7...

ประโยค๗ - สมนตปาสาทกา นาม วนยฏฐกถา (ทตโย ภาโค) - หนาท 6

กามสส อตถสส วา อนตถสส วา ปพพนมตตภต สปน ปสสต โพธสตตมาตา วย ปตตปฏลาภนมตต โพธสตโต วย ป จ มหาสปเน โกสลราชา วย จ โสฬส สปเนต ฯ ตตถ ย ธาตกโขภโต อนภตปพพโต จ สปน ปสสต น ต สจจ โหต ฯ ย เทวโตปสหารโต ปสสต ต สจจ วา โหต อลก วา ฯ กทธา ห เทวตา อปาเยน วนาเสตกามา วปรตมป กตวา ทสเสนต ฯ ย ปน ปพพนมตตโต ปสสต ต เอกนตสจจเมว โหต ฯ เอเตส จตนน มลการณาน สสคคเภทโตป สปนเภโท โหตเยว ฯ ต จ ปเนต จตพพธมป สปน เสกขปถชชนา ว ปสสนต อปปหน- วปลลาสตตา ฯ อเสกขา น ปสสนต ปหนวปลลาสตตา ฯ ก ปเนต ปสสนโต สตโต ปสสต ปฏพทโธ อทาห เนวสตโต นปฏพทโธต ฯ ก เจตถ ฯ ยท ตาว สตโต ปสสต อภธมม- วโรโธ อาปชชต ฯ ภวงคจตเตน ห สปต ฯ ต รปนมตตาท- อารมมณ ราคาทสมปยตต วา น โหต ฯ สปน ปสสนตสส จ อทสาน จตตาน อปปชชนต ฯ อถ ปฏพทโธ ปสสต วนย- วโรโธ อาปชชต ฯ ย ห ปฏพทโธ ปสสต ต สพโพหารก จตเตน ปสสต ฯ สพโพหารกจตเตน จ กเต วตกกเม อนาปตต นาม นตถ ฯ สปน ปสสนเตน ปน กเต วตกกเม เอกรคมนา- เอกนตมนาปตตเอว ฯ อถ เนวสตโต น ปฏพทโธ ปสสต น๑ นาม ปสสต ฯ เอว จ สต สปนสส อภาโวว อาปชชต ฯ น อภาโว ฯ ๑. อโต ปร โกจต ปท ภเวยย ฯ วมต: โก นาม ปสสตต ฯ


กสมา ฯ ยสมา กปมทธปเรโต ปสสต ฯ วตต เหต กปมทธ- ปเรโต โข มหาราช สปน ปสสตต๑ ฯ กปมทธปเรโตต มกกฏนททาย ยตโต ฯ ยถา ห มกกฏสส นททา ลหปรวตตา โหต เอว ยา นททา ปนปปน กสลาทจตตโวกณณตตา ลหปรวตตา ยสสา ปวตตย ปนปปน ภวงคโต อตตรณ โหต ตาย ยตโต สปน ปสสต ฯ เตนาย สปโน กสโลป โหต อกสโลป อพยากโตป ฯ ตตถ สปนนเต เจตยวนทนธมมสสวนธมมเทสนาทน กโรนตสส กสโล ปาณาตปาตาทน กโรนตสส อกสโล ทวห องเคห มตโต อาวชชนตทารมมณกขเณ อพยากโตต เวทตพโพ ฯ สวาย ทพพลวตถกตตา เจตนาย ปฏสนธ อากฑฒต อสมตโถ ปวตเต ปน อ เห กสลากสเลห อปตถมภโต วปาก เทต ฯ ก จาป วปาก เทต อถโข อวสเย อปปนนตตา อพโพหารกาว สปนนตเจตนา ฯ เตนาห เปตวา สปนนตนต ฯ สงฆาทเสโสต อมสส อาปตตนกายสส นาม ฯ ตสมา ยา อ ตร สปนนตา ส เจตนกา สกกวสฏ อย สงฆาทเสโส นาม อาปตตนกาโยต เอวเมตถ สมพนโธ เวทตพโพ ฯ วจนตโถ ปเนตถ สงโฆ อาทมห เจว เสเส จ อจฉตพโพ อสสาต สงฆาท- เสโสต ฯ ก วตต โหต ฯ อม อาปตต อาปชชตวา วฏาต- กามสส ยนต อาปตตวฏาน ตสส อาทมห เจว ปรวาสนตถาย อาทโต เสเส มชเฌ มานตตทานตถาย มลาย ปฏกกสสเนน วา สห มานตตทานตถาย อวสาเน อพภานตถาย จ สงโฆ อจฉตพโพ ฯ ๑. นย. มลนทป หา. ๓๗๙.


น เหตถ เอกมป กมม วนา สงเฆน สกกา กาตนต ฯ สงโฆ อาทมห เจว เสเส จ อจฉตพโพ อสสาต สงฆาทเสโส ฯ พย ชน ปน อนาทยตวา อตถเมว ทสเสต สงโฆว ตสสา อาปตตยา ปรวาส เทต มลาย ปฏกสสต มานตต เทต อพเภต น สมพหลา น เอกปคคโล เตน วจจต สงฆาทเสโสต อทมสส ปทภาชน ฯ สงฆาทเสโสต ย วตต ต สโณห ยถากถ สงโฆว เทต ปรวาส มลาย ปฏกสสต มานตต เทต อพเภต เตเนต อต วจจตต๑ ปรวาเร วจนการณ จ วตต ฯ ตตถ จ ปรวาสทานาทน สมจจยก- ขนธเก วตถารโต อาคตาน ฯ ตตเถว เนส วณณน กรสสาม ฯ ตสเสว วา อาปตตนกายสสาต ตสส เอว อาปตตสมหสส ฯ ตตถ ก จาป อย เอกาว อาปตต รฬหสทเทน ปน อวยเว สมหโวหาเรน วา นกาโย วตโต เอโก เวทนากขนโธ เอโก ว าณกขนโธต อาทส วย ฯ เอว อททฏสกขาปท ปทานกกเมน วภชตวา อทาน อม สกกวสฏ อาปชชนตสส อปาย จ กาล จ อธปปาย จ อธปปายวตถ จ ทสเสต อชฌตตรเป โมเจตต อาทมาห ฯ เอตถ ห อชฌตตรปาทห จตห ปเทห อปาโย ทสสโต ฯ อชฌตตรเป ห วา โมเจยย พหทธารเป วา อภยตถ วา อากาเส วา กฏ กมเปนโต ฯ อโต ปร อ โ อปาโย นตถ ฯ ตตถ รเป ฆฏเฏตวา โมเจนโตป รเปน ฆฏเฏตวา โมเจนโตป รเป โมเจตจเจว ๑. ปรวาร. ว. ๘/๓๖๘.


เวทตพโพ ฯ รเป ห สต โส โมเจต น รป อลภตวาต ฯ ราคปตถมภาทห ปน ป จห กาโล ทสสโต ฯ ราคปตถมภาท- กาเลส ห องคชาต กมมนย โหต ยสส กมมนยตเต สต โมเจต ฯ อโต ปร อ โ กาโล นตถ ฯ น ห วนา ราคปตถมภาทห ปพพณหาทโย กาลเภทา โมจเน นมตตา โหนต ฯ อาโรคยตถายาต อาทห ทสห อธปปาโย ทสสโต ฯ เอวรเปน ห อธปปายเภเทน โมเจต น อ ถา ฯ นลาทห ปน ทสห นวมสส อธปปายสส วตถ ทสสต ฯ วมสนโต ห. นลาทส อ ตรวเสน วมสต น เตห วนมตตนต ฯ อโต ปร อเมสเยว อชฌตตรปาทน ปทาน ปกาสนตถ อชฌตตรเปต อชฌตตอปาทนน- รเปต อาท วตต ฯ ตตถ อชฌตตอปาทนนรเปต อตตโน หตถาทเภเท รเป ฯ พหทธาอปาทนเนต ปรสส ตาทเสเยว ฯ อนปาทนเนต ตาลจฉททาทเภเท ฯ ตทภเยต อตตโน จ ปรสส จ รเป ฯ อภยฆฏฏนวเสเนต วตต ฯ อตตโน รเปน จ อนปาทนน- รเปน จ เอกโต ฆฏฏเนป ลพภต ฯ อากาเส วายมนตสสาต เกนจ รเปน อฆฏเฏตวา อากาเสเยว กฏกมปนปปโยเคน องคชาต จาเลนตสส ฯ ราคปตถมเภต ราคสส พลวภาเวน ราเคน วา องคชาตสส อปตถมเภ ฯ ถทธภาเว ส ชาเตต วตต โหต ฯ กมมนย โหตต โมจนกมมกขม อชฌตตรปาทส อปกกมารห โหต ฯ อจจาลงคปาณกทฏ ปตถมเภต อจจาลงคปาณกทฏเน องคชาเต อปตถทเธ ฯ อจจาลงคปาณกา นาม โลมสปาณกา


โหนต เตส โลเมห ผฏ องคชาต กณฑฑ คเหตวา ถทธ โหต ฯ ตตถ ยสมา ตาน โลมาน องคชาต ฑสนตาน วย อชฌนต ตสมา อจจาลงคปาณกทฏเนาต วตต ฯ อตถโต ปน อจจา- ลงคปาณกโลมเวธเนนาต วตต โหต ฯ อโรโค ภวสสามต โมเจตวา อโรโค ภวสสาม ฯ สขเวทน อปปาเทสสามต โมจเนน มจจนป- ปตตยา มตตปจจยา จ ยา สขา เวทนา โหต ต อปปาเทสสามต อตโถ ฯ เภสชช ภวสสตต อท เม โมจต ก จเทว เภสชช ภวสสต ฯ ทาน ทสสามต โมเจตวา กฏกปลกาทน ปาณาน ทาน ทสสาม ฯ ป ภวสสตต โมเจตวา กฏาทน เทนตสส ป ภวสสต ฯ ย ยชสสามต โมเจตวา กฏาทน ย ยชสสาม ฯ ก จ ก จ มนตปท วตวา ทสสามต วตต โหต ฯ สคค คมสสามต โมเจตวา กฏาทน ทนนทาเนน วา ป เน วา ย เน วา สคค คมสสาม ฯ วช ภวสสตต กลวสงกรสส ทารกสส วช ภวสสต ฯ อมนา เม วเชน ปตโต นพพตตตสตต อมนา อธปปาเยน โมเจตต อตโถ ฯ วมสตถายาต ชานนตถาย ฯ นล ภวสสตต อาทส ชานสสาม ตาว ก เม โมจต นล ภวสสต ปตกาทส อ ตรวณณนต เอวมตโถ ทฏพโพ ฯ ขฑฑาธปปาโยต ขฑฑาปสโต ฯ เตน เตน อธปปาเยน กฬนโต โมเจตต วตต โหต ฯ อทาน ยทท อชฌตตรเป โมเจตต อาท วตต ตตถ ยถา โมเจนโต อาปตต อาปชชต เตส จ ปทาน วเสน ยตตโก


อาปตตเภโท โหต ต สพพ ทสเสนโต อชฌตตรเป เจเตต อปกกมต มจจต อาปตต สงฆาทเสสสสาต อาทมาห ฯ ตตถ เจเตตต โมจนสสาทสมปตตาย เจตนาย มจจตต เจเตต ฯ อปกกมตต ตทนรป วายาม กโรต ฯ มจจตต เอว เจเตนตสส ตทนรเปน วายาเมน วายมโต สกก านา จวต ฯ อาปตต สงฆาทเสสสสาต อเมห ตห องเคห อสส ปคคลสส สงฆาทเสโส นาม อาปตต โหตต อตโถ ฯ เอส นโย พหทธารเปต อาทสป อวเสเสส อฏวสตยา ปเทส ฯ เอตถ ปน เทว อาปตตสหสสาน นหรตวา ทสเสตพพาน ฯ กถ ฯ อชฌตตรเป ตาว ราคปตถมเภ อาโรคยตถาย นล โมเจนตสส เอกา อาปตต อชฌตตรเปเยว ราคปตถมเภ อาโรคยตถาย ปตกาทน โมจนวเสน อปรา นวาต ทส ฯ ยถา จ อาโรคยตถาย ทส เอว สขาทน นวนน ปทาน อตถาย เอเกกปเทน ทส ทส กตวา นวต ฯ อต อมา จ นวต ปรมา จ ทสาต ราคปตถมเภ ตาว สต ฯ ยถา ปน ราคปตถมเภ เอว วจจปตถมภาทสป จตส เอเกกสม อปตถมเภ สต สต กตวา จตตาร สตาน ฯ อต อมาน จตตาร ปรม จ เอก อชฌตตรเป ตาว ป จนน อปตถมภาน วเสน ป จ สตาน ฯ ยถา จ อชฌตตรเป ป จ เอว พหทธารเป ป จ อชฌตตพหทธารเป ป จ อากาเส กฏ กปเปนตสส ป จาต สพพานป จตนน ป จกาน วเสน เทว อาปตตสหสสาน เวทตพพาน ฯ อทาน อาโรคยตถายาต อาทส ตาว ทสส ปเทส ปฏปาฏยา


วา อปปฏปาฏยา วา เหฏา วา คเหตวา อปร คณหนตสส อปร วา คเหตวา เหฏา คณหนตสส อภโต วา คเหตวา มชเฌ เปนตสส มชเฌ วา คเหตวา อภโต หรนตสส สพพมลก วา กตวา คณหนตสส เจตนปกกมโมจเน สต วสเกโต นาม นตถต ทสเสต อาโรคยตถ จ สขตถ จาต ขณฑจกกพทธจกกาทเภทวจตต ปาลมาห ฯ ตตถ อาโรคยตถ จ สขตถ จ อาโรคยตถ จ เภสชชตถ จาต เอว อาโรคยปท สพพปเทห โยเชตวา วตตเมก ขณฑจกก ฯ สขปทาทน สพพปเทห โยเชตวา ยาว อตตโน อตตโน อตตานนตร ปท ตาว อาเนตวา วตตาน นว พทธจกกานต เอว เอกมลกาน ทส จกกาน โหนต ฯ ตาน ทมลกาทห สทธ อสมโมหโต วตถาเรตวา เวทตพพาน ฯ อตโถ ปเนตถ ปากโฏเยว ฯ ยถา จ อาโรคยตถายาต อาทส ทสส ปเทส เอว นลาทสป นล จ ปตก จ เจเตต อปกกมตต อาทนา นเยน จกกาน วตตาน ฯ ตานป อสมโมหโต วตถาเรตวา เวทตพพาน ฯ อตโถ ปเนตถาป ปากโฏเยว ฯ ปน อาโรคยตถ จ นล จ อาโรคยตถ จ สขตถ จ นล จ ปตก จาต เอเกเนก ทวห เทว ฯเปฯ ทสห ทสาต เอว ปรมปเทห สทธ ปจฉมปทาน โยเชตวา เอก มสสกจกก วตต ฯ อทาน ยสมา นล โมเจสสามต เจเตตวา อปกกมนตสส ปตกาทสป มตเตส ปตกาทวเสน เจเตตวา อปกกมนตสส อตเรส มตเตสป เนวตถ วสเกโต ตสมา เอตมป นย ทสเสต นล โมเจสสามต เจเตต อปกกมต ปตก มจจตต อาทนา นเยน


จกกาน วตตาน ฯ ตโต ปร สพพปจฉมปท นลาทห นวห ปเทห โยเชตวา กจฉจกกนนาม วตต ฯ ตโต ปตกาทน นว ปทาน เอเกน นลปเทเนว สทธ โยเชตวา ปฏ จกกนนาม วตต ฯ ตโต โลหตกาทน นว ปทาน เอเกน ปตกปเทเนว สทธ โยเชตวา ทตย ปฏ จกก วตต ฯ เอว โลหตกปทาทหป สทธ อตราน นว นว ปทาน โยเชตวา อ านป อฏ จกกาน วตตานต เอว ทสคตก ปฏ จกก เวทตพพ ฯ เอว ขณฑจกกาทน อเนเกส จกกาน วเสน วตถารโต ครกาปตตเมว ทสเสตวา องควเสเนว ครกาปตต จ ลหกาปตต จ อนาปตต จ ทสเสต เจเตต อปกกมต มจจตต อาทมาห ฯ ตตถ ปรมนเยเนว อชฌตตรปาทส ราคาทอปตถมเภ สต อาโรคยาทน อตถาย เจเตนตสส อปกกมตวา อสจโมจเน ตวงคสมปนนา ครกาปตต วตตา ฯ ทตยนเยน เจเตนตสส อปกกมนตสส จ โมจเน อสต ทวงคสมปนนา ลหกา ถลลจจยาปตต ฯ เจเตต น อปกกมต มจจตต อาทห ฉห นเยห อนาปตต ฯ อย ปน อาปตตานาปตตเภโท สณโห สขโม ตสมา สฏ สลลกเขตพโพ ฯ สฏ สลลกเขตวา กกกจจ ปจฉเตน อาปตต วา อนาปตต วา อาจกขตพพา ฯ วนยกมม วา กาตพพ ฯ อสลลกเขตวา กโรนโต ห โรคนทาน อชานตวา เภสชช กโรนโต เวชโช วย วฆาต จ อาปชชต น จ ต ปคคล ตกจฉต สมตโถ โหต ฯ ตตราย สลลกขณวธ ฯ กกกจเจน อาคโต ภกข ยาวตตย ปจฉตพโพ กตเมน ปโยเคน กตเรน ราเคน อาปน- โนสต ฯ สเจ ปม อ วตวา ปจฉา อ วเทต น เอกมคเคน


กเถต โส วตตพโพ ตว น เอกมคเคน กเถส ปรหรส น สกกา ตว วนยกมม กาต คจฉ โสตถ คเวสาต ฯ สเจ ปน ตกขตตตป เอกมคเคเนว กเถต ยถาภต อตตาน อาวกโรต อถสส อาปตตานาปตตครกลหกาปตตวนจฉยตถ เอกาทสนน ราคาน วเสน เอกาทส ปโยคา สมเวกขตพพา ฯ ตตรเม เอกาทส ราคา โมจนสสาโท มจจนสสาโท มตตสสาโท เมถนสสาโท ผสสสสาโท กณฑวนสสาโท ทสสนสสาโท นสชชสสาโท วาจสสาโท เคหสตปเปม วนภงคยนต ฯ ตตถ โมเจต อสสาโท โมจนสสาโท ฯ มจจเน อสสาโท มจจนสสาโท ฯ มตเต อสสาโท มตตสสาโท ฯ เมถเน อสสาโท เมถนสสาโท ฯ ผสเส อสสาโท ผสสสสาโท ฯ กณฑวเน อสสาโท กณฑวนสสาโท ฯ ทสสเน อสสาโท ทสสนสสาโท ฯ นสชชาย อสสาโท นสชชสสาโท ฯ วาจาย อสสาโท วาจสสาโท ฯ เคหสต เปม เคหสตปเปม ฯ วนภงคยนต ยงก จ ปปผผลาท วนโต ภ ชตวา อาภฏ ฯ เอตถ จ นวห ปเทห สมปยตต- อสสาทสเสน ราโค วตโต ฯ เอเกน ปเทน สรเปเนว เอเกน ปเทน วตถนา วตโต ฯ วนภงโค ห ราคสส วตถ น ราโคเยว ฯ เอเตส ปน ราคาน วเสน เอว ปโยคา สมเวกขตพพา ฯ โมจนสสาเท ฯ โมจนสสาทเจตนาย เจเตนโต เจว อสสาเทนโต จ อปกกมต มจจต สงฆาทเสโส ฯ ตเถว เจเตนโต จ อสสาเทนโต จ อปกกมต น มจจต ถลลจจย ฯ สเจ ปน สยนกาเล ราค- ปรยฏ โต หตวา อรนา วา มฏ นา วา องคชาต คาฬห ปเฬตวา


โมจนตถาย สอสสาโหว สปต ฯ สปนตสส จสส อสจ มจจต สงฆาทเสโส ฯ สเจ ราคาปรยฏาน อสภมนสกาเรน วปสเมตวาสทธ- จตโต สปต สปนตสส มตเตป อนาปตต ฯ มจจนสสาเท ฯ อตตโน ธมมตาย มจจมาน อสสาเทต น อปกกมต มจจต อนาปตต ฯ สเจ ปน มจจมาน อสสาเทนโต อปกกมต เตน อปกกเมน มตเต สงฆาทเสโส ฯ อตตโน ธมมตาย มจจมาเน มา กาสาว วา เสนาสน วา ทสสต องคชาต คเหตวา ชคคนตถาย อทกฏาน คจฉต วฏฏตต มหาปจจรย วตต ฯ มตตสสาเท ฯ อตตโน ธมมตาย มตเต านา จเต อสจมห ปจฉา อสสาเทนตสส วนา อปกกเมน มจจต อนาปตต ฯ สเจ อสสาเทตวา ปน โมจนตถาย นมตเต อปกกมตวา โมเจต สงฆาทเสโส ฯ เมถนสสาเท ฯ เมถนราเคน มาตคาม คณหาต ฯ เตน ปโยเคน อสจ มจจต อนาปตต ฯ เมถนธมมสส ปโยคตตา ปน ตาทเส คหเณ ทกกฏ ฯ สส ปตเต ปาราชก ฯ สเจ เมถนราเคน รตโต ปน อสสาเทตวา โมจนตถาย นมตเต อปกกมตวา โมเจต สงฆาทเสโส ฯ ผสสสสาเท ฯ ทวโธ ผสโส อชฌตตโก จ พาหโร จ ฯ อชฌตตเก ตาว ฯ อตตโน นมตต ถทธ มทกนต ชานสสามต วา โลลภาเวน วา กฬาปยโต อสจ มจจต อนาปตต ฯ สเจ กฬาเปนโต อสสาเทตวา โมจนตถาย นมตเต อปกกมตวา โมเจต สงฆาทเสโส ฯ พาหรผสเส ปน ฯ กายสสคคราเคน มาตคามสส องคมงคาน ปรามสโต เจว อาลงคโต จ อสจ มจจต อนาปตต ฯ กายสสคคสงฆาทเสส


ปน อาปชชต ฯ สเจ กายสสคคราเคน รตโต ปน อสสาเทตวา โมจนตถาย นมตเต อปกกมตวา โมเจต วสฏ ปจจยาป สงฆาท- เสโส ฯ กณฑวนสสาเท ฯ ทททกจฉปฬกาปาณกาทน อ ตร- วเสน กณฑวมาน นมตต กณฑวนสสาเทเนว กณฑวโต อสจ มจจต อนาปตต ฯ กณฑวนสสาเทน รตโต ปน อสสาเทตวา โมจนตถาย นมตเต อปกกมตวา โมเจต สงฆาทเสโส ฯ ทสสนส- สาเท ฯ ทสสนสสาเทน ปนปปน มาตคามสส อโนกาส อป- นชฌายโต อสจ มจจต อนาปตต ฯ มาตคามสส อโนกาสปนช- ฌาเน ปน ทกกฏ ฯ สเจ ทสสนสสาเทน รตโต ปน อสสาเทตวา โมจนตถาย นมตเต อปกกมตวา โมเจต สงฆาทเสโส ฯ นสชชส- สาเท ฯ มาตคาเมน สทธ รโหนสชชสสาทราเคน นสนนสส อสจ มจจต อนาปตต ฯ รโหนสชชปจจยา ปน อาปนนาย อาปตตยา กาเรตพโพ ฯ สเจ นสชชสสาเทน รตโต ปน อสสาเทตวา โมจนตถาย นมตเต อปกกมตวา โมเจต สงฆาทเสโส ฯ วาจสสาเท ฯ วาจสส- าทราเคน มาตคาม เมถนสนนสสตาห วาจาห โอภาสนตสส อสจ มจจต อนาปตต ฯ ทฏ ลลวาจาสงฆาทเสส ปน อาปชชต ฯ สเจ วาจสสาเทน รตโต ปน อสสาเทตวา ปน โมจนตถาย นมตเต อปกกมตวา โมเจต สงฆาทเสโส ฯ เคหสตปเปเม ฯ มาตร วา มาตปเปเมน ภคน วา ภคนปเปเมน ปนปปน ปรามสโต เจว อาลงคโต จ อสจ มจจต อนาปตต ฯ เคหสตปเปเมน ผสนปจจยา ทกกฏ ฯ สเจ เคหสตปเปเมน รตโต ปน อสสาเทตวา โมจนตถาย


นมตเต อปกกมตวา โมเจต สงฆาทเสโส ฯ วนภงเค ฯ อตถปรสา อ ม ก จเทว ตมพลคนธปปผวาสาทปปการ ปณณาการ มตตสนถวภาวสส ทฬหภาวตถาย เปเสนต อย วนภงโค นาม ฯ ต เจ มาตคาโม กสสจ สสฏวหารกสส กลปกภกขโน เปเสต ตสส จ อสกาย นาม อท เปสตนต สารตตสส ปนปปน หตเถห ต วนภงค กฬาปยโต อสจ มจจต อนาปตต ฯ สเจ วนภงเค สารตโต ปน อสสาเทตวา โมจนตถาย นมตเต อปกกมตวา โมเจต สงฆาทเสโส ฯ สเจ อปกกมนเตป น มจจต ถลลจจย ฯ เอวเมเตส เอกาทสนน ราคาน วเสน อเม เอกาทส ปโยเค สมเวกขตวา อาปตต วา อนาปตต วา สลลกเขตพพา ฯ สลลก- เขตวา สเจ ครกา โหต ครกาต อาจกขตพพา ฯ สเจ ลหกา โหต ลหกาต อาจกขตพพา ฯ ตทนรป จ วนยกมม กาตพพ ฯ เอว ห กต สกต โหต โรคนทาน ตวา เวชเชน กต เภสชชมว ฯ ตสส จ ปคคลสส โสตถภาวาย สวตตต ฯ เจเตต น อปกกมตต อาทส ฯ โมจนสสาทเจตนาย เจเตต น อปกกมต มจจต อนาปตต ฯ โมจนสสาทปฬโต อโห วต มจเจยยาต เจเตต น อปกกมต น มจจต อนาปตต ฯ โมจนสสาเทน น เจเตต ผสสสสาเทน กณฑวนสสาเทน วา อปกกมต มจจต อนาปตต ฯ ตเถว น เจเตต อปกกมต น มจจต อนาปตต ฯ กามวตกก วตกเกนโต โมจนตถาย น เจเตต น อปกกมต มจจต อนาปตต ฯ สเจ ปนสส


วตกกยโตป น มจจต ฯ อท อาคตเมว โหต น เจเตต น อปกกมต น มจจต อนาปตตต ฯ อนาปตต สปนนเตนาต สตตสส สปเน เมถนธมม ปฏเสวนตสส วย กายสสคคาทน อาปชชนตสส วย สปนนเตว การเณน ยสส อสจ มจจต ตสส อนาปตต ฯ สปเน ปน อปปนนาย อสสาทเจตนาย สจสส วสโย โหต นจจเลน ภวตพพ น หตเถน นมตต กฬาเปตพพ ฯ กาสาวปจจตถรณรกขณตถ ปน หตถปเฏน คเหตวา ชคคนตถาย อทกฏาน คนต วฏฏต ฯ นโมจนาธปปายสสาต ยสส เภสชเชน วา นมตต อาลมเปนตสส อจจาราทน วา กโรนตสส นโมจนา- ธปปายสส มจจต ตสสาป อนาปตต ฯ อมมตตกสส ทวธสสาป อนาปตต ฯ อธ เสยยสโก อาทกมมโก ฯ ตสส อนาปตต อาทกมมกสสาต ฯ ปทภาชนยวณณนา นฏ ตา ฯ สมฏานาทส ฯ อท สกขาปท ปมปาราชกสมฏาน กายจตตโต สมฏาต กรยา ส าวโมกข สจตตก โลกวชช กายกมม อกสลจตต ทเวทน สขมชฌตตทวเยนาต ฯ วนตวตถส สปนวตถ อนปป ตตย วตตนยเมว ฯ อจจารปสสาววตถน อตตานตถาเนว ฯ วตกกวตถสม กามวตกกนต เคหสตกามวตกก ฯ ตตถ ก จาป อนาปตต วตตา อถโข วตกกคตเกน น ภวตพพ ฯ อณโหทกวตถ ปม อตตานเมว ฯ ทตเย โส ภกข โมเจตกาโม อณโหทเกน นมตต ปหรตวา


ปหรตวา นหาย ฯ เตนสส อาปตต วตตา ฯ ตตเย อปกกมสส อตถตาย ถลลจจย ฯ เภสชชกณฑวนวตถน อตตานตถาเนว ฯ มคควตถส ปมสส ถลอรสส มคค คจฉนตสส สมพาธฏาเน ฆฏฏนาย อสจ มจจ ฯ ตสส นโมจนาธปปายตตา อนาปตต ฯ ทตยสส ตเถว มจจ โมจนาธปปายตตา ปน สงฆาทเสโส ฯ ตตยสส น มจจ อปกกมสมภวโต ปน ถลลจจย ฯ ตสมา มคค คจฉนเตน อปปนเน ปรฬาเห น คนตพพ ฯ คมน อปจฉนทตวา อสภาท- มนสกาเรน จตต วปสเมตวา สทธจตเตน กมมฏาน อาทาย คนตพพ ฯ สเจ โต วโนเทต น สกโกต มคคา โอกกมม นสทตวา วโนเทตวา กมมฏาน อาทาย สทธจตเตเนว คนตพพ ฯ วตถวตถส เต ภกข วตถ ทฬห คเหตวา ปเรตวา ปเรตวา คามทารกา วย ปสสาวมกส ฯ ชนตาฆรวตถสม อทรนตาเปนตสส โมจนาธปปายสสาป อโมจนาธปปายสสาป มตเต อนาปตตเยว ฯ ปรกมม กโรนตสส นมตตจาลนวเสน อสจ มจจต ฯ ตสมา อาปตตฏ- าเน อาปตต วตตา ฯ อรฆฏฏาปนวตถส เยส อาปตต วตตา เต องคชาตสามนตา ฆฏเฏนตา ต องคชาต ผสาเปสนต เวทตพพาต เอว กรนทฏกถาย วตต ฯ สามเณราทวตถน อตตานตถาเนว ฯ กายตถมภนวตถสม กาย ถมเภนตสสาต จร นสทตวา วา นปชชตวา วา นวกมม วา กตวา อาลสย วโมจนตถ วตถมเภนตสส ฯ อปนชฌายวตถสม สเจป ปฏสต นวตถา โหต ปรโต วา ปจฉโต วา ตวา อมสม นาโมกาเส นมตตนต


อปนชฌายนตสส ทกกฏเมว ฯ อนวตถคามทารกาน นมตต อปนชฌายนตสส ปน กเมว วตตพพ ฯ ตรจฉานคตานมป นมตเต เอเสว นโย ฯ อโตจโตจ อวโลเกตวา ปน ทวสมป เอกปปโยเคน อปนชฌายนตสส เอกเมว ทกกฏ ฯ อโตจโตจ วโลเกตวา ปนปปน อปนชฌายนตสส ปโยเค ปโยเค ทกกฏ ฯ อมมลน- นมลนวเสน น กาตพโพ ฯ สหสา อปนชฌายตวา ปน ปฏสงขา สวเร ตฏโต อนาปตต ฯ ต สวร ปหาย ปน อปนชฌายโต ทกกฏเมว ฯ ตาลจฉททาทวตถน อตตานตถาเนว ฯ นหานวตถส เย อทกโสต นมตเตน ปหรส เตส อาปตต วตตา ฯ อทชลวตถสป เอเสว นโย ฯ เอตถ จ อทลนต อทกจก- ขลโล วจจต ฯ เอเตเนว อปาเยน อโต ปราน สพพาเนว วตถสป เอเสว นโย ฯ เอตถ จ อท ชลนต อทกจกขลโล วจจต ฯ เอเตเนว อปาเยน อโต ปราน สพพาเนว อทเก ธาวนาทวตถน เวทตพพาน ฯ อย ปน วเสโส ปปผาวลย- วตถส ฯ สเจ นโมจนาธปปายสส อนาปตต ฯ กฬนปจจยา ปน ทกกฏ โหตต ฯ สมนตปาสาทกาย วนยสวณณนาย สกกวสฏ สกขาปท- วณณนา นฏ ตา ฯ เตน สมเยน พทโธ ภควาต กายสสคคสกขาปท ฯ ตตราย อนตตานปทวณณนา ฯ อร เ วหรตต น อาเวณเก อร เ เชตวนวหารสเสว ปจจนเต เอกปสเส ฯ มชเฌ คพโภต ตสส จสส วหารสส มชเฌ คพโภ โหต ฯ สมนตา ปรยาคาโรต สมนตา ปนสส มณฑลมาลปรกเขโป โหต ฯ โส กร มชเฌ จตรสส คพภ


กตวา พห มณฑลมาลปรกเขเปน กโต ยถา สกกา โหต อนโตเยว อาวชฌนเตห วจรต ฯ สปป ตตนต สฏ ปต ฯ ยถา ยถา ยสม จ ยสม จ โอกาเส ปต ปาสาทก โหต โลกร ชต ตถา ตถา ตสม ตสม โอกาเส ปต ฯ วตตสเสน ห โส เอกกจจมป น กโรต ฯ เอกจเจ วาตปาเนต เยส ววเฏส อนธกาโร โหต ตาน ววรนโต เยส ววเฏส อาโลโก โหต ตาน ถเกนโต ฯ เอว วตเต สา พราหมณ ต พราหมณ เอตทโวจาต เอว เตน พราหมเณน ปสสตวา วตเต สา พราหมณ ปสนโน อย พราหมโณ ปพพชตกาโม ม เต สลลกเขตวา นคหตพพมป ต อตตโน วปปการ ปกาเสนต เกวล ตสส สทธาวฆาตาเปกขา หตวา เอต กโต ตสส อฬารตตตาต อาทวจนมโวจ ฯ ตตถ อฬาโร อตตา อสสาต อฬารตตา ฯ อฬารตตโน ภาโว อฬารตตตา ฯ กลตถหต อาทส กลตถโย นาม ฆรสามนโย ฯ กลธตา นาม ปรสนตรคตา กลธตโร ฯ กลกมารโย นาม อนวฏา วจจนต ฯ กลสณหา นาม ปรกลโต อานตา กลทารกาน วธโย ฯ โอตณโณต ยกขาทห วย สตตา อนโต อปปชชนเตน ราเคน โอตณโณ ฯ กปาทน วย สตตา อสมเวกขตวา รชนเย าเน รชนโต สย วา ราค โอตณโณ ฯ ยสมา ปน อภยถาป ราคสมงคสเสเวต อธวจน ตสมา โอตณโณ นาม สารตโต อเปกขวา ปฏพทธจตโตต เอวมสส ปทภาชน วตต ฯ ตตถ สารตโตต กายสสคคราเคน สฏ รตโต ฯ อเปกขวาต กายสสคคา-


เปกขาย อเปกขวา ฯ ปฏพทธจตโตต กายสสคคราเคเนว ตสม วตถสม ปฏพทธจตโต ฯ วปรณเตนาต ปรสทธภวงคสนตตสงขาต ปกต ชหตวา อ ถา ปวตเตน วรป วา ปรณเตน วรป ปรวตเตน ฯ ยถา ปรวตตมาน วรป โหต เอว ปรวตเตตวา เตนาต อธปปาโย ฯ ยสมา ปน ต ราคาทห สมปโยค นาตวตตต ตสมา วปรณตนต รตตมป จตตนต อาทนา นเยน ตสส ปทภาชน วตวา อนเต อธาธปเปตมตถ ทสเสนโต อปจ รตต จตต อมสม อตเถ อธปเปต วปรณตนต อาห ฯ ตทหชาตาต ต ทวส ชาตา ชาตมตตา อลลมสเปสวณณา ฯ เอวรปายป ห สทธ กายสสคเค สงฆาทเสโส เมถนวตกกเม ปาราชก รโหนสชชส- สาเท ปาจตตย จ โหต ฯ ปเควาต ปมเมว ฯ กายสสคค สมาปชเชยยาต หตถคคหณาทกายสมปโยค กายสมมสสภาว สมาปชเชยย ฯ ยสมา ปเนต สมาปชชนตสส โย โส กายสสคโค นาม โส อตถโต อชฌาจาโร โหต ราควเสน อภภวตวา ส มเวล อาจาโร ตสมาสส สงเขเปนตถ ทสเสนโต อชฌาจาโร วจจตต ปทภาชนมาห ฯ หตถคคาห วาต อาทเภท ปนสส วตถาเรเนตถ ทสสน๑ ฯ ตตถ หตถาทน วภาคทสสนตถ หตโถ นาม กปปร๒ อปาทายาต อาทมาห ฯ ตตถ กปปร อปาทายาต ทตยมหาสนธ อปาทาย ฯ อ ตถ ปน มณพนธโต ยาว อคคนขา ๑. อาท เภท...ทสสตนต โยชนาปาโ ฯ ๒. สพพโปตถเกส กปปรนต ทสสต ฯ ต จ โข เอกจจสส สสเลสรกขสส วา ตสส วา สเลสสส เภสชชตถาย วจณณกตสส อตถวาจก โหต ฯ


หตโถ ฯ อธ สทธ อคคนขาย๑ กปปรโต ปฏาย อธปเปโต ฯ สทธเกสาน วาต สตตาทห อมสสาน สทธาน เกสานเยว๒ ฯ เวณต ตห เกสวฏฏห วนทธตวา กตเกสกลาปสเสต อธวจน ฯ สตตมสสาต ป จวณเณน สตเตน เกเส มสเสตวา กตา ฯ มาลามสสาต วสสกปปผาทห มสเสตวา ตห เกสวฏฏห วนทธตวา วา กตา ฯ อวนทโธป วา เกวล ปปผมสสโก เกสกลาโป อธ เวณต เวทตพโพ ฯ หร มสสาต กหาปณมาลาย มสเสตวา กตา ฯ สวณณมสสาต สวณณจรเกห วา ปามงคาทห วา มสเสตวา กตา ฯ มตตามสสาต มตตาวลห มสเสตวา กตา ฯ มณมสสาต สตตารฬเหห มณห มสเสตวา กตา ฯ เอตาส ห ยงก จ เวณ คณหนตสส สงฆาทเสโสเยว ฯ อห มสสกเวณ อคคเหสนต วทนตสส โมกโข นตถ ฯ เวณคคหเณน เจตถ เกสา คหตา ว โหนต ตสมา โยป เอก เกส คณหาต ตสสาป อาปตตเยว ฯ หตถ จ เวณ จ เปตวาต อธ วตตลกขณ หตถ จ สพพปปการ จ เวณ เปตวา อวเสส สรร องคนต เวทตพพ ฯ เอว ปรจฉนเนส หตถาทส หตถสส คหณ หตถคคาโห ฯ เวณยา คหณ เวณคคาโห ฯ อวเสสสส สรรสส ปรามสน อ ตรสส วา อ ตรสส วา องคสส ปรามสน ฯ โย ต หตถคคาห วา เวณคคาห วา อ ตรสส วา อ ตรสส วา องคสส ปรามสน สมาปชเชยย ตสส สงฆาทเสโส นาม อาปตตนกาโย โหตต อย สกขาปทสส ๑. อคคนเขน ฯ ๒. เวณ นาม สทธเกสา วาต ปาล ฯ


อตโถ ฯ ยสมา ปน โย จ หตถคคาโห โย จ เวณคคาโห ย จ อวเสสสส องคสส ปรามสน ต สพพมป เภทโต ทวาทสวธ โหต ตสมา ต เภท ทสเสต อามสนา ปรามสนาต อาทนา นเยน ตสส ปทภาชน วตต ฯ ตตถ ย จ วตต อามสนา นาม อามฏมตตา ย จ ฉปนนนาม ผฏมตตนต อเมส อย วเสโส ฯ อามสนาต อาปชชนา ผฏโกาส อนตกกมตวาป ตตเถว สงฆฏฏนา ฯ อย ห อามฏมตตาต วจจต ฯ ฉปนนต อสงฆฏเฏตวา ผฏมตต ฯ ยมป อมมสนาย จ อลลงฆนาย จ นทเทเส อทธ อจจารณาต เอกเมว ปท วตต ตตราป อย วเสโส ฯ ปม อตตโน กายสส อตถยา กาเย อทธ ผสนวเสน วตต ฯ ทตย อตถยา กาย อกขปนวเสน ฯ เสส ปากฏเมว ฯ อทาน ยวาย โอตณโณ วปรณเตน จตเตน กายสสคค สมาปชชต ตสส เอเตส ปทาน วเสน วตถารโต อาปตตเภท ทสเสนโต อตถ จ โหต อตถส สารตโต จ ภกข จ น อตถยา กาเยน กายนต อาทมาห ฯ ตตถ ภกข จ น อตถยา กาเยน กายนต โส สารตโต จ อตถส จ ภกข อตตโน กาเยน ฯ นนต นปาตมตต ฯ อถวา ฯ เอต ตสสา อตถยา หตถาทเภท กาย ฯ อามสต ปรามสตต เอเตส เจว เอเกนาป อากาเรน อชฌาจรต อาปตต สงฆาทเสสสส ฯ ตตถ สก อามสโต เอกา อาปตต ปนปปน อามสโต ปโยเค ปโยเค สงฆาทเสโส ฯ


ปรามสนโตป สเจ กายโต อโมเจตวา ว อโตจโตจ อตตโน หตถ วา กาย วา ส โจเปต หรต เปเสต ทวสมป ปรามสโต เอกา ว อาปตต ฯ สเจ กายโต โมเจตวา โมเจตวา ปรามสต ปโยเค ปโยเค อาปตต ฯ โอมสนโตป สเจ กายโต อโมเจตวา ว อตถยา มตถกโต ปฏาย ยาว ปาทปฏ โอมสต เอกา ว อาปตต ฯ สเจ ปน อทราทส ต ต าน ปตวา ม จตวา โอมสต ปโยเค ปโยเค อาปตต ฯ อมมสนายป ปาทโต ปฏาย ยาว สส อมมสนตสส เอเสว นโย ฯ โอลงฆนาย มาตคาม เกเสส คเหตวา โอนาเมตวา จมพนาทส ย อชฌาจาร อจฉต ต กตวา ม จโต เอกา อาปตต ฯ อฏ ต ปนปปน นามยโต๑ ปโยเค ปโยเค อาปตต ฯ อลลงฆนายป เกเสส วา หตเถส วา คเหตวา อฏาปยโต เอเสว นโย ฯ อากฑฒนาย อตตโน อภมข อากฑฒนโต ยาว น ม จต เอกา ว อาปตต ฯ ม จตวา ม จตวา ปนป อากฑฒนตสส ปโยเค ปโยเค อาปตต ฯ ปฏกฑฒนายป ปรมมข ปฏ ย คเหตวา ปฏปปณามยโต จ เอเสว นโย ฯ อภนคคณหนาย หตเถ วา พาหาย วา ทฬห คเหตวา โยชนมป คจฉโต เอกาว อาปตต ฯ ม จตวา ม จตวา คณหโต ปโยเค ปโยเค อาปตต ฯ อม จตวา ปนปปน ผสโต จ อาลงคโต จ ปโยเค ปโยเค อาปตตต มหาสมตเถโร อาห ฯ มหาปทมตเถโร ปนาห มลคคหณเมว ปมาณ ตสมา ยาว ๑. โอนามยโต ฯ


น ม จต ตาว เอกา ว อาปตต ฯ อภนปปฬนาย วตเถน วา อาภรเณน วา สทธ นปปฬยโต องค อผสนตสส ถลลจจย ผสนตสส สงฆาทเสโส ฯ เอกปปโยเคน เอกา อาปตต นานาปโยเคน นานา ฯ คหณจฉปเนส อ ก จ วการ อกโรนโตป คหตมตต- ผฏมตเตนาป อาปตต อาปชชต ฯ เอวเมเตส อามสนาทส เอเกนาป อากาเรน อชฌาจรโต อตถยา อตถส สส สงฆาทเสโส ฯ เวมตกสส ถลลจจย ฯ ปณฑกปรสตรจฉานคตส สสาป ถลลจจยเมว ฯ ปณฑเก ปณฑกส สส ถลลจจย ฯ เวมตกสส ทกกฏ ฯ ปรสตรจฉานคต- อตถส สส ทกกฏเมว ฯ ปรเส ปรสส สสาป เวมตกสสาป อตถปณฑกตรจฉานคตส สสาป ทกกฏเมว ฯ ตรจฉานคเตป สพพากาเรน ทกกฏเมวาต ฯ อมา เอกมลกนเย วตตา อาปตตโย สลลกเขตวา อมนา จ อปาเยน เทว อตถโย ทวนน อตถนนต อาทวเสน วตเต ทวมลกนเยป ทวคณา อาปตตโย เวทตพพา ฯ ยถา จ ทวส อตถส เทว สงฆาทเสสา เอว สมพหลาส สมพหลา เวทตพพา ฯ โย ห เอกโต ตา สมพหลา อตถโย พาหาห ปรกขปตวา คณหาต โส ยตตกา อตถโย ผฏา ตาส คณนาย สงฆาทเสเส อาปชชต ฯ มชฌคตาน คณนาย ถลลจจเย ฯ ตา ห เตน กายปฏพทเธน อามฏา โหนต ฯ โย ปน สมพหลาน องคลโย วา เกเส วา เอกโต กตวา คณหาต โส องคลโย จ เกเส จ อคเณตวา อตถโย คเณตวา สงฆาทเสเสห กาเรตพโพ ฯ


ยาส จ อตถน องคลโย วา เกสา วา มชฌคตา โหนต ตาส คณนาย ถลลจจเย อาปชชต ฯ ตา ห เตน กายปฏพทเธน อามฏา โหนต ฯ สมพหลา ปน อตถโย กายปฏพทเธห รชช- วตถาทห ปรกขปตวา คณหนโต สพพาสเยว อนโตปรกเขปคตาน คณนาย ถลลจจเย อาปชชต ฯ มหาปจจรย อผฏาส ทกกฏ วตต ฯ ตตถ ยสมา ปาลย กายปฏพทธ กายปฏพทเธน อามสนนนาม นตถ ตสมา สพพมป กายปฏพทธ กายปฏพทเธเนว สงคณหตวา มหาอฏ- กถาย จ กรนทย จ วตโต ปรมนโย เจตถ ยตตตโร ทสสต ฯ โย ห หตเถน หตถ คเหตวา ปฏปาฏยา ตาส อตถส สมสาราโค เอก หตเถ คณหาต โส คหตตถยา วเสน เอก สงฆาทเสส อาปชชต อตราส คณนาย ปรมนเยเนว ถลลจจเย ฯ สเจ โส ต กายปฏพทเธ วตเถ วา ปปเผ วา คณหาต สพพาส คณนาย ถลลจจเย อาปชชต ฯ ยเถว ห รชชวตถาทห ปรกขปนเตน สพพาป กายปฏพทเธน อามฏา โหนต ตถา อธาป สพพา กายปฏพทเธน อามฏา โหนตต ฯ สเจ ปน ตา อตถโย อ ม วตถโกฏย คเหตวา ตา โหนต ตตร เจโส ปรมนเยเนว ปม อตถ หตเถ คณหาต คหตาย วเสน สงฆาทเสส อาปชชต อตราส คณนาย ทกกฏาน ฯ สพพาส ห ตาส เตน ปรมนเยเนว กายปฏพทเธน กายปฏพทธ อามฏ โหต ฯ สเจ ปน โสป ต กายปฏพทเธเยว คณหาต ตสสา วเสน ถลลจจย อาปชชต อตราส คณนาย อนนตรนเยเนว ทกกฏาน ฯ โย ปน ฆนวตถนวตถ


อตถ กายสสคคราเคน วตเถ สงฆฏเฏต ถลลจจย ฯ วรลวตถนวตถ สงฆฏเฏต ตตร เจ วตถนตเรห อตถยา วา นกขนตโลมาน ภกข ภกขโน วา ปฏฏโลมาน อตถ ผสนต อภนน โลมานเยว วา โลมาน ผสนต สงฆาทเสโส ฯ อปาทนนเกน ห กมมชรเปน อปา- ทนนก วา อนปาทนนก วา อนปาทนนเกนป เกสาทนา อปาทนนก วา อนปาทนนก วา ผสนโตป สงฆาทเสส อาปชชตเยว ฯ ตตถ กรนทย โลมาน คเณตวา สงฆาทเสโสต วตต ฯ มหาอฏกถาย ปน โลมาน คเณตวา อาปตตยา น กาเรตพโพ เอกเมว สงฆาทเสส อาปชชต สงฆเก ม เจ ปน อปจจตถรตวา นปนโน โลมาน คเณตวา กาเรตพโพต วตต ฯ ตเทว ยตต ฯ อตถวเสน ห อย อาปตต น โกฏาสวเสนาต ฯ เอตถาห โย ปน กายปฏพทธ คณหสสามต กาย คณหาต กาย วา คณหสสามต กายปฏพทธ คณหาต โส ก อาปชชตต ฯ มหาสมตเถโร ตาว ยถาวตถกเมวาต วทต ฯ อย กรสส ลทธ วตถ ส า จ ราโค จ ผสสปฏวชานนา ยถานททฏนทเทเส ครกนเตน การเยต ฯ เอตถ วตถต อตถ ฯ ส าต อตถส า ฯ ราโคต กายสสคค- ราโค ฯ ผสสปฏวชานนาต กายสสคคผสสชานนา ฯ ตสมา โย อตถส กายสสคคราเคน กายปฏพทธ คเหสสามต ปวตโตป กาย ผสต๑ ครก สงฆาทเสสเยว อาปชชต อตโรป ถลลจจยนต ฯ ๑. อโต ปร โสต ปท ภเวยย ฯ


มหาปทมตเถโร ปนาห ส าย วราคตมห คหเณ จ วราคเต ยถานททฏนทเทเส ครก ตตถ น ทสสตต ฯ อสสาปาย ลทธ อตถยา อตถส โน ห สงฆาทเสโส วตโต อมนา จ อตถส า วราคตา กายปฏพทเธ กายปฏพทธส า อปปาทตา ต คณหนตสส ปน ถลลจจย วตต ฯ อมนา จ คหณมป วราคต ต อคคเหตวา อตถ คหตา ตสมา เอตถ อตถส าย อภาวโต สงฆาทเสโส น ทสสต กายปฏพทธสส อคคหตตตา ถลลจจย น ทสสต กายสสคคราเคน ผฏตตา ปน ทกกฏ กายสสคคราเคน ห อมนนาม วตถ ผสโต อนาปตตต นตถ ตสมา ทกกฏเมวาต ฯ อท จ ปน วตวา อม จตกกมาห สารตต คณหสสามต สารตต คณห สงฆาทเสโส วรตต คณหส- สามต วรตต คณห ทกกฏ สารตต คณหสสามต วรตต คณห ทกกฏ วรตต คณหสสามต สารตต คณห ทกกฏเมวาต ฯ ก จาป เอวมาห อถโข มหาสมตเถรวาโทเยว เจตถ อตถ จ โหต อตถส สารตโต จ ภกข จ น อตถยา กาเยน กายปฏ- พทธ อามสต ปรามสต คณหาต ฉปต อาปตต ถลลจจยสสาต อมาย ปาลยา โย ห เอกโต ตา สมพหลา อตถโย พาหาห ปรกขปตวา คณหาต โส ยตตกา อตถโย ผฏา ตาส คณนาย สงฆาทเสเส อาปชชต มชฌคตาน ถลลจจเยต อาทห อฏกถา- วนจฉเยห จ สเมต ฯ ยท ห ส าทวราเคน วราคต นาม ภเวยย


ปณฑโก จ โหต อตถส ต อาทส วย กายปฏพทธ จ โหต กายส จาต อาทนา จ นเยน ปาลยา วเสส วเทยย ฯ ยสมา ปน โส น วตโต ตสมา อตถยา อตถส าย สต อตถ อามสนตสส สงฆาทเสโส กายปฏพทธ อามสนตสส ถลลจจยนต ยถาวตถกเมว ยชชต ฯ มหาปจจรยมป เจต วตต นล ปารปตวา สยตาย กาฬตถยา กาย ฆฏเฏสสามต กาย ฆฏเฏต สงฆาทเสโส กาย ฆฏเฏสสามต นล ฆฏเฏต ถลลจจย นล ฆฏเฏสสามต กาย ฆฏเฏต สงฆาทเสโส นล ฆฏเฏสสามต นล ฆฏเฏต ถลลจจยนต ฯ โย จาย อตถ จ ปณฑโก จาต อาทนา นเยน วตถมสสกนโย วตโต ตสมมป วตถส าวมตวเสน วตตา อาปตตโย ปาลย อสมมยหนเตน เวทตพพา ฯ กาเยน กายปฏพทธวาเร ปน อตถยา อตถส สส กายปฏพทธ คณหโต ถลลจจย เสเส สพพตถ ทกกฏ กายปฏพทเธน กายวาเรป เอเสว นโย ฯ กายปฏพทเธน กายปฏพทธวาเร จ นสสคคเยน กายวาราทส จสส สพพตถ ทกกฏ- เมว ฯ อตถ จ โหต อตถส สารตโต จ อตถ จ น ภกขสส กาเยน กายนต อาทวาโร ปน ภกขมห มาตคามสส สาราควเสน วตโต ฯ ตตถ อตถ จ น ภกขสส กาเยน กายนต ภกขมห สารตตา อตถ ตสส นสนโนกาส วา นปปนโนกาส วา คนตวา อตตโน กาเยน ต ภกขสส กาย อามสต ฉปต ฯ เสวนาธปปาโย กาเยน วายมต ผสส ปฏวชานาตต เอว ตาย อามฏโ วา ฉปโต วา เสวนาธปปาโย หตวา สเจ ผสส ปฏวชานนตถ อสกมป กาย


จาเลตผนเทต สงฆาทเสส อาปชชต ฯ เทว อตถโยต เอตก เทว สงฆาทเสเส อาปชชต ฯ อตถยา จ ปณฑเก จ สงฆาทเสเสน สห ทกกฏ ฯ เอเตน อปาเยน ยาว นสสคคเยน นสสคคย อามสต เสวนาธปปาโย กาเยน วายมต น จ ผสส ปฏวชานาต อาปตต ทกกฏสสาต ตาว ปรมนเยเนว อาปตตเภโท เวทตพโพ ฯ เอตถ จ กาเยน วายมต น จ ผสส ปฏวชานาตต อตตนา นสสฏ ปปผ วา ผล วา อตถ อตตโน นสสคคเยน ปปเผน วา ผเลน วา ปหรนต ทสวา กาเยน วการ กโรต องคล วา จาเลต ภมก วา อกขปต อกข วา นขนต อ วา เอวรป วการ กโรต อย วจจต กาเยน วายมต น จ ผสส ปฏวชานาตต ฯ อยมป กาเยน วายมตตตา ทกกฏ อาปชชต ฯ ทวส อตถส เทว ปณฑกอตถส เทวเอว ทกกเฏ อาปชชต ฯ เอว วตถวเสน วตถารโต อาปตตเภท ทสเสตวา อทาน ลกขณวเสน สงเขปโต อาปตตเภท จ อนาปตต จ ทสเสนโต เสวนาธปปาโยต อาทมาห ฯ ตตถ ปรมนเย อตถยา ผฏโ สมาโน เสวนาธปปาโย กาเยน วายมต ผสส ปฏวชานาต ตวงค- สมปตตยา สงฆาทเสโส ฯ ทตเย นสสคคเยน นสสคคยามสเน วย วายมตวา อจฉปเน วย จ ผสสสส อปฏวชานนโต ทวงคสมปตตยา ทกกฏ ฯ ตตเย กาเยน อวายมโต อนาปตต ฯ โย ห เสวนาธปปาโย นจจเลน กาเยน เกวล ผสส ปฏวชานาต สาทยต อนโภต ตสส จตตปปาทมตเต อาปตตยา อภาวโต


อนาปตต ฯ จตตเถ ปน นสสคคเยน นสสคคยามสเน วย ผสส ปฏวชานนาป นตถ เกวล จตตปปาทมตตเมว ตสมา อนาปตต ฯ โมกขาธปปายสส สพพากาเรส อนาปตต ฯ เอตถ ปน โย อตถยา คหโต ต อตตโน สรรา โมเจตกาโม ปฏปปณาเมต วา ปหรต วา อย กาเยน วายมต ผสส ปฏวชานาต ฯ โย อาคจฉนต ทสวา ตโต มจจตกาโม อตตาเสตวา ปลาเปต อย กาเยน วายมต น จ ผสส ปฏวชานาต ฯ โย ตาทส ทฆชาตก กาเย อารฬห ทสวา สณก คจฉต ฆฏฏยมานา อนตถาย สวตเตยยาต น ฆฏเฏต อตถเมว วา องค ผสมาน ตวา เอสา อนตถโก อย มยาต สยเมว ปกกมสสตต อชานนโต วย นจจโล โหต พลวตถยา วา คาฬห อาลงคตวา คหโต ทหรภกข ปลายตกาโมป สฏ คหตตตา นจจโล โหต อย จ น กาเยน วายมต ผสส ปฏวชานาต ฯ โย ปน อาคจฉนต ทสวา อาคจฉต ตาว ตโต ต ปหรตวา วา ปณาเมตวา วา ปกกมสสามต นจจโล โหต อย โมกขาธปปาโย น จ กาเยน วายมต น จ ผสส ปฏวชานาตต เวทตพโพ ฯ อส จจจาต อมนา อปาเยน อม ผสสสสามต อเจเตตวา ฯ เอว ห อเจเตตวา ปตตปฏคคหณาทส มาตคามสส องเค ผฏเป อนาปตต ฯ อสตยาต อ าวหโต โหต มาตคาม ผสามต สต นตถ เอว อสตยา หตถปาทปปสารณาทกาเล ผสนตสส อนาปตต ฯ อชานนตสสาต ทารกเวเสน ต ทารก ทสวา อตถต อชานนโต


เกนจเทว กรณเยน ผสต เอว อตถต อชานนตสส ผสโต อนาปตต ฯ อสาทยนตสสาต กายสสคค อสาทยนตสส พาหาปรมปราย นตภกขสส วย อนาปตต ฯ อมมตตกาทโย วตตนยาเอว ฯ อธ ปน อทายตเถโร อาทกมมโก ตสส อนาปตต อาทกมมกสสาต ฯ ปทภาชนยวณณนา นฏ ตา ฯ สมฏานาทส อท สกขาปท ปมปาราชกสมฏาน กายจตตโต สมฏาต กรยา ส าวโมกข สจตตก โลกวชช กายกมม อกสลจตต ทวเวทน สขมชฌตตทวเยนาต ฯ วนตวตถส ฯ มาตยา มาตปเปเมนาต มาตปเปเมน มาตยา กาย อามสต ฯ เอส นโย ธตภคนวตถส ฯ ตตถ ยสมา มาตา วา โหต ธตา วา อตถ นาม สพพาป พรหมจรยสส ปารปนถกาว ตสมา อย เม มาตา อย ธตา อย ภคนต เคหสตปเปเมน อามสโต ทกกฏเมว วตต ฯ อม ปน ภควโต อาณมนสสรนเตน สเจป นทโสเตน วยหมาน มาตร ปสสต เนว หตเถน ปรามสตพพา ฯ ปณฑเตน ปน ภกขนา นาวา วา ผลก วา กทลกขนโธ วา ทารขณฑ วา อปสหรตพพ ตสม อสต กาสาวมป อปสหรตวา ปรโต เปตพพ เอตถ คณหาหต ปน น วตตพพา ฯ คหเต ปรกขาร กฑฒามต กฑฒนเตน คนตพพ ฯ สเจ ปน ภายต ปรโต ปรโต คนตวา มา ภายต สมสสาเสตพพา ฯ สเจ วยหมานา ปตตสส สหสา


ขนเธ วา อภรหต หตเถ วา คณหาต น อเปห มหลลเกต นทธนตพพา ถล ปาเปตพพา ฯ กททเม ลคคายป กเป ปตตายป เอเสว นโย ฯ ตตราป ห โยตต วา วตถ วา ปกขปตวา หตเถน คหตภาว ตวา อทธรตพพา น เตวว อามสตพพา ฯ น เกวล จ มาตคามสส สรรเมว อนามาส นวาสนปารปนมป อาภรณภณฑมป ตณณฑปก วา ตาลปณณมททก วา อปาทาย อนามาสเมว ฯ ต จ โข นวาสนปารปน ปลนธนตถาย ปตเมว ฯ สเจ ปน นวาสน วา ปารปน วา ปรวตเตตวา จวรตถาย ปาทมเล เปต วฏฏต ฯ อาภรณภณเฑส ปน สสปปสาธนก- ทนตสจอาทกปปยภณฑ อม ภนเต ตมเห คณหาถาต ทยมาน สปาฏกาสจอาทอปกรณตถาย คเหตพพ ฯ สวณณรชตมตตาทมย ปน อนามาสเมว ทยมานมป น คเหตพพ ฯ น เกวล จ เอตาส สรรปคเมว อนามาส อตถสณาเนน กต กฏรปมป ทนตรปมป อยรปมป โลหรปมป ตปรปมป โปตถกรปมป สพพรตนรปมป อนตมโส ปฏมย รปมป อนามาสเมว ฯ ปรโภคตถาย ปน อท ตมหาก โหตต ลภตวา เปตวา สพพรตนมย อวเสส ภนทตวา อปกรณารห อปกรเณ ปรโภคารห จ ปรโภเค อปเนต วฏฏต ฯ ยถา จ อตถรปก เอว สตตวธ ธ มป อนามาส ฯ ตสมา เขตตมชเฌน คจฉตา ตตถ ชาตกมป ธ ผล อนามสนเตน คนตพพ ฯ สเจ ฆรทวาเร วา มคเค วา ธ ปสารต โหต


ปสเสน จ มคโค อตถ น มททนเตน คนตพพ ฯ คมนมคเค อสต มคค อธฏาย คนตพพ ฯ อนตรฆเร ธ สส อปร อาสน ป าเปตวา เทนต นสทต วฏฏต ฯ เกจ อาสนสาลาย ธ อากรนต ฯ สเจ สกกา โหต หราเปต หราเปตพพ ฯ โน เจ เอกมนต ธ อมททนเตน ปก ป าเปตวา นสทตพพ ฯ สเจ โอกาโส น โหต มนสสา ธ มชเฌเยว ป าเปตวา เทนต นสทตพพ ฯ นาวฏเสป เอเสว นโย ฯ ตตถ ชาตกาน มคคมาสาทน อปรนนานป ตาลปนสาทน วา ผลาน กฬนเตน น อามสตพพาน ฯ มนสเสห ราสกเตสป เอเสว นโย ฯ อร เ ปน รกขโต ปตตาน ผลาน อนปสมปนนาน ทสสามต คณหต วฏฏต ฯ มตตา มณ เวฬรโย สงโข สลา ปพาฬ รชต ชาตรป โลหตโก มสารคลลนต อเมส ทสส รตเนส มตตา อโธตวทธา ยถาชาตา ว อามสต วฏฏต ฯ เสสา อนามาสาต วทนต มหาปจจรย ปน มตตา โธตาป อโธตาป อนามาสา ภณฑมลตถาย จ สมปฏจฉต น วฏฏต กฏโรคสส เภสชชาย ปน วฏฏตต วตต ฯ อนตมโส ชาตผฬก อปาทาย สพโพป นลปตาทวณณเภโท มณ โธตวทธ- วฏฏโต อนามาโส ฯ ยถาชาโต ปน อากรมตโต ปตตาทภณฑมลตถ สมปฏจฉต วฏฏตต วตโต ฯ โสป มหาปจจรย ปฏกขตโต ฯ ปจตวา กโต กาจมณเยเวโก วฏฏตต วตโต ฯ เวฬรเยป มณ- สทโส ว วนจฉโย ฯ สงโข ธมนสงโข จ โธตวทโธ จ รตนมสโส จ๑ ๑. อตเรโก ม เ ฯ


อนามาโส ฯ ปานยสงโข โธโตป อโธโตป อามาโสว ฯ เสส จ อ ชนาทเภสชชตถายป ภณฑมลตถายป สมปฏจฉต วฏฏต ฯ สลา โธตวทธา รตนสยตตา มคควณณา ว อนามาสา ฯ เสสา สตถก- นสทาทอตถาย คณหต วฏฏต ฯ เอตถ จ รตนสยตตาต สวณเณน สทธ โยเชตวา ปจตวา กตาต วทนต ฯ ปพาฬ โธตวทธ อนามาส ฯ เสส อามาส จ ภณฑมลตถ จ สมปฏจฉต วฏฏต ฯ มหาปจจรย ปน โธตมป อโธตมป สพพ อนามาส จ น จ สมปฏจฉต วฏฏตต วตต ฯ รชต จ ชาตรป จ กตภณฑมป สพเพน สพพ วชโต ปฏาย อนามาส จ อสมปฏจฉย จ ฯ อตตรราปตโต กร สวณณเจตย กาเรตวา มหาปทมตเถรสส เปเสส ฯ เถโร น กปปตต ปฏกขป ฯ เจตยฆเร สวณณปทมสวณณพพพฬกาทน โหนต เอตานป อนามาสาน ฯ เจตยฆรโคปกา ปน รปยฉฑฑกฏ- าเน ตา ตสมา เตส เกฬายต วฏฏตต วตต ฯ กรนทย ปน ต ปฏกขตต ฯ สวณณเจตเย กจวรเมว หรต วฏฏตต เอตตกเมว อน าต ฯ อารกฏโลหมป ชาตรปคตกเมว อนามาสนต สพพอฏกถาส วตต ฯ เสนาสนปรโภโค ปน สพโพ กปปโย ตสมา ชาตรปรชตมยา สพเพป เสนาสนปรกขารา อามาสา ฯ ภกขน ธมมวนยวณณนฏาเน รตนมณฑเป กโรนต ผฬกตถมเภ รตน- ทามปฏมณฑเต ตตถ สพพปกรณาน ภกขน ปฏชคคต วฏฏต ฯ โลหตกมสารคลลา โธตวทธา อนามาสา ฯ อตเร อามาสา ภณฑมลตถาย จ วฏฏตต วตตา ฯ มหาปจจรย ปน โธตาป อนามาโส ฯ ปานยสงโข โธโตป อโธโตป อามาโสว ฯ เสส จ อ ชนาทเภสชชตถายป ภณฑมลตถายป สมปฏจฉต วฏฏต ฯ สลา โธตวทธา รตนสยตตา มคควณณา ว อนามาสา ฯ เสสา สตถก- นสทาทอตถาย คณหต วฏฏต ฯ เอตถ จ รตนสยตตาต สวณเณน

สทธ โยเชตวา ปจตวา กตาต วทนต ฯ ปพาฬ โธตวทธ อนามาส ฯ เสส อามาส จ ภณฑมลตถ จ สมปฏจฉต วฏฏต ฯ มหาปจจรย ปน โธตมป อโธตมป สพพ อนามาส จ น จ สมปฏจฉต วฏฏตต วตต ฯ รชต จ ชาตรป จ กตภณฑมป สพเพน สพพ วชโต ปฏาย อนามาส จ อสมปฏจฉย จ ฯ อตตรราปตโต กร สวณณเจตย กาเรตวา มหาปทมตเถรสส เปเสส ฯ เถโร น กปปตต ปฏกขป ฯ เจตยฆเร สวณณปทมสวณณพพพฬกาทน โหนต เอตานป อนามาสาน ฯ เจตยฆรโคปกา ปน รปยฉฑฑกฏ- าเน ตา ตสมา เตส เกฬายต วฏฏตต วตต ฯ กรนทย ปน ต ปฏกขตต ฯ สวณณเจตเย กจวรเมว หรต วฏฏตต เอตตกเมว อน าต ฯ อารกฏโลหมป ชาตรปคตกเมว อนามาสนต สพพอฏกถาส วตต ฯ เสนาสนปรโภโค ปน สพโพ กปปโย ตสมา ชาตรปรชตมยา สพเพป เสนาสนปรกขารา อามาสา ฯ ภกขน ธมมวนยวณณนฏาเน รตนมณฑเป กโรนต ผฬกตถมเภ รตน- ทามปฏมณฑเต ตตถ สพพปกรณาน ภกขน ปฏชคคต วฏฏต ฯ โลหตกมสารคลลา โธตวทธา อนามาสา ฯ อตเร อามาสา ภณฑมลตถาย จ วฏฏตต วตตา ฯ มหาปจจรย ปน โธตาป


อโธตาป สพพโส อนามาสา น จ สมปฏจฉต วฏฏตต วตต ฯ สพพ อาวธภณฑ อนามาส ภณฑมลตถาย ทยมานมป น สมปฏจฉตพพ ฯ สตถวณชชา นาม น วฏฏต ฯ สทธธนทณโฑป ธนชยาป ปโฏโทป องกโสป อนตมโส วาสผรสอาทนป อาวธ- สงเขเปน กตาน อนามาสาน ฯ สเจ เกนจ วหาเร สตต วา โตมโร วา ปโต โหต วหาร ชคคนเตน หรนตต สามกาน เปเสตพพ ฯ สเจ น หรนต ต อจาเลนเตน วหาโร ปฏชคค- ตพโพ ฯ ยทธภมย ปตต อส วา สตต วา โตมร วา ทสวา ปาสาเณน วา เกนจ วา อส ภนทตวา สตถกตถาย คเหต วฏฏต ฯ อตรานป วโยเชตวา ก จ สตถกตถาย ก จ กตตร- ทณฑาทอตถาย คเหต วฏฏต ฯ อท คณหาถาต ทยมาน ปน วนาเสตวา กปปยภณฑ กรสสามต สพพมป สมปฏจฉต วฏฏต ฯ มจฉชาลปกขชาลาทนป ผลกชาลกาทน สรปรตตาณานป สพพาน อนามาสาน ฯ ปรโภคตถาย ลพภมาเนส ปน ชาลนตาว อาสนสส วา เจตยสส วา อปร พนธสสาม ฉตต วา เว สสามต คเหต วฏฏต ฯ สรปรตตาณ สพพมป ภณฑมลตถาย สมปฏจฉต วฏฏต ฯ ปรปโรธนวารณ ห เอต น อปโรธกรนต ฯ ผลก ทนตกฏภาชน กรสสามต คเหต วฏฏต ฯ จมมวนทธาน วณาเภรอาทน อนามาสาน ฯ กรนทย ปน เภร- สงฆาโฏป วณาสงฆาโฏป ตจฉโปกขรมป มขวฏฏย อาโรปต- จมมมป วณาทณฑโกป สพพป อนามาสนต วตต ฯ โอนหต วา


โอนหาเปต วา วาเทต วา วาทาเปต วา น ลพภตเยว ฯ เจตยงคเณ ปช กตวา มนสเสห ฉฑฑต ทสวาป อจาเลตวา ว อนตรนตเร สมมชชตพพ ฯ กจวรฉฑฑนกาเล ปน กจวรนยเมเนว หรตวา เอกมนต นกขปต วฏฏตต มหาปจจรย วตต ฯ ภณฑมลตถาย สมปฏจฉตมป วฏฏต ฯ ปรโภคตถาย ลพภมาเนส ปน วณา- โทณก จ เภรโปกขร จ ทนตกฏภาชน กรสสาม จมม สตถก- โกสกนต เอว ตสส ตสส ปรกขารสส กรณตถาย คเหตวา ตถา ตถา กาต วฏฏต ฯ ปราณทตยกาวตถ อตตานตถเมว ฯ ยกขนวตถสม สเจป ปรนมมตวสวตตเทวยา กายสสคค สมาปชชต ถลลจจยเมว ฯ ปณฑกวตถ สตตตถวตถ จ ปากฏเมว ฯ มตตถวตถสม ปาราชกป- ปโหนกกาเล ถลลจจย ตโต ปร ทกกฏ ฯ ตรจฉานคต- วตถสม นาคมาณวกายป สปณณมาณวกายป กนนรยาป คาวยาป ทกกฏเมว ฯ ทารธตลกวตถสม น เกวล ทารนา เอว อนตมโส จตตกมมลขเตป อตถรเป ทกกฏเมว ฯ สมปฬนวตถ อตตานตถ- เมว ฯ สงกมวตถสม เอกปทกสงกโม วา โหต สกฏมคค- สงกโม วา จาเลสสามต ปโยเค กตมตเต จาเลต วา มา วา ทกกฏ ฯ มคควตถ ปากฏเมว ฯ รกขวตถสม รกโข มหนโต วา โหต มหาชมพปปมาโณ ขททโก วา ต จาเลต สกโกต วา มา วา ปโยคมตเตน ทกกฏ ฯ นาวาวตถสมป เอส นโย ฯ รชชวตถสม ย รชชช อาว ฉนโต านา จาเลต สกโกต ตตถ


ถลลจจย ฯ ยา มหารชช โหต อสกป านา น จลต ตตถ ทกกฏ ฯ ทณเฑป เอเสว นโย ฯ ภมย ปตตมหารกโขป ห ทณฑคคหเณเนว อธ คหโต ฯ ปตตวตถ ปากฏเมว ฯ วนทน- วตถสม อตถ ปาเท สมพาหตวา วนทตกามา วาเรตพพา ปาทา วา ปฏจฉาเทตพพา นจจเลน วา ภวตพพ ฯ นจจลสส ห จตเตน สาทยโตป อนาปตต ฯ อวสาเน วตถ ปากฏเมว ฯ อต สมนตปาสาทกาย วนยสวณณนาย กายสสคควณณนา นฏ ตา ฯ เตน สมเยน พทโธ ภควาต ทฏ ลลวาจสกขาปท ฯ ตตถ อาทสสาต อปทสตวา ฯ วณณมป ภณตต อาทน ปรโต อาว- ภวสสนต ฯ ฉนนกาต ฉนนโอตตปปา ฯ ธตตกาต สา ฯ อหรกาโยต นลลชชา ฯ โอหสนตต สต กตวา มนทหสต หสนต ฯ อลลปนตต อโห อยโยต อาทนา นเยน อจจกรณ นานาวธ ปโลภนกถ กเถนต ฯ อชชคฆนตต มหาหสต หสนต ฯ อปผณเฑนตต ปณฑโก อย นาย ปรโสต อาทนา นเยน ปรหาส กโรนต ฯ สารตโตต ทฏ ลลวาจสสาทราเคน สารตโต ฯ อเปกขวา ปฏพทธจตโตต วตตนยเมว ฯ เกวล อธ วาจสสาทราโค โยเชตพโพ ฯ มาตคาม ทฏ ลลาห วาจาหต เอตถ อธปเปต มาตคาม ทสเสนโต มาตคาโมต อาทมาห ฯ ตตถ ว ปฏพลา สภาสตทพภาสต ทฏ ลลาทฏ ลล อาชานตนต ยา ปณฑตา


สาตถกนรตถกกถ อสทธมมสทธมมปฏสยตต กถ จ ชานต ปฏพลา อย อธ อธปเปตา ยา ปน มหลลกาป พาลา เอฬมคา อย อธ อนธปเปตาต ทสเสต ฯ โอภาเสยยาต อวภาเสยย นานปปการ อสทธมมวจน วเทยย ฯ ยสมา ปน เอว โอภาสนตสส โย โส โอภาโส นาม โส อตถโต อชฌาจาโร โหต ราควเสน อภภวตวา ส มเวล อาจาโร ตสมา ตมตถ ทสเสนโต โอภาเสยยาต อชฌาจาโร วจจตต อาห ฯ ยถาตนต เอตถ ตนต นปาตมตต ฯ ยถา ยวา ยวตนต อตโถ ฯ เทว มคเค อาทสสาต อาท เยนากาเรน โอภาสโต สงฆาท. เสโส โหต ต ทสเสต วตต ฯ ตตถ เทว มคเคต วจจมคค จ ปสสาวมคค จ ฯ เสส อทเทเส ตาว ปากฏเมว ฯ นทเทเส ปน โถเมตต อตถลกขเณน สภลกขเณน สมนนาคตาสต วทต น ตาว สส เอต ฯ ตว วจจมคโค จ ปสสาวมคโค จ อทโส เตน นาม อทเสน อตถลกขเณน สภลกขเณน สมนนาคตาสต วทต สส เอต สงฆาทเสโส ฯ วณเณต ปสสตต อมาน ปน โถมนปทสส เววจนาน ฯ ขขเสตต วาจาปโฏเทน ฆฏเฏต ฯ วมเภตต อปสาเทต ฯ ครหตต โทส วเทต ฯ ปรโต ปน ปาลยา อาคเตห อนมตตาสต อาทห เอกาทสห ปเทห อฆฏเต สส น เอต ฆฏเตป เตส สขรณส สมภนนาส อภโตพย ชนาสต อเมห ตห ฆฏเตเยว สงฆาทเสโส ฯ เทต เมต ยาจนายป เอตตเกเนว สส น เอต ฯ เมถนธมม เทหต เอว เมถนธมเมน ฆฏเตเอว


สงฆาทเสโส ฯ กทา เต มาตา ปสทสสตต อาทส อายาจน- วจเนสป เอตตเกเนว สส น เอต ฯ กทา เต มาตา ปสทสสต กทา เต เมถน ธมม ลภสสามต วา ตว มาตร ปสนนาย เมถน ธมม ลภสสามต วา อาทนา ปน นเยน เมถนธมเมน ฆฏเตเยว สงฆาทเสโส ฯ กถ ตว สามกสส เทสต อาทส ปจฉา- วจเนสป เมถนธมมนต วตเตเยว สงฆาทเสโส น อตรถา ฯ เอว กร ตว สามกสส เทสต ปฏปจฉาวจเนสป เอเสว นโย ฯ อาจกขนาย ปฏโ ภณตต กถ ททมานา สามกสส ปยา โหตต เอว ปฏโ อาจกขต ฯ เอตถ จ เอว เทห เอว ททมานาต วตเตป สส น เอต เมถนธมม เอว เทห อปเนห เอว เมถนธมม ททมานา อปนยมานา ปยา โหตต อาทนา ปน นเยน เมถนธมเมน ฆฏเต- เยว สงฆาทเสโส ฯ อนสาสนวจเนสป เอเสว นโย ฯ อกโกส- นทเทเส อนมตตาสต นมตตรหตาส ฯ ก จยปนาฬยมตตเมว ตว อทกโสตนต วตต โหต ฯ นมตตมตตาสต ตว อตถนมตต อปรปณณ ส ามตตเมวาต วตต โหต ฯ อโลหตาต สกข- โสตา ฯ ธวโลหตาต นจจโลหตกลนนโสตา ฯ ธวโจลาต นจจ ปกขตตาณโจลา สทา อาณโจลก เสวสต วตต โหต ฯ ปคฆรนตต สวนต สทา เต มตต สวตต วตต โหต ฯ สขรณต พหนกขนตอาณมสา ฯ อตถปณฑกาต อนมตตาว วจจต ฯ เวปรสกาต สมสสทาฒกา ปรสรปา อตถ ฯ สมภนนาต สมภนนวจจมคคปสสาวมคคา ฯ อภโตพย ชนกาต อตถนมตเตน จ


ปรสนมตเตน จาต อภโตพย ชนเกห สมนนาคตา ฯ อเมส ปน เอกาทสส ปเทส สขรณส สมภนนาส อภโตพย ชนกาสต อมาน ตณเยว ปทาน สทธาน สส เอนต ฯ อต อมาน จ ตณ ปรมาน จ วจจมคคปสสาวมคคเมถนธมมปทาน ตณ ฉปปทาน สทธาน อาปตตกราน ฯ เสสาน อนมตตาสต อาทน อนมตเต เมถนธมม เม เทหต วา อนมตตาส เมถนธมม เม เทหต วา อาทนา นเยน เมถนธมเมน ฆฏตาเนว อาปตตกราน โหนตต เวทตพพาน ฯ อทาน ยวาย โอตณโณ วปรณเตน จตเตน โอภาสต ตสส วจจมคคปสสาวมคเค อาทสส เอเตส วณณภณนาทน วเสน วตถารโต อาปตตเภท ทสเสนโต อตถ จ โหต อตถส ต อาทมาห ฯ เตส อตโถ กายสสคเค วตตนเยเนว เวทตพโพ ฯ อย ปน วเสโส ฯ อธกขกนต อกขกโต ปฏาย อโธ ฯ อพภชานมณฑลนต ชานมณฑลโต ปฏาย อทธ ฯ อพภกขกนต อกขกโต ปฏาย อทธ ฯ อโธชานมณฑลนต ชานมณฑลโต ปฏาย อโธ ฯ อกขก ปน ชานมณฑล จ เอตเถว ทกกฏกเขตเต สงคห คจฉต ภกขนยา กายสสคเค วย ฯ น ห พทธา ครกาปตต สาวเสส ป าเปนตต ฯ กายปฏพทธนต วตถ วา ปปผ วา อาภรณ วา ฯ อตถปเรกขารสสาต อนมตตาสต อาทน ปทาน อตถ กเถนตสส อฏกถ วา สชฌาย กโรนตสส ฯ ธมมปเรกขารสสาต


ปาล วาเจนตสส วา สชฌายนตสส วา ฯ เอว อตถ จ ธมม จ ปรกขตวา ภณนตสส อตถปเรกขารสส จ ธมมปเรกขารสส จ อนาปตต ฯ อนสาสนปเรกขารสสาต อทานป อนมตตาส อภโตพย ชนกาส อปปมาท ทาน กเรยยาส ยถา อายตมป เอวรปา มาโหสต เอว อนสฏ ปรกขตวา ภณนตสส อนสาสน- ปเรกขารสส อนาปตต ฯ โย ปน ภกขนน ปาล วาเจนโต ปกตวาจนามคค ปหาย หสนโต หสนโต สขรณส สมภนนาส อภโตพย ชนกาสต ปนปปน ภณต ตสส อาปตตเยว ฯ อมมตตกสส อนาปตต ฯ อธ อาทกมมโก อทายตเถโร ตสส อนาปตต อาทกมมกสสาต ฯ ปทภาชนยวณณนา นฏ ตา สมฏานาทส อท สกขาปท ตสมฏาน กายจตตโต วาจาจตตโต กายวาจาจตตโต จ สมฏาต กรยา ส าวโมกข สจตตก โลกวชช กายกมม วจกมม อกสลจตต ทวเวทนนต ฯ วนตวตถส โลหตวตถสม โส ภกข อตถยา โลหตก นมตต สนธายาห อตรา น อ าส ตสมา ทกกฏ ฯ กกกสโลมนต รสสโลเมห พหโลม ฯ อากณณโลมนต ชฏตโลม ฯ ขรโลมนต ถทธโลม ฯ ทฆโลมนต อรสสโลม ฯ สพพ อตถนมตตเมว สนธาย วตต ฯ วาปต โข เตต อสทธมม สนธายาห ฯ สา อสลลกเขตวา โน จ โข ปฏวตตนต อาห ฯ ปฏวตต นาม อทกวปเป วเชห อปปตฏ โตกาเส ปาณเกห วนาสตวเช วา


โอกาเส ปน วช ปตฏาเปตวา อทเกน อาสตต ถลวปเป วสมวสมปตตาน วชาน สมกรณตถาย ปน อฏทนตเกน สมกต ฯ เตส อ ตร สนธาย เอสา อาห ฯ มคควตถสม มคโค สสรตต องคชาตมคค สนธายาห ฯ เสส สพพตถ อตตานเมวาต ฯ สมนตปาสาทกาย วนยสวณณนาย ทฏ ลลวาจสกขาปท- วณณนา นฏ ตา ฯ เตน สมเยน พทโธ ภควาต อตตกามปารจรยสกขาปท ฯ ตตถ กลปโกต กลปยรปาสนโก จตนน ปจจยาน อตถาย กลปสงกมเน นจจปปยตโต ฯ จวรปณฑปาตเสนาสนคลาน- ปจจยเภสชชปรกขารนต จวร จ ปณฑปาต จ เสนาสน จ คลานปจจยเภสชชปรกขาร จ ฯ คลานปจจยเภสชชปรกขารนต เจตถ ปฏกรณฏเน ปจจโย ฯ ยสสกสสจ สปปายสเสต อธวจน ฯ ภสกกสส กมมนเตน อน าตตตาต เภสชช ฯ คลานปจจโย จ เภสชช จ คลานปจจยเภสชช ฯ ยงก จ คลานสส สปปาย ภสกกสส กมมนเตลมธผาณตาทต วตต โหต ฯ ปรกขาโรต ปน สตตห นครปรกขาเรห สปรกขตต โหตต๑ อาทส ปรวาโร วจจต ฯ รโถ เสตปรกขาโร ฌานกโข จกกวรโยต๒ อาทส อลงกาโร ฯ เยปเม ปพพชเตน ชวตปรกขารา สมทาเนตพพาต๓ อาทส สมภาโร ฯ อธ ปน สมภาโรป ปรวาโรป วฏฏต ฯ ต ห คลานปจจยเภสชช ชวตสส ปรวาโรป โหต ชวตวนาสกา- พาธปปตตยา อนตร อทตวา รกขณโต สมภาโรป ยถา จร ๑. อง. สตตก. ๒๓/๑๐๗ ฯ ๒. ส. มหาวาร. ๑๙/๗ ฯ ๓. ม. ม. ๑๒/๒๑๒ ฯ


ปวตตต เอวมสส การณภาวโต ตสมา ปรกขาโรต วจจต ฯ เอว คลานปจจยเภสชช จ ต ปรกขาโร จาต คลานปจจย- เภสชชปรกขาโร ฯ ต คลานปจจยเภสชชปรกขารนต เอวมตโถ ทฏพโพ ฯ วสลนต หน ลามก ฯ อถวา วสสตต วสโล ฯ ปคฆรตต อตโถ ฯ ต วสล ฯ อสจปคฆรณกนต วตต โหต ฯ นฏ หตวาต เขฬ ปาเตตวา ฯ กสสาห เกน หายามต อห กสสา อ สสา อตถยา เกน โภเคน วา อลงกาเรน วา รเปน วา ปรหายาม กา นาม มยา อตตรตราต ทเปต ฯ สนตเกต อปจาเร ตวา สามนตา อวทเร ฯ ปทภาชเนนป อยเมวตโถ ทปโต ฯ อตตกามปารจรยายาต เมถนธมมสงขาเตน กาเมน ปารจรยา กามปารจรยา ฯ อตตโน อตถาย กามปารจรยา อตตกามปารจรยา ฯ อตตนา วา กามตา อจฉตาต อตตกามา ฯ สย เมถนราควเสน ปฏ ตาต อตโถ ฯ อตตกามา จ สา ปารจรยา จาต อตตกามปารจรยา ฯ ตสสา อตตกามปารจรยาย ฯ วณณ ภาเสยยาต คณ อานสส ปกาเสยย ฯ ตตร ยสมา อตตโน อตถาย กามปารจรยาต อมสม อตถวกปเป กาโมเจว เหต จ ปารจรยา จาต อตโถ เสส พย ชน อตตกามา จ สา ปารจรยา จ อตตกามปารจรยาต อมสม อตถวกปเป อธปปาโย เจว ปารจรยา จาต อตโถ เสส พย ชน ตสมา พย ชเน อาทร อกตวา อตถมตตเมว ทสเสต อตตโน กาม อตตโน เหต อตตโน อธปปาย อตตโน ปารจรยนต ปทภาชน วตต ฯ อตตโน


กาม อตตโน เหต อตตโน ปารจรยนต ห วตเต ชานสสนต ปณฑตา เอตตาวตา อตตโน อตถาย กามปารจรยา วตตาต ฯ อตตโน อธปปาย อตตโน ปารจรยนต วตเตป ชานสสนต เอตตาวตา อตตนา อจฉตกามตฏเน อตตกามปารจรยา วตตาต ฯ อทาน ตสสา อตตกามปารจรยาย วณณภาสนาการ ทสเสนโต เอตทคคนต อาทมาห ฯ ต อทเทสโตป นทเทสโตป อตตานตถเมว ฯ อย ปเนตถ ปทสมพนโธ จ อาปตตวนจฉโย จ เอตทคค ฯ เป ฯ ปรจเรยยาต ยา มาทส สลวนต กลยาณธมม พรหมจาร เอเตน ธมเมน ปรจเรยย ตสสา เอว มาทส ปรจรนตยา ยา อย ปารจรยา นาม เอตทคค ปารจรยานนต ฯ เมถนปสหเตน สงฆาทเสโสต เอว อตตกามปารจรยาย วณณ ภาเสนโต๑ เมถน- ปสหเตเนว เมถนธมมปฏสยตเตเนว วจเนน โย ภาเสยย ตสส สงฆาทเสโสต ฯ อทาน ยสมา เมถนปสหเตเนว ภาสนตสส สงฆาท- เสโส วตโต ตสมา อหป ขตตโย ตวมป ขตตยา อรหต ขตตยา ขตตยสส ทาต สมชาตกตตาต เอวมาทห วจเนห ปาร- จรยาย วณณ ภาสมานสสาป สงฆาทเสโส นตถ ฯ อหมป ขตตโย ตวป ขตตยาต อาทเก ปน พหป ปรยาเย วตวา อรหส ตว มยห เมถนธมม ทาตนต เอว เมถนปฏสยตเตเนว ภาสมานสส สงฆาทเสโส ฯ อตถ จ โหตต อาท ปพเพ วตตนยเมว ฯ อธ อทายตเถโร อาทกมมโก ตสส อนาปตต อาทกมมกสสาต ฯ ปทภาชนยวณณนา นฏ ตา ฯ ๑. ภาสนโต ฯ


สมฏานาท สพพ ทฏ ลลวาจสทส ฯ วนตวตถนป อตตานตถาเนวาต ฯ จตตถสงฆาทเสสวณณนา นฏ ตา ฯ เตน สมเยน พทโธ ภควาต ส จรตตสกขาปท ฯ ตตถ ปณฑตาต ปณฑจเจน สมนนาคตา คตมนตา ฯ พยตตาต เวยยตตเยน สมนนาคตา อปาย วสารทา ฯ เมธานต เมธาย สมนนาคตา ทฏทฏ กโรต ฯ ทกขาต เฉกา ฯ อนลสาต อฏานวรยสมปนนา ฯ ฉนนาต อนจฉวกา ฯ กสม วยาต กจฉ วย กเลโส วย หร วย อมหาก โหตต อธปปาโย ฯ กมารกาย วตตนต อม ตมเห คณหาถาต กมารกาย การณา วตต ฯ อาวาหาทส อาวาโหต ทารกสส ปรกลโต ทารกาย อาหรณ ฯ ววาโหต อตตโน ทารกาย ปรกลเปสน ฯ วาเรยยานต เทถ โน ทารกสส ทารกนต ยาจน ทวสนกขตตมหตตปรจเฉทกรณ วา ฯ ปราณคณกยาต เอกสส คณกสส ภรยา ฯ สา ตสม ชวมาเน คณกต ป ายตถ ฯ มเต ปน ปราณคณกต สงข คตา ฯ ตโรคาโมต พหคาโม ฯ อ โ คาโมต อธปปาโย ฯ มนสสาต อทายสส อม ส จรตตกมเม ยตตปยตตภาว ชานนกมนสสา ฯ สณสาโภเคนาต เยน โภเคน สณสา ภ ชตพพา โหต รนธาปน- ปจาปนปรเวสาปนาทนา เต น ภ ชส ฯ ตโต อปเรน ทาสโภเคนาต มาสาตกกเมน เยน โภเคน ทาส ภ ชตพพา โหต เขตตกมมกจวรฉฑฑนอทกาหรณาทนา ปน เต น ภ ชส ฯ


ทคคตาต ทลททา ยตถ วา คตา ทคคตา โหต ตาทส กล คตา ฯ มายโย อม กมารกนต มา อยโย อม กมารก ฯ อาหารป- หาโรต อาหาโร จ อปหาโร จ คหณ จ ทาน จ น อมเหห ก จ อาภฏ น อปหฏ ตยา กยวกกโย โวหาโร อมหาก นตถต ทเปนต ฯ สมเณน ภวตพพ อพยาวเฏน สมโณ อสส สสสมโณต สมเณน นาม อทเสส กมเมส อพยาวเฏน อพยาปาเรน ภวตพพ เอว ภวนโต ห สมโณ สสสมโณ อสสาต เอวนต อปสาเทตวา คจฉ ตว น มย ต ชานามาต อาหส ฯ สชชโตต สพพปกรณสมปนโน มณฑตปปสาธโต วา ฯ ธตตาต อตถธตตา ฯ ปรจาเรนตาต มนาปเยส รปาทส อโตจโตจ สมนตา อนทรยาน จาเรนตา กฬนตา รมนตาต วตต โหต ฯ อพภตมกสต ยท กรสสต ตว เอตตก ชโต ยท น กรสสต อห เอตตกนต ปณตก อกส ฯ ภกขน ปน อพภต กาต น วฏฏต โย กโรต ปราชเตน ทาตพพนต มหาปจจรย วตต ฯ กถ ห นาม อยโย อทาย ตงขณกนต เอตถ ตงขโณต อจรกาโล วจจต ฯ ตงขณกนต อจรกาลาธการก ฯ ส จรตต สมาปชเชยยาต ส จรณภาว สมาปชเชยย ฯ ยสมา ปน ต สมาปชชนเตน เกนจ เปสเตน กตถจ คนตพพ โหต ปรโต ว อตถยา วา ปรสมตนต อาทวจนโต อธ อตถปรสา อธปเปตา ตสมา ตมตถ ทสเสต อตถยา วา ปหโต ปรสสส สนตเก คจฉต ปรเสน วา ปหโต อตถยา สนตเก คจฉตต


เอวมสส ปทภาชน วตต ฯ อตถยา วา ปรสมต ปรสสส วา อตถมตนต เอตถ อาโรเจยยาต ปาเสโส ทฏพโพ ฯ เตเนวสส ปทภาชเน ปรสสส มต อตถยา อาโรเจต อตถยา มต ปรสสส อาโรเจตต วตต ฯ อทาน ยทตถ เตส มต อธปปาย อชฌาสย ฉนท รจ อาโรเจต ต ทสเสนโต ชายตตเน วา ชารตตเน วาต อาห ฯ ตตถ ชายตตเนต ชายภาเว ฯ ชายตตเน ชารภาเว ฯ ปรสสส ห มต อตถยา อาโรเจนโต ชายตตเน อาโรเจต อตถยา มต ปรสสส อาโรเจนโต ชารตตเน อาโรเจต ฯ อปจ ปถรสสเสว มต อตถยา อาโรเจนโร ชายตตเน วา อาโรเจต นพทธภรยาภาเว ชารตตเน วา มจฉาจารภาเว ฯ ยสมา ปเนต อาโรเจนเตน ตว กร ตสส ชายา ภวสสสต อาท วตตพพ โหต ตสมา ต วตตพพตาการ ทสเสต ชายตตเน วาต ชายา ภวสสส ชารตตเน วาต ชาร ภวสสสต วตตพพากาโร เวทตพโพ ฯ อนตมตเต ปฏสวสตพพโต อตถยา มต ปรสสส อาโรจเนป ปต ภวสสส สามโก ภวสสสส ชาโร ภวสสสต วตตพพากาโร เวทตพโพ ฯ อนตมโส ตขณกายปต สพพนตเมน ปรจเฉเทน ยา อย ตขเณ มหตตมตเต ปฏสวสตพพโต ตขณกา วจจต มหตตกาต อตโถ ตสสาป มหตตกา ภวสสสต เอว ปรสมต อาฏรเจนตสส สงฆาทเสโส ฯ เอเตเนว อปาเยน มหตตโก ภวสสสต เอว ปรสสส อตถมต อาโรเจนโตป สงฆาทเสส อาปชชตต เวทตพโพ ฯ อทาน อตถยา วา ปรสมตนต เอตถ อธปเปตา อตถโย


ปเภทโต ทสเสตวา ตาส ส จรตตวเสน อาปตตเภท ทสเสต ทส อตถโยต อาทมาห ฯ ตตถ มาตรกขตาต มาตรา รกขตา ยถา ปรเสน สวาส น กปเปต เอว มาตรา รกขตา ฯ เตนสส ปทภาชนป วตต มาตา รกขต โคเปต อสสรย กาเรต วส วตเตตต ฯ ตตถ รกขตต กตถจ คนต น เทต ฯ โคเปตต ยถา อ เ น ปสสนต เอว คตเต าเน เปต ฯ อสสรย กาเรตต เสรวหารมสสา นเสเธนต อภภวตวา วตตต ฯ วส วตเตตต อท กโรห อท มา อกาสต เอว อตตโน วส ตสสา อปร วตเตต ฯ เอเตนปาเยน ปตรกขตาทโยป าตพพา ฯ โคตต วา ธมโม วา น รกขต สโคตเตห ปน สหธมมเกห จ เอก สตถาร อททสส ปพพชเตห เอกคณปรยาปนเนห จ รกขตา โคตตรกขตา ธมม- รกขตาต วจจต ฯ ตสมา เตส ปทาน สโคตตา รกขนตต อาทนา นเยน ปทภาชน วตต ฯ สห อารกเขน สารกขา สหปรทณเฑน สปรทณฑา ฯ ตาส นทเทสา ปากฏาว ฯ อมาส ทสส ปจฉมาน ทวนนเมว ปรสนตร คจฉนตน มจฉาจาโร โหต น อตราส ฯ ธนกกตาทส อปเปน วา พหนา วา ธเนน กตา ธนกกตา ฯ ยสมา ปน สา น ธนกกตมตตาเยว ภรยา สวาสตถาย ปน กตตตา ภรยา ตสมาสส นทเทเส ธเนน กณตวา วาเสตต วตต ฯ ฉนเทน อตตโน รจยา วสตต ฉนทวาสน ฯ ยสมา ปน สา น อตตโน ฉนทมตเตเนว ภรยา โหต ปรเสน ปน สมปฏจฉตตตา ตสมาสส นทเทเส ปโย ปย วาเสตต วตต ฯ


โภเคน วสตต โภควาสน ฯ อทกขลมสลาทฆรปกรณ ลภตวา ภรยาภาว คจฉนตยา ชนปทตถยา เอต อธวจน ฯ ปเฏน วสตต ปฏวาสน ฯ นวาสนมตตป ปาปรณมตตป ลภตวา ภรยาภาว อปคจฉนตยา ทลททตถยา เอต อธวจน ฯ โอทปตตกนต อภนน เอกสสา อทกปาตยา หตเถ โอตาเรตวา อท อทก วย สสฏา อเภชชา โหถาต วตวา ปรคคหตาย โวหารนามเมต ฯ นทเทเส- ปสส ตาย สห อทกปตต อามสตวา ต วาเสตต เอวมตโถ เวทตพโพ ฯ โอภฏ โอโรปต จมพฏมสสาต โอภฏจมพฏา กฏหารกาทน อ ตรา ฯ ยสสา สสโต จมพฏ โอโรเปตวา ฆเร วาเสต ตสสา เอต อธวจน ฯ ทาส จาต อตตโนเยว ทาส จ โหต ภรยา จ ฯ กมมการ นาม เคเห ภตยา กมม กโรต ตาย สทธ โกจ ฆราวาส กปเปต อตตโน ภรยาย อนตถโก หตวา อย วจจต กมมการ จ ภรยา จาต ฯ ธเชน อาหฏา ธชาหฏา ฯ อสสตธชาย เสนาย คนตวา ปรวสย วลมปตวา อานตาต วตต โหต ฯ ต โกจ ภรย กโรต อย ธชาหฏา นาม ฯ มหตตกา วตตนยา เอว ฯ เอตาส ทสนนมป ปรสนตรคมเน มจฉาจาโร โหต ฯ ปรสาน ปน วสตยาป เอตาส มจฉาจาโร ฯ ภกขโน จ ส จรตต ปน๑ โหต ฯ อทาน ปรโส ภกข ปหณาตต อาทส ฯ ปฏคคณหาตต โส ภกข ตสส ปรสสส คจฉ ภนเต อตถนนาม มาตรกขต ๑. อตเรโก ภเวยย ฯ


พรห โหห กร อตถนนามสส ภรยา ธนกกตาต เอว วตตวจน สาธ อปาสกาต วา โหตต วา อาโรเจสสามต วา เยน เกนจ อากาเรน วจเภท กตวา วา สสกมปาทห วา สมปฏจฉต ฯ วมสตต เอว ปฏคคณหตวา ตสสา อตถยา สนตก คนตวา ต สาสน อาโรเจต ฯ ปจจาหรตต เตน อาโรจเต สา อตถ สาธต สมปฏจฉต วา ปฏกขปต วา ลชชาย วา ตณห โหต ปน อาคนตวา ตสส ปรสสส ต ปวตต อาโรเจต ฯ เอตตาวตา อมาย ปฏคคหณา- โรจนปจจาหรณสงขาตาย ตวงคสมปตตยา สงฆาทเสโส โหต ฯ สา ปน ตสส ภรยา โหต วา มา วา อการณเมต ฯ สเจ ปน โส มาตรกขตาย สนตก เปสโต ต อทสวา ตสสา มาตยา ต สาสน อาโรเจต พหทธา วมฏนนาม โหต ตสมา วสงเกตนต มหาปทมตเถโร อาห ฯ มหาสมตเถโร ปน มาตา วา โหต ปตา วา อนตมโส เคหทาสป อ โ วา โย โกจ ต กรย สมปาเทสสต ตสส วตเตป วมฏเมว โหตต ตวงคสมปตตกาเล อาปตตเยว นน ยถา พทธ ปจจกขามต วตตกาโม วรชฌตวา ธมม ปจจกขามต วเทยย ปจจกขาตาวสส สกขา ยถา วา ปม ฌาน สมาปชชามต วตตกาโม วรชฌตวา ทตย ฌาน สมาปชชามต วเทยย อาปนโนวสส ปาราชก เอว สมปทมทนต ฯ ต ปเนต ปฏคคณหาต อนเตวาส วมสาเปตวา อตตนา ปจจาหรต อาปตต สงฆาท- เสสสสาต อมนา สเมต ตสมา สภาสต ฯ ยถา มาตรกขต


พรหต วตตสส คนตวา ตสสา อาโรเจต สมตถาน มาตาทนมป วทโต วสเกโต นตถ เอวเมว โหห กร อตถนนามสส ภรยา ธนกกตาต วตตพเพ โหห กร อตถนนามสส ภรยา ฉนทวาสนต เอว ปาลย วตเตส ฉนทวาสนต อาทส วจเนส อ ตรวเสน วา อวตเตสป โหห กร อตถนนามสส ภรยา ชายา ปชาปต ปตตมาตา ฆรณ ฆรสามน ภตตรนธกา สสสสกา กามปรจารกาต เอวมาทส สวาสปรทปเกส วจเนส อ ตรวเสน วา วทนตสสาป วสเกโต นตถ ตวงคสมปตตยา อาปตตเยว ฯ มาตรกขต พรหต เปสตสส ปน คนตวา อ าส ปตรกขตาทส อ ตร วทนตสส วสเกต ฯ เอส นโย ปตรกขต พรหต อาทสป ฯ เกวล เหตถ เอกมลกทมลกาทวเสน ปรสสส มาตา ภกข ปหณาต มาตรกขตาย มาตา ภกข ปหณาต มาตรกขตา ภกข ปหณาตต เอวมาทน มลฏาน จ วเสน เปยยาลเภโทเยว วเสโส ฯ โส ห ปพเพ วตตนยตตา ปาลอนสาเรเนว สกกา ชานตนต นาสส วภาค ทสเสต อาทร อกรมหา ฯ ปฏคคณหาตต อาทส ปน ทวส จตกเกส ปมจตกเก อาทปเทน ตวงคสมปตตยา สงฆาทเสโส มชเฌ ทวห ทวงคสมปตตยา ถลลจจย อนเต เอเกน เอกงคสมปตตยา ทกกฏ ฯ ทตยจตกเก อาทปเทน ทวงคสมปตตยา ถลลจจย มชเฌ ทวห เอกงคสม- ปตตยา ทกกฏ อนเต เอเกน องคาภาวโต อนาปตต ฯ ตตถ ปฏคคณหาตต อาณาปกสส สาสน ปฏคคณหาต ฯ วมสตต


ปหตฏาน คนตวา ต อาโรเจต ฯ ปจจาหรตต ปน อาคนตวา มลฏสส อาโรเจต ฯ น ปจจาหรตต อาโรเจตวา เอโตว ปกกมต ฯ น วมสต ปจจาหรตต ปรเสน อตถนนาม คนตวา พรหต วจจมาโน สาธต ตสส สาสน ปฏคคณหตวา ต ปมสสตวา วา อปปมสสตวา วา อ เน กรณเยน ตสสา สนตก คนตวา ก จเทว กถ กเถนโต นสทต เอตตาวตา ปฏคคณหาต น วมสต นามาต วจจต ฯ อถ น สา อตถ สยเมว วทต ตมหาก กร อปฏาโก ม คเหตกาโมต เอว วตวา อห ตสส ภรยา ภวสสามต น วา ภวสสามต วทต ฯ โส ตสสา วจน อนภนนทตวา อปฏกโกสตวา ตณหภโต ว อฏายาสนา ตสส ปรสสส สนตก อาคนตวา ต ปวตต อาโรเจต เอตตาวตา น วมสต ปจจาหรต นามาต วจจต ฯ น วมสต น ปจจาหรตต เกวล สาสนาโรจนกาเล ปฏคคณหาตเยว อตร ปน ทวย น กโรต ฯ น ปฏคคณหาต วมสต ปจจาหรตต โกจ ปรโส ภกขสส ตฏาเน วา นสนนฏาเน วา ตถารป กถ กเถต ฯ ภกข เตน อปหโตป ปหโต วย หตวา อตถยา สนตก คนตวา โหห กร อตถนนามสส ภรยาต อาทนา นเยน วมสตวา ตสสา รจ วา อรจ วา ปน อาคนตวา อมสส อาโรเจต ฯ เตเนว นเยน วมสตวา ปจจาหรนโต น ปฏคคณหาต วมสต ปจจาหรตต วจจต ฯ เตเนว นเยน คโต อวมสตวา ตาย สมฏาปต กถ สตวา ปมจตกกสส ตตยปเท วตตนเยน


อาคนตวา อมสส อาโรเจนโต น ปฏคคณหาต น วมสต ปจจาหรตต วจจต ฯ จตตถ ปท ปากฏเมว ฯ สมพหเล ภกข อาณาเปตต อาทนยา ปากฏาเยว ฯ ยถา ปน สมพหลาป เอกวตถสม อาปชชนต เอว เอกสสป สมพหเลส วตถส สมพหลา อาปตตโย เวทตพพา ฯ กถ ฯ ปรโส ภกข อาณาเปต คจฉ ภนเต อสกสม นาม ปาสาเท สฏ มตตา วา สตตตมตตา วา อตถโย ตา ตา วเทห โหถ กร อตถนนามสส ภรยาโยต ฯ โส สมปฏจฉตวา ตตเถว คนตวา อาโรเจตวา ปน ต สาสน ปจจาหรต ฯ ยตตกา อตถโย ตตตกา อาปตตโย อาปชชต ฯ วตต เหต ปรวาเรป ปทวตหารมตเตน วาจาย ภณเตน จ สพพาน ครกาน สปฏกมมาน จตสฏ อาปตตโย อาปชเชยย เอกโต ป หาเมสา กสเลห จนตตาต๑ ฯ อม กร อตถวส ปฏจจ อย ป โห วตโต ฯ วจนสลฏตาย เจตถ จตสฏ อาปตตโยต วตต ฯ เอว กโรนโต ปน สตมป สหสสมป อาปชชตต ฯ ยถา จ เอเกน เปสตสส เอกสส สมพหลาส อตถส สมพหลา อาปตตโย เอว เอโก ปรโส สมพหเล ภกข เอกสสา สนตก เปเสต สพเพส สงฆาทเสโส ฯ เอโก สมพหเล ภกข สมพหลาน อตถน สนตก เปเสต อตถ- คณนาย สงฆาทเสโส ฯ สมพหลา ปรสา เอก ภกข เอกสสา ๑. ว. ปรวาร. ๘/๕๓๑.


สนตก เปเสนต ปรสคณนาย สงฆาทเสโส ฯ สมพหลา ปร สา เอก ภกข สมพหลาน อตถน สนตก เปเสนต วตถคณนาย สงฆาทเสโส ฯ สมพหลา ปรสา สมพหลา ภกข เอกสสา สนตก เปเสนต วตถคณนาย สงฆาทเสโส ฯ สมพหลา ปรสา สมพหเล ภกข สมพหลาน อตถน สนตก เปเสนต วตถคณนาย สงฆาท- เสโส ฯ เอเสว นโย เอกา อตถ เอก ภกขนต อาทสป ฯ เอตถ จ สภาควสภาคตา นาม อปปมาณ ฯ มาตาปตนมป ป จสหธมมกานมป ส จรตตกมม กโรนตสส อาปตตเยว ฯ ปรโส ภกข อาณาเปต คจฉ ภนเตต จตกก องควเสน อาปตต- เภททสสนตถ วตต ฯ ตสส ปจฉมปเท ฯ อนเตวาส วมสตวา พหทธา ปจจาหรตต อาคนตวา อาจรยสส อนาโรเจตวา เอโตว คนตวา ตสส ปรสสส อาโรเจต ฯ อาปตต อภนน ถลลจจ- ยสสาต อาจรยสส ปฏคคหตตตา จ วมสาปตตตา จ ทวหงเคห ถลลจจย ฯ อนเตวาสกสส วมสตตตา จ ปจจาหฏตตา จ ทวหงเคห ถลลจจย ฯ เสส ปากฏเมว ฯ คจฉนโต สมปาเทตต ปฏคคณหาต เจว วมสต จ ฯ อาคจฉนโต วสวาเทตต น ปจจาหรต ฯ คจฉนโต วสวาเทตต น ปฏคคณหาต ฯ อาคจฉนโต สมปาเทตต วมสต เจว ปจจาหรต จ ฯ เอว อภยตถ ทวหงเคห ถลลจจย ฯ ตตยปเท อาปตต จตตเถ อนาปตต ฯ อนาปตต สงฆสส วา เจตยสส วา คลานสส วา กรณเยน คจฉต อมมตตกสส อาทกมมกสสาต เอตถ ฯ


ภกขสงฆสส อโปสถาคาร วา ก จ วา วปปกต โหต ตตถ การกาน๑ ภตตเวตตนตถาย อปาสโก วา อปาสกาย สนตก ภกข ปหเณยย อปาสกา วา อปาสกสส เอวรเปน สงฆสส กรณเยน คจฉนตสส อนาปตต ฯ เจตยกมเม กรยมาเนป เอเสว นโย ฯ คลานสส เภสชชตถายป อปาสเกน วา อปาสกาย สนตก อปาสกาย วา อปาสกสส สนตก ปหตสส คจฉโต อนาปตต ฯ อมมตต- กาทกมมกา วตตนยาเอว ฯ สมฏานาทส อท สกขาปท ฉสสมฏาน สสอกขปนาทนา กายวกาเรน สาสน คเหตวา คนตวา หตถมทธาย วมสตวา ปน อาคนตวา หตถมทธาเยว อาโรเจนตสส กายโต สมฏาต ฯ อาสนสาลาย นสนนสส อตถนนามา อาคมสสต ตสสา จตต ชาเนยยาถาต เกนจ วตเต สาธต สมปฏจฉตวา ต อาคต วตวา ตสสา คตาย ปน ตสม ปรเส อาคเต อาโรเจนตสส วาจโต สมฏาต ฯ วาจาย สาธต สาสน คเหตวา อ เน กรณเยน ตสสา ฆร คนตวา อ ตถ วา คมนกาเล ต ทสวา วจเภเทเนว วมสตวา ปน อ เเนว การเณน ตโต อปกกมม กทาจเทว น ปรส ทสวา อาโรเจนตสสาป วาจโต จ สมฏาต ฯ ปณณตต อชานนตสส ปน ขณาสวสสาป กายวาจโต จ สมฏาต ฯ กถ ฯ สเจ หสส มาตาปตโร กชฌตวา อลวจนยา โหนต ฯ ต จ ภกข ฆร อปคต เถรปตา วทต มาตา เต ตาต ม มหลลก ฉฑเฑตวา าตกล คตา คจฉ น ม อปฏาต ๑. สารตถทปน. ตตย. ๔๗-๔๘ การกานนต วฑฒกอาทน ฯ ตจฉกอโยการตนตวาย- รชกนหาปตกา ป จ การโว การกาต วจจนต.


เปเสหต ฯ โส เจ คนตวา ต วตวา ปน ปตโน ตสสา อาคมน วา อนาคมน วา อาโรเจต สงฆาทเสโส ฯ อมาน ตณ อจตตก- สมฏานาน ฯ ปณณตต ปน ชานตวา เอเตเหว ตห นเยห ส จรตต สมาปชชโต กายจตตโต วาจาจตตโต กายวาจาจตตโต จ สมฏาต ฯ อมาน ตณ ปณณตตชานนจตเตน สจตตกสมฏ- านาน ฯ กรยา โนส าวโมกข ปณณตตวชช กายกมม วจกมม กสลาทวเสน เจตถ ตณ จตตาน สขาทวเสน ตสโส เวทนาต ฯ วนตวตถส อาทโต วตถป จเก ปฏคคหตมตตตตา ทกกฏ ฯ กลหวตถสม ฯ สมโมทนย อกาสต ต ส าเปตวา ปน เคห คมนย อกาส ฯ นาลวจนยาต น ปรจจตตาต อตโถ ฯ ยา ห ยถา ยถา เยส เยส ชนปเทส ปรจจตตาว โหต ภรยาภาว อตกกมต อย อลวจนยาต วจจต ฯ เอสา ปน น อลวจนยา ฯ สา เกนจเทว การเณน กลห กตวา คตา ฯ เตเนเวตถ ภควา อนาปตตต อาห ฯ ยสมา ปน กายสสคเค ยกขนยา ถลลจจย วตต ตสมา ทฏ ลลาทสป ยกขเปตโย ถลลจจยวตถเอวาต เวทตพพา ฯ อฏกถาส ปน เอต น วจารต ฯ เสส สพพตถ อตตานตถเมวาต ฯ ส จรตตวณณนา นฏ ตา ฯ เตน สมเยนาต กฏการสกขาปท ฯ ตตถ อาฬวกาต อาฬว- รฏเ ชาตา ทารกา อาฬวกา นาม ฯ เต ปพพชตกาเลป


อาฬวกาเตวว ป ายส ฯ สนธาย วตต อาฬวกา ภกขต ฯ ส าจกาโยต สย ยาจตวา คหตปกรณาโย ฯ การาเปนตต กโรนตป การาเปนตป ฯ เต กร สาสเน วปสสนาธร จ คนถ- ธร จาต เทวป ธราน ฉฑเฑตวา นวกมมเมว ธร กตวา ปคคณหส ฯ อสสามกาโยต อนสสราโย กาเรตวา ทายเกน วรหตาโยต อตโถ ฯ อตตทเทสกาโยต อตตาน อททสส อตตโน อตถาย อารทธาโยต อตโถ ฯ อปปมาณกาโยต เอตตเกน นฏ คจฉสสนตต เอว ปรจฉนนปปมาณาโย๑ พฑฒปปมาณาโย วา มหปปมาณาโยต อตโถ ฯ ยาจนาเยว พหลา เอเตส มนท อ กมมนต ยาจนพหลา ฯ เอว ว ตตพหลา เวทตพพา ฯ อตถโต ปเนตถ นานาการณ นตถ ฯ อเนกกขตต ปรส เทถ ปรสตถกร เทถาต ยาจนตานเมต อธวจน ฯ ตตถ มลจเฉชชาย ปรส ยาจต น วฏฏต ฯ สหายตถาย กมมกรณตถาย ปรส เทถาต ยาจต วฏฏต ฯ ปรสตถกรนต ปรเสน กาตพพ หตถกมม วจจต ต ยาจต วฏฏต ฯ หตถกมมนนาม ก จ วตถ น โหต ตสมา ต เปตวา มคลทธกมจฉพนธกาทน สกกมม อวเสส สพพ กปปย ฯ ก ภนเต อาคตตถ เกน กมมนต ปจฉเต วา อปจฉเต วา ยาจต วฏฏต ฯ ว ตตปจจยา โทโส นตถ ฯ ตสมา มคลทธกาทโย สกกมม น ยาจตพพา ฯ หตถกมม เทถาต อนยาเมตวาป น ยาจตพพา ฯ เอว ยาจตา ห เต สาธ ภนเตต ภกข ๑. อปปรจฉนนปปมาณาโยตป ปาโ ฯ


อยโยเชตวา มเคป มาเรตวา อาหเรยย ฯ นยเมตวา ปน วหาเร ก จ กาตพพ อตถ ตตถ หตถกมม เทถาต ยาจตพพา ฯ ผาลนงคลาทน อปกรณาน คเหตวา กสต วา วปต วา ลายต วา คจฉนต สกจจปปสตป กสก วา อ วา ก จ หตถกมม ยาจต วฏฏเตว ฯ โย ปน วฆาสาโท วา อ โ วา โกจ นกกมโม นรตถกกถ วา กเถนโต นททายนโต วา วหรต เอวรป อยาจตวาป เอห เร อท วา อท วา กโรหต ยทจฉต การาเปต วฏฏต ฯ หตถกมมสส ปน สพพกปปยภาวทปนตถ อม นย กเถนต ฯ สเจ ห ภกข ปาสาท กาเรตกาโม โหต ถมภตถาย ปาสาณ- โกฏฏกาน ฆร คนตวา วตตพพ หตถกมม ลทธ วฏฏต อปาสกาต ฯ ก กาตพพ ภนเตต ฯ ปาสาณตถมภา อทธรตวา ทาตพพาต ฯ สเจ เต อทธรตวา เทนต อทธรตวา นกขตเต อตตโน ถมเภ วา เทนต วฏฏต ฯ อถาป วทนต อมหาก ภนเต หตถกมม กาต ขโณ นตถ อ อทธราเปถ ตสส มล ทสสามาต อทธราเปตวา ปาสาณตถมเภ อทธฏมนสสาน มล เทถาต วตต วฏฏต ฯ เอเตเนว อปาเยน ปาสาททารน อตถาย วฑฒกน สนตก อฏ- กตถาย อฏกวฑฒกน ฉาทนตถาย เคหจฉาทนกาน จตตกมมตถาย จตตการกานนต เยน เยน อตโถ โหต ตสส ตสส อตถาย เตส เตส สปปการกาน สนตก คนตวา หตถกมม ยาจต วฏฏต ฯ หตถกมมยาจนวเสน จ มลจเฉชชาย วา ภตตเวตตนานปปทาเนน วา ลทธมป สพพ คเหต วฏฏต ฯ อร โต อาหราเปนเตน จ


สพพ อนชฌาวฏก อาหราเปตพพ ฯ น เกวล จ ปาสาท กาเรตกาเมน ม จปปตตปรสสาวนธมกรกจวราทน กาเรตกาเมนาป ทารโลหสตตาทน ลภตวา เต เต สปปการเก อปสงกมตวา วตตนเยเนว หตถกมม ยาจตพพ ฯ หตถกมมยาจนวเสน จ มลจ- เฉชชาย วา ภตตเวตตนานปปทาเนน วา ลทธมป สพพ คเหตพพ ฯ สเจ ปน กาต น อจฉนต ภตตเวตตน ปจจาสสนต อกปปย กหาปณาท น ทาตพพ ฯ ภกขาจารวตเตน ตณฑลาทน ปรเยสตวา ทาต วฏฏต ฯ หตถกมมวเสน ปตต กาเรตวา ตเถว ปาเจตวา นวปกกสส ปตตสส ป ฉนเตลตถาย อนโตคาม ปวฏเน ภกขาย อาคโตต สลลกเขตวา ยาคยา วา ภตเต วา อานเต หตเถน ปตโต ปทหตพโพ ฯ สเจ อปาสกา ก ภนเตต ปจฉต ฯ นวปกโก ปตโต ป ฉนเตเลน อตโถต วตตพพ ฯ สเจ สา เทห ภนเตต ปตต คเหตวา เตเลน ป ฉตวา ยาคยา วา ภตตสส วา ปเรตวา เทต ว ตต นาม น โหต คเหต วฏฏตต ฯ ภกข ปเคว ปณฑาย จรตวา อาสนสาล คนตวา อาสน อปสสนตา ตฏนต ฯ ตตร เจ อปาสกา ภกข เต ทสวา สยเมว อาสนาน อาหราเปนต ฯ นสทตวา คจฉนเตห อาปจฉตวา คนตพพ ฯ อนาปจฉา คตานมป นฏ ควา น โหต ฯ อาปจฉตวา คมน ปน วตต ฯ สเจ ภกขห อาสนาน อาหรถาต วตเตห อาหฏาน โหนต อาปจฉตวา คนตพพ ฯ อนาปจฉา คตาน วตตเภโท จ นฏ จ ควาต ฯ อตถรโกชวกาทสป เอเสว นโย ฯ มจฉกา พหกา โหนต


มจฉกาวชน อาหรถาต วตตพพ ฯ ปจมนทสาขาทน อาหรนต กปปย การาเปตวา ปฏคคเหตพพาน ฯ อาสนสาลาย อทกภาชน รตต โหต ธมกรก คณหาต น วตตพพ ฯ ธมกรก ห รตตภาชเน ปกขปนโต ภนเทยย ฯ นท วา ตฬาก วา คนตวา ปน อทก อาหราต วตต วฏฏต ฯ เคหโต อาหราต เนว วตต วฏฏต ฯ น อาหฏ ปรภ ชตพพ ฯ อาสนสาลาย วา อร เก วา ภตตกจจ กโรนเตห ตตถ ชาตก อนชฌาวฏก ยงก จ อตตร- ภงคารห ปตต วา ผล วา สเจ ก จ กมม กโรนต อาหราเปต หตถกมมวเสน อาหราเปตวา ปรภ ชต วฏฏต อลชชห ปน ภกขห วา สามเณเรห วา หตถกมม น กาเรตพพ ฯ อย ตาว ปรสตถกเร นโย ฯ โคณ ปน อ าตกอปปวารตฏานโต อาหราเปต น วฏฏต ฯ อาหราเปนตสส ทกกฏ ฯ าตกปปวารตฏ- านโตป มลจเฉชชาย ยาจต น วฏฏต ฯ ตาวกาลกนเยน สพพตถ วฏฏต ฯ เอว อาหราปต จ โคณ รกขตวา ชคคตวา สามกา น ปฏจฉาเปตพพา ฯ สจสส ปาโท วา สงค วา ภชชต นสสต วา ต สามกา เจ สมปฏจฉนต อจเจต กสล โน เจ สมปฏจฉตต ควา โหต ฯ สเจ ตมหากเยว เทมาต วทนต น สมปฏจฉตพพ ฯ วหารสส เทมาต วตเต ปน อารามกาน อาจกขถ ชคคนตถายาต วตตพพา ฯ สกฏ เทถาตป อ าตกอปปวารเต วตต น วฏฏต ฯ ว ตตเยว โหต ทกกฏ อาปชชต ฯ าตกปปวารตฏาเน ปน วฏฏต ฯ


ตาวกาลก วฏฏต ฯ กมม กตวา ปน ทาตพพ ฯ สเจ เนมอาทน ภชชนต ปากตกาน กตวา ทาตพพ ฯ นฏเ ควา โหต ฯ ตมหากเมว เทมาต วตเต ทารภณฑ นาม สมปฏจฉต วฏฏต ฯ เอเสว นโย วาสผรสการกททาลนขาทเนส วลลอาทส จ ปรปรค- คหเตส ฯ ครภณฑปปโหนเกสเยว จ วลลอาทส ว ตต โหต น ตโต โอร ฯ อนชฌาวฏก ปน ยงก จ อาหราเปต วฏฏต ฯ รกขตโคปตฏาเนเยว ห ว ตต นาม วจจต ฯ สา ทวส ปจจเยส สพเพน สพพ น วฏฏต ฯ เสนาสนปจจเย ปน อาหร เทหต ว ตตมตตเมว น วฏฏต ฯ ปรกโถภาสนมตต- กมมาน วฏฏนต ฯ ตตถ อโปสถาคาร วา โภชนสาล วา อ วา ก จ เสนาสน อจฉโต อมสม วต โอกาเส เอวรป เสนาสน กาต วฏฏตต วา ยตตนต วา อนรปนต วา อาทนา นเยน วจน ปรกถา นาม ฯ อปาสกา ตมเห กห วสถาต ปาสาเท ภนเตต ภกขน ปน อปาสกา ปาสาโท น วฏฏตต ฯ เอวมาท- วจน โอภาโส นาม ฯ มนสเส ทสวา รชชช ปสาเรต ขเล อาโกฏฏาเปต ก อท ภนเตต วตเต อท อาวาส กรสสามาต เอวมาทกรณ ปน นมตตกมม นาม ฯ คลานปจจเย ปน ว ตตป วฏฏต ปเคว ปรกถาทน ฯ มนสสา อปททตา ยาจนาย อปททตา ว ตตยาต เตส ภกขน ตาย ยาจนาย ว ตตยา จ ปฬตา ฯ อพภชชนตปต กนน อาหราเปสสนตต อพเพค อ ชน จลน ปฏลภนต ฯ


อตตสนตปต อห วย ทสวา สหสา อตตสตวา อกกมนต ฯ ปลายนตปต ทรโตเยน วา เตน วา ปลายนต ฯ อ เนป คจฉนตต ย มคค ปฏปนนา ต ปหาย นวตตตวา วาม วา ทกขณ วา คเหตวา คจฉนต ฯ ทวารป ถเกนต ฯ ภตปพพ ภกขเวต อต ภควา เต ภกข ครหตวา ตทนรป จ ธมมกถ กตวา ปนป ว ตตยา โทส ปากฏ กรมาโน อมาน ภตปพพ ภกขเวต อาทนา นเยน ตณ วตถน ทสเสส ฯ ตตถ มณกณโต โส กร นาคราชา สพพกามทท มหคฆ มณ กณเ ปลนธตวา จรต ตสมา มณกณโเตวว ป ายตถ ฯ อปร- มทธน มหนต ผณ กรตวา อฏาสต โส กร เตส ทวนน อสน กนฏโ อส เมตตาวหาร อโหส ตสมา โส นาคราชา นทโต อตตรตวา เทววณณ นมมนตวา ตสส สนตเก นสทตวา สมโมทนย กถ กตวา ต เทววณณ ปหาย สกวณณเมว อปคนตวา ต อส ปรกขปตวา ปสนนาการ กโรนโต อปรมทธน มหนต ผณ กตวา ฉตต วย ธารยมาโน มหตต ตวา ปกกมต ฯ เตน วตต อปรมทธน มหนต ผณ กรตวา อฏาสต ฯ มณมสส กณเ ปลนธนนต มณ อสส กณเ ปลนธต อามตตนต อตโถ ฯ เอกมนต อฏาสต เตน เทววณเณน อาคนตวา ตาปเสน สทธ สมโมทมาโน เอกสม ปเทเส อฏาส ฯ มมนนปานนต มม อนน จ ปาน จ ฯ วปลนต ปหต ฯ อฬารนต ปณต ฯ อตยาจโกสต อตวย ยาจโก ฯ ปนปปน ยาจโกสต วตต โหต ฯ


สสต ตรโณ ถามสมปนโน โยพพนปปตตปรโส ฯ สกขราต วจจต กาฬสลา ฯ ตตถ โธโต อส สกขรโธโต นาม วจจต ฯ สกขรโธโต ปาณมห อสสาต สกขรโธตปาณ ฯ ปาสาเณ โธตนสตขคคหตโถต อตโถ ฯ ยถา โส อสหตโถ ปรโส ตาเสยย เอว ตาเสส ม ฯ เสล ม ยาจมาโนต มณ ยาจนโตต อตโถ ฯ น ต ยาเจต ต น ยาเจยย ฯ กตร ฯ ยสส ปย ชคเสต ย อสส สตตสส ปยนต ชาเนยย ฯ กมงค ปน มนสสภตานนต มนสสภตาน อมนาปาต กเมเวตถ วตตพพ ฯ สกณสงฆสส สทเทน อพพาฬโหต โส กร สกณสงโฆ ปมยาม จ ปจฉมยาม จ นรนตร สททเมว กโรต โส ภกข เตน สทเทน ปฬโต หตวา ภควโต สนตก อคมาส ฯ เตนาห เยนาห เตนปสงกมต ฯ กโต จ ตว ภกข อาคจฉสต เอตถ นสนโน โส ภกข น อาคจฉต วตตมานสมเป ปน เอว วตต ลพภต ฯ เตนาห กโต จ ตว ภกข อาคจฉสต ฯ กโต อาคโตสต อตโถ ฯ ตโต อห ภควา อาคจฉามต เอตถาป โสเอว นโย ฯ อพพาฬโหต ปฬโต อกกณาปโต หตวาต อตโถ ฯ โส สกณสงโฆ ภกข ปตต ยาจตต เอตถ เต สกณา ภกขโน วจน น ชานนต ภควา ปน อตตโน อานภาเวน ยถา ชานนต ตถา อกาส ฯ อปาห เต น ชานามต อป อห เต ชเน เก วา อเม กสส วา อเมต น ชานาม ฯ สงคมม ยาจนตต สมาคนตวา


วคควคคา หตวา ยาจนต ฯ ยาจโก อปปโย โหตต โย ยาจต โส อปปโย โหต ฯ ยาจ อททมปปโยต ยาจนต ยาจต วจจต ฯ ยาจตมตถ อททนโตป อปปโย โหต ฯ อถวา ยาจนต ยาจนตสส ฯ อททมปปโยต อเทนโต อปปโย โหต ฯ มา เม วทเทสนา อหต มา เม อปปยภาโว อห ฯ อห วา ตว ตว วา มม เทสโส อปปโย มา อโหสต อตโถ ฯ ทสสหรานต กสโครกขาทห อปาเยห ทกเขน สหรณยาน ฯ สยาจกาย ปน ภกขนาต เอตถ สยาจกา นาม สย ปวตตตา ยาจนา วจจต ฯ ตสมา สยาจกายาต อตตโน ยาจนายาต วตต โหต ฯ สย ยาจตเกห อปกรเณหต อตโถ ฯ ยสมา ปน สา สย ยาจตเกห กยรมานา สย ยาจตวา กยรมานา โหต ตสมา ต อตถปรยาย ทสเสต สย ยาจตวา ปรสมปต เอวมสส ปทภาชน วตต ฯ อลลตตาต อนโตลตตา ฯ อวลตตาต พหลตตา ฯ อลลตตาวลตตาต สนตรพาหรลตตาต วตต โหต ฯ การยมาเนนาต อมสส ปทภาชเน การาเปนเตนาต เอตตกเมว วตตพพ สยา เอว ห พย ชน สเมต ยสมา ปน สยาจกาย กฏ การาเปนเตนาป อธ วตตนเยเนว ปฏปชชตพพ ตสมา กโรนโต วา โหต การาเปนโต วา อโภเปเต การย- มาเนนาต อมนาว ปเทน สงคหตาต เอตมตถ ทสเสต กโรนโต วา การาเปนโต วาต วตต ฯ ยท ปน กโรนเตน วา การา- เปนเตน วาต วเทยย พย ชน วโลมต ภเวยย ฯ น ห


การาเปนโต กโรนโต นาม โหต ฯ ตสมา อตถมตตเมเวตถ ทสสตนต เวทตพพ ฯ อตตทเทสนต มยห เอสาต เอว อตตา อทเทโส อสสาต อตตทเทสา ฯ ต อตตทเทส ฯ ยสมา ปน ยสสา อตตา อทเทโส สา อตตโน อตถาย โหต ตสมา ต อตถปรยาย ทสเสนโต อตตทเทสนต อตตโน อตถายาต อาห ฯ ปมาณกา กาเรตพพาต ปมาณยตตา กาเรตพพา ฯ ตตรท ปมาณนต ตสสา กฏยา อท ปมาณ ฯ สคตวทตถยาต สคต- วทตถ นาม อทาน มชฌมสส ปรสสส ตสโส วทตถโย วฑฒกหตเถน ทยฑโฒ หตโถ โหต ฯ พาหรเมน มาเนนาต กฏยา พหกฑฑ- มาเนน ทวาทส วทตถโย ฯ นมนเตน ปน สพพปม ทนโน มหามตตกาปรยนโต น คเหตพโพ ฯ ถสปณฑปรยนเตน มนตพพ ฯ ถสปณฑสสปร เสตกมม อพโพหารก ฯ สเจ ถสปณเฑน อนตถโก มหามตตกายเอว นฏเปต มหามตตกาว ปรจเฉโท ฯ ตรยนต วตถารโต ฯ สตตาต สตต สคตวทตถโย ฯ อนตราต อมสส ปน อย นทเทโส อพภนตรเมน มาเนน ฯ กฑฑสส พหอนต อคคเหตวา อพภนตรเมน อนเต มยมาเน ตรย สตต สคตวทตถโย ปมาณนต วตต โหต ฯ โย ปน เลส โอเฑนโต ยถาวตตปปมาณเมว กรสสามต ทฆโต เอกาทส วทตถโย ตรย อฏ วทตถโย ทฆโต วา เตรส วทตถโย ตรย ฉ วทตถโย กเรยย น วฏฏต ฯ เอกโตภาเคน อตกกนตมป ห ปมาณ อตกกนตเมว โหต ฯ ตฏต วทตถ เกสคคมตตมป ทฆโต หาเปตวา ตรย


ตรยโต วา หาเปตวา ทฆ วฑเฒต น วฏฏต ฯ โก ปน วาโท อภโต วฑฒเน ฯ วตต เหต อายามโต วา วตถารโต วา อนตมโส เกสคคมตตมป อตกกมตวา กโรต วา การาเปต วา ปโยเค ทกกฏนต อาท ฯ ยถาวตตปปมาณาเอว ปน วฏฏต ฯ ยา ปน ทฆโต สฏ หตถาป โหต ตรย ตหตถา วา อนกตตหตถา วา ยตถ ปมาณยตโต ม โจ อโตจโตจ น ปรวตตต อย กฏต สงข น คจฉต ตสมา อยมป วฏฏต ฯ มหาปจจรย ปน ปจฉม- โกฏยา จตหตถวตถารา วตตา ฯ ตโต เหฏา อกฏ ฯ ปมาณกาป ปน อเทสตวตถกา วา สารมภา วา อปรกกมนา วา น วฏฏต ฯ ปมาณกา เทสตวตถกา อนารมภา สปรกกมนา วฏฏต ฯ ปมาณโต อนตรมป จตหตถป จหตถมป กโรนเตน เทสตวตถกา ว กาเรตพพา ฯ ปมาณาตกกนต จ ปน กโรนโต เลปปรโยสาเน ครก อาปตต อาปชชต ฯ ตตถ เลโป จ อเลโป จ เลโปกาโส จ อเลโปกาโส จ เวทตพโพ ฯ เสยยถท ฯ เลโปต เทว เลปา มตตกาเลโป จ สธาเลโป จ ฯ เปตวา ปน อเม เทว เลเป อวเสโส ภสมโคมยาทเภโท อเลโป ฯ สเจป กลลเลโป โหต อเลโป เอว ฯ เลโปกาโสต ภตตโย เจว ฉทน จ ฯ เปตวา ปน ภตตจฉทเน อวเสโส ถมภตลาปฏ สงฆาฏวาตปานธมจฉททาท อเลปารโห โอกาโส สพโพป อเลโปกาโสต เวทตพโพ ฯ ภกข อภเนตพพา วตถเทสนายาต ยสม าเน กฏ กาเรตกาโม โหต ตตถ วตถเทสนตถาย ภกข อภเนตพพา ฯ เตน กฏการเกนาต


อาท ปน เยน วธนา เต ภกข อภเนตพพา ตสส ทสสนตถ วตต ฯ ตตถ กฏวตถ โสเธตวาต น วสม อร ภกข คเหตวา คนตพพ กฏวตถ ปมเมว โสเธตวา สมตล สมามณฑลสทส กตวา ปจฉา สงฆ อปสงกมตวา ยาจตวา เนตพพาต ทสเสต ฯ เอวมสส วจนโยต สงโฆ เอว วตตพโพ อสส ฯ ปรโต ปน ทตยมป ยาจตพพาต ภกข สนธาย พหวจน วตต ฯ สเจ สพโพ สงโฆ น อสสหตต สเจ สพโพ สงโฆ น อจฉต สชฌาย- มนสการาทส อยยตตา เต ภกข โหนต ฯ สารมภ อนารมภนต สอปททว อนปททว ฯ สปรกกมน อปรกกมนนต สอปจาร อนปจาร ฯ ปตตกลลนต ปตโต กาโล อมสส โอโลกนสสาต ปตตกาล ฯ ปตตกาลเมว ปตตกลล ฯ อท จ วตถ โอโลก- นตถาย สมมตกมมสสาวนนเยน อปโลเกตวาป กาต วฏฏต ฯ ปรโต ปน วตถเทสนากมม ยถาวตตายเอว ตตยา จ อนสสาวนาย จ กาตพพ ฯ อปโลเกตวา กาต น วฏฏต ฯ กปลกานนต รตตกาฬปงคลาทเภทาน ยาส กาส จ กปลกาน ฯ กปลกานนตป ปาโ ฯ อาสโยต นพทธวสนฏาน ฯ ยถา จ กปลกาน เอว อปจกาทนมป นพทธวสนฏานเยว อาสโย เวทตพโพ ฯ ยตถ ปน เต โคจรตถาย อาคนตวา คจฉนต สพเพสมป ตาทโส ส จรณปปเทโส อวารโต ฯ ตสมา ตตถ อปเนตวา โสเธตวา กาต วฏฏต ฯ อมาน ตาว ฉฏานาน สตตานทยาย ปฏกขตตาน ฯ หตถน วาต หตถน ปน นพทธวสนฏานป


นพทธโคจรฏานป น วฏฏต ฯ สหาทน อาสโย จ โคจราย ปกกมนตาน นพทธคมนมคโค จ น วฏฏต ฯ เอเตส ปน จารภม น คหตา ฯ เยส เกส จต อ เสมป วาฬาน ตรจฉานคตาน ฯ อมาน สตตฏานาน สปฏภยาน ภกขน อาโรคยตถาย ปฏก- ขตตาน ฯ เสสาน นานาอปททเวห สอปททวาน ฯ ตตถ ปพพนนนสสตนต ปพพนนนสสต สตตนน ธ าน วรหณก- เขตตสส สมนตา ต ฯ เอเสว นโย อปรนนนสสตาทสป ฯ เอตถ ปน อพภาฆาตนต การณฆร เวรฆร โจราน มารณตถาย กตนต กรนทยาทส วตต ฯ อาฆาตนต ธมมคณฑกา วจจต ฯ สสานนต มหาสสาน ฯ สสรณนต อภนพพชฌคมนโย คตปจจา- คตมคโค วจจต ฯ เสส อตตานเมว ฯ น สกกา โหต ยถา- ยตเตน สกเฏนาต ทวห พลวทเทห ยตเตน สกเฏน เอก จกก นมโพทกปตนฏาเน เอก พห กตวา อาวชฌต น สกกา โหต ฯ กรนทย ปน จตห ยตเตน วาต วตต ฯ สมนตา นสเสณยา อนปรคนตนต นสเสณย ตวา เคห ฉาเทนเตห น สกกา โหต สมนตา นสเสณยา อาวชฌต ฯ อต เอวรเป สารมเภ จ อปรกกมเน จ าเน น กาเรตพพา ฯ อนารมเภ ปน สปรก- กมเน กาเรตพพา ฯ ต วตตปฏปกขนเยน ปาลย อาคตเมว ฯ ปน สยาจกา นามาต เอวมาท สารมเภ เจ ภกข วตถสม อปรกกมเน สยาจกาย กฏ กเรยยาต เอว วตตสยาจกาทน อตถปปกาสนตถ วตต ฯ ปโยเค ทกกฏนต เอว อเทสตวตถก


วา ปมาณาตกกนต วา กฏ กาเรสสามต อร โต รกขา- หรณตถาย วาส วา ผรส วา นเสต ทกกฏ ฯ อร ปวสต ทกกฏ ฯ ตตถ อลลตณาน ฉนทต ทกกเฏน สทธ ปาจตตย ฯ สกขาน ฉนทต ทกกฏ ฯ รกเขสป เอเสว นโย ฯ ภม โสเธต ขนต ปส อทธรต มนาตต เอว ยาว ปาจร พนธต ตาว ปพพปปโยโค นาม โหต ฯ เอตสม ปพพปปโยเค สพพตถ ปาจตตยฏาเน ทกกเฏน สทธ ปาจตตย ทกกฏฏาเน ทกกฏ ฯ ตโต ปฏาย สหปปโยโค นาม ฯ ตตถ ฯ ถมเภห กาตพพาย ตตถ ถมภ อสสาเปต ทกกฏ ฯ อฏกาห จนตพพาย อฏก อาจนาต ทกกฏ ฯ เอว ย ย อปกรณ โยเชต สพพปปโยเค ทกกฏ ฯ ตจเฉนตสส หตถวาเร หตถวาเร ตทตถาย คจฉนตสส ปเท ปเท ทกกฏ ฯ เอว กต ปน ทารกฑฑก วา สลากฑฑก วา อฏกกฑฑก วา อนตมโส ปณณสาลป สภตตจฉทน ลมปสสามต สธาย วา มตตกาย วา ลมปนตสส ปโยเค ปโยเค ทกกฏ ยาว ถลลจจย น โหต ตาว ทกกฏ ฯ เอต ปน ทกกฏ มหาเลเปเนว วฑฒต ฯ เสตรตตวณณกรเณ วา จตตกมเม วา อนาปตต ฯ เอก ปณฑ อนาคเตต โย สพพปจฉโม เอโก เลปปณโฑ ต เอก ปณฑ อสมปตเต กฏกมเม ฯ อท วตต โหต อทาน ทวห ปณเฑห นฏาน คมสสตต เตส ปมปณฑทาเน ถลลจจย ฯ ตสม ปณเฑ อาคเตต ย เอก ปณฑ อนาคเต กฏกมเม ถลลจจย โหต ตสม อวสาเน ปณเฑ อาคเต ทนเน ปเต


เลปสส ฆฏตตตา อาปตต สงฆาทเสสสส ฯ เอว ลมปนตสส จ อนโตเลเป วา อนโตเลเปน สทธ ภตต จ ฉทน จ เอกาพทธ กตวา ฆฏเต พหเลเป วา พหเลเปน สทธ ฆฏเต สงฆาทเสโส ฯ สเจ ปน ทวารพนธ วา วาตปาน วา อฏเปตวาว มตตกาย ลมปต ตสม จ ตสโสกาส ปน วฑเฒตวา วา อวฑเฒตวา วา ปเต เลโป น ฆฏยต รกขต ตาว ฯ ปน เลปนตสส๑ ปน ฆฏตมตเต สงฆาทเสโส ฯ สเจ ต ปยมาน ปมทนนเลเปน สทธ นรนตรเมว หตวา ตฏต ปมเมว สงฆาทเสโส ฯ อปจกาโมจนตถ อฏงคลมตเตน อปปตตจฉทน กตวา ภตต ลมปต อนาปตต ฯ อปจกาโมจนตถ- เมว เหฏา ปาสาณกฑฑ กตวา ต อลมปตวา อปร ลมปต เลโป น ฆฏยต นาม อนาปตตเยว ฯ อฏกกฑฑกาย อฏกาหเยว วาตปาเน จ ธมเนตตาน จ กโรต เลปฆฏเนเนว อาปตต ฯ ปณณสาล ลมปต เลปฆฏเตเนว อาปตต ฯ ตตถ อาโลกตถาย อฏงคลมตต เปตวา ลมปต เลโป น ฆฏยต นาม อนาปตตเยว ฯ สเจ วาตปาน ลทธา เอตถ เปสสามต กโรต วาตปาเน ปเต เลปฆฏเนน อาปตต ฯ สเจ มตตกาย กฑฑ กโรต ฉทนเลเปน สทธ ฆฏเน อาปตต ฯ เอโก เอกปณฑาวเสส กตวา เปต อ โ ต ทสวา ทกกฏ อทนต วตตสเสน ลมปต อภนน อนาปตต ฯ ภกข กฏ กโรตต เอวมาทน ฉตตส จตกกาน อาปตต- ๑. ลมปนตสส.


เภททสสนตถ วตตาน ฯ ตตถ สารมภาย ทกกฏ อปรกกมนาย ทกกฏ ปมาณาตกกนตาย สงฆาทเสโส อเทสตวตถกาย สงฆาทเสโส เอเตส วเสน โอมสสกาปตตโย เวทตพพา ฯ อาปตต ทวนน สงฆาทเสสาน ทวนน ทกกฏานนต อาทส จ ทวห สงฆาทเสเสห สทธ ทวนน ทกกฏานนต อาทนา นเยน อตโถ เวทตพโพ ฯ โส เจ วปปกเต อาคจฉตต อาทส จ อย อตถวนจฉโย ฯ โสต สมาทสตวา ปกกนตภกข ฯ วปปกเตต อนฏ เต กฏกมเม ฯ อ สส วา ทาตพพาต อ สส ปคคลสส วา สงฆสส วา จชตวา ทาตพพา ฯ ภนทตวา วา ปน กาตพพาต กตตเกน ภนนา โหต ฯ สเจ ถมภา ภมย นขาตา อทธรตพพา ฯ สเจ ปาสาณาน อปร ปตา อปเนตพพา ฯ อฏกจตาย ยาว มงคลฏกา ตาว กฑฑา อปจนตพพา ฯ สงเขปโต ภมสม กตวา วนาสตา ภนนา โหต ฯ ภมโต อปร จตรงคลมตเตป เต อภนนาว ฯ เสส สพพจตกเกส ปากฏเมว ฯ น เหตถ อ ก จ อตถ ย ปาล อนสาเรเนว ทว เยย สยา ฯ อตตนา วปปกตนต อาทส ปน อตตนา อารทธ กฏ อตตนา ปรโยสาเปตต มหามตตกาย วา ถสมตตกาย วา ยาย กตปรโยสตภาว ปาเปต- กาโม โหต ตาย อวสานปณฑ เทนโต ปรโยสาเปต ฯ ปเรห ปรโยสาเปตต อตตโน อตถาย ปเรห ปรโยสาเปต ฯ อตตนา วา ห วปปกตา โหต ปเรห วา อภเยห วา ต จ อตตโน อตถาย อตตนา วา ปรโยสาเปต ปเรห วา ปรโยสาเปต อตตนา จ


ปเรห จาต ยคนทธ วา ปรโยสาเปต สงฆาทเสโสเยวาต อยเมตถ วนจฉโย ฯ กรนทย ปน วตต เทว ตโย ภกข เอกโต วสสสามาต กโรนต รกขต ตาว อวภตตตตา อนาปตต อท าน ตว อท มมาต วภชตวา กโรนต อาปตต สามเณโร จ ภกข จ เอกโต กโรนต ยาว อวภตตา ตาว รกขต ปรมนเยน วภชตวา กโรนต ภกขสส อาปตตต ฯ อนาปตต เลเณต อาทส เลณ มหนตมป กโรนตสส อนาปตต ฯ น เหตถ เลโป ฆฏยต ฯ คหมป อฏกคห วา สลาคห วา ทารคห วา ภมคห วา มหนตมป กโรนตสส อนาปตต ฯ ตณกฏกาโยต สตตภมโกป ปาสาโท ตณปณณจฉทโน ตณกฏกาต วจจต ฯ อฏกถาส ปน กกกฏจฉกเคหนต ฉทน ทณฑเกห ชาลพนธ กตวา ตเณห วา ปณเณห วา ฉาทตกฏกาว วตตา ตตถ อนาปตต ฯ มหนตมป ตณจฉทนเคห กาต วฏฏต ฯ อลลตตาทภาโวเอว ห กฏยา ลกขณ ฯ โส จ ฉทนเมว สนธาย วตโตต เวทตพโพ ฯ จงกมนสาลาย ตณปณณ ปรปตต อนชานาม ภกขเว โอกปเปตวา อลลตตาวลตต กาตนต๑ อาทน เจตถ สาธกาน ฯ ตสมา อภโตปกขก วา กฏพทธ วา วฏฏ วา จตรสส วา ย อม๒ เอตสส เคหสส ฉาทนนต ฉทนสเขเปน กต โหต ตสส ภตตเลเปน สทธ เลเป ฆฏเต อาปตต ฯ สเจ ปน อลลตตาวลต- ตจฉทนสสเคหสส เลปรกขณตถ อปร ตเณน ฉาเทนต น เอตตาวตา # ๑. ว. จลลวคค. ๗/๒๖. ๒. อต.


ตณกฏ นาม โหต ฯ ก ปเนตถ อเทสตวตถกปปมาณาตกกมน- ปจจยาว อนาปตต อทาห สารมภอปรกกมนปจจยาปต สพพตถาป อนาปตต ฯ ตถา ห ตาทส กฏ สนธาย ปรวาเร วตต ภกข ส าจกาย กฏ กโรต อเทสตวตถก ปมาณาตกกนต สารมภ อปรกกมน อนาปตต ป หาเมสา กสเลห จนตตาต๑ ฯ ย ปน อาปตต การกาน ตณณ ทกกฏานนต อาท ปาลย วตต ต ยถาสมาธฏาย อกรณปจจยา วตต ฯ อ สสตถายาต กฏลกขณปปตตมป กฏ อ สส อปชฌายสส วา อาจรยสส วา สงฆสส วา อตถาย กโรนตสส อนาปตต ฯ วาสาคาร เปตวา สพพตถาต อตตโน วสนตถาย อคาร เปตวา อ อโปสถาคาร วา ชนตาฆร วา โภชนสาลา วา อคคสาลา วา ภวสสตต กาเรต สพพตถ อนาปตต ฯ สเจปสส โหต อโปสถาคาร จ ภวสสต อห จ วสสสามต ชนตาฆร จ โภชนสาลา จ อคคสาลา จ ภวสสต อห จ วสสสามต การเตป อาปตตเยว ฯ มหาปจจรย ปน อนาปตตต วตวา อตตโน วาสาคารตถาย กโรนตสเสว อาปตตต วตต ฯ อนาปตตต อมมตตกสส อาทกมมกาทน จ อาฬวกาน ภกขน อนาปตต ฯ สมฏานาทส ฯ ฉสสมฏาน กรยา จ กรยากรยา จ ฯ อท ห วตถ เทสาเปตวา ปมาณาตกกนต กโรโต กรยโต สมฏาต ๑. ว. ปรวาร. ๘/๕๒๙.


วตถ อเทสาเปตวา กโรโต กรยากรยโต ฯ โนส าวโมกข อจตตก ปณณตตวชช กายกมม วจกมม ตจตต ตเวทนนต ฯ กฏการสกขาปทวณณนา นฏ ตา ฯ เตน สมเยนาต วหารการสกขาปท ฯ ตตถ โกสมพยนต เอวนามเก นคเร ฯ โฆสตาราเมต โฆสตสส อาราเม ฯ โฆสตนามเกน กร เสฏ นา โส การโต ตสมา โฆสตาราโมต วจจต ฯ ฉนนสสาต โพธสตตกาเล อปฏากฉนนสส ฯ วหารวตถ ภนเต ชานาหต วหารสส ปตฏานฏาน ภนเต ชานาห ฯ เอตถ จ วหาโรต น สกลวหาโร เอโก อาวาโส ฯ เตเนวาห อยยสส วหาร การาเปสสามต ฯ เจตยรกขนต เอตถ จตกตตเถน เจตย ฯ ปชารหาน เทวฏานานเมต อธวจน ฯ เจตยนต สมมต รกข เจตยรกข ฯ คาเมน ปชต คามสส วา ปชตนต คามปชต ฯ เอส นโย เสสปเทส ฯ อปเจตถ ชนปโทต เอกสส ร โ รชเช เอโก โกฏาโส ฯ รฏนต สกลรฏ เวทตพพ ฯ สกลรฏมป ห กทาจ ตสส รกขสส ปช กโรต ฯ เตน วตต รฏปชตนต ฯ เอกนทรยนต กายนทรย สนธาย วทนต ฯ ชวส โนต สตต- ส โน ฯ มหลลกนต สสสามกภาเวน สยาจกกฏโต มหนตภาโว เอตสส อตถต มหลลโก ฯ ยสมา วา วตถ เทสาเปตวา ปมาณาตก- กเมนาป กาต วฏฏต ตสมา ปมาณมหนตตายป มหลลโก ฯ ต มหลลก ฯ ยสมา ปนสส ต ปมาณมหตต สสสามกตตาว ลพภต ตสมา ตทตถทสสนตถ มหลลโก นาม วหาโร สสสามโก


วจจตต ปทภาชน วตต ฯ เสส สพพ กฏการสกขาปเท วตตนเยเนว เวทตพพ สทธ สมฏานาทห ฯ สสสามกภาวมตตเมว ห เอตถ กรยโต สมฏานาภาโว ปมาณนยมาภาโว จ วเสโส ปมาณ- นยมาภาวา จ จตกกปรหานต ฯ วหารการสกขาปทวณณนา นฏ ตา ฯ เตน สมเยน พทโธ ภควาต ทฏโทสสกขาปท ฯ ตตถ เวฬวเน กลนทกนวาเปต เวฬวนนต ตสส อยยานสส นาม ฯ ต กร เวฬห จ ปรกขตต อโหส อฏารสหตเถน จ ปากาเรน โคปรฏฏาลกยตต นโลภาส มโนรม เตน เวฬวนนต วจจต ฯ กลนทกาน เจตถ นวาป อทส เตน กลนทกนวาโปต วจจต ฯ ปพเพ กร อ ตโร ราชา ตตถ อยยาเน กฬนตถ อาคโต สรามเทน มตโต ทวาเสยย สป ฯ ปรชโนปสส สตโต ราชาต ปปผผลาทห ปโลภยมาโน อโตจโตจ ปกกาม ฯ อถ สราคนเธน อ ตรสมา สสรรกขา กณหสปโป นกขมตวา ร โ อภมโข อาคจฉต ฯ ต ทสวา รกขเทวตา ร โ ชวต ทมมต กาฬกเวเสน อาคนตวา กณณมเล สททมกาส ฯ ราชา ปฏพชฌ ฯ กณหสปโป นวตโต ฯ โส ต ทสวา อมาย กาฬกาย มม ชวต ทนนนต กาฬกาน ตตถ นวาป ปฏเปส อภยโฆสน จ โฆสาเปส ฯ ตสมา ต ตโต ปภต กลนทกนวาปนต สงข คต ฯ กลนทกาต ห กาฬกาน เอต นาม ฯ ทพโพต ตสส เถรสส นาม ฯ มลลปตโตต มลลราชสส ปตโต ฯ ชาตยา สตตวสเสน


อรหตต สจฉกตนต เถโร กร สตตวสโสว สเวค ลภตวา ปพพชนโต ขรคเคเยว อรหตต ปาปณต เวทตพโพ ฯ ยงก จ สาวเกน ปตตพพ สพพ เตน อนปปตตนต สาวเกน ปตตพพ นาม ตสโส วชชา จตสโส ปฏสมภทา ฉ อภ า นว โลกตตรธมมาต อท คณชาต ต สพพ เตน อนปปตต โหต ฯ นตถ จสส ก จ อตตรกรณยนต๑ จตส สจเจส จตห มคเคห โสฬสวธสส กจจสส กตตตา อทานสส ก จ อตตร กรณย นตถ ฯ กตสส วา ปฏจโยต ตสเสว กตสส วฑฒนมป นตถ โธตสส วย วตถสส ปฏโธวน ปฏสส วย คนธสส ปฏปสน ปปผตสส วย จ ปปผส ปฏปปผนนต ฯ รโหคตสสาต รหส คตสส ฯ ปฏสลลนสสาต ตโต ตโต ปฏกกมตวา สลลนสส ฯ เอกภาว คตสสาต วตต โหต ฯ อถโข อายสมโต ทพพสส มลลปตตสส เอตทโหส ยนนนาห สงฆสส เสนาสน จ ป าเปยย ภตตาน จ อททเสยยนต เถโร กร อตตโน กตกจจภาว ทสวา อห อม อนตมสรร ธาเรม ต จ โข วาตมเข ตปทโป วย อนจจตามเข ต นจรสเสว นพพายนธมม ยาว น นพพายต ตาว ก นโข อห สงฆสส เวยยาวจจ กเรยยนต จนเตนโต อต ปฏส จกขต ตโรรฏเส พห กลปตตา ภควนต อทสวาว ปพพชนต เต ภควนต ปสสสสาม เจว วนทสสาม จาต ทรโตป อาคจฉนต ตตร เยส เสนาสน นปปโหต เต สลาปฏฏเกป เสยย กปเปนต ปโหม โข ปนาห อตตโน ๑. ปาลย อตตร กรณยนต ปททวย ลขต.


อานภาเวน เตส พหกลปตตาน อจฉาวเสน ปาสาทวหารอฑฒ- โยคาทน สม จปกตถรณาน เสนาสนาน นมมนตวา ทาต ปนทวเส เจตถ เอกจเจ อตวย กลนตรปา โหนต เต คารเวน ภกขน ปรโต ตวา ภตตานป น อททสาเปนต อห โข ปเนเตส ภตตานป อททสต ปโหมต ฯ อต ปฏส จกขนตสส อถโข อายสมโต ทพพสส มลลปตตสส เอตทโหส ยนนนาห สงฆสส เสนาสน จ ป าเปยย ภตตาน จ อททเสยยนต ฯ นน จ อมาน เทว านาน ภสสารามตาทมนยตตสส ยตตาน อย จ ขณาสโว นปปป จาราโม อมสส กสมา อมาน ปฏภสต ฯ ปพพปฏนาย โจทตตตา ฯ สพพพทธาน กร อม านนตร ปตตา สาวกา โหนตเยว ฯ อย จ ปทมตตรสส ภควโต กาเล อ ตรสม กเล ปจฉาชาโต อม านนตร ปตตสส ภกขโน อานภาว ทสวา อฏสฏ ยา ภกขสตสหสเสห สทธ ภควนต สตต ทวสาน นมนเตตวา มหาทาน ทตวา ปาทมเล นปตตวา อนาคเต ตมหาทสสส พทธสส อปปนนกาเล อหมป อตถนนาโม ตมหาก สาวโก วย เสนาสนป าปโก จ ภตตทเทสโก จ อสสนต ปฏน อกาส ฯ ภควา อนาคตสาณ เปเสตวา อททส ฯ ทสวา จ อโต กปปสตสหสสสส อจจเยน โคตโม นาม พทโธ อปปชชสสต ตทา ตว ทพโพ นาม มลลปตโต หตวา ชาตยา สตตวสโส นกขมม ปพพชตวา อรหตต สจฉกรสสส อม จ านนตร ลจฉสต พยากาส ฯ


โส ตโต ปภต ทานสลาทน ปรยมาโน เทวมนสสสมปตต อนภวตวา อมหาก ภควโต กาเล เตน ภควตา พยากตสทสเมว อรหตต สจฉากาส ฯ อถสส รโหคตสส ก นโข อห สงฆสส เวยยาวจจ กเรยยนต จนตยโต ตาย ปพพปฏนาย โจทตตตา อมาน เทว านาน ปฏภสต ฯ อถสส เอตทโหส อห โข อนสสโร อตตน สตถารา สทธ เอกฎาเน วสาม สเจ ม ภควา อนชานสสต อมาน เทว านาน สมาทยสสามต ภควโต สนตก อคมาส ฯ เตน วตต อถโข อายสมา ทพโพ มลลปตโต ฯ เป ฯ ภตตาน จ อททสตนต ฯ อถ น ภควา สาธ สาธ ทพพาต สมปหสตวา ยสมา อรหต เอวรโป อคตคมนปรพาหโร ภกข อมาน เทว านาน วจาเรต ตสมา เตนห ตว ทพพ สงฆสส เสนาสนจ ป าเปห ภตตาน จ อททสาหต อาห ฯ ภควโต ปจจสโสสต ภควโต วจน ปฏอสโสส อภมโข อสโสสอ ฯ สมปฏจฉต วตต โหต ฯ ปม ทพโพ ยาจตพโพต กสมา ภควา ยาจาเปต ฯ ครหโมจนตถ ฯ ปสสต ห ภควา อนาคเต ทพพสส อม าน นสสาย เมตตยภมมชกาน วเสน มหาอปททโว อปปชชสสต ตตร เกจ ครหสสนต อย ตณหภโต อตตโน กมม อกตวา กสมา อทส าน วจาเรตต ตโต อเ วกขนต โก อมสส โทโส เอโส เตเหว ยาจตวา ปโตต เอว ครหโต มจจสสตต ฯ เอว ครหโมจนตถ ยาจาเปตวาป ปน ยสมา อสมมเต ภกขสม สงฆมชเฌ ก จ กถยมาเน ขยยนธมโม อปปชชต


อย กสมา สงฆมชเฌ อจจาสทท กโรต อสสรย ทสเสตต สมมเต ปน กเถนเต มา อายสมนโต ก จ อวจตถ สมมโต อย กเถต ยถาสขนต วตตาโร ภวนต อสมมต จ อภเตน อพภา- จกขนตสส ลหกาปตต โหต ทกกฏมตตา สมมต ปน อพภา- จกขโต ครกตรา ปาจตตยาปตต โหต อถ สมมโต ภกข อาปตตยา ครกภาเวน เวรเกหป ทปปทธสยตโร โหต ตสมา ต อายสมนต สมมนนาเปต พยตเตน ภกขนาต อาทมาห ฯ ก ปน เทว สมมตโย เอกสส ทาต วฏฏนตต ฯ น เกวล เทว สเจ ปโหต เตรสาป ทาต วฏฏนต ฯ อปปโหนตาน ปน เอกาป ทวนน วา ตณณ วา ทาต น วฏฏต ฯ สภาคานนต คณสภาคาน น มตตสนถวสภาคาน ฯ เตเนวาห เย เต ภกข สตตนตกา เตส เอกชฌนตอาท ฯ ยาวตกา ห สตตนตกา โหนต เต อจจนตวา เอกโต เตส อนรปเมว เสนาสน ป าเปต เอว เสสาน ฯ กายทฬหพหลาต กายสส ทฬหภาวกรณพหลา กายโปสนพหลาต อตโถ ฯ อมายปเม อายสมนโต รตยาต อมาย สคคมคคสส ตรจฉานภตาย ตรจฉานกถาย รตยา ฯ อจฉสสนตต วหรสสนต ฯ เตโชธาต สมาปชชตวา เตเนวา- โลเกนาต เตโชกสณจตตถชฌาน สมาปชชตวา วฏาย อภ า- าเณน องคลชชลน อธฏาย เตเนว เตโชธาตสมาปตตยา ชนเตน องคลชชาลาโลเกนาต อตโถ ฯ อย ปน เถรสส อานภาโว น จรสเสว สกลชมพทเป ปากโฏ อโหส ฯ ต สตวา อทธปาฏหารย


ทฏ กามา อาคมส ฯ อปสส ภกข ส จจจ วกาเล อาคจฉนต ฯ เต ส จจจ ทเร อปทสนตต ชานนตาว ทเร อปทสนต ฯ กถ ฯ อมหาก อาวโส ทพพ คชฌกเฏต อมนา นเยน ฯ องคลยา ชลมานาย ปรโต ปรโต คจฉตต สเจ เอโก ภกข โหต สยเมว คจฉต สเจ พห โหนต พห อตตภาเว นมมนาต สพเพ อตตนา สทเสเอว ฯ เสนาสน ป าเปต อย ม โจต อาทส ปน เถเร อย ม โจต วทนเต นมมตาป อตตโน อตตโน คตฏาเน อย ม โจต วทนต ฯ เอว สพพปเทส ฯ อย ห นมมตาน ธมมตา เอกสม ภาสมานสม สพเพ ภาสนต นมมตา เอกสม ตณหมาสเน สพเพ ตณห ภวนต เตต ฯ ยสม ปน วหาเร ม จปาทน น ปรปเรนต อตตโน อานภาเวน ปเรต เตน นมมตาน อวตถก วจน น โหต ฯ เสนาสน ป าเปตวา ปนเทว เวฬวน ปจจาคจฉตต เตห สทธ ชนปทกถ กเถนโต น นสทต อตตโน วสนฏานเมว ปจจาคจฉต ฯ เมตตยภมมชกาต เมตตโย เจว ภมมชโก จ ฉพพคคยาน อคค- ปรสา เอเต ฯ ลามกาน จ ภตตานต เสนาสนาน ตาว นวกาน ลามกาน ปาปณนตต อนจฉรยเมต ฯ ภตตาน ปน สลากาโย ปจฉย วา จวรโภเค วา ปกขปตวา อาโลเลตวา เอกเมก อทธรตวา ป าเปนต ฯ ตานป เนส มนทป ตาย ลามกาน สพพปจฉมาเนว ปาปณนต ฯ ยมป เอกจารกภตต เอกวารกภตตน-


นาม ปณตปปณต สโมธาเนตวา เถรโต ยาว นวกา คาหาเปตพพ ฯ ตมป เอเตส ปตตทวเส ลามก วา โหต เอเต วา ทสวา ว ปณต อทตวา ลามกเมว เทนต ฯ อภสงขารกนต นานาสมภาเรห อภสงขรตวา กต สสชชต สสมปาทตนต อตโถ ฯ กณาชกนต สกณฑกภตต ฯ พลงคทตยนต ก ชกทตย ฯ กลยาณภตตโกต กลยาณ สนทร อตวย ปณต ภตตมสสาต กลยาณภตตโก ฯ ปณตทายกตตา ภตเตเนว ป าโต ฯ จตกกภตต เทตต จตตาร ภตตาน เทต ฯ ตทธตโวหาเรน ปน จตกกภตตนต วตต ฯ อปตฏ ตวา ปรวสตต สพพกมมนเต วสสชเชตวา มหนต ปชาสกการ กตวา สมเป ตวา ปรวสต ฯ โอทเนน ปจฉนตต โอทนหตถา อปสงกมตวา ก ภนเต โอทน เทมาต ปจฉนต ฯ เอว กรณตเถเยว กรณวจน โหต ฯ เอส นโย สปาทส ฯ สวาตนายาต เสว ภโว ภตตปรโภโค สวาตโน ฯ ตสสตถาย สวาตนาย ฯ เสว กตตพพสส ภตตปรโภคสสตถายาต วตต โหต ฯ อททฏ โหตต ปาเปตวา ทนน โหต ฯ เมตตยภมมชกาน โข คหปตต อท เถโร อสมนนาหรตวา อาห ฯ เอว พลวต ห เตส มนทป ตา ย สตเวปลลตตป- ปตตานมป อสมนนาหาโร โหต ฯ เย เชต เอตถ เชต ทาส อาลปต ฯ หโย โข อาวโส อมหากนต รตต สมมนตยมานา อตต ทวสภาค สนธาย หโยต วทนต ฯ น จตตรปนต น จตตานรป ฯ ยถา ปพเพ ยตตก อจฉนต ตตตก สปนต น


เอว สปส ฯ อปปกเมว สปสต วตต โหต ฯ พหารามโกฏเกต เวฬวนวหารสส พหทวารโกฏเก ฯ ปตตกขนธาต ปตตกขนธา ขนธฏ ก นาเมตวา นสนนา ฯ ปชฌายนตาต ปธปายนตา ฯ ยโต นวาต ตโต ปวาตนต ยตถ นวาต อปปโกป วาโต นตถ ตตถ มหาวาโต อฏ โตต อตโถ ฯ อทก ม เ อาทตตนต อทก วย อาทตต ฯ สรส ตว ทพพ เอวรป กตตาต ตว ทพพ เอวรป กตวา สรส ฯ อถวา สรส ตว ทพพ เอวรป ยถาย ภกขน อาห กตตาวาส เอวรป ยถาย ภกขน อาหาต เอว โยเขตวา เจตถ อตโถ ทฏพโพ ฯ เย ปน กตวาต ปนต เตส อชกเมว๑ ฯ ยถา ม ภนเต ภควา ชานาตต เถโร ก ทสเสส ฯ ภควา ภนเต สพพ อห จ ขณาสโว นตถ มยห วตถกามปฏเสวนา ต ม ภควา ชานาต ตตราห ก วกขาม ยถา ม ภควา ชานาต ตเถวาห ทฏพโพต ฯ น โข ทพพ ทพพา เอว นพเพเนตต เอตถ น โข ทพพ ทพพา ปณฑตา ยถา ตว ปรปจจเยน นพเพเส เอว นพเพเนต อปจ โข ยเทว สาม าต เตน นพเพเนตต เอวมตโถ ทฏพโพ ฯ สเจ ตยา กตนต อมนา ก ทสเสต ฯ น ห สกกา ปรสพพเลน วา ปกขปตถมเภน วา อการโก การโก กาต การโก วา อการโก กาต ตสมา ย สย กต ๑. กตตาต ปเท ตปจจโย ยถา นาภชานาม... ส จจจ ปาณ ชวตา โวโรเปตา. สททสตเถป วากยการก ปท กตตาต วจจต.


วา อกต วา ตเทว วตตพพนต ทสเสต ฯ กสมา ปน ภควา ชานนโตป อห ชานาม ขณาสโว ตว นตถ ตยห โทโส อย ภกขน มสาวาทนต นาโวจาต ฯ ปรานทยตาย ฯ สเจ ห ภควา ย ย ชานาต ต ต วเทยย อ เน ปาราชก อาปนเนน ปฏเน อห ชานาม ตว ปาราชโกต วตตพพ ภเวยย ตโต โส ปคคโล อย ปพเพ ทพพ มลลปตต สทธ กตวา อทาน ม อสทธ กโรต กสส ทาน ก วทาม ยตร สตถาป สาวเกส ฉนทาคต คจฉต กโต อมสส สพพ ภาโวต อาฆาต พนธตวา อปายปโค ภเวยย ฯ ตสมา ภควา อมาย ปรานทยตาย ชานนโตป นาโวจ ฯ ก จ ภยโย อปวาทปรวชชนโต นาโวจ ฯ ยท ห ภควา เอว วเทยย เอว อปวาโท ภเวยย ทพพสส มลลปตตสส วฏานนนาม ภารย สมมาสมพทธ ปน สกข ลภตวา วฏ โตต ฯ อท จ วฏานลกขณ ม มานา พทธกาเลป สกขนา สทธ วา อสทธ วา โหต มย ชานาม อย ปคคโล อสทโธต เอว ปาปภกข ลชชมป วนาเสยยนต ฯ อปจ อนาคเตป ภกข โอตณเณ วตถสม โจเทตวา สาเรตวา สเจ ตยา กต กตนต วเทหต ลชชน ปฏ คเหตวา กมม กรสสนตต วนยลกขเณ ตนต เปนโต อห ชานามต อวตวา สเจ ตยา กต กตนต วเทหต อาห ฯ นาภชานาม สปนนเตนป เมถน ธมม ปฏเสวตาต สปนนเตนาป เมถน ธมม นาภชานาม ฯ น ปฏเสวตา อหนต วตต โหต ฯ อถวา ปฏเสวตา หตวา สปนนเตนป


เมถน ธมม น ชานามต วตต โหต ฯ เย ปน ปฏเสวตวาต ปนต เตส อชกเมว๑ ฯ ปเคว ชาคโรต ชาครนโต ปน ปมเยว น ชานามต ฯ เตนห ภกขเว เมตตย ภกขน นาเสถาต ยสมา ทพพสส จ อมสสา จ วจน น ฆฏต ตสมา เมตตย ภกขน นาเสถาต วตต โหต ฯ ตตถ ตสโส นาสนา ลงคนาสนา สวาสนาสนา ทณฑกมมนาสนาต ฯ ตาส ทสโก นาเสตพโพต อย ลงคนาสนา ฯ อาปตตยา อทสสเน วา อปฏกมเม วา ปาปกาย ทฏ ยา อปฏนสสคเค วา อกเขปนยกมม กโรนต อย สวาสนาสนา ฯ จร ปเร วนสสาต ทณฑกมม กโรนต อย ทณฑกมมนาสนา ฯ อธ ปน ลงคนาสน สนธายาห เมตตย ภกขน นาเสถาต ฯ อเม จ ภกข อนย ชถาต อมนา อม ทเปต อย ภกขน อตตโน ธมมตาย อการกา อทธา อ เห อยโยชตา ตสมา เยห อยโยชตา อเม ภกข อนย ชถ คเวสถ ชานาถาต ฯ ก ปน ภควตา เมตตยา ภกขน ปฏ าย นาสตา อปฏ าย นาสตาต ฯ ก เจตถ ยท ตาว ปฏ าย นาสตา เถโร การโก โหต อถ อปฏ าย เถโร อการโก โหต นทโทโส ฯ ภาตยราชกาเลป มหาวหารวาสน จ อภยคร- วาสน จ เถราน อมสมเยว วาเท ววาโท อโหส ฯ อภยครวาสโนป อตตโน สตต วตวา ตมหาก วาเท เถโร การโก โหตต วทนต ฯ มหาวหารวาสโนป อตตโน สตต วตวา ตมหาก วาเท ๑. ปฏเสวตาต ปเทป ตปจจโย.


เถโร การโก โหตต วทนต ฯ ป โห น ฉชชต ฯ ราชา สตวา เถเร สนนปาตาเปตวา ทฆการายน นาม พราหมณชาตย อมจจ เถราน กถ สณาหต อาณาเปส ฯ อมจโจ กร ปณฑโต ภาสนตรกสโล ฯ โส อาห วทนต ภนเต เถรา สตตนต ฯ ตโต อภยครตเถรา อตตโน สตต วทส เตนห ภกขเว เมตตย ภกขน สกาย ปฏ าย นาเสถาต ฯ อมจโจ ภนเต ตมหาก วาเท เถโร การโก โหต สโทโสต อาห ฯ มหาวหารวาสโนป อตตโน สตต วทส เตนห ภกขเว เมตตย ภกขน นาเสถาต ฯ อมจโจ ภนเต ตมหาก วาเท เถโร อการโก โหต นทโทโสต อาห ฯ กมปเนตถ ยตต ย ปจฉา วตต วจารต เหต อฏกถาจรเยห ฯ ภกข ภกข อมลเกน อนตมวตถนา อนทธเสต สงฆาทเสโส ภกขน อนทธเสต ทกกฏ ฯ กรนทย ปน มสาวาเท ปาจตตยนต วตต ฯ ตตราย วจารณา ฯ ปรมนเย ตาว อนทธสนาธปปายตตา ทก- กฏเมว ยชชต ฯ ยถา สตป มสาวาเท ภกขโน ภกขสม สงฆาท เสโส สตป จ มสาวาเท อสทธ สทธทฏ โน อกโกสาธปปาเยน วทนตสส โอมสวาเทเนว ปาจตตย น สมปชานมสาวาเทน เอว อธาป อนทธสนาธปปายตตา สมปชานมสาวาเท ปาจตตย น ยชชต ทกกฏเมว ยตต ฯ ปจฉมนเยป มสาวาทตตา ปาจตตยเมว ยชชต ฯ วจนปปมาณโต ห อนทธสนาธปปาเยน ภกขสส ภกขสม สงฆาทเสโส อกโกสาธปปายสส มสาวาเท ภกขสส ภกขสม สงฆาทเสโส อกโกสาธปปายสส จ โอมสวาเท ภกขสส


ปน ภกขนยา ทกกฏนต วจน นตถ สมปชานมสาวาเท ปาจตตยนต วจนมตถ ตสมา ปาจตตยเมว ยชชต ฯ ตตร ปน อท อปปรกขตพพ ฯ อนทธสนาธปปาเย อสต ปาจตตย ตสม สต เกน ภวตพพนต ฯ ตตร ยสมา มสา ภณนตสส ปาจตตเย สทเธป อมลเกน สงฆาทเสเสน อนทธสเน วส ปาจตตย วตต ตสมา อนทธสนาธปปาเย สต สมปชานมสาวาเท ปาจตตยสส โอกาโส น ทสสต น จ สกกา อนทธเสนตสส อนาปตตยา ภวตนต ปรมนโยเวตถ ปรสทธตโร ขายต ฯ ตถา ภกขน ภกขน อมลเกน อนตมวตถนา อนทธเสต สงฆาทเสโส ภกข อนทธเสต ทกกฏ ฯ ตตร สงฆาทเสโส วฏานคาม ทกกฏ เทสนาคาม เอเตห นาสนา นตถ ฯ ยป สา ภควโต ปรโต ตวา มสา อภณ เตนสสา สมปชานมสาวาเท ปาจตตย อมนาป นาสนา นตถ ฯ ยสมา ปน สา ปกตยาว ทสสลา ปาปภกขน อทาน จ สยเมว ทสสลมหต วทต ตสมา น ภควา อสทธตตาเยว นาสาเปส ฯ อถโข เมตตยภมมชกาต เอว เมตตย ภกขน นาเสถ อเม จ ภกข อนย ชถาต วตวา อฏายาสนา วหาร ปวฏเ ภควต เตห ภกขห เทถ ทาน อมสสา เสตกานต นาสยมาน ต ภกขน ทสวา เต ภกข ต โมเจต- กามตาย อตตโน อปราธ อาวกรส ฯ เอตมตถ ทสเสต อถโข เมตตยภมมชกาต อาท วตต ฯ ทฏโ โทโสต ทสโต เจว ทสโก จ ฯ อปปนเน ห


โทเส ปคคโล เตน โทเสน ทสโต โหต ปกตภาว ชหาปโต ตสมา ทฏโต วจจต ฯ ปร จ ทเสต วนาเสต ตสมา โทโสต วจจต ฯ อต ทฏโ โทโสต เอกสเสเวต ปคคลสส อาการ- นานตเตน นทสสน ฯ เตน วตต ทฏโ โทโสต ทสโต เจว ทสโก จาต ฯ ตตถ สททลกขณ ปรเยสตพพ ฯ ยสมา ปน โส ทฏโ โทโสต สงข คโต ปฏฆสมงคปคคโล กปตาทภาเว โตว โหต เตนสส ปทภาชเน กปโตต อาท วตต ฯ ตตถ กปโตต กปปภาว ปกตโต จวนภาว ปตโต ฯ อนตตมโนต น สกมโน อตตโน วเส อฏ ตจตโต ฯ อปจ ปตสเขห น อตตมโน นปตจตโตต อนตตมโน ฯ อนภรทโธต น สขโต น วา ปสาทโตต อนภรทโธ ฯ ปฏเฆน อาหต จตตมสสาต อาหตจตโต ฯ จตตตถทธภาวจตตกจวรสงขาต ปฏฆขล ชาตมสสาต ขลชาโต ฯ อปปตโตต นปปตอโต๑ ปตสขาทห วชชโต น อภสโฏต อตโถ ฯ ปทภาชเน ปน เยส ธมมาน วเสน อปปตโต โหต เต ทสเสต เตน จ โกเปนาต อาท วตต ฯ ตตถ เตน จ โกเปนาต เยน ทฏโต จ กปโตต จ วตโต ฯ อภยมป เหต ปกตภาว ชหาปนโต เอกาการ โหต ฯ เตน จ โทเสนาต เยน โทโสต วตโต ฯ อเมห ทวห สงขารกขนธเมว ทสเสต ฯ ตาย จ อนตตมนตายาต ยาย อนตตมโนต วตโต ฯ ตาย จ อนภ- รทธยาต ยาย อนภรทโธต วตโต ฯ อเมห ทวห เวทนากขนธ ๑. อปปตโตต น ปต อโตต อมหาก มต.


ทสเสต ฯ อมลเกน ปาราชเกนาต เอตถ นาสส มลนต อมลก ฯ ต ปนสส อมลกตต ยสมา โจทกวเสน อธปเปต น จทตกวเสน ตสมา ตมตถ ทสเสต ปทภาชเน อมลกนนาม อทฏ อสสต อปรสงกตนต อาห ฯ เตน อม ทเปต ย ปาราชก โจทเกน จทตกมห ปคคเล เนว ทฏ น สต น ปรสงกต อท เอเตส ทสสนสสวนปรสงกาสงขาตาน มลาน อภาวโต อมลกนนาม ฯ ต ปน โส อาปนโน วา โหต อนาปนโน วา เอต อธ อปปมาณนต ฯ ตตถ อทฏ นาม อตตโน ปสาทจกขนา วา ทพพจกขนา วา อทฏ ฯ อสสต นาม ตเถว เกนจ วจจมาน น สต ฯ อปรสงกต นาม จตเตน อปรสงกต ฯ ทฏ นาม อตตนา วา ปเรน วา ปสาทจกขนา วา ทพพจกขนา วา ทฏ ฯ สตนนาม ตเถว สต ฯ ปรสงกต นาม อตตนา วา ปเรน วา ปรสงกต ฯ ตตถ อตตนา ทฏ ทฏเมว ฯ ปเรห ทฏ อตตนา สต ปเรห สต ปเรห ปรสงกตนต อท ปน สพพมป อตตนา สตฏาเนเยว ตฏต ฯ ปรสงกต ปน ตวธ ทฏปรสงกต สตปรสงกต มตปรสงกตนต ฯ ตตถ ทฏปรสงกตนนาม เอโก ภกข อจจารปสสาวกมเมน คามสมเป เอก คมพ ปวฏโ อ ตราป อตถ เกนจเทว กรณเยน ต คมพ ปวสตวา นวตตา นาป ภกข อตถ อททส น จ อตถ ภกข อทสวาว อโภป ยถารจ ปกกนตา อ ตโร ภกข อภนน ตโต นกขมน สลลกเขตวา อทธา อเมส กต วา กรสสนต วาต ปรสงกต อท ทฏปร-


สงกต ฯ สตปรสงกตนนาม อเธกจโจ อนธกาเร วา ปฏจฉนเน วา โอกาเส มาตคาเมน สทธ ภกขโน ตาทส ปฏสนถารวจน สณาต สมเป อ วชชมานมป อตถ นตถต น ชานาต โส อทธา อเมส กต วา กรสสนต วาต ปรสงกต อท สตปรสงกต ฯ มตปรสงกตนนาม สมพหลา ธตตา รตตภาเค ปปผคนธมสสราทน คเหตวา อตถห สทธ เอก ปจจนตวหาร คนตวา มณฑเป วา โภชนสาลาทส วา ยถาสข กฬตวา ปปผาทน วกรตวา คตา ปนทวเส ภกข ต วปปการ ทสวา กสสท กมมนต วจนนต ตตร จ เกนจ ภกขนา ปเคว วฏหตวา วตตสเสน มณฑป วา โภชนสาล วา ปฏชคคนเตน ปปผาทน อามฏาน โหนต เกนจ อปฏากกลโต อาหเฏห ปปผาทห ปชา กตา โหต เกนจ เภสชชตถ อรฏ ปต โหต อถ เต กสสท กมมนต วจนนตา ภกข หตถคนธ จ มขคนธ จ ฆายตวา เต ภกข ปรสงกนต อท มตปรสงกต ฯ ตตถ ทฏ อตถ สมลก อตถ อมลก ทฏเมว อตถ ส าสมลก อตถ ส าอมลก ฯ เอส นโย สเตป ฯ ปรสงกเต ปน ทฏปรสงกต อตถ สมลก อตถ อมลก ทฏปรสงกตเมว อตถ ส าสมลก อตถ ส าอมลก ฯ เอส นโย สตมตปรสงกเตส ฯ ตตถ ทฏ สมลกนนาม ปาราชก อาปชชนต ทสวาว ทฏโ มยาต วทต ฯ อมลกนนาม ปฏจฉนโนกาสโต นกขมนต ทสวา วตกกม อทสวา ทฏโ มยาต วทต ฯ ทฏเมว ส าสมลกนนาม ทสวา ว


ทฏส หตวา โจเทต ฯ ส าอมลกนนาม ปพเพ ปาราชก- วตกกม ทสวา ปจฉา อทฏส ชาโต โส ส าย อมลก กตวา ทฏโ มยาต โจเทต ฯ เอเตเนว นเยน สตมตปรสงกตานป วตถารโต เวทตพพาน ฯ เอตถ จ สพพปปกาเรนาป ทฏ สมลเกน วา ส าสมลเกน วา โจเทนตสส อนาปตต ฯ อมลเกน วา ส าอมลเกน วา โจเทนตสเสว อาปตต ฯ อนทธเสยยาต วทธเสยย ปทธเสยย อภภเวยย อชโฌตถเรยย ฯ ตมปน อนทธสน ยสมา อตตนา โจเทนโตป ปเรน โจทาเปนโตป กโรตเยว ตสมา ปทภาชเน โจเทต วา โจทาเปต วาต วตต ฯ ตตถ โจเทตต ปาราชก ธมม อาปนโนสต อาทห วจเนห สย โจเทต ตสส วาจาย วาจาย สงฆาทเสโส ฯ โจทาเปตต อตตนา สมเป ตวา อ ภกข อาณาเปต โส ตสส วจเนน ต โจเทต โจทาปกสเสว วาจาย วาจาย สงฆาทเสโส ฯ อถ โสป มยา ทฏ สต อตถต โจเทต ทวนนมป ชนาน วาจาย วาจาย สงฆาทเสโส ฯ โจทนาปเภทโกสลลตถ จ ปเนตถ เอกวตถเอกโจทกาทจตกก ตาว เวทตพพ ฯ ตตถ เอโก ภกข เอก ภกข เอเกน วตถนา โจเทต อมสสา โจทนาย เอก วตถ เอโก โจทโก ฯ สมพหลา เอก เอเกน วตถนา โจเทนต ป จสตา เมตตยภมมชกป- ปมขา ฉพพคคยา ภกข อายสมนต ทพพ มลลปตตมว อมสสา โจทนาย เอก วตถ นานาโจทกา ฯ เอโก ภกข เอก


ภกข สมพหเลห วตถห โจเทต อมสสา โจทนาย นานาวตถน เอโก โจทโก ฯ สมพหลา สมพหเล สมพหเลห วตถห โจเทนต อมสสา โจทนาย นานาวตถน นานาโจทกา ฯ โจเทต ปน โก ลภต โก น ลพภตต ฯ ทพพลโจทกวจน ตาว คเหตวา โกจ น ลภต ฯ ทพพลโจทโก นาม สมพหเลส กถาสลลาเปน นสนเนส เอโก เอก อารพภ อนททสสก กตวา ปารากวตถ กเถต ฯ อ โ ต สตวา อตรสส คนตวา อาโรเจต ฯ โส ต อปสง- กมตวา ตว กร ม อท จท จ วทสต วทต ฯ โส นาห เอวรป ชานาม กถาปวตตย ปน มยา อนททสสก กตวา วตตมตถ สเจ อห ตว อม ทกขปปตต ชาเนยย เอตตกมป น กเถยยนต ฯ อย ทพพลโจทโก ฯ ตสเสต กถาสลลาป คเหตวา ต ภกข โกจ โจเทต น ลภต ฯ เอต ปน อคคเหตวา สลสมปนโน ภกข ภกข วา ภกขน วา สลสมปนนา จ ภกขน ภกขนเมว โจเทต ลภตต มหาปทมตเถโร อาห ฯ มหาสมตเถโร ปน ป จป สหธมมกา ลภนตต อาห ฯ โคทตตต- เถโร ปน น โกจ น ลภตต วตวา ภกขสส สตวา โจเทต ภกขนยา สตวา โจเทต ฯเปฯ ตตถยสาวกาน สตวา โจเทตต อท สตตมาหร ฯ ตณณมป เถราน วาเท จทตกสเสว ปฏ าย กาเรตพโพ ฯ อย ปน โจทนา นาม ทต วา ปณณ วา สาสน วา เปเสตวาป โจเทนตสส สส น เอต ฯ ปคคลสส ปน สมเป ตวาว หตถมทธาย วา วจเภเทน วา โจเทนตสเสว


สส เอต ฯ สกขาปจจกขานเมว ห หตถมทธาย สส น เอต ฯ อท ปน อนทธสน อภตาโรจน จ เอตเยว ฯ โย ปน ทวนน ตฏาเน เอก นยเมตวา โจเทต โส เจ ชานาต สส เอต ฯ อตโร ชานาต สส น เอต ฯ เทวป นยเมตวา โจเทต เอโก วา ชานาต เทว วา สส เอต ฯ เอส นโย สมพหเลส ฯ ตขเณเยว จ ชานน นาม ทกกร ฯ สมเยน อาวชชตวา าเต ปน าตเมว โหต ฯ ปจฉา เจ ชานาต สส น เอต ฯ สกขาปจจกขานอภตาโรจนทฏ ลลวาจาอตตกาม- ทฏโทสภตาโรจนสกขาปทานต สพพาเนว ห อมาน เอกปรจ- เฉทาน ฯ เอว กายวาจาวเสน จาย ทวธาป โจทนา ปน ทฏโจทนา สตโจทนา ปรสงกตโจทนาต ตวธา โหต ฯ อปรา จตพพธา โหต สลวปตตโจทนา อาจารวปตตโจทนา ทฏ วปตตโจทนา อาชว- วปตตโจทนาต ฯ ตตถ ครกาน ทวนน อาปตตกขนธาน วเสน สล- วปตตโจทนา เวทตพพา ฯ อวเสสาน วเสน อาจารวปตตโจทนา ฯ มจฉาทฏ อนตคคาหกทฏ วเสน ทฏ วปตตโจทนา ฯ อาชวเหตป- ป ตตาน ฉนน สกขาปทาน วเสน อาชววปตตโจทนา เวทตพพา ฯ อปราป จตพพธา โหต วตถสนทสสนา อาปตตสนทสสนา สวาสปฏกเขโป สามจปฏกเขโปต ฯ ตตถ วตถสนทสสนา นาม ตว เมถนธมม ปฏเสว อทนน อาทย มนสส ฆาตยตถ๑ อภต อาโรจยตถาต๒ เอว ปวตตา ฯ อาปตตสนทสสนา นาม ตว ๑. ฆาตย. ๒. อาโรจยต.


เมถนธมมปาราชกาปตต อาปนโนต เอวมาทนยปปวตตา ฯ สวาส- ปฏกเขโป นาม นตถ ตยา สทธ อโปสโถ วา ปวารณา วา สงฆกมม วาต เอว ปวตตา ฯ เอตตาวตา ปน สส น เอต ฯ อสสมโณส อสกยปตตโยสต อาทห วจเนห สทธ ฆฏเตเยว สส เอต ฯ สามจปฏกเขโป นาม อภวาทนปจจฏานอ ชลกมม- วชนาทกมมาน อกรณ ฯ ต ปฏปาฏยา วนทนาทน กโรโต เอกสส อกตวา เสสาน กรณกาเล เวทตพพ ฯ เอตตาวตา จ โจทนา นาม โหต ฯ อาปตต ปน สส น เอต ฯ กสมา มม วนทนาทน น กโรสต ปจฉเต ปน อสสมโณส อสกยปตตโยสต อาทห วจเนห สทธ ฆฏเตเยว สส เอต ฯ ยาคภตตาทนา ปน ย อจฉต ต อาปจฉต น ตาวตา โจทนา โหต ฯ อปราป ปาฏโมกขฏปนกขนธเก เอก ภกขเว อธมมก ปาฏโมกขฏปน เอก ธมมกนต๑ อาท กตวา ยาว ทส อธมมกาน ปาฏโมกขฏ- ปนาน ทส ธมมกานต เอว อธมมกา ป จป าส ธมมกา ป จป าสาต ทสตตรสต โจทนา วตตา ฯ ตา ทฏเน โจเทนตสส ทสตตรสต สเตน โจเทนตสส ทสตตรสต ปรสงกาย โจเทนตสส ทสตตรสตนต ตสาธกาน ตณ สตาน โหนต ฯ ตาน กาเยน โจเทนตสส วาจาย โจเทนตสส กายวาจาห โจเทนตสสาต ตคณาน กตาน นวตาธกาน นว สตาน โหนต ฯ ตาน อตตนา โจเทนตสสาป ปเรน โจทาเปนตสสาป ตตตกาเนวาต วสตอนาน เทว สหสสาน โหนต ฯ ปน ทฏาทเภเท สมลกามลกวเสน # ๑.ว. จลลวคค. ๗/๒๙๔.


อเนกสหสสา โจทนา โหนตต เวทตพพา ฯ อมสม ปน าเน ตวา อฏกถาย อตตาทาน อาทาตกาเมน อปาล ภกขนา ป จงคสมนนาคต อตตาทาน อาทาตพพนต๑ จ โจทเกน อปาล ภกขนา ปร โจเทตกาเมน ป จธมเม อชฌตต ปจจเวกขตวา ปโร โจเทตพโพต๒ จ เอว อปาลป จกาทส วตตาน พหน สตตาน อาหรตวา อตตาทานลกขณ จ โจทกวตต จ จทตวตต จ สงเฆน กตตพพกจจ จ อนวชชกวตต จ สพพ วตถาเรน กถต ฯ ต มย ยถาอาคตฏาเนเยว วณณยสสาม ฯ วตตปปเภทาส ปน อมาส โจทนาส ยสสา กสสาจ โจทนาย วเสน สงฆมชเฌ โอสเฏ วตถสม จทตโจทกา วตตพพา ตมเห อมหาก วนจฉเยน ตฏา ภวสสถาต ฯ สเจ ภวสสามาต วทนต สงเฆน ต อธกรณ สมปฏจฉตพพ ฯ อถ ปน วนจฉนาถ ตาว ภนเต สเจ อมหาก ขมสสต คณหสสามาต วทนต เจตย ตาว วนทถาต อาทน วตวา ทฆสตต กตวา วสสชชตพพ ฯ เต เจ จร รตต กลนตา ปกกนตปรสา อปจฉนนปกขา หตวา ปน ยาจนต ยาวตตย ปฏกขปตวา ยทา นมมทา โหนต ตทา เตส อธกรณ วนจฉนตพพ ฯ วนจฉนนเตห จ สเจ อลชชสสนนา โหต ปรสา อพพาหกาย ต อธกรณ วนจฉนตพพ ฯ สเจ พาลสสนนา โหต ปรสา ตมหาก ตมหาก สภาเค วนยธเร ปรเยสถาต วนยธเร ปรเยสาเปตวา เยน ธมเมน เยน วนเยน เยน สตถสาสเนน ต อธกรณ วปสมมต ตถา ต อธกรณ วปสเมตพพ ฯ ๑. ว. ปรวาร. ๘/๔๖๙. ๒. ว. ปรวาร. ๘/๔๖๕.


ตตถ จ ธมโมต ภตวตถ ฯ วนโยต โจทนา สารณา จ ฯ สตถสาสนนต ตตสมปทา จ อนสสาวนสมปทา จ ฯ ตสมา โจทเกน วตถสม อาโรปเต จทตโก ปจฉตพโพ สนตเมต โนต ฯ เอว วตถ อปปรกขตวา ภเตน วตถนา โจเทตวา สาเรตวา ตตสมปทาย จ อนสสาวนสมปทาย จ ต อธกรณ วปสเมตพพ ฯ ตตร เจ อลชช ลชช โจเทต โส จ อลชช พาโล โหต อพยตโต นาสส อนโยโค ทาตพโพ ฯ เอว ปน วตตพโพ กมห น โจเทสต ฯ อทธา โส วกขต กมท ภนเต กมหนนนามาต ฯ ตว กมหนมป น ชานาส น ยตต ตยา เอวรเปน พาเลน ปร โจเทตนต อยโยเชตพโพ ฯ นาสส อนโยโค ทาตพโพ ฯ สเจ ปน โส อลชช ปณฑโต โหต พยตโต ทฏเน วา สเตน วา อชโฌตถรตวา สมปาเทต สกโกต เอตสส อนโยค ทตวา ลชชสเสว ปฏ าย กมม กาตพพ ฯ สเจ ลชช อลชช โจเทต โส จ ลชช พาโล โหต อพยตโต น สกโกต อนโยค ทาต ตสส นโย ทาตพโพ กมห น โจเทส สลวปตตยา วา อาจารวปตตอาทส วา เอกสสาต ฯ กสมา ปน อมสเสว เอว นโย ทาตพโพ น อตรสสาต ฯ นน น ยตต วนยธราน อคตคมนนต ฯ น ยตตเมว ฯ อท ปน อคตคมน น โหต ฯ ธมมานคคโห นาม เอโส ฯ อลชชนคคหตถาย ห ลชชปคคหตถาย จ สกขาปท ป ตต ฯ ตตร อลชช นย ลภตวา อชโฌตถรนโต เอหต ฯ ลชช ปน นย ลภตวา ทฏเ ทฏสนตาเนน สเต สตสนตาเนน


ปตฏาย กเถสสต ฯ ตสมา ตสส ธมมานคคโห วฏฏต ฯ สเจ ปน โส ลชช ปณฑโต โหต พยตโต ปตฏาย กเถต อลชช จ เอตมป นตถ เอตมป นตถต ปฏ น เทต อลชชสส ปฏ ายเอว กาตพพ ฯ ตทตถทปนตถ จ อท วตถ เวทตพพ ฯ เตปฏกจฬาภยตเถโร กร โลหปาสาทสส เหฏา ภกขน วนย กเถตวา สายณหสมเย วฏาต ฯ ตสส วฏานสมเย เทว อตถ- ปจจตถกา กถ ปวตเตส ฯ เอโก เอตมป นตถ เอตมป นตถต ปฏ น เทต ฯ อถ อปปาวเสเส ปมยาเม เถรสส ตสม ปคคเล อย ปตฏาย กเถต อย ปน ปฏ น เทต พหน จ วตถน โอสฏาน อทธา เอต กต ภวสสตต อสทธลทธ อปปนนา ฯ ตโต วชนทณฑเกน ปาทกฏลกาย ส ทตวา อห อาวโส วนจฉนต อนนจฉวโก อ เน วนจฉนาเปหต อาห ฯ กสมา ภนเตต ฯ เถโร ตมตถ อาโรเจส ฯ จทตปคคลสส กาเย ทาโห อฏ โต ฯ ตโต เถร วนทตวา วนจฉนต อนรเปน วนยธเรน นาม ตมหาทเสเนว ภวต วฏฏต โจทเกน จ อทเสเนว ภวต วฏฏตต วตวา เสตกาน นวาเสตวา จร กลมตตถ มยาต ขมาเปตวา ปกกาม ฯ เอว ลชชนา โจทยมาโน อลชช พหสป วตถส อปปนเนส ปฏ น เทต ฯ โส เนว สทโธต วตตพโพ น อสทโธต ฯ ชวมตโก นาม อามกปตโก นาเมโส ฯ สเจ ปนสส อ มป ตาทส วตถ อปปชชต น วนจฉนตพพ ฯ ตถานาสตโกว ภวสสต ฯ สเจ ปน อลชชเยว อลชช โจเทต โส วตตพโพ


อาวโส ตว วจเนนาย ก สกกา วตตนต ฯ อตรมป ตเถว วตวา อโภ เอกสมโภคปรโภคา หตวา ชวถาต อยโยเชตพพา ฯ สลตถาย เตส วนจฉโย น กาตพโพ ฯ ปตตจวรปรเวณาทอตถาย ปน ปฏรป สกข ลภตวา กาตพโพ ฯ อถ ลชชเยว ลชช โจเทต ววาโท จ เนส กสม จเทว อปปมตตโก โหต ส าเปตวา มา เอว กโรถาต อจจย เทสาเปตวา อยโยเชตพพา ฯ อถ ปเนตถ จทตเกน สหสา วรทธ โหต อาทโต ปฏาย อลชช นาม นตถ ฯ โส จ ปกขานรกขณตถาย ปฏ น เทต ฯ มย สททหาม มย สททหามาต พห อฏหนต ฯ โส เตส ปฏ าย เอกวาร เทววาร สทโธ โหต ฯ อถ ปน วรทธกาลโต ปฏาย าเน น ตฏต ฯ วนจฉโย ทาตพโพ ฯ เอว ยสสา กสสาจ โจทนาย วเสน สงฆมชเฌ โอสเฏ วตถสม จทตโจทเกส ปฏปตต ตวา ตสสาเยว โจทนาย สมปตต- วปตตชานนตถ อาทมชฌปรโยสานาทน วเสน วนจฉโย เวทตพโพ ฯ เสยยถท ฯ โจทนาย โก อาท ก มชเฌ ก ปรโยสาน ฯ โจทนาย อห ต วตตกาโม กโรต เม อายสมา โอกาสนต เอว โอกาสกมม อาท ฯ โอตณเณน วตถนา โจเทตวา สาเรตวา วนจฉโย มชเฌ ฯ อาปตตย วา อนาปตตย วา ปตฏาปเนน สมโถ ปรโยสาน ฯ โจทนาย กต มลาน กต วตถน กต ภมโย ฯ โจทนาย เทว มลาน สมลกา วา อมลกา วา ฯ ตณ วตถน ทฏ สต ปรสงกต ฯ ป จ ภมโย กาเลน วกขาม


โน อกาเลน ภเตน วกขาม โน อภเตน สณเหน วกขาม โน ผรเสน อตถสหเตน วกขาม โน อนตถสหเตน เมตตจตโต วกขาม โน โทสนตโรต ฯ อมาย ปน โจทนาย โจทเกน ปคคเลน ปรสทธกายสมาจาโร นโขมหต๑ อาทนา นเยน อปาล- ป จเก วตเตส ปณณรสส ธมเมส ปตฏาตพพ ฯ จทตเกน ทวส ธมเมส ปตฏาตพพ สจเจ จ อกปเป จาต ฯ อปเปว นาม น อมมหา พรหมจรยา จาเวยยนต อปเอว นาม น ปคคล อมมหา เสฏจรยา จาเวยย ฯ สาธ วตสส สจาห อม ปคคล อมมหา พรหมจรยา จาเวยยนต อมนา อธปปาเยน อนทธเสยยาต วตต โหต ฯ ปทภาชเน ปน พรหมจรยา จาเวยยนต อมสเสว ปรยายมตต ทสเสต ภกขภาวา จาเวยยนต อาท วตต ฯ ขณาทน สมยสส เววจนาน ฯ ต ขณ ต ลย ต มหตต วตวตเตต ตสม ขเณ ตสม ลเย ตสม มหตเต วตวตเต ฯ ภมมปปตตยา ห อท อปโยควจน ฯ สมนคคาหยมานนทเทเส เยน วตถนา อนทธสโต โหตต จตส ปาราชกวตถส เยน วตถนา โจทเกน จทตโก อนทธสโต อภภโต อชโฌตถโต โหต ฯ ตสม วตถสม สมนคคาหยมาโนต ตสม โจทเกน วตตวตถสม โส โจทโก อนวชชเกน กนเต ทฏ กนต เต ทฏนต อาทนา นเยน อนวชชยมาโน วมสยมาโน อปปรกขยมาโน ฯ อสมนคคาหยมาน- นทเทเส น เกนจ วจจมาโนต อนวชชเกน วา อ เน วา เกนจ ฯ อถวา ทฏาทส วตถส เกนจ อวจจมาโน ฯ เอเตส จ ทวนน ๑. ว. ปรวาร. ๘/๔๖๕.


มาตกาปทาน ปรโต ภกข จ โทส ปตฏาตต อมนา สมพนโธ เวทตพโพ ฯ อท ห วตต โหต เอว ห สมนคคาหยมาโน วา อสมนคคาหยมาโน วา ภกข จ โทส ปตฏาต ปฏจจ ตฏต ปฏชานาต สงฆาทเสโสต ฯ อท จ อมลกภาวสส ปากฏกาลทสส- นตถเมว วตต ฯ อาปตต ปน อนทธสตกขเณเยว อาปชชต ฯ อทาน อมลก เจว ต อธกรณ โหตต เอตถ ยสมา อมลกลกขณ ปพเพ วตต ตสมา ต อวตวา อปพพเมว ทสเสต อธกรณ นามาต อาทมาห ฯ ตตถ ยสมา อธกรณ อธกรณฏเน เอกมป วตถวเสน นานา โหต เตนสส ต นานตต ทสเสต จตตาร อธกรณาน ววาทาธกรณนต อาทมาห ฯ โก ปน โส อธกรณฏโ เยเนต เอก โหตต ฯ สมเถห อธกรณยตา ฯ ตสมา ย อธกจจ อารพภ ปฏจจ สนธาย สมถาว ปวตตนต ต อธกรณนต เวทตพพ ฯ อฏกถาส ปน วตต อธกรณนต เกจ คาห วทนต เกจ เจตน เกจ อกขนต เกจ โวหาร เกจ ปณณตตนต ฯ ปน เอว วจารต ยท คาโห อธกรณ เอโก อตตาทาน คเหตวา สภาเคน ภกขนา สทธ มนตยมาโน ตตถ อาทนว ทสวา ปน จชต ตสส ต อธกรณ สมถปปตต ภวสสต ฯ ยท เจตนา อธกรณ อท อตตาทาน คณหามต อปปนนา เจตนา นรชฌต ฯ ยท อกขนต อธกรณ อกขนตยา อตตาทาน คเหตวาป อปรภาเค วนจฉย อลภมาโน วา ขมาปโต วา จชต ฯ ยท โวหาโร อธกรณ กเถนโต อาหณฑตวา


อปรภาเค ตณห โหต นรโว เอวมสส ต อธกรณ สมถปปตต ภวสสต ฯ ตสมา ปณณตต อธกรณนต ฯ ต ปเนต เมถนธมมปาราชกาปตต เมถนธมมปาราชกาปตตยา ตพภาคยา ฯเปฯ เอว อาปตตาธกรณ อาปตตาธกรณสส ตพภาคยนต๑ จ ววาทาธกรณ สยา กสล สยา อกสล สยา อพยากตนต๒ จ เอวมาทห วรชฌต ฯ น ห เต ปณณตตยา กสลาทภาว อจฉนต ฯ น จ อมลเกน ปาราชเกน ธมเมนาต เอตถ อาคโต ปาราชกธมโม ปณณตต นาม โหต ฯ กสมา ฯ อจจนตอกสลตตา ฯ วตตมป เหต อาปตตาธกรณ สยา อกสล สยา อพยากตนต ฯ ย เจต อมลเกน ปาราชเกนาต เอตถ อมลก ปาราชก นททฏ ตสเสวาย อมลก เจว ต อธกรณ โหตต ปฏนทเทโส น ปณณตตยา ฯ น ห อ นททสตวา อ ปฏนททสต ฯ ยสมา ปน ยาย ป ตตยา เยน อภลาเปน โจทเกน โส ปคคโล ปาราชก ธมม อชฌาปนโนต ป ตโต ปาราชกสงขาตสส อธกรณสส อมลกตตา สาป ป ตต อมลกา โหต อธกรเณ ปวตตตตา จ อธกรณ ตสมา อมนา ปรยาเยน ปณณตต อธกรณนต ยชเชยย ฯ ยสมา จ ย อมลก นาม อธกรณ ต สภาวโต นตถ ป ตตมตตเมว อตถ ตสมาป ปณณตต อธกรณนต ยชเชยย ฯ ต จโข อเธว น สพพตถ ฯ น ห ววาทาทน ปณณตต อธกรณฏโ ฯ อธกรณฏโ ปน เตส ปพเพ วตตสมเถห อธกรณยตา ฯ อต อมนา อธกรณฏเน อเธกจโจ ๑. ว. มหาวภงค. ๑/๓๘๙-๓๙๐. ๒. ว. จลลวคค. ๖/๓๓๔.


ววาโท เจว อธกรณ จาต ววาทาธกรณ ฯ เอส นโย เสเสส ฯ ตตถ อธ ภกข ววทนต ธมโมต วา อธมโมต วาต๑ เอว อฏารส เภทกรวตถน นสสาย อปปนโน ววาโท ววาทาธกรณ ฯ อธ ภกข ภกข อนวทนต สลวปตตยา วาต๒ เอว จตสโส วปตตโย นสสาย อปปนโน อนวาโท อนวาทาธกรณ ฯ ป จป อาปตตกขนธา อาปตตาธกรณ สตตป อาปตตกขนธา อาปตตาธ- กรณนต๓ เอว อาปตตเยว อาปตตาธกรณ ฯ ยา สงฆสส กจจยตา กรณยตา อปโลกนกมม ตตกมม ตตทตยกมม ตต- จตตถกมมนต๔ เอว จตพพธ สงฆกจจ กจจาธกรณนต เวทตพพ ฯ อมสม ปนตเถ ปาราชกาปตตสงขาต อาปตตาธกรณเมว อธปเปต ฯ เสสาน อตถทธารวเสน วตตาน ฯ เอตตกา ห อธกรณสททสส อตถา ฯ เตส ปาราชกเมว อธ อธปเปต ฯ ต ทฏาทห มลเกห อมลก เจว อธกรณ โหต ฯ อย จ ภกข โทส ปตฏาต ปฏจจ ตฏต ตจฉก มยา ภณตนต อาทน วทนโต ปฏชานาต ฯ ตสส ภกขโน อนทธสตกขเณเยว สงฆาทเสโสต ฯ อย ตาวสส สปทานกกมนทเทสสส สกขาปทสส อตโถ ฯ อทาน ยาน ตาน สงเขปโต อทฏาทน โจทนาวตถน วตตาน เตส วเสน วตถารโต อาปตต อาโรเปตวา ทสเสนโต อทฏสส โหตต อาทมาห ฯ ตตถ อทฏสส โหตต อทฏโ อสส โหต ฯ เอเตน โจทเกน อทฏโ โหต โส ปคคโล ปาราชก ธมม อชฌาปชชนโตต อตโถ ฯ เอส นโย อสสตสส โหตต อาทสป ฯ ๑-๒-๓-๔ ว. จลลวคค. ๖/๓๓๕,๓๓๖.


ทฏโ มยาต ทฏโส มยาต วตต โหต ฯ เอส นโย สโต มยาต อาทสป ฯ เสส อทฏมลเก อตตานเมว ฯ ทฏมลเก ปน ต เจ โจเทต สโต มยาต จ เอว วตตาน สตาทน อภาเวน อมลกตต เวทตพพ ฯ สพพสมเยว จ อมสม โจทกวาเร ยถา อ ธาคเตส ปาราชก ธมม อชฌาปนโนส อสสมโณส อสกย- ปตตโยสต๑ อเมส วจเนส เอเกกสส วเสน วาจาย วาจาย สงฆาทเสโส โหต เอว อ ตร อาคเตส ทสสโล ปาปธมโม อสจสงกสสร- สมาจาโร ปฏจฉนนกมมนโต อสสมโณ สมณปฏ โ อพรหมจาร พรหมจารปฏ โ อนโตปต อวสสโต กสมพชาโตต๒ อเมสป วจเนส เอเกกสส วเสน วาจาย วาจาย สงฆาทเสโส โหตเยว ฯ นตถ ตยา สทธ อโปสโถ วา ปวารณา วา สงฆกมม วาต๓ อมาน ปน สทธาน สสนน เอนต ฯ ทสสโลส นตถ ตยา สทธ อโปสโถ วาต เอว ทสสลาทปเทส ปน ปาราชก ธมม อชฌาปนโนสต อาทส ปเทส จ เยนเกนจ สทธ ฆฏตาเนว สส เอนต สงฆาทเสสกราน โหนต ฯ มหาปทมตเถโร ปนาห น เกวล อธ ปาลย อนาคตาน ทสสโล ปาปธมโมต อาทปทาเนว สส เอนต กณโฑส มหาสามเณโรส มหาอปาสโกส เชฏพพตโกส นคคณโส อาชวโกส ตาปโสส ปรพพาชโกส ปณฑโกส เถยยสวาสโกส ตตถยปกกนตโกส ตรจฉานคโตส มาตฆาตโกส ปตฆาตโกส อรหนตฆาตโกส สงฆเภทโกส โลหตปปาทโกส ภกขนทสโกส อภโตพย ชนโกสต อมานป สส เอนตเยวาต ฯ ๑-๓ ว. มหาวภงค. ๑/๓๗๗. ๒. อง. สตตก. ๒๓/๑๓๐.


มหาปทมตเถโรเยว จ ทฏเ เวมตโกต อาทส ยทคเคน เวมตโก ตทคเคน โน กปเปต ยทคเคน โน กปเปต ตทคเคน น สรต ยทคเคน น สรต ตทคเคน ปมฏโ โหตต วทต ฯ มหาสมตเถโร ปน เอเกก ทวธา ภนทตวา จตนนมป ปาเฏกก นย ทสเสต ฯ กถ ฯ ทฏเ เวมตโกต อย ตาว ทสสเน วา เวมตโก โหต ปคคเล วา ตตถ ทฏโ นโข มยา น ทฏโต เอว ทสสเน เวมตโก โหต อย นโข มยา ทฏโ อ โต เอว ปคคเล เวมตโก โหต ฯ เอว ทสสน วา โน กปเปต ปคคล วา ทสสน วา น สรต ปคคล วา ทสสน วา ปมฏโ โหต ปคคล วา ฯ เอตถ จ เวมตโกต วมตชาโต ฯ โน กปเปตต น สททหต ฯ น สรตต อสารยมาโน น สรต ฯ ยทา ปน น อมกสม นาม ภนเต าเน อมกสม กาเลต สาเรนต ตทา สรต ฯ ปมฏโต โย เตห เตห อปาเยห สารยมาโนป น สรตเยวาต ฯ เอเตน อปาเยน โจทาปกวาโรป เวทตพโพ ฯ เกวล ห ตตถ มยาต ปรหน เสส โจทกวารสทสเมว ฯ ตโต ปร อาปตตเภท จ อนาปตตเภท จ ทสเสต อสทเธ สทธทฏ ต อาทก จตกก เปตวา เอเกก ปท จตห จตห เภเทห นททฏ ฯ ต สพพ ปาลนเยเนว สกกา ชานต ฯ เกวล เหตถ อธปปายเภโท เวทตพโพ ฯ อย ห อธปปาโย นาม จาวนาธปปาโย อกโกสาธปปาโย กมมาธปปาโย วฏานาธปปาโย อโปสถป- ปวารณฏปนาธปปาโย อนวชชนาธปปาโย ธมมกถาธปปาโยต


อเนกวโธ ฯ ตตถ ปรเมส จตส อธปปาเยส โอกาส อการาเปนตสส ทกกฏ โอกาส การาเปตวาป จ สมมขา อมลเกน ปาราชเกน อนทธเสนตสส สงฆาทเสโส ฯ อมลเกน สงฆาทเสเสน อนทธเสนตสส ปาจตตย ฯ อาจารวปตตยา อนทธเสนตสส ทกกฏ ฯ อกโกสาธปปาเยน วทนตสส ปาจตตย ฯ อสมมขา สตตหป อาปตตกขนเธห วทนตสส ทกกฏ ฯ อสมมขาเยว สตตวธมป กมม กโรนตสส ทกกฏเมว ฯ กรนทย ปน วฏานา- ธปปาเยน ตว อม นาม อาปตต อาปนโน ต ปฏกโรหต วทนตสส โอกาสกจจ นตถต วตต ฯ สพพตเถว อโปสถปปวารณ เปนตสส โอกาสกมม นตถ ฯ ปนกเขตตมปน ชานตพพ ฯ สณาต เม ภนเต สงโฆ อชชโปสโถ ปณณรโส ยท สงฆสส ปตตกลล สงโฆ อโปสถ กเร อต เอตสม ห เรกาเร อนตกกนเตเยว เปต ลพภต ฯ ตโต ปร ปน ยกาเร ปตเต น ลพภต ฯ เอส นโย ปวารณาย ฯ อนวชชกสสาป โอสเฏ วตถสม อตเถต ตวาต อนวชชนาธปปาเยน วทนตสส โอกาสกมม นตถ ฯ ธมมกถกสสาป ธมมาสเน นสทตวา โย อท จ อท จ กโรต อย ภกข อสสมโณต อาทนา นเยน อนททสส ธมม กเถนตสส โอกาสกมม นตถ ฯ สเจ ปน อททสส นยเมตวา อสโก จ อสโก จ อสสมโณ อนปาสโกต กเถต ธมมาสนโต โอโรหตวา อาปตต ทสเสตวา คนตพพ ฯ ย ปน ตตถ ตตถ อโนกาส กาเรตวาต วตต ตสส โอกาส อกาเรตวาต เอวมตโถ


เวทตพโพ ฯ น ห โกจ อโนกาโส นาม นตถ ยโมกาส กาเรตวา อาปตต อาปชชต โอกาส ปน อกาเรตวา อาปชชตต ฯ เสส อตตานเมว ฯถ สมฏานาทส ตสมฏาน กายจตตโต วาจาจตตโต กายวาจาจตตโต จ สมฏาต กรยา ส าวโมกข สจตตก โลกวชช กายกมม วจกมม อกสลจตต ทกขเวทนนต ฯ ปมทฏโทสสกขาปทวณณนา นฏ ตา ฯ เตน สมเยน พทโธ ภควาต ทตยทฏโทสสกขาปท ฯ ตตถ หนท มย อาวโส อม ฉกลก ทพพ มลลปตต นาม กโรมาต เต กร ปมวตถสม อตตโน มโนรถ สมปาเทต อสกโกนตา ลทธนคคหา วฆาตปปตตา อทาน ชานสสามาต ตาทส วตถ ปรเยสมานา วจรนต ฯ อเถกทวส ทสวา ตฏา อ ม โอโลเกตวา เอวมาหส หนท มย อาวโส อม ฉกลก ทพพ มลลปตต นาม กโรมาต ฯ ทพโพ มลลปตโต นาม อยนต เอวมสส นาม กโรมาต วตต โหต ฯ เอส นโย เมตตยนนาม ภกขนนต เอตถาป ฯ เต ภกข เมตตยภมมชเก ภกข อนย ชสต เอว อนย ชส อาวโส กห ตมเหห ทพโพ มลลปตโต นาม เมตตยาย ภกขนยา สทธ ทฏโต ฯ คชฌกฏปพพตปาเท ฯ กาย เวลาย ฯ ภกขาจารคมนเวลาย ฯ อาวโส ทพพ อเม เอว วเทนต ตว ตทา กหนต ฯ เวฬวเน ภตตาน อททสามต ฯ ตว ตาย เวลาย เวฬวเน อตถภาว


โก ชานาตต ฯ ภกขสงโฆ ภนเตต ฯ เต สงฆ ปจฉส ชานาถ ตมเห ตาย เวลาย อมสส เวฬวเน อตถภาวนต ฯ อาม อาวโส ชานาม เถโร สมมตลทธทวสโต ปฏาย เวฬวเนเยวาต ฯ ตโต เมตตยภมมชเก อาหส อาวโส ตมหาก กถา น สเมต กจจ โน เลส อฑเฑตวา วเทถาต ฯ เอว เต เตห ภกขห อนย ชยมานา อาม อาวโสต วตวา เอตมตถ อาโรเจส ฯ กมปน ตมเห อาวโส อายสมนต ทพพ มลลปตต อ าภาคยสส อธกรณสสาต เอตถ อ ภาคสส อท อ ภาโค วา อสส อตถต อ ภาคย ฯ อธกรณนต อาธาโร เวทตพโพ ฯ วตถอธฏานนต วตต โหต ฯ โย ห โส ทพโพ มลลปตโต นามาต ฉกลโก วตโต โส ยวาย อายสมโต ทพพสส มลลปตตสส ภาโค โกฏาโส ปกโข มนสสชาต เจว ภกขภาโว จ ตโต อ สส ภาคสส โกฏาสสส ปกขสส โหต ตรจฉานชาตยา เจว ฉกลก- ภาวสส จ โส วา อ ภาโค อสส อตถต ตสมา อ ภาคสงข ลภต ฯ ยสมา จ เตส อม มย ทพพ มลลปตต นาม กโรมาต วทนตาน ตสส นามกรณส าย อาธาโร วตถอธฏาน ตสมา อธกรณนต เวทตพโพ ฯ ต ห สนธาย เต ภกข อ ภาคยสส อธกรณสสาต อาหส ฯ น ววาทาธกรณาทส อ ตร ฯ กสมา ฯ อสมภวโต ฯ น ห เต จตนน อธกรณาน กสสจ อ ภาคยสส อธกรณสส ก จ เทส เลสมตต อปปาทยส ฯ น จ จตนน อธกรณาน เลโส นาม อตถ ฯ ชาตเลสาทโย ห ปคคลานเยว


เลสา วตตา น ววาทาธกรณาทน ฯ อท จ ทพโพ มลลปตโตต นาม ตสส อ ภาคยาธกรณภาเว ตสส ฉกลกสส โกจ เทโส โหต เถร อมลเกน ปาราชเกน อนทธเสต เลสมตโต ฯ เอตถ จ ทสสต อปทสสต อสส อยนต โวหรยตต เทโส ฯ ชาตอาทส อ ตรโกฏาสสเสต อธวจน ฯ อ มป วตถ ลสสต สลสสต โวหารมตเตเนว อสก อลลยตต เลโส ฯ ชาตอาทน เว อ ตรโกฏาสสเสต อธวจน ฯ ตโต ปร อตตานตถเมว ฯ สกขาปทปป ตตยมป อยเมวตโถ ฯ ปทภาชเน ปน ยสส อ ภาคยสส อธกรณสส ก จ เทส เลสมตต อปาทาย ปาราชเกน ธมเมน อนทธเสยย ต ยสมา อตถปปตตวเสเนว อาวภต ตสมา ปทภาชเน ต น วภตตนต เวทตพพ ฯ ยาน ปน อธกรณนต วจนสาม โต อตถทธารวเสน จ วตตาน จตตาร อธกรณาน เตส อ ภาคยตา จ ตพภาคยตา จ ยสมา อปากฏา ชานตพพา จ วนยธเรห ตสมา วจนสาม โต ลทธ อธกรณ นสสาย ต อาวกโรนโต อ ภาคยสส อธกรณสสาต อาปตต ภาคย วา โหต อธกรณ ภาคย วาต อาทมาห ฯ ยา จ สา อวสาเน อาปตต ภาคยสส อธกรณสส วเสเนว โจทนา วตตา ตมป ทสเสต อย สพพาธกรณาน ตพภาคยอ ภาคยตา สมาหฏาต เวทตพพา ฯ ตตถ จ อาปตต ภาคย วาต ปม อททฏตตา กถ จ อาปตต อาปตตยา อ ภาคยา โหตต นทเทเส อารพภตพเพ ยสมา อาปตตาธกรณสส ตพภาคย-


วจารณาเยว อยมตโถ อาคมสสต ตสมา เอว อนารภตวา กถ จ อธกรณ อธกรณสส อ ภาคยนต ปจฉม ปทเยว คเหตวา นทเทโส อารทโธต เวทตพโพ ฯ ตตถ อ ภาคยวาโร อตตานตโถเยว ฯ เอกเมก ห อธกรณ อตเรส ตณณ อ ภาคย อ ปกขย อ โกฏาสย โหต วตถวสภาคตตา ฯ ตพภาคย- วาเร ปน ววาทาธกรณ ววาทาธกรณสส ตพภาคย ตปกขย ตโกฏาสย วตถสภาคตตา ฯ ตถา อนวาทาธกรณ อนวาทาธ- กรณสส ฯ กถ ฯ พทธกาลโต ปฏาย ห อฏารส เภทกรวตถน นสสาย อปปนนววาโท จ อทาน อปปชชนกววาโท จ วตถสภาคตาย เอก ววาทาธกรณเมว โหต ตถา พทธกาลโต ปฏาย จตสโส วปตตโย นสสาย อปปนนอนวาโท จ อทาน อปปชชนกอนวาโท จ วตถสภาคตาย เอก อนวาทาธกรณเมว โหต ฯ ยสมา ปน อาปตตาธกรณ อาปตตาธกรณสส สภาควสภาควตถโต สภาว- สรกขโต จ เอกเสน ตพภาคย น โหต ตสมา อาปตตาธกรณ อาปตตาธกรณสส สยา ตพภาคย สยา อ ภาคยนต วตต ฯ ตตถ อาทโต ปฏาย อ ภาคยสส ปม นททฏตตา อธาป อ ภาคยเมว ปม นททฏ ฯ ตตถ อ ภาคยตต จ ปรโต ตพภาคยตต จ วตตนเยเนว เวทตพพ ฯ กจจาธกรณ กจจาธ- กรณสส ตพภาคยนต เอตถ ปน พทธกาลโต ปฏาย จตตาร สงฆกมมาน นสสาย อปปนนอธกรณ จ อทาน จตตาร สงฆกมมาน นสสาย อปปชชนกอธกรณ จ สภาคตาย สรกขตาย จ เอก กจจาธ-


กรณเมว โหต ฯ ก ปน สงฆกมมาน นสสาย อปปนนอธกรณ กจจาธกรณ อทาห สงฆกมมานเมว ต อธวจนนต ฯ สงฆกมมาน- เมเวต อธวจน ฯ เอว สนเตป สงฆกมมนนาม อท จท จ เอว อต ย กมมลกขณ มนสกโรต ต นสสาย อปปชชนโต ปรม ปรม สงฆกมม นสสาย อปปชชนโต จ สงฆกมมาน นสสาย อปปนน อธกรณ กจจาธกรณนต วตต ฯ ก จ เทส เลสมตต อปาทายาต เอตถ ปน ยสมา เทโสต วา เลสมตโตต วา ปพเพ วตตนเยเนว พย ชนโต นาน อตถโต เอก ตสมา เลโสต ทส เลสา ชาตเลโส นามเลโสต อาทมาห ฯ ตตถ ชาตเยว ชาตเลโส ฯ เอส นโย เสเสส ฯ อทาน ตเมว เลส วตถารโต ทสเสต ยถา ต อปาทาย อนทธสนา โหต ตถา สวตถก กตวา ทสเสนโต ชาตเลโส นาม ขตตโย ทฏโ โหตต อาทมาห ฯ ตตถ ขตตโย ทฏโ โหตต อ โ โกจ ขตตยชาตโย อมนา โจทเกน ทฏโ โหต ฯ ปาราชก ธมม อชฌาปชชนโตต เมถนธมมาทส อ ตร อาปชชนโต ฯ อ ขตตย ปสสตวา โจเทตต อถ โส อ อตตโน เวร ขตตยชาตย ภกข ปสสตวา ต ขตตยชาตเลส คเหตวา เอว โจเทต ขตตโย มยา ทฏโ ปาราชก ธมม อชฌาปชชนโต ตว ขตตโย ปาราชก ธมม อชฌาปนโนส ฯ อถวา ตว โส ขตตโย น อ โ ปาราชก ธมม อชฌาปนโนส อสสมโณส อสกยปตตโยส นตถ ตยา สทธ อโปสโถ วา ปวารณา วา สงฆกมม วาต อาปตต


วาจาย วาจาย สงฆาทเสสสส ฯ เอตถ จ เตส ขตตยาน อ ม อสทสสส ตสส ตสส ทฆาทโน วา ทฏาทโน วา วเสน อ ภาคยตา ขตตยชาตปป ตตยา อาธารวเสน อธกรณตา จ เวทตพพา ฯ เอเตเนว อปาเยน สพพปเทส โยชนา เวทตพพา ฯ ปตตเลสนทเทเส ฯ สาฏกปตโตต โลหปตตสทโส สสณาโน สจฉว สนทโธ ภมรวณโณ มตตกาปตโต วจจต ฯ สมภกปตโตต ปกตมตตกาปตโต ฯ ยสมา ปน อาปตตเลสสส เอกปเทเนว สงเขปโต นทเทโส วตโต ตสมา วตถารโต ตป ทสเสต ภกข สงฆาทเสส อชฌาปชชนโต ทฏโ โหตต อาท วตต ฯ กสมา ปนสส ตตเถว นทเทส อวตวา อธ วส วตโตต ฯ เลสนทเทเส ห อสภาคตตา ฯ เลสนทเทสา ห อ ทสวา อ สส โจทนาวเสน วตตา ฯ อย ปน เอกเมว อ อาปตต อาปชชนต ทสวา อ าย อาปตตยา โจทนาวเสน วตโต ฯ ยท เอว กถ อ ภาคย อธกรณ โหตต ฯ อาปตตยา ฯ เตเนต วตต เอวมป อาปตต ภาคย จ โหต เลโส จ อปาทนโนต ฯ ย ห โส สงฆาทเสส อาปนโน ต ปาราชกสส อ ภาคย อธกรณ ฯ ตสส ปน อ ภาคยสส อธกรณสส เลโส นาม โย โส สพพขตตยาน สาธารโณ ขตตยภาโว วย สพพาปตตน สาธารโณ อาปตตภาโว ฯ เอเตน อปาเยน เสสาปตตมลกา นยา โจทาปกวาโร จ เวทตพโพ ฯ อนาปตต ตถาส โจเทต วา โจทาเปต วาต ปาราชกเยว อย อาปนโนต


มคคนตรายาย สวตตนต ตสมา ภควา อล เทวทตตาต๑

ปฏกขปตวา โย อจฉต อาร โก โหตตอาทมาห๒ ฯ เอตถ ปน ภควโต อธปปาย วทตวา กลปตเตน อตตโน ปฏรป เวทตพพ ฯ อย เหตถ ภควโต อธปปาโย เอโก ภกข มหชฌาสโย โหต มหสสาโห สกโกต คามนตเสนาสน ปฏก- ขปตวา อร เ วหรนโต ทกขสสนต กาต ฯ เอโก ทพพโล โหต อปปตถาโม อร เ น สกโกต คามนเตเยว สกโกต ฯ เอโก มหพพโล สมปปวตตธาตโก อธวาสนกขนตสมปนโน อฏานฏเส สมจตโต อร เป คามนเตป สกโกตเยว ฯ เอโก เนว คามนเต น อร เ สกโกต ปทปรโม โหต ฯ ตตร ยวาย มหชฌาสโย โหต มหสสาโห สกโกต คามนต- เสนาสน ปฏกขปตวา อร เ วหรนโต ทกขสสนต กาต โส อร เเยว วสต อทมสส ปฏรป ฯ สทธวหารกาทโยปสส อนสกขมานา อร เ วหาตพพเมว ม สสนต ฯ โย ปน ทพพโล โหต อปปตถาโม คามนเตเยว สกโกต ทกขสสนต กาต น อร เ โส คามนเตเยว วสต ฯ ยวาย มหพพโล สมปปวตตธาตโก อธวาสนกขนตสมปนโน อฏานฏเส สมจตโต อร เป คามนเตป สกโกตเยว อยมป คามนตเสนาสน ปหาย อร เ วหรต อทมสส ปฏรป ฯ สทธวหารกาทโยปสส อนสกข- มานา อร เ วหาตพพ ม สสนต ฯ โย ปนาย เนว คามนเต น อร เ สกโกต ปทปรโม โหต อยมป อร เเยว วสต ฯ ๑. ๒. ว. จลลวคค. ๗/๑๙๓ ฯ


อย หสส ธตงคเสวนา กมมฏานภาวนา จ อายต มคคผลาน อปนสสโย ภวสสต ฯ สทธวหารกาทโยปสส อนสกขมานา อร เ วหาตพพ ม สสนตต ฯ เอว ยวาย ทพพโล โหต อปปตถาโม คามนเตเยว วหรนโต สกโกต ทกขสสนต กาต น อร เ อม ปคคล สนธาย ภควา โย อจฉต คามนเต วหรตต อาห ฯ อมนา จ ปคคเลน อ เสมป ทวาร ทนน ฯ ยท ปน ภควา เทวทตตสส วาท สมปฏจเฉยย ยวาย ปคคโล ปกตยา ทพพโล โหต อปปตถาโม โยป ทหรกาเล อร วาส อภสมภณตวา ชณณกาเล วา วาตปตตาทห สมปปนนธาตกโขภกาเล วา นาภสมภณาต คามนเตเยว ปน วหรนโต สกโกต ทกขสสนต กาต เตส อรยมคคปจเฉโท ภเวยย อรหตตผลาธคโม น ภเวยย อทธมม อพพนย วโลม อนยยานก สตถสาสน ภเวยย สตถา จ เตส อสพพ อสส สกวาท ฉฑเฑตวา เทวทตตสส วาเท ปตฏ โตต คารยโห จ ภเวยย ฯ ตสมา ภควา เอวรเป ปคคเล สงคณหนโต เทวทตตสส วาท ปฏกขป ฯ เอเตเนว อปาเยน ปณฑปาตกวตถสมมป ปสกลกวตถสมมป อฏมาเส รกขมลก- วตถสมมป วนจฉโย เวทตพโพ ฯ จตตาโร ปน มาเส รกขมล- เสนาสน ปฏกขตตเมว ฯ มจฉมสวตถสม ตโกฏปรสทธนต ตห โกฏห ปรสทธ ทฏาทห อปรสทธห วรหตนต อตโถ ฯ เตเนวาห อทฏ อสสต อปรสงกตนต ฯ ตตถ อทฏนนาม ภกขน อตถาย


มคมจเฉ วธตวา คยหมาน อทฏ ฯ อสสตนนาม ภกขน อตถาย มคมจเฉ วธตวา คหตนต อสสต ฯ อปรสงกต ปน ทฏปรสงกต สตปรสงกต ตทภยวนมตตปรสงกต จ ตวา ตพพปกขโต ชานตพพ ฯ กถ ฯ อธ ภกข ปสสนต มนสเส ชาลวาคราทหตเถ คามโต วา นกขมนเต อร เ วา วจรนเต ฯ ทตยทวเส จ เนส ต คาม ปณฑาย ปวฏาน สมจฉมส ปณฑปาต อภหรนต ฯ เต เตน ทฏเน ปรสงกนต ภกขน นโข อตถาย กตนต ฯ อท ทฏปรสงกตนนาม ฯ เอต คเหต น วฏฏต ฯ ย เอว อปรสงกต ต วฏฏต ฯ สเจ ปน เต มนสสา กสมา ภนเต น คณหาถาต ปจฉตวา ตมตถ สตวา นยท ภนเต ภกขน อตถาย กต อมเหห อตตโน อตถาย วา ราชายตตาทน อตถาย วา กตนต วทนต กปปต ฯ นเหว โข ภกข ปสสนต อปจ สณนต มนสสา กร ชาลวาคราทหตถา คามโต วา นกขมนต อร เ วา วจรนตต ฯ ทตยทวเส จ เตส ต คาม ปณฑาย ปวฏาน สมจฉมส ปณฑปาต อภหรนต ฯ เต เตน สเตน ปรสงกนต ภกขน นโข อตถาย กตนต ฯ อท สตปรสงกตนนาม ฯ เอต คเหต น วฏฏต ฯ ย เอว อปรสงกต ต วฏฏต ฯ สเจ ปน เต มนสสา กสมา ภนเต น คณหาถาต ปจฉตวา ตมตถ สตวา นยท ภกขน อตถาย กต อมเหห อตตโน อตถาย วา ราชายตตาทน อตถาย วา กตนต วทนต กปปต ฯ นเหว โข ปน ปสสนต น สณนต อปจ เตส ต


คาม ปณฑาย ปวฏาน ปตต คเหตวา สมจฉมส ปณฑปาต อภสงขรตวา อภหรนต ฯ เต ปรสงกนต ภกขน นโข อตถาย กตนต ฯ อท ตทภยวนมตตปรสงกตนนาม ฯ เอตมป คเหต น วฏฏต ฯ ย เอว อปรสงกต ต วฏฏต ฯ สเจ ปน เต มนสสา กสมา ภนเต น คณหาถาต ปจฉตวา ตมตถ สตวา นยท ภนเต ภกขน อตถาย กต อมเหห อตตโน อตถาย วา ราชายตตาทน อตถาย วา กต ปวตตมส วา กปปยเมว ลภตวา ภกขน อตถาย สมปาทตนต วทนต กปปต ฯ มตาน เปตกจจตถาย มงคลาทน วา อตถาย กเตป เอเสว นโย ฯ ย ย ห ภกขนเยว อตถาย อกต ยตถ จ นพเพมตโก โหต ต สพพ กปปต ฯ สเจ ปน เอกสม วหาเร ภกขน อททสส กต โหต เต จ อตตโน อตถาย กตภาว น ชานนต อ เ ชานนต เย ชานนต เตส น วฏฏต ฯ อ เ น ชานนต เตเยว ชานนต เตสเยว น วฏฏต อ เส วฏฏต ฯ เตป อมหาก อตถาย กตนต ชานนต อ เป เอเตส อตถาย กตนต ชานนต สพเพสป น วฏฏต ฯ สพเพ น ชานนต สพเพส วฏฏต ฯ ป จสป สหธมมเกส ยสส วา ตสส วา อตถาย อททสส กต สพเพส น กปปต ฯ สเจ ปน โกจ เอก ภกข อททสส ปาณ วธตวา ตสส ปตต ปเรตวา เทต โส จ อตตโน อตถาย กตภาว ชานเยว คเหตวา อ สส ภกขโน เทต โส ตสส สทธาย ปรภ ชต กสส อาปตตต ฯ


ทวนนป อนาปตต ฯ ย ห อททสส กต ตสส อภตตตาย อนาปตต อตรสส อชานนตาย จ ฯ กปปยมสสส ห ปฏคคหเณ อาปตต นตถ ฯ อททสส กต จ อชานตวา ภ ชนตสส ปจฉา ตวา อาปตตเทสนากจจ นาม นตถ ฯ อกปปยมส ปน อชานตวา ภตเตน ปจฉา ตวาป อาปตต เทเสตพพา ฯ อททสส กต ห ตวา ภ ชโต จ อาปตต ฯ อกปปยมส อชานตวา ภ ชนตสสาป อาปตตเยว ฯ ตสมา อาปตตภรเกน รป สลลกเขนเตนาป ปจฉตวาว มส ปฏคคเหตพพ ฯ ปรโภคกาเล ปจฉตวา ปรภ ชสสามต คเหตวา ปจฉตวาว ปรภ ชตพพ ฯ กสมา ฯ ทว เยยตตา ฯ อจฉมส ห สกรมสสทส โหต ฯ ทปมสาทน มคมสาทสทสาน ฯ ตสมา ปจฉตวา คหณเมว วตตนต วทนต ฯ หฏโ อทคโคต ตฏโ เจว อนนตกายจตโต จ หตวา ฯ โส กร ภควา อมาน ป จ วตถน น อนชานาต อทาน สกกสสาม สงฆเภท กาตนต โกกาลกสส องคตาการ ทสเสตวา ยถา วส วา ขาทตวา รชชยา วา อพพนธตวา สตถ วา อาหรตวา มรตกาโม ปรโส วสาทส อ ตร ลภตวา ตปปจจยา อาสนนมป มรณทกข อชานนโต หฏโ อทคโค โหต เอวเมว สงฆเภทปจจยา อาสนนมป อวจมห นพพตตตวา ปฏสเวทนย ทกข อชานนโต ลทโธ ทาน เม สงฆเภทสส อปาโยต หฏโ อทคโค สปรโส อฏายาสนา เตเนว หฏภาเวน ภควนต


อภวาเทตวา ปทกขณ กตวา ปกกาม ฯ เต มย อเมห ป จห วตถห สมาทาย วตตามาต เอตถ ปน อมาน ป จ วตถนต วตตพเพป เต มย อเมห ป จห วตถห ชน ส าเปสสามาต อภณหวตกกวเสน วภตตวปลลาส อสลลกเขตวา อภณหปร- วตกกานรปเมว เต มย อเมห ป จห วตถหต อาห ยถาต วกขตตจตโต ฯ ธตา สลเลขวตตโนต ยา ปฏปทา กเลเส ธนาต ตาย สมนนาคตตตา ธตา ฯ ยา จ กเลเส สลเลขต สา เอเตส วตตต สลเลขวตตโน ฯ พาหลลโกต จวราทน ปจจยาน พหลภาโว พาหลล ฯ พาหลลมสส อตถ ตสม วา พาหลเล นยตโต โตต พาหลลโก ฯ พาหลลาย เจเตตต พาหลลตถาย เจเตต กปเปต ปกปเปต ฯ กถนนาม มยห จ สาวกาน จ เม จวราทพหลภาโว ภเวยยาต เอว อสสกกมาปนโนต อธปปาโย ฯ จกกเภทายาต อาณาเภทาย ฯ ธมม กถ กตวาต ขนธเก วตตนเยน อล เทวทตต มา เต รจ สงฆเภโท ครโก โข เทวทตต สงฆเภโท โย โข เทวทตต สมคค สงฆ ภนทต กปปฏ ย๑ กพพส ปสวต กปป นรยมห ปจจต โย จ โข เทวทตต ภนน สงฆ สมคค กโรต พรหมป ปสวต กปป สคคมห โมทตตเอวมาทก๒ อเนกปปการ เทวทตตสส จ ภกขน จ ตทนจฉวก ตทนโลมก ธมมกถ กตวา ฯ สมคคสสาต สหตสส จตเตน จ สรเรน จ อวยตตสสาต อตโถ ฯ ปทภาชเนป ห อยเมว อตโถ ทสสโต ฯ สมานสวาสโกต ๑. กปปฏ ตกนต ปาล ฯ ๒. ว. จลลวคค. ๗/๑๙๔ ฯ


ห วทตา จตเตน อวโยโค ทสสโต โหต ฯ สมานสมาย โตต วทตา สรเรน ฯ กถ ฯ สมานสวาสโก ห ลทธนา นานาสวาสเกน วา กมมนา นานาสวาสเกน วา วรหโต สมจตตตาย จตเตน อวยตโต โหต สมานสมาย โต กายสามคคทานโต สรเรน อวยตโต ฯ เภทนสวตตนก วา อธกรณนต เภทนส สงเฆเภทสส อตถาย สวตตนก การณ ฯ อมสม ห โอกาเส กามเหต กามนทาน กามาธกรณนตอาทส๑ วย การณ อธกรณนต อธปเปต ฯ ต จ ยสมา อฏารสวธ โหต ตสมา ปทภาชเน อฏารส เภทกร- วตถนต วตต ฯ ตาน ปน อธปาล ภกข อธมม ธมโมต๒ ทเปตต- อาทนา นเยน ขนธเก อาคตาน ฯ ตสมา ตตเถว เนส อตถ วณณยสสาม ฯ โยป จาย อมาน วตถน นสสาย อปเรหป กมเมน อทเทเสน โวหาเรน อนสสาวนาย สลากคคาเหนาต ป จห การเณห สงฆเภโท โหต ตมป อาคตฏาเนเยว ปกาสยสสาม ฯ สงเขปโต ปน เภทนสวตตนก วา อธกรณ สมาทายาต เอตถ สงฆเภทสส อตถาย สวตตนก สงฆเภทนปผตตสมตถ การณ คเหตวาต เอวมตโถ เวทตพโพ ฯ ปคคยหาต ปคคหต อพภสสต ปากฏ กตวา ฯ ตฏเยยาต ยถาสมาทนน ยถาปคคหตเมว กตวา อจเฉยย ฯ ยสมา ปน เอว ปคคยหตา ตฏตา จ ต ทปต เจว อปฏนสสฏ จ โหต ตสมา ปทภาชเน ทเปยยาต จ น ปฏนสสชเชยยาต จ วตต ฯ ภกขห เอวมสส วจนโยต อ เห ลชชห ภกขห เอว วตตพโพ ภเวยย ฯ ปทภาชเน จสส เย ปสสนตต เย สมมขา ปคคยห ตฏนต ๑. ส. ส. ๑๕/๑๐๘. ๒. ว. ปรวาร. ๘/๔๙๘.


ปสสนต ฯ เย สณนตต เยป อสกสม นาม วหาเร ภกข เภทนสวต- ตนก อธกรณ สมาทาย ปคคยห ตฏนตต สณนต ฯ สเมตายสมา สงเฆนาต อายสมา สงเฆน สทธ สเมต สมาคจฉต เอกลทธโก โหตต อตโถ ฯ กการณา ฯ สมคโค ห สงโฆ สมโมทมาโน อววทมาโน เอกทเทโส ผาสวหรตต ฯ ตตถ สมโมทมาโนต อ ม สมปตตยา สฏ โมทมาโน ฯ อววทมาโนต อย ธมโม นาย ธมโมต เอว น ววทมาโน ฯ เอโก อทเทโส อสสาต เอกท- เทโส ฯ เอกโต ปวตตปาฏโมกขทเทโส น วสนต อตโถ ฯ ผาส- วหรตต สข วหรต ฯ อจเจต กสลนต เอต ปฏนสสชชน กสล เขม โสตถภาโว ตสส ภกขโน ฯ โน เจ ปฏนสสชชต อาปตต ทก- กฏสสาต ตกขตต วตตสส อปฏนสสชชโต ทกกฏ ฯ สตวา น วทนต อาปตต ทกกฏสสาต เย สตวา น วทนต เตสมป ทกกฏ ฯ กวทเร สตวา อวทนตาน ทกกฏ ฯ เอกวหาเร ตาว วตตพพ นตถ ฯ อฏกถาย ปน วตต สมนตา อฑฒโยชเน ภกขน ภาโร ฯ ทต วา ปณณ วา เปเสตวา วทโตป อาปตตโมกโข นตถ ฯ สยเมว คนตวา ครโก อาวโส สงฆเภโท มา สงฆเภทาย ปรกกมต วาเรตพโพ ฯ ปโหนเตน ปน ทรมป คนตพพ ฯ อคลานาน ห ทเรป ภาโรเยว ฯ อทาน เอว จ โส ภกข ภกขห วจจมาโนต- อาทส อตถมตตเมว ทสเสต โส ภกข สงฆมชฌมป อากฑฒตวา วตตพโพต อาทมาห ฯ ตตถ สงฆมชฌมป อากฑฒตวาต สเจ ปรมนเยน วจจมาโน น ปฏนสสชชต หตเถส จ ปาเทส จ


คเหตวาป สงฆมชฌ อากฑฒตวา ปนป มา อายสมาต อาทนา นเยน ตกขตต วตตพโพ ฯ ยาวตตย สมนภาสตพโพต ยาวตตย สมนภาสน ตาว สมนภาสตพโพ ฯ ตห สมนภาสนกมมวาจาห กมม กาตพพนต วตต โหต ฯ ปทภาชเน ปนสส อตถเมว คเหตวา สมนภาสนวธ ทสเสต โส ภกข สมนภาสตพโพ เอว จ ปน ภกขเว สมนภาสตพโพต อาท วตต ฯ ตตถ ตตยา ทกกฏ ทวห กมมวาจาห ถลลจจยา ปฏปปสสมภนตต ย ตตปรโยสาเน ทกกฏ อาปนโน เย จ ทวห กมมวาจาห ถลลจจเย ตา ตสโสป อาปตตโย ยสส นกขมต โส ภาเสยยาต เอว ยการปปตตมตตาย ตตยกมมวาจาย ปฏปปสสมภนต สงฆาทเสเส- เยว ตฏต ฯ ก อาปนนา อาปตตโย ปฏปปสสมภนต อนาปนนาต ฯ มหาสมตเถโร ตาว วทต โย อวสาเน น ปฏนสสชชต โส ตา อาปตตโย น อาปชชต ตสมา อนาปนนา ปฏปปสสมภนตต ฯ มหาปทมตเถโร ปน ลงคปรวตเตน อสาธารณาปตตโย วย อาปนนา ปฏปปสสมภนต อนาปนนาน ก ปฏปปสสทธยาต อาห ฯ ธมมกมเม ธมมกมมส ต ต เจ สมนภาสนกมม ธมมกมม โหต ตสม ธมมกมมส ต อตโถ ฯ เอส นโย สพพตถ ฯ อธ ส า น รกขต กมมสส ธมม- กตตา เอว อปฏนสสชชนโต อาปชชต ฯ อสมนภาสนตสสาต อสมนภาสยมานสส อปฏนสสชชนตสสาป สงฆาทเสเสน อนาปตต ฯ ปฏนสสชชนตสสาต ตตโต ปพเพ วา ตตกขเณ วา ตต-


ปรโยสาเน วา ปมาย วา อนสสาวนาย ทตยาย วา ตตยาย วา ยาว ยการ น สมปาปณาต ตาว ปฏนสสชชนตสส สงฆาท- เสเสน อนาปตต ฯ อาทกมมกสสาต เอตถ ปน เทวทตโต สมคคสส สงฆสส เภทาย ปรกกม ตสม วตถสมนต๑ ปรวาเร อาคตตตา เทวทตโต อาทกมมโก ฯ โส จ โข สงฆเภทาย ปรกกมนสเสว น อปฏนสสชชนสส ฯ น ห ตสส ต กมม กต ฯ กถ จท ชานตพพนต เจ ฯ สตตโต ฯ ยถา ห อรฏโ ภกข คทธวาธ- ปพโพ ยาวตตย [๒] สมนภาสนาย น ปฏนสสชช ตสม วตถสมนต๓ ปรวาเร อาคตตตา อรฏสส กมม กตนต ป ายต น ตถา เทวทตตสส ฯ อถาปสส กเตน ภวตพพนต โกจ อตตโน รจมตเตเนว วเทยย ตถาป อปฏนสสชชเน อาทกมมกสส อนาปตต นาม นตถ ฯ น ห ป ตตสกขาปท วตกกมนตสส อ ตร อททสส อน าตโต อนาปตต นาม ทสสต ฯ ยมป อรฏ- สกขาปทสส อนาปตตย อาทกมมกสสาต โปตถเกส ลขต ต ปมาทลขต ฯ ปมาทลขตภาโว จสส ปม อรฏโ ภกข๔ โจเทตพโพ โจเทตวา สาเรตพโพ สาเรตวา อาปตต อาโรเปตพพาต๕ เอว กมมกขนธเก อาปตตอาโรปนวจนโต เวทตพโพ ฯ อต เภทาย ปรกกมเน อาทกมมกสส เทวทตตสส ยสมา ต กมม น กต ตสมา สา อาปตตเยว น ชาตา สกขาปท ปน ต อารพภ ป ตตนต กตวา อาทกมมโกต วตโต ฯ อต อาปตตยา อภาวโตเยวสส อนาปตต วตตา ฯ สา ปเนสา ก จาป อาสมน- ๑. ๓. ว. ปรวาร. ๘/๑๒ ๕๓. ๒. ปาลย [เอตถนตเร] ปาปก ทฏ นต ปาทวย ทสสต ฯ ๔.๕. ว. จลลวคค. ๖/๑๑๐. [เอตถนตเร] คนธพาธปพโพต ปท ทสสต ฯ


ภาสนตสสาต อมนาว สทธา ฯ ยสมา ปน อสมนภาสนโต นาม ยสส เกวล สมนภาสน น กโรต โส วจจต น อาทกมมโก อย จ เทวทตโต อาทกมมโกเยว ตสมา อาทกมมกสสาต วตต ฯ เอเตนปาเยน เปตวา อรฏสกขาปท สพพสมนภาสนาส วนจฉโย เวทตพโพ ฯ เสส สพพตถ อตตานเมว ฯ สมฏานาทส ตวงคก เอกสมฏาน สมนภาสนสมฏาน นาเมต กายวาจาจตตโต สมฏาต ปฏนสสชชามต กายวการ วา วจเภท วา อกโรนตสเสว ปน อาปชชนโต อกรยา ส า- วโมกข สจตตก โลกวชช กายกมม วจกมม อกสลจตต ทกขเวทนนต ฯ ปมสงฆเภทสกขาปทวณณนา นฏ ตา ฯ เตน สมเยน พทโธ ภควาต ทตยสงฆเภทสกขาปท ฯ ตตถ อนวตตกาต ตสส ทฏ ขนตรจคคหเณน อนปฏปชชนกา ฯ วคค อสามคคปกขยวจน วทนตต วคควาทกา ฯ ปทภาชเน ปน ตสส วณณนาย ปกขาย ตา โหนตต วตต ฯ ตสส สงฆเภทาย ปรกกมนตสส วณณนตถาย จ ปกขวฑฒอตถาย จ ตาต อตโถ ฯ เยห วคควาทกา เต นยเมน อทสา โหนต ตสมา เอต วตต ฯ ยสมา ปน ตณณ อทธ กมมารหา น โหนต น ห สงโฆ สงฆสส กมม กโรต ตสมา เอโก วา เทว วา ตโย วาต วตต ฯ ชานาต โนต อมหาก ฉนทาทนป ชานาต ฯ ภาสตต เอว กโรมาต อมเหห สทธ ภาสต ฯ อมหากเปต


ขมตต ย โส กโรต เอต อมหากป รจจต ฯ สเมตายส- มนตาน สงเฆนาต อายสมนตาน จตต สงเฆน สทธ สเมต สมาคจฉต เอกภาว ยาตต วตต โหต ฯ เสสเมตถ ปมสกขาปเท วตตนยตตา อตตานตถตตา จ ปากฏเมว ฯ สมฏานาทนป ปมสกขาปทสทสาเนวาต ฯ ทตยสงฆเภทสกขาปทวณณนา นฏ ตา ฯ เตน สมเยน พทโธ ภควาต ทพพจสกขาปท ฯ ตตถ อนาจาร อาจรตต อเนกปปการ กายวจทวารวตกกม กโรต ฯ ก นโข นามาต วมภนวจนเมต ฯ อห โข นามาต อกกสวจน ฯ ตมเห วเทยยนต อท กโรถ อท มา กโรถาต อห ตมเห วตต อรหามต ทสเสต ฯ กสมา อต เจ ฯ ยสมา อมหาก พทโธ ภควา กณก อารยห มยา สทธ นกขมตวา ปพพชโตต เอวมาทมตถ สนธายาห ฯ อมหาก ธมโมต วตวา ปน อตตโน สนตกภาเว ยตต ทสเสนโต อมหาก อยยปตเตน อย ธมโม อภสมโตต อาห ฯ ยสมา อมหาก อยยปตเตน จตสจจธมโม ปฏวทโธ ตสมา ธมโมป อมหากนต วตต โหต ฯ สงฆ ปน อตตโน เวรปกเข ต ม มาโน อมหาก สงโฆต น วทต ฯ อปม ปน วตวา สงฆ อปสาเทตกาโม เสยยถาป นามาต อาทมาห ฯ ตณกฏปณณสฏนต ตตถ ตตถ ปตตปตต ตณกฏปณณ ฯ อถวา ตณ จ นสสารก ลหก กฏ จาต ตณกฏ ฯ ปณณสฏนต ปราณปณณ ฯ อสสาเทยยาต


ราส กเรยย ฯ ปพพเตยยาต ปพพตปปภวา ฯ สา ห สฆโสตา โหต ตสมา ตเมว คณหาต ฯ สงขเสวาลปณกนต เอตถ สงโขต ทฆมลโก ปณณเสวาโล วจจต ฯ เสวาโลต นลเสวาโล ฯ อวเสโส อทกปปปฏกตลพชกาท สพโพป ปณโกต สงข คจฉต ฯ เอกโต อสสาทตาต เอกฏาเน เกนาป สมปณฑตา ราสกตาต ทสเสต ฯ ทพพจชาตโกต ทพพจภาโว ฯ วตต อสกกเณยโยต อตโถ ฯ ปทภาชเนปสส ทพพโจต ทกเขน กจเฉน โอวทตพโพ ฯ น สกกา สเขน วตตนต อตโถ ฯ โทวจสสกรเณหตพ ทพพจ- ภาวกรณเยห ฯ เย จ ธมมา ทพพจ ปคคล กโรนต เตห สมนนา- คโตต อตโถ ฯ เต ปน กตเม จ อาวโส โทวจสสกรณา ธมมา อธ อาวโส๑ ภกข ปาปจโฉ โหตต อาทนา นเยน ปฏปาฏยา อนมานสตเต อาคตา ปาปจฉตา อตตกกสกปรวมภกตา โกธนตา โกธเหต อปนาหตา โกธเหต อภสงคตา โกธเหต โกธสามนต- วาจานจฉารณตา โจทก ปฏปผรณตา โจทก อปสาทนตา โจทกสส ปจจาโรปนตา อ เน ปฏจรณตา อปทาเนน นสมปายนตา มกขปลาสตา อสสกมจฉรตา สมายาวตา ถทธาตมานตา สนทฏ ปรามาสอาธานคคาหทปปฏนสสคคตาต เอกนวสต๒) ธมมา เวทตพพา ฯ โอวาท น สหต นกขมตต อกขโม ฯ ๑. สตเต อธาวโสต ทสสต ม. ม. ๑๒/๑๘๙ ฯ ๒. อเม จ โทวจสสกรณา ธมมา สตเต โสฬสวธา วภตตา ทส เอกกาน ป จ ทกาน เอก ตกนต ฯ


ยถานสฏ อปฏปชชนโต ปทกขเณน อนสาสน น คณหาตต อปปทกขณคคาห อนสาสน ฯ อทเทสปรยาปนเนสต อทเทเส ปรยาปนเนส อนโตคเธส ฯ ยสส สยา อาปตต โส อาวกเรยยาต เอว สงคหตตตา อนโตปาฏโมกขสส วตตมาเนสต อตโถ ฯ สหธมมก วจจมาโนต สหธมมเกน วจจมาโน ฯ กรณตเถ อปโยควจน ฯ ป จห สหธมมเกห สกขตพพตตา เตส วา สนตกตตา สห- ธมมกนต ลทธนาเมน พทธปป ตเตน สกขาปเทน วจจมาโนต อตโถ ฯ วรมถายสมนโต มม วจนายาต เยน วจเนน ม วทถ ตโต มม วจนโต วรมถ ฯ มา ม ต วจน วทถาต วตต โหต ฯ วเทต สหธมเมนาต สหธมมเกน สกขาปเทน สหธมเมน วา อ เนป ปาสาทกภาวสวตตนเกน วจเนน วทต ฯ ยททนต วฑฒการณนทสสนตเถ นปาโต ฯ เตน ย อท อ ม สส หตวจน อาปตตโต วฏาปน จ เตน อ ม วจเนน อ ม วฏาปเนน จ สวฑฒา ปรสาต เอว ปรสาย วฑฒการณ ทสสต โหต ฯ เสส สพพตถ อตตานเมว ฯ สมฏานาทนป ปมสงฆเภทสทสาเนวาต ฯ ทพพจสกขาปทวณณนา นฏ ตา ฯ เตน สมเยน พทโธ ภควาต กลทสกสกขาปท ฯ ตตถ อสสชปนพพสกา นามาต อสสช เจว ปนพพสโก จ ฯ กฏา- ครสมนต เอวนามเก ชนปเท ฯ อาวาสกา โหนตต เอตถ อาวาโส เอเตส อตถต อาวาสกา ฯ อาวาโสต วหาโร วจจต ฯ โส


เยส อายตโต นวกมมกรณปราณปฏสงขรณาทภารหารตาย เต อาวาสกา ฯ เย ปน เกวล วหาเร วสนต เต เนวาสกา วจจนต ฯ อเม อาวาสกา อเหส ฯ อลชชโน ปาปภกขต นลลชชา ลามกภกข ฯ เต ห ฉพพคคยาน เชฏฉพพคคยา ฯ สาวตถย กร ฉ ชนา สหายกา กสกมมาทน ทกกราน หนท มย สมมา ปพพชาม ปพพชนเตห จ อปปนเน กจเจ นตถรณกฏาเน ปพพชต วฏฏตต สมมนตยตวา ทวนน อคคสาวกาน สนตเก ปพพชส ฯ เต ป จวสสา หตวา มาตก ปคณ กตวา มนตยส ชนปโท นาม กทาจ สภกโข โหต กทาจ ทพภกโข มย มา เอกฏาเน วสมหา ตส าเนส วสามาต ฯ ตโต ปณฑกโลหตเก อาหส อาวโส สาวตถ นาม สตตป าสาย กลสตสหสเสห อชฌาวฏา อสตคามสหสสปฏมณฑตาน ตโยชน สตกาน ทวนน กาสโกสลรฏาน อายมขภตา ตตถ ตมเห ธรฏาเนเยว ปรเวณาน กาเรตวา อมพปนสนาฬเกราทน โรเปตวา ปปเผห ผเลห จ กลาน สงคณหนตา กลทารเก ปพพาเชตวา ปรส วฑเฒถาต ฯ เมตตยภมมชเก อาหส อาวโส ราชคหนนาม อฏารสห มนสสโกฏห อชฌาวฏ อสตคามสหสสปฏมณฑตาน ตโยชนสตกาน ทวนน องคมคธรฏาน อายมขภต ตตถ ตมเห ธรฏาเนเยว ฯเปฯ ปรส วฑเฒถาต ฯ อสสสปนพพสเก อาหส อาวโส กฏาคร นาม ทวห เมเฆห อนคคหโต ตณ สสสาน ปสวต ตตถ ตมเห ธรฏาเนเยว ปรเวณาน กาเรตวา ฯเปฯ


ปรส วฑเฒถาต ฯ เต ตถา อกส ฯ เตส เอกเมกสส ปกขสส ป จ ป จ ภกขสตาน ปรวาราน๑ ฯ เอว สมธก ทยฑฒภกข- สหสส โหต ฯ ตตถ ปณฑกโลหตกา สปรวารา สลวนตา ว ภควตา สทธ ชนปทจารก จรนต ฯ เต อกตวตถ น อปปาเทนต ป ตตสกขาปท ปน มททนต ฯ อตเร สพเพ อลชชโน อกตวตถ จ อปปาเทนต ป ตตสกขาปท จ มททนต ฯ เตน วตต อลชชโน ปาปภกขต ฯ เอวรปนต เอวชาตก ฯ อนาจาร อาจรนตต อนาจรตพพ อาจรนต อกาตพพ กโรนต ฯ มาลา- วจฉนต ตรณปปผรกข ฯ ตรณกา ห ปปผรกขาป ปปผคจฉาป มาลาวจฉาเตวว วจจนต ฯ เต จ อเนกปปการ มาลาวจฉ สยมป โรเปนต อ เหป โรปาเปนต ฯ เตน วตต มาลาวจฉ โรเปนตป โรปาเปนตปต ฯ ส จนตต สยเมว อทเกน ส จนต ฯ ส จาเปนตต อ เนาป ส จาเปนต ฯ เอตถ ปน อกปปยโวหาโร กปปยโวหาโร ปรยาโย โอภาโส นมตตกมมนต อมาน ป จ ชานตพพาน ฯ ตตถ อกปปยโวหาโร นาม อลลหรตาน โกฏฏน โกฏฏาปน อาวาฏสส ขนน ขนาปน มาลาวจฉสส โรปน โรปาปน อาลยา พนธน พนธาปน อทกสส เสจน เสจาปน มาตกาย สมมขากรณ กปปยอทกส จน หตถมข- ปาทโธวนนหาโนทกาส จนนต ฯ กปปยโวหาโรนาม อม รกข ชาน อม อาวาฏ ชาน อม มาลาวจฉ ชาน เอตถ อทก ๑. ปรวาโร.


ชานาต วจน สกขมาตกาย อชกรณ จ ฯ ปรยาโย นาม ปณฑเตน มาลาวจฉาทโย โรปาเปตพพา น จรสเสว อปการาย สวตตนตต อาทวจน ฯ โอภาโส นาม กททาลขนตตาทน จ มาลาวจเฉ จ คเหตวา าน ฯ เอว ต ห สามเณราทโย ทสวา เถโร การาเปตกาโมต อาคนตวา กโรนต ฯ นมตต- กมมนนาม กททาลขนตตวาสผรสอทกภาชนาน อาหรตวา สมเป ปน ฯ อมาน ป จป กลสงคหตถาย โรปเน น วฏฏนต ฯ ผลปรโภคตถาย กปปยากปปยโวหารทวยเมว น วฏฏต อตรตตย วฏฏต ฯ มหาปจจรย ปน กปปยโวหาโรป วฏฏต ย จ อตตโน ปรโภคตถาย วฏฏต ต อ สส ปคคลสส วา สงฆสส วา เจตยสส วา อตถาย วฏฏตต วตต ฯ อารามตถาย ปน วนตถาย ฉายตถาย จ อกปปยโวหารมตตเมว น วฏฏต เสส วฏฏต ฯ น เกวล จ เสส ยงก จ มาตกป อชช กาต กปปย- อทก ส จต นหานโกฏก กตวา นหายต หตถปาทมขโธวน- อทกาน จ ตตถ ฉฑเฑตมป วฏฏต ฯ มหาปจจรย ปน กรนทย จ กปปยปวย สย โรเปตตป วฏฏตต วตต ฯ อารามาท- อตถาย ปน โรปตสส โรปาปตสส วา ผล ปรภ ชตมป วฏฏต ฯ โอจนเน โอจนาปเน ปกตยาป ปาจตตย ฯ กลทสกตถาย ปน ปาจตตย เจว ทกกฏ จ ฯ คณนาทส อรจฉทปรโยสาเนส กลทสกตถาย วา อ ถา วา กโรนตสส ทกกฏเมว ฯ กสมา ฯ อนาจารตตา ปาปสมาจาโรต เอตถ วตตปาปสมาจารตตา จ ฯ


อารามาทอตถาย รกขโรปเน วย วตถปชนตถาย กสมา น อนาปตตต เจ ฯ อนาปตตเยว ฯ ยถา ห ตตถ กปปยโวหาเรน จ ปรยายาทห จ อนาปตต ตถา วตถปชนตถาย อนาปตตเยว ฯ นน จ ตตถ กปปยปวย สย โรเปตมป วฏฏตต ฯ วตต น ปน มหาอฏกถาย ฯ อถาป ม เยยาส อตราส วตตมป ปมาณ มหาอฏกถาย จ กปปยอทกาเสจน วตต ต กถนต ตมป น วรชฌต ฯ ตตร ห อวเสเสน รกข โรเปนตป โรปาเปนตป ส จนตป ส จาเปนตปต วตตพเพ มาลาวจฉนต วทนโต าเปต กลสงคหตถาย ปปผผลปคเมว สนธาเยต วตต อ ตร ปน ปรยาโย อตถต ตสมา ตตถ ปรยาย อธ ปรยายาภาว ตวา ย อฏกถาส วตต ต สวตตเมว ฯ วตต เจต พทเธน ธมโม วนโย จ วตโต โย ตสส ปตเตห ตเถว าโต โส เยห เตส มตมจจชนตา ยสมา ปเร อฏกถา อกส ตสมา ห ย อฏกถาส วตต ต วชชยตวาน ปมาทเลข สพพมป สกขาส สคารวาน ยสมา ปมาณ อธ ปณฑตานนต๑ ฯ สพพ วตตนเยน เวทตพพ ฯ ตตถ สยา ยท วตถปชนตถาย คณนาทส อาปตต หรณาทส กสมา อนาปตตต ฯ กลตถ- ๑. สมนต. ปม. ๓.


อาทน อตถาย หรณโต ฯ หรณาธกาเร ห วเสเสตวา เต กลตถนนต อาท วตต ฯ ตสมา พทธาทน อตถาย หรนตสส อนาปตต ฯ ตตถ เอกโต วณฏกนต ปปผาน วณเฏ เอกโต กตวา กตมาล ฯ อภโต วณฏกนต อโภห ปสเสห ปปผวณเฏ กตวา กตมาล ฯ ม ชรกนต อาทส ปน ม ชร วย กตา ปปผวกต ม ชรกาต วจจต ฯ วธตกาต สจยา วา สลากาย วา สนทวารปปผาทน วชฌตวา กตา ฯ วฏสโกต วตสโก ฯ อาเวฬาต กณณกา ฯ อรจฉโทต หารสทส อเร ปนปปผทาม ฯ อย ตาว เอตถ ปทวณณนา ฯ อย ปน อาทโต ปฏาย วตถาเรน อาปตตวนจฉโย ฯ กลทสนตถาย อกปปยปวย มาลาวจฉ โรเปนตสส ปาจตตย เจว ทกกฏ จ ฯ ตถา อกปปยโวหาเรน โรปาเปนตสส ฯ กปป- ยปวย โรปเนป โรปาปเนป ทกกฏเมว ฯ อภยตราป สก อาณตตยา พหนมป โรปาปเน เอกเมวสส ปาจตตย ทกกฏ วา สทธทกกฏ วา โหต ฯ ปรโภคตถาย กปปยภมย วา อกปปยภมย วา กปปยโวหาเรน โรปาปเน อนาปตต ฯ อารามาท- อตถายป อกปปยปวย โรเปนตสส วา อกปปยวจเนน โรปาเปน- ตสส วา ปาจตตย ฯ อย ปน นโย มหาอฏกถาย น สฏ วภตโต มหาปจจรย วภตโตต ฯ ส จนส จาปเน ปน อกปปย- อทเกน สพพตถ ปาจตตย ฯ กลทสนปรโภคตถาย ทกกฏมป ฯ


กปปเยน เตสเยว ปน ทวนนมตถาย ทกกฏ ฯ ปรโภคตถาย เจตถ กปปยโวหาเรน ส จาปเน อนาปตต ฯ อาปตตฏาเน ปน ธาโรปจเฉทวเสน ปโยคพหลตาย อาปตตพหลตา เวทตพพา ฯ กลทสนตถาย โอจนเน ปปผคณนาย ทกกฏปาจตตยาน ฯ อ ตถ ปาจตตยาเนว ฯ พหน ปน ปปผาน เอกปปโยเคน โอจนนโต ปโยควเสน กาเรตพโพ ฯ โอจนาปเน กลทสนตถาย สก อาณตโต พหมป โอจนาต เอกเมวสส ปาจตตยทกกฏ ฯ อ ตร ปาจตตยเมว ฯ คณนาทส สพพาป ฉ ปปผวกตโย เวทตพพา คณ ม โคปปม เวธม เว ม ปรม วายมนต ฯ ตตถ คณ มน- นาม สทณฑเกส วา อปปลปทมาทส อ เส วา ทฆวณเฏส ปปเผส ทฏพพ ฯ ทณฑเกน วา ทณฑก วณเฏน วา วณฏ คณ ตวา กตเมว ห คณ ม ฯ ตป ภกขสส วา ภกขนยา วา กาตตป อกปปยวจเนน การาเปตมป น วฏฏต ฯ เอว ชาน เอว กโต โสเภยย ยถา เอตาน ปปผาน น วกรยนต ตถา กโรหต อาทนา ปน กปปยวจเนน การาเปต วฏฏต ฯ โคปปม นาม สตเตน วา วากาทห วา วสสกปปผาทน เอกโตวณฏกอภโต- วณฏกมาลาวเสน โคปปน ฯ วาก วา รชชช วา ทวคณ กตวา ตตถ อวณฏกาทน จ ปปผาน ปเวเสตวา ปฏปาฏยา พนธนต เอตมป โคปปมเมว ฯ สพพ ปรมนเยเนว น วฏฏต ฯ เวธม นาม สวณฏกาน วสสกปปผาทน วณเฏส อวณฏกาน วา พกลปปผาทน อนโตฉทเทส ตาลหราทห วนวชฌตวา อาวนนต


เอต เวธมนนาม ฯ ตมป ปรมนเยเนว น วฏฏต ฯ เกจ ปน กทลกขนธมห กณฏเก วา ตาลหราทน วา ปเวเสตวา ตตถ ปปผาน วชฌตวา เปนต ฯ เกจ กณฏกสาขาส ฯ เกจ ปปผจฉตตปปผกฏาคารกรณตถ ฉตเต จ ภตตย จ ปเวเสตวา ปตกณฏเกส ฯ เกจ ธมมาสนวตาเน พทธกณฏเกส ฯ เกจ กณณการปปผาทน สลากาห วชฌนต ฉตตาตจฉตต วย จ กโรนต ฯ ต อตอฬารกเมว ฯ ปปผวชฌนตถ ปน ธมมาสน วตาเน กณฏกมป พนธต กณฏกาทห วา เอกปปผมป วชฌต ปปเผเยว วา ปปผ ปเวเสต น วฏฏต ฯ ชาลวตาน เวทกา- นาคทนตก ปปผปฏจฉก ตาลปณณ คฬกาทน ปน ฉทเทส อโสก- ปณฑยา วา อนตเรส ปปผาน ปเวเสต น โทโส ฯ นเหต เวธม โหต ฯ ธมมรชชยมป เอเสว นโย ฯ เว มนนาม ปปผ- ทามปปผหตถเกส ทฏพพ ฯ เกจ ห มตถกทาม กโรนตา เหฏา ฆฏกาการ ทสเสต ปปเผห เวเนต ฯ เกจ อฏฏ วา ทสทส วา อปปลปปผาทน สตเตน วา วาเกน วา ทณฑเกส พนธตวา อปปลหตถเก ปทมหตถเก วา กโรนต ฯ ต สพพ ปรมนเยเนว น วฏฏต ฯ สามเณเรห อปปาเฏตวา ถเล ปตอปปลาทน กาสาเวน ภณฑกมป พนธต น วฏฏต ฯ เตสเยว ปน วาเกน วา ทณฑเกน วา พนธต อสภณฑก วา กาต วฏฏต ฯ อสภณฑกา นาม ขนเธ ปตกาสาวสส อโภ อนเต อาหรตวา คณฑ กตวา ตสม ปสพพเก วย ปปผาน


ปกขปนต อย วจจต อสภณฑกา ฯ เอต กาต วฏฏต ฯ ทณฑเกห ปทมนปณณ วชฌตวา อปปลาทน ปณเณน เวเตวา คณหนต ฯ ตตราป ปปผาน อปร ปทมนปณณเมว พนธต วฏฏต เหฏา ทณฑโก๑ ปน พนธต น วฏฏต ฯ ปรม นาม มาลาคเณ จ ปปผปเฏ จ ทฏพพ ฯ โย ห มาลาคเณน เจตย วา โพธ วา เวทก วา ปรกขปนโต ปน อาเนตวา ปรม าน อตกกาเมต เอตตาวตาป ปรมนนาม โหต ฯ โก ปน วาโท อเนกกขตต ปรกขปนตสส ฯ นาคทนตกนตเรห ปเวเสตวา หรนโต โอลมพก กตวา ปน นาคทนตก ปรกขปต เอตมป ปรมนนาม ฯ นาคทนตเก ปน ปปผวลย ปเวเสต วฏฏต ฯ มาลาคเณห ปปผปฏ กโรนต ฯ ตตราป เอกเมว มาลาคณ หรต วฏฏต ฯ ปน ปจจาหรโต ปรมเมว โหต ฯ ต สพพ ปรมนเยเนว น วฏฏต ฯ มาลาคเณห ปน พหหป กต ปปผทาม ลภตวา อาสน- มตถกาทส พนธต วฏฏต ฯ อตทฆ ปน มาลาคณ เอกวาร หรตวา ปรกขปตวา วา ปน อ สส ภกขโน ทาต วฏฏต ฯ เตนาป ตเถว กาต วฏฏต ฯ วายมนนาม ปปผชาลปปผปฏปปผรเปส ทฏพพ ฯ เจตเยป ปปผชาล กโรนตสส เอกเมกมห๒ ชาลจฉททเก ทกกฏ ฯ ภตตจฉตตโพธตถมภาทส เอเสว นโย ฯ ปปผปฏ ปน ปเรห ปรตมป วายต น ลพภต ฯ โคปปมปปเผเหว หตถอสสาทรปกาน กโรนต ฯ ตานป วายมฏาเน ตฏนต ฯ ปรมนเยเนว สพพ ๑. ทณฑก. ๒. เอเกกมห.


น วฏฏต ฯ อ เห กตปรจเฉเท ปน ปปผาน เปนเตน หตถอสสาทรปกมป กาต วฏฏต ฯ มหาปจจรย ปน กลมพเกน อฑฒจนทเกน จ สทธ อฏ ปปผวกตโย วตตา ฯ ตตถ กลมพโกต อฑฒจนทกนตเร ฆฏกทามโอลมพโก วตโต ฯ อฑฒจนทโกต อฑฒจนทากาเรน มาลาคณปรกเขโป กโต ฯ ตทภยมป ปรเมเยว ปวฏ ฯ กรนทย ปน เทว ตโย มาลาคเณ เอกโต กตวา ปปผทามกรณมป วายมเยวาต วตต ฯ ตมป อธ ปรมฏาเนเยว ปวฏ ฯ น เกวล จ ปปผคฬทามเมว ปฏมยทามมป เคณฑปปผทามมป กรนทย วตต ขรปตตทามมป สกขาปทสส สาธารณตตา ภกขนมป ภกขนนมป เนว กาต น การาเปต วฏฏต ฯ ปชานมตต ปน กปปยวจน สพพตถ วตต วฏฏต ฯ ปรยายโอภาสนมตตกมมาน วฏฏนตเยวาต ฯ ตวฏเฏนตต นปชชนต ฯ ลาเสนตต ปตยา อปปลวมานา วย อฏหตวา ลาสยนาฏก นาเฏนต เรวก เทนต ฯ นจจนตยาป นจจนตต ยทา นาฏกตถ นจจต ตทา เตป ตสสา ปรโต วา ปจฉโต วา คจฉนตา นจจนต ฯ นจจนตยาป คายนตต ยทา สา นจจต ตทา นจจานรป คายนต ฯ เอส นโย สพพตถ ฯ อฏปเทป กฬนตต อฏปทผลเก ชต กฬนต ฯ ตถา ทสปเท ฯ อากาเสปต อฏปททสปเทส วย อากาเสเยว กฬนต ฯ ปรหารปเถต ภมย นานาปถมณฑล กตวา ตตถ ปรหรตพพ ปถ ปรหรนตา กฬนต ฯ สนตกายป กฬนตต สนตกกฬายป


กฬนต ฯ เอกชฌ ปตา สารโย ปาสาณสกขราทโย วา อจาเลนตา นเขเนว อปเนนต จ อปเนนต จ ฯ สเจ ตตถ กาจ จลต ปราชโย โหต ฯ ขลกายาต ชตผลเก ปาสกฬาย กฬนต ฯ ฆฏกายาต ฆฏกาต วจจต ทณฑกกฬา ตาย กฬนต ฯ ทฆทณฑเกน รสสทณฑก ปหรนตา วจรนต ฯ สลากหตเถนาต ลาขาย วา ม ชฏ ยา วา ปฏโทเกน วา สลากหตถ เตเมตวา ก โหตต ภมย วา ภตตย วา ต ปหรตวา หตถอสสาทรปาน ทสเสนตา กฬนต ฯ อกเขนาต คเฬน ฯ ปงกจเรนาต ปงกจร วจจต ปณณนาฬกา ต ธมนตา กฬนต ฯ วงกเกนาต คามทารกาน กฬนเกน ขททกนงคเลน ฯ โมกขจกายาต โมกขจกา วจจต สปรปตตกกฬา ฯ อากาเส วา ทณฑก คเหตวา ภมย วา สส เปตวา เหฏ ปรยภาเวน ปรวตตนตา กฬนตต อตโถ ฯ จงคลเกนาต จงคลก๑ วจจต ตาลปณณาทห กต วาตปปหาเรน ปรพภมนจกก เตน กฬนต ฯ ปตตาฬหเกนาต ปตตาฬหก วจจต ปณณนาฬกา ตาย วาลกาทน มนนตา กฬนต ฯ รถเกนาต ขททกรเถน ฯ ธนเกนาต ขททกธนนา ฯ อกขรกายาต อกขรกา วจจต อากาเส วา ปฏ ย วา อกขร- ชานนกฬา ตาย กฬนต ฯ มเนสกายาต มเนสกา วจจต มนสา จนตตปปชานนกฬา ตาย กฬนต ฯ ยถาวชเชนาต ยถาวชช วจจต กาณกณกข ชาทน ย ย วชช ต ต ปโยเชตวา ทสสนกฬา ๑. ปงคลกนตป วจจต.


ตาย กฬนต เวลมพกา วย ฯ หตถสมมป สกขนตต หตถนมตต ย สปป สกขตพพ ต สกขนต ฯ เอส นโย อสสาทส ฯ ธาวนตปต ปรมมขา คจฉนตา ธาวนต ฯ อาธาวนตปต ยตตก ธาวนต ตตตกเมว อภมขา ปน อาคจฉนตา อาธาวนต ฯ นพพชฌนตต มลลยทธ กโรนต ฯ นลาฏกมป เทนตต สาธ สาธ ภคนต อตตโน นลาเฏ องคล เปตวา ตสสา นลาเฏ เปนต ฯ ววธมป อนาจารนต อ ป ปาลย อนาคต มขเทณฑมาทววธ อนาจาร อาจรนต ฯ ปาสาทเกนาต ปสาทาวเหน สารปเปน สมณานจฉวเกน ฯ อภกกนเตนาต คมเนน ฯ ปฏกกนเตนาต นวตตเนน ฯ อาโลก- เตนาต ปรโต ทสสเนน ฯ วโลกเตนาต อโตจโตจ ทสสเนน ฯ สมม ชเตนาต ปพพสงโกจเนน ฯ ปสารเตนาต เตสเยว ปสารเณน ฯ สพพตถ อตถมภตาขยานตเถ กรณวจน ฯ สตสมป- ช เห อภสงขตตตา ปาสาทก อภกกนต ปฏกกนต อาโลกต วโลกต- สมม ชต ปสารโต หตวาต วตต โหต ฯ โอกขตตจกขต เหฏา ขตตจกข ฯ อรยาปถสมปนโนต ตาย ปาสาทกอภกกนตาทตาย สมปนนอรยาปโถ ฯ กวายนต โก อย ฯ อพฬพโฬ วยาต อพโฬ กร โพนโท วจจต ฯ อตสยตเถ จ อท อาเมฑต ฯ ตสมา อตโพนโท วยาต วตต โหต ฯ มนทมนโทต อภกกน- าทน อนทธฏตาย อตมนโท อตสณโหต เอว คณเมว โทสโต ทสเสนต ฯ ภากฏกภากฏโก วยาต โอกขตตจกขตาย ภกฏ


กตวา สงกจตมโข กปโต วย วจรตต ม มานา วทนต ฯ สณหาต นปณา ฯ อมม ตาต ภคนต เอว อปาสกชน ยตตฏ- าเน อปเนต เฉกา ฯ น ยถา อย เอว อพฬพฬา วยาต อธปปาโย ฯ สขลาต สาขลเลน ยตตา ฯ สขสภาสาต อท ปรมสส การณวจน ฯ เยส ห สขสภาสา สมโมทนยกถา เนลา โหต กณณสขา เต สขลาต วจจนต ฯ เตนาหส สขลา สขสภาสาต ฯ อย ปเนตถ อธปปาโย อมหาก อยยา อปาสเก ทสวา มธร สมโมทนยกถ กเถนต ตสมา สขลา สขสภาสา น ยถา อย เอว มนทมนทา วยาต ฯ มหตปพพงคมาต มหต ปพพงคม เอเตส วจนสสาต มหตปพพงคมา ฯ ปม สต กตวา ปจฉา วทนตต อตโถ ฯ เอหสวาคตวาทโนต อปาสก ทสวา เอห สวาคตนตวาต เอววาทโน น ยถา อย เอว สงกจต- มขตาย ภากฏกา วย ฯ เอว มหตปพพงคมาทตาย อภากฏก- ภาว อตถโต ทสเสตวา ปน สรเปนป ทสเสนตา อาหส อภากฏกา อตตานมขา ปพพภาสโนต ฯ อปปฏปาฏยา วา ตณณมป อาการาน อภาวทสสนเมตนต เวทตพพ ฯ กถ ฯ เอตถ ห อภากฏกาต อมนา ภากฏกภากฏกาการสส อภาโว ทสสโต ฯ อตตานมขาต อมนา มนทมนทาการสส ฯ เย ห จกขห อมมเลตวา อาโลกเนน อตตานมขา โหนต น เต มนทมนทา ฯ ปพพภาสโนต อมนา อพฬพฬาการสส อภาโว ทสสโต ฯ เย ห อาภาสนกสลตาย อมม ตาตาต ปมตร


อาภาสนต น เต อพฬพฬาต ฯ เอห ภนเต ฆร คมสสามาต โส กร อปาสโก น โข อาวโส ปณโฑ ลพภตต วตเต ตมหาก ภกขหเยว เอต กต สกลคามมป จรนตา น ลจฉถาต วตวา ปณฑปาต ทาตกาโม เอห ภนเต ฆร คมสสามาต อาห ฯ ก ปนาย ปยตตวาจา โหต น โหตต ฯ น โหต ฯ ปจฉตป หา นามาย กเถต วฏฏต ฯ ตสมา อทาน เจป ปพพณเห วา สายณเห วา อนตรฆร ปวฏ โกจ ปจเฉยย กสมา ภนเต จรถาต เยนตเถน จรต ต อาจกขตวา ลทธ น ลทธนต วตเต สเจ น ลทธ น ลทธนต วตวา ย โส เทต ต คเหต วฏฏต ฯ ทฏโต น ปาสาทาทน วนาเสน ทฏปคคลวเสน ทฏโ ฯ ทานปถานต ทานานเยว วจจนต ฯ อถวา ทานปถานต ทานนพทธาน ทานวตตานต วตต โหต ฯ อปจฉนนานต ทายเกห ปจฉนนาน ฯ น เต ตาน เอตรห เทนต ฯ ร จนตต วส โหนต นานา โหนต ปกกมนตต วตต โหต ฯ สณเหยยาต สมมา ตฏเยย เปสลาน ภกขน ปตฏา ภเวยย ฯ เอวมาวโสต โข โส ภกข สทธสส ปสนนสส อปาสกสส สาสน สมปฏจฉ ฯ เอวรป กร สาสน กปปย หรต วฏฏต ฯ ตสมา มม วจเนน ภควโต ปาเท วนทถาต วา เจตย ปฏม โพธ สงฆตเถร วนทถาต วา เจตเย คนธปช ปปผปช กโรถาต วา ภกข สนนปาเตถ ทาน ทสสาม ธมม โสสสามาต วา อทเสส


สาสเนส กกกจจ น กาตพพ ฯ กปปยสาสนาน เอตาน น คหน คหกมมปฏสยตตานต ฯ กโต จ ตว ภกข อาคจฉสต นสนโน โส ภกข น อาคจฉต ฯ อตถโต ปน อาคโต โหต ฯ เอว สนเตป วตตมานสมเป วตตมานวจน ลพภต ตสมา น โทโส ฯ ปรโยสาเน ตโต อห ภควา อาคจฉามต เอตสมมป วจเน เอเสว นโย ฯ ปม อสสชปนพพสกา ภกข โจเทตพพาต มย ตมเห วตตกามาต โอกาส การาเปตวา วตถนา จ อาปตตยา จ โจเทตพพา โจเทตวา ย น สรนต ต สาเรตพพา ฯ สเจ วตถ จ อาปตต จ ปฏชานนต อาปตตเมว วา ปฏชานนต น วตถ อาปตต โรเปตพพา ฯ อถ วตถเมว ปฏชานนต นาปตต เอวมป อมสม วตถสม อย นาม อาปตตต โรเปตพพา เอว ฯ ยท เนว วตถ นาปตต ปฏชานนต อาปตต น โรเปตพพาต อยเมตถ วนจฉโย ฯ ยถาปฏ าย ปน อาปตต โรเปตวา เอว ปพพาชนยกมม กาตพพนต ทสเสนโต พยตเตน ภกขนาต อาทมาห ฯ ต อตตานเมว ฯ เอว ปพพาชนยกมมกเตน ปน ภกขนา ยสม วหาเร วสนเตน ยสม คาเม กลทสกกมม กต โหต ตสม วหาเร คาเม วา น วสตพพ ฯ ตสม วหาเร วสนเตน สามนตคาเม ปณฑาย น จรตพพ ฯ สามนต- วหาเรป วสนเตน ตสม คาเม ปณฑาย น จรตพพ ฯ อป- ตสสตเถโร ปน ภนเต นครนนาม มหนต ทวาทสโยชนกมป โหตต


อนเตวาสเกห วตโต ยสสา วถยา กลทสกกมม กต ตโต วารตนต อาห ฯ ตโต วถป มหต นครปปมาณาว โหตต วตโต ยสสา ฆรปฏปาฏยาต อาห ฯ ฆรปฏปาฏป วถปปมาณาว โหตต วตโต อโตจโตจ สตต ฆราน วารตานต อาห ฯ ต ปน สพพ เถรสส มโนรถมตตเมว ฯ สเจป วหาโร ตโยชนปรโม โหต ทวาทส- โยชนปรม จ นคร เนว วหาเร วสต ลพภต น นคเร จรตนต ฯ เต สงเฆน ปพพาชนยกมมกตาต กถ สงโฆ เตส กมม อกาส ฯ น คนตวาว อชโฌตถรตวา อกาส อถโข กเลห นมนเตตวา นมนเตตวา สงฆภตเตส กรยมาเนส ตสม ตสม าเน เถรา สมณปฏปท กเถตวา อย สมโณ อย อสสมโณต มนสเส ส าเปตวา เอก เทว ภกข สม ปเวเสตวา เอเตเนว อปาเยน สพเพสมป ปพพาชนยกมม อกสต ฯ เอว ปพพาชนยกมมกตสส จ อฏารส วตตาน ปเรตวา ยาจนตสส กมม ปฏปปสสมภตพพ ฯ ปฏปปสสทธกมเมนาป จ เตน เยส กเลส ปพเพ กลทสกกมม กต ตโต ปจจยา น คเหตพพา ฯ อาสวกขยปปตเตนาป น คเหตพพา อกปปยาว โหนต ฯ กสมา น คณหาถาต ปจฉเตน ปพเพ เอว กตตตาต วตเต สเจ วทนต น มย เตน การเณน เทม อทาน สลวนตตาย เทมาต คเหตพพา ฯ ปกตยา ทานฏาเนเยว กลทสกกมม กต โหต ตโต ปกต- ทานเมว คเหต วฏฏต ฯ ย วฑเฒตวา เทนต ต น วฏฏต ฯ น สมมา วตตนตต เต ปน อสสชปนพพสกา อฏารสส วตเตส


สมมา น วตตนต ฯ น โลม ปาเตนตต อนโลมปฏปท อปฏ- ปชชนตาย น ปนนโลมา โหนต ฯ น เนตถาร วตตนตต อตตโน นตถรณมคค น ปฏปชชนต ฯ ภกข น ขมาเปนตต ทกกฏ ภนเต อมเหห น ปน เอว กรสสาม ขมถ อมหากนต เอว ภกขน ขมาปน น กโรนต ฯ อกโกสนตต การกสงฆ ทสห อกโกสวตถห อกโกสนต ฯ ปรภาสนตต ภย เตส ทสเสนต ฯ ฉนทคามตา ฯเปฯ ภยคามตา ปาเปนตต เอเต ฉนทคามโน จ ฯเปฯ ภยคามโน จาต เอว ฉนทคามตายป ฯเปฯ ภยคามตายป ปาเปนต โยเชนตต อตโถ ฯ ปกกมนตต เตส ปรวาเรส ป จส สมณสเตส เอกจเจ ทสา ปกกมนต ฯ วพภมนตต เอกจเจ คห โหนต ฯ กถ ห นาม อสสชปนพพสกาต เอตถ ทวนน ปาโมกขาน วเสน สพเพป อสสชปนพพสกาต วตตา ฯ คาม วาต เอตถ นครมป คามคคหเณเนว คหต ฯ เตนสส ปทภาชเน คาโมป นคโมป นครมป คาโม เจว นคโม จาต วตต ฯ ตตถ อปาการปรกเขโป สอาปโณ นคโมต เวทตพโพ ฯ กลาน ทเสตต กลทสโก ฯ ทเสนโต จ น อสจกททมาทห ทเสต อถ โข อตตโน ทปปฏปตตยา เตส ปสาท วนาเสต ฯ เตเนวสส ปทภาชเน ปปเผน วาต อาท วตต ฯ ตตถ โย หรตวา วา หราเปตวา วา ปกโกสตวา วา ปกโกสาเปตวา วา สย วา อปคตาน ยงก จ อตตโน สนตก ปปผ กลสงคหตถาย เทต ทกกฏ ฯ ปรสนตก เทต ทกกฏเมว ฯ


เถยยจตเตน เทต ภณฑคเฆน กาเรตพโพ ฯ เอเสว นโย สงฆเกป ฯ อยมปน วเสโส ฯ เสนาสนตถาย นยามต อสสรวตาย ททโต ถลลจจย ฯ ปปผนนาม กสส ทาต วฏฏต กสส น วฏฏตต ฯ มาตาปตน ตาว หรตวาป หราเปตวาป ปกโกสตวาป ปกโกสาเปตวาป ทาต วฏฏต ฯ เสสาตกาน ปกโกสาเปตวาว ฯ ต จ โข วตถปชนตถาย ฯ มณฑนตถาย ปน สวลงคาทปชนตถาย วา กสสจป ทาต น วฏฏต ฯ มาตาปตน จ หราเปนเตน าต- สามเณเรเหว หราเปตพพ ฯ อตเร ปน ยท สยเมว อจฉนต วฏฏต ฯ สมมเตน ปปผภาชเกน ภาชนกาเล สมปตตาน สามเณราน อปฑฒ- ภาค ทาต วฏฏต ฯ กรนทย สมปตตคหน อปฑฒภาค มหาปจจรย จฬก ทาต วฏฏตต วตต ฯ อสมมเตน อปโลเกตวา ทาตพพ อาจรยปชฌาเยส สคารวา สามเณรา พหน ปปผาน อาหรตวา ราส กตวา เปนต ฯ เถรา ปาโตว สมปตตาน สทธวหารกาทน อปาสกาน วา ตว อท คณห ตว อท คณหาต เทนต ฯ ปปผทาน นาม น โหต ฯ เจตย ปเชสสามาต คเหตวา คจฉนตาป ปช กโรนตาป ตตถ ตตถ สมปตตาน เจตยปชนตถาย เทนต ฯ เอตมป ปปผทานนนาม น โหต ฯ อปาสเก อกก- ปปผาทห ปชนเต ทสวา วหาเร กณณการปปผาทน อตถ อปาสกา ตาน คเหตวา ปเชถาต วตตตป วฏฏต ฯ ภกข ปปผปช กตวา ทวาตร คาม ปวฏเ ก ภนเต อตทวา ปวฏตถาต ปจฉนต ฯ วหาเร ปปผาน พหน ปช อกรมหาต วทนต ฯ


มนสสา พหน กร วหาเร ปปผานต ปนทวเส ปหต ขาทนย โภชนย คเหตวา วหาร คนตวา ปปผปช จ กโรนต ทาน จ เทนต วฏฏต ฯ มนสสา มยมภนเต อสกทวสนนาม ปเชสสามาต ปปผวาร ยาจตวา อน าตทวเส อาคจฉนต ฯ สามเณเรห จ ปเคว ปปผาน โอจนตวา ปตาน โหนต ฯ เต รกเขส ปปผาน อปสสนตา กห ภนเต ปปผานต วทนต ฯ สามเณเรห โอจนตวา ปตาน ตมเห ปน ปเชตวา คจฉถ สงโฆ อ ทวส ปเชสสตต ฯ เต ปเชตวา ทาน ทตวา คจฉนต วฏฏต ฯ มหาปจจรย ปน กรนทย จ เถรา สามเณเรห ทาเปต น ลภนต สเจ สยเมว ตาน ปปผาน เตส เทนต วฏฏต เถเรห ปน สามเณเรห โอจนตวา ปตานต เอตตกเมว วตตพพนต วตต ฯ สเจ ปน ปปผวาร ยาจตวา อโนจเตส ปปเผส ยาคภตตาทน อาทาย อาคนตวา สามเณเรห โอจนตวา เทถาต วทนต าตก- สามเณรานเยว โอจนตวา ทาต วฏฏต ฯ อ าตเก อกขปตวา รกขสาขาย เปนต ฯ น โอโรหตวา ปลายตพพ โอจนตวา ทาต วฏฏต ฯ สเจ ปน โกจ ธมมกถโก พหน อปาสกา วหาเร ปปผาน ยาคภตตาทน อาทาย คนตวา ปปผปช กโรถาต วทต ตสเสว น กปปตต มหาปจจรย จ กรนทย จ วตต ฯ มหาอฏกถาย ปน เอต อกปปย น วฏฏตต อวเสเสน วตต ฯ ผลป อตตโน สนตก วตตนเยเนว มาตาปตน จ เสสาตน จ ทาต วฏฏต ฯ กลสงคหตถาย ปน เทนตสส วตตนเยเนว อตตโน


สนตเก ปรสนตเก สงฆเก เสนาสนตถาย นยามเต จ ทกกฏาทน เวทตพพาน ฯ อตตโน สนตกเยว คลานมนสสาน วา สมปตต- อสสราน วา ขณปรพพยาน ทาต วฏฏต ฯ ผลทาน น โหต ฯ ผลภาชเกนาป สมมเตน สงฆสส ผลภาชนกาเล สมปตตมนสสาน อปฑฒภาค ทาต วฏฏต ฯ อสมมเตน อปโลเกตวา ทาตพพ ฯ สงฆาราเมป ผลปรจเฉเทน วา รกขปรจเฉเทน วา กตกา กาตพพา ตโต คลานมนสสาน วา อ เส วา ผล ยาจนตาน ยถาปรจ- เฉเทน จตตาร ป จ ผลาน ทาตพพาน รกขา วา ทสเสตพพา อโต คเหต ลพภตต ฯ อธ ผลาน สนทราน อโต คณหาถาต เอว ปน น วตตพพ ฯ จณเณนาต เอตถ อตตโน สนตก สรสจณณ วา อ วา กสาว กลสงคหตถาย เทต ทกกฏ ฯ ปรสนตกาทสป วตตนเยน วนจฉโย เวทตพโพ ฯ อย ปน วเสโส ฯ อธ สงฆสส รกขตโคปตาป รกขจฉลล ครภณฑเมว ฯ มตตกา- ทนตกฏเวฬสป ครภณฑปค ตวา จณเณ วตตนเยเนว วนจฉโย เวทตพโพ ฯ ปณณทาน ปน เอตถ น อาคต ฯ ตป วตตนเยเนว เวทตพพ ฯ ปรโตป ครภณฑวนจฉเย สพพ วตถาเรน วณณยสสาม ฯ เวชชกาย วาต เอตถ เวชชกมมวธ ตตยปาราชก- วณณนาย วตตนเยเนว เวทตพโพ ฯ ชงฆเปสนเกนาต เอตถ ชงฆเปสนยนต คหน ทเตยยสาสนหรณกมม วจจต ต น กาตพพ ฯ คหน ห สาสน คเหตวา คจฉนตสส ปเท ปเท ทกกฏ ฯ ต กมม นสสาย ลทธโภชน ภ ชนตสสาป อชโฌหาเร


อชโฌหาเร ทกกฏ ฯ ปม สาสน อคคเหตวา ปจฉา อย ทาน โส คาโม หนท น สาสน อาโรเจมต มคคา โอกกมนตสสาป ปเท ปเท ทกกฏ ฯ สาสน อาโรเจตวา ลทธโภชน ภ ชโต ปรมนเยเนว ทกกฏ ฯ สาสน อคคเหตวา อาคเตน ปน ภนเต ตสม คาเม อตถนนามสส นาม กา ปวตตต ปจฉยมาเนน กเถต วฏฏต ฯ ปจฉตป เห โทโส นตถ ฯ ป จนน ปน สหธมมกาน มาตาปตน ปณฑปลาสสส อตตโน เวยยาวจจกรสส จ สาสน หรต วฏฏต ฯ คหน จ ปพเพ วตตปปการ กปปยสาสน ฯ อท ห ชงฆเปสนยกมมนนาม น โหต ฯ อเมห ปน อฏห กลทสกกมเมห อปปนนปจจยา ป จนนมป สหธมมกาน น กปปนต อภตาโรจนรปยสโวหาเรห อปปนน- ปจจยสทสาว โหนต ฯ ปาปา สมาจารา อสสาต ปาปสมาจาโร ฯ เต ปน ยสมา มาลาวจฉโรปนาทโย อธ อธปเปตา ตสมา มาลาวจฉ โรเปตปต อาทนา นเยนสส ปทภาชน วตต ฯ ตโรกขาต ปรมมขา ฯ กลาน จ เตน ทฏานต เอตถ ปน ยสมา กลานต โวหาร- มตตเมต อตถโต ห มนสสา เตน ทฏา โหนต ตสมาสส ปทภาชเน ปพเพ สทธา หตวาต อาทมาห ฯ ฉนทคามโนต ฉนเทน คจฉนตต ฉนทคามโน ฯ เอส นโย เสเสส ฯ สมนภาสตพโพ ตสส ปฏนสสคคายาต เอตถ กลทสกกมเมน ทกกฏเมว ฯ ย ปน โส สงฆ ปรหรตวา ฉนทคามโนต อาทมาห ตสส


ปฏนสสคคาย สมนภาสนกมม กาตพพนต เอวมตโถ ทฏพโพ ฯ เสส สพพตถ อตตานตถเมว ฯ สมฏานาทนป ปมสงฆเภท- สทสาเนวาต ฯ กลทสกสกขาปทวณณนา นฏ ตา ฯ อททฏา โข ฯเปฯ เอวเมต ธารยามต เอตถ ปม อาปตต เอเตสนต ปมาปตตกา ฯ ปม วตกกมกขเณเยว อาปชชตพพาต อตโถ ฯ อตเร ปน ยถา ตตเย จตตเถ จ ทวเส โหต ชโร ตตยโก จตตถโกต ปวจจต เอว ยาวตตเย สมนภาสนกมเม โหนตต ยาวตตยกาต เวทตพพา ฯ ยาวตห ชาน ปฏจฉาเทตต ยตตกาน อหาน ชานนโต ปฏจฉาเทต อห อตถนนาม อาปตต อาปนโนต สพรหมจารน นาโรเจต ฯ ตาว- ตหนต ตตตกาน อหาน ฯ อกามา ปรวฏพพนต น กาเมน น วเสน อถโข อกาเมน อวเสน ปรวาส สมาทาย วฏพพ ฯ อตตร ฉารตตนต ปรวาสโต อตตร ฉ รตตโย ฯ ภกขมานต- ตายาต๑ ภกขน มานนภาวาย อาราธนตถายาต วตต โหต ฯ วสตสงโข คโณ อสสาต วสตคโณ ฯ ตตถาต ยตถ สพพนตเมน ปรจเฉเทน วสตคโณ ภกขสงโฆ อตถ ฯ อพเภตพโพต อภเอตพโพ สมปฏจฉตพโพ ฯ อพภานกมมวเสน โอสาเรตพโพต วตต โหต ฯ อวหาตพโพต วา อตโถ ฯ อนพภโตต น อพภโต ๑. เอตถ ภกขโน มานตต ภกขนา วา จรตพพ มานตต ภกขมานตต. ภกขนปกเข ปกขมานตตสส ภาวโต ตถา วตตนต อมหาก มต.


อสมปฏจฉโต ฯ อกตพภานกมโมต วตต โหต ฯ อนวหาโตต วา อตโถ ฯ สามจต อนธมมตา ฯ โลกตตรธมม อนคตา โอวาทานสาสน สามจธมมตาต วตต โหต ฯ เสสเมตถ วตตนยเมวาต ฯ สมนตปาสาทกาย วนยสวณณนาย เตรสกวณณนา นฏ ตา ฯ


อนยตกณฑวณณนา อเม โข ปนายสมนโต เทว อนยตา ธมมา อทเทส อาคจฉนต ฯ เตน สมเยน พทโธ ภควาต ปมอนยตสกขาปท ฯ ตตถ กาลยตต สมลลปนโตต กาล สลลกเขตวา ยทา น โกจ สมเป คจฉต วา อาคจฉต วา ตทา ตทนรป กจจ น อกกณส น กลมส น ฉาตาสต อาทก เคหสตกถ กเถนโต ฯ กาลยตต ธมม ภณนโตต กาล สลลกเขตวา ยทา อ โ โกจ อาคจฉต วา คจฉต วา ตทา ตทนรป อโปสถ กเรยยาส สลากภตต ทเทยยาสต อาทก ธมมกถ กเถนโต ฯ พห ธตโร จ ปตตา จ อสสาต พหปตตา ฯ ตสสา กร ทส ปตตา ทส ธตโร จ อเหส ฯ พห นตตาโร อสสาต พหนตตา ฯ ยเถว ห ตสสา เอวมสสา ปตตาธตานมป วสต ทารกา อเหส ฯ อต สา วสตตร- จตสตปตตนตตปรวารา อโหส ฯ อภมงคลสมมตาต อตตมมงคล- สมมตา ฯ ย เสต ทานปปทาเนส ฯ ฉเณสต อาวาหววาห- มงคลาทส อนตรสสเวส ฯ อสสเวสต อาสาฬหปวารณนกขตตาทส มหสสเวส ฯ ปม โภเชนตต อเมป ทารกา ตยา สมานายกา นโรคา โหนตต อายาจนตา ปมเยว โภเชนต ฯ เยป สทธา


โหนต ปสนนา เต ภกข โภเชตวา ตทนนตร สพพปปม ตเยว โภเชนต ฯ น อาทยต ตสสา วจน น คณห ฯ น วา อาทรมกาสต อตโถ ฯ อลกมมนเยต กมมกขม กมมโยคคนต กมมนย ฯ อล ปรยตต กมมนยภาวายาต อลกมมนย ฯ ตสม อลกมมนเย ฯ ยตถ อชฌาจาร กโรนตา สกโกนต ต กมม กาต ตาทเสต อตโถ ฯ เตเนวสส ปทภาชเน วตต สกกา โหต เมถน ธมม ปฏเสวตนต ฯ ยตถ เมถน ธมม สกกา โหต ปฏเสวตนต วตต โหต ฯ นสชช กปเปยยาต นสชช กเรยย นสเทยยาต อตโถ ฯ ยสมา ปน นสทตวาว นปชชต เตนสส ปทภาชเน อภย วตต ฯ ตตถ อปนสนโนต อปคนตวา นสนโนเอว อปนปนโนต เวทตพโพ ฯ ภกข นสนเนต ภกขมห นสนเนต อตโถ ฯ อโภ วา นสนนาต เทวป อปจฉา อปรม นสนนา ฯ เอตถ จ ก จาป ปาลย โสตสส รโหต อาคต จกขสส รเหเนว ปน ปรจเฉโท เวทตพโพ ฯ สเจ ปหตกวาฏสส คพภสส ทวาเร นสนโน ว ปรโส โหต เนว อนาปตต กโรต ฯ อปหตกวาฏสส ปน ทวาเร นสนโน อนาปตต กโรต ฯ น เกวล จ ทวาเร อนโต- ทวาทสหตเถป โอกาเส นสนโน สเจ สจกขโก วกขตตจตโตป นททายนโตป อนาปตต กโรต ฯ สมเป โตป อนโธ น กโรต ฯ จกขมาป นปชชตวา นททายนโต น กโรต ฯ อตถน ปน สตมป อนาปตต น กโรตเยว ฯ สทเธยยวจสาต


สทธาตพพวจนา ฯ สา ปน ยสมา อรยสาวกาว โหต เตเนวสส ปทภาชเน อาคตผลาต อาท วตต ฯ ตตถ อาคต ผล อสสาต อาคตผลา ฯ ปฏลทธโสตาปตตผลาต อตโถ ฯ อภสเมตาวนต ปฏวทธจตสสจจา ฯ ว าต สกขตตยสาสน เอตายาต ว าตสาสนา ฯ นสชช ภกข ปฏชานมาโนต ก จาป เอวรปา อปาสกา ทสวา วทต อถโข ภกข นสชช ปฏชานมาโนเยว ตณณ ธมมาน อ ตเรน กาเรตพโพ น อปฏ- ชานมาโนต อตโถ ฯ เยน วา สา สทเธยยวจสา อปาสกา วเทยย เตน โส ภกข กาเรตพโพต นสชชาทส อากาเรส เยน วา อากาเรน สทธ เมถนธมมาทน โรเปตวา สา อปาสกา วเทยย ปฏชานมาโนว เตน โส ภกข กาเรตพโพ ฯ เอวรปายป อปาสกาย วจนมตเตน น กาเรตพโพต อตโถ ฯ กสมา ฯ ยสมา ทฏนนาม ตถาป โหต อ ถาป โหต ฯ ตทตถ- โชตนตถ จ อท วตถ อทาหรนต ฯ มลลารามวหาเร กร เอโก ขณาสวตเถโร เอกทวส อปฏากกล คนตวา อนโตเคเห นสท ฯ อปาสกาป สยนปลลงก นสสาย ตา โหต ฯ อเถโก ปณฑจารโก ทวาเร โต ทสวา เถโร อปาสกาย สทธ เอกาสเน นสนโนต ส ปฏลภตวา ปนปปน โอโลเกส ฯ เถโรป อย มย อสทธลทธโก ชาโตต สลลกเขตวา กตภตตกจโจ วหาร คนตวา อตตโน วสนฏาน ปวสตวา อนโตว นสท ฯ โส ภกข เถร โจเทสสามต อาคนตวา อกกาสตวา ทวาร ววร ฯ เถโร ตสส


จตต ตวา อากาเส อปปตตวา กฏาคารกณณก นสสาย ปลลงเกน นสท ฯ โสป ภกข อนโต ปวสตวา ม จ จ เหฏาม จ จ โอโลเกตวา เถร อปสสนโต อทธ โอโลเกส ฯ อถ อากาเส นสนน เถร ทสวา ภนเต เอว มหทธกา นาม ตมเห มาตคาเมน สทธ เอกาสเน นสนนภาว วทาเปถเอวาต อาห ฯ เถโร อนตรฆรสเสเวโส อาวโส โทโส อห ปน ต สทธาเปต อสกโกนโต เอวมกาส รกเขยยาส มนต วตวา โอตรตต ฯ อโต ปร สา เจ เอว วเทยยาต อาท สพพ ปฏ าย การณาการทสสนตถ วตต ฯ ตตถ มาตคามสส เมถน ธมม ปฏเสวนโตต มาตคามสส มคเค เมถน ธมม ปฏเสวนโตต อตโถ ฯ นสชชาย กาเรตพโพต นสชช ปฏชานตวา เมถนธมม- ปฏเสวน อปฏชานนโต เมถนธมมปาราชกาปตตยา อกาเรตวา นสชชามตเตน ย อาปตต อาปชชต ตาย กาเรตพโพ ฯ ปาจตตยาย กาเรตพโพต อตโถ ฯ เอเตน นเยน สพพจตกเกส วนจฉโย เวทตพโพ ฯ สกขาปทปรโยสาเน อาปตตานาปตตปรจเฉททสสนตถ วตเตส คมน ปฏชานาตต อาทส คมน ปฏชานาตต รโห- นสชชสสาทนตถ คโตมหต เอว คมน ปฏชานาต ฯ นสชชนต นสชชสสาเทเนว นสชช ปฏชานาต ฯ อาปตตนต ตส อ ตร อาปตต ฯ อาปตตยา กาเรตพโพต ตส ย ปฏชานาต ตาย กาเรตพโพ ฯ เสสเมตถ จตกเก อตตานาธปปายเมว ฯ ทตยจตกเก ปน คมน น ปฏชานาตต รโหนสชชสสาทวเสน น


ปฏชานาต ฯ สลากภตตาทนา อตตโน กมเมน คโตมห สา ปน มยห นสนนฏาน อาคตาต วทต ฯ เสสเมตถาป อตตานาธปปายเมว ฯ อย ปน สพพตถ วนจฉโย เวทตพโพ ฯ รโหนสชชสสาโทต เมถนธมมสนนสสตกเลโส วจจต ฯ โย ภกข เตนสสาเทน มาตคามสส สนตก คนตกาโม อกข อ เชต ทกกฏ ฯ นวาสน นวาเสต กายพนธน พนธต จวร ปารปต สพพตถ ปโยเค ปโยเค ทกกฏ ฯ คจฉโต ปทวาเร ปทวาเร ทกกฏ ฯ คนตวา นสทต ทกกฏเมว ฯ มาตคาเม อาคนตวา นสนนมตเต ปาจตตย ฯ สเจ สา อตถ เกนจเทว กรณเยน อฏาย ปนปปน นสทต นสชชาย นสชชาย ปาจตตย ฯ ย สนธาย คโต สา น ทฏา อ า อาคนตวา นสทต อสสาเท อปปนเน ปาจตตย ฯ มหาปจจรย ปน คมนกาลโต ปฏาย อสทธจตตตตา อาปตตเยวาต วตต ฯ สเจ สมพหลา อาคจฉนต มาตคามคณนาย ปาจตตยาน ฯ สเจ อฏาย อฏาย ปนปปน นสทนต นสชชาคณนาย ปาจตตยาน ฯ อนยเมตวา ทฏทฏาย สทธ รหสสาท กปเปสสามต คนตวา นสนนสสาป อาคตาคตาน วเสน ปนปปน นสชชาวเสน จ วตตนเยเนว อาปตตโย เวทตพพา ฯ สเจป สทธจตเตน คนตวา นสนนสส สนตก อาคนตวา นสนนาย อตถยา รหสสาโท อปปชชต อนาปตตเยว ฯ สมฏานาทน ปม- ปาราชกสทสาเนวาต ฯ ปมานยตวณณนา นฏ ตา ฯ


เตน สมเยน พทโธ ภควาต ทตยานยตสกขาปท ฯ ตตถ ภควา ปฏกขตตนต อาทมห ย เอโก เอกาย รโห ปฏจฉนเน อาสเน อลกมมนเย นสชช กปเปยย ต นสชช กปเปต ปฏกขตตนต เอว สมพนโธ เวทตพโพ ฯ อตรถา ห เอกสส เอกายาต วตตพพ สยา ฯ กสมา ฯ ปฏกขตตนต วตตตตา ฯ สามอตเถ วา เอต ปจจตตวจน เวทตพพ ฯ น เหว โข ปน ปฏจฉนนนต เอตถ ปน ยมป พห ปรกขตต อนโตววฏ ปรเวณงคณาท ตมป อนโตคธนต เวทตพพ ฯ เอวรปมป าน อปฏจฉนเนเยว คณตนต มหาปจจรย วตต ฯ เสส ปมสกขา- ปทนเยเนว เวทตพพ ฯ เกวล ห อธ อตถป ปรโสป โย โกจ ว อนนธาพธโร อนโตทวาทสหตเถ โอกาเส โต วา นสนโน วา วกขตตจตโตป นททายนโตป อนาปตต กโรต ฯ พธโร ปน จกขมาป อนโธ วา อพธโรป น กโรต ฯ ปาราชกาปตต จ ปรหาเปตวา ทฏ ลลวาจาปตต วตตาต อย วเสโส ฯ เสส ปรมสทสเมว ฯ อภยตถาป อมมตตกาทกมมกาน อนาปตต ฯ สมฏานาทส อท สกขาปท ตสมฏาน กายจตตโต วาจา- จตตโต กายวาจาจตตโต สมฏาต กรยา ส าวโมกข สจตตก โลกวชช กายกมม วจกมม อกสลจตต สขมชฌตต- เวทนาห ทวเวทน ฯ เสส อตตานตถเมวาต ฯ สมนตปาสาทกาย วนยสวณณนาย อนยตวณณนา นฏ ตา ฯ ปมสมนตปาสาทกา วนยวณณนา นฏ ตา ฯ


ทตยสมนตปาสาทกาวนยวณณนา ตสกกณฑวณณนา ตส นสสคคยา ธมมา เย วตตา สมตาวนา เตส ทาน กรสสาม อปพพปทวณณน ฯ เตน สมเยน พทโธ ภควา เวสาลย วหรต โคตมเก เจตเย เตน โข ปน สมเยน ภควตา ภกขน ตจวร อน าต โหตต จวรนต อนตรวาสโก อตตราสงโค สงฆาฏต อท จวรตตย ปรภ ชต อน าต โหต ฯ ยตถ ปเนต อน าต ยทา จ อน าต เยน จ การเณน อน าต ต สพพ จวรกขนธเก ชวกวตถสม อาคตเมว ฯ อ เเนว ตจวเรน คาม ปวสนตต เยน วหาเร อจฉนต นหาน จ โอตรนต ตโต อ เน ฯ เอว ทวเส ทวเส นว จวราน ธาเรนต ฯ อปปนน โหตต อท อนปป ตตยา ทวาร ททมาน ปฏลาภวเสน อปปนน โหต โน นปผตตวเสน ฯ อายสมโต สารปตตสส ทาตกาโม โหตต อายสมา กร อานนโท ภควนต เปตวา อ โ เอวรโป คณวสฏโ ปคคโล นตถต สารปตตสส๑ คณพหมาเนน อายสมนต สารปตต มมายต ฯ โส สทาป มนาป จวร ลภตวา รชตวา กปปพนท กตวา เถรสเสว เทต ฯ ปเรภตเต ปณต ยาคขชชก วา ปณฑปาต วา ลภตวา เถรสเสว ๑. อายสมโตต วเสสเนน ภวตพพ.


เทต ฯ ปจฉาภตเต มธผาณตาทน ลภตวาป เถรสเสว เทต ฯ อปฏากกเลห ทารเก นกขาเมตวา ปพพาเชตวา เถรสส สนตเก อปชฌ คาหาเปตวา สย อนสสาวนกมม กโรต ฯ อายสมาป สารปตโต ปตกตตพพกจจ นาม เชฏปตตสส ภาโร ตสมา ย มยา ภควโต กตตพพ กจจ สพพนต อานนโท กโรต อห อานนท นสสาย อปโปสสกโก วหรต ลภามต อายสมนต อานนท อตวย มมายต ฯ โสป มนาป จวร ลภตวา อานนทตเถรสเสว เทตต สพพ ปรมสทสเมว ฯ เอว คณพหมาเนน มมายนโต ตทา อปปนนป ต จวร อายสมโต สารปตตสส ทาตกาโม โหตต เวทตพโพ ฯ นวม วา ภควา ทวส ทสม วาต เอตถ ปน สเจ ภเวยย กถ เถโร ชานาตต ฯ พหห การเณห ชานาต ฯ สารปตตตเถโร กร ชนปทจารก ปกกมนโต อานนทตเถร อาปจฉตวาว ปกกมต อห เอตตเกน นาม กาเลน อาคมสสาม เอตถนตเร ภควนต มา ปมชชต ฯ สเจป สมมขา น อาปจฉต ภกข เปเสตวาป อาปจฉตวาว คจฉต ฯ สเจ อ ตถ วสส วสต เย จ ปมตร ภกข อาคจฉนต เต เอว ปหณาต มม วจเนน ภควโต ปาเท สรสา วนทถ อานนทสส จ อาโรคย ปจฉตวา ม อสกทวเส นาม อาคมสสตต วเทถาต ฯ สทา จ ยถาปรจฉนนทวเสเยว เอต ฯ อปจายสมา อานนโท อนมาเนนาป ชานาต เอตตเก ทวเส ภควตา วโยค สหนโต อธวาเสนโต อายสมา สารปตโต วส


อโต ทาน ปฏาย อสก นาม ทวส น อตกกมสสต อทธา อาคมสสต เยส เยส ห ป า มหต เตส เตส ภควต เปม จ คารโว จ มหา โหตต อมนา นเยนาป ชานาต ฯ เอว พหห การเณห ชานาต ฯ เตนาห นวม วา ภควา ทวส ทสม วาต ฯ เอว วตเต ยสมา อท สกขาปท ปณณตตวชช น โลกวชช ตสมา อายสมตา อานนเทน วตตทวสเมว ปรจเฉท กโรนโต อถโข ภควา ฯเปฯ ธาเรตนต ฯ อถาเนน เถเรน อฑฒมาโส วา มาโส วา อททฏโ อภวสส โสป ภควตา อน าโต อสส ฯ นฏ ตจวรสมนต เยนเกนจ นฏาเนน นฏ เต จวรสม ฯ ยสมา ปเนต จวร กรเณนป นฏ ต โหต นาสนาทหป ตสมาสส ปทภาชเน อตถมตตเมว ทสเสต ภกขนา จวร กต วา โหตต อาท วตต ฯ ตตถ กตนต สจกมมปรโยสาเนน กต ฯ สจกมม- ปรโยสาน นาม ยงก จ สจยา กตตพพ ปาสวฏฏคณ กวฏฏ- ปรโยสาน กตวา สจยา ปฏสามน ฯ นฏนต โจราทห หฏ ฯ เอตป ห กรณปลโพธสเสว นฏ ตตตา นฏ ตนต วจจต ฯ วนฏนต อปจกาทห ขาทต ฯ ทฑฒนต อคคนา ทฑฒ ฯ จวราสา วา อปจฉนนาต อสกสม นาม กเล จวร ลภสสามต ยา จวราสา อปปนนา โหต สา วา อปจฉนนา ฯ เอเตสป ห กรณปลโพธสเสว นฏ ตตตา นฏ ตภาโว เวทตพโพ ฯ อพภตสม ก เนต ก เน จ อพภตสม ฯ เอเตน ทตยสส


ปลโพธสส อภาว ทสเสต ฯ ต ปน ก น ยสมา อฏส มาตกาส เอกาย อนตรพภาเรน วา อทธรยต เตนสส นทเทเส อฏนน มาตกานนต อาท วตต ฯ ตตถ อฏ มา ภกขเว มาตกา ก นสส อพภาราย ปกกมนนตกา นฏานนตกา สนนฏ- านนตกา นาสนนตกา สวนนตกา อาสาวจเฉทกา สมาตกกนตกา สหพภาราต เอว อฏ มาตกาโย ก นกขนธเก๑ อาคตา ฯ อนตรพภาโรป สณาต เม ภนเต สงโฆ ยท สงฆสส ปตตกลล สงโฆ ก น อทธเรยย เอสา ตต สณาต เม ภนเต สงโฆ สงโฆ ก น อทธรต ยสสายสมโต ขมต ก นสส อพภาโร โส ตณหสส ยสส นกขมต โส ภาเสยย อพภต สงเฆน ก น ขมต สงฆสส ตสมา ตณห เอวเมต ธารยามต เอว ภกขนวภงเค๒ อาคโต ฯ ตตถ ย วตตพพ ต สพพ อาคตฏาเนเยว วณณยสสาม ฯ อธ ปน วจจมาเน ปาลป อาหรตพพา โหต อตโถป วตตพโพ วตโตป น จ สว เยโย โหต อฏาเน วตตตาย ฯ ทสาหปรมนต ทส อหาน ปรโม ปรจเฉโท อสสาต ทสาหปรโม ฯ ต ทสาหปรม กาล ธาเรตพพนต อตโถ ฯ ปทภาชเน ปน อตถมตตเมว ทสเสต ทสาหปรมตา ธาเรตพพนต วตต ฯ อท ห วตต โหต ทสาหปรมนต เอตถ ยา ทสาหปรมตา ทสาหปรมภาโวต ฯ อยมตโถ เอตตโก กาโล ยาว นาตกกมต ตาว ธาเรตพพนต ฯ อธฏ ตวกปปเตส อปรยาปนนตตา อตเรก จวรนต อตเรกจวร ฯ เตเนวสส ปทภาชเน ว. มหาวคค. ๕/๑๓๙. ๒. ว. ภกขนวภงค. ๓/๑๔๕ ตตเถว ก นสส ทธาโรต ลขต.


วตต อนธฏ ต อวกปปตนต ฯ ฉนน จวราน อ ตรนต โขม กปปาสก โกเสยย กมพล สาณ ภงคนต๑ อเมส ฉนน จวราน อ ตร ฯ เอเตน จวรสส ชาต ทสเสตวา อทาน ปมาณ ทสเสต วกปปนปค ปจฉมนต อาห ฯ ตสส ปมาณ ทฆโต เทว วทตถโย ตรย วทตถ ฯ ตตราย ปาล อนชานาม ภกขเว อายาเมน อฏงคล สคตงคเลน จตรงคล วตถต ปจฉม จวร วกปเปตนต๒ ฯ ต อตกกามยโต นสสคคย ปาจตตยนต ต ยถาวตตชาตปปมาณ จวร ทสาหปรม กาล อตกกามยโต เอตถนตเร ยถา อตเรกจวร น โหต ตถา อกพพโต นสสคคย ปาจตตย ฯ ต จ จวร นสสคคย โหต ปาจตตยาปตต จสส โหตต อตโถ ฯ อถวา นสสชชน นสสคคย ฯ ปพพภาเค กตตพพสส วนยกมมสเสต นาม ฯ นสสคคยมสส อตถต นสสคคยมจเจว ฯ กนต ฯ ปาจตตย ฯ ต อตกกามยโต นสสคคยวนยกมม ปาจตตย โหตต อยเมตถ อตโถ ฯ ปทภาชเน ปน ปม ตาว อตถวกปป ทสเสต ต อตกกามยโต นสสคคย โหตต มาตก เปตวา เอกาทเส อรณคคมเน นสสคคย โหต นสสชชตพพนต วตต ฯ ปน ยสส จ นสสชชตพพ ยถา จ นสสชชตพพ ต ทสเสต สงฆสส วาตอาท วตต ฯ ตตถ เอกาทเส อรณคคมเนต เอตถ ย ทวส จวร อปปนน ตสส โย อรโณ โส อปปนนทวส นสสโต ตสมา จวรปปาททวเสน สทธ เอกาทเส อรณคคมเน นสสคคย โหตต เวทตพพ ฯ สเจป ๑. ว. มหาวคค. ๕/๑๙๓. ๒. ว. มหาวคค. ๕/๒๑๙.


พหน เอกชฌ พนธตวา วา เวเตวา วา ปตาน เอกาว อาปตต ฯ อพทธา เว เตส วตถคณนาย อาปตตโย ฯ นสสชชตวา อาปตต เทเสตพพาต กถ เทเสตพพา ฯ ยถา ขนธเก วตต ฯ กถ จ ตตถ วตต ฯ เอว วตต เตน ภกขเว ภกขนา สงฆ อปสงกมตวา เอกส อตตราสงค กรตวา วฑฒาน ภกขน ปาเท วนทตวา อกกฏก นสทตวา อ ชล ปคคเหตวา เอวมสส วจนโย อห ภนเต อตถนนาม อาปตต อาปนโน ต ปฏเทเสมต๑ ฯ อธ ปน สเจ เอก จวร โหต เอก นสสคคย ปาจตตยนต วตตพพ ฯ สเจ เทว เทวต วตตพพ ฯ สเจ พหน สมพหลาต วตตพพ ฯ นสสชชเนป สเจ เอก ยถา ปาลเมว อท เม ภนเต จวรนต วตตพพ ฯ สเจ เทว วา พหน วา อมาน เม ภนเต จวราน ทสาหาตกกนตาน นสสคคยาน อมานาห สงฆสส นสสชชามต วตตพพ ฯ ปาล วตต อสกโกนเตน อ ถาป วตตพพ ฯ พยตเตน ภกขนา ปฏพเลน อาปตต ปฏคคเหตพพาต ขนธเก วตตนเยเนว ปฏคคเหตพพา ฯ เอว ห ตตถ วตต พยตเตน ภกขนา ปฏพเลน สงโฆ าเปตพโพ สณาต เม ภนเต สงโฆ อย อตถนนาโม ภกข อาปตต สรต ววรต อตตานกโรต เทเสต ยท สงฆสส ปตตกลล อห อตถนนามสส ภกขโน อาปตต ปฏคคณเหยยนต๒ ฯ เตน วตตพโพ ปสสสต๓ ฯ อาม ปสสามต๔ ฯ อายต สวเรยยาสต๕ ฯ สาธ สฏ สวรสสามต ฯ ทวส ปน สมพหลาส วา ปรมนเยเนว วจนเภโท าตพโพ ฯ ๑-๒-๓-๔-๕. ว. จลลวคค ๖/๓๗๐.


จวรทาเนป สงโฆ อม จวร อมาน จวราน วตถวเสน วจนเภโท เวทตพโพ ฯ คณสส จ ปคคลสส จ นสสชชเนป เอเสว นโย ฯ อาปตตเทสนาปฏคคหเณส ปเนตถ อย ปาล เตน ภกขเว ภกขนา สมพหเล ภกข อปสงกมตวา เอกส อตตราสงค กรตวา วฑฒาน ภกขน ปาเท วนทตวา อกกฏก นสทตวา อ ชล ปคคเหตวา เอวมสส วจนยา อห ภนเต อตถนนาม อาปตต อาปนโน ต ปฏเทเสมต๑ ฯ พยตเตน ภกขนา ปฏพเลน เต ภกข าเปตพพา สณนต เม อายสมนตา อย อตถนนาโม ภกข อาปตต สรต ววรต อตตานกโรต เทเสต ยทายสมนตาน ปตตกลล อห อตถนนามสส ภกขโน อาปตต ปฏคคณเหยยนต๒ ฯ เตน วตตพโพ ปสสสต๓ ฯ อาม ปสสามต๔ ฯ อายต สวเรยยาสต๕ ฯ เตน ภกขนา เอก ภกข อปสงกมตวา เอกส อตตราสงค กรตวา อกกฏก นสทตวา อ ชล ปคคเหตวา เอวมสส วจนโย อห อาวโส อตถนนาม อาปตต อาปนโน ต ปฏเทเสมต๖ ฯ เตน วตตพโพ ปสสสต๗ ฯ อาม ปสสามต๘ ฯ อายต สวเรยยาสต๙ ฯ ตตถ ปรมนเยเนว อาปตตยา นามคคหณ จ วจนเภโท จ เวทตพโพ ฯ ยถา จ คณสส นสสชชเน เอว ทวนน นสสชชเนป ปาล เวทตพพา ฯ ยท ห วเสโส ภเวยย ยเถว อนชานาม ภกขเว ตณณ ปารสทธอโปสถ กาต เอว จ ปน ภกขเว กาตพโพ พยตเตน ภกขนา ปฏพเลน เต ภกข าเปตพพาต๑๐ อาทนา นเยน ตณณ ปารสทธอโปสถ วตวา ปน อนชานาม ๑-๒-๓-๔-๕. ว. จลลวคค ๖/๓๖๙-๓๗๐. ๖-๗-๘-๙. ว. จสลวคค. ๖/๓๕๘-๓๖๙. ๑๐. ว. มหาวคค. ๔/๒๔๓.


ภกขเว ทวนน ปารสทธอโปสถ กาต เอว จ ปน ภกขเว กาตพโพ เถเรน ภกขนา เอกส อตตราสงคนต๑ อาทนา นเยน วสสเยว ทวนน ปารสทธอโปสโถ วตโต เอว อธาป วส ปาล วเทยย ฯ ยสมา ปน นตถ ตสมา อวตวา คโตต คณสส วตตา ปาลเยเวตถ ปาล ฯ อาปตตคคหเณ ปน อย วเสโส ยถา คณสส นสสชชตวา อาปตตยา เทสยมานาย อาปตตปฏคคาหโก ภกข ตต เปต เอว อฏเปตวา ทวส อ ตเรน ยถา เอกปคคโล ปฏคคณหาต เอว อาปตต ปฏคคเหตพพา ฯ ทวนน ห ตตฏปนา นาม นตถ ฯ ยท ห สยา ทวนน ปารสทธ- อโปสถ วส น วเทยย ฯ นสสฏจวรทาเนป ยถา อม จวร อายสมโต ทมมต เอโก วทต เอว อม จวร อายสมโต เทมาต วตต วฏฏต ฯ อโต ครกตราน ห ตตทตยกมมานป อปโลเกตวา กาตพพานต วตตาน อตถ ฯ เตส เอต อนโลม ฯ นสสฏจวร ปน ทาตพพเมว อทาต น ลพภต ฯ วนยกมมมตต เหต ฯ น ต เตน สงฆสส วา คณสส วา ปคคลสส วา ทนนเมว โหตต ฯ ทสาหาตกกนเต อตกกนตส ต ทสาห อตกกนเต จวเร อตกกนต อทนต เอวส ฯ ทสาเห วา อตกกนเต อตกกนโต ทสาโหต เอวส ฯ นสสคคย ปาจตตยนต น อธ ส า รกขต โยป เอวส ตสสาป ต จวร นสสคคย ปาจตตยาปตต จสส นสสคคยวนยกมม วา ปาจตตยนต อโภป อตถวกปปา ๑. ว. มหาวคค ๔/๒๔๓-๒๔๔.


ยชชนต ฯ เอส นโย สพพตถ ฯ อวสสชชเต วสสชชตส ต กสสจ อทนเน อปรจตเต ปรจตต มยาต เอวส ฯ อนฏเ นฏส ต อตตโน จวเรน สทธ พหน อ เส จวราน เอกโต ปตาน โจรา หรนต ฯ ตตเรโส อตตโน จวเร อนฏเ นฏส โหต ฯ เอส นโย อวนฏาทสป ฯ อวลตเตต เอตถ ปน คพภ ภนทตวา ปสยหาวหารวเสน อวลตเตต เวทตพพ ฯ อนสสชชตวา ปรภ ชต อาปตต ทกกฏสสาต สก นวตถ วา สก ปารต วา กายโต อโมเจตวา ทวสป วจรต เอกา ว อาปตต ฯ ต โมเจตวา นวาเสต วา ปารปต วา ปโยเค ปโยเค ทกกฏ ฯ ทนนวตถ วา ทปปารต วา สณเปนตสส อนาปตต ฯ อ สส สนตก ปรภ ชโตป อนาปตต ฯ อ เน กต ปฏลภตวา ปรภ ชตต อาทวจน เจตถ สาธก ฯ อนตกกนเต อตกกนตส โน เวมตกสส จ ทกกฏ ปรโภค สนธาย วตต ฯ อนาปตต อนโตทสาห อธฏเต วกปเปตต เอตถ ปน อธฏานปค วกปปนปค จ เวทตพพ ฯ ตตราย ปาล อถโข ภกขน เอตทโหส ยาน ตาน ภควตา อน าตาน ตจวรนต วา วสสกสาฏกาต วา นสทนนต วา ปจจตถรณนต วา กณฑปฏจฉาทต วา มขป ฉนโจลกนต วา ปรกขารโจลกนต วา สพพาน ตาน อธฏาตพพาน นโข อทาห วกปเปตพพานต๑ ฯ ภควโต เอตมตถ อาโรเจส ฯ อนชานาม ภกขเว ตจวร อธฏาต น วกปเปต วสสกสาฏก วสสานสส จาตมมาส อธฏาต ตโต ปร วกปเปต ๑. มหาวคค. ๕/๒๑๘.


นสทน อธฏาต น วกปเปต ปจจตถรณ อธฏาต น วกปเปต กณฑปฏจฉาท ยาว อาพาธา อธฏาต ตโต ปร วกปเปต มขป ฉนโจล อธฏาต น วกปเปต ปรกขารโจล อธฏาต น วกปเปตนต๑ ฯ ตตถ ตจวร อธฏหนเตน รชตวา กปปพนท ทตวา ปมาณยตตเมว อธฏาตพพ ฯ ตสส ปมาณ อกกฏปรจเฉเทน สคตจวรโต อนก วฏฏต ฯ ลามกปรจเฉเทน จ สงฆาฏยา จ อตตราสงคสส จ ทฆโต มฏ ป จก ตรยโต มฏ ตก ปมาณ วฏฏต ฯ อนตรวาสโก ทฆโต มฏ ป จโก ตรย ทวหตโถป วฏฏต ฯ นวาสเนน ปารปเนนป ห สกกา นาภ ปฏจฉาเทตนต ฯ วตตปปมาณโต ปน อตเรก จ อนก จ ปรกขารโจลนต อธฏาตพพ ฯ ตตถ ยสมา เทว จวรสส อธฏานาน กาเยน วา อธฏเต วาจาย วา อธฏเตต วตต ตสมา ปราณสงฆาฏ อม สงฆาฏ ปจจทธรามต ปจจทธรตวา นวสงฆาฏ หตเถน คเหตวา วา สรราวยเว เปตวา วา อม สงฆาฏ อธฏามต จตเตน อาโภค กตวา กายวการ กโรนเตน กาเยน อธฏา- ตพพา ฯ อท กาเยน อธฏาน ฯ ต เยนเกนจ สรราวยเวน อผสนตสส น วฏฏต ฯ วาจาย อธฏาเน ปน วจเภท กตวา วาจาย อธฏาตพพา ฯ ตตร ทวธ อธฏาน ฯ สเจ หตถปาเส โหต อม สงฆาฏ อธฏามต วาจา ภนทตพพา ฯ อถ อนโตคพเภ วา อปรปาสาเท วา สามนตวหาเร วา โหต ๑. ว. มหาวคค ๕/๒๑๘-๒๑๙.


ปตฏาน สลลกเขตวา เอต สงฆาฏ อธฏามต วาจา ภนทตพพา ฯ เอส นโย อตตราสงเค อนตรวาสเก จ ฯ นามมตตเมว ห วเสโส ฯ ตสมา สพพาน สงฆาฏ อตตราสงค อนตรวาสกนต เอว อตตโน นาเมเนว อธฏาตพพาน ฯ สเจ อธฏหตวา ปตวตเถห สงฆาฏอาทน กโรต นฏ เต รชเน จ กปเปต จ อม ปจจทธรามต ปจจทธรตวา ปน อธฏาตพพาน ฯ อธฏ เตน ปน สทธ มหนตตรเมว ทตยปฏ วา ขณฑ วา สสพพนเตน ปน อธฏาตพพ ฯ สเม วา ขททเก วา อธฏานกจจ นตถ ฯ ตจวร ปน ปรกขารโจล อธฏาต วฏฏต น วฏฏตต ฯ มหาปทมตเถโร กราห ตจวร ตจวรเมว อธฏาตพพ สเจ ปรกขารโจลาธฏาน ลเภยย อทโทสตสกขาปเท ปรหาโร นรตถโก ภเวยยาต ฯ เอว วตเต กร อวเสสา ภกข อาหส ปรกขารโจลป ภควตา อธฏาตพพนต วตต ตสมา วฏฏตต ฯ มหาปจจรยป วตต ปรกขารโจล นาม ปาเฏกก นธานมขเมต ตจวร ปรกขารโจลนต อธฏหตวา ปรภ ชต วฏฏตต ฯ อทโทสตสกขาปเท ปน ตจวร อธฏหตวา ปรหรนตสส ปรหาโร วตโตต ฯ อภโตวภงคภาณโก ปณณวาลกวาส มหาตสสตเถโรป กร อาห ปพเพ มย มหาเถราน อสสมหา อร วาสโน ภกข รกขสสราทส จวร เปตวา ปธาน ปทหนตถาย คจฉนต สามนตวหาเร ธมมสสวนตถาย คตาน จ เนส สรเย อฏ เต สามเณรา วา ทหรภกข วา ปตตจวร คเหตวา คจฉนต ตสมา


สขปรโภคตถ ตจวร ปรกขารโจล อธฏาต วฏฏตต ฯ มหาปจจรยป วตต ปพเพ อาร กา ภกข อพทธสมาย ทปปร- หารนต ตจวร ปรกขารโจลเมว อธฏหตวา ปรภ ชสต ฯ วสสก- สาฏกา อนตรตตปปมาณา นาม คเหตวา วตตนเยเนว จตตาโร วสสเก มาเส อธฏาตพพา ตโต ปร ปจจทธรตวา วกปเปตพพา ฯ วณณเภทมตตรตตาป เจสา วฏฏต ฯ เทว ปน น วฏฏนต ฯ นสทน วตตนเยน อธฏาตพพเมว ต จ โข ปมาณยตต เอกเมว ฯ เทว น วฏฏนต ฯ ปจจตถรณป อธฏาตพพเมว ฯ ต ปน มหนตป วฏฏต เอกป วฏฏต พหนป วฏฏนต ฯ นลป ปตกป สทสป ปปผทสปต สพพปปการ วฏฏต ฯ สก อธฏ ต อธฏ ตเมว โหต ฯ กณฑปฏจฉาท ยาว อาพาโธ อตถ ตาว ปมาณกา อธฏาตพพา ฯ อาพาเธ วปสนเต ปจจทธรตวา วกปเปตพพา ฯ เอกาว วฏฏต ฯ มขป ฉนโจล อธฏาตพพเมว ฯ ยาว เอก โธวยต ตาว อ ปรโภคตถาย อจฉตพพนต เทวป วฏฏนต ฯ อปเร ปน เถรา นธานมขเมต พหนป วฏฏนตต วทนต ฯ ปรกขารโจเล คณนา นาม นตถ ยตตก อจฉต ตตตก อธฏาตพพเมว ฯ ถวกาป ปรสสาวนป วกปปนปคปจฉมจวรปปมาณ ปรกขารโจลนต อธฏาตพพเมว ฯ พหนป เอกโต กตวา อมาน จวราน ปรกขารโจลาน อธฏามต อธฏาตตป วฏฏตเยว ฯ เภสชชนวกมมมาตาปตอาทน อตถาย เปนเตนป อธฏาตพพเมว ฯ มหาปจจรย ปน


อาปตตต วตต ฯ ม จภส ปกภส พมโพหน ปาวาโร โกชโว จาต เอเตส ปน เสนาสนปรกขารตถาย ทนนปจจตถรเณส จ อธฏานกจจ นตถเยว ฯ อธฏ ตจวร ปน ปรภ ชโต กถ อธฏาน วชหตต ฯ อ สส ทาเนน อจฉนทตวา คหเณน วสสาสคคาเหน หนายา- วตตเนน สกขาปจจกขาเนน กาลกรยาย ลงคปรวตตเนน ปจจท- ธรเณน ฉททภาเวนาต อเมห นวห การเณห วชหต ฯ ตตถ ปรเมห อฏห สพพจวราน อธฏาน วชหนต ฯ ฉททภาเวน ปน ตจวรสเสว สพพฏกถาส อธฏานวชหน วตต ฯ ต จ นขปฏ ปปมาณเกน ฉทเทน ฯ ตตถ นขปฏ ปปมาณ กนฏงคล- นขวเสน เวทตพพ ฯ ฉทท จ วนวทธเมว ฯ ฉททสส ห อพภนตเร เอกตนต เจป อจฉนโน โหต รกขต ฯ ตตถ สงฆาฏยา จ อตตราสงคสส จ ทฆนตโต วทตถปปมาณสส ตรยนตโต อฏงคลปปมาณสส ปเทสสส โอรโต ฉทท อธฏาน ภนทต ฯ อนตรวาสกสส ปน ทฆนตโต วทตถปปมาณสเสว ตรยนตโต จตรงคลปปมาณสส ปเทสสส โอรโต ฉทท อธฏาน ภนทต ฯ ปรโต น ภนทต ฯ ตสมา ชาเต ฉทเท ต จวร อตเรกจวรฏาเน ตฏต สจกมม กตวา ปน อธฏาตพพ ฯ มหาสมตเถโร ปนาห ปมาณจวรสส ยตถ กตถจ ฉทท อธฏาน ภนทต มหนตสส จ ปมาณโต พห ฉนท๑ อธฏาน ๑. ฉทโท.


น ภนทต อนโต ชาต๑ ภนทตต ฯ กรวยตสสตเถโร อาห ขททก มหนต นปปมาณ เทว จวราน ปารปนตสส วามหตเถ สงฆรตวา ปตฏาเน ฉทท อธฏาน น ภนทต โอรภาเค ภนทต อนตรวาสกสสาป โอวฏฏก กโรนเตน สงฆรตฏาเน ฉทท น ภนทต ตโต โอร ภนทตต ฯ อนธกฏกถาย ปน ตจวเร มหาสมตเถรวาท ปมาณ กตวา อตตรป อท วตต ปจฉมปปมาณ อธฏาน รกขตต ปรกขารโจเล ทฆโส๒ อฏงคเล สคตงคเลน ตรย จตรงคเล ยตถ กตถจ ฉทท อธฏาน วชหต มหนเต โจเล ตโต ปเรน ฉทท อธฏาน น วชหต เอส นโย สพเพส อธฏาตพพเกส จวเรสต ฯ ตตถ ยสมา สพเพสป อธฏ- าตพพกจวราน วกปปนปคปจฉมปปมาณโต อนก อ ปจฉมป- ปมาณ นาม นตถ ฯ ย ห นสทนกณฑปฏจฉาทวสสกสาฏกาน ปมาณ วตต ต อกกฏ ตโต อตตร ปฏสทธตตา น ปจฉม ตโต เหฏา อปฏสทธตตา ฯ ตจวรสสป สคตจวรป- ปมาณโต อนกตต อกกฏปปมาณเมว ฯ ปจฉม ปน วส สตเต วตต นตถ ฯ มขป ฉนปจจตถรณปรกขารโจลาน อกกฏปรจเฉโท นตถเยว ฯ วกปปนปคปจฉเมน ปน ปรจเฉโท วตโต ฯ ตสมา ย ตาว อนธกฏกถาย ปจฉมปปมาณ อธฏาน รกขตต วตวา ตตถ ปรกขารโจลสเสว สคตงคเลน อฏงคล- จตรงคลปจฉมปปมาณ ทสเสตวา อตเรส จ ตจวราทน มฏ ป จ ๑. ชาโต. ๒. ทฆโต.


กาทเภท ปจฉมปปมาณ สนธาย เอส นโย สพเพส อธฏ- าตพพเกส จวเรสต วตต ต น สเมต ฯ กรวยตสสตเถรวาเทป ทฆนตโตเยว ฉทท ทสสต ตรยนตโต น ทสสต ตสมา โส อปรจฉนโน ฯ มหาสมตเถรวาเท ปมาณจวรสส ยตถ กตถจ ฉทท อธฏาน ภนทต มหนตสส ปมาณโต พห ฉทท อธฏาน น ภนทตต วตต ฯ อท ปน น วตต อท นาม ปมาณจวร อโต อตตร มหนต จวรนต ฯ อปเจตถ ตจวราทน มฏ ป จกาทเภท ปจฉมปปมาณนต อธปเปต ตตถ ยท ปจฉมปปมาณโต พห ฉทท อธฏาน น ภนเทยย อกกฏปตตสสาป มชฌมปตตสส วา โอมกปปมาณโต พห ฉทท อธฏาน น ภนเทยย น จ น ภนทต ตสมา อยป วาโท อปรจฉนโน ฯ โย ปนาย สพพปปโม อฏกถาวาโท อยเมตถ ปมาณ ฯ กสมา ฯ ปรจเฉทสพภาวโต ฯ ตจวรสส ห ปจฉมปปมาณ จ ฉททปปมาณ จ ฉททปปเทสปปมาณ จ สพพอฏกถาสเยว ปรจฉนทตวา วตต ฯ ตสมา เสวว วาโท ปมาณ ฯ อทธา ห โส ภควโต อธปปาย อนคนตวา วตโต ฯ อตเรส ปน เนว ปรจเฉโท อตถ น ปพพาปร สเมตต ฯ โย ปน ทพพลฏาเน ปม อคคฬ ทตวา ปจฉา ทพพลฏาน ภนทตวา อปเนต อธฏาน น ภชชต ฯ มณฑลปรวตตเนป เอเสว นโย ฯ ทปฏสส เอกสม ปฏเล ฉทเท วา ชาเต คลเต วา อธฏาน น ภชชต ฯ ขททก จวร มหนต กโรต มหนต วา ขททก กโรต อธฏาน น ภชชต ฯ


อโภ โกฏโย มชเฌ กโรนโต สเจ ปม ฉนทตวา ปจฉา ฆเฏต อธฏาน ภชชต ฯ อถ ฆเฏตวา ปจฉา ฉนทต น ภชชต ฯ รชเกห โธวาเปตวา เสต การาเปนตสสาป อธฏาน อธฏานเมวาต ฯ อย ตาว อนโตทสาห อธฏเต วกปเปตต เอตถ อธฏาเน วนจฉโย ฯ วกปปเน ปน เทว วกปปนา สมมขา วกปปนา จ ปรมมขา วกปปนา จ ฯ กถ สมมขา วกปปนา โหตต ฯ จวราน เอกพหภาว สนนหตาสนนหตภาว จ ตวา อม จวรนต วา อมาน จวรานต วา เอต จวรนต วา เอตาน จวรานต วา วตวา ตยห วกปเปมต วตตพพ ฯ อยเมกา สมมขา วกปปนา ฯ เอตตาวตา นเธต วฏฏต ฯ ปรภ ชต วา วสสชเชต วา อธฏาต วา น วฏฏต ฯ มยห สนตก มยห สนตกาน ปรภ ช วา วสสชเชห วา ยถาปจจย วา กโรหต เอว ปน วตเต ปจจทธาโร นาม โหต ตโต ปภต ปรโภคาทโยป วฏฏนต ฯ อปโร นโย ฯ ตเถว จวราน เอกพหภาว สนนหตาสนนหตภาว จ ตวา ตสเสว ภกขโน สนตเก อม จวรนต วา อมาน จวรานต วา เอต จวรนต วา เอตาน จวรานต วา วตวา ป จส สหธมมเกส อ ตรสส อตตนา อภรจตสส ยสส กสสจ นาม คเหตวา ตสสสส ภกขโน วกปเปมต วา ตสสาย ภกขนยา ตสสาย สกขมานาย ตสสสส สามเณรสส ตสสาย สามเณรยา วกปเปมต วา วตตพพ ฯ


อย อปราป สมมขา วกปปนา ฯ เอตตาวตา นเธต วฏฏต ฯ ปรโภคาทส ปน เอกป น วฏฏต ฯ เตน ปน ภกขนา ตสสสส ภกขโน สนตก ฯเปฯ ตสสาย สามเณรยา สนตก ปรภ ช วา วสสชเชห วา ยถาปจจย วา กโรหต วตเต ปจจทธาโร นาม โหต ตโต ปภต ปรโภคาทโยป วฏฏนต ฯ กถ ปรมมขา วกปปนา โหตต ฯ จวราน ตเถว เอกพหภาว สนนหตาสนน- หตภาว จ ตวา อม จวรนต วา อมาน จวรานต วา เอต จวรนต วา เอตาน จวรานต วา วตวา ตยห วกปปนตถาย ทมมต วตตพพ ฯ เตน วตตพโพ โก เต มตโต วา สนทฏโ วา สมภตโต วาต ฯ ตโต อตเรน ปรมนเยเนว ตสโส ภกขต วา ฯเปฯ ตสสา สามเณรต วา วตตพพ ฯ ปน เตน ภกขนา อห ตสสสส ภกขโน ทมมต วา ฯเปฯ ตสสาย สามเณรยา ทมมต วา วตตพพ ฯ อย ปรมมขา วกปปนา ฯ เอตตาวตา นเธต วฏฏต ฯ ปรโภคาทส ปน เอกป น วฏฏต ฯ เตน ปน ภกขนา ทตยสมมขา วกปปนาย วตตนเยเนว อตถนนามสส สนตก ปรภ ช วา วสสชเชห วา ยถาปจจย วา กโรหต วตเต ปจจท- ธาโร นาม โหต ตโต ปภต ปรโภคาทโยป วฏฏนต ฯ ทวนนป วกปปนาน ก นานากรณ ฯ สมมขา วกปปนาย สย วกปเปตวา ปเรน ปจจทธราเปต ปรมมขา วกปปนาย ปเรเนว วกปปาเปตวา ปเรเนว ปจจทธราเปต อทเมตถ นานากรณ ฯ สเจ ปน ยสส วกปเปต โส ป ตตโกวโท น โหต น ชานาต ปจจทธรต


ต จวร คเหตวา อ สส พยตตสส สนตก คนตวา ปน วกปเปตวา ปจจทธราเปตพพ ฯ วกปปตวกปปนา นาเมสา วฏฏต ฯ อย วกปเปตต อมสม ปเท วนจฉโย ฯ อนชานาม ภกขเว ตจวร อธฏาต น วกปเปตนต๑ อาทวจนโต จ อท วกปเปตต อวเสเสน วตตวจน วรทธ วย ทสสต น จ วรทธ ตถาคตา ภาสนต ตสมา เอวมสส อตโถ เวทตพโพ ตจวร ตจวรสงเขเปน ปรหรโต อธฏาตเมว อนชานาม น วกปเปต วสสกสาฏก ปน จาตมมาสโต ปร วกปเปตเมว น อธฏาต๒ เอว จ สต โย ตจวเร เอเกน จวเรน วปปวสตกาโม โหต ตสส จวราธฏาน ปจจทธรตวา วปปวาสสขตถ วกปปนาย โอกาโส ทนโน โหต ทสาหาตกกเม อนาปตตต๓ ฯ เอเตน อปาเยน สพพตถ วกปปนาย อปฏสทธภาโว เวทตพโพต ฯ วสสชเชตต อ สส เทต กถ ปน ทนน โหต กถ จ คหต ฯ อท ตยห เทม ททาม ทชชาม โอโณเชม ปรจจชาม วสสชชามต วา อตถนนามสส เทม ฯเปฯ นสสชชามต วา วทต สมมขาป ปรมมขาป ทนนเมว โหต ฯ ตยห คณหาหต วตเต มยห คณหามต วทต สทนน สคหต จ ฯ ตว สนตก กโรห ตว สนตก โหต ตว สนตก กรสสสต วตเต มม สนตก กโรม มม สนตก โหต มม สนตก กรสสามต วทต ทททนน ๑. ว. มหาวคค. ๕/๒๑๘. ๒. อโต ปร อตสทโท อจฉตพโพ. ๓. อธ อตสทโท อตเรโก ป ายต.


ทคคหต จ ฯ เนว ทาต ชานาต น อตโร คเหต ฯ สเจ ปน ตว สนตก กโรหต วตเต สาธ ภนเต มยห คณหามต คณหาต ทททนน สคหต ฯ สเจ ปน เอโก คณหาหต วทต อตโร น คณหามต วทต ปน โส ทนน มยา ตยห คณหาหต วทต อตโรป น มยห อมนา อตโถต วทต ตโต ปรโมป มยา ทนนนต ทสาห อตกกาเมต ปจฉโมป มยา ปฏกขตตนต กสส อาปตต น กสส อาปตต ฯ น กสสจ ยสส ปน รจจต เตน อธฏหตวา ปรภ ชตพพ ฯ โย ปน อธฏาเน เวมตโก เตน ก กาตพพ ฯ เวมตกภาว อาโรเจตวา สเจ อนธฏ ต ภวสสต เอว เม กปปย โหตต วตวา วตตนเยเนว นสสชชตพพ ฯ น ห เอว ชานาเปตวา วนยกมม กโรนตสส มสาวาโท โหต ฯ เกจ ปน เอเกน ภกขนา วสสาส คเหตวา ปน ทนน วฏฏตต วทนต ฯ ต น ยชชต ฯ น ห ตสเสต วนยกมม ฯ นาป ต เอตตเกน อ วตถ โหต ฯ นสสตต อาท อตตานตถเมว ฯ โย น ทเทยย อาปตต ทกกฏสสาต เอตถ มยห ทนน อมนาต อมาย ส าย น เทนตสส ทกกฏ ฯ ตสส สนตกภาว ปน ตวา เลเสน อจฉนทนโต ภณฑ อคฆาเปตวา กาเรตพโพต ฯ สมฏานาทส อท สกขาปท ก นสมฏาน นาม กายวาจโต จ สมฏาต กายวาจาจตตโต จ อนธฏาเนน จ อวกปปเนน จ อาปชชนโต อกรยา ส าย น มจจต อชานนโตป อาปชชตต


โนส าวโมกข อจตตก ปณณตตวชช กายกมม วจกมม ตจตต ตเวทนนต ฯ สมนตปาสาทกาย วนยสวณณนาย ปมก นสกขาปทวณณนา นฏ ตา ฯ เตน สมเยน พทโธ ภควาต อทโทสตสกขาปท ฯ ตตถ สนตรตตเรนาต อนตรนต อนตรวาสโก วจจต ฯ อตตรนต อตตราสงโค ฯ สห อนตเรน อตตร สนตรตตร ฯ เตน สนตรตตเรน ฯ สห อนตรวาสเกน อตตราสงเคนาต อตโถ ฯ กณณกตานต เสเทน ผฏโกาเสส ส ชาตกาฬเสตมณฑลาน ฯ อททสา โข อายสมา อานนโท เสนาสนจารก อาหณฑนโตต เถโร กร ภควต ทวาปฏสลลานตถาย คนธกฏ ปวฏเ ต โอกาส ลภตวา ทนนกขตตาน ทารภณฑมตตกาภณฑาน ปฏสาเมนโต อสมมฏฏาน สมมชชนโต คลาเนห ภกขห สทธ ปฏสนถาร กโรนโต เตส ภกขน เสนาสนฏาน สมปตโต อททส ฯ เตน วตต อททสา โข อายสมา อานนโท เสนาสนจารก อาหณฑนโตต ฯ อวปปวาสสมมต ทาตนต อวปปวาเส สมมต อวปปวาส- สมมต ฯ อวปปวาสาย วา สมมต อวปปวาสสมมต ฯ โก ปเนตถ อานสโส ฯ เยน จวเรน วปปวสต ต นสสคคย น โหต อาปตต จ น อาปชชต ฯ กตตก กาล ฯ มหาสมตเถโร ตาว อาห ยาว โรโค น วปสมต วปสนเต ปน โรเค สฆ จวรฏาน อาคนตพพนต ฯ มหาปทมตเถโร อาห สฆ อาคจฉโต


โรโค ปฏกปเปยย ตสมา สณก อาคนตพพ ยโต ปฏาย ห สตถ วา ปรเยสต คจฉามต อาโภค วา กโรต ตโต ปฏาย วฏฏต น ทาน คมสสามต เอว ปน ธรนกเขป กโรนเตน ปจจทธรตพพ อตเรกจวรฏาเน สสตต ฯ สเจ ปนสส โรโค ปฏกปปต ก กาตพพนต ฯ ปสสเทวตเถโร ตาว อาห สเจ โสเยว โรโค ปฏกปปต สาเอว สมมต ปน สมมตทานกจจ นตถ อถ โ กปปต ปน ทาตพพา สมมตต ฯ อปตสสตเถโร อาห โส วา โรโค โหต อ โ วา ปน สมมตทานกจจ นตถต ฯ นฏ ตจวรสม ภกขนาต อธ ปน ปรมสกขาปเท วย อตถ อคคเหตวา นฏ เต จวรสม ภกขโนต เอว สามวเสน กรณวจนสส อตโถ เวทตพโพ ฯ กรณวเสน ห ภกขนา อท นาม กาตพพนต นตถ สามวเสน ปน ภกขโน จวรสม นฏ เต ก เน จ อพภเต เอว ฉนนปลโพโธ เอกรตตมป เจ ภกข ตจวเรน วปปวเสยยาต เอว อตโถ ยชชต ฯ ตตถ ตจวเรนาต อธฏ เตส ตส จวเรส เยนเกนจ ฯ เอเกน วปปวฏโป ห ตจวเรน วปปวฏโ โหต ปฏสทธปรยาปนเนน วปปวฏตตา ฯ เตเนวสส ปทภาชเน สงฆาฏยา วาต อาท วตต ฯ วปปวเสยยาต วปปวฏโ วเสยย ฯ คาโม เอกปจาโรต อาท อวปปวาสลกขณววฏาปนตถ วตต ฯ ตโต ปร ยถากกเมน ตาเนว ปณณรส มาตกาปทาน


วตถาเรนโต คาโม เอกปจาโร นามาต อาทมาห ฯ ตตถ เอก- กลสส คาโมต เอกสส ร โ วา คามโภชกสส วา คาโม ฯ ปรกขตโตต เยนเกนจ ปากาเรน วา วตยา วา ปรขาย วา ปรกขตโต ฯ เอตตาวตา เอกกลสส คามสส เอกปจารตา ทสสตา ฯ อนโตคาเม วฏพพนต เอวรเป คาเม จวร นกขปตวา คามนตเร ยถารจเต าเน อรณ อฏาเปต วฏฏต ฯ อปรกขตโตต อมนา ตสเสว คามสส นานปจารตา ทสสตา ฯ ตสม ฆเร วฏพพนต เอวรเป คาเม ยสม ฆเร จวร นกขตต ตตถ วฏพพ ฯ หตถปาสา วา น วชหตพพนต อถวา ต ฆร สมนตโต หตถ- ปาสา น วชหตพพ ฯ อฑฒเตยยรตนปปมาณปปเทสา อทธ น วชหตพพนต วตต โหต ฯ อฑฒเตยยรตนพภนตเร ปน วฏ วฏฏต ฯ ต ปมาณ อตกกมตวา สเจป อทธมา ภกข อากาเส อรณ อฏาเปต นสสคคยเมว โหต ฯ เอตถ จ ยสม ฆเรต ฆรปรจเฉโท เอกกลสส นเวสน โหตต อาทนา ลกขเณน เวทตพโพ ฯ นานากลสส คาโมต นานาราชน วา คามโภชกาน วา คาโม เวสาลกสนาราทสทโส ฯ ปรกขตโตต อมนา นานากลสส คามสส เอกปจารตา ทสสตา ฯ สภาเย วา ทวารมเล วาต เอตถ สภายนต ลงคพยตตเยน สภา วตตา ฯ ทวารมเลต นคร- ทวารสส สมเป ฯ อท วตต โหต เอวรเป คาเม ยสม ฆเร จวร นกขตต ตตถ วา วฏพพ ฯ ตตถ สททสงฆฏเน วา ชนสมพาเธน วา วสต อสกโกนเตน สภาเย วา วฏพพ


นครทวารมเล วา ฯ ตตราป วสต อสกโกนเตน ยตถ กตถจ ผาสกฏ- าเน วสตวา อนโตอรเณ อาคมม เตสเยว สภายทวารมลาน หตถปาสา วา น วชหตพพ๑ ฯ ฆรสส ปน จวรสส วา หตถปาเส วฏพพเมว นตถ ฯ สภาย คจฉนเตน หตถปาเส จวร นกขปตวาต สเจ ฆเร อฏเปตวา สภาเย เปสสามต สภาย คจฉต เตน สภาย คจฉนเตน หตถปาเส หตถ ปสาเรตวา หนทม จวร เปมต เอว นกเขปมเข หตถปาสคเต กสมจ อาปเณ จวร นกขปตวา ปรมนเยเนว สภาเย วา วฏพพ ทวารมเล วา หตถปาสา วา น วชหตพพ ฯ ตตราย วนจฉโย ฯ ปสสเทวตเถโร ตาว อาห จวรหตถปาเส วสตพพ นตถ ยตถ กตถจ วถหตถปาเสป สภายหตถปาเสป ทวารหตถปาเสป วสต วฏฏตต ฯ อปตสสตเถโร ปนาห นครสส พหนป ทวาราน โหนต พหนป สภายาน ตสมา สพพตถ น วฏฏต ยสสา ปน วถยา จวร ปต ย ตสสา สมมขฏาเน สภาย จ ทวาร จ ตสส สภายสส จ ทวารสส จ หตถปาสา น วชหตพพ เอว ห สต สกกา จวรสส ปวตต ชานตนต ฯ สภาย ปน คจฉนเตน ยสส อาปณกสส หตเถ นกขตต สเจ โส ต จวร อตหรตวา ฆเร นกขปต วถหตถปาโส น รกขต ฆรสเสว หตถปาเส วฏพพ ฯ สเจ มหนต ฆร โหต เทว วถโย ผรตวา ต ปรโต วา ปจฉโต วา หตถปาเสเยว อรโณ อฏาเปตพโพ ฯ สภาเย นกขปตวา ปน ๑. อธ อตสทโท อจฉตพโพ.


สภาเย วา ตสส สมมเข นครทวารมเล วา เตสเยว หตถปาเส วา อรณ๑ อฏาเปตพพ ฯ อปรกขตโตต อมนา ตสเสว คามสส นานปจารตา ทสสตา ฯ เอเตเนวปาเยน สพพตถ เอกปจารตา จ นานปจารตา จ เวทตพพา ฯ ปาลย ปน คาโม เอกปจาโร นามาต เอว อาทมห อชโฌกาโส เอกปจาโร นามาต เอว อนเต จ เอกเมว มาตกาปท อทธรตวา ปทภาชน วตถารต ฯ ตสมา ตสเสว ปทสสานสาเรน สพพตถ ปรกเขปาทวเสน เอกปจารตา อปรกเขปาทวเสน นานปจารตา จ เวทตพพา ฯ นเวสนาทส โอวรกาต คพภานเยเวต ปรยายวจน ฯ หตถปาสา วาต คพภสส วา ฆรสส วา หตถปาสา ฯ ทวารมเล วาต สพเพส สาธารเณ ฆรทวารมเล วา ฯ หตถปาสา วาต คพภสส วา ฆรสส วา ฆรทวารมลสส วา หตถปาสา ฯ อทโทสโตต ยานาทน ภณฑาน สาลา ฯ อโต ปฏาย นเวสเน วตตนเยเนว วนจฉโย เวทตพโพ ฯ อฏโฏต ปฏราชาทปฏพาหนตถ อฏกาห กโต พหลภตตโก จตปป จภมโก ปฏสสยวเสโส ฯ มาโลต เอกกฏสงคหโต จตรสสปาสาโท ฯ ปาสาโทต ทฆปาสาโท ฯ หมมยนต มณฑจฉทนปาสาโท ฯ สตตพภนตราต เอตถ เอต อพภนตร อฏวสตหตถ โหต ฯ สตโถต สเจ สตโถ คจฉนโต คาม วา นท วา ปรยาทยตวา ตฏต อนโต ปวฏเน สทธ เอกาพทโธ หตวา โอร จ ปาร จ ผรตวา โต โหต ๑. ปปลงโค กาตพโพ ฯ อโต ปเรสป ตเถว กาตพพ. สตถ


ปรหาโรว ลพภต ฯ อถ คาเม วา นทยา วา ปรยาปนโน โหต อนโต ปวฏโ สตโถ คามปรหาโร เจว นทปรหาโร จ ลพภต ฯ สเจ วหารสม อตกกมตวา ตฏต อนโตสมาย จวร โหต ตตถ วหาร คนตวา วสตพพ ฯ สเจ พหสมาย จวร โหต สตถสมเปเยว วสตพพ ฯ สเจ คจฉนโต สกเฏ วา ภคเค โคเณ วา นฏเ อนตรา ฉชชต ยสม โกฏาเส จวร นกขตต ตตถ วสตพพ ฯ เอกกลสส เขตเต หตถปาโส นาม จวรสส หตถปาโสเยว ฯ นานากลสส เขตเต หตถปาโส นาม เขตตทวารสส หตถปาโส ฯ อปรกขตเต จวรสเสว หตถปาโสว ฯ ธ กรณนต ขล วจจต ฯ อาราโมต ปปผาราโม ผลาราโม วา ฯ ทวสป เขตเต วตตสทโสว วนจฉโย ฯ วหาโรต นเวสนสทโสว วนจฉโย ฯ รกขมเล อนโตฉายายนต ฉายาย ผฏโกาสสส อนโตเยว ฯ วรลสาขสส ปน รกขสส อาตเปน ผฏโกาเส ปต นสสคคยเมว โหต ฯ ตสมา ตาทสสส สาขาฉายาย วา ขนธจฉายาย วา เปตพพ ฯ สเจ สาขาย วา วฏเป วา เปต อปร อ สส สาขาฉายาย ผฏโกาเสเยว เปตพพ ฯ ขชชรกขสส ฉายา ทร คจฉต ฉายาย ฯ ฆนฏาเน เปต วฏฏตเยว ฯ อธาป หตถปาโส จวรหตถปาโสเยว ฯ อคามเก อร เต อคามก นาม อร วชฌาฏวอาทส วา สมททมชเฌ วา มจฉพนธาน อคมนปเถส ทปเกส ลพภต ฯ สมนตา สตตพภนตราต มชเฌ ตสส สพพทสาส สตตพภนตรา วนพเพเธน


จททส โหนต ฯ มชเฌ นสนโน ปรตถมาย วา ปจฉมาย วา ทสาย ปรยนเต ตจวร รกขต ฯ สเจ ปน อรณคคมนสมเย เกสคคมตตป ปรตถมทส คจฉต ปจฉมาย ทสาย จวร นสสคคย โหต ฯ เอส นโย อตรสม ฯ อโปสถกาเล ปน ปรสปรยนเต นสนนภกขโต ปฏาย สตตพภนตรสมา โสเธตพพา ฯ ยตตก ภกขสงโฆ วฑฒต สมาป ตตตก วฑฒต ฯ อนสสชชตวา ปรภ ชต อาปตต ทกกฏสสาต เอตถ สเจ ปธานโก ภกข สพพรตต ปธานมนย ชตวา ปจจสสมเย นหายสสามต นกขมต ตณป จวราน นทตเร เปตวา นท โอตรต นหายนตสเสว จสส อรณ อฏหต ก กาตพพ โส ห ยท อตตรตวา จวร นวาเสต นสสคคย จวร อนสสชชตวา ปรภ ชนปจจยา ทกกฏ อาปชชต อถ นคโค คจฉต เอวป ทกกฏ อาปชชตต ฯ น อาปชชต โส ห ยาว อ ภกข ทสวา วนยกมม น กโรต ตาว เตส จวราน อปรโภคารหตตา นฏจวรฏาเน โต โหต นฏจวรสส จ อกปปย นาม นตถ ตสมา เอก นวาเสตวา เทว หตเถน คเหตวา วหาร คนตวา วนยกมม กาตพพ ฯ สเจ ทเร วหาโร โหต อนตรามคเค มนสสา ส จรนต เต ทสวา เอก นวาเสตวา เอก ปารปตวา เอก อสกเฏ เปตวา คนตพพ ฯ สเจ วหาเร สภาค ภกข น ปสสต ภกขาจาร คตา โหนต สงฆาฏ พหคาเม เปตวา สนตรตตเรน อาสนสาล คนตวา วนยกมม กาตพพ ฯ สเจ พหคาเม โจรภย


โหต ปารปตวา คนตพพ ฯ สเจ อาสนสาลา สมพาธา โหต ชนากณณา น สกกา เอกมนเต จวร อปเนตวา วนยกมม กาต เอก ภกข อาทาย พหคาม คนตวา วนยกมม กตวา จวราน ปรภ ชตพพาน ฯ สเจ ภกข ทหราน หตเถ ปตตจวร ทตวา มคค คจฉนตา ปจฉเม ยาเม สยตกามา โหนต อตตโน อตตโน จวร หตถปาเส กตวาว สยตพพ ฯ สเจ คจฉนตานเยว อสมปตเตส ทหเรส อรโณ อคคจฉต จวราน นสสคคยาน โหนต ฯ นสสโย ปน น ปฏปปสสมภต ฯ ทหรานป ปรโต คจฉนตาน เถเรส อสมปตเตสป เอเสว นโย ฯ มคค วรชฌตวา อร เ อ ม อปสสนเตสป เอเสว นโย ฯ สเจ ปน ทหรา มย ภนเต มหตต สยตวา อสกสม นาม โอกาเส ตมเห สมปาปณสสามาต วตวา ยาว อรณคคมนา สยนต จวร นสสคคย โหต นสสโย จ ปฏปปสสมภต ฯ ทหเร อยโยเชตวา เถเรส สยนเตสป เอเสว นโย ฯ เทวธาปถ ทสวา เถรา อย มคโคต ทหรา อย มคโคต วตวา อ ม สส วจน อคคเหตวา คตาว สห อรณสส อคคมนาป๑ จวราน นสสคคยาน โหนต นสสโย จ ปฏปปสสมภต ฯ สเจ ทหรา มคคโต โอกกมม อนโตอรเณเยว นวตตสสามาต เภสชชตถาย คาม ปวสตวา อาคจฉนต อสมปตตานเยว จ เตส อรโณ อคคจฉต จวราน นสสคคยาน โหนต นสสโย ปน น ๑. อคคมเนน ฯ


ปฏปปสสมภต ฯ สเจ ปน เธนภเยน วา สนขภเยน วา มหตต ตวา คมสสามาต ตวา วา นสทตวา วา คจฉนต อนตรามคเค อรเณ อคคเต จวราน จ นสสคคยาน โหนต นสสโย จ ปฏปปสสมภต ฯ สเจ อนโตอรเณเยว อาคมสสามาต อนโตสมาย คาม ปวฏาน อนตรา อรณ อคคจฉต เนว จวราน นสสคคยาน โหนต น นสสโย ปฏปปสสมภต ฯ สเจ ปน วภายต วา มา วาต นสทนต อรเณ อคคเตป น จวราน นสสคคยาน โหนต นสสโย ปน ปฏปปสสมภต ฯ เย ปน อปสมปทาทกมมตถาย อนโตอรเณเยว อาคมสสามาต สอสสาเหเนว พหอปจารสมาย มาลก ปวสนต ตตถ อรณ อฏหต จวร นสสคคย นสสโย ปน น ปฏปปสสมภต ฯ ตเมว อนโตอป- จารสมาย มาลก ปวสนต อรเณ อคคเต จวร น นสสคคย นสสโย น ปฏปปสสมภต ฯ เย จ อนโตอรเณเยว อาคมสสามาต สามนตวหาร ธมมสสวนตถาย สอสสาหา คจฉนต อนตรามคเคเยว จ เนส อรณ อคคจฉต จวราน นสสคคยาน โหนต นสสโย ปน น ปฏปปสสมภต ฯ สเจ ธมมคารเวน ยาว ปรโยสาน สตวาว คมสสามาต นสทนต สห อรณสส อคคมนา จวรานป นสสคคยาน โหนต นสสโยป ปฏปปสสมภต ฯ เถเรน ทหร จวร โธวนตถาย คามนตร เปเสนเตน อตตโน จวร ปจจทธรตวาว ทาตพพ ฯ ทหรสสาป จวร ปจจทธราเปตวา เปตพพ ฯ สเจ อสตยาป คจฉต อตตโน จวร ปจจทธรตวา


ทหรสส จวร วสสาเสน คเหตพพ เปตวา ฯ สเจ เถโร น สรต ทหโร จ สรต ทหเรน อตตโน จวร ปจจทธรตวา เถรสส จวร วสสาเสน คเหตวา คนตวา วตตพพ ภนเต ตมหาก จวร อธฏหตวา ปรภ ชถาต ฯ อตตโน จวร อธฏาตพพ ฯ เอว เอกสส สตยาป อาปตตโมกโข โหตต ฯ เสส อตตานตถเมว ฯ สมฏานาทส ปมก นสกขาปเท อนธฏาน อวกปปน จ อกรยา อธ อปจจทธรณ อยเมว วเสโส ฯ เสส สพพตถ วตตนยเมวาต ฯ อทโทสตสกขาปทวณณนา นฏ ตา ฯ เตน สมเยนาต ตตยก นสกขาปท ฯ ตตถ อสสาเปตวา ปนปปน วมชชตต วลส นฏาส อท มหนต ภวสสตต ม มาโน อทเกน ส จตวา ปาเทห อกกมตวา หตเถห อสสาเปตวา อกขปตวา ปฏ ยา ฆสต ฯ ต อาตเปน สกข ปมปปมาณเมว โหต ฯ โส ปนป ตถา กโรต ฯ เตน วตต อสสาเปตวา ปนปปน วมชชตต ฯ ต เอว กลมนต ภควา คนธกฏย นสนโน ว ทสวา นกขมตวา เสนาสนจารก อาหณฑนโต วย ตตถ อคมาส ฯ เตน วตต อททสา โข ภควาต อาท ฯ เอกาทส- มาเสต เอก ปจฉมกตตกมาส เปตวา เสเส เอกาทสมาเส ฯ สตตมาเสต กตตกมาสเยว เหมนตเก จ จตตาโรต ป จมาเส เปตวา เสเส สตตมาเส ฯ กาเลป อาทสส ทนนนต สงฆสส วา อท อกาลจวรนต อททสตวา ทนน เอกสส ปคคลสส วา


อท ตยห ทมมต ทนน ฯ สงฆโต วาต อตตโน ปตตภาควเสน สงฆโต วา อปปชเชยย ฯ คณโต วาต อท สตตนตกคณสส เทม อท อาภธมมกคณสสาต เอว คณสส เทนต ตโต อตตโน ปตตภาควเสน คณโต วา อปปชเชยย ฯ โน จสส ปารปรต โน เจ ปารปร ภเวยย ฯ ยตตเกน กรยมาน อธฏานจวร ปโหต ต เจ จวร ตตตก น ภเวยย อนก ภเวยยาต อตโถ ฯ ปจจาสา โหต สงฆโต วาต อาทส อสกทวส นาม สงโฆ จวราน ลภสสต คโณ ลภสสต ตโต เม จวร อปปชชสสตต เอว สงฆโต วา คณโต วา ปจจาสา โหต ฯ อถวา าตเกห เม จวรตถาย เปสต มตเตห เปสต เต อาคตา จวร ทสสนตต เอว าตโต วา มตตโต วา ปจจาสา โหต ฯ ปสกลโต วาต เอตถ ปน ปสกล วา ลจฉามต เอว ปจจาสา โหตต โยเชตพพ ฯ อตตโน วา ธเนนาต อตตโน กปปาส- สตตาทนา ธเนน อสกทวส นาม ลจฉามต เอว วา ปจจาสา โหตต อตโถ ฯ ตโต เจ อตตร นกขเปยย สตยาป ปจจาสายาต มาสปรมโต เจ อตตร นกขเปยย นสสคคย ปาจตตยนต อตโถ ฯ เอว ปน อวตวา ยสมา อนตรา อปปชชมาเน ปจจาสาจวเร มลจวรสส อปปนนทวสโต ยาว วสตโม ทวโส ตาว อปปนน ปจจาสาจวร มลจวร อตตโน คตก กโรต ตโต อทธ มลจวร ปตจาสาจวร อตตโน คตก กโรต ตสมา ต วเสส ทสเสต ตทหปปนเน มลจวเรต อาทนา นเยน ปน๑ ภาชน ๑. อตเรก ม เ.


วตต ฯ ต อตตานตถเมว ฯ วสภาเค อปปนเน มลจวเรต ยท มลจวร สณห ปจจาสาจวร ถล เนว สกกา โยเชต รตตโย จ เสสา โหนต น ตาว มาโส ปรต ฯ น อกามาต อกาเมน จวร น กาเรตพพ ฯ อ ปจจาสาจวร ลภตวา- เยว กาลพภนตเร กาตพพ ฯ ปจจาสาจวรป ปรกขารโจล อธฏาตพพ ฯ อถ มลจวร ถล โหต ปจจาสาจวร สณห มลจวร ปรกขารโจล อธฏหตวา ปจจาสาจวรเมว มลจวร กตวา เปตพพ ฯ ต ปน มาสปรหาร ลภต เอเตเนวปาเยน ยาว อจฉต ตาว อ ม มลจวร กตวา เปต ลพภตต ฯ เสส อตตานตถเมว ฯ สมฏานาทน ปมก นสทสาเนวาต ฯ ตตยก นสกขาปทวณณนา นฏ ตา ฯ เตน สมเยนาต ปราณจวรสกขาปท ฯ ตตถ ยาว สตตมา ปตามหยคาต ปต ปตา ปตามโห ฯ ปตามหสส ยค ปตามหยค ฯ ยคนต อายปปมาณ วจจต ฯ อภลาปมตตเมว เจต ฯ อตถโต ปน ปตามโหเยว ปตามหยค ฯ ตโต อทธ สพเพป ปพพปรสา ปตามหคคหเณเนว คหตา ฯ เอว ยาว สตตโม ปรโส ตาว ยา อสมพทธา สา ยาว สตตมา ปตามหยคา อสมพทธาต วจจต ฯ เทสนามขเมเวต ฯ มาตโต วา ปตโต วาต วจนโต ปน ปตา- มหยคป ปตามหยคป มาตามหยคป มาตามหยคป เตสป ภาตก- ภคนภาคเนยยปตตปปปตตาทโยป สพเพ เต อธ สงคหตาเอวาต เวทตพพา ฯ ตตราย วตถารนโย ฯ ปตา ปต ปตา ตสส ปตา


ตสสาป ปตาต เอว ยาว สตตมา ยคา ฯ ปตา ปต มาตา ตสสาป ปตา จ มาตา จ ภาตา จ ภคน จ ปตตา จ ธตโร จาต เอวป อทธ จ อโธ จ ยาว สตตมา ยคา ฯ ปตา ปต ภาตา ปต ภคน ปต ปตตา ปต ธตโร เตสป ปตตธตปรมปราต เอวป ยาว สตตมา ยคา ฯ มาตา มาต มาตา ตสสา มาตา ตสสาป มาตาต เอว ยาว สตตมา ยคา ฯ มาตา มาต ปตา ตสส ปตา จ มาตา จ ภาตา จ ภคน จ ปตตา จ ธตโร จาต เอวป อทธ จ อโธ จ ยาว สตตมา ยคา ฯ มาตา มาต ภาตา มาต ภคน มาต ปตตา มาต ธตโร เตสป ปตตธต- ปรมปราต เอวป ยาว สตตมา ยคา ฯ เนว มาตสมพนเธน น ปตสมพนเธน สมพทธา อย อ าตกา นาม ฯ อภโตสงเฆต ภกขสงเฆ ตตจตตเถน จ ภกขนสงเฆ ตตจตตเถน จาต อฏ- วาจยกมเมน อปสมปนนา ฯ สก นวตถป สก ปารตปต รชตวา กปป กตวา เอกวารป นวตถ วา ปารต วา ฯ อนตมโส ปรโภคสเสน อเส วา มตถเก วา กตวา มคค คโต โหต อสสสก วา กตวา นปนโน โหต เอตป ปราณจวรเมว ฯ สเจ ปน ปจจตถรณสส เหฏา กตวา นปชชต หตเถห วา อกขปตวา อากาเส วตาน กตวา สเสน อผสนโต คจฉต อย ปรโภโค นาม น โหตต กรนทย วตต ฯ โธต นสสคคยนต เอตถ เอว อาณตตา ภกขน โธวนตถาย อทธน สชเชต ทารน สหรต อคค กโรต อทก อาหรต ยาว น โธวตวา อกขปต


ตาว ภกขนยา ปโยเค ปโยเค ภกขสส ทกกฏ โธวตวา อกขตตมตต นสสคคย ฯ สเจ ททโธตนต ม มานา ปน ส จต วา โธวต วา ยาว นฏาน น คจฉต ตาว ปโยเค ปโยเค ทกกฏ ฯ เอส นโย รชนาโกฏฏเนส ฯ รชนโทณย ห รชน อากรตวา ยาว สก รชต ตโต ปพเพ ยงก จ รชนตถาย กโรต ปจฉา วา ปฏรชต เอว สพพตถ ปโยเค ปโยเค ทกกฏ ฯ เอว อาโกฏฏเนป ปโยโค เวทตพโพ ฯ อ าตกาย อ าตก- ส ปราณจวร โธวาเปตต โน เจป อม เม โธวาต วทต อถโข โธวนตถาย กายวการ กตวา หตเถน หตเถ เทต ปาทมเล วา เปต อปร วา ขปต สกขมานาสามเณรสามเณร- อปาสกาตตถยาทน หตเถ เปเสต นทตตเถ โธวนตยา อปจาเร วา ขปต อนโต ทวาทสหตเถ โอกาเส โธวาปตเยว โหต ฯ สเจ ปน อปจาร ม จตวา โอรโต เปต สา จ โธวตวา อาเนต อนาปตต ฯ สกขมานาย วา สามเณรยา วา อปาสกาย วา หตเถ โธวนตถาย เทต สา เจ อปสมปชชตวา โธวต อาปตตเยว ฯ อปาสกสส หตเถ เทต โส เจ ลงเค ปรวตเต ภกขนส ปพพชตวา อปสมปชชตวา โธวต อาปตตเยว ฯ สามเณรสส วา ภกขสส วา หตเถ ทนเนป ลงคปรวตตเน เอเสว นโย ฯ โธวาเปต รชาเปตต อาทส เอเกน วตถนา นสสคคย ทตเยน ทกกฏ ฯ ตณป การาเปนตสส เอเกน นสสคคย เสเสห เทว ทกกฏาน ฯ ยสมา ปน เอตาน


โธวนาทน ปฏปาฏยา วา อปปฏปาฏยา วา กาเรนตสส โมกโข นตถ ตสมา เอตถ ตณ จตกกาน วตตาน ฯ สเจป ห อม จวร รชตวา โธวตวา อาเนหต วตเต สา ภกขน ปม โธวตวา ปจฉา รชต นสสคคเยน ทกกฏเมว ฯ เอว สพเพสป วปรต- วจเนส นโย เวทตพโพ ฯ สเจ ปน โธวตวา อาเนหต วตเต โธวต เจว รชต จ โธวนปจจยาเอว อาปตต รชเน อนาปตต ฯ เอว สพพตถ วตตาธกรเณ อวตตา โธวตต อมนา ลกขเณน อนาปตต เวทตพพา ฯ อมสม จวเร ย กาตพพ ต สพพ ตยห ภาโรต วทนโต ปน เอกวาจาย สมพหลา อาปตตโย อาปชชต ฯ อ าตกาย เวมตโก อ าตกาย าตกส ต อมาน ปน ปทาน วตตนเนเนว ตณณ จตกกาน วเสน วตถารโต เวทตพพาน ฯ เอกโต อปสมปนนายาต ภกขนน สนตเก อปสมปนนาย โธวาเปนตสส ทกกฏ ฯ ภกขน สนตเก อปสมปนนาย ปน ยถาวตถกเมว ฯ ภกขน สนตเก อปสมปนนา นาม ป จ- สตา สากยานโย ฯ อวตตา โธวตต อทเทสาย วา โอวาทาย วา อาคตา กลฏ จวร ทสวา ปตฏานโต คเหตวา วา เทถ อยย โธวสสามต อาหราเปตวา วา โธวต จ รชต จ อาโกฏเฏต จ อย อวตตา โธวต นาม ฯ ยาป อม จวร โธวาต ทหร วา สามเณร วา อาณาเปนตสส ภกขโน สตวา อาหรถ อยย อห โธวสสามต โธวต ตาวกาลก วา คเหตวา โธวตวา รชตวา เทต อยป อวตตา โธวต นาม ฯ


อ ปรกขารนต อปาหนตถวกปตตตถวกอสพนธก กายพนธน- ม จปภสตฏกาทน ยงก จ โธวาเปต อนาปตต ฯ เสสเมตถ อตตานตถเมว ฯ สมฏานาทส ปน อท สกขาปท ฉสสมฏาน กรยา โนส าวโมกข อจตตก ปณณตตวชช กายกมม วจกมม ตจตต ตเวทนนต ฯ ปราณจวรโธวาปนสกขาปทวณณนา นฏ ตา ฯ เตน สมเยนาต จวรปฏคคหณสกขาปท ฯ ตตถ ปณฑ- ปาตปฏกกนตาต ปณฑปาตโต ปฏกกนตา ฯ เยน อนธวน เตนปสงกมต อปป ตเต สกขาปเท เยน อนธวน เตนปสงกม ฯ กตกมมาต กตโจรกมมา ฯ สนธจเฉทนาทห กมเมห ปรภณฑ หรตวาต วตต โหต ฯ โจรคามณโกต โจรเชฏโก ฯ โส กร ปพเพ เถร ชานาต ตสมา โจราน ปรโต คจฉนโต ต ทสวา อโต มา คจฉถ สพเพ อโต เอถาต เต คเหตวา อ เน มคเคน อคมาส ฯ สมาธมหา วฏหตวาต เถร กร ปรจฉนน- เวลายเยว สมาธมหา วฏหตวา ฯ โสป ตสมเยว ขเณ เอว อวจ ตสมา สา อสโสส ฯ ต สตวา จ นตถทาน อ เ เอตถ สมโณ วา พราหมโณ วา อ ตร มยาต ต มส อคคเหส ฯ เตน วตต อถโข อปปลวณณา ภกขนต อาท ฯ โอหยโกต อวหยโก อวเสโส วหารวาร ปตวา เอโกว วหาเร โตต อตโถ ฯ สเจ เม ตว อนตรวาสก ทเทยยาสต กสมา อาห ฯ


สณห ฆนมฏ อนตรวาสก ทสวา โลเภน ฯ อปจ อปปโก ตสส อนตรวาสเก โลโภ เถรยา ปน สขาปปตตา โกฏาสสมปตต เตนสสา สรรปารปร ปสสสสามต วสมโลภ อปปาเทตวา เอวมาห ฯ อนตมนต ป จนน จวราน สพพปรยนต หตวา อนตม ปจฉม ฯ อ เลเสนาป วกปเปตวา วา ปจจทธรตวา วา ปต จวร นตถต เอว ยถาอน าตาน ป จนน จวราน ธารณวเสเนว อาห น โลเภน ฯ น ห ขณาสวาน โลโภ อตถ ฯ นปปฬยมานาต อปม ทสเสตวา คาฬห ปฬยมานา ฯ อนตรวาสก ทตวา อคมาสต สงกจจก นวาเสตวา ยถา ตสส มโนรโถ น ปรต เอว หตถ- ตเลเยว ทสเสตวา อคมาส ฯ กสมา ปารวฏฏกจวร อปฏคคณหนเต อชฌายส ฯ สเจ เอตตโกป อมเหส อยยาน วสสาโส นตถ กถ มย ยาเปสสามาต วหตถตาย สมภตนนตตา ฯ อนชานาม ภกขเว อเมส ป จนนนต อเมส ป จนน สหธมมกาน สมสทธาน สมสลาน สมทฏ น ปารวฏฏก คเหต อนชานามต อตโถ ฯ ปโยเค ทกกฏนต คหณตถาย หตถปปสารณาทส ทกกฏ ฯ ปฏลาเภนาต ปฏคคหเณน ฯ ตตถ จ หตเถน วา หตเถ เทต ปาทมเล วา เปต อปร วา ขปต สเจ สาทยต คหตเมว โหต ฯ สเจ ปน สกขมานาสามเณรสามเณรอปาสกอปาสกาทน หตเถ เปสต ปฏคคณหาต อนาปตต ฯ ธมมกถ กเถนตสส จตสโสป ปรสา จวราน จ นานาวราควตถาน จ อาเนตวา ปาทมเล เปนต อปจาเร วา ตวา อปจาร วา ม จตวา ขปนต ฯ


ย ตตถ ภกขนน สนตก ต อ ตร ปารวฏฏกา คณหนตสส อาปตตเยว ฯ อถ ปน รตตภาเค ขตตาน โหนต อท ภกขนยา อท อ เส สนตกนต าต น สกกา ปารวฏฏกกจจ นตถต มหาปจจรย จ กรนทย จ วตต ฯ ต อจตตกภาเวน น สเมต ฯ สเจ ภกขน วสสาวาสก เทต ปารวฏฏกเมว กาตพพ ฯ สเจ ปน สงการกฏาทส เปต ปสกล คณหสสนตต ปสกล อธฏ- หตวา คเหต วฏฏต ฯ อ าตกาย อ าตกส ต ตกปาจตตย ฯ เอกโต อปสมปนนายาต ภกขนน สนตเก อปสมปนนาย หตถโต คณหนตสส ทกกฏ ฯ ภกขน สนตเก อปสมปนนาย ปน ปาจตตยเมว ฯ ปรตเตน วา วปลนต อปปคเฆน จวเรน วา อปาหนตถวกปตตตถวกอสพนธก กาย- พนธนาทนา วา มหคฆ สเจป ตจวร ปฏคคณหาต อนาปตต ฯ มหาปจจรย ปน อนตมโส หรตกขณเฑนาปต วตต ฯ วปเลน วา ปรตตนต อท วตตวปลลาเสน เวทตพพ ฯ อ ปรกขารนต ปตตตถวกาท ยงก จ ฯ วกปปนปคปจฉม- จวรปปมาณ ปน ปรสสาวนป น วฏฏต ฯ ย เนว อธฏานปค น วกปปนปค ต สพพ วฏฏต ฯ สเจป ม จปปมาณา ภสจฉว โหต วฏฏตเยว ฯ โก ปน วาโท ปตตตถวกาทส ฯ เสส อตตานตถเมว ฯ สมฏานาทส อท ฉสสมฏาน กรยากรย โนส า- วโมกข อจตตก ปณณตตวชช กายกมม วจกมม ตจตต


ตเวทนนต ฯ จวรปฏคคหณสกขาปทวณณนา นฏ ตา ฯ เตน สมเยนาต อ าตกว ตตสกขาปท ฯ ตตถ อปนนโท สกยปตโตต อสตสหสสมตตาน สกยกลา ปพพชตาน ภกขน ปฏกฏโ โลลชาตโก ฯ ปฏโต เฉโก สมตโถ ปฏพโล สรสมปนโน กณมาธรเยน สมนนาคโต ฯ กสม วยาต กส วย กเลโส วย หโรตตปปวเสน กมปน วย สงกมปน วย โหตต อตโถ ฯ อทธานมคคนต อทธานสงขาต ทฆมคค น นครวถมคคนต อตโถ ฯ เต ภกข อจฉนทสต มสส ปตตจวราน เนส หรสต อตโถ ฯ อนย ชาหต ภกขภาว ชานนตถาย ปจฉ ฯ อนย ชยมานาต ปพพชชา อปสมปทา ปตตจวราธฏานาทน ปจฉยมานา ฯ เอตมตถ อาโรเจสนต ภกขภาว ชานาเปตวา ยวาย สาเกตา สาวตถ อทธานมคค ปฏปนนาต อาทนา นเยน วตโต เอตมตถ อาโรเจส ฯ อ าตก คหปต วาต อาทส ย ปรโต ตเณน วา ปณเณน วา ปฏจฉาเทตวาต วตต ต อาท กตวา เอว อนปพพกถา เวทตพพา ฯ สเจ โจเร ปสสตวา ทหรา ปตตจวราน คเหตวา ปลาตา โจรา เถราน นวาสนปารปนมตตเยว หรตวา คจฉนต เถเรห เนว ตาว จวร ว าเปตพพ ฯ น สาขาปลาส ภ ชตพพ ฯ อถ ทหรา สพพ ภณฑก ฉฑเฑตวา ปลาตา โจรา เถราน นวาสนปารปน ต จ ภณฑก หรตวา


คจฉนต ทหเรห อาคนตวา อตตโน นวาสนปารปนาน น ตาว เถราน ทาตพพาน ฯ น ห อนจฉนนจวรา อตตโน อตถาย สาขาปลาส ภ ชต ลภนต ฯ อจฉนนจวราน ปน อตถาย ลภนต ฯ อจฉนนจวรา จ อตตโนป ปเรสป อตถาย ลภนต ฯ ตสมา เถเรห สาขาปลาส ภ ชตวา วากาทห คณ ตวา ทหราน ทาตพพ ทหเรห วา เถราน อตถาย ภ ชตวา คณ ตวา เตส หตเถ ทตวา วา อทตวา วา อตตนา นวาเสตวา อตตโน นวาสนปารปนาน เถราน ทาตพพาน ฯ เนว ภตคามปาตพยตาย ปาจตตย โหต น เตส ธารเณ ทกกฏ ฯ สเจ อนตรามคเค รชกตถรณ วา โหต อ เ วา ตาทเส มนสเส ปสสนต จวร ว าเปตพพ ฯ ยาน จ เนส เต วา มนสสา อ เ วา สาขาปลาสนวาสเน ภกข ทสวา อสสาหชาตา วตถาน เทนต ตาน สทสาน วา โหนต อทสาน วา นลาทนานาวณณาน วา กปปยานป อกปปยานป สพพาน อจฉนนจวรฏาเน ตตตา เตส นวาเสต จ ปารปต จ วฏฏนต ฯ วตตป เหต ปรวาเร อกปปกต น ป รชนาย รตต เตน นวตโถ เยน กาม วเชยย น จสส โหต อาปตต โส จ ธมโม สคเตน เทสโต ป หาเมสา กสเลห จนตตาต๑ ฯ อย ห ป โห อจฉนนจวรก ภกข สนธาย วตโต ฯ อถ ปน ตตถเยห สมาคจฉนต เต จ เนส ๑. ว. ปรวาร. ๘/๕๓๕-๕๓๖.


กสจรวากจรผลกจราน เทนต ตานป ลทธ อคคเหตวา นวาเสต วฏฏนต ฯ นวาเสตวาป ลทธ น คเหตพพา ฯ อทาน ย อาวาส ปม อปคจฉต สเจ ตตถ โหต สงฆสส วหารจวร วาต อาทส วหารจวร นาม มนสสา อาวาส กาเรตวา จตตาโร ปจจยา อมหากเมว สนตกา ปรโภค คจฉนตต จวร สชชตวา อตตนา การาปเต อาวาเส เปนต เอต วหารจวรนนาม ฯ อตตรตถรณนต ม จกสส อปร อตถรณ วจจต ฯ ฯ ภมมตถรณนต ปรกมมกตาย ภมยา รกขณตถาย วลมกาห กตอตถรณ ฯ ตสส อปร ตฏก อตถรตวา จงกมนต ฯ ภสจฉวต ม จภสยา วา ปกภสยา วา ฉว ฯ สเจ ปรตา โหต วธเนตวาป คเหต วฏฏต ฯ เอวเมเตส วหารจวราทส ย ตตถ อาวาเส โหต ต อนาปจฉาป คเหตวา นวาเสต วา ปารปต วา อจฉนนจวรกาน ภกขน ลพภตต เวทตพพ ฯ ต จ โข ลภตวา โอทหสสาม ปน เปสสามต อธปปาเยน น มลจเฉชชาย ฯ ลภตวา จ ปน าตโต วา อปฏากโต วา อ โต วา กโตจป ปากตกเมว กาตพพ ฯ วเทส คเตน เอกสม สงฆเก อาวาเส สงฆกปรโภเคน ปรภ ชนตถาย เปตพพ ฯ สจสส ปรโภเคเนว ต ชรต วา นสสต วา ควา น โหต ฯ สเจ ปน เอเตส วตตปการาน คหวตถาทน ภสจฉวปรยนตาน ก จ น ลพภต เตน ตเณน วา ปณเณน วา ปฏจฉาเทตวา อาคนตพพนต ฯ เกหจ วา อจฉนนนต เอตถ ยป อจฉนนจวรา อาจรยปชฌายา อ เ


อาหราวโส จวรนต ยาจตวา วา วสสาเสน วา คณหนต ตป สงคห คจฉตต วตต ยชชต ฯ ปรโภคชณณ วาต เอตถ จ อจฉนนจวราน อาจรยปชฌายาทน อตตนา ตณปณเณห ปฏจฉาเทตวา ทนน จวรป สงคห คจฉตต วตต ยชชต ฯ เอว ห เต อจฉนนจวรฏาเน นฏจวรฏาเน จ ตา ว ภวสสนต ฯ เตน เนส ว ตตย จ อกปปยจวรปรโภเค จ อนาปตต อนรปา ภวสสตต ฯ าตกาน ปวารตานนต เอตถ เอเตส สนตก เทถาต ว าเปนตสส ยาจนตสส อนาปตตต เอวมตโถ ทฏพโพ ฯ น ห าตกาน ปวารตาน อาปตต วา อนาปตต วา โหต ฯ อตตโน ธเนนาต เอตถาป อตตโน กปปยภณเฑน กปปยโวหาเรเนว ว าเปนตสส เจตาเปนตสส วา ปร- วตตาเปนตสส วา อนาปตตต เอวมตโถ ทฏพโพ ฯ ปวารตานนต เอตถ จ สงฆวเสน ปวารเตส ปมาณเมว วฏฏต ฯ ปคคลก- ปวารณาย ย ย ปวาเรต ต ตเยว ว าเปตพพ ฯ โย ห จตห ปจจเยห ปวาเรตวา สยเมว สลลกเขตวา กาลานกาล จวราน ทวเส ทวเส ยาคภตตาทนต เอว เยน เยน อตโถ ต ต เทต ตสส ว าปนกจจ นตถ ฯ โย ปน ปวาเรตวา พาลตาย วา สตสมโมเสน วา น เทต โส ว าเปตพโพ ฯ โย มยห เคห ปวาเรมต วทต ตสส เคห คนตวา ยถาสข นสทตพพ นปชชตพพ น ก จ คเหตพพ ฯ โย ปน ย มยห เคเห อตถ ต ปวาเรมต วทต ย ตตถ กปปย ต ว าเปตพพ ฯ


เคเห ปน นสทต วา นปชชต วา น ลพภตต กรนทย วตต ฯ อ สสตถายาต เอตถ อตตโน าตกปวารเต น เกวล อตตโน อตถาย อถโข อ สสตถาย ว าเปนตสส อนาปตตต อยเมโก อตโถ ฯ อย ปน ทตโย อ สสาต เย อ สส าตกปวารตา เต ตสเสว อ สสาต ลทธโวหารสส พทธ- รกขตสส วา ธมมรกขตสส วา อตถาย ว าเปนตสส อนาปตตต ฯ เสส อตตานตถเมว ฯ สมฏานาทส อทป ฉสสมฏาน กรยา โนส าวโมกข อจตตก ปณณตตวชช กายกมม วจกมม ตจตต ตเวทนนต ฯ อ าตกว ตตสกขาปทวณณนา นฏ ตา ฯ เตน สมเยนาต ตทตตรสกขาปท ฯ ตตถ อภหฏ นต อภต อปสคโค ฯ หรตนต อตโถ ฯ คณหตนต วตต โหต ฯ ปวาเรยยาต อจฉาเปยย อจฉ รจ อปปาเทยย วเทยย นมนเตยยาต อตโถ ฯ อภหฏ ปวาเรนเตน ปน ยถา วตตพพ ต อาการ ทสเสต ยาวตก อจฉส ตาวตก คณหาหต เอวมสส ปทภาชน วตต ฯ อถวา ยถา เนกขมม ทฏ เขมโตต เอตถ ทสวาต อตโถ เอวมธาป อภหฏ ปวาเรยยาต อภหรตวา ปวาเรยยาต อตโถ ฯ ตตถ กายาภหาโร วา วาจาภหาโร วาต ทวโธ อภหาโร ฯ กาเยน วา วตถาน อภหรตวา ปาทมเล เปตวา ยตตก อจฉส ตตตก คณหาหต วทนโต ปวาเรยย ฯ วาจาย วา อมหาก ทสสโกฏาคาร ปรปณณ ยตตก อจฉส


ตตตก คณหาหต วทนโต ปวาเรยย ฯ ตทภย ห เอกชฌ กตวา อภหฏ ปวาเรยยาต วตต ฯ สนตรตตรปรมนต สอนตร อตตร ปรม อสส จวรสสาต สนตรตตรปรม ฯ นวาสเนน สทธ ปารปน อกกฏปรจเฉโท อสสาต วตต โหต ฯ ตโต จวร สาทตพพนต ตโต อภหฏจวรโต เอตตก จวร คเหตพพ น อโต ปรนต อตโถ ฯ ยสมา ปน อจฉนนสพพจวเรน ตจวรเกเนว ภกขนา เอว ปฏปชชตพพ อ เน อ ถาป ตสมา ต วภาค ทสเสต สเจ ตณ นฏาน โหนตต อาทนา นเยน ตสส ปทภาชน วตต ฯ ตตราย วนจฉโย ฯ ยสส ตณ นฏาน เตน เทว สาทตพพาน ฯ เอก นวาเสตวา เอก ปารปตวา อ สภาคฏานโต ปรเยสสสต ฯ ยสส เทว นฏาน เตน เอก สาทตพพ ฯ สเจ ปกตยาว สนตรตตเรน จรต เทว สาทตพพาน ฯ เอว เอก สาทยนเตเนว สโม ภวสสต ฯ เอก นฏ น สาทตพพ ฯ ยสส ตส เอก นฏ น สาทตพพ ฯ ยสส ปน ทวส เอก นฏ เอก สาทตพพ ฯ ยสส ปน เอกเยว โหต ต จ นฏ เทว สาทตพพาน ฯ ภกขนยา ปน ป จสป นฏเส เทว สาทตพพาน ฯ จตส นฏเส เอก สาทตพพ ฯ ตส นฏเส ก จ น สาทตพพ ฯ โก ปน วาโท ทวส วา เอกสม วา ฯ เยนเกนจ ห สนตรตตรปรมตาย าตพพ ตโต อตตร น ลพภตต อทเมตถ ลกขณ ฯ เสสก อาหรสสามต เทว จวราน กตวา เสสก ปน


อาหรสสามต อตโถ ฯ น อจฉนนการณาต พาหสจจาทคณวเสน เทนต ฯ าตกานนต อาทส าตกาน เทนตาน สาทยนตสส ปวารตาน เทนตาน สาทยนตสส อตตโน ธเนน สาทยนตสส อนาปตตต อตโถ ฯ อฏกถาส ปน าตกปวารตฏาเน ปกตยาว พหหป วฏฏต อจฉนนการณา ปมาณเมว วฏฏตต วตต ฯ ต ปาลยา น สเมต ฯ ยสมา ปนท สกขาปท อ สสตถาย ว าปนวตถสมเยว ป ตต ตสมา อธ อ สสตถายาต น วตต ฯ เสส อตตานตถเมว ฯ สมฏานาทส อทป ฉสสมฏาน กรยา โนส าวโมกข อจตตก ปณณตตวชช กายกมม วจกมม ตจตต ตเวทนนต ฯ ตทตตรสกขาปทวณณนา นฏ ตา ฯ เตน สมเยนาต อปกขฏสกขาปท ฯ ตตถ อตถาวโส ม โส อปฏาโกต อาวโส ย ตว ภณส อตถ เอวรโป โส มม อปฏาโกต อยเมตถ อตโถ ฯ อปมยยา เอว โหตต อป เม อยยา เอว โหต ฯ อป เมยยา เอว โหตตป ปาโ ฯ ภกข ปเนว อททสสาต เอตถ อททสสาต อปทสส อารพภ ฯ ยสมา ปน ย อททสส อปกขฏ โหต ต ตสสตถาย อปกขฏ นาม โหต ตสมาสส ปทภาชเน ภกขสสตถายาต วตต ฯ ภกข อารมมณ กรตวาต ภกข ปจจย กตวา ฯ ย ห ภกข อททสส อปกขฏ ต นยเมเนว ภกข ปจจย กตวา อปกขฏ โหต ฯ เตน วตต ภกข อารมมณ กรตวาต ฯ ปจจโยป ห


ลภต มาโร อารมมณนต อาทส อารมมณนต อาคโต ฯ อทาน อททสสาต เอตถ โย กตตา ตสส อาการทสสนตถ ภกข อจฉาเทตกาโมต วตต ฯ ภกข อจฉาเทตกาเมน ห เตน ต อททสส อปกขฏ น อ เน การเณน ฯ อต โส อจฉาเทต- กาโม โหต ฯ เตน วตต ภกข อจฉาเทตกาโมต ฯ อ าตกสส คหปตสส วาต อ าตกคหปตนา วาต อตโถ ฯ กรณตเถ ห อท สามวจน ฯ ปทภาชเน ปน พย ชน อวจาเรตวา อตถมตตเมว ทสเสต อ าตโก นาม ฯเปฯ คหปต นามาต อาท วตต ฯ จวรเจตาปนนต จวรมล ฯ ต ปน ยสมา หร าทส อ ตร โหต ตสมา ปทภาชเน หร วาต อาท วตต ฯ อปกขฏ โหตต สชชต โหต สหรตวา ปต ฯ ยสมา ปน หร วาต อาทนา วจเนนสส อปกขฏภาโว ทสสโต โหต ตสมา อปกขฏ นามาต ปท อทธรตวา วส ปทภาชน น วตต ฯ อมนาต อปกขฏ สนธายาห ฯ เตเนวสส ปทภาชเน ปจจปฏ เตนาต วตต ฯ ย ห อปกขฏ สหรตวา ปต ต ปจจปฏ ต โหตต ฯ อจฉาเทสสามต โวหารวจนเมต ฯ อตถน- นามสส ภกขโน ทสสามต อย ปเนตถ อตโถ ฯ เตเนวสส ปทภาชเนป ทสสามต วตต ฯ ตตร เจ โส ภกขต ยตร โส คหปต วา คหปตาน วา ตตร โส ภกข ปพเพ อปปวารโต อปสงกมตวา จวเร วกปป อาปชเชยย เจ อต อยเมตถ ปทสมพนโธ ฯ ตตถ อปสงกมตวาต อมสส คนตวาต อมนา ว


อตเถ สทเธ ปจรโวหารวเสน ฆรนต วตต ฯ ยตร ปน โส ทายโก ตตร คนตวาต อยเมตถ อตโถ ฯ ตสมา ปนป วตต ยตถ กตถจ อปสงกมตวาต ฯ วกปป อาปชเชยยาต วสฏกปป อธกวธาน อาปชเชยย ฯ ปทภาชเน ปน เยน การเณน วกปป อาปนโน โหต ตเมว ทสเสต อายต วาต อาท วตต ฯ สาธต อายาจเน นปาโต ฯ วตาต ปรวตกเก ฯ มนต อตตาน อททสต ฯ อายสมาต ปร อาลปต อามนเตต ฯ ยสมา ปน อท สพพ พย ชนมตตเมว อตตานตถเมว ตสมาสส ปทภาชเน อตโถ น วตโต ฯ กลยาณกมยต อปาทายาต สนทรกามต วสฏกามต จตเตน คเหตวา ฯ ตสส อาปชเชยย เจ อต อมนา สมพนโธ ฯ ยสมา ปน โย กลยาณกมยต อปาทาย อาปชชต โส สาธตถโก มหคฆตถโก โหต ตสมาสส ปทภาชเน พย ชน ปหาย อธปเปตตถเมว ทสเสต ตเทว วจน วตต ฯ ยสมา ปน น อมสส อาปชชนมตเตเนว อาปตต สส เอต ตสมา ตสส วจเนนาต อาท วตต ฯ อนาปตต าตกานนต อาทส าตกาน จวเร วกปป อาปชชนตสส อนาปตตต เอวมตโถ ทฏพโพ ฯ มหคฆ เจตาเปตกามสส อปปคฆ เจตาเปตต คหปตสส วสตอคฆนก จวร เจตาเปตกามสส อล มยห เอเตน ทสคฆนก วา อฏคฆนก วา เทหต วทโต อนาปตตต ฯ อปปคฆนต อท จ อตเรกนวารณตถเมว วตต ฯ สมเกป ปน อนาปตต ฯ ต จ โข อคฆวเสเนว น ปมาณวเสน ฯ อคฆวฑฒนก หท สกขาปท


ตสมา โย วสตอคฆนก อนตรวาสก เจตาเปตกาโม ต เอตตกเมว อคฆนก จวร เทหต วตตตป วฏฏต ฯ เสส อตตานตถเมว ฯ สมฏานาทนป ตทตตรสกขาปทสทสาเนวาต ฯ ปมอปกขฏสกขาปทวณณนา นฏ ตา ฯ ทตยอปกขฏสกขาปเท อมนาว นเยน อตโถ เวทตพโพ ฯ ต ห อมสส อนปป ตตสทส ฯ เกวล ปมสกขาปเท เอกสส ปฬา กตา ทตเย ทวนน ฯ อยเมตถ วเสโส ฯ เสส สพพ ปมสทสเมว ฯ ยถา จ ทวนน เอว พหน ปฬน กตวา คณหโตป อาปตต เวทตพพา ฯ ทตยอปกขฏสกขาปทวณณนา นฏ ตา ฯ เตน สมเยนาต ราชสกขาปท ฯ ตตถ อปาสก ส าเปตวาต ชานาเปตวา ฯ อมนา มเลน จวร กณตวา เถรสส เทหต เอว วตวาต อธปปาโย ฯ ป าสพนโธต ป าสกหาปโณ ทณโฑต วตต โหต ฯ ป าสมพนโธตป ปาโ ฯ อชชณโห ภนเต อาคเมหต ภนเต อชช เอกทวส อมหาก ตฏ อธวาเสหต อตโถ ฯ ปรามสต คณห ฯ ชโนสต ชโตส ป าส ชโต อส ฯ ป าส ทาเปตพโพต อธปปาโย ฯ ราชโภคโคต ราชโต โภคค ภ ชตพพ อสส อตถต ราชโภคโค ฯ ราชโภโคตป ปาโ ฯ ราชโต โภโค อสส อตถต อตโถ ฯ ปหเณยยาต เปเสยย ฯ อตตานตถตตา ปนสส ปทภาชน น วตต ฯ ยถา จ เอตสส เอว จวร อตถนนาม ภกขนต อาทนป ปทาน


อตตานตถตตาเยว ปทภาชน น วตตนต เวทตพพ ฯ อาภฏนต อานต ฯ กาเลน กปปยนต ยตตปปตตกาเลน ฯ ยทา โน อตโถ โหต ตทา กปปยจวร ปฏคคณหามาต อตโถ ฯ เวยยาวจจกโรต กจจกโร กปปยการโกต อตโถ ฯ ส ตโต โส มยาต อาณตโต โส มยา ยถา ตมหาก จวเรน อตเถ สต จวร ทสสต เอว วตโตต อตโถ ฯ อตโถ เม อาวโส จวเรนาต โจทนาลกขณ- นทสสนเมต ฯ อท ห โวหารวจน วตตพพ อสส วา อตโถ ยาย กายจ ภาสาย ฯ อท โจทนาลกขณ ฯ เทห เม จวรนต อาทน ปน นวตตพพาการทสสนตถ วตตาน ฯ เอตาน ห วจนาน เอเตส วา อตโถ ยาย กายจ ภาสาย น วตตพโพ ฯ ทตยป วตตพโพ ตตยป วตตพโพต อตโถ เม อาวโส จวเรนาต อทเมว ยาวตตย วตตพโพ ฯ เอว ทวตตกขตต โจเทตพโพ สาเรตพโพต เอตถ อททฏโจทนาปรจเฉท ทสเสตวา อทาน ทวตตกขตต โจทยมาโน สารยมาโน ตจวร อภนปผาเทยย อจเจต กสลนต อเมส ปทาน สเขปโต อตถ ทสเสนโต สเจ อภนปผาเทต อจเจต กสลนต อาห ฯ เอว ยาวตตย โจเทนโต ต จวร ยท นปผาเทต สกโกต อตตโน ปฏลาภวเสน นปผาเทต อจเจต กสล สาธ สฏ สนทร ฯ จตกขตต ป จกขตต ฉกขตตปรม ตณหภเตน อททสส าตพพนต านลกขณนทสสนเมต ฯ ฉกขตตปรมนต ฯ ภาวนปปสกวจนเมต ฯ ฉกขตตปรม ห เอเตน จวร อททสส ตณห- ภเตน าตพพ ฯ น อ ก จ กาตพพ ฯ อท านลกขณ ฯ


ตตถ โย สพพฏานาน สาธารโณ ตณหภาโว ต ตาว ทสเสต ปทภาชเน ตตถ คนตวา ตณหภเตนาต อาท วตต ฯ ตตถ น อาสเน นสทตพพนต อธ ภนเต นสทถาต วตเตนาป น นสทตพพ ฯ น อามส ปฏคคเหตพพนต ยาคขชชกาทเภท ก จ อามส คณหาถ ภนเตต ยาจยมาเนนาป น คณหตพพ ฯ น ธมโม ภาสตพโพต มงคล วา อนโมทน วา ภาสถาต ยาจยมาเนนาป ก จ น ภาสตพพ ฯ เกวล กการณา อาคโตสต ปจฉยมาโน ชานาห อาวโสต วตตพโพ ฯ ปจฉยมาโนต อท ห กรณตเถ ปจจตตวจน ฯ อถวา ปจฉ กรมาโนต ปจฉยมาโนต เอวมเปตถ อตโถ ทฏพโพ ฯ โย ห ปจฉ กโรต โส เอตตก วตตพโพต ฯ าน ภ ชตต อาคตการณ ภ ชต ฯ อทาน ยา ตสโส โจทนา ฉ านาน๑ วตตาน ตตถ วฑฒ จ หาน จ ทสเสนโต จตกขตต โจเทตวาต อาทมาห ฯ ยสมา จ เอตถ เอกโจทนาวฑฒยา ทวนน านาน หาน วตตา ตสมา เอกโจทนา ทวคณ านนต ลกขณ ทสสต โหต ฯ อต อมนา สกขเณน ตกขตต โจเทตวา ฉกขตต าตพพ ทวกขตต โจเทตวา อฏกขตต าตพพ สก โจเทตวา ทสกขตต าตพพ ยถา จ ฉกขตต โจเทตวา น าตพพนต วตต เอว ทวาทสกขตต ตวา น โจเทตพพนตป วตตเมว โหต ฯ ตสมา สเจ โจเทตเยว น ตฏต ฉ โจทนา ลพภนต ฯ สเจ ตฏตเยว น โจเทต ๑. อโต ปร จสทโท อจฉตพโพ.


ทวาทส านาน ลพภนต ฯ สเจ โจเทตป ตฏตป เอกาย โจทนาย เทว านาน หาเปตพพาน ตตถ โย เอกทวสเมว ปนปปน คนตวา ฉกขตต โจเทต สกเยว วา คนตวา อตโถ เม อาวโส จวเรนาต ฉกขตต วทต ตถา เอกทวสเมว ปนปปน คนตวา ทวาทสกขตต ตฏต สกเยว วา คนตวา ตตร ตตร าเน ตฏต โสป สพพโจทนาโย สพพฏานาน จ ภ ชต ฯ โก ปน วาโท นานาทวเสส เอว กโรนตสสาต เอวเมตถ วนจฉโย เวทตพโพ ฯ ยตสส จวรเจตาปน อาภฏนต ยโต ราชโต วา ราชโภคคโต วา อสส ภกขโน จวรเจตาปน อานต ฯ ยตราสสาตป ปาโ ฯ อยเมวตโถ ฯ ยตถสสาตป ปนต ยสม าเน อสส จวรเจตาปน เปสตนต จ อตถ กเถนต ฯ พย ชน ปน น สเมต ฯ ตตถาต อสส ร โ วา ราชโภคคสส วา สนตเก ฯ สมปตเถ ห อท ภมมวจน ฯ น ต ตสส ภกขโน ก จ อตถ อนโภตต ต จวรเจตาปน ตสส ภกขโน ก จ อปปมตตกป กมม น นปผาเทต ฯ ย ชนตายสมนโต สกนต อายสมนโต อตตโน สนตก ธน ย ชนต เอต ปาปณนต ฯ มา โว สก วนสสาต ตมหาก สนตก มา วนสสต โย ปน เนว สาม คจฉต น ทต ปาเหต๑ วตตเภเท ทกกฏ อาปชชต ฯ ก ปน สพพกปปยการเกส เอว ปฏปชชตพพนต ฯ น ปฏปชชตพพ ฯ อย ห กปปยการโก นาม สงเขปโต ทวโธ ๑. อโต ปร โสต ปท อจฉตพพ.


นททฏโ จ อนททฏโ จาต ฯ ตตถ นททฏโ ทวโธ ภกขนา นททฏโ ทเตน นททฏโต ฯ อนททฏโป ทวโธ มขเววฏก- กปปยการโก ปรมมขกปปยการโกต ฯ เตส ภกขนา นททฏโ สมมขาสมมขวเสน จตพพโธ โหต ฯ ตถา ทเตน นททฏโต ฯ กถ ฯ อเธกจโจ ภกขสส จวรตถาย ทเตน อกปปยวตถ ปหณาต ฯ ทโต ต ภกข อปสงกมตวา อท ภนเต อตถนนาเมน ตมหาก จวรตถาย ปหต คณหาถ นนต วทต ฯ ภกข นยท กปปตต ปฏกขปต ฯ ทโต อตถ ปน เต ภนเต เวยยาวจจกโรต ปจฉต ฯ ป ตถเกห จ อปาสเกห ภกขน เวยยาวจจ กโรถาต อาณตตา วา ภกขน วา สนทฏา สมภตตา เกจ เวยยาวจจกรา โหนต ฯ เตส อ ตโร ตสม ขเณ ภกขสส สนตเก นสนโน โหต ฯ ภกข ต นททสต อย ภกขน เวยยาวจจ- กโรต ฯ ทโต ตสส หตเถ อกปปยวตถ ทตวา เถรสส จวร กณตวา เทหต คจฉต ฯ อย ภกขนา สมมขนททฏโ ฯ โน เจ ภกขสส สนตเก นสนโน โหต อปจ โข ภกข นททสต อสกสม นาม คาเม อตถนนาโม ภกขน เวยยาวจจกโรต ฯ โส ทโต คนตวา ตสส หตเถ อกปปยวตถ ทตวา เถรสส จวร กณตวา ทเทยยาสต อาคนตวา ภกขสส อาโรเจตวา คจฉต ฯ อยเมโก ภกขนา อสมมขนททฏโ ฯ นเหว โข ปน โส ทโต อตตนา อาคนตวา อาโรเจต อปจ โข อ ปหณาต ทนน มยา ภนเต ตสส หตเถ จวรเจตาปน จวร คณเหยยาถาต ฯ อย


ทตโย ภกขนา อสมมขนททฏโ ฯ นเหว โข อ ปหณาต อปจ โข คจฉนโตว ภกข วทต อห ตสส หตเถ จวรเจตาปน ทสสาม ตมเห จวร คณเหยยาถาต ฯ อย ตตโย ภกขนา อสมมข- นททฏโต เอว เอโก สมมขนททฏโ ตโย อสมมขนททฏาต อเม จตตาโร ภกขนา นททฏเวยยาวจจกรา นาม ฯ เอเตส อมสม ราชสกขาปเท วตตนเยเนว ปฏปชชตพพ ฯ อปโร ภกข ปรมนเยเนว ทเตน ปจฉโต นตถตาย วา อวจาเรตกามตาย วา นตถมหาก กปปยการโกต วทต ฯ ตสม จ ขเณ โกจ มนสโส อาคจฉต ฯ ทโต ตสส หตเถ อกปปยวตถ ทตวา อมสส หตถโต จวร คณเหยยาถาต วตวา คจฉต ฯ อย ทเตน สมมขนททฏโ ฯ อปโร ทโต คาม ปวสตวา อตตโน อภรจตสส ยสส กสสจ หตเถ อกปปยวตถ ทตวา ปรมนเยเนว อาคนตวา อาโรเจต อ วา ปหณาต อห อสกสส นาม หตเถ จวรเจตาปน ทสสาม ตมเห จวร คณเหยยาถาต วตวา วา คจฉต ฯ อย ตตโย ทเตน อสมมขนททฏโต เอว เอโก สมมขนททฏโ ตโย อสมมขนททฏาต อเม จตตาโร ทเตน นททฏเวยยาวจจกรา นาม ฯ เอเตส เมณฑกสกขาปเท วตต- นเยเนว ปฏปชชตพพ ฯ วตต เหต สนต ภกขเว มนสสา สทธา ปสนนา เต กปปยการกาน หตเถ หร สวณณ อปนกขปนต อมนา ย อยยสส กปปย ต เทถาต อนชานาม ภกขเว ย ตโต กปปย ต สาทต น เตววาห ภกขเว เกนจ ปรยาเยน


ชาตรปรชต สาทตพพ ปรเยสตพพนต วทามต๑ ฯ เอตถ โจทนาย ปรมาณ นตถ ฯ มล อสาทยนเตน สหสสกขตตตป โจทนาย วา าเนน วา กปปยภณฑ สาทต วฏฏต ฯ โน เจ เทต อ กปปยการก เปตวาป อาหราเปตพพ ฯ สเจ อจฉต มล- สามกานป กเถตพพ ฯ โน เจ อจฉต น กเถตพพ ฯ อปโร ภกข ปรมนเยเนว ทเตน ปจฉโต นตถมหาก กปปยการโกต วทต ฯ ตท โ สมเป โต สตวา อาหร โภ อห อยยสส จวร เจตาเปตวา ทสสามต วทต ฯ ทโต หนท โภ ทเทยยาสต ตสส หตเถ ทตวา ภกขสส อนาโรเจตวาว คจฉต ฯ อย มขเววฏก- กปปยการโก ฯ อปโร ภกขโน อปฏากส วา อ สส วา หตเถ อกปปยวตถ ทตวา เถรสส จวร ทเทยยาสต เอโต ว ปกกมต ฯ อย ปรมมขกปปยการโกต อเม เทว อนททฏ- กปปยการกา นาม ฯ เอเตส อ าตกอปปวารเตส วย ปฏปชชตพพ ฯ สเจ สยเมว จวร อาเนตวา ททนต คเหตพพ โน เจ น ก จ วตตพพ ฯ เทสนามตตเมว เจต ทเตน จวรเจตาปน ปหเณยยาต ฯ สย อาหรตวาป ปณฑปาตาทน อตถาย ททนเตสป เอเสว นโย ฯ น เกวล อตตโนเยว อตถาย สมปฏจฉต น วฏฏต ฯ สเจ โกจ ชาตรปรชต อาเนตวา อท สงฆสส ทมม อาราม วา กโรถ วหาร วา เจตย วา โภชนสาลาทน วา อ ตรนต วทต อทมป สมปฏจฉต น วฏฏต ฯ ยสส กสสจ ห อ สส อตถาย สมปฏจฉนตสส ทกกฏ โหตต ๑. ว. มหาวคค. ๕/๑๒๑.


มหาปจจรย วตต ฯ สเจ ปน นยท ภกขน สมปฏจฉต วฏฏตต ปฏกขตเต วฑฒกน วา กมมกราน วา หตเถ ภวสสต เกวล ตมเห สกตทกกฏ ชานาถาต วตวา เตส หตเถ ทตวา ปกกมต วฏฏต ฯ อถาป มม มนสสาน หตเถ ภวสสต มยหเมว วา หตเถ ภวสสต เกวล ตมเห ย ยสส ทาตพพ ตทตถาย เปเสยยาถาต วทต เอวป วฏฏต ฯ สเจ ปน สงฆ วา คณ วา ปคคล วา อนามสตวา อท หร สวณณ เจตยสส เทม วหารสส เทม นวกมมสส เทมาต วทนต ปฏกขปต น วฏฏต ฯ อเม อท ภณนตต กปปยการกาน อาจกขตพพ ฯ เจตยาทน อตถาย ตมเห คเหตวา เปถาต วตเต ปน อมหาก คเหต น วฏฏตต ปฏกขปตพพ ฯ สเจ ปน โกจ พห หร - สวณณ อาเนตวา อท สงฆสส ทมม จตตาโร ปจจเย ปร- ภ ชถาต วทต ต เจ สงโฆ สมปฏจฉต ปฏคคหเณป โภเคป อาปตต ฯ ตตร เจ เอโก ภกข นยท กปปตต ปฏกขปต อปาสโก จ ยท น กปปต มยหเมว ภวสสตต คจฉต โส ภกข ตยา สงฆสส ลาภนตราโย กโตต น เกนจ ก จ วตตพโพ ฯ โย ห ต โจเทต เสวว สาปตตโก โหต ฯ เตน ปน เอเกน พห อนาปตตกา กตา ฯ สเจ ปน ภกขห น วฏฏตต ปฏกขตเต กปปยการกาน วา หตเถ ภวสสต มม ปรสาน วา มยห วา หตเถ ภวสสต เกวล ตมเห ปจจเย ปรภ ชถาต วทต วฏฏต ฯ จตปปจจยตถาย จ ทนน เยน


เยน ปจจเยน อตโถ โหต ตทตถ อปเนตพพ ฯ จวรตถาย ทนน จวเรเยว อปเนตพพ ฯ สเจ จวเรน ตาทโส อตโถ นตถ ปณฑปาตาทห สงโฆ กลมต สงฆสฏ ตาย อปโลเกตวา ตทตถายป อปเนตพพ ฯ เอส นโย ปณฑปาตคลานปจจยตถาย ทนเนป ฯ เสนาสนตถาย ทนน ปน เสนาสนสส ครภณฑตตา เสนาสเนเยว อปเนตพพ ฯ สเจ ปน ภกขส เสนาสน ฉฑเฑตวา คเตส เสนาสน นสสต อทเส กาเล เสนาสน วสสชเชตวาป ภกขน ปรโภโค อน าโต ฯ ตสมา เสนาสนปรชคคนตถ๑ มลจเฉชช อกตวา ยาปนมตต ปรภ ชตพพ ฯ น เกวล จ หร สวณณเมว อ ป เขตตวตถาทก อกปปย น สม- ปฏจฉตพพ ฯ สเจ ห โกจ มยห ตสสสสมปาทนก มหาตฬาก อตถ ต สงฆสส ทมมต วทต สเจ ต สงโฆ สมปฏจฉต ปฏคคหเณป ปรโภเคป อาปตตเยว ฯ โย ปน ต ปฏกขปต โส ปรมนเยเนว เกนจ ก จ น วตตพโพ ฯ โย ห ต โจเทต เสวว สาปตตโก โหต ฯ เตน ปน เอเกน พห อนาปตตกา กตา ฯ โย ปน ตาทสเยว มหาตฬาก ทมมต วตวาป ภกขห น วฏฏตต ปฏกขตโต สเจ วทต อสก จ อสก จ สงฆสส ตฬาก อตถ ต กถ วตตตต โส วตตพโพ กปปย กตวา ทนน ภวสสตต ฯ กถ ทนน กปปย โหตต ฯ จตตาโร ปจจเย ปรภ ชถาต วตวา ทนนนต ฯ โส เจ สาธ ภนเต จตตาโร ๑. ปฏชคคนตถ.


ปจจเย ปรภ ชถาต เทต วฏฏต ฯ อถาป ตฬาก คณหาถาต วตวา น วฏฏตต ปฏกขตโต กปปยการโก อตถต ปจฉตวา นตถต วตเต อท อสโก นาม วจาเรสสต อสกสส วา หตเถ มยห วา หตเถ ภวสสต สงโฆ กปปยภณฑ ปรภ ชตต วทต วฏฏต ฯ สเจป น วฏฏตต ปฏกขตโต อทก ปรภ ชสสนต ภณฑก โธวสสนต มคปกขโน ปวสสนตต วทต เอวมป วฏฏต ฯ อถาป น วฏฏตต ปฏกขตโต วทต กปปย- สเสน คณหาถาต สาธ อปาสก สงโฆ ปานย ปวสสต ภณฑก โธวสสต มคปกขโน ปวสสนตต วตวา ปรภ ชต วฏฏต ฯ อถาป มม ตฬาก วา โปกขรณ วา สงฆสส ทมมต วตเต สาธ อปาสก สงโฆ ปานย ปวสสตต อาทน วตวา ปรภ ชต วฏฏตเยว ฯ ยท ปน ภกขห หตถกมม ยาจตวา สหตเถน จ กปปยปว ขนตวา อทกปรโภคตถาย ตฬาก การต โหต ต เจ นสสาย สสส นปผาเทตวา มนสสา วหาเร กปปยภณฑ เทนต วฏฏต ฯ อถาป มนสสาเอว สงฆสส อปการตถาย สงฆกภม ขนตวา ต นสสาย นปผนนสสสโต กปปยภณฑ เทนต เอตป วฏฏต ฯ อมหาก เอก กปปยการก เปถาต วตเต จ เปตตป ลพภต ฯ อถ ปน เต มนสสา ราชพลนา อปททตา ปกกมนต อ เ ปฏปชชนต น จ ภกขน ก จ เทนต อทก วาเรต ลพภต ฯ ต จ โข กสกมมกาเลเยว น สสสกาเล ฯ สเจ เต วทนต นน ภนเต ปพเพป มนสสา อม


นสสาย สสส อกสต ตโต วตตพพา เต สงฆสส อม จ อม จ อปการ อกส อท จ อท จ กปปยภณฑป อกสต ฯ สเจ เต วทนต มยป ทสสามาต เอว วฏฏต ฯ สเจ ปน โกจ อพยตโต อกปปยโวหาเรน ตฬาก ปฏคคณหาต วา กาเรต วา ต ภกขห น ปรภ ชตพพ ฯ ต นสสาย ลทธกปปยภณฑป อกปปยเมว ฯ สเจ ภกขห ปรจจตตภาว ตวา สามโก วา ตสส ปตตธตโร วา อ โ วา โกจ วเส อปปนโน ปน กปปยโวหาเรน เทต วฏฏต ฯ อปจฉนเน กลวเส โย ตสส ชนปทสส สามโก โส อจฉนทตวา ปน เทต จตตลตาปพพเต ภกขนา นหฏอทกวาหก อนฬา นาม ราชมเหส วย เอวป วฏฏต ฯ กปปยโวหาเรป อทกวเสน ปฏคคหตตฬาเก สทธ- จตตาน มตตกทธรณปาลพนธนาทน ปน กาต วฏฏต ฯ ต นสสาย ปน สสส กโรนเต ทสวา กปปยการก เปต น วฏฏต ฯ ยท เต สยเมว กปปยภณฑ เทนต คเหตพพ โน เจ เทนต น โจเทตพพ น สาเรตพพ ฯ ปจจยวเสน ปฏคคหตตฬาเก กปปยการก เปต วฏฏต ฯ มตตกทธรณปาล- พนธนาทน ปน กาต น วฏฏต สเจ กปปยการกา สยเมว กโรนต วฏฏต ฯ อพยตเตน ลชชภกขนา การาปเตส ก จาป ปฏคคหเณ กปปย ภกขสส ปโยคปจจยา อปปนเนน มสสกตตา วสคตปณฑปาโต วย อกปปยมสรสมสสโภชน วย จ ทปปรโภค โหต สพเพส อกปปยเมว ฯ สเจ ปน อทกสส โอกาโส อตถ


ตฬากสส ปาล ถรา ยถา พห อทก คณหาต เอว กโรห ตรสมเป อทก กโรหต เอว อทกเมว วจาเรต วฏฏต ฯ อทธเน อคค นปาเตนต อทกกมม ลพภต อปาสกาต วตต วฏฏต ฯ สสส กตวา อาหรถาต วตต ปน น วฏฏต ฯ สเจ ปน ตฬาเก อตพห อทก ทสวา ปสสโต วา ปฏ โต วา มาตก นหราเปต วน ฉนทาเปตวา เกทาเร การาเปต โปราณ- เกทาเรส วา ปกตภาค อคคเหตวา อตเรก คณหาต อกาลสสเส นวสสเส วา อปรจฉนนภาเค เอตตเก กหาปเณ เทถาต กหาปเณ อฏาเปต สพเพส อกปปย ฯ โย ปน กสถ วปถาต อวตวา เอตตกาย ภมยา เอตตโก นาม ภาโคต เอว ภม วา ปตฏเปต เอตตเก ภมภาเค อมเหห สสส กต เอตตก นาม ภาค คณหาถาต วทนเตส กสเกส ภมปปมาณคหณตถ รชชยา วา ทณเฑน วา มนาต ขเล วา ตวา รกขต ขลโต วา นหราเปต โกฏาคาเร วา ปฏสาเมต ตสเสว ต อกปปย ฯ สเจ กสกา กหาปเณ อาหรตวา อเม สงฆสส อาหฏาต วทนต อ ตโร จ ภกข น สงโฆ กหาปเณ ขาทตต ส าย เอตตเกห กหาปเณห สาฏเก อาหร เอตตเกห ยาคอาทน สมปาเทหต วทต ยนเต อาหรนต สพเพส อกปปย ฯ กสมา ฯ กหาปณาน วจารตตตา ฯ สเจ ธ อาหรตวา อท สงฆสส อาหฏนต วทนต อ ตโร จ ภกข ปรมนเยเนว เอตตเกห วหห อท จท จ อาหรถาต วทต ย เต อาหรนต ตสเสว


อกปปย ฯ กสมา ฯ ธ สส วจารตตตา ฯ สเจ ตณฑล วา อปรณณ วา อาหรตวา อม สงฆสส อาหฏนต วทนต ฯ อ ตโร จ ภกข ปรมนเยเนว เอตตเกห ตณฑเลห อท จท จ อาหรถาต วทต ย เต อาหรนต สพเพส กปปย ฯ กสมา ฯ กปปยาน ตณฑลาทน วจารตตตา ฯ กยวกกเยป อนาปตต กปปยการกสส อาจกขตตตา ฯ ปพเพ ปน จตตลตาปพพเต เอโก ภกข จตสสาลทวาเร อโห วต เสว สงฆสส เอตตกป- ปมาเณ ปเว ปเจยยนต อารามกาน ส าชนนตถ ภมย มณฑล อกาส ฯ ต ทสวา เฉโก อารามโก ตเถว กตวา ทตยทวเส เภรยา อาโกฏฏตาย สนนปตเต สงเฆ ปว คเหตวา สงฆตเถร อาห ภนเต อมเหห อโต ปพเพ เนว ปตน น ปตามหาน เอวรป สตปพพ เอเกน อยเยน จตสสาลทวาเร ปวตถาย ส าย กตา อโตทาน ปภต อยยา อตตโน อตตโน จตตานรป วทนต อมหากป ผาสวหาโร ภวสสตต ฯ มหาเถโร ตโตว นวตต ฯ เอเกน ภกขนาป ปโว น คหโต ฯ เอว ปพเพ ตตรปปาทป น ปรภ ชส ฯ ตสมา สลเลข อจจชนเตน อปปมตเตน ภกขนา กปปเยป น กาตพพา อามสตถาย โลลตาต ฯ โย จาย ตฬาเก วตโต โปกขรณอทกวาหกมาตกาทสป เอเสว นโย ฯ ปพพณณาปรณณอจฉนาฬเกราทน วรหณฏาน ยงก จ เขตต วา วตถ วา ทมมต วตเตป น วฏฏตต ปฏกขปตวา


ตฬาเก วตตนเยเนว ปฏปชชตพพ ฯ ยทา กปปยโวหาเรน จตปจจยปรโภคตถาย ทมมต วทต ตทา สมปฏจฉตพพ ฯ วน ทมม อร ทมมต วตเต ปน วฏฏต ฯ สเจ มนสสา ภกขห อนาณตตาเยว ตตถ รกเข ฉนทตวา อปรณณาทน สมปาเทตวา ภกขน ภาค เทนต วฏฏต ฯ อเทนตา น โจเทตพพา น สาเรตพพา ฯ สเจ เกนจเทว อนตราเยน เตส ปกกนเตส อ เ กโรนต น จ ภกขน ก จ เทนต เต วาเรตพพา ฯ สเจ วทนต นน ภนเต ปพเพป มนสสา อธ สสสาน อกสต ตโต วตตพพา เต สงฆสส อท จท จ กปปยภณฑ อทสต ฯ สเจ วทนต มยป ทสสามาต เอว วฏฏต ฯ ก จ สสสฏานก ภมปปเทส สนธาย สม เทมาต วทนต วฏฏต ฯ สมาปรจ- เฉทนตถ ปน ถมภา วา ปาสาณา วา สย น เปตพพา ฯ กสมา ฯ ภม นาม อนคฆา อปปเกนาป ปาราชโก ภเวยย ฯ อารามกาน ปน วตตพพ อมนา าเนน อมหาก สมา คตาต ฯ สเจป ห เต อธก คณหนต ปรยาเยน กถตตตา อนาปตต ฯ ยท ปน ราชราชมหามตตาทโย สยเมว ถมเภ ปาเปตวา จตตาโร ปจจเย ปรภ ชถาต เทนต วฏฏตเยว ฯ สเจ โกจ อนโตสมาย ตฬาก ขนต วหารมชเฌน วา มาตก เนต เจตยงคณโพธ- ยงคณาทน ทสสนต วาเรตพโพ ฯ สเจ สงโฆ ก จ ลภตวา อามสครกตาย น วาเรต เอโก ภกข วาเรต โสว ภกข อสสโร ฯ สเจ เอโก ภกข น วาเรต เนถ ตมเหต เตสเยว ปกโข โหต


สงโฆ วาเรต สงโฆว อสสโร ฯ สงฆเกส ห กมเมส โย ธมมกมม กโรต โส อสสโร ฯ สเจ วารยมาโนป กโรต เหฏา คหต ปส เหฏา ปกขปตวา อปร คหต ปส อปร ปกขปตวา ปเรตพพา ฯ สเจ โกจ ยถาชาตเมว อจฉฉ วา อปรณณ วา อลาวกมภณฑาทก วา วลลผล ทาตกาโม เอต สพพ อจฉกเขตต อปรณณวตถ วลลผลาวาฏ ทมมต วทต สห วตถนา ปรามฏตตา น วฏฏตต มหาสมตเถโร อาห ฯ มหาปทมตเถโร ปน อภลาป- มตตเมต สามกานเยว ห โส ภมภาโค ตสมา วฏฏตต อาห ฯ ทาส ทมมต วทต น วฏฏต ฯ อารามก ทมม เวยยาวจจกร ทมม กปปยการก ทมมต วตเต วฏฏต ฯ สเจ โส อารามโก ปเรภตตป ปจฉาภตตป สงฆสเสว กมม กโรต สามเณรสส วย สพพ เภสชชปฏชคคนป ตสส กาตพพ ฯ สเจ ปเรภตตเมว สงฆสส กมม กโรต ปจฉาภตต อตตโน กมม กโรต สาย นวาโป น ทาตพโพ ฯ เยป ป จทวสวาเรน วา ปกขวาเรน วา สงฆสส กมม กตวา เสสกาเล อตตโน กมม กโรนต เตสป กรณกาเลเยว ภตต จ นวาโป จ ทาตพโพ ฯ สเจ สงฆสส กมม นตถ อตตโนเยว กมม กตวา ชวนต เต เจ หตถกมมมล อาเนตวา เทนต คเหตพพ ฯ โน เจ เทนต น ก จ วตตพพา ฯ ยงก จ รชกทาสป เปสการทาสป อารามก- นาเมน สมปฏจฉต วฏฏต ฯ สเจ คาโว เทมาต วทนต น วฏฏตต ปฏกขปตพพา ฯ อมา คาโว กโตต ฯ ปณฑเตห


ป จโครสปรโภคตถาย ทนนาต วตตพพา ฯ มยป ป จโครส- ปรโภคตถาย เทมาต วตเต วฏฏต ฯ อชกาทสป เอเสว นโย ฯ หตถ เทม อสส มหส กกกฏ สกร เทมาต วทนต สมปฏจฉต น วฏฏต ฯ สเจ เกจ มนสสา อปโปสสกกา ภนเต ตมเห โหถ มย อเม คเหตวา ตมหาก กปปยภณฑ ทสสามาต วตวา คณหนต วฏฏต ฯ กกกฏสกรา ยถาสข ชวนตต อร เ วสสชเชต วฏฏต ฯ อม ตฬาก อม เขตต อม วตถ วหารสส เทมาต วตเต ปฏกขปต น ลพภตต ฯ เสสเมตถ อตตานตถเมวาต ฯ สมฏานาทส อทมป ฉสสมฏาน กรยา โนส าวโมกข อจตตก ปณณตตวชช กายกมม วจกมม ตจตต ตเวทนนต ฯ สมนตปาสาทกาย วนยสวณณนาย ราชสกขาปทวณณนา นฏ ตา ฯ นฏ โต จ ปโม วคโค ฯ เตน สมเยนาต โกสยสกขาปท ฯ ตตถ สนถรตวา กต โหตต สเม ภมภาเค โกสยสน อปรปร สนถรตวา ก ชกาทห ส จตวา กต โหต ฯ เอเกนป โกสยสนา มสสตวาต เอตถ ตฏต อตตโน รจวเสน มสสก สเจป ตสส กรณฏาเน วาโต เอก โกสยส อาเนตวา ปาเตต เอวป มสสตวา กตเมว โหตต ฯ เสส สพพตถ อตตานตถเมว ฯ ฉสสมฏาน กรยา โนส าวโมกข อจตตก ปณณตตวชช กายกมม วจกมม ตจตต ตเวทนนต ฯ โกสยสกขาปทวณณนา นฏ ตา ฯ


เตน สมเยนาต สทธกาฬกสกขาปท ฯ ตตถ สทธกาฬ- กานนต สทธาน กาฬกาน อ เห อมสสกกาฬกานนต อตโถ ฯ เสส อตตานตถเมว ฯ สมฏานาทนป โกสยสกขาปทสทสาเนวาต ฯ สทธกาฬกสกขาปทวณณนา นฏ ตา ฯ เตน สมเยนาต เทวภาคสกขาปท ฯ ตตถ อนเต อาทยตวาต สนถตสส อนเต อนวาต วย ทสนเต โอทาตาน อลลยาเปตวา ฯ เทว ภาคาต เทว โกฏาสา ฯ อาทาตพพาต คเหตพพา ฯ โคจรยานนต กปลวณณาน ฯ เทว ตลา อาทาตพพาต จตห ตลาห กาเรตกาม สนธาย วตต ฯ อตถโต ปน ยตตเกห เอฬกโลเมห กาตกาโม โหต เตส เทว โกฏาสา กาฬกาน เอโก โอทาตาน เอโก โคจรยานนต อทเมว ทสสต โหตต เวทตพพ ฯ เสส อตตานตถเมว ฯ สมฏานาทนป โกสยสกขาปทสทสาเนว ฯ เกวล อท อาทาย อนาทาย จ กรณโต กรยากรย เวทตพพนต ฯ เทวภาคสกขาปทวณณนา นฏ ตา ฯ เตน สมเยนาต ฉพพสสกขาปท ฯ อหทนตป อมมหนตปต สนถตาน อปร วจจป ปสสาวป กโรนตต วตต โหต ฯ ทนนา สงเฆน อตถนนามสส ภกขโน สนถตสมมตต เอว ลทธสมมตโก ภกข ยาว โรโค น วปสมต ตาว ย ย าน คจฉต ตตถ ตตถ สนถต กาต ลภต ฯ สเจ อโรโค หตวา ปน


มลพยาธนาว คลาโน โหต โสเยว ปรหาโร นตถ สมมต- กจจนต ปสสเทวตเถโร อาห ฯ อปตสสตเถโร ปน โส วา พยาธ ปฏกปปต อ โ วา สก คลาโนต นาม ลทธ ลทธเมว ปน สมมตกจจ นตถต อาห ฯ โอเรน เจ ฉนน วสสานนต โอรมภาเค อนโตต อตโถ ฯ ปทภาชเน ปน สงขยามตตทสสนตถ อนกฉพพสสานต วตต ฯ อนาปตต ฉพพสสาน กโรตต ยทา ฉพพสสาน ปรปณณาน โหนต ตทา สนถต กโรต ฯ ทตยปเทป ยทา อตเรกฉพพสสาน โหนต ตทา กโรตต เอวมตโถ ทฏพโพ ฯ น ห โส ฉพพสสาน กโรตต ฯ เสส อตตานตถเมว ฯ สมฏานาทน โกสยสกขาปทสทสาเนว อท ปน กรยากรยนต ฯ ฉพพสสสกขาปทวณณนา นฏ ตา ฯ เตน สมเยนาต นสทนสนถตสกขาปท ฯ ตตถ อจฉามห ภกขเวต ภควา กร ต อนโตเตมาส น ก จ โพธเนยยสตต อททส ตสมา เอวมาห ฯ เอว สนเตป ตนตวเสน ธมมเทสนา กาตพพา สยา ฯ ยสมา ปนสส เอตทโหส มย โอกาส กาเรตวา ปฏสลลเน ภกข อธมมก กตกวตต กรสสนต ต อปเสโน ภนทสสต อห ตสส ปสทตวา ภกขน ทสสน อนชานสสาม ตโต ม ปสสตกามา พห ภกข ธตงคาน สมาทยสสนต อห จ เตห อชฌตสนถตปจจยา สกขาปท ป าเปสสามต ตสมา เอวมาห ฯ เอว พหน ห เอตถ อานสสานต ฯ สปรโส เยน ภควา เตนป- สงกมต เถโร กร น ภกขเว อนทสวสเสน อปสมปาเทตพโพ


โย อปสมปาเทยย อาปตต ทกกฏสสาต๑ อมสม ขนธกสกขาปเท กถ ห นาม ตว โมฆปรส อ เห โอวทนโย อนสาสนโย อ โอวทต อนสาสต ม สสสต๒ เอวมาทนา นเยน ครห ลภตวา สตถา มยห ปรส นสสาย ครห อทาส โส ทานาห ภควนต เตเนว ปณณจนทสสสรเกน สพพาการปรปณเณน มเขน พรหมโฆส นจฉาราเปตวา ปรสเยว นสสาย สาธการ ทาเปสสามต สหทโย กลปตโต อตเรกโยชนสต อตกกมตวา ปรส วนตวา ป จมตเตห ภกขสเตห ปรวโต ปน ภควนต อปสงกนโต ฯ เตน วตต สปรโส เยน ภควา เตนปสงกมต ฯ น ห สกกา พทธาน อ ถา อาราเธต อ ตร วตตสมปตตยา ฯ ภควโต อวทเร นสนโนต วตตสมปตตยา ปรสทธภาเวน นราสงโก สโห วย ก จนปพพตสส คหาย ภควโต อวทเร นสนโน ฯ เอตทโวจาต กถาสมฏาปนตถ เอต อโวจ ฯ มนาปาน เต ภกข ปสกลานต ภกข ตว อมาน ปสกลาน มนาปาน อตตโน รจยา ขนตยา คหตานต อตโถ ฯ น โข เม ภนเต มนาปานต ภนเต น มยา อตตโน รจยา ขนตยา คหตาน คลคคาเหน วย มตถกตาลเนน วย จ คาหโตมหต ทสเสต ฯ ป ายสสตต ป าโต อภ าโต ภวสสต ฯ ตตถ สนทสสตต วตต โหต ฯ น มย อปป ตต ป าเปสสามาต มย สาวกา นาม อปป ตต น ป าเปสสาม ฯ พทธวสโย ห เอโส ยทท ปาจตตย ทกกฏนต อาทนา นเยน อปป ตตสกขาปทป าปน ป ตต- ๑. ๒. ว. มหาวคค. ๔/๑๐๙.


สกขาปทสมจฉนทน วา ฯ สมาทายาต ต ต สกขาปท สมาทยตวา สาธ สฏ ต สมปฏจฉตวา ยถาป ตเตส สพพสกขาปเทส สกขสสามาต ทสเสต ฯ ภควา ตสส อารทธจตโต ปนป สาธ สาธต สาธการมกาส ฯ อน าตาวโสต อน าต อาวโส ฯ ปหนตาต ปหยนตา ฯ สนถตาน อชฌตวาต สนถเต จตตถจวรส ตาย สพพสนถตาน อชฌตวา ฯ ธมม กถ กตวา ภกข อามนเตสต ภควา สนถตาน วปปกณณาน ทสวา สทธา- เทยยวนปาตเน การณ นตถ ปรโภคปาย เตส ทสเสสสามต ธมม กถ กตวา ภกข อามนเตส ฯ สก นวตถป สก ปารตปต สก นสนน เจว นปนน จ ฯ สามนตาต เอกปสสโต วฏฏ วา จตรสส วา ฉนทตวา คหตฏาน ยถา วทตถมตต โหต เอว คเหตพพ ฯ สนถรนเตน ปน ปาลย วตตนเยเนว เอกเทเส วา สนถรตพพ วชเฏตวา วา มสสก กตวา สนถรตพพ เอว กต ถรตร โหต ฯ เสส อตตานตถเมวาต ฯ สมฏานาทน กรยา- กรยตตา อมสส สกขาปทสส เทวภาคสกขาปทสทสานต ฯ นสทนสนถตสกขาปท สมตต ฯ อเมส ปน ป จส สนถเตส ปรมาน ตณ วนยกมม กตวา ปฏลภตวา ปรภ ชต น วฏฏนต ปจฉมาน เทว วฏฏนตต เวทตพพาน ฯ เตน สมเยนาต เอฬกโลมสกขาปท ฯ ตตถ อปผณเฑสนต กตตเกน เต ภนเต กตานต อาทน วทนตา อวหสส ฯ ตโกว


อาสมภต ยถา มนสสา อร โต มหนต ทารภาร อาเนตวา กลนตา ตกาว ปาเตนต เอว ปาเตสต อตโถ ฯ สหตถาต สหตเถน ฯ อตตนา หรตพพานต วตต โหต ฯ พหตโยชน ปาเตตต ตโยชนโต พห ปาเตต ฯ อนนตราเยน ปตนเก หตถโต มตตมตเต โลมคณนาย นสสคคยาน ปาจตตยาน ฯ สเจ พหตโยชเน รกเข วา ถมเภ วา ปฏห ตวา ปน อพภนตเร ปตนต อนาปตต ฯ ภมย ปตตวา ตวา วฏฏมานา เอฬก- โลมภณฑกา ปน อนโต ปวสนต อาปตตเยว ฯ อนโต ตวา หตเถน วา ปาเทน วา ยฏ ยา วา วฏเฏต ตวา วา อตวา วา วฏฏมานา ภณฑกา คจฉนต อาปตตเยว ฯ อ โ หรสสตต เปต เตน หรเตป อาปตตเยว ฯ สทธจตเตน ปต วาโต วา อ โ วา อตตโน ธมมตาย พห ปาเตต อาปตตเยว สอสสาหตตา อจตตกตตา จ สกขาปทสส ฯ กรนทยาทส ปน เอตถ อนาปตต วตตา ฯ สา อนาปตตปาลยา น สเมต ฯ อภโต- ภณฑก เอกาพทธ กตวา เอกภณฑก อนโตสมาย เอก พหสมาย กโรนโต เปต รกขต ตาว ฯ เอกาพทเธ กาเชป เอเสว นโย ฯ ยท ปน อพนธตวา กาชโกฏย ปตมตตเมว โหต น รกขต ฯ เอกาพทเธป ปรวตเตตวา ปเต อาปตตเยว ฯ อ สส ยาเน วาต เอตถ คจฉนเต ยาเน วา หตถปฏ ยาทส วา สามกสส อชานนตสเสว หรสสตต เปต ตสม ตโยชน อตกกนเต อาปตตเยว ฯ อคจฉนเตป เอเสว นโย ฯ สเจ ปน อคจฉนเต


ยาเน วา หตถปฏ ยาทส วา เปตวา อภรหตวา สาเรต เหฏา วา คจฉนโต โจเทต ปกโกสนโต วา อนพนธาเปต อ หราเปตต วจนโต อนาปตต ฯ กรนทยาทส ปน อาปตตต วตต ฯ ต อ หราเปตต อมนา น สเมต ฯ อทนนาทาเน ปน สงกฆาเฏ อาปตต โหต ฯ ยา ห ตตถ อาปตต สา อธ อนาปตต ยา อธ อาปตต สา ตตถ อนาปตต ฯ ต าน ปตวา อ าวหโต วา โจราทห วา อปททโต คจฉต อาปตตเยว ฯ สพพตถ โลมคณนาย อาปตตปรจเฉโท เวทตพโพ ฯ ตโยชน วาสาธปปาโย คนตวา ตโต ปร หรตต ยตถ คโต ตตถ อทเทสปรปจฉาทน วา ปจจยาทน วา อลาเภน ตโต ปร อ ตถ คจฉต ตโตป อ ตถาต เอว โยชนสตป หรนตสส อนาปตต ฯ อจฉนน ปฏลภตวาต ต โจรา อจฉนทตวา นรตถก- ภาว ตวา ปฏเทนต ต หรนตสส อนาปตต ฯ นสสฏ ปฏลภตวาต วนยกมมกต ปฏลภตวาต อตโถ ฯ กตภณฑนต กตภณฑก กมพลโกชวสนถตาท ยงก จ อนตมโส สตตเกน พนธมตตป ฯ โย ปน ตนกปตตตถวกนตเร วา อาโยคอสพนธก- กายพนธนาทน อนตเรส วา ปปผลกาทน มลรกขณตถ สปาฏกาย วา อนตมโส วาตาพาธโก กณณจฉทเทป โลมาน ปกขปตวา คจฉต อาปตตเยว ฯ สตตเกน ปน พนธตวา ปกขตต กตภณฑฏาเน ตฏต ฯ เวณ กตวา หรต อท นธานมขนนาม อาปตตเยว ฯ เสส อตตานตถเมว ฯ


สมฏานาทส อท เอฬกโลมสมฏาน นาม กายโต จ กายจตตโต จ สมฏาต กรยา โนส าวโมกข อจตตก ปณณตตวชช กายกมม ตจตต ตเวทนนต ฯ เอฬกโลมสกขาปท นฏ ต ฯ เตน สมเยนาต เอฬกโลมโธวาปนสกขาปท ฯ ตตถ ร จนตต อชฌนต วสสชเชนต ฯ น สกโกนต อนย ชตนต วตต โหต ฯ เสสเมตถ ปราณจวรสกขาปเท วตตนยเมว สทธ สมฏานาทหต ฯ เอฬกโลมโธวาปนสกขาปท นฏ ต ฯ เตน สมเยนาต รปยสกขาปท ฯ ตตถ ปฏวโสต โกฏาโส ฯ ชาตรปรชตนต เอตถ ชาตรปนต สวณณสส นาม ฯ ต ปน ยสมา ตถาคตสส วณณสทส โหต ตสมา สตถวณโณ วจจตต ปทภาชเน วตต ฯ ตสสตโถ โย สตถ วณโณ โลหวเสโส อท ชาตรป นามาต ฯ รชต ปน สงโข สลา ปวาฬ รชต ชาตรปนต อาทส รปย วตต ฯ อธ ปน ยงก จ โวหาร- คามนย กหาปณาท อธปเปต ฯ เตเนวสส ปทภาชเน กหาปโณ โลหมาสโกต อาท วตต ฯ ตตถ กหาปโณต โสวณณมโย วา รปยมโย วา ปากตโก วา ฯ โลหมาสโกต ตมพโลหาทห กตมาสโก ฯ ทารมาสโกต สารทารนา วา เวฬเปสกาย วา อนตมโส ตาลปณเณนป รป ฉนทตวา กตมาสโก ฯ ชตมาสโกต ลาขาย วา นยาเสน วา รป สมฏาเปตวา กตมาสโก ฯ เย โวหาร คจฉนตต อมนา ปน ปเทน โย โย ยตถ ยตถ ชนปเท


ยทา ยทา โวหาร คจฉต อนตมโส อฏ มโยป จมมมโยป รกข- ผลพชมโยป สมฏาปตรโปป อสมฏาปตรโปป สพโพ สงคหโต ฯ อจเจต สพพป รชต ชาตรป ชาตรปมาสโก วตตปปเภโท สพโพป รชตมาสโกต จตพพธ นสสคคยวตถ โหต ฯ มตตา มณ เวฬรโย สงโข สลา ปวาฬ โลหตโก มสารคลล สตตธ าน ทาส ทาสา เขตตวตถปปผารามผลารามาทโยต อท ทกกฏวตถ ฯ สตต ผาโล ปฏโก กปปาโส อเนกปปการ อปรณณ สปปนวนตเตลมธผาณตาท- เภสชช จ อท กปปยวตถ ฯ ตตถ นสสคคยวตถ อตตโน วา สงฆคณปคคลเจตยาทน วา อตถาย สมปฏจฉต น วฏฏต ฯ อตตโน อตถาย สมปฏจฉโต นสสคคย ปาจตตย โหต ฯ เสสาน อตถาย ทกกฏ ฯ ทกกฏวตถ สพเพสป อตถาย สมปฏจฉโต ทกกฏเมว กปปยวตถมห อนาปตต ฯ สพพมป นกขปนตถาย ภณฑาคารกสเสน สมปฏจฉโต อปร รตนสกขาปเท อาคตวเสน ปาจตตย ฯ อคคณเหยยาต คณเหยย ฯ ยสมา ปน ปฏค- คณหนโต อาปตต อาปชชต เตนสส ปทภาชเน สย คณหาต นสสคคย ปาจตตยนต วตต ฯ เอส นโย เสสปเทสป ฯ ตตถ ชาตรปรชตภณเฑส กหาปณมาสเกส จ เอก คณหโต วา คณหาปยโต วา เอกา อาปตต ฯ สหสส เจป เอกโต คณหาต คณหาเปต วตถคณนาย อาปตตโย ฯ มหาปจจรย ปน กรนทย จ สถลพนธาย ถวกาย สถลปรเต วา ภาชเน รปคณนาย อาปตต ฯ ฆนพนเธ ปน ฆนปรเต วา เอกาว อาปตตต วตต ฯ


อปนกขตตสาทยเน ปน อท อยยสส โหตต วตเต สเจป จตเตน สาทยต คณหตกาโม โหต กาเยน วา วาจาย วา นยท กปปตต ปฏกขปต อนาปตต ฯ กายวาจาห วา อปฏกขปตวาป สทธจตโต หตวา นยท อมหาก กปปตต น สาทยต อนาปตตเยว ฯ ตส ทวาเรส ห เยนเกนจ ปฏกขตต ปฏกขตตเมว โหต ฯ สเจ ปน กายวาจาห อปฏกขปตวา จตเตน อธวาเสต กายวาจาห กตตพพสส ปฏกเขปสส อกรณโต อกรยสมฏาน กายทวาเร วจทวาเร จ อาปตต อาปชชต ฯ มโนทวาเร ปน อาปตต นาม นตถ ฯ เอโก สต วา สหสส วา ปาทมเล เปต ตยหท โหตต ฯ ภกข นยท กปปตต ปฏกขปต ฯ อปาสโก ปรจจตต มยา ตมหากนต คโต ฯ อ โ ตตถ อาคนตวา ปจฉต ก ภนเต อทนต ฯ ย เตน จ อตตนา จ วตต ต อาจกขตพพ ฯ โส เจ วทต โคปยสสาม ภนเต คตตฏาน ทสเสถาต สตตภมกป ปาสาท อภรหตวา อท คตตฏานนต อาจกขตพพ ฯ อธ นกขปาหต น วตตพพ ฯ เอตตาวตา กปปย จ อกปปย จ นสสาย ต โหต ฯ ทวาร ปทหตวา รกขนเตน วสตพพ ฯ สเจ ก จ วกกายกภณฑ ปตต วา จวร วา อาคจฉต อท คณหสสถ ภนเตต วตเต อปาสก อตถ อมหาก อมนา อตโถ วตถ จ เอวรปนนาม สวชชต กปปยการโก นตถต วตตพพ ฯ สเจ โส วทต อห กปปยการโก ภวสสาม ทวาร ววรตวา เทถาต ทวาร ววรตวา อมสม โอกาเส ปตนต วตตพพ ฯ


อท คณหาต จ น วตตพพ ฯ เอวป กปปย จ อกปปย จ นสสาย ตเมว โหต ฯ โส เจ ต คเหตวา ตสส กปปยภณฑ เทต วฏฏต ฯ สเจ อธก คณหาต น มย ตว ภณฑ คณหาม นกขปาหต วตตพโพ ฯ สงฆมชเฌ นสสชชตพพนต เอตถ ยสมา รปย นาม อกปปย ตสมา นสสชชตพพ สงฆสส วา คณสส วา ปคคลสส วาต น วตต ฯ ยสมา ปน ต ปฏคคหตมตตเมว น เตน ก จ กปปยภณฑ เจตาปต ตสมา อปาเยน ปรโภคทสสนตถ สงฆมชเฌ นสสชชตพพนต วตต ฯ กปปย อาจกขตพพ สปป วาต ปพพชตาน สปป วา เตล วา วฏฏต อปาสกาต เอว อาจกขตพพ ฯ รปยปฏคคาหก เปตวา สพเพเหว ปรภ ชตพพนต สพเพห ภาเชตวา ปรภ ชตพพ ฯ รปยปฏคคาหเกน ภาโค น คเหตพโพ ฯ อ เส ภกขน วา อารามกาน วา ปตตภาคป ปฏลภตวา ปรภ ชต น วฏฏต ฯ อนตมโส มกกฏาทห ตโต หรตวา อร เ ปต วา เตส หตถโต คลต วา ตรจฉาน- ปรคคหตป ปสกลป น วฏฏตเยว ฯ ตโต อาหเฏน ผาณเตน เสนาสนธปนป น วฏฏต ฯ สปปนา วา เตเลน วา ปทป กตวา ทปาโลเกน นปชชต กสณปรกมมป กาต โปตถกป วาเจต น วฏฏต ฯ ตโต เตลมธผาณตาทห ปน สรเร วณ มกเขต น วฏฏตเยว ฯ เตน วตถนา ม จปาทน วา คณหนต อโปสถาคาร วา โภชนสาล วา กโรนต ปรภ ชต น วฏฏต ฯ ฉายาป


เคหปรจเฉเทน ตา น วฏฏต ฯ ปรจเฉทาตกกนตา อาคนต- กตตา วฏฏต ฯ ต วตถ วสสชเชตวา กเตน มคเคนป เสตนาป นาวายป อฬมเปนป คนต น วฏฏต ฯ เตน วตถนา ขนาปตาย โปกขรณยา อพภโตทก ปาต วา ปรภ ชต วา น วฏฏต ฯ อนโต อทเก ปน อสต อ อาคนตกอทก วา วสโสทก วา ปวฏ วฏฏต ฯ กตาย เยน อทเกน สทธ กตา ต อาคนตกป น วฏฏต ฯ ต วตถ อปนกเขป เปตวา สงโฆ ปจจเย ปรภ ชต เตป ปจจยา ตสส น วฏฏนต ฯ อาราโม คหโต โหต โสป ปรภ ชต น วฏฏต ฯ ยท ภมป พชป อกปปย เนว ภม น ผล ปรภ ชต วฏฏต ฯ สเจ ภมเยว กณตวา อ าน พชาน โรปตาน ผล ปรภ ชต วฏฏต ฯ อถ พชาน กณตวา กปปยภมย โรปตาน ผล น วฏฏต ฯ ภมย นสทต วา นปชชต วา วฏฏต ฯ สเจ โส ฉฑเฑตต ยตถ กตถจ ขปต ฯ อถาป น ฉฑเฑต สย วา คเหตวา คจฉต น วาเรตพโพ ฯ โน เจ ฉฑเฑตต อถ เนว คเหตวา คจฉต น ฉฑเฑต ก มยห อมนา พยาปาเรนาต เยน กาม ปกกมต ตโต ยถาวตตลกขโณ รปยฉฑฑโก สมมนนตพโพ ฯ โย น ฉนทาคตนต อาทส โลภวเสน ต วตถ อตตโน วา กโรนโต อตตาน วา อกกเสนโต ฉนทาคต นาม คจฉต ฯ โทสวเสน เนวาย มาตก ชานาต น วนยนต ปร อปสาเทนโต โทสาคต นาม คจฉต ฯ โมหวเสน มฏปปมฏสสตภาว อาปชชนโต โมหาคต


นาม คจฉต ฯ รปยปฏคคาหกสส ภเยน ฉฑเฑต อวสหนโต ภยาคต นาม คจฉต ฯ เอว อกโรนโต น ฉนทาคต คจฉต ฯเปฯ น ภยาคต คจฉตต เวทตพโพ ฯ อนมตต กตวาต นมตต อกตวา ฯ อกขน นมมเลตวา นทยา วา ปปาเต วา วนคหเน วา คถก วย อนเปกเขน ปตโตกาส อสมนนาหรนเตน ปาเตตพพนต อตโถ ฯ เอว ชคจฉตพเพป รปเย ภควา ปรยาเยน ภกขน ปรโภค อาจกข ฯ รปยปฏคคาหกสส ปน เกนจ ปรยาเยน ตโต อปปนนปจจยปรโภโค น วฏฏต ฯ ยถา จาย เอตสส น วฏฏต เอว อสนตสมภาวนาย วา กลทสกกมเมน วา กหนาทห วา อปปนนปจจยา เนว ตสส น อ สส วฏฏนต ฯ ธมเมน สเมน อปปนนาป อปจจเวกขตวา ปรภ ชต น วฏฏนต ฯ จตตาโร ห ปรโภคา๑ เถยยปรโภโค อณปรโภโค ทายชช- ปรโภโค สามปรโภโคต ฯ ตตถ สงฆมชเฌป นสทตวา ปรภ ชนตสส ทสสลสส ปรโภโค เถยยปรโภโค นาม ฯ สลวโต อปจจเวกขต- ปรโภโค อณปรโภโค นาม ฯ ตสมา จวร ปรโภเค ปรโภเค ปจจเวกขตพพ ปณฑปาโต อาโลเป อาโลเป ฯ ตถา อสก- โกนเตน ปเรภตตปจฉาภตตปรมยามมชฌมยามปจฉมยาเมส ฯ สจสส อปจจเวกขโตว อรโณ อคคจฉต อณปรโภคฏาเน ตฏต ฯ เสนาสนป ปรโภเค ปรโภเค ปจจเวกขตพพ ฯ เภสชชสส ปฏคคหเณป ปรโภเคป สตปจจยตา วฏฏต ฯ เอว สนเตป ปฏคคหเณ สต กตวา ปรโภเค อกโรนตสเสว อาปตต ฯ ๑. จตตาโร ห ปรโภคาต อาทน ปทาน วสทธมคคสส สลนทเทเส ป ายนต.


ปฏคคหเณ ปน สต อกตวา ปรโภเค กโรนตสส อนาปตต ฯ จตพพธา ห สทธ เทสนาสทธ สวรสทธ ปรยฏ สทธ ปจจเวกขณ- สทธต ฯ ตตถ เทสนาสทธ นาม ปาฏโมกขสวรสล ฯ ต ห เทสนาย สชฌนโต เทสนาสทธต วจจต ฯ สวรสทธ นาม อนทรยสวรสล ฯ ต ห น ปน เอว กรสสามต จตตาธฏานสวเรเนว สชฌนโต สวรสทธต วจจต ฯ ปรยฏ สทธ นาม อาชวปร- สทธสล ฯ ต ห อเนสน ปหาย ธมเมน สเมน ปจจเย อปปาเทนตสส ปรเยสนายเยว สทธตตา ปรยฏ สทธต วจจต ฯ ปจจเวกขณสทธ นาม ปจจยปรโภคสนนสสตสล ฯ ต ห ปฏสงขา โยนโส จวร ปฏเสวตต อาทนา นเยน วตเตน ปจจเวกขเณน สชฌนโต ปจจเวกขณสทธต วจจต ฯ เตน วตต ปฏคคหเณ ปน สต อกตวา ปรโภเค กโรนตสส อนาปตตต ฯ สตตนน เสกขาน ปจจยปรโภโค ทายชชปรโภโค นาม ฯ เต ห ภควโต ปตตา ตสมา ปต สนตกาน ปจจยาน ทายาทา หตวา เต ปจจเย ปรภ ชนต ฯ ก ปน เต ภควโต ปจจเย ปรภ ชนต คหน ปจจเย ปร- ภ ชนตต ฯ คหห ทนนาป ภควตา อน าตตตา ภควโต สนตกา โหนต ตสมา เต ภควโต ปจจเย ปรภ ชนตต เวทตพพ ฯ ธมมทายาทสตต เจตถ๑ สาธก ฯ ขณาสวาน ปรโภโค สาม- ปรโภโค นาม ฯ เต ห ตณหาทาสพย อตตตตา สามโน หตวา ปรภ ชนต ฯ อเมส ปรโภเคส สามปรโภโค จ ทายชชปรโภโค จ สพเพสป วฏฏต ฯ อณปรโภโค น วฏฏต ฯ เถยยปรโภเค ๑. ม. ม. ๑๒/๒๑.


กถาเยว นตถ ฯ อปเรป จตตาโร ปรโภคา ลชชปรโภโค อลชชปรโภโค ธมมยปรโภโค อธมมยปรโภโคต ฯ ตตถ อลชชโน ลชชนา สทธ ปรโภโค วฏฏต ฯ อาปตตยา น กาเรตพโพ ฯ ลชชโน อลชชนา สทธ ยาว น ชานาต ตาว วฏฏต ฯ อาทโต ปฏาย ห อลชช นาม นตถ ฯ ตสมา ยทาสส อลชชภาว ชานาต ตทา วตตพโพ ตมเห กายทวาเร จ วจทวาเร จ วตกกม กโรถ ต อปฏรป มา เอว อกรตถาต ฯ สเจ อนาทยตวา กโรตเยว ยท เตน สทธ ปรโภค กโรต โสป อลชชเยว โหต ฯ โยป อตตโน ภารภเตน อลชชนา สทธ ปรโภค กโรต โสป นวาเรตพโพ ฯ สเจ น โอรมต อยป อลชชเยว โหต ฯ เอว เอโกป อลชช อลชชสตป กโรต ฯ อลชชโน ปน อลชชนาว สทธ ปรโภเค อาปตต นาม นตถ ฯ ลชชโน ลชชนา สทธ ปรโภโค ทวนน ขตตยกมาราน สวณณปาฏย โภชนสทโส ฯ ธมมยาธมมยปรโภโค ปจจยวเสเนว เวทตพโพ ฯ ตตถ สเจ ปคคโลป อลชช ปณฑปาโตป อธมมโย อโภ เชคจฉา ฯ ปคคโล อลชช ปณฑปาโต ธมมโย ปคคล ชคจฉตวา ปณฑปาโต น คเหตพโพ ฯ มหาปจจรย ปน ทสสโล สงฆโต อทเทสภตตาทน ลภตวา สงฆสเสว เทต เอตาน ยถา- ทานเมว คตตตา วฏฏนตต วตต ฯ ปคคโล ลชช ปณฑปาโต อธมมโย ปณฑปาโต ชคจโฉ น คเหตพโพ ฯ ปคคโล ลชช


ปณฑปาโตป ธมมโย วฏฏต ฯ อปเร เทว ปคคหา เทว จ ปรโภคา ลชชปคคโห อลชช- ปคคโห ธมมปรโภโค อามสปรโภโคต ฯ ตตถ อลชชโน ลชช ปคคเหต วฏฏต ฯ น โส อาปตตยา กาเรตพโพ ฯ สเจ ปน ลชช อลชช ปคคณหาต อนโมทนาย อชเฌสต ธมมกถาย อชเฌสต กเลส อปตถมเภต อตโรป อมหาก อาจรโย อทโส จ อทโส จาต ตสส ปรสต วณณ ภาสต อย สาสน โอสกกาเปต อนตรธาเปตต เวทตพโพ ฯ ธมมปรโภคอามส- ปรโภเคส ปน ยตถ อามสปรโภโค วฏฏต ตตถ ธมมปรโภโคป วฏฏต ฯ โย ปน โกฏย โต คณโ ตสส ปคคลสส อจจเยน นสสสสต ต ธมมานคคเหน อคคณหต วฏฏตต วตต ฯ ตตรท วตถ มหาภเย กร เอกสเสว ภกขโน มหานทเทโส ปคโณ อโหส ฯ อถ จตนนกายกตสสตเถรสส อปชฌาโย มหาตปฏกตเถโร นาม มหารกขตตเถร อาห อาวโส มหารกขต เอตสส สนตเก มหานทเทส คณหาหต ฯ ปาโป กราย ภนเต น คณหามต ฯ คณหาวโส อหนเต สนตเก นสทสสามต ฯ สาธ ภนเต ตมเหส นสนเนส อคคณหสสามต ปฏเปตวา รตตนทว นรนตร ปรยาปณนโต โอสานทวเส เหฏาม เจ อตถ ทสวา ภนเต สตเยว เม ปพเพ สจาห เอว ชาเนยย น อทสสส สนตเก ธมม ปรยาปเณยยนต อาห ฯ ตสส ปน สนตเก พห มหาเถรา อคคณหตวา มหานทเทส ปตฏเปส ฯ


รปเย รปยส ต เอตถ สพพป ชาตรปรชต จ รปย- สงคหเมว คตนต เวทตพพ ฯ รปเย เวมตโกต สวณณ นโข ขรปตต นโขต อาทนา นเยน สสยชาโต ฯ รปเย อรปยส ต สวณณาทส ขรปตตาทส ฯ อปจ ป กามา ราโชโรธาทโย ภตตขชชกคนธปณฑาทส ปกขปตวา หร สวณณ เทนต โจล- ภกขาย จรนตาน ทสสนเต พทธกหาปณาทหเยว สทธ โจลกาน เทนต ภกข ภตตาทส าย วา โจลกส าย วา ปฏค- คณหนต เอว รปเย อรปยส รปย ปฏคคณหาตต เวทตพโพ ฯ ปฏคคณหนเตน ปน อมสม เคเห อท ลทธนต สลลกเขตพพ ฯ เยน ห อสตยา ทนน โหต โส สต ปฏลภตวา ปน อาคจฉต ฯ อถสส วตตพพ ตว โจลก ปสสาหต ฯ เสสเมตถ อตตานตถเมว ฯ สมฏานาทส ฉสสมฏาน สยา กรยา คหเณน อาปชชนโต สยา อกรยา ปฏกเขปสส อกรณโต รปยอ วาทกอปส- สตสกขาปทาน ห ตณ เอกปรจเฉทาน โนส าวโมกข อจตตก ปณณตตวชช กายกมม วจกมม ตจตต ตเวทนนต ฯ รปยสกขาปท นฏ ต ฯ เตน สมเยนาต รปยสพโยหารสกขาปท ฯ ตตถ นานป- ปการกนต กตากตาทวเสน อเนกวธ ฯ รปยสพโยหารนต ชาตรป- รชตปรวตตน ฯ สมาปชชนตต ปฏคคหณสเสว ปฏกขตตตา ปฏคคหตปรวตตเน โทส อปสสนตา กโรนต ฯ สสปคนต อาทส


สส อปคจฉตต สสปค ฯ โปตถเกส ปน สสปกนต ลขต ฯ ยสส กสสจ สสาลงการสเสต อธวจน ฯ เอส นโย สพพตถ ฯ กเตน กตนต อาทส สทโธ รปยสพโยหาโรเยว ฯ รปเย รปยส ต อาทมห ปรมสกขาปเท วตตวตถส นสสคคยวตถนา นสสคคยวตถ เจตาเปนตสส มลคหเณ ปรมสกขาปเทน นสสคคย ปาจตตย อปราปร ปรวตตเน อมนา นสสคคย ปาจตตยเมว ฯ นสสคคยวตถนา ทกกฏวตถ วา กปปยวตถ วา เจตาเปนตสสาป เอเสว นโย ฯ โย ห อย อรปเย รปยส รปย เจตาเปตต อาท ทตโย ตโก วตโต ตสสานโลมตตา อวตโตป อยมปโรป รปเย รปยส อรปย เจตาเปตต อาท ตโก เวทตพโพ ฯ อตตโน วา ห อรปเยน ปรสส รปย เจตาเปยย อตตโน วา รปเยน ปรสส อรปย อภยถาป รปยสพโยหาโร กโตเยว โหต ฯ ตสมา ปาลย เอกนเตน รปยปกเข เอโกเยว ตโก วตโตต ฯ ทกกฏวตถนา ปน นสสคคยวตถ เจตาเปนตสส มลคหเณ ปรมสกขาปเทน ทกกฏ ปจฉาปรวตตเน อมนา นสสคคย ปาจตตย ครกสส เจตาปตตตา ฯ ทกกฏวตถนา ทกกฏวตถเมว กปปยวตถ วา เจตาเปนตสส มลคหเณ ปรมสกขา- ปเทน ทกกฏ ปจฉาปรวตตเนป อมนา ทกกฏเมว ฯ กสมา ฯ อกปปยวตถนา เจตาปตตตา ฯ อนธกฏกถาย ปน สเจ กยวกกย สมาปชเชยย นสสคคย ปาจตตยนต ภาสต ต ทพภาสต ฯ กสมา ฯ น ห ทานคหณโต อ โ กยวกกโย นาม อตถ ฯ


กยวกกยสกขาปท จ กปปยวตถนา กปปยวตถ ปรวตตนเมว สนธาย วตต ฯ ต จ โข อ ตร สหธมมเกห ฯ อท สกขาปท รปเยน จ รปยารปยเจตาปน อรปเยน จ รปยเจตาปน ทกกฏวตถนา ปน ทกกฏวตถโน เจตาปน เนว อธ น ตตถ ปาลย วตต ฯ น เจตถ อนาปตต ภวต อรหต ฯ ตสมา ยเถว ทกกฏวตถโน ปฏคคหเณ ทกกฏ ตเถว ตสส วา เตเนว เจตาปเนป ทกกฏ ยตตนต ภควโต อธปปาย ห วตต ฯ กปปยวตถนา ปน นสสคคยวตถ เจตาเปนตสส มลคหเณ ปรม- สกขาปเทน อนาปตต ปจฉาปรวตตเน อมนา นสสคคย ปาจตตย ฯ วตต เหต อรปเย อรปยส รปย เจตาเปต นสสคคย ปาจตตยนต๑ ฯ เตเนว กปปยวตถนา ทกกฏวตถ เจตาเปนตสส มลคหเณ ตเถว อนาปตต ปจฉาปรวตตเน อมนา ทกกฏ ฯ กสมา ฯ อกปปยสส เจตาปตตตา ฯ กปปยวตถนา ปน กปปยวตถ อ ตร สหธมมเกห เจตาเปนตสส มลคหเณ ปรมสกขาปเทน อนาปตต ปจฉาปรวตตเน อปร กยวกกยสกขาปเทน นสสคคย ปาจตตย ฯ กยวกกย โมเจตวา คณหนตสส อปรสกขาปเทนป อนาปตต ฯ วฑฒ ปโยเชนตสส ทกกฏ ฯ อมสส จ รปยสพโยหารสส ครภาวทปก อท ปตตจตกก เวทตพพ ฯ โย ห รปย อคคณหตวา เตน อยพช สมฏาเปต ต โกฏฏาเปตวา เตน โลเหน ปตต กาเรต อย ปตโต มหาอกปปโย นาม น สกกา เกนจ อปาเยน กปปโย กาต ฯ ๑. ว. มหาวภงค. ๒/๙๗.


สเจ ห ต วนาเสตวา ถาลก กาเรต ตป อกปปย ฯ วาส กาเรต ตาย ฉนน ทนตกฏป อกปปย ฯ พลส กาเรต เตน มารตา มจฉาป อกปปยา ฯ วาสผล ตาเปตวา อทก วา ขร วา อณหาเปต ตป อกปปยเมว ฯ โย ปน รปย อคคณหตวา เตน ปตต กณาต อยป ปตโต อกปปโย ป จนนป สห- ธมมกาน น กปปตต มหาปจจรย วตต ฯ สกกา ปน กปปโย กาต ฯ โส ห มเล มลสามกาน ปตเต จ ปตตสสามกาน ทนเน กปปโย โหต ฯ กปปยภณฑ ทตวา คเหตวา ปรภ ชต วฏฏต ฯ โยป รปย อคคณหาเปตวา กปปยการเกน สทธ กมมารกล คนตวา ปตต ทสวา อย มยห รจจตต วทต ฯ กปปยการโก จ ต รปย ทตวา กมมาร ส าเปต ฯ อยป ปตโต กปปยโวหาเรน คหโต ทตยปตตสทโสเยว มลสส สมปฏจ- ฉตตตา อกปปโยว ฯ กสมา เสสาน น กปปตต ฯ มลสส อนสสฏตตา ฯ โย ปน รปย อสมปฏจฉตวา เถรสส ปตต กณตวา เทหต ปหตกปปยการเกน สทธ กมมารกล คนตวา ปตต ทสวา อเม กหาปเณ คเหตวา อม เทหต กหาปเณ ทาเปตวา คหโต อย ปตโต เอตสเสว ภกขโน น วฏฏต ทพพจารตตตา ฯ อ เส ปน วฏฏต มลสส อสมปฏจฉตตตา ฯ มหาสมตเถรสส กร อปชฌาโย อนรทธตเถโร นาม อโหส ฯ โส อตตโน เอวรป ปตต สปปสส ปเรตวา สงฆสส นสสชช ฯ ตปฏกจฬนาคตเถรสสป สทธวหารกาน เอวรโป ปตโต อโหส ฯ


ต เถโร สปปสส ปราเปตวา สงฆสส นสสชชาเปสต ฯ อท อกปปยปตตจตกก ฯ สเจ ปน รปย อสมปฏจฉตวา เถรสส ปตต กณตวา เทหต ปหตกปปยการเกน สทธ กมมารกล คนตวา ปตต ทสวา อย มยห รจจตต วา อมาห คเหสสามต วา วทต กปปยการโก จ ต รปย ทตวา กมมาร ส าเปต อย ปตโต สพพกปปโย พทธานป ปรโภคารโห ฯ อรปเย รปยส ต ขรปตตาทส สวณณาทส ฯ อาปตต ทกกฏสสาต สเจ เตน อรปย เจตาเปต ทกกฏาปตต โหต ฯ เอส นโย เวมตเก ฯ อรปยส สส ปน ป จห สหธมมเกห สทธ อท คเหตวา อท เทถาต กยวกกย กโรนตสสาป อนาปตต ฯ เสส อตตานตถเมว ฯ ฉสสมฏาน กรยา โนส าวโมกข อจตตก ปณณตต- วชช กายกมม วจกมม ตจตต ตเวทนนต ฯ รปยสพโยหารสกขาปท นฏ ต ฯ เตน สมเยนาต กยวกกยสกขาปท ฯ ตตถ กตหป ตยายนต กต เต อย ฯ หกาโร ปเนตถ ปทปรโณ ปกาโร ครหาย ฯ อย ทพพลา สงฆาฏ ตว กตทวสาน ภวสสตต อตโถ ฯ อถวา กตหป ตยายนตป ปาโ ฯ ตตถ กตหนต กตอหาน กตทวสานต วตต โหต ฯ เสส วตตนยเมว ฯ กตหป มยายนต อท เอเตเนว นเยน เวทตพพ ฯ คหป น คหสสาต เอตถ นนต นามตเถ นปาโต คหป นาม คหสสาต วตต


โหต ฯ นานปปการกนต จวราทน กปปยภณฑาน วเสน อเนกวธ ฯ เตเนวสส ปทภาชเน จวร อาท กตวา ทสกสตต- ปรโยสาน กปปยภณฑเมว ทสสต ฯ อกปปยภณฑปรวตตน ห กยวกกยสงคห น คจฉต ฯ กยวกกยนต กย เจว วกกย จ ฯ อมนา อม เทหต อาทนา นเยน ปรสส กปปยภณฑ คณหนโต กย สมาปชชต อตตโน กปปยภณฑ เทนโต วกกย ฯ อชฌา- จรตต อภภวตวา จรต ฯ วตกกมวาจ ภาสตต อตโถ ฯ ยโต กยต จ โหต วกกต จาต ยทา กยต จ โหต ปรภณฑ อตตโน หตถคต กโรนเตน วกกยต จ อตตโน ภณฑ ปรหตถคต กโรนเตน ฯ อมนา อมนตอาทวจนานรปโต ปน ปาโ ปม อตตโน ภณฑ ทสสต ฯ นสสชชตพพนต เอว ปรสส หตถโต กยวกกยวเสน คหต กปปยภณฑ นสสชชตพพ ฯ อย ห กยวกกโย เปตวา ป จ สหธมมเก อวเสเสห คหปพพชเตห อนตมโส มาตาปตหป สทธ น วฏฏต ฯ ตตราย วนจฉโย ฯ วตเถน วา วตถ โหต ภตเตน วา ภตต ยงก จ กปปย อมนา อม เทหต วทต ทกกฏ ฯ เอว วตวา มาตยาป อตตโน ภณฑ เทต ทกกฏา ฯ อมนา อม เทหต วตโต วา อม เทห อม เต ทสสามต วตวา วา มาตยาป ภณฑ อตตโน คณหาต ทกกฏ ฯ อตตโน ภณเฑ ปรหตถ ปรภณเฑ จ อตตโน หตถ สมปตเต นสสคคย ฯ มาตร ปน ปตร วา อม เทหต วทโต ว ตต น โหต ฯ


อม คณหาหต วทโต สทธาเทยยวนปาตน น โหต ฯ อ าตก อม เทหต วทโต ว ตต โหต ฯ อม คณหาหต วทโต สทธาเทยยวนปาตน โหต ฯ อมนา อม เทหต กยวกกย อาปชชโต นสสคคย ฯ ตสมา กปปยภณฑ ปรวตตนเตน มาตาปตห สทธ กยวกกย อ าตเกห สทธ ตสโส อาปตตโย โมเจนเตน ปรวตเตตพพ ฯ ตตราย ปรวตตนวธ ฯ ภกขสส ปาเถยยตณฑลา โหนต ฯ โส อนตรามคเค ภตตหตถปรส ทสวา อมหาก ตณฑลา อตถ น จ โน อเมห อตโถ ภตเตน ปน อตโถต วทต ฯ ปรโส ตณฑเล คเหตวา ภตต เทต วฏฏต ฯ ตสโสป อาปตตโย น โหนต ฯ อนตมโส นมตตกมมมตตป น โหต ฯ กสมา ฯ มลสส อตถตาย ฯ ปรโต จ วตตเมว อท อมหาก อตถ อมหาก จ อมนา จ อมนา จ อตโถต ภณตต ฯ โย ปน เอว อกตวา อมนา อม เทหต ปรวตเตต ยถา- วตถกเมว ฯ วฆาสาท ทสวา อม โอทน ภ ชตวา รชน วา ทารน วา อาหราต เทต รชนฉลลคณนาย จ ทารคณนาย จ นสสคคยาน โหนต ฯ อม โอทน ภ ชตวา อทนนาม กโรถาต ทนตการาทห สปปเกห ธมกรกาทส ต ต ปรกขาร กาเรต รชเกห วา วตถ โธวาเปต ยถาวตถกเมว ฯ นหาปเตน เกเส ฉนทาเปต กมมกาเรห นวกมม กาเรต ยถาวตถกเมว ฯ สเจ ปน อท ภตต ภ ชตวา อท กโรถาต น วทต อท ภตต ภ ช ภตโตส ภ ชสส อท นาม กโรหต วทต


วฏฏต ฯ เอตถ จ ก จาป วตถโธวเน วา เกสจเฉทเน วา ภมโสธนาทนวกมเม วา ปรภณฑ อตตโน หตถคต นสสชชตพพ นาม นตถ มหาอฏกถาย ปน ทฬห กตวา วตตตตา น สกกา เอต ปฏกขปต ตสมา ยถา นสสคคยวตถมห ปรภตเต วา นฏเ วา ปาจตตย เทเสต เอว อธาป เทเสตพพ ฯ กยวกกเย กยวกกยส ต อาทมห โย กยวกกย สมาปชชต โส ตสม กยวกกยส วา ภวต เวมตโก วา นกยวกกย- ส วา นสสคคย ปาจตตยเมว ฯ จฬตตเก ทวส ปเทส ทกกฏเมวาต เอวมตโถ ทฏพโพ ฯ อคฆ ปจฉตต อย ตว ปตโต ก อคฆตต ปจฉต ฯ อท นามาต วตเต ปน สเจ ตสส กปปยภณฑ มหคฆ โหต เอว จ น ปฏวทต อปาสก มม อท วตถ มหคฆ ตว ปตต อ สส เทหต ฯ ต สตวา อตโร อ ถาลกป ทสสามต วทต คณหต วฏฏต ฯ อท อมหาก อตถต วตตลกขเณ ปต ฯ สเจ โส ปตโต มหคโฆ ภกขโน วตถ อปปคฆ ปตตสสามโก จสส อปปคฆภาว น ชานาต ปตโต น คเหตพโพ ฯ มม วตถ อปปคฆนต อาจกขตพพ ฯ มหคฆภาว วตวา ว เจตวา คณหนโต ห ภณฑ อคฆาเปตวา กาเรตพพต อาปชชต ฯ สเจ ปตตสสามโก โหต ภนเต เสส มม ป ภวสสตต เทต วฏฏต ฯ กปปย- การกสส อาจกขตต ยสส หตถโต ภณฑ คณหาต ต เปตวา อ อนตมโส ตสส ปตตภาตกป กปปยการก กตวา อมนา


อทนนาม คเหตวา เทหต อาจกขต ฯ โส เจ เฉโก โหต ปนปปน อปเนตวา ววเทตวา คณหาต ตณหภเตน าตพพ ฯ โน เจ เฉโก โหต น ชานาต คเหต วาณชโก ต ว เจต มา คณหาต วตตพโพ ฯ อท อมหาก อตถต อาทมห อท ปฏคคหต เตล วา สปป วา อมหาก อตถ อมหาก จ อ เน อปฏคคหตเกน อตโถต ภณต ฯ สเจ โส ต คเหตวา อ เทต ปม อตตโน เตล น มนาเปตพพ ฯ กสมา ฯ เตลนาฬยมห อวสฏ เตล โหต ต ปจฉา มนนตสส อปฏคคหตก ทเสยยาต ฯ เสส อตตานตถเมว ฯ ฉสสมฏาน กรยา โนส าวโมกข อจตตก ปณณตตวชช กายกมม วจกมม ตจตต ตเวทนนต ฯ กยวกกยสกขาปทวณณนา นฏ ตา ฯ นฏ โต จ ทตโย วคโค ฯ เตน สมเยนาต ปตตสกขาปท ฯ ตตถ ปตตวณชชนต คามนคมาทส วจรนตา ปตตวณชช วา กรสสนต อามตตกาปณ วาต อามตตาน วจจนต ภาชนาน ฯ ตาน เยส ภณฑนต เต อามตตกา ฯ เตส อามตตกาน อาปณ อามตตกาปณ ฯ กลาลภณฑวาณชกาปณนต อตโถ ฯ ตโย ปตตสส วณณาต ตณ ปตตสส ปมาณาน ฯ อฑฒาฬหโกทน คณหาตต มคธนาฬยา ทวนน ตณฑลนาฬน โอทน คณหาต ฯ มคธนาฬ นาม อฑฒเตรสปลลา โหตต อนธกฏ- กถาย วตต ฯ สหลทเป ปกตนาฬ มหนตา ทมฬนาฬ ขททกา


มคธนาฬ ปมาณยตตา ฯ ตาย มคธนาฬยา ทยฑฒนาฬ เอกา สหลนาฬ โหตต มหาอฏกถาย วตต ฯ จตพภาคขาทนยนต โอทนสส จตตถภาคปปมาณ ขาทนย ฯ ต หตถหารยสส มคค- สปสส วเสน เวทตพพ ฯ ตทปย จ พย ชนนต ตสส โอทนสส อนรป มจฉมสสากผลกลราทพย ชน ฯ ตตราย วนจฉโย ฯ อนปหตปราณสาลตณฑลาน สโกฏฏตปรสทธาน เทว มคธนาฬโย คเหตวา เตห ตณฑเลห อนตตณฑลมกลนนมปณฑต สวสทธ กณฑมกลราสสทส อวสสาวโตทน ปจตวา นรวเสส ปตเต ปกขปตวา ตสส โอทนสส จตตถภาคปปมาโณ นาตฆโน นาตตนโก หตถหารโย สพพสภารสงขโต มคคสโป ปกขปตพโพ ฯ ตโต อาโลปสส อาโลปสส อนรป ยาวปรมาโลปปโหนก มจฉมสาทพย ชน ปกขปตพพ ฯ สปปเตลตกกรสก ชกาทน ปน คณนปคาน น โหนต ฯ ตาน ห โอทนคตกาเนว เนว หาเปต น วฑเฒต สกโกนต ฯ เอวเมต สพพป ปกขตต สเจ ปตตสส มขวฏฏยา เหฏ มราชสม ตฏต สตเตน วา หเรน วา ฉททนตสส สตตสส วา หรสส วา เหฏ มนต ผสต อย อกกฏโ นาม ปตโต ฯ สเจ ต ราช อตกกมม ถปกต ตฏต อย อกกฏโมโก นาม ปตโต ฯ สเจ ต ราช น สมปาปณาต อนโตคตเมว โหต อย อกกฏ กกฏโ นาม ปตโต ฯ นาฬโกทนนต มคธนาฬยา เอกาย ตณฑลนาฬยา โอทน ฯ ปตโถทนนต มคธนาฬยา อปฑฒนาฬโกทน ฯ เสส วตตนเยเนว


เวทตพพ ฯ อย ปน นามมตเต วเสโส ฯ สเจ นาฬโกทนาท สพพป ปกขตต วตตนเยเนว เหฏ มราชสม ตฏต อย มชฌโม นาม ปตโต ฯ สเจ ต ราช อตกกมม ถปกต ตฏต อย มชฌโมมโก นาม ปตโต ฯ สเจ ต ราช น สมปาปณาต อนโตคตเมว โหต อย มชฌมกกฏโ นาม ปตโต ฯ สเจ ปตโถทนาท สพพป ปกขตต เหฏ มราชสม ตฏต อย โอมโก นาม ปตโต ฯ สเจ ต ราช อตกกมม ถปกต ตฏต อย โอม- โกมโก นาม ปตโต ฯ สเจ ต ราช น สมปาปณาต อนโตคตเมว โหต อย โอมกกกฏโ นาม ปตโตต เอวเมเต นว ปตตา เวทตพพา ฯ เตส เทว อปตตา อกกฏ กกฏโ จ โอมโกมโก จ ฯ ตโต อกกฏโ อปตโต โอมโก อปตโตต อท ห เอเต สนธาย วตต ฯ อกกฏ กกฏโ ห เอตถ อกกฏโต อกกฏตตา ตโต อกกฏโ อปตโตต วตโต ฯ โอมโกมโก จ โอมกโต โอมกตตา ตโต โอมโก อปตโตต วตโต ฯ ตสมา เอเต ภาชนปร- โภเคน ปรภ ชตพพา น อธฏานปคา น วกปปนปคา ฯ อตเร ปน สตต อธฏหตวา วา วกปเปตวา วา ปรภ ชตพพา ฯ เอว อกตวา ต ทสาห อตกกามยโต นสสคคย ปาจตตยนต ต สตตวธป ปตต ทสาหปรม กาล อตกกามยโต นสสคคย ปาจตตย ฯ นสสคคย ปตต อนสสชชตวา ปรภ ชตต ยาค ปวตวา โธเต ทกกฏ ชชชก ขาทตวา ภตต ภ ชตวา โธเต ทกกฏนต เอว ปโยเค ปโยเค ทกกฏ ฯ


อนาปตต อนโตทสาห อธฏเต วกปเปตต เอตถ ปน ปมาณยตตสสาป อธฏานวกปปนปคตต เอว เวทตพพ ฯ อโยปตโต ป จห ปาเกห มตตกาปตโต ทวห ปาเกห ปกโก อธฏานปโค ฯ อโภป ย มล ทาตพพ ตสม ทนเนเยว สเจ เอโกป ปาโก อโน โหต กากณกมตตป วา มล อทนน น อธฏานปคา ฯ สเจ ปตตสสามโก วทต ยทา ตมหาก มล ภวสสต ตทา ทสสถ อธฏหตวา ปรภ ชถาต ฯ เนว อธฏานปโค โหต ฯ ปากสส ห อนตตา ปตตสงขย น คจฉต มลสส สกลสส วา เอกเทสสส วา อทนนตตา สกภาว น อเปต อ สเสว สนตโก โหต ตสมา ปาเก จ มเล จ นฏ เตเยว อธฏานปโค โหต ฯ โย อธฏานปโค เสวว วกปปนปโค ฯ โส หตถ อาคโตป อนาคโตป อธฏาตพโพ วกปเปตพโพ วา ฯ ยท ห ปตตการโก มล ลภตวา สย วา ทาตกาโม หตวา อห ภนเต ตมหาก ปตต กตวา อสกทวเส นาม ปจตวา เปสสามต วทต ภกข จ เตน ปรจฉนนทวสโต ทสาห อตกกาเมต นสสคคย ปาจตตย ฯ สเจ ปน ปตตการโก อห ตมหาก ปตต กตวา ปจตวา สาสน เปเสสสามต วตวา ตเถว กโรต เตน เปสตภกข ปน ตสส ภกขโน น อาโรเจต อ โ ทสวา วา สตวา วา ตมหาก ภนเต ปตโต นฏ โตต อาโรเจต เอตสส อาโรจน นปปมาณ ฯ ยทา ปน เตน เปสโตเยว อาโรเจต ตสส วจน สตทวสโต ปฏาย ทสาห อตกกามยโต นสสคคย


ปาจตตย ฯ สเจ ปตตการโก อห ตมหาก ปตต กตวา ปจตวา กสสจ หตเถ ปหณสสามต วตวา ตเถว กโรต ปตต คเหตวา อาคตภกข ปน อตตโน ปรเวเณ เปตวา ตสส น อาโรเจต อ โ โกจ ภณต อป ภนเต อธนา อาคโต ปตโต สนทโรต กห อาวโส ปตโตต อตถนนามสส หตเถ เปสโตต เอตสสป วจน นปปมาณ ฯ ยทา ปน โส ภกข ปตต เทต ลทธทวสโต ปฏาย ทสาห อตกกามยโต นสสคคย ปาจตตย ฯ ตสมา ทสาห อนตกกมตวา อธฏาตพโพ วกปเปตพโพ วา ฯ ตตถ เทว ปตตสส อธฏานา กาเยน วา อธฏาต วาจาย วา อธฏาต ฯ เตส วเสน อธฏหนเตน อม ปตต ปจจทธรามต วา เอต ปตต ปจจทธรามต วา เอว สมมเข วา ปรมมเข วา ต ปราณปตต ปจจทธรตวา อ สส วา ทตวา นวปตต ยตถกตถจ ต หตเถน ปรามสตวา อม ปตต อธฏามต จตเตน อาโภค กตวา กายวการ กโรนเตน กาเยน วา อธฏาตพโพ วจเภท กตวา วาจาย วา อธฏาตพโพ ฯ ตตร ทวธ อธฏาน ฯ สเจ หตถปาเส โหต อม ปตต อธฏามต วาจา ภนทตพพา ฯ อถ อนโตคพเภ วา อปรปาสาเท วา สามนตวหาเร วา โหต ปตฏาน สลลกเขตวา เอต ปตต อธฏามต วาจา ภนทตพพา ฯ อธฏหนเตน ปน เอกเกน อธฏาตตป วฏฏต ฯ อ สส สนตเก อธฏาตตป วฏฏต ฯ อ สส สนตเก อยมานสโส ฯ สจสส อธฏ โต นโข เม


โนต วมต อปปชชต อตโร สาเรตวา วมต ฉนทสสต ฯ สเจ โกจ ทส ปตเต ลภตวา สพเพว อตตนาว ปรภ ชตกาโม โหต น สพเพ อธฏาตพพา ฯ เอก ปตต อธฏาย ปนทวเส ต ปจจทธรตวา อ โ อธฏาตพโพ ฯ เอเตน อปาเยน วสสสตป ปรหรต สกกา ฯ เอว อปปมตตสส ภกขโน สยา อธฏาน- วชหนนต ฯ สยาต ฯ สเจ ห อย ปตต อ สส วา เทต วพภมต วา สกข วา ปจจกขาต กาล วา กโรต ลงค วาสส ปรวตตต ปจจทธรต วา ปตเต วา ฉทท โหต อธฏาน วชหต ฯ วตตป เจต ทนนวพภนตปจจกขา กาลกรยกเตน จ ลงคปจจทธรา เจว ฉทเทน ภวต สตตมนต ฯ โจราหรณวสสาสคคาเหหป วชหตเยว ฯ กตตเกน ฉทเทน อธฏาน ภชชต ฯ เยน กงคสฏ นกขมต เจว ปวสต จ ฯ อท ห สตตนน ธ าน ลามกธ สฏ ฯ ตสม อยจณเณน วา อาณยา วา ปฏปากตเก กเต ทสาหพภนตเร ปน อธฏาตพโพ ฯ อยนตาว อนโตทสาห อธฏเต วกปเปตต เอตถ อธฏาเน วนจฉโย ฯ วกปปเน ปน เทว วกปปนา สมมขา วกปปนา จ ปรมมขา วกปปนา จ ฯ กถ สมมขา วกปปนา โหต ฯ ปตตาน เอกพหภาว สนนหตาสนนหตภาว จ ตวา อม ปตตนต วา อเม ปตเตต วา เอต ปตตนต วา เอเต ปตเตต วา วตวา


ตยห วกปเปมต วตตพพ ฯ อยเมกา สมมขา วกปปนา ฯ เอตตาวตา นเธต วฏฏต ปรภ ชต ปน วสสชเชต วา อธฏาต วา น วฏฏต ฯ มยห สนตก ปรภ ช วา วสสชเชห วา ยถาปจจย วา กโรหต เอว ปน วตเต ปจจทธาโร นาม โหต ฯ ตโต ปภต ปรโภคาทโยป วฏฏนต ฯ อปโร นโย ฯ ตเถว ปตตาน เอกพหภาว สนนหตาสนนหตภาว จ ตวา ตสเสว ภกขโน สนตเก อม ปตตนต วา อเม ปตเตต วา เอต ปตตนต วา เอเต ปตเตต วา วตวา ป จส สหธมมเกส อ ตรสส อตตนา อภรจตสส ยสส กสสจ นาม คเหตวา ตสสสส ภกขโน วกปเปมต วา ตสสาย ภกขนยา สกขมานาย ตสสสส สามเณรสส ตสสาย สามเณรยา วกปเปมต วา วตตพพ ฯ อย อปราป สมมขา วกปปนา ฯ เอตตาวตา นเธต วฏฏต ปรโภคาทส ปน เอกป น วฏฏต ฯ เตน ปน ภกขนา ตสสสส ภกขโน สนตก ฯเปฯ ตสสาย สามเณรยา สนตก ปรภ ช วา วสสชเชห วา ยถาปจจย วา กโรหต วตเต ปจจทธาโร นาม โหต ฯ ตโต ปภต ปรโภคาทโยป วฏฏนต ฯ กถ ปรมมขา วกปปนา โหต ฯ ปตตาน ตเถว เอกพหภาว สนนหตาสนนหตภาว จ ตวา อม ปตตนต วา อเม ปตเตต วา เอต ปตตนต วา เอเต ปตเตต วา วตวา ตยห วกป- ปนตถาย ทมมต วตตพพ ฯ เตน วตตพโพ โก เต มตโต วา สนทฏโ วาต ฯ ตโต อตเรน ปรมนเยเนว ตสโส ภกขต


วา ฯเปฯ ตสสา สามเณรต วา วตตพพ ฯ ปน เตน ภกขนา อห ตสสสส ภกขโน ทมมต วา ฯเปฯ ตสสาย สามเณรยา ทมมต วา วตตพพ ฯ อย ปรมมขา วกปปนา ฯ เอตตาวตา นเธต วฏฏต ปรโภคาทส ปน เอกป น วฏฏต ฯ เตน ภกขนา ทตยสมมขาวกปปนาย วตตนเยเนว อตถนนามสส สนตก ปรภ ช วา วสสชเชห วา ยถาปจจย วา กโรหต วตเต ปจจทธาโร นาม โหต ฯ ตโต ปภต ปรโภคาทโยป วฏฏนต ฯ อมาส ปน ทวนน วกปปนาน นานากรณ อวเสโส จ วณณนากกโม สพโพ ปมก นสกขาปทวณณนาย วตตนเยเนว เวทตพโพ สทธ สมฏานาทหต ฯ ปตตสกขาปท นฏ ต ฯ เตน สมเยนาต อนป จพนธนสกขาปท ฯ ตตถ น ยาเปตต โส กร ยท อรยสาวโก นาภวสส อ ถตตป อคมสส เอว เตห อพพาฬโห ฯ โสตาปนนตตา ปน เกวล สรเรเนว น ยาเปต ฯ เตน วตต อตตนาป น ยาเปต ปตตทาราปสส กลมนตต ฯ อนป จพนธเนนาต เอตถ อนาน ป จ พนธนาน อสสาต อนป จ- พนธโน ฯ นาสส ป จ พนธนาน ปเรนตต อตโถ ฯ เตน อนป จ- พนธเนน ฯ อตถมภตสส ลกขเณ กรณวจน ฯ ตตถ ยสมา อพนธนสสาป ป จ พนธนาน น ปเรนต สพพโส นตถตาย ตสมา ปทภาชเน อพนธโน วาต อาท วตต ฯ อนป จพนธเนนาต จ วตตตตา ยสส ป จพนธโน ปตโต โหต ตสส โส อปตโต


ตสมา อ ว าเปต วฏฏต ฯ พนธน จ นาเมต ยสมา พนธโนกาเส สต โหต อสต น โหต ตสมา ตสส ลกขณ ทสเสต อพนธโนกาโส นามาต อาท วตต ฯ ทวงคลราช น โหตต มขวฏฏโต เหฏา ทวงคลปปมาณา เอกาป ราช น โหต ฯ ยสส ทวงคลราช โหตต ยสส ปน ตาทสา เอกา ราช โหต โส ตสสา ราชยา เหฏ มปรยนเต ปตตเวธเกน วชฌตวา ปจตวา สตตรชชกมกจรชชกาทห วา ตปสตตเกน วา พนธตพโพ ฯ ต พนธน อามสสส อลคคนตถ ตปปฏฏเกน วา เกนจ พนธสเลเสน วา ปฏจฉาเทตพพ ฯ โส จ ปตโต อธฏหตวา ปรภ ชตพโพ ฯ สขม วา ฉทท กตวา พนธตพโพ ฯ สทเธห ปน มธสฏกลาขาสชชลสาทห พนธต น วฏฏต ฯ ผาณต ฌาเปตวา ปาสาณจณเณน พนธต วฏฏต ฯ มขวฏฏสมเป ปน ปตตเวธเกน วชฌยมาโน กปาลสส พหลตตา ภชชต ตสมา เหฏา วชฌตพโพ ฯ ยสส ปน เทว ราชโย เอกาเยว วา จตรงคลา ตสส เทว พนธนาน ทาตพพาน ฯ ยสส ตสโส เอกาเยว วา ฉฬงคลา ตสส ตณ ฯ ยสส จตสโส เอกาเยว วา อฏงคลา ตสส จตตาร ฯ ยสส ป จ เอกาเยว วา ทสงคลา โส พนโธป อพนโธป อปตโตเยว อ โ ว าเปตพโพ ฯ เอส ตาว มตตกาปตเต วนจฉโย ฯ อโยปตเต ปน สเจป ป จ วา อตเรกาน วา ฉททาน โหนต ตาน จ อยจณเณน วา อาณยา วา โลหมณฑลเกน วา พทธาน มฏาน โหนต เสวว


ปตโต ปรภ ชตพโพ อ โ น ว าเปตพโพ ฯ อถ ปน เอกป ฉทท มหนต โหต โลหมณฑลเกน พทธป มฏ น โหต ปตเต อามส ลคคต อกปปโย โหต อย อปตโต อ โ ว าเปตพโพ ฯ เถโร วตตพโพต ปตเต อานสส ทสเสตวา อย ภนเต ปตโต ปมาณยตโต สนทโร เถรานรโป ต คณหาถาต วตตพโพ ฯ โย น คณเหยยาต อนกมปาย อคณหนตสส ทกกฏ ฯ โย ปน สนตฏ ยา ก เม อ เน ปตเตนาต น คณหาต ตสส อนาปตต ฯ ปตตปรยนโตต เอว ปรวตเตตวา ปรยนเต ตปตโต ฯ อเทเสต ม จปจฉตตนาค- ทนตกาทเก อเทเส น นกขปตพโพ ฯ ยตถ ปรม สนทร ปตต เปต ตตเถว เปตพโพ ฯ ปตตสส ห นกขปนเทโส อนชานาม ภกขเว อาธารกนต๑ อาทนา นเยน ขนธเก วตโตเยว ฯ น อโภเคนาต ยาครนธนรชนปจนาทนา อโภเคน น ภ ชตพโพ ฯ อนตรามคเค ปน พยาธมห อปปนเน อ สม ภาชเน อสต มตตกาย ลมปตวา ยาค วา ปจต อทก วา ตาเปต วฏฏต ฯ น วสสชเชตพโพต อ สส น ทาตพโพ ฯ สเจ ปน สทธวหารโก วา อนเตวาสโก วา อ วรปตต เปตวา อย มยห สารปโป อย เถรสสาต คณหาต วฏฏต ฯ อ โ วา ต คเหตวา อตตโน ปตต เทต วฏฏต ฯ มยหเมว ปตต อาหราต วตตพพกจจ นตถ ฯ ปวารตานนต เอตถ จ สงฆวเสน ปวารตฏาเน ป จ- พนธเนเนว วฏฏต ปคคลวเสน ปวารตฏาเน อนป จพนธเนนาป ๑. ว. จลลวคค. ๗/๑๙. ปาลยเมว ปตตาธารกนต ทสสต.


วฏฏตต กรนทย วตต ฯ เสสเมตถ อตตานตถเมว ฯ ฉสสมฏาน กรยา โนส าวโมกข อจตตก ปณณตตวชช กายกมม วจกมม ตจตต ตเวทนนต ฯ อนป จพนธนสกขาปท ฯ เตน สมเยนาต เภสชชสกขาปท ฯ ตตถ อตโถ ภนเตต ราชา ภกข อยยตตปปยตเต เถรสส เลณตถาย ปพภาร โสเธนเต ทสวา อารามก ทาตกาโม ปจฉ ฯ ปาฏเยกโกต วส เอโก ฯ มาลากเตต กตมาเล มาลธาเร กสมมาลาปฏ- มณฑเตต อตโถ ฯ ตณณฑปกนต ตณจมพฏก ฯ ปฏม จต เปส ฯ สา อโหส สวณณมาลาต ทารกาย สเส ปตมตตาเยว เถรสส อธฏานวเสน สวณณปทมมาลา อโหส ฯ ต ห ตณณฑปก สเส ปตมตตเมว สวณณมาลา โหตต เถโร อธฏาส ฯ ทตยมป โข ฯเปฯ อปสงกมต ทตยทวเสเยว อปสงกม ฯ สวณณนต อธมจจต โสวณณมโย โหตต อธฏาส ฯ ป จนน เภสชชานนต สปปอาทน ฯ พาหลลกาต ปจจย- พาหลลกตาย ปฏปนนา ฯ โกลมเพป ฆเฏปต เอตถ โกลมพา นาม มหามขปาฏโย วจจนต ฯ โอลนวลนานต เหฏา จ อภโต ปสเสส จ คลตาน ฯ โอกณณวกณณาต สปปอาทน คนเธน ภม ขนนเตห โอกณณา ภตตโย จ ขนนเตห อปร ส จรนเตห จ วกณณา ฯ อนโตโกฏาคารกาต อพภนตเร สวหต- โกฏาคารา ฯ


ปฏสายนยานต ปฏสายตพพาน ฯ ปรภ ชตพพานต อตโถ ฯ เภสชชานต เภสชชกจจ กโรนต วา มา วา เอว ลทธโวหาราน ฯ โคสปปต อาทห โลเก ปากฏ ทสเสตวา เยส มส กปปตต อมนา อ เสป มคโรหตสสาทน สปป สงคเหตวา ทสเสต ฯ เยส ห ขร อตถ สปปป เตส อตถเยว ฯ ต ปน สลภ วา โหต ทลลภ วา อสมโมหตถ วตต ฯ เอว นวนตป ฯ สนนธการก ปรภ ชตพพานต สนนธ กตวา นทหตวา ปรภ ชตพพาน ฯ กถ ปาลยา อาคตสปปอาทส สปป ตาว ปเรภตต ปฏคคหต ตทหปเรภตต สามสมป นรามสมป ปรภ ชต วฏฏต ฯ ปจฉาภตตโต ปฏาย สตตาห นรามส ปรภ ชตพพ ฯ สตตาหาตกกเมป สเจ เอกภาชเน ปต เอก นสสคคย ฯ สเจ พหส วตถคณนาย นสสคคยาน ฯ ปจฉาภตต ปฏคคหต สตตาห นรามสเมว วฏฏต ฯ ปเรกภตต วา ปจฉาภตต วา อคคหตก กตวา นกขตต อชโฌหรต น วฏฏต ฯ อพภ ชนาทส อปเนตพพ ฯ สตตาหาตกกเมป อนาปตต อนชโฌหรณยต อาปนนตตา ฯ ปฏสายนยานต ห วตต ฯ สเจ อนปสมปนโน ปเรภตต ปฏคคหตนวนเตน สปป กตวา เทต ปเรภตต สามส วฏฏต ฯ สเจ สย กโรต สตตาหป นรามสเมว วฏฏต ฯ ปจฉาภตต ปฏคคหตนวนเตน ปน เยนเกนจ กตสปป สตตาหป นรามสเมว วฏฏต ฯ อคคหตเกน กเต ปพเพ วตตสทธสปป- นเยเนว วนจฉโย เวทตพโพ ฯ ปเรภตต ปฏคคหตขเรน วา


ทธนา วา ตกสปป อนปสมปนเนน กต สามสป ตทหปเรภตต วฏฏต ฯ สย กต นรามสเมว วฏฏต ปจฉาภตต น วฏฏต ฯ นวนต ตาเปนตสส ห สามปาโก น โหต ฯ สามปกเกน ปน เตน สทธ อามส น วฏฏต ฯ ปจฉาภตตโต ปฏาย น วฏฏตเยว ฯ สตตาหาตกกเมป อนาปตต สวตถกสส ปฏค- คหตตตา ฯ ตาน ปฏคคเหตวาต ห วตต ฯ ปจฉาภตต ปฏคคหเตห กต ปน อพภ ชนาทส อปเนตพพ ฯ ปเรภตตป อคคหตเกห กต ฯ อภเยสป สตตาหาตกกเม อนาปตต ฯ เอเสว นโย อกปปยมสสปปมห ฯ อย ปน วเสโส ฯ ยตถ ปาลย อาคตนวนตสปปนา นสสคคย ตตถ อมนา ทกกฏ ฯ อนธกฏ- กถาย การณปฏรปก กตวา มนสสสปป จ นวนต จ ปฏกขตต ฯ ต ทปปฏกขตต สพพอฏกถาส อน าตตตา ฯ ปรโต จสส วนจฉโยป อาคมสสต ฯ ปาลย อาคตนวนตป ปเรภตต ปฏคคหต ตทหปเรภตต สามสป วฏฏต ปจฉาภตตโต ปฏาย นรามสเมว ฯ สตตาหาตกกเม นานาภาชเนส ปเต ภาชนคณนาย เอกภาชเนป อมสเสตวา ปณฑปณฑวเสน ปเต ปณฑคณนาย นสสคคยาน ฯ ปจฉาภตต ปฏคคหต สปปนเยเนว เวทตพพ ฯ เอตถ ปน ทธคฬกาโยป ตกกวนทนป โหนต ตสมา โธต วฏฏสสตต อปฑฒตเถรา อาหส ฯ มหาสวตเถโร ปน ภควตา อน าตกาลโต ปฏาย ตกกโต อทธฏมตตเมว ขาทสต อาห ฯ ตสมา นวนต ปรภ ชนเตน โธวตวา ทธตกกมกขกา-


กปลกาทน อปเนตวา ปรภ ชตพพ ฯ ปจตวา สปป กตวา ปรภ ชตกาเมน อโธตป ปจต วฏฏต ฯ ย ตตถ ทธคต วา ตกกคต วา ต ขย คมสสต ฯ เอตตาวตา ห สวตถก- ปฏคคหต นาม น โหตต อยเมตถ อธปปาโย ฯ อามเสน สทธ ปกกตตา ปน ตสมป กกกจจายนต กกกจจกา ฯ อทาน อคคหตวา ปตนวนเต จ ปเรภตต ขรทธน ปฏคคเหตวา กตนวนเต จ ปจฉาภตต ตาน ปฏคคเหตวา กตนวนเต จ อคคหตเกห กตนวนเต จ อกปปยมสนวนเต จ สพโพ อาปตตานาปตตปรโภคา- ปรโภคนโย สปปมห วตตกกเมเนว คเหตพโพ ฯ เตลภกขาย ปวฏาน ภกขน ตตเถว สปปป นวนตป ปกกเตลป อปกกเตลป อากรนต ฯ ตตถ ตกกทธพนทนป ภตตสฏานป ตณฑลกณานป มกขกาทโยป โหนต ฯ อาทจจปาก กตวา ปรสสาเวตวา คหต สตตาหกาลก โหต ฯ ปฏคคเหตวา ปตเภสชเชห สทธ ปจตวา นตถปาน จ กาต วฏฏต ฯ สเจ วททลกสมเย ลชชสามเณโร ยถา ตตถ ปตตตณฑลกณาทโย น ปจจนต เอว สามสปาก โมเจนโต อคคมห วลยาเปตวา ปรสสาเวตวา ปน ปจตวา เทต ปรมนเยเนว สตตาห วฏฏต ฯ เตเลส ตลเตล ตาว ปเรภตต ปฏคคหต ปเรภตต สามสป วฏฏต ฯ ปจฉา- ภตตโต ปฏาย นรามสเมว ฯ สตตาหาตกกเมนสส ภาชนคณนาย นสสคคยภาโว เวทตพโพ ฯ ปจฉาภตต ปฏคคหต สตตาห นรามสเมว วฏฏต ฯ อคคหตก กตวา นกขตต อชโฌหรต น


วฏฏต ฯ สสมกขนาทส อปเนตพพ ฯ สตตาหาตกกเมป อนาปตต ฯ ปเรภตต ตเล ปฏคคเหตวา กตเตล ปเรภตต สามส วฏฏต ฯ ปจฉาภตตโต ปฏาย อนชโฌรหณย โหต ฯ สสมกขนาทส อปเนตพพ ฯ สตตาหาตกกเมป อนาปตต ฯ ปจฉาภตต ตเล ปฏคคเหตวา กตเตล อนชโฌหรณยเมว สวตถกปฏคคหตตตา ฯ สตตาหาตกกเมป อนาปตต ฯ สสมกขนาทส อปเนตพพ ฯ ปเรภตต วา ปจฉาภตต วา อคคหตกตเลห กตเตเลป เอเสว นโย ฯ ปเรภตต ปฏคคหตกตเล ภชชตวา ตลปฏ เสเทตวา วา อณโหทเกน วา เตเมตวา กตเตล สเจ อนปสมปนเนน กต ปเรภตต สามสป วฏฏต ฯ อตตนา กต นพพฏฏตตตา ปเรภตต นรามสเยว วฏฏต ฯ สาม ปกกตตา สามส น วฏฏต ฯ สวตถกปฏคคหตตตา ปน ปจฉาภตตโต ปฏาย อภยป อนชโฌ- หรณย สสมกขนาทส อปเนตพพ ฯ สตตาหาตกกเมป อนาปตต ฯ ยท ปน อปป อณโหทก โหต ต อพภกกรณมตต อพโพหารก โหต สามปากคณน น คจฉต ฯ สาสปเตลาทสป สวตถกปฏคคหเตส อวตถกตลเตเล วตตสทโสว วนจฉโย ฯ สเจ ปน ปเรภตต ปฏคคหตาน สาสปาทน จณเณห อาทจจปาเกน สกกา เตล กาต ต ปเรภตต สามสป วฏฏต ฯ ปจฉาภตตโต ปฏาย นรามสเมว ฯ สตตาหาตกกเม นสสคคย ฯ ยสมา ปน สาสปมธกจณณาทน เสเทตวา เอรณฑกฏ น จ ภชชตวา เอว เตล กโรนต ตสมา เตส เตล อนปสมปนเนห กต ปเรภตต


สามสป วฏฏต ฯ วตถน ยาวชวกตตา ปน สวตถกปฏคคหเณ โทโส นตถต ฯ อตตนา กต สตตาห นรามสปรโภเคเนว ปรภ ชตพพ ฯ อคคหตเกห กต อนชโฌหรณย พาหรปรโภเค วฏฏต ฯ สตตาหาตกกเมป อนาปตต ฯ เตลกรณตถาย สาสป- มธกเอรณฑกฏ น วา ปฏคคเหตวา ตทเหว กต เตล สตตาห- กาลก ทตยทวเส กต ฉาห วฏฏต ตตยทวเส กต ป จาห วฏฏต ฯ จตตถป จมฉฏสตตมทวเส ปน กต ตทเหว วฏฏต ฯ สเว ยาว อรณสส อคคมนา ตฏต นสสคคย ฯ อฏมทวเส กต อนชโฌหรณย อนสสคคยตตา ปน พาหร- ปรโภเค วฏฏต ฯ สเจป น กโรต เตลตถาย คหตสาสปาทน สตตาหาตกกเม ทกกฏเมว ฯ ปาลย ปน อนาคตาน อ านป นาฬเกรนมพโกสมพกรมนทาตสอาทน เตลาน อตถ ฯ ตาน ปฏคคเหตวา สตตาห อตกกามยโต ทกกฏ โหต ฯ อยเมเตส วเสโส ฯ เสส ยาวกาลกวตถ ยาวชวกวตถ จ สลลกเขตวา สาม- ปากสวตถกปเรภตตปจฉาภตตปฏคคหตกอคคหตวตถกวธาน สพพ วตตนเยเนว เวทตพพ ฯ วสาเตลนต อนชานาม ภกขเว ป จ วสาน อจฉวส มจฉวส สสกาวส สกรวส คทรภวสนต๑ เอว อน าตวสาน เตล ฯ เอตถ จ อจฉวสนต วจเนน เปตวา มนสสวส สพเพส อกปปยมสาน วสา อน าตา ฯ มจฉคคหเณน จ สสกาป คหตา โหนต ฯ พาฬมจฉตตา ปน วส วตตา ฯ มจฉาทคคหเณเนตถ สพเพสป กปปยมสาน วสา ๑. ว. มหาวคค. ๕/๔๑. ปาลยเมว อนชา...วสาน เภสชชานต ทสสต ฯ


อน าตา ฯ มเสส ห ทส มนสส หตถ อสส สนข อห สห- พยคฆทปอจฉตรจฉาน มสาน อกปปยาน ฯ วสาส เอกา มนสสวสา ฯ ขราทส อกปปยนนาม นตถ ฯ อนปสมปนเนห กตนพพฏฏตวสาเตล ปเรภตต ปฏคคหต ปเรภตต สามสป วฏฏต ฯ ปจฉาภตตโต ปฏาย สตตาห นรามสเมว วฏฏต ฯ ย ปน ตตถ สขมรชสทส มส วา นหารร วา อฏ วา โลหต วา โหต ต อพโพหารก ฯ สเจ ปน วส ปฏคคเหตวา สย กโรต ปเรภตต ปฏคคเหตวา ปจตวา ปรสสาเวตวา สตตาห นรามสปรโภเคน ปรภ ชตพพ ฯ นรามสปรโภค ห สนธาย อท วตต กาเล ปฏคคหต กาเล นปปกก กาเล สสคค๑ เตลปรโภเคน ปรภ ชตนต๒ ฯ ตตราป อพโพหารกเมว ฯ ปจฉาภตต ปน ปฏคคเหต วา ตาเปต วา น วฏฏตเยว ฯ วตต เหต วกาเล เจ ภกขเว ปฏคคหต วกาเล นปปกก วกาเล สสคค ต เจ ปรภ เชยย อาปตต ตณณ ทกกฏาน กาเล เจ ภกขเว ปฏคคหต วกาเล นปปกก วกาเล สสคค ต เจ ปรภ เชยย อาปตต ทวนน ทกกฏาน กาเล เจ ภกขเว ปฏคคหต กาเล นปปกก วกาเล สสคค ต เจ ปรภ เชยย อาปตต ทก- กฏสส กาเล เจ ภกขเว ปฏคคหต กาเล นปปกก กาเล สสคค ต เจ ปรภ เชยย อนาปตตต๓ ฯ อปตสสตเถร ปน อนเตวาสกา ปจฉส ภนเต สปปนวนตวสาน เอกโต ปจตวา ๑. สสฏ. อโต ปร เอว เวทตพพ. ๒. ๓. ว. มหาวคค. ๕/๔๑.


มสสตวา นพพฏฏตาน วฏฏนต น วฏฏนตต ฯ น วฏฏนต อาวโสต ฯ เถโร กเรตถ ปกกเตลกสเฏ วย กกกจจายต ฯ ตโต น อตตร ปจฉส ภนเต นวนเต ทธคฬกา วา ตกกวนท วา โหต เอต วฏฏตต ฯ เอตมป อาวโส น วฏฏตต ฯ ตโต น อาหส ภนเต เอกโต ปจตวา สสคคาน เตชวนตาน โหนต โรค นคคณหนตต ฯ สาธาวโสต เถโร สมปฏจฉ ฯ มหาสมตเถโร ปนาห กปปยมสวสา สามสปรโภเค วฏฏต อตรา นรามสปรโภเค วฏฏตต ฯ มหาปทมตเถโร ปน อท กนต ปฏกขปตวา นน วาตาพาธกา ภกข ป จมลกสาวยาคย อจฉ- สกรเตลาทน ปกขปตวา ยาค ปวนต สา เตชสสทตตา โรค นคคณหาตต วตวา วฏฏตต อาห ฯ มธ นาม มกขกามธต มธกรห นาม มธมกขกาห ขททกมกขกาห ภมรมกขกาห จ กต มธ ฯ ต ปเรภตต ปฏคคหต ปเรภตต สามสปรโภคป วฏฏต ฯ ปจฉาภตตโต ปฏาย สตตาห นรามสปรโภคเมว วฏฏต ฯ สตตาหาตกกเม สเจ สเลสสทส มหามธ ขณฑาขณฑ กตวา ปต อตร วา นานาภาชเนส วตถคณนาย นสสคคยาน ฯ สเจ เอกเมว ขณฑ เอกภาชเน วา อตร เอกเมว นสสคคย ฯ อคคหตก วตตนเยเนว เวทตพพ ฯ อรมกขนาทส อปเนตพพ ฯ มธปฏล วา มธสฏก วา สเจ มธนา อมกขต ปรสทธ ยาวชวก ฯ มธมกขต ปน มธคตกเมว ฯ จรกา นาม สปกขา ทฆมกขกา ตมพลนามกา จ อฏ ปกขา กาฬมหาภมรา โหนต ฯ


เตส อาสเยส นยยาสสทส มธ โหต ฯ ต ยาวชวก ฯ ผาณตน- นาม อจฉมหา นพพตตนต อจฉรส อปาทาย อปกกา วา อวตถกปกกา วา สพพาป อวตถกา อจฉวกต ผาณตนต เวทตพพา ฯ ต ปเรภตต ปฏคคหต ปเรภตต สามสป วฏฏต ฯ ปจฉาภตตโต ปฏาย สตตาห นรามสเมว วฏฏต ฯ สตตาหา- ตกกเม วตถคณนาย นสสคคย ฯ พหป ปณฑา จณเณตวา เอกภาชเน ปกขตตา โหนต ฆนสนนเวสา เอกเมว นสสคคย ฯ อคคหตก วตตนเยเนว เวทตพพ ฯ ฆรธปนาทส อปเนตพพ ฯ ปเรภตต ปฏคคหเตน อปรสสาวตอจฉรเสน กตผาณต สเจ อนปสมปนเนน กต สามสป วฏฏต ฯ สย กต นรามสเมว วฏฏต ฯ ปจฉาภตตโต ปฏาย ปน สวตถกปฏคคหตตตา อนชโฌหรณย ฯ สตตาหาตกกเมป อนาปตต ฯ ปจฉาภตต อปรสสาวตปฏคคหเตน กตป อนชโฌหรณยเมว ฯ สตตาหา- ตกกเมป อนาปตต ฯ เอส นโย อจฉฉ ปฏคคเหตวา กตผาณเตป ฯ ปเรภตต ปน ปรสสาวตปฏคคหเตน กต สเจ อนปสม- ปนเนน กต ปเรภตต สามสป วฏฏต ฯ ปจฉาภตตโต ปฏาย สตตาห นรามสเมว ฯ สย กต ปเรภตตป นรามสเมว ปจฉา- ภตตโต ปฏาย สตตาห นรามสเมว ฯ ปจฉาภตต ปรสสาวต- ปฏคคหเตน กต ปน นรามสเมว สตตาห วฏฏต ฯ อคคหตก วตตนยเมว ฯ ฌามอจฉผาณต วา โกฏฏตอจฉผาณต วา ปเรภตตเมว วฏฏตต มหาอฏกถาย วตต ฯ มหาปจจรย ปน


เอต สวตถกปกก วฏฏต โน วฏฏตต ปจฉ กตวา อจฉผาณต ปจฉาภตต โน วฏฏนกนนาม นตถต วตต ฯ ต ยตต ฯ สโตทเกน กต มธกปปผผาณต ปเรภตต สามสป วฏฏต ปจฉาภตตโต ปฏาย สตตาห นรามสเมว ฯ สตตาหาตกกเม วตถคณนาย ทกกฏ ฯ ขร ปกขปตวา กต มธกผาณต ปน ยาวกาลก ฯ ขณฑสกกร ปน ขรชลก อปเนตวา อปเนตวา โสเธนต ตสมา ต วฏฏต ฯ มธกปปผ ปน ปเรภตตป อลล วฏฏต ภชชต วฏฏต ภชชตวา ตลาทห มสส วา อมสส วา กตวา โกฏฏต วฏฏต ฯ ยท ปน ต คเหตวา เมรยตถาย โยเชนต โยชต พชโต ปฏาย น วฏฏต ฯ กทล ขชชร- อมพลพชปนสจ จาทน สพเพส ยาวกาลกผลาน ผาณต ยาวกาลกเมว ฯ มรจปกเกห ผาณต กโรนต ต ยาวชวก ฯ ตาน ปฏคคเหตวาต สเจ สพพานป ปฏคคเหตวา เอกฆเฏ อวนพโภคาน กตวา นกขปต สตตาหาตกกเม เอกเมว นสสคคย วนพภตเตส ป จ ฯ สตตาห ปน อนตกกมตวา คลาเนนป อคลาเนนป วตตนเยน ยถาสข ปรภ ชตพพ ฯ สตตวธ ห อททสส นาม พยาธอททสส ปคคโลททสส กาโลททสส สมโยททสส เทโสททสส วโสททสส เภสชโชท- ทสสนต ฯ ตตถ พยาธอททสสนนาม อนชานาม ภกขเว อมนส- สกาพาเธ อามกมส อามกโลหตนต๑) เอว พยาธ อททสส อน าต ฯ ต เตเนว อาพาเธน อาพาธกสส วฏฏต น อ สส ฯ ๑. ว. มหาวคค. ๕/๔๕.


ต จโข กาเลป วกาเลป กปปยป อกปปยป วฏฏตเยว ฯ ปคคโลท- ทสสนนาม อนชานาม ภกขเว โรมฏกสส โรมฏ น จ ภกขเว พหมขทวารา นหรตวา อชโฌหรตพพนต๑ เอว ปคคล อททสส อน าต ฯ ต ตสเสว วฏฏต น อ สส ฯ กาโลททสส นาม อนชานาม ภกขเว จตตาร มหาวกฏาน คถ มตต ฉารก มตตกนต๒ เอว อหฑฏกาล อททสส อน าต ฯ ต ตสมเยว กาเล อปฏคคหตกป วฏฏต น อ สม ฯ สมโยททสสนนาม คณโภชเน อ ตร สมยาต-๓

อาทนา นเยน ต ต สมย อททสส อน าตา อนาปตตโย ฯ ตา ตสม ตสมเยว สมเย อนาปตตโย โหนต น อ ทา ฯ เทโสททสสนนาม อนชานาม ภกขเว เอวรเปส ปจจนตเมส ชนปเทส วนยธรป จเมน คเณน อปสมปทนต๔ เอว ปจจนตป- ปเทเส อททสส อน าตาน อปสมปทาทน ฯ ตาน ตตเถว วฏฏนต น มชฌมปปเทเส ฯ วโสททสสนนาม อนชานาม ภกขเว วสาน เภสชชานต๕ เอว วสานาเมน อน าต ฯ ต เปตวา มนสสวส สพเพส กปปยากปปยวสาน ตทตถกาน เตลปรโภเคน ปรภ ชต วฏฏต ฯ เภสชโชททสส นาม อนชานาม ภกขเว ป จ เภสชชานต๖ เอว เภสชชนาเมน อน าตาน อาหารตถ ผรต สมตถาน สปปนวนตเตลมธผาณตาน ฯ ตาน ปฏคคเหตวา ตทหปเรภตต ยถาสข ปจฉาภตตโต ปฏาย สต ปจจเย วตตนเยเนว สตตาห ปรภ ชตพพาน ฯ ๑. ว. จลลวคค. ๗/๕๘ ตตเถว พหมขทวารนต ปาโ ทสสต. ๒. ว. มหาวภงเค. ๒/๓๑๒. ๓. ๔. ๕. ๖. ว. มหาวคค. ๕/๕๑-๓๖-๔๑-๓๙.


สตตาหาตกกนเต อตกกนตส นสสคคย ปาจตตยนต สเจป สาสปมตต โหต สก วา องคลยา คเหตวา ชวหาย สายนมตต นสสชชตพพเมว ปาจตตย จ เทเสตพพ ฯ น กายเกน ปรโภเคน ปรภ ชตพพนต กาโย วา กาเย อร วา น มกเขตพพ ฯ เตห มกขตาน กาสาวกตตรยฏ อปาหนปาทกฏลก- ม จปาทนป อปรโภคาน ฯ ทวารวาตปานกวาเฏสป หตเถน คหณฏาน น มกเขตพพนต มหาปจจรย วตต ฯ กสาเว ปน ปกขปตวา ทวารวาตปานกวาฏาน มกขตพพานต มหาอฏกถาย วตต ฯ อนาปตต อนโตสตตาห อธฏเตต สตตาหพภนตเร สปป จ เตล จ วส จ มทธน เตล วา อพภ ชน วา มธ อรมกขน ผาณต ฆรธปน อธฏเต อนาปตต ฯ สเจ อธฏ ตเตล อนธฏ ตเตลภาชเน อากรตกาโม โหต ภาชเน เจ สขมฉทท ปวฏปวฏ เตล ปราณเตเลน อชโฌตถรยต ปน อธฏาตพพ ฯ อถ มหามข โหต สหสาว พหเตล ปวสตวา ปราณเตล อชโฌตถรต ปน อธฏานกจจ นตถ ฯ อธฏ ต- คตกเมว ห ต โหต ฯ เอเตน นเยน อธฏ ตเตลภาชเน อนธฏ ตเตลอากรณมป เวทตพพ ฯ วสสชเชตต เอตถ สเจ ทวนน สนตก เอเกน ปฏคคหต อวภตต โหต สตตาหาตกกเม ทวนนป อนาปตต ปรภ ชต ปน น วฏฏต ฯ สเจ เยน ปฏคคหต โส อตร ภณต อาวโส อม เตล สตตาห ปตต ปรภ ช น ตวนต โส จ ปรโภค น กโรต กสส อาปตต ฯ


น กสสจป อาปตต ฯ กสมา ฯ เยน ปฏคคหต เตน วสสชชตตตา อตรสส อปฏคคหตตตา ฯ วนสสตต อปรโภค โหต ฯ จตเตนาต อาทส เยน จตเตน เภสชช จตต จ วนต จ มตต จ โหต ต จตต จตต วนต มตตนต วจจต ฯ เตน จตเตน ปคคโล อนเปกโข วจจต ฯ เอว อนเปกโข สามเณรสส ทตวาต อตโถ ฯ อท กสมา วตต ฯ เอว อนโตสตตาเห ทตวา ปจฉา ปฏลภตวา ปรภ ชนตสส อนาปตตทสสนตถนต มหาสมตเถโร อาห ฯ มหาปทมตเถโร ปนาห นยท ยาจตพพ อนโตสตตาเห ทนนสส ห ปน ปรโภเค อาปตตเยว นตถ สตตาหาตกกนตสส ปน ปรโภเค อนาปตตทสสนตถมท วตต๑ ตสมา เอว ทนนเภสชช สเจ สามเณโร อภสงขรตวา วา อนภสงขรตวา วา ตสส ภกขโน นตถกมมตถ ทเทยย คเหตวา นตถกมม กาตพพ ฯ สเจ พาโล โหต ทาต น ชานาต อ เน ภกขนา วตตพโพ อตถ เต สามเณร เตลนต ฯ อาม ภนเต อตถต ฯ อาหร เถรสส เภสชช กรสสามาต ฯ เอวป วฏฏต ฯ เสส อตตานตถเมว ฯ ก นสมฏาน อกรยา โนส าวโมกข อจตตก ปณณตต- วชช กายกมม วจกมม ตจตต ตเวทนนต ฯ เภสชชสกขาปท นฏ ต ฯ ๑. อโต ปร อตสทโท อจฉตพโพ.


เตน สมเยนาต วสสกสาฏกสกขาปท ฯ ตตถ วสสกสาฏกา อน าตาต จวรกขนธเก วสาขาวตถสม อน าตา ฯ ปฏกจเจวาต ปเรเยว ฯ มาโส เสโส คมหานนต จตนน คมหมาสาน เอโก ปจฉมมาโส เสโส ฯ กตวาต สพพนรชน- กปปปรโยสาเนน นฏาเปตวา ฯ กโรนเตน จ เอกเมว กตวา สมเย อธฏาตพพ เทว อธฏาต น วฏฏต ฯ อตเรกมาเส เสเส คมหาเนต คมหานนามเก อตเรกมาเส เสเส ฯ อตเรกฑฒมาเส เสเส คมหาเน กตวา นวาเสตต เอตถ ปน ตวา วสสกสาฏกาย ปรเยสนกเขตต กรณกเขตต นวาสนกเขตต อธฏานกเขตตนต จตพพธ เขตต กจฉสมโย ปฏ สมโยต ทวโธ สมโย ปฏ สมยจตกก กจฉสมยจตกกนต เทว จตกกาน จ เวทตพพาน ฯ ตตถ เชฏมลปณณมาสยา ปจฉมปาฏปททวสโต ปฏาย ยาว กาฬปกขโปสถา อยเมโก อฑฒมาโส ปรเยสนก- เขตต เจว กรณกเขตต จ ฯ เอตสม ห อนตเร วสสกสาฏก อลทธ ปรเยสต ลทธ กาต จ วฏฏต นวาเสต อธฏาต จ น วฏฏต ฯ กาฬปกขโปสถสส ปจฉมปาฏปททวสโต ปฏาย ยาว อาสาฬหปณณมา อยเมโก อฑฒมาโส ปรเยสนกรณนวาสนาน ตณณป เขตต ฯ เอตสม ห อนตเร อลทธ ปรเยสต ลทธ กาต จ นวาเสต จ วฏฏต อธฏาตตเยว น วฏฏต ฯ อาสาฬหปณณมาสยา ปจฉมปาฏปททวสโต ปฏาย ยาว กตตกปณณมา อเม จตตาโร มาสา ปรเยสน กรณ นวาสน-


อธฏานาน จตนนป เขตต ฯ เอตสม ห อนตเร อลทธ ปรเยสต ลทธ วา กาต นวาเสต อธฏาต จ วฏฏต ฯ อท ตาว จตพพธ เขตต เวทตพพ ฯ กตตกปณณมาสยา ปน ปจฉมปาฏปททวสโต ปฏาย ยาว เขฏมลปณณมา อเม สตตมาสา ปฏ สมโย นาม ฯ เอตสม ห อนตเร กาโล วสสกสาฏกายาต อาทนา นเยน สตปปาท กตวา อ าตกอป- ปวารตฏานโต วสสกสาฏกจวร นปผาเทนตสส อมนา สกขาปเทน นสสคคย ปาจตตย เทถ เม วสสกสาฏกจวรนต อาทนา นเยน ว ตต กตวา นปผาเทนตสส อ าตกว ตตสกขาปเทน นสสคคย ปาจตตย ฯ วตตนเยเนว สตปปาท กตวา าตก- ปรวารตฏานโต นปผาเทนตสส อมนาว สกขาปเทน นสสคคย ปาจตตย ว ตต กตวา นปผาเทนตสส อ าตกว ตต- สกขาปเทน อนาปตต ฯ วตต เหต ปรวาเร มาตร จวร ยาเจ โน จ สงเฆ ปรณต เกนสส โหต อาปตต อนาปตต จ าตเก ป หาเมสา กสเลห จนตตาต๑) ฯ อย ห ป โห อมมตถ สนธาย วตโตต ฯ เอว ปฏ สมยจตกก เวทตพพ ฯ เชฏมลปณณมาสยา ปน ปจฉมปาฏปททวสโต ปฏาย ยาว กตตกปณณมา อเม ป จมาสา กจฉสมโย นาม ฯ เอตสม ห อนตเร วตตนเยเนว สตปปาท กตวา อ าตกอปปวารตฏานโต วสสกสาฏกจวร นปผาเทนตสส วตตเภเท ทกกฏ ฯ เย มนสสา ๑. ว. ปรวาร. ๘/๕๓๕. ตตเถว โน จ สงฆสสาต ปาโ ทสสต.


ปพเพป วสสกสาฏกจวร เทนต เต ปน สเจป อตตโน อ าตกอปปวารตา โหนต วตตเภโท นตถ เตส สตปปาท- กรณสส อน าตตตา ฯ ว ตต กตวา นปผาเทนตสส อ าตก-ว ตตสกขาปเทน นสสคคย ปาจตตย ฯ กสมา ฯ เย มนสสา ปพเพ วสสกสาฏกจวร เทนต เต อปสงกมตวา เอวมสส วจนยาต วตตตตา ฯ อท ปน ปกตยา วสสกสาฏก- ทายเกสป โหตเยว ฯ วตตนเยเนว สตปปาท กตวา าตกปวารตฏ- านโต นปผาเทนตสส อมนา สกขาปเทน อนาปตต ว ตต กตวา นปผาเทนตสส อ าตกว ตตสกขาปเทน อนาปตต ฯ น วตตพพา เทถ เมต อท ห ปรเยสนกาเล อ าตกอปปวารเต- เยว สนธาย วตต ฯ เอว กจฉสมยจตกก เวทตพพ ฯ นคโค กาย โอวสสาเปต อาปตต ทกกฏสสาต เอตถ อทกผสต- คณนาย อกตวา นหานปรโยสานวเสน ปโยเค ปโยเค ทกกเฏน กาเรตพโพ ฯ โส จ โข ววฏงคเณ อากาสโต ปตต- อทเกเนว นหายนโต ฯ นหานโกฏกวาปอาทส ฆเฏห อาสตต- อทเกน วา นหายนตสส อนาปตต ฯ วสส อกกฑฒยตต เอตถ สเจ กตปรโยสตาย วสสกสาฏกาย คมหาน ปจฉม- มาส เขเปตวา ปน วสสานสส ปมมาส อกกฑฒตวา คมหาน ปจฉมมาสเมว กโรนต วสสกสาฏกา โธวตวา นกขปตพพา ฯ อนธฏ ตา อวกปปตา เทว มาเส ปรหาร ลภต ฯ วสสปนายก- ทวเส อธฏาตพพา ฯ สเจ สตสมโมเสน วา อปปโหนกภาเวน


วา อกตา โหต เต จ เทว มาเส วสสานสส จาตมมาสนต ฉมมาเส ปรหาร ลภต ฯ สเจ ปน กตตกมาเส ก น อตถรยต อปเร จตตาโร มาเส ลภต ฯ เอว ทส มาสา โหนต ฯ ตโต ปรป สตยา ปจจาสาย มลจวร กตวา เปนตสส เอกมาสนต เอว เอกาทสมาเส ปรหาร ลภต ฯ สเจ ปน เอกาหทวหาทวเสน ยาว ทสาหา อนาคตาย วสสปนายกาย อนโตวสเส วา ลทธา เจว นฏ ตา จ กทา อธฏาตพพาต ฯ เอต อฏกถาส น วจารต ฯ ลทธทวสโต ปฏาย อนโตทสาเห นฏ ตา จ ปน ตสมเยว อนโตทสาเห อธฏาตพพา ฯ ทสาหาตกกเม นฏ ตา ตทเห อธฏาตพพา ทสาเห อปปโหนเต จวรกาล นาตก- กเมตพพาต อย โน อตตโน มต ฯ กสมา ฯ อนชานาม ภกขเว ตจวร อธฏาต น วกปเปต วสสกสาฏก วสสาน จาตมมาส อธฏาต ตโต ปร วกปเปตนต๑ ห วตต ฯ ตสมา วสสปนายกโต ปพเพ ทสาหาตกกเมป อนาปตต ฯ ทสาหปรม อตเรกจวร ธาเรตพพนต๒ ห วตต ฯ ตสมา เอกาหทวหาทวเสน ยาว ทสาหา อนาคตาย วสสปนายกาย อนโตวสเส วา ลทธา เจว นฏ ตา จ วตตนเยเนว อนโตทสาเห วา ตทห วา อธฏาตพพา ทสาเห อปปโหนเต จวรกาล นาตกกเมตพพา ฯ ตตถ สยา วสสาน จาตมมาส อธฏาตนต วจนโต จาตมมาสพภนตเร ยทา วา ตทา วา อธฏาต วฏฏตต ฯ ยท เอว กณฑ- ปฏจฉาท ยาว อาพาธา อธฏาตนต วตต สาป จ ทสาห ๑. ว. มหาวคค. ๕/๒๑๘. ๒. ว. มหาวภงค ๒/๓.


อตกกเมตพพา สยา เอว จ สต ทสาหปรม อตเรกจวร ธาเร- ตพพนต๑ อท วรชฌต ตสมา ยถาวตตเมว คเหตพพ ฯ อ วา อจลการณ ลภตวา ฉฑเฑตพพ ฯ อปจ กรนทยป นสสคคยา- วสาเน วตต กทา อธฏาตพพา ลทธทวสโต ปฏาย อนโต- ทสาเห นฏ ตา จ ปน ตสมเยว อนโตทสาเห อธฏาตพพา ยท นปปโหต ยาว กตตกปณณมา ปรหาร ลภตต ฯ อจฉนน- จวรสสาต เอต วสสกสาฏกเมว สนธาย วตต ฯ เตส ห นคคาน กาโยวสสาปเน อนาปตต ฯ เอตถ จ มหคฆ วสสก สาฏก นวาเสตวา นหายนตสส โจรปททโว อาปทา นาม ฯ เสสเมตถ อตตานเมว ฯ ฉสสมฏาน กรยา โนส าวโมกข อจตตก ปณณตต- วชช กายกมม วจกมม ตจตต ตเวทนนต ฯ วสสกสาฏกสกขาปท นฏ ต ฯ เตน สมเยนาต จวรอจฉนทนสกขาปท ฯ ตตถ ยป ตยาหนต ยป เต อห ฯ โส กร มม ปตตจวรอปาหนปจจตถรณาทน วหนโต มยา สทธ จารก ปกกมสสตต อทาส ฯ เตเนวมาห ฯ อจฉนทต พลกกาเรน อคคเหส ฯ สกส าย คหตตตา ปนสส ปาราชก นตถ ฯ กลเมตวา คหตตตา อาปตต ป ตตา ฯ สย อจฉนทต นสสคคย ปาจตตยนต เอก จวร เอกาพทธาน จ พหน อจฉนทโต เอกา อาปตต ฯ เอกโต อพทธาน วส ตาน จ พหน อจฉนทโต สงฆาฏ อาหร อตตราสงค อาหราต เอว ๑. ว. มหาวภงค. ๒/๓.


อาหราปยโต จ วตถคณนาย อาปตตโย ฯ มยา ทนนาน สพพาน อาหราต วทโตป เอกวจเนเนว สมพหลา อาปตตโย ฯ อ อาณาเปต อาปตต ทกกฏสสาต จวร คณหาต อาณาเปต เอก ทกกฏ ฯ อาณตโต พหน คณหาต เอก ปาจตตย ฯ สงฆาฏ คณห อตตราสงค คณหาต วทโต วาจาย วาจาย ทกกฏ ฯ มยา ทนนาน สพพาน คณหาต วทโต เอกวาจาย สมพหลา อาปตตโย ฯ อ ปรกขารนต วกปปนปค ปจฉม จวร เปตวา ยงก จ อนตมโส สจป ฯ เวเตวา ปตสจสป วตถคณนาย ทกกฏาน ฯ สถลเว ตาส เอว ฯ คาฬห กตวา พทธาส ปน เอกเมว ทกกฏนต มหาปจจรย วตต ฯ สจฆเร ปกขตตาสป เอเสว นโย ฯ ถวกาย ปกขปตวา สถลพทธคาฬหพทเธส ตกฏกาท- เภสชเชสป เอเสว นโย ฯ โส วา เทตต ภนเต ตมหากเยว อท สารปปนต เอว วา เทต ฯ อถวา เตน ปน อาวโส มย ตยห วตตปฏปตต กรสสต อมหาก สนตเก อปชฌ คณหสสต ธมม ปรยาปณสสตต จวร อทมหา โส ทาน ตว น วตต กโรส น อปชฌ คณหาส น ธมม ปรยาปณาสต เอวมาทน วตโต ภนเต จวรตถาย ม เ ภณถ อท โว จวรนต เทต ฯ เอวป โส วา เทต ฯ ทสาปกกนต วา ปน ทหร นวตเตถ นนต ภณต ฯ โส น นวตตต ฯ จวร คเหตวา รนธถาต ฯ เอว เจ นวตตต สาธ ฯ สเจ ปตตจวรตถาย ม เ ตมเห ภณถ คณหาถ นนต เทต จ เอวป โสเยว วา เทต ฯ วพภนต วา


ทสวา มย ตยห วตต กรสสตต ปตตจวร อทมหา โส ทาน ตว วพภมตวา จรสต วทต ฯ อตโร คณหาถ ตมหาก ปตต- จวรนต เทต ฯ เอวมป โสเยว วา เทต ฯ มม สนตเก อปชฌ คณหนตสเสว เต เทม อ ตถ คณหนตสส น เทม วตต กโรนตสเสว เทม อกโรนตสส น เทม ธมม ปรยาปณนตสเสว เทม อปรยาปณนตสส น เทม อวพภมนตสเสว เทม วพภมนตสส น เทมต เอวมปน ทาต น วฏฏต ฯ ททโต ทกกฏ ฯ อาหราเปต ปน วฏฏต ฯ จชตวา ทนน อจฉนทตวา คณหนโต ภณฑคเฆน กาเรตพโพ ฯ เสสเมตถ อตตานเมวาต ฯ ตสมฏาน กายจตตโต วาจาจตตโต กายวาจาจตตโต จ สมฏาต กรยา ส าวโมกข สจตตก โลกวชช กายกมม วจกมม อกสลจตต ทกขเวทนนต ฯ จวรอจฉนทนสกขาปท ฯ เตน สมเยนาต สตตว ตตสกขาปท ฯ ตตถ โขมนต โขมวาเกห กตสตต ฯ กปปาสกนต กปปาสโต นพพตต ฯ โกเสยยนต โกสยสห กนตตวา กตสตต ฯ กมพลนต เอฬกโลมสตต ฯ สาณนต สาณวากสตต ฯ ภงคนต ปาเฏกก วากสตตเมวาต เอเก ฯ เอเตห ป จหป มสเสตวา กตสตต ปน ภงคนต เวทตพพ ฯ วายาเปต ปโยเค ทกกฏนต สเจ ตนตวายสส ตรเวมาทน นตถ ตาน อร โต อาหรสสามต วาส วา ผรส วา นเสต ตโต ปฏาย ยย อปกรณตถาย วา จวรวายนตถาย


วา กโรต สพพตถ ตนตวายสส ปโยเค ปโยเค ภกขสส ทกกฏ ฯ ทฆโต วทตถมตเต ตรย จ หตถมตเต วเต นสสคคย ปาจตตย ฯ มหาปจจรย ปน ยาวปรโยสาน วายาเปนตสส ผลเก ผลเก นสสคคย ปาจตตยนต วตต ฯ ตมป อทเมว ปมาณ สนธาย วตตนต เวทตพพ ฯ วกปปนปค ปจฉม ห จวรสงขย คจฉตต ฯ อปเจตถ เอว วนจฉโย เวทตพโพ ฯ สตตนตาว สาม ว าปต อกปปย ฯ เสส าตกาทวเสน อปปนน กปปย ฯ ตนตวาโยป อ าตกอปปวารโต ว ตตยา ลทโธ อกปปโย ฯ เสโส กปปโย ฯ ตตถ อกปปยสตต อกปปยตนตวาเยน วายา- เปนตสส ปพเพ วตตนเยน นสสคคย ฯ เตเนว ปน กปปยสตต วายาเปนตสส ยถา ปพเพ นสสคคยเมว ทกกฏ ฯ เตเนว กปปย จ อกปปย จ สตต วายาเปนตสส ยท ปจฉมจวรปปมาเณน เอโก ปรจเฉโท สทธกปปยสตตมโย เอโก อกปปยสตตมโยต เอว เกทารกพทธ วย จวร โหต ฯ อกปปยสตตมเย ปรจเฉเท ปรจเฉเท ปาจตตย ฯ อตรสม ตเถว ทกกฏ ฯ ยท ตโต อนา ปรจเฉทา โหนต อนตมโส อจฉมณฑลปปมาณาป สพพปรจเฉเทส ปรจ- เฉทคณนาย ทกกฏ ฯ อถ เอกนตรเกน วา สตเตน ทฆโต วา กปปย ตรย อกปปย กตวา วต โหต ผลเก ผลเก ทกกฏ ฯ กปปยตนตวาเยน ห อกปปยสตต วายาเปนตสส ยถา ปพเพ นสสคคยเมว ทกกฏ ฯ เตเนว กปปย จ อกปปย จ สตต วายาเปนตสส สเจ ปจฉมจวรปปมาณา วา อนกา วา อกปปย-


สตตปรจเฉทา โหนต เตส ปรจเฉทคณนาย ทกกฏ ฯ กปปยสตตปรจเฉเทส อนาปตต ฯ อถ เอกนตรเกน วา สตเตน ทฆโต วา กปปย ตรย อกปปย กตวา วต โหต ผลเก ผลเก ทกกฏ ฯ ยท ปน เทว ตนตวายา โหนต เอโก กปปโย เอโก อกปปโย สตต จ อกปปปย เต เจ วาเรน วนนต อกปปย- ตนตวาเยน วเต ผลเก ผลเก ปาจตตย อนกตเร ทกกฏ ฯ อตเรน วเต อภยตถ ทกกฏ ฯ สเจ เทวป เวม คเหตวา เอกโต วนนต ผลเก ผลเก ทกกฏ ฯ อถ สตต กปปย จวร จ เกทารกพนธาทห สปรจเฉท อกปปยตนตวาเยน วเต ปรจเฉเท ปรจเฉเท ทกกฏ ฯ อตเรน วเต อนาปตต ฯ สเจ เทวป เวม คเหตวา เอกโต วนนต ผลเก ผลเก ทกกฏ ฯ อถ สตตป กปปย จ อกปปย จ เต เจ วาเรน วนนต อกปปยตนตวาเยน อกปปยสตตมเยส ปจฉมจวรปมาเณส ปรจเฉเทส วเตส ปรจเฉท- คณนาย ปาจตตย ฯ อนกตเรส จ กปปยสตตมเยส จ ทกกฏ ฯ กปปยตนตวาเยน อกปปยสตตมเยส ปมาณยตเตส วา อนเกส วา ทกกฏเมว ฯ กปปยสตตมเยส อนาปตต ฯ อถ เอกนตรเกน วา สตเตน ทฆโต วา อกปปย ตรย กปปย กตวา วนนต อโภป วา เวม คเหตวา เอกโต วนนต อปรจเฉเท จวเร ผลเก ผลเก ทกกฏ ฯ สปรจเฉเท ปรจเฉทวเสน ทกกฏานต อย ปนตโถ มหาอฏกถาย อปากโฏ มหาปจจรยาทส ปากโฏ อธ สพพากาเรเนว ปากโฏ ฯ สเจ สตตป กปปย ตนตวาโยป กปปโย าตก-


ปรวารโต วา มเลน วา ปโยชโต วายาปนปจจยา อนาปตต ฯ ทสาหาตกกมนปจจยา ปน อาปตต รกขนเตน วกปปนปคปปมาณ- มตเต วเต ตนเต วต เว อธฏาตพพ ฯ ทสาหาตกกเมน นฏาปยมาน ห นสสคคย ภเวยยาต ฯ าตกาทห ตนต อาโรเปตวา ตมหาก ภนเต อม จวร คณเหยยาถาต นยยาทเตป เอเสว นโย ฯ สเจ ตนตวาโย เอว ปโยชโต วา สย ทาตกาโม วา หตวา อห ภนเต ตมหาก จวร อสกทวเส นาม วายตวา เปสสามต วทต ภกข จ เตน ปรจฉนนทวสโต ทสาห อตกกาเมต นสสคคย ปาจตตย ฯ สเจ ปน ตนตวาโย อห ตมหาก จวร วายตวา สาสน เปเสสสามต วตวา ตเถว กโรต เตน เปสตภกข ปน ตสส ภกขโน น อาโรเจต อ โ ทสวา วา สตวา วา ตมหาก ภนเต จวร นฏ ตนต อาโรเจต เอตสส อาโรจน นปปมาณ ฯ ยทา ปน เตน เปสโตเยว อาโรเจต ตสส วจน สตทวสโต ปฏาย ทสาห อตกกามยโต นสสคคย ปาจตตย ฯ สเจ ตนตวาโย อห ตมหาก จวร วายตวา กสสจ หตเถ ปหณสสามต วตวา ตเถว กโรต จวร คเหตวา คตภกข ปน อตตโน ปรเวเณ เปตวา ตสส น อาโรเจต อ โ โกจ ภณต อป ภนเต อธนา อาคต จวร สนทรนต กห อาวโส จวรนต อตถนนามสส หตเถ เปสตนต เอตสสาป วจน นปปมาณ ฯ ยทา ปน โส ภกข จวร เทต ลทธทวสโต ปฏาย ทสาห อตกกามยโต นสสคคย ปาจตตย ฯ สเจ ปน


วายาปนมล อทนน โหต ยาว กากณกมตตป อวสฏ ตาว รกขต ฯ อนาปตต จวร สพพตนต จวร สพพนตถาย สตต ว าเปนตสส อนาปตตต อตโถ ฯ อาโยเคต อาทสป นมตตตเถ ภมมวจน ฯ อาโยคาทนมตต ว าเปนตสส อนาปตตต วตต โหต ฯ เสสเมตถ อตตานตถเมวาต ฯ ฉสสมฏาน กรยา โนส าวโมกข อจตตก ปณณตตวชช กายกมม วจกมม ตจตต ตเวทนนต ฯ สตตว ตตสกขาปท ฯ เตน สมเยนาต มหาเปสการสกขาปท ฯ ตตถ สตต ธารยตวาต สตต ตเลตวา ปลปรจเฉท กตวา ฯ อปปตนต ฆน ฯ สวตนต สฏ วต สพพฏาเนส สม กตวา วต ฯ สปปวายตนต สฏ ปวายต สพพฏาเนส สม กตวา ตนเต ปสารต ฯ สวเลขตนต เลขนยา สฏ วลขต ฯ สวตจฉตนต โกจเฉน สฏ วตจฉต ฯ สนทโธตนต อตโถ ฯ ปฏพทธนต เวกลลก ฯ ตนเตต ตนเต ทฆโต ปสารเณเยว อปเนตวาต อตโถ ฯ ตตร เจโส ภกขต ยตร คาเม วา นคเม วา เต ตนตวายา ตตร ฯ วกปป อาปชเชยยาต วสฏกปป อธกวธาน อาปชเชยย ฯ ปาลย ปน เยนากาเรน วกปป อาปนโน โหต ต ทสเสต อท โข อาวโสต อาท วตต ฯ ธมมป ภณตต ธมมกถ กเถต ฯ ตสส วจเนน อายต วา วตถต วา อปปต วาต สตตวฑฒนอาการเมว


ทสเสต ฯ ปพเพ อปปวารโตต จวรสสามเกห อปปวารโต หตวา ฯ เสส อตตานตถเมวาต ฯ ฉสสมฏาน กรยา โนส าวโมกข อจตตก ปณณตตวชช กายกมม วจกมม ตจตต ตเวทนนต ฯ มหาเปสการสกขาปท ฯ เตน สมเยนาต อจเจกจวรสกขาปท ฯ ตตถ ทสาหานาคตนต ทส อหาน ทสาห ฯ เตน ทสาเหน อนาคตา ทสาหานาคตา ฯ ทสาเหน อสมปตตาต อตโถ ฯ ต ทสาหานาคต ฯ อจจนตสโยควเสน ภมมตเถ อปโยควจน ฯ เตเนวสส ปทภาชเน ทสาหานาคตายาต วตต ฯ ปวารณายาต อท ปน ยา ทสาหานาคตาต วตตา ต สรปโต ทสเสต อสมโมหตถ อนปปโยควจน ฯ กตตกเตมาสปณณมนต ปมกตตกเตมาสปณณม ฯ อธาป ปมปทสส อนปปโยคตตา ปรมนเยเนว ภมมตเถ อปโยควจน ฯ อท วตต โหต ยโต ปฏาย ปมมหาปวารณา ทสาหานาคตาต วจจต สเจป ตาน ทวสาน อจจนตเมว ภกขโน อจเจกจวร อปปชเชยย อจเจก อทนต ชานมาเนน ภกขนา สพพป ปฏคคเหตพพนต ฯ เตน ปวารณมาสสส ชณหปกขป จมโต ปฏาย อปปนนสส จวรสส นธานกาโล ทสสโต โหต ฯ กาม เจส ทสาหปรม อตเรกจวร ธาเรตพพนต อมนาว สทโธ อตถปปตตวเสน๑ อปพพ วย อตถ ทสเสตวา สกขาปท ปต ฯ อจเจกจวรนต อจจายกจวร วจจต ฯ ตสส ปน อจจายกภาว ๑. อโต ปร ปน นปาโต อจฉตพโพ ฯ


ทสเสต เสนาย วา คนตกาโม โหตต อาท วตต ฯ ตตถ สทธาต อมนา สทธามตตกเมว ทสสต ฯ ปสาโทต อมนา สปปสนนา พลวสทธา ฯ เอต อจเจกจวร นามาต เอตถ อเมห การเณห ทาตกาเมน ทต วา เปเสตวา สย วา อาคนตวา วสสาวาสก ทสสามต เอว อาโรจตจวร อจเจกจวร นาม โหตต ฯ ฉฏ โต ปฏาย ปนปปนน อนจเจกจวรป ปจจทธรตวา ปตตจวรป เอต ปรหาร ลภตเยว ฯ ส าณ กตวา นกขปตพพนต ก จ นมตต กตวา เปตพพ ฯ กสมา เอต วตต ฯ ยท ห ต ปเร ปวารณาย วภชนต เยน คหต เตน ฉนนวสเสน น ภวตพพ ฯ สเจ ปน ฉนนวสโส โหต จวร สงฆกเมว โหต ฯ ตโต สลลกเขตวา สข ทาต ภวสสตต ฯ อจเจกจวเร อจเจกจวรส ต เอวมาท วภชตวา คหตเมว สนธาย วตต ฯ สเจ ปน อวภตต โหต สงฆสส วา ภณฑาคารกจวร สมยา- ตกกเมป อนาปตต ฯ อต อตเรกจวรสส ทสาห ปรหาโร ฯ ตจวรสส เอกทวสมป ปรหาโร นตถ ฯ อกตสส วสสกสาฏก- จวรสส อนตถเต ก เน ป จ มาสา วสเส อกกฑฒเต ฉมมาสา อตถเต ก เน อปเร จตตาโร มาสา เหมนตสส ปจฉเม ทวเส สตยา ปจจาสาย มลจวราธฏานวเสน อปโรป เอโก มาโสต เอกาทสมาสา ปรหาโร ฯ อจเจกจวรสส อนตถเต ก เน เอกาทสทวสาธโก มาโส อตถเต ก เน เอกาทสทวสาธกา ป จมาสา ตโต ปร เอกทวสมป ปรหาโร นตถต เวทตพพ ฯ


อนจเจกจวเรต อจเจกจวรสทเส อ สม ฯ เสสเมตถ อตตานเมวาต จ ก นสมฏาน อกรยา โนส าวโมกข อจตตก ปณณตตวชช กายกมม วจกมม ตจตต ตเวทนนต ฯ อจเจกจวรสกขาปท ฯ เตน สมเยนาต สาสงกสกขาปท ฯ ตตถ วฏวสสา อาร เกสต เต ปพเพป อร เเยว วหรส ฯ ทพพลจวรตตา ปน ปจจยวเสน คามนตเสนาสเน วสส วสตวา นฏ ตจวรา หตวา อทาน นปปลโพธา สมณธมม กรสสามาต อาร เกส เสนาสเนส วหรนต ฯ กตตกโจรกาต กตตกมาเส โจรา ฯ ปรปาเตนตต อปททวนต ตตถ ตตถ อาธาวตวา อตตาเสนต ปลาเปนต ฯ อนตรฆเร นกขปตนต อนโตคาเม นกขปต ฯ ภควา ยสมา ปจจยา นาม ธมเมน สเมน ทลลภา สลเลขวา ห ภกข มาตรป ว าเปต น สกโกต ตสมา จวรคตตตถ อนตรฆเร นกขปต อนชานาต ฯ ภกขน ปน อนรปตตา อร วาส น ปฏกขป ฯ อปวสส โข ปนาต เอตถ อปวสสนต อปวสส ฯ อปวสตวาต วตต โหต ฯ อปสมปชชนต อาทส วย ห เอตถ อนนาสโก ทฏพโพ ฯ วสส อปคนตวา วสตวา จาต อตโถ ฯ อมสส จ ตถารเปส ภกข เสนาสเนส วหรนโตต อมนา สมพนโธ ฯ ก วตต โหต ฯ วสส อปคนตวา วสตวา จ ตโต ปร ปจฉมกตตกปณณมปรโยสานกาล ยาน โข ปน ตาน อาร กาน เสนาสนาน สาสงกสมมตาน สปฏภยาน


ตถารเปส ภกข เสนาสเนส วหรนโต อากงขมาโน ตณณ จวราน อ ตร จวร อนตรฆเร นกขเปยยาต ฯ ยสมา ปน โย วสส อปคนตวา ยาวปมกตตกปณณม วสต โส วฏวสสาน อพภนตโร โหต ตสมา อม อตคหน พย ชนวจารณ อกตวา ปทภาชเน เกวล จวรนกเขปารห ปคคล ทสเสต วฏวสสานนต วตต ฯ ตสสาป ภกข เสนาสเนส วหรนโตต อมนา สมพนโธ ฯ อย ห เอตถ อตโถ วฏวสสาน ภกขน เสนาสเนส วหรนโตต ฯ เอวรปาน ภกขน อพภนตเร โย โกจ ภกขต วตต โหต ฯ อร ลกขณ อทนนาทานวณณนาย วตต ฯ อย ปน วเสโส ฯ สเจ วหาโร ปรกขตโต โหต ปรกขตตสส คามสส อนทขลโต อปรกขตตสส ปรกเขปารหฏานโต จ ปฏาย ยาว วหารปรกเขปา มนตพพ ฯ สเจ วหาโร อปรกขตโต โหต ย สพพปม เสนาสน วา ภตตสาลา วา ธวสนนปาตฏาน วา โพธ วา เจตย วา ทเร เจป เสนาสนโต โหต ต ปรจเฉท กตวา มนตพพ ฯ สเจป อาสนเน คาโม โหต วหาเร เตห ฆรมานสสกาน สทโท สยยต ปพพตนทอาทห ปน อนตรตตตา น สกกา อชช คนต โย จสส ปกตมคโค โหต สเจป นาวาย ส จรตพโพ เตน มคเคน คามโต ป จธนสตก คเหตพพ ฯ โย ปน อาสนนคามสส องคสมปาทนตถ ตโต ตโต มคค ปทหต อย ธตงคโจโรต เวทตพโพ ฯ สาสงกสมมตานต สาสงกานต สมมตาน ฯ เอว าตานต อตโถ ฯ ปทภาชเน


ปน เยน การเณน ตาน สาสงกสมมตาน ต ทสเสต อาราเม อารามปจาเรต อาท วตต ฯ สห ปฏภเยน สปฏภยาน ฯ สนนหตพลวภยานต อตโถ ฯ ปทภาชเน ปน เยน การเณน ตาน สปฏภยาน ต ทสเสต อาราเม อารามปจาเรต อาท วตต ฯ สมนตา โคจรคาเม นกขเปยยาต อาร กสส เสนาสนสส สมนตา สพพทสาภาเคส อตตนา อภรจเต โคจรคาเม สตยา องคสมปตตยา นกขเปยย ฯ ตตราย องคสมปตต ฯ ปรมกาย อปคนตวา มหาปวารณาย ปวารโต โหต อทเมก องค ฯ สเจ ปจฉมกาย วา อปคโต โหต ฉนนวสโส วา นกขปต น ลภต ฯ กตตกมาโสเยว โหต อท ทตย องค ฯ กตตกมาสโต ปร น ลภต ฯ ป จธนสตก ปจฉมเมว ปมาณยตต เสนาสน โหต อท ตตย องค ฯ อนปปมาเณ วา คาวตโต อตเรกปปมาเณ วา น ลภต ฯ ยตร ห ปณฑาย จรตวา ปน วหาร ภตตเวลาย สกกา อาคนต ตเทว อธ อธปเปต ฯ นมนตโต ปน อฑฒโยชนป โยชน ป คนตวา วสต ปจเจต อทมปปมาณ ฯ สาสงกสปฏภยเมว โหต อท จตตถ องค ฯ อนาสงกอปฏภเย ห องคยตเตป เสนาสเน วสนโต นกขปต น ลภตต ฯ อ ตร ภกขสมมตยาต ยา อทโทสตสกขาปเท โกสมพกสมมต อน าตา ตสมา สมมตยา อ ตร ฯ สเจ ห สา ลทธา โหต ฉารตตาตเรกป วปปวสต วฏฏต ฯ ปน คามสม โอกกมตวาต สเจ โคจรคามโต ปรตถมาย ทสาย


เสนาสน อย จ ปจฉมทส คโต โหต เสนาสน อาคนตวา สตตม อรณ อฏาเปต อสกโกนเตน คามสมป โอกกมตวา สภาย วา ยตถ กตถจ วา วสตวา จวรปปวตต ตวา ปกกมต วฏฏตต อตโถ ฯ เอว อสกโกนเตน ตเตรว เตน ปจจทธรตพพ ฯ อตเรกจวรฏาเน สสตต ฯ เสสเมตถ อตตานเมวาต ฯ ก นสมฏาน กายวาจโต กายวาจาจตตโต จ สมฏาต อกรยา โนส าวโมกข อจตตก ปณณตตวชช กายกมม วจกมม ตจตต ตเวทนนต ฯ สาสงกสกขาปท ฯ เตน สมเยนาต ปรณตสกขาปท ฯ ตตถ ปคสสาต สมหสส ฯ ธมมคณสสาต อตโถ ฯ ปฏยตตนต ปฏยาทต ฯ พห สงฆสส ภตตาต สงฆสส พหน ภตตาน อเนกาน ลาภมขาน น สงฆสส เกนจ ปรหานต ทเปนต ฯ โอโณเชถาต เทถ ฯ ก ปเนว วตต วฏฏต ฯ กสมา น วฏฏตต ฯ อย ห อภหฏ- ภกขา อภหรตวา เอกสม โอกาเส สงฆสสตถาย ปฏยตตา ฯ อภหฏปฏยตเต จ อททสส ปตภาเค จ ปยตตวาจา นาม นตถ ฯ สงฆกนต สงฆสส สนตก ฯ โส ห สงฆสส ปรณตตตา หตถ อนารฬโหป เอเกน ปรยาเยน สงฆสส สนตโก โหต ฯ ปทภาชเน ปน สงฆก นาม สงฆสส ทนน โหต ปรจจตตนต เอว อตถทธาร- วเสน นปปรยายโตว สงฆก ทสสต ฯ ลาภนต ลภตพพวตถ อาห ฯ เตเนวสส นทเทเส จวรปต อาท วตต ฯ ปรณตนต


สงฆสส ทนน สงฆสส โปณ สงฆสส ปพภาร หตวา ต ฯ เยน ปน การเณน โส ปรณโต โหต ต ทสเสต ทสสาม กรสสามาต วาจา ภนนา โหตต ปทภาชน วตต ฯ ปโยเค ทกกฏนต ปรณตลาภสส อตตโน ปรณามตปปโยเค ทกกฏ ฯ ปฏลาเภน ตสม หตถ อารฬเห นสสคคย ฯ สเจ ปน สงฆสส ทนน โหต ต คเหต น วฏฏต สงฆสเสว ทาตพพ ฯ โย ห อารามเกห สทธ เอกโต ขาทต ต ภณฑ อคฆาเปตวา กาเรตพโพ ฯ ปรณต ปน สหธมมกาน วา คหน วา อนตมโส มาตสนตกป อท มยห เทหต สงฆสส ปรณตภาว ตวา อตตโน ปรณาเมตวา คณหนตสส นสสคคย ปาจตตย ฯ อมสส ภกขโน เทหต เอว อ สส ปรณาเมนตสส สทธกปาจตตย ฯ เอก ปตต วา จวร วา อตตโน เอก อ สส ปรณาเมต นสสคคย ปาจตตย เจว สทธกปาจตตย จ ฯ เอเสว นโย พหส ฯ วตตมป เจต นสสคคเยน อาปตต ขททเก ปาจตตย อาปชเชยย เอกโต ป หาเมสา กสเลห จนตตาต๑ ฯ อย ห ปรณามน สนธาย วตตา ฯ โยป วสสกสาฏกสมเย มาตฆเรป สงฆสส ปรณต วสสกสาฏก ตวา อตตโน ปรณาเมต นสสคคย ปรสส ปรณาเมต สทธกปาจตตย ฯ มนสสา สงฆภตต กรสสามาต สปปเตลาทน อาหรนต ฯ คลาโน เจป ภกข สงฆสส ปรณตภาว ตวา ก จ ยาจต นสสคคย ปาจตตยเมว ฯ สเจ ปน โส ตมหาก สปปอาทน อาภฏาน อตถต ปจฉตวา อาม อตถต วตเต มยหป เทถาต วทต วฏฏต ฯ อถาป น กกกจจายนต อปาสกา วทนต ๑. ว. ปรวาร. ๘/๕๓๑.


สงโฆป อมเหห ทนนเมว ลภต คณหถ ภนเตต เอวป วฏฏต ฯ สงฆสส ปรณต อ สงฆสสาต เอกสม วหาเร สงฆสส ปรณต อ วหาร อททสตวา อมกสม นาม วหาเร สงฆสส เทถาต ปรณาเมต ฯ เจตยสส วาต ก สงฆสส ทนเนน เจตยสส ปช กโรถาต เอว เจตยสส วา ปรณาเมต ฯ เจตยสส ปรณตนต เอตถ นยเมตวา อ เจตยสส อตถาย โรปตมาลาวจฉโต อ เจตยมห ปปผป อาโรเปต น วฏฏต ฯ เอกสส เจตยสส ปน ฉตต วา ปฏาก วา อาโรเปตวา ต ทสวา เสสก อ เจตยสส ทาเปต วฏฏต ฯ ปคคลสส ปรณตนต อนตมโส สนขสสาป ปรณต อมสส สนขสส มา เทห เอตสส เทหต เอว อ ปคคลสส ปรณาเมต ทกกฏ ฯ สเจ ปน ทายกา มย สงฆสส ภตต ทาตกามา เจตยปช กาตกามา เอกสส ภกขโน ปรกขาร ทาตกามา ตมหาก รจยา ทสสาม ภณถ กตถ เทมาต วทนต เอว วตเต เตน ภกขนา ยตถ อจฉถ ตตถ เทถาต วตตพพา ฯ สเจ ปน เกวล กตถ เทมาต ปจฉนต ปาลย อาคตนเยเนว วตตพพ ฯ เสสเมตถ อตตานเมว ฯ ตสมฏาน กายจตตโต วาจาจตตโต กายวาจาจตตโต จ สมฏาต กรยา ส าวโมกข สจตตก โลกวชช กายกมม วจกมม อกสลจตต ตเวทนนต ฯ สมนตปาสาทกาย วนยสวณณนาย ปรณตสกขาปทวณณนา นฏ ตา ฯ ตสกกณฑ นฏ ต ฯ


ขททกกณฑวณณนา เยส นวห วคเคห สงคโห สปตฏ โต ขททกาน อย ทาน เตส ภวต วณณนา ฯ ตตถ มสาวาทวคคสส ตาว ปมสกขาปเท ฯ หตถโกต ตสส เถรสส นาม ฯ สกยาน ปตโต สกยปตโต ฯ พทธกาเล กร สกยกลโต อสตปรสสหสสาน ปพพชส ฯ เตส โส อ ตโรต ฯ วาทกขตโตต วาท กรสสามต เอว ปรวตกกเตน วาเทน ปรวาทน สนตก ขตโต ปกขตโต ปหโต เปสโตต อตโถ ฯ วาทมห วา สเกน จตเตน ขตโต ยตร ยตร วาโท ตตร ตเตรว สนทสสตตป วาทกขตโต ฯ อวชานตวา ปฏชานาตต อตตโน วาเท ก จ โทส สลลกเขนโต นาย มม วาโทต อวชานตวา ปน กเถนโต กเถนโต นทโทสต สลลกเขตวา มเมว อย วาโทต ปฏชานาต ฯ ปฏชานตวา อวชานาตต กสม จเทว วจเน อานสส สลลกเขนโต อย มม วาโทต ปฏชานตวา ปน กเถนโต กเถนโต ตตถ โทส สลลกเขตวา นาย มม วาโทต อวชานาต ฯ อ เน ปฏจรตต อ เน การเณน อ การณ ปฏจรต ปฏจฉาเทต อชโฌตถรต รป อนจจ ชานตพพโตต วตวา ปน ชาตธมมโตต อาทน วทต ฯ กรนทย ปน เอตสส ปฏฉาทนเหต อ พห กเถตต วตต ฯ ตตราย อธปปาโย ยนต ปฏชานน จ


อวชานน จ ตสส ปฏจฉาทนตถ โก อาห ก อาห กสม อาหาต เอวมาท พห ภาสตต ฯ ปน มหาอฏกถาย อวชานตวา ปฏชานนโต ปฏชานตวา อวชานนโต เอว จ อ เน ปฏ- จรตต วตต ฯ สมปชานมสา ภาสตต สมปชานนโต มสา ภาสต ฯ สงเกต กตวา วสวาเทตต ปเรภตตาทส อสกสม นาม กาเล อสกสม นาม ปเทเส วาโท โหตต สงเกต กตวา สงเกตโต ปเร วา ปจฉา วา คนตวา ปสสถ โภ ตตถยา น อาคตา ปราชตาต ปกกมต ฯ สมปชานมสาวาเทต ชานตวา ชานนตสส จ มสา ภณเน ฯ วสวาทนปเรกขารสสาต วสวาทนจตต ปรโต กตวา วทนตสส ฯ วาจาต มจฉาวาจาปรยาปนนวจนสมฏาปกา เจตนา ฯ คราต ตาย เจตนาย สมฏาปต สทท ทสเสต ฯ พยปโถต วจนปโถ ฯ วาจาเยว ห อ เสป ทฏานคต อาปชชนตาน ปถภตโต พยปโถต วจจต ฯ วจเภโทต วจส ตาย วาจาย เภโท ฯ ปเภทคตา วาจาเอว เอว วจจต ฯ วาจสกา ว ตตต วจว ตต ฯ เอว ปมปเทน สทธเจตนาว มชเฌ ตห ตสมฏ ตสททสหตา อนเต เอเกน ว ตตสหตา เจตนา กถตาต เวทตพพา ฯ อนรยโวหาราต อนรยาน พาลปถชชนาน โวหารา ฯ เอว สมปชานมสาวาท ทสเสตวา อทาน อนเต วตตาน สมปชานมสาวาทสงขาตาน อนรยโวหาราน ลกขณ ทสเสนโต อทฏ นามาต อาทมาห ฯ ตตถ อทฏ ทฏ เมต เอว วทโต วจน ตสมฏาปกา วา เจตนา เอโก อนรยโวหาโรต อมนา


นเยน อตโถ เวทตพโพ ฯ อปเจตถ จกขวเสน อคคหตารมมณ อทฏ โสตวเสน อคคหต อสสต ฆานาทวเสน ตห อนทรเยห เอกาพทธ วย กตวา อคคหต อมต อ ตร ป จห อนทรเยห สทเธน ว าเณเนว อคคหต อว าตนต เวทตพพ ฯ ปาลย ปน อทฏ นาม น จกขนา ทฏนต เอว โอฬารเกเนว นเยน เทสนา กถตาต ฯ ทฏาทส จ อตตนาป ปเรนป ทฏ ทฏเมว ฯ เอว สตมตว าตาน ฯ อยเมโก ปรยาโย ฯ อปโร ปน ย อตตนา ทฏ ทฏเมว ต ฯ เอส นโย สตาทส ฯ ย ปน ปเรน ทฏ ต อตตนา สตฏาเน ตฏต ฯ เอว สตาทนป ฯ อทาน เตส อนรยโวหาราน วเสน อาปตต อาโรเปตวา ทสเสนโต ตหากาเรหต อาทมาห ฯ ตสสตโถ ตหา- กาเรห ปม ฌาน สมาปชชนต สมปชานมสา ภณนตสส อาปตต ปาราชกสสาต เอวมาทจตตถปาราชกปาลวณณนาย วตตนเยเนว เวทตพโพ ฯ เกวล ห ตตถ ปม ฌาน สมาปชชนต อธ อทฏ ทฏ เมต ฯ ตตถ จ อาปตต ปาราชกสสาต อธ อาปตต ปาจตตยสสาต ฯ เอว วตถมตเต อาปตตมตเต จ วเสโส ฯ เสส เอกลกขณเมวาต ฯ ตหากาเรห ทฏเ เวมตโกต อาทนป อตโถ ทฏสส โหต ปาราชก ธมม อชฌาปชชนโต ทฏเ เวมตโกต เอวมาททฏโทสปาลวณณนาย วตตนเยเนว เวทตพโพ ฯ ปาลมตตเมว ห เอตถ วเสโส ฯ อตเถ ปน สตเถรวาเท ก จ นานากรณ นตถ ฯ สหสา ภณตต อวมสตวา

7...

Documents