανα!!... . Με έχει πιάσει μια μανία για γράψιμο! Οι αναμνήσεις έρχονται σαν στρατιές, χτυπούν επάνω μου με δύναμη για να τις διώξω από μέσα μου τις βάζω γρήγορα γρήγορα στο χαρτί και αποφεύγω να τις δω ξανά... είναι τόσο πολλές! ενώ γράφω την μια σκέπτομαι την άλλη!!.... Τώρα που έχασα το πλοίο για την Ιθάκη… η τρεχάλα και το λαχάνιασμα κόπασε, τι παράξενο όμως! με τριγυρίζουν αόρατες ενοχές που ψάχνω να τις βρω και δεν μπορώ!... Τώρα προχωρώ με βήματα καρδιάς και μόνον… έχασα τον προσανατολισμό μου… θέλω να πιάσω τον ορίζοντα!… βιάζομαι, κουράστηκα… λουσμένος σε αυτό το φως της λεωφόρου… όλα έχουν σκοτεινιάσει...

Πίσω από το σκοτάδι, στην κατηφόρα... το Φως!!! Πλησιάζω ?

Το βιβλίο Αλαμπενιτακο

κυκλοφόρησε τον Ιούλιο του 2013σε περιορισμένο αριθμό αντιτύπων

εκτός εμπορίου και σε ηλεκτρονική μορφή e­book

με ελεύθερη πρόσβαση στο διαδίκτυοαπό τις εκδόσεις Νηρέας

Λένορμαν 8 Αθήνα, Τ: +30 210 522 5229 www.art.com.gr

Ζωγραφική ­ Φωτογραφίες: Άλκης Αστράς

161

Ο Άλκης Αστράς γεννήθηκε στην Αθήνα και μεγάλωσε στις μαύρες μέρες του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου και του Ελληνικού εμφυλίου πολέμου. Το σπίτι που γεννήθηκε, απέναντι από την Ακρόπολη, χρησιμοποιήθηκε σαν αρχηγείο από τον εχθρό και από τους συμμάχους στην διάρκεια του πολέμου. Η πρώτη προσωπική του έκθεση έγινε το 1954 και από τότε δεν σταμάτησε να δημιουργεί και να εκθέτει. Έχει εκθέσει στις μεγαλύτερες χώρες του κόσμου και οι συλλέκτες των έργων του είναι Πρόεδροι, Πρωθυπουργοί, ηθοποιοί, εραστές της τέχνης απ’ όλο τον κόσμο. Έχει ζήσει σε πολλές χώρες και γνώρισε πολλές κουλτούρες και ανθρώπους μέσο των εκθέσεων του. Σήμερα, σε αυτόν των περίπλοκο κόσμο, όπου ένας καλλιτέχνης κρύβει την αδυναμία του αφήνοντας τον κόσμο να υπαγορεύει τις κινήσεις και το στυλ του, ο Άλκης Αστράς παραμένει ξεχωριστός και στην τέχνη του και στην προσωπική του ζωή. Ένας τίμιος καλλιτέχνης ο οποίος μορφώθηκε στην παραδοσιακή πειθαρχία των παλιών δασκάλων και αποφοίτησε με σκληρή δουλειά και καλή χρήση του ταλέντου του. Βρίσκεται πάντα στην αναζήτηση του απόλυτου, ξέροντας την ίδια την στιγμή ότι σφίγγεται από μια απαραβίαστη σκιά. Ξέροντάς τον, όπως τον ξέρει ο συγγραφέας αυτής της βιογραφίας, πιστεύει κανείς ότι ποτέ δεν θα σταματήσει να αγωνίζεται για να πετύχει το αδύνατο και να εκφράσει τον αγώνα του μέσα από ποικίλες μορφές της τέχνης, της οποίας είναι κυρίαρχος. Στα τελευταία 15 χρόνια ο Άλκης έχει εξαντλήσει τα σχολεία και τις γκαλερί της Άπω Ανατολής, όπου έχει εκθέσει την δουλειά του και έχει εκπαιδευτεί στην Ανατολική τέχνη και φιλοσοφία. Η κλασσική μουσική και η ποίηση είναι δύο βασικά ενδιαφέροντα που παίζουν σημαντικό ρόλο στα έργα του. Αρκετές από τις εκθέσεις του είναι βασισμένες σε ολοκληρωμένα κονσέρτα του Μότσαρτ και σε συμφωνίες του Μπετόβεν.

Απόσπασμα από το βιογραφικό σημείωμα του Άλκη Αστρά στο International Who’s Who of Intellectuals Cambridge England

Εκδόσεις Νηρέας, Λένορμαν 8, Αθήνα / T: +30 210 522 5229 / www.art.com.gr