a case study of science teachers enacting inquiry-based...

กรณศกษาครวทยาศาสตรทจดกจกรรมการสบเสาะหลงจากการอบรมเชงปฏบตการ: วารสารศกษาศาสตร มสธ. ขอคนพบจากโครงการคปองพฒนาคร

ปท 10 ฉบบท 2 (ก.ค. – ธ.ค.) 2560 | 89

กรณศกษาครวทยาศาสตรทจดกจกรรมการสบเสาะหลงจากการอบรม เชงปฏบตการ: ขอคนพบจากโครงการคปองพฒนาคร

A Case Study of Science Teachers Enacting Inquiry-Based Activities after a Workshop: Findings from the Coupon for Teacher Development Project

ลอชา ลดาชาต1 จกรกฤษณ จนทะคณ2 รงทวา กองสอน3 และ วลาวลย โพธทอง4

Luecha Ladachart1 Jakkrit Jantakoon2 Rungtiwa Kongson3 and Wilawan Phothong4 1-4อาจารยประจ า วทยาลยการศกษา มหาวทยาลยพะเยา

บทคดยอ การอบรมเชงปฏบตการเปนกจกรรมหลกในการพฒนาวชาชพครในประเทศไทยมาเปนเวลานาน อยางไรก

ด การอบรมหลายครงมกเกดขนโดยปราศจากการตดตามผลทเกดขนตอการปฏบตการสอนของคร ซงสงผลใหครไมเปลยนแปลงการปฏบตการสอน งานวจยดานการพฒนาวชาชพครจงเสนอใหมการตดตาม สนบสนน และใหขอมลยอนกลบแกครภายหลงจากการอบรม โครงการคปองพฒนาครเปนกจกรรมการพฒนาวชาชพครทเนนกลไกการสนบสนนครภายหลงจากการอบรมในรปแบบของการโคชชง กรณศกษานเปนสวนหนงในโครงการคปองพฒนาคร ซงมวตถประสงคเพอตดตามวา ครวทยาศาสตร 6 คน จดการเรยนการสอนอยางไรภายหลงจากการอบรมเกยวกบกจกรรมการเรยนรดวยการสบเสาะทางวทยาศาสตร ขอมลคอบนทกการจดการเรยนการสอนของครแตละคน ผวจยวเคราะหขอมลโดยการเปรยบเทยบการจดกจกรรมของครกบกจกรรมทครมสวนรวมในระหวางการอบรม กรณศกษานเปดเผยวา แมครทกคนไดรบการอบรมเหมอนกนและพรอมกน ครแตละคนมการน าแนวทางจากการอบรมไปใชในรปแบบทแตกตางกน งานวจยนเสนอแนะวา ครแตละคนตองการการสนบสนนในลกษณะทแตกตางกน งานวจยในอนาคตจงควรมงศกษารปแบบการโคชชงทเหมาะสมกบครแตละคน

Keywords: การพฒนาวชาชพคร การอบรมเชงปฏบตการ ครวทยาศาสตร การสบเสาะทางวทยาศาสตร คปองคร

Abstract Workshop has been a main activity for teacher professional development in Thailand. However, many

workshops were often held without a follow-up for its consequence on teachers’ teaching practices, leaving the teachers not changing their teaching practices. Research in teacher professional development suggests monitoring, supporting, and providing feedback to teachers after the workshop. The Coupon for Teacher Development Project is a kind of teacher professional development activity that includes a supportive mechanism for teachers in form of coaching after a workshop. This case study is under the Coupon for Teacher Development Project, aiming at monitoring how six science teachers enacted their instruction after a workshop focusing on


90 | ปท 10 ฉบบท 2 (ก.ค. – ธ.ค.) 2560

teaching and learning with scientific inquiry. Data were records of instructional activities conducted by each teacher. The researchers analyzed the data by comparing the teachers’ instructional activities with those they engaged in during the workshop. This case study reveals that, despite attending the same workshop at the same time, each teacher enacted inquiry-based activities in different ways. This research suggests that each teacher needs different kinds of support. Future research should find out appropriate ways to coach each teacher.

Keywords: Teacher professional development, Workshop, Science teachers, Scientific inquiry, Teacher coupon

บทน า ประเทศไทยไดเขาสยคแหงการปฏรปการศกษาตงแตการประกาศใชพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 (ส านกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต, 2545) ซงคาดหวงใหครเปลยนแปลงการจดการเรยนการสอน จากเดมทเนนการถายทอดความร(Transmission of knowledge) เปนการสงเสรมใหนกเรยนไดสรางความรดวยตนเอง(Construction of knowledge) การเปลยนแปลงนกอใหเกดการอบรมครอยางกวางขวาง ทงการสรางความเขาใจเกยวกบการพฒนาหลกสตร การน าเสนอกจกรรมการเรยนการสอนทเนนใหนกเรยนไดลงมอปฏบตและมสวนรวมตลอดจนการใชการประเมนผลเพอตดตามความกาวหนาในการเรยนรของนกเรยน แตถงกระนนกตาม ผลการประเมนนกเรยนระดบชาตครงลาสด (สถาบนทดสอบทางการศกษาแหงชาต, 2559ก; 2559ข; 2559ค) บอกเปนนยวา การอบรมเหลานอาจจะยงไมประสบผลส าเรจตามความคาดหวงเทาทควร

ดวยเหตน ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (สพฐ.) จงไดอนมตให ส านกพฒนาครและบคลากรการศกษา (2559) น ารองโครงการคปองพฒนาคร ทงนเพอเปนรปแบบหนงของการพฒนาวชาชพคร โครงการนเกดขนจากความตระหนกวา การพฒนาวชาชพครโดยการอบรมภายในชวงเวลาสน ๆ แมใชงบประมาณจ านวนมาก แตกลบสงผลตอการเปลยนแปลงการปฏบตการสอนของครเพยงเลกนอย (Goldenberg & Gallmore, 1991) ทงนเพราะขอจ ากดหลายอยาง เชน การอบรมไมตรงกบความตองการของคร การอบรมไมเชอมโยงกบการปฏบตการสอนจรง การน าความรจากการอบรมไปปฏบตจรงเปนเรองทตองใชเวลาอยางมาก และการขาดความชวยเหลอใหกบครอยางตอเนอง (ชนพรรณ จาตเสถยร, 2557) โครงการคปองพฒนาครจงมงลดขอจ ากดเหลานโดยอาศยความรวมมอกนระหวาง สพฐ. ซงมหนาทเปนผผสนบสนนงบประมาณใหกบครในรปแบบของคปอง กบมหาวทยาลยตาง ๆ ซงมหนาทออกแบบหลกสตรการอบรมคร ในการน ครสามารถน าคปองไปเลอกเขารบการอบรมในหลกสตรทตนเองสนใจ นอกจากน ครยงไดรบ “การโคชชง1” (Coaching) ซงวทยากรท าการตดตาม

1ในประเทศไทย ค าวา “Coaching” ยงไมมการบญญตค าภาษาไทยอยางเปนทางการ (กระทรวงศกษาธการ, 2544; ราชบณฑตสถาน, 2552) การโคชชงจงมชอเรยกทแตกตางกนไป ไมวาจะเปนการชแนะ (ชนพรรณ จาตเสถยร, 2557) การสอนงาน (บหงา วชระศกดมงคล และ สภาณ เสงศร, 2556) หรอการใหค าปรกษา (เอกภม จนทรขนต, 2559) อยางไรกด ผเขยนบทความนขอทบศพทค าตนฉบบในภาษาองกฤษเพอหลกเลยงความสบสนกบค าอน ๆ ทมความหมายใกลเคยงกน


ปท 10 ฉบบท 2 (ก.ค. – ธ.ค.) 2560 | 91

ชแนะ และใหการสนบสนนครภายหลงการอบรมอยางใกลชด ดวยกระบวนการเหลาน โครงการคปองพฒนาครจงเปนความหวงใหมทจะกอใหเกดการเปลยนแปลงในการปฏบตการสอนของคร การวจยนเปนสวนหนงในโครงการคปองพฒนาวชาชพคร โดยมหาวทยาลยพะเยาไดพฒนาหลกสตรการอบรมทเนนการจดการเรยนการสอนโดยการสบเสาะทางวทยาศาสตร ซงเปนแนวทางทประเทศไทยและอกหลายประเทศทวโลกใหกบสนบสนน (ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา, 2553; Abd-El-Khalick et al., 2004) แตการจดการเรยนการสอนวทยาศาสตรรปแบบนกลบยงไมแพรหลายมากนกในโรงเรยนทวไป (ญาณพฒน พรมประสทธ และคณะ, 2551; ลอชา ลดาชาต และ วรรณทพา รอดแรงคา, 2551; Dahsah & Faikhamta, 2008) ดวยเหตน หลกสตรการอบรมครจงมงเนนการน าเสนอการจดการเรยนการสอนโดยการสบเสาะทางวทยาศาสตรรปแบบตาง ๆ (รายละเอยดอยในหวขอถดไป) รวมกบการตดตามเพอสนบสนนครทเขารบการอบรมในรปแบบของการโคชชง การวจยนเปนกรณศกษาทมวตถประสงคเพอตดตามวา ภายหลงจากการอบรม ครน ารปแบบกจกรรมไปประยกตใชอยางไร และประสบปญหาอะไรในการประยกตใชกจกรรมนน ผลการวจยนไมเพยงแตจะใหขอมลยอนกลบส าหรบการปรบปรงการอบรมในอนาคต หากยงชวยสรางความเขาใจเกยวกบอปสรรคของครในการจดการเรยนการสอนดวยการสบเสาะทางวทยาศาสตร

กจกรรมการอบรม ในขณะทการจดการเรยนการสอนโดยการสบเสาะทางวทยาศาสตรทผานมามกอยในรปแบบวฏจกร 5Es

(Bybee et al., 2006) ซงประกอบดวย 5 ขนตอน ไดแก ขนสรางความสนใจ (Engagement) ขนส ารวจ (Exploration) ขนสรางค าอธบาย (Explanation) ขนขยายความคด (Elaboration) และขนประเมนผล (Evaluation) ซงนกเรยนจะถกกระตนดวยค าถามทางวทยาศาสตร ท าการส ารวจตรวจสอบเพอใหไดม าซงขอมล น าขอมลมาสรางเปนค าอธบาย น าค าอธบายไปประยกตใชกบปรากฏการณใกลเคยง และประเมนผลการเรยนรของตนเอง ตามล าดบ แมวฏจกร 5Es เนนลกษณะส าคญของการสบเสาะทางวทยาศาสตร แตครหลายคนกลบจดการเรยนการสอนตามขนตอนเหลาน โดยปราศจากการเนนลกษณะส าคญของการสบเสาะทางวทยาศาสตร (Faikhamta & Ladachart, 2016) ดวยเหตน การอบรมจงหลกเลยงการน าเสนอ “ขนตอน” ทครตองปฏบตตาม แตเนนลกษณะส าคญทครควรใหความส าคญ ไดแก การออกแบบการทดลอง การจดกระท าขอมล การลงขอสรปจากขอมล การสรางค าอธบายจากหลกฐาน และการโตแยงดวยหลกฐาน

หลกสตรการอบรมไดรบอทธพลมาจากการวจยของ Chinn & Malhotra (2002) ซงเสนอแนะวา การจดการเรยนการสอนโดยการสบเสาะทางวทยาศาสตรไมควรเรยบงายและตรงไปตรงมาจนเกนไป ไมวาจะเปนการทดลองอยางงายทมการระบตวแปรตนและตวแปรตามไวแลว การสงเกตอยางงายทมการระบลกษณะเปาหมายของการสงเกตไวลวงหนา และการสาธตอยางงายทมงเนนการน าเสนอหรอยนยนแนวคดทางวทยาศาสตรอยางตรงไปตรงมา แตกจกรรมการเรยนรควรคงไวซงความซบซอนทางสตปญญาระดบหนง ทงนเพอเปดโอกาสและทาทายใหนกเรยนไดคด ปฏบต ลงขอสรป ใหเหตผล และโตแยง เฉกเชนเดยวกบกระบวนการสบเสาะเพอใหไดมา


92 | ปท 10 ฉบบท 2 (ก.ค. – ธ.ค.) 2560

ซงความรทางวทยาศาสตรอยางแทจรง (Epistemological authentic inquiry) ในการน พวกเขาไดน าเสนอรปแบบกจกรรมตาง ๆ ทเปดโอกาสใหนกเรยนไดคดและปฏบตเยยงนกวทยาศาสตร ดงรายละเอยดตอไปน

1. การออกแบบการศกษาดวยปากเปลา (Verbal design of studies) การออกแบบการศกษาดวยปากเปลาเปนรปแบบการจดการเรยนการสอนทสงเสรมใหนกเรยนเขาใจ

เกยวกบการออกแบบและประเมนการสบเสาะทางวทยาศาสตร ซงสามารถเกดขนไดแมในโรงเรยนทขาดแคลนอปกรณทางวทยาศาสตร การจดการเรยนการสอนแบบนเรมตนจากการทครน าเสนอเหตการณทจะน าไปสค าถามทางวทยาศาสตร จากนน นกเรยนจะไดออกแบบการศกษาเพอตอบค าถามทางวทยาศาสตรนน โดยนกเรยนอาจรวมกนท าเปนกลม จากนน นกเรยนแตละกลมน าเสนอการออกแบบของตนเอง ทงนเพอใหนกเรยนกลมอนไดประเมน วพากษ และใหขอเสนอแนะเกยวกบการออกแบบนน กระบวนการนจะชวยใหนกเรยนตรวจสอบวา การออกแบบการศกษา (ทงของตนเองและของผอน) สามารถตอบไดตรงค าถามทางวทยาศาสตรหรอไม ทงในแงของการก าหนดตวแปรตาง การตงสมมตฐาน การจดกระท าใหตวแปรตนมไดหลายคา การเลอกวธการและเครองมอเพอวดคาของตวแปรตาม การควบคมคาของตวแปรควบคมใหคงตว การออกแบบตารางบนทกขอมลการเลอกวธการจดกระท าและวเคราะหขอมล และการคาดการณวา ขอมลลกษณะใดทจะสนบสนนหรอหกลางสมมตฐานนน นอกจากน นกเรยนยงไดพจารณาเพอหาวธการลดความคลาดเคลอนและสรางความนาเชอถอของผลการศกษาอกดวย แมนกเรยนยงไมไดลงมอปฏบตตามการออกแบบการศกษาดวยตนเองกตาม

ตวอยางหนงของการจดการเรยนการสอนทเปดโอกาสใหนกเรยนไดออกแบบการศกษาดวยปากเปลาคอกจกรรมเรอง “ภาวะโลกรอน” (ลอชา ลดาชาต และ โชคชย ยนยง, 2560) กจกรรมนเรมตนดวยการน าเสนอสถานการณทอณหภมเฉลยในบรรยากาศของโลกมแนวโนมเพมขน ซงมสวนคลายกบการเพมขนของปรมาณคารบอนไดออกไซดในบรรยากาศของโลก จากนน ครจงน าเสนอค าถามทางวทยาศาสตรทวา “การเพมขนของคารบอนไดออกไซดสงผลใหอณหภมเฉลยในบรรยากาศของโลกเพมขนหรอไม”ในการน ครอาจจ าเปนตองย ากบนกเรยนวา โลกไดรบพลงงานแทบทงหมดมาจากดวงอาทตยในรปแบบของแสงแดดและคลนแมเหลกไฟฟาอน ๆ จากน น ครจงใหนกเรยนออกแบบการศกษาเพอตอบค าถามทางวทยาศาสตรน เนองจากนกเรยนไมอาจท าการศกษากบบรรยากาศของโลกไดโดยตรง ดงนน นกเรยนจงจ าเปนตองสรางแบบจ าลองทคลายกบบรรยากาศของโลกและท าการทดลองกบแบบจ าลองนน ตวอยางเชน นกเรยนอาจเสนอวธการทดลองโดยการใชขวดพลาส ตกใส 2 ใบ เพ อจ าลองเปนบรรยากาศของโลกภายใต 2 เงอนไข โดยขวดใบห นงมป รมาณคารบอนไดออกไซดมากกวาขวดอกใบหนง จากนน นกเรยนน าขวดพลาสตกใสทงคไปตากแดด และวดอณหภมของอากาศภายในขวดแตละใบในชวงเวลาตางๆ ท ง น เพ อตรวจสอบวา ความแตกตางของปรมาณคารบอนไดออกไซดสงผลใหเกดความแตกตางของอณหภมภายในขวดทง 2 ใบหรอไม ในการน นกเรยนจะไดประเมนวธการทดลองนวา ตวแปรตาง ๆ ของการทดลองนคออะไร นกเรยนจะจดกระท าตวแปรตนใหมหลายคาไดอยางไร นกเรยนจะวดคาของตวแปรตามอยางไรและดวยเครองมอใด นกเรยนจะควบคมตวแปรอนใหมคาคงตวอยางไร และนกเรยนจะบนทกผลการทดลองอยางไร นอกจากน นกเรยนจะไดเรยนรดวยวา ความคลาดเคลอนของ


ปท 10 ฉบบท 2 (ก.ค. – ธ.ค.) 2560 | 93

ผลการทดลองอาจเกดขนไดดวยสาเหตใด และนกเรยนจะสรางความนาเชอถอของผลการทดลองนไดอยางไร ทงหมดนจะชวยใหนกเรยนเขาใจลกษณะของการทดลองทางวทยาศาสตร

2. การวเคราะหฐานขอมล (Database analysis) การวเคราะหฐานขอมลเปนรปแบบการจดการเรยนการสอนทสงเสรมใหนกเรยนเขาใจเกยวกบการวเคราะหและตความหมายขอมลอยางเปนวทยาศาสตร การจดการเรยนการสอนแบบนเรมตนจากการน าเสนอสถานการณทจะน าไปสค าถามทางวทยาศาสตร จากนน ครจงน าเสนอชดขอมลทางวทยาศาสตรจากหนวยงานทมความนาเชอถอ ชดขอมลนอาจเปนไดทงขอมลเชงปรมาณและ/หรอขอมลเชงคณภาพ แตตองมความซบซอนระดบหนง ซงจะทาทายและดงดดใหนกเรยนพยายามวเคราะหหาค าตอบของค าถามทางวทยาศาสตรนน จากนน ครจงเปดโอกาสใหนกเรยนไดวเคราะหชดขอมลนนดวยตวเอง ในการน นกเรยนอาจจ าเปนตองใชเครองมอและความคดสรางสรรคในการหาวธการจดกระท าและวเคราะหขอมลทซบซอนใหอยในรปแบบทมความหมายชดเจนมากขน จากนน นกเรยนจงรวมกนอภปรายเกยวกบการลงขอสรปทเหมาะสมบนพนฐานของผลการวเคราะหขอมลนน โดยนกเรยนจ าเปนตองใหเหตผลเพอชแจงการลงสรปของตนเองดวย จนกระทงนกเรยนท งชนไดขอสรปทดทสดรวมกน

ตวอยางหนงของการจดการเรยนการสอนโดยการวเคราะหฐานขอมลคอกจกรรมเรอง “น าขนน าลง” (ลอชา ลดาชาต และ โชคชย ยนยง, 2560) กจกรรมนเรมตนจากการน าเสนอวดทศน เกยวกบการเปลยนแปลงระดบน าทะเลในชวงเวลาหนง จากนน ครจงถามนกเรยนวา “วฏจกรการขนและลงขอน าทะเลใชเวลานานเทาใด” จากนน ครอาจน าเสนอขอมลระดบน าทะเลของกรมอทกศาสตร กองทพเรอ (2560) ซงอยในรปแบบของตวเลขในตาราง เพอใหนกเรยนลองแปลงขอมลทเปนตวเลขนใหอยในรปแบบของกราฟทมเวลาเปนแกนนอนและระดบน าทะเลเปนแกนตง จากนน นกเรยนตองตความหมายกราฟนน ซงจะชวยใหนกเรยนลงขอสรปไดวา จากเวลาทน าทะเลขนสงสด น าทะเลจะลงและกลบมาขนสงสดอกครงจะใชเวลาประมาณ 12 ชวโมง ดงนน ภายในเวลา 24 ชวโมง น าทะเลจะมชวงเวลาทขนสงสดและลงต าสดประมาณ 2 ครง/วน จากนน ครอาจใหนกเรยนลองตงสมมตฐานเกยวกบสงทอาจเปนสาเหตของปรากฏการณน าขนน าลง โดยหนงในสาเหตเหลานนควรเปนดวงจนทร จากนน ครอาจน าเสนอขอมลดถดวงจนทรทมสวนมดและสวนสวางเปลยนแปลงไปในแตละคน ซงเปนขอมลเชงคณภาพทสามารถเปลยนไปเปนขอมลเชงปรมาณไดในรปแบบของรอยละของพนทสวนสวางของดวงจนทรในแตละคน (Calendar-365, 2016) ครอาจเปดโอกาสใหนกเรยนลองว เคราะหขอมล 2 ชด (ขอมลระดบน าทะเล และขอมลดถดวงจนทร) เพอตรวจสอบวา ขอมลทง 2 ชดมความเกยวของกนหรอไมและอยางไร ในการน นกเรยนอาจใชโปรแกรมคอมพวเตอรในการจดกระท าและวเคราะหขอมล กระบวนการนตองอาศยความคดสรางสรรคของนกเรยน จนกระทงนกเรยนไดกราฟทแสดงวา ผลตางของระดบน าทะเลสงสดและต าสดในแตละวนจะเปลยนแปลงไปในลกษณะเดยวกนกบการเปลยนแปลงของลกษณะดวงจนทรในชวงเวลาเดยวกน ดงภาพท 3 ซงเปนหลกฐานส าคญทสนบสนนขอสรปทวา ปรากฏการณน าขนน าลงเกยวของกบดวงจนทรขอสรปนจะเปนพนฐานส าหรบนกเรยนในการเรยนรเกยวกบแรงไทดอลตอไป


94 | ปท 10 ฉบบท 2 (ก.ค. – ธ.ค.) 2560

ภาพท 1: กราฟเปรยบเทยบระหวางผลตางของระดบน าทะเลสงสดและต าสดกบลกษณะของดวงจนทรในแตละวน

3. การสรางค าอธบายจากหลกฐาน (Evidence-Based Explanation Building) การสรางค าอธบายจากหลกฐานเปนรปแบบการจดการเรยนการสอนทเนนใหนกเรยนเขาใจการลงขอสรป

และสรางค าอธบายทางวทยาศาสตร ซงจ าเปนตองตงอยบนพนฐานของขอมลและหลกฐาน การจดการเรยนการสอนแบบนเรมตนจากการน าเสนอสถานการณทจะน าไปสค าถามทางวทยาศาสตร โดยเฉพาะค าถามทมงอธบายวา ปรากฏการณทางธรรมชาตใด ๆ เกดขนไดอยางไร จากนน ครจงน าเสนอหลกฐานตาง ๆ เกยวกบปรากฏการณทางธรรมชาตนน ทงนเพอใหนกเรยนไดลงขอสรปจากหลกฐานเหลานน ในการน ครอาจจ าเปนตองรวมอภปรายกบนกเรยนวา การลงขอสรปแบบใดเปนการลงขอสรปทตงอยบนพนฐานของหลกฐาน การลงขอสรปแบบใดเปนการลงขอสรปทเกนจากหลกฐาน และการลงขอสรปแบบใดทคลาดเคลอนไปจากหลกฐาน (ลอชา ลดาชาต และคณะ, 2558) เมอนกเรยนไดลงขอสรปจากหลกฐานทงหมดแลว ครจงเปดโอกาสใหนกเรยนไดน าขอสรป จากหลกฐานเหลานนมาสรางเปนค าอธบายทตอบค าถามทางวทยาศาสตร ในการน ครอาจเนนย าเกยวกบลกษณะส าคญของค าอธบายทางวทยาศาสตร เชน ค าอธบายนนตองตอบค าถามทางวทยาศาสตร ค าอธบายนนตองตงอยบนพนฐานของหลกฐาน ค าอธบายนนตองเชอมโยงความสมพนธระหวางสาเหตและผลทเกดขน และค าอธบายนนตองไมขดแยงกนในตวเอง เปนตน

ตวอยางหนงของการจดการเรยนการสอนโดยการประเมนหลกฐานคอกจกรรมเรอง “ไขปรศนานกฟนช” (ลอชา ลดาชาต และ โชคชย ยนยง, 2560) กจกรรมนเรมตนจากการทบทวนความรเกยวกบความหลากหลายทางพนธกรรมของสงมชวต จากนน ครจงน าเสนอเหตการณภยแลงครงใหญทเกาะแหงหนงในหมเกาะกาลาปากอส


ปท 10 ฉบบท 2 (ก.ค. – ธ.ค.) 2560 | 95

ในป ค.ศ. 1977 ซงท าใหสงมชวตตางๆ (รวมทงนกฟนช) ในเกาะแหงนนลมตายเปนจ านวนมาก สถานการณนน าไปสค าถามทางวทยาศาสตรทวา “ภยแลงสงผลตอความหลากหลายทางพนธกรรมของนกฟนชไดอยางไร” ในการน ครใหนกเรยนพจารณาและลงขอสรปจากหลกฐานตาง ๆ เกยวกบนกฟนช เชน (1) ประชากรนกฟนชในฤดกาลตาง ๆ ในชวงป ค.ศ. 1973 – 1978 (2) ชนดอาหารและลกษณะจะงอยปากของนกฟนช (3) ขนาดจะงอยปากและสดสวนอาหารทนกฟนชกน (4) คาเฉลยของขนาดจะงอยปากของนกฟนช “กอน” และ “หลง” การเกดภยแลง (5) คาเฉลยของขนาดจะงอยปากของนกฟนชในชวงป 1976 – 1984 (6) จ านวนนกฟนชและความอดมสมบรณของเมลดพช (7) ความอดมสมบรณ ความแขง และขนาดของเมลดพช (8) ขนาดตวเฉลยของนกฟนช “กอน” และ “หลง” การเกดภยแลง และ (9) ปรมาณน าฝนและการออกไขของนกฟนช จากนน ครรวมอภปรายกบนกเรยนเพอหาขอสรปทเหมาะสมทสด ซงตองตงอยบนพนฐานของหลกฐาน แลวครจงใหนกเรยนน าขอสรปเหลานนมาสรางเปนค าอธบาย ทงนเพอตอบค าถามทางวทยาศาสตรทวา “ภยแลงสงผลตอความหลากหลายทางพนธกรรมของนกฟนชไดอยางไร” โดยค าอธบายนนตองแสดงความเชอมโยงระหวางภยแลง (สาเหต) กบความหลากหลายทางพนธกรรมของนกฟนชทลดลง (ผลทเกดขน) บนพนฐานของหลกฐานตาง ๆ

4. การประเมนหลกฐาน (Evidence evaluation) การประเมนหลกฐานเปนรปแบบการจดการเรยนการสอนทเนนใหนกเรยนเขาใจเกยวกบการตความหมายและประเมนหลกฐานอยางเปนวทยาศาสตร การจดการเรยนการสอนแบบนเรมตนจากการน าเสนอสถานการณทจะน าไปสค าถาม ซงยงคงเปนประเดนหรอขอถกเถยงกนในกลมนกวทยาศาสตร จากนน ครจงน าเสนอค าอธบายหรอทฤษฎตาง ๆ ทอาจเปนค าตอบของค าถามนน รวมกบการน าเสนอหลกฐานทางวทยาศาสตรตาง ๆ ทงนเพอใหนกเรยนไดพจารณา ประเมน และใหเหตผลวา ทฤษฎหรอค าอธบายใดตอบค าถามนนไดดทสด ในการน นกเรยนแตละคนจ าเปนตองเลอกทฤษฎทตนเองเหนดวยมากทสด ในขณะเดยวกน เมอครเปดโอกาสใหนกเรยนแตละคนไดอภปรายรวมกนแลว นกเรยนกตองพยายามโนมนาวใหผอนคลอยตามทฤษฎทตนเองไดเลอกไว และพยายามใชเหตผลเพอโตแยงหรอหกลางความนาเชอถอของทฤษฎอน ๆ ทงนการพจารณา ประเมน และใหเหตผลทงหมดตองตงอยบนพนฐานของความรและหลกฐานทางวทยาศาสตร ในการน นกเรยนจะไดเรยนรเกยวกบโครงสรางของการใหเหตผลทางวทยาศาสตร ซงมองคประกอบทจ าเปนทสดอยางนอย 3 ประการ ไดแก ขอสรป หลกฐาน และความสมพนธระหวางขอสรปและหลกฐาน (ลฎาภา สทธกล และ ลอชา ลดาชาต, 2556) ตวอยางหนงของการจดการเรยนการสอนโดยการประเมนหลกฐานคอกจกรรมเรอง “ก าเนดดวงจนทร” (ลอชา ลดาชาต และ โชคชย ยนยง, 2560)กจกรรมนเรมตนจากการน าเสนอวดทศน ซงจะน าไปสค าถามทวา “ดวงจนทร(ของโลก)เกดขนไดอยางไร” ซงจะตามมาดวยการน าเสนอทฤษฎตาง ๆ ทนกวทยาศาสตรในอดตไดเสนอไว เชน (1) ทฤษฎฟชชนทกลาวไววา ดวงจนทรเคยเปนสวนหนงของโลก แตเนองจากโลกหมนรอบตวเอง ดวงจนทรจงหลดออกจากโลกไป (2) ทฤษฎเนบวลาทกลาวไววา ดวงจนทรเกดขนมาดวยกระบวนการเดยวกนกบโลก ซงกคอการรวมกนของกลมอนภาคขนาดเลกในเอกภพ (3) ทฤษฎแคปเจอรทกลาวไววา ดวงจนทรเดมเปนอกกาบาตทโคจรผานมาใกลโลก และถกแรงโนมถวงของโลกดงดดเอาไว และ (4) ทฤษฎไจแอนทโคลสชนทกลาวไววา ดวงจนทรเกดจากการทอกกาบาตขนาดใหญพงจนโลก จนมวลของโลกและมวลของอกกาบาตฟ งกระจายไปรอบโลก


96 | ปท 10 ฉบบท 2 (ก.ค. – ธ.ค.) 2560

กอนทมวลเหลานนจะกลบมารวมกนอกครงและกลายเปนดวงจนทร จากนน ครจงใหนกเรยนแตละคนพจารณาและเลอกทฤษฎทตนเองเหนดวยมากทสด แลวครจงน าเสนอหลกฐานทางวทยาศาสตรตางๆ เชน รปรางของดวงจนทร ขนาดและมวลของดวงจนทร ลกษณะการหมนรอบตวเองของดวงจนทร ลกษณะการโคจรรอบโลกของดวงจนทร และองคประกอบของหนจากดวงจนทร ในการน นกเรยนตองพจารณาและประเมนหลกฐานเหลานวาสนบสนนทฤษฎทตนเองไดเลอกไวหรอไม ท งนเพอโนมนาวและโตแยงกบผอนทเหนตางไปจากตนเอง ในระหวางน นกเรยนจะไดพจารณาดวยวา ขอโตแยงใดทมและไมมหลกฐานสนบสนนโดยหลกฐานทางวทยาศาสตร จนกระทงนกเรยนทงหมดไดขอสรปรวมกนวา ทฤษฎใดอธบายการเกดดวงจนทรไดดทสด

วธวจย การวจยนเปนกรณศกษา (Case study) (Merriam, 1998) ซงมวตถประสงคเพอตดตามวา ภายหลงจากทครไดเรยนรเกยวกบการจดการเรยนการสอนดวยการสบเสาะทางวทยาศาสตรรปแบบตาง ๆ แลว ครไดน ากจกรรมรปแบบเหลานไปประยกตใชอยางไร และประสบกบปญหาอะไรบาง กรณศกษาครงนอยภายใตกระบวนทศนของการวจยเชงคณภาพ (ลอชา ลดาชาต, 2558) ซงผวจยสรางความเขาใจเหตการณทเกดขนในชนเรยนของครแตละคนผานค าพด การกระท า และรองรอยการกระท าตาง ๆ รายละเอยดของการวจยมดงตอไปน

บรบทวจย การอบรมมขนในระหวางวนท 25 – 26 มถนายน พ.ศ. 2559 ณ วทยาลยการศกษา มหาวทยาลยพะเยา โดย

ครทเขารบการอบรมมจ านวนทงสน 58 คน การอบรมมงเนนการน าเสนอกจกรรมการเรยนรโดยการสบเสาะทางวทยาศาสตรรปแบบตาง ๆ ไดแก (1) การออกแบบการศกษาปากเปลา (2) การลงขอสรปและสรางค าอธบาย (3) การวเคราะหขอมล และ (4) การประเมนหลกฐาน ตามล าดบ ซงครไดท ากจกรรมเหลานเฉกเชนนกเรยน ในขณะทวทยากร (คณะผวจย) ท าหนาทเปนคร แมทกกจกรรมถกออกแบบมาเพอใหผเรยนไดเขาใจแนวคดทางวทยาศาสตร แตในระหวางการอบรม ครไดรบการเนนย าวา เปาหมายหลกของการอบรมคอการท าความเขาใจแนวทางการจดกจกรรมรปแบบตาง ๆ ภายหลงการอบรมในระหวางเดอนกรกฎาคม – สงหาคม พ.ศ. 2559 ครไดรบมอบหมายใหน ากจกรรมรปแบบใดรปแบบหนงไปประยกตใชในชนเรยนของตนเอง

ผใหขอมล เนองจากการวจยนมงศกษาการน าแนวทางการจดกจกรรมไปประยกตใชในชนเรยน ผวจยจงใชวธการเลอกแบบเจาะจงดวยเกณฑความสมครใจ (Convenient sampling) (Patton, 2002) ดวยเกณฑน ครจ านวน 6 คน แสดงความยนดใหขอมลกบผวจย ครเหลานเปนผซงมทศนคตทดตอการอบรม ดงทผวจยสงเกตไดจากการมสวนรวมและการแสดงความคดเหนในระหวางการอบรม และถงแมวาครเหลานมาจากการเลอกแบบเจาะจง แตเมอผวจยพจารณาขอมลพนฐานของครแตละคน ครเหลานมความหลากหลายในระดบหนง ไมวาจะเปนเพศ (ชาย 2 คน และหญง 4 คน) ประสบการณสอน (นอยกวา 10 ป 3 คน และมากกวา 10 ป 2 คน) วฒการศกษา (ปรญญาตร 1 คน และ


ปท 10 ฉบบท 2 (ก.ค. – ธ.ค.) 2560 | 97

ปรญญาโท 5 คน) และวทยฐานะ (ปฏบตการ 1 คน ช านาญการ 3 คน และช านาญการพเศษ 2 คน) ดงปรากฏในตารางท 1 ครทง 6 คน มาจาก 6 โรงเรยนในจงหวดทางภาคเหนอ ซงอยหางจากจงหวดพะเยาประมาณ 92.8-193.5 กโลเมตร อตราสวนของครทยนดใหขอมลทนอยอาจเปนผลมาจากการรบรของครสวนใหญวา ผวจยจะท าการประเมนการปฏบตการสอนของตนเอง แมคณะผวจยไดแจงกบครทกคนในระหวางการอบรมแลววา การตดตามในการวจยครงนจะไมสงผลกระทบใด ๆ ตอครผใหขอมลกตาม ในรายงานฉบบน คณะผวจยอางถงครแตละคนตามล าดบทถกก าหนดขนดวยการสม ตารางท 1: ขอมลพนฐานของครทใหขอมล คนท เพศ ประเภทโรงเรยน ประสบการณ

สอน(ป) การศกษาสงสด วทยฐานะ วชาเอกทส าเรจ

ปรญญาตร วชา/ระดบชนทสอนในคลป

1 ชาย ระดบมธยมศกษา 9 ปรญญาโท ช านาญการ ไมระบ ชววทยา ม.6 2 หญง ระดบประถมศกษา 19 ปรญญาโท ช านาญการพเศษ ภาษาไทย วทยาศาสตรพนฐาน ม.1 3 หญง ระดบมธยมศกษา 16 ปรญญาโท ช านาญการ เคมศกษา วทยาศาสตรพนฐาน ม.4 4 หญง ระดบมธยมศกษา 9 ปรญญาโท ช านาญการ ชววทยา ชววทยา ม.6 5 ชาย ระดบมธยมศกษา 6 ปรญญาโท ไมม (ปฏบตการ) จลชววทยา วทยาศาสตรพนฐาน ม.3 6 หญง ระดบมธยมศกษา 30 ปรญญาตร ช านาญการพเศษ เคม เคม ม.5

การเกบรวบรวมขอมล ดวยเหตผลดานระยะทาง คณะผวจยไมสามารถเดนทางไปเกบรวบรวมขอมลดวยตนเองได ในการน

คณะผวจยจงขอใหครแตละคนบนทกการจดการเรยนการสอนของตนเองอยางนอย 1 ครง ซงเปนครงทครน ารปแบบกจกรรมจากการอบรมไปประยกตใช และสงบนทกนนทางไปรษณยหรอผานเครอขายสงคมออนไลนมายงคณะผวจย ในการน คณะผวจยเนนย าวา ครไมจ าเปนตองน ากจกรรมทกรปแบบมาประยกตใช ทงนเพราะกจกรรมแตละรปแบบอาจเหมาะสมกบเนอหาทางวทยาศาสตรทแตกตางกน ดงนน ครจงควรเลอกวา ตนเองจะประยกตใชกจกรรมรปแบบใดกบเนอหาทางวทยาศาสตรใด การเกบขอมลดวยวธการนแมมขอจ ากดวา คณะผวจยไมสามารถสงเกตเหตการณอนทอยนอกเหนอมมกลองได แตวธการนกมขอดตรงทวา คณะผวจยสามารถหลกเลยงการแสดงปฏกรยา ไมวาเชงบวกหรอเชงลบ ทอาจมอทธพลตอครในระหวางการจดการเรยนการสอน เนองจากการวจยนไมไดศกษาปฏกรยาของนกเรยน แตเปนการปฏบตการสอนของครเทานน การบนทกการจดการเรยนการสอนของครเพยงครงเดยว ซงเปนครงทครคดวาดทสด คณะผวจยสามารถตความไดวา ครเลอกกจกรรมรปแบบใดไปประยกตใช การประยกตใชนนเปนอยางไร และครประสบกบปญหาใดบาง

การวเคราะหขอมล การวเคราะหขอมลประกอบดวย 3 ขนตอน ในขนตอนท 1 คณะผวจยแยกกนตความการจดการเรยนการ

สอนของครแตละคน โดยคณะผวจยสรางขอตกลงรวมกนวา ขนตอนนเปนการใหรหสวา ครแตละคนประยกตใชกจกรรมการเรยนรรปแบบใด (การออกแบบการศกษาปากเปลา การลงขอสรปและสรางค าอธบาย การวเคราะห


98 | ปท 10 ฉบบท 2 (ก.ค. – ธ.ค.) 2560

ขอมล และการประเมนหลกฐาน) และการประยกตใชนนเปนไปตามวตถประสงคหลกของกจกรรมหรอไม ตวอยางเชน หากครเลอกใชกจกรรม “การออกแบบการศกษาปากเปลา” ผวจยจะพจารณาวา ครน าเสนอเหตการณอะไรเพอน าไปสค าถามททาทายใหนกเรยนออกแบบการทดลอง และครสงเสรมใหนกเรยนเขาใจเกยวกบการทดลองทางวทยาศาสตรอยางไร หากครเลอกใชกจกรรม “การสรางค าอธบายจากหลกฐาน” ผวจยจะพจารณาวา ครใชหลกฐานอะไรบาง และหลกฐานเหลานนเพยงพอใหนกเรยนสรางค าอธบายทางวทยาศาสตรหรอไม การวเคราะหเชนนชวยใหผวจยเขาใจวา ครไดน ากจกรรมรปแบบตาง ๆ ไปประยกตใชหรอไมและอยางไร หากผวจยเหนวา ครคนใดไมไดน ารปแบบกจกรรมจากการอบรมไปประยกตใช ผวจยสรางรหสอน ๆ ขนมาแทน (เชน การลงมอปฏบตตามขนตอน)

เมอผวจยแตละคนมผลการตความของตนเองแลว ขนตอนท 2 จงเปนการน าผลการตความเหลานนมาพจารณารวมกน ทงนเพอดระดบความสอดคลองระหวางผวจย (Researcher triangulation) หากคณะผวจยมการตความทแตกตางกน คณะผวจยสงเกตบนทกการจดการเรยนการสอนรวมกนอกครง และระบเหตผลของการตความแตละคนเพอหาขอสรปรวมกน ตวอยางเชน ในกรณของครคนท 1 คณะผวจยมการตความแตกตางกน โดยผวจยคนหนงตความวา ครคนนใชกจกรรม “การวเคราะหฐานขอมล” ทงนเพราะครใหนกเรยนไดวเคราะหขอมลและลงขอสรปเอง ในขณะทผวจยอกคนหนงตความวา ครคนนใชกจกรรม “การสรางค าอธบายจากหลกฐาน” ทงนเพราะครคนนไดใหนกเรยนสรางค าอธบายจากกราฟทตนเองสรางขน ในกรณเชนน คณะผวจยพจารณารวมกนและเหนวา การตความทงคมหลกฐานรองรบ ดงนน คณะผวจยจงใหรหสวา ครคนท 1 บรณาการกจกรรมทงสองรปแบบเขาดวยกน จากนน ในขนตอนท 3 คณะผวจยจงวเคราะหรหสทงหมดเพอหาลกษณะรวมและสรางเปนขอสรป (Themes) คณะผวจยไดสงขอสรปใหครแตละคนตรวจสอบ (Member check) เพอยนยนความนาเชอถอของผลการวจย

ผลการวจย จากการวเคราะหขอมลของคร 6 คน คณะผวจยพบวา คร 3 คน น ารปแบบกจกรรมจากการอบรมไป

ประยกตใชในการจดการเรยนการสอน โดยครคนหนงจดกจกรรมในลกษณะรปแบบ “การประเมนหลกฐาน” ในการเรยนการสอนเรองปโตรเคม สวนครอกคนหนงจดกจกรรมในลกษณะรปแบบ “การออกแบบการศกษาปากเปลา” ในการเรยนการสอนเรองพลงงานศกยโนมถวง ในขณะทครอกคนหนงจดกจกรรมทบรณาการรปแบบ “การวเคราะหขอมล” กบ “การสรางค าอธบายจากหลกฐาน” ในการจดการเรยนการสอนเรองปจจยทสงผลตอจ านวนประชากร รายละเอยดการจดการเรยนการสอนของครแตละคนมรายละเอยดดงตอไปน โดยคณะผวจยอางถงครแตละคนดวยตว T ซงตามดวยตวเลข 1-6 (บทสนทนาทงหมดมาจากบนทกการจดการเรยนการสอนทครแตละคนสงมายงคณะผวจยผานทางเครอขายสงคมออนไลนหรอทางไปรษณย) การประเมนหลกฐาน ครคนท 6 จดการเรยนการสอนเรอง เชอเพลงในชวตประจ าวน โดยการถามนกเรยนวา“นกเรยนมาโรงเรยนกนอยางไร” “ใครน ามอเตอรไซดมาโรงเรยนบาง” และ “ใครนงรถโดยสารมาบาง” ทงนเพอสรางความเขาใจ


ปท 10 ฉบบท 2 (ก.ค. – ธ.ค.) 2560 | 99

เบองตนรวมกบนกเรยนวา น ามนเปนเชอเพลงทนกเรยนใชอยในชวตประจ าวน จากนน เธอจงอภปรายเกยวกบชนดของน ามนในทองตลาด (เชน เบนซน91 เบนซน95 แกสโซฮอล91 แกสโซฮอล95 E10 E20 และ E85) และตงประเดนค าถามใหนกเรยนหาค าตอบวา“น ามนเบนซนกบแกสโซฮอล อยางไหนคมคานาเตมกวากน” นกเรยนไดท าการทดลองเกยวกบสมบตของน ามนแตละชนด ทงโดยการเผาเพอเปรยบเทยบปรมาณเขมา (ดงภาพท 2) และการวางน ามนทงไวในภาชนะเปดทอณหภมหองเพอเปรยบเทยบอตราการระเหย (ดงภาพท 3) ดวยหลกฐานเหลานรวมกบขอมลอน ๆ เชน ราคาน ามน ประเภทของเครองยนต และผลกระทบตอสงแวดลอม นกเรยนจงรวมกนอภปรายวา น ามนชนดใดคมคาตอการเลอกใชมากทสด

ภาพท 2: การเปรยบเทยบเขมาทเกดจากการเผาไหมของน ามนแตละชนด

ภาพท 3: การเปรยบเทยบอตราการระเหยของน ามนแตละชนด

การออกแบบการทดลองปากเปลา ครคนท 5 จดการเรยนการสอนเรองพลงงานศกยโนมถวง โดยการเทาความค าถามจากคาบทแลววา “ปจจยใดบางทมผลตอพลงงานศกยโนมถวง” จากนน เขาจงเปดโอกาสใหนกเรยนไดรวมกนเสนอสมมตฐานตาง ๆ เชน แรงโนมถวง ความสง และน าหนกของวตถ ในการน เขาบนทกสมมตฐานทงหมดลงบนกระดาน และใหนกเรยนแตละกลมเลอกสมมตฐาน 1 อยาง เพอตงเปนค าถามทางวทยาศาสตร (เชน น าหนกของวตถสงผลตอพลงงานศกยโนมถวงหรอไม) จากนน นกเรยนจงเรมท าออกแบบการทดลองเพอตอบค าถามนน และบนทกการออกแบบการทดลองลงในกระดาษฟลปชารต เพอใหตวแทนกลมออกมาน าเสนอหนาชนเรยน ในระหวางน เขาตงค าถามตาง ๆ


100 | ปท 10 ฉบบท 2 (ก.ค. – ธ.ค.) 2560

เพอเนนย าถงลกษณะส าคญของการทดลองทางวทยาศาสตร (เชน การเปลยนแปลงคาของตวแปรตน) ดงตวอยางบทสนทนาตอไปน

T5: เราคดวาอะไรสงผลตอพลงงานศกยโนมถวง S: น าหนก T5: แลวเราจะทดลองยงไง […] S: น าดนน ามนไปชงหาน าหนก วดระดบความสง ปลอยดนน ามนแลวบนทกผลลงในตาราง แลวกสรปผลคะ T5: ดนน ามนน เราไปชงหาน าหนก เรามดนน ามน 2 กอน ดนน ามน 2 กอนนเปนยงไง เหมอนกนไหม S: ไมเหมอนครบ T5: ไมเหมอนกนยงไงครบ S: น าหนกตางกน T5: มน าหนกตางกน กอนแรกน าหนกเทาไหร …

การวเคราะหฐานขอมล + การสรางค าอธบายจากหลกฐาน

การจดการเรยนการสอนเรองปจจยทสงผลตอจ านวนประชากร ครคนท 1 น ารปแบบกจกรรม “การวเคราะหฐานขอมล” และ “การสรางค าอธบายจากหลกฐาน” มาบรณาการกน โดยเขาเรมตนดวยการน าเสนอขอมล เพอใหนกเรยนวาดกราฟทแสดงจ านวนประชากรในชวงเวลาตาง ๆ จากนน เขาจงอภปรายรวมกบนกเรยนเกยวกบความหมายของกราฟนนเพอสรางค าอธบายวา อะไรท าใหจ านวนประชากรเปลยนแปลงไป อยางไรกด เนองจากขอมลทครคนท 1 ใหนกเรยนวเคราะหมจ ากดแคจ านวนประชากรในแตละป นกเรยนจงขาดโอกาสในการเชอมโยงขอมลนกบขอมลอน ๆ (เชน ชวงเวลาทเกดความกาวหนาทางการแพทย การขยายตวของการใชทรพยากรทดน และชวงเวลาทมการรณรงคการคมก าเนด) เพอสรางค าอธบายเกยวกบสาเหตทสงผลตอการเปลยนแปลงจ านวนประชากรในระดบทซบซอนขน การถามตอบในชนเรยนจงปรากฏในลกษณะของการถามตอบทครเปนผ ชน า โดยนกเรยนไมไดสรางค าอธบายดวยตนเองทงหมด นกเรยนมสวนรวมในการอภปรายนอยและมแนวโนมทจะรอฟงค าเฉลยจากคร ดงบทสนทนาในชนเรยนตอไปน

T1: จากทนกเรยนสรางกราฟมา ลกษณะของกราฟมลกษณะเปนยงไงครบ S: เพมขน T1: จ านวนประชากรจะมการเพมขน เพมขนอยางนอย(ชา)หรออยางรวดเรวครบ S: อยางรวดเรว T1: จากกราฟ เรากสามารถวเคราะหไดวา ประชากร ในบางชวง ชวงใดชวงหนง จะมการเพมขนอยาง

รวดเรว ซงมนกมสาเหตหรอปจจยทท าใหประชากรมขนาดหรอมจ านวนทเพมขนอยางรวดเรว เราจะมาอธบายกนในเรองนนะครบ จากทนกเรยนไดท ากจกรรมไปแลวเมอก (คร) มค าถามทจะถาม


ปท 10 ฉบบท 2 (ก.ค. – ธ.ค.) 2560 | 101

นกเรยนนะครบ ค าถามแรกนะครบ จากกราฟทนกเรยนท า การเพมของประชากรจากอดตถงปจจบนมลกษณะเปนอยางไรครบ ใครจะตอบไดบางครบ

S: เพมขน แตไมเทากน T1: คอแตละชวงจะเพมขน มนมชวงไหนทเพมขนมากทสดครบ S: [เสยงไมชด] T1: ดมากครบ นกเรยนปรบมอใหเพอนหนอยครบ S: [ปรบมอ] T1: จากกราฟทเราท า เราจะสงเกตเหนวา มนจะมชวงทประชากรมนมจ านวนเพมมากขน คอในชวงป

2490-2533 นะครบ อนนนกเรยนคดวา การเพมของประชากร นกเรยนคดวามสาเหตจากอะไรครบ S: เพราะวา การแพทยและเทคโนโลยตาง ๆ มความเจรญกาวหนามากยงขน T1: การแพทยและเทคโนโลยมความเจรญมากขนกวาแตกอนมาก ใชไหมครบ มใครเพมเตมบางครบ ยง

ไมมนะครบ อนนกเปนขอสรปทนาจะใชไดนะครบ เพราะวาการแพทย มเจรญความกาวหนากวาในอดตมาก เมอเทยบกบสมยอยธยาสโขทย

นอกจากครคนท 1 5 และ 6 ทน ารปแบบกจกรรมจากการอบรมไปประยกตใชในชนเรยนของตนเองแลว คร

อก 3 คน (T2-T4) ไมมหลกฐานการน ารปแบบกจกรรมจากการอบรมไปประยกตใชอยางชดเจน โดยคร 2 คน (T2 และ T4) แมจดกจกรรมทเนนใหนกเรยนไดลงมอปฏบต (การทดสอบสารทเปนกรด และการสกดดเอนเอ ตามล าดบ) แตการลงมอปฏบตนนเปนไปในลกษณะชองการท าตามขนตอนทครก าหนดไวลวงหนา ไมใชการเปดโอกาสใหนกเรยนไดออกแบบการทดลองดวยตนเอง ดงตวอยางการจดการเรยนการสอนของครคนท 2 ตอไปน

กจกรรมทเนนการลงมอปฏบตตามขนตอน ครคนท 2 จดการเรยนการสอนเรองกรดเบส เธอเรมตนบทเรยนดวยการเกรนวา สารในชวตประจ าวนม 2 ประเภท2 ไดแก สารทเปนกรด และสารทเปนเบส จากนน เธอจงใหนกเรยนยกตวอยางสารแตละชนด (เชน น าสมสายชเปนกรด และน าขเถาเปนเบส) ในระหวางน นกเรยนคนหนงถามวา เกลอเปนกรดหรอเปนเบส เธอจงใชโอกาสนน าเขาสกจกรรมวา “เดยวเราลองมาทดลองกนนะคะวา เกลอเปนกรดหรอเปนเบส” จากนน เธอใหนกเรยนศกษาใบความรเรองสารทเปนกรด ในระหวางน เธอไดน าวสดอปกรณมาวางไวตรงหนานกเรยนแตละกลม เมอนกเรยนศกษาใบความรเสรจแลว เธอจงใหนกเรยน “ดในหนาถดไป (ซงเปน)กจกรรมการทดลอง(เรอง)กรดมสมบตแบบใด” เธอใหนกเรยนอานรายชอวสดอปกรณตาง ๆ และ “ท าการทดลองไปพรอม ๆ กน” ซงนกเรยนท าการทดสอบกรดดวยกระดาษลตมสและการน ากรดหยดลงบนหนปน ในระหวางน เธอเดนไปรอบ ๆ เพอสงเกตนกเรยนแตละกลม และแนะน าวา

2ในตอนแรก ครคนท 3 มแนวโนมทจะน าเสนอแนวคดทไมสมบรณ ทงนเพราะเธอไมไดกลาวถงสารทเปนกลาง แตในเวลาตอมา เมอนกเรยนหลายคนระบวา น าเปลามสมบตเปนเบส เธอจงกลาวถงสารทเปนกลาง


102 | ปท 10 ฉบบท 2 (ก.ค. – ธ.ค.) 2560

T2: “หยด(สารทนกเรยนจะทดสอบ)กหยดคะ ... 2-3 หยด สงเกตการเปลยนแปลง เหนอะไรไหม ... มนเปนสอะไร สฟา ๆ ไหม ฟาออน ๆ ใชไหมคะ อะบนทกผล”

เมอนกเรยนท ากจกรรมเสรจแลว เธอจงใหนกเรยนออกมาน าเสนอผลการท ากจกรรม ในการน แมเธอ

กระตนใหนกเรยนแสดงความคดเหนเพมเตม โดยเฉพาะนกเรยนท “ท าการทดลองแลว(ไดผลท)แปลกไปจากเพอน” แตไมมนกเรยนคนใดแสดงความคดเหน เธอจงสรปบทเรยนวา “เมอเราทดสอบดวยกระดาษลตมส (กรด)จะตองเปลยน(กระดาษลตมส)จากสน าเงนเปนสแดง ... กรดมฤทธกดกรอน เมอเราทดสอบ(โดยการ)หยดลงไปบนหนปน กจะมฟองแกส” เทคนคการจดการชนเรยน

ครคนท 3 ไมไดน ารปแบบกจกรรมการเรยนรโดยการสบเสาะทางวทยาศาสตรมาใช แตเธอไดน าวธการจดการชนเรยนมาใช เนองจากการอบรมเรองการออกแบบการศกษาปากเปลา วทยากรใหครบนทกการออกแบบการทดลองของตนเองลงในกระดาษฟลปชารต ทงนเพอใหครคนอนไดอาน ตงค าถาม และ/หรอใหขอเสนอแนะเกยวกบการทดลอง ครคนท 3 จงน าวธการนไปประยกตใชในชนเรยนของตนเองในการจดการเรยนการสอนเรองพอลเมอร เธอเรมตนดวยการอภปรายเพอทบทวนความรทนกเรยนไดเรยนจากคาบทแลว จากนน เธอจงใหนกเรยนแตละกลมศกษาเรอง “ความกาวหนาทางเทคโนโลยของพอลเมอรสงเคราะห” แลวนกเรยนแตละกลมจงชวยกนเขยนสรปเปนความคดรวบยอดในรปแบบของแผนภาพลงในกระดาษฟลปชารต เชนเดยวกบวธการทวทยากรใชจดกจกรรมในระหวางการอบรม เธอใหนกเรยนทกกลมน าแผนภาพของตนเองไปแปะตามผนงหอง และใหนกเรยนแตละกลมสลบหมนเวยนกนมาอานแผนภาพเหลานน พรอมทงเตมขอมลทขาดหายไปหรอตงค าถามทตนเองสงสยกอนทนกเรยนจะกลบมาปรบปรงแผนภาพของตนเองใหสมบรณยงขน

บทสรปและการอภปรายผล จากการวเคราะหบนทกการจดการเรยนการสอนของคร 6 คนทใหขอมล ซงผานการอบรมทเนนการจดกจกรรมการเรยนรดวยการสบเสาะทางวทยาศาสตรรปแบบตาง ๆ ไดแก การออกแบบการศกษาปากเปลา การจดกระท าและวเคราะหฐานขอมล การลงขอสรปและสรางค าอธบาย และการประเมนหลกฐาน ผลการวจยเปดเผยวา คร 3 คนไดน ากจกรรมบางรปแบบไปประยกตใชในชนเรยนของตนเอง โดยครคนท 1 ประยกตใชกจกรรมรปแบบ “การวเคราะหฐานขอมล” รวมกบ “การสรางค าอธบายจากหลกฐาน” เพอจดการเรยนการสอนเรองปจจยทสงผลตอจ านวนประชากร ในขณะทครคนท 5 ประยกตใชกจกรรมรปแบบ “การออกแบบการศกษาปากเปลา” ในการจดการเรยนการสอนเรองพลงงานศกยโนมถวง สวนครคนท 6 จดการเรยนการสอนเรองปโตรเคมตามกจกรรมรปแบบ “การประเมนหลกฐาน” ผลการวจยนจงสะทอนวา ครจ านวนหนงมการตอบสนองเชงบวกตอการอบรม

อยางไรกด จากการวเคราะหการประยกตใชกจกรรมของครทง 3 คน ผวจยพบวา ครยงประยกตใชกจกรรมรปแบบเหลานไดไมสมบรณนก ในกรณของครคนท 1 ครยงไมไดจดเตรยมขอมลทซบซอนเพยงพอ นกเรยนมเพยงขอมลชดเดยว (จ านวนประชากรในแตละป) แมนกเรยนไดฝกจดกระท าขอมลใหอยในรปแบบของกราฟ และ


ปท 10 ฉบบท 2 (ก.ค. – ธ.ค.) 2560 | 103

ตความหมายจากกราฟทตนเองสรางขน แตดวยขอมลทจ ากด นกเรยนจงขาดโอกาสเชอมโยงขอมลชดนกบขอมลอน ๆ ในบรบททกวางขน เชน พฒนาการทางการแพทย นโยบายทางการเมอง อตราการขยายของตวเมอง และอตราการใชทรพยากร นกเรยนจงมขอจ ากดในการสรางค าอธบายเกยวกบปจจยตาง ๆ ทสงผลตอการเปลยนแปลงจ านวนประชากร ครจงตองใชค าถามเพอพานกเรยนไปสการสรางค าอธบาย ซงในบางครง นกเรยนอาจไมสามารถตดตามสงทครตองการน าเสนอไดในทนท (ดงทปรากฏในบางชวงบางตอนวา นกเรยนเงยบหรอไมตอบค าถาม) ดงนน หากครคนท 1 ตองการจดกจกรรมรปแบบนใหสมบรณยงขน เขาอาจตองเตรยมขอมลทจ าเปนใหครบถวนมากขน เพอแนใจวา นกเรยนจะมขอมลเพยงพอในการสรางค าอธบายเพอตอบค าถามทางวทยาศาสตร (ลอชา ลดาชาต และคณะ, 2558) กรณของครคนท 5 ซงประยกตใชกจกรรมรปแบบ “การออกแบบการศกษาปากเปลา” เรองพลงงานศกยโนมถวง ครคนนเขาใจจดเนนของกจกรรมเปนอยางด ดงทผวจยสงเกตเหนวา เขาเรมตนกจกรรมดวยค าถาม (ปจจยอะไรทสงผลตอพลงงานศกยโนมถวง)ซงกระตนใหนกเรยนเสนอสมมตฐานตาง ๆ ทอาจเปนไปได (เชน น าหนกของวตถ) อนจะน าไปสการตงค าถามทางวทยาศาสตร (เชน น าหนกของวตถสงผลตอพลงงานศกยโนมถวงหรอไม) นอกจากน เขายงเปดโอกาสใหนกเรยนไดออกแบบการทดลองดวยตนเอง ตลอดจนการตงค าถามเพอเนนย าลกษณะส าคญของการออกแบบการทดลอง (เชน การเปลยนแปลงคาของตวแปรตนในการทดลอง) อยางไรกด ดวยขอมลทจ ากดจากการบนทกการจดการเรยนการสอนโดยครคนท 5 คณะผวจยยงไมเหนวา เขาไดกลาวถงเหตผลทนกเรยนตองเปลยนแปลงคาของตวแปรตนหรอไม และเขาไดอภปรายลกษณะส าคญอน ๆ หรอไม โดยเฉพาะการสรางค านยามเชงปฏบตการเพอวดคาของตวแปรตาม (พลงงานศกยโนมถวง) ซงเปนปรมาณทางฟสกสทนกเรยนไมสามารถสงเกตไดโดยตรง และการควบคมตวแปรอน ๆ (เชน ความสง) ทอาจสงผลตอความนาเชอถอของผลการทดลอง กรณของครคนท 6 ซงประยกตใชกจกรรมรปแบบ “การประเมนหลกฐาน” ครคนนกแสดงถงความเขาใจจดเนนของกจกรรม ดงทผวจยสงเกตเหนวา เธอเรมตนดวยค าถาม (น ามนชนดใดคมคาตอการเลอกใช) และน าเสนอหลกฐานใหนกเรยนไดพจารณาดวยตนเอง นอกจากน เธอยงไดตอยอดความคดจากการอบรม โดยการเปดโอกาสใหนกเรยนไดท าการทดลองเพอใหไดมาซงหลกฐานปฐมภม (แทนการน าหลกฐานทตยภมมาน าเสนอกบนกเรยน) นกเรยนจงสามารถเขาใจทมาทไปของหลกฐานเหลานไดงายขน แตดวยค าถามทครใชในการจดกจกรรมเกยวของกบสงทเปนนามธรรมและขนอยกบบคคล (ความคมคา) นกเรยนบางคนอาจยงไมสามารถเชอมโยงหลกฐานเหลานน (เขมาจากการเผาไหม และการระเหยของน ามน) กบสงทตนเองตองพจารณาและตดสนใจ (ความคมคา) ยกเวนเสยวา เธอไดอภปรายเชอมโยงวา หลกฐานเหลานนเกยวของกบความคมคาอยางไร ดวยเหตน แมนกเรยนมหลกฐานจ านวนหนง แตการประเมนหลกฐานเหลานนอาจไมน านกเรยนไปสขอสรปหรอการตดสนใจได ถงกระนนกตาม คณะผวจยเชอวา นกเรยนทผานกจกรรมการเรยนรทง 3 รปแบบเหลานจะมโอกาสไดคด ปฏบต และฝกฝนคณลกษณะทจ าเปนของการเปนผรวทยาศาสตร ในอกมมหนง ผลการวจยนเปดเผยดวยวา ไมใชครทกคนทจะตอบสนองตอการอบรมตามทคณะผวจยคาดหวงไว ครอก 3 คน แมผานกจกรรมการเรยนรรปแบบตาง ๆ แตกลบไมไดน ากจกรรมรปแบบเหลานนไป


104 | ปท 10 ฉบบท 2 (ก.ค. – ธ.ค.) 2560

ประยกตใชในชนเรยนของตนเอง คร 2 คน ยงคงจดกจกรรมทมโครงสรางทแนนอน โดยการก าหนดสงทนกเรยนตองท า สงเกต และบนทกผล ในขณะทครอกคนหนงสนใจวธการจดการชนเรยนมากกวารปแบบกจกรรมการเรยนร อยางไรกด ครเหลานอาจมขอจ ากดบางอยางทไมเออตอการจดกจกรรมรปแบบตาง ๆ ทตนเองไดเรยนรจากการอบรม ตวอยางเชน ครอาจเหนวา การจดการเรยนการสอนเรอง “การทดสอบกรด” และ “การสกดดเอนเอ” อาจไมเหมาะกบกจกรรมปลายเปด ทงนเพราะนกเรยนควรไดทราบและสามารถปฏบตตาม “วธการทเปนมาตรฐาน” ในทางวทยาศาสตรได ในขณะทบางเนอหา (เชน ความกาวหนาทางเทคโนโลยของพอลเมอร) อาจไมเหมาะกบกจกรรมการเรยนรโดยการสบเสาะทางวทยาศาสตร การวจยในอนาคตอาจจ าเปนตองศกษาเพมเตมวา ครเหลานเขาใจวตถประสงคของกจกรรมแตละรปแบบหรอไม ถาครเหลานเขาใจ ครเหลานมปญหาในการเลอกรปแบบกจกรรมทสอดคลองกบเนอหาทตนเองสอนหรอไม โดยสรปแลว การอบรมชวยใหครบางคนเปลยนแปลงการปฏบตการสอนของตนเอง ขณะทการเปลยนแปลงอาจไมเกดขนหรอเกดขนเพยงเลกนอยกบครบางคน นอกจากน ในกรณของครทเปลยนแปลงการปฏบตการสอนหลงจากการอบรม ครแตละคนอาจมการเปลยนแปลงทไมเหมอนกน ในมมมองของทฤษฎการเรยนรสรรคนยม (Constructivist theory of learning) ค าอธบายทเปนไปไดคอวา ครแตละคนมแนวคดเกยวกบการจดการ เรยนการสอน (Conceptions about teaching) เปนของตน เอง (Ladachart, 2011) ซ ง เปนผลมาจากประสบการณในอดตของครแตละคน การทครจะตอบสนองตอการอบรมอยางไรจงขนอยกบวา แนวทางการจดการเรยนการสอนในการอบรมนนมปฏสมพนธอยางไรกบแนวคดเดมของคร หากการอบรมใหแนวทางการจดการเรยนการสอนทสอดคลองกบแนวคดเดมของคร ครกมแนวโนมทจะเปดรบแนวทางจากการอบรม แตหากไม ครกมแนวโนมทจะเพกเฉยตอแนวทางจากการอบรม เนองจากการวจยนไมมการศกษาวา ครแตละคนมแนวคดเดมเกยวกบการจดการเรยนการสอนอยางไร ผลการวจยนจงบอกเปนนยวา ครแตละคนอาจมแนวคดเดมเกยวกบการจดการเรยนการสอนทแตกตางกน ซงสงผลใหครแตละคนตอบสนองตอแนวทางการจดการเรยนการสอนโดยการสบเสาะทางวทยาศาสตรในระดบทแตกตางกน นอกจากแนวคดเกยวกบการจดการเรยนการสอนแลว ความเขาใจเดมเกยวกบการสบเสาะทางวทยาศาสตร (Understandings about nature of scientific inquiry) อาจเปนอกปจจยหนงทสงผลตอการตอบสนองตอการอบรมทเนนการสบเสาะทางวทยาศาสตร จากการวจยของ Buaraphan (2009) ครวทยาศาสตรหลายคนมกมความเขาใจทคลาดเคลอนวา การสบเสาะทางวทยาศาสตรเปนการปฏบตตามขนตอนทแนนอนตายตว ความเขาใจทคลาดเคลอนนอาจเปนสาเหตใหครวทยาศาสตรจดการเรยนการสอนโดยการก าหนดขนตอนทแนนอนตายตว เพอใหนกเรยนปฏบตตามจนกระทงนกเรยนไดขอสรปตามทครก าหนดไว ดงเชนทปรากฏในกรณของคร 2 คนในการวจยน แมการวจยนไมมการศกษาวา ครแตละคนมความเขาใจเดมเกยวกบการสบเสาะทางวทยาศาสตรอยางไร ผลการวจยนบอกเปนนยวา ครบางคนอาจมความเขาใจทคลาดเคลอนเกยวกบการสบเสาะทางวทยาศาสตร (ลอชา ลดาชาต และ ลฎาภา ลดาชาต, 2559) ซงสงผลใหครแตละคนตอบสนองตอแนวทางการจดการเรยนการสอนโดยการสบเสาะทางวทยาศาสตรในลกษณะของการปฏบตตามขนตอนทแนนอน


ปท 10 ฉบบท 2 (ก.ค. – ธ.ค.) 2560 | 105

ขอจ ากดทางบรบทเปนอกปจจยหนงทอาจสงผลตอการตอบสนองของครตอการอบรมทเนนการสบเสาะทางวทยาศาสตร เนองจากการจดการเรยนการสอนดวยการสบเสาะทางวทยาศาสตรตองอาศยการเตรยมตวทมากและละเอยด (เชน การคดค าถามทางวทยาศาสตรทเหมาะสม การจดเตรยมขอมลใหนกเรยนวเคราะหอยางรอบดาน และ/หรอการจดหาหลกฐานใหนกเรยนประเมนอยางรอบดาน) ครหลายคนจงอาจไมมเวลาเพยงพอในการเตรยมตว แมครตองการจดการเรยนการสอนดวยการสบเสาะทางวทยาศาสตร แตหากบรบทไมเออใหครท าเชนนน (เชน วสดอปกรณทขาดแคลน ภาระงานอนทมาก และเวลาทจ ากด) ครกอาจจดการเรยนการสอนโดยการสบเสาะทางวทยาศาสตรไดไมสมบรณ (ดงเชนทปรากฏในกรณของครคนท 1 และ 6) หรอครอาจตองเลอกใชแนวทางอน ๆ ในการจดการเรยนการสอนในรปแบบทงายและประหยดเวลามากขน

ขอเสนอแนะ จากผลการวจยขางตนทเปดเผยวา ครแตละคนมการตอบสนองทแตกตางกนตอการอบรมทเนนการจดการ

เรยนการสอนดวยการสบเสาะทางวทยาศาสตร ซงอาจเปนผลมาจากแนวคดเดมเกยวกบการจดการเรยนการสอน ความเขาใจเดมเกยวกบธรรมชาตของการสบเสาะทางวทยาศาสตร และ/หรอขอจ ากดทางบรบทตาง ๆ ของครแตละคน ขอเสนอแนะจากการวจยนคอ

1. การจดการเรยนการสอนโดยการสบเสาะทางวทยาศาสตรมความละเอยดออน เชน การเลอกสถานการณทเหมาะสม การตงค าถามทตรงประเดน การใชหลกฐานทครบถวนเพยงพอ และการอภปรายโตตอบกบนกเรยนอยางสรางสรรค ถงแมวาครมการวางแผนมาในระดบหนง แตความละเอยดออนเหลานตองอาศยการตดสนใจทนททนใดในแตละชวงเวลาของการจดการเรยนการสอน การตดสนใจทเหมาะสมมสวนส าคญทจะท าใหครสามารถจดการเรยนการสอนไดประสบผลส าเรจตามวตถประสงค การอบรมภายในเวลาจ ากดอาจท าใหครเขาใจรปแบบการจดกจกรรม แตอาจไมสามารถชวยใหครจดการกบความละเอยดออนเหลานไดทงหมด ครจ าเปนตองไดรบการสนบสนนภายหลงจากการอบรม ทงนเพอใหครไดเรยนรจากการปฏบตการสอนจรง

2. ครแตละคนตองการการสนบสนนทแตกตางกนไป ทงนเพอจดการเรยนการสอนโดยการสบเสาะทางวทยาศาสตรไดอยางสมบรณมากขน ตวอยางเชน ครคนท 1 อาจตองการความชวยเหลอในเรองของการเตรยมตว เพอหาขอมลทเพยงพอใหนกเรยนไดวเคราะหและสรางค าอธบายทางวทยาศาสตร ในขณะทครคนท 2 อาจตองการความชวยเหลอในเรองของการสรางความตระหนกวา กจกรรมการสบเสาะทใหอสระกบนกเรยนจะชวยใหนกเรยนเรยนรไดดกวากจกรรมการลงมอปฏบตทมโครงสรางแนนอน (Bunterm et al., 2014) พรอมกบการสงเสรมการพฒนากจกรรมการสบเสาะทเปดโอกาสใหนกเรยนไดออกแบบการทดลองดวยตนเองมากขน การสนบสนนทตรงประเดนจะชวยใหครเปลยนแปลงการจดการเรยนการสอนไดงายขน 3. เนองจากครแตละคนมความตองการการสนบสนนทแตกตางกนไป การใหการสนบสนนครอยางใกลชดในรปแบบของการโคชชง ซงเปนกลไกหนงในโครงการคปองพฒนาคร ไมวาจะเปนการสงเกตชนเรยน การใหขอมลยอนกลบและขอเสนอแนะ การวางแผนและจดการเรยนการสอนรวมกบคร หรอการแกปญหาในชนเรยนรวมกบคร จงมศกยภาพทจะเออใหครเปลยนแปลงการจดการเรยนการสอนภายหลงจากการอบรม (Rudd et al.,


106 | ปท 10 ฉบบท 2 (ก.ค. – ธ.ค.) 2560

2009) งานวจยจ านวนมากยนยนวา เมอครไดรบการโคชชงจากวทยากรอยางใกลชด ครสามารถเรยนรเกยวกบการจดการเรยนการสอนตามแนวทางใหมทตนเองไมคนเคย และสามารถน าแนวทางนนไปประยกตใชในชนเรยนของตนเองไดด บอย และประสบผลส าเรจมากขน (Kretlow & Bartholomew, 2010) อยางไรกด การโคชชงเปนกระบวนการทตองอาศยทงเวลา พลงงาน และการจดการทด (ทงในสวนของครและวทยากร) การน าการโคชชงสการปฏบตจงเปนความทาทายในตวของมนเอง งานวจยในอนาคตจงควรศกษารปแบบการโคชชงทเหมาะสมกบบรบททางการศกษาของประเทศไทย

ขอจ ากด ดวยธรรมชาตของกรณศกษา งานวจยนมขอจ ากดหลายประการ 1. ครทใหขอมลมจ านวนนอย และไมไดมาจากการสมตวอยาง ดงนน ผลการวจยนไมอาจครอบคลมไปยงครกลมอน ๆ 2. ขอมลวจยมจ ากด และมาจากการบนทกการจดการเรยนการสอนของครเอง ดงนน ผลการวจยนแมมหลกฐานรองรบ แตกเปนเพยงขอสรปทจ าเพาะตอบรบทของการวจยนเทานน ครคนอนอาจไมประสบปญหาหรอประสบปญหาทแตกตางไปจากครในการวจยน

บรรณานกรม กรมอทกศาสตร กองทพเรอ. (2560). ระดบน าท านาย สงสด-ต าสด ป 2560. สบคน 12 กนยายน 2560, จาก

http://www.hydro.navy.mi.th/servicestide.htm. กระทรวงศกษาธการ. (2544). ศพทบญญตทางการศกษา. กรงเทพฯ: กรมวชาการ. ชนพรรณ จาตเสถยร. (2557). การชแนะทางปญญาเพอการพฒนาคร. วารสารศกษาศาสตร มสธ., 28(7), 28-35. ญาณพฒน พรมประสทธ นฤมล ยตาคม และ พฒน จนทรโรทย. (2551). การรบรของครและนกเรยนเกยวกบ

สภาพการจดการเรยนการสอนเรองความหลากหลายของสงมชวต.วทยาสารเกษตรศาสตร (สาขาสงคมศาสตร), 29(1), 1-10.

บหงา วชระศกดมงคล และ สภาณ เสงศร. (2556). การตดตามผลการด าเนนงานโครงการพฒนาครคณภาพโดยใชกระบวนการสรางระบบพ เลยง (Coaching and Mentoring): ครสงกด สพป. สโขทย เขต 2 สาระภาษาไทย. วารสารศกษาศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร, 15(4), 165-172.

ราชบณฑตยสถาน. (2552). พจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2552. สบคน 15 พฤศจกายน 2559, จาก http://rirs3.royin.go.th.

ลฎาภา สทธกล และ ลอชา ลดาชาต. (2556). การใหเหตผลทางวทยาศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4.วารสารมหาวทยาลยนเรศวร: วทยาศาสตรและเทคโนโลย, 21(3), 107-123.

ลอชา ลดาชาต. (2558). การวจยเชงคณภาพส าหรบครวทยาศาสตร . กรงเทพฯ: ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

http://rirs3.royin.go.th/


ปท 10 ฉบบท 2 (ก.ค. – ธ.ค.) 2560 | 107

ลอชา ลดาชาต, กมลรตน ฉมพาล, ณชชฌา อาโยวงษ, นพคณ แงวกดเรอ, ส าเรจ สระขาว, ชนหทย หวงเอยด, และ จฬารตน ธรรมประทป. (2558). การลงขอสรปและสรางค าอธบายทางวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3.วารสารมหาวทยาลยศลปากร ฉบบภาษาไทย สาขาสงคมศาสตร มนษยศาสตร และศลปะ, 35(1), 171-206.

ลอชา ลดาชาต และ โชคชย ยนยง. (2560). การใชกจกรรมการสบเสาะทางวทยาศาสตรเพอพฒนาการรวทยาศาสตรของครและศกษานเทศก. วทยาสารเกษตรศาสตร (สาขาสงคมศาสตร), 38(1), 482-492.

ลอชา ลดาชาต และ ลฎาภา ลดาชาต. (2559). ความเขาใจเกยวกบธรรมชาตของการสบเสาะทางวทยาศาสตรของนสตครวชาเอกชววทยา.วารสารนวตกรรมการเรยนร มหาวทยาลยวลยลกษณ, 2(1), 24-44.

ลอชา ลดาชาต และ วรรณทพา รอดแรงคา. (2551). การส ารวจสภาพการเรยนการสอนเรองเสยงในโรงเรยนระดบมธยมศกษาตอนปลาย จงหวดตรง.วารสารวจย มข., 13(11), 1310-1320.

สถาบนทดสอบทางการศกษาแหงชาต. (2559ก). ตารางสรปผลการทดสอบทางการศกษาระดบชาตขนพนฐาน (O-NET) ชนประถมศกษาปท 6 ปการศกษา 2558. สบคน11พฤศจกายน 2559, จาก http://www.onetresult.niets.or.th/AnnouncementWeb/PDF/SummaryONETP6_2558.pdf.

สถาบนทดสอบทางการศกษาแหงชาต. (2559ข). สรปผลการทดสอบทางการศกษาระดบชาตขนพนฐาน (O-NET) ชนมธยมศกษาปท 3 ปการศกษา 2558. สบคน11พฤศจกายน 2559, จาก http://www.onetresult.niets.or.th/AnnouncementWeb/PDF/SummaryONETM3_2558.pdf.

สถาบนทดสอบทางการศกษาแหงชาต. (2559ค). สรปผลการทดสอบทางการศกษาระดบชาตขนพนฐาน (O-NET) ชนมธยมศกษาปท 6 ปการศกษา 2558. สบคน11พฤศจกายน 2559, จาก http://www.onetresult.niets.or.th/AnnouncementWeb/PDF/SummaryONETM6_2558.pdf.

ส านกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต. (2545). พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 (แกไขเพมเตม พ.ศ. 2545). กรงเทพฯ: บรษทพรกหวานกราฟฟก จ ากด.

ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา. (2553). ตวชวดและสาระการเรยนรแกนกลาง กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551.กรงเทพฯ: โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จ ากด.

ส านกพฒนาครและบคลากรการศกษา. (2559). โครงการคปองพฒนาคร. สบคน 9 ตลาคม 2559, จาก http://teachercoupon.net/.

เอกภม จนทรขนต. (2559). รปแบบของระบบพเลยงและใหค าปรกษาเพอพฒนาความสามารถในการสอนและ การท าวจยปฏบตการในชนเรยนของครวทยาศาสตร. วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ, 10(1), 116-127.

Abd-El-Khalick, F., Boujaoude, S., Duschl, P., Lederman, N. G., Mamlok-Naaman, R., Hofstein, A., Niaz, M., Treagust, D., & Tuan, H. (2004). Inquiry in Science Education: International Perspectives. Science Education, 88(3), 397-419.

http://www.onetresult.niets.or.th/AnnouncementWeb/PDF/SummaryONETP6_2558.pdf

http://www.onetresult.niets.or.th/AnnouncementWeb/PDF/SummaryONETM3_2558.pdf

http://www.onetresult.niets.or.th/AnnouncementWeb/PDF/SummaryONETM6_2558.pdf

http://teachercoupon.net/


108 | ปท 10 ฉบบท 2 (ก.ค. – ธ.ค.) 2560

Buaraphan, K. (2009). Thai In-service Science Teachers’ Conceptions of the Nature of Science. Journal of Science and Mathematics Education in Southeast Asia, 32(2), 188-217.

Bunterm, T., Lee, K., Kong, J. N. L., Rattanavongsa, J., & Rachahoon, G. (2014). Do Different Levels of Inquiry Lead to Different Learning Outcomes? A Comparison between Guided and Structured Inquiry. International Journal of Science Education, 36(12), 1937-1959.

Bybee, R. W., Taylor, J. A., Gadner, A., Scotter, P. V., Powell, J. C., Wesbrook, A., & Landes, N. (2006). The BSCS 5E Instructional Model: Origin, Effectiveness, and Applications. Retrieved 12 January 2017, from https://www.bscs.org/sites/default/files/_legacy/BSCS_5E_Instructional_Model-Executive_Summary_0.pdf.

Calendar-365. (2016). 2016 Calendar. Retrieved 12 September 2017, from https://www.calendar-365.com. Chinn, C. A. & Malhotra, B. A. (2002). Epistemologically Authentic Inquiry in Schools: A Theoretical

Framework for Evaluating Inquiry Tasks. Science Education, 86(2), 175-218. Dahsah, C. & Faikhamta, C. (2008). Science Education in Thailand: Science Curriculum Reform in Transition.

In R. K. Coll & N. Taylor. (Eds.). Science Education in Context: An International Examination of the Influence of Context on Science Curricula Development and Implementation. (pp. 291-330). Rotterdam: Sense Publishers.

Faikhamta, C. & Ladachart, L. (2016). Science Education in Thailand: Moving through Crisis to Opportunity. In M. Chiu (Ed.). Science Education Research and Practice in Asia. (pp. 197-214). Singapore: Springer.

Goldenberg, C. & Gallmore, R. (1991). Changing Teaching Takes More Than a One-Shot Workshop. Educational Leadership, 49(3), 69-72.

Kretlow, A. G. & Bartholomew, C. C. (2010).Using Coaching to Improve the Fidelity of Evidence-Based Practices: A Review of Studies. Teacher Education and Special Education, 33(4), 279-299.

Ladachart, L. (2011). Thai Physics Teachers’ Conceptions about Teaching. Journal of Science and Mathematics Education in Southeast Asia, 34(2), 174-202.

Merriam, S. B. (1998). Qualitative Research and Case Study Applications in Education. California: Jossey-Bass Inc.

Patton, M. Q. (2002). Qualitative Research and Evaluation Methods. California: Sage Publications. Rudd, L. C., Lambert, M. C., Satterwhite, M., & Smith, C. H. (2009). Professional Development + Coaching =

Enhanced Teaching: Increasing Usage of Math Mediated Language in Preschool Classrooms. Early Childhood Education Journal, 37(1), 63-69.

a case study of science teachers enacting inquiry-based...

Documents