agpk.kzagpk.kz/wp-content/uploads/2019/01/5-saba-zhosparlary.docx · web view-жаңа...

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

Алматы қаласы Білім басқармасының

МКҚМ «Алматы мемлекеттік политехникалық колледжі»

Бекітемін

Директордың оқу ісі

жөніндегі орынбасары

___________А. Бейсетбаев

______________ 2018 жыл

САБАҚ ЖОСПАРЛАРЫ

_______________________________Электротехника_______________________________пәні

1304000 - Есептеуіш техникасы мен бағдарламалық қамтамасыздандыру__________мамандығы

________ ______________________1304033- Техник__________________________біліктілігі

Сапа жөніндегі сарапшы

Колледж әдіскері

_____________ К. Толымбек

(қолы)

_____________ 2018 жыл

«Есептеуіш техника» кафедра отырысында қаралды

_____28.08__2018 жыл

Хаттама № _1_

Кафедра меңгерушісі___________А.Токтыманова

(қолы)

Құрастырған

оқытушы __________________ А. Токтыманова

(қолы)

САБАҚ ЖОСПАРЫ

Курс

2

Топ

Т2А

Сабақ нөмері

1

Мамандық,

біліктілік

1304000 – Ecептеу техникасы мен бағдарламалық қамтамасыз ету

1304033 – Техник

Пән атауы

Электротехника

Тақырыбы

Кіріспе. Электрлік өріс

Сабақтың өтілу күні

Ұзақтығы

90 минут

Өткізу орны

Ауд.

405

Сабақтың мақсаты

Электрлік өріс туралы мағлұмат беру

Міндеттері

· Электрлік өріс туралы студенттердің білімдерін толықтыра отырып электр тоғы, қолданылуы мен даму тарихы туралы мағлұмат беру;

· жұмыс жасай білу дағдыларын, практикалық шеберліктерін дамыту;

· тапсырылған жұмысқа жауапкершілікке және ұжымдық сезімге тәрбиелеу

Күтілетін нәтижелер

-жаңа материалды меңгеру, студенттерге электрлік өріс туралы жеткілікті білімді қалыптастыру

Сабақтың түрі

аралас

Оқыту әдістері, әдістемелік тәсілдер, педагогикалық техника, педагогикалық технологиялар: ақпараттық-коммуникативтік технологиясы, жеке-тұлғаға бағытталған модульдік-құзыреттілік, түсіндірмелі-иллюстративтік, репродуктивтік әдісі

Оқыту құралдары: мультимедиялық жүйе, көрнекілік-презентациялық материал, жаңа тақырыптың электронды материалы, аctivity

Қосымша дереккөздері (әдебиеттер):интернет ресурстары

Сабақтың барысы

Уақыт

(минут)

Оқытушының

әрекеттері

Білім алушылардың


Оқу ресурстар мен материалдары

1. Ұйымдастыру кезеңі

2

- Амандасу, оқу журналы бойынша студенттерді тексеру;

- Студенттердің назарын сабаққа аудару;

- Аудиторияның сабаққа дайындығын тексеру.

- Кестесі бойынша сабаққа қатысуы;

- Оқытушының сұрақтарына жауап беру.

Аудитория, оқу журналы.

2. Үй тапсырмасын тексеру

20

Тақырып бойынша білімдерін тексеру

Тақырып бойынша сұрақтармен жұмыс жасау

Activity 1

3. Білім алушылардың негізгі кезеңде жұмысқа дайындығы

12

Жаңа тақырып пен оның мақсатын түсіндіру:

· «Электротехника» ғылымы туралы;

· Электр энергиясының қасиеттері;

· Электротехниканың даму кезеңдері;

· Электр өрісі ұғымы;

· Электр өрісінің пайда болуы.

Оқытушыны зейін қойып тыңдау және жаңа ақпаратты игеру, сабаққа белсене қатысу.

Мультимедиялық жүйе, жаңа тақырыптың презентациялық-электрондық материалы

4. Қызметтің жаңа білімі мен тәсілдерін қалыптастыру

25

Жаңа тақырыпты түсіндіру: «Кіріспе. Электрлік өріс»

Тақырып бойынша негізгі формулалар мен материалды қысқаша дәптерге жазып алу.

Жаңа тақырып бойынша электронды-презентация мен электронды ақпараттарды қолдану.

5. Зерделенген материалды түсінуді алғаш тексеру

8

Студенттің материалды дұрыс игергендігін анықтау үшін жаңа тақырып бойынша сұрақтар қою.

Түсіндірілген материал бойынша қойылған сұрақтарға жауап беру.

Activity 2

6. Қызметтің жаңа білімі мен тәсілдерін бекіту

5

· Тақырып бойынша түсінбеген сұрақтарға жауап беру

· Тақырып бойынша сұрақтар қою

Activity 3

7. Білімді жалпыландыру және жүйелендіру

5

Жаңа тақырып бойынша негізгі анықтамаларды қайталау

Өткен тақырып элементтерін қайталау

Тақтада схемамен жұмыс

8. Қызметтің білімі мен тәсілдерін түзету

5

- Студенттің жауабын толықтыру, нақтылау және түзету;

- Сабаққа белсене қатысқан студенттерді анықтау және пікір білдіру

Студенттер өз

ойлары мен пікірлерін айту

Ауызша түрде

9. Сабақты қорытындылау және рефлексия

5

· Жауап нәтижесі бойынша түсініктемесі-салыстырмалы бағалау;

· Рефлексия

Студенттер өз бағаларын тыңдау

Ауызша түрде,

Рефлексия

10. Үй тапсырмасы туралы ақпараттандыру

3

· Тақтада ақпарат көзін ұсыну;

· Тапсырмаларды беру.

Жаңа тақырып бойынша интернет ресурстар мен қосымша оқулықтарды жазып алу.

· А.А. Федорченко, Ю.Г. Синдеев «Электротехника с основами электроники» М: Издательско-торговая корпорация»Дашков и К» 2013

· http://rateli.ru/books/item/f00/s00/z0000008/index.shtml

Оқытушының байланыс ақпараты: 8 701 436 08 94

Арнайы пән оқытушысы

«Есептеуіш техникасы» кафедрасы

Токтыманова Айнаш Нурмуханбетовна

_________________

Оқытушы қолы

Тапсырмалармен жұмыс парағы

№

Тапсырма сипаттамасы

1.

Activity 1

1.Энергия түрлері;

2.Электр энергиясы дегеніміз не?

3.Басқа энергия түрлерінен электр энергиясын түрлендіріп алу.

2.

Activity 2

1. Вакуум үшін Кулон формуласын жазу.

2. Заряд қандай әріппен белгіленеді?

3. Коэффициент теңдігі неге тең?

4. Электр өрісінің кернеулігі формуласы?

5. Кернеуліктің өлшем бірілігі.

3.

Activity 3

1Есеп

Электр тоғы өткен бірдей өткізгізгіште 100 Дж, ал келесі- 250 Дж жұмыс жасалынды. Қай өткізгіште кернеу көп? Қанша есе?

2 Есеп

Тізбек бөлігінде өткен заряд 15 Кл, жұмыс 6кДж жасалынды кернеуді анықтаңыз.

3 Есеп

Электр тізбегінде бір нүктеден 60 Кл зарядты екінші нүктеге тасымалдағанда 12 минутта 900 Дж жұмыс жасалынды. Тізбектегі кернеу мен тк күшін анықтаңыз.


Курс

2

Топ

Т2А


2

Мамандық,



1304033 – Техник

Пән атауы


Тақырыбы



Ұзақтығы

90 минут


Ауд.

405


Электрлік сыйымдылық және конденсаторлар


· Электрлік сыйымдылық және конденсаторлар туралы студенттердің білімдерін толықтыра отырып конденсаторлардың қосылыс тәсілдері туралы мағлұмат беру;




-жаңа материалды меңгеру, студенттерге электрлік сыйымдылық және конденсаторлар туралы жеткілікті білімді қалыптастыру


аралас





Уақыт

(минут)







2








20



Activity 1


12


· Конденсатордың тағайындалуы мен құрылымы;

· Конденсатордың электр сыйымдылығ мен өлшем бірлігі;

· Конденсатордың қасиеттері мен қолданылуы;

· Сфералық, жазықты және цилиндрлі конденсаторлардың электр сыйымдылығы.




25

Жаңа тақырыпты түсіндіру: «Электрлік сыйымдылық және конденсаторлар»




8



Activity 2


5



Activity 3


5





5







5





Рефлексия


3










_________________



№


4.

Activity 1

1. Электрлік заряд - бұл ... физикалық шама

2. Электрлік зардтың өлшем бірілігі ...

3. электр зарядының сақталу заңының тұжырымы?

4. Атомда электрондардың заряды ..., протондар ... зарядталады, нейтрондармен ... разрядталады?

5. Атом нейтралды, себебі ...

6. ... теңдей қосындысында дене зарядталады.

7. Дене ... арқылы және... электрленеді.

8. Бұл күш ... формула бойынша есептелінеді.

9. Минималды заряд ... деп аталады.

10. Элементарлы зарядтағайындалуы, сандық мәні.

5.

Activity 2

1. Өткізгіштер дегенміз не?

2. Диэлектриктер дегеніміз не?

3. Электрлік сыйымдылық дегеніміз не?

4. Электрлік сыйымдылықтың өлшем бірлігі?

5. Конденсатор деп қандай құрылғыны айтады?

6. Горизонталь конденсатордың электрлік сыйымдылығы.

7. Сфералық конденсатордың электрлік сыйымдылығы.

8. Цилиндрлі конденсатордың электрлік сыйымдылығы.

6.

Activity 3

Есептер

1Мысалы

Берілгені:

С1=2мкФ, С2=4мкФ,

q0=45*10-6 Кл

2 Мысалы

Берілгені:

С1=2мкФ, С2=1мкФ, q0=45*10-6 Кл


Курс

2

Топ

Т2А


3

Мамандық,



1304033 – Техник

Пән атауы


Тақырыбы



Ұзақтығы

90 минут


Ауд.

405


Электр тізбегі және оның элементтері. Электр тізбектерінің заңдары


· электр тізбегі және оның элементтері.Электр тізбектерінің заңдары туралы мағлұмат беру;




-жаңа материалды меңгеру, студенттерге электр тізбегі және оның элементтері.Электр тізбектерінің заңдары туралы жеткілікті білімді қалыптастыру


аралас





Уақыт

(минут)







2








20



Activity 1


12


· Электрлік тізбек туралы түсінік;

· Негізгі және қосымша элементтер;

· Активті және пассивті элементтер;

· Сызықты және сызықсыз элементтер.

· Ом заңдары;

· Джоуль- Ленц заңы.

· Кирхгофтың бірінші және екінші заңы




25

Жаңа тақырыпты түсіндіру: «Электр тізбегі және оның элементтері. Электр тізбектерінің заңдары»




8



Activity 2


5



Activity 3


5





5







5





Рефлексия


3










_________________



№


7.

Activity 1

1. Өткізігіштердің қандай қасиеттері сыйымдылықты сипаттайды?

2. Қандай құрылғы конденсатор деп аталады?

3. Жазықты конденсатордың электр сыйымдылығы;

4. Сфералық конденсатордың электр сыйымдылығы;

5. Цилиндрлі конденсатордың электр сыйымдылығы.

8.

Activity 2

1. Электрлік тізбек неден тұрады?

2. Қандай элементтер активті және пассивті деп аталады?

3. Вольтамперлік сипаттама дегеніміз не?

4. Қандай элементтер сызықты және сызықсыз деп аталады?

5. Толық кедергі қандай кедергілерден тұрады?

6. Тізбек бөлігіне арналған Ома заңын қорытып шығарыңыз?

7. Толық тізбекке арналған Ома заңын қорытып шығарыңыз?

8. Джоуль- Ленц заңын қорытып шығарыңыз ?

9. Электр тоғының жұмысы пен қуаты неге тең және қандай өлшем бірліктермен өрнектеледі?

10. Тармақ, түйін, контурдың анықтамасы;

11. Кирхгофтың бірінші заңын қорытып шығарыңыз;

12. Кирхгофтың екінші заңын қорытып шығарыңыз.

9.

Activity 3

Есеп шығару

Барлық тізбек бөліктеріндегі Rэ, ток (I), кернеу (U) және қуатты (Р) табу, қуат балансын құрыңыз

U = 60В, R1= 2 Ом, R2 = 6 Ом, R3 = 3 Ом

U = 220В, R1= 2 Ом, R2 = 5 Ом, R3 = 3 Ом, R4 = 7 Ом


Курс

2

Топ

Т2А


4

Мамандық,



1304033 – Техник

Пән атауы


Тақырыбы

Электр тізбектерінде энергетикалық қатынастар мен жұмыс режімдері


Ұзақтығы

90 минут


Ауд.

405


Электр тізбектерінде энергетикалық қатынастар мен жұмыс режімдерін оқып-үйрену


· электр тізбегі және оның элементтері.Электр тізбектерінің заңдары туралы мағлұмат беру;




-жаңа материалды меңгеру, студенттерге электр тізбегі және оның элементтері.Электр тізбектерінің заңдары туралы жеткілікті білімді қалыптастыру


аралас





Уақыт

(минут)







2








20



Activity 1


12


· Бос жүріс режімі;

· Қысқа тұйықталу режімі;

· Номиналды режім.




25

Жаңа тақырыпты түсіндіру: «Электр тізбектерінде энергетикалық қатынастар мен жұмыс режімдері»




8



Activity 2


5



Бейне фильм


5





5







5





Рефлексия


3




· М.А. Жаворонков, А.В. Кузин «Электротехника и электроника» М.: Издательский центр «Академия», 2011 http://rateli.ru/books/item/f00/s00/z0000008/index.shtml





_________________



№


10.

Activity 1

1 Есеп


2 Есеп


3 Есеп


U = 60В, R1= 6 Ом, R2 = 4 Ом, R3 = 3Ом

4 Есеп


U = 200В, R1= 8 Ом, R2 = 4 Ом, R3 = 4 Ом, R4= 5 Ом

11.

Activity 2

1. Электр тізбегінің номиналды режімі қандай режім?

2. Электр тізбегінің қандай режімі жұмыс режімі деп аталады?

3. Бос жүріс режімі негізгі ерекшеліктері неде?

4. Қысқа тұйықталу режімінің белгілерін көрсетіңіз.


Курс

2

Топ

Т2А


5

Мамандық,



1304033 – Техник

Пән атауы


Тақырыбы

Төртполюстілер. Төртполюстілер тұрақтысы


Ұзақтығы

90 минут


Ауд.

405


Төртполюстілер. Төртполюстілер тұрақтысы оқып-үйрену


· Төртполюстілер, төртполюстілер тұрақтысы туралы мағлұмат беру;




-жаңа материалды меңгеру, студенттерге төртполюстілер, төртполюстілер тұрақтысы туралы жеткілікті білімді қалыптастыру


аралас





Уақыт

(минут)







2








20



Activity 1


12


· Төртполюстінің анықтамасы;

· Төртполюстінің параметрлері;

· Төртполюсті схемасы әртүрлі схемаларда;

· Төртполюстінің тұрақтысы




25

Жаңа тақырыпты түсіндіру: «Төртполюстілер. Төртполюстілер тұрақтысы»




8



Activity 2


5





5





5







5





Рефлексия


3




· М.А. Жаворонков, А.В. Кузин «Электротехника и электроника» М.: Издательский центр «Академия», 2011 http://rateli.ru/books/item/f00/s00/z0000008/index.shtml





_________________



№


12.

Activity 1

1. Электр тізбегінің номиналды режімі қандай режім?

2. Электр тізбегінің қандай режімі жұмыс режімі деп аталады?

3. Бос жүріс режімі негізгі ерекшеліктері неде?

4. Қысқа тұйықталу режімінің белгілерін көрсетіңіз

13.

Activity 2

1. Төртплюсті дегеніміз не?

2. Төртполюсті теориясын қолданып қандай мәселерді шешуге болады?

3. Карточка бойынша жауаптар

Карточка 1

Төртплюстінің анықтамасы

Жауап: Четырехполюсті деп екі жұп қысқыштары бар электр тізбегінің бөлігін айтады.

Карточка 2

Төртполюстінің параметрлер

Жауап: U1, I1, U2, I2 - төртплюстінің кірісі мен шығысындаға кернеулер мен токтар.

№ 7 Сабақ жоспары

Пәні


Оқытушы


Тобы

Т2А


_________

Сабақ тақырыбы

Күрделі тізбектерін есептеу

Сабақтың мақсаты:

1. Білімділік

· техникалық ойлау қабілетін және алға қойған міндетін орындау үшін танымдық қызығушылығын дамыту;

· оқылатын пәндердің өзара байланысы;

2. Дамытушылық

· өзіндік жұмыс дағдысын дамыту;

· білім алушылардың талдамалы қабілеттілігін дамыту;

3. Тәрбиелік



Тәжірибелік жұмыс

Сабақтың типі

Өзіндік жұмыс

Оқыту технологиясы

Ақпараттық-коммуникативтік

Оқыту әдістері

Түсіндірмелі-иллюстрациялық, репродуктивті

Сабақтың көрнекілігі

Тәжірибелік жұмыстардың жазбасы, жеке тапсырмалар

Пәнаралық байланыс

Физика, математика, ЭРМ


1. Ұйымдастыру кезеңі (3 мин):

· амандасу;

· журнал бойынша студенттерді тексеру;

2. Білім тексеру (15 мин):

1. Күрделі тізбектер дегеніміз не?

2. Кирхгофтың бірінші заңы;

3. Кирхгофтың екінші заңы;

4. Контурлы токтар әдіспен есептеуде күрделі тізбек ережелері.

3. Жаңа тақырыптың мақсаты мен міндеттері (2 мин):

· зертхана/тәжірибелік жұмыстарының жазбасын тарату;

· жұмыстың орындалуын түсіндіру.

4. Зертхана/тәжірибелік жұмыстардың орындалуы (50 мин):

№2 тәжірибелік жұмыс. Күрделі электр тізбектерін есептеу

Жұмыстың мақсаты: Күрделі электр тізбектерін есептеулерін оқып-үйрену және есептер шығару

Қысқаша мәлімет

Күрделі тізбек – бұл бірнеше қорек көздерінен тұратын тізбек.

Мұндай тізбектердің есептеу әдістері бірнеше. Контурлық токтар әдістерінің біреуін қарастырайық. Мұндай есептеулер үшін Кирхгоф заңдарын білу қажет.

Контурлық токтарды есептеу үшін негізгі ережелерді білу қажет:

1. Бөлек тармақтарда I токтарға кезкелген бағыт беріледі.

1. Қанша белгісіз I токтар болса, оларды анықтауға сонша теңдеулер саны қажет.

1. Алдымен Кирхгофтың бірінші заңымен теңдеу құрылады, бұл теңдеулер саны схемада түйіндер санынан 1-ге кем. Қалған теңдеулер Кирхгофтың екінші заңымен құрылады.

1. Кирхгофтың 2 заңы бойынша құрылатын теңдеуде егер қабылданған I токтың бағытымен контурдың айналу бағытында U кернеу сәйкес келсе, онда кернеу түсуі (+) таңбамен, егер сәейкес келмесе (-) бағытымен жазылады.

1. Егер контурдың айналу бағыты (-) Е көзінен шықса, (-) таңбамен, ал (+) Е шықса, (+) таңбамен алынады.

1. Егер есептеу нәтижесінде I токтың мәні (-) болып шықса, онда оның бағытын қарама-қарсы бағытқа ауыстыру керек.

Күрделі электр тізбектерінен тапсырма

Келтірілген схемалардың барлық тармақтардан жүретін токтарды табу (есепті контурлық токтар мен потенциалдар түйіндер әдістерімен шешу). «r» мәні Оммен берілген.

E1 = 6B r1= 0.3 Ом

E2 = 6B r2= 0.3 Ом

E3 = 4B r3= 0.2 Ом

E4 = 4B r4= 0.2 Ом

E5 = 5B r1= 0.2 Ом

E1 = 4B r1= 0.2 Ом

E2 = 5B r2= 0.3 Ом

E3 = 4B r3= 0.2 Ом

E1 = 2B r1= 0 Ом

E2 = 8B r2= 0.3 Ом

E3 = 3B r3= 0.1 Ом

E4 = 5B r4= 0.2 Ом

E5 = 4B r1= 0.1 Ом

E1 = 10B r1= 0.4 Ом

E2 = 8B r2= 0.3 Ом

E3 = 10B r3= 0.4 Ом

E4 = 8B r4= 0.2 Ом

E1 = 4B r1= 0,1 Ом

E2 = 15B r2= 0,4 Ом

E3 = 10B r3= 0.5 Ом

E1 = 2B

E2 = 15B

E3 = 10B

E1 = 20B r1= 0,7 Ом

E2 = 24B r2= 0,8 Ом

r1= 0,5 Ом

r2= 0,5 Ом

E1 = 14B r1= 0,6 Ом

E2 = 10B r2= 0,4 Ом

E3 = 6 r3= 0.2 Ом

Қорек көздерінің ішкі кедергілері ескерілмеген

5. Орындалған жұмыс бойынша есеп беру (10 мин):

1. Күрделі электр тізбектеріне анықтама;

2. Кирхгофтың бірінші заңы;

3. Кирхгофтың екінші заңы;

4. Контур токтар әдіспен күрделі тізбектерді есептеу ережелері.

6. Сабақты қорыту (5 мин):

· күрделі мәселені шешуде студенттердің назарын белсендіру;

· жұмыстың сапасына баға.

7. Бағалау (3 мин):

· студенттердің жұмысына сараптама жүргізіледі;

· қателіктер сипаттамалары белгіленеді;

· жұмыс нәтижелері бойынша бағалар қойылады.

8. Үй тапсырмасы (2 мин):

· өтілген материалды қайталау.

Оқытушы ___________________ А. Токтыманова

(қолы)


Пәні


Оқытушы


Тобы

Т2А


__________


Электр энергиясын тұтынушыларлардың қосылу тәсілдері



Күрделі электр тізбектерін есептеулерін оқып-үйрену және есептер шығару


Алынған ақпараттарды жүйелей білу, шығармалық ой-өрістерін дамытуға машықтандыру


Әртүрлі көзқарастардың қатынасын сыйлауға тәрбиелеу








Илюстрациялық


Презентация, схема, мультимедиялық проектор и интерактивті тақта


Физика, математика, ЭРМ, ЭРӨ





· топтың сабаққа дайындығын тексеру.

2. Үй тапсырмасын тексеру (15 мин):

1. Тұтынушылардың қандай қосылысы тізбекті деп аталады?

2. Тізбекті қосылыста тізбекті неге тармақталмаған деп атайды?

3. Тізбекті қосылыстың негізгі қасиеттері және олардың қатынастарын сипаттайтын шамалар;

4. Параллель қосылған резисторлардың төрт негізгі ережелерін атап көрсет.

5. Паралллель қосылған тармақтарда ток қалай таралады?

6. Кирхгофтың бірінші заңының қандай мәні бар?

7. Параллель қосылған резисторлардың толық өткізгіштілігі қалай анықталынады?


· тәжірибе жұмыстарының жазбасын тарату;

· теориядан қысқаша мәлімет беру;

· жұмыстың орындалуын түсіндіру

4. Жаңа тақырып (50 мин):

№ 2 тәжірибелік жұмыс. Электр энергиясын тұтынушыларлардың қосылу

тәсілдерін оқып-үйрену

1. Резисторлардың тізбекті қосылысы

Жұмыс мақсаты: Тізбектің барлық бөлімінде токтың бірдей екендігіне көз жеткізу. Тізбек бөлігінде кедергі шамасына кернеу мен қуаттың тәуелділігін анықтау.


Тізбекті қосылыста барлық тұтынушылар арқылы бірдей ток өтеді, сондықтан мұндай тізбекті тармақталмаған деп атайды. Осыдан тізбектей қосылысқа тізбектің қасиеттерін қорытындалауға болады.

Тізбекті қосылыстың қасиеттерін сипаттайтын негізгі қатынастар:

Егер

Жұмыс жоспары

1.Схеманы жинау:

Оқытушы схеманы тексергеннен кейін, оны қосып, реостаттың кедергісін R өзгерте отырып, №1 кестеде көрсетілген шамаларды өлшеу.

№1 кесте

Өлшеу

Есептеу

R3 жағдайы

U0

U1

U2

U3

I1

I2

R1

R2

R3

Rэ

U0

P1

P2

P3

P0

B

B

B

B

A

A

Oм

Ом

Ом

Ом

В

Вт

Вт

Вт

Вт

R3=max

½ R3

R3=min

2. Өлшеу нәтижелері бойынша қажетті формулаларды қолданып, №1 кестеде көрсетілген тізбектің параметрлерін есептеу.

3. Алынған өлшеу нәтижелерін теориялық есептеулермен салыстыру.

4. Деректер мен есептеу нәтижелерін қолданып, жұмыс мақсатына жетуге дәлелдер келтіріп көрсету, жұмыс бойынша қорытынды жасау.

5. Деректер мен теория арасында алшақтықтар болса, алшақтықтардың себебіне мүмкін болатын сараптама беру.

2. Параллель қосылыс

Жұмыс мақсаты: Резисторлардың (лампалы реостаттарда) параллель қосылысында кернеу, ток және қуат қалай таралатынын анықтау.


Электр энергиясына тұтынушыларды параллель қосу үшін, электрлік (потенциалды) тұтынушылардың барлық басы мен барлық соңын біріктіреді. Бұл кезде тұтынушылардың басы ортақ нүктеге (түйін), ал соңы басқа нүктеге жиналады, содан кейін түйін қорек көзінің қысқыштарына қосылады.

Осындай әдіспен қосылған түйінге жиналған барлық нүктелер бірдей потенциалға ие болады, яғни эквипотенциал болып табылады. Тұтынушыларға немесе параллель тармақтарға түйіндегі ток тармақталады (таралады), сондықтан түйіндегі нүктелер тармақталу деп, ал параллель қосылған схема тармақталған схема деп аталады (сурет)

R1,R 2, R 3 резисторларын параллель қосу үшін, А, С, Е нүктелерін бір түйінге (А түйін) біріктіру керек және B, D, F нүктелерін В түйініне, ал одан кейін түйіндерді қорек көздеріне қосу керек (сурет ).

Параллель қосылыстың негізгі қатынастарын сипаттайтын қасиеттері:

және т.б.

(тек екі резисторлар үшін)

(қуат балансын басқару).

1. Схеманы жинау:

2. Оқытушы схеманы тексергеннен кейін оны қосып, қосылған резисторалр немесе лампалы реосттат сандарын өзгерте отырып, шамалар өлшеу, №1 кестеге өлшенген шамаларды енгізу.

№1кесте

Өлшеу

Есептеу

Саны

U0

в

I0

А

I1

А

I2

А

I3

А

R1

Ом

R2

Ом

R3

Ом

Rэ

Ом

g1

См

g2

См

g3

См

gэ

См

P0

Вт

P1

Вт

P2

Вт

P3

Вт

3. Аралас қосылыс.

Жұмыс мақсаты: Кедергілердің аралас қосылыс тізбектерінің шартын оқып- үйрену. R кедергінің өзгеруімен барлық басқа резисторларда ток пен кернеу өзгереді, тәжірибенің нәтижесінде және есептеулердің себептерін анықтау.


Аралас қосылу схемасында элементтер тізбектей , параллель жалғанады. Аралас қосылыс схемасын соңынан бастап сараптау керек. Бұл әдіс шыйыршықтау деп аталады. Оның мәні схемадағы аралас қосылысты параллель немесе тізбектей қосып, біртіндеп жинақтау. .

Шиыршықтау әдісін мысалдан қарастырайық. Аралас қосылыс схемасы (сурет).

Резисторлардың басы мен аяғы бір нүктеге (түйінге) – С және В нүктесіне жиналғандықтан (қосылған), R4 және R5 параллель қосылған. Напряжения U4 және U5 кернеулері параллель қосылыстың қасиеттеріне байланысты U4= U5 тең болады.Кедергілері эквалентке тең R4,5, яғни R4,5= R4∙R5/R4+R5 болғандықтан, R4 және R5 резисторларын бір резистормен ауыстырамыз.

Схеманы қолданып, схеманы шешу үшін негізгі қатынастарды қорытуға болады.

Схемадан:



1. R реостатын кестеде №1 көрсетілген кедергінің максималды мәніне сәйкес қойып, шаманы өлшеу керек.

1. R реостаттың көмегемен кедергіні жартысына дейін азайтып, және тағы өлшеу жүргізу керек.

1. Өлшеу нәтижелерін №1кесте енгізу.

1. Өлшеу нәтижелері бойынша №1кесте көрсетілген параметрлерді есептеу керек. Эквиавлентті кедергіні мына формуламен есептеу керек.


7.Деректер мен теория арасында алшақтықтар болса, алшақтықтардың болу себебіне мүмкін

болатын сараптама беру.


1. Тізбек бөлігіндегі кернеу; ток; тұтынушыларға бөлінетін қуат, эквивалентті кедергі, егер тұтынушылардың саны:

- желіде кернеудің өзгеруімен азайса?

- желідегі кернеу өзгермесе көбейсе?

2. Тізбек бөліктеріндегі кернеулер арасында қатынастар қалаай өзгереді?

3. Басқа тұтынушылардың жұмысына әсер етпеу үшін, басқа тұтынушылардың кедергілермен салыстырғанда тұтынушы кедергілердің мәндері қандай болу керек?

4. Параллель қосылған кедергілердің қайсысында – ең үлкен немесе ең кіші кедергілерде ең үлкен қуат таралады?

5. Егер параллель қосылған тармақтардың біреуінде кедергінің мәнін өзгертсе, параллель тармақтарда ток және жалпы ток қалай өзгереді?

6.Сабақты қорыту (5 мин):

- студенттердің назарын мәселені шешуде белсендіру;

- оқу сабағының қорытындысын шығару.


Сабаққа белсенді қатысқан оқушыларды бағалау


Электр энергиясын тұтынушылардың қосылу тәсілдерін оқып-үйрену


(қолы)


Пәні


Оқытушы

Тоқтыманова Айнаш Нұрмұханбетовна

Тобы

Т2А


__________


. Электр энергиясының тұтыну көздерінің жұмыс режімдері



· электр энергиясының тұтыну көздерінің жұмыс режімдерін оқып- үйрену

· техникалық ойлау қабілетін және алға қойған міндетін орындау үшін танымдық қызығушылығын дамыту;

· оқылатын пәндердің өзара байланысы;


· өзіндік жұмыс дағдысын дамыту;

· білім алушылардың талдамалы қабілеттілігін дамыту;










Түсіндірмелі-иллюстрациялық, репродуктивті


Тәжірибелік жұмыстардың жазбасы, жеке тапсырмалар


Физика, математика, ЭРМ





2. Үй тапсырмасын тексеру (15 мин):

1. Желі берілісінде кедергі қандай факторларға тәуелді?

2. Қандай жағдайларда беріліс желілерінде кедергіні ескермеуге болады?


· зертхана/тәжірибелік жұмыстарының жазбасын тарату;

· жұмыстың орындалуын түсіндіру.

4. Жаңа тақырып (50 мин):

№ 3 зертхана- тәжірибелік жұмыс. Электр энергиясының тұтыну көздерінің жұмыс режімдері

Жұмыс мақсаты: Қорек көздерінің ЭҚК жұмы режімін зерттеу, қорек көзінің сыртқы сипаттамасын тұрғызу.


Қорек көзінің жұмыс режімін схемада К1 және К2 қолданып алуға болады (сурет).

К1 және К2 ажыратылуында Rж жүктеме және сыртқы тізбек ажыратылған, яғни I=0, ал, ажыратылған тізбектің кедергісі шексіз.

Қоек көзінің кенеуі максималды және ЭҚК тең:

Токтың болмауынан, тізбекте қуат бөлінбейді, сондықтан P2=0, P1=0 мұндағы P1 – толық қуат; P2 – жүктемеге бөлінетін қуат. ПӘК шартты түрде 1-ге тең қабылданады. Бұл режім бос жүріс режімі деп аталады.

Егер кілтті К1 тұйықтасақ (К2 кілтінің мәні әсер етпейді) сыртқы тізбек тұйықталады, тізбектің ішкі кедергі нөлге тең. Бұл режім қысқа тұйықталу деп аталады. Бұл режімде ток максималды шамасына жетеді, ал кернеу нөлге тең.

Негізгі болып табылатын К2 кілтінің тұйықталуынан (К1 ркілті ажартылады) қорек көзі жүктеме режімінде жұмыс істейді.

При изменение сопротивления нагрузки Rж жүктеме кедергісінің өзгеруінен аспаптар көрсеткіші өзгереді. Бұл өзгеріс сипаттамасын Е, R1 параметрлері өзгеріссіз қалуын ұмытпай, толық тізбекке арналған Ом заңынан шығатын қатынастардың көмегімен, түсіндіруге болады.



2. Реостаттың көмегімен 0-ден 5 А –ге 1А қашықтықпен токты өзгертіп, тізбектегі кернеу көрсеткіштерін өлшеп, аспап көрсеткіштерін №1 кестеге енгізу.

№1кесте

I, A

0

0,5

1

2

3

4

5

U, B

Ескерту: К кілтінің ажырауында тізбекте ток нөлге тең, бұл босжүріс режіміне сәйкес келеді (U=Е)

3. Өлеу нәтижелері бойынша масштабпен сыртқы сипаттаманы тұрғызу. U=f (I ) абцисса осі мен қилысқанша оны жалғастыру (I к.з графиктен анықтау.)

4. Тұрғызылған сипаттамадан тізбектің бос жүріс параметрлерін анықтау: Iхх =0; U=Е; Ри=Е* Iхх=0; Рн= U * Iхх=0; n = Рн / Ри

5. Сыртқы сипаттама деректері бойынша №2 кестені толтыру

№2 кесте

I, A

U, B

Ри,Bт

Рн,Bт

n

Р0, Bт

Iхх

1/4Iкз

1/2Iкз

3/4Iкз

Iкз

6. №2 кесте деректері бойынша келесі графикалық тәуелділікті тұрғызу

7. Қорек көзінің ішкі кедергісін ЭҚК формула бойынша анықтау:

Ри =f (I ); Рн =f (I ); Р0 =f (I ); п =f (I );

r= Е/ Iкз


9. Деректер мен теория арасында алшақтықтар болса, алшақтықтардың себебіне мүмкін болатын сараптама беру.

Бақылау сұрақтары

1. Қорек көздерінің барлық жұмыс режімдерін атап шығу.

1. Бос жүріс режімі дегеніміз не?

1. Сыртқы тізбек кедергілері токқа, кернеуге, қуатқа, ПӘК қандай мәндері әсер береді?

1. Қысқа тұыйталу режімі дегеніміз не?

1. Жүктеме режіміне сипаттама беру. Жүктеменің өзгеруімен мәндердің сипаттамасының өзгеруін түсіндіру.

1. Қандай режім келісілген жүктеме режімі деп аталады? Бұл режімде шамалардың мәндері қатысады?

1. Режімдерге схема келтіру.

1. Беріліс желісіне кедергінің қандай факторлары тәуелді?


1. Желі берілісінде кедергі қандай факторларға тәуелді?

2. Қандай жағдайларда беріліс желілерінде кедергіні ескермеуге болады?

6. Сабақты қорыту (5 мин):

· күрделі мәселені шешуде студенттердің назарын белсендіру;

· жұмыстың сапасына баға.


· студенттердің жұмысына сараптама жүргізіледі;

· қателіктер сипаттамалары белгіленеді;

· жұмыс нәтижелері бойынша бағалар қойылады.


· өтілген материалды қайталау.


(қолы)


Курс

2

Топ

Т2А


9

Мамандық,



1304033 – Техник

Пән атауы


Тақырыбы

Магнит өрісі және оның ерекшеліктері


Ұзақтығы

90 минут


Ауд.

405


Магнит өрісі және оның ерекшеліктерін оқып-үйрену


· магнит өрісі және оның ерекшеліктері туралы мағлұмат беру;




-жаңа материалды меңгеру, студенттерге магнит өрісі және оның ерекшеліктері туралы жеткілікті білімді қалыптастыру


аралас





Уақыт

(минут)







2








20



Activity 1


12


· Магнит өрісі туралы түсінік ;

· Бұрғы ережесі;

· Магниттік өткізгіштілік;

· Негізгі параметрлер




25

Жаңа тақырыпты түсіндіру: «Магнит өрісі және оның ерекшеліктері»




8



Activity 2


5





5





5







5





Рефлексия


3




· А.А. Федорченко, Ю.Г. Синдеев «Электротехника с основами электроники» М: Издательско-торговая корпорация»Дашков и К» 2013 http://rateli.ru/books/item/f00/s00/z0000008/index.shtml





_________________



№


14.

Activity 1

Техникалық диктант

1 Нұсқа

1. Электротехника -_______________________________________________________

2. Ток күші - _____________________________________________________________

3. Жүктеме- _____________________________________________________________

4. Джоуль – Ленц заңы - __________________________________________________

5. Электр энергия көздерінің жұмыс режімдері - _______________________________

2 Нұсқа

1. Қарапайым электр тізбегі - ______________________________________________

2. Кернеу – _____________________________________________________________

3. Меншікті кедергі -_______________________________________________________

4. Электрлік қуат - ________________________________________________________

5. Кирхгофтың бірінші заңы - _______________________________________________

3 Нұсқа

1. Электрлік күш - ________________________________________________________

2. Электр қозғаушы күш – __________________________________________________

3. Өткізгіштілік - __________________________________________________________

4. Кирхгофтың екінші заңы - _______________________________________________

5. Өткізгіштерде кернеу шығыны - ___________________________________________

4 Нұсқа

1. Ом заңы - _______________________________________________________________

2. Ток тығыздығы - _________________________________________________________

3. Күрделі электр тізбектеріне теңдеу құрастыру - _______________________________

4. Четырехполюсті - ________________________________________________________

5. Түйін, тармақ - ___________________________________________________________

15.

Activity 2

1. Магнит өрісі туралы түсінік ;

2. Бұрғы ережесі;

3. Магниттік өткізгіштілік;

4. Негізгі параметрлер


Курс

2

Топ

Т2А


10

Мамандық,



1304033 – Техник

Пән атауы


Тақырыбы

Электромагнитті индукция. Катушканың индуктивтілігі


Ұзақтығы

90 минут


Ауд.

405


Электромагнитті индукция. Катушканың индуктивтілігін оқып-үйрену


· электромагнитті индукция, катушканың индуктивтілігі туралы мағлұмат беру;




-жаңа материалды меңгеру, студенттерге электромагнитті индукция, катушканың индуктивтілігі туралы жеткілікті білімді қалыптастыру


аралас





Уақыт

(минут)


agpk.kzagpk.kz/wp-content/uploads/2019/01/5-saba-zhosparlary.docx · web view-жаңа...

Documents