Titeldia

mr.drs. T.N. (Thomas) Sanders

Advocaat bij AKD te Breda/Eindhoven

Promovendus Handhavingsrecht Universiteit Leiden

Handhaving en invordering

TEXT LEVELS

1

Level vooruit

Level terug

Reguliere tekst (40pt)

Promotie

Even voorstellen

TEXT LEVELS

1

2

3

4

Level vooruit

Level terug

Reguliere tekst (20pt)

5

6

7

8

9

§ Bullets (20pt)

Bronvermelding (14pt)

‒ Sub-bullets (18pt)

Sub-kop donkerblauw (20pt)1. Opsomming (20pt)

§ Bullets # (18pt)

Sub-kop lichtblauw (20pt) KAPITALEN-KOP (20PT)

Inhoudsopgave

Inhoud

1. Wat gaan wij vandaag behandelen?

2. Algemene kaders

3. Overtredersbegrip

4. Sanctiebegrip

5. De last onder bestuursdwang

6. De last onder dwangsom

7. e.v. invordering en kostenverhaal

TEXT LEVELS

1

2

3

4

Level vooruit

Level terug

Reguliere tekst (20pt)

5

6

7

8

9

§ Bullets (20pt)

Bronvermelding (16pt)

‒ Sub-bullets (18pt)

Sub-kop donkerblauw (20pt)1. Opsomming (20pt)

§ Bullets # (18pt)

Sub-kop lichtblauw (20pt) KAPITALEN-KOP (20PT)

Alleen tekst

1. Wat gaan wij vandaag behandelen?

• Wanneer handhaven?

• Wie kan je als overtreder aanmerken?

• De (inhoud van een) last onder bestuursdwang

• De (inhoud van een) last onder dwangsom

• Het invorderen van een dwangsom

• Het verhalen van de kosten van bestuursdwang

4

TEXT LEVELS

1

2

3

4

Level vooruit

Level terug

Reguliere tekst (20pt)

5

6

7

8

9

§ Bullets (20pt)

Bronvermelding (16pt)

‒ Sub-bullets (18pt)

Sub-kop donkerblauw (20pt)1. Opsomming (20pt)

§ Bullets # (18pt)

Sub-kop lichtblauw (20pt) KAPITALEN-KOP (20PT)

Alleen tekst

1. Wat gaan wij vandaag niet behandelen?

• Wie is bevoegd gezag

• Bevoegdheden toezichthouders

• Handhavingsbeleid

• Het oude recht (van voor de inwerkingtreding 4de tranche Awb – 1 juli 2009)

• De bestuurlijke boete

• Strafrechtelijke handhaving milieudelicten

• Inzet wet Bibob

• Openbare orde bevoegdheden bij (milieu-)rampen

• Bouwstop

5

TEXT LEVELS

1

2

3

4

Level vooruit

Level terug

Reguliere tekst (20pt)

5

6

7

8

9

§ Bullets (20pt)

Bronvermelding (16pt)

‒ Sub-bullets (18pt)

Sub-kop donkerblauw (20pt)1. Opsomming (20pt)

§ Bullets # (18pt)

Sub-kop lichtblauw (20pt) KAPITALEN-KOP (20PT)

Alleen tekst

2. Algemene kaders

• Waar staat het allemaal?

• Hoofdstuk 5 Awb

§ Bestuurlijke sancties, zoals herstelsancties (bestuursdwang of dwangsom)

§ Bestraffende sanctie (bestuurlijke boete) (art. 5:2 Awb)

§ Bevoegdheden toezichthouders

• Hoofdstuk 5 Wabo (Lex specialis omgevingsrecht)

• Titel 4.4 Awb: geldschuldenregeling (invordering)

6

TEXT LEVELS

1

2

3

4

Level vooruit

Level terug

Reguliere tekst (20pt)

5

6

7

8

9

§ Bullets (20pt)

Bronvermelding (16pt)

‒ Sub-bullets (18pt)

Sub-kop donkerblauw (20pt)1. Opsomming (20pt)

§ Bullets # (18pt)

Sub-kop lichtblauw (20pt) KAPITALEN-KOP (20PT)

Alleen tekst

2. Algemene kaders

Handhaven?

• Gelet op algemeen belang dat is gemoeid met handhaving: beginselplicht tot handhaving: ja

• Slechts onder bijzonderheden kan daarvan worden afzien, zoals bij: • Concreet zicht op legalisatie,

• of

• Gezien met handhaving gediende belangen

• “Concreet zicht op legalisatie”: als toereikende aanvraag is ingediend én het college het aannemelijk acht dat aanvraag wordt gehonoreerd (zie o.a. Vz. ABRvS 25/5/2011, ECLI:NL:RVS:2011:BQ6791)

• “Met handhaving gediende belangen”: als handhavend optreden onevenredig is gelet op de daarmee te dienen belangen (zie ABRvS 1 juni 2004, ECLI:NL:RVS:2004:AQ3659).

7

TEXT LEVELS

1

2

3

4

Level vooruit

Level terug

Reguliere tekst (20pt)

5

6

7

8

9

§ Bullets (20pt)

Bronvermelding (16pt)

‒ Sub-bullets (18pt)

Sub-kop donkerblauw (20pt)1. Opsomming (20pt)

§ Bullets # (18pt)

Sub-kop lichtblauw (20pt) KAPITALEN-KOP (20PT)

Alleen tekst

2. Algemene kaders§ Langere tijd niets doen: handhaven is in beginsel nog steeds het uitgangspunt, tenzij:

‒ door bevoegd gezag vertrouwen is gewekt dat van handhaving wordt afgezien en handhaving voorts onevenredig is. Dit wordt niet snel aangenomen: gedempt water ism Keur niet te legaliseren, maar gering effect op waterhuishouding: ABRvS, 15/4/2009, ECLI:NL:RVS:2009:BI1068)

of

‒ Lange tijd aanwezige situatie (100 jaar brug ism Keur), veel schouwen en toch niets doen, huidige eigenaar te goeder trouw (Rb Rotterdam, 9/8/2012, ECLI:NL:RBROT:2012: BX4551)

§ Ergo: door tijdsverloop wordt recht tot handhaving niet verwerkt, maar opstarten handhavingsactie dan wel op dit punt nader motiveren

• Ook beginselplicht om dwangsommen in te vorderen (ABRvS ,16/11/2011, ECLI:NL:RVS:2011:BU4554)

• Redelijk handhavingsbeleid heeft invloed op wijze uitvoering handhaving (denk aan eerst waarschuwen) (ABRvS, 5/10/2011, ECLI:NL:RVS:2011:BT6683)

• In handhavingsbeleid mag wel prioritering worden opgenomen, maar dit mag (bijv als gevolg van capaciteitsgebrek) niet tot gevolg hebben dat in het geheel geen handhaving plaatsvindt (ECLI:NL:RBNHO:2013:801)

8

3. Het overtredersbegrip

• Overtreding en overtreder: degene die overtreding pleegt of medepleegt (art 5:1 Awb)

• Plegen: dwz wettelijk voorschrift daadwerkelijk schendt

• Bij medeplegen: (1) bewuste samenwerking en (2) gezamenlijke uitvoering

• Overtreding door rechtspersoon of natuurlijke persoon (5:1 Awb)

• Voor rechtspersoon wordt daarbij aangehaakt bij functioneel daderschap strafrecht: indien “beschikkingsmacht” en “aanvaarding” (dus het moet redelijk zijn om overtreding aan rechtspersoon toe te rekenen: IJzerdraadarrest HR 23/2/54, NJ 1954, 378 en Zijpe arrest, HR 21/10/2003, ECLI:NL:HR:2003:AF7938)

• Diegenen die opdracht en/of feitelijk leiding hebben gegeven (denk aan bestuurders) (Vz ABRvS 24/2/1984, AB 1984/480 Booy Clean, ABRvS 22/3/1995, AB 1995/538)

9

3. Het overtredersbegrip

• Wie is overtreder van een wettelijk voorschrift? Degenen die normadressaat is!

• Voorbeelden:

• Bij Wabo project: diegene die het project uitvoert (art 2.25 Wabo):

• Vergunninghouder

• Bij 2.1 lid 1 onder e Wabo of Activiteitenbesluit: diegenen die de inrichting drijft, mededrijvers/deeldrijvers

• Bij ongewoon voorval binnen inrichting: drijver inrichting (art 17.1 e.v Wm)

• Uitvoering zorgplicht onder art 13 Wet bodembescherming (Wbb): een ieder

• Uitvoering zorgplicht art 1a Woningwet: eigenaar bouwwerk of terrein of gebruiker

10

3. Het overtredersbegrip

- ABRvS 15/10/2008, ECLI:NL:RVS:2008:BF8999 (CZL): door blussen brand verontreinigd bluswater in oppervlaktewater; drijver van de inrichting overtreder ondanks geen opdracht tot blussen.

- Iemand is overtreder:

‒ Als zelf handeling fysiek verricht

‒ Als zelf opdracht heeft gegeven of

‒ Als anderszins verboden handeling is toe te rekenen (CZL en zie ook Chemie-Pack: CP NL en CP OG en enig bestuurder overtreders want “verwevenheid vennootschappen”: wel kritiek op deze lijn in de literatuur, ABRvS 22/1/2014, AB 2014/145)

- ABRvS 27/3/2013, ECLI:NL:RVS:2013:BZ7463: door vandalen is vaartuig gezonken met verontreinigende stoffen in oppervlaktewater:

‒ Eigenaar vaartuig geen overtreder, want geen betrokkenheid bij overtreding

‒ Eigenaar zijn van vaartuig is onvoldoende

‒ Eigenaar kennelijk niet toe te rekenen

11

3. Het overtredersbegrip

Bijzondere situaties

- Failliete overtreder:

Curator van overtreder: ja, zie Chemie-Pack: ABRvS 22/1/2014, AB 2014/144 en ABRvS 23 juli 2014, (ECLI:NL:RVS:2014:2752).

Daarnaast curator als drijver van inrichting ook zelfstandig als overtreder aan te schrijven na faillissement (ECLI:NL:RVS:2013:BZ1261).

- ‘Verscholen overtreder’

Overtreder die achter een ander verschuilt kan als medepleger of als feitelijk leidinggevende overtreder worden aangeschreven.

12

4. Sanctiebegrip

13

- Er is een overtreding. Dan kan er een sanctie worden opgelegd.

- Artikel 5:2, lid 1, onder a, Awb: “bestuurlijke sanctie: een door een bestuursorgaan wegens een overtreding opgelegde verplichting of onthouden aanspraak.”

- Onderscheid punitieve (bestraffende) en reparatoire (herstel) sanctie gelegen in leedtoevoeging.

- Bestraffende sanctie: “een bestuurlijke sanctie voor zover deze beoogt de overtreder leed toe te voegen”.

- Soorten herstelsancties:- Last onder bestuursdwang- Last onder dwangsom- Overig (intrekken vergunning, bouwstop etc.)

5. De last onder bestuursdwang

• In bestuursdwangbesluit direct ook aanzegging kostenverhaal: als niet binnen x- termijn, y maatregelen, dan doet bestuursorgaan dat op kosten overtreder

• Voorwaarde: ongedaanmaking overtreding

• Bestuursdwang op verzoek: mag door andere bestuursorganen (zoals waterkwaliteitsbeheerder art 5.20 Wabo) en andere belanghebbenden die door overtreding worden benadeeld

• Beslistermijn 4 weken na verzoek (5:31a Awb)

• Last bekendmaken aan:• (1) “overtreder”,

• (2) andere rechthebbenden op het gebruik van de zaak waarop de last betrekking heeft en

• (3) de aanvrager (art. 5:24 Awb) (zie ABRvS13/8/2008, ECLI:NL:RVS:2008:BD9935)

14

5. De last onder bestuursdwang• Hoofdregel: begunstigingstermijn, tenzij (zeer) spoed

• Lengte begunstigingstermijn: niet wezenlijk langer dan noodzakelijk om overtreding op te heffen (vaste jurisprudentie, zie ook Rb Midden-Nederland, ECLI:NL:RBMNE:2013:CA3084)

• Als spoed (5:31 lid 1 Awb): wel besluit, maar geen begunstigingstermijn indien vereiste spoed zich daartegen verzet (Vb: ABRvS 29/6/2005, ECLI:NL:RVS:2005:AT8444)

• Als zeer spoed (art 5:31 lid 2 Awb): bevoegd gezag mag dan eerst feitelijk handelen en daarna besluit op schrift stellen en uitvaardigen

• Let op: GEEN ‘spoedeisende last onder dwangsom’ mogelijk: ABRvS 15/10/2014, ECLI:NL:RVS:2014:3698).

15

5. De last onder bestuursdwang• Kijk uit: spoed/zeer spoed wordt niet snel aangenomen:

‒ Wel: bij asbestbrand, verontreinigd bluswater

‒ Kijk uit: overtreder korte termijn gegeven, geen spoed meer (ABRvS 31/10/2012, ECLI:NL:RVS:2012:BY1700)

‒ Soms verschillende fases in uitvoering onderscheiden:

(1) afdammen sloten en wegpompen vanwege verontreinigd bluswater - 6.2 Waterwet

en

(2) weghalen verontreinigde oevers van sloten:

(1) Wel en (2) niet zonder meer spoedeisend, aldus de Rb Breda, 21/6/2012, ECLI:NL:RBBRE:2012:BW8992. LET OP: in hoger beroep is dit onderdeel vernietigd: ABRvS 22/1/2014, ECLI:NL:RVS:2014:102.

‒ Spoed mag niet ingegeven zijn door stilzitten bevoegd gezag

‒ Kijk uit bij spoed afwijkend van bekendgemaakt beleid (ABRvS 4/9/2013, ECLI:NL:RVS:2013:994)

16

5. De last onder bestuursdwang• Bij zeer spoed: last volgt daarna zo snel als mogelijk op schrift (art. 5:31 Awb): (ABRvS

7/11/2012, ECLI:NL:RVS:2012:BY2515 (6 weken), ABRvS, 31/10/2012, ECLI:NL:RVS:2012:BY1721 (ca 3mnd) en ABRvS 26/9/2012, ECLI:NL:RVS:2012:BX8274 (ca 3,5 mnd)

• last zonder (zeer) spoed: ook dan moet worden gehoord (zie 4:8 Awb).

• last onder bestuursdwang appellabel besluit: ja, met rechtsbescherming

• Kostenverhaal: ja, op overtreder, mits overtreder aangeschreven en kostenverhaal in besluit is aangezegd (zie artikel 5:25, lid 1 en lid 2, Awb)

• Als meerdere overtreders geen verplichting om iedereen aan te schrijven (voor kostenverhaal wel gewenst), (ABRvS 17/4/2009, ECLI:NL:XX:2009:BH8636)

• Als meerdere overtreders: hoofdelijk aansprakelijk, tenzij deelovertreder

• bij bestuursdwang niet noodzakelijk dat aangeschreven overtreder het in zijn macht moet hebben overtreding ongedaan te maken (ABRvS 24/7/2013, ECLI:NL:RVS:2013:489)

• Bestuursdwang geeft titel om in te grijpen, desnoods door bevoegd gezag

17

18

6. De last onder dwangsom

• Dwangsom is herstelsanctie inhoudende:

• een last tot geheel of gedeeltelijk herstel van de overtreding, en

• de verplichting tot betaling van geldsom indien last niet of niet tijdig wordt uitgevoerd (5:31d Awb)

• Nadeel bestuursdwang: risico’s van evt kosten als actie uitblijft door aangeschreven (rechts)personen

• Als bestuursorgaan bevoegd is tot toepassen bestuursdwang, dan ook bevoegd tot opleggen aan overtreder van een last onder dwangsom (art 5:32 Awb)

• Er mag niet voor dwangsom worden gekozen indien het belang dat het betrokken (en overtreden) voorschrift beoogd te beschermen zich daartegen verzet (art. 5:32 Awb)

• Eerst voornemen en uitnodiging zienswijzen ex art 4:8 Awb

6. De last onder dwangsom• Inhoud last (art 5:9 en 5:32a, 5:32b Awb):

‒ de overtreding + plaats waar overtreding is geconstateerd

‒ de uit te voeren herstelwerkzaamheden

‒ Dwangsom ineens, per tijdseenheid of per overtreding + maximum (5:32b Awb)

‒ begunstigingstermijn waar binnen dwangsom niet verschuldigd zal zijn

‒ rechtsmiddelenclausule

• Begunstigingstermijn mag niet wezenlijk langer zijn dan nodig om overtreding op te heffen (ABRvS 6/7/2005, ECLI:NL:GHAMS:2005:AT8669)

• Hoogte dwangsom moet worden bepaald aan de hand van:• (1) zwaarte geschonden norm/belang,

• (2) beoogde werking dwangsom: ongedaan maken (beleid opstellen mag, maar wel maatwerk; verder aantal werknemers en fin omstandigheden overtreder niet maatgevend (5:32b Awb), zie ook (ABRvS, 1/11/2006, JM 2007/3)

• Hoogte dwangsom wordt slechts marginaal getoetst door bestuursrechter.

19

20

6. De last onder dwangsom

• Overtreder moet het in zijn macht hebben overtreding ongedaan te maken (anders punitief karakter: mag niet)

• Op verzoek overtreder last opheffen of looptijd opschorten als (tijdelijke) onmogelijkheid om aan last te voldoen (5:34 Awb)

• Op verzoek van overtreder mag bestuursorgaan last opheffen als 1 jaar van kracht zonder dat dwangsommen zijn verbeurd (5: 34 Awb)

• Last onder dwangsom mag nooit tegelijk of naast bestuursdwang voor dezelfde overtreding (art 5:6 Awb)

• Bij dwangsom: naast overtreder dus ook vereist: in macht hebben ongedaan making; bij bestuursdwang dat laatste niet vereist

• Naast administratiefrechtelijke handhaving (gericht op herstellen illegale situatie), strafrechtelijke handhaving mogelijk (punitief karakter)

TEXT LEVELS

1

Level vooruit

Level terug

Reguliere tekst (40pt)

Promotie

Wij houden liever geen afstand

Koffie?

7. Het invorderen van kosten of dwangsommen

- Sinds 1 juli 2009 is de vierde tranche van de Awb en de bestuursrechtelijke geldschuldenregeling (titel 4.4. Awb) van toepassing

- Systematiek geldschuldenregeling:

- Geldschuld ontstaat (bij beschikking – 4:86 Awb, of van rechtswege 4:88 en 5:33 Awb).

- Indien van rechtswege wordt geldschuld alsnog vastgelegd in een beschikking (5:37 Awb).

- Bezwaar en beroep tegen beschikking, maar heeft geen schorsende werking (6:16 Awb).

- Na beschikking éérst aanmaning (4:112 Awb).

- Na aanmaning dwangbevel (4:117 Awb).

22

8. Invordering dwangsom

• Een dwangsom wordt van rechtswege verbeurd (5:33 Awb), nadat uiteraard overtreding is begaan (art 5:31d onder b Awb)

• Vervolgens betaling binnen 6 weken verplicht (5:33 Awb)

• Verbeurte is afhankelijk van aard formulering last en constatering overtreding

• Voordat wordt aangemaand dient eerst een beslissing te worden genomen omtrent de invordering van de dwangsom = de Invorderingsbeschikking ex artikel 5:37 Awb.

Motivering waarom last is overtreden

Motivering hoogte verschuldigde bedrag

Motivering waarom tot invordering wordt overgegaan

Besluit tot invordering van het verschuldigde bedrag

Betalingstermijn, 6 weken na verbeurte

Rechtsmiddelen clausule, want appellabel besluit!

23

8. Invordering dwangsom

• Bij een invorderingsbeschikking moet als ‘bewijs’ worden geleverd een:

• ‘Deugdelijke en controleerbare feitenvaststelling’• of

• Ander bewijs (fotografisch, videografisch: ABRvS 25/7/2012 ECLI:NL:RVS:2012:BX2610 en 20/3/2013, ECLI:N:RVS:2013:BZ4924), maar ook dit moet ‘deugdelijk en controleerbaar zijn’!

24

8. Invordering dwangsom

• Schriftelijke feitenvaststelling (North Refinery, ABRvS 13/6/2012, ECLI:NL:RVS:BW8183)

§ Waarneming dient te zijn gedaan door een ter zake deskundige van het bevoegd gezag

§ Bevindingen op schrift stellen, dagtekening en ondertekening

§ Plaats, tijdstip en datum van de waarneming vermelden

§ Inzichtelijke beschrijving van de gehanteerde werkwijze en hetgeen dat is waargenomen Maar: soep wordt niet altijd zo heet gegeten, apart verslag niet altijd noodzakelijk (ABRvS 27/08/2014, ECLI:NL:RVS:2014:3215)

• Indien digitaal opgesteld, dan op andere wijze aantonen wie verslag heeft opgemaakt. ‘Aanmaker’ in Word onvoldoende! Schriftelijke verklaring opsteller wel. (ABRvS 13/11/2013, ECLI:NL:RVS:2013:1911).

25

8. Invordering dwangsom

• Bezwaar en beroep tegen invorderingsbeschikking: reguliere procedure

• Maar let op concentratiebepaling ex artikel 5:39 Awb.

• Bezwaar en beroep tegen invorderingsbeschikking wordt ‘bij betwisting van de invorderingsbeschikking’ meegetrokken in beroep tegen last onder dwangsom.

• Oók als reeds beroep aanhangig is tegen de last. Dan wordt bezwaarfase ‘overgeslagen’. (ABRvS 5/2/2014, ECLI:NL:RVS:2014:331). Horen belanghebbende dan niet noodzakelijk.

• In bezwaar en beroep tegen invorderingsbeschikking kan niet alsnog de last worden aangevochten.

26

9. Kostenverhaal bestuursdwang

• Kostenverhaalsbeschikking is een ‘gewone’ betalingsbeschikking.

• Artikel 4:86 Awb, beschikking vermeldt (a) de te betalen geldsom en (b) de termijn.

• Alle “redelijk gemaakte kosten”. Zie ABRvS 12/2/2014, ECLI:NL:RVS:2014:395.

• Kosten die dan weer niet in rekening mogen worden gebracht zijn kosten die “redelijkerwijze niet of niet geheel [ten] laste [van de overtreder] behoren te komen“ (artikel 5:25, lid 1, Awb).

• Kostenverhaalsbeschikking kent geen eisen ten aanzien van bewijs. Factuur van gemaakte kosten in beginsel voldoende – maar kosten moeten in de beschikking dan wel voldoende inzichtelijk gemaakt worden en gemotiveerd worden.

• Let op: bezwaar tegen kostenverhaalsbeschikking loopt mee met bezwaar tegen last! (5:31c Awb)

27

10. Horen?

• Voorafgaand aan invorderingsbeschikking of kostenverhaalsbeschikking overtreders horen ex art 4:8 Awb? Dwz voornemen om tot kostenverhaal over te gaan + mogelijkheid zienswijzen binnen 2 weken?

• Nee, zegt art 4:12 Awb, als beschikking strekt tot vaststelling financiële verplichting, mits

• Tegen beschikking bezwaar/beroep mogelijk, en

• Nadelige gevolgen na bezwaar/beroep volledig ongedaan kunnen worden gemaakt

• bij twijfel 4:8 Awb wel toepassen

• Bij niet tijdige betaling, van rechtswege in verzuim; zonder verdere aanschrijving wettelijke rente verschuldigd (4:97 Awb)

• NB: hoogte wettelijke rente moet bij beschikking worden vastgesteld (art 4:99 Awb)

28

11. Dwangbevel en executie

• Na aanmaning en niet voldoening: innen via dwangbevel (art. 4:114 ev)

• Dwangbevel levert executoriale titel op (4:116 Awb)

• Inhoud dwangbevel: zie 4:122 Awb en artikel 430 Rv.

• Onregelmatigheden bij executie: civiele rechter (zgn ‘executiegeschillen’)

• Horen niet vereist (4:118 Awb)

•Kijk uit met verjaring bij dwangsom!

29

12. Verjaring

• Bij dwangsom: één jaar na verbeurte (5:35 Awb). Bij kostenverhaal vijf jaar na beschikking (4:104 Awb)

• Verjaring dus eigenlijk alleen bij dwangsommen een ‘probleem’.

NB1: verjaringstermijn start niet na uitvaardigen invorderingsbeschikking

NB2 verjaringstermijn start evenmin na ommekomst afwijkende betalingstermijnen

NB3: verjaring geldt per verbeurde dwangsom

30

12. Verjaring

• Stuiten van de verjaring (art 4:105 en 4:106 Awb): LET OP: DIT ZIJN DE ENIGE MOGELIJKHEDEN

Door daad van rechtsvervolging ex 3:316 BW (invordering via civiele rechter, of conservatoir beslag)

Erkenning door schuldenaar van verschuldigd bedrag

Aanmaning ex art 4:112 Awb (‘vormvrij’ – zie ABRvS 8/10/2014, ECLI:NL:RVS:2014:3603)

Beschikking tot verrekening (verrekenen mag alleen als bevoegdheid daartoe in wet is opgenomen, art 4:93 Awb)

Of door uitvaardigen en/of ten uitvoerleggen dwangbevel

• Art 4:110 Awb: na stuiting gaat met ingang van de volgende dag een nieuwe termijn lopen, die net zolang is als de oorspronkelijke termijn (maar nooit langer dan 5 jaren)

31

12. Verjaring

• Er wordt niet gestuit door een besluit te nemen tot niet invorderen totdat procedures tegen last onder dwangsom zijn afgerond ABRvS 19/6/2013, AB 2013/285

§ Verder verlenging verjaringstermijn (art 4:111 Awb):

Zolang uitstel van betaling

Zolang schuldenaar surseance

Zolang schuldenaar faillissement

Zolang schuldenaar in schuldsanering

Zolang schorsing van dwangbevel wegens executiegeschil

32

TEXT LEVELS

1

Level vooruit

Level terug

Reguliere tekst (40pt)

Promotie

Vragen?