77-icindekiler · ‹Ç‹ndek‹ler

‹Ç‹NDEK‹LER

MSI Dergisi - Mart 2012 www.milscint.com

4 BAfiYAZI / Ardan ZENTÜRK

Küresel ‹stikrar ‹ttifak›: NATO

8 SAVUNMA HABER

� ASELSAN Yan Sanayinin Yan›nda

� Uzay Kamp› Türkiye’ye Boeing

Deste¤i Devam Ediyor

� Yeni Fikirlere Milyonluk Destek:

Yeni Fikirler Yeni ‹fller 2012 Bafllad›

� ‹ngiliz fiirketleri Uzmanl›klar›n›

Ankara’da Sergiledi

� ‹lk Seri Üretim A400M fiekillenirken

C295 Sat›fllar› da Devam Ediyor

� M-346 Master ‹srailli Pilotlar› da

Yetifltirecek

� Galileo A¤› Geniflliyor

� Bir Türlü Vazgeçilemeyen A-10

Yeniden Kanatland›

� ‹ngiltere Gemi Sanayisini Tart›fl›yor

� Alman Tornado’lar›na Gençlik ‹ksiri

� Dünya Z›rhl› Araç Endüstrisi

IAV 2012’de Masaya Yat›r›ld›

� Lockheed Martin F-35 ile ‹lerlerken

F-16’y› da B›rakm›yor

� Hafif Hava Deste¤i Program› Sil Bafltan

20 RÖPORTAJ / Ümit BAYRAKTAR

‹stanbul’da S›ra D›fl› Bir Teknopark

Yarat›l›yor: Teknopark ‹stanbul

26 ÖZEL HABER / Naile BAYRAKTAR

TUSAfi, Modernizasyonu Tamamlanan

‹lk F-16’s›n› Pakistan’a Teslim Etti

30 ADVERTORIAL

Kornet-EM: Güdümlü Tanksavar Füzeleri

‹çin Yeni Kabiliyetler

32 ANAL‹Z / Oykun EREN

Modern Z›rhl› Muharebe Araçlar›n›n

Vazgeçilmezi: Otomatik Toplar


Bayraktar Mini ‹HA’s› Orta Do¤u

Semalar›nda

50 ANAL‹Z / Yrd. Doç. Dr. fieyda POLAT,

Yrd. Doç. Dr. fi. Hakan ATAPEK

Balistik Koruma Amaçl› Polimer Esasl›

Malzemeler ve Özellikleri


Turbojet Motor da Kale Grubu’na Emanet


K›fl-2012 Tatbikat›’nda

Üniformal› Cumhurbaflkan›

56 GELECE⁄E DA‹R / Dr. K. Burak CODUR

� Deneysel Uçaklar›n Son Üyesi:

X-56A

� CIA Zararl› Yaz›l›m Av›nda

� Uzay Çöplerinin Sonu Yak›n Olabilir

� DARPA Radyo Frekans›nda Çal›flan

Sistemlere E¤iliyor

� Elektromanyetik Rayl› Topta

Endüstri de Devrede

� Depar Atan ‹fllemciler

70 ADVERTORIAL

Vericut ile Havac›l›k ve Savunma

Sanayilerinde Güvenli ‹malat

72 ANAL‹Z / Ayd›n ASLANTAfi

Siber Sald›r› Teknikleri ve

Siber Sald›r›lardan Korunma

76 SRATEJ‹ HABER / Ardan ZENTÜRK

� Türkiye-Almanya Aras›nda

Yeni Stratejik ‹ttifak

� ‹ran ve Türkiye Aras›nda

Yükselen Rekabet

� Do¤u Akdeniz’de Sion’un Gaz›

� Orta Asya’da “Çevre Felaketi” Göçü!

� ‹srail’in Çirkin Oyunu

2

Military Science &Intelligence / MSIYYeerreell SSüürreellii YYaayy››nnMMaarrtt 22001122 // SSaayy››:: 007777

wwwwww..ssaavvuunnmmaahhaabbeerr..ccoomm

UUMMSSAA LLttdd.. fifittii.. AAdd››nnaa SSaahhiibbiiÜM‹T BAYRAKTAR

Ba¤dat Caddesi Noter Sok. Gülflen Apt.No: 13/12 fiaflk›nbakkal Kad›köy‹stanbul TÜRK‹YE

YAYINGGeenneell YYaayy››nn YYöönneettmmeenniiÜmit [email protected]

GGeenneell YYaayy››nn KKoooorrddiinnaattöörrüüArdan ZENTÜ[email protected]

GGeenneell KKoooorrddiinnaattöörrNaile [email protected]

GGeenneell KKoooorrddiinnaattöörr // AANNKKAARRAATu¤general (E) Hüsamettin [email protected]

EEddiittöörrlleerrSami ATALANBurak ÇINARCenk ÖZGENKoray KOfiAR

SSoorruummlluu YYaazz›› ‹‹flfllleerrii MMüüddüürrüüFerda [email protected]¤dat Caddesi Noter Sok. Gülflen Apt No:13/12 fiaflk›nbakkal Kad›köy

‹stanbul TÜRK‹YE

HABER MERKEZ‹[email protected]

SSaannaatt YYöönneettmmeenniifiebnem AKGÖL KARA

PPaazzaarrllaammaa vvee ‹‹flfl GGeelliiflflttiirrmmee SSoorruummlluussuuEzgi [email protected]

FFoottoo MMuuhhaabbiirriiPetek ARICI

YAYIN KURULUProf. Dr. Süleyman TOLUNProf. Dr. Adil YÜKSELENProf. Dr. Okan ADDEM‹RProf. Dr. Zahit MEC‹TO⁄LUProf. Dr. Mikdat KADIO⁄LUProf. Dr. Yaflar GÜRBÜZProf. Dr. Mesut Hakk› CAfiINProf. Dr. Gonca COfiKUNYrd. Doç. Dr. fi. Hakan ATAPEKDr. Mehmet ATAY

HHuukkuukk DDaann››flflmmaann››Evren H‹DAYETO⁄LU

LLoonnddrraa TTeemmssiillcciissiiHasan fi. TAfiLICA441 Edgwave Road, London W2 1THTel: +20 7724 1499Faks: +20 7724 0474

AAdd SSaalleess GGeerrmmaannyy && UUSSAAEuro Türk Media / Mustafa KORKMAZRödernstr. 2963067 Offenbach a. Main GermanyTel: +49 69 27220618 • Fax: +49 69 27220619e-Mail: [email protected]

Kapak Foto¤raf›:MSI Dergisi

AAdd SSaalleess RRuussssiiaa && CCIISSYuri LASKINKrasnokholmskaya Nab.11, Stroenie 1, App. 132Moscow 115172, Russian FederationTel: +7 495 9112762 • Fax: +7 495 9121260e-Mail: [email protected]

32 60

20

18

3

www.savunmahaber.com MSI Dergisi - Mart 2012

““AAss››ll öönneemmllii oollaann vvee mmeemmlleekkeettii tteemmeelliinnddeenn yy››kkaann,, hhaallkk››nn›› eessiirr eeddeenn,, iiççeerriiddeekkii cceepphheenniinn ssuusskkuunnlluu¤¤uudduurr..””

Ümit BAYRAKTAR Genel Yay›n Yönetmeni

BTürkiye’nin, 18 fiubat 1952’de NATO’ya üye oluflunun 60. y›l› kutland›. Usta kalem Ardan Zentürk’ün, NATO özelinde kaleme ald›¤› ve bizleri o günlere k›sa bir yolculu¤aç›kard›¤› baflyaz›s›nda, de¤indi¤i noktalardan biri de Marshall Plan›’yd›.

Marshall Plan›, gerçek hedefi üzerinde tart›flmalar›n ve spekülasyonlar›n hala devam etti¤i birkonu. Türkiye’nin, geliflmekte olan havac›l›k sanayisinin de sonunu getiren bafl neden olarakgösterilir. ABD’den gelen yard›mlarla (!) uçak üretmeye son vermiflti Türkiye.Burada Marshall Plan›n› tart›flmayaca¤›z; ama devreye al›nmas›n›n üzerinden geçen yaklafl›k 60 y›l sonra, bu ekonomik destekten yararlanan ülkelerin bugünkü durumlar›na da flöyle bir göz atmadan geçemeyece¤iz. Plan kapsam›nda en çok destek alan ilk 3 ülke, s›ras›yla ‹ngiltere,Fransa ve Almaya oldu.Bu ülkelerin havac›l›k konusunda bugün nerede olduklar› ortada. Onlarla mukayese edildi¤inde,Türkiye’nin de…Acaba Marshall Plan›, gerçek hedefine hangi ülkelerde ulaflm›flt›?Sorunun cevab›, bak›fl aç›s›na göre de¤iflir elbette.Konumuza dönelim…Marshall Plan›’n›n uygulanmas›n› takip eden süreçte Türkiye, kat›lmad›¤› ‹kinci Dünya Savafl›sonras›nda Sovyetler Birli¤i’nden alg›lad›¤› tehdit karfl›s›nda çareyi, NATO flemsiyesi alt›nagirmekte buldu. NATO üyeli¤i, Türkiye’nin kurtar›c›s› oldu.Ne ilginç bir tesadüftür ki ayn› Türkiye, Marshall Plan› ve NATO üyeli¤i öncesinde uçak üreten ve dahas› ihraç etme noktas›na gelen bir ülke konumundayken, üye olduktan sonra ilk hava arac›n› ihraç edebilmesi için 60 y›l geçmesi gerekti.Nedeni her ne olursa olsun, havac›l›k sanayimiz uzun bir duraklama evresine girmiflti. 2000’li y›llar›n bafl›ndan itibaren de yeni bir yükselifl dönemi bafllad›.Savunma Sanayii Müsteflar›m›z Murad Bayar’›n, ATAK ve insans›z hava arac› (‹HA)’larla ilgili projelerin iptali ve yeni bir modelle kurgulanma karar›n›n al›nd›¤› May›s 2004’teki SavunmaSanayii ‹cra Komitesi toplant›s›n›n bir milat oldu¤u tespitine biz de kat›l›yoruz.Baykar Makina da yine ayn› dönemde, 2000’li y›llar›n bafl›nda, küçük bir atölyede ‹HA gelifltirmeçal›flmalar›na bafllam›flt›. Bu çal›flmalar›n devam›nda, havac›l›k sanayimiz, önce KaraKuvvetlerimizin mini ‹HA ihtiyac›n› karfl›lad›; geçti¤imiz y›l›n Temmuz ay›nda Katar Silahl›Kuvvetleri ile imzalanan sözleflmeyle de Katar’a mini ‹HA ihraç etmek için ilk ad›m› att›. Katar için üretilen mini ‹HA, sayfalar›m›za konu olan haberde de bahsetti¤imiz üzere, geçti¤imiz günlerde yap›lan kabul testlerinden de baflar›yla geçti.Mini s›n›f›nda bir ‹HA da olsa, verilen uzun aran›n ard›ndan gerçeklefltirilen bu hava arac› ihracat›n›n tarihi öneminin ve Baykar Makina'n›n baflar›s›n›n alt›n›n kal›n çizgilerle çizilmesigerekti¤ine inan›yoruz. Bu ihracat, ayn› zamanda Türkiye’nin ilk ‹HA ihracat› olarak da tarihegeçmifl durumda.2000’li y›llar›n bafl›nda, insans›z hava araçlar›n›n ülkemiz havac›l›k sanayisi aç›s›ndan bir dönüm noktas› olabilece¤ini söylerken yan›lmad›¤›m›z› da flimdi görüyoruz.ANKA baflta olmak üzere di¤er ‹HA projelerimizden de k›sa vadede ayn› baflar›lar› bekliyoruz.Orta vadede HÜRKUfi’tan da…2000’li y›llarda Savunma Sanayii Müsteflarl›¤› taraf›ndan tespit edilen hedefleri yakalamay›baflaran savunma sanayimizin rotas›, 2010’lu y›llarda teknolojik derinli¤e do¤ru çevrilmifldurumda.Savunma sanayimizde teknolojik derinli¤in artmas›nda da önemli bir rol oynamas› beklenenTeknopark ‹stanbul, bu aç›dan da önemli. Konuyla ilgili Teknopark ‹stanbul Genel MüdürüTurgut fienol ile yapm›fl oldu¤umuz röportaj› da bu say›m›zda sizlerin bilgisine sunuyoruz.Ancak bir noktan›n alt›n› çizmek istiyoruz: Teknopark ‹stanbul’un ortaklar›ndan ‹stanbul TicaretOdas› Baflkan› Dr. Murat Yalç›ntafl, 12 Mart 2010 tarihindeki Teknopark ‹stanbul Yönetici fiirketOrtakl›k Sözleflmesi ‹mza Töreni’nde, 30 y›l boyunca Teknopark ‹stanbul’u iflletecek 5 ortakl›flirketin, kamuyu, özel sektörü ve üniversiteleri bir araya getirerek Teknopark ‹stanbul’a sa¤layaca¤› destekler, finansal güç, ifl birli¤i imkanlar› ve profesyonel yönetim hizmetleri iledi¤er üniversite teknoparklar›ndan farkl› bir vizyon kazand›raca¤›n› söylemiflti.fienol ile yapm›fl oldu¤umuz röportaj esnas›nda verdi¤i bilgiler ve çal›flmalar›n geldi¤i nokta daDr. Yalç›ntafl’›n iflaret etti¤i “farkl› vizyon”un yaflat›ld›¤›n› gösteriyor. Dileriz yaflat›lmaya dadevam eder…Ayn› zamanda Çanakkale Zaferi’nin de 97. y›ldönümünün kutlanaca¤› 18 Mart fiehitler Günüdolay›s›yla flehitlerimizi rahmetle an›yor ve aziz hat›ralar› önünde sayg›yla e¤iliyoruz.Nisan ay›nda yeniden sizlerle birlikte olmak üzere…

Türkiye’nin ‹lk ‹HA ‹hracat› Baykar Makina'ya Nasip Oldu

YÖNET‹M MERKEZ‹Ba¤dat Caddesi Noter Sok. Gülflen Apt. No: 13/12 fiaflk›nbakkal Kad›köy‹stanbul TÜRK‹YETel: +90 216 467 7952Faks: +90 216 467 7953

TEKN‹K H‹ZMETLERBask›: Ada Ofset Matbaac›l›k San. ve Tic. Ltd. fiti. Litros Yolu 2. Matbaac›lar SitesiE Blok No: ZE-2 Kat 1Topkap› ‹stanbulTel: +90 212 567 12 42 Pbx

Military Science & Intelligence Ayl›k Savunma Teknolojileri DergisiUMSA Ltd. fiti. Taraf›ndan T. C. Yasalar›na Uygun OlarakYay›mlanmaktad›r. Military Science & Intelligence Ayl›kSavunma Teknolojileri Dergisi’nin ‹sim ve Yay›n Hakk› UMSA Ltd. fiti’ye Aittir. Dergide Yay›mlanan Yaz›, Foto¤raf,Harita, ‹llüstrasyon ve Konular›n Her Hakk› Sakl›d›r. KaynakGösterilmek fiart›yla Al›nt› Yap›labilir. Yay›nlanan EserlerinSorumlulu¤u Eser Sahiplerine Aittir.

AAdd SSaalleess IIttaallyyEdiconsult Internazionale SrlPiazza Fontane Marose 316123 Genova ItalyTel: +39 010 583684 • Fax: +39 010 566578e-Mail: [email protected]

50

BAfiYAZI

4


‹nsanl›k tarihinin en

korkunç an›lar›ndan

birini oluflturan ‹kinci

Dünya Savafl›’n›n külleri

üzerinde yeni bir dünya

kuruluyordu ve özellikle

Avrupa, üst üste yaflad›¤›

iki y›k›m›n getirdi¤i

deneyim sonucunda,

bir daha benzer bir

savaflla karfl›laflmamakta

kararl›yd›.

‹lginçtir, her iki savaflta da

Avrupa, Atlantik ötesinden

bir büyük gücün deste¤ini

sa¤lamak ve kendi

içinde yaflad›¤› kanl›

hesaplaflmada ABD’nin

do¤rudan müdahalesini

talep etmek zorunda

kalm›flt›.

Özellikle Avrupa’n›n

ana sanayi bölgelerinin

y›k›m›na, milyonlarca

insan›n ölümüne ve hatta

bir de soyk›r›ma sahne

olan ‹kinci Dünya Savafl›,

Atlantik ötesi iliflkilerin

önemini bir kez daha

ortaya koymufltu. Amerikan

askerlerinin, insanl›k

aç›s›ndan ortak tehdit

oluflturan iki sald›rgan

yap›y› (Nazi Almanyas›

ve Sovyetler Birli¤i)

durdurmakta gösterdikleri

kararl›l›k, Avrupa-ABD

iliflkilerinin yeniden tarif

edilmesi aç›s›ndan çok

önemli bir zemindir.

1945 y›l›nda, NATO’nun

ana merkezini oluflturan

ittifak Nazi Almanyas›n›

tarihe gömdü. Hemen

ayn› y›l, özellikle ikiye

bölünmüfl Berlin’de bir

baflka totaliter gücün,

Sovyetler Birli¤i’nin

yay›lmas› durduruldu.

NATO, kurulufl y›llar›nda

iki önemli baflar›

öyküsünü ayn› anda

yaratm›flt›r. Birincisi,

“ulusal hudutlar›n›n

olmad›¤›n›” ideolojik

olarak duyurmufl


yay›lmac› politikalar›na

“dur” demifltir. ‹kincisi,

Prusya’dan günümüze

kadar uzanan bir zincirde,

son derece güçlü

militarist geleneklere

sahip olan Almanya,

kontrol alt›na al›nm›flt›r.

Tam bu noktada,

Almanya’n›n, ‹kinci Dünya

Savafl›’n›n sonland›¤›

günden 1989 y›l›na kadar

iki parça olarak yaflam›n›

sürdürmüfl olmas›, salt

Moskova’n›n tercihinden mi

kaynaklanm›flt›r, mutlaka

sorgulanmas› gereken

bir noktad›r. Belki,

günümüz dünyas›n›n

bar›flç› Avrupas›n›n

oluflturulmas›nda bu

dönem, bilinçli olarak

düzenlenmifl bir geçifl

dönemi olarak

görülmelidir.

Belli ki, yaln›z Moskova

de¤il, ‹kinci Dünya

Savafl›’n›n çok ac› an›lar›n›

yaflayan Amerikan, ‹ngiliz

veya Frans›z kuflaklar da

o dönemde birleflmifl bir

Almanya’ya haz›r de¤illerdi.

Bugün, bu aflamada,

tarihin labirentlerinde fazla

dolaflmaya gerek yok…

Do¤rudur, günümüzü,

tarihi gerçekler

belirlemektedir; ama

art›k, yüzümüzü yar›na

çevirece¤imiz çok kritik

bir dönem yaflad›¤›m›z› da

kabul etmeliyiz.

ABD ve AvrupaABD’nin ‹kinci Dünya

Savafl›’n›n sonundaki

Baflkan› Truman’›n sa¤

kolu, eski general ve

tan›nm›fl diplomat George

Marshall’›n büyük y›k›ma

u¤ram›fl Avrupa

topraklar›n›, sadece,

toplam 13 milyar dolarl›k

bir fonla -bu rakam›n

o dönem için çok iyi bir

para toplam› oldu¤unu da

kabul etmeliyiz- yeniden

kalk›nd›rma plan›, NATO

felsefesinin ana zeminini

oluflturan bir ad›md›r.

Bu noktada ABD, daha

dün savaflt›¤›, hatta a¤›r

bombard›man uçaklar›yla

y›kt›¤› Federal Almanya

baflta, tüm Avrupa’n›n

kalk›nmas› ve hatta

Amerikan vergi

mükelleflerini ödedi¤i

paralar ile kendisine

yeniden ekonomik rakip

olmas›n›n yolunu açm›flt›r.

NATO’nun, ABD’nin

nükleer flemsiyesi alt›nda,

Bat› Avrupa ülkelerine,


sald›rgan politikalar›na

Küresel‹stikrar

‹ttifak›:NATO

fiubat ay›nda, Türkiye’nin NATO’ya üye oluflunun 60’›nc› y›ldönümü kutland›.ABD’nin baflkenti Washington’da, 1949 y›l›nda imzalanan bir anlaflman›n bu ölçüde uzun soluklu ve insanl›¤›ngelece¤ini tayin etmesi aç›s›ndan da bu ölçüde belirleyici olaca¤›n›, belki o günün imzac›lar› bile bilmiyorlard›.

Ardan ZENTÜRK / [email protected]

©N

AT

O

‹ngiltere’yi NATO’ya üye yapan imzay›, dönemin D›fliflleri Bakan›

Ernest Bevin atm›flt›.

5


karfl› sa¤lad›¤› güvenlik de

benzer bir uygulamad›r.

Türkiye’nin bugünkü genç

kuflaklar›n›n dedeleri,

kabul edelim, Amerikan

Missouri z›rhl›s›n› Bo¤az

k›y›lar›nda büyük bir

merakla beklediler.

Z›rhl›, görevi bafl›nda

vefat etmifl olan dönemin

Washington Büyükelçisi

Münir Ertegün’ün

cenazesini 5 Nisan 1946

günü Dolmabahçe önlerine

getirdi¤inde, hemen

hepsi derin bir “oh” çekti.

Dönemin Sovyet lideri

Stalin’in, ‹kinci Dünya Savafl›

baflar›s›ndan ald›¤› h›zla,

1925 y›l›nda imzalanm›fl

ve 1945 y›l›nda süresi

dolacak Türk-Sovyet

Dostluk Anlaflmas›’n›

yenilemeyece¤ini

belirtmesi, ard›ndan da

Türk bo¤azlar›n› Sovyetler

Birli¤i aç›s›ndan kontrol

edilmesi gereken stratejik

geçifl noktalar› olarak

de¤erlendirmesi, bu

heyecan›n temelinde yatan

ana etkendi.

So¤uk Savafl Bo¤az’da Bafllad›Türkiye, kuzeyindeki, askeri

aç›dan bir dev olarak

adland›r›labilecek yay›lmac›

güç karfl›s›nda, kendini en

zay›f hissetti¤i günleri

yafl›yordu ve Amerikan

donanmas›n›n en büyük

z›rhl›s› ile Bo¤az sular›nda

gövde gösterisi

yapmas›n›n anlam› büyüktü.

Bugüne kadar, So¤uk

Savafl’›n gerçek anlamda

nerede patlak verdi¤ine

iliflkin pek çok teori okuduk.

Genel olarak kabul edilen

nokta, Sovyetler Birli¤i’nin

1945 y›l›ndaki ünlü Berlin

kuflatmas›yla bafllad›¤›

yönündedir. Bat› Berlin’in

ancak havadan kurulan

bir uçak köprüsüyle ayakta

tutulabildi¤i, Sovyet

yönetiminin Federal

Almanya’da yaflan›lan

ekonomik düzelme ve

özellikle ABD’nin Almanya’y›

yeniden

canland›rmas›na

dönük tepkilerinin çok

net sergilendi¤i günler…

fiahsen ben, So¤uk Savafl’›n,

Missouri z›rhl›s›n›n

Bo¤az sular›na girmesi

sonras›nda alevlendi¤ine

inananlardan›m. Çünkü

ABD-Sovyet çat›flmas›n›n

Almanya zeminli olarak

Avrupa topraklar›nda

sürüyor olmas›n›n belli

bir mant›¤› vard› ve savafl

topraklar›nda, taraflar

kendilerine düfleni almaya

çal›fl›yorlard›. Ama Stalin’in,

savafla kat›lmam›fl ve

Avrupa’da o s›rada süren

geliflmelerin de d›fl›nda

kalm›fl bir ülkenin

stratejik

su yoluna göz dikmesi, buna

karfl›l›k ABD’nin de harekete

geçmesi anlaml›d›r.

Zaten, bu olaydan sadece

4 y›l sonra, Avrupa d›fl›ndaki

bir ülke, So¤uk Savafl’›n

ilk askeri hesaplaflmas›n›n

zemini olacak, Türk askeri

de ülkenin NATO üyeli¤i

henüz gerçekleflmeden,

ABD baflta Bat›l› devletlerin

askerleriyle omuz omuza

Kore’de kahramanl›k

destanlar› yazacakt›…

Tarihte olanlar› bir kenara

b›rak›p, 19 Kas›m 2010

tarihine gelmekte yarar

görüyorum. Bu tarih,

genifllemifl, So¤uk Savafl

y›llar›n›n Varflova Pakt›

ülkesi olmak zorunda

kalm›fl devletlerini

bünyesine katm›fl ve

21’inci yüzy›l›n güvenlik

stratejilerini de¤erlendiren

NATO ittifak›n›n Portekiz’in

baflkenti Lizbon’da gelece¤e

dönük geliflmeleri yeniden

de¤erlendirdi¤i ve

1949 Anlaflmas›’n› elden

geçirdi¤i bir tarihtir.

Burada alt› çizilmesi

gereken ana nokta,

NATO’nun, 1999 y›l›nda

kabul etti¤i “Stratejik

Kavram” do¤rultusunda,

Türkiye’nin NATO üyeli¤ine iliflkin protokol, 17 Ekim 1951 tarihinde imzaland›. Türkiye’nin NATO’ya kat›lmas›na dairkanun ise 18 fiubat 1952 tarihinde kabul edildi ve Türkiye, Yunanistan ile birlikte NATO’ya üye oldu.

©N

AT

O

©N

AT

O

NATO Genel SekreteriAnders Fogh Rasmussen

BAfiYAZI

6


kendini, “küresel krizleri

çözümleyici güç” olarak

yeniden tarif etti¤idir.

Bu yaklafl›mdan yola

ç›karak, NATO’nun bir

“küresel savunma ittifak›”

oldu¤unu söyleyebilir miyiz?

Çok zor.

NATO’nun Yeni Stratejisi‹ttifak, 2010 metninde de

esas olarak bir “Atlantik

‹ttifak›” oldu¤unu, esas

görevinin de ittifaka üye

ülkelerin halklar›n› savunma

oldu¤unu belirtmektedir.

Ama belli ki, 21’inci yüzy›l›n

NATO’su, küresel krizler

karfl›s›nda hareketsiz kalan

bir savunma örgütü de¤ildir.

So¤uk Savafl y›llar›nda,

Sovyetler Birli¤i’nin nükleer

tehdidi karfl›s›nda kendine

çizmifl oldu¤u s›n›rlamalar›,

yani, sadece ittifak

alan›ndan sorumlu bir

güvenlik flemsiyesi

kavram›n› geniflleten bir

yap›ya sahiptir.

Burada dikkat çeken husus,

NATO’nun, geliflmekte olan

küresel krizler

çerçevesinde, bu krizlerde

rol oynayan bölgesel

aktörler ile diplomatik,

siyasi ve hatta askeri iliflki

kurarak, bu aktörleri

geniflletilmifl stratejik

kavram çerçevesinde

süreçlere dahil ederek

çal›flmalar›n› yürütece¤ine

iliflkin kararl›l›kt›r.

NATO, kuruluflunda

güvenlik, kararl›l›k ve

cayd›r›c›l›k olan bir savunma

yap›lanmas› olarak ortaya

ç›kt›. Bu son derece normal

bir sonuçtu, çünkü ittifaka

üye ülkeler, tarihin en büyük

askeri güçlerinden birini

oluflturmufl ortak düflmanla

mücadele etmek,

en önemlisi onu durdurmak

hedefinde birleflmifllerdi.

Oysa bugün, tehdit

alg›lamas›nda kökten

de¤iflimin yafland›¤› bir

süreçten geçiyoruz.

Art›k Sovyetler Birli¤i yok…

Onun oluflturdu¤u Varflova

Pakt› da… Aksine, Varflova

Pakt›’n›n eski üyeleri,

Polonya, Macaristan,

Bulgaristan, Romanya,

Çek Cumhuriyeti ve

Slovakya hem NATO

hem de Avrupa Birli¤i

üyesi ülkeler. Rusya ise,

her ne kadar eski süper

güç günlerine dönme

arzusu tafl›d›¤›n› gösteren

iflaretler tafl›sa da ortak

küresel güvenli¤in önemli

bir orta¤› haline gelmifl

durumda.

…Ve Francis Fukuyama’n›n

söylediklerinin aksine,

tarih, 1989 y›l›nda Sovyetler

Birli¤i’nin da¤›lma sürecine

girmesiyle sona ermedi,

aksine, insanl›k özellikle

2001 y›l›ndan bu yana çok

farkl› bir tarihi yazmaya

bafllad›…

Dünya ne yaz›k ki, hala

bar›fl› ve kal›c› istikrar

ar›yor. Gezegenin Bat›

Asya’dan Do¤u Asya’ya

uzanan çok genifl bir

co¤rafyas› çalkant› içinde…

Benzer flekilde yükselifle

geçen Afrika, insanl›¤a ortak

güvenlik endifleleri tafl›yan

olaylar yafl›yor.

‹flte bu aflamada, NATO’nun

geleneksel “ortak güvenlik”

anlay›fl›na iki yeni kavram

eklendi:

1. Kriz Yönetimi: ‹ttifak,

dünyan›n neresinde bir

kriz patlak verirse versin,

bu krizin en h›zl› flekilde

çözümü için gerekli

deneyime ve bilgi birikimine,

hatta askeri güce sahip

oldu¤una inanmaktad›r.

2. Güvenlik ‹fl Birli¤i:

‹ttifak, kendi hukuki s›n›rlar›

d›fl›nda bulunan bölgelerde

yaflan›lan krizlerin çözümü

ve devam›nda istikrar›n

kal›c› hale gelebilmesi için

bölgesel ortaklar ile

güvenlik zeminli ifl birli¤i

yapmaya aç›k oldu¤unu

ifade etmektedir.

Dönüm Noktas›:Bosna-HersekBurada dikkat edilmesi

gereken ana nokta,

“yeni NATO”nun art›k,

üye devletlerin s›n›rlar›yla

ba¤lant›l› bir ortak güvenlik

flemsiyesinin çok ötesinde,

“geliflmekte olan küresel

güvenlik risklerine

s›n›rlar›n›n ötesinde

müdahale eden ve bu

müdahalede de ittifak üyesi

olmayan bölgesel aktörler

ile ifl birli¤ini gelifltiren”

bir yap› tafl›d›¤›d›r…

Asl›nda, dönüp bakt›¤›m›zda,

NATO’yu, bu nihai hedefe

do¤ru tafl›yan geliflmelerin,

1993-1996 y›llar› aras›ndaki

Bosna-Hersek Savafl›

oldu¤unu, bunu, Kosova

müdahalesinin izledi¤ini

görüyoruz.

NATO’nun Avrupal› güçlü

üyeleri, Fransa, Almanya ve

‹ngiltere’nin, Yugoslavya’n›n

parçalanma sürecini bir

“Avrupa içi mesele” olarak

de¤erlendirip, geliflmeye

NATO’nun Avrupal›

görülmeyen üyelerinin

müdahalesini bir süre

uzakta tutmalar›n›n açt›¤›

yaralar› bugün de

hat›rl›yoruz.

ABD ve Türkiye’nin,

Bosna-Hersek’te geliflmekte

olan kanl› trajediye

karfl› NATO bünyesinde

bafllatt›klar› aktif müdahale

stratejisinin sonuç almas›

anlaml›d›r. Avrupa’n›n

güçlü NATO müttefiklerinin,

Avrupa’n›n ortas›nda

yaflan›lan bir insanl›k

dram›na müdahalede

yaflad›klar› zafiyet ve

devam›nda sorunun NATO

askeri müdahalesi ile

çözümlenmesi, ittifak›n

Avrupa güveli¤i aç›s›ndan

önemini bir kez daha

sergilemifltir.

‹lginç olan, benzer

geliflmenin, bir

‹ngiliz-Frans›z ortak askeri

müdahalesiyle bafllayan

Libya’da, sonuçta,

Türkiye’nin Amerikan

yönetiminin de deste¤ini

©N

AT

O

©N

AT

O

NATO Genel Sekreteri Rasmussen ve D›fliflleri Bakan› Ahmet Davuto¤lu

Cumhurbaflkan› Abdullah Gül veNATO Genel Sekreteri Rasmussen

7


alarak bir NATO

müdahalesine

dönüfltürmesiyle yaflanm›fl

olmas›d›r. Libya olay› da

bir kez daha, ittifak›n

Avrupal› olmayan

iki müttefiki ABD ve

Türkiye’nin, özellikle

alan d›fl› müdahale

senaryolar›ndaki önemlerini

göstermesi aç›s›ndan çok

önemli örneklerdir.

NATO’nun yeni Strateji

Kavram›’n›n iflleme süreci

aç›s›ndan, önce Libya

devam›nda da Suriye’deki

geliflmelerin alt› çizilmesi

gereken örnekler oldu¤u

aç›k bir gerçek. ‹ttifak her

iki krizde de bölgesel bir

ifl birli¤i kuruluflu olarak

Arap Birli¤i’nin inisiyatifi

ele almas›n›, bu kurumun

kararlar› do¤rultusunda

hareket etmeyi tercih

etmifltir. Bu, ittifak›n

bölgesel aktörler ile

ifl birli¤i gelifltirme

stratejisinin en net

örneklerinden biridir.

Libya’ya müdahale, esas

olarak, Arap Birli¤i’nin

çaresiz kald›¤› bir noktada

geldi. Arap Birli¤i, Suriye

zemininde de benzer

iflaretleri vermektedir.

Suriye krizinde, NATO’nun,

bölgesel aktör olarak

sadece Arap Birli¤i ile

de¤il, zengin petrol

emirliklerinden oluflan

Körfez ‹flbirli¤i Konseyi ile

de ifl birli¤ini gelifltirmesi

önemli bir nokta kuflkusuz.

Bu ifl birli¤inin, salt

Suriye krizi ile ba¤lant›l›

olmad›¤›n›, esas olarak

Basra Körfezi zeminli,

‹ran’dan do¤abilecek

bir güvenlik riskini de

kapsad›¤›na dikkat

etmeliyiz.

Esasen NATO, bu deneyimi,

tabii ki Afganistan’da

gelifltirdi ve bu ülkenin

demokratik zeminde

istikrar› yakalamas›, radikal

tüm unsurlar›n etkisinden

ar›nd›r›lmas› için gereken

siyasi ve askeri

manevralar›n

gerçekleflmesinde önemli

rol oynad›. Günümüzde

hala, Afganistan’da

yaflan›lacak geliflmelerin

NATO’nun da gelece¤ini

belirleyece¤i yönündeki

düflüncelerin s›kça dile

getirilmesi asla bir

tesadüf de¤ildir.

Büyük Britanya ve Sovyetler

Birli¤i gibi iki dev

imparatorlu¤a mezar olmufl

Afganistan topraklar›n›n,

NATO’nun da gelece¤ini

belirleyecek bir baflar›s›zl›k

öyküsüne dönüflmesi,

kuflkusuz, insanl›¤›n 21’inci

yüzy›ldaki istikrar aray›fllar›

aç›s›ndan büyük bir risk

oluflturmaktad›r.

Türkiye’nin YeniKonumuTürkiye’nin, NATO’nun

Afganistan’daki varl›¤›na,

ittifak›n tek Müslüman

nüfuslu ülkesi olarak

yapt›¤› olumlu katk›,

mutlaka üzerinde durulmas›

gereken bir konudur.

Görüldü¤ü gibi, NATO’nun

giderek “küresel istikrar

ittifak›na” dönüflmesi, son

derece kritik bir bölgede

yer alan ittifak üyesi

Türkiye’yi çok farkl› bir

konuma tafl›m›flt›r.

So¤uk Savafl y›llar›nda

ittifak›n ana amac›, Orta

Avrupa’da y›¤›nak yapm›fl

Sovyet askeri gücüne karfl›,

Avrupa’n›n demokratik

ülkelerini korumakt›. Bu

nedenle Türkiye, genel

olarak yan cephe ülkesi

olarak tan›mland›. So¤uk

Savafl y›llar›n›n Türkiye’ye

biçti¤i rol, merkezin

etraf›nda; ama asla

belirleyici bir rol de¤ildi.

Buna karfl›l›k, So¤uk Savafl

sonras› yaflan›lan küresel

geliflmeler ve özellikle

NATO’nun k›saca anlatmaya

çal›flt›¤›m yeniden

yap›lanmas›, Türkiye’yi,

giderek, ittifak›n merkez

ülkesi konumuna tafl›yor.

Türkiye’nin, Suriye-Irak-‹ran

hatt›nda s›n›r› oldu¤unu

bilmemiz bile bu yeni

konumun önemini

göstermesi bak›m›ndan

önemlidir. Benzer flekilde,

Bat› Asya’da Filistin-‹srail

gerginli¤i ve Arap Bahar›

olarak adland›rd›¤›m›z halk

hareketlerinin Kuzey

Afrika’dan Basra Körfezi’ne

kadar uzanan çok genifl

bir co¤rafyada yaratt›¤›

istikrars›zl›k, Türkiye

aç›s›ndan oldu¤u kadar,

NATO aç›s›ndan da

yüksek riskler

tafl›maktad›r. Türkiye’nin,

Afganistan-Pakistan

hatt›nda yaflan›lan

gerginliklere çözüm

bulmada, bir NATO ülkesi

olarak, ünlü ‹stanbul

Buluflmalar› çerçevesinde

yapt›¤› katk›, benzer flekilde,

‹ran ile Bat›l› devletler

aras›nda yaflan›lan nükleer

krizin çözümü yolunda

yap›lacak görüflmelerin de

yine ‹stanbul’da yap›lacak

olmas›, ‹stanbul’u yeni

dünya düzeninin en önemli

diplomatik merkezlerinden

biri olmas›na yol

açmaktad›r.

‹nsanl›¤›n yaflad›¤› yeni

geliflmeler, bu topraklar›,

dünyan›n en stratejik alan›

haline getirdi. NATO,

kendini küresel krizlere

karfl› bir istikrar gücü haline

dönüfltürürken, müttefiki

Türkiye’nin izleyece¤i aktif

diplomasi rolünü de öne

ç›karm›fl oldu.

Yani…

Art›k Missouri z›rhl›s›n›

Bo¤az k›y›lar›nda bekleyen

dedelerimizden çok farkl›

bir konumday›z…

Onlar, karfl›laflt›klar›

ola¤anüstü tehdit

karfl›s›nda çareyi, bir

büyük flemsiyenin alt›na

s›¤›nmakta bulmufllard›.

Bizler ise yeni bir flemsiye

dikiyoruz… Dikti¤imiz bu

flemsiye, tarihsel-kültürel

ba¤lar›m›z›n çok güçlü

oldu¤u uluslar› kaps›yor.

Onlara kal›c› istikrar›,

demokratik zemini ve

ekonomik refah›

getirmenin çabas› bu…

Belki, cebimizde George

Marshall kadar para yok.

Ama NATO’nun tek

Müslüman nüfuslu üyesi

olarak, gelece¤e dönük

samimi çabalar›m›z,

içtenli¤imiz ve ç›karlar›m›z›n

çok ötesinde ilkelerimiz var.

60 y›l, bir insan ömrü için

bile k›sa bir zaman süreci.

Bu kadar k›sa bir zaman

içinde geldi¤imiz nokta

takdir yüklüdür.

©N

AT

O

SAVUNMAHABER

8


Dünyan›n ilk yüz savunmaflirketi aras›nda yer alan

ASELSAN, sa¤l›kl› ve sürekli büyüyen savunmasanayisinin temel vevazgeçilmez birleflenleriolan KOB‹ niteli¤indeki yan sanayi firmalar›n›n temsilcilerini, 23 fiubat’ta,Macunköy tesislerindea¤›rlad›. Ankara’da yerleflik30 yan sanayi firmas›n›ntemsilcileri ile yap›lantoplant›da, 2011 y›l›n›n genel de¤erlendirmesiyap›ld› ve 2012 y›l› programlar› ve sonras›hakk›nda bilgi verildi. ASELSAN-Yan Sanayiiflleyiflinin nas›l daha etkinhale getirilebilirli¤ikonusunda karfl›l›kl› görüflal›flveriflinde de bulunuldu.

Toplant›da, yurt içi yansanayi ve alt yüklenici firmalar›na aktar›lan iflhacminin her y›l artt›¤›,önümüzdeki y›llarda da buart›fl›n devam etmesininbeklendi¤i belirtilerek,geçmifl dönem çal›flmalar›esnas›nda karfl›lafl›lansorunlar ve çözüm önerileri

üzerinde duruldu. Tedarik süreçlerininiyilefltirilmesine yönelik yan sanayi firmalar›n›nönerilerinin de¤erlendirildi¤ietkinlikte, kat›l›mc›lara,ASELSAN taraf›ndan yan sanayi firmalar›na verilen e¤itim, finansal,teknik konulardaki destekler konusunda bilgiler de aktar›ld›. ASELSAN yetkilileri, yan sanayi firmalar›n›ntasar›m / üretim süreçlerinde çok önemli bir rolü oldu¤unu vurgulayarak, bu türtoplant›lar›n ilerleyendönemlerde de tekrarlanaca¤›n›n alt›n›çizdi. Türkiye için önemli ve stratejik teknolojilerin

kazan›m› için çal›flan ASELSAN, yurt içindeyap›labilen ifllerin birbölümünü bünyesinde tutmay›p, alt yüklenicilerineyönlendiriyor. Ürünlerindekiyurt içi katk› oran›n›art›rmay› öncelikli hedef olarak kabul edenASELSAN, kuruldu¤u 1975 y›l›ndan itibaren, KOB‹ niteli¤indeki yan sanayifirmalar› ile çal›fl›yor. ASELSAN’›n, aralar›nda600’e yak›n KOB‹’nin debulundu¤u alt yüklenicileriney›llara sari olarak verdi¤i ifl tutar› ise 750 milyondolara ulafl›yor. ASELSAN,yan sanayi firmalar›n›sadece fason üretim yapanfirmalar olarak de¤il;tasar›m, ürün gelifltirme ve maliyet azaltmaçal›flmalar›nda destek olanbirer ifl orta¤› olarak görüyor. Bu do¤rultuda ilk y›llarda alüminyumdöküm iflleri ile bafllayanyan sanayi faaliyetleri,bugün ileri teknoloji gerektiren faaliyetleri deiçerecek flekilde genifllemifldurumda.

ASELSAN Yan Sanayinin Yan›nda

Uzay Kamp› Türkiye’nin her y›l sömestr tatili için özel olarak haz›rlad›¤› programlar sona erdi. Boeing

Türkiye’nin sponsorlu¤uyla kat›lan, 12 ilden gelen 30 ö¤rencinin de yer ald›¤› 5 günlük uzay kamp› program›,29 Ocak-3 fiubat tarihleri aras›nda gerçeklefltirildi. Boeing, 2001 y›l›ndan beri yürüttü¤ü sponsorluk projesikapsam›nda, toplam 330 ö¤renciye kamp için burs vermifloldu. Boeing Türkiye Baflkan› Greg Pepin, Boeing’in, kendini, çal›flanlar›n›n ifl yapt›¤› ve yaflad›¤› toplumlaradestek vermeye adad›¤›n› belirterek, gelecekte bu kamp›nmezunlar›yla çal›flmak için sab›rs›zland›klar›n› vurgulad›.Kampa kat›lan ö¤renciler, hafta boyunca liderlik, zaman ve kriz yönetimi gibi becerilerini gelifltirebilecekleri 1 saatlik sanal uçufl görevini tak›m çal›flmas› halindegerçeklefltirdiler. Yarat›c›l›k ve sunum becerilerini ilerletebilecekleri Mars Kolonisi’ni tasarlayarak sundular.Ö¤renciler ayr›ca, astronot simülatörlerinin kullan›m›, etki-tepki yasas›n›n uygulanarak ö¤retildi¤i Newton Arabas›tasar›m› gibi aktivitelerle e¤itsel ve e¤lence dolu unutulmazbir yar›y›l tatili yaflad›lar. Hafta boyunca arkadafllar›na

örnek olacak davran›fllar sergileyen ve fen bilimlerine duyduklar› ilgiyle öne ç›kan ö¤rencilere de özel ödüller verildi. Boeing’in sa¤lad›¤› bursla programa K›rflehir’denkat›lan Ça¤›rkan Hac› Meflhude Y›lmaz ‹lkö¤retim Okuluö¤rencisi Güllü Hask›l›ç (13) ise Boeing Liderlik Madalyas›n› almaya hak kazand›. Tüm y›l boyunca programlar› süren Uzay Kamp› Türkiye ile ilgili ayr›nt›l› bilgiye www.spacecampturkey.com adresinden ulafl›labilir.

Uzay Kamp› Türkiye’ye Boeing Deste¤i Devam Ediyor

©B

oein

g

©A

SE

LSA

N

©A

SE

LSA

N

www.savunmahaber.com

Geçti¤imiz y›l Türkiye’nin çeflitli üniversitelerinde

ö¤renim görmekte olan giriflimci ö¤rencilerden 500

civar›nda baflvuru alan Yeni Fikirler Yeni ‹fller (YFY‹)

yar›flmas›n›n 2012 dönemi için baflvurular bafllad›.

Baflvurular 6 Nisan’a kadar devam edecek. Üniversite ve

bölüm fark› gözetmeksizin tüm lisans, yüksek lisans ve

doktora ö¤rencilerinin kat›l›m›na aç›k olan yar›flmaya, bu

y›l yeni sponsorlar da eklendi ve verilen ödül miktarlar›

da ciddi ölçüde artt›. YFY‹ 2012’nin yenilenen maddi

ödüllerinin son durumu flöyle:

� Elginkan Vakf› Büyük Ödülü - 100.000 TL

� Savunma Sanayii Müsteflarl›¤› Büyük Ödülü - 75.000 TL

� Türk Telekom Büyük Ödülü - 75.000 TL

� OST‹M Özel Ödülü - 25.000 TL

� Intel Özel Ödülü - 25.000 TL

� DenizBank Özel Ödülü - 25.000 TL

� ASELSAN Özel Ödülü - 25.000 TL

DenizBank ayn› zamanda “Organizasyon Ana

Sponsorlu¤u”nu da üstleniyor.

Ayr›ca bu y›ldan itibaren YFY‹ yar›flmas›na;

� Anadolu Teknoloji Araflt›rma Park› (Eskiflehir)

� Düzce Teknopark (Düzce)

� F›rat Teknopark (Elaz›¤)

� Mersin Teknopark (Mersin)

da dahil olarak giriflimcilik ruhunun ve kültürünün ülke

geneline yayg›nlaflt›r›lmas› için önemli bir ad›m at›ld›.

YFY‹ yar›flmas›n› kazanan ekibin Ankara d›fl›ndaki illerden

ç›kmas› durumunda, kazanan ekibe verilen ODTÜ

Teknokent’te 3 y›l süreyle ücretsiz ofis alan› deste¤inin,

istendi¤i takdirde, bu flehirlerdeki teknoparklarda

kullanabilmesi mümkün olacak.

Di¤er ödüllerin yan› s›ra YFY‹’de;

� ‹fl Plan› ve Giriflimcilik E¤itimleri

� Mentorluk Destekleri

� Uluslararas› Fuar Kat›l›mlar›

� Hukuki ve Teknolojik Dan›flmanl›k Hizmetleri

gibi birçok de¤erli imkan da yar›flmac›lar›n hizmetine

sunularak toplamda 1 milyon liray› geçen maddi de¤ere

sahip destekler sunuluyor. Yar›flmaya baflvurmak ve ayr›nt›l›

bilgi almak için www.yfyi.info adresi ziyaret edilebilir.

YFY‹ ‹çin Önemli Tarihler

Bilgilendirme Toplant›s› : 21 Mart 2012

Son Baflvuru : 6 Nisan 2012

Birinci Aflama Ödül Töreni : 13 Haziran 2012

Final Töreni : 24 Kas›m 2012

Yeni Fikirlere MilyonlukDestek: Yeni FikirlerYeni ‹fller 2012 Bafllad›

©Y

FY

‹

SAVUNMAHABER

10


Birleflik Krall›k’tahavac›l›k, savunma ve

uzay sektörlerinde faaliyetgösteren tüm flirketler için üst düzey bir ticari organizasyon olaraktan›mlanan ve lobi faaliyetleri de dahil olmak üzere, medyailiflkilerinin gelifltirilmesi, a¤ oluflturulmas› gibi,üyelerinin ifl yapabileceklerien iyi ortam› oluflturmakamac›yla faaliyet gösterenADS, Birleflik Krall›k Ticaret ve Yat›r›m Kurumu(UKTI)’nun Savunma ve

Güvenlik Teflkilat› (DSO)’n›nda katk›lar›yla, 28 fiubat’ta,Ankara Sheraton Hotel’debir Kamu Güvenli¤i Sergisi(Public Security Exhibition /PSE 2012) düzenledi.Birleflik Krall›k AnkaraBüyükelçisi DavidReddaway’›n aç›l›fl›n› yapt›¤› sergide, güvenlikkuvvetlerine yönelik güvenlik, terörle mücadeleve s›n›r güvenli¤i alanlar›nda‹ngiliz firmalar taraf›ndangelifltirilen ürün ve sistemler kat›l›mc›laratan›t›ld›. Reddaway’›n

sergide yer alan ARINC,Audiotel International,Chemring EOD, Commesh,Foster & Freeman, HardiggUK, Helmet IntegratedSystems, IndigoVision, IMIX Vision SupportSystems, NDI RecognitionSystems, Olympus, Peli™Products, SAS, SavoxCommunications, UltrafineTechnology ve Winkelmannfirmalar›n› tek tek ziyaret

etmesinin yan› s›ra kat›l›mc›16 firman›n, Emniyet GenelMüdürlü¤ü ile JandarmaGenel Komutanl›¤› yetkililerinin gösterdi¤i ilgiden de oldukça memnunkald›¤› gözlemlendi.Etkinli¤e kat›lan ‹ngiliz firmalar, 29 fiubat’ta da ifl birli¤i olanaklar›n›nde¤erlendirilmesi amac›ylaTürk flirketleriyle bir arayageldi.

Seri üretim hatt›ndan ç›kacak ilk A400M’nin montaj›,‹spanya’n›n Sevilla kentindeki Airbus Military tesislerinde

devam ediyor. Airbus Military, Frans›z Hava Kuvvetlerine teslim edece¤i uça¤›n son durumu ile ilgili olarak 14 fiubat’tabilgilendirme yapt›. MSN7 olarak adland›r›lan uça¤›n montajfaaliyetleri, Kas›m ay›ndan beri devam ediyor. Bu kapsamdaburun ve gövde k›sm› daha önce bir araya getirilen uçak,kendi inifl tak›mlar› üzerinde, di¤er yap›sal bileflenlerin biraraya getirilece¤i istasyona tafl›nd› ve kanat entegrasyonfaaliyetleri, fiubat ay›n›n ikinci haftas›nda bafllad›. Efl zamanl›olarak, uça¤›n kuyruk bölümü de montaj›n›n yap›laca¤› istasyona getirildi. Tüm bu ifllemlerin tamamlanmas›ndansonra, üretim program›na uygun olarak uça¤a ilk defa güç

verilecek ve uçak, yer testlerinin yap›laca¤› alana tafl›nacak. Uça¤›n bu y›l›n sonunda ya da 2013 y›l› bafl›nda Frans›z Hava Kuvvetlerine teslim edilmesi planlan›yor. Seri üretimhatt›ndan ç›kacak ikinci uçak ise Türk Hava Kuvvetlerine teslim edilecek. fiubat ay›nda C295 cephesinde de bofl durmayan Airbus Military, 15 fiubat’ta, Endonezya ile 9 adet C295 uça¤›n› kapsayan bir sözleflme imzalad›.Endonezya hizmetinde CN295 olarak s›n›fland›r›lacak uçaklar; askeri, lojistik, insani yard›m ve ambulans görevlerinde kullan›lacak. ‹lk uça¤›n 2012’de teslim edilmesive tüm teslimatlar›n 2014’de tamamlanmas› planlan›yor.Uçaklar›n kuyruk bölümü, arka gövdesi ve çeflitli gövde panelleri Endonezya’da, PT Dirgantara Indonesia (PT DI)taraf›ndan üretilecek. PT DI, ayn› zamanda bilgisayar tabanl› e¤itim ve bak›m konular›nda destek sa¤layacak. C295 için son ihracat baflar›s›n› Endonezya’da elde edenAirbus Military, bugüne kadar 14 farkl› kullan›c› için 85’denfazla C295 teslim etti.

‹ngiliz fiirketleriUzmanl›klar›n› Ankara’daSergiledi

‹lk Seri Üretim A400Mfiekillenirken C295Sat›fllar› da Devam Ediyor

©A

irbus M

ilitary

©B

irleflik

Kra

ll›k B

üyükelçili¤

i

SAVUNMAHABER

12


Avrupa Uzay Ajans›

(ESA), Galileo küresel

konumland›rma sistemi

için daha önce sözleflmeye

ba¤lad›¤› 14 uyduya

8 uydu daha ekleyecek

sözleflmeyi 2 fiubat’ta

imzalad›. Önceki

uydularda oldu¤u gibi,

bu uydular da Alman

OHB System AG ve

‹ngiliz Surrey Satellite

Technology Ltd (SSTL)

firmalar›n›n oluflturdu¤u

konsorsiyum taraf›ndan

üretilecek. Konsorsiyum

kapsam›nda, OHB uydu

platformundan (satellite

bus), SSTL ise seyrüsefer

yükünden sorumlu olacak.

Uydular, tek seferde

4 adet uyduyu tafl›yacak

flekilde modifiye edilecek

Ariene 5 ES roketi ile

yörüngeye oturtulacak.

Bu modifikasyona yönelik

sözleflme de 2 fiubat

tarihinde Astrium ile

imzaland›. Ariene 5 ES

üzerinde yap›lacak

modifikasyonlar;

4 uyduyu tafl›yacak ve

öngörülen yörüngede

uydular›n b›rak›lmas›n›

sa¤layacak adaptörün

gelifltirilmesi ve f›rlat›c›n›n

23.222 km yörüngeye

f›rlatma yapacak flekilde

kalifiye edilmesi

çal›flmalar›n› kapsayacak.

“Ariane 5 ES Galileo”

ismi verilecek yeni

model, 2014 y›l›n›n ikinci

yar›s›ndan itibaren

görev yapmaya haz›r

olacak.

Galileo A¤› Geniflliyor

M-346 Master ‹srailliPilotlar› da Yetifltirecek

Sonucu merakla beklenen e¤itim uça¤› ihalelerinden birisidaha sonuçland› ve ‹srail’de ipi, M-346 Master ile Alenia

Aermacchi gö¤üsledi. Alenia Aermacchi taraf›ndan 16fiubat’ta yap›lan aç›klama ile duyurulan geliflme, M-346Master için yeni bir ihracat baflar›s› oldu. Daha önce de‹talyan ve Singapur Hava Kuvvetleri taraf›ndan seçilen M-346Master için Birleflik Arap Emirlikleri ile görüflmeler ise halendevam ediyor. M-346, ‹srail’in emektar TA-4 Skyhawk uçaklar›n›n yerini alacak. Yaklafl›k 30 uça¤› kapsamas› beklenen resmi sözleflmenin 2012 y›l› ortas›nda imzalanmas›ve ilk uça¤›n 2014 y›l› bafl›nda teslim edilmesi planlan›yor. Bu sözleflmenin ard›ndan, savunma bas›n›nda son aylardas›kl›kla bahsedilen, ‹talyan Hava Kuvvetlerinin de ‹srail üretimi hava erken ikaz ve elektronik harp uçaklar›n› sat›n al›p almayaca¤›n› zaman gösterecek. Bu beklentiyidestekleyen geliflme ise M-346 Master’›n seçimi ile ilgili‹srail Savunma Bakanl›¤› taraf›ndan yap›lan aç›klamada,var›lan anlaflmada 1 milyar dolar tutar›nda offsetbulundu¤unun belirtilmesi oldu.

Has›m kara birliklerininkorkulu rüyas› A-10

Thunderbolt II, yenilenenkanatlar›yla, y›llara meydanokudu¤u kariyerinde yeni bir sayfa aç›yor. Boeing taraf›ndan kanatlar›yenilenen ilk A-10, 16fiubat’ta, ABD’nin Hill HavaÜssü’nde yap›lan bir törenlehangardan ç›kar›ld›. Boeing,ilk kanat setini Mart 2011’deteslim etmifl, kanatlar›nmonte edildi¤i uçak ise ilk uçuflunu Kas›m 2011’degerçeklefltirmiflti. Boeing,projedeki altyüklenicisiKorean AerospaceIndustries ile birlikte,toplamda 223 adet kanatsetini, 2018 y›l›na kadar

ABD Hava Kuvvetlerine

teslim edecek. Böylece, A-10’lar›n 2040 y›l›na kadarhizmette kalmas› sa¤lanacak.A-10 kanat yenileme projesi,Boeing’in kendisinin tasarlay›p üretmedi¤i uçakmodelleri ile ilgili yapt›¤›çal›flmalar›n son örne¤inioluflturuyor. Benzer birdurumda olan B-1

bombard›man uçaklar› dafiubat ay› içinde on binincimuharebe görevlerinitamamlad›. ABD HavaKuvvetlerinde 1985 y›l›ndanberi hizmette bulunan uçaklar, geçti¤imiz 10 y›lboyunca sürekli olarakmuharebe görevlerindeuçtular. So¤uk Savafl

döneminde nükleer görevleri yerine getirmekiçin tasarlanm›fl olan B-1,1990’l› y›llarda sadece konvansiyonel görevleri ele alacak flekilde güncellenmiflti. Afganistanve Irak harekat› ile birdönüflüm daha geçirenuçak; uzun menzili,muharebe sahas›nda uzunsüre kalabilme yetene¤i veGPS ve lazer güdümlü bombalardan oluflan a¤›ryükü sayesinde, yak›n havadeste¤i uça¤› haline geldi.Bu yeni rolü vurgularcas›na,on bininci görevde uçan B-1,Afganistan üzerinde görevyap›yordu. Halen ABD HavaKuvvetleri envanterinde 66 adet B-1 yer al›yor.

Bir Türlü Vazgeçilemeyen A-10 Yeniden Kanatland›

©B

oein

g

©O

HB

©A

len

ia A

erm

acch

i

14


Alman Tornado filosunun,Tornado ECR modelinin

2001 y›l›nda ASSTA (AvionicsSoftware System TornadoAda / Tornado için AdaProgramlama Dili Tabanl›Aviyonik Yaz›l›m Sistemi) 1 modernizasyonuna girmesiile bafllayan modernizasyonprogram›, ASSTA 3 ilegeliflimini sürdürüyor.Cassidian taraf›ndan, ASSTA3.0 sürümüne yükseltilen ilkTornado uça¤›, firman›nManching tesislerinde, 8 fiubat’ta, ilk uçuflunugerçeklefltirdi.

Önümüzdeki birkaç ayboyunca denemeleri ve sertifikasyonu sürecek olanASSTA 3 donan›ml› Tornadouça¤›n›n, sene ortas›ndaAlman Hava Kuvvetlerineteslim edilmesi planlan›yor.ASSTA 3, ASSTA 1 ve ASSTA 2ile edinilen yeteneklerin üzerine, Link 16 kabiliyeti içinMIDS (MultifunctionalInformation DistributionSystem / Çok FonksiyonluBilgi Da¤›t›m Sistemi) terminalini, geliflmifl telsiz, say›sal video

ve ses kaydetme cihaz›n› ve lazer güdümlü JDAM(Joint Direct Attack Munition/ Müflterek Do¤rudanTaarruz Mühimmat›) atabilme kabiliyetinigetirmeyi amaçl›yor. Bu çal›flmalar devamederken, bir sonrakisürüm olan ASSTA 3.1’in

gelifltirilmesine de baflland›¤› verilen bilgiler aras›nda. Bu yeni sürümde, siyah beyaz kokpit ekranlar›n›n renkliolanlarla de¤ifltirilmesi

ve bu ekranlar›n MIDS terminalleri ve keflif / hedefleme podlar› iletümlefltirilmesi çal›flmalar›gerçeklefltirilecek. Tüm buçal›flmalar sayesinde, 65adet IDS ve 20 adet ECRmodelinden oluflan AlmanTornado filosunun 2025 y›l›nakadar görev yapabilmesisa¤lanm›fl olacak.

Alman Tornado’lar›na Gençlik ‹ksiri

Yüzy›llard›r dünyan›n öndegelen deniz güçleri

aras›nda yer alan ve bu kapsamda kökleri derinde birgemi infla kültürüne sahip olan‹ngiltere, bugünlerde KoreCumhuriyeti’nde infla ettirece¤idestek gemilerini tart›fl›yor. KraliyetDonanmas› için tedarik edilecek, MARS (Military Afloat Reachand Sustainability) olarak adland›r›lan 4 adet ikmal gemisiiçin aç›lan ihalede, Kore Cumhuriyeti’nden DaewooShipbuilding firmas›n›n seçildi¤inin 22 fiubat’taaç›klanmas›yla bafllayan tart›flma, çeflitli taraflar›n yorumlar›ve iddialar› ile h›z kesmeden devam ediyor. Muhalefetin gölgesavunma bakan› Jim Murphy taraf›ndan gemilerin ‹ngiltere’deinfla edilmesi için gereken çaban›n gösterilmedi¤i iddialar›na,‹ngiliz Savunma Bakanl›¤›, ihaleye hiçbir ‹ngiliz firmas›n›nkat›lmad›¤›n›, ihaleye kat›lan firmalardan ‹talyan Fincantieritersanesinin de gemileri ‹ngiltere’de infla etme konusundanhiçbir zaman söz etmedi¤ini belirterek cevap verdi. SavunmaBakanl›¤› ayr›ca, bu al›m›n askeri olmayan teknoloji içeren biral›m olarak yorumland›¤›n› belirterek, askeri gemilerin‹ngiltere’de infla edilmesi konusundaki kararl›l›¤›n› vurgulad›.Her ne kadar gemiler Kore Cumhuriyeti’nde infla edilecek

olsalar da tasar›mlar› ‹ngilizkaynakl› olacak. Gemiler,‹ngiltere’nin BMT DefenceServices firmas›n›n Aegir gemiailesinin tasar›m›ndan türetilenözel bir tasar›ma göre inflaedilecek. Toplam 452 milyonsterlin de¤erindeki sözleflmede,150 milyon sterlinlik bir ifl pay›da ‹ngiltere’de kalacak. Bu miktar›n 90 milyon sterlinlikbölümü ekipman ve sistem al›mlar› ile tasar›m ve destekhizmetlerine harcanacak. Geri kalan 60 milyon sterlin isegemilerin özellefltirilmesi, denemelerinin yap›lmas› vemühendislik deste¤i al›nmas› için harcanacak. Tedarik çal›flmalar›2002 y›l›ndan beri devam eden ve art›k Kraliyet Donanmas›için acil bir ihtiyaç haline geldi¤i belirtilen gemilerin ilkininteslimat›n›n 2016 y›l›nda yap›lmas› planlan›yor.

SAVUNMAHABER

MARS GEM‹LER‹N‹NÖZELL‹KLER‹

Uzunluk: 200 mGenifllik: 28,6 mSu çekimi: 10 mDeplasman: 37.000 t‹kmal Kabiliyeti: Dizel ve

jet yak›tlar›, suDepolama Alan›: 8 adet ISO 20 fit

konteynerMürettebat: 63 (ek olarak

46 kiflibar›nd›rabilir)

‹ngiltere Gemi Sanayisini Tart›fl›yor

©D

aew

oo S

hip

build

ing a

nd M

arin

e E

ngin

eerin

g

©C

ass

idia

n

SAVUNMAHABER

16


Defence IQ taraf›ndan, 2002'den

beri her y›l düzenlenen IAV

(International Armoured Vehicles

/ Uluslararas› Z›rhl› Araçlar)

sergisi ve konferans›n›n 11’incisi,

20-23 fiubat tarihleri aras›nda,

‹ngiltere Farnborough’da

gerçeklefltirildi. Dört gün süren

etkinli¤e, 47 ülkeden yaklafl›k

1800 davetli kat›ld›. Etkinlikte,

Avrupa, Amerika, Orta Do¤u ve

Asya’dan gelen delegasyonlar ve

ABD, Danimarka, Irak, ‹ngiltere,

‹spanya, ‹sveç, Kanada ve

Suudi Arabistan’dan kat›lan

konuflmac›lar yer ald›.

Konferans›n oturum baflkanl›¤›

ise ‹ngiliz Savunma Akademisi

Eski Direktörü (E) Korgeneral Sir John Kiszely ve Hindistan

Kara Kuvvetleri eski Kurmay Baflkan› Yard›mc›s› Korgeneral

J. P. Singh taraf›ndan yap›ld›. Etkinli¤in aç›l›fl konuflmas›,

‹ngiliz Savunma Bakanl›¤›ndan, Savunma Ekipman›, Destek

ve Teknoloji Bakan› Peter Luff taraf›ndan yap›ld›. Luff,

etkinli¤in endüstrinin bir araya gelmesi, bakanl›k

seviyesinde yetkililerle ve potansiyel müflterilerle

görüflmesi ve sektördeki yenilikleri ve karfl›lafl›lan

zorluklar› tart›flmas› için bir f›rsat oldu¤unu vurgulad›.

‹ngiliz Savunma Bakanl›¤›na ba¤l› Savunma Ekipman ve

Destek bölümünde, Malzeme Stratejisi Direktörü olarak

görev yapan Tümgeneral Christopher Michael Deverell ise

dünya çap›nda çeflitli konferanslar olmas›na ra¤men, IAV

sergi ve konferans› kadar büyük ölçekte ve z›rhl› araçlara

odaklanm›fl bir etkinlik bulunmad›¤›na dikkat çekti.

Yenilik ve KOB‹’ler Ön PlandaEtkinli¤in sergi bölümünde, Tawazun,

General Dynamics, EKA ve Oshkosh

Defense gibi sektörün önde gelen

firmalar›n›n getirdi¤i 9 adet araç sergilendi.

Ayr›ca, bu bölümde yer alan “yenilik sahnesi”nde

gerçeklefltirilen oturumlarda, kat›l›mc›lar son geliflmelerle

ilgili bilgilenme f›rsat› buldular. General Dynamics’den

Peter Flach, IAV ‹novasyon ödülü kazanan Scout SV arac› ile

ilgili bilgilendirme yaparken; Tawazun yetkilileri, z›rhl›

araçlar›n gereksinimleri hakk›nda görüfllerini ilettiler. IAV

2012, ayn› zamanda KOB‹ ölçe¤indeki firmalar› da a¤›rlad›.

Londra Ticaret Odas› ve ‹ngiliz savunma sanayisinin

promosyonu için çal›flan BDEC Limited ifl birli¤i ile etkinli¤e,

KOB‹’lerin de kat›l›m› sa¤land›. Gelece¤in z›hl› araçlar› için

yenilikçi çözümlerin kayna¤› olmas› beklenen KOB‹’lerin bu

ifllevi, Peter Luff’un demeçlerinde de vurguland›.

Sergi ve Konferans: Do¤ru Yaklafl›mKat›l›mc›lar, etkinlik süresince, sektörün, hem yerel

hem de küresel oyuncular› ile ifl a¤lar› oluflturma f›rsat›

yakalad›lar. Özellikle geliflmekte olan pazarlara yönelik

ifl ba¤lant›lar› kurma f›rsatlar›, kat›l›mc›lar›n ilgisini

çekti. Etkinlikte entelektüel seviyesi yüksek konferans

konuflmalar›n›n yan› s›ra aç›k sergi alan›nda

resmiyetten biraz daha uzaklaflarak kurulan ba¤lant›lar,

sorunlar›na çözüm arayan askerlerle, yenilikçi fikir ve

ürünlerini anlatmak isteyen endüstri temsilcilerini

bir araya getirdi. RUAG’da k›demli ürün yöneticisi

olarak çal›flan Tony Rossi, etkinlikle ilgili yapt›¤›

de¤erlendirmede, organizasyonun do¤ru kiflilerin

etkinli¤e kat›lmas›n› sa¤lad›¤›n›, sadece sergi faaliyetinin

yap›lmas›n›n bunu gerçeklefltiremeyece¤ini vurgulad›.

Konferans›n tümleflik yaklafl›m› ile kat›l›mc›lar,

acil operasyonel ihtiyaçlar, gelecekte

karfl›lafl›labilecek zorluklar gibi konular›

yo¤un olarak tart›flt›lar. Ayr›ca el yap›m›

patlay›c›lar, ömür devri deste¤i,

z›rh teknolojilerinin gelece¤i ve Afganistan

sonras› konulu yuvarlak masa toplant›lar› da gerçeklefltirildi.

Etkinlik kapsam›nda gerçeklefltirilen G6 Paneli,

BAE Systems, Force Protection, Nexter, Oshkosh

Defence, Thales ve General Dynamics firmalar›ndan

6 k›demli çal›flan› bir araya getirdi. (E) Korg. Kiszely

taraf›ndan yönetilen panel, gelece¤in z›rhl› araç

stratejisi konusunu iflledi. ‹zleyenlerin sorular›n›n da

cevapland›¤› panelde, entelektüel seviyesi yüksek

tart›flmalar yap›ld›.

IAV 2012 Sosyal Medya Konusunda da YenilikçiEtkinlik boyunca geliflmeler Twitter’dan da yay›nland›.

Ayr›ca BBC de dahil olmak üzere çeflitli medya kurulufllar›

ve savunma alan›nda yay›n yapan kurulufllar etkinli¤i

izlediler. Z›rhl› araçlar konusunda bilgilenme, tart›flma

ve ifl ba¤lant›lar› kurma f›rsat› sunan IAV 2012, kat›l›mc›lar›n

beklentilerini fazlas›yla karfl›layan bir etkinlik olarak sona

erdi. Ayr›nt›lar›na www.internationalarmouredvehicles

adresinden eriflilebilen etkinlik kapsam›nda bir sonraki

buluflma, fiubat 2013’de gerçeklefltirilecek.

Dünya Z›rhl› Araç Endüstrisi IAV 2012’de Masaya Yat›r›ld›

©IA

V

©IA

V

SAVUNMAHABER

18

fiubat ay›nda Lockheed Martin cephesinde hem F-35 hem de F-16 ile ilgili önemli geliflmeler oldu.

‹niflli-ç›k›fll› bir grafik çizen F-35 program›nda, harici tafl›manoktalar› kanatlara monte edilmifl ve baz›lar›nda mühimmatoldu¤u halde ilk uçufllar yap›ld›. Uçufllar F-35A modeli ile 16 fiubat’ta, F-35B modeli ile de 22 fiubat’ta gerçeklefltirildi.Denemelerde F-35A modeli, her kanatta 3 tafl›ma noktas› ve en uçtaki tafl›ma noktalar›nda ifllevsel olmayan AIM-9XSidewinder füzeleri ile uçtu. Ayn› zamanda, gövde içi silahtafl›ma noktalar›nda her biri yaklafl›k 900 kg olan iki adetGBU-31 güdümlü bomba ve iki adet de AIM-120 AMRAAMorta menzilli havadan havaya füze tafl›d›. F-35B modeli ise F-35A’n›n harici konfigürasyonuna ek olarak, gövde alt›merkez tafl›ma noktas›nda 25 mm’lik top podu tafl›d›.Denemelerde kullan›lan ve ifllevsel olamayan AIM-9XSidewinder füzelerinin, h›zl› kameralar tafl›yarak ayr›lma testleri gibi faaliyetlerde kullan›laca¤› belirtiliyor.Uçufllarla ilgili foto¤raflar› inceleyen uzmanlar, iki noktay›öne ç›kartt›. Bunlardan birincisi, muhtemelen, B modelininkanatlar›nda bulunan ve dikey kalk›fl ve inifllerde uça¤›n dengesini sa¤lay›p yat›fl aç›s›n› ayarlayan motor ç›k›fllar›nedeni ile gövdeye en yak›n tafl›ma noktas›n›n, gövdeyegere¤inden uzak bir noktada bulunmas›. F-35’in ana inifltak›mlar›n›n katlanma mekanizmas› sayesinde, tafl›ma noktas›n›n gövdeye daha yak›n bir konumda yer alabilmeimkân› oldu¤u de¤erlendiriliyor. ‹kinci önemli nokta ise her iki modelde de en uçta yer alan AIM-9X Sidewinder

tafl›ma noktas›n›n uç k›sm›n›n, d›fla do¤ru yaklafl›k 45 derece aç›ya sahip olmas›. Bu tasar›m›n, yan taraftakitafl›ma noktas› ile aradaki mesafeyi artt›rmak için uyguland›¤›tahmin ediliyor. Lockheed Martin, yeni nesli temsil eden F-35üzerindeki çal›flmalar›n› sürdürürken, F-16’ya gençlik afl›lar›yapmaktan da geri kalm›yor. Firma, Singapur Air Shows›ras›nda, 15 fiubat’ta, F-16’n›n son sürümü olan F-16V’yitan›tt›. En son Birleflik Arap Emirlikleri taraf›ndan kullan›lan E ve F modelleri ç›kart›lan uça¤›n yeni modelinin isimlendirilmesinde V harfine atlanmas›nda, pilotlar aras›ndaF-16’lar için “Viper” isminin kullan›lmas› etkili oldu.D›fl görünüflte ve aerodinamik tasar›mda bir de¤ifliklikgetirmeyen F-16V, aktif elektronik taramal› dizin radar›, güncellenmifl görev bilgisayar› ve kokpitte iyilefltirmeleri kapsayan yenilikler içeriyor. Daha önce üretilmifl eskiF-16 sürümlerinin birço¤una uygulanabilecek bu yeniliklerin, mevcut ve yeni müflterilerin ilgisini çekmesi bekleniyor.Lockheed Martin, F-16V modeli ile F-16’n›n, F-35 ve F-22 gibi 5. nesil uçaklarla birlikte görev yapabilirli¤ininsa¤lanaca¤›n›n alt›n› çiziyor.

Aral›k ay›nda Sierra Nevada

Corporation – Embraerortakl›¤›n›n A-29 SuperTucano uça¤›n›n seçildi¤iduyurulan Hafif HavaDeste¤i (Light Air Support /LAS) program›nda, seçim

süreci tekraryaflanacak. ‹haleyekat›lan di¤er firmaolan Hawker

Beechcraft’›n,

konuyu ABD federalmahkemesine tafl›mas› sonras› Ocak ay›ndaçal›flmalar› durdurulan programda, 28 fiubat’taihalenin tekrarlanaca¤›n›nduyurulmas› ile bafladönülmüfl oldu. ABD HavaKuvvetleri yapt›¤› aç›klamada,karar›n gerekçesi olarak,

Hava KuvvetleriSekreteri

David Van

Buren’in, ihalede yap›lanseçimle ilgili dokümantasyonuyeterli bulmamas›n› gösterdi. Geliflmelerdenkuflkusuz büyük memnuniyetduyan Hawker Beechcraft,AT-6 modeli ile ihaleyetekrar kat›lmay› bekledi¤iniaç›klarken, Sierra NevadaCorporation ve Embraer,yaflad›klar› hayal k›r›kl›¤›n› vurgulayarak, A-29 SuperTucano’yu en iyi çözüm

olarak ABD HavaKuvvetlerine

sunmaya devam edeceklerini belirttiler.

KC-X tanker uça¤› program›ndan sonra bu türihale iptallerini yaflamamakiçin gerekli tedbirleri almakonusunda kararl›l›k gösterenABD Hava Kuvvetleri isegeliflmelerin bir anlamdaflokunu yafl›yor. KuvvetKomutan› Orgeneral Norton Schwartz, iptali“utanç verici olarak” tan›mlad›ve programla ilgili ödene¤ingeçerlili¤ini koruyaca¤› 2013 mali y›l› sonuna kadarihaleyi tekrarlayarak al›m›bafllatma amac›nda olduklar›n›n alt›n› çizdi.

Lockheed Martin F-35 ile ‹lerlerken F-16’y› da B›rakm›yor

Hafif HavaDeste¤iProgram›Sil Bafltan

©H

aw

ker

Beech

craft

©E

mbra

er


©Lock

heed M

artin

Ümit BAYRAKTAR: Turgut Bey,

savunma sektörümüzün yak›ndan

tan›d›¤› bir isimsiniz. Bir süre sektöre

ara verdiniz. Hatta son resmi

görüflmemizde, erken emeklilik

planlar›n›z› bile konuflmufltuk. Ama

bugün, Teknopark ‹stanbul’un Genel

Müdürü olarak yeniden bizlerle

birliktesiniz… Teknopark ‹stanbul ile

ilgili sorular›m›za geçmeden önce,

sizi tekrar aram›za döndüren bafll›ca

nedenin ne oldu¤unu anlat›r m›s›n›z?

Turgut fiENOL: Savunma sektöründey-ken Teknopark ‹stanbul projesine, ‹s-tanbul’a de¤er katacak, Sabiha Gökçenhavaalan›n›n do¤al bir parças› olarakplanlanm›fl, biraz da Savunma SanayiiMüsteflarl›¤› (SSM)’n›n gelir kaynaklar›-n› çeflitlendirecek bir proje olarak, darbir bak›fl aç›s›yla yaklafl›yordum.SSM’nin eski bir çal›flan› olmam›n da budurumda etkisi olabilir. Ama projeninuygulama aflamas›na geçildi¤inde, çokdaha farkl› bir tablonun olufltu¤unu gör-düm. SSM bu projede, gelir elde etme-nin ötesinde; ‹stanbul’un sanayi alt yap›-s›n› savunma sanayisine kazand›r›lmas›ve ‹stanbul ve çevresindeki üniversitele-rin birikiminin katma de¤ere dönüfltü-rülmesine odaklanm›flt›. Teknopark ‹s-tanbul, bunlar›n gerçeklefltirilebilmesiiçin bir f›rsat olarak de¤erlendiriyordu.‹stanbul Ticaret Odas› (‹TO)’n›n anapartner olarak seçilmesi de bu projeyegerçekten çok ayr› bir de¤er katt›. Bu iki

önemli kurumun felsefi bak›fl›, iflin tica-ri boyutunun yan› s›ra Türkiye’nin ihtiyaçduydu¤u teknoloji alanlar›nda, ‹stanbulözelinde çok ciddi bir yap›lanmaya gidil-di¤ini bana gösterdi. Teknopark ‹stan-bul’un, tarihte iz b›rakacak bir proje ol-du¤unu düflündüm ve SSM ve ‹TO’nunhedefleri do¤rultusunda, birikimlerimide¤erlendirebilece¤im ve ‹stanbul öze-linde, bir Türkiye projesine at›lan imza-da katk› sa¤layabilece¤im bir f›rsat ola-rak gördüm Teknopark ‹stanbul’u veAnkara’dan ‹stanbul’a transfer oldumdiyebilirim.

Ümit BAYRAKTAR: Teknopark ‹stanbul’u

di¤er teknoparklardan ay›ran en önemli

özellik sizce nedir?

Turgut fiENOL: Bence en önemli özelli-¤i, kâr elde etme amac›n› ön planda tut-mayan bir teknopark olmas›d›r.

‹lave Katma De¤er Yarataca¤›zÜmit BAYRAKTAR: Bu ifadeyi biraz

daha açar m›s›n›z?

Turgut fiENOL: Bir teknopark›n zararetmesi söz konusu de¤il; ama Türki-ye’deki teknoparklara ve yurt d›fl›ndakibenzerlerine bakt›¤›m›zda, çok ay›rt edi-ci özellikler görüyorsunuz. Türkiye’deteknoparklar, üniversitelerin sahip ol-du¤u akademisyenlerin ve sanayicilerinbir araya gelmesini belli ölçüde hedefli-yor gibi görünse de büyük ölçüde üni-versitelere gelir sa¤lamaya odaklanm›fl

yap›lar konumunda. Biz ise burada orta-¤›m›z ‹stanbul Ticaret Üniversitesi (‹T‹-CÜ)’nin yan› s›ra çevremizdeki di¤erüniversitelerin de içerisinde yer alaca¤›,al›fl›lm›fl›n d›fl›nda bir yap› kurmaya ça-l›fl›yoruz. Örne¤in bu yap›da, di¤er tek-noparklardan farkl› olarak, flirketlerebir risk sermayesinin kulland›r›lmas›var. Yine di¤er teknoparklardan farkl›olarak, belki orta boy ya da Türkiye ölçe-

RÖPORTAJ

20


‹stanbul’da S›ra D›fl› Bir Teknopark Yarat›l›yor:Teknopark ‹stanbul

Savunma Sanayii

Müsteflarl›¤› (yüzde 45),

‹stanbul Ticaret Odas›

(yüzde 40), Havaalan›

‹flletme ve Havac›l›k

Endüstrileri A.fi

(yüzde 13), ‹stanbul

Ticaret Üniversitesi

(yüzde 1) ve Savunma

Teknolojileri Mühendislik

ve Ticaret A.fi. (yüzde 1)’nin

kurucu ortaklar› aras›nda

yer ald›¤› Teknopark

‹stanbul, pek çok noktada

ülkemizdeki di¤er

teknoparklardan ayr›l›yor.

Teknopark ‹stanbul’un

Genel Müdürü Turgut

fienol ile ayn› zamanda

‹leri Teknoloji Endüstri

Park› (‹TEP) projesinin de

önemli bir parças›

olan Teknopark

‹stanbul’u ve neden

di¤er teknoparklardan

farkl› oldu¤unu konufltuk.Ümit [email protected]

©M

SI

Derg

isi

¤inde küçük boy diyebilece¤imiz bir tek-nopark kadar alan›n, sadece kuluçkamerkezinde yer alacak flirketlere karfl›-l›ks›z olarak tahsis edilece¤i; bu flirket-lerin her türlü alt yap›s›n›n Teknopark‹stanbul taraf›ndan karfl›lanaca¤› bir or-tam yaratmaya çal›fl›yoruz. Bunlar›nhepsi kendi içerisinde çok önemli özel-likler. Bunlar› alt alta koydu¤unuz za-man fark ortaya ç›k›yor.Bu fark›n en büyük kayna¤›, iki büyükorta¤›m›z olan SSM ve ‹TO’nun da önce-li¤inin ‹stanbul’un teknolojik birikimi-nin, s›nai birikiminin, akademik biriki-minin bir bütün olarak de¤erlendirilme-si, bir ilave katma de¤ere dönmesi. “‹la-ve katma de¤er” burada kilit nokta diye-biliriz. ‹stanbul’da tabii ki çeflitli faaliyet-ler yap›l›yor; ama bu kurulufllar›n bura-da bir araya gelmesiyle daha öncedenodaklan›lmam›fl konulara odaklan›l-mas› ve ilave katma de¤er yarat›lmas›söz konusu olacak. Her iki kurulufl dadiyor ki; “Bizim önceli¤imiz bir gelir el-de etmek de¤ildir. Birinci önceli¤imiz:‹stanbul’un ticaret hayat›na ve Türki-ye’nin teknoloji alt yap›s›na nas›l katk›-da bulunulaca¤›d›r.” Do¤al olarak buteknopark da di¤er yat›r›mlarda oldu¤ugibi ciddi bir gelir getirecektir; ama bu-günkü aray›fl bu de¤ildir. Neticede çokbüyük bir ifl merkezi yarat›yorsunuz,bunun do¤al getirisi de 100 milyonlarcaliral›k bir gelir olacakt›r. Ama o bugü-nün konusu de¤il.

Türkiye’nin En Büyü¤üÜmit BAYRAKTAR: Alan olarak

bakt›¤›m›zda, Teknopark ‹stanbul

Türkiye’deki benzerleri aras›nda

kaç›nc› s›rada yer al›yor?

Turgut fiENOL: Herhalde ilk yapt›¤›m›zalt› binayla Türkiye’deki ikinci büyükteknopark olaca¤›z. ‹nflas›na bu seneiçinde bafllayaca¤›m›z di¤er binalarla daTürkiye’nin en büyük teknopark› konu-muna gelece¤iz. Bütün yap›laflma bitti¤izaman, sosyal alanlar hariç, 950.000m2lik kapal› alan üretilecek. Sosyalalanlarla birlikte, 1 milyon 250 bin m2

civar›nda bir büyüklü¤e ulaflaca¤›z. Sa-n›r›m bu alan, Türkiye’deki bütün tekno-park kapasitesinin 3 kat›ndan daha bü-yük. Türkiye’deki flu anda mevcut olanve planlanan bütün teknopark alanlar›-

n›n 3 kat›ndan daha büyük bir alan ki,SSM’nin yönlendirmesiyle ayr›ca yap›-land›raca¤›m›z, teknopark›m›z›n hemenbitifli¤indeki özel yat›r›m alan› ile birlik-te belki çok daha büyüyecek; 1,5 milyon m2yi bulacak.

Ümit BAYRAKTAR: Teknopark ‹stanbul,

belki SSM’nin kurucu ortaklar›ndan

biri olmas› dolay›s›yla ad› savunma ile

an›l›r bir konumda. ‹lerleyen süreçte de

böyle mi devam edecek?

Turgut fiENOL: Her fleyden önce flunumutlaka vurgulamak gerekiyor: BuradaSSM, arazinin sahibi. 1980’li y›llarda ka-mulaflt›rma bafllam›fl, dolay›s›yla bu ara-zinin üzerine yap›lan tüm yap›lar SSM’ninmal›. Ama SSM, bu teknopark› hiçbir za-man sadece savunma teknolojilerine

21


©T

ekn

opark

‹st

an

bul

©T

ekn

opark

‹st

an

bul

odaklanacak bir teknopark olarak dü-flünmedi, öngörmedi. Burada savunma,teknopark›m›z›n 7 ana odaklanma konu-sunda sadece biridir. Ama savunma sa-nayisinin genel yap›s›n› dikkate ald›¤›n›z-da, her teknoloji alan›n›n savunmayayapt›¤› bir katk›, her teknoloji alan›n›nsavunman›n içerisinde oynad›¤› önemlibir rol vard›r. ‹stanbul’da çok ciddi bir s›-nai birikim var. Bu s›nai birikimi savun-ma sanayimize kazand›rmak, yöneticiolarak benim sorumluluklar›m aras›n-da; ama Teknoparka bu manada biçilmiflözel bir rol yok. Teknopark di¤er konula-ra ne kadar ilgi gösterecekse, di¤er ko-nularda ne kadar kabul edici olacaksa,bu konuda da eflit bir kabulü olacakt›r.Bu aç›dan, bir savunma sanayisi firmas›-n›n burada daha ayr›cal›kl› bir yer edin-mesi ya da savunma sanayisine yönelikbir teknolojinin daha ayr›cal›kl› bir yeredinmesi söz konusu de¤il.Fakat biz, Türkiye’nin savunma sanayisihedeflerini de bilen kifliler olarak, buteknolojileri olabildi¤ince de¤erlendir-mek üzere firmalar› yönlendirmeye ça-l›flaca¤›z. Zaten burada yaratmak istedi-¤imiz, önemli olan bir baflka farkl›l›¤› dabelki vurgulamakta yarar var: Tekno-park yöneticileri olarak, zaman›m›z›nbüyük ço¤unlu¤unu flirketler aras›ndaya da flirketler ile üniversiteler aras›ndaara buluculuk yaparak geçirmeyi hedef-liyoruz. Hem ifl gelifltirme hem de efl-lefltirme diyebilece¤imiz, yurt d›fl›ndakiteknoparklardaki gibi, bir teknopark yö-netiminin en önemli fonksiyonu olan birrolü üstlenece¤iz. Yani, bir firmada biryetenek var, bir üniversitede de bir biri-kim var. Bunlar› bir araya getirip nas›l

bir ürüne ve ilave katma de¤ere dönüfl-türebiliriz, buna odaklanaca¤›z.Belli bir düzen içerisinde, çeflitli tekno-loji alanlar›nda çal›flan flirketlere, bafltayak›n çevremizdeki üniversitelerdeki ol-mak üzere, akademik birikimi transferedebilmek ve en etkin flekilde ürüne,ilave katma de¤ere dönüfltürebilmek bi-zim en öncelikli görevimiz. Bunun sonu-cunda, ‹stanbul’daki, henüz savunmasanayimize yans›mam›fl birikimi savun-ma flirketlerine ulaflt›rarak SSM’nin,hâlihaz›rda yüzde 50’nin biraz üzerinde-ki yurt içi katk› oran›n› daha yukar›laraçekme hedefine çok fazla katk› yapabi-lece¤imizi düflünüyorum.

Ümit BAYRAKTAR: Hâlihaz›rda

bu anlatt›klar›n›z› yapan bir teknopark

yok mu Türkiye’de?

Turgut fiENOL: Son 13 y›ld›r, teknopark-lar›n iyi birer müflterisi olan flirketleri yö-nettim. Türkiye’nin önde gelen flirketleri-nin yönetiminde bulundum. Bu süreçte,teknoparklar›m›z›n kurgusunun anlatt›k-lar›mdan biraz daha farkl› oldu¤unu gör-düm. Bunun kendi içerisinde geçerli ne-denleri mutlaka vard›r. Ancak biz böylebir misyon edindik ve bu misyon do¤rul-tusunda, teknoparklar›n, nas›l en üst se-viyede katma de¤er yaratabilecekleriniortaya koymak istiyoruz. Di¤er tekno-parklar›m›z da herhalde buna yönelik ça-l›flmalar yap›yorlard›r. ‹çlerinde ne yap-t›klar›n› de¤erlendirme durumunda de-¤ilim; ama san›yorum birbirimizden ör-nek olarak alaca¤›m›z çok fley ç›kacakt›rzaman içinde. Bu noktada gelir sa¤lamakonusunu ikinci plana atmak, çok farkl›fleyler yapma imkân›na sahip olmam›z›

RÖPORTAJ

©T

ekn

opark

‹st

an

bul

sa¤l›yor. Biz gelirlerimizi ortak laboratu-varlar kurmak, kuluçka merkezleri ya-ratmak için daha rahat kullanabilece¤iz.Bu aç›dan bu durumu bir avantaj olarakgörüyorum. Di¤er teknoparklar›n önün-de, kaynak s›k›nt›s›n›n da aralar›nda yerald›¤› çeflitli engeller, kendilerini k›s›tla-yan bir tak›m parametreler varken, bizbunun ötesinde bir ortam yaratma flans›-na sahip olaca¤›z. Umar›m yaratt›¤›m›zbu ortam, bütün teknoparklar›n yararla-naca¤› bir tak›m veriler sa¤lar ve hep be-raber, üniversite ve sanayinin bir aradayarataca¤› sinerjiyi mümkün olan en üstseviyeye ç›karabiliriz.

Örnek Bir TeknoparkÜmit BAYRAKTAR: Söylediklerinizden,

Teknopark ‹stanbul’un, di¤erlerine

örnek bir teknopark olaca¤› fleklinde

bir hedefinizin de var oldu¤u sonucunu

ç›kartabilir miyiz?

Turgut fiENOL: Bütün kurumlar› ile ola-bildi¤ince örnek bir teknopark yaratmakda hedeflerimizden biri. Olabildi¤incederken flunu kastediyorum: Zaman için-de, flirketlerimizin bir tak›m fiziki ihtiyaç-lar› oldu¤unu görüyoruz. Mesela bir flir-ket yeni bir konu üzerinde çal›fl›yor; amanas›l patent baflvurusu yapaca¤›n› bilmi-yor. Fikri mülkiyet haklar›n›n nas›l koru-naca¤› hakk›nda bir bilgisi yok. Sözleflmehaz›rlama konusunda tecrübesi yok. Av-rupa Birli¤i fonlar›ndan nas›l yararlana-ca¤›n›, baflka konularda ne gibi fonlar, negibi kaynaklar olabilece¤ini bilmiyor. Bizbu gibi konularla ilgili, hem d›fl hizmetlerhem de iç hizmetler aç›s›ndan, buradayer alacak olan kurulufllar›n, odaklan-d›klar› alandaki çal›flmalar›n›n d›fl›ndaefor harcamamalar›n› sa¤layacak bir or-tam gelifltirmeye gayret edece¤iz.

Ücretsiz HizmetlerÜmit BAYRAKTAR: Bu hizmetler

herhangi bir ücret mukabili mi olacak?

Turgut fiENOL: Tamamen ücretsiz ola-cak. Bu ihtiyaçlar›n hepsini kendi içimiz-de karfl›layacak yap›lar gelifltirmeyi ön-görüyoruz. Bir firmam›z nas›l patentbaflvurusu yapaca¤›n› ö¤renmek istedi-¤i takdirde, ücretsiz hizmet alarak bunuö¤renebilecek. Hatta kendi bafl›na bafl-vuru yapma imkân› olmad›¤›n› görür-sek, o flirket nam›na bu baflvurunun ya-p›lmas› konusunda da yard›mc› olaca-¤›z. Mesela hukuk dan›flmanl›¤›… Herflirketin bir hukuk dan›flman›, müflaviriolmas›n› bekleyemezsiniz. Ama böylebir ihtiyaç da var. Bu ihtiyac› da biz kar-fl›layaca¤›z. Buna benzer çok say›da hiz-met var teknopark flirketlerimize vere-ce¤imiz. Bu konudaki tek amac›m›z, bü-tün bu hizmetleri bir tek noktadan ala-bilmeleri ve kendi profesyonel ifl alanla-r›n›n d›fl›ndaki ifllere, olabildi¤ince azzaman ve kaynak harcamalar›.

‹stanbul’un En Düflük Teknopark Kiras›Ümit BAYRAKTAR: Söz ücretlerden

aç›lm›flken, kira ücretleri hakk›nda

bilgi verir misiniz?

Turgut fiENOL: Bu da esas›nda tekno-park›m›z›n ayr›cal›kl› olaca¤› konular-dan biri. ‹stanbul’da baz› teknoparklar›nkiralar›, teknoparklarda yer alan firma-lar aç›s›ndan ciddi bir flikâyet konusuolabiliyor. Fiyatlar›n belirlenmesindede¤iflik gerekçeler mutlaka vard›r, bun-lar› tart›flma yetkisinde de¤ilim; ama bizburada, bulundu¤u konum itibariyle,normal flartlarda çevredeki ifl merkez-lerinin bile çok ciddi flekilde alt›nda birfiyat politikas› izliyoruz.San›r›m, ‹stanbul’un en düflük tekno-park kiras›n› da biz uygulayaca¤›z. 500 m2ye kadar m2 bafl›na 25 lira, ondansonraki her m2de 2 kurufl inerek 2000 m2 ve üzerinde 22 liraya sabitledik.San›r›m son derece makul bir kira bede-li belirlendi. B›rak›n ‹stanbul fiyatlar›ylamukayese etmeyi, hatta Ankara fiyatla-r›yla k›yasland›¤›nda bile çok makul birrakam… Gönül isterdi ki bu rakamlar çokdaha afla¤›ya çekilebilsin ancak bu fiyatpolitikas›, teknopark›n uzun vadede ken-di ayaklar› üzerinde durabilece¤i, kendikaynaklar›yla gelece¤e yönelik yat›r›mlaryapabilece¤i s›n›rlar referans al›narakbelirlendi. SSM ve ‹TO’nun sahipli¤i saye-sinde, flirketlerin kaynaklar›n› daha ve-rimli, daha çok kendi alanlar›yla ilgili kul-lanmalar› mümkün hale gelecek.

www.savunmahaber.com

Sektörün yak›ndan tan›d›¤› bir isim olan Turgut fienol,Teknopark ‹stanbul Yönetici fiirket Ortakl›kSözleflmesi’nin 12 Mart 2010 tarihinde ortaklartaraf›ndan imzalanmas›n›n ard›ndan, 1 Kas›m 2010’da,Teknopark ‹stanbul’un dümenine geçmiflti.

©M

SI

Derg

isi

Bu rakamlar›n çok daha üstüne de ç›k›-labilirdi. Biliyorsunuz, teknopark›m›z›nyeri çok de¤erli ve konum aç›s›ndan,dünya üzerindeki, bir teknoparka en ya-k›flan konumlardan birine sahibiz. Ulus-lararas› bir havaalan›na birkaç yüz met-re mesafede, TEM otoyoluna 2 km, Pen-dik Liman› ve E-5’e yine 5-6 km mesafe-de; her yönüyle mükemmel bir ulafl›ma¤›n›n merkezindeyiz. Çevrede sosyalyerleflimle ilgili s›k›nt› yok, her gelirgrubuna hitap eden çok güzel yerleflimalanlar› var. Nitelikli personel aç›s›ndançok uygun bir konum... Yak›n çevremiz-de 7 üniversite var; yak›nda birkaç üni-versite daha aralar›na kat›lacak. Bura-da, çok daha yüksek bir kira seviyesiniuygulamak mümkün olabilirdi. FakatSSM ve ‹TO, hiçbir flekilde bunu gün-demlerine almad›lar.

Yerleflim AlternatifleriÜmit BAYRAKTAR: fiirket yerleflimleri

nas›l olacak?

Turgut fiENOL: Temelde iki yerleflimmodelimiz var. ‹lkinde, bizim yapaca¤›-m›z binalara yerleflecek olan flirketlerinofisleri olacak. ‹nfla edilen ilk 6 blok,52.000 m2lik kapal› alan sa¤layacak.Burada, yaklafl›k 3000 m2 civar›nda birkuluçka alan›m›z var. Buradaki kuluçkaalanlar›n›, 20 ve 50 m2 fleklinde da¤›t-may› planl›yoruz.Kendi yapt›¤›m›z bloklarda, prensip ola-rak flirketlere azami 2000 m2ye kadar yersa¤lamak istiyoruz. 2000 m2nin üzerindeyer isteyen flirketleri ise kendi binalar›n›yapmaya teflvik ediyoruz. Ama kayna¤›n›buraya harcamak istemeyen flirketleriçin de yine biz yer üretebilece¤iz.‹nfla süreci 4 safhadan olufluyor. ‹lk bina-lar›n yap›ld›¤› kesim, 1’inci safha. 2’nci,3’üncü ve 4’üncü safhan›n da 2026 y›l›na

kadar tamamlanmas› planlan›yor. Ancakifl dünyas›ndan bize ciddi bask› gelece¤i-ni ve infla sürecinin daha k›sa sürede ta-mamlanaca¤›n› tahmin ediyorum.Genelde kendi binas›n› yapmak isteyen-lere, flu aflamada 2’nci safhada yer öneri-yoruz. Çünkü bu sene içerisinde tamam-lanacak olan alt yap› çal›flmalar›, öncelik-le 1’inci ve 2’nci safhay› kapsayacak. Busafhalar›n tamamlanmas›ndan sonra da3’üncü ve 4’üncü safhalarda, arazinin ku-zeyine do¤ru inflatlar yükselecek.Bu noktada önemli bir konunun daha al-t›n› çizmek istiyorum. 1’inci safhada,yaklafl›k 30.000 m2lik bir kongre merke-zimiz de olacak. Anadolu yakas›n›n enbüyü¤ü olacak bu kongre merkezi vesadece teknopark›n de¤il, bölgenin dekullan›m›na aç›lacak.Bugüne kadar sadece elektronik ortam-da baflvuran ilk dönemde baflvuran flir-ket say›s› 600’e ulaflt›. Biz ilk 5 blo¤u-muzda 100 civar›nda firmaya yer verebi-liyoruz. Dolay›s›yla afl›r› bir talep var. Butalep sadece 600 rakam›yla da s›n›rl› de-¤il. Bir de kendi binalar›n› yapmak iste-yen, elektronik ortamda baflvuranlar›nd›fl›nda, 100 civar›nda orta ve büyük öl-çekli firma var. Yani 20.000-30.000 m2yeulaflacak binalardan bahsediyorum herflirket için. Bir yandan bu firmalarla gö-rüflmelerimiz devam ediyor, bir yandandaha küçük ölçekli, kendi binas›n› yapa-cak ya da bizim binalar›m›za yerleflecekflirketlerle görüflmelerimiz devam edi-yor. San›r›m yüzde 30 kadar bizim yapa-ca¤›m›z, yüzde 70 kadar da flirketlerinyapaca¤› bir genel profil ç›kacak.Bir de özel yat›r›m ihtiyaçlar›n› dikkatealarak do¤rudan gelip bire bir görüflme-yi tercih eden küçük ve orta ölçekli fir-malar var. Mesela yüksek enerji ihtiyac›olan ya da yat›r›m›n›n tam temiz olma-

yabilece¤ini veya teknopark ile örtüfl-medi¤ini düflünen… Bu firmalar› da dik-kate ald›¤›m›z zaman, 700 civar›nda fir-ma var flu anda görüfltü¤ümüz.Burada belirtmek istedi¤im önemli birkonu daha var; teknoparkta, al›fl›lm›fl›nd›fl›na ç›karak, ‹T‹CÜ d›fl›ndaki üniversi-telere de yer veriyoruz. Çünkü birdenfazla üniversitenin, bu kadar büyük birteknoparka çok daha farkl› bir akade-mik katk›s› olaca¤›na inan›yoruz. Yak›nçevremizdeki üniversite say›s› çok yak›nzamanda 11’e ç›kacak. Biz önceli¤i buüniversitelere vererek, di¤er üniversite-lere de kap›m›z› aç›k tutarak, mükem-meliyet merkezi olarak flekillendirece-¤imiz alanlar›m›za yat›r›m yapmalar›n›teflvik etmek istiyoruz. Örne¤in bir üni-versite, 20.000 m2lik bir mükemmeliyetmerkezimizin 5000 m2sini, doktora ça-l›flmalar›, laboratuvarlar gibi üniversitefaaliyetleri için kulland›¤›nda, bu 5000 m2lik alandan ücret de almamay›öngörüyoruz ve bir üniversitenin de¤ilüniversitelerin sahiplenece¤i bir tekno-park olmak istiyoruz.

Savunma ‹çin F›rsatÜmit BAYRAKTAR: 600’ün üzerinde

flirketin Teknopark ‹stanbul’da yer almak

için baflvurdu¤unu söylediniz. Bunlardan

kaç tanesi savunma flirketi?

Turgut fiENOL: Biliyorsunuz sadece sa-vunma sanayisinde faaliyet gösteren,belli büyüklü¤ün üzerinde çok fazla say›-da flirketimiz yok. Bu firmalar›n daönemli bir bölümü baflvurmufl durumda.Bir savunma sanayisi flirketi yöneticisiolarak, y›llar içerisinde gözlemledi¤imbir durum var: Ankara’da ciddi bir flekil-de mühendis s›k›nt›s› çekilir. fiirketlerde birbirlerinden personel alma yolunagiderler. Bu durum da sizin de bildi¤inizgibi ciddi s›k›nt›lara neden olur. fiöylebir avantaj› var ‹stanbul’un: ‹stanbul’daböyle bir s›k›nt› yok. ‹stanbul’da çok cid-di bir nitelikli personel alt yap›s› var. Sa-dece savunma flirketlerinin de¤il, Türki-ye’nin farkl› yerlerindeki teknoloji flir-ketlerinin de Teknoparka ‹stanbul’a gel-meleri durumunda, bu aç›dan da ciddibir f›rsat yakalayacaklar›n› düflünüyo-rum. Örne¤in ASELSAN ve HAVELSAN,yaklafl›k 6 km mesafedeki ‹stanbul Ter-sanesi Komutanl›¤›nda çeflitli faaliyet-lerde bulunuyor. Bu alandaki çal›flmala-r›n›n bir bölümünü, belki de tamam›n›buraya kayd›rmalar› mümkün. Anka-ra’daki di¤er flirketlerin de özel olarakAnkara’da bulunmas› gerekmeyen baz›bölümlerinin, ‹stanbul’un mühendis alt

RÖPORTAJ

24


©T

ekn

opark

‹stan

bul

yap›s›ndan ya da üretim potansiyelindenyararlanmak için ‹stanbul’a kayaca¤›n›düflünüyorum. Tabii bunlar flirketlerinkendi içlerinde verecekleri kararlar.Ama ben kendi hesab›ma, flirketlerimde‹stanbul’dan personel alma konusundabaflar› sa¤layamazken ‹stanbul’da olufl-turmaya çal›flaca¤›m›z bir alt yap›dapersonel kayna¤› bulmakta s›k›nt› yafla-mayaca¤›m›z› gördüm. San›r›m flirket-lerin yöneticileri de bu konuda buray› birf›rsat olarak de¤erlendireceklerdir.

fiirketleri Dan›flma Kurulu seçecekÜmit BAYRAKTAR: Çok say›da baflvuru

alm›fl olsan›z da ilk etapta, ancak 100

civar›nda firmaya Teknopark ‹stanbul’da

yer verilebilece¤ini söylediniz.

Bu 100 firma nas›l seçilecek?

Turgut fiENOL: SSM ve ‹TO’nun önerdi-¤i isimlerden kurulmufl bir “Bilim veTeknoloji Dan›flma Kurulu”muz var. Budan›flma kurulumuz, bir de¤erlendirmeformu çerçevesinde önceliklendirmeyiyapacak. Tabii burada birçok parametrevar. ‹lk aflamada firmalar›n u¤raflt›¤›alanlar, ihracat potansiyelleri, mühen-dis say›s› ve üretim kapasitesi gibi para-metreler, önceliklendirmede kullan›la-cak ve baflvuran firmalar› bu flekilde po-taya sokaca¤›z. Fakat bu durum, kendibinas›n› yapacak flirketler için tam ola-rak söz konusu de¤il. Firman›n tekno-park›m›zla tam olarak örtüflen bir ilgialan› olmas› ve burada yer almas› içinDan›flma Kurulumuzun ve Yönetim Ku-rulumuzun verece¤i karar, kendi binas›-n› yapacak flirketler için yeterli olacak.

Ayr›ca, Teknopark ‹stanbul’un ana orta¤›olarak SSM, kendi çal›flmalar› aç›s›ndanda bir tak›m girdiler bekliyor. Benim degenel müdür olarak burada özel bir so-rumlulu¤um var. Daha önce de belirtti-¤im gibi, savunma sanayisi kökenli birgenel müdür olarak, bu teknopark›n sa-vunma sanayisine yönelik ne gibi katk›la-r› olabilece¤ini ortaya koymaya çal›flaca-¤›m. SSM de yürüttü¤ü projeler çerçeve-sinde, buraya yat›r›m yap›lmas›n› teflvikediyor. Ankara’da yap›lmas› gerekli olanbir yat›r›m de¤il ya da Ankara’daki savun-ma sanayisi ortam›ndan bir sinerji yara-t›lmas› söz konusu de¤il ise ilgili DaireBaflkanl›¤›m›z, Müsteflar Yard›mc›l›¤›m›zve bizzat Müsteflar›m›z, Teknopark ‹stan-bul’a referans veriyor. Ayr›ca Teknopark‹stanbul’un kuruluflundan beri, offset yü-kümlülü¤ü çerçevesinde yat›r›m yapanfirmalara ayr›cal›klar tan›naca¤› belirtil-mektedir, vurgulanmaktad›r.

Ümit BAYRAKTAR: Eklemek istedi¤iniz

baflka bir konu var m›?

Turgut fiENOL: Teknopark arazisi, esa-s›nda 2,5 milyon m2nin üzerinde bir ala-n› kaps›yor. Fakat ormanl›k alana her-

hangi bir zarar verilmemesi için, SSM, iflalanlar›n›, ortadaki 1 milyon m2lik alan-da yo¤unlaflt›rd›. Kalan alanda, tekno-park›n cazibesini de artt›racak flekilde,çocuklara ve gençlere önemli mesajlarverebilecek, mesela bir teknoloji müze-si, uzay merkezi, bir gök-bilim merkezigibi yat›r›mlar da yap›lmas› düflünülüyor.Bu konuda henüz nihai karar verilmiflde¤il ama bu alanlar›n, teknopark› dahada cazip hale getirece¤ine inan›yoruz.Biz bir yandan Türkiye’nin gelece¤ineyat›r›m yaparken, di¤er yandan da buyat›r›m› yapacak kifliler için bu bölgeyidaha cazip bir ifl ve yaflam merkezi ha-line getirmek için çal›fl›yoruz. ‹nsanlarburaya geldiklerinde, ayr›cal›kl› bir ye-re geldiklerini; buraya yat›r›m yapanflirketler ayr›cal›kl› bir ortamda çal›fla-caklar›n› bilsinler istiyoruz. Teknopark‹stanbul her fleyiyle örnek olmal›.Umar›m tüm bunlar› gerçeklefltirdi¤i-miz günleri de sizinle paylaflma f›rsat›-m›z olur.

Turgut Bey’e de¤erli vaktini ay›r›p sorular›m›z› cevapland›rd›¤› için okuyucular›m›z ad›na teflekkür ediyoruz.

©M

SI

Derg

isi

ÖZEL HABER

26

P rogram kapsam›ndamodernize edilerektest uçufllar› tamam-

lanan ilk F-16 uça¤›, TUSAfitesislerinde düzenlenen vearalar›nda Milli Savunma Ba-kanl›¤›, Genelkurmay Bafl-kanl›¤›, Hava Kuvvetleri Ko-mutanl›¤›, Savunma SanayiiMüsteflarl›¤›, Pakistan Sa-vunma Bakanl›¤› ve PakistanHava Kuvvetleri Komutanl›-¤›’n›n üst düzey temsilcileri-nin kat›ld›¤› törenle teslimedildi.“Peace Drive II” ad›n› tafl›yanF-16 modernizasyon progra-m› çerçevesinde PakistanSavunma Bakanl›¤› ve Pakis-tan Hava Kuvvetleri taraf›n-dan, toplam 41 adet F-16Blok 15 uça¤›n›n moderni-zasyonu için yüklenici firmaolarak TUSAfi’›n seçilmesi-nin ard›ndan, 24 uça¤› kap-sayan ilk bölüm sözleflmesi29 Haziran 2009’da, 17 uçak-l›k ek sözleflme ise 10 Aral›k2009’da imzalanm›flt›.Modernizasyon çal›flmalar›n-da kullan›lan parça ve malze-meler ile teknik bilgi setinin,

Pakistan Hava Kuvvetleri ileABD hükümeti aras›ndaki di-¤er bir sözleflme çerçevesin-de TUSAfi’a sa¤land›¤› proje-de, uçaklar›n aviyonik ve ya-p›sal modernizasyonun yan›s›ra modernize edilen uçak-lar›n uçufl testleri de yine TUSAfi personeli taraf›ndangerçeklefltiriliyor. Ekim 2010’da bafllayan PeaceDrive II program›n›n, 2014 y›-l›n›n Eylül ay›na kadar ta-mamlanmas› hedefleniyor.

En Çok Tercih EdilenUçak: F-16Törenin aç›l›fl konuflmas›n›yapmak üzere kürsüye ç›kanTUSAfi Yönetim Kurulu Bafl-kan› Yalç›n Kaya, ilk olarak,Hava Kuvvetlerimizin terci-hiyle TUSAfi’›n kuruluflunada vesile olan F-16’n›n, hâli-haz›rda dünyan›n birçok ül-kesi taraf›ndan tercih edilenve en fazla kullan›lan savafluça¤› olma özelli¤ini korudu-¤unu belirtti. Geliflen tekno-

lojinin aviyonik sistemlereyans›mas›n›n ve uçak gelifl-tirme / iyilefltirme f›rsatlar›-n›n hem aviyonik hem de ya-p›sal modernizasyonu zorun-lu k›ld›¤›n› söyleyen Kaya,TUSAfi’›n, rekabet koflullar›-n›n oldukça zorlu oldu¤uuluslararas› arenada baflar›l›olabilmek ve müflteri bek-lentilerine süratle cevap ve-rebilmek amac›yla kalite ge-reksinimlerinden taviz ver-meyerek ürün ve hizmet


Pakistan Hava Kuvvetlerinin açm›fl oldu¤u F-16

modernizasyon ihalesini, uluslararas› rekabet koflullar›

alt›nda yar›flt›¤› rakiplerini geride b›rakarak kazanan

Türk Havac›l›k ve Uzay Sanayii A.fi. (TUSAfi), proje

kapsam›nda önemli bir dönüm noktas›n› daha geride

b›rakt›. Türkiye’nin havac›l›k ve uzay merkezi TUSAfi,

Pakistan Savunma Bakanl›¤› ile Haziran 2009’da imzalad›¤›

sözleflme kapsam›nda modernize etti¤i ilk F-16’y›,

8 fiubat’ta, Ankara Ak›nc›’daki tesislerinde düzenlenen

törenle Pakistan Hava Kuvvetleri Komutanl›¤›na teslim etti.Naile BAYRAKTAR / [email protected]

TUSAfi, ModernizasyonuTamamlanan ‹lk F-16’s›n›

Pakistan’a Teslim Etti

Tüm

Foto

¤ra

flar:

©M

SI

Derg

isi

27

sundu¤unu söyledi. F-16 tes-limat›n›n baflta Pakistan Sa-vunma Bakanl›¤› ve HavaKuvvetleri Komutanl›¤› içinhay›rl›, u¤urlu olmas›n› dile-yen Kaya, projede katk› sa¤-layan herkese teflekkür etti.

Tek Hedef, Tek Tak›mKaya’n›n yapt›¤› aç›l›fl konufl-mas›n›n ard›ndan kürsüye ç›-kan TUSAfi Entegre UçakGrup Baflkan› Özcan Ertemise “dost, kardefl ve müttefikiki ülke” olarak tan›mlad›¤›Türkiye ve Pakistan’›n, biramaç etraf›nda ortaklafla ça-l›flarak ortaya ç›kard›¤› Peace Drive II program› hak-k›nda bilgi verdi.TUSAfi’›n, birçok uzman ku-ruluflun rekabet etti¤i çetinbir ihale sonras›nda, Pakis-tan Savunma Bakanl›¤› vePakistan Hava Kuvvetleri ta-raf›ndan yüklenici firma ola-rak seçildi¤inin alt›n› çizenErtem, takvime uygun devameden Peace Drive II progra-m›n›n, 41’inci uça¤›n A¤ustos2014’te teslim edilmesiylesona erece¤ini söyledi.Program kapsam›nda tümuçaklar›n, yar› ömür moder-nizasyonu (Mid Life Upgrade/ MLU)’na ve aviyonik sistemmodernizasyonuna tabi tutu-laca¤›n› aç›klayan Ertem,uçaklar›n 31 adedinin de“Falcon Star” yap›sal yenile-mesinin gerçeklefltirilece¤inisöyledi. TUSAfi’›n, ana yükle-nici olarak program kapsa-m›nda uçaklar› teslim almak,modifikasyonu gerçeklefltir-mek, yer ve uçufl testleriniicra ederek kabule sunmak-tan sorumlu oldu¤unu; Pa-kistan Hava Kuvvetlerinin isebir FMS (Foreign Military Sa-les / Yabanc› Askeri Sat›fllar)sözleflmesi kapsam›ndaABD’den ayr›ca ald›¤› sis-temleri ve veri paketini TUSAfi’a sa¤lad›¤›n› verdi¤ibilgilere ekleyen Ertem,program›n düzgün bir flekil-de icras›n› teminen PakistanHava Kuvvetlerinin, TUSAfitesislerinde bir proje kontrolofisi kurarak 3 subay›n› gö-

revlendirdi¤ini belirtti. Buproje kontrol ofisinin, Pakis-tan Hava Kuvvetleri karargâ-h›nda yerleflik proje ofisi iles›k› koordinasyon içinde ça-l›flt›¤›n› ve TUSAfi’ta gerçek-leflen faaliyetlere çok önemlikatk›larda bulunduklar›n›söyleyen Ertem, Pakistan veTürkiye aras›ndaki malzemeak›fl›n›n aksamadan yürütül-mesi sayesinde, uçaklar›nzaman›nda ç›kar›lmas›n›nsa¤land›¤›n› belirtti. Ayr›caproje kontrol ofisi ve yine bu-rada görevlendirilen muaye-ne ekiplerinin, modifikasyons›ras›nda yap›lan ara ifllem-lerin kabullerini gerçekleflti-rerek uçak teslimat› sürecinison derece h›zland›rd›¤›nade¤inen Ertem, Peace Drive IIprogram›n›n, normal birmüflteri-yüklenici iliflkisininçok ötesinde bir çal›flma or-tam›na vesile oldu¤unu ifadeetti. Pakistan Hava Kuvvetle-rinin 72 teknisyeninin TUSAfitaraf›ndan modernizasyone¤itimine tabi tutuldu¤unu vesüreç içerisinde bu teknis-yenlerin modernizasyon ça-l›flmalar›na bizzat kat›larake¤itimlerini pekifltirdiklerinibelirten Ertem;“Bugün kendi uçaklar›m›zolarak gördü¤ümüz bu F-16’lar›n modernizasyonuiçin herkes tek bir amaçla,tek bir hedefe odakl›, tek birtak›m olarak organize bir fle-kilde çal›flmaktad›r. E¤itimle-rini uygulama f›rsat› bulan bugenç ve son derece yetkinteknik ekibin Pakistan HavaKuvvetlerine y›llarca hizmetedecek büyük bir kazanç ol-

du¤una inan›yoruz.” dedi. Ko-nuflmas›n›n devam›nda,programa dair rakamlardanbahseden Ertem, bir F-16A’n›n, her biri saatler sü-ren 1323 fabrika operasyonuile modifikasyonunun ta-mamlanarak uçufla verildi¤i-ni, teslim edilen ilk 3 uçaktakibu operasyonlar›n, e¤itimler-le birlikte 16 ay sürdü¤ünü,TUSAfi tesislerinde bulunandi¤er 6 uçak ve takip edentüm uçaklarda bu ifllemlerinuçak bafl›na 9 ay sürecek fle-kilde plânland›¤›n› aç›klad›.Bu y›l›n ortas›ndan itibarenmodernizasyon hatt›ndakiuçak say›s›n›n, efl zamanl›olarak 12’ye kadar ç›kaca¤›n›ve program›n sonuna kadarayn› h›zla devam edece¤inisöyleyen Ertem, sözlerini, buprogram›n gerçekleflmesin-de desteklerini esirgemeyenMilli Savunma Bakanl›¤›m›za,Hava Kuvvetlerimiz ile Müs-teflarl›¤›m›za ve kendilerinegüvenen Pakistan Hava Kuv-vetleri yetkililerine, ProjeKontrol Ofisi ve TUSAfi Prog-ramlar, Operasyonlar, Kaliteve Uçufl Operasyonlar› ekip-lerine ve uçaklara monte edi-len malzeme kitlerini ve iflingerçeklefltirilmesinde kulla-n›lan teknik veriyi haz›rlayanLockheed Martin firmas›temsilcilerine teflekkür ede-rek noktalad›.Ertem’in sunuflunun ard›n-dan k›sa birer konuflma ya-pan Pakistan BüyükelçisiMuhammad Shaukat Haroonve Pakistan Hava KuvvetleriKomutan Yard›mc›s› Korg.As›m Suleiman ise iki ülke-

nin iyi iliflkilerine de¤indilerve bu projede TUSAfi ile ça-l›flmaktan duyduklar› mem-nuniyeti dile getirerek eme¤igeçen herkese flükranlar›n›sundular.

Say›l› F-16 ÜreticisindenBiri: TUSAfiDost ve kardefl ülke Pakis-tan ile birlikte hayata geçiri-len bu çal›flman›n, ülkeleri-miz aras›nda uzun y›llardanberi karfl›l›kl› güven ve özve-riyle tesis edilen ifl birli¤iningüzel bir örne¤ini olufltur-du¤unu söyleyerek konufl-mas›na bafllayan SavunmaSanayii Müsteflar› MuradBayar, devam›nda: “Pakis-tan ile Türkiye aras›nda varolan sa¤lam iliflkinin ard›n-da, gerek tarihi ve kültürelgerekse de sosyal ve siyasiba¤lar bulunmaktad›r. Ül-kelerimiz sadece iyi gündede¤il, kara günde de birbiri-nin yan›nda oldu¤unu herf›rsatta sergilemifl ve birbir-leri için olmazsa olmaz müt-tefikler haline gelmifllerdir.”dedi. Türk Savunma Sanayisi’ninson y›llarda önemli aflamalarkaydetti¤ini, yaln›zca Türk si-lahl› Kuvvetlerinin de¤il,müttefik ordular›n envanter-lerine de çok say›da ileri tek-noloji ürünü sistemleri bafla-r›yla kazand›rd›¤›na dikkatçeken Bayar, bu kapsamdaPakistan ile bugüne kadartelsiz, elektronik harp test vee¤itim merkezi, askeri bilgisistemleri gibi alanlarda ba-flar›yla hayata geçirilen iflbirli¤i projelerinin, TUSAfi ve


Pakistan Hava Kuvvetleri Komutan Yard›mc›s› Korg. As›m Suleiman (solda), Pakistan Büyükelçisi Muhammad Shaukat Haroon(ortada), Milli Savunma Bakan Yard›mc›s› H. Kemal Yard›mc› (sa¤da)

ÖZEL HABER

Pakistan Hava Kuvvetleriaras›ndaki Peace Drive IIprojesiyle devam etmesinin,iki ülke aç›s›ndan da mem-nuniyet verici bir geliflme ol-du¤unu de¤erlendirdi.TUSAfi’›n, üreterek Türk Ha-va Kuvvetlerine teslim etti¤i232 adet F-16’ya ilave olarakM›s›r Hava Kuvvetlerine 46 adet F-16 uça¤›n› teslimetti¤ini, Ürdün Hava Kuvvet-lerinin 17 adet F-16 uça¤›n›modernize etti¤ini, halenTürk Hava Kuvvetleri için 30 adet yeni nesil F-16 üreti-mi ve 175 adet uça¤›n üzerin-deki modernizasyon faaliyet-lerini de yürütmekte oldu¤u-nu belirten Bayar, TUSAfi’›nbu tecrübe ve bilgi birikimiile dünyadaki say›l› F-16 üre-tici flirketlerinin aras›nda ye-rini alman›n yan› s›ra reka-betçi ve maliyet etkin çözüm-leri ile de ABD’li ve Avrupal›di¤er F-16 üreticisi firmalaraolan üstünlü¤ünün de tart›-

fl›lmaz oldu¤unu söyledi.Sözlerine, “Pakistan F-16modernizasyon projesininsözleflme aflamas›ndan iti-baren, Pakistan Hava Kuv-vetleri ve Pakistan SavunmaBakanl›¤› ile TUSAfi aras›ndayürütülen ifl birli¤i, memnu-niyet vericidir. Bu ifl birli¤i,projenin yönetsel seviyeleriy-le s›n›rl› kalmam›fl, PakistanHava Kuvvetleri teknik per-soneli TUSAfi’ta moderni-zasyon için e¤itilerek bizzat

uçak üzerindeki çal›flmalarakat›l›m sa¤lanm›flt›r.” flek-linde devam eden Bayar, buvesileyle, Türkiye ve Pakistanaras›nda savunma sanayisi iflbirliklerinin artarak devamettirilmesinin, hem iki ülkeordusu ve sanayisine ciddikatk› sa¤layaca¤›n› hem debölgemizdeki bar›fl ve istik-rar›n temininde önemli roloynayaca¤›n› vurgulad› veeme¤i geçen tüm çal›flanlarateflekkür etti.

Konuflmalar›n ard›ndan isehat›ra sertifikas› imzaland›ve plaket takdimi gerçeklefl-tirildi. TUSAfi Genel MüdürüMuharrem Dörtkafll›’n›n, Pa-kistan Hava Kuvvetleri Ko-mutan Yard›mc›s› Korg. As›mSuleiman taraf›ndan kendisi-ne takdim edilen plaketi,projede eme¤i geçen ve töre-ni takip eden tüm TUSAfi ça-l›flanlar›na ithaf etmesi, ya-flan›lan hakl› gururu daha dapekifltirdi.

Günümüzde tanksavarfüzeleri, sadece tank-lar gibi a¤›r z›rhl› he-

deflere karfl› özelleflmifl si-lahlar olman›n ötesinde kul-lan›m alanlar› buluyor. Bufüzeler, gerekli hallerde, ha-fif z›rhl› araçlar, z›rhs›z aske-ri araçlar, çeflitli istihkâmmevkileri, altyap› tesisleri vepersonele karfl› da etkinliklekullan›labiliyor.Rus SavunmaSanayisi tara-f›ndan geliflti-rilen modern

bir güdümlü tanksavar füzesistemi olan Kornet-E, 3. ne-sil bir sistem olarak dikkatçekiyor. Gelifltirme çal›flma-lar› 1998 y›l›nda tamamlananlazer huzme güdümlü (laserbeam riding) Kornet-E, gü-nümüzün en geliflmifl çokamaçl› tanksavar sistemleriaras›nda yer al›yor. Rosoboronexport taraf›ndan,kar›flt›r›lmas› mümkün ol-mayan ve hareket halinde

atefllenebilen dünyan›n ilktanksavar füze sistemi ola-rak tan›mlanan Kornet-E, iki tür güdümlü füze ateflle-yebiliyor. Çukur imlal› tan-dem (ard›fl›k) harp bafll›kl› 9M133-1 füzesi ile tank vekorugan gibi hedefler; yük-sek infilakl› patlay›c›l› harpbafll›kl› 9M133F-1 füzesi ilede di¤er hedefler, ortalama5500 m menzilden atefl alt›naal›nabiliyor.

Yeni Lider: Kornet-EMGelecekteki muharebelerdekullan›lacak tanksavar fü-zelerin, çok amaçl› savun-ma ve hücum silah› olarak

kullan›m niteli¤ine sahip,tafl›nabilir, ayn› zamandaaraçlara monte edilebilirözellikte ve çok çeflitli kul-lan›m senaryolar›nda geniflkullan›m alan›na sahip ol-malar› gerekti¤ine dikkatçeken Rosoboronexport yet-kilileri, ilk kez MAKS 2011’desergiledikleri Kornet-EM ilegelece¤in tanksavar füze sis-temlerinin gereksinimlerinikarfl›layan ve Kornet-E’yegöre 2 kat daha uzun olanyaklafl›k 10 km menzile ula-fl›labilen bir sistemi, ulusla-raras› savunma pazar›nasunmufl durumda. Kornet-Eile ayn› temel prensipleregöre çal›flan Kornet-EM,bunlar›n üzerine eklenen ye-nilikçi çözümlerle de en sonnesil sistemlerin özelliklerinikullan›c›s›na kazand›r›yor.

ADVERTORIAL

30


Kornet-EM:Güdümlü Tanksavar Füzeleri‹çin Yeni KabiliyetlerDünyada güdümlü tanksavar füze sistemlerinin gelifltirilmesi ve üretilmesi

faaliyetleri yar›m yüzy›l› aflk›n bir süredir devam ediyor. Kullan›m kolayl›klar› ve

nispeten düflük maliyetleri nedeniyle bu füzeler, vurufl hassasiyeti yüksek silah

sistemleri aras›nda en çok tercih edilen silah tipi olarak öne ç›k›yor.

Tüm

Foto

¤ra

flar:

©R

oso

boro

nexport

Di¤er modern tanksavarsistemlerine “at ve unut”özelli¤i kazand›rabilmekiçin yüksek maliyetli aray›c›bafll›klar kullan›ld›¤›n› söy-leyen Rosoboronexport yet-kilileri, Kornet-EM siste-minde ise kullan›lan oto-matik hedef izleyici saye-sinde, sistem operatörünüdevreden ç›kartarak, mev-cut imkânlarla sisteme atve unut özelli¤i kazand›r›l-d›¤›na dikkat çekiyorlar.Böylece gerçek muharebekoflullar›nda 5 kat dahayüksek hassasiyetle hedefizleme yap›labildi¤i de fir-ma yetkilileri taraf›ndan ve-rilen bilgiler aras›nda yeral›yor. Bu sayede, sistemikullanan operatör üzerin-deki psikolojik bask›n›nazalt›ld›¤›n›n ve operatöre¤itim sürenin k›salmas› vekolaylaflmas›n›n da etkisiy-le, e¤itim maliyetlerinindüflürüldü¤ünün de alt› çi-ziliyor.Kornet ailesinin araç üzeri-ne entegrasyonunda isemodüler bir yaklafl›m izle-niyor. Neredeyse her türlütaktik araç üzerine entegreedilebilen uzaktan komuta-l› sistem, füzeler ve hedef-leme / izleme ekipmanlar›dahil olmak üzere, hem teklançerli hem de çift lançer-li olabilmektedir. Her birlançerde at›fla haz›r 4 adet

füzenin bulundu¤u sistem-de, çift lançer kullan›m› du-rumunda, ayn› anda ikifarkl› hedefe salvo at›fl ya-p›labiliyor. Kornet-E gibiKornet-EM’de de aktif koru-ma sistemlerini aflmaya yö-nelik ayn› hedefe salvo ola-rak iki füze gönderilmesi vebu iki füzenin de tek bir la-zer huzmesi ile yönlendiri-lebilmesi kabiliyeti mevcut.

Hava Araçlar› da Art›k Güvende De¤ilKornet-EM sisteminde, fü-zelerin menzilinin iki kat›naç›karak 10 km’ye ulaflmas›ve otomatik hedef izlemeyetene¤i, sistemin, hem dü-flük süratli hem de yükseksüratli hedefleri izlemesinimümkün hale getiriyor.

Böylece Kornet-EM, modernsistemlerin bir baflka gerek-sinimi olan insans›z havaarac› (‹HA), helikopter veuçak gibi hava hedeflerinetaarruz görevlerini de yerinegetirebiliyor.Kornet-EM, hava hedeflerisöz konusu oldu¤unda, dahayüksek infilak bas›nc› yara-tan termobarik harp bafll›¤›ve müsademeli tapa (impactfuse) ve yak›nl›k tapas› (proximity fuze) sensörleriy-le teçhiz edilmifl uzun men-zilli güdümlü füzelerine gü-veniyor. Füze hedefini ›ska-lasa bile yak›nl›k tapas› sa-yesinde hedefin yak›n›ndainfilak eden harp bafll›¤›,oluflturdu¤u yüksek bas›nçsayesinde hedefi etkisiz halegetirebiliyor.

Sistem BirleflenleriAraca monte edilmifl çift lan-çerli bir Kornet-EM sistemi,flu birleflenlerden olufluyor:� 8 adet at›fla haz›r füze,

yüksek çözünürlüklü TV kamera, 3. nesil k›z›lötesi görüntülemesistemi (görüntüyü 12 ila20 kat büyütebilir), lazermesafe bulucu, lazer güdüm sistemi ve otomatik hedef izleme sistemi, kendine ait ekran›olan ve sisteme uzaktankomuta edilebilmesinisa¤layan operatör konsolu.

� 9P163M-2 lançeriyleuyumlu, 10 km menzilli,yüksek infilakl› harp bafll›¤› tafl›yan 9M133FM-3füzeleri ya da 8 km menzilli, 110 ila 130 cmz›rh› delebilen, çukur imlal› tandem harp bafll›¤›tafl›yan 9M133M-2 ATGMve 9M133FM tanksavar füzeleri.

Kornet-EM: Gelece¤in Silah›Rosoboronexport yetkilileri,gürültüye (parazitlere) vekar›flt›rmaya karfl› dayan›kl›güdüm sistemi ve geliflmiflfüzeleri sayesinde, kötü ha-va ve elektronik harp koflul-lar› da dahil olmak üzere sa-t›h ve hava hedeflerine karfl›etkili oldu¤unun alt›n› çiz-dikleri Kornet-EM’yi, çokyönlü bir savunma ve hü-cum silah› olarak tan›ml›-yor. Rosoboronexport yetkili-leri taraf›ndan yap›lan karfl›-laflt›rmal› analizlerde de Kornet-EM, bat›l› muadilleri-ne göre aç›k ara önde. Muha-rebe etkinli¤i aç›s›ndan, ra-kiplerine göre 3 kat daha iyiperformans sergiledi¤i belir-tilen sistem, kullan›m kolayl›-¤› ve bak›m ve idame gereksi-nimleri aç›s›ndan da avantajl›görünüyor. Ayr›ca, sistemdekullan›lan ve 320 m/sn azamiuçufl h›z›na ulaflan füzelerin,rakiplerinden 3 ila 4 kat dahaucuz oldu¤u da verilen bilgi-ler aras›nda yer al›yor.

31


Çift Lançerli Kornet-EM Sisteminin Temel Özellikleri

Asgari menzil : 150 mAzami menzil : 10 kmGüdüm sistemi : Otomatik, lazer huzme güdümü, yüksek kar›flt›rma dayan›m›Salvo at›flta ayn› anda atefl alt›na al›nabilen hedef say›s› : 2Çukur imlal› harp bafll›¤› ile z›rh delme kabiliyeti : 110 – 130 cmYüksek infilakl› harp bafll›¤›n›n TNT eflde¤eri : 7 kgTafl›nan füze adedi : At›fla haz›r 8 adet, toplam 16 adet

ANAL‹Z

32


Modern Z›rhl› MuharebeAraçlar›n›nVazgeçilmezi: OtomatikToplar

©B

AE

Syst

em

s

Otomatik top konsepti,asl›nda z›rhl› muhare-be araçlar›ndan çok

daha uzun y›llar öncesindeortaya ç›km›flt›r. Birinci Dün-ya Savafl› s›ras›nda cephedeuçaksavar olarak kullan›lan‹ngiliz QF 1 Pounder ya da“pompom” silah›, otomatiktopun ilk örne¤i olarak kabuledilebilir. 1 pound’luk barutile sevk edilen patlay›c› mer-milerini, dakikada 200 at›mh›zla ateflleyen bu silah, ‹ngi-lizler taraf›ndan, Londra’yas›k s›k bask›nlar düzenleyenAlman zeplinlerine karfl› kul-lan›l›r.

Otomatik Toplar Gö¤e Yükseliyor‹kinci Dünya Savafl›’na gelin-di¤inde ise Oerlikon 20 mmve Bofors 40 mm gibi otoma-tik toplar, uçaksavar rolle-rinde yo¤un olarak kullan›mgörmeye bafllam›flt›r. Oto-matik toplar, bu savafl ile bir-likte kendilerine yeni bir kul-

lan›m yeri daha bulurlar:muharebe uçaklar›.Birinci Dünya Savafl›’n›n ço-¤unlukla ahflap ve kumafl-tan ibaret olan uçaklar›, ma-kinal› tüfeklere göre çok da-ha a¤›r olan otomatik topla-r›n kullan›m›na müsaade et-memifltir. Ancak ikinci sava-fl›n metal ve daha a¤›r uçak-lar›, bu silahlar›n yeni yuvas›olur. Bunlar›n en ünlüleri Stuka uçaklar›nda bulunan37 mm’lik Flak43 topu; Ju-88P uçaklar›nda bulunan50 mm’lik KwK39 ve en ilginçuygulama olan dünyan›n ilkyak›n destek uça¤› ve ünlü A-10 uça¤›n›n atas› olarakkabul edilen Hs129 uça¤›ndabulunan 75 mm’lik BK 7,5 topudur.Alman Kara KuvvetlerininPaK 40 tanksavar topununuçaklara uygulanmak üzeremodifiye edilmifl versiyonuolan BK 7,5, günümüz stan-dartlar›nda bile halen etkile-yici olan 933 m/s h›z ile

33


‹kinci Dünya Savafl›’n› takiben So¤uk

Savafl ile birlikte ortaya ç›kan z›rhl›

personel tafl›y›c› (ZPT) araçlar› ya da

di¤er ad› ile muharebe sahas› taksileri,

Sovyetler Birli¤i taraf›ndan gelifltirilen

BMP arac› ile yerlerini yeni tip bir araca

devrederler: Z›rhl› muharebe arac›

(ZMA)’lar. ZMA’lar› muharebe sahas›

taksilerinden ay›ran en önemli özellik,

bu araçlar›n sahip oldu¤u atefl gücüdür.

Bu atefl gücü sayesinde, art›k piyade

z›rhl› araçlar›, sadece askerleri tafl›yan

platformlar olmaktan ç›k›p; piyadeye

atefl deste¤i sa¤layan ve düflman

araçlar›n› imha edecek yetene¤e sahip

araçlar haline gelir. Z›rhl› muharebe

araçlar›n›n bu devrimsel gelifliminde,

flüphesiz yüksek at›m süratli otomatik

toplar en önemli paya sahiptir.Oykun EREN / [email protected]@savunmahaber.com

namluyu terk eden 3,2 kga¤›rl›¤›nda tungsten çekir-dekli mühimmatlar› ateflle-mektedir. Silah›n HS129 uça-¤›na uygulanmas› da yine et-kileyici bir çal›flman›n sonu-cudur. Yaklafl›k 1500 kg a¤›r-l›¤a sahip bu silaha, çok yük-sek olan geri tepme kuvveti-nin uça¤› parçalamamas› içinözel bir namlu a¤›z bask›s›(muzzle brake) uygulanm›fl-t›r. Yine uçak uygulamas›için, normalde elle dolduranbu silaha özel bir elektro-pnömatik otomatik doldurmasistemi de tasarlanm›fl veuygulanm›flt›r. 75 mm’liktungsten mühimmat, 1000 mmenzilde, 133 mm kal›nl›¤›n-da z›rh çeli¤ini penetre ede-bilmektedir. Entegrasyon so-nucunda, HS129, dakikada 40at›m h›zla bu silah› ateflleye-bilir hale getirilmifltir. Silah okadar etkilidir ki; silah›n birat›m›, dönemin tanklar›na,z›rhlar›n›n en kal›n oldu¤u önk›s›mlar›ndan bile isabet etti-¤inde, tank›n mutlak kayb› ilesonuçlanmaktad›r.

Almanlar›n Öncülü¤ünde…Otomatik toplar›n ‹kinci Dün-ya Savafl›’ndaki uçak uygula-malar›na k›sa bir bak›fltansonra, as›l konumuz olan ka-ra sistemlerindeki durumadönecek olursak; bu silahla-r›n kullan›m›nda, yine Al-manlar›n öncülük etti¤ini gö-rürüz. Panzer II hafif tank›n›nana silah› olarak 20 mm’likKwK30 ve KwK38 otomatiktopu kullan›lm›flt›r. Yine Al-manlar›n keflif amaçl› kul-land›klar› 4, 6 ve 8 tekerlekliz›rhl› araçlar›n da birço¤un-da yine otomatik top uygula-malar›na rastlamak müm-kündür. KwK k›saltmas›, Al-manca kampfwagenkanone(muharebe arac› topu) keli-mesinden oluflmaktad›r.‹kinci Dünya Savafl› sonra-s›nda, z›rhl› araçlar›n o dö-nemde tercih edilen 12,7 mmve 14,5 mm a¤›r makinal› tü-feklerden daha etkili silahlarile teçhiz edilmesi, 50’li y›lla-

r›n sonlar› ve 60’l› y›llar›nbafllar›na tekabül eder. As-l›nda bu de¤iflim, temel ola-rak piyade s›n›f›n›n mekanizehale getirilmesi e¤ilimininbir parças› olarak ortaya ç›-kar. Mekanize piyade muha-rebe araçlar›nda kullan›la-cak silah sisteminden temelolarak iki beklenti vard›:Düflmana ait ayn› s›n›ftakiaraçlara karfl› etkili atefl gü-cü ve di¤er hedefler olarakadland›rabilece¤imiz, z›rhs›zya da hafif z›rhl› araçlar, bi-nalar, mevziler ve piyadelerekarfl› etkili olma.Bat›da, ilk çal›flmalar, ‹kinciDünya Savafl›’nda oldu¤u gibiuçaksavar ya da uçak kullan›-m› için gelifltirilen silahlar›nkara araçlar›na uygulanmas›fleklinde bafllar. ‹lk kule uy-gulamalar›n›n, 20x139 mm’-lik mühimmat kullanan Hispano Suiza HS-820 oto-matik topu ile teçhiz edilenAlman SPZ 12-3 ve AmerikanM114 keflif araçlar›nda oldu-¤u görülür.Sovyetler ise o dönemdefarkl› bir yaklafl›m izleyerekasl›nda ilk piyade z›rhl› mu-harebe arac› olarak kabuledilen BMP-1 arac›nda, dü-flük bas›nçl› 73 mm’lik bir topolan 2A28 silah›n› kullan›rlar.Bu durum, ikinci kuflak BMParac›nda ise de¤iflir. Ruslarda BMP-2’de kullan›lan 30mm’lik otomatik top ile dün-yadaki e¤ilimi yakalarlar.

Hedef Çeflitlili¤i Art›yorOtomatik toplar›nZMA araçlar›nabu ilk uygu-lamalar›ndaortaya ç›kan en temel ek-siklik, uçak ve uçaksavaruygulamalar›ndan farkl›olarak, ZMA’lar›n görevlerigere¤i farkl› hedefleri imhaetmeleri gereksinimidir.Z›rhs›z ve hafif z›rhl› araç-lar, binalar, koruganlar,aç›ktaki piyade, orta seviyez›rhl› ZMA’lar ve helikopter-ler, ZMA araçlar›ndan etki-siz hale getirmesi beklenenhedefleri oluflturmaktad›r.Bu listeye ilk bak›flta, he-deflerin çok farkl› tabiattaolduklar› hemen görülmek-tedir. Bu farkl› hedef yelpa-zesine karfl› etkili olabile-cek tek bir ortak mühimmatçözümü bulunmad›¤› afli-kârd›r. Bu durum da ZMAaraçlar›na entegre edilecek

silahlar›n, farkl› tipmühimmat ile beslenebile-cek ve bu mühimmatlar›ateflleyebilecek yetene¤esahip olmalar› gereklili¤iniortaya ç›karm›flt›r.Di¤er bir önemli husus daZMA araçlar›n›n, muharebeesnas›nda, bu farkl› hedef-lerle karfl›laflma durumlar›-n›n çok de¤iflken oldu¤udur.Araç muharebe esnas›ndapiyadeye atefl ederken, ani-den karfl›s›na ç›kabilecek birdüflman ZMA arac›n› da h›zl›flekilde etkisiz hale getirmekzorundad›r.Bu iki temel ve kritik gerek-sinim, manuel olarak (elle)beslenen silahlar›n aksine,h›zl› at›ml› otomatik toplar›nçift mühimmat besleme sis-temi yetene¤ine sahip olma-lar› zorunlulu¤unu ortayakoyar.

ANAL‹Z

34


©B

un

desw

eh

r - Kla

us S

chn

eid

er

HS-820 otomatik topu ve SPZ 12-3 arac›

20 mm’lik Rh202 topu ve Wiesel arac›

Çift mühimmat besleme sis-temi yetene¤i sayesinde, ni-flanc›, farkl› hedeflere uygunmühimmat tipleri aras›ndah›zla de¤iflim yaparak, seçti-¤i mühimmat› hedefe sevkedebilir hale gelmifltir.So¤uk Savafl döneminde,muharebe araçlar›na ilk ola-rak uygulanan, daha sonraRheinmetall KAD olarakadland›r›lan HS-820, buyetene¤e sahip de¤ildir.Bundan dolay› 70’li y›lla-r›n bafllar›nda, Rheinmetall20 mm Rh202 ve GIAT (bugünNexter) da 20 mm M693 si-lahlar›n›, Alman Marder,Luchs ve Wiesel ve Frans›zAMX-10P araçlar›nda kulla-n›lmak üzere gelifltirirler.Rh202 ve M693 silahlar›n›nher ikisi de 20x139 mm mü-himmata göre tasarlanm›flt›r.Günümüzde, Rh202 20 mmotomatik topu, Alman Wieselhafif z›rhl› araçlar›nda halenkullan›mdad›r.

ZMA’lar ‹çin Özel Olarak Gelifltirilen‹lk Silahlar: 25 mm Otomatik ToplarAncak 20 mm’lik otomatiktopun etkinli¤i k›sa süre son-ra sorgulanmaya bafllan›r.Zira ZMA araçlar›n›n asli gö-revleri, karfl› taraf›n ZMAaraçlar›n› imha etmek olarak

kabul edilmektedir. Bu du-rumda, 20x139 mm mühim-mat›n, o dönemdeki temelhedefi olan BMP arac›n›, ara-c›n etkili muharebe menziliolan 1000–1500 m’de imhaetme yetene¤i olmad›¤› bilin-mektedir. BMP-1 arac›n›n 30 derece e¤ime sahip 25 mm kal›nl›¤›ndaki ön z›rh›n› 1000–1500 m menzil-de delebilecek en düflük kalibredeki mühimmat›n25x137 mm oldu¤u testler ilekan›tlan›r.Bu durum neticesinde, ABDOrdusu gibi baz› kullan›c›la-r›n, yeni ZMA araçlar›nda 20 mm kalibreyi atlayarak,12,7 mm makinal› tüfek kul-lan›m›ndan, do¤rudan 25x137mm kalibreye geçtikleri gö-rülür. 25 mm’lik otomatiktoplar›n en önemli özelli¤i,

kara ve özellikle depiyade muharebe araç-

lar› için özel olarak tasar-lanan ilk silahlar olmala-

r›d›r.25x137 mm kalibre,

gerek yüksek infilakl› (High Explosive / HE) gerekse z›rhdelici (Armor Piercing / AP)seçenekleri ile etkili bir mü-himmat olarak ortaya ç›kar. Bu sayede, k›sa sürede bat›dünyas›n›n bir nevi standartkalibresi haline gelen25x137 mm, a¤›rl›k, boyut,etkinlik ve kulede depolana-bilecek mühimmat say›s› gi-bi k›staslar aç›s›ndan en uy-gun dengeyi sunmaktad›r.ABD Ordusu, 80’li y›llarda ye-ni gelifltirilen M2 Bradley veDeniz Piyadelerinin LAV-25araçlar›nda; ‹talyan Ordusu,Dardo ZMA araçlar›nda; Danimarka, T25 kuleli M113araçlar›nda; Japonya daTip 87 araçlar›nda 25 mm ka-libreyi seçen ülkeler olarakortaya ç›kar. Türk Silahl› Kuv-vetleri de ZMA arac› projesikapsam›nda, önce OerlikonKBA ve ard›ndan da Frans›zNexter (eski GIAT) M811 si-lahlar› ile 25x137 mm kalib-

reyi seçen ülkeler aras›nakat›l›r. K›sa sürede 25 mmkalibre, yaklafl›k 19 ayr› ülketaraf›ndan, envanterdekifarkl› silah tiplerinde olmaküzere kullan›ma al›n›r.

Çal›flma Prensipleri25 mm kalibrede, dünya or-dular›nda en çok tercih edi-len üç adet otomatik top bu-lunmaktad›r. ABD’nin ATK firmas› üretimi M242Bushmaster, Rheinmetall‹talya firmas› üretimi KBA veFrans›z Nexter üretimi M811. Bu silahlardan M242 veM811, harici güç ile tahrikedilen silahlard›r. M242’dekama, bir elektrik motorun-dan gücünü alan bir zincirmekanizmas› taraf›ndan tah-rik edilirken; M811’de ise yi-ne bir elektrik motorundangücünü alan bir kam mili ta-raf›ndan sürülür. KBA silah›ise gaz bas›nc› prensibinegöre çal›flmaktad›r.Harici güç ve gaz bas›nc› ça-l›flma prensiplerinin her ikisi-nin de üstünlükleri ve baz› de-zavantajlar› mevcuttur. Haricigüç ile çal›flan silahlar, sila-h›n iç mekanizmas›n›n gerek-li hareketlerini d›flar›dan bes-lenen enerji ile sa¤larlar. Budurum, mühimmat tipi ve ka-litesinden ba¤›ms›z olarakdüzenlenen bir tahrik enerjisi

ANAL‹Z

36


©R

hein

meta

ll

25 mm’lik KBA topu

yetene¤ini birlikte getirir. Ha-rici tahrikli silahlar›n, geritepme veya ateflleme gaz ba-s›nc› ile çal›flan tiplere göregüvenirlik ve daha iyi kontroledilebilme avantajlar› oldu¤u,üreticileri taraf›ndan ifadeedilmektedir. Yine mermideolabilecek bir sevk barutuproblemi dolay›s›yla oluflabi-lecek bir tak›lma, harici tah-rikli silahlar›n bu mühimmat›do¤rudan d›flar› ç›kart›p birsonraki mühimmat› almas›ile çözülebilmektedir. Ancakgeri tepme veya gaz bas›nc›ile çal›flan türevlerde yaflana-bilecek bu tip bir sorun, at›fl›ndurdurulmas› ve d›flar›danmüdahale edilmesini gerek-tirmektedir. Ancak harici güçile çal›flan silahlar, ad›ndanda anlafl›labilece¤i üzere, ha-rici güçte oluflabilecek bir so-runda, ancak el çark› ile ve ol-dukça düflük bir at›m h›z› ileatefllenebilmektedir. Yine ha-rici tahrik ile çal›flan silahla-

r›n yap›ya uygulad›klar› geritepme kuvveti, genellikle geritepme veya gaz bas›nc› ile ça-l›flan silahlara göre daha yük-sek olmaktad›r. M242 silah›nda karfl›lafl›landi¤er bir durum da mühim-mat tipi kontrol ünitesindende¤ifltirildi¤inde, ilk ateflle-mede istenilen mühimmat›nde¤il; önceki mühimmat›nson mermisinin atefllenmesigereksinimidir. Bu durum,besleyicide yüksek infilakl›bir mühimmat varken anidenç›kabilecek z›rhl› bir hedefez›rh delici bir mermi atefllen-mek istendi¤inde, önce bes-leyici de bulunan yüksek infi-lakl› mühimmat›n atefllen-mesi zorunlulu¤u dolay›s›ylapotansiyel bir sorun olarakortaya ç›kmaktad›r. Ancak budurumun, silahlar›n dakikadaen az 200 mermi olan at›mh›zlar› sayesinde çok kritikbir durum olmad›¤› de¤er-lendirilmektedir.

Mühimmat Tipleri25x137 mm kalibre mühim-mat gelifltirme çal›flmalar›,iki tip farkl› terminal etkiyesahip kinetik enerji (KE)mühimmat›n›n ortayaç›kmas›n› sa¤lam›fl-t›r. Kanatç›k DengeliZ›rh Delici Sabotlu(APFSDS) ve Parça-c›k Etkili Z›rh DeliciKanatç›k Dengeli Sabot-lu (FAPDS). Bu mühimmat-lar, namluyu terk ettiktensonra hedefe giden mermiçap›n›n, namlu çap›na göreoldukça küçük çapta olmas›nedeniyle alt kalibre (sub-caliber) mühimmat olarakda adland›r›lmaktad›r.APFSDS mühimmat›, patla-y›c› içermeyen ve yüksek yo-¤unluklu ve yüksek süratli,büyük bir kinetik enerjiyesahip bir çubuk ya da ok ilehedefin z›rh›n› delme pren-sibine göre çal›flan bir mü-himmat tipidir. Hedef üze-

rindeki delici etki, genellikletungsten veya seyreltilmifluranyumdan imal edilmifl,arka k›sm›nda denge içinkanatç›klara sahip, ok flek-linde bir çubuk taraf›ndanoluflturulur.

©R

hein

meta

ll

Rheinmetall taraf›ndan üretilen 25x137 mm mühimmatlar

25x137 mm APFSDS tipi mü-himmat›n en geliflmifl türev-lerinden biri olan RheinmetallPMB090, 2 km menzilde, 60 derece e¤ime sahip 31 mm kal›nl›kta bir z›rh pla-kas›n› delebilmektedir. Bu ilkgelifltirilen APDS tipi mühim-mata göre yaklafl›k yüzde25’lik bir performans art›fl›getirmektedir.FAPDS tipi mühimmatta isekinetik enerji ile z›rh›n geçil-mesi etkisinin yan› s›ra bir deKE merminin z›rha çarpt›¤›n-da parçac›klara ayr›lmas› ileoluflturulan parçac›k tesiride bulunmaktad›r. KE mer-

mi, çarpt›¤› ilk plaka ve ar-d›ndan e¤er varsa çarpaca¤›her tabakada parçac›klaraayr›larak hedefin içerisineyüksek tesirli bir parçac›kbulutu girmesini sa¤lamak-tad›r.25x137 mm kalibreye bak›l-d›¤›nda, bu mühimmat› kul-lanan yeni bir silah gelifltiril-mesi yönünde herhangi biryat›r›m yap›lmad›¤› görül-mektedir. Çeflitli firmalar ta-raf›ndan sunulan farkl› oto-matik toplar, kendilerini is-patlam›fl durumdad›r. Mü-himmat kapsam›nda ise flüp-hesiz en önemli geliflmeFAPDS parçac›k etkili mer-milerdir. Bunlar gerek patla-y›c› içermemeleri gerekse dehem z›rh delici hem de par-çac›k etkili tahrip mekaniz-malar› ile birçok farkl› hedeftipine karfl› etkili olmalar›nedeniyle tercih sebebi ol-maktad›r. Birçok ordunun,25 mm silahla teçhiz edilmiflZMA araçlar›nda yüksek infi-lakl› mühimmat› tamamenterk edip, sadece z›rh delici(APFSDS) ve FAPDS mühim-mata yönelmesi de flüphesizFAPDS mühimmat›n etkinli-¤inin bir göstergesidir.Ancak son y›llarda, farkl› bir25 mm kalibre silah›n geliflti-rildi¤ini de görmekteyiz. ATKfirmas›, LW25 kodlu düflüka¤›rl›kl› bir otomatik top üze-rindeki çal›flmalar›n› nere-deyse tamamlam›fl durum-dad›r. LW25, temel olarakMk19 40 mm otomatik

bomba atar ve M2 12,7 mma¤›r makinal› tüfeklerin ye-rini almak üzere gelifltiril-mektedir. Silah, 25x59 mmkalibre mühimmat kullan-maktad›r. Silah için, yüksekinfilakl›, havada infilak edenprogramlanabilir mühim-mat (Air Burst Munition) veöldürücü olmayan etkilimühimmatlar gelifltiril-mektedir. LW25’in, bir oto-matik topa göre çok düflükdenilebilecek, yaklafl›k 30kg’l›k toplam a¤›rl›¤› ileözellikle hafif araçlar üze-rinde kullan›m› düflünül-mektedir. Prensip olarakbir otomatik top olmaklaberaber, LW25, düflük nam-lu ç›k›fl h›z› ve z›rh delici et-kisiyle, daha çok bombaatar ve makinal› tüfekler s›-n›f›nda de¤erlendirilebilir.

Parlayan Y›ld›z: 30 mmGünümüzde yo¤un flekildegelifltirme çal›flmas› ve yat›-r›m yap›lan mühimmat›n 30 mm kalibre oldu¤u rahat-l›kla söylenebilir. ‹lk bak›flta30 mm kalibrenin nispetenyeni bir mühimmat oldu¤udüflünülse de ‹ngiltere veRusya, henüz 25 mm bilepopüler günlerine ulaflma-m›flken 1970’li y›llarda 30 mm mühimmat ateflle-yen silahlar› kullanmayabafllam›fllard›r.‹ngiliz Ordusu, Rarden L21A1silah›n› o dönemde gelifltiri-len Warrior ZMA ve Scimitarz›rhl› keflif araçlar›nda anasilah olarak kullan›ma al›r.Rarden silah› 30x170 mmmühimmata göre tasarlan-m›fl ve üçer adetlik flarjörlerile beslenen bir otomatik toptasar›m›d›r. Uzun geri tepme(Long Recoil) prensibine gö-re çal›flan Rarden silah›nda,mühimmat›n namluyu terketmesini takiben namlu vesürgü geriye do¤ru birliktehareket ederler. Strok so-nunda, sürgü geride kilitlikal›rken; namlu atefllemebafllang›c› pozisyonuna dö-ner. Rarden silah›n›n temelz›rh delici mühimmat›30x170 mm L14A2/A3 z›rhdelici sabotlu izli APDS-T’dir.Bu mühimmat, 1170 m/snnamlu ç›k›fl h›z› ile 1500 met-re mesafede 45 derece e¤ime

38


ATK’n›n 25 mm’lik M242 Bushmaster, 30 mm’lik Mk44 Bushmaster ve 35 mm’-lik Bushmaster III toplar›.

Rheinmetall’in 25x137 mm’lik APFSDSve FAPDS mühimmatlar›RMW Schweiz AG’nin katk›lar›yla

ANAL‹ZATK’n›n 25 mm’likLW25 topununkullan›ld›¤› PAWS silah istasyonu

sahip 40 mm kal›nl›kta z›rhçeli¤i (RHA) plakas›n› tahripedebilecek enerjiye sahiptir.Rus Ordusunun envanterin-deki BMP-2 ve BMP-3 araç-lar›nda kullan›lan 2A42 ve2A72 toplar› ise 30x165 mmmühimmat› kullanmaktad›r.Bu mühimmat›n yüksek infi-lakl› ve yang›n ç›kart›c› izliHE-I/T; tam kalibre z›rh deli-ci izli AP-T ve alt kalibreAPDS-T tipleri gelifltirilmifl-tir. APDS-T mühimmat›,1120 m/sn namlu ç›k›fl h›z›y-la, 60 derecelik e¤ime sahip25 mm kal›nl›¤›ndaki z›rh

plakas›n› delebilecek kinetikenerjiye sahiptir.Hiç flüphesiz 30 mm kalibre-de son y›llarda en çok ilgiyiATK Bushmaster II topu gör-mektedir. ABD taraf›ndanMk44 olarak standartlaflt›r›-lan bu silah, 30x173 mm ka-libre mühimmat kullanmak-tad›r.Mk44 silah›, öncüsü olanM242 25 mm Bushmaster si-lah› gibi harici güç ve zincirmekanizmas› ile tahrik edi-len ve M242 ile yaklafl›k yüz-de 70 ortak yap›ya sahip birotomatik toptur. Silah, Singapur Bionix-II, PolonyaKTO Rosomak (Patria AMV)8x8, ‹sviçre, Norveç ve Finlandiya CV9030 paletliZMA araçlar›nda kullan›m-dad›r. Yine ABD Deniz PiyadeTeflkilat›n›n EFV arac›ndakullan›lmak üzere seçilmiflolan Mk44’ün, EFV arac›n›niptali ile birlikte ABD Ordusuve Deniz Piyade BirliklerininZMA araçlar›nda gelecektekikullan›m›nda bir belirsizlikhâkimdir.

Otomatik toplar alan›nda yi-ne önemli oyunculardan biriolan Rheinmetall’in 30x173mm kalibredeki temsilcisi deMk30 serisi silahlar›d›r.Mk30-2 silah›, Alman Ordu-sunun yeni nesil ZMA arac›olan Puma’da bulunan in-sans›z kule içerisinde kulla-n›lmaktad›r.Yine 30x173 mm kalibredeson y›llarda görücüye ç›kandi¤er bir silah da Güney Afri-ka Cumhuriyeti firmas› olan

Denel üretimi CamGun30’dur. CamGun 30 da yineharici olarak tahrik edilen birsilah olup, mayonsuz mü-himmat beslemesine sahip-tir ve dakikada 100 mermilikbir at›m h›z› vard›r. Bu silahGüney Afrika CumhuriyetiOrdusu Badger 8x8 ve Malezya Ordusu FNSS Pars8x8 araçlar› üzerinde hizme-te girmek üzeredir.30x173 mm kalibreye yöneli-min temel sebebi, bu kalib-

ANAL‹Z

40


ATK taraf›ndan üretilen 30 mm’likMk310 ve 40 mm’lik Super Fortymühimmatlar›

EFV arac›n›n üzerindekullan›lan 30 mm’lik Mk44 Bushmaster topu

©U

S M

arin

e C

orp

s

©B

AE

Syste

ms

35 mm’lik Bushmaster III topu CV90 ZMA’s›nda da kullan›l›yor.

renin mühimmat a¤›rl›¤›, bo-yutlar›, maliyeti, kulede de-polanabilecek mühimmatsay›s›, geri tepme enerjisi veetkinli¤i gibi parametreleraç›s›ndan en uygun çözümüsunmas›d›r. Ayn› zamandaprogramlanabilir mühimmatiçin gerekli tapa mekanizma-lar›n›n ve tahrip yükünün s›¤-d›rabilece¤i en küçük kalib-renin de 30x173 mm oldu¤uda de¤erlendirilmektedir.30x173 mm kalibrede Rhein-metall firmas› taraf›ndanüretilen PMC287 APFSDSz›rh delici mühimmat, 1400m/sn namlu ç›k›fl h›z› ile 1 km’den uzun bir menzilde,60 derece e¤ime sahip 55mm kal›nl›kta bir z›rh plaka-s›n› delebilmektedir. Bu de-¤eri, 25x137 mm kalibre z›rhdelici mühimmat ile karfl›-laflt›rd›¤›m›zda, 30 mm’denyaklafl›k yüzde 30-35 dahafazla bir tahrip etkisine sahipoldu¤u de¤erlendirilebilir.

Yine ayn› kalibre bir mühim-mat olan Nammo NM225APFSDS mermisine bakt›¤›-m›zda, 1430 m/sn namlu ç›-k›fl h›z› ile 1 km menzilde,120 mm civar›nda kal›nl›¤asahip dik bir z›rh plakas›n›delebilecek tahrip etkisinesahip oldu¤unu görmekteyiz.Aç›k kaynaklardan edinilenbilgilere göre; PMC287 mer-

misi e¤imli z›rh plakalar›nakarfl›n daha etkiliyken;NM225 mermisinin ise dikz›rh plakalar›na karfl› dahaetkin olarak de¤erlendiril-mektedir.30x173 mm kalibre için 25 mm’ye benzer flekildeRheinmetall taraf›ndan ge-lifltirilen PMC283 parçac›ketkili z›rh delici mühimmatda kullan›ma sunulmufltur.Bu mühimmat›n da parçac›k

etkisinin yan› s›ra 1 km men-zilde, 30 mm kal›nl›¤›nda, 60 derece e¤ime sahip z›rhplakas›n› tahrip edebilme ye-tene¤i oldu¤u bilinmektedir.

Havada ‹nfilak EdenProgramlanabilir Mühimmat Konsepti:ABM30 mm mühimmat kullan›-m›n›n flüphesiz en önemli ye-niliklerinden biri, havada infi-lak eden programlanabilirmühimmat ya da ABM kulla-n›m›d›r. Bu mühimmat ileduvar ve benzeri sütre arka-s›nda bulunan hedeflere kar-fl› etkinlik sa¤lanmaktad›r.ABM’nin di¤er bir üstünlü¤üde aç›ktaki piyade ve mevziarkas›nda gizlenmifl tanksa-var tak›mlar›na karfl› etkinli-¤idir. Bu mühimmat ayn› za-manda, hafif z›rhl› araçlarakarfl› da kullan›labilmekte-dir. 30 mm ABM kullan›larakgerçeklefltirilen testler

©D

en

el

Denel’in 30 mm’lik CamGun 30 topuDenel Land Systems’in katk›lar›yla

sonucunda, bu mühimmat ileBTR serisi araçlar›n z›rhlar›-n›n da delinebildi¤i gösteril-mifltir. Asl›nda ABM konseptiilk olarak uçaksavar mühim-matlar› için ortaya ç›km›flt›r.Oerlikon’un AHEAD mühim-mat›, hava savunma amaçl›kullan›lan ilk ABM’lerden bi-ridir.Günümüzde ABM’ler içintemel olarak iki yaklafl›mele al›nmaktad›r. Bunlar-dan birincisi, AHEAD örne-¤inde oldu¤u gibi flarapnelmetodu kullan›m›d›r. Bumetot ad›n›, 18. yüzy›lda ya-flam›fl olan ‹ngiliz generaliHenry Shrapnel’den al›r. Butip mühimmat, içerisinde ol-dukça küçük çapl› mermilertafl›r ve bu mermiler, belir-lenen noktaya gelindi¤inde,ana mühimmatt›n uçufl yo-lunu takip edecek flekildesaç›l›rlar. Tafl›nan mermi-ler, tahrip etkilerini tama-men tafl›y›c› mühimmat›n

h›z›ndan al›rlar. Di¤er yakla-fl›m ise sevk edilen mühim-mat›n içerisindeki patlay›c›-n›n istenilen noktada infilakettirilmesi sonucu, mermiyiçevreleyen metal kovan›nparçalanmas›yla elde edilentahrip etkisine dayan›r. Bu-rada parçac›klar, patlamaenerjisi ile kazand›klar› h›zlasaç›l›rlar.

Otomatik toplar için ABM gelifltirilmesi konu-sunda, Oerlikon ya da yeniad›yla Rheinmetall, GeneralDynamics Ordnance andTactical Systems (GD-OTS)ve ATK firmalar› çal›flmalaryapmaktad›r.Oerlikon’un AHEAD sistemi,topun namlu ucuna monteedilen üç sarg›l› bir prog-

ramlama cihaz› ve flarapneletkisi ile tahrip eden bir mer-mi ve programlanabilen birtapadan oluflmaktad›r. Namlu ç›k›fl›ndaki program-lay›c› sayesinde, atefllenenher bir mühimmat›n h›z› öl-çülerek bu h›za göre belirle-nen mesafede merminin infi-lak etmesi için gerekli bilgi,tapaya programlanmaktad›r.

ANAL‹Z

Rheinmetall’in 35 mm’lik AHEAD ABM mühimmat› ve programlay›c› birimi

©M

SI

Derg

isi

‹stenilen menzile ulafl›ld›¤›n-da, düflük güçlü bir patlay›c›,162 adet 1,25 g kütleli tungsten parçac›¤› ileri yöne-lik konik bir düzen içerisindesaçar.ATK ve GD-OTS’nin ABMsistemlerinin her ikisindede topun besleyicisinde bu-lunan bir programlay›c› ta-raf›ndan, lazer mesafe bu-lucu ile ölçülen menzilin ta-paya programlanmas› ger-çeklefltirilmektedir. ATKsisteminde, merminin uçuflesnas›ndaki dönüfl say›s› veuçufl süresi parametreleri-ne göre çal›flan bir tapa bu-lunmaktad›r. Bu sistemde,mühimmat h›z› için bir önce

atefllenen mühimmat›n h›z›esas al›nmakta; ancakmermi üzerindeki dönüflsayac›ndan al›nan h›z tah-mini ile zamanlay›c› bilgisi-nin düzeltilmesi sa¤lan-maktad›r. AHEAD sistemin-den, programlay›c› konumuve her merminin kendi h›z›-n›n de¤il, önceki mermininh›z›n›n referans al›nmas›noktas›nda ayr›lan bu yak-lafl›mda, mühimmat kalite-lerinden dolay› oluflabileceknamlu ç›k›fl h›zlar› fark›n-dan dolay›, mühimmatlar›nistenilen noktadan farkl› biryerde infilak etmesi ihtima-li de vard›r. Ancak bu sis-temde, namlu ucunda, yak-

lafl›k6 kg’l›k bir programla-y›c› bulunmas› zorunlulu¤uolmamas›n›n bir avantajolabilece¤i de¤erlendiril-mektedir. Bu sayede, nam-lunun do¤al frekans›n›n et-kilenmemesi ve ayn› za-manda meskûn mahal mu-harebesi ortam›nda namluucu programlay›c›n›n kolay-l›kla bir yere çarp›p hasargörmesi ihtimali ortadankalkmaktad›r.Ancak ABM, vadetti¤i tüm buyeni yeteneklere ra¤men,beraberinde getirdi¤i olduk-ça yüksek maliyet nedeniyleyayg›n flekilde kullan›m› ko-nusunda soru iflaretleri tafl›-maktad›r.

Supershot 40 mm, Devrimsel Bir Yenilik miYoksa Bir PazarlamaTakti¤i mi?Bushmaster II topu ile 80’liy›llardan sonra tekrar gün-deme gelen bir konu da Su-pershot yetene¤idir. Bu yak-lafl›mda; namlu ve beslemesisteminde baz› parçalar›nde¤iflimi ile 30 mm’lik silah,teleskopik yap›da 40 mmmühimmat ateflleyebilir du-ruma gelmektedir. Ancak bumühimmat, konvansiyonelflifle fleklinde olmay›p; mer-mi, kovan›n içerisindeki sevkbarutunun içerisine gömül-müfl durumdad›r. Mühim-mat, d›flar›dan bak›ld›¤›nda,silindirik bir flekle sahiptir.Ancak Supershot APFSDS tipi mermi tasar›m›nda, ki-netik enerji çubu¤u, sevk ba-rutu haznesinin içerisindeönemli bir hacim kaplamak-tad›r. Bu durum, mühimmatiçerisine s›¤d›r›labileceksevk barutu miktar›n› ve do-lay›s›yla enerjiyi de s›n›rla-maktad›r. 40 mm Supershotkullan›m›nda, 30x173 mmmühimmata göre z›rh delmeetkisinde elde edilecek ilaveperformans›n yüzde 1,6 ilayüzde 12 aras›nda oldu¤u de-¤erlendirilmektedir.

ANAL‹Z

44


©P

SM

Pro

jekt S

yste

m &

Man

agem

en

t Gm

bH

30 mm’lik Mk30-2 topu ve Spz Puma ZMA’s›

ASELSAN ve FNSS ifl birli¤iyle gelifltirilen Pençe uzaktankomutal› kulesinde kullan›lan 25 mm’lik KBA topu

©FN

SS

Supershot mühimmat kulla-n›m›nda dikkate al›nmas› ge-reken di¤er bir unsur da bumühimmat›n oluflturdu¤uyüksek namlu bas›nc› dolay›-s›yla namlu ömrüne olanolumsuz etkidir. Ancak bumühimmat kullan›mda tavsi-ye edilen felsefe, e¤itimlerinas›l kalibre olan 30 mm ile ya-p›l›p, muharebe durumundasilahta 40 mm Supershot mü-himmat kullan›m› için gereklide¤iflimlerin yap›lmas›d›r.

Silahlar BüyümeyeDevam Ediyor: 35 mmGünümüzde, yeni nesil mu-harebe araçlar›nda kullan›-lan otomatik top kalibreleri-nin giderek büyüdü¤ünü gör-mekteyiz. Bu büyümenin ilknedeni, z›rhl› araçlar›n koru-ma seviyelerini artt›rmak içinuygulanan ilave z›rh çözüm-leridir. ZMA araçlar› giderekdaha yüksek koruma seviye-sine sahip z›rhlar ile teçhizedilmektedir. Koruma sevi-yesindeki art›fl, hem envan-terdeki mevcut araçlara uy-gulanan ilave z›rhlar hem deyeni gelifltirilen araçlardauygulanan entegre korumaçözümleriyle gerçeklefltiril-mektedir. Bu durum, araça¤›rl›klar›ndaki art›fla bak›la-rak da kolayl›kla anlafl›lmak-tad›r. Amerikan Bradley ara-c›n›n envantere ilk girdi¤inde23 ton olan a¤›rl›¤›, en sonuygulanan modernizasyonlarile 33 tonun üzerinde ç›km›fl-t›r. Alman Puma arac› ise 43 ton ile gerçekten çok yük-sek seviyede bir a¤›rl›¤a sa-hiptir. Daha da ilginç bir ge-liflme, son günlerde yay›nla-nan ABD’nin yeni nesil ZMAarac› projesi olan GCV proje-sine önerilen BAE Systemskonseptinin 60 ton üzeri a¤›r-l›¤›d›r.Do¤al olarak koruma seviye-lerinin bu flekilde art›fl›, buaraçlar› bertaraf etmek üze-re tasarlanan silahlar›ndaetkinli¤inin de artmas› ile so-nuçlanmaktad›r.Silah kalibrelerindeki art›fl›ndi¤er nedeni de özellikle

meskûn mahal muharebele-rinde ihtiyaç duyulan; mevzi,betonarme bahçe ve bina du-varlar›nda delik açma yete-ne¤idir. Meskûn mahal orta-m›nda, bina ve duvarla çevri-li alanlara girilmek istendi-¤inde, kap› ve pencerelerintuzaklanm›fl olma ihtimalidikkate al›narak, piyadeniniçeri girebilmesi için duvar-larda delik aç›lmas›, otoma-tik toplardan beklenen birgereksinim olmufltur.Özellikle son y›llarda Avrupaordular›n›n yeni nesil araçtasar›mlar›nda silah sistemiseçimi esnas›nda referansald›¤› hedef, BMP-3 arac›n›nen yüksek koruma seviyesinesahip türevlerini etkisiz halegetirme isteri olarak ortayaç›kmaktad›r. Bu yaklafl›m›uygulayan Hollanda ve Danimarka ordular› CV90araçlar›n› 35x228 mm kalib-re otomatik top ile donat›rlar.Japonya ise Type 89 ZMAarac›nda, henüz 80’li y›llarda35 mm Oerlikon KDE silah›n›tercih etmifltir.Günümüzde kara uygulama-lar› için temel olarak iki adet35 mm top pazara sunulmufldurumdad›r: Rheinmetall(Mauser Oerlikon) KDE veATK Bushmaster III.

Oerlikon tasar›m› APFSDS tipi 35 mm PMD060 mühim-mat›, 1,5 km menzilde, 60derece e¤ime sahip 61 mmkal›nl›kta bir z›rh plakas›n›delebilmektedir.35 mm kalibreye geçildi¤in-de, mühimmat boyutlar› vea¤›rl›¤›ndaki art›fl›n yan› s›rasilahlar›n a¤›rl›¤›ndaki art›flda dikkat çekicidir. 30 mmBushmaster II silah› 160 kga¤›rl›¤a sahipken, Bushmas-ter III silah›, 218 kg a¤›rl›¤› ileyüzde 35 daha fazla bir art›flaiflaret etmektedir. OerlikonKDE ise 510 kg’l›k a¤›rl›¤› iledikkat çekicidir.Bu a¤›rl›¤a sahip bir silah›nentegre edilece¤i arac›n, si-lah›n uygulayaca¤› geri tep-me kuvveti de göz önüneal›nd›¤›nda, dengeli bir at›flplatformu olabilmesi için ol-dukça yüksek a¤›rl›¤a sahipolaca¤› de¤erlendirilebilir.Bushmaster III silah›, Mk44ile benzer flekilde, ancak budurumda 50 mm kalibredebir Supershot yetene¤i sun-maktad›r. Bu silah›n da nam-lu ve kama yuvas›nda baz›parçalar›n de¤ifltirilmesi ile50mm kalibrede mühimmatkullan›m› ve dolay›s›yla art›-r›lm›fl bir etkinlik sa¤lanabil-mektedir.

Otomatik Top Kalibrelerinin Büyük A¤abeyi: 40 mm40 mm mühimmat kullan›-m›na bakt›¤›m›zda, otomatiktop tarihinin en eski örnekle-rinden birisi olan Bofors 40silah›n› görmekteyiz. Uçak-savar amaçl› kullan›ma bafl-lanan bu silah›n 40/70B ola-rak adland›r›lan türevi, ‹sveçOrdusunun CV9040 araçla-r›nda kullan›lmaktad›r.Bofors 40/70B silah›n›n, en-tegre besleme sistemi dahila¤›rl›¤›, 640 kg gibi oldukçayüksek bir seviyeye ulafl-maktad›r.ATK firmas› da 90’l› y›llar›nbafl›nda, 40 mm kalibrede birBushmaster türevinin geliflti-rilmesi için çal›flmalara bafl-lam›flt›r. Bushmaster IV ola-rak adland›r›lan bu silah daM242 Bushmaster gibi hariciolarak tahrik edilmektedir.Silah›n at›fl testlerinin ta-mamland›¤› bilinmektedir.Bofors ile ayn› mühimmat›kullanmak üzere tasarlananbu silah, Bofors’un flarjörsisteminden farkl› olarakmayonsuz mühimmat kulla-nan bir sisteme sahiptir.Bushmaster IV’ün, yine Bofors ile karfl›laflt›r›ld›¤›n-da, daha kompakt ve 260kg’l›k a¤›rl›¤› ile çok daha ha-fif oldu¤u görülmektedir. An-cak ATK Bushmaster IV içinherhangi bir araç kullan›m›henüz söz konusu de¤ildir.Buraya kadar inceledi¤imizmühimmat tiplerine göre devboyutlarda diyebilece¤imiz

45


©S&

T D

yn

am

ics

35 mm’lik Oerlikon (üstte) ve 50 mm’lik Supershot (altta) mühimmatlar›

Kore Cumhuriyeti’nin K21 ZMA’s›nda kullan›lan40 mm’lik K40 topu

40x364R olarak adland›r›lanmühimmat, yaklafl›k 2,5 kgolan a¤›rl›¤› ile de dikkatede¤erdir.Bofors 40/70B silah› için ge-lifltirilen yeni Mk2 APFSDStipi mermi, 1500 m/sn namluç›k›fl h›z› ile 1,5 km menzilde,150 mm kal›nl›kta dik bir z›rhplakas›n› delebilmektedir.Otomatik toplar arenas›nakat›lan en yeni üye, 90’l› y›l-larda bafllayan çal›flmalar›nsonucunda ortaya ç›kan 40 mm’lik CTCA (Case Telescoped Cannon and Ammunition) silah›d›r. Kon-vansiyonel otomatik top ta-sar›mlar›nda, mermi silahaarkadaki kama gövdesindenbeslenmektedir. CTCA tasa-r›m›nda ise döner bir kamayuvas› bulunmaktad›r. Mer-mi sabit bir besleyiciden son-ra do¤rudan kama yuvas›nageçmekte ve ard›ndan kamayuvas›n›n 90 derece dönmesiile namlu eksenindeki at›flkonumuna al›nmaktad›r. At›-fl›n ard›ndan, kama yuvas›besleme konumuna döner,yeni gelen mermi de bofl ko-van› ittirerek onun yerini al›r.Frans›z Nexter ve ‹ngiliz BAESystems firmalar›n›n ortakgiriflimi olan CTAI firmas›n›ngelifltirdi¤i 40 mm CTCA,

Supershot teknolojisine ben-zer bir mühimmat kullan-maktad›r. 65x225 mm boyut-lardaki silindir fleklindekimermi, ayn› çaptaki alternati-fi olan 40x364R mermisinin65x520mm boyutlar›na göreoldukça küçüktür. Bu sayede,yüksek bir tahrip gücü, kom-pakt bir pakete s›¤d›r›lm›flt›r.CTCA’n›n APFSDS-T mü-himmat› olan CTA yaklafl›k1600 m/sn namlu ç›k›fl h›z›ile 1,5km menzilde, 150mm’lik z›rh çeli¤ini delebile-cek yetene¤e sahiptir.

SonuçModern otomatik toplar,ZMA’lar›n muharebe yete-ne¤inin vazgeçilmez unsuruhaline gelmifllerdir. Bu si-lahlar›n kulland›¤› mühim-mat tipleri üzerine yap›lançal›flmalar ile bu silahlar›netkinlikleri daha da art›r›l-m›fl durumdad›r. Öyle ki yeninesil silah ve mühimmatkombinasyonlar›nda, buaraçlar›n T-55 ve T-62 gibiana muharebe tanklar›n› bi-le alt edebilecek bir atefl gü-cüne sahip olduklar› görül-mektedir.Burada en kritik konu, hangisilah›n en uygun çözüm ol-du¤u sorusudur. Ancak bu

sorunun cevab›n› do¤ru fle-kilde verebilmek için baz›kriterlerin incelenmesi ge-rekmektedir.Yeni silah seçiminde önemliparametreler olarak, silah›nkullan›laca¤› tehdit araç vehedefler; bu tehditlere karfl›etkinlik; farkl› mühimmattiplerinin sunulup sunulma-d›¤›; silah ve mühimmat›n›na¤›rl›¤› ve boyutlar›; kullan›-lan mühimmat tipi ve silahagöre vurufl yüzdeleri ve kule-de depolanabilecek mühim-mat ile etkisiz hale getirilebi-lecek hedef say›s› ve silahat›m h›z› ifade edilebilir. Se-çilen mühimmat›n; o ülkedeyerel olarak üretilip üretil-medi¤i de yine dikkate al›n-mas› gereken bir baflka pa-

rametredir. Silah tedarikmaliyeti; namlu ömrü ve mü-himmat maliyetleri de flüp-hesiz iyi analiz edilmesi ge-reken konular aras›ndad›r.Modern ve son y›llarda en-vantere giren ZMA araçlar›içerisinde, sadece Frans›zVBCI 8x8 arac›nda 25 mmkalibre top tercih edilmifl du-rumdayken; benzer tümaraçlar en az 30 mm ve üstükalibrede otomatik toplar iledonat›lm›flt›r. Bu paralelde,25 mm kalibre, yeni nesilAPFSDS ve FAPDS mühim-mat tipleri sayesinde dengelive maliyet etkin bir çözümsunmakla beraber; yeni nesilbir ZMA arac› tasar›m› kapsa-m›nda, 30 mm kalibre otoma-tik topun ilk olarak de¤erlen-dirilmesinin do¤ru bir yakla-fl›m olaca¤› düflünülmektedir.

ANAL‹Z

46


CTCA program› kapsam›nda gelifltirilen 40 mm’lik topun kesiti ve 40 mm’lik CTA APFSDS-T mühimmat›

©N

EX

TE

R

25 mm’lik M811 otomatik topu ile teçhiz edilen VBCI ZMA’s›

T ürk Silahl› Kuvvetlerienvanterine 2007 y›l›n-da giren ve Kara Kuv-

vetleri Komutanl›¤›m›z tara-f›ndan “Gözcü” olarak isim-lendirilen Bayraktar mini‹HA’s›, bugüne kadar teslimedilen 170 sistem ile gece vegündüz yak›n mesafe keflifgörevlerinde 50.000’in üze-rinde uçufl gerçeklefltirdi. Busüreçte, sistemi kullanacak350’den fazla operatörün dee¤itimi tamamland›.Sistemin temel özellikleriaras›nda, elden at›lmas›n›müteakip otomatik kalk›fl,tam otomatik uçufl özelli¤i,paraflüt ile veya gövde üzeri-ne otomatik inifl özelli¤i yeral›yor. Gece ve gündüz uçuflyapabilen Bayraktar mini‹HA’s›, 2000 fit operasyoneluçufl irtifas›na, 15 km haber-leflme menziline ve hassasbir flekilde hedef koordinat›belirleme özelliklerine sahip.Mini ‹HA, özellikle irtifa,

menzil, otonom uçufl ve ba-tarya yönetimi yetenekleri ileuluslararas› rakiplerine üs-tünlük kuruyor.Bir Bayraktar mini ‹HA siste-

mi, 2 adet hava arac›ndan, buaraçlar için 2 adet gündüz, 1adet gece kameras›ndan, 1adet mobil yer istasyonun-dan, 1 adet otomatik izleme

anteninden, 1 adet yer veriterminalinden, yedek parça-lardan ve destek ekipmanla-r›ndan olufluyor. Her havaarac› için bir çanta, mobil yeristasyonu için bir çanta ve yerdestek sistemleri için birçanta kullan›m› ile tüm sis-tem 4 adet çantada tafl›nabi-liyor.

Katar envanterinde ger-çeklefltirece¤i

görevleriçin çöl flart-

lar›na haz›rlanan Bayraktarmini ‹HA’s›n›n, -20 / +55 san-tigrat derece olan çal›flmaaral›¤› -20 / +60 santigrat de-rece aral›¤›na geniflletildi vebu aral›kta test edilerek sis-temin, tüm ifllevleri ile so-

ÖZEL HABER

48

Bayraktar Mini ‹HA’s›Orta Do¤u Semalar›nda

Savunma Sanayii Müsteflarl›¤› taraf›ndan 2005 y›l›ndabafllat›lan proje kapsam›nda Kale-Baykar ortakl›¤›taraf›ndan gelifltirilen Bayraktar mini insans›z hava arac› (‹HA), baflar›l› kariyerinin do¤al ve beklenen geliflimisonucunda, ilk ihracat›n› gerçeklefltirdi. Katar Silahl›Kuvvetleri ile 20 Temmuz 2011 tarihinde 10 adet Mini ‹HASistemi tedariki için imzalanan sözleflme gere¤ince,Katar’›n çöl iklimine uygun olarak üretilen mini ‹HA’lar, 29 fiubat tarihinde Katar askeri heyeti huzurundagerçeklefltirilen resmi kabul testlerini baflar›l› bir flekildetamamlad›. Böylece, Bayraktar mini ‹HA’s›, Türkiye’nin,ihraç edilen ilk yerli ‹HA sistemi olma unvan›na eriflmifloldu. Sistemin kullan›c› e¤itimleri de Mart ay› içerisinde,Katar’›n baflkenti Doha’da gerçeklefltirilecek.Naile BAYRAKTAR / [email protected]


Bayraktar (Gözcü) Mini ‹HA Genel Özellikleri

Menzil : 15 km A¤›rl›k : 5 kgKanat aç›kl›¤› : 2 m Seyir sürati : 55 km/sOperasyonel irtifa : 2000 fit (yaklafl›k 610 m)Azami irtifa : 12.000 fit (yaklafl›k 3658 m)Havada kal›fl süresi : 60 dakikaKalk›fl : Operatör taraf›ndan elle f›rlatma‹nifl : Tam otomatik olarak paraflütle ya da gövde üstüne inifl‹tki sistemi : F›rças›z elektrik motoru D›fl ortam çal›flma s›cakl›k aral›¤› : -20 / +50 santigrat dereceRüzgâr h›z› limiti : 25 km/sGürültü izi : 0–200 m

Tüm

Foto

¤ra

flar:

©K

ale

-Baykar

runsuz çal›flt›¤› gösterildi.Ayr›ca, çöl ortam›nda kumakarfl› dayan›m› artt›rabilmekiçin, mini ‹HA üzerindeki baz›alg›lay›c›lar›n yerleflimi ko-

nusunda de¤ifliklikler yap›ld›.Yer istasyonu taraf›nda isehem sistemi tafl›yan karaarac›n›n içinden hem de ara-c›n d›fl›ndan kullan›labilen,

hafif ve kullan›fll› bir tasar›-ma geçildi.Kale-Baykar yetkilileri, buyeni yer istasyonunun yete-neklerine özellikle vurgu ya-

p›yor. Yeni istasyonla, oto-matik izleme antenin yan› s›-ra istasyona tak›lan antenseçene¤i ile daha k›sa menzilkarfl›l›¤›nda artt›r›lm›fl tafl›-nabilirlik sa¤lan›yor. ‹stas-yonda yer alan bilgisayar›nkapasitesi ve ekran parlakl›-¤› da gelifltirilen özellikleraras›nda yer al›yor. Yeni is-tasyonun s›cakl›k, titreflim veflok dayan›m› da artt›r›ld›.Son olarak, hava arac›nda ol-du¤u gibi yer istasyonundada batarya yönetimi ifllevleribulunuyor.

Yer ‹stasyonu Özellikleri

Tür : Sa¤lamlaflt›r›lm›fl plastik çantaBoyut : 17 x 35 x 43 cmA¤›rl›k : 9,9 kgBatarya : LiPo (flarj ünitesi dahil), 2 saat dayan›mAnten : Otomatik izleme anteni ya da konsolun üzerine yerlefltirilen yönsüz antenEkran : 12,1 inç dokunmatik ekran, 16,7 milyon renk, 1000 nit parlakl›k‹fllemci : Çift çekirdekli Intel i5 560 M 2,67 GHzBellek : 4 GB DDR3 1066 MhzSabit disk : 120 GB kat› halli disk (SSD)Haberleflme ekipman› : Telemetre linki, video al›c›, GPS

Hava arac› çantas› (solda) ve yer destek sistemleri çantas› (sa¤da)

Genel Bak›flZ›rh sistemlerinde a¤›rl›¤›nazalt›lmas›na yönelik giri-flimler seramiklerin, poli-merler ve bunlar›n çeflitli ka-r›fl›mlar›n› içeren kompozit-lerin gelifltirilmesine nedenolmufltur. Seramiklerin yük-sek mekanik özellikleri(sertlik, mukavemet vb.) vedüflük yo¤unluklu olmas›,yeni nesil z›rh kriterlerineönemli bir katk› sa¤lamakta-d›r. Seramik ve seramik mat-riksli kompozitlerin genelözelliklerinin yan› s›ra balis-tik yeterliliklerini ve bu mal-zemelerin askeri ve sivilplatformlarda tehdit unsuruoluflturabilen ateflli silah /mühimmatlara karfl› penet-rasyon dirençleri, MSI Dergi-si’nin 75’inci say›s›nda eleal›nm›flt›.[1] Özellikle gerillasavafllar›nda, isyanlar›n bas-t›r›lmas›nda ve teröre karfl›yürütülen operasyonlardakolluk güçlerinin bireyselz›rhland›r›lmas›nda asgaria¤›rl›kta etkin bir korumasa¤layan polimer esasl› mal-zemelere olan gereksinim deson y›llarda artm›flt›r. Birey-sel z›rhlarda veya araç z›rh-lar›nda S-2 cam›, aramidlerve yüksek yo¤unluklu polieti-len gibi polimerik malzeme-ler yayg›n bir flekilde kulla-n›lmaktad›r. Tüm bu malze-me gruplar›na ek olarak, se-ramik agrega veya nano par-tikül takviyeli polimer mat-riksli kompozitler, günümüzkoruma amaçl› malzemeüretiminde önemli bir grubuoluflturmaktad›r. [2-4]Araç ile ilgili olarak “Hafif uç,a¤›r savafl” felsefesi ve z›rh›,riskleri ile birlikte incelen-mifltir. Bu çal›flmalar›n so-nuçlar›, kompozit yo¤unlukluprototip z›rhl› araç yap›m›nayol göstermifltir. ‹ngiliz Qinetiq firmas›, tamamencam fiberle kompozit gövdeliz›rhl› bir araç üretirken;Amerikan United Defense(bugün BAE Systems) CAVATD kompozit z›rhl› araçlarüretmifltir. Bu tasar›mlardaelde edilen a¤›rl›k tasarrufu

ANAL‹Z

50


Balistik KorumaAmaçl› Polimer

Esasl› Malzemelerve Özellikleri

Günümüz malzemeleri aras›nda yer alan polimer ve polimermatriksli kompozitler, hafiflik ve tehdit seviyesine ba¤l› olaraküstün balistik özellik sergilemeleri nedeniyle birçok askeri ve

sivil koruma uygulamas›nda kullan›m alan› bulmaktad›r. Birmalzeme için üstün balistik özellik, esas›nda, sönümleyebildi¤i

azami kinetik enerji seviyesini ifade etmektedir. Kompozit z›rhtasar›mlar›nda, mühimmat›n herhangi bir ön bloke malzemesi

üzerindeki nüfuziyet etkinli¤i kadar, z›rh›n arka taraf›nda yer alan ilave malzemelerde mühimmat nedenli meydanagelen deformasyon da önemlidir. Bu makalede, ço¤unlukla

kompozit z›rh tasar›mlar›n›n önemli bir bilefleni olan polimeresasl› malzemelerin mekanik ve balistik özellikleri üzerinde

durulmufltur.Yrd. Doç. Dr. fieyda POLAT* / [email protected]

Yrd. Doç. Dr. fi. Hakan ATAPEK** / [email protected]

*Kocaeli Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Metalurji veMalzeme Mühendisli¤i Bölümü, Ö¤retim Üyesi **Kocaeli Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Metalurji ve Malzeme Mühendisli¤i Bölümü, Ö¤retim Üyesi

©U

S A

ir Force

Balistik darbe esnas›ndainsan vücudunu korumakamaçl› tasarlanan mi¤fer gibi koruyucular,genellikle aramid veyapolietilen gibi yüksekdayan›ml› polimer esasl›fiberler kullan›laraküretilir.

oldukça önemlidir, ancakarac›n toplam a¤›rl›¤› düflü-nüldü¤ünde o kadar da etki-leyici de¤ildir. Çünkü d›fltakiz›rh, çal›flan ekipman ve mo-tor, kule ve silah sistemi,toplam araç a¤›rl›¤›n›nönemli bir bölümünü olufltu-rur. H›zl› sürüfl için gereklia¤›rl›k karakteristikleri ilez›rhl› bir araç üretimininmuhtemel bir çözümü kar-bon fiber iskelet içermesidir.Bunun yan›nda düflük a¤›r-l›kl› kompozit z›rhlar, savaflaraçlar›nda h›z› ve hayattakalma kabiliyetini gelifltir-mek için ve dünya çap›ndagüvenlik kuvvetleri taraf›n-dan kullan›lan z›rhl› LandRover gibi araçlara ek koru-ma sa¤lamak için kullan›l-maktad›r. [5]

Koruma Amaçl› PolimerlerBu grup içerisinde yer alanmalzemeler, patlay›c›lara veçeflitli mühimmatlara karfl›yüksek seviyede enerji sö-nümleyebilme özelliklerin-den dolay› koruma amaçl›malzeme olarak genifl biralanda kullan›lmaktad›r.1-Saydam PolimerlerAskeri uygulamalar›n ço¤un-da, hafiflik kriteri önemliolup herhangi bir tasar›mdaa¤›rl›¤› azaltmaya yönelik ça-balar, üzerinde durulan birçal›flma konusu olmufltur.Yüksek seviyede kinetikenerjiye sahip herhangi birmühimmat›n / parçac›¤›ntehdit oluflturmas› duru-munda ve bireysel korunmasöz konusu iken bafl, yüz ve-ya göz korumas›na yönelikyeni nesil tertibatlar›n (koru-yucu bafll›k, gözlük, mi¤ferinaç›l›p kapanan ön parças›vb.) gelifltirilmesi, hava vekara araçlar› için cam / plas-tik laminantlar›n üretilebilir-li¤i bu çal›flma konular› ara-s›nda yer alan ana bafll›klar-d›r. [6]Polikarbonat (PC) ve polime-tilmetakrilat (PMMA) gibi ak-rilikler, uzun süredir penet-rasyona dirençli malzeme

olarak standart saydam poli-merler olarak kullan›lmak-tad›r. Polikarbonat plakalar›,yüksek kinetik enerjili parça-c›klar›n bir tehlike arz etme-di¤i ve ço¤unlukla düflüktehdit seviyelerinde pilotgözlük cam›, endüstriyel ma-kinalar›n iflletim koflullar›n-da riski azaltmak amac› ilekabin malzemesi, hava araç-lar›nda koruma ön cam› veasker / polis kalkan malze-mesi olarak yayg›n bir flekil-de kullan›lmaktad›r. Atefllisilahlar›n etkisinin bask›n ol-du¤u bir durumda ise mi¤fe-rin göz koruma parças› ola-rak da kullan›lmaktad›r. Sertkaplama ile bu malzemeninçizilme ve abrazyon direncide artt›r›lm›fl olur. Polikar-bonat, yüksek akma gerin-mesinin yan› s›ra yeteri sü-

nekli¤i ile mekanik aç›dankararl› bir malzeme olup, ge-rinme sertlefltirilmifl konu-munda darbe ve delinmeyedirençli olmas› nedeniylekullan›labilirli¤i artmaktad›r.Termoplastik esasl› di¤erpolimer malzemeler veyainorganik bileflenler ile ka-r›flt›r›lmas›, bu malzemeninsünekli¤ini önemli ölçüdeartt›rmaktad›r.Di¤er taraftan, iki veya dahafazla polimerin efl ekstrüzyo-nu ile katmanl› bir yap› eldeedilebilir. Bu durumda, mal-zemenin mekanik ve balistiközellikleri daha da gelifltiril-mifl olur. Çok katmanl›PC/PMMA kompozitleri, butür bir malzemeye iyi bir ör-nektir. Tüm bunlar›n yan› s›-ra termoplastiklerin matrik-sinde silikat tabakalar›n›n

veya homojen da¤›lm›fl nanopartiküllerin yer almas›, fi-ziksel ve kimyasal özellikle-rinin geliflimine katk› sa¤lar.[7-11]2-Sprey PolimerlerGünümüzde polimerler, çe-flitli yüzeyler üzerine püskür-tülerek, özellikle hedef mal-zemenin ön yüzeyinde patlat-ma ile oluflan bas›nc›n yüzey-de da¤›t›lmas› veya patlamaile oluflabilen parçac›klar›netkinli¤inin azalt›lmas› sa¤-lan›r. Beton duvar üzerinepüskürtme ile kaplanm›flelastomerik bir polimer, 80 psi de¤erinde bir bas›ncamaruz kald›¤›nda bile yöre-sel k›r›lmalar olsa da tama-men parçalanmay› engelle-yebilmektedir. Ayn› malze-menin amonyum nitrat akar-yak›t bomba (ANFO) ile

51


TABLO 1. T‹P‹K F‹BER ÖZELL‹KLER‹ [7]

Malzeme Özgül A¤›rl›k Modul (106 psi) Çekme Mukavemeti (ksi) Çekme Uzamas› (%)

S cam› 2,5 12,8 400 2,9

E cam› 2,6 10,5 250 2,4

Yüksek Mukavemetli Grafit 1,8 34 400 1,1

Kevlar 29 1,44 12 330 2,8

Kevlar 49 1,44 18 400-500 2,0

Spectra* 0,96 --- 400-500 ---

*Modül ve uzama de¤erleri fiber çap›na ba¤l› olarak de¤iflebilmektedir.

©R

icard

o

S-2 cam fiberi, geçti¤imiz aylarda General Dynamics taraf›ndan sat›n al›nan Force Protection firmas› taraf›ndan gelifltirilen Ocelotmay›na karfl› korumal› araçlarda, yap›sal ve balistik koruma amaçl› kullan›lmaktad›r.

ANAL‹Z

52


TABLO 2. DE⁄‹fiKEN REÇ‹NELER‹N S-2 CAMI ‹LE TAKV‹YELEND‹R‹LMES‹ SONRASI ELDE ED‹LEN KOMPOZ‹T MALZEMEYE A‹T

BAL‹ST‹K L‹M‹T VER‹LER‹ [7]

Reçine

Polyester

Fenolik

Epoksi A

Epoksi B

Cam-ReçineArayüzeyi

Yar› Uyumlu

Uyumsuz

Yar› Uyumlu

Yar› Uyumlu

Uyumsuz

Yar› Uyumlu

Uyumsuz

Cam A¤›rl›¤›(±%3)

78

62

62

62

62

78

78

62

62

78

62

78

62

62

62

62

78

78

78

78

78

78

78

78

78

78

78

78

KatSay›s›

62

51

64

68

102

11

12

64

68

12

18

26

9

26

68

51

68

126

63

26

26

26

26

13

26

26

26

26

Kal›nl›k(mm)

34,3

38,1

44,4

50,8

76,2

5,8

6,4

44,4

51,0

6,4

12,2

13,2

6,4

18,5

51,0

38,1

38,1

71,1

34,8

12,5

12,6

12,7

12,6

6,1

12,5

12,5

12,7

13,1

Alansal Yo¤unluk(kg/m2)

65,0

63,1

73,8

84,6

127,0

11,2

12,2

73,8

83,1

12,2

21,5

25,4

10,8

31,8

82,2

62,6

72,4

131,0

65,5

25,4

24,9

24,9

24,9

11,2

25,4

25,4

25,4

25,9

Mermi Çap›(mm)

12,7

12,7

12,7

12,7

12,7

5,6

5,6

20,0

20,0

7,6

7,6

7,6

5,6

7,6

12,7

12,7

12,7

12,7

12,7

7,6

7,6

7,6

7,6

7,6

7,6

7,6

7,6

7,6

V50 BalistikLimit (m/s)

1265

1094

1485

1539

2390

580

594

755

908

442

667

780

564

898

1570

1183

1457

2987

1335

881

870

852

833

427

707

738

815

842

E¤me Mukavemeti(MPa)

726

---

---

---

---

---

---

---

---

564

---

657

---

---

534

531

705

633

721

758

805

754

779

776

739

706

695

patlat›lmas›nda ise sadecepolimerik yap›da belirgin ay-r›lma / y›rt›lmalar›n oldu¤ugözlenmifltir. Ana malzeme,bu tür bir patlatma etkisindedahi parçalanma gösterme-mifltir. [7]

Koruma Amaçl› Polimer MatriksliKompozitlerOrganik matriskli kompozit-ler, polimer reçinelerin veyüksek performansl› fiberle-rin (elyaflar›n) bir kombinas-yonu ile üretilir. Reçine ile ki-netik enerjinin sönümlenme-si sa¤lan›rken, fiberler ilemalzemeye yüksek rijitlikkazand›r›lm›fl olur. Yüksekperformansl› kompozitler,

metallere k›yasla ço¤u du-rumda yüksek özgül muka-vemet (çekme mukavemeti /yo¤unluk) de¤erlerine sahip-tir. Bu ise kompozitlere me-taller ile k›yasland›¤›nda da-ha düflük kesit a¤›rl›¤›nda,eflde¤er balistik korumasa¤lar. Tablo 1’de baz› tipikfiber özellikleri verilmifltir.Fiber ile takviyelendirilmiflkompozitler, ço¤unlukla pe-netrasyona dayan›kl› sistem-lerde, deformasyon eflli¤indeenerjinin sönümlenmesinede fayda sa¤lar. Bu durumdakompozit malzemede tabakaayr›lmas› kaç›n›lmaz olmak-tad›r.Takviye edici fiberler polimermatriks kompozitlerin bir

anahtar bileflenidir. Matrikseyüksek mukavemet ve rijitliksa¤laman›n yan› s›ra düflükdielektrik sabit, yüksek s›-cakl›k dayan›m› veya yükseksürünme direnci gibi de¤erliözelliklerin geliflmesine kat-k›da bulunurlar. Takviye edi-ci fiberler kimyasal kompo-zisyonlar›na, yap›sal morfo-lojilerine ve ticari fonksiyon-

lara göre s›n›fland›r›labilir-ler. Kenaf gibi do¤al fiberlerbitkilerden elde edilerek he-men hemen sadece polimermatriksli kompozitlerde ter-cih edilmektedir. Oksit camfiberler ise oksit, silika veyakuvars kar›fl›mlar›ndan eldeedilirler ve amorf yap›da olupbirincil olarak termoplastikve termoset polimer

©U

S D

epart

men

t of

Defe

nse

matriksli kompozitlerde kul-lan›l›rlar. Aramid fiberler isekristalin polimer fiberlerolup ço¤unlukla polimermatriksli kompozitlerin tak-viyelendirmesinde tercih edi-lirler. [12]Bir kompozitin s›k›flt›rma vekayma özellikleri, daha çokmatriks ve arayüzeyden etki-lense de çekme mukavemetive rijitli¤i do¤rudan fiberler-den etkilenir. Bütün fiberler,metallerden daha yüksekspesifik mukavemet verirler.Torayca® T-800 gibi orta bü-yüklükte modulusa sahip birkarbon fiber, eflit a¤›rl›ktakialüminyum alafl›m›ndan 6kat daha rijit ve 9 kat dahamukavemetlidir. Di¤er kar-bon fiberler de oldukça yük-sek rijitlik verirler. E-cam›,aramid Kevlar 49 ve karbonTorayca® T-300 gibi fiberlerinhepsi yüksek mukavemet;karbon ve aramid ise rijitlikavantajlar›na sahiptir. Sonuçolarak mevcut fiberler geniflçal›flma flartlar›n› karfl›lamakiçin kompozitler aç›s›ndan te-mel malzemelerdir. [5]Balistik kumafllar›n üreti-minde kullan›lan yüksekmukavemetli fiberlere ara-mid (Kevlar, Twaron, Tech-nora), yüksek molekül a¤›r-l›kl› polietilen (Spectra,Dyneema) ve PBO (Zylon),

PIPD örnek verilebilir. Bu fi-berleri içeren kumafllar,kompozitler ve kaplamalar,metallere ve seramiklerek›yasla daha hafif oldukla-r›ndan, birim a¤›rl›k bafl›naperformanslar› çok dahayüksektir. Düflük a¤›rl›kl› ol-malar›n›n en büyük avantaj›,kullan›c›n›n hareketlerini s›-n›rland›rmamas›d›r. Kom-pozit panellerde kullan›lanfiberler ise karbon, cam veseramik fiberlerdir. Bunlarailaveten kompozit malzeme-lerin bileflenleri olarak pol-yamid, polyester ve polipro-pilen fiberler de kullan›labil-mektedir. [13]

Cam Fiber KompozitlerYap›sal takviyeler için temelcam kompozisyonlar› E cam,S cam ve S-2 camd›r. Tan›m-lamada bulunan harf, ilgili ya-p›n›n kullan›m yerine iflaretetmektedir (örne¤in E elek-triksel, C kimyasal ve S yük-sek dayan›m gibi). E cam, ki-reç-alumina-borsilikat te-mellidir ve genifl ölçüde plas-tik matrikslerde kullan›lmak-tad›r. Ço¤u örülmüfl kumafl-lar, bu cam türünden üretil-mektedir. Oldukça iyi çekmeile basma dayan›m› ve rijitli¤esahiptir. Ancak darbe dayan›-m› oldukça zay›ft›r. S cam, bir

silika-alumina-magnezyumkompozisyonundan oluflmak-tad›r ve çekme dayan›m›n› iyi-lefltirmek için gelifltirilmifltir.S cam kumafl olarak daha azkullan›lmaktad›r. Daha çokkritik askeri veya havac›l›kalanlar›ndaki kompozit uygu-lamalar›nda, yüksek mukave-meti, uniform olmas› ve yap›-sal bütünlü¤ü aç›s›ndan ter-cih edilmektedir. S-2 cam› birsilika-alumina-magnezyumcam formülasyonuna sahiptirve performans özellikleri Scam’a benzerlik göstermesi-ne ra¤men, bu karakteristik-leri üçte bir oran›nda bir mali-yet ile sunmaktad›r. Bu mali-yet fark›ndan dolay›, S-2 cammühendislik yap›lar›nda, S cam’›n yerini alabilecek cid-di bir rakiptir. Yine S-2 cam ilehemen hemen eflde¤er olan Rcam› mevcuttur. E cam›n he-men hemen iki kat› çekmedayan›m› sergileyerek, birmiktar daha yüksek olan birmodüle sahiptir. Daha çok Av-rupa’da askeri amaçl› kulla-n›lmaktad›r. C cam türü en iyikimyasal direnci gösterir. Te-mel olarak lamine yap›lar›nd›fl tabakas›nda yüzey kapla-mas› olarak kullan›larakkimyasal tanklar›nda ve suborusu uygulamalar›nda ter-cih edilir. Tablo 2’de, farkl›reçinelerin kullan›lmas› ve

S-2 cam› ile takviyelendiril-mesi sonras› elde edilenkompozitlere ait V50 balistikkoruma limitleri verilmifltir.Performans aç›s›ndan kul-lan›lan matriks ile cam-re-çine arayüzeyinin özelli¤iönemlidir.

Aramid FiberKompozitlerAramid fiberler, 1970’lerinbafllang›c›nda ilk kez ticariürün olarak ortaya ç›kt›kla-r›nda, mevcut di¤er tüm tak-viye malzemeleri aras›nda,en yüksek mukavemet–a¤›r-l›k oran› üstünlü¤üne sahip-tiler. E.I. du Pont de Nemours& Company taraf›ndan, Kevlar ticari ismi alt›nda üre-tilen ilk aramid fiberlerin, ön-celikli olarak araç lasti¤i veplastiklerin takviyesinde kul-lan›lmas› amaçlanm›flt›. Dü-flük a¤›rl›k, yüksek mukave-met ve yüksek sertlik gibiözellikleri kompozit malze-me, balistik malzeme, araçlasti¤i, kablo, halat, yanmazmalzeme ve koruyucu giysigibi uygulamalar›n geliflmesi-ne neden olmufltur. Dahasonralar› di¤er para-aramidfiberler, Accordis BW taraf›n-dan Twaron, Teijin taraf›ndanTechnora ve bir çok çeflit Kev-lar fiberler de dahil olmaküzere gelifltirilmifltir. [12]

ANAL‹Z

54


Hafiflikleriyle öne ç›kan kompozit z›rhlar, dünya çap›nda güvenlik kuvvetleritaraf›ndan kullan›lan, z›rhl› Land Rover gibi araçlara ek koruma sa¤lamak için detercih edilmektedir.

©O

tokar

Spectra Fiber KompozitlerSpectra, fiber teknolojisindegelifltirilmifl güncel bir mal-zemedir. Bu malzeme, yük-sek seviyede yönlendirilmiflpolietilen fiberler olup AlliedSignal Co. taraf›ndan geliflti-rilmifltir. Spectra, tok oldu¤ukadar düflük yo¤unlu¤a sahipbir fiber yap›s›na sahiptir. Buözelli¤i ile darbe dayan›m›nadirençlidir ve yüksek çekmemukavemet de¤erleri göste-rebilmektedir. Aramid fiber-lere k›yasla daha düflük yo-¤unlukta üstün mekanik özel-liklere sahip olmas› kullan›-m›n› yayg›n k›lm›flt›r. Ameri-kan Ordusu bu tür bir malze-meyi kullanarak daha hafifmi¤fer üretimini gerçeklefltir-mifltir. Tüm bunlar›n d›fl›nda,bu malzeme hava araçlar›ndakullan›lacak z›rh malzemesiolarak da idealdir. [7]

Polimer Nano KompozitlerPolimerlerin organik veyainorganik herhangi bir dolguile takviyelendirilmesi, mo-dern malzeme üretimindeyer almaktad›r. Polimeriknano kompozitler, dolgulupolimerlere veya polimer ka-r›fl›mlar›na alternatif malze-melerdir. Geleneksel poli-mer kompozitlerde, takviyeeleman› ço¤unlukla mikron

boyutlar›ndad›r. Nano kom-pozit malzemelerde ise ikin-cil bileflenin en az bir boyutunano büyüklüktedir. Dolgueleman›n›n en küçük boyuttaolmas›, matriks içerisinde enfazla yüzey alan›nda etkile-flim gösterir. Dolgu-matriksarayüzeyi, kompozit malze-menin tüm fiziksel ve kimya-sal özelliklerini do¤rudankontrol eder.Polimerik nano kompozitler,bafll›ca 4 gruba ayr›l›rlar.1 Nano kil takviyeli

kompozitler,2 Karbon nano tüp takviyeli

kompozitler,3 Nano fiber takviyeli

kompozitler ve 4 ‹norganik partikül

takviyeli kompozitler.Bu kompozitlerin sahip oldu-¤u birbirinden farkl› mekaniközellikler, polimer esasl› ba-listik uygulamalar›nda gele-cek vaat etmektedir. [3]

Köpük PolimerlerYap›sal ve sentaktik köpük-ler, penetrasyona veya pat-latma etkisine dirençli mal-zemeler olarak kullan›labil-mektedir. Sentaktik köpük-ler cam, plastik, seramik ve-ya karbon mikrokürelerinepoksi, polyester, polistren,polikarbonat veya poliüretangibi termoset veya termop-lastik reçineler içerisinde gö-

mülmesi ile elde edilir. Poli-üretan gibi baz› reçinelerinalev alma ve kimyasal direnç-leri oldukça iyidir. Köpüklerinyo¤unlu¤u kar›fl›m içerisin-deki mikrokürelerin hacimseloran›na ba¤l› olarak de¤ifle-bilmektedir. Penetrasyonadayan›ml› sistemlerde, kö-pükler normal olarak lamina-t›n iç bilefleni olarak kullan›l›rve penetratörün etkinli¤iniazaltmak amac› ile enerji so-¤urmas›n› sa¤lar. Patlamaetkisinde ise do¤rudan flokdalgalar›n› sönümleyecektarzda davran›r. [7]

Kompozit MalzemelerinBalistik Performans›Dinamik yüklenme koflulla-r›nda malzemelerde meyda-na gelen hasar›n anlafl›lma-s›nda teorik / say›sal ve pra-tik çal›flmalar efl zamanl› ya-p›labilmektedir. Balistik dar-be analizlerinde, ard›fl›k ger-çekleflen olaylar›n iyi anlafl›l-mas› beklentilerin karfl›lan›pkarfl›lanamad›¤› veya sonuç-lar›n do¤rulu¤u aç›s›ndanönem kazanmaktad›r. Balis-tik darbe s›ras›nda, hedefmalzeme üzerine ani bir ba-s›nç yüklemesi olup, darbeyemaruz kalan z›rh malzemesive mermi, bu etkiyi kendiiçinde iletmeye zaman bula-mamaktad›r. Bu durumda,kat› malzeme içinde ilerle-

yen bir flok dalgas›n›n olufl-mas› kaç›n›lmazd›r. Geomet-ri, a¤›rl›k, darbe h›z› ve çeflit-li malzeme özellikleri gibipek çok faktöre ba¤l› olarakde¤iflen flok dalgalar›, yük-sek seviye s›k›flt›rma, gen-leflme veya kayma oluflumu-na neden olmaktad›r. Ortayaç›kan yüksek bas›nç yükleri,metal gibi malzemelerin da-yan›m s›n›rlar›n›n çok üstün-de oldu¤undan, malzemeak›flkan bir davran›fl göster-mektedir. Ayr›ca s›k›flma vebuna ba¤l› olarak ortaya ç›-kan yüksek enerji nedeni ile›s›nma ve ani bölgesel s›cak-l›k art›fllar› elde edilmekte-dir. [14] Atapek ve Karagöztaraf›ndan yap›lan, su veril-mifl ve temperlenmifl çelik-lerin balistik davran›fl› üzeri-ne bir çal›flma, yukar›da veri-len tüm mekanizmalar› mik-roskobik incelemeler ile or-taya koymufltur. Yap›lan buçal›flmada, yüksek kinetikenerjili bir mermi ile çeli¤inetkilefliminde, penetrasyondo¤rultusu boyunca anamatriks mikroyap›s›n›n de-¤iflti¤i, dinamik rekristalizas-yona ek olarak termal yumu-flaman›n gerçekleflti¤i, mer-mi etkileflimi ile aç›¤a ç›kanyüksek ›s› nedenli adyabatikkayma bant yap›lar›n›n yan›s›ra çelik ön yüzeyinde gev-rek k›r›lma, mermi ilerleme

ANAL‹Z

56


©U

S A

rmy

HMMWV’nin silah istasyonu, cam ve polikarbonat saydam z›rh konusunda bir örnek olarak verilebilir.

hatt› boyunca plastik ak›fl›nmeydana geldi¤i gözlenmifl-tir. [15] Tüm bu karmafl›k di-namik yüklemenin, saniyeninbinde birinden daha k›sa birzaman dilimi içinde olup bit-mesi, hem test yöntemleri-nin hem de analizlerin ger-çeklefltirilmesini ve de¤er-lendirilmesini zorlaflt›rmak-tad›r. [14]Balistik darbe esnas›nda in-san vücudunu yaralanmalarakarfl› korumak amac› ile ta-sarlanan yelek, kask ve mi¤-fer gibi koruyucular, genel-likle aramid veya polietilengibi yüksek dayan›ml› poli-mer esasl› fiberler kullan›la-rak üretilir. Balistik darbeyekarfl› insan güvenli¤ini sa¤-lamada koruyucu ekipman-lardan istenen en önemliözellik, çarpan kinetik enerji-li mühimmat›n / parçac›¤›nkoruyucu ekipman› delipgeçmemesidir. [16]Bir darbe olay›na malzeme-nin karfl› koyma yetene¤i,mermiyi köreltmek için ge-rekli olan sertlik seviyesi ilebelirlenir. Bu da seramik vekompozitlerde gevrek k›r›l-ma, baz› metallerde ise plas-tik deformasyon içeren birdeformasyon prosesi ileenerji so¤urma yetene¤inibelirten hasar gerinimineba¤l›d›r. Kompozit malzeme-lerin enerji so¤urmas›, asl›n-da gevrek mikroçatlama ola-y›na ba¤l›d›r. Bu, en büyükenerji so¤urulmas›n›n dahaçok fiberlerin hasar gerini-miyle kontrol edildi¤i anlam›-na gelir. Fiberler bir kere k›-r›ld›¤›nda, z›rh hasara u¤rarve daha fazla enerji so¤uru-lur. Termoplastik fiberlerde-ki yüksek mukavemet veyüksek uzama sayesindekompozitlerin, fiberlerin çe-kilmesi ve plastik deformas-yonuyla enerji so¤urmas›beklenir. Fiberlerin matrikssistemine ba¤land›¤› fiberlikompozitler için, k›r›lma pro-sesinin iki farkl› fazda ger-çekleflti¤i düflünülür. Balistikolay›n yüksek h›z›; dinamiketkilerin merminin saplan-

mas› için hedefe zaman b›-rakmamas› anlam›na gelir.‹lk olarak mermi bask›ya vekesme kuvvetine neden ola-rak malzemeyi penetrasyonau¤rat›r. Mermi yavafllayarakplakay› deforme etmeye bafl-lar ve plaka e¤ilir. Bu ise çek-me uzamas›n›, delaminasyo-nu ve fiberlerin çekilmesiniart›r›r. Ayn› koflullarda, S-2cam fiberli kompozitler E cam›ndan daha iyiyken, ha-sara karfl› daha yüksek mu-kavemetleri nedeniyle genel-likle cam fiberli kompozitlerkarbon fiberlerden daha üs-tündür. Enerji so¤urulmas›,alansal yo¤unlu¤un bir fonk-siyonu olarak düflünüldü¤ün-de, karbon daha iyi rekabeteder ve bu, düflük a¤›rl›kl›z›rhlar söz konusu oldu¤un-da anahtar faktördür. Birkompozit panelin mutlakperformans›, laminattaki fi-ber hacim oran›n›n art›r›lma-s›yla gelifltirilir. Bununla bir-likte, verilen bir koruma sevi-yesi için alansal a¤›rl›k gözönüne al›nd›¤›nda, yüksekhacim oran› çok fazla isten-meyebilir. [5]

Sonuçlar ve ‹leri Bak›flBu makalede, tehdit seviye-sine ba¤l› olarak korumaamaçl› polimer ve polimermatriksli kompozitler örnek-lenmifltir. Yeni yüzy›l muha-rebelerinde balistik koruma-n›n ne denli önemli oldu¤ugöz önüne al›nacak olunursa,bu tür malzemelerin üretile-bilirli¤i ve daha yüksek po-tansiyelde var olufllar› önemkazanacakt›r. Ülkemiz stra-tejik malzeme üretimindeson y›llarda baflar›l› bir grafikyakalam›fl ve uluslararas›savunma malzemeleri paza-r›nda da yer alabilmifltir. Ma-kaleye konu olan polimer vepolimer matriksli kompozitmalzemelerde de yüksek ni-telikte ulusal ürünlerin varolmas›, modern savunmamalzemelerinin takibi veüretimi konusunda olumluad›mlar›n at›ld›¤›n› göster-mektedir. [17]

57


©U

S A

ir Force

S-2 cam fiberi, uçak kanatlar›n›n hücum ve firar kenarlar›nda da kullan›l›yor.

KAYNAKÇA[1] fi. H. Atapek, fi. Polat, “Seramik ve seramik matriksli kompozitlerin balistik

özellikleri”, MSI Dergisi, 75, 38-44, 2012.[2] V. Madhu, T. B. Bhat, “Armour protection and affordable protection for futuristic

combat vehicles”, Defence Science Journal, 61(4), 394-402, 2011.[3] R. V. Kurahatti, A. O. Surendranathan, S. A. Kori, N. Singh, A. V. R. Kumar, S.

Srivastava, “Defence applications of polymer nanocomposites”, Defence Science Journal, 60(5), 551-563, 2010.

[4] D. J. Sandstrom, “Armor/anti-armor materials by design”, Los Alamos Science, 17, 36-50, 1989.

[5] ‹. Ö. Gündüz, “Seramik takviyeli polimer matriksli kompozitlerin üretimi ve balistik özelliklerinin de¤erlendirilmesi”, Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi,Fen Bilimleri Enstitüsü, Metalurji ve Malzeme Mühendisli¤i Ana Bilim Dal›, Kocaeli, 2009.

[6] R. Huyett, “Advanced transparent polymer development for lightweight transparentarmor”, US Army Ground Vehicle Survivability Symposium, Proceedings, 15-25, Monterey, CA, 29 March-01 April 1999.

[7] B. D. Craig, R. A. Lane, W. G. Babcock, “A state of the art report : blast and penetration resistant materials”, Report number : AMPT-26, AMPTIAC, USA, 2001.

[8] S. C. Wright, N. A., Fleck, W. J. Stronge, “Ballistic impact of polycarbonate – anexperimental investigation”, International Journal of Impact Engineering, 13(1), 1-20, 1993.

[9] http://atmsp.whut.edu.cn/resource/pdf/4004.pdf [10] A. J. Hsieh, D. DeSchepper, P. Moy, P. G. Dehmer, J. W. Song, “The effects of

PMMA on ballistic impact performance of hybrid hard/ductile all-plastic- and glass-plastic-based composites”, Army Research Laboratory, ARL-TR-3155, 2004.

[11] A. J. Hsieh, P. Moy, F. L. Beyer, P. Madison, E. Napadensky, J. Ren, R. Krishnamoorti,“Mechanical response and rheological properties of polycarbonate layered-silicatenanocomposites”, Polymer Engineering & Science, 44(5), 825-837, 2004.

[12] Ö. Memifl, “Balistik amaçl› fiber takviyeli polimer matriksli kompozitler”, Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Metalurji veMalzeme Mühendisli¤i Ana Bilim Dal›, Kocaeli, 2009.

[13] A. Çay, G. Süpüren, Z. E. Kanat, T. Gülümser, I. Tarakç›o¤lu, “Balistik lifler -I-”,Tekstil ve Konfeksiyon, 4, 232-236, 2007.

[14] T. K. Demircio¤lu, C. Candan, ‹. Ay, “Organik matrisli kompozit malzeme kullan›larakoluflturulan hibrit z›rh plakas›n›n terminal balistik özellilerinin incelenmesi”, I. Ulusal Ege Kompozit Malzemeler Sempozyumu, Bildiri No :16, ‹zmir, 17-19 Kas›m 2011.

[15] fi. H. Atapek, fi. Karagöz, “Ballistic impact behaviour of a tempered bainitic steelagainst 7.62 mm armor piercing projectile”, Defence Science Journal, 61(1), 81-87, 2011.

[16] M. Turan, “Tabakal› kompozit malzemelerde yüksek h›zl› darbe hasar›”, Mühendis ve Makina, 48, 575, 3-8, 2007.

[17] http://www.nurolteknoloji.com/tr/sektorler/savunma-sanayi.html

Son dönemde arka arka-ya görev ald›klar› pro-jelerle ad› savunma sa-

nayimizdeki ilklerle birliktean›l›r hale gelen Kale Grubuflirketleri, bu sefer de KaleHavac›l›k ile turbojet motorgelifltirmek üzere kollar› s›-vad›. Türk Savunma ve Hava-c›l›k Sanayisi’nde devrim ya-ratacak nitelikte oldu¤u vur-gulanan “Turbojet Motorlar›nGelifltirilmesi Projesi”nin im-za töreni, Kale Havac›l›k’›n,‹stanbul Tuzla Deri ve En-düstri Serbest Bölgesi’ndebulunan tesislerinde, MilliSavunma Bakan Yard›mc›s›H. Kemal Yard›mc› ve Savun-ma Sanayii Müsteflar› MuradBayar ile Kale Grubu’nun

hiçbir etkinli¤ini kaç›rmayan,varl›¤› ve yapt›¤› konuflma-larla da herkesi neflelendir-meyi ve heyecanland›rmay›baflaran Kale Grubu Kurucu-su ve Onursal Baflkan› Dr. ‹b-rahim Bodur’un da kat›l›m›y-la gerçeklefltirildi.Kale Havac›l›k taraf›ndanyüzde 100 yerli olanaklarkullan›larak tasarlanacak veilk etapta güdümlü füzelerinsevk sistemi olarak kullan›l-mas› planlanan turbojet mo-torun gelifltirilmesi süreciyleilgili detaylar›, imza törenin-de aç›l›fl konuflmas›n› yap-mak üzere kürsüye ç›kan,Kale Grubu Teknik GrupBaflkan› Osman Okyay kat›-l›mc›lara aktard›.

Türk Havac›l›k Tarihinde Bir ‹lke ‹mza At›lacakTurbojet motorunun tasar›mve gelifltirilmesi süreçlerin-deki yüzde 100 yerlilik oran›-na, “Türk havac›l›k tarihindesadece yerli olanaklar kulla-n›larak bir ilke imza at›lacak”diyerek vurgu yapan Okyay,gelifltirilecek ilk motorun,güdümlü füzelerin sevk sis-temi olarak görev yapaca¤›-n›, akabinde ise tasar›mdayap›lacak küçük modifikas-yonlarla insans›z hava arac›(‹HA)’lar›n ve küçük s›n›f ha-va araçlar›n›n da sevk siste-mi olarak kullan›labilece¤inibelirtti. Turbojet motorlar›n,füzelere ve uçaklara yüksek

güvenilirlik ve verim sa¤lad›-¤›n›, ayr›ca h›zl› egzoz gazla-r›n›n oluflturdu¤u itki saye-sinde sevk ettikleri platformadaha yüksek h›zlarda uçuflkabiliyeti sundu¤unu aç›kla-yan Okyay, projenin “Gerek-sinim Analizi”, “Ön Tasar›m”,“Detay Tasar›m”, “PrototipÜretim” ve “Kalifikasyon” ol-mak üzere 5 aflamas›n›, top-lam 48 ayda tamamlamay›hedeflediklerini söyledi. Tur-bojet ve turbofan motorlar›nilk girifl seviyesi olarak de-¤erlendirdikleri bu projenin,gelecekte milli olarak geliflti-rilmesi planlanan daha bü-yük motor projeleri içinönemli bir mühendislik te-meli oluflturaca¤›n› belirten

ÖZEL HABER

58


Turbojet Motor da Kale Grubu’na Emanet

Savunma Sanayii ‹cra Komitesi’nin 5 Ocak’ta gerçeklefltirilenson toplant›s›nda, Hava Kuvvetleri Komutanl›¤›n›n turbojetmotor ihtiyac›n› karfl›lamak üzere bafllat›lan Ar-Ge projesikapsam›nda al›nan tekliflerin de¤erlendirilmesininard›ndan, Kale Havac›l›k ile sözleflme görüflmelerine bafllanmas›nakarar verilmiflti. Akabinde kollar›n› s›vayan ve h›zla süreçleri tamamlayan Kale Havac›l›k yetkilileri, 22 fiubat’ta, Savunma Sanayii Müsteflarl›¤› (SSM) ilemasaya oturarak “Turbojet Motorlar›n Gelifltirilmesi Projesi”ne imza att›.Naile BAYRAKTAR / [email protected]

©M

SI

Derg

isi

Okyay, proje kapsam›nda ya-p›lacak çal›flmalar› ve geliflti-rilecek alt sistemleri ise flöy-le s›ralad›:� Motor Kontrol Yaz›l›m›

Tasar›m›� Motor Kontrol Elektronik

Tasar›m›� Alternatör Tasar›m›� Elektrik Do¤rultucu

Tasar›m›� Piroteknik Ateflleyici

Tasar›m›� Turbo Makina

(Kompresör, Türbin, fiaft)Tasar›m›

� Yanma Odas› Tasar›m›� Yak›t Pompas› Tasar›m›� Oransal Yak›t Valfi

Tasar›m›Proje kapsam›nda 9 adet tek-nik çal›flma grubu oluflturu-laca¤›n› ve toplam 47 mühen-dis ve akademisyen ile 10 tek-nisyenin görev alaca¤›n› ver-di¤i bilgilere ekleyen Okyay,projede ayr›ca ‹stanbul Tek-nik Üniversitesi ve TÜB‹TAKile de çal›flmalar gerçekleflti-rilece¤ini söyledi. Proje için,Kale Havac›l›k’›n mevcut üre-tim kapasitesine ek olarak,sadece araflt›rma ve gelifltir-me faaliyetlerindeki prototipimalatlarda kullanmak üzereyeni bir de Ar-Ge laboratuvar›kurulaca¤›n› aç›klayan Okyay,proje süresince15 adet altsistem ve 11 adet de sistemtesti olmak üzere, toplam 26adet genifl kapsaml› testingerçeklefltirilece¤ini de söz-lerine ekledi. Çok say›da mü-hendislik aflamas›ndan geçi-lecek proje sonunda gelifltiri-lecek prototip motorun itkiaral›¤›n›n, 3000 ila 3600 Naras›nda olmas› bekleniyor.

Dr. Bodur: “Milli Bir Görev”Okyay’dan sonra kürsüye ç›-kan ve Kale Grubu’nun sa-vunma sanayisinde geçmi-flinden ve yürüttü¤ü projeler-den k›sa k›sa bahseden KaleGrubu Kurucusu ve OnursalBaflkan› Dr. ‹brahim Bodurflunlar› söyledi:“Bugün imzalayaca¤›m›z buproje, maddi de¤er olarak

mütevaz› fakat mana olarakçok büyük önem tafl›makta-d›r. Her zaman söyledi¤im gi-bi, biz, Kale Grubu olarak sa-vunma sanayisinde bulunma-y› milli bir görev olarak kabulediyoruz. Biz bu sektöre karamaçl› ve geçici bir gaye ilede¤il, kal›c› ve bu alanda damerkez olmak, savunma sa-nayimizin milli vasf›na önemlikatk›larda bulunmak amac›y-la girmifl bulunuyoruz.”Dr. Bodur, konuflmas›n›n so-nunda; “Bugün imzalayaca-¤›m›z Turbojet Motorlar›n›Gelifltirilme Projesi, Türki-ye’de at›lacak yeni ve önemlibir ad›m›n bafllang›c› olacak-t›r. Bu proje, tamamen yerlisermayeye sahip Kale Hava-c›l›k flirketimiz taraf›ndangelifltirilecek ve böylece ilkmilli jet motorunu gelifltir-

me flerefi de bize nasip ola-cakt›r. Bu projenin tafl›d›¤›manay› gayet iyi anl›yoruz vehiç flüpheniz olmas›n ki bunuda Allah’›n izniyle en k›sa sü-rede gerçeklefltirece¤iz. Buproje, ileride Türk milli jetmotor sanayisinin alt yap›s›n›teflkil edecektir.” diyerekkürsüyü Savunma SanayiiMüsteflar› Murad Bayar’a b›-rakt›.

Kale Havac›l›k Zor Bir ‹fle ‹mza Att›Dr. Bodur’un konuflmas›naat›fta bulunarak sözlerinebafllayan Bayar, savunmasanayisinde, SSM’nin arad›¤›kurulufllar›n Kale Kal›p gibiköklü ve bu sektörde kal›c›olacak kurulufllar oldu¤unu,Dr. Bodur’un anlatt›¤› geçmi-

flin ise güven verici bir geç-mifl oldu¤unu belirtti. Savun-ma sanayisi projelerinde birdefal›k bir iflin olmad›¤›n›,her iflin ülke savunmas›yla il-gili oldu¤unu ve dolay›s›ylasüreklilik gerektirdi¤ini vur-gulayan Bayar, çal›flacaklar›kurulufllar›n bu güven efli¤iniaflmak zorunda oldu¤unu veKale Grubu flirketlerinin bu-nu y›llar önce aflt›¤›n› ve ardarda yapt›¤› projelerle deperçinledi¤ini söyledi.‹mzalanacak olan projeninasl›nda bir rekabet sonucuortaya ç›kt›¤›n› söyleyen Ba-yar, bu rekabette, gerek iflinmaliyeti gerekse de teknikboyutlar› ve süresiyle ilgili,devlet cephesi olarak proje-nin tamamen kendi menfaat-lerine uygun olarak hayata

geçirildi¤ini vurgulad›. Proje-nin s›radan bir üretim projesiolmad›¤›n›, teknolojik olarakzor bir iflin alt›na girildi¤inibelirten Bayar, güdümlü fü-zeler için önemli bir yetenekolan turbojet motoru imaleden firma dünyada birkaçtaneyi geçmedi¤ini de sözleri-ne ekledi. Gelifltirilecek bumotorun, flu anda TÜB‹TAKSAGE taraf›ndan gelifltirilmeçal›flmalar› devam eden SOMgüdümlü füzesinin de motoruolaca¤›n› üstü kapal› bir flekil-de ifade eden Bayar, flu an fü-zenin yurt d›fl›ndan al›nm›fl birmotor ile uçtu¤unu, en k›sasürede de bunu yerli motorlade¤ifltirmek istediklerini KaleHavac›l›k mühendis ve çal›-flanlar›na iletti.Konuflmas›n›n devam›nda,savunma sektöründeki ima-latç›lar de¤erlendirildi¤inde,

buran›n bir kamu sektörü ol-du¤u, burada hep devlet flir-ketlerinin oldu¤u fleklindeyanl›fl bir kan› oldu¤una dik-kat çeken Bayar, bugün itiba-riyle asl›nda çok de¤iflmifl birmanzara oldu¤unu, KaleGrubu flirketleri gibi Türki-ye’nin ciddi sanayi kuruluflla-r›n›n bu sektörde üretim yap-t›¤›n›, teknoloji gelifltirdi¤inive yeni ürünlere imza att›¤›-n›n alt›n› çizdi. Modern MilliPiyade Tüfe¤i projesini örnekgösteren Bayar, bu ürünlerin,bugün küçük bir Ar-Ge proje-si gibi görünseler de yar›nmilyonlarca adet üretilece¤i-ni, hatta sadece Türkiye içinde¤il ihraç da edilece¤i içinsay›n›n çok daha artaca¤›n›söyleyen Bayar, projenin as›lboyutlar›n›n o zaman ortayaç›kaca¤›n› belirtti. Türk sana-yisi aç›s›ndan, yap›lan bu ça-l›flmalar›n da yayg›n bir taba-na oturmas›n› istediklerini di-le getiren Bayar, yan sanayiyeçok önem verdiklerini ve bü-tün ana kurulufllardan yansanayiyle güçlü flekilde çal›fl-malar›n› beklediklerini herkonuflmas›nda oldu¤u gibi birkez daha vurgulad›.Son olarak kürsüye ç›kanMilli Savunma Bakan Yar-d›mc›s› H. Kemal Yard›mc› dak›sa bir konuflma yapt› veSOM füzelerindeki yabanc›menfleli motorlar›n yerlilefl-tirilmesi amac›yla gerçek-lefltirilen bu projenin, yerlisanayimize büyük katk› sa¤-layaca¤›n› söyledi. Kale Gru-bu’nun yapt›¤› gibi, ülkemizi,savunma sanayisi alan›nda,yurt d›fl›na ba¤›ml› hareketetmekten kurtaracak ve ye-nilikleri takip eden bütün ça-l›flmalar› desteklediklerinibelirten Yard›mc›, bu ve ben-zer projelerin say›lar›n›n daartmas›n› temenni etti.Kale Grubu çal›flanlar›na,baflta Dr. ‹brahim Bodur ol-mak üzere, teflekkür edenYard›mc›’n›n konuflmas›n›müteakip “Turbojet Motorla-r›n Gelifltirilmesi Projesi”ninsözleflmesinin imzalanma-s›yla tören sona erdi.

59


©K

ale

Havac›l›k

ÖZEL HABER

60

Türk Silahl› Kuvvetleri(TSK)’nin planl› tatbi-katlar›ndan biri olan

ve 21-23 fiubat tarihleri aras›nda gerçeklefltirilenK›fl-2012 Tatbikat›'n›, 3’üncüOrdu Komutan› OrgeneralAhmet Turmufl yönetti. Ak-baba Da¤› eteklerindeki at›flalan›nda düzenlenen tatbi-kata, Kara ve Hava Kuvvetle-ri ile Özel Kuvvetler Komu-tanl›¤›na ba¤l› birlikler kat›l-d›. Tatbikat, 3’üncü Ordu Ko-mutanl›¤›n›n koordinatörlü-¤ünde, 9’uncu Kolordu Ko-mutanl›¤› taraf›ndan, HavaKuvvetleri Komutanl›¤› veÖzel Kuvvetler Komutanl›¤›-n›n da kat›l›m›yla müflterek,çift tarafl›, fiili ve at›fll› ola-rak icra edildi. Tatbikat gö-rüntüleri, Türkiye genelin-deki tüm ordu ve kolordukarargâhlar›ndan da eflza-manl› olarak izlendi.TSK’n›n, Birinci Dünya Sava-fl›’nda, yaklafl›k 60.000 kay-b›n verildi¤i ve binlerceaskerin donarak ölü-müyle sonuçlanan Sar›-kam›fl facias›ndan ç›-kard›¤› dersleri desergiledi¤i tatbikat›nmaksad›; “Birlikle-rin kar ve fliddetliso¤uklarda, at›fl

dahil muharebe im-kan ve kabiliyetlerini

denemek, muharebesahas›n› tüm boyutla-r›yla canland›rarakatefl ve manevran›n

senkronizasyonunuart›rmak, birliklerin


K›fl-2012 Tatbikat›’nda Üniformal› Cumhurbaflkan›

Görevdeki beflinci y›l›nda ilk kez bir tatbikata kat›lan

Cumhurbaflkan› Abdullah Gül, Kars’ta gerçeklefltirilen

K›fl-2012 Tatbikat›’n›n 23 fiubat’ta icra edilen Seçkin Gözlemci

Günü’nde, bas›n›n karfl›s›na kamuflaj ile ç›kt›. Baflbakan

Yard›mc›lar› Bülent Ar›nç ve Beflir Atalay ile Milli Savunma

Bakan› ‹smet Y›lmaz’›n da kamuflaj giydi¤i tatbikatta ayr›ca

Genelkurmay Baflkan› Orgeneral Necdet Özel, Kara Kuvvetleri

Komutan› Orgeneral Hayri K›vr›ko¤lu, Deniz Kuvvetleri

Komutan› Oramiral Murat Bilgel, Hava Kuvvetleri Komutan›

Orgeneral Mehmet Erten ve Jandarma Genel Komutan›

Orgeneral Bekir Kalyoncu da Cumhurbaflkan› Gül’e efllik etti.Naile BAYRAKTAR / [email protected]

ASELSAN taraf›ndan gelifltirilen ENGEREK cihaz›, tatbikatta uçaklar taraf›ndan vurulacak hedeflerin iflaretlenmesi için kullan›ld›.

Tüm

Foto

¤ra

flar:

©M

SI

Derg

isi

61

k›fl flartlar›nda araziye yer-leflme, bar›nma, iafle, giyim,ikmal ve bak›m faaliyetlerigibi temel konulardaki e¤iti-mini ve beka kabiliyetini ge-lifltirmek” olarak aç›kland›.2177 personelin görev ald›¤›tatbikatta; üzerinden aflmafaaliyeti, kayakl› taarruz ha-rekât›, direnek noktas›na ta-arruz, meskûn mahallerdemuharebe, hava hücum ha-rekât›, ç›¤da arama kurtar-ma, mülteci ve yerindenedilmifllerin kontrolü ile ça-d›r kentin iflletilmesi, muha-rebe arama kurtarma hare-kât›, havadan ikmal, heli-kopter ve z›rhl› araç ile yara-l› tahliye faaliyetleri icraedildi. Ayr›ca, TSK’n›n bar›n-ma ve ikmal imkânlar›n›nk›fl koflullar›na uygunlu¤uda s›nand›.

Helikopter, havan toplar› veaskerin kat›l›m›yla kar üs-tünde taarruz ve savunma,ç›¤ alt›nda ve kar üstündearama kurtarma çal›flmala-r›n›n yap›ld›¤› tatbikatta, 4Cobra taarruz helikopterive 4 Sikorsky S-70 genelmaksat helikopteri de yerald›. Kara Kuvvetlerinin en-vanterinde bulunan Gözcü(Bayraktar) mini insans›zhava arac› ile keflif uçufluyap›lan tatbikat alan›nda,F-16 savafl uçaklar› daASELSAN ürünü ENGEREKlazer hedef iflaretleme ci-haz› ile iflaretlenen hedefle-ri vurdu. BMC taraf›ndanüretilerek TSK’ya teslimedilen K‹RP‹ may›na karfl›korumal› z›rhl› arac› da tat-bikat›n dikkat çeken unsur-lar› aras›nda yer ald›.

Gül’e “Nano” KamuflajK›fl-2012 tatbikat›n› izleyenCumhurbaflkan› Gül ve be-raberindeki heyet, tatbikatöncesinde, ‹nsani Yard›mTugay›’nda halkla bir arayageldi. Askeri kamuflaj vepostal giyen Cumhurbaflkan›Gül, “Her fleye haz›rl›kl› ol-mak gerek” dedi. TSK’n›n k›-sa süre önce kullanmayabafllad›¤› nanoteknoloji ürü-nü kamuflaj parka giyenCumhurbaflkan› Gül, Meh-metçi¤in karavanas›n› da in-celedi.Tatbikat› büyük k›vanç veonurla takip ettiklerini be-lirten Cumhurbaflkan› Gül,eme¤i geçen tüm TSK men-suplar›na teflekkür etti.Cumhurbaflkan› Gül, tatbi-kattan büyük bir gurur duy-du¤unu ifade ederek, “Çe-flitli flartlar alt›nda müflte-rek, fiili ve at›fll› olarak icraedilen bu tatbikat s›ras›nda,bütün kuvvetlerimizin nas›lbir koordinasyon içinde ol-du¤unu, nas›l etkin oldu¤u-nu, nas›l baflar›l› oldu¤unu,

e¤itimli oldu¤unu, dona-n›ml› oldu¤unu görmektençok büyük bir gurur duy-duk” dedi.Hava Kuvvetlerinin de kat›l-d›¤› tatbikat›n, TSK'n›n enzor flartlarda, en modernimkânlar› kullanarak muha-rebede nas›l baflar›l› olaca-¤›n› gösterdi¤ini belirtenCumhurbaflkan› Gül, tatbi-katta bir muharebede karfl›-lafl›labilecek her türlü olum-suzluklar› da devreye sokansenaryolar›n icra edildi¤inikaydetti.Cumhurbaflkan› Gül, Meh-metçi¤in en kötü flartlardanas›l savafl›laca¤›n› ve nas›lkazan›laca¤›n› gösterdi¤inibelirterek, flöyle devam etti:“Mazisi zaferlerle dolu, çokparlak olan Türk Silahl›Kuvvetlerimizin bundansonra da ihtiyaç oldu¤undaayn› baflar›y› gösterece¤in-den milletimizin hiçbir flüp-hesi yoktur. Asl›nda bütünbu haz›rl›klar, bütün bu tat-bikatlar, bütün bu harca-malar, bar›fl› temin etmekiçin yap›lmaktad›r.


Cumhurbaflkan› Abdullah Gül, tatbikat›n Seçkin Gözlemci Günü’ne kamuflajla kat›ld›.

Sikorsky S-70

Gözcü (Bayraktar) mini ‹HA

ÖZEL HABER

62

Biz bölgesinde bar›fl isteyen,istikrar ve güven da¤›tan je-neratör gibi bir ülkeyiz. Bü-tün arzumuz bölgemizdehuzurun, güvenli¤in, istikra-r›n olmas› ve bunun üzerin-de de ifl birli¤inin geniflle-mesidir.Atalar›m›z›n söyledi¤i sözeminim hepimizin haf›zas›n-dad›r, ‘Haz›r ol cenge, isterisen sulh-u salah’. Dolay›-s›yla baz›lar›n›n yanl›fl yap-mas›n› önlemek istiyorsak,baz›lar›n›n gaflete düflmesi-ni önlemek istiyorsak onlar›cayd›rmam›z gerekir. Onlar›cayd›rman›n yolu da gerekti-¤inde en kötü flartlara, herfleye haz›r olmakt›r. Haz›rolmak da bir günlük ifl de¤il-

dir. ‹stenmeyen en kötüflartlar do¤du¤unda ülkemi-zin, vatan›m›z›n, devletimi-zin hakk›, hukukunu koruya-bilmek için uzun bir e¤itimgerekmektedir. Uzun bire¤itimde de büyük fedakâr-l›klar gerekmektedir. Devle-timizin büyük fedakârl›klar›sayesinde Türk Silahl› Kuv-vetleri en modern araçlarla,gereçlerle, silahlarla dona-t›lm›flt›r. En modern e¤itim-ler verilmektedir.”TSK personelinin disiplini-nin, kararl›l›¤›n›n ve kahra-manl›¤›n›n geçmiflte testedildi¤i gibi bugün de terör-le mücadelede ayn› flekildetest edildi¤ini ifade edenCumhurbaflkan› Gül, tatbi-

katta gördüklerinden de zi-yadesiyle mutlu oldu¤unudile getirdi.Cumhurbaflkan› Gül, Türki-ye'nin bar›fl ve huzur aray›fl›-n›n sadece bölgesinde de¤il,dünyan›n dört bir yan›nda dageçerli oldu¤unu dile getire-rek, bunun için uluslararas›alanda bar›fl› koruma faali-yetlerine TSK'n›n büyük birözveriyle kat›ld›¤›n› söyledi.98 y›l önce yaflanan Sar›ka-m›fl Harekât›’n› ve orada ve-rilen flehitleri hat›rlatanCumhurbaflkan› Gül, “Bizlertarihimize önem veririz vetarihimizi de okuruz. Amabugün, Türk askerinin buso¤ukta, 1,5 m karda, teçhi-zat›n›, azmini ve harekât ka-biliyetini görünce, tarihtenders ald›¤›m›z› ve ac›lar›unutmad›¤›m›z› bir kez dahagörüyorum. Bütün flehitleri-mizi rahmetle ve minnetlean›yorum” dedi.Cumhurbaflkan› Gül, bugünortaya ç›kan uluslararas› vebölgesel flartlar›n, askeri-politik yeni stratejilerin orta-ya ç›kmas›n› gerekli k›ld›¤›naiflaret ederek buna karfl›TSK'n›n kendisini yenilemesive modernlefltirmesinin ka-

ç›n›lmaz oldu¤unu vurgula-d›. Bunun da büyük bir azim-le gerçekleflti¤ini ifade edenCumhurbaflkan› Gül, TSK'n›nmodernleflmesini planlayanve gerçeklefltiren bütün ko-mutanlar› tebrik etti.

Özel’den de Sar›kam›fl VurgusuGenelkurmay Baflkan› Orge-neral Necdet Özel de tatbi-kat›n ard›ndan yapt›¤› ko-nuflmada, Cumhurbaflkan›Gül, Baflbakan yard›mc›lar›Bülent Ar›nç ve Beflir Atalayile Milli Savunma Bakan› ‹s-met Y›lmaz'›n tatbikat› izle-mesinin TSK'ya güç verdi¤i-ni söyledi.Orgeneral Özel, k›fl tatbikat-lar›n›n, birliklerin kar ve flid-detli so¤uklarda muharebeetme imkân ve kabiliyetleri-ni denemek, muharebe sa-has›n› tüm boyutlar›yla can-land›rarak birlik komutanla-r›n›n sevk ve idare yetenek-lerini gelifltirmek, y›l içindeyap›lan e¤itimlerin sonuçla-r›n› görmek, k›fl malzeme veteçhizat›n› denemek maksa-d›yla gerçeklefltirildi¤ini an-latt›.Tatbikatta birbirinden farkl›

sistemlerin bir arada, efl-güdüm içinde ve baflar›yla

idare edildi¤ini belirten Or-general Özel, tatbikat›namac›na ulaflt›¤›n› belirtti.Günümüzde harekât orta-m›ndaki her sistemin di¤ersistemlerle iliflki içinde ol-du¤unu anlatan OrgeneralÖzel, “Bu nedenle altyap›,planlama, icra, takip ve kon-trolde, müfltereklik zorunlu


BMC’nin K‹RP‹ may›nakarfl› korumal›z›rhl› arac› da tatbikatta görev yapt›.

ÖZEL HABER

64


hale gelmifltir. Türkiye'ninbirçok tehdit ve riskin yo-¤unlaflt›¤› bölgelerin mer-kezinde bulunmas›, bafltabirleflik ve müflterek hare-kât olmak üzere, TSK'n›nde¤iflik harekât ve türlerinibaflar›yla icra etmeye daimahaz›r olmas›n› zorunlu k›l-maktad›r. Bu nedenle bar›fldöneminden itibaren müfl-tereklik kültürümüzü gelifl-tirmemizin önemli oldu¤unudüflünüyorum” dedi.Orgeneral Özel, k›fl flartla-r›nda yap›lan tatbikatta ferdie¤itimin yan› s›ra birliklerinfiziki güç ve yetenekleriyleuygun teçhizat ve lojistikdeste¤in önemli oldu¤unadikkati çekerek, flunlar› kay-detti:“Geçen yüzy›l›n bafl›nda, bu-lundu¤umuz co¤rafyada icraedilen ve yak›n tarihimizdeçarp›c› örnekler teflkil edenSar›kam›fl Harekât› bu yöndeal›nabilecek derslerle dolu-dur. K›fl flartlar›, a¤›r yenilgi-lerin sebebi olabilece¤i gibibir kuvvet çarpan› haline dedönüfltürülebilir. Bunu sa¤-lamak için üst düzey bir e¤i-timle birlikte liderlik, yarat›-c›l›k ve inisiyatif kullanmabecerilerinin gelifltirilmesi,birliklerin en zor flartlardadahi muharebe ve beka kabi-liyetini artt›rabilecektir.

Türk Silahl› Kuvvetleri, bu-gün sahip oldu¤u niteliklipersonel ile geliflmifl silahve malzeme teçhizat›yladünyada ve bölgesinde çokönemli bir konumdad›r. Bukonumuyla dostlar›na güvenvermektedir. Türk Silahl›Kuvvetlerine tüm imkânlar›sa¤layan Türk milletine vedevlete flükranlar›m› sunu-yorum.”

Muharebe Sahas›n›nTahayyülü ÖnemliOrgeneral Özel, silah arka-dafllar›na da flöyle seslendi:“Muharebe sahas›n›n tahay-yülü önemlidir. Bir fleyi ta-hayyül edebilmek için yeter-li bilgi altyap›s›na sahip ol-mak gerekir. Do¤ru kararaulaflabilmek için iyi bir du-rum muhakemesi yapman›z,hasm›n›z› iyi tan›man›z, co¤-rafi faktörleri ve zaman› le-hinize kullanman›z flartt›r.”Muharebelerin zaman vemekân bak›m›ndan çok bo-yutlu ve karmafl›k hale gel-di¤ine dikkat çeken Orge-neral Özel, günümüzün veyak›n gelece¤in muharebe-lerinde erken ikaz ve ihba-r›n, bilgi, lazer ve mikrodal-ga teknolojisinin, medya,uluslararas› hukuk kuralla-r›, iç ve d›fl kamuoyu deste-¤inin, etkili lojisti¤in, mobil

kuvvetlerin önemle üzerin-de durulmas› gereken pa-rametreler oldu¤unu vur-gulad›.Orgeneral Özel, “Cayd›r›c›-l›k, So¤uk Savafl dönemindesay›sal askerlikle sa¤lan-m›flken, günümüzde iletiflima¤›ndaki geliflmeler, dünya-n›n siyasi ve ekonomik kon-jonktürü ve buna ba¤l› ola-rak askeri harekât›n hedefve özelliklerinde meydanagelen geliflmeler sonucun-da, baflka yetenekler ihtiyaçgöstermekte; özellikle siyasive ekonomik güç taraf›ndanyeterince desteklenemeyen

ve nitelikten ziyade niceli¤edayanan bir askeri güç, cay-d›r›c› olma vasf›n› yitirmek-tedir. Harbin nihai askerihedefine ulaflabilmesi, has-m›n azim ve iradesinin yokedilmesi, onun a¤›rl›k mer-kezinin etkisiz hale getiril-mesiyle mümkündür” dedi.Tatbikata kat›lan personeleçeflitli hediyeler veren Cum-hurbaflkan› Gül, alandan ay-r›lmadan kalpa¤›n› takt›.Cumhurbaflkan› Gül, Genel-kurmay Baflkan› OrgeneralÖzel ve kar kamuflaj› ile nö-bet tutan askerle hat›ra fo-to¤raf› çektirdi.

Cumhurbaflkan› Gül ve Genelkurmay Baflkan› Orgeneral Özel, nöbet tutan askerle hat›ra foto¤raf› çektirdi.

Tatbikata kat›lanMilli SavunmaBakan› ‹smetY›lmaz veBaflbakanYard›mc›lar›Bülent Ar›nç veBeflir Atalay dakamuflaj giydi.

GELECE⁄E DA‹R

66


Haz›rlayan: Dr. K. Burak [email protected]

ABD’nin deneysel (experimental) hava

araçlar› için kulland›¤› X s›n›fland›rmas›n›n son üyesi X-56A oldu. ABD Hava KuvvetleriAraflt›rma Laboratuvar› (Air Force ResearchLaboratory / AFRL), NASA ve Lockheed Martin ile birliktegelifltirdi¤i uça¤a X-56A tan›mlamas›n› 27 fiubat’ta atad›.‹nsans›z bir uçak olan X-56A, uzun ve ince yap›daki uçakkanatlar›nda yaflanan ç›rp›nt› (flutter) sorununu, uçufl kontrol sisteminin aktif müdahalesi ile giderme konusundadenemeler yapacak. Ç›rp›nt›, uçufl s›ras›nda, aerodinamikyüklerin etkisiyle kanat ve kuyruk bölümlerinde meydanagelen titreflimlerin, bu parçalar›n do¤al titreflim frekans›ndaolmas› durumunda, k›sa zamanda fliddetlenerek yap›salbütünlü¤ü bozmas› ile sonuçlanabilen bir sorun. Bu sorun,özellikle yüksek irtifalarda uçan uzun menzilli uçaklar›n inceve uzun kanatlar›nda önemli bir tasar›m ödünleflmesiyap›lmas›n› gerektiriyor. Yap›sal olarak ihtiyac›n ötesindesa¤lam bir kanat, daha çok a¤›rl›k anlam›na geliyor. X-56A’n›n araflt›raca¤› çözüm ise titreflimin bafllang›c›nda,

kontrol yüzeyleri ileyap›lacak yerinde müdahaleler iletitreflimi sönümlendirmek olacak.Böylece kanad›n gere¤inden fazla güçlendirilmesive dolay›s› ile a¤›rl›¤›n›n artmas›n›n önüne geçilecek. ‹ki adet JetCat P240 turbojet motoru ile güçlendirilen X-56A,yaklafl›k 8,5 m kanat aç›kl›¤›na ve 218 kg a¤›rl›¤a sahip.Uça¤›n kanatlar›n›n kolayca tak›l›p ç›kart›labilecek flekilde tasarlanmas› sayesinde, yap›lacak denemelerde de¤iflikkanatlar›n kullan›m› mümkün olacak. Denemelerin yaz aylar›nda bafllamas› planlan›yor. (Kaynak: AFRL)

Deneysel Uçaklar›n Son Üyesi: X-56A

ABD merkezi haber alma teflkilat› CIA’n›n özel sektörden teknoloji transfer edebilmesi için

1999 y›l› bafl›nda kurulan stratejik teknoloji yat›r›m flirketi In-Q-Tel, 15 fiubat’ta,

ReversingLabs adl› flirketle stratejik ifl birli¤ine girdi¤ini aç›klad›. In-Q-Tel, ReversingLabs’in

çal›flt›r›labilir bilgisayar programlar›n›n kodlar›n› analiz edip, ola¤and›fl› durumlar› (zararl›

eklentilerin olup olmad›¤› gibi) tespit eden teknolojisi ile ilgileniyor. ReversingLabs’›n

TitaniumCore platformu, kodun tamam›n› inceleyerek, tan›d›¤› ve tan›yamad›¤› kod parçalar›n›

belirliyor ve tan›mad›¤› kod parçalar›n›, zararl› yaz›l›m olabilece¤i varsay›m› ile ayr›nt›l› olarak

inceliyor. Di¤er firmalar›n ürünleri, bu yaklafl›mdan farkl› olarak, analizlerini, kodun içinde

do¤rudan zararl› yaz›l›mlar› arama yolu ile gerçeklefltiriyor. TitaniumCore, 100 terabayt

büyüklü¤ünde tan›ml› kod ve 30 terabayt büyüklü¤ünde zararl› kod veritaban› kullan›yor.

ReversingLabs’›n teknolojisinin, rakiplerine göre çok daha h›zl› sonuç verdi¤i belirtiliyor.

(Kaynak: In-Q-Tel).

CIA Zararl› Yaz›l›m Av›nda

ABD Deniz KuvvetlerininAr-Ge ofisi ONR,

fiubat ay› bafl›nda, Ar-Geçal›flmalar› uzun süredirdevam eden elektromanyetikrayl› top (ElectromagneticRail Gun)’un yeni bir prototipinin denemelerinebafllad›. Denemelerde kullan›lan silah, geçmifltehükümet araflt›rma laboratuvarlar› taraf›ndanüretilenlerden farkl› olarak,bu sefer endüstri taraf›ndanüretildi. BAE Systems üretimisilah, denemeler için 30 Ocak’ta

teslim edildi ve fiubat ay›nda,2 ay sürmesi beklenen denemelere baflland›. ‹lk

prototipin yan› s›ra ikinci bir elektromanyetik rayl› topprototipi, yeni nesil uçak

gemileri için elektromanyetikmanc›n›k (katapult) datasarlayan General Atomicstaraf›ndan üretilerek teslimedilecek. Bu arada bofl durmayanONR, elektromanyetik rayl›top için otomatik mühimmatyükleme sistemi ve ›s›l yönetim sistemi gelifltirilmesiiçin de kollar› s›vad›. Sistem tamamland›¤›nda,dakikada 10 mermiyi, 50 ila100 mil (92 – 185 km) menzile atabilmesiplanlan›yor. (Kaynak: ONR)

Elektromanyetik Rayl› Topta Endüstri de Devrede

©U

.S. N

avy p

hoto

by Jo

hn

F. W

illiam

s

©U

.S. A

ir Force

67


DARPA, fiubat ay›nda,

radyo frekans› (RF)

alan›nda üç tane Ar-Ge

projesinin ifllemlerini

bafllatt›. ‹lk proje ile ilgili

ça¤r›, 8 fiubat’ta yap›ld›.

Fixed Wireless At a

Distance (belirli mesafeden

sabit telsiz iletiflim) ad›

verilen proje, mobil

birliklerin kulland›¤›

haberleflme a¤lar›na

yönelik olarak kurguland›.

Sahrada kurulan mobil

askeri a¤lar›n, yaklafl›k

100 kullan›c›ya

eriflildi¤inde, hizmet

kalitesinde önemli bir

düflüfl yafland›¤›n› belirten

DARPA, bu tür sorunlar›n

sivil a¤larda yaflanmad›¤›na

dikkat çekiyor. Sivil a¤lar,

kalabal›k nüfuslar›n

bulundu¤u s›n›rl›

co¤rafyalarda çal›fl›yor

ve ticari baflar›lar› da yo¤un

kullan›ma ba¤l›. Bu

özellikler, genifl co¤rafyada

çal›flan ve hizmet kalitesini

korumak için az say›da

kullan›c›n›n ba¤lanmas›n›n

tercih edildi¤i askeri

a¤lar›n özelliklerinin tam

z›tt› gibi görünse de sivil

a¤lar›n bir özelli¤i

DARPA’n›n ilgisini çekiyor.

Sivil a¤lar›n nitelikleri,

asl›nda a¤ hizmetinin

kalitesinin düflmesi riskini

tafl›yor; fakat bu risk,

civardaki di¤er a¤lar›n

varl›¤› ile azalt›l›yor.

Kapasitesini dolduran a¤›n

iflletmecisi, komflu

a¤lardan hizmet alabiliyor.

DARPA, sivil dünyadaki

prensiplerden

yararlanarak, askeri üs

gibi korumal› bölgelerde

bulunan haberleflme

altyap›s›n›n, hava araçlar›

(özellikle ‹HA’lar) ve

ele geçirilen binalara

kurulacak destekleyici

haberleflme a¤lar› (DARPA

bunlar› “f›rsat” olarak

tan›ml›yor) ile 50 km ve

daha uzun mesafelere

kadar geniflletilebilece¤ini

düflünüyor. Proje

kapsam›nda yap›lacak

gelifltirme faaliyetlerinde,

üslerde bulunan

haberleflme antenlerinin

güçlerinin, yüksekliklerinin

ya da kazançlar›n›n

artt›r›lmas› da

gerekebilecek.

‹kinci proje, DARPA

taraf›ndan 10 fiubat’ta

duyurulan Mobile Hotspots

(mobil kablosuz eriflim

alanlar›) projesi. Muharebe

sahas›ndaki askerlere

dördüncü nesil (4G)

kablosuz iletiflim

teknolojilerini, ‹HA’lar›n da

yard›m› ile getirmeyi

amaçlayan proje, Galyum

Nitrür (GaN) yükselteçler

de kullanarak, E-band›

frekans aral›¤›nda

(71-86 GHz), 40 km

mesafede 1Gb/s veri iletim

h›z›na ulaflmay› hedefliyor.

WiFi, WiMAX, LTE gibi

sivil haberleflme

teknolojilerinin

kullan›laca¤› projede,

bu teknolojilerin ötesine

geçilmesi de amaçlan›yor.

DARPA’n›n 29 fiubat’ta

ça¤r›ya ç›kt›¤› Advanced

RF Mapping (RadioMap /

Geliflmifl RF Eflleme)

projesi ise telsiz gibi farkl›

amaçlarla kullan›lan ve

RF spektrumda çal›flan

cihazlar›n, elektronik harbi

destekleyecek flekilde

kullan›lmas›n› amaçl›yor.

Bu cihazlar›n, bulunduklar›

ortamdaki RF yay›n› tespit

edebilece¤inden hareket

eden DARPA, bu bilginin

üç amaçla

kullan›labilece¤ini

öngörüyor: spektrum

yönetimi yapmak,

elektronik harp teçhizat›na

sahip olmayan küçük

birliklere hizmet vermek

ve mevcut elektronik harp

sistemlerinin yeteneklerini

gelifltirmek. Öngörülen

amaçlara ulaflmak için,

cihazlara görev atayacak

ve cihazlardan verileri

toplayacak merkezi ya da

da¤›t›k bir düzene¤e de

ihtiyaç duyulacak. DARPA,

özellikle yaz›l›m tabanl›

telsizlerin bu konuda

önemli yetenekler

sunaca¤›n› düflünüyor.

(Kaynak: DARPA)

DARPA Radyo Frekans›ndaÇal›flan Sistemlere E¤iliyor

©D

AR

PA

©D

AR

PA

©D

AR

PA

GELECE⁄E DA‹R

68


Alman ve ‹sviçreli bilim adamlar›, fiubat ay›nda birbirlerinden ba¤›ms›z olarak yapt›klar› aç›klamalarla,

uzay çöpleri ile mücadeleye yönelik çözüm önerileriniduyurdular. ‹lk aç›klama, 6 fiubat’ta, Alman havac›l›k ve uzay merkezi DLR’den geldi. DLR, Avusturya’n›n Graz kentinde bulunan lazer istasyonunu kullanarak,yörüngedeki nesneleri ve nesnelerin yörüngelerini tespit etme denemesi yapt›. Avrupa için bir ilk olan bu denemede, 500 ila 1800 km irtifadaki yörüngelerdebulunan 20 farkl› nesne tespit edildi. Henüz büyüklü¤ümetre mertebesindeki nesneleri tespit edebilen sistem,daha güçlü lazer kullan›m›na geçilmesi ile 10 cm büyüklü¤ündeki nesneleri de ölçebilecek. DLR’nin hedefi,sistemin ölçüm yetene¤ini, 2014 y›l›nda 1 cm boyutundakinesneleri kapsayacak flekilde gelifltirmek. Bu amaçla,lazer sisteminin saniyede 1000 at›m yapacak flekildegelifltirilmesi çal›flmalar› halen sürdürülüyor. Önümüzdeki 10 y›ll›k süreçteki hedef ise daha da güçlü lazerler kullanarak tespit edilen nesneleri yavafllatmak ve dünyaya düflüfllerini tetikleyerekatmosferde yanmalar›n› sa¤lamak. Uzay çöpleri ilemücadelede ikinci aç›klama ise 15 fiubat’ta, ‹sviçre’den,EPFL (Ecole Polyrechnique Federale de Lausanne / LozanFederal Politeknik Üniversitesi)’de yerleflik ‹sviçre UzayMerkezi’nden geldi. CleanSpace One olarak isimlendirilenbir program bafllatan EPFL, uzay çöplerini temizleyecekbir uydu ailesi gelifltirecek. Programda çal›flan bilimadam› ve mühendisler, hedeflerine ulaflmak için üç teknolojik zorlukla bafla ç›kmalar› gerekti¤inin alt›n›çiziyorlar. Bunlardan birincisi, CleanSpace Onekapsam›nda f›rlat›lan uyduyu, uzay çöpü ile buluflmas›n›sa¤layacak bir yörüngeye oturtmak olacak. Bunun için uyduya konulacak, uygun boyutlu ve düflükmaliyetli bir itki sistemi gelifltirilmesi gerekecek. ‹kinci zorluk, uydunun uzay çöpünü yakalamas› olacak. Bu yakalaman›n gerçekleflece¤i flartlar› anlatmak için

EFPL, 630-750 km aras› bir yükseklikteki yörüngede uzay çöpünün saatte 28.000 km h›zla hareket etti¤i, bu hareketin yan› s›ra çöpün kendi etraf›nda da süreklidönüyor olabilece¤i örne¤ini veriyor. Yakalama mekanizmas›n›n bitkiler ya da hayvanlardan esinlenerektasarlanmas› planlan›yor. Son teknolojik zorluk da uydu ve uzay çöpünün atmosferde yanacak flekilde yönlendirilmesinin ve harekete geçmesinin sa¤lanmas›olacak. ‹lk denemenin baflar›l› olmas› halinde EFPL, uzay çöplerinin temizlenmesi konusunda hizmet vermeye bafllamay› planl›yor. Tasar›m, üretim, f›rlatma ve görevi tamamlama aflamalar›ndan oluflacak ilk denemenin 10 milyon ‹sviçre frank›na (yaklafl›k 19 milyon lira) mal olmas› ve 5 sene içinde tamamlanmas›öngörülüyor. ‹lk uydunun hedefi ise gerçek bir uzay çöpü de¤il, ‹sviçre’nin 2009’da f›rlat›lan Swisscube küpuydusu ya da onun kuzeni olarak nitelendirilen ve 2010’da f›rlat›lan Tlsat olacak.(Kaynak: DLR ve EFPL)

Uzay Çöplerinin Sonu Yak›n Olabilir

©E

PFL -

Sw

iss

Space

Cen

ter

©D

LR

Giderek yayg›nlaflanak›ll› telefon ve

benzeri mobil cihazlar,bar›nd›rd›klar› yongalar› aktif olarakso¤utamad›klar› için, yongalar›n büyükbölümünü ço¤u zamankapal› tutuyorlar. “Karanl›k silikon” olarakadland›r›lan bu olgununsonucu olarak, 2019 y›l›nda kullan›lacak ak›ll›

telefonlar›n, üzerlerindekiyongalarda bulunan transistörlerin yaln›zcayüzde 9’unu ayn› anda kullanabilece¤i, di¤erbölümünün ise so¤utmasorunlar› nedeni ile kapal›kalaca¤› tahmin ediliyor.Mobil cihazlar›ngeliflmesinde engelyaratan bu duruma müdahale etmek isteyenPennsylvania Üniversitesi

ve Michigan Üniversitesiaraflt›rmac›lar›, “deparatan ifllemci” kavram›n›gelifltirdiler. Mevcuttasar›mlarda sürekli olarakkendileri için belirlenenh›zda çal›flan ifllemcileri,ihtiyaç duyuldu¤u anda,yar›m saniye gibi k›sasürelerle, 16 kat h›zl›çal›flt›rmaya dayanan bukavram, kullan›c› aç›s›ndanmobil cihazlar› 10 kat daha h›zl› hale getirmepotansiyeli tafl›yor.Foto¤raf iflleme, sestan›ma gibi ifllemlers›ras›nda kullan›lmas›öngörülen h›zl› çal›flmasonras›nda, oluflan ›s›n›nda¤›t›lmas› için ise bir dinlenme süresi gerekebilecek.Araflt›rmac›lar, ›s›y›da¤›tmak için mum benzeri bir maddenin kullan›labilece¤ini; ›s›n›n

etkisiyle ile eriyecek maddenin, so¤umaevresinde tekrar eski kat› halinedönebilece¤ini öngörüyorlar.Araflt›rmac›lar›n konu ileilgili bildirisi, 25-29 fiubattarihlerinde ABD NewOrleans’da gerçeklefltirilen18. Yüksek Performansl›Bilgisayar MimarisiSempozyumu (18thSymposium on HighPerformance ComputerArchitecture / HPCA2012)’nda sunuldu.Bilgisayar teknolojilerindesivil taraftaki geliflmeleritakip eder ve onlardanyararlan›r konumunda olan savunma sanayisininde bu araflt›rmadan yararlanabilece¤ide¤erlendiriliyor.(Kaynak: University ofPennsylvania)

Depar Atan ‹fllemciler

©U

niv

ersity

of M

ichig

an

Çok eksenli tezgâh yat›-r›m›n›n karfl›l›¤›n›n h›z-l›ca al›nabilmesi için,

tezgâh›n neredeyse hiç bofldurmamas› ve üretimin deaksamamas› gerekir. Ancak,CNC tezgâhlar›n kullan›m›s›ras›nda, kullan›c›lar s›kl›k-la afla¤›daki problemlerlekarfl›laflabilmektedir:� Limit afl›mlar›� Test kesimi ihtiyac›� Tak›m ve tutucu çarpmas›� Fikstür dalmalar›� Tabla ya da ifl mili

çarpmalar›� Post hatalar›Yurt d›fl›ndaki kullan›c›lar›aras›nda Airbus, Bell Helicopter, Boeing, DassaultAviation, Lockheed Martin,Northrop Grumman, Rolls-Royce, Sikorsky, Volvo Aero; Türkiye’de de ALPHavac›l›k, ASELSAN (MGEO),Ceviz Pres, Kale Havac›l›k,Nes Teknoloji, Samsun YurtSavunma, TEI ve TUSAfi gibiönde gelen yüksek üretimteknolojisine sahip firmalar›bulunduran Vericut, bu tipproblemleri aflacak çözüm-lere sahip bir simülasyon ya-z›l›m› olarak öne ç›k›yor.Vericut’ta süreç, simülasyo-nu yap›lacak makinenin mo-delinin ve makinenin üzerin-de bulunan kontrol ünitesi-nin seçimi ile bafllar. Bu seçimlerin ard›ndan, kul-lan›c›, parça s›f›r›, kullan›lantak›mlar ve kullan›lan NC (Numerical Control / Say›salKontrol) program› gibi temelbirkaç seçene¤i belirlediktensonra simülasyonu bafllata-bilir.

Limit Afl›m› Sorunlar›Vericut’›n çözdü¤ü kritik so-runlardan biri limit afl›m› so-runudur. CAM (Computer Aided Manufacturing / Bilgi-sayar Destekli Üretim) yaz›-l›mlar›n›n üretti¤i G-kodla-r›, CNC tezgâha do¤rudanaktar›ld›¤› zaman, çok ek-senli tak›m yollar›nda tez-gâh limitlerinin afl›lmas›,karfl›lafl›labilen bir durum-dur. Bu tip durumla karfl›la-fl›ld›¤› zaman, ço¤unlukla,üretilen parçan›n ba¤lan-mas›, limiti aflmayacak fle-kilde yeniden yap›l›r. Buarada, tezgâh üzerinde bo-fla geçirilen süre de hemzaman hem de para kayb›fleklinde firmaya yans›r.fiekil 1’de, bir CNC tezgâhiçin yap›lm›fl limit tan›mla-mas› ve yanda da limitin afl›l-d›¤› durumda oluflan resimgörülebilir. Bu sayede,

ADVERTORIAL

70


Vericut ile Havac›l›k ve Savunma Sanayilerinde

Güvenli ‹malat Ülkemizde havac›l›k ve savunma

sanayilerinin geliflimini takiben,

çok eksenli CNC (Computer Numerical

Control / Bilgisayar Kontrollü)

tezgâhlar›n önemi ve kullan›m› da

artmaya bafllad›. Gerek yurt içi gerekse

de yurt d›fl›ndaki önemli projelerin de

bafllamas›yla beraber, üretim

sektöründe, otomotivden sonra en

büyük itici güçlerden biri olmaya aday

olan havac›l›k ve savunma sanayileri,

orta ölçekli birçok sanayicinin çok

eksenli CNC tezgâhlara olan ilgisini

artt›rd›. Neredeyse her atölyenin

vazgeçilmezi olan üç eksenli CNC

tezgâhlardan çok daha karmafl›k olan

yap›s› itibariyle çok eksenli bir

CNC tezgâh› sat›n almak da iflin

kolay taraf› olur hale geldi.Cem ALPAY* / [email protected]*Makina Mühendisi, Teknik Müdür, Üçgen Yaz›l›m

Tüm

Görs

ell

er:

©Ü

çgen

Yaz›

l›m

Vericut ekran›nda, tezgâhiçindeki parçay› limiti aflma-yacak bir konuma getirip, so-runsuz bir tezgâh iflletme si-mülasyonu yap›ld›ktan son-ra, ayn› koordinatlarda fiks-türleme yap›larak, ilk ba¤la-mada sorunsuz bir ifllem ya-p›lmas› sa¤lanm›fl olur.

Çarpma Hatalar›Tezgahlar›n hareket eksen-leri için birbirlerine göregüvenlik mesafeleri tan›m-lay›p, iflleme an›nda eksen-lerin ne kadar yaklaflt›¤›n›gerçekçi bir simülasyonüzerinden görerek makine-yi olas› bir çarpmadan kur-tarmak mümkündür. Budurumun afl›labilmesi için,genellikle, tezgâha köpük,tahta vb. malzemeler ba¤-lan›p, tezgâh› kontrol edenkod sat›r sat›r ifllenerektezgâh›n zaman› bofla har-can›r. Vericut sayesinde,tezgâha gönderece¤iniz ilkkod, çarpma olmayaca¤›garanti alt›na al›nan kodhaline getirilebilir.

Vericut ile Baflka Neler Yap›labilir?� Kontrol ünitelerinin

geliflmifl tüm fonksiyonlar›kullan›labilir (tezgâh makrolar›, alt programlar,prob çevrimleri, de¤iflkenler vb.).

� Tak›mlar›n parçaya çarpmamak için ne kadarboyda olmas› gerekti¤i,sadece birkaç saniyedehesaplanabilir.

� Tezgah›n eksen ivmelenmeleri

simülasyona dahil edilereken gerçekçi iflleme süreleri hesaplanabilir.

� Simülasyon sonucu CAD DATA olarak eldeedilebilir (IGS ya da STEPformat›nda üretilen bu iflleme sonucu CAD[Computer Aided Design /Bilgisayar Destekli Tasar›m] yaz›l›m›nda düzenlenebilir). Bu sayedesadece G-kodlar› olup, verisi olmayan parçalarelde edilebilir.

� ‹flleme sonras› her türlüölçüm yap›labilir.

� Çok eksenli simültane hareket dahil ilerleme optimizasyonu yap›labilir.

� Tezgah üzerinde prob ileölçüm için simülasyon vekod haz›rlanabilir. Dolay›s›yla, ifllem biter bitmez, Vericut’›n ç›kartt›¤›prob kodlar› ile ölçüm ya da s›f›rlama yap›labilir.

� K›lavuzlar›n do¤ru ön deli¤egirip girmedi¤i ya da delikolmayan yere k›lavuz açmaya çal›fl›ld›¤› görülebilir.

� Tak›m›n, kesme yönünegöre dönüp dönmedi¤i(M03/M04) görülebilir veuyar› verilmesi sa¤lanabilir.

� Takma uçlu tak›mlar›nkesmeyen göbek k›sm›n›nzarar gördü¤ü bölgeleranlafl›l›p kullan›c› uyar›labilir.

Neden Vericut Kullan›lmal›?Zaman Kazanc›: Denemekesimlerini ortadan kald›r›r,programc› ve operatör me-saisini azalt›r, ürünler anasanayiye daha çabuk teslimedilir. Ayn› zamanda ço¤un-lukla G01’lerden oluflan ta-k›m yollar›na G02-G03 ya daNurbs e¤rileri oturtarak ko-du k›salt›p, High Speed (yük-

sek h›z) özelli¤i k›s›tl› olantezgâhlarda iflleme kalitesi-ni artt›r›p süresini azaltabi-lir. Optipath modülü ile par-çalar›n CNC sürelerini deazaltabilir.Maliyet Azalmas›: Tezgahazarar verecek aksilikler, ta-k›m k›r›lmalar›, çöpe gidenhatal› ifl parçalar›, tutucu vefikstür hasarlar› ortadankalkar.Gerçe¤e En Yak›n ‹flleme

Zamanlar›: Vericut içindekisimülasyon sonucunda görü-len süre, gerçe¤e en yak›niflleme süresi olur.Operatörün G-Kod’a Güveni:

Deneme kesimi bilgisayardayap›ld›¤› için, ilk ifllemededahi elinizi tezgâhtaki "acildur" dü¤mesinden çekebilir-siniz.Azalan Tak›m Sarfiyat›: Ta-k›mlar›n y›pranmas› azal›r.Tak›mlar daha uzun sürekullan›labilir.

71


fiekil 1. Bir CNC tezgâh için yap›lm›fl limit tan›mlamas›(solda) ve limit aflt›¤› durumda oluflan resim (sa¤da).

Siber Sald›r› TeknikleriYap›lan çeflitli araflt›rmalaragöre, 2020 senesine gelindi-¤inde, küresel bilgideki art›flh›z›, günümüzden 44 kat fazlaolacak. Küresel bilgide yafla-nan bu art›fl, karfl›l›¤›n› sibersuçlarda yaflanan dramatikart›flta da buluyor. Bu duru-mu yans›tan, Symantec fir-mas› taraf›ndan haz›rlanm›flgrafik, fiekil 1’de görülebilir.Verizon Business taraf›ndanyapt›r›lan bir ankette eldeedilen sonuçlara göre, enbaflta gelen 10 siber sald›r›tekni¤i flöyle [6]:1. Zararl› kod bulaflt›rma2. Sistemlere izinsiz

eriflerek de¤ifliklik yapma3. Organizasyon içi görevi

kötüye kullanma4. ‹ç kaynaklar›n yanl›fl

konfigürasyonu5. Hata ve ihmaller6. Hizmet aksatma / Da¤›t›k

hizmet aksatma (Denialof Service / DistributedDenial of Service)

7. A¤ problemleri8. Veri gizlili¤inin ihlali9. Fiziksel varl›¤›n çal›nmas›10. Sosyal mühendislikSiber tehditlerin birbirleri ileentegrasyonlar›, bu tehditleri,geliflmifl birer siber silaha dadönüfltürmüfl durumda. Sibersald›r›lardan korunma yön-temlerinden bahsetmeden ön-ce, günümüzde yayg›n olarakkullan›lan siber sald›r› teknik-leri aras›nda, bize göre enönemli olanlar› inceleyelim.

Aç›klar“Aç›k” (Vulnerability) olaraktan›mlanan teknik, daha çokkullan›lan yaz›l›ma ait zafi-yetlerin bulunmas› ve bu za-fiyetleri kullanarak, olufltu-rulan çeflitli özel programlarile ilgili yaz›l›m›n çal›flt›¤› sis-

temi veya a¤› etkileyip sibersabotaj yap›lmas›na dayan›r.Bu zafiyetler kullan›larakyap›lan siber sald›r›lar, bili-flim dünyas›nda “s›f›r günsald›r›lar›” olarak adland›r›-l›r. Bu sald›r›lar›n bu flekildeadland›r›lmas›n›n en büyük

nedeni, uygulaman›n aç›¤›bulunduktan sonra, üreticitaraf›ndan oluflturulacak ya-ma (patch) yay›nlanana ka-dar geçen zaman içinde,sald›rganlar›n hedeflerineulaflabilmesi ihtimalidir.

Kötü Amaçl› Yaz›l›mlarYaklafl›k 5 sene öncesine ka-dar sadece virüs ad› verilenzararl› ya da kötü amaçl› yaz›-l›mlara, zamanla görevlerinegöre farkl› isimler verildi. Enbilinenleri aras›nda virüsler,kurtçuk (worm)’lar, Truva at›(trojan)’lar, izleme amaçl› ya-z›l›m (spyware)’lar, reklamamaçl› yaz›l›m (adware)’lar›nyer ald›¤› bu tip yaz›l›mlar›ntümü, zamanla kötü amaçl›yaz›l›m (malware) olarak s›-n›fland›r›ld›.

ANAL‹Z

72


Leonard Kleinrock ve ekibi taraf›ndan, 1969 y›l›nda, ‹nternet’in atas› olanARPANET projesinin bafllat›lmas›n›n üzerinden, yaklafl›k 43 sene geçti. ARPANET ile askeri kullan›ma yönelik hayata geçirilen, daha sonra üniversite ve araflt›rma merkezlerini de birbirine ba¤layan bir a¤a dönüflen, sonras›nda‹nternet olarak sivil dünyaya da s›çrayan ve büyüyen siber alanlar, art›k fizikselhayatta karfl›laflabilece¤imiz çeflitli kavramlar› da görebilece¤imiz yerler halinegeldi. Bu kavramlar aras›nda sald›r›, tehdit ve suç da bulunuyor.Ayd›n ASLANTAfi / [email protected] / [email protected]

Siber Sald›r› Teknikleri veSiber Sald›r›lardan Korunma

©U

S A

ir Force

fiekil 1. Y›llara göre ortaya ç›kan yeni siber tehditlerin say›s›

©Sym

an

tec

Virüsler, kurtçuklar: Bulaflt›¤› sistemde çok h›zl›bir flekilde ço¤al›p da¤›larak,öncelikle bulaflt›¤›, sonras›n-da da da¤›ld›¤› a¤da bulunandi¤er cihazlara zarar vermeamac›n› tafl›rlar.‹zleme ve reklam amaçl› yaz›l›mlar:Bu yaz›l›mlar›n amac›, bilgi-sayar sistemleri üzerinde ya-p›lan ifllemleri takip edip,bunlar›n d›flar›daki bir al›c›yagönderilmesini sa¤lamakt›r.Böylece kullan›c› al›flkanl›k-lar›, profiller ve benzeri özel-likler ç›kart›larak, ülkelere,bölgelere ve bireylere göreözel faaliyetler düzenlenir.Örne¤in ba¤lan›lan ‹nternetsitelerinde kullan›c›n›n ilgialanlar›na yönelik reklamlargösterilmesi. Günümüzdedaha ileri teknikler ile yaz›lanbaz› kodlar, kullan›c› adlar›,flifreleri ve yaz›flmalar› dakaydetmektedir.Truva atlar›:Kötü amaçl› yaz›l›mlar kap-sam›nda yer alan Truva atla-r›, Truva Savafl›’nda kullan›-lan Truva At›’na benzer biraldatmaca ile büyük bir k›l›falt›nda gizlenmifl, güdümlüküçük yaz›l›m parçalar›ndanoluflur. Virüs ve kurtçuklar›naksine kendilerini ço¤alt-mazlar; ama sistem üzerindegizli bir kap› aç›p, bilgisayarkorsanlar›n›n girifline yol ve-rerek daha güçlü bir silah›nhedefe ulaflmas›n› sa¤larlar.Siber Korsanl›k Amaçl›Programlar (Rootkit): Korunakl› olarak haz›rlan-m›fl kötü amaçl› yaz›l›mlar-d›r. Bu yaz›l›mlar›n ç›k›flnoktas›, daha çok ticariürünlerin kopyalanmas›n›önlemek amaçl› olsa dailerleyen süreçte bilgisayarkorsanlar› taraf›ndan yeni-den ele al›narak art niyetlekullan›lm›fllard›r. Bu tipteprogramlar, kuruldu¤u sis-temdeki varl›¤›n› gizledikle-ri için, tespit edilmeleri ol-dukça zordur. Geliflmifl sü-rekli tehditlerden bir öncekiaflama olarak da kabul edi-lirler.

Geliflmifl Sürekli Tehdit (Advanced Persistent Threat):Siber savaflta kullan›lan enmodern siber silaht›r. Birdenfazla karmafl›k tekni¤i kulla-nan, sabit hedefe, yavafl amasürekli sald›ran yaz›l›m ola-rak da tan›mlan›r. Gerçekamac›, bütün sisteme veya or-tama zarar vermekten ziyade,tek bir göreve odaklanarak,belirlenen bir hedefi yok et-mek ya da hedefe genifl çapl›hasar vermektir. Yap›lanaraflt›rmalara göre, gelifltiri-len yeni tipteki silahlar›n te-melini bu tip yaz›l›mlar olufl-turmaktad›r. Bu tipte bir silah,di¤er siber tehditlerdeki ka-dar basit bilgisayar bilgisi ileortaya ç›kart›lamaz. Genifl veorganize bir ekip çal›flmas›naihtiyaç duyulur. Ayr›ca ciddisay›labilecek maddi imkân dagerektirir. Dolay›s› ile en kar-mafl›k tipte olan bu siber si-lahlar›n üretimimin arkas›n-da, devletlerin veya büyük si-ber terör gruplar›n›n bulun-duklar› düflünülmektedir.Stuxnet, bu konudaki en gün-cel örneklerden bir tanesidir.Bu virüsün, özellikle ‹ran'›nnükleer tesislerini ve uran-yum zenginlefltirmede kul-land›¤› santrifüjlerini etkile-meye yönelik oldu¤u belirtil-mektedir.Bir di¤er örnek de Duqu’dur. Yap›lan incele-meler, Duqu’nun bilinme-yen bir bilgisayar program-lama dilinde yaz›ld›¤›na ifla-ret etmektedir [7].

Siber RobotlarBotnet, robot ve network (a¤)isimlerinin birleflmesindentüretilen, a¤daki enfekte ol-mufl sistemleri tarif eden birterimdir. Siber korsanlar ta-raf›ndan ele geçirilmifl bilgi-sayarlar olan siber robot(bot)’lar ise botnet’in bir par-ças› olup siber alanda karfl›-lafl›lan en karmafl›k tiptekisuç aletlerindendir. Botlar,kurtçuk veya Truva atlar›nabenzemekle birlikte, onlar-dan temel olarak ayr›ld›¤›nokta, siber dünyada güvenlibir alanda bulunan siber kor-sanlar taraf›ndan, bir göreveyönelik programlanm›fl vekullan›lmay› bekliyor olma-lar›d›r. Siber korsanlar tara-f›ndan atanm›fl görevleri ilebirden farkl› fonksiyonu ger-çeklefltirebilirler. Siber ro-botlara dönüfltürülen kurbansistemler, zombi sistemlerolarak da nitelendirilir vegerçek kodu yazan kifliyi, ya-ni siber korsan› saklarlar.Botnetler, günümüzde kulla-n›lan en yayg›n siber savaflarac› olup, da¤›t›k hizmet ak-satma ataklar›n›n haz›rlay›-c›s› niteli¤indedir. Botnetle-rin en büyük avantaj›, botlar›yöneten siber korsanlar›n,sakland›klar› güvenli nokta-dan, dünyadaki herhangi birbilgisayar› kontrol ederek,istedikleri hedefe h›zl› ve da-¤›t›k olarak sald›rmas›n›mümkün k›lmas›d›r.Symantec taraf›ndan yap›lananalize göre, 2005 y›l›ndansonraki aktif bot komutlar›ve kontrol sunucular›n›ndünya üzerindeki da¤›l›m›,fiekil 2’de yer almaktad›r.

Hizmet Aksatma ve Da¤›t›k Hizmet AksatmaGenel sald›r› tekniklerindenfarkl› olarak, hizmet aksat-ma sald›r› tekni¤inin anaamac› bilgi s›zd›rmak ya datehdidin kendisini ço¤altma-s› de¤ildir. Tek amaç, hedefal›nan hizmeti aksatmak, ör-ne¤in günlük ifllemleri sek-teye u¤ratmakt›r. Bu sald›r›-da yer alan siber silahlar,kullanmakta oldu¤umuz bil-gisayarlar üzerinde bulunanve basit olarak s›n›fland›r›la-bilecek programlard›r. Hiz-met aksatma tekni¤i, maliyetolarak düflük, ama etki ola-rak yüksek bir sald›r› yönte-mi olmas› sebebiyle en çoktercih edilen tekniktir.Da¤›t›k hizmet aksatma ola-rak adland›r›lan yöntemdeise sald›rgan, birden fazlasistemi kontrol ederek, o sis-temlere ba¤l› arac› makine-ler ile (bot sistemlerinin anakullan›m amac›) tek bir he-defe çoklu kaynaktan sald›r›-lar düzenler. Bu sald›r›n›n enönemli özelli¤i, sald›r› birdenfazla kaynaktan da¤›t›k ola-rak geldi¤i için, anl›k olarakdurdurman›n pek kolay ol-mamas›d›r. Kullan›lan sa-vunma sistemlerinin yetersizkald›¤› durumlarda, sald›r›,ancak kayna¤› ile irtibat kesi-lerek durdurulabilir. Esassald›rgan› -ki siber terörist-lerin yan› s›ra bazen devlet-ler de olabilir- yakalamak iseoldukça zordur.MSI Dergisi’nin fiubat say›s›(Say› 76)’nda yer alan “SiberSald›r›lar›n K›sa Tarihi” bafl-l›kl› makalemizde de bahset-ti¤imiz, 2007 y›l›nda Eston-ya’ya yap›lan, baz› kaynaklartaraf›ndan siber savafl›n bafl-lang›ç tarihi olarak da nite-lendirilen ve toplamda 22gün süren sald›r›, bu tekni¤een güzel örnektir.

Sosyal MühendislikYukar›da örneklenen sald›r›teknikleri içinde, güvenlikaç›s›ndan en zay›f halka, tek-noloji de¤il, insand›r.

73


fiekil 2. 2005 y›l›ndan sonraki aktif botkomutlar› ve kontrol sunucular›n›n dünya üzerindeki da¤›l›m›

©Sym

an

tec

Bu durumu gösteren ilk ör-neklerden birisi, ünlü bilgi-sayar korsan› Kevin Mit-nick’in faaliyetleridir. ABDfederal soruflturma bürosuFBI taraf›ndan en çok ara-nan bilgisayar korsan› olanve daha sonra yakalanarakhapis cezas› alan Kevin Mit-nick, ilk sosyal mühendislik(Social Engineering) dene-mesini, 1975’te, henüz 12yafl›ndayken Los Angelesflehrinin otobüs kart basmasistemini aflarak gerçek-lefltirmifltir.Sosyal mühendislik, insan-lar aras›ndaki iletiflimdekive insan davran›fl›ndakimodelleri aç›kl›klar olaraktan›y›p, bunlardan faydala-narak güvenlik süreçleriniatlatma yöntemine daya-nan müdahalelere verilenisimdir [2]. Yöntemleri oldukça basitsay›labilecek süreçlerinbirleflmesinden oluflur.Sosyal mühendislik tekni¤ikullan›larak yap›lacak birsald›r›da, hedeften al›nacakç›kt› belirlendikten sonra,ilk aflamada hedef kifli veyatoplulu¤a ait bilgiler topla-n›r, toplan›lan bilgileri kul-lanarak kiflilerle iliflki ku-rulur ve kurulan bu iliflkilerçerçevesinde toplanan yenibilgiler, kendi aralar›ndailiflkilendirilerek, zafiyetanalizi ile istenilen ç›kt›(sisteme s›zma, bilgi çalmavb) elde edilir.Bilgi teknolojilerinde yafla-nan geliflmeler do¤rultu-sunda, “consumerization”(ak›ll› telefonlar gibi kifliselamaçl› kullan›lan biliflimsistemlerinin, kurumsal ifl-ler için de kullan›lmas›)olarak isimlendirilen süreçile kurum ve kurulufllarasosyal mühendislik tekni¤ikullan›larak yap›lan sald›r›-lar, her geçen gün daha daart›yor. Bir müzik CD’siiçinde s›zd›r›lan ve dünyadasiber istihbarata de¤iflik birbak›fl aç›s› katan Wikileakss›z›nt›s›, bu konuda güncelbir örnektir.

Siber Sald›r›lardanKorunmaSiber sald›r›lardan korunmakiçin tek bir yol veya yöntembulunmaz. Çünkü korunmayöntemleri, siber sald›r›n›ntipine göre de¤iflkenlik gös-terir. Dolay›s› ile yap›lan atakincelendikten sonra, anl›könlem plan› çerçevesinde ce-vap verilmesi gerekir. Sibersald›r›lara karfl› al›nacak ön-lemleri, iki farkl› aç›dan ince-lemek mümkündür.Öncelikle al›nabilecek kifliselönlemlerden bahsedelim. Si-ber sald›r›lardan kiflisel ola-rak korunman›n temel ad›m-lar›, bu sald›r›lara karfl› basitönlemler almakla bafllar. Azbir teknik bilgi ve ak›ll›ca ha-reket ederek ço¤u siber sal-d›r›lardan korunmak müm-kündür. Kiflisel olarak al›n-mas› gereken temel önemlerafla¤›da s›ralanm›flt›r:� Kullan›lan iflletim

sisteminin, güncel yamave servis paketi seviyesindeolmas› gerekir.

� Kullan›lan sistemin ayarlar›, tavsiye edilengüvenlik seviyesininalt›nda tutulmamal›d›r.

� Kullan›lan flifre veparolalar, belli bir karmafla seviyesindeolmal›d›r.

� Kiflisel bilgiler özenlekorunmal›d›r.

� Siber dünyaya ba¤lananbütün sistemlerde,siber tehditlere karfl›

koruma sa¤layacak ve devaml› güncellenen bir koruma yaz›l›m› kullan›lmal›d›r.

� Siber dünyada al›nan bütün teklifler flüpheli karfl›lanarak, sorgulanmadan kabul edilmemelidir.

� Bankac›l›k sistemi ile kiflisel sistemler aras›ndakullan›lan flifre ve parolabilgileri birbirlerindenfarkl› olmal›d›r.

‹kinci olarak da kurumsal veülke politikas› seviyesindeal›nmas› gereken önlemlerebakal›m. Bir kurumun, dahagenifl kapsamda bir ülkenin,siber sald›r›lardan korunabil-mesi için, öncelikle buna yö-nelik bir politikas›n›n olmas›gerekir. Bu politika kapsa-m›nda, korunmas› gerekenvarl›klar de¤erlendirilmeli veönem seviyesine göre s›n›f-land›r›lmal›d›r. En basit bilgigüvenli¤i standard›nda, gizli-lik (confidentiality), do¤ruluk(integrity) ve ulafl›labilirlik(availability) olarak tan›mla-nan kavramlar, kurum ve ül-ke çap›ndaki varl›klar için eleal›nmal›d›r.Bu kapsamda, 15 Temmuz1996’da, “Kritik Altyap›lar›nKorunmas›” (Critical Infras-tructure Protection) terimi-nin ilk kez ABD’de kullan›ld›-¤›n› görüyoruz. Bu terim iletelekomünikasyon, elektrik,gaz ve yak›t depolama ve ak-tarma, finans, tafl›ma, içme

suyu ve acil servisler (ambu-lans, itfaiye, polis) gibi, dev-letin devaml›l›¤›n› sa¤layankritik öneme sahip altyap›lartan›mland›[3]. Bu altyap›larayönelik tehditler, fiziksel vesiber olarak s›n›fland›r›larakdevlet ve özel sektör ifl birli¤iile çeflitli stratejiler gelifltiril-di ve bu altyap›lar›n siber sal-d›r›lardan da korunmas› veoperasyonel devaml›l›¤› he-deflendi.Avrupa Birli¤i (AB)’nin “KritikAltyap›larda Terörizme Karfl›Savafl” raporunda ise kritikaltyap›: “‹nsanlar›n hayati öne-me sahip sosyal fonksiyonlar›-n›n, sa¤l›klar›n›n, emniyetleri-nin, güvenliklerinin, ekonomikve toplumsal refahlar›n›n de-vam› için gerekli olan ve aksa-ma veya yok edilmesi bu fonk-siyonlar› sürdürmede yetersizkalma sonucunda bir üye ül-kede belirgin etki gösterecekvarl›k, sistem veya ilgili parça-lar” olarak tan›mland› [4, 5].ABD’de bu altyap›lar, 2002 Patriot Act, 2002 CIIA, 2002FISMA yasalar› ve 2003HSPD-7 baflkanl›k direktifi;AB’de, 2008/114/EC say›l› di-rektif, COM (2004)/702, COM(2005)/576, COM (2006)/786say›l› AB tebli¤leri, COM(2006)/787 AB komisyonu di-rektif önerisi ve COM(2008)/676 Karar Önerisi ilekoruma alt›na al›nd› [5].‹deal flartlar alt›nda, bir kuru-mun ya da ulusun siber sald›-r›lara karfl› korunmas› için ol-

ANAL‹Z

74


©D

AR

PA

mas› gereken asgari unsurlarafla¤›da s›ralanm›flt›r:� Ulusa ait kritik altyap›lar›n

belirlenmesi,� Kritik altyap›lar›n

korunmas›na dair politikalar›n oluflturulmas›,

� Kolluk kuvvetlerinin sibersavafl için görev ve yetkilerinin belirlenmesi,

� Siber alanda olanhareketler için yarg›da gerekli de¤iflimlerinyap›lmas›,

� Dünya çap›nda kullan›lanve uygulanan düzenlemeve standartlar›n kritik

altyap›lar için uygulanmas›,� Siber güvenlik

tatbikatlar›n›n daha genifl kapsamda ve prosedürel yap›lmas›,

� Ulusal sald›r› izleme ve takip merkezinin kurulmas›,

� Ulusal güvenlikte devlet ve özel sektörifl birli¤inin, ç›kargözetmeden artmas›,

� Ve en önemlisi, vatandafllar›n siber ile bafllayan konularda bilgilendirilip e¤itilmesigerekmektedir.

ABD ve AB örnekleri ile kar-fl›laflt›r›ld›¤›nda, Türkiye’dehalen, bu alanda sonucaulaflm›fl bir çal›flma, maale-sef bulunmuyor. Ayr›ca, ka-nunlar çerçevesinde düzen-lenmifl bir flekilde, kurumsalve ulusal varl›klar›n için risk

derecelendirmesi de henüzyap›lmad›. Bu flartlar alt›n-da, siber sald›r›lara karfl›nkorunacak sistemler tamolarak bilinmeden, merkezive ulusal bir koruma politi-kas› yürütmenin oldukça zoroldu¤unu söyleyebiliriz.

KAYNAKÇA1. Biliflim teknolojileri ile ilgili kavramlar›n aç›klanmas›nda Symantec

(www.symantec.com) kaynaklar›ndan yararlan›lm›flt›r.2 Sosyal Mühendislik Sald›r›lar›, Can Bican, TÜB‹TAK UEKAE Bilgi Teknolojileri

Güvenlik Konferans›, 13 – 14 Mart 2008, http://www.uekae.tubitak.gov.tr/uekae_content_files/EtkinlikWeb/SosyalMuhendislikSaldirilari.pdf

3. ABD Baflkanl›k Talimat›, Executive Order EO 13010, Critical Infrastructure Protection,http://www.fas.org/irp/offdocs/eo13010.htm, 1996

4. AB Komisyonu Tebli¤i, Critical Infrastructure Protection In The Fight Against Terrorism,http://eurlex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=COM:2004:0702:FIN:EN:PDF, 2004

5. Kritik altyap›n›n korunmas›, BTK,http://www.cybersecurity.gov.tr/publications/CIP_Rapor.pdf, May›s 2010

6. 2009 Data Breach Investigations Supplemental Report,http://www.verizonbusiness.com/resources/security/reports/rp_2009-data-breach-investigations-supplemental-report_en_xg.pdf, 2009

7. MYSTERY programming language found in Duqu,http://www.theregister.co.uk/2012/03/08/duqu_trojan_mystery_code_riddle/, 8 Mart 2012.

©D

AR

PA

STRATEJ‹ HABER

76

Ortaya ç›kan büyük bir

ekonomik ve askeri

güç oldu. Almanya ar-

t›k, Avrupa’n›n di¤er üç bü-

yük gücü Birleflik Krall›k,

Fransa ve Rusya ile her

alanda rekabet edebilen bir

yap›ya sahipti. Nitekim Ber-

lin, k›sa bir zaman içinde,

karfl›s›nda, bu üç ülkenin

kendisine karfl› gerçeklefl-

tirdi¤i büyük ittifak› buldu.

Almanya’n›n Birinci Dünya

Savafl›’ndaki ana hedefi,

önce Fransa’y› etkisiz hale

getirmek, devam›nda ‹ngil-

tere ve Rusya’y› s›n›rlar›n›n

gerisine yollamakt›; ama

Fransa’y› yenemeyince,

kendisini bir anda Avrupa

d›fl›ndaki cephelerde bile

çarp›fl›r halde buldu ve ya-

k›n iki müttefiki Osmanl›

‹mparatorlu¤u ile Avustur-

ya-Macaristan ‹mparator-

lu¤u’nu da büyük bir fela-

kete sürükleyerek yenildi.

‹kinci Dünya Savafl›’nda ise

ana strateji, Fransa’y› der-

hal yok etmek, devam›nda

Sovyetler Birli¤i’ne sald›r-

mak, bu arada ‹ngiltere’yi

de sona b›rakmakt›. Bu kez

Fransa’da ifller istedi¤i gibi

gitti; ama Sovyetler Birli-

¤i’nin direnifli Amerikan-

‹ngiliz ittifak›na zaman ka-

zand›r›nca, bir kez daha ye-

nilgisi kaç›n›lmaz oldu.

‹kinci Dünya Savafl› sonra-

s›nda kurulan yeni düzen-

de, Bat›l› güçler askeri aç›-

dan kontrol edilebilen, fa-

kat komünizmle savaflta

varl›¤›n› ekonomik gücüyle

ortaya koyabilen bir Al-

manya istediler. Zaten ge-

liflmeler de öyle oldu.

Almanya, dünyan›n yeni

dengelerine kadar, ordusu

küçük ve hareketsiz; ama

ekonomik gücü her geçen

gün büyüyen bir devlet ola-

rak, önce NATO’ya, deva-

m›nda da Avrupa Birli¤i

(AB)’ne tam uyum sa¤lam›fl

bir devlet halinde yaflam›n›

sürdürdü.

2008: De¤iflim Y›l›Bu durum, Berlin Duva-

r›’n›n 1989 y›l›nda y›k›lmas›

ve Almanya’n›n birleflmesi

sonras›nda da devam etti.

Almanya, varl›¤›n› NATO-

AB hatt›nda sürdürmekte

kararl›, özellikle ‹ngiltere

ve Fransa ile müttefiklik

iliflkilerine çok önem veren

bir stratejide yol ald›.

2008 y›l›nda küresel ekono-

minin girdi¤i büyük kriz,

geliflmelerin de seyrini de-

¤ifltirmeye bafllad›. Alman-

ya, AB’nin en güçlü ekono-

misine sahip devlet olarak,

Avrupa’da yaflan›lan krizin

temelinde üye ülkelerin

önemli bir bölümünün poli-

tikac›lar›n›n hesaps›z har-

camalar›n›n ve finans sek-

töründe kontrolü kaybet-

melerinin yatt›¤›n› aç›kça

savundu. Bu nedenle, Yu-

nanistan gibi ülkelere eko-

nomik yard›m yaparken, bu

tür ülkelerin ulusal ege-

menli¤ini ayaklar alt›na

alan, bütün ekonomilerini

kendisinin vesayetine geçi-

ren taleplerde bulunmak-

tan da kaç›nmad›.

Almanya, güçlü ekonomi-

siyle kriz alt›ndaki AB’yi

kontrol alt›na almaya bafl-

larken, bu kez, ekonomisi-

nin can damar›n› oluflturan

do¤al gaz ihtiyac›n› karfl›la-

d›¤› Rusya’y› da unutmad›

ve Moskova ile stratejik ifl

birli¤i gelifltirme yolunda

önemli ad›mlar att›. Ber-

lin’in Rus do¤al gaz›na,

Moskova’n›n da Alman pa-

ras› ve teknolojisine ihtiyaç

duymas›, bu stratejik ifl bir-

li¤inin güçlenmesine neden

oldu. Almanya, tarihte bir

kez daha, gelifltirdi¤i yeni

strateji ile ‹ngiltere ve


Türkiye-Almanya Aras›ndaYeni Stratejik ‹ttifak

1871 y›l› öncesine kadar Avrupa’n›n bir “Almanya sorunu”yoktu! Çünkü bugünkü Almanya topraklar›, pek çok küçükprenslik aras›nda bölüflülmüfl ve Almanlar bölünmüfl birflekilde yaflay›p gitmeye neredeyse al›flm›fllard›. Fransa’n›no dönemdeki serüvenci lideri Napolyon bu durumdan yararlanarak bütün Avrupa’y› yönetme gayretiyle yolaç›kmas› ve yaflan›lan savafllar tarihi bir geliflmeyi tetikledi:Alman ulusu, Prusya zemininde tarihinde ilk kez birleflti vebugünkü Almanya’n›n temelleri 1871 itibariyle at›ld›.

©R

EG

IER

UN

Gon

line/

Kugle

r

©T

.C.

Cum

hurb

aflk

an

l›¤›

Cumhurbaflkan›m›z Abdullah Gül ve Almanya Baflbakan› Angela Merkel

Haz›rlayan: Ardan ZENTÜ[email protected]

77

Fransa’dan ba¤›ms›z ola-

rak “büyük güç” manevra-

lar›n› gelifltirmeye, dünya-

n›n tek süper gücü ABD

karfl›s›nda yeni bir a¤›rl›k

oluflturmaya bafllad›.

Türkiye’ye Özel ÖnemMSI Dergisi’nin güvenilir

diplomatik kaynaklardan

ald›¤› bilgiler, Almanya’n›n

Rusya ile bafllatt›¤› ikili

stratejik ifl birli¤i benzeri

bir yap›lanmay›, Türkiye ile

de gerçeklefltirmeyi hedef-

ledi¤ini ortaya koydu.

Türkiye’nin yak›n gelecekte

AB üyesi olmas›n› isteme-

yen Almanya’n›n, son ola-

rak Ankara’ya, “Türkiye’nin

AB tam üyelik süreci ile

stratejik ittifak gelifltirme

sürecimizi birbirinden ay›-

ral›m ve her iki alan› da bir-

birine ba¤lamadan çal›fl-

malar› sürdürelim” öneri-

sini getirdi¤i belirtiliyor.

Bu öneri çerçevesinde, Rus-

ya ile enerji güvenli¤ini sa¤-

layan ve güçlü bir ülke ile it-

tifak›n› küresel düzeye tafl›-

maya bafllayan Almanya,

Türkiye ile de Orta Do¤u

baflta, krizli bölgelerde et-

kinlik kazanmay› hedefliyor.

‹ngiltere ve Fransa’n›n,

özellikle Libya krizinde AB

ve NATO’dan ba¤›ms›z poli-

tikalar gelifltirmelerinin Al-

manya’y› rahats›z etti¤i ve

‹kinci Dünya Savafl›’ndan bu

yana ilk kez, NATO-AB hat-

t›ndan ba¤›ms›z olarak “ulu-

sal strateji” gelifltirme kara-

r› ald›¤› da vurgulan›yor.

Berlin, Birinci Dünya Savafl›

öncesinin Alman-Osmanl›

ittifak› benzeri bir stratejik

ifl birli¤i ile bir kez daha,

Orta Do¤u ve Kuzey Afri-

ka’da etkinlik kazanman›n

yollar›n› ar›yor.

Almanya’n›n bu yeni strate-

jisinin ABD-‹ngiltere-Fran-

sa üçlüsü taraf›ndan yak›n-

dan izlendi¤i bir gerçek.

Türkiye’nin ise, kendisinin

AB üyeli¤ini engellemeye

çal›flan Almanya ile nas›l bir

stratejik ifl birli¤i gelifltire-

ce¤ini zaman gösterecek.


‹ran ve Türkiye Aras›ndaYükselen RekabetTürkiye ve ‹ran, 17’nci yüzy›l›n ortalar›ndan bu yana, birbirine askeri olarak müdahalede bu-

lunmayan iki önemli komflu olarak yaflamay› tercih ettiler. Özellikle Türkiye aç›s›ndan ‹ran,nüfusu, gelir kaynaklar› ve halk›n›n kararl›l›¤› nedeniyle, belirli alanlarda rekabet edilse bile as-la, çat›flmaya girilmeyecek bir ülke oldu. Türkiye ve ‹ran, iki eski ve büyük imparatorlu¤un varis-leri olarak yaflamlar›n› sürdürüyorlar ve Bat› Asya’daki güçler mücadelesinin iki önemli gücü ola-rak da dikkat çekiyorlar.Türkiye’nin ‹ran’daki geliflmelere so¤ukkanl› yaklafl›m›, en net olarak 1979 y›l›nda yafland›. Anka-ra, Tahran’daki Humeyni rejimini ilk tan›yan ülkelerden biri oldu, 1979-1981 y›llar› aras›nda ya-flan›lan “Amerikan Büyükelçili¤i rehine krizi” s›ras›nda, en yak›n müttefikinden gelen “ambargo”bask›lar›na da kulak t›kad›.Türkiye, bugün de Bat›l› müttefiklerinden gelen ‹ran’a dönük ekonomik ambargoya kat›lma yö-nündeki bask›lar› dinlemiyor ve enerji ihtiyac›n›n önemli bir bölümünü komflusundan sa¤l›yor.Oysa ‹ran’›n, Türkiye’nin de¤erlerine o kadar sayg›l› olmad›¤›, hatta geçti¤imiz y›llarda Cumhuri-yet’in kurucusu Mustafa Kemal’in itibar›na dönük sald›r› kampanyalar›nda “gizli ortak” oldu¤u dabiliniyor. Bütün bu tabloya ra¤men Türkiye, her zaman, ‹ran’› önemseyen, onunla iliflkilerini dik-kate alan bir devlet olarak yaflamay› tercih etti.

Kürecik Dönüm Noktas›Türkiye, 2010 y›l›ndaki Birleflmifl Milletler Güvenlik Konseyi oylamas›nda oyunu ‹ran’dan yanakullanan ülke olarak da dikkat çekti. O dönemde Türkiye ve Brezilya, ‹ran’a dönük diplomatik ma-nevralar›n askeri harekâta dönüflmemesi için büyük çaba sarf ediyorlard› ve Türkiye, komflusuiçin bütün dünyay› karfl›s›na alma cesaretini sergilemiflti.Türkiye ile ‹ran aras›ndaki “bahar hava-s›n›n”, Ankara’n›n ‹srail ile yaflamakta oldu¤u krizlerde, özellikle Lübnan ve Gazze’ye ortak des-tek olma konular›nda daha da ›s›nd›¤›n› söylemek mümkün.Ama bu iliflkinin ne kadar k›r›lgan oldu¤u, Türkiye’nin bir NATO ülkesi olarak, füze kalkan› siste-minin stratejik radar›n› Malatya-Kürecik’e yerlefltirme karar› almas›ndan sonra hemen anlafl›l-d›. Karar›, kendisine karfl› sald›rgan bir tutum olarak tan›mlayan ‹ran’›n üst düzey yetkilileri, peflpefle yapt›klar› aç›klamalarda, Türkiye’yi hedef ald›lar; hatta ifli, bir çat›flma halinde Türk toprak-lar›ndaki bu radar›n vurulacak ilk hedeflerden biri oldu¤unu söylemeye kadar vard›rd›lar. Türki-ye’nin Tahran’dan yap›lan aç›klamalara tepkisi de sert oldu.

Suriye: Çözülme Noktas›‹ran, Bat› Asya’daki varl›¤›n› koruma ve manevra alan›n› geniflletme hedefinde, tam 30 y›ld›r Su-riye’ye yat›r›m yap›yor. Askeri ve mali deste¤iyle fiam’daki “Esad ailesi rejimini” ayakta tutan dev-let olarak tan›n›yor. Ayr›ca, iki ülke aras›ndaki sosyal-kültürel iliflkilerin geliflmesi için büyük ça-ba sarf ediyor. Her y›l yüz binlerce ‹ranl›, dini turizm ad› alt›nda fiam’› ziyaret ediyor.Türkiye ise Suriye rejiminden çok, Suriye halk›yla iliflkilerini gelifltirme ata¤›n› 2003 y›l›nda bafl-latt›. Önce Türk TV dizileri Suriye halk›n›n bir numaral› e¤lence arac› haline geldi; devam›nda ikiülke vizeleri kald›r›nca, y›lda ortalama bir milyon Suriye vatandafl› tatillerini Türkiye’de geçirme-ye bafllad›. Türkiye’nin Lübnan ve Gazze’ye dönük ‹srail sald›r›lar›na en sert tepki gösteren ülkeolmas› ise Suriye gençli¤inde büyük bir Türkiye sempatisi do¤mas›na neden oldu. Oysa Suriyegençli¤i, y›llard›r Arap milliyetçili¤i ideolojisi do¤rultusunda, özellikle Osmanl› ‹mparatorlu¤u veTürkiye’ye dönük aleyhte propagandalar ile e¤itiliyordu.‹ran, 30 y›lda yapt›klar›n›n, Türkiye’nin sadece 9 y›lda yapt›klar›n›n çok gerisinde kald›¤›n› anlad›.fiu anda Türkiye’nin Suriye’nin muhalefet gruplar›na aç›k destek vermesi ise iki komflunun ara-s›n›n iyice aç›lmas›na neden oldu. ‹ran, Beflar El-Esad rejiminin çökmesi halinde, Suriye’nin, Tür-kiye’nin tam kontrolüne girece¤ini anlam›fl durumda. Bu tür bir geliflmenin, Lübnan topraklar›-na kadar uzanan “fiii yay›lmac› stratejisi” için büyük bir y›k›m olaca¤› da aç›k bir gerçek.

©w

ww

.pre

siden

t.ir

Baflbakan›m›z Recep Tayyip Erdo¤an ve ‹ran Cumhurbaflkan› Mahmud Ahmedinejad

STRATEJ‹ HABER

78

Her fley, John M. Brown’un,1983 y›l›nda ‹srail’i ziya-

retiyle bafllad›. Koyu bir“Hristiyan Siyonist” olarakbu ziyaret, onun için “kutsaltopraklara” yap›lm›fl bir nevihac gibiydi…‹nançl› bir Hristiyan olarak,‹srail’in Filistin topraklar›n-daki varl›¤›n›, Hz. ‹sa’n›ndünyaya dönüflünün müjde-cisi olarak görüyordu ve ‹n-cil’den okudu¤u bir ayet, ha-rekete geçmesi için yeterliolmufltu.‹ncil’deki sat›rlar, “biz sizevarl›¤›n›z için gerekli gücütopra¤›n alt›nda verdik” yö-nündeydi ve John M. Brown’a(sa¤da) göre bu, günümüzde‹srail’in egemen oldu¤u böl-gedeki petrol ve do¤al gazkaynaklar›n› iflaret ediyordu.Onun için güçlü bir ‹srail’invarl›¤› ancak, enerji ba¤›m-s›zl›¤› ile gerçekleflebile-cekti.John M. Brown kararl› bir“Hristiyan Siyonist”ti ve ‹sra-il’in, Hristiyan inanc›n›n nihaizaferi için bir geçifl dönemioldu¤una inan›yordu.

Hristiyan Siyonizm: ‹srail’in KurulufluJohn M. Brown’un, bugünK›br›s Rum Kesimi-‹srail-Türkiye üçgeninde ola¤anüs-tü gerginlik yaratan ad›mla-r›n› izlemeden önce, 19’uncuyüzy›l ‹ngiltere’sine dönmek-te yarar var.1839 y›l›nda Evanjelik dinadam› Anthony Ashley-Coo-per, ‹ncil’deki ayetleri “gele-ce¤e dönük yeni bir metodo-loji” ile yorumlad›. Onun yo-rumuna göre, ‹ncil, Hz.‹sa’n›n Mesih olarak dünya-ya yeniden dönüflünün, Filis-tin topraklar›na Yahudilerinhakim olmas› sonucu ger-çekleflece¤inin iflaretini ve-riyordu. Yoruma göre, Filis-tin topraklar›nda ‹srail ku-rulacak, sonra YahudilerHristiyanlaflarak ”Mesih”in

dönüflünün de yolunu açm›flolacaklard›.1948 y›l›nda kurulabilen ‹sra-il devletinin fikri, önce ‹ngil-tere’de, devam›nda da Puri-ten inanca sahip Avrupal›Hristiyanlar›n göçü sonucuABD’de güçlenen “Hristiyan

Siyonizm” ak›m› ile yeflerdi.Protestan-Evanjelik Hristi-yanlar ile Yahudi Siyonist ha-reketinin do¤al evlili¤i, iflte odönemde do¤du.Hareketin günümüzde deAmerikan-‹ngiliz ittifak› için-de büyük bir gücü oldu¤unubiliyoruz. Özellikle ABD’ninCumhuriyetçi Partisi’nin buinanç do¤rultusunda hareketetti¤ini de… George W. Bushdöneminin çizdi¤i Bat› Asya(Orta Do¤u) stratejisinin per-de arkas›nda yatan gücün,Hristiyan Siyonist inanç oldu-¤u aç›k bir gerçek.

Do¤al Gaz› Kutsal Kitapta Bulursan…John M. Brown, inançlar›n›ndo¤rultusunda, ‹srail içinpetrol ve do¤al gaz yataklar›-n› bulmak için, tam 17 y›lTeksas-Kudüs aras›nda me-kik dokudu. Nihayet 2000 y›-l›nda, Zion Oil & Gas Inc. (Si-yon Petrol ve Do¤al Gaz fiir-keti)’i kurdu ve “‹ncil’de sözüedilen 12 kabilenin yaflam›floldu¤u topraklar›n” haritas›-n› ç›kartarak, bu alanlardado¤al gaz ve petrol aramayabafllad›.Buldu da…

‹srail’i yönetenler, “LevantBölgesi” olarak da adland›r›-lan, yaln›z Filistin topraklar›-n› de¤il, K›br›s’tan Lübnan,Suriye ve Ürdün’e kadar uza-nan genifl bir alanda varl›¤›ortaya ç›kan kaynaklar›n,kendilerine “adanm›fl oldu-¤una” inand›lar.Önce Filistin’e ait yataklar›iflletmeye ald›lar, devam›ndaLübnan’›n hak iddia etti¤ibölgede do¤al gaz ç›kartt›lar,flimdi de K›br›s’a el att›lar!..

Netanyahu’nun K›br›s ZiyaretiDimitris Hristofyas liderli-¤indeki K›br›s Rum Yöneti-mi, belli ki, “yeni bir a¤a-bey” aray›fl› içinde. Çünkü“esas a¤abey” Yunanistan,yaflad›¤› korkunç ekonomikkriz nedeniyle art›k, onlar›koruyabilecek güçten çokuzak.‹srail Baflbakan› BenyaminNetanyahu, bir günlük Lef-kofla ziyaretinde Hristof-yas’a, “Buraya uçakla gel-mem 45 dakikam›; ama butopraklara ayak basmam 63y›l›m› ald›” derken önemlibir noktan›n alt›n› çiziyordu:Art›k benimsin!..

Ortodoks Hristiyan inancasahip K›br›s Rumlar›n›n, ulu-sal varl›klar›n› koruma tela-fl›nda, do¤al gaz yataklar›n›Amerikan Noble ve ‹srail De-lek flirketlerine peflkefl çek-meleri bir ibret vesikas›d›r.Rum Ortodoks Kilisesi’nin,Protestan-Evanjelik inanc›nuzant›s› olan Hristiyan Siyo-nistlerin dümen suyuna gir-mesi, üzerinde önemle du-rulmas› gereken bir konu.Netanyahu, tabii ki ziyaretin-de, Türkiye’nin K›br›s Türkle-rinin ayn› do¤al gaz yatakla-r›ndaki haklar›n› korumakiçin ataca¤› güvenlik ad›mla-r›na karfl› “merak etmeyin bizburaday›z” güvencesi verdi.Yar›n Türkiye’nin muhtemelbir askeri gövde gösterisindekarfl›s›nda, art›k Yunan de¤il,‹srail silahl› kuvvetlerini bu-laca¤›n›n da iflaretidir bu…

Bilgi Notu:19’uncu yüzy›l ‹ngiliz Hristi-yan Siyonistlerinin bir numa-ral› hedefi, Kudüs’ü elindebulunduran Osmanl› ‹mpa-ratorlu¤u idi. Osmanl›’n›nsonunu, “Çöl Tilkisi” lakapl›‹ngiliz ajan Lawrance getir-miflti…


Do¤u Akdeniz’deSion’un Gaz›

©2012 Z

ion

Oil a

nd G

as- In

c.

©2012 Z

ion

Oil a

nd G

as- In

c.

STRATEJ‹ HABER

80

‹srail Baflbakan› Benyamin Netanyahu,ABD’nin “baflkanl›k seçimi” sürecinden

yararlanma manevras›n›, giderek, bir sü-per gücün “küçük müttefiki” taraf›ndan“teslim al›nmas›” oyununa çevirdi.ABD’nin Demokrat Baflkan› Barack Oba-ma’n›n, ‹ran’a dönük askeri müdahaledeisteksiz davranmas›n›, Amerikan baflkan-l›k seçiminin berbat bir malzemesi yapmaçabas›nda Cumhuriyetçi Parti’den bekle-di¤i deste¤i almas›, bunun aç›k örne¤idir.Obama, her ne kadar, ABD’deki güçlü Ya-hudi lobisinin merkez örgütü AIPAC’dayapt›¤› konuflmada, ülkesiyle ‹srail’i ayr›l-maz bir bütün ve ‹ran’›n gelifltirdi¤i nükle-

er tehdide karfl› da birlikte hareket edecek güç olduklar›n› ilanetse de Netanyahu’yu ikna edemedi¤i belliydi.Amerikan yönetimi, ‹ran’a dönük bir müdahalenin zaten yüksel-mekte olan petrol fiyatlar›n›n kontrol edilemez noktaya ulaflma-s›, bunun da Avrupa Birli¤i, Japon ve Amerikan ekonomileri aç›-s›ndan büyük felaket olaca¤›n› hesap ediyor. ‹srail Baflbakan›ise siyasi serüvenini, flu veya bu flekilde ‹ran’›n vurulmas›naayarlam›fl görünüyor.Yaflan›lan, belki de milyonlarca ‹ran vatandafl›n›n yaflamlar›üzerinde flekillenen kanl› bir satrançt›r ve kabul edilemez.

Cumhuriyetçilerin Bilinen Bask›s›Amerikan Baflkanl›k Seçimi’nde Cumhuriyetçi Parti’den adayolabilmek için k›yas›ya mücadele eden Mitt Romney, Rick San-

torum ve Newt Gingrich’in, aç›klamalar›nda Obama’y› ‹ran’akarfl› yumuflak davranmakla suçlamalar› dikkat çekici.

Obama yönetiminin, ‹stanbul’da yap›lmas› planlanan, ‹ran ile5+1 (BM Güvenlik Konseyi’nin befl daimi üyesi ABD, ‹ngiltere,Fransa, Rusya, Çin ve ek olarak Almanya) görüflmelerine a¤›r-l›k vermesi, belli ki, ABD’deki “lobiyi” rahats›z etmifl durumda.Obama’n›n, medyadaki gücünü her zaman gösteren bu “lobi”karfl›s›nda ne kadar direnece¤i de ayr› bir soru iflareti…

Amerikan Gençleri ‹srail ‹çin ÖlecekAskeri uzmanlar, her ne kadar, Benyamin Netanyahu, “‹srail’ingüvenli¤ini tehdit alt›nda gördü¤ümüzde ABD’ye sormay›z, tekbafl›m›za harekete geçeriz” dese de ‹ran’›n “askeri aç›dan s›k›fl-t›r›lmas›” için ‹srail’in ABD’ye ihtiyac› oldu¤unda birlefliyorlar.‹srail, elindeki hava gücü ve füze sistemleriyle, Irak’›n üç mislinüfusa ve üç misli topra¤a sahip ‹ran’a, geçici ve küçük zarar ve-rebilecek bir kapasitede. ‹srail, ‹ran’a karfl› tek bafl›na ancakelindeki nükleer silahlar› kullanarak ve milyonlarca ‹ran vatan-dafl›n› öldürerek y›k›c› zarar verebilir.Oysa Basra Körfezi’nde görevli Amerikan askeri gücü, ‹ran’› dü-zenli olarak vurabilecek ve sald›r›lar›yla ciddi zarar verebilecektek askeri güç olarak öne ç›k›yor. Böyle bir harekât, binlerceAmerikan gencinin silah alt›na al›nmas›, büyük olas›l›kla da hiçistemedikleri bir kara savafl›nda ölmeleri anlam›na geliyor.

Netanyahu Dönülmez Yolda‹srail medyas›n›n akl› bafl›nda kanad›n› temsil eden Haaretz ga-zetesinin, Netanyahu’nun AIPAC Kongresi’ndeki konuflmas›n-da, ‹ran’›n nükleer program›n› Nazi Almanyas›’n›n “soyk›r›m”politikas›yla bir tutmas›n›, “geriye dönülemez yol” olarak yo-rumlamas› önemli. Gazeteye göre, bu tür bir yaklafl›m, ‹srailBaflbakan›’n›, art›k ‹ran’la savafl rotas›na sokmufl durumda.Çünkü e¤er ‹ran’a sald›rmaz ve bu ülkenin nükleer program›n›flu veya bu flekilde tahrip etmezse, “soyk›r›m” tehdidine sessizkalm›fl bir politikac› olma riskini tafl›yor art›k…

Türklerin gerçek anlamdatarih sahnesine ç›k›fl›n›n ve

özellikle Anadolu ile Balkanlarco¤rafyas›na kadar ilerleme-lerinin ana nedeni, tarihçileregöre, ana yurtlar› olarak ad-land›r›lan Orta Asya’da yafla-d›klar› ola¤anüstü iklim de¤i-flikli¤i, kurakl›k ve bunun so-nucunda do¤an göçtü. Bin y›lötelerde yaflan›lan bu drama-tik geliflmenin, küresel mev-sim de¤ifliklikleri, özellikle deOrta Asya’da yaflan›lan çöllefl-me nedeniyle tekrar yaflan-mas›n›n art›k “an meselesi”oldu¤u aç›kland›.Asya Kalk›nma Bankas› tara-f›ndan yay›nlanan son rapor-da, Asya’da, son iki y›l içinde,tam 42 milyon insan›n çevrefelaketleri nedeniyle toprakla-

r›n› b›rakmak ve yer de¤ifltir-mek zorunda kald›klar› belir-tildi. Bu insanlar›n büyük ço-¤unlu¤u, su bask›nlar›yla kar-fl›laflan Çin ve Pakistan’da“çevre felaketi mültecisi” ol-dular. Banka, bununla birlikteas›l felaketin, çok ciddi susuz-luk sorunu yaflayan ve giderekçölleflen Orta Asya’da geldi¤i-ni vurgulad›.Aral Gölü’nün, Sovyetler Birli¤idöneminde yap›lan yanl›fl plan-lamalar nedeniyle kurumas›sonras›nda Orta Asya, büyükbir iklim de¤iflikli¤i ve çöllefl-meyle karfl› karfl›ya kald›.Özbekistan’a ba¤l› özerk birbölge olan Karakalpakis-tan’da, toplam nüfusun yüzde20’sini oluflturan 250.000 kifli,son 5 y›l içinde, Rusya baflta,

çeflitli ülkelere göç etti. Gö-çün, kurakl›¤›n bölgede tar›m›vurmas› ve insanlar›n yeni iflimkânlar› için harekete geç-mesiyle bafllad›¤› biliniyor.Bölgede yap›lan son araflt›r-malar, geride kalan nüfusunyar›s›n›n da ülkelerini terk et-meye haz›rland›¤›n› ortayakoydu. Benzer geliflmenin,bölgenin en geliflmifl ülkesiolarak adland›r›lan Kazakis-tan’da da yaflanmaya bafllan-mas›, özellikle bu ülkenin ar-tan bir flekilde susuzluk çek-mesi dikkat çekiyor.Bir baflka bölge ülkesi Tacikis-tan’da ise durum çok daha va-him: Ülkenin yüzde 95’i su bas-k›nlar›na ve çölleflmeye aç›kbir noktada. ‹klim de¤ifliklikle-

rinin devam› halinde, Tacikhalk›n›n büyük bir bölümününülkelerini terk etmek zorundakalacaklar› belirtiliyor.Asya Kalk›nma Bankas›, iklimkoflullar›n›n vurdu¤u ülkeler-den, do¤al nedenlerden göçetmek zorunda kalan insanla-r›n s›radan mülteciler olarakgörülmemelerini; bu insanlarayeni yaflamlar›n› kurabilecek-leri ortam›n sa¤lanmas›ndayard›mc› olunmas›n› da istedi.‹klim de¤iflimi nedeniyle göç et-mek zorunda kalan mültecile-rin siyasi mülteci statüsündede¤erlendirilmesi halinde, in-sanl›¤›n büyük bir y›k›m ile kar-fl›laflaca¤›, özellikle çocukölümlerinde patlamalar yafla-naca¤› da ayn› raporda belirtildi.


‹srail’in Çirkin Oyunu

Orta Asya’da “Çevre Felaketi” Göçü!

©W

hite

house

.gov

©A

sian

Develo

pm

en

t Ban

k

ABD Devlet Baflkan› BarackObama ve ‹srail Baflbakan›Benyamin Netanyahu

77-icindekiler · ‹Ç‹ndek‹ler

Documents