ศูนย์สร้างสรรปันสุข : ศูนย์การ ......

สรรสาระองคกรแหงความสข เลม 2: เรองดๆ ของความสขในองคกร | 83

ศนยสรางสรรปนสข : ศนยการเรยนรเพอการสรางความสขในองคกร

ฉตรลดดา เลศจตรการณ

บทนำา

หลายๆ ครงทเรามกจะไดยนค�าพดทวา“บรษทเปรยบเสมอนบานหลง

ทสองของพนกงาน”ค�าพดนไมไดเปนสงทแปลกใหมหรอเปนสงทไมสามารถเปน

ไปไดแตเปนการสะทอนใหเหนวาองคกรในปจจบนไมเพยงแตด�าเนนกจการเพอ

หวงผลก�าไรทางธรกจเทานนแตยงไดใหความส�าคญตอพนกงานซงนบวาเปน

หวใจหลกทจะผลกดนใหองคกรกาวสความส�าเรจไดส�าหรบการสรางบรรยากาศ

บานหลงทสองใหเกดความสขหลายองคกรไดมการรบแนวคดองคกรสขภาวะ

หรอแนวคดการสรางองคกรแหงความสขตามหลกความสข8ประการอนไดแก

HappyBodyสขภาพด,HappyRelaxผอนคลายด,HappyHeartน�าใจด,

HappySoulจตวญญาณด,HappyFamilyครอบครวด,HappySociety

สงคมด,HappyBrainใฝรดและHappyMoneyสขภาพเงนดซงเปนความสข

ทครอบคลมตงแตกายใจสงคมและปญญามาปรบใชในองคกรอยางกวางขวาง

ความนาสนใจของการสรางองคกรแหงความสขนอกจากความสขของพนกงาน

และผลลพธทางธรกจทมก�าไรมากขนแลวนนยงมอกหนงอยางทผเขยนคดวา

นาสนใจกคอกระบวนการขบเคลอนแนวคดองคกรแหงความสขในองคกรให

ประสบความส�าเรจและเกดความยงยน


84 | สรรสาระองคกรแหงความสข เลม 2: เรองดๆ ของความสขในองคกร

การท�าองคกรแหงความสขใหเกดความยงยนนบวาเปนสงททาทายของ

ภาคเครอขายทขบเคลอนงานองคกรสขภาวะเปนอยางมากและจากการสงเกต

การขบเคลอนแนวคดองคกรแหงความสขนนจะมกระบวนการหนงททางองคกร

มกจะนยมใชกนคอการจดกจกรรมเพอสรางบรรยากาศใหพนกงานในองคกร

เกดความกระตอรอรนสรางความสนกสนานและท�าใหเกดความสขแกพนกงาน

แตถาหากมองไปหลงจากนเมอกจกรรมทสนกสนานเหลานนเสรจสนไปคนในองคกร

ตองกลบมาเครงเครยดกบการท�างานรบแรงกดดนตางๆในทท�างานเชนเดม

หรอการทองคกรรบแนวคดองคกรสขภาวะมาด�าเนนงานเปนโครงการทมกรอบ

ระยะเวลาก�าหนดเมอสนสดโครงการไปแลวไมมการสานตองานหรอสงเสรม

ใหเกดขนอยางตอเนองค�าถามทเกดขนคอความสขของคนในองคกรจะยงมอย

หรอไมและหากจะท�าใหเกดความยงยนควรมทศทางการขบเคลอนอยางไร

ดงนนบทความนผเขยนตองการน�าเสนอแนวทางการขบเคลอนงาน

องคกรสขภาวะทยงยนโดยใชศนยสรางสรรปนสขซงเปนศนยการเรยนรองคกร

สขภาวะในองคกรหรอสถานประกอบการภายใตการด�าเนนงานองคกรสขภาวะ

ของมลนธพฒนาอตสาหกรรมเครองนงหมไทย(SHARE)ซงทผานมามการสราง

องคกรตนแบบจ�านวน10องคกรและสามารถดงองคกรตนแบบทง10องคกรมา

ชวยขบเคลอนงานองคกรสขภาวะไดอยางเปนรปธรรมพรอมผลกดนใหองคกร

ตนแบบจดตงศนยสรางสรรปนสขในสถานประกอบการเพอเปนศนยการเรยนร

แนวคดการสรางองคกรแหงความสขและพฒนาพนกงานใหเกงทงทางดานสายงาน

และสงเสรมใหพนกงานเปนมนษยทมคณคาทงตอตนเององคกรและสงคมบนพนฐาน

ความเชอทวาคนทมความสขในการท�างานตองเปน“คนเกงคนดและมสข”

จงจะท�าใหองคกรเปนองคกรแหงความสขทยงยนได



แบงปนแนวคดการขบเคลอนองคกรสขภาวะ

รปภาพท 10 SHAREจดอบรมLeadershipforSupervisor/Production

Leaderใหแกองคกรสขภาวะในอตสาหกรรมเครองนงหม

ทมา:https://www.facebook.com/SHARE.org

การขบเคลอนโครงการสนบสนนองคกรสขภาวะใหเกดความยงยนนน

เปนเปาหมายททาทายส�าหรบผทขบเคลอนโครงการฯการพยายามผลกดนและ

สรางจดเรมตนใหเกดองคกรแหงความสขแบบยงยนนนมแนวทางทไมไดซบซอน

แตอยางใดผเขยนจะขอยกแนวคดการด�าเนนงานของโครงการสงเสรมการเปน

องคกรสขภาวะในอตสาหกรรมเครองนงหมโดยการบรหารจดการของมลนธ

พฒนาอตสาหกรรมเครองนงหมไทยหรอเรยกสนๆ วา“SHARE”มาเปนตวอยาง

เพอฉายกรอบแนวความคดการสรางองคกรแหงความสขทยงยนวามกระบวนการ

สรางสขไปยงองคกรอยางไรใหเกดแนวทางความยงยนอยางเปนรปธรรม

เรมตนจาก“SHARE”ซงเปนค�าททางมลนธพฒนาอตสาหกรรม

เครองนมหมไทยเรยกแทนตวเอง“SHARE”แปลวา“แบงปน”ค�านบงบอก

ความเปนอตลกษณของมลนธฯทสะทอนคานยมในการด�าเนนงานไดเปนอยางด

ซงมความหมายดงน



S = ServiceMinded

H = Hospitality

A = Attitude

R = Reliability

E = Efforttoinnovation

จากการสงเกตกระบวนการขบเคลอนแนวคดองคกรสขภาวะหรอองคกร

แหงความสขของโครงการฯภายใตการด�าเนนงานของมลนธพฒนาอตสาหกรรม

เครองนมหมไทยผเขยนไดเชอมโยงคานยมในการท�างานดงกลาวกบการขบเคลอน

องคกรสขภาวะดงน

ในการน�าแนวคดการสรางองคกรแหงความสขไปสองคกรในกลม

อตสาหกรรมเครองนมหมทางมลนธฯซงเปนผด�าเนนโครงการฯไดมการแบงปน

และกระจายแนวคดองคนไปยงโรงงานอตสาหกรรมเครองนงหมดวยการบรการ

ใหความรถงพนทองคกรมบทบาทในการใหค�าแนะน�าเปนทปรกษาใหแนวทาง

และสนบสนนใหความชวยเหลอองคกรภาคเครอขายดวยความยนดทจะให

องคกรหรอภาคเครอขายตางๆทงในและนอกอตสาหกรรมเครองนงหมมาเรยนร

แนวคดองคกรแหงความสขรวมกนดวยการมทศนคตทดอกทงไดปลกฝงให

องคกรภาคเครอขายมความคดเชงบวกตอการขบเคลอนงานองคกรสขภาวะและ

พรอมผลกดนใหองคกรสามารถสรางนวตกรรมแหงความสขใหมๆ ทเปนรปธรรม

และเหมาะสมกบบรบทขององคกรนนๆจนกระทงองคกรกลายเปนองคกรแหง

ความสขทยงยนตอไป

จะเหนไดวาแนวคดในการขบเคลอนโครงการสงเสรมการเปนองคกร

สขภาวะในอตสาหกรรมเครองน งหมนอกจากจะมความนาสนใจในเรอง

การบรหารจดการองคกรภาคเครอขายแลวสงทเหนไดชดอกอยางหนงคอ

ความพยายามท�าใหเกดกระบวนการสรางความสขในองคกรเหลานอยางยงยน

โดยใหองคกรตนแบบทง10องคกรม“ศนยสรางสรรปนสข”ในสถานประกอบการ



โดยศนยสรางสรรปนสขซงเปนศนยการเรยนรองคกรสขภาวะทม

ความส�าคญเพอใชเปนแหลงองคความรและพนทท�ากจกรรมและพฒนาทกษะ

การท�างาน(workskill)และทกษะการใชชวต(lifeskill)ทมสมดลยภาพระหวาง

ชวตกบงาน(work-lifebalance)มาชวยใหเกดความสขแกพนกงานในองคกร

พดงายๆคอม IQและEQสมดลกนจงจะสามารถเกดความสขทยงยนได

จะเหนไดวาในการขบเคลอนโครงการสรางเสรมองคกรสขภาวะโดยผาน

ศนยการเรยนรนบวามความส�าคญเนองจากองคความรดานองคกรสขภาวะ

จ�าเปนตองมการเผยแพรและตอยอดใหเกดความยงยนภายในองคกรซงจะท�าให

องคความรนไมสญหายเกดการจดการความรทเปนระบบและมการด�าเนน

โครงการฯตอไปจนกลายเปนนโยบายองคกรหรอจนกระทงเปนวฒนธรรมองคกร

ในทสด

ศนยสรางสรรปนสข: ศนยเรยนรองคกรแหงความสขทยงยน

หากพดถงศนยการเรยนร (Learning Center) หลายคนคงนกไปถง

โรงเรยนมหาวทยาลยหรอสถาบนการศกษาตางๆทศนยจะท�าหนาทใหความร

หรอการใหค�าแนะน�าปรกษาดานวชาการแกนกเรยนนกศกษาซงศนยการเรยนร

มพนฐานจากแนวคดการศกษาระบบเปดในชวงทศวรรษ1960ถง1970

โดยการจดพนฐานการเรยนใหผเรยนมโอกาสควบคมการเรยนเพมขนเพอสงเสรม

การท�ากจกรรมดวยตนเองหรอโดยกลมตามทไดรบมอบหมายการจดพนทน

สามารถจดภายในหองเรยนในหองปฏบตการแมแตจะเปนแคมมใดมมหนงของ

หองกได

ดอน.เอ.เวลทและโดโรทเวลท(Welty1976:193-195)ไดพดถง

ศนยการเรยนร วาเปนอาณาบรเวณสวนหนงของหองเรยนซงมบทเรยนกจกรรม

และสอการสอนส�าหรบผ เรยนเพอใหผ เรยนไดเรยนร ความร บางอยางหรอ

ฝกทกษะดานใดดานหนงทเสรมสรางใหผเรยนเกดกระบวนการเรยนรและเปน



บคคลแหงการเรยนรดวยตนเองโดยประสบการณตรงเพอใหสามารถน�าไปใช

ประโยชนในชวตประจ�าวนได

ทงนกาญจนามงวงศ(2531)และภญโญมนศลป(2530)ทศนยโพธสรณ

(2544)(อางในมหาวทยาลยรามค�าแหง,2544,http://e-book.ram.edu/

e-book/s/SE742/chapter5.pdf)ไดจดประเภทศนยการเรยนรเปนรปแบบ

ทแตกตางกน3แบบสรปไดดงน

1. ศนยการเรยนร ทไมแยกเปนเอกเทศจากหองเรยน ใชบรเวณ

หองเรยนจดท�าศนยการเรยนรซงม2ลกษณะดงน

- หองเรยนแบบศนยการเรยนเชนการจดปรบหองบรรยายใหม

ลกษณะเหมาะแกการท�างานเปนกลมไมไดแบงเปนศนยการเรยนอยางชดเจน

- ศนยการเรยนในหองเรยนเชนการจดมมหรอขางหองเปนศนย

การเรยนอยางเปนสดสวนชดเจนภายในหองเรยนแบบนแตละศนยจะมเนอหา

วชาเหมอนหรอตางกนกได

2. ศนยการเรยนรทแยกเปนเอกเทศหองทจดท�าเปนศนยการเรยนร

อยางชดเจนเปนสดสวนมการจดท�าได2ลกษณะดงน

- ศนยการเรยนทใชเปนหองปฏบตการ(LearningCenter)ใช

ส�าหรบการเรยนรดานทฤษฎและดานการลงมอปฏบตในองคความรนนๆ

- ศนยการเรยนส�าหรบคนควาดวยตนเอง(ResourcesLearning

Center)เปนศนยทมการจดเตรยมทกสงไวใหผสนใจเขาไปศกษาหาความรดวย

ตนเองโดยไมจ�ากดวยและระดบชน

3. ศนยการเรยนรชมชนเปนศนยกลางการเรยนรเพอสงเสรมการเรยน

รตลอดชวตส�าหรบประชาชนในชมชนเปนสถานทเสรมสรางโอกาสการเรยนร

ถายทอดแลกเปลยนประสบการณทสอดคลองกบความตองการของประชาชน

โดยเนนกระบวนการเรยนรในวถชวตของคนในชมชน

ทงนกลาวโดยสรปคอศนยการเรยนรเปนหนงในแหลงเรยนรทมการ

ใหความรขอมลตางๆโดยมกระบวนการเรยนรทมผเรยนเปนศนยกลางเปน



ศนยรวมประกอบดวยขอมลขาวสารความรทสามารถน�ามาจดกจกรรมหรอ

กระบวนการการเรยนรและถายทอดความรไมวาจะเปนทกษะทางดานทฤษฎและ

การปฏบตใหกบผเรยนไดเกดความเขาใจอนดตอการเรยนรเรองนนๆสงผลให

พฒนาตนเองอยางเตมตามศกยภาพจนผเรยนมความรและสามารถน�าความร

ไปใชในชวตประจ�าวนอยางตอเนองจนเกดความช�านาญ

ส�าหรบ“ศนยสรางสรรปนสข”เปนศนยการเรยนรหรอเปนแหลงเรยนร

เกยวกบแนวคดองคกรแหงความสขในสถานประกอบการโดยมพนทเพอท�ากจกรรม

การสรางสขใหแกพนกงานในองคกรมกระบวนการใหความรดานองคกรสขภาวะ

แกพนกงานและการลงมอปฏบตมการจดกจกรรมใหพนกงานมสวนรวมกบ

องคกรซงบทบาทหนาทของศนยสรางสรรปนสขททางSHAREไดก�าหนดไวคอ

เปนศนยทท�าใหทกคนมความสขในการท�างานและการด�าเนนชวตขบเคลอน

โดยทมงานสรางสขขององคกรหรอกวนปนสขซงเปนทมพนกงานขององคกร

นนๆมการบรหารจดการอยางเปนระบบและมการขยายผลไปยงทมงานสรางสข

รนตอไปโดยศนยสรางสรรปนสขมไดมงเนนในเรองของการมตวหองหรออาคาร

รปภาพท 11 บรรยากาศการอบรมWorkSkill&LifeSkillแกองคกรตนแบบ

ทง10องคกรของSHARE



สถานทเพอท�าศนยการเรยนรหากแตหมายถงสถานททมผเขาใจและตระหนกถง

ความส�าคญของแนวคดการสรางองคกรสขภาวะหรอองคกรแหงความสขและพยายาม

ผลกดนใหองคกรไปสความเปนองคกรแหงความสขโดยสามารถจดการเรยนร

ถายทอดองคความรประสบการณไปยงพนกงานในองคกรไดและสามารถด�าเนน

การใหเกดกระบวนการเรยนรดวยวธทเหมาะสมดวยความตอเนองจนน�าไปส

ความยงยนในทสด

แผนภาพท 4 การขบเคลอนศนยสรางสรรปนสขขององคกรตนแบบในอตสาหกรรม

เครองนงหม75

SHARE

บทบาท

- ใหคาแนะนา

- ใหแนวทาง

- ใหการสนบสนน

- ใหความชวยเหลอ

หนาท

- สอสารและเผยแพรความรองคกรสขภาวะใหเกดเครอขายศนยสรางสรรปนสขในอตสาหกรรมเครองนงหม

-ตดตอประสานงานกบทมสรางสขขององคกรตนแบบ

-อบรมทมสรางสขของศนยสรางสรรปนสขใหมมาตรฐานเดยวกน โดยใหความร Work Skill & Life Skill

10 องคกรตนแบบ

บทบาท

-เปนตนแบบการสรางสขในองคกร

-บรหารจดการองคความรองคกรสขภาวะผานศนยสรางสรรปนสข

-ขยายผลโดยการสรางทมงานสรางสขและองคกรสขภาวะรนตอไป

หนาท

-คนควา แลกเปลยนเรยนรแบบมสวนรวม เพอนาความรตางๆ ในการทาองคกรแหงความสข (Work

Skill & Life Skill)

-สรางกระบวนการสรางสขในองคกร (มนวตกรรมความสข)

-แลกเปลยนความรระหวางศนยสรางสรรปนสขระหวางกนทง 10

องคกร

- ถายทอดและขยายผลการทาองคกรแหงความสขใหกบทมงานสรางสขรนตอไปและองคกรนองใหม

แผนภาพท 6 การขบเคลอนศนยสรางสรรปนสขขององคกรตนแบบในอตสาหกรรมเครองนงหม



จากภาพขางตนกระบวนการขบเคลอนศนยสรางสรรปนสขเรมจาก

SHAREเปนแมขายในการผลกดนใหเกดศนยน โดยมบทบาทใหค�าแนะน�า

ใหแนวทางสนบสนนใหความชวยเหลอแกองคกรตนแบบพรอมทงมหนาทสอสาร

เผยแพรผลงานความรแนวคดองคกรสขภาวะรวมถงการใหความรเกยวกบทกษะ

การท�างานเชนการพฒนาทกษะการเยบ(sewing)การท�าตกแตงส�าเรจ(finishing)

เปนตนเพอใหเกดการพฒนาฝมอแรงงานทเปนมาตรฐานและทกษะในการด�ารงชวต

เชนการคดอยางสรางสรรคการสอสารอยางมประสทธภาพและการสราง

สมพนธภาพกบผอนเปนตนพรอมกบเปนผจดฝกอบรมทมงานสรางสขหรอ

กวนปนสขของศนยในองคกรตนแบบใหกลายเปนผน�าการเปลยนแปลงของ

องคกรไดอยางมประสทธภาพมการรบรองมาตรฐานการเปนนกสรางสของคกร

โดยผานกระบวนการอบรมเพอเปนวทยากรกระบวนการ(Facilitator&Certified

Trainer)จากSHARE

สวนองคกรตนแบบจะเปนตนแบบในการสรางสขในองคกรทงดาน

การบรหารจดการองคความรการด�าเนนกจกรรมสรางสขผานศนยสรางสรรปน

สขขององคกรตนเองโดยมหนาทศกษาคนควาแลกเปลยนเรยนรแบบมสวนรวม

กบองคกรภาคครอขายอนๆเพอน�าความรทงWorkSkillและLifeSkill

มาใชในการขบเคลอนองคกรสขภาวะมการสรางนวตกรรมความสขในองคกร

ทมความแปลกใหมเหมาะสมตามบรบทขององคกรนนๆและขยายผลสราง

องคกรสขภาวะรนตอไป

จากทกลาวมานผเขยนมตวอยางการขบเคลอนงานดานองคกรสขภาวะ

ของหางหนสวนสมบรณ การเมนท จ�ากดซงเปนองคกรตนแบบ1ใน10ของ

โครงการสงเสรมการเปนองคกรสขภาวะในอตสาหกรรมเครองนงหมบรษท

ดงกลาวผลตเสอผายหอNoproblemมพนกงานประมาณ300คนโดย

หางหนสวนสมบรณ การเมนท จ�ากดไดมการขบเคลอนองคกรสขภาวะผาน

ศนยสรางสรรปนสขในองคกรจนกระทงสามารถขยายรนทมสรางสขในองคกร

เปนรนท2และมการขยายผลไปยงรนท3ตอไปดวย



รปภาพท 12 หองสรางสขศนยสรางสรรปนสขของหางหนสวนสมบรณการเมนท

จ�ากด

ศนยสรางสรรปนสขของทนใชชอวา“หองสรางสข”เปนศนยการเรยนรทแยกเปนเอกเทศมสถานทในการฝกการเรยนรทงภาคทฤษฎและภาคปฏบตดานองคกรสขภาวะตามแนวคดความสขใน8มตลกษณะทางโครงสรางเปน หองใหญในตวอาคารของโรงงานโดยไดแบงหองวางททางบรษทไมไดใชประโยชนมาท�าเปนศนยสรางสรรปนสขทกคนในองคกรสามารถเขามาใชหองสรางสขน ท�ากจกรรมตางๆไดเชนเลนดนตรเลนโยคะนงพดคยแลกเปลยนในเรองการท�างานหรอเรองอนๆกบเพอนรวมไปถงการประชมทมงานสรางสขขององคกรโดยในหองจะมบอรดประชาสมพนธแนวคดองคกรแหงความสขตามกรอบความสข8ประการมสอวดทศนกจกรรมสรางสขขององคกรบอรดภาพการท�ากจกรรมขององคกรอกทงหองสรางสขยงเปนหองทใชเปนสถานทอบรมความรแนวคดองคกรแหงความสขใหแกทมงานสรางสขดวย นอกจากนไดมการสรางทมงานสรางสขหรอคณะท�างานเพอพฒนาทกษะการท�างานและทกษะชวตควบคกนอยางสมดลประจ�าศนยแหงนโดยการให ความรแนวคดองคกรสขภาวะในชวงแรกซงมการสรางทมงานรนท1จ�านวน 30คนจากการททางบรษทไดใหกลมหวหนางานของแตละฝายงานมาเปนแกนหลกกอนเนองจากกลมหวหนางานจะเปนกลมมอทธพลตอการเปลยนแปลงองคกรมากทสดและตองการสรางใหผน�าเปนตนแบบของนกสรางสขในองคกรเพอ



จะไดน�าความรเกยวกบแนวคดการสรางองคกรสขภาวะและความรจากการอบรม

ดานการท�างานไปถายทอดยงลกนองของตนเองโดยแบงเปน4ทมหลกดงน

- ทมองคความรทมนจะกชวยสนบสนนในเรองของขอมลตางๆ

ทจะใชในกจกรรมนนหาขอมลเพอสนบสนนการแกปญหาในองคกรทงทกษะ

การท�างานและทกษะชวตของพนกงานในองคกร

- ทมกจกรรมเปนทมทด�าเนนกจกรรมตางๆทใหพนกงานเขามา

มสวนรวมในกจกรรมตามแผนทวางไวทงป

- ทมประชาสมพนธจะเปนทมทกระจายขาวสารใหคนในองคกร

ทราบวาจะมกจกรรมสรางสขเมอไหรอยางไรในองคกรรวมถงการเผยแพรความร

ตางๆเกยวกบการท�างานใหพนกงานไดรบร

- ทมประเมนจะมหนาทประเมนความพงพอใจของพนกงานตอ

กจกรรมทจดขนมาในแตละครงรวมถงการประเมนความสขของคนในองคกร

โดยรวมวาเปนอยางไรและน�ามารายงานใหทมทราบเพอปรบปรงพฒนาตอไป

ส�าหรบทมาของกจกรรมสรางสขทางทมงานไดมการใชเครองมอ

Happinometerวดระดบความสขของบคคลวาพนกงานสวนใหญไมมความสข

ในมตใดและใชเครองมอHappyWorkplaceIndexเพอตรวจสอบสขภาวะ

องคกรวาควรปรบปรงในมตไหนและวางแผนคดโครงการกจกรรมเพอแกไข

ปญหาโดยกจกรรมททางบรษทไดจดเพอสรางความสขใหแกองคกรนนจะม

การแฝงในเรองการใชทกษะชวตมาชวยในการท�างานใหแกพนกงานดวยเชน

การสวสดยามเชาและกจกรรมแชรแตเชาเปนตน

ในการขยายผลเมอครบระยะของการขบเคลอนงานในระยะท1เมอถง

ระยะท2บรษทมการสรางทมงานสรางสขขององคกรรนท2โดยมการจดกจกรรม

สงมอบธงปนสขจากทมสรางสขรนท1สรนท2โดยใชศนยสรางสรรปนสข

เปนแหลงเรยนรไมวาจะเปนการอบรมความรแนวคดองคกรสขภาวะมาเผยแพร

ใหแกรนท2การจดกจกรรมสรางสขทงนการมรนท2กเพอสรางทมงานขนมาเสรมทพ

การท�างานสรางสขในองคกรอกการคดสรรทมงานสรางสขรนท2จะมงไปท



ตวพนกงานระดบปฏบตการอกจ�านวน30คนโดยรนท1ไดจดงานรบนองเพอ

สรางบรรยากาศใหเกดความประทบใจและสรางความเขาใจในการขบเคลอนงาน

องคกรสขภาวะทจะเขามาเปนสวนหนงในการสรางความสขใหองคกรบทบาท

ของรนท1จะคอยเปนพเลยงถายทอดองคความรตางๆไมวาจะเปนการอบรม

ทกษะการท�างานหรอการอบรมแนวคดการสรางองคกรแหงความสขจากSHARE

ใหแกรนท2โดยจะกรปเนอหาใหเหมาะสมกบระดบพนกงานปฏบตการซงทาง

SHAREจะคอยเปนทปรกษาใหกบองคกรและมการสงทมงานสรางสขไปอบรม

ตามเวทททางสวนกลางไดจดขนเพอใหเกดความรความเขาใจพรอมเปดมมมอง

ใหกบพนกงานและเปนการพฒนาศกยภาพความเปนผน�าอกดวยคณยทธนา

จนทนยงยงหนงในทมงานสรางสขของหางหนสวนสมบรณการเมนทจ�ากด

กลาววา

รปภาพท 13 กจกรรมสรางสขของหางหนสวนสมบรณการเมนทจ�ากด



“ทางองคกรใชประโยชนจากศนยนหลายอยาง เปนหองสารพดประโยชน

ไมวาจะเปนการท�ากจกรรมตาง ๆ การอบรมใหความรทมงานในเรอง Happy

Workplace หองนจะเปนแหลงรวบรวมกจกรรม องคความรตาง ๆ ในรปแบบ

สอททมงานรวบรวมและจดท�าขน โดยเราตองการใหมนยงยนตลอดไป โดยพยายาม

ใหทกคนมสวนรวมในการท�ากจกรรมตาง ๆ ของบรษท ทางผบรหารกสนบสนน

เตมทอยากใหทกคนท�างานแลวมความสข และมองวาการมศนยนไดประโยชน

หลาย ๆ อยาง ณ ตอนน หองนเปรยบเสมอนเปนศนยกลางองคความรองคกรแหง

ความสข จดเดนของสมบรณ การเมนท จ�ากด คอการมทมทเขมแขง และมการ

ขยายผลทท�าใหคนมสวนรวม มการสรางทมใหม ๆ เขามาเสรม เชอวาถาท�า

อยางตอเนองและทกคนเหนความส�าคญมนกกลายเปนวฒนธรรมตอไป ผมมองวา

เรองของความยงยนเปนอะไรททาทายมาก ถาตราบใดทเรายงคงตองท�างาน

เรากตองมความสขในการท�างาน ถาเราท�าใหเขาเขาใจจดประสงคนได อยางไร

มนกคงยงยนและมตอไป และในการด�าเนนงานองคกรแหงความสข ตองอาศย

การมสวนรวมของคนดวย”

จะเหนไดวาหางหนสวนสมบรณการเมนทจ�ากดไดมการใชศนยสราง

สรรปนสขเปนสถานทท�ากจกรรมเพอเสรมสรางการเรยนรของพนกงานในเรอง

องคกรสขภาวะรวมไปถงเปนแหลงรวบรวมความรทงทกษะการท�างานและทกษะ

ชวตใหแกพนกงานโดยมสอเปนชองทางการเผยแพรขอมลใหแกพนกงาน

ในองคกรไดรบทราบนอกจากนยงมทมงานทเขมแขงซงเปนแกนน�าในการชวย

ออกแบบกจกรรมการเรยนรในรปแบบตางๆใหเกดการเรยนรการสรางองคกร

แหงความสขไดอยางมสวนรวม

นอกจากนผ เขยนยงมอกหนงองคกรตนแบบของโครงการสงเสรม

การเปนองคกรสขภาวะในอตสาหกรรมเครองนงหมนนกคอ“บรษทพ.เจ. การเมนท (ประเทศไทย) จ�ากด จ.ปทมธาน”ด�าเนนธรกจดานการผลตเสอผา ชดฟอรมเสอโปโลมพนกงานจ�านวน130คนทางบรษทไดมการขบเคลอนองคกรสขภาวะผานศนยสรางสรรปนสขเชนกนเพยงแตลกษณะของศนยการ



เรยนรนจะมความแตกตางกบองคกรแรกทไดยกตวอยางไปเนองจากศนยสรางสรรปนสขของทนเปนศนยการเรยนรทไมแยกเปนเอกเทศโดยจะใชบรเวณพนทของบรษทเปนศนยการเรยนรองคกรสขภาวะไมวาจะเปนการจดเกบองคความรตางๆการจดกจกรรมการเรยนรหรอการประชมทมงานสรางสขกจะใชพนทของบรษทในการด�าเนนการทงสน สงส�าคญทเหนชดเจนขององคกรนคอการสรางองคกรแหงความสข เปนสงททางคณวภาพรสตยาอภธานผบรหารบรษทพ.เจ.การเมนท(ประเทศไทย)จ�ากดใหความส�าคญมากโดยมองวา“การท�างานไมไดแคมงไปทการท�างาน อยางเดยว เราควรมการแบงชวตการท�างานแบงชวตครอบครวสวนตวดวย ใหมนสมดลกน แตสงทไดจากการท�า Happy Workplace คอ ท�าใหพนกงาน รกองคกรมากขนและมความสามคคกนมากขนและมนกจะเปนผลลพธทด เพมมากขนใหกบองคกร เพราะเมอพนกงานมความสามคค กมความสขมากขน พอมความสขมากขน ผลผลตของบรษทกจะดมากขน มคณภาพมากขน”

รปภาพท 14 บรษทพ.เจการเมนท(ประเทศไทย)จ�ากดจดกจกรรมสรางสข

โดยใชพนทบรษทเปนศนยสรางสรรปนสขในองคกร



ในการจดสรรพนทขององคกรนไดใชบรเวณหนาหองประชมจะมบอรด

ประชาสมพนธกจกรรมการสรางสขขององคกรบอรดคณะท�างานสรางสขการจด

กจกรรมสรางสขตางๆจะจดในไลนการผลตหรอบรเวณโรงงานทสามารถ

ท�ากจกรรมไดการประชมทมงานการอบรมความรแนวคดองคกรสขภาวะกจะ

ใชหองประชมของบรษทในการด�าเนนงานเปนตนนอกจากนยงมการสอสาร

แนวคดองคกรสขภาวะจากทมงานสรางสขสพนกงานโดยตรงซงเปนวธการ

สอสารทใชไดผลเพอเชญชวนใหพนกงานเขามารวมเปนสวนหนงในการขบเคลอน

กจกรรมตางๆขององคกร

รปภาพท 15 ทมคณะท�างานศนยสรางสรรปนสขและพนกงานบรษทพ.เจ.

การเมนท(ประเทศไทย)จ�ากด

ส�าหรบทมงานสรางสขหรอเจาหนาทประจ�าศนยการเรยนรมเพยง

5คนทเปนแกนหลกในการท�ากระบวนการสรางสขใหเกดขนเนองจากบรษท

มพนกงานจ�านวนนอยขนาดธรกจไมไดใหญมากประกอบดวยเจาหนาทฝาย

ทรพยากรมนษย1คนผจดการโรงงาน1คนฝายจดซอ1คนหวหนาแผนกตด

1คนหวหนาแผนกแพคอก1คนโดยทมสรางสขนเปนการเลอกกนเองของ

พนกงานและมผบรหารเปนทปรกษาศนยการเรยนรบทบาทของทมงานสรางสข



จะเปนหลกในการชวยกนคดรปแบบกจกรรมคดกระบวนการตางๆเพอใหพนกงานเขามามสวนรวมกบองคกรมากขนรวมไปถงการเปนผน�าการเปลยนแปลงขององคกรดวยส�าหรบการท�างานของทมงานสรางสขไดมการแบงหนาทอยางชดเจนดงน ฝายขอมลองคความรจะเปนฝายทหาความรหรอขอมลตางๆ ทเปนประโยชนตอการขบเคลอนงานองคกรสขภาวะเชนรปแบบกระบวนการจดกจกรรมความรเสรมทกษะดานการท�างานใหแกพนกงานเปนตน ฝายประสานงานกจกรรมในองคกรจะท�าหนาทเปนประชาสมพนธในการเชญชวนใหขอมลตางๆเกยวกบกจกรรมการสรางสขรวมไปถงการเผยแพรแนวคดองคกรสขภาวะใหพนกงาน ฝายปฏบตงานจะท�าหนาทสนบสนนใหเกดกระบวนการการจดกจกรรมขนพรอมกบเปนผประเมนผลการท�ากจกรรมและวดระดบความสขของพนกงานอยางตอเนอง ดานการด�าเนนกจกรรมของทนจะใชเครองมอHappinometerวดระดบความสขระดบบคคลและน�าไปสกระบวนการคดกจกรรมของทมงานสรางสขเชนกจกรรมเปาเคกวนเกดการอบรมพนกงานเรองความสามคคและกจกรรมแขงกนงานเสยนอยเปนตนนอกจากนยงไดเปดโอกาสใหพนกงานทกฝายเขามามสวนรวมในการจดกจกรรมในแตละครงโดยมกระบวนการการเรยนรททางทมงานและพนกงานทกคนสามารถศกษาหาความรไดงายเนองจากแหลงเรยนรของทนมาจากทรพยากรบคคลคอผ บรหารและทมงานสรางสข5คนซงจะเปน ผถายทอดความรแนวคดเกยวกบองคกรสขภาวะรวมไปถงความรดานทกษะ การท�างาน(workskill)และทกษะชวต(lifeskill)ใหแกพนกงานในองคกรรวมไปถงการแลกเปลยนเรยนรซงกนและกนระหวางทมงานกนเองและระหวางทมงานกบพนกงานเพอเสรมสรางและกระตนใหพนกงานชวยกนคดพฒนาองคกรและพฒนาศกยภาพของตนเอง ส�าหรบการขยายทมงานทางบรษทใหพนกงานทกคนมจตอาสาเขามามสวนรวมในกระบวนการทกคนโดยยงตองใหทมงานหลกนเปนแกนน�าพรอมกบ



อาสาสมครพนกงานทตองการเขามาชวยเสรมทมใหเขมแขงมากขนจากการท

ทางบรษทมศนยสรางสรรปนสขนท�าใหพนกงานมโอกาสพฒนาตนเองทงการ

ท�างานและการใชชวตรวมกบผอนซงผลลพธคอพนกงานมความสขทงทบาน

และทท�างานจากผลการวดความสขระดบบคคลครงแรกความสขในองคกรม

รอยละ30ครงท2เพมมาเปนรอยละ60และปจจบนความสขของพนกงาน

เพมเปนรอยละ70นอกจากนทกษะการท�างานของพนกงานยงดขนผลผลต

สงขนและมคณภาพมากขนอกดวย

จะเหนวากระบวนการเรยนรเรององคกรสขภาวะโดยมศนยสรางสรร

ปนสขเปนศนยกลางการรวบรวมความรและมการท�ากจกรรมนนจะชวยให

องคกรมแหลงเรยนรหรอศนยรวบรวมขอมลขาวสารความรและองคความร

ทเกดจากกระบวนการเรยนรขององคกรเองมวธการจดเกบองคความรทเหมาะสม

กบบรบทขององคกรและศกยภาพของแตละองคกรและสามารถน�าออกมาใช

และแบงปนใหแกพนกงานในองคกรไดโดยทองคความรไมสญหายท�าใหเกดการ

ประสานงานระหวางองคกรอนๆจนเกดเครอขายการเรยนรรวมกนและเปน

ศนยกลางเพอการวางแผนการเรยนรและพฒนาชวยใหการด�าเนนงานดานองคกร

สขภาวะมขนตอนทชดเจนและเปนระบบยงขนน�าไปสแผนการปฏบตรวมทงการ

ตดตามผลการประเมนการเรยนรและการพฒนาดานตางๆ อยางมประสทธภาพ

ดงเชนองคกรทงสองทไดยกตวอยางการท�าศนยสรางสรรปนสขทมบรบทตางกน

แตมการบรหารจดการทมประสทธภาพตามความเหมาะสมในบรบทขององคกร

นอกจากนการใชศนยสรางสรรปนสขชวยขบเคลอนการสรางองคกรสข

ภาวะนนยงชวยสรางเสรมประสบการณและพอกพนความรกระตนใหเกดการ

พฒนาศกยภาพดานการคดของพนกงานในองคกรไดแกการคดอยางเปนระบบ

การคดไตรตรองการคดสรางสรรคและการคดอยางมวจารณญาณเพอแกปญหา

ใหพนกงานและองคกรท�าใหพนกงานเกดความรความเขาใจในเรองการสราง

องคกรสขภาวะไดอยางถกตองอกทงยงมการเปลยนแปลงใหเกดสภาพแวดลอม

และบรรยากาศใหมๆในองคกรซงจะเปนการกระตนความสนใจของพนกงาน



เกดการเรยนรทกษะการท�างานและทกษะการใชชวตดวยตนเองโดยไดรบความร

ผานกระบวนการคดวางแผนกระบวนการจดกจกรรม ซงเปนการเรยนร

แบบบรณาการทเนนตวพนกงานเปนหลกในการมสวนรวมกนสรางองคกรแหง

ความสขซงจะพฒนาองคกรใหไปสเปาหมายทวางไวได

สวนขอจ�ากดในการสรางศนยการเรยนรในสถานประกอบการนนผเขยน

ตงขอสงเกตวาหากสถานประกอบการไมมพนทหรอสถานททจะเออใหเกดการ

สรางศนยการเรยนรแบบแยกเปนเอกเทศหากตองใชงบประมาณในการจดสราง

ศนยการเรยนรดงกลาวขนมาจะท�าใหมตนทนสงมากและหากมการจดตงศนย

การเรยนรในสถานประกอบการแลวคณะท�างานประจ�าศนยตองมองคความร

ดานองคกรสขภาวะเปนอยางดเพอถายทอดใหพนกงานในองคกรไดเขาใจและ

ตระหนกถงความส�าคญอกทงยงตองมระบบการจดการทดดวย



ขนตอนการดำาเนนงานและสรางการเรยนรของศนยการเรยนร

ส�าหรบศนยการเรยนรองคกรสขภาวะอยางยงยนมขนตอนการด�าเนนงาน

และสรางการเรยนรดงน

83

สาหรบศนยการเรยนรองคกรสขภาวะอยางยงยน มขนตอนการดาเนนงานและสรางการเรยนร ดงน

กาหนดแผนการสรางความรองคกรสขภาวะแกทมงานและใหความรแกพนกงานในองคกร

จดลาดบความสาคญของความร จดลาดบความสาคญของความรจากจาเปนทสดไปสนอยทสด โดยพจารณาตามกาหนดความสามารถของศนยการเรยนร

ประกาศใหทมงานทราบ

B

ระบความรทจาเปนตองใชในศนยการเรยนร

ทมองคความรระบความรทจาเปน เชน แนวคดการสรางองคกรแหงความสข 8 มต 5+1 เครองมอ และความรดานทกษะ Work Skill + Life Skill

สารวจแสวงหาและรวบรวมความร โดยเลอกประเดนความรทใชในการดาเนนงาน พรอมดวา ความรอยแหลงไหน อยในรปแบบใด

กาหนดความสามารถของศนยการเรยนรองคกรสขภาวะ

ทมงานหรอคณะกรรมการสรางสขรวมกนกาหนดทศทางศนยฯนโยบายและวตถประสงคของศนยการเรยนร

กาหนดภาระหนาทของทมงานแตละคนใหชดเจน

กาหนดระเบยบขอบงคบการใชศนยการเรยนร

กาหนดงบประมาณในการดาเนนการ

A

ขนตอนท 1 : สรางคณะทางานและกาหนดความร

จดตงคณะทางานประจาศนยการเรยนร

แบงทมงานสรางสข ไดแก

- ทมองคความร

- ทมกจกรรม

- ทมประชาสมพนธ

- ทมประเมนผล

ประชมรวมกน

บนทกปญหาและอปสรรคเพอรวมกนปรบปรง ตอไป



84

แบงปนแลกเปลยนความร จดกจกรรมแลกเปลยนเรยนรภายในองคกร เพอใหทมงานและบคลากรในองคกรเกดการเรยนรรวมกน เชน การทา COP (Community of Practice) หรอ Morning Talk เปนตน

จดกจกรรมเพอเสรมความสขใหแกพนกงานในมตทตองปรบปรงและเสรมสขภาวะขององคกรทตองมการปรบปรง

จดชองทางการเผยแพรความรการสรางองคกรสขภาวะ เชน เอกสารสงพมพ เสยงตามสาย บอรดประชาสมพนธ เวบไซต โดยมศนยการเรยนรองคกรสขภาวะเปนศนยกลางการหาขอมลความร

C

ดาเนนการสรางกจกรรมสรางสขหรอบรณาการความรใหเขากบบรบทขององคกร

พฒนาองคความรจากแหลงความรตางๆ อยเสมอและปรบประยกตใชไดอยางเหมาะสม

สรางบรรยากาศและวฒนธรรมองคกรใหบคลากรใหเกดความกระตอรอรนและเหนความสาคญของแนวคดองคกรสขภาวะ

ไดนวตกรรมทเกดจากการจดกจกรรมคดสรางสรรคพฒนาองคความร

สรางกจกรรมหรอวธการเรยนรแนวคดการสรางองคกรสขภาวะ ใน 8 มต และการเรยนรดานทกษะการทางาน ทกษะชวต

วธการสรางความรและดาเนนกจกรรมสรางสข โดย

- หาความรแนวคดการสรางองคกรสขภาวะจากสอหรอขอมลสารสนเทศตางๆ

- นาความรจากแหลงเรยนรภายนอกมาใช เชน การอบรมแนวคดการสรางองคกรแหงความสขจากสวนกลางหรอแมขายทดแล หรอถาเปนองคความรใหมไมวาจะเปนดานทกษะการทางานหรอทกษะชวต อาจใชวธการเรยนรจากองคกรตนแบบ

- สรางสรรคขนเองจากประสบการณทศกษามาจากวธขางตน

B

ขนตอนท 2 : สรางความรแนวคดดานองคกรสขภาวะ

ประชมทมงานคณะกรรมการศนยการเรยนร

รวมกนประมวลผลและกลนกรองความร โดยการคดเลอกความรใหถกตอง ชดเจนตามหลกการบรหารจดกจกรรมการเรยนรดานองคกรสขภาวะทครอบคลมความรทง Work Skill และ Life Skill

บนทกปญหาและอปสรรคเพอรวมกนปรบปรง ตอไป

ประเมนความพงพอใจพนกงานในกจกรรมทจด และวดความสขรายบคคลและองคกร



85

ขนตอนท 4 : ประเมนผล

Input

- ทมงานสรางสขและบคลากรในองคกร

-องคความรเรององคกรสขภาวะและความรดานทกษะการทางาน

-สอการเรยนร

-งบประมาณ

-การวด ประเมนผล

Process

- จดตงทมงานพรอมสงเสรมการอบรมความรแกทมงานและบคลากร

- วธการแสวงหาความรและจานวนความรทคนความาไดทงดานปรมาณและคณภาพ

- กระบวนการแลกเปลยนเรยนร การจดกจกรรมสรางสขในองคกร

- การจดการศนยเรยนรอยางเปนระบบ

- วธการวดประเมนผลการทากจกรรมตาม KPI และการใช 5+1 เครองมอวด

Output

- มทมงานของศนยการเรยนรรวมถงทมงานและบคลากรในองคกรไดรบการอบรมแนวคดการสรางองคกรสขภาวะ

- ศนยเรยนรมองคความรเกยวกบองคกรสขภาวะและความรดานทกษะการทางาน

- บคลากรสามารถใชสอเปนชองทางการเรยนรและเขาถงความรทกษะตางๆ

- ผลความพงพอใจตอกจกรรมสรางสข

- ผลการวดระดบความสขในมตตางๆ

Outcome

- บคลากรในองคกรไดรบความรเกยวกบองคกรสขภาวะและทกษะการทางานจนสามารถพฒนาศกยภาพตนเองและพฒนาองคกรได

- ศนยการเรยนรองคกรสขภาวะเปนแหลงความรดานองคกรสขภาวะแกบคลากรทงภายในและนอกองคกร

- ศนยการเรยนรมระบบการจดการทด

- คณภาพชวตการทางานของบคลากรในองคกรดขน

- องคกรมสขภาวะทดอยางยงยน

C

ขนตอนท 3 : จดเกบความร

รวบรวมและจดเกบองคความรแนวคดองคกรสขภาวะและความรทกษะการทางานและความรเกยวกบทกษะการใชชวต

มศนยการเรยนร เปนแหลงรวบรวมความรในเรององคกรสขภาวะและความรทกษะการทางาน การใชชวตใหแกพนกงานในองคกร

- มศนยกลางรวบรวมขอมล เชน Data base ความรแนวคดองคกรสขภาวะ ความรการพฒนาทกษะงาน คมอปฏบตงาน หนงสอ แผนพบตางๆ อนเตอรเนต เปนตน เพอเสรมความรใหแกบคลากรในองคกร

- เจาหนาทศนยเรยนรบรหารฐานขอมลตางๆ อยางเปนระบบ

บคลากรในองคกรสามารถเรยนรและเลอกความรตางๆ มาใชในการทางานไดอยางถกตองเหมาะสม



จากแผนผงการด�าเนนงานของศนยการเรยนรองคกรสขภาวะโดยสรป

จะเหนวาการขบเคลอนองคกรสขภาวะผานศนยการเรยนรนนมขนตอนทส�าคญอย

4ขนตอนคอสรางคณะท�างานแบงหนาทรบผดชอบส�าหรบทมงานศนยการเรยนร

ประชมรวมกนเพอก�าหนดทศทางนโยบายศนยและก�าหนดความรทจ�าเปนในการ

เรยนร เพอบงชความรจ�าเปนทบคลากรควรมและเรยนรจากศนยการเรยนร

องคกรสขภาวะขนตอนตอมาคอการสรางความรแนวคดองคกรสขภาวะโดยการ

ด�าเนนกจกรรมบรณาการเพอใหทมงานและคนในองคกรไดเรยนรผานกจกรรม

สอการเรยนรในชองทางตางๆและการแลกเปลยนเรยนรซงกนและกนซงเปน

กระบวนการการเรยนรทท�าใหบคลากรไดพฒนาทกษะการท�างานและการใชชวต

ไดดขนขนตอนนจะมการประเมนความพงพอใจของพนกงานในการจดกจกรรม

และขนตอนการจดเกบความรเมอมการจดกจกรรมเพอสรางการเรยนรแนวคด

องคกรสขภาวะแลวองคความรตางๆยงอยอยางกระจดกระจายดงนนขนตอนน

จะเปนการจดรวบรวมความรใหเปนหมวดหมมการจดเกบความรในรปแบบฐาน

ขอมลหรอสอตางๆ เพองายตอการคนควาและน�าไปใชและขนตอนการประเมนผล

เพอวดความส�าเรจวาในการจดท�าศนยการเรยนรองคกรสขภาวะในสถานประกอบการ

ไดผลตามเปาหมายหรอวตถประสงคทไดก�าหนดไวหรอไมซงจะเปนการตรวจสอบวา

ศนยการเรยนรมประสทธผลและประสทธภาพมากนอยเพยงใดเพอจะไดน�าไป

ปรบปรงพฒนาตอยอดการด�าเนนงานตอไปอยางตอเนอง

ส�าหรบองคกรสขภาวะทท�าใหคนในองคกรมความสขอยางยงยนคอ

การทองคกรท�าใหคนท�างานเกดสมดลระหวางชวตการท�างานและชวตสวนตน

ภายใตความเชอทวาคนคอหวใจขององคกรการสรางคนทมความสขใหอยรวมกน

จะเกดเปนองคกรแหงความสขซงประกอบดวยความสข8ประการ(HAPPY8)

อนเปนแนวคดของการจดสมดลชวตของมนษยผานความสขในโลกสามใบททบซอน

กนอยไดแกโลกสวนตวของมนษยโลกครอบครวของมนษยและโลกสงคมของ

มนษยเพอทจะมองความสขของมนษยใหครอบคลมวามองคประกอบอะไรบาง

และจะจดการไดอยางไรและมองความสขเปนสามสวนคอความสขของบคคล



ความสขของครอบครวความสขขององคกรและสงคมกลาวคอคนทมสขภาพด

ดแลตนเองไมเปนภาระแกใครมน�าใจชวยเหลอผอนมคณธรรมกตญญมการ

เรยนรเปนมออาชพในงานตนเองรกและดแลครอบครวรกและดแลองคกร

รวมไปถงสงคมยอมเปนผลลพธของบคคลทสามารถบรหารสมดลแหงความสขได

(ดเรกหมานมานะ,2556,http://www.happy-workplace.com/Main/

Frontpages/HWFM008_Article.php?Article=185&Hit=y)

สวนศนยการเรยนรองคกรสขภาวะซงเปนศนยกลางการเรยนรการสราง

ความเขาใจในแนวคดองคกรสขภาวะและการเรยนรการใชทกษะดานงานและ

ทกษะชวตผานกจกรรมสรางสขใหแกคนในองคกรนนถอวาเปนการสงเสรม

ใหบคลากรในองคกรเกดการเรยนรในการใชชวตใหสมดลทงเรองงานและเรอง

ชวตสวนตวแตการทจะขบเคลอนศนยการเรยนรองคกรสขภาวะใหเกดความ

ยงยนนนมหลายปจจยเปนตวสนบสนนผเขยนไดสรปตามกรอบปจจยแหงความ

ส�าเรจโดยไดน�า7Csปจจยแหงความส�าเรจจากการถอดบทเรยนการท�างาน

ของคณะโครงการเสรมสรางองคกรสขภาวะใน6จงหวดตนแบบไดแกเชยงราย

พระนครศรอยธยาปทมธานนครราชสมาชลบรและราชบรทสามารถระบถง

ปจจยสความส�าเรจของการท�างานเชงพนทในการเสรมสรางองคกรสขภาวะซงเปน

ปจจยพนฐานส�าคญในการท�างานทตองบรณาการโดยผานพหภาคภายในจงหวด

จนสามารถผลกดนใหองคกรตางๆในพนทเปนองคกรแหงความสขไดส�าเรจ

(อธวฒนเจยววรรธนกล,2554,http://www.happy-workplace.com/

userfiles/file/Article04.pdf)ซงสามารถน�ามาประยกตในการด�าเนนการ

พฒนาศนยการเรยนรองคกรสขภาวะในทท�างานดงน

1. Construction (โครงสรางคณะท�างานศนยการเรยนร)ในการ

ขบเคลอนองคกรสขภาวะและการผลกดนจนกระทงใหเกดศนยสรางสรรปนสข

หรอศนยการเรยนรองคกรสขภาวะนนปจจยแรกทมความส�าคญกคอการม

โครงสรางคณะท�างานประจ�าศนยทชดเจนโดยเฉพาะการมผน�า(leadership)เขามามสวนรวมหรอมบทบาทตอการผลกดนเปลยนแปลงในองคกรพรอม



สนบสนนใหทท�างานเปนทท�างานแหงความสขโดยประกาศเปนพนธกจหนงขององคกรพรอมทงแบงหนาททมงานอยางชดเจนยกตวอยางเชนแบงเปนฝาย องคความรฝายกจกรรมฝายประชาสมพนธฝายประเมนผลเปนตนเพอใหการด�าเนนงานเปนไปตามหนาทความรบผดชอบของแตละฝายเปนตนนอกจากนทมงานยงตองมจตอาสาในการเขามาชวยในการขบเคลอนศนยดงกลาวโดยตองสรางการมสวนรวมของบคลากร(employeeinvolvement) 2. Context (บรบทแตละองคกร) การสรางศนยการเรยนรองคกรสขภาวะประจ�าองคกรใหมความเหมาะสมกบบรบทสภาพแวดลอมวฒนธรรมขององคกรซงตองวเคราะหบรบทหรอธรรมชาตขององคกรและคนในองคกรตนเองทจะหนนเสรมการด�าเนนการจดสรางศนยการเรยนรองคกรสขภาวะขององคกรในแตละทใหมความเหมาะสมมากทสดอาจจะมการน�าเครองมอการวดความสขระดบบคคล(Happinometer)หรอเครองมอการวดความสขระดบองคกร(HappyWorkplaceIndex)มาชวยในการวเคราะหจดแขงจดออนวาสถานการณความสขของคนในองคกรหรอมตขององคกรในดานตางๆเปนอยางไรเพอน�าไปสการจดกจกรรมทเหมาะสมตามบรบทหรอสภาพทแทจรงอยางเตมศกยภาพ 3. Conception (ฐานคดเรององคกรสขภาวะ)เปนปจจยส�าคญ ทตองท�าความเขาใจใหตรงกนวาองคกรสขภาวะ(HealthyOrganization) หรอองคกรแหงความสข(HappyWorkplace)ตามกรอบความสขแปดประการ(Happy8)นนมฐานคดเปนอยางไรโดยคณะท�างานตองท�าความเขาใจใหชดเจนและหาค�าตอบรวมกนและพรอมเรยนรผานการลงมอท�าจรงพรอมแลกเปลยนเรยนรทงภายในและภายนอกองคกรตอไป 4. Contact (การตดตอประสานงาน)การด�าเนนงานของศนยการเรยนรปจจยหนงทส�าคญคอการตดตอประสานงานไมวาจะเปนการตดตอสอสารระหวางคณะท�างานประจ�าศนยการเรยนรเพอด�าเนนกจกรรมตางๆการประชาสมพนธเพอเผยแพรองคความรเชญชวนใหคนในองคกรรวมกจกรรมสรางสขและใชศนยการเรยนรองคกรสขภาวะเพอคนหาองคความรตางๆ รวมไปถงการแลกเปลยนเรยนรระหวางกนเกดขนไดในหลายชองทางอาทการจดประชมคณะท�างาน



การจดเวทแลกเปลยนเรยนรการอบรมสมมนาสออเลกทรอนกสและสอสงคม

ออนไลนเปนตนเมอมการตดตอสอสารการประสานงานทดจะสงผลท�าใหเกด

การรบรเกดความเขาใจตรงกน

5. Contribution (การหนนเสรมจากผน�าองคกรและบคลากร

ในองคกร)เปนหนงในปจจยทมความส�าคญอยางมากในการสงเสรมการสราง

องคกรสขภาวะในสถานประกอบการโดยผน�าองคกรหรอผบรหารตองใหการ

สนบสนนอยางเตมทไมวาจะเปนทางดานทรพยากรเชนงบประมาณในการจดตง

ศนยการเรยนรวสดอปการณสอตางๆคณะท�างานเวลาสถานทเปนตนซงตอง

มการจดสรรทนทจะมาหนนเสรมการขบเคลอนนอกจากนงานลกษณะนตองการ

ทงแรงใจและแรงความคดทจะชวยกนผลกดนใหด�าเนนไปอยางเปนรปธรรมซงตอง

อาศยการมสวนรวมของคนในองคกรทงหมดอกทงยงตองการการใหความชวยเหลอ

ใหค�าปรกษาจากภาคเครอขายทงระดบโหนด(node)และภาคเครอขายองคกร

สขภาวะในการแลกเปลยนเรยนรซงกนและกนอนจะน�าไปสการเกดความยงยน

ในการท�าใหองคกรแหงความสขโดยมคณะท�างานของศนยการเรยนรเปนแกน

ประสาน

6. Control (การตดตามประเมนผล)เปนปจจยส�าคญในการพฒนา

หรอสรางเครองมอในการตดตามประเมนผลการด�าเนนงานของโครงการ

ในระหวางด�าเนนโครงการ(FormativeEvaluation)หรอหลงเสรจสนในแตละ

กจกรรมควรท�าการทบทวนหลงการจดกจกรรม(AfterActionReview:AAR)

เพอปรบปรงแกไขปญหาอปสรรคทเกดขนและก�ากบตดตามการท�างานวา

เปนไปตามแผนงานทวางไวหรอไมในแตละชวงส�าหรบเมอเสรจสนกจกรรมหรอ

โครงการ(SummativeEvaluation)มการประเมนผลการด�าเนนวาเปนไปตาม

เปาหมายและวตถประสงคทก�าหนดไวหรอไมอยางไรในการด�าเนนการประเมนผล

จะตองมทมประเมนทมความรในการประเมนและการใชเครองมอการวดประเมน

ตางๆเชน5+1เครองมอของสสส.เปนตนเพอทจะไดวดผลการด�าเนนงาน

ไดอยางมประสทธภาพและนาเชอถอ



7. Continuity (การพฒนาอยางตอเนอง)ถาเปาหมายขององคกร

สขภาวะคอความยงยนฉะนนสงทจ�าเปนมากทสดคอตองเกดจากการพฒนา

และการจดกจกรรมเพอสรางเสรมสขภาวะองคกรอยางตอเนองทงนขนอยกบ

นโยบายและการสนบสนนของผบรหารองคกรทใหความส�าคญกบคณภาพชวต

และความสขของคนท�างานในองคกรตลอดจนการมสวนรวมของพนกงานทกระดบ

ในองคกรและวฒนธรรมองคกรทก�าหนดไวชดเจนและบคคลส�าคญทเปนก�าลงหลก

ในการเชอมประสานภายในองคกรนนกคอนกบรหารงานบคคลหรอนกพฒนา

ทรพยากรมนษย(HumanResource:HR)ทเปนตองHRมออาชพในการ

พฒนาคนในองคกรและท�าใหเกดกจกรรมทสงเสรมใหคนท�างานมความสข

มสวสดการทดมครอบครวทอบอนและชมชนเปนสขดงนนคณะท�างานของ

ศนยการเรยนรองคกรสขภาวะตองพฒนาศกยภาพตนเองและพฒนาศกยภาพ

ของคนในองคกรทงทางดานทกษะการท�างานและทกษะชวต เพอใหเกดการ

เรยนรและการสรางสรรคสงใหม(learningandrenewal)ขณะเดยวกนตองม

การแบงปนความรแกเพอนๆในองคกรจนเกดการพฒนาอยางตอเนอง

จะเหนวาปจจยทสงเสรมใหเกดการสรางองคกรสขภาวะผานศนยสราง

สรรปนสขไดอยางยงยนคอบคลากรทกคนในองคกรโดยมผน�าหรอผบรหาร

องคกรทไดใหความส�าคญในเรองชวตความเปนอยของพนกงานและสงเสรมการ

พฒนาทรพยากรมนษยใหเกดการเรยนรทงทกษะการท�างานและทกษะการใชชวต

และมทมงานสรางสขเปนทมทจะชวยขบเคลอนกระบวนการสรางสขในองคกร

ซงถอวาเปนผน�าการเปลยนแปลงใหพนกงานในองคกรไดเหนเปนแบบอยางขณะท

พนกงานหรอบคลากรในองคกรเปนแรงผลกดนส�าคญทจะมสวนรวมในการขบเคลอน

งานองคกรสขภาวะและเกดการแลกเปลยนเรยนรสงใหมอยเสมอและเกดการ

ตอยอดการพฒนาความรตางๆอยางตอเนองซงหากมการขยายผลโดยการท�าให

คนในองคกรมสวนรวมทกคนมการสรางทมใหมๆเขามาเสรมทมเกาและด�าเนนการ

อยางตอเนองกจะสามารถท�าใหศนยสรางสรรปนสขเปนศนยการเรยนรทสราง

ความสขใหพนกงานในองคกรอยางไมมวนสญหาย



ขอเสนอแนะตอการพฒนา

ส�าหรบการด�าเนนโครงการสรางเสรมองคกรสขภาวะโดยผานศนยการ

เรยนรในลกษณะท�าเปนศนยสรางสรรปนสขของโครงการสงเสรมการเปนองคกร

สขภาวะในอตสาหกรรมเครองนงหมซงในการขบเคลอนใหเกดศนยดงกลาว

ในองคกรยงเปนเพยงการเรมตนเพอผลกดนใหองคกรตางๆ ไดเลงเหนความส�าคญ

ในการสรางองคกรสขภาวะและเปนการสนบสนนแนวคดองคกรสขภาวะใหแพรหลาย

และยงยนตอไปซงในการสรางศนยการเรยนรหรอศนยสรางสรรปนสขในองคกร

นบวาเปนสงทมประโยชนตอองคกรและบคลากรในองคกรเพอทจะใหเกดการ

พฒนาแนวคดและตอยอดการท�าศนยการเรยนรองคกรสขภาวะอยางยงยนนน

ผเขยนมขอเสนอแนะดงน

1.ศนยการเรยนรองคกรสขภาวะควรจดท�าโครงสรางการด�าเนนงาน

อยางเปนระบบโดยโครงสรางการบรหารของศนยควรประกอบดวยคณะกรรมการ

ศนยการเรยนรเปนคณะผบรหารก�าหนดนโยบายและวางแผนการด�าเนนงาน

ทมงานหรอเจาหนาทประจ�าศนยเปนผด�าเนนงานและจดกจกรรมสวนวธการ

บรหารงานประกอบดวยแผนการด�าเนนงานศนยการเรยนรการบรหารงาน

การจดกจกรรมตามแผนทก�าหนดการประสานงานการรายงานการจดท�า

งบประมาณและการประเมนผลเปนตน

2.ดานการจดการบคลากรในศนยการเรยนรองคกรสขภาวะควรจด

บคลากรหรอทมงานประจ�าศนยใหเพยงพอและมคณภาพโดยตองมความร

ความเขาใจในแนวคดการสรางองคกรสขภาวะและทกษะการท�างานในสายงาน

ตางๆ รวมไปถงทกษะการใชชวตดงนนจงควรอบรมทมงานใหมความรดงกลาว

อยางตอเนองเพอทจะไดถายทอดองคความรตางๆใหแกทมงานรนตอไปและ

พนกงานในองคกรรวมไปถงการแลกเปลยนเรยนรกบบคลากรจากองคกรอนเพอ

เพมความรแลกเปลยนประสบการณกน

3.ศนยการเรยนรองคกรสขภาวะควรไดรบการสนบสนนงบประมาณ

ตามความเหมาะสมในแตละองคกรเพอจะไดมงบประมาณในการบรหารจดการ



ไมวาจะเปนการจดกจกรรมการจดท�าสอความรตลอดจนการใชทรพยากร

ในองคกรใหมคณคามากทสดทงนหากองคกรสามารถขอการสนบสนนงบประมาณ

จากภาครฐหรอหนวยงานในชมชนกจะสามารถท�าใหศนยการเรยนรองคกรสข

ภาวะเออประโยชนไปยงองคกรอนหรอชมชนไดอกดวย

4. ในการจดกจกรรมการเรยนรองคกรสขภาวะควรสงเสรมใหบคลากร

ในองคกรเขามามสวนรวมในการจดกจกรรมในศนยการเรยนรสามารถจงใจ

ใหคนในองคกรเขามารวมกจกรรมในศนยไดนอกจากนศนยการเรยนรองคกรสข

ภาวะของแตละองคกรควรมการสรางอตลกษณหรอจดเดนทเปนแบบเฉพาะ

ตามบรบทขององคกรนนๆเพอจะไดเกดศนยการเรยนรในหลากหลายมตและ

เปนประโยชนตอคนในและนอกองคกรทจะเขามาศกษาแนวคดองคกรสขภาวะ



บรรณานกรม

กอบวทศนภกด.(2550).องคการสขภาพด (Healthy organization),11กนยายน

2556.http://www.hrd.nida.ac.th

จระวดบญทรง.หวหนาแผนก.หางหนสวนสมบรณการเมนทจ�ากด.17กนยายน

2556.สมภาษณ.

ดวงเนตรธรรมกล(2555).การสรางสขภาวะในองคกร (Developing Healthy

Organization).วารสารวจยทางวทยาศาสตรสขภาพ,(6)(1),7-8.

ดเรกหมานมานะ(2556).สราง“สงคมทมความสขอยางยงยน”ผานองคกรสขภาวะ,

15พฤศจกายน2556.http://www.happy-workplace.com/Main/

Frontpages/HWFM008Article.php?Article=185

พนธประภาพนสน.(2552).แหลงเรยนร,6ตลาคม2556.http://punaoy.

blogspot.com/2009/11/blog-post_8617.html

มหาวทยาลยราชภฏอตรดตถ.(2554).ศนยการเรยนร , 4ตลาคม2556.

http://library.uru.ac.th/bookonline/books/pre2.pdf

มหาวทยาลยรามค�าแหง.(2544).นวตกรรมการจดการเรยนรประเภททฤษฎท

เนนความร 1,14ตลาคม2556.http://e-book.ram.edu/e-book/s/

SE742/chapter5.pdf

พษณมนกานนท.ผอ�านวยการบรหารมลนธพฒนาอตสาหกรรมเครองนงหมไทย.

4กนยายน2556.สมภาษณ.

ศรภสสรวงศทองด.(2552).การสรางสมดลระหวางชวตกบการท�างาน (Work-life

balance / Work-life Effectiveness). เอกสารความรสดร.สถาบน

ด�ารงราชานภาพส�านกงานปลดกระทรวงมหาดไทย.กรงเทพมหานคร:

สถาบนด�ารงราชานภาพ.

ยทธนาจนทนยงยง.ดไซนเนอร.หางหนสวนสมบรณการเมนทจ�ากด.17กนยายน




รงโรจนอรยาดเรก.ผจดการ.หางหนสวนสมบรณการเมนทจ�ากด.17กนยายน


วภาวงสขสนต.ผบรหาร.หางหนสวนสมบรณการเมนทจ�ากด.17กนยายน


วภาพรสตยาอภธานผบรหาร.บรษทพ.เจ.การเมนท(ประเทศไทย)จ�ากด.8

ตลาคม2556.สมภาษณ

สถาบนธรกจเพอสงคม.(2553).แนวปฏบตและหลกการสรางองคกรแหงความสข,

11กนยายน2556.www.csri.or.th/sites/default/files/2_สวนท%20

2%20แนวปฏบต.pdf

สามารถรอดส�าราญ.(2546).การใชแหลงเรยนรและภมปญญาทองถนในการเรยน

การสอนของโรงเรยนมธยมศกษา.สงกดกรมสามญศกษาจงหวดเพชรบร.

วทยานพนธศษ.ม.(การบรหารการศกษา).กรงเทพฯ:บณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

ส�านกบรหารงานการศกษานอกโรงเรยน.(2547).แนวทางการพฒนาศนยการ

เรยนรชมชนใหเปนศนยกลางการเรยนรตลอดชวต.กรงเทพฯ:โรงพมพ

อกษรไทย.

อธวฒนเจยววรรธกล.(2554).7Csปจจยสความส�าเรจของการท�างานสราง

เสรมสขภาวะองคกรเชงพนท,6ตลาคม2556.http://www.happy-

workplace.com/userfiles/file/Article04.pdf

DonA.Welty,&DorothyR.Welty.(1976).TheTeacherAideinthe

InstructionalTeam.NewYork:McGraw-Hill.

ศูนย์สร้างสรรปันสุข : ศูนย์การ ......

Documents