บทฟื้นฟูวิชาการอานนท์ vol. 60 เล่ม 4 หน้า...

Jumlongkul A. Amphetamines: A review of forensic medicine. Chula Med J 2016

July – Aug; 60(4): 399 - 412

Amphetamine and its derivatives are drug abuse that can destroy world economy,

society and human resources. Although Thailand has enforced suppressive and preventive

of narcotic measures for a long time, these problems have persisted and difficult to be

eradicated. Drug abusers are usually sent to hospitals in various statuses such as being

a patient, suspected person, alleged offender, etc. In the cases of unnatural death that

are suspected of drug overdose; autopsy will be done which includes investigation on

amphetamine level. This article reviews history, types, physical and chemical properties,

toxicokinetics and pharmacokinetics, toxicity, benefits for medication, specimen collection,

laboratory analysis and relevant Thai legislation so that it would be benefits for forensic

physicians and other medical specialties to apply the knowledge in their work.

Keywords: Amphetamine, forensic doctor, narcotic cases.

Correspondence to: Jumlongkul A. Department of Forensic Medicine, Faculty of Medicine,

Chulalongkorn University, Bangkok 10330, Thailand.

Received for publication. March 20, 2016.

บทฟนฟวชาการ

แอมเฟตามน: นตเวชปรทศน

อานนท จำลองกล*

* ภาควชานตเวชศาสตร คณะแพทยศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

Chula Med J Vol. 60 No. 4 July - August 2016

400 Chula Med Jอานนท จำลองกล

อานนท จำลองกล. แอมเฟตามน: นตเวชปรทศน. จฬาลงกรณเวชสาร 2559 ก.ค. – ส.ค.;

6(4): 399 - 412

แอมเฟตามนและสารอนพนธเปนสารเสพตดทสามารถกอใหเกดความเสยหายตอเศรษฐกจ

สงคม และทรพยากรมนษยในระดบโลก แมวาประเทศไทยจะมมาตรการปราบปรามและปองกนมา

เปนเวลานาน แตปญหาเหลานยงคงมอยและยากทจะกำจดใหหมดไปได ผเสพสารเสพตดมกถกสงตว

มาโรงพยาบาลในหลายสถานะ เชน ผปวย ผตองสงสย และผตองหา เปนตน สวนศพทตายผดธรรมชาต

และสงสยเรองการใชสารเสพตดเกนขนาด จะถกนำมาผาชนสตรและสงตรวจหาระดบแอมเฟตามน

บทความนจงมเนอหาเกยวกบประวตความเปนมา ประเภทของสารกลมแอมเฟตามน คณสมบตทาง

ฟสกสและเคม พษจลนศาสตรและเภสชจลนศาสตร ความเปนพษ ประโยชนในการรกษาโรค การเกบ

สงสงตรวจ การตรวจวเคราะหทางหองปฏบตการ และกฎหมายทเกยวของ เพอประโยชนสำหรบ

แพทยนตเวชและแพทยสาขาอนในการนำไปประยกตใชกบการทำงาน

คำสำคญ: แอมเฟตามน, แพทยนตเวช, คดสารเสพตด.

401แอมเฟตามน: นตเวชปรทศนVol. 60 No. 4

July - August 2016

Amphetamine

Amphetamines และสารอนพนธนบเปนยาเสพตด

ทแพรระบาดอยางมากในเมองไทยและทวโลก จากรายงาน

ประจำป ค.ศ. 2014 ของสำนกงานปองกนยาเสพตดและ

ปราบปรามอาชญากรรมแหงสหประชาชาต (UN Office

on Drugs and Crime - UNODC) ทำการประเมนใน

ป ค.ศ. 2012 พบวาสารกล ม Amphetamine-type

stimulants (โดยไมนบรวมยาอ) มผใชในทางผดกฎหมาย

ทงสนประมาณ 13.94 - 54.81 ลานคน คดเปนความชก

รอยละ 0.3 – 1.2 สวนยาอนนมผใชประมาณ 9.4 – 28.24

ลานคน คดเปนความชกรอยละ 0.2 – 0.6 ตามลำดบ(1)

มนษยสามารถสกดสารออกฤทธ ท ม ความ

คลายคลงกบ amphetamine ไดเปนเวลากวา 5,000 ป

มาแลว กลมพชชนดหลกทคนพบ ไดแก Ephedra sinica

(จนเรยกวา Ma Huang) มบนทกการคนพบในชวงยคหน

ใหม ระบถงสรรพคณวาใชรกษาโรคหอบหดและโรคตด

เชอระบบทางเดนหายใจสวนบน ในหนงสอสมนไพรของ

จนชวงครสตศตวรรษท 1 สวนในแอฟรกาตะวนออกม

รายงานการคนพบพช Catha edulis ซงใหสารออกฤทธ

ทคลายคลงกบ amphetamine(2, 3)

ป ค.ศ. 1887 มการสงเคราะห Amphetamine

ขนครงแรกทประเทศเยอรมน โดยนกเคมชาวโรมาเนยชอ

Lazar Edeleanu จากนนในชวงครสตทศวรรษ 1920

Amphetamine ถกนำมาใชรกษาโรคหอบหด ขยายหลอด

ลม และบรรเทาอาการคดจมก แทนทการใช Ephedrine(4)

ป ค.ศ. 1932 Amphetamine sulfate และ

Amphetamine hydrochloride ไดรบการจดสทธบตร

โดยนกเภสชวทยาชาวสหรฐอเมรกาชอ Gordon Alles(4)

ป ค.ศ. 1933 Amphetamine ถกนำมาผลตเปน

ยาพนจมก Benzidrine Inhaler โดยบรษท Smith, Kline

and French (SKF) วางจำหนายในขนาดบรรจ Oily

Amphetamine 325 มลลกร ม จากน นจงมการนำ

Benzadrine Sulfate มารกษาโรคลมหลบ (narcolepsy),

postencephalitic parkinsonism, attention deficit

hyperactivity disorder (ADHD), และโรคซมเศรา เมอตด

ตามผลการรกษาระยะยาวพบวาผปวยบางรายมภาวะ

ampetamine psychosis(5, 6)

ชวงสงครามโลกครงท 2 มการใช Amphetamine

กบนกบนของกองทพหลายประเทศ เชน สหรฐอเมรกา

ญป น องกฤษ และเยอรมน เพราะชวยใหทำงานหนก

ตอเนองไดเปนระยะเวลานาน จนถงชวงครสตทศวรรษ

1960 Amphetamine แพรระบาดอยางมากในสหรฐอเมรกา

Amphetamine derivatives เชน Methylenedioxyampheta-

mine (MDA) และ para-Methoxy amphetamine นยม

นำมาใชเปนยาหลอนประสาท มรายงานวาประธานาธบด

John F. Kennady เสพ Amphetamine ขนาด 15 มลลกรม

และวตามนอน ๆ โดยการฉดเปนประจำ(5, 7)

Amphetamine ในรปออกฤทธชนด levo- isomer

มผลตอระบบหวใจและหลอดเลอดไดดมาก จงนำมาใช

ลดการบวมของเยอบจมก สวน dextro- isomer นนกระตน

ระบบประสาทไดมากกวา(8)

Methamphetamine

ป ค.ศ. 1919 นกเคมชาวญปนชอ Akira Ogata

ทำการสงเคราะห Methamphetamine ขนเปนครงแรก

โดยการใหความรอนแก Ephedrine หรอ Pseudoephe-

drine รวมกบ Hydriodic Acid และ Yellow Phosphorus

ไดผลตภณฑเปน Crystal Methamphetamine สวนทแพร

ระบาดในสหรฐอเมรกานยมผลตโดยปฏกรยา reduction

ของ Ephedrine รวมกบ Hydriodic Acid และ Red

Phosphorus(9)

Methamphetamine ชนดท น ยมนำมาผลต

“ยาบา” ในไทย คอ Methamphetamine Hydrochloride

มกเสพโดยการรบประทาน บดเมดยานำไปลนไฟแลว

สดดม หรอฉดเขาทางหลอดเลอดหากเปนกอนผลกใส

คลายนำแขงจะเรยกวา “ยาไอซ” (ice ชออน ๆ ไดแก

Crystal, Crank, Crystal Meth, และ Speed) ซงมความ

บรสทธเกอบ 100% จงมฤทธแรงกวายาบา(8, 10, 11)


Ring-substituted amphetamine (RSAs)

สารในกลมนคณสมบตและการออกฤทธคลาย

คลงกน ไดแก MDMA, MDA, MDEA, และ MBDB เปนตน

ปจจบนคำวา “Ecstasy” มไดหมายถงเฉพาะ MDMA

เทานน แตยงครอบคลมสารกลม RSAs ทงหมดดวย(12)

1. MDMA(13)

3,4- Methylenedioxymethamphetamine

(MDMA), Adam, Ecstasy หรอยาอ สงเคราะหครงแรก

ในป ค.ศ. 1912 โดยบรษท Merck จำกด ซงเปนบรษท

ผลตเวชภณฑของประเทศเยอรมน มวตถประสงคเพอใช

เปนยาลดความอยากอาหาร

2. MDA

3 ,4- Methylenedioxyamphetamine (MDA),

Love Drug, Tenamfetamine หรอยาเลฟ ถกสงเคราะห

เมอป ค.ศ. 1910 โดยนกเคมชาวเยอรมนชอ Mannich

และ Jacobsohn มการเปดเผยคณสมบตทางเภสชวทยา

ในป ค.ศ. 1939 เรมทดลองใชในมนษยเมอป ค.ศ. 1941

เพอรกษาอาการ parkinsonism แตผลการทดลองพบวา

ทำใหอาการของโรคแยลง(8, 14)

ชวงครสตทศวรรษ 1960 MDA ถกนำมาใชเปน

ยาลดความอยากอาหารและยาคลายกงวล (ataraxia)

เนองจาก MDA มฤทธหลอนประสาท (hallucinogen) จงม

การออกกฎหมายควบคม MDA ในประเทศสหรฐอเมรกา

โดยการประกาศใชพระราชบญญต Comprehensive

Drug Abuse Prevention and Control Act ในป ค.ศ.

1970(14)

3. MDEA(12)

3,4- Methylenedioxy-N-ethyl-amphetamine

(MDEA), MDE, Eve, Intellect หรอยาอฟ มการตพมพ

ในวารสารทางวทยาศาสตรครงแรกชวงป ค.ศ. 1978 -

1980 เขาสตลาดชวงปลายครสตทศวรรษ 1980 เพอเสพ

ทดแทน MDMA ซงเปนยาเสพตดผดกฎหมายของประเทศ

สหรฐอเมรกาในขณะนน จนกระทงมการออกกฎหมาย

ควบคม MDEA เมอวนท 13 สงหาคม ค.ศ. 1987

ประเภทของ Amphetamines(15)

Amphetamine-Type Stimulants หมายถง

กลมของสาร amphetamines แบงไดเปน 2 กลมยอย คอ

1. ยาเสพตดผดกฎหมาย เชน Amphetamine

(ยาบา), Methamphetamine (กล มยาบา ยาไอซ),

Methcathinone, Ecstasy Group (กลมยาอ), MDA

(ยาเลฟ), MDEA (ยาอฟ) เปนตน

2. ยารกษาโรค เชน Methylphenidate (MPH),

Amphepramone หรอ Diethylpropione (DIE), Mazindol,

และ Fenproporex (PPP) เปนตน

คณสมบตทางฟสกสและเคม

Amphetamine

Amphetamine (IUPAC Name: 1-Phenyl-

propan- 2-amine) สตรเคม คอ C9H

13N นำหนกโมเลกล

135.20622 g/mol จดเดอด (boiling point) 200 - 203 οC

ทความดน 760 mmHg เปนของเหลวใสระเหยชาทอณหภม

หอง จดวาบไฟ (flash point) 26.6 οC ความหนาแนน

(density) 0.913 g/mL ท 25 οC ละลายในนำและ ethyl

ether ไดเลกนอย ละลายไดดใน alcohol และ chloroform

มกลนเอมน ไหมฉน มฤทธเปนดาง เมออยในรปสารละลาย

หากไดรบความรอนสงจะเสยสภาพและปลอยควนพษของ

Nitrogen Oxide ออกมา(8)

โครงสรางของสารในกล มจำพวก β-pheny-

lethylamines ซงมความคลายคลงกบ Amphetamine

ดงแสดงในรปท 1

Methamphetamine

Methamphetamine (IUPAC Name: (2S)-N-

methyl-1-phenylpropan-2-amine) สตรเคม คอ C10

H15

N

นำหนกโมเลกล 149.2328 g/mol จดเดอด (boiling point)

212 οC ทความดน 760 mmHg เปนของเหลวใส ละลาย

ไดในนำ, Ethanol และ Ethyl Ether กลนคลายใบของตน

Geranium(8)


July - August 2016

MDMA

3,4-Methylenedioxymethamphetamine หรอ

MDMA (IUPAC Name: 1-(1,3-benzodioxol-5-yl)-N-

methylpropan-2-amine) สตรเคม คอ C11

H15

NO2

นำหนกโมเลกล 193.2423 g/mol จดเดอด (boiling point)

100 - 110 οC ทความดน 0.4 mmHg ลกษณะเปนนำมน

ละลายไดในนำ(8)

MDA

3,4-Methylenedioxyamphetamine หรอ MDA

(IUPAC Name: 1-(1,3-benzodioxol-5-yl)propan-2-

amine) สตรเคม คอ C10

H13

NO2 นำหนกโมเลกล

179.21572 g/mol จดเดอด (boiling point) 80-90 οC ท

ความดน 0.2 mmHg ลกษณะเปนนำมนใสไมมส ละลาย

ไดในนำ(8)

MDEA

3,4-Methylenedioxy-N-ethyl-amphetamine

หรอ MDEA (IUPAC Name: 1-(1,3-benzodioxol-5-yl)-

N-ethylpropan-2-amine) สตรเคม คอ C12

H17

NO2 นำหนก

โมเลกล 207.26888 g/mol (8)

โครงสรางทางเคมของ Amphetamines และ

อนพนธดงแสดงในรปท 2

รปท 1. โครงสรางเคมของ biological active β-phenylethylamines รปแบบตาง ๆ(6)

* Chiral centre; สแดง: ออกซเจนอะตอม; สขาว: ไฮโดรเจนอะตอม; สดำ: คารบอนอะตอม; สนำเงน: ไนโตรเจนอะตอม


พษจลนศาสตรและเภสชจลนศาสตร

Amphetamine จดอย ในกล มยาจำพวก

β-phenylethylamines มโครงสรางคลายคลงกบสารสอ

ประสาทในสมองหลายชนด เช น Noradrenaline

(Norepinephrine), Dopamine, และ 5-Hydroxytrypta-

mine (5-HT; Serotonin) นอกจากน Racemic Amphet-

amine ยงมโครงสรางคลายคลงกบ Ephedrine(6)

1. การดดซม (absorption)

Amphetamine ดดซมไดเรวทสดทางหลอดเลอด

ตามมาดวยการสบ เหนบทางทวารหนก/ชองคลอด

พนจมก และรบประทาน คาความเขมขนสงสด (Cmax

)

ในเลอด 15 นาทหลงการฉดเขาสรางกาย และไมเกน

4 ชวโมงหลงการรบประทาน คาครงชวตของ d-isomer

มคา 7 - 11 ชวโมง เมอปสสาวะเปนกรด คาครงชวตของ

ทง d- และ l-isomer จะลดลง หาก pH ในปสสาวะมคา

มากกวา 6.7 คาครงชวตอาจนานถง 18 - 34 ชวโมง(17-20)

Methamphetamine เสพโดยการรบประทาน

ฉดเขาหลอดเลอด พนจมก สดดมไอระเหย และสบ มคา

ครงชวต 10 ชวโมง ออกฤทธไดนานถง 8 ชวโมง แมเสพ

เพยงครงเดยว คาความเขมขนสงสด (Cmax

) 1 - 2.5 ชวโมง

เมอเสพโดยฉดเขาทางหลอดเลอดหรอสบ และ 3 ชวโมง

หากเสพโดยการร บประทาน คาชวปรมาณออกฤทธ

(bioavailability) เมอสบมคา 90%(20)

รปท 2. โครงสรางทางเคมของ amphetamines และอนพนธ

(ตวยอ: MA, methamphetamine; AM, amphetamine; MDMA, 3,4-Methylenedioxymethamphetamine; MDA,

3,4-Methylenedioxyamphetamine; MDEA, 3,4-Methylenedioxyethylamphetamine; MBDB, N-methyl-1-

(3,4-methylenedioxyphenyl)-2-butanamine; BDB, 3,4-(methylenedioxyphenyl)-2-butanamine)(16)


July - August 2016

RSAs นยมเสพโดยการรบประทาน ทางจมก

ฉดเขาหลอดเลอด และทางทวารหนก สารในกลมนทกตว

สามารถละลายไดในนำและแอลกอฮอล(12 มรายงานวา

MDMA เรมออกฤทธเฉลย 30 นาทหลงเสพ ออกฤทธสงสด

60 - 90 นาทหลงเสพ ฤทธยาคงอยไดนาน 4 - 6 ชวโมง

หากเปรยบเทยบขนาดการใชท 160 mg MDEA จะออก

ฤทธไดสนกวา MDMA และ MDA คอ 3 - 5 ชวโมง, 4 - 6

ชวโมง และ 8 - 12 ชวโมงตามลำดบ (12, 20)

2. การกระจาย (distribution)

Amphetamine จบกบโปรตนในกระแสเลอด

ไดประมาณ 16 - 20 % คา Volume of distribution (Vd)

ของ Amphetamine ในผทไมไดเสพเปนประจำมคา 3.5 -

4.6 L/kg สวนในผเสพตดจะมคา 6.1 L/kg เนองจาก

เนอเยอของกลมผเสพตดมสมพรรคภาพ (affinity) สงใน

การจบกบ Amphetamine(18) อตราสวน Amphetamine

ในนำลายเทยบกบพลาสมา คอ 2.86 : 1(19)

Methamphetamine มการกระจายตวคลายกบ

Amphetamine สามารถสะสมไดในนำลาย เสนผม เลบ

ปอด ตบ สมอง (โดยเฉพาะบรเวณ cortical, subcortical

regions และ white matter) และไต(20)

RSAs มการกระจายตวคลายกบ Amphetamine

สะสมไดในหลายอวยวะ พบวาระดบความเขมขน MDMA

ในตบสงกวาในพลาสมา 18 เทา และในสมองสงกวาใน

พลาสมา 30 เทา(20)

3. เมตาโบลสม (metabolism)

Amphetamine มกระบวนการเมตาโบลสมท

สำคญ ดงแสดงในรปท 3 ไดแก

3.1 Deamination เปนกระบวนการหลกใน

metabolic pathway ของ Amphetamine โดยเอนไซมทม

บทบาทมาก คอ Cytochrome P450 2D6 ไดสาร p-

Hydroxyamphetamine และ Phenylactone ถกออกซไดซ

ไดเปน Benzoic acid และขบออกทางปสสาวะในรปของ

Hippuric acid และ Glucuronide Conjugates(18)

3.2 Oxydation เปล ยน Amphetamine ให

กลายเปน Norephedrine (18)

3.3 Hydroxylation ไดสาร o-Hydroxynorephi-

drine ทำหนาทเปนสารสอประสาทลวง (false neuro-

transmitter)(18, 21)

ระดบความเปนพษของ Amphetamine จะเพม

ขนในผเสพทม CYP2D6 activity ลดลง โดยการสงเคราะห

เอนไซมดงกลาวมความเกยวของกบ CYP2D6 gene ซง

ตงอยบนโครโมโซมคท 22(7, 22)

รปท 3. แสดง metabolic pathway ของแอมเฟตามนและเมทแอมเฟตามน(18)


Methamphetamine มปฏกรยาเมตาโบลสมหลก

คอ การเปลยน N-demethylation เปน Amphetamine

ดวยเอนไซม CYP2D6 ทงนสามารถตรวจพบ Metham-

phetamine ในปสสาวะทอยในรปเดมไดในปรมาณสง

เนองจากมเมตาโบลสมตำ(20)

MDMA มกระบวนการเมตาบอลสมประกอบ

ไปดวย 4 pathways ทสำคญ ไดแก

1.) N-demethylation

2.) O-dealkylation (Demethylenation)

3.) Deamination

4.) Methylation, Glucuronide, and Sulfate

conjugation

สวนประกอบทมสมพรรคภาพ (affinity) ตำจะ

ผานเอนไซม CYP2D6 และสวนทมสมพรรคภาพสงจะถก

ควบคมโดยเอนไซม CYP1A2, CYP2B6, และ CYP3A4

ตามลำดบ(20, 23)

4. การกำจด (excretion)

Amphetamine ถกขบออกโดยไมมการเปลยน

รปคดเปน 33% สำหรบ d-isomer และ 49% สำหรบ

l-isomer กำจดทางไต 30% หากปสสาวะเปนกรดจะทำให

กำจดไดเรวขน(7, 18)

ในสภาวะปกต Amphetamine ทเปลยนรปเปน

สารอนจะถกกำจดออกจากรางกายดงน; Hippuric Acid

16 - 28%, Benzoylglucuronide 4%, p-Hydroxyam-

phetamine 2 - 4%, Norephedrine 2%, Phenylactone

นอยกวา 1%, และ p-Hydroxynorephedrine นอยกวา

0.5%(18)

Methamphetamine ถกกำจดออกทางปสสาวะ

ใน 24 ชวโมง คดเปน 70% การเสพปรมาณสงทำใหกำจด

ออกทางปสสาวะไดลดลง เนองจากอตราการกำจดทางไต

มคานอย และมการเพมชองทางการกำจดโดยทางอน

นอกเหนอจากไต สามารถขบออกจากรางกายไดในรปแบบ

ตาง ๆ คอ ไมเปลยนรป 50%, 4-Hydroxymetamphetamine

15%, และ Amphetamine 10% คาครงชวตของการกำจด

มคา 25 ชวโมง(20)

MDMA สวนใหญถกกำจดออกจากรางกาย

ภายใน 24 ชวโมง กำจดโดยตบประมาณ 80% คงอยใน

รปเดมและขบออกทางปสสาวะประมาณ 20% สวนชอง

ทางอนทสามารถกำจด MDMA ไดคอ อจจาระ เหงอ

นำลาย เสนผม นำวนลกตา และเลบ คาครงชวตของการ

กำจด MDMA อยระหวาง 6 - 9 ชวโมง(20)

ผลกระทบของแอมเฟตามนตอสขภาพ

Monoamine 1 โมเลกลจะเชอมกบโซเดยม 2

ไอออนและคลอไรด 1 ไอออน จากนนจงเคลอนเขาไป

บรเวณ presynaptic terminal โดยอาศย monoamine

reuptake transporter กระบวนการ active transport

นเกดขนเมอความเขมขนโซเดยมไอออนภายใน nerve

terminal มคาตำกวาภายนอก โดยม Na+/K+ ATPase

เปนตวปมโซเดยม 2 ไอออนเขามา และปมโพแทสเซยม

1 ไอออนออกไป(6)

เนองจาก Amphetamine มโครงสรางทางเคม

คลายคลงกบ Catecholamines จงสามารถแยงจบ

substrate ของ monoamine reuptake transporters

ไดแก noradrenaline transporter, dopamine

transporter (DAT), และ 5-HT transporter (SERT)

บรเวณ presynaptic nerve terminals มผลยบยงการ

เกบกลบของ Catecholamines ทำใหมการหลงสารสอ

ประสาทโดยเฉพาะอยางยงคอ Dopamine หากไดรบ

Amphetamine ในปรมาณสงจะสามารถยบยงเอนไซม

monoamine oxidase จงมผลยบยงการสลาย Dopamine

จากทกลาวมาทงหมดนทำให Catecholamines ในบรเวณ

synapse เพมขน สงผลทำใหเกดอาการทางระบบประสาท

ตามมา(6, 7) กลไกการออกฤทธ ของ Amphetamines

เมอไดรบในปรมาณสง แสดงในรปท 4


July - August 2016

Amphetamine ทำใหเกดพษเฉยบพลนและพษ

ตอระบบตาง ๆ ของรางกายดงน

1. พษเฉยบพลน

เนองจาก Amphetamine มฤทธเปน adrenergic

stimulants จงมผลในการเพมอตราการเตนหวใจ เพม

ความดนโลหต เพมอณหภมรางกาย เบออาหาร ลดความ

งวง กลามเนอตงตว การแขงตวของเลอดผดปกต ตบวาย

ไตวาย คลนไส ตาพรามว รมานตาขยาย เดนเซ สบสน

โรคจต กระบวนการเรยนรบกพรอง และชก(15, 20, 25)

2. พษตอระบบตาง ๆ

2.1 พษตอระบบประสาท

Amphetamine ทำใหเก ดโรคจตเภทชนด

หวาดระแวง (paranoid form of schizophrenia) และเพม

เมตาโบลสมของนำตาลในสมอง(20)

Methamphetamine ทำใหเกด white matter

hypertrophy, สมองสวน hippocampus มขนาดเลก,

และลดปรมาตรเน อสมองโดยเฉพาะบรเวณ grey

matter (20)

MDMA มผลตอหลอดเลอดขนาดเลกในสมอง,

การเจรญเตบโตของ white matter, ทำลายแกนประสาท

(axon), และมฤทธหลอนประสาท(8, 20)

มรายงานการเกด ruptured cerebral aneurysm

ในผไดรบการฉด Methylphenedate ทางหลอดเลอด(15)

2.2 พษตอหวใจ(15, 20)

Amphetamines ทำใหหวใจเตนเรว ชวงการคลาย

ตวลดลง กลามเนอหวใจตองการออกซเจนปรมาณสง

สงผลใหเกดพยาธสภาพตาง ๆ คอ arrhythmia, coronary

spasm, ruptured coronary artery, stress cardiomy-

opathy (e.g. Takotsubo cardiomyopathy), myocardial

infarction/necrosis, heart failure, และ right ventricle

rupture มรายงานการเกด ventricular hypertrophy และ

contraction band necrosis ในผเสพ Methamphetamine

และ myocarditis ในผเสพ MDMA

รปท 4 แสดงกลไกการออกฤทธของ Amphetamine เมอไดรบในปรมาณสง(24)


2.3 พษตอตบ(20)

พยาธสภาพท พบ เช น fatty changes,

sinusoidal dilatation, cholestatic hepatitis,

centrilobular necrosis, และ fulminant hepatic failure

2.4 พษตอไต(20)

จากการท สารกล ม Amphetamines ทำให

อณหภมร างกายสงข น, เพ มเมตาโบลสมของเซลล

กลามเนอ, ลด muscle perfusion, การแขงตวของเลอด

ผดปกต, และความดนโลหตตำ ดงนนสงเหลานทำให

เกดภาวะ rhabdomyolysis เมอเซลลกลามเนอถกทำลาย

จะมการปลดปลอย myoglobin รวมถงม fibrin-platelet

complexes ทำใหทอไตและโกลเมอรลสอดตน เปนผลให

ไตถกทำลาย

2.5 พษตอระบบหายใจ(26, 27)

Amphetamine และ Methamphetamine เพม

ความเสยงในการเกด idiopathic pulmonary arterial

hypertension และการสดดม Methamphetamine ซงม

สาร talc ทำใหเกด interstitial pulmonary fibrosis

2.6 ภาวะทพโภชนาการ(15)

ภาวะทพโภชนาการเปนผลมาจากฤทธในการลด

ความอยากอาหารของ Amphetamines

2.7 ผลตอการตงครรภ และการพฒนาของทารก

และเดก

ในหญงตงครรภทเสพสารกลม Amphetamines

มรายงานการเกด placental abruption และ hyperten-

sion (28)

ในทารกท มารดาเสพ Methamphetamine

พบภาวะนำหนกแรกคลอดตำ คลอดกอนกำหนด และ

ทารกมขนาดตวเลก สวนทารกท มารดาเสพสารกล ม

Ecstasy พบภาวะหวใจพการแตกำเนด และ malforma-

tions (12, 28)

เดกทคลอดจากมารดาซงเสพ Methamphet-

amine ขณะตงครรภพบวามความบกพรองในดาน visual

motor integration, verbal memory, long term spatial

memory, และ attention เปนตน(28)

3. ระดบความเปนพษ

การเสยชวตทเปนผลโดยตรงจาก Amphetamine

พบไดนอย ปรมาณตำสดทสามารถทำใหถงแกชวตโดย

การรบประทาน คอ 200 มลลกรม(29) ระดบยาในเลอด

สำหรบการใชเพอรกษาโรค 2 - 3 ug/dL, ระดบเรมตนของ

ความเปนพษ 50 ug/dL, และระดบททำใหถงแกชวต

200 ug/dL ตามลำดบ(30)

ระดบความเปนพษ (toxic level) ของ Metham-

phetamine ในเลอด คอ 0.2 - 5.0 μg/mL สวนระดบท

ทำใหเสยชวต (fatal level) มคา 10 μg/mL(31)

ระดบการเสพ MDMA เพอความบนเทงเมอทำ

การตรวจวดในเลอด คอ 100 - 250 ng/mL สวนระดบท

ทำใหเกดพษรนแรงหรอเสยชวตมคา 0.5 - 10 mg/L(32)

มรายงานการเสยชวตจาก MDA เมอไดรบทาง

หลอดเลอดในขนาด 500 มลลกรม(14)

ประโยชนในการรกษาโรค

1. Attention deficit/hyperactivity disorder

(ADHD)(15)

Methylphenidate เปนตวเลอกแรกในการรกษา

ADHD กลไกการออกฤทธ คอ ปลดปลอย Dopamine,

ยบยง Dopamine transporter, และยบยงการเกบกลบ

ของ Dopamine จากบรเวณชองวางระหวางเซลลประสาท

2. Obesity (15)

Amphetamine ทำใหเกดการหลง Serotonin

และ Catecholamines สารสอประสาทเหลานจะไปจบกบ

ตวรบ ทำใหเกดการกระตนระบบประสาทซมพาเธตกอยาง

รนแรง รวมทงเกดการเปลยนแปลงทศนยควบคมความอม

(centers of satiety) บรเวณสมองสวนไฮโปทาลามส

ดานขาง

ยากลม Amphetamines ทใช เชน Diethylpro-

pione และ Fenproporex เปนตน

3. Narcolepsy(33)

โรคลมหลบเปนโรคทผปวยจะมอาการงวงนอน

ตลอดเวลา เดมรกษาดวย Methylphenedate และ


July - August 2016

Amphetamine แตปจจบนสามารถทดแทนไดดวยยาอน

เชน Modafinil และ Sodium oxybate เปนตน

การเกบสงสงตรวจ(34, 35)

โดยทวไปแลวการเกบสงสงตรวจจากพลาสมา

เพอตรวจวเคราะห Amphetamines มความแมนยำมาก

ทสด แตวธดงกลาวเปนหตถการทตองลวงละเมดรางกาย

ผตองสงสย สวนเนอเยอหรอของเหลวอน ๆ ทสามารถ

สงตรวจได เชน ปสสาวะ ของเหลวในชองปาก เลบ และ

เสนผม เปนตน

การตรวจวเคราะหทางหองปฏบตการ(36, 37)

1. การทดสอบเบองตน

a. Color tests

I. Marquis test: ทดสอบ Amphetamine

และอนพนธ

ii. Simon’s test: ทดสอบ secondary amines

เชน Methamphetamine และสารกลม secondary ring-

substituted Amphetamines รวมทง MDMA และ MDE

i i i .Chen’s test: ใชแยก Ephedrine,

Pseudoephedrine, Norephedrine, Methcathinone และ

Phenylpropanolamine จาก Amphetamine และ

Methamphetamine

iv.Gallic acid test: ใชแยก MDMA, MDA และ

MDEA จาก Amphetamine และ Methamphetamine

b. Anion tests: ใชหลกความสามารถในการละลาย

ของสารในตวทำละลายทแตกตางกน มหลายวธ เชน

Silver nitrate test, Chloride, Bromide, Iodide, Sulphate,

Phosphate, Sulphate salt test, และ Phosphate salt

test เปนตน

c. Microcrystal tests: ตรวจดการตกผลกของสาร

ซงนำมาทดสอบกบสารเคมทนำมาใชเปนตวทำปฏกรยา

แลวสองดวยกลองจลทรรศนชนด polarized light

microscope

2. Immunoassay

3. Thin layer chromatography (TLC)

4. Gas chromatography flame ionization detector

(GC/FID)

5. Fourier transform infrared (FTIR) spectroscopy

6. Gas chromatography-mass spectrometry

(GC-MS)

7. High-performance liquid chromatography (HPLC)

8. เทคนคการวเคราะหเพมเตมสำหรบการตรวจ ATS

a. 1H-Nuclear magnetic resonance (NMR)

techniques

b. Capillary electrophoresis (CE)

c. Solid phase-micro extraction-gas chromatog-

raphy (SPME-GC)

d. Gas chromatography-fourier transform

infrared spectroscopy (GC-FTIR)

ปจจบน gold standard สำหรบการตรวจ

วเคราะหสาร Amphetamines คอ liquid chromatogra-

phy/mass spectrometry/mass spectrometry (LC/MS/

MS) (38)

กฎหมายทเกยวของกบ Amphetamines (39)

กฎหมายไทยจำแนกประเภทของยาเสพตดและ

บทลงโทษท เก ยวข องก บแอมเฟตามนหร ออนพ นธ

แอมเฟตามน เม อมการประกาศใชพระราชบญญต

ยาเสพตดใหโทษ พ.ศ. 2522 ในราชกจจานเบกษา เลม 96

ตอนท 63 ก ลงวนท 27 เมษายน 2522 และแกไขเพมเตม

ตอมาอก 5 ฉบบ จนกระทงถง พ.ร.บ. ยาเสพตดใหโทษ

(ฉบบท 5) พ.ศ. 2545 ซงประกาศในราชกจจานเบกษา

เลม 119 ตอนท 96 ก ลงวนท 30 กนยายน 2545 สรปได

ดงน

- มาตรา 7 จดแอมเฟตามนหรออนพนธ

แอมเฟตามนเปนยาเสพตดประเภท 1 คอ ยาเสพตดให

โทษชนดรายแรงเชนเดยวกบเฮโรอน

- มาตรา 15 หามมใหผใดผลต นำเขา สงออก

จำหนายหรอมไวในครอบครองซ งยาเสพตดใหโทษใน


ประเภท 1 เวนแตรฐมนตรจะไดอนญาตเฉพาะในกรณ

จำเปนเพอประโยชนของทางราชการ

- มาตรา 15 (2) การมแอมเฟตามนหรออนพนธ

แอมเฟตามน มปรมาณคำนวณเปนสารบรสทธต งแต

375 มลลกรมขนไป หรอมยาเสพตดทมสารดงกลาวผสม

อยจำนวน 15 หนวยการใชข นไป หรอมนำหนกสทธ

ตงแตหนง 1.5 กรมขนไป ใหถอวาเปนการผลต นำเขา

สงออก หรอมไวในครอบครองเพอจำหนาย

- มาตรา 65, 66, 67, 91, และ 93 เปนบทบญญต

ในสวนของการลงโทษผกระทำผด มาตรา 65 วรรคสอง

ระบอตราโทษสงสดสำหรบผผลต นำเขา หรอสงออกซง

ยาเสพตดใหโทษในประเภท 1 อนเปนการฝาฝนมาตรา 15

เพอจำหนาย ตองระวางโทษประหารชวต

สรป

แอมเฟตามนและสารอนพนธนบเปนยาเสพตด

ท มพษและโทษอยางรางแรงตอผ เสพและผ เก ยวของ

ในขณะเดยวกนกมประโยชนในทางการแพทย การศกษา

แอมเฟตามนในแงมมตาง ๆ จะทำใหแพทยเกดความเขาใจ

และสามารถจดการงานบรบาลทางการแพทยตอผเสพ

แอมเฟตามนหรอศพคดไดอยางถกตองเหมาะสม ทงใน

ระดบนโยบายและระดบปฏบตงาน เพอใหเกดประโยชน

ตอสงคมและประเทศชาตสบไป

อางอง

1. United Nations Office on Drugs and Crime. World

drug report 2014. New York: United Nations

Office on Drugs and Crime, 2014

2. Sulzer D, Sonders MS, Poulsen NW, Galli A.

Mechanisms of neurotransmitter release by

amphetamines: a review. Prog Neurobiol

2005 Apr;75(6):406-33

3. Everett H. Ellinwood GK, Tong H. Lee. Chronic

amphetamine use and abuse [online]. 2008

[cited 2015 Sep 24]. Available from: http://

www.acnp.org/g4/gn401000166/ch162.htm

4. Hicks J. Fast times: The life, death, and rebirth of

amphetamine [online]. 2012 [cited 2015 Sep

16]. Available from: http://www.chemheritage.

org/discover/media/magazine/editions/30-1-

spring-2012.aspx

5. Rasmussen N. America’s first amphetamine

epidemic 1929 - 1971: a quantitative and

qualitative retrospective with implications

for the present. Am J Public Health 2008 Jun;

98(6):974-85

6. Heal DJ, Smith SL, Gosden J, Nutt DJ.

Amphetamine, past and present—a

pharmacological and clinical perspective. J

Psychopharmacol 2013 Jun;27(6):479-96

7. Nelson LS, Lewin NA, Howland MA, Hoffman RS,

Goldfrank LR, Flomenbaum NE. Goldfrank’s

Toxicological Emergencies. 9th ed. New York:

McGraw-Hill, 2011

8. National Center for Biotechnology Information, U.S.

National Library of Medicine. Pub Chem

Compound [online]. 2015 [cited 2015 Nov 6].

Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.

gov/pccompound

9. Skinner HF. Methamphetamine synthesis via HI/

Red phosphorous reduction of ephedrine.

Forensic SciInt 1990;48(2):128-34

10. กตตมา วฒนากมลกล. ยาไอซ (Ice)[ออนไลน]. 2555

[เขาถงเมอ 7 ต.ค. 2558]. เขาถงไดจาก: http://

www.pharmacy.mahidol.ac.th/th/knowledge/

article/88/

11. กตตมา วฒนากมลกล, คณะเภสชศาสตร มหาวทยาลย

มหดล. ยาบา[ออนไลน]. 2555 [เขาถงเมอ 7 ต.ค.

2558]. เขาถงไดจาก: http://www.pharmacy.

mahidol.ac.th/th/knowledge/article/87/


July - August 2016

12. Freudenmann RW, Spitzer M. The Neuro-

psychopharmacology and Toxicology of

3,4-methylenedioxy-N-ethyl-amphetamine

(MDEA). CNS Drug Rev 2004 Summer;10(2):

89-116

13. Bernschneider-Reif S, Oxler F, Freudenmann RW.

The origin of MDMA (“ecstasy”)—separating

the facts from the myth. Pharmazie 2006 Nov;

61(11):966-72

14. Pentney AR. An exploration of the history and

controversies surrounding MDMA and MDA.

J Psychoactive Drugs 2001 Jul-Sep;33(3):

213-21

15. Mariotti KC, Rossato LG, Froehlich PE, Limberger

RP. Amphetamine-type medicines: a review

of pharmacokinetics, pharmacodynamics,

and toxicological aspects. Curr Clin

Pharmacol 2013 Nov;8(4):350-7

16. Kumazawa T, Hasegawa C, Hara K, Uchigasaki

S, Lee XP, Seno H, Suzuki O, Sato K.

Molecularly imprinted solid-phase

extraction for the selective determination of

methamphetamine, amphetamine, and

methylenedioxyphenylalkylamine designer

drugs in human whole blood by gas

chromatography-mass spectrometry. J Sep

Sci 2012 Mar;35(5-6):726-33

17. The Department of Health, Australian Government.

Pharmacology of amphetamines [online].

2004 [cited 2015 Sep 15]. Available from:

http://www.health.gov.au/internet/publica-

tions/publishing.nsf/Content/drugtreat-pubs-

modpsy-toc~drugtreat-pubs-modpsy-2~

drugtreat-pubs-modpsy-2-3~drugtreat-pubs-

modpsy-2-3-pamp

18. Karch SB. Drug Abuse Handbook. 2nd ed.

New York: CRC Press, 2007

19. Moffat AC, Osselton MD, Widdop B, editor.

Clarke’s Analysis of Drugs and Poisons.

4th ed. United Kingdom: Pharmaceutical

Press, 2011

20. Carvalho M, Carmo H, Costa VM, Capela JP,

Pontes H, Remiao F, Carvalho F, BastosMde

L. Toxicity of amphetamines: an update. Arch

Toxicol 2012 Aug;86(8):1167-231

21. Heedes G, Ailakis J, International Programme on

Chemical Safety. Amphetamine [online]. 1992

[cited 2015 Sep 15]. Available from: http://

www.inchem.org/documents/pims/pharm/

pim934.htm

22. Miranda GE, Sordo M, Salazar AM, Contreras C,

Bautista L, Rojas Garcia AE, Ostrosky-

Wegman P. Determination of amphetamine,

methamphetamine, and hydroxyamphetamine

derivatives in urine by gas chromatography-

mass spectrometry and its relation to CYP2D6

phenotype of drug users. J Anal Toxicol

2007 Jan - Feb;31(1):31-6

23. de la Torre R, Farre M, Roset PN, Pizarro N,

Abanades S, Segura M, Segura J, Cami J.

Human pharmacology of MDMA: pharma-

cokinetics, metabolism, and disposition.

Ther Drug Monit 2004 Apr;26(2):137-44

24. Gordon M. Chapter 5 Autonomic pharmacology:

adrenergic drugs [online]. 2014 [cited

2015 Sep 16]. Available from: http://www.

pharmacology2000.com/Autonomics/

Adrenergics1/Adrenergic-32.htm

25. Cadet JL, Krasnova IN, Jayanthi S, Lyles J.

Neurotoxicity of substituted amphetamines:


molecular and cellular mechanisms.

Neurotox Res 2007 Apr;11(3-4):183-202

26. Chin KM, Channick RN, Rubin LJ. Is metham-

phetamine use associated with idiopathic

pulmonary arterial hypertension? Chest

2006 Dec;130(6):1657-63

27. Baylor PA, Sobenes JR, Vallyathan V. Interstitial

pulmonary fibrosis and progressive massive

fibrosis related to smoking methamphetamine

with talc as filler. Respir Care 2013 May;58(5):

e53-5

28. American College of Obstetricians and

Gynecologists Committee on Health Care

for Underserved Women. Committee

Opinion No. 479: Methamphetamine abuse

in women of reproductive age. Obstet

Gynecol 2011 Mar;117(3):751-5

29. European Monitoring Centre for Drugs and Drug

Addiction. Amphetamine drug profile [online].

2015 [cited 2015 Oct 2]. Available from:

http://www.emcdda.europa.eu/publications/

drug-profiles/amphetamine

30. U.S. National Library of Medicine. Amphetamine

[online]. 2002 [cited 2015 Oct 2]. Available

from: http://toxnet.nlm.nih.gov/cgi-bin/sis/

search/a?dbs+hsdb:@term+@DOCNO+

3287

31. Inoue H, Ikeda N, Kudo K, Ishida T, Terada M,

Matoba R. Methamphetamine-related

sudden death with a concentration which was

of a ‘toxic level’. Leg Med (Tokyo) 2006 May;

8(3):150-5

32. Kalant H. The pharmacology and toxicology of

“ecstasy” (MDMA) and related drugs. CMAJ

2001 Oct 2;165(7):917-28

33. Billiard M. Narcolepsy: current treatment options

and future approaches. Neuropsychiatr Dis

Treat 2008 Jun;4(3):557-66

34. Lin DL, Yin RM, Liu HC, Wang CY, Liu RH.

Deposition characteristics of methamphet-

amine and amphetamine in fingernail

clippings and hair sections. J Anal Toxicol

2004 Sep; 28(6):411-7

35. Wood M, De Boeck G, Samyn N, Morris M,

Cooper DP, Maes RA, De Bruijn EA.

Development of a rapid and sensitive method

for the quantitation of amphetamines in

human plasma and oral fluid by LC-MS-MS.

J Anal Toxicol 2003 Mar;27(2):78-87

36. Meng P, Fang N, Wang M, Liu H, Chen DD.

Analysis of amphetamine, methamphetamine

and methylenedioxy-methamphetamine

by micellar capillary electrophoresis using

cation-selective exhaustive injection.

Electrophoresis 2006 Aug;27(16):3210-7

37. United Nations Office on Drugs and Crime.

Recommended Methods for the Identifica-

tion and Analysis of Amphetamine,

Methamphetamine and Their Ring-

Substituted Analogues in Seized Materials.

New York: United Nations publication, 2006

38. Fischinger AJ. Confirmation validation study:

Amphetamine by positive ion electrospray

LC/MS/MS [online]. 1999-2007 [cited 2015

Dec 1]. Available from: https://webresults.

norchemlab.com/main/drug_references/

validation/a1.pdf

39. ราชกจจานเบกษา. พระราชบญญตยาเสพตดใหโทษ

พ.ศ. 2522. กรงเทพฯ: สำนกพมพคณะรฐมนตร

และราชกจจานเบกษา สำนกเลขาธการ

คณะรฐมนตร, 2522

บทฟื้นฟูวิชาการอานนท์ vol. 60 เล่ม 4 หน้า...

Documents