(O-NET)

ประวตศาสตรไทย ผชวยศาสตราจารย นววรรณ วฒฑะกล

�.ความหมาย - วชาวาดวยเร องราวเก ยวกบพฤตกรรมของมนษยในอดต ท �งความสาเรจและความลมเหลวรวมท �งส ง

ท มนษยคนควาและประดษฐข �น

- ศกษาโดยอาศยรองรอยและหลกฐานทางประวตศาสตร ซ งนกประวตศาสตรตองใชวธการทาง

ประวตศาสตรในการศกษาคนควา โดยคานงถงมตเวลา และความสาคญท เร องราวน �นๆ กอใหเกดผลกระทบตอ

สงคมอยางไร

". วธการทางประวตศาสตร

- ต �งคาถาม / หวขอท สนใจ

- สารวจเอกสาร

- ต �งสมมตฐาน

- คนควาขอมล – หลกฐานทางประวตศาสตร

- วเคราะห – ประเมนคณคาของหลกฐาน

- การตความ

- การวเคราะห

การศกษาประวตศาสตรดวยวธทางประวตศาสตร มความสาคญและเกดประโยชน เพราะ

- ทาใหการศกษาคนควาทางประวตศาสตรเปนไปอยางมเหตผลและเปนระบบ

- ทาใหไดเรยนรความเปนมาและววฒนาการของมนษยในอดต ประสบการณของมนษยใน

ประวตศาสตรเปนบอเกดแหงความรของมนษยในสมยตอมา

- สามารถอธบายความสมพนธของเหตการณท �งหมดในแงของเวลา บคคล สถานท ฯลฯ

- ชวยรกษาความตอเน องของอดต ปจจบน และอนาคต

- ทาใหมความรความเขาใจเก ยวกบประสบการณตาง ๆ ของมนษยอยางมเหตผล มองเหนคณคา

ของมนษยท สรางความเจรญดานตางๆแกสงคม

- สามารถใชเปนบทเรยน หรอ แบบอยางในการแกปญหา และ ในการประพฤตของคนในสงคมตาม

วถทางท ถกตอง ทาใหมนษยมววฒนาการตามแนวทางท เหมาะสม

- ทาใหผศกษามความเฉลยวฉลาดข �น สามารถนาความรไปใชใหเกดประโยชนท �งปจจบนและ

อนาคต

&. การศกษาประวตศาสตร - แบงตามยคสมย เชน สมยกอนประวตศาสตร สมยประวตศาสตร ฯลฯ

- แบงตามขอบเขต เชน ประวตศาสตรไทย ประวตศาสตรสากล ประวตศาสตรทองถ น ฯลฯ

1

- แบงตามดานตาง ๆ เชนประวตศาสตรการเมองการปกครอง ประวตศาสตรเศรษฐกจ

ประวตศาสตรสงคม ฯลฯ

- แบงตามภมศาสตร เชน ประวตศาสตรเอเชย ประวตศาสตรอเมรกา ฯลฯ

). หลกฐานทางประวตศาสตร - จาแนกตามความสาคญ ไดแก หลกฐานข �นตนหรอปฐมภม หลกฐานช �นรองหรอทตยภม

- จาแนกตามหลกฐานลกษณะ ไดแก หลกฐานลายลกษณอกษร และหลกฐานท ไมเปนลายลกษณ

อกษร

+.การแบงยคสมย - การนบศกราชแบบไทย พ.ศ. นบเม อพระพทธเจาปรนพพาน ( พ.ศ. – @AB = ค.ศ.)

ม.ศ. ไทยไดรบจากอนเดยโดยผานขอม ( ม.ศ. – EFG = พ.ศ.)

จ.ศ. แพรหลายอาณาจกรลานนาใชจดในจารกตานาน พระราชพงศาวดาร เอกสาร

ทางราชการ จดหมายเหต ( จ.ศ. + GGIG = พ.ศ.)

ร.ศ. เร มนบเม อต �งกรงรตนโกสนทรเปนราชธาน ( ร.ศ. + FBFA = พ.ศ.)

- การนบศกราชแบบสากล ค.ศ. นบต �งแตวนท พระเยซประสต ( ค.ศ. + @AB = พ.ศ.)

ฮ.ศ. นบต �งแตปท นบมฮาหมดหนออกจากเมองเมกกะไปยงเมองมะดนา

( ฮ.ศ. + GGFF = พ.ศ.)

�. สภาพสงคมไทย

การจดระเบยบทางสงคมไทย สมยอยธยา การจดลาดบช �นในสงคมชดเจนข �น โดยจดลาดบช �นตาม “ระบบศกดนา”

- ศกดนาเปนเคร องกาหนดฐานะของคนในสงคม หรอ การแบงลาดบชนช �นในสงคม

- เปนเคร องกาหนดจานวนไพรพลท สงกดมลนาย หรอ ความพยายามควบคมกาลงคนใหรวมเปนกลม

เพ อสะดวกในการเกณฑแรงงานไปใชประโยชน

- กาหนดบทบาท สทธ และหนาท ของคนในสงคมมากนอยตางกนข �นอยกบตาแหนง บรรดาศกดLและ

ราชทนนาม โดยถอตามกฎหมายท ประกาศใชในสมยพระบรมไตรโลกนาถ คอ “พระไอยการ

ตาแหนงนาพลเรอนและพระไอยการตาแหนงนาทหารหวเมอง” เพ อใหระบบศกดนารดกมและม นคง

ข �น กฎหมายฉบบน �กาหนดใหทกคนมศกดนาเพ อกาหนดหนาท ท มตอรฐตามชาตกาเนด ศกดนาจง

ครอบคลมถงระบบการปกครอง เศรษฐกจ วฒนธรรม และการจดระเบยบคนในสงคม

- เปนส งกาหนดการลงโทษความผดทางกฎหมาย เรยกวา การปรบไหม หรอกาหนดการใชเคร องยศ

ของชนช �นสง

- ศกดนาจงครอบคลมท �งระบบการปกครอง เศรษฐกจ การจดระเบยบของคนในสงคมและวฒนธรรม

2

การควบคมกาลงคนเชนน � ทาใหสงคมคงอยไดเพราะมลกษณะ F ประเภท คอ

G .ความสมพนธในระบบอปถมภ

F. อทธพลจากพระพทธศาสนา

การเล อนฐานะของคนในสงคม

G. บวช F. ทาความดความชอบทางราชการ B. ทาสสามารถไถตนเองได การเลกไพร – ทาส

สาเหต G. เพ อสรางความม นคงแกราชบลลงก เพ อรวมอานาจเขาสศนยกลาง คอ สถาบนกษตรย ซ งนามาซ ง

ความเปนเอกภาพและความเปนเอกราชของชาต

F. ความจาเปนท ตองการแรงงานเพ อทานา รฐบาลสงเสรมการปลกขาว เพราะเปนสนคาท ตองการ

ของตลาดโลก

B. ปองกนลทธจกรวรรดนยม

พ.ร.บ. เกณฑทหาร พ.ศ. FAAI ชายฉกรรจ อาย GI ป รบราชการ F ป ปลดเปนกองหนน

พ.ร.บ. พกดเกษยณอายลกทาสลกไทย พ.ศ. FAGN

พ.ร.บ. ทาส พ.ศ. FAAI ยกเลกทาส ผลจากการเลกไพร – ทาส

G. ไพรและทาสเปล ยนฐานะมาเปนชาวไร ชาวนา และกรรมกรในสงคมสมยใหม ขนนางกกลายเปน

นายทนท ดน

F. คนไทยมความเสมอภาค เปนเสรชน ซ งเปนรากฐานการปรบปรงประเทศสมยใหม

B. อานาจทางการเมองของกษตรยม นคงข �น การจดการศกษา

การตดตอกบตะวนตกทาใหชนช �นนาเหนความสาคญของวทยาการและเทคโนโลยจากตะวนตก

จงตองจดการศกษาแบบตะวนตก จดประสงคของการจดการศกษาแบบตะวนตก เพ อผลตบคลากรเขารบ

ราชการและสามญชนมสทธเล อนฐานะในสงคมของตนได อนเปนการสรางคนรนใหมในสงคม ซ งเปนเหตให

ขนนางเส อมอทธพล สามญชนรนใหมหรอปญญาชนกลมน �จะเปนผท มบทบาทในสงคมสงตอมาท �งฝายทหาร

และพลเรอนในฐานะ “ผนาใหม” ดงเชน กลมผนาในการกบฏ ร.ศ. GBQ ผนาในกลมคณะราษฎรท ทาการ

เปล ยนแปลงการปกครองเม อวนท FA มถนายน พ.ศ. FAN@

3

รชกาลท @ ทรงจดการศกษาโดย

- ต �งโรงเรยนหลวง เม อ พ.ศ. FAGA และโรงเรยนสาหรบสามญชน เพ อใหสามญชนมโอกาสรบ

การศกษาเลาเรยน คอ “โรงเรยนวดมหรรณพาราม” พ.ศ. FABQ ต �งกรมศกษาธการดแลดาน

การศกษา

- จดการศกษาเฉพาะ เชนโรงเรยนแพทย กฎหมาย ทหาร ฯลฯ

- พระราชทานทนเลาเรยนหลวงใหแกผศกษาดและสามารถสอบชงทนไปศกษาตอตางประเทศ

รชกาลท E

- ทรงต �งสถาบนอดมศกษาแหงแรกของไทย จฬาลงกรณมหาวทยาลย เม อ พ.ศ. FA@S

- ทรงประกาศพระราชบญญตประถมศกษา พ.ศ. FAEA ทาใหเดกท �งหญงและชายเขารบการศกษาเทา

เทยมกน หลงการเปล ยนแปลงการปกครอง ขยายการศกษาไปสชนบทอยางท วถง ต �งมหาวทยาลย

ธรรมศาสตรและการเมอง พ.ศ. FANN เพ อเปนตลาดวชาขยายโอกาสทางการศกษา และเผยแพร

ความรระบอบประชาธปไตยไปสประชาชนและกอต �งมหาวทยาลยในภมภาค

". สภาพการเมองการปกครองของไทย การปฏรปการปกครองในรชสมยพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว พ.ศ. ")&+

สาเหต - ความเส อมของระบบศกดนา ระบบมลนาย ทาใหกษตรยไมสามารถควบคมกาลงคนไดอยางแทจรง

กลายเปนขนนางท มอานาจในการควบคมกาลงคน

- ความซ �าซอนและความเล อมล �าของการบรหารฝายทหารและฝายพลเรอน ทาใหมการกาวกายในการ

ปฏบตราชการ

- ภยคกคามจากลทธจกรวรรดนยม ในสมยรชกาลท A ไทยตองยอมรบรองสทธของฝร งเหนอดนแดน

ของเขมรสวนนอกและฝร งเศสไมตองรบรสทธของไทยเหนอเขมร สมยรชกาลท @ ไทยตองสญเสย

ดนแดนใหแกฝร งเศสถง A คร �ง ไดแก พ.ศ. FABG สญเสยแควนสบสองจไทย วกฤตการณ ร.ศ. GGF

เสยดนแดนฝ งซายแมน �าโขง พ.ศ. FAAE เสยฝ งขวาแมน �าโขง พ.ศ. FAAS เสยเขมรสวนใน พ.ศ. FA@G

เสยดนแดนหวเมองมลายใหแกองกฤษ

4

การปฏรปการปกครองท9สาคญ ไดแก แบงการปฏรปออกเปน สวนกลาง สวนภมภาค และสวนทองถ9น

การปฏรปการปกครองสวนกลาง การปฏรปการปกครองสวน

ภมภาค

การปฏรปการปกครองสวน

ทองถ น

G. จดรปแบบบรหารราชการเปน

ร ะ บ บ ก ร ะ ท ร ว ง จ า น ว น G F

กระทรวง เชน กระทรวงมหาดไทย

กระทรวงกลาโหม กระทรวงธรรม

การ ฯลฯ เสนาบด กระทรวงสวน

ใหญเปนเช �อพระวงศทาใหขนนาง

ถกลดบทบาทและเส อมอานาจ

F. ต �งสภาท ปรกษาราชการแผนดน

เพ อทาหนาท เปนท ปรกษาราชการ

แผนดนและสภาท ปรกษาสวน

พระองค เพ อสอบถามการงานและ

ปรกษาเร องราวบางประการท ทรงม

พระราชดาร สมาชกสวนใหญเปน

กลมสยามหนม ซ งเปนคนรนใหมท

ไ ด รบการศกษาแบบตะวนตก

ประกอบดวยพระบรมวงศานวงศ

และขนนาง

B. ต �งตาแหนงสยามมกฎราชกมาร

ภายหลงวกฤตการณวงหนาเพ อ

กาหนดผท จะข �นครองราชย

ผล ขนนางถกลดอานาจ รชกาลท

A ทรงควบคมการบรหารประเทศ

G . จ ด ต �ง ร ะ บ บ ม ณ ฑ ล

เทศาภบาลเพ อสรางความ

เปนเอกภาพทางการปกครอง

และการดแลหวเมองอยาง

ใกลชด ยกเลก เมองเอก โท

ต ร ห ว เ ม อ ง ช � น ใ น

เ ม อ ง ป ร ะ เ ท ศ ร า ช แ ล ะ

เปล ยนเปนมณฑล

F . ย ก เ ลก ระ บบก น เ ม อ ง

เพราะมขาหลวงเทศาภบาล

มาดเปนหเปนตาแทนรฐบาล

จากสวนกลาง

B. ใหสทธแกราษฎรในการ

เลอกผปกครองตนเองเปนคร �ง

แรก พ.ศ. FAB@ โปรด ฯ ใหม

การทดลองเลอกต �ง กานน

ผ ใหญบาน ท อ. บางปะอน

จ. พระนครศรอยธยา ถอเปน

รากฐานของการบรหารการ

ปกครองสวนภมภาคแบบใหม

ผล สามารถสกดก �นภยจาก

ลทธจกรวรรดนยม แตไดรบ

การตอตานจากหวเมอง ไดแก

กบฏผบญทา งภาค อสา น

ก บ ฏ เ ง �ย ว เ ม อ ง แ พ ร ท า ง

ภาคเหนอ กบฏเจาเจดตนใน

ภาคใต

G. เปดโอกาสใหราษฎรมสวนใน

การบรหารทองถ นของตนเองโดย

การจดต �งสขาภบาล ซ งราษฎรม

สวนรวมในการรกษาความสะอาด

และรกษาสาธารณะสมบต ถนน

หนทาง การเกบภาษเพ อนาเงน

มาบารงทองถ นของตน

พ.ศ. FAAQ จดต �งสขา ภบาล

กรงเทพ ฯ พ.ศ. FAAI จดต �ง

สขาภบาลหวเมองท ต. ทาฉลอม

จ. สมทรปราการเปนคร �งแรก

ผล เปนการฝกฝนใหราษฎรไดม

โอกาสเรยนรการปกครองในระดบ

ทองถ นและบรหารงานเพ อเปน

ปร ะ โ ย ช น ข อ ง ช ม ช น อ ย า ง ม

ประสทธภาพ

5

ผลการปฏรปการปกครองในรชกาลท9 + 1. ส �นสดรปแบบปกครองท ไทยเคยใชมาหลายรอยป เปล ยนเปนรปแบบการปกครองตามแบบ

ตะวนตก สงผลตอความเปนเอกภาพทางการปกครอง ทาใหพลเมองมความผกพนกบรฐบาลและ

รสกเปนอนหน งอนเดยวกน นาไปสความเปนรฐชาต

2. เกดการรวมศนยกลางอานาจมาไวท สถาบนกษตรย ทาใหพระมหากษตรยทรงมอานาจอยาง

แทจรงท �งในทางทฤษฎและปฏบต ขนนางถกลดบทบาทและเส อมอานาจ

B. สามารถปองกนภยจากลทธจกรวรรดนยม

การเมองสมยรชกาลท9 = สาเหตการปฏวตเปล9ยนแปลงการปกครอง ร.ศ. �&> ( พ.ศ. "+&) )

1. เน องจากนายทหารสมาชกของขบวนการ ร.ศ. GBQ สาเรจการศกษาตามระบบการศกษาสมยใหม

รวมถงไดรบอทธพลจากปญญาชนหวกาวหนาของไทย เชน ก.ศ.ร. กหลาบ และ เทยนวรรณ ทาให

นายทหารกลมน �ซ งมหวหนา คอ ขนทวยหาญพทกษ รอยตรเหรยญ ศรจนทร เคล อนไหวทาง

การเมอง

F. ความไมพอใจในพระราชกรณยกจของรชกาลท E

B. วกฤตการณทางเศรษฐกจ การคลง การผลตขาวและความยากจนของชาวนาขบวนการ ร.ศ. GBQ

ประสบความลมเหลว รชกาลท E ทรงโปรดเกลา ฯ พระราชทานอภยโทษให จากโทษประหารชวต

ลดเหลอจาคกตลอดชวตรชกาลท E ทรงพยายามพฒนาความรความคดของพลเมองใหมากข �น

เชน การตราพระราชบญญตประถมศกษา พ.ศ. FAEA และการใหสทธเสรภาพในการแสดงออก

ความคดเหนแกวงการหนงสอพมพ ตลอดจนทรงเหนวาการปกครองแบบประชาธปไตยในประเทศ

ไทย ควรจะมลกษณะคอยเปนคอยไป เพราะชาวไทยยงไมพรอมท จะรบระบอบน �เพราะเปน

ของใหม ทรงมพระราชดารท จะสอนระบอบประชาธปไตยแกขนนางและขาราชการกอน จงทรง

จดต �งดสตธานลกษณะเปนเมองประชาธปไตยในบรเวณพระราชวงดสต เพ อฝกใหขนนางและ

ขาราชการทดลองปกครองและบรหารราชการทองถ น ท เรยกวาเทศบาล การเมองการปกครองสมยรชกาลท9 A

เม อพระบาทสมเดจพระปกเกลาเจาอยหวเสดจข �นครองราชยมการต �งอภรฐมนตรเปนท ปรกษาราชการ

แผนดนทางดานการเมองท อานาจการปกครองตกอยในหมพระราชวงศ ทาใหกลมขาราชการรนใหม ๆ ท จบ

การศกษาจากตางประเทศไมพอใจ และปญหาทางสงคมไดแก ปญหาทางชนช �น

รชกาลท N ทรงมแผนการท จะพระราชทานรฐธรรมนญถง F ฉบบ คอ

ฉบบท G คอ รางรฐธรรมนญของพระยากลยาณไมตร ( Dr.Francis B. Sayre) พ.ศ. FAES

ฉบบท F มช อวา An Outline of Changes in the Form of Government นายเรมอนด บ, สตเวนส

6

ท ปรกษากระทรวงการตางประเทศและพระยาศรวศาลวาจา ปลดทลฉลองกระทรวงการตางประเทศเปน

ผ ราง

สาเหตการเปล9ยนแปลงการปกครองใน พ.ศ. "+A+ สรปไดดงน B

G. ความเส อมศรทธาการปกครองระบอบสมบรณาญาสทธราชย

F. ประชาชนบางสวนไดรบการศกษาแบบตะวนตก

B. อทธพลของส อมวลชน

A. เกดภาวะเศรษฐกจตกต าภายในประเทศ

FA มถนายน พ.ศ. FAN@ การเปล ยนแปลงการปกครองของไทยจากระบอบสมบรณาญาสทธราชยไปส

ระบอบประชาธปไตย

สาเหต G. ความกาวหนาทางการศกษาและการไดรบความคดทางการเมองแบบ

ประชาธปไตย ทาใหสามญชนมโอกาสเทาเทยมกบชนช �นสงในการไดรบ

การศกษาต �งแตรชกาลท @ เปนตนมา

F. แบบอยางการปฏวตของประเทศตาง ๆ ในทวปเอเชย เชน ญ ป น เปอรเซย

ตรก และจน

B. ความไมพอใจของปญญาชนในการแกปญหาเศรษฐกจตกต าของรฐบาลใน

สมยรชกาลท N แมรชกาลท N ทรงแกปญหาดวยวธการตาง ๆ เชน การตด

งบประมาณรายจายสวนพระองค และสวนราชการ การปลดขาราชการออกจาก

ตาแหนง แตกไมสามารถแกปญหาเศรษฐกจได

คณะราษฎร กลมปญญาชนซ งไดรบการศกษาจากตางประเทศ ท �งฝายพลเรอน ซ งม ผนา คอ

หลวงประดษฐมนธรรม หรอนายปรด พนมยงค และรอยโทประยร ภมรมนตร

ฝายทหาร ซ งมผนา คอพระยาพหลพลพยหเสนา พนเอกพระยาทรงสรเดช

พนเอกพระยาฤทธอคเนย พนตรหลวงพบลสงคราม รวมกลมเ รยกวา

“คณะราษฎร” เพ อทาการเปล ยนแปลงการปกครองจากระบอบสมบรณาญา

สทธราชไปสระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยเปนประมข คณะราษฎร

ดาเนนการยดอานาจเปล ยนแปลงการปกครองไดสาเรจในวนท FA มถนายน

FAN@

กบฏบวรเดช พ.ศ. ")A= หลงการเปล ยนแปลงไมนาน “คณะก บานเมอง” นาโดย พลเอกพระวรวงศเธอ

พระองคเจาบวรเดชไดเรยกรองใหรฐบาลบรหารประเทศตามครรลองของระบอบ

ประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยเปนประมขภายใตรฐธรรมนญอยางแทจรง

ท �งน �เน องจากภายหลงการเปล ยนแปลงการปกครองไมนาน กเกดปญหาความ

7

ขดแยงระหวางคณะราษฎรกบรชกาลท N ไดแกความขดแยงเร องเคาโครง

เศรษฐกจ อนนาไปสการรฐประหาร วนท FQ มถนายน FAN@ และกบฏบวรเดช

ซ งกบฏบวรเดชนาไปสการสรบระหวางฝายก บานเมองอยางรนแรง ระหวางวนท

GG – FA ตลาคม พ.ศ. FANE ซ งจบลงดวยความพายแพของฝายก บานเมอง

พลเอกพระวรวงศเธอพระองคเจาบวรเดชเสดจล �ภยไปตางประเทศทายสดเปน

เหตการณหน งซ งนาไปสการสละราชสมบตของพระบาทสมเดจพระปกเกลา

เจาอยหว

เคาโครงเศรษฐกจของหลวงประดษฐมนธรรม คณะราษฎรไดมอบหมายใหหลวงประดษฐมนธรรม ( ปรด พนมยงค ) รางเคาโครงเศรษฐกจ เพ อ

คณะราษฎรจะไดนามาใชในการพจารณาวางนโยบายเศรษฐกจของประเทศ แตกนาไปสความขดแยงระหวาง

กลมผนาคณะราษฎรดวยกนเอง ดงน �

รฐบาลจะบงคบเอาท ดนท �งหมดของคณะราษฎรท �งหมดโดยจายคาตอบแทนเปนพนธบตรรฐบาล

ซ งทาใหคณะราษฎรแตกความคดเหนออกเปน F ฝาย คอ ฝายท เหนวามความคดเหนโนมเอยงไป

ทางระบอบคอมมวนสต นาโดยพระยามโนปกรณนตธาดา กบฝายท เหนดวยกบแนวคดน � ไดแก

กลมคนรนใหมท �งฝายทหารและพลเรอน สาหรบรชกาลท N ทรงมพระราชวนจฉยไมเหนดวย

เพราะทรงเหนวาเคาโครงเศรษฐกจดงกลาวลดรอนเสรภาพของประชาชน ผลจากเร องน �ทาให

รฐบาลตราพระราชบญญตท วาดวยคอมมวนสต พ.ศ. FANE และหลวงประดษฐมนธรรมตอง

เดนทางออกนอกประเทศ

วนท9 " มนาคม พ.ศ. ")AA พระบาทสมเดจพระปกเกลาเจาอยหวสละราชสมบต เหตการณความขดแยงทางการเมองระหวางพระบาทสมเดจพระปกเกลาเจาอยหวกบ

คณะราษฎร อนมสาเหตเน องจากความขดแยงทางการเมองระหวางขนนางเกากบคณะราษฎร

แมวาพระองคจะทรงวางพระองคเปนกลางแตคณะราษฎรกเขาใจวาทรงสนบสนนกลมขนนาง

โดยเฉพาะเหตการณกบฏบวรเดช เม อเสดจไปรกษาพระองคท ประเทศองกฤษ ระหวางน �นทรงได

มพระบรมราชวนจฉยในเร องตาง ๆ หลายเร องท ขดแยงกบรฐบาล ไดแก ทรงขอใหรฐบาลแตงต �ง

สมาชกสภาผแทนราษฎรประเภทท F ตามรฐธรรมนญ โดยคานงถงคณวฒและความเหมาะสม

ใหรฐบาลดาเนนการอภยโทษนกการเมองท ถกลงโทษเพราะความขดแยงทางการเมอง ปรากฏวา

รฐบาลปฏเสธพระราชประสงค ดงน �น วนท F มนาคม FANN พระบาทสมเดจพระปกเกลา

เจาอยหวจงทรงประกาศสละราชสมบต การเมองการปกครองของไทยหลงการเปล9ยนแปลงการปกครอง พ.ศ. ")A+ คณะราษฎรประกาศหลก E ประการ เพ อการบรหารประเทศ คอรกษาเอกราช การเมอง

เศรษฐกจและศาล รกษาความปลอดภยภายในประเทศ การกนดอยดของราษฎรใหเสมอภาค

8

เสรภาพแกราษฎร และใหการศกษาแกราษฎรอยางเตมท แตเปนท นาเสยดายวาหลงการ

เปล ยนแปลงการปกครอง พ.ศ. FAN@ เปนตนมา ระบอบประชาธปไตยของไทยตองประสบปญหา

ทางการเมองบอยคร �ง มการปฏวต รฐประหาร และการเขายดอานาจการปกครองโดยฝายทหาร

ต �งแต พ.ศ. FANE จนถง พ.ศ. F@BA สาเหตสบเน องมาจากคนไทยสวนใหญยงขาดอดมการณ

และมวถชวตท ไมสอดคลองกบระบอบประชาธปไตย เพราะคนไทยสวนใหญยงยดตดกบวถชวต

ความเช อแบบด �งเดม แตประการสาคญท สดเกดจากความขดแยงทางความคดระหวางผนาทาง

การเมอง ทาใหฝายทหารมกประสบความสาเรจในการยดอานาจการปกครองโดยเร มต �งแต

- ความขดแยงในกลมคณะราษฎรระหวางหลวงประดษฐมนธรรมกบจอมพล ป. พบลสงคราม

ในท สดจอมพล ป. พบลสงคราม ประสบความสาเรจในการยดอานาจการปกครอง

- จอมพล ป. พบลสงคราม ปกครองประเทศในระบอบอานาจนยมจนถงปลายสงครามโลก

คร �งท F จงถกสถานการณทางการเมองระหวางประเทศบบบงคบใหหลดจากตาแหนง

นายกรฐมนตร ระหวาง พ.ศ. FAIN – FASQ ประเทศไทยมรฐบาลพลเรอนถง E ชด

รฐประหาร FASQ ทาใหจอมพล ป. พบลสงครามกลบเขามามอานาจอก แตใน พ.ศ. F@QQ ก

ถกจอมพลสฤษดL ธนรชต ปฏวตยดอานาจ

- จอมพลสฤษดL ธนรชต ทารฐประหารคร �งท F พ.ศ. F@QQ โดยมเหตจากภยคกคามของ

คอมมวนสต นายกรฐมนตรและดารงตาแหนงผบญชาการทหารสงสดท �งนตบญญต บรหาร

และตลาการ ความเดดขาดในการรกษาความสงบเรยบรอยของบานเมองพยายามเรยกรอง

ศรทธาและการยอมรบจากประชาชน โดยการเทดทนสถาบนพระมหากษตรยการประกาศ

แผนพฒนาเศรษฐกจ ยอนกลบไปสการปกครองสมยสโขทยแบบพอปกครองลกมา

ประยกตใช

- วนมหาวปโยค GA ตลาคม F@GE ประชาชน ซ งนาโดยนสตนกศกษา ลกฮอเพ อตอตานเผดจ

การทหาร ทาใหจอมพลถนอม กตตขจร นายกรฐมนตรในขณะน �นลาออกจากตาแหนงและ

พรรคพวกตองล �ภยไปตางประเทศ ทาใหประเทศไทยกลบมามการปกครองระบอบ

ประชาธปไตย รฐธรรมนญ พ.ศ. F@GN ถอเปนรฐธรรมนญฉบบเปนประชาธปไตยมากท สด

ฉบบหน ง

- เหตการณ E ตลาคม F@GS เกดจากการกวาดลางนสต นกศกษา ท ถกมองวาไดรบการ

สนบสนนจากพรรคคอมมวนสตแหงประเทศไทย ทาใหมการปราบปรามนสต นกศกษาอยาง

รนแรง ทาใหนสต นกศกษาจานวนมากหนเขาปารวมกบพรรคคอมมวนสต ระหวาง

พ.ศ. F@GS – F@FQ จงเปนยคของการเผดจการยดอานาจนยมอกคร �ง

- รฐประหาร พ.ศ. F@FQ เปนตนมา มความพยายามท จะเสรมสรางและพฒนาระบอบ

ประชาธปไตย ในสมยนายกรฐมนตรพลเอกเกรยงศกดL ชมะนนท รฐบาลพลเอกเปรม

9

ตณสลานนท พ.ศ. F@BG จดใหมการเลอกต �งพลเอกชาตชาย ชณหะวน ไดเปนนายกรฐมนตร

แตวนท FB กมภาพนธ F@BA ถกคณะผ รกษาความสงบแหงชาต ( ร.ส.ช. ) ยดอานาจ

เหตการณพฤษภาทมฬ วนท GN พฤษภาคม F@B@ เพ อตอตานการเปนนายกรฐมนตรท ไม

ไดมาจากการเลอกต �งของพลเอกสจนดา คราประยร ทาใหนายอานนท ปนยารชน เปน

นายกรฐมนตรอกคร �งและจดใหมการเลอกต �ง พ.ศ. F@B@ นายชวน หลกภย เปน

นายกรฐมนตร ตอดวยการเลอกต �งคร �งตอมา นายบรรหาร ศลปะอาชา และพลเอกชวลต ยง

ใจยทธ ดารงตาแหนงนายกรฐมนตร และนายชวน หลกภย ดารงตาแหนงนายกรฐมนตร

สมยท F

- รฐธรรมนญ ฉบบท GE ( พ.ศ. F@AQ ) ถอวาเปนรฐธรรมนญท มาจากความตองการของ

ประชาชนอกฉบบหน ง กาหนดใหมการเลอกต �ง เม อ พ.ศ. F@AA ปรากฏวาพรรคไทยรกไทย

โดย พ.ต.ท.ดร.ทกษณ ชนวตร ไดรบคะแนนเสยงขางมากในการจดต �งรฐบาลจนครบวาระ A

ป และไดรบคะแนนกลบมาดารงตาแหนงนายกรฐมนตรอกวาระ แตเกดปญหาดานทจรต

คอรปช นตลอดจนวกฤตศรทธาดานจรยธรรมของผนา จงตองจดใหมการเลอกต �งใหม

รฐนยม พนเอกหลวงพบลสงคราม ดารงตาแหนงนายกรฐมนตร เม อวนท GE ธนวาคม พ.ศ. FAIG รฐบาลพนเอก

หลวงพบลสงครามไดประกาศใชรฐนยมจานวน GF ฉบบ ในการบรหารประเทศตามนโยบายสรางชาต ระหวาง

เดอนมถนายน พ.ศ. FAIF ถงเดอนมกราคม พ.ศ. FAI@ รฐนยมเปรยบเสมอน “ประเพณนยมประจาชาต” ใน

พ.ศ. FAI@ รฐบาลไดประกาศพระราชบญญตวฒนธรรมแหงชาต จงมการจดต �งสภาวฒนธรรมแหงชาต ใหเปน

หนวยงานเพ อปฏบตหนาท ตามนโยบายสรางชาตดานวฒนธรรม คอการอบรมส งสอนและปลกฝงความรกชาต

รวมท �งการกลอมเกลาดานวฒนธรรมแกประชาชนดวย รฐนยมท ประกาศใชท สาคญ ไดแกการเปล ยนช อจาก

ประเทศสยามเปนประเทศไทยการสงวนอาชพสาหรบคนไทย การชกชวนชาวไทยใหรวมมอกนสรางชาต เปนตน

ไทยกบสงครามโลกครBงท9 " วนท I ธนวาคม พ.ศ. FAIA ญ ป นยกพลข �นบกท ประเทศไทยตามจงหวดตางๆ เชนท สงขลา ปตตาน

นครศรธรรมราช และประจวบครขนธ เกดการปะทะกนระหวางทหารและตารวจไทยกบท หารญ ป น ม

ผไดรบบาดเจบและเสยชวต ทาใหรฐบาลตองยอมจานนตอญ ป นในวนน �นและทาสญญาเปนพนธมตรกบญ ป น

ในชวงสงครามโลกคร �งท F เรยกวา “กตกาสญญาพนธมตรระหวางไทยกบญ ป น” เพ อประโยชนแกประเทศชาต

ในสถานการณคบขน ในท สดวนท F@ มกราคม พ.ศ. FAI@ รฐบาลไทยประกาศเขารวมสงครามโดยเปน

พนธมตรกบญ ป น เพ อใหความรวมมอกบญ ป นทางดานการทหารและยทธปจจย มการจดต �งคณะกรรมการผสม

ประสานงานไทย – ญ ป น เพ อสรางทางรถไฟสายมรณะ เช อมจากไทยไปสพมา นอกจากน �นแลว ไทยกบญ ป น

ยงทาสนธสญญาวาดวยอาณาเขตประเทศไทยใน”มาลยและภมภาคฉาน” ทาใหไทยไดรบมอบคนดนแดนท เสย

ไปต �งแตรชกาลท @ กลบคนมา คอเมองเชยงตง และเมองมาน ในพมา ดนแดนกลนตน ตรงกาน ไทรบร และปะ

10

ลส ของมลาย นอกจากน �นแลวไทยกบญ ป นยงรวมมอทางดานเศรษฐกจอ นๆ เชน การคาขาย การท รฐบาลไทย

ใหกองทพญ ป นก เงน ตลอดจนความรวมมอในการเผยแพรวฒนธรรมซ งกนและกน

ขบวนการเสรไทย ระหวางท รฐบาลใหความรวมมอกบรฐบาลญ ป นในสงครามโลกคร �งท F นายปรด พนมยงค

หน งในผสาเรจราชการแทนพระองค สมเดจพระเจาอยหวอานนทมหดล ไมเหนดวยกบการกระทาของรฐบาล

ไทย จงดาเนนการกอต �งขบวนการเสรไทย เพ อตอตานญ ป นท �งภายในและภายนอกประเทศ โดยภายในประเทศ

มนายปรด พนมยงค เปนผ นา ซ งประสานการทางานรวมกบเสรไทยท กอต �งข �นในองกฤษและอเมรกา โดยม

หมอมราชวงศเสนย ปราโมช อดตเอกอครราชทตไทยประจาวอชงตนเปนผ นา และไดรบความรวมมอจาก

นกศกษาและคนไทยท �งในสหรฐอเมรกาและองกฤษ วตถประสงคของขบวนการคอ ใหความรวมมอกบฝาย

สมพนธมตรในการปฏบตการสบราชการลบในประเทศไทย เพ อท จะปลดปลอยไทยใหเปนอสระจากญ ป น โดย

ไดรบการสนบสนนดานอาวธยทโธปกรณ ตอมาภายหลงสงครามโลกคร �งท F ยตบทบาทของขบวนการเสรไทย

มสวนรวมอยางมากในการชวยผอนปรนและคล คลายสถานภาพของประเทศไทยหลงสงคราม มใหอยในฐานะ

ประเทศผแพสงคราม ทาใหประเทศไทยกลบสภาวะปกตโดยเรว

&. สภาพเศรษฐกจไทย รชสมยพระบาทสมเดจพระน9 งเกลาเจาอยหว มการเปล9ยนแปลงท9สาคญ คอ

1. การเปล ยนแปลงทางการคา นาไปสการลงนามสนธสญญาเบอรน ( พ.ศ. FBES ) ไทยเกบภาษขา

เขาไดวาละ G,@QQ บาท และ G,NQQ บาท

2. การอพยพเขามาของคนจน ทาใหเกดพอคาคนกลาง มการนาสนคาอปโภคบรโภคไปแลกกบ

สนคา และผลผลตการเกษตรหรอทางานกบกรมพระคลงสนคา ท �งน �เพราะคนจนเปนอสระจาก

การควบคม กาลงคนในระบบไพร จงสามารถประกอบอาชพการคาและสะสมเงนทน

3. การเปล ยนแปลงการจดเกบภาษอากร เปนระบบเจาภาษนายอากร

รชสมยพระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอยหว การคาระหวางไทยกบตะวนตกประสบปญหา คอ 1. ชาวตะวนตกประสบความยงยากในการตดตอคาขายกบคนไทย เพราะ

1.1 การคากบไทยเปนการคาผกขาดโดยพระคลงสนคา ซ งทาใหไมสะดวกในการตดตอซ �อขาย

สนคา เพราะตองซ �อขายผานพระคลงสนคาเทาน �น

1.2 อตราภาษอากรขาเขาและขาออกของไทยมอตราไมแนนอนและใชวธเลอกปฏบตท ไมเทา

เทยมกน

1.3 รฐบาลไทยใชสทธเลอกซ �อกอน โดยบงคบซ �อในราคาต า ท เหลอจงนาไปขายได

11

2. ชนช �นสงของไทยเปนกลมคนท ผกขาดการคาตางประเทศเอาไวโดยรวมมอกบชาวจ น และ

หวาดระแวงทาทของชาวตะวนตก เม อพระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอยหวเสดจข �นครองราชย

สถานการณการเมองระหวางประเทศเปล ยนแปลงไปมาก จนแพองกฤษในสงครามฝ น พมาเสย

ดนแดนใหแกองกฤษ รชกาลท A ทรงตระหนกดวา ชาวตะวนตกตองการใหไทยเปล ยนระบบ

การคาผกขาดเปนการคาแบบเสร ดงน �น เม อเซอร จอหน เบาวร ง ขอแกสญญาทางการคา รชกาล

ท A จงยอมผอนปรนท �งท ไทยเสยเปรยบทกขอ แตเพ อรกษาความเปนอยของชาต จงมการลงนาม

ในสนธสญญาเบาวร ง ( พ.ศ. FBSI ) ซ งมสาระสาคญ ดงน �

G. ยกเลกการคาผกขาดเปนการคาเสร

F. ยกเลกภาษปากเรอ ใหเกบภาษขาเขาในอตรารอยละ B

B. อนญาตใหขาวเปนสนคาออก และอนญาตใหนาฝ นเขามาจาหนายแกเจาภาษฝ น

A. ไทยเสยสทธสภาพนอกอาณาเขต

@. ไมมการกาหนดอายส �นสดของสญญา

นอกจากน �หากมการยกเลกหรอแกไขสนธสญญาฉบบน �จะกระทาไดตอเม อคสญญายนยอมและ

กระทาไดภายหลงลงนามแลว GQ ป สนธสญญาฉบบน �ยงเปนแบบใหชาตอ นเขามาทาสญญาใน

ลกษณะน � ซ งไดสรางปญหาเศรษฐกจระยะยาวแกรฐบาลไทย เพราะกอใหเกดการเปล ยนแปลง

ทางเศรษฐกจไทยไปเปนเศรษฐกจการคา และอตสาหกรรมไทยสมยใหมในเวลาตอมา คอ

1. ใชวธการคาแบบเสร กรมพระคลงสนคาถกยกเลก ทาใหการคาและระบบเศรษฐกจของไทย

ขยายตว

2. นาไปสระบบเศรษฐกจแบบเงนตราและการเปล ยนแปลงการผลต การใชเงนตราเปนตวกลาง

ในการแลกเปล ยนสนคาและเปล ยนจากการผลตเพ อพอเล �ยงชพไปเปนการผลตสนคาเฉพาะ

อยางเพ อการคา เชน ขาว ไมสก ดบก น �าตาล เพราะสนคาเหลาน �เปนสนคาออกเพ อเปน

วตถดบปอนแหลงอตสาหกรรมของโลก เศรษฐกจไทยถกผนวกเขาเปนสวนหน งของระบบ

เศรษฐกจโลก การผลตเพ อบรโภคกเปล ยนมาเปนการผลตเพ อการคา และมการนา

เคร องจกรมาใชในการผลตดวย กอใหเกดการลมสลายของหตถกรรมในครวเรอน เชน การ

ต �งโรงสขาวดวยเคร องจกร มการขยายพ �นท การเพาะปลก โดยเฉพาะในพ �นท ราบภาคกลาง

การขดคลองเพ อเปดท ดนใหม ทาใหเกดการรบรองกรรมสทธLท ดน ปรากฏวาชนช �นสงม

โอกาสเปนเจาของท ดนมากกวา กอใหเกดปญหาความขดแยงระหวางเจาของท ดนและ

เกษตรกรผ เชาท ดน ชาวนาสวนใหญไมมท ดนเปนของตนเอง ตองอยในฐานะผ เชาท ดน หรอ

หากมท ดนกมกจะไดท ระดบคณภาพต า มการขยายตวของอตสาหกรรมปาไม เหมองแร

3. การปฏรปการคลงสมยรชกาลท @ โดยจดต �งหอรษฎากรพพฒนและกรมพระคลงมหาสมบต

เพ อควบคมการรวบรวมและการจดเกบภาษอากร นาไปสการจดทางบประมาณแผนดนเปน

12

คร �งแรก ทาใหขนนางสวนกลางและสวนทองถ นท เคยไดประโยชนจากภาษอากรแบบเกา

ตองลดบทบาททางเศรษฐกจของตน นอกจากน �ยงมการแยกทรพยสนสวนพระองค

พระมหากษตรยออกจากทรพยสนของประเทศ มการจดต �งธนาคารพาณชยข �น เชนธนาคาร

ฮองกงและเซ ยงไฮ ธนาคารชาเตอร สวนธนาคารแหงแรกของคนไทย คอ บคคลภย หรอ

สยามกมมาจล ตอมาคอ ธนาคารไทยพาณชย

รชสมยพระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว ถง รชสมยพระบาทสมเดจพระปกเกลาเจาอยหว ผลของสนธสญญาเบาวร ง กอใหเกดปญหาดานการคลงของไทยเปนอยางมาก ความพยายามท จะ

รกษาดลระหวางรายรบ รายจาย และความพยายามท จะไมก เงนจากตางประเทศ เพราะเกรงจะถกแทรกแซง

ดานการเมอง ตอมาในรชกาลท E เกดปญหาดานการเกษตร เกดภาวะฝนแลงสงผลทาใหเกดวกฤตการณขาว

ขาดแคลนภายในประเทศ รฐบาลจงหามสงขาวออกขายตางประเทศ ทาใหตองสญเสยรายได ผลคอขาด

ดลการคา ประจวบกบวกฤตการณเศรษฐกจตกต าท งโลกหลงสงครามโลกคร �งท G ปญหาเศรษฐกจดงกลาว

สงผลกระทบถงรชกาลท N พระองคทรงพยายามแกปญหาหลายวธ ไดแก การดาเนนนโยบายลดรายจายของ

รฐบาลและสวนพระมหากษตรยลง เพ มภาษอากรหลายชนด ยบหนวยงานท สาคญ คอ การดล(ปลด)ขาราชการ

ออกจากงาน ซ งประเดนน �นาไปสความไมพอใจของขาราชการบางกลมท ไดรบการศกษาจากตะวนตกและได

แนวคดประชาธปไตยไดวพากษวจารณความลมเหลวของรฐบาลในการดาเนนนโยบายทางเศรษฐกจวาเปน

เพราะรฐบาลขาดความเอาใจใสในการวางรากฐานเศรษฐกจของประเทศ โดยเฉพาะปญหาการเกษตรท พ งพา

ธรรมชาตเปนเหตนาไปสการเปล ยนแปลงการปกครองระบอบประชาธปไตย เม อวนท FA มถนายน FAN@

เศรษฐกจไทยหลงการเปล9ยนแปลงการปกครอง พ.ศ. ")A+ ถงหลงสงครามโลกครBงท9 " G. นโยบายเศรษฐกจของคณะราษฎร – สมยสงครามโลกคร �งท F นโยบายเศรษฐกจของหลวงประดษฐ

มนธรรม โดยเสนอเคาโครงเศรษฐกจแหงชาต (สมดปกเหลอง) ซ งมลกษณะแกปญหาคลายระบบสหกรณ แต

ไมไดประกาศใช เพราะรฐบาลขณะน �นไมเหนชอบ และรชกาลท N กทรงมพระราชดารไมเหนชอบ(สมดปกขาว)

โดยเกรงวาลกษณะคอนไปทางสงคมนยม รฐบาลไทยจงดาเนนนโยบายเศรษฐกจเปนแบบเสรนยมมาโดยตลอด

ทาใหเศรษฐกจสวนใหญตกอยในมอของชาวจนและชาวตะวนตก สมยจอมพล ป. พบลสงคราม เปน

นายกรฐมนตร รฐบาลดาเนนนโยบายชาตนยมทางเศรษฐกจเพ อใหคนไทยมงานทา และขจดอทธพลทาง

เศรษฐกจของคนตางชาตลดบทบาทการผกขาดทางเศรษฐกจของชาตตะวนตกและชาวจนเรยกรองใหคนไทย

นยมใชสนคาท ผลตภายในประเทศ เพ อใหคนไทยพ งพาตนเองได รฐบาลเขาไปมบทบาททางเศรษฐกจโดยเขา

ดาเนนธรกจภายในประเทศเอง รวมไปถงการจดต �งรฐวสาหกจ ไดแกบรษทก งราชการทาใหไมสามารถกาจด

อทธพลของพอคาจน เพราะตองพ งการจดการของชาวจน

ระหวางสงครามโลกคร �งท F รฐบาลไทยดาเนนนโยบายท มสมพนธภาพกบฝายโลกเสร สภาวะ

เศรษฐกจไทยเตบโตข �นเพราะผลจากสงครามเกาหล จอมพล ป. พบลสงคราม กลบเขามามอานาจทางการเมอง

อกคร �ง และยงคงดาเนนนโยบายทางเศรษฐกจแบบชาตนยม โดยเขามามบทบาทดานการลงทนในรป

13

รฐวสาหกจท เรยกวาทนนยมโดยรฐและสงเสรมธรกจภาคเอกชน ซ งเศรษฐกจแบบชาตนยมน �กอใหเกดการ

แสวงหาผลประโยชนรวมกนระหวางพอคากบราชการทาใหอานาจทางเศรษฐกจไทยตกอยในมอของกลม

นายทนเกาและใหม แตสาหรบการแกปญหาพ �นฐานของสงคมไทยน �นรฐบาลเขาไปแกปญหาน อยมาก เชน

เร องกรรมสทธLท ดน หรอการผลตแบบลาหลง

F. นโยบายเศรษฐกจภายใตแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตรฐบาลภายใตการนาของจอม

พลสฤษดL ธนะรชต ประกาศใชแผนพฒนาเศรษฐกจของประเทศเปนคร �งแรก โดยรฐบาลไทยไดรบการชวยเหลอ

จากสหรฐอเมรกาเพ อปรบปรงประเทศใหทนสมยและกาวหนาและดาเนนการตอเน องเร อยมาจนถงปจจบน เปน

แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท I แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมน � กอใหเกดการเปล ยนแปลง

ในสงคมไทยอยางมาก คอ แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท G (พ.ศ. F@QA – F@QS) เปน

แผนพฒนาเศรษฐกจลวนๆ เพยงฉบบเดยว เนนการขยายบรการพ �นฐานทางเศรษฐกจ เพ อเสรมสราง

บรรยากาศการลงทนดานอตสาหกรรม สงเสรมการลงทนจากตางประเทศโดยการสรางถนน ไฟฟา ฯลฯ ขยาย

การศกษาระดบอดมศกษาไปสระดบภมภาค เชน เชยงใหม สงขลา ขอนแกน เนนการเพ มรายไดประชาชาตและ

กอใหเกดชนช �นกลาง

แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท F ( พ.ศ. F@GQ – F@GA ) รวมแผนพฒนาเศรษฐกจ

และสงคมเขาดวยกน ขยายการพฒนาสชนบทเพ อขจดการแทรกซมของพรรคคอมมวนสต

แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท B ( พ.ศ. F@G@ – F@GS ) กระจายรายไดระหวางเมอง

และชนบท กาหนดนโยบายประชากร

แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท A ( พ.ศ. F@FQ - F@FA ) เรงขยายการผลตเพ อสงออก

ลดชองวางทางเศรษฐกจระหวางเมองและชนบท มงสรางความเปนธรรมในสงคม

แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท @ ( พ.ศ. F@F@ – F@FS ) เนนรกษาเสถยรภาพทาง

เศรษฐกจ ขยายพ �นท พฒนาบรเวณทะเลฝ งตะวนออก

แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท E ( พ.ศ. F@BQ - F@BA ) ปรบปรงประสทธภาพการ

ผลตตลาด เพ อใหสนคาไทยแขงกบตางประเทศ เพ มประสทธภาพดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย

แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท N ( พ.ศ. F@B@ – F@BS ) รกษาอตราการขยายตวทาง

เศรษฐกจใหมเสถยรภาพและตอเน อง กระจายรายไดและการพฒนาสชนบท

แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท I ( พ.ศ. F@AQ – F@AA ) มงเนนพฒนาทรพยากร

มนษยและบรณะรกษาส งแวดลอม

แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท S ( พ.ศ. F@A@ – F@AS ) มงเนนการสรางระบบบรหาร

จดการท ดในสงคมไทย การเสรมสรางฐานรากของสงคมใหแขงแรง การปรบโครงสรางทางเศรษฐกจใหมความ

สมดลและย งยน

14

แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท GQ ( พ.ศ. F@@Q – F@@A ) นาแนวพระราชดาร

เศรษฐกจพอเพยง มาประยกตใหเกดประโยชนอยางย งยน

หลงจากประเทศไทยประกาศใชแผนเศรษฐกจและสงคมมาเปนเวลา AQ ป ปรากฏวาความ

เจรญเตบโตทางเศรษฐกจของประเทศขยายตวอยในเกณฑและกาวหนา สงผลใหผลผลตท �งภาคเกษตรกรรม

และอตสาหกรรมมอตราเพ มสงข �นและมกรรมวธในการผลตท อาศยความกาวหนาทางเทคโนโลย การ -

สาธารณปโภคไดรบการปรบปรงและกระจายไปสชนบทมากข �น การลงทนจากตางประเทศสงข �น อตราการก ยม

เงนตราตางประเทศลดลงและอตราการเพ มประชากรลดลง แตความเจรญเตบโตเหลาน �มไดกระจายไปส

ประชากรสวนใหญของประเทศ ยงมปญหาความยากจนและความไมเปนธรรมในการกระจายรายได ความ

เจรญดานตางๆ กระจกอยตามเมองใหญ และในกรงเทพ ฯ ชองวางระหวางบคคลมมากข �นรวมไปถงปญหา

มลพษท เกดจากการพฒนาประเทศดานอตสาหกรรม กลมนายทนและนกการเมองรวมมอประสานประโยชน

ทางเศรษฐกจและสรางเสรมอานาจทางการเมองในปจจบน

------------------------------------------------

15

ประวตศาสตรสากล �. ยคกอนประวตศาสตร

�.� ยคหน

ยคหน ( Paleolithic Age หรอ

Old stone Age )

ยคหนกลาง ( Mesolithic Age

หรอ Middle Stone Age )

ยคหนใหม ( Neolithic Age หรอ

New Stone Age )

G. อายประมาณ F ลานป

F. ดารงชพดวยการลาสตว เกบ

ผลไมปา

B . อ า ศย ต า ม ถ �า ห ร อ ท พก

หยาบๆ

A. พ งพาธรรมชาต ไมเขาใจ

ปรากฏการณธรรมชาต

@. รจกใชไฟ

E. ประกอบพธฝงศพ อนเปน

จดเร มตนของศาสนา

N. ภาพจตรกรรมผนงถ �าตาม

ความเช อและพธกรรม

G . อายประมาณ I พนปกอน

ครสตศกราช

F. เร มรจกเพาะปลกและเล �ยงสตว

แบบงายๆ

B. ภาพจตรกรรมผนงถ �ามความ

ซบซอนมากข �น จดมงหมายเพ อ

พธกรรมความเช อเร องวญญาณ

A. มพธกรรมเก ยวกบพระ

G . อายประมาณ A พน ปกอน

ครสตศกราช

F. ผลตอาหารไดเอง รจกเกบกก

อาหาร หยดเรรอน

B. เคร องมอเคร องใชท ทาดวยหน

ประณตข �น เรยกวา “หนขด”

A . ร จ ก ก า ร ท อ ผ า ท า

เคร องป �นดนเผา ทาเคร องทนแรง

เชนการเสยดสใหเกดไฟ ประดษฐ

เรอ

@. รวมกลมสงคมเกษตรกรรมเปน

หม บ าน มการจดระ เ บยบเ พ อ

ควบคมสงคม มหวหนาชมชน

E. อนสาวรยหน ( Stonehenge)

ซ ง ถ อ เ ป น ก า ร เ ร ม ต น ง า น

สถาปตยกรรมของมนษย เช อวา

สรางเพ อคานวณทางดาราศาสตร

พธกรรมทางศาสนาท เก ยวของกบ

การเกษตรหรอบชาพระอาทตย

�." ยคโลหะ - ทองแดง

- สารด

- เหลก

16

". ยคประวตศาสตร ".� สมยโบราณ อยปต

- ศนยกลางของอารยธรรมอยท ลมแมน �าไนล มปราการธรรมชาตเปนทะเลทรายลอมรอบ

- เปนสงคมเกษตรกรรมพฒนาจนเปนเมอง (โมนส) ขยายพ �นท เพาะปลก สรางเข อน

- มการสถาปนาราชวงศข �นปกครอง กษตรย เรยกวา ฟาโรห เปนก งกษตรยก งเทพเจา

- โครงสรางทางสงคมแบงเปน B ชนช �นคอ

ฟาโรห

ชนช �นสง พระขนนาง

ชนช �นกลาง พอคา , ชางฝมอ

ชนช �นต า ประชาชน ชาวนา ชาวไร ทาส

- เจรญรงเรองดานอารยธรรม มการประดษฐอกษรภาพ ( เฮยโรกลฟฟค) และจารกบนแผนกระดาษ

ปาปรส

- ผกพนกบพธกรรมและพระเจา ต �งแตเกด – ตาย นบถอเทพเจาหลายองค เทพเจาสงสด คอ รา

หรอ เร ( สรยเทพ ) เทพเจาท สาคญ คอ เทพโอชรส

- เช อเร องวญญาณและเช อเร องโลกหนา จงทาใหมการทามมม เพ อรกษารางผตายไมใหเนาเป อย

สรางพระมดไวเกบศพฟาโรห

- ศลปะจงสะทอนความคดและความเช อของคนในสงคม เชน การสรางพระมด สฟงซ วหารเทพ

เจา เสาโอเบลสก คมภรมรณะ ( Book of the Dead ) เมโสโปเตเมย

- เปนบรเวณท อดมสมบรณระหวางแมน �า F สาย คอ แมน �าไทกรส และ ยเฟรตส จงทาใหชนชาต

ตางๆ แยงชงผลดเปล ยนเขามาสรางสรรคอารยธรรมของตน

- ชาตแรกท เขา คอ สเมเรยน ซ งมความเจรญดานการเกษตร รจกงานชลประทานและจดการ

ปกครองแบบนครรฐไดเปนคร �งแรก

- ประดษฐอกษรล ม ( Cuneiform ) ลงบนแผนดนเหนยว มความเจรญดานคณตศาสตร เชน การคณ

หาร ถอดรากกาลง F เลขฐาน EQ มการตดตอคาขายกบภายนอก

- นบถอเทพเจาหลายองค วหารบชาเทพเจา คอ ซกกแรต ( Ziggurat )

17

- บาบโลเนย ประมวลกฎหมายของพระเจาฮมบราบ ใชบทลงโทษท รนแรง “ตาตอตา ฟนตอฟน”

เพ อสรางระเบยบและความยตธรรมใหแกดนแดน ถอเปนกฎหมายฉบบแรกของโลก

- อสซเรย การแกะสลกภาพนนต า ( bas – relief ) แสดงการสรบของกษตรยอสซรบาลปาล รวบรวม

งานเขยนของนกปราชญไวท หองสมดเมองเนเวห ( Nineveh ) ซ งเปนหองสมดแหงแรกของโลก

- คาลเดย สรางสวนลอยแหงกรงบาบโลน มความสามารถดานดาราศาสตร แบงสปดาห = 7 วน

สามารถทานายสรยปราคา และนาเอาดาราศาสตรมาเปนเคร องทานายชะตาชวตมนษย

- เปอรเซย ระบอบการปกครองแบบจกรวรรดนยมท ม นคง ขยายการคาเขาไปยงดนแดนตางๆ

- ฟนเซย มความสามารถดานการคา การแลกเปล ยนเงนตรา เปนชาตแรกท มเหรยญคาทองใช เปน

ผ เผยแพรวฒนธรรมของชาตตางๆ ในภมภาคน � กรก

กรก เปนเช �อสายอนโด – ยโรเป�ยน เรยกวฒนธรรมตนเองวา เฮเลนนส ( Hellenes) เรยกบานเมอง

ตนเองวา เฮลลส ( Hellas ) ยคเฮเลนค ( Hellenic Civilization)

- มศนยกลางอยท เอเธนส มการปกครองแบบนครรฐ ศนยกลางของนครรฐอยท “อะโครโปลส”

- มความรงเรองทางการคามาก การเดนทางไปคาขายกบดนแดนตางๆ ทาใหชาวกรกมโลกทศน

กวางขวาง และรบวฒนธรรมจากดนแดนตางๆ ทาใหชาวกรกเปนคนอยากรอยากเหน เช อม น

ในเหตผล เช อในดลพนจของตน สงผลตอแนวคดมนษยนยม ( Humanism)

- สนใจในธรรมชาตนยม (Naturalism) นบถอเทพเจาหลายองค แตมอสรภาพทางความคด เพราะ

ศาสนาไมมอทธพลวถเหนอชวตของคนในสงคมมากนก

- แนวคดประชาธปไตย มนษยปกครองแบบนครรฐอสระ เชน นครรฐเอเธนส ปกครองแบบ

ประชาธปไตยทางโดยพลเมองชายท เปนเจาของท ดนและเกดในนครรฐจะมสทธในการปกครองม

สทธในการเขาประชมสภาราษฎร

อารยธรรมของกรกซ9งเปนรากฐานของอารยธรรมตะวนตกในปจจบน ไดแก

สถาปตยกรรม ประตมากรรม จตรกรรม เ นน คว า ม ย ง ใ ห ญ เ ร ยบง า ย

กลมกลน

- ดอรก : มหาวหารพารเธนอน

- ไอโอนค

- โครนเซยน

เ ปนการป�นท มสดสวนและ

สรระท เ ปนมนษ ย จ รง การ

เปลอยกายเปนการแสดงออก

ถงความงามของมนษยตาม

ธรรมชาต เชน นกขวางจกร

จตรกรรมท มช อเสยง ไดแก

ก า ร เ ข ย น ภ า พ บ น

เคร องป �นดนเผาลวดลาย

ตางๆ

18

วรรณกรรม ละคร มหากาพยอเลยตและโอเดสซของโฮมเมอร

นทานอสปและงานดานปรชญาของเพลโต โส

เกรตส อรสโตเต �ล

ละครสขนาฏกรรม ( Comedy )

ละครโศกนาฏกรรม ( Tragedy ) การสรางโรง

มหรสพ

สวนสมยพระเจาอเลกซานเดอรมหาราชน �น เปนยคท กรกเผยแพรวฒนธรรมของตนไปยงดาน

ตะวนออก จนสามารถครอบครอง อยปต เปอรเซย จนถงตอนเหนอของอนเดยจงมการผสมผสานศลปะกรกกบ

ศลปะตะวนออก จงเปนศลปะท เนนความงดงามแบบหรหรา อลงการ แสดงถงอารมณอยางรนแรง

โรมน - ถอวาเปนผสบทอดวฒนธรรมของกรก เพราะผสมผสานวฒนธรรมกรก กบของอทรสกนเขา

ดวยกน เชน การวางผงเมอง การแกะสลก เคร องป �นดนเผา ทอระบายน �า การใชประตโคง

- โรมนปกครองแบบสาธารณรฐ ซ งประกอบดวยตาแหนงม F คน เปนประมขฝายบรหารและม

สภาสงจานวน BQQ คน ประกอบดวย ชนช �นสงและเจาของท ดน ( Patrician ) สวนสภาราษฎร

ประกอบดวยพลเมองโรมนท �งพาทรเซยนและพลเบยน ( Plebeian) คอชนช �นสามญชน

- ตอมาพวกพลเบยนมบทบาททางการเมองมากข �นและมสทธในการปกครองและสามารถแตงต �ง

ตาแหนงตรบน( Tribune ) ซ งมสทธLออกเสยง Vote ทาใหมการบนทกกฎหมายเปนลายลกษณ

อกษร เรยกวากฎหมายสบสองโตะ ซ งเปนกฎหมายฉบบแรกของโรมนท เปนลายลกษณอกษร

มความเสมอภาคทางกฎหมายทาใหการตดสนคดมมาตรฐานเดยวกน

- มการแบงแยกอานาจกน ทหารเขามามบทบาททางการเมองมากข �น จเลยส ซซาร ดารง

ตาแหนงผ เผดจการตลอดชพ สวนออกสตส ซซารต �งตนเปนจกรพรรดทาใหการปกครองระบบ

สาธารณรฐส �นสด การปกครองแบบจกรพรรดL เรยกวา “สมยสนตภาพโรมน” อนเปนผล

ปรบปรงการปกครอง ปรบปรงภาษ ขยายดนแดน สรางสาธารณปโภค เชน สะพาน ถนน ทอน �า

ท จกรพรรดรวมกนไดอยางม นคงเพราะมกฎหมายควบคม ตลอดจนการปลกฝงวฒนธรรมและ

ภาษาละตน ค.ศ. ANE จกรพรรดโรมนตะวนตกถกยดครองโดยพวกอนารยชนเผาตวตน

- ชาวโรมนเปนนกปฏวต นกประยกต เพ อใหเกดประโยชนใชสอย นบถอเทพเจาตามอยางกรก

แตเปล ยนช อ นาศลปะมารบใชมนษยแทนการรบใชพระเจา

- ชาวโรมนคานงถงประโยชนในการใชสอย ความรบผดชอบตอสงคม ความมระเบยบวนย ความ

หรหรา ความสะดวกสบายและการแสดงออกถงความย งใหญของอานาจรฐ เชนวหารแพนธ

ออน โคลอสเซยม โรงละคร ท อาบน �าสาธารณะ

- จตรกรรม ภาพวาดท ฝาผนงนครปอมเปอ

- วรรณกรรม มหากาพยเอเนยต ( Aenied ) ของเวอรจล

19

- กฎหมาย กฎหมาย GF โตะ ( Law of Twelve Table )

- การแพทย การผาตดหนาทอง

2.2 สมยกลาง เร มต �งแตอาณาจกรโรมนลมสลายในป ค.ศ. AN (C5 -15 ) เน องจากการรกรานของอนารยชนเผาตว

ตน อานาจทางการเมองกระจดกระจาย ความวนวายของบานเมองทาใหคนหนมายดศาสนา เปนเคร องยด

เหน ยวจตใจและใหความหวงกบคนในสงคม วาจะไดไปเสวยสขกบพระเจาบนสวรรคหรอมงหวงชวตท ดกวาใน

โลกหนา

ลกษณะสงคม เปนสงคมในลทธฟวดล ซ งคนในสงคมมความสมพนธในฐานะเจาของท ดน แบงเปน B

กลมคอ

1. พระ เปนผ มบทบาทมาก เพราะวดเปนศนยกลางของความเช อ ความศรทธาในศาสนาของ

ประชาชน พระสนตะปาปาท กรงโรมมอานาจสงสด พระท มฐานะรองลงมากจะทาหนาท ตางๆ

ตามขอบเขตการปกครอง เชน ส งสอนประชาชน เกบภาษอากร ฯลฯ

2. ชนช �นปกครอง ไดแก กษตรย ขนนาง และ อศวน ซ งเปนเจาของท ดน มชวตความเปนอยหรหรา

ฟ มเฟอย

3. สามญชน ไดแก ชาวนาและทาสตดท ดน ท ตองทางานหนกหาเล �ยงชพภายใตอานาจสทธขาด

และการคมครองจากเจาของท ดน ไมคอยมการปรบปรงท ดนเพ อการเกษตร ผลผลตไมพอเพยง

กบความตองการของชมชน

ศลปะโกธค

- เกดข �นในยโรประหวางกลาง C12 – ปลาย C15 เปนศลปะท มความออนโยนคลายธรรมชาตและ

เปนมนษยนยม มอสระในการแสดงออก เปนศลปะท หลดพนจากอทธพลของกรก – โรมน แตก

ช �ใหเหนถงความเช อและศรทธาในศาสนาครสต

- ตางจากศลปะไบแซนไทน ซ งเครงครดในกฎเกณฑ

สถาปตยกรรม จดเดนของศลปะโกธค สวนใหญเปนวหารทางศาสนาครสต ดดแปลงจากสมยโร

มาเนสก คอ ประตเพดาน และหลงคาโคงปลายแหลม ทาใหอาคารดสงางาม ภายในตวอาคารจะ

ประดบประดาดวยกระจกส( Stained Glass ) ซ งเปนงานย งใหญของศลปะโกธค เชน วหาร

โนตรดามในฝร งเศส

วรรณกรรมในสมยกลางชวงตน จะเนนวรรณกรรมศาสนาหรอวรรณกรรมสะทอนภาพสงคมฟวดล

ไดแก The City of God, El Cid , Chanson de Roland

20

วรรณกรรมสมยกลางชวงปลาย เนนวรรณกรรมทางโลกมากข �น ไดแก The Divine Comedy ,

Decameron , Canterburry Tale

การศกษา เนนดานเทววทยาและขยายการศกษาไปสการจดต �งมหาวทยาลย อทธพลศลปะมสลม - จตรกรรม ไดแก งานเขยนลวดลายเลขาคณต ลวดลายดอกไม

- หตถกรรม ไดแก เคร องป �นดนเผา เคร องโลหะ และเคร องทองเหลอง

- วรรณกรรม ไดแก นทานอาหรบราตร และรไบยาตของโอมาร คยยม

".& สมยใหม

สาเหตของการเปล ยนแปลง

1. ดานเศรษฐกจ เกดการต นตวทางการคา มการสารวจดนแดนใหมๆ ( Age of Discovery)

2. ชนช �นกลาง คอพอคาและปญญาชน มความเส อมของระบบฟวดล พระและขนนางถกลดบทบาท

3. การปกครองเปล ยนแปลงไปสระบบสมบรณาญาสทธราชย เกดแนวคดของความเปนรฐชาต

4. การปฏวตวทยาศาสตร เรยกยคน �วา Age of Reason และ Age of Enlightenment

5. การปฏรปศาสนา เกดนกายโปแตสแตนท โดน มารตน ลเธอร

ศลปะสมยใหม : ศลปะเรอเนสซองส ( Renaissance) เปนศลปะท มการผสมผสานแนวคดมนษยนยม ธรรมชาตนยมและครสตศาสนา โดยมนษยมอสระ

ทางความคดมากข �น แสดงอารมณ ความรสกของปจเจกชนไดอยางเตมท

สถาปตยกรรม ลกษณะเดน หลงคาโคงรปโดมอยตรงกลาง ใชเสาขนาดใหญ เชน วหารเซนตปเตอร

ผลงานของบรามนเต และไมเคลแอนเจโล บวนารรอต , วหารเซนตปอล ผลงานของ ครสโตเฟอร เรน

ประตมากรรม ใหความสาคญแกสรระของมนษยเหมอนจรง แสดงความเขมแขงของกลามเน �อ ความ

สมบรณของเรอนรางมนษย เชน รปแกะสลกเดวด ปเอตา ซ งใหอารมณ ความรสกโศกเศรา เหมอนมชวตจรง

โดย ไมเคลแองเจโล

จตรกรรม การวาดภาพคานงถงเสน แสง เงา และ รายละเอยดขององคประกอบในภาพ มการวาดภาพ

B มต ( Perpective) ท มความลก ไดแก ภาพโมนาลซา ภาพอาหารม �อสดทาย โดย ลโอนารโด ดาวนช

วรรณกรรม มการใชภาษาถ นแทนภาษาละตน

- เจา ( The prince) โดย นโคไล แมคอาเวสล เสนอหลกปรชญาทางการเมองท วาความสาเรจ

ทางการเมองตองคานงถงศลธรรม เพราะ “ อานาจ คอ ศลธรรม ” และยงมนกเขยนบทละคร

อยางด คอ วลเลยม เซคสเปยร ผ เขยนแฮมเลต โรเมโอ – จเลยต เวณชวานส ฯลฯ ดอน กโฮเต

โดย เชอวานเตส ซ งเปนนยายลอเลยนการผจญภยของอศวนในสมยกลาง

21

".) สมยปจจบน มการปฏวตอตสาหกรรมซ งนาไปสการเปล ยนแปลงทางเศรษฐกจในชวงหลง C18 โดยเร มตนจาก

องกฤษและแพรไปในยโรปและอเมรกา เกดการเปล ยนแปลงคอ

�. โครงสรางทางสงคม : การกาหนดของชนชBนกลาง และ ชนช Bนกรรมาชพ - ชนช �นกลาง ไดแก พอคา นกธรกจ นายธนาคาร ผ ร ารวยจากการคาและปญญาชน นกปราชญ

ศลปนตางๆ

- ชนช �นกรรมาชพ ไดแก เกษตรกรท ละท �งไรนาไปทางานในโรงงานอตสาหกรรมตามเมองใหญๆ ซ ง

ตองทางานหนก ไมมสวสดการ ภายหลงจงมการรวมตวกนเปนสหภาพแรงงาน เพ อปกปองสทธ

ประโยชนของตน ทาใหเกดแนวคดสงคมนยม

". การเตบโตของแนวคด : เสรนยม และสงคมนยม - แนวคดเสรนยม ( Liberalism) เปนการเคล อนไหวท มเสรภาพทางการเมอง เศรษฐกจและสงคม รวมท �งการเรยกรองสทธเสมอภาค

นาไปสการแขงขนสอดคลองกบความตองการของชนช �นกลางท เตบโตข �น เพราะชนช �นกลางสามารถเล อนฐานะ

ทางสงคมไดงาย โดยไมตองคานงถงชนชาตกาเนด แนวคดน �ทาใหเกดการเรยกรองประชาธปไตย การเลอกต �ง

นาไปสการปฏวตอเมรกา ค.ศ.GNNE และการปฏวตในฝร งเศส ค.ศ.GNIS

ในทางเศรษฐกจ กจกรรมทางเศรษฐกจทกอยางตองดาเนนไปอยางมเสรภาพ รฐบาลตองไมแทรกแซง

หนาท ของรฐคอการควบคมใหดาเนนธรกจไปอยางเรยบรอยและอาจจะใหกยมเงนหรอข �นภาษสนคาขาเขาเพ อ

ปกปองสนคาภายในประเทศโดยม อดม สมธ เปนเจาของทฤษฎ เขยนหนงสอ The Wealth of Nations เน �อหา

เพ อปกปองผลประโยชนและค �าประกนสทธและเสรภาพของพอคา นายทนอตสาหกรรมและชนช �นกลาง

- แนวคดสงคมนยม ( Socialism ) สภาพการณท กรรมกรถกเอาเปรยบและแนวคดแสรนยมท ทาใหเกดความเล อมใสในสงคม จงมการ

เรยกรองใหมการแกไขสงคมใหมความเสมอภาคทางเศรษฐกจ การเมอง สงคมและปรารถนาจะสรางสงคมอดม

คตท มความยตธรรม เตมไปดวยความสข มชวตท เทาเทยมกน นกคดท สาคญ เชน โรเบรต โอเวน สนบสนนให

จดต �งสหบาลกรรมกรหรอสหกรณเพ อแบงปนผลประโยชนตามปรมาณงานททา ฟรดรช เองเกลส และคาร,

มารกซ เขยนหนงสอ ประกาศเจตนารมณคอมมวนสต โดยอธบายถงชนช �นกรรมาชพวาเปนผผลกดนใหเกดการ

เปล ยนแปลงทางสงคม อดมการณคอมมวนสต คอ การตอส เอสถาปนาสงคมแหงความเสมอภาคท ปราศจาก

ชนช �น และคารล มารกซ ทาการปฎวตในรสเซยไดสาเรจใน ค.ศ.GSGN

22

3.การเปล9ยนแปลงวถชวต : การคนพบดนแดนใหม มผลการเปล ยนแปลงวถชวตของตะวนตกของชาวตะวนตก เชน การบรโภคอาหาร ทาใหคนจนม

อาหารพอบรโภค ทาใหจานวนประชากรเพ มข �นชวง C18 – C19 ทาใหตะวนตกเปนชาตอตสาหกรรมแทน

เกษตรกรรม เกดเมองใหญๆ เปนเมองอตสาหกรรมเกษตรกรละท �งท นาเขามาหางานทาในโรงงานอตสาหกรรม

ศลปะแมนตก ปลาย C18 – ตน C 20 เปนศลปะท เกดจากความเบ อหนายในการใชเหตผล ผดหวงกบความกาวหนา

แบบวทยาศาสตร จงสะทอนลกษณะหลกหนความจรงของสงคม โดยหนไปช นชมความงานของธรรมชาต ใหม

ความสาคญกบอารมณ ความรสก ไมเนนกฎเกณฑและเหตผลเนนความรสกในรปเสรนยม สะทอนความคด

ชาตนยม ไดแก งานประพนธของวกเตอร ฮโก เซอรวอลเตอร สกอตต วลเลยม เวรดสาวช สาหรบดานดนตร ลค

วค ฟาน บโธเฟน เปนผทาลายรปแบบจากดของดนตรคลาสสก

ศลปะแบบสจนยม เปนศลปะท แสดงความเจรญท เกดข �นในสงคมอยางแทจรง ไมแสดงความรสก อารมณ จนตนาการ

เพราะความเจรญกาวหนาทางวทยาศาสตรและวตถ นกปรชญาคนสาคญ ไดแก ชารลส โรเบรต ดารวน

ผ เสนอทฤษฎววฒนาการโดยการเลอกสรรตามธรรมชาต คอธรรมชาตจะหนาท เลอกสรรพนธท เหมาะสมให

ดารงอย ลกษณะเดนกจะถกถายทอดไปยงลกหลาน ทฤษฎน �ยงใชนาอธบายความสาเรจและความลมเหลวของ

ชาตตางๆ

วรรณกรรม นกประพนธแสดงภาพเลวรายในสงคม การเอารดเอาเปรยบแรงงานเดกและสตรสภาพ

โหดรายของระบบโรงงานอตสาหกรรม นกเขยนองกฤษท มช อเสยง คอ ชารล ดกเคนส ไดแก โอลเวอร ทวสต

เดวด คอปเปอรฟลด สวน จอรจ เบอรนาดชอว เขยนเร องราวใหเหนสะทอนชวตท เจบปวดในสงคมทนนยม สวน

เอมล โซลา นกเขยนฝร งเศส เช อวา สภาพแวดลอมมอทธพลตอจตใจมนษย ลโอ ตอลสตอย เขยนโจมตความ

ช วรายของสงคมและแสวงหาความจรงของชวต ผลงานสาคญ คอ สงครามและสนตภาพความเปนอยท ดข �น

เชน เร อง แม

ดนตร แสดงอารมณอสระและจนตนาการของตนอยางเตมท คตกวรสเซยคนสาคญ คอ ปเตอร อลค

ไชคอฟก แพลงท แตงมกใชประกอบการแสดงบลเลต เชน เจาหญงนทรา สวอนเลค และ นทเครกเกอร

- แนวคดประชาธปไตย ระหวาง C17 –C18

- การเปล ยนแปลงแนวความคดเน องจากการฟ�นฟศลปวทยาการ มผลทาใหเกดระบบการเมอง

แบบรวมศนยอานาจเขาสศนยกลางในระบบรฐชาตภายใตกษตรยระบอบสมบรณาญาสทธราชย

มใชลทธเทวสทธLดงเดม

- การฟ�นฟศลปะวทยาการนาไปสการพฒนาภมปญญา มผลตอการปฏบตทางวทยาศาสตรสราง

ปญญาชนกลมใหมท เรยกรองสทธเสรภาพ ผอนคลายอานาจกษตรย เรยกยคน �วา ยคแหง

ภมธรรม ( Age of Enlightenment )

23

- ปญญาชนไดเสนอความคด สญญาประชาคม ( Social Contract )คอปรชญาทางการเมองวา

ดวยขอตกลงระหวางผ ปกครองกบผ อยใตปกครองในเร องการใชอานาจ ผปกครองทาหนาท

ปกครองโดยไดรบการยนยอมพรอมใจและการตกลงกบผอยใตปกครอง

ลทธรฐธรรมนญ คอ ระบบการปกครองท อานาจปกครองอยภายใตขอบเขตของกฎหมาย อานาจไมได

อยกบตวบคคล ปญญาชนคนสาคญ ไดแก

1. โทมส ฮอบส = ผ เสนอสทธปญญาประชาคมคนแรก

- มนษยควรรวมตวกนและมอบอานาจไวท คนๆเดยว คอ พระมหากษตรย

- พระมหากษตรย คอ องคอธปตย แตอานาจของกษตรยตองไดมาจากประชาชน ไมใช

เทวสทธL

2. จอหน ลอค = ผ เสนอสทธตามธรรมชาตของมนษยทกคน สทธข �นมลฐานของมนษย

- คดคานฮอบสท รวมอานาจไวท คนๆเดยว

- มนษยรวมตวกนจดต �งรฐบาล รฐบาลมหนาท คอยปกปองผลประโยชนของประชาชนและม

อานาจจากด

- ประชาชนเปนท มาแหงอานาจทางการเมอง ประชาชนจงมสทธLลมลางรฐบาลได สงอทธพล

ตอระบบการปกครองขององกฤษ การประกาศอสรภาพของอเมรกา การปฏวตฝร งเศส

&. มองเตสกเออ = เจาของทฤษฏแหงการแบงแยกอานาจ

- ความคดมอทธพลตอระบบการปกครองขององกฤษ และการตอสการประกาศอสรภาพของชาว

อเมรกา GNNE และการปฏวตฝร งเศส GNIS

- รปแบบการปกครองตองสอดคลองกบลกษณะภมศาสตร ระบอบสมบรณาญาสทธราชย เหมาะกบ

ประชาชนท ขาดความกระตอรอรน

- หลกของการแบงแยกอานาจท สาคญ คอ อานาจนตบญญต บรหาร ตลาการ ซ งเปนอสระจากกน

ไมมอานาจเหมอนกน ตองคอยตรวจสอบ ซ งสงผลตอการรางรฐธรรมนญของสหรฐอเมรกา

). วอลแตร

- สนบสนนการใหเสรภาพทางศาสนา ตอตานความงมงายไรเหตผล

- ประทบใจความกาวหนาทางวทยาศาสตร เช อวาวธทางวทยาศาสตรนามาใชศกษาวชาอ นๆได +. รสโซ = เจาของทฤษฎอานาจอธปไตยเปนปวงชน

- รฐบาลเกดจากความนยม และเจตจานงเสรรวมกนของประชาชน รฐบาลจงมพนธะท จะปกครอง

ประชาชนใหไดรบความยตธรรม และเปนสข ถารบบาลผดสญญา ประชาชนมาสทธLลมรฐบาลได

(มนษยเกดมามอสระ แตทกหนทกแหงท เขาอยมพนธนาการ)

24

- ประชาชน คอ องคอธปตย ปจเจกชนบคคลมเจตจานงเสร (สทธเสร (free will) ใหสทธเสรแก

ประชาชน เจตจานงรวมกนของประชาชนถอเปนสญญาประชาคม ซ งมอทธพลตอการปฏวต

ฝร งเศส (เสรภาพ เสมอภาค และ ภราดรภาพ)

- ชนช �นกลางอานาจและบทบาทมากข �น กษตรยเร มหนมาปกครองอยางเปนธรรม

การพฒนาของระบอบประชาธปไตยในประเทศตะวกตก องกฤษ

- เปนแมแบบของการปกครองระบอบประชาธปไตย โดยมพระมหากษตรยอยภายใตกฎหมาย

รฐธรรมนญท ไมเปนลายลกษณอกษร

- ในสมยการสรางรฐชาต (ค.ศ.GFG@) ขนนางบงคบใหกษตรย พระเจาจอหนท @ ทรงยอมรบกฎ

บตรแมกนาคารตา ซ งถอเปนการสละสทธLของกษตรยท อยเหนอกฎหมาย นาไปสการต �งรฐสภา

(สภาขนนาง , สภาสามญชน)

- เกดสงครามกลางเมองระหวางฝายกษตรยและสภาสามญชน โอลเวอร ครอมเวลล หนมา

จดต �งรฐบาลสาธารณรฐ มสภาเดยวและครอมเวลลกใชการปกครองในฐานะเผดจการทหาร

- องกฤษมกษตรยปกครองอกคร �ง ความขดแยงระหวางกษตรย และสภาย งรนแรงข �นภายหลงการปฏวตอนรงโรจน (ค.ศ. GEII) สมยพระเจาเจมสท F แหงราชวงคสจวต นบเปนชยชนะเดดขาด

ของรฐสภา ผลของการปฏวตอนรงโรจน ถอเปนการส �นสดของระบอบสมบรณาญาสทธราช ย

รฐสภามอานาจสงสดอดมคตแหงการปฏวตขององกฤษเปนตวอยางและเปนปฏบตการท เปนจรง

ของการเมองตะวนตกในเวลาน �น ๆ ( ค.ศ. GESI ) ประกาศพระราชบญญตวาดวยสทธเสรภาพ

ประชาชน

- อยางไรกตาม ใน C18 สภาขนนางอานาบงมอานาจมากวาสภาสามญ จงไดประกาศใช

พระราชบญญตการปฏรปรฐสภา ( ค.ศ.GIBF - GIEN ) ขยายสทธการเลอกต �งใหกบสามญมาก

ข �น สภาขนนางมหนาท เพยงใหคาปรกษา กษตรยเปนประมข นายกรฐมนตรเปนหวหนาฝาย

บรหารมพรรคการเมองใหญท มบทบาท F พรรค คอ พรรคอนรกษนยม (Conservative ) และ

พรรคแรงงาน (Labor) กฎหมายรฐธรรมนญขององกฤษมไดเขยนเปนลายลกษณอกษร แตยดถอ

ประเพณและกฎปฏบตท สบตอกนมา สหรฐอเมรกา

- อดตอาณานคมขององกฤษ เพราะอาณานคม GB รฐในอเมรกา กอต �งโดยชาวองกฤษอพยพท ไม

ตองการใตนโยบายกดข ทางศาสนาขององกฤษ

25

- รฐสภาองกฤษบงคบใหชาวอาณานคมขายสนคากบองกฤษเทาน �น หามผลผลตสนคาแขงกบ

องกฤษ ชาวอาณานคมประทวงรนแรง เหตการณตงเครยดเม อรฐบาลองกฤษผกขาดสนคาใบชา

จงทาใหชาวอาณานคมท �ง GB รฐประกาศอสรภาพ ในวนท A กรกฎาคม ค.ศ. GNNE

- ไดรบแนวคดทางการเมองมาจากจอหน ลอคและมองเตสกเออ

- อเมรการางรฐธรรมนญ มประมขเปนประธานาธบด ใชวธการแบงอานาจการปกครองออกเปน B

ฝายคอ ฝายนตบญญต บรหารและตลาการ รฐสภาเรยกวา คองเกรส ประกอบดวย F สภา คอ

วฒสภาและสภาผแทนราษฎร มการต �งทก A ป พรรคท มบทบาท F พรรค คอพรรครพบลกน

(Republican) และพรรคเดโมแครท (Democrat) ฝร9 งเศส

- กษตรยมอานาจมาก โดยเฉพาะในสมยพระเจาหลยสท GA แหงราชวงศบรบอง

- ค.ศ. GNIS ชนช �นกลางโคนลมพระเจาหลยสท GE ไดสาเรจ ระบบกษตรยส �นสดลงเพราะเปนการ

ปกครองท ขาดประสทธภาพ ไมมแบบแผน ราชสานกฟ มเฟอย ประชาชนไมไดรบยตธรรม พระ

และขนนางเปนชนช �นท มอภสทธL ชนช �นกลางมสวนเรงเราการตอสของฝร งเศสอยางมาก

- ไดรบแนวคดจากนกปราชญทางการเมอง ไดแก จอหน ลอค มองเตสกเออร วอลแตร และรสโซ

และการทาสงครามประกาศอสรภาพของสหรฐอเมรกา

- มสภาฐานนดร แตสามญชนไมมสทธL GA กรกฎาคม GNIS ประชาชนและปญญาชน ปฏวตใหญ

สาเรจ ลมลางระบอบประชาธปไตย ประชาชนเรยกรองเสรภาพ เสมอภาค ภราดรและประกาศ

หลงสทธมนษยชนและพลเมองถอเปนแมแบบใหเกดการเรยกรองสทธเสรภาพทางการเมอง หลก

วาดวยอานาจอธปไตยของประชาชนและความเสมอภาค ความขดแยงระหวางประเทศ

- การแขงขนทางเศรษฐกจและการแขงขนทรพยากร

- ความขดแยงทางอดมการณศาสนาและการเมองระหวางกลมม (The Have Countries) ไดแก

องกฤษ ฝร งเศส สหรฐอเมรกา ซ งปกครองในระบบประชาธปไตยและกลมไมม (The Have Not

Countries) ไดแก เยอรมน ออสเตรย-ฮงการ ซ งการปกครองในระบอบเผดจการ

- การแขงขนทางการเมองเพ อแยงชงความเปนใหญในภมภาค

สงครามโลกครBงท9 � (ค.ศ. �M�) - �M�N) สาเหต

1. การแขงขนของลทธจกรวรรดนยม เพ อแยงชงความเปนใหญทางเศรษฐกจและการเมอง

2. ลทธชาตนยม

3. ปญหาแหลมบอลขาน

4. การแขงขนดานแสนยานภาพ ลทธนยมทหารทาใหมหาอานาจในยโรปแบงเปน F ผายคอ

26

- ฝายพนธมตรไตรภาค (Triple Alliance) ประกอบดวย เยอรมน ออสเตรย-ฮงการ อตาล

ปกครองในระบบเผดจการทหาร

- ฝายขอตกลงไตรภาค(Triple Entente) ประกอบดวย องกฤษ ฝร งเศส ปกครองในระบอบ

ประชาธปไตย สวนรสเซยปกครองในระบอบสมบรณาญาสทธราชย

ชนวนของสงคราม รชทายาทแหงอาณาจกรออสเตรย – ฮงการ อารชดยค ฟรานซส เฟอรตนานต ถกลอบปลงพระชนตท

เมองซาราเจโว แควนบอสเนย จงเกดสงครามและขยายเปน F ฝาย คอ

o ฝายมหาอานาจกลาง ( Central Power) ไดแก ออสเตรย – ฮงการ เยอรมน ตรก บลแกเรย

o ฝายสมพนธมตร ( The Allies ) ม FB ประเทศ ไดแกรสเซย ฝร งเศส องกฤษ สหรฐอเมรกา ไทย

ผลของสงครามโลกครBงท9 � 1. มหาอานาจกลางเปนฝายแพ

2. เกดแนวคดท จะใชความรวมมอระหวางประเทศ เพ อแกปญหาตางๆ โดยสนตวธ ประธานาธบด

วดโรว วลสน แหงสหรฐอเมรกา ไดประกาศ คาแถลง GA ประการ ( The Fourteen Point ) เพ อ

เปนแนวทางในการสรางสนตภาพ โดยหลกสาคญใหปฏบตตอทกฝายอยางเปนธรรม ปราศจาก

ประเทศผแพ – ชนะสงคราม มงสรางการปกครองระบอบประชาธปไตย

3. นาไปสการจดต �งองคการสนนบาตชาต เพ อทาหนาท รกษาสนตภาพ ความม นคงระหวางประเทศ

อยางไรกตามสนธสญญาสนตภาพหลงสงครามโลกคร �งท G กไมเปนธรรมสาหรบประเทศท แพ

สงคราม โดยเฉพาะอยางย งสนธสญญาแวรซายส

4. มการลงนามสนธสญญาสนตภาพ @ ฉบบ คอ

- สนธสญญาแวรซายสกบเยอรมน

- สนธสญญาแซงค แยรแมง กบออสเตรย

- สนธสญญาเนยย กบบลแกเรย

- สนธสญญาตรอานอง กบฮงการ

- สนธสญญาแซฟสกบตรก ตอมาเปล ยนเปนสนธสญญาโลซานน

สงครามโลกครBงท9 " ( ค.ศ. �M&M – �M)+ ) สาเหต

1. สภาเศรษฐกจตกต าท วโลก เกดปญหาการวางงาน ขาดแคลนอาหาร เงนเฟอ

2. ขอความท ไมเปนธรรมของสนธสญญาแวรซายส

3. ความแตกตางของลทธการปกครองระหวางลทธประชาธปไตยและเผดจการ

4. ปญหาเก ยวกบดนแดนและอาณานคม

5. ความไมรวมมอกนของประเทศมหาอานาจ

27

6. ความลมเหลวของสนตบาตชาต สาเหตเพราะอเมรกาไมไดเขามารวมเปนสมาชก

เพราะยดนโยบายอยโดดเด ยว ( isolation ) และสนตบาตชาต ไมมกองกาลงประจาการ

รวมท �งประเทศสมาชกไมมความจรงใจในการแกปญหาวกฤตการณ เชน เยอรมน

ละเมดสนธสญญาแวรซายส อตาลยดเอธโอเปย เยอรมนยดครองออสเตรย

เชโกสโลวาเกย และโปแลนด

ภาวะเศรษฐกจตกต าในยโรป นาไปสการยดอานาจทางการเมองจากเผดจการ เชน ในอตาล มพรรค

ฟาสซสต ( Fascist) โดยการนาของเบนโต มสโสลน ในเยอรมน มพรรคนาซ (Nazi) โดยการนาของ อดอลฟ

ฮตเลอร สวนประเทศอ นๆ กมแนวโนมนยมเผดจการ สวนในเอเชย ญ ป นพฒนาการปกครองแบบเผดจการทหาร

โดยมงหวงจะสรางความย งใหญทางเศรษฐกจและการเมอง

ระบบการปกครองท แตกตางกนทาใหมหาอานาจแบงออกเปน F ฝาย

G. ฝายอกษะ ( Axis) ปกครองแบบเผดจการ ไดแก เยอรมน อตาล ญ ป น

F. ฝายสมพนธมตร ( Allies ) ปกครองแบบเสรประชาธปไตย ไดแก องกฤษ ฝร งเศส สหรฐอเมรกา

และสหภาพโซเวยต เขารวมภายหลง

ขดแยงของประเทศตางๆ เกดจากการใชกาลงทหารของประเทศเผดจการ ญ ป นยดแมนจ อตาลยด

อบสสเนยและอลบาเนย เยอรมนผนวกออสเตรยและเซโกสโลวาเกย

ชนวนของสงคราม - เยอรมนบกโปแลนด วนท G กนยายน ค.ศ. GSBS องกฤษและฝร งเศสประกาศสงคราม

- ญ ป นโจมตอาวเพรลฮารเบอร ซ งเปนท ต �งฐานทพของอเมรกา วนท N ธนวาคม ค.ศ. GSAG ผลของสงครามโลกครBงท9 "

1. ฝายอกษะเปนฝายพายแพ เยอรมนยอมแพในวนท N พฤษภาคม ค.ศ. GSA@ ญ ป นยอมสงคราม

เม ออเมรกาท �งระเบดปรมาณท เมองฮโรชมา และนางาซาก วนท E และ S สงหาคม ค.ศ. GSA@

2. มการสรางระบบความม นคงรวมกน ปองกนการรกรานจากประเทศมหาอานาจ

3. มการเจรจาลดกาลงอาวธ

4. มการจดต �งศาลระหวางประเทศ

5. มการเปล ยนแปลงโดยสนตวธ ไดแก การต �งองคการสหประชาชาต

6. นาไปสสงครามเยน เพราะมหาอานาจคอสหรฐอเมรกา ผนาฝายเสรประชาธปไตย และสหภาพโซ

เวยต ผ นาฝายคอมมวนสต พยายามขยายอทธพลของตนออกไป ดวยการแทรกแซงทาง

เศรษฐกจ การทหาร วฒนธรรม วทยาการใหมๆ โดยเฉพาะการสะสมอาวธนวเคลยร สาเหตของ

สงครามเยนเกดข �นจากการท สหภาพโซเวยต ไดพยายามขยายลทธคอมมวนสตออกไปยง

ประเทศตางๆ สหรฐอเมรกาขดขวางโดยประเทศใชวาทะทรแมน ( trueman Doctrine) เพ อ

28

ชวยเหลอประเทศตางๆ ใหรอดพนจากการคกคามของคอมมวนสตและประกาศแผนการมารแชล

(Marshall Plan) เพ อใหความชวยเหลอดานเศรษฐกจแก ประเทศยโรปตะวนออก

ความรวมมอระหวางประเทศองคการสหประชาชาต (the United Nations) การกอต Bง

1. กอนสงครามโลกคร �งท F ส �นสด มหาอานาจประชมกนหลายคร �งเพ อสรางสนตภาพ ผ ท มบทบาท

สาคญ คอ ประธานาธบดแฟรงคลน ด รสเวลต แหงสหรฐอเมรกา เซอรวนสตน เชอรชลส

นายกรฐมนตรองกฤษ

2. ไดกาหนดกฎบตรแอตแลนตก วนท GS สงหาคม ค.ศ. GSAG เพ อจดต �งองคการเพ อทาหนาท รกษา

สนตภาพของโลก ตอมาไดรวมกบประเทศผแพสงคราม ลงนามในปฏญญาสหประชาชาต วนท G

มกราคม ค.ศ. GSAF เปนจดเร มตนของคาวา สหประชาชาต โดยมจดมงหมายเพ อดารงไวซ ง

สนตภาพและความม นคงระหวางประเทศ

3. ระหวางวนท FG สงหาคม – FI กนยายน ค.ศ. GSAA ฝายสมพนธมตร คอ สหรฐอเมรกา องกฤษ

โซเวยต และจนไดจดใหมการประชมท ดมบารทน โอกส กรงวอชงตน ท ประชมเสนอใหมการ

จดต �ง องคการสหประชาชาต และประชมอกคร �งท เมองยลตา สหภาพโซเวยต เพ อแกขดแยงใน

เร องคณะมนตรความม นคง

4. ประเทศตางๆ @G ประเทศไดลงนามรบลองกฎบตรสหประชาชาต ซ งมผลบงคบใชวนท FA

ตลาคม ค.ศ. GSA@ วตถประสงค

1. ธารงไวซ งสนตภาพและความม นคงระหวางประเทศ ระงบกรณพพาทโดยสนตวธ

2. พฒนาสมพนธไมตรระหวางประเทศ

3. แกปญหาเศรษฐกจสงคม วฒนธรรมและสนบสนนการเคารพสทธมนษยชน

4. เปนศนยกลางความรวมมอ และประสานงานของชาตตางๆ สรางอานาจและหนาท ใหม

สมชชาใหญ – เปนท ประชมใหญของประเทศสมาชก กาหนดกจกรรมขององคกร รบรองงานเร อง

ตางๆ ควบคมงบประมาณเลอกบคลากรในองคกรตางๆ

คณะมนตรความม9นคง – มหนาท การรกษาสนตภาพและความม นคงระหวางประเทศ มอานาจใน

การเขาไปตรวจสอบขอขดแยงใดๆ ท อาจจะกระทบตอความม นคง และสนตภาพประกอบดวยประเทศ

สมาชก G@ ชาต แบงเปน F ประเภท คอ

สมาชกถาวร ไดแก สหรฐอเมรกา โซเวยต องกฤษ ฝร งเศส และจน

สมาชกไมถาวร ไดแก สมาชกท ไดรบคะแนนเสยงเลอกต �ง GQ ประเทศในการลงมตตองไดรบเสยงไม

ต ากวา S เสยงและสมาชกถาวรตองไมออกเสยงคดคาน (Veto) มตน �น จงจะถอวาผาน

คณะมนตรเศรษฐกจและสงคม : ประสานงานใหเกดความรวมมอทางเศรษฐกจ สงคม วฒนธรรม

29

คณะมนตรภาวะทรสต : .ใหคาปรกษาการบรหารดนแดนในภาวะทรสต

ศาลยตธรรมระหวางประเทศ : พพากษาคดขอขดแยงทางกฎหมายของประเทศตางๆ หรอ

หนวยงานอ น

องคการพเศษอ9นๆ 1. สหประชาชาตจดต �งข �นเพ อปฏบตหนาท ตามความจะเปนเฉพาะกรณ เชน สานกงานขาหลวง

ใหญ ดาเนนงานชวยเหลอผล �ภย (United Nations Commissionew for Refugees : UNHCR)

โครงการพฒนาสหประชาชาต (United Nations Development Project : UNDP)

2. คณะมนตรเศรษฐกจและสงคม ประสานงานกบทบวงชานาญพเศษ เพ อรวมมอดาเนนกจกรรม

ระหวางประเทศ ปฏบตงานเพ อยกระดบความเปนอยและสวสดภาพของประชาชนในประเทศ

ตางๆ เชน องคการอนามยโลก (World Health Organization : WHO) องคการวทยา

วทยาศาสตรและวฒนธรรมแหงสหประชาชาต (United Nations Education , Scientlfic and

Cultural Organization : UNESCO) กองทนการเงนระหวางประเทศ (lnternational Monetary

Fund : IMF)

ขอจากดบทบาทของสหประชาชาต 1. ปญหาการใชสทธยบย �ง

2. ปญหาคาใชจายขององคการ

3. ปญหาการขาดอานาจบงคบอยางเดดขาด

4. ความจากดในขอบเขตแหงการดาเนนงาน

5. การขยายอานาจและแทรกแซงอานาจของประเทศมหาอานาจ

---------------------------------------

30

ใหนกเรยนเลอกคาตอบท9ถกตองทกขอ �. ผศกษาประวตศาสตรจะไดรบประโยชนขอใด G. ไดเขาใจพฤตกรรมของมนษยต �งแตอดต ปจจบน และอนาคต

F. ปลกจตสานกของความรกชาต

B. มความเฉลยวฉลาดและคาดการณอนาคตไดแมนยา

A. ไดรบบทเรยนในการดาเนนชวต

". ขอใดปรากฏหลกฐานช Bนตน G. ฤาษดดตนวดพระเชตพน F. สนธสญญา กฎหมาย

B. หนงสอท ระลกงานศพ วทยานพนธ A. บนทกความทรงจา ภาพถาย

&. ศกดนา มความหมายตรงกบขอใด G. การถอครองท ดนทากนของไพรและทาส

F. การบอกจานวนไพรท สงกดมลนาย

B. การกาหนดบทบาทหนาท ของทกคนในสงคม

A. การแสดงวรรณะและชาตกาเนดของทกชนช �น

). ผลประการสาคญท9ไดรบจากการปฏรปประเทศ พ.ศ. ")&+ คอ G. การเปล ยนแปลงการปกครองไปสระบอบประชาธปไตย

F. การสรางเสถยรภาพแกรฐบาลสวนกลาง

B. การเปดการคาเสรกบตะวนตกเปนคร �งแรก

A. ความสามารถรอดพนภยจากลทธจกรวรรดนยม

+. ส9งท9มชช9นนารประสบความสาเรจอยางสงในประเทศไทย คอ G. การทาสนธสญญาการคา – การต �งสถานกงสล F. วทยาศาสตร – การศกษา

B. การแพทย – การพมพ A. การเผยแพรศาสนา – การส อสาร

=. พระคลงสนคามบทบาทและหนาท9ใกลเคยงกบหนวยงานใดในปจจบน G. กระทรวงพาณชย F. กระทรวงการตางประเทศ

B. กระทรวงการคลง A. กระทรวงเกษตรและสหกรณ

A. เหตการณในขอใดบางท9สะทอนใหเหนถงการเร9มตนเปล9ยนแปลงการปกครองของไทยไปส ระบอบประชาธปไตย

1. ขาราชการทลเกลาถวายบนทก พ.ศ. FAFN F. กบฏเจาแขก N หวเมอง

3. การยกเลกบรรดาศกดL 4. กบฏ รศ. GBQ

N. กฎหมายใดบางท9เอ Bอตอการปกครองระบอบประชาธปไตย G. พ.ร.บ. การกระทาอนเปนคอมมวนสต F. พ.ร.บ. สงวนอาชพคนไทย

B. พ.ร.บ. เกณฑทหาร พ.ศ. FAAI A. พ.ร.บ. ประถมศกษา พ.ศ. FAEG

31

M. เหตการณทางการเมองท9สะทอนใหเหนถงความพยายามตอตานลทธเผดจการโดยประชาชน G. เหตการณ GA ตลาคม F@GE F. เหตการณ E ตลาคม F@GS

B. เหตการณ GN พฤษภาคม F@B@ A. เหตการณ รศ. GBQ

�>. สนธสญญาเบาวร9ง ปรากฏผลอยางไรบาง G. การเปดการคาเสร F. การเสยคาปฏกรรมสงคราม

B. การเสยสทธสภาพนอกอาณาเขต A. การเสยดนแดน

��. สาเหตท9คณะราษฎรเปล9ยนแปลงการปกครอง พ.ศ. ")A+ G. ไดรบอทธพลตะวนตก

F. ปญหาเศรษฐกจตกต าหลงสงครามโลกคร �งท G

B. ตองการลมเลกระบอบสมบรณาญาสทธราชย

A. ความขดแยงระหวางรฐบาลกบราษฎร

�". ขอใดมความสมพนธถกตอง G. จอมพลสฤฏดL ธนะรชต - แผนพฒนาเศรษฐกจแหงชาต

F. จอมพล ป. พบลสงคราม - นโยบายสรางชาต

B. พลเอกเปรม ตณสลานนท - นโยบาย EE/F@FB

A. จอมพลถนอม กตตขจร - นโยบายเปล ยนสนามรบเปนสนามการคา

G&. ความเจรญดานวฒนธรรมของยคหนใหมประกอบดวย G. การประดษฐตวอกษร F. การทอผา

B. กสกรรม A. การต �งชมชน

�). ชนชาตท9ท Bงมรดกในดานศาสนาจนถงปจจบน คอ G. อยปต F. กรก B. ยว A. เปอรเซย

�+. ขอใดกลาวถกตอง G. ฟนเซยเปนชาตท มความสามารถในการใชเคร องมอเดนเรอ

F. อยปตมการจดระเบยบชนช �นในสงคมเพ อแบงหนาท อยางเปนระเบยบ

B. เปอรเซยเปนชาตท สามารถสรางจกรวรรดเพราะการจดระเบยบการปกครองในภมภาคอยางรดกม

A. กรกคอชาตแรกท ปกครองแบบนครรฐ

�=. ผลงานช Bนใดท9สะทอนความเช9อ ความศรทธาทางศาสนา G. ลวดลายเรขาคณตแทนรปคนและสตว F. สนามกฬาโคลอสเซยม

B. ภาพวาดคาพพากษาคร �งสดทาย A. มหาวหารพารเธนอน

�A. อะไรคอปจจยสาคญท9ทาใหกรกพฒนาระบอบประชาธปไตย G. สภาพภมศาสตรสงผลตอการเปนตวของตวเอง

F. การตดตอกบตางชาตทาใหไดรบแนวคดสมยใหม

32

B. ความเช อม นในเหตผล เขาใจธรรมชาตวามนษยตองการเสรภาพ

A. การขยายจกรวรรดไปสโลกตะวนออก

�N. ขอใดกลาวถงโรมนอยางถกตอง G. การใชกฎหมายสบสองโตะเพ อความเสมอภาคทางการศาล

F. นาศลปะมารบใชมนษยโดยคานงถงประโยชนใชสอยแทนการรบใชพระเจา

B. แสดงออกถงอานาจย งใหญของรฐจงสรางส งกอสรางใหญโต หรหรา

A. ตระหนกในความสาคญของสทธ และเสรภาพสวนบคคล

�M. สมยกลางเกดเหตการณสาคญในประวตศาสตรหลายประการ คอขอใดบาง G. ครสตศาสนามอทธพลเหนอการดาเนนชวตประชาชน

F. สภาพสงคมแบบฟวดล สะทอนความสมพนธระหวางผ รบมอบท ดนและความจงรกภกด

ตอเจาของท ดน

3. การหยดชะงกของศลปวฒนธรรมกรก – โรมน

4. ลทธชาตนยมแพรหลาย จงมการขยายอานาจไปยงดนแดนโพนทะเล

">. งานศลปะของไมเคลแองเจโจ และดารวนซ ขอใดกลาวไดถกตอง G. ผสมผสานแนวคดมนษยนยม ธรรมชาตนยมและครสตศาสนา

F. แสดงความรสก อารมณ เหมอนมชวตจรงและความสมบรณของเรอนรางมนษย

B. คานงถงเสน แสง เงา และรายละเอยดขององคประกอบในภาพ

A. หลดพนอทธพลของกรกและโรมน แตมอสระทางความคดในฐานะปจเจกชน

"�. การปฏวตอตสาหกรรมสงผลกระทบท9สาคญตอการเปล9ยนแปลงเหตการณในโลกอยางไร G. เกดการแขงขนทางเศรษฐกจ การเมอง และสงคม ในท �งประเทศและนอกประเทศ

F. การเตบโตของแนวคดเศรษฐกจแบบทนนยม และสงคมนยม

B. นาไปสการปฏวตเกษตรกรรม และการปฏวตวทยาศาสตรทาใหระบบฟวดลลมสลาย

A. ทาใหองกฤษ และฝร งเศส เปนผ นาลทธจกรวรรดนยม

"". วตถประสงคท9สาคญของลทธจกรวรรดนยม คอขอใด G. แขงขนและแทนท บทบาทการผกขาดการคาของพวกอสลาม

F. ตองการแหลงวตถดบและตลาดสนคา

B. เผยแพรครสตศาสนาและความกาวหนาทางวทยาศาสตร

A. ขยายแสนยานภาพทางทหารและความรสกชาตนยม

"&. “มนษยท Bงปวงยอมเสมอกนโดยกาเนดและพระเจาไดมอบสทธบางประการอนจะโอนใหแกบคคลอ9น มได คอ สทธในชวต เสรภาพและการแสวงหาความร” ขอความดงกลาวเก9ยวของกบนกปราชญทานใด

G. รสโซ F. จอหน ลอค B. คารล มารกซ A. โทมส ฮอฟส

33

"). ขอใดเก9ยวของกบประชาธปไตยของสหรฐอเมรกา G. การประกาศสนทรพจนท วาการปกครองของประชาชน โดยประชาชน เพ อประชาชน

F. การใชทฤษฎการแบงแยกอานาจเปน B ฝาย คอ นตบญญต บรหาร และตลาการ

B. การลมลางระบอบราชาธปไตยในยโรป

A. การประกาศหลกสทธมนษยชนและพลเมอง

"+. การปฏวตฝร9 งเศสถอเปนแบบอยางของการปฏวตการเมองท9สาคญหลายประการ คอขอใด G. การเผยแพรอดมการณเสรนยมของชนช �นกลางและปญญาชน

F. การเผยแพรแนวคด เสรภาพ เสมอภาค และภราดรภาพ

B. การประกาศหลกสทธมนษยชนและพลเมอง

A. การเร มตนการปกครองแบบรฐสภา

"=. ขอใดคอสาเหตของสงครามอาวเปอรเซย G. ความขดแยงดานเช �อชาต F. ความแตกตางดานศาสนา

B. อดมการณการเมอง A. ผลประโยชน

"A. ตามกฎบตรขององคการสหประชาชาต หนาท9ใดท9องคการไมสามารถปฏบตได G. คมครองเรอสนคานานาชาตเพ อใหปลอดภยจากโจรสลดโซมาเลย

F. การรกษาสนตภาพในประเทศอาฟกานสถาน

B. การจดการเลอกต �งในประเทศพมา

A. การเลอกผ นาของรฐบาลเกาหลเหนอ

"N. หนวยงานใดขององคการสหประชาชาตท9เก9ยวของกบกรณเขาพระวหาร G. คณะมนตรความม นคง

F. องคการการศกษาวทยาศาสตรและวฒนธรรม

B. ศาลยตธรรมระหวางประเทศ

A. คณะมนตรภาวะทรสต

"M. สงครามฝ9 นสงผลอยางไรตอจน G. กลายเปนประเทศท ปวยของเอเซย

F. ตกเปนอาณานคมองกฤษ

B. ตองใหเสรภาพทางการคาและเผยแผศาสนาแกชาตตะวนตก

A. ส �นสดราชวงศแมนจ

&>. นโยบาย ) ทนสมย ซ9งทาใหสาธารณรฐประชาชนจนประสบความสาเรจในการพฒนาประเทศ ประกอบดวยดานใดบาง G. เกษตรกรรม F. อตสาหกรรม

B. วทยาศาสตรและเทคโนโลย A. การทหาร

34

&�. ขอใดเก9ยวของกบ เหมา เจอ ตง G. กอต �งประเทศไตหวน

F. Long March

B. เศรษฐกจแบบกาวกระโดด

A. พรรคคอมมวนสตสามารถปกครองจนไดเบดเสรจ

&". ผลจากการท9ญ9 ปนปฏรปเมจ คอ G. ประกาศใชรฐธรรมนญ F. มระบบเศรษฐกจแบบ Zaibatsu

B. ลมเลกระบอบจกรพรรด A. มแสนยานภาพเขมแขง

&&. มหาตมะ คานธ เก9ยวของกบเหตการณใด 1. ใชนโยบายสตยเคราะหจนสามารถเรยกรองเอกราชจากองกฤษไดสาเรจ

F. เปนนายกรฐมนตรคนแรกภายหลงอนเดยไดรบเอกราช

B. ความขดแยงปญหาแควนแคชเมยรระหวางอนเดยและปากสถาน

A. ไดรบรางวลโนเบลสาขาสนตภาพ

&). ขอใดกลาวถงอนเดยในปจจบนไดถกตอง G. มแนวคดในการรวมชาวฮนดและมสลมเขาดวยกน

F. มศกยภาพดานนวเคลยร

B. เปนประเทศประชาธปไตยท ใหญท สดในโลก

A. เปนประเทศสมาชกกลม BIMST – EC

&+. องคการใดท9จดต BงครBงแรกท9กรงเทพฯ G. ASEAN 2. ASEM 3. APEC 4. AFTA

36. ประเทศสมาชกรเร9มของสมาคมประชาชาตเอเชยตะวนออกเฉยงใต G. ไทย F. มาเลเซย B. ฟลปปนส A. อนโดนเซย

&A. เหตการณใดมสาเหตมาจากความขดแยงดานเช Bอชาตและศาสนา G. สงครามตะวนออกกลาง F. การกอการของกลมทมฬ – อแลม

B. สงครามเวยดนาม A. การดาเนนงานของขบวนการ I.R.A.

38. ความขดแยงบนคาบสมทรเกาหลมสาเหตจากประการใด G. ศาสนา F. เช �อชาต

B. อดมการณการเมอง A. มหาอานาจแทรกแซง

&M. ขอใดเปนความรวมมอทางเศรษฐกจ G. APEC 2. EU 3. NAFTA 4. NATO

40. ความรวมมอทางเศรษฐกจระหวางประเทศไทยและเอเชยใตไดแก G. IMT – GT 2. OPEC 3. BIMST – EC 4. SAARC

35

อ.วนทนา ทวคณธรรม ความรท9วไปเก9ยวกบศาสนา

ศาสนาคออะไร ศาสนา ตรงกบคาภาษาองกฤษวา “religion” มาจากภาษาลาตน “religio” ซ งแปลวา “ผกพน” หรอ “สมพนธ” หมายถง ความผกพนระหวางมนษยกบพระเจา ซ งแสดงออกโดยการมอบศรทธาตอพระเจา

ดวยความเคารพยาเกรง

สาหรบคาวา “ศาสนา” ในภาษาไทย มาจากคาศพทเดมในภาษาสนสกฤตวา “ศาสน” และตรง

กบคาในภาษาบาลวา “สาสน” แปลวา ”คาส9งสอน” หรอ “การปกครอง” ซ งหมายถง

ตามพจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ.๒๕๒๕ ไดใหคานยามของคาวาศาสนาไววา “ลทธความเช�อถอของมนษยอนมหลก คอ การแสดงกาเนดและความส"นสดของโลก เปนตน อนเปนไปในฝายปรมตถประการหน�ง แสดงหลกธรรมเก�ยวกบบญบาปอนเปนไปฝายศลธรรมประการหน�ง พรอมท"งลทธพธท�กระทาตามความเหนหรอตามคาส�งสอนในความเช�อถอน"นๆ” ซ งกหมายถงวา ศาสนาเปนลทธความเช อของ

มนษย ท แสดงกาเนดและส �นสดของโลก แสดงหลกธรรมเก ยวกบบญบาป และมพธกรรม น นเอง

ศาสนาเกดข Bนไดอยางไร ศาสนาเกดข �นจากมลเหตสาคญดงน �

๑) เกดจากความไมร เชน ไมรวาปรากฏการณธรรมชาตตางๆ เกดข �นไดอยางไร

๒) เกดจากความกลว อนเปนผลสบเน องมาจากความไมรน นเอง

๓) เกดจากความตองการท พ งทางใจ ในยามท เศราโศกเสยใจ หรอหวาดกลว มนษยยอมตองการ

ท พ งทางใจ

๔) เกดจากอทธพลของบคคลสาคญ เชน บคคลท เคยทาคณประโยชนใหญหลวงใหกบทองถ น

๕) เกดจากปญญาตองการรแจงเหนจรง ตองการหาคาตอบใหแกชวต ตองแสวงหาทางหลดพน

จากท กลาวมาขางตน จะเหนไดวาศาสนาเกดข �นเพ อตอบสนองความตองการของมนษยน นเอง

องคประกอบของศาสนา องคประกอบของศาสนามดงน �

๑) ศาสดา เปนผกอต �งหรอผประกาศศาสนา ตองมตวตนอยจรงตามประวตศาสตร

๒) หลกธรรม อนเปนคาสอนในดานศลธรรม ซ งตอมาไดมการรวบจารกเปนคมภรทางศาสนา

๓) นกบวช เปนสาวกผปฏบตศาสนกจและสบตอหลกคาสอน

๔) ปชนยสถาน และ ปชนยวตถ สถานท หรอวตถอนเปนท เคารพบชา

๕) พธกรรม การประกอบพธตางๆ ตามแนวปฏบตของศาสนา

ศาสนาสาคญของโลก

36

ศาสนากบลทธตางกนอยางไร คาวา “ลทธ” หมายถง คตความเช อ ความคดเหน ซ งมขอแตกตางระหวาง “ศาสนา” และ

“ลทธ” ในประเดนตางๆ ตอไปน �

� ในแงของเขต

ศาสนา เกดข �นเพ อประโยชนสขของคนท วไป เก ยวของกบมนษยท วโลก มศาสดาผ นา

สจธรรมหรอนาคาส งสอนของพระเจามาบอกชาวโลก

ลทธ เกดข �นเพ อประโยชนสขของบคคลเฉพาะกลม เจาลทธประกาศเพยงหลกการของ

ตนเองซ งเปนทศนะสวนตว

� ในแงคาสอน

ศาสนา มคาสอนเก ยวกบศลธรรมเปนหลก มคาสอนเก ยวกบจดหมายสงสดของชวตท �งใน

โลกน �และโลกหนา ท �งท เปนรปธรรมและนามธรรม คาสอนมลกษณะศกดLเปนท สกการบชาของศาสนกชน

ลทธ ไมมหลกการท จะตองมคาสอนเก ยวกบศลธรรมโดยตรง อาจมแตคาส งไมมคา

สอนทางศลธรรมเลยกได เนนจดมงหมายสงสดของชวตในปจจบนและอนาคตอนเปนรปธรรม คาสอนไมม

ลกษณะศกดLสทธL เปนเพยงความเหนท สอดคลองกนระหวางเจาลทธกบผนบถอ

� ในแงการสบตอ

ศาสนา มสถาบนและคมภรสบตอคาสอน โดยไมสามารถเปล ยนแปลงส งใดในคมภรได

มพธกรรมท เก ยวของกบศาสนา

ลทธ มคมภรไ วเปนหลกการ และมสถาบนไวปฏบตใหบรรลหลกการ ซ งอาจ

เปล ยนแปลงแกไขได และไมจาเปนตองมพธการเสมอไป

ประเภทของศาสนา สามารถจดประเภทของศาสนาไดหลายรปแบบ ดงน �

๑) จดตามแหลงผนบถอ ศาสนาประจาชาต เชน ชนโต ฮนด ซกข

ศาสนาสากล เชน พทธ ครสต อสลาม

๒) จดตามการมผนบถอในปจจบน ศาสนาท ตายไปแลว เชน ศาสนาของชาวอยปตโบราณ ศาสนาของกรกโบราณ

ศาสนาท ยงมชวตอย เชน พทธ ครสต อสลาม ฮนด

๓) จดตามความเช9อเก9ยวกบพระเจา ศาสนาอเทวนยม เชน ศาสนาพทธ

ศาสนาเทวนยม แบงเปน เอกเทวนยม เชน ครสต อสลาม

พหเทวนยม เชน ฮนด

37

ศาสนาพราหมณ – ฮนด ศาสนาพรามหณ – ฮนดเกดข �นในอนเดย มอายเกาแกกวาพระพทธศาสนาประมาณ ๙๐๐ ถง

๑,๐๐๐ ป จงจดเปนศาสนาท เกาแกกวาบรรดาศาสนาท �งหลายท มผนบถออยในปจจบน มลกษณะเปน

ศาสนาพหเทวนยม

ตามหลกฐานทางประวตศาสตรไมปรากฏวาศาสนาพราหมณมศาสดาผกอต �งหรอเผยแผคาสอน

ผนบถอศาสนาพราหมณเช อวา ศาสนาของตนสบเน องมาจากพระผ เปนเจา คอพระพรหม แตถามองในแง

ประวตศาสตร ศาสนาพราหมณถอกาเนดข �นจากการนาความเช อเร องการนบถอสรยเทพและเทพเจาประจา

ธรรมชาตของพวกอารยนเขามาผสมผสานกบการนบถอและบชาวญญาณประจาโลกธาตท �ง ๔ (ดน น �า ลม

ไฟ) ของชาวพ �นเมอง (มลกขะ)

เทพเจา ศาสนาพราหมณ – ฮนด นบถอเทพเจามากมาย โดยมความคดวาเทพเจามความรสก รก โกรธ

เกลยด ชง เหมอนกบมนษย และอาจบนดาลประโยชนหรอหายนะแกมนษยได ทาใหมนษยรสกกลวและ

หาทางเอาใจเทพเจา กอใหเกดการสวดสรรเสรญเยนยอเทพเจา การบชายญเพ อสงเวยเทพเจา

เทพเจาองคสาคญม ๓ องค ท เรยกรวมกนวา “ตรมรต” คอ

พระพรหม เทพเจาผสรางโลก

พระวษณ เทพเจาผพทกษคมครองโลก

พระศวะ เทพเจาผ ทาลายโลก (ทาลายเพ อกวาดลางความช ว และใหอาตมนไดพกผอน

จากการเวยนวายตายเกด)

ระบบวรรณะ

ผนบถอศาสนาพราหมณ – ฮนด เช อวาวรรณะตางๆ เกดจากพระผ เปนกาหนด คนในสงคมจงตอง

ปฏบตตาม แตถาพจารณาจากคาศพทและประวตศาสตร จะพบวา คาวา “วรรณะ” แปลวา “ส”

หมายถง สผวกายของบคคลท ต �งถ นฐานอยในลมแมน �าตอนเหนอของอนเดย ซ งแบงเปน ๒ กลม คอ พวก

อารยน และพวกมลกขะ / ฑราวฑ จงมการแบงวรรณะตามสผว

ในคมภรพระเวทแบงคนในสงคมออกเปน ๔ วรรณะ ไดแก

๑) วรรณะพราหมณ เกดจากปากของพระพรหม ทาหนาท ศกษาคมภรพระเวท และประกอบพธ

ทางศาสนา

๒) วรรณะกษตรย เกดจากแขนของพระพรหม ทาหนาท ปกครองและปกปองบานเมอง

๓) วรรณะแพศย เกดจากสวนขาของพระพรหม เปนบคคลสวนใหญของสงคม มอาชพคาขาย

และอาชพอ นๆ เชน เกษตรกรรม สถาปตยกรรม หตถกรรม ฯลฯ

๔) วรรณะศทร เกดจากเทาของพระพรหม มหนาท ใชแรงกายรบจางทางานใหคนในวรรณะอ น

38

คมภรทางศาสนา หลงจากท ศาสนาพราหมณเกดข �น เม อเวลาผานไปเทพเจาตางๆ กมมากข �น บทสวดสรรเสรญบชา

และบทสวดในพธกรรมกมากข �น จงมการรวบรวมไวในท เดยวกน จงเกด “คมภรพระเวท” ข �นคมภรพระเวทม

ท �งหมด ๔ คมภร ไดแก

๑) ฤคเวท เปนบทรอยกรองสาหรบใชสวดสรรเสรญเทพเจาในพธกรรมบชายญ

๒) ยชรเวท มท �งบทรอยกรองสาหรบสวดสรรเสรญเทพเจา และบทรอยแกววาดวยระเบยบพธใน

การประกอบพธกรรมบชายญ

๓) สามเวท เปนบทรอยกรองสาหรบสวดในพธถวายน �าโสมแดพระอนทร และขบกลอมเทพ

เจาอ นๆ

๔) อถรรพเวท เปนคมภรรวบรวมคาถาอาคมเวทมนตรตางๆ

จดมงหมายสงสดของศาสนา จดมงหมายสงสดของศาสนาพราหมณ – ฮนดอยท “โมกษะ” อนเปนการหลดพนจากความทกขท �ง

ปวง มภาวะเปนอนหน งอนเดยวกบปรมาตมน ไมตองเวยนวายตายเกดอกตอไป

ศาสนาพราหมณ – ฮนด เช อวา ส งท เปนแกนกลางของชวตคอ “อาตมน” หรอ “ชวาตมน” ซ งเปน

ตวตนแทจรงไมแตกดบ และม “ปรมาตมน” เปนตวตนสากล เปรยบด งดวงวญญาณอนย งใหญ เปนพลง

ธรรมชาต และปรมาตมนเปนตนกาเนดของอาตมนท �งปวง เม ออาตมนแยกออกมาจากปรมาตมนแลวจะ

เวยนวายตายเกด ซ งการเวยนวายตายเกดถอวาเปนทกข การจะพนจากความทกขอาตมนตองกลบไปรวม

เปนอนหน งอนเดยวกบปรมาตมน

การไปสโมกษะทาได ๓ ทาง คอ

๑) กรรมโยคะ คอ การกระทากจตางๆ ดวยความรสกปลอยวาง ทาดวยความรสกวาเปนหนาท

อทศตนเองเพ อรบใชพระเปนเจา และไมมงหวงผลประโยชนสวนตนใดๆ จากการกระทาน �น

๒) ภกตโยคะ คอ การมจตใจภกดตอพระเปนเจาอยางไมคลอนแคลน สกการะบชาพระองคอยาง

ไมขาดตกบกพรอง มอบกายถวายชวตใหอยในพระกรณาของพระองค

๓) ชญานโยคะ คอ การปฏบตเพ อมงใหเกดความรแจงเก ยวกบธรรมชาตท แทจรงของชวาตมนและ

ปรมาตมน โดยขจดความหลงผดและความเขาใจผดใหหมดไป

ท �งสามประการเปนหลกปฏบตท สอดคลองกน แตจะเนนหนกไปทางไหนแลวแตอธยาศยของแตละ

บคคล เม อปฏบตจนถงท สดจนเปนท พอใจของพระเปนเจา พระองคกจะประทานความรแจงใหเกดข �นเม อ

เกดความรแจงกหลดพน เรยกวา “บรรลโมกษะ”

39

หลกอาศรม ๔ ศาสนาพราหมณ – ฮนด ไดแบงข �นตอนของชวตออกเปน ๔ ชวง เรยกวา “อาศรม ๔” ไดแก

๑) พรหมจรรย เปนวยศกษาเลาเรยน ผชายท อยในวยรนจะตองออกจากบานไปอยศกษาวชาการ

จากอาจารย คอยปฏบตรบใชอาจารยพรอมท �งเรยนวชาท เหมาะกบวรรณะของตน

๒) คฤหสถ เปนวยครองเรอนโดยการแตงงานและต �งครอบครว ในข �นน �บคคลตองประกอบอาชพ

เล �ยงครอบครว และสะสมทรพยสมบตไวตามความสามารถ

๓) วานปรสถ เปนวยท ตองแยกตวออกไปปฏบตธรรมอยในปา เม อเร มแกหรอเร มมหลาน บคคล

ควรเร มตนอาศรมท สามของชวต โดยการออกจากครอบครวไปปฏบตธรรมในปา เปนการเตรยมตนเพ อ

ข �นตอนสดทายของชวต

๔) สนยาส เปนข �นตอนสดทายของชวต บคคลจะครองเพศบรรชตสละชวตทางโลกโดยส �นเชง ใช

เวลาสวนใหญไปในการพจารณาแสวงหาความจรงเก ยวกบชวต พยายามควบคมกาย วาจา ใจ ของตนเอง

ใหอยในขอบเขตของชวตพรหมจรรย มงปฏบตเพ อบรรลโมกษะ

นกายตางๆ ของศาสนา มนกายท สาคญ ดงน �

๑) นกายไวษณพ นบถอพระวษณ / พระนารายณ เปนเทพเจาสงสด ทรงเปนผสรางโลกและทกส ง

ในโลก

๒) นกายไศวะ นบถอพระศวะ เปนเทพเจาสงสด ทรงเปนผสรางโลกและทกส งในโลก

๓) นกายพรหม นบถอพระพรหม เปนเทพเจาสงสด ทรงเปนผสรางโลกและทกส งในโลก

๔) นกายศกต นบถอบชาพระเทวของพระเปนเจา โดยเฉพาะอยางย งพระอมาเทวซ งเปนพระมเหส

ของพระศวะ

ศาสนาพทธ

ศาสนาพทธเกดข �นในประเทศอนเดย เม อประมาณ ๒,๕๐๐ ปมาแลว มลกษณะเปนศาสนา

อเทวนยม ศาสดาของศาสนาพทธ คอ พระพทธเจา พระองคทรงคนพบทางแหงการดบทกขโดยอาศยการ

บาเพญเพยรทางจต หลงตรสรแลวพระองคทรงเผยแผหลกธรรมคาสอนใหแพรหลายไปในหลายดนแดนในชมพ

ทวป จนปจจบนศาสนาพทธกลายเปนศาสนาท สาคญของหลายประเทศ

คมภรทางศาสนา พระคมภรในศาสนาพทธคอ “พระไตรปฎก” แปลวาตะกรา ๓ ใบ พระไตรปฎกประกอบดวย ๓ คมภร คอ

๑) พระวนยปฎก วาดวยเร องวนยหรอศลของพระสงฆ

๒) พระสตตนตปฎก วาดวยพระธรรมเทศนาของพระพทธเจาและพระสาวกสาคญท แสดงแกบคคล

ตางๆ ในเวลาและสถานท ตางๆ

40

๓) พระอภธรรมปฎก วาดวยหลกธรรมท อธบายในดานวชาการลวนๆ ไมมเหตการณ บคคล

สถานท เขามาเก ยวของ

จดมงหมายสงสดของศาสนา จดมงหมายสงสดของศาสนาพทธ คอ นพพาน เปนภาวะท ดบส �นจากกเลสเคร องเศราหมองท �งปวง

หลดพนจากการเวยนวายตายเกดในสงสารวฏ

หลกธรรมสาคญ ๑) ไตรลกษณ

“ไตรลกษณ” แปลวา ลกษณะ ๓ อยาง หมายถง กฎธรรมชาตท มอยท วไปในสรรพส ง

ท �งปวง เปนส งธรรมดาท เกดข �นเอง เปนไปเองตามธรรมชาต ไมมผสรางผบนดาล เรยกอกอยางวา “สามญลกษณ” มอย ๓ ประการ คอ

อนจจตา ความไมเท ยงแท ความไมคงท การเปล ยนแปลง

ทกขตา ความทนอยไมได ภาวะท มความบกพรองในตวพรอมท จะเปล ยนแปลง

อนตตตา ความไมมตวตน ไมมตวตนท แทจรง ทกส งเกดข �น ต �งอย และดบไป

หลกธรรมเร องไตรลกษณสอนใหเรารเทาทนธรรมชาตของสรรพส งท ไมสามารถคงอยเชนเดม

ได ตองมการเปล ยนแปลงอยเสมอเพ อจะไดไมยดม นถอม นใหเกดทกข

๒) ขนธ ๕ “ขนธ ๕ “ หรอ “เบญจขนธ” เปนองคประกอบของชวต ๕ ประการ ประกอบดวย

รป สวนท เปนรางกาย รวมถงพฤตกรรมท �งหมดของรางกาย

เวทนา ความรสกท เกดข �นตอส งท รบร ม ๓ อยาง คอ สขเวทนา ทกขเวทนาและ

อเบกขาเวทนา

สญญา การกาหนดหมายรส งใดส งหน ง แยกแยะไดวาอะไรเปนอะไร

สงขาร ส งท ปรงแตงจต แรงจงใจแรงผลกดนใหเกดการกระทาอยางใดอยางหน ง

วญญาณ การรบรผานประสาทสมผส ตา ห จมก ล �น กาย ใจ ประกอบดวย จกข

วญญาณ โสตวญญาณ ฆานวญญาณ ชวหาวญญาณ กายวญญาณ

มโนวญญา

๓) อรยสจ ๔ “อรยสจ ๔” แปลวา ความจรงอนประเสรฐ ๔ ประการ อนเปนข �นตอนปฏบตเพ อ

ความดบทกขหรอแกปญหา ไดแก

ทกข คอ ปญหาหรอความทกข

สมทย คอ สาเหตแหงทกข

นโรธ คอ ความดบทกข

41

มรรค คอ ทางแหงความดบทกข ม ๘ ประการ คอ สมมาทฐ สมมาสงกปปะ

สมมาวาจา สมมากมมนตะ สมมาอาชวะ สมมาวายามะ สมมาสต สมมาสมาธ

นกายสาคญของศาสนา มนกายใหญๆ ท9สาคญอย ๒ นกาย คอ

๑) นกายเถรวาท เปนนกายด �งเดมท รกษาพระธรรมวนยตางๆ ไวโดยไมเปล ยนแปลง

๒) นกายอาจรยวาท หรอ มหายาน เปนนกายท เกดข �นใหม โดยผสมผสานกบหลกคาสอนของ

นกายอ นๆ แลวสรางเอกลกษณท เปนของตนโดยเฉพาะ สาหรบนกายมหายานน �น วนยแกไขได ธรรมแกไข

ได ไมเนนชวตสงฆ แนวคดเก ยวกบอดมคตพระโพธสตว (ภาวะโพธสตวเปนส งท เกดข �นกบบคคลท วไปได

โดยต �งปณธานของพระโพธสตว ๔ ประการ คอ ชวยเหลอสรรพสตวใหพนทกข ทาลายกเลสตณหา

ท �งหลายใหหมดส �น เขาถงสจธรรมและสอนธรรมน �นใหแกผ อ น นาสตวท �งหลายใหเขาสพทธภาวะหมายถง

ภาวะแหงความร ความต น ความเบกบาน)

ศาสนาครสต

ศาสนาครสตถอกาเนดข �นในดนแดนปาเลสไตน ทวปเอเชย แตเผยแผเขาไปแพรหลายในทวปยโรป

แลวแพรหลายไปสทวปตางๆ ท วโลก ศาสนาครสตมพฒนาการมาจากศาสนายดายหรอศาสนายว มลกษณะ

เปนศาสนาเอกเทวนยม โดยมพระเจาสงสดคอ พระยะโฮวา

ศาสดาของศาสนาครสต คอ พระเยซ ทานกาเนดในครรภของหญงพรหมจรรยนามวา มาเรย

ซ งต �งครรภโดยพระอานภาพของพระเจา ชาวครสตเช อวาพระเยซเปน พระเมสซอาห (Meshiah) หรอพระ

ผชวยใหรอด ซ งพระเจาสงลงมาชวยเหลอชาวยวใหรอดพนจากการกดข และภยสงคราม เปนผ ท จะนาสนตสข

ท แทจรงมาสชาวยว คมภรทางศาสนา คมภรของศาสนาครสต คอ คมภรไบเบล เปนประมวลคาสอนซ งถอวาคอพระวจนะของพระเจา

แบงออกเปน ๒ ภาค คอ

- พระคมภรเกา หรอ พนธสญญาเดม (The Old Testament) เปนคมภรของศาสนายวซ งเปน

รากฐานของพระคมภรใหม ประกอบดวยเน �อหาเก ยวกบเร อง พระเจาทรงสรางโลก ประวตชนชาตยว

บญญต ๑๐ ประการ และศาสดาพยากรณตางๆ

- พระคมภรใหม หรอ พนธสญญาใหม (The New Testament) เปนคมภรของศาสนาครสต

โดยเฉพาะ เปนเร องราวเก ยวกบพระเยซและพระอครสาวกตางๆ ซ งเขยนโดยนกบญท สาคญตางๆ เชน

มธธว (Mathew) มาระโก (Mark) ลกา (Luke) ยอหน (John)

42

ความเช9อและหลกธรรมสาคญ ความเช9อในหลกตรเอกานภาพ โดยเช อวา พระบดา (พระเจา) พระบตร (พระเยซ) และพระจต (พระวญญาณบรสทธLของพระเจาท

เสดจมาประทบในใจผ เช อถอ) คอพระเจาองคเดยวกนแมจะมพระนามและพระฐานะตางกน

หลกความรก ศาสนาครสตเปนศาสนาแหงความรก โดยหลกความรกน �แบงออกเปน ๒ ประการ คอ

๑) ความรกตอพระเจา “จงรกพระองคผ เปนพระเจาของเจาดวยสดจต สดใจของเจาดวยสดกาลง”

๒) ความรกตอเพ อนมนษย “ถาผใดตบแกมขวาของทาน กจงหนแกมซายใหเขาดวย”

บญญตสบประการ ๑) จงนมสการพระเจาแตเพยงพระองคเดยว

๒) จงอยาสรางรปเคารพ

๓) อยาออกนามพระเจาโดยไมสมเหต

๔) จงนบถอวนสะบาโตเปนวนศกดLสทธL

๕) จงนบถอบดามารดา

๖) อยาฆาคน

๗) อยาผดประเวณ

๘) อยาลกทรพย

๙) อยาเปนพยานเทจ

๑๐) อยามความโลภในส งของผ อ น

ความเช9อเร9องอาณาจกรพระเจา อาณาจกรพระเจา หมายถง อาณาจกรพระเจาบนสรวงสวรรค หรออาณาจกรพระเจาบนโลก

มนษย ซ งกคอศาสนจกร ซ งทกคนท มความเช อจะอยรวมกนอยางสนตสข จดมงหมายสงสดของศาสนา

ครสตกคอ การไดอยอยางเปนสขในอาณาจกรพระเจาน นเอง

นกายสาคญของศาสนา ๑. นกายโรมนคาทอลก (Roman Catholic) - ช อนกายมาจากการถอเอากรงโรมเปนศนยกลางของศาสนา และเปนท พานกของพระสนตปาปา

(ปจจบนอยท นครวาตกน ซ งเปนรฐอสระท ต �งอยในกรงโรม)

- มพระสนตะปาปาเปนประมขสงสดของครสตศาสนจกร

- ชาวคาทอลกเช อวาตนเปนผ สบทอดคาสอนและประเพณอ นๆ ของศาสนามาแตเร มแรก และ

พยายามปกปองหลกธรรมคาสอนและประเพณแตด �งเดมอยางเครงครด

- ชาวคาทอลกเช อเร องการชาระบาป ถอวาพระเปนผประกอบพธลางบาปใหได และเช อเร องแดนชาระ

- ชาวโรมนคาทอลกจะยกยองนกบญท �งหลาย รวมท �งมาเรย และโยเซฟ

43

- มการประกอบพธศลศกดLสทธL ๗ ประการ คอ ศลลางบาป ศลกาลง ศลมหาสนท ศลแกบาป

ศลเจมคนไข ศลบวช และศลสมรส

- มนกบวช ซ งอทศตนเพ อศาสนา และไมไดรบอนญาตใหสมรส

๒. นกายออรธอดอกซ (Orthodox) - แยกตวจากนกายโรมนคาทอลกดวยเหตผลทางการเมอง (ความขดแยงระหวางสงฆราชแหงโรม

กบสงฆราชแหงคอนสแตนตโนเบล)

- ไมข �นตรงตอพระสนตะปาปา แตละประเทศมประมขเรยกวาเพทรอาค (Patriarch)

- แทบจะไมมขอแตกตางจากโรมนคาทอลกในดานหลกธรรมคาสอน แตมความแตกตางในเร อ ง

รปแบบของพธกรรม ภาษา การจกระเบยบการปกครองสงฆ

- ไมยกยองนกบญ รปเคารพมกเปนภาพโมเสด (หามประดษฐานรปเคารพสามมต)

- ประกอบพธศลศกดLสทธL ๗ ศล

- มนกบวช และนกบวชช �นผ นอยสามารถสมรสได

๓. นกายโปรแตสแตนท - เปนช อเรยกรวมของนกายตางๆ ท ไมใชโรมนคาทอลก และออรธอดอกซ

- แยกจากโรมนคาทอลกเน องจากความขดแยงเก ยวกบหลกธรรมคาสอน และการปฏบตศาสนาท

ผดแบบแผน เชน การซ �อใบไถบาป

- การบรหารจดการแตละประเทศเปนอสระไมข �นตอการ และไมข �นตอพระสนตะปาปา

- ไมเช อวาพระมอานาจใจการอภยบาป การอภยบาปสามารถทาไดเองโดยสารภาพตอพระเจาเปน

หมคณะ

- ไมยกยองนกบญ และไมประดษฐานรปเคารพใดๆ เพราะถอเปนเร องนอกคมภร ไมกางเขนจะ

ไมมรปพระเยซถกตรงอยบนกางเขน

- ประกอบพธศลศกดLสทธLเพยง ๒ ศล คอ ศลลางบาป และศลมหาสนท

ศาสนาอสลาม

คาวา “อสลาม” เปนภาษาหรบ แปลวา “สนต” “การยนยอม” หมายถง การยนยอมตอ พระ

ประสงคของพระเจาเพ อสนต ผ ท นบถอศาสนาอสลามเรยกวา “ชาวมสลม” ศาสนาอสลามเปนศาสนาท มววฒนาการมาจากศาสนายวและศาสนาครสต เกดข �นในประเทศ

ซาอดอาระเบย เม อประมาณ ๑,๕๐๐ ปมาแลว มลกษณะเปนศาสนาเอกเทวนยม มพระเจาสงสดคอ

“พระอลเลาะห” ซ งชาวมสลมเช อวาเปนพระผสราง ผ ค �าจน และผ ฟ�นฟโลกมนษย และมพระศาสดาคอ

นบมฮามด ผซ งชาวมสลมเช อวาเปนศาสดาองคสดทายซ งนาโองการท สมบรณท สดจากพระเจามาประกาศ

ใหแกมวลมนษย

44

คมภรทางศาสนา คมภรของศาสนาอสลาม คอ คมภรอลกรอาน เปนคมภรท พระอลเลาะหประทานใหกบทาน

นบมฮามด โดยผานทางเทวทต คมภรอลกรอานจงเปนพระวจนะของพระอลเลาะหท ตรสแกมนษย เปนพระ

ประสงคของพระองคและเปนธรรมนญของชวต ชาวมสลมถอวาทกส งท ปรากฏในคมภรเปนความจรงท บรสทธL

ไมมใครจะสงสยหรอดดแปลงแกไขได

อล-ฮะดส เปนบนทกซ งรวบรวมคาส งสอนและแบบอยางในการดาเนนชวตของทานนบมฮามดไว

ซ งไดรบการถายทอดสบตอกนมากดวยการเลาปากตอปาก แตภายหลงไดมการจดบนทกเอาไวเปนลาย

ลกษณอกษร เปนหนงสอท มความสาคญ แตกไมอาจเปรยบเทยบไดกบคมภรอลกรอาน

หลกคาสอนและศาสนพธสาคญ ๑. หลกศรทธา ซ งชาวมสลมจะตองเช อม นโดยปราศจากความระแวงสงสยหรอโตแยงใด ๆ มอย

๖ ประการ คอ

๑) ศรทธาในเอกภาพของพระผ เปนเจา ชาวมสลมจะตองศรทธาในพระอลเลาะหแตเพยงพระองค

เดยว ไมมพระเจาอ นใดนอกเหนอไปจากพระองค

๒) ศรทธาในเทวทตของพระเจา ชาวมสลมเช อวาเทวทต (มาลาอกะฮ) เปนคนกลางระหวางพระเจา

กบศาสดา เปนผ รบใชของพระเจา

๓) ศรทธาในคมภรอลกรอาน เช อวาเปนพระวจนะของพระเจาท ทรงมอบใหแกมนษยโดยผานทาง

พระศาสดามฮามด

๔) ศรทธาตอศาสนทตหรอบรรดาศาสดาตางๆ โดยชาวมสลมเช อวากอนท พระเจาจะประทาน

คมภรอลกรอานใหแกศาสดามฮามด พระองคไดสถาปนาศาสดาตางๆ อกหลายองคใหแกมนษยชาตตามเวลา

ตางๆ เชน นห (Noah) อบรอฮม (Abraham) มซา (Moses) อซา (Jesus)

๕) ศรทธาตอวนพพากษา ชาวมสลมเช อวามนษยมดวงวญญาณเปนอมตะ เม อรางกายดบสญ

วญญาณจะยงอยและรบผลกรรมดกรรมช วของตนท ทาเม อมชวตอย ชาวมสลมเช อวาโลกน �มการดบสญ และ

เม อถงวนน �น พระอลเลาะหจะทรงพพากษามนษยตามกรรมดและกรรมช ว

๖) ศรทธาในกฎกาหนดสภาวการณ เช อวาพระเจาเปนผ กาหนดทกส งทกอยางสาหรบโลกและ

มนษย ไมมใครสามารถฝาฝนหรอเปล ยนแปลงได แตกไมไดหมายความใหมนษยงอมองอเทาปลอยทกอยาง

ใหเปนไปตามแตพระเจากาหนด หากแตมนษยตองพยายามทาทกอยางใหดท สด แตขณะเดยวกนกตอง

ไววางใจพระองคใหเปนผ นาทางชวต

๒. หลกปฏบต เปนศาสนกจท ชาวมสลมจะตองปฏบตท �งทางกาย วาจา ใจ ม ๕ ประการ

๑) การปฏญาณตน โดยเปลงวาจารบพระอลเลาะหเปนพระเจาแตเพยงพระองคเดยว

๒) การละหมาด เปนการนมสการพระเจา เพ อขอบคณ ขอขมา และสรรเสรญพระองค โดยชาว

มสลมจะตองละหมาดวนละ ๕ เวลา คอ เชาตร บาย เยน ค า กลางคน

45

๓) การถอศลอด เพ อใหเกดความอดทนทางรางกายและความเขมแขงทางจตใจ ใหระลกถงคน

ยากจนอดอาหารและจะไดชวยเหลอผ ท ขดสน ในระหวางถอศลอดหน งเดอนจะตองงดเวนการกนอาหาร ด ม

น �า กลนน �าลาย รวมสงวาส ต �งแตรงอรณจนกระท งพระอาทตยตกดน

๔) การบรจาคซะกาต ชาวมสลมมหนาท จะตองบรจาคทรพยของตนในอตรารอยละ ๒.๕ แบงปน

ใหกบผ อ น เพ อชวยเหลอคนอนาถา เดกกาพรา คนท ขดสน ผ มหน �สน ผ เผยแพรศาสนา ผ เดนทางท ขดสน

๕) การประกอบพธฮจญ เปนการเดนทางไปประกอบศาสนกจท เมองเมกกะ ศาสนาอสลามบญญต

ใหมสลมท �งปวงท มความสามารถ คอ เปนผบรรลนตภาวะ มสตสมปชญญะสมบรณ มสขภาพด มการ

คมนาคมท ปลอดภย และมทนทรพยเพยงพอ ใหเดนทางไปประกอบพธฮจญ สาหรบผ ท ไมไดอยในวสยท จะ

เดนทางไดน �นกไมไดบงคบ

ขอหามในศาสนาอสลาม นอกจากหลกศรทธาและหลกปฏบตแลว ยงมกฎเกณฑอ นๆ ท ชาวมสลมจะตองปฏบตอกมากมาย

ในท น �จะขอยกมาเปนเพยงตวอยางบางขอ เชน

- หามยดถอหรอนาส งอ นมาเทยบเคยงอลเลาะห เชน เงนตรา ช อเสยง วงศตระกล ฯลฯ

- หามกราบไหวบชารปป �น วตถ ดวงดาว ผสาง เทวดา ฯลฯ หามเซนไหวส งใดๆ ท �งส �น

- หามเช อในเร องดวง หามดซะตาราศ หามถอโชคลาง หามเลนเคร องรางของขลง

- หามเลนการพนนทกชนด เชน เส ยงทาย แทงมา ลอตเตอร

- หามกนสตวท ตายเอง สตวท มโรค เลอดท ไดจากการเชอดสตว หามกนหม หามกนสตวท ถก

นาไปเซนไหว สตวท ถกรดคอใหตายโดยไมไดเชอด สตวท เชอดโดยไมไดกลาวนามพระเจา สตวท มลกษณะ

นารงเกยจ สตวท ตะปบสตวอ นเปนอาหาร

- หามเสพส งมนเมาทกชนด เชน เหลา เบยร ยาเสพตด

- หามผดประเวณกบหญงใดๆ ไมวาจะดวยความยนยอมสมครใจของท �งสองฝายกตาม

- หามกกตนสนคาจนราคาข �นสงแลวนาสนคาน �นไปขาย

- หามกนดอกเบ �ย ฯลฯ

นกายสาคญของศาสนา นกายซนน ชาวมสลมนกายน �ถอวาตนเองเปนผ เครงครดในแนวทางปฏบตตามคมภรอลกรอาน

และตามวจนะของทานศาสดา รวมท �งใหความเคารพเช อถอตอกาหลบ หรอผสบตาแหนงตอจากทานศาสดา

ชาวซนนใหความเคารพนบถอผ นาทางศาสนา ๔ คนแรก คอ อาบบกร โอมาร อสมาน และอาล ชาวมสลมใน

ไทย และชาวมสลมสวนใหญท วโลกนบถอนกายน �

นกายซอะฮ เปนกลมท แยกตวออกมาเปนกลมแรก เพราะมความเหนวาผ นาทางศาสนาควรเปน

ทายาทของทาน นบมฮามด นกายน �จงนบถอกาหลบองคท ๔ คอ อาล วาเปนกาหลบท ถกตองแตเพยงผ เดยว

ชาวซอะฮสวนใหญอยใน อรก อหราน เยเมน อนเดย และแอฟรกาตะวนออก

46

โลกและส9งแวดลอมทางธรรมชาต

รองศาสตราจารย ดวงกมล สนแพง ความหมายของวชาภมศาสตร ( Geography)

ภมศาสตร หมายถง วชาท วาดวยเร องราวเก ยวกบส งตางๆ ท ประกอบกนข �นเปนโลก หรอหมายถง

วชาท วาดวยความสมพนธระหวางส งแวดลอมทางธรรมชาต กบมนษยและส งแวดลอมท มนษยสรางข �น

ส งแวดลอม ม F ประเภท

1. ส งแวดลอมทางกายภาพหรอส งแวดลอมทางธรรมชาต หมายถง ส งแวดลอมท เกดข �นเองตาม

ธรรมชาต เชน ภเขา แมน �า ทะเล ฯลฯ

2. ส งแวดลอมทางสงคม หมายถง ส งแวดลอมท มนษยสรางข �น เชน ถนน ตก บานวด

ประโยชนของวชาภมศาสตร

1. ชวยใหมนษยเขาใจกระบวนการเปล ยนแปลงของส งแวดลอมท ปรากฏบนพ �นผวโลก

2. ชวยใหมนษยเขาใจถงอทธพลของส งแวดลอมท มตอมนษย เขาใจปญหาท เกดข �นในทองถ น

ของตน และมแนวทางในการแกไขปญหาไดอยางถกตองเหมาะสม

3. ชวยสงเสรมใหมนษยท วโลกมความสมพนธท ดตอกน เขาใจปญหาท เกดข �นในแตละทองถ น และ

รวมมอกนแกไขไดอยางถกวธ

4. ชวยใหมนษยสามารถเลอกทาเลท ต �งท เหมาะสมตอการดารงชวต

1. ภมศาสตรกายภาพ เนนการศกษาในเร องส งแวดลอมทางกายภาพหรอส งแวดลอมทางธรรมชาต

ไดแก ธรณสณฐานวทยา ภมศาสตรดน ภมศาสตรทรพยากรแหลงน �า ภมอากาศวทยา

ชวภมศาสตร

2. ภมศาสตรมนษย เนนการศกษาในเร องราวความสมพนธระหวางมนษยกบส งแวดลอม การต �งถ น

ฐาน การประกอบอาชพ ไดแก ภมศาสตรเศรษฐกจ ภมศาสตรการต �งทองถ นฐาน ภมศาสตร

การเมอง ภมศาสตรประชากร

3. ภมศาสตรภมภาค เนนการศกษาทองถ นตางๆ ไดแก ภมศาสตรประเทศไทย ภมศาสตรทวปยโรป

4. ภมศาสตรดานเทคนคและปฏบตการ เปนภมศาสตรท รวบรวมวชาตางๆ ซ งใชเปนเคร องมอ หรอ

วธการ ในการศกษาวชาภมศาสตรสาขาตางๆ ไดแก การวเคราะหขอมลดานภมศาสตรการอาน

และการทาแผนท

พ �นผวของเปลอกโลกช �นนอก (the surface of earth’s crust)

มลกษณะขรขระ สงๆ ต าๆ มท �งสวนทเปนของแขง น �าและอากาศปกคลมจากการท มน �าและอากาศทา

ใหโลกเปนดวงดาวดวงหน งท มส งมชวตเกดข �นจานวนมาก พ �นผวเปลอกโลกช �นนอกแบงเปน A สวน ดงน �

สาขาสาคญของวชาภมศาสตร

47

1. ธรณ (lithosphere) หมายถง สวนท เปนพ �นแผนดน ไดแก ทวป เกาะตางๆรวมประมาณ FI%

ของพ �นท พ �นผวโลก

2. อทกภาค (hydrosphere) หมายถง สวนท เปนพ �นน �า ไดแก มหาสมทร ทะเล ทะเลสาบ แมน �าลา

ธาร ตางๆ รวมประมาณ NF% ของพ �นท ผวโลก

3. บรรยากาศ (atmosphere) หมายถง สวนท เปนอากาศหอหมโลก ซ งมความหนาจากเหนอผวโลก

ถงระดบอากาศ ประมาณ G,QQQ กโลเมตร

4. ชวภาค (biosphere) หมายถง ส งมชวต ไดแก มนษย พช สตว ท �งท อยในน �า บนพ �นแผนดนและ

บรรยากาศ

หนเปลอกโลก (The Rocks of the Earth’s crust)

สวนประกอบของผวโลกท เปนของแขง เรยกวา หน (rock) ซ งเกดจากการรวมตวของธาต (mineral) ใน

ลกษณะท ตางกน ทาใหหนมคณสมบตแตกตางกนหนบนพ �นผวโลกแบงเปน B ประเภท ดงน �

ลาดบ ช อหน การเกด ลกษณะสาคญ ความสาคญ ประโยชน

ตวอยางหน

1 หนอคน

(igneous rock)

G. เกดจากหนหนด

(magma) แขงตว เม อ

เคล อนตวแทรกข �นมาบน

ช �นผวเปลอกโลก

F. เกดระเบดของภเขา

ไฟ

G. มการตกผลกในเน �อ

หน

F. ไมมซากดกดาบรรพ

(fossil) ปรากฏในเน �อ

หน

B. ไมมการวางตวเปน

ช �นๆ

A. สวนประกอบของเน �อ

หนบางชนดเปนกรด

(acid rock) เชน

หนแกรนต (granite)

บางชนดเปนดาง (basic

rock) เชน หนบะซอลต

(basalt)

@. เน �อหนแขงแกรง

ทนทาน

G. เทอกเขาหนอคนมกม

ความสง สกกรอนชา

F. อดมดวยแรธาต

โดยเฉพาะแรโลหะ

B. ทาส งกอสราง หน

ประดบอาคารบานเรอน

* หนอคนในประเทศไทย

พบมากในเขตภเขา

ภาคเหนอตวอยางหน

อคน แกรนต ผgranite)

บะซอลต (basalt) ออบ

ซเดยน (obsidian) พม

มส (pumice) สคอเรย

หรอตะกรนภเขาไฟ

(vacanic bomb) แกบ

โบร (gabbro)

48

ลาดบ ช อหน การเกด ลกษณะสาคญ ความสาคญ ประโยชน

ตวอยางหน

F หนช �น หรอ

หนตะกอน

(sedimentary rock)

เกดจากการทบทมของ

โคลนตะกอน วตถหรอ

สารตางๆ และการผพง

ของหนเปลอกโลกอน

เกดจากตวกระทา

ตางๆ เชน ลม ฟา ธาร

น �าแขง คล นหรอเกด

จากส งมชวต

หรอเกดจากกการ

เปล ยนแปลงทางเคม

G. เน �อหนเรยงตวเปน

ช �นๆอยางชดเจน

F. มกมซากดกดาบรรพ

G. เทอกเขาหนช �นมการสก

กรอนงายและเรว

F. เทอกเขาหนปนมภม

ประเทศท เปนถ า หนงอก

หนยอย

B. เปนแหลงแรธาตนานา

ชนด สวนใหญเปนอโลหะ

และแรเช �อเพลง

A. เปนวสดกอสราง

* หนช �นใน ประเทศไทยพบ

มากภาคตะวนตกและภาคใต

ตวอยางหนช �น

หนปน (limestone) หนทราย

(sandstone) หนกรวด

(gravels) หนดนดาน

(shala) ถานหน (coal) หน

เกลอ (saltrock)

B หนแปร

(metamorphic

rock)

เกดจากพลงงานความ

รอน ความกด ทาให

หนอคน หรอหนช �น

หรอหนแปร เปล ยน

รปรางของคณสมบต

กลายเปนหนชนดใหม

มลกษณะแตกตางจาก

หนชนดเดม

G. เปนวสดกอสราง

F. ทาเคร องใช

ตวอยางหนแปร

หนออน (marble) แปรจาก

หนปน หนไนสส (gneiss)

แปรจากหนแกรนต หน

ควอรตไซต (quartzite)

แปรจากหนทราย หนชนวน

(slate) แปรจากหนดนดาน

หนชสต (schist) และหนฟล

ไลต (qhylite) แปรจาก

หนชนวน

49

การผนแปรของเปลอกโลก

เปลอกโลกมการผนแปร และเปล ยนแปลงอยตลอดเวลา จงทาใหเกดลกษณะภมประเทศ

(landforms) แบบตางๆ

การผนแปรของเปลอกโลก แบงเปน F ลกษณะ ดงน �

G. การผนแปรท เกดจากพลงงานภายในของโลก เปนการผนแปรอนเน องมาจากกระบวนการ

การแปรโครงสราง (tectonic process) ทาใหเปลอกโลกมการเพ มระดบ และลดระดบ

G.G การเกดแนวเทอกเขา (mountain belts)

ลาดบ ช อเทอกเขาแบงตาม

อายทางธรณวทยา

อายทางธรณวทยา ลกษณะสาคญ ตวอยาง

1 เทอกเขาอลไพน

(alpine mountains)

Cenozoic era

(FQ – NQ ลานป)

ยคใหม

มความสงชน สลบซบซอน มก

เปนแนวเปลอกโลกไมม นคง

Alps

Himalayas

Rockies

Andes

2 เทอกเขาเฮอรซเนยน

(hercynian

moutains)

Mesozic era

(FQQ – F@Q ลานป)

ยคกลาง

มความสงลดลง บางแหงไม

เปนเทอกเขา เพราะผานการ

สกกรอนมานาน

Appalachians

Great Dividing

Vosges , jura

Drakensbrg

B เทอเขาคาเลโดเนยน

(Caledonian

mountains)

Paleozoic era มความสงนอยมาก Cherlen (Scandinavia)

Grampian (ใน Scotland)

เทอกเขาในประเทศไทย

สวนใหญ

สาเหตการเกดเทอกเขา

ลาดบ สาเหตการเกดเทอกเขา / ภเขา ลกษณะสาคญ ตวอยาง เทอกเขา / ภเขา

G เกดจากการคดโคงของเปลอก

โลก (folded mountain)

มกเปนเทอกเขาแนวยาวตอเน อง

สลบ ซบซอน มหบเขาตามยาว

สวนลาธารแควตนน �า จะไหลในหบ

เขาตามขวาง

Alps , Rockies , Himalayas

เทอกเขาสวนใหญของประเทศ

ไทย และของโลก

F เกดจาธรณเล อน หรอการยกของ

เปลอกโลก

(block / fault mountain)

ลาดเขาดานท เกดจากการเล อนตว

ของหนจะชน อกดานไมชน มกม

หนาผา มกเกดในแนวหบเขาทรด

(rift valley)

Vosges , Jura , Black , Forest

ในแอฟรกาตะวนออก ซ งเปนแนว

หบเขาทรด

50

ลาดบ สาเหตการเกดเทอกเขา / ภเขา ลกษณะสาคญ ตวอยาง เทอกเขา / ภเขา

B

เกดจากการสกกรอนของพ �นท

(residual mountain)

มหลายลกษณะแลวแตภมประเทศ

เดมกบการสกกรอน เชน เขาโดด

(monadnock / relict mountain)

เปน ภเขาเลกๆ กระจายอยตามท

ราบเดมเคยเปนเทอกเขา แลวสก

กรอนพงทลาย ถาเปนท ราบสงเกา

แลวสกกรอน เกดเปนท ราบสงซอย

แบงหรอภเขายอดราบ (dissected

plateu / flat – topped mountain)

ภเขายอดขนาดเลกเรยกวา เนนบต

หรอเนนยอดปาน (butte) ขนาด

ใหญปานกลาง เรยกวา เนนเมซา

(mesa) ขนาดใหญมากเรยกวา

เนนเมเซตา (meseta)

เขาโดด ในภาคกลางตอนบนของ

ไทย ภเขายอดราบ ในภาค

ตะวนออกเฉยงเหนอของไทย เชน

ภกระดง ภหลวงภเรอ จดเปนเนน

mesa

แผนดนไหว (earthquakes) สาเหตสาคญ คอ

1. การเล อนตวของหนเปลอกโลก ซ งเกดจากแผนดนธรณ (plate) เล อนออกจากกนหรอ

เล อนชนกน

2. ภเขาไฟระเบด

3. ถ �าใตดนยบตว

คล นสนาม (tsunamis / tidalwaves) เปนคล นกอตวจากใตทะเล เน องจากเกดแผนดนไหวหรอภเขา

ไฟระเบดใตทะเล เปนคล นท มพลงแรง สามารถเคล อนตวดวยความเรวมากกวา EQQ กโลเมตร/ช วโมงขาม

มหาสมทรได

พน �ารอน (hot spring) กเซอร (geyser) และ ภเขาไฟโคลน (mud volcano) เกดจากเปลอกโลกมรอย

แตกแยก พลงความรอนจากใตพ �นผวโลกกเคล อนเขามา คลายการระเบดภเขาไฟ แตส งท พงข �นมาเหนอ

พ �นผวโลกเปนน �าใตดนท มอณหภมสง ถากาลงแรงของน �าพงข �นมามไมมาก เรยกวา พน �ารอน ถามกาลงแรง

มากเรยกวา กเซอร ถาน �าท พงข �นมาเปนโคลน และมโคลนจบตวกน ท พ �นเปนรปคลายกะลามะพราวท วางคว า

มรใหน �าโคลนพงข �นมา เรยกวา ภเขาไฟโคลน บอโคลนเดอดหรอ พโคลน (mud pot)

F. การผนแปรท เกดจากตวกระทาภายนอก เปนการผนแปรอนเน องมาจากกระบวนการการจดระดบ

(gradational process) ตวกระทาภายนอกหรอพลงภายนอก ท ทาใหเปลอกโลกเปล ยนแปลงมมากมาย เชน

แมน �า น �าใตดน ลม คล น ธารน �าแขง ตวกระทาเหลาน �ทาใหเกดการปรบระดบพ �นผวโลก B ทางคอ

51

G. การกดเซาะ หรอกดกรอน (erosion)

F. การนาพาหรอเคล อนยาย ผtransportation)

B. การทบถม (deposition)

F.G การกระทาของแมน �าลาธารและฝน ทาใหเกดลกษณะภมประเทศตางๆ เชน ลกษณะ

ภมประเทศท เกดจากการกระทาของแมน �าลาธาร เชน

หบเขารปตวว (V – shaped valley) แคนยอน หรอหบผาชน (canyon)

แกง (rapid) กมภลกษณ (pothole)

ลาน �าโคงตวด (meandering river) ท ราบน �าทวมถง (flood plain)

ทะเลสาบรปแอก หรอ บงโคง หรอ กด (oxbow lake) ดนดอนสามเหล ยมปากแมน �า (delta)

เนนตะกอนรปพด (alluvial fan) แทงเสา หรอ หนทรงตว (pillar)

แผนดนถลม (landslide)

2.2 การกระทาของน �าใตดน

น �าใตดน (ground water) ข �นอยกบปรมาณน �าฝนท ไหลซมลงไปในดน น �าใตดนท มคณภาพ

เม อสบข �นมาใช เรยกวา น �าบาดาล (artesian water) น �าใตดนมพลงกดกรอน และทาใหเกดการทบถม เพราะม

กรดคารบอนนคท สามรถละลายหนปนได จงทาใหเกดลกษณะภมประเทสแบบคารสต (karst) คอภมประเทศท

อยในเขตภเขาหนปน มถ �า (cave) หนงอก (stalagmite) หนยอย (stalactite) บางคร �งถ �าใตดนอาจยบตวลงมา

เพราะน �าใตดนกดเซาะ เกดเปนหลมยบ (sinkhole) ซ งพบบอยในภาคใต และภาคตะวนตกของไทย

2.3 การกระทาของลม ทาใหเกดลกษณะภมประเทศตางๆ เชน

แองในทะเลทราย (blowout) โขคหนรปเหด (mushroom rock)

สนทราย หรอเนนทราย (sand dune) ดนเลสส หรอ ดนลมหอบ (loess)

2.4 การกระทาของคล น และกระแสน �า

หนาผาชายฝ ง หาดชายฝ ง

โพรงหนชายฝ ง หรอถ �าชายฝ ง สะพานหนธรรมชาต

เกาะหนโดง หรอเกาะหนชะลด สนดอน (bar) สนดอนเช อมเกาะ

2.5 การกระทาของธารน �าแขง (glacier) ทาใหเกดลกษณะภมประเทศตางๆ เชน

หบเขาธารน �าแขง (glacial trough) หรอ หบเขารปตวย (U – shaped valley)

2.6 การกระทาของปะการง (coral polyps) ซ งเปนสตวทะเลขนาดเลกอยกนเปน กลม

ขนาดใหญ ตวปะการงสามารถผลตหนปนหอหมตวเม อมนตายไปกกลายเปนหนปนเกาะตดตอแนนกนเปนพด

ตวเกดใหมจะเกาะทบซากเดมนนสงข �นเร อยๆ ปะการงจะอาศยในทองทะเลน �าต �นลกไมเกน EQ เมตร มแสง

สวางสองถง ฟาใส อณหภมของน �าต ากวา 20˚ C จงพบปะการงตามแนวชายฝ งทะเลชวงละตจด 30˚ เหนอถง

30˚ ใต และมกพบชายฝ งดานตะวนออกของทวปท มกระแสน �าอนผานซากปะการงท เกาะตดกนเปนรปรางตางๆ

52

คอซากชวตของปะการงจานวนมากมายมหาศาล ท ตองใชเวลาทบถมตอกนนานมาก ภมประเทศท เกดจาก

ปะการง เชน ชายฝ งปะการง (coral reef) ม F ลกษณะ คอ หาดปะการง (fringing reef) มพ �นท ไมมากนกอย

ตดชายฝ ง และเทอกปะการงใกลฝ ง (barrier reef) คลาย fringing reef แตมขนาดกวางใหญกวามาก

มหาสมทร (the Oceans)

ทะเลและมหาสมทรมพ �นท รวมกนประมาณ NF% ของพ �นท ผวโลก ประกอบดวยมหาสมทร

@ แหงท เช อมตอกนไดแก มหาสมทรแปซฟก แอตแลนตก อนเดย อารกตก และแอนตารกตกา

ลกษณะภมประเทศของมหาสมทร (The Features of the Ocean Basins) เปลอกโลกใต

ทะเลมหาสมทรมลกษณะสงๆต าๆ คลายเปลอกโลกบนพ �นทวป แตขรขระนอยกวา ลกษณะเปลอกโลกใตทะเล

แบงเปน A สวนสาคญคอ

ไหลทวป (continental shelf) หมายถง สวนของทองทะเลต �น นบต �งแตชายฝ งออกไปจนถงแนวน �าลกไม

เกน GIQ เมตร (EQQ ฟต) ความลาดเอยงจะนอย ทองทะเลคอนขางเรยบ ความกวางของไหลทวปหางจาก

ชายฝ งประมาณ GFQ – GEQ กโลเมตร จดเปนสวนท ต �นท สด และอยตดกบสวนท เปนทวป มการทบถม การกด

เซาะพงทลายอนเกดจากการกระทาของคล น แมน �า ลม

น �าข �นน �าลง (tides) คอปรากฏการณเพ มระดบและลดระดบของน �าในทะเลและมหาสมทร เกดจากแรง

ดงดดของดวงจนทร (moon gravitational force)

พ �นผวน �าของโลก จะมน �าข �น F แหง น �าลง F แหง และเน องจากโลกหมนรอบตวเอง G รอบใชเวลา FA

ช วโมง ขณะเดยวกนดวงจนทรหมนรอบโลก G รอบใชเวลา FB ½ วน จงทาใหพ �นน �าบนผวโลกในแนวเสน

เมรเดยนเดยวกน จะหนเขาหาดวงจนทรครบรอบตองใชเวลา FA ช วโมง @F นาท ดงน �นแตละวนจะม น �าข �น น �า

ลง ชากวาวนกอน @F นาท

น �าเกดและน �าตาย (spring tide neap tide)

น �าเกดน �าตาย คอ ปรากฏการณน �าข �นมากกวาปกต และน �าลงมากวาปกต เน องจากดวง

อาทตย ดวงจนทร และโลก อยในแนวตรงกน ทาใหมแรงดงดดจากท �งดวงอาทตย และดวงจนทร เพ มข �น

ระยะเวลาท ดวงอาทตย ดวงจนทร และโลก อยในแนวตรงกนคอ วนข �น G@ ค า และวน แรม G@ ค า น �าจะข �น

มากกวาปกต เรยกวา น �าเกด วนข �น N – I ค า และวนแรม N – I ค า ดวงอาทตยและดวงจนทรอยแนวต �งฉากกบ

โลก น �าจะข �นนอยกวาปกต เรยกวา น �าตาย

กระแสน �าในมหาสมทร (ocean currents) คอปรากฏการณการเคล อนไหวของน �าในทะเลและมหาสมทร

ท �งแนวนอน และแนวด ง เกดจากสาเหต ดงน �

1. ความแนนของน �าทะเลท ตางกน

2. แรงเหว ยงของโลก

3. ลมประจาป

4. การวางตวของทวป

53

ประโยชนของกระแสน �าในมหาสมทร

1. ดานภมอากาศ

2. ดานการคมนานคมขนสง

3. ดานส งมชวตในทองทะเล

บรรยากาศ (atmosphere) คอมวลอากาศท หอหมโลก ต �งแตพ �นผวโลกข �นไปถงระดบความ

สงประมาณ G,QQQ กโลเมตร แตละระดบความสงของบรรยากาศ จะมความแตกตางกน จะมความแตกตางกน

ช �นบรรยากาศท มอทธพลตอมนษยมากท สด ช �นโทรโปสเฟยร (troposphere)

ประโยชนของบรรยากาศ

1. มกาชออกซเจน (oxygen) ชวยในการหายใจ

2. ชวยลดความเขมของแสงอลตราไวโอเลต

3. ชวยใหสภาพอากาศเหมาะสมตอการดารงชวตมนษย ถาโลกไมมบรรยากาศ กลางวน

จะรอนจด กลางคนจะหนาวจด คลายดวงจนทร

4. ทาใหเกด เมฆ หมอก ลม ฝน หมะ ลกเหบ น �าคาง

5. ชวยลดอนตรายจากอกกาบาต (meteorite) เม อเหนอกกาบาตผานเขาช �นอากาศโลกจะ

ลกไหมเปนดาวตก หรอผพงไต และลดขนาดลงจนเปนผง

บรรยากาศช �นโทรโปสเฟยรกบมนษย

บรรยากาศช �นโทรโปสเฟยรสงจากพ �นผวโลกข �นไปประมาณ I – GI กโลเมตร มฝ นละออง ไอน �า เมฆ

พาย มกาซออกซเจน จงเปนช �นท มอทธพลตอการดารงชวตของมนษยมากท สด

ไอน �า (water vapor) เกดจากการระเหยของน �าบนพ �นผวโลก

ความสาคญของไอน �า

1. ทาใหเกดหยาดน �าฟา (precipitin) ไดแก ฝน (rain) หมะ (snow) ลกเหบ (hail) น �าคาง

(dew) น �าคางแขง (sleet) และทาใหเกดเมฆ (cloud) หมอก (fog)

2. ทาใหแสงอาทตยท สองผานไอน �าเกดสตางๆ เชน รงกนน �า (rainbow) วงแสง (halo)

ดวงอาทตยและดวงจนทรทรงกลด (corona)

3. ทาใหอณหภมของอากาศสงข �นเม อไอน �ากล นตวเปนกลมเมฆ จะก �นการสะทอนความ

รอนจากผวโลก และเม อไอน �ากล นตวเปนละอองน �า จะเกดความรอนแฝง (latent heat)

ถาพลงความรอนแฝงมมากอากาศจะรอนอบอาว เกดพายฝนฟาคะนอง ( Thurde

storm) ได

54

ฝ นละออง (dust)

อทธพลของฝ นละออง

1. ฝ นละอองในอากาศเปนแกนกลางใหไอน �าท กล นตวเปนละอองน �าเกาะเปนหยดน �าเลกๆ

2. ทาใหเกดการสะทอนแสงของดวงอาทตย เกดสแดงเร อบนฟาชวงรงอรณ และชวงพลบ

ค า และทาใหแสงอาทตยมดมว เพราะบรรยากาศมฝ นละอองกระจาย แสงอาทตยผาน

ไมเตมท ซ งเรยกวา ฟาหลว (haze)

องคประกอบของลมฟาอากาศ และภมอากาศ

ลมฟาอากาศ (weather) หมายถง สภาพอากาศ หรอ สภาพบรรยากาศ ในชวงเวลาส �นๆ เชน วนน �

อณหภมสง ทองฟามเมฆมาก อาจเกดพายฤดรอน

ภมอากาศ (climate) หมายถง สภาพอากาศ หรอ บรรยากาศท มอยเปนประจาในระยะเวลานาน เชน

ประเทศไทยมภมอากาศแบบรอนช �น

องคประกอบของลมฟาอากาศ และภมอากาศ คอ อณหภมของอากาศ ความกดอากาศ และความช �น

ของอากาศ

อณหภมของอากาศ (temperature) ความรอนในบรรยากาศช �นโทรโปสเพยรไมไดเกดจากการแผรงส

ของดวงอาทตยโดยตรง แตเกดการสะทอนความรอนจากพ �นผวโลกเปนสวนใหญ

สาเหตท อณหภมของอากาศแตกตางกนในท ตางๆ

1. ท ต �งตามแนวละตจด

2. ความใกล – ไกลทะเล ดนแดนท ต �งใกลทะเล มหาสมทร นอกจากจะมความชมช �นแลว

การเปล ยนแปลงอณหภมจะไมรนแรงเหมอนดนแดนท หางไกลทะเล เพราะพ �นดนและ

พ �นน �ามคณสมบตในการดดรบ และคายความรอนตางกน

พ �นดนและพ �นน �า ดดรบความรอนและคายความรอนไมเทากน เน องจาก

� น �าดดรบความรอนไดชา และคายความรอนไดชากวาดน

� แสงอาทตยสามารถสองทะลผานพ �นน �าลงไปไดลกกวาพ �นดน

� พ �นน �ามการเคล อนไหวหมนเวยน และสองผานความรอนไปในระดบท ลก แต

ดนไมเคล อนท ความรอนจะจากดเฉพาะพ �นผวเทาน �น

� ความรอนท ใหกบพ �นน �าน �น สวนหน งจะนาไปใชในการทาใหน �าระเหยตว แต

สาหรบพ �นดนความรอนท สญเสยไปโดยวธน �ไมม

� ทองฟาเหนอทะเลมหาสมทรมกมเมฆปกคลม เมฆเหลาน �เองเปนฉากก �นการ

สะทอนความรอนจากพ �นน �าออกไป ซ งสามารถเปล ยนเทยบไดกบทองฟา

เหนอทะเลทรายไดอยางด

55

3. ความสงของพ �นท

4. การเคล อนไหวของอากาศ

5. กระแสน �าอน กระแสน �าเยน

6. ฤดกาล

ความกดของอากาศ (air pressure) คอแรงดนของอากาศท กดลงบนพ �นดน ความกดของอากาศท

ระดบน �าทะเล (mean seal level) มคาเทากบ GA.N ปอนด / ตารางน �ว หรอ G,QGB mill bar

สาเหตท ความกดอากาศท วโลกแตกตางกน และเปล ยนแปลงความกดอากาศ

1. ความสงต าของพ �นท ย งข �นไปสงความกดอากาศกจะย งลดลง

2. อณหภม ความรอนทาใหอากาศขยายตว ความหนาแนนของอากาศจะนอยหรอเรยกวา ความกด

อากาศต า แตถาอณหภมต า อากาศจะรวมตว เรยกวา ความกดอากาศสง

3. ฤดกาล มความเก ยวของกบอณหภมและความกดอากาศท จะตองเปล ยนแปลง

การเคล อนไหวของอากาศ ไดแก ลม และกระแสอากาศ

1. ลมประจาเวลา ไดแก ลมบก – ลมทะเล , ลมภเขา – ลมหบเขา

2. ลมประจาป ไดแก ลมคา ลมตะวนตก ลมข �วโลก

3. ลมประจาถ น ไดแก ลมวาว ลมตะเภา

4. ลมแปรปรวน ไดแก พายฟาคะนอง พายหมน

การเคล อนไหวของอากาศ

1. กระแสอากาศ (air current) เปนการเคล อนของอากาศในแนวด ง ถาอากาศท พ �นผวโลกไดรบ

ความรอนจะขยายตวลอยสงข �น เม อลอยสงข �นอณหภมจะลดต าลง ไอน �าท ลอยข �นไปดวยจะกล น

ตวเปนเมฆ เปนฝน ดงน �นพ �นท บรเวณใดมกระแสอากาศรอนลอยข �น ทองฟามกมเมฆปกคลม

เกดฝนตกไดงายสวนกระแสอากาศจากเบ �องบนท มอณหภมต า จะไหลลงสงพ �นโลก แตจะทาให

ทองฟาโปรง อากาศแหง ไมมฝน

2. ลม (wind) คออากาศท เคล อนท ตามแนวนอน ลมจะพดจากเขตความกดอากาศสงสเขตความกด

อากาศต าเสมอ

ความช �นของอากาศ (humidity) คอ ไอน �าในอากาศท ระเหย (evaporate) จากน �าบนพ �นผวโลกอากาศ

ท มอณหภมสงจะรบไอน �าไดมาก ถาอากาศท มอณหภมต าจะรบไอน �าไดนอย

การกล นตวของไอน �า (condensation) เกดจาก

1. อากาศลดอณหภม

2. ไอน �าในอากาศมมากเกนกวาท อากาศจะรบได

56

จดน �าคาง (dew point) คอ อณหภมท ไอน �าในอากาศกล นตวเปนละอองน �า

1. เมฆ (cloud)

2. หมอก (fog) และ หมอก (mist) (ถาเปนหมอกปนควนเพราะมฝ นปะปนมากเรยกวา smog ซ งมา

จากศพท smoke และ (fog)

3. ฝน (rain)

4. หมะ (snow)

5. ลกเหบ (hail)

6. น �าคาง (dew)

7. น �าคางแขง (frost) ภาษาไทยทางภาคเหนอ เรยกวา “เหมยขาบ” ภาคตะวนตกเฉยงเหนอเรยกวา “แมคะน"ง”

เมฆควมโลนมบส (cumulonimbus) เปนเมฆท กอใหเกดพายฝนฟาคะนอง ลกเหบตก เน องจากม

พลงงานความรอนแฝงจานวนมากท ไดจากไอน �ากล นตว

หยาดน �าฟา (precipitation) คอหยาดน �า หรอน �าแขงท เกดจากการกล นตวของไอน �าในบรรยากาศแลว

ตกลงมาบนพ �นโลก ไดแก ฝน หมะ ลกเหบ น �าคาง น �าคางแขง

ฝน (rain) เปนหยาดน �าฟาท มประโยชนตอมนษย และส งมชวตตางๆ อยางย ง ฝนท ตกเปนละออง

โปรยๆ เรยกวา ฝนละออง (drizzle) ฝนท ตกหนกมาก เรยกวา ฝนซ (shower) ฝนท ตกลงมาเปนน �าแขงขนาด

เลกๆ เรยกวา ฝนน �าแขง (sleet)

ความช �นสมพทธ (relative humidity) คอ รอยละของอตราสวนระหวางไอน �าท มอยในอากาศน �นตอ

ไอน �าท อากาศในอณหภมน �นจะสามารถรบไวไดจนถงจดอ มตว

เขตภมอากาศของโลก

การแบงเขตภมอากาศโลก นยมใชวธของเคปเปน และเทรวารธา โดย Dr. Wladimir Koppen

ศาสตราจารยทางภมศาสตรชาวออสเตรย เช �อสายเยอรมน ใชเกณฑอณหภมและปรมาณฝน เปนเกณฑสาคญ

ในการกาหนดเชตภมอากาศต �งแต พ.ศ. FAEG ตอมาศาสตราจารย Glen T. Trewartha ชาวอาเมรกนได

สนบสนนแนวทางของ Koppen

57

การจาแนกประเภทภมอากาศตามวธของเคปเปน

ประเภทภมอากาศ สญลกษณ ลกษณะท สาคญ

ก. ภมอากาศฝนชกเขตรอน

(tropical Rainy Climates)

1. แบบปาดบช �น

2. แบบมรสมเขตรอน

3. แบบทงหญาสะวนนา

A

Af

Am

Aw

อณหภมสงตลอดป ไมมเดอนใดมอณหภมเฉล ยต า

กวา GI องศาเซลเซยส

มฝนตกมากกวา EQ มม. ทกเดอน พชพนธธรรมชาต

เปนปาดบ

มบางเดอนท ฝนตกนอยกวา EQ มม. แตปรมาณฝน

รวมท �งปคอนขางสง พชพนธธรรมชาตเปนปาดบ หรอ

ปาไมผลดใบเมองรอน

มฝนตกในฤดรอน ฤดหนาวแหงแลง ปรมาณฝน

รวมท �งปปานกลาง

พชพนธธรรมชาตเปนทงหญาเมองรอน หรอทงหญา

สลบปาไม

ข. ภมอากาศแหงแลง (Dry Climates)

1. ภมอากาศแบบทงหญาก งทะเล

2. ภมอากาศแบบทะเลทราย

B

BS

BW

มฝนตกนอยตลอดป

มฝนตกบาง พชพนธธรรมชาตเปนทงหญาแลง

ไมมฝนตกเลยหรอนอยมาก จนพชพนธธรรมชาตเปน

พชทะเลทราย

ค. ภมอากาศช �นอณหภมปานกลาง

(Humid Mesothermal Climates)

1. ภมอากาศแบบเมดเตอรเรเนยน

2. ภมอากาศอบอนช �น

3. ภมอากาศภาคพ �นสมทร

C

Cs

Cc

Cb,Cc

มอณหภมปานกลางไมหนาวเยนมาก ฤดหนาว

อณหภมเฉล ยบางเดอนต ากวา GI องศา แตไมถง Q

องศาเซลเซยส

ฝนตกฤดหนาว ฤดรอนแหงแลง พชพนธธรรมชาตเปน

ปาไมเขตอบอน

อณหภมฤดรอนคอนขางสง บางเดอนอณหภมเฉล ย

สงกวา FF องศาเซลเซยส พชพนธธรรมชาตเปนปาไม

เขตอบอน ทงหญาเขตอบอน

ฤดรอนอากาศเยน อณหภมเฉล ยของเดอนท รอนท สด

ต ากวา FF องศาเซลเซยส พชพนธธรรมชาตเปนปาไม

เขตอบอน

ง. ภมอากาศช �นอณหภมต า

(Humid Micriothermal Climates)

1. ภมอากาศช �นภาคพ �นทวป

D

Da,Db

อณหภมคอนขางต าในฤดหนาว มบางเดอนท อณหภม

เฉล ยต ากวา Q องศาเซลเซยส แตในฤดรอนมอณหภม

เฉล ยบางเดอนท สงกวา GQ องศาเซลเซยส

ฤดรอนมอณหภมเฉล ยสงกวา GQ องศาเซลเซยสไม

นอยกวา A เดอน พชพนธธรรมชาตเปนปาไมเขต

58

2. ภมอากาศก งอารกตก Dc,Dd อบอน และทงหญาเขตอบอน

ระยะเวลาท อณหภมเฉล ยสงกวา GQ องศาเซลเซยสม

ไมถง A เดอน พชพนธธรรมชาตเปนปาเขตหนาว (ปา

สน)

จ. ภมอากาศแบบข �วโลก (Polar Climates)

1. ภมอากาศแบบทนตรา

2. ภมอากาศแบบทงหญา

E

ET

EF

อณหภมเฉล ยต ากวา GQ องศาเซลเซยสทกเดอน

อณหภมเฉล ยบางเดอนสงกวา Q องศาเซลเซยส พช

พนธธรรมชาตเปนทงหญาทนตรา (มหญามอส และ

ตะไคร ไลเคน เปนพชสาคญ)

อณหภมเฉล ยต ากวา Q องศาเซลเซยสทกเดอน ไมม

พชชนดใดๆ เจรญเตบโตได มน �าแขงปกคลมตลอดป

ฉ. ภมอากาศแบบภเขาสง (Highland

Climates)

H อณหภมและพชพนธธรรมชาต แตกตางไปตามระดบ

ความสงพ �นท

ลกษณะภมอากาศของประเทศไทย

1. ปจจยท มอทธพลตอภมอากาศของประเทศไทย

1. ท ต �งตามแนวละตจด

2. ทศทางของลมประจา

3. ความใกลไกลทะเล

4. ลกษณะภมประเทศ

2. การแบงเขตภมอากาศ แบงตามวธจาแนกประเภทภมอากาศของเคปเปน (KOPPEN) ซ งจาแนก

ตามความแตกตางของอณหภมและปรมาณน �าฝนเปนเกณฑสาคญ ประเทศไทยจดอยในเขต

ภมอากาศแบบรอนช �น (A) แบงเปน F เขตยอยดงน �

1. ภมอากาศรอนช �นสลบแลง หรอภมอากาศทงหญาเมองรอน (Aw)

2. ภมอากาศปาช �นเขตมรสม หรอมรสมเมองรอน (Am)

3. ลมสาคญของประเทศไทย

3.1 ลมมรสมฤดรอน หรอลมมรสมตะวนตกเฉยงใต (southwest monsoon wind)

ทศทางลม พดจากมหาสมทรอนเดยและทะเลอนดามนเขาสแผนดน

ระยะเวลา พฤษภาคม – กนยายน (บางปอาจเร มต �งแตปลายเดอนเมษายน –

กลางเดอนตลาคม)

อทธพล นาความชมช �นมาให เปนประโยชนดานการเกษตรของไทยมากท สด

59

3.2 ลมมรสมฤดหนาว หรอลมมรสมตะวนออกเฉยงเหนอ

ทศทาง จากจนและมองโกเลย

ระยะเวลา พฤศจกายน – กมภาพนธ

อทธพล นาความหนาวเยนและแหงแลงมาให ยกเวนชายฝ งตะวนออกของภาคใต

ฝนชก เพราะลมพดผานอาวไทยนาฝนมาให

B.B ลมวาว หรอลมขาวเบา เปนลมประจาถ นประเภทลมเยน

ทศทาง พดจากภาคเหนอลงไปตามลมแมน �าเจาพระยาสอาวไทย

ระยะเวลา ชวงเปล ยนมรสมจากตะวนตกเฉยงใต เปนตะวนออกเฉยงเหนอประมาณ

ตลาม – พฤศจกายน ซ งเปนชวงท ชาวนาเกบเก ยวขางพนธ “ขาวเบา” พอด จงเรยกวา

ลมขาวเบา

B.A ลมตะเภา เปนลมประจาถ นประเภทลมรอน

ทศทาง พดจากอาวไทยข �นไปตามลมแมน �าเจาพระยาสภาคเหนอ

ระยะเวลา ชวงเปล ยนมรสมตะวนออกเฉยงเหนอ เปนตะวนตะเฉยงใต ประมาณ

มนาคม – เมษายน

3.5 ลมแปรปรวน

3.5.1 ลมพายฝนคะนอง และพายฤดรอน เกดในชวงเวลาส �นๆ พ �นท ไมกวาง

หากมลมกรรโชกแรง อาจเกด ลกเหบ มกเกดชวงรอยตอฤดและชวงฤดรอน

3.5.2 ลมพายหมน เปนลมท พดหมนเขาสศนยกลางของความกดอากาศต า

พดหมน ทวนเขมนาฬกา ในซกโลกเหนอและพดหมน ตามเขมนาฬกา ในซกโลกใต

ประเทศไทยอยในพ �นท อทธพลของพายไตฝ น แตความรนแรงสวนใหญเปนเพยง

ดเปรสช นหรอพายรอนเทาน �น

เขตภมอากาศของประเทศไทย

1. ภมอากาศแบบรอนช �นสลบแลง หรอแบบทงหญาเมองรอน

ลกษณะภมอากาศโดยท วไปของเขตน �คอ มฤดแลงสลบกบฤดฝน สวนท เปนฤดแลงคอชวงฤดหนาว

ตอเน องถงฤดรอน ปรมาณฝนรวมท �งปเฉล ยปานกลาง แตเน องจากประเทศไทยอยภายใตอทธพลของลมมรสม

จงทาใหปรมาณฝนท ไดรบมากกวาเขตภมอากาศแบบทงหญาเมองรอนหรอทงหญาสะวนนาท ปรากฏในบรเวณ

อ นๆของโลก พชพรรณธรรมชาตเปนทงหญาเมองรอนหรอทงหญาสะวนนา ซ งลกษณะเปนทงหญาสลบปาโปรง

เปนลกษณะภมอากาศท พบอยท วไปในประเทศไทย คอ บรเวณภาคกลาง ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ภาคเหนอ

ภาคตะวนตกและบางจงหวดในภาคตะวนออก ซ งบรเวณดงกลาวฝนจะตกในชวงอทธพลของลมมรสม

ตะวนตกฉยงใต และแหงแลงในชวงของลมมรสมตะวนออกเฉยงเหนอ

60

F. ภมอากาศแบบมรสมเมองรอน หรอรอนช �นแบบมรสม

ลกษณะภมอากาศโดยท วไปของเขตน � คอ มปรมาณฝนรวมท �งปคอนขางสง แตมบางเดอนท มฝนตก

นอยกวา EQ มลลเมตร พชพรรณธรรมชาตเปนปาดงดบ และปาผลดใบในเมองรอน ซ งเปนลกษณะอากาศท พบ

อยโดยท วไปในเขตจงหวดภาคใต รวมท �งจงหวดจนทบรและตราดในภาคตะวนออกของประเทศ

ท9ต Bงตามพกดภมศาสตรของประเทศไทย เหนอสด อยท ต.แมสาย จ.เชยงราย

ละตจด FQ องศาเหนอ FN ลปดา @Q ฟลปดา

ใตสด อยท เขาโกเบ ต.ยะรม อ.เบตง จ.ยะลา

ละตจด Q@ องศาเหนอ BE ลปดา BQ.@ ฟลปดา

ตะวนออกสด อยท ภผาชนะได ต.นาโพกาง อ.โขงเจยม จ.อบลราชธาน

ลองจจด GQ@ อาศาตะวนออก BN ลปดา

ตะวนตกสด ดอยผาต �ง ต.แมคง อ.แมสะเรยง จ.แมฮองสอน

ลองจจด SN องศาตะวนออก FF ลปดา QQ ฟลปดา

(ขอมลจาก ซ กรมแผนท ทหาร พ.ศ. F@AS)

ภาคเหนอ

1. ภาคเหนอ ม S จงหวด

2. ภมประเทศ เปนเขาสลบท ราบหบเขา

3. ท ราบหบเขา ดนดมแมน �าไหลผาน จงมดนตะกอนธารน �า อดมสมบรณ เหมาะแกการเกษตร เปนแถบ

ประชากรหนาแนนของภาค

4. ภาคเหนอเปนตนน �าลาธารท สาคญของประเทศ แมน �าจากภาคเหนอไหลตอเน องสภาคตะวนตก และ

ภาคกลาง แมน �าในภาคเหนอม B ระบบ โขง ระบบเจาพระยา และระบบสาละวน

5. ภมอากาศแบบรอนช �นสลบแลง หรอทงหญาเมองรอน (Aw) อณหภมระหวางฤดรอนฤดหนาวตางกน

มาก เน องจากไกลทะเล และภมประเทศเปนภเขา

6. เชยงราย พะเยา ปรมาณฝนคอนขางมาก เพราะอทธพลดเปรสช น

7. ทรพยากรธรรมชาตอดมสมบรณ

N.G ดนดมากบรเวณท ราบหบเขา

N.F ทรพยากรน �า อดมสมบรณปานกลาง แมน �าสวนใหญสายเลก น �านอย เพราะเปนตนน �า ลาธาร

N.B ปาไม อดมสมบรณท สดในประเทศ

61

N.A แรธาต อดมสมบรณดวยแรธาตหลากหลายชนด เชน ดบก ฟลออไรด พลวง แมงกานส ลกไนท

น �ามน ฯลฯ

I. ประชากรสวนใหญประกอบอาชพเกษตร พชผลสาคญ ถ วเหลอง ยาสบ กระเทยม ไมเมองหนาว

อตสาหกรรมสวนใหญเปนอตสาหกรรมในครวเรอน และอตสาหกรรมขนาดเลก ภาคเหนอมรายได

สาคญจากการทองเท ยว เน องจากภมประเทศสวยงาม และในชวงฤดหนาว อากาศเยนจดจงเปนฤด

แหงการทองเท ยว

S. ประชากรของภาคเหนอ ต �งถ นฐานหนาแนนในเขตท ราบหบเขา ทกจงหวดต �งอยรมฝ งแมน �า เชยงใหม

และเชยงราย มประชากรมากอนดบ G และ F ของภาค ภาคเหนอมชาวเขามากท สด

ภาคกลาง

1. ภมประเทศ

1.1 ภาคกลางตอนบน เปนท ราบลมแมน �า และท ราบลกฟก เหมาะกบการทาไร

1.2 ภาคกลางตอนลางเปนท ราบน �าทวมถง มดนตะกอนธารน �าอนอดมสมบรณ เปนบรเวณ

กวาง เหมาะกบการทานา

1.3 ตามขอบของภาคกลาง เปนท ราบลกฟก เหมาะกบการทาไร

2. ภมอากาศ

เปนเขตอากาศรอนข �นสลบแลง

3. ทรพยากรธรรมชาต

3.1 ดน อดมสมบรณท สดในประเทศ

3.2 น �า อดมสมบรณท สด แมน �าสายใหญ ปรมาณน �ามากตลอดป มการชลประทานดท สด

ในประเทศ ภาคกลางเปนแองรองน �าจากภาคอ น เข อนเกบกกน �าสรางยาก เพราะขาด

หบเขาขนาดใหญ การชลประทานสวนใหญเปนระบบคลองสงน �า

3.3 ปาไม นอยมาก โดยเฉพาะภาคกลางตอนลาง

3.4 แร คอนขางนอย เพราะเปนท ราบ แรท มมาก คอ น �ามน ยปซ ม หนปน เหลก หนออน

4. ประชากรสวนใหญประกอบอาชพเกษตร เปนภาคท มการเพาะปลก ประมงน �าจด ประมงน �ากรอย

ธรกจ การคา อตสาหกรรม มากกวาภาคอ นๆ

5. ประชากรหนาแนนท สด โดยเฉพาะภาคกลางตอนลาง และเปนภาคท ประชากรอพยพเขามากท สด

เพราะมความอดมสมบรณ และเปนแหลงงาน

6. ปญหาท สาคญของภาคกลาง

6.1 การอพยพเขาสง

6.2 น �าทวม

62

6.3 น �าเคมเขาแมน �าชวงฤดแลง

6.4 น �าในแมน �าเนาเสย

ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

1. ภาคตะวนออกเฉยงเหนอม GS จงหวด มเทอกเขาก �นแยกจากภาคอ นอยางชดเจน

2. พ �นท เปนท ราบสงรปแองกระทะ มขอบสงชนทางดานตะวนตกและดานใต และลาดเทไปทาง

ตะวนออกลงสแมน �าโขง

3. บรเวณทวเขาดานตะวนตก สวนใหญเปนเขายอดตด

4. บรเวณท รายลมแมน �าชและแมน �ามล หรอแองโคราช จดเปนท ราบลมแมน �าท มอาณาบรเวณ

กวางขวางมากท สดในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ครอบคลมพ �นท ประมาณ F/B ของภาค ลกษณะ

ของพ �นท ลมแมน �าน �เปนแองสลบเนนอยท วไป บรเวณท ราบลมสองฝ งแมน �ามกมน �าทวมฝ งฤด

น �าหลากเปนบรเวณกวางขวาง เน องจากพ �นท เปนแองกระทะระบายน �าไมสะดวก แมน Bาช และ

แมน Bามล มความยาวอนดบ G และ F ของประเทศ มความคดเค �ยว เพราะไหลผานพ �นท ตาง

ระดบ เกดลาน �าโคงตวด และเกดบงโคง หรอกด จานวนมาก มปรมาณฝนมากเพราะอทธพล

ดเปรสช น

5. บรเวณท ราบตอนเหนอรมฝ งแมน �าโขงถดจากแนวทวเขาภพานข �นไปทางเหนอ และลาดลงส

แมน �าโขง มแมน �าสงครามไหลผานแองท ราบน �เรยกวา แองสกลนคร

6. ปญหาเก ยวกบการเดนเรอในละน �าโขง ตามอนสญญาท ไทยทาไวกบฝร งเศส เม อ พ.ศ. FAES ได

ระบเก ยวกบการกาหนดแนวพรมแดนในลาน �าโขงไวดงน � คอ ตอนใดท ลาน �าโขงไมไดแยกออกเปน

หลายสาย ใหใชรองน �าลกของแมน �าเปนเสนเขตแดน แตตอนท แมน �าไหลแยกออกเปนหลายสาย

เพราะมเกาะหรอดอนก �นขวางลาน �าใหถอเอารองน �าท อยใกลกบฝ งไทยมากท สดเปนเสนเขต

7. อณหภมในฤดหนาวคอนขางลดต ามาก เพราะอยหางจากทะเลและมทวเขากนกาบงลมท พดจาก

อาวไทยข �นไปทางเหนอ แตทางดานเหนอเปดโลงรบลมหนาวจากประเทศจนไดมากกวาภาคอ นๆ

8. เน องจากฝนท ตกในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ สวนใหญเกดพายดเปรสช นเคล อนตวผานมา

ทางดานตะวนออก ฉะน �น จงหวดท ต �งอยทางดานตะวนออกของภาคจงมฝนตกมากกวาจงหวดท

ต �งอยทางดานตะวนตก จงหวดท มปรมาณฝนเฉล ยมากท สด คอ จงหวดนครพนม จงหวดท มฝน

ตกนอยท สด คอ จงหวดนครราชสมา

9. ทรพยากรดน เน องจามภมประเทศเปนท ราบสลบเนน ไมคอยมทวเขาสง ทาใหท ดนในภาคตะวน

ออเฉยงเหนอใชประโยชนในดานการเพาะปลกไดมากถงประมาณรอยละ NQ ของภาค แตดนม

ความอดมสมบรณนอย เน องจากดนท เกดจากหนทรายมกมลกษณะรวน ไมอมน �า สกกรอน

63

พงทลายไดงาย และธาตอาหารในดนประเภทดางท เปนประโยชนตอพช นอกจากน �บางแหงยง

เปนดนเคมเน องจากมเกลอจากใตดนละลายน �าไหลซมข �นมาระเหยตวจบเกลอบนพ �นผวดน

10. ทรพยากรน �า

1. ภาคตะวนออกเฉยงเหนอมปญหาดานทรพยากรน �ามากกวาภาคอ นๆ ปญหาจะรนแรง

มากในฤดแลง

2. แมน �าตางๆ ในภาคตะวนออกเฉยงเหนอมปรมาณน �าไหลแตกตางกนมาก ระหวางฤด

ฝนกบฤดแลง เน องจากสาเหตดงน �คอ

2.1.1 ฤดฝนในภาคตะวนออกเฉยงเหนอมระยะเวลาคอนขางส �น

2.1.2 พ �นท สวนใหญเปนดนทราย น �าซมผานไดงาย

2.1.3 การแผวถางทาลายปาไมมอตราสงมาก

B. สรางเข อนขนาดใหญมไมมาก เน องจากมอปสรรคในดานลกษณะภมประเทศไมอานวย

เพราะไมมหบเขาขนาดใหญอยางในภาคเหนอและภาคตะวนตกของประเทศ

A. มการขดเจาะบอน �าบาดาลมาใชประโยชนกนมาก แหลงน �าบาดาลมท วไป เน องจากพ �นท

สวนมหนทรายรองรบอยช �นลาง หนทรายเปนหนช �นท สามารถเกบกกน �าไวไดด แตปญหา

คอ น �ากรอยและน �าเคมตองขดลก

GG. ทรพยากรแร

G. ภาคตะวนออกเฉยงเหนอมการทาเหมองแรนอยกวาภาคอ นๆ แรท อดมสมบรณท สดของ

ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ คอ แรเกลอหนและแรโพแทช

F. แรเหลก แรทองแดง และแรแมงกานส ท อาเภอเชยงคาน จงหวดเลย

B. ไดสารวจพบแหลงกาซธรรมชาตท อาเภอน �าพองและอาเภอชนบท ในจงหวดขอนแกน

GF. ทรพยากรปาไม

G. ภาคตะวนออกเฉยงเหนอมเน �อท ปาไมเบาบางมากท สด

F. ปาไมสวนใหญเปนปาแดง (ปาเตงรง)

GB. ประชากรในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ จะมลกษณะทางดานเกษตรกรรมสงสดคอ ประมาณ

รอยละ SQ ของประชากรท �งหมด รปแบบการทาการเกษตรจะเปนแบบเพ อยงชพ พชเศรษฐกจ ท

สาคญไดแก ขาว มนสาปะหลง ขาวโพด ปอ มะเขอเทศ ยาสบ มการสงเสรมการทาประมงน �าจด

ดานการอตสาหกรรมมบทบาทคอนขางนอย สวนใหญเปนอตสาหกรรมแปรสภาพผลผลตทาง

เกษตร เชน โรงสขาว จากการท ภาคตะวนออกเฉยงเหนอมช �นเกลอหนกระจายอยท วไปในภาค จง

ปรากฏอาชพการทาเกลอสนเธาวซ งเกดผลกระทบตอส งแวดลอมอยางมาก

GA. ปญหาสาคญของภาคตะวนออกเฉยงเหนอ คอ

64

G. ปญหาดนขาดความอดมสมบรณเน องจากลกษณะทางกายภาพซ งสวนใหญของดนในภาค

น �เกดจากหนทราย ทาใหขาดธาตอาหารพชท จาเปน ผลเกบเก ยวเฉล ยต ามาก

F. ปญหาดนเคม ดนเคมภาคน �มแรเกลอหนอยใตดนเปนจานวนมาก

B. ปญหาน �า การสรางระบบการชลประทานขนาดใหญในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ มอปสรรค

ในดานลกษณะทางธรณวทยาและทางภมประเทศ ตองใชวธการสรางอางเกบน �าขนาดยอม

กระจายอยตามท ตางๆ เปนจานวนมาก ปญหาอยท วาน �ามการระเหยตวและซมลงไปใตดน

มาก

A. ปญหาทงกลารองไห เปนท ราบต ากวางใหญ ต �งอยดานเหนอของแมน �ามลของ @ จงหวด คอ

จงหวดมกดาหาร รอยเอด ยโสธร สรนทร และจงหวดศรสะเกษ รวมประมาณ F.G ลานร

ปญหาท สาคญ คอ ดนขาดความอดมสมบรณ ดนทรายจด มความเปนกรดบางสวนเปนดน

เคมขาดแคลนน �าในตนฤดเพาะปลก น �าทวมขงปลายฤดเพาะปลก

@. ประชากรสวนใหญยากจน ทาใหมการอพยพเขาสเมองเปนจานวนมาก

ลกษณะภมประเทศในภาคตะวนออก 1. บรเวณท ราบลมแมน �าปราจนบร บางประกง เปนท ราบใหญอยทางตอนเหนอของภาค

ตอเน องกบท ราบลม

2. จนทบรและทวเขาบรรทด ตอนกลางของภาค เปนกาเนดแมน �าลาธาร

3. บรเวณท ราบชายฝ งทะเล อยระหวางตอนใตของทวเขาจนทบรกบอาวไทย เปนท ราบแคบๆ

คอนขางอดมสมบรณ เมองในภาคตะวนออกสวนใหญต �งอยในบรเวณท ราบชายฝ งทะเลน �

4. ทวเขาสวนใหญมกเปนหนอายเกา ในมหายคพาลโอโซอก บางแหงภเขาหนแกรนตทอดตว

ลงมาจดฝ งทะเล ทาใหเกดเปนลานหนตามบรเวณชายฝ ง ท อางศลาและเขาสามมก

5. ลกษณะของชายฝ งทะเลภาคตะวนออก มแหลมและอาวอยจานวนมาก ชายฝ งทะเล

สวนมากเปนหาดทราย จะเปนหาดโคลนกเฉพาะแตบรเวณปากแมน �าเทาน �น อาวท ม

ขนาดใหญ ไดแก อาวพทยา อาวสตหบ เกาะสาคญ ไดแก เกาะสชง เกาะลาน เกาะไผ

เกาะเสมด เกาะชาง (เกาะใหญอนดบ F รองจากภเกต) เกาะกด (เปนเกาะชายแดน)

6. ลกษณะภมประเทศกบพรมแดนระหวางประเทศ พรมแดนตดตอกบประเทศกมพชา

ในเขตของ B จงหวดคอ จงหวตราด จนทบร และสระแกว สวนใหญเปนพรมแดนธรรมชาต

ยกเวนท จงหวดสระแกว มพรมแดนเรขาคณต ยาว ES กโลเมตร ซ งเรยกวาฉนวนไทย

65

ภมอากาศในภาคตะวนออก 1. ซกตะวนตก ในเขตจงหวดชลบร ฉะเชงเทรา ระยอง ปราจน สระแกว มภมอากาศแบบทง

หญาสะวนนา สวนทางซกตะวนออก ของภาคในเขตจนทบร ตราด มภมอากาศแบบมรสม

เขตรอน

2. บรเวณท มฝนตกมากท สด คอ ชายฝ งจงหวดจนทบร และจงหวดตราด โดยเฉพาะท อาเภอ

คลองใหญ จงหวดตราด มปรมาณฝนเฉล ยถงปละ A,NEA มลลเมตร ถอไดวาเปนบรเวณท ม

ฝนตกมากท สดในประเทศไทย บรเวณท มฝนตกนอยท สดของภาค คอ อาเภอสตหบ จงหวด

ชลบร มเพยง G,BFF มลลเมตรตอป

ปญหาส9งแวดลอมในภาคตะวนออกและแนวทางแกไข 1. ปญหาปาไมถกทาลาย

2. ปญหาการรกล �าของน �าเคมเขาสวนผลไม คลายคลงกบภาคกลาง แตการแกไขยากกวา

ภาคกลางเน องจากแมน �าในภาคตะวนออกเปนแมน �าสายเลกๆ ไมมการสรางเข อนขนาด

ใหญเกบกกน �าท จะสามารถปลอยน �าจดลงมาไลน �าเคมในฤดแลงไดเหมอนอยางแมน �า

เจาพระยา แมน �าทาจน และแมน �าแมกลอง

3. ปญหาของมลพษของน �าทะเลชายฝ ง เน องจากภาคตะวนออกมโรงงานอตสาหกรรมต �งอย

ใกลชายฝ งทะเลหลายแหง รวมท �งการปลอยคราบน �ามนจากเรอบรรทกน �ามนและ

เรอประมง ปญหามลพษของน �าทะเลฝ งกอใหเกดความเสยหาย B ประการ คอ ประการ

แรกเกดความเสยหายทางดานทรพยากรสตวน �า ทาใหสตวน �าชายฝ งรอยหรอลง ประการ

ท สองเกดความเสยหายทางดานอตสาหกรรมทองเท ยว ประการสดทาย หากสารพษจาก

โรงงานอตสาหกรรมลงสทะเลมากข �น ปลาและสตวน �าตางๆ จะไดรบสารพษเขาไปในตว

เม อเราจบมาเปนอาหารจะทาใหสารพษเขาสตวเราได

ภาคตะวนตก

ลกษณะภมประเทศในภาคตะวนตก

1. ภาคตะวนตกมลกษณะภมประเทศคลายคลงกบภาคเหนอ คอ มทวเขาสงสลบกบหบ

เขาแคบ ทวเขามทศทางจากเหนอไปใต โดยมทวเขาสองแนวตอเน องกน คอ ทวเขา

ถนนธงชย ทวเขาตะนาวศร

2. ท ราบหบเขาท สาคญ คอ ท ราบลมแมน �าแควนอย และท ราบลมแมน �าแควใหญ

3. ท ราบชายฝ งทะเล ในเขตจงหวดเพชรบร และประจวบครขนธ

4. ท ราบหบเขาความกวางไมมากนก และคอนขางชน

66

5. แมน �าภาคตะวนตก ไดแก แมน �าเมย แมน �าแควใหญ แมน �าแควนอย แมน �าภาช แมน �า

แมกลอง แมน �าเพชรบร แมน �าปราณบร

6. ลกษณะภมประเทศกบพรมแดนระหวางประเทศ ภาคตะวนตกมพรมแดนตดตอกบ

ประเทศพมาทางดานตะวนตกของภาคโดยตลอด แนวพรมแดนภาคน �ไดมการปกปน

เสนเขตแดนกนไวนานแลว ต �งแตสมยท องกฤษยงปกครองพมาอย ปญหาเก ยวกบ

พรมแดนจงไมคอยม ยกเวน การชองสมกาลงของชาวกะเหร ยงอสระ ซ งบางคร �งได

หลบหนพมาเขามาต �งท ม นในเขตไทยตามบรเวณชายแดนภาคตะวนตก

ภมอากาศในภาคตะวนตก

1. ภาคตะวนตกมภมอากาศแบบทงหญาสะวนนา

2. ปรมาณฝนท ตกท �งปมนอยกวาภาคอ นๆ ของประเทศท �งหมด ท �งน �เน องจากมทวเขา

ถนนธงชย และทวเขาตะนาวศรต �งกาบงลมจากอาวเบงกอล และท ทะเลอนดามนท เขา

มาในภาคน �ภาคตะวนตกจงเปนเขตท เรยกวา พ �นท อบฝน (rain shadow)

3. จงหวดท มฝนตกนอยท สดในประเทศไทย คอ จงหวดตาก มปรมาณฝนรวมท �งปเพยง

G,QAS มลลเมตร

ประชากรในภาคตะวนตก 1. จานวนประชากร และการเพ มประชากรในภาคตะวนตก จงหวดท มประชากรมากท สด

คอ จงหวดราชบร สวนจงหวดท มประชากรนอยท สด คอ จงหวดตาก

2. ความหนาแนน และการกระจายของประชากรในภาคตะวนตก เปนภาคท มประชากร

หนาแนนนอยท สดของประเทศ ประชากรสวนใหญอาศยอยในบรเวณลมแมน �าแมกลอง

และท ราบชายฝ ง โดยเฉพาะบรเวณท ราบลมแมน �าแมกลองของจงหวดราชบร

3. การประกอบอาชพของประชากรในภาคตะวนตก โดยสวนรวม ฐานะทางเศรษฐกจของ

ประชากรในภาคตะวนตกอยในระดบปานกลาง รายไดของประชากรไดรบจากอาชพ

เกษตรหลายอยาง มไดข �นอยกบการทานาเพยงอยางเดยว คอ ไดจากการปลกพชไร

เชน ออย มนสาปะหลง สบปะรด ผก และผลไมตางๆ ดวย มการทาเหมองแร เพราะ

ภาคตะวนตกน �อดมดวยแรท มคาทางเศรษฐกจรายไดจากการทองเท ยว

ภาคใต

ลกษณะภมประเทศในภาคใต

1. ภาคใตลกษณะภมประเทศเปนคาบสมทร ไปเช อมตอประเทศมาเลเซย คาบสมทรมความ

กวางไมมาก สวนกวางท สดประมาณ F@Q กโลเมตร ต �งแตชายฝ งจงหวดพงงาถงชายฝ ง

จงหวด นครศรธรรมราช และมสวนแคบท สด คอ คอคอดกระในเขตจงหวดระนอง – ชมพร

กวางประมาณ EA กโลเมตรเทาน �น

67

2. ภาคใตมท ราบไมมากนก บรเวณท เปนท ราบมจากดเฉพาะตามบรเวณชายฝ งเทาน �น ดาน

อาวไทย จะมท ราบกวางขวางกวาชายฝ งดานทะเลอนดามน

3. แมน �าภาคใต เปนแมน �าสายส �นๆ ท �งหมด แมน �าท ยาวท สด คอ แมน �าป ในภาคใตมกเรยก

แมน �าท มขนาดเลกกวาคลองเชนเดยวกบภาคตะวนออก

4. ภาคใตมฝ งทะเลยาวมาก ลกษณะของฝ งทะเลแตกตางกนมาก กลาวคอ ฝ งทะเลดานอาวไทย

เปนลกษณะของชายฝ งแบบยกตว สวนฝ งทะเลอนดามนเปนลกษณะของชายฝ งแบบบบจม

5. ลกษณะภมประเทศกบพรมแดนระหวางประเทศ ตดตอกบประเทศมาเลเซย โดยอาศยสน

ปนน �าของทวเขาสนกาลาคร และรองน �าลกของแมน �าโกลก พรมแดนภาคใตเปนพรมแดนท ม

ปญหานอยกวาภาคอ นๆ เน องจากประเทศไทยกบประเทศมาเลเซยมพรมแดนตดตอกน

ระยะส �น และมการรวมมอกนในการปรบปรงหลกเขตแดนใหเหมาะสม

ภมอากาศในภาคใต G. ไดรบอทธพลจากพ �นน �ามากกวาภาคอ นๆ ของประเทศ ท �งไดรบมรสมท �งสองดาน

F. ทาใหภมอากาศของภาคใตมฤดฝนยาวนานกวาในภาคอ นๆ และมความแตกตางของ

อณหภมระหวางฤดรอนกบฤดหนาวเพยงเลกนอยเทาน �น

B. ภมอากาศในภาคใตจดเปนภมอากาศแบบมรสมเขตรอน ซ งมฝนตกชก

ภมภาคตางๆ ของโลก

ทวปเอเชย (Asia) ลกษณะสาคญ

1. พ �นท และจานวนประชากรท สดในโลก

2. ไดสมญานามวา “ทวปแหงความแตกตาง” (The Continent of Contrasts)

3. เทอกเขาและท ราบสงตอนกลางทวป เปนตนกาเนดแมน �าสาคญ ไดแก แมน �าแยงช ฮวงโห สนธ คงคา

พรหมบตร โขง อรวด ไทกรส ยเฟรตส อาย ดาเรย รวมแมน �าหลายสายในไซบเรย

4. ขอบทวปดานใตและตะวนออก เปนแนวแผนดนไหวรนแรง

5. มเกาะจานวนมากท สดในโลก

6. ลมมรสมมอทธพลตอการดารงชวตของประชากรมากกวาทวปอ นๆ

7. เอเชยตะวนออก เอเชยตะวนออกเฉยงใต เอเชยใต เปนภมภาคอบอนช �นและรอนช �น ในเขตมรสม

เอเชย เอเชยตะวนตกเฉยงใต และเอเชยกลาง เปนภมภาคแหงความแหงแลง เพราะไดรบความชมช �น

จากทะเลนอย แตเปนภมภาคท อดมสมบรณดวยทรพยากรน �ามน

8. เปนแหลงผลตพชผลเมองรอนและสนแรท สาคญของโลก โดยเฉพาะขาวเจา ยางพารา ปาลมน �ามน

68

9. เปนดนแดนแหงอารยธรรมเกาแกท สดของโลก “เมโสโปเตเมย” เปนแหลงกาเนดศาสนาสากลทก

ศาสนาของโลก (พราหมณ พทธ ครสต อสลาม)

10. ประเทศสวนใหญยงคงรกษาขนบธรรมเนยมประเพณทองถ นไวไดมาก

ทวปยโรป (Europe) ลกษณะสาคญ

1. ทวปยโรปมแผนดนเช อมตอกนกบทวปเอเชยและทวปแอฟรกา ซ งเปนกลมทวปเกา The Old

Coninents)

2. ทางดานตะวนออกของทวปตดตอกบทวปเอเชย โดยมเทอกเขาอราล เทอกเขาคอเคซล ก �นพรมแดน

ทาใหมความแหงแลงมากกวาดานตะวนตก ซ งอยตดกบมหาสมทร

3. แมน �าท สาคญ คอ แมน �าไรน แมน �าดานบ แมน �าสวนใหญใชเรอไดด มคลองเช อมตอหลายสาย เปน

ประโยชนดานคมนาคม การคา อตสาหกรรม และการทองเท ยว

4. ทวปยโรปเปนทวปท มชายฝ งเวาแหวงมากท สดในโลก ซ งกอใหเกดผลด คอ ความชมช �นกระจายท ว

ทวป มทาเรอท ด มแหลงปลาชม

5. ทวปยโรปต �งอยในโซนอบอนเหนอเปนสวนใหญ ไมมเขตรอน และทะเลทราย ถอเปนทวปท อบอน

ชมช �นท สดของโลก เน องจากอทธพลของลมตะวนตก และเปนทวปเดยวท ลมตะวนตกสามารถนา

ความชมช �นเขาสภายในทวปไดมากท สด

6. ยโรปตะวนตกเปนภมภาคท เปนเขตประชากรหนาแนนท สดขงทวป

7. มลกษณะของเศรษฐกจของประเทศท พฒนาแลว มการทาเกษตรอยางหนาแนน และใชเทคโนโลย

สมยใหมเปนการเกษตรเพ อการคา ทรพยากรธรรมชาตอดมสมบรณ โดยเฉพาะเหลกและถานหน

คณภาพด ปรมาณมาก มแหลงน �ามนและปลาชมในทะเลเหนอ มปาสนหนาแนนเพราะมการ

อนรกษปาไมไดดท สดในโลก

8. ประเทศสวนใหญมขนาดเลกแตมความรวมมอกนทางดานเศรษฐกจ การคา การทองเท ยว ทาให

เศรษฐกจองประเทศตางๆ เจรญกาวหนา กลมความรวมมอสาคญคอ EU

9. Polder คอ ท ราบท เกดจากการถมทะเล เปนความสามารถและภมปญญาของชาวดทช

10. ภมภาคยโรปตะวนตกมความอบอนชมช �นและฐานะเศรษฐกจกวาภาคยโรปตะวนออก

69

ทวปอเมรกาเหนอ (North America) ลกษณะสาคญ

1. ลกษณะภมประเทศมเทอกเขาสงตลอดแนวดานตะวนตกของทวป ซ งเปนเทอกเขายคใหม จงเปน

เปลอกโลกไมม นคง เปนแนวแผนดนไหวแตอดมดวยแรธาต ปาสนขนาดใหญ สวนทาง ตะวนออก

ของทวป เปนเทอกเขายคเกา มแนวน �าตกและแหลงถานหน

2. ภาคกลางเปนท ราบท อดมสมบรณลมแมน �ามสซลซปป เปนเขตเกษตรกรรมท สาคญ เปนแหลงผลต

ขาวสาล ขาวโพด ยาสบ ฝาย

3. ท ราบอาวฮดสนเปนเขตหนเกาท อดมสมบรณดวยแรธาตและปาสนท กวางใหญอนดบ F ของโลก

รองจากไซบเรย มทะเลสาบน �าจดเกดจากธารน �าแขง คอ เกรตเลด (Great Lakes) ตดตอกบ

มหาสมทรแอตแลนตก โดยคลองท เช อมตอระหวางทะเลสาบและมทางออกผานแมน �าเซนตลอเรนซ

จงเปนเสนทางคมนาคมทางน �าภายในทวปท สาคญ

4. เขตอตสาหกรรมหนกของทวป ต �งอยรอบ Great Lakes ถงชายฝ งแอตแลนตก

5. ไดรบอทธพลจากลมตะวนตกไมเตมท เน องจากมเทอกเขาก �นขวางทางลม

6. มลกษณะภมอากาศเกอบทกชนดในโลก เน องจากความกวางใหญของทวปครอบคลมทกโซนอากาศ

7. การเกษตรสวนใหญเปนไรการคาขนาดใหญ ท �งการเพาะปลกและการเล �ยงสตว

8. ภยธรรมชาตท สาคญของทวป คอ แผนดนไหวทางชายฝ งตะวนตก พายหมน Tornado ภาคกลาง

ของสหรฐอเมรกา และพายหมน Hurricane รอบอาวเมกซโกและชายฝ งทะเลแครบเบยน

9. เปนทวปท ชวนผวจากทวปยโรปเขาไปต �งถ นฐานถาวร จงมอทธพลตอการเปล ยนแปลงและการ

พฒนาวถชวต ท �งดานเศรษฐกจ การเมองการปกครอง สงคม วฒนธรรมประเพณตางๆ

10. ทวปอเมรกาเหนอ ไดรบการขนานนามวา “ดนแดนแหงเสรภาพ” , “เบาหลอมวฒนธรรม”

ทวปอเมรกาใต (South America) ลกษณะสาคญ

1. ทวปอเมรกาใต มอาณาเขตตดตอกบทวปอเมรกาเหนอ ต �งอยในโซนรอนเหนอ รอนใต อบอนใต

2. เทอกเขาสงทางตะวนตกของทวป เปนเทอกเขายคใหม เปนอปสรรคตอการต �งถ นฐาน และการ

คมนาคม เปนเขตเปลอกโลกไมม นคง อยแนว Ring of Fire

3. ท ราบลมแมน �าแอมะซอน เปนท ราบลมแมน �ากวางใหญท สดในโลก แตประชากรเบาบางเพราะเปน

เขตรอนช �น ท ราบลมแมน �าปารานา ปารานาวย – อรกวย รโดเดอลาปลาตา เปนท ราบลมแมน �าท ม

ประชากรต �งถ นหนาแนนท สดในทวป เพราะเปนท ราบลมแมน �าท อดมสมบรณในเขตอบอนช �น

4. การท มเทอกสงวางตวชดชายฝ งตะวนตก ทาใหความชมช �นท มากบตะวนตกมเพยงเฉพาะบรเวณ

ชายฝ ง แตความชมช �นท มากบลมคาทางดานตะวนออก ทาใหภมภาคดานตะวนออกมความชมช �น

มากกวา อเมรกาใตจดเปนทวปท ไดรบอทธพลจากลมคาท �ง F ทศทางเตมท กวาทวปอ นๆ

70

5. ในเขตรอน ประชากรจะต �งถ นฐานบนเทอกเขาสงมากกวาท ราบ เน องจากอากาศเยนสบาย

นอกจากน � ยงมประชากรหนาแนนบรเวณชายฝ งตะวนออก และตะวนออกเฉยงใต ซ งมท ราบอดม

สมบรณ และอากาศอบอนชมช �น

6. เปนดนแดนท มปาดงดบกวางใหญท สดของโลก

7. เปนดนแดนแหงพชผลเมองรอนและสนแร

8. สนคาออกท สาคญ คอ กาแฟ โกโก ขาวสาล เน �อสตว ขนแกะ ทองแดง อาชพหลกคอ การทา

การเกษตรและเหมองแร

9. เปนภมภาคแหงวฒนธรรม Latin American

10. Pan American Highways เปนทางหลวงสาคญท เช อมทวปอเมรกาเหนอและทวปอเมรกาใตโดย

สหรฐอเมรกาในการลงทน

ทวปแอฟรกา (Afeica) ลกษณะสาคญ

1. ทวปแอฟรกา มขนาดใหญเปนอนดบ F ของโลก มแผนดนตดตอกบทวปยโรป และทวปเอเชย

2. พ �นท สวนใหญเปนท ราบสง ความสงของพ �นท จะมมากทางตะวนออก มท ราบแคบๆ เฉพาะชายฝ ง

3. ทวปแอฟรกามท ต �งอยระหวางละตจดท BN องศาเหนอ กบละตจด B@ องศา เสนขนานละตจด

สาคญ B เสนท ลากผาน คอ เสนEquator เสน Tropic of Cancer เสน Tropic of Capricorn ทาให

พ �นท ทางชายฝ งตะวนตกในแนวทรอปคเปนเขตอบลมจากทะเล เกดความแหงแลง เปนทะเลทราย

เปนบรเวณกวาง จกเปนทวปท มพ �นท ทะเลทรายกวางใหญท สดในโลก

4. แมน �าท สาคญ คอ แมน �าไนล เปนแมน �าสายยาวท สดในโลก รองลงไปคอ แมน �าคองโก แมน �า

แซมเบซ

5. แมน �าเกอบทกสายมแกง และน �าตกขวาง ทาใหการคมนาคมไมสะดวก

6. ลมแมน �าไนลเปนแหลงอารยธรรมโบราณเกาแกรองจากเมโสโปเตเมย

7. ทวปแอฟรกา เปนดนแดนแหงพชผลเมองรอนและสนแร พชเศรษฐกจท สาคญ ไดแก ยางพารา โกโก

กาแฟ แรธาตท สาคญ คอ น �ามน เพชร ทองคา

8. เปนทวปมลกษณะภมประเทศและภมอากาศยากแกการบกเบกและพฒนา จงไดรบสมญานามวา

“กาฬทวป” (Dark Continent)

9. การมเสนศนยผานกลางทวป ทาใหแอฟรกามเขตภมอากาศมคลายคลงกนระหวางดนแดนเหนอ

ศนยสตรและใตศนยสตร แตฤดกาลจะตรงกนขามกน

10. แอฟรกายงเปนดนแดนท รกษาวฒนธรรมประเพณทองถ นด �งเดมไวไดมาก เน องจากชาวผวขาวไมได

เขาไปต �งถ นฐานถาวรมาก ทะเลทรายสะฮาราเปนแนวแบงวฒนธรรมแอฟรกนขาว และแอฟรกนนโกร

71

ภมภาคโอเชยเนย (Oceania) 1. ดนแดนโอเซยเนย ประกอบดวย ทวปออสเตรเลย หมเกาะนวซแลนด หมเกาะไมโครนเซย หมเกาะ

เมลานเซย หมเกาะโพลนเซย

2. หมเกาะสวนใหญในภมภาคโอเซยเนย เปนหมเกาะกลางสมทร เกดจากภเขาไฟใตสมทร และ

ปะการงทบถมกน อากาศชมช �น สดช �น ธรรมชาตสวยงาม เหมาะสมแกการทองเท ยวผกผอน

โดยเฉพาะนวซแลนด

3. ทวปออสเตรเลย ภมประเทศสวนใหญเปนท ราบสงยดชคเกา เปนทวปท ไมมภเขาไฟ ไมมภเขาสงยค

ใหม ไมมธารน �าแขง แตเปนทะเลทรายคร งทวปเพราะต �งอยแนว Tropic ชายฝ งตะวนตกของทวปจง

เปนเขตลมพดออก ประกอบชายฝ งทะเลไมเวาแหวง

4. เทอกเขา Great Dividing ทางตะวนออกของทวป เปนเทอกเขายคเกาเชนเดยวกบเทอกเขาใน

คาบสมทร Scanndinavia และเทอกเขา Appalachian ทางตะวนออกของทวปอเมรกาเหนอ

5. แมน �าสายสาคญ คอ แมน �าเมอรเรย – ดารล ง (Murray – Darling) มอากาศอบอนช �น จงเปนเขต

เกษตรกรรมท สาคญท สดของทวป

6. รายไดสาคญข �นอยกบผลผลตการเกษตร เชน ขาวสาล ขนแกะ เน �อสตว

7. ชายฝ งตะวนออกเฉยงเหนอมแนวปะการง “Great Barrier Reef” ท ยาวท สดในโลกปะการงมความ

สวยงาม เพราะทองทะเลมความเหมาะสมตอการเจรญเตบโตของปะการง มกระแสน �าอนไหลผาน

ประกอบกบชาวออสเตรเลยมการดแลรกษาแนวปะการงอยางด Great Barrier Reef เปนแหลง

ทองเท ยวท สาคญแหงหน งของโลก นารายไดมาใหออสเตรเลยจานวนมาก

8. ประเทศนวซแลนด เปนเกาะกลางสมทร เกดจากภเขาไฟ ประกอบดวยเกาะใหญ F เกาะ คอ เกาะ

เหนอ และเกาะใต เกาะเหนอ มขนาดเลกกวา แตมประชากรมากกวาเพราะอากาศอบอนชมช �นท ว

ท �งเกาะ มทงหญาคณภาพด เหมาะแกการทาฟารมโคนม มภเขาไฟ พน �ารอน กเซอร เหมาะแกการ

ทองเท ยว เกาะเหนอสามารถใชพลงความรอนใตพภพผลตกระแสไฟฟาได สวนเกาะใตมธรรมชาตท

สวยงามดวยเทอกเขา Southem Alps ท มธารน �าแขง ทะเลสาบน �าจดท สวยงามจานวนมาก

ชายฝ งฟยอรด และทงหญา Canterberry เหมาะสาหรบเล �ยงแกะพนธ เน �อดของโลก เกาะใต

สามารถใชพลงน �าจากน �าตกและแมน �าท ไหลแรง ผลตกระแสไฟฟาได

9. นวซแลนดไดรบอทธพลจากลมตะวนตกตลอดป จงมภมอากาศอบอนชมช �น ภาคพ �นสมทรคลาย

องกฤษ รายไดสาคญของประเทศ คอ การทองเท ยว ผลผลตเกษตร เชน เน �อแกะ ขนแกะ ผลตภณฑ

นมเนย ผลไม

10. นวซแลนดและออสเตรเลย เปนดนแดนแหงวฒนธรรมองกฤษ ประชากรมากกวา SQ% เปนเช �อสาย

องกฤษ แตชาวนวซแลนดสามารถอยรวมกบชาวพ �นเมอง “เมาร” อยางมความสข ตางกบชาว

ออสเตรเลยกบชาวพ �นเมอง “อะบอรจน” ซ งยงคงแยกกนต �งถ นฐาน

72

สงคมศกษา

1. ผศกษาประวตศาสตรจะไดรบประโยชนขอใด

1. ไดเขาใจพฤตกรรมของมนษยตงแตอดต ปจจบน และอนาคต

2. ปลกจตสานกของความรกชาต

3. มความเฉลยวฉลาดและคาดการณอนาคตไดแมนยา

4. ไดรบบทเรยนในการดาเนนชวต

2. ขอใดปรากฏหลกฐานขนตน

1. ฤาษดดตนวดพระเชตพน

2. สนธสญญา กฎหมาย

3. หนงสอทระลกงานศพ วทยานพนธ

4. บนทกความทรงจา ภาพถาย

3. ศกดนา มความหมายตรงกบขอใด

1. การถอครองทดนทากนของไพรและทาส

2. การบอกจานวนไพรทสงกดมลนาย

3. การกาหนดบทบาทหนาทของทกคนในสงคม

4. การแสดงวรรณะและชาตกาเนดของทกชนชน

4. ผลประการสาคญทไดรบจากการปฏรปประเทศ พ.ศ. 2435

คอ

1. การเปลยนแปลงการปกครองไปสระบอบประชาธปไตย

2. การสรางเสถยรภาพแกรฐบาลสวนกลาง

3. การเปดการคาเสรกบตะวนตกเปนครงแรก

4. ความสามารถรอดพนภยจากลทธจกรวรรดนยม

5. สงทมชชนนารประสบความสาเรจอยางสงในประเทศ

ไทย คอ

1. การทาสนธสญญาการคา – การตงสถานกงสล

2. วทยาศาสตร – การศกษา

3. การแพทย – การพมพ

4. การเผยแพรศาสนา – การสอสาร

6. พระคลงสนคามบทบาทและหนาทใกลเคยงกบหนวยงานใด

ในปจจบน

1. กระทรวงพาณชย 2. กระทรวงการตางประเทศ

3. กระทรวงการคลง 4. กระทรวงเกษตรและสหกรณ

7. เหตการณในขอใดบางทสะทอนใหเหนถงการเรมตนเปลยนแปลง

การปกครองของไทยไปสระบอบประชาธปไตย

1. ขาราชการทลเกลาถวายบนทก พ.ศ. 2427

2. กบฏเจาแขก 7 หวเมอง

3. การยกเลกบรรดาศกด

4. กบฏ รศ. 130

8. กฎหมายใดบางทเออตอการปกครองระบอบประชาธปไตย

1. พ.ร.บ. การกระทาอนเปนคอมมวนสต

2. พ.ร.บ. สงวนอาชพคนไทย

3. พ.ร.บ. เกณฑทหาร พ.ศ. 2448

4. พ.ร.บ. ประถมศกษา พ.ศ. 2461

9. เหตการณทางการเมองทสะทอนใหเหนถงความพยายาม

ตอตานลทธเผดจการโดยประชาชน

1. เหตการณ 14 ตลาคม 2516

2. เหตการณ 6 ตลาคม 2519

3. เหตการณ 17 พฤษภาคม 2535

4. เหตการณ รศ. 130

10. สนธสญญาเบาวรง ปรากฏผลอยางไรบาง

1. การเปดการคาเสร

2. การเสยคาปฏกรรมสงคราม

3. การเสยสทธสภาพนอกอาณาเขต

4. การเสยดนแดน

11. สาเหตทคณะราษฎรเปลยนแปลงการปกครอง

พ.ศ. 2475

1. ไดรบอทธพลตะวนตก

2. ปญหาเศรษฐกจตกตาหลงสงครามโลกครงท 1

3. ตองการลมเลกระบอบสมบรณาญาสทธราชย

4. ความขดแยงระหวางรฐบาลกบราษฎร

12. ขอใดมความสมพนธถกตอง

1. จอมพลสฤฏด ธนะรชต - แผนพฒนาเศรษฐกจแหงชาต

2. จอมพล ป. พบลสงคราม - นโยบายสรางชาต

3. พลเอกเปรม ตณสลานนท - นโยบาย 66/2523

4. จอมพลถนอม กตตขจร - นโยบายเปลยนสนามรบเปน

สนามการคา

13. ความเจรญดานวฒนธรรมของยคหนใหมประกอบดวย

1. การประดษฐตวอกษร

2. การทอผา

3. กสกรรม

4. การตงชมชน

14. ชนชาตททงมรดกในดานศาสนาจนถงปจจบน คอ

1. อยปต

2. กรก

3. ยว

4. เปอรเซย

15. ขอใดกลาวถกตอง

1. ฟนเซยเปนชาตทมความสามารถในการใชเครองมอเดนเรอ

2. อยปตมการจดระเบยบชนชนในสงคมเพอแบงหนาทอยางเปน

ระเบยบ

3. เปอรเซยเปนชาตทสามารถสรางจกรวรรดเพราะการจด

ระเบยบการปกครองในภมภาคอยางรดกม

4. กรกคอชาตแรกทปกครองแบบนครรฐ

16. ผลงานชนใดทสะทอนความเชอ ความศรทธาทางศาสนา

1. ลวดลายเรขาคณตแทนรปคนและสตว

2. สนามกฬาโคลอสเซยม

3. ภาพวาดคาพพากษาครงสดทาย

4. มหาวหารพารเธนอน

17. อะไรคอปจจยสาคญททาใหกรกพฒนาระบอบประชาธปไตย

1. สภาพภมศาสตรสงผลตอการเปนตวของตวเอง

2. การตดตอกบตางชาตทาใหไดรบแนวคดสมยใหม

3. ความเชอมนในเหตผล เขาใจธรรมชาตวามนษยตองการ

เสรภาพ

4. การขยายจกรวรรดไปสโลกตะวนออก

18. ขอใดกลาวถงโรมนอยางถกตอง

1. การใชกฎหมายสบสองโตะเพอความเสมอภาคทางการศาล

2. นาศลปะมารบใชมนษยโดยคานงถงประโยชนใชสอยแทน

การรบใชพระเจา

3. แสดงออกถงอานาจยงใหญของรฐจงสรางสงกอสรางใหญโต

หรหรา

4. ตระหนกในความสาคญของสทธ และเสรภาพสวนบคคล

19. สมยกลางเกดเหตการณสาคญในประวตศาสตรหลาย

ประการคอขอใดบาง

1. ครสตศาสนามอทธพลเหนอการดาเนนชวตประชาชน

2. สภาพสงคมแบบฟวดล สะทอนความสมพนธระหวางผ รบ

มอบทดนและความจงรกภกดตอเจาของทดน

3. การหยดชะงกของศลปวฒนธรรมกรก – โรมน

4. ลทธชาตนยมแพรหลาย จงมการขยายอานาจไปยงดนแดน

โพนทะเล

20. งานศลปะของไมเคลแองเจโจ และดารวนซ ขอใดกลาวได

ถกตอง

1. ผสมผสานแนวคดมนษยนยม ธรรมชาตนยมและครสตศาสนา

2. แสดงความรสก อารมณ เหมอนมชวตจรงและความสมบรณ

ของเรอนรางมนษย

3. คานงถงเสน แสง เงา และรายละเอยดขององคประกอบ

ในภาพ

4. หลดพนอทธพลของกรกและโรมน แตมอสระทางความคด

ในฐานะปจเจกชน

21. การปฏวตอตสาหกรรมสงผลกระทบทสาคญตอการ

เปลยนแปลงเหตการณในโลกอยางไร

1. เกดการแขงขนทางเศรษฐกจ การเมอง และสงคม ในทง

ประเทศและนอกประเทศ

2. การเตบโตของแนวคดเศรษฐกจแบบทนนยม และสงคมนยม

3. นาไปสการปฏวตเกษตรกรรม และการปฏวตวทยาศาสตรทา

ใหระบบฟวดลลมสลาย

4. ทาใหองกฤษ และฝรงเศส เปนผ นาลทธจกรวรรดนยม

22. วตถประสงคทสาคญของลทธจกรวรรดนยม คอขอใด

1. แขงขนและแทนทบทบาทการผกขาดการคาของพวกอสลาม

2. ตองการแหลงวตถดบและตลาดสนคา

3. เผยแพรครสตศาสนาและความกาวหนาทางวทยาศาสตร

4. ขยายแสนยานภาพทางทหารและความรสกชาตนยม

23. “มนษยทงปวงยอมเสมอกนโดยกาเนดและพระเจาไดมอบ

สทธบางประการอนจะโอนใหแกบคคลอนมได คอสทธ

ในชวต เสรภาพ และการแสวงหาความร” ขอความ

ดงกลาวเกยวของกบนกปราชญทานใด

1. รสโซ 2. จอหน ลอค

3. คารล มารกซ 4. โทมส ฮอฟส

24. ขอใดเกยวของกบประชาธปไตยของสหรฐอเมรกา

1. การประกาศสนทรพจนทวาการปกครองของประชาชน

โดยประชาชน เพอประชาชน

2. การใชทฤษฎการแบงแยกอานาจเปน 3 ฝาย คอ นตบญญต

บรหาร และตลาการ

3. การลมลางระบอบราชาธปไตยในยโรป

4. การประกาศหลกสทธมนษยชนและพลเมอง

25. การปฏวตฝรงเศสถอเปนแบบอยางของการปฏวตการเมอง

ทสาคญหลายประการ คอขอใด

1. การเผยแพรอดมการณเสรนยมของชนชนกลางและปญญาชน

2. การเผยแพรแนวคด เสรภาพ เสมอภาค และภราดรภาพ

3. การประกาศหลกสทธมนษยชนและพลเมอง

4. การเรมตนการปกครองแบบรฐสภา

26. ขอใดคอสาเหตของสงครามอาวเปอรเซย

1. ความขดแยงดานเชอชาต

2. ความแตกตางดานศาสนา

3. อดมการณการเมอง

4. ผลประโยชน

27. ตามกฎบตรขององคการสหประชาชาต หนาทใดทองคการ

ไมสามารถปฏบตได

1. คมครองเรอสนคานานาชาตเพอใหปลอดภยจากโจรสลด

โซมาเลย

2. การรกษาสนตภาพในประเทศอาฟกานสถาน

3. การจดการเลอกตงในประเทศพมา

4. การเลอกผ นาของรฐบาลเกาหลเหนอ

28. หนวยงานใดขององคการสหประชาชาตทเกยวของกบกรณ

เขาพระวหาร

1. คณะมนตรความมนคง

2. องคการการศกษาวทยาศาสตรและวฒนธรรม

3. ศาลยตธรรมระหวางประเทศ

4. คณะมนตรภาวะทรสต

29. สงครามฝนสงผลอยางไรตอจน

1. กลายเปนประเทศทปวยของเอเซย

2. ตกเปนอาณานคมองกฤษ

3. ตองใหเสรภาพทางการคาและเผยแผศาสนาแกชาตตะวนตก

4. สนสดราชวงศแมนจ

30. นโยบาย 4 ทนสมย ซงทาใหสาธารณรฐประชาชนจน

ประสบความสาเรจในการพฒนาประเทศประกอบดวย

ดานใดบาง

1. เกษตรกรรม 2. อตสาหกรรม

3. วทยาศาสตรและเทคโนโลย 4. การทหาร

31. ขอใดเกยวของกบ เหมา เจอ ตง

1. กอตงประเทศไตหวน

2. Long March

3. เศรษฐกจแบบกาวกระโดด

4. พรรคคอมมวนสตสามารถปกครองจนไดเบดเสรจ

32. ผลจากการทญปนปฏรปเมจ คอ

1. ประกาศใชรฐธรรมนญ

2. มระบบเศรษฐกจแบบ Zaibutsu

3. ลมเลกระบอบจกรพรรด

4. มแสนยานภาพเขมแขง

33. มหาตม คานธ เกยวของกบเหตการณใด

1. ใชนโยบายสตยเคราะหจนสามารถเรยกรองเอกราชจาก

องกฤษไดสาเรจ

2. เปนนายกรฐมนตรคนแรกภายหลงอนเดยไดรบเอกราช

3. ความขดแยงปญหาแควนแคชเมยรระหวางอนเดยและ

ปากสถาน

4. ไดรบรางวลโนเบลสาขาสนตภาพ

34. ขอใดกลาวถงอนเดยในปจจบนไดถกตอง

1. มแนวคดในการรวมชาวฮนดและมสลมเขาดวยกน

2. มศกยภาพดานนวเคลยร

3. เปนประเทศประชาธปไตยทใหญทสดในโลก

4. เปนประเทศสมาชกกลม BIMST – EC

35. องคการใดทจดตงครงแรกทกรงเทพฯ

1. ASEAN 2. ASEM

3. APEC 4. AFTA

36. ประเทศสมาชกรเรมของสมาคมประชาชาตเอเชย

ตะวนออกเฉยงใต

1. ไทย 2. มาเลเซย

3. ฟลปปนส 4. อนโดนเซย

37. เหตการณใดมสาเหตมาจากความขดแยงดานเชอชาต

และศาสนา

1. สงครามตะวนออกกลาง

2. การกอการของกลมทมฬ – อแลม

3. สงครามเวยดนาม

4. การดาเนนงานของขบวนการ I.R.A.

38. ความขดแยงบนคาบสมทรเกาหลมสาเหตจากประการใด

1. ศาสนา 2. เชอชาต

3. อดมการณการเมอง 4. มหาอานาจแทรกแซง

39. ขอใดเปนความรวมมอทางเศรษฐกจ

1. APEC 2. EU

3. NAFTA 4. NATO

40. ความรวมมอทางเศรษฐกจระหวางประเทศไทยและ

เอเชยใตไดแก

1. IMT – GT 2. OPEC

3. BIMST – EC 4. SAARC