E përjavshme Informative (Nr. 470) 25 Dhjetor 2009 - 10 Janar 2010 Çmimi 20 Lekë

Letër e kryeredaktores drejtuar gazetës "Nositi"

Shkencë-aktualitet

Lexoni në faqet 7-8-9

Përcjellja e fundvitit

E rrallë: Lasgush Poradeci dhe dr.Misto Marko

Lexoni në faqen 3

Apokalips apo “apokalips”?Përmasat e shembjes së botës?

Për festën e Vitit të Ri 2010, që Dielli, me fushën e tij magnetike,fillimisht të na shërojë, duke e transformuar secilin prej neshnë NJERI, që Zoti pastaj, pas tre vjetësh, të ndërrojë mendjee të na e bëjë Diellin, dashnor të përjetshëm PERSERI!

Autori: Petro Prifti & Redaksia e Nositit

Lexoni në faqet 5-6

Profil

Lexoni në faqet 12-13

Personazh

Akademik Kopi KyçykuPersonalitet me

përmasa jo të zakonta

Respekt dhedashuri për dr.Miston

Në shkrime tëshkruara dhe tëbotuara më parëPogradecin e kemiperifrazuar: Qytet ivogël me njerëz tëmëdhenj. Dhe përkëtë besoj se nukkemi gabuar.

Të dy kemi lindur me fat. Në atëkohë kur brezi ynë hipte mbi urën eVolorekës e përballej me tabelën“Zonë kufitare! Ndalim kalimi!”, nekaptuam kufirin shteteror. Aivazhdoi studimet e larta përmjekësi Bukuresht-Rumani, muam'u akordua bursa për të vazhduarstudimet në Akademinë e Arteve tëBukura, Pragë-Çekosllovaki

16 Ditë Aktivizëm kundër Dhunës ndaj Gruas16 Ditë Aktivizëm kundër Dhunës ndaj Gruas

25 Dhjetor 2009 - 10 Janar 20102 Aktualitet

Trajnim për aplikim grantesh, programi IPA-CBC

Ashtu si mbarë shoqëria, nëDemokraci secili duhet të luajë roline vet, por vetëm duke u bazuar mbibazën e Ligjeve dhe rregullave. Nëkëtë aspekt shoqëria shqiptare nëkëto vite ka ecur mjaft. Punonjësitshqiptarë të të gjitha fushave ngavitet ’91-’92 kaluan në një formë tëre organizimi: nga BPSH nëSindikata, të cilat duhet të mbrojnëvazhdimisht interesat e punonjësveme rregulla dhe ligje të reja.

Një dokument i tillë është dhekontrata e punës që lidhet midispunëdhënësit dhe punëmarrësit. Poredhe kjo formë e re sindikaliste sotpërfaqësohet nga disa institucione:Sindikatat e Pavarura, Konfederata,por edhe Bashkimi i Sindikatave tëPavarura të Shqipërisë.

Në një vështrim të parëSindikata e çdo forme duhet të jetënë opozitë me punëdhënësin dhenjëherësh të kuptojnë se janëpartnerë. Në këto kushte duhet të

qytetin e Pogradecit kërkon meforcë luftën kundër informalitetit, icili shkakton evazionin fiskal, dukemos paguar asnjë lekë në shtet dheështë bërë pengesë për biznesin erregullt. Por të gjithë ne, kur shohimse na bëhet ndonjë padrejtësi, me tëdrejtë i drejtohemi Shtetit.

Një problem tjetër: drejtuesit esindikatave mendojnë se janë tëpazëvendësueshëm! Unë them seJo. Po kalojnë gati dy dekadademokraci dhe një pjesë syreshvazhdojnë të drejtojnë mementalitete të kaluara. Me zhvillimine një vendi, siç është vendi ynë, nëraport me to duhet të zhvillohet edhejeta sindikaliste. Shumë drejtueskundërshtojnë vendimin e Qeverisëpër pronat e sindikatave, një pjesërreshtohen përkrah partive politikepër t’i sjellë ato në pushtet. Kështupartitë i joshin drejtuesit e tyre dheata heshtin, kur duhet të flasin. Nëvitin 2008 në qytetin e Përrenjasit

Për dy ditë me radhë, 16-17dhjetor 2009, në ambjentet eshoqatës “Unë Gruaja” të qytetit tëPogradecit u zhvillua një trajniminteresant, konkret dhe me shumëvlera për Shoqërinë Civile (OJF) ekëtij qyteti. Ky është i treti i këtijlloji në qarkun e Korçës. Seminaritrajnues drejtohej nga eksperti iProgrameve të BashkëpunimitNdërkufitar, përfaqësues i “ShoqataShqiptare e Turizmit, membështetjen financiare të “Soros-it”, zoti Genci Pasko, mekordinatore zonjën Eleni Jajçari.

Qëllimi i këtij seminari nisej nganjë fakt real i Shoqërisë Civile:njohuritë mbi këto çështje janëshumë të kufizuara, por jo për shkaktë kapaciteteve të kufizuara, qënevoiten për të hartuarprojektpropozime, por për shkak tëprocesit kompleks për t’i formuluarato.

Në këtë aktivitet kishpërfaqësues nga shoqatat e biznesit,nga Pushteti Vendor (BashkiaPogradec dhe komuna Buçimas).

Moderatori zoti Pasko i njohupjesëmarrësit me proçedurat eaplikimit për grante nga Programi i

Bashkëpunimit Ndërkufitar(CBC)Shqipëri-Maqedoni, që bën pjesë nëtërësinë e programeve tëbashkëpunimit ndërkufitar, qëpërfaqësojnë komponentin e dytë tëinstrumentit pë asistencën eparaaderimit e njohur ndryshe IPA.

Nga ky instrument financiarpërfitojnë 8 shtetet e BallkanitPerëndimor, të cilët gëzojnë statusine vendit kandidat ose potencialishtkandidat nga shtetet anëtare të BE.

Të tillë janë: Shqipëria, Mali iZi, Sërbia, Bosnja, Kosova dhe

kandidat Turqia, Maqedonia,Kroacia. Zonat përfituese nga kyprogram janë qarqet e Korçes,Elbasanit dhe Dibrës. Objektivi ikëtij programi është promovimi izhvillimit të qendrueshëm nëhapësirat ndërkufitare Shqipëri-Maqedoni përmes zbatimit tëprojekteve të përbashkëta, qësynojnë ndikimin në fushënekonomiko-sociale, përmirësimin emenaxhimit të përbashkët dhevalorizimin e burimeve njerëzore,natyrore dhe kulturore, forcimin e

imazhit dhe të kohezionit të trojevendërkufitare. Nga ky program janëmë të favorizuara aplikimet:iniciativat për një zhvillimekonomik, veçanarisht në fokusmbrojtja dhe promovimi i mjedisitnatyror dhe ekosistemeve, rritja ekohezionit social nëpërmjetaktiviteteve “njerëzit për njerëzit”

Kjo përbënte dhe pjesën e parëtë përmbajtjes të këtij aktiviteti,duke kaluar në punë konkrete tëçdo pjesëmarrësi për mënyrën sesi hartohet dhe paraqitet njëprojekt. Çdo njëri kuptoi dhepraktikoi se çfarë duhet të ketëdhe çfarë duhet të bëjë në lidhjeme idenë fillestare, gjetjen epartnerve të lejushëm, përpilimin eanalizës me partnerët, vendosjene qëllimeve, rezultateve,aktiviteteve, perpilimi i kornizëslogjike, detajet, propozimi, plotësimii formateve dhe modeleve tëkërkuara. Seminari u vlerësuamaksimalisht nga të gjithë dhe tëgjithë do të paisen me çertifikatatrajnimi.

Bashkëpunimi ndërkufitar Shqipëri-Maqedoni

Kur sindikalizmi unifikohet me partitë...OPINION

dinë dhe të vlerësojnë rolin e njëri-tjetrit në këto raporte.

Rol kryesor ka drejtuesi isindikatës. Ai së pari duhet të dëgjojëdhe të tërheqë zërin e anëtarësisësindikaliste, të debatojë me pushtetinnë të gjitha instancat për problemetqë kanë ata, por në asnjë mënyrënuk duhet të dalë mbi Ligjin.

Kohë më parë në një protestë tëminatorëve në Pogradec, kërkohejrritja e pensionit, ulja e moshës.Dikush nga protestuesit u shpreh mefjalë jo të mira për përfaqësuesit eQeverisë Qendrore.

Duke e vlerësuar jo të drejtë njëqëndrim të tillë iu drejtova:- Zotëri!Atë nuk e ke vendosur ti, por vota enjë populli, prandaj duhet t’irespektojmë dhe të protestojmë nëmënyrë demokratike.

Është e domosdoshme qëdrejtuesit e sindikatës duhet të dinëse çfarë dhe si të kërkojnë.

Shoqata e Biznesit të Vogël në

minatorët organizuan një protestë.Midis sindikalistve ishte dhe deputetii PS, ish-drejtor i një miniere. Sipasnjë informacioni si drejtor kishteshkurtuar nga puna 130 minatorë,tani ishte pjesëmarrës në protestë.

Një rast tjetër. Një sindikalist izgjedhur në komunën e Hudënishtitishte dhe anëtar komisioni i PS.Mendoni se ky do të mbronteinteresat e sindikatës? Në atë takimelektoral kuptova se sindikatatpërdoren për fushata elektorale.

Në shoqërinë demokratike duhetpranuar se ashtu si kërkon ke dhedetyrime. Një vlerësim pozitiv duatë shfaq për Drejtorin e Sigurimevetë qarkut Korçë, që në emër tësindikatës më ka pritur dhe sqaruar.

Parë në një vështrim dhehapësirë demokratike, të jeshsindikalist, do të thotë të jesh njerikërkues. Të kërkosh atë që të takonsipas Ligjit.

Lavdërim Miminllari

25 Dhjetor 2009 - 10 Janar 2010 3Aktualitet

POGRADEC,31.12.2009, ORA 00.00 Letër e kryeredaktores drejtuar gazetës "Nositi"

Viti 2009 është në ditët e tij tëfundit. Por këto janë dhe vigjilje enjë viti të Ri 2010, që po na troketçdo ditë e më shumë në portat tona.Atmosfera festive ka ditë që ështëe pranishme në qytetet tona, poredhe në familjet tona, sipas nivelevetë jetesës.

Shqiptarët kudo që janë i urojnënjëri-tjetrit, si çdo vit, një vit edhemë të begatë në të gjitha dëshiratdhe shpresat.

Viti 2010 është viti i fundit idekadës së parë të mijëvjeçarit tëri. Edhe në këtë dekadë të parëshqiptarët kanë se me çfarë tëmburren dhe të urojnë njëri-tjetrin.

Shqipëria në stade të reja zhvillimi:anëtare e NATO-s, është shumë eafërt dita, kur të gjithë shqiptarët dotë lëvizin pa viza në hapësirën“Shengen”, është pranuar kërkesapër statusin e vendit kandidat përnë BE, qeverisë i është dorëzuarpyetësori për të testuar shkallën epërgatitjes së institucioneveshqiptare, janë ndërmarrë një sërëreformash, të tjera edhe më tëmëdha edhe më të rëndësishme epresin Shqipërinë.

Shpresat e shqiptarëve për njëShqipëri Europiane janë bërë edhemë konkrete, edhe më të prekshme.Të gjitha këto edhe të tjera na

ngacmojnë dëshirat tona në këtëfundviti dhe fillim viti urimin tonë:Viti i Ri 2010 le të jetë viti më ibegatë se vitet e tjera, me hapsiratë reja, me arritje të reja dhe niveleedhe më të larta për të gjithëshqiptarët, kudo që janë.

Të gjitha këto shpresa e dëshirakërkojnë para së gjithash njëstabilitet politik, që për fat të keqështë jo pak i lëkundur. Urojmë qëpolitika dhe poltikanët tanë të gjejnërrugët më të mundshme e më tëmira të kompromiseve, të dialogute të mirëkuptimit, ku në qendër tëjetë Shqipëria, shqiptarët dhe eardhmja e tyre. Politika të

përmirësoj ndjeshëm mjetin ekomunikimit masiv, në radhë të parëgjuhën. Të ketë mirë parasyshfilozofinë popullore, kur thotë: gjuhakocka s’ka, por kocka thyen! Meurimin tonë bashkohen mijëra emiliona shqiptarë brenda e jashtëvendit, me shpresën e madhe përnjë Shqipëri me të vërtet Europiane,me nivele konkurruese, për një jetëakoma edhe më të mirë, përsipërmarrje të suksesshme, përperspektiva të reja në procesin eintegrimit, për nivele të reja nëarsim, shkencë, kulturë, art,ekonomi, infrastrukturë.

Këto janë dëshirat, këto urojnëshqiptarët, këto duhet t’i ketë mirëparasysh politika. Shpresojmë dhebesojmë se kështu do të ndodhë.Edhe njëherë 2010-ta viti i realizimittë ëndrrave dhe dëshirave tona!

Dhimitër Gegprifti

Përcjelljae fundvitit

Një vit më i begatë për të gjithë shqiptarëtUrimi 2010:

I dashur Nosit!Të kisha premtuar një letër këtë

fundvit. Të të shkruaja ca fjalësinqeriteti.

Si ndjehem kur viti 2009 pobëhet gati të shkojë...?

-A dua ta shtyj me mllef e tërrokulliset në këto pak ditë që kanëngelur?

Që të mund të marrë me vetekëshilla si këto: “Vuajtjet duhet t’idurosh e vetme, të hiqesh zvarrë ngadhimbja, dëshpërimi, të psherëtish,të derdhësh lot, të shtrëngosh meduar zemrën dhe ajo të mblidhetedhe njëherë nga stërmundimi. Tëtë merret fryma, të të mblidhetngërçi në stomak, të të shtrëngojëgjoksi si në një morsë e të tëbuçasin veshët nga zhurma easgjësë, të ulërish nga përpëlitja eshpirtit e të pyesësh Zotin:

-Ç’mund të ketë më keq sekaq?!!

Eeeeeej... Ç’mund të ketë mëkeq se kaq?!!

Ah!”31 dhjetor 2009. Edhe pak

orë...T’i lëshojmë si ortek e ta marrin

me vete 2009. Ta gremisin në kohë,e pastaj të shuhet krejt.

Ndoshta...

-Dua ta mbaj fort edhe disaçaste më shumë, se mos shkonbashkë me kujtimet e bukura që mëka sjellë, mos ikën e fiket bashkëme shkëndijat e lumturisë që mëdhuroi!

-Dua...Jam konfuze!E kam kuptuar që duhet të rroj

me të tashmen!E kam kuptuar që e kaluara

është pengu që shkruhet me fjalë!E kam kuptuar që e ardhmja

është përfytyrim dhe ankth pa fjalë.Jam neutrale, gëzime +

hidhërime =0

Ky është bilanci, sipas gjuhës qëmësova sivjet tek Ekonomiku.

Jo, jo bëj shaka!Asnjëherë s’mund të ketë një

korrelacion perfekt negativ që tëneutralizojë gjithçka (ose do tëtriumfojë trishtimi, ose ... ndoshta..., s’besoj!) Risku është aty.

I dashur Nosit!Ky ka qenë një vit i veçantë.Kam gjetur shokë e shoqe të

shkollës në FaceBook, kam gjeturmiq të vjetër e të rinj.

Kam harxhuar orë të tëra dukemenduar se cila është magjia e tij,pse është kaq në modë, pse më kavjedhur kaq shumë kohë?!

Përgjigjen s’e di.Ndjesinë e përgjigjes e kam.Kur hyn në FB ti nuk je më

vetëm.Nuk je më vetëm!!!Kaq mjafton.Dhe gjithë bota përjeton

ndjesinë se gjithë bota është e vogël.Kështu, pyetja dëshpëruese që

mund të keni bërë ndonjëherë: “A

do të shihemi më në këtë botë?”ndjekur me një psherëtimë fatale kanjë përgjigje të gëzuar tani, po ponë FB!!! Ha, ha.

I dashur Nosit, ti s’je xheloz qëkomunikimi ka pushtuar njerëzit, qëbloget, forumet, website, webpage, etj. janë hapësira virtualedebati dhe informimi, që të gjithëjanë nga pak artistë, nga pakgazetarë, fotoreporterë, sepsefantazia është një dhunti njerëzore.

Sepse të gjithë e kanë njëshkëndijë origjinaliteti për të thënëgjëra nga këndi i eksperiencës prejnga ata e vështrojnë botën.

Dhe janë interesantë nëpafundësi.

...shkëndija dhe përtej dritares...Aha, kanë filluar fishekzjarrët.

Ora 23.58. S’kam më kohë, në00.00 duhet të mbaroj editorialin egazetës.

.............................................Por në vend të tij e shkrova këtë

letër.Gëzuar 2010!

Viti

25 Dhjetor 2009 - 10 Janar 20104 Pushteti Vendor

Këshilli Bashkiakështë organi përfaqësues ibashkisë.

Ai përbëhet nga këshilltarë tëzgjedhur sipas dispozitave tëpërcaktuara në Kodin Zgjedhor tëRepublikës së Shqipërisë.

Numri i anëtarëve të këshillitkomunal dhe bashkiak përcaktohetsipas numrit të popullsisë.

Prefekti përcakton numrin eanëtarëve të këshillit për çdo bashkinën juridiksionin e tij, mbi bazën enumrit të banorëve sipas evidencavetë zyrave të gjendjes civile të datës 1janar të vitit kur zhvillohen zgjedhjet.

Këshilli i Bashkisë organizon dherealizon veprimtarinë e tij në bazë tëKushtetutës, Ligjit “Për organizimindhe funksionimin e QeverisjesVendore” dhe në përputhje merregulloren përkatëse të tij.

Këshilli bashkiak ushtronfunksionet e tij qysh nga krijimi, derinë krijimin e këshillit të ri pasardhës.

Ai e zhvillon mbledhjen e tij të parëjo më vonë se 20 ditë nga shpallja erezultatit të zgjedhjeve nga K.Q.Z. Nëkëtë mbledhje zgjidhet kryetari dhezëvendëskryetari me votim të fshehtë.

Këshilli bashkiak ka një kryesi, ecila përbëhet nga: kryetari i këshillit,zëvendës kryetari, sekretari, kryetarëte grupeve të këshilltarëve dhekryetari i bashkisë osezëvendëskryetari (ose një person iautorizuar prej tij).

Këshilli Bashkiak ka organet eveta që janë komisionet, që mund tëjenë të përhershme ose tëpërkohshme.

Mbledhjet e këshillit bashkiakzhvillohen si rregull, sipas përcaktimitqë bën vetë këshilli, por jo më pak senjë herë në muaj.

Këshilli mund të mblidhetjashtë radhe:

a) me kërkesën e kryetarit tëkomunës ose bashkisë;

b) me kërkesën e 1/3 së anëtarëvetë tij;

c) me kërkesën e motivuar tëprefektit për çështje që lidhen meushtrimin e funksioneve të tij.

Thirrja për mbledhjen e këshillitbëhet nga kryetari i këshillit dhenjoftimi për mbledhjen bëhet, jo mëpak se 5 ditë para datës së zhvillimittë saj.

Në periudhën nga data ezgjedhjeve e deri në konstituimin ekëshillit të ri, këshilli i mëparshëm

Këshilli bashkiakdhe mbledhja e tij

komunal ose bashkiak ushtronfunksione të kufizuara dhe merrvendime vetëm në raste të situataveemergjente.

Mbledhja e këshillit komunal ose

bashkiak quhet e vlefshme kur në tëmerr pjesë shumica e të gjithëanëtarëve të këshillit, me përjashtimtë rasteve kur kërkohet një shumicëtjetër për marrjen e vendimeve.

Kur këshilli nuk mblidhet përshkak të mungesës së anëtarëve tëtij gjatë tre muajve, duke filluar ngadata e mbledhjes së fundit të tij, këshilliquhet i vetëshpërndarë.Vetëshpërndarja pasohet me zgjedhjetë reja për këshillin përkatës dhe

sekretari i këshillit komunal osebashkiak, brenda 10 ditëve ngapërfundimi i afatit 3-mujor, njoftonprefektin.

Mbledhjet e këshillit fiksohen në

procesverbalin e mbledhjes. Votiminë këshill bëhet i hapur ose i fshehtë.Këshilli vendos për rastet kur votimibëhet i fshehtë. Aktet me karakterindividual miratohen kurdoherë mevotim të fshehtë.

Vendimet e këshillit ndahen në:-vendime që merren me shumicën

e votave të anëtarëve të pranishëmnë mbledhje.

-vendime që merren me shumicëne votave të numrit të përgjithshëm të

anëtarëve të këshillit.-vendime që merren me tre të

pestat të numrit të përgjithshëm tëanëtarëve të këshillit.

Aktet e këshillit shpallen brenda10 ditëve nga data e miratimit të tyredhe hyjnë në fuqi 10 ditë pas shpalljes.Aktet me karakter individual hyjnë nëfuqi në datën e njoftimit të tyresubjekteve që përfshihen në to.

Mbledhjet e këshillit janë të hapurapër publikun. Çdo qytetar lejohet tëndjekë mbledhjet e këshillit, sipasmënyrës së përcaktuar në rregullorene këshillit.

Njoftimi për mbledhjen e këshillitbëhet publik në vende të caktuara ngakëshilli dhe në media. Njoftimipërmban datën, vendin, orën dherendin e ditës së mbledhjes.

Këshilli, me shumicën e votave tënumrit të përgjithshëm të anëtarëve,vendos për rastet kur mbledhja bëhete mbyllur.

Këshilli bashkiak, përparashqyrtimit dhe miratimit të akteve,zhvillon seanca këshillimi mebashkësinë.

Këshillimi me bashkësinë, në çdorast, bëhet sipas mënyrës sëpërcaktuar në rregulloren e këshillit,duke përdorur një nga format enevojshme si takimet e hapura mebanorët, takime me specialistë, meinstitucione të interesuara dheorganizata joqeveritare ose nëpërmjetmarrjes së nismës për organizimin ereferendumeve vendore.

Aktet e këshillit afishohen nëvende publike të caktuara nga këshilli,brenda territorit të komunës osebashkisë dhe, sipas mundësive, këshillicakton edhe forma të tjera tëpublikimit të tyre. Të gjitha shkresat,letrat apo ankesat e komunitetit qëvijnë në adresë të këshillit Bashkiak,regjistrohen në zyrën e protokollit tëbashkisë dhe mbasi i bëhen të njohurakryetarit të këshillit bashkiak,rikthehen në zyrën e protokollit përvazhdimin e procedurës me to.

Administrata e bashkisë shqyrtonproblemet e ngritura në to dhe del mepropozime konkrete për zgjidhjen etyre. Në mbledhjen më të afërme tëkëshillit, sekretari i këshillit i bën tënjohur këshillit bashkiak dukeinformuar për letrat, ankesat, shkresate ardhura në adresë të këshillit dhesipas rastit paraqet propozimet ezyrave të administratës së bashkisë.

Kleda Shyta

25 Dhjetor 2009 - 10 Janar 2010 5

Në shkrime të shkruara dhe tëbotuara më parë, Pogradecin ekemi perifrazuar: Qytet i vogëlme njerëz të mëdhenj. Dhe përkëtë besoj se nuk kemi gabuar.Është provuar katërcipërisht nëfushën e letrave, tëarkitekturës, të penelit, poredhe në fusha të tjera.

Vazhdimësi në kohë të rejaAjo që është e dallueshme edhe

sot: vazhdimësia e kësaj dukurie mepersonalitete të rinj, në fusha të rejame ndihmesa të konsiderueshmedhe të vlerësueshme ngainstitucione kombëtare dhendërkombëtare. Personazh ishkrimit tonë është personaliteti mepërmasa jo të zakonta, pogradecariAkademik Kopi Kyçyku.

Jo në ditë të zakonta, por asedhe në stinë të përcaktuara rastimund ta sjellë të shohësh një njerime një ecje disi të shpejtë, me njëfytyrë disi esmere në të qeshur,impulsiv, që nga momenti nëmoment mund të dëgjosh ngjarje tëjetuara, kuriozitete, histori,personazhe historike të jetës sëpërditshme, por edhe nga jetandërkombëtare. Atë pa frikë mundta takosh në çdo ditë të javës e stinëtë vitit. Jo rrallë ato të shoqërohenme sentenca filozofike, por edhepopullore nga kombe të ndryshëme në gjuhë të ndryshme.

Pasaporta e Akademikut...U lind në Pogradec më 30

qershor 1943 në një familje merrënjë të lashta e ardhur ngaRodokali i Poshtëm, kur ishte edëgjuar vetëm Kazaja e Starovës.Në këtë vështrim Kyçykët janëndër bashkëthemeluesit e qytetit, qëtre shekuj më parë u quajt Pogradec.Shkollën fillore, shtatëvjeçaren dhetë mesmen i mbaron në vendlindjemë 1960 me rezultate të shkëlqyera,për të cilat është dërguar mepushime në Bullgari. Studimet elarta i filloi në Bukuresht tëRumanisë në institutin me traditashekullore për naftë, gaze dhegjeologji dhe i përfundoi nëUniversitetin e Tiranës. Këtu fitonçmim të parë nga 126 kandidatë përshkenca të sakta. Pas prishjes sëmarrëdhënieve kthehet dhe mbaronnë Shqipëri, duke marrë përsëri dyçmime të larta. Fillon punë në

Ndërmarrjen Gjeologjike Pogradec.Mbaron fakultetin Histori-Filologjime korrespondencë. Në vitin 1966zgjidhet Deputet pa parti dhenjëherësh zëvendëskryetar iKomitetit Ekzekutiv të rrethit tëPogradecit.

Kryen stazhin aso kohe sikandidat në minierën e Çervenakës.Më 1974 në Televizionin Shqiptar.Më 1989 në Ministrinë e Punëve tëJashtme dhe më vonë shef sektorinë Akademinë e Shkencave tëShqipërisë.

Nga viti 1994 zhvendoset nëBukuresht, ku kish shkuar kohë mëparë me aktivitete shkencore.Bëhet anëtar themelues në

Fondacionin Europian "NikolaeTitulesku”, në shoqatën e “TëDrejtës dhe MarrëdhënieveNdërkombëtare”, bën pjesë në“Shoqatën e Sllavistikës dheBallkanistikës” si dhe në “KomitetinDrejtues Ndërkombëtar të Qendrëssë Studimeve Ndëretnike dheKomunikimit” pranë Akademisë sëShkencave të Rumanisë”.

Është zgjedhur zv. President iKongresit të Botës ShpirtëroreRumune. I vetmi intelektual i huaj.Pedagog në universitete Rumunepër Historinë e Ballkanit, gjuhënitaliane, Historinë e Turqisë si dheleksione për Afrikën e Veriut e tëKaukazit me tekste të hartuara vetë

në gjuhën rumune. Eshtë marrëedhe me përkthime për të cilat kamarrë vlerësime të larta.

Poligloti, shkrimtari dhepërkthyesi...

Gjuhët e huaja nuk i mëson dotkurrë si gjuhën amtare, shprehetKopi. Dëshira e madhe dhe vullnetipër të studiuar e motivonAkademikun të studiojë, tëpërvetësojë dhe të mbrojë nëntëgjuhë të huaja: Frëngjisht, Rusisht,Gjermanisht, Turqisht, Rumanisht,Sërbo-Kroatisht, Anglisht,Maqedonisht. Por ai nuk ështëndalur këtu. Tenton edhe për gjuhëtë tjera, si Bullgarisht, Hungarishtdhe Hebraisht. Këto gjuhë i kamparë si mjet për t’u thelluar nëstudime të mëtejshme dhe jo siqëllim në vetvete”-na shpjegonKopi. Ai është sot bashkëthemeluesdhe botues i revistës dygjuhësheShqip-Rumanisht “Haemus”, tëcilën e menaxhojnë At e bir (ArdianChristian Kyçyku), po ashtu edheshoqatën shqiptare me të njëjtinemër.

Të dyja këto veprimtarishkencore vazhdon në rrëfimin e tij,janë kthyer në tribuna manifestimitë shqiptarizmës në fusha të tilla, siHistoria, Gjuhësia, Letërsia, dukepërfshirë dhe të drejtat eshqiptarëve të kudondodhur meargumentet përkatës.

Vend të veçantë kanë zënë nëfushën e përkthimeve nga botashqiptare: poetë, prozatorë,arkitektë, gazetarë, jo vetëm ngaShqipëria, por edhe nga Kosova, si:A.Podrimja, A.Zeneli, B.Sefaj e tëtjerë. Edhe përkthimi është njëaktivitet i hershëm, me krijimet eautorëve të vendeve të ndryshmenë faqet e revistës “Nëntori”,“Drita”, “Hosteni”, “Zëri i Rinisë”,si dhe për Shtëpitë Botuese“N.Frashëri” dhe “8 Nëntori”, si:”Mjeku i asistencës” të Xhuzeped’Agata, “Rini e vështirë” tëB.Smith, “Penda e kaltër” të KolinTile, “Jeta e Emineskut” eKëlineskut, “Skëterra e terroritnazist” të Zhak Delary.

Akademiku dhe aktiviteti...Temën e disertacionit e ka

mbrojtur në Universitetin e Tiranësnë vitin 1985 dhe më pas në atë tëStambollit me temë: Republika eTurqisë në vitet 1945-1985,marrëdhëniet e saj me botën,veçanërisht me Shqipërinë, punim335 faqe ende i pabotuar.

Akademik Kopi Kyçyku

Personalitetme përmasajo të zakonta

Profil

vijon në faqen 6

Taxh Mahall, tetor '97

Shkruar ngaDhimitër Gegprifti

25 Dhjetor 2009 - 10 Janar 20106 Profil

Në fushën e letërsisë artistikeka shkruar e botuar vite më parëkryesisht për fëmijë, por edhe përtë rritur në fushën e humorit rreth19 syresh. Drama me një akt,skeçe, pamflete, fejtone,reportazhe, përshkrime, poezi, tëcilat kanë mbetur të shpërndara nëfaqe revistash, gazetash, emisionetelevizive e radiofonike.

Në veprimtarinë akademikevend të konsiderueshëm ze Turqia,që sipas autorit motivohet etrajtohet si vend fqinj për arsye tënjë sërë elementësh historik efetarë, psikologjik të përbashkët.

Për këtë shtet i kish folur edhegjyshi nga mëma Leon Kristo, i cilikish ndenjur 26 vite në atë qytet.

Futja në arkivat turke në vitin1969, zotërimi i turqishtes së re endihmuan akademikun të njihet menjë material të pasur të historisëmoderne të shtetit turk.

Arritjet shkencore e kanë bërëtë njohur edhe në shtete dheuniversitete të tjera të Europës.

Ka dhënë cikël leksionesh nëAlgjer e Tripoli. Referate dhekumtesa në Romë, Kaljari,Stamboll, Ankara, Kajseri, Tripoli,

Nju-Deli, Zagreb, Prishtinë,Sentetjen, Sofje, Budapest, Baku,Londër, Odezh, Kishniev.

Aktiviteti shkencor meshoqatën kuturore shqiptare dherevistën “Haemus” në Bukureshtështë një fushë tjetër eveprimtarisë shkencore. Në tomarrin pjesë dhe bashkëpunojnëdhe shtetas të huaj, që e duanshtetin dhe kulturën shqiptare dhee propagandojnë atë. Një ngadrejtimet themelore të punës ështëruajtja e traditave dhe gjuhësshqipe për shqiptarët me banim nëRumani, pasi një pjesë syresh janëpërthithur nga kultura rumune.

Në vitin 2008 ka krijuar nëLondër shoqatën "Publication andEducation Services", ndërsa nëmars 2009 ka themeluar dhedrejton revistën "The EasternEuropean Messenger" në Londër,vetëm në anglisht. Kjo revistë epërmuajshme u drejtohetemigrantëve të të gjitha etnive qëjetojnë e punojnë në Britaninë eMadhe. Në këto momente ndër tëtjera është duke përgatitur njëpunim të gjerë për mundësinë ebotës Eurolindore në konteksthistorik gjatë shekujve në gjuhënrumune. Mjaft voluminoz, mbase

mijëra faqe, synon nxjerrjen në pahme argumente të përpjekjve tëkombeve të pjesës Lindore tëKontinentit Plak në mbrojtje tëidentitetit dhe mëvetësisë së çdopopulli.

Ai thekson: "Do të përpiqem tësjell fakte bindëse me morinë eelementëve të përbashkët kulturor,shpirtror, zakonor të të gjithëbanorëve të këtyre trevave,pavarësisht nga prejardhja etnikeapo gjuha që flasin.

Këtë e mundëson njohja egjuhëve të huaja, si mjet ipazëvendësueshëm. Ky aktivitetkaq i dendur dhe me këto përmasalejon që të vlerësohet në shtetinRumun si pedagog. Kjo tregon sekultura e tyre është më eemancipuar se në Shqipëri.

Epilog shpirtëror i njëpersonaliteti...

Nuk mund të lësh pa evidentuardhe natyrën shpirtërore të këtijAkademiku të përkushtuarshkencës. Ai nuk ngurron tëshprehet bindshëm dhe sinqerishtse gjithmonë e kanë munduarveprimet e tij ndonjëherë tënxituara, fjalët e pamenduara e tëpapjekura që ka nxjerrë gjatë

Akademik Kopi KyçykuPersonalitet me përmasa jo të zakonta

viteve duke hequr një paralele mepagjumësinë e qengjit në një fabul,të cilat i ka paguar me dhjetra netëtë bardha.

Në gjykimet për të tjerët ështëpërpjekur të jetë sa më objektiv, pornuk mendon se vetëm ai posedontë vërtetën e pakundërshtueshme.Në përplasjet e mia janë edhemëkatet e mia, na shpjegon Ai. Porasgjë nuk kam bërë me para oseprapamendim.

Vendlindja është fatalitet nëkuptimin gjithpërfshirës të këtijtermi. Nënë, babë, vëlla, motër nuktë bëhet kush. Pogradeci im ështëi dashur sa më s’ka edhe sikur t’ujepte shkas të tjerëve ta qortojnë,vë në dukje Kopi.

Vlerësimet që më janë bërë ngainstitucione e të tjerë i kamkonsideruar si një llotari, të cilën,natyrisht, mund ta tërheqin ata, qëe meritojnë. Një ndër ta mund tëjem edhe unë, por gjithnjë atë emeritojnë edhe të tjerë. Pogradecika plot si unë, jashtë tij ose jashtëShqipërisë. Nuk kam asnjëpretendim apo ankesë, por nuk efsheh faktin se po të më bëhejndonjë vlerësim sado modest, dotë shprehesha me mirënjohje tëçiltër, duke e cilësuar më tëçmuarën se nderimet që më janëbërë nga të huajt.

“Kur jam në Shqipëri më merrmalli për Rumaninë, kur jam nëRumani më qan zemra përShqipërinë”, një sintezë kjo mësekuptimplote për një personalitet tëkëtyre përmasave.

vijon nga faqja 5

Me mbështetjen e ECSE dheBashkisë së qytetit u fitua projekti“Teatri Levizës” i cili u projektua dheu zbatua prej meje. Libreti u shkruanga dëshira ime për të nxitur fëmijëtqë edhe në pushimet verore: libri tëjetë miku më i mirë, dëshira e parë efëmijëve. Për të realizuar këtë teatëru përgatitën 13 fëmijë të moshës 11dhe 12 vjet, të cilët u zgjodhën ngakampet verore të cilat janë tëpranishme në qytetin tonë të Korçës.Dekori u përgatit nga djali im, piktor,i cili ka mbaruar në Akademinë eArteve të Bukura. Gjithashtu edhekostumet e personazheve upregatitën me kujdes, si edhe maskate personazheve.

Pas një pune intensive u realizuame sukses shfaqja e cila u dha përherë të parë atje ku i kishte fillesat e

para: në prani të fëmijëve qëfrekuentonin kampet verore. Shpejtky teatër do të bëhej i njohur përfëmijët dhe komunitetin sepse ai dotë ishte i pranishëm në të gjithasheshet e qytetit ku argëtoheshin dheçlodheshin fëmijët dhe të moshuarit.Sot në ditën e fundit të javës sëtrashëgimnisë kulturore, të shpallurnga Bashkia ky teatër u bashkua mefëmijët kërcimtarë të shkollës“Mësonjtorja e parë Shqipe”, dukepatur për spektatorë fëmijët e klasëssë katërt. Po ku u gjendën fëmijëtkërcimtarë?

Këta fëmijë që u përgatitën ngaunë pa shpërblim, për të vëretuar seka ardhur koha që në shkollat tonatë futen orët e kërcimit artistik. Poky grup kërcimtarësh përfaqësoishkollën në Fest-Karnavale 2009,

me një kërcim: tango.Një aktiviste e talentuar e gruas

do të shprehej për teatrin lëvizës tëfëmijëve: “Ky teatër është një pjesëe Qendrës Kulturore.”

Po! Ka ardhur koha që çdoshkollë të ketë: një qendër kulturore:grupin e kërcimit, teatrin, recitimet,pikturës, kitarës, meqënëse qytetiynë e adhuron këngën me kitarë.Gjithashtu grupi i letrarëve të rinj. Po!çdo shkollë duhet të bëhet njëQendër Kulturore, ku fëmijët sipasprirjeve të tyre, të gjejnë veten e tyre.Ministria e Arsimit dhe Shkencës kamenduar dhe mendon për klasatsportive, por për klasat, orët e artitnuk ka menduar! Ka ardhur kohaqë artistët të jenë të detyrueshëm nëshkolla për të dhënë dijet e tyre.Mësuesit që kanë orët e aktiviteteveduhet t’i shfrytëzojnë ato çdojavë...Mësimin e vizatimit apo tëmuzikës duhet ta japin artistët e dalënga Akademia e Arteve të Bukura,

Teatri Lëvizës i Fëmijëve! dhe jo të zëvëndësohen me mësuesitqë nuk kanë asnjë lidhje me artin,vetëm sepse duhet të plotësojnë orëte tyre. Kjo praktikë duhet zhdukurnë rradhë të parë nga drejtuesit earsimit.

Artisti i Popullit Vangjush Miojepte artin e vizatimit në LiceunFrancez. Kristo Kono, Artist iPopullit, i cili kishte mbaruarAkademinë e Arteve në Paris, jeptemësimin e edukatës muzikore qëpara çlirimit. Ky është një shembulli qartë për vlerësimin në maksimumtë artit. Teatri Lëvizës tani filloi fazëne tij të dytë, atë të shfaqjes nëambientet e shkollave. Le të nxisimfëmijët të jenë pjesëmarrës nëshfaqje me fabulat, tregimet, vjershatdhe këngët e përgatitura prejtyre...Pra spektatorë edhe aktorë,këngëtarë, etj. Të kurojmë fëmijët:Sepse kështu kemi kulturuarKOMBIN.

Andrea Pepi, aktor

25 Dhjetor 2009 - 10 Janar 2010 7

zjarrta e të gjata, pra protuberanca,që e kaluan 50 herë diametrin eplanetit tonë, ose 50.13400 km =670000 km, që është më pak segjysma e distancës së Tokës sonënga Dielli. Këto distanca dëshmojnëpër energjinë e jashtëzakonshme etë paparashikuar të këtyreshpërthimeve. Shkencëtarëtnjoftojnë se shpërthimet e fundit tëDiellit, pra të 22 e 23 prillit ishindrejtuar nga Toka, po jo farepërballë saj, prandaj nuk e cënuanatë, ndërsa i treti, ka rrezik të nadëmtojë sepse Dielli, gjatë rrotullimittë tij rreth boshtit të vet, me periodërreth një muaj, do të ndodhet në një

Shkencë - aktualitet

Më mirë,Ta marrim veten me të mirë!Apokalips apo “apokalips”?Kataklizëm apo “kataklizëm”?Katastrofë apo “katastrofë”?Përmasat e shembjes së botës?Kur? Në fund të vitit 2012 apo

në fillim të 2013-ës?Tronditja shkencore amerikane

apo shqetësimi rus?Si do ta qëllojë Dielli Tokën për

të tretën herë?Mediat tona të shkruara dhe

elektronike, kohët e fundit, duke umbështetur në informacionetshkencore botërore, kanë përhapurdisa njoftime tepër tronditëse përnjerëzimin. Ngjarje natyrore tëfrikshme e shqetësuese në Tokëntonë, kanë shoqëruar jetën enjerëzimit që në krijimet e saj. Ato,për fat të mirë deri tani, kanë qenëme pasoja negative vetëm për njëpjesë shumë të vogël të njerëzimit.Kështu, mund të përmendimtërmetet, vullkanet, bombardimetmeteorike, sulmet e asteroidëve,luftërat, përplasjet me kometat,tufanet oqeanike apo tsunamet,epidemitë, zjarret, thatësirat,përmbytjet, luftërattermobërthamore, epidemitë,ngrohja globale që me siguri do tëshmanget etj, etj, për të cilat bëhetfjalë në librin tim të titulluarASTRONOMI, sidomos në faqet163-164 e 165-169. Deri tani kemiqenë optimistë për të shmangurfrikën, për të shmangur shqetësimin,për të evituar alarmin, nga ndikimete dukurive qiellore apo astronomikenë Tokën tonë, në jetën tonë.Mirëpo, shuplaka e tretë e Diellitnë drejtim të Tokës sonë, që do tëjepet, sipas shkencëtarëveamerikanë në fund të vitit 2012 osesipas shkencëtarëve rusë, në fillimtë vitit 2013, do të jetë, duke e marrëshpirtin me të mirë, grushtNokdauni, për të mos thënë grushtNokauti, për njerëzimin në Tokëntonë. Shokimi bëhet tmerrues, sepseshkencëtarët deri më sot, nuk janë

në gjendje të parashikojnë efektetshkatërrimtare të Dashakeqësisë sëDiellit, që do të shfaqet për të parënherë ndaj Tokës sonë, për të parënherë nga Dielli, që ka qenë dashnoriynë i përjetshëm. Le të njihemi mëgjerësisht me “Dackën” e tretëDiellore. Shkencëtarët rusë, dukeu bazuar në të dhënat e ObservatoritTesis, që është vendosur në bordine satelitit të tyre “Koronas-Foton”,në datat 22 dhe 23 prill të këtij viti,kanë fiksuar shpërthimematerialesh nga brendësia e Diellitnë hapësirat kozmike, që i tejkalojnëtë gjitha parashikimet. Shpërthimete këtyre datave krijuan gjuhë të

pozicion gjeoefektiv, (ndikues mbiTokën), në të cilën shpërthimi do tëjetë fare përballë Tokës dhe valëtmagnetike të këtij shpërthimi do të“puqen”, do të takohen me planetintonë. Të gjithë e dinë që fushamagnetike nuk perceptohet ngashqisat, as të të parit, as të tëdëgjuarit, të prekurit, të nuhaturit apotë të shijuarit, por ajo është realedhe tepër e fuqishme në rastet përtë cilat po flasim. Mendoni dymagnetë, në formë shufre apopatkoi, një në dorën e majtë e tjetrinnë të djathtën. Duke i afruar ata mepolet e kundërta apo të njëjtë

Apokalips apo “apokalips”?Përmasat e shembjes së botës?

Për festën e Vitit të Ri 2010, që Dielli, me fushën e tijmagnetike, fillimisht të na shërojë, duke e transformuarsecilin prej nesh në NJERI, që Zoti pastaj, pas tre vjetësh,

të ndërrojë mendje e të na e bëjë Diellin, dashnor tëpërjetshëm PERSERI!

Autori: Petro PriftiRedaksia e Nositit

Dhuratë për festën e Krishtlindjeve, për rrugën e Diellit, gjithnjë,lart e më lart mbi ekuatorin qiellor, për të na ngrohur e ndriçuar

më shumë, mendjet e zemrat tona PERSERI!

vijon në faqen 8

25 Dhjetor 2009 - 10 Janar 20108 Shkencë - aktualitet

lehtësisht kuptohet forca jo e vogëlshtytëse apo tërheqëse e tyre. Dymagnetët tërhiqen fort kur afrohenpolet e kundërta ashtu si çiftet edashnorëve të sekseve të ndryshmedhe shtyhen, kur polet janë të njëjta,si dashnorët apo dashnoret esekseve të njëjta, kur nuk janëmeshkuj homoseksualë, apo femralesbike. Përfytyroni tani dashurinë“vrasëse” të magnetit Diell memagnetin Tokë.

Me sa duket, Zoti, jo me rrufetëflakëruese të Zeusit, ka zgjedhurDiellin, për të na ndëshkuar ne, me“rrufetë” shkrepëtimtare magnetiketë tij. Shpërthimi i lëndëve është njëproçes normal në jetën e Diellit, portë habit fakti që po ndodh, për fatintonë të mirë, në sfondin e njëaktiviteti minimal të tij, nivel të cilinai e arrin vetëm një herë në 100 vjet,( më saktë në 200 vjet, shënimi im ).Energjia e yjeve si dhe e Diellit tonë,buron nga reaksionettermobërthamore që ndodhin në to.

Siç dihet, një shpërthim si ata qëndodhën, për të flakur në distancaaq të largëta sasi të mëdha lëndësh,kërkon energji të jashtëzakonshmedhe shkencëtarët ende nuk e kanëtë qartë se ku e gjeti Dielli gjithë atëenergji, që shpërtheu disa herë rreshtnë kushtet e sipërpërmendura.Shpërthimet e fuqishme të Diellitndikojnë shumë në sferën magnetike

të Tokës. Ato shkaktojnë jo vetëmaureola boreale, por edhe stuhimagnetike që mund të sjellin avaritë rënda në fushën elektroenergjitike,madje shumë nga bashkëpunëtorëte Akademisë Amerikane tëshkencave, presin nga shpërthimete pritshme të Diellit, fundin e botësdhe e parashikojnë këtë më 22shtator të vitit 2012, ndërsa rusët, nëfillim të vitit 2013.

Në një punim shkencor me titull:“Kërcënimet e motit kozmik dhepasojat e tyre sociale”, thuhet se atëditë, Dielli do të flakë në Kozmosnjë sasi kolosale gazrash të nxehta,të cilat do të shkaktojnë stuhigjeomagnetike, (stuhi magnetike përTokën), të paparë ndonjëherë.Stuhija magnetike, (jo thërmijat), vjennë Tokë për 8 minuta. Paralajmëtaree Apokalipsit do të jetë një aureolëboreale, e cila do të shihet, (si s’kandodhur ndonjëherë, nga të gjithëbanorët e globit e jo vetëm nga atatë vendeve polare), për më tepër dhegjatë ditëve me Diell!!! Pastaj do tëndodhë një “BLEKAUT” global dhegjithë sistemi energjitik i PLANETITtonë do të ZHDUKET... Pasojat,sipas fjalëve të këtyre shkencëtarëve,do të jenë katastrofike dhe numri iviktimave do të llogaritet me miliona.Njerëzit, jo vetëm do të mbeten padrita, por do të dalin jashtë përdorimitujësjellësat dhe arteriet termike, dotë ndalojnë punën spitalet dhe do të

paralizohet ekonomia e vendeve mëtë zhvilluara industriale. Pse vendete zhvilluara? Sepse ato kanëkonsumin më të jashtëzakonshëm tëenergjisë elektrike. Kështu, edhekrizën e sotme ekonomike më shumëe ndiejnë vendet e zhvilluara, (sepsekanë ekonomi), sesa vendet e pazhvilluara, (që s’kanë ekonomi),sikundër jemi ne, të fundit në Evropë.Planetit do t’i duhen disa dekada përtë dalë nga ky kolaps energjitik. Përfat të mirë, shkencëtarët rusë nuk eshikojnë gjendjen kaq të zymtë. Atapohojnë se aktiviteti Diellor ndryshonnë bazë të një cikli 11 vjeçar, (mësaktë 11, 22, 33 vjeçar, shënimi im ),dhe në cikle dyshekullore. Shpërthimiqë pritet jo më 2012, por në fillim tëviti 2013, do të kalojë në sfondin enjë aktiviteti Diellor minimal, që dotë thotë, se nuk mund të ketë pasoja

aq të rënda sa ato që priten ngaAkademia Amerikane e Shkencave.

Shpërthimi do të ishte fatal edhepër rusët, nëqoftëse ai do të ndodhtenë kohën e një aktiviteti normalmaksimal të Diellit. Tani do të bëjmëfjalë për disa informacione të tjera,që mund të zvogëlojnë, sado pak,shqetësimin apo frikën tonë. Ështëe vërtetë që 21 dhjetori 2012, ështëdata, në të cilën, sipas disainterpretimeve shumë të përhapurakohët e fundit në internet, botime dhedokumentarë televizivë, ( pra burimejo rigorozisht shkencore), do tëndodhë në Tokë një formëkataklizme. Formë kataklizme!! Kjopritshmëri, bazohet e gjitha në njëkalendar të një civilizimi të njohur.Bëhet fjalë për të famshmin kalendartë Majave. Sipas tij, 21 dhjetori 2012do të jetë fundi i Botës, ose së pakufundi i kësaj ere dhe nisja e një epoketë re. Ky njoftim nuk ka bazëshkencore. Ajo është një profeci, sigjithë profecitë e tjera të gabuara,prandaj nuk mund të jetë burimshqetësimi. Në vitin 2012, jo më 21dhjetor, por më 22 shtator,shkencërisht pritet të ndodhë vërtetdiçka e lidhur me aktivitetin diellordhe lëvizjen e planetëve, (trazirasuplementare, shënimi im), por kyështë një aktivitet i pritshëm dhe iparalajmëruar, që nuk ka lidhje me“profecinë e Majave.” Çfarë do tëndodhë? Sipas disa shkencëtarëvenë shtatorin e 2012 do të ketë njëkulm jo të zakonshëm të aktivitetitdiellor, që mund të shoqërohet mekrijimin e disa zonave magnetike tërrezikshme, por sipas tyre, kurrësesinuk mund të flitet për fundin e Botës,apo teza të tjera të ngjashme me të.Pseudoteoria për “21 dhjetorin2012” ka marrë dhenë në kulturënpopullore edhe për shkak të aplikimittë saj, në disa serialë televiziveshumë të ndjekur. P.Sh, në pjesën efundit të serialit fantastiko-shkencor“X-Files”, tregohet se 22 dhjetori ivitit 2012-të (pra një ditë pas 22dhjetorit të famshëm), është data eplanifikuar nga një popull alienësh (jotokësorë), për pushtimin e Tokës.Teorikisht, si ne edhe jashtëtokësorëtmund të fluturojnë në Kozmos.Profecia antishkencore e pushtimittë Tokës nga 5 apo 55 alienë nukshqetëson as fëmijët, as kukullat etyre, ashtu sikundër parullat esocializmit me gurë të zbardhur megëlqere, nuk kruajnë asnjë njeri nëdemokraci, përveç ndonjëpseudoartisti, që merret me gjurmëne gurëve dhe jo me ujkun e

Apokalips apo “apokalips”?Përmasat e shembjes së botës?

Sa mirë do të ishteqë fusha magnetikeDiellore, tëmjekonte mendjet“njerëzore” qëjanë antinjerëzore,genet “njerëzore”,që vdesin për pakluftë klasore!!

vijon nga faqja 7

25 Dhjetor 2009 - 10 Janar 2010 9Shkencë - aktualitet

propagandës së fuqishme të kohëssë diktaturës. Edhe RolandEmmerich, regjisor shumë i njohurpër filmat me skenar katastrofash,ka gati një film me titullin e shkurtër“2012”.

Ky film pritej të dilte nëkinematë e botës më 13 nëntor2009. Mbase ka dalë. Ky është filmfantastiko-shkencor, përmbajtja etë cilit nuk ka përse të jetë evërtetë. Me sa duket, edhe artistëte huaj, duke qenë kushërinj të parëme artistët shqiptarë, të flakëruarnga pasioni i artit të tyre, e venëveten mbi shkencën e rrëshqasinbukur e lehtësisht, tangjencialishtme të. Kjo do të thotë që nëshkrimet për këtë problem, duhetta përqëndrojmë vëmendjen nëkonkluzionet e shkencëtarëve dhejo në interpretimet artistike tëfilmave fantastiko-shkencorë, jonë pohimet jo shkencore tëinternetit, jo në botimet joshkencore, jo në dokumentarëttelevizivë jo shkencorë, etj.

Duke “biseduar” me njerëz tëpërfytyruar ose më mirë me vetentime, mund të vazhdojmë shkrimintonë. Ku e gjeti apo do ta gjejëDielli energjinë e paparashikuarnga shkencëtarët për shpërthimete fundit që ndodhën apo do tëndodhin? Dikush, duke umbështetur në teorinë ereaksioneve termobërthamore mëtha: 70% e masës së Diellitpërbëhet nga hidrogjeni, 29% ngaheliumi dhe 1% nga 70 elementëtë tjerë kimikë. Mbase janëKRIJUAR KUSHTE që atomet edy elementëve të lehtë, përveççifteve të atomeve të hidrogjenit,të bashkohen e të japin një elementkimik të tretë, padyshim me njëdefekt mase më të madhe, sedefekti i masës së atomeve tëhidrogjenit.

Ky defekt mase, duke ushumëzuar me katrorin eshpejtësisë së dritës, sipasformulës E=mc2 të Ajnshtajnit, jepenergjitë mbikolosale të Diellit,shkaktare të shpërthimeve të

fundit. Ky arsyetim bie poshtëmenjëherë, porsa të shtrojmëpyetjen: Pse nuk ndodhi kyreaksion më parë? Mbase më ipranueshëm do të jetë arsyetimisipas të cilit, sasira më të mëdhajaçiftesh të atomeve të hidrogjenit,t’i jenë nënshtruar reaksionittermobërthamor. Akoma mëshumë ngjan me përrallën mendimisipas të cilit, ndonjë trup qiellor isistemit Diellor ose jashtë tij, t’iketë shpëtuar vigjilencës sëshikasve të shkencës sëastronomisë, të jetë futur në gjirine Diellit dhe atomet e elementëvetë lehtë të tij, mbase edhe me ato tëDiellit, t’i jenë nënshtruar reaksionittermobërthamor.

Mbretëria qiellore e Krishtit dheMuhamedit që do të vinte tek ne,mesa duket mbeti rrugës në utopinëe saj. Komunizmi dhe doktrina e tij,nëpërmjet pronës shoqërore mbimjetet e prodhimit, do t’i vintenjerëzit në kushte shoqërore tënjëllojta, pa shfrytëzim të njeriut nganjeriu, do t’i bënte të barabartë nëçdo gjë, në shpërndarjen e prodhimit,në arsim, në barazinë e plotë midisburrit e gruas, etj. Në shoqërinëkomuniste, e cila do të ishte si njëkufi i përpiktë i sipërm i paarritshëmi etapave apo shkallëve tënjëmbasnjëshme të socializmit siPROCES, nuk do të kishte shtet, nukdo të kishte klasa, nuk do të kishteluftë klasash, etj, etj. Komunizmi dotë ishte shoqëria e bollëkut ku çdonjeri do të punonte sipas mundësivee do të shpërblehej sipas nevojës,shoqëria ku një do të ishte për tëgjithë e të gjithë për një, shoqëria kuinteresi personal do të vihej poshtëinteresit të përgjithshëm, etj, etj. Prashoqëria komuniste do të ishteidentike me shoqërinë e Mbretërisëqiellore të Krishtit e Shën Marisë.Ndërtimi i kësaj shoqërie, për dhjetraarsye që unë i kam trajtuar në librintim “Jetë me luftë”, mbetiUTOPIKE. Ajo ecuri ishte utopike,sepse në fund të fundit, në rrugën endjekur, SHOQËRIA PO VIDHTEVETVETEN; njerëzit e posteve,

nga më të lartat tek më të ultat, povidhnin frutin dhe djersën e popullit,kooperativistët, po vidhnin prodhimete tyre në kooperativë, punëtorët, povidhnin prodhimet e tyre në punishte,fabrika, etj, etj. Endrrën e bukurutopike komuniste Lenini e shihte sipushtet të sovjetëve, pluselektrifikimin e vendit, praelektrifikimi i vendit do silltelumturinë e tij. Shpërthimet Dielloreqë presim do të na lenë pa energjielektrike, pra do zhdukin elementinbazë të mirëqënies të jetës njerëzore.Kjo do të thotë se mendjendriturit eshkencës e politikës shqiptare, duhettë shqetësohen për masat që duhenmarrë para e pas shpërthimit Diellor,për të zvogëluar numrin e viteve tëdekadave të reabilitimit të planetittonë, vendit tonë.

Përsa u përket sovjetëve, atokanë qenë si Këshillat tonapopullore të socializmit, qëzhvillonin luftën e klasave, simotratë organeve të sotme vendore.Pluralizmi ynë është pa idealenjerëzore, ai është katandisur nëluftë, pse mos themi klasore,kryesisht, midis dy grupimevepopullore të dy partive kryesore.Pluralizmi i vërtetë amerikano-evropian, karakterizohet ngapërpjekjet që i shërbejnë shoqërisënjerëzore, përtej të MAJTËS dhetë DJATHTËS. Vetëm injorantëtnuk e kuptojnë rëndësinë eveprimtarisë përtej së majtës e sëdjathtës. Idiotësia e tyre, që uduket mençuri, mishërohet ngakutia e pesë sardelkave, e pesëcironkave, e pesë kotelkave, epesë këlyshkave mashkullore tëFatos Nanos, të cilët meçoçërrllëkun e tyre, jo vetëm venënë dyshim vlerat e përpjekjevepërtej së majtës e së djathtës, pore paraqesin atë edhe si tëdështuar, duke pranuar kështu,luftën e klasave të tipit të ri.Politikanët le të merren mezgjedhjet e 2013-tës, 2021-it e të2701-it po të duan, por në asnjëmënyrë nuk mund të jenëinvariantë ndaj shpërthimeve të

pritshme Diellore. Sa mirë do tëishte që fusha magnetike Diellore,të mjekonte mendjet “njerëzore”që janë antinjerëzore, genet“njerëzore”, që vdesin për pakluftë klasore!!

Dikush, për problemin eshpërthimeve Diellore, na fton tëmbështetemi tek ndërkombëtarët,të cilët, me qëndrimet e tyre ndajpopullit tonë, nuk kanë përse tëkrenohen. Për luftimin e pasojavetë shpërthimeve Diellore, ndihmae tyre mund të vijë “dy-tri” ditëpara shpërthimit e që vetëkuptohetse ajo nuk do të ketë asnjë dobi.

Ndërkombëtarët, edhe me para,nuk mund të mposhtin goditjet estuhive magnetike Diellore. Parapër devijime?!!

Në kuadrin e këtij shkrimi mepërmbajtje tepër serioze, le tamarrim shpirtin me të mirë, duke ufutur në humorin e shkollës“Portokalli”, nëpërmjetparalelizmave të Stambollit qëdigjet e prostitutkave mashkulloreapo femërore që krihen:

1- Shpërthimeve Diellore para28 qershorit, me flakërimat efushatës elektorale para zgjedhjevetë asaj dite;

2- Periudhës dinamike paszgjedhjeve të 28 qershorit dhezhvillimeve jo fort shpërthyese nëgjirin e Diellit;

3- Shpërthimeve kolosale tëDiellit në fund të vitit 2012 ose nëfillim të vitit 2013, me shpërthimetelektorale të zgjedhjeve të pritshmepara eksplozionit Diellor të vitit2012 apo 2013. Më ngushëllon, përmë tepër më gëzon fakti, që dataamerikane e shpërthimit, nukpërputhet me datën ruse të tij. Atodata e “Përjashtojnë” njëra-tjetrën,sepse shpërthimi nuk thuhet se dotë ndodhë në të dyja datat, sirrjedhim njëra prej tyre duhet të jetëe gabuar. Cila? Probabiliteti është50% për njërën e 50% për tjetrën.Meqë njëra është e gabuar, mesiguri, atëherë për fatin tonë tëmirë, qofshin të dyja tëgabuara!!!...

Ishalla parashikimetshkencore, kthehen nëthashethemnaja shkencore, gjë qëpër ne, që besojmë tek shkenca,s’ka mundësi të ndodhë.

Thuaj po deshe: lum kush tërrojë!

Petro PriftiPogradec, më 28 nëntor 2009

Apokalips apo “apokalips”?Përmasat e shembjes së botës?

25 Dhjetor 2009 - 10 Janar 201010 Shoqëri civile

Shoqata "Unë, Gruaja" (UG) nëbashkëpunim me Zyrën për BaraziGjinore dhe Kundër Dhunës nëFamilje, Bashkia Pogradec,organizoi aktivitetin përmbyllës tëFushatës 16 Ditë Aktivizëm KundërDhunës ndaj Gruas. Kjo fushatë nisimë 25 Nëntor e cila është DitaNdërkombëtare kundër Dhunësndaj Gruas dhe u mbyll më 10Dhjetor, në Ditën Ndërkombëtaretë të Drejtave të Njeriut.

Fushatën e parë, shoqata UG eka realizuar në vitin 2000, dhe tanikjo është kthyer në një aktivitettraditë. Pa modesti themi se, UGka qenë ndër të parat shoqata nëShqipëri, për të mos thënë e para,që ka organizuar këtë Fushatë.

Motoja e fushatës 2009 ishteAngazhohu-Vepro-Kërko: Nemund t’i japim Fund Dhunës ndajGruas! Gjithashtu, Viti 2009 është10 vjetori i njohjes zyrtare ngaShtetet e Bashkuara të 25 Nëntorit,si Dita Ndërkombëtare përEleminimin e Dhunës Ndaj Gruas.Fushata e këtij viti iu dedikuagrupeve apo individëve të nderuarqë janë angazhuar për të tërhequr

vëmendjen globale në luftën kundërdhunës ndaj gruas. Inkurajon çdonjeri, pavarësisht mundësisë, tëveprojë për t’i dhënë fund dhunës,dhe të kërkojë llogari për të gjithapremtimet që janë bërë përeleminimin e dhunës ndaj gruas.

Ne ndihemi dhe jemi pjesë ekëtij grupi dhe në këtë kuadër kemirealizuar një sërë aktivitetesh, sipublikimin e një sërë materialevepublicitare, shpërndarjen e tyre nëqytet e fshat, por edhe më gjerë nëKorçë, Ersekë, Gjirokastër ePërmet. Janë realizuar takime megrupe grash dhe nxënës nëpërshkolla apo vizita pranë shoqatësUG. Mjaft nxënës të shkollave tëmesme kanë shprehur dëshirën përtë vizituar ambientet tona dhe përtë marrë më shumë informacion përaktivitetin tonë. Me rastin e 16 DitëFushatë, nxënësit e vitit të tretë tëshkollës së mesme të përgjithshme“Gjergj Pekmezi” vizituan shoqatënUG. Znj. Eleni Jajçari bëri njëprezantim të shkurtër të shoqatësdhe më pas fëmijët bënë pyetje tëndryshme, ndër të cilat veçojmë:

-Sa kohë keni që funksiononi siUG?

-Cila është ndihma që u jepnigrave të dhunuara?

-A jeni ndier ndonjëherë tëkërcënuara, nga bashkëshortët eviktimave?

-A janë zgjidhur çështjet që kenitrajtuar?

-A janë të lirshme gratë, kurflasin për problemet e tyrefamiliare?

-A bëni dallime racore?-Ju flisni për barazi gjinore, por

mbani emrin UG. Pse? Pse nuk kenivënë një emërtim që të përfshijë tëdyja gjinitë?

-Sepse ne kemi parë që roli igruas është më problematik nëshoqërinë tonë. Ne kërkojmë tëecim krah për krah me burrat, dheata të na mbështesin. Dhe kjombështetje është më e dukshme kurata bashkohen me Unë, Gruaja.

E veçantë për Fushatën e këtijviti ka qenë realizimi dhe shfaqja epjesës teatrale “Me Maska, PaMaska” nga trupa e Teatrit Shëtitës.Kjo pjesë teatrale është shfaqur nëfshatra të ndryshme të rrethit si

Deri në vitet ’80-të dhuna kundërgrave nuk ka qënë temë e Kombeve tëBashkuara. Kurse sot ekziston një ingarkuar i posaçëm dhe të drejtat egrave janë përfshirë ndërkohë në disadeklarata. Dhuna kundër gravekërcënon zhvillimin. Ky ishte mesazhi iKombeve të Bashkuara, që sekretari iPërgjithshëm, Ban Ki Mun, dha merastin e ditës ndërkombëtare përmënjanimin e dhunës kundër grave.Aktet e dhunëshme të grave dhe vajzavenë të gjithë vendet e botës nuk krijojnëvetëm vuajtje, por shkaktojnë mungesëstabiliteti dhe rëndojnë përpjekjet përpaqe, tha Ban Ki Mun. Nuk ka qënëgjithnjë kështu, sepse tema e dhunëskundër grave, sidomos në lidhjetbashkëshortore, nuk ka qënë temë esistemit të Kombeve të Bashkuara derinë vitet tetëdhjetë. Së pari, organizatate grave bënë të qartë se të drejtat e

njeriut nuk marrin parasysh sa duhetrealitetin e jetës së përditëshme tëgrave. Ato përfshijnë marrëdhënietmidis shtetit dhe qytetarëve dhe jo jetënprivate. Kështu burrat mbrohen ngashteti para torturave me motive politike,kurse gratë që keqtrajtohen nga burrate dhunshëm nuk mbrohen. Komisionii Kombeve të Bashkuara për zbutjen ediskriminimit të grave ( CEDAW ) epranoi kritikën dhe e përcaktoi dhunëne kësaj natyre si diskriminim gjinor. Porlëvizja ndërkombëtare e grave arriti përherë të parë sukses në Konferencën etë Drejtave të Njeriut në Vjenë në vitin1993. Nën moton “Të drejtat e gravedhe të drejtat e njeriut”, ato përfaqësuanatje problemet e tyre dhe Asamleja eKombeve të Bashkuara nxori në dhjetortë 1993-shit një deklaratë tërëndësishme. Për herë të parë dhunae ushtruar kundër grave në familje, në

shoqëri apo edhe nga shteti upërkufizua në mënyrë të përgjithshme,duke përfshirë në të edhe përdhuniminnë martesë, si dhe gjymtimin eorganeve gjenitale të grave. Përveçkësaj, deklarata thotë se dhuna kundërgrave është formë e shprehjes sëshpërndarjes së padrejtë historike tëforcave midis grave dhe burrave, që kaçuar në sundimin dhe diskriminimin egrave nga burrat, duke u hequr graveshanset e barazisë. Në vijim, Këshilli iKombeve të Bashkuara për të drejtat enjeriut krijoi postin e së ngarkuarës sëposaçme për çështjen e dhunëskundër grave. Nëpërmjet analizimit tësaktë të dhunës në martesë dhe familjebëhet e qartë se edhe përparimi i gravenë politikë, arsim dhe profesion nuk emënjanon domosdoshmërishtpabarazinë gjinore. Shtetet anëtare tëKombeve të Bashkuara, që luftojnë për

arritjen e barazisë gjinore, ndihen tëkonfirmuara në përpjekjet e tyre seështë e pranueshme dhuna kundërgrave. Kështu, vitin e kaluar filloi fushatae Kombeve të Bashkuara “Unite to EndViolence Against Ëomen”, ( Bashkohunipër t’i dhënë fund dhunës kundër grave), e cila vazhdon deri në vitin 2015.Përmes kësaj fushate kërkohet qështetet të nxjerrin ligje efektive, tëzbatojnë plane aksionesh dhe të marrinmasa preventive kundër: dhunës nëfamilje, përdhunimit dhe martesës sëdetyruar, kundër marrëdhënieveseksuale të padëshiruara dhe tëpambrojtura që bartin rrezikun esëmundjes së sidës, kundër gjymtimitgjenital të femrave, kundër vrasjeve përshkaqe nderi, kundër prostituimit tëdetyruar dhe skllavërisë, si dhe kundërdhunës seksuale në konfliktet earmatosura.

16 Ditë Aktivizëm kundër Dhunës ndaj GruasTushemisht, Hudënisht, Pirg për t’ufinalizuar më pas në Pogradec, tekTeatri i Kukullave. Ajo ç’ka ështëe rëndësishme të përmendet ështëse kjo trupë, nëpërmjet komedisë iprezanton publikut Ligjin “PërBarazinë Gjinore” dhe atë “PërMasat ndaj Dhunës në Familje” .Në këtë mënyrë ne synojmë jovetëm argëtimin e publikut por edheinformimin e tyre.

Zyra Arsimore Pogradec dhenjë numër i konsiderueshëmmësuesish e drejtues shkollashkanë qenë pjesë e këtij procesinë shpërndarjen e materialevepublicitare si dhe materialeveinformuese. Po kështu edhepersonat e kontaktit pranë UGqë vazhdimisht, por veçanërisht,në ditët e fushatës mundësuaninformimin e komunitetit nëzonat rurale. Për publikimin edisa prej materialeve publicitarenjë ndihmë të konsiderueshmeka dhënë Banka Popullore,Dega Pogradec si edheshtypshkronja DIJA-Poradeci ecila është dhe mbështetëse epërherëshme e aktiviteteve tona.

Dhuna kundër gravekërcënon zhvillimin dhe paqen

Të drejtat e grave dhe të drejtat e njeriut RASTETAktet e dhunshme të gravedhe vajzave në të gjithëvendet e botës nuk krijojnëvetëm vuajtje, porshkaktojnë mungesëstabiliteti dhe rëndojnëpërpjekjet për paqe, thaBan Ki Mun.

25 Dhjetor 2009 - 10 Janar 2010 11Letërsi

Poeti Ylber Merdani ka filluartë shkruajë që në moshën

rinore, madje janë disa prej poezivetë tij antikomformiste të shkruaranë vitet ’60 si; poema “Tëdënuarve”, poezitë; “Motrës dhevëllait për ditëlindje”, “Malet”, etjqë do të bëhen shkak për dënimin etij. Ka shkruar poezi në burg, nëinteresim dhe vazhdoi të krijojë. Zëripoetik i Ylber Merdanit, si një zë isinqertë dhe i çiltër ka si tiparthjeshtësinë dhe qartësinë. Nukgjen në poezinë e tij mllef që shkonnë tejskajshmëri për shkak tëvuajtjes në diktaturë edhe pse kanjë gulsh të brendshëm, kurrësesinuk e shpreh dhunshëm. Merdaninuk është prej atyre që kërkuanshpagim, sepse vendin e kësaj nëpoezi e pat zënë ndjesia e sëarsyeshmes. Ajo që të bën tëvëmendshëm, është gjetja e forcëspër t’u përballur me të vështirën.Y.Merdani është poet i komunikimitintim, i besimit tek e ardhmja,veçanërisht, sepse ai e shihte atë sishenjë të gjendjes shpirtërorendryshe. Këtë filozofi do ta gjejmënë mënyrë të sintetizuar edhe tek njëpoezi me katër vargje; “Dua të qesh,për mua çupa qesh,/ Dua të loz, përmua djali lot./ Për të mallkuar, gruajanuk rresht,/ Hakmarrjen ta kam lënëty, o zot”. Jeta e mundimshme i kadhënë poezisë një përmbajtje tëveçantë që e shpreh si një brengë epakënaqësi, që shqiptohet me njëtonalitet të trishtë dhe jo si britmë,pra është ndjesi. Poezia përmbanfillin e së keqes, shpesh ështëmetaforë e jetës së trishtueshme.Poeti pranon dashurinë dhehumanizmin si një ekuilibërshpirtëror, i domosdoshëm. Herë pashere hyn në komunikim me lexuesindhe shpesh bën pyetjen; “Ajam....poet vërtet? Ndonëse kafilluar të shkruajë herët, kërkon qëpoezia e tij të ndikojë nëemocionalitetin e lexuesit. është kylexues që do të gjejë në poezi njëshpirt të brengosur; “U ngashënjyetju dhe derdhet lot/ E ndërsa unë përvete s’qava dot/ e jo se ndjenjat,shpirti kanë vdekur./ Paksa janëtopitur, kanë fjetur;/.

Diktatura ia preu burimetmëndësore, jetësore dhe ia bëri jetëntë vështirë. Ndërsa në pikëpamjeshpirtërore ia tendosi nervin poetikdhe i nxiti mundësinë e shprehjes sëbrengës nëpërmjet vargut poetik.

Pra, në se poezia e Merdanit të ftonpër lexim, të njohësh dhimbjen prejabsurdit, të detyron edhe tëmendosh. Poezia është jeta embërthyer në morsën eshtrëngesave të pafundmeshpirtërore dhe fizike, ështëpentagrami i jetës dhe shpirtit të tij.Këtë ndjesi mund ta hetosh e tashqiptosh si një thirrje, por vetë poetika një zë tjetër më të qetë i cili efsheh domethënien dhe e detyronlexuesin të hyjë në lojën e imagjinimit:Për poetin, poezia ka qënë një balsamnë situatat më të nderlikuara e tëvështira të jetës së tij fizike eshpirtërore. Duke komunikuarnëpërmjet vargut, është ndjerë më ilehtësuar prej ankthit tëherëpashershëm. Nota të tillaparashikojnë vëllimet poetike: “40letra dashurie”, “Klithma nëshkretëtirë”, “Puhiza endacake”,“Humnerat e zhgënjimit”, “Ja vdekje,ja liri”, poema “Për Devollin”, ndërsavëllimi me poezi të zgjedhura“Shpresa e blertë”, është botuar prejentit “Flaka” në Maqedoni. Vargupoetik i Merdanit shpreh pastërtinëdhe krenarinë e shpirtit: “Paçka ses’janë të bukur/ Në rrugë/ të ecnikrenarë/, poezia “Vargjet e mia”.Përballja me një realitet të ashpër,me një diktaturë të egër, në internime burgim, do të njihnin një tjetërshpërthim në zërin e poetit. Kthiminpas një çerek shekulli burg einternim, do ta japë me vargje tepërmallëngjyese dhe të dhimbshme:

“Fliste shpirti shpresëdhënës/ Gjithme yjet rrugëtare/ Fshehtësisht ifliste hënës,/ Që nga tokaçehrevrarë/. Ndërsa realiteti sitrishtim është i hapur që vështrohetapo imagjinohet. Shpresa mbetet disie fshehur, e padeklaruar, porngacmuese dhe e pritshme. Kjoshpresë në poezi, merr fizionominjeriu që përmes vështirësive dhesakrificave të mundimshme, silltezërin e lirisë si një shpëtimtare që kamarrë mbi vete barrën e vështirë.Herë kjo merr pamjen e një fenomenitë pakapshëm, si diçka ejashtëzakonshme, qiellore. Edhenëse lind një dashuri, më pas ajo dotë zhndërohet në një trishtim; “Ti mëtakoje shpesh nëpër vegime/ Dheunë nëpër ëndërra të kërkoja...Tynuk të lanë, të mbytën internimet/Rinia ime burgjeve vrapoi... Pra,dashuria shndërohet në një dramë.Për poetin, dashuria është një malli shenjtëruar. Dashuria është dallgëe brengë, kaltërsi e vranësi, mall ezjarr, por edhe ankth e trishtim. Nëpërballje me pengesat, vështirësitëdhe ligësitë e pamëshirshme, poeti,tëk harmonia qiellore gjen qetësinëshpirtërore. Nga kjo lojë e bukur eimagjinatës poetike, kanë dalëvargje të tilla; “E një dëshirë eçmendur më ka kapur,/ Të shkojatje, tek Hena krahëhapur;/ Nëështë aq e pastër sa e di,/. Tekpastërtia e saj do të bëhem fli./

“Ngatërrohem, rrëzohem,përmbysem diku... Mes kolles fillojtë nem/...Po kisha dhe prindër, pakisha shtëpi./ Nga shokët askushs’paska mbetur/ Kaloj kësaj rruge ihuaj tani/ i thinjur, i kërrusur, i tretur/. Zëri poetik i subjektit lirik, është zëi formuar në mjedisin ku fisnikëriakishte rrënjë të lashta, kuzemërgjerësia, besnikëria, shpirtihuman, ishin cilësi të lindura e tëtrashëguara, njëkohësisht tëmanifestuara në kohë tëndërkëmbyera, pra si në kohë të miradhe të vështira. Edhe poeti mendon,që këto virtyte të mos zbehen, pra aisynon tek ringjallja e fjalës së mirë.Tek poezia e Merdanit, shpeshankthi, trishtimi, gjenden tëpranishëm së bashku me ëndërrën,ndonëse me një besim të vakur teke ardhmja. Edhe pse poeti nuk fletdrejt për së drejti. Duke folur për njëdukuri të zakonshme, si ajo eshkëputjes së trupave të zjarrtëqiellorë që zhgarravit nëpër qiell,sajohet metafora e shpresës sipritshmëri. Poeti kishte një ëndërrrqë nuk i kishte vdekur dhe një bindjetë pakthyeshme mbështetur nëkorelacionin stinor; se mbas dimrit,vjen pranvera. Shpresa ështëbashkëudhëtare, ajo është njëngushëllim për brengën. Herë këtodukuri ndërkëmbehen me njëra-tjetrën, ndërsa trishtimi është real,ëndërra dhe shpresa, janëimagjinare. Trishtimi vjen prejpërditshmërisë, prej jetës së jetuar.

Zëri poetik i dhimbjes nëpoezinë e Ylber Merdanit

Merdani nuk është prej atyre qëkërkuan shpagim, sepse vendin ekësaj në poezi e pat zënë ndjesia esë arsyeshmes. Ajo që të bën tëvëmendshëm, është gjetja e forcëspër t’u përballur me të vështirën.Y.Merdani është poet i komunikimitintim, i besimit tek e ardhmja

vijon në numrin e ardhshëm

Nga Muharrem Xhaxho

25 Dhjetor 2009 - 10 Janar 201012 Personazh

Të dy kemi lindur me fat. Nëatë kohë kur brezi ynë hipte mbiurën e Volorekës e përballej metabelën “Zonë kufitare! Ndalimkalimi!”, ne kaptuam kufirinshtetëror. Ai vazhdoi studimet elarta për mjekësi Bukuresht-Rumani, mua m'u akordua bursa përtë vazhduar studimet në Akademinëe Arteve të Bukura, Pragë-Çekosllovaki. Ai i përfundoinë vitin 1954. Koiçidencë,kur Mistua po ktheheshe nëatdhe, unë po vija përpushime verore. U takuamnë kuvertën e vaporitkomod rus “Billi Ostrov”-(Ishulli i bardhë). Gjatëpesë ditëve dhe mbrëmjeveduke lundruar mbi ujërat edetit të Zi, “Marmara”,“Egje” dhe “Adriatik”këmbenim mendime rrethëndrrave që na presin nëjetë. Ai ishte entuziast mbinivelin shkencor që kishtearritur arti i mjekimit nëRumani. E ndiente veten tëaftë për të mjekuar dheshëruar jo vetëm atapacientë që kishin problemepatollogjike, por edheprobleme të tjera në tru. Ubefasua kur i kallzova semjekësia çekosllovake nëmetoda diagnostikimi dhekurimi moderne ka ecur përpara.Kërshëria e detyroi të më zhbirojë:

- Nga je mirëinformuar mbinivelin shkencor të mjekësisëçekosllovake, o regjisor?

I kallëzova:- Jam në një organizatë të rinjsh

shqiptarë që studiojnë për mjekësi.Kam shoqëri me studentët Veli Toto,Sali Dedej, Luan Laro, etj. Ata mëinformojnë për çudirat që shikojnënëpër klinikat.

Veç kësaj shumë kuadro të lartaqë vijnë në Pragë për t'u mjekuar ikam shoqëruar, diagnostikuar dheshtruar nëpër klinikat. NgaPogradeci kanë ardhur TodiKokoneshi (sekretar partie rrethi)dhe Avni Vërçuni (KryetarK.E.K.P. Rrethit). Mistua e shtyu

përpara bisedën:-Mjekët çekë tregonin kujdes

për pacientët shqiptarë. Thashë tëvërtetën?

-Shumë-Konkretisht. Kallzomë një rast.

Vapori çante dallgët e “Detit të Zi”,ne të ulur në kuvertë admironimromantikën e natyrës rreth e qark.Unë e vazhdova dialogun.

- Po të jap një shembull. Naum

Gëdeshi, sekretar i ambasadës tonëkishte probleme seriozekardiologjike. U operua. Isha nëdhomë. Hyri mjeku dhe i dha kurajo:

-Shoku Naum nga fytyra sotdukesh që je më mirë se dje, tësiguroj që nesër do të jesh më mirëse sot. Së shpejti do dalësh i shëruarsi top. Përktheva. U ngashërye, iashtrëngoi dorën dhe më tha:

-Miku im Tomi, Dr. Lukashi tëkuron më mirë me fjalë se me ilaçe.Ai u shërua. Mugëtira e mbrëmjesna zuri në Dardanelet. Stambollifilloi të llapsë nga dritat. Sipër ujitlundronin varka me vela, lopata dhemotorskafë. Në tavernat bekrinjtëdhe qeflinjtë pinin, nëpër tavolina juvinin orkestrina dhe këngëtarë për

t’i dëfryer. I shikonja këto skenaromantike dhe i thashë Mistos:

-Më kujtohet në kohën e Zogut,Italisë, e mbas Çlirimit të rinjtëpogradecarë bënin tava me peshk,mirrnin bukitë me verë, kitarat,hipnin nëpër varka dhe këndonin,hanin dhe pinin. Tani varkat pa ufshehur dielli prapa maleve tëMokrës i mbyllin me çelës “Elzet”.

-Sa kaluamë Stambollë më pyetiMistua:

-Më intereson të di, kandonjë kujtim tjetër ngamarrëdhëniet e mjekëveme të sëmurët që vinin ngaShqipëria ose nëmarrëdhënie me studentëtshqiptarë. Si u mendovavendosa dhe tregova diçkaqë e kisha dëgjuar nga Dr.Lukashi dhe studentëtshqiptarë që e zinin shpeshnë gojë. E pyeta:

- Dua të të tregoj njëhistori, po kam frikë, mbasee di?

-S’ka gjë. Përsëritjaështë nëna e dijes. Filloje.Ia plotësova dëshirën.

- Me Dr Lukashin umiqësova. Herë mbas herekëmbenim mendime rrethartit dhe mjekësisë. Njëherë guxova dhe i thashë:

-Gjithë të sëmurët qëkanë ardhur për t'u mjekuarnë spitalet e Pragës kanëmbetur të kënaqur nga

sjellja e mjekëve me të sëmurët.Qeshi dhe m'u përgjigj:

- Ka të ngjarë që ta kenë, njohinçelësin që hap të fshehtat e çdosëmundjeje. E kam fjalën për“Betimin e babait të mjekësisëbotërore, Hipokratit. Na kanë lënësi testament. E ke dëgjuar? Iturpëruar tkurra supet dhe lojtakokën.

-Di pak, fare pak. Mistua e njihte,por u soll sikur s'e dinte. Më pyeti:

-Me qënë se do fillonte t’ishërbente shëndetit të popullit, të kangelur në çetelen e mendjes ndonjëkëshillë nga “Betimi i Hipokratit”.Atë që dija ia thashë.

- Jam çuditur si kanë ardhur brezpas brezi deri në ditët tona këshillat

e “Betimit të Hipokratit! Dr. Lukashimë tha se në vitin 1948 qënkambledhur në Gjenevë “OrganizataShëndetësore Botërore dhe paskacituar midis të tjerave këto këshilla...Ai ngriti dorën. Pushova. Filloi ai tëtregojë:

- E para, Hipokrati është betuar:Mjeku dhe pacienti duhet të kenënjohuri mbi të drejtat themelore nërast sëmundjeje. E dyta, mjeku me tëfilluar profesionin, të gjitha dijenitë etija duhet t'i verë në shërbim tëpacientit. E treta, mjeku i ri duhet tëketë respekt e mirënjohje përmësuesit e tij. E katërta, kolegët e tijduhet t'i ketë si vëllezër, t'i respektojëdhe bashkëpunojë. E pesta, t'ipërkushtojë kujdesin më të madh tësëmurit, ditë e natë, etj. Ia shtrëngovadorën.

- Më vjen mirë që paske dijeni mbi“Betimin e Hipokratit”. Mistua mëtha: Gjithë këto mësime do përpiqemt'i vë në jetë me pacientët që do tëmë kërkojnë ndihmë. Dr. Mistua uemërua nga Ministria si mjek nëKorçë. E dinte se bashkëqytetarëvetë tij deri atëherë u kishin shërbyermjekët, Filip Papajani, Thoma Kondi,Ali Babaliu. Asnjë pogradecar s'kishqëndruar në vendlindje. Mbas 6muajve ai transferohet në vendlindjeme detyrën mjek patollog dhe drejtori spitalit “Rural”. Pra Dr. MistoMarkua është doktori i parëpogradecar që iu shërbeu me zotësi,dashuri dhe devotshmëribashkëqytetarëve dhe fshatarëve.

Për të treguar meritat e tij si mjeki shquar këto ditë takova kolegët qëpunuan për të, Dr. Teodor Jorgonin,Dr. Ramadan Mukollarin (kohë mëparë dhe mjeken Kristina Llakmani,tani në Pragë). Që të tre e vlerësuansi mjek të zot kopetent, me kulturë tëgjerë mjekësore. Mbi të gjitha studioz.Sa herë dyshonte për të diagnostikuartë sëmurin, hapte literaturënprofesionale në gjuhën rumune dheitaljane. Meqënëse mungoninspecialistët bëri një kurs 6 mujor përkardiollogji. Kishte raste kurndërhynte dhe për frakturakirurgjikale (duar, këmbë të thyera,etj).

Në spitalin “Rural” s’kishte mjek

Respekt dhe dashuri për Dr. MistonNdaj doktor Mistos jemi të gjithë jemi mirënjohës

lexoni në faqen 13

Nga Tomi Mato

25 Dhjetor 2009 - 10 Janar 2010 13Personazh

roje natën. Kur kërkonte ndihmëakute ndonjë i sëmurë, infermierivinte në këmbë dhe ngrinte ngagjumi. Dr. Mistua vinte me vrap. Jajepte ndihmën e nevojshmë deri sae qetësonte.

-Si me shaka e ngacmova Dr.Jorgonin:

-Sot disa mjekë tëpandërgjegjshëm e turpërojnëmjekësinë duke u marrë lekëpacientëve. Dr. Mistua merrterryshfet? Protestoi me ndërgjegjetë pastër:

-Në kohën tonë nuk njihej fjala“Korrupsion”. Besomë, ai as kafenuk vinte të pinte. Ishte njeri i pastër:Po të merrte para nën dorë dokishte bërë ndonjë vilë, por jeton nështëpitë që i bëri i ati, Sotiri. Për taekzaminuar më mirë figurën e tij ngasëmundja e korrupsionit, në atëkohë, pyeta dhe tre infermierë qëkanë bashkëpunuar më Miston,Vasillaq Bushon (Laqon), VasfiCaken dhe Kostaq Çobanin.

Veterani i infermjerëve Laquamë tha: Dr Mistua ka qenë mjek izoti, i përgjithshëm, me aftësiprofesionale, përcaktontesëmundjen e pacientit dhe mjekonteme kompetencë. Nuk mbaj mend

të ketë bërë ndonjë gabim. NdërsaKostaq Çobani më tregoi këtëhistori: “Një djalë në fshatinZagorçan përcolli një luçkë të vogëlmetalike. Barku ju enjt. Prindëritvendosën ta shpinin në Korçë, taoperonte Dr. Polena. Mistua ngulikëmbë. Mos kini merak, do t'ianxjerr unë me ilaçe dhe vërtet ianxori. Për ta vërtetuar zotësinë eMistos si mjek të talentuar, më thanëtë takoja qytetarin, Dhimitër Ilo(Miçon). E takova.

-Kam dëgjuar që në vitin 1968ke vojtur nga veshkat. Kush tëmjekoi? Pa u menduar, duke ungashëruar, me mirënjohje dherespekt, u përgjigj:

- Dr. duar artë e mendje ndriturpogradecar, Misto Markua. Ju lutatë më kallzonte ngjarjen.

-Si i thashë ku më digjte dhe mëdhimbte në trup, mori një libër, e hapi,u konsultua me të dhe më thotëbuzagaz:

- Ke një infeksion të lehtë nëveshkat. Me humor më premtoi se

së shpejti do ta pushkatojmë. Megjithë që kisha dhimbje e falenderova.Më shtroi në spital, mjekoi, për njëmuaj më dërgoi në spitalin Nr.1, teDr. Josif Adhami. Si m’i bëri të gjithaanalizat më pyeti?

-Cili mjek të ka mjekuar nëPogradec?

-Dr. Misto Markoja. Më porositi.-Shko falenderoje. I thuaj të të

japë këto medikamente dhe një muajtjetër. Ne mua s’ke më punë të vish.E në të vërtetë që nga viti 1968 ederi më sot, unë s’kam ndjerëdhimbje nga veshkat. Mistua ipushkatoi mikrobet. Infermieri VasfiCake shtoi edhe këtë kontributhuman të tijin:

-Mistoja jo vetëm në qytet, poredhe në fshat ka dhënë një ndihmëtë madhe. Disa herë në vitorganizonte ekipe shëndetësore dhekontrollonte të sëmurët. Aty nga viti1970 në qytet erdhën disa mjekë tëtjerë pogradecarë si Naim Zgjani,Nikolla Niça, Kristaq Nuçi, Qirici,Spiro Nastua, Sotiraq Pilinçi, Petraq

I shtyrë nga dëshira e madhe,e ndjej detyrë të shkruaj për cilësitëe shpirtit Mokrar. Më ra fati tëpunoja specialist në Gjendjen Civileprej vitit 1947 deri në vitin 1983, plot46 vjet, kur dola në pension, detyrëtë cilën e kreva me ndershmëri.

Natyra e punës kishte të bënteme popullin, t’i shërbeja, duke ivlerësuar sikur t’i kisha vëllezër emotra.

Duke shkuar në çdo fshat ushpegonja Kodin Familjar, që aqshumë ishte i nevojshëm. PushtetiLokal më dërgonte në fshatra edhenë fushata ekonomike, krahas sajbënja edhe punë bindëse nëpërmjetshtypit. Nuk kam lënë familje e fisepa i njohur ashtu si të gjithë kuadrote tjerë. Populli i priste dhe ivlerësonte ata.

Po çfarë karakteri ka mokrari?Një popull bujar dhe mikpritës, një

Respekt dhe dashuripër Dr. Miston

Dr Mistua nga viti 1954 e deri sa doli në pension 1990 ju shërbevi të sëmurëve për tua lehtësuar dhimbjet e zgjatur jeten

vijon nga faqja 12Cici, Fuat Demiraj, etj. Një herë nëmuaj vini specialistë të tjerë ngaKorça. Njihja Marika Bellovodën,Zhani Sofronin, Gaqo Kanen.Kishin respekt për Dr. Miston.“Diagnozat e tij ishin të sakta.Mjekimet të pagabuara. Dr.Mistua nga viti 1954 e deri sa dolinë pension 1990 u shërbeu tësëmurëve për t'ua lehtësuardhimbjet e zgjatur jetën. Por jovetëm në shëndetësi, por edhe nëkulturën e jetesës, me edukatëndhe sjelljen e tij emancipoi edukatënqytetare dhe fshatare. Ndaj atij tëgjithë jemi mirënjohës. Para se tëlargoheshe për në Amerikë bashkëme dy intelektualët AnastasKostandinin dhe Gjergji Lakon evizituam. I uruam udhëtim tëmbarë dhe të na kthehesh këtu nëvendlindje i shëndetshëm. Në emërtë miqve dhe shokëve të tu, e gjithëqytetarëve dhe fshatarëve që ju keshërbyer të urojmë shëndet. Me tëdrejtë Këshilli i Bashkisë së qytetit,për kontributin që ke dhënë nëshërbim të shëndetit të popullit dheemancipimin e tij, të nderoi metitullin e nderit “Krenari e Qytetit”.Të presim të na vish shëndoshënga Amerika.

Tomi Mato

Shpirti Mokrarpopull me dashuri dhe dhëmbshuri,bujar, humanitar. Në ato vite Mokraishte analfabete, por zemërgjerënga të gjitha.

Të rrinje me mokrarët, të punojedhe të bisedoje me ta, unë e quajshkollë të madhe. Të gjitha familjettë prisnin me kënaqsi, të cilën do tavlerësoja kështu: hanja bukë memjaltë, se mjaltë është fjala e tyre.Me ta bisedoje çdo problem, të cilëti dëgjoja me vëmendje dhe ivlerësoja seriozisht.

Një nga ato ngjarje: kishndodhur një grindje në Çervenakënë një familje nga një zjarr. Tëafërmit ishin interesuar të zgjidhej.Fajtori ishte gjendur. Por ishte epamundur. Këtë mund ta zgjidhtevetëm Petroja, që ishte nëPodkozhan, që kishte ardhur ngaÇervenaka. Ishte një plak meshumë pjekuri, të cilit i kërkoi

ndihmë Çaushi i Çervenakës.Petroja nuk nguroi, por pasi e pritisi mik e si vëlla, e dëgjoi dhe të dy unisën drejt fshatit.

Fjala e Petros, mendimet e tijabënë që grindja të sqarohet e tëmbyllet me mirëkuptim e me dorënë qafë. Gjithë farefisi pleqtë enderuar e të mençur fshati i nderoisipas zakonit.

Ndër mokrarët është i vlerësuardhurimi i fëmijve njerëzve të afër dheky nuk është një rast: të tillë ka nëKalivaç, Podkozhan, Pleshisht,Dunicë, Jollë e të tjerë. Kjo ka sjellëedhe një dashuri dhe mirëkuptimedhe më të madh midis tyre, poredhe më gjerë.

Një rast: Gjok Tola me Ligorieni falin djalin Risto Pjetrit ngaPleshishti, duke e uruar: ta mbushtëderën plot! Dhe për çudi ai mefamiljen e tij lindën 10 fëmijë. Vetëmnga ky djalë u bë 10 herë krushk, 20herë nga fëmijët e tjerë, gjithësej 36herë.

Mokrarët me zemër të madhe e

të gjerë dinë të falin edhe gjakun, mearësyen e fortë e të kthjelltë dheraste të tilla ka në Mokër.

Mokrari nuk e ka patur në traditëtë përvetësoi pasurinë e të tjerëve,nuk ka qënë vjedhja cilësi e tij.

Shpirti mokrar është i pasur edheme shprehje urimi, kur përshëndetin:Zoti të nderoftë e të gëzoftë! Tashtoftë e të tjera.

Sofra mokrare është një pasuritjetër me vlera, punëtorë, të këngëse të muhabetit. Nuk është rastësi qëshumë çupa mokrare janë nuse nëqytet. Mokra i ka dhënë kombit tredëshmorë të gjuhës shqipe: GjokShqiptarin, Aleks Andrea(Hoshteça), Apostol Kollçakun.

Mirëkuptimi, toleranca,bashkëjetesa fetare është një tjetërvlerë e Mokrës dhe e mokrarëvekudoqë ndodhen.

Këtë e tregojnë miqësitë,krushqitë, vizitat dhe gjithëçka fletnë të mirë të këtij komuniteti e psejo edhe të këtij Kombi.

Vangjel Burnazi

25 Dhjetor 2009 - 10 Janar 201014 Homazh

B abai ynë Fero lindi nëSlabinjë të Pogradecit nga

një familje e madhe fisnikësh etregëtarësh. Fëmijëria e tij ishtee qetë, e bukur, por pak eshkurtër, pasi që në moshë tëvogël rreth 10-12 vjeç i duhej tëmerte përsipër vazhdimsinë etregëtisë, e cila kishte nisur qënga gjyshi dhe të afërmit e tjerëtë familjes Fero. Dyqanet ishinnjëri pas tjetrit në Slabinjë, nëRamje të Zemçes, në Omçan dhenë Selcën e Sipërme. Kjo familjekishte futur në këto dyqane tëafërmit e saj. Për të ecur më tejfamilja vendosi që tregëtia tëzhvendosej dhe në qytetin ePogradecit dhe ashtu u bë. Nëvitin 1938 xhaxhai i babait Kurtihapi dyqan në Pogradec.

Nga të gjithë niperinjtë aizgjodhi Feron. Një djalë ishkurtër, i bukur, i çiltër, i zgjuar,i kujdesshëm dhe pa fjalë. Sipasrrëfimeve të babait tim në dyqanrrinte Feroja, kurse furnizimin edyqanit e bënte xhaxhai. Dyqanipo merrte drejtim të mirë dhe nëPogradec sepse malli ishte iveçantë dhe merrej në Itali. Ekështu vazhdoi tregëtia, por vitetkaluan dhe filloi lufta e cila sollipengesat e saj. Por puna vazhdoimirë. Lufta duhej ndihmuar dhesipas rrëfimeve të babait tim vinteNuçi Tira dhe na kërkonteushqime dhe veshmbathje të cilatnuk i kursyem asnjëherë. U çliruavendi dhe rreth viteve 1946 umbyll dyqani nga shteti duke moslejuar tregëtinë private.

Një perde e zezë mbuloidritaren e familjes Fero, nga ajodritare, ku familja Fero shihteshumë larg, kështu ishteshkruajtur nga Zoti. Babai ukthye përsëri në fshatin e tij nëSlabinjë. I vrarë shpirtërisht, poredhe më i burrëruar, më i zgjuardhe më i shkathët, një tregëtar imirëfillte, duke vazhduar edheshkollën në Pogradec, ku u bë njëekonomist i fortë. Kur Partiamori pushtet u ngrit kooperativapor duhej edhe një ekonomist imirë, ku kryetari i saj vendosi qëtë merte Feron. Rreth vitit 1950babai martohet dhe merr në njëfis të ndjerë në Slatinë çupën e

Selim Lekës.Nëna jonë quhej Hanife. Filloi

jeta si kudo edhe në familjenFero. Një jetë do të vazhdonteafër 60-vjet martesë. Porgëzimet erdhën përsëri tek kjofamilje, dhuratat nga Zotis’mungonin ishin 9 fëmijë. Katërfëmijët e parë lindën në Slabinjë.Në fund të viti t 1960 hapetstabilimenti në Bishnicë. Drejtorii saj ishte Halit Çela, ku i kërkoiHamit Balliut që ta transferonteFeron në Bishnicë. Hamiti pranoidhe babai ia çmonte gjithmonë iishte mirënjohës, fjalët e tij ishin:Më ke shpëtuar fëmijët nga bukae misrit.

Në vitin 1961 në Bishnicë filloinjë jetë e re familjare dheshoqërore në një vend të bukurnga natyra, ku buronte një ujë ikristaltë një gjelbërim imahnitshëm. Një popullim i pakët,por vite më vonë do të bëhej njëqytezë e bukur plot gjelbërim.Qyteza gumëzhinte nga zërat e

punëtorëve, motorsharat. Babaiju bënte llogarinë dhe ju ndanterrogat e tyre. Filloi një epokë ere ku babi kokëulur pa llafe,gojëmbël me punëtorët, indërgjegjshëm për atë që shkoidhe optimist për atë që po vjen,të afërmen e tij dhe të familjes.Dhe kështu paratë nëpër duar,fëmijët e parë rriteshin, të tjerëtvinin nga pas. Pothuajse afër nënjë vit njëri pas tjetrit. Të gjithëu rritën në sajë të nënës sonëHanifesë, si mos më mirë.

Asgjë nuk mungonte nëfamiljen tonë në sajë të të dyprindërve tanë, që punonin pa ulodhur për të rritur. Të nëntëfëmijët e tyre, kur të vegjëlit vininnë jetë të rriturit ndihmoninnënën për fëmijët e tjerë. Erdhikoha për të bërë martesat merradhë të gji thë fëmijëve.Prindërit nuk donin që fëmijët etyre të jetonin më në fshat. Dhekështu u bë. Asnjë nga fëmijët etyre nuk u martua dhe jetoi aty kjo

Përjetësinë tregëti

ishte jeta e bukur, e lumtur për tëdy. Me një mbyllje të këndshmëpër drejtimin e fëmijëve të tyre nëjetë.

Po vjen koha dhe vitet ikin pakuptuar dhe të dy prindërit tanënëna madhështore, një grua egjatë, e bukur me një trup të drejtësi sorkadhe dhe babai jo shumë iplakur mes halleve të jetës. Polindnin nipëra, shtoheshin gëzimet.Jeta po merrte drejt nga pleqëria.Nëna Hanife doli në pension rrethviteve 1979 kurse babai rreth vitit1986. Fëmijët babai i rregulloi mezotësinë e vet nëpër shkolla, punëtë ndryshme me ndihmën e miqvetë tij të vjetër në Pogradec sepërndryshe nuk i jepte njeri bursapër shkolla, punë duke qenë sefëmijët mësonin dhe punonin. Nëfundin e vitit 1989 filloi lëvizja përDemokraci, babai po ndiente diçkapër ndryshimin e madh që do tëndodhte rreth viteve 1990. I qetë,një natyrë e mbyllur, pa fjalë dotë mendonte në veten e tij, ku përherë të dytë në jetën e tij meemrin e zotit në gojë, me bismilaido të fillonte tregëtinë nga e para.

Unë, djali i tij i vogël Agimibashkë me vëllain tim Nexhmiunpunonim në minierën e qymyrgurit në Vërdovë. E di vetë ai mesa mundim na futi në minierë. Evetmja punë ku mund të uleshimme banim në qytet. Babai e haroiatë. Më thirri mua Agimin ku fjalëte tij ishin: do vish me mua, dofillojmë tregëtinë. Dhe kështu ubë. Një çantë e madhe e mbushurme mastika, biskota, çokollata,paketa, shkrepse etj. Shkollë mëshkollë, Bishnicë, Velçan, Slabinjë,Proptisht, Losnik. Kjo ishte rrugajonë e përditëshme. Në fund tëvitit 1990 nuk po i durohej më. Dohapnim një klub.

E vështirë, sepse përpara ishteakoma shteti por duke u rrënuar.Me dy klube të tjera përballë endërtuam klubin tonë siç na mësoibabai bashkë me vëllain Gëzimindhe nusen e Shemes, Bardhën.Bashkëfshataret tanë disagëzoheshin, disa habiteshin. Ngagoja e tyre rridhnin gjithmone këtofjalë të mira çiltërsie: si kamundësi përsëri Feroja. Por nenuk na pengonin fjalët e tyre punaishte gjithçka për ne. Klubi ecishumë mirë në sajë të fjalëve tëmira.

Agim Fero

* * *

25 Dhjetor 2009 - 10 Janar 2010 15

Horoskopi javor i “Nositit”

Akrepi (23.10-22.11)

Peshqit (20.2-20.03)

Ujori (21.1-19.2)

Bricjapi (23.12-20.1)

Shigjetari (23.11-22.12)Binjakët (21.5-21.6)

Gaforrja (22.6-22.7)

Luani (23.7-23.8)

Virgjëresha (24.8-23.9)

Peshorja (24.9-22.10)Dashi (21.3-20.4)

Demi (21.4-20.5)

Horoskop & Vipa

Përgjigjet e fjalëkryqit tënumrit të kaluar (Nr. 469)

Horizontalisht: 1.Dhori 4.Darvini 10.Rio 11.Se 12.SP 13.Oliveri15.Spanja 16.Nen 17.Ka 18.Mi 20.Esenin 24.Kin 25.Tra 26.Angola 28.LU29.Briti 32.JK 33.Sto 34.Sara 36.Imre 37.LU 38.Shqipe 39.As 40.Ke41.Malta 44.ZZ 45.Kodra 47.Mig 49.Uçi 50.LT 52.Oka 54.ALB 55.Kina56.Mima

Vertikalisht: 1.Dhori 2.Oliver 3.Irene 4.Drini 5.Ai 6.Rosa 7.Isak8.Nëna 9.MP 12.Sami 14.Rendi 19.Indonezia 21.Sabri 22.Naim 23.Agjenti24.Kasus 25.Tushe 27.Ok 30.Rapidi 31.Ti 35.Ag 37.La 38.Skela 41.Mali42.LM 43.Agim 45.Kub 46.Oç 48.Tom 51.TN 53.Ka

Marrëdhëniet tuaja nëfamilje priren të bëhen mëtë qëndrueshme. Fundjavapritet të jetë e këndshme.

Suksesi këtë javë dotë jetë juaji, prandajmblidhni energjitë dhekini besim tek vetja juaj.

Nuk duhet t’u besonikëtë javë shumëpremtimeve të tepërta tëpersonave që ju rrethojnë.

Duhet të jeni më tëkursyer përsa u përketshpenzimeve të kohës,energjive dhe parave.

Personi me të cilin do tëdëshironit të kishitmarrëdhënie të ngushta s’emeriton vëmendjen tuaj.

Kujdesi juaj për t’iupërgjigjur njerëzve nënevojë do të jetë në

nivelin maksimal tëmundshëm.

Do të merrni pjesë nënjë festë në fundjavë.Investimi i filluar do tëjapë frytet e dëshiruara.

Duhet të luftoni për tëkufizuar humorin e keq.Surpriza mjaft të këndshmenë fundjavë.

Duhet të mënjanoninjë sfidë që përpiqet t’jubëjë një kolegu juaj.Ngatërresat ju bëjnëpesimist.

Këtë javë do të jetëmomenti i duhur për tëbërë projekte për tëardhmen bashkë mefamiljarët.

Do t’ju ecë në çdovendim që do të merrni.Mund të programoni njëmbrëmje me miq dhe shokë.

Javë jo e mirë, por nëvend që të ankohenipërpiquni të reagoni për tëmënjanuar shkaqet.

Horizontalisht: 1.Roman i Bokaçios 9.Emri i shkrimtarit Tuein13.Lëvizja e ajrit 14.Targa e Ersekës 15.Thirje për ndihmë nga anijetnë rrezik 16.Vullkan në Itali 17.Vladimir..., poet rus 19.Maku i dramës“Toka jonë” të K.Jakovës 21.Fitnete..., kantautore strugane 23.Akomanë dialekt 24.Shtet euroaziatik 26.I përdorin ata që rrëshqasin në akull28.Opera e P.Jakovës 29.Këngëtarja Koka, inicialet 30.Një... lind nëmendje 31. ...bufe 32.Ishte... i Popullit Pandi Raidhi 35.Dy mijë përromakët 36.Këngëtarja Oksa, inicialet 37.Shtatë romake (në invers)39.Romani “...e armëve” i P.Markos 40.Shkrimtari Zola 42.Lumë nëItali 43.Aktori italian Xhirone 44.Kryeqyteti i Taivanit 46.Një... qëformohet nga rrëshqitjet e dëborës 48.Metal fisnik 49.Emri i Bismarkut50.Përemër vetor 51.Rrjedhin nga sytë 52. ...Montan 53.Vargmaletnë Amerikën e Jugut

Vertikalisht: 1.Formohet në grykën e lumit 2.Targa e Ersekës3.Gadishull rus në Lindjen e Largët 4.Rexhep... ka qenë president5.Mund të jetë fllad i lehtë 6.Patrioti Kuka 7.Qytet sërb 8.Instituti istudimeve statistikore 9.U zverdh u bë... 10.Mati pa notën muzikore11.Aktori Ndrenika, inicialet 12.Romani “vëllezërit...” i Dostojevskit18.Xhimi..., ka qenë president i SHBA 20.Kryeqyteti i Mongolisë22.Odise ose... në Itali 25.Xhuljo... ka qenë kryeministër i Italisë27.Shkrimtari polak Mickeviç 33.Ekipi beratas i futbollit 34.Mund tëjetë morale 35.Futbollisti holandez Van Basten 38.Këngëtarja italianeGrande 39.Një... publicitar 40.Këngëtarja Qazimi 41.Një qytet francez45.Ai dhe ajo 47.Targa e Elbasanit

LigjërataPolici e ndali një pijanec në orët e vona të natës dhe epyeti: -Ku je nisur në këtë kohë? -Në ligjërata. -Kush mbanligjërata në këtë kohë? -Gruaja ime!

KonkursiNë një konkurs për autobiografinë më të shkurtër,

çmimin e parë e fitoi gruaja që shkroi: “Kur kam qenë e re,kam pasur fytyrë të lëmuar dhe kam veshur fustan merrudha. Tash është e kundërta...”

ÇerekfinaljaNë dasmë një njeri iu afrua një djaloshi dhe e pyeti:

-A mos jeni ju, ndoshta, dhëndërri?-Jo, se për fat të keqjam eliminuar që në çerekfinale!-iu përgjegj djaloshi mekeqardhje.

MarrëveshjaMartohet gjirokastriti i ri. Erdhi momenti që t‘ia vërënuses unazën në gisht. -Besoj se ky është vetëm njëformalitet - i flet ai në vesh gruas, - dhe unazën do të makthesh sërish.

25 Dhjetor 2009 - 10 Janar 201016

Enti Botues: "D.I.J.A. Poradeci" -PogradecAdresa e Redaksisë: Rruga "Rinia", Pallatet 7-katësh, Pogradec

Tel: +355 832 2905, Mobil: 069 2143753e-mail: afrovitig@yahoo.com;

redaksianositi@yahoo.com

Botues: Ilir DUKA & Afroviti GUSHONë kompjuter: Edlir PODALexoni gazetën në: www.poradeci.comGazeta shpërndahet në Qarkun Korçë

Fjalëkryq & Reklama

Në vlerësimin e botimeve më të mira të Sh.B. “D.I.J.A Poradeci” juria ka mbajtur parasyshtë gjithë komponentët e një libri: nivelin artistik të tekstit, realizimin grafik dhe kopertinën, cilësinë e shtypit.

Botimet më të mira 20091.Libri më i mirë poetik:“Mos e ndiqni hijen”, ngaEdmond Shallvari

2.Libri më i mirë në prozë:“Borëbardha flokëthinjur”, ngaVangjush Ziko

3.Libri më i mirë me studime:“Ringjallet Rilindja e Lasgushit.Po unë?” nga Petro Prifti.