ความหลากหลายทางชีวภาพ · 2016-09-19 ·...
TRANSCRIPT
ความหลากหลายทางชวภาพ
ความหลากหลายทางชวภาพ
ค ว า ม ห ล า ก ห ล า ย ท า ง ช ว ภ า พ (Biodiversity) คอการมชนดพนธของสงมชวตหลากหลายชนดมาอยรวมกน ณ สถานทหนงหรอระบบนเวศใดระบบนเวศหนง
ความหลากหลายทางชวภาพ
ความหลากหลายทางชวภาพม 3 ระดบ 1. ความหลากหลายในระดบพนธกรรม 2. ความหลากหลายในระดบชนดของสงมชวต 3. ความหลากหลายในระดบของระบบนเวศ
ความหลากหลายทางชวภาพ ความหลากหลายทางชวภาพในประเทศไทย นกวทยาศาสตรประมาณกนวา สงมชวตในโลกนมมากกวา 5 ลานสปชส ซงพบอยในประเทศไทยประมาณรอยละ 7 ปจจบนพบวาโลกเราสญเสยความหลากหลายทางชวภาพของสงมชวตมากกวา 30,000 สปชสและในจ านวนสงมชวตทสญพนธมาจากปาเขตรอนมากทสด ในประเทศไทยมความสมบรณทางดาน พรรณไมประมาณ 13,200 ชนด พนธสตวประมาณ 12,000 ชนด ปาไม
ความหลากหลายทางชวภาพ อนกรมวธาน (taxonomy) เปนวชาทวาดวยระบบการจดหมวดหมสงมชวต ประกอบดวย 3 กจกรรม ไดแก 1. การจดจ าแนก (classification) 2. การตงชอสงมชวต (nomenclature) 3. การระบชนด (identification)
ความหลากหลายทางชวภาพ
1. การจดจ าแนก (classification) เพอจดกลมวา สงมชวตนนอยในล าดบขนใด จากใหญทสดไปหาเลกทสด ตามล าดบ
ความหลากหลายทางชวภาพ 2. การตงชอสงมชวต (nomenclature) เพอความเปนสากล ตามระบบทวนามของคารโรลส ลนเนยส โดยชอของสงมชวตแตละชนดจะประกอบดวยค าละตนสอง เชน Homo sapiens, Homo sapiens, H. sapiens, Homo sapiens Lin. เปนตน
2 word name (genus + species)
Loxodonta africanas
Elephas maximus
Binomial Nomenclature
Tiger = Panthera tigris Leopard = Panthera pardus Lion = Panthera leo
Panda Bear = Ailuropoda melanoleuca
Black Bear = Ursus americanus
Polar Bear = Ursus maritimus
Offspring is sterile
Biological Species สงมชวตทมจ านวนโครโมโซม หรอสารพนธกรรมทเทากน ซงสามารถผสมพนธกนแลวไดลกทไมเปนหมน
ความหลากหลายทางชวภาพ
3. การระบชนด (identification) เพอสบคนดวา สงมชวตตองสงสยอยในล าดบขนใด โดยใชคยซงมกท าเปนแบบแตกออกทละสอง (dichotomous key)
ความหลากหลายทางชวภาพ ก าเนดชวต โอปารน (A.I. Oparin) และฮลเดน (J.B.S. Haldane) เมอประมาณ 2,000 ลานปทผานมา บรรยากาศของโลกประกอบดวยกาซ 4 ชนด ไดแก น า มเทน แอมโมเนย และ ไฮโดรเจน เมอไดรบพลงงานจากดวงอาทตย และรงสตางๆ ประกอบกบฟาแลบ ฟาผา ท าใหสารประกอบทมอยเกดปฏกรยาเคม รวมตวกนเปนสารอนทรยละลายอยในทะเล สารอนทรยหลายโมเลกลรวมตวเพมความสลบซบซอนมากขน จนเกดเปนสงมชวตเลกๆ
ความหลากหลายทางชวภาพ ก าเนดของเซลลโพรคารโอต นกวทยาศาสตรสนนษฐานวา สงมชวตเรมแรกนาจะเกดขน เมอ 3,500 ลานปทผานมา เปนสงมชวตทมเซลลโพรคารโอต เชน แบคทเรยทด ารงชวตแบบไมใชออกซเจน และไมสรางอาหารเอง ตอมาววฒนาการเปนแบคทเรยทสามารถสงเคราะหดวยแสงได ท าใหแกสออกซเจนในบรรยากาศเพมสงมากขน
ความหลากหลายทางชวภาพ ก าเนดของเซลลยคารโอต นกวทยาศาสตรสนนษฐานวา ก าเนดของเซลลยคารโอต นาจะเกดจากการเจรญของเยอหมเซลลเขาไปในเซลลลอมรอบบรเวณทมสารพนธกรรม แลวจงพฒนาเปนนวเคลยส
ความหลากหลายทางชวภาพ อาณาจกรของสงมชวต จากขอมลการวเคราะหล าดบเบสบนสาย DNA มาสรางแผนภาพแสดงสายววฒนาการของสงมชวตพบวา สามารถแบงสงมชวตออกเปน 3 โดเมน (Domain), 5 หรอ 6 อาณาจกร
Five kingdom system: Monera Protista Fungi Plantae Animalia
Six kingdom system:
Eu-bacteria Protista Fungi Plantae Animalia Archae-bacteria
Three domain system: Eu-bacteria Archae-bacteria E U K A R Y A
Biological Kingdoms
:
Eubacteria
Protista
Fungi
Plantae
Animalia
Archaebacteria
E. coli Cyanobacteria
Paramecium Diatom Slime mold
Classification: Six kingdom system
ความหลากหลายทางชวภาพ อาณาจกรมอเนอรา (Kingdom Monera) โพรคารโอต (แบคทเรย) แบคทเรยมการด ารงชวตทหลากหลาย เชน น าพลงงานแสงมาสสรางอาหาร (Photoautotroph) น าพลงงานจากปฏกรยาเคมมาสรางอาหาร (Chemoautotroph) เปนผบรโภค (Heterotroph) ผยอยสลาย (Decomposer) ปรสต (parasite)
Kingdom Monera
pneumonia cyanobacteria
Eubacteria
Archaebacteria
Purple sulfur bacteria
ความหลากหลายทางชวภาพ ผลตภณฑจากแบคทเรย เชน นมเปรยว โยเกรต เนยแขง ปลารา กมจ ผกดอง น าสมสายช โรคทเกดจากเชอแบคทเรย เชน คอตบ ไอกรน บาดทะยก หนองใน ไทฟอยด ซฟลส อหวาตกโรค บดไมมตว วณโรค เรอน ปอดบวม เปนตน
ความหลากหลายทางชวภาพ อาณาจกรโพรตสตา (Kingdom Protista) ยคารโอต สามารถแบงออกไดเปน 3 กลมหลกๆ 1. โพรทสตทมลกษณะคลายสตว หรอพวกโพรโทซว (Animal-like protist) เชน ยกลนา พารามเซยม อะมบา 2. โพรทสตทมลกษณะคลายพช หรอ สาหราย (Plant-like protist) เชน เทาน า (ใชท าอาหาร) สาหรายผมนาง (ใชท าวน) 3. โพรทสตทมลกษณะคลายฟงไจ หรอรา (Fungus-like protist) เชน ราเมอก
Plant-like Protists
Fungus-like Protists
Animal-like Protists
Kingdom Protista
ความหลากหลายทางชวภาพ อาณาจกรฟงไจ (Kingdom Fungi) ฟงไจ (เหด รา ยสต) ยคารโอต ผนงเซลลประกอบดวยสารพวกไคทน (Chitin) ฟงไจมความใกลชดกบสตวมากกวาพช สงเคราะหดวยแสงไมได เปนผยอยสลายทส าคญของระบบนเวศ บางชนดเปนปรสตท าใหเกดโรคตางๆ กบสตวและพช
ความหลากหลายทางชวภาพ ฟงไจด ารงชวตเปนผยอยสลายสารอนทรย ท าใหเกดการหมนเวยนของสารอนๆในระบบนเวศ ประโยชนทางการคาและเศรษฐกจ เชน น าไปยอยสลายซากขยะมลฝอย และสารอนทรยตางๆ ใชท าอาหาร เชน เหดฟาง เหดหหน เหดนางฟา เหดหอม เปนตน ดานอตสาหกรรม น ายสตมาท าขนมปง และผลตเครองดมทมแอลกอฮอล การผลตกรดซตรกจากรา Aspergillus niger
Shelf fungus
Yeast
Toad stool
Rhizopus
Kingdom Fungi
ความหลากหลายทางชวภาพ อาณาจกรพช (Kingdom Plantae) สงมชวตในอาณาจกรพชจะตองมเอมบรโอ มเนอเยอทประกอบดวยเซลลหลายเซลล ผนงเซลลมเซลลโลสเปนองคประกอบ และวงชพแบบสลบระหวาง สปอรโรไฟต (Sporophyte (2n)) และแกมโทไฟต (Gametophyte (n))
ความหลากหลายทางชวภาพ อาณาจกรพช (Kingdom Plantae)
ไมมเนอเยอล าเลยง
พช
Plant Classification
มเนอเยอล าเลยง
มอส, ลเวอรเวรต ฮอรนเวรต
ไมมเมลด
สนหางสงห, สรอยสกรม, เฟน
หวายทะนอย, หญาถอยปลอง
มเมลด
เมลดเปลอย เมลดมเปลอกหม
มะเมอย แปะกวย ปรง
สนสองใบ สนสามใบ
พชดอก
ความหลากหลายทางชวภาพ อาณาจกรสตว (Kingdom Animalia) เปนสงมชวตหลายเซลล และเซลลเหลานนท างานประสานกนเปนเนอเยอ (Tissue) โดยเซลลจะยดเกาะตดกน ดวยโปรตนคอลลาเจน (Collagen) มเนอเยอและหลงจากปฏสนธจะผานระยะทเปนตวออน (Embryo) กอนจะเจรญเปนตวเตมวย (Adult) ไมมผนงเซลล ด ารงชวตแบบผบรโภค (Consumer)
Ancestral Protist
segmentation
true tissue
radial symmetry bilateral symmetry
Deuterostomes Protostome
pseudocoelom
Porifera
Cnideria
Platyhelminthes
Nematoda
Mollusca
Annelida Echinodermata
Chordata Arthropoda
no true tissues
acoelom
Animals
Vertebrates
Mammals
Fish
Reptiles
Amphibians
Birds
Invertebrates
Flatworms
True worms
Molluscs
Echinoderms
Cnidarians
Arthropods
ความหลากหลายทางชวภาพ 1. ไฟลมพอรเฟอรา (Phylum Porifera) = สตวทล าตวเปนรพรน สตวในไฟลมน มลกษณะเดน คอ ม collar cell (choanocyte) ทชวยดกจบอาหาร ไดแก ฟองน า พบทงในน าจดและน าเคม มล าตวเปนโพรงกลวงอยกลางล าตว รอบๆล าตวของฟองน าจะมรพรนเปนชองใหน าเขาไปภายใน เมอโตเตมทแลวจะไมเคลอนท
Phylum Porifera
Class Hexactinellida
Class Calcaria
Class Desmospongia
Purple and yellow tube sponge Boring sponge
Class Sclerospongia
ความหลากหลายทางชวภาพ 2. ไฟลมไนดาเรย (Phylum Cnidaria) = สตวทมล าตวกลวง สตวในไฟลมน มลกษณะเดน คอ มเขมพษ (nematocyte) มทางเดนอาหารแบบไมสมบรณ (มรเปดรเดยว) มชองวางกลางล าตว (Gastrovascular cavity)ไดแก ไฮดรา แมงกะพรน ดอกไมทะเล ปะการงและกลปงหา
Phylum Cnidaria
Class Anthozoa
Class Hydrozoa
Class Scyphozoa
Class Cubozoa
Corals Anemones
Hydra Portuguese Man-Of-War
Stinging Limu Fire Coral
True jellyfish Box jellies Sea wasps
ความหลากหลายทางชวภาพ 3. ไฟลมแพลทเฮลมนทส (Phylum Platyhelminthes) = หนอนตวแบน สตวในไฟลมน มลกษณะเดน คอ ใช flame cell เปนอวยวะขบถายของเสย ไดแก พลานาเรย พยาธใบไม และพยาธตวตด สตวพวกนสวนใหญด ารงชพแบบเปนปรสต มบางชนด เชน พลานาเรย ทด ารงชพแบบเปนอสระ
ความหลากหลายทางชวภาพ 4. ไฟลมนมาโทดา (Phylum Nematoda) = หนอนตวกลม สตวในไฟลมน ไดแก พยาธตวกลมตางๆ เชน พยาธปากขอ พยาธเสนดาย พยาธไสเดอน พยาธโรคเทาชาง พยาธแสมา ตวจด และไสเดอนฝอย ลกษณะส าคญของสตวกลมน คอมล าตวกลมยาว หวทายเรยว ไมมปลอง มเพศแยกกน ตวเมยมกมขนาดใหญกวาตวผ
ความหลากหลายทางชวภาพ 5. ไฟลมแอนเนลดา (Phylum Annelida) = หนอนปลอง สตวกลมน มลกษณะเดน คอ มล าตวเปนปลอง เปนพวกแรกทมกลามเนอสองชดท างานแบบตรงกนขาม (Antagonism) เปนพวกแรกทมระบบเลอดแบบปด มอวยวะขบถายทมลกษณะคลายไตของสงมชวตชนสง ทเรยกวา metanephridia หายใจโดยใชผวหนง ไดแก ไสเดอนดน แมเพรยง ทากดดเลอด และปลงน าจด
Phylum Annelida
Class Hirudinea
Class Oligochaeta
Class Polychaeta
earthworms leaches marine worms
ความหลากหลายทางชวภาพ 6. ไฟลมมอลลสกา (Phylum Mollusca) สตวในไฟลมนไดแก หมกและหอยชนดตางๆ เปนสตวทมล าตวออนนม มแผนเทา ดานบนคลมดวยกลามเนอ เรยกวา Mantle ท าหนาทสรางเปลอกพวกหนปนมาหอหม เปนสตวพวกแรกทมหวใจใชในการสบฉดโลหต ไดแก หอย หมก ทาก ลนทะเล
Phylum Mollusca
Class Polyplacophora
Class Gastropoda
Class Bivalvia
Class Cephalopoda
More than 500,000 known species
chitons Snails nudibranchs
clams Squid Octopus Nautilus
ความหลากหลายทางชวภาพ 7. ไฟลมอารโทรโปดา (Phylum Arthropoda) สตวในไฟลมอารโทโพดา เปนสตวทมจ านวนมากทสดในโลก ล าตวเปนปลองและรยางคเปนขอๆ มหนาทตางๆ กน เชน วายน า เดนและรบความรสก มเปลอกแขงหมล าตว (Exoskeleton) ท าดวยสารไคทนทสรางมาจากเซลลผวชนนอก เพอปองกนอนตรายใหกบรางกาย ไดแก แมงดาทะเล แมงปอง กงกอ ตะขาบ ผเสอ กง เหบ เหา เพรยงหนไรแดง
Phylum Arthropoda
Subphylum trilobita
Subphylum Chelicerata
Subphylum Uniramia
Subphylum Crustacea
trilobites Horseshoe crab Sea spiders spiders
Crabs Krill Shrimp Lobster Ispod amphipod
Insects Millipedes Centipede Beetles
ความหลากหลายทางชวภาพ 8. ไฟลมเอไคโนเดอรมาตา (Phylum Echinodermata) = สตวทผวหนงมหนามขรขระ สตวก ลมน มลกษณะเดน คอ มระบบน า (water vascular system) ใชล าเลยงสารตางๆ ไดแก ดาวทะเล เมนทะเล เหรยญทะเล ปลงทะเล ดาวเปราะ ดาวขนนก สตวกลมนอาศยอยในทะเลทงหมด เมอโตเตมทจะมสมมาตรแบบรศม เปนสตวทสามารถงอกอวยวะทขาดไป กลบมาทดแทนของเดมได (Renegeration)
Phylum Echinodermata
Class Astroidae
Class Ophiuroidae
Class Echinoidae
Class Holothuroidae
Class Crinoidae
Sea stars Brittle stars
Crinoids
Sea urchins Sea cucumbers
ความหลากหลายทางชวภาพ 9. ไฟลมคอรดาตา (Phylum Chordata) = สตวทมแกนกลางของรางกาย สตวในไฟลมนมลกษณะรวมกน 4 ประการ คอ 1. มแทงโนโตคอรด (Notochord) อยางนอยชวระยะหนงของชวต 2. มไขสนหลงเปนหลอดยาวอยทางดานหลง (Dorsal) 3. มอวยวะส าหรบแลกเปลยนกาซทบรเวณคอหอย (หรออาจเปลยนแปลงไปเปนอวยวะอน เชน ปอด) 4. สวนใหญมหางอยทางดานทายของล าตว ถดจากทวารหนก
Phylum Chordata
Subphylum Urochordata
Subphylum Cephalochordata
Subphylum Vertebrata
tunicates lancets Agnathans Fish Sharks tetrapods
Class Agnatha
Subphylum Vertebrata
Class Chondrichthyes
Class Osteichthyes
Class Amphibian
Class Retile
Class Aves
Class Mammalia
ความหลากหลายทางชวภาพ
แบบฝกหด บทท 2
ประโยคตอไปนถกหรอผด ………1. สตวในไฟลม Echinodermata เปนสตวทะเลเทานน ………2. เฟนและมอส เปนสงมชวตทไมมเนอเยอ ………3. พชและสตว เปนสงมชวตเพยงสองกลมทมเอมบรโอ ………4. สงมชวตในอาณาจกรสตวเทานนทไมมผนงเซลล ………5. เหด รา และแบคทเรยทกชนดด ารงชวตเปนผยอยสลาย
ประโยคตอไปนถกหรอผด ………6. ไวรสเปนปรสตทไมประกอบไปดวยเซลล โดยสารพนธกรรมอาจ เปน DNA หรอ RNA ………7. รางกายของปลากระดกแขงไมมกระดกออน ………8. ในชวงชวตพช พบกระบวนการ meiosis ครงเดยวทการสราง spore เทานน ………9. ระบบเลอดเปดพบเฉพาะในสตวในไฟลม annelida และ chordata ………10. Spirulina ไมมเยอหมนวเคลยส
11. สตวในขอใดอยไฟลมเดยวกน 1. หอยมอเสอ หอยนางลม หอยปากเปด 2. ปลงบก ปลงน าจด ปลงทะเล 3. ปลาไหล ปลาปกเปา ปลาปากกลม 4. เพรยงหวหอม เพรยงหน เพรยงสาย
12. ขอใดไมใชโครงสรางทเปนอวยวะทสตวเลยงลกดวยนมทกตวม 1. เตานม 2. กระบงลม 3. ตอมเหงอ 4. ขนแบบ hair หรอ fur
13. โรคในขอใดเกดจากเชอไวรส แบคทเรย โพรโทซว และเชอราตามล าดบ 1. โรคพษสนขบา คอตบ โรคบด เกลอน 2. งสวด ตบอกเสบ ปอดบวม ไอกรน 3. ไขไทฟอยด วณโรค ไขมาเลเรย กลาก 4. เอดส บาดทะยก ไสตงอกเสบ เรอน
14. มะพราวกบมะมวง มอะไรทแตกตางกน a) จ านวนใบเลยง b) จ านวนกลบดอก c) ระบบราก d) ระบบเสนใบ 1. a 2. a b 3. a b c 4. a b c d
15. ราเมอก มบทบาทในการกนอาหารคลายกบสงมชวตตวไหน 1. ราขนมปง 2. อะมบา 3. พารามเซยม 4. ยกลนา
16. พลานาเรยมสงใดเหมอนกบไฮดรา 1. มเนอเยอสามชน 2. มชองกสโตรวาสควลาร 3. มชองล าตว (Coeolm) 4. สมมาตรรางกายเหมอนกน
17. ปจจบนมการจ าแนกกลมสงมชวตไวเปน 3 โดเมน คอ Archaea, Bacteria และ Eukarya สงมชวตในอาณาจกรใดทจดไวภายใต 2 โดเมน 1. Plantae 2. Protista 3. Fungi 4. Monera
18. จากขอมลความรเกยวกบพชในหวขอตอไปน ก. ปฏสนธ ข. การถายละอองเรณ ค. การมเมลด ง. การเกดผลชนดตางๆ ขอใดเปนความแตกตางระหวางพชดอกกบพชกลมสนและปรง 1. ก 2. ข 3. ค และ ง 4. ก และ ง
19. สงมชวตทสามารถสงเคราะหดวยแสงได มดเอนเอ แตไมมนวเคลยส เปนสงมชวตกลมใด 1. สงมชวตในอาณาจกรยอยอารเคย แบคทเรย 2. สงมชวตในอาณาจกรยอยยแบคทเรย 3. สงมชวตในอาณาจกรโพรทสตา 4. สงมชวตในโดเมนยคาเรย
20. ขอใดคอ สงมชวตทมการเจรญเตบโต เพมจ านวนมากทสด เมอชายฝงจงหวดประจวบครขนธเกดเหตการณน าแดงหรอขวาฬ (Red Tide) 1. ยกลโนซว 2. ไดโนแฟลเจลเลต 3. ไตรโคโมแนส 4. ไกอาเคย แลมเบย