E përjavshme Informative (Nr. 471) 30 Janar - 15 Shkurt 2010 Çmimi 20 Lekë

Lexoni në faqen 2

Opinion

Lexoni në faqen 11

Poeti

Opinion

Lexoni në faqet 7-8

Lexoni në faqen 6

KujtesëPersonazh

Lexoni në faqen 5

“Apokalipsi” i shekullit

Kohën e shfrytëzoj melibra dhe me shkrime

“Qytetar Nderi” i Pogradecit

“Njeriu i Shekullit”

Një botim i munguarpër vlerat Lasgushiane

Është fjala për arkitekt Kristo Sotirin,një intelektual pogradecar me vleratë spikatura, por pak i njohur.

kur bisedon meGjergji T.Gushon“Krenaria e Qytetit”

Nëse do të bëjmë një retrospektivënë kohë, nga fillimet e Demokracisënë Shqipëri dhe deri më sot, do tëndalemi dashur pa dashur tek disangjarje, të cilat kanë tërhequrvëmendjen e politikës, të analistëve,të strukturave shtetërore, por edhetë njerëzve të thjeshtë...

“PUTHJA SIPAS MËNYRËSSË GUSTAV KLIMTIT”

Nga STELVIO MESTROVIÇ

"LasgushPoradeci -Bibliografi earsyetuar", ngaautor Ilir Shyta

Nga Dhimitër GegpriftiA janë shkaqe?Ngrohja Globale, Baticat...?!

P E R M B Y T J A

Bëhu edhe TI mik i librit!www.shtepiaelibrit.com

30 Janar - 15 Shkurt 20102 Aktualitet

P E R M B Y T J A

Nëse do të bëjmë njëretrospektivë në kohë, nga

fillimet e Demokracisë në Shqipëridhe deri më sot, do të ndalemi dashurpa dashur tek disa ngjarje, të cilat kanëtërhequr vëmendjen e politikës, tëanalistëve, të strukturave shtetërore,por edhe të njerëzve të thjeshtë.

Është fakt i pamohueshëm seasnjëra nga këto ngjarje nuk ështëshpjeguar me shkaqet që çuan atje,por opinioni i gjerë ka parë dhe kaprekur nga afër pasojat e tyre dheende vazhdon të aludojë se si atolindën e u zhvilluan në terreninshqiptar.

Politikanët, si zakonisht, akuzojnënjëri-tjetrin. Të tilla ngjarje në këto 19vite kanë qenë: firmat piramidale,ngjarjet tronditëse të ’97-ës, ngjarjashokuese me 26 humbje jetë njerëzish,pa llogaritur të plagosur e dëmtimepasurie në Gërdec, akuza përkorrupsion galopant, sipas opozitës, nëtunelin Rrëshen-Kalimash.

Me përmasa jo më pak të voglanga pikëpamja gjeografike, por edhenga vlerësimet monetare, që do t’ibëhen, është Përmbytja në Ultësirëne Nënshkodrës, përfshi edhe qytetine Shkodrës.

Ngjarjet para 2009 janë bërë edheobjekt gjykimi i organeve të drejtësisë,por asnjë përfundim!

Prej mëse dhjetë ditësh Shkodradhe disa komuna të saj:Anamali,Bushati, Dajçi, Velipoja dhenjë sërë fshatrash të tyre ndodhen tëmbuluar nga uji. Me të drejtë ngamediat, por edhe nga politkanët ështëkrahasuar me një “pamjeApokaliptike”, “Mbretëria e Drinit”.Nuk kanë munguarparalelizmat:”Gërdec i mbuluar meujë”. Por nuk kanë munguar edhedeklaratat e qeveritarëve për shkaqete kësaj katastrofe, si: Ngrohja Globale,Eklipsi Hënor dhe ditët e funditKatastrofë Ekologjike.

Nuk kanë munguar edheemërtimet: “prag Katastrofe”,“Tragjedi”, “Dramë”. Por ajo, qëmbetet evidente dhe një realitet ipamohueshëm është: Përmbytja eMadhe e paparë në këto përmasa nëkëto 100 vitet e fundit. Ndër të tjera,operacionet humanitare punuan përtë mos krijuar tek njerëzit Panik.

Mbi 10.000 ha tokë e përmbyturtotalisht. Rreth 2.700 shtëpi tëpërmbytura. Mbi 4.000 njerëz tëshpërngulur. Dëmtime të shtëpive,

orendive, kafshëve dhe kulturavebujqësore të pallogaritura.

Edhe nëse nuk është vërtet“Apokalips” dhe nuk është i tillë, pornga tiparet, intesiteti, pasojat, i ngjetatij, por me përmasa më të vogla.

Qeveria me një mobilizim total tëtë gjitha mjeteve teknike dhenjerëzore, reparteve speciale të tëgjitha llojeve po lufton, mbi të gjitha,të mos ketë humbje jete dhe deri taniASNJË.

Njëkohësisht qeveria dhestrukturat e saj i kanë premtuarpopullsisë se do të dëmshpërblehen“qindarkë për qindarkë”. Nga njëpërllogaritje e përafërt nga Ministriae Financave rezulton se fatura mundtë ketë një vlerë prej 60.000.000 Euro.Janë ngritur qendrat për strehimin dhemenaxhimin e të evakuarëve. Pomerren masa edhe për ushqimin ebagëtive.

Specialistë të KESH-it, të

institucioneve të tjera ndjekin mepërgjegjësi situatën hidrike në të gjithëkaskadën e Drinit.

Opozita ka shprehur solidaritetinvëllazëror dhe human, duke uinteresuar seriozisht dhe konkretishtnë zonat e përmbytura. U ka bërëthirrje të gjithë shqiptarëve, kudo qëjanë brenda dhe jasht për të kontribuarpër këtë fatkeqësi.

Kryetari i Shoqatës së Bashkivedhe Komunave Socialiste përAutonominë e Pushtetit Vendor, zotiArtan Shkëmbi (Bashkia Pogradec)shprehu gatishmërinë e Institucionit,që ai përfaqëson dhe të institucionevetë tjera për të ndihmuar këto zona metë gjitha mjetet dhe mundësitë, qëdisponojnë.

Opozita njëherësh ngre akuza sefatkeqësia nuk është nga Zoti, por ngarobi dhe për këtë i kërkon Prokurorisësë Përgjithëshme të nis hetimet. Ikërkon Presidentit të Republikës të

mbledhë Këshillin e SigurisëKombëtare. Të shpallet gjendje ejashtëzakonëshme. Pasojat e kësajpërmbytje janë trasmetuar edhe nëEuro-News. Ndihma humane kanëardhur nga Republika e Kosovës,Sllovenia, Kroacia, Maqedonia,Greqia, Italia me mjete të ndryshmeoperacionale dhe specialist. Në tëgjitha bankat e nivelit të dytë në tëgjitha rrethet është çelur një numërllogarie për kontribute nga qytetarë,biznese, shoqata, fondacione,institucine.

Ky solidaritet njerëzor ështëshprehur edhe në vlera monetare ngaKosova me 200.000 euro, OKB me240.000 dollarë, nga komuna eBashki të ndryshme.

Momenti kërkon së parisolidaritet e mandej analiza epërgjegjësi.

Jeta e njeriut mbi të gjitha. Këtëshqiptari e ka treguar gjatë gjithëhistorisë, kur e ka kërkuar nevoja.Sipas informacioneve rreziku kakaluar. Digat e hidrocentraleve janëme një siguri të nivelit të lartë. Porende duhet Kujdes, Kujdes deri satë stabilizohet moti me prurjet dhe tënormalizohen shkarkimet.

Edhe qytetarët pogradecarë, sikurdoherë edhe kësaj radhe, do tëjenë pjesë e pandarë e këtijsolidariteti, të cilin e ka treguar edhebashkia e këtij qyteti.

Momenti kërkon së parisolidaritet e mandej analiza epërgjegjësi. Jeta e njeriut mbi tëgjitha. Këtë shqiptari e ka treguargjatë gjithë historisë, kur e kakërkuar nevoja.

”

“Apokalipsi” i shekullit ...“Apokalipsi” i shekullit ...

30 Janar - 15 Shkurt 2010 3Aktualitet

Përmbytjet në ditët e para tëjanarit 2010 në zonat e

Shkodrës e Lezhës, nuk kanë asnjëlidhje me ngrohjen globale, baticat,mbivënien e baticës së Diellit, asajtë Hënës, eklipset e Diellit apo tëHënës, etj.

Përmbytjet e Shkodrës dhe tëLezhës nuk kanë asnjë lidhje meshpjegimin abuziv, të turpshëm,antinjerëzor dhe antishkencor, tëdukurisë së menaxhueshme, që mundtë ndodhë mesatarisht në 100 vjet,për prurjet e ujrave në masën mbi4000 metër kub në sekondë…

Shumë qeveritarë, në television,para popullit të tyre, pasqyrojnëidiotësinë, që buron nga injorancashkencore, duke kërkuar shkaqet epërmbytjeve në dukuritë emësipërme.

Njëri, me bindje të plotë osepaturpësi të plotë, pohon se baticës50 centimetërshe të Hënës, tëpërcaktuar me hamendje sipas qejfittë tij, i mbive baticën 150centimetërshe, katërcipërisht tëgabuar të Diellit, që paska qenë nëvijë të drejtë me Tokën dhe Hënën,duke na e bërë baticën rezultante dymetroshe, që solli përmbytjen.Shkencërisht baticat e Diellit janë tëdobëta në krahasim me ato të Hënës,pra, baticës 50 centimetërshe tëHënës, nuk mund t’i shtohen mëshumë se 50 centimetra, për mëtepër, duhet të shtojmë shumë mëpak se 50 cm, që të pasqyrojmëfaktin, që batica e Diellit është edobët në krahasim me baticën 50 cmtë Hënës. Kështu, për shkak tëbaticës rezultante, uji do të largohejnga bregu i detit edhe disa metro mëshumë në krahasim me largësinë ebaticës së Hënës, pa shkaktuarasnjë përmbytje dhe pa devijuar ngarregulli i përgjithshëm i baticave.

Një tjeter qeveritar, më shumëdjallëzor sesa i zgjuar, me një gjuhë

paturpësisht të veçantë, nga mesi ijanarit 2010, në televizion, para gjithëpopullit, kur përmbytja po shmangej,deklaroi se tani, që batica polargohej!..., pra, për atë, baticatvazhdokan me javë të tëra, ndërsanë të vërtetë ato alternohen mezbaticat në çdo gjashtë orë edymbëdhjetë minuta. E kjo fytyrë epafytyrë, del gjithmonë në televizion,duke pasqyruar pacipërinë,keqdashësinë, krahas paditurisë sëtij. Madhësitë e baticave, gjatëmuajve për të Hënës dhe gjatë vititpër të Diellit, për shkak të orbitaveeliptike të Hënës e Tokës,përkatësisht rreth Tokës e Diellit,ndryshojnë në mënyrë tëpapërfillshme; po kështu edhe forcattërheqëse të Hënës dhe Diellit ndajTokës sonë, pothuajse nukndryshojnë, sepse Hëna është ajo qëishte dhe Dielli është ashtu si qe,prandaj dhe baticat nuk devijojnë ngarregulli i tyre i përgjithshëm, papërmbytje.

Edhe baticat e tetë planeteve tëtjerë, kur janë të gjithë në vijë të drejtëme Tokën, Hënën e Diellin, përshkak të masave e largësive të tyrenga Toka, janë të papërfillshme, përmë tepër që këto largësi janë nëkatror në emëruesin e formulësgravitacionale të Njutonit.

Në kohën e eklipseve të Hënësapo të Diellit, në vijën e nyjevendodhen njëkohësisht, Toka, Hënadhe Dielli, megjithatë përmbytje s’ka;mbase, kur ka përmbytje për arsyetë tjera, mundet të kemi në ndonjë

rast shumë të rrallë edhe eklipse tëHënës apo të Diellit.

Edhe kur Hëna, Dielli e Toka janëpranë vijës së nyjeve e s’ka eklipse,kushtet e mbivënies së baticave tëHënës e Diellit përmbushen,

megjithatë, si rregull, përmbytje s’ka.Toka, Dielli dhe Hëna janë pranëvijës së nyjeve, por jo në të, meqëorbitat e Hënës rreth Tokës dhe ekësaj rreth Diellit nuk përputhen.

Me një gjuhë jo fort rigoroze, megjuhë popullore, me vulgarizime

shkencore do shpjegoj dukurinë eBATICAVE e ZBATICAVE.

Në figurë, Hëna tërheq mëshumë ujërat e zonës A që i ka mëafër, p.sh 16 njësi. Më pak tërheqpjesën e ngurtë të Tokës, p.sh 12njësi. Akoma më pak tërheq ujërate pjesës B që janë më larg, p.sh 8njësi. Ujërat e pjesës A janë tërhequrnga Hëna 4 njësi më shumë se pjesae ngurtë e Tokës, si rrjedhim kemifryrje të ujërave, pra kemi baticë me4 njësi. Ujërat e pjesës B kanëmbetur prapa pjesës së ngurtë, prapërsësi kemi fryrje të ujërave,d.m.th, kemi baticë me 4 njësi edhenë zonën B. Në zonat C dhe D nukkemi ngritje të ujërave, pra kemizbatica. Toka rrotullohet rreth boshtittë vet në 24 orë, prandaj pas gjashtëorësh zona A vete tek zona C e kazbaticë. Po kështu pas gjashtë orëshzona B vete tek zona D e ka zbaticë.Po të marrim parasysh edhe lëvizjene Hënës rreth Tokës, gjatë kohës qëToka bën një rrotullim të plotë rrethvetes, baticat alternohen me zbaticatnë çdo gjashtë orë e dymbëdhjetëminuta. Dielli mbi drëjtzën AB,shkakton baticën e tij, fjala vjen menjë njësi, përsëri në pikat A dhe B.Batica rezultante e Hënës dhe Diellitnë zonat A dhe B do të jetë 5 njësi,prandaj ujërat do largohen nga bregui detit edhe pak metra të tjera nëkrahasim me largësinë që do tëshkaktonte vetëm nga batica eHënës. Me këto të dhëna, po të ishtebatica e Hënës 20cm, sëbashku me

A janë shkaqe?Ngrohja Globale, Baticat...?!

FTESEPER DEBAT

vijon në faqen 4

Ngrohja globale kapërmasa planetare,përmasa globale e jopërmasat mikroskopiketë fushëzave tëShkodrës e Lezhës.Ngrohja globale ndihetpara së gjithash nëhapësirat e oqeaneve,mirëpo ne nuk kemivënë re ndonjë vërshimujrash suplementarenga Glibrartari, ngaSuezi, nga kanali iOtrantos e sidomosdrejt brigjeve të detitpranë Shkodrës eLezhës

30 Janar - 15 Shkurt 20104 Pushteti Vendor

të Diellit do të ishte 25cm ekurrësesi 200cm.

Në brigjet e oqeaneve baticatarrijnë rreth një metro, në brendësitë kontinenteve disa decimetra, nëdetrat tona rreth 30cm, papërjashtuar edhe vende siNorvegjia, në fjordet e së cilësbatica arrin deri në 20m.Përmbytjet e Shkodrës dhe Lezhësnuk kanë lidhje as me ngrohjenglobale. Pasojat e ngrohjes globalebëhen të ndjeshme pas disadhjetëvjeçaresh dhe jo në dhjetëapo njëzet ditë të një përmbytjeje.Si rezultat i masave njerëzore, qëevituan shkaqet e përmbytjeve, ajopo mënjanohet, por nuk ka ndonjëburrë të “ngulur” që të thotë sepërmbytja po eleminohet si rezultat

si ndonjë “ftohje globale”antishkencore, sidomos në cepinmë të thellë të labrintit ujor, në veritë Adriatikut.

Ngrohja globale ka përmasaplanetare, përmasa globale e jopërmasat mikroskopike tëfushëzave të Shkodrës e Lezhës.Ngrohja globale ndihet para sëgjithash në hapësirat e oqeaneve,mirëpo ne nuk kemi vënë re ndonjëvërshim ujrash suplementare ngaGlibrartari, nga Suezi, nga kanali iOtrantos e sidomos drejt brigjevetë detit pranë Shkodrës e Lezhës,të cilat janë në fund të labirintit ujor,që fillon nga oqeanet, nëpër detinMesdhe, kanalin e otrantos e drejtLezhës. Disa nga shkaqet epërmbytjes janë: hapja enjëkohëshme e portave tëhidrocentraleve tona, të cilat nuk

u hapën një nga një, moshapja etyre kur nuk kishte rreshje shiu, kurnuk kishte shkrirje bore nëpërputhje me rregulloret. Hapjene portave mund ta sugjeronte edhenjë njeri me mençuri natyrorenormale, me pak eksperiencë përrreshjet, digat e sidomos për hapjene portave të hidrocentraleve tona,pa qënë nevoja për asnjerregullore...

Gjithashtu nuk u eksportuaenergji elektrike maksimalisht enormalisht në kohën e duhur,përkundrazi, në vend që ajo tëeksportohej, për çudi, importohej.Me qëllim apo për paaftësinjerëzore ndodhi përmbytja eShkodrës dhe e Lezhës. Për këtëtë fundit, nuk ndikuan baticat eHënës apo të Diellit, por erërat efuqishme, që s’kishin lidhje me

23 janari 2010 shënoi njëdatë të re në historikun eshërbimit pyjor në rrethin ePogradecit. U mbushën plot 42vite në shërbim të pasurisë pyjoretë këtij rrethi.

Është kjo arsyeja që imblodhi gjithë punonjësit e kësajdrejtorie për të festuar dhe përtë bërë bilancin e këtij përvjetori.

Salla e mbledhjeve ështëkthyer në një Muze, ku gjithkush,nëse dëshiron, mund të njihet mehistorikun e këtij institucioni nëkëto katër dekada. Nëse kërkontë mësosh se kush e ka ideuar dotë marrësh vetëm një përgjigje:Vexhi Çinari dhe Flamur Çerri.

Aktiviteti…Ambientet e Drejtorisë së

Shërbimit Pyjor nga momenti nëmoment vazhdonin të mbusheshinnga punonjës aktual, punonjës nëvite dhe të ftuar në këtë përvjetortë 42-të. Kishin ardhur nënprefektii rrethit të Pogradecit zoti NikoDudo, përfaqësues nga Bashkia,kryetarë komunash, të ndërmarrjevetë Bujqësisë dhe të Ujrave,Inspektoriati Pyjor, ish-kuadro të

ngrohjen globale, të cilat formuandallgë të mëdha, që vërshuan papengesa drejt fushave të Lezhës.

Për përmbytjen ndikoi dheBuna, e cila, në vend që të luanterolin e një porte të hapur për ujëratqë të shkonin në det, ajo shërbeusi portë e mbyllur, që nuk lejoi ujintë vërshonte në det. Shkak përpërmbytjet ka qënë edhemosfunksionimi i kanalevekulluese, hidrovorëve, kolektorëve,argjinaturave, etj. etj. ku spikatifodullëku, që buroi nga injoranca emendjemadhësia e ministrit tëMETË-s, që e krahason vetenvetëm me Zotin, duke respektuare rivalizuar vetëm me ministrin eBATICAVE! Jazëk!

Petro PriftiPogradec, më 22 janar 2010

Në një përvjetor...

42 vjetori i Shërbimit Pyjor në Pogradecshërbimit pyjor, konsulentë qëmerren me problemen e pyjeve..

Ishin të ftuar edhe drejtorët eDrejtorive të Shërbimit Pyjor nërrethet Korçë, Bilisht, Ersekë,Gramsh dhe Librazhd.

Zoti Genci Xhyra, drejtori aktuali këtij institucioni çeli aktivitetin dhefalënderoi të gjithë pjesëmarrësit,punonjësit, të ftuarit, kontribuesit ekëtij aktiviteti.

Fjalën për arritjet në këto 42 vjete mbajti ing.Vexhi Çinari, punonjësimë i vjetër i kësaj drejtorie.

“42 vjet aktivitet i shërbimit pyjornë Pogradec” u prezantua nga zotiÇinari.

Punonjësit e kësaj ndërmarrje,sot DSHP e ushtrojnë aktivitetin etyre në 28.500 ha dhe një sipërfaqekullosore prej 7230 ha, ku vend tëkonsiderueshëm zenë ekonomitëpyjore Bishnicë, Guri i Nikës, QafëPanjë, Rrëzhan dhe ekonomitëkullosore të Malit të Thatë,Valamares, Gur Top, Gjembth.

Janë krijuar mijra hektarëpërmirësime. Pyjet e përmirësuaratë Dushkut të Alarupit, Peshkëpisë,Lakteshit, Trebinjës, Kriçkovës.Janë pyllëzuar 3300 ha. Pyllëzime

të reja, që shërbejnë si një kurorë egjelbër sipër liqenit të Pogradecitdhe fshatrat përreth. Janë realizuarprita malore me një volum prej27700 m3.

Janë kryer punime në sipërfaqetkullosore në 3875 ha, ku janëndërtuara 21 lera.

Ndër masat më efektive tëQeverisë për mbrojtjen dhe shtimine pyjeve ëshë kalimi i një pjese tëtyre në pyje komunarë një sipërfaqeprej 18.000 ha.

Nga buxheti i shtetit për pyjetjanë investuar 31.500.000 lekë. Nëpyjet komunale nga projekti iBankës Botërore janë investuar25.000.000 lekë.

Z. Çinari nuk la pa përmendurkontributin e kuadrove të ndryshëmnë këto 42 vite, si: Pandeli Gjika,Daut Kroi, Vexhi, Çinari, RefkiAdemaj, Ylli Galo, Flamur Çerradhe sot Genci Xhyra. Po ashtukontributi i 37 inxhinierve dhe 39teknikve, si: Naim Hoxha, Qani -Bushi, Vexhi Çinari, Daut Kroi,Bexhet Sherri,, Thimaq Lako,Thoma Loli, Nazif Zeqollari, RozaSalavaçi, Flamur Çerra, SokolZagorçani, Ylli Galo, Hysni Fezaj,,

si dhe veteranët e këtij institucioniAvdyl Çorbaxhiu, ShefqetÇorbaxhiu, Hekuran Balliu, AleksMaçolli, Nexhat Çuka, SejatMançellari, Xhevat Kasmollari,Dhori Bulli, Pandeli Verushi, VeroZhobro, Ali Elezi, Lutfi Lipo, YzeirXhelo,, Sotir Vitollari, RamisKarasaliu, Nazmi Shuli, NezhdetBerberi, Garip Fraholli, AlbertJanku.

Në këtë përvjetor u shprehrespekti dhe mirënjohja për atokuadro që nuk jetojnë më: EnverAgastra, Adem Abeshi, IsmailBakollaei, Bani Tanellari, NevrusMuço, Lutfi Ademaj, KrenarGuxholli, Sherit Sherri, Minir Jakupi,Ohran Hamzallari, EqeremOparaku.

I gjithë ky aktivitet tregoi se kyinstitucion ka një bazë të sigurt përtë ecur gjithmonë të sigurt, pasi kapunonjës me një përvojë të gjatë,“të rritur me pyllin” dhe që pylli udhimbset njësoj me njerëzit..

Projekti i Bankës Botërore “ PërZhvillimin e Burimeve Natyrore nëtë shtatë komunat do t’içojë më tejkëto arritje- u shpreh zoti GenciXhyra.

A janë shkaqe? Ngrohja globale, Baticat...?!vijon nga faqja 3

30 Janar - 15 Shkurt 2010 5Personazh

Midis dhjetra e dhjetra njerëzvetë nderuar e të vlerësuar të këtijqyteti, patjetër do të takosh dhe dota respektosh Gjergji Gushon. Dota respektosh si normë morale ejetës, por edhe se Gjergji ështënjeriu me personalitet, që tëimponon respekt.

Jo vetëm me sjelljen dhekulturën, me moshën dheprofesionin e nderuar të mësuesit,tashmë në pension, por edhe mepunën e pandërprerë me librat,gjuhët e huaja, shkrimet dhe librate botuara.Po cili është Gjergji, personazhii shkrimit tonë?

U lind në qytetin e Korçës më18 mars 1939 në një familjearsimtarësh me traditë në këtëfushë. U lind e u rrit në Korçë.Mbaroi shkollën e mesmePedagogjike të këtij qyteti dhe mëpas Universitetin Shtetëror tëTiranës në fakutetin Histori-Filologji(dega gjuhë ruse).

Mësuesinë e fillon në qytetin ePeshkopisë më 1960 një vit emandej në Pogradec deri më sot.

Familja e Gjergjit, gjyshi Joaqim,rrjedh nga Gushot e Rëmënjit të

ardhur herët në Pogradec. Ndërsababai Tasi Gusho u lind dhe u rritnë këtë qytet. Mbaron shkollë këtudhe pas Luftës së Parë Botërore

mbaron Normalen e Elbasanit dhepunon mësues dy vjet në Pogradec,mandej transferohet në Korçë, kunjihet edhe me bashkëshorten, e cilakish mbaruar shkollën pedagogjikepër femra të këtij qyteti.

Kur e pyesim Gjergjin: psezgjodhi këtë profesion? Ai na

përgjigjet se ishte dëshira e familjes,ambienti dhe tradita. Babaizotëronte gjuhë të huaja italisht,frëngjisht, nga i cili kam si trashëgim

edhe një bibliotekë të pasur.Natyrshëm edhe mua më lindi

dëshira për gjuhët e huaja dhe kjomë motivoi që të shkruaj dhe të botojnë vitin 1988 librin:”Si të mësojmëvetë gjuhën e huaj?”. Në mënyrëautodidakte mësova gjuhëtEsperanto dhe Italisht, të cilat i kam

Kohën e shfrytëzoj melibra dhe me shkrime

ushtruar me orë të veçanta nëarsimin e mesëm dhe atë 8-vjeçar.

Profesioni i mësuesit më mbantemë në formë, më dinamik. Është njëprofesion më fisnik, por edhe mepërgjegjësi, -vazhdon bisedën Gjergji.

Interesimit tonë për një ditë punepër të ai na përgjigjet ashtu thjeshtëdhe qetë: Tani kam më shumë kohë,por e shfrytëzoj me librat. Kam njëbibliotekë me një fond mbi 2500 titujnë gjuhë të ndryshme: shqip, rusisht,italisht, esperanto. Jo vetëm kaq,shfrytëzoj bibliotekën e qytetit“Mitrush Kuteli”, shkëmbej libra memiq e me shokë.

Gjergji nuk ka ushtruar thjeshtprofesionin e mësuesit, por ai medëshirë dhe pasion mblodhi ngapopulli i zonave, ku shkonte Mokër,Gorë, Rrëzë e në qytet këngë elegjenda, ngjarjet e ditës.

Gjithmonë mbaja një fletore mevete. Nuk kisha menduar se do t’ibotoja një ditë, por ja që erdhi dita.

Deri tani ka botuar pesë libra ngafusha të ndryshme, me karakterstudimor e historik, me vlera përlexuesin. Artikuj, tregime, kujtime kabotuar në shtypin lokal. Tentova tëshkruaj letërsi artistike, -na shpjegonGjergji, por nuk ishte e lehtë. Duhettë zotëroje edhe mjaft “sekrete” tëmjeshtërisë

të të shkruarit. Personazhi ishkrimit tonë është pjesëmarrës nëKongresin e Esperantistëve nëNantë të Francës më 1998, i cili umblodh me temë “Harmonia enjerëzve me fe të ndryshme” nëkuadër të 400-vjetorit të Traktatit tëFrancës, kur mbreti i këtij shteti pajtoidy sekte fetare, katolik e protestant.

Në këtë kongres u publikuaharmonia fetare në Shqipëri në tëgjitha periudhat e historisë.

Gjergji vazhdon të punojë meintensitet. Ka kontribuar përhistorikun e shkollës “MuharremÇollaku”, po sistemon shkrimet ebabait, por edhe shkrimet e veta tëbotuara në vite.

Edhe nëse nuk e njeh personazhintonë, ai tërheq vëmendjen methjeshtësinë e veshjes, të ecjes dhetë përshëndetjes, por mbi të gjithamund ta dallosh nga librat që mbanshpesh me vete apo mes librash nëbibliotekë. Ndjej kënaqësi të veçantë,më bëhet shumë qejfi, kur takoj ishnxënësit e mi, të cilët më respektojnë.Dhe për të gjitha këto Gjergji ështëvlerësuar me medalje “NaimFrashëri” të klasit II, III, por mbi tëgjitha: “Krenaria e Qytetit”.

Dhimitër Gegprifti

-kur bisedon me Gjergji T.Gushon “Krenaria e Qytetit”

Midis dhjetra edhjetra njerëzve të

nderuar e të vlerësuartë këtij qyteti, patjetër

do të takosh dhe do tarespektosh Gjergji

Gushon. Do tarespektosh si normëmorale e jetës, por

edhe se Gjergji ështënjeriu me

personalitet, që tëimponon respekt

Profesioni imësuesit mëmbante më nëformë, mëdinamik. Ështënjë profesionmë fisnik, poredhe mepërgjegjësi

”

”

30 Janar - 15 Shkurt 20106 Kujtesa historike

Kush është Kristo Sotiri?U lind në qytetin e Pogradecit

më 27 mars 1870. I ati VangjelSotiri, e ëma Sofia Ballabani ngaTushemishti. Gjendja e keqeekonomike e detyroi Vangjelin tëmerrte rrugën e kurbetit. Fillimishtu vendos në Rumani, në Bukureshtdhe më vonë në Tulças. Pas shumëpërpjekjesh, puna filloi t’i shkontembarë dhe kështu mori dhefamiljen. Atje Kristua mbaroishkollën fillore, ndërsa shkollën emesme në Galac. Studimet e lartanë Itali, në Universitetin e Padovës,në fakultetin e Inxhinierisë Civile nëvitin 1898. Diplomohet InxhinierNdërtimi.

Në qytetin e Venecias mbaroidhe një fakultet të dytë për 6 vjetë,duke u lauruar Arkitekt. Atje njihetdhe martohet në vitin 1903 mekonteshën e re Bianka MariaKuerini, prej një familje aristokratenga më të vjetrat veneciane. Kjo

martesë bëri bujë të madhe. Upasqyrua në shtypin vendas.

Nga kjo martesë lindi një vajzëme emrin Kuerina. Me mbarimin estudimeve ngarkohet me punë.Asistent i punimeve për restaurimine kishës Santa Maria della Salute(Shën Maria e Shëndetit) në qytetine Venecias. Në vitin 1909 shkon nëRumani. Punon pranë oborrit tëmbretëreshës Elisabeta KarmenSilva. Pas shpalljes së Pavarësisëarkitekt Sotiri kthehet në Shqipërinë vitin 1920. Punon në Korçë dhemë vonë në Tiranë dhe arkitekt nëoborrin mbretëror. Në vitin 1928transferohet mr punë në Durrës.

Pas 29 vjetë martese, në vitin1932, i vdes e shoqja Bianka Mariadhe varroset në Durrës. Më 1934martohet me Juliana Kaçinarin, me

origjinë nga Mitrovica e Kosovës,banuese në Tiranë.

Me të lindin dy djem Salvadorindhe Vangjelin. Në vitin 1939 fillontë punojë në profesion të lirë. Nëvitin 1945 punon në ndërmarrjeshtetërore në Durrës, mandej në atëtë Porteve deri sa vdes më 28 shkurt1953.Aktiviteti...

Veprimtaria e inxhinierit dhearkitektit Kristo Sotiri ndahet në dyetapa:1904-1920 në Itali, Rumani,1920-1953 në Shqipëri.

Në atdhe konsiderohetdallëndyshja e parë e ndërtimevemoderne, që vuri themelet eteknologjisë perëndimore. Dukekujtuar vendlindjen e tij të bukur kakrijuar vepra ndërtimi në vende, qëi përqasen imazhit të Pogradecit, si

“Qytetar Nderi” i Pogradecit

“Njeriu i Shekullit”

në Venecia, Gjenova, Kostancë dheDurrës.

Është autor: Stabilimentin emadh të banjave dhe Ossariumit,Vilave në Lidon e Venecia.Projekton pallatet: Borsas, dellaKupole, Korniçe, Kinema dheTeatër (Gjenova).

Në Rumani: Ossarium,Banja“Kasino”, xhami Otomane. NëKajro:Bankë Otomane. Po nëRumani: përmendoren AvantulTarii, monumenti kushtuar JonBeneskut.

Në Shqipëri: ndërtesën e AbdiToptanit, ish- Biblioteka Kombëtare,pallati i Princeshave, Bashkia,stacion treni, vilë personale. Tëgjitha në Tiranë.

Në Korçë: kisha e Vëllehve,rindërtimi i Mitropolisë.

Në Durrës: Vila e Zogut,Bashkia, vila në plazh, vila e banesapersonale, studime urbanistike përDurrësin dhe Maozoleumi.

Në Shkodër: vila e Shirokës.Në Elbasan: restaurime

Prefektura dhe shkolla Normale.Në Gjirokastër: burgu në kala.U desh ardhja e Demokracisë

që vlerat e arkitekt Sotirit të dalinnë dritë. Ja një nga vlerësimet:“Kristua njeri i talentuar dhe megusto të hollë artistike. Arkitekt italentuar dhe me plot pasion. Ishtekorrekt në punë. Nuk i durontepadrejtësitë dhe gënjeshtrën dhepër raste të tilla nuk të falte...”

Viti 2009 përkonte me 139vjetorin e lindjes dhe 56 vjetorin evdekjes. Ne pogradecarët përulemime respekt për këtë personalitet tëmadh, që i dha Shqipërisë dheEuropës vepra madhështore dheunikale.

Vangjo Llakmani

Është fjala përarkitekt Kristo Sotirin,një intelektualpogradecar me vlera tëspikatura, por pak injohur.Ndryshe nga ekspozitate piktorëve, ngabotimet e librave qëkanë një emër, kanë njëautor legal, ndërsaprojektet inxhinerike,arkitekturore,megjithëse kanë njëautor të vërtetë, atënuk e shohim,megjithëse nga projektii tyre ndjejmë kënaqësiestetike. Ndër ta futet edhearkitekti pogradecar,personazh i shkrimitonë.

PERSONALITETE

Ne pogradecarëtpërulemi me respektpër këtë personalitettë madh, që i dhaShqipërisë dheEuropës vepramadhështore dheunikale

Vila e mbretit Zog në Durrës, projektuar nga K.Sotiri

30 Janar - 15 Shkurt 2010 7Opinion

Sa më shumë kalon koha,aq më shumë shkëlqenvepra letrare e Lasgush

Poradecit. Ky mendim i përafërtështë shprehur kohë e kohë më parëpër veprën letrare të poetit të madhtë Rilindjes Europiane DanteAligeri. Besojmë se nuk bëjmëgabim nëse të njëjtin mendim do tashprehim edhe për poetin tonë nëkohën e vet.

Vepra madhore e Aligerit ushkrua në një epokë dhe filozofitjetër, për një epokë, që po lindte.Me të tjera motive dhe të tjerapersonazhe. Mbi të gjitha me njëmjeshtëri dhe një stilistikë të pasurklasike, të famshmet tercina në tëgjithë “Komedinë Hyjnore”. Poredhe Lasgushi ynë shkroi, por jo nëato përmasa, jo me ato veçori tëartit Dantesk, por hyri dhe mbeti nëletërsi me përmasa jo të zakonta mestilin, tematikën, natyrën popullore,shpirtin njerëzor, dashurinë hyjnore.

“Lasgush Poradeci ështëcilësuar si një nga figurat qendroretë letrave shqipe, në krijimet e tëcilit fryma perëndimore ka lënëgjurmë të thella, duke e bërë një ngapoetët më origjinal, ku kombëtarjadhe universalja ndërthuren mëharmonishëm...Me të drejtë mundtë cilësohet nismëtar i një epoke tëre në letërsinë shqipe...Ai nis të hapnjë rrugë të re të panjohur përletërsinë shqipe. Lasgushi i ngritihymn shpirtit njerëzor, duke ikënduar me tonet më të ëmbla.”

Në të kushte të tilla, si nëletërsinë botërore për autorë të

niveleve të larta të krijimtarisë sëvlerësueshme e të qendrueshmepër breza dhe epoka, ka edhe botimetë tilla bibliografike, të cilat janë tëdomosdoshme për jetën, veprën,pikëpamjet, filozofinë, mjeshtërinëartistike të grumbulluara e tësistemuara me kritere shkencore nënjë botim të vetëm.

Këto lloj botimesh krijojnëmundësi reale për studjuesit ekategorive të ndryshme. Pikërishtkjo përbën synimin e autorit Ilir Shytame këtë punim të realizuar me niveltë lartë dhe të vlerësuar ngaspecialist të fushës.

Është kjo arsyeja madhore, qëpa mëdyshje, do të thoshim se janëshkruar, mbase mijra faqe përveprën letrare të poetit për gati tetëdekada. Është kjo arsyeja emotivuar e Prof.as.dr. KristaqJorgos të orientonte e të realizontepunimin me të cilin kandidati për“Master”, autorin e punimit në fjalëIlir Shyta: “Lasgush Poradeci-Bibliografi e arsyetuar” fitoi titullin.

Libri është produkt i EntitBotues: “D.I.J.A.-Poradeci” meredaktor dhe korrektor letrar IlirBuzali, fotografia Fadil Berisha,botues Ilir Duka, shtator 2009,financuar nga SCP (Swiss CulturalProgramme in the Western Balkans).

Ndërmarrja dhe realizimi i këtijpunimi shkencor më i avancuar sebotimet pararendëse për disa arsye,është motivuar në radhë të parë,sipas autorit nga: “...ndjenja eqytetarisë, respekti qytetar për t’iudedikuar një mikroteze serioze për

L. Poradecin”. Një shtys edhe mëi fuqishëm për autorin është dhekërkesa e lartë ndaj vehtes për t’iupërgjigjur kërkesave të kohës nënivelet më të larta si pedagog nëUuniversitetin “F.Noli” të Korçës.

Këtë e vërteton dhe fakti tjetër

se Shyta ka filluar të mendojë dhetë skicojë projektin përDoktoraturën, po përsëri meLasgushin, por kësaj radhe të parënga një këndvështrim të ri: “Teoriae recepsionit”. Në parafjalën e këtijbotimi, vetë autori i shpjegonlexuesit kushtet dhe hapësirat të

Një botim imunguar për vleratLasgushianerreth botimit :” Lasgush Poradeci -Bibliografi e arsyetuar”,autor Ilir Shyta

informacionit dhe të komunikimit,rolin e padiskutueshëm e atij tëshkruar, siç është libri, ku ështëakumuluar dhe motivuar në botiminnë fjalë.

Libri sipas I.Shytës shihet si"ekzistencë natyrale e dijës, sidomosdoshmëri, si ushqimshpirtëror i shëndetshëm".

Indirekt realizohet ideja eGjergj Fishtës se “...nieri kalbet,bahet hi e pluhen, fjala e tij eshkrueme edhe me një shtup letre,mund të ketë jetë ma të gjatë sevorri i tij, se gjithshkafja qi atij ipërket...”

Ndër të tjera “Parafjala” sjellnjë kronologji sintetike të fillesës sëbibliografive në hapsirënmbarëshqiptare si një lloj i veçantëi letërsisë, duke filluar me I.Rugovën e të tjerë.

Autorët pogradecarë e të tjerëpër poetin e madh është një vlerëtjetër e këtij punimi. Shyta tregonse u është referuar dhe botimevenë vite në këto fusha nga LilianaVerdho në vitin 1999, botime tëveprës së poetit në periudha tëndryshme në Shqipëri e në Kosovë,po ashtu botimi i Prof.Dr. YmerÇirakut dhe Maksim Gjinajt.

Nga Dhimitër Gegprifti

Ndërmarrja dherealizimi i këtij punimishkencor më iavancuar se botimetpararendëse për disaarësye, është motivuarnë radhë të parë,sipas autorit nga:“...ndjenja eqytetarisë, respektiqytetar për t’iudedikuar një mikrotezeserioze përL. Poradecin”.

vijon në faqen 8

30 Janar - 15 Shkurt 20108 Opinion

Kujtesa pas 45 vitesh...Ishte dhjetori i vitit 1964. Në ato

vite dimri ishte i ashpër, binte dëborëshumë. Ngarkoheshin malet dherrugët bëheshin të pakalueshme. Nëkëtë muaj bëhej lirimi i ushtarëve.

Në këto ditë të gjithë ushtarëtgëzonin.

Kjo festë ishte edhe në pikën eushtarëve të Gurit të Kamjes. Atënatë në atë festë mungonte një shok,Hekurani. Ai kishte marrë detyrëntë shkonte në qytet, në Pogradec.Do të tërhiqte për shokët këpucët,ushqimet dhe ndihmën e shpejtë.

Në qytet Hekurani kishte shokëe të njohur dhe mund të rrinte, por ethërriste detyra, ndjenja epërgjegjësisë për të.

Ishte ora 16 e datës 6 dhjetor1964. Merr rrugën për në repart.Drejtë rrugëve, fshatrave dhe pyjeve

të mbuluar nga bora.Arrin deri në Dardhas

(Beragozhd). Dëbora vazhdote tëbinte dhe era frynte. Megjithëse ithanë të kthehej në fshat, ai vazhdoirrugën me çantën e shpinës në kurrizdhe këpucët e shokëve në dorë.

Donte të arrinte tek ata mepatjetër.

Trashësia e dëborës e kishtembuluar tërësisht rrugën. Filloi tëndjente lodhjen. Sytë po irëndoheshin nga gjumi. Iu afruarepartit dhe thirri shokët për ndihmë.Por tufani frynte...frynte...Shokëtishin përgatitur dhe prisnin...Hekuranin. Por Ai kishte shkarë nëdëborën e butë...në kanal! Lajmi ikobshëm u përhap shpejtë.

Të gjithë shokët, fshatarët e

kërkuan gjithë natën me fenerë. Aindodhej pranë repartit, pranë Gurittë Kamjes. Me sytë e mbyllur, çantëne shpinës në kurriz dhe këpucët eshokëve në dorë.

Kjo ishte sakrifica në emër tëdetyrës dhe dashurisë për shokët.

Po kush ishte HekuranZenuni...

Hekurani u lind në vitin 1944 nëfshatin Tozhar të komunës sëTërpanit në rrethin e Beratit. U linddhe u rrit në një familje të varfër.Shkollën 7-vjeçare e mbaroi me notashumë të mira në Berat.

Edhe pse ishte i vogël mundohejtë ndihmonte familjen.

Prindërit, nëna Hatixhe dhe babaiAli gëzoheshin çdo ditë, duke thënëna u rrit djali, na u bë burrë. Në

Kronikë për emrin e një rruge...“Hekuran Zenuni”, ushtari nga Berati, përjetësuar në Pogradec

nëntor 1962 thirret ushtar në rrethine Pogradecit. Ai ishte djalë i urtë,fjalëpak e punë shumë, i dashur meshokët, kërkues ndaj vetes.

Sakrifica me jetën dhePërjetësia...

Për aktin e lartë sublim, rënia nëkrye të detyrës e ushtarit nga Beratinë Gurin e Kamjes, KomitetiEkzekutiv i rrethit të Pogradecit epërjetësoi, që në ato vite, duke i vënëemrin një rruge në këtë qytet rruga“Hekuran Zenuni” (ZonaIndustriale). Me propozim tëKomitetit Ekzekutiv të rrethit tëBeratit, Presidiumi i KuvenditPopullor e shpalli “Dëshmor iAtdheut”. Kjo është kronika e rrugësqë mban emrin e ushtarit nga Berati.

Esat Berberi

Duke e vlerësuar këtë botimsi shterues, sipas autorit është arrirë“në 884 zëra”. Struktura e kësajbibliografie është ngritur mbi shtatëlinja: vepra të L. Poradecit,shqipërimet, redaktimet, studime eartikuj, krijime të autorëve të tjerëpër Lasgushin, pjesë të veprës,korrespondenca, intervista dhe njëpjesë të pabotuara. Një risi, midistë tjerash është dhe filmografia.Shyta i spjegon lexuesit metodikëne përdorur dhe njëherësh e orientonatë për mënyrën e përdorimit tëlibrit.

Me shumë interes dhe meshumë të drejtë autori e veçon në

këtë punim është një poezi epanjohur deri më tani me titull“Dashuri Dardhare”, e cila botohete plotë. Kjo është shkruar ngaLasgushi në një album turistik përDardhën botuar në Bukuresht tëRumanisë nga Kryetarja e Naltëdhe Patronesha e Turizmit nëShqipëri, Princesha Maxhide Zogu.Ndër burime të informacionitradhitet edhe gazeta lokale “Nositi”,që botohet prej 15 vitesh në qytetine lindjes së poetit në Pogradec,njëkohësisht edhe vendlindja,fëmijëria, pjekuria, aktiviteti i autorittë botimit.

Nuk kish si të ndodhte ndryshe.Interesant është të shihet dhekronologjia e ndërtuar nga autori për

botimet e Poradecit për hapësirënkohore nga viti 1928-2008.

Struktura e ndërtimit në disaplane sjell akoma dhe më shumëhapësira të reja, por edhe lehtësistudimi. Kështu, bie fjala, autorë tëshqipëruar dhe redaktuar ngaL.Poradeci 21, autorë të shkrimevedhe librave kushtuar poetit 214,tregues i titujve të krijimeve,intervistat 209, lista e organeve tëperiodikut në të cilat janë botuarpjesë të veprës letrare përperiudhën 1922-2008, 95 (zëra).

Kujdesi i treguar për realizimine këtij punimi shkencor me vlera tëspikatura ka motivuar Prof. Dr. AliXhikun të shkruaj: “... jam befasuarunë tek shfletova bibliografinë ehartuar prej tij. Sa i njoh bibliogrfitëe tjera të këtij lloji, që nuk i kemi tëshumta, mund të them se kjo e Iliritështë më e mira.”

Nga një vëzhgim i kujdesshëmdhe i përgjegjshëm, duket se IlirShyta ka realizuar një punim shumëcilësor, duke sjellë një vlerë të shtuarveprës madhore të Lasgushit, dukeiu afruar gjithnjë e më shumështerimit real të burimeve tëinformacionit. Kërkime tëmëtejshme mund të sjellin vlera të

Një botim imunguar për vleratLasgushiane

Rreth botimit : "Lasgush Poradeci -Bibliografi e arsyetuar", autor Ilir Shytatjera. Duke ia kushtuar tërësishtvëmendjen përmbajtjes: sistemimittë materialit sipas kritereve dhe kjoështë e natyrshme, nuk i ështëkushtuar ai kujdes, sipas nesh,formës. Lexusi nuk do ta kuptoj seky libër është një punim shkencorpër titull “Master në letërsi”, pasinuk shkruhet kund. Kështu krijohetideja se kemi të bëjmë me njëndërmarrje personale e motivuarnga “qytetaria dhe respektiqytetar...” për poetin e Madh.

Botimi, gjithmonë sipas nesh dotë ishte edhe më i plotë, skur tëkishte një jetëshkrim me pikakulmore nga jeta dhe formimishkencor e kulturor i autorit, sxotpedagog në arsimin e lartë Korçë.Nuk janë të mjaftueshëm vetëm tituje vëllimeve të botuara në vitet:1997, 1999, 2006.

Nuk e di nëse do të ishte e tepërtapo mungesë, që në tërësinë e këtijpunimi prej 320 faqesh asnjëfotografi e poetit Lasgush.Doktoratura në vijimësi e autorit IlirShyta me temë nga jeta dhe veprae këtij shkruesi të madh të letraveshqipe, do të tregojë nivele,perspektiva dhe vlera të reja përLasgushin dhe për vetë autorin.

vijon nga faqja 7

Sipas kujtimeve të ish-oficerit të Brigatës me detyrë Sekretar i Rinisë Kristaq Vako.

30 Janar - 15 Shkurt 2010 9Traditë

Fjala “bandë” ka kuptime tëndryshme, por e kemi fjalën përbandën muzikore të qytetit tonë,Pogradecit! Bandë, ose orkestërfrymore, ose fanfarë quhet një grupinstrumentistësh me instrumenta nga15 deri 40 veta. Ajo quhet dhe orkestërfrymore se të gjitha instrumentatfunksionojnë me frymë; vetëm trefunksionojnë me goditje, daullja,barabanka dhe pjatat. Të tilla kanëpatur dhe kanë shumë qytete që paraÇlirimit. Kështu dhe qyteti ynë ka paturqë në vitin 1924, gjë që tregon për njëqytet artdashës dhe me kulturë. Luftae Dytë Botërore i shkatërroi këto tradita,por nuk i zhduku.

Kështu mbas Çlirimit këto orkestrafrymore filluan të ringjallen.

Edhe në Pogradec u ngrit njëorkestër e tillë aty nga viti 1969. Meiniciativën e të palodhurit dhe tëpapërtuarit Mihallaq Kole, i cili ishtedhe dirigjent, u bë e mundur jo vetëmngritja e kësaj orkestre prej 25 vetash,por dhe të mësuarit e instrumentavetë rinj. Me karakterin e tij impulsiv, mesakrificat dhe me dëshirën e vetëinstrumentistëve u bë e mundur që tëmësoheshin jo vetëm pjesë të thjeshtasi marrshe dhe marshe funebre, por

më vonë dhe pjesë klasike si Nabukone Verdit, marrshin funebër tëBethovenit, Internacionalen etj, veçsuita, fantazi dhe rapsodi. Sidoqëbanda është e destinuar të luajëkryesisht marrshe, kohët e fundit janëfutur dhe pjesë popullore përshtaturpër bandë. Kështu një suitë me këngëpopullore pogradecare, kompozuarnga vetë Mihallaqi e rikompozoi përbandë dhe e ekzekutonin kur jepninkoncert para pallatit të kulturës. Populligrumbullohej më shumë se upëlqente.

Që më 1969 e deri sa u zhdukëninstrumentat, mbi 20 vjet, çfarë nukkemi bërë. Unë kam qenë pjestar ikësaj orkestre dhe nuk kam harruarasgjë nga ajo jetë. Shoqëria ishte eshkëlqyer, me dirigjentin komunikonimmirë dhe me humor etj. Bënim provady herë në javë dhe të dielave dilnimnë koncert para pallatit ose gjetkë. Më5 Maj vinim në varrezat e dëshmorëve,më 16 Shtator në festën e Pojskës, nëfestën e Mokrës, në çlirimin imagjinartë qytetit, në ceremoninë e varrimit tënjë piloti në Slatinë. Në radhë të parëi binim qytetit rreth e rrotull ku krijohejnjë gjallëri e madhe nga meloditë,duke ecur ne dhe duke hapur dritaret

qytetarët, në veçanti kënaqeshinfëmijët që na ndiqnin duke u larguarnga shtëpitë.

Një sakrificë e madhe ka qenë kurshoqëronim vullnetarët e qytetit përhapjen e një kanali vaditës që ngaLuadhi i Çelos, Plloçë etj. Shiu nukpushonte, ne vinim në çdo grup pune(sipas ndërmarrjeve) dhe u binimveglave, ata punonin. Megjithatë ishimtë kënaqur jo vetëm ne, por edhe atafrymëzoheshin dhe kënaqeshin kur nadëgjonin. Një ditë duke u rënë veglavenë ecje, para turizmit të ri ishin dy vetatë huaj, veshur mirë dhe me borsalinaqë për kohën binin në sy. Kur nekaluam para tyre ata qëndruan dhehoqën borsalinat (në shënjë nderi)deri sa kaluam ne. Gjatë kohës qëfunksiononte banda, ne bëmë tretakime kombëtare, ku morëm dyçmime të dyta dhe një çmim të parë.Kështu lodhja dhe sakrificat ushpërblyen. Po si i bëhet tani që kemimbetur të shurdhër? Jo vetëm ne që i

kishim ushqim shpirtëror ato melodi,po edhe populli gjallërohej, kalonte dyorë duke na dëgjuar. Për fat të keq nukka dhënë as televizioni pjesë mebandë e të çmalleshim sadopak, sena ka marrë malli. Kam marrë veshse Bashkia ka aprovuar një fond përinstrumenta bande, por që duhenmarrë jashtë Shqipërisë. Kur ndodhenlekët nuk është zor blerja, prandaj dotë ishte mirë që Bashkia të interesohetse muzika është ushqimi i shpirtit dheshpirti sot është i drobitur, ka nevojëpër argëtim. Sepse instrumentistëkanë dalë, disa nga shkolla e muzikësKorçë dhe disa janë nëpër qytet dheplotësohet kuadri, vetëm duheninstrumentat.

Besoj se Bashkia do dërgojënjerëz për tërheqjen e veglave e të ziejëdhe një herë qyteti si dikur.

Unë si ish anëtar i bandës së vjetër,shpresoj që të ngrihet banda përsërinë Pogradec.

Rapi Meçi -Pensionist

Banda e qytetit tonë

Nën drejtimin e Kryesisë sëShoqatës së Invalidëve të rrethit tëPogradecit në ditët e fundvitit 2009,u mbajt një takim me kryetarët eshoqatave të komunave të këtij rrethidhe një pjesë e anëtarësisë. Në këtëtakim ishte e pranishme përgjegjsjae Zyrës së Çështjeve Sociale nëbashkinë Pogradec zonja NatashaKanina si dhe kryetarja dhesekretarja e Shoqatës së Invalidëvetë qarkut Korçë Rajmonda Jaupi dheAnila Morava.

Kryetari i shoqatës përPogradecin zoti Dritan Balliu, pasiuroi dhe falënderoi pjesëmarrësitdhe të ftuarit, theksoi se takimi ishteplanifikuar në kuadër të Ditës sëNjerëzve me Aftësi të Kufizuar, 3dhjetorit.

Ai prezantoi para pjesëmarrësvepunën njëvjeçare të kryesisë përzgjidhjen e problemeve më tëdomosdoshme, që kanë preokupuar

invalidët, duke punuar si në mënyrëindividuale si dhe me intesifikimin ekërkesave, që kanë të bëjnë mePushtetin Vendor (Bashki e Komuna)për të marrë në kohë pagat dhendihmat ekonomike. Për ato kërkesa,që me gjithë dëshirën e mirë për tëgjetur zgjidhje në bazë, i janëtrasmetuar Kryesisë së Shoqatës sëInvalidëve të Shqipërisë Tiranë.

Ndërsa për vitin 2010 do tëpunohet me një temp dhe përkushtimmë të lartë për të zgjidhur edheproblemet e reja, që do të na diktojëkoha, nënvizoi zoti Balliu.

Zonja N.Kanina u shpreh segjithmonë ka qenë e ndjeshme përçdo problem të invalidëve, që i ështëparaqitur në zyrë, duke e dëgjuar mekujdes e durim dhe për t’i zgjidhur

kërkesën në kohën sa më optimalebrenda kompetencave, që i jep ligji.Njëherësh për sigurimin e fondeve,për pagesat e ndihmave, përpersonat me aftësi të kufizuar, shtesatpër invalidët e punës në kohën ecaktuar.

Edhe për muajin dhjetor 2009fondi do të çelej brenda afatit, dukebërë të mundur që edhe invalidët tëfestojnë denjësisht Vitin e Ri 2010.

Ndërsa zonja Rajmonda theksoise me zotin Dritan kemi pasurgjithmonë marrëdhënie korrekte nëinteres të shoqatës për të zgjidhur atoprobleme, që kanë të bëjnë meqarkun dhe me kryesinë qendrore tëshoqatës, të cilat kërkojnë, jo vetëmvëmendjen e Qeverisë, por edheiniciativa ligjore.

Këtë aktivitet e përshëndeti nëlinjë telefonike presidenti i Shoqatëssë Invalidëve të Shqipërisë, zotiAvdulla Omuri, i cili kërkoi ndjesë përmungesën për shkak të angazhimevemë të mëdha dhe të domosdoshmenë interes të shoqatës.

Duke uruar Vitin e Ri, u shprehse do të punojë me përkushtimmaksimal, që të gjejnë zgjidhje mjaftprobleme, që preokupojnë invalidët.Një risi e këtij takimi ishte dhepërurimi i l ibrit më të ri poetik:“Dhimbjen në poezi e kam kthyer”,pas botimit “Shpirt i brengosur”,botuar më 2006, me autor JetonMuçollari, që vjen nga kjo shtresë.Një risi e re, e këndëshme, e bukur,por dhe e domosdoshme, me qëllimnjohje vlerash.

Autori u shpërndau disa vëllimepjesëmarrësve në takim.

Kryesia e Shoqatës sëInvalidëve Pogradec

2010: iniciativa ligjore për problemet e invalidëveNjë risi e këtij takimi ishte dhe përurimi i librit më të ri poetik:“Dhimbjen në poezi e kam kthyer”, pas botimit “Shpirt ibrengosur”, botuar më 2006, me autor Jeton Muçollari

30 Janar - 15 Shkurt 201010 Faqja letrare

Lasgush Poradeci

Herë mjelmë liqeni,Herë shqiponjë mali,Herë suferinë,Fërfërimë flladi,Vjen tek ne,Kështu e ashtu,I ëmbli Lasgush.

Magji e llahtaruarNa futet në gji:Një perëndim liqeni,Një krua argjend,Një vashë e adhuruar.Sikur shkel mbi gjembNjë strateg i vonuar

Faruk Tasholli

KËNGËDJALËRISHTEKur vdekja e mori LasgushPoradecin

I.Re e re ne gjumë të qetëGjuhëzjarrtë, fjalëkulluar;Në u mbyll syri përjetë -Vargu dot s’ka perënduar.Vargu ngrihet lart e lartVëlla poet, vëlla këngëtar,Përtej vdekjes lëshon shtat,Rrjedh e rrjedh si sylynjar...

ARBEN SHAHOLLI

Gruas simeMos u mërzit që s’kam shkruar

vjersha,Mos psherëti dhe as mos qaj...Vetëm më puth kur s’gjej dot

rreshta,Të dy poetë jemi pastaj!

I vetëmI vetëm jam un’për çdo natëDhe asnjë yll mbi re s’më ndrit.Ndaj pihem, dehem, bëj

shamatë,Por jo mëkat tek perënditë.I vetëm jam unë për çdo natë,Por kafenesë nuk i bëj bisht.Kur dal në rrugë, puth një vajzë,Se jam Adam, jo Jezu Krisht.Kështu do mbetem për çdo natë,Si mëkatar në tokë do rri.I lëshoj radhën për në parajsë,Atij që s’puth, Atij që s’pi...

Ah, sa kam gabuar!...Mos ki frikë, nuk të puth,Se tani të ka puthur një tjetër.Vetëm buzët dua të t’i shoh, pak,Që të qaj gjith’ jetën...

Një nosit trimosh,Një këngë pleqërishteZemrën drithëron.

Një heshtrapalluaQë të vret me naze,Një kreshnik Lenie,Që çan mes tallazesh,Poezia jote na i bie pranë,Në dehje mrekullieJanë shqiptarët tanë.

Poezia jote,Perlë, shtojzovalleDel fundit të liqenitFluturon ndër male

PASKAL ZOTO

Ditën e Shën ValentinitEdhe sivjet bosët vrapojnë në

makinaT’u bëjnë grave surprizë floririn

më të shtrenjtë.Kurse gruaja ime ëndërron më

shumë...Edhe sivjet një vjershë...

Në kafeneNë fillim un’ pi një gotëDhe pastaj pi shumë të tjera.Nuk ka faj e imja kokë,E ka fajin kamerjerja...

Eshtë një bjonde aq e bukur,Me dy sy si oqean!Është një Evë e padukurQë mban “mollën” nën fustan...

Ndaj më fal, e mira grua!Mos më shaj e mos më flak!Sot, më ikën mendtë mua,Se s’jam bërë ende plak...

Në fillim un’pi një gotëDhe pastaj pi shumë të tjera....Faji nisi në këtë botëNga Adami e nga Eva...

II.S’u kënduaka elegjiaKur zbret vjeshta e bie brymë;Ah! Nosit, buzëve të mia,Nuk ua dashke elegjinë!Dhe ia marr ia marr me zëHove-hove zemërshkulur,Djalërisë këngën t’ia lëRrëzë fjalës trup-përkulur!III.Kith i lëshuar mbi liqeSeç´m’u bë o ortek bore,Pikë-peng valëve në shePër një lule skaj kurore!Për një lule-lulevargDuhet vdekur e ngjallur prapë,Toka afër. Oh! Kënga larg,Në të ftohtë o nëpër vapë!

(nëntor, 1987)

POETI-Dhori Qiriazit

Çudi!Si mund të mbijë bari në letër.Si mund të rrjedhë kroi nëpenë.Të ulen nga Gramozi retë,Zogjtë nën sqetullën tënde tëflenë.Hij’e mullarit dhe muzg’imbrëmjesTa veshin me dritë dashurinëDhe zër’i fushës si zër’i nënësËndrrat e jetës t’i nanurisë.Jetës që është kaq e ashpër,Kaq mospërfillëse, e pabesëIa vesh poeti shpirtin e qashtërSiç e vesh gjëmbin pika evesës.Nuk i kërkon, veç plisn’egjelbërBallin e lodhur ta mbështetë,Nuk i kërkon lavdi, as emër,Mbi shkëmbn’e ashpër lule tëmbetet.

Toronto, 8 tetor 2009Vangjush Ziko

MONOLOGUI AJZBERGUTJam biri arakat i ArktikutHakmarrja e kaltër më yshtën.S’jua mbyta unë Titanikun,Krenaria juaj e mbyti.Jam loti i ngrirë i QiellitKur Birin e Tij kryqëzuat.Jam një copë e vdekur Dielli,Të pangopurit ju e kafshuat.Nuk po vij drejt jush tëhakmerrem,Zemërmin kam mbytur thellë.Dhe në qoftë se unë tretem,Mospërfillja juaj më tretën.S’do t’ju mbytë gjaku i kaltër,Gjaku im si gjak pulëbardhe,Do t’ju mbytë lakmia e prapë,Verbëria juaj e madhe.

HIJA E JUDESEshtrat e Judës i shpërbëri dheu,Gjaku i tij vetëm ndryshketDhe prapë hija e atij hebreu,Hija e tradhëtarit,thënë ndryshe,Hija tingëlluese e asprave të tija,Hija e shpirtit të tij të shiturMbi monedhat e botës bieDhe në çeket me lustër të ndritur.Ara gjaku të reja blihenBuzë detit dhe buzë udhës,Në bankete të lara driteTradhëtia një emër ka,Judë.Dhe Krishti mbetet prapë KrishtI shitur dhe i kryqëzuar.Mos thoni bota jonë u prish,Bota nuk ka mdryshuar.

VOGËLSIRATStuhi, rrebeshe do të vijnë!Shtypi ngado thërret.Askush s’ma çmon në gjoksstuhinë

E ndjenjave rrëmet.Po shkrijnë akujt! Do mbytetbota!Po çirren sot gazetat.Askush nuk sheh si rrjedhin lotëtE dhimbjes që mbyt zemrat.Po grinden shtetet rrotull globit,Përplasen shpatat politike.Askush s’e qan hallin e robit,Jetën e tij që çdo çast fiket.Veç katastrofat e mëdha,Vetëm stihitë na alarmojnë,Për “vogëlsirat” që jeta kaTë mjerët ne,harrojmë.

Nga Florina Yzellari

Nuk mundem, nuk mundem...Një jetë e pajetur.Një jetë e përvëluar!Në zemrën time ëndërra shkruar,Asnjë e realizuar.E pashë veten time të çemëruar,Pa emrin tim!Zhgënjyer nga kjo jetë e zbrazët.

Kujtoj djalin tim si një ëndërr të largët.E pashë të shtrirë, nuk e di se si. S’dua ta kujtoj si quhej, E si quhej nuk e di! E mbulova me puthje, lotë e lule Dhe e nisa s’di se ku?!... Tani, kush do të ma kthej

buzëqeshjen? Kush, Kush...nuk e di? Oh, Shpirti im, o Yll në përjetësi.

HOMAZH

Kush do të ma kthejë buzëqeshjen?Një përvjetor i dhimbshëm

VANGJUSH ZIKO

30 Janar - 15 Shkurt 2010 11Faqja letrare

FANTASY (love poem)Gjithë jetën time ndërtovafantazinëe njeriut perfekt.Fantazia ime u thye ngapërditshmëria,prej historish të panumërta,romancash e fabulash.Duke lënë fantazinësi prijëse të ndjenjave të mia,takova zhgënjimet.Ndërsa vitet ikninfantazia zbehej,përditshmëria më qartësoi ses’ka një të tillë.Pastaj të takova Ty,dhe fantazia ishtepërditshmëria,dhe përditshmëria ishteshndërruar në Ty.

RobotiMbi shkallët e dëshpërimit jam,me gjithë dashuritë e thyeradhe premtimet që kurrë nuk umbajtën,por u veniten me një të prekurtë turpit.Takova një vajzë të bukur,me flokë të artë epafajësi jashtëzakonisht tëtrishtueshme.Luftova ta mbaj larg asaj rrugetë jetësku dashuritë mungonin.Pamë ndjenja të ngulurakundër MURIT TE JETES.Ajo takoi një robot të lartëtë cilit i tha: Ndaj me muaçdo gjë që fati ka menduar tëna japë.Roboti i hekurt i ftohtë u thye,por gjithë jetën me të,mbeti robot.Dhe ky robotisha unë,bashkëshorti i saj...

Gjuhët e ndryshme tëdashurisëPërkushtimi dheDhurimindarja e gjithçkaje,madje dhe e kohës.Vëmendja dheintimiteti trupor.Durimi e mbështetja,Ndjesa,jo-gjykimiMirëkuptimi, dhembshuriaDhe mëshira.

(Autori: Anonim)

PERKTHIMENga Silvana Pjetri

USHTARI I DASHURISË(Il soldato dell’ amore)

Ushtari i dashurisëështë i lodhur

i kthen shpinënKohës

dhe snajperivret.

ZARA(Zara)

Jo tokë jo det jo ajërJo kujtime jo dashuriJo mall.

Të mendojNë valset e tua me murlaninDamë mëkatare.

Më tej është poemë.

NËN HËNËN ETETËQINDËS(Sotto la luna dell’ottocento)

Kam braktisurKarvanin e shkretëtirës,Si burri që shtyhetKu kafkat e artitShënojnë pafundësinë e kufijve.

Jam kthyer pasNën hënën e tetëqindësSi rrëmues kohësh të shkuaraNë vetminë e gjelbër të

rrëkeraveMe sitën e dashurisë në duar.

HËNA ËSHTËKLITEMNESTRA(La luna è Klitennestra)

Hëna është Klitemnestra.

Sjell ndërmend burrin brinjarNdërsa dora i përkëdhelFytyrën e bardhë të dashnorit.

Ë N D Ë R R O J...(Io sogno...)

Unë ëndërroj sikur bëj dashuriNëse dashuria është një ëndërrUnë dashuroj e nuk ëndërroj.

S H Q U A J(Scorgo)

ShquajVeten timeNë sallën e zbrazëtTë ditëve.

Në një cep,Analfabet dashurie.

ËSHTË PRANVERË NËQIELL...(É primavera in cielo..)

Është pranverë atje lart.Sonte shifoni hënorI bën gati oazin të dashuruarve.Yjet-dallëndyshe me krahë të

thyer,Petale të fundit që hidhen mbi det.

Është pranverë atje lart.

Por këtu poshtë të paktitdashurojnë.

KREHËR I AFËRDITËS(Pettine di Venere)

Prej duarve të Afërditësnë shtratin e pagdhëndur të

rërësnjë det prej lapislàculitë ka sjellë-ndoshta të

korruptuar-

grabitur prej mendjes së sëmurëtë një maniaku ëndërues.

PUTHJA SIPAS MËNYRËSSË GUSTAV KLIMTIT(IL BACIO allamaniera di Gustav Klimt)

PuthjeBraktisje e funditNë një fshikëzë lulesh e ariLamtumirë e fundit

E dy fytyrash rinoreE dy kafkash të ardhmePuthja

“PUTHJA SIPAS MËNYRËS SË GUSTAV KLIMTIT”

STELVIO MESTROVIÇhttp://stelviom.altervista.org/

Stelvio Mestroviç është njëintelektual poliedrik: shkrimtar,muzikolog, poet e kritik letrar. Ka lindurnë Zadar të ish-Jugosllavisë, sotRepublika e Kroacisë, në qershor tëvitit 1948. Jeton në Lucca (Itali).

Mestroviç është edhe një kritik irëndësishëm muzikor i barokut tëvonshëm,me interes të veçantë përAntonio Salieri-n, Anton Diabelli-n,Pietro Alessandro Guglielmi-n eBaldassare Galuppi-n. Vepra eMestroviçit është përkthyer në gjuhë tëndryshme. Ky shkrimtar është përfshirë

Redaktoi dhe përktheu nga origjinali:SH.S.NOÉ

në antologji italiane, gjermane,austriake, spanjolle, bullgare... etj.Romani i tij i parë “Suor Franziska”(1992) është fitues i Çmimit tërëndësishëm “Viareggio/Farabolina”.Shumë nga lirikat e tij, te perkthyera negjermanisht janë përmbledhur përshumë vite në revistën vieneze “LOG”,patronazh i UNESCO-s. Poezi tëMestroviçit janë përkthyer edhe nëgjuhën e një vendi si Shqipëria, vendqë ai do dhe respekton në mënyrë tëveçantë. Për këtë personalitet kanëshkruar mediat italiane e të huaja.

Disa nga veprat e botuara:“Chiarodiluna ime e fundit” (Itali, 1974)“Luçida dhe tregime të tjera” (Itali, 1979)“Ditar i Luçida Mansit” (roman, Itali, 1995)“Anton Diabelli” (kritika, Itali 2001) “Venecia ngjyrë gjaku” (roman i verdhë, Itali, 2004)“Shënime të Arkeologjisë Muzikale” (kritika, Itali, 2003, )“Krim në shtëpinë Goldoni” (roman i verdhë, 2007) “Kompozitorë të harruar” (muzikologji) 2009

30 Janar - 15 Shkurt 201012 Personalitet

Nga Kopi Kyçyku

Sintagma që vendosa ta përdorsi t itull për këtë shkrim

parakupton jo vetëm talent, - natyrishtky ze vendin e parë kur flitet për art, -por edhe karakter, pastërtishpirtërore, humanizëm... Vetëm potë jetë i pajisur me të gjitha këto“armë”, artisti është i plotë, i mirëfilltëe i pamposhtshëm para asnjëvështirësie, përfshi smirën brejtëse,këtë “troskë” mjerisht kaq tëpranishme në fushën e artit. Në rasttë kundërt, do t’i shkonte për shtatthënia e popullit: “Gjalpi i mirë nëlëkurë të qenit”. Artisti i mirëfilltë mundtë quhet pa ngurrim edhe shkencëtar,përderisa shkenca përfaqëson, parasë gjithash, një të mirë morale, qëpërftohet nga lufta me të panjohurat,me plogështinë brenda vetes dhe nëtë tjerët. Ndërkaq, në art vend e rol tëposaçëm ka gjuha artistike. Ajo duhettë jetë e gjallë, dinamike dhe, ashtusi në politikën (e ndershme), t’upërshtatet në mënyrë krijueserealiteteve të reja. Në kuptim më tëgjerë, me interes të veçantë ështëedhe mënyra se si e përfytyrojmëbotën shpirtërore dhe lëndorepërmes fjalëve që i përdorim si„ndërlidhëse” me çdo lëmë veçmas.Trajtimi me moskokëçarje apopërdorimi dosido i gjuhës e i mjetevetë shprehjes artistike, dashur padashur mund të çojë në shformimee shfytyrime të llojllojshme, ose nëmbyllje brenda mureve dogmatike.Gjuha, terminologjia, l ipset tëmbajnë parasysh edhe risitë në tëgjitha fushat e veprimtarisë kulturoredhe shoqërore. Të tilla risi mbartteme shumicë e me cilësi tëlakmueshme për çdo njohës të artit,ekspozita e çelur verën e fundit nëPogradec me 48 krijime të piktorit tëmirënjohur kosovar Jetullah Haliti –ETI. Ajo shpalosi një „suitë” punimeshqë ngjizin një univers të vetë piktorit,të cilave ndjen nevojën t’u vesh njëemër që u përshtatet, si në formë,

ashtu edhe në brendi. I quajta “tablotëe Qenies e të qenieve” duke pranuargjithsesi karakterin subjektiv të njëemërtimi të tillë. Përndryshe, nëraport me dukuritë e studiuara mesaktësi shkencore, kemi nevojë përsa më shumë objektivitet. Por edhesubjektivizmi, veçanërisht në rastin eartit, mund të përmbajë një notëobjektiviteti, madje jo rrallë ështëshprehje e epërme, prijëse e tij.

Meqë sapo cekëm diçka nga botashpirtërore kulturore, - pa të cilënbotës shpirtërore në përgjithësi do t’imungonte njëra nga ngjyrat e veshjessociale dhe humane, - duke marrëshkas nga veprat e mrekullueshmetë Jetullah Halit i-ETIT, mund tëpohojmë se brenda shpirtërimitfilozofik mund të pleksen në njëarkitekturë të përkryer njëherazi artidhe kultura, shkenca dhehumanizmi.

Nisur nga mësimet që të jepekspozita e lartpërmendur e ETIT,dilet në përfundimin se një vepërartistike e arrirë nuk mund të jetërrjedhojë e një konstrukti konceptual“të kulluar”, të shkëputur nga bota qëna rrethon, nga shoqëria, por e një

“kredhjeje” në të fshehtat e shpirtitnjerëzor, që nuk ka se si të mos kenëlidhje me realitetin. Ky zhbirimparakupton jo vetëmbyllje, vetizolimprej murgu, çka do të ta ngushtontefushëpamjen e do të ta zbehtenuhatjen artistike, por uljen “gju mëgju” me njerëzit, për të njohurdrejtpërdrejt, nga goja e tyre, dëshirate shijet artistike.

Idealizmi bashkëkohor, në mundta quanim kështu, pavarësisht ngamjetet që përdor e trajtat që përfton,është i pleksur me “nostalgjinë” përkonkreten, për atë që përjetojmë. Kjoshpjegohet me faktin që shpirtilëshon rrënjë në procesin e njohjes.Mungesa e “kalciumit” dhe e “kripës”do të sillte si pasojë simptoma tëqarta anemie dhe dogmatizëm nëkrijimtarinë artistike. E, pra, fill pasi eka njohur deri në imtësi botën që narrethon, ETI nuk bën riprodhim e asfotografim të saj, por, gjithmonë mekëmbët në taban, i jep krahëfrymëzimit dhe i grish njerëzit tëngrihen në lartësinë intelektuale-kulturore të domosdoshme për tashijuar artin e tij modern, plotësishttë kohës.

Artisti i mirëfilltë Jetullah Haliti-ETIKëto përsiatje m’i “dhuroi” njohja

me Jetullah Halitin - artist (përmesekspozitës së tij që e përmenda mëlart) e më pas me Jetullahun - njeri(përmes takimeve që zhvilloi nëPogradec me artistë, shkrimtarë,gazetarë dhe njerëz të zakonshëmdhe në ditët e Festivalit FolklorikKombëtar në Gjirokastër). Bujariadhe modestia që rrezatoi në këtoraste, ishin sa të natyrshme, aq edhetë vetëvetishme, pa kurrfarë sforcimi.Përshtypje të veçantë më la tolerancae këtij burri të mençur e tëtejtalentuar kur, në një moment, medurim e gjakftohtësi, i dha sqarimete nevojshme “çarmatosëse”, - njëindividi që e mban veten tëshumëditshëm, - për tëashtuquajturat vërejtje dhe sugjerime- “direktivë”.

Në mbyllje duhet nënvizuar se, kurflasim për veprën e ETIT, na hapetpara syve, me tërë plotërinë ehijeshinë, krahas një bote shpirtëroreapo shpirtërim kulturor, filozofik efetar, edhe bota e pasur shpirtëroreshqiptare në veçanti, veçorizuese përpopullin e kombin tonë. Në penelatate ETI-t të gjitha shpirtërimet zënëvendin e tyre të merituar, porshpirtërimi shqiptar ka përparësiabsolute. Ai për ETI-n është shkencae shkencave, sepse mbart gjithçkatë vlefshme tonën, përfshi krenarinëqë jemi shqiptarë.

Vepra e Jetullah Haliti-ETI-t, egjerë, origjinale, e begatë në risi dhenë ide madhore, e mbushur mebefasime, që të shtyjnë ta vrasëshmendjen e të zgjerosh horizontinkulturor për të kuptuar mesazhet eartit të vërtetë, na përfaqëson medinjitet si komb në Kontinentin eVjetër, përmes Akademisë Evropianetë Arteve, kryetar i Komitetit Shqiptartë së cilës është Jetullah Haliti-ETI.

Ndjehem krenar dhe i lumtur që,pranë këtij artisti të madh poliedrik eatdhetar - zog i adoptuar i Nositit falëlidhjevet të ngushta shpirtërore të tijme Poradecin, - kam nderin të jemedhe unë antar i akademisë sëmësipërme, që ka në krye dhe nëpërbërje të saj personalitete tëshquara të letërsisë dhe të arteve ngae gjithë bota, përfshi Shtetet eBashkuara të Amerikës.

Në penelatat e ETI-t të gjitha shpirtërimet zënë vendin e tyre të merituar, por shpirtërimi shqiptar ka përparësi absolute

30 Janar - 15 Shkurt 2010 13Hapësirë Civile

Tiranë, 28 janar 2010: Me anëtë kësaj deklarate për mediadëshirojmë të bëjmë publikshqetësimin tonë lidhur me rastet eraportimit jo-etik dhe jo-profesional nëmedia të rasteve të dhunës në familje.Shqetësimi ynë merr shkas kësaj herenga emisioni i datës 25 dhe 26 janar2010 të programit Fiks Fare në TopChannel, ku u raportua për një rastekstrem të dhunës në familje.

Nisur nga pasaktësitë nëinformacionin e dhënë dhe mungesëne ndjeshmërisë ndaj një viktime tëdhunës ekstreme në familje që kyemision përcolli, ne, si organizata tëshoqërisë civile, dëshirojmë të bëjmëpublik qëndrimin tonë si vijon:

Ne e vlerësojmë në mënyrëpozitive rolin që luan media nëparandalimin e dhunës në familje dhe,për këtë qëllim, kemi punuar dhe dotë vazhdojmë të punojmë me të gjithamediat profesioniste dhe të pavarurapër të kryer misionin e tyre fisnik tëinformimit të opinionit publik edhe përkëtë çështje.

Sidoqoftë, dëshirojmë të sjellim nëvëmendje të publikut se:

-Raportimi në media i emrave dhe

vendeve të strehimit të viktimave tëdhunës në familje vë në rrezik jetën ekëtyre viktimave, si dhe të punonjësveqë u shërbejnë atyre.

-Mospasqyrimi i drejtë dheobjektiv i një ngjarjeje që lidhet medhunën në familje mund të shpjerë nëdegradim të mëtejshëm të situatës,duke e bërë median, me dashje osepa dashje, bashkë-përgjëgjëse përrrezikimin dhe traumatizimin emëtejshëm të viktimave të dhunës nëfamilje.

-Rasti i raportuar ne Fiks Fareështë një rast i njohur i dhunës nëfamilje, e cila ka vite që vazhdon. Nembështesim trajtimin meprofesionalizëm dhe kujdes të këtijrasti nga qendra “Vatra”. “Vatra”është një organizatë pioniere nëmbrojtje të viktimave të dhunës, erespektuar nga i gjithë komuniteti iaktivistëve për të drejtat e njeriut dhetë drejtat e grave në Shqipëri, si dhee vlerësuar lart nga institucioneqeveritare dhe joqeveritare vendasedhe të huaja.

Si organizata të shoqërisë civile qëpunojnë për mbrojtjen dhe kujdesinndaj viktimave të dhunës në familje,bëjmë thirrje që të gjitha mediat të

marrin në konsideratë kërkesat erekomandimet e mëposhtme:

-Media elektronike dhe e shkruarduhet t’i japë fund një herë dhepërgjithmonë rasteve të vënies nërrezik të jetës së viktimave të dhunësnë familje dhe të profesionistëve qëndihmojnë këto viktima.

-Media duhet të tregojëpërgjegjshmëri dhe seriozitet nëtrajtimin e rasteve të viktimave tëdhunës në familje dhe duhet të nxisëkrijimin e një klime përkrahëse përkëto viktima dhe organizatat që medevocion u shërbejnë atyre. Ftojmëçdo gazetar e redaktor që përpara setë raportojë për një rast të dhunës nëfamilje, ta vendosë veten në vend tëviktimës dhe të pyesë se si do të dontetë trajtohej nga media rasti i tij/saj.

-Parimet e raportimit në mediakërkojnë që informacioni dhe tëdhënat të verifikohen nga e pakta dyburime dhe që viktimat e dhunës tëmbrohen në çdo aspekt.Mosrespektimi i këtyre parimeve eçon median, me dashje ose pa dashje,në shkelje të të drejtave bazë të njeriut,për respektimin e të cilave janë tëpërkushtuar si mediat, ashtu dheshoqëria civile.

-Shqipëria ka arritur që të ngrejëmodele të suksesshme shërbimeshpër mbrojtjen e viktimave të trafikimit,

1. Qendra Psiko – Sociale “Vatra”, Vlorë,2. Komiteti Shqiptar i Helsinkit.3. Qendra për Mbrojtjen e të Drejtave të Fëmijëve (CRCA), Tiranë.4. Shoqata e grave “Refleksione”, Tiranë,5. Qendra Aleanca Gjinore për Zhvillim, Tiranë.6. Qendra e Këshillimit për Gra dhe Vajza, Tiranë.7. Qendra për Nisma Ligjore Qytetare”, Tiranë.8. Strehëza për Gratë dhe Vajzat, Tiranë.9. Shoqata “Tjetër Vizion”, Elbasan.10. Shoqata “Të Ndryshëm dhe Të Barabartë”, Tiranë.11. Organizata Ndërkombëtare IOM.12. Fondacioni Kvinna till Kvinna, Suedi.13. Qendra Sociale për Gra dhe Vajza, Durrës.14. KRIIK ALBANIA, Tiranë15. Organizata “ANTTARC”, Tiranë16. “Jona OJQ” Sarandë.17. Qendra për Zhvillimin e Shoqërisë Civile, Vlorë.18. Shoqata “Unë Gruaja” , Pogradec19. “Agitra Vizion”, Peshkopi.20. “Forumi Pavarur i Gruas, Elbasan.21. Qendra “Jetë dhe Shpresë”, Gjirokastër.22. “Gruaja Tek Gruaja”, Shkodër.23. Shoqata e Grave Kristiane të Shqipërisë, Tiranë.23. Qendra “Hapat e Lehtë”, Shkodër.

shfrytëzimit apo dhunës në familje,modele që merren si shembuj pozitivëkudo në botë. Është në nderin emedias që t’i mbështesë këta shembujpozitivë që vijnë nga një vend si ky iyni ku shërbimet sociale janë të paktadhe ku viktimat jo rrallë trajtohen sitë jenë autorë të krimit.

Po ashtu, duke vlerësuar lartbashkëpunim e deritanishëm messtrukturave shtetërore përkatëse meshoqatat që ofrojnë ndihmë përviktimat e dhunës në familje, kërkojmëqë, në rastin konkret të raportiar nëFiks Fare, shteti, duke përfshirë edhesistemin e drejtësisë, të marrë të gjithahapat e nevojshëm për të mbrojturviktimat e dhunës në familje, si dhepër të bërë të mundur që të gjithë tërespektojnë ligjet në fuqi lidhur medhunën në familje dhe integritetin epersonit dhe të organizatave nëShqipëri.

Së fundi, dëshirojmë t’udrejtohemi viktimave të dhunës nëfamilje dhe t’u themi: Shkelja e tëdrejtave tuaja është shkelje e tëdrejtave themelore të njeriut. Ne jemime ju dhe do të luftojmë çdo ditë dheçdo orë që asnjë institucion apo individtë mos përfitojë nga vuajtjet tuaja dhetë mos të pengojë përpjekjet tuaja përnjë jetë të lirë, të sigurtë dhe tëmbrojtur nga dhuna e çdo forme.

Ju faleminderit!

DEKLARATEpër media

Media ka për detyrë të respektojë tëdrejtat e njeriut dhe jo t’i shkelë ato!

30 Janar - 15 Shkurt 201014 Letërsi

Do t’ju duket si e papriturdhe e çuditshme, kur të

filloj të tregoj “historinë”. Por kjoështë më e pakta, që mund t’ju falnga imagjinata ime.

Ishte një ditë e dielë. Detyrat ikisha mbaruar që herët.

Por meqë nuk kisha se çfarë tëbëja, vendosa të shfletoj librin emuzikës, se kisha disa mësime, qënuk i lexoja dhe aq mirë. I përsëritadisa herë. Pa pritur dhe pa kuptuar,m’u duk sikur notat po mëthërrisnin, duke më tërhequr sa mëfort.

Kalova me rrokullisje disashkallë dhe u gjenda në një mjedistë hapur plot gjelbërim dhe në njëpallat nëntë katësh në mes të atijgjelbërimi. Ai pallat ishte shumë içuditshëm dhe i veçantë.

Katër kate ishin të gjerë dhe tëtjerët më të ngushtë. Duke evështruar si e habitur këtë mjedistë paparë e që gumëzhinte, dikushmë goditi nga prapa. Thirra me tëmadhe, jo nga dhimbja, por ngapamja e asaj gjëje të panjohur, qëmë goditi.

Ishte një qënie e çuditshme. Menjë trup të rrumbullaktë, tëshëndoshë, por edhe me një siformë antene në kokë.

-Kush je ti? Pyeta e frikësuar.

-Unë jam Do-ja, banoj në katine tretë fushë, por mos thërrit, se podëgjoi mbreti, jeta jote prej koti merrfund.

-Çfarë???... Oho, po mos jamkëtu në ...!

-Në Mbretërinë e Muzikës, m’upërgjigj.

Por...dhe nuk munda të flas, sedisa Do të tjera, se të gjitha Doquheshin, më kapën dhe më futënnë pallat. Ishte gjithçka shumë ebukur. Me drita të shumta dhemagjiplote.

-Ku jemi këtu? I pyeta. -Jemi tekFa-të. Tani do të të çojmë tek vija etretë, ku Sol-ët do të të marrin e dotë të çojnë tek mbreti, m’u përgjigjnjë Do shtrembaluqe.

-Mbreti!?...Obobo, kush e di seç’do të ndodhë me mua!

-Sol, Sol, kape këtë gjënë-tha përmua dhe çoje tek mbreti.

Pa kuptuar u hap dera dhepërpara më doli... si për të qeshur,çelësi i Sol-it.

-Ti aty e di mirë kush je- tha aipa kthyer kokën fare nga unë.

Duke vështruar nga dritarjavazhdoi: fletorja jote ishte shumë epastër, e rregullt, prandaj do tëmarrësh një dënim të lehtë.

-Tani, dil jasht! Bërtiti dhe derëne mbylli aq me forcë sa ajo u trondit

dhe ra mbi mua. Unë zura të thërras:ndihmë!, Ndihmë! Dhe kështu uktheva nga errësira në dritë dhe ç’të shihja, më kish rënë libri në fytyrë,prandaj dhe dera nuk më ngrihej.

Për një gjë më vjen keq, që nukvizitova katet e tjera. Mirë që uzgjova, se kush e di se çfarë dënimi

Zëri poetik i dhimbjes në poezinë e Ylber MerdanitBrenga më e dhimbshme

shpirtërore, është trishtimi. Gjithëkëtë vuajtje të padurueshme, si njëdramë, ai e ka të përjetuar. Poetido të vuajë brengën si një përzierjee mallkim-bekimit, gëzim-trishtimit.Por nuk ka se si të mos mohojëmosqënien e tij, pasi është nëpafajsinë e vet, fajin e ka njeriupërbindësh që ngre stuhinë, ligësitë.Poeti e ka pritur këtë tërë ankth dhenga ana tjetër është i qetë dhe ibindur në qëndrueshmërinë ebesimit tek një kohë tjetër. Poeti eka ndjerë ulërimën e një llahtarie qëvjen prej së afërmi dhe shpesh pasvuajtjesh sfilitëse të pandërprera, eka dëshiruar ndonjëherë edhevdekjen. Në këtë det me ligësi,

shumë halle iu shtuan jetës së tij,por nuk e uli kokën. Se na u vranëshpresat dhe ëndërrimet/ Rininë nae lidhën me vargoj/ Ty nuk të lanë,të mbyten internimet/ Rinia ime,

burgjeve vrapoi...Subjekti lirik ipoezisë, shpërndan klithmashpirtërore, sepse edhe ne se i kashpëtuar vdekjes, nuk ndjehet i

lumtur. Pra janë kujtimet e sëshkuarës ato që nuk i shqiten ngakujtesa, janë shenjat e prangave,shpina mavi prej dhunës, gjaku ishokëve që ia dobëson dhe lëndonshpirtin. Por më torturuese ështëpafytyrsia e presekutorit. Edhepeisazhi ka ngjyrën e shpirtit tëpoetit. Duke qenë në internim, sikuria bën të ftohtë vendinternimin,stinën, njerëzit. Ky është njëvështrim që përfitohet duke u nisurthjesht prej mendësisë. Ndërsa nërealitet, në këto poezi, ka një ndjenjëqë nuk del prej urrejtjes, po prejngazëllimit, krenarisë dhe shpresës.Ai e vështron dimrin prej vizionitpoetiko-romantik. Peisazhi dimërorështë një peisazh tipik. Poezia“Dimri në shtyllë”, është një stinë eashpër. E përkundërt me dimrin që

izolon gjithçka, është peisazhipranveror. Pranvera në poezinë eMerdanit, është një tablo me shumëdritë, me një gjallëri tëjashtëzakonshme natyrore dhenjerëzore, ndonëse vjen pak më evonuar, por kur vjen: “Ështëmagjepsëse e tmerësisht e bukur”-thotë poeti.

Poeti nuk e urren vendinternimin. Pranë tyre ai ështëndjerë i lirë, i frymëzuar, ia kanështuar qëndresën dhe gudulisurshpresën. Vende që e kanë qetuardhe frymëzuar, dehur dhe lehtësuar,ia kanë bërë më të afërt ëndërrënpër të qënë i lirë. Kështu peisazhiështë një dimension tjetër i botësshpirtërore humane e qytetare nëpoezinë e Ylber Merdanit.

Muharrem Xhaxho

Nga Suida Guri

T R E G I M

Një ëndërr me notat e Muzikës

Pranvera në poezinëe Merdanit, është njëtablo me shumëdritë, me një gjallëritë jashtëzakonshmenatyrore dhenjerëzore

vijon nga numri i kaluar

do të kisha marrë.Fillova të lexoj, por notat po më

thërrisnin përsëri:-Eja, eja! Ne tani të njohim, të

kemi mike, do të sillemi mirë me ty.Ah, sikur të vija përsëri! Sa do tëdoja, por ta dini, ama, do të vijpërsëri, nëse nuk më dënoni.

30 Janar - 15 Shkurt 2010 15

Horoskopi javor i “Nositit”

Akrepi (23.10-22.11)

Peshqit (20.2-20.03)

Ujori (21.1-19.2)

Bricjapi (23.12-20.1)

Shigjetari (23.11-22.12)Binjakët (21.5-21.6)

Gaforrja (22.6-22.7)

Luani (23.7-23.8)

Virgjëresha (24.8-23.9)

Peshorja (24.9-22.10)Dashi (21.3-20.4)

Demi (21.4-20.5)

Horoskop & Vipa

Përgjigjet e fjalëkryqit tënumrit të kaluar (Nr. 470)

Horizontalisht: 1.Dekameroni 9.Mark 13.Era 14.ER 15.SOS16.Etna 17.Majakovski 19.Tuç 21.Tuda 23.Ala 24.Rusia 26.Patinat28.Mrika 29.NK 30.Ide 41.Bar 32.Artist 35.MM 36.AO 37.IIV 39.Stina40.Emil 42.Po 43.Remo 44.Taipeh 46.Ortek 48.Ar 49.Oto 50.Ti 51.Lot52.Iv 53.Andet

Vertikalisht: 1.Delta 2.ER 3.Kamçatka 4.Meidani 5.Era 6.Oso7.Novisadi 8.ISS 9.Meit 10.At 11.RN 12.Karamazov 18.Karter 20.UlanBator 22.Uliksi 25.Amato 27.Adam 33.Tomori 34.Salto 35.Marko38.Irene 39.Spot 40.Ema 41.Lion 45.Ata 47.EL

Horizontalisht: 1.Ka kryeqytet Bamako 5.Skuadër futbolli e Moskës10.Notë muzikore 12.Skuadër greke futbolli 14.Mjet në teke15.Komentatori sportiv Bellova 16.Aktorja Xhepa 18.Notë muzikore19.Natriumi në tabelë 20.Inicialet e Nevskit 21.Vangjush..., piktor22.Aktorja italiane Muti 25.Këngëtarja Qazimi 26.Ndërmarrje endërtimeve industriale 27.Lumë në Rusinë evropiane 29.Atdheu iAljendes 31.Sabah..., ish futbollist i njohur shkodran 32.Si nr.25horizontalisht 33.Tirana në targa 35. ...dë Mopasan 36. ...Noli 38.Bëhetme shkrim në letërsi 41.Inicialet e basketbollistes Alibegaj 42.Inicialet eBoletinit 44.Quhet edhe kështu nursëzi 46.Përemër vetor 47.Fillim sulmi48.Korça në targa 49.Tenisti Sampras 50.Quhet një kafshë me gëzof tëkushtueshëm 51.Atdheu i Konfucit 52.Ho Shi... 54.Tip pistolete 55.Emërkinezi 56.Qytet në Itali 57.”Bel...” roman i Mopasanit (në invers)

Vertikalisht: 1.Shpikësi italian i radios 2.Metal fisnik 3.Agrume 4....Boletini 6.Quhet shteti me kryeqytet Moskat 7.Material ndërtimi8.Qitësja Mato 9.Osmiumi në tabelë 10.Barazim në shah 11.Atdheu iAbebe Bikilës 13.Halogjen (në invers) 21.Opera e Prenk Jakovës23.Inicialet e aktorit Ndrenika 24.Vendi i lindjes së Hitlerit 25.Mbeti...,e pazbuluar 28.Inicialet e këngëtares Bektashi 30.”... e malësisë” ushkrua nga Fishta 32.Fabulisti i njohur i lashtësisë greke 34.Radiotelevizioni 36.Vepër e Gëtes 37.Violinisti virtuoz Paganin 39.Baza pa ba40.Shtet në Azi 41. ...Pashë Toptani 43.Elementi me simbol kimik B45.Parashtesë për e vogël 51.Inicialet e Kristoforidhit 52.Inicialet eaktores Ljarja 53.Dy herë simboli kimik i azotit

Do t’u gëzoheni disaaspekteve të këndshme të jetëssë përditshme, të cilat këtë javënuk do t’ju mungojnë.

Duhet të ruani qetësinë.Duke shfrytëzuar rastin,mund të tërhiqnivëmendjen e dikujt.

Nuk do t’u shmangenidisa mosmarrëveshjeveme dikë që ju ka nënkontroll. Çdo gjë ka cak.

Nëse do të jeni tësinqertë në ato që thoni, tëtjerët do të jenë të hapurndaj mesazheve tuaja.

Do të jeni më pak tëstabilizuar se zakonisht.Ata që ju rrethojnë do tëjenë tolerantë ndaj jush.

Këtë javë do të ndihenimë të nervozuar. Po t’imerrni gjërat lehtë, do

t’ju kthehet humori.

Nuk do të jetë mirë tëmashtroni veten duke besuarse gjërat janë në rregull.Mbani qëndrim realist.

Duke thënë ato qëmendoni, mund të shkaktonitelashe momentale, por dotë ndjeheni të qetë.

Këtë javë do të kenikërkesa të egzagjeruara.Imazhet e rreme që do tëkrijoni, do t’ju zhgënjejnë.

Zemërimi që do tëshfaqni, nuk do t’ju japësuksesin e kërkuar. Njëinformacion zhgënjyes.

Dikush di diçka tërëndësishme për ju, qëta mësoni, do t’ju duhetkohë dhe diplomaci.

Do të arrini në fund tërrugës që keni nisur, membështetjen miqësore tëtë tjerëve.

LigjërataPolici e ndali një pijanec në orët e vona të natës dhe epyeti: -Ku je nisur në këtë kohë? -Në ligjërata. -Kush mbanligjërata në këtë kohë? -Gruaja ime!

KonkursiNë një konkurs për autobiografinë më të shkurtër,

çmimin e parë e fitoi gruaja që shkroi: “Kur kam qenë e re,kam pasur fytyrë të lëmuar dhe kam veshur fustan merrudha. Tash është e kundërta”...

ÇerekfinaljaNë dasmë një njeri iu afrua një djaloshi dhe e pyeti:

-A mos jeni ju, ndoshta, dhëndërri?-Jo, se për fat të keqjam eliminuar që në çerekfinale!-iu përgjegj djaloshi mekeqardhje.

MarrëveshjaMartohet gjirokastriti i ri. Erdhi momenti që t‘ia vërënuses unazën në gisht. -Besoj se ky është vetëm njëformalitet - i flet ai në vesh gruas, - dhe unazën do të makthesh sërish.

30 Janar - 15 Shkurt 201016

Enti Botues: "D.I.J.A. Poradeci" -PogradecAdresa e Redaksisë: Rruga "Rinia", Pallatet 7-katësh, Pogradec

Tel: +355 832 2905, Mobil: 069 2143753e-mail: afrovitig@yahoo.com; dukailir@yahoo.com

redaksianositi@yahoo.com

Botues: Ilir DUKA & Afroviti GUSHONë kompjuter: Edlir PODALexoni gazetën në: www.poradeci.comGazeta shpërndahet në Qarkun Korçë

Fjalëkryq & Reklama

Në vlerësimin e botimeve më të mira të Sh.B. “D.I.J.A Poradeci” juria ka mbajtur parasyshtë gjithë komponentët e një libri: nivelin artistik të tekstit, realizimin grafik dhe kopertinën, cilësinë e shtypit.

Botimet më të mira 20091.Libri më i mirë poetik:“Mos e ndiqni hijen”, ngaEdmond Shallvari

2.Libri më i mirë në prozë:“Borëbardha flokëthinjur”, ngaVangjush Ziko

3.Libri më i mirë me studime:“Ringjallet Rilindja e Lasgushit.Po unë?” nga Petro Prifti.