ระบบชลประทาน

(Irrigation System)

: ระบบการใหน้ํ้าแก่พืช

เนือ้หา

• ระบบการใหน้ํ้าแบบต่างๆ

• อุปกรณ์ที่ใชใ้นระบบชลประทาน

• การระบายนํ้า

ความหมายของการชลประทาน

• กรมชลประทาน (2482)

หมายถึง กิจกรรมที่ทาํขึ้น เพื่อส่งนํ้าจากทางนํ้าหรือแหล่งนํ้ าใดๆ ไปใช้

ในการเพาะปลูก

หมายถึงการป้องกนัการเสียหายแก่การเพาะปลูกอนัเกี่ยวกบันํ้า กบั

รวมถึงการคมนาคมทางนํ้าซึ่งอยูใ่นเขตชลประทานนั้นดว้ย

• Irrigation “การใหน้ํ้ าแก่พืชโดยการบรรจุลงในช่องวา่งระหวา่งเมด็ดิน

เพื่อใหด้ินนั้นมีความชุ่มชื้นพอเหมาะกบัการเจริญเติบโตของพืช”

• อาจรวมถึงการเกบ็กกั กาทด การส่ง และใหน้ํ้ า

วตัถุประสงคข์องการชลประทาน

• เพื่อใหด้ินมีความชุ่มชื้นพอเหมาะกบัการเจริญเติบโตของพืช

• เพื่อเป็นหลกัประกนัวา่พืชจะไม่ขาดนํ้าตลอดฤดูกาลเพาะปลูก

• เพื่อทาํใหด้ินและบรรยากาศรอบๆ ตน้พืชเยน็ลงในขณะที่อากาศร้อน

จดั ส่วนในกรณีที่อากาศหนาวจดั การชลประทานจะช่วยป้องกนัมิให้

พืชเสียหายจากการแขง็ตวัในขณะที่อุณหภมูิตํ่ากวา่จุดเยอืกแขง็

• เพื่อการชะลา้งหรือละลายเกลือในดินเขตรากพืช

• เพื่อทาํใหด้ินอ่อนนุ่มสะดวกต่อการเตรียมดิน และรากสามารถขยายตวั

ไดด้ีขึ้น

• เพื่อใหส้ามารถปลูกพืชไดห้ลายครั้งต่อปี

การเปรียบเทียบการมีระบบนํ้า และไม่มีระบบการใหน้ํ้ าใน

แปลงเพาะปลกู (สมเกียรติ, 2546)

มีระบบการใหน้ํ้ า

• มีฤดูกาลเพาะปลกูที่ยาวนานขึ้น

• สามารถปลกูพืชไดห้ลากหลายชนิด

• สามารถปลกูพืชไดห้ลายชนิดในเวลาเดียวกนั

• มีความมัน่คงและไดผ้ลผลิตสูง

• มีค่าการลงทุนสูง แต่ไดผ้ลการตอบแทนสูง

ไม่มีระบบการใหน้ํ้ า

• มีฤดูกาลเพาะปลกูสั้น

(เพาะปลูกในฤดูฝน)

• ปลกูพืชไดจ้าํกดัชนิด

• ปลกูพืชไดช้นิดเดียว

• ไม่มัน่คง และไดผ้ลผลิตตํ่า

• มีค่าการลงทุนตํ่า แต่ผลตอบแทนที่ไดจ้ะตํ่าดว้ย

การชลประทาน (Irrigation) คือ การใหน้ํ้าในขนาดที่

พอเหมาะกบัการเจริญเติบโตของพืช

ระบบการให้นํา้แก่พชื

• Surface (non-pressurized) irrigation

- man - furrow - flooding

- subsurface (ระบบคูนํ้า)

• Pressurized irrigation (ใชแ้รงดนั)

- sprinkler/micro-sprinkler/mini-sprinkler

- drip or trickle

- subsurface (ระบบท่อ)

Surface irrigation(non-pressurized)

มนุษย์

Furrow

Flooding

subsurface (ระบบคูนํา้)

Pressurized irrigation

Sprinkler20 l/h – 60 m3/h

Micro-sprinkler< 200 l/h

Cooling system

Drip

Drip

Drip

Family drip

IRRIGATION MACHINE