adroddiad sue palmer addasiad cymraeg gan delyth eynon

32
Adroddiad Sue Palmer Addasiad Cymraeg gan Delyth Eynon

Upload: marisol-idell

Post on 01-Apr-2015

298 views

Category:

Documents


3 download

TRANSCRIPT

Page 1: Adroddiad Sue Palmer Addasiad Cymraeg gan Delyth Eynon

Adroddiad

Sue Palmer

Addasiad Cymraeg gan Delyth Eynon

Page 2: Adroddiad Sue Palmer Addasiad Cymraeg gan Delyth Eynon

Mae testun Mae testun adroddiadadroddiad•yn disgrifio sut mae pethau

( neu sut roedd pethau’n arfer bod)

*does dim angen ysgrifennu yn nhrefn amser

Page 3: Adroddiad Sue Palmer Addasiad Cymraeg gan Delyth Eynon

adroddiad

catalogtaflen wybodaeth

erthygl mewn

llyfr ffeithiol

(e.e. daearyddiaeth)

darn o wybodaeth mewn gwyddoniadur

teithlyfr i dwristiaid

prosiect ysgol ar thema

neu bwnc arbennig

llythyr

Dyma enghreifftiau lle mae testun adroddiad yn cael ei ddefnyddio...

cylchgrawn

Page 4: Adroddiad Sue Palmer Addasiad Cymraeg gan Delyth Eynon

cynllun adroddiad 1cynllun adroddiad 1

Pryd

?

Beth? Pw

y?Ble?

rhagor o wybodaeth os oes angen

gwybodaeth wedi ei threfnu mewn categorïau

prif bwyntiau o fewn y categori

Pwnc

adroddiad adroddiad symlsyml

Page 5: Adroddiad Sue Palmer Addasiad Cymraeg gan Delyth Eynon

Cynllun adroddiad 1Cynllun adroddiad 1

CyflwyniadBeth? - Pwy? - Ble? - Pryd?

ac yn y blaen

Paragraff

Rhan }1}2

Paragraff

Rhan

Ar ôl i chi wneud eich sgerbwd ar gyfer y ‘gwe geiriau’, gallwch ddefnyddio pob coes i ysgrifennu paragraff ( neu adran o dan is-bennawd).

Page 6: Adroddiad Sue Palmer Addasiad Cymraeg gan Delyth Eynon

cynllun adroddiad 2cynllun adroddiad 2adroddiad sy’n cymharu gwahanol adroddiad sy’n cymharu gwahanol bwyntiaubwyntiau

e.e. 1

e.e. 2

e.e. 3

categorϊau cymhariaeth syml

Ar ôl i chi wneud eich grid, ysgrifennwch baragraff am bob pwynt lle rydych chi’n cymharu dau beth.

trefnu’r testun

Ar ôl i chi wneud eich grid, ysgrifennwch am bob enghraifft o dan bob categori.

ac yn y blaen

Page 7: Adroddiad Sue Palmer Addasiad Cymraeg gan Delyth Eynon

nodweddion iaith adroddiadnodweddion iaith adroddiad

* yr amser presennol (heblaw am adroddiadau hanesyddol)

* enwau cyffredin (nid enwau pobl, anifeiliaid a phethau penodol)

*y trydydd person

*disgrifiadau ffeithiol

*geiriau ac ymadroddion technegol

*iaith ffurfiol

Page 8: Adroddiad Sue Palmer Addasiad Cymraeg gan Delyth Eynon

CynulleidfaCynulleidfa

rhywun* sydd am wybod am:

- y pwnc

- agwedd arbennig ar y pwnc

* Efallai y bydd gennych fwy o wybodaeth am oed a diddordebau’r darllenydd.

PwrpasPwrpas

trefnu ac ysgrifennu’r ffeithiau fel eu bod yn hawdd eu ffeindio a’u deall

Page 9: Adroddiad Sue Palmer Addasiad Cymraeg gan Delyth Eynon

Cynllunio i ysgrifennu adroddiadCynllunio i ysgrifennu adroddiad

* TANIO SYNIADAU - meddwl am yr hyn rydych chi’n ei wybod yn barod (a chwilio am fwy o wybodaeth os oes angen)

* TREFNU’R WYBODAETH yn gategorϊau

* Gwneud GWE GEIRIAU

•Ysgrifennwch y pwnc

yn y canol ac un

categori ar bob coes

Page 10: Adroddiad Sue Palmer Addasiad Cymraeg gan Delyth Eynon

Pan fyddwch yn ysgrifennu Pan fyddwch yn ysgrifennu gyda phartner, cofiwch...gyda phartner, cofiwch...

YMARFERYMARFER Dywedwch bob ymadrodd neu frawddeg yn uchelCeisiwch wella eich gwaith, os yw’n bosib

YSGRIFENNUYSGRIFENNU Un i ysgrifennu ac un i helpu

AIL-AIL-DDARLLENDDARLLEN

Darllenwch dros y gwaith i wneud yn siwr ei fod yn swnio’n iawn ac yn gwneud synnwyr.

* *

Page 11: Adroddiad Sue Palmer Addasiad Cymraeg gan Delyth Eynon

Rhagor o Rhagor o ‘sgerbydau’ ‘sgerbydau’ i’ch helpu i i’ch helpu i

wneud wneud nodiadaunodiadau

Page 12: Adroddiad Sue Palmer Addasiad Cymraeg gan Delyth Eynon

AdroddiadAdroddiad

Page 13: Adroddiad Sue Palmer Addasiad Cymraeg gan Delyth Eynon

Adroddiad cymharolAdroddiad cymharol

Page 14: Adroddiad Sue Palmer Addasiad Cymraeg gan Delyth Eynon

Diagram o ran pwysigrwydd Diagram o ran pwysigrwydd neu drefnneu drefn

Page 15: Adroddiad Sue Palmer Addasiad Cymraeg gan Delyth Eynon

Diagram VennDiagram Venn

Page 16: Adroddiad Sue Palmer Addasiad Cymraeg gan Delyth Eynon

Nodiadau ‘post-it’Nodiadau ‘post-it’

un pwynt

ar bob

‘post-it’

symud y

darnau o

gwmpas

penderfynu

ar y drefn

orau

Page 17: Adroddiad Sue Palmer Addasiad Cymraeg gan Delyth Eynon

Posteri Ysgrifennu AdroddiadPosteri Ysgrifennu Adroddiad

Page 18: Adroddiad Sue Palmer Addasiad Cymraeg gan Delyth Eynon

Pamffled Ysgrifennu Pamffled Ysgrifennu AdroddiadAdroddiad

Page 19: Adroddiad Sue Palmer Addasiad Cymraeg gan Delyth Eynon

Pamffled Ysgrifennu Pamffled Ysgrifennu AdroddiadAdroddiad

Page 20: Adroddiad Sue Palmer Addasiad Cymraeg gan Delyth Eynon

Hunanasesu Ysgrifennu Hunanasesu Ysgrifennu AdroddiadAdroddiadYdy’ch gwaith chi’n cynnwys: Ydy Nac ydy

Teitl – yn cyfleu’r cynnwys

Cyflwyniad a pharagraff agoriadol

Paragraff i bob pwynt

Brawddeg / paragraff i gloi

Ydych chi wedi defnyddio: Ydw Nac ydw

Iaith ffurfiol – ffurfiau amhersonol

Amser presennol

Y trydydd person (unigol neu luosog)

Disgrifiadau ffeithiol

ansoddeiriau

Cymariaethau

Page 21: Adroddiad Sue Palmer Addasiad Cymraeg gan Delyth Eynon

Enghreifftiau Enghreifftiau Ysgrifennu Ysgrifennu AdroddiadAdroddiad

Page 22: Adroddiad Sue Palmer Addasiad Cymraeg gan Delyth Eynon

Enghraifft o AdroddiadEnghraifft o Adroddiad

Y Broga

Anifail bach amffibaidd yw’r broga. Mae amffibiaid yn medru byw ar y tir ac yn y dŵr.

Corff tew heb wddwg sydd gan y broga, ac mae ganddo goesau cefn hir cyhyrog a choesau blaen byr. Mae gan nifer o frogaod dafodau hir gludiog sy’n tasgu allan i ddal gwybed pan fyddan nhw angen bwyd.

Croen llaith seimllyd, heb flew, sydd gan y broga. Mae rhai mathau o frogaod yn gallu newid lliw eu croen er mwyn cuddio oddi wrth eu gelynion.

Page 23: Adroddiad Sue Palmer Addasiad Cymraeg gan Delyth Eynon

Enghraifft o Adroddiad - parhadEnghraifft o Adroddiad - parhad

Yn y gwanwyn, mae’r broga’n dodwy wyau, mewwn grifft, a chydag amser mae’r rhain yn deor yn benbyliaid. Yn raddol, mae’r penbyliaid yn newid yn frogaod. Metamorffosis yw’r enw ar hyn.

Mae garddwyr yn croesawu brogaod i’w gerddi oherwydd maen nhw’n bwyta’r pryfed sy’n dinistrio’r llysiau a’r blodau.

Page 24: Adroddiad Sue Palmer Addasiad Cymraeg gan Delyth Eynon

Examples of Examples of

‘‘skeletons’ skeletons’

in usein use

Taken from ‘How to teach Writing Across the Curriculum’ (KS1/2) by Sue Palmer, with many

thanks to David Fulton Publishers

Page 25: Adroddiad Sue Palmer Addasiad Cymraeg gan Delyth Eynon

OUR SCHOOLOur school is called Lee Park Primary, and it is in Longton near York. Lee Park has seven classes, from reception to Year 6, and there are 198 pupils in the school. It was built in 1965.

Lee Park has a big playground, with special sections for the infants and juniors. In the infant playground there are lots of shapes painted on the ground, like hopscotch squares and a map of Britain, for people to play on. There is also a special area for sitting quietly. The junior playground has play areas marked out as well, including football and netball pitches.

We also have a school field. This is next to the school down a little lane. In the summer we are allowed to play on the field too, but in winter it is too muddy. However, when it snows, Mrs Carr (our headteacher) sometimes lets us go on the field.

The school has a large school hall that we use for assembly and some lessons, such as gym and drama. We also use the hall for lunches. You can bring packed lunch and sit at the back of the hall, or you can have school lunch. The dinner ladies serve this on long wooden tables at the front of hall. The rest of the time, the tables are stored in a cupboard.

Skeleton

Page 26: Adroddiad Sue Palmer Addasiad Cymraeg gan Delyth Eynon

Text

Our School

Intro

fieldplayground

hall

Lee Park Longton, near York

198 pupils 7 classes

built 1967

hopscotch

map

games

infants

quiet area

juniors

netballfootball

summer - play

winter

usually no play

snow - play

assembly, lessons

lunch

dramagym

packed lunch

back

school lunch

front-tables (cupboard)

Page 27: Adroddiad Sue Palmer Addasiad Cymraeg gan Delyth Eynon

ButterfliesButterflies belong to the order of insects known as Lepidoptera. This means they have scaly bodies and wings, and a feeding tube on the front of the head called proboscis, coiled up when not in use. Their wings may be large, brightly coloured and patterned. Butterflies are found in most parts of the world and different species are adapted to the environments in which they live.

Like all insects, the butterfly’s body is divided into three parts: head, thorax and abdomen. On the head are a pair of antennae, used for smelling, and two large compound eyes. Three pairs of legs and two pairs of wings – fore and hind – grow from the thorax. The wings are made of a very thin membrane, stretched over a network of ‘veins’, in the same way as the skin of an umbrella is stretched over the frame. Tiny overlapping scales on the membrane give the wings their pattern and colour.

Male butterflies tend to be more brightly coloured than the females but the females are larger. They also have bigger wings, enabling them to fly even when they are carrying a heavy burden of eggs. A female butterfly may lay up to 3,000 eggs, always choosing an appropriate plant for the caterpillars to feed on. However, usually only one or two eggs out of a hundred hatch out and many others die as they grow through the stages of larva (caterpillar) and chrysalis (pupa) to become an imago (adult butterfly).

The imago usually has a lifespan of only a few weeks. It feeds on nectar from flowers or other sweet food, such as over-ripe fruit, which it sucks up through the proboscis. This food provides energy to fly and reproduce, but most butterflies do not need any body-building foods to see them through their short lives. In fact, a few species have mouthparts that do not open so they cannot feed.

1. 2. 3.

Page 28: Adroddiad Sue Palmer Addasiad Cymraeg gan Delyth Eynon

1. Brainstorm

Butterflies

caterpillarwings

chrysalis

lays eggs

short life

sucks through tubenectar

antennae

six legs

insect

Text 2. 3.

Page 29: Adroddiad Sue Palmer Addasiad Cymraeg gan Delyth Eynon

2. Organise into categories

Butterflies

definition

reproduction feeding

characteristics

group?

insect

insect features wings

eggs leaves lifecycle nectar

tube

Text 1. 3.

Page 30: Adroddiad Sue Palmer Addasiad Cymraeg gan Delyth Eynon

3. Spidergram(adding to information from 2 though further readings)

Butterflies

definition

reproduction

characteristics

feeding

insect

Lepidoptera insect featureswings

scales/veins

don’t need much for short life span

proboscisnectar over-ripe fruit

lifecycle3,000 max eggs

leaves

male/female differences

1/100 survive

coiled proboscis

scaly body/wings

Text 1. 2.

Page 31: Adroddiad Sue Palmer Addasiad Cymraeg gan Delyth Eynon

BUTTERFLY Scientific name: Lepidoptera

Butterflies are insects with two pairs of brightly coloured, patterned wings. Their bodies and wings are covered in tiny scales – it is the scales that give the wings their pattern. They feed through a tube on the head called a proboscis, which is coiled when not in use.

By travelling from flower to flower to such up the nectar, butterflies help with pollination. They pick up the pollen on their abdomen in the flower and it brushes off on another.

Habitat

Meadows, woodland, gardens

Feeding habits

Herbivorous: nectar from

flowers; ripe fruit

Life Cycle

100s of eggs → caterpillars → pupa → adult (imago)

Predators

Birds, bars, spiders,

lizards, etc.

forewings

2 pairs of wings on thorax

hindwings

abdomen

compound eyes on either side of head

antennaehead

coiled proboscis

3 pairs of legs on thorax

thorax

Page 32: Adroddiad Sue Palmer Addasiad Cymraeg gan Delyth Eynon

Classification Key facts Habitat Feeding habits Life cycle Predators

Butterfly

Worm

Woodlouse

Insect Lepidoptera

1. scales and coiled proboscis 2. helps pollination

Meadows woodlands gardens

Herbivorous – nectar ripe fruit

100s of eggs → caterpillars → pupa → adult (imago)

Birds, bats, spiders, frogs, lizards, small mammals