กระบวนการ ล าเลียงสารผ่านเซลล์ว8.1 ม.1/3...

ชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร

เรอง การด ารงชวตของพช

ชนมธยมศกษาปท 1

S C I E N C E

การด ารงชวตของพช

กระบวนการ

ล าเลยงสารผานเซลล

อรณ จตรแกว

โรงเรยนวดนานอน

ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาตรง เขต 1

ชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร เรอง การด ารงชวตของพช

ชดท 1 กระบวนการล าเลยงสารผานเซลล

ชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร การด ารงชวตของพชชดน จดท าขนเพอใชเปน

แนวทางในการศกษาและพฒนาการเรยนการสอน สาระการเรยนรวทยาศาสตร เรอง

การด ารงชวตของพช กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1

ประกอบดวย ค าชแจงในการใชชดกจกรรมการ ค าชแจงส าหรบครผสอน ค าชแจงส าหรบ

นกเรยน ใบความร ใบกจกรรมและแบบทดสอบ ผเรยนสามารถเรยนรตามล าดบ

ขนตอน สามารถท ากจกรรมเพอฝกฝนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรจนเกดเปน

องคความร อกทงยงสงเสรมใหผเรยนเรยนรโดยใชกระบวนการกลม ชดกจกรรมการ

เรยนรวทยาศาสตร เรอง การด ารงชวตของพช กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ชน

มธยมศกษาปท 1 ทกชดไดผานการตรวจสอบจากผเชยวชาญและน าไปใชเพอทดลอง

ประสทธภาพแลวจงสามารถน าไปใชในการพฒนาการเรยนการสอนไดเปนอยางด

ผจดท าขอขอบคณผเชยวชาญทกทาน ผเกยวของทกคนทใหค าแนะน าจนท าใหชด

กจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร เรอง การด ารงชวตของพช กลมสาระการเรยนร

วทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 ชดนส าเรจไดดวยด และหวงเปนอยางยงวาชด

กจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร การด ารงชวตของพช ชดนสามารถน าไปใชประโยชนได

อยางมประสทธภาพ





ค าชแจงเกยวกบชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร การด ารงชวตของพช 1

ค าชแจงส าหรบนกเรยน 3

ค าชแจงส าหรบครผสอน 2

มาตรฐานการเรยนร/ตวชวด 4

สาระการเรยนร 5

สาระส าคญ 5

กจกรรมการเรยนร

จดประสงคการเรยนร 6

ใบกจกรรมท 1 : ลบสมอง ทดลองวทย เรอง การแพรและออสโมซส

แบบทดสอบกอนเรยน : ชดท 1 กระบวนการล าเลยงสารผานเซลล

ใบกจกรรมท 2 : รไว ไดประโยชน : เรอง การแพรและออสโมซสในชวตประจ าวน

ใบความรท 1 : อานเพม เตมความร เรอง การแพรและออสโมซส

7

8

10

24

35




ใบกจกรรมท 3 : ทบทวน ชวนคด เรอง การแพรและการออสโมซส

กระดาษค าตอบแบบทดสอบกอน-หลงเรยน

แบบทดสอบหลงเรยน : ชดท 1 กระบวนการล าเลยงสารผานเซลล

ภาคผนวก

บรรณานกรม

แนวการตอบใบกจกรรม

เฉลยแบบทดสอบ

36

38

40

41

43

44

45



ชดท 1 กระบวนการล าเลยงสารผานเซลล 1

1. ชดกจกรรมการเรยนร เรอง การด ารงชวตของพช กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร

ชนมธยมศกษาปท 1 ประกอบดวยชดกจกรรมการเรยนรจ านวน 6 ชด ดงน

ชดท 1 เรอง กระบวนการล าเลยงสารผานเซลล

ชดท 2 เรอง ระบบล าเลยงของพช

ชดท 3 เรอง กระบวนการสงเคราะหดวยแสง

ชดท 4 เรอง กระบวนการสบพนธของพช

ชดท 5 เรอง การตอบสนองตอสงเราของพช

ชดท 6 เรอง เทคโนโลยชวภาพส าหรบพช

2. ชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร เรอง การด ารงชวตของพช แตละชด

ประกอบดวยสวนประกอบตาง ๆ ตามล าดบ ดงน

2.1 ค าชแจงเกยวกบชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร เรอง การด ารงชวตของพช

2.2 ค าชแจงส าหรบครผสอน

2.3 ค าชแจงส าหรบนกเรยน

2.4 มาตรฐานการเรยนร/ตวชวด

2.5 สาระการเรยนร

2.6 จดประสงคการเรยนร

2.7 กจกรรมการเรยนร

2.8 แบบทดสอบกอนเรยน

2.9 ใบความรและใบกจกรรม

2.10 แบบทดสอบหลงเรยน

2.11 บรรณานกรม

2.12 ภาคผนวก




1. ชดกจกรรมชดนคอ ชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร เรอง การด ารงชวตของพช

ชดท 1 กระบวนการล าเลยงสารผานเซลล ใชเปนสอการเรยนรประกอบแผนการจดการ

เรยนรท 2 ในคมอการใชชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร หนวยการเรยนรท 2 การ

ด ารงชวตของพช เนอหาประกอบดวยเรอง กระบวนการแพร และออสโมซส

2. ครควรใช ชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร เรอง การด ารงชวตของพช ชดน

รวมกบคมอการจดการเรยนรโดยใชชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร เรอง การด ารงชวต

ของพช กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 ซงไดก าหนดแนวทาง

รวมทงการจดกจกรรมการเรยนรรายชวโมงไวอยางมล าดบขนตอน

3. ครควรศกษาค าชแจงในการใชชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร เรอง การด ารง

ชวตของพช ใหเขาใจกอนจดกจกรรม

4. ครตองชแจงขนตอนการเรยนโดยชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร เรอง การ

ด ารงชวตของพช ใหนกเรยนทกคนเขาใจกอนด าเนนกจกรรมตาง ๆ

5. กอนและหลงใหนกเรยนศกษาโดย ชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร เรอง การ

ด ารงชวตของพช ชดท 1 กระบวนการล าเลยงสารผานเซลล ใหนกเรยนท าแบบทดสอบ

กอนเรยน และหลงเรยน จ านวน 10 ขอ

6. ครควรแนะน าเพมเตมใหนกเรยนไดปฏบตกจกรรมทงในและนอกเวลาเรยน

จะชวยใหผเรยนมทกษะและความรความเขาใจมากยงขน

7. แนวการตอบกจกรรมเปนเพยงตวอยางหนงในการประเมนผลการท ากจกรรมของ

ผเรยน สามารถเพมเตมหรอปรบเปลยนใหเหมาะสมกบบรบทในชนเรยน ตามดลยพนจของ

ครผสอน

2 อรณ จตรแกว



1. ชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร เรอง การด ารงชวตของพชเลมนเปนชด

กจกรรมชดท 1 กระบวนการล าเลยงสารผานเซลล เปนชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร

เกยวกบเรองกระบวนการแพร และออสโมซส

2. ขนตอนการใชชดกจกรรม

2.1 ศกษามาตรฐาน/ตวชวดและจดประสงคการเรยนร

2.2 ท าแบบทดสอบกอนเรยน จ านวน 10 ขอ

2.3 ศกษาใบความรและปฏบตกจกรรมในชดกจกรรม 1-6

ตามล าดบ

2.4 ท าแบบทดสอบหลงเรยน จ านวน 10 ขอ

3. นกเรยนศกษาโดยใช ชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร เรอง การด ารงชวตของ

พช กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ดวยความซอสตย

และมความรบผดชอบ

4. นกเรยนใหความรวมมอในการจดการเรยนร การปฏบตงานกลม การแสดงความ

คดเหนดวยความเตมใจ

5. นกเรยนใชและเกบรกษาชดกจกรรมเลมนดวยความระมดระวง ไมท าสญหาย

เสยหายในระหวางการเรยน




สาระท 1 สงมชวตกบกระบวนการด ารงชวต

มาตรฐาน ว 1.1 เขาใจหนวยพนฐานของสงมชวต ความสมพนธของโครงสราง และหนาท

ของระบบตางๆ ของสงมชวตทท างานสมพนธกน มกระบวนการสบเสาะหาความร สอสาร

สงทเรยนรและน าความรไปใชในการด ารงชวตของตนเองและดแลสงมชวต

ตวชวด

ว 1.1 ม.1/4 ทดลองและอธบายกระบวนการสารผานเซลล โดยการแพรและออสโมซส

สาระท 8 ธรรมชาตของวทยาศาสตรและเทคโนโลย

มาตรฐาน ว 8.1 ใชกระบวนการทางวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตรในการสบเสาะ

หาความร การแกปญหา รวาปรากฏการณทางธรรมชาตทเกดขนสวนใหญมรปแบบท

แนนอน สามารถอธบาย และตรวจสอบได ภายใตขอมล และเครองมอทมอยในชวงเวลา

นนๆ เขาใจวา วทยาศาสตร เทคโนโลย สงคม และ สงแวดลอมมความเกยวของสมพนธ

กน

ตวชวด

ว 8.1 ม.1/1 ตงค าถามทก าหนดประเดนหรอตวแปรทส าคญในการส ารวจตรวจสอบ

หรอศกษาคนควาเรองทสนใจไดอยางครอบคลม และเชอถอได

ว8.1 ม.1/2 สรางสมมตฐานทสามารถตรวจสอบได และวางแผนการส ารวจตรวจสอบ

หลายๆวธ

ว8.1 ม.1/3 เลอกเทคนควธการส ารวจตรวจสอบทงเชงปรมาณและเชงคณภาพทไดผล

เทยงตรงและปลอดภย โดยใชวสดและเครองมอทเหมาะสม

ว8.1 ม.1/4 รวบรวมขอมล จดกระท าขอมลเชงปรมาณและคณภาพ

มาตรฐานการเรยนร / ตวชวด




การแพร เปนการเคลอนทของสารจากบรเวณทมความเขมขนของสารมากไปยง

บรเวณทมความเขมขนของสารนอย มปจจยทเกยวของคอ ความเขมขนของสาร ขนาด

อนภาค อณหภม ความดน สถานะ ตวกลาง และความสามารถในการละลายของสาร

ในเซลลพชจะเกดการแพรของแกสออกซเจนและแกสคารบอนไดออกไซดทางปากใบ สวน

ธาตอาหารในดนกจะแพรเขาสเซลลขนราก

การออสโมซส คอ การแพรของน าจากบรเวณทมอนภาคของน ามากไปสบรเวณทม

อนภาคของน านอยกวา โดยผานเยอเลอกผาน ขนอยกบความเขมขนของสาร อณหภม

ขนาดของอนภาค น าจะเขาสเซลลขนรากดวยวธการออสโมซส

การแพร

การออสโมซส

สาระการเรยนร

สาระส าคญ




1. อธบายกระบวนการแพรและออสโมซสได

2. ระบตวอยางการแพรและออสโมซสในชวตประจ าวนได

3. เปรยบเทยบความแตกตางของกระบวนการแพรและการออสโมซสได

ทดลองและสรปผลการทดลองเกยวกบกระบวนการแพรและออสโมซสได

ดานทกษะ/กระบวนการ (P)

ดานความร (K)

จดประสงคการเรยนร




ชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร เรอง การด ารงชวตของพช ชดท 1

กระบวนการสารผานเซลล กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1

มกจกรรมการเรยนร ดงน

กจกรรมท 1 ลบสมอง ทดลองวทย เรอง การแพรและออสโมซส

ใบความรท 1 อานเพม เตมความร เรอง การแพรและออสโมซส

กจกรรมท 2 รไว ไดประโยชน เรอง การแพรและออสโมซสในชวต

ประจ าวน

กจกรรมท 3 ทบทวน ชวนคด เรอง การแพรและการออสโมซส

กจกรรมการเรยนร




ค าชแจง 1. แบบทดสอบนเปนแบบทดสอบปรนย 4 ตวเลอก

2. แบบทดสอบนมทงหมด 10 ขอ 10 คะแนน เวลา 10 นาท

3. ใหท าเครองหมายกากบาท (X) ลงชอง ก ข ค หรอ ง

ลงในกระดาษค าตอบทเหนวาถกตองทสดเพยงค าตอบเดยว

1. ขอใดเกดจากการแพร

ก. การท าไขเคม

ข. การไดกลนแกสรว

ค. การพรมน าผกผลไมใหสด

ง. การมวนงอของตนหอมทกรด

แลวแชน า

2. การฟงกระจายของน าหอมเปนการแพร

จากสถานะใดไปเปนสถานะใด

ก. ของเหลวไปเปนของเหลว

ข. ของเหลวไปเปนของแขง

ค. ของเหลวไปเปนกาซ

ง. กาซไปเปนของเหลว

3. การแพรของน าผานเยอบาง ๆ เรยกวา

อะไร

ก. การแพร

ข. การออสโมซส

ค. การไหลของน า

ง. การเคลอนทของน า

แบบทดสอบกอนเรยน


4. เมอน าเซลลพชใสลงไปในสารละลายท

เขมขนนอยกวาเซลลพช เซลลพชจะมการ

เปลยนแปลงอยางไร

ก. เซลลพชจะเตง

ข. เซลลพชจะแตก

ค. เซลลพชจะเหยว

ง. เซลลพชจะไมเปลยนแปลง

5. ขอใดตอไปนกลาวไดถกตอง

ก. แรธาตเขาสรากพชโดยการแพร น า

เขาสรากพชดวยการออสโมซส

ข. แรธาตเขาสรากพชโดยการออสโมซส

น าเขาสรากพชดวยการแพร

ค. แรธาตและน าเขาสรากพชดวยการ

ออสโมซส

ง. แรธาตและน าเขาสรากพชโดยการ

แพร




6. การพนสารฆาแมลงในสวนผลไมเปน

การเคลอนทของสารแบบใด เพราะ

เหตใด

ก. การออสโมซส เพราะอนภาคน า

เคลอนทไปพรอมกบสารฆาแมลง

ข. การกระจาย เพราะสารฆาแมลง

เคลอนทไปพรอมกบสายลม

ค. การดดซม เพราะอนภาคสารฆา

แมลงเคลอนทไปอยางชาๆ

ง. การแพร เพราะบรเวณโดยรอบม

ความเขมขนของสารนอย

7. เมอใสปยลงในดนรอบๆ โคนพชมาก

เกนไป พชจะตาย เพราะเหตใด

ก. ปยแพรเขาไปในเซลลมากเกนไป

ท าใหเซลลแตก

ข. น าแพรออกจากเซลลมากเกนไป ท า

ใหเซลลเหยว

ค. ปยและน าแพรเขาไปในเซลลมาก

เกนไป จนเซลลแตก

ง. น าแพรเขาไปในเซลลมากเกนไป ท า

ใหเซลลเตงจนแตก

8. ขอใดจดเปนการแพรแบบออสโมซส

ก. น าออกจากทอล าเลยงไปสสวนอน ๆ

ข. การกระจายของดางทบทมในน า

ค. การละลายของเกลอในน า

ง. การฉดยาฆาแมลง

9. ขอใดตอไปนกลาวไมถกตอง

ก. การฟงกระจายของกาซ

คารบอนไดออกไซดเปนการแพรอยาง

หนง

ข. ออสโมซสคอกระบวนการแพรของน า

ผานเยอเลอกผาน

ค. การแพรของสารมทศทางทแนนอน

เสมอ

ง. น าเขาสรากพชดวยการออสโมซส

10. เมออณหภมสงขนอตราการแพรของ

สารจะเปนอยางไร เพราะเหตใด

ก. ต าลง เพราะอนภาคสารมพลงงานจล

มากขน การเคลอนทจงชาลง

ข. ต าลง เพราะอนภาคสารมพลงงานจล

นอยลง การเคลอนทจงชาลง

ค. เพมมากขน เพราะอนภาคสารม

พลงงานจลมากขน จงชนกนมากขน

ง. เพมมากขน เพราะอนภาคสารม

พลงงานจลนอยลง จงชนกนมากขน




รายการ จ านวน/กลม

1. บกเกอรขนาด 100 cm3 2 ใบ

2. น า 200 cm3

3. ดางทบทม(โพแทสเซยมเปอรแมงกาเนต) 2-3 เกลด

4. กระดาษสด า 2 แผน

5. ชดตะเกยงแอลกอฮอล 1 ชด

เมอนกเรยนเตรยมวสดอปกรณและ

สารเคมพรอมแลว เราไปท ากจกรรมกน

เลยคะ

1. ทดลองและสรปผลการทดลองเกยวกบกระบวนการแพรและออสโมซสได


จดประสงคการทดลอง

ลบสมอง ทดลองวทย

ใบกจกรรมท 1

วสดอปกรณและสารเคม

10

ตอนท 1 การแพร




1. ใสน าทมอณหภมเทากบอณหภมหอง 30 cm3 ลงในบกเกอรขนาด 100 cm3

จ านวน 2 ใบ

2. หยอนเกลดดางทบทมหรอโพแทสเซยมเปอรแมงกาเนต(KMnO4) จ านวน 2-3 เกลดอยางชาๆ ลงไปในบกเกอรใบท 1 สงเกตการเปลยนแปลง

วธท าการทดลอง

11

บกเกอรท 1 บกเกอรท 2





3. ใชกระดาษสด าบงดานหลงของบกเกอร สงเกตการเปลยนแปลง ตงแตเกลดดาง

ทบทมตกลงไปในน า จนกระทงเวลาผานไปประมาณ 5 นาท แลวบนทกผล

4. น าบกเกอรใบท 2 ตมน าจนเดอด ปดไฟแลวหยอนเกลดดางทบทมหรอ

โพแทสเซยมเปอรแมงกาเนต(KMnO4) จ านวน 2-3 เกลดลงไป




ระวง หลกเลยงไมใหดางทบทมสมผส

รางกาย โดยเฉพาะดวงตานะครบ

5. สงเกตการเปลยนแปลงและบนทกผลในแบบบนทกผลการทดลอง


ภาพขนตอนการทดลอง เรอง การแพร

ทมา : อรณ จตรแกว

15/06/2558




วสดอปกรณและสารเคม

14

ตอนท 2 การออสโมซส

รายการ จ านวน/กลม

1. สารละลายน าตาลเขมขน 40 % 30 cm3

2. น า 30 cm3

3. ปากกาเขยนแกว 1 ดาม

4. ยางรด 10 เสน

5. กระดาษเซลโลเฟนขนาด 15 cm x 15 cm 1 แผน

6. หลอดแกวขนาดเสนผานศนยกลาง 0.5 cm

ยาว 20 cm

1 อน

7. กลองพลาสตก เบอร 1 1 ใบ

8. บกเกอรขนาด 100 cm3 1 ใบ

9. ขาตงพรอมทหนบ 1 ชด

สารละลายน าตาลเขมขนรอยละ 40

เตรยมไดโดยใชน าตาลทราย 40 กรม

เตมน าจนครบ 100 cm3 อนใหรอน

คนใหน าตาลละลายจนหมด




1. น ากระดาษเซลโลเฟนชบน าใหเปยก วางบนกลองพลาสตกเบอร 1 ใสสารละลาย

น าตาลทรายเขมขนรอยละ 40 จ านวน 30 cm3 แลวรวบใหเปนถง

วธท าการทดลอง




2. จมหลอดแกวขนาดเสนผานศนยกลาง 0.5 เซนตเมตร ลงไปในถงลกประมาณ

3 เซนตเมตร ผกปากถงและหลอดแกวใหแนนโดยไมใหมฟองอากาศทงในถงและใน

หลอดแกว




3. จมถงสารละลายน าตาลลงในบกเกอรทมน าบรรจอยโดยใหต าแหนงทรดปากถงอยเหนอ

ระดบน าเลกนอย แลวยดหลอดแกวดวยทจบหลอดทดลองตดไวกบขาตง

4. ท าเครองหมายแสดงระดบน าในหลอดแกวไว จากนนสงเกตการเปลยนแปลงระดบ

ของเหลวในหลอดแกวตอไปประมาณ 5 นาท แลวบนทกผลการสงเกต

17

5. ด าเนนการทดลองเชนเดยวกบขอ 1 – 4 แตสลบเอาน าบรรจในกระดาษเซลโลเฟนจมลงใน

บกเกอรทมสารละลายน าตาลเขมขนรอยละ 40

ภาพขนตอนการทดลอง เรอง การออสโมซส


15/06/2558




สมาชก

1. ........................................................................................... เลขท ................

2. ........................................................................................... เลขท ...............

3. ........................................................................................... เลขท ...............

4. ........................................................................................... เลขท ...............

5. ........................................................................................... เลขท ...............

แบบบนทกกจกรรมท 1

18

กลมท........

ชอกลม.............................





ปญหา

..........................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

สมมตฐาน

..........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

ตวแปรตน คอ

..................................................................................................................................................

ตวแปรตาม คอ

..................................................................................................................................................

ตวแปรควบคม คอ

..................................................................................................................................................

บนทกผลการทดลอง

ลกษณะทสงเกต ผลการสงเกต

เมอเกลดดางทบทมหรอโพแทสเซยม

เปอรแมงกาเนต(KMnO4) ตกลงไปในน าทอณหภมหอง(25 องศาเซลเซยส)

.........................................................................

.........................................................................

.........................................................................

.........................................................................

.........................................................................


เปอรแมงกาเนต(KMnO4) ตกลงไปในน าเดอด(100 องศาเซลเซยส)

.........................................................................

.........................................................................

.........................................................................

.........................................................................

.........................................................................

19





อภปรายและสรปผลการทดลอง

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

.....................................................................................................................................

ค าถามหลงการทดลอง

1. เมอหยอนเกลดดางทบทมลงในน า สของน าจะมการเปลยนแปลงอยางไร

...........................................................................................................................................

2. การเคลอนทของอนภาคของดางทบทมมทศทางแบบใด

...........................................................................................................................................

3. เมอหยอนเกลดดางทบทมลงในน ารอนและน าทอณหภมหอง มการ

เปลยนแปลงแตกตางกนหรอไม อยางไร

...........................................................................................................................................

...........................................................................................................................................

4. นกเรยนคดวามปจจยใดบางทมผลตอการแพรของสาร

...........................................................................................................................................

...........................................................................................................................................

...........................................................................................................................................

...........................................................................................................................................

....................................................................................................................................




ปญหา

...............................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................


...............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................


.......................................................................................................................................................


.......................................................................................................................................................


.......................................................................................................................................................

การทดลอง การเปลยนแปลงระดบของเหลว

ในหลอดแกว

แชถงเซลโลเฟนทบรรจสารละลาย

น าตาลเขมขน 40 % ลงในน า

.............................................................................

.............................................................................

.............................................................................

แชถงเซลโลเฟนทบรรจน าลงใน

สารละลายน าตาลเขมขน 40 %

.............................................................................

.............................................................................

.............................................................................


21






...................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................

............................................................................................................................

ตงใจท ากจกรรม

กนนะครบ





1. ความเขมขนของน าในถงกระดาษเซลโลเฟนกบในบกเกอรตางกนอยางไร

..........................................................................................................................................

..........................................................................................................................................

2. ระดบสารละลายน าตาลทรายในหลอดแกวตงแตเรมจนสนสดการทดลองมการ

เปลยนแปลงอยางไร และจะอธบายปรากฏการณทเกดขนไดอยางไร

..........................................................................................................................................

..........................................................................................................................................

3. ถาตงชดการทดลองไวตอไปอกระยะหนง นกเรยนคดวาระดบของสารละลายใน

หลอดแกวจะเปนอยางไร และความเขมขนของสารละลายน าตาลทรายในถง

เซลโลเฟนจะมากหรอนอยกวา 40%

..........................................................................................................................................

..........................................................................................................................................

..........................................................................................................................................

4. ถาเปลยนใหน าอยในถงกระดาษเซลโลเฟน โดยใหสารละลายน าตาลอยใน

บกเกอร ระดบของเหลวในหลอดแกวจะเปนอยางไร เพราะเหตใด

..........................................................................................................................................

..........................................................................................................................................

5. ถาแชถงสารละลายน าตาลนในสารละลายน าตาลทมความเขมขนเทากน ระดบ

น าในหลอดแกวจะเปนอยางไร เพราะเหตใด

..........................................................................................................................................

..........................................................................................................................................

6. ถาตองการใหระดบน าในหลอดแกวเพมขนอยางรวดเรว นกเรยนควรท า

อยางไร เพราะเหตใด

..........................................................................................................................................

..........................................................................................................................................

7. การดดแรธาตจากดนเขาสราก มความแตกตางจากการดดน าเขาสรากพช

อยางไร จงอธบาย

..........................................................................................................................................

..........................................................................................................................................




การแพรของสาร (Diffusion) หมายถง การเคลอนทหรอการกระจายของโมเลกล

ของสารจากบรเวณทมความเขมขนของสารมาก (มจ านวนโมเลกลของสารมาก) ไปยง

บรเวณทมความเขมขนของสารนอย (มจ านวนโมเลกลของสารนอย) โดยอาจผานเยอ

เลอกผาน หรอไมผานเยอเลอกผานกได

ภาพ การแพรของสาร

ทมา : http://www.thaigoodview.com/node/20872?page=0%2C2

สบคนเมอ 16/06/2558

ใบความรท 1

24

1. การแพร




สารทแพรไดอาจอยในสภาวะแกสหรอของเหลวกได โดยโมเลกลของสารจะ

กระจายออกไปทกทศทางในตวกลาง จนท าใหทกบรเวณมความเขมขนของสารเทากน เชน

การหยดหมกแดงลงในน า เมอตงทงไวสกคร โมเลกลของหมกแดงกจะแพรไปในโมเลกล

น า ในทสดหมกแดงกจะกระจายไปทวในน า ท าใหเรามองเหนน ามสแดงหรอสชมพทวทก

สวน หรอการแพรของสาร 2 ชนด ซงอยคนละดานกน แตมเยอบางๆ กน (เยอเลอก

ผาน) สารแตละชนดจะเคลอนทไปยงดานตรงขาม (ดานทมสารนนนอยกวา) จนกระทงทง

2 ดาน มปรมาณสารทง 2 ชนด เทากนหรอจนกระทงทง 2 ดาน มความเขมขนของสาร

ทง 2 ชนด เทากนนนเอง

1. ความเขมขนของสาร ถาความเขมขนของสารทแพรกบความเขมขนของตวกลางม

ความแตกตางกนมาก การแพรจะเกดขนเรว โดยสารทมความเขมขนสงจะแพรไปสสารทม

ความเขมขนต า เชน การแพรของกลนทเรยน การแพรของน าหอม

ปจจยทควบคมอตราการแพรของสาร

25

ภาพการแพรของกลนทเรยน


16/06/2558




2. อณหภม ถาอณหภมสง การแพรของสารจะเปนไปอยางรวดเรว เชน การท าน าเชอม

26

3. ขนาดอนภาคสาร สารทมขนาดอนภาคเลกและนาหนกเบาจะแพรไดรวดเรวกวาสารท

ขนาดใหญและน าหนกมาก เชน การฉดพนสารเคมใหเปนละอองเลกๆ การฉดน าหอม

อณหภม 25 0C อณหภม 60 0C

ภาพการฉดพนสารเคมใหเปนละอองเลกๆ


สบคนเมอ 17/06/2558

ภาพการแพรของสารเมออณหภมตางกน


17/06/2558




4. ความสามารถในการละลายของสาร ถาสารทแพรสามารถละลายน าไดดจะมอตราการแพรสง

เชน ดางทบทมละลายน าไดดกวาน าตาลจงแพรไดเรวกวา

นอกจากนยงพบวาอตราการแพรของสาร

ขนอยกบความดน การถกดดซบไวดวย ตวกลาง

หรอสงเจอปนทเปนอปสรรคตอการเคลอนทของ

โมเลกลของสารดวย และกระบวนการแพรของ

สารจะหยดลงเมอทกบรเวณมความเขมขนของสาร

เทากน

น าตาล ดางทบทม

ภาพการแพรของสารทมความสามารถในการละลายน าตางกน


18/06/2558

ระยะทางของสารทแพร(หนวย)




กาซออกซเจนจากอากาศทอยตามชองวางระหวางอนภาคดนจะแพรเขาสเซลลขนราก

แลวแพรกระจายไปยงเซลลขางเคยงตอๆ กนไป ทงนเซลลจะใชกาซออกซเจน(O2) ในกระบวนการทางเคมของเซลลเพอสลายสารอาหารใหกลายเปนพลงงาน จากนนจะปลอย

กาซคารบอนไดออกไซด (CO2) ออกมาจากเซลล กาซคารบอนไดออกไซดทปลอยออกมานจะแพรออกในทศทางตรงกนขามกบทศทางการแพรของกาซออกซเจน

ในบรเวณทดนมน าทวมขง การแลกเปลยนกาซจะเกดขนไมสะดวก เพราะอากาศ

ระหวางอนภาคดนมนอย พชจะขาดกาซออกซเจน ยกเวนพชทสามารถสรางรากใหโคงขนโผล

พนผวดน เชน รากของตนโกงกางและตนล าพ

การแพรของกาซทราก

28

ภาพการแพรของแกสทรากของพช


19/06/2558




การแพรกบการเปดและปดของปากใบ

เซลลคมเปนเซลลทมคลอโรพลาสตอยภายใน จงเกดการสงเคราะหดวยแสง

ขนในเวลากลางวน ท าใหความเขมขนของสารภายในเซลลคมสงกวาความเขมขน

ของสารในเซลลขางเคยง น าจากเซลลขางเคยงจะแพรผานเขามาในเซลลคม เกด

แรงดนดนใหสวนผนงดานนอกซงบางกวาดานในโปงออกทางดานขางและดงผนง

เซลลดานในใหโคงออกดวย ท าใหปากใบเปด

ในเวลากลางคนจะไมเกดการสงเคราะหดวยแสงภายในเซลลคม ท าใหความ

เขมขนของสารภายในเซลลคมต ากวาความเขมขนของสารในเซลลขางเคยง น าใน

เซลลคมจงแพรออกไปยงเซลลขางเคยง เซลลคมจงเหยว ท าใหปากใบปด

การเปดและปดของปากใบมความส าคญตอการแลกเปลยนกาซของพช

เนองจากกาซตางๆ จะแพรผานเขาออกทางปากใบเปนสวนใหญ โดยพชจะดดกาซ

คารบอนไดออกไซดจากอากาศผานปากใบไปใชในการสงเคราะหดวยแสง และพช

ยงปลอยกาซออกซเจนทเกดจากการสงเคราะหดวยแสงออกสบรรยากาศผานทาง

ปากใบดวย

ภาพการเปด-ปดของปากใบ


สบคนเมอ 20/06/2558

29

ปากใบเปด (Stomata Open) ปากใบปด (Stomata Close)

ใบพช




ออสโมซส (Osmosis) หมายถง การแพรของโมเลกลของน าจากบรเวณทมความ

เขมขนของน ามาก (มจ านวนโมเลกลของน ามาก) ไปยงบรเวณทมความเขมขนของน านอย

(มจ านวนโมเลกลของน านอย) โดยผานเยอกนบางๆ ซงท าหนาทเปนเยอเลอกผาน

(Semi-Permeable Membrane )

เยอเลอกผาน ( Semi–Permeable Membrane ) คอ เปนเยอบาง ๆ ทยอมให

สารทมขนาดเลกผานเขาและออกได เชน น า แกส สารอาหารโมเลกลเดยว (กลโคส

กรดอะมโน กรดไขมน) สวนสารทมขนาดใหญ เชน แปง ไขมน โปรตน น าตาล จะผาน

ไมได เยอเลอกผาน ไดแก เยอหมเซลล เยอหมนวเคลยส เยอชนในของเปลอกไข

กระดาษเซลโลเฟน

30

สารละลายมความเขมขนนอย

หรอมความเขมขนของน ามาก

หรอจ านวนโมเลกลของน ามาก

สารละลายมความเขมขนมาก

หรอมความเขมขนของน านอย

หรอจ านวนโมเลกลของน านอย

สาร

ภาพการออสโมซส


19/06/2558

เยอเลอกผาน

2. การออสโมซส




ออสโมซสเปนกระบวนการดดน าทพบมากทสดในพชทวๆ ไป ในสภาวะปกตและ

เกดขนอยางตอเนองตลอดเวลา เนองจากสารละลายในดนทวไปจะมความเขมขนนอยกวา

สารละลายในเซลลรากท าใหเกดการออสโมซสขน โดยน าในดนจะแพรเขาสเซลลราก ท าให

เซลลรากทรบน าจากดนเขาไปมความเขมขนของสารนอยกวาเซลลรากทอยถดไป จงเกด

การออสโมซสตอไป น ามการแพรไปยงเซลลทอยถดไปเปนเชนนอยางตอเนองกนไป

เรอยๆ จนถงทอล าเลยงน าทเรยกวา ไซเลม (Xylem) ซงจะล าเลยงน าสงไปยงสวนตางๆ

ของพชตอไป

31

ภาพการออสโมซสในพช


20/06/2558

เซลลขนราก

ออสโมซสในพช




ในเซลลของสงมชวตทงเซลลพชและเซลลสตว ถาสารละลายภายนอกเซลลม

ความเขมขนของสารละลายสงกวาสารละลายภายในเซลล (มแรงดนออสโมตกสงกวา

ภายในเซลล)น าจะแพรออกจากเซลลสภายนอกเซลลท าใหแรงดนแตงภายในเซลลคอย ๆ

ลดลง เซลลจะเกดการสญเสยน า ท าใหเซลลเหยว เรยกสภาพของเซลลทเกดขนนวา

พลาสโมไลซส (Plasmolysis)

พลาสโมไลซส (Plasmolysis)

32

ภาพการเกดพลาสโมไลซส (Plasmolysis)


20/06/2558

เซลลสตว

เซลลพช


https://pixabay.com/th/arrow-%E0%B8%AA%E0%B8%B5%E0%B8%9F%E0%B9%89%E0%B8%B2-%E0%B9%80%E0%B8%AA%E0%B9%89%E0%B8%99%E0%B9%82%E0%B8%84%E0%B9%89%E0%B8%87-%E0%B9%82%E0%B8%84%E0%B9%89%E0%B8%87-%E0%B9%81%E0%B8%9F%E0%B8%99%E0%B8%8B%E0%B8%B5-158377/














เซลลพชและเซลลสตวสภาพการสญเสยน าของเซลลจะมลกษณะแตกตางกน

เนองจากเซลลพชมผนงเซลลเซลล แมวาน าจะแพรเขาสเซลลในปรมาณมากเพยงใด ก

ไมท าใหเซลลเกดอนตราย ผนงเซลลจะชวยท าใหเซลลพชคงรปอยได ไมเกดการ

เปลยนแปลง แตในเซลลสตว เชน เซลลเมดเลอดแดง ซงไมมผนงเซลล มแตเยอหม

เซลล หากไดรบน าในปรมาณมากเกนไป เซลลจะขยายตวหรอเซลลเตง เรยกสภาพของ

เซลลทเกดขนนวา Plasmoptysis และเซลลจะแตกในทสด ซงจะเปนอนตรายตอเซลลได

33

ภาพการเกดพลาสโมไทซส(Plasmoptysis)


21/05/2558

เซลลสตว

เซลลพช

พลาสมอพไทซส (Plasmoptysis)
















ปจจยทมผลตอการออสโมซส

1. ความแตกตางของความเขมขนของโมเลกลของสารในท 2 แหง ถาความเขมขนของ

สารละลายระหวางสอง บรเวนตางกนมาก การออสโมซสจะเกดขนไดรวดเรวแตถาความ

เขมขนของสารละลายใกลเคยงกน การออสโมซสจะเกดขนชา

2. อณหภม การเพมอณหภมเปนการเพมพลงงานจลนใหแกอนภาคของสารท าใหสาร

เคลอนทเรวขน กระบวนการออสโมซสจงเกดขนเรว

ปรมาณน าในดน

ดนทมปรมาณน ามาก จะท าใหสารละลาย

ในดนมความเขมขนต ากวาความเขมขน

ของสารละลายในเซลลราก อตราการดด

น าของรากจะมคาสง รากจงดดน าไดมาก

ในสภาพน าทวมขง ปรมาณน าทมาก

เกนไปจะท าใหรากพชไมไดรบออกซเจน

ถาอยในสภาพนเปนเวลานานพชกจะตาย

ความเขมขนของสารละลายในดน

ในดนทมปรมาณแรธาตปรมาณมาก จะ

ท าใหความเขมขนของสารละลายในดนสง

กวาความเขมขนของสารละลายภายใน

เซลลราก น าในเซลลรากจะแพรออกจาก

รากไปสดน เมอเกดตอเนองเปน

เวลานานพชจะขาดน าและตายได

อณหภมของดน

อณหภมทเหมาะสมตอการดดน าของพช

อยระหวาง 20-30 องศาเซลเซยส

ถาอณหภมสงเกนไป ปากใบจะปดเพอ

ลดการคายน า ท าใหการดดน าลดลง

เพราะการคายน าจะท าใหเกดแรงดงน า

จากรากขนสยอดพช เปนการทดแทน

น าทคายออกไป

การถายเทอากาศในดน

ในดนทมอากาศถายเทไดด จะท าใหพช

ไดรบออกซเจนเพยงพอตอความตองการ

ในกระบวนการตางๆของพช และท าให

การดดน าของรากเกดในอตราสงดวย

ดงนนการพรวนดนจงมความจ าเปน

เพราะชวยใหอากาศในดนเกดการถายเท

ไดด

ภาพปจจยทมผลตอการดดน าของราก


21/05/2558

ปจจยทมผลตอการดดน าของราก




ค าชแจง ใหนกเรยนระบหนาขอความทก าหนดใหตอไปนวาเปนการแพรหรอ

ออสโมซส (ขอละ 1 คะแนน)

.........................1) การไดกลนน าหอม

.........................2) การเปลยนสดอกไมสขาวโดยแชในน าส

.........................3) การท าไขเคม

.........................4) การมวนงอของตนหอมทกรดแลวแชน า

.........................5) การอาบน าทะเลนานๆผวหนงจะเหยว

.........................6) น าจากดนเขาสรากพช

.........................7) การพรมน าผกผลไมใหสดอยเสมอ

.........................8) การเหยวของตนไมเมอใสปยมากเกนไป

.........................9) แรธาตจากดนเขาสรากพช

.........................10) แกสคารบอนไดออกไซดและแกสออกซเจนเขาออก

ทางปากใบ


ระบตวอยางการแพรและออสโมซสในชวตประจ าวนได

จดประสงค




ตอนท 1

ค าชแจง ใหนกเรยนตอบค าถามตอไปนใหถกตอง (ขอละ 1 คะแนน)

1. กระบวนการแพรของน าออกมาจากไซโทพลาสซมและมผลท าใหเซลลเหยวลง

เรยกวาอะไร

.....................................................................................................................................................

2. ถาหากความเขมขนของสารในท 2 แหงมความเขมขนเทากน การแพรของสารจะ

เกดขนได หรอไม เพราะเหตใด

.....................................................................................................................................................

.....................................................................................................................................................

3. ใหนกเรยนยกตวอยางปรากฎการณการแพรทพบในชวตประจ าวน มา 3 ตวอยาง

.....................................................................................................................................................

.....................................................................................................................................................

4. ใหนกเรยนยกตวอยางการออสโมซสทพบในชวตประจ าวน มา 3 ตวอยาง

.....................................................................................................................................................

.....................................................................................................................................................

5. การล าเลยงสารโดยวธการแพรตางจากออสโมซสอยางไรบาง

.....................................................................................................................................................

.....................................................................................................................................................


1. อธบายกระบวนการแพรและการออสโมซสได






กระบวนการล าเลยงสารผานเซลล

ล าเลยงสารผานเขา-ออกโดย

เกดจาก เกดจาก

เชน เชน

ตอนท 2

ค าชแจง ใหนกเรยนเตมค าในกรอบใหแผนผงเปรยบเทยบเกยวกบกระบวนการล าเลยง

สารผานเซลลมความสมบรณทสด (กรอบละ 1 คะแนน)

กอนจะเขยนตอบ คดดดๆ

นะครบเพอนๆ




ค าชแจง 1. แบบทดสอบนเปนแบบทดสอบปรนย 4 ตวเลอก

2. แบบทดสอบนมทงหมด 10 ขอ 10 คะแนน เวลา 10 นาท

3. ใหท าเครองหมายกากบาท (X) ลงชอง ก ข ค หรอ ง

ลงในกระดาษค าตอบทเหนวาถกตองทสดเพยงค าตอบเดยว

แบบทดสอบหลงเรยน


38

3. ขอใดเกดจากการแพร

ก. การท าไขเคม

ข. การไดกลนแกสรว

ค. การพรมน าผกผลไมใหสด

ง. การมวนงอของตนหอมทกรด

แลวแชน า

4. การฟงกระจายของน าหอมเปนการแพร

จากสถานะใดไปเปนสถานะใด

ก. ของเหลวไปเปนของเหลว

ข. ของเหลวไปเปนของแขง

ค. ของเหลวไปเปนแกส

ง. กาซไปเปนของเหลว

5. การแพรของน าผานเยอบาง ๆ เรยกวา

อะไร

ก. การแพร

ข. การออสโมซส

ค. การไหลของน า

ง. การเคลอนทของน า

1. เมอน าเซลลพชใสลงไปในสารละลายท

เขมขนนอยกวาเซลลพช เซลลพชจะมการ

เปลยนแปลงอยางไร

ก. เซลลพชจะเตง

ข. เซลลพชจะแตก

ค. เซลลพชจะเหยว

ง. เซลลพชจะไมเปลยนแปลง

2. ขอใดตอไปนกลาวไดถกตอง

ก. แรธาตเขาสรากพชโดยการแพร น า

เขาสรากพชดวยการออสโมซส

ข. แรธาตเขาสรากพชโดยการออสโมซส

น าเขาสรากพชดวยการแพร

ค. แรธาตและน าเขาสรากพชดวยการ

ออสโมซส

ง. แรธาตและน าเขาสรากพชโดยการ

แพร




6. ขอใดจดเปนการแพรแบบออสโมซส

ก. น าออกจากทอล าเลยงไปสสวนอน ๆ

ข. การกระจายของดางทบทมในน า

ค. การละลายของเกลอในน า

ง. การฉดยาฆาแมลง

7. ขอใดตอไปนกลาวไมถกตอง

ก. การฟงกระจายของกาซ

คารบอนไดออกไซดเปนการแพรอยาง

หนง

ข. ออสโมซสคอกระบวนการแพรของน า

ผานเยอเลอกผาน

ค. การแพรของสารมทศทางทแนนอน

เสมอ

ง. น าเขาสรากพชดวยการออสโมซส

8. เมออณหภมสงขนอตราการแพรของสาร

จะเปนอยางไร เพราะเหตใด

ก. ต าลง เพราะอนภาคสารมพลงงานจล

มากขน การเคลอนทจงชาลง

ข. ต าลง เพราะอนภาคสารมพลงงานจล

นอยลง การเคลอนทจงชาลง

ค. เพมมากขน เพราะอนภาคสารม

พลงงานจลมากขน จงชนกนมากขน

ง. เพมมากขน เพราะอนภาคสารม

พลงงานจลนอยลง จงชนกนมากขน

9. การพนสารฆาแมลงในสวนผลไมเปน

การเคลอนทของสารแบบใด เพราะ

เหตใด

ก. การออสโมซส เพราะอนภาคน า

เคลอนทไปพรอมกบสารฆาแมลง

ข. การกระจาย เพราะสารฆาแมลง

เคลอนทไปพรอมกบสายลม

ค. การดดซม เพราะอนภาคสารฆา

แมลงเคลอนทไปอยางชาๆ

ง. การแพร เพราะบรเวณโดยรอบม

ความเขมขนของสารนอย

10. เมอใสปยลงในดนรอบๆ โคนพชมาก

เกนไป พชจะตาย เพราะเหตใด

ก. ปยแพรเขาไปในเซลลมากเกนไป

ท าใหเซลลแตก

ข. น าแพรออกจากเซลลมากเกนไป ท า

ใหเซลลเหยว

ค. ปยและน าแพรเขาไปในเซลลมาก

เกนไป จนเซลลแตก

ง. น าแพรเขาไปในเซลลมากเกนไป ท า

ใหเซลลเตงจนแตก




ขอท ค าตอบ

ก ข ค ง

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

40

ชอ.........................................................................ชน.................................เลขท..................

กระดาษค าตอบแบบทดสอบกอน-หลงเรยน





บรรณานกรม

41

กรมวชาการ. (2546). การจดสาระการเรยนรกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร

ตามหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544. กรงเทพฯ: โรงพมพ

ครสภาลาดพราว.

กระทรวงศกษาธการ. (2553). คมอครรายวชาวทยาศาสตรพนฐาน ชนมธยมศกษาปท 1.

กรงเทพฯ: โรงพมพสกสค.

______. (2553). หนงสอรายวชาวทยาศาสตรพนฐาน ชนมธยมศกษาปท 1.

กรงเทพฯ: โรงพมพ สกสค.

______. (2555). แนวทางการจดกจกรรมการเรยนรเพอพฒนาทกษะการคด.

กรงเทพฯ: โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย.

เกษม ศรพงษ. (มปป). ชววทยา. กรงเทพฯ: ภมบณฑตการพมพ.

ชาตร เกดธรรม. (2542). การเรยนการสอนวทยาศาสตรทเนนนกเรยนเปนศนยกลาง.

กรงเทพฯ: เซนเตอรดสคพเวอร.

ถนด ศรบญเรอง. (2554). หนงสอเรยนรายวชาพนฐานวทยาศาสตร ม.1 เลม 1.

กรงเทพฯ: บรษทอกษรเจรญทศน อจท. จ ากด.

นภาภรณ ธญญา. (2548). เสรมทกษะกระบวนการวทยาศาสตร ม.1. กรงเทพฯ:

ส านกพมพแมค จ ากด.

บญชา แสนทว. (2553). แบบฝกทกษะรายวชาพนฐานวทยาศาสตร ม.1 เลม 1.

กรงเทพ: บรษทส านกพมพวฒนาพานช จ ากด.

บญเกอ ควรหาเวช. (2543). นวตกรรมการศกษา. กรงเทพมหานคร: หจก.เอสอาร

พรนตง.

ภาณสรณ น าใจด. (2553). บทเรยนชวยสอนเรองท 2 กระบวนการแพรและออสโมซส

วชา ว 31101 วทยาศาสตรพนฐาน. สบคนเมอ 16 มถนายน 2558 จาก

https://www.youtube.com/watch?v=5336lK0tweY




ลดดาวลย เสยงสงข. (2553). คมอเตรยมสอบ วทยาศาสตร ม.1-2-3. กรงเทพฯ: ไฮเอด

พบลชชง.

สถาบนพฒนาคณภาพวชาการ(พว.). (2555). คมอครวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1.

กรงเทพฯ: สถาบนพฒนาคณภาพวชาการ(พว.).

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย. (2559). หนงสอเรยนรายวชาพนฐาน

วทยาศาสตร 2 ชนมธยมศกษาปท 1 เลม 2. กรงเทพมหานคร: สกสค.ลาดพราว.

สมาน แกวไวยทธ. (มปป). ชววทยา. กรงเทพฯ: อมรการพมพ.

สมโภค สขอนนตและสามารถ พงศไพบลย. (มปป). วทยาศาสตร 1. นนทบร: เทพเนรมต

การพมพ.

ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. (2560). การสงเคราะหดวยแสงและการล าเลยง

สารของพช. สบคนเมอ 16 มถนายน 2558 จาก http://www.digitalschool.club/

digitalschool/science1_2_2/science18_2/biology5_2.php

สกจ ศรพรหม. (2541). ชดการสอนกบผลสมฤทธทางการเรยน. วารสารวชาการ, 41(8),70.

เสยง เชษฐศรพงษ. (มปป). ตะลยโจทยวทยาศาสตร. กรงเทพฯ: เรองแสงการพมพ(2002)

จ ากด.




ภาคผนวก

เฉลยแบบทดสอบ

และ แนวการตอบใบกจกรรม




ขอท ค าตอบกอนเรยน ค าตอบหลงเรยน

1. ก ก

2. ค ก

3. ข ข

4. ก ค

5. ก ข

6. ง ก

7. ข ค

8. ก ค

9. ค ง

10. ค ก

เฉลยค าตอบแบบทดสอบกอน-หลงเรยน





ปญหา

อณหภมของน ามผลตอการเคลอนทของดางทบทมหรอไม...


ดางทบทมจะเคลอนทในน าทมอณหภมสงไดเรวกวาในน าทมอณหภมต า


อณหภมของน า


ลกษณะการเคลอนทของดางทบทม


ปรมาณดางทบทม ปรมาตรของน า ขนาดของบกเกอร


แนวการตอบกจกรรมท 1

45


1. ทดลองและสรปผลการทดลองเกยวกบกระบวนการแพรและออสโมซสได


จดประสงคการทดลอง





ลกษณะทสงเกต ผลการสงเกต


เปอรแมงกาเนต(KMnO4) ตกลงไปในน าทอณหภมหอง(25 องศาเซลเซยส)

จะเหนสมวงเปนทางกระจายออกจาก

เกลดดางทบทมอยางชาๆ ใชเวลานาน

กวาสารละลายเปนสมวงหมดทงบกเกอร


เปอรแมงกาเนต(KMnO4) ตกลงไปในน าเดอด(100 องศาเซลเซยส)

เกลดดางทบทมจะมการเคลอนทอยาง

รวดเรวจากบรเวณทมความเขมขนสงไป

ยงบรเวณทมความเขมขนต า

46

อภปรายสรปผลการทดลอง

เมอหยอนเกลดดางทบทมลงในน าจะเหนสมวงเปนทางการะจายออกจากเกลด

ดางทบทม เมอเกลดดางทบทมตกลงไปถงกนบกเกอรน าบรเวณนนจะเปนสมวงเขม ทง

ไวสกครสจะมการกระจายโดยรอบ จนในทสดน าจะเปนสมวงทงบกเกอร และเมอ

หยอนดางทบทมในน าเดอดจะเกดเชนเดยวกนแตเกดเรวกวา

แสดงวาอนภาคของดางทบทมมการกระจายจากทมความเขมขนของดางทบทม

มาก ไปสบรเวณทมความเขมขนของดางทบทมนอยกวา เรยกปรากฏการณนวาการ

แพร





1. เมอหยอนเกลดดางทบทมลงในน า สของน าจะมการเปลยนแปลงอยางไร

เมอหยอนเกลดดางทบทมลงในน า น าจะคอยๆ เปลยนเปนสมวง

2. การเคลอนทของอนภาคของดางทบทมมทศทางแบบใด

อนภาคของดางทบทมมการกระจายออกจากเกลดดางทบทมอยางอสระทก

ทศทาง

3. เมอหยอนเกลดดางทบทมลงในน ารอนและน าทอณหภมหอง มการเปลยนแปลง

แตกตางกนหรอไม อยางไร

แตกตางกน คอ เมอหยอนในน ารอนการแพรจะเกดขนไดเรวกวาน าท

อณหภมหอง

4. นกเรยนคดวามปจจยใดบางทมผลตอการแพรของสาร

ปจจยทมผลตอการแพรของสาร ไดแก

1. ความแตกตางของความเขมขนของสาร

2. อณหภม

3. ขนาดอนภาคของสาร

4. ความสามารถในการละลายของสาร




ปญหา

เมอของเหลวภายในและภายนอกถงกระดาษเซลโลเฟนมความเขมขนแตกตางกน

จะเกดผลอยางไร


................ถาของเหลวภายในถงกระดาษเซลโลเฟนมความเขมขนมากกวาภายนอก จะท าให

น าเคลอนทเขาไปในถงกระดาษเซลลโลเฟน ระดบน าในหลอดแกวจะสงขน


ความเขมขนของสารละลายภายในและภายนอกถงกระดาษเซลโลเฟน...............................


ระดบของเหลวในหลอดแกว


ปรมาณสารละลาย กระดาษเซลโลเฟน

การทดลอง การเปลยนแปลงระดบของเหลวใน

หลอดแกว

แชถงเซลโลเฟนทบรรจสารละลาย

น าตาลเขมขน 40 % ลงในน า

ระดบของเหลวในหลอดแกวสงขน

แชถงเซลโลเฟนทบรรจน าลงใน

สารละลายน าตาลเขมขน 40 %

ระดบของเหลวในหลอดแกวต าลง

บนทกผลกจกรรม

48






................เมอแชถงเซลโลเฟนทบรรจสารละลายน าตาลเขมขน 40 % ในน า ระดบ

ของเหลวในหลอดแกวจะสงขน เนองจากน าจากในบกเกอรแพรผานเซลโลเฟนเขาไปในถง

ดงนน การออสโมซส เปนการเคลอนทของน าจากสารละลายทมความเขมขนนอยไปส

สารละลายทมความเขมขนมาก ผานเยอเลอกผาน

49


1) ความเขมขนของน าในถงกระดาษเซลโลเฟนกบในบกเกอรตางกนอยางไร

ความเขมขนของน าในถงกระดาษเซลโลเฟนนอยกวาความเขมขนของน าใน

บกเกอร

2) ระดบสารละลายน าตาลทรายในหลอดแกวตงแตเรมจนสนสดการทดลองมการ

เปลยนแปลงอยางไร และจะอธบายปรากฏการณทเกดขนไดอยางไร

ระดบของสารละลายน าตาลทรายในหลอดแกวคอยๆเพมขน เนองจากน าใน

บกเกอรแพรเขาสถงเซลโลเฟน สงผลใหสาระลายในถงเซลโลเฟนมปรมาตรมาก

ขน ท าใหระดบสารละลายในหลอดแกวสงขนดวย

3) ถาตงชดการทดลองไวตอไปอกระยะหนง นกเรยนคดวาระดบของสารละลายใน

หลอดแกวจะเปนอยางไร และความเขมขนของสารละลายน าตาลทรายในถงเซล

โลเฟนจะมากหรอนอยกวา 40%

ถาตงชดการทดลองไวอกระยะหนง ระดบของสารละลายน าตาลทรายใน

หลอดแกวจะสงขนเรอยๆ โดยความเขมขนของสารละลายน าตาลทรายภายในถง

เซลโลเฟนจะลดลง(นอยกวา 40 %) และถาตงไวตอไปอก ระดบของสารละลาย

น าตาลทรายในหลอดแกวอาจจะลนหลอดหรอคงท

4) ถาเปลยนใหน าอยในถงกระดาษเซลโลเฟน โดยใหสารละลายน าตาลอยใน

บกเกอร ระดบของเหลวในหลอดแกวจะเปนอยางไร เพราะเหตใด

ระดบของเหลวในหลอดแกวจะลดลง เพราะน าในถงกระดาษเซลโลเฟนแพร

ออกมาในบกเกอร

อรณ จตรแกว อรณ จตรแกว



5) ถาแชถงสารละลายน าตาลนในสารละลายน าตาลทมความเขมขนเทากน ระดบน าใน

หลอดแกวจะเปนอยางไร เพราะเหตใด

ระดบของเหลวในหลอดแกวจะเทาเดม เพราะสารละลายทงสองบรเวณมความ

เขมขนเทากน จงไมเกดการแพร

6) ถาตองการใหระดบของเหลวในหลอดแกวเพมขนอยางรวดเรว นกเรยนควรท า

อยางไร เพราะเหตใด

เพมความเขมขนของสารละลายน าตาลทราย เพราะเมอความแตกตางของความ

เขมขนของสารละลายสองบรเวณมากขน อตราการออสโมซสกจะเพมขน ท าให

ระดบของเหลวในหลอดแกวเพมขนอยางรวดเรว




ค าชแจง ใหนกเรยนระบหนาขอความทก าหนดใหตอไปนวาเปนการแพรหรอออสโมซส

(ขอละ 1 คะแนน)

การแพร 1) การไดกลนน าหอม

การออสโมซส 2) การเปลยนสดอกไมสขาวโดยแชในน าส

การออสโมซส 3) การท าไขเคม

การออสโมซส 4) การมวนงอของตนหอมทกรดแลวแชน า

การออสโมซส 5) การอาบน าทะเลนานๆผวหนงจะเหยว

การแพร 6) น าจากดนเขาสรากพช

การออสโมซส 7) การพรมน าผกผลไมใหสดอยเสมอ

การออสโมซส 8) การเหยวของตนไมเมอใสปยมากเกนไป

การออสโมซส 9) แรธาตจากดนเขาสรากพช

การแพร 10) แกสคารบอนไดออกไซดและแกสออกซเจนเขาออกทางปากใบ


ระบตวอยางการแพรและออสโมซสในชวตประจ าวนได





ค าชแจง ใหนกเรยนตอบค าถามตอไปนใหถกตอง (ขอละ 1 คะแนน)

1. กระบวนการแพรของน าออกมาจากไซโทพลาซมและมผลท าใหเซลลเหยวลง

เรยกวาอะไร

พลาสโมไลซส(plasmolysis)

2. ถาหากความเขมขนของสารในท 2 แหงมความเขมขนเทากน การแพรของสารจะเกดขน

ได หรอไม เพราะเหตใด

ไมเกดขน เพราะการแพรจะเกดขนเมอความเขมขนของสาร 2 บรเวณตางกน

3. ใหนกเรยนยกตวอยางปรากฎการณการแพรทพบในชวตประจ าวน มา 3 ตวอยาง

การแพรของกลนอาหาร การแพรของกลนน าหอม การแพรของเกลอในอาหาร

4. ใหนกเรยนยกตวอยางการออสโมซสทพบในชวตประจ าวน มา 3 ตวอยาง

การดดน าของขนราก การพรมน าใหผกผลไมสด การปกดอกไมในแจกนทมน า

5. การล าเลยงสารโดยวธการแพรตางจากออสโมซสอยางไรบาง

การแพรเปนการเคลอนทของสารจากทมความเขมขนของสารมาก ไปยงบรเวณทมความ

เขมขนของสารนอย สวนการออสโมซส เปนการเคลอนทของน าจากบรเวณทมความ

เขมขนของสารนอย(น ามาก)ไปยงบรเวณทมความเขมขนของสารมาก(น านอย)โดยผาน

เยอเลอกผาน


52

1. อธบายกระบวนการแพรและการออสโมซสได






กระบวนการสารผานเซลล

ล าเลยงสารผานเขา-ออกโดย

การแพร

การเคลอนทของสารจากบรเวณทมความ

เขมขนมากไปยงบรเวณทมความเขมขน

นอย

การเคลอนทของสารจากบรเวณทม

ความเขมขนนอยไปยงบรเวณทม

ความเขมขนมาก

การแตกของเมลดองน

เมอแชน านานๆ

การฟงกระจายของน าหอม

การอวบอมของผกทแชน า

การใสผงกาแฟในน ารอน

การเหยวของเมลด

ขาวโพดเมอแชในน าเกลอ

การแพรของแกสหงตม

เมอแกสรว

เกดจาก เกดจาก

เชน เชน

การออสโมซส

53

ตอนท 2

ค าชแจง ใหนกเรยนเตมค าในกรอบใหแผนผงเปรยบเทยบเกยวกบกระบวนการ

ล าเลยงสารผานเซลลมความสมบรณทสด (กรอบละ 1 คะแนน)

ค าตอบทนอกเหนอจากนใหอยในดลยพนจของครผสอน


S C I E N C E

การด ารงชวตของพช


ชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร เรอง การด ารงชวตของพช ชนมธยมศกษาปท 1

กระบวนการ ล าเลียงสารผ่านเซลล์ว8.1 ม.1/3...

Documents