ฉบบปรบปรง ๒๕๕๗

อาจารย ดร.ชารณ ตรวรญญ๒

“หากเราตองการพฒนาการจดการเรยนการสอน สถานทซงมประสทธภาพทสด ในการด าเนนการนนกคอในบรบทของการพฒนาบทเรยนทใชจรงในชนเรยน

เมอเราเรมตนดวยบทเรยนทสอนจรงในชนเรยน ปญหาการประยกตใชผลการวจยใน ชนเรยนกจะหมดไป แตความทาทายกคอการระบวาการเปลยนแปลงในลกษณะใดทสงผลตอ การพฒนาการเรยนรของผเรยน และเมอสามารถระบถงแนวทางการเปลยนแปลงดงกลาวไดอยางชดเจนแลว ความทาทายตอมากคอการแลกเปลยนความรกบผเรยนอนทมเปาหมายเดยวกนหรอประสบกบปญหาในลกษณะทคลายคลงกน”

Stigler และ Hiebert (1999)

การพฒนาบทเรยนรวมกน (Lesson Study) เปนแนวคดและกระบวนการพฒนาครวชาชพ (Professional Development) ทมงเนนการท างานศกษาวจยรวมกนของกลมครและผทเกยวของในการพฒนาการจดการเรยนการสอนและการเรยนรของผเรยนในบรบทการท างานจรงในชนเรยนและสถานศกษาของตนอยางเปนระบบและตอเนองในระยะยาว ทงน เพอพฒนาตนเอง เพอพฒนาการจดการเรยนการสอน และเพอพฒนาการเรยนรของผเรยนไปพรอมกน

๑ ปรบจากบทความเรอง “การศกษาผานบทเรยน (Lesson Study): ทางเลอกใหมเพอพฒนาการเรยนการสอน” (ชารณ ตรวรญญ)

ในวารสารครศาสตร ปท ๓๗ ฉบบท ๓ มนาคม –มถนายน ๒๕๕๒ หนา ๑๓๐-๑๔๙ เพอใชประกอบการบรรยาย/การอบรมเชงปฏบตการ พ.ศ. ๒๕๕๗

๒ อาจารยประจ าสาขาวชาหลกสตรและการสอน ภาควชาหลกสตรและการสอน คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

การพฒนาบทเรยนรวมกนการพฒนาบทเรยนรวมกน ((LLeessssoonn SSttuuddyy)) ทางเลอกใหมเพอพฒนาการเรยนการสอน๑๑

การพฒนาผเรยน การพฒนาการเรยนการสอน

LESSON STUDY

การพฒนาคร

ชารณ ตรวรญญ, ๒๕๕๖ (ปรบปรง ๒๕๕๗) ๒

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

แนวคดการพฒนาบทเรยนรวมกนนเรมตนขนทประเทศญปน โดยพบรองรอยหลกฐานตงแตกอนป ๑๙๐๐ (Nakatome, 1984 อางถงใน Fernandez และ Yoshida, 2004: 15) Fernandez และ Yoshida (๒๐๐๔) ไดใหความหมายของค าวา “Lesson Study” ไววา ค านเปนการแปลความหมายโดยตรงจากค าในภาษาญปนทวา “jugyo kenkyu” ซงประกอบไปดวยค า ๒ ค า คอ “jugyo” ทหมายถง บทเรยน (Lesson) และ “kenkyu” ทหมายถง การศกษา (Study) หรอการวจย (Research) ซงตามความหมายน Lesson Study หมายถงการศกษาวจยหรอการทดสอบและตรวจสอบการปฏบตงานการสอนของคร ซงเปนการทกลมครพบปะกนในระยะยาว อาจหลายเดอนตอป เพอท างานออกแบบ ด าเนนการทดสอบ ศกษาคนควา และพฒนาบทเรยนอยางลมลกและตอเนอง จนไดบทเรยนทมคณภาพ สามารถน าไปใชพฒนาผเรยนของตนเองไดอยางมประสทธภาพ ส าหรบประเทศไทยมขอมลวามการน าแนวคดนมาใชในการพฒนาครตงแตประมาณ พ.ศ. ๒๕๔๕ โดยมค าเรยกแนวคดการพฒนาบทเรยนรวมกนหรอทนยมเรยกทบศพทวา Lesson Study นหลายค าดวยกน ไมวาจะเปนการศกษาชนเรยน การศกษาและพฒนาบทเรยน การวจยบทเรยน การวจยแผนการสอน หรอการศกษาและพฒนาแผนการสอน ทงน ในพจนานกรมศพทศกษาศาสตร ฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. ๒๕๕๕ ไดก าหนดใหใชค าวา “การพฒนาบทเรยนรวมกน” แทนค าวา “การศกษาผานบทเรยน” ทใชเคยในพจนานกรมศพทศกษาศาสตร ฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. ๒๕๕๑

ปจจบน นานาประเทศรวมถงประเทศไทยไดน าแนวคดนมาใชในหลายบรบท ทงในมตของการพฒนาผเรยน มตของการพฒนาการจดการเรยนการสอน รวมไปถงมตของการพฒนาวชาชพคร ทงในสวนของการฝกประสบการณวชาชพของนกศกษาคร และการพฒนาครประจ าการ

๑๑.. นยาม แนวคด และหลกการของนยาม แนวคด และหลกการของการพฒนาบทเรยนรวมกนการพฒนาบทเรยนรวมกน

การพฒนาบทเรยนรวมกนเปนแนวคดการพฒนาครวชาชพทวาดวยการพฒนาตนเองของคร

ในบรบทการท างานจรงในชนเรยนและสถานศกษาของตน ผานการท างานแบบรวมมอรวมพลงของกลมคร ซงด าเนนงานโดยรวมกนเลอกบทเรยนทตองการสอนมาศกษาวจยตามขนตอนของ “กระบวนการพฒนาบทเรยนรวมกน (Lesson Study Process)” จนไดบทเรยนทมคณภาพ สามารถพฒนาการเรยนรของผเรยนไดจรง รวมทงครเกดการเรยนรจากการพฒนาบทเร ยนนนดวย (ราชบณฑตยสถาน, ๒๕๕๑: ๒๖๓)

ค าวา “บทเรยน (lesson)” ตามแนวคดการพฒนาบทเรยนรวมกนมความหมายครอบคลมใน ๓ ประการ ดงน

ชารณ ตรวรญญ, ๒๕๕๖ (ปรบปรง ๒๕๕๗) ๓

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

(๑) บทเรยน หมายถง แผนการจดการเรยนการสอน (๒) บทเรยน หมายถง การจดการเรยนการสอนในชนเรยนของคร ตามแผนทไดวางไว

ซงรวมถงการใชสอการเรยนการสอน และวสดอปกรณตางๆ (๓) บทเรยน หมายถง การเรยนรของผ เรยน อาจเปนมโนทศน ขอความร เจตคต

และทกษะกระบวนการตางๆ

สวนค าวา “บทเรยนวจย” (lesson study lesson/ study lesson/ research lesson) หมายถง บทเรยนทผานการศกษาวจยตามแนวคดการพฒนาบทเรยนรวมกน เปนบทเรยนทกลมครเลอกมาศกษาวจย โดยด าเนนการศกษาวจยตามขนตอนของกระบวนการพฒนาบทเรยนรวมกน จนไดเปนบทเรยนทมคณภาพ สามารถน าไปใชไดจรงกบผเรยนของตน

การด าเนนงานการพฒนาบทเรยนรวมกนมลกษณะทส าคญ ดงน ๑) การพฒนาบทเรยนรวมกน เปนกระบวนการพฒนาวชาชพ (professional

development) ในระยะยาวทมลกษณะการด าเนนงานเปนวงจรทมระบบ ตอเนอง และม การด าเนนการอยางคอยเปนคอยไป

๒) การพฒนาบทเรยนรวมกน เปนกระบวนการเรยนรทางวชาชพ (professional learning) ในบรบทการท างานจรงในชนเรยนและในสถานศกษาของคร (classroom –or school based development)

๓) การพฒนาบทเรยนรวมกน มงใหคร เปนผขบเคลอน (teacher-led) และปรบกระบวนการท างานดวยตนเอง เนองจากครเปนผทรและเขาใจการท างานของตนเองดทสด

๔) การพฒนาบทเรยนรวมกน เปนกระบวนการท างานแบบรวมมอรวมพลง เพอพฒนา การจดการเรยนการสอน โดยมงเปาหมายทการเรยนรของผเรยนเปนส าคญ

๕) การพฒนาบทเรยนรวมกน เปนกระบวนการโดยทวไป ทสามารถน าไปใชไดในหลายวตถประสงค สามารถปรบขนตอนของการด าเนนงานใหเหมาะสมกบการด าเนนงานในแตละบรบทได โดยยงคงไวซงหลกการส าคญของกระบวนการ

การพฒนาบทเรยนรวมกนมหลกการส าคญของการด าเนนงาน ไดแก

๑) การท างานแบบรวมมอรวมพลง คอ การท างานอยางรวมมอรวมพลงของครและผมสวนรวมในการพฒนาบทเรยน ซงหมายถงการท างานรวมกนดวยความสมครใจ มบทบาทใน การท างานและการตดสนใจทเทาเทยมกน มเปาหมายทชดเจนรวมกน มความรบผดชอบและม ความเปนเจาของรวมกนในผลงานทเกดขน โดยเกดการแลกเปลยนทรพยากรและเกดสงทมคณคาขน

๒) การก าหนดประเดนการพฒนาบทเรยนรวมกนทมาจากสภาพปญหาดานการคด หรอ การเรยนรของผเรยนในการเรยนการสอนจรงในชนเรยน คอ การทครรวมกนก าหนดเปาหมายหรอ

ชารณ ตรวรญญ, ๒๕๕๖ (ปรบปรง ๒๕๕๗) ๔

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ประเดนในการพฒนาบทเรยนรวมกน โดยพจารณาจากขอมลสภาพปญหาดานการเรยนรหรอการคดของผเรยนทเกดขนจรงในชนเรยนและในสถานศกษาของตน และมงเปาหมายของการพฒนาบทเรยนรวมกนทการพฒนาการเรยนรของผเรยน

๓) การสงเกตพฤตกรรมทแสดงถงการเรยนรและการคดของผเรยนโดยตรงในชนเรยน คอการทครและผมสวนรวมในการพฒนาบทเรยนรวมกนด าเนนการสงเกตพฤตกรรมของผเรยนทเกดขนในขณะทมการเรยนการสอนจรงในชนเรยน โดยมงเนนการสงเกตพฤตกรรมทแสดงถงการคดและ การเรยนรของผเรยน

๔) การใหผลสะทอนและการอภปรายผลการปฏบตงาน คอ การทครและผมสวนรวมในการพฒนาบทเรยนด าเนนการอภปรายรวมกนในแตละขนตอนของกระบวนการพฒนาบทเรยน เชน การอภปรายเพอก าหนดเปาหมายการอภปรายและสะทอนความคดเพอวางแผนการสอน ซงขนตอนทส าคญทจ าเปนตองมการอภปรายคอ ขนสบสอบผลการปฏบตงาน ซงเปนการอภปรายและสะทอนความคดภายหลงการจดการเรยนการสอน เพอใหไดแนวทางในการปรบปรงแกไขบทเรยน

๕) การด าเนนการในระยะยาวและขบเคลอนกระบวนการใหสอดคลองกบบรบทการท างานจรงโดยคร (teacher-driven) คอ การทครด าเนนงานการพฒนาบทเรยนรวมกนทมลกษณะเปนวงจรในระยะยาว เมอด าเนนการพฒนาบทเรยนรวมกนเสรจสนในวงจรหนงแลว กด าเนนการอกวงจรหนงตอ อาจเปนการด าเนนการศกษาเพมเตมในบทเรยนเดมหรอด าเนนการศกษาในบทเรยนใหมทมประเดนเกยวของกบบทเรยนเดม ทงน ครเปนผมหนาทหลก ในการขบเคลอนการด าเนนงานใหบรรลผลตามเปาหมาย โดยครตองปรบขนตอนของการท างานใหเหมาะสมกบบรบทการท างานจรงของตนเอง

๖) การมสวนรวมของผร คอ การเขามามสวนรวมในกจกรรมตามขนตอนของกระบวนการพฒนาบทเรยนรวมกนของผร ซงเปนผทมประสบการณในการพฒนาบทเรยนรวมกน หรอเปนผทความเชยวชาญในเนอหาสาระรายวชาหรอศาสตรการสอน

ในการด าเนนงานตามขนตอนของกระบวนการพฒนาบทเรยนรวมกน จ าเปนตองค านงถงหลกการส าคญของกระบวนการ และตองใชหลกการส าคญนนๆ อยางครบถวนในการด าเนนงาน การพฒนาบทเรยนรวมกนแตละครง

ชารณ ตรวรญญ, ๒๕๕๖ (ปรบปรง ๒๕๕๗) ๕

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

๒. รปแบบ กระบวนการ และบทบาทของผทเกยวของในการพฒนาบทเรยนรวมกน

ในการด าเนนงานการพฒนาบทเรยนรวมกน ครหรอผด าเนนการตองพจารณารปแบบ

การด าเนนงานและลกษณะการจดกลมการพฒนาบทเรยนรวมกนใหมความเหมาะสมกบเปาหมายและบรบทของตน โดยรปแบบการด าเนนงาน ลกษณะของกลมพฒนาบทเรยนรวมกนและบคลากรทเกยวของ กระบวนการพฒนาบทเรยนรวมกน และรปแบบกลมพฒนาบทเรยนรวมกน มรายละเอยดดงน

๑. รปแบบการด าเนนงานตามแนวคดการพฒนาบทเรยนรวมกน (Model of Lesson Study) โดยทวไป ในการด าเนนงานการพฒนาบทเรยนรวมกน ม ๓ รปแบบ ดงน

๑) การพฒนาบทเรยนรวมกนแบบสถานศกษาเปนฐาน (School-based Lesson Study) เปนการด าเนนการพฒนาวชาชพครตามแนวคดการพฒนาบทเรยนรวมกนโดยครทอยในสถานศกษาเดยวกน เปนการรวมกลมกนของครเพอศกษาและพฒนาบทเรยนเพอใหไดบทเรยนทมคณภาพเปนไปตามเปาหมายของสถานศกษา อาจเปนการด าเนนการโดยครเพยงกลมใดกลมหนงในสถานศกษาหรอเปนการด าเนนการ ทงสถานศกษา (whole-school) กได ซงรปแบบนเปนรปแบบทมการด าเนนงานมากทสด

๒) การพฒนาบทเรยนรวมกนแบบขามสถานศกษา (Cross-school Lesson Study) เปน การด าเนนงานการพฒนาบทเรยนรวมกนโดยการรวมกลมกนของครจากหลายสถานศกษาทอยในบรเวณใกลเคยงกน หรอในเขตพนทเดยวกน (district-wide lesson study) ซงเปนครทมความสมครใจและสนใจทจะศกษาในประเดนเดยวกนหรอในบทเรยนเดยวกน และสามารถท างานรวมกนตลอดทกขนตอนของกระบวนการพฒนาบทเรยนรวมกน จนท าใหไดบทเรยนทครในกลมสามารถใชรวมกนได

๓) การพฒนาบทเรยนรวมกนแบบขามเขตพนท (Cross-district Lesson Study) เปน การด าเนนงานการพฒนาบทเรยนรวมกนโดยการรวมกลมกนของครจากตางสถานศกษา และตางเขตพนททมความสมครใจและสนใจทจะศกษาในประเดนหรอในบทเรยนเดยวกน มกเปนการด าเนนงานรวมกนตามนโยบายของสถานศกษาทมหนวยงานตนสงกดเดยวกน หรอไดรบการสนบสนนจากหนวยงานทเกยวของใหจดตงกลมในลกษณะเชนน

๒. กลมพฒนาบทเรยนรวมกนและบคลากรทเกยวของ

กลมพฒนาบทเรยนรวมกน (Lesson Study Group) หมายความถงกลมครทด าเนนการศกษาวจยบทเรยนรวมกนตามกระบวนการพฒนาบทเรยน เปนกลมครทมความสมครใจใน การท างานการพฒนาบทเรยนรวมกนและสนใจทจะด าเนนการศกษาวจยในประเดนเดยวกน มความ

ชารณ ตรวรญญ, ๒๕๕๖ (ปรบปรง ๒๕๕๗) ๖

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

สมครใจและเจตนารมณในการท างานรวมกนเปนกลม และสามารถท างานรวมกนไดตลอดในทกขนตอนของกระบวนการพฒนาบทเรยนรวมกน โดยทวไปมกมสมาชกกลมละประมาณ ๓-๗ คน ในบางบรบทกลมพฒนาบทเรยนรวมกนอาจมความหมายรวมถง ผร (Knowledgeable Others) ทเขามารวมด าเนนงานกบกลมครในแตละขนตอนของกระบวนการดวย ในการพฒนาบทเรยนรวมกนนนมบคลากรส าคญทเกยวของกบการด าเนนงาน ไดแก

(๑) ครในกลมพฒนาบทเรยนรวมกน (Participated Teachers) คอ ครทเขารวมด า เนนงานการพฒนาบทเร ยนรวมกน และท างานร วมกบกล มตลอดในทกข นตอนของกระบวนการพฒนาบทเรยนรวมกน

(๒) ผด าเนนการ (Implementators) คอ ผรเรมน ากระบวนการพฒนาบทเรยนรวมกนมาแนะน าใหเปนทรจกของคร และ/หรอเปนผอ านวยความสะดวกและประสานการด าเนนงานการพฒนาบทเรยนรวมกนของครแตละกลม ซงตองเปนผทมความร ความเขาใจในการพฒนาบทเรยนรวมกน และสามารถประสานงานครกบบคลากรทเกยวของได ซงผด าเนนการอาจเปนผบรหาร ครในกลมพฒนาบทเรยนรวมกนเองหรอเปนบคคลภายนอกทมหนาทรบผดชอบในการพฒนาครและ การพฒนาการศกษา เชน นกวชาการ ศกษานเทศก

(๓) ผมสวนรวมในการพฒนาบทเรยนรวมกน (Lesson Study Participants) คอ บคคลทเขามามสวนรวมในการด าเนนงานในกจกรรมใดกจกรรมหนงของการด าเนนงานตามขนตอนของกระบวนการพฒนาบทเรยนรวมกน ซงผมสวนรวมทส าคญ ไดแก

ก. ผร (Knowledgeable Others) หมายถง บคคลภายนอกกลมพฒนาบทเรยนรวมกนหรอบคคลภายนอกสถานศกษา ซงเปนผทมประสบการณในการพฒนาบทเรยนรวมกน หรอเปนผทมความเชยวชาญในเนอหาสาระรายวชาหรอศาสตรการสอน อาจเปนครหรอผบรหารทมความรความสามารถสงและเปนทยอมรบ นกวชาการ อาจารยมหาวทยาลย หรอศกษานเทศก ผรมบทบาทเปนทปรกษาในการวางแผนการสอน หรอเปนผรวมสงเกตและอภปรายสะทอนความคดตอการเรยนการสอน เปนผสรป การอภปรายหลงการสอน ชวยตรวจสอบความถกตองและความสอดคลองของแผนการจดการเรยนการสอน รวมถงเปนผน าแนวความคด ทฤษฎ หรอองคความรใหมมาสกลมพฒนาบทเรยนรวมกน ซงบทบาททส าคญยงของผร คอ การชวยเหลอครในการสรางความชดเจนหรอจดระบบประสบการณของครใหเปนองคความรทเปนรปธรรมและสามารถน ามาใชปฏบตงานได

ข. ผรวมเรยนร หมายถง คร ผบรหาร หรอผทสนใจทไมไดเขารวมในกลมพฒนาบทเรยนรวมกน แตเขามามสวนรวมในการด าเนนงานการพฒนาบทเรยนรวมกนในบางขนตอนอยางจรงจงและรวมมบทบาทในการขบเคลอนการท างานของกลม พฒนาบทเรยนรวมกนในระยะนนๆ เชน เขามามสวนรวมในการวางแผนการสอนและเขยนแผนการสอน เขามามสวนรวมในการ

ชารณ ตรวรญญ, ๒๕๕๖ (ปรบปรง ๒๕๕๗) ๗

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

สงเกตชนเรยนและอภปรายสะทอนความคด แตไมไดอยรวมด าเนนการตลอด ในทกขนตอนเชนเดยวกบครทอยในกลมพฒนาบทเรยนรวมกน

๓. กระบวนการพฒนาบทเรยนรวมกน

กระบวนการพฒนาบทเรยนรวมกนเปนกระบวนการพฒนาครโดยใหครด าเนนงานพฒนาการจดการเรยนการสอนทเนนการพฒนาการคดและการเรยนรของผเรยน ผานการท างานกลมแบบรวมมอรวมพลงในบรบทการท างานจรงของตนเอง อยางเปนระบบและตอเนอง ผานขนตอนส าคญทมลกษณะเปนวงจรและมหลกการส าคญของกระบวนการอยางครบถวน โดยมเปาหมายเพอพฒนาสมรรถภาพการจดการเรยนการสอนของครควบคไปกบการพฒนาการจดการเรยนการสอนและการพฒนาการเรยนรของผเรยน ทงน เนองดวยกระบวนการพฒนาบทเรยนรวมกนมลกษณะเปนกจกรรมทางวฒนธรรมทมความแตกตางกนไปในแตละบรบท จงมผเสนอขนตอนของกระบวนการพฒนาบทเรยนรวมกนไวในหลายลกษณะ แนวทางและกระบวนการทน าเสนอในทนปรบจากผลการวจยสวนหนงในการวจยเพอพฒนากระบวนการพฒนาบทเรยนรวมกนใหมความเหมาะสมและสอดคลองกบบรบทการท างานของครไทย ส าหรบผทเกยวของน าไปใชในการพฒนาคร หรอส าหรบครน าไปใชในการพฒนาการจดการเรยนการสอนของตนเอง กระบวนการพฒนาบทเรยนรวมกนมการด าเนนงานแบงเปน ๒ สวน ไดแก

สวนท ๑ การเตรยมการด าเนนงาน ไดแก (๑) การก าหนดรปแบบการพฒนาบทเรยนรวมกนใหเหมาะสมกบเปาหมายและบรบทการด าเนนงาน (๒) การเผยแพรแนวคดการพฒนาบทเรยนรวมกน เพอสรางความรความเขาใจแกครและผทเกยวของ (๓) การจดกลมพฒนาบทเรยนรวมกน (๔) การแสวงหาและประสานงานผร และ (๕) การจดตารางปฏบตงานและการจดประชมเพอใหการด าเนนงานเปนไปอยางมระบบและมประสทธภาพ

สวนท ๒ ขนตอนการด าเนนงาน กระบวนการพฒนาบทเรยนรวมกนเปนกระบวนการท างานพฒนาวชาชพรวมกนของกลมครทใหความส าคญกบการสงเกตพฤตกรรมทแสดงถงการคดและ การ เร ยนร ของผ เ ร ยน โดยตรง ในช น เ ร ยน และการอภปรายสะท อนความคดร วมกน กระบวนการพฒนาบทเรยนรวมกนนไมมขนตอนทตองปฏบตตามอยางเครงครด สามารถยดหยนและปรบเปลยนขนตอนการท างานไดตามความเหมาะสมกบบรบทการท างานจรง โดยยงคงไวซงหลกการส าคญทง ๖ หลกการดงทไดเสนอไวขางตน ในทน ขอเสนอขนตอนส าคญของกระบวนการศกษา ผานบทเรยนซงประกอบดวยขนตอน ๓ ขนตอนหลกทมลกษณะการด าเนนงานเปนวงจร Plan – See - Reflect (ราชบณฑตยสถาน, ๒๕๕๕) ดงน

ชารณ ตรวรญญ, ๒๕๕๖ (ปรบปรง ๒๕๕๗) ๘

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

กระบวนการพฒนาบทเรยนรวมกนตามวงจร Plan – See – Reflect

1. ขนวางแผน (Plan)

๒. ขนปฏบตการ (See) ๓. ขนสะทอนผล (Reflect)

รายละเอยดในแตละขนตอนมดงน ขนท ๑ วางแผน (Plan - Preparations) การด าเนนในระยะนเปนระยะกอนน าบทเรยนทพฒนาขนไปใชในชนเรยนจรง ซงมการด าเนนการใน ๒ ขนตอนยอย ดงน ๑.๑ การก าหนดเปาหมายการพฒนาบทเรยนรวมกน โดยกลมพฒนาบทเรยนรวมกนระบปญหาจากสภาพปญหาของผเรยนทเกดขนจรงในชนเรยน ก าหนดเปาหมาย หวเรอง หรอประเดนในการพฒนาบทเรยนรวมกนใหสอดคลองกบสภาพปญหา นโยบาย และหลกสตร โดยมงเนนเปาหมายในดานผลการเรยนรของผเรยนมากกวาก าหนดเปาหมายตามความสนใจของคร รวมถงตรวจสอบความเขาใจในเปาหมายของสมาชกกลมทกคน แลวก าหนดแผนปฏบตงานของกลมเพอแกปญหาหรอพฒนาผเรยนใหเปนไปตามเปาหมายนนๆ การด าเนนงานในขนตอนนมจดมงหมายเพอใหกลมเกดความกระจางในสภาพปญหาทเกดขนจรงของผเรยน มทศทาง และแนวปฏบตใน การด าเนนการพฒนาผเรยนไดอยางสอดคลองเหมาะสม ๑.๒ การวางแผนบทเรยน โดยกลมเลอกบทเรยนทสอดคลองกบเปาหมายมา วางแผนการสอนรวมกน เขยนแผนการจดการเรยนการสอน และจดเตรยมสอการเรยนการสอน ซงกลมมกเลอกบทเรยนททาทายหรอจดการเรยนการสอนไดยาก

ขนท ๒ ปฏบตการ (See – Teaching & Observation) การด าเนนในระยะนเปนระยะของน าบทเรยนทพฒนาขนไปใชในชนเรยนจรง ซงเปนการสอนและสงเกตในชนเรยน โดยกลมน าแผนการจดการเรยนการสอนทสรางขนไปสอนในชนเรยนโดยคร ๑ คนซงเปนสมาชกในกลม สวนสมาชกคนอนๆ เปนผสงเกต บนทก และเกบรวบรวมขอมลเกยวกบผเรยนและการเรยนการสอน

๑.๑ ก าหนดเปาหมาย

๑.๒ วางแผนบทเรยน

สอนและสงเกต

๓.๑ สบสอบผลฯ

๓.๒ ปรบปรงแกไข

๓.๓ แลกเปลยนเรยนร

ชารณ ตรวรญญ, ๒๕๕๖ (ปรบปรง ๒๕๕๗) ๙

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ดวยวธการตางๆ ตามแผนทไดวางไวโดยวธการตางๆ เชน บนทกวดทศน บนทกเทปเสยง เกบรวบรวมผลงานผเรยน หรอสมภาษณผเรยนหลงสอน ซงเนนการสงเกตและเกบรวบรวมขอมลเกยวกบพฤตกรรมทแสดงถงการคดและการเรยนรของผเรยน เพอใหกลมพฒนาบทเรยนรวมกนไดท าความเขาใจในกระบวนการคดและกระบวนการเรยนรของผเรยน และเพอใหไดขอมลหลกฐานหรอประเดนในการพฒนาการจดการเรยนการสอนตอไป ในการสงเกตชนเรยน มงเนนการเกบรวบรวมขอมลเกยวกบการจดการเรยนการสอนและผเรยน เพอใหไดองคความรในการพฒนาการจดการเรยนการสอน และเพอใหไดขอมลทจะใชในการอภปรายสะทอนความคดถงแนวทางการสอนทดกวาเดม มใชเพอประเมนการสอนของคร ซงในขณะสงเกต ผสงเกตไมควรใหความชวยเหลอหรอแทรกแซงการท ากจกรรมของผเรยน และควรสงเกตในประเดนของการจดการเรยนการสอนทสามารถปรบปรงแกไขได ไมใชลกษณะตามธรรมชาตของครหรอผเรยนทไมสามารถแกไขไดอยางทนท ขนตอนการสอนและสงเกตนถอไดวาเปนขนตอนทส าคญทสดของกระบวนการ และเปนหวใจส าคญของการด าเนนงานตามกระบวนการพฒนาบทเรยนรวมกนซงตองด าเนนการควบคกนกบขนตอนการสบสอบผลการปฏบตงานหรอการอภปรายสะทอนความคดหลงการสอนซงเปนขนตอนตอไปอยเสมอเพราะการด าเนนงานใน ๒ ขนตอนนคอจดศนยรวมขององคความร ความคด และการปฏบตของคร และเปนบรบทในการเรยนรทเกดจากการมปฏสมพนธรวมกนของบคคลทกฝายทเกยวของกบการพฒนาบทเรยนรวมกน ซงไดแก คร ผเรยน และผร ซงจะชวยสงผลใหครไดความร มมมอง และแนวคดใหมในการจดการเรยนการสอน การสงเกตผเรยนโดยตรงในชนเรยนจรงนถอไดวาเปนจดเดนและขอบงคบส าคญของกระบวนการทสามารถชวยแกปญหาทครอาจท างานพฒนาการจดการเรยนการสอนทไมไดเกยวของกบการเรยนรของผเรยนโดยตรงได และเปนการกระตนใหครตองคดวางแผนการสอนทสามารถน ามาใชไดจรงในชนเรยน ซงตองไตรตรองอยางรอบคอบ มใชคดเพยงเพอใหออกมาเปนเอกสารหลกฐานสงผบงคบบญชาเทานน รวมทงการใหครไดสงเกตผเรยนนชวยใหครมความรความเขาใจเกยวกบการเรยนรของผเรยนมากยงขน ซงความรความเขาใจเกยวกบการเรยนรของผเรยนถอเปนสงส าคญ เพราะความรความเขาใจนจะชวยใหครสามารถแสดงพฤตกรรมการสอนและแสดงปฏกรยาตอบสนองตอผเรยนไดอยางเหมาะสมยงขนตอไป

ขนท ๓ สะทอนผล (Reflect – Discussion & Reflection) การด าเนนงานในระยะนเปนระยะหลงการน าบทเรยนทพฒนาขนไปใชในชนเรยนจรง เปนขนตอนของการยอนทวน (recall) ไตรตรองสะทอนคด (reflect) ตรวจสอบ ปรบปรงแกไข (re-design/ revise) สอนซ า (re-teach) และถอดบทเรยนวากลมไดเกดการเรยนรในประเดนใดบาง ซงมการด าเนนการใน ๓ ขนตอนยอยดงน

ชารณ ตรวรญญ, ๒๕๕๖ (ปรบปรง ๒๕๕๗) ๑๐

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

๓.๑ การสบสอบผลการปฏบตงาน เปนขนทกลมอภปรายสะทอนความคดรวมกนจากขอมลทไดในขนท ๒ โดยมงเนนการอภปรายเพอใหไดความคดเหนหรอขอเสนอแนะทน าไปสการปรบปรงและพฒนาการจดการเรยนการสอนใหดยงขน โดยครผสอนมกเปนผเรมตนการอภปรายกอน และอภปรายมงประเดนทตวบทเรยนวาสงใดคอปญหาและอปสรรคทเกดขนในการเรยนการสอน และอภปรายถงแนวทางการแกไขปญหานน รวมทงควรอภปรายสะทอนความคดวากลมไดเรยนรอะไรจากการด าเนนงานในชนเรยนบาง นอกจากน ครสามารถใหผเรยนเปนผสะทอนความคดเกยวกบการเรยนการสอนไดทงในดานความรสก ความคดเหน และขอเสนอแนะ ซงหลายครงพบวาผเรยนสามารถใหขอมลทน าไปสการปรบปรงและพฒนาการจดการเรยนการสอนไดอยางนาสนใจ ๓.๒ การปรบปรงแกไขบทเรยน เปนขนตอนทกลมปรบปรงแกไขบทเรยนซงรวมถง แผนการจดการเรยนการสอนและเอกสารหรอสอประกอบการเรยนการสอนตางๆ ใหมคณภาพดและสมบรณเหมาะสมยงขนตามขอสรปทไดจากการอภปราย ทงน เพอใหสามารถน าไปใชในการจด การเรยนการสอนในครงตอไปไดอยางมประสทธภาพและประสทธผลกวาครงทผานมา ๓.๓ การแลกเปลยนเรยนร เปนขนตอนทกลมครรวบรวมขอมล สรปขอเรยนร และน าเสนอผลการเรยนรทไดสบคคลอนๆ อาจโดยการเปดชนเรยน (open class) ซงเชญผสนใจมารวมสงเกตการจดการเรยนการสอน และน าเสนอทงผลการเรยนรทเกดขนกบผเรยนและนวตกรรมหรอวธการพฒนาทใชในการพฒนาผเรยน ทงน เพอขยายผลและเพอเตมเตมการเรยนรของกลมตอไป รวมทงเพอใหกลมไดจดระบบองคความรทไดของตนและมหลกฐานในการด าเนนงานทชดเจน ตลอดจนเพอใหมโอกาสไดภาคภมใจในผลงาน

ในขนตอนท ๒-๓ นน อาจมการด าเนนการซ าไดหลายครง หากตองการหรอจ าเปน ซงหลงจากปรบปรงแกไขบทเรยนในขนท ๓.๒ แลว อาจน าบทเรยนดงกลาวไปสอนอกครง (reteach) กบผเรยนกลมใหมโดยครคนเดมหรอครอน เพอพฒนาบทเรยนใหมคณภาพยงขน และเมอไดบทเรยนทมคณภาพแลว กลมกสามารถเรมตนด าเนนการตามวงจรพฒนาบทเรยนรวมกนกบบทเรยนใหมทสอดคลองกบเปาหมายเดมทไดก าหนดไว หรอบทเรยนตามเปาหมายใหมไดตอไป

๔. รปแบบกลมพฒนาบทเรยนรวมกน (Model of Lesson Study Groups)

เนองจากการพฒนาบทเรยนรวมกนเปนกจกรรมทางวฒนธรรมทการด าเนนงานตามกระบวนการพฒนาบทเรยนรวมกนนนมความแตกตางกนไปตามแตละบรบท ดงนน รปแบบกลมพฒนาบทเรยนรวมกนจงมหลากหลายรปแบบแตกตางกนไปตามเปาหมายของกลม ลกษณะของสมาชก และบรบทในการด าเนนงาน ในทน ขอเสนอตวอยางรปแบบกลมพฒนาบทเรยนทเออตอการท างานในลกษณะตางๆ เพอเปนทางเลอกของครและผทสนใจในการเรมตนด าเนนงานการพฒนาบทเรยนรวมกน ดงน

ชารณ ตรวรญญ, ๒๕๕๖ (ปรบปรง ๒๕๕๗) ๑๑

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

รปแบบและลกษณะการด าเนนงานของกลมพฒนาบทเรยนรวมกน

รปแบบกลม ลกษณะการด าเนนงานของกลม ตวอยางการด าเนนงาน ๑) รปแบบกลมพฒนา

บทเรยนรวมกนแบบรวมมอ รวมพลง

- สมาชกทกคนในกลมมสวนรวมในการวางแผน การตดสนใจ และท ากจกรรมรวมกนตลอดใน ทกขนตอน - ผลงานทเกดขน (แผนการสอน/รายงาน) ถอเปนผลงานของกลม - เหมาะส าหรบกลมครทสอนในรายวชา/กลมสาระเรยนรเดยวกนและระดบชนเดยวกน หรอกลมครทตองการรวมตวกนเพอพฒนาบทเรยนเรองใดเรองหนงอยางจรงจงไวใชในโรงเรยนของตนเอง

ครทกคนในกลมเปนครประจ าชน ป.๑ ทตองสอนภาษาไทยใหนกเรยนในหองของตน นกเรยนแตละหองเรยนเนอหาสาระเดยวกน ครใชแผนการสอนรวมกนได ครทกคนในกลมจงชวยกนเลอกบทเรยนทเปนปญหามาด า เน นงานตามวงจรการพฒนาบทเรยนรวมกน จนไดแผนการสอนและส อท ท กคนสามารถน า ไปใ ชรวมกนได

๒) รปแบบกลมพฒนาบทเรยนรวมกนแบบคขนาน

- กลมก าหนดและท าความเขาใจในเปาหมายรวมกน เลอกวธการสอนและก าหนดขนตอนหลกของการวางแผนการสอนรวมกน แยกยายกนจดท าแผนการสอนและด าเนนการสอนในบทเรยนทตนรบผดชอบ - ผลงานกลม คอ วธการ ขนตอน หรอนวตกรรมทใช รายงานการพฒนาบทเรยนรวมกน สวนผลงานรายบคคล คอ แผนการจดการเรยนการสอน - เหมาะส าหรบการรวมกลมกนของครทสอนในรายวชา/ กลมสาระการเรยนรเ ดยวกน มประเดนปญหารวมกน แตตางระดบชนกน

ครคณตศาสตรชน ป.๔ ป.๕ และ ป.๖ มปญหารวมกนคอนกเรยนมปญหาในการเรยนเรองการแกโจทยปญหาเศษสวน ทกคนจงชวยกนคดวธสอนและวางแผนการสอนในขนตอนหลกรวมกน แลวแยกยายกนไปเขยนแผนในรายละเอยดให เหมาะกบระดบ ชนของตนเอง แลวน าแผน การสอนมาขอความเหนจากกลม ชวยกนสงเกตการสอนและสะทอนความคดจนไดแผนการสอนทดของ แตละระดบชน

(๓) รปแบบกลมพฒนาบทเรยนรวมกนแบบหมนเวยน

- การท างานพฒนาบทเรยนรวมกนทสมาชกในกลมทกคนผลดเปลยนหมนเวยนกนเปนบคคลส าคญ (key person) ของการท างานกลมในแตละวงจร โดยกลมจะด าเนนงานตามขนตอนของกระบวนการพฒนาบทเรยนรวมกนเพอสนบสนนครในกลมทละคนใหไดพฒนาการจดการเรยนสอนของตนเอง

- เหมาะส าหรบการรวมกลมกนของครทสอนตางกลมสาระการเรยนร ตางระดบชน โดยอาจมประเดนปญหารวมกนหรอตางกนกได

ครสอนภาษาองกฤษ ชน ม.๑ ม.๓ ม.๕ รวมกลมกนพฒนาบทเรยน โดยใหคร ม .๑ ก าหนดเปาหมายและประเดนพฒนาบทเรยนรวมกนในวงจร รอบแรกจากปญหาในชนเรยนของตน แลวกลมจงชวยกนวางแผน สงเกตการสอน ปรบปรงแกไขจนไดแผนการสอนทด จากนนกเรมตนวงจรอกครงโดยใหคร ม.๓ เปนผเลอกบทเรยนบาง และด าเนนการเชนนไปจนครบทกคน

ชารณ ตรวรญญ, ๒๕๕๖ (ปรบปรง ๒๕๕๗) ๑๒

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

รปแบบของกลมพฒนาบทเรยนรวมกนขางตนน ผสนใจสามารถเลอกใชใหเหมาะสมกบบรบทการท างานและเปาหมายในการด าเนนงานการพฒนาบทเรยนรวมกนของตน หรออาจด าเนนการในรปแบบอนทมไดน าเสนอไวในทนตามความเหมาะสมและเปนไปไดในการด าเนนงานจรง สงส าคญทสดทควรระลกไวเสมอไมวาจะด าเนนการในรปแบบใด กคอ ทกรปแบบมจดมงหมายใน การด าเนนงานเดยวกนคอ มงใหเกดการท างานแบบรวมมอรวมพลงทครซงเปนสมาชกในกลมทกคนมสวนรวมคด รวมตดสนใจ รวมท า และรวมปรบปรงแกไขอยางเทาเทยมกน เพอใหเกดการแลกเปลยนทรพยากรและเกดสงทมคณคา รวมถงเพอใหเกดประโยชนตอการพฒนาการเรยนการสอนและ การเรยนรของผเรยนใหมากทสด

ขอแสนอแนะในการพฒนาบทเรยนรวมกน

การด าเนนงานพฒนาบทเรยนรวมกนจะเปนไปอยางมประสทธภาพและประสทธผลยงขน หากด าเนนการตามแนวทางดงตอไปน

๑) ก าหนดจดเนน (focus) หรอเปาหมายทชดเจนในการพฒนาการจดการเรยนการสอนหรอการพฒนาผเรยน และสมาชกในกลมตองมความเขาใจทชดเจนในเปาหมายดงกลาวรวมกน เชน การสงเสรมทกษะการคดวเคราะหของผเรยน การสงเสรมความคดสรางสรรค เปนตน

๒) เนนการพฒนาบทเรยนในเชงคณภาพมากกวาปรมาณ อาจเพยง ๒-๓ บทเรยนตอภาคการศกษา เพอมงใหครและผทเกยวของไดเกดการเรยนรในเชงลกและไดบทเรยนดทใชไดจรง

๓) ในระยะแรกของการด าเนนงาน สามารถเรมตนจากการพฒนาแผนจากแผนการจด การเรยนการสอนเดมทมอยแลวได

๔) มนวตกรรมการเรยนการสอนเพอน าไปสการเปลยนแปลงสภาพการจดการเรยน การสอนในชนเรยน เพราะนอกจากจะชวยปรบการเรยน-เปลยนการสอนแลว ยงชวยใหกลมผสอนมประเดนสนใจรวมทจะน าไปสการอภปรายแลกเปลยนเรยนรรวมกนอยางกวางขวาง

๕) จดกจกรรมเสรมสรางความสามารถในการท างานเปนทมและกจกรรมสงเสรมความสมพนธระหวางสมาชกในกลมพฒนาบทเรยนรวมกนกอนและ/หรอจดกจกรรมนคขนานไปกบการด าเนนงานพฒนาบทเรยนรวมกน เพอสรางบรรยากาศของการเปดใจ การไววางใจ การยอมรบซงกนและกน และเพอใหสมาชกสามารถท างานรวมกนไดอยางมประสทธภาพ

๖) ใชเทคโนโลยสนบสนนการท างาน เชน ใชกลองวดทศนชวยในการบนทกรองรอยหลกฐานและทบทวนเหตการณทเกดขน หรอใชเครอขายสงคมออนไลนในการตดตอสอสารแลกเปลยนเรยนรระหวางกน

๗) บรณาการงานพฒนาบทเรยนรวมกนเขากบงานตามนโยบายอนๆ ของสถานศกษา โดยผด าเนนการควรชใหเหนความสมพนธหรอความสอดคลองของการพฒนาบทเรยนรวมกนกบงานนนๆ

ชารณ ตรวรญญ, ๒๕๕๖ (ปรบปรง ๒๕๕๗) ๑๓

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

หรอบรณาการแนวคด/ นวตกรรมนนๆ เขาสการด าเนนงานการพฒนาบทเรยนรวมกน ซงสามารถท าไดเนองจากกระบวนการพฒนาบทเรยนรวมกนเปนกระบวนการโดยทวไปทไมมเนอหาเฉพาะเจาะจง จงสามารถน าองคความร เชงนวตกรรมใดๆ มาเปนสาระของกระบวนการได ซงจะท าใหการด าเนนงานเกดประโยชนยงขน เชน ก าหนดใหเปาหมายของการพฒนาบทเรยนรวมกนเปนการเสรมสรางคณลกษณะ “อยอยางพอเพยง” หรอ “มจตสาธารณะ” ใหกบผเรยน หรอน าวงจรการเรยนร 5E มาใชเปนนวตกรรมดานกระบวนการเรยนการสอนเพอเปลยนแปลงชนเรยนและเพอพฒนาผเรยน หรอน าแนวคดการออกแบบแบบยอนกลบ (Backward Design) มาใชเปนแนวคดในการออกแบบการเรยนการสอนในขนตอนของการวางแผนบทเรยน เปนตน

๘) การมสวนรวมหรอการสนบสนนของผบรหาร โดยเฉพาะอยางยงในการจดสรรเวลาปฏบตงานการพฒนาบทเรยนรวมกนแกคร คอ ปจจยส าคญทชวยใหการพฒนาบทเรยนรวมกนประสบความส าเรจ

ดวยลกษณะของกระบวนการพฒนาบทเรยนรวมกนทมไดมการก าหนดล าดบขนตอนของกระบวนการหรอก าหนดรปแบบทตายตว ท าใหผด าเนนการและครสามารถปรบรปแบบหรอกระบวนการใหมความเหมาะสมและสอดคลองกบการด าเนนงานในแตละบรบทของชนเรยนและสถานศกษาของตนได ดงนน ประเดนส าคญจงอยทผด าเนนการและครควรตองท าความเขาใจวา การด าเนนงานพฒนาบทเรยนรวมกนไมใชโปรแกรมส าเรจรปหรอหลกสตรฝกอบรมทสามารถด าเนนการใหแลวเสรจไดในระยะเวลาอนสนและเหนผลไดชดเจนในทนท หากแตเปนเรองของ การปรบเปลยนวฒนธรรมการท างานทตองอาศยระยะเวลาในการเปลยนแปลง และแทรกซมเขาสวฒนธรรมการท างานตามปกตประจ าวนของคร ผด าเนนการพฒนาบทเรยนรวมกนจงตองตระหนกวาการน าแนวคดการพฒนาบทเรยนรวมกนมาใชพฒนาการท างานวชาชพของครนน ไมควรเปนไปอยางเรงรบและหวงใหเกดผลอยางรวดเรว หากแตตองคอยๆ ใหครและผเกยวของซมซบและเรยนรถงผลดทเกดขนจากการด าเนนงานตามแนวคดน และเมอครคอยๆ ปรบเปลยนวฒนธรรมการท างานพฒนาการเรยนการสอนของตนไปทละนอยๆ จนเปนระบบแลว ผลการเรยนรของผเรยนกยอมเกดการเปลยนแปลงและพฒนาไปดวยเชนกน

““BBEETTTTEERR TTOOGGEETTHHEERR””

คร

ผบรหาร

นกวชาการ/ ศกษานเทศก

ผเชยวชาญ เฉพาะทาง

หองเรยนคณภาพหองเรยนคณภาพ

ชารณ ตรวรญญ, ๒๕๕๖ (ปรบปรง ๒๕๕๗) ๑๔

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

สรปสาระส าคญของกระบวนการพฒนาบทเรยนรวมกนในบรบทไทย

แนวคดการพฒนาบทเรยนรวมกน (Lesson Study Approach) แนวคดการพฒนาครทวาดวยการพฒนาตนเองของครในบรบทการท างานจรงของตน ผานการท างานแบบรวมมอรวมพลงของ กลมครในการด าเนนงานพฒนาการจดการเรยนการสอนและพฒนาการเรยนรของผเรยนอยางเปนระบบและตอเนอง โดยครด าเนนการตามขนตอนของกระบวนการพฒนาบทเรยนรวมกน (lesson study process) จนไดบทเรยนทมคณภาพ และครเกดการเรยนรจากบทเรยนนนๆ

หลกการส าคญของกระบวนการ

๑. การท างานแบบรวมมอรวมพลง ๒. ประเดนการศกษาทมาจากการเรยนการสอนจรง ๓. การสงเกตผเรยนในชนเรยน ๔. การใหผลสะทอนและการอภปรายผลการปฏบตงาน ๕. การด าเนนการในระยะยาวและขบเคลอนกระบวนการให

สอดคลองกบบรบทการท างานจรงโดยคร ๖. การมสวนรวมของผร

ขนตอนส าคญของกระบวนการ*

ขนท ๓ - ๕ อาจมการดาเนนการซาไดอกตามความจาเปน * ขนตอนสามารถยดหยน ปรบเปลยนไดตามความเหมาะสม

การด าเนนงานตามกระบวนการพฒนาบทเรยนรวมกน ก. การเตรยมการด าเนนงาน: การก าหนดรปแบบ การเผยแพรแนวคด การจดกลม การแสวงหาผร การจดตารางปฏบตงาน ข. การด าเนนงานตามขนตอนของกระบวนการฯ กจกรรม ผลทไดในแตละขนตอน

PLAN การก าหนดเปาหมาย ประชมก าหนดเปาหมาย แผนงาน เปาหมายและแผนการพฒนาบทเรยน

การวางแผนบทเรยน อภปรายวางแผน เขยนแผนการสอน แผนการสอน/ สอการเรยนการสอน

SEE การสอนและการสงเกต สอนโดยคร ๑ คน สงเกต บนทกและ

เกบรวบรวมขอมลโดยครคนอนๆ ในกลม บนทกผลการสงเกต หลกฐานขอมลตางๆ ทแสดงถงการเรยนรของผเรยน

REFLECT

การสบสอบผลการปฏบตงาน

สะทอนผลการสอน/ การท างาน อภปราย วเคราะหขอมล ประเมนผล

ผลการอภปราย ประเดนปรบปรงแกไข ขอเสนอแนะ ความร/ความคดใหม

การปรบปรงแกไขบทเรยน ปรบปรงแกไขแผนการสอน สอการสอน แผนการสอนฉบบปรบปรง การแลกเปลยนเรยนร สรปผล เขยนรายงาน น าเสนอผลงาน รายงานการพฒนาบทเรยนรวมกน

กระบวนการพฒนาบทเรยนรวมกน (Lesson Study Process) กระบวนการท างานในการพฒนาวชาชพของครตามแนวคดการพฒนาบทเรยนรวมกน โดยด าเนนงานในลกษณะการท างานกลมเพอ

พฒนาการจดการเรยนการสอนทเนนการพฒนาการคดและการเรยนรของผเรยนอยางเปนระบบและตอเนองผานขนตอนหลกทส าคญทมลกษณะเปนวงจร

โครงสรางการด าเนนงานการพฒนาบทเรยนรวมกน (Lesson Study Implementation Structure)

รปแบบการด าเนนงานตามแนวคดการพฒนาบทเรยนรวมกน: แบบสถานศกษาเปนฐาน/ แบบขามสถานศกษา/ แบบขามเขตพนท บคลากรทเกยวของ: คร ผด าเนนการ ผมสวนรวมในการพฒนาบทเรยนรวมกน (ผร ครรวมเรยนร) การจดกลม: ครทมความสมครใจในการท างานรวมกน มเปาหมายทชดเจนรวมกน สามารถรบผดชอบรวมกนตลอดการด าเนนการ รปแบบกลมพฒนาบทเรยนรวมกน: กลมแบบรวมมอรวมพลง กลมแบบคขนาน กลมแบบหมนเวยน และอนๆ

เปาหมายของการพฒนาบทเรยนรวมกน (Lesson Study Goal) เพอพฒนาสมรรถภาพการจดการเรยนการสอนของครควบคไปกบการพฒนาการจดการเรยนการสอนและการเรยนรของผเรยน

ผลการพฒนาบทเรยนรวมกน: แผน/ สภาพการจดการเรยนการสอนทมคณภาพ คร ผเรยน และผทเกยวของเกดการเรยนรและการพฒนา

PLAN SEE REFLECT

๑.ก าหนดเปาหมาย

๒.วางแผนบทเรยน

๓.สอนและ สงเกต

๔.สบสอบผลการปฏบตงาน

๕.ปรบปรงแกไขบทเรยน

๖.แลกเปลยนเรยนร

สรปสาระส าคญของการพฒนาบทเรยนรวมกน

ชารณ ตรวรญญ, ๒๕๕๖ (ปรบปรง ๒๕๕๗) ๑๕

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

บรรณานกรม

ชารณ ตรวรญญ. ๒๕๕๐. การพฒนาสมรรถภาพการจดการเรยนการสอนของครประถมศกษาตามแนวคดการศกษาผานบทเรยน. วทยานพนธปรญญาดษฎบณฑต สาขาวชาหลกสตรและการสอน คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ราชบณฑตยสถาน. ๒๕๕๕. พจนานกรมศพทศกษาศาสตร ฉบบราชบณฑตยสถาน. กรงเทพฯ : อรณการพมพ.

Akihiko, T. 2006. Implementing lesson study in North American schools, Paper presented at the APEC International Symposium on Innovation and Good Practice for Teaching and Learning Mathematics through Lesson Study, Khon-Kaen, Thailand, 13-17 June.

Fernandez, C. and Yoshida, M. 2004. Lesson study: A Japanese approach to improving mathematic teaching and learning. New Jersey: Lawrence Erlbaum Associate

Isoda, M. 2010. Lesson Study: Japanese Problem Solving Approaches, Paper presented at APEC Conference on Replicating Exemplary Practices in Mathematics Education, Koh Samui, Thailand, 7‐12 March.

Lewis, C. 2002. Lesson study: A handbook of teacher-led instructional change. Philadelphia: Research for better school.

North Central Regional Educational Laboratory (NCREL). 2002. Teacher to teacher: Reshaping instruction through lesson study. Illinois: North Central Regional Educational Laboratory.

Research for Better School. 2005. Lesson study: Frequently asked questions [Online]. Philadelphia: Research for Better School. Available from: www.rbs.org/lesson study [2005, August 05]

Stepanek, J. 2001. A new view of professional development. Northwest Teacher. (Spring): 2-5.

Stigler, J. and Hiebert, J. 1999. The teaching gap: Best ideas from the world’s teachers for improving education in the classroom. New York: The Free Press.

Wang-Iverson, P. and Yoshida, M. (eds.). 2005. Building our understanding of lesson study. Philadelphia: Research for Better Schools.