ย่างก้าวสู่การเป็น “องค์กร ... 1-lesson... ·...
TRANSCRIPT
สรรสาระองคกรแหงความสข เลม 1: กระบวนการเคลอนงานสรางสข | 1
ยางกาวสการเปน “องคกรแหงความสข”
บทเรยนการขบเคลอนองคกรสขภาวะจากสภาอตสาหกรรม
จงหวดฉะเชงเทรา
ลลดา มาไพศาลทรพย
บทนำา
“องคกรสขภาวะ” หรอ “องคกรแหงความสข” เปนกระบวนการ
พฒนาคนในองคกรอยางมเปาหมาย และยทธศาสตรใหสอดคลองกบวสยทศน
ขององคกร เพอใหคนมความพรอมตอการเปลยนแปลง น�าพาองคกรไปสการ
เตบโตอยางยงยน ซงมลกษณะส�าคญ 3 ประการ คอ คนท�างานมความสข
(Happy People) ทท�างานนาอย (Happy Home) และชมชนสมานฉนท
(Happy Team Work) ทางศนยสรางเสรมสขภาวะองคกร (Happy Workplace)
ภายใตส�านกสนบสนนสขภาวะองคกร ส�านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรม
สขภาพ (สสส.) ไดเลงเหนความส�าคญของการเปนองคกรแหงความสข ทบคลากร
ทกคนควรมสขภาวะทด จงไดสรางแนวทางการสรางสขในทท�างานขน เปนความสข
พนฐาน 8 ประการ ทตอบสนองความตองการของมนษยหลายมต ในดานการ
มสขภาพด (Happy Body), การมน�าใจเออเฟอเผอแผ (Happy Heart), การรจก
ผอนคลาย (Happy Relax) การมศาสนาเปนเครองยดเหนยวมคณธรรมประจ�าใจ
(Happy Soul), มเศรษฐกจการเงนทด (Happy Money), การพฒนาความร
(Happy Brain), การมครอบครวทด (Happy Family) และมสงคมทมความสข
(Happy Society) ด�าเนนงานกบกลมเปาหมายหลกคอ “คนท�างานในองคกร”
2 | สรรสาระองคกรแหงความสข เลม 1: กระบวนการเคลอนงานสรางสข
ยางกาวสการเปน “องคกรแหงความสข” บทเรยนการขบเคลอนองคกรสขภาวะ
จากสภาอตสาหกรรมจงหวดฉะเชงเทรา
ซงถอเปนบคคลส�าคญและเปนก�าลงหลกของทงครอบครว องคกร ชมชนและสงคม
ในดานการพฒนานโยบาย การสรางองคความร และการขบเคลอนเครอขาย
ในการสรางเสรมคณภาพชวตคนท�างาน ดวยเหนความส�าคญวา เมอคนท�างาน
ในองคกรมความสข ยอมสงผลกระทบทดตอผลประกอบการหรอผลผลตของ
องคกร ความผาสกในครอบครว ชมชนและสงคมอยเยนเปนสขได
จากค�ากลาวขางตนน สถานประกอบการทงหลายจงมงหวงใหองคกร
เกดการพฒนาอยางยงยนและเปนองคกรแหงความสขทพนกงานทกคนท�างาน
อยดวยความภาคภมใจ ส�านกสนบสนนสขภาวะองคกร ส�านกงานกองทน
สนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.) ไดเลงเหนความส�าคญของการขบเคลอน
เชงนโยบายสงเสรมการสรางองคกรสขภาวะ ผานกลไกการบรณาการรวมกน
ระหวางสภาอตสาหกรรมจงหวดและสถาบนอดมศกษาในพนท เพอเปนแกน
ประสานกบองคกรภาครฐและภาคเอกชนในจงหวดนนๆ (พรธดา วเศษศลปานนท,
2556) โดยน�ารองใน 6 จงหวด (ชลบร เชยงราย นครราชสมา ปทมธาน พระนครศรอยธยา
และราชบร) ในระยะท 1 (2552-2553) และขยายผลไปจงหวดใกลเคยงหรอ
จงหวดอน ๆ ในระยะท 2 (2554-2556) ในอก 3 จงหวด (ฉะเชงเทรา ตรง และ
สงขลา)
จงหวดฉะเชงเทราเปนหนงในจงหวดน�ารองระยะท 2 ดวยศกยภาพทม
อยเดม จงหวดฉะเชงเทรามศกยภาพและความเขมแขงทางดานอตสาหกรรม
มนกลงทนใหความสนใจลงทนมาก มการเคลอนยายฐานการผลตจากกรงเทพมหานคร
และจงหวดใกลเคยงมาลงทนตงโรงงานอตสาหกรรมในเขตจงหวดฉะเชงเทรา
มทรพยากรพนทส�าหรบการลงทนอยอกเปนจ�านวนมากทงในและนอกเขตนคม
อตสาหกรรม นอกจากนยงมโครงสรางพนฐานทเพยงพอตอการพฒนาทงระบบ
คมนาคม ระบบไฟฟา ระบบน�า และระบบโทรคมนาคม ท�าใหฉะเชงเทราสามารถ
เปนศนยกลางของการขยายฐานการผลตและการใหบรการทกดานโดยเฉพาะ
อยางยงในดาน Logistic เนองจากจงหวดฉะเชงเทรามขอไดเปรยบตาง ๆ ของ
ท�าเลทตง นอกจากนจงหวดฉะเชงเทรายงมนคมอตสาหกรรมขนาดใหญถง
ลลดา มาไพศาลทรพย
สรรสาระองคกรแหงความสข เลม 1: กระบวนการเคลอนงานสรางสข | 3
2 แหง ไดแก นคมอตสาหกรรมเวลโกรว ทอ�าเภอบางปะกง และนคมอตสาหกรรม
เกตเวย ซต ทอ�าเภอแปลงยาว ซงเปนแหลงรวมของโรงงานอตสาหกรรมสมยใหม
(ฉบบราง โครงการสรางเสรมสขภาวะองคกรจงหวดฉะเชงเทรา, 2554)
ประกอบกบเลงเหนความส�าคญของ “ทนมนษย” วาเปนทรพยากร
ทส�าคญ โดยเชอวาคณภาพของสนคาและบรการจะดขนนน ยอมเกดจากพนกงาน
ทดมคณภาพและมความรกในองคกร หากองคกรสามารถท�าใหพนกงานมความสข
ในทท�างานแลวความรกและความผกพนยอมตามมาและสงผลดตอองคกรหลายดาน
(ฉบบราง โครงการสรางเสรมสขภาวะองคกรจงหวดฉะเชงเทรา, 2554) ทาง
สภาอตสาหกรรมจงหวดฉะเชงเทรา จงไดจดตง โครงการสรางเสรมสขภาวะ
องคกรจงหวดฉะเชงเทรา ในชอทสะดดใจและค นเคยตามอตลกษณของ
ชาวฉะเชงเทรา นนคอ “8 รว 8 Happy”
โครงการสรางเสรมสขภาวะองคกรจงหวดฉะเชงเทราเรมขบเคลอนงาน
ตงแตเดอนมนาคม พ.ศ.2555 เปนตนมา โดยมทงการเผยแพรความรเกยวกบ
โครงการสงเสรมสขภาวะองคกร สรางเครอขายความรวมมอ แลกเปลยนเรยนร
น�าเครองมอการตรวจสอบองคกรสขภาวะ อาท การวดความสขระดบบคคล
การตรวจสอบสขภาวะระดบองคกร เปนตน มาประยกตใชในการวางแผนกจกรรม
ทง 8 ประการ และรวมถอดบทเรยนความส�าเรจ จนเกดเปนองคกรสขภาวะ
ตนแบบ 10 องคกร ทมนโยบายเกยวกบการเสรมสรางคณภาพชวตในการท�างาน
มการก�าหนดลกษณะโครงการ / กจกรรมเขาไวในแผนพฒนาองคกร รวมถง
การบรรจสขภาวะ 8 ดานใหเปนนโยบายขององคกร มโครงสรางคณะท�างาน
และการด�าเนนงานทชดเจน เกดแผนปฏบตงานทสอดคลองกบวฒนธรรมองคกร
กจกรรมตาง ๆ ทมอยแลว และพฒนาใหเปนระบบสอดรบกบกลองความสข
ทง 8 ประการ ทงนเมอเกดแนวทางการบรหารเปนไปในทศทางทใหความส�าคญ
กบการพฒนาองคกรสขภาวะ โดยใหความส�าคญกบทรพยากรมนษยเปนส�าคญแลว
จงท�าใหองคกรสามารถพฒนาพนกงานใหเกดความสขทเพมสงขนในการท�างาน
จากโครงการและกจกรรมตาง ๆ ทจดขนซงเกดจากการมสวนรวมของคณะท�างาน
4 | สรรสาระองคกรแหงความสข เลม 1: กระบวนการเคลอนงานสรางสข
ยางกาวสการเปน “องคกรแหงความสข” บทเรยนการขบเคลอนองคกรสขภาวะ
จากสภาอตสาหกรรมจงหวดฉะเชงเทรา
และพนกงานทกคนตามความตองการทแทจรง สงผลใหพนกงานเกดการมสวนรวม
ในกจกรรมตาง ๆ กบองคกรมากขน มความพงพอใจในกจกรรมเพมสงขน อตรา
การลาออกลดนอยลง และเกดผลผลตทมคณภาพยงขน
จากทกลาวขางตน จะเหนไดวา การด�าเนนโครงการฯ นนสามารถส�าเรจ
ตามเปาหมายทวางไว โดยโครงการนมงหวงใหเกดผลลพธการปฏบตงาน คอ
ไดองคกรตนแบบ 10 องคกร ทประสบผลส�าเรจตามตวชวดทก�าหนด มการก�าหนด
นโยบายเกยวกบการเสรมสรางคณภาพชวตในการท�างาน และบรรจความสข
8 ประการ ในสถานประกอบการจงหวดฉะเชงเทราทชดเจน ไดคมอแนวทาง
ปฏบตทดขององคกรสขภาวะตนแบบ 1 เลม มเครอขายองคกรสขภาวะ (Healthy
Organization Network) ในจงหวดฉะเชงเทรา
บทความนไดเลงเหนถงการขบเคลอนงานอยางเปนระบบ ซงสามารถ
รวมกบองคกรทง 10 แหง ในการพฒนานโยบาย วสยทศน โครงการ กจกรรม
และการประเมนผลตาง ๆ ทใหความส�าคญกบทรพยากรมนษย จนกระทงเปน
องคกรสขภาวะตนแบบเพอเผยแพรประสบการณไดตอไป บทความนจงเขยนขน
โดยอาศยบทเรยนจากการขบเคลอนงานการสรางองคกรแหงความสขผาน
ประสบการณของผเขยน และการปฏบตงานในพนทรวมกบโครงการฯ จงหวด
ฉะเชงเทรา เพอประสงคใหผอานไดเรยนรกระบวนการขบเคลอนงานสการเปน
องคกรสขภาวะหรอองคกรแหงความสข จากการด�าเนนงานของจงหวด
ฉะเชงเทรา โดยจะน�าเสนอกระบวนการสรางองคกรแหงความสข ซงสามารถ
ถอดบทเรยนการขบเคลอนงานเพอน�ามาศกษาและพฒนา โดยจะเปนประโยชน
แกการขบเคลอนงานของภาคเครอขายในพนทอน ๆ ตอไป
กระบวนการสรางองคกรแหงความสข
การสรางองคกรแหงความสขของจงหวดฉะเชงเทรา แบงแผนการ
ด�าเนนงานเปน 3 ระยะ คอ
ลลดา มาไพศาลทรพย
สรรสาระองคกรแหงความสข เลม 1: กระบวนการเคลอนงานสรางสข | 5
ระยะท 1 : จดอบรม สมมนา และเผยแพรความรเกยวกบโครงการ
สงเสรมสขภาวะองคกร
ระยะท 2 : สรางเครอขายความรวมมอ และแลกเปลยนเรยนร
ระหวางองคกรสขภาวะตนแบบ
ระยะท 3 : ถอดบทเรยน เผยแพรองคความร และจดท�าคมอแนวทาง
ปฏบตทดเกยวกบองคกรสขภาวะ
แผนภาพท 1 แผนการด�าเนนงาน โครงการสรางเสรมสขภาวะองคกรจงหวด
ฉะเชงเทรา ป 2554-2556
จากแผนดงกลาวขางตน สามารถถอดบทเรยนกระบวนการท�างานไดเปน
7 ขนตอน ซงมการด�าเนนการภายใต 3 ระยะ ทก�าหนดไว คอ
ระยะท 1 จดอบรม สมมนา และเผยแพรความรเกยวกบโครงการ
สงเสรมสขภาวะองคกร จะเปนการเชญชวน จงใจ ใหความรเกยวกบองคกรสขภาวะ
และประเมนเพอคดเลอกองคกรทพรอมพฒนาเปนองคกรสขภาวะ ในขนท 1
และ 2 ตามล�าดบ
4
กระบวนการสรางองคกรแหงความสข การสรางองคกรแหงความสขของจงหวดฉะเชงเทรา แบงแผนการดาเนนงานเปน 3 ระยะ คอ ระยะท 1 : จดอบรม สมมนา และเผยแพรความรเกยวกบโครงการสงเสรมสขภาวะ
องคกร ระยะท2 : สรางเครอขายความรวมมอ และแลกเปลยนเรยนรระหวางองคกรสข
ภาวะตนแบบ ระยะท3 : ถอดบทเรยน เผยแพรองคความร และจดทาคมอแนวทางปฏบตทด
เกยวกบองคกรสขภาวะ
จากแผนดงกลาวขางตน สามารถถอดบทเรยนกระบวนการทางานไดเปน 7 ขนตอน ซงมการดาเนนการภายใต 3 ระยะ ทกาหนดไว คอ
ระยะท 1 จดอบรม สมมนา และเผยแพรความรเกยวกบโครงการสงเสรมสขภาวะองคกร จะเปนการเชญชวน จงใจ ใหความรเกยวกบองคกรสขภาวะ และประเมนเพอคดเลอกองคกรทพรอมพฒนาเปนองคกรสขภาวะ ในขนท 1 และ 2 ตามลาดบ
ระยะท 2 สรางเครอขายความรวมมอ และแลกเปลยนเรยนรระหวางองคกรสขภาวะตนแบบ ในระยะนมการดาเนนงานหลายขนตอนตามลาดบคอ สรางเสรมความเขาใจใหกบภาคเครอขายทไดรบคดเลอกเปนองคกรสขภาวะนารอง พรอมทงวางแผนปฏบตการ เพอเปนแนวทางในการดาเนนงาน ตอจากนนคอการลงมอปฏบตจรงในองคกรสขภาวะนารองทง
ขนท1 แรกเรมเชญชวน เปดใจใหรบร ขนท2 คดสรรองคกรทพรอมสข
ขนท3 สรางความเขาใจ เพมพนความร ขนท4 รวมสมองคด วางแนวทาง ขนท5 ลงมอปฏบต ขนท6 การตดตาม และสนบสนน
ขนท7 รวมแชรประสบการณ การสรางองคกรแหงความสข
สรางเสรมองคความร พฒนาเครอขาย และแลกเปลยนเรยนร
ถอดบทเรยน และเผยแพรขยายเครอขาย
แผนภาพท 1 แผนการดาเนนงาน โครงการสรางเสรมสขภาวะองคกรจงหวดฉะเชงเทรา ป 2554-2556
6 | สรรสาระองคกรแหงความสข เลม 1: กระบวนการเคลอนงานสรางสข
ยางกาวสการเปน “องคกรแหงความสข” บทเรยนการขบเคลอนองคกรสขภาวะ
จากสภาอตสาหกรรมจงหวดฉะเชงเทรา
ระยะท 2 สรางเครอขายความรวมมอ และแลกเปลยนเรยนรระหวาง
องคกรสขภาวะตนแบบ ในระยะนมการด�าเนนงานหลายขนตอนตามล�าดบคอ
สรางเสรมความเขาใจใหกบภาคเครอขายทไดรบคดเลอกเปนองคกรสขภาวะ
น�ารอง พรอมทงวางแผนปฏบตการ เพอเปนแนวทางในการด�าเนนงาน ตอจากนน
คอการลงมอปฏบตจรงในองคกรสขภาวะน�ารองทง 10 องคกร พรอมทงใหการ
ตดตามสนบสนน จนเกดเปนเครอขายความรวมมอกนทงโครงการและองคกร
สขภาวะน�ารองทง 10 องคกร และไดมการแลกเปลยนเรยนรระหวางกน ดงจะ
อธบายในขนตอนท 3 ถง 7 ตามล�าดบ ตอมาในระยะสดทาย
ระยะท 3 ถอดบทเรยน เผยแพรองคความร และจดท�าคมอแนวทาง
ปฏบตทดเกยวกบองคกรสขภาวะ จะน�าเสนอในสวนขนตอนท 7 ในการแลกเปลยน
ประสบการณรวมกนขององคกรทไดรบคดเลอกเปนองคกรสขภาวะตนแบบ
จงหวดฉะเชงเทราทง 10 องคกร หลงจากไดด�าเนนการตามทไดวางแผนไว และ
น�าองคความรทไดจากการด�าเนนงานมาแลกเปลยนเรยนร และถอดบทเรยนเพอ
จดท�าคมอแนวทางปฏบตทดเผยแพรใหกบภาคอน ๆ ทสนใจตอไป
จากทกลาวมานน การแบงระยะงานท�าใหมระบบการด�าเนนงานทชดเจน
ตามขนตอน ซงท�าใหผเขารวมเกดการเรยนรตามล�าดบ ดงท Bloom ไดแบง
การเรยนรเปน 6 ระดบ คอ
1. ความรในระดบ “ร” เปนความรทเกดจากความจ�า (knowledge)
จากการเขารวมเวทอบรมความรเชงปฏบตการตาง ๆ
2. ความ “เขาใจ” (comprehend) เปนความสามารถทจะเขาใจ แปล
ถายความ ตความ หรอคาดเดาขอความจากการมสวนรวมในกจกรรมทไดลอง
ประยกตใชองคความร และแลกเปลยนกน ประกอบกบการไดเหนตวอยางทแทจรง
จากการศกษาดงาน แลวสะทอนความเขาใจโดยกลนกลองออกมาเปนแผนปฏบตงาน
(action plan)
3. การประยกต (application) เปนความสามารถในการใชขอมลและ
การโอนถายความรจากสถานะหนงไปยงอกสถานะหนง โดยใชสงทไดเรยนรมา
ลลดา มาไพศาลทรพย
สรรสาระองคกรแหงความสข เลม 1: กระบวนการเคลอนงานสรางสข | 7
กบสถานการณใหม หากเปรยบกบกระบวนการของโครงการฯ จะเหนไดวาม
การน�าแผนปฏบตงานไปด�าเนนการจรงในองคกร ผนวกเขากบบรบทจรงของ
องคกร และมการปรบเปลยนใหเขากบสถานการณขององคกร ณ ขณะนน
พรอมน�าสงทไดด�าเนนการจรงมารวมแลกเปลยนเรยนรสถานการณ ความส�าเรจ
ปญหา และขอเสนอแนะ ผานเวทแลกเปลยนเรยนรองคกรสขภาวะตนแบบ
การวเคราะห (analysis) และการสงเคราะห (synthesis)
4 - 5. ขนทสและหาของ Bloom การน�าสงทไดเรยนรจากการปฏบตจรง
มาวเคราะหหาสาเหตปจจยตาง ๆ และน�ามาสงเคราะหเพอถอดบทเรยนการท�างาน
เพอจดท�าเปนคมอเผยแพรองคความรตอไป
6. การประเมนคา (evaluation) วดได และตดสนไดวาอะไรถกหรอผด
ประกอบการตดสนใจบนพนฐานของเหตผลและเกณฑทแนชด ในทนกระบวนการ
ของการสรางองคกรสขภาวะตนแบบ ไดมการประเมนตนเองและประเมนจาก
โครงการฯ อยเปนระยะ เพอใหทราบถงสถานการณ และผลลพธของการปฏบตงาน
ไดวาส�าเรจตามเปาหมายหรอไม อยางไร ซงจากกระบวนการเรยนรอยางเปน
ระบบนสามารถสรปผลส�าเรจของการด�าเนนงานไดตาม 3 ระยะ ใน 7 ขนตอน ดงน
ขนท 1 แรกเรมเชญชวน เปดใจใหรบร
รปภาพท 1 การสมมนาเปดตวโครงการสรางเสรมสขภาวะองคกรจงหวด
ฉะเชงเทรา
8 | สรรสาระองคกรแหงความสข เลม 1: กระบวนการเคลอนงานสรางสข
ยางกาวสการเปน “องคกรแหงความสข” บทเรยนการขบเคลอนองคกรสขภาวะ
จากสภาอตสาหกรรมจงหวดฉะเชงเทรา
ในครงแรกของการพบกน สงทประทบใจแรกจะสามารถเชญชวน โนมนาว
และจงใจใหผทมาพบกนอยากจะเขารวมโครงการฯ มากยงขน ดงนนแรกเรมดวย
การเชญชวนและเปดใจ ดวยกลยทธและกจกรรมตาง ๆ นน เปนสงทตองมการ
วางแผนงานอยางเปนระบบ เพอใหสามารถตอบสนองความตองการของผเขารวม
ไดอยางตรงจด ตอบค�าถามเกยวกบองคความร ประโยชนทจะไดรบหากเขารวม
ไดอยางตรงใจ อกทงการสอสารหรอประชาสมพนธดวยวธการตาง ๆ ยงเปน
กลยทธทส�าคญเพอใหเกดการรบรและเขาใจตรงกนอยางทวถง ดงกจกรรมทได
ด�าเนนงาน คอ
การสมมนาเปดตวโครงการสรางเสรมสขภาวะองคกรจงหวดฉะเชงเทรา
โดยใชชอ “8 Riew 8 Happy” และประชาสมพนธผานสอตางๆ การจดท�าสอ
ประชาสมพนธแนะน�าโครงการฯ ในดานตางๆ โดยด�าเนนการจดท�าขาวสารใน
เวบไซต ของสภาอตสาหกรรมจงหวดฉะเชงเทรา และเปดเวบไซต โครงการฯ คอ
www.8Riew8Happy.com จดท�าแผนพบ/เอกสารแนะน�าโครงการฯ จดท�าปาย
ประชาสมพนธ เพอประชาสมพนธใหบคลากรและหนวยงานตาง ๆ ในจงหวด
ฉะเชงเทราไดรบรเกยวกบโครงการฯ และจดประชมเพอวางแผนการแตงตง
คณะกรรมการโครงการฯ จากภาคยทธศาสตรและองคกรเอกชนเพอคดเลอก
องคกรสขภาวะตนแบบ พรอมทงจดสมมนาเปดตวโครงการสรางเสรมสขภาวะ
องคกรจงหวดฉะเชงเทราโดยใชชอ “8 Riew 8 Happy”
การสมมนาเปดตวโครงการฯ ท�าใหผเขารวมไดรบองคความรเกยวกบการ
สรางเสรมองคกรสขภาวะ พรอมทงไดแลกเปลยนเรยนรเรองความสขในองคกร
(Happy Workplace) นอกจากไดรบรและเขาใจในแนวคดองคกรสขภาวะแลว
การจดสมมนาเปดตวโครงการฯ ครงน ยงสามารถไดรายชอองคกรทสนใจและ
พรอมเขารวมโครงการฯ ในการขบเคลอนองคกรไปเปนองคกรสขภาวะตนแบบดวย
การจดท�าบนทกความรวมมอ (MOU) ระหวางภาคยทธศาสตร ไดแก
ผ ว าราชการจงหวดฉะเชงเทรา, องคการบรหารสวนจงหวดฉะเชงเทรา,
อตสาหกรรมจงหวดฉะเชงเทรา, มหาวทยาลยราชภฏราชนครนทร, วทยาลย
ลลดา มาไพศาลทรพย
สรรสาระองคกรแหงความสข เลม 1: กระบวนการเคลอนงานสรางสข | 9
การอาชพบางปะกง, ผอ�านวยการส�านกงานนคมเวลโกรว, ผอ�านวยการส�านกงาน
นคมอตสาหกรรมแปลงยาว (เกตเวยซต), หอการคาจงหวดฉะเชงเทรา และ
สภาอตสาหกรรมจงหวดฉะเชงเทรา เพอรวมขบเคลอน สนบสนน ใหค�าปรกษา
ในการด�าเนนงาน
จะเหนไดวา การเปดตวโครงการ การประชาสมพนธ และการจดท�า
บนทกความรวมมอ (MOU) เปนกลยทธหนงในการขบเคลอนงานทเปนแรงจงใจ
ประการแรกของการเขารวมเปนสวนหนงในการสรางองคกรแหงความสข การเปดตว
ในครงแรกนมความส�าคญ เนองจากเปนความประทบใจแรกทผเขารวมงานจะ
สนใจในการรวมกจกรรมกบโครงการฯ ตอหรอไม ประกอบกบการประชาสมพนธ
ทเปนการสรางความรและความเขาใจของสาธารณชนตอกจการ โดยการเผยแพร
และชแจงผานสอตาง ๆ เพอใหสาธารณชนไดรและเขาใจเกยวกบนโยบาย วตถประสงค
การด�าเนนงาน และกจกรรมตาง ๆ ของโครงการ ไดทราบถงขาวสารหรอกจกรรม
ของโครงการฯ อยางตอเนอง นอกจากนการใหขอมลขาวสารผานการประชาสมพนธ
จะเปนจดเรมตนน�าไปสการสอบถาม เพอทราบรายละเอยดเพมเตมจากบคคล
หรอโครงการฯ ในเกอบจะทนทเมอท�าการประชาสมพนธออกไป ซงจะน�าไปสการ
เปนลกคาหรอภาคเครอขายในอนาคต และยงสามารถเขาถงกลมเฉพาะทม
ความสนใจเฉพาะเรองดงกลาวได (ดารา ทปะปาล, 2555, http://free4 mar-
ketingad.blogspot.com/2012/03/blog-post_09.html) ทส�าคญยงเปน
การสรางภาพลกษณในทางบวก (positive image) ใหกบหนวยงานหรอโครงการ
มภาพลกษณทด มนคงในสายตาของสาธารณชน
อกทง การท�า “บนทกความเขาใจ” หรอ “เอมโอย” (MOU-Memorandum
of Understanding) ซงเปนหนงสอทฝายหนงแสดงความสมครใจจะปฏบต
อยางหนงอยางใด และตามเงอนไขทปรากฏในหนงสอนนกบอกฝายหนง โดยท
หนงสอนไมถอวาเปนสญญาผกมด แตแสดงความตองการอนแนวแนของผลงนาม
วาจะปฏบตดงทไดระบไว ยงมสวนชวยใหเกดขอตกลงรวมในเบองตน เพอน�าไปส
การสานสมพนธในการด�าเนนงานรวมกนตอไปอยางราบรนได
10 | สรรสาระองคกรแหงความสข เลม 1: กระบวนการเคลอนงานสรางสข
ยางกาวสการเปน “องคกรแหงความสข” บทเรยนการขบเคลอนองคกรสขภาวะ
จากสภาอตสาหกรรมจงหวดฉะเชงเทรา
ขนท 2 คดสรรองคกรทพรอมสข
การคดสรรองคกรทพรอมสข เปนขนตอนของการแสวงหาองคกรทม
ความพรอมทงเรองความสนใจ ความตงใจจรง และทส�าคญคอความพรอมของ
องคกร ทงระดบผบรหาร คณะท�างาน และระดบปฏบตการ ทจะสามารถเขารวม
โครงการฯ ไดในทกขนตอน และสามารถพฒนาองคกรของตนเองใหเปนองคกร
สขภาวะตนแบบได
1. การประเมน และคดเลอกองคกรสขภาวะตนแบบ เปนการประเมน
ความพรอมและความตงใจจรงในเบองตนของผทสมครเขารวม ซงถอเปนขนตอน
ส�าคญหนงทจะสงผลตอการด�าเนนงานในระยะยาว หากมการประเมนและคดเลอก
ทดมความเขาใจในเปาหมายรวมกนทงคณะท�างานและองคกรทเขารวม จะสง
ผลใหเกดความมสวนรวมในการสรางองคกรแหงความสขตอไป ในการรบสมคร
และคดเลอกภาคโดยตรงเพอเขารวมโครงการฯ ของฉะเชงเทรานน โดยเปาหมาย
ก�าหนดทองคกรสขภาวะตนแบบ จ�านวน 10 แหง ค�านงถงความแตกตางตามประเภท
ของขนาดสถานประกอบการขนาดเลก ขนาดกลาง ขนาดใหญ โดยพจารณาตาม
หลกเกณฑในการพจารณาคดเลอกองคกรตนแบบ ซงเปนองคกรทอยในจงหวด
ฉะเชงเทราและจงหวดใกลเคยง โดยม “หลกเกณฑการพจาณาคดเลอกองคกร
สขภาวะตนแบบจงหวดฉะเชงเทรา” ดงน
สถานประกอบการ คอ ผประกอบการทงในและนอกนคมอตสาหกรรม
สถาบนการศกษาจงหวดฉะเชงเทรา องคการสวนต�าบลจงหวดฉะเชงเทรา สมาคม
ชมรม มลนธ และวสาหกจชมชน
ขนาดของสถานประกอบการ แบงเปน
1. สถานประกอบการขนาดกลาง – เลก (พนกงานนอยกวา 500 คน)
2. สถานประกอบการขนาดใหญ (พนกงานมากกวา 500 คน)
หลกเกณฑการพจารณาประกอบดวย
1. นโยบายของสถานประกอบการเกยวกบ Happy Workplace
(10 คะแนน)
ลลดา มาไพศาลทรพย
สรรสาระองคกรแหงความสข เลม 1: กระบวนการเคลอนงานสรางสข | 11
2. ความเขาใจ แนวคด/หลกการขององคกรเสรมสรางสขภาวะองคกร
โดยน�าเสนอกจกรรม Happy Workplace ตามแนวทาง Happy 8 (20 คะแนน)
3. ระยะเวลาในการด�าเนนกจกรรม Happy Workplace จนถงการ
ด�าเนนการในปจจบน (5 คะแนน)
4. สดสวนและขอมลของสถานประกอบการทเขารวมกจกรรมใน
Happy Workplace (5 คะแนน)
5. การสนบสนนการด�าเนนงานโครงการ Happy Workplace ของ
ผบรหารสถานประกอบการ (5 คะแนน)
6. ความส�าเรจของการด�าเนนกจกรรม Happy Workplace ท
เหนเปนรปธรรมและเกดประโยชนตอพนกงาน/สถานประกอบการ/ชมชนสงคม
(15 คะแนน)
7. ปจจยสความส�าเรจในการด�าเนนกจกรรม Happy Workplace
(5 คะแนน)
8. นวตกรรมของสถานประกอบการในการด�าเนนกจกรรม Happy
Workplace เพอเสรมสรางสขภาวะในองคกร (10 คะแนน)
9. ลงพนทเพอพจารณาตรวจสอบการด�าเนนกจกรรมตามแนวทาง
Happy Workplace (15 คะแนน)
10. การน�าเสนอเนอหาครบถวน ชดเจน และวธการจดท�ารปแบบ
การน�าเสนอ (10 คะแนน)
10.1 การน�าเสนอตามขอ 1-8 ใหน�าเสนอเปน Power Point /
รปถายกจกรรมผลการด�าเนนการพรอมค�าอธบายโดยสรปเปนรปแบบรายงาน
10.2 สามารถน�าเสนอเอกสาร / หลกฐานอน ๆ นอกเหนอจาก
รายละเอยดขอ 1-9 เพมเตมได (ถาม) เพอประกอบการพจารณาของคณะกรรมการ
คดเลอกตอไป
จากการคดเลอกดวยหลกการประเมนเบองตน ท�าใหไดองคกรทสนใจ
เขารวมโครงการฯ และมความพรอมในการด�าเนนงานทงสน 14 องคกร ทงภาครฐ
12 | สรรสาระองคกรแหงความสข เลม 1: กระบวนการเคลอนงานสรางสข
ยางกาวสการเปน “องคกรแหงความสข” บทเรยนการขบเคลอนองคกรสขภาวะ
จากสภาอตสาหกรรมจงหวดฉะเชงเทรา
และเอกชน ซงมทงองคกรขนาดเลก ขนาดกลาง และขนาดใหญ เพอเขาสกระบวนการ
ในขนตอไปรวมกน
ขนท 3 สรางความเขาใจ เพมพนความร
เมอไดองคกรทมความพรอมในการด�าเนนกจกรรมรวมกนแลว จงเขาส
ขนตอนของการสรางความเขาใจใหกบองคกรทง 14 แหง เพอเสรมจากการรบร
ทมอยแลว เปนความเขาใจในรายละเอยดของการสรางองคกรสขภาวะมากยงขน
สามารถแลกเปลยนประเดนค�าถาม สงทอยากทราบจากผเขารวมอบรมซงมประสบการณ
แตกตางกน และจากผเชยวชาญจากองคกรสขภาวะตนแบบทมประสบการณ
การด�าเนนงานมากอนแลว จงไดจดกจกรรมตาง ๆ ขน เพอเสรมสรางความเขาใจ
และเพมพนความรใหแกองคกรทไดรบการคดเลอกมาแลว ดงน
1. การจดเวทสมมนาเชงปฏบตการ
การด�าเนนโครงการไดด�าเนนการจนถงการคดเลอกองคกรตนแบบ เพอ
เขาส การสมมนาเชงปฏบตการและการศกษาดงานองคกรตนแบบจงหวด
พระนครศรอยธยา เพอน�าสงทไดเรยนรประกอบกบศกยภาพเดมทมอยมาสราง
สรรคองคกรแหงความสข หรอ Happy Workplace ในสถานประกอบการของ
ตนเอง ซงมสถานประกอบการทเขารวมทงขนาดเลก-กลาง และขนาดใหญ อาท
บรษท เอมเอนคอมพวออฟเซท จ�ากด บรษท แจมไพบลยแกส จ�ากด บรษท
สยามไวร อนดสทร จ�ากด บรษท มลนเนยม ไมโครเทค (ประเทศไทย) จ�ากด
บรษท เอส.พ.เอส.อนเตอรเทค จ�ากด บรษท เอส พ เอส โคออพเพอเรท จ�ากด
บรษท โกลดเพรส อนดสตร จ�ากด บรษท ไมโครชพ เทคโนโลย (ไทยแลนด) จ�ากด
หางหนสวน ซ.บ.เพนท บรษท วนวน ซพพลาย จ�ากด ส�านกงานเกษตรจงหวด
ฉะเชงเทรา บรษท โตโยตา มอเตอร ประเทศไทย จ�ากด บรษท ท ไทยแสนคฟดส
จ�ากด เปนตน สถานประกอบการดงกลาวไดเขารวมการสมมนาเชงปฏบตการ
เพอเรยนรสการเปนองคกรแหงความสข ในแบบฉบบของพวกเขาเอง
ลลดา มาไพศาลทรพย
สรรสาระองคกรแหงความสข เลม 1: กระบวนการเคลอนงานสรางสข | 13
รปภาพท 2 การจดเวทสมมนาเชงปฏบตการ
การสมมนาเชงปฏบตการ การประชมเชงปฏบตการ หรอ เวรกชอป
(workshop) หมายถงการประชมรวมกนเปนกลม ๆ เปนระยะเวลาหลายวน
โดยเนนการรวมกนท�างาน เพอฝกการแกปญหาโดยผเขาประชมทกคนจะตองม
สวนรวมลงมอปฏบต (hands-on training) มการอภปรายเรองราวเฉพาะตอนใด
ตอนหนงของบทเรยน โดยผเขารวมตองเตรยมขอมลลวงหนามาเสนอตอกลมดวย
ซงการอบรมสมมนาเชงปฏบตการ (workshop) ในครงนเองไดจดขนในหวขอ
“กลยทธสการเปนองคกรแหงความสข (Happy 8 workplace)” โดยมวทยากร
จากองคกรตาง ๆ เขามาแลกเปลยนความร อาท บรษท อนเตอรเนชนแนล แลบ
บอราทอรส จ�ากด ทเชอวา “องคกรแหงความสข เทากบพนกงานมคณภาพชวต
ทด” ทรเรมท�าจากสงเลก ๆ คอ “การให” จากพนกงาน และ การใหพนกงานท
ตอง “ตรงกบความตองการทแทจรงของพนกงาน” เปนส�าคญ บรษท ทอปเทรนด
แมนแฟคเจอรง จ�ากด นโยบายการบรหารงานขององคกร ทคณะกรรมการบรหาร
ใหความส�าคญกบการพฒนาคณภาพชวตคนท�างาน ใหมความสขอยางยงยน และ
ตองการใหพนกงานมทศนคตในดานบวกตอตวเองและองคกร จงไดใหนโยบาย
ไววา “พนกงานด บรษทด สงคมด” ไวเปนแนวทางสภารกจ การพฒนาบคลากร
ใหมความสขในการท�างาน และบรษท ไทยซมมทฮารเนส จ�ากด (มหาชน)
หวใจส�าคญของการด�าเนนกจกรรม Happy work place ของบรษทนนคอ
การสนบสนนจากผบรหารระดบสง ความพรอมของหนวยงานหลก และการกระจาย
14 | สรรสาระองคกรแหงความสข เลม 1: กระบวนการเคลอนงานสรางสข
ยางกาวสการเปน “องคกรแหงความสข” บทเรยนการขบเคลอนองคกรสขภาวะ
จากสภาอตสาหกรรมจงหวดฉะเชงเทรา
กจกรรมถวนทวสตวพนกงานโดยปจจย 3 ประการนเอง ทจะท�าใหเกดองคกร
แหงความสขได นอกจากนไดไขขอของใจของผเขาสมมนาไดอยางชดเจน ซงนาจะ
ตรงกบค�าถามในใจของใครอกหลายคน อาท ไมรจะเรมอยางไร ใครตองเปนคนท�า
ค�าตอบงาย ๆ คอ หากไมน�า Happy Workplace ผสานกบธรกจใหได การสราง
องคกรแหงความสขจะเดนไปไดยาก การจะเรม Happy Workplace ควรเรม
จากการสรางใหเกดวฒนธรรมองคกรใหทกคนมเลอดเดยวกนกอน และสราง
“ทม” เพอใหกจกรรมด�าเนนไปได เปนตน
การสมมนาเชงปฏบตการครงน ท�าใหผเขารวมเกดการเรยนร ไดเขาใจ
ประเดนการสรางองคกรสขภาวะทหลากหลายมมมอง ทงในดานการใหความส�าคญ
ของผน�าองคกร การรเรมการสรางองคกรแหงความสข การมสวนรวมของทกคน
ในองคกรในการด�าเนนงานโดยยดหลกความตองการและบรบทของคนในองคกร
เปนหลกส�าคญ นอกจากนการไดมาปฏบตงานและเรยนรรวมกน ยงท�าใหเกด
เครอขายทสามารถตดตอสอสาร ปรกษากนไดตลอดกระบวนการ จนเกดความ
เขาใจ ไดเรยนรแนวคด และประสบการณจากองคกรสขภาวะตนแบบหลากหลาย
องคกร
2. การศกษาดงาน
ในการด�าเนนงานโครงการองคกรสขภาวะ เมอผานการสมมนาเชงปฏบตการ
แลวนน ไดเดนทางไปศกษาดงานทจงหวดพระนครศรอยธยา คอ บรษท เทยน
ประเทศไทย จ�ากด และ บรษท เวสเทรนดจตอล (ประเทศไทย) จ�ากด ซงเปนองคกร
ตนแบบทประสบความส�าเรจของจงหวดพระนครศรอยธยา การศกษา ดงานครงน
ท�าใหเกดแรงจงใจในการน�าไปประยกตใชจรงในองคกร เหนขนตอน กระบวนการ
ประสบการณ และความเปนไปไดจรงของการเกดองคกรสขภาวะอยางชดเจน
ยงขน เพอน�าตวอยางและการเรยนรดวยตนเองนน ไปใชในการวางแผนงานและ
น�าไปปฏบตจรงตอไป อกทงยงเกดแรงจงใจทดในความเชอมนวา องคกรทมความสข
สามารถเกดขนไดจรง โดยมระบบการท�างานทสามารถพฒนาไดตามแบบฉบบ
ขององคกรตนเอง
ลลดา มาไพศาลทรพย
สรรสาระองคกรแหงความสข เลม 1: กระบวนการเคลอนงานสรางสข | 15
รปภาพท 3 การศกษาดงาน
การศกษาดงานนนเปนการแลกเปลยนเรยนร อกรปแบบหนงทไดรบ
ความนยมอยางมากในปจจบน การเรยนรทเรวทสด คอ การเรยนรจากความส�าเรจ
ของผอนซงใชเวลานอย หากมการศกษาดงานอยางมประสทธภาพจะเปนสวน
ชวยพฒนาผเขารวมดงานไดอยางมาก การศกษาดงานนน เปนกจกรรมหนงใน
กระบวนการพฒนาบคลากรทจะชวยเพมพนความรทกษะประสบการณ ใหกบ
ตวบคลากร อกทงเปดมมมองทจะรบกบการเรยนรในสงใหม สรางความพรอมใหแก
ทงตวบคลากรเอง และสรางผลสมฤทธใหแกทมงานและหนวยงาน
การศกษาดงานมประโยชนอยางมาก ทงในดานความรความเขาใจ ความคด
ความสมพนธ การท�างานเปนทม ฯลฯ นนคอ ชวยกระตนใหเกดการเรยนรรวมกน
รวมทงแลกเปลยนประสบการณ มมมองความคดเหนตาง ๆ รวมกนบนสถานการณ
เดยวกน หรอเหตการณเดยวกน ท�าใหไดเหนถงเทคนควธการในการน�ามาปรบใช
หรอการแกไขปญหา อนทจะกอใหเกดประโยชนในการท�างาน แตกระนนกตาม
หากการศกษาดงานนนขาดการวางแผนกอนการไปดงาน จะท�าใหวตถประสงค
ทวางไวไมอาจบรรลเปาหมายของการเรยนรได ดงนนกอนการศกษาดงานทกครง
ควรมการวางวตถประสงคและวางแผนกอนการลงพนท นนคอ การเตรยมความ
พรอมกบสถานททจะไปศกษาดงานใหมความเหมาะสมและสอดคลองกบ
วตถประสงคของโครงการฯ ประสานกบวทยากรเพอใหเกดความเขาใจตรงกน
ในสงทเราอยากเขาไปเรยนร และการเตรยมความเขาใจรวมกนกบผเขารวมศกษา
16 | สรรสาระองคกรแหงความสข เลม 1: กระบวนการเคลอนงานสรางสข
ยางกาวสการเปน “องคกรแหงความสข” บทเรยนการขบเคลอนองคกรสขภาวะ
จากสภาอตสาหกรรมจงหวดฉะเชงเทรา
ดงานใหทราบถงวตถประสงคการดงาน การด�าเนนงานทตองกระท�าตอหลงจาก
เสรจสนการดงานวาตองไดประเดนใดกลบมาบาง ไมวาจะเปนแนวคดการสราง
องคกรแหงความสขแบบฉบบของพนทนนๆ กระบวนการสรางองคกรแหงความสข
ปญหาอปสรรคและการกาวผานปญหานนๆ มวธการเชนไร มปจจยใดบางทท�าให
ประสบความส�าเรจ ผรวมศกษาดงานจงจ�าเปนตองเตรยมความพรอมตนเอง
ในประเดนตาง ๆ อาท ตงประเดนปญหาทเกดขนในการท�างานปจจบน รวมทง
ทบทวนถงวธการท�างานในปจจบน แนวคดทมงหวงเพอจะไดน�าความรมาใช
ในพฒนาการท�างานใหเกดประสทธภาพ และเตรยมจดเปนบนทกเตอนความจ�า
กอนการศกษาดงาน
ทงนจะเหนไดวาการจะศกษาดงานใหเกดประสทธภาพนน มความส�าคญ
อยทการเตรยมความพรอมของผเขารวมศกษาดงาน ทจ�าเปนตองมความเขาใจ
ถงวตถประสงคและเปาหมายส�าคญในการศกษาดงานในแตละครง ไดเตรยม
ความพรอมในหวขอค�าถามหรอสงทตองการศกษามาลวงหนาเพอหาค�าตอบ และ
เมอศกษาดงานเสรจสนควรมกระบวนการตอเนองเพอน�าความรทไดมาจดบนทก
วเคราะห สงเคราะห เพอน�ามาประยกตกบงานของตนเองได ตลอดจนเผยแพร
องคความรทไดแกทมหรอเพอนรวมงานใหเกดการพฒนาตอยอด
ขนท 4 รวมสมองคด วางแนวทาง
หลงจากไดรบความร และเกดความเขาใจจากการด�าเนนงานทผานมา
แลว กระบวนการเขาสการเปนองคกรแหงความสขของคณะ 8 รว 8 happy
ไดด�าเนนการตอโดยมการสรปบทเรยนจากการเรยนรจากการอบรมเชงปฏบตการ
และการศกษาดงานรวมกน และลงมอวางแผนการปฏบตงาน (action plan)
ของแตละองคกรดวยหลายสมองระดมความคด ทงผบรหาร HR ผจดการ และ
พนกงาน อยางขะมกเขมน เพอน�าแผนนไปสการด�าเนนงานจรงกบองคกรของ
ตนเอง
ลลดา มาไพศาลทรพย
สรรสาระองคกรแหงความสข เลม 1: กระบวนการเคลอนงานสรางสข | 17
1. การเขยนโครงการ และวางแผนปฏบตงาน (action plan)
แผนปฏบตงานนน จดท�าขนเพอวางแนวทางการท�างานใหน�าไปส
ความส�าเรจและบรรลตามเปาหมายตามทก�าหนดไว การจะบรรลเปาหมายไดนน
จ�าตองมแผนงานรองรบทชดเจน และถาแผนปฏบตงานสามารถด�าเนนงาน
ไดตามทวางไวนนกจะสงผลตอความส�าเรจของเปาหมายทก�าหนดไวเชนกน
การมแผนปฏบตงานท�าใหผด�าเนนงานและผทเกยวของรบรถงบทบาทหนาท
ความรบผดชอบในงานแตละสวน เขาใจกระบวนการท�างานตงแตตนจนจบ มการ
วางแผนการประเมนและตวชวดทชดเจน ทราบถงศกยภาพของปญหาและโอกาส
ทจะเกดขน สามารถปรบปรงแกไขกระบวนการตดสนใจภายในองคกรหรอหนวยงาน
ใหดขน สามารถชเฉพาะใหเหนทศทาง คานยม และวตถประสงคในอนาคตของ
หนวยงาน สามารถชวยใหแตละบคคลหรอแตละหนวยงานปรบเขาไดกบ
สงแวดลอมทเปลยนแปลงไป และสามารถชวยผ บรหารใหมความมนใจวา
หากด�าเนนการแลวจะน�าความกาวหนามาสองคกรและหนวยงาน
การวางแผนปฏบตงานขององคกรครงน ท�าใหมแนวทางการด�าเนนงาน
ทชดเจน ทงดานทรพยากร บคลากร กระบวนการด�าเนนงาน และความมนใจ
ขององคกรในแผนงานทจะสามารถบรรลวตถประสงคตามเปาหมายทวางไว
จงเปนหนทางเรมตนการกาวสการเปนองคกรแหงความสขตอไป
รปภาพท 4 คณะท�างานรวมงานการปฏบตงาน
18 | สรรสาระองคกรแหงความสข เลม 1: กระบวนการเคลอนงานสรางสข
ยางกาวสการเปน “องคกรแหงความสข” บทเรยนการขบเคลอนองคกรสขภาวะ
จากสภาอตสาหกรรมจงหวดฉะเชงเทรา
ขนท 5 ลงมอปฏบต เพอสรางองคกรแหงความสข
การด�าเนนการตาม action plan องคกรน�ารองทง 10 องคกร มเวลา
2 เดอนในการด�าเนนงานตามแผนปฏบตงานทไดวางไว โดยน�าแผนปฏบตงาน
ไปประยกตใหสอดคลองกบ นโยบาย วสยทศน พนธกจ วฒนธรรมองคกร และ
กจกรรมเดมขององคกรทด�าเนนมาอย แลว เพอใหเกดความสอดคลองกบ
บรบทเดมและเกดการพฒนาระบบการดแลทรพยากรบคคลใหครอบคลมในกลอง
แหงความสขทง 8 ประการ ซงสามารถถอดบทเรยนจากการน�าไปปฏบตของ
ทง 10 องคกรไดดงน
การก�าหนดนโยบาย Happy Workplace องคกรสขภาวะตนแบบ
ทง 10 องคกร ไดก�าหนดเปนนโยบายทเพมความส�าคญตอทรพยากรมนษยทเปน
ทนส�าคญขององคกรยงขน โดยใชหลกการของ Happy Workplace มาด�าเนนการ
รวมกนกบแนวทางการด�าเนนงานดานอน ๆ และทส�าคญคอการบรรจกจกรรม
กลองความสข 8 ประการ ในนโยบายทจะขบเคลอนตอไป
การก�าหนดคณะท�างาน คณะท�างานเปนปจจยหนงทส�าคญในการ
ขบเคลอนงานองคกรสขภาวะนไดอยางสมบรณ ทง 10 องคกร จงไดจดตงคณะ
กรรมการสรางเสรมสขภาวะองคกร (Happy Workplace) ขนมา โดยมโครงสราง
คณะกรรมการทมาจากทกสวนขององคกร ตามฐานแนวคดการมสวนรวมของ
พนกงานทกคน ซงสามารถท�าใหเกดการระดมความคดเหนและการมสวนรวม
ในการคด วางแผนจากทกสวนงานทมอย โดยเกดจากความสมครใจในการเขารวม
เปนคณะท�างาน อาท หวหนาฝายการผลต หวหนางานแผนกตาง ๆ เจาหนาท
บญช เจาหนาทสวนงานตาง ๆ ชางเทคนค เปนตน ท�าใหเหนวาการพฒนาคณภาพ
ชวตของพนกงาน และการสรางองคกรสขภาวะไดนน มไดมาจากการท�างานของ
ฝายทรพยากรมนษยเทานน หากแตเกดจากการมสวนรวมของพนกงานทกคน
การด�าเนนงานตามกจกรรมกลองความสข 8 ประการ กจกรรม
กลองความสข 8 ประการ ไดถกบรรจในการด�าเนนงานของทง 10 องคกร
ตามนโยบายทไดวางไวซงพบวา บางสวนมกจกรรมทครอบคลมทก ๆ ดานอยแลว
ลลดา มาไพศาลทรพย
สรรสาระองคกรแหงความสข เลม 1: กระบวนการเคลอนงานสรางสข | 19
แตไมไดแบงแยกหรอจดระบบกจกรรมอยางชดเจน หากแตบางองคกรกยงขาดกจกรรมในบางดาน ดงนนเมอมการบรรจกจกรรมทง 8 ประการเขาไปองคกร ไดมการจดระบบเพอจ�าแนกกจกรรมทมอยตามกลองความสข 8 ประการ ท�าให พบวา กจกรรมทท�าอยนนใหน�าหนกกจกรรมในสดสวนเทาใด ควรเพมหรอ ปรบลดกจกรรมประการใดบาง หรอพฒนากจกรรมใหสอดคลองและสอดรบกบความตองการของพนกงานยงขน ซงกจกรรมทไดด�าเนนงานตามแผนปฏบตงานของทง 10 องคกร อาท
กจกรรมชมชนคนเอส.พ.เอส. ของบรษท เอสพเอส อนเตอรเทค จ�ากด : โดยมเปาหมายใหพนกงานไดออกก�าลงกายอยางนอย 1 วนตอสปดาห ในทก ๆ วนพธ เวลา 8.00 - 8.20 น. สงเสรมใหพนกงานไดออกก�าลงกายตอนเชารวมกน เปนเวทแหงการประชาสมพนธ/แจงขาวสารตาง ๆ โดยผบรหาร พรอมทงมอบของขวญวนเกดประจ�าสปดาหและประจ�าเดอนใหแกพนกงาน ในกจกรรมนนตวแทนแตละฝายงานจะขนน�า ออกก�าลงกายทกสปดาหหมนเวยนกนไปในทมของตนเอง กจกรรม Familiar Talk เพอใหหวหนาไดเปนตวแทนของพนกงานในการน�าขอเรยกรองตาง ๆ มาเสนอตอผบรหาร ภายในกจกรรมจะเปนเหมอนการจดประชมเลก ๆ ทนงพดคยกนระหวางตวแทนหวหนางานกบผบรหาร บรรยากาศการประชมกจะมทงความสนกสนาน รวมถงการพดคยแบบเปนกนเอง ท�าใหเกดการแกปญหารวมกน โดยมเปาหมายเพอสรางความพงพอใจใหกบพนกงาน มม Mini Spa ของบรษท ไมโครชพ เทคโนโลย (ไทยแลนด) จ�ากด: เปนการจดมมมนสปา แบบใชถงสมนไพรอบรอน ของชมรมคนรกสขภาพ มเปาหมายเพอใหพนกงานไดผอนคลายเมอยลาจากการท�างาน โดยการท�ามนสปาสมนไพร ซงพนกงานสามารถมาใชบรการไดทกวนในชวงพกเบรก
20 | สรรสาระองคกรแหงความสข เลม 1: กระบวนการเคลอนงานสรางสข
ยางกาวสการเปน “องคกรแหงความสข” บทเรยนการขบเคลอนองคกรสขภาวะ
จากสภาอตสาหกรรมจงหวดฉะเชงเทรา
โครงการอปสมบทหมภาคฤดรอน ของหางหนสวนจ�ากด
ซ.บ.เพนท : บรษทใหความส�าคญกบวนส�าคญทางศาสนา
จงจดใหมกจกรรมใหพนกงานมสวนรวมในการท�านบ�ารง
ศาสนา รวมทงใหพนกงานทสนใจอปสมบทหมภาคฤดรอน
โดยไมเสยคาใชจาย เพอเปนประโยชนในการด�าเนนชวต
ของพนกงาน สงเสรมใหพนกงานมศลธรรมในการด�าเนนชวต
ซงจะจดในเดอนเมษายนของทกป
โครงการเพอนแนะน�าเพอน ของบรษท มลนเนยม ไมโครเทค
(ประเทศไทย) จ�ากด : บรษทจดใหมโครงการนเพอใหพนกงาน
สามารถแนะน�าเพอนใหมาสมครงาน หากสามารถแนะน�า
เพอนมาสมครงานทบรษทได และเพอนนนสามารถท�างาน
ไดครบ 3 เดอน พนกงานจะไดรบเงน 800 บาท โดยมเปาหมาย
ใหพนกงานไดรบรายไดเพมขนและมเงนเกบออมเพมเตม
กจกรรมรไวใชวา ของส�านกงานเกษตรจงหวดฉะเชงเทรา :
ส�านกงานเกษตรฯ ใหความส�าคญในการพฒนาบคลากร โดย
จดใหมการอบรมพฒนาศกยภาพการท�างานแกเจาหนาท
ในเวทสมมนาตางๆ และสงเจาหนาทเขารบการอบรมเพอ
เพมศกยภาพในการท�างาน โดยใชงบประมาณของส�านกงานได
กจกรรมวน Family Day ของบรษท โกลดเพลส อนดสตร
จ�ากด : บรษทจะจดใหพนกงานและครอบครวไดไปเทยว/
ทศนศกษา โดยบรษทจะสนบสนนการทองเทยวฟรตลอด
การเดนทาง ในชวงเดอนตลาคม
โครงการจดท�าตหนงสอ ของบรษท เอมเอนคอมพวออฟเซท
จ�ากด : มการใหพนกงานน�าเงนทไดจากการขายวสดรไซเคล
ไปจดท�าตหนงสอ และน�าหนงสอทเหลอจากการสงมอบแก
ลกคา และนตยสาร “ทน 8 รว” ซงเปนผลผลตหนงของบรษท
ลลดา มาไพศาลทรพย
สรรสาระองคกรแหงความสข เลม 1: กระบวนการเคลอนงานสรางสข | 21
บรรจลงในตเรยกวา “Pocket Library” น�าไปใหแกโรงเรยน
ทขาดแคลนในจงหวดฉะเชงเทรา เปนการสงเสรมใหเยาวชน
ไดอานหนงสอเพมเตมจากต�าราเรยน โดยเฉพาะหนงสอทม
ขอมลของทองถนตนเองอย โครงการนจะจดท�าทก ๆ 3 เดอน
โดยมเปาหมายใหเดก ๆ ในทองถนทขาดแคลนไดมหนงสอด
ไวเรยนร
ขนท 6 การตดตาม และสนบสนน
การขบเคลอนงานองคกรสขภาวะ จ�าเปนตองมการตดตาม ประเมนผล
และใหการสนบสนนอยเปนระยะ เพอทจะสามารถประเมนพฒนาการทเกดขน
วาเปนไปในทศทางใด ตรงตามแผนและเปาหมายทไดวางไวหรอไม อกทงเปนการ
ทบทวนตนเองถงความส�าเรจ ปญหาอปสรรค และแนวทางแกไขทไดด�าเนนการ
และสามารถแลกเปลยนเรยนรในการด�าเนนงานขององคกรอน ๆ จากการตดตาม
ทไดจดขน ประกอบกบไดรบการสนบสนน ใหค�าปรกษา จากผทมประสบการณ
ทแตกตางกน ดงรายละเอยดกจกรรม
1. การจดเวทแลกเปลยนเรยนรเพอตดตามผลการปฏบตกจกรรม
ขององคกรตนแบบ
การจดเวทแลกเปลยนเรยนรเพอตดตามผลการปฏบตกจกรรมของ
องคกรตนแบบ ในหวขอ “สภากาแฟ Relax for Reflect” ณ หองประชม บรษท
เอส.พ.เอส อนเตอรเทค จ�ากด จงหวดฉะเชงเทรา โดยในเวทแลกเปลยนเรยนร
ครงน ไดใหแตละองคกรรายงานสถานการณความกาวหนา จากผลการปฏบตงาน
ตามแผนปฏบตงาน (action plan) ขององคกรตนแบบ รวมถงรวมแลกเปลยนและ
รบฟงปญหาอปสรรคในการขบเคลอนงานเพอหาทางแกไข และเตรยมความพรอม
กอนทจะมการประเมนองคกรตนแบบรวมกน
เวทแลกเปลยนเรยนรท�าใหแตละองคกรทเปนองคกรสขภาวะตนแบบ
ซงก�าลงด�าเนนการตามแผนปฏบตงานมาระยะหนงนน ไดรวมแลกเปลยนวธการ
ด�าเนนงาน ปญหา/อปสรรคทพบ ไดตงขอสงเกต และรวมเสนอแนะแนวทาง
22 | สรรสาระองคกรแหงความสข เลม 1: กระบวนการเคลอนงานสรางสข
ยางกาวสการเปน “องคกรแหงความสข” บทเรยนการขบเคลอนองคกรสขภาวะ
จากสภาอตสาหกรรมจงหวดฉะเชงเทรา
การแกไข ปรบปรง และพฒนางานเพอใหบรรลตามเปาหมายทตงไวในการเปน
องคกรสขภาวะตนแบบของจงหวดฉะเชงเทราตอไปได
2. การนเทศงานภาคสนาม และพฒนาองคกร
คณะกรรมการตดตามประเมนผลความส�าเรจขององคกรตามตวชวด
ทก�าหนด โดยการลงเยยมองคกรสขภาวะน�ารองทง 10 แหง เพอนเทศงาน สงเกต
การด�าเนนงาน บรรยากาศในองคกร พดคยกบทมงานในแตละองคกร และตดตาม
ประเมนผล หลงจากการประเมนเสรจสน คณะกรรมการไดสรปผลการด�าเนนงาน
ถอดบทเรยน ปญหาอปสรรคในการด�าเนนงานตอไป
ขนท 7 รวมแลกเปลยนประสบการณการสรางองคกรแหงความสข
1. เวทแลกเปลยนเรยนรระหวางองคกรสขภาวะตนแบบ จงหวด
ฉะเชงเทรา
เวทแลกเปลยนเรยนรในครงนท�าใหองคกรสขภาวะตนแบบ จงหวด
ฉะเชงเทรา ไดแลกเปลยนเรยนรผลลพธความส�าเรจขององคกรสขภาวะตนแบบ
ทง 10 แหง ประกอบกบปจจยแหงความส�าเรจ ปญหาอปสรรคและแนวทางการ
แกไขปญหารวมกน เพอเปนบทเรยนน�าไปประยกตใชในการพฒนาองคกรตนเอง
ตอไป รวมถงการประสานเครอขายองคกรสขภาวะตนแบบในรนท 1 ของจงหวด
ฉะเชงเทรา เพอเปนก�าลงส�าคญในการเปนองคกรพเลยงเพอขบเคลอนงานใน
ระยะตอไป นอกจากนสงทไดจากเวทน คอ การสกดองคความรจากองคกรสขภาวะ
ตนแบบทง 10 แหง ออกมาเปนคมอแนวทางปฏบตทดเพอเผยแพรแกผทสนใจ
รปภาพท 5 เวทแลกเปลยนเรยนรองคกรสขภาวะตนแบบ
ลลดา มาไพศาลทรพย
สรรสาระองคกรแหงความสข เลม 1: กระบวนการเคลอนงานสรางสข | 23
โดยกจกรรมครงนไดจดเวทน�าเสนอประสบการณจากการถอดบทเรยนขององคการสขภาวะตนแบบทประสบผลส�าเรจ ผานการน�าเสนอผลงาน การแลกเปลยนขอคดเหน ขอเสนอแนะระหวางกน และรวมกนน�าเสนอการจดท�าคมอแนวทางปฏบตทด (best practice) ขององคกรสขภาวะตนแบบทไดจากเวทแลกเปลยนเรยนร และการสมภาษณเชงลกของ สสส. และสภาอตสาหกรรมจงหวดฉะเชงเทรา เพอเผยแพรค มอและสอความร ทไดจากองคกรสขภาวะตนแบบไปยงภาคยทธศาสตร ภาคโดยตรงและเครอขาย รวมถงจดท�าสอความรทไดจากการประชมเครอขาย และเผยแพรในเวบไซต ของโครงการฯ และสออน ๆ ของเครอขาย 2. การขยายเครอขาย หลงจากไดองคกรสขภาวะตนแบบทง 10 องคกร ของจงหวดฉะเชงเทรา องคกรสขภาวะตนแบบจะไดรบการสนบสนนและสงเสรมใหเขามามสวนรวมในการขบเคลอนงานในระยะตอไป ในรปแบบของพเลยง เพอใหเกดเครอขายการท�างานในการเผยแพรแนวคดองคกรสขภาวะอยางยงยน องคกรตนแบบเหลานจะเปนก�าลงส�าคญในการเผยแพรแนวคดและประสบการณท�างานแกองคกร ทสนใจ
บทเรยนสความสำาเรจ
การท�าขอตกลง MOU การท�าขอตกลง MOU รวมกนเกดความรวมมอจากภาคทเขารวม ทท�าใหโครงการฯ มภาคยทธศาสตรทเกยวของสวนใหญเขารวมสนบสนนในการด�าเนนงานและกจกรรมตางๆ ทจดขน ซงสงผลใหเกดการด�าเนนงานรวมกน อยางราบรน การวางระบบด�าเนนงาน การด�าเนนงานมการแบงระยะงานทชดเจน อนเกดจากวางวตถประสงคทชดเจน เปนล�าดบขนตอนของการเรยนรอยางขนบนได ประกอบกบการวางวตถประสงค กระบวนการด�าเนนงาน กลยทธทสอดคลองกบเปาหมาย
ของโครงการฯ
24 | สรรสาระองคกรแหงความสข เลม 1: กระบวนการเคลอนงานสรางสข
ยางกาวสการเปน “องคกรแหงความสข” บทเรยนการขบเคลอนองคกรสขภาวะ
จากสภาอตสาหกรรมจงหวดฉะเชงเทรา
โครงสรางการท�างาน คอ คณะบรหาร คณะท�างาน และทมวชาการ
มการก�าหนดบทบาทหนาทไวอยางชดเจน เหมาะสม สอดคลองกบภารกจ
ในโครงการฯ ท�าใหการด�าเนนงานสามารถด�าเนนงานไดตามแผนทก�าหนดไวลลวง
ตามเปาหมายของโครงการฯ
ความเขมแขงของคณะท�างาน
คณะท�างานและทมวชาการมการประชมรวมกนเปนระยะ ท�าใหเกด
ความตอเนองในการตดตามงานและการด�าเนนการอยางตอเนอง สามารถแกไข
ปญหาไดทนตอสถานการณ หรอพฒนางานใหดยงขนได
ทมวชาการ มศกยภาพ และมความพรอมในการด�าเนนงานอยาง
ตอเนอง เนองจากมองคความรในการด�าเนนงานเกยวกบแนวคดองคกรสขภาวะ
เปนอยางด จากการศกษาเอกสารตาง ๆ และประสบการณของทมวชาการ
ซงเปนอาจารยทท�างานเกยวของกบกลมเปาหมายของโครงการฯ โดยตรง
การคดเลอกองคกรทพรอมสข
มองคกรตนแบบขนาดใหญทด�าเนนการประสบความส�าเรจเปนแบบ
อยางทดทง 8 ดานในการสรางความสข ประกอบกบบรษททเปนองคกรเขารวม
โดยสวนใหญมพนฐานทดในการบรหารทรพยากรมนษย และการด�าเนนกจกรรม
ทง 8 ดานในการสรางความสขอยแลว ซงเปนผลมาจากการทมหลกการคดสรร
และประเมนองคกรทครอบคลมและสอดคลองกบเปาหมายของโครงการฯ ท�าให
สามารถพฒนาองคกรไปเปนองคกรสขภาวะตนแบบไดอยางราบรน
พนฐานของบคลากรทเขารวมอบรมและดงาน มทงระดบบรหาร และ
ระดบปฏบตการ ท�าใหรบรและเขาใจรวมกนในความส�าคญของการสรางองคกร
สขภาวะ สามารถน�าแนวคดกลบไปใชด�าเนนงานไดจรงภายในองคกร เนองจาก
ความเขาใจและใหความส�าคญกบการสรางองคกรสขภาวะรวมกนชดเจน
ลดปญหาความรวมมออนเกดจากผบรการไมเหนชอบ หรอผปฏบตการไมเขาใจ
และไมรวมมอ ดงนนจงสะทอนใหเหนความส�าคญอนน�าไปสการด�าเนนการ
องคกรสขภาวะในองคกรได
ลลดา มาไพศาลทรพย
สรรสาระองคกรแหงความสข เลม 1: กระบวนการเคลอนงานสรางสข | 25
การบรหารความสมพนธกบเครอขาย
มความสมพนธทดของคณะบรหารและเครอขายองคกรสขภาวะ
ทเขารวมโครงการฯ อนเนองมาจากความสมพนธสวนบคคลทคนเคยกน ประกอบกบ
มสอทหลากหลายในการเผยแพรและเปนชองทางในการประสานงานกน อาท
เอมเอสเอส ทว, วารสาร, หนงสอพมพ, จดท�าสปอต แนะน�าโครงการฯ, ปาย
ประชาสมพนธโครงการ และวทยชมชนทเขาถงไดงาย และมสอประชาสมพนธ
ในเวบไซตทเปนศนยกลางเพอเผยแพรขาวสารและก�าหนดการของโครงการฯ
ทมทปรกษาจากภาคตางๆ
ในการด�าเนนโครงการฯ คณะท�างานไดรบการสนบสนนจากภาค
เครอขายทมประสบการณในการขบเคลอนองคกรสขภาวะเพอใหค�าปรกษา
ในการขบเคลอนงาน ทงนเครอขายทรวมใหค�าปรกษา อาท ทมงานโครงการฯ
จากจงหวดชลบร ทมงานโครงการฯ จงหวดเชยงราย โครงการพฒนากลไกทาง
วชาการเพอสนบสนนงานสรางเสรมสขภาวะองคกร (Happy Workplace Support)
เปนตน ทมประสบการณการขบเคลอนโครงการเกยวกบองคกรสขภาวะทหลากหลาย
ท�าใหเกดการขบเคลอนงานเปนไปตามเปาหมาย และเกดการพฒนาการท�างาน
ตลอดระยะเวลาด�าเนนงานใหมคณภาพยงขน
ขอเสนอแนะในการพฒนางานขบเคลอนองคกรแหงความสข
ชวงระยะกอนเรมด�าเนนโครงการ (ตนน�า)
ในชวงของการเตรยมความพรอมในการเขยนโครงการ ควรศกษา
หาขอมลเกยวกบองคความรตาง ๆ ทเกยวของในการจะขบเคลอนงานองคกร
สขภาวะ อาท นโยบายของส�านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาวะ
(สสส.) แนวคดองคกรสขภาวะ (Happy Workplace) เครองมอสรางเสรมองคกร
สขภาวะ 5+1 การเขยนโครงการเชงรก การประเมนผล กระบวนการออกแบบ
การเรยนร เปนตน ทส�าคญ คอ องคความรของคณะท�างานและทมวชาการทตอง
26 | สรรสาระองคกรแหงความสข เลม 1: กระบวนการเคลอนงานสรางสข
ยางกาวสการเปน “องคกรแหงความสข” บทเรยนการขบเคลอนองคกรสขภาวะ
จากสภาอตสาหกรรมจงหวดฉะเชงเทรา
ขบเคลอนโครงการฯ เมอมองคความรทเกยวของแลวจงสามารถเขยนโครงการ
และด�าเนนงานไดอยางมคณภาพ
หลกการเขยนโครงการสรางเสรมองคกรสขภาวะในเบองตน ซงเปนชวง
เวลาของการพฒนาโครงการ (project formulation) จนไดมาซงขอเสนอ
โครงการ (project proposal) ทดมคณภาพพรอมทจะด�าเนนงาน ชวงเวลาน
เรยกวา “ตนน�า” (upstream) ควรมการด�าเนนงานตาง ๆ เพอเตรยมการบรหาร
จดการทดไว โดยรวมถงการวางวตถประสงค กระบวนการด�าเนนงาน หรอ
การออกแบบการเรยนร และผลลพธของโครงการฯ ใหเปนขนตอนแบบขนบนได
ในกจกรรมการเรยนรและสอดคลองกบเปาหมาย ดงน
การตรวจสอบความพรอมของโครงการวาโครงการมความพรอม
ทเปนทนเดมกอนเรมโครงการมากนอยเพยงใด ในดานทรพยากรตาง ๆ ไดแก
งบประมาณ วสดอปกรณ และบคลากร ทงในดานจ�านวนบคลากรทเพยงพอ
ในการด�าเนนการ และคณภาพของบคลากรในดานความร ความเขาใจ ทกษะ
หรอประสบการณทเกยวของกบโครงการ
การตรวจสอบวาโครงการมภาคยทธศาสตรรวมด�าเนนการทเคยม
ประสบการณการด�าเนนงานในรปแบบหรอลกษณะเดยวกนน หรอเปนภาค
ทสามารถรวมมอกนด�าเนนงานไดหรอไม เชน หนวยงานภาครฐ สภาอตสาหกรรม
จงหวด ฯลฯ ประกอบกบสามารถเรยนเชญใหท�าขอตกลง MOU รวมกน ท�าใหเกด
ความรวมมอจากภาคทเขารวมไดตอไป
การเขยนแผนงานของโครงการ ควรมกระบวนการวางแผนการ
ด�าเนนการทแสดงใหเหนถงขนตอน และการบรหารจดการของโครงการทงแผนงาน
แผนเงน และแผนคน ครบถวนทกดาน มรายละเอยดทชดเจน รวมทงมความ
เหมาะสมและสอดคลองกบเปาหมายของโครงการ โดยมการจดตงคณะท�างาน
ซงก�าหนดบทบาทหนาทใหชดเจน การวางระบบด�าเนนงานทมการแบงระยะงาน
ทชดเจน อนเกดจากวางวตถประสงคทชดเจน โครงสรางการท�างานมความชดเจน
คอ คณะบรหาร คณะท�างาน และทมวชาการ และควรมการก�าหนดบทบาทหนาท
ลลดา มาไพศาลทรพย
สรรสาระองคกรแหงความสข เลม 1: กระบวนการเคลอนงานสรางสข | 27
ไวอยางชดเจนเปนลายลกษณอกษร รวมทงมความเหมาะสมสอดคลองกบภารกจในโครงการจนสามารถน�าไปขบเคลอน/บรหารโครงการไดจรง มระยะเวลาของโครงการทสมพนธกบเปาหมายของโครงการ มความชดเจนของระบบตดตามประเมนผลทงในเชงปรมาณ และคณภาพ ความสอดคลองของโครงการกบระบบทมความสมพนธดวย เชน ทศทางขององคกรกองทนและของประเทศ นโยบายสาธารณะทองถน ความสอดคลองกบงานประจ�าของหนวยงานตางๆ ทเกยวของในพนท เปนตน นอกจากนทส�าคญคอควรมการออกแบบขนตอนการเรยนรหรอการขบเคลอนงานสรางเสรมสขภาวะองคกรใหแกองคกรในพนทอยางเปนระบบ มกระบวนการเรยนรเปนไปตามล�าดบขนจนกระทงเกดการเปลยนแปลงไดจรง จากทกลาวขางตนน ควรพจารณาในขนตอนของการรเรมเขยนและวางแผนโครงการเพอใหตรงตอความตองการจ�าเปนในการพฒนาโครงการ (needs assessment) ความเหมาะสมของวตถประสงคของโครงการ ความเปนไปไดของการด�าเนนงาน ทงการออกแบบกจกรรม โครงสรางองคกร และผลของโครงการจะสามารถบรรลผลไดจรง ชวงระยะระหวางการด�าเนนโครงการ (กลางน�า) ในชวงระหวางการด�าเนนงาน หรอระยะกลางน�า ควรมการประเมนผลตนเอง และองคกรอยเปนระยะ เพอน�าไปแกไขและพฒนางาน ดงเชน การประชมรวมกนของคณะท�างานควรมการก�าหนดการประชมเพอตดตามงานอยเปนระยะ เมอคณะท�างานและทมวชาการมการประชมรวมกนเปนระยะ ท�าใหเกดความตอเนองในการตดตามงาน ด�าเนนการอยางตอเนอง และสามารถแกไขปญหาไดทนตอสถานการณ หรอพฒนางานใหดยงขนได การประเมนผลองคกร ควรมการประเมนเบองตนถงความพรอม ขององคกรทจะเขารวมพฒนาเปนองคกรสขภาวะวามความพรอมเพยงใด ทงในดานความสนใจของผบรหาร ความพรอมคณะท�างาน ความพรอมในการเขารวมกระบวนการของโครงการฯ เปนตน จะท�าใหองคกรสขภาวะทไดรบคดเลอกนม พนฐานทตรงตามความตองการในการสรางเสรมใหเกดเปนองคกรสขภาวะตนแบบไดตอไป
28 | สรรสาระองคกรแหงความสข เลม 1: กระบวนการเคลอนงานสรางสข
ยางกาวสการเปน “องคกรแหงความสข” บทเรยนการขบเคลอนองคกรสขภาวะ
จากสภาอตสาหกรรมจงหวดฉะเชงเทรา
ระหวางการด�าเนนโครงการ ควรมการตรวจสอบและประเมนตนเอง
ของการขบเคลอนโครงการอยเปนระยะ โดยการทบทวนเปาหมาย กระบวนการ
ด�าเนนงาน และผลลพธของโครงการ เพอสะทอนความส�าเรจของโครงการเปน
ระยะ ๆ และปจจยเงอนไขของความส�าเรจ พรอมทงสามารถปรบปรงการด�าเนน
โครงการหรอพฒนาใหเกดประสทธภาพยงขน สงทควรประเมน อาท แผน/กลยทธ/
กจกรรมทออกแบบไวในโครงการ เมอน�ามาด�าเนนการแลวนนเหมาะสมหรอไม
พบเจอความส�าเรจหรออปสรรคอยางไร จากปจจยใด กระบวนการการปฏบตงาน
เปนไปตามแผนทก�าหนดไวหรอไม เพราะเหตใด ควรมแนวทางการแกไขตอไป
อยางไร เกดผลลพธใดทเปนตามเปาหมายบาง ในกระบวนการหลกของโครงการ
มการจดกระบวนการแลกเปลยนเรยนรผานชองทางตาง ๆ เชน เวทเสวนา การ
พดคย ฯลฯ แกภาคตาง ๆ ทเกยวของในโครงการ และมภาคบางสวนสามารถน�า
ความรไปใชในการขบเคลอนงาน พรอมทงมการสงเคราะหเปนเอกสารชดความร
หรอไม ภาคยทธศาสตรทเกยวของ เชน หนวยงานภาครฐ สภาอตสาหกรรมจงหวด
หนวยงานวชาการ ฯลฯ ไดเขามารวมสนบสนนโครงการ/จดการความรในโครงการ
ตามความจ�าเปนและเหมาะสมอยางมคณภาพสอดคลองกบความตองการของ
โครงการหรอไม เปนตน
การวเคราะห ตรวจสอบขอเทจจรงดานตาง ๆ ของโครงการ ขณะท
โครงการก�าลงด�าเนนอย เพอเปนเครองมอในการควบคมหรอตรวจสอบวา
โครงการไดมการปฏบตงานสอดคลองกบแผนงานทก�าหนดไวหรอไม เปนการ
ประเมนระหวางการปฏบตงาน การประเมนกระบวนการ และการประเมนความ
กาวหนาของโครงการ ซงสามารถน�าไปเปนขอมลเพอปรบปรงพฒนางาน ก�าหนด
ทศทางของการด�าเนนงานในระยะเวลาทเหลอ อกทงยงเปนขอมลประกอบการ
ตดสนใจ ในการปรบปรงวธการด�าเนนงาน/การบรหารจดการโครงการ ซงจะ
ท�าใหโครงการมแนวโนมและมโอกาสทจะบรรลผลตามเปาหมายทก�าหนดไว
นอกจากนระหวางการด�าเนนงานหรอชวงกลางน�า ในดานการสอสารกบภาคเครอขาย
ควรมชองทางทหลากหลายในการเผยแพรการท�างานของโครงการ อาท
ลลดา มาไพศาลทรพย
สรรสาระองคกรแหงความสข เลม 1: กระบวนการเคลอนงานสรางสข | 29
เอมเอสเอส ทว, วารสาร, หนงสอพมพ, จดท�าสปอต แนะน�าโครงการฯ, ปาย
ประชาสมพนธโครงการ และวทยชมชนทเขาถงไดงาย และมสอประชาสมพนธ
ในเวบไซตทเปนศนยกลางเพอเผยแพรขาวสารและก�าหนดการของโครงการ
ประกอบกบการรกษาความสมพนธทดของคณะบรหารโครงการ กบภาคยทธศาสตร
องคกรทเขารวมโครงการ และภาคเครอขายทมประสบการณท�างานในทอนๆ
ซงสามารถใหค�าปรกษาแนะน�าได เชน โครงการฯ ในพนทน�ารองทง 6 จงหวด
โครงการพฒนากลไกทางวชาการเพอสนบสนนการสรางเสรมองคกรสขภาวะ
โครงการพฒนาเครองมอตรวจสอบสขภาวะตาง ๆ เปนตน เพอใหความร/
ค�าปรกษา กระตนการขบเคลอนโครงการใหกบองคกรทเขารวมโครงการอยเสมอ
โดยการสอสาร/ประชาสมพนธ เชน โทรศพทหรออเมล เปนตน เพอทราบ
ความคบหนา ปญหา อปสรรค รวมถงองคกรใดท�ากจกรรมใดและมผลส�าเรจ
เปนอยางไร จะไดมการแลกเปลยนกนเปนระยะ ถอเปนกลยทธหนงทจ�าเปนตอง
มการด�าเนนการตดตอสอสารและสานสมพนธกนอยางตอเนองดวยความสมพนธ
สวนบคคล และความสมพนธระหวางคณะท�างานโครงการกบภาคตางๆ เพอให
งายตอการประสานงานกนตลอดการด�าเนนงานตอไป
ชวงระยะสนสดการด�าเนนโครงการ (ปลายน�า)
การถอดบทเรยน และเผยแพรสภาคเครอขาย ควรมการถอดบทเรยน
ทไดจากการด�าเนนโครงการขบเคลอนองคกรสขภาวะ และขององคกรสขภาวะ
ตนแบบ เพอเปนองคความรจากประสบการณการปฏบตงานจรง และเผยแพรส
ภาคเครอขายหรอผทสนใจอน ๆ ผานชองทางตาง ๆ อาท หนงสอคมอ นตยสาร
บทความ เวบไซต เปนตน ท�าใหเกดแหลงเรยนรตอไป
ความยงยนขององคกรสขภาวะตนแบบ โดยองคกรสขภาวะตนแบบควร
ไดรบการสนบสนนและสงเสรมใหเขามามสวนรวมในการขบเคลอนงานในระยะ
ตอไป ในรปแบบของพเลยง เพอใหเกดเครอขายการท�างานในการเผยแพรแนวคด
องคกรสขภาวะอยางยงยน
การประเมนผลเปนการประเมนความส�าเรจของการด�าเนนโครงการเพอ
30 | สรรสาระองคกรแหงความสข เลม 1: กระบวนการเคลอนงานสรางสข
ยางกาวสการเปน “องคกรแหงความสข” บทเรยนการขบเคลอนองคกรสขภาวะ
จากสภาอตสาหกรรมจงหวดฉะเชงเทรา
ใชในการตดสนใจขยายการด�าเนนโครงการฯ ตอ หรอยตการด�าเนนโครงการฯ
หรอน�าบทเรยนทไดจากการด�าเนนโครงการฯ ไปใชประโยชนในโครงการอนๆ ทม
ลกษณะใกลเคยงกน ผลการประเมนและบทเรยนจากผลการประเมนปลายน�านเอง
จะใชในการสรางการเรยนรแกผเกยวของ เพอพฒนาปรบปรงการด�าเนนโครงการ
ในอนาคต
ดงนนเมอเสรจสนโครงการฯ จงควรมการประเมนผลสรปโครงการ
(Summative evaluation) โดยทนทเมอกจกรรมสดทายของโครงการเสรจสนลง
ตามทก�าหนดไว โดยเปนการประเมนความส�าเรจทเกดขนจากการด�าเนนโครงการ
รวมทงการอธบายปจจยเงอนไขตางๆ ของความส�าเรจเหลานน ประเมนประสทธภาพ
(effectiveness) ของโครงการ การพจารณาผลส�าเรจของโครงการตามวตถประสงค
หรอเปาหมายทก�าหนดไว และประเมนประสทธผล (efficiency) ของโครงการ
ในการพจารณาผลส�าเรจทเกดขน โดยค�านงถงการใชทรพยากรของโครงการอยาง
ประหยดและคมคา
รวมถงการประเมนทส�าคญ คอ การประเมนผลเมอสนสดโครงการ
(Ex-post evaluation) เปนการประเมนผลโครงการ ภายหลงทการด�าเนน
โครงการสนสดลงไปแลวระยะหนง อาจเปนภายในระยะเวลา 6 เดอน ถง 5 ป
โดยการประเมนผลกระทบ (impact) ของโครงการ เปนการประเมนการ
เปลยนแปลงทเกดขน สบเนองจากการด�าเนนโครงการรวมทงผลลพธทไมได
ก�าหนดไวในวตถประสงค ประเมนความยงยน (sustainability) ของโครงการ
เปนการพจารณาวา โครงการยงสามารถด�าเนนตอไปได ถงแมวาเวลาทก�าหนดไว
จะสนสดลงไปแลวกตาม และประเมนความสอดคลอง (relevance) ของโครงการ
เปนการพจารณาถงความสอดคลองของโครงการ กบบรบท (responsive)
สภาพปญหา หรอยงด�ารงความส�าคญอยหรอไม เมอโครงการสนสดลงแลว
ลลดา มาไพศาลทรพย
สรรสาระองคกรแหงความสข เลม 1: กระบวนการเคลอนงานสรางสข | 31
บรรณานกรม
คณะกรรมการโครงการสรางเสรมสขภาวะองคกรจงหวดฉะเชงเทรา. (2554).
ฉบบรางโครงการสรางเสรมสขภาวะองคกรจงหวดฉะเชงเทรา.
แจกก. (2554). ทฤษฎการเรยนรตามแนวคดของบลม, 30 สงหาคม 2556.
http://weblog simple.blogspot.com/2011/08/blog-post_21.html
ณรงควทย แสนทอง. (2553). การจดท�าแผนปฏบตการประจ�าป (Annual
Action Plan), 27 มกราคม 2556. http://www.learners.in.th/blogs/
posts/400010
ดารา ทปะปาล. (2555). ขอดและขอเสยของการประชาสมพนธ, 27 สงหาคม
2556. http://free4 marketingad.blogspot.com/2012/03/blog-
post_09.html
พรธดา วเศษศลปานนท. (2556). การพฒนาศกยภาพดานการวจยเชงปฏบต
การในงานสรางเสรมสขภาวะองคกร. กรงเทพฯ: บรษท พ.เอ. ลฟวง จ�ากด.